12
ت ا ث ی ر م ح ل و ل پ ا ش ی گ ل و ت ا م ی ن، ا س ی د س ی ت ر ی ک و ا س ی د م ا ل ی ک ب ر ش ا خ ص ه ا ی ر ش د و ک ی ف ی ت و م و ر ف و ل و ژ ی گ ی ا ه ش ی ر ی ن ب ی ا ن( Glycyrrhiza glabra ) ف ا ط م ه س ل ط ا ن ی1 ، ا ب ر ا ه ی م ه ا د و ی( ن و ی س ن د ه م س ئ و ل) 2 * و ن و ش ی ن ق ا ض ی ج ه ا ن ی3 1 - ک ا ر ش ن ا س ا ر ش د، گ ر و ه ع ل و م ب ا غ ب ا ن ی، د ا ن ش ک د ه ک ش ا و ر ز ی، و ا ح د ک ر ج، د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی، ک ر ج، ا ی ر ا ن2 * - ا س ت ا د ی ا ر، گ ر و ه ع ل و م ب ا غ ب ا ن ی، د ا ن ش ک د ه ک ش ا و ر ز ی، و ا ح د ک ر ج، د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی، ک ر ج، ا ی ر ا ن، [email protected] 3 - ا س ت ا د ی ا ر، گ ر و ه م ی ک ر و ب ی و ل و ژ ی، د ا ن ش ک د ه ک ش ا و ر ز ی، و ا ح د ک ر ج، د ا ن ش گ ا ه آ ز ا د ا س م ی، ک ر ج، ا ی ر ا ن، [email protected] ت ا ر ی خ د ر ی ا ف ت: م ه ر1 3 3 1 ت ا ر ی خ پ ذ ی ر ش: آ ذ ر1 3 3 1 The effect of foliar application of glutamine, citric acid and malic acid on the growth, quality and morphological traits of licorice)Glycyrrhiza glabra( Fatemeh Soltani1, Ebrahim Hadavi*2 and Noushin Ghazi Jahani3 1- MS.c, Department of Horticulture, Agriculture college, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran, 2*- Assistant Professor, Department of Horticulture, Agriculture college, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran, [email protected] 3- Assistant Professor, Department of Microbiology, Agriculture college, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran, [email protected] *Corresponding author: Ebrahim Hadavi Received: September 2017 Accepted: November 2017 چ ک ی د ه ش ی ر ی ن ب ی ا ن ی ک ی ا ز م ه م ت ر ی ن و ق د ی م ی ت ر ی ن گ ی ا ه ا ن د ا ر و ی ی ا س ت ک و ه ک و ا ر ب ر د ف ر ا و ا ن ی د ر س ن ا ی ع م خ ت ل ف د ا ر و ی ی، غ ذ ا ی ی، ن و ش ا ب ه س و ا ز ی و ش و ی ر ی ن ی س و ا ز ی د ا ر د. د ر ا ی ن پ ژ و ه ش ا ر م ح ل و و ل پ ا ش و ی ط و و ن ی م و د ت ب ر گ و ی، ا س و ی د آ م ی ن و ه گ ل و ت ا م ی ن و ا س ی د ه ا ی آ ل ی ا س ی د س ی ت ر ی ک و ا س ی د م ا ل ی ک ب ر س و ف ا ت ر ش و د ی و ک ی ف ی ت ن ش ا ش ی ر ی ن ب ی و ا ن م و و ر د ب ر ر س و ی ق ر ا ر گ ر ف و ت. ت ی م ا ر ه و ا ش و ا م ل م ق و ا د ی ر گ ل و ت و و ا م ی ن( 3 ، 1 و3 م ی ل و و ی م و و و ر ، ا س و و ی د م ا ل ی ک( 1 ، 3 و5 1 م ی ل و و ی م و و و ر و ا س ی د س ی ت ر ی ک( 3 ، 3 و5 1 م ی ل ی م و ر ب و د و م ح ل و ل پ ا ش ی آ ب م ق ط ر ب و ه ع ن و و ا ن ت ی م ا ر ش ا ه د د ر ن ظ ر گ ر ف ت ه ش د. ف ا س ل ه ا و ل ی ن ت ا آ خ ر ی ن م ح ل و ل پ ا ش و ی2 4 1 ر و ز ب و د ک ه د ر م ج م و ع گ ی ا ه ا ن2 2 ب ا ر م ح ل و ل پ ا ش ی ش د ن د. س ف ا ت م و ر د ب ر ر س ی د ر ا ی ن پ ژ و ه ش ش ا م ل س ف ا ت ر ش د ی ن ظ ی ر و ز ن ت ر و خ ش ک ش ا خ ت و ا ر ه، ب و ر گ و س ا ق ه، و ز ن ت ر و خ ش ک ر ی ش ه، ط و ل و ق ط ر س ا ق ه، ت ع و د ا د ش و ا خ ه ه و ا ی ج و ا ن ب ی ف ر ع ی، ط و ل و ق ط ر ر ی ز و م و ر ی ش ه و ه م ن ی ن ر ن گ ی ز ه ه و ا ی ف ت و س و ن ت ز ی م ا ن ن و د ک ل ر و ف ی لa ، b و ک ل، ک ا ر و ت ن و ئ ی و د ک و ل ب و د ن و د. ن ت و ا ی ن ش و ا ن د ا د ک و ه ک و ا ر ب ر د م ح ل و ل پ ا ش ی ه ا ی م ذ ک و ر د ر ز م ا ن ط و ن ی ت ا ی ر ا ت ع م د ه ا ی ب و ر س و ف ا ت م و و ر د س ن ج ش ب ر ج ا ی گ ذ ا ش ت ب ه ا ی ن ت ر ت ی ب ک ه د ر ت ی م و ا ر م ا ل ی و ک ا س و ی د5 1 م ی ل و ی م و ر و ز ن ت ر و خ ش ک ش ا خ ت ا ر ه ب ه ت ر ت ی و ب5 2 5 و3 2 4 د ر س و د، و ز ن ت و ر و خ ش ک ب ر گ ب ه ت ر ت ی ب5 8 3 و2 2 4 د ر س د و و ز ن ت ر و خ ش ک س ا ق ه ب ه ت ر ت ی ب ب ه م ی ز ا ن4 3 4 و2 8 5 د ر س د ن ت ب ت ب ه ت ی م ا ر ش ا ه د ا ف و ز ا ی ش ی ا ف و ت. ه م ن و ی ن ب ی ش ت ر ی ن و ز ن ت ر و خ ش ک ر ی ش ه ش ی ر ی ن ب ی ا ن م ر ب و و ط ب و ه ت ی م و ا ر گ ل و ت و ا م ی ن3 م ی ل ی م و ر( G3 ب و د ک ه ن ت ب ت ب ه ت ی م ا ر ش ا ه د ب ه ت ر ت ی و ب ب و ه م ی و ز ا ن4 2 1 1 و5 3 4 1 د ر س د ا ف ز ا ی ش پ ی د ا ک ر د. ک ل م ا ت ک ل ی د ی: ا س ی د ه ا ی آ ل ی، ا س ی د آ م ی ن و ه، ش و ی ر ی ن ب ی و ا ن، گ ی ا ه و ا ن د ا ر و ی و ی، م ح ل و ل پ ا ش ی ب ر گ ی. ف ص ل ن ا م ه ز ی ت ت ش ن ا س ی س ل و ل ی و م و ل ک و ل ی گ ی ا ه ی س ا ل3 3 1 1 ، د و ر ه2 1 ، ش م ا ر ه3 ، س ص4 1 - 5 Abstract Licorice is one of the oldest medicinal plants that is commonly used in various industries such as pharmaceutical, food, beverages and confectionery products. this study was performed In order to evaluate the effect of foliar application of amino acids (glumaline) and organic acids (citric acid and malic acid) on growth and quality of the transplant of licorice,. glutamine (3, 6 and 9 mM), malic acid (6, 9 and 15 mM) and citric acid (3, 9 and 15 mM) and foliar application of water to be considered as control. The main traits examined in this study included;: fresh and dry weights of canopy, leaf and root, stem length and diameter, number of lateral branches, rhizome and root diameter, leaf size and trichome density and the photosynthetic pigments such as chlorophyll a, b, total, and total carotenoids. The results showed that foliar sprays of various concentrations of glutamine, malic acid, citric acid, significantly increased licorice root and shoot growth and yield as compared to the control. In the treatment of malic acid 15 mM (MA15) shoot fresh and dry weight respectively 505 and 409 %, leaf fresh and dry weight respectively 387 and 400 % and stem fresh and dry weight respectively 494 and 580% were increased compared to the control. Also the highest licorice root fresh and dry weight was in glutamine 3 mM (G3) that was increased respectively by 1124 and 1497 % compared to control. Therefore, application of appropriate levels of malic acid, citric acid and glutamine can improve the yield and quality of Licorice seedlings . Keywords: Amino acids, Foliar sprays, Licorice, Medicinal plants, Organic acids. ف ص ل ن ا م ه ز ی ت ت ش ن ا س ی س ل و ل ی و م و ل ک و ل ی گ ی ا ه ی س ا ل1 3 3 1 ، د و ر ه12 ، ش م ا ر ه3 ، س ص4 1 - 5

Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

و تیفیک و دشر یاه صخاش رب کیلام دیسا و کیرتیس دیسا ،نیماتولگ یشاپ لولحم ریثات (Glycyrrhiza glabra)نایب نیریش هایگ یژولوفروم 3یناهج یضاق نیشون و *2(لوئسم هدنسیون) یوداه میهاربا ،1یناطلس همطاف

[email protected] ،ناریا ،جرک ،یمالسا دازآ هاگشناد ،جرک دحاو ،یزرواشک هدکشناد ،ینابغاب مولع هورگ ،دشرا سانشراک -1 [email protected] ،ناریا ،جرک ،یمالسا دازآ هاگشناد ،جرک دحاو ،یزرواشک هدکشناد ،ینابغاب مولع هورگ ،رایداتسا -*2

[email protected] ،ناریا ،جرک ،یمالسا دازآ هاگشناد ،جرک دحاو ،یزرواشک هدکشناد ،یژولویبورکیم هورگ ،رایداتسا -3

1331 رذآ :شریذپ خیرات 1331 رهم :تفایرد خیراتThe effect of foliar application of glutamine, citric acid and malic acid on the growth, quality

and morphological traits of licorice)Glycyrrhiza glabra( Fatemeh Soltani1, Ebrahim Hadavi*2 and Noushin Ghazi Jahani3

1- MS.c, Department of Horticulture, Agriculture college, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran, [email protected]

2*- Assistant Professor, Department of Horticulture, Agriculture college, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran, [email protected]

3- Assistant Professor, Department of Microbiology, Agriculture college, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran, [email protected]

*Corresponding author: Ebrahim Hadavi Received: September 2017 Accepted: November 2017

هدیکچ دربراوک هوک تسا ییوراد ناهایگ نیرت یمیدق و نیرتمهم زا یکی نایب نیریش ی زاوس ینیری وش و ی زاوس هباشون ،ییاذغ ،ییوراد فلتخم عیانس رد یناوارف هونیمآ دیوسا ،یوگرب تدوم ینالووط ی وشاپ لوولحم ر ا شهوژپ نیا رد .دراد و یدوشر تافوس رب کیلام دیسا و کیرتیس دیسا یلآ یاهدیسا و نیماتولگ ریداوقم لماوش اوهرامیت .توفرگرارق یوسررب درووم ناویب نیریش اشن تیفیک و رالوووم یوولیم 51 و 3 ،1)کیلامدیووسا ، رالوووم یوولیم 3 و 1 ،3)نیماووتولگ ناوونع هوب رطقم بآ یشاپ لولحم و دوب رالوم یلیم 51 و 3 ،3)کیرتیسدیسا زور 241 یوشاپ لولحم نیرخآ ات نیلوا هلساف .دش هتفرگ رظن رد دهاش رامیت رد یسررب دروم تافس .دندش یشاپ لولحم راب 22 ناهایگ عومجم رد هک دوب و گروب ،هراوتخاش کشخ و رت نزو ریظن یدشر تافس لماش شهوژپ نیا ی بناوج ی اوه هخاوش دادوعت ،هقاس رطق و لوط ،هشیر کشخ و رت نزو ،هقاس دوننام یزتنوسوتف یاوه هزیگنر نین مه و هشیر و موزیر رطق و لوط ،یعرف دربراوک هوک داد ناوشن یاوتن .دوندوب لوک دویئونتوراک ،لک و a، b لیفورلک درووم تافوس روب یا هدمع تاری ات ینالوط نامز رد روکذم یاه یشاپ لولحم یولیم 51 دیوسا کویلام راومیت رد هک بیترت نیا هب تشاذگ یاج رب شجنس و روت نزو ،دوسرد 324 و 525 بویترت هب هراتخاش کشخ و رت نزو رالوم بیترت هب هقاس کشخ و رت نزو و دسرد 224 و 583 بیترت هب گرب کشخ نیون مه .توفای شیازوفا دهاش رامیت هب تبتن دسرد 285 و 434 نازیم هب 3 نیماوتولگ راومیت هوب طووبرم نایب نیریش هشیر کشخ و رت نزو نیرتشیب و 4211 نازویم هوب بویترت هب دهاش رامیت هب تبتن هک دوب G3)رالوم یلیم .درک ادیپ شیازفا دسرد 5341 ،یویوراد ناوهایگ ،ناویب نیریوش ،هونیمآ دیسا ،یلآ یاهدیسا :یدیلک تاملک .یگرب یشاپ لولحم

یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تتیز همانلصف

331 لاس 5-41 صس ،3 هرامش ،21 هرود ،1

Abstract Licorice is one of the oldest medicinal plants that is commonly used in various industries such as pharmaceutical, food, beverages and confectionery products. this study was performed In order to evaluate the effect of foliar application of amino acids (glumaline) and organic acids (citric acid and malic acid) on growth and quality of the transplant of licorice,. glutamine (3, 6 and 9 mM), malic acid (6, 9 and 15 mM) and citric acid (3, 9 and 15 mM) and foliar application of water to be considered as control. The main traits examined in this study included;: fresh and dry weights of canopy, leaf and root, stem length and diameter, number of lateral branches, rhizome and root diameter, leaf size and trichome density and the photosynthetic pigments such as chlorophyll a, b, total, and total carotenoids. The results showed that foliar sprays of various concentrations of glutamine, malic acid, citric acid, significantly increased licorice root and shoot growth and yield as compared to the control. In the treatment of malic acid 15 mM (MA15) shoot fresh and dry weight respectively 505 and 409 %, leaf fresh and dry weight respectively 387 and 400 % and stem fresh and dry weight respectively 494 and 580% were increased compared to the control. Also the highest licorice root fresh and dry weight was in glutamine 3 mM (G3) that was increased respectively by 1124 and 1497 % compared to control. Therefore, application of appropriate levels of malic acid, citric acid and glutamine can improve the yield and quality of Licorice seedlings . Keywords: Amino acids, Foliar sprays, Licorice, Medicinal plants, Organic acids.

یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تتیز همانلصف

5-41 صس ،3 هرامش ،12 هرود ،1331 لاس

Page 2: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

1396 ،موس هرامش ،مهدزاود هرود ،یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تسیز همانلصف 81

تایلک و همدقم هریت زا Glycyrrhiza glabra یملع مان اب نایب نیریش

Fabaceae، ناوهایگ نیروت یمیدوق و نیرتمهم زا یکی فولتخم عیانوس رد یوناوارف دربراوک هک تسا ییوراد .دراد ی زاوس نیری وش و ی زاوس هباشون ،ییاذغ ،ییوراد وراد ناوونع هب اه هپوکامراف رثکا رد نایب نیریش ۀشیر یوم نآ یناومرد صاووخ نیرتمهم زا و تسا هدش دای ه دوعم یاوهیرامی ب و روشع ی ون ا موخز ۀجلاعم هب ناوت ار ناویب نیری وش ۀشیر ةرّث ؤم ةدام نیرتمهم .درک هراشا 25 هداوم نویا هک دهد یم لیکشت «کیزیریتیلگ دیسا» ییاذوغ عیانوس رد و هدووب روت نیری وش رکوش زا هبترم نیریوش هچرگا . Hornok, 1992)دراد یناوارف دربراک ناوهایگ هزووح رد نارویا یتارداوس مالقا زا یکی نایب توعیبط زا اتدومع رضاح لاح رد اما دشاب یم ییوراد نویا دناوت یم نآ هیور یب تشادرب و دوش یم تشادرب زادوهد رارق ضارقنا رطخ ضرعم رد ار شزرا اب هایگ هعوسوت نآ راوک و توشک درادناتوسا یاه شور یفرط رد ی دربراوک یاه شهوژپ ماجنا اذل ،تسا هتفاین یفاک اوم رووشک رد نآ ی وعارز دویلوت و ی زاوس یلها تهج ناویب نیریوش دایدزا یاه شور زا یکی .دراد ترورض اوشن دویلوت و میقتوتمریغ رووط هب رذب قیرط زا ریثکت یزیخلوساح هوک ییاوه نیومز رد یزرواشک .دشاب یم دوننام یطیحم یاه شنت عاونا یاراد زین و درادن ییالاب اوب دنتوته نییاوپ و الاوب یاوهامد و یرووش ،یبآ مک لکوشم هوب اتدومع هوک تسا وربور یناوارف تالکشم هووعرزم رد لوووصحم بووسانم رارقتووسا و یوونز هووناوج لوح هار اوهنت هک Itabari et al., 1993)تسا طوبرم یووس زا .دوشاب یوم یووق و ملاس اشن زا هدافتسا نآ رد ناویب نیری وش هاویگ هوی لوا دوشر و ینز هناوج رگید ملاوس و ی ووق یاه ه هایگ هب زاین و هدوب دنک هعرزم رد تویفی ک اوب اوشن زا هدافتوسا ور نیا زا و دشاب یم

. 2331 ،یگیبدوویما)دراد توویمها نآ تووشک هعووسوت لرووتنک ،یووبآ عباوونم ییاراووک دوووبهب نمووض یراکاووشن لروتنک ناوکما و هدوومن روت هداوس ار زروه یاوه فلع زوین ار توشک هلوساف قویقد میظنت و ناهایگ تیعمج اوب ناوهایگ رد ًالاوسوصخ ور نیا زا و دزاس یم مهارف تبوتن تمیق نارگ یاه رذب نین مه و مک هیلوا دشر یرتووشیب ییآراووک زا رذووب میقتووتم تووشک شور هووب ثوعاب اویازم نیا Klassen, 1993)دشاب یم رادروخرب رد اوشن زا هدافتوسا رویخا یاه لاس رد هک تسا هدش یوس زا .دبای شیازفا ییوراد ناهایگ زا یدادعت دیلوت و دویلوت یژوولونکت رد هلوساح یاه تفرشیپ اب رگید هوب ناونیمطا و شهاوک اوشن دیلوت هنیزه ،اشن تشاک نویا دوشر رد هوک هتفای شیازفا اشن زا لوصحم دیلوت رد . Lima et al., 2010 )توسا هدووب میهوس تعنوس رد هاویگ هویلوا دوشر و یونز هناوج هک زین نایب نیریش رایوتب تیفیک اب اشن زا هدافتسا و دشاب یم دنک هعرزم یاوه کروحم . Wagner et al., 2006 )دوشاب یم دیفم اوهنآ زا یوهورگ هک دنتته یتابیکرت هعومجم ،یتتیز بوولطم خوساپ و شنوکاو رد ر ؤم تابیکرت ناونع هب ناوونع هوب روگید یوهورگ و یطیحم طیارش هب یهایگ یمک درکلمع دنناوت یم ،دشر شیازفا کرحم تابیکرت ثوعاب تاوبیکرت نویا .دنوشخب دووبهب ار هایگ یفیک و توهج رد یکیلوباوتم یاهدنیآرف و متیلوباتم کیرحت اوهنآ هولمج زا هوک دنووش یوم ناوهایگ ییآراک شیازفا هویاپ لوومرف یاراد یتوتیز یاوه کروحم هب ناوت یم یوفیک و یومک دوشر هوک دروک هراوشا هنیمآ یاهدیسا فروصم . Starck, 2005) دوننک یم کیرحت ار ناهایگ هوب زاوین ،یوطیحم دعاوتمان طیارش رد هنیمآ یاهدیسا ناوکما هایگ هب و هداد شهاک ار هایگ طسوت نآ تخاس فروس رتوشیب ار دووخ هدش هریخذ یژرنا هک دهد یم . دویامن لووصحم تویفیک و درکلمع ندرب الاب و دشر

Page 3: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

91 ... کیرتیس دیسا ،نیماتولگ یشاپ لولحم ریثات

و هوونیمآ یاهدیووسا یواووح یاووه بوویکرت تووبثم ری اووت فولتخم یاهدونیارف روب یتوتی ز لاوعف یاهدیتپپوگیلا و اوه شنوت روبارب رد تومواقم و ناهایگ یومن و دشر یاومرگ و امروس هولمج زا یوطی حم بوسانمان طیارش نایلاس یط و هدیسر تاب ا هب یروش و یکشخ ،دیدش و ی وعارز تالووصحم یاوقترا یارب اهبیکرت نیا ریخا ,.Thomas et al) دونا هوتفرگ رارق هدافتسا دروم یغاب

هونیمآ یاهدیسا دربراک ر ا رد درکلمع شیازفا . 2009 ، El-Shabasi et al., 2005)ریووووس هاوووویگ رد راووویخ ، Awad et al., 2007)یووونیمز بیوووس(Karuppaiah et al., 2000 ، نیریش لفلف(Al-Said

& Kamal, 2008 هونوباب و( Haj Seyed Hadi et

al.,2011 هوب زوین یولآ یاهدیسا .تسا هدش شرازگ راروق هجوت دروم ریخا نایلاس رد یتتیز کرحم ناونع شیازوفا بوجوم کیرتیسدیسا یشاپ لولحم .دنا هتفرگ یوگلا رییغت زین و میرم لگ تشادرب زا دعب یراگدنام ,Eidyan et al )توسا هدویدرگ هاویگ رد یزاس هریخذ

یووشاپ لووولحم ری اووت زووین مووویلیل هاوویگ رد . 2014 ناوویم هوونبرکوردیه داوووم میووتقت رووب کیرتیووسدیسا ،ناراوکمه و هدونراد) دیدرگ دوییات یهاویگ یاوه مادنا لوولحم ری اوت یوسررب اوب یرگید قیقحت رد . 3831 ناوحیر یویوراد هاویگ رد کیرتیوس دیوسا یگرب یشاپ رد روییغت ثوعاب کیرتیوس دیوسا هوک دوندرک شرازگ تووشکبآ طیووحم زا یندووعم داوووم بذووج یوووگلا و یبلاوووط . Ghazijahani et al., 2014)دوووش122)ناراکمه هوک دونداد ناوشن زین اینازاگ هایگ رد 4 شی ازوفا بوجوم دی وسا کیلام و دیسا کیرتیس دربراک رد . Talebi et al., 2014)دیدرگ هقاس هب هشیر تبتن زوین 4331 )ناراوکمه و هوکوش یمیحر یقیقحت یاتن هاویگ رد کیرتیوس دیوسا یوشاپ لوولحم هک داد ناشن و روت نزو شیازفا ثعاب هدرپ تشپ کسورع ییوراد

دهاوش رامیت هب تبتن هقاس رطق و ییاوه مادنا کشخ ری اوت یوسررب روضاح شهوژوپ ماوجنا زا فدوه .دش یاهدیوسا و نیماوتولگ هنیمآ دیسا یگرب یشاپ لولحم ی اوه صخاوش روب کویلام دیسا و کیرتیس دیسا یلآ یوم ناویب نیریوش هاویگ یژولوفروم و تیفیک و دشر .دشاب شهوژپ دنیآرف

نویا : یرشیامزآ ررط عون و شیامزآ لحم و نامز هووناخلگ رد 5331 لاووس ناتووتبات و راووهب رد قوویقحت یمالوسا دازآ هاگوشناد یزرواوشک هدکشناد یتاقیقحت راروکت هس اب یفداصت ًالالماک حرط بلاق رد جرک دحاو 3 و 1 ،3 )نیماوتولگ ریداوقم لماوش اهرامیت .دش ماجنا ،1 )کیلامدیوسا ، G6 و G3، G6 بیترت هب :رالوم یلیم و MA6، MA9 بووویترت هوووب :رالووووم یووولیم 51 و 3

MA15 هوب : رالووم ی ولیم 51 و 3 ،3)کیرتیس دیسا و یوشاپ لوولحم و هدووب CA15 و CA3، CA9 بیترت اوب .دوش هتفرگ رظن رد دهاش رامیت ناونع هب رطقم بآ قباووطم یراووجت هدووننکرت بوویکرت اووه لووولحم ماوومت زوین نیریتیلگ هدام .دیدرگ هفاضا هطوبرم لمعلاروتسد ترووصب اوهرامیت ماومت هوب رتیل رب رتیل یلیم2 نازیم هب .دیدرگ هدوزفا هیاپ و توشک رتتب :ر ب رامیت و شک رتسب ،نادلا هیهت روذوب یونز هناوج دوبهب هنیهب شور و اشن ینیس هزادنا دن دوش باوختنا 5331)داهنکاپ قیقحت یاتن ساسا رب 53 )تویلرپ ، دوسرد 53)تیپوکوک لماش اشن رتتب هک .دیدرگ باختنا دسرد 23)تسوپمک یمرو و دسرد هدمآ تسدب طولخم اب اشن یاه ینیس ندرک رپ زا دعب هکنیا هب هجوت اب .دش نایب نیریش روذب تشک هب مادقا و دنوشاب یوم تخوس هتوسوپ یاراد ناویب نیریش روذب زا لبق تسا نییاپ یعیبط روط هب نآ ینز هناوج دسرد

Page 4: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

1396 ،موس هرامش ،مهدزاود هرود ،یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تسیز همانلصف 11

%23 لووولحم رد هووقیقد 22 تدووم هووب روذووب ،تووشک .دندش وشتتش سپس و هداد رارق کیروفلوسدیسا زاوووغآ زا سوووپ :نارررهایا زا ررربقارم و یراررریبآ اوب لخادت هنوگره زا یریگشیپ روظنم هب یشاپ لولحم .توفرگ ماوجنا یتوشن ترووصب یرایبآ ،اه یشاپلولحم اوشن یاوه ینیس ریز هک دوب تروس نیدب راک شور هوب زاوین دروم بآ و دش هدیشک یکیتسالپ نولیان کی هس ره و یکیتسالپ نولیان حطس رد رتمیتناس 5/1قمع 8 هولحرم رد اه ه هایگ دشر اب .دش ماجنا رابکی زور رتمیتناوس 51 روطق اوب یاهنادلگ هب ناهایگ یگرب 21 ات رد .دوش توشک هاویگ هس نادلگ ره رد و دندش لقتنم ز وین اوه یرامیب و تافآ رظن زا ناهایگ دشر لصف لوط تیریدوم هوناخلگ رد تافآ لرتنک لومعم یاه شور اب .دندش نیوولوا :یررشاپ لوررلحم تروررص یاررهرامیت لاررمعا هوب یدوعب لوحارم و یگرب ود هلحرم رد یشاپ لولحم یور یوشاپ لوولحم ترووس هوب هوتفه کی ره هلساف نیرووخآ اووت نیوولوا هلووساف .تفریذووپ ماووجنا اووه گرووب .دوب زور 241 یشاپ لولحم :کرریکولوفروم و یدررشر تافررص یررریا هزادررنا ییاوهتنا هناوج ات هقوط لحم زا هقاس لوط یریگ هزادنا .دوش یرویگ هزادونا رتمیلیم تقد اب شک طخ هلیسو هب ود رویز و یا هوپل گروب ود یالاوب زا هقاس رطق تفس ود ریز زا زین هقوط رطق .دش یریگ هزادنا یقیقح گرب .د وش یرویگ هزادونا هوقوط زا رتالاب یمک و یا هپل گرب اب سیلوک هلیسو هب هقوط رطق و هقاس رطق یریگ هزادنا مادونا یزاس ادج زا سپ .دش ماجنا رتمیلیم مدس تقد اووب هووشیر و ییاوووه مادوونا رووت نزو ،هووشیر زا ییاوووه سپوس و هدوش نزو 122/2 توقد اوب لاتجید یوزارت ار اهنآ ،هشیر و ییاوه مادنا کشخ نزو شجنس یارب تدم هب دارگ یتناس هجرد 55 هجرد اب نوآ هاگتسد رد

روه نزو ندوش کوشخ زا دعب و هداد رارق تعاس 84 یرویگ هزادونا ن اویاپ رد . دوش هدیجنوس هوناگادج مادک روه رد دووجوم ناوهایگ یاوه هداد زا ،فلتخم تافس راروکت نآ هداد ناوونع هوب و دش هتفرگ نیگنایم رارکت .دیدرگ ظاحل هزادونا توهج :یزتنرسوتف یاره هزیگنر یریا هزادنا شور زا دووویئونتوراک و لووویفورلک نازووویم یرووویگ

Lichtenthaler(5831 دوش هدافتوسا رویز تروس هب. هدیئاوس ینیچ نواه رد ار گرب زا هزات تفاب مرگ 5/2 و هدروک هفاوضا نآ هوب 13 % لوکلا روتیل یولیم 8 سپس و هدرووک لوقتنم نکلاووف لوخاد هووب ار لوساح لوولحم و هدناوشوپ موینیمولآ لیوف اب ار اه نکلاف .دش سکترو دعب زور دش هداد رارق لا خی یامد رد زور هنابش کی اوت دوش هداد هزاجا و هدرک سکترو اددجم ار اه هنومن اوه هراوصع سپوس .دنووش نیوشن هت نکلاف رد تارذ لوولحم بذج تدش .دش هداد رارق ژویفیرتناس لخاد و 254جوم لوط رد رتموتفورتکپسا زا هدافتسا اب ییور

1 و لویفورلک نازویم و دوش هدناوخرتمونان 411 و 84 هبووساحم روویز لووومرف زا هدافتووسا اووب دوویئونتوراک : Lichtenthaler, 1987)دیدرگ

V= هدش فاس لولحم مجح A= 254 و 541 ،311 یاوهجو وم لوط رد رون بذج رتمونان

FW= مرگ بتح رب هنومن رت نزو

a(12.25 = لیفورلک A663.2 – 2.79 A646.8/FW

b(21.21 =لیفورلک A646.8 – 5.1 A663.2/FW

A663.2 – 18.71 A646.8/FW 7.15 = لک لیفورلک)

1000A470 -1.8 chla - 85.02) = دووییونتوراک)

chlb)/FW زا لووساح یاووه هداد :ارره هداد لرریلحت و هرریزجت درووم ی راومآ حرط ساسا رب قیقحت نیا یاه شیامزآ ه خوتن SPSS ی راومآ رازوفا مرون زا هدافتسا اب ،هدافتسا

Page 5: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

01 ... کیرتیس دیسا ،نیماتولگ یشاپ لولحم ریثات

هووتیاقم و دوونتفرگ رارووق لوویلحت و هوویزجت دروووم22 رد نوکناد یا هنماد دنچ نومزآ زا هدافتسا اب اه نیگنایم و اوه رادو ومن موسر .توفرگ ماوجنا % 5 لامتحا حطس ماجنا لتکا رازفا مرن زا هدافتسا اب ،تابساحم زا یخرب .دش

ثحب و جیاتن

لکوش رد هوک روطناومه :هراسااش کشا و رت نزو کوشخ و روت نزو نیرتوشیب دووش یوم هدهاشم 2 و1 اوب هوک دنچره دش لساح MA15 رامیت رد هراتخاش یراد یونعم فالتخا کیرتیسدیسا فلتخم یاه تظلغ تبتن یراد ینعم و هظحالم لباق روط هب یلو تشادن

نزو .دووب رتشیب دهاش رامیت اسوصخ اهرامیت ریاس هب هوب تبوتن MA15 راومیت رد هراوتخاش کوشخ و رت دوسرد 324 و 525 نازویم هوب بیترت هب دهاش رامیت یولآ دیوسا یاراد یاوهرامیت هویلک .داد ناوشن شیازفا هوب تبتن یرتشیب هراتخاش کشخ و رت نزو نیگنایم نیروتمک .دووب راد یونعم تواوفت نیا و دنتشاد دهاش دهاوش راومیت رد زین هراتخاش کشخ و رت نزو نازیم ریاوس ز ا روتمک یراد یونعم رووط هوب هوک دش هدهاشم و رگیدوکی اب هراتخاش کشخ و رت نزو .دوب اهرامیت و توبثم یگتتبمه گرب و هقاس کشخ و رت نزو زین . 1 لودج) دنتشاد یراد ینعم

فلتخم یاهرامیت ریثات حت نایب نیریش هراسااش رت نزو نیگنایم :1 لکش

Fig 1. Mean of shoot fresh weight of licorice under different treatments

فلتخم یاهرامیت ریثات حت نایب نیریش هراسااش کشا نزو نیگنایم :2 لکش

Fig 2. Mean of shoot dry weight of licorice under different treatments

2 لودوج رد هوک روطناومه :گررب کشا و رت نزو رد گروب کوشخ و رت نزو نیرتشیب دوش یم هظحالم

رتوشیب یراد ینعم روط هب هک دش لساح MA15 رامیت بویترت هوب دهاش رامیت هب تبتن و دوب دهاش رامیت زا

c

b ab

b b b

a

b b b

00.5

11.5

22.5

33.5

4

(مرا) هراسااش رت نزو

c

b b b b b

a

b ab ab

00.20.40.60.8

11.2شا نزو1.4

(مرا) هراسااش ک

Page 6: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

1396 ،موس هرامش ،مهدزاود هرود ،یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تسیز همانلصف 11

نیون مه .توفای شیازفا دسرد 224 و 583 نازیم هب تشادن یراد ینعم فالتخا دهاش رامیت اب MA6 رامیت لودج .دوب اهرامیت ریاس زا رتمک یراد ینعم روط هب و هوک دوهدیم ناشن زین تافس نیب 1 لودج)یگتتبمه

لیفورلک تافس اب و رگیدکی اب گرب کشخ و رت نزوb، دویئونتوراک هوب لک لیفورلک تبتن و لک لیفورلک .تشاد %1)یراد ینعم و تبثم یگتتبمه لک

فلتخم یاه رامیت ریثات حت نایب نیریش ییاوه مادنا هسیاقم :3 لکش

(رالوم یلیم 9 نیماتولا و رالوم یلیم 51 کیلام دیسا ،رالوم یلیم 51 کیرتیس دیسا ،دهاش رامیت : سار زا بیترت هب)Fi 3. Comparison of licorice aerial parts under different treatment.

(From right to left: Control, citric acid 15 mM, malic acid 15 mM and glutamine 9 mM)

نایب نیریش رد تافص زا یارب یگتسبمه لودج :1 لودجTable 1. Correlation table of some traits in licorice

هشیر رت نزو

کوووووشخ نزو هشیر

هراتخاش رت نزو کوووشخ نزو هراتخاش

گرب رت نزو کوووشخ نزو گرب

لک لیفورلک b لیفورلک a لیفورلک

1 هشیر رت نزو 1 **937. هشیر کشخ نزو 1 **484. **540. هراتخاش رت نزو 1 **960. **570. **603. هراتخاش کشخ نزو 1 **560. **541. 358. 330. گرب رت نزو 1 **950. **549. **473. *381. 360. گرب کشخ نزو a .260 .327 .198 .160 .354 .265 1 لیفورلک b .363* .420* .319 .298 .496** .406* .832** 1لیفورلک 1 **759. **584. *406. *442. 319. 299. *413. 288. لک لیفورلک 345.- 350.- 125.- *388.- *393.- *419.- 353.- 210.- 121.- لک دیئونتوراک

فلتخم یاهرامیت ریثات حت نایب نیریش یدشریارب نیگنایم :2 لودجTable 2- Mean of some growth traits of licorice under different treatments

رامیت

رب رت نزو گ

مرگ)

شخ نزو ک

رب مرگ)گ

لوط رتمیتناس)هقاس

هقاس رطق رتمیلیم)

هخاش دادعت یبناج

رطق رتمیلیم)هشیر

موزیر رطق رتنیلیم)

رب لوط گ

رتمیتناس)

رک دادعت ک

d 0.13 d 17 b 0.4 e 4.5 e 0.10 d 1.57 e 2.2 c 20 abc 0.5 دهاش G3 1.7 bc 0.50 abc 26 a 1.0 abc 6.6 de 0.79 ab 7.74 a 4.1 ab 40 a G6 1.8 ab 0.39 abc 26 a 1.0 abc 6.2 de 0.58 abc 4.64 bcd 4.5 ab 39 ab G9 1.5 bc 0.32 bcd 21 ab 0.6 de 8.4 cd 0.30 cd 2.49 de 3.5 b 25 abc

MA6 1.0 cd 0.25 cd 25 a 1.0 abc 15.6 a 0.49 bc 4.89 bc 4.8 a 19 bc MA9 1.4 bc 0.34 bcd 17 b 0.8 bcd 11.0 bc 0.69 abc 2.66 cde 4.1 ab 22 abc

MA15 2.5 a 0.65 a 17 b 0.7 cd 8.8 cd 0.36 cd 2.64 cde 3.7 ab 23 abc CA6 1.7 bc 0.41 abc 23 ab 0.9 a-d 14.0 ab 0.52 abc 4.01cd 4.1 ab 17 c CA9 1.8 abc 0.52 ab 17 b 1.1 a 13.8 ab 0.82 a 6.22 ab 4.9 a 25 abc

CA15 1.5 bc 0.37 cd 22 ab 0.8 cd 17.6 a 0.62 abc 3.60 cde 4.5 ab 30 abc ≥52/2P) دنرادن ی راد ینعم فالتخا یرامآ رظن زا کرتشم فورح یاراد یاه نیگنایم نوتس ره رد

In each column, the same alphabets are not statistically significant (P≤0.05)

راومیت هوک داد ناوشن ی اوتن :هرشیر کشا و رت نزو ریاوس هوب تبتن یرتمک هشیر کشخ و رت نزو دهاش

و روت نزو نیرتوشیب .توشاد یوشاپ لوولحم یاهرامیت رووط هوب هوک دش لساح CA9 رامیت رد هشیر کشخ

Page 7: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

11 ... کیرتیس دیسا ،نیماتولگ یشاپ لولحم ریثات

و دوب دهاش رامیت زا رتشیب یا هظحالم لباق و راد ینعم و 4211 نازویم هوب بویترت هوب دهاوش رامیت هب تبتن روت نزو نازویم لاح نیا اب .تفای شیازفا دسرد5341 ار یراد یونعم فالتخا CA9رامیت رد هشیر کشخ و ،نیماووتولگ اووب یووشاپ لووولحم یاووهرامیت ریاووس اووب

روب . 5 و 4 لکوش)تشادن کیلامدیسا و کیرتیسدیسا و رگیدوکی اب هشیر کشخ و رت نزو 1 لودج ساسا رت نزو تبتن و هراتخاش کشخ و رت نزو تافس اب ار %1)یراد یونعم و توبثم یگتوتبمه هقاس هب هشیر .داد ناشن

فلتخم یاهرامیت ریثات حت نایب نیریش هشیر رت نزو نیگنایم :4 لکش

Fig 4. Mean of root fresh weight of licorice under different treatments

فلتخم یاهرامیت ریثات حت نایب نیریش هشیر کشا نزو نیگنایم :5 لکش

Fig 5. Mean of root dry weight of licorice under different treatments

2 لودووج رد هووک روطناوومه :هررشیر و موزرریر رررطق 5/5 نازویم هوب موزویر رطق نیرتشیب دوش یم هظحالم راومیت اوب هچرگا هک دش لساح G3 رامیت رد رتم یلیم

CA9 روووط هووب یوولو تووشادن یراد یوونعم فالتووخا دهاش رامیت اسوصخ اهرامیت ریاس زا رتشیب یراد ینعم 333 نازویم هوب دهاوش رامیت هب تبتن موزیر رطق .دوب نازویم هوب موزیر رطق نیرتمک .درک ادیپ شیازفا دسرد اووب هووک دووش هدهاوشم دهاووش راوومیت رد رووتم یولیم 1/1 فالتوووخا CA15 و G9، MA9، MA15 یاوووهرامیت زا روتمک یراد یونعم رووط هب یلو تشادن یراد ینعم

راومیت رد زوین هوشیر روطق نیرتشیب .دوب اهرامیت ریاسCA9 زا رتوشیب یراد یونعم رووط هوب هک دش هدهاشم

اوب یولو دووب MA15 و G9، MA6 ،دهاوش یاهرامیت CA9 راومیت .توشادن یراد ینعم فالتخا اهرامیت ریاس ار یدوسرد 225 شیازوفا روتمیلیم 28/2 هشیر رطق اب لودوج)داد ناشن رتمیلیم 21/2)دهاش رامیت هب تبتن2 .

b

a

ab a

ab a

a a a

a

0

1

2

3

(مرا) هشیر رت نزو4

b

a

ab ab

ab

ab a a

a

ab

00.20.40.60.8

11.21.4

شا نزو (مرا) هشیر ک

Page 8: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

1396 ،موس هرامش ،مهدزاود هرود ،یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تسیز همانلصف 11

رامیت پچ مس و دهاش رامیت سار مس) رالوم یلیم 3 نیماتولا و دهاش رامیت رد نایب نیریش هشیر هسیاقم .Error! No text of specified style in document:6 لکش

(رالوم یلیم 3 نیماتولاFig 6. Comparison of licorice root in control and glutamine 3 mM (Right: control and left: glutamine 3 mM)

هدهاوشم 2 لودج رد هک هنوگنامه :هقاس رطق و لوط رد رتمیتناوس 12 نازویم هب هقاس لوط نیرتشیب دوش یم شیازوفا دسرد 3/25)دش لساح G6 و G3 یاهرامیت ،G9 یاوهرامیت اوب دونچره هک دهاش رامیت هب تبتن

MA6 فالتوخا کیرتیوسدیسا فولتخم یاه تظلغ و زا یراد یوونعم روووط هووب یوولو تووشادن یراد یوونعم نیرتشیب .دوب رتشیب MA15 و MA9 ،دهاش یاهرامیت اوب دونچره هوک دوش لساح CA9 رامیت رد هقاس رطق فالتووووووخا CA6 و G3، G6، MA6 یاووووووهرامیت راومیت زا یراد یونعم رووط هوب یلو تشادن یراد ینعم . 2 لودج) دوب رتشیب اهرامیت ریاس و دهاش دادوعت نیرتوشیب :یرعرف یبنارج یاره هاارش دادعت راومیت رد ددوع 1/51 نازیم هب یعرف یبناج یاه هخاش

CA15 یاوهرامیت اوب هوک دنچره دش هدهاشم MA6، CA6 و CA9 رووط هب یلو تشادن یراد ینعم توافت

132 شیازوفا و دووب اهرامیت ریاس زا رتشیب یراد ینعم ناووشن 5/4 )دهاووش راوومیت هووب تبووتن ار یدووسرد . 2 لودج)داد 2 لودوج رد هک هنوگنامه :ورک دادعت و گرب لوط 3/4 نازویم هوب گروب هزادنا نیرتشیب دوش یم هدهاشم رووط هوب هوک دوش هدهاوشم CA9 راومیت رد رتمیتناس و دووب دهاوش راومیت زا رتشیب دسرد 321)یراد ینعم یراد یونعم فالتخا اهرامیت ریاس اب ،G9 رامیت زا ریغ هدهاشم G3 رامیت رد زین کرک دادعت نیرتشیب .تشادن و MA6 یاهرامیت زا رتشیب یراد ینعم روط هب هک دش

CA6 فالتوخا یوشیامزآ یاوهرامیت ریاس اب یلو دوب . 2 لودج)دادن ناشن یراد ینعم

رد a لویفورلک نیگنایم هک داد ناشن یاتن :a لیفورلک 1 کیرتیوسدیسا زین و نیماتولگ یاراد یاهرامیت مامت اوب هوتیاقم رد ار یراد یونعم شیازوفا رالوم یلیم 3 و یووتحم یاوهرامیت هک یلاح رد داد ناشن دهاش رامیت نازوویم نیرتووشیب .دنتووشادن نآ رووب یروو ا کیلامدیووسا فالتخا هچرگا دش هدهاشم CA6 رامیت رد a لیفورلک G )نیماوتولگ یاوهرامیت و CA9 راومیت اب یراد ینعم . 3 لودج)تشادن هوک MA رالوم یلیم 1 یاراد رامیت زا ریغ :b لیفورلک دهاووش اووب یراد یوونعم تواووفت نآ bلوویفورلک نازوویم هوب تبتن ار یراد ینعم شیازفا اهرامیت یقاب ،تشادن راومیت رد b لیفورلک نازیم نیرتشیب .دنداد ناشن دهاش

CA6 رامیت اب هک دش لساح G6 یراد یونعم تواوفت اوهرامیت ریاس زا رتشیب یراد ینعم روط هب یلو تشادن . 3 لودج)دوب هوظحالم 3 لودوج رد هوک روطناومه :لرک لیفورلک راومیت رد زوین لوک لویفورلک نازویم نیرتشیب دوش یم

CA6 رامیت اب هک دش هدهاشم G3 یراد ینعم فالتخا اه رامیت ریاس زا رتشیب یراد ینعم روط هب یلو تشادن .دوب شیازوفا بوجوم هک G9رامیت زا ریغ :لک دیئونتوراک دووب هدویدرگ دهاوش هب تبتن لک دیئونتوراک راد ینعم و دوشن هدهاوشم یراد یونعم شیازوفا اهرامیت هیقب رد

Page 9: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

11 ... کیرتیس دیسا ،نیماتولگ یشاپ لولحم ریثات

ار یراد یونعم شهاوک MA15 و CA9)اهنآ زا یخرب دویئونتوراک نازویم دنداد ناشن دهاش اب هتیاقم رد زین

هوب تبوتنCA )کیرتیوسدیسا یاه تظلغ همه رد لک . 3 لودج) دوب هتفای شهاک دهاش رامیت

فلتخم یاهرامیت ریثات حت نایب نیریش یزتنسوتف یاه هزیگنر نیگنایم :3 لودجTable 3. Mean of photosynthetic pigments of licorice different treatments

≥52/2P) دنرادن ی راد ینعم فالتخا یرامآ رظن زا کرتشم فورح یاراد یاه نیگنایم نوتس ره ردIn each column, the same alphabets are not statistically significant (P≤0.05)

ثحب و جیاتن

درشر ررب یرشاپ لورلحم فرلتخم یارهرامیت ریثات

و یرووفعج :نارریب نیریررش ییاورره یارره مادررنا هوک دوندرک شرازوگ یقیقحت رد البق b2122)یوداه شی ازوفا ثوعاب دوناوت ی وم کیلامدیسا و کیرتیسدیسا 4331)ورووکین .دوووش دیوووش هاوویگ درووکلمع و دووشر یتلطا لگ رد نیماتولگ یشاپ لولحم هک دومن شرازگ قویقحت رد .ددروگ هاوی گ دوشر شیازفا ثعاب دناوت یم نویا هوب 4331 )یومیهف ،یوتلطا لوگ رد زین یرگید تظلغ رد اسوصخ نیماتولگ یاهرامیت هکدیسر هجیتن روت سامویب رد راد ینعم شیازفا هب رجنم رالوم یلیم 1 هوب تبوتن ییاووه مادنا رت نزو و هقاس لوط و رطق ، یاووهرامیت یماوومت اووم شهوژووپ رد .دوویدرگ دهاووش کیرتیوسدیسا و کیلامدیوسا ،نیماوتولگ اب یشاپلولحم راومیت هب تبتن ار ییاوه یاه مادنا دشر یاه صخاش نویا هوک زوین اوم شیاومزآ رد .دونداد شیازوفا دهاش یوشاپ لوولحم تاوعفد و رت ینالوط تدم هب تابیکرت ناوشن ،قوف یاتن دییات هوالع و دنتفر راک هب یرتشیب یا هدونیازف ر ا اه یشاپلولحم دادعت شیازفا هک دش هداد

ناوشن ام یاتن .تسا هتشاد رظن دروم تافس دوبهب رب راومیت ،یوشاپ لوولحم فلتخم یاهرامیت نیب زا هک داد توبثم ر ا نیرتشیب MA15)رالوم یلیم 51 کیلامدیسا و کیلامدیوسا ،نیماتولگ یاه تظلغ ریاس هب تبتن ار ناویب نیریوش ییاووه یاوه مادنا دشر رب کیرتیسدیسا رالوم یلیم 51 دیسا کیلام رامیت رد هکیروط هب تشاد 324 و 525 بویترت هوب هراوتخاش کوشخ و رت نزو 224 و 583 بویترت هب گرب کشخ و رت نزو ،دسرد نازویم هوب بویترت هب هقاس کشخ و رت نزو و دسرد شیازوفا دهاوش راومیت هوب تبوتن دسرد 285 و 434 لوبق تاقیقحت رد تارییغت زا سایقم نیا هک داد ناشن دوب هدشن شرازگ درشر ررب یرشاپ لورلحم فرلتخم یارهرامیت ریثات

هومه اوم شیامزآ رد :نایب نیریش ینیمزریز یاه مادنا نزو هونیمآ دیسا و یلآ دیسا اب یشاپ لولحم یاهرامیت هوب تبوتن یراد یونعم رووط هب ار هشیر کشخ و رت 3 نیماوتولگ اوم شیاومزآ رد .داد شیازفا دهاش رامیت روطق یدوسرد 231 و 333 شیازفا بجوم رالوم یلیم هوک تفای شیازفا دهاش رامیت هب تبتن هشیر و موزیر و روت نزو نیرتوشیب هوک 2331) اوین یقالخا قیقحت اب

رامیت a لوووویفورلک((mg/g FW

b لووووویفورلک((mg/g FW

لووک لوویفورلک((mg/g FW

لوووک دوووییونتراک((mg/g FW

def 5.9 f 23.9 f 3.2 bc 4.3 دهاشG3 7.1 abc 15.3 b 120.0 ab 4.9 ab G6 8.4 a 19.5 a 96.3 bc 2.4 cd G9 7.8 ab 13.1 c 37.1 ef 6.4 a

MA6 2.7 f 4.4 f 8.9 f 5.0 ab MA9 3.7 ef 9.0 e 29.6 f 4.4 b

MA15 5.3 cde 10.8 de 83.4 cd 0.5 d CA6 8.6 a 19.8 a 125.2 a 1.4 cd CA9 7.6 ab 15.6 b 59.0 de 1.0 d

CA15 5.9 bcd 12.0 cd 23.0 f 2.4 cd

Page 10: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

1396 ،موس هرامش ،مهدزاود هرود ،یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تسیز همانلصف 61

رالووم یولیم 3 نیماتولگ رامیت رد ار اشن هشیر کشخ رد زوین 4331) یومیهف .توشاد تقباطم دومن شرازگ یولیم 1 نیماتولگ یشاپلولحم هک داد ناشن یتلطا لگ ینعم شیازفا ثعاب رالوم یلیم 1 دیسا کیلام و رالوم دهاوش راومی ت هوب تبوتن هوشیر کشخ و رت نزو راد شی ازوفا ًالانموض .دراد یراگزاوس اوم یاتن اب هک دیدرگ و کیرتی وس دی وسا دربراوک اوب اوینازاگ هایگ هشیر دشر زوین 4122 )ناراوکمه و یبلا وط یووس زا البوق کیلام هوک دوهد ی وم ناوشن یاوتن نویا .دوب هدیدرگ شرازگ و روت نزو دونناوتیم رکذلا قوف یشاپ لولحم یاهرامیت یباوی زرا رد موهم تافوس زا یوکی هک ار هشیر کشخ ی رادروب هرهب دروم نآ هشیر ًالالوسا هک هایگ نیا تیفیک هوک توسا هدوش داهنوشیپ .دن وشخب دووبهب ار دشاب یم رد اوهنآ دیلوت دیناوت یم یلآ یاهدیسا یجراخ فرصم & Cantino )دووهد شیازووفا ار مووتیناگرا لووخاد

Goldstein, 1967 . ناراووکمه و یرووفعج( a2122 بوجوم یولآ یاهدیوسا دربراوک هوک دوندومن داهنشیپ رد و هوشیر هب اهنآ لاقتنا و هایگ رد اهنآ دیلوت شیازفا ش یازوفا رو ا رد ناهایگ هشیر رد بذج شیازفا هجیتن و یناوهج یوضاق .ددروگ کاوخ طیوحم هوب اهنآ حشرت یووشاپ لووولحم هووک دوونداد ناووشن 4122)ناراووکمه رد روییغت هوب کینوپوردویه طیوحم رد یولآ یاهدیسا توسا هدیماجنا ناهایگ رد ییاذغ رسانع بذج یوگلا ار صووصخ نویا رد یلبق یاه هیضرف هدهاشم نیا هک ناووت یم زوین اوم شیاومزآ رد نویا روب انب .دومن تیوقت نآ عوبت هب و هشیر دشرد رد شیازفا زا یشخب لقادح .داد تبتن هدیدپ نیمه هب ار ییاوه مادنا یاره هزیگنر رب یشاپ لولحم فلتخم یاهرامیت ریثات

نازویم رد شیازوفا البوق :ناریب نیریرش رد یزتنسوتف هدوش شرازوگ کویلام دیوسا یوشاپ لولحم اب لیفورلک اووب 4331)ورووکین . 2122 ،یوداووه و هدنراد)تووسا

رد شیازووفا نیماووتولگ و کیرتیووسدیسا یووشاپ لووولحم و دوومن شرازوگ ار یتلطا لگ رد لک لیفورلک نازیم هووک داد ناووشن هاوویگ ناوومه رد زووین 4331)یوومیهف شی ازوفا بوجوم کیلام دیسا رالوم یلیم 1 یشاپلولحم لوک ل ویفورلک و b لویفورلک ی اووتحم رد یراد ینعم خوساپ رد لویفورلک نازویم زین شیامزآ نیا رد .دیدرگ هوب تبوتن نی ماوتولگ و کیرتیسدیسا یشاپ لولحم هب روب کیلامدیوسا هک یلاح رد دنداد ناشن شیازفا دهاش ریاووس رووب هوالووع نیوون مه .دوووب ری اووت یووب لوویفورلک نیماتولگ رامیت رد زین لک دیئونتوراک نازیم اه هنادگنر د هاوش رامیت هب تبتن یراد ینعم روط هب رالوم یلیم 3 روبارب رد نآ ی تظفاوحم شقن لیلد هب هک تفای شیازفا یاراد روون موک طیاروش اوب یراگزاس زین و دیدش رون .دشاب یم تیمها یلک یریا هجیتن اووب ناوویب نیریووش یوویوراد هاوویگ یووگرب یووشاپ لووولحم و کیرتیوسدیسا ،یولآ یاهدیسا و نیماتولگ هنیمآدیسا ل وباق شیازوفا هوب روجنم ینالووط تدم هب کیلامدیسا مادنا سمویب هلمج زا دشر مهم یاه صخاش رد هجوت هک دیدرگ لبق یاهشهوژپ اب هتیاقم رد هشیر و ییاوه تاووعفد و رووتمک یاهتدووم هووب تاووبیکرت نوویا اووهنآ رد دوسریم روظن هوب اذول .دوندوب هتفر راک هب یرت دودحم اوب هایگ رد یکیلوباتم یاهریتم رد هدش داجیا تارییغت هوب و هوتفای یرتوشیب قمع تابیکرت نیا فرصم دادتما هوب هوجوت اوب .ددروگ یم رجنم هتفای دیدشت یاه خساپ نویا یوشنت دوض تارو ا روب یونبم دوجوم تاشرازگ فروصم هک تسا حرط لباق زین لامتحا نیا تابیکرت لوماوع هوب ناوهایگ یراگزاس دشاب هتتناوت اهنآ موادم .دشخب دوبهب ار یطیحم دعاتمان عبانم331 .م ،اووین یووقالخا -1 و کیرتیووسدیسا یووشاپ لووولحم روو ا .2

Page 11: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

71 ... کیرتیس دیسا ،نیماتولگ یشاپ لولحم ریثات

هوومان ناوویاپ ،ی رووفعج لووگ توویفیک شیازووفا رد نیماووتولگ دوحاو ،ی مالوسا دازآ هاگوشناد ینابغاب هورگ ،دشرا یسانشراک .جرک

دولج ،یویوراد ناوهایگ یروآرف و دیلوت ،2331 .ر ،یگیبدیما -2 .هحفس 834 .رشن هب تاراشتنا ،مود

دیلوت رد ینیس هزادنا و تشک رتتب یسررب ،5331 .ر ،داهنکاپ -3 هوومان ناوویاپ ، Glycyrrhiza glabra) ناوویب نیریووش اووشن دوحاو ،ی مالوسا دازآ هاگوشناد ینابغاب هورگ ،دشرا یسانشراک .جرک

روو ا .3831 .ج ،یووتمکح و .م روووش ،.ا ،یوداووه ،.ن ،هدوونراد -4 رومع و گروب لیفورلک یوتحم رب یلآ یاهدیسا یشاپ لولحم شی اومه نی ومجنپ .ولنورب مقر نسوس لگ رد تشادرب زا سپ .هحفس 4 .یزرواشک رد ون یاه هدیا یلم

.4331 .ح ،یداووب یدووقن و .ع ،نی روفآرهم ،.ع ،هوکووش یومیحر -5 توووشپ کوووسورع یرتمووووفروم یاوووه شنوووکاو هوووعلاطم ی اوه کرحم یبیکرت دربراک هب Physalis alkekeng)هدرپ یشهوژپ یملع شیامه نیلوا .کیرتیس دیسا و IBA،یتتیز .هحفووس 11 .ناروویا ی ناووبغاب مووولع و یووسانش تووتیز

http://www.civilica.com/Paper-BPCONF01-BPCONF01_195.html

و نیماوووتولگ یوووشاپ وووولحم ری اوووت .4331 .س ،یووومیهف -1 تویفی ک و دوشر یاه صخاش رب کیلامدیسا و کیلیتلاسدیسا هوومان ناوویاپ ، Petunia × hybrida)یووتلطا یاووشن دوحاو ،ی مالوسا دازآ هاگوشناد ینابغاب هورگ ،دشرا یسانشراک .جرک

و نیماوووتولگ یوووشاپ لوووولحم ری اوووت .4331 .س ،وروووکین -5 یاووشن توویفیک و دووشر یاووه صخاووش رووب کیرتیووسدیسا ، دوشرا یسانشراک همان نایاپ . Petunia × hybrida)یتلطا .جرک دحاو ،یمالسا دازآ هاگشناد ینابغاب هورگ

8- Al-Said, M. A., and Kamal, A. M. 2008. Effect of foliar spray with folic acid and some amino acids on flowering yield and quality of sweet pepper. Journal of Agricultural Sciences Mansoura University, 33(10): 7403-7412.

9- Awad, E. M. and Shall, Z. S. 2007. Effect of glycine, lysine and nitrogen fertilizer rates on growth, yield and chemical composition of potato. J Agric Sci Mansoura Univ, 32(10), 8541-8551.

10- Cantino, E. C. and Goldstein, A. 1967. Citrate-induced citrate production and light-

induced growth of Blastocladiella emersonii. Microbiology, 46(3), pp.347-354.

11- Eidyan, B., Hadavi, E. and Moalemi, N. 2014. Pre-harvest foliar application of ironsulfate and citric acid combined with urea fertigation affects growth and vaselife of tuberose (Polianthes tuberosa L.) ‘Por-Par’. Hortic. Environ. Biotechnol.55, 9–13.

12- El-Shabasi, M. S. S., Mohamed, S. M. A. and Mahfouz, S. A. 2005. Effect of foliar spray with amino acids on growth, yield and chemical composition of garlic plants. The 6th Arabian Conference for Horticulture, Ismailia, Egypt.

13- Ghazijahani, N., Hadavi, E. and Jeong, B. R. 2014. Foliar sprays of citric acid and salicylic acid alter the pattern of root acquisition of some minerals in sweet basil (Ocimum basilicum L.). Frontiers in plant science, 5, 573.

14- Haj Seyed Hadi, M. R., Darzi, M. T., Riazi, G. and Ghandehari, Z., 2011. Effects of vermicompost and amino acids on the flower yield and essential oil production from Matricaria chamomile. Journal of Medicinal Plants Research, 5(23): 5611-5617.

15- Hornok, L. 1992.Cultivation and processing of medicinal plants. John Wiley & Sons Ltd.

16- Itabari, J. K., Gregory, P. J. and Jones, R. K. 1993. Effects of temperature, soil water status and depth plating on germination and emergence of maize (Zea mays L.) adapted to semi-arid eastern Kenya. Exprimental Agriculture. 29: 351- 364.

17- Jafari, N. and Hadavi, E. 2012a. Growth and Essential Oil Yield of Dill (Anethum graveolens) as Affected by Foliar Sprays of Citric Acid and Malic Acid. Acta Horticulturae 955: 287-290.

18- 19- Jaafari, N. and Hadavi, E. 2012b. Growth and

essential oil yield of basil (Ocimum basilicum L.) as affected by foliar spray of citric acid and salicylic acid. Z. Arznei Gewurzpfl 17(2): 80-83.

20- Karuppaiah, P., Manivonnar, K., Sriramach rasakaron, M. V. and Kuppusamy, G. 2000. Responses of cucumber to foliar application of nutrients on Lignite mine spoil. Journal of the Indian Society of Soil Science, 49(1): 150-153.

21- Kelassen, P. 1993. Transition to transplants. American Vegetable. 41(4): 19-21.

Page 12: Glycyrrhiza glabr a نا(ین بیری مورفویلوژ ...journals.iau.ir/article_536291_d982d2d94c6386583384357e27fc26a0.pdf · ت و یفی هیا رشد و ک ک بر شاخصی

1396 ،موس هرامش ،مهدزاود هرود ،یهایگ یلوکلوم و یلولس یسانش تسیز همانلصف 81

22- Lichtenthaler, H. K. 1987. Chlorophylls and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes. Methods in enzymology, 148, 350-382.

23- Lima, C. S. L., Gonçalves, M. A., Tomaz, Z. F. P., Rufato, A. R. and Fachinello, J. C. 2010. Periods replanting and training systems of Cape-gooseberry. Ciência Rural 40(12):2472-2479.

24- Starck, Z. 2005. Growing assistant: Application of growth regulators and biostimulators in modern plant cultivation. Rolnik Dzierawca; 2: 74 - 6.

25- Talebi, M., Hadavi, E. and Jaafari, N. 2014. Foliar Sprays of Citric Acid and Malic Acid Modify Growth, Flowering, and Root to

Shoot Ratio of Gazania (Gazania rigens L.): A Comparative Analysis by ANOVA and Structural Equations Modeling. Advances in Agriculture.

26- Thomas, J., Mandal, A. and Raj Kumar, R. 2009. Role of biologically active amino acid formulations on quality and crop productivity of tea (Camellia sp.).Chordia A. Int. J. Agric. Res; 4: 228 - 36.

27- Wagner-Júnior, A., Santos, C. E. M., Silva, J. O. C., Alexandre, R. S., Negreiros, J. R. S., Pimentel, L. D., Álvares, V. S. and Bruckner, C. H. 2006. Influence of soaking water ph and substrates in the seeds germination and initial development of the sweet passion fruit. Curr. Agric. Sci. Technol. 12(2):231-236.