121
 MlCHEL FOUCAULT -GLOSARIO EPISTEMOLÓGICO- Sergiü  Albano E D I T O R I A L  Q U A D R A T A

Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M l C H E L F O U C A U L T

-GLOSARIO EPISTEMOLÓGICO-

Sergiü Albano

E D I T O R I A L Q U A D R A T A

Page 2: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

CDO Al fco no. Serg io<?$\ g M iche l Fouc oul t -Glosonu ep istem ológ ico- . l ü . e d .

Siervos Aires: QuodiotO, 200?128 p. : 19x14 c m ,

I.S.B.N.: 987-1139-20-9

1 . Ensay o fi losófic o. I. Ttulo

Page 3: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

- C O N T E N I D O -

Presentación de la cole cción Herram ientas Globales 9Fundam entos y justific ació n del Glosario Epistem ológico 11Arqueología del Saber -Glosa rio de términos- 31

í. Unidades del discurso 31II . Formaciones discursivas 'Hip ótesis de la diversidad de objet os- 41

III- Reglas de formación de los objeto s 47IV. Formación de las mod alidades enu nciativ as 53V Formación de los conc epto s 57

V i. La formación de estrategias 6LOrde n alfabético de las nociones 91Bibliografía com pleta de M ichel Fuucault 97

Page 4: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Page 5: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

P R E S E N T A C I Ó N D E L A C O L E C C I Ó N

H E R R A M I E N T A S G L O B A L E S

L a co l e cc i ón H e rra m i e nt a s G l ob a l e s s e p rop one a ce rca r a l l e c t or u na

serie de ins trumentos bás icos para abordar los aspectos más importantes

d e l p e n s a m i e nt o c ont e m p or á ne o , y s u com p l e j a re d d e s a b e re s , p rá c t i ca s y

discursos. Nuestra era asiste al derrumbe de los grandes relatos f i losóficos

e h i s t ór i cos , y e n con s e cu e nc i a , se i m p o ne e nt o nc e s u na re ie c t u ra c r í t i c a ,

un d iagnóst ico , a l mismo t iempo que hace aparecer ahora una nueva re la

c i ón e nt re l a a cc i ón y e l p e ns a m i e nt o . E ! m ov i m i e nt o l l a m a d o "p os t -m od e r -

n i d a d " , t a n p a ra d ó j i co com o e f í m e ro , e nc i e rra e n s í m i s m o u n p l e ona s m o:

si la post-modernidad indica el f in de los grandes mitos históricos del pro

greso y la cont inuidad, la acuñación del término mismo viene a apoyarse

p re c i s a m e nt e e n a q u e l l o q u e ha e x hu m a d o. P oco i m p ort a s i l a p os t -m od e r -

nidad existe en verdad; lo cierto es que una vasta telaraña de lugares

com u n e s y p e ns a m i e n t os a u t om á t i co s ha n t om a d o e l re le v o d e a q u e l l o q u el l a m a m o s " p e n s a m i e n t o " .

S i la his tor ia no posee una f ina l idad ni una meta , entonces habrá que

circunscr ib ir las acc iones en e l marco de otras e f icac ias . S i la muerte de las

ideologías de jó a l descubierto los mecanismos del poder , entonces su fun

ción ha s ido la de encubrirlos . Si los s ignificados esenciales ya no art iculan

~ 9 ~

Page 6: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

la práctica, entonces deberán surgir otras praxis. S i ya no existen saberes

centrales , entonces se abre una v ía a nuevas producciones que ya no

dependerán de una episteme para legitimarse. Si la f i losofía ya no es un

modo de intervenir en lo real, y sí lo real ya no es lo que la fi losofía ha

designado, entonces e l pensamiento tendrá otra inserc ión y tal vez se vuel

va más s ingular , menos universal y por lo mismo, "más pensante" en un

se nt i do he i de gge r i ano .

Entonces , s i ya no hay grandes s i s temas de pensamiento, hay herra

m ienta s , y en este sent ido se inscr iben nuestras H erram ienta s G loba les ,

Lo c ier to es que nadie podrá or ientar estas nuevas direcc iones que apa

recen s ino que emergerán de los discursos , de sus funcionamientos anóni

m o s , del seno de aquel la gran maquinaria simbólica que es el lenguaje , y de

las múltiples formas por las que el saber lo atraviesa.

Nu estra con tr ibu ción se or ienta a desarrol lar instr um ent os de anál is i s

más qu e a p rov e e r s i gn i f i c ados or i e ntadore s . La c o l e c c i ón He rrami e ntas

Globales que tengo e l inmenso honor de dir ig i r , construye y recoge e fec

tos de lectura y de anál isis de los grandes textos, progresa a través de las

redes de ¡as cosas dichas y escr i tas , busca direcc iones , t raza caminos en

ese espesor de los pensamientos . El Glosar io Epistemológico de Foucaul t

pr inc ipia una ser ie que seguirá con Bourdieu, Heídegger , Hegel y tantos

otros que de algún modo convergen en esta gran masa de discursos que es

la f i losofía. Y le toca rá al lect or decidir la op ortu nid ad y jus ti f ic ac ión de

nuestro esfuerzo.

~ IC ~

Page 7: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

F U N D A M E N T O S Y J U S T I F I C A C I Ó N

D E L G L O S A R I O E P I S T E M O L Ó G I C O

E! espír i tu del glosario proviene del carácter c las i f icador y organizador

del lenguaje , una vez que és te ha podido tomarse como objeto de s í mismo.

E l g l o s a r i o s e encuent ra muy pró x i mo a l " ca t á l o go " , y co mo a q ué l , a do i e -

ce del mismo espíri tu clasif icatorio donde los objetos, los s ignificados sonpresentados como cosas puras que no surgen del entramado de re laciones

que mant iene con e l conjunto s ino de la apl icación de c iertos cr i ter ios de

enumeración y a part ir de los cuales se los incluye o se los discrimina en el

interior de series más vastas . All í , las vecindades, las proximidades, las dis

tancias , las cont inuidades y discont inuidades son borradas , e l iminadas a

favor de un "orden" , un parámetro de c las i f icación que puede ser a l fabét i

c o , cro no l ó gi co o mera ment e s ecuenc i a ! . E l pro pó s i t o no es o t ro q ue i ns

taurar un orden pos ible , un régimen de permanencia a l l í donde re ina la

aparente dispers ión, la di ferencia , la aglomeración o la no-relación. De

cualquier modo, los objetos que c las i f ica y ordena en su superf ic ie , apare

ce n c o m o s i endo a ut ó n o m o s , s uf i c i ent es , y su expl i ca c i ó n s e a go t a en s í

misma. Y de este espíri tu del glosario procede la célebre Historia de las

Ideas , cuyo suelo de nociones comunes son admit idas s in mayor cr í t i ca , y

a cuyo arreglo las ideas son presentadas unas tras otras , conforme a un cri-

~ II -

Page 8: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

ter io de suces ión cronológica o meramente temático . Y es te ha s ido uno de

los problemas técnicos que hemos debido sor tear para la confecc ión de un

glosar io de términos foucault ianos , que en atenc ión a só l idas razones decoherenc ia discurs iva que hemos pr ivi leg iado, no podía incurr ir en la mera

en um er ac ió n o en e l c a tá lo g o , s in ver m en o s c abad o n ues t r o t r aba j o .

No obstante , es to no impide que todo g losar io de términos se constru-

ya en torno a una i lusión respecto de c ierto f i j ismo y pureza del s ignif icado

como s i acaso , una relac ión unívoca entre e ! s ignif icante y e ! s ignif icado

pudiera ser establecida más allá de los usos, las apropiaciones, las estrate

gias del hablante, las estrategias de la escritura, y que luego, en nombre de

un c ier to pur ismo, terminan s iendo impuestas como "normas reguiadorasdel uso" . En efec to , las desviac iones de los "usos correc tos" o admit idos

forman parte de los usos de la lengua, de! mismo modo que las "distorsio

n e s " que proceden de la ideología forman parte de las prácticas discursivas.

Y tratándose de un g losar io de términos foucault ianos , es tas prevenc iones

deben extremarse aún más . Ahora bien , por entre los múlt iples y diversos

cr i ter ios de c las i f icac ión y ord en am ien to que adm ite un g losar io , nos

hemos dec idido por apl icar un cr i ter io lógico-secuenc ia l que reprodujera e l

o r d en d e apar ició n y c o n s t r u c c ió n d e las h er r am ien tas c o n c e ptua les , an tes

que un cr i ter io a l fabét ico . La razón de es te ordenamiento responde a una

dec is ión epis temológica y f i losóf ica que hemos creído suf ic ientemente jus

t if icada, pues bajo un tal ordenamiento, el lector podrá asist ir al proceso de

génesis conceptual ta l cual ha s ido desarro l lado por e ! mismo Foucault y

que la secuenc ia a l fabét ica hubiera desar t iculado, t ransformándola en una

mera enumerac ión inconexa. No obstante , con el objeto de fac i l i tar la loca

l izac ión de los términos , hemos confecc ionado su l is ta a l fabét ica , la cual

puede consultarse s in per juic io de su ordenamiento lógico . De es te modo,

a nuestro juic io , nos hemos exceptuado de incurr ir en la enumerac ión , y

privilegiado así un ordenamiento que responde , i la secuencia lógica de !a

c o n s t r uc c ió n d e lo s c o n c epto s .

Debemos dec ir que los término\ epis temológicos construidos por

Foucault han servido de vehículo y posibil idad ,i \. i v . t M a invest igac ión de

los discursos que el autor de ¡ . < i A i i ¡ u c n l o j ; t , i Ai-l \ ( I / > C I emprendiera a pr in

cipios de la década de ios dO. ^ l n s . i t m i n i i u - t o i l u s las herramientas

- 12 -

Page 9: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

m etod ológic as y con cep tua les que h an s ido ut il izadas por Fou caul t en sus

dis t intas obras y cursos . Por lo demás , no se t rata de meros términos s ino

de verda dera s co ns t ruc c i o nes y redes co n cep t ua l es , de verda dero s i ns t rumentos de anál is is , de verdaderas es t ructuras de aprehensión y captación

de los discursos. Y por el lo mismo, los términos foucault ianos, tal vez no

sean incluidos en los diccionarios de f i losofía.

Por razón de lo dicho hasta aquí, nada más le jos de la episteme foucaul-

t iana que un glosario o un cata logo de nociones . Sobre todo cuando es te

pensador s ísmico , como decía Deleuze, no cesaba de introducir permanen

tes rupturas en su propio pensamiento , t razando as í nuevas l íneas que rede-

f inían su t raba jo de un modo incesante . Por lo mismo, proponer un glosariode términos foucaul t ianos ser ía a lgo as í como introducir una cont inuidad y

permanencia de s igni f icados a l l í donde la discont inuidad parece rechazarla ,

y dond e un pe nsa m ien to expan sivo que sobrepasa sus propios l ímites a cada

momento , no de ja lugar a una s is temat ización o c las i f icación.

Este glosario , le jos de proponer una equivalencia entre e l término y e l

s igni f icado, quiere mostrar la génes is de los conceptos , la genealogía de las

co ns t rucc i o nes q ue no es ca pa n a l a s mi s ma s reg l a s enunc i a t i va s q ue e l

mi s mo Fo uca ul t ha pues t o de ma ni f i es t o en s u Arq ueo l o gía . De l mi s momodo que un s igni f icante no puede exceder a la es t ructura de la lengua de

la cual emerge, tampoco e l discurso puede sustraerse a las reglas de cons

t rucc i ó n q ue l o de t ermi na n co mo t a l . Po r l o mi s mo , no puede ex i s t i r met a -

l engua je n i met a -d i s curs o .

Por e l lo , con e l objeto de mantenernos en e l marco de una f idel idad y

una co herenc i a i n t e l ec t ua l , hemo s a p l i ca do Fo uca ul t a l mi s mo Fo uca ul t .

El presente glosario ha s ido, pues, la expresión de este esfuerzo.

- E L G L O S A R I O E P i S T E M O L Ó G l C O -

La e laboración de es te glosario ha privi legiado la dimensión metodológica y epis temológica de la obra de Foucaul t , pues aquí se congrega e lmayor número de herramientas de anál is is que e l mismo Foucaul t apl icaráluego en sus grandes invest igaciones tales como la historia de ia locura, el

- 13 -

Page 10: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

poder , las técnicas de dtsc ip l inamiento, la his tor ia de la sexual idad, e l ten-

gua je , la sub je t iv idad, e tc . As í , un segundo glosario en proceso de prepa

ra c i ón v e n d rá a com p l e t a r la s no c i on e s y con s t ru cc i one s e p i s t e m ol óg i ca s

co n s us a p l i ca c i on e s d e ca m p o, y q u e p or ra z one s e s t r i c t a m e nt e e d i t or i a l e s

no ha s ido pos ib le incluir en es ta edic ión. Ambos glosarios , e ! epis temoló

gico que aquí presentamos y e l de sus apl icaciones especí f icas , proveerán

una vis ión suf ic ientemente abarcadora de la obra de es te gran pensador .

L a Arqueología del Saber const i tuye la gran obra metodológica de

Fo uc au lt , y aquí , e l autor expl ica y despl iega las co nse cu en cias teór icas de

las herramientas que ha ut i l izado en sus grandes inves t igaciones , a l mismo

t iempo que expone su v is ión del d iscurso a part i r de los funcionamientos y

re g l a s a nóni m a s q u e d e t e rm i na n s u a p a r i c i ón , e m e rge nc i a , m a t e r i a l i d a d y

condic iones de exis tencia . As í , e l d iscurso no es a lgo que un su je to expre

sa o d ir ige conforme a una intencional idad o del iberación, s ino la puesta

en juego de un conjunto de reglas enuncia t ivas a las cuales no puede sus

t ra e rs e . P or e l i o , he m os c re í d o op or t u no com e nz a r con l a s he rra m i e nt a s

metodológicas ya que de es te modo, e l lector podrá apl icar las a la lectura

de las obras de Foucaul t y a sus cursos .

1. A L G U N O S A N T E C E D E N T E S D E L P E N S A M I E N T O D E

M . F O U C A U L T

Fouca ult recon oce e n los pensam ientos de Bach elard y Can gui lhem a lo

que puede denominarse -uti l izando la propia terminología de la Arqueología-

, las pre-existencias discursivas que permitieron construir y orientar sus inves

t igaciones his tór icas . Los conceptos de "salto epistemológico", "acto epistemoló

gico", "ruptura epistemológica" introducidos y acuñados por Bachelard, le proveyeron a Foucault los indicios necesarios a part ir de los cuales , era posible

progresar en una dirección hasta e! momento inédita , en el dominio de la

investigación histórica. En efecto, la "ruptura epistemológica" interrumpía el

supuesto de la continuidad histórica en dirección .1 un progreso creciente y

habi l i taba un campo de inves t igación novedoso, por cuanto e l campo per

ceptivo a part ir del cual la historia aparecí ; ! como una sucesión ininterrum-

- 14 ~

Page 11: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

pida de hechos, se enfrentaba ahora a una serie de quiebres y accidentes . El

mito del "progreso histórico" había dominado casi toda ia escena historio-

gráfica del s iglo X IX , y gran parte de aqu ella que tend rá lugar en la prim eramitad del s iglo XX. El modo más usual de manifestarse consist ía en apelar a

las valoraciones actuales para juzgar y evaluar los hechos del pasado.

Ei concepto de "discontinuidad", puede decirse, consiste en una reelabo

ración de los conceptos acuñados por Bachelard, en relación a volver explíci

ta ia consti tución del nuevo campo perceptivo de la historia y de las notahles

posibilidades discursivas que éste permite. El mito dei progreso y las lecturas

de la historia que éste ha inspirado, quedan así exhumados a partir de las con

vergencias entre Foucault y Bachelard y la nueva lectura de la historia.S in embargo, las suces ivas rupturas epis temológicas que pone de mani

f ies to Bachelard, se topan f inalmente con un escol io es t ructura ! a l que es te

autor denomina "obstáculo epis temológico" . Es te obstáculo se ref iere a

todos aquellos residuos, remanencias , restos de los discursos anteriores que

no pe rmiten la conso l idación del nuev o saber y que bloq uea n las vías y los

trayectos por los cuales la nueva epis teme procura abrirse camino. Es te obs

táculo puede ser derr ibado a condición de volver inte l igibles los funciona

mientos de los conceptos . Bachelard l lama a es te proceso "ps icoanál is is dela razón", y consist ía en el anális is de los mecanismos inconscientes del pen

s a m i ent o , y q ue Fo uca ul t deno mi na r ía " fu nc i o n a m i ent o s d i scursi vo s a nó ni

mos" . En efecto , la f i l t ración de los mitos , supuestos , creencias , no depen

de de la del iberación o del proyecto del autor ni de las disposiciones o capa

cidades inte lectuales de un pensador cualquiera s ino de la pre-exis tencia de

ciertas materia l idades discurs ivas , c iertas regias de funcionamiento que no

pueden ser desviadas ni or ientadas a voluntad s ino que se imponen como

las condiciones de posibi l idad que rige para toda práct ica discursiva.

2. EL A P W O R i H I S T Ó R I C O Y E L A N Á L I S I S D E L D I S C U R S O

El anál is is de los discursos que propone Foucaul t introduce una verdadera rup tura res pe cto de la "trad ició n fi losófica y l ing üíst ic a", pues n o sepropone analizarlos a part ir de la act ividad sintét ica del sujeto, de los s ig-

~ 15 -

Page 12: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

nif icados internos , o a par t ir de un sujeto del conoc imiento o sus in tenc io

nal idades , la or ig inal idad, e l genio o cualquier o tro operador ps ico lógico o

metaf ís ico . Antes bien , anal iza los discursos a par t ir de su func ionamiento

inmanente , a par t ir de las reg las que determinan su formación , apar ic ión ,

emergenc ia y s ingular idad. Para Foucault , los discursos y las prác t icas que

éste inspira obedecen a reg las no expl íc i tas en su superf ic ie , y que confor

man al mismo t iempo, un con junto de res tr icc iones y posibi l idades con

arreglo a las cuaies los discursos suelen ser enunciados, transmitidos, trans

cr i tos , escr i tos , leg i t imados o rechazados . Por lo mismo, es posible postular

una suer te de " imperat ivo discurs ivo" que no opera en e l n ivel de sus ver

dades in ter iores n i de su just i f icac ión epis temológica , s ino de acuerdo a un

conjunto de reglas anónimas que provienen de su misma posi t ividad.

Ahora bien, el análisis de esta posit ividad es lo que constituye unos de ios

objetos pr ivi leg iados de la Arqueología . Y podemos agregar que cuanto

más se desconocen las reg las que gobiernan los discursos y sus prác t icas ,

más se está expuesto a ellas , y a servir de vehículo a toda clase de supues

to s o pen s am ien to s auto m át ic o s , lo s c ua les s ue len in t r o d uc i r s e c o n n o ta

ble fac i l idad, generando as í aquel las dispers iones y discont inuidades que la

his tor ia de las ideas recoge como contradicc iones o desviac iones . En efec

to , el régimen de dispersión o desviación de los discursos responde a leyesprec isas de formación que el "autor" , más a l lá de su del iberac ión , dec is ión ,

genial idad o in tenc ión , no podrá exhumar n i torcer por fuera de las condi

c iones de posibi l idad mater ia l que const i tuyen los discursos y enunciados

en tan to ta les . S in em bar g o , l a ps ic o lo g izac ió n d e l c o n o c im ien to h a h ec h o

depender la producc ión del saber de instanc ias ta les como ia " t radic ión" ,

e ! "espír i tu" , e l genio , y ha instaurado un "sujeto puro de conoc imiento" ,

más a llá de las co nd ic io ne s m ater ia les de la en un ciac ión y de cuyo rég imen

depende cualquier formación discurs iva . Foucauit considera que e l "autor"es un operador , un "ac tuador" , una superf ic ie de emergenc ia que pone en

juego las reglas de formación discursiva a las que no sólo está expuesto sino

que a l mismo t iempo es su resultado. Por e l lo mismo, no hay "sujeto t ras

c en d en ta l " i r r ed uc t ib le y per m an en te , s in o " s ub j e t iv id ad " c o m o r es ul tad o

y emergente de las prác t icas discurs ivas que lo condic ionan.

El apriori, desde el s iglo XVi, y se^ún su ucepción f i losófica más corríen-

- 16 -

Page 13: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

te , suele ser apl icado a l t ipo de conocimiento que se or igina en e l ámbito de

la razón y que resulta ser independiente y anterior a la experiencia. Esta

anterioridad es de naturaleza lógica y funciona como una suerte de organi zador que t raduce e ! conocimiento sens ible en e l lenguaje art iculado de la

razón. Pues nada que no tenga la estructura lógica del lenguaje puede ser

conocido . Y precisamente , dado su carácter de anter ioridad lógica respecto

de cua l q ui er o t ro co no c i mi ent o empír i co , e l a priori es co ns i dera do co mo

una ca t ego r ía t ra s cendent a l . Es t e a priori per t enece a nues t ro a pa ra t o de

co n o c i m i ent o , y en su o r igen , t a ! co m o l o s eña l a Ka nt , e s i ndependi ent e de

nuestra experiencia sens ible y forma parte de ese dominio de supuestos y

categorías a cuyo arreglo e l "sujeto cognoscente" accede a l núcleo de laexper i enc i a . Ent re l o s a t r i but o s de l co no c i mi ent o a priori, señalamos: su

naturaleza formal , su independencia respecto del conocimiento sens ible , y

su carácter fundador de la experiencia . S in embargo, es te carácter fundador

no se apl ica a la pos ibi l idad meramente fáct ica de la experiencia en tanto

tal (Quid fact i?) , s ino en el orden del derecho o la petición de principios

(Quid juris?) ; es decir , su jus t i f i cación, su fundamentacíón.

Ahora bien, ia invers ión que introduce Foucaul t en la cuest ión del a

priori , consiste por un lado en una inversión, y por ei otro, en un vaciamiento . En efecto , en e l primer caso se sust i tuye ia norma de derecho, e l

orden de la just i f icación, por el régimen de los hechos. Así, el a priori no es

aquello que just i f ica y legaliza a la experiencia s ino lo que hace posible la

real idad material de los enunciados, es decir, su posit ividad. Se trata ante

todo de una figura empírica. Ei a priori concreto, le jos de servir a la val ida

c ión de la exp erien cia , s i rve a las cond icion es m ateria les de exis ten cia de ios

enunciados , sus t ransformaciones , sus vecindades , a los principios que per

m iten su em erge ncia y desaparic ión. El segundo aspecto de es ta invers iónconsiste en vaciar, evacuar del interior de los enunciados a todo sujeto tras

ce nd en tal del co no cim ien to , es decir , a todo "c og i to " pen san te , y en virtud

del cual , los enunciados pudieran ser presentados como una s íntes is opera

da pot ei sujeto. Así, lo propio de este a priori foucaultiano se refiere a la

condición misma de los enunciados , a su modo de exis tencia y coexis tencia ,

aparic ión y desapa ric ión, no -co he re nc ia y dispersión. En modo a lguno es te

a priori discurre o toma part ido por sus verdades interiores , justeza, adecua-

~ 1 7 ~

Page 14: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

c ión , s ino que anal iza las leyes de su func ionamiento , su proceso discurs ivo ,

su capa c idad para hace r apare cer nu evo s enunciad os y desplazar a o tros .

A diferenc ia de lo que postulan los f i lósofos t ranscendentales , e l a pr io

r i foucault iano es un a priori or ientado hac ia la h is tor ic idad, y no ya a un

pr inc ipio fundador que organiza y leg i t ima la exper ienc ia a par t ir de un

conjunto de verdades es tablec idas s ino que ante todo, consis te en un con

j un to en per m an en te t r an s f o r m ac ió n . E s te c o n j un to , en ver d ad , es un te j i

do (epis teme, posi t ividades , d iscursos , archivo) , un entramado de objetos

que se entrelaza n y se entre cruz an h asta asum ir una f igura det erm inad a en

la epis teme, y grac ias a la cual , quedan def in idas para una época determi

nad a. A su vez , es tas posi tividades respond en a c ier tas mo dal idad es de dis

po s ic ió n y o r d e n am ien to q ue F o u c aul t d en o m in a " ar c h iv o " , y q ue r ig e e l

c o n j u n to d e d is cur s o s e f ec t ivam en te pr o n un c iad o s y d e en u n c iad o s e f ec t i

v a m e n t e d i c h o s c o m o a c o n t e c i m i e n t o s s i n g u l a r e s .

El a priori histór ico es un s is tema( epis teme, posi t ividades , archivo)

compuesto a su vez por un sub-s is tema (discursos , enunciados , objetos dis

curs ivos) que posee su propia es tructura y su propia func ión consis tente en

la del imitac ión de un campo de saber posible , los mecanismos reguiadores

del comportamiento de los objetos , su dispers ión , su s imultaneidad. Este

s is tema t iene su propia autonomía y en su inter ior no res ide sujeto a lguno

que sea capaz de or ientar su f inal idad o direcc ión hac ia un lugar determi

n ad o . E s te s i s tem a s e auto r eg ula c o n f o r m e a un f un c io n am ien to es pec í f i c o

que n inguna subjet ividad trascendental podrá or ientar más a l lá de las

r eg ias q ue lo d eter m in an y lo c o n s t i tuy en c o m o s i s tem a autó n o m o . Po r

ello, el a priori histór ico no anal iza autores n i pensadores , quienes , no obs

tante operar en su inter ior , const i tuyen puntos de emergenc ia antes que

lugares de s íntes is o de or ientac ión . El a priori histór ico se vale de unida

des , de con juntos , de ser ies , de re lac iones , de secuenc ias , y lo que pone en

juego, es e l con junto de las dispers iones , desapar ic iones y emergenc ias ,

c o n f o r m e a c ier tas c o n d ic io n es d e f o r m ac ió n y d e t r an s f o r m ac ió n .

A su vez , los s is temas y subsis temas que conforman el a priori histór ico

se en c ue n tr a n a t r aves ad o s y expu es to s a ¡o d a c las e d e t r an s f o r m ac io n es ,

convuls iones , in terrupciones , quiebres , que susc i ian por su par te nuevas

c o n f ig ur ac io n es , m uc h as vec es d e un m o d o br us c o y r epen t in o . D e es te

~ 18 ~

Page 15: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

modo, toda una episteme puede verse convuls ionada a la luz de otra epis

te me i nc i p i e nte , y e s to no oc u rre i no p i nada m e nte p or ob ra del de sc on oc i

miento o de la incapacidad, s ino por e fecto de una transformación subter ráne a , anóni ma, c omo re su l tado de hab e rse i nc re me ntado u n sab e r o u na

té c n i c a e n c i e r tas re g i one s e p i s te mol óg i c as . A s í , u n de sc u b r i mi e nto , u n

p e r f e c c i onami e nto de c i e r tas té c n i c as de l e c tu ra , u n c amb i o drás t i c o e n e l

c amp o p e rc e p t i v o o e p i s te me de u na é p oc a , p u e de n hac e r tamb al e ar a

toda una arqui tectura del saber b ien fundada, b ien codi f i cada y r igurosa

me nte c ons t ru i da . E l a priori histór ico subvierte la noción de ia continui

dad histórica, e interrumpe ei mito de ia f inal idad de la historia en direc

c i ón a l p rogre so c re c i e nte ( c . f r . G l osar i o , A P RÍO Ri HI S T Ó RI CO ) .Fou c au l t no anal i za au tore s , s i no e l f u nc i onami e nto de c i e r tos e nu n

c iados, de c ier tos discursos , sus leyes de s igni f i cac ión, sus reglas de forma

c i ón . T amp oc o ap e l a a u n su j e to p u ro de l c onoc i mi e nto e n c u yo f ondo se

ha hecho aparecer la distors ión, e l error , la desviac ión con arreglo a la

c u al e s me di da , y tamb i é n e l ac i e r to , l a ade c u ac i ón y l a e x ac t i tu d. Los

errores , las distors iones , las equivocaciones , los cortes , forman parte de los

discursos , y e l orden de su dispersión no es azaroso s ino que responde a

estr ic tas reglas de formación.El discurso puede ser anal izado alegóricamente respecto de aquel lo que

quiere signif icar, o bien, puede ser anal izado a partir de sus funcionamien

tos autón om os, a part ir de sus reglas de forma ción, y do nd e los su je tos pen

sante s ap are zc an c omo su p e r f i c i e s de e me rge nc i a de l a e nu nc i ac i ón , c omo

sus escansiones , sus cortes , antes que sus agentes act ivos y consc ientes .

La material ida d del discurso prop uesta por Fou cau lt y qu e surge de

apl icar las operac iones arqueológicas , parece encontrarse muy próxima a la

mater ial idad del s igni f i cante postulada por Lacan en su enseñanza. Lamisma autonomía del s igni f i cante respecto dei s igni f i cado es la que parece

existir entre el discurso y los múltiples signif icados que éste puede asumir.

Y del mismo modo que no ex iste una s igni f i cac ión absoluta u or iginar ía ,

tampoco existe un discurso originario a partir del cual se desplegaran el

resto de los discursos a modo de una cascada. Pero, en lo que respecta a la

causa del discurso, Lacan destaca al l í la dimensión de una carencia , una

fal ta que se prorroga indef inidamente , mientras que para Foucaul t , e l

- 19 ~

Page 16: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

motor de los discursos parece residir en ias complejas reglas que regulan sus

c o m po r tam ien to s y t r an s f o r m ac io n es . N o o bs tan te , e l pun to d e en c uen tr o

de ambas prác t icas res ide en destacar la mater ia l idad del discurso y su

auto n o m í a r es pec to d e c ua lq uier s u j e to d e la en un c iac ió n q ue q uis ier a

arrogarse para sí la soberanía de sus leyes. El discurso, en uno y en otro

caso , pre-exis ten a l su jeto . Esta pre-exis tenc ia , es ta mater ia l idad que atra

viesa a los sujetos, esta autonomía, el anonimato de sus reglas es io que

permite sostener y justif icar un análisis arqueológico de los discursos.

3 . L A N U E V A H I S T O R I A

Foucault va mas allá de los fenómenos, de lo que se muestra, pero no lo

anima ei supuesto de que detrás de ellos reside una esencia, s ino que des

cubre una estructura, un disposit ivo discursivo, una práctica que es regula

da por aquél y que trasc iende las meras voluntades de quienes se encuen

tran implicados en aquella gran maquinaria simbólica. El sujeto, la subjeti

vidad, es una resultante que actúa siempre en el sentido de los grandes ejes

de gravedad de un discurso, pues resulta de las relaciones que se entraman

en su seno. Pero estos sistemas están sujetos a un agotamiento y all í esdonde se produce la ruptura , la discont inuidad. Foucault piensa s imultáne

amente en la regularidad y en la discontinuidad. Puede decirse que es un

pensador de estos pliegues sutiles de los discursos, de sus virajes inopinados

que la h is tor iograf ía t radic ional no puede advert ir s ino como "novedades" y

"rarezas" a tnbuibles a l genio o a cualquier o tra categor ía metaf ís ica .

Una de las noc iones fundamentales in troducidas por Foucault es la de

discontinuidad, que se opone a la visión tradicional de la historia como una

acumulac ión l ineal de sucesos , ordenada en direcc ión a un progreso crec iente . La noc ión de discont inuidad es una noc ión c lave para poder com

prender, captar , cernir el conjunto de las mutaciones caprichosas de la his

toria, las cuales, no siguen el orden supuesto por el concepto c lásico de his

toric idad, como si todas las cosas, los sujetos, los poderes, los hechos se vie

ran arrastrados por una corr iente cont inua y homogénea. Los h is tor iadores ,

dice Foucault , s iempre han atendido a los largos períodos, a los grandes

- 20 -

Page 17: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

sucesos pol í t icos , y cas i no han reparado en los pequeños hechos o b ien no

han considerado como un ob jeto digno de la invest igac ión his tór ica a los

lentos movimientos y desplazamientos de los discursos , los cuales aparecencubier tos t ras ia gruesa capa de los hechos . Asimismo, han buscado las

"grandes ieycs" , han procurado ais lar las "grandes constantes" , ya sea soc io

lógicas , económicas , pol í t icas ; han ins is t ido en ia reconstrucc ión de enca

denamientos , suces iones , nexos , v ínculos , buscando la " ley general" que los

ordena. De este modo se han determinado c ier tas " per iodízac iones" , "uni

dades t em por a les ' 1 , secuencias de hechos , ser ies que parecen responder a un

conjunto de supuestos , a una c ier ta epis teme, en cuyo nombre, e l conjunto

de rupturas , quiebres , acc identes han s ido recogidos como meras s ingular i dades o bien atr ibuidas al genio, la originalidad, la novedad.

El concepto de discont inuidad es una herramienta que permite ingresar

en aquella microhistoria de los discursos, de las prácricas que no aspiran a

producir ni a desencadenar grandes sucesos s ino que Transcurren más b ien

en el anonimato, en el s i lenc io y que por lo mismo, suelen pasar inadvert i das . En este punto, ta l vez, resuena una vec indad psicoanal í t ica y podría

apl icarse aquel lo que Lacan destaca como dist int ivo de la invest igac ión

íreudiana cuando dice que ei ps icoanál is is no se funda en los hechos s ino enlos des-hechos . Es dec ir , en todo aquel lo que e! discurso médico había

desest imado por carecer de ent idad c ient í f ica . Del mismo modo, Foucault

no repara en los "grandes hechos" de la historia sino más bien en lo que ha

sido dcs-hechado por ésta , en los deshechos , en los restos . Así surge una

historia de la sexualidad, una historia de los discursos, una historia de las

clasificaciones, de los sistemas de pensamiento, una historia de las formas

de vigilancia y de castigo, etc . Estas "historias" se hacen visibles e inteligi

b les grac ias a la apl icac ión de c ier tas herramientas que permiten const i tuirun "n ue vo cam po p ercep t ivo" , y don de la his toria ya no aparece c o m o la

sucesión de hechos l ineales que se acumulan conforme a una sucesión cre

c iente s ino un escenar io mult ivar iado, discont inuo, regulado por leyes , fun

c ionamientos anónimos, procesos que no poseen f inal idad alguna. Así , la

historia no-teleológica, la historia sin finalidades trascendentes, no viene a

anular o a neutral izar las acc iones que puedan emprenderse, s ino en todoca s o , volver las más ef icaces a part i r de poner en juego el doble carácter de

Page 18: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

las práct icas d iscurs ivas tanto en aquel lo en que s i rven de vehículo , como

en aquello en que por su e jercicio restringen. (Tales han s ido las miras pues

tas en la formación de aquel grupo sobre ia investigación de las prisionesG. I .R , del cual Foucaul t había tomado part ido. ) As í , la his tor ia sm f ina l ida

des no viene tampoco a suspender las estrategias , los cálculos , las eleccio

nes a favor de una inmovil idad s ino que permite circunscribir mejor el

alcance de las práct icas . La historia s in f inalidades resulta ser superadora del

mito del progreso y de las nefas tas consecuencias que se han provocado a

part ir de intervenir en sus mecanismos. EÍ s taimismo al que Foucault diag

nost ica como una de las enfermedades del poder , pretendió intervenir en la

his tor ia para desviar su "curso" en d irecc ión a la l iberación del proletar ia

do, y au to re án do se para cl io en los supuestos de] ma terial ismo h istór ico y

dia léct ico como programa teórico para la acc ión pol í t ica . Los resul tados

obtenidos por es ta experiencia muestran que no es pos ib le intervenir en la

his tor ia e imponerle metas conscientes s in t ras tocar gravemente sus funcio

namientos. La historia s in f inalidad ni metas de progreso muestra ai mismo

t iempo que no es pos ib le ins taurar a l l í "su je tos" o "actores" conscientes que

puedan conducir u or ientar e l "curso" de los hechos en a lguna otra d irec

ción diferente a la que ya está puesta en juego. Por lo mismo, existen cier

tos deterninismos es tructura les que le jos de prescr ib ir las acc iones , encie

rran en sí mismos todas las posibilidades de su despliegue, si es que éstos son

ut i l izados conforme a sus reglas de funcionamiento. Pues , toda desviación

e jerc ida sobre e l los re torna s iempre ba jo la forma de v iolencia .

De b e m os d e s t a ca r a s i m i s m o, q u e Fou ca u l t ha s e ña l a d o u na nu e v a

direcc ión en las inves t igaciones his tór icas , y creemos que su verdadero

impacto aún no ha s ido suf ic ientemente evaluado, pues , s i rv iéndonos de

alguna e l ips is heideggeriana , podemos decir que es te impacto todavía

transcurre , todavía f luye y aún no ha cesado. Por lo mismo, no es pos ib lemedir aún sus a lcances . E l mismo Foucaul t ha sugerido nuevas inves t iga

c iones his tór icas , habiéndolo hecho sólo en a lgunas entrevis tas o art í culos ;

por e jemplo, la historia de ios espacios , de los habitats como historias del

poder y as imismo, un vas to número de inves t igaciones ul ter iores que pue

den emprenderse a part i r de las herramientas desarrol ladas en la

Arqueología del Saber. Por e jemplo, podría extraerse de la República de

- 22 ~

Page 19: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Piuión toda !a historia de tos dispositivos de vigilancia y control de la socie

dad helénica del siglo V a.c. y que el autor de la República expusiera en

todo su exhaustivo detalle. Asimismo, podría emprenderse una historia dela literatura como "sistemas de escritura y de lectura", antes que una mera

historia de los estilos o de los géneros. Y del mismo modo, podría escribir

se una arqueología deí psicoanálisis, de su descubrimiento, sus desviacio

nes, su diferenciación respecto del saber psiquiátrico a partir de los fun

cionamientos discursivos, de las prácticas, de los saberes comprometidos,

etc.

Las herramientas para tales construcciones se encuentran expuestas en

la ATí|iieo¡ogía del Saber, una verdadera anatomía fisiológica e histológicade los discursos y de las reglas de su formación.

4 . ORDENAMIENTO DE LA OBRA DE M. FOUCAULT

Podemos decir, a partir de! propio análisis que el mismo Foucault reali

za de su obra, que todo su trabajo se ha orientado a elaborar una historia

de los modos diferentes por los Cu ales los seres humanos se constituyen en

sujetos. Es decir, los medios y procedimientos gracias a los cuales la subje

tividad alcanza finalmente su objetivación. Y en virtud de las necesidades

de ese mismo trabajo, ha debido incursionar en diferentes dominios donde

han aparecido estas objetivaciones, tales como la sexualidad, et saber, las

formas jurídicas, la relación entre el sujeto y la verdad, las técnicas de ia

existencia y valerse asimismo de distintos procedimientos de lectura e

investigación: la arqueología y la genealogía como formas opuestas a la his

toria de las ideas y a la investigación historiográfica. Y de la misma forma,

como resultado de este trabajo, ha sido necesario crear ciertos dispositivos

conceptuales, cienos términos definidos a lo Sargo de su labor filosófica y

que este glosario no hace sino recortarlos y situarlos en los distintos con

textos donde han sido definidos.

Por ello, proponemos un ordenamiento de la obra de Foucault a partir

de la delimitación de tres unidades fundamentales: 1. la problemática espe

cífica hacia la cual estaba orientado su trabajo; 2. los recursos metodológi-

~ 2 i ~

Page 20: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

eos (arqueolog ía , gene alogía) y 3 . los términ os que deb ió in troducir com o

con sec ue nc i a de su rraba jo invest igat ivo y que just i f ican la con fecc ión y

elaborac ión del presente g losar io .

^ TÓPICOS

^ M E T O D O L O G Í A

^ T É R M I N O S

- Su j e to

-Poder

- Ar q ueo lo g í a

- G e n e a l o g í a

- Glo s ar io

A su vez, la investigación de estos tópicos es lo que ha conducido a

Foucault a la delimitación de determinados dominios y disposit ivos donde las

dos relaciones fundamentales del Poder iü Subjetividad h an en c o n tr ad o

alguna forma de expresión y que con form a, por su parte, el área de los inte

reses específicos del filósofo. Ellos son, entre otros: las formas jurídicas, lasexualidad, la construcción de sí mismo, presentadas bajo la forma general

de las tecnologías del yo, las técnicas disciplinarias, la educación, la locura,

la función del discurso, las configuraciones discursivas que dan cuenta de la

c ienc ia , e l nac imiento de la c l ín ica , la naturaleza del examen médico , e l

panópt ico , como las utopías de dominio y contro l absoluto , e tc .

1 . F o r m a s jurídicas

2 . L a S e x u a l i d a d3 . L a C o n s t r u c c i ó n d e S í M i s m o

4 . L a D i s c i p l i n a E s c o l a r

5 . L a D i s c i p l i n a C a r c e l a r i a

6 . L a L o c u r a

7 . L a F u n c i ó n del D i s c u r s o

8 . E ! N a c i m i e n t o d e l a C l í n i c a

9 . L a s U t o p í a s d e l C o n t r o l

^ T Ó P I C O S ^Poder

Sub j e t iv id ad

~ 24 -

Page 21: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Cada u no de e s tos domi ni os , a su v e z , c ons t i tu ye u na u ni dad ge ne ra

dora qu e hab i l i ta u n c a m p o de i nv e s t i gac i ón p rop i o y qu e ha s ido de s c u i dado p or l a h i s tor i ograf ía t radi c i onal , e n razón de c are c e r de u na su f i

c i e nte e nt i dad qu e j u s t i f i qu e su i ndagac i ón . Y e s to no se de b e a u n s i m

p l e " o l v i do" s i no a u na c onse c u e nc i a ne c e sar i a de l a v i s i ón h i s tor i ográ-

f ic a qu e v e en l os he c h os y su c e sos h i s tór i c os a l m om e n to de c u m p l i

mi e nto de l as grande s me tas de l " p rogre so" . La ap l i c ac i ón de i a arqu e o

logía y la genealogía a los discursos humanos y a sus práct icas , l e jos de

hac e r l os ap are c e r c omo e se nc i as me taf í s i c as p u ras e i ns tau radas de u na

vez para s iempre , muestra cómo han surgido del seno mismo de los discursos y de sus práct icas .

De este modo, podemos di ferenciar en la obra de Foucaul t dos grandes

c amp os : e i c amp o me todol óg i c o i n te grado p or l a A rqu e ol og ía y i a

Genealogía -esta úl t ima inspirada en Nietzche- , y e i campo de las invest i

gaciones específ icas de! f i lósofo, a su vez, ámbito de apl icación de los cri

ter ios metodológicos expuestos en la Arqueología y la Genealogía , respec

t ivamente . Debemos deci r que la mayor parte del g losar io foucaul t iano

procede de estos dos úl t imos campos.

- D E L A A R Q U E O L O G Í A A L A G E N E A L O G Í A D E L P O D E R -

El mé todo arqu e ol óg i c o p roc u rab a e s tab l e c e r e l e sp ac i o p re c i so de l a

producción discursiva en e l marco mismo del discurso, es dec i r , s in ape

lar a n i ngu n a f orm ac i ón me ta - d i sc u rs i v a . La c u e s t i ón de l p ode r amp l ió e l

c amp o de l os i n te re se s de l f i l ósof o , y adv i r t i ó qu e e ra ne c e sar i o i n t rodu

c i r u n anál i s i s c ap az de e x p l i c ar c ómo ac tú an e i n te rac tú an e ntre s í l as

p rác t i c as d i sc u rs i v as y " no d i sc u rs i v as" , l os e nu nc i ados y l as i ns t i tu c i o

n e s . El poder ya no es v isto por Foucaul t desde la perspect iva de un apa

ra to i ns t i tu c i onal j u r íd i c o s i no c omo u na p rác t i c a no d i sc u rs i v a , y p or l o

mi smo, hac ía ap are c e r u na nu e v a t rama donde e l sab e r se c omp rome t ía

c on l as i ns t i tu c i one s p o l í t i c as qu e c ons t i tu ye n l o más de nso de aqu e l l as

p rác t i c as . T a] e s e l c aso de l a ge ne al og ía . En e f e c to , e l mé todo ge ne al ó -

~ 15 ~

Page 22: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

gico procura descr ib ir los funcionamientos del poder , sus d ispos i t ivos , e l

com p l e j o e s p e s or d e re l a c i o ne s q u e s u rge n a p a r ti r d e su p rá c t i ca e fe c t i -

v a . E l " s a b e r" , ya no e s p re s e nt a d o a q u í e n s u m e ra d i m e ns i ón d i s cu rs i v a

s i no com o u na d i m e ns i ón e p i s t e m ol óg i ca d e l os m e ca ni s m os d e l p od e r .

N o ob s t a n t e , a rq u e ol og í a y ge ne a l og í a no se e x c l u ye n ; p or e l cont ra r i o ,

puede a f i rmarse que la genealogía const i tuye uno de los resul tados pos i

b les obtenidos a part i r de la apl icación de la arqueología a los d iscursos ;

e s d e c i r , s u d e s cu b r i m i e nt o .

- A M O D O D E F i N A L -

T od o a c t o d e l e c t u ra s u e l e s e r u na s u e r t e d e t ra d u cc i ón d e l os cód i

gos del autor a los códigos del lector , a excepción de rea l izar un verda

dero es fuerzo que logre desplazar e l "e je propio de comprens ión" hacia e l

"e j e d e cons t ru cc i ón" d e l t e x t o ; e s d e c i r , ha c í a s u l óg i ca . E n e l ca s o d e

Fou ca u l t , e s t a t a re a e s i nd i s p e ns a b l e , p u e s s u l e c t u ra re q u i e re a l m i s m o

t i e m p o u n a c t o d e co ns t ru cc i ó n d e l t e x t o . L e e r a Fou ca u l t i m p l i ca t a m

b i é n u n a c t o d e "e s cu cha " d e l o e fe c t i v a m e nt e d i cho , no ya e n e l n i v e l

de las profundidades s ino en el nivel de las superficies , en el nivel de susa r t i cu l a c i one s . E n e s t e s e nt i d o , e l p e ns a m i e nt o d e Fou ca u l t , com o l a

e ns e ña nz a d e L a ca n , no e s l i ne a l n i p re v i s i b l e , n i a cu m u l a t i v o , p u e s no

p roce d e a p a r t i r d e p re m i s a s s i no d e i n t e rroga c i one s i nce s a nt e s , cu ya s

re s p u e s t a s s on v e r t i d a s nu e v a m e nt e a e s a s u p e r f i c i e t ra ns form á nd os e a

s u v e z e n nu e v a s i n t e rroga c i one s . N o ha y e x é ge s i s n i he rm e né u t i ca s i no

una superación de los s igni f icados a favor de sus condic iones de produc

c ión. Para Foucaul t , e l d iscurso es una superf ic ie y no una f igura con

a nv e rs os o re v e rs os , p rofu nd i d a d e s o z ona s ocu l t a s . N o ha y cu e s t i ona -mientos de los d iscursos desde e l punto de mira de otros d iscursos

"corre c t os " , s i no l a p u e s t a e n j u e go d e s u s fu nc i ona m i e nt os . A s í , l e e r a

Foucaul t es acceder a ia anatomía de los d iscursos , a su f i s iología , a sus

cond i c i one s d e a p a r i c i ón , e m e rge nc i a , y t a m b i é n a s u s s i l e nc i os . Y e s t o

mismo es lo que permite ingresar a sus dominios , a ! campo de sus mani

fes tac iones , s in neces idad de apelar a nociones o s igni f icados previos que

- 26 -

Page 23: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

pudieran torcer la invest igac ión en la direcc ión impuesta por la herra

m ien ta q ue s e u t i l i za par a in ter pe lar lo s . To d a pr ec o n c epc ió n , to d o a prio

ri, in troduce una tors ión , un e je de gravedad discurs ivo que desvía e lanál is is y lo dispersa . E l anál is is que propone Foucault conf igura un

n uevo c am po per c ept ivo d e lo s d is c ur s o s c uy as c o n d ic io n es d e v i s ib i l id ad

n o h a r á n a p a r e c e r " s i g n i f i c a d o s o c u l t o s " s i n o s u p r o p i o f u n c i o n a m i e n t o .

Y a l l í d o n d e un a h er m en éut ic a pr e ten d e r es c a tar e l s ig n i f i c ad o in ten c io

n a ! q ue s uby ac e en la s uper f i c ie d e lo d ic h o , l a Ar q ueo lo g í a pr o c ur a m o s

t r ar s us c o n d ic io n es m ater ia les , s u po s i t iv id ad . E n e f ec r o , l a auto n o m í a

del discurso no puede set captada por la h is tor ia de las ideas en cuya

s uper f i c ie s e h a d epo s i tad o un s u j e to pur o d e l c o n o c im ien to . L as o per a

c io n es a r q ueo ló g ic as t r ad uc en y m ues t r an la auto n o m í a d e lo s d is c ur s o s .

E l pr es en te g lo s ar io q uier e pr o veer un a h er r am ien ta par a in t r o d uc i r

se en e l anál is is arqueológico . El lec tor de es te g losar io podrá conside

r ar lo c o m o un a br ú j u la m o d es ta , par a s i tuar s e en un a o br a c uy a c o m ple

j idad no procede tanto de los términos que ut i l iza s ino de la lóg ica que

los gobierna. Exponer o mostrar es ta lógica , es dec ir , volver la un fenó

meno discurs ivo y leg ible , ha s ido nuestra tarea , y hasta donde nos ha

s ido posible , esperamos haber es tado a su a l tura . Y s i acaso s irve como

un a h er r am ien ta a la q ue po d r á r ec ur r i r s e en a lg ún m o m en to d e c ier ta

o s c ur id ad léx ic a , n o s d ar em o s po r s a t i s f ec h o s . Ad em ás , n o h em o s pr e

tend ido agotar la f i losof ía de Fou cau lt , y m u ch o men os l levar a ca bo una

en um er ac ió n d e las n o c io n es , pues lo s pr o pó s i to s q ue n o s h an in s p i r ad o

no se dir igen a esc larecer s ignif icados s ino a mostrar un entramado dis

c ur s ivo c o m o pr o d uc to d e un a f ec un d a labo r in ter r o g at iva . E l m is m o

F o uc aul t r ec h azaba aq uel la ac t i tud in te lec tua l q ue pud ier a c o lo c ar lo en

un lug ar d e es c lar ec im ien to , y ta l c o m o lo h a expr es ad o en la Mkrofhica

del Poder , su aspirac ión como pensador no era orgánica , en e l sent ido de

r o m ar a s u o br a c o m o un to d o , s in o tan s ó lo d e pr o veer h er r am ien tas d e

anál is is y de invest igac ión a las que se puede recurr ir .

Por lo mismo, es te g losar io no se propone bloquear e l pensamiento de

Fouca ult y en cerr ar lo en una justeza termino lógica que term inar ía por fos i

l izado y cr is ta l izar lo en un con junto de noc iones "exactas" , n i pr ivi leg iar e l

modelo de una lec tura correc ta f rente a lec turas desviadas . Este g losar io ,

- 27 ~

Page 24: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

mucho más modesto en sus miras , só lo procura o frecer a lgunos ins trumentos que pueden ser apl icados a ia lectura del mismo Foucault , o bien valerse de el los para incursionar en algunos campos discursivos, e investigar al l í

sus condic iones de producc ión.S i es te g losar io logra ta ! cometido , podemos dec i r entonces que nues

tro esfuerzo se habrá visto colmado.

S E R U i O A L B A N O

~ z s -

Page 25: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

- G L O S A S I O E P I S T E M O L Ó G I C O -

Page 26: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Page 27: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

A f i Q L ' E O L O G f . A D E L SABER

G L O S A R I O D E T É R M I N O S

I

L A S U N I D A D E S D E L D I S C U R S O

a . D i s c o n t i n u i d a d

b . R u p t u r a

c. U m b r a l

d . S e r i e

e . T r a n s f o r m a c i ó n

- D l S C O N T I N U I D A D - C o N T I N U U J A D -

l . CONTINUIDAD-. C o n j un to o m as a d e n o c io n es q ue c o n s is te en c o n s i

derar la h is tor ia com o una suces ión u niforme y con t inu a de ser ies te m po

rales y espaciales que arrastra a todos los seres y objetos a un mismo devenir y en una misma dirección. [Esta misma unidad es la que se verá que

brada a partir del s iglo XIX donde se descubren las historic idades espccíf i-

* Los it-rminos asociados o re lacims ¡d término prmdpa] £t cnoje ruran enere curchciesl fLos números romanns indican lo* grandes ojes temáticos.

- 51 -

Page 28: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

v. .c * I L f O J C A u n - G i o s A nn o E P I S H M O I Ó C I C O -

cas de !a naturaleza, del lenguaje, de las ciencias, y que no podían set ins

critas en el mismo relato común que hasta entonces había regido para

todos los seres y las cosas.]

[Foucault propone superar ia masa o conjunto de nociones que diversi

fican a su modo el concepto de continuidad, el cual no ha sido objeto de una

construcción conceptual precisa, siendo por lo mismo muy difusa y por ello,

su incidencia en el campo de la historiografía ha sido considerable. En la

Arqueología del Saber, Foucault se propone confeccionar la primera sistema

tización de! conjunto de nociones que constituye la categoría [operador] de

la continuidad. Bajo la categoría de "continuidad" se aglutinan un conjun

to de nociones que se admiten sin mayor examen y cuya validez conforma

ese territorio común de supuestos, en virtud de los cuales los distintos dis

cursos y prácticas son ligados entre sí, asimilados, equiparados en sus ruptu

ras, y silenciados en sus discontinuidades. Este operador es eí que aparece

como un a priori a toda investigación histórica (oír. a priori kistoringráfico].

2. [TRADICIÓN-INFLUENCÍA] : Pertenecen a la masa de nociones propias

de la continuidad. El concepto de "tradición" supone que las prácticas y los

discursos se acumulan de acuerdo a un modelo iineaí hasta formar un todo

homogéneo. Foucault sueie agruparlos bajo las formas de "ensembks prac-

tiques" (c.fr. conjuntos prácticos), cuyo rasgo predominante es la homoge

neidad discursiva y la linealidad temporal. La "historia de las ideas" se vale

de este supuesto acumulativo y postuía a la "tradición" como un conñmtum

temporal y espacial sujeto a las leyes de una complejidad creciente que

parte de los pensamientos simples a ios complejos. Asimismo puede desig

nar diferentes dimensiones temporales a partir de una referencia común,

tales como las pre-existencias, las simultaneidades o las posteridades, y por

medio de las cuales se vuelven legítimas categorías de! tipo: pensamiento

pre'Socrático, pensamiento post'hegeliano, y es posible incluir en ella a las

recientes categorías de lo pre-freudíano, lo post-freudiano, etc.

Esta "tradición", no necesariamente se encuentra circunscripta a un

punto espacio-temporal específico sino que puede adoptar formas univer

sales y atemporales, y bajo las cuales suele caracterizarse a ia tradición del

"pensamiento europeo" o ia "tradición dei pensamiento clásico".

- 32 ~

Page 29: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

U N 3 A U E 3 c e . rj s ; „ [?s o

3. TRADICIÓN: Pro vee s o po r t e t empo ra l a i co n junt o de s uces o s , event o sy fenó meno s s upues t a ment e s i mi l a res heredero s de un o r i gen y q ue permi te recortar toda novedad o s ingularidad sobre e l fondo de una permanencia y as ignar su ocurrencia a l genio o a la creat ividad. El concepto de t rad i c i ó n mues t ra una es t r i c t a co herenc i a ent re e l o r i gen y l o a c t ua l .

4. INFLUENCIA: Soporte lógico y causal de los hechos de t ransmis ión y

com un icac ión [re í ac ión a m íen tos epis tem ológicos] a los qu e liga e ntre s í

como si se tratara de un medio de propagación. El concepto de in/!tienc¿cz

puede operar só lo a part i r de c iertas condiciones epis temológicas donde las

fo rma ci o nes d i s curs i va s s o n pres ent a da s co mo b l o q ues a ut ó no mo s y a ut o -

suf ic ientes . En efecto , la inf luencia , la t ransmis ión y la comunicación só lo

puede e jercerse a part i r de las reglas de homogeneidad, y gracias a l con

cepto de "autor". Así, en el marco de la historia de las ideas es posible refe

r i rse a la " inf luencia" de Sócrates sobre Platón.

5. DESARROLLO-EVOLUCIÓN: re laciona a un conjunto de hechos dispersos ,difusos, bajo un único principio organizador. Este principio de coherencia es

el que permite dest inar todo desarro l lo o evolución hacia una meta f ina!que opera desde un principio y desde la cual se dirige todo el proceso.

6 . MENTALIDAD-ESPÍRITU: So po rt es co ncept ua l es q ue permi t en es t a b l e

cer lazos de coherencia y de sent ido entre las dis t intas manifes taciones

inte lectuales , económicas , art ís t icas y pol í t i cas de una época , a part i r de

s eme ja nz a s y eq ui va l enc i a s de s uper f i c i e . La no c i ó n de "co nc i enc i a co l ec

t iva" , "espír i tu renacent is ta" , e tc . , const i tuye un operador caracter ís t ico de

es e s o po r t e co ncept ua l .

7. HIPÓTESIS RETROSPECTIVA. [Agrupamiento retrospectivo]: Se trata de

una hipótes is vinculante que parte de un apriori historiográfico y enlaza

sucesos , eventos , discursos y práct icas desde e l punto de mira de las nocio

nes actuales y ve en todos aquel los enunciados dispersos o dis t r ibuidos a lo

largo de numerosas práct icas , e l carácter precursor o ant ic ipador del con

cepto a part ir del cual se lo interpela. [Ejemplo de una hipótesis restros-

- 33 ~

Page 30: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

pec t iva , lo c o n s t i tuy e ia n o c ió n de " s u j e t o " en la ídosofía griega, cuando

en verdad se t rata de una c o n s t r u c c i ó n c o n c e p t u a l que em er g e a partir del

c o g i to c ar tes ian o . ) La actual c las i f icac ión epis temológica de las c ien c ias se

h a c o n s t r u id o a partir de las fitpóíesis rmospecizuas. El agravamiento retrospectivo constituye el pr o c ed im ien to es pec í f i c o por m e d i o del c ua l , la hipó

tesis retrospectiva logra su apl i c ac ió n . ¡La hipótes is retrospect iva só lo es

posible a partir de considerar !a h is to r ia c o m o un c o n j u n t o h o m o g é n e o ,

una superf ic ie l isa y c o n t i n u a que ad m ite la inscr ipc ión suces iva de los

h e c h o s , de los discursos , más allá de su posi t ividad, y d o n d e la "s ignif ica

c ió n " a t r ibuid a ac túa c o m o un gran n ivelador de toda s ingular idad.

E j e m p l o de ag r upam ien to r e t r o s pec t ivo , lo c o n s t i tuy en las in ves t ig ac io n es

q u e se proponen rastrear el c o n c e p t o de " s u j e t o " , de " r a z ó n " o c ua lq uiero t r a n o c i ó n en aquellos discursos que resultan set anter iores o e x t r a ñ o s al

s ur g im ien to m is m o del c o n c e p t o y a partir del c u a l se in terpela dicho

c a m p o . Un e j e m p l o de ello es la r ec o n s t r uc c ió n f r eud ian a del m i t o de

E d ipo c o m o m atr iz del d e s e o h u m a n o y que el mismo Foucault postula

c o m o una f o r m a de apropiac ión ps icoanal í t ica del m ito . ]

CWTTNUITJAD

OPERADQMS

HlPOTESW RETROSPECTIVA

SOPORTES CONCEPTUALES

LÓGICO-TEMPORAIES

T r a d i c i ó n

E v o l u c i ó n

D e s a r r o l l o

I n f l u e n c i a

M e n t a l i d a d - E s p í r i t u

~ 34 ~

Page 31: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

^ N i p L; -• s :> t I D s ^ . u s o

De es te modo, la hipótes is ret rospect iva construye la "his toria de los

co ncept o s " a expens a s de s upo ner en e l l o s una h i s t o r i a i nma nent e q ue de

lo más rudimentario y s imple hasta l legar a lo más comple jo . Del mismo

carácter son todos aquel los términos his toriogtáñeos que surgen a part i r de

considerar un punto de referencia desde e l cual son interpretados los suce-

sos que resul tan ser anter iores . Por e jemplo : la f i losof ía pre-socrát ica , la

e c o n o m í a p r e - m a r x i s t a , e t c .

8 . ACÓNTECIMIENTO: La no c i ó n de a co nt ec i mi ent o s e encuent ra l i ga da

a la noción de " i rrupción" , en e l sent ido de un quiebre de la cont inuidad y

en un todo opuesta a ésta. El acontecimiento c o m o e m e r g e n c i a d e l o s i n g u

lar se op on e a la regularidad discursiva con stru ida por los op erad ores de la

cont inuidad. [E jemplos : la quiebra en e l s iglo XIX de la vis ión hís torizan-

te universal que dio lugar a la emergencia de las historicidades específicas ;

la irrupción del psicoanális is freudiano surgida de la matriz discursiva del

saber ps iquiátr ico . ] E l acontecimiento es s iempre la expres ión de un pro

ces o s i l enc i o s o de l cua l emerge en un mo ment o de t ermi na do ; s u ra s go fun

damenta! es la s ingularidad, su carácter i rrepet ible . La emergencia de un

a co nt ec i mi ent o depende de l a s co ndi c i o nes ma t er i a l es de l d i s curs o , de les tado de sus agrupamientos , sus vecindades .

9 . ACONTECIMIENTO DISCURSIVO: M o m e n t o d e i r r u p c i ó n d e u n c o n

j u n t o d e e n u n c i a d o s , p r á c t ic a s y d i sc u r so s q u e e n d e t e r m i n a d o m o m e n

t o a l ca nz a n c i e r t o gra do de co he ren c i a y o rga n i z a c i ó n , y q ue s o n ca pa ce s

de co ns t i t u i r un do mi ni o de s a ber má s o meno s d i ferenc i a do y a ut ó no

mo. El acontecimiento discursivo, a s u vez , co ns i s t e en e l mo ment o de

o rga n i z a c i ó n de t o da una s er ie de prá c t i ca s y en un c i a d o s ha b l a do s , es cr i tos, y q u e pueden des e m bo c a r en una un i da d d i s curs i va . As í , e l a c o n t e

c i mi ent o d i s curs i vo es t a b l ece , po r a s í dec i r l o , una func i ó n s i gni f i ca t i va

ent re t o da s a q ue l l a s i ns t a nc i a s d i s pers a s . E i ca mpo de l o s a co nt ec i mi en

tos discurs ivos , a di ferencia de la lengua, es un s is tema f ini to y res tr ingi

d o d e l c o n j u n t o d e s e c u e n c i a s l in g ü í s t ic a s q u e l o c o n f o r m a n y q u e h a n

» i do fo rmul a da s en e l i n t er i o r de es e ca mpo . [E jempl o : e l s urgi mi ent o de

la Gramática General c o m o n u e v o d o m i n i o e p i s t e m o l ó g i c o . ] E l a c o n t e c i -

- 35 -

Page 32: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M I C H F t . f O U C A U L l • £ L O E A S i O E P i S l f M O l Ó C C O -

m i e nt o d i s cu rs i v o e s s i m u l t á ne o a l e s p a c i o q u e é s t e orga ni z a . A s í , t od o

acan tee ¡miento discursivo impl ica a l mismo t iempo la organización de un

espacio discursivo o bien, lugar lógico de la enunciación donde se art icu

l a n y v a l i d a n su s re g l a s. (N ot a : E l d e s cu b r i m i e nt o d e l i nco ns c i e n t e s ign i f i có u n a cont e c i m i e nt o d i s cu rs i v o , y e l m i s m o Fre u d s e v i o ob l i ga d o a

construir un espacio propio de legi t imación en e l cual pudiera s is temat i

zar sus reglas , sus enunciados , y que no guardaba re lac ión a lguna con los

postulados de la c iencia experimenta l . Lacan será quien consol ide e l espa

c io d iscurs ivo propio del ps icoanál is is . ]

10. ESPACIO DISCURSIVO: Lugar lógico de art iculación y aglut inación de

discursos, práct icas , saberes , y reglas que ba jo c iertas con dic ion es , pasan d esu es tado de d ispers ión d i fuso a un es tado de organización coherente y se

precip i tan, gracias a un acontecimiento d iscurs ivo, en una unidad.

Exis t i r ían t res momentos lógicos de const i tución y emergencia de un espa

c io d iscurs ivo:

1- m om e nt o : e s t a d o d e d i s p e rs i ón .2 - m om e nt o : e m e rge nc i a d e l a cont e c i m i e nt o d i s cu rs i v o .

1 > - m om e nt o : orga ni z a c i ón y cons t i t u c i ón d e u na u ni d a d d i s cu rs i v a .

U . UNIDADES DISCURSIVAS: L a s u ni d a d e s d i s cu rs i v a s cons t i t u ye n

a q u e l c o n j u n t o d e e n u n c i a d o s q u e m u e s t r a n c i e r t o p r i n c i p i o d e o r g a n i

z a c i ón i n t e rno t a l e s com o p s i cop a t o l og í a , p s i co l og í a , f i l os of í a , l i t e ra t u ra ,

m e d i c i n a , c l í n i c a , e c o n o m í a p o l í t i c a , e t c . , y q u e s u r g e n c o m o r e s u l t a d o

de la apl icación de las hipótesis retrospectivas q u e e n l a z a n y v i ncu l a n

e nu nc i a d os d i v e rs os b a j o p r i nc i p i os d e orga ni z a c i ón q u e re s u l t a n e x t e r

nos a l os e nu nc i a d os m i s m os . [E l conce p t o d e u ni d a d e s d i s cu rs i v a s s e rá

d e s a rro l l a d o l u e go b a j o l a form a ge ne ra l d e u n i d a d e s e s t r a t é g i c a s , e ncu ya s u p e r f i c i e s e p rod u ce i a com b i na c i ón d e s a b e r -p od e r , or i e nt a d a e n

a l gu nos ca s os a l d í s c i p l i na m i e nt o o a ! cont ro l y v i g i l a nc i a d e c i e r t a s con

d u c t a s y c o m p o r t a m i e n t o s , p a r t i c u l a r m e n t e l o s r e f e r i d o s a l e j e r c i c i o d e

la sexual idad. ]

La unidad discurs iva des igna a l cr i ter io de unidad de los d iscursos ,

co nfo rm e a la s l e ye s d e s i m u l t a ne i d a d y s u ce s i ón q u e re g u l a n l a e m e r-

- 36 -

Page 33: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

U K 3 A D t S D E L t ' Í C L B S O

g e n c i a de sus o b j e t o s . La u nidad disc u r s iv a n o se apoya en los c r i t e r i o s

o p a r á m e t r o s e p i s t e m o l ó g i c o s que se b a s a n en la c o h e r e n c i a i n t e r n a del

d i s c u r s o e s p e c í f i c o , s i n o que es ta u nidad se f u n d a en el f u n c i o n a m i e n t o que regula e! c o m p o r t a m i e n t o de sus o b j e t o s c o n f o r m e a c i e r t a sleyes . Por e j e m p l o , la u n i d a d del disc u r so sob r e la " l o c u r a " , no es lo que

se r ec or ta desde un c i e r t o h o r i z o n t e de o b j e t i v i d a d s i n o de la i n t e r a c

c i ó n de aqu el las r eg las que h a c e n p o s i b l e la e m e r g e n c i a del o b j e t o

" l o c u r a " en un t i e m p o y l u g a r d e t e r m i n a d o , y que o r g a n i z a n y d e f i n e n

s u s t r a n s f o r m a c i o n e s , su n o - i d e n t i d a d , la d i s c o n t i n u i d a d i n t e r n a que

t e r m i n a por s u s p e n d e r su p e r m a n e n c i a , y lo que p a r a d ó j i c a m e n t e d e f i

n e su pr opia d iv i s ión .

1 2 . AN Á L I S I S D E L C AM PO D I S C UR S I V O : El análisis de un campo discur

s ivo , a d i f e r e n c i a del anál i s i s de un p e n s a m i e n t o que es s iem pr e a legó

r i c o r espec to de a q u e l l o que qu ier e dec i r , se o r i e n t a a c a p t u r a r el

m o m e n t o de s ingu lar idad y e s t r e c h e z de su p r o p i o a c o n t e c e r . El anál is is

d e un c a m p o d i s c u r s i v o p r o c e d e s i e m p r e t r a t a n d o de d e t e r m i n a r sus

c o n d i c i o n e s de e x i s t e n c i a , su r egu lar idad, sus l í m i t e s , las c o r r e l a c i o n e s

c o n o t r o s e n u n c i a d o s , y m o s t r a r t a m b i é n qué t ipo de e n u n c i a d o s e x c l u ye a par t i r de su f o r m u l a c i ó n . Sí en el anál is is del p e n s a m i e n t o la p r e

g u n t a a r t i c u l a d o r a es ¿ qu é qu ier e s ign i f i c ar es te pensam iento? , la p r e

g u n t a a r t i c u l a d o r a del anál i s i s del c a m p o d i s c u r s i v o es ¿ q u é es a q u e l l a

e x i s t e n c i a que e m e r g e ?

El análisis del c am po disc u r s iv o es tab lec e c u á les son las c o e x i s t e n c i a s y

tam b ién las dispers iones .

13. S U S P E N S I Ó N DE LAS U N I D A D E S D IS C U R S I V A S D A D A S : Permite restituir ale n u n c i a d o su propia singularidad y poner en j u e g o la disc ont inu idad, que

lejos de ser un a c c i d e n t e en las "capas geológicas de la his tor ia" , c ons t i tu

yen su natu r a leza m ism a.

Í4- SINGULARÍDAD DEL ENUNCIADO: T o d o e n u n c i a d o es singular en su

em er genc ia , per o es tá o fr ec ido a la r epet i c ión , a la t r ans for m ac ión , a la

actual izac ión, pues no sólo está v inculado a las c ondic iones m ater ia les que

~ 37 -

Page 34: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

W T C H t L F O I J C A LJ LI C I O S A H I O E " i 5 I f H Ü L Ó G I C O •

lo provocan sino también a las consecuencias que él mismo desencadena,

y al mismo tiempo se encuentra ligado a los enunciados que !o preceden y

que lo continúan.

í 5 . OPERADORES PSICOLÓGICOS DEL DISCURSO. ÍAutor-ob ra]: Son todos

aquellos agrupamientos y categorías psicológicas tales como "intención

del autor", "preferencias", "inclinaciones", "circunstancias biográficas",

e tc . , y que proponen un tipo de regularidad y coherencia que encubre el

funcionamiento del enunciado en términos de regularidad. En todo

c a s o , el autor, tal como lo propone Foucault, no es sino una superficie

de emergencia de los enunciados, una función, y no su causa material.Los conceptos de autor y obra constituyen cortes arbitrarios determina

dos por reglas fijas de construcción y funcionamiento. El análisis del

campo discursivo suspende las unidades discursivas universales y pro

gresa en dirección a regularidades, a cronologías más vasras, a reglas de

construcción que no guardan relación co n ia sintaxis, y busca relacio

nes, acontecimientos, más aüá del autor, y aún entre otros autores situa

dos en escalas temporales distantes. [A ! respecto del autor, Foucault

señala: "El autor o lo que be llamado "autor-función", es indudable

mente sólo una de las posibles especificaciones del sujeto y consideran

do las transformaciones históricas pasadas, parece ser qu e la forma, la

complejidad e incluso ia existencia de esta función, se encuentran muy

lejos de ser inmutables. Podemos imaginar fácilmente una cultura donde

ei discurso circulase sin necesidad alguna de su autor. Los discursos,

cualquiera sea su status, forma o valor, e independientemente de nues

tra manera de manipularlos, se desarrollarían en un generalizado anonimato". En efecto, el concepto de autor, tal como lo vemos aparecer en

la literatura o la filosofía particularmente hacia finales dei siglo XVÍ1Í, y

principios del XIX, resulta ser en extremo abarcativo, y sus reglas de

delimitación n o parecen ser demasiado precisas. Foucault no ve en

Marx o en Freud a unos meros autores, sino a los iniciadores de nuevas

e infinitas posibilidades discursivas.]

~ 38 ~

Page 35: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

C . 1. R E D C O N C E P T U A L D E U N C A M P O D I S C U R S I V O .

E i g r á f i c o m u e s t r a l a s d i s t i n t a s c o n f i g u r a c i o n e s

d e u n c a m p o d i s c u r s i v o d e s d e s u m o m e n t o d ed i s p e r s i ó n i n i c i a l , h a s t a l a i r r u p c i ó n d e l a c ó n -

t e c i m i e n t o d i s c u r s i v o , c u y a e m e r g e n c i a p r o d u

c e e n e l i n t e r i o r d e d i c h o c a m p o u n e f e c t o d e

o r d e n a m i e n t o y o r g a n i z a c i ó n q u e p e r m i t e y

c o n d i c i o n a la c o n s t i t u c i ó n d e

u n a u n i d a d d i s c u r s i v a .

~ 3 9 ~

Page 36: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Page 37: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

II

FORMACIONES DISCURSIVAS

-HIPÓTESIS DE LA DIVERSIDAD DE OBJETOS-

1 6 . R É G I M E N D E L O S E N U N C I A D O S . ¡ D i s c o n t i n u i d a d , c o r t e , u m b r a l , l í m i t e ] :

S e e nt i e nd e p or ré g i m e n d e ! os e nu nc i a d os , ai con j u nt o d e conf i gu ra

c i o n e s y re l a c i one s d i s cu rs i v a s q u e u n e nu nc i a d o cu a l q u i e ra p u e d e a d op

ta r en unm om e nt o d e t e rm i na d o re s p e c t o d e o t ro , ya s e a en el p l a no de

suces ión o d e s i m u l t a ne i d a d . E s t a s conf i gu ra c i one s s on : d i s cont i nu i d a d ,

cor t e , u m b ra l y l í m i t e .

1 7 . R E G E A D E EMERGENCIA D E I;ND I S C U R S O : Designa a las condiciones

m a t e r i a l e s ap a r t i r d e l a s cu a l e s e m e rge u n d i s cu rs o y q u e e s el r e s u l t a

d o de unam a s a de s a b e r e s , e n u n c i a d o s , p r á c t i c a s que p e r m i t e n un

r e c o r t e d e l o b j e t o , t a n t o e n elp l a no d e ¡as u c e s i ó n c o m o e n elp l a n o d e

l a s i m u l t a n e i d a d . [ E j e m p l o : !a l o c u r a , lap s i cos i s , la n e u r o s i s . ]E n e s t e s e n t i d o , F o u c a u l t a n o t a q u e el " o b j e t o l o c u r a " no surgir ía

d e un c i e r t o h o r i z o n t e de o b j e t i v i d a d s i n o q u e s e r í a el r e s u l t a d o , el

e m e r g e n t e de a q u e l l a s re g l a s en p e r m a n e n t e i n t e r a c c i ó n q u e h a c e n

p os i b l e , enu n m o m e n t o d e t e r m i n a d o , laa p a r i c i ó n y r e c o r t e d e l o b j e t o

" l o c u r a " .

- 41 ~

Page 38: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

1 8 . LE Y DE R E P A R T I C I Ó N O D I S T R I B U C I Ó N D I S C U R S I V A : Designa al con

j un to d e d is per s io n es d e un d is c ur s o d ad o a t ravés del t iempo, sus re la

c io n es , s us in ter c o n exio n es , s us r eg las in ter n as d e o r g an izac ió n y c o h e

r e n c i a , su pr o xim id ad o d i s t a n c i a con o tr o s d is c ur s o s , sus e n c a d e n a

m i e n t o s , etc . El an á l i s i s d i s c ur s ivo per m i t i r í a t r an s c r ib i r el p a t r ó n de

es tas d is per s io n es y d es c ubr i r c ó m o e l las se h a n d e p o s i t a d o s i l e n c i o s a

m e n t e e n la s uper f i c ie d e o t r o s d is c ur s o s h as ta per m i t i r l a em er g en c ia de

n u e v a s p r á c t i c a s . F o u c a u l t a n o t a c o m o e j e m p l o el d e s p l a z a m i e n t o d e la

m i r a d a c l í n i c a q u e en el s i g l o X V Í Í 1 se apo y aba c o n exc lus iv id ad en un

c a m p o p e r c e p t i v o e s c o p l e o , y q ue g r ac ias a la a p a r i c i ó n d e l m i c r o s c o p i o

y d e n u e v o s i n s t r u m e n t o s d i a g n ó s t i c o s , se ha d es plazad o h as ta t r an s f o r

m a r p r o f u n d a m e n t e su p u n t o de r e f e r e n c i a . A sí, la n u e v a m e d i c i n ad o n d e el m ed ic o as i s t id o por una m a s a de i n f o r m a c i ó n d o c u m e n t a l al

n ive l d e m ic r o r eg is t r o s m in uc io s o s , ha d e j ad o d e s er el lugar de registro

e i n t e r p r e t a c i ó n de la i n f o r m a c i ó n . P a r a F o u c a u l t , la a c t u a l m e d i c i n a

surge pues de aq uel la la r g a d epo s i tac ió n de p r á c t i c a s en un e s p a c i o

h e t e r o g é n e o c u y a l e y de d is t r ibuc ió n pued e vo lver s e in te l ig ib le a la lu z

d e un a n á l i s i s d i s c u r s i v o . C l a r a m e n t e , la h is to r ia de la m e d i c i n a no

po d r í a s in o en um er ar los a d e l a n t o s r e m i t i é n d o l o s a un a s uer te de pro

g r e s o t e c n o l ó g i c o .

1 9 . C A D E N A S DE I N F E R E N C I A S - S I S T E M A S DE D I S P E R S I Ó N : La historia y la

e p i s t e m o l o g í a d e las c ien c ias par ten d e c ier to s s upues to s de c o h e r e n c i a

q ue r ig en el c o m p o r t a m i e n t o de los discursos y e n u n c i a d o s c i e n t í f i c o s .

S e d e n o m i n a " c a d e n a s d e i n f e r e n c i a " al e d i f i c i o d e d u c t i v o c o n s t r u i d o a

par t i r de aq uel lo s s upues to s de o r g a n i z a c i ó n i n t e r n a . La a r q u e o l o g í a

t r a t a de es tab lec er , m ás a l lá de las c a d e n a s o d e las tab las de c o h e r e n

c i a , el r ég im en d e d is per s ió n q ue o r g an izan y d e ter m in a n la e m e r g e n c i ade los discursos .

La cadena de inferenc ia no extrae dei orden de los s ignif icados el régi

m en d e c o h er en c ia s in o q ue lo m u e s t r a c o m o el resultado de c iertos fun

c ionamientos discurs ivos . ¡ E jemplo : la construcc ión de las categor ías diag

nóst icas de la psicosis, y el c o n j un to d e o per ac io n e s y pr o c ed im ien to s t er a

péut ic o s q ue era posible deducir de aquél los , tespondía a un a " tab la de

- 42 -

Page 39: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

r O R M A L ? O M E S O ' S C LJ l> S V A S - h l p £ L E S i í O í LA r j H v í f i s i ü A D O E O B J E T O S -

c o h e r e n c i a " p r e s c ri p ta por el " reg i s t ro exper i ment a l " . Sin e m b a r g o , el a n á

l is is arqueológico de a q uel l a s ca t ego r ía s demues t ra que éstas se han c o n s

t i tuido a partir de las vec i nda des y c o n c o m i t a n c i a s con e¡ discurso f i losófic o dei c u a l e m e r g e n ( t a n t o las de co r t e o rga ni c i s t a co mo ps i co l o gi s t a ) .

A s i m i s m o , el c o n j u n t o de categorías diagnóst icas propias del siglo XI X

a pa recerá a partir de las c o n d i c i o n e s d e t e r m i n a d a s por la t a x i n o m i a y los

glandes s is temas de c l a s i f i ca c i ó n . ]

2 0 . R E G L A S D E F O R M A C I Ó N D I S C U R S I VA : Designa las condiciones de dis

pers ión a las cua l es es t á n s o met i do s ios e l e m e n t o s c o n s t i t u t i v o s de los

e n u n c i a d o s t a l e s c o m o la c o e x i s t e n c i a , d i s c o n t i n u i d a d , s e m e j a n z a , d i f e renc i a , pro x i mi da d , d i s t a nc i a , i nc l us i ó n , exc l us i ó n . Las reglas de f o r m a

c i ó n d i s curs i va no r e p r o d u c e n el o r d e n n a t u r a l de los s i gni f i ca do s ni sus

t r a n s f o r m a c i o n e s s i n o las c o n d i c i o n e s m a t e r i a l e s de su e m e r g e n c i a . [Por

e j e m p l o : las s u c e s i v a s t r a n s f o r m a c i o n e s de la " c a t e g o r í a " de psicos is ,

des de ia primera vis ión organicis ta hasta ia p s i c o g e n é t i c a , y que ha pre

p a r a d o el c a m p o de e m e r g e n c i a de la n o c i ó n p s i c o a n a l í t i c a de psicos is ,

m u e s t r a n los e f e c t o s de dispers ión que han s u f r i d o e s t a s n o c i o n e s . La

s u p e r a c i ó n de la vi s i ó n o rga ni c i s t a que c o n c e b í a al c u e r p o c o m o m á q u i na se recupera en la vis ión ps ico logis ta que ve en la psicosis una di s fun-

c í ó n del s e n t i d o . De ah í que "las r e l a c i o n e s de c o m p r e n s i ó n " y las " r e l a

c i o n e s de s e n t i d o " se c o n s t i t u y e n c o m o el n u e v o c a m p o p e r c e p t i v o de la

psicosis a partir de la c u a i , "el s e n t i d o " y sus d i s f u n c i o n e s a p a r e c e n c o m o

e l p u n t o de a c c e s o a e s t a c a t e g o r í a , y su s i gno más s a l i e n t e . La d i m e n s i ó n

d e l " s e n t i d o " que e m e r g e en la ca t ego r ía no s o grá f i ca de la psicosis se ha

for jado a partir de una " v e c i n d a d " , una " c o n c o m i t a n c i a " con el di s curs o

f i losóf ico , e i n t r o d u c e una verda dera "d i s pers i ó n" res pec t o del regis t roe x p e r i m e n t a l , a cuyo a rregl o se e s t a b l e c e una nueva t a b l a de c o h e r e n c i a .

E n e f e c t o , ei "de l i r i o " ps i có t i co i r rumpe co mo una a l t e r a c i ó n en ei regis

tro del s e n t i d o , y a part i r de all í , tendrá lugar toda una g e n e a l o g í a de

n o c i o n e s r e l a c i o n a d a s con es t e do mi ni o . Así, el " f e n ó m e n o e l e m e n t a l " ,

e l " a u t o m a t i s m o m e n t a l " , la " f o r m a c i ó n d e l i r a n t e " , et c. , se i n s c r i b e n a

partir de la v e c i n d a d co n el discurso de la f i losof ía . }

- 4 í -

Page 40: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

C . 2 . R Í C I M E N D E L O S E N U N C I A D O S

2 1 . FORMACIÓN DE LOS OBJETOS: Se ref iere a l proceso de del imitac ión delos ob je tos propios de una c iencia o saber , como resul tado de la acumula

c ió n suces iva y s imu ltánea de enu nc iad os y d iscursos . Los ob je to s no exis

ten por s í mismos s ino como las conf iguraciones lógicas que emergen de

una epis teme determinada ba jo c iertas condic iones de v is ib i l idad e inte l ig i

b i li d a d d e t e rm i na d a s p or e l ca m p o p e rce p t i v o d e l cu a l e m e rg e n . [P or e j e m

plo: la medic ina , en la ant igüedad c lás ica , poseía una campo percept ivo

res tr ingido a la observación d irecta , y no era pos ib le const i tu ir otra c lase

de objetos más al lá de las condiciones de vis ibi l idad e intel igibil idadimpuesta a los ob je tos por e l campo percept ivo del cual se recortaban. ]

El discurso psiquiátrico de! s iglo X I X , por e jemplo, no se caracter iza por

una ser ie de ob je tos priv i legiados s ino por c iertas condic iones ba jo las cua

les, dichos ob je tos , lograban const i tu irse . Es te régimen de const i tución era

pos ible gracias a l conjunto de re lac iones que determinaban la ley de apari

c ión de un d iscurso y a l mo do por e l cua l era v iable dar or igen y na cim ien to

~ 4 4 ~

Page 41: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

- 0 [ ? p / A C U N E S 3 S C . ¡ S I V A S - H I P É ' E S ' S D E L A O I V F ( Í S : L : A D H E O B J E I O S -

a un c o n ju nto ele ob je tos d i fer entes , o r denados en series sucesivas y s imul

t á n e a s . Así, las formas de c las i f icac ión de los ob je tos , su hor izonte de sig

n i f i c ac ión , las práct icas administrat ivas , sani tar ias , su u m b r al de c ient i f i c i -dad, los p r o c e s o s e c o n ó m i c o s y soc iales , determinan las c ondic iones pos i

tivas y mater iales de su em er genc ia . Es tos ob je tos , de los c u ales es posible

hablar , enunciar los , c las i f icar los , y que c o n d i c i o n a n su apar ic ión y e m e r

g e n c i a , no surgen de! fondo de las cosas mismas s ino que designan el c o n

j u n t o de reglas que Íes per m i te r ec or tar se c om o ob je tos de un discurso

deter m inado- De es te m odo, el o b j e t o no es aquel lo que pr ov iene del sus

trato empír ico y o b j e t i v o de la exper ienc ia s ino el r esu l tado " lóg ic o" de un

proceso discurs ivo. [Nótese, por e j e m p l o , que el cará cter c las i fica tor io ynosogr áf i c o de la psiquiatr ía del siglo XI X surge de la v e c i n d a d , de la c o n

c o m i t a n c i a , de la c o - e x i s t e n c i a de c ier tas práct icas administrat ivas donde

la enu m er ac ión c ons i s t í a en un m o d o de apropiac ión de la di fer enc ia y de

la dispers ión, con m ir as a p r o d u c i r su o r d e n a m i e n t o , su c o n t r o l .

C u r i o s a m e n t e , la matriz discursiva de las categor ías diagnóst icas de la psi

quiatr ía del siglos XI Xp r o c e d e del ca rá cte r c ías i f ie a torio del l engu a je , y de

las s is temat izac iones de la G r a m á t i c a G e n e r a l ]

~ 45 -

Page 42: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Page 43: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

11)

R E G L A S D E F O R M A C I Ó N D E L O S O B J E T O S

2 2 . SUPERFICIES DE EMERGENCIA: Designa los puncos o momentos de apa

r ic ión de un ob je to , como por e jemplo la locura , a part i r de las acumulac io

nes sucesivas y s imu ltáneas de p ráct icas , enunc iados y discursos que poseen

un c ier to grado de coherencia . Desde ese momento , e l ob je to puede ser

nom brad o, y por lo m ismo se transforma en algo de se r ip t ibie . [Las superfic ies

de emergencia se const i tuyen a part i r de lo que Foucaul t denomina "campo

perceptivo", en cuyo interior se f i jan las condiciones de visibi l idad de un

ob jeto , su transcripción a un código de form a lis ació n, y a part ir de la cua l ,

e l ob je to "emerge" ba jo c ier tas condic iones lógicas que lo hacen v is ib le . La

mayor riqueza de un campo perceptivo permit irá a su vez re j i l las y categorí

as de especif icación cada vez más precisas, en cuya superfic ie se consrituirán

los diferentes grados de comple j idad. Por e jemplo, la re j i l la de especif icaciónde las grand es cías i fíe acio nes nos ográ ficas de la psiqu iatría.

2 3 . SUPERFICIE DE INSCRIPCIÓN: Designa e l modo de inserc ión de los ob je

tos emergentes en un discurso abarcador que los agrupa en e l marco de sus

regularidades , fun cion am iento s y con arreglo al cua l , los ob je to s adqu ieren

~ 47 -

Page 44: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M i C H í i F Ü U C A U U - G L O 5 A rí I O [ P I S I É M O ^ O G C O -

la forma discursiva de la matrií que los adopta. [La superficie de inscrip

ción constituye a su vez una forma de apropiación por medio de la cual, un

objeto discursivo es asimilado en el marco de una matriz discursiva. Por

ejemplo: las figuras topológicas que introduce Lacan para mostrar los fun

cionamientos de la experiencia psicoanalítica.j

2 4 . INSTANCIAS DE DELIMITACIÓN: Proceso mediante el cual un objeto

logra ser aislado y adquirir suficiente entidad y reconocimiento por parte

de los estamentos sociales, administrativos, jurídicos, científicos. La ins

tancia de delimitación es casi simultánea al momento de constitución de

la superficie de emergencia. Una vez que el objeto emerge, se produce así

su delimitación.

2 5 . REJILLAS D E ESPECIFICACIÓN: Tan pronto como el objeto se ha consti

tuido como tal a partir de una superficie de emergencia y alcanzado su ins

tancia de delimitación, éste comienza a ser objeto de múltiples clasifica

ciones, ordenamientos, y de los cuales se hacen derivar diferentes modali

dades, especies, géneros, características, et c. En el siglo XIX, las rejillas de

especificación han sido: ei alma como grupo de facultades jerarquizadas, y

el cuerpo como volumen tridimensional de órganos. (En e! siglo XVI,

comienza a producirse un discurso de! "orden", una episteme de las seme

janzas (rejillas de especificación) a cuyo arreglo una sociedad dispone los

ordenamientos de lo "mismo" bajo una ley de las clasificaciones: los paren

tescos, las similitudes. La "mathesis" y la "taxinomia" constituyen asimis

mo formas de la clasificación y la especificación de los órdenes empíricos.)

2 6 . D O M I N I O S DE P A R E N T E S C O D E L O S O B J E T O S : Designa al conjunto de

vecindades, proximidades, cercanías, equivalencias, similitudes que

muestra un objeto respecto de otro y que permite su delimitación. (Ejemplo:

la trama semántica de las semejanzas enunciadas en el siglo XV I

-Amicitia, Acqualitas, Consonantia, Concertus, Continuum, Paritas,

Proponía, Conjuctio, Copula, etc.- Las vecindades y proximidades de los

objetos entre sí no constituyen una relación exterior a las cosas sino un

signo de parentesco. La ley que regula estas vecindades no responde a

- 48 -

Page 45: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

R E G I A S D E F 0 Í 2 M A C I O N LTE L O S O B J E T O S

u n a ley s e m á n t i c a de pro xi mi da des o cerca nía s po s i b l es con a rregl o a un

s i g n i f i c a d o i n t e r n o , al m o d o de una m e t o n i m i a que enlazara s igni f icados

p r ó x i m o s e n t r e sí, s i no que r e s p o n d e a c i e r t o s f u n c i o n a m i e n t o s d i s c u r s i vos en t é r m i n o s de " m a t r i c e s g e n e r a d o r a s " y que t i enen l uga r en el i n t e

rior de una epis teme determinada. Por e j e m p l o , !a p r o f u n d a t r a n s f o r m a

c i ó n o p e r a d a en los s i s t ema s de r e p r e s e n t a c i ó n a n a l i z a d a por F o u c a u l t en

Las Palabras y las Cosas, y que t uvo l uga r ent re ios s i g l o s XVH I y XI X,

d e t e r m i n ó un n u e v o r é g i m e n de v e c i n d a d e s y p a r e n t e s c o s e n t r e los o b j e

tos. Así , ei pa s a je de ios s i s t ema s de c l a s i f i ca c i ó n ba s a do en ias s i mi l i t u

des se a br i ó y se dis locó para dar lugar a un s is tem a clas i f ic a tor io b asa do

e n las i dent i da des . Es t a t ra ns fo rma ci ó n a l t e ró los pr i v i l eg i o s co ncedi do sa la c l a s i f i c a c i ó n y e ! c o m p o r t a m i e n t o de ios seres vivos que a h o r a r e c a

ía más en la f u n c i ó n que en ia des cr i pc i ó n , As i mi s mo , es t a nueva ep i s t e

me obl igará a ia H i s t o r i a al t r a t a m i e n t o de las a na l o gía s en el m a r c o de

s er i es t empo ra l es , ha s t a que i m p o n g a sus leyes al anál is is de los s eres

vivos , las r i q uez a s , la p r o d u c c i ó n , y los grupo s l i ngüís t i co s es t a b l ec i endo

d e e s t e m o d o n u e v a s v e c i n d a d e s e n t r e los o b j e t o s y e m p a r e n t á n d o l o s , a

partir de los i d é n t i c o s t r a t a m i e n t o s y r e f o r m u l a c i o n e s , en el m a r c o de la

n u e v a episteme.

27 . RÉGIMEN DE RELACIONES DE UN OBJETO: Se refiere al conjunto de rela

c i o nes de s e m e j a n z a , de vec i nda d , de a l e j a m i e n t o , de di ferenc i a , de t ra ns

fo rma ci ó n que hacen pos ible las co ndi c i o nes ma t er i a l es de! s urgi mi ent o de

un o b je t o y permiten s i tuarlo en un ca mpo es pec í f i co . Es t a s re l a c i o nes

po s een un carácter formador, generador, por c u a n t o p u e d e n dar origen a la

aparic ión de n u e v o s o b j e t o s .

2 8 . RELACIONES DISCURSIVAS: D e s i g n a al c o n j u n t o de re l a c i o nes es t r i c

tamente discurs ivas propias dei o b je t o , s egún un grado de c o h e r e n c i a y

formal ízación, y e s t a b l e c e el haz o c o n j u n t o de re l a c i o nes que el di s curs o

debe l levar a cabo para poder referirse a sus objetos , c las i f icar los , agrupar

los, anal izarlos , es tudiarlos , nombrarlos . Es te t ipo de re l a c i o nes ca ra c t er i

za n al discurso en t a nt o prá c t i ca .

~ 49 ~

Page 46: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

2 9 . OBJETO DISCURSIVO: El objeto discurs ivo no const i tuye e l referente

espec í f ico n i tampoco aquel lo de lo cual se habla , s ino a l con junto de reglas

q ue h ac e n po s ib le su em er g en c ia . E l c o n c ep to d e o b j e to d is c ur sivo n o es ta

blece un cor te neto entre discurso y referente s ino que inc luye a l objeto

c o m o un m o m en to ló g ic o d e ar t i c u lac ió n d e l d i s c ur s o y n o c o m o un a ex te

r ior idad s i tuada por fuera de és te . De es te modo, e l objeto discurs ivo no

pertenece a l dominio de las cosas exis tentes y en cuya descr ipc ión a lcanza

c ier ta objet ivac ión s ino que es la resultante lógica de c ier tas reg las y prác

t icas de las cuales emerge.

C . 3 .

- 50 -

Page 47: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

7 C G . : A Í C E : ^ Í V f C O D F I O S Ü Í J Í l C í

| E PISTEMOLOGÍA T R A D I C I O N A L

I m p o r t a n t e : La epistemología t radic ional caracter iza al campo delc onoc im iento a par t i r de t r es m om entos ins t r u m enta les : su je to , ob je to ,r e p r e s e n t a c i ó n - c o n o c i m i e n t o .

As í , de la c onfr ontac ión del su je to c on u n ob je to exter no su r ge u na

dim ens ión de c onoc im iento o r epr esentac ión qu e t r adu c e y r e t r ansc r ib e las

pr opiedades de l ob je to a l p lano de su r epr esentac ión . En la Ar qu eolog í a ,Foucault es tablece el carácter discurs ivo de todo ob jeto , y no se t ratar ía ya

de u n ob - jec tu m , c om o aqu el lo c o loc ado delante de l su je to , s ino c om o u n

momento lógico de los discursos y de las práct icas de las cuales emergen.

Un ob jeto discurs ivo no se const i tuye a part i r de un descubr imiento s ino a

part ir de c ier tas reglas de emergencia que determinan su apar ic ión. De ahí

que la relac ión e ntre las palabras y las cosas impon e ne ces ar ia m en te t ratar

los discursos, no ya como un conjunto de reglas lexicales, l ingüísticas o sig

n i f i c a t iv as qu e r eenv í an a u n c on ju nto de r epr esentac iones , s ino c om opráct icas que generan y producen los ob jetos a los que se apl ican. El ob je

to no es el referente de un discurso s ino un momento lógico por medio de!

cual a lcanza su del imitac ión y emergencia .

~ 51 -

Page 48: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Page 49: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

IV

FORMACIÓN D E L A S MODALIDADES ENUNCIATIVAS

3 0 . SUJETO ENUNCIATIVO: Designa a l su je to que enuncia , de l imita , f i ja

los l ímites, construye las jerarquías, e l lugar de autoridad, la transmisión e

intercambio de la in formación , su ut i l izac ión , las condic iones de su apro-

p i ac i ó n , d i s t r i b uc i ó n , c o mpe t e n c i a , e t c .El su je to enunciat ivo , a su vez, puede adquir i r una posic ión dec larat i

va, c o n f o r me a un s i s t e ma d e e x po s i c i ó n y t r an smi s i ó n d e l c o n o c i mi e n t o ,

o b ien interrogat iva con respecto a un c ier to patrón de in terrogac iones

e x pl í c i t as - o y e n t e r e spe c t o a c i e r t o pr o g r ama d e i n f o r mac i ó n - . A s i mi smo ,

e l su je to enunciat ivo puede t ransformarse en un suje to que arro ja su mira

d a c o n f o r me a l c ampo e s c o p l e o de !a enfermedad o a un s i s tema percept i

vo-descr ipt ivo , o b ien en un suje to que ut i l iza mediac iones inst rumentales ,

técnicas de laborator io , t écnicas de prueba y medic ión , e tc .

3 1 . ÁMBITO INSTITUCIONAL: El ámbito inst i tuc ional es e l lugar de ins

c r i pc i ó n d e ! su je t o e n un c i a t i v o , y e l l ugar d o n d e ia pa l ab r a aut o r i zad a e s

e mi t i d a a par t i r d e l o s e n c l av e s q ue h ac e n po s i b l e su e n un c i ac i ó n c o mo

l ug ar d e l e g i t i mac i ó n . L a pa l ab r a mé d i c a , po r e j e mpl o , su d i ag n ó s t i c o ,

- 53 -

Page 50: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

í a s p r e s c r i p c i o n e s q u e e s t a b l e c e , r e s u l t a n d e i a f u n c i ó n c o m b i n a d a e n t r e

e l s u j e t o e n u n c i a t i v o y e l á m b i t o i n s t i t u c i o n a l . E j e m p l o e s e l h o s p i t a l ,

q u e a p a r t i r d e l s i g l o X IX s e t ra ns form ó e n e l l u ga r d e l a a cu m u l a c i ón d e

l a i n form a c i ón , d e i a s f re cu e nc i a s , d e l a s e s t a d í s t i ca s , d e l a ca s u í s t i ca .E s t a a cu m u l a c i ón d e gra nd e s m a s a s i n form a c i ona í e s a fe c t ó e l l u ga r d e l a

a u t or i d a d , d e ! e ru d i t o , d e ! a t ra d i c i ón , l a s q u e f i na l m e nt e s e d i s o l v i e ron

e n e l i n t e r i or d e l os g i ga nt e s cos re g i s t ros y m e m or i a s e s t a d í s t i ca s d e i a

e n f e r m e d a d .

32 . CAMPO PERCEPTIVO: De s i gna e l ca m p o a d ond e s e d i r i ge l a m i ra

d a e s c r u t a d o r a y q u e s e c o n s t i t u y e c o n f o r m e a u n a p r o f u n d i d a d y e s p e

s o r p r o p i as d e l o b j e t o d i s c u r s i v o e n u n m o m e n t o d a d o , y d e a c u e r d o ac i e r t o s c ó d i g o s p e r c e p t i v o s . A s í , e l c a m p o p e r c e p t i v o d e l a m e d i c i n a ,

q u e e n l a é p o c a c l á s i c a s e c i r c u n s c r i b í a a ! " m i r a r " , " t o c a r " , " s e n t i r " ,

" o l e r " , p ar a r e m i t i r l u e g o t o d a s e s t a s s e n s a c i o n e s a l " c o r p u s " d e c o n o

c i m i e n t o s a c u m u l a d o s ; d u r a n t e e l s i g l o X I X , e l c a m p o p e r c e p t i v o d e l a

m e d i c i n a a d q u i e r e u n a n o t a b l e c o m p l e j i d a d . E n e f e c t o , e l e s p e s o r , l a

d i m e n s i ó n d e e s e c a m p o p e r c e p t i v o c o m i e n z a a e n t r e l a z a r s e c o n u n a

re d i ns t i t u c i o na l y s u rge a s í e l a rch i v o e s t a d í s t i co , e ! cú m u l o d e la i n for

m a c i ó n , l a a p a r a t o l o g í a m é d i c a , l a m i r a d a m i c r o s c ó p i c a , l a t é c n i c a d e le x a m e n m é d i c o , l a a u t o p s i a , e l r e g i s t r o m i n u c i o s o d e l a i n f o r m a c i ó n , l a

c i a s i f i c a c i ó n , l a d e s c r i p c i ó n r i g u r o s a y m e t i c u l o s a , l a p e d a g o g í a h o s p i t a

l a r i a , l os s i s t e m a s d e t ra ns m i s i ón d e l a i n fo rm a c i ó n y d e l co n oc i m i e nt o ,

etc . A s í , i a m i ra d a m é d i ca ya no s e c i rcu ns cr i b e a l cu e rp o d e l e n fe rm o

s i n o a t o d o u n h a z d e p r á c t i c a s , e n u n c i a d o s , d i s c u r s o s , i n s t r u m e n t o s ,

i n f o r m a c i ó n , y d e c u y a c o n f r o n t a c i ó n se d e l i m i t a n n u e v o s o b j e t o s di s

c u r s i v o s y s e c o n s t i t u y e d e e s t e m o d o u n n u e v o c a m p o p e r c e p t i v o c o n

n u e v o s c ó d i g o s d e o b s e r v a c i ó n .

3 3 . CÓDIGOS PERCEPTIVOS: D e s i g n a e ! c o n j u n t o d e c ó d i g o s , s e ñ a l e s ,re g i s t ros , u n i d a d e s s i gn i f i ca t i v a s d e i n form a c i ón a p a r t i r d e l a s cu a l e s s ec o n s t i t u y e la m i r a d a c o m o m o m e n t o d e i n t e g r a c i ó n y c o n c l u s i ó n d i ag nós t i ca . A s u v e z , e s t os cód i gos p re s cr i b e n " l o q u e ha y q u e v e r " , " cóm od e b e v e r s e " y " q u é s i g n i f i c a n " c o n f o r m e a u n m o d o e s p e c í f i c o d e d i s t r i -

- 54 ~

Page 51: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

¡n i c ión y or ga niza c ión de la m ir ada . Fou c au l t seña la t r es de s t inos p os i b les de es ta m ir ada : e l qu e c or r esponde a l es ta tu to de l m édic o , e l qu ec o r r e s p o n d e a l á m b i t o i n s t i t u c i o n a l h o s p i t a l a r i o y e l q u e c o r r e s p o n d e a !s u j e t o e n u n c i a t i v o q u e o b s e r v a y p r e s c r i b e .

C . 4 . C A M P O P E R C E P T IV O A N T I G Ü E D A D C L Á S I C A

C a m p o P e r c e p t i v oC u e r p o - O b j e t o

O l f a t o

C ó d i g o sP e r c e p t i v o s

Ta c to | ^ — | M i r a d a " " ]

O í d o |

- S u j e t o E n u n c i a t i v o

- M i r a d a

- C o r p u s d e C o n o c i m i e n t o s

C o r p u s

d e

C o n o c i m i e n t o

E n l a a n t i g ü e d a d c l á s i c a , e i c a m p o p e r c e p t i v o e s t a b a c o n f o r m a d o

p o r e l s u j e t o e n u n c i a t i v o , la m i r a d a y e l c o r p u s d e c o n o c i m i e n t o s . L a

s u m a d e e s t a s t r e s i n s t a n c i a s c o n s t i t u í a e l c a m p o e s c ó p i c o d e i a m i r a d a m é d i c a . A p a r t i r d e l s i g l o X I X , e l c a m p o p e r c e p t i v o , c o m o r e s u l t a

d o d e l a d e p o s i t a c i ó n y a c u m u l a c i ó n s i s t e m á t i c a d e p r á c t i c a s y e n u n

c i a d o s , y g r a c i a s a l a d e l i m i t a c i ó n y r e c o r t e d e n u e v o s o b j e t o s d i s c u r

s i v o s , a d q u i e r e u n a m a y o r c o m p l e j i d a d . D e e s t e m o d o , e l c u e r p o - o b j e

t o s e v u e l v e m á s c o m p l e j o , y s u s c ó d i g o s p e r c e p t i v o s s e d e s p l i e g a n e n

m ú l t i p l e s d i m e n s i o n e s .

Page 52: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M i C H t L F O U C A U L f - G L O S A R I O E P I S T E M O l . 0 G ; C O j

C . 5 . C A M P O PE R C E P T I V O Sigb XI X

R e d

I n s t i t u c i o n a l

R e d

I n s t i t u c i o n a l- S u j e t o E n u n c i a t i v o 1

- M i r a d a

- C o r p u s de C o n o c i m i e n t o

- A r c h i v o E s t a d í s t i c o

- C a s u í s t i c a

- M e d i a c i o n e s I n s t r u m e n t a l e s

- R e d I n s t i t u c i o n a l

- P e d a g o g í a H o s p i t a l a r i a

- P a t r o n e s de I n f o r m a c i ó n

- I n t e r r o g a t i v o

» - O y e n t e

- D e c l a r a t i v o

- i n v e s t i g a d o r

_ _ - S u j e t o E n u n c i a t i v o 1

- M i r a d a

- C o r p u s de C o n o c i m i e n t o

- A r c h i v o E s t a d í s t i c o

- C a s u í s t i c a

- M e d i a c i o n e s I n s t r u m e n t a l e s

- R e d I n s t i t u c i o n a l

- P e d a g o g í a H o s p i t a l a r i a

- P a t r o n e s de I n f o r m a c i ó n

- I n t e r r o g a t i v o

» - O y e n t e

- D e c l a r a t i v o

- i n v e s t i g a d o r

§ ' Í 1

- S u j e t o E n u n c i a t i v o 1

- M i r a d a

- C o r p u s de C o n o c i m i e n t o

- A r c h i v o E s t a d í s t i c o

- C a s u í s t i c a

- M e d i a c i o n e s I n s t r u m e n t a l e s

- R e d I n s t i t u c i o n a l

- P e d a g o g í a H o s p i t a l a r i a

- P a t r o n e s de I n f o r m a c i ó n

- I n t e r r o g a t i v o

» - O y e n t e

- D e c l a r a t i v o

- i n v e s t i g a d o r

§ ' Í 1

- S u j e t o E n u n c i a t i v o 1

- M i r a d a

- C o r p u s de C o n o c i m i e n t o

- A r c h i v o E s t a d í s t i c o

- C a s u í s t i c a

- M e d i a c i o n e s I n s t r u m e n t a l e s

- R e d I n s t i t u c i o n a l

- P e d a g o g í a H o s p i t a l a r i a

- P a t r o n e s de I n f o r m a c i ó n

% g C u e r p o - O b j e t o |

- S u j e t o E n u n c i a t i v o 1

- M i r a d a

- C o r p u s de C o n o c i m i e n t o

- A r c h i v o E s t a d í s t i c o

- C a s u í s t i c a

- M e d i a c i o n e s I n s t r u m e n t a l e s

- R e d I n s t i t u c i o n a l

- P e d a g o g í a H o s p i t a l a r i a

- P a t r o n e s de I n f o r m a c i ó n

- S u j e t o E n u n c i a t i v o 1

- M i r a d a

- C o r p u s de C o n o c i m i e n t o

- A r c h i v o E s t a d í s t i c o

- C a s u í s t i c a

- M e d i a c i o n e s I n s t r u m e n t a l e s

- R e d I n s t i t u c i o n a l

- P e d a g o g í a H o s p i t a l a r i a

- P a t r o n e s de I n f o r m a c i ó n

- 5 6 ~

Page 53: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V

F O R M A C I Ó N DE L O S C O N C E P T O S

3 4 - C A M P O D E O R G A N I Z A C I Ó N D E L O S C O N C E P T O S : Este tipo de organiza

c i ón c ons i s te en formas de sucesión por medio de ias c u al e s se p r o d u c e n

l os d i v e rsos orde nami e ntos de las ser ies enunciat ivas . Por e jemplo: o r d e nd e las i n f e r e n c i a s , las i mp l i c ac i one s su c e s i v as , e! o r d e n de los razona

m ient os , esque m as de gene ral izac ión y de especi f i cac ión p rogresiva, orde n

temporal y secuencia de los re latos . A su vez, los t ip o s d e d e p e n d e n c i a de

l o s e n u n c i a d o s los c u al e s no siempre siguen la f orma mani f i e s ta de las

se r i e s e nu nc i a t i v as ; por e j e m p l o , los e s q u e m a s de hipótesis-ver i f ie ac ión ,

ase rc i ón- c r í t i c a , ley de ¡as ap l i c ac i one s ge ne ra l e s y p ar t i c u l are s . T amb i é n

los di ferentes e s q u e m a s r e t ó r i c o s que prescr iben las f ormas ge ne ra l e s y

part iculares de c o m b i n a c i ó n e n t r e los distintos grupos de e n u n c i a d o s , suf orma de e n c a d e n a m i e n t o , p e r t i n e n c i a , r é g i m e n de c o h e r e n c i a , y que

c o n s t i t u y e n las c arac te r í s t i c as f u ndame nta l e s de la arqu i te c tu ra de un

t e x t o . En def ini t iva, todo aquel lo que hace a la t ransc r i p c i ón de lo o b s e r

v a d o c o n f o r m e a u na se c u e nc i a p e rc e p t iv a d e te rmi nad a y su t ransp os i c i ón

al modelo general de exposic ión de los enunciados. Esta transcr ipción res

p o n d e al s i s te ma ge ne ra l de de p e nde nc i as re c íp roc as de los e n u n c i a d o s ,

- 57 ~

Page 54: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M I C H F L F O U C A U L 1 - G L G S A R : o t ^ i l F M O L O G I C Q -

c o n f o r m e a l os m od os e s t a b l e c i d os de ver, transcribir , exponer, explicar lo

que se ha v is to y perc ib ido para remit i r lo luego a un s is tema recurrente de

orden y suc es io nes qu e puede n adquir ir as í e ! va lor de "co nc ep to s" .

3 5 . CONCEPTO: Designa a! ele m en to recurrente qu e muestra un régimen espe

cífico de depen denc ias y subordinaciones respecto de un sistema clasificatorio.

3 6 . C O N F I G U R A C I Ó N D E L C A M P O E N U N C I A T I V O : Esta configuración com

porta re lac iones de co-e x i s t e nc i a . E s t a s r e l a c i o n e s de e o - e x i s t e n c i a , a su

vez, designan lo que Foucaul t l lama c a m p o de p r e s e n c i a , es decir, el c o n

j u n t o de todos aquel los enunciados formulados y postulados en otros dis

cursos y q u e son admit idos como verdades demostradas ; debe incluirse ene s t e ca m p o t a m b i é n , a aquel los que son rechazados o han sido refutados.

Este campo de presencia es el que permite introducir ci tas , referencias , auto

ridades, y q u e son util izados para confirmar o val idar observaciones . Algo

muy diferente a es te campo de presencia es el c a m p o de c o n c o m i t a n c i a y

cu yos e nu nc i a d os conc i e rne n a objetos discursivos muy diferentes pero que

son introducidos en los enunciados es tudiados y a c t ú a n en corre l a c i ón con

éstos , ya sea para confirmar, validar o legit imar lo q u e se ha af irmado. }Por

e j e m p l o , el apoyo que Freud toma de la neurología para la elaboración de suobra Proyecto de una psicología para neurólogos, o bien los c o n c e p t o s que

Freud ut i l iza de Charcot para su e laboración de! concepto ps icoanal í t ico de

la histeria . Y f i n a l m e n t e , la conf i gu ra c i ón d e l ca m p o e nu nc i a t i v o a d op t a la

forma de lo que F ouca ul t l lama d o m i n i o d e m e m o r i a , y qu e incluye a todos

aquel los enunciados o conce p t os q u e no s on i nv oca d os e n el sentido de una

norma de validez o de comprobación s ino que conforman unas meras re la

c iones de cont inuidad, d iscont inuidad, de vecindad, de f i l iac ión y de géne

sis. Este dominio de memoria const i tuye el ca m p o d e a cu m u l a c i ón d e conceptos def inidos co n anter ior idad al uso que se hac e de el los y que por m edio

de d iversos procedimientos , pueden ser ob je to de re form ulaciones o trans

cr ipciones , o bien servirse de ellos para establecer las relaciones de fi l iación

y p e r t e ne nc i a con d om i ni os d e t e rm i na d os . Tal es el ca s o de la n o c i ó n de

"his ter ia" o de " psicos is " , o bien "neurops icos is " , que fueron ob je to de

te formulaciones a la luz de las invest igaciones freudianas.]

~ >8 ~

Page 55: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

¡ Oltfl * C ¡ C h .1F , C S C O N C E P T O S

37 . PROCEDIMIENTOS DE INTERVENCIÓN: En el marco de !o que ha sido

definido como configuración del ca mpo enunc i a t i vo , Fo uca ul t i n t ro duce

l o s meca ni s mo s o p r o c e d i m i e n t o s de i n t e r v e n c i ó n c o m o un pro cedi mi en

to de organización, re-organización y dis tr ibución de los e n u n c i a d o s en

series más co mpl e ja s y que res po nden así a nuevas reglas de pro ducc i ó n .

Es to s meca ni s m o s co n s i s t en en un régimen de t ransformaciones textuales o

lexica les pract icadas al nivel de los e n u n c i a d o s y que pueden aparecer b a j o

la forma de t écni ca s de re-escr i tura , ta les como las que han permit ido a los

naturalistas de !a edad c lás ica re-escr ibir las descripciones l ineales de la his

tor ia natura! en el m a r c o de nuevos cuadro s c las if ica tor ios . O tro proced i

m i e n t o de i n t e r v e n c i ó n es el l lamado m é t o d o de t r a n s c r i p c i ó n gracias a!

cual , los saberes expresados en lenguajes famil iares adquieren c ierta forma-

¡ ización, dotándolos así de un léxico más especia l izado. Y e n e! interior de

es t e mét o do , es posible llevar a c a b o o p e r a c i o n e s de t r a d u c c i ó n , por c u y o

i nt ermedi o , ¡as re l a c i o nes cua nt i t a t i va s se t ra ns fo rma n en re laciones cual i

tat ivas o vi cevers a , y ref inar aún más la e x a c t i t u d de c i er t o s co ncept o s .

3 8 . S I S T E M A S DE F O R M A C I Ó N DE C O N C E P T O S : Conjunto de reglas que se

apl ican a la c o n s t r u c c i ó n f o r m a l de c o n c e p t o s a partir de ¡os di ferent esmo do s de re l a c i ó n e i n t ervenc i ó n , mo da l i da des de escritura, legibi l idad,

pro cedi mi ent o s de i n t e r v e n c i ó n , o p e r a c i o n e s de t ra ducc i ó n , mo da l i da des

de t ra ns cr i pc i ó n , etc. Este s is tema, dice Foucaul t , no procede a is lando una

l is ta exhaustiva de c o n c e p t o s e x t r a í d o s de un autor , una obra o una c i e n

cia dada, s ino que se a pa r t a de es t a emergenc i a ma ni f i es t a de los c o n c e p

to s en tanto ta les , para progresar en las reglas de su a pa r i c i ó n , fo rma c i ó n ,

sus agrupa mié n tos, sus dis t intas ser iaciones , sus mo di f i ca c i o nes rec ípro ca s .

Por lo mi s mo , es t e s i s t ema de f o r m a c i ó n de c o n c e p t o s no invest iga la lógica interna o la génes is de los c o n c e p t o s en sí m i s m o s o a t ravés de sus a u t o

res sino que b u s c a su dispersión y p r o p a g a c i ó n a n ó n i m a a lo largo de los

textos , los a ut o res , ¡as épo ca s . As i mi s mo , i nves t i ga las reglas que organizan

es e ca mpo y que d e t e r m i n a n ¡as c o n d i c i o n e s de validez y régimen de c o h e

rencia gracias ai c u a l se def i nen las vec i nda des , pro x i mi da des , per t i nen

c ias , y t a m b i é n las di s t a nc i a s , las e x c l u s i o n e s , las incompat ibi l idades . De

es t e mo do , Fo uca ul t pro po ne un anális is de las regias discursivas que per-

- 59 ~

Page 56: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M I C H F I F O U C A L J I . - G I O S A Í I O £ P 1 I É M O L O C I C O -

m iten la em er g en c ia d e lo s c o n c epto s en un c am po d eter m in ad o , s i tuán d o s e m ás a l lá d e ! s u j e to ps ic o ló g ic o d e c o n o c im ien to .

39. DOMIN IO DE LO PRE-CO NCEPTU AL; Designa el campo de coexis tenc ia delos conceptos y las reglas que organizan dicho campo. Las reglas de forma-

ción de los conceptos operan en el nivel de! discurso y no en el plano psico

lógico de su enunciac ión . Lo pre-conceptúa! a lude a aquel cúmulo de pre

exis tenc ias discurs ivas que han permit ido la emergenc ia de los conceptos y

trazado sus regular idades . E l campo pre-conceptúa! es lo que hace aparecer

las regularidades y las compulsiones discursivas que han hecho posible la

vasta heterogeneidad de los conceptos . La pre-exis tenc ia de es te campo no

es cronológica sino de naturaleza lógica discursiva, e impone las mismas condiciones de anonimato a todo aquel que se dispone a discurrir en su campo.

C . 6 F O R M A C I Ó N D E L O S C O N C E P T O S

C a m p o d e O r g a n i í a c ió i

de los C o t i c e ptj- O r d e n d e l as I n f er e n ci a s" !

- D e p e n d e n c i a s d e l o s E n u n c i a d o s " !

- M o d e l o s R e t ó r i c o s j

C o n f i g u r a c i ó n d e l

C a m p o E n u n c i a t i v o

- R e l a c i o n e s d e

C o - E x i s t e n c i a

j C a m p o d e P r e se n c ia | — | C a m p o d e C o n c o m i t a n c i a " " ! — | D o m i n i o d e M e m o r i a )

- P r o c e d i m i e n t o s d e

i n t e r v e n c i ó n- T r a n s f o r m a c i o n e s L e x i c a l e s

- M é t o d o s d e T r a n s c r i p c i ó n

- O p e r a c i o n e s d e T r a d u c c i ó n

- 6 0 -

Page 57: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Vi

L A F O R M A C I Ó N D E E S T R A T E G I A S

4 0 . ESTRATEGIA: Se des igna con e l nombre de es trategia , a los agrupa-

mientos temát icos y conceptuales que en función de un c ierto régimen

admis ible de coherencia , es tabi l idad y r igor , const i tuyen " temas" o " teorías" .En la Arqueología, Foucault propone un anális is de las estrategias discursi

vas, de las e leccion es teóricas que ha n determ inado la formación de los gran

des temas ta les como ia locura , la gramát ica , e l nacimiento de ia c l ínica , e tc .

Asimismo, Foucaul t señala que es tas e lecciones teóricas , es tas es t rategias ,

no resultan de !a del iberación de un sujeto parlante ni surgen del fondo con

fuso de las ideas s ino de las condiciones materiales de los enunciados, de su

régimen de coe xis ten cia , y de c iertas modal idades de e nu ncia ción .

Los discursos ta les como la economía , la medicina , la gramát ica , la his t o r i a na t ura l , e t c . , permi t en l a fo rma c i ó n de c i e r t a s o rga ni z a c i o nes co n

cept ua l es , c i e r t o s a go l pa mi en t o s y re -a grupa m i ent o s de o b je t o s , c i e r t o t i po

de enunc i a c i ó n q ue co nfo rma n, s egún s u co herenc i a y r i go r i n t erno s ,

determinados temas o teorías que Foucaul t l lama "es trategias" . Es tas es t ra

tegias o e lecciones temát icas no surgen de la apl icación de un proyecto

del iberado y anter ior a l discurso ; tampoco se ref iere a aquel las construc-

~ 61 -

Page 58: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V : C I ' t . F O U C A U L T - G I O S A -f : G £ F I S I L M O :O G I í ; O -

c iones teóricas surgidas de una concepción del mundo s ino que se t ra ta dere lac iones d iscurs ivas res tr ingidas y e s p e c í f i ca s v i ncu l a d a s a un c a m p o de

prác t icas no -discurs ivas y qu e permiten referirse a el los , e laborar sus con

ce p t os , form a r s u s e nu nc i a d os .

4 1 - DISCURSO-PUNTO DE DIFRACCIÓN: De s i gna a los puntos de dispersión

del d iscurso que aparece en primer lugar como p u n t o s de i n c o m p a t i b i l i

d a d , c u a n d o d o s o b j e t o s o d os t i p os d e e nu nc i a c i ón p u e d e n a p a re ce r e n la

misma formación d iscurs iva s in poder integrar una única ser ie de enuncia

dos, a riesgo de p rod u c i r u na i ncons i s t e nc i a . A su vez , es tos mismos pun

to s de i ncom p a t i b i l i d a d se m u e s t r a n c o m o p u n t o s de e q u i v a l e n c i a , p u e s

a m b o s e l e m e n t o s i n c o m p a t i b l e s se e n c u e n t r a n f o r m a d o s por las mismasreglas y responde n al m i s m o ré g i m e n d e a p a r i c i ón , y en lugar de hacer apa

r e c e r un p u n t o de i ncohe re nc i a , form a n u na a l t e rna t i v a .

4 2 . E C O N O M Í A D E L A C O N S T E L A C I Ó N D I S C U R S I V A : Designa al conjunto de-

o p e r a c i o n e s e intercambios que t ienen lugar en la a rq u i t e c t u ra d e un dis

c u r s o , y con arreglo a ia cu a l , se l levan a ca b o e x c l u s i one s , i nc l u s i one s ,

analo gías , d i ferencias y se funda el cr i ter io que or ienta a la s e l e cc i one s t e ó

ricas ya sea en d i r e c c i ó n a la i nc l u s i ón , la e x c l u s i ón o b i e n cu a l q u i e r o t rotipo de i n t e r v e n c i ó n o p e r a d a en la superf ic ie de los e n u n c i a d o s , y c o m o

c o n s e c u e n c i a de ha b e r i ncorp ora d o una nu e v a cons t e l a c i ón d i s cu rs i v a .

Las t ransformaciones sufr idas en u na cons t e l a c i ón d i s cu rs i v a , no op e ra n a

part i r de un su je to ps icológico o d e u n s u j e t o d e l conoc i m i e nt o s i no q u e se

e s t a b l e ce n d e u na form a a nón i m a , y con form e a las reglas que determinan

s u s cond i c i one s d e a p a r i c i ón y e m e rge nc i a .

4 3 . ELEMENTOS FORMADORES DEL DISCURSO: Fou ca u l t s e ña i a t re s e l e m e ntos formadores , generadores dei d iscurso:

1. Campo de práct icas no d iscurs ivas .

2 . R é g i m e n de apropiación de ios d iscursos .

.3. Posic ión del deseo respecto del d iscurso.

1 . C a m p o d e p r á c t i c a s no d i scu rs i va s : Se refiere al ámbito de inf luen

c ia de un discurso que traspone sus l ímites ei i i i iu i.it ivos para e je rc er sus

~ 62 ~

Page 59: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

i-toe tos en dominios que pueden resultar co-extensivos o próximos a sus

i ihjetos específicos. Por ejemplo, el papel que ha desempeñado la Gramática

general en el espacio de la pedagogía o bien el análisis de las riquezas en el

ámbito de las decisiones políticas.

2. Régimen de apropiación de los discursos: Designa en este caso a

la propiedad del discurso, entendida en nuestras sociedades como ei dere

cho a hablar en nombre de ciertos discursos, y asimismo la competencia

para comprender, fijar su lícito acceso, servirse de él; pues el uso y acceso

a ciertos discursos se encuentra reglamentado y su capacidad de acceso

suele estar monopolizado por ciertos sujetos e instituciones "autorizadas".

Sin embargo, esta autorización no sólo tiene que ver con las competencias

específicas de quienes son sus portadores, y que por lo mismo están capa

citados para hablar en su nombre sino también con un estricto régimen de

circulación, apropiación, uso, y destino muchas veces determinado y esta

blecido por ciertas relaciones de poder y jerarquía. Por ejemplo, el discur

so económico en el siglo XVI no constituía un discurso común de libre cir

culación sino que quedaba circunscrito a un ámbito muy reducido de eru

ditos al igual que e! discurso médico, y de algún modo, el literario.

3 . Posición del deseo respecto del discurso. Se refiere a la forma deapropiación de un discurso, ya sea fantasmagórica, simbólica, imaginada,

escenificada o como satisfacción sustituía, y donde se compromete una

posición deseante. A este dominio corresponden, por ejemplo, ciertas con

cepciones normativas o utópicas de los funcionamientos sociales, econó

micos, históricos y psicológicos cuyas reglas de aparición y emergencia no

responden tanto al régimen de las comprobaciones empíricas sino a la posi

ción deseante del sujeto enunciativo.

El conjunto de estos elementos no se sitúa en la exterioridad del discurso sino que forma parte de su unidad, de sus estrategias. Todo discurso com

porta un sistema articulado e indisociabie de enunciados, conceptos y elec

ciones teóricas. Por lo mismo, no existe un discurso exacto de lo económico

o de lo histórico que no responda a las preferencias, ilusiones y deseos de una

clase determinada. Sin embargo, en el conjunto de todas las dispersiones,

difracciones, entrecruzamientos con otros discursos, superposiciones es posi

ble aislar la regla o régimen que determina la formación de sus objetos.

~ 6."( ~

Page 60: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M C H F L f O ' J C í U L ' - G L O & A I Í Í O E P ' S TEi f l O L 0 ^ 1 C Ü -

C 7. E C O N O M Í A D I S C U R S I V A

D i f r a c c i ó n > D e s g a r r a d u r a s

> E n t r e c r u z a m i e n r o s

> Su p e r p o s i c i o n e s

> R e e m p l a z o s

> S u s t i t u c i o n e s

i n c o m p a t i b i l i d a d

E q u i v a l e n c i a s

> D e s g a r r a d u r a s

> E n t r e c r u z a m i e n r o s

> Su p e r p o s i c i o n e s

> R e e m p l a z o s

> S u s t i t u c i o n e s

| F o r m a s de C o e x i s t e n c i a de los E n u n c i a d o s |

| S i n gu l a r i d a d

C o n j u n t o de R e g l a s

qu e d e t e r m i n a n la

f o r m a c i ó n del

D i s c u r s o

4 4 . FORMACIÓN DISCURSIVA: C o n j u n t o de r e g l a s , e n u n c i a d o s , o b j e t o s

q u e r e s p o n d e n a un r é g i m e n p r o p i o de f o r m a c i ó n , e m e r g e n c i a , a p a r i c ió n y c o n s t i t u c i ó n . La f o r m ac ió n d is c ur s iva no es una f igura inmóvil

s in o que se h a l l a e x p u e s t a a una c o n s t a n t e t r a n s f o r m a c i ó n y dispers ión

c o m o r e s u l t a d o de su c o e x i s t e n c i a con o tr o s d is c ur s o s y con los c u a l e s

e s t a b l e c e un s i s t e m a de i n t e r c a m b i o , i n t e r c o n e x i ó n , a t r a v e s a m i e n t o s ,

s u p e r p o s i c i o n e s , r u p t u r a s . La f o r m a c i ó n d i s c u r s i v a , a d i f e r e n c i a del dis

c u r s o , e s c a n d e [ a r t i c u l a ] en un p i a n o g e n e r a l , el c o n j u n t o de las c o s a s

d i c h a s en el n i v e l de ios e n u n c i a d o s , y s eg ún un o r d e n d e t e r m i n a d o por

c u a t r o d i r e c c i o n e s :1 . F o r m a c i ó n de los o b j e t o s .

2 . F o r m ac ió n de las posic iones subjet ivas .

3 . F o r m a c i ó n de los c o n c e p t o s .

4- F o r m a c i ó n de las e lec c io n es es t r a tég ic as .

L a s f o r m a c i o n e s d i s c u r s i v a s p o s e e n c i e r t o g r a d o de a u t o n o m í a en

razón de r e s p o n d e r a r eg las es pec í f i c as de f o r m a c i ó n y que p r e - e x t s t e n

~ 6-í ~

Page 61: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

H C P M A C Oh D E É S ' Q A T I G A S

;¡ la u t i l i z a c i ó n g r a m a t i c a l , l ó g i c a y a c u a l q u i e r p r o c e d i m i e n t o d e a p r o

p i a c i ó n p s i c o i ó g i c a o f i l o s ó f i c a . [ E ! g r a d o de a u t o n o m í a de la f o r m a c i ó n

di s curs i va se re f i e re al f u n c i o n a m i e n t o a n ó n i m o , a u t o r r e g u l a d o , a u t o

má t i co q ue o pet a gra c i a s a un régi men pro pi o de fo rma ci ó n . Di cha s reg l a si i o s o n m a n i f i e s t a s s i n o q u e se v u e l v e n v i s i b l e s m e d i a n t e un p r o c e s o de

a ná l i s i s . ]

4 5 . A N Á L I S I S D E L A S F O R M A C I O N E S D I S C U R S I V A S : Designa a aque! procedi

miento que permite a is lar , es tablecer , recortar con c ierta ni t idez las reglas

de fo rma ci ó n de ¡ o s enunc i a do s y o b je t o s q ue io co ns t i t uyen en su propia

s ingularidad y s is temat ic idad.

4 6 . ANÁLISIS DE UN ENUNCIADO: P r o c e d i m i e n t o m e d i a n t e el c u a l se

ca pt a la visibi l idad de un e n u n c i a d o , m o d o de e x i s t e n c i a , c o e x i s t e n c i a ,

reglas de formación, s ingularidad, exter ior idad y formas de a c u m u l a c i ó n ,

recurrenc i a , d i s t r i buc i ó n a partir de su posit ividad. El anál is is enunciat ivo

se apl ica sobre enunciados ya dichos , ya emit idos y es de ca rá c t er h i s t ó r i

co. N o e x p o n e el " s e n t i d o " o c u l t o o manif ies to s ino las reglas de su forma

c i ó n . El o b je t o ú l t i mo al que aspira el anális is de un e n u n c i a d o e s la e x p o

sición de su singularidad y el m o m e n t o d e su a c o n t e c i m i e n t o .

El anális is de la rareza o singularidad se opone a la búsqueda de las to ta

l idades; el anái ís is de la exter ioridad se o p o n e a la bús q ueda de un cogito

t r a s c e n d e n t a l o a la búsqueda de un sujeto ps ico lógico de la e n u n c i a c i ó n ,

y el análisis de la a c u m u l a c i ó n se o p o n e a la búsqueda del or igen.

47. EXTERIORIDAD DE UN ENUNCIADO: D e s i g n a a todas las c o n d i c i o n e s

materia les que hacen pos ible su emergencia , aparic ión, s ingularidad en un

plano si tuado por fuera de un cogito pensante o un s u j e t o e n u n c i a t i v o . El

e n u n c i a d o no res po nde a ia pregunta ¿quién habla? s ino al ¿qué dice? De

a hí q ue el e n u n c i a d o se caracter iza s iempre por una exter ior idad.

4 8 . A C U M U L A C I Ó N D E U N E N U N C I A D O [ R E M A N E C Í A ] : Régimen específico

y propio de un enunc i a do q ue des i gna ios m o d o s de su c i rcu l a c i ó n o dis

t r i buc i ó n i nerc i a ! a lo largo de una época . Alude también al c a r á c t e r r e m a -

~ 65 ~

Page 62: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M C M E L F O g C A L J l l " G I O S A R I O í P I S ' í M O L Ú G ¡ C O -

n e n t e d e l e n u n c i a d o y a su capacidad de sobrevivencia , gracias a l e fecto de

d e t e rm i na d os s op or t e s t e x t u a l e s e i ns t i t u c i ona l e s t a l e s com o el l ibro, el

d ocu m e nt o , i a s p rá c t i ca s s oc i a l e s , e t c . El olvido y la d e s t r u c c i ó n c o n s t i t u

yen el gra d o ce ro d e a q u e l l a re m a ne nc i a ,

4 9 . F E N Ó M E N O S D E R E C U R R E N C I A D E U N E N U N C I A D O - . Designa al campo de

e l e m e n t o s a n t e c e d e n t e s de un e n u n c i a d o r e s p e c t o del c u a l se sitúa y a

cu yo a rre g l o es capaz de reorganizarse y d is t r ibuirse conforme a re l a c i one s

nu e v a s . [E j e m p l o : e! c o n j u n t o de las ca tegorías ps icoanal í t icas aparecidas

or i g i na r i a m e nt e e n e ! ca m p o d e la psiquiatr ía , y que luego fueran ob je to de

s u ce s i v a s re form u l a c i one s . )

5 0 . VALOR DE UN ENUNCIADO: NO se refiere a su r iqueza semánt ica o sig

ni f ica t iva s ino a su c a p a c i d a d de c o m b i n a c i ó n , i n t e r c a m b i o , c i r c u l a c i ó n ,

d i s t r i b u c i ón y ca p a c i d a d de t r a n s f o r m a c i ó n .

5 1 . RELACIONES PRE-DÍSCURSIVAS; De s i gna al c a m p o de todas las reglasd e f o r m a c i ó n d e un discurso y al con j u nt o d e re l a c i one s s i gn i f i ca t i v a s q u ep r e - e x i s t e n a su m o m e n t o d e e m e r g e n c i a o aparic ión.

5 2 . DI S C U R S O : D o m i n i o g e n e r a l d e t o d o s l o s e n u n c i a d o s . C o n j u n t o d e

t od os los e n u n c i a d o s en t a n t o d e p e n d e n de una m i s m a form a c i ón d i s

cu rs i v a . P rá c t i ca re gu l a d a q u e da c u e n t a de c i e r t o n ú m e r o de e n u n c i a

dos. C o n j u n t o de t od a s ias a c t u a c i o n e s v e r b a l e s y de s e c u e n c i a s de sig

n o s en t a n t o e n u n c i a d o s , c a p a c e s de a d o p t a r una m od a l i d a d p rop i a de

e x i s t e n c i a , y q u e d e p e n d e n d e u n m i s m o s is t e m a o r é g i m e n d e f o r m a c i ó n .

E s t o m i s m o h a c e p o s i b l e h a b l a r de un d i s cu rs o p s i q u i á t r i co , un d i s cu rs o

m é d i c o , un d i s c u r s o e c o n ó m i c o , e tc . A s i m i s m o , el discurso es d e f i n i d oc o m o l u g a r d e e m e r g e n c i a d e l os c o n c e p t o s y d e l os e n u n c i a d o s q u e c o n

t i e n e , c o n s t i t u y e un a c o n t e c i m i e n t o s i n g u l a r d o t a d o d e u n a m a t e r i a l i d a d

y d e t e rm i na d o p or u n ré g i m e n d e a p a r i c i ón , d e tra ns form a c i ón y d e d e s a

p a r i c i ón . [L a noc i ón d e d i s cu rs o s e v i ncu l a a la n o c i ó n d e " a r c h i v o " , p u e s

b a j o e s t e c o n c e p t o se d e s i gna a! lugar de e m e r g e n c i a y al e s p a c i o de

e x p l o r a c i ó n d i s c u r s i v a . ]

~ 66 -

Page 63: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

F S T P M Í G A S

53. PRÁCTICA DISCURSIVA: C o n j u n t o de r eg las anónim as , h i s tór i c as ,

d e t e r m i n a d a s en el t i e m p o y en el espac io , qu e han def in ido y es tab lec ido

par a u na époc a dada las c ondic iones de e jer c i c io de u na fu nc ión enu nc ia

t i v a .[ E s t e c o n c e p t o s e v in c u l a m u y e s t r e c h a m e n t e a la n o c i ó n d e " c o n j u n

tos pr ác t i c os " c om o aqu el las u n idades qu e se apl ican a la m a n i p u l a c i ó n y

m anejo de ob je tos , t ec no log í as , des t r ezas , hab i l idades , y pr ác t i c as . ]

5 4 . ENUNCIADO: Elem ento ú l t im o, i r r edu c t ib le de u n disc u r so qu e no es

suscept ib le de descomposic ión, que puede ser a is lado en razón de su misma

irreduct ib i l idad y q u e es c apaz de ingresar en un j u e g o de r e lac iones con

o t r o s e n u n c i a d o s o e l e m e n t o s s e m e j a n t e s . El enu nc iado pu ede ser loc a l i zado en una superf ic ie , en un plano de dis tr ibución y en formas espec í f icas

d e a g r u p a m i e n t o s, y c ons t i tu ye el v er dader o á tom o del d i sc u r so . El e n u n

c iado se d i fer enc ia de l m er o ac to e loc u tor io speech act, y n o c o n f o r m a u n a

unidad del mismo género de la frase, la proposic ión o el a c t o d e l e n g u a j e .

E l e n u n c i a d o no posee cr i ter ios estructurales de unidad, pues se t r a ta de

u na fu nc ión c apaz de at r av esar d i fer entes dom inios es t r u c tu r a les y e m e r

ge, c o n f o r m e a ciertas reglas de a p a r i c i ó n , b a j o c o n t e n i d o s c o n c r e t o s y

espec í f i c os en el espac io y en el t i e m p o . El e n u n c i a d o , a su ve; , des igna aesa modal idad propia ba jo la c u al em er ge un grupo de s ignos . Lo e s e n c i a !

de l enu nc iado r es ide en su "s ingu lar idad" .

5 5 . C O N D I C I O N E S DE E X I S T E N C I A DE UN E N U N C I A D O ; A diferencia del

n o m b r e o del s igno que se definen por su posib i l idad de recurrencia y repe

t i c ión , el e n u n c i a d o e x i s t e al m a r g e n de toda posibil idad de r eapar ic ión ,

pues la r e lac ión qu e es tab lec e co n lo qu e enu nc ia no es i d é n t i c a ai c o n

junto de reglas que determinan su ut i l izac ión.

5 6 . C O R R E L A T O DE UN E N U N C I A D O : El correlato de un enunciado no

n e c e s a r i a m e n t e es s iem pr e un o b j e t o de exis tenc ia v is ib le o c o m p r o b a b l e

s ino qu e c ons t i tu ye u n c on ju nto de dom inios en los cuales e ! ob jeto desig

nado c om o c or r e la to pu ede apar ec er . Es tos dom inios pu eden c or r esponder

a u n espac io de dep end enc ias s im b ól i c as o de local izac iones espac iales geo

gráf icas . E! enunciado no se def ine por su relac ión con un referente, ya sea

~ 67 ~

Page 64: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

és te v is ib le , s imból ico o i ne x i s t e nt e d e s d e un p u nt o d e v i s t a e x p e r i m e nt a l .

El e nu nc i a d o , a n t e s b i e n , e s t á l i ga d o a u n " re fe re nc i a l " q u e no cons i s t e en

" c o s a s " , " o b j e t o s " , " s e r e s " s i n o en leyes de posibil idad, y reglas de exis ten

c ia para los ob je tos .

57. REFERENCÍAI-REFERENTE: El re fe re nc i a ! cons t i t u ye el lugar iógico de

e m e r g e n c i a d e un e n u n c i a d o .

5 8 . NÍVEL ENUNCIATIVO: Designa las re lac iones entre el e nu nc i a d o y l os

espacios de d i ferenciac ión que el e n u n c i a d o m i s m o h a c e a p a r e c e r .

5 9 . REFERENCIAL DE UN ENUNCIADO: C o n s t i t u y e el lugar, !a c o n d i c i ó n deposibil idad, el c a m p o d e e m e r g e n c i a , la i n s t a n c i a de d i fe re nc i a c i ón de los

o b j e t o s o seres que el e n u n c i a d o m i s m o p o n e en j u e g o .

6 0 . I t o M i N i o ASOCIADO DE U N ENUNCIADO: T o d o e n u n c i a d o r e q u i e r e

para su form u l a c i ón un d om i ni o a s oc i a d o , p u e s su e x i s t e nc i a no d e p e n d e

de un soporte sonoro o lex ica l ni t a m p oco d e u n s u j e t o d e la e n u n c i a c i ó n ,

y m e nos a ú n de un re fe re nt e . P a ra q u e e x i s t a un e n u n c i a d o es n e c e s a r i o

p o n e r l o en re l a c i ón co n un c a m p o a d y a c e n t e , es decir, co n un c o n t e x t o ,pues no e x i s t e e nu nc i a d o en sí m i s m o ni para sí m i s m o s i no en el s e n o de

r e l a c i o n e s y a t ra v e s a m i e nt os m ú l t i p l e s d ond e cu m p l e u na fu nc i ón e s p e c í

f i ca . T od o e nu nc i a d o p os e e un c a m p o de a d y a c e n c i a s , c o n c o m i t a n c i a s ,

proximidades , tablas de p a r e n t e s c o , v e c i n d a d e s co n las cu a l e s cons t ru ye

diferentes e fectos de ser ie y de s u c e s i ó n .

6 1 . C O E X I S T E N C I A E N U N C I A T IV A DE U N E N U N C I A D O : Designa al conjunto

d e c o n c o m i t a n c i a s q u e se o r d e n a n c o n f o r m e a un régimen preciso de relac i o n e s . Y le jos de poder asignarles un sentido, antes bien es la c o n d i c i ó n d e

posibil idad para que el significado pueda inscribirse en una red re lac iona! .

6 2 . C O N D I C I Ó N M A T E R I A L D EL E N U N C I A D O : El enun ciado emerge siempre

a t ravés de un espesor mater ia l de term ina do por e l espacio y e l t iem po . As í ,

l a e nu nc i a c i ón e s s i e m p re un a c o n t e c i m i e n t o s i n g u l a r q u e no se re p i t e .

~ 68 ~

Page 65: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

6 3 . R É G I M E N D E M A T E R I A L I D A D I R R E P E T I B L E : Designa a las condiciones de

s ingu lar idad de toda enu nc iac ión , y a su vez establece y define las posibil i

dades de r e insc r ipc ión y t r ansc r ipc ión .

6 4 - C A M P O D E E S T A B I L I Z A C I Ó N D E U N E N U N C I A D O : Conjunto de regulari

dades determinadas por los esquemas de ut i l izac ión, reglas de uso, y c o n s

te lac iones d i sc u r s iv as donde u n enu nc iado pu ede desem peñar a lgu na fu n

c i ó n , y q u e a pesar de todas !as di fer enc ias de e n u n c i a c i ó n , p u e d e n ser

dic hos y repet idos en su ident idad.

6 5 . UMBRAL DE UN ENUNCIADO: M o m e n t o o lugar iógico de la e n u n c i a c ión a part ir del cual , un enu nc iado , b a jo c ier tas c ondic iones de ident idad

sem ánt ic a y gr am a t ic a l , a lt er a su c am po de es tab i lizac ión y gene r a ías c o n

dic iones de apar ic ión de un n u e v o e n u n c i a d o . P o r e j e m p l o , el i n c o n s c i e n

te f r eu diano r espec to de ! inc onsc iente lac an iano c om o disc u r so de l O tr o .

6 6 . CAMPO D E UTILIZACIÓN: D e s i g n a al c o n j u n t o de reglas de uso,

em pleo y apl i c ac ión de un enu nc iado , b a jo c ier tas c ondic iones de equ iv a

lenc ia c u ya c ons tan c ia y es tab i lidad p er m i ten su r ep et i c ión .

6 7 . C A M P O D E L A F U N C I Ó N E N U N C I A T I V A : Conjunto de reglas que permi

ten la em er gen c ia y apar ic ión de las unidades diversas de un e n u n c i a d o .

6 8 . P R I N C I P I O DE V A R I A C I Ó N DE UN E N U N C I A D O : Conjunto de transfor

m ac iones y v ar iac iones qu e pu ede su fr i r u n enu nc iado en e ! seno de d iv er

sos co nt ex tos y con ste lac i on es discurs ivas . [El pr inc ipio de var iac ión de un

enu nc iado no r esponde a un criterio purista a cuyo arreglo pudieran medir se las desviac iones respecto de un disc u r so c ent r a l o v er dader o . El pr inc i

pio de var iac ión indica a ese c on ju nto de t r ans for m ac iones qu e adm ite un

enu nc iado , has ta qu e por e fec to de su a c u m u l a c i ó n se t r ans for m a y t ras

c i e n d e su pr opio m ar c o en d i r e c c i ó n a o t r o e n u n c i a d o . Ei pr inc ipio de

var iac ión de un enu nc iado se as im i la al c o n c e p t o d e mutación arqueológica

formulado por Foucault en Las Palabras y las Cosas . En e fec to , el princ ipio

de v ar iac ión es lo qu e per m i te a un c o n j u n t o de saberes t ransformarse en

~ 6 9 ~

Page 66: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M I C r i F l F O U C A U L T - G L O S A R I O f P U l í M O l O G f .O-

u n a c ie n c ia o disciplina. Así, el análisis de la riqueza se t rans forma en e c o

n o m í a , el análisis y la ref lexión del ienguaje se t rans forma en f ilología. J

C . 8. F O R M A C I Ó N D I S C U R S I V A

D o m i n i o G e n e r a ! de _

t o d o s l o s E n u n c i a d o s F iÁ t o m o i r r e d u c t i b l e

I del D i s c u r s o

>CONDICIONE5de

e x i s t e n c i a de un

E n u n c i a d o

> C a m p o de la F u n c i ó n

E n u n c i a t i v a

D o m i n i o

A s o c i a d o

E n u n c i a t i v o

C o n j u n t o de

R e l a c i o n e s e n t r e el

e n u n c i a d o y los

e s p a c i o s ded i f e r e n c i a c i ó n

~ 70 -

Page 67: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

6 9 . ACTUACIÓN VERBAL-LJNGÜÍSTÍCA: Conjunco de s ignos produc idos ,emitidos a partir de una Lengua natural o artif icia! .

70. FORMULACIÓN: A c o n t e c i m i e n t o e n u n c i a t i v o i n d i v i d u a l o c o l e c t i v o

ioca l íz a b le en la s coordena da s espa c io- tempora les , q ue ha ce a pa recer a un

c o n j u n t o d e s i g n o s .

7 1 . A PREORÍ HISTÓRICO: C o n j u n t o f o r m a d o p o r u n s i s t e m a ( e p i s t e -

me, a r c h i v o , p o s i t i v i d a d e s ) , y u n s u b s i s t e m a { d i s c u r s o , e n u n c i a d o ,

o b j e t o s d i s c u r s i v o s ) q u e e s t a b l e c e y d e t e r m i n a l a s c o n d i c i o n e s d e

p o s i b i l i d a d m a t e r i a ! d e u n e n u n c i a d o , s u s l e y e s d e a c u m u l a c i ó n , d i s t r i b u c i ó n , c o e x i s t e n c i a , e l r é g i m e n d e s u e m e r g e n c i a , a p a r i c i ó n y

d e s a p a r i c i ó n , e n u n a é p o c a d e t e r m i n a d a . N o s e t r a t a d e u n a priori

q u e a n t e c e d e a l a s c o s a s d i c h a s s i n o a l a h i s t o r i a y a d a d a . E l a priori

h i s t ó r i c o n o e s a q u e l l o q u e r e s u l t a d e u n a a n t e r i o r i d a d l ó g i c a o f i l o

s ó f i c a s i n o i a r e g l a q u e d e f i n e a t o d o a q u e l l o q u e d e s d e l a p e r s p e c t i

v a a r q u e o l ó g i c a e s i n h e r e n t e y c o n s t i t u t i v o d e t o d o d i s c u r s o . E l a

priori d a c u e n t a a s u v e z d e l a s d i s c o n t i n u i d a d e s , d e l a s g r i e t a s a b i e r

t a s p o r su n o - c o h e r e n c i a , y m u e s t r a q u e t o d o d i s c u r s o p o s e e u n a h i s t o r i a q u e ! e e s p r o p i a y q u e n o p u e d e s e r r e m i t i d a a u n a h i s t o r i c i d a d

g e n e r a l . P o r e j e m p l o , u n a h i s t o r i a d e l a g r a m á t i c a m o s t r a r í a q u e n o e s

l a p r o y e c c i ó n d e s u s p r o b l e m a s e n e l c a m p o d e l l e n g u a j e d e u n a h i s

tor ia genera l de !a ra z ón. E l a priori h i s t ó r i c o n o d i s c u r r e e n s u p e r f i

c i e s d i s c u r s i v a s l i s a s s i n o e n e s p e s o r e s c o m p i e j o s , h e t e r o g é n e o s q u e

d e t e r m i n a n l a s c o n d i c i o n e s d e a p a r i c i ó n d e l o s d i s c u r s o s . E l a priori

his tór ico no se re f ie re a los c r i te r ios de va l idez o leg i t ima c ión de la

e x p e r i e n c i a , y t a m p o c o a l o s s u p u e s t o s q u e o p e r a n e n e l s u j e t o t r a s c e n d e n t a l d e l c o n o c i m i e n t o s i n o q u e se r e fi e re a l o s m o d o s d e f u n

c i o n a m i e n t o d e l d i s c u r s o , y e s p e c í f i c a m e n t e d e l os e n u n c i a d o s , c o n

f o r m e a l c o n j u n t o d e r e g l a s q u e d e t e r m i n a n s u s f o r m a s d e a p a r i c i ó n ,

d e s a p a r i c i ó n , y t r a n s f o r m a c i o n e s .

A su v e z , l os s i s t e m a s y s u b s i s t e m a s q u e c o n f o r m a n e l a priori h i s

t ó r i c o s e e n c u e n t r a n a t r a v e s a d o s y e x p u e s t o s a t o d a c l a s e d e t r a n s f o r

m a c i o n e s , c o n v u l s i o n e s , i n t e r r u p c i o n e s , q u i e b r e s q u e s u s c i t a n p o r s u

~ 71 -

Page 68: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

p a r t e n u e v a s c o n f i g u r ae i o n e s , m u c h a s v e c e s d e u n m o d o b r u s c o y

r e p e n t i n o . D e e s t e m o d o , t o d a u n a e p i s t e m e p u e d e v e t s e c o n v u l s i o n a

d a a ia l u : d e o t r a e pis te m e i n c i p i e n t e , y e s t o n o o c u r r e i n o p i n a d a m e n

t e p o r o b r a d e ! d e s c o n o c i m i e n t o o d e l a i n c a p a c i d a d s i n o p o r e f e c t o d eu n a t r a n s f o r m a c i ó n s u b t e r r á n e a , a n ó n i m a , c o m o r e s u l t a d o d e h a b e r s e

i n c r e m e n t a d o u n s a b e r o u n a t é c n i c a e n c i e r t a s r e g i o n e s e p i s t e m o l ó g i

c a s . A s í , u n d e s c u b r i m i e n t o , u n p e r f e c c i o n a m i e n t o d e c i e r t a s t é c n i c a s

d e l e c t u r a , u n c a m b i o d r á s t i c o e n e l c a m p o p e r c e p t i v o o episteme d e

u n a é p o c a , p u e d e h a c e r t a m b a l e a ! a t o d a u n a a r q u i t e c t u r a d e l s a b e r

b i e n f u n d a d a , b ie n c o d i f i c a d a y r i g u r o s a m e n t e c o n s t r u i d a . E ! a priori

h i s t ó r i c o s u b v i e r t e l a n o c i ó n d e l a c o n t i n u i d a d h i s t ó r i c a e i n t e r r u m p e

e l m i t o d e l a f i na l i d a d d e l a h i s t or i a e n d i re cc i ón a l p rogre s o c re c i e nte . F o u c a u l t s e ñ a l a c o m o e j e m p l o d e e s t a t r a n s f o r m a c i ó n t r a u m á t i c a ,

e l d e s c u b r i m i e n t o d e G a l i i e o , q u i e n e n s u é p o c a s u b v i e r t e e l e s p a c i o

f i n i t o y c e r r a d o y a b r e u n e s p a c i o i n f i n i t o . A s í , t o d a !a " s i g n a t u r a " d e l

u n i v e r s o c o d i f i c a d a de a c u e r d o a u n s i s te m a c e r r a d o y f i n i t o d e b e

a b r i r s e a h o r a a u n e s p a c i o i n f i n i t o .

[E l a priori h i s t ó r i c o e s u n o de l o s c o n c e p t o s f u n d a m e n t a l e s d e l

p e n s a m i e n t o d e F o u c a u l t . E s t e c o n c e p t o e s i n t r o d u c i d o p o r e l a u t o r

e n 1 9 5 4 e n su o b r a Enfermedad M e n t a l y Psicología, y c o n s t i t u i r á e lp r i m e r b a s a m e n t o c o n c e p t u a l s o b r e e l c u a l e d i f i c a r á , a ñ o s m á s t a r d e ,

s u i n v e s t i g a c i ó n s o b r e e l n a c i m i e n t o d e l a c l í n i c a . E l a priori h i s t ó r i c o

d e s e m p e ñ a u n p a p e l p r e p o n d e r a n t e e n e l c o n j u n t o d e l o s e s t r a t o s

e m p í r i c o - h i s t ó r i c o s ( p o s i t i v i d a d ) d e u n a é p o c a d e t e r m i n a d a . P o r

m e d i o d e e s t e a r t i f i c i o r e t r o s p e c t i v o s e o r g a n i z a y s e h a c e p o s i b l e e l

c a m p o d e l s a b e r

E i apriori h i s t ó r i c o r e m i t e a s u v e z a u n c o n j u n t o d e n o c i o n e s a l a s

c u a l e s e s t á a s o c i a d a ; e n t r e e l l a s , l a n o c i ó n d e p o s i t i v i d a d , episteme,a r c h i v o . E n d e f i n i t i v a , e l a priori h i s t ó r i c o c o n s i s t e e n u n c o n j u n t o d e

r e g l a s q u e c a r a c t e r i z a n a u n a p r á c t i c a d i s c u r s i v a m á s a l l á d e c u a l q u i e r

r a c i o n a l i d a d y d e c u a l q u i e r s u j e t o d e la e n u n c i a c i ó n , y q u e se o r g a n i

z a n , c o n f o r m e a c i e r t a s r e gl a s i n m a n e n t e s , a ! d i s c u r s o m i s m o .

- 12 -

Page 69: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

F O R M A C I Ó N O í E S 1 Í Í A T E G I A S

72. ARCHIVO: Sis tema de enunciados que se pueden agrupar conforme aun régimen preciso de aparición y emergencia. El archivo, le jos de consti tuir

la acumulación de documentos , regis t ros , datos , memorias , e tc . , es lo que

perm ite estab lecer la ley de lo que puede ser dic ho , el s istema que rige la apa

r ic ión de los enunciados como acontecimientos s ingulares . Asimismo, e l

archivo es !o que permite que las cosas dichas no se depositen azarosamen

te y de un modo amorfo s ino que el conjunto de las cosas dichas se ordene

de acuerdo a sus regularidades específicas . El archivo no es lo que permite

conservar o preservar las cosas dichas en una memoria colect iva s ino lo queposibi l i ta desde el comienzo, el s istema de enunciabiíidad, e! s istema de su

funcionamiento , e l s i s tema general de la formación y t ransformación de los

enunciados. El lugar lógico donde se local iza el archivo es la exterioridad de

nuestro lenguaje actual , al margen de nuestras práct icas discursivas, al l í

mismo en el corte que produce el discurso actuai con sus pre-existencias . El

archivo rompe el hi lo de las teleologías trascendentales , y donde el pensa-

- 75 -

Page 70: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V I C H F L F - O U C A U L I - G L O S A R I O E ? S I S M O L Ó G I C O -

miento antropológico interrogaba al ser mismo de la subjet ividad, el archivo

hace aparecer la exterioridad, lo otro.

E l archivo muestra que las cosas d ichas no surgen conforme a las leyes

del pensamiento y que no desempeñan una función de señal ización s ino

que e l las aparecen gracias a un juego de re lac iones que caracter izan a un

discurso. E l archivo no t ra ta los hechos del d iscurso como s i fuera un docu

mento que l leva impl íc i ta una s igni f icac ión ocul ta o que expresa una regla

de construcción l ingüíst ica o de naturaleza lógica s ino que trata a los dis

cu rs os com o u n m onu m e nt o q u e p os e e u n m od o e s p e c í f i co d e e x i s t e nc i a y

que debe ser descr i to y expuesto conforme a las leyes que regulan las prác

t icas d iscurs ivas . La arqueología es tá concernida e impl icada en es ta tarea ,

y su función no es la de investigar el discurso a part ir de aquello que "haq u e r i d o d e c i r " , s i no d e ¡ o "d i cho e fe c t i v a m e nt e " .

73. ARQUEOLOGÍA: Procedimiento de inves t igación que anal iza y descr i

be los d iscursos , como práct icas especi f icadas en e l e lemento del archivo.

La arqueología no se apl ica a la inves t igación de ningún comienzo s ino que

interroga lo ya dicho en el nivel de su existencia-

La arqueología capta las escans iones , las d is t intas art iculac iones de ios

discursos más al lá de las unidades conformadas por el autor o la obra, iosperíodos o cualquier otro cr i ter io de c las i f icac ión. La arqueología se opone

así a la mera "historia de las ideas" en tanto disciplina de ios comienzos y

de los confines . La historia de las ¿deas respecto de la arqueología f i ja un

terreno confuso, de fronteras d i fusas , anal iza ios nacimientos , las precip i

taciones, el pasaje de la no-fi losofía a la f i losofía , el pasaje de la no-cienti-

f ic idad a la c ient i f ic idad. La Arqueología impl ica e l abandono y ía supera

ción de toda historia de ias ideas, un rechazo s istemático de todos sus pos

tulados y procedimientos . Foucaul t postula cuatro d i ferencias y opos ic iones entre la Arqueología y la his tor ia de las ideas :

1. A s i gna c i ón d e l a nov e d a d .

2 . Anál is is de las contradicc iones .

3. De s cr i p c i one s com p a ra t i v a s .

4- Local ización de las t ransformaciones .

La arqueología pretende anal izar e inves t igar los d iscursos en tanto

- 74 ~

Page 71: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

F O I Í V A C ' O M Oí É S - 7 A 1 E C I A 5

prá c t i ca s , que o b e d e c e n a det ermi na da s reg l a s , y no ya c o m o si se t ra t a rade un d o c u m e n t o que ex i ge t ra s po ner su o pa c i da d pa ra a cceder a su signi f i ca do o cul t o s i no co mo m o n u m e n t o , co mo no veda d , co mo s i ngul a r i dad. La a rq ueo l o gía no es una discipl ina a legórica o m e r a m e n t e i n t e r p r e tat iva pues no b u s c a un discurso escondido en el i n t e t i o r de otro discurso; a nt es b i en , la a rq ueo l o gía co ns i s t e en un anál is is di ferencia ! de las

mo da l i da des del discurso , y en su des cr i pc i ó n s i s t emá t i ca , a partir de su

c a r á c t e r de d i s c u r s o - o b j e t o .

7 4 . DOMÍNIO DE LA ARQUEOLOGÍA: (Ver : Terr i tor io arqueológico] El hori

zonte hacia el que se dirige la arqueología no es una c i e n c i a , una r a c i o n a l idad, un saber s ino un e n t r e c r u z a m i e n t o de posi t ividades discurs ivas . Y en

el marco de estas posit ividades se pro po ne mo s t ra r el juego de las diferen

cias y las analogías tal co mo és t a s a pa recen en e! ni ve l de las reglas de for

mación. Para e í lo , es neces a r i o a p l i ca r c i nco o pera c i o nes :

1 . M ostrar en tre las form aciones diferentes los isomorfismos arqueológicos.

2 . D e f i n i r en c a d a c a s o e! m o d e l o a r q u e o l ó g i c o de c a d a f o r m a c i ó ndi s curs i va .

3 . Definir la i sotopía arqueológica .4 . M o s t r a r los desfases arqueológicos .

5 . Es t a b l ecer ias co rre l a c i o nes a rq ueo l ó gi ca s .

7 5 . OPERACIONES ARQUEOLÓGÍCAS: Conjunto de procedimientos que se

apl ican a los discursos, a sus reglas de formación, jerarquías internas , e tc . , y

que se o p o n e en un todo a los m é t o d o s de anális is histórico y h e r m e n é u t i -

co. Las operaciones arqueológicas no se re l a c i o na n con las técnicas inter

pretat ivas o hermenéut i ca s o r i ent a da s a ext ra er una "c ierta verdad ocul ta"tras algunos s ignos lexicales , ni t a mpo co mi de la i n t e n c i ó n de los significa

dos respecto de los resultados plasmados en un discurso, s ino que se o r i en

ta a mostrar la singularidad de lo d i c h o , lo escr i to , lo e n u n c i a d o , a partir de

ciertas reglas de formación; muestra ias dispersiones, las co nt i nui da des ,

también las rupturas, los co r t es co mo ma ni fes t a c i o nes de un f u n c i o n a m i e n

t o a nó ni mo y no ya c o m o las intenciones logradas o fracasadas de un autor.

Las operaciones arqueológicas no aspiran a revelar un origen const i tut i -

~ 7 5 ~

Page 72: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V I C M Í L f O J C f t v L I - G L O S A I Í o E p t í l t M C l Ó G C O -

v o y fu nd a d or de los discursos a partir del cual , toda la a rq u i t e c t u ra de un

discurso sería posible s ino, en todo caso, revela el carácter ins taurador , fund a c i o n a l , a partir del cu a l , un discurso adquiere ex is tencia y d i f e r e n c i a c i ó n .

7 6 . ISOMORFISMO ARQUEOLÓGICO: De s i gna al c o n j u n t o de e l e m e nt os d i s

curs ivos d i ferentes que pueden formarse a partir de reglas análogas y s e m e

jante s . [Por e jemplo , los c o n c e p t o s de verbo, su je to , complemento, ra íz es tán

form a d os a partir de las mismas regías el m i s m o ré g i m e n e nu nc i a t i v o q u e los

objetos d iscurs ivos de la Historia Natura l . ) El i somorf ismo arqueológico

p o n e de manif ies to el p a re nt e s co de los ob j e t os , sus v e c i nd a d e s , sus proxi

midades , tal com o e l l a s se producen a partir de c i e n o s f u n c i o n a m i e n t o s .

77. MODELO ARQUEOLÓGICO: De s i gna a los m ú l t i p l e s e n c a d e n a m i e n t o s

y conf i g u ra c i on e s q u e p u e d e n a d op t ar , en un m o m e n t o d ad o , las reglas dis

cu rs i v a s , sus e n l a ce s , v í ncu l os , concom i t a nc i a s , v e c i nd a d e s , etc.

7 8 . ISOTOPÍA ARQUEOLÓGICA: Se ref iere al ca s o de a q u e l l os conce p t osq u e s i e nd o d i fe re nt e s y op u e s t os e nt re sí, o c u p a n , no o b s t a n t e , un e m p l a z a m i e n t o a n á l o g o en la ra m i f i ca c i ón de su régimen de posi t iv idad.

[ E j e m p l o : la orga ni z a c i ón ge ne ra l de los cuadros empír icos anal izados porF o u c a u l t en Las Palabras y las Cos a s , d ond e se c o n s t a t a que el análisis de

las riquezas o b e d e c e a la m i s m a conf i gu ra c i ón que ia historia natural y que

la gramá tica general. ]

7 9 . DESEASE ARQUEOLÓGICO: Se aplica al c a s o de n o c i o n e s o c o n c e p t o s

a n á l o g o s , ya sea agrupados o ú ni cos y que e n g l o b a n e l e m e n t o s o c o m p o

ne nt e s d i fe re nt e s e n t re sí, desde un p u n t o de vis ta arqueológico.

8 0 . CORRELACIONES ARQUEOLÓGICAS: De s i gna al c o n j u n t o de re l a c i one s

d e s u b o r d i n a c i ó n , d e p e n d e n c i a , c o m p l e m e n t a r i e d a d e n t r e una o varias

posit ividades discursivas,

8 1 . VECTORES TEMPORALES DE DERIVACIÓN: Designa a los modos de enca

d e n a m i e n t o t e m p o r a l y s e cu e nc i a s que regulan las s u ce s i one s c ronol óg i ca s

- 76 -

Page 73: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

de los discursos, ta ! c o m o son puestas de manif ies to por la arqueología . En

e f e c t o , la arqueología recorta diversas formas de suces ión temporal que no

se reducen a la mera suces ión o s imultaneidad cronológica s ino que mues

tra asimismo los dist intos pianos de acontecimientos pos ibles . Las fo rma c i o

nes discursivas no res po nden a un úni co mo del o de his toric idad. Los v e c t o

res temporales de derivación discurs iva muestran precisamente las di recc i o

nes temporales s ingulares de cada discurso , su régimen de suces ión y e n c a

d e n a m i e n t o , las brecha s t empo ra l es , su discont inuidad, sus redis t r ibuciones

repent inas . Los vectores temporales de derivación discursiva desart iculan la

s i ncro nía de los cortes , y c u a n d o se refiere a una épo ca , por e jempl o la é p o c a

clás ica , no lo h a c e en el sent ido de una f igura temporal s ino como el n o m bre de un ent recruz a mi ent o de co nt i nui da des y discont inuidades .

8 2 . REGULARIDAD DISCURSIVA: Des i gna ai c o n j u n t o de las c o n d i c i o n e s en

la s que se e je rce la func i ó n enunc i a t i va . La regularidad discursiva no se

o p o n e a la irregularidad en el sent ido t radic ionaí de lo desviado, lo a pa r t a

do, lo a n o r m a l o pa t o l ó gi co . Ta mpo co se refiere a una frecuencia es tadís t i

ca según un índ i ce de ca nt i da d o probabil idad. La regularidad de un e n u n

c i a d o no se o p o n e a la irregularidad de o t ro enunc i a do s i no a otras regularidades co n las cua l es ma nt i ene una re l a c i ó n (pro cedi mi ent o co mpa ra t i vo } .

Por io mi s mo , la arqueología no bus ca la originalidad de los des cubr i do res ,

de los pioneros , s ino la regularidad de los discursos y la relación que es t a

b l e c e n aún con aquel los menos lúcidos y originales . La arqueología se o c u p a

de las ho mo gene i da des enunc i a t i va s . Por eso mi s mo , no existe discurso ori

ginal cuyo es tatuto impl ique la c r e a c i ó n de a l go dec i d i da ment e no vedo s o ,

y const i tuya un p u n t o de origen absoluto, pues toda formación discursiva

emerge y se reco r t a del c o n j u n t o de pre-ex i s t enc i a s y c o n c o m i t a n c i a s c u y aley, c o m p o r t a m i e n t o y régimen es uno de los objetos de la a rq ueo l o gía .

8 3 . JERARQUÍAS INTERNAS DE LOS ENUNCLADOS. [Árbol de derivación enun

c iat iva] : T o d o e n u n c i a d o p r o c e d e de una regularidad, y por lo m i s m o , no

es posible situar un co mi enz o a bs o l ut o o gra do cero del e n u n c i a d o , ni aún

en el o rden de m a y o r o meno r va l o r i n t e l ec t ua l , pues cua l q ui er enunc i a do, aún ei más trivial , es capaz de d e s e n c a d e n a r el c o n j u n t o de regulari-

- 77 -

Page 74: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V 1 C * t l f O u C A U L l •GlOSAÍflO E P P Í ' E V O : 0 6 I C O -

dades según las cuales se mo delan y con st i tuyen sus ob je to s . A s í , en fun-

c ión de es te conjunto de regular idades es pos ib le t razar un árbol de deri '

vación enuncia t iva , en cuya base se loca l izan los enunciados que ut i l izan

las reglas de formación en su extens ión más amplia , y en ia c i m a , l u e go d e

algunas ramif icaciones , los enunciados que ut i l izan la misma regular idad

pero de un modo más ref inado. La arqueología puede const i tu ir e l árbol de

derivación de un d iscurso. En la ra íz , colocará los enunciados rectores que

concíernen a la def inic ión de las es t ructuras observables y a i campo de los

ob je tos pos ib les , los que prescr iben las formas de observación y los campos

percept ivos , mientras que en las ramas encontrará los descubrimientos , las

t r a n s f o r m a c i o n e s c o n c e p t u a l e s , e m e r g e n c i a s d e n o c i o n e s i n é d i t a s , m e t o -

d o s d e c l a s i f i c a c i ó n , n o m e n c l a t u r a s . E s t a s d e r i v a c i o n e s n o d e b e n c o n -

C . 1 0 .

N i v e l d e M a y o r

C o m p l e j i d a d| R a m i f i c a c i o n e s |

m o o » DY> T r a n s f o r m a c i o n e s

c o n c e p t u a l e s

> D e s c u b r i m i e n t o s

> E m e r g e n c i a s d e

n o c i o n e s i n é d i t a s

> M é t o d o s d e

c l a s i f i c a c i ó n

> N o m e n c l a t u r a s

Á r b o l

E n u n c i a t i v o

^ ] E n u n c i a d o s R e c t o r e s [.,

N i v e l d e M e n o r

C o m p l e j i d a d

| R a í z 1

~ 78 -

Page 75: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

F D R 3 E E S T Í Í A T E G I A 5

tundirse con la deducc ión axiomática ni con c ier tos pr inc ipios generado

res. La arqueología no procede conforme a una sucesión cronológica s ino

que descr ibe las homogeneidades enunciat ivas que poseen su propio régi men temporal . En lugar de "épocas" o "per íodos" , la arqueología se ref iere

a "per í odos enu nc ia t iv os" .

8 4 . CONTRADICCIÓN: [Anál is is arqueológico de la contradicc ión] La con

tradicción discursiva surge como un efecto de superfic ie en un discurso

determinado, y su actualización traduce el supuesto de una unidad ideal que

debe regir toda producción discursiva. En efecto, existen dos t ipos de con

tradicciones: tas que afectan las apariencias formales del discurso, y las queafectan sus fundamentos. El análisis del discurso es hacer desaparecer y

hacer reaparecer las contradicc iones en su misma sucesión. Ei despejamien-

to de la contradicción tr ibuta entonces aquella unidad ideal que la historia

de las ¿deas atr ibuye a todo discurso. El análisis arqueológico de la contra

dicción no va a mostrar su apariencia ni remitir ía a ese punto de idealidad;

antes bien, investigará su régimen, su modalidad de aparición y emergencia;

describirá !a contradicción en sí misma. El análisis arqueológico de la con

tradicción muestra las funciones que ésta puede cumplir en un discursodeterminado. Así , la arqueología analiza las contradicciones intr ínsecas y las

diferentes soluciones adoptadas para su resolución, y con ellas, los dist intos

sub-sistemas de compensación que producen los discursos para despejar de

su superfic ie, de sus pliegues, ía em ergen cia d e la co ntr ad icció n. Por ejem plo ,

en la Historia Natural , la contradicción que se constata entre los estudios sis

temát icos y los estudios metódicos , generándose de este modo una contra

dicción en el nivel de las proposiciones respecto de un mismo objeto.

85. PROCEDIMIENTO COMPARATIVO: D es igna a i c on ju nto de pr oc edi

mientos comparat ivos y relac iónales entre dos formaciones discurs ivas . Su

lugar de inc idencia es prec isamente e ! punto de di fracc ión y separac ión de

los discursos a part i r de lo cual , la arqueología establece las concomitan

c i a s , sus vec indades , las di ferentes posi t iv idades , y permite del imitar los

espacios en blanco de los discursos, es decir , el espacio interdiscursivo. Eí

pr oc edim iento c om par at iv o de la ar qu eolog í a no se pr opone r edu c i r ! a

~ 79 ~

Page 76: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

diversidad de los discursos en dirección a un lugar uníficador, total izante;

por e l contrar io , procura producir un efecto mult ip l icador .

8 6 . CONFIGURACIÓN LNTERDISCURSIVA: Se refiere al espacio interdiscursi

vo de dos o más discursos que se vuelven intel igibles , gracias al procedi

m i e nt o com p a ra t i v o d e l a a rq u e ol og í a .

87 . SABER: Conj u nt o d e e l e m e nt os form a d os d e u n m od o re gu l a r com o

resul tado de determinadas práct icas d iscurs ivas y que resul tan necesarios a

la const i tución de una c iencia . E l saber , as imismo, es e l conjunto de ¡as

conductas , s ingular idades , desviaciones de las cuales es pos ib le hablar en

un discurso determinado. Se t ra ta de un campo de coordinación y de

subordinación de todos los enunciados , y a la vez , const i tuye e l emplaza

miento a part ir del cual , es posible determinar el surgimiento de nuevos

objetos , nuevos enunciados . Un saber se def ine por las pos ib i l idades de ut i

l ización y de apropiación que ofrece un d iscurso determ inad o; por e jem pio:

e l saber ps iqu iátr ico del s ig lo XI X . Toda p ráct ica d iscurs iva se def ine por e l

saber que or igina , y se apl ica a ! conjunto de depos i tac iones , enunciados y

obje tos que poseen una misma regla de formación.

8 8 . TERRITORIO ARQUEOLÓGICO: Á m b i t o o d o m i n i o d e i n c u m b e n c i a y

apl icación del anál is is arqueológico. Su mayor campo de exploración lo

con st i tuye e l anál isis de ios suces ivos umbrales enu nci a t ivo s . IV er : umbral

de posit ividad, epistem olog ización , c ien t i fie id ad, y forma 1 iza ció n. j

8 9 . CIENCIA-SABER: Cuerpo de conocimientos ; conjunto de d iscursos que

poseen un grado suficiente de de limitació n y especificidad y a part ir del cu al ,

a lcanzan re levancia y ex is tencia en un cam po epis temológico. La c iencia eslo que emerge s iempre sobre el fondo de un saber que le preexiste y a part ir

de un cierto obstáculo teórico o práct ico o bien a part ir de plantearse deter

minadas exigencias . [La ciencia psicológica se constituye a part ir de las nue

vas normas impuestas por la sociedad industrial y donde como el e je de las

eficacias y competencias laborales , empiezan a aglutinarse en torno al con

cepto de " individu o" com o una forma de a tomización de lo socia l . As imism o,

- 80 -

Page 77: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

las presiones de la burguesía sobre los débiles equil ibrios sociales condicionóla aparición de la reflexión sociológica.] E! proceso de delimitación de las

ciencias ocurre por medio del f ranqueamiento suces ivo de cuatro umbrales :1. Posi t ividad.2 . Epi s t emo l o gi z a c íó n .

3. C i e n t i f i c i d a d .

4. Fo rma l i z a c i ó n .

90. UMBRAL D E POSITIVIDAD: Mo ment o a pa r t i r de l , cua l una prá c t i ca

discurs iva se t ransform a, se individual iza y adqu iere au ton om ía , y qu e por

l o mi s mo , a c t úa co mo un úni co s i s t ema de fo rma ci ó n de enunc i a do s . [E lumbral de pos i t ividad se vincula con e l concepto de espacio discursivo.]

9 1 . UMBRAL DE EPISTEMOLOGIZACÍÓN: Mo ment o a pa r t i r de l cua l , un co n

jun t o de enu nc i a d o s s e reco r t a y ha ce va l er no rma s de ver i f i ca c i ó n , de

co m pro ba c i ó n , de co he ren c i a y e j e rce co n res pec t o a i s aber, una func i ó n

do m ina nte , hasta const i tuirse en m odelo de val idez y de veri f ica ción . S e

d i ce ent o nces q ue es e co n junt o de enunc i a do s ha f ra nq uea do s u umbra l de

epistemologizacíón. [Ejemplo: el descubrimiento freudiano franquea el umbralde epis temologizacíón, cuando logra es tablecer su dis tancia discurs iva res

pecto del saber ps iquiátr ico . )

9 2 . UMBRAL DE CIENTIFICIDAD: Designa a l momento en e l cual una f igu

ra epis temológica logra es tablecerse conforme a c iertas reglas de pos i t ivi

dad, de formación y de construcción de sus proposic iones .

9 3 . UMBRAL DE FORMALIZACIÓN: S e d i c e q u e u n c o n j u n t o d e e n u n c i a d o sha franqueado e l umbral de formal ización, cuando puede abastecer sus

propias necesidades axiomáticas , y es capaz de desplegar, a part ir de s í

mismo, todo e l edi f ic io formal que ha construido .[E jemplo : la formal iza

c i ó n l a ca ni a na de l ps i co a ná l i s i s ; l a a na l í t i ca ex i s t enc i a ! he i degger i a na . j

9 4 . NATURALEZA DE LOS UMBRALES: LOS umbrales [pos i t ividad, epis temo

logizacíón, c ien t i f ic idad , y form al ización] no responden a una se cu en cia

Page 78: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M I C H t l F O J C A - J L 1 - G L O S A R I O t P i ^ » t y O l ^ t i I Í J C •

temporal prec isa n i const i tuyen un s is tema jerárquico de pr ior idades , pues

unos pueden franquearse antes que ot ros , o b ien hacer lo de un modo suce-

sivo o simultáneo, conforme a la singularidad de ias reglas bajo las cuales

se ordena cada formación discurs iva . Asimismo, una formación discurs iva

no at rav iesa evolut ivamente cada uno de estos umbrales n i los at rav iesa

c o m o e s tad i o s n e c e sar i o s d e un a mad ur ac i ó n e p i s t e m o l ó g i c a . C a d a umb r a l

es un acontec imiento s ingular que posee sus propias reg ias de ordena

miento , d ispers ión , formación . Por e jemplo , en e l caso de la economía, su

umbral de posi t iv idad fue f ranqueado hac ia e ! s ig lo XVÍI , pero su episte -

mologización se produce hacia e i f inal del siglo y principios del siguiente , a

part i r de las contr ibuciones de Locke . E l anál i s i s y ac tual izac ión de estos

umbrales como uno de los mayores temas de invest igación de la arqueología, resulta superador de la visión hístórico-trascendental que ve en las c ien-

C . u.

- 82 -

Page 79: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

f O 7 N- A C I Ó N Di i i 1 H A r t G A S

c ía s , !a acumulac ión gradual y s is temát ica de saberes , y que discr imina un

único cor te temporal -cronológico a cuyo arreglo se separa el saber no c ien

t í f ico , del c ient í f ico .

9 5 . EPÍSTEME: Conju nto de r e lac iones qu e pu eden u ni r en u na époc a

determinada, ¡as práct icas discurs ivas que or iginan c ier tas f iguras epis te

mológicas . La epis teme no const i tuye un conocimiento ni una forma de

rac ional idad, ni se or ienta a construir un s is tema de postulados y axiomas,

s ino que se propone recorrer un campo i l imitado de relac iones , recurren-

cias , c ont inu idades , d i sc ont inu idades .

9 6 . CAMPO EPISTEMOLÓGICO: D es igna a l c on ju nto de d i sc u r sos , enu nc ia

dos y práct icas que conforman el suelo de nociones y conceptos a part i r de

los cuales , un discurso comienza a adquir ir un c ier to grado de di ferencia

c ión. El ob jeto de la Arqueología consis te en la invest igac ión y anál is is de

es te c am po. Se t r a ta de u n oper ador c onc eptu al qu e per m i te s i tu ar las

rac iona l idad es , las posi t iv idades y reglas discurs ivas en un mo m en to da do .

El campo epistemológico no aspira a descr ib ir la his tor ia de un progreso o

per fec c ionam ientos c r ec ientes de u na pr ác t i c a s ino su s c ondic iones depos ib i l idad, su s c ondic iones m ater ia les . E í c am po epis tem ológ ic o pr ec xi s te

y an tec ed e lógica m ente al proce so de de l imita c ión de los discursos . Esta

construcc ión se relac iona a su vez con la noc ión de relac iones pre-discurs i -

w is . jE l c onc epto de c am po epis tem ológ ic o es anter ior a l a Ar qu elog í a de l

Saber y fue postulado por Foucault en Las Palabras y las Cosas . ]

9 7 . D i S P O s m v o : D es igna a todas aqu el las ins tanc ias , no-disc u r s iv as en

un sent ido lexical y textual , que no pueden ser anal izadas ni invest igadasa partir de una epísteme o de un mero análisis discursivo. El disposit ivo >e

r ef ier e a i c on ju nto de todas aqu el las ins tanc ias ext r a -disc u r s iv a qu e

em er gen a par t i r de u n c ier to r ég im en de c onc om itanc ia y pr oxim idad i < >i>

el discurso que las condic iona y de las cuales depende su futuioini i t i i - t t in

Un e jemplo de "disposi t ivo" lo const i tuyen las inst i tuc iones , lo* rntpl . i .>

mientos arquitec tónicos , las regulac iones legales , las medidas : idini tmti t

t ivas, ios estamentos científicos, ios procedimientos de vif>i! ; i iu i . i \ • , .n

Page 80: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M i C K E l í O .J C A u l T - C l O S A Í Í i o E I ' i i U M O i C t ' C O -

t igo, el rég imen penal , e l s is tema educat ivo , hospita lar io , e tc . E l disposi t i

vo puede ser as imilado a l concepto de mecanismo, en e l sent ido de una

c ier ta r eg ular id ad d e f un c io n am ien to , y as im is m o , a l c o n c epto d e " apar a

to" , en e l s en t id o d e un a m ed iac ió n in s t r um en ta l n ec es ar ia q ue h ac e po s i

ble la prác t ica y e l e jerc ic io de un discurso determinado. Por e jemplo , e l

discurso cr iminológico del s ig lo XIX puede ser anal izado a par t ir de sus

r eg ular id ad es y f un c io n a m ien to s . S in em bar g o , d ic h o an á l is i s d ebe in c lu i r

el con junto de disposi t ivos en los cuales se basa y a los que ha dado or i

g en , c o m o po r e j em plo : e l d i s eñ o ar q ui tec tó n ic o d e las c ár c e les , s us

emplazamientos , e l d iscurso penal , e l es tamento c ient í f ico a par t ir del cual

leg i t ima y legal iza su prác t ica , e tc .

9 8 . UNIDADES ESTRATÉGICAS: Designa a l con junto de prác t icas donde se

c o m bin an lo s d i f er en tes r e í ac io n am ien to s en t r e c ier to s m ec an is m o s es pe

c í f icos del poder y del saber . (Concepto asoc iado: re lac ionamientos dep o d e r ] . En el ámbito de la sexual idad, Foucault di ferenc ia cuatro grandes

unidades es tratégicas :

1. Fí is ter izac ión del cuerpo de las mujeres ( invest idura erót ica de c ier

tas zonas corporales) .

2 . Pedagogización de la sexualidad infantil (prohibición y persecuciónde las prác t icas masturbator ias) .

3. La soc ia l izac ión del comportamiento procreat ivo mediante la as ig

na ció n a la pareja de respo nsabilida des mé dicas y socia les, tales co m o la

prevenc ión de enfermedades sexuales , que en s ig lo XIX, l legó a adquir ir la

forma de una verdadera persecuc ión .

4. La psiquiatr ización de la sexualidad y de los placeres perversos. En el

seno de es ta es trategia , e l sexo era considerado una fuerza inst int iva que

funcionaba tanto sobre e l plano bio lógico como psico lógico y podía serobjeto de desviaciones, perversiones o bien sufrir toda clase de distorsio

nes. Sobre e l fondo de es ta construcc ión se recor taba e l e jerc ic io "sano" y

"natural" del sexo , opuesto as í a sus usos desviados .

9 9 . REGIONES EPISTEMOLÓGICAS: Á r ea o c am po d e ac um ulac ió n y d es po -sitación de saberes específicos en el suelo común de una episteme, que pose-

~ 84 ~

Page 81: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

en un c ierto grado de di ferenciación. La "región epis temológica" se local iza

s iempre en e l inter ior de un "ca m po epis tem ológico " y se c i rcunscribe a un

área más res tr ingida, cuyas leyes de funcionamiento y organización son

extra ídas del mismo campo epis temológico a l cual pertenecen. Por e jemplo ,

en la génesis de las ciencias humanas analizadas por Foucauit en Las

Palabras y las Cosas, señala la exis tencia de un t r iedro epis temológico , un

cam po en e l cual es pos ible local izar a las c ien cias hu m ana s com o "region es

epis temológicas" . As í es pos ible hablar de "región ps ico lógica" o "región

socio lógica" , cuya pos i t ividad depende del campo epis temológico en e l cual

se inscriben. En efecto, la discusión sobre la val idez de las ciencias humanas

y sobre sus pos ibi lidades de formal ización y cu an t i f icació n [m athes is } , cr i te-r ios de veri f icación, e tc . , muestran que e l acceso a l objeto "hombre" es pro

ble m ático , diverso, y qu e el régimen de positividad de las cien cias hu m an as

se apoya sobre la " t ra nsf ere nc ia" de mod elos exter iores ( ec on om ía , bio logía ,

c iencia del lenguaje) que le conf ieren as í un medio o ins trumento de inte l i

gibi lidad p roced ente de las c ien cias ya const i tuidas . F ouc aui t seña la que es ta

ptecariedad epis temo lógica es const i tut iva de las "c ienc ias hu m an as" . [

E jemplo : Freud debió tomar modelos y metáforas de la mecánica , la f ís ica ,

la neurofis iología para construir la val idez y legit imación de los objetos psi*co a na l í t i co s . La ca n i nt ro duce c i e r t o s mo del o s ma t emá t i co s y t o po l ó gi co s

para mostrar e l comportamiento de la experiencia anal í t i ca . ]

C . 12 .

C A M P O E P I S T E M O L Ó G I C OTRANSFERENCIA D E

VALIDEZ y LEGITIMKXMJ -

Page 82: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M ' C n É L F O u C A L l T - G L O S A R I O £ P » 5 1 f M O i r t G C O

1 0 0 . POSITIVIDAD: S u s t ra t o h i s t ór i co -e m p í r i co d e l os d i s cu rs os , d e s i g

na a l con j u nt o d e cond i c i one s m a t e r i a l e s q u e ha ce n p os i b l e l a e x i s t e nc i a

de los d iscursos en tanto prácr icas especí f icas . Un discurso posee s iempreu na " p os i t i v i d a d " , e s d e c i r , u na s cond i c i one s m a t e r i a l e s d e e nu nc i a c i ón

que van más a l lá de sus reglas lex ica les o lógicas , ya que impl ican e l modo

d e s u e x i s t e nc i a , t ra ns m i s i ón , re g l a s d e e nu nc i a b i l i d a d , a p a r i c i ón y d e s a

p a r i c i ó n .

10! . DISCONTINUIDAD: Designa a l conjunto de quiebres , d ispers iones ,

i n t e rru p c i one s , a cc i d e nt e s , e n t re cru z a m i e nt os q u e ocu rre n e n e l i n t e r i or

de una episteme determinada- La discontinuidad se refiere a aquella disper

s ión experimentada en e l n ivel de los hechos y sucesos his tór icos que lahis tor ia t radic ional no puede observar s ino como accidentes o s ingular ida

des. E! concepto de d iscont inuidad introduce en s í mismo un quiebre res

pecto de la historiografía tradicional , pues a part ir de su postulación, la

nueva his tor ia ya no t ra tará de res t i tu ir los encadenamientos or igina les de

los sucesos, sus leyes de ocurrencia a part ir de ciertas relaciones aparentes ,

s ino que buscará poner en juego a lo "d iscont inuo" .

L a h i s t or i a t ra d i c i ona l ha b í a a d op t a d o u na t e rm i nol og í a or i e nt a d a a

t ra d u c i r e l b u e n s e nt i d o d e l os a cont e c i m i e nt os , s u cont i nu i d a d ne ce s a r ia y homogénea , su s igni f icac ión en los términos de una tota l idad a par

t i r de la cual , la his tor ia posee una f ina l idad ( tc los ) hacía donde se enca

m i na , y e n l a q u e l os he chos h i s t ór i cos s e re s i gn i f i ca n com o m om e nt o d e

cu m p l i m i e nt o d e d i cho p roce s o . E l nu e v o a ná l i s i s h i s t ór i co p rop u e s t o p or

Fou ca u l t co l oca l a d i s cont i nu i d a d e n e l p r i m e r p l a no d e l a i nv e s t i ga c i ón

y e n e l m a rc o d e u n i ns t ru m e nt o , u n ob j e t o op e ra t or i o , m u cho m á s q u e

u n c o n c e p t o .

La d iscont inuidad, ta l como lo señala Foucaul t , cons is te en una de lasleyes fundamenta les que reguian los comportamientos d iscurs ivos , y no un

m e ro a cc i d e nt e q u e v e nd r í a a i n t e rru m p i r u na hom oge ne i d a d o u na cohe

rencia . Por e l contrar io , la d iscont inuidad forma parte de los funciona

mientos discursivos. La discontinuidad, en el seno de los nuevos anális is

histó rico s , perm ite cern ir y delimitar la s ingularidad de los hech os y cap

tarlos bajo una nueva forma de individualización, más al lá de las total ida-

86 -

Page 83: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

des homogéneas de ia histor ia . A su vez, la discontinuidad pone de mani

f iesto que al l í donde yacen las unidades y coherencias aparentes , emergen

en verdad los quiebres , las rupturas , ías dispersiones , la no-coherencia .

Foucauit opone a la f igura de una historia universal que arrastra a todos los

ob je tos , discursos y práct icas , un mismo t ipo de devenir y transformación,

una histor ia que de no m ina "glob al " , y qu e r ige para todas las form acio nes

discursivas . Esta nueva histor ia no busca s igni f i cac iones ocul tas , sent idos

plenos escondidos tras los s ignos o ias codi f i cac iones encubridoras . A! con

trar io , pone de re l ieve sus funcionamientos ; muestra e l proceso discursivo

qu e tie ne lugar en su interior, má s qu e las verdad es ocu ltas qu e una his

tor i ograf ía t radi c i onal qu e r ía hac e r ap are c e r c omo mome nto de c u mp l i

miento de los signif icados atribuidos a la historia.

1 0 2 . SUJETO DEL CONOCIMIENTO: Suje to idea! supuesto , a part i r de l cual

se estab lece e l pun to de or igen de la rep te sen tac ion y e l con oc im ien to . Su

p aradigma ha s i do , p u e s , el su j e to c ar te s i ano y kan t i ano c on c e b i d os c o m o

sustancias cognoscentes . Foucaui t hace part i r su invest igac ión no ya del

su j e to c ar te s i ano o kant i ano , s i no de u n su j e to qu e se ha t rans f ormado e n

el inter ior de esta histor ia y de la cua l es su resu l tante . De este m odo pro

pone una cr í t i ca radical a l su je to humano del conocimiento, y del lugar de

esencia o sustancia cognoscente , pasa a ser un iugar lógico de ar t i culac ión

que se entre m ezcla y com bina con los fun cion am iento s discursivos co n los

c u al e s op e ra . La p r i mac ía de u n su j e to de l c onoc i mi e nto v i e ne a e nc u b r i r

las reglas discursivas y las hace aparecer como meras regular idades o s im

ples instrumentos de ios cuales puede servirse en un momento dado. El

su j e to de l c onoc i mi e nto se op one a l sujeto enunciativo, pues se trata de un

su j e to l óg i c o más qu e onto l óg i c o . E l su j e to de l c on oc i m i e nt o no e s u n su j e

to psicológico s ino una superf ic ie de em erge ncia discursiva, y qu e se loc a

l iza en el interior de sus dispositivos. La f i losofía tradicional ha hecho des

cansar sobre este su je to todo e l peso de las operac iones cogni t ivas , ya sea

en los términos de una sustancia pensante (cogi to) como en ios términos

de un su je to trascendental o psicológico. Foucaui t demuestra que e l "su je

to de l c onoc i mi e nto" , l e j os de re c or tarse c omo u na e nt i dad au tónoma p or

fuera del proceso discursivo, forma parte de éste . Asimismo, la noción de

- 87 -

Page 84: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V i C H E l F O U C A U L 1 - C l O E A Í i o t ^ S l t M O l O

sujeto es e l producto de un recor te , un "desprendimiento" inopinado de la

epis teme c lás ica y de sus s is temas de c las i f icac ión y ordenamiento .

1 0 3 . GENEALOGÍA: Designa el procedimiento de anál is is e invest igac ión

or ientado a destacar los eventos y sucesos en su misma s ingular idad por

fuera de to do horiz onte f inalista y al m arge n de toda signif icación . El ob je

to específ ico de la genealogía es la discontinuidad y las recurrencias de los

hechos a lo largo de las series sucesivas en las cuales emergen. La genealo

gía no se dir ige a rastrear los "orígenes" de una práctica o un discurso sino

que busca en la superf ic ie de los hechos la s ingularidad de su emergencia.

La genealogía , en tanto prác t ica gr is y met iculosa , busca en las sendas com

plejas de las s ignif icaciones acumuladas, depositadas, ia s ingularidad de los

sucesos para captar su retorno; pero no con miras a t razar su "evoluc ión"

sino para investigar sus dist intas articulaciones, las dist intas escenas en las

cuales se han desplegados los sucesos , aún en su momento de ausenc ia .

L as g en ea lo g í as n o s o n r e to r n o s po s i t iv i s tas a un a f o r m a d e c ien c ia

m ás m et ic u lo s a o m ás exac ta ; l a s g en ea lo g í as s o n pr ec i s am en te an t i c ien

c ias . Un a bús q ued a d e la " in s ur r ec c ió n d e lo s s aber es " , n o tan to c o n t r a

lo s c o n ten id o s , lo s m éto d o s o lo s c o n c epto s d e un a c ien c ia , s in o y s o br e

todo, contra los efec tos de un saber central izador que ha s ido legado a lasin s t i tuc io n es y a l f un c io n am ien to d e un d is c ur s o c ien t í f i c o o r g an izad o en

e l s en o d e un a s o c ied ad c o m o ia n ues t r a . L a g en ea lo g í a n o f un d a , r em ue

ve lo que se perc ibía inmóvil , f ragmenta lo que se pensaba unido, mues

t r a l a h e t e r o g e n e i d a d .

[ L a in t r o d uc c ió n d e ia Gen eao lo g í a m ar c a un c am bio en lo s in ter es es

f i losóficos de Foucault . De la Arqueología del Saber c o m o h e r r a m i e n t a d e

anál is is de las formaciones discurs ivas , hasta la Genealogía , donde procu

ra expl icar la exis tenc ia y ia t ransformación de los saberes disponiéndoloscomo piezas de poder e inc luyéndolos en un disposi t ivo pol í t ico . A par t ir

de es te momento , e l saber se inc luye en los mecanismos de poder que lo

c o n d i c i o n a n .

La invest igac ión genealógica de Foucault procura es tablecer un domi

nio dond e e ! d iscurso y e l poder se vinculan entre s í, es tab lec ien do mo da

l idades de relac ión que son propias y dis t int ivas de es te ámbito . En efec to .

- H8 ~

Page 85: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

el método genealógico descr ibe el funcionamiento del poder , del mismo

modo que la Arqueología , en tanto metodología de invest igac ión, descr i

b ía el funcionamiento de los discursos . En la Genealogía se descr iben los

puntos de en cu en tro en tre el poder y el saber, y el co nju nt o de m ecan is

m os y d i spos i t iv os qu e c onc u r r en en su c ons t i tu c ión c om o pr ác t i c a .

As im ism o deb em os dec i r qu e e l c onc epto de Poder qu e u t i l i za Foc au l t

exper imenta un notable v ira je a esta a l tura, pues de una vis ión puramen-

le inst i tuc ional y jur ídica , com ienz a • con side rar lo en los términ os de te c

nologías, disposit ivos, estrategias y tácticas. De este modo, el Poder se

transforma en uno de los ob jetos pr iv i legiados del método genealógico .

El or igen nietzschcano del concepto de genealogía es apropiado porFoucauit y le permite investigar la problemática de! poder y sus disposit i

vos a partir de sus singularidades específicas y no ya a partir de un "origen"

su pu es to . Lo "genea lóg ic o" es ahor a lo qu e se opone a lo es t r i c tam ente

"genét ico" , a la coordenada or iginar ia . Así , los hechos de discurso no pose

en un "or igen" en términos de un punto de inic io s ino una s ingular idad, un

f u n c i o n a m i e n t o .

W -

Page 86: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Page 87: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

O R D E N A L F A B É T I C O

D E L A S N O C I O N E S

Los números indican la secuencia conceptual de los términos.

-A r

A c o n t e c i m i e n t o . 8

A c o n t e c i m i e n t o d i s c u r s i v o . 9

A c tu a c i ón v e rb a i - l ingü ís t i c a . 6 9

A c u m u l a c i ó n d e u n e n u n c i a d o . 4 8

Á m b i t o i n s t i tu c i o n a l . 3 1

A prior i h is tó r ico . 71A r c h i v o . 7 2

A rqu e ol og ía . 73

Anál i s i s de las form acion es discursivas . 4 5

A nál is i s de u n e nu nc i a do . 46

Anál i s i s de l ca m po discursivo. 12

- 9\ ~

Page 88: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Ca den as de inferen c ias -s i s tem as de d i spers ión . 19

Ca m po de es tab i l izac ión de un en un c iad o. 64

C a m p o d e l a f u n c i ó n e n u n c i a t i v a . 6 7

Ca m po de organ izac ión de los con cep tos . 34

Ca m po de ut i li zac ión . 6 6

C a m p o e p i s t e m o l ó g i c o . 9 6

C a m p o p e r c e p t i v o . 3 2

C i e n c i a - s a b e r . 8 9

Có digos pe rcep t ivos . .33C o e x i s t e n c i a e n u n c i a t i v a de u n e n u n c i a d o . 6 1

C o n c e p t o . 3 5

C o n d i c i o n e s d e e x i s t e n c i a de u n e n u n c i a d o . 5 5

C o n d i c i ó n m a t e r ia l d e ! e n u n c i a d o . 6 2

C o n f i g u r a c i ó n d e l c a m p o e n u n c i a t i v o . 3 6

Con f igurac ión interd iscurs iva . 8 6

C o n t i n u i d a d . 1

C o n t r a d i c c i ó n . 8 4C o r r e l a c i o n e s a t q u e o l ó g i c a s . 8 0

C o r r e l a t o d e u n e n u n c i a d o . 5 6

-D -

Desfase arqu eológ ico , 79

Disposi t ivo, 97

D o m i n i o a s o c i a d o d e u n e n u n c i a d o . 6 0D om inio de la arque ología . 74

Do m inios de pa ren tesc o de ios ob je to s . 2 6

D o m i n i o d e l o p r e - c o n c e p t u a l . .39

D e s a r r o l l o - e v o l u c i ó n . 5

Discurso . 52

D i s c u r s o - p u n t o d e d i f r a c c i ó n . 4 1

Page 89: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

O R t> E H A . F A 6 É T I C O • ? L A S N O C : O N f 5

- E -

Econ om ía de !a con ste la c ión d iscurs iva . 42

Elem ento s formadores del d iscurso . 43E p i s tem e . 9 5

E nu nc i a d o . 5 4

Estrategia . 40

Esp acio discursivo. 10

Exter ior idad de un enu nc iad o . 47

-F -

Fenó m eno s de r ec u r r enc i a d e u n enu n c i a d o . 4 9Form ación de los ob je tos . 21Forma ción d iscurs iva . 44Fo r m u l a c i ó n . 7 0

' G '

G e n e a o l o g í a . 1 0 3

Hipótes is retrospe c t iva , [agru pam iento retro spe c t ivo ] . 7

- I -

Inf luenc ia . 4

Instanc ias de del im i tac ión. 24

ísomorf i smo arque ológico . 76

Iso topía arqueo lógica . 78

- J -

j erarquías internas de los enunc iados . (árbo l de der ivac ión enunc iat i

v a ] . 8 3

- 9 í -

Page 90: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

- L -

Ley de rep ara ció n o d is t r ibución d iscurs iva . 18

- M -

Me nt a l i d a d -e s p í r i t u . 6

M od e l o a rq u e ol óg i co . 7 7

- N -

Natu ra leza de los umb rales . 94N i v e l e n u n c i a t i v o . 5 8

- O -

O b j e t o d i s cu rsi v o . 2 9Op e ra c i o ne s a rq u e ol óg i ca s . 7 5Op erad ores ps icológicos del d iscurso. 15

- P .

Posi t iv idad. 100

Prá ct ica d iscurs iva . 53

Princip io de variac ión de un en un cia do . 6 8

P r o c e d i m i e n t o c o m p a r a t iv o . 8 5

P roce d i m i e nt os d e i n t e rv e n c i ón . 3 7

-R -

R e fe re n c i a l d e u n e nu nc i a d o . 5 9

R e fe re nc i a l - re fe re nt e . 5 7

R é g i m e n d e l os e nu n c i a d os . {d i s cont i nu i d a d , co r t e , u m b ra l, l í m i t e ) . 1 6

Rég ime n de mater ia l idad i rrepet ib le , 63

Rég ime n de re lac ion es de un ob je to . 27

Page 91: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

O H O t N A . F A B F ' C O D E I A S N Q C l O H t S

Regiones epis tem ológ ic as . 9 9Reg la de em erg enc ia de un discurs o. 17

Reglas de forma ción discurs iva. 2 0Regular idad discurs iva. 8 2

Rej i l las de esp ec i f icac ión. 25

Re lac ion es pr e-disc u rs iv as . 51

Re lac ion es discurs ivas . 28

- S -

Sab er . 87

S ingu lar idad de ! enu nc iad o , 14S i s t e m a d e f o r m a c i ó n d e c o n c e p t o s . 3 8

S u j e t o e n u n c i a t i v o . 3 0

S u j e t o d e l c o n o c i m i e n t o . 1 0 2

Sus pe nsió n de las unidades discursiva s da da s. 13

Sup erf ic ie de inscr ipc ión. 23

Su pe r f i c ies de em er gen c ia . 22

-T -

Ter r i tor io ar qu eológ ic o . 8 8Tr adic ión- in f lu enc ia . 2Tr adic ión . 3

- U -

U m bra l de c ient i f ic idad. 92Um b r al de epis tem olog i í ac ión . 91

Um b r al de u n enu nc iad o . 65

U m bra l de formal izac ión. 9 3

U m bra l de posi t iv idad. 9 0

U nida des discurs ivas. 11

Un idade s es t r a tég ic as . 9 8

~ 95 -

Page 92: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M ' C H E l F O J C A J L T - G L O S A R I O c f H Ü E M O L O G •

-V-

Vectores tempora les de d e r i v a c i ó n . 81

- 96 ~

Page 93: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

BIBLIOGRAFÍA COMPLETA D E

M I C H É L FOUCAUIT

La presente bibliografía ha s ido confeccionada a part ir del trabajo decom p i l a c i ón e s t a b l e c i d o p or M. K a rs ke ns , U ni v e rs i d a d d e N i j m e ge n ,De p a r t a m e nt o d e F i l os of í a , H ol a nd a .

> Libros.* Publ icaciones no incluidas en Di ís et E cnt s ; (Dí chos y E s cr i t os )e nalgunos casos , d ichos art í culos o intervenciones son cons ignadas en los"Com p l e m e nt os b i b l i ográ f i cos " com p i l a d os p or j a cq u e s L a gra nge , e n Di t set Ecr i t s IV, pp .829-838 .

* * M a n u s c r i t o s .

- 1 9 5 4 -

> Maladie mentdle el Personnalité. [ E n f e r m e d a d m e n t a l y P e r s o n a l i d a d ] París : PU F , 1 9 5 4 -

!. "httmductiorí' e n : B i n s w a n g c r . L., L£ réve el re í í s te n i re [ E l s u e ñ o y I a e x i s t e n c i a ]

( B r u j e e : D e s c l e e , 1 9 5 4 ) , p p - 7 - 1 2 8 .

- 97 -

Page 94: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

W • C- i £ L F O U C A J L I - G l O S A Ñ l C í ^ i ' f V C l C C t O -

- 1 9 5 7 -

2. La psyclwlogie de 1850 á 1950 e n ; H u i s m a n . D . e t W e b c r , L a P s i c o l o g ía d e s d e 1 8 5 0

h a s t a 1 9 5 C - A . , H i s t o i r e d e l a p h i l o s o p h i e e u r o p é e n n e , t . I I : T a b l e a u d e l a p h i l o s o p h i e

c o n t e m p o r a i n e ( P ar í s: L ib r a ir i c F i s ch b a c h e r , 1 9 5 7 ) , pp- 5 9 1 - 6 0 6 .

E n ; H u i s m a n , D . y W e b e r , A . H i s t o r i a d e l a f i l o s o f í a e u r o p e a . T o m o 1 1 : P a n o r a m a d e l a

f il os o fí a c o n t e m p o r á n e a , P a r ís : L i b r a i t ie F i s ch b a c h e r , 1 9 5 7 , pp 5 9 1 - 6 0 6 .

3 . La reclierche soenii/iíjwe et ¡a psycholvgie [La in vest ig ación c ien t íf ica y la ps icología] .

E n : D e s cherchturs / r a n e á i s s i nt e rr o ge n t ( T o u l o u s e : P r i v a t , 1 9 5 7 ( 1 9 5 8 ) , p p . 1 7 3 - 2 0 1 ,

L a i n v e s t i g a c i ó n c i e n t í f i c a y l a p s i c o l o g í a e n : L o s i n v e s t i g a d o r e s / r a n c e s e s s e

p r e g u nt a n ,T o i il o u se : P ri v a t , 1 9 5 7 ( 1 9 5 8 ) , p p 1 7 3 - 2 0 1 .

- i 9 6 i -

> Folie et Deríiisoii: Histoire de h folie á l 'áge ckiss ií ji íe , (Par ís : P lon, 19 61 ) .

- Histoire fíe la Folie, v e r s i ó n a b r e v i a d a (P a rí s ; 1 0 / 1 8 . 1 9 6 4 ) -

- 2 a e d i c i ó n c o n u n n u e v o p r ó l o g o y d o s a p é n d i c e s : H i s t o i r e d e l a f o li e a l ' a g e c l a s s i q u e

( P a r í s ; G a l l i m a r d 1 9 7 2 ) ( H i s t o r i a d e l a l o c u r a e n l a e d a d c l á s i c a . ]

4 . Pre fac io a Folie e t DcVaison, pp. 1 -XI [L oc ur a y s in raz ón ] .

" M a n u s c r i t o : These c o m p i e m e n r a i r e [ T e s i s c o m p l e m e n t a r i a ] .

> i n t r o d u c c i ó n y n o t a s a J n m a n u e l K a n t , = i 9 " N o t i c i a h i s t ó r i c a " v e r s i ó n m u y a b r e v i a d a a

la "ínnudución a la Teiis complementaria"; a p a r e c i d a c o m o u n a i n t r o d u c c i ó n a l a t r a d u c c i ó n d e

F o u c a u l t d e E . K a n t , A n t h r o p o b g i e d u p o in t J e v u e p r a g m a t i q u e ( P a r í s: V r i n , B i b l i o rh é q u c d e s

t e s t e s p h il o so p h i q u e s, 1 9 6 4 ) . [ A n t r o p o l o g í a d e s d e e l p u n t o d e v i s ta p r a g m á t i c o ]

5 . "La folie n'existe que dans u n e s o c i e t é " [ L a l o c u r a n o e x i s t e s i n o e n u n a s o c i e d a d ) e n t r e

v i s t a d e W c b c r , j . P , e n : L e M o n d e , 2 2 J u l i o 1 9 6 1 , p . 9 .

6 . "Akxyer Koyré: La R é W u t t o n u s t r o n o m i í j u e [ L a r e v o l u c i ó n a s t r o n ó m i c a ] . R e v i s t a - l i b r o

e n : L a N o u v c l l c R e v u e F r a n c a i se , D i c i e m b r e 1 9 6 ! , n o . 1 0 8 , p p . 1 1 2 3 - 1 1 2 4 -

> T e s is C o m p l e m e n t a r i a ( e j e m p l a r m e c a n o g r a f i a d o )

I n t r o d u c c i ó n y n o t a s s o b r e I n m a n u e l K a n t , A i u f i r c p o í o g i f : d u point de vue pragmatique.

{ D 6 0 }

• 1 9 6 2 -

> M u W i e n i e u t u l e e i Psychokrgie ( P a r í s : P U K 1 9 6 2 ) . S e g u n d a e d i c i ó n m u y a u m e n t a d a y

r e v i s a d a d e M a W i e m e m a í e e r Pe r su n nu li te .

" L a p l a n c b e , J . : f f ó ld e r l in e t l a q u e s t i o n d u P i r e " [ L a p l a n c h e , ] . : H o l d e r l i n y la c u e s t i ó n d e l

p a d r e l A r t í c u l o e n ; La Nouvelle R Í I I Í C F r a ii c ai s e , E n e r o ( 9 6 2 , n o . 1 0 9 , p p . 1 2 5 - 1 2 7

7 . "i i u ro d u c t io n " e n ; R o u s s e a u , ] . j . , R o u s s e a u ju g e J e j c a n - J a c q u e s D i a l o g u e s . T e x t o p r e

s e n t a d o p o r F o u c a u l t , * * . M a n u s c h t o ( P a r í s : C o l l i n , 1 9 6 2 ) . p p . V I 1 - X X I V .

8 . "Le "non" du pire" A r t í c u l o a p a r e c i d o e n : ' ' C r i t i q u e " . M a r z o 1 9 6 2 . n o 1 7 8 . p p . 1 9 5 -

2 0 9 .

- 98 -

Page 95: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

S I 3 H O G Í A M A C C M & . f ! A D E V I C H E L F O U C A u . T

5 2 . "Les dév iat ion s rél ig ieuscs c r le savoir m ed ical " (L as de sviac ione s re l ig iosas y e l sab er

m é d i c o ! , l e c t u r a d e la c o n f e r e n c i a e l 2 7 - 3 0 M a y o 1 9 6 2 , e n : L e G o ff , j . : H é t é s i e s e t s o c i c t é s

[ H e r e j e s y s o c i e d a d e s ] e n l ' E u r o p e p r e i n d us tr i e He ( P a r ís : M o u t o n , 1 9 6 8 ) . p p . 1 9 - 2 5 .

9 . " L e o c i e J e s g r e i i o u tí t e " A r t í c u l o e n : L a N o u v e l l e R e v u c F r a n c a i s c , 1 9 6 2 . n o . i 1 4 ,

p p . l ! 5 9 - 1 1 6 0 .

10 . "Diré et voir c l ie í Raymond Rcmssel" e n : L e t t r e o u v e r t e , 1 9 6 2 , n o . 4 , p p . 3 8 - 5 1 . =

i n c lu y e al g u n o s c a m b i o s m e n o r e s e n 1 d e R a y n i o n d R o u s s e ! .

1 1 . "U n s í c r u e l s a n o » " ( U n s a b e r t a n c r u e l ) e n : C r i t i q u e , j u l i o 1 9 6 2 , n o . 1 8 2 , p p . 5 9 7 -

6 1 1 .

- 1 9 6 3 -

> N a i s s a n c e de la curu'que: une archéotogie d\i regard m e d i c a l ( P a r í s : P U F ,

1 9 6 3 ) . [ N a c i m i e n t o d e l a c l í n i c a : u n a a r q u e o l o g ía d e l a m i r a d a m é d i c a . )

" L a m é t a m o r p h o s e e t le t a b y n n t h e " e n : La Nouvelle Revne F r a n c a ú e , n o . 1 2 4 , A b r i l

1 9 6 3 , pp , 6 3 8 - 6 6 1 . [ L a m e t a m o r f o s is y e l l a b e r i n t o ] = c a p í t u l o 5 d e R a y m o n d R o u s s e ! .

>Raymimd R o í a s e ! . ( P a r ís : G a t l i m a r d , 1 9 6 3 ) ,

13 . " P r é f a c e á l a r r a n s g r e s s i o n " e n : C r i t i q u e , S e p t i e m b r e 1 9 6 3 , n o . 1 9 5 / 1 9 6 , p p . 7 5 1 - 7 6 9 .

2 2 . "Débaí s u r i e r o m á n " [ D e b a t e s o b r e l a n o v e l a ] .

2 3 . " D é b a t s u r l a p o é s i e " ( D e b a t e s o b r e l a p o e s í a ) . D o s n u e v o s d e b a t e s e n

S e p t i e m b r e 1 9 6 3 , e n : T e ! Q u e ! , ¡ 9 6 4 , n o . 1 7 , p p . 1 2 - 5 4 y p p . 6 9 - 8 2 .

1 4 . " L e I a n g u a g c á i ' i n f i n i " [ E l l e n g u a j e h a s t a e l i n f i n i t o j e n : T e i Quel, F a l l ¡ 9 6 3 , r i o . 1 5 ,

pp. 4 4 - 5 3 .

1 5 . " G u c t t c r l e j o u r qu i v i e n t " ( " E s p i a r e i d í a q u e v i e n e " ) , a r t í c u l o d e L a p o r t e , R , : L a

V e i l l e , e n : La Nouvelle Revue F r a n c ü i s e , O c t u b r e 1 9 6 3 , n o . 1 3 0 , p p . 7 0 9 - 7 1 6 .

16 . "L 'cau e t la fo l ie" en : Medic ine e t Hygime, 2 3 O c t u b r e 1 9 6 3 , n o . 6 1 3, p p . 9 0 1 - 9 0 6 .

1 7 . " D i s t a n t e , A s p e c t , O r i g i n e " e n : C r it iq u e , N o v i e m b r e 1 9 6 3 , n o . 1 9 0 : r e i m p re s i ón e n :

T h e o t i c d ' E n se m b l e ( P ar ís 1 9 6 8 ) , p p . 1 1 - 2 4 -

1 8 . " U n " n o u v e a u r o m á n " d e t e r r e u r " ( " L a n u e v a n o v e l a d e t e r r o r " ) e n : F r a n c e -

Ofeseruíiteur , 12 D ic ie mb re 1 96 3 , no . 710 , pp. 14-

- 1 9 6 4 -

2 0 . " U n " f a n t a s t i q u e " d e b i b l i o t h é q u e ™ { " U n ' f a n t á s t i c o ' d e b i b l i o t e c a " } , 7 5 e n : F í a u f c e r c ,

G . , D i e V e r s u c b u n g d e s h e i l ig e n A n t o n i u s . ( F r an k f u r t a / * ' m a n u s c r i t o : b i s e l. 1 9 6 4 ) ; t a m b i é n

e n : Cahiets Renaud Barrauk, 1 9 6 7 , n o . 5 7 , p p - 7 - 3 0 .

2 1 . " L e p r o s e d ' A c t e o n " ( " L a p r o s a d e A c t e o n " ) 2 9 0 e n : La Nouvelle Revue F r a n c a i s e ,

M a r z o 1 9 6 4 , n o . 1 3 5 , p p . 4 4 4 - 4 5 9 .

2 4 . " L e l a n g u a g e d e l ' e s p a c e " ( " E l l e n g u a je d e l e s p a c i o ' j e n : C r i ti q ue . 1 9 6 4 , n o . 2 0 3 , p p .

3 7 8 - 3 8 2 , r e i m p r e s o p a r c i a l m e n t e e n O u e l l e t , R . : L e s c r i ti q u e s d e n o t r e t e m p s e t le n o u v e a u

t o m a n ( " L o s c rí t i c o s d e n u e s t r o t i e m p o y l a n u e v a n o v e l a " ) ( P a rí s , 1 9 7 2 ) .

2 5 . " L a f o li e , l ' a b s e n c e d ' o e u v r e " e n : M e s a r e d on d a , 1 9 6 4 , n o . 1 9 6 , pp . 1 1 2 1 , t a m b i é n

- 99 -

Page 96: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V i ^ H E L 1 O ¿ C A u L T - G L O S A R . O E = S T t M O L O G I C O -

en apéndi ce en la segunda edición de la Histoire Je la folie, 1972, pp. 575-582.

4 6 . "Nictz sche , Freud, Marx" , lectura y discusión en el VII rh "Colloq ue de Royaumont"

(julio 1964), en: Niettscfie, Cafiiers de Royüitmont, Pfiilosopriie no. 6 (París: Minuit, 1967), pp.

183-200.

2 6 . "Pourquoi r e e d i t e - 1 - l'oeuvre de Raymond Rousssel?" ((Por qué se reedita la obra de

Raymond Rousscl') en; Le Monde, 22 Agosto 1964, p. 9.

27. "Les mots qui snignenr "(Palabras que sangran] en: ¡'Express, Agos to 1964, no. 688,

pp . 21-22.

2 8 . "Le Mallarmé de ]. R Richard" ("El Mallarmé de j. R Ri chard") , en : Ármales, 5,

Sepriembrel964, no. 19, pp. 966-1004.

29. "Nerval est-il le plus gry poete du XlXe siécle'" = "L Obligation d'écrire" ("La obliga

ción de escribir") entrev ista de Boniicfoy, C , en; Arts, 11 Noviembre de 1964, no .980, p. 7.

" Man u s cr i t o "Langage et littérarure" ("Lenguaje y lite ratura"), versión mecanografiada

en Diciembre en Facultes Universitaires Saint Louis en Í3russels, Belgium. { D 1}

- Í 9 6 5 -

3 0 . "Philosophie et psychologic"("Filosofía y Psicología"), entrevista de Badiou, A., en:

Do si ers pédagogiques de la radio-telé visión scolaire, 15 Febrero 19 65, pp. 65-67.

3 1 . "Philosophie et vérit é" ("Filosofía y verdad"), discusión con Badiou , A. y otros en;

Dossiers pédagogiques de la radio-televisión scolaire, 27 Marzo 1965, pp. 1-11.

32. "Les suivanr.es" ("Las meninas") cap.í oí Les Mots et les Choses, en: Le Mercare de

France, julio-Agosto 1965, no. 1221-1222, pp. 368-384.

- 1 9 6 6 -

> Les Mots et les Cíioses. Une ÍITT/ ieoiogie des sciences humaines. París 1966 (Las palabras y

las cosas. Una Arqueología de las ciencias humanas).

3 3 . "La f>rase du monde" (La prosa de! mundo) cap. I! de Les Mots et les Choses en;

Diogéne, no. 53. Enero-Marzo 1966, pp. 20-41-

3 4 . "Michel Foucault, "Les Mors et les Choses" entrevista de Bellour, R., en: Les letrres

fruncaises, 31 Marzo 1966, no. 1125, pp. 3-4.

3 5 . "A la recherche de présent perdu" (A la búsqueda del presente perdido) en:

¡J h'xpress, 25 Abril- 1 Mayo 1966, no. 775, pp. 114- 115.

292. "A Roger Caillois" carra de 25 Mayo 1966, en; Hommt^e á Roger Cailiois (París:

Centre üeorges Pompidou, coll. "Cahiers pour un ccrops", 1981), p. 228.

3 6 . "Larriére fable" ("La fábula anteri or" ), en: L'Arc, no 29 , Mayo 1966, pp. 5-12.

37. "Entret ien avec madeleine Chapsal" entrevista de Chapsal, manuscrito, en: La

quinzaine liíteraire, 15 Mayo 1966, no . 5, pp. 14- 15.

3 8 . "La pensée du dehors" ("El pensamiento del afueni") en: Critique, junio 1966. no.

2 2 9 . P P . 523-546.

* "Lettre a Rene Magritte" caita del 4 junio tic 1966, L-n; Míi^ntíe, íí. : Ecrirs campíets.

- 100 -

Page 97: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

S l i U O C - Í A F Í A C C M p . E I A D E N» C H E l E O u C A - J I T

í ' . irís 1974, p. 521.

3 9 . " L h o m m e e s r - il m o r r * " ( " ¿ H a m u e r t o e l h o m b r e ? " ) , e n t r e v i s t a d e B o n n e t o y , C , e n :

Arn et Loisrrs , 15 Junio 1966, n o . 38 . pp . 8 - 9 -

4 0 . "U ne hi s t o i re re s t ée m uc Et c " ( "U na hi s t o r i a pe rm ane c e e n s i l e nc i o " ) , a r t í c ul o deGissirer , E . , Le s ice le des lumieres , en : La tiumzjine litieraire, j u l i o 1966 , no 8 , pp . 3 - 4 .

41 "M i c hc l F o uc a l t e t Gi l íe s D c l c u i e v e ul e nt re n dt e a Ni e t z s c h e s on vra i v i s ag e "

( V l ic he l F o uc aui t y Gi l í e s D c l c uz c qui e re n re s t i tu i r a Ni c t i s c hc s u v e rd ade ro ro s t ro ) , e nt re

v i s t a d e j a n n o u d , C . , e n : Le Fígaro l il terdire . 15 Se ptie mb re 19 6 6 , no 10 65 , pp. 7 .

4 2 " Q u ' c s t - c e u n p h i l o s o p h e ? " ( " ¿ Q u é es un f i l ó s o f o " ) , e n t re v i s t a de F oy , * * m a n us e r i t o -

Ci . , e n : Q m n a í s s a n c t des hammes, Fall 1966, no . 22 , pp. 9 .

4 3 . "Y ré B re t ó n : c ' e t a i t un nag e ur e nt re de ux m o t s " . ( "V ré B re t ó n ; e ra un nadado r e nt re

di i s pal ab ras " ) , e nt re v i s t a de B o nnc f o y , C . , e n : A ra et Lo is irs, O c t u b re 196 6 , pp . 8 - 9

* " U n e a r c h c o l o g i e d e s i d e e s " ( " U n a a r q u e o lo g í a d e l as i d e a s " ) , e n t t e v i st a d e M i n o n , j -

** m an use r i to . , e n : Sv ii ti té ie s , O c t ub re 196 6 , no , 24 5 , pp . 45 - 4 9 ,4 4 . "M e s s ag e o u b rui t ? " ( ¿ M e ns aj e o rui do ? ) e n : Co nc o t irs m e 'dic ai e, 22 O c t ub re 19 66 , pp .

6 2 8 5 - 6 2 8 6 ( C o l l o q u i u m s o b r e l a n a t u r a l e z a d e l p e n s a m i e n t o m é d i c o ) .

4 9 . " L a G r a m m a i r e g e n é r a l e d e P o r t R o y a l ( " L a G r a m á t i c a g e n e r a l d e P o r t R o y a ! " ) ,

( e s c ri t a e n D i c ie m b r e 1 9 6 6 ) , e n : Langages, S e p t i e m b r e 1 9 6 7 , n o . 7, p p . 7 - 1 5 .

= 6 0 " I n t r t x i u c t i o n " . E x i s t e u n a v e r s ió n m á s e x t e n s a e n : A r n a u d , A . . L a n c e b t , C ,

Gram m ai re g e néra l e e t ra i s o nnée . Par í s 1969 , pp . M l - X X V I ! .

-Í967-

3 6 0 " D e s e s p a e c s a u t r e s " ( L o s o t r o s e s p a c i o s } , í c e t u t a re a l i za d a p a t a c ! C e t c l c d " c t u d e sa r c h i t c c r u r a l c , ( " C í r c u l o d e c s t r u d i o s a r q u i t e c t ó n i c o s " ) 9 1 4 M a n o 1 9 6 7 , e n : Architecam,

M i x i e m e n l , C o n t i n u é t é . 5 ( 1 9 8 4 ) .

4 5 . " I n t r o d u c t i o n g e n é r a l e " e n c o l a b o r a c i ó n c o n D e l e u z e , G . , e n ; Nietzsche, F: O e uv re s

Pfiilosnfifiíques V (París. Gallimard, 1967) , pp. 1-1V.

* "St r uc t u ra l i s m e e t anal y s e l i t t é ra i re " ( "Es t ruc t ura l i s m o y anál is i s l i t e rar i o " ) , l e c t u ra

real izada e n Tunis 4 Feb re ro 1 96 7, en; M C F in/ormatious FíEnch Embassy Tunis , Abri l /Mayo

1 9 8 7 . { D } 1 5 } * E n t r e v i s t a d e P e r r o t , G . , e n ; La Preise de Tunis, 2 Ab ri l 19 67 .

4 7 . " L a p h i b s o p h i e s t r u c t u r a l is te p e r m e t d e d i a g n o s t i q u e r c e q u ' e s t " a u j o t i r d " h u i " ( L a

f il o so f ía c s t ruc r ur a l i st a pe rm i t e d i ag no s t i c ar l o que e s e l pre s e nt e ) , e nt re v i s t a d e F c l l o i i s ,

G . , e n : La Presse de Tunis, 12 A b r i l 1967 . pp . 3 .4 8 . "Sur l e s f ac o ns d ' éc r i t e l ' h i s t o i re " , ( So b re l o s m o do s de e s c r i b i r l a h i s t o r i a ) , s e g unda

en trev is ta de Bel lour, R. , en : Les let lres / rancaiscs , no . 118 7, 15 jul io 1 96 7, pp. 6- 9 ; tam b ién

e n ; Le Iwre des autres.5 0 . "C he e o s e Le í Pro f e s s o r F o u c au i t : " e nt re v i s t a de Ca rus o , P , pr i m e ra f e c ha de pub l i

c a c i ó n 2 8 S e p t i e m b r e 1 9 6 7 e n : La Fiera Lelteraria, X L ü , n o . 3 9 , p p . 1 1 - 1 5 ;

= 6 1 " C o n v e r s a z i o n e c o n M i c he l F o uc aui t " . Ex i s t e una v e rs i ó n m ás e x t e ns a e n ; Curv . w,

P. Conversai j imi co n Levi Struuss, Fouciiult. L n c n n ( M i l a n o : M u r s i a , 1 9 6 9 ) , p p . 9 1 - 1 3 1 ,

5 1 . Les mots e t les images ( "Las palabras y las imágenes" ) , en : Le nímvel obtfrvaleur t 25O c t u b r e 1 9 6 7 , n o . 1 5 4 , p p- 4 9 - 5 0 .

- 101 -

Page 98: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

- 1 9 6 8 -

> 5 3 . " C e a n ' e st p a s u n e p i p e " e n : C a h i e r s d u c h e m i n , E n e r o 1 9 6 8 , n o . 2 , p p . 7 9 - 1 0 5 .

("Esto n o e s u n a p i p a " ) , v e r s i ó n m á s e x t e n s a p u b l i c a d a e n f or m at o l i b r o ( P a r í s , F a r a

M o r g a n a , 1 9 7 3 )5 4 . E n t r e v i s t a J e L i n d u n g Y . e n : B o iin ie r s U i t e r a r a M o c a s í n , S t o c k h o l m , 3 M a n o 1 9 6 8 .

5 5 . " F o u c a u l t r e p o n d a S a r t r e " ( " F o u c a u l t l e r e s p o n d e a S a r r r e " ) e n t r e v i s t a d e E l

K a b a s c h , j . P , e n : La quíntame ¡ it í e ra í re , 1 M a r z o 1 9 6 8 , n o . 4 6 , p p . 2 0 - 2 2 .

5 6 . " U n e m i s e a u p o i i n d e M i c h e l F o u c a u l t " . ( " U n a a c t u a l i z a c i ó n d e M i c h e l F o u c a u l t " ) ,

r e s p u e s t a a l a e n t r e v i s t a d e E l k a b a c b , J - P , e n : L a Q t i i t i í a i t i e ¡ i t t é r a i r e , 1 5 - 3 1 M a r z o 1 9 6 8 . n o .

4 7 , p p . 2 1 .

5 7 . " L e t t r c d e M i c h e l F o u c a u l t á j a e q u e s P r o u s t " = " C o r r c s p o n d a n c e á p r o p o s d e s e i u r e -

t i e n s s u r F o u c a u l t " c a r t a d e l 1 1 M a r z o 1 9 6 8 , e n : La P e n s é e , 1 9 6 8 , n o . 1 3 9 , p p . 1 1 4 - 1 1 7 .

7C . " L i n g u i s t i q u c e t s c i e n c e s s o c i a l e s " ( "L i n g ü í s t i c a y c i e n c i a s s o c i a l e s " ) , l e c t u r a r e a l iz a

d a e n M a r z o 1 9 6 8 e n o c a s i ó n d e l S e m i n a r i o d e T u n e ; e n : R e ú ne t un is ie n n e de sciences sociales.D i c i e m b r e 1 9 6 9 , n o . 1 9 , p p . 2 4 S - 2 5 5 .

5 8 . " R é p o n s e a u n e q u e s t i o n " ( " R e s p u e s t a a u n a p r e g u n t a " ) e n : E s p r i t , M a y o 1 9 6 8 , n o .

5 , p p . 8 5 1 - 8 7 4 .

5 9 . " R é p o n s e a u C e r c l e d 'E p i s t é m o l o g i e " ( R e s p u e s t a al C í r c u l o d e E p i s t e m o l o g í a ) e n :

Cafiiers f¡our t'anatyse, S u m m e r 1 9 6 8 , n o . 9 , p p . 9 - 4 0 .

1 4 5 - " L e t í r e á M a u r i c e C l a v e l " e n : C l a v e l , * ' m a n u s c r i t o . , C e q u e j e c r o i s ( P a r í s : G r a s s e t .

1 9 7 5 ) , p p . 1 3 8 - 1 3 9 .

- 1 9 6 9 -

6 2 . " M é d e c i n s , j u g e s c t s o r c ie r s au X V l í e s i é c l e " ( " M é d i c o s , j u e c e s y h e c h i c e r o s e n e l

s i gl o X V I I " ) e n : M é de c i nc d e F r a n c e , p r i m e r t ri m e s t r e 1 9 6 9 , n o . 2 0 0 , p p . 1 2 1 - 1 2 8 .

6 3 . " M á x i m e D e f e r t " e n : L e s L e r r r e s fran$aises, 8 - 1 4 E n e r o i 9 6 9 , n o . 1 2 6 5 , p p . 2 8 ( e n l a

m u e s t r a d e D e f e r t e n l a D a n i e l T e m p l o n G a l c r y )

6 7 . " J e a n H y p p o l i t e " d i s c u r so p r o n u n c i a d o e l 1 6 E n e r o d e 1 9 6 9 , e n : Revue de

Me'tóplivsique et de morale , 1 96 9 , no . 2 , pp. 13 1- 13 6 .

6 9 . " Q u ' e s t c e q u ' u n a u t e u r . ' " ( ¿ Q u e e s u n a u t o r ? ) 2 5 8 l e c t u r a y d i s c u s i ó n r e a l i z a d a e l 2 2

Fe b re ro 19 69 e n : Bul íet in de la société frangaise de phílosopnie . 1969 , no . 63 , pp. 73 -104-

6 4 . " A r i a n e s ' e s t p e n d u e " e n t r e v i s r a d e O e l e u z e , G . : L o g i q u e d u s e n s , e n ; L e N o u i » e l

O b s é r v a t e l o , 3 1 M a r z o 1 9 6 9 , n o . 2 2 9 , p p . 3 6 - 3 7 .6 5 . " P r e c i s i ó n " = " E n B r e f " e n : L e ¡ V o t n e í O b s e r v at e i tr . 3 1 M a r z o 1 9 6 9 . n o . 2 2 9 . p . 3 9 .

> L A r c h é o l o g i c d u s a v o i r (P a r í s : G a l l i n i a r d . M a r z o 1 9 6 9 ) . L a A r q u e o lo g ía del saber.

6 6 . " M i c h e l F o u c a u l t e x p l i q u e s o n d e t n i e t l i v r e " ( " M i c h e l F o u c a u l t e x p l i c a s u ú l t i m o

l i b r o " ) , en tre vis ta de Brochier , J. J ., en : M ii£ i i; ii ie L i ttermre, Ab ri l /Mayo 19 69 , no . 28 , pp. 23 -2 5 .

6 8 . " L a n a i s s a n c e d ' u n m o n d e " ( " E l n a c i m i e n t o d e u n m u n d o " ) e n t r e v i s t a d e P a l m i e r , j-j-,

e m L e M o n d e , 3 M a y o 1 9 6 9 , p . V i l ! .

7 6 . D i s c u s i ó n c o n P a g o g n e t s o b r e C t i v i e r e n : R e v u e d'hisuure J e s s c i e n c e s , n o . 2 3 , E n e r o

1 9 7 0 . p p . 6 1 - 6 2 , r e p o r t e d e l s e m i n a r i o d e C u v i e r . 3 0 / 3 1 M u y o 1 9 6 9 .

~ 102 ~

Page 99: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

B 3 L O ¡1 A 1 ¡ ^ C O í*" í°, F 1 A C E M . C H U T O ^ C A . J L I

11. " L a s i t u a t i on J e C u vi er J a n s I h i s t o i r e d e l a b i o l ogi e" ( " L a s i t u a c i ón d e C u vi er en l a

h i s t ori a d e la b i o l ogí a " ) , l e í d o e n e l sem i n a r i o sob r e C u vi er , 3 0 /3 1 M a yo 1 9 6 9 , e n : R e*w e d 'h is -

m i r e des saences, n o . 2 3 , E n e r o 1 9 7 0 , p p . 6 3 - 9 2 .s C a r t a a K l ossow sk i of 3 j u l i o 1 9 6 9 en : F i e r r e Kt assou's lti ( P a t í s : C e n t r e P om p i d ou , 1 9 8 5 )

PP- 8 5 c t s e q . { D 1 4 0 }

7 1 . " T i t r e s e t T r a v a u x " ( T í t u l o s y t r a b a j o s ) , p r e s e n t a c i ó n d e l a u t o r e n e l C o l l é g e d e

F r a n c e .

- 1 9 7 0 -

7 2 . " P r ó l o g o " a la e d i c i ó n i n g le s a de L a s p a l a b r a s y l as c o s a s ( L o n d o n : T a v i s r o c k . 1 9 7 0 ) ,

pp. I X - X i V ( = " V o r w o t t " in r d e u t s c h e n A u s g a b c ( P r ó l o g o a l a e d i c i ó n a l e m a n a e n : * * m a n u s -

t r it o . Foucaui t , D ie CVdmmg t ier Drnge. (El or de n de las cos as) 19 71 , pp. 1 -1 6 .

7 3 . " P r o f a c e " = " S e p r p ro p o s s u r le s e p t i é m e a n g e " ("Siete p r op u est a s sob r e e l sé p t i m o: i n ^ e l " ) , en : B r i sse t, j .P , Líi gr a m m a i r e l ogí q u e su ivi e d e l a sc i e n ce d e Di eu ( P a r í s : Tc h o u ,

1 9 7 0 ) , p p . V i - X Í X .

7 8 . " L e p i c g c d e V i n c e n n e s " ( " L a t r a m p a d e V i n c e n n e s " ) e n t t e v i s t a d e L o r i o t , R , e n ;

J e ,\ :o n ve ¡ O b s e r t' u te u r , 9 F e b r e r o 1 9 7 0 , n o . 2 7 4 , p p . 3 3 - 3 5 ,

7 4 - 11 P r e s e n t a t i o n " e n : liattálle. G . , O e u n e s C o m p l e t e s ! ( P a r í s : G a l l i m a r d , M a y o 1 9 7 0 ) .

pp. 5 - 6 . * en t r ev i s t a d e H a f s i a, j . en : L a P r esse d e Tun is , 1 2 A go st o 1 9 7 1 .

7 9 . "11 y a u r a u n sca n d a l e , m a is . . . " ( "S e p r od u ci r á u n escá n d a l o , p e r o . . . " ) e n : L e N ou u eí

< yhwrvateur, 7 S e p t i e m b r e 1 9 7 0 , n o . 3 0 4 , p . 4 0 ,

8 Í "L a fol ie et la so cié té" ( "Kyóki to sh ak ai" ) , ( "La lo cura y la socie dad " ) l e ída e n el ins

u m i ó F r a n c o - j a p o n é s e n K y o t o , 2 9 S e p t i e m b r e 1 9 7 0 , e n : M i s i ó n , D i c i e m b r e 1 9 7 0 , p p . 1 6 - 2 2 .1 0 3 . " R e v e n i r á l ' h is t o i re " ( " R e g r e s a r a t a h i s t o r ia " ) l e íd a e l 9 O c t u b r e 1 9 7 0 e n

1 n i v e r si ty o f K e i o , j a p ó n , e n : P aid e iu . 1 F e b r e r o 1 9 7 2 , n o . 1 1 , p p . 4 5 - 6 0 .

8 0 . " T h e a t r u m p h i l o s o p h i c u m " e n t r e v i s t a d e D e l c u : e , G . , L o g iq u e du S e n s y D i f f é r e n c e

t i R e p e t i t i o n , e n ; G ritiíjH e , N o v i e m b r e 1 9 7 0 , n o . 2 8 2 , p p . 8 8 5 - 9 0 8 .

8 1 . " C r o í t r e e t m u l t ip l i e r " ( " C r e c e d y m u l t i p l i c a o s " ) , e n t r e v i s t a d e J a c o b , F , L a l o g iq u e

J m v i v a n t , ( " L a l ó g ic a d e lo v i v o " ) e n : L e M o n d e , 1 5 / 1 6 N o v i e m b r e 1 9 7 0 , p . 1 3 .

8 5 . " E n t r c t i c n a v e c M i c h e l F o u c a u i t " ( " E n t r e v i s t a c o n M i c h e l F o u c a u i t " ) , N o v i e m b r e

N 7 0 M c r q u i ot , J .G . y R o u a n et , S .P , en ; M er q ui or , J .G . y Rouunet , S.E, O liometi e o discurso

( A r q c o t o g i a d e M i c h e l F o u c a u i t ) ( R i o d e J a n e i r o ; T e m p o B ra s il e ir o , 1 9 7 1 ) , p . 1 7 - 4 2 .

* C a r t a a K l ossow sk i ( w i n t e t 1 9 7 0 ) en : F i e r r e Kfassowski ( P a rí s : C e n t r e P o m p i d o u , 1 9 8 5 )n > ^ 5 e t s e q . { D 1 4 0 }

l . ' o r d r e d u d i scou r s [E l or d e n d el d i scu r so| ( P a r í s , G a l l i m a r d , 1 9 7 1 ) L e c t u r a i n a u gu r a l en

i i C o l l é g e d e F t a n c c , 2 d e D i c i e m b r e d e 1 9 7 0 .

- 1 9 7 1 -

1 0 1 . " H i s t o i r e d e s s y s t c m c s d e p e n s é c " . L a v o l o n r é d u s a v o i r , " R e s u m e d e s c o u r s 1 9 7 0 -

P ' 7 1 " en : A t m u a i r ed w C oll ége d e Fr a n ce , 7 1 , 1 9 7 1 . p p - 2 4 5 - 2 4 9 . ( " H i s t or i a d e l os s i s t em a s d e

~ 103 -

Page 100: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

M ' C H E l f O U C A ' J L I G L O S A I I i O l ^ í i l t í O . O G C O -

p e n s a m i e n t o . L a v o l u n t a d d e l s a b e t . R e s u m e n d e lo s c u r s o s 1 9 7 0 - 1 9 ? i " . )

8 4 - " N i e t z s c h c , la g e n e a l o g i c , l 'h i s t o ir e " ( " N i e t z s c h c . la G e n e a l o g í a , la h i s t o r i a " ) , e n :

B a c h e l a r d , S . e t a l . , H o m m a g c a j e a n H y p p o l i t e ( P ar í s. P U F . 1 9 7 1 ) . p p . 1 4 5 - 1 7 2 .

* " S t r u c t u r a l i s m e e t a n a l y s c l i t t e r a i r e . F o u c a u l t e n T u n i s i e " ( " E s t r u c t u r a l i s m o y a n á l i s i sl i t e r a r i o . F o u c a u l t e n T ú n e z " ) e n C a f i i e r s d e T u n i s i e ( L e s ) , 3 9 . 1 9 8 9 , p p . 2 1 - 4 1 . L e í d o e n

T u n c s i a 4 F e b r e r o 1 9 7 1 [ ? ? ] .

8 6 . ( M a n i f e s t ó d e l G . I . R , G r u p o d e I n f o r m a c i ó n s o b r e la s P r i s i o n e s )

M a n i f ie s t o f ir m a d o p o r D o m c n a c h , j - * * m a n u s c r i t o , F o u c a u lt , " m a n u s c r i t o , V i d a l - N a q u e r ,

E , 8 F e b r e r o 1 9 7 1 e n la c a p i ll a d e S a i n t - B e r n a r J d e M o n r p a m a s s e .

8 7 . " C r e a c i ó n d e u n g r u p o d e i n f o r m a c i ó n s o b r e l a s p r i s i o n e s " e n : Esprit, 1 9 7 1 , n o . 4 0 1 .

pp. 5 3 1 - 5 3 2 ; t a m b i é n e n F A c c u s e , 1 5 M a r z o 1 9 7 2 . n o 3 , p . 2 6 .

8 8 . "Enquére sur les prisons : br isons les ba t reaux du si lence" ( Invest igación sobre las prisio

n e s : r o m p a m o s l os b a r r o t e s d e l s i l e n c i o ) , e n t r e v i s t a d e A n g e l í, C , e n : f W r k jt íe - H e b d o , 1 8 M a r i o

1 9 7 1 , N o . 2 4 , p p . 4 - 6 .

" M a n u s c r i t o * " F o l i e e t C i v i li s a ti o n " ( L o c u r a y a v i l z a c i ó n ) , e x t r a c t o s l e íd o s e l 2 4 A b r i l

e n e l C l u b T a h a r H a d d a d , T u n c s i a , e n L a P r e s s e 1 0 A b r il 1 9 8 7 , p. I V { D 3 1 5 } * = " F o l i e e t

c i v i l is a t i o n . F o u c a u l t e n T u n i s i e " ( " L o c u r a y c i v i l iz a c i ó n . F o u c a u l t e n T ú n e l " ) , e n C a f ii e r s d e

T un is ie ( L e s ) , 3 9 , 1 9 8 9 , p p . 4 3 - 5 9 . L e í d o e n T u n e s i a 2 4 A b r i l 1 9 7 1 .

8 9 . " A c o n v e t s a t i o n w i t h M i c h e l F o u c a u l t " , u n a c o n v e r s a c i ó n m a n t e n i d a c o n S i m ó n ,

john K. , en : Part isan Revieiv, 3 8 , A b r i l / J u n i o 1 9 7 1 , n o . 2 , p p . 1 9 7 - 2 0 ! .

9 0 . " L a p r is o n p a r t o u t " ( "L a p r i s i ó n e n t o d a s p a i t e s " ) , e n : C o m b a t , 5 M a y o 1 9 7 1 , n o .

8 3 3 5 , pp. 1 .

* " L a p e i n t u r e d e M a n e t . F o u c a u l t e n T u n i s i e " ( " L a p i n t u r a d e M a n e t . F o u c a u l t e n

T ú n e z " ) e n ; C a h i e t s d e T u n i s i e ( L e s ) , 3 9 , 1 9 8 9 , p p . 6 1 - 8 9 . T r a n s c r i p c i ó n d e u n a l e c t u r a

e x p u e s t a e n T u n e s i a 2 0 M a y o 1 9 7 1 .

9 1 . " P r é f a c e " P r e f a c i o a " E n q u é t e d a n s v in g t p r i so n s " . (E n c u e s t a e n v e i n t e p r i s i o n e s ) ,

( P a r í s : C h a n r p li b r e , c o l l . " I n t o l e r a b l e " , 2 8 M a y o 1 9 7 1 ) , n o . 1 , p p . 3 - 5 .

9 2 . " L ' A r r i c l e 1 5 " ( " E l A r r í c u l o 1 5 " ) , e n : ü z c a u s e du p e u p l e - j a c e n s e ( " L a c a u s a d e l p u e

b l o - V o a c u s o " ) , e s p e c i a !; F i i cs . L af f ai r e j a u b e r t , ( P o li c ía s , E l a s u n t o j a u b e r t ) , 3 J u n i o 1 9 7 1 ,

P P - 4 - 5

9 3 . " R a p p o r t s d e l a c o r r í m i s s k m d ' i n f o r m a t i o n s u r l ' a f f a i r e J a u b e r t " ( " I n f o r m e d e l a c o m i

s i ó n d e i n f o r m a c i ó n s o b r e e l a s u n t o J a u b e r t " ) e n : S u p l e m e n t o a L a cause du pe upie- J 'acense ,

( " L a c a u s a d e l p u e b l o . Y o a c u s o " ) 2 8 j u n i o 1 9 7 1 , p p 1 - 3 .

9 4 . " j e p e r f o i s 1 ' i n t o l e r a b l e " . ( " P e r c i b o l o i n r o l e r a b l e " ) , e n t r e v i s t a d e G . A r m l e d e r , e n :

jou m aí de Généve, cahie rs 135 , nr . 170 , 24 /25 jul io 197 1 , p . 13 .9 5 . " M a n u s c r i t o " U n p r o b l é m e i n t ér e s s e d e p u is l o n g t e m p s . c ' c s t c e l u i d u s y se e m e

p é n a ! " ( " U n p r o b l e m a c o b r a i n t e r é s d e s p u é s d e m u c h o t i e m p o , y e s e l r e f e r i d o a! s i s te m a

p e n a l " ) , en tre vist a de Ha fsia , J . , en : La presse fíe Tunisie , 12 Ag os to 19 71 , p , 3 .

9 6 . " L e t t r e d e M i c h e l F o u c a u l t " e n : L a P e ns ée . S e p t i e m b r e / O c t u b r e 1 9 7 ! , n o . 1 5 9 , p p

1 4 1 - 1 4 4 .

9 7 . " M o n s t r o s i t i e s C r i t i c i s m " e n : D i ' a c r i u c s , F a l l 1 9 7 1 . I , p p . 5 7 - 6 0 . ( A b e r r a c i o n e s d e l

C r i t i c i s m o ) .

~ 1 0 4 -

Page 101: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

B I B L I O G R A F Í A C O M P L E T A D E V I t H t L ' O U C í « l '

I 3 2 - " H u m a n n a t u r e ; j u s t i c e ver su s P ow er " ( L a n a t u r a l e z a h u m a n a ; j u s t i c i a f r en t e a !

I » n !e r ) , tr a n s c r i p c i ó n de la d i sc u s ió n m a n t e n i d a c o n C h o m s k y ( H i l v e r s u m ; N O S - t e l e v i s i ó n ,

M n v i e m b r e 1 9 7 1 ) .

9 8 . " P a r d e l á le b i en e t ¡e m a l " ( M á s a ll á d e l b i en y d e l m a l ) , d i scu si ón co n es t u d i a n t e s ,ra; A c t u e l , 1 9 7 1 , n o . 4 . N o v i e m b r e 4 2 - 4 7 .

1 0 0 . " M i c h e l F o u c a u i t r e s p o n d s " ( M i c h e l F o u c a u i t re s p o n d e ) e n : D í ü c t u i c s , V e r a n o

1 9 7 1 , 2 . p p . 5 9 - 6 0 .

9 9 . " L e d i scou r s d e Tou l " ( " E l d i scu r so d e Tou l " ) en : L e Nouvul O b s e r v a i e u r , 2 7

D i c i e m b r e 1 9 7 1 , n o . 3 7 2 , p . 1 5 .

-1972-

1 1 5 . " T h é o r i e s e t i n s t i t u t i o n s p é n a l e s " ("léorías e i n s t it u c i o n e s p e n a l e s " ) = C o m p e n d i o

,l< I cu rso 19 7 1 -1 9 7 2 e n : Ai inHíti re du Collége de F r o n c e , 7 2 , p p . 2 8 3 - 2 8 6 .1 0 8 . " S u r l a j u s t i ce p op u l a i r e D é b a t a vec l es M a o s" ("Sobre la just icia popular . D e b ate

i o n l os m a of s t a s" ) d i scu si ón d el 5 Feb r er o 1 9 7 2 . en : L e í t em p s m od em es , 2 7 , M a yo 1 9 7 2 , n o .

\ ! 0 b i s : " N o u v e a u f a s c i s m e , n o u v e l l e d e m o c r a t i e " , p p . 3 3 5 - 3 6 6 .

1 0 2 . " M o n c o r p s , c e p a p ie r , c e f e u " ( " M i c u e r p o , e s t e p a p e l , e s t e f u e g o " )

A p é n d i c e a la s e g u n d a e d i c i ó n d e H i s t o i t e d e la f o l ie , ( P a r í s : G a l li m a r d , 1 9 7 2 ) . p p . 5 8 3 -

6 0 5 .

1 0 4 . = R es p u e st a á De r r i d a en : P a td eia , n o . 1 1 , Fe b r er o 1 9 7 2 .

1 0 5 . " D i e g ro s s e E i n s p e r r u n g " , e n t r e v i s t a d e M a y o e n b e r g , K , e n : T ag e s A n ; e i g e r M a g a ; i n

1 2 . 2 5 M a r z o 1 9 7 2 ,

1 0 6 . " L es i n f e l l ec t u e l s e t l e p ou voi r " ( " L os i n t e l ec t u a l es y e l p od er " ) , con ver sa c i ón conI V l cu z e , G . 4 M a r z o 1 9 7 2 , en : ¡ 'A r e , 1 9 7 2 , n o . 4 9 , p p . 3 - 1 0 .

1 0 7 . " M e s a r e d o n d a ( s o b r e e l t r a b a j o s o c i a l ) " d i s c u s ió n c o n D o n z e l o t , D o m e n a c h ,

l ul ia rd y o t t o s , e n : E s pr ii , A b t i l / M a y o 1 9 7 2 , n o . 4 1 3 , p p . 6 7 8 - 7 0 3 .

1 3 7 . " M i c h e l F o u c a u i t Á t i c a , u n a e n t r e v i s t a d e S i m ó n , j . K , e n A b r il 1 9 7 2 , e n : le l o s ,

I 9 ? 4 , n o . 1 9 , p p . 1 5 4 - 1 6 1 .

* " C c r é m o n i e , t h é á t r e e t p o li ti q ue a u X V l l e s i é c l e " ( " C e r e m o n i a , t e a t r o y p o l í ti c a e n e l

-.icio X V ! ! " ) , l e í d o e l 7 A b r i l 1 9 7 2 . su m a r i o co n f e cc i on a d o p or Da vi d so n , S. , en : P m ceedi ngs

íi/ ifie fottrth a m i n a ! conference of tfie X V ¡1 ih CentHry Frertcíi Ui er atu re . Mirineapoiis, 1 97 2, p p.

2 .* -2 3 . { D 1 5 8 } ("Actas d e l a cu a r t a con f er en ci a a n u a ! sob r e l a L i t e r a t u r a Fr a n cesa d e l s i g l o

X V I ! " . )

1 2 9 . " P r em i er es d i scu ss i on s , p r em i er s b a l b u t i em en t s : l a v i l l e es t - e l l e u n e f or cé p r od u ct 1-

v i - ou d ' a n t i p r od u ct i on ? " ( " P r i m e r a s d i scu si on es , p r i m e r os b a l b u ceo s : J es la c i u d a d u n a f u er -

i p r o d u c t i v a o a n t i p r o d u c t i v a V ) , e n t r e v i s t a d e F o u t q u e t , F y G u a t t a r i , E , M a y o 1 9 7 2 , e n :

K i 'd i i' rch e í. Di c i e m b r e 1 9 7 .3 , n o . 1 3 : G é n é a l og i c d u ca p i t a l ( " G e n ea l ogí a d e l ca p i t a l " ) t .L

( " L os eq u i p os d e l p od er " ) . L es E q u i p em en t s d u p ou voi r , p p . 2 7 - 3 1 . 1 1 0 " L es gr yes f on ct i on s

. le la m é d e ci n e d a n s n ot r e s oc i é t é " , i n t er v en ci ón e n la con f e r e n ci a d e p r en sa d e l Dr. j .

i .i rj ienüer, 29 junio 1972, en: Psj-cii íülrie aujoutd'hui { " P s iq u i a t rí a h o y " ) . S e p t i e m b r e 1 9 7 2 ,

i i i i . ! 0 : L a f a u te d u d o c t e u r C a r p e n t i e r , pp 1 5 - 1 6 . 1 3 0 , e n t r e v i s t a d e D e l c u z e , G . y G u a t t a r i ,

- 105 -

Page 102: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

y i c n E i f o j c a ü l i - g i o í a s f • i ^ i <, i í v f ) i O r . - c o -

F-, S e p t i e m b r e 1 9 7 2 e n ; R e c fi e rc íi e s. D i c i e m b r e 1 9 7 1 . n n . 1 i r Ciénéalogie du capital , t . 1 : Les

É q u i p c m e n t s d u p o u v o i r . p p . 1 8 3 - 1 8 6 .

1 1 9 . " D e l ' a r c h é o l o g ie á l a d y n a s t i q u e " ( " A r c h e o l o g i e K a r a d y n a s ti q u e h e " ) , e n t r e v i s t a

d e H a s u m i . S , P a r í s , 2 7 S e p t i e m b r e 1 9 7 2 e n ; U v ni, M a r z o 1 9 7 3 . p p . 1 8 2 - 2 0 6 .1 1 1 . " B a c h e l a r d , l e p h i l o s o p h c e t s o n o m b r e " ( " B a c h e ! a r d h e l f i lósofo y su som b ra" ) =

" P i e g e r sa p r o p r e c u l t u r c " ( A c e c h a r a la p r o p ia c u l t u r a ) e n : L e Fígaro linéraire, 3 0 S e p t i e m b r e

1 9 7 2 . n o . 1 3 7 6 , p . 1 6 .

1 0 9 . " U n d e b a t t i t o F o u c a u l t - P r e t i " = 1 p r o b l e m i d e l l a c u l t u r a , e n t r e v i s t a d e

D z i e d u sz y ck i , " m a n u s c r i t o . , e n : II B im e s tr e , 1 9 7 2 , S e p t i e m b r e - D i c i e m b r e , p p . 1 - 4

11 2 . " M e e t i n g V e r i t é - j u s r i c e . 1 5 0 0 ü r e n o b l o i s a e c u s e n r " .

i 1 3 . " U n e g i c l é e d e s a n g o u u n i n c e n d i e " e n : L a ¿ a u s e du p e u pl e -J a c e n s e , 1 D i c i e m b r e

1 9 7 2 . n o . 3 3 . p p . 6 .

1 1 4 . " L e s d e u x m o r t s d e P o m p i d o u " e n ; L e .V out^e l O b s e r v a te t i r , 4 D i c i e m b r e 1 9 7 2 , n o .

4 2 1 , p p . 5 6 - 5 7 . = " D e u x c a l c u l s " e n : L e M o n d e , 6 D i c i e m b r e 1 9 7 2 , p 2 0 .* " M é d e c i n e e t l u tt e d e c ! a s s e " ¡ M e d i c i n a y l u c h a d e c l a s e s ! e n : L a Nef, 1 9 7 2 , n o . 4 9 , p p .

6 7 - 7 2 .

- 1 9 7 3 -

1 3 1 . " R e s u m e n d e l o s c u r s o s 1 9 7 2 - 1 9 7 3 " = " L a s o c i é t é p u n í ti v e " ( " L a s o c i e d a d p u n i t i

v a " ) e n : A u m i a i r e d u C o ii ég e d e F r a n c e , 7 3 , 1 9 7 3 , p p . 2 5 5 - 2 6 7 .

1 1 ? . " P o u r u n e c h r o n i q u e d e l a m é m o i r e o u v r i e r e " ( " P a r a u n a c r ó n i c a d e l a m e m o r i a

o b r e r a " ) e n : L i b é r ü t i o t t , 2 2 F e b r e r o 1 9 7 3 , p . 6 .

1 1 8 . "La forcé de fuir " ( "La fuerza de la huida" ) en : f?ebe ;y rolle. Derr iere le Mirotr , M ar zo1 9 7 3 . n o . 2 0 2 , p p . 1 - 8 .

1 2 0 . " E n g u i s e d e c o n c l u s i ó n " ( "A m o d o d e c o n c l u s i ó n " ) e n : L e r vo ui 'e f O b s e r v a í e u r , 1 3

M a r z o 1 9 7 3 , n o . 4 3 5 . p . 9 2 .

* " L e p o u v o i r e t la n o r m e " , ( " E l p o d e r y la n o r m a " ) , le í d o e n e l C o l l e g e d e F r a n c e , 2 8

M a r z o , 1 9 7 3 , e n : D e l e u z e , G - . F o u c a u l t . + + m a n u s c r i r o , M c l a n g e s ; p o u v o i r e t s u r t a c e .

( " M e z c l a s : p o d e r y s u p e r f i c i e " ) , P a rí s 1 9 7 5 . { D 6 7 }

1 1 6 . "Préface" (2 Abr i l 1973} en : Livrozct , S . ; De la pr ison a la révol tc ( "De la pr is ión a

la r e v o l u c i ó n " ) , P a r ís : M e r c u r e d e F r a n c e , 1 9 7 3 , pp 7 - 1 4 .

1 2 1 . " U n n o u v e a u j o u r n a l " ( " U n n u e v o d i a r i o " ) e n : Z on e d e s t e m pe r e s, ("Zona d e t e m

p e s t a d e s " ) M a y o / J u n i o 1 9 7 3 , n o . 2 , p . .3.

1 3 9 " L a v é r i t é c t l e s f o r m e s ju r i d i q u e s " ( "A v e r d a d e e a s f o r m a s j u r í d i c a s " ) ( " L a v e r d a d

y l as f o r m a s j u r í d i c a s " ) , c i n c o l e c t u r a s y u n a d i s c u s i ó n c o n A m a r a l , * * m a n u s e r i to . T. c t a l . en

l a U n i v e r s i d a d C a t ó l i c a P o n t i f i c i a d e R í o d e J a n e i r o , 2 1 - 2 5 M a y o 1 9 7 3 , e n : C u a d e r n o s t i e

P Ü C . j u m o 1 9 7 4 , n o . 1 6, pp . 5 - 1 3 3 .

1 2 2 . " A u t o u r d ' O e d i p e " ( " E m t o r n o E d i p o " ) ( " E n t o rn i i n E d i p o " ) . e n t r e v i s t a d e C r u z ,

R .O. a .o . en ; Jornal Jo Bras i l , 26 Mayo 1973 . c i ihicr B, pp. 4 .

1 2 3 . "L ' inre l lec tuel ser t a rassembler les idees niais son s ; ivoir cs t par t id par rappor t au

s a v o i r o u v r i e r " ( " E l i n t e l e c t u a l e s ú t i l p a r a c o m p i l a r i d e a s p e r o m s a b e r e s p a r c i a l r e s p e c t o a l

~ 1 0 6 -

Page 103: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

fc'E.IOÜ'ÍAF"* C Q ^ P L E I A 3 f h'. C H F i f O I , C A . ' J

>.ihe r o b r e m " ) , e n t r e v i s t a de J o s é , o b r e r o de R e n a u l t , de B i l l anc o ur t y B a r r o » , j-P-, en:

Ijfiérutioii, 26 M a y o 1973. no 16. pp. 2-3.

124- "F o ue au . l t . !e phi l o s o phe cst en t ra i n de par l e r . Pe ns e : " ( "F o uc aui t , o f i lósofo , es tá

tiilyo. P e n s e " ) ( " F o u e a u l t , el filósofo se di s po ne a hab l ar . P i e ns e " ) , f rag m e nt o s l e í do s en B e l oI l o t i ;o n t e . 29 M a y o 1973. en: fc'stado de M i nas , 30 M a y o 1973, pp. 5.

1 2 5 . " G e f á n g n i s s c und G c f a n g n i s r e v o l t e n " ("La c á r c e l y su r e v o l u c i ó n " ) , e n t r e v i s t a de

M ut i i wc , B. r en: Dofcumerac Lemdxají jüy t ib ert iat ionult Zus«mm enarfjc« , jun io 1973. no. 2. pp.

I Í 5 - 1 3 7 .

1 2 6 . "Le m o n d e est un gry as i l e " , e nt re v i s t a de R. L u t e . en : Retis ta Mánchete, 16 j u n i o

W J . pp. 1 4 6 - 1 4 7 .

* " P r é s e n t a r i o n " = "Un c r i m e f a i t po ur é t re rac o nt é" en: Moi, Pi e rre Ri v i e re , ay ai l t e g o t -

i;c ma m e t e , ma s o c ur et mon f r i t e . Un cas de parric ide au XIX e s i e c l e . Pre s e nt é par M i c h e l

f o u c a u i t ( P a tí s : G a l l i m a r d , 1 9 7 3 ) . pp. 9-14; also en: Le Nouvel Observaíeur. 1 O c t u b r e 1973,

no. 464. pp. 8 0 - 1 1 2 .* "Les m e u r t r e s que r u c a n t e " ("Los m u e r t o s que h a b l a n " ) en: Moi, Pi e rre Ri v i c re , pp.

2 6 5 - 2 7 5 .

1 2 8 . " C o n v o q u e s á la Pj." en. Le Nauvei Obsenaiew. 29 O c t u b r e 1973, no, 468, p. 53.

1 2 7. " E n t r e t i e n a v e c M i c h e l F o u c a u i t a p r o p o s de l ' e n f e r m e n i e n t

p e n i r e n r i a i r e ' V E n t r e v i s r a co n M i c h e l F o u c a u i t a propósi to del e n c i e r r o p e n i t e n c i a r i o " )

e nt re v i s t a de f í ry wi n , A. en R i n g e l h e i m , E, en: P ro Jusltliu, Revue poli t iqt te de d r oi t. O c t u b r e

1 9 7 3 , no. 3/4, pp. 5-14.

-1974-

1 4 3 . " R e s u m e n de los c u r s o s 1 9 7 3 - 1 9 7 4 " en : A n n u a i r e du Co l l ég e de F r a n c e . 74, 1974.

! 53. "Sur la s e c o nde rév o l ut i o n c hi no i s e " , | So b re la s e g unda re v o l uc i ó n c h i n a] , c nt re v i s -

l. de K aro l , K., en: Lib eral ion 157, 31 e n e r o . 1974, pag. 10.

1 3 4 . C o n t i n u a c i ó n en : L i b e r a t i o n 158. 1 feb. 1974-

1 35. "Les rayons noirs de B y s a n t i o n " en: Le Namvi O b s e r c a t e u r , 11 F e b r e r o 1974, no.

1 M . pp. 5 6 - 5 7 .

I 36. "Pr i s o ns et asiles dan s le m é c a n i s m e du p o u v o i r " ( " C a r c e r i e m a n i c o m i r i e l c o n g e ^ -

i i o del p o t e r c " ) , e n t r e v i s t a de D ' E r a m o , en : A t a n r i , 3 M a r r o 1974, no. 53, pp. 2 6 - 2 7 .

( Pr i s i o ne s y asilos en et m e c a n i s m o del p o d e r )

1 38. " S e x u a l i t é et poli t ique" ( "Sexual idad y polí t ica" ) en: Le Co m b ar . 27 A b r i l 1974, p. 16.

1 4 0 . " A n t i - R é t r o " e n t r e v i s t a de B o ni t z e r , R en T o u b i a n a , S . en: Cafiiers du C i n e m a ,

( nl i o / A g o s t o 1974, no. 2 5 1 - 2 5 2 . P r . 5-15.

1 4 2 . " M e s a r e d o n d a s o b r e el saber psiquiátrico" , discusión co n B u s t i e . B o i n p a r i ,

l V d e n c k s , D o m e n a c h , Gav, H a s s o u n c.a en O c t u b r e 1974, en: Actes. Caíiiers d'actmn juri-

,íii/ne no. 5-6. D i c i e m b r e 1974; also en D é h n q u e n c e s et o r d r e ( P a r í s : M a s p e r o . 1 9 7 8 ) . pp.

2 I 3 - 2 2 S .

1 7 0 . "La crisis de la m e d i c i n a o la crisis de la ant i m e di c i na" , l e í do en la U ni v e rs i dad e s t ; v

' .il de Río de J a n e ir o , O c t u b r e - N o v i e m b r e 1974, ctv Educación médica j salud, 1976, val. 10,

- 107 -

Page 104: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

d i. 2, P P . 1 5 2 - 1 6 9

1 9 6 . "El nacimiento de la medic ina s< . ic iaí\ le ído en la Univers idad cs taral de Río de Janeiro ,

O c r u b r e - N o v i e m b r e 1 9 7 4 , e n : R e v i s t a (Jentroümericawi de ciencias de la salud, no. 6, Ab ril 19 77 ,

pp. 8 9 - 1 0 3 : t a m b i é n e n : Educación médica >• salud, 1977 , vol . 11 , no . 1 , pp. 3 -25 .2 2 9 . " I n c o r p o r a c i ó n d e l h o s p i t a l e n l a t e c n o l o g í a m o d e r n a " , le í d o e n l a U n i v e r s i d a d e s t a

t a l d e R í o d e J a n e i r o , O c r u b r e - N o v i e m b r e 1 9 7 4 . e n : E d u c a c ió n m éd ic a >• salud. 1978 , vol . 12 ,

n o . 1 , p p . 2 0 - 3 5 .

H 1 • " F o l i e - u n e q u e s t i o n d e p o u v o i r " ( " L a l o c u r a , ti n a c u e s t i ó n d e p o d e r " ) , e n t r e v i s

t a d e R o d r i g u e s , S , e n : j r j u m d ! d e B r a s il . 1 2 N o v i e m b r e 1 9 7 4 -

- 1 9 7 5 -

> L e s a n o r m a u x ( L o s a n o r m a l e s ) . C o u r s a u C o l l e g c d e F r a n c e 1 9 9 4 - 1 9 9 5 , e d i c ió n e s t a

b l e c i d a b a j o l a d i r e c c i ó n d e F r a n ^ o i s E w a l d e t A l e s s y r o F o n t a n a , p o r V a l e r i o M a r z o e m yA n t o n c l l a S a l o m o n i , P a r í s : G a l l i m a r d . L e S e u i l , 1 9 9 9 ,

1 6 5 . " C u r s o d e l os a ñ o s 1 9 7 4 - 1 9 7 5 " = " L e s a n o r m a u x " e n : Annuaire d u Coltége de

F r a n c e , 7 5 , 1 9 7 5 , p p . 3 3 5 - 3 3 9 .

1 4 4 - "Pr éfa ce " en : jac ícson, B. , Leu rs pr isons (Par ís : P lon, 1 9 7 5 ) , pp. í -VI .

1 4 6 . "La casa del la fo l l ia" en : Busaglia F e . a . , C r i m i n i d i p a c e . R i c b e r c h e s u gl i in t e l l e t -

t u a l i c s u i r e c h n i c i c o m e a d e r t i a l l 'o p p r e s s i o n e ( T o r i l l o : E i n a u d i , 1 9 7 5 ) , p p . 1 5 1 - 1 6 9 ;

T r a d u c c i ó n f r a n c e s a : L e s c r i m i n é i s d e p a i x (P a r í s: M a s p e r o , 1 9 8 0 ) , p p . 1 4 5 - 1 6 0 ,

1 4 7 . " U n p o m p i e r v e n d l a m e c h e " ( " U n b o m b e r o v e n d e l a m e c h a " ) , e n t r e v i s t a d e

L u b r e n a , ] . , L ' en f e r d e s p o m p t e r s , ( " E l i n f i e r n o d e l o s b o m b e r o s " ) e n : L e N o u v e i O b s e r v a r e is , 1 3

E n e r o 1 9 7 5 , n o 5 3 1 , p p . 5 6 - 5 7 .

1 4 8 . " L a p o l i ri q u e e s t l a c o n t i n u a t i o n d e l a g u e r r c p r é s d 'a u t r e s m o y e n s " ( " L a p o l í t i c a e s

l a c o n t i n u a c i ó n d e l a g u e r r a p o r o t r o s m e d i o s " ) e n : L 'í m pr éu u , n r. 1 , E n e r o 1 9 7 5 , p . 3 .

1 4 9 . " A q u o i r e v c n t l e s p h i l o s o p h e s ? " ("¿Qué sueñan ¡os f i lósofos?" } , entrevis ta de

L o ss o w sl ^- e n : E l m p r é v u . 2 8 E n e r o 1 9 7 5 . n o 2 , p p . I 3.

1 5 0 . " L a p e i n t u t e p h o t o g e n i q u e " ( " L a p i n t u r a f o t o g é n i c a " ) , F e b r e r o 1 9 7 5 e n : F r o m a n g e r ,

G . , L e d é s i r e s t p a r t o u t . ( E l d e s e o e s t á e n t o d a s p a r t e s ) , P a r í s 1 9 7 5 , p p . 1 - 1 1 .

> S u r v e i t l e r c t p u n i r , n a i s s a n c e d e l a p r i s o n ( P a r í s : G a l l i m a r d , F e b r e r o 1 9 7 5 ) . ( V i g i l a r y

c a s t i g a r . E l n a c i m i e n t o d e l a p r i s i ó n . )

* " L a n a i s s a n c e d e s p r i s o n s " e n : L e j\ 3ou the í O b s e r v at e u r , 1 7 F e b r e r o , 1 9 7 5 , n o . 5 3 6 , p p .

6 8 - 8 6 .

1 5 1 . " D e s s u p p l ic e s a u x c c l l u l e s " ( " L o s s u p l ic i o s e n l a s c e l d a s " ) , e n t r e v i s t a d e D r o i t , R . P ,

e n : L e M o n d e , 2 1 F e b r e r o 1 9 7 5 , p . 1 6 .

1 6 1 . " E n t r e v i s t a c o n j . C h a n c e ! " e n : P od io sc op ie , C a s s e t t e s R a d i o F r a n c e , 1 0 M a r z o 1 9 7 5 .

1 5 2 . " S u r la s e l l e t t e : M i c h e l F o u c a u l t " ( A c e r c a d e l b a n q u i l l o ) , e n t r e v i s t a d e E z i n e , j . L . h e n :

Les Nouveiíes Ltlteraires, 15 M arz o, 19 7 5 , no 24 77 , p. 3.

1 5 3 . "La pr ison vue par un philosophc frai leáis" ( "I I carcere v is to da un f i losofo f rance-

se " ) (La pr isión v is ta por un f i lósofo f ra nc és ) , en tre vis ta de Sca nn ia , F , en : L 'Europeo , 3 Ab r i l

1 9 7 5 , n o . 1 5 1 5 . p p . 6 3 - 6 5 .

~ 108 ~

Page 105: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

J 5 L . Ü G ; A : Í « C O M P L E T A D E M C K E L F O U C Í . L :

1 5 4 . " L a f é te d e l e c r i t u r c " ( L a fi cs ra d e b e s c r i t u r a ) e n t r e v i s t a d e A l m i r a , ] . y L e M a r z o y ,

] en : Le Quotidien de París, 2 5 A b r i l 1 9 7 5 , no . 5 2 8 , pp . 1 3 ( A l m i r a , ] . , V o y a g c á N a u c r a t i s ,

P a rí s: G a l l i m a r d , 1 9 7 5 ) .

1 5 5 . " L a m o r t d u p e t e " { L a m u e r t e d e l p a d r e ) , e n t r e v i s t a d e D a i x , P a . o . , e n : L i b e r a t i o n ,iO A b r il 1 9 7 5 , n o . 4 2 1 . p p . 1 0 - 1 1 .

2 2 1 . " D i a l o g u e s u r le p o u v o i r " ( D i á l o g o so b r e e l p o d e t ) e n t r e v i s t a c o n l o s e s t udi a nt e s de

L o s Á ng e l e s , S . ( e d . ) , C h e z F o u c a u i t ( L o s A n g e l e s : C i r c a b o o k , 1 9 7 8 ) , p p . 4 - 2 2 .

1 5 6 . " E mr e t i e n s ur l a pr i s o n : l e l i v r e e t s a mé t ho de " ( " E nt r e v i s t a s o b r e l a pr i s i ó n : e l l i b r o

\ su m é t o d o " ) , e n t r e v i s t a d e B r o c h i e r , J . j . , e n : M a g a i i n e L i tt ér ai re , j u n i o 1 9 7 5 , n o . 1 0 1 , p p . 2 7 -

i í , tam b ién pu b licad o b a jo e l t í tulo "Le s jcux de pou voi r" , e n : G rjsoni . D, : Pri lit ííjues de ¡aphi-

I s o p f i K { Pa rí s 1 9 7 6 ) , p p . ¡ 5 7 - 1 7 4 -

* " L a f o nc t i o n de l a l i t e r a t ur e " ( L a f unc i ó n de l a l i t e r a t ur a ) , e n t r e v i s t a de D r o i t , j . P , 2 0

j u n i o 1 9 7 5 , e n : Le M o n d e 1 6 S e p t i e m b r e 1 9 8 6 .

1 5 8 . " A l l e r a M a dr i d" ( " I r a M a dr i d" ) e n ; L i b e r a t i o n , 2 4 Se pt i e mb r e 1 9 7 5 , no . 3 5 8 , p . 71 5 7 . " P o u v o i r e t c o r p s " e n : Qttel c o r j w ', { "E l p o d e r y lo s c u e r p o s " e n ( Q u é c u e r p o s ' ) ,

S e p t i e m b r e / O c t u b r e 1 9 7 5 , 2 , p p- 2 - 5 .

1 5 9 . " A p r o p o s d e M a r g u e t i t e D u r a s " ( "A p r o p ó s i t o d e M a r g u e r i t e D u r a s " ) , c o n v e r s a c i ó n

c o n C i x o u s , H . , e n : C a K i e r s R e n u u d B t m a u í t , O c t u b r e 1 9 7 5 , r i o . 8 9 , p p , 8 - 2 2 .

1 6 0 . ' A s i l e s . S e x u a l i t é . P r i s o n s . " ( " A s i l o s . S e x u a l i d a d . P r i s i o n e s " ) , e n t r e v i s t a d e A l m e i d a ,

" m a n u s c r i t o , a . o e n : R e v is ta V e rs us , O c t u b r e 1 9 7 5 , n o . 1 , p p . 3 0 - 3 3 ( l e c t u r a s d e l * " m a n u

s c r i t o . F o uc a ui t " T he ps y c hi a t r i z a t i o n a nd t he a nt i - ps y c hi a t r y ) . ( " L a ps i qui a t r i z a c i ó n y l a

, mt i - ps i qui a t r í a " , )

1 6 2 . " F a i r e l e s f o us . R e f l e x i ó n s ur H i s t o i r e de Pa ul " ("Crear l o c o s . R e f l e x i ó n s o b r e l a

[ l i s t o n a d e P a u l ") e n ; L e M o n d e , 1 6 O c r u b r e 1 9 7 5 , p. 1 7 .1 6 3 . " M i c h e l F o u c a u i t L e s re p o n s e s d u p h i l o s o p h e " { " M i c h e l F o u c a u i t . L a s r e s p u e s t a s

de l f i l ó s o f o " ) , e n t r e v i s t a de B o j ung a , C . Y L o b o , R . , e n : j o muf da Tarde, 1 N o v i e m b r e 1 9 7 5 ,

PP- 1 2 - 1 3 . _

1 6 4 . " S a d c s c r g e n t d u s e x e " ( " S a d e , s a r g e n t o d e l s e x o " ) e n t r e v i s t a d e D u p o n t , G . , e n :

C i ué ni a í o g i ' dpf i e . D i c i e mb r e 1 9 7 5 / E ne r o 1 9 7 6 , no . 1 6 , pp . 3 - 5 .

- i 9 7 6 -

1 8 7 . " C ur s o de l o s a ño s 1 9 7 5 - 1 9 7 6 ' ' = 11 f a ut dé f e ndr e l a s o c i é t é , ( " H a y que de f e n de r la

M i e t e d a d " ) e n : A n m i u i ' r c du C o l lé g e de F r a nc e , 7 6 , 1 9 7 6 , pp . 3 6 1 - 3 6 6 .

>11 F a u t D é f e n d r e l a S o c i é t é . ( P a r í s : H a u t e s E t u d e s . G a l l i m a r d e t le S e u i l , 1 9 9 7 )

- M i c h e l F o u c a u i t . D i f e n d e t e la S o c i c t á . (F i r e n z e ; P o n t e a G t a z i e , 1 9 9 0 )

- 1 9 3 " C u r s o d e l 7 d e E n e r o d e 1 9 7 6 " le í d o e l 7 d e E n e r o 1 9 7 6 e n e l C o l l é g e de

F l a n e e , e n : Micmfíiiai d el P o te r e (T o r i n n : E i n a u d i . 1 9 7 7 ) , p p . 1 6 3 - 1 7 7 .

- 1 9 4 " C o r s o d e l 1 4 g e n n a i o 1 9 7 6 " le í d o e ! 1 4 E n e r o 1 9 7 6 e n e l G o l l e t e d e F r a n c e , e n :

MartrfiskiA Jei P ot er e ( T o r m o : E i n a u d i . 1 9 7 7 ) , p p . 1 7 8 - 1 9 4 .

> V o m L i c h t d e s K r i e g e s z u r G e b u r t d e t G e s c h i c f i t e ( B e r l í n : M e r v e , 1 9 8 6 ) . l e í d a s e l 2 1 y

2 8 E ne r o 1 9 7 6 e n e l C o l l é g e de F r a nc e . — * " F a i r e v i v r e e t l a i s s e z mo ur i r : l a na i s s a nc e du

- 1 0 9 -

Page 106: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

r a c i s m e . " ("Dejar v i v i r y d e j a r m o r i r : e l n a c i m i e n t o d e l r a c i s m o " ) , le í d o e l 1 7 M a r r o d e 1 9 7 6

e n e l C o l l é g e d e F r a n c e , e n : L e s te rrip s m o d e m e s 5 3 5 , ( 1 9 9 1 ) . p p - 3 7 - 6 1 .

1 6 6 " U n e m o r í i n a c c c p t a b l e " ( " U n a m u e r t e i n a c e p t a b l e " ) , p r e f a ci o e n : C u a n . B . ,

L a f t a i r e M i r v a l o t i c o m m e n t l e l é c i t a b o l i t l e c i i m e ( " E l a s u n t o M i r v a l o c ó m o e l r e l a r o p u e d ea b o l ir e l c r i m e n " ) , ( P a r ís . L a p re s s e d ' a u j o u r d ' h u i . 1 9 7 6 ) , pp . V i i - X l .

1 6 7 . " L e s t e t e s d e l a p o l i t i q u e " ( " L a s c a b e z a s d e l a p o l í t i c a " ) e n ; K1AZ, En at iendan! l e

gr y s o i r ( P a r í s ; D e n o e l , 1 9 7 6 ) , p p . 7 - 1 2 .

1 6 8 . " L a p o l i t i q u e d e l a s a n t é a u X V I l i e s i é c l e " ( " L a p o l í t i c a d e l a s a l u d e n e l

s ig lo X V i l l " ) e n : Foucault, * " m a n u s c r i t o . , B a r r e t - K r i e g e l , B ., c . a . , L e s m a c h i n e s á g u é -

r ir ( " L a s m á q u i n a s d e c u r a r " ) P a r ís : l n s t . d e l 'environnenienr 1976, pp 11-21;

=257 - reedición con algunas modácaciones, Bnissel 1979, pp. 7-18.

= - "L ' inst i íut ion hosp i ta l iére au XV Il i e s iécle " ( "L a ins t i tución hosp i ta lar ia e n el s iglo XV111" )

e n : F o u c a u l t , e d - , G é n é a l o g i e d e s é q u i p e n i e n t s d e n o r m a l i s a t i o n . L e s e q u i p e m e n t s s a n i t a i r e s

( F o n t e n a y s u r B o i s , 1 9 7 6 ) , p p . 1 - 7 9 . ( " G e n e a l o g í a d e l o s e q u i p o s d e n o r m a l i z a c i ó n . L o s e q u i

pos sanirar ios" . )

1 6 9 . " Q u e s t i o n s k M i c h e l F o u c a u l t s u r l a g é o g r a p h i e " ( " P r c g u n r a s a M i c h e l F o u c a u l t

s o b r e l a g e o g r a f í a " ) e n : H é r od o ie , E n e r o / M a r z o 1 9 7 6 , n o . 1 . p p - 7 1 - 8 5 .

1 7 1 . " S u r " H i s t o i r e d e P a u l " ("Sobre la H i s t o r i a d e P a u l " ) , e n t r e v i s t a d e F e r e r , R . , e n :

Cafiiers du C i n e m a , E n e r o 1 9 7 6 , n o . 2 6 2 - 2 6 3 , p p . 6 3 - 6 5 ,

1 7 2 . " C r i m e s e t c h a t i m e n r s e n U R S S e t a i ll e u r s " ( " C r í m e n e s y c a s ti g o s e n l a U R S S y e n

o r r o s l u g a r e s " ) , e n t r e v i s t a d e K a r o l , K . , e n : L e N o u t e l O b s é r v a t e l o , 2 6 E n e r o 1 9 7 6 , n o . 5 8 5 ,

pp. 3 4 - 3 7 .

1 7 3 " L e x t e n s i o n s o c i a l e d e l a n o r m e " ( " L a e x t e n s i ó n s o c i a l d e l a n o r m a " ) , e n r r e v i s t a d e

Werner, P, en: Poiirique Hebda. 4 M a r z o 1 9 7 6 , n o . 2 1 2 , p p . 1 4 - 1 6 .

" m a n u s c r i t o * [ si n t í t u lo ) l e íd o e l 1 5 M a r z o e n ia U n i v e r i s r v o f M o n r r e a l , C a n a d á . { D

2 1 5 }

* = " A l t c r n a t i v e s t o P r i s o n : D i ff u s io n o r D i m i n u c i ó n o f S o c i a l C o n t r o l " ( " A l t e r n a t i v a s a l a

p r i s i ó n . D i f u s i ó n o d i s m i n u c i ó n d e l c o n t r o l s o c i a l " . ) e n C r m i t u o l o ^ i e 2 6 ( 1 9 9 3 ) p p . 1 3 - 3 4 .

1 7 7 " P o i n t s d e v u e " ( " P u n t o s d e v i s c a " ) , e x t r a c t o s l e í d o s e l 2 9 d e M a r z o 1 9 7 6 e n la

U n i v e t s i ry o f M o n t r é a l . e n : P /io tu , S u m m e r - F a l l 1 9 7 6 , n o . 2 4 - 2 5 , p . 9 4 .

1 7 4 . " L e s a v o i r c o t n m e c t i m e " ( " H a n z a i t o s i t e n o c h i s h t k i " ) ( " E l s a b e r c o m o u n c r i

m e n " ) , e n r r e v i s t a d e T c r a y a m a , S ., e n : j w í t y ó , A b r i l 1 9 7 6 , p p 4 3 - 5 0 .

1 7 5 . " M i c h e l F o u c a u l t , l ' ü l é g a l is m e e t l 'a r t de p u n i r " ( " M i c h e l F o u c a u l t , la il e g a l id a d y e l

a r t e d o c a s t i g a r " ) , e n t r e v i s t a d e T a r r a b , G . e n ; L a P r e ss e , 3 A b r i l ¡ 9 7 6 , n o . 8 0 , p p . 2 y 2 3 .

1 7 6 . " S o r c c l l e r i e e r f o l i e " ( " B r u j e r í a y l o c u r a " ) , c n t r c v i s t ; i d e J a c c a r d , R . , e n : L e M o n d e ,

2 3 A b r i l 1 9 7 6 , p . 1 8 .

1 9 2 . " I n t e r v i s t a a M i c h e l F o u c a u l t " e n t r e v i s t a d e F o n t a n a , A . e n P a s q u i n o , P ,

j u n i o 1 9 7 6 , e n : Microfísica dé P o re r e ( T o r m o : E i n a u d i , ¡ 9 7 7 ) . p p . 3 - 2 8 .

= " V é r i t é et p o u v o i r " ( " V e r d a d y p o d e r " ) ( v e r s i ó n a b r e v i a d a ) e n : L A r e , 1 9 7 7 , n o . 7 0 , p p ,

1 6 - 2 6 .

1 8 4 . = "L a fo nc t ion p ol i t ique de l ' inr el le ctue l" ( "La f unc ión p ol í t i ca del ¡n re l ee m a l " ) ,

p r e s e n t a c i ó n d e a l g u n o s e x t r a c t o s d e l a e n t r e v i s t a e n : Wiiaii.t^'i'h'híh, 2 9 N o v i e m b r e - 5

- 110 -

Page 107: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

D i c i e m b r e 1 9 7 6 , p p . 3 1 - 3 3 .

1 7 8 . " D e s que s t i o ns de M k h e : R ? uc a ul r a H é r o do t e " ( " C ue s t i o na n! l e nto s J e M i c he l F o u c a ui t

a H e r o do t o " ) , e n H é ro dot e , J u li o /Se pt ie mb r e 1 9 7 6 . no , 3 . pp . 9 - 1 0 .

1 7 9 . " B i o - H i s t o i r e e t b i o -p o l i t i c u e " ( B i o - H i s t o r i a y B i o - p o l í t i c a ) e n : L e M o n d e , 1 7O c t u b r e 1 9 7 6 , p . 5 ,

1 8 1 . " I . 'o c c i d e n r e t la v e 'r it é d u s e x e . U n t e x t e d e M i c h e l F o u c a u i t " ( " O c c i d e n t e y l a v e r

d a d d e l s e x o . U n t e x t o d e M i c h e l F o u c a u i t " ) e n : L e M o n d e . 5 N o v i e m b r e 1 9 7 6 , p . 2 4 .

1 3 2 . " P o u r q u o i le c r i m e d e P ie r r e R i v i e r e ; " ("¡Por q u é e l c r i m e n d e P i e r r e R i v i e r e ? " ) .

e n t r e v i s t a d e C h á t c l c t . F , e n : ftirisíJOche, 1 0 - 1 6 N o v i e m b r e 1 9 7 6 , p p. 5 - 7 ( E l f ilm : M o i , P i e r r e

R i v i e r e , a y a nt é g o r g é ma me r e , ma s o e ur e t mo n f r é r e , po r A l l i o , R . , 1 9 7 6 } . ( " Y o . P i e r r e

R i ñ e r e , h a b i e n d o d e g o l la d o a m i m a d r e , m i h e r m a n a y m i h e r m a n o " )

2 9 7 . " L e s m a u l e s d u p o u v o i r " ( "A s m a l h a s d o p o d e r " ) ( L a s r e d e s d e l p o d e r ) , 3 1 5 l e í d o

LII e l D c p a r t m e n t o d e F i lo s o f ía d e l a U n i v e r s i d a d d e B a h í a , N o v i e m b r e 1 9 7 6 ; p r im e r a p a r t e ,

e n : B a r b a r i e , S u m m e r 1 9 8 1 . n o . 4 , p p . 2 3 - 2 7 ; s e g u n d a p a r t e e n B a r b a r i e . S u m i l l e r 1 9 8 5 .110.5, p p , 3 4 - 4 2 -

1 8 0 . " E n t r e t i e n a v e c M i c h e l F o u c a u i t " e n t r e v i s t a d e K a n e , P , e n : Cahkrs du Cine'mu,

\ o v i e m b r e 1 9 7 6 , n o . 2 7 1 , p p . 5 2 - 5 3 .

1 8 3 . " li s o n t d i t d e M a l r a u x " ( " S e d i c e d e V í a l r a u x " ) 2 3 N o v i e m b r e 1 9 7 6 e n : L e Nimvei

O b s c rt a te t t r, 2 9 N o v i e m b r e - 5 D i c ie m b r e 1 9 7 6 , n o . 6 2 9 , p. 8 3 .

1 8 5 . " L e r e t o u r d e P i e r r e R i v i e r e " ( " E l r e g r e s o d e P i e r r e R i v i e r e " ) e n t r e v i s t a d e G a u t h i e r .

G , , e n : L a R e i t t e du c i n e m a . D i c i e m b r e 1 9 7 6 , n o . 3 1 2 , p p . 3 7 - 4 2 ( e n e ! f i l m e M o i , P i e r r e

R i v i e r e , a y a n t é g o r g é m a m e r e , m a s o e u r e t m o n f r é r e , b y A l l i o , R , , 1 9 7 6 ) .

1 8 6 . " L e d i s c o u r s n c d o i t p a s e t r e p ris c o m m e . . . " ( "E l d i s c u r so n o d e b e se r t o m a d o

c o m o . . . " ) e n : La Vutx de son mairre , 19 76 , pp. 9 -1 0 .> H i s t o i r e de l a s e x u a l i t é 1 . L a v o l o nt é de s a v o i r ( Pa r í s : G a l l i m a t d , 1 9 7 6 ) . ( " H i s t o r i a de

b s e x ua l i da d . 1 - L a v o l unt a d de l s a b e r " . )

" ' m a n u s c r i t o * " L c x p e r t i s e m e d i c o - l é g a l e " , (" L a p e ri ci a m é d i c o - l e g a l " ) , v e r s ió n m e c a

n o g r a fi a d a d e R a d i o F r a n c e , 2 3 p . { D 3 }

- 1 9 7 7 -

| N o s e ha n r e a l i z a do le c t ur a s e n e l C o l l é g e de F r a nc e dur a nt e e s t e a ño . |

1 8 8 . " P r é f a c e " a M y s e c r e t l if e ( M i v i da s e c r e t a ) ( Pa r í s : L e s F o r m e s du s e c r e t , 1 9 7 7 ) ( L a s

t u r m a s d e l s e c r e t o ) , p p . 1 - 3 .

1 8 9 . " P r é f a c e " a la v e r s ió n i n g le s a d e D e l e u z e , G . y G u a t t a r i . F„ A n t i - O e d i p u s ( N e w

Y o r k ; V i ki ng , 1 9 7 7 ) , pp . X 1 - X 1 V .

1 9 0 . " S e x i r a l i t á t u n d W a h r h e i r " ( S e x u a l i d a d y v e r d a d ) e n : Fo u c au i t, * * m a n u s c r i t o . , D c r

W i l l c : u m W i s s e n ( L a v o l u n t a d de l s ab e r ) ( F t a n k r u r t ; S u h r k a m p V e r la s , 1 9 7 7 ) , p p . 7 - 8

( n u e v a i n t r o d u c c i ó n a L a V o l o n t é d u s a v o i r ) .

1 9 7 . " L e s r a ppo r t s de po uv o i r pa s s e nt á l ' i n t é r i e ur de s c o r ps " I L a s r e l a c i o ne s de po de r

pe ne t r a n e n e l i n t e r i o r de l o s c ue r po s ] , e n t r e v i s t a de F i na s , L . , e n : L a Q uí nt a me b t r é V a i r e , 1 -

1 5 E n e r o 1 9 7 7 . n o , 2 4 7 , p p . 4 - 6 .

- 111

Page 108: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

V I C H E L F 0 U C A L J 1 . 1 - G i o S A Í O W O i O G ' C O "

1 9 8 . " L a v i e d e s h o m m c s i n f a m e s " [ V i d a d e [ o s h o m b r e s i n f a m e s j e n ; L e s c a í u e r s du che-

rain n o . 2 9 , 1 5 E n e r o 1 9 7 7 , p p . 1 2 - 2 9 .

* " A h a s l a d i e t a t u r e d u s e x e " ( " A h a j o l a d i c t a d u r a d e l s e x o " ) , e n t r e v i s t a d e : C h a p s a l , e n :

L e i b r e s s , 2 4 E n e r o 1 9 7 7 , n o . 1 3 3 3 , p p . 3 4 - 3 5 .1 9 9 " L e p o s r e r d e l ' e n n e m i p u b l i c " ( " L a b a n d e r a d e l e n e m i g o p ú b l i c o " ) e n . L e M a t t n , 7

M a r z o 1 9 7 7 , n o . 6 , p . 1 1 ( M e s r i n e , ] . , L T n s t i n c t d e m o r r ( " E l i n s r i n t o d e m u e r r e " ) ¡ P a r í s : J e a n -

C l a u d e L a t t é s , 1 9 7 9 } .

2 0 6 . " L e je n d e M i c h e l F o u c a u l t " (" E l j u e g o de M i c h e l F o u c a u l t " ) . d i s c u s i ó n c o n

G t o s r i c h a r d , M il le r , M i l l o t , e t a i . " F e b r e r o / M a r r o 1 9 7 7 , e n : O m i c a r , n o . 1 0 , J u l i o 1 9 7 ? ,

p p . 6 2 - 9 . 3 .

2 0 0 . " F o u c a u l t : n o n a u se x e d u r o i " ( " F o u c a u l t : n o a l s e x o d e l r e y " ) , e n t r e v i s t a d e H e n r y

Levy, B . , en : Le Nouvel Observateur, 1 2 M a r i o 1 9 7 7 , n o , 6 4 4 . p p. 9 2 - 1 0 3 .

2 0 1 . " L e s m a t i n s g r is d e la t o l é r a n c c P o i n t d e v u e s u r u n fi lm d e P a s o l i n i " [ L a m a ñ a n a

g r is d e la t o l e r a n c i a . P u n t o s d e v i s t a s o b r e u n f i lm e d e P a s o li n i ] e n : L e M o n d e . 2 3 M a n o 1 9 7 7 ,

p. 2 4 .

202 . "L 'asi lc i l l imité" [E l asi lo inf ini to] en : Le Nouvel Observaieur, 2 8 M a r z o 1 9 7 7 , n o .

6 4 6 , p p . 6 6 - 6 7 .

1 9 5 . " L ' ü e u i l d u p o u v o i r " [ E l o j o d e ! p o d e r ] , e n t r e v i s t a d e B a r r o u , ] . P e n P e r r o r ,

* * m a n u s e r i t o . , e n ; L e s N om > ef¡e s L u te i í ti r e s , 5 5 , 3 1 M a r z o 1 9 7 7 , n o . 2 5 7 8 . p p . 6 - 7 ; t a m b i é n

p r e f a c i o e n B c n t h a m , j . , L e panopüque ( P a r í s : B c l f o n d , 1 9 7 7 ) , p p . 9 - 3 1 .

2 0 3 . " L a g é o m é r r i e f a n t a s t i q u e d e M á x i m e D e f e r t T ' L a g e o m e t r í a f a n t á s t i c a d e M á x i m e

D e f e r t " ) e n : L e s f S W e l l e s U t té r ü ir e s , 2 8 A b r i l 1 9 7 7 , n o . 2 5 8 2 , p . 1 3 .

2 0 4 " í -a gr ye c o l é r e d e s fa i ts " e n t r e v i s t a d e G l u c k s m a n n , A „ " L e s m a í t r e s p e n s e u r s " . e n : L e

N o u v e l Ü b s e r v at e u r , 9 M a y o 1 9 7 7 , n o . 6 5 2 , p p . 8 4 - 8 6 .

2 0 9 . " L a f ol ie e n c e r c l é e " . " D i a l o g u e s u r i ' e n f e r m e m e n r e t t a r é p r e s s io n p s y c h i a t r i q u c "

( " L a l o c u r a e n c e r r a d a - D i á l o g o s o b r e e l e n c i e r r o y la r e p r e s i ó n p s i q u i á t r i c a " ) = " D e la p s y -

c h i a t r i e c o m m e m o y e n d ' i n v a l i d c r " t o u t e p e n s é e l i b r e " [ S o b r e l a p s i q u i a t r í a c o m o u n m e d i o

d e i n v a l i d a r r o d o p e n s a m i e n t o li b r e ¡ , d i s c u s i ó n c o n F a i n b e r g , V , C o o p e r , D . , F a y e . J .P ., c t a l .

1 2 M a y o 1 9 7 7 e n : C fu in g e , O c t u b r e 1 9 7 7 , n o . 3 2 - 3 3 , p p . 7 6 - 1 1 0 ; t a m b i é n e n : L u a ii tr iM m e iit-

léraire, 1 6 M a y o 1 9 7 7 , n o 2 6 5 , p p . 1 7 - 2 0 .

* " M i c h e l F o u c a u l t á G o u t e l a s : l a r e d é f m i t i o n d u " j u d i c i a b l e " . ( " M i c h e l F o u c a u l t e n

G o r u e l a s : l a r e d e f i n i c ió n d e l o " j u r í d i c o " ) , i n t e r v e n c i ó n e n e l s e m i n a r i o de l S i n d i c a r o d e l a

m a g i s t r a t u r a e n G o u t e l a s , 1 9 d e M a y o . E n J u si i ce . S in d i ca to d e la magisitaiuia n o . 1 1 5 , j u n i o

1 9 8 7 , p p . 3 6 - 3 9 .

2 0 5 . " L a n g o i s s e d e ju g e r " ( " L a a n g u s r i a d e j u z g a r " ) , e n t r e v i s t a d e D a v i d . C . , e n : L e

N o u ve l O b s e m a t e u r , 3 0 M a y o 1 9 7 7 , n o 6 5 5 , p p . 9 2 - 1 2 6 .

2 0 7 " U n e m o b i l is a t io n c u l t u r e l l e " ( " U n a m o v i l iz a c i ó n c u l t u r a l " ) , e n : Le N ou v e l

O b s e r v a r e n r , 1 2 S e p t i e m b r e 1 9 7 7 , n o . 6 7 0 . p. 4 9 .

2 1 6 . " P o u v o i r e t s a v o i r " ("Poder y S a b e r " ) , e n t r e v i s t a d e H a s u m i , S . g r a b a d a e l 1 3 d e

O c r u b r e 1 9 7 7 , e n : U m i , D i c i e m b r e 1 9 7 ? . p p, 2 4 0 - 2 5 6 .

2 2 0 . " A b o u r rb e c o n c e p t o f t h e " D a n g e r o u s I n d i v i d u a l ", ( " A c e r c a d e l c o n c e p t o d e

P e l i g r o i n d i v i d u a l " ) , e n la 1 9 t h c e n t u r y L e g a l P s y c h i a t r y " , l e í d o e l 2 4 - 2 6 O c t u b r e e n e l

~ 1 1 2 ~

Page 109: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

9 ; 3 r . O G "í A : : A c O M P 11 1 A De M 1 C H t L f O J C A J l l

i l.nk Inst itute of Psychiatry, Toron to . en: Inte rnational Journal of Law y Psychiatry. 1978,

n . i 1, pp. 1-18.

210 "Va-r- exttader Klaus Croissant. '" ("<Se extraditará a Klaus Croissant?) en : Le Nonuel

i i r v T u n r i i r , H Noviembre 1977, no. 679, pp. 62- 63.2 1 1 . "Désormais la securité est au dessus des lois" ("Más que nunca la seguridad se

r i K ' i i e n t r a pot debajo de ¡as leyes" ), entrevis ta de Kaufftnann, J.-R, en: Le Mattn, 18

Noviembre 1977, p. 15.

212. "Le pouvoir, une béte magnifique" ("El poder, una bestia magnífica"),

< ni revista de Osorio, " man uscr i to . , en: Cuadernos para el diálogo, 19- 25 Noviembre 1977,

no. 258.

21 5. "Michel Foucauit: la securité et l'Etat" ("Michel Foucauit: la segutidad y el estado"),

entrevista de Lefort, R., en: Trióme socialiste, 24-30 Noviembre 1977, pp. 5-4.

214 "Lettre á queiques Icaders de gauche " ¡Carta a algunos lídetes de la izquierdaj en: Le

.\nuw;l Ofeervateur, 28 Noviembre de 1977, no. 681, p. 59.2 1 5 , "Die Foltct. das ist die Vernunft"("La tortura, he ahí la razón"), entrevista de

líoeser, K., en: LiterüiKrniagíiíin, Diciembre 1977, no. 8, pp. 66-68.

2 1 8 . "Pouvoirs et sttategies" ("Poderes y estrategias"), entrevista en: Les révoites bgi^iíej,

("Las tevoluciones lógicas") Winter 1977, no. 4., pp. 89-97,

1 9 1 . "P réface " (Diciembre 1977) en Les juges kaki. Debard, "m an u s cr i t o y

Hennig , j-L. (eds) (París. A.More au, 1977) , pp. 7-10; also en : Le Monde, 1 Diciembre

1977, p- 15.

217. "Wir fuhltcn uns ais schmutzige species" en: Der Sfnegel, 19 Diciembre de 1977, no. 52,

PP 77-78.

2 0 8 . "Le supplice de la vé rité " ("El suplicio de la verdad") en: Cliemiii de Ronde, fourth

trimester 1977, no. l., pp . 162-163-

-1978-

2 5 5 . "Curso de los años 1 977-19 78" = Securité , territoite et population en: Aiinudire du

Coltege de Frunce, no, 78, 1978, pp. 445- 449. ("Segutidad. teirirono y población" .)

* "idéale ca pita l e " ("Idea capital"), extractos leídos en el Collége de France. 11 Enero de

1 9 7 8 , en üfcération, 7 Septiembre 1989, p.24.

2 1 9 . "Introduction by Michel Foucauit" = "Oeorge Canguilhem philosophet of error"

("Introducción por Michel Foucauit, Oeorge Canguilhem, filósofo del error"), introdución a

la traducción inglesa de Cangui lhem, ü . Th e norma! and thc pathologica! Bosto n: Reidel.

197S), pp. 1X-XX; también en ideology and Consciousness, 7, Otoño 1980, pp. 51-62.

= 361 "La vic: l'experience et la science"("La vida: la experiencia y la ciencia").

2 2 4 , "Eugéne Suc que Jaime" ("El Eugéne Sue que amo"), entrevista de Eugene Stic. Les

.Mystéres- du peuple (París: Deforges 1978) en. Les Nouvelíes Lütérüires, 12 Enero 1978, no.

2 6 1 8 . p. 3.

2 2 5 . "Une érudition étourdissante" ("Una erudición estruendosa") en P. Aries

LHomme devant la morí ("El hombre trente a la muerte"), París: Seuil, 1977 en: Le Miüin,

- 113 -

Page 110: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

20 Enero 1978. p 25.

2 2 6 . *Alain Peyreíitte ^explique... et Michel Fuucaulc Uii répond'TAlain Peyrefitte se expli

ca...y Michel Foucault le responde") en: Le Nouvel (JbservaieiíTt 23 Enero de 1978, no. 689 h

239 "La "govemamencalit á" ("La gobernabi lidad"), leído el 1 Febrero en el Coilége de

France . en : Aut-Aut , Septiembre - Diciembre 1978, 167/168, pp. i 2- 29.

2 3 8 . "i-Vecisazioni ¿ul porere. Riposta ad alcuni ctitici' 1 ("Precisiones sobre el poder

Respuesta a algunos críti cos") , ent revista de Pasquino , P. Grabada en París. Febrero 1978, en:

Aut-Aut, Septiembre - Diciembre 1978, no. 167-168. pp. 3-11.

227. "La grille politique traditionelle'T'La grilla política tradicional"), entrevista gra

bada el 2 de Mario, en: Politiaiie Hebdo, 6 Marzo 1978, 303, p. 20.

2 2 8 . "Attention: danger" = "Des Hommes qui ne voulaient pas devenir des fauves"

("Arención: peligro. Los hombres que no querían transformarse en fieras") en: Ubération, 22

Marzo 1978. p. 9.

2 3 6 . "Michel Foucault et le Zen" ("Michel Foucault y el Z e n " ) , discusión grabada por

Polac, C. (13 Abril 1978) en: Umi Agosto 1978, no. 197, pp. 1-6,

2 3 1 . "La société discip linare en crise" ( "La sociedad disciplinaria en crisis") , leído en 18

Abril 1978 en Kyoto, en Aserfii )aunaru 12 Mayo 1978, 20 no. 19.

2 3 3 . "Sexuali tc et pouvoi r" ("Sci t o Kenryoku") ("Sexualidad y poder" ), leído en La

Universidad de Tolcyo, 20 Abril 1978. en: Gendai-sfíitó. julio 1978, pp. 58-77.

2 3 4 . "La scéne de la philosophie" ("Tersugaku no butai") ("La escena de la filosofía"),

ent revist a de Wat anab e. * 'm anus cri to . ( 22 Abril 1978) en: Sefíai, Julio 19 78,

pp. 312-332 .

2 3 5 . "Mcthodologie pour la connaissance du monde: comment se débarrasser du mar-

xisme" ("Metodología para el conocimiento del mundo: cómo superar el marxismo"), entre

vista de Yoshimotto, R. (25 Abril 1978), en: Umi, Julio 1978, pp. 302-3ZS.

2 3 0 . "Scxuahré et politique" ("Sexualidad y políti ca"), entrevista de Nem ot o, C. y

Wat anabe, (27 Abti l 1978) en: Asafu jaímurw, 12 Mayo 1978, no. 19, pp. 15-20 .

232. "La philosophie analyrique de la politique" ("La filosofía analítica de ta política"),

leído en el Asahi Kodo en Tolcyo, 27 Abril 1978, en : Asaíu Juuiiuru, 2 juni o 1978,

p p . 28-35.

277. "La poussierc et le nuage" ("El polvo y la nube"), respuesta al attículo de Léonard,

J- , "Lhistorien et le philosophe"("El historiador y el filósofo") en: Perrot, **manuscrito. ( r e d . ) ,

L'impossible prison (París: Scuil, 1980), pp. 29-39

2 7 8 , "Mesa redonda del 20 Mayo 1978" diálogo con historiadores (Léonard, Ewald,

Revel, Pertot er al.) en Surveiller et punir en: Limpossiblc prison ("Vigilar y castigar"), en: LÍI

prisión imposible, París: Senil, 1980, pp 40-56.

* "Que'est-ce que la critique" ("¿Qué es la crítica?") [Critique et Aufklárung], [Crítica e

Ilustración}, leído el 27 Mayo de 1978 en la Socié té ftancaise de l-'hilosophic en: Bidfetin de

lü Socicré Francaise de Ja Philosaphíe , LXXX1V 1990. pp.35-63.

* "Dévcloppement de la divetsité et de l'indépendancc des individus" ("Desarrollo de la

diversidad y la independencia de los individuos") en: Cesülu .Neur.spat>cr 20e. nr. 19, Mayo 1978.

~ 1 1 4 -

Page 111: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

6 I & I . I O O P A F ; A C Ü M P . I I A OÍ V I E H É I F O J C L I

2 2 3 . " P n í s e n t a i i o n " e n ; H c r c u h n e B n r b i n . d í t e A i e x i n a B ( P a rí s : G a l l i m a r d . c o l ! . " L e s

V i i > p a t a l l e l c s " . M a y o 1 9 7 8 ) .

* " i n t e r v i e w M i c h e ! F o u c a u i t " , e n r r e v i s t a d e B i r o u x . ) . . 1 0 j u l i o 1 9 7 8 ,

' " l i u p o u v o i r " ( " D e l p o d e r " ) , e n t r e v i s ta de í W i c e n n e , P 1 3 J u l io d e 1 9 7 8 , e n : Ijexpress, 1 ]lnlh> 1984, p. 56.

2 3 7 . " L e m y s t é r i e u x h e r m a p h r o d i t e " ( " E l m i s t e r i o s o h c r m a f r o d i t a " ) , e n t r e v i s t a d e

t l ukc i a r di , E . , e n : La Stampa, litera?} sufípiement, .5 Agosto 1978, no. 30, p. 5 .

2 4 0 . "Du fcon usage á\¡ c r i m i n e l " ( " D e ! b u e n u s o d e l c r i m i n a l " ) , e n t r e v i s t a s e d i t a d a s p o r

l Y r r a ul t . C , L e puí l o v e r r o ug e ( Pa t í s : R a ms a y , 1 9 7 8 ) e n : L e Nouvei Observateur , 11

S e p t i e m b r e 1 9 7 3 , n o 7 2 2 . p p . 4 0 - 4 2 .

2 4 1 " T a c c ui no Pe t s i a no . U e s e r c i t o q i ry o l a t é r r a t r e m a " e n : C o r r i e r e de lf a Sera 2 0

S e p t i e m b r e 1 9 7 8 , p p . 1 - 2 .

2 4 2 . " M i c he l F o uc a ui t . C o nv e r s a : i o n e < e ns a c o m nl e x i c o n ¡I f il o so f o c he a n a l i z a le " s t r u t -

u i i e de l po t e t e " e n t r e v i s t a de B a ue r , J . e n : P lüNme n, 1 2 , O c t u b r e 1 9 7 8 , no . 1 0 , pp- 2 1 - 3 0 .2 4 3 " L e c ha t i a c e nt a ns de t e t a r d" ( " L a s c i a ha c e n t o a nni d i r i i a r do " ) e n : C o r r i e r e de ll a

H U Í , 1 O c t u b r e 1 9 7 8 , n o - 2 3 0 , p . 1 2 4 4 " T e h e r á n : la fo i c o n t r e l e c h a l í " ( " T e h e r á n : la fe d e

c o ni t o l a s c i a " ) e n C o r r i e r e delía s e r a . 8 O c t u b r e 1 9 7 8 . no . 2 3 7 , p . 1 1 -

2 4 5 . " A quo i r é v e nt l e s l r a ni e ns . 1 " [ ¡ E n qué s ue ña n l o s i r a ní e s . ' ] e n : L e Nouvet

í í b s e r t íi te ur , 1 6 O c t ub r e 1 9 7 8 , no . 7 2 6 . pp- 4 8 - 4 9 = " R i t o r no a ! pr o f e t a " e n C o r r i e r e de l t a

•..•rn, 2 2 O c t u b r e 1 9 7 8

2 4 6 . " L e c i t r ó n e r l e l a i t " ( " E l l i mó n y l a l e c h e " ) , e n t r e v i s t a de B o u c he r , P , L e g h e t t o j udi -

c i a ir e ( P a rí s : G r a s s e t , 1 9 7 3 ) e n : L e M o n d e , 2 1 O c t u b r e 1 9 7 8 . p . 4 .

2 4 7 . " E i n u e w a lt i g e s E r s t a u n e n " e n ; U e r S p ie ge l, 3 0 O c t u b r e 1 9 7 8 , n o . 4 4 , p . 2 6 4 .

2 4 8 . " U n a ti v o lt a c o n l e m a n í n u d e " e n : C o m e r é d e lla S e r a , 5 N o v i e m b r e 1 9 7 8 , p p . 1 - 2 .2 4 9 . " St i da at P o p o s i t i o ne " e n : C o r r i e r e de lt a Se r a , 7 N o v i e m b r e 1 9 7 8 , pp . 1 - 2 .

2 5 0 . " I r e p o r t a j e s d i i d e e " e n ; C o m e r é d e l l a S e r a , 1 2 N o v i e m b r e 1 9 7 8 , p p , 1 - 2 .

2 5 1 . " R é p o n s e á u n e l e c t t i c e h a n i e n n e ' ( " R e s p u e s t a a u n a l e c t o r a i r a n í" ) e n ; L e Nauvei

1 t o í c nut e nr , 1 3 N o v i e mb r e 1 9 7 8 , no . 7 .3 1 , p . 2 6 .

2 5 2 . " L e r i v o lt a d t l l ' l r a n " e n ; C o m e r é de lla S e r a , 1 9 N o v i e m b r e 1 9 7 8 , p p . 1 - 2 .

2 5 3 . " I I mí t i c o c a po de l l a r i v o l t a ne l l ' l r a n" e n ; Corriere d ella S e r a , 2 6 N o v i e m b r e 1 9 7 8 ,

P p . 1-2.

2 5 4 . " L e c t e t a " e n : ( U n i r á , l D i c i e m b r e 1 9 7 S , p - 1 .

2 8 1 - " C o n v c r s a z i o n e c o n M i c h e l F o u c a u i t " e n t r e v i s t a d e T r o m b a d o r e . D- ( D i c i e m b r e

1 9 7 8 ) e n : f í C o m r i l W ) , IV . E n e r o / M a r z o 1 9 8 0 , n o . 1 , p p . 2 3 - 8 4 .

- 1 9 7 9 -

2 7 4 . " C o u r s d e T a m i c e 1 9 7 8 - 1 9 7 9 " = N a i s s a n c c d e la biopolit.iu.ue e n ; A nnua t r c du

( jñlége de F r a nc e , no . 7 9 , 1 9 7 9 , pp . 3 6 7 - 3 7 2 . ( " N a c i m i e nt o de l a b i o po l í t i c a " . )

* " L a p h o b i c d e l e t a t " ( " L a f o b i a d e l E s t a d o " ) , e x t r a c t o s l e íd o s e n e l C o l l é g e d e F r a n c e ,

3 U l e E n e r o 1 9 7 9 . e n L i b e r a ti o n , 3 0 J uni o 1 9 8 4 , p - 2 1 .

2 5 6 . " Pr é f a c e " e n : B r uc l ni e r , P , K t o v o z a , A . , E nnc mi s de l ' e r a t . C l a i x 1 9 7 9 , pp . 3 - 4 .

- I 1 5 ~

Page 112: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

1 / • C H [ L o ^ C A - L T - C: t O 5 A lí . O f P ' S T E V O l Ó C C O

* " . . .n i a i s a q u o i s e r v e n t Íe s p é t i t i o n s ? " ( " . . . p e r o , ¿ p a r a q u é s i r v e n l a s p e t i c i o n e s ' " ) ,

e n t r e v i s t a d e A s s o u l i n e , P , e n ; L e s í vo u ve i le s L i tt ér d ir e s, 1 F e b t e t o 1 9 7 9 , n o . 2 6 7 2 , p . 4

2 6 0 . " M a n i e r e s d e j u s t i c e " ( " F o r m a s d e ¡ a j u s t i ci a " ) e n : L e N o w e l O b s é r v a te » r , 5 F e b r e r o

1 9 7 9 , n o . 7 4 3 , p p . 2 0 - 2 1 .

2 6 1 . " U n a p o l v c t i c r a c h i a m a r a I s l a m " e n : C o r r i e r e della Sera, 1 3 F e b r e r o 1 9 7 9 , p . 1 .

2 5 9 . " L e s p n t d 'u n m o n d e s a n s e s p r i t " ( " E l e s p í r i t u d e l m u n d o s i n e s p í r i t u " ) , e n t r e v i s t a d e

B r i é r e , C . e n B l a n c h e t , P , e n : B r ié r e , C , í i l a n c h e t , E , I r á n l a r c v o t u t i o n a u n o m d e d i e u

("irán, la r e v o l u c i ó n e n n o m b r e de D i o s " ) ( P a r í s : S e u i l , M a n o 1 9 7 9 ) . p p . 2 2 7 - 2 4 1 -

2 6 2 . " R é p o n s e " { " R e s p u e s t a " ) e n : L e M a í i n, 2 6 M a n o 1 9 7 9 , p . 1 5 .

2 6 3 . " L a lo i e t la p u d e u r " ( " L a l e y y e l p u d o r " ) , e n t r e v i s t a d e D a n e t , j . , H a h n , P ,

H o c q u e n n g h c m ( 4 A b r i l 1 9 7 8 ) e n ; R e c he r cf ie s , 1 9 7 9 . n o . 3 7 , p p . 6 9 - 9 2 .

2 6 4 . " U n p l ai si r si s i m p l e " ( " U n p l a c e r t a n s i m p l e " ) e n : Legai pied 1 A b r i l 1 9 7 9 , n o . I , p p.

1 y 10 .

2 6 5 . " L e t t r e o u v e r t c a M e h d i B a z a r g a n " ("Carta a b i e r t a a M e h d i B a z a r g a n " ) e n : L e

Nowel O b s e r t M t e u r , 1 4 A b r i l 1 9 7 9 , n o . 7 5 3 , p . 4 6 .

2 6 6 . " P o u t u n e m o r a l e d e 1 ' i n c o m f o r t " ("Para u n a m o r a l d e l n o - c o n f o r t " ) e n : Le N o r t e e !

Obseriateur, 2 3 A b r i l 1 9 7 9 , n o . 7 5 4 , p p . 8 2 - 8 3 .

2 6 7 . " L e m o m e n t d e v c r i t c " ( " E l m o m e n t o d e v e r d a d " ) e n ; Le M a t i r i , 2 5 d e A b r i l 1 9 7 9 ,

p . 2 0 .

2 6 8 . " V i v r e a u t r e m e n t l e t e m p s " {V i v ir e l t i e m p o d e o t r o m o d o " ) e n ; L e N ü H v e f

O b s e r u a t e u r , 3 0 d e A b r i l 1 9 7 9 , n o . 7 5 5 . p . 8 8 .

2 6 9 . " í n u t i l e d e se s o u l e v e r í " ( "< E s i n út il r e v e l a r s e í " ) e n : L e M o n d e , 1 1 M a y o 1 9 7 9 , p p .

1 - 2 .

2 7 0 . " L a s t r a t é g i c d u p o u r t o u r " ( " L a e s t r a t e g i a d e l c i r c u i t o " ) e n : L e Nottvel ObserwJtewr ,

2 8 M a y o d e l 9 7 9 , n o . 7 5 9 , p . 5 7 .

2 8 3 . " L e N o u v e ! O b s e r v a t e u r e t l ' u n i o n e d e l le si n i s t r e " , e x t r a c t o s d e u n d i á l o g o , 2 3 d e

J u l i o c o n D a n i e l , J . , Í J É r e d e s R u p t u r c ( P a r í s ; G r a s s e t , 1 9 7 9 ) e n : S p i r a l i . G i o m u / e m t e r n a -

Ztotwte di c u l t u r a . 1 9 8 0 , ¡1 1, n o . 1 5 , p p 5 3 - 5 5 .

2 7 1 . " L e p r o b l é m c d e s r e f u g i e s e s t u n p r é s a g e d e l a g r y e m i g r a t i o n d u X X I e s i é c l e " , e n t r e

v is ta de Un o, H. , en : Sfníl tan frasuio , 17 Ag os to 1 97 9 , pp. 3 4- 35 .

2 9 1 . " O m n i s e t s in g ul ar , ¡ m . T o w a r J s a c r i t i c i s m o f "P o l i t i c a l R e a s o n " . ( " L o u n i v e r s a l y l o

s i n g u l a r - H a c i a u n c r i t i c i s m o d e l a " R a z ó n P o l í r i c a " ) , l e c t u r a s d e T a n n e t e n S t a n f o r d

U n i v e r s i t y , 1 0 y 1 6 O c t u b r e d e 1 9 7 9 , e n : T /i e T íi nn e r i e ct u re s . H u m a n v a l u é , II ( S a l t L a k e

C i t y : E d i to r i a l d e la U n i v e r s i d a d d e U t a h , 1 9 8 1 ) , p p . 2 2 5 - 2 5 4 .

* " L e t t r e d e M i c h e l F o u c a u i t " e n ; Bogdimoff, G . e n í . , L e í t e t s c i e n c e - f i c t i o n ( P a r ís 1 9 7 9 ) ,

p . 3 5 .

2 7 2 . " F o u c a u i t E x a m i n e s R e a s o n e n S e r v i c e o f S t a t e P o n e r " e n : Cu m pw s Repi>r: 2 4

O c t u b t e 1 9 7 9 , 1 2 , n o . 6 , pp . 5 - 6 .

2 8 0 . " C o n v e r s a c i o n e s c o n M i c h e l F o u c a u i t " , e n t r e v i s t a d e D i l l o n e n ; T h e t í i r e e penny

r e l i e n : 1 . 1 9 8 0 , p p . 4 - 5 .

2 7 3 . " L u t t e s a ut t> u r d e s p r i s o n s " ( " C o m b a t e s a c r e c a d e ia s p r i s i o n e s " ) , e n t r e v i s t a d e

C ol co m b e t , F . e t a !. Ba jo e t se ud ón im o de L . Ap er t , en : H.sprtt, no . 11 : Tou jours les pt isons .

- 116 ~

Page 113: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

N o v i e mb r e 1 9 7 9 , pp . !C Z - 1 11

- 1 9 8 0 -

2 8 9 . " C o u r s J e l 'a n n é e 1 9 7 9 - 1 9 8 0 " = D u g o u v e r n e m e n t J e s v i v a n ts e n : A i m u a ir e d u

(:-i%e de F r o n t e , 8 C , 1 9 7 9 - 1 9 8 0 , p p- 4 4 9 - 4 5 2 .

* " m a n u s c r i t o * , e je m p l a r d e r r a b a d o J e la s l e c t u r as d e ! 9 d e E n e r o , 1 6 E n e r o , 1 3 F e b r e r o

iT i 2 0 F e b r e r o . { D 2 5 1 }

2 7 5 . " Pr é t a c e " e n : K no f í e l s pi e s s , R . , Q . H . S . Q ua r r i e r de H a ut e Se c ur i t é , Pa r í s 1 9 8 0 , pp .

1 1 - 1 6 .

2 7 6 . " I n t r o d u c c i ó n " e n F o n c an l t, * * m a n u s c r i t o . : H e r c u l i n e B a r b i n , (E n g . e d . ) , N e w Y o r k

1 9 o 0 , p p . V U - X V I U .

- 2 8 7 " L e v ra i s e x e " ( "E l s e x o v e r d a d e r o " ) e n : A re a d i e , N o v i e m b r e 1 9 8 0 , 2 7 , n o . 3 , p p , 6 1 7

- 625.2 7 9 . " Po s i i a c e " e n : Pe rr or , e . a . , D m po s s i hl e pr i s o n . ( " L a pri s i ón i m po s i b l e " ) , Pa r ís 1 9 8 0 .

P P . 3 1 6 - 3 1 8 .

2 8 2 . " l ó u j o u r s le s p r i s o n s " ( "S i e m p r e l as p r i s i o n e s " ) , d i s c u s i ón c o n T h i b a u d , P , e n :

l .'b ' s pm, 1 9 8 0 , no . 1 , pp . 1 8 4 - 1 8 6 .

2 8 4 . " L e s q u a t r e c a v a l í e r s d e l ' A p o c a l y p s e " ( " L o s c u a t r o c a b a l l e r o s d e ! A p o c a l i p s i s " ) ,

en rre vist a de Sob el , 13., e n : Garuéis du C i ne ma , F e b r e r o 1 9 8 0 , ho r s s e r i e 6 , pp . 9 5 - 9 6 .

2 8 5 . " L e p h i lo s o p h e m a s q u é " ( El f il ós o fo e n m a s c a r a d o ) , e n t r e v i s t a d e D e l a c a m p a g n e , O ,

i ' i i : L e M o n d e , 6 A b r il 1 9 8 0 , p p . I e n X V I I .

2 8 6 . " U i ma g i na t i o n du X l X e s i é c l e " ( " L i mma g i na z i üne de l l ' O t t o c e nt o " ) e n : C c nr i e r e ik \ sera ,

iO Se pt i e mb r e 1 9 8 0 . no . 2 2 3 , p. 3 2 8 8 " R o l y B a r t h e s " e n : A nnua i r e du Cbiíége de Frunce . 80 ,1 9 8 0 , p p . 6 1 - 6 2 .

2 9 5 " S e x u a l i t y y s o l i t u d e " ( "S e x u a l i d a d y s o l e d a d " ) , s e m i n a r i o c o n R i c h a r d S e n n e t e n

N e w Y or k (N o v i e m b r e 1 9 8 0 ) e n : L o nd o n r e t i e u ¡ o/ booh. 2 1 M a y o - 3 J u n i o 1 9 8 1 , p p . 3 - 7 .

* ' m a n u s c r i t o * , " V e r d a d y s u b j e t i v id a d " , l e c t u r a s d e H o w i n s o n e n B e r k c l e y 2 0 y 2 1

O c t u b r e , m e c a n o g r a f i a d o .

* " Po w e r , M o r a l V a l úe s , a nd t he I nr e l l e c r ua l " ( Po de r , v a l o r e s mo r a l e s , y e l i n t e l e c t ua l ) ,

e n t r e v i s t a d e B e s s , e x t r a c t o s p u b l i c a d o s e n D a i l y C a l i í o r n i a n 1 0 N o v i e m b r e 8 0 , v e r s i ó n c o m

pl e t a pub l i c a da e n H i s t o r y of the P re s e n ! 1 9 8 8 n o . 4 , p p . 1 - 2 , 1 1 - 1 3 .

* " Sub j e c t iv i ry a nd T r u t h" (Sub j e t i vi da d y v e r d a d] , l e ído e n e l D a r t m o n t h C o l l e g e 17

N o v i e m b r e 1 9 8 0 , e n P o l it i ca l T b e o r y . M a y o 1 9 9 3 , 2 1 n o . 2 , p p . 1 9 8 - 2 1 0- " C h r i s ti a n i t y a n d C o n f e s s i o n " [ C r i s t i a n i s m o y C o n f e s i ó n ] , l e í d o e n e l D a r i m o u l h C o l l e g e e l

2 4 d e N o v i e m b r e 1 9 8 0 , e n P o l ít ic a ! T f i e o ry , M a y o 1 9 9 3 , 2 1 n o . 2 , p p . 2 1 0 - 2 2 7 .

[ E l t e x t o de e s t a s le e [ u t a s , e x c e pt o a l g uno s c a m b i o s m e n o r e s , e s si mi l ar a la v e r s i ó n de l a s l e c -

i m a s ll e v a d a s a c a b o e n H o w i n s o n e l 2 0 y 2 1 O c t u b r e 1 9 8 0 . ]

- 1 9 8 1 -

3 0 4 . " C o ur s de l ' a m i é e " = Sub j e c t i v i r é e t v é r i ré ( " Sub j e t i v i da d y v e r da d " ) e n : A n nua t r e

Page 114: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

. C H E C O J C A J ; . : - G L O S A R O E ? S I E M Q 1 O S 1 C C

J » C o l i g e d i F r a n c e , 8 1 , 1 9 8 1 , p p . 3 8 5 - 3 8 9 .

2 9 0 . " P r é f a c e a l a d e u x i é m e é d i t i o n " e n : V e r d e s , J . , D e l a s t r u r é g i e j u d i c i a i r e [ S o b r e l a

e s t r a t e g i a j u d i c i a l ) ( P a r í s : M i n u t t , 1 9 8 1 ) , p p . 5 - 1 . 5 .

2 9 3 . " D e l ' a m i t i é c o i n m c m o d e d e v i e " [ D e l a a m i s t a d c o m o f o r m a d e v i d a ] , e n t r e v i s t ad e d e C e c e a r , - , R „ D a n t e , ] . , L e B i t o u x , j . e n : L e G a i P< ed , A b r i l 1 9 8 1 , n o 5 , p p , 3 8 - 3 9 .

2 9 4 . " L e d o s s i e r p e i n e d e m o r t " ( A r c h i v o : L a p e n a d e m u e r t e i e n : L e s Nouvdles

L i t t ér a i r e í , 16 A b r i l 1 9 8 1 , n o . 2 7 8 3 , p. 1 7 .

3 5 9 " P n t r e t i e n : L ' i n t e l l e c t u c l e t le s p o u v o i r s " ( " E n t r e v i s t a : E l i n t e l e c t u a l y l os

p o d e r e s " ) , e n t r e v i s t a d e P o n i e r . C . e n W a t t e , P . ( 1 4 M a y o 1 9 8 1 ) , e n : L a Rcvue Nouvelle,

O c t u b r e 1 9 8 4 , X X X , n o . 1 0 , p P . 3 3 8 - 3 4 5 .

3 4 9 . " E n t r e v i s t a c o n M i c h e l F o u c a u i t " . e n t r e v i s t a d e W i t , J . e n F t a n c o i s , ] . . 2 2 M a y o

1 9 8 1 . e n : { C r i s i s , M a r z o 1 9 8 4 , p p 4 7 - 5 8 ,

* " m a n u s c r i t o * " M a l f a i re , d i ré v r a i . F o n c t i o n s d e l ' a v e u " , | A c t u a r m a l , d e c i r l a v e r d a d .

F u n c i ó n d e l a c o n f e s i ó n . ) , v e r s i ó n m e c a n o g r a f i a d a d e l c u r s o M a y o - J u n i o e n e l D e p a r t a m e n t oe le L e y e s d e la U n i v e r s i d a d C a t ó l i c a d e L o u v a i n , B e l g i u m , 1 5 9 p p . ( D 2 0 1 }

* " E n t r e t i e n a v e c M i c h e l F o u c a u i t " v i d e o e n t t e v i s t a d e B e r t e n , A . e n L o u v a i n , M a y o 1 9 8 1 ,

e n L e G e n r e d e ( 'f us io ne . L e s c a h i e r s d u C . R . i . F . . s p ri n g 1 9 8 8 , n o . 3 7 / 3 8 , p p . 9 - 1 9 . { D 2 0 0 }

2 9 6 . " E s t - t - i l d o n e í m p o r t a n t d e p e n s e r ' " ( ¿ E s i m p o r t a n t e p e n s a r ' ) , e n t r e v i s t a d e E t i b o n ,

D , e n : LibéraiUm. 3 0 M a y o 1 9 8 1 , p p 2 1

3 5 5 . " F a c e a u x g o u v e r n e m e n t s , l es d r oi ts d e T h o m m e " [ F r e n t e a l os g o b i e r n o s , lo s d e r e

c h o s d e l h o m b r e . ) i n t e t v e n c i ó n e n G i n e b r a , j u n i o 1 9 8 1 , e n : L i b é V a t m n , 3 0 J u n i o - 1 j u l i o 1 9 8 4 ,

n o. 9 6 7 , p . 2 2 .

2 9 8 . "M ich e l Fou cau it : II faut tout r epen ser la loi e t la pr ison " [Hay que re pe nsa r la ley

y la pr is ión) en : Liberat ion, 5 ]ul io 198! , p . 2 .

2 9 9 . " L a c a n ii " l i b t r a t o r e " d e l la p s i c a n a l is i " ( " L a c a n , e l l i b e r a d o r d e l p s i c o a n á l i s i s " ) ,

e n t r e v i s t a d e F o r n a r i , F. e n N o b c c o u r t . J e n : C o r r i e r e della s e r a , 1 1 S e p t i e m b r e 1 9 8 1 , p . 2 .

.300. " Q i n t r e l e s p e i n e s d e s u b s i i t u r i o n ' ( " C o n t t a l a s p e n a s d e s u s t i t u c i ó n " ) e n :

L i b e r a r ™ , 1 8 S e p t i e m b r e 1 9 8 1 , n o . 1 0 8 , p. 5 .

3 0 1 . "P un ir es t la cho se la plus diffic ile qui so i t" ( "Ca st iga r es la cosa más difíc il que e xis

t e " } , e n t r e v i s t a d e S p i r e , A . , e n : T é m oi gw i ge e f ir éí ie ti , 2 8 S e p t i e m b r e 1 9 8 1 , n o . 1 9 4 2 , p. 3 0 .

3 1 3 . "The social t r iumph of the sexual wil l" [Hl t r iunfo social de l deseo sexual| , entre

v i s t a d e B a r b e d e i r e . G . 2 0 O c t u b r e 1 9 8 1 , e n : A m o n e , m e t í , among u im i e n. A m s t e r d a m 1 9 8 3 .8 " F t a n c e ' s p h i l o s o p h e r o f p o w e r " ( L o s f il ó so f os f r a n c e s e s d e l p o d e r ) , e n t r e v i s t a d e

B u r l ó n , O - , F n c d r i c h s S . , e n : T i m e , 1 6 N o v i e m b r e 1 9 8 1 . p p . 5 8 - 5 9 .

3 0 8 . " C o n v e r s a c i ó n c o n S c h o e t l e r , Vií 3 D i c i e m b r e 1 9 8 1 , g r a b a d a p or C o u r a n t , G . , e n :

Wemer Scfiroetíer, Goer/ie Í u s i í i h i / L j C i n e m a ifie qu e F r a n c a t s e , 1 9 8 2 . p p . 3 9 - 4 7 .

3 0 2 . " L e s r é p o n s e s d e P i e r r e V i d a l - N a q u e t e t d e M i c h e l F o u c a u i t " e n : L i b e r a t i o n . 1 8

D i c i e m b r e 1 9 8 1 , n o . 1 8 5 , p . 1 2 .

3 0 3 . " N o t e s s u r c e q u ' lir e t e n t e n d " ( N o t a s s o b r e e l q u e l e e y e s c u e h a l e n : L e N o m e l

Obsetviueur, 1 9 D i c i e m b r e 1 9 8 1 . n o , 8 9 3 . p . 2 1 .

~ 118 ~

Page 115: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

-1982-

> L H c r m é n e u t i q u e d u st ii cr . C o u r s a u C o l l e g e d e F r a n c e , 1 9 8 1 - 1 9 8 2 . P a r ís :

V u i l / G a l i m a r d , 2 0 0 1 ( L a H e r m e n é u t i c a d e l s u j e t a ) 3 2 3 " C o u r s d e !:

n n n é e 1 9 8 1 - 1 9 8 2 =L ' l i e rm énc ut i quc de s o f ( La he rm e n éut i c a de s í m i s m o ) e n : A nnnm re ¿u Co ll e ge de F ranc e , 8 2 ,

1 9 8 2 , p p . 3 9 3 - 4 0 6 .

* "H e r m é ne ut i q ue du s uje t " , e x t rac t o s de las l e c t uras re a l iz adas e n e l Co l l e g e d e F ran c e ,

<>. 13 . 27 Ene ro , 3 , 10 , 17 , 24 F e b re ro y 10 M ari o , e n Co nc o rdi a no . 12 , 1988 , pp . 44 - 68 .

* "Sub j e c t i v i t é ct v ér i t é . Co u rs du 6 j anv i c i 19 82 " , ( "Sub j e t i v idad y v e rd ad . Cu rs o de l

( i d e E n e r o d e 1 9 8 2 " ) , e d i t a da y p r e s e m e d a p o r F r é d e r i c O r o s , e n C ir é s 2 / 2 0 0 0 , ( P a r í s: P U F )

pp. 1 4 3 - 1 7 8 .

3 0 9 . "Le pre m i e r pas de l a c o l o ni s a t i o n de l ' O c c i de nt " ( "Re t t i s hi he no kai ki " ) ( E i pr i

m e r pas o e n la c o l o ni z a c i ó n de O c c i d e n t e ) , e nt re v i s t a de D e B e au c é , T y Po l ak , C . g ra b ada

e n P a r í s , 1 7 E n e r o 1 9 8 2 . e n : G i ü ó - K ó r o t í , M a r r o 1 9 8 2 .3 0 6 . "T h e Su b j c c t y Po w e t " ( "El suj e t o y e l Po de r" ) , pró l o g o e n : Dteyfus, H. e n Rab i no t e ,

P. Michel Foucault. Beyoncf struetnraitsm y l ienneneiüis ( "Más al lá del es tructural ismo y la her

m e n é u t i c a " ) ( C h i c a g o : U n i v . o f C h i c a g o P r e s s, 1 9 8 2 ) , p p . 2 0 8 - 2 2 6 ; t a m b i é n e n C r i t i c a l

i n q u i r y , ( i n v e s t i g a c i o n e s c r í t e a s ] , 1 9 8 2 , p p . 7 7 7 - 7 9 5 .

3 0 7 . " L a p e n s é e , l ' é m o t i o n " (" E l p e n s a m i e n t o , la e m o c i ó n " ) e n : M t c í ia i s , D ,

Pl ioMgrupfi ies de 1958 a 1982 (París : muséc d 'Art moderne de la vi l le de París , 1982) ,

pp 111-VH.

3 1 0 . " S p a c c , k n o w l e d g e y p o w e r " | É s p a ci o, c o n o c i m i e n t o y p o d e r j . e n t r e v i s t a d e

Rabinow, P, en : Sk;dine , rfie nrchiíecture y desígn re t ieu- , Ma rzo 19 82 , pp. 1 6-2 0.

* " R c s p u e s r a a S u s a n S o n r a g " e n : Sulw News, 2 Marzo 1982, p . 1 .3 .3 1 1 . " H i s t o i r e e r h o m o s e x u a l i t é " ( " H i st o r ia y h o m o s e x u a l i d a d " ) , e n t r e v i s t a d e j o e e k e r ,

J . h O u e r d , + * m anus c r i ro . , Sanz i o , A . , e n : M as que s , Spr i ng 1982 , no . 13 , pp . 14 - 24 .

31 2 . "L e c o m b ar de la c h as t e t é" ( E l c o m b are de la c as t i da d ) e n : ConiT rum ic ar io ns, M ay o

1 9 8 2 , n o . 3 5 , p p . 1 5 - 2 5 .

$32 . "Re v e r de s e s p i a i s i rs . Sur T o ni ro c r i t i que J ' A r t ém i do re " ( So ñar c o n s us pl ac e re s .

So b re l a c r i t i c a o ní r i c a de A r re m i d o ro ) , le í do e n Grc n o b l e 18 M ay o 198 2 , e n : Re c /i e rc he s s ur

la pliilosopliíe et le language [Investigación sobre la filosofía y el lenguaje) , 1983, no. 3. , pp. 53-

7 8 . - cap ítulo 1 de Histoire de la Sc xu al i tc I I I .

3 3 0 . " S r r u c t u r a l i s m y p o s t - s tr u c t u r a t is m ( " E s t r u c t u r a l i s m o y p o s t - e s t r u c t u r a l i s m o " ) , U n a

e nt re v i s t a c o n M i c he l F o uc aul t " e nt re v i s t a de Raul e t , G . e n M ay o 1982 . e n : T él o s , pr i m av e ra1 9 8 3 , n o . 5 5 , p p . 1 9 5 - 2 1 1 .

3 1 4 . "D e s c are s s e s d ' ho m m e s c o ns i dérée s c o m m e un ar t " ( "Las c ar i c i as de l o s ho m b re s

v is ta s c o m o u n a r t e " ) e n : L i b e r a r ™ , I j u n i o 1 9 8 2 , p . 2 7 .

* "m an us c r i t o * [ si n tí t u l o ) v e rsi ó n m e c a no g r af i ad a . 31 M ay o y 26 J uni o 198 2 pat a l a

U n i ve r s it y o f T o r o n t o . C a n a d á . { • 2 4 3 }

3 3 6 . "M i c he l F o uc aul t " . e nt re v i s t a de Ri g g ins . S . 22 J uni o 19 82 , e n : Er/ i os 2 2 - 1 - 8 3 , n o

2 pp . 4 - 9 .

3 5 8 . "A o i nt e rv i e w : s e x , po we r and t he po li t ic s o f i de n t i t y " ( "U na e n t re v i s t a : s e xo , p o de r

Page 116: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

y C H { , Í Ü J C Í J L 7 - G L O S A R I O l P ü ; E M O I O C - ' C O

y las pL>líric3S d e l a i d e n t i d a d " ) , e n t r e v i s t a d e G a l l a g h e r , B . e n W i l s o n . A . e n j u n i o 1 9 8 2 , e n :

T h e A d v o c a r e , 7 A g o s t o 1 9 8 4 , n o . 4 0 0 , p p - 2 6 - 3 0 e n 5 8 .

3 1 6 . " L e t e r r o r i s m e i c i e t l a " ( " E l t e r r o r i s m o a q u í y a l l á " ) , e n t r e v i s t a d e E r i h o n , D . , e n :

L i b e r a ti o n , 3 S e p t i e m b r e 1 9 8 2 , p . 1 2 .

3 1 7 . " S e x u a l c h o i c e , s e x u a l a c r " [ E l e c c i ó n s e x u a l y a c t o s e x u a l ) , e n t r e v i s t a d e O ' H i g g i n s ,

j - , e n : Salmagimdi, o t o ñ o 1 9 8 2 , n o . 5 8 - 5 9 , p p . 1 0 - 2 4 . " L o r s q u e l ' a m a n t p a r t e n t a x i , "

( " C u a n d o e l a m a n t e s e v a e n t a x i " ) e n : G a i P ie d , n o 1 5 1 , 1 9 8 5 3 0 5 " P i e r r e B o u l e z o u I e c r a n

t t a v e r s é " ( " P i e r r e B o u l e í o la p a n t a l l a a t r a v e s a d a " ) e i v L e N 'o uv ei O b s e r v a t e u i , 2 O c t u b r e

1 9 8 2 , n o . 9 3 4 , p p . 9 5 - 9 6 .

> L e D é s o r d r c d e s f a m i l l c s . L e t t r e s d e c a c h e t d e s a r c h i v e s d e l a R a s t i l l e a u X V N I c í i é c l e ,

c o n A r l e t t e F a r g c ( P ar í s: C o l l e c t i o n A r c h i v e s , 1 9 8 2 ) . ("echa d e e d i c i ó n O c t u b r e 1 9 8 2 . ( El

d e s o r d e n d e l a s f a m i l i a s . L e t t r e s d e c a c h e t d e l o s a r c h i v o s d e l a B a s t i l l a d e l s i g l o X V l l l . )

3 1 8 . " F o u c a u i t , n o n a u x c o m p r o m i s " ( F o u c a u i t , n o a [o s c o m p r o m i s o s ) , e n t r e v i s t a de

S u r i u r , R . , e n : L e G a i Pí e d , O c t u b r e 1 9 8 2 , n o . 4 3 . p 9

3 1 9 . " M i c h e l F o u c a u i t : " II n 'y a p a s d e n c u t t a l i t é p o s s i b l e " (" M i c h e l F o u c a u i t : N o e x i s

t e n e u t r a l i d a d p o s i b l e " ) , e n t r e v i s t a d e E n b o n , D . y L é v y - W i l l a r d , A . , e n : L ib e r a ti o n, 9 - 1 0

O c t u b r e 1 9 8 2 , n o . 4 3 4 , p. 3 .

3 2 0 . " E n a b y o n n a n t l e s P o l o n a i s , n o u s r e n o n c o n s a u n e p a r t d e n o u s - m e m e s "

w i t h S i g n o r e r , S . , e n t r e v i s t a d e B l y e t , R , e n : L e Nouvel O b s e r va te u r , 9 O c t u b r e 1 9 8 2 , no - 9 3 5 .

p . 5 2 .

3 2 1 . " L ' e x p e r i e n c e m ó t a l e e t s o c i a l e d e s P o l o n a i s n e p e u t p l u s é t r e e f f a c e " ( " L a e x p e

r i e n c i a m o r a l y s o c ia l d e lo s p o l a c o s n o p u e d e s e r d e s t e r r a d a " ) , e n t r e v i s t a d e A n q u e t i i , G - , e n :

L e s N o u v e íl e s L i tt é ra í re s , 1 4 O c t u b r e 1 9 8 2 , n o . 2 8 5 7 , p p 8 - 9 .

3 6 2 . " T r u t h , p o w e t , s e lf . ( V e r d a d , p o d e r y s í m i s m o ) . " U n a e n t r e v i s t a c o n M i c h e l

F o u c a u i t " d e M a r t i n , R . g r a b a d a 2 5 O c t u b r e 1 9 8 2 e n ; Te c hn olo gi es of the Sel/, ( "Te cno logí as

d e l sí m i s m o " ) e d . b y L . M a r t i n e t al ( A m b e r t s : U n i v . o f M a s s a c h u s e t s P r e s s , 1 9 8 8 ) , p p , 9 - 1 5 .

3 6 3 . " T e c h n o l o g i e s o f t h e S e l f " , l e c t u r a e n l a V e r m o n t U n i v e r s i ty , O c t u b r e 1 9 8 2 , e n ;

Technologies of the Sel/ , ed i tad o por L . Ma rt ín e t . a l , ( A m h c r t S : U n i v . o f M a s s a c h u s e t s P t e s s ,

1 9 8 8 ) , p p . 1 6 - 4 9 .

3 6 4 - " T h e P o l i t i c a l t e c h n o l o g y o f i n d i v i d u á i s " ( ( - a t e c n o l o g í a p o l í t i c a d e l o s i n d i v i d u o s ) ,

l e c t u r a s e n l a V e r m o n t U n i v e r s i t y e n O c t u b r e 1 9 8 2 , e n T e ch no lo gie s of the Sel/, e d. by L .M art in

e t a l , ( A m h e r t s ; U n i v . o f M a s s a c h u s e t s P t e s s, 1 9 8 8 ) . p p - 1 4 5 - 1 6 2 .

3 2 2 " L ' a g e d ' o r d e l a l e t t r e d e c a c h e t " ( " L a e d a d d e o r o d e l a l e t t r e d e c a c h e t " ) r e v i e w

o f D é s o r d c r c d e s fa m i ll e s y e n t r e v i s t a d e H e r s a n t , Y ., e n : L 'e xp re s s, 2 6 N o v i e m b r e 1 9 8 2 , n o .

1 6 3 8 , p - 3 6 . * " ! 9 t h c e n m r y i m a g i n a c ió n " e n : S e m i ó t e x t ( c ) , 4 , 1 9 8 2 . n o . 2 . . p p . 1 8 2 - 1 9 0 .

- 1 9 8 3 -

3 3 8 . " C o u r s d e l ' a n n é e 1 9 8 2 - 1 9 8 3 " = U s a g e d e s p l a i s i r s e t t e c h n i q u e s d e s o i ; e n :

A n i r a a i i e d e í C o l lé g e d e F r a n c e , 8 3 , 1 9 8 3 , p . 4 4 - ( " C u r s o d e l os a ñ o s 1 9 8 2 - 8 3 , E l u s o d e l o s

p l a c e r e s y l a s r é c n i c a s d e s í " ) .

3 5 1 . " Q u ' e s t c e q u e l e s L u m i e r e s - > " , ( í 'Oué es la I lust ración' ) "L 'ar t du diré vra i " (E l ar te

~ 1 2 0 -

Page 117: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

S e i O C P A H í C C V f . f ' A ;} t V IL H E L F C L C A l . l

t ic d e c i r l a v e r d a d ) , le í d o e n e l C o l l e g e J e F r a n c e , 5 d e t n e r o 1 9 8 3

• "Un cours inédit , ( "Un curso inédiro" ) en : Mtiguíme Ltí téVíurc . Mayo 1984 , no . 207 , pp. 34 -

¡ 9 .

3 2 7 . " C a n e i n t é r e s s e p a s " ( E s o n o i n t e r e s a ) , * * m a n u s c r i t o " e n : L e Maün. 1 0 E n e r o 1 9 8 3 ,n o . 1 8 2 5 , p . 2 7 .

3 2 4 . "D e s T ra va u x" ("L os trab ajos" ) en : V e w , P, Les Ore es oní -i ls cru ti leurs rnyifies?

( i L o s g r i e g o s H an c r e í d o e n s us mi t o s ? " ) Pa rí s , 1 9 8 3 , p . 9 ( F e b r e r o 1 9 8 3 )

3 3 9 . " W h a t is E n l i g h t e n m c m ? " ("¿Qué es la i lustración. ' " ) en : The Foticanlt Reuder , ed.

b y P a u l R a b i n o w ( N e w Y o t k : P a n r h e o n , 1 9 8 4 ) , p p . 3 2 - 5 0 .

3 28 "A propos de s fa iseurs de l 'hisroire" ("A p ropó sito de los ha ce do re s de la his tor ia " ) ,

e n t r e v i s t a de E r i b o n , D . , e n : L t b é r nr i o n , 2 1 E ne r o 1 9 8 3 , p . 2 2 -

3 2 9 " L é c r i t u r e d e s o í " ( " L a e s c r i t u r a d e sí ") e n : C o r p s é cr rt , ( C u e r p o e s c r i t o ) . F e b r e r o

1 9 8 ) , no . 5 , pp . 3 - 2 3 .

3.31. " A n e x c h a n g e " ( " U n i n r e r c a m b i o " ) , d i s c u s i ó n c o n S t o n c , L . e n : N e w Y » r ¡ ¡ R e e i e u ' ojliiKjfcs, 3 0 n o 5 . 3 1 M a n o 1 9 8 3 , p p . 4 2 - 4 4 .

3 4 ! . " Po ht i c s y E t h i c s : A n i n t e r v i e w " (" Po l ít i c a y E t i c a ; U na e n t r e v i s t a " ) , d i s c usi ó n c o n

R a b i no w , P, T a y lo r , C , j a y , " m a n u s c r i t o , j . , R o r t y , R . e n L o w e n t ha l . L . , e n A b r il 1 9 8 3 , e n : Th e

Foucauli Reader, e d i r a J o p o r P a u l R a b i n o w ( N e w Y o t k : P a n t h e o n , 1 9 8 4 ) , p p . 3 7 3 - 3 8 0 .

3 2 5 " U n s y s t é me f in í f a c e a un e J e m i e i nf i ni c " ( " U n s i s t e m a inf i ni t o t r e nt e a un me di o

i n f i n i t o " ) , entrevista de Bono, R. , en : Bono, f? , Secante Sociufe . i 'En;en (Par ís . 1 S y r o s , 1 9 8 3 ) ,

pp. 3 9 - 6 3 .

3 2 6 . " T h e g e n c a l o g y o f e t h i c s . A n o v e r v i e w o t W o r k e n pr o g r e s s " ( " L a g e ne a l o g í a J e l a

é t i c a . U na v i s i ó n e n c ur s o " ) , d i s c us i ó n c o n D r e y f us , ¡ i . e n R a b i no w , P e n A b r i l 1 9 8 3 , e n :

Drey/io, H., Ríibinou/, P, MicM Fcntcaulr . BeyonJ structuralísm y H e r m e n e w i c s S c c o n d e d i t i o n( C h i c a g o : U n i v o f C h i c a g o P r e ss , 1 9 8 3 ) , p p . 2 2 9 - 2 5 2 ; - u n f r a g m e n r o h a s i d o t r a d u c i d o c o m o

" L e s e x e c o m m e u n e m o r a l e " ( " E l s e x o c o m o u n a m o r a l " ) e n L e   ¡\ouvel  Observateur, 1 d e

h u n o 1 9 8 4 .

3 4 4 = e x i s r e una v e r s i ó n r e v i s a da po r e l a ut o r de " T h e g c ne a l o g y o f c r h i c s " G e ne a l o g í a

J e l a E t i c a j e n Dreyfus & Rahismu book.

3 3 3 . " F o uc a ul t / B o i i l c z - L a mus i que c o n t e m po r a i ne e r le pub l i c " ( " F o uc a ul t / B o ul e z . L a

m ú s i c a c o n t e m p o r á n e a y e l p ú b l i c o " ) , c o n v e r s a c i ó n e n t r e F o u c a u l t y B o i i l e ; , e n : C N A C

nmj;í tt ij ie , M a y o - j un i o 1 9 8 3 , no . 1 5 , pp . 1 0 - 1 2 .

3 3 4 . " L a Po l o g ne e t a pr é s . 7 " ( " Po l o ni a , <y de s pué s . ' " ) , d i s c us i ó n c o n M a i r e , E . , e n : L e

l'Kbiu. M a v o 1 9 8 . 3 , no . 2 5 , pp . 3 - 3 4 -337 " . . . i ls onr de cla ré . . . sur le pacif isme : sa na tu re , ses dan ge rs , ses i l lusions" ("...se h a n

p r o n u n c i a J o . . . sobre e l pacif ismo: su naturaleza , sus peligros , sus i lusiones" ) , a lgunos informes

han sido prese ntad os en el Co ng re so J e Par ís 3 y 4 junio , en : Géopo/ir ii jue . Re vu e de l 'Insrirur

i nt e r na c i o na l de g c o po l i r i que . no . 4 : U n c o l l o quc i n t c r na t i o na l de l ' I . l . G . C ue r r e e t pa i x : que -

11c gue rre? qu clle paix ? , ( "La gue rra y la paz , ¿cuál guerra , cuál p az? " ) , Fa l ! 1 98 3 , p , 7 6

3 3 5 . " V o u s e r e s d a n g e r e u x " ( " L .' s tc d e s s o n p e l i g r o s o s " ) e n : L i b e r a t io n , 1 0 j u n i o 1 9 8 3 ,

P . 2 0 .

* c a r t a a H e r v é G ui b e r r o f 2 8 j u l i o 1 9 8 3 e n : L 'A urr e J o ur n a l . 1 0 D i c i e m b r e 1 9 8 5 . p. 5 .

- 121 -

Page 118: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

3 4 3 . " A r c h e o l o g y o f a p a s s i o n ( " A r q u e o l o g í a d e l a p a s i ó n " ) , p o s t f a c i o a l a t r a d u c c i ó n

i n g le s a d e " R a y m o n d R o u s s e l " = e n t r e v i s r a d e R u a s , C , 1 5 S e p t i e m b r e 1 9 8 3 . e n M í tg at ÍF ie

L r i é r a i r c n o . 2 2 1 7 /8 ¡ 9 8 5 .

D i s c o u r s e a n d T r u t h . T h e p r o b t e m a t i z a ti o n o f p a r r h e s i a ( D i s c u r s o y V e r d a d . L a p r o b l c -

m a t i z a c i ó n d e l a p a r r h e s i a . ( E v a n s t o n , I l l i n o i s : N o r t h w e s t e r n U n i v e i s i t y , 1 9 8 5 ) . 6 l e c t u r e s e n

B e r k e rl e y , C a l i f o m i e e n t r e e l 1 0 O c t u b r e y e l 3 0 N o v i e m b r e , b a s a d a e n g r a b a c i o n e s y n o t a s .

A p a r i c i ó n d e l a t t a d u c c i ó n h o l a n d e s a d e P a t r e s i a ( A m s t e r d a m : K r i s i s h 1 9 8 9 ) .

340. " P r e f a c i o a la H i s t o r i a d e la S e x u a l i d a d " , v e r s i ó n in g le s a e n T h e F o u c a u i t R e a d e r

( N e w Y o rk : P a n t h e o n , 1 9 8 4 ) , p . 3 3 3 - 3 3 9 . = 3 3 8 " U s a g e d e s p la is ir s e t t cc h n i q u c s d e s o i " e n :

L e D e b u t , N o v i e m b r e 1 9 8 3 , n o . 2 7 , pp . 4 6 - 7 2 .

3 4 6 . " Q u ' a p p e l c - i - p u n i r ? " ( i A q u e l l a m a m o s c a s t i g a r ? ) , e n t r e v i s t a d e R i n g e l h e i m , F . e n

D i c i e m b r e 1 9 8 3 , e n : R e m e de 1'nTiiversnc d e B r u x e f l e s , 1 9 8 4 , n o . 1 - 3 , p p . 3 5 - 4 6 .

- 1 9 8 4 -

3 4 5 . " F o u c a u i t " , a u t o b i o g r a f í a e n D i c t i o n n a i r c d e s P h i l o s o p h e s ( P a r í s : P U F , 1 9 8 4 ) v o l . i ,

p p . 9 4 1 - 9 4 4 , b a j o e l s e u d ó n i m o d e M a u r i c e F l o r e n c e ; e n c o l a b o r a c i ó n c o n F r a n c o i s E w a l d .

3 5 6 . " L é t h i q u e d e s o u c i d e s o i c o m m e p r a r i q u e d e l i b e r t e " ( L a é t i c a d e l c u i d a d o d e s í

c o m o u n a p r á c t i c a d e la l i b e r t a d ) , e n t r e v i s t a d e F o r n c r - B c t a n c o u r t , R . e t al . 2 0 E n e r o 1 9 8 4 ,

e n: C o n c o r d i a n o . 6 , 1 9 8 4 , p p . 9 9 - 1 1 6 .

3 4 7 . " L e s o u c i d e l a v e r i r é " , ( " E l c u i d a d o d e l a v e r d a d " ) , a r t í c u l o h o m e n a j e a P h . A r i e s ,

e n: L e ¡V ou ir e! O b s e r u a f e u r , 1 7 F e b r e r o 1 9 8 4 , n o . 1 0 0 6 , p p . 7 4 - 7 5 .

3 4 8 . " L e s t y l e d e l 'h i s í o i r e " ( E l e s t i l o d e l a h i s t o r i a ) , e n t r e v i s t a d e F a r g e , A . e t a l . , e n : L e

M ü t i n . 2 1 F e b r e r o 1 9 8 4 , p p - 2 0 - 2 1 .

3 5 3 . " I n t e r v i e w d e M i c h e l F o u c a u i t " , e n t r e v i s t a d e B a k e r , C . e n A b r i l 1 9 8 4 , e n : A c t e s ,no . 4 5 / 4 6 . 1 9 8 4 , p p . 3 - 6 .

3 5 2 . " A u x s o u r c e s d u p l a i s i r " ("Alie f o n t i d e l p i a c e r e " ) ("Hacia l a s f u e n t e s d e l p l a c e r " ) ,

e n t r e v i s t a d e F o n t a n a . A . , g t a b a d a e l 2 5 A b r i l 1 9 8 4 , u n a v e r s i ó n i n c o m p l e t a h a a p a r e c i d o

b a j o e s t e t í t u l o e n : P a n o r a m a , 2 8 M a y o 1 9 8 4 , n o 9 4 5 , p p . 1 8 6 - 1 9 3 .

= 3 5 7 " U n e e s t i l é t i q u e d e 1 ' e x i s t e n t e " . ( U n a e s t é t i c a d e l a e x i s t e n c i a ) , v e r s i ó n c o m p l e t a

d e la e n t r e v i s t a d e F o n t a n a , A . 2 5 A b r i l , e n : L e M o n d e , 1 5 J u l i o 1 9 8 4 , p . x ¡ .

3 4 2 . " P o l e m i c s , P o li t ic s y P r o b l e m i í a t i o n s . A n i n t e r v i e w w i th M i c h e l F o u c a u i t "

( P o l é m i c a s , P o l í t i c a s y P r o b l e m a tiz a c i o n e s ) , e n t r e v i s t a d e R a b i n o w , P e n M a y o 1 9 8 4 , e n : Th e

F o u c a u h R e a d e r , e d . b y P a u l R a b i n o w ( N e w Y o r k : P a n t h e o n . 1 9 8 4 ) , p p . 3 8 1 - 3 9 0 .

3 5 0 . " L e s o u c i d e l a v e n t é " ( E t c u i d a d o d e t a v e r d a d ) , e n t r e v i s t a d e E w a l d , E , e n :Magaz,iiie LittéruirL ' , M a y o 1 9 8 4 . n o . 2 0 7 , p p . 1 8 - 2 3 .

* " M i c h e l F o u c a u i t . P o u r e n f in e r a v e c le s m e n s o n g e s " ( " M i c h e l F o u c a u i t P a r a t e r m i n a r

c o n la s m e n t i r a s " ) , e n t re v i s t a d e E r i b o n , D . e n M a y o 1 9 8 4 , e n L e N o u f e l ü b s e r v a te k r 2 1 - 6 - 8 5

354. " L e r e r o n r d e l a m o r a l e " ( E l r e t o r n o d e l a m o r a l ) , e n t r e v i s t a d e B a r b e d e t t e , G . e n

Sca la , A. grab ada e l 29 de M ay o 1 984 , en : Les N'uuveiJes Linéraires . 28 Junio 19 84 , pp- 3 7 -4 1 .

> His to ire de la sexual i té I I , L 'usage des plais ir s (Par ís : ( ia l l i inard . 1984) , aparec ida en

Mayo. (La his tor ia de la sexual idad. 11 . El uso de los placeres . )

- 122 -

Page 119: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

> Histoire de la sexuali té III , Le süuci de S O L ( P a r í s : G a l l i m a r d , 1 9 8 4 ) a p a r e c i d a e n J i m i o

1 La hi s r o r i a de l a s e x ua i i da J . l í í . E l c u i da do de s í mi s mo . )

* D o n ' t c r y f b r m e A c a d e m i a " ( " K o l l o r e s p o r m í , A c a d e m i a " ) , i n f o r m e d e H o r v i r : , P , e n :

T he Imuseuf'K", 2 d e A g o s r o 1 9 8 4 , p a g 7 8 - 8 1 .

- 1 9 9 4 -

> D i t s e t E c r i t s , D i c ho s y e s c r i r o s , Pa r í s , G a l l i ma r d , 1 9 9 4 , 4 v o l . Pub l i c a do s b a j o l a d i r e c

c i ó n d e D a n i e l D e f e r t y F r a n c o i s E w a l d . R e ú n e e l t o ta l d e l os t e x t o s d is p e r s o s, d o c u m e n t o s ,

e n t r e v i s t a s , d i á l o g o s , c o n v e r s a c i o n e s , i n t e r v e n c i o n e s e n c o n g r e s o s , e t c . , c o n s i g n a d o s e n l a

p r e s e n t e b i b l i o g r a f í a .

- O b r a s d e M . F o u c a u i t t r a d u c i d a s a l i n g l és -

1. F o u c a u l t , M , ( 1 9 6 5 ) , iV iadne ss a nd G e i l i í a t t o n A H i s ro r y o / Í R U U T I I R Y in t/ie Age o / R e t i s n n .

( R . H o w a r d t t a n s ) . L o n d o n : T a vi s to c k , 1 9 6 5 .

2 . F o uc a ul t , M . ( 1 9 7 6 ) . . V i e nr a l í l i ne s s a nd Ps v c hdo j r y ( A . M . She r i da n- Snur h ) . N e w Y o r k :

H a r p e r a n d R o w .

3 . F o uc a ul t , M . ( 1 9 7 3 ) . T / i e B i r t l i of i he c i i n i c : A n Archeology ofMedkaí Percepción. ( A . M .

S h e r i d a n - S m i t h t r an s . ) L o n d o n . T a v i s t o c k , 1 9 7 0 .

4 . F o u c a u l t , M . ( 1 9 7 0 ) . T / i e O r d e r of Tfiings A j í A r c f i e o l o j j of the Human Sc i e nc e s ( t r a ns

a n o n y m o u s ) L o n d o n : T a v i s t o c k .

5 . F o u c a u l t , M . ( 1 9 7 2 ) . T h e A r ch e o lo g y of f ín o te l e dg e , ( A . M . S h e r i d a n - S m i t h t r a n s ) .

L o n d o n : T a v i s t o c k .6 . F o uc a ul t , M . ( 1 9 8 1 ) . * T he O r de r o f D i s c o ur s e ' ( R . Y o ung r r a n s ) . In U ntv i ng the T e xr :

A Posrs truc tura lis t Reader . R. You ng (e d. ) Lo nd on : R ou tle dg e .

7 . Fo uc au lt . M . (1 9 7 5 ) . 1, Píerre RiVere, Ha um g .Slaughlered rrty Jvíodier , Sisrer an d m y

f í r o di e r : A C a s e of pa r r i c ide i n N i ne r e e t h C e nr nr y . e d . F o t i e a tdt ( F . j e l l i ne k t r a ns ) .

H a r n i o n d w o r t h : P e n g u i n .

8 . F ou cau lt , M. ( 1 9 7 7 ) . Discipline and Puuish: ' ('l ie ft ir rh o / t / ie Pr ison (A . M. Sher ídan-

S n n r h t r a n s ) . H a r m o n d s w o r t h ; P e n g u i n .

9 . F o u c a u l t , M . ( 1 9 7 8 ) . T h e H i st or y o) Se x ua l í i v : A n f w r nduc i i o n ( R . H ut l e y t r a ns ) .

H a r m o n d s w o r t h : P e n g u i n

1 0 . F o uc a ul t . M . ( 1 9 8 0 ) . H e T c i di ue B a r hi n : B e i ng t he R e c e nr K D i s c í j f e r e d M e mo i r s of a\ ri ne l e e r h- C e n t ury F re ne fi H e mi nphro dir e , E di t e d a n d w i t h a no t e b y F o uc a u l t ( R . M c D o u g a l l

t r a n s ) . N e w Y o r k : P a n t h e o n .

1 1 . F o u c a u l t , M . ( 1 9 8 5 ) . T h e U s e of P l e a s u r e ( R . H u r l e y t r a n s ) . H a r m o n d s w o r t h :

P e n g u i n .

1 2 . F o u c a u l t , M . ( 1 9 8 6 ) . T il e C u r e of t he S el/ ( R . H u r le y t r an s . ) H a r m o n d s w o r t h :

P e n g u i n .

I 3 . F o u c a ul t , M . ( 1 9 8 9 ) . T hi s i j n o ! a Pipe U ni v e r s i t y o f C a l i f o r ni a Pr e s s ,

14. Ca ng ui lh em , G. tk Fo uca ult , M . (1 9 9 1 ) . The .Wmtia l a t i i ! tf ie Pti t/ iologica! M 1T Pre ss .

- 1 2 3 -

Page 120: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

Am h til , hs í-iy m e l é s

1. Foucauit. M. (1977), Language, Counier-memm-y Piaakc: Sekcied Jn ten-leus and

Ensays, (D. F. ¡íouchard, Ed.) (New York: Cornell University Press. Includes: 'Préface ro

transgression', Language to infinity', 'The father's "no" ', 'Int ellectuals and powcr' (with

Gilíes Deleuie).

2. Foucauit, M (1977) . Power, Truth, Stratcgy.

3. Foucauit, M. (1978). Politics and the study of discourse. Idealagy and Corociousness, 3,

1978, 7-26.

4 Foucauit. M. (19 79) . My btxiy, this paper, this fitc, Oxford Literary Revietv 4:1 , 9-28.

5. Foucauit, M. (1 980) . Pou'er/rvtioujledge. Seieetcd í n t e i w u ' 5 and Other vt'ntmgs, ¡972-77,

(C. Gordeon, Ed.) Brighion: Hatvestcr.

6. Foucauit , M. (19 82) . Th e suhject and poner, In H. Dryfus and P Rabinow, (Eds. )

Miciiei Foucauit: Reyond StruauraUsm and l íeniieneiíiics. London: Harvcster Whearshcaí.

7. Foucauit, M. (1983). Sttuctutalism and poststructutatism: an interview with Michel

Foucauit. Tifas. 55, pp, 195-2 11.

8. Foucauit, M. (1984). The Foucauit Reader (R Rahinow, Ed.) (Hamondsworth ; Penguin,

1984. Includes: Wh at is an author?, Nietzsche , genealogy, history-, What is Enlightcnment? ;

Politics and ethics; an interview; Space, knowiedge and power; On the genealogy of ethics:

an ovcrview of worlc in progress; Polemics, potttics and problematisations: An interview with

Michel Foucauit: Ptcface to The Hisiory of Sexwiítty, Vo. 2.

9. Foucauit, M. (1985). Sexualiry and solitude. In On Srgns: A Semiotic Reudcr M. Blonsky

( E d . ) . Oxford; Blackwcl!.

10. Foucauit, M. (19 88) . The ethic of rhe care for the self as a practi cc of freedom. In

The Final Foucauit, J, Bcmauer and D. Rasmussen (Eds), Cambridge Mass.. M1T Press,1 1 . Foucauit, M. (1988) Foucault/Blanchot. /.one Books.

12. Foucaui t, M. ( 19 88) . Poíitics, Pfiílosopfiy, Culture; interviews and Other Wntings, 1977-

1984. L. Kritmian ( Ed ) London: Routledge, Includes: Social sccurity; Politics and reason,

An aestehtics of existe ncc; Sexual c.hoice, sexual act: Foucauit and homosexual i tyi 1 he

return of morality; The art of telling che truth.

13. Foucauit, M, (1988). Death and the Labyrinth.

14 Foucauit, M. ( 1989) . Foucauit Live: interviews 1966-84. New York: Sem io te xt (c) .

15 Foucauit, M. ( 19 91) . Govemmentaliry, in The Foucauli Effect: Stadies in Gofemmentaíiry.

G. Burchell, C. Gotdon and P Miller (Eds ) London: Harvester Whe ats he af

16. Foucauit. M. (1991), Remarks on Marx (New York: Semioiext(e).17. Foucauit. M. (1997). In P Rabinow (Ed.) Ethics: Subjectivity and Truth (Essauitil Works

of Michel Foucauit, Vol l)Ncw York: New Press

1 8 . Foucauit, M. Si Faubion, james. !n Robett Hurley, Paul Rabinow (Eds.) AestJietics.

Mechad, tind E¡iistemology : Essential Works of Foucauit, 1954-1984.

~ 124 -

Page 121: Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano

5/10/2018 Glosario Epistemologico - Michel Founcault - Sergio Albano - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/glosario-epistemologico-michel-founcault-sergio-albano

- T e x t o s s o b r e M i c h e l F o u c a u l t -

- J e a n- M a r i e A uz i a s , M i c he l F o uc a ui t , Qui suis- je ' La ni a mi fac tur e , 198 6-

- ]can f íaudril lard, Oubiier Foucauit . P , éd. Gali lée 1977 , 88 p.

- D . F . B o u c h a r d , I n t r o d . Langttage, counter-Triemory, practica; selecied essuvs an d ¿nter i ie i ts .

T r a d . D . F B o u c h a r d y S . S i m o n . I t h a c a N .Y . C o m e l í U . P 1 9 7 7 2 4 0 p . i n c lu y e 9 t e x t o s d e

M . F o uc a ui t t r a duc i do s a l i ng l é s .

- G . C a n g u i l he m , M i c fi e í F o uc aui t , p /u lo so pl ie , R e nc o n t r e i n t e m a t i o na i e , Pa rí s 9 , 1 0 , 11

1 9 8 8 O e s t r a v a u x , S e n i l , 1 9 8 8 .

- V t nc c n t D e s c o m b c s L e tr íe me e t l 'uutr e . M i nui t 1 9 7 9 . V o ir c h a p , 4 . C r i t i que de l ' h i s t o ir e .

•Huber t L . Dtcyfus And Paul Rabinow. Micheí Foucauit : Beyond structura itsm and kerme-

ne ui ic s . Po s t f a c i o y e n t r e v i s t a po r M F o u c a ui t . C h i c a g o , U ni v e r s i t y o i C hi c a g o Pr e s s 1 9 8 Í ,

x x v i n , 2 7 1 p . t t a d . f r a nc e s a - G a l ! . 1 9 8 4 -

- A n n i e G u é J e z , Foucauit, P. P U F . 1 9 7 2 , 1 ! 7 p . i nc l uy e l os c o m pe nd i o s de io s c ur s o s1 9 7 0 - 7 4 d a do s e n e l C o l l é g e de F r a n c e b a j o e l t í t u l o g e ne r a ! de H i s t o i r e de s s y s i é me s de pe li

s i e . ( H i s t o r i a d e lo s s i s t e m a s d e p e n s a m i e n t o . )

- A ng e l e K r e m e r - M a r i e t t i , F o uc a uit e t í 'a rc hé oi o^ ie du s av o ir , P , Se g he r s 1 9 7 4 , 2 4 3 . i nc l u y e

lo s c o m p e n d i o s d e lo s c u r s o s 1 9 7 0 - 7 4 d a d o s e n e l C o l l é g e d e F r a n c e ( p . 1 9 5 - 2 3 4 ) -

-Hilary Pti tnam, f ia ison et histoire , Minuit 1984 , voir chap.7 ,

-FJdward S aíd , Begiunings : Methods cu id Inteniions , N.Y . Basic Boo ks 1 9 7 5 .

- í í e r na r d Si c hé r e , i L a u t r e h i s t o i r e : a pa r t ir de M i c he ! F o uc a u i t . "¡e l Q ue l , no . 8 6 , 1 9 8 0 .

T a m b i é n L 'l nfi ni, h i v e r 1 9 8 0 . y L e mo me nt lue anie n , G t a s s c t , 1 9 8 3 , p 4 4 - 6 8 .

-Paul Veyne, i Foucauit révoluiionnc 1 'hLstoirc , in Comment on e ' cr i t l 'hisroire . (Cómo se

e s c r ib e la h i s t o r i a ) ( E x i s t e u n a t r a d u c c i ó n e s p a ñ o l a A U M A D R I D , 1 9 8 2 ) R , S e u i ! , c o l ! .I ' o i n t s . 1 9 7 9 . p . 2 0 1 - 2 4 2 .

-Francpis Waill , Y a - í - i i une ¿písteme ¡tructuralisle! o n D ' une phi l o s o phi e e n de c a du s t r uc -

t ur a l i sme : M i c he l F o uc a u i t , Q u ' e s t - c e qu e le strucruralisme !, f i . S e n i l , 1 9 6 8 , p . 3 0 5 - 3 9 0 .

- 125 -