Gjykimi i çështjeve që lidhen me organizimin dhe ...doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2013/01/Doktoratura-Altina-Xhoxhaj... · Padia duhet të ngrihet brenda 3 vjetëve

Gjykimi i çështjeve që lidhen me organizimin dhe funksionimin e Shpk

Altina Xhoxhaj

2013

64

komanduese, të cilët përgjigjen personalisht për të gjitha detyrimet e shoqërisë mbidhe përtej çdo kontributi që ata kanë bërë ose kanë premtuar të bëjnë.

Megjithatë ligji ynë ka parashikuar dy përjashtime nga përgjegjësia e kufizuarpër ortakët e një ShPK, përjashtim që gjen shprehjen e tij në nenin 16 të LTSHT. Kjodispozitë trajton abuzimin me formën ligjore të shoqërisë dhe nëse ky abuzimprovohet ortaku humbet kufizimin e përgjegjësisë së tij.

Kështu, neni 16 i LTSHT parashikon se:“1. Ortakët, aksionarët e shoqërisë tregtare, administratorët dhe anëtarët ekëshillit të administrimit, që kryejnë një apo më shumë nga veprimet osemosveprimet vijuese, përgjigjen personalisht e në mënyrë solidare përdetyrimet e shoqërisë, me të gjithë pasurinë e tyre nëse:a) abuzojnë me formën e shoqërisë tregtare për arritjen e qëllimeve tëpaligjshme;b) trajtojnë pasuritë e shoqërisë tregtare si të ishin pasuritë e tyre;c) në çastin kur kanë marrë apo duhet të kishin marrë dijeni për gjendjen epaaftësisë paguese të shoqërisë, nuk marrin masat e nevojshme, për tësiguruar që shoqëria, në varësi të llojit të veprimtarisë së ushtruar, të ketëkapitale të mjaftueshme, për të përmbushur detyrimet e marra përsipër ndajpalëve të treta.2. Palët e treta nuk mund të ngrenë padi për përmbushjen e detyrimeve, sipaspikës 1 të këtij neni, nëse shoqëria provon se i treti kishte pasur dijeni përabuzimin apo në bazë të rrethanave të qarta nuk mund të mos kishte pasurdijeni për të. Padia duhet të ngrihet brenda 3 vjetëve nga kryerja e shkeljes.”Shkaku i parë i parashikuar në ligj është rasti kur ortakët abuzojnë me formën

e shoqërisë për të nxjerrë fitime të paligjshme.Në këtë rast ligji përdor termin abuzim, çka do të thotë se ortakët me dashje

përdorin formën e shoqërisë për të nxjerrë fitime të paligjshme. Në këtë kuptim, duhettë ekzistojë ana subjektive, pra dashja, dhe kjo dashje duhet të provohet nga kushdoqë mendon se mund të ketë si bazë ligjore këtë dispozitë për të paditur ortakët.

Në shkakun e dytë ne gjendemi para një situatë tjetër, kur ortakët trajtojnëpasurinë e shoqërisë si të ishte pasuri e tyre.

Kodi Tregtar i Zogut situatën kur njëri nga ortakët e përdorte pasurinë eshoqërisë për vete e konsideronte si shkak për përjashtimin e tij nga shoqëria.64

Në praktikën tonë ka shumë raste kur ortaku, sidomos kur është ortak i vetëmpor dhe kur ka shumicën, e konsideron pasurinë e shoqërisë si pasuri vetjake të tij osetë familjes.

Dispozita e analizuar me sipër garanton mbrojtjen e interesave të të tretëve qëkanë hyrë në marrëdhënie me personin juridik, pra me shoqërinë dhe jo me ortakun.Megjithatë atyre ju duhet të provojnë situatën e parashikuar ne këtë pikë të dispozitëpër të kërkuar përgjegjësinë solidare të ortakut.

Në shkakun e tretë flitet për përgjegjësinë e ortakut nëse nuk merr masat ecaktuara kur kemi një situatë paaftësi paguese.

Personalisht bashkohem me qëndrimin që është mbajtur nga autorët e tekstit“Ligji shqiptar për shoqëritë tregtare interpretuar sipas burimeve të tij në të drejtënevropiane”.

Sipas këtij qëndrimi doktrinar, kjo pjesë e dispozitës paraqitet shumëproblematike pasi përdor elementin e arsyeshmërisë dhe të kujdesit të duhur jo si dyshkaqet e mëparshme. Pas një paraqitje të qartë të gjithë problemeve që ka formulimi i

64 Neni 250 i Kodit Tregtar të Zogut


Altina Xhoxhaj

2013

65

kësaj pjese të dispozitës, autorët e këtij teksti rekomandojnë që nenit 16/1/c të LTSHTt’i bëhet interpretimi më i ngushtë i mundshëm.

Sipas interpretimit që unë mendoj, duhet të përqendrohemi vetëm në njësituatë të qartë falimentimi, pra shoqëria është në gjendjen e paaftësisë paguese emegjithatë ortakët nuk marrin asnjë masë për të filluar procedurat e caktuara nëligjin për falimentimin, por vazhdojnë aktivitetin tregtar duke vënë në rrezik pasurinëe shoqërisë dhe kreditë e të tretëve.

Gjithashtu, një situatë tjetër ku ortaku humb përgjegjësinë e kufizuar është dheajo e parashikuar nga neni 99 i ligjit “Për procedurat tatimore në Republikën eShqipërisë”.

Sipas kësaj dispozite, nëse mbas procedurës së likuidimit ose falimentimitsubjektet tregtare mbeten ende debitorë ndaj organeve tatimore, detyrimi për pjesën epashlyer të tatimit bëhet detyrim personal i ortakut.

Por që detyrimi të bëhet detyrim personal i ortakut duhet të ekzistojë dhe njëkusht tjetër, duhet të provohet se kjo mosshlyerje ka ardhur si pasojë e abuzimit meformën e shoqërisë, trajtimit të pasurisë së shoqërisë si pasuri e ortakut ose sipasshkakut të tretë të nenit 16 të LTSHT.

Pra, kemi një aplikim të dy dispozitave që ju përkasin ligjeve të ndryshme,nenin 99 të përmendur më sipër dhe nenit 16 të LTSHT.


Altina Xhoxhaj

2013

66

ADMINISTRATORËT

Në bazë të ligjit tonë, pranë asamblesë, një organ tjetër thelbësor i ShPK-sëështë i përbërë nga administratorët.

Administrimi mund ti besohet personave fizikë, ortakë ose jo, vetëm njëpersoni ose më shumë personave.

Administratorët emërohen nga asambleja, përveç rasteve përjashtimore tëparashikuara me ligj (p.sh. administratorët e parë që mund të emërohen në aktin ethemelimit ose statutin e shoqërisë).

Ligji lejon që administratorët të jenë organ kolegjial ose jo, pra shoqëria mundtë drejtohet nga një administrator i vetëm ose nga disa administrator duke formuar njëkëshill administrimi.

Administratorët përbëjnë organin ekzekutiv të shoqërisë, një ekzekutiv tëfortë, të pajisur me kompetenca vendimmarrëse. Kompetenca e tyre është njëkompetencë e përgjithshme ndryshe nga kompetencat e asamblesë të cilat ishinpërcaktuar shprehimisht në ligji. Kompetencat e tyre vendimmarrëse shtrihen në tëgjitha veprimet e administrimit të veprimtarisë tregtare të shoqërisë për të zbatuarpolitikat tregtare të shoqërisë, politika të vendosura nga asambleja e përgjithshme. 65

Në ligj është parashikuar shprehimisht se administratorët kryejnë të gjithaveprimet e administrimit, pra shihet që kemi të bëjmë me një kompetencë tëpërgjithshme që shtrihet në sërë aktesh që kanë qëllim që të përmbushin objektin eveprimtarisë tregtare të shoqërisë.

Kompetencat e tyre vendimmarrëse janë të pavarura nga “dëshirat e asamblesësë përgjithshme”. Kështu, asambleja nuk mund të revokojë vendimet eadministratorëve, por vetëm ka të drejtë ti drejtohet gjykatës përkatëse për tëshfuqizuar vendimet e tyre sepse përbëjnë shkelje të rënde të ligjit ose të statutit.

Përveç këtyre kompetenca të gjera vendimmarrëse, administratorët kanëkompetencat që lidhen drejtpërdrejtë me aktivitetin e vetë asamblesë, pasi siç ështëthënë dhe më lart ju takon atyre:

1. të thërrasin asamblenë;66

2. të përcaktojnë rendin e ditës;3. të përgatisin dhe nënshkruajnë bilancin vjetor;4. të përgatisin bilancin e konsoliduar;5. të përgatisin raportin e ecurisë së shoqërisë së bashku me propozimet

për shpërndarjen e fitimeve.67

Administratorët përveç sa më sipër kanë kompetenca të pastra ekzekutive, pasijanë organi që zbaton vendimmarrjen e asamblesë së ortakëve.

Vetë asambleja e ortakëve nuk është organ ekzekutiv, është vendimmarrës dhenuk mund të ekzekutojnë vendimet e saj.

Nëse do i përmbledhin me një tabelë kompetencat e administratorëve mund tëndahen si më poshtë:

65 Shiko nenin 95/3 pika a ligji 9901/200866 Neni 82 pika 2 i ligjit 9901/200867 Shiko nenin 95, pika 3, gërma c ligji 9901/2008


Altina Xhoxhaj

2013

67

Kompetenca vendimmarrëse Vendimmarrje për të gjitha aktet që kanëlidhje me administrimin e shoqërisë.

Kompetenca në lidhje measamblenë

Administratorët janë ata që thërrasinasamblenë, hartojnë bilancet, propozimet përshpërndarjen e fitimeve etj.

Kompetenca ekzekutive. Administratorët janë ata që ekzekutojnëvendimmarrjen e asamblesë.

Detyra thelbësore e administratorëve është që të sigurojnë administrimin eshoqërisë, duke u kujdesur për aspektet drejtuese, organizative, administrative, dhe tëkontabilitetit, dhe duke përmbushur të gjitha veprimet e nevojshme për përmbushjen eobjektit të shoqërisë. Me fjalë të tjera administratorët përbëjnë organin të cilit ibesohet administrimi dhe drejtimi i veprimtarisë së shoqërisë.


Altina Xhoxhaj

2013

68

MARRËDHËNIA MIDIS ADMINISTRATORËVE DHEASAMBLESË

Lloji i marrëdhënies juridike midis asamblesë (shoqërisë) dheadministratorëve është vështirë të përcaktohet ose të gjendet në dispozitat e LTSHT.Gjithashtu, dhe doktrina jonë nuk e ka trajtuar gjerësisht llojin e marrëdhënies juridikeqë krijohet midis këtyre organeve por dhe midis administratorëve dhe shoqërisë.

Administratorët kanë kompetencat ekskluzive në lidhje me administrimin eshoqërisë, ndërsa asambleja nuk mund të administrojë shoqërinë, nuk mund t’ju japurdhra administratorëve ose të shfuqizojë vendimet e tyre. Nga kjo rezulton seadministratorët, pavarësisht faktit se janë përfaqësues të shoqërisë, nuk mund tëkonsiderohen të lidhur me shoqërinë sipas dispozitave të Kodit Civil që kanë të bëjnëme përfaqësimin. Gjithashtu ata nuk mund të konsiderohen të lidhur sipas dispozitavetë kodin e punës. Më poshtë mendoj të jap disa argumente sepse kjo marrëdhënie nukështë thjesht marrëdhënie përfaqësimi dhe as marrëdhënie pune e varur.

Në radhë të parë, administratorët nuk janë të detyruar të kryejnë vetëm aktejuridike të veçanta, të përcaktuara mirë (njësoj si përfaqësuesi), por një veprimtarikomplekse administrimi të ngjashme me atë të sipërmarrësit individual të quajturndryshe tregtar.

Në radhë të dytë, funksionet e administrimit të shoqërisë i atribuohenadministratorëve nga vetë ligji, në rrugë ekskluzive dhe të detyrueshme, dhe jo mbibazën e një akti të shoqërisë ose ortakëve.

Gjithashtu, marrëdhënia midis administratorëve dhe asamblesë nuk është njëmarrëdhënie pune, nuk hyn në sferën e rregulluar nga Kodi ynë i Punës, i cili në nenin5 të tij ka parashikuar shprehimisht se përjashtohet nga fusha e zbatimit të këtij kodiveprimtaria që kufizohet vetëm në ushtrimin e detyrës së organit të administrimit tëpersonit juridik që ka formën e një shoqërie, kur kjo veprimtari përmban vetëmekzekutimin e detyrimeve që rrjedhin nga kjo detyrë.

Fakti që kjo marrëdhënie është përjashtuar nga fusha e zbatimit të Kodit tëPunës nuk është i vetmi argument që kjo marrëdhënie nuk është marrëdhënie punedhe varësie. Në favor të këtij argumenti është dhe fakti se administratorët janë pjesëthelbësore e strukturës së shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar parashikuarshprehimisht në ligj. Ligji në lidhje me sa më sipër nuk ka individualizuar një kusht itillë varësie.

Por, pavarësisht kësaj, në realitet mundet megjithatë të krijohet njëmarrëdhënie varësie. Doktrina perëndimore ka qëndrime të ndryshme në lidhje mekëtë. Sipas një vendimi të Gjykatës së Kasacionit të Italisë, Seksioni Civil dhe iPunës, për konfigurimin e një marrëdhënieje pune midis një anëtari të këshillit tëadministrimit të një shoqërie kapitali dhe vetë shoqërisë është e nevojshme që ai që kapër qëllim të provojë ekzistencën e një raporti të tillë të japë provën e ekzistencës sëmarrëdhënies së varësisë.68

Sipas vendimi tjetër të po asaj Gjykate, qenia ortak dhe administrator në njëshoqëri kapitali të përbërë nga dy ortakë, të dy administratorë, është e papajtueshmeme cilësimin e marrëdhënies si një marrëdhënie pune e varur, si në nivelinekzekutiv ashtu dhe në nivelin vendimmarrës.69

Qëndron e hapur çështja e natyrës juridike të raportit kontraktor (raport menatyrë detyruese, që ka si objekt nga njëra anë kryerjen e një veprimtarie dhe nga

68 Corte di Cassazione Sezione Lavoro civile, sentenza 21 maggio 2002, n. 746569 Corte di Cassazione Sezione Lavoro civile, sentenza 28 giugno 2004, n. 11978


Altina Xhoxhaj

2013

69

tjetra përfitimin e një kompensimi). Shpesh kjo marrëdhënie është konceptuar simarrëdhënie që e gjen burimin e saj tek kontrata e administrimit që krijohet midisshoqërisë dhe administratorëve. 70

Këtu duhet saktësuar se dispozitat e aktit të themelimit që lidhen meadministrimin e shoqërisë janë kushtet e përgjithshme të kontratës që do tënënshkruhet me vonë midis asamblesë dhe administratorëve të shoqërisë. Nga sa mësipër del se kompetencat e administratorëve konceptohen si origjinale pra që rrjedhindirekt nga kjo kontratë ashtu si dhe kompetencat e asamblesë së ortakëve. 71

Argument të kundërt me sa më sipër jep autori italian Francesco Galgano kursqaron se administratorët nuk janë palë e kontratës së themelimit të shoqërisë, ndajpër këtë arsye kompetencat e tyre nuk mund ta kenë burimin tek kjo kontratë dukepasur parasysh parimin e përgjithshëm se kontrata nuk mund të kenë efekte për palët etreta. 72

Emërimi i administratorëve nga ana e asamblesë dhe pranimi i emërimit ngaana e administratorëve nuk duhet konsideruar si marrëveshje midis shoqërisë dheadministratorëve për lindjen e një marrëdhënie të posaçme kontraktuale, i ndryshëmnga marrëdhënia kontraktuale e shoqërisë dhe që ka si objekt ekzekutimin e këtij tëfundit. Nuk është kontratë midis asamblesë dhe administratorëve pasi asambleja nukka nevojë të lidhë kontratë, por bën emërimin në bazë të ligjit dhe statutit dukepërcaktuar personat. Ortakët nuk mund të përjashtohen nga marrja pjesë në emërimine administratorëve. Emërimi i administratorëve dhe pranimi nga ana e tyre, nuk ështënjë akt që ju jep kompetenca administratorëve, por është thjesht akti që përcaktonpersonat në organin përkatës. 73

Pjesë tjetër e doktrinës mban qëndrimin se kemi të bëjmë me kontratë suigeneris me aplikimin e disa normave që i përkasin përfaqësimit ose kontratës sëshërbimit.

E rëndësishme është të nënvijëzohet që sipas një vendimi të Gjykatës sëMilanos, Seksioni Civil, marrëdhënia organike që krijohet si pasojë e emërimit të njësubjekti si administrator të shoqërisë nuk barazohet me marrëdhënien e punës qëmund të krijohet paralelisht midis të njëjtave palë si drejtues, duke qëndruar të dyjaplanet e marrëdhënies konceptualisht të dallueshme dhe si pasojë të lidhura meregjime mbrojtjeje dhe disiplina të ndryshme dhe që nuk mbivendosen.74

Por a mundet të jetë një kontratë shërbimi? Personalisht mendoj se po. Kjo përarsye se në këtë rast kemi një person i cili vë në shërbim të një shoqërie të gjithaaftësitë e tij, njohuritë e tij, për të drejtuar një aktivitet ekonomik - tregtar, aftësi tëcilat nuk i kanë ortakët, në rastin e administratorit jo ortak.

Megjithatë, një kontratë e tillë nuk rregullohet nga Kodi ynë Civil. Ashtu siçmund të jetë një lloj i veçantë marrëdhënie kontraktore sui generis që rregullohet sipasKodit Civil.

Sipas ligjit tonë, megjithëse nuk përcaktohet lloji i marrëdhënies që krijohet,konfliktet që mund të lindin midis administratorëve dhe shoqërisë si dhe

70 Le funzioni degli Amministratori nella S.p.a. Avv. Renato D'Isa luglio 14th, 2011 publikuarhttp:/avvrenatodisa.wordpress.com 2011/7/1471 Minervini,G. Gli Administratori di spa pg. 71 G. Padova 1969.72 Galgano, F. Il dirritto commerciale, le societa . pg. 26972 F. Galgano Le societa pg .26874 Tribunale di Milano Sezione VIII civile, sentenza 24 maggio 2010, n. 6836


Altina Xhoxhaj

2013

70

dëmshpërblimet përkatëse që mund të pretendojnë administratorët rregullohen sipasdispozitave të Kodit Civil. 75

Ligji i njeh të drejtën asamblesë se ortakëve të shkarkojë ne çdo kohëadministratorët , ndërsa këtyre të fundit të drejtën për t’u drejtuar gjykatës. Paditë qëlidhen me shpërblimin e dëmit ndaj administratorëve , padi që e kanë burimin tekmarrëdhëniet kontraktore midis shoqërisë dhe administratorit rregullohen sipasdispozitave ligjore në fuqi. Pra nuk rregullohen sipas ligjit 9901/2008 por referimiështë i qartë , rregullohen nga dispozitat e Kodit Civil për aq kohë sa kjo marrëdhëniekonsiderohet kontraktore por që nuk rregullohet nga ligji special.

EMËRIMI DHE SHKARKIMI I ADMINISTRATORËVE

Emërimi i administratorëve

Asambleja e përgjithshme emëron një ose më shumë persona fizikë siadministratorë të shoqërisë.

Administratorët duhet të jenë persona fizikë dhe emërohen për një afat jo mëshumë se 5 vjetë, me të drejtë rizgjedhje.

Administratorët nuk kërkohet të jenë ortakë të shoqërisë, megjithatë nëpraktike ndodh që në shoqëritë e vogla dhe të mesme ata janë ortakë.

Lidhur me personat të cilët mund të jenë administratorë LTSHT kaparashikuar kufizime. Neni 13/1 i tij parashikon se personat që janë dënuar mevendim të formës prere për veprat penale të parashikuar nga kreu III i Kodit Penal, përnjë afat deri në 5 vjet nga data e vendimit nuk mund të mbajnë pozicionin epërfaqësuesit ligjor të shoqërisë. Në këtë kre të Kodit Penal parashikohen vepratpenale kundër pasurisë në sferën ekonomike dhe dispozitat që i trajtojnë janë nenet134-200 të tij, ndërsa nenet 163-170/B trajtojnë veprat penale në lidhje me shoqëritëtregtare, pra vetëm 7 nene.

Personalisht mendoj se formulimi i kësaj dispozite mund të interpretohet qënjë dënim përkatës (sipas këtij kreu) automatikisht e përjashton një person të bëhetadministrator për një afat deri në 5 vjet nga data e vendimit.

Në kreun III të Kodit Penal janë përfshirë vepra penale shumë prej të cilavenuk lidhen me aktivitetin e një shoqërie tregtare, ndaj mendoj se përjashtimi ngadetyra e përfaqësuesit të shoqërisë shpesh nuk mund të ketë lidhje me vendimin për tëcilin është dënuar personi.

Përjashtimi, në bazë të nenit 13/1 të LTSHT, mendoj se duhet të urdhërohetnga gjykata kompetente që e ka dënuar personin dhe mendoj se nuk mund të jetë njëzbatim direkt i kësaj dispozite. Në varësi të llojit dhe shkallës së veprës penale gjykataduhet të vendosë si dënim plotësues që një person të mos kryejë përfaqësuesin ligjortë shoqërisë si dhe për kohëzgjatjen e përjashtimit.

Një kufizim tjetër lidhur me personat që mund të emërohen administrator,mund të gjendet në nenin 95/2 të LTSHT. Sipas këtyre dispozitave një person nukmund të veprojë si administrator i shoqërisë mëmë dhe njërës prej shoqërive tëkontrolluara prej saj në të njëjtën kohë.

Këto kufizime synojnë të zvogëlojnë konfliktet e mundshme të interesavendërmjet shoqërive që formojnë një grupim shoqërish. Megjithatë, është e

75 Neni 95 pika 6 ligji 9901/2008


Altina Xhoxhaj

2013

71

rëndësishme të theksohet se nëse një person është emëruar në kundërshtim mendonjërën prej këtyre dispozitave ai është i autorizuar të përfaqësojë shoqërinëpërpara të tretëve, dhe është i vlefshëm përfaqësimin në kuptimin e sjelljeve tëpasojave për shoqërinë?

Sipas nenit 12/4 të LTSHT, çdo parregullsi në emërimin e përfaqësuesit ligjornuk përjashton apo kufizon përgjegjësinë e shoqërisë ndaj palëve të treta, përveç rastitkur shoqëria provon se i treti ka pasur dijeni për parregullsinë, apo në bazë tërrethanave të qarta nuk mund të mos kishte pasur dijeni për të.

Sa më sipër përjashtimet zbatohen vetëm kur i treti ka pasur dijeni përparregullsinë ose në bazë të rrethanave të qarta nuk mund të mos kishte pasur dijenipër të.

Kjo vlen dhe në rast se shkelet neni 95/2 i ligjit për TSHT sipas të cilitadministratorët e një shoqërie mëmë nuk mund të emërohen si administrator të njëshoqërie të kontrolluar dhe se emërimet e bëra në kundërshtim me këto dispozita janëtë pavlefshme. Megjithatë shoqëria ne këtë rast është në një pozicion shumë më tëfavorshëm, pasi pala e tretë nuk mund të mbrohet me faktin se nuk e njeh ligjin.

Sa më sipër është një shprehje e qartë e parimit të përgjithshëm të parashikuarnë ligjin e ri për tregtarët dhe shoqëritë tregtare që ka të bëjë me mbrojtjen epërgjithësuar të të tretëve.

Administratorët emërohen me vendim të asamblesë së përgjithshme, vendim tëcilin asambleja e shoqërisë është e detyruar ta marrë, pasi sipas ligjit shoqëritë mepërgjegjësi të kufizuar duhet të kenë te paktën një administrator.

Emërimi i administratorit nga asambleja tregon forcën dhe autoritetin easamblesë si një organ nga i cili vijnë të gjitha pushtet në një ShPK. Gjithashtu,emërimi por dhe shkarkimi i administratorëve është dhe mjet kontrolli nga ana easamblesë e cila në çdo kohë mund të zëvendësojë administratorët.

Siç e thashë dhe më lart, LTSHT nuk e rregullon këtë marrëdhënie simarrëdhënie kontraktore, pra emërimi i administratorit nga ana e asamblesë ka të bëjëme statusin e administratorit si organ i shoqërisë. Marrëdhëniet kontraktore, pra paga,shpërblimet etj, rregullohen sipas dispozitave ligjore në fuqi.76

Ligji nuk sqaron se cilave dispozitave do t’u referohemi por është e qartë qëjanë dispozitat civile. Marrëdhënia që do të krijohet varet nga vullneti i vetë palëve,nëse do të jetë kontrate shërbimi, kontratë agjenti principal etj.

Në lidhje me zgjedhjen e administratorit, që është një zgjedhje me votim siç utha më lart, sipas ligjit kërkohet një shumicë e zakonshme votash. Megjithatë, statuti ishoqërisë mund të parashikojë një kuorum me të lartë. Sipas ligjit të ri, vendimetmerren me shumicë të zakonshme votash me përjashtim të rasteve të parashikuarashprehimisht në ligj dhe në statut. Ndaj statuti mund të vendosë një shumicë më tëlartë për emërimin e administratorit.77

Ligji nuk përmban asnjë rregull lidhur me emërimin e administratoreve tëparë, megjithatë detyrimi për tu paraqitur emrat e administratoreve të ShPK bashkëme regjistrimin e shoqërisë mund të nënkuptohet se ata përcaktohen në statut. Fakti qëata janë të përcaktuar në statut nuk e ndalon asamblenë ti shkarkojë ata në çdo kohë.

Statuti mund të përcaktojë rregulla shtesë për emërimin e administratorëve,rregulla që mund të kenë të bëjnë me cilësitë e tyre profesionale, p.sh. mund tëkërkohet të jetë ekonomist, apo të vendosen elementë të tjerë që varen nga vullneti iasamblesë. 78

76 Neni 95/6 i ligjit 9901/200877 Nenin 87(2) i ligjit 9901/200878 Neni 95/1 i ligjit 9901/2008


Altina Xhoxhaj

2013

72

Emërimi administratorëve hyn në fuqi ose prodhon efekte vetëm pasregjistrimit në Qendrën Kombëtare të Regjistrimit. Kjo dispozitë efektet i prodhonvetëm për sa i përket përfaqësimit te shoqërisë para të tretëve, ndërsa efektet ligjore nëlidhje me marrëdhëniet që krijohen midis shoqërisë dhe administratorit fillojnë ngadata e emërimit, nga kjo datë fillojnë marrëdhëniet financiare, funksionet siadministrator etj.

Shkarkimi i administratorëve

Asambleja e përgjithshme mund ti shkarkojë në çdo kohë administratorët eShPK. Ashtu si në rastin e emërimit, shkarkimi në vetvete nuk prek marrëdhëniekontraktore midis shoqërisë dhe administratorit, në veçanti të drejtat për zhdëmtim nëbazë të kontratës me administratorin nuk cënohen nga shkarkimi dhe janë objekt i sëdrejtës civile të përgjithshme.

Në bazë të nenit 95/6 të LTSHT, shkarkimi i administratorëve kërkon votimme shumicë të zakonshme.

Shkarkimi i administratorëve, në parim, mund të ushtrohet sipas vullnetit tëlirë të ortakëve të shoqërisë, me saktë të shumicës së thjeshtë të ortakëve të shoqërisë.

Për më tepër statuti nuk mund ta heqë ose kufizojë të drejtën e ortakëve për tëshkarkuar administratorët në çdo kohë.

Sa më sipër do të thotë që rregulli i shumicës së thjeshtë për të shkarkuaradministratorin nuk mund te ndryshohet në statut, p.sh. duke vendosur një prag më tëlartë. Kjo dispozitë synon mbrojtjen e të drejtave të ortakëve, dhe përpiqet të moslejojë administratorët të bëhen tepër të fuqishëm. Gjithashtu, duhet mbajtur parasyshqë rregulli i një shumicë më të lartë në statut, do fuqizonte ortakët në pakicë të cilët doishin përcaktues në shkarkimin e administratorit. Një shumicë e kualifikuar gjithashtudo ju krijonte mundësinë ortakëve në pakicë që të merrnin pjesë në administrimin eshoqërisë nëse do dëshironin. Në thelb vendosja e pragut me të lartë nuk do të ishtevetëm mbrojtje ndaj administratorit por mund të ishte bllokuese dhe problematike sidhe do shkaktonte konflikt.

Duke ju dhënë të drejtën për të shkarkuar administratorët në çdo kohë vetëmortakëve me shumicë të thjeshtë, neni 95/6 e LTSHT mund të bjerë ndesh vetëm meparimin për mbrojtjen e të drejtave të ortakëve në pakicë. Megjithatë, mendoj se nëligj janë parashikuar, siç u trajtua më lart, disa dispozita të cilat mbrojnë ortakët nëpakicë.

Në rrethana të caktuara ortakët përjashtohen me ligj nga votimi ose më saktënga ushtrimi i së drejtës së votës së tyre në asamblenë e përgjithshme dhe këtorrethana janë parashikuar në nenin 89 të ligjit 9901/2008.

Një pyetje që lind është shkarkimi i administratorit ortak, nëse ky i fundit domarrë pjesë në mbledhjen e asamblesë në rast se do shqyrtohet shkarkimi i tij?

Për mendimin tim, nëse do i bëjmë një interpretim të ngushtë nenit 89,administratori që zotëron kuotat në shoqëri nuk kufizohet për të votuar kur në rend tëditës së mbledhjes është shkarkimi i tij, pasi në ketë nen flitet për vlerësimin eveprimtarisë së tij si ortak dhe jo si administrator. Por duke parë parimet epërgjithshme të ligjit dhe frymën e tij mendoj se do ishte në konflikt të pastër interesindaj nuk duhej të marr pjesë në votim.

Shkarkimi i administratorit hyn në fuqi menjëherë pas votimit. Për rrjedhojë,regjistrimi në QKR ka vlerë vetëm deklarative por kjo nuk cënon aftësitë e


Altina Xhoxhaj

2013

73

administratorit për të përfaqësuar shoqërinë para të tretëve për aq kohë sa nuk ështëbërë regjistrimi në QKR, por vetëm këtë të drejtë të tij.

KOMPETENCAT E ADMINISTRATORËVE

Të drejtat dhe detyrimet e administratorëve. Drejtimi i aktivitetit tëShPK

Drejtimi i shoqërisë i takon ekskluzivisht administratorëve, të cilët duhet tëkryejnë gjithë veprimet e nevojshme për të përmbushur objektin e veprimtarisë sëshoqërisë, pra administratorët administrojnë shoqërinë.

Kompetenca e administrimit e ka bazën në pushtetin vendimmarrës tëadministratorëve, ose me saktë në faktin që janë ata që marrin vendime në lidhje meorganizimin dhe sjelljen e shoqërisë. Ligji ynë nuk ka përcaktuar, ose me saktë nuk kabërë një ndarje midis asaj që quhet administrim i zakonshëm dhe administrim ijashtëzakonshëm.

Duke ju referuar këtyre dy nocioneve, do kishim administrim të zakonshëm tëshoqërisë nëse administratorët do kryenin të gjitha veprimet që kanë lidhje meaktivitetin tregtar të shoqërisë. Ndërsa kur kemi të bëjmë me veprime që kanë të bëjëme disponimin apo me tjetërsimin e aseteve të shoqërisë, ose veprime të tjera që nukkanë lidhje me aktivitetin tregtar të shoqërisë konsiderohet administrim ijashtëzakonshëm.

Një rekomandim personal do të ishte që themeluesit e shoqërisë, pra ortakët, tëparashikojnë në statut aktet të cilat administratorët nuk mund të kryejnë, sidomos nëlidhje me disponimin ose tjetërsimin e aseteve të shoqërisë, duke i konsideruar këtoakte si akte që tejkalojnë kompetencat e tyre.

Përveç sa me sipër, pra kryerja e të gjitha veprimeve të administrimit tëveprimtarisë tregtare të shoqërisë, administratorëve, sipas ligjit tonë, i përket dhekompetenca e përfaqësimit të shoqërisë tregtare. Duke u ndalur në këtë funksion tëadministratorëve dua të sqaroj se administratori në lidhje me të tretët ka kompetencënpër të manifestuar jashtë shoqërisë vullnetin e kësaj të fundit, vullnet që ështëpërcaktuar nga asambleja e përgjithshme.

Pra kemi dy kompetenca, atë të drejtimit të aktivitet tregtar dhe përfaqësimin.Ligji nuk flet në lidhje me mundësinë nëse këto kompetenca mund ti përkasinpersonave të ndryshëm por as nuk e ndalon këtë. Në nenin 95/5 parashikohetmundësia e emërimit të më shumë se një administratori dhe në këtë rast ata eadministrojnë së bashku shoqërinë.

Por mund të ndodhë që statuti të vendosë rregulla të tjera, pra mund tëparashikojë që njëri prej administratorëve të merret me administrimin e aktivitetit tëshoqërisë, ndërsa tjetri të përfaqësojë shoqërinë ndaj të tretëve. Natyrisht në rastin kurkëto dy funksione, administrimi dhe përfaqësimi ju takon personave te ndryshëm,është e qartë që përfaqësimi nuk mund të ushtrohet në mënyrë të pavarur ngaadministrimi, një administrator i pajisur me kompetencën e përfaqësimit por të cilitnuk i është dhënë asnjë kompetencë administrimi para se të kryejë akte para të tretëve,duhet të marrë një autorizim ose akt nga administratori/administratorët që merren meadministrimin, pra me drejtimin e shoqërisë pasi përfaqësimi nuk është gjë tjetër veçseshprehje e vullnetit të shoqërisë. Megjithatë, kompetencën e administrimit do e trajtojdhe më poshtë në mënyrë më të detajuar.


Altina Xhoxhaj

2013

74

Në mënyre të përmbledhur ligji ka parashikuar këto të drejta dhe detyra përadministratorët:

a) kryejnë të gjitha veprimet e administrimit të veprimtarisë tregtare tëshoqërisë, duke zbatuar politikat tregtare, të vendosura nga asambleja epërgjithshme;b) përfaqësojnë shoqërinë tregtare;c) kujdesen për mbajtjen e saktë e të rregullt të dokumenteve dhe të libravekontabël të shoqërisë;ç) përgatisin dhe nënshkruajnë bilancin vjetor, bilancin e konsoliduar dheraportin e ecurisë së veprimtarisë dhe, së bashku me propozimet përshpërndarjen e fitimeve, i paraqesin këto dokumente përpara asamblesë sëpërgjithshme për miratim;d) krijojnë një sistem paralajmërimi në kohën e duhur për rrethanat, qëkërcënojnë mbarëvajtjen e veprimtarisë dhe ekzistencën e shoqërisë;dh) kryejnë regjistrimet dhe dërgojnë të dhënat e detyrueshme të shoqërisë, siçparashikohet në ligjin për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit;e) raportojnë përpara asamblesë së përgjithshme në lidhje me zbatimin epolitikave tregtare dhe me realizimin e veprimeve të posaçme me rëndësi tëveçantë për veprimtarinë e shoqërisë tregtare;ë) kryejnë detyra të tjera të përcaktuara në ligj dhe në statutAdministratorët janë të lirë në ushtrimin e funksioneve të tyre, në kuptimin që

megjithëse asambleja është e lirë ti emërojë dhe shkarkojë në çdo kohë, ajo nuk mundtë detyrojë administratorët të kryejnë veprime të caktuara tregtare.

Gjithashtu, siç u trajtua më lart asambleja nuk mund të shfuqizojë vendimet eadministratorëve por mund ti drejtohet gjykatës për anulimin e tyre në rast se kanëshkelur ligjin ose statutin.

Meqenëse ligji përdor interesat e shoqërisë si pikë qendrore referimi përvlerësimin e veprimeve të administratorit, detyrat e administratorit duhet të shihen sidetyrim para shoqërisë tregtare dhe jo ortakëve individual.

Argument tjetër është dhe fakti se në përgjithësi këto detyra, mund tëekzekutohen vetëm nga shoqëria tregtare. E njëjta situatë është dhe kur ligjiparashikon mundësinë për ekzekutimin e këtyre të drejtave me kërkesë të ortakëve nëpakicë. Në këtë rast paditë ngrihen në emër të shoqërisë.

Përfaqësimi i shoqërisë

Në shoqëritë me përgjegjësi të kufizuar e drejta e përgjithshme e përfaqësimittë shoqërisë ndaj të tretëve, ashtu siç është përmendur më lart, ju takonadministratorëve të cilët janë persona fizik.

Në bazë të nenit 95/5 të ligjit, në rast se shoqëria emëron më shumë se njëadministrator, ata e administrojnë shoqërinë në mënyre të përbashkët por rregullat përpërfaqësimin e shoqërisë kundrejt të tretëve nuk janë domosdoshmërisht të njëjta meato të administrimit të brendshëm.

Si rregull, administratorët duhet të përfaqësojnë shoqërinë në mënyrë tëpërbashkët për aq kohë sa nuk parashikohet ndryshe në statut. Megjithatë, statuti ishoqërisë është i lirë të përcaktojë kompetencat e përfaqësimit në rastet kur ka mëshumë se një administrator. Në ligj nuk ka asgjë që të kërkojë që të gjithëadministratorët të trajtohen në mënyrë të barabartë në këtë drejtim. Kështu p.sh., nërast se ShPK ka tre administratorë A, B, C, është e mundur që statuti të parashikojë që


Altina Xhoxhaj

2013

75

A të përfaqësojë i vetëm shoqërinë, ndërsa B dhe C të përfaqësojnë shoqërinë nëmënyrë të përbashkët me njëri-tjetrin ose me A.

Tagrat e përfaqësimit të administratoreve dhe çdo ndryshim i tyre, regjistrohenpranë QKR.79 Ligji për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit kërkon të regjistrohen tëdhënat e identifikimit të personave përgjegjës për përfaqësimin e shoqërisë me tëtretët, kompetencat e përfaqësimit si dhe afati i emërimit të tyre (neni 32(h).

Fjalët “tagra e përfaqësimit” në ligjin për shoqëritë tregtare dhe fjalët“kompetenca e përfaqësimit” në ligjin për QKR, duhet të kenë të njëjtin kuptimd.m.th. informacioni nëse një administrator i caktuar ose ortak ka të drejtë tëpërfaqësojë shoqërinë individualisht ose bashkërisht me disa administratorë ose ortakëtë tjerë. Për çdo lloj shoqërie tregtare, përfshirë këtu ShPK, ligji përcakton seadministratorët të cilët kanë të drejtë të përfaqësojnë shoqërinë tregtare bashkërisht,mund ti autorizojnë disa prej tyre për kryerjen e disa veprimeve te caktuara.80

Autorizimi i mësipërm nuk është e nevojshme të regjistrohet në QKR.Më lart trajtova rregullin e përgjithshëm, parashikuar në nenin 95/5, sipas të

cilit nëse asambleja e përgjithshme emëron disa administratorë ata e përfaqësojnëbashkërisht shoqërinë, përveç rasteve që statuti parashikon ndryshe.

Është e mundur që statuti të parashikojë një rregullim të caktuar përadministrimin e brendshëm por në statut duhet të ketë dhe një rregullim tjetër lidhurme përfaqësimin e shoqërisë. Kjo ka kuptim nëse administrimi, d.m.th. drejtimi iaktivitetit tregtar të shoqërisë është i ndarë nga përfaqësimi. Ose statuti mund tëparashikojë rregulla në lidhje me kufizimin e tagrave të përfaqësimit për secilin ngaadministratorët. P.sh. secili prej dy administratorëve të një shoqërie me përgjegjësi tëkufizuar duhet të veprojë me vete në një vend i pavarur nga tjetri, njeri që blenprodukte në Sarande dhe tjetri që i shet ato në Tirane.

Në këtë rast logjikisht statuti do i shmanget rregullit të përgjithshëm që disaadministratorë e përfaqësojnë shoqërinë bashkërisht, për shkak se nevoja për të pasurdy nënshkrime për secilën kontratë në rast se njëri administrator banon në Sarandë etjetri në Tiranë krijon vështirësi praktike. Ndaj statuti mund të lejojë që seciliadministrator të përfaqësojë shoqërinë në mënyrë individuale.

Në të njëjtën kohë ortakët mund të dëshirojnë të kufizojnë lirinë e çdoadministratori për të kryer veprime tregtare mbi një prag të caktuar dhe këto kufizimikanë të bëjnë me atë që quhet administrim i veprimtarisë tregtare të shoqërisë. Në këtërast statuti mund të parashikojë që veprimet mbi këtë prag të kërkojnë miratimin e dyadministratorëve, miratim që mund të jepet dhe në formë jozyrtare, telefon, e-mail etj.Megjithatë, ky rregull i dytë përbën llojin e kufizimit në të cilin shoqëria nuk mund tëmbrohet kundrejt një të treti për shkak të nenit 12/2 të LTSHT. Ky përbën një rregulltë vlefshëm të administrimit të brendshëm.

Po kështu, statuti mund të parashikojë raste të tjera kur vendimi lidhur me njëveprim tregtar të merret nga asambleja e përgjithshme. Në këto raste asambleja epërgjithshme përfshihet në administrimin e brendshëm të shoqërisë por jo nëpërfaqësimin e saj. Administratorët do të vepronin në shkelje të detyrimeve të tyrendaj shoqërisë nëse do ndërmerrnin veprime të tilla pa miratimin e detyrueshëm tëasamblesë së përgjithshme. Por administratorët mbeten të vetmit që janë kompetentëpër të lidhur kontratën në emër të shoqërisë dhe vlefshmëria e kontratës nuk do tëcënohej nga mungesa e miratimit të asamblesë së përgjithshme, përveç rasteve kurpala e tretë vepron me keqbesim dhe nuk meriton mbrojte.

79 Neni 96/3 i ligjit 9901/200880 Neni 96/2 i ligjit 9901/2008


Altina Xhoxhaj

2013

76

Parimi i mbrojtjes së përgjithësuar të të tretit nuk i garanton ndihmë një pale tëtretë në rast se veprimet e kryera nga përfaqësuesit ligjorë shkojnë përtej tagrave tëpërfaqësimit që u jep ligji apo u lejon tu jepen përfaqësuesve.81 Në këtë rastmirëbesimi i të tretit nuk ka vend. Veprimi nuk do të jetë detyrim për shoqërinë edhepse pala e tretë nuk kishte dijeni se ky veprim kalonte kompetencat që ligji ipërgjithshëm u ngarkon përfaqësuesve ligjorë. Kjo për faktin se askush nuk mund tëmbrohet me argumentin se nuk e njeh ligjin.

Një rast i dukshëm është kompetenca konkrete e asamblesë së përgjithshmepër të përfaqësuar shoqërinë në gjykatë dhe në procedime të tjera ndajadministratorëve. Në këtë rast, ligji për shoqëritë tregtare ka rregulluar strukturën epërgjithshme të kompetencave ndërmjet organeve të shoqërisë, si për rastet eadministrimit të brendshëm ashtu dhe për përfaqësimin. Kështu, në rastet eprocedimeve në gjykatë vetëm asambleja e ortakëve është kompetente për tëpërfaqësuar shoqërinë kurse administratorët si organ i zakonshëm përfaqësues nukkanë kompetencë të ndërmarrin procedime të tilla në emër të shoqërisë. 82

Ka raste kur ligji kërkon miratim, p.sh. të asamblesë se përgjithshme për njëveprim specifik, por nuk përcakton nëse mungesa e këtij miratimi do ishte parakusht idomosdoshëm që një kontrate ose marrëveshje të këtë efekt juridik.

Njoftimet

Në nenin 96/2 të ligjit është parashikuar se njoftimet e drejtuara secilit prejadministratorëve janë të vlefshme dhe detyruese për shoqërinë. Në thelb njoftimi ishoqërisë siç shihet është i lidhur me përfaqësimin. P.sh. një njoftim i drejtuarshoqërisë, konsiderohet se është marrë nga saj, në rast se është marrë nga njëortak/administrator i vetëm, pavarësisht se ky ortak/administrator mund ta përfaqësojëshoqërinë vetëm ose bashkërisht me një ose më shumë ortakë/administratorë.

Në të njëjtën mënyrë kur një ortak/administrator i vetëm ka marrë dijeni përnjë fakt juridikisht përkatës, duhet të quhet se shoqëria tregtare ka dijeni për këtë.

Detyrimet

Detyrimi i besnikërisëDetyrimi i besnikërisë është një nga parimet e ligjit të ri, dhe i detyron

administratorët të kryejnë detyrat e tyre të përcaktuara në ligj ose në statut, nëmirëbesim e në interesin më të mirë të shoqërisë në tërësi.

Neni 98/1 i LTSHT duhet të shihet në dritën e përkufizimit të përgjithshëm tëdetyrimit të besnikërisë, të parashikuar nga neni 14/1, që i urdhëron administratorët tëveprojnë duke marrë parasysh interesat e shoqërisë dhe të ortakëve të tjerë. Për mëtepër, në bazë të nenit 14/2 të LTSHT, administratorët në përgjithësi janë të detyruartë trajtojnë gjithë ortakët në mënyrë të barabartë. Kështu, detyrimi i besnikërisë edetyron organin administrues të veprojë në mirëbesim. Në radhë të parë, kjo do tëthotë që administratori duhet të jetë i bindur se vepron në interes të shoqërisë kurndërmerr veprime administrimi.

Po kështu, detyrimi besnikërisë i ndalon pjesëmarrësit e administratës tënxjerrin fitime personale kur ushtroj funksione administrimi, dhe nuk i lejonadministratoret të përfshihen në veprimtari që çojnë në konflikt interesi.

81 Neni 12/3 i ligjit 9901/200882 Ligji nr 9901/2008 e bën të qartë në nenin 81/1/g


Altina Xhoxhaj

2013

77

Neni 98/1/a i LTSHT deklaron se administratorët detyrohen:“të kryejnë detyrat e tyre të përcaktuara në ligj ose në statut në mirëbesim e në

interesin më të mirë të shoqërisë në tërësi duke i kushtuar rëndësi të veçantë ndikimittë veprimtarisë së shoqërisë në mjedis.”

Krahas kësaj, neni 14/1 i LTSHT duket se bën dallime nëpërmjet interesave teshoqërisë dhe interesave te ortakëve. Kështu në këtë dispozitë parashikohet që:

“Gjatë ushtrimit të të drejtave, ortakët dhe aksionarët veprojnë, duke marrëparasysh interesat e shoqërisë dhe të ortakëve apo të aksionarëve të tjerë. I njëjtidetyrim zbatohet edhe për administratorët, anëtarët e këshillit të administrimit apo tëkëshillit mbikëqyrës.”

Përfshirja e interesave të shoqërisë ne tërësi përpiqet të integrojë në ligjkonceptin e përgjegjësisë sociale të shoqërisë, d.m.th. që interesat e shoqërisë nukpërputhen gjithmonë me interesat e përbashkëta të ortakeve te saj. Kjo sepse merrenparasysh dhe interesat e grupeve të tjera të interesit.

Vendimi se interesat e cilat grupeve duhet të merren parasysh ngaadministratorët e shoqërisë është një proces i hapur social, që varet nga kushtetekonomike dhe politike të vendit dhe nga pritshmëritë e komunitetit ndaj shoqërivetregtare.83

Megjithatë, në ligj nuk është parashikuar dhe as përcaktuar se interesat e kujtdo prevalojnë.

Detyrimi i kujdesit dhe profesionalizmit

LTSHT përkufizon dhe detyrimin e profesionalizmit dhe kujdesit nga ana eadministratorëve. Në përmbushje të detyrimeve të tyre, administratorët janë tëdetyruar të ushtrojnë me kujdes të arsyeshëm dhe profesionalizëm në përmbushjen efunksionit të tyre.

Në bazë të nenit 98/2 administratorët duhet të veprojnë me mirëbesim në bazëtë hetimit dhe vlerësimit të informacioneve përkatëse dhe që lidhet në mënyrë tëarsyeshme me qëllimet e shoqërisë tregtare.

Personat ose personi i ngarkuar me administrimin e shoqërisë tregtare idetyrohet shoqërisë përmbushjen e funksionit të tij me atë kompetencë që mund tëpritet nga një administrator i arsyeshëm.

Problemi qëndron në përcaktimin se cili është standardi i kujdesit të duhur dheprofesionalizmit, kujt do i referohemi në rastin e padive për dëmshpërblim?

Mendoj se për të përcaktuar profesionalizmin duhen marrë në konsideratëcilësitë individuale të administratorit që kanë qenë dhe arsyeja e emërimit të tij,madhësia e shoqërisë, lloji i kësaj te fundit. Standardi për vlerësimin e nivelit tëkujdesit të duhur dhe profesionalizmit nuk mund të jetë i njëjtë në një shoqëri qëzhvillon aktivitet vetëm brenda një territori të caktuar, p sh në një province dhe njëshoqërie që ushtron veprimtari të suksesshme tregtare brenda dhe jashtë vendit.Megjithatë do i mbetet praktikës gjyqësore të përcaktojë se çfarë do marrë nëkonsideratë për të vendosur në lidhje me sa më sipër.

83 Bachner Th, Schuster P E, Winner M Ligji i ri shqiptar Për shoqëritë tregtare interpretuar sipasburimeve te tij ne te drejtën evropiane, pg. 117


Altina Xhoxhaj

2013

78

Përgjegjësia e administratorëve

Administratorët janë të lidhur me shoqërinë në bazë të një marrëdhëniejuridike (që unë u mundova ta trajtoj më lart) marrëdhënie kontraktuale, sipas së cilësata janë profesionistët që janë ngarkuar të drejtojnë shoqërinë në bazë të orientimevetregtare të asamblesë së ortakëve.

Përgjegjësia e administratorit ndaj shoqërisë lidhet me mospërmbushjen erregullt të detyrave të caktuara në ligj ose në statut. Kështu, në bazë të nenit 98/2/4 tëLTSHT, administratori mund të shpallet përgjegjës në rast se nuk i përmbahetdetyrimeve të vendosura ndaj tij me ligj. Kjo do të thotë që administratori duhet tëzhdëmtojë shoqërinë për çdo humbje të pësuar si pasojë e shkeljes nga ana e tij tëdetyrimeve ose standardeve të kujdesit të duhur. Përgjegjësia ekziston vetëm ndajshoqërisë. Në rast se shkelja kryhet nga disa administratorë ata përgjigjen në mënyresolidare.

Bazuar në nenin 98/3 të LTSHT, në rast shkeljeje, barra e provës i bieadministratorit. Është administratori ai që duhet të provojë se ka vepruar në mirëbesimdhe se veprimet e tij janë bazuar në hetimin dhe vlerësimin e informacionevepërkatëse.

Neni 98/4 i LTSHT rendit disa veprime veçanërisht të rëndësishme që në rastse kryhen në kundërshtim me ligjin e bëjnë administratorin përgjegjës. Si pasojë estandardit objektiv të kujdesit të duhur, të përmendur më lart, përgjegjësia eadministratorit nuk mund të shmanget duke provuar se është vepruar në mirëbesim.Pra administratori duhet të provojë dhe kujdesin e duhur.

Veprimet e renditura në nenin 98/4 që e bëjnë administratorin përgjegjës përdëmet e shkaktuara ndaj shoqërisë janë:

a) U kthejnë ortakëve kontributet.b) U paguajnë ortakëve dividente ose interesa.c) U shpërndajnë aktivet e shoqërisë.d) Lejojnë që shoqëria të vazhdojë veprimtarinë tregtare kur në bazë të

gjendjes financiare të saj duhej të parashikohej që shoqëria nuk do tëkishte aftësi paguese për të shlyer detyrimet.

e) Japin kredi.Pra, siç shihet dhe nga dispozita administratori nuk mund të kthejë kontributet

ortakëve, këto kontribute mund tu kthehen ortakëve vetëm nëse shoqëria prishet dheështë në likuidim, por dhe ky kthim bëhet pasi janë shlyer gjithë kreditorët dhe ngalikuiduesi, jo nga administratori. Kontributet janë pasuri e shoqërisë, ato nuk upërkasin më ortakëve.

Në lidhje me dividentët ose interesat, ligji e ka parashikuar shprehimishtprocedurën se si kryhet, pasi hartohet bilanci vjetor, miratohet nga asambleja e pastajkryhet shpërndarja nëse ka fitim.

Aktivet e shoqërisë janë pasuria e shoqërisë, te cilët administratorët nuk mundta përdorin si të ishte e tyre, aq më shumë që ligji ka vendosur kufizime të caktuaranëse veprohet mbi aktivet e shoqërisë.84

Në shkronjën “d” të nenit 98/4/ është parashikuar rasti kur shoqëria gjendetpara një situate falimentimi, situatë të cilën çdo administrator brenda kufijve tekujdesit të duhur dhe profesionalizmit do ishte në gjendje ta parashikonte. Gjithashtuadministratorët nuk mund të japin kredi duke përdorur likuiditet e shoqërisë.

84 Neni 82/4 i ligjit 9901/2008


Altina Xhoxhaj

2013

79

Vendimi për të ekzekutuar paditë kundër administratorit merret nga asamblejae përgjithshme. Kjo kërkon shumicën të zakonshme të votave të pranishëm.

Është e rëndësishme të nënvizohet se administratori i cili është dhe ortak ishoqërisë nuk mund tё ushtrojë tё drejtën e tij tё votimi nё rast se asambleja epërgjithshme vendos se ndaj tij duhet ngritur padi.

Asambleja e përgjithshme është kompetente për të përfaqësuar shoqërinë kurngrihen padi kundër administratorëve. Në fakt ligji i referohet nenit 92/1/3. Sipaskëtyre dispozitave ligji sqaron se shoqëria përfaqësohet ne gjykim nga një përfaqësuesi emëruar nga asambleja e përgjithshme, pra nuk janë administratorët përfaqësuesit eshoqërisë.85

Paditë duhet të ngrihen brenda 3 vjetëve pas zbulimit të shkeljeve te detyrimit.Në rast se asambleja e përgjithshme nuk pranon të ngrejë padi kundëradministratorëve, ortakët që zotërojnë të paktën 5 % te votave si dhe kreditorët mundtë hapin proces gjyqësor. Ortakët dhe kreditorët mund ti drejtohen gjykatës dhe tikërkojnë të hapë proces gjyqësor, në rast se asambleja e përgjithshme nuk merr asnjëvendim brenda 60 ditëve.86

Megjithatë, e rëndësishme është se kërkesa nga ortakët në pakicë mund tëbëhet në emër të tyre por zhdëmtimet e mundshme nga administratorët në çdo rastjanë detyrim ndaj shoqërisë.

Mendoj se e drejta e kreditorëve për t’ju drejtuar gjykatës në lidhje meveprimet e administratorëve është e tepruar. Kreditori mund të kërkojë kthimin eshumës kur të jetë plotësuar afati, ose përmbushjen e detyrimit, por jo të ndërhyjë nëjetën e brendshme të shoqërisë. Gjithashtu ligji është treguar shumë i hapur në lidhjeme këtë kategori pasi sipas kësaj dispozite çdo kreditor mund ti drejtohet gjykatëspavarësisht shumës.

Si garanci kundër kërkesave abuzive të kreditorëve neni 91/6 i LTSHTparashikon përgjegjësinë penale të kreditorëve të cilët kërkesat e parashikuara mësipër i bëjnë në keqbesim.

Një çështje interesante që mendoj ta trajtoj në fund të kësaj pjese dheqë është zgjidhur me vendim gjyqësor të formës së prerë është konfliktimidis ortakut dhe administratorit të shoqërisë, në lidhje me një veprimtë kryer nga ky i fundit i cili kishte shitur pasuri të shoqërisë duke mosvënë në dijeni ortakun e vetëm të shoqërisë.

Në mënyrë të përmbledhur rrethanat e çështjes janë si më poshtë vijon:

Shoqëria “Albania Interlines” sh.p.k. (kërkuesja) është regjistruar si personjuridik në vitin 1994, me ortak të saj të vetëm Anastasios Petropolous. Në datën14.07.1998 administratori i shoqërisë Anastasios Petropolous i ka lëshuar KrisodolosFiliopoulos një prokurë të përgjithshme, me anë të së cilës i delegonte disa ngakompetencat që ai kishte në cilësinë e administratorit të vetëm të shoqërisë.

Në vitin 2005 shtetasi Kristodolos Filiopoulos, me vendim të ortakut të vetëmtë shoqërisë, është emëruar administrator i vetëm i shoqërisë. Në periudhën14.06.2005 deri më 17.04.2007 administrimi i shoqërisë është realizuar ngaadministratori i vetëm Kristodolos Filiopoulos.

85 Neni 92/1/3, neni 98/5 i ligjit 9901/200886 Neni 92/2 i ligjit 9901/2008


Altina Xhoxhaj

2013

80

Me aktin nr.1075 rep. dhe 338 kol. datë 02.03.2007 ortaku i vetëm i shoqërisëAnastasios Petropoulos ka revokuar prokurën e përgjithshme datë 14.07.1998. Mekontratën e shitjes nr.2420/251, datë 13.03.2007, shoqëria “Albania Interlines” SHPK,përfaqësuar nga Kristodoulos Filipoulos i ka shitur shtetasit Faik Bruci një sipërfaqetoke prej 18.945 m2, të ndodhur në Mëzes të Tiranës, kundrejt çmimit prej 380.000euro.

Shoqëria i është drejtuar gjykatës me padi për konstatimin e pavlefshmërisëabsolute të kontratës së shitjes nr.2420/251, datë 13.03.2007, të lidhur mes tëpaditurve Kristodoulos Filipoulos dhe Faik Bruci, me pretendimin se në momentin elidhjes së kontratës i padituri Kristodoulos Filipoulos nuk ka qenë përfaqësues meprokurë i shoqërisë, sikurse ai është paraqitur, pasi prokura e përgjithshmenr.5158/1347, datë 14.07.1998, është shfuqizuar (revokuar) me aktin noterialnr.1075/335, datë 02.03.2007, pra 11 ditë para se të realizohej kontrata e shitjes.

Me vendimin nr.5372, datë 09.07.2007 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë kavendosur rrëzimin e padisë si të pabazuar në prova dhe në ligj.

Me vendimin nr.1294, datë 03.07.2008 Gjykata e Apelit Tiranë ka lënë në fuqivendimin e Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.

Me vendimin nr.440, datë 17.12.2009 Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë kavendosur prishjen e vendimit të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe dërgimin e çështjes përrishqyrtim në po atë gjykatë, me tjetër trup gjykues.

Me vendimin nr.798, datë 28.04.2010 Gjykata e Apelit Tiranë ka lënë në fuqivendimin nr.5372, datë 09.07.2007 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.

Me vendimin nr.00-2010-1365, datë 27.12.2010 Kolegji Civil i Gjykatës sëLartë ka vendosur mospranimin e rekursit të paraqitur nga kërkuesja, për arsye se nukpërmban shkaqe nga ato që parashikon neni 472 i KPC-së.

Shoqëria i është drejtuar me kërkesë Gjykatës Kushtetuese duke pretenduarcënimin e të drejtës për një proces të rregullt ligjor për këto shkaqe:

- Gjykata e Apelit Tiranë nuk ka zbatuar detyrat e përcaktuara nga Kolegji Civilnë vendimin që e ktheu çështjen për rigjykim. Moszbatimi i detyrave të lënanga Gjykata e Lartë përbën shkelje të ligjit në kuptim të neneve 486 dhe 493 tëKPC-së. Moszbatimi i detyrave/udhëzimeve të Gjykatës së Lartë çojnë nëcenim të parimit të sigurisë juridike dhe të pritshmërie të ligjshme. Shoqëriagjendet para dy vendimeve gjyqësore që kanë nxjerrë konkluzione të kundërtapër rrethana të njëjta. Kjo është shkelje e parimit të sigurisë juridike dhe cenonbesimin e qytetarëve te autoritetet. Vendimi i Gjykatës së Lartë ka krijuar tekkërkuesi pritshmëri të ligjshme se gjykata e apelit do të rivendoste të drejtënnë vend dhe do të ndalonte vjedhjen e pasurisë së tij.

- Në rigjykim, në respektim të detyrave të lëna nga Gjykata e Lartë, gjykata eapelit duhej vetëm të sqaronte rrethana e fakte të cilat duhen analizuar meprovat e marra që do të lejonin gjykatën të bënte interpretimin e duhur tëmarrëdhënies juridike të përfaqësimit mes Anastasios Petropoulos dheKristodoulos Filipoulos për të konkluduar nëse i përfaqësuari ka shprehurvullnetin për shitjen e realizuar të pasurisë që në kohën kur ka dhënë prokurënapo e ka miratuar këtë shitje më vonë.

- Vendimi i gjykatës së apelit ka cenuar parimin e barazisë së armëve. Gjykata eapelit nuk e ka shtrirë hetimin mbi asnjë nga problemet për të cilat ndalet dhekërkon sqarim Gjykata e Lartë në vendimin e saj. Gjatë arsyetimit të vendimitgjykata e apelit është e njëanshme dhe lë në heshtje provat e ofruara ngapërfaqësuesit e kërkueses. Gjatë procesit të gjykimit në gjykatën e apelit nuk u


Altina Xhoxhaj

2013

81

sigurua përkthyes pronarit të kërkueses, shtetasit grek AnastasiousPetropoulos.

- Vendimi i gjykatës së apelit është i paarsyetuar. Gjykata e apelit në vendimin esaj anashkalon detyrat e dhëna nga Gjykata e Lartë dhe nuk u jep përgjigje tëdrejtpërdrejtë pretendimeve të kërkueses. Të gjitha parregullsitë e evidentuaranë procesin e zhvilluar në gjykimin në apel duhej të ishin konstatuar edhe ngaKolegji Civil i Gjykatës së Lartë. Ky vendim nuk arsyeton as përsepretendimet e kërkuesit nuk duhej të pranoheshin.Mbledhja e gjyqtarëve të gjykatës kushtetuese me vendimin nr. 110, datë

13.10.2011 ka vendosur mos kalimin e çështjes për shqyrtim në seancë plenare pasidisa nga pretendimet e kërkueses nuk hynin në juridiksionin kushtetues dhe disa prejtyre nuk ishin ngritur deri në nivel kushtetues. Në lidhje me pretendimet për mënyrënsi janë interpretuar dhe vlerësuar provat e administruara, apo mënyrën si është zbatuardhe interpretuar ligji material (Kodi Civil dhe ligji për shoqëritë tregtare) nga gjykatae apelit në zbatim të detyrave të lëna nga Gjykata e Lartë, Gjykata Kushtetuese kavlerësuar se janë çështje që nuk përbëjnë objekt kontrolli për këtë Gjykatë.

Në këtë rast praktik të evidentuar do të doja të ndalesha tek arsyetimi ivendimit i gjykatës së apelit.

Gjykata Kushtetuese ka theksuar se arsyetimi i vendimeve është elementthelbësor i një vendimi të drejtë. Gjyqtari duhet të tregojë me qartësi faktet dhe ligjine zbatueshëm, të cilat e kanë çuar në bërjen e një zgjedhjeje ndërmjet disa mundësive,pra duhet të shpjegojë arsyet e vendimeve të tij, duke iu referuar fakteve për të cilatështë zhvilluar procesi, ligjeve të zbatueshme dhe kërkesave të ndryshme të palëve.Gjykata ka theksuar se vendimi gjyqësor në çdo rast duhet të jetë logjik, i rregullt nëformë dhe i qartë në përmbajtje. Në tërësinë e tij ai duhet konsideruar si një unitet, nëtë cilin pjesët përbërëse janë të lidhura ngushtësisht mes tyre. Ato duhet të jenë nëshërbim dhe funksion të njëra-tjetrës. Argumentet e pjesës arsyetuese duhet të jenë tëbazuara dhe të lidhura logjikisht, duke respektuar rregullat dhe ligjet e mendimit tëdrejtë. Ato duhet të formojnë një përmbajtje koherente brenda vendimit, i cilipërjashton çdo kundërthënie apo kontradiksion të hapur ose të fshehtë. 87

Në rastin konkret rezulton që vendimi i gjykatës së apelit të jetë kontradiktor.Më konkretisht, gjykata e apelit shprehet se vullneti i shitjes se pasurive tëpaluajtshme të një shoqërie tregtare, pavarësisht nga forma e organizimit të saj, ështëkompetencë e administratorit të shoqërisë për sa kohë që kjo pronë nuk ka qenë pjesëpërbërëse e kapitalit. Gjykata e apelit shprehet se nëse administratori do të kishtekufizime në veprimtarinë e tij këto kufizime duhet të vendoseshin vetëm në statut.Bazuar në statutin e shoqërisë administratori është i veshur me të gjitha fuqitë përdrejtimin e zakonshëm dhe të jashtëzakonshëm të saj pa asnjë lloj kufizimi dhe ai katë drejtë të kryejë të gjitha aktet që konsiderohen të nevojshme për arritjen e qëllimittë shoqërisë, midis të tjerave, të blejë, të shesë e të këmbejë pasuri për arritjen eqëllimeve të veprimtarisë ekonomike të përmendur në këtë statut.

Po ashtu, bazuar në vendimin nr. 1966/3, datë 12.03.2002 të Gjykatës sëRrethit Gjyqësor Tiranë (për emërimin e Kristodoulos Filipoulos si administrator,krahas Anastasios Petropoulos) dhe vendimin nr. 1966/7, datë 14.06.2005 të Gjykatëssë Rrethit Gjyqësor Tiranë (për emërimin si administrator të vetëm të shoqërisë tëKristodoulos Filipoulos), rezulton se ai ka këto kompetenca: të përfaqësojë shoqërinënë lidhje me të gjitha marrëdhëniet; të kryejë të gjitha veprimet financiare në lidhje

87 shih vendimet nr.11, datë 02.04.2008; nr.7, datë 09.03.2009; nr.23, datë 23.07.2009 dhe nr.38, datë30.12.2010 të Gjykatës Kushtetuese.


Altina Xhoxhaj

2013

82

me bankat; të kryejë të gjitha veprimet me llogarinë e për llogari të shoqërisë si dhenegocimin e nënshkrimin e çdo kontrate bankare, të drejtojë e të përfaqësojëshoqërinë në marrëdhëniet administrative etj.

Pra, edhe pse shprehet se kufizimet e kompetencave (nëse ka) parashikohen nëstatut, gjykata nuk i referohet fare statutit të shoqërisë për të verifikuar nëseadministratori e ka një kompetencë të tillë për shitjen e pasurisë dhe as vendimeve tëgjykatat për emërimin e tij, të cilat po ashtu përcaktojnë kompetencat e administratorittë shoqërisë. Gjykata nuk arrin dot të sqarojnë kuptimin e marrëdhënies juridike midisadministratorit e shoqërisë, deri ku shkojnë këto kompetenca të administratorit tëshoqërisë.

Një arsyetim tjetër kontradiktor i gjykatës së apelit evidentohet edhe në lidhjeme kapitalin e shoqërisë, ku gjykata shprehet se mbi kapitalet e shoqërisë ushtron tëdrejtën e saj asambleja e ortakëve, ndërsa për pronat e shoqërisë që nuk janë pjesëpërbërëse e kapitalit e drejta e veprimit mbi to është e administratorit.

Gjykata arsyeton se pasuria objekt gjykimi nuk është pjesë e kapitalit tëshoqërisë pasi, sipas saj, nuk rezulton të jetë bërë ndonjëherë zmadhimi i kapitalit tëshoqërisë me anë të kontributeve në natyrë ndërkohë që, më tej në vendim, pranon sezmadhimi i kapitalit të shoqërisë është bërë nëpërmjet miratimit të bilancit tëreformuar të shoqërisë por nuk verifikon nëse pasuria objekt konflikti është bërë pjesëe këtij bilanci.

Megjithatë siç e sqarova dhe më lart, marrëdhënia midis administratorit eshoqërisë është një marrëdhënie e posaçme, e veçantë që dhe doktrina perëndimorenuk ka arritur në një konkluzion të përbashkët.Me interes në këtë vendim është fakti se gjykata e apelit e ka vështirë të identifikojëligjin e zbatueshëm, duke aplikuar herë dispozitat e KC që lidhen me përfaqësimindhe herë dispozitat e LTSHT duke mos përcaktuar sakte llojin e marrëdhënies juridiketë krijuar që në fakt nuk është marrëdhënie përfaqësimi siç rregullohet nga kodi civilpor është marrëdhënie administrator – shoqëri dhe zbatohen parimet e përgjithshmedhe të posaçme të së drejtës tregtare.

Ligji i ri e ka rregulluar plotësisht një situatë të tillë që shpesh ka qenë dheështë burim konfliktesh midis administratorëve nga njëra anë dhe shoqërisë (më saktëasamblesë së ortakëve) nga ana tjetër.

Ligji kërkon vendim të asamblesë së përgjithshme kur shoqëria propozon tëshesë apo të disponojë aktive që kanë një vlerë më të lartë se 5% e aseteve tëshoqërisë që rezulton nga pasqyrat e fundit financiare, ose kur shoqëria brenda 2vjetëve të para pas regjistrimit propozon të blejë nga një ortak pasuri që kanë vlerë mëtë lartë se 5% e aseteve të shoqërisë që rezulton nga pasqyrat financiare tëçertifikuara.88

88 Neni 84/4/5 i ligjit 9901/2008.


Altina Xhoxhaj

2013

83

KAPITULLI I TRETË

LARGIMI DHE PËRJASHTIMI I ORTAKUT

Largimi i ortakut.

Likuidimi i kuotës në rastin e largimit të ortakut.

Përjashtimi i ortakut në shoqëritë me përgjegjësi të kufizuara.

Largimi dhe përjashtimi i ortakut në shoqëritë me përgjegjësi të kufizuar janëparashikuar në ligjin e ri për tregtarët e shoqëritë tregtare, ndërkohë që në ligjin evjetër largimi dhe përjashtimi nuk trajtoheshin dhe shpesh konfliktet midis ortakëveshkaktonin edhe prishjen e shoqërisë.

Ajo çka gjej interesante është fakti se largimi dhe përjashtimi i ortakut ështëtrajtuar gjerësisht në Kodin Tregtar të Zogut, ku duket qartë ndikimi i legjislacionitItalian të kohës. Kështu, siç është trajtuar dhe më sipër, ortaku quhej “shok” dhelargimi i tij trajtohej në nenin 216 të këtij Kodi kurse përjashtimi trajtohej në nenin250 të tij.

Largimi i “shokut” trajtohej nga Kodi Tregtar i Zogut pothuajse në të njëjtënmënyrë në të cilën e trajton dhe legjislacioni i sotëm Italian (Kodi Civil) dhe doktrinaItaliane, duke e parë këtë si një të drejtë të “shokut “të mbetur në pakicë për tumbrojtur nga vendimet e shumicës që, në thelb, ndryshonin kontratën konstitutive tëshoqërisë.

“Shokët” legjitimoheshin të largoheshin për një nga këto shkaqe:o Zgjatej kohëzgjatja e shoqërisë.o Fuzion me shoqëri të tjera.o Plotësimi i kapitalit.o Emetimi i aksioneve të privilegjuara.o Ndërrimi i objektit kryesor të shoqërisë.o Ndërrimi i formës konstitutive të shoqërisë.o Ndërrimi i nënshtetësisë.

Përjashtimi i shokut, ndërkohë, trajtohej gjerësisht në nenet 250, 251, 252 të KoditTregtar dhe shihej si një e drejtë e shoqërisë për të përjashtuar shokun nëse ndodhejpara rasteve të mëposhtme:

Shoku i venum në more (që është me vonesë) nuk paguenpjesën shoqërore të tij ose shoqnit(ortakët në SHPK) megaranci të kufizueme nuk paguan pjesën plotësuese.

Shoku administrues përdor firmën ose kapitalin shoqëror nëdobi e vet ose ban dredhi në dam të shoqnisë.

Shoku që arbitrarisht ndërhyn në administrim kur administruesiështë i shënum në aktin e shoqnisë.


Altina Xhoxhaj

2013

84

Shoku që i kundërvjen dispozitave të nenit 132 (përdor papëlqimin e me shkresë të shokëve të tjerë kapitalin ose sendet eshoqërisë për vete ose për tregtinë e vet).

Deklaruar i falimentuar, i ndaluem, ose i paafte.

Ligji parashikonte, gjithashtu, se përjashtimi nuk shkaktonte zgjidhjen dhe aslikuidimin e tregtisë së shoqërisë.

Vlerësova të ndalem në këtë paraqitje historike të trajtimit të largimit dhepërjashtimit të ortakut, për arsye se në ligjin e ri gjejmë disa situata të tilla që ështëmjaft e vështirë të zgjidhen sipas dispozitave në fuqi të këtij ligji. Ndaj mendoj segjyqtarët përveçse ti referohen direktivave të Bashkimit Evropian, të cilat kanë gjeturpasqyrimin e tyre në legjislacionin tonë për çështje tregtare, mund të bëjnë dhe njëinterpretim historik të dispozitave të ligjit për tregtarët e shoqëritë tregtare.

LARGIMI I ORTAKUT

Përpara se të trajtoj largimin dhe përjashtimin e ortakut sipas ligjit të ri,vlerësoj se është e përshtatshme të ndalem fillimisht në trajtimin e asaj çfarë është njëshoqëri tregtare.

Në përputhje me legjislacionin tonë, por edhe atë të vendeve të BE, ështëpranuar gjerësisht fakti se një shoqëri tregtare është një kontratë dhe, si e tillë, kapraninë e të gjithë atyre elementeve që parashikohen në legjislacionin civil përkontratat89 (trajtuar më lart).

Në kontratën/statutin apo marrëveshjen për themelimin e një shoqërie tregtare,në përgjithësi, apo të një shoqërie me përgjegjësi të kufizuar, në veçanti, duhet të jenëtë pranishëm elementet e mëposhtëm:

a) qëllimi i palëve për të hyrë në një marrëdhënie ligjore, pra marrëveshjapër të krijuar një shoqëri;

b) kontributi i tyre;c) ushtrimi i një aktiviteti tregtar të përbashkët;ç) qëllimi për të arritur një fitim për ortakët.

Në rastet kur ligji i ri ka parashikuar largimin dhe përjashtimin e ortakut kjonuk është gjë tjetër veçse zgjidhja e pjesshme e kësaj kontrate/marrëdhënie ligjore përkrijimin e shoqërisë.

Në rastin e largimit të ortakut në shoqërinë me përgjegjësi të kufizuar kemi njëzgjidhje të pjesshme të kontratës/marrëdhënies së shoqërisë për shkak të vullnetit tëortakut90.

E drejta që i njeh ligji ortakut për tu larguar nga shoqëria është deklarimi ivullnetit të tij për ti dhënë fund marrëdhënieve me shoqërinë, si person juridik mëvete, por dhe me ortakët e tjerë. Sa më sipër duket si një përjashtim nga rregulli ipërgjithshëm, i parashikuar në nenin 690 të KC, ku parashikohet shprehimisht sekontrata ka forcën e ligjit për palët dhe mund të prishet vetëm me pëlqimin endërsjellët të palëve.

Në rastin e shoqërive komandite, kolektive dhe ShPK, ortakut i njihet e drejtatë largohet nga shoqëria, pra të prishë kontratën fillestare, dhe pa miratimin e ortakëve

89 Doktrina këtu është unanime shiko; Ferri “Il contratto di societa commerciale” pag.208, G. Ferri “Lasocieta come contratto , pag. 259 (referecat janë dhënë më lart).90 Ferri , Giuseppe “Le Societa “pag. 325 Giufrre editore terzo edition, 1987


Altina Xhoxhaj

2013

85

(palëve kontraktuese) të tjera pasi kontrata e shoqërisë ka natyrë të veçantë, shoqëriavazhdon ekzistencën e saj dhe po të largohet njëri nga ortakët.

Megjithatë largimi është i lejueshëm kur ekzistojnë disa shkaqe, të cilat janë tëparashikuara shprehimisht në nenin 101 të LTSHT.

Ligji parashikon se ortaku ka të drejtë të largohet nga shoqëria dhe kuota e tijtë likuidohet nëse ortakët e tjerë ose shoqëria:

- kanë kryer veprime në dëm të tij;- nëse është penguar të ushtrojë të drejtat e tij;- nëse shoqëria i ka ngarkuar detyrime të paarsyeshme;- apo për shkaqe të tjera, që e bëjnë të pamundur vazhdimin e

ortakërisë.Mendoj se sa më sipër është e kuptueshme, për arsye se një ortak nuk mund të

detyrohet të qëndrojë në shoqëri atëherë kur ai pengohet të ushtrojë të drejtat e tij, kuri janë ngarkuar detyrime të paarsyeshme, apo për shkaqe të tjera të arsyeshme.

Për sa i përket shkaqeve të tjera të arsyeshme për të cilat lejohet largimi iortakut, në ligj nuk gjejmë një përcaktim të detajuar lidhur me atë se çfarë do tëkonsiderohen të tilla, ndaj në statutin e shoqërisë mund të përcaktohen shkaqe të tjera,përveç atyre që parashikon ligji. Gjithashtu, dhe nga vetë ortakët ose asambleja eortakëve mund të vlerësohen shkaqe të tjera si të arsyeshme.

E drejta e largimit të ortakut nga shoqëria është parë si një e drejtë, në veçanti,e ortakut në pakicë për tu mbrojtur nga vendimet e asamblesë së ortakëve me të cilatnuk është dakord, ose të cilat ndryshojnë në thelb kontratën/marrëveshjen ethemelimit të shoqërisë.

Kodi Civil Italian njeh të drejtën e ortakut që është në pakicë të largohet ngashoqëria nëse ka ndryshime thelbësore të kontratës së themelimit. Sipas nenit 2437 tëkëtij Kodi ortakët kanë të drejtë të largohen nga shoqëria nëse shumica vendosndryshimin e objektit ose llojit të shoqërisë, nëse transferon selinë e shoqërisë jashtëvendit. Ndryshimi i objektit të shoqërisë i jep të drejtë ortakut të largohet por kjo nësevërtet kemi një ndryshim thelbësor të aktivitetit, që rezulton të jetë totalisht indryshëm nga ai i miratuar me statut, ndërsa ndryshimet ose modifikimet e aktivitetetnuk konsiderohen shkak. 91

Sa më sipër nuk janë parashikuar si shkaqe të arsyeshme që mund të pasjellinlargimin e ortakut, megjithatë statuti ose asambleja e ortakëve mund ti parashikojë sitë tilla.

Ligji shqiptar për Tregtarët e Shoqëritë tregtare nuk parashikon ndonjë afat përtë ushtruar të drejtën e largimit të ortakut nga shoqëria me përgjegjësi të kufizuar.Ortaku ka të drejtë të largohet në çdo kohë dhe statuti i shoqërisë nuk mund tëkufizojë këtë të drejtë të tij.

Largimi i ortakut ushtrohet nëpërmjet deklarimit me shkrim të vullnetit të tij,që në thelb është një veprim juridik i njëanshëm, me anë të të cilit ortaku vendos tëshuajë të drejta dhe detyrime që ka marrë përsipër me anë të marrëveshjes sëthemelimit të shoqërisë.

Sipas nenit 101/2 të ligjit ortaku duhet të njoftojë shoqërinë me shkrim dhe tëparashtrojë shkaqet e largimit. Ligji nuk parashikon detaje nëse akti i njoftimit do tëjetë shkresë e thjeshtë, letër rekomande apo akt noterial. Në këto rrethana shkresa dojetë e thjeshtë për aq kohë sa ligji nuk parashikon formë të veçantë të saj.

91F. Galgano “Diritto Commerciale, Le societa” pag. 333.


Altina Xhoxhaj

2013

86

Largimi nga shoqëria sjell disa pasoja, siç janë ndërprerja e marrëdhënieve meshoqërinë, rimbursimi i kontributit që ka dhënë ortaku që largohet në kapitalin eshoqërisë, ndërprerja e pjesëmarrjeve në mbledhjet e asamblesë etj.

Në lidhje me efektet e largimit, megjithëse në ligj nuk parashikohenshprehimisht, ato janë të menjëhershme. Ky konkluzion arrihet nga formulimi i nenit103 i ligjit, i cili trajton pasojat e largimit të ortakut nga shoqëria. Në ligj parashikohetse të drejtat që rrjedhin nga cilësia e ortakut në shoqëri shuhen ditën e largimit. Pra,largimi i ortakut ka efekt të menjëhershëm dhe të drejtat e tij në shoqëri shuhen nëmomentin kur deklaron vullnetin për largimin, ndaj ai nuk mund të pretendojë më përfitime apo marrje pjesë në mbledhjen e asamblesë së ortakëve kur ka deklaruarlargimin e tij nga shoqëria. Gjithashtu, dhe humbjet që mund të pësojë shoqëria gjatëaktivitetit të saj në këtë periudhë nuk mund të prekin ortakun që ka deklaruar vullnetinpër të zgjidhur kontratën e shoqërisë.

Njoftimi për largim i`u drejtohet administratorit ose administratorëve tëshoqërisë si përfaqësues të kësaj të fundit.

Sipas kuptimit të nenit 101/3 të ligjit, administratori duhet të thërrasëmenjëherë mbledhjen e asamblesë se ortakëve pra, si rregull, periudha nga momenti injoftimit të ortakut për largim dhe deri në momentin e mbledhjes është një afat kohorshumë i shkurtër, pasi ligji e detyron administratorin të thërrasë menjëherë mbledhjenpër të vendosur nëse ortakut do t'i likuidohet kuota, si pasojë e largimit për shkaqe tëarsyeshme.

Një nga të drejtat që ka ortaku kur largohet për shkaqe të arsyeshme, ështëlikuidimi i kuotës së tij, domethënë i kontributit që ai ka dhënë në kapitalin eshoqërisë. Ligji nuk ka parashikuar afate brenda të cilave duhej të kryhet likuidimi ikuotës nëse largimi nga shoqëria do të konsiderohej i arsyeshëm. Dispozita ligjore qëlidhet me likuidimin e kuotës nëse largimi konsiderohet i arsyeshëm, është ajo qëtrajtuam më sipër, sipas së cilës administratori duhet të thërras menjëherë mbledhjen.është mbledhja e ortakëve që mund të vendos afatet se kur do të likuidohet kuota dhesi do likuidohet kuota e ortakut të larguar.

Në nenin 101/4 LTSHT ka parashikuar se:“Ortaku ka të drejtë të ngrejë padi në gjykatë ndaj shoqërisë për likuidimin ekuotës, si pasojë e largimit për shkaqe të arsyeshme, nëse pas njoftimit tëlargimit asambleja e përgjithshme nuk mblidhet apo nuk і njeh si tëarsyeshme shkaqet e largimit dhe likuidimin e kuotës.”Pra, edhe nga kjo dispozitë del e qartë se mbledhja e asamblesë së ortakëve,

për të njohur të arsyeshme ose jo shkaqet e largimit, si dhe likuidimin e kuotës, duhettë realizohet brenda një afati relativisht të shkurtër.

Nëse do të ndaleshim tek padia e ortakut drejtuar gjykatës, konform nenit tësipërcituar (101/4), objekti i padisë do të ishte likuidimi i kuotës së paditësit.

LIKUIDIMI I KUOTËS

Duke qenë se koncepti i likuidimit të kuotës, për efekt të largimit të ortakut,është një koncept i ri, mendoj të ndalem në të për të kuptuar se çfarë është likuidimi ikuotës së ortakut të larguar.

Në të gjitha rastet në të cilat marrëdhënia e shoqërisë ndërpritet për shkak tënjë ortaku të larguar, kuota e tij duhet të likuidohet, përveç rastit kur ka munguarplotësisht kontributi i tij. Debitori i likuidimit të kuotës është shoqëria dhe jo ortakët etjerë.

Lidhur me likuidimin e kuotës së ortakut që largohet, ajo duhet parë në dy


Altina Xhoxhaj

2013

87

aspekte.Së pari, në kuptimin e shlyerjes së saj, domethënë përcaktimin e vlerës që ka

në para dhe kthimi i kësaj vlere ortakut që largohet. Ndërsa kuptimi i dytë ështëasgjësimi i saj.

Në ligj nuk flitet se si do kryhet likuidimi i kuotës, procedurat dhe afatet ekëtij likuidimi.

Kuota në kapitalin e një shoqërie me përgjegjësi të kufizuar përfshin tërësinë etë drejtave subjektive të pronësisë që ka ortaku mbi kapitalin e regjistruar tëshoqërisë.92

Termi kuotë është emërtimi që përdor ligji për të evidentuar çdo kontribut tëortakëve në kapitalin e një shoqërie. Ky kontribut, pikë së pari, ka vlerë ekonomikendaj dhe kuota ka vlerë dhe kjo vlerë shprehet në para.

Për likuidimin e kuotës nevojitet që të bëhet dallimi midis vlerës se kapitalitthemeltar të shoqërisë dhe pasurisë së shoqërisë (kapitalet e veta).

Vlera që i atribuohet të gjitha kontributeve të ortakëve përben kapitalinthemeltar të shoqërisë93, kapital që duhet të dallohet nga kapitale e veta të shoqërisë,ku me kapitale të veta do kuptohet gjithë pasuria e shoqërisë që krijohet gjatë aktivitettë saj.

Pasuria e shoqërisë ose kapitalet e veta kanë si karakteristikë faktin qëndryshojnë vazhdimisht, rriten nëse shoqëria është me fitim dhe zvogëlohen nëseshoqëria është me humbje, ndërsa kapitali themeltar nuk ndryshon vetëm në rastet eparashikuar në ligj ose në statut kur procedohet me rritje ose zvogëlimin e tij.

Në këtë kuptim, nëse kemi një shoqëri me katër ortakë, të cilët kanë kontribuarsecili në mënyrë të barabartë në kapital në vlerën nga 25.000 leke, atëherë kapitalithemeltar i shoqërisë do të jetë 100.000 lekë. Ky kapital është pjesë përbërëse estatutit ose aktit të themelimit të shoqërisë dhe publikimeve përkatëse që bëhen nëQKR, ndaj dhe thuhet që zvogëlimi ose rritja i tij realizohet me ndryshimet përkatësetë statutit dhe sipas procedurave të parashikuara në ligj ose statut. Ndërsa kapitalet eveta ose pasuria e shoqërisë është një indikator i situatës financiare të shoqërisë.

Kapitalet e veta shihen si shprehje kontabël e aktivit neto të shoqërisë. Ligji rii përmend kalimthi, kur shprehet në nenin 98 të tij, për detyrimin që kanëadministratorët dhe përgjegjësinë që ata mbajnë nëse ju kthejnë ortakëve kontributetapo u shpërndajnë aktivet e shoqërisë. Pra, aktivet janë tjetër dhe kontributet tjetër.

Pasuria e shoqërisë (kapitalet e veta), si rregull, duhet të jetë më e madhe sekontributet, pasi aty përfshihen edhe fitimet e arritura gjatë viteve që nuk u janëshpërndarë ortakëve, ose pjesa e tyre që shkon në aktivet e shoqërisë sipas statutit.Nëse kapitalet e veta do të jenë me të vogla se kapitali themeltar, atëherë jemi parafaktit se shoqëria është me humbje dhe ortakët ose duhet të zvogëlojnë kapitalinthemeltar ose duhet të prishin shoqërinë.

Për sa i përket vlerës së kuotës ajo përcaktohet në bazë të gjendjes pasurore tëshoqërisë në ditën që verifikohet ndërprerja e marrëdhënies. Duke qëndruar tek edrejta e likuidimit të kuotës, ky likuidim duhet të bëhet në proporcion me pasurinë eshoqërisë, ashtu siç rezulton sipas bilancit të fundit, domethënë të vlerës që ka kapitalii shoqërisë në momentin e largimit të ortakut.94

Rimbursimi i vlerës së kuotës do të kryhet nga shoqëria, nga mjetet qëdisponon ajo vetë, ndaj dhe shumica duhet të jetë e kujdesshme me vendimmarrjen,

92 Autor Bachner, Th. Schuster, F E. Winner, M. Ligji i ri shqiptar për shoqëritë tregtare interpretuarsipas burimeve të tij në të drejtën evropiane, pg. 51.93 “Gli impreditore e le Societa” F. Ferrara, F. Corsi, pag. 279.94 “Po aty, pag. 620.


Altina Xhoxhaj

2013

88

pasi largimi i arsyeshëm i ortakut sjell dhe një privim të shoqërisë nga një pjesë epasurisë së saj.

Në lidhje me ortakët që kanë dhënë kontribut në natyrë, shfaqet problematikelikuidimi i kuotës së tyre në rast se ata do të pretendojnë të marrin të mirat materialeqë kanë dhënë në shoqëri. Mendoj se një likuidim i tillë është i pamundur, për aq kohësa këto të mira kanë kaluar në pronësi të shoqërisë.

Megjithatë, nëse këto të mira i janë dhënë vetëm në përdorim shoqërisë,atëherë situata ndryshon, këto të mira në natyrë i kthehen ortakut të larguar.rekomandim personal që do jepje gjithë atyre që mendoj të themelojnë një shoqëritregtare të çfarë do lloj forme do ishte që statuti i shoqërisë të kishte parashikime tësakta në lidhje me situatat e mësipërme. Këto parashikime do minimizonin situatakonfliktuale midis ortakëve.

Nëse pasuria e shoqërisë nuk arrin vlerën e kontributeve, shoqëria do të jetë nëhumbje, siç dhe u tha më sipër, dhe kjo do të çonte në likuidimin e kuotave në bazë tëkritereve që aplikohen në rastin e prishjes dhe likuidimit të shoqërisë.

Një çështje e lidhur ngushtësisht me sa trajtova me sipër është zgjidhurnga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, me vendimin nr.10182, datë13.12.2011, në të cilin është trajtuar pikërisht likuidimi i kuotës sëortakut të larguar. Në këtë proces si palë paditëse e kundër paditur kaqenë ortaku në pakicë i shoqërisë, ndërsa palë e paditur kundërpaditëse ka qenë vetë shoqëria e përfaqësuar nga administratori,njëkohësisht dhe ortaku mazhoritar i saj, kurse objekt i padisë ka qenëlikuidimi i kuotës, ndërsa objekt i kundërpadisë ka qenë përjashtimi iortakut dhe shpërblimi i dëmit.


Në vitin 2007, rezulton të ketë fituar personalitet juridik shoqëria tregtare “X”ShPK, me kapital fillestar 100.000 lekë, me ortakët A, i cili zotëron 90% të kuotave,dhe B, që zotëron 10% të kuotave, me objekt të veprimtarisë në fushën e arsimit.Administratori i shoqërisë është ortaku A.

Në kuadër të veprimtarisë së saj kjo shoqëri ka hapur një shkollë jopublike,drejtor i së cilës është emëruar ortaku B. Gjatë vitit të parë të aktivitetit shoqëria kafunksionuar normalisht. Në datën 23.06.2008, ortaku mazhoritar dhe njëkohësishtadministrator i shoqërisë ka vendosur shkarkimin e B nga detyra e drejtorit tëshkollës. Ky vendim është bërë objekt i konfliktit gjyqësor mes palëve ndërgjyqësedhe me vendimin nr.1027, datë 13.02.2009, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë,është vendosur pranimi i pjesshëm i padisë së paditësit B dhe detyrimi i shoqërisë tëdëmshpërblejë paditësin në ketë gjykim për zgjidhjen e marrëdhënieve të punës nëmënyrë të menjëhershme dhe të pajustifikuar.

Nga përmbajtja e këtij vendimi si dhe nga korrespondenca midis paditësit dheadministratorit të shoqërisë, duke filluar nga data 17.06.2008 e në vijim, provohet semidis dy ortakëve të shoqërisë është thyer besimi reciprok, finalizuar me vendimin përlargimin e B nga detyra e drejtorit të shkollës.

Paditësi i kundër paditur B, në datën 15.06.2008, i është drejtuaradministratorit të shoqërisë me një kërkesë, nëpërmjet se cilës i kërkon thirrjen easamblesë së ortakëve dhe informimin me shkrim, të shoqëruar me dokumentacioninpërkatës, në lidhje me kredinë e marrë nga shoqëria në shumën euro dhe shpenzimet ekësaj kredie.


Altina Xhoxhaj

2013

89

Në datën 22.06.2008, paditësi rezulton t’i ketë kërkuar administratorit tëshoqërisë edhe bilancin financiar të vitit 2007 si dhe informacion të detajuar rrethshpenzimeve e të ardhurave për gjashtë mujorin e parë të vitit 2008.

Në datën 23.06.2008, është urdhëruar shkarkimi i paditësit nga detyra edrejtorit të shkollës.

Në datën 27.06.2008, administratori i shoqërisë ka njoftuar ortakun B për t’uparaqitur në mbledhjen e asamblesë se ortakëve në datën 12.07.2008, për t’u diskutuarnë lidhje me investimin, bilancin financiar për vitin 2007, informacion për shpenzimetdhe të ardhurat për gjashtë mujorin e parë të vitit 2008 dhe ndryshimet në statutin eshoqërisë.

Në datën 10.07.2008, rezulton të jetë nisur në drejtim të ortakut B një njoftim idytë, nëpërmjet të cilit përcaktohet si datë e mbledhjes së ortakëve data 14.07.2008,duke qenë se data 12.07.2008 ishte ditë e shtunë.

Nëpërmjet njoftimit të datës 15.07.2008, administratori i shoqërisë, njoftonortakun B se mbledhja e datës 14.07.2008 është shtyrë për mospjesëmarrje të tij dhenë datën 30.07.2008 do të zhvillohet mbledhja e dytë e asamblesë së ortakëve.

Në datën 28.07.2008, ortaku B, i ka nisur administratorit njëkohësisht ortak i90% të kuotave të shoqërisë, një njoftim, nëpërmjet të cilit, pasi parashtronmosmarrëveshjet e krijuara mes dy ortakëve dhe mohimin e së drejtës së vënies nëdispozicion te dokumentacionit financiar të shoqërisë, të cilat i ka konsideruar sishkaqe që bëjnë të pamundur vazhdimin e qëndrimit të tij në shoqëri, e vë në dijeni tëvendimit të tij për largimin nga shoqëria dhe ka kërkuar thirrjen e asamblesë përlikuidimin e kuotës së tij.

Për mbledhjen e paracaktuar të datës 30.07.2008, administratori i shoqërisë, nëdatën 28.07.2008, ka njoftuar shtyrjen e saj për në datën 31.07.2008, për shkak tëpamundësisë së tij objektive. Në këtë njoftim, bëhet me dije dhe referimi në kërkesëne ortakut B për largimin e tij nga shoqëria.

Në datën 31.07.2008, rezulton të jetë zhvilluar mbledhja e asamblesë sëortakëve të shoqërisë me pjesëmarrjen vetëm të ortakut mazhoritar A, nga ku ështëdalë me shumë vendime, por në asnjë vendim nuk janë vlerësuar shkaqet e largimit tëortakut B dhe të vendosej likuidimi ose jo i kuotës së tij.

Në datën 02.09.2008, ortaku B i është drejtuar administratorit të shoqërisë mekërkesë për likuidimin e kuotës së tij, për shkak të largimit si ortak i shoqërisë, duke ibërë me dije se, në rast refuzimi pas datës 15.09.2008 (lapsus 2009) do t’i drejtohejgjykatës për zgjidhjen e mosmarrëveshjes.

Në datën 03.09.2008, administratori i shoqërisë ka njoftuar ortakun B përzhvillimin e mbledhjes së asamblesë në datën 10.09.2008, në të cilën do të diskutohejndryshimi i emrit të shoqërisë nga shoqëria “X” SHPK në shoqëria “Y”, zmadhimi ikapitalit të shoqërisë dhe shqyrtimi i kërkesës datë 28.07.2008 për largimin e ortakutdhe likuidimin e kuotës së tij.

Mbledhja e datës 10.09.2008 rezulton të jetë zhvilluar në mungesë të ortakut Bdhe është vendosur ndryshimi i emërtimit të shoqërisë si dhe është pranuar largimi iortakut dhe likuidimi i kuotës së tij në parim (duke lënë të hapur mundësinë që, në rastse ky ortak nuk do të paraqitej për diskutimin e kësaj pike, shoqëria do të ndërmerrtehapat ligjore në lidhje me veprimtarinë konkurruese të ortakut B).

Në datën 17.09.2008, administratori i shoqërisë ka njoftuar ortakët përmbledhjen e asamblesë të datës 25.09.2008, ku do të diskutohej përjashtimi i ortakutB në referim të nenit 17 të Ligjit “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” dhe nenit 10 tëstatutit të shoqërisë, si dhe fillimin e procedurave gjyqësore për realizimin epërjashtimit të ortakut, sipas nenit 102 të ligjit “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”.


Altina Xhoxhaj

2013

90

Në datën 18.09.2008, ortaku B i është drejtuar administratorit të shoqërisë menjë njoftim, nëpërmjet të cilit kundërshton hapat e ndërmarrë prej tij në lidhje meprocedurat për përjashtimin e ortakut, në një kohë kur ky i fundit ka kërkuar largimine tij dhe likuidimin e kuotës që nga data 28.07.2008.

Me shkresën “Kthim përgjigje shkresës datë 18.09.2008”, administratori ishoqërisë, pasi i referon në njoftimet e tij të mëparshme për mbledhjet e asamblesë, ikërkon ortakut B të paraqitet në shoqëri në çdo moment për të tërhequr likuidimin ekuotës sipas ligjit. Në rast mosparaqitje, administratori i bën me dije ortakut se do tëvazhdojnë procedurat për përjashtimin e tij në mbledhjen e datës 25.09.2008.

Në kushtet e mosarritjes në një zgjidhje jashtë gjyqësisht të mosmarrëveshjessë lindur mes palëve ndërgjyqëse, në datën 24.09.2008 është depozituar në gjykatëpadia e paditësit B kundër shoqërisë, me objekt largimi i ortakut dhe likuidimi ikuotës së tij në këtë shoqëri prej 10% të kuotave.

Sa më sipër janë, në mënyrë të përmbledhur, të gjitha ngjarjet që kanëparaprirë ngritjen e padisë në gjykatë dhe vlerësova të ndalem me gjatë në paraqitjen etyre për të bërë dhe një analizë të fundit të nenit 101 të ligjit, që trajtuam më sipër, përmënyrën se si është zbatuar ai nga ortakët e shoqërisë. Pra administratori i shoqërisë,siç duket qartë, nuk ka thirrur menjëherë mbledhjen e asamblesë siç e kërkon ligji, përtë vendosur nëse shkaqet e largimit ishin të arsyeshme për të proceduar me vonë melikuidimin e kuotës. Ndërsa padia që ka paraqitur B në gjykatë është në përputhje medispozitën ligjore, pasi likuidimi i kuotës kërkon miratimin e asamblesë dhe nëseasambleja nuk e miraton atëherë ortaku i larguar i drejtohet gjykatës me padi detyrimipër likuidimin e kuotës.

Në përfundim të gjykimit Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka arritur nëpërfundimin se marrëdhënia e krijuar mes ortakëve A dhe B është cenuar, besimireciprok mes tyre është thyer që në momentin e parashtrimit të kërkesave të ligjshmetë ortakut B për transparencën në lidhje me veprimet financiare të administratorit tëshoqërisë. Menjëherë pas komunikimit me shkrim të këtyre kërkesave, shoqëria kavendosur shkarkimin e këtij ortaku nga detyra e drejtorit të shkollës. Pikërisht kyveprim dhe zgjidhja e mosmarrëveshjes së marrëdhënies së punës gjyqësisht, përbëjnëshkakun e paraqitjes së kërkesës së ortakut B për largimin e tij nga shoqëria.

Gjykata argumenton dhe mënyrën se si është bërë kërkesa si dhe detyrimin qëka pasur administratori për të thirrur mbledhjen e asamblesë dhe për tu shprehur nëlidhje me likuidimin e kuotës së ortakut që largohet, detyrim që nuk është përmbushurnga administratori, por dhe ortak i shumicës në rastin konkret, duke arritur nëpërfundimin se veprimet e paditësit kanë qenë në përputhje me ligjin dhe në këtëmënyrë i përgjigjet dhe kërkimit të të paditurit kundër paditës për përjashtimin epaditësit duke rrëzuar kundërpadinë.

Në lidhje me likuidimin e kuotës së ortakut, gjykata ka marrë një ekspert, dukeqenë se për përllogaritjen e saj në raport me gjendjen pasurore të shoqërisë nëmomentin e largimit, janë të domosdoshme njohuritë në fushën financiare.

Gjykata, në vendimin e saj, ndalet, gjithashtu, në kuptimin e kuotës si dhe nëkuptimin e likuidimit të kuotës. Gjykata argumenton se: “Nocioni i përdorur ngaligjvënësi në ligjin “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” në lidhje me “likuidimin ekuotës”, nuk nënkupton likuidim total apo të pjesshëm të shoqërisë, por ka të bëjë metë drejtën e ortakut që largohet për të marrë vlerën e kuotës së tij në kesh. Pra, nëkëtë moment, ortaku që largohet nuk mund të kërkojë kuotën e tij në aktivet e


Altina Xhoxhaj

2013

91

shoqërisë, pasi nuk gëzon asnjë të drejtë mbi to, por vetëm kompensimin nga shoqëriatë vlerës së kuotës së tij”.95

Pas kësaj analize, dhe referimin në nenin 77 të ligjit, gjykata arrin nëkonkluzionin se çdo pagesë, qoftë edhe ajo e kompensimit të vlerës së kuotës ngashoqëria, kryhet vetëm nëse aktivet e shoqërisë mbulojnë tërësisht detyrimet e saj dhevetëm nëse shoqëria do të ketë aktive të qarkullueshme të mjaftueshme për të paguardetyrimet e kërkueshme brenda 12 muajve të ardhshëm.

Gjykata i lë detyrës ekspertes të përcaktojë gjendjen pasurore të shoqërisë nëmomentin e paraqitjes së kërkesës së ortakut B për largimin e tij. Në kushtet kur përperiudhën 2007 - 2008 shoqëria ka qenë regjistruar në biznesin e vogël dhe nuk kapasur detyrim ligjor për mbajtjen e bilancit, në detyrat shtesë ekspertes i ështëngarkuar dhe hartimi i bilancit, mbështetur në gjithë dokumentacionin kontabël qëndodhej pranë shoqërisë për këtë periudhe. Nga akti i ekspertimit gjykata ka arritur nëkonkluzionin se shoqëria është me humbje dhe se nga akti i ekspertimit rezultojnë seaktive janë ne vlerën 329.381.105 lekë dhe detyrimet ne vlerën 353.901.608 lekë. Pra,sipas gjykatës, kapitalet e veta (pasuria) është në vlerë të minusuar 24.520.503 lekë.

Kundërshtimet e paditëses, në lidhje me aktin e ekspertimit dhe masën evlerësimeve që ju janë bërë aseteve të shoqërisë nuk janë marrë parasysh nga gjykata.Gjykata ka arritur në përfundimin se kompensimi i vlerës së kuotës prej 10% tepaditësit të kundër paditur, është i pamundur të realizohet në gjendjen në të cilënndodhet kjo shoqëri, pasi aktivet e saj nuk janë në gjendje të mbulojnë detyrimet.

Në përfundim të sa më sipër, gjykata ka vendosur pranimin e pjesshëm tëpadisë, vetëm sa i takon largimit të ortakut, dhe rrëzimin tërësisht të kundërpadisë sitë pambështetur në prova dhe në ligj.

Megjithëse largimi i ortakut nuk ishte objekt i padisë gjykata është shprehurdhe për këtë fakt.Largimi i ortakut është një akt i njëanshëm që nuk kërkon miratimin e shoqërisë apo

ortakëve të tjerë. Siç u tha më lart asambleja vlerëson nëse largimi ёshtё i arsyeshëmpasi me kёtё vlerësim lidhet fakti i likuidimit të kuotës.Për sa i përket mos likuidimit të kuotës së paditësit, personalisht mendoj se gjendjafinanciare e shoqërisë nuk mund të konsiderohet si shkak për mos likuidimin e saj.

Në rastin konkret kam dyshime në lidhje me faktin që shoqëria është mehumbje. Por, edhe nëse kjo do të ishte e vërtetë, mund të fillonte procedura e prishjesdhe likuidimit të shoqërisë. E drejta e likuidimit të kuotës do të zëvendësohet nga edrejta e kuotës së likuidimit dhe ortaku do të marrë atë që mbetet pas likuidimit tëkreditorëve të shoqërisë, d.m.th. do të ndiqen rregullat e likuidimit. Kërkesa nuk duhejtë rrëzohej duke qenë se shkaqet e largimit janë konsideruar të ligjshme dhe nga vetëgjykata.

95 Vendimi nr.10182, datë 13.12.2011, të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë


Altina Xhoxhaj

2013

92

PËRJASHTIMI I ORTAKUT

Përjashtimi konsiston në zgjidhjen e pjesshme të marrëdhënies së shoqërisë,pavarësisht nga vullneti i ortakut i cili përjashtohet.96

Përjashtimi presupozon që është verifikuar një fakt në situatën e ortakut, që ebën të papajtueshme qëndrimin e tij në shoqëri. Në disa raste vlerësimi ipapajtueshmërisë bëhet drejtpërdrejt nga ligji, në raste të tjera nga vullneti i ortakëvetë tjerë. Nga ana tjetër, përjashtimi është parashikuar gjithmonë në mbrojtje tëinteresave të ortakëve të tjerë, nuk është si largimi i ortakut që trajtuam më lart.

Sipas nenit 102 të LTSHT, përjashtimi bëhet në bazë të një vendimi tëzakonshëm të asamblesë së përgjithshme, e cila mund t'i kërkojë gjykatës përjashtimine ortakut, nëse ai nuk ka shlyer kontributin e tij, sipas parashikimeve të statutit, osenëse ekzistojnë shkaqe të tjera të arsyeshme për këtë përjashtim.

Sipas ligjit konsiderohen shkaqe të arsyeshme për përjashtimin e ortakut, porpa u kufizuar në to, rastet kur ortaku:

a) me dashje apo me pakujdesi të rëndë i shkakton dëme shoqërisë oseortakëve të tjerë;

b) me dashje apo me pakujdesi të rëndë shkel statutin ose detyrimet epërcaktuara me ligj;

c) përfshihet në veprime, të cilat e bëjnë të pamundur vazhdimin emarrëdhënieve midis shoqërisë tregtare dhe ortakut; ose

ç) me veprimet e tij dëmton ose pengon ndjeshëm veprimtarinë tregtare tëshoqërisë.

Pra, parashikimi i parë i nenit 102 të ligjit, ose hipoteza e parë, ndodh kurortaku nuk plotëson detyrimin e parashikuar në statut për të shlyer kontributin e tij.

Në analizë të dispozitës së mësipërme duket që nuk merren parasysh shkaqetpër të cilat nuk është shlyer kontributi, nëse ka pasur shkak të arsyeshëm për këtë mospërmbushje nga ana e ortakut.

P.sh. nëse jemi përpara një pamundësie të arsyeshme për të realizuar shlyerjen,p.sh. nëse sendi që do jepej si kontribut në natyrë humb vlerën për shkak fator, osehumbet përpara se të bëhet pronë e shoqërisë etj. Pra kur jemi përpara rasteve qëmungon faji i ortakut.

A kemi të bëjmë me mos përmbushje në kuptimin e dispozitës së nenit 102 tëligjit në rrethanat kur mungon faji?

Apo mos përmbushja qëndron vetëm në rastet kur ortaku me dashje nuk kashlyer kontributin e tij sipas parashikimeve të statutit?.

Ligji nuk bën ndarje por në të dy rastet asambleja mund të procedojë mepërjashtimin e ortakut. Nevojitet që pamundësia t’i përkasë kontributit në tërësinë etij, pasi nëse do të kishte objekt vetëm një pjesë të tij, ortaku nuk mund tëpërjashtohet, por vetëm të ardhurat e tij nga fitimet do të pakësohen në mënyrëproporcionale.

96 Galgano, F. Diritto commerciale, Le societa, pg. 85.


Altina Xhoxhaj

2013

93

Faktet, të cilat i japin të drejtë shoqërisë që të vendosë përjashtimin, janëgrupuar:

1. e para, parashikon rastet kur ortaku me dashje ose me pakujdesi tërëndë i shkakton dëm shoqërisë ose ortakëve të tjerë;

2. e dyta, parashikon mos përmbushje të rëndë të detyrimeve që rrjedhinnga ligji apo nga statuti i shoqërisë;

3. e treta, kur ortaku vepron ose përfshihet në veprime që e dëmtojnërëndë shoqërinë.

Këto fakte ndikojnë ose mund të ndikojnë në zhvillimin normal tëmarrëdhënieve të shoqërisë dhe kështu e bëjnë të pajustifikuar ose të dëmshëmqëndrimin e ortakut në shoqëri.

Mos përmbushja mund të konsistojë në mosekzekutimin e kontributit (siç upërmend më sipër), në përfitime për qëllime personale nga pasuria e shoqërisë, nëshkeljen e detyrimeve si ortak, raste në të cilat, përveç përjashtimit, mund të kërkohetedhe dëmshpërblimi nga ortaku fajtor.

Hipoteza e tretë i përket veprimeve që mund të kryejë ortaku, p.sh. veprimekonkurrence, ose dënimit të tij që konsiston në ndalimin e përkohshëm nga funksionete administratorit ose ortakut të një shoqërie tregtare.

Në statut mund të parashikohen raste të tjera përjashtimi, si dhe të njihet një edrejtë absolute përjashtimi, që mund të ushtrohet pa asnjë lloj shkaku, ose edhe mundtë eliminohen disa raste përjashtimi të parashikuara nga ligji, si ato të kategorisë sëtretë (por jo ato të kategorisë së parë dhe as asaj të dytë).

Përjashtimi vendoset me shumicë të zakonshme. Ligji parashikon seasambleja, me anë të një vendimi të zakonshëm, i drejtohet gjykatës për përjashtimine ortakut.

Duke ju referuar marrjes së vendimeve nga asambleja e ortakëve rezulton sevendimet që kërkojnë shumicë të kualifikuar janë parashikuar:

o ndryshimi i statutit;o zmadhimi i kapitalit themeltar;o zvogëlimi i kapitalit;o shpërndarja e fitimit;o riorganizimi i shoqërisë;o prishja e shoqërisë.97

Sa më sipër, me përjashtim të rastit kur statuti parashikon një shumicë më tëlartë, vendimmarrja për t’iu drejtuar gjykatës për përjashtimin e ortakut është shumicëe thjeshtë.

Kuorumi i kërkuar për marrjen evendimeve

Pjesëmarrje e ortakëve me tëdrejtë vote që zotërojnë më shumëse 30% të kapitalit

Vendimmarrja Shumica e votave të ortakëvepjesëmarrës

Asambleja i drejtohet gjykatës me padi, ku palë e paditur është ortaku i cilikërkohet të përjashtohet.

97 Neni 87/1 i ligjit nr.9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”


Altina Xhoxhaj

2013

94

Në këtë rast ligji nuk parashikon si përfaqësues të asamblesë së ortakëveadministratorin e shoqërisë, por përdor termin asambleja e ortakëve. Asambleja ështëe lirë të caktojë një përfaqësues me prokurë, pra që nuk është administrator. Në këtëkuptim zgjidhet rasti kur ortaku që kërkohet të përjashtohet është edhe administrator ishoqërisë.

Paditësi mund të kërkojë, gjithashtu, dhe masë për sigurimin e padisë. Gjykata,në varësi të rrethanave, kur e vlerëson të nevojshme dhe të justifikuar, mund të marrënjë masë për sigurimin e padisë, duke pezulluar të drejtën e votës së ortakut qëkërkohet të përjashtohet, si dhe të drejtat e tjera që rrjedhin nga zotërimi i kuotës sëshoqërisë.

Ligji dhe pikërisht neni 102 i tij, nuk parashikon likuidimin e kuotës së ortakuttë përjashtuar. Madje vetë ortaku nuk ka të drejtë të kërkojë likuidimin e kuotës nësepërjashtohet për shkaqe të arsyeshme. Po çfarë bëhet me këtë kuotë, kontribut tëortakut në shoqëri?

Ligji nuk përmban dispozita të cilat të rregullojnë këtë situatë, pra se çfarëbëhet me kontributin e ortakut të përjashtuar. Një ide do të ishte aplikimi i dispozitavepër shoqërinë kolektive sipas së cilëve kur përjashtohet ortaku, kontributi i tij, ndahetnë mënyrë proporcionale midis ortakëve të mbetur.

Mendoj të ndalem në praktikën gjyqësore në lidhje me zbatimin e nenit 102 tëLTSHT.

Në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë janë shqyrtuar shumë çështje duke uaplikuar dispozita e mësipërme për përjashtimin e ortakut.

Në një rast konkret të paraqitur si shembull në vijim, gjykata kapranuar padinë e dy prej ortakëve të shoqërisë për përjashtimin eortakut të tretë të saj.98


Paditëset SD, BD dhe pala e paditur në gjykim shtetasi i huaj GM kanëthemeluar një shoqëri me përgjegjësi të kufizuar të quajtur “FILIA AL-EL” ShPK, tëcilën në përputhje me ligjin e kohës dhe rregullimet e tij e kanë regjistruar nëGjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë, me vendimin nr. 6136, datë 07.09.1994.Nëpërmjet këtij regjistrimi kjo shoqëri ka fituar personalitet juridik dhe është njësubjekt i të drejtës tregtare shqiptare.

Themeluesit e shoqërisë së mësipërme, personat SD, BD dhe GM (shtetasgrek, lindur dhe banues në Greqi) kanë fituar cilësinë e ortakëve të kësaj shoqërie dhesi të tillë, për efekt të ligjit dhe akteve të shoqërisë, kanë marrë përsipër të gjitha tëdrejtat dhe detyrimet që u burojnë nga cilësia e ortakut të një shoqërie me përgjegjësitë kufizuar.

Në momentin e krijimit dhe regjistrimit të shoqërisë kapitali themeltar i sajparaqitet si kontribut në para në vlerën prej 100.000 lekë dhe është nënshkruar dhederdhur nga të tre ortaket e shoqërisë në masën 33% secili (pra secili prej ortakeve kakontribuar ne kapitalin themeltar të saj me para në vlerën 33.000 lekë).

Nga dokumentacioni i paraqitur nga QKR, mbi bazën e kërkesës së gjykatës sëshkallës së parë, rezulton se nga ana e shoqërisë janë marrë disa vendime në kuadër tëfunksionimit dhe të zhvillimit të aktivitetit të saj dhe më konkretisht gjejmë vendimepër caktim ekspertësh me qëllim vlerësimin e fitimeve, humbjeve apo rezervave të

98 Vendimi i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë nr.488, datë 27.01.2009


Altina Xhoxhaj

2013

95

shoqërisë, vendime për miratimin e akteve të ekspertimit, vendime për ndryshimin eselisë së shoqërisë etj.

Të gjitha këto vendime të marra nga shoqëria dhe depozitimet e akteve të bëranë organet kompetente, në përputhje me ligjet e kohës, japin një pasqyrë të qartë tëgjendjes aktuale të shoqërisë në lidhje me ortakët e saj, me vlerën e kapitalitthemeltar, me nënshkrimin dhe derdhjen e tij, me përbërjen e këtij kapitali (lloji ikontributit), mënyrën e administrimit të shoqërisë, me selinë e saj etj.

Në padinë e paraqitur për shqyrtim në gjykatën e shkallës së parë, e gjejmë sikërkim të palës paditëse përjashtimin e njërit prej ortakëve të shoqërisë (i thirrur nëkëtë padi me cilësinë e palës së paditur) të zotit GM. Përjashtimi është kërkuar përfaktin se pala e paditur, me cilësinë e ortakut të shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar,është larguar qysh në fillimet e krijimit dhe funksionimit të shoqërisë dhe, si pasojë,nga ana e tij nuk është punuar dhe kontribuar për zhvillimin e aktivitetit të shoqërisëdhe ecjen përpara të saj.

Sipas palës paditëse me largimin e tij dhe duke mos punuar, kontribuar aposhfaqur interesim për shoqërinë, ky ortak ka shkelur rëndë statutin, detyrimet epërcaktuara në të dhe në ligj, që burojnë nga cilësia e ortakut, ka bërë gjithashtu tëpamundur vazhdimin e marrëdhënieve të vetë shoqërisë me këtë ortak si dhe kapenguar zhvillimin e një aktiviteti normal të shoqërisë, gjë e cila reflektohet nëvështirësitë që krijohen për funksionimin normal të organeve drejtuese (të asamblesësë shoqërisë), vendimmarrjes së tyre etj.

Ndodhur në kushtet e sipërpërmendura, të dy ortakët e tjerë të shoqërisë, nëbazë të një vendimi të zakonshëm të asamblesë së përgjithshme të datës 15.10.2008,në të cilën është vendosur ti kërkohet gjykatës përjashtimi i ortakut të shoqërisë GM, ijanë drejtuar gjykatës me këtë padi, ku ata vetë paraqiten në cilësinë e paditësit.Kërkesa për përjashtimin e ortakut është e mbështetur në nenin 102 të LTSHT “Përtregtarët dhe shoqëritë tregtare” dhe pretendimet e palës paditëse gjejnë pasqyrim nëprovat e ndodhura pranë QKR.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka konstatuar se nga tërësia e akteve tëshoqërisë vërtetohet se pala e paditur (ortaku GM) i ndodhur jashtë Republikës sëShqipërisë, nuk ka marrë pjesë në aktivitetin e shoqërisë, në organizimin dhefunksionimin e saj në vijimësi, nuk ka treguar interes në mbarëvajtjen e shoqërisë sidhe nuk ka përmbushur detyrimet që i burojnë nga ligji në cilësinë e ortakut.

Gjykata argumenton se ortaku për të cilin kërkohet përjashtimi nuk ka qenë ipranishëm në shumë vendime të marra nga ana e asamblesë së ortakëve duke mostreguar interes në mbarëvajtjen e shoqërisë. Gjykata, duke cituar neni 102 të LTSHT,argumenton se ky nen në vetvete parashikon një procedurë të caktuar për përjashtimine ortakut, çka e bën atë në thelb me karakter procedural si dhe ligji i ri e sheh tëdrejtën e shoqërisë për përjashtimin e ortakut si një të drejtë të paprekshme ngavullneti i palëve nënshkruese, pasi statuti nuk mund ta kufizojë këtë të drejtë.

Në bazë të nenit 102 të LTSHT, në kuadër të procedurës së kërkuarshprehimisht prej tij në lidhje me përjashtimin e ortakut duhet të ndiqen këto faza:

marrja e një vendimi nga asambleja e përgjithshme, me një shumicë tëzakonshme (vendim i zakonshëm i asamblesë se përgjithshme), për tikërkuar gjykatës përjashtimin e ortakut;

paraqitja e kërkimit ne gjykatë.Nga ana tjetër, siç e kam përmendur më lart, rastet në të cilat kërkohet ky

përjashtim janë:


Altina Xhoxhaj

2013

96

nëse ortaku nuk ka shlyer kontributin (ortaku e ka shlyer plotësishtatë); ose

nëse ekzistojnë shkaqe të tjera të arsyeshme për përjashtimin, tëparaqitura shprehimisht në pikën 2 të nenit 102 të ligjit 9901/2008, por“pa u kufizuar në to”, gjë e cila do të thotë se ligjvënësi, dhe pse kapërcaktuar shkaqe konkrete të arsyeshme, lë vend për një interpretimme të gjerë, pa u limituar vetëm në shkaqet e parashikuara në ligj. Kjonënkupton se shkaqe të tjera të arsyeshme trajtohen dhe vlerësohen ngavetë gjykatat rast pas rasti, duke qenë kjo e fundit që përcakton nësejemi apo jo para shkaqeve të arsyeshme.

Në lidhje me zbatimin e nenit 102 të LTSHT në rastin konkret, duhet të vëmënë dukje faktin se ligji i mëparshëm, i shfuqizuar, nuk parashikonte shprehimisht, apomë mirë të themi nuk përmbante një rregullim të shprehur, në lidhje me përjashtimin enjë ortaku nga shoqëria, por nga ana tjetër dhe nuk e ndalonte shprehimisht atë. Kyvakum i ligjit të mëparshëm është zgjidhur plotësisht me dispozitën e nenit 102 tëLTSHT dhe procedurën e parashikuar në të, zbatimi i të cilës, në rastin konkret, gjenmbështetje edhe në nenin 231 të LTSHT.

Pra, megjithëse shoqëria është regjistruar sipas ligjit të vjetër dhe funksiononende sipas mënyrës dhe kushteve që kanë qenë të vlefshme në momentin e regjistrimittë saj, kemi zbatimi të ligjit të ri dhe pikërisht nenit 102, pasi në thelb jemi para njëprocedurë të ndryshimit të njërit prej themeluesve të shoqërisë (shiko nenin 231 tëLTSHT).

Për më tepër, LTSHT këtë të drejtë të shoqërisë për përjashtimin e ortakut esheh si një të drejtë të paprekshme nga vullneti i palëve që e kanë themeluar atë, pasi“statuti i shoqërisë nuk mund të përjashtojë apo të kufizojë të drejtën e shoqërisë përtë përjashtuar ortakun”, pra nuk hyn në ato të drejta të cilat ligjvënësi i lë dhe nëdiskrecion të vullnetit të palëve nënshkruese pjesëmarrëse në një shoqëri mepërgjegjësi të kufizuar.

Përfundimisht, në rastin konkret rrethanat e të cilit u përshkruan në mënyrë tëpërmbledhur më sipër, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë vendosi përjashtimin eortakut për shkak të mosinteresimit të plotë të tij, por pa identifikuar se cilën nga pikate nenit 102 të LTSHT, apo të statutit, ka shkelur ortaku i cili është përjashtuar si dheka vendosur shuarjen e të gjitha të drejtave që i vijnë atij nga cilësia e ortakut, sipasojë e këtij përjashtimi.99

I njëjti qëndrim është mbajtur nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranëedhe në një çështje tjetër, të ngjashme, e vënë në lëvizje, përsëri, mepadinë e ortakëve të shoqërisë të cilët kanë paditur ortakun tjetër dhekanë kërkuar përjashtimin e tij për shkak se është larguar nga vendidhe ka treguar mungesë interesimi për mbarëvajtjen e shoqërisë.100


Shtetasi AT ka themeluar një shoqëri me përgjegjësi të kufizuar, të quajtur“TERZIU” ShPK, të cilën në përputhje me ligjin e kohës dhe rregullimet e tij e karegjistruar në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë, me vendimin nr.6100, datë05.09.1994. Nëpërmjet këtij regjistrimi kjo shoqëri ka fituar personalitet juridik dhe

99 Po aty100 Vendimi i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë nr.1696, datë 05.03.2009


Altina Xhoxhaj

2013

97

është një subjekt i të drejtës tregtare shqiptare. Themeluesi i shoqërisë, shtetasi AT, kafituar cilësinë e ortakut të vetëm të saj.

Në momentin e krijimit dhe regjistrimit të shoqërisë kapitali themeltar i sajparaqitet si kontribut në para në vlerën prej 100.000 lekë dhe është nënshkruar dheshlyer nga ortaku i vetëm i shoqërisë në masën 100%. Me vendimin nr.2, datë06.11.2006 të ortakut të vetëm të saj AT janë tjetërsuar kuotat dhe është vendosurlargimi i administratorit, vendim ky i depozituar në gjykatë me vendimin nr.6100/5,datë 16.11.2006. Sipas këtij vendimi ortaku i vetëm, njëkohësisht dhe administrator ivetëm i shoqërisë është FK, kurse emri, selia dhe kapitali themeltar kanë mbetur tepandryshuara.

Me vendim të ortakut të vetëm të shoqërisë FK, të datës 16.06.2007 ështëvendosur/miratuar pranimi si ortak në shoqëri i ET, i realizuar nëpërmjet transferimit-tjetërsimit me kontratën e shitjes nr.800/279, datë 16.06.2007, të 50% të kuotave tëkapitalit themeltar të shoqërisë “TERZIU” ShPK, duke u bërë ET ortak në shoqëri me50% të kapitalit themeltar të saj. Administrator i shoqërisë ka mbetur ortaku FK, kurseemri, selia dhe kapitali themeltar i shoqërisë kanë mbetur të pandryshuara. Pra kjoshoqëri, nga një shoqëri me përgjegjësi të kufizuar me ortak të vetëm paraqitet si njëshoqëri me përgjegjësi të kufizuar me dy ortakë, ku organizimi dhe drejtimi i sajtashmë kryhet nga asambleja e ortakëve e përbërë nga dy ortakë dhe jo më nga ortakui vetëm me atributet e asamblesë së ortakëve.

Paditësi, ortaku FK, ka paraqitur padi në gjykatë dhe ka kërkuar përjashtimin eortakut tjetër ET, duke paraqitur si shkak faktin se pala e paditur, me cilësinë e ortakuttë shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar, është larguar pak kohë pas realizimit tëkontratës të shitjes së kuotave të kapitalit themeltar të shoqërisë, si dhe nuk kakontribuar për zhvillimin e aktivitetit të shoqërisë.

Dhe në këtë rast Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka vendosur përjashtimin eortakut duke bërë një interpretim të zgjeruar të nenit 102 të LTSHT, duke ekonsideruar si të drejtë të pakufizuar të shoqërisë përjashtimin e ortakut (që në thelbështë thjesht një vendim i ortakut tjetër i paraqitur në gjykatë).

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka argumentuar se pala e paditur, mesjelljen dhe veprimet e saj, me mungesën e plotë të interesimit për mbarëvajtjen,funksionimin e shoqërisë, ecurinë e saj, në cilësinë e ortakut, ka shkelur detyrimet që iburojnë nga ligji, statuti, detyrime të lidhura ngushtë me këtë cilësi, siç janëpjesëmarrja në asamblenë e shoqërisë, në vendimmarrjen e saj. Megjithatë gjykatanuk argumenton dispozitat e ligjit apo të statutit të shkelura nga ortaku qëpërjashtohet. Ajo nuk citon asnjë dispozitë e cila të këtë sjellë mosfunksionimin eshoqërisë për shkak të mos pjesëmarrjes të ortakut në mbledhjet e asamblesë.Pjesëmarrja në mbledhje nuk është e domosdoshme, i domosdoshëm është njoftimi iortakut në mënyrë që mbledhja të marrë vendime të vlefshme.

Mendoj se gjykata duhet të ndalej më gjatë në dhënien e argumenteve se psemarrëdhënia e shoqërisë nuk mund të vazhdohej më me njërin prej ortakëve.

Shoqëritë me përgjegjësi të kufizuara janë shoqëri kapitali, ortakët nukdallohen për aftësitë e tyre menaxhuese të aktivitetit tregtar101 të shoqërisë, por thjeshtjanë dhënës fondesh ndërsa administrimi mund të kryhet nga persona jashtë ortakëve,pra këto shoqëri ndryshojnë nga shoqëritë kolektive ku nuk kemi asamble ortakësh siorgan me vete, por mbledhje të të gjithë ortakëve të shoqërisë. Nëse në statut do ishte

101 Mund të ndodhë dhe e kundërta, siç e sqaruam më lart, dhe si strukturë shoqëria me përgjegjësi tëkufizuar i afrohet strukturës së një shoqërie kolektive ose komandime.


Altina Xhoxhaj

2013

98

parashikuar marrja pjesë në mbledhjet e asamblesë (ligji nuk detyron që ortaku tëmarrë pjesë në mbledhje, thjesht administratori ka detyrimin që të kryejë njoftimet),ose kuorum më i lartë nga ai që parashikon ligji për marrjen e vendimeve të caktuara,dhe mospjesëmarrja e ortakut do të kishte vënë në pamundësi objektive funksionimine shoqërisë kjo do ishte një situatë krejt tjetër.

Një rast tjetër praktik që mendoj se paraqet interes për tu trajtuar ështënjë konflikt i zgjidhur përsëri nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë,ku paditës janë dy ortakët e shoqërisë të cilët kërkojnë përjashtimin eortakut të tretë. Siç do të shihet qartë në vijim, në përballje mezgjidhjet e dhëna më sipër, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka dhënënjë vendim diametralisht të kundërt me rastet e trajtuar më sipër.


Shtetasit SP, YD dhe TL kanë themeluar një shoqëri me përgjegjësi të kufizuartë quajtur “ANA” ShPK, të cilën në përputhje me ligjin e kohës dhe rregullimet e tij ekanë regjistruar në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë. Nëpërmjet këtij regjistrimi kjoshoqëri ka fituar personalitet juridik dhe është një subjekt i të drejtës tregtareshqiptare.

Në momentin e krijimit dhe regjistrimit të shoqërisë kapitali themeltar i sajparaqitet si kontribut në para në vlerën prej 100.000 lekë dhe është nënshkruar dheshlyer nga ortakët e shoqërisë në masën 100%, sipas kontributeve: ortaku SP 33% tëkapitalit, ortaku YD 33% të kapitalit, ortaku TL 34% të kapitalit.

Në kërkesë-padinë drejtuar gjykatës, paditësit SP dhe YD kanë kërkuar tëpërjashtohet nga shoqëria i padituri TL, duke pretenduar se prej themelimit tëshoqërisë ky ortak nuk ka treguar asnjë interes për aktivitetin tregtar dhe mbarëvajtjene kësaj shoqërie.

I padituri në gjykim ka mbajtur qëndrimin se nuk ka bërë asnjë veprim i cili tëdëmtonte apo pengonte veprimtarinë tregtare të shoqërisë. Në lidhje me pretendiminpër mos marrje pjesë në mbledhje, i padituri ka pretenduar se nuk ka pasur dijeni përmbledhjet e zhvilluara nga shoqëria apo njoftimet e kryera.

Siç është lehtësisht e konstatueshme nga paraqitja e rrethanave të çështjes,gjendemi para gati të njëjtës situatë si në vendimet e mëparshme, madje në këtë rastkonkret ortakët kanë pretenduar se mos marrja pjesë e ortakut të paditur në njëmbledhje të shoqërisë ka penguar aktivitetin ekonomik të saj, pasi banka nuk ju kamiratuar një kredi.

Pavarësisht sa më sipër Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka vlerësuar sepadia e paditëseve ortakë të shoqërisë është e pabazuar në ligj, konkretisht në nenin102/2/c të ligjit 9901/2008, por edhe në prova, pasi në gjykim nuk u provua që ortakupër të cilin kërkohej përjashtimi, me veprimet dhe qëndrimet e tij të kishte penguarndjeshëm veprimtarinë tregtare të shoqërisë.102

Në vijim të këtyre rasteve praktikë të gjykatave shqiptare, rasti i funditqë mendoj të trajtoj lidhet me mënyrën e zgjidhjes nga gjykata të njëpadie me anë të së cilës shoqëria ka paditur njërin prej ortakëve dhe kakërkuar nga gjykata, në objektin e padisë, zbatimin e vendimit të



Altina Xhoxhaj

2013

99

asamblesë së ortakëve të shoqërisë, duke përcaktuar si bazë ligjorenenin 102 të LTSHT.


Shoqëria “Gintash Alb Konstruksion” Sh.P.K. është një shoqëri e së drejtësshqiptare, me ortakë NND, që zotëron 45 % të pjesëve të kapitalit të shoqërisë, ZT qëzotëron 24 % të pjesëve të kapitalit të shoqërisë, NTD, që zotëron 22% të pjesëve tëkapitalit të shoqërisë, KEDK, që zotëron 5 % të pjesëve të kapitalit të shoqërisë dheHKV, që zotëron 4 % të pjesëve të kapitalit të shoqërisë.

Me vendimin e Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, nr.500, datë 03.04.2009,ortaku HKV është deklaruar fajtor për kryerjen e veprës penale të “vjedhjes dukeshpërdoruar detyrën” dhe në bazë të nenit 135 të KP është dënuar me 6 vjet e 6 muajburgim. Ky vendim është lënë në fuqi me vendimin e Gjykatës së Apelit Tiranënr.1077, datë 09.12.2009. Kundër vendimit të Gjykatës së Apelit Tiranë është bërërekurs në Gjykatën e Lartë, e cila me vendimin nr.903, datë 29.10.2010 ka vendosurmospranimin e rekursit të paraqitur nga ortaku (i gjykuari) HKV.

Në datën 18.01.2010 asambleja e përgjithshme e shoqërisë “Gintash AlbKonstruksion” ShPK, bazuar në vendimin e Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranënr.500, datë 03.04.2009 ka konkluduar se veprimet e ortakut HKV përbëjnë shkelje tërëndë të statutit e të detyrimeve që ortakët kanë në bazë të ligjit dhe e bëjnë tëpamundur vazhdimin e marrëdhënieve midis shoqërisë tregtare dhe këtij ortaku.Kështu, duke konsideruar se veprimet e mësipërme përbëjnë shkaqe të arsyeshme përpërjashtimin e tij nga Shoqëria “Gintash Alb Konstruksion” ShPK, asambleja epërgjithshme, me vendimin datë 18.01.2010 ka vendosur që ti kërkojë gjykatëspërjashtimin nga shoqëria dhe shuarjen e të gjitha të drejtave të ortakut HKV.

Në këtë vendim është rregulluar dhe përqindja e kapitalit të ortakëve paspërjashtimit të ortakut HKV, kështu kuota e tij prej 4 % të kapitalit të shoqërisë, sipaskëtij vendimi, do t’i transferohet ortakut tjetër ZT, që bëhet zotërues i 28 % të kuotavetë kapitalit të shoqërisë.

Në përfundim të gjykimit, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka pranuarpadinë e shoqërisë, si të bazuar në ligj dhe në prova, duke vendosur sipas vendimit tëmarrë nga asambleja e përgjithshme e shoqërisë.103

Në këtë rast mendoj se ka probleme për sa i përket ndërgjyqësisë. Në ligjështë parashikuar shprehimisht se padia në këtë rast bëhet nga asambleja e shoqërisëdhe jo nga shoqëria. Gjithashtu, objekt i padisë nuk mund të jetë zbatimi i vendimit tëasamblesë së ortakëve, pasi gjykata nuk është organ që zbaton vendimet e asamblesësë shoqërisë, por në bazë të një padie të këtij organi saj shikon nëse ekzistojnë shkaqete parashikuara në nenin 102 të LTSHT për përjashtimin e ortakut.

Një problem tjetër që lind në rastin konkret është se kemi të bëjmë me njëbegatim pa shkak të njërit prej ortakëve por, ana tjetër, është zgjidhur problemi seçfarë bëhet me kuotën e ortakut që përjashtohet si dhe se si pasqyrohet ky fakt nëkapitalin e shoqërisë.

Personalisht, mendoj se, si në rastin e largimit të ortakut për shkaqe tëarsyeshme, ashtu dhe në rastin e përjashtimit të ortakut për shkaqe të arsyeshme,duhet të kryhet likuidimi i kuotës.

Në rastin e përjashtimit, ortaku i përjashtuar duhet të ketë të drejtën erimbursimit të kuotës së vet në të njëjtat kushte si dhe në rastin e largimit.



Altina Xhoxhaj

2013

100

Shoqëria mund të kërkojë shpërblimin e dëmit nëse i ka ardhur dëm ngaveprimet ose mosveprimet e ortakut që largohet nga shoqëria (neni 102/4 i LTSHT).Në paragrafin 6 të kësaj dispozite parashikohet se, nëse shoqëria ngre padi përshpërblim dëmi, ortaku ka të drejtë të kompensojë çdo shumë që do të kishte tëdrejtë ta përfitonte në cilësinë e likuidimit të kuotës, me dëmin e kërkuar ngashoqëria. Pra ligji e lejon kompensimin, do të thotë se, nëse kërkohet shpërblim dëmiortaku i përjashtuar mund të kërkojë kompensim me vlerën e likuidimit të kuotës sëtij.

KAPITULLI I KATËRT

PRISHJA DHE LIKUIDIMI I SHOQËRISË ME PËRGJEGJËSI TËKUFIZUAR

Shkaqet e prishjes së shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar

Pasojat e prishjes së shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar

Koncepti i likuidimit

Likuidimi i zakonshëm

Likuidimi i thjeshtëzuar

SHKAQET E PRISHJES SË SHOQËRISË ME PËRGJEGJËSI TËKUFIZUAR

Prishja dhe likuidimi i shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar është një aspektshumë i rëndësishëm i jetës së shoqërisë tregtare, në fakt është fillimi i procedurës që ijep fund jetës së shoqërisë.

Shoqëritë me përgjegjësi të kufizuar kanë personalitetin e tyre juridik, janëpersona juridikë të pavarur nga themeluesit e tyre.

Si persona juridikë ato kanë një jetë e cila ka fillimin dhe fundin e saj, kufillimi i kësaj jete është themelimi i shoqërisë dhe regjistrimi si person juridik nëQendrën Kombëtare të Regjistrimit, ndërsa fundit i kësaj jete fillon me prishjen eshoqërisë.

Në terma ligjorë, por dhe në praktikë, kjo do thotë se marrëdhëniet e krijuarame anë të statutit ose kontratës së themelimit, midis ortakëve të shoqërisë, midisortakëve dhe shoqërisë shkojnë drejt fundit.

Në përputhje me legjislacionin tonë, por dhe atë të vendeve të BashkimitEvropian, është pranuar gjerësisht fakti se një shoqëri tregtare është një kontratë dhe,si e tillë, ka praninë e gjithë atyre elementeve që parashikohen në legjislacionin civilpër kontratat (e trajtuar dhe më sipër).104

Në vijim vlerësoj të ndalem edhe një herë në disa elemente që duhen të jenë tëpranishme në kontratën e themelimet të shoqërisë si një kontratë e veçantë.

104 E trajtuar me lart, referencat e dhëna më lart.


Altina Xhoxhaj

2013

101

Në kontratën/statutin apo marrëveshjen për themelimin e një shoqërie tregtare,në përgjithësi, dhe të një shoqërie me përgjegjësi të kufizuar, në veçanti, duhet të jenëtë pranishëm elementët e mëposhtëm:

a) qëllimi i palëve për të hyrë në një marrëdhënie ligjore, pramarrëveshja për të krijuar një shoqëri;b) kontributi i tyre;c) ushtrimi i një aktiviteti tregtar të përbashkët;ç) qëllimi për të arritur një fitim për ortakët.

Në kuptim të nenit 690 të KC kontrata ka forcën e ligjit për palët dhe ajo mundtë prishet ose të ndryshohet vetëm me pëlqimin e ndërsjellë të tyre.

Në rastin e shoqërive tregtare, megjithëse ato janë krijuar në bazë të njëkontrate, regjimi nuk është i njëjtë. Kjo për faktin se shoqëritë janë persona juridikëme personalitet të pavarur nga ortakët që i kanë krijuar, kanë pasuri dhe detyrime tëregjistruara në emër të tyre etj.105

Vendimi për prishjen dhe likuidimin e shoqërisë me përgjegjësi të kufizuarhyn në ato kategori vendimesh që kërkojnë shumicë të kualifikuar, pra shumicën eparashikuar në nenin 87 të ligjit “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”. Sipas këtij neniasambleja e përgjithshme vendos me tri të katërtat e votave të ortakëve pjesëmarrësprishjen e shoqërisë. Kjo është një shumicë e kualifikuar pasi prishja dhe likuidimihyn në ato vendime që ndryshojnë statutin në mënyrë thelbësore. Kuorumi i kërkuarështë ai i parashikuar nga neni 86/1 i ligjit, të pranishëm duhet të jenë ortakët qëzotërojnë më shumë se gjysmën e numrit total të votave.

Prishja dhe likuidimi hyjnë në ato kategori vendimesh të cilat mund të merrenme shumicë më të lartë se ajo e parashikuar nga ligji, nëse një gjë e tillë ështëvendosur në statut. Pra statuti, në bazë të marrëveshjes së ortakëve, mund të vendosëpër shumica të ndryshme nga ato të parashikuara nga ligji, por ato duhet që gjithmonëtë jenë më të larta dhe jo më të ulëta se ato të parashikuara nga ligji.

Sa më sipër, mund të kemi rastin që statuti të parashikojë për prishjen eshoqërisë dhe unanimitetin e të gjithë ortakëve. Në këtë rast do të jemi në situatën eparashikuar nga neni 690 i KC, kontrata do të prishet me vullnetit e të gjithë palëve tëpërfshira në të, gjithë ortakët e shoqërisë dhe jo vetëm shumica do shprehej në lidhjeme prishjen e shoqërisë.

Prishja e shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar mund të vijë për shumë shkaqe,të cilat janë parashikuar shprehimisht në LTSHT.

Shkaqet që sjellin prishjen e shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar janë tërenditura në nenin 99 të LTSHT dhe ato janë:

1. Përfundimi i kohëzgjatjes për të cilën është themeluar shoqëria.2. Vendimi i asamblesë së përgjithshme për të prishur shoqërinë.3. Hapja e procedurës së falimentimit.4. Shoqëria nuk ka kryer asnjë aktivitet tregtar për tre vjet dhe nuk ka

njoftuar për statusin e saj joaktiv në përputhje me nenin 43/3 të ligjitpër QKR-në.

5. Vendimi i gjykatës.6. Arsye të tjera të parashikuara në statut.

Shkaku i parë që parashikon ligji është përfundimi i kohëzgjatjes për të cilënështë themeluar shoqëria.

105 “E drejta shqiptare e shoqërive tregtare”, Argita Malltezi, fq. 299


Altina Xhoxhaj

2013

102

Kuptohet se afati i veprimtarisë së shoqërisë është përcaktuar në statutin e saj,në marrëveshjen e themelimit ose në aplikimin për regjistrim fillestar dhe duhet tëregjistrohet në QKR, në përputhje me nenin 32/1 të ligjit për QKR-në. Kjo dispozitë estatutit nuk ka efekt nëse ortakët vendosin ta ndryshojnë atë dhe të vendosinvazhdimin e veprimtarisë. Megjithatë vendimi i tyre duhet të plotësojë disa kushte:

a) vendimi duhet të jetë më shkrim;b) vendimi duhet të merret përpara datës së mbarimit të afatit; dhec) vendimi duhet të regjistrohet në QKR.

Vendimi për vazhdimin e veprimtarisë së shoqërisë, duke zgjatur kohëzgjatjene saj, është vendim që ndryshon statutin ndaj, në përputhje më nenin 87 LTSHT, përkëtë duhet të vendosë asambleja e përgjithshme me ¾ e votave nëse statuti nukparashikon një shumicë më të lartë, ndërsa kuorumi duhet të jetë sipas parashikimevetë nenit 86 të këtij ligji.

Që vendimi të jetë i vlefshëm duhet që në votim të marrin pjesë ortakët qëzotërojnë më shumë se gjysmën e numrit total të votave.

Kusht tjetër është që vendimi duhet marrë përpara datës së mbarimit të afatitpasi nëse merret më vonë ai nuk ka asnjë efekt.

Vendimi duhet, gjithashtu, të regjistrohet, pasi me regjistrimin ai ju bëhet iditur të tretëve.

Administratorët janë ata që regjistrojnë vendimin e asamblesë së ortakëve nëpërputhje me detyrimin që kanë për zbatimin e vendimeve të asamblesë sëpërgjithshme.

Si rregull i përgjithshëm, shoqëritë themelohen për një kohë të pacaktuar, porka raste kur ortakët vendosin në statut afate zakonisht 10 deri në 15 vjet. Në këto rasteshoqëria prishet në momentin që plotësohet afati i veprimtarisë së saj. Ky shkakvepron direkt ipso jure si pasojë e parashikimit në ligj.

Nëse kohëzgjatja e shoqërisë ka mbaruar dhe asambleja e përgjithshme nuk eka marrë vendimin për vazhdimin e veprimtarisë përpara datës së mbarimit të afatit,plotësimi i kohëzgjatjes vepron ipso iure shoqëria prishet për efekt të zbatimit direkttë dispozitës. Detyrimi i vetëm është i administratorëve për të regjistruar këtë fakt(përfundimin e kohëzgjatjes së shoqërisë) në QKR sipas nenit 100 të LTSHT.

Për të ilustruar sa kam paraqitur më sipër, do të paraqes, në mënyrë tëpërmbledhur disa raste praktike për të parë se si gjykata e ka zbatuar 99të LTSHT.


Shoqëria tregtare “STINET” ShPK është person juridik në formën e shoqërisëtregtare me përgjegjësi të kufizuar, e themeluar sipas ligjit nr.7638, datë 19.11.1992“Për shoqëritë tregtare. Këtë personalitet juridik shoqëria e ka fituar me vendiminnr.17518 regj. datë 08.08.1997.

Fillimisht shoqëria është themeluar nga ortakët AN dhe MB, secili me 50 % tëkuotave të kapitalit themeltar. Me kontratën e shitblerjes të kuotave, nr.6610, datë12.12.2000, ortaku AN i ka shitur një personi të tretë KK 20% të kuotave të kapitalittë tij që zotëron në shoqërinë “STINET” ShPK, kurse me kontratën e shitjes nr.6611,datë 12.12.2000 ortaku tjetër i shoqërisë MB i ka shitur po të njëjtit person KK tëgjitha kuotat që zotëronte në shoqërinë “STINET” ShPK.

Këto kontrata janë depozituar në regjistrin tregtar me vendimin nr.17518/1,datë 18.01.2001 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe duke përcaktuar si ortakë


Altina Xhoxhaj

2013

103

të shoqërisë KK me 70 % të kuotave të kapitalit themeltar të shoqërisë dhe AN me 30% të kuotave të kapitalit themeltar të shoqërisë.

Me vendimin nr.17518/2, datë 28.10.2003 të Gjykatës së Rrethit GjyqësorTiranë është vendosur zgjatja e afatit te veprimtarisë së shoqërisë edhe për katër vjettë tjera.

Me vendimin nr. 17518/3, datë 10.11.2003 të Gjykatës së Rrethit GjyqësorTiranë është vendosur shkarkimi i administratorit të shoqërisë “STINET” ShPK,ortaku AN dhe është vendosur si administrator ortaku mazhoritar KK.

Ortaku AN e ka goditur vendimin nr.2, datë 25.10.2003 të asamblesë sëortakëve të shoqërisë “STINET” ShPK për falsitet dhe ka kërkuar prishjen menënvizim të vendimeve nr.17518/2, datë 28.10.2003 dhe nr.17518/3, datë 10.11.2003të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.

Me vendimin nr.1356, datë 26.03.2004 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë kavendosur të pranojë padinë e ortakut AN dhe ka disponuar në këtë mënyrë: “Goditjenpër falsitet të vendimit nr.2, datë 25.10.2003 të asamblesë së ortakëve të shoqërisë“STINET” ShPK. Prishjen me nënvizim të vendimit nr.17518/2, datë 28.10.2003 tëGjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë. Prishjen me nënvizim të vendimit nr.17518/3,datë 10.11.2003 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.”

Ky vendim është lënë në fuqi nga Gjykata e Apelit Tiranë me vendimin e sajnr.108, datë 03.02.2005.

Afati i ushtrimit të veprimtarisë së shoqërisë është përcaktuar n nenin 5 tëstatutit të shoqërisë, gjashtë vjet.

Ortaku i shoqërisë AN i është drejtuar gjykatës me padi dhe ka kërkuarprishjen e shoqërisë për shkak të mbarimit të kohëzgjatjes së saj, emërimin e njëlikuidatori, likuidimin e kuotës 30 % të kapitalit të zotëruar nga paditësi në shoqëri.

Gjykata para se të zgjidhë çështjen ka shtruar për përgjigje dy pyetje: Ciliështë shkaku i prishjes së shoqërisë? A parashikohet në statutin e shoqërisë proceduranë lidhje me likuidimin?

Gjykata argumenton se në nenin 4 të aktit të themelimit të shoqërisë ështëparashikuar kohëzgjatja e veprimtarisë së shoqërisë si person juridik dhe sipas kësajdispozite kohëzgjatja është gjashtë vjet. Më tej akti i themelimit të shoqërisëparashikon se shoqëria e mbaron aktivitetin e saj me kalimin e afatit të parashikuar nëkëtë kontratë, nëse ortakët me vullnetin e tyre nuk vendosin zgjatjen e afatit tëveprimtarisë së shoqërisë.

Gjykata arrin në konkluzionin se, në mbështetje të nenit 4 të aktit tëthemelimit, rezulton se kohëzgjatja e shoqërisë ka mbaruar. Pra, ky është dhe shkakui padisë, për të cilin paditësi ka kërkuar prishjen e shoqërisë. Më tej gjykataargumenton se mungesa e vullnetit të ortakëve dhe e bashkëpunimit midis tyre çon nëshpërbërjen e shoqërisë.106

Siç rezulton nga sa më sipër në argumentet e Gjykatës së Rrethit GjyqësorTiranë konkurrojnë dy shkaqe për prishjen e shoqërisë, së pari plotësimi i afatit tëkohëzgjatjes së saj dhe së dyti mungesa e bashkëpunimit midis ortakëve të shoqërisë.

Përfundimisht, në përfundim të gjykimit, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë kavendosur:

“Prishjen e shoqërisë tregtare “STINET” ShPK, e regjistruar si person juridikme vendimin nr.17518 regj., datë 08.08.1997 t Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.Emërtimin e shoqërisë tregtare “STINET” ShPK shoqëri në likuidim e sipër.



Altina Xhoxhaj

2013

104

Caktimin me detyrën e likuidatorit të shoqërisë “STINET” ShPK në likuidim e sipërAO. Urdhërohet Qendra Kombëtare e Regjistrimit të kryejë të gjitha formalitetet dhepublikimin e këtij vendimi.”

Në lidhje me arsyetimin e vendimeve Gjykata Kushtetuese ka mbajturqëndrim në shumë vendime të saj, ku thekson se arsyetimi i vendimeve gjyqësoreështë një element i të drejtës për një proces të rregull ligjor, në kuptim të neneve 42dhe 142/1 të Kushtetutës dhe të nenit 6 të Konventës Evropiane për të Drejta eNjeriut. Gjykata Kushtetuese, mes të tjerash, ka theksuar se nëpërmjet arsyetimit tëvendimit gjykata u demonstron palëve se ato janë dëgjuar, u jep mundësinë atyre taapelojnë këtë vendim, si dhe organeve të apelit ta shqyrtojnë. Përveç kësaj, dukedhënë një vendim të arsyetuar, mund të realizohet vëzhgimi publik i administrimit tëdrejtësisë. Megjithatë, edhe pse neni 42 i Kushtetutës i detyron gjykatat të arsyetojnëvendimet e tyre, Gjykata Kushtetuese thekson se kjo nuk mund të kuptohet sikurkërkohet një përgjigje e detajuar për çdo argument.107

Në këtë kuptim Gjykata Kushtetuese ka theksuar se gjykatat duhet tëparashtrojnë në mënyrë të përmbledhur rrethanat e faktit, provat mbi të cilat bazohetvendimi, mënyrën e vlerësimit të këtyre provave, pra të tregojnë me qartësi tëmjaftueshme arsyet mbi të cilat mbështesin vendimet e tyre. Vendimet gjyqësore qëjapin gjykatat e të gjitha niveleve, në përfundim të gjykimit, përbëjnë aktin proceduralkryesor të gjithë procesit gjyqësor. Ato përmbledhin dhe finalizojnë përfundimishtqëndrimet që mban gjykata lidhur me çështjen në gjykim.108

Argumentet e pjesës arsyetuese duhet të jenë të bazuara dhe të lidhuralogjikisht, duke respektuar rregullat e mendimit të drejtë. Ato duhet të formojnë njëpërmbajtje koherente brenda vendimit, i cili përjashton çdo kundërthënie osekontradiksion, të hapur ose të fshehtë. Këto argumente duhet të jenë gjithashtu tëmjaftueshme për të mbështetur dhe pranuar pjesën urdhëruese. Konkluzionet e pjesësarsyetuese duhet të bazohen jo vetëm në aktet ligjore, por edhe në parimet dherregullat që karakterizojnë mendimin e shëndoshë e logjik.109

Duke pasur parasysh sa më sipër, në vlerësimin tim Gjykata e Rrethit GjyqësorTiranë nuk e ka respektuar standardin e arsyetimit të vendimit gjyqësor, për arsye seka bërë një arsyetim kontradiktor të këtij vendimi. Nëse plotësohet shkaku i parë, prapërfundimi i kohëzgjatjes për të cilën është themeluar shoqëria, atëherë parashikimi inenit 99/a të LTSHT vepron ipso iure, pra direkt. Detyrimi i vetëm në këtë rast biembi administratorët të cilët, në bazë të nenit 100 të LTSHT duhet të regjistrojnë faktine shpërbërjes së shoqërisë në QKR.

Pra, përfundimi i kohëzgjatjes së shoqërisë përbën një shkak që vepron direktnga ligji.

Në vijim të rasteve praktikë të paraqitur, një tjetër rast që mendoj separaqet interes është edhe ai i zgjidhur përsëri me vendim të Gjykatëssë Rrethit Gjyqësor Tiranë.


107 Vendimet e Gjykatës Kushtetuese nr.8, datë 16.03.2011; nr.38, datë 30.12.2010; nr.7, datë09.03.2009; nr.25. datë 10.06.2011108 Vendimet e Gjykatës Kushtetuese nr.33, datë 08.12.2005; nr.23, datë 04.11.2008; nr.36, datë26.07.2011; nr.8, datë 28.02.2012109 Vendimet e Gjykatës Kushtetuese nr.7, datë 09.03.2009; nr.23, datë 23.07.2009; nr.8, datë28.02.2012


Altina Xhoxhaj

2013

105

Shoqëria tregtare “C&B International” ShPK është person juridik në formën eshoqërisë tregtare me përgjegjësi të kufizuar e themeluar sipas ligjit nr.7638, datë19.11.1992 “Për shoqëritë tregtare”. Këtë personalitet juridik shoqëria e ka fituar mevendimin nr.12779 regj. datë 09.11.1995.

Shoqëria është themeluar nga ortakët LC dhe FB, secili me 50 % të kuotave tëkapitalit themeltar. Administrator i shoqërisë është FB.

Afati i ushtrimit të veprimtarisë së shoqërisë është përcaktuar në nenin 8 tëstatutit të shoqërisë dhe ai është 10 (dhjetë) vjet.

Ortaku i shoqërisë, paditësi LC, i është drejtuar gjykatës me padi duke kërkuarlikuidimin në rrugë gjyqësore të kësaj shoqërie tregtare. Paditësi ka pretenduar seasambleja e ortakëve nuk ka arritur të mblidhet e të marrë vendimin në lidhje me këtëçështje megjithëse afati për të cilin është themeluar shoqëria ka mbaruar dhe duhej tëvazhdohej me procedurën e likuidimit.

Në vendimin e saj Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka argumentuar sa vijon:“Në nenin 8 të statutit të shoqërisë përcaktohet se: “Kohëzgjatja e veprimtarisë sëshoqërisë caktohet për një periudhë kohe prej 10 vjetësh, me të drejtë të rinovimit tëafatit.” Në nenin 4 të aktit të themelimit të shoqërisë përcaktohet se: “Kohëzgjatja eveprimtarisë së shoqërisë, caktohet për një periudhë kohe prej 10 vjetësh.” Nëmbështetje të këtij neni, rezulton se kohëzgjatja e shoqërisë ka mbaruar. Pra, ky ështëdhe shkaku i padisë që paditësi ka kërkuar prishjen e shoqërisë.”

Me tej Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë vijon me mungesën e bashkëpunimitdhe përfundimisht ka vendosur: “Pranimin e kërkesëpadisë. Prishjen e shoqërisëtregtare “C&B International” ShPK e regjistruar si person juridik me vendiminnr.12779 regj, datë 09.11.1995 të Gjykatës së Rrethit Tiranë. Emërtimin e shoqërisëtregtare “C&B International” ShPK shoqëri në likuidim e sipër. Caktimin me detyrëne likuidatorit të shoqërisë “C&B International” ShPK në likuidim e sipër të znj. AO.Urdhërohet Qendra Kombëtare e Regjistrimit të kryejë të gjitha formalitetet dhepublikimin e këtij vendimi.”

Edhe në lidhje me këtë rast të trajtuar, personalisht nuk jam përsëri në një linjëme arsyetimin e gjykatës.

Me të drejtë ortakët e shoqërisë kanë kërkuar vetëm likuidimin e kësajshoqërie dhe, duke qenë se kishin mosmarrëveshje për procedurën e likuidimit,gjykata duhej të shprehej vetëm në lidhje me kërkimet e padisë dhe palëve në gjykim.Në rastin konkret përfundimi i afatit për të cilin ishte themeluar shoqëria ka sjellëautomatikisht prishjen e shoqërisë dhe ky është një fakt që vepron direkt sipasdispozitave të statutit dhe ligjit nuk duhet vendim gjykate.

Pra përfundimi i kohëzgjatjes për të cilën është themeluar shoqëria është njëshkak që vepron sipas ligjit.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë argumenton se palët nuk kanë marrë asnjëvendim për prishjen e shoqërisë.110

Mendoj se ky qëndrim i kësaj gjykate është i gabuar. Duke qenë se palët janëmarrë vesh në statutin e shoqërisë që afati i veprimtarisë së kësaj shoqërie është 10vjet, atëherë, me plotësimin e këtij afati shoqëria prishet automatikisht dhe nuk kanevoje për një vendim tjetër të asamblesë së ortakëve apo për një vendim gjykate. Me



Altina Xhoxhaj

2013

106

plotësimin e këtij afati, detyrimi i vetëm i takon administratorëve të cilët duhet taregjistrojnë këtë fakt në QKR në përputhje me nenin 100 të LTSHT.

Në rastin konkret, palët ndërgjyqëse nuk kanë kërkuar nga gjykata që tëdeklaronte prishjen e shoqërisë, pasi shoqëria konsiderohej tashmë e prishur.111

Edhe në këtë rast mendoj se Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë nuk karespektuar standardin kushtetuese të arsyetimit të vendimeve gjyqësore, të trajtuar mësipër, sipas të cilit vendimi gjyqësor, në tërësinë e tij, duhet konsideruar si një unitetnë të cilin pjesët përbërëse janë të lidhura ngushtësisht mes tyre dhe formojnë njëpërmbajtje koherente brenda vendimit dhe, përveç kësaj, argumentet e vendimit duhettë jenë, gjithashtu, të mjaftueshme për të mbështetur dhe pranuar pjesën urdhëruese.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, në vendimin e saj, nuk ka arritur tëshpjegojë mjaftueshëm arsyet e vendimit të dhënë prej saj, duke mos ju referuar asajçfarë kanë kërkuar palët në gjykim, pra duke mos respektuar përgjithësisht detyriminpër arsyetimin e vendimit gjyqësor, i sanksionuar në nenin 142 të Kushtetutës.

Shkak tjetër për prishjen e shoqërisë është vendimi i asamblesë sëpërgjithshme të ortakëve. Në këtë rast janë ortakët ata të cilët vendosin prishjen eshoqërisë para afatit.

Shkaqet që çojnë asamblenë në një vendim të tillë mund të jenë të ndryshme.Vendimi i asamblesë së përgjithshme për të prishur shoqërinë kërkon shumicën ekualifikuar prej ¾ të votave të ortakëve pjesëmarrës në mbledhje. Sipas nenit 87 tëLTSHT, asambleja e përgjithshme vendos me tre të katërtat e votave të ortakëvepjesëmarrës për prishjen e shoqërisë. Megjithatë, statuti i shoqërisë mund tëparashikojë edhe një shumicë më të lartë.

Në rastin e marrjes së një vendimi për prishjen e shoqërisë, ligji ka parashikuarnjë kuorum të caktuar dhe vendimi mund të konsiderohet i vlefshëm vetëm nëse nëmbledhje marrin pjesë ortakët që zotërojnë më shumë se gjysmën e numrit total tëvotave.

Siç e theksova dhe me sipër, ortakët me marrëveshje, ose sipas parashikimevetë statutit, mund të parashikojnë që vendimi të merret me një shumicë më të lartë seajo e parashikuar nga ligji, por jo më të ulët112.

Në këtë rast, të prishjes së shoqërisë me vendim të asamblesë së përgjithshmetë ortakëve, veprimtaria tregtare e shoqërisë pushon para afatit të përcaktuar në statut,nëse kohëzgjatja është përcaktuar.

Ligji nuk përmban parashikime në lidhje me formën e vendimit të asamblesësë ortakëve, pra nëse duhet të jetë një akt i hartuar para noterit, ose nëse nënshkrimet eortakëve duhet të vërtetohen si autentike nga noteri.

Sigurisht që vendimi duhet të jetë me shkrim, por duke qenë se ligji nuk kaparashikuar formalitete të caktuara për një vendim të tillë, një shkresë e thjeshtë menënshkrimet e ortakëve plotëson kriteret e kërkuara nga ligji.

Shkak tjetër që parashikohet në dispozitat ligjore për prishjen e shoqërisë mepërgjegjësi të kufizuar është edhe fillimi i procedurës së falimentimit.

111 Neni 100 i ligjit nr.9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”


Altina Xhoxhaj

2013

107

Hapja e procedurës së falimentimit bëhet me vendim të seksioneve tregtare tëgjykatave të rrethit. Marrja e një vendimi të tillë pas sjell prishjen e shoqërisëtregtare113.

Kjo është kuptueshme pasi me hapjen e një procedure të tillë, shoqëria nukmund të vazhdojë me aktivitetin tregtar, pra fillimi i procedurës së falimentimit sjellautomatikisht dhe prishjen e shoqërisë tregtare114.

Në nenin 19/3 të ligjit “Për falimentimin”, parashikohet një shkak tjetër përprishjen e shoqërisë, që nuk përmendet shprehimisht në nenin 99 të LTSHT.

Një alternativë e vendimit të gjykatës është dhe rrëzimi i kërkesës për hapjen eprocedurës së falimentimit për shkak se debitori nuk ka pasuri për të mbuluarshpenzimet e këtij procesi. Në këtë rast ligji ka parashikuar se personi juridik,shpërndahet ditën kur vendimi merr formë të prerë.

Me shpërndarje të personit juridik do kuptojmë prishjen e shoqërisë. Në këtërast shkaku ligjor për prishjen e shoqërisë është gjendja e paaftësisë paguese, por papasur një procedurë falimentimi ashtu sic rregullhet nga ligjit për falimentimin. Nukka procedure falimentimi për shkak se debitori nuk ka pasuri as për të mbuluarshpenzimet e kësaj procedure.

Shkaku i radhës i parashikuar në ligj për prishjen e shoqërisë me përgjegjësitë kufizuar është moskryerja e veprimtarisë tregtare.

Kështu, sipas dispozitës të nenit 99, shkronja c, të LTSHT duhet të ekzistojnëbashkërisht disa shkaqe që moskryerja e veprimtarisë tregtare të sjellë prishjen eshoqërisë. Ato janë:

1. afati dy vjeçar, d m th shoqëria të mos ketë kryer veprimtari tregtarepër dy vjet rresht;

2. shoqëria të mos ketë njoftuar për pezullim ose pushim të veprimtarisësë saj në QKR.

Detyrimi për njoftim buron nga neni 43, pika 3/c, e ligjit për QendrënKombëtare të Regjistrimit, sipas së cilës subjekti mbart detyrimin që të regjistrojnëdhe pushimin e veprimtarisë.

Dhe ky shkak është ipso iure pra vepron direkt, administratorët janë tëdetyruar të dërgojnë në QKR kërkesën për prishjen e shoqërisë tregtare.

Përveçse shkaqeve të trajtuara më sipër, ligji ka parashikuar si shkak përprishjen e shoqërisë edhe rastin kur kjo vendoset me vendim të gjykatës.

Neni 99 i LTSHT e lë të hapur mundësinë që gjykata ta prishë shoqërinë përndonjë arsye tjetër.

Megjithatë, në ligj nuk specifikohet se cilat janë këto arsyet për të cilat gjykatamund të vendos prishjen e një shoqërie. Pra ligji nuk përcakton arsye konkrete që dota lejonin gjykatën të merrte këtë vendim. Kur mund të kemi një gjykim të tillë? Ngaeksperienca ime si gjyqtare e seksionit tregtar në gjykatën e Tiranës, gjykime të tillainiciohen nga ortakët, administratorët ose persona të tjerë të interesuar i drejtohengjykatës me padi për prishjen e një shoqërie me përgjegjësi të kufizuar.

Në vendimin e gjykatës që prish shoqërinë duhet të jepen qartë shkaqet ligjoreqë e kanë çuar atë në marrjen e një vendimi të tillë.

113Neni 26 i ligjit nr.8901, datë 23.05.2002 “Per falimentimin”114 Neni 99, shkronja c, dhe neni 187, shkronja c, i ligjit nr.9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dheshoqëritë tregtare”


Altina Xhoxhaj

2013

108

Në terma më konkretë, në disa vendime të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranëjanë konsideruar si shkak për prishjen e shoqërisë mosmarrëveshjet midis ortakëve,mosmarrëveshje që kanë çuar në keq funksionimin ose mos funksionimin e organevetë shoqërisë, si asambleja e ortakëve.

Në këtë kuptim dua të paraqes një rast konkret të gjykuar nga Gjykatae Rrethit Gjyqësor Tiranë.


Shoqëria “KOCIU-KUROS” ShPK është regjistruar me vendimin nr.21785,datë 11.08.1999 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.

Kjo shoqëri ka si ortakë të saj shtetasit CK dhe AK. Secili nga ortakët eshoqërisë ka 50 % të kuotave të kapitalit themeltar të shoqërisë, kapital i cili, deri nëdatën e ngritjes së padisë përpara gjykatës, është 9.800.000 lekë. Kapitali i shoqërisëprovohet me anë të ekstraktit të lëshuar nga Qendra Kombëtare e Regjistrimit.

Sipas ekstraktit, afati i kohëzgjatjes së shoqërisë është 20 vjet dhe objekti iveprimtarisë së saj është “shitje e karburanteve me pakicë”.

Objekti i veprimtarisë të shoqërisë “KOCIU-KUROS” ShPK ka qenë tregti epërgjithshme, import-eksport dhe e ka pasur selinë në fshatin Kordhoce, Gjirokastër.

Në praktikën tregtare të kësaj shoqërie, nëpërmjet vendimeve përkatëse tëGjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, rezulton të jetë bërë ndryshimi i selisë sëshoqërisë nga fshati Kordhoce në fshatin Haskove, Gjirokastër, është zmadhuarkapitali themeltar nga 100.000 lekë në 9.800.000 lekë si dhe është zgjeruar aktiviteti isaj edhe me shitje karburantesh me pakicë etj.

Njëri nga ortakët e shoqërisë, CK, i është drejtuar gjykatës me padi dhe kakërkuar prishjen dhe likuidimin e shoqërisë, duke pretenduar këto shkaqe:

Megjithëse ortak i ½ të kuotave të kapitalit të shoqërisë ai nuk ka pasur asnjëkontroll mbi situatën ekonomike të shoqërisë.

Mes tij dhe administratorit dhe ortakut tjetër AK nuk ekziston asnjë llojmirëkuptimi dhe në këtë mënyrë edhe mbledhja e jashtëzakonshme e asamblesë sëortakëve është bllokuar.

Vendimmarrja në shoqëri është bërë e pamundur, ashtu si dhe zgjidhja memirëkuptim e marrëdhënieve midis ortakëve e në këto kushte ndërhyrja e gjykatës mevendim do të zëvendësonte mbledhjen e asamblesë së ortakëve, e cila nuk mund tëmarrë vendime në lidhje me prishjen e shoqërisë dhe caktimin e një likuidatori që dotë realizojë veprimet e duhura financiare në lidhje me hartimin e raportit të likuidimittë kësaj shoqërie.

Në vendimin e saj lidhur me këtë çështje, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë115

argumenton se fakti që midis dy ortakëve të shoqërisë nuk ka më mirëkuptim, ipretenduar nga paditësi, konsiderohet si shkak për prishjen e shoqërisë.

Duke trajtuar kontratën e shoqërisë, gjykata çmon se vullneti i ortakëve duhettë jetë real dhe i pa vesuar dhe, për këtë shkak, pranon padinë e paditësit duke prishurshoqërinë dhe vendos fillimin e procedurave të likuidimit.

Në rastin konkret mendoj se shkak ligjor për prishjen e shoqërisë do të ishtepamundësia e funksionimit të asamblesë së ortakëve, e cila nuk mund të merrtevendime të vlefshme për shkak të mosarritjen se kuorumit të kërkuar nga ligji.



Altina Xhoxhaj

2013

109

Pamundësia e funksionimit të asamblesë apo organeve të tjera të shoqërisë do të çontenë paralizimin e jetës së shoqërisë si një organizëm më vete nga ortakët që e kanëthemeluar atë.

Një shkak tjetër do të ishte zvogëlimi i kapitalit nën minimumin e kapitalit tëregjistruar.

Ka pasur shumë çështje të gjykuara, sidomos në Gjykatën e Rrethit GjyqësorTiranë, kur njëri prej ortakëve ka paraqitur padi në gjykatë dhe ka kërkuar prishje dhelikuidim të shoqërisë për shkak të rënies së kapitalit të shoqërisë nën minimumin ekapitalit të regjistruar.

Në vijim është trajtuar një rast konkret i zgjidhur me vendim gjyqësortë kësaj gjykate.


Me vendim të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë ka fituar personalitetjuridik shoqëria “S” ShPK, ortakë të së cilës kanë qenë shtetasit NC, me 90% tëkuotave të kapitalit dhe SS, me 10% të kuotave të kapitalit. Ortaku SS ka futur nëshoqëri si kapital themeltar një sipërfaqe truall prej 500 m2, ndërsa ortaku tjetër NCka futur si kapital ndërtesën e ndërtuar mbi këtë truall, bar-restorant si dhe pajisjet dhemobiliet e këtij lokali. Depozitimi i vendimit të gjykatës është bërë edhe në ZRPP përefekt të kalimit të truallit dhe ndërtesës në pronësi të shoqërisë.

Në vitin 1995, ortaku SS, me cilësinë e shitësit, i ka shitur shoqërisë “S” ShPKtruallin prej 500 m2. Në vitin 2001, me vendim të Gjykatës së Rrethit GjyqësorTiranë, është konstatuar absolutisht e pavlefshme kontrata e shitjes së truallit prej500m2, për arsye se nuk është bërë në formën e kërkuar shprehimisht nga ligji dheështë rrëzuar padia e paraqitur nga ortaku SS për pjesën që kërkonte pavlefshmërinë ethemelimit të shoqërisë “S” ShPK. Ky vendim ka marrë formë të prerë.116 Si pasojë ekëtij vendimi janë anuluar regjistrimet e bëra në emër të shoqërisë dhe kjo pasuriështë transkriptuar në origjinë, në emër të ortakut SS.

Në vitin 2002 ortaku SS ka vdekur dhe janë njohur si trashëgimtarëtestamentarë shtetasit E dhe A. Trashëgimtarët E dhe A të ortakut SS kanë paraqiturnë gjykatë kërkesë padinë për prishjen në rrugë gjyqësore të shoqërisë “S” ShPK dhecaktimin e një likuiduesi për këtë qëllim. Në padi nuk paditet shoqëria por ortakumazhoritar.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, në përfundim të gjykimit ka vendosurpranimin e kërkesë padisë, prishjen në rrugë gjyqësore të shoqërisë “S” ShPK dhefutjen e saj në likuidim.117

Në vendimin e saj kjo gjykata argumenton se paditësit legjitimohen nëparaqitjen e padisë, si trashëgimtarë të ortakut ata janë trashëgimtarë dhe të pjesëve tëtij në kapitalin themeltar të shoqërisë, pavarësisht faktit nëse është pasqyruar nëregjistrin tregtar apo jo.

Gjithashtu, sipas gjykatës, kuotat janë lirisht të transferueshme pa qenë edomosdoshme miratimi i shoqërisë për këtë transferim, pra, argumenton gjykata,pavarësisht faktit nëse transferimi gjen pasqyrim në regjistrim tregtar paditësit, përefekt të trashëgimit, janë trashëgimtarë të këtyre pjesëve dhe, si të tillë, plotësojnë

116 Vendimi i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë nr.58, datë 16.01.2001117 Vendimi nnr.1544, datë 21.03.2005 i gjykatës rrethit gjyqësor Tiranë.


Altina Xhoxhaj

2013

110

përcaktimin ligjor si person i interesuar.

Në lidhje me këtë çështje konkrete, mendimi im personal është se kuotat janëvërtet lirisht të transferueshme, në kuptimin e vullnetit të ortakut, i cili mund ti shesë,dhurojë etj., por që të legjitimohesh për të kërkuar prishjen e shoqërisë pikë së pariduhet të kesh cilësinë e ortakut të shoqërisë dhe që të bëhesh ortak i shoqërisë, qoftëduke fituar kuota me dhurim apo trashëgim, ka një procedurë të caktuar që kërkonvendim asambleje, pasi bëhet fjalë në këtë rast për një ndryshim statuti si dhekërkohet që vendimi të depozitohet në zyrën e regjistrit tregtar.

Në lidhje me legjitimitetin pasiv, mendoj se në gjykim duhej të ishte thirrurshoqëria dhe jo ortaku, pasi shoqëria është person juridik me vete dhe ekzistenca e sajështë e pavarur nga ortakët që e kanë krijuar. Ortaku mazhorituar, në rastin emësipërm NC, duhej të ishte thirrur si person i interesuar ose person i tretë.

Argumenti i gjykatës se në thelb po prishet kontrata midis dy ortakëve nukqëndron. Legjislacioni ynë i vjetër dhe ri, ashtu si dhe legjislacioni i vendeve të BE, injeh shoqëritë tregtare si persona juridik me vete nga themeluesit e tyre. Vërtet ka njëmarrëveshje, kontratë midis ortakëve për krijimin e një shoqërie tregtare, por mefinalizimin e kësaj kontrate dhe regjistrimin e shoqërisë si person juridik, shoqëriaështë e pavarur nga ata që e kanë krijuar atë.

Në arsyetimin e vendimit të saj Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë thekson sekapitali themeltar i shoqërisë “S” ShPK nuk ekziston më dhe, në këto kushte, nukmund të flitet më për vlerë të tij. Faktin se në llogarinë bankare të shoqërisë kishte njëshumë të konsiderueshme të hollash gjykata e argumenton se ajo nuk përbën kapitalthemeltar, pasi që të përbëjë kapital themeltar duhet të ishte ndjekur një procedurë ecaktuar nga ana e asamblesë së ortakëve për rritje të kapitalit themeltar.

Shkaku për të cilin është vendosur prishja, sipas këtij vendimi të Gjykatës sëRrethit Gjyqësor Tiranë është humbja më shumë se gjysmës së kapitalit themeltar tëshoqërisë.

Ky vendim i gjykatës së shkallës së parë është bërë objekt gjykimi nëGjykatën e Apelit Tiranë118, e cila ka vendosur lënien në fuqi të vendimit të Gjykatëssë Rrethit Gjyqësor Tiranë, vendim që është lënë në fuqi edhe Kolegji Civil i Gjykatëssë Lartë.119

Në këtë çështje mendoj se është me vend për tu paraqitur mendimi i pakicës sëKolegjit Civil të Gjykatës së Lartë. Sipas këtij mendimi të pakicës, gjykata kandërhyrë në çështjet e brendshme të shoqërisë. Në mendimin e pakicës bëhet dallimimidis kapitalit minimum të kërkuar nga ligj, kapitalit themeltar të regjistruar dhe vetëkapitalit të shoqërisë ose siç njihej ndryshe kapitalet e veta. Duke bërë një interpretimtë ligjit material tregtar pakica argumenton se nuk jemi përpara shkakut që kanëpretenduar paditësit.

Si shkak tjetër për prishjen e shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar, ligji kalejuar ortakët të prishin shoqërinë për arsye të tjera, arsye të parashikuara në statutin eshoqërisë. Në këtë rast ligji i referohet statutit të shoqërisë, i cili mund të parashikojëshkaqe të tjera. Është vullneti i ortakëve të cilët mund të parashikojnë çdo shkak tjetërqë e vlerësojnë të arsyeshëm për prishjen e shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar.

118 Vendimi i Gjykatës së Apelit Tiranë nr.330, datë 21.03.2006119 Vendimi i Kolegjit Civil të Gjykatës së Lartë nr.00-2009-580 (51), datë 26.02.2009


Altina Xhoxhaj

2013

111

Janë disa shkaqe të tjera të cilat pas sjellin prishjen e shoqërisë, megjithësenuk janë përmendur në nenet që diskutuam më sipër. P.sh., në rastin e bashkimit mepërthithje, kur aktivet e pasivet e një ose më shumë shoqërive kalojnë tek një shoqëriekzistuese. Shoqëria/shoqëritë e përthithura vlerësohen të prishura dhe çregjistrohennë përputhje me nenin 220, shkronja 2/c të LTSHT.

Rast tjetër është bashkimi i disa shoqërive duke krijuar një shoqëri të re. Dyose më shumë shoqëri bashkohen në një të vetme duke krijuar një subjekt të ri. Praaktivet dhe pasivet e shoqërive ekzistuese bashkohen në këmbim të aksioneve/kuotavetë shoqërisë së re. Shoqëritë që marrin pjesë në proces prishen, por pa proceslikuidimi pasi aktivet dhe pasivet e tyre i kalojnë shoqërisë që krijohet.

PASOJAT E PRISHJES SË SHOQËRISË

Prishja e shoqërisë nuk i jep fund ekzistencës së saj por sjell një ndryshim tëqëllimit të aktivitetit të shoqërisë.

Ushtrimi i një aktiviteti tregtar të përbashkët, me qëllimin për të arritur njëfitim për ortakët, zëvendësohet me qëllimin e shpërndarjes së kapitalit të shoqërisë.Pra, ky kapital nuk është më i destinuar për të realizuar objektin e veprimtarisë sëshoqërisë, administratorët nuk mund ta përdorin më për këtë qëllim120.

Një nga detyrimet ligjore të administratorëve është regjistrimi i prishjes sëshoqërisë në QKR121, ndërsa në rastin e prishjes së shoqërisë me vendim gjykate, kyvendim i përcillet QKR për regjistrim nga vetë gjykata.

Prishja e shoqërisë tregtare ka si pasojë hapjen e procedurave të likuidimit(përjashtim është rasti i fillimit të një procedure falimentimi).

Është shumë e rëndësishme të kuptohet se prishja e shoqërisë tregtare, nëkuptim të nenit 99 dhe nenit 187 të LTSHT nuk i jep fund personalitetit juridik tëshoqërisë.

Shoqëria vazhdon të ekzistojë si person juridik edhe gjatë procedurës sëlikuidimit.122

Personaliteti juridik i shoqërisë përfundon vetëm me çregjistrimin e shoqërisënga QKR.123

Ekzistenca e personalitetit juridik të shoqërisë gjatë periudhës së likuidimitështë shumë e rëndësishme për disa arsye. Prishja e shoqërisë sjell mbarimin eautoritetit të administratorëve dhe emërimin e likuidatorit. Likuidatori nuk mund tekryejë detyrat e likuidimit në emër të tij, por ai vepron në emër të personit juridik.

Arsye tjetër e rëndësishme e ekzistencës së personalitetit juridik të shoqërisëështë mbrojtja e kreditorëve të shoqërisë. Nëse nuk do të ekzistonte më personalitetijuridik i shoqërisë, ortakët e saj do nxitonin të merrnin kontributet e tyre, duke lënëmënjanë shlyerjen e kreditorëve.

Shoqëria, si person juridik me vete, shlyen në fillim detyrimet saj që ka nëmarrëdhënie me të tretët, kreditorët dhe me vonë ortakët.

120F. Galgano, “Diritto commerciale, Le societa”, pg. 364121 Nenet 100 dhe 188 të ligjit “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” dhe neni 43 i ligjit “Për QendrënKombëtare të Regjistrimit”122 Neni 104, nenet 190 deri në 205 të ligjit “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”123 Nenet 202, 204 të ligjit “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”; neni 53 i ligjit “Për QendrënKombëtare të Regjistrimit”


Altina Xhoxhaj

2013

112

Efektet e prishjes së shoqërisë bien mbi aktivitetin e shoqërisë, mbi organet eshoqërisë si dhe mbi vetë ortakët. Kështu, si pasojë e prishjes, shoqëria mund tëzhvillojë vetëm veprime të nevojshme për likuidimin.

Likuidatorët e kanë të ndaluar të ndërmarrin veprime tregtare me qëllimfitimin. Ata mund të kryejnë veprime tregtare por që kanë qëllim mbylljen eveprimeve të mëparshme.

Efektet e prishjes mbi organet e shoqërisë i shohim tek administratorët, të cilëtnuk mund të ndërmarrin më veprime tregtare. Administratorët, gjithashtu, nuk mundtë ndërmarrin veprime të tjera administrimi.

Administratorët qëndrojnë në detyrë deri në emërimin e likuidatorëve. Atajanë të detyruar të regjistrojnë prishjen e shoqërisë në QKR, si edhe të thërrasinbrenda 30 ditëve asamblenë e ortakëve në mënyrë që kjo e fundit të emërojëlikuiduesin.124 Pasi zëvendësohen nga likuiduesi, administratorët shuhen si organ.

Prishja e shoqërisë sjell efekte edhe mbi kompetencat e asamblesë sëortakëve/aksionarëve pasi ky organ i shoqërisë pëson kufizime në kompetencat e tij.Kështu, vendimet që asambleja e ortakëve/aksionarëve merr gjatë kësaj periudhe kanëtë bëjnë kryesisht me likuidimin.

Megjithatë, në doktrinë është shtruar çështja nëse mundet asambleja e ortakëveqë në këtë fazë në të cilën ndodhet jeta e shoqërisë të marrë vendim për revokimin estatusit të likuidimit, duke vendosur rifillimin e aktivitet normal të shoqërisë.

Nuk mund të kalohet në mohim të së drejtës së asamblesë së ortakëve për tëvendosur revokimin e vendimit për prishjen dhe likuidim dhe rifillimin e jetës tregtaretë shoqërisë.

Doktrina mban qëndrimin se asambleja e ortakëve, me vendim unanim, pra tëtë gjithë ortakëve që përfaqësojnë gjithë kapitalin e shoqërisë, mund të vendosërifillim e jetës normale të shoqërisë, duke fiksuar një afat tjetër të përfundimit tëkohëzgjatjes së saj etj.125

Në këtë rast interesat e kreditorëve nuk preken aspak, pasi kemi të bëjmë menjë likuidim në gjendje të aftësisë paguese të shoqërisë, prishja dhe likuidimi është njëfakt që i përket jetës të brendshme të shoqërisë dhe ortakëve të saj. Ndërsa kreditorëtmund të kërkojnë kreditë e tyre kur të plotësohet afati.

124 Neni 191/2 i ligjit 9901/2008125Ferrara F Jr Corsi F Gli impreditori e le societa pg 718 .


Altina Xhoxhaj

2013

113

KONCEPTI I LIKUIDIMIT

Pas prishjes së shoqërisë, dhe para shpërndarjes së aseteve midis ortakëve, tëdrejtat dhe detyrimet që ka shoqëria ndaj të tretëve duhet të përcaktohen. Përveçpërcaktimit, duhet gjithashtu që detyrimet që ka shoqëria ndaj të tretëve, si dhedetyrimet që kanë të tretët ndaj shoqërisë duhet të përmbushen.

Gjithashtu, për të ndarë asetet e mbetura midis ortakëve çdo pasuri e shoqërisënë pasuri të luajtshme ose të paluajtshme duhet të konvertohet në para.

Të gjitha këto operacione, nëse mund ti quajmë të tilla, të kombinuara midistyre njihen si procesi i likuidimit. Procedimi me anë të së cilit paguhen fillimishtkreditorët e shoqërisë, me qëllim që të bëhet i disponueshëm kapitali social dhe tëlejohet ndarja midis ortakëve, quhet likuidim.

Pavarësisht faktit se kreditorët janë të parët që paguhen në një procedurëlikuidimi, likuidimi nuk është një procedim në funksion të kreditorëve por me qëllimqë të bëjë të mundur ndarjen e kapitalit shoqëror.

Kreditorët mund të kërkojnë kthimin e kredive të tyre kur të plotësohet afati,ata nuk mund të përzihen në jetën e brendshme të shoqërisë dhe prishja e likuidimi ishoqërisë ka të bëjë më jetën e brendshme të saj.

Ligji parashikon dy lloj likuidimesh të shoqërive me përgjegjësi të kufizuardhe shoqërive aksionare dhe ato janë:

1. likuidim i zakonshëm në gjendjen e aftësisë paguese.2. likuidim i thjeshtëzuar.

Likuidimi në gjendje të aftësisë paguese është procedura normale e likuidimittë shoqërisë me përgjegjësi të kufizuar, ndërsa likuidim të thjeshtëzuar kemi atëherëkur të gjithë ortakët e një shoqërie me përgjegjësi të kufizuar deklarojnë para gjykatëssë detyrimet e shoqërisë ndaj kreditorëve janë shlyer dhe janë rregulluar marrëdhënietme punëmarrësit.

Në procedurën e rregullt të likuidimit, faza e parë e këtij procesi është caktimii likuiduesit.

Likuiduesi, në shoqëritë me përgjegjësi të kufizuar, emërohet me vendim tëasamblesë së përgjithshme të ortakëve. Administratorët e shoqërisë kanë për detyrimligjor të njoftojnë QKR për të dhënat e likuiduesve të parë dhe tagrat e tyre për tëpërfaqësuar shoqërinë, ndërsa likuiduesit depozitojnë pranë QKR nënshkrimin e tyre.

Kjo është detyra e fundit që kryejnë administratorët e shoqërisë dhe që nga kymoment ata nuk janë më përfaqësues të shoqërisë dhe i dorëzojnë të gjitha pasuritë eshoqërisë likuidatorëve.


Altina Xhoxhaj

2013

114

Në rast se asambleja e përgjithshme nuk arrin të emërojë likuidues brenda 30ditëve pas prishjes se shoqërisë, çdo person i interesuar mund t’i drejtohet gjykatëspër të caktuar një likuidues.126

Në rastin kur shoqëria prishet me vendim gjykate, rast të cilin e trajtuam mësipër, likuiduesin e emëron gjykata dhe nga ana e saj nuk merret parasysh vullneti iortakëve të shoqërisë. Është gjykata që vendos se kush do të kryejë likuidimin eshoqërisë.

Vendimi i gjykatës për emërimin e likuiduesit të shoqërisë regjistrohet exofficio.127

Organi kryesor i shoqërisë gjatë likuidimit është likuiduesi i cili zë vendin eadministratorit/ëve. Likuiduesi është përfaqësuesi ligjor i shoqërisë.

Nëse ka disa likuidues ata ushtrojnë bashkërisht të drejtat dhe detyrimet,përveç rastit kur emërimi i tyre parashikon që ata të veprojnë edhe veçmas njëri-tjetrit.Likuiduesit munden, gjithashtu, që të autorizojnë njërin prej tyre për të kryer veprimetë një kategorie të veçantë.

Detyra themelore e likuiduesit është mbyllja e veprimtarisë tregtare tëshoqërisë.

Likuiduesi mbyll veprimet tregtare ekzistuese, duke mbledhur kreditë e pa-arkëtuara, përfshirë kontributet e pashlyera, shitjen e pasurive të mbetura të shoqërisëdhe shlyerjen e kreditorëve. Likuiduesi mund të kryejë edhe veprime të reja tregtareme qëllim mbylljen e veprimeve ekzistuese.

Detyrë tjetër e likuiduesit është ftesa që duhet t`iu bëjë kreditorëve tëshoqërisë për të depozituar pretendimet e tyre. Në fakt ky është një njoftim drejtuar tëgjithë kreditorëve për të paraqitur pretendimet që kanë në lidhje me shoqërinë.

Shoqëria e publikon dy herë këtë njoftim, me një interval kohor prej 30 ditësh,në faqen e saj të internetit, nëse ka, si dhe në faqen e internetit të QKR. Në njoftimduhet deklaruar se pretendimet duhet të depozitohen brenda 30 ditëve nga data enjoftimit të fundit.128

Likuiduesi nëse sheh se, në bazë të padive të ngritura nga kreditorët, pasuria eshoqërisë tregtare, përfshirë kontributet e pashlyera, nuk është e mjaftueshme përpagesën e këtyre pretendimeve, detyrohet ta pezullojë procedurën e likuidimit dhe t’ikërkojë gjykatës përkatëse nisjen e procedurave të falimentimit.

Likuiduesi nuk mund t’u shpërndajë aktivet e mbetura ortakëve, përparapërfundimit të afatit 3-mujor nga publikimi i njoftimit të dytë drejtuar kreditorëve qetë paraqesin pretendimet e tyre.129

Nëse një kreditor i shoqërisë, për të cilin likuiduesi është në dijeni, nuk ikërkon të drejtat e veta, shuma përkatëse depozitohet pranë gjykatës, ndërsa mallratdepozitohen në një magazinë shtetërore të posaçme.130

Nëse një detyrim nuk mund të shlyhet menjëherë ose nëse është idebatueshëm, aktivet mund t’u shpërndahen ortakëve/aksionarëve vetëm nësekreditorit i është dhënë garanci e përshtatshme.

Procedura e likuidimit realizohet në favor të ortakëve të shoqërisë, sipretenduesit kryesorë për të marrë pasurinë e mbetur të shoqërisë pasi të jenë paguartë gjithë kreditorët. Kjo do të thotë se pretendimet e kreditorëve kanë përparësi, ashtusikurse u pa me sipër, ku mbrojtja e kreditorëve garantohet nga një sërë dispozitash.

126 Neni 191/2 i ligjit “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”127 Neni 192 (idem)128 Neni 195 i ligjit 9901/2008129 Neni 199 /1 i ligjit 9901/2008130 Neni 199/2 i ligjit 9901/2008


Altina Xhoxhaj

2013

115

Pas shlyerjes së detyrimeve të shoqërisë ndaj kreditorëve, likuiduesi ushpërndan ortakëve apo aksionarëve aktivet e mbetura, sipas të drejtave që ata kanë nëndarjen e fitimeve. Përjashtim do të kemi vetëm nëse statuti parashikon radhëpreference.

Aktet që harton likuiduesi sipas nenit 200 të LTSHT

Bilanci i parë Hartohet kur merr detyrën

Bilanci përfundimtar Hartohet kur përfundon procedura

Raporti përfundimtar Në fund të procedurës

Sipas dispozitës së nenit 200 të LTSHT, bilancet i paraqiten për miratimasamblesë së ortakëve.

Bilanci i parë paraqitet në momentin kur likuiduesi merr detyrën, ndërsa nëfund të procedurës likuiduesi paraqet para asamblesë së ortakëve bilancinpërfundimtar.

Sipas po kësaj dispozite, përveç këtyre dy bilanceve likuiduesi paraqet përmiratim përpara asamblesë së ortakëve dhe raportin përfundimtar. Në këtë raportpërshkruhen veprimet e tij në lidhje me pasurinë e shoqërisë, ndarjen e aktiveve,shpërblimin që do të marrë likuiduesi.

Një çështje që shtrohet për diskutim është se si veprohet në rastin kur ortakëtnuk janë dakord me ndarjen e pasurisë dhe me shpërblimin e likuiduesit.

Në rastin kur asambleja e përgjithshme e miraton raportin e likuiduesit atëherënuk ka asnjë problem, por vazhdohet me procedurën e mbylljes së llogarive tëlikuidimit dhe të çregjistrimit të shoqërisë.

Në rastin kur raporti nuk miratohet nga asambleja e përgjithshme, ligjiparashikon që likuiduesi i drejtohet gjykatës dhe kërkesa ka si objekt shkarkimin e tijnga detyra e likuiduesit si pasojë e përmbushjes në mënyrën e duhur të detyrës. Nësegjykata e shkarkon ai ka të drejtë të përfitojë shpërblimin e caktuar në raport.

Për sa i përket likuiduesit, nëse ai është emëruar me vendim gjykate po mevendim gjykate dhe do të zëvendësohet.

Në lidhje me këtë do doja të trajtoja dy raste të vendimmarrjes të Gjykatës sëRrethit Gjyqësor Tiranë që kanë të bëjnë pikërisht me zëvendësimin e likuiduesit.

Në njërin prej rasteve praktikë, likuiduesi i është drejtuar gjykatës përzëvendësimin e tij, duke pretenduar se ka hasur vështirësi në aktivitetine tij si dhe se shoqëria nuk ka fonde ta paguajë atë.



Altina Xhoxhaj

2013

116

Shtetasja AO është likuiduese e shoqërisë “Q&C” ShPK, e regjistruar mevendim të Gjykatës së Rrethit Tiranë nr.17369, datë 13.06.1997.

Emërimi i likuidueses AO është vendosur me vendimin nr.7630, datë22.12.2005 të Gjykatës se Rrethit Gjyqësor Tiranë. Në këtë vendim gjykata kakonstatuar pavlefshmërinë e kontratës së themelimit dhe statutit të shoqërisë importeksport “Q&C” ShPK; shpalljen e shoqërisë import eksport “Q&C” ShPK shoqëri nëlikuidim e sipër; emërimin e ekspertes kontabël të autorizuar AO me cilësinë elikuidueses të shoqërisë etj.

Ky vendim ka marrë formë të prerë në datën 09.02.2006 pasi nuk ështëankimuar.

Në datën 03.02.2009 kërkuesja, me cilësinë e likuidueses së shoqërisë, i ështëdrejtuar gjykatës me kërkesë për heqjen e mandatit të likuiduesit për disa arsye. Sëpari ajo pretendon se pas marrjes së detyrës ka hasur vështirësi në kryerjen e saj. Sëdyti se shoqëria “Q&C” ShPK në likuidim e sipër nuk ka asnjë buxhet me anë të tëcilit mund të bëhet shlyerja e detyrimeve dhe penaliteteve, dhe se për këto tre vjet nukka marrë asnjë shpërblim për punën e kryer, duke përballuar të gjitha shpenzimet mefondet e veta personale.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka rrëzuar kërkesën e paditëses, dukeargumentuar se likuiduesi nuk ka kryer detyrat e caktuara nga ligji (gjykata citondetyrat e likuiduesit), ndërsa në lidhje me mungesën e fondeve gjykata konstaton se,në bazë të nenin 197/3 të LTSHT kur likuiduesi vëren se pasuria e shoqërisë tregtare,përfshirë kontributet e pashlyera, nuk është e mjaftueshme për pagesën e këtyrepretendimeve, ai detyrohet të pezulloje procedurën e likuidimit dhe ti kërkojë gjykatëspërkatëse nisjen e procedurave të falimentimit.131

Në lidhje me ndërgjyqësinë, likuiduesi në çështjen e mësipërme, ka paditurshoqërinë si dhe dy ortakët e saj.

Duke qenë se në fakt shoqëria përfaqësohet në këtë fazë nga likuiduesi doishte më e përshtatshme që si të paditur të thirreshin ortakët e shoqërisë që të gjithë sëbashku përbëjnë asamblenë e saj.

Ndërsa në një rast tjetër të praktikës gjyqësore, padia për zëvendësimin elikuiduesit është paraqitur nga likuiduesi dhe njëri prej ortakëve në pozitënprocedurale të paditësit, ndërsa i paditur ka qenë ortaku tjetër.

Paditësit kanë pretenduar se likuiduesi i shoqërisë ka qenë dhe është nëpamundësi për të kryer detyrën e tij pasi ortaku i paditur, si ish-administrator, nuk i vëatij në dispozicion aktet e shoqërisë.

Likuiduesi ka dhënë dorëheqjen nga detyra dhe gjykata, përfundimisht kavendosur largimin e tij si likuidues dhe emërimin e një likuiduesi tjetër.132

Një rast tjetër që ka lidhje me faktin se likuiduesi është përfaqësuesi ivetëm ligjor i shoqërisë në likuidim e sipër, është dhe çështja e gjykuarnga Gjykata Kushtetuese me vendimin e saj nr.11, datë 17.05.2006.

Këtë rast po e paraqes të detajuar për shkak se, shpesh, në praktikë, ortakët eshoqërisë, dhe sidomos ata që kanë ushtruar detyrën e administratorit, nuk e pranojnëfaktin që shoqëria të përfaqësohet nga likuidatori dhe gjithë veprimet që kanë lidhjeme shoqërinë të kryhen nga po ai.

131 Vendimi nr.1611, datë 03.03.2010 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë132 Vendimi nr.10155, datë 13.12.2011 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë


Altina Xhoxhaj

2013

117


Gjykata e Rrethit Gjyqësor Krujë, me vendimin nr.320, datë 01.11.1999, i cilika marrë formë të prerë, ka vendosur deklarimin e pavlefshëm të shoqërisë “CIPA”ShPK që nga momenti i krijimit të saj, kthimin në gjendjen e mëparshme si dhecilësimin e shoqërisë “CIPA” ShPK si shoqëri në likuidim e sipër, duke caktuar edhelikuidatorin.

Mbi kërkesën e shoqërisë “Gemini” ShPK, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Krujë,me vendimin nr.404 Akti, datë 25.07.2003, ka vendosur hapjen e procedurave tëfalimentimit për shoqërinë “CIPA” ShPK, duke caktuar si administratorë tëfalimentimit ish-administratorët e kësaj shoqërie.

Gjykata e Apelit Tiranë, me vendimin nr.170, datë 09.12.2003, nuk ka pranuarankimin e ortakut “Inerte Tapizë” kundër vendimit të Gjykatës së Rrethit GjyqësorKrujë.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë, me vendimin nr.1587, datë 27.07.2004, nukka pranuar rekursin e paraqitur nga ortaku i lartpërmendur, kundër vendimit tëgjykatës së apelit, duke mos e kaluar çështjen në seancë plenare.

Kërkuesit, likuidatorët e shoqërisë “CIPA” në likuidim e sipër, kanë paraqiturkërkesë në Gjykatën Kushtetuese, duke pretenduar se gjykatat kanë zhvilluar njëproces jo të rregullt ligjor dhe kanë parashtruar këto shkaqe për shfuqizimin evendimeve të mësipërme:

- Gjykatat nuk kanë thirrur në gjykim likuidatorin e shoqërisë “CIPA”ShPK, si përfaqësues legjitim të kësaj shoqërie, por kanë thirrur ish-administratorët e saj që nuk ishin më përfaqësues të shoqërisë;

- Gjykatat kanë cenuar parimin e barazisë dhe të kontradiktoritetit nëgjykim si për sa i përket mosthirrjes së përfaqësuesit të ligjshëm(likuidatorit) ashtu edhe për sa i përket marrjes e vlerësimit të provave,sepse të thirrurit si përfaqësues, nuk kishin interes t’i paraqesin ato;

- - Gjykata e apelit nuk ka pranuar ankimin e “Inerte Tapizë” si ortakethemeluese e shoqërisë “CIPA” ShPK;

- Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë, (dhoma e këshillimit), ka vendosurmospranimin e rekursit, megjithëse në të ishin ngritur probleme që kishintë bënin me zbatimin e ligjit procedural e material, ku ndër më kryesoret,ishte zhvillimi i gjykimit në mungesë të përfaqësuesit ligjor.

Në përfundim të gjykimit, Gjykata Kushtetuese ka vlerësuar se, për sa i përketpretendimeve të kërkuesve se gjykatat e sistemit gjyqësor kanë zhvilluar një proces jotë rregullt ligjor në kuptim të nenit 42 të Kushtetutës, rezulton se Gjykata e RrethitGjyqësor Krujë, në çështjen me objekt hapjen e procedurave të falimentimit tëshoqërisë “CIPA” ShPK, nuk ka thirrur në gjykim si palë shoqërinë dhe as ortakët esaj, duke u cenuar këtyre të drejtën e mbrojtjes.

Lidhur me thirrjen dhe praninë e palëve ose përfaqësuesve të tyre në proces,Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut është shprehur se “prania e palëve në njëproces civil ..., është karakteristikë e rëndësishme e garancive të parashikuara nënenin 6 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Në lidhje me çështjet civile,


Altina Xhoxhaj

2013

118

gjykata ka vendosur se kjo është veçanërisht e rëndësishme kur probleme të një natyrefaktike ose personale janë vënë në lojë.”.133

Më tej Gjykata Kushtetuese vlerëson se, pasi vendimi nr.320, datë 01.11.1999,që shpalli të pavlefshme shoqërinë që nga krijimi dhe caktoi likuidatorin, mori formëtë prerë, shoqëria duhej të përfaqësohej nga likuidatori dhe jo nga ish-administratorët.Ky i fundit ishte jo vetëm përfaqësues i vërtetë i shoqërisë, i caktuar më parë mevendim të formës së prerë të gjykatës, por në çështjen konkrete do të dilte si mbrojtësi interesave të gjithë shoqërisë dhe jo i ortakëve të veçantë të saj. Duke pasur parasyshkëto argumente për cenimin e të drejtës kushtetuese për një proces të rregullt ligjor, nëpërfundim të gjykimit Gjykata Kushtetuese vendosi shfuqizimin si antikushtetues tëvendimeve nr. 404 Akti, datë 27.05.2003 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Krujë; nr.170, datë 09.12.2003 të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe nr.1587, datë 27.07.2004 tëKolegjit Civil të Gjykatës së Lartë (dhoma e këshillimit), si dhe dërgimin e çështjespër shqyrtim në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Krujë.

Ligji nuk parashikon në dispozitat e tij nëse ortakët e shoqërisë mund tidrejtohen gjykatës për të kundërshtuar veprimtarinë e likuiduesit.

Në nenin 203 të LTSHT është parashikuar se veprimtaria e likuiduesit nukmund të kundërshtohet pas çregjistrimit të shoqërisë nga QKR.

Në qoftë se do të bënin një interpretim të dispozitës arrijmë në konkluzionin separa çregjistrimit të shoqërisë nga QKR ortakët por dhe persona të interesuar(kreditorët) mund të kundërshtojnë veprimtarinë ose veprime të caktuara tëlikuidatorit në gjykatë. Por, lind pyetja, a mund të kundërshtohet akti i likuidimit pasçregjistrimit të shoqërisë nga QKR?

Në lidhje me këtë pyetje do të doja të trajtoja një rast tjetër të zgjidhurnga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë.


Shoqëria “DD” ShPK e ka fituar personalitetin juridik duke u regjistruar nëGjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë me vendimin nr.27776, datë 27.05.2002.

Ortakë të shoqërisë së sipërcituar figuronin shtetasit AN dhe DK, me kapital100.000 lekë, sipas ndarjes 51 % me 49 %, me administratore AN.

Selia e shoqërisë është në Tiranë dhe kohëzgjatja e saj është 10 vjet, kurseobjekti i veprimtarisë është prodhim dhe shitje me shumicë e pakicë të artikujveindustrialë, tregtim të mallrave bujqësore dhe ushqimore, kozmetike, farmaceutike, tëpajisjeve të ndryshme elektrike, hidro- sanitare, materiale ndërtimi, tregtim me pakicëtë vajrave lubrifikantë, naftës dhe nënprodukteve të saj. Gjithashtu, shoqëria kaushtruar aktivitet dhe në fushën e agjencisë turistike të udhëtimit.

Në datën 15.07.2002, me vendimin nr.27776/1 të asamblesë së ortakëve tëshoqërisë “DD” ShPK është vendosur shtimi i objektit të veprimtarisë së shoqërisëedhe në fushën e prodhim, tregtim dhe shfrytëzim të lëndëve drusore, shfrytëzim tëpyjeve, kënetave, rezervateve të gjuetisë dhe kullotave, hoteleri, agro turizëm,peshkim, gjueti, ushtrim i aktivitetit në fushën e transportit tokësor, detar, ajror.

Në datën 25.01.2005, me vendimin nr.27776/2 të asamblesë së ortakeve teshoqërisë “DD” ShPK është vendosur miratimi i largimit nga shoqëria të ortakes AN,

133 Vendimi “Krombach kundër Francës”, datë 03.02.2001. Jurisprudenca e Gjykatës së Strasburgut.Botim i Qendrës Evropiane, Këshilli i Evropës & Komisioni Evropian – 2005, fq. 390


Altina Xhoxhaj

2013

119

nëpërmjet shitjes së kuotave të saj prej 51%, në vlerën nominale 51.000 lekë, blerësesortakes së re FC. Me anë të këtij ndryshimi shoqëria “DD” ShPK, përbëhet ngaortakët DK, me 49% të kuotave të kapitalit themeltar dhe FC, me 51 % të kuotave tëkapitalit themeltar dhe me administratore FC.

Me vendim të asamblesë së ortakëve është vendosur prishja dhe likuidimi ishoqërisë “DD” ShPK, duke caktuar si likuidues të saj shtetasin BP. Likuiduesi kakryer veprimet për likuidimin e shoqërisë, duke hartuar bilancin e likuidimit përperiudhën nga data e emërimit si likuidator e deri në datën 10.04.2009.

Përfundimisht, likuiduesi BP e ka përfunduar aktin e likuidimit duke bërë edhendarjen e aktivit midis ortakëve të shoqërisë. Pas kësaj është bërë dhe çregjistrimi ishoqërisë nga QKR.

Shoqëria “DD” ShPK ka paraqitur padi në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranëkundër shoqërisë “X”, me objekt shpërblimin e dëmit të ardhur nga prishja e kontratëssë shërbimit, kërkese padi që rezulton të jetë regjistruar rreth 4 muaj para çregjistrimittë shoqërisë “DD” ShPK. Ky fakt nuk është evidentuar ne aktin e likuidimit nga ana elikuiduesi, pra nuk e ka konsideruar si kredi te ardhshme këtë pretendim të shoqërisë“DD” ShPK, duke mos u shprehur se kujt i kalonin te drejtat dhe detyrimet në lidhjeme këtë kredi të ardhshme.

Në këto rrethana dy ortakët e shoqërisë kanë paraqitur padi në gjykatë dhekanë kërkuar pavlefshmërinë e aktit të likuidimit dhe fshirje të çregjistrimit. Paditësit,në padi, kanë pretenduar se likuidatori nuk kishte përfshirë në aktin e likuidimit njëkredi të mundshme të ardhshme të shoqërisë.

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë i ka konsideruar pretendimet e paditëseve tëbazuara dhe e ka pranuar atë, duke deklaruar të pavlefshëm aktin e likuidimit.134

Por, pyetja që lind në këtë rast është nëse në rastin konkret gjendemi nëkushtet e një pavlefshmërie dhe nëse po, çfarë pavlefshmërie është ajo, absolute aporelative?

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë nuk e argumenton këtë fakt, por vetëm kavendosur pavlefshmërinë e aktit të likuidimit të shoqërisë “DD ShPK, të likuidatorit,dhe fshirjen e çregjistrimit të shoqërisë “DD” ShPK, duke kaluar shoqëria në statusin“Shoqëri në likuidim e sipër”.

Kjo gjykata nuk është shprehur as lidhur me faktin se cili do të jetë likuiduesi,pra nëse do të vazhdoj të jetë i njëjti person apo do të caktohet një likuidues tjetër ngaortakët.

Si përfundim, sipas këtij vendimi të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, akti ilikuidimit mund të kundërshtohet në gjykatë dhe pas çregjistrimit të shoqërisë, pornëpërmjet rrugës së kërkimit të pavlefshmërisë së tij.

Në një rast tjetër që mund të paraqesë interes, i gjykuar po nga Gjykatae Rrethit Gjyqësor Tiranë135, likuidatori i shoqërisë i është drejtuargjykatës me padi, objekti i të cilës është marrja e vendimit, ngagjykata, për miratimin e vazhdimit të veprimtarisë së shoqërisë,miratimin e llogarive vjetore për vitin financiar 2009 dhe 2010,miratimin e raportit të likuidatorit, revokimin e procedurës sëlikuidimit dhe heqjen e mandatit të likuidatorit.

134 Vendimi nr.4070, datë 19.05.2010 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë135 Vendimi nr.3679, datë 06.05. 2011 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë


Altina Xhoxhaj

2013

120


Shoqëria “X” ShPK është regjistruar me vendim të Gjykatës së RrethitGjyqësor Tiranë.

Kjo shoqëri e ka selinë e saj në Tiranë dhe ka si ortakë të saj shtetasit A dhe Bku secili nga ortakët e shoqërisë ka 50 % të kuotave.136

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, në një gjykim të mëparshëm, ka vendosurprishjen e kësaj shoqërie, me argumentin se nuk mund të vazhdojë më ekzistenca ekëtij personi juridik, pasi ka humbur mirëkuptimi ndërmjet dy ortakëve.137

Në këtë vendim është vendosur emërtimi i shoqërisë tregtare “X” ShPK“shoqëri në likuidim e sipër” si dhe është vendosur caktimi i likuidatorit të shoqërisë.

Likuidatori, pasi ka marrë detyrën, ka thirrur asamblenë e ortakëve për tëmarrë vendim, pasi ka hartuar llogaritë vjetore të shoqërisë për vitin 2009. Gjithashtu,likuidatori ka hartuar edhe llogaritë vjetore të shoqërisë për vitin ushtrimor 2010, dukeparaqitur edhe raportin e tij të likuidimit për këtë periudhë.

Asambleja e ortakëve të shoqërisë “X” ShPK, me vendimin e saj datë25.03.2011 ka vendosur të miratojë llogaritë vjetore të shoqërisë për vitin financiar tëmbyllur 2009, të hartuara sipas ligjit nga ana e likuidatorit të shoqërisë, raportin eparaqitur nga likuidatori për operacionet e likuidimit gjatë vitit financiar 2009,llogaritë vjetore të shoqërisë për vitin 2010, si dhe me kalimin e shoqërisë në statusaktiv ortakët të kryejnë financime të reja për të mbuluar humbjet dhe për të zhvilluarme tej aktivitetin. Po ashtu ata kanë vendosur vazhdimin e veprimtarisë së shoqërisë,duke zgjatur afatin e kohëzgjatjes së saj dhe duke revokuar procedurat e likuidimit,duke qenë se nuk janë më të nevojshme, si dhe miratimin e heqjes së mandatit tëlikuidatorit dhe që funksioni i administrimit të shoqërisë ti kthehet ish administratorittë saj.

Pra, në këtë rast, shihet qartë vullneti i ortakëve për ta kthyer shoqërinë nëstatus aktiv si dhe qëndrimi i tyre unanim për të miratuar të gjitha aktet e kryera ngalikuidatori.

Megjithatë, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë e ka pranuar çështjen përshqyrtim pavarësisht faktit se sa më sipër ishte zgjidhur jashtëgjyqësisht. Argumenti igjykatës qëndron në faktin se, për sa kohë që emërimi i likuidatorit është kryer nërrugë gjyqësore, gjykata është kompetente të miratojë të gjitha ato akte të hartuara ngalikuidatori i një shoqërie.

Si me ligjin e vjetër, të cilit i referohet gjykata, ashtu edhe me ligjin e ri “Përtregtarët dhe shoqëritë tregtare”, palët i drejtohen gjykatës kur kanë mosmarrëveshje.

Fakti që emërimi i likuiduesit është kryer në rrugë gjyqësore nuk do të thotë,sipas dispozitave ligjore, se edhe shkarkimi i tij duhet të bëhet në rrugë gjyqësore.

Nëse asambleja e ortakëve është në gjendje të marrë vendime, atëherë roli igjykatës është i tepërt pasi në një rast të tillë nuk ka mosmarrëveshje që kërkojnë tëzgjidhen nga gjykata.

Në këtë vendimi gjykata, gjithashtu, argumenton se si likuiduesi ashtu edhe tëdy ortakët e personit juridik, kanë rënë dakord që të ri sjellin shoqërinë në status aktiv,duke vazhduar tashmë aktivitetin e saj rregullisht. Sa më sipër vendoset nga gjykata sirikthimi i shoqërisë në një shoqëri aktive dhe vazhdimi i veprimtarisë së asamblesë sëortakëve, duke u hequr në këtë mënyrë mandati i likuiduesit të caktuar gjyqësisht.

136 Vendim për regjistrimin si person juridik nr.1111, datë 03.06.1999137 Vendimi nr.8161, datë 19.11.2007 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë


Altina Xhoxhaj

2013

121

Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë, në argumentet e saj, ka anashkaluar nenin271 e vijues të ligjit nr.7638, datë 19.11.1992 “Për shoqëritë tregtare”, sipas të cilit,“Në qoftë se mbledhja e asamblesë për mbylljen e parashikuar në nenin e mësipërmnuk mund të marrë vendim, ose në qoftë se ajo nuk pranon të miratojë llogaritë elikuiduesit, vendimi merret nga gjykata me kërkesën e likuiduesit ose të çdo personi tëinteresuar. …. .Gjykata merr vendim për llogaritë dhe, kur është e nevojshme, përmbylljen e likuidimit, në vend që këtë vendim ta marrë asambleja e ortakëve ..”

Pra, siç duket qartë nga kjo dispozitë, vendimi merret nga gjykata nëseasambleja nuk merr dot vendime.

Përfundimisht, në lidhje me këtë çështje, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë kavendosur pranimin e kërkesës, duke miratuar të gjitha aktet e likuidatorit, si dhe dukerevokuar procedurën e likuidimit të shoqërisë tregtare “X” ShPK, të vendosur mevendimin nr.8161, datë 19.11.2007, si dhe heqjen e mandatit të likuidatorit, të caktuarme këtë vendim gjyqësor.

Nga ky vendim gjyqësor vlerësoj se dalin shumë probleme.Së pari pasi gjykata ndërhyn në jetën e brendshme të një shoqërie tregtare kur

vetë ortakët e saj nuk kanë mosmarrëveshje.Së dyti pasi gjykata revokon një status të caktuar me vendim gjyqësor të

formës së prerë, siç është vendimi nr. 8161, datë 19.11.2007 i po asaj gjykate.Gjithashtu, megjithëse çështja është zgjidhur në vitin 2011, Gjykata e Rrethit

Gjyqësor Tiranë i referohet një ligji të shfuqizuar që në vitin 2008.Por cila do të ishte zgjidhja e duhur në vlerësimin tim?Personalisht vlerësoj se gjykata nuk ka kompetencë ta zgjidhë këtë çështje pasi

ajo është zgjidhur me pajtim midis dy ortakëve, të cilët pasi kanë miratuar të gjithaaktet e likuiduesit kanë shkarkuar atë dhe kanë vendosur rinisjen e aktivitetit tregtar tëshoqërisë.

I vetmi problem në këtë rast mund të ishte lidhur me depozitimin e këtijvendimi në QKR, për aq kohë sa prishja dhe likuidimi është vendosur me vendimgjyqësor. Në zbatim të ligjit të vjetër, por edhe të ligjit të ri, mund të themi se ortakëtdhe asambleja e ortakëve vazhdojnë të ekzistojnë dhe gjatë procedurës së likuidimitdhe legjitimohen plotësisht të marrin vendime për rifillimin e aktivitet tregtar, siç dheështë sqaruar më sipër.

Përgjegjësia e likuiduesit

Ligji parashikon se likuiduesi përgjigjet për dëmet që i ka shkaktuarkreditorëve sipas dispozitave që rregullojnë përgjegjësinë e administratorëve.

Likuidatorët kanë barrën e provës për të vërtetuar kryerjen e detyrave të tyresipas standardeve të kërkuara.

Ata përgjigjen për dëmet e shkaktuara dhe ndaj ortakëve të shoqërisë.


Altina Xhoxhaj

2013

122

PROCEDURA E THJESHTËZUAR E LIKUIDIMIT

Ligjvënësi, ndryshe nga procedura e gjatë e likuidimit të shoqërive, në TitullinII, të LTSHT, nenet 204 - 205 të tij, ka parashikuar këtë procedurë të veçantëlikuidimi, të përshpejtuar, me qëllim mbylljen sa më shpejt të një aktiviteti për të cilintë gjithë ortakët kanë rënë dakord si në lidhje me procedurën ashtu edhe në lidhje mesubstancën.

Ligji ka përcaktuar si organ kompetent që ligjëron përfundimisht këtëprocedurë gjykatën.

Procedura e thjeshtëzuar e likuidimit ndryshon nga procedura e rregullt në atëqë nuk është nevoja e emërimit të një likuiduesi.

Procedura e thjeshtëzuar e likuidimit nuk mund t’i shmanget radhës themeloretë përparësive ashtu si dhe në një procedurë normale likuidimi. Sipas kësaj rradheortakët e shoqërisë kanë të drejtën e kthimit të pasurisë së tyre vetëm pasi të jenëshlyer të gjithë kreditorët.

Likuidimi i thjeshtëzuar lejohet nga ligji vetëm nëse kjo vendoset nga të gjithëortakët apo aksionarët. Pra, proçeduralisht, kërkohet vendimi unanim i gjithëortakëve/aksionarëve të shoqërisë. Gjithashtu, dispozita kërkon që ortakët e shoqërisëtë deklarojnë para gjykatës se të gjitha detyrimet e shoqërisë ndaj kreditorëve dhepunëmarrësve janë përmbushur. Pra, kemi dy kushte të tjera kushte kumulative, qëduhet të qëndrojnë së bashku, së pari që të gjitha detyrimet e shoqërisë ndajkreditorëve të jenë shlyer si dhe që të gjitha detyrimet ndaj punëmarrësve të jenëshlyer.

Ajo që nevojitet është pikërisht vendimi i njëzëshëm i të gjithë ortakëve oseaksionarëve – jo vetëm i shumicës prej tre të katërtave, që është e mjaftueshme përvendimin për prishjen vullnetare – dhe, së dyti, deklarata të njëjta nga secili ortak oseaksionar se janë përmbushur të gjitha detyrimet e shoqërisë ndaj kreditorëve dhepunëmarrësve.

Nuk është krejtësisht e qartë se çfarë duhet të ndodhë me këto deklarata, porsiç mund të merret me mend, ato duhet t’i paraqiten QKR si dokumente mbështetëse,në pajtim me nenin 43/3/d të ligjit “Për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit”.Megjithatë, ajo që mbetet e paqartë, ka të bëjë me sanksionet në rast se deklarata sejanë shlyer të gjitha detyrimet e shoqërisë, del se është e pasaktë.


Altina Xhoxhaj

2013

123

Çfarë duhet të bëjë gjykata? Praktika gjyqësore ka ecur në këtë drejtim.

Në këtë kuptim paraqes vendimin nr. 3675, datë 03.05.2010 tëGjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, me të cilin është proceduar menjë likuidim të thjeshtëzuar të një shoqërie me përgjegjësi të kufizuar.


Shoqëria “MEDIST” ShPK është regjistruar si shoqëri me përgjegjësi tëkufizuar në datën 25.02.2009, me objekt të veprimtarisë së saj “Distribucion,shpërndarje të botimeve mediatike dhe publicitare, aktivitet shtypshkrimi dhe botimi imediave të shkruara dhe elektronike, tregti me shumicë dhe pakicë të botimeve dhemallrave të ndryshme ushqimore dhe industriale.” Ortakë të kësaj shoqërie janështetasit BS me 75 %, AN me 12.5 % dhe AM me 12.5 % të kapitalit, me përfaqësuesligjor BS.

Me vendimin e datës 04.02.2010, asambleja e ortakëve të shoqërisë“MEDIST” ShPK ka vendosur prishjen e shoqërisë, duke ndjekur procedurën ethjeshtëzuar të likuidimit, dhe ky vendim është regjistruar rregullisht në regjistrintregtar të mbajtur nga QKR.

Përfundimisht Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë ka vendosur të pranojëdeklaratën e ortakëve të shoqërisë “MEDIST” ShPK dhe mbylljen e procedurës sëlikuidimit të thjeshtëzuar të shoqërisë. Gjykata është mjaftuar me deklaratën eortakëve të shoqërisë që nuk kanë detyrime, duke administruar vetëm këtë deklaratë.

Ky vendim është marrë në mbështetje të nenit 204/1 të LTSHT, sipas të cilitshoqëria tregtare mund të likuidohet nëpërmjet një procedure të përshpejtuar, nëse kjovendoset nga të gjithë ortakët apo aksionarët dhe kur këta deklarojnë përpara gjykatëspërkatëse se të gjitha detyrimet e shoqërisë ndaj kreditorëve janë shlyer e janërregulluar të gjitha marrëdhëniet me punëmarrësit.

Sipas kërkesave të ligjit, ortakët e shoqërisë kanë deklaruar, me anë të njëdeklarate të hartuar sipas ligjit, se kanë shlyer të gjitha detyrimet e shoqërisë ndajkreditorëve, si dhe ka rregulluar të gjitha marrëdhëniet me punëmarrësit e saj.

E njëjta situatë praktike paraqitet dhe në vendimin nr. 4525, datë02.06.2010 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.


Shoqëria “Bets Sport Albania” ShA është krijuar si e tillë në datë 19.11.2007dhe më pas është regjistruar në QKR në datë 04.12.2007 si shoqëri anonime, meobjekt të veprimtarisë së saj “Lojëra fati për baste sportive”.

Aksionari i vetëm i kësaj shoqërie aktualisht rezulton shtetasi AB, me 100 %të kapitalit.

Ka rezultuar se gjatë veprimtarisë së saj kjo shoqëri nuk ka pasur një aktivitetfitimprurës dhe, si e tillë, në kohëzgjatjen e veprimtarisë ka kryer vetëm pagesat eshpenzimeve lidhur me qiratë mujore, tatim-taksat, pagesat e punonjësve etj.

Me vendim të aksionarit të vetëm AB, në zbatim të nenit 204/1 të ligjit nr.9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”, është vendosur prishja eshoqërisë dhe fillimi i procedurës së likuidimit të thjeshtëzuar të saj, për shkak se karezultuar si shoqëri me humbje për vitet 2008-2009.


Altina Xhoxhaj

2013

124

Në zbatim të nenit 204 të LTSHT, aksionari i ka dërguar njoftim QKR përvendimmarrjen e tij për prishjen dhe likuidimin e thjeshtëzuar.

Për këtë njoftim QKR ka lëshuar dhe vërtetimin përkatës.Pas këtij veprimi aksionari ka iniciuar procedurën ligjore për mbylljen e këtij

likuidimi të thjeshtëzuar dhe çregjistrimin e shoqërisë.Neni i 204 si referencë i jep kompetenca të plota gjykatës për të proceduar me

përfundimin e këtij likuidimi të thjeshtëzuar.Konkretisht, ky nen përcakton se:“1. Shoqëria tregtare mund të likuidohet nëpërmjet një procedure tëpërshpejtuar, nëse kjo vendoset nga të gjithë ortakët apo aksionarët dhe kurkëta deklarojnë përpara gjykatës përkatëse se të gjitha detyrimet e shoqërisëndaj kreditorëve janë shlyer e janë rregulluar të gjitha marrëdhëniet mepunëmarrësit.2. Administratorët, në përputhje me nenin 43 të ligjit nr. 9723, datë 3.5.2007"Për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit", njoftojnë për regjistrim pranëQendrës Kombëtare të Regjistrimit vendimin për likuidimin e shoqërisë,nëpërmjet procedurës së thjeshtëzuar.3. Administratorët janë përgjegjës për dëmin e shkaktuar nga shkelja edetyrave të tyre gjatë likuidimit të thjeshtëzuar. Përveç administratorëve,ortakët apo aksionarët e shoqërisë përgjigjen në mënyrë solidare deri nëshumat e marra.4. Paditë, sipas pikës 3 të këtij neni, duhet të ngrihen brenda 3 viteve nga datae çregjistrimit të shoqërisë nga Qendra Kombëtare e Regjistrimit.”Në interpretim të kësaj dispozite, gjykata ka konstatuar se shoqëria ka kaluar

pengesën procedurale për t’iu drejtuar asaj, pasi është plotësuar kriteri ligjor-administrativ për njoftimin pranë QKR të vendimit për fillimin e likuidimit tëthjeshtëzuar të shoqërisë.

Ashtu siç u përmend më sipër, konstatohet se dy janë kushtet ligjoresubstanciale që duhet të plotësohen nga shoqëria për të vendosur gjykata më pas përpërfundimin e procedurës së thjeshtëzuar të likuidimit dhe më konkretisht:

a) mospasja e detyrimeve ndaj kreditorëve; dheb) mospasja e detyrimeve ndaj punëmarrësve të shoqërisë.

Këto kushte duhet të qëndrojnë në mënyrë kumulative (bashkarisht) që tëprovohet përmbushja e plotë e tyre para gjykatës.

Siç rezulton nga ky vendim i gjykatës që po trajtojmë138, nga ana e shoqërisëështë paraqitur një deklaratë me shkrim, e nënshkruar nga aksionari i vetëm ishoqërisë, sipas të cilës, nën përgjegjësinë e tij ligjore ky aksionar deklaron se:“Shoqëria i) ka shlyer te gjitha detyrimet e saj ndaj kreditoreve si dhe; ii) karregulluar të gjitha marrëdhëniet me punëmarrësit e saj”.

Në përfundim të këtij gjykimi, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë,përfundimisht ka vendosur:

“Pranimin e kërkesës.Deklarimin e mbylljes së procedurës së likuidimit të thjeshtëzuar të shoqërisë“Bets Sport Albania” ShA.Çregjistrimin e shoqërisë “Bets Sport Albania” ShA nga regjistri tregtar imbajtur nga Qendra Kombëtare e Regjistrimit.

138 Vendimi nr.4525, datë 02.06.2010 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë


Altina Xhoxhaj

2013

125

Një kopje e këtij vendimi pasi të marrë formë të prerë t’i dërgohet QendrësKombëtare të Regjistrimit për të bërë veprimet përkatëse.”

Bazuar në nenin 51 të ligjit nr. 9723, datë 03.05.2007 “Për QendrënKombëtare të Regjistrimit”, çregjistrimi nga regjistri tregtar kryhet:

1. në bazë të një vendimi gjyqësor të pa ankimueshëm;2. apo të vendimit përfundimtar të një autoriteti tjetër publik;3. kur parashikohet nga ligje të posaçme;4. në rastet e pavlefshmërisë së personave juridikë;5. pas mbylljes së likuidimit në rrugë gjyqësore;6. pas mbylljes të falimentimit;7. në raste të tjera, të parashikuara nga ligji;8. gjykata ka urdhëruar dhe çregjistrimin e subjektit nga regjistri.

Sipas kësaj dispozite, QKR është e detyruar ta çregjistrojë kryesisht subjektinbrenda 1 dite nga data e marrjes së vendimit përkatës.

Megjithëse gjykata argumenton se duhet ekzistojnë dy kushte që të kemilikuidim të thjeshtëzuar pra, së pari, shlyerja e kreditorëve të shoqërisë dhe pastaj epunëmarrësve, gjatë gjykimit ajo ka administruar si provë vetëm deklaratën eaksionerit të shoqërisë, sipas së cilës shoqëria nuk ka detyrime ndaj kreditorëve dhemarrëdhëniet me punëmarrësit janë shlyer.

Një situatë e ndryshme paraqitet në çështjen e zgjidhur me vendiminnr. 4530, datë 02.06.2010 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.


Shoqëria “GLI Evrope” BV është një shoqëri e themeluar sipas legjislacionittë shtetit të Hollandës, e regjistruar ne Dhomën e Tregtisë të Hagës, me nr.28117769,me seli ne Satelletbaan 12, Hillegon, 2181 MH, Hollandë.

Në kuadër të aktivitetit të saj në Shqipëri, është regjistruar si degë e sajshoqëria “GLI Albania”, me NIPT K92317027D, me seli në Tiranë, Rruga “MuratToptani” Eurocol Business Center.

Administratori i vetëm i shoqërisë, shtetasi PhSB ka marrë vendim përmbylljen e degës shqiptare të shoqërisë (“GLI Albania”) dhe ka kërkuar të fillojëprocedurat e likuidimit të thjeshtëzuar, në përputhje me dispozitat e ligjitnr.9901/2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”.

Administratori ka parashtruar para gjykatës se kjo shoqëri nuk mbart detyrimesi ndaj kreditorëve ashtu dhe ndaj punëmarrësve të saj.

Arsyeja e marrjes së këtij vendimi prej administratorit është se dega e saj nëShqipëri konsiderohet e panevojshme në kushtet kur nuk ka kryer asnjë lloj aktivitetiekonomik financiar.

Rrethanat e kësaj çështjeje, siç lehtësisht evidentohet, janë të ngjashme merrethanat e çështjeve të trajtuara më sipër por, pavarësisht kësaj, në këtë rast ështëgjykata ajo që ka mbajtur një qëndrim tjetër.

Në këtë gjykim, gjykata ka vendosur të administrojë edhe prova të tjera dhenuk është mjaftuar vetëm me deklaratën e lëshuar dhe paraqitur para saj ngaadministratori i shoqërisë.


Altina Xhoxhaj

2013

126

Kështu, gjykata ka administruar dokumentacionin e lëshuar nga BashkiaTiranë, sipas të cilit rezulton se shoqëria ka likuiduar detyrimet vendore vjetore, tëparashikuara sipas ligjit nr. 9632, datë 30.10.2006 “Për sistemin e taksave vendore”.Gjykata ka administruar dhe i është referuar edhe vërtetimit të lëshuar nga Drejtoria ePërgjithshme e Doganave, sipas së cilit rezulton se shoqëria nuk ka detyrime doganoretë papaguara.

Gjykata, gjithashtu, ka hetuar dhe ka konstatuar se shoqëria ka shlyerkontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore, tatimin mbi të ardhuratpersonale apo dhe lloje të tjera detyrimesh.

Pas administrimit të këtyre provave dhe mbylljes së hetimit gjyqësor, gjykatapërfundimisht ka vendosur:

“Likuidimin me procedurë të përshpejtuar të shoqërisë “GLI Europe” BV nëShqipëri (“GLI Albania”).Një kopje e këtij vendimi të depozitohet pranë Qendrës Kombëtare tëRegjistrimit.Shpenzimet gjyqësore në ngarkim të kërkuesit.Kundër vendimit lejohet ankim sipas ligjit.”

Sa më sipër, në kushtet kur konstatohet se subjekti në fjalë nuk mbart asnjëdetyrim fiskal, gjykata vlerëson se kërkesa e bërë është e bazuar në ligj dhe në provadhe, si e tillë, duhet pranuar.

Një vendim tjetër që trajton prishjen dhe likuidimin e shoqërisëndërmjet procedurës së thjeshtëzuar të likuidimit është edhe vendiminr. 6439, datë 06.09.2010 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë.


Shoqëria “Tirana Parking” ShPK është regjistruar si person juridik në QKR,në datën 22.11.2007.

Shoqëria përbëhet nga një ortak. Shoqëria nuk ka pasur një aktivitetfitimprurës, madje ka pësuar vetëm humbje.

Ortaku i vetëm i shoqërisë, me vendimin e datës 11.03.2010, ka vendosurprishjen e kësaj shoqërie duke ndjekur procedurën ligjore të likuidimit të thjeshtëzuartë shoqërisë.

Në vijimësi, në datën 11.03.2010 ortaku i vetëm i shoqërisë i ka dërguar dhenjoftimin QKR për vendimmarrjen e tij për hapjen e procedurës së likuidimit tëthjeshtëzuar.

Pas këtij veprimi është filluar dhe procedura ligjore për mbylljen e këtijlikuidimi të thjeshtëzuar dhe çregjistrimin më pas të kësaj shoqërie nga Q.K.R.

Gjykata në argumentet e saj, pasi është ndalur në plotësimin e dy kushteveligjore të parashikuara nga ligji e të trajtuara më sipër, që janë mospasja e detyrimevendaj kreditoreve dhe mospasja e detyrimeve ndaj punëmarrësve të shoqërisë, kushteqë sipas gjykatës duhet të qëndrojnë në mënyrë kumulative (bashkërisht), merr siprova gjatë gjykimit edhe akte të tjera si vërtetimi nga Drejtoria Rajonale e TatimeveTiranë dhe i Bashkisë Tiranë.

Gjykata ka administruar si prova vërtetimin nga Bashkia Tiranë ku rezulton seshoqëria ka likuiduar detyrimet vendore për vitin 2010. Po ashtu gjykata ka

Documents

Gjykimi i çështjeve që lidhen me organizimin dhe ...doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2013/01/Doktoratura-Altina-Xhoxhaj... · Padia duhet të ngrihet brenda 3 vjetëve