Upload
koha-net
View
227
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
1/26
Faqe 1nga 26
Krkesa Nr. KO.119/14
____________________________________________________
GJYKATS KUSHTETUESET REPUBLIKS S KOSOVS
_____________________________________________________
Rasti KO.119/14, parashtruar nga "Deputett e Legjistlaturs V t Kuvendit t Republiks sKosovs nga Partia Demokratike e Kosovs (PDK), t prfaqsuar nga Xhavit Haliti
Parashtrues t Krkess
____________________
KOMENTET E PRBASHKTA T 67 DEPUTETVE T KUVENDIT TREPUBLIKS S KOSOVS
NDAJ KRKESS KO.119/14 T DEPUTETVE T LEGJISLATURS V TKUVENDIT T REPUBLIKS S KOSOVS NGA PARTIA DEMOKRATIKE E
KOSOVS (PDK), T PRFAQSUAR NGA XHAVIT HALITI
_____________________
Prfaqsuesi i autorizuar i Parashtruesve t Komenteve:
Bajram Gecaj1
1Deputett nnshkrues, nprmjet nnshkrimeve t bashkngjitura me kto Komente, kan autorizuar z. BajramGecaj si prfaqsues i tyre pr t komunikuar me Gjykatn dhe pr t dorzuar materiale shtes. Kontakti i
prfaqsuesit Bajram Gecaj sht: tel. 044 500 783; Adresa: Grupi Parlamentar i LDK-s, Ndrtesa e Kuvendit tRepubliks s Kosovs, kati 3-t, dhoma C 303;
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
2/26
Faqe 2nga 26
TABELA E PRMBAJTJES
I. HYRJE..............................................................................................................4
II.
PRETENDIMET E PARASHTRUESIT T KRKESS .........................4
III. RRETHANAT FAKTIKE T RASTIT........................................................5
IV. PRGJIGJA E SHTJELLUAR.....................................................................9
A. Papranueshmria e Krkess....................................................................91.Parashtruesit e Krkess nuk jan Pal e Autorizuar sipas nenit
113.3(5) t Kushtetuts...................................................................9
2.Parashtruesit e Krkess nuk jan t Autorizuar sipas nenit113.5 t Kushtetuts q t ngrisin shtje t cilat nuk jankushtetuese.....................................................................................10
(a)Prkufizimi i grupit parlamentar nuk sht shtje
Kushtetuese..........................................................................11 (b)Vendimet e Kryesis s Kuvendit nuk jan shtje
Kushtetuese..........................................................................12 3.Juridiksion i Gjykats sht i kufizuar vetm n trajtimin e
shtjeve kushtetuese......................................................................13 4.Krkesa e Parashtruar nuk sht rationae materiaen pajtim me
Kushtetutn.....................................................................................13
B.
Argumentet materiale ................................................................................141.Vendimi i Kuvendit Nr. 05-V-001, i dats 17 korrik 2014, sht
n prputhje me nenin 67(2) t Kushtetuts....................................142.Gjykata Kushtetuese nuk interpreton Vendimet e Kryesis s
Kuvendit...........................................................................................17 3.shtja e mbarvajtjes s Seancs sht e parapar n Rregullore
dhe jo n Kushtetut.........................................................................18
(a)
Gjykata t vlersoj gjendjen faktike n Kuvendin eKosovs m 17 korrik 2014....................................................19
(b)Rregullorja e Kuvendit vlen edhe pr mbarvajtjen e
Seancs konstituive.................................................................19(c)Kryesuesja ka shkelur Rendin e Dits, Rregulloren e
Kuvendit, Skenarin e Sekretaris dhe dispozitat e
Kushtetuts s Kosovs...........................................................19
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
3/26
Faqe 3nga 26
(d)Kryesuesja ka dhn pauz, prkundr kundrshtimit t
mbi 2/3 t deputetve t Kuvendit dhe ka uzurpuar
Kuvendin,duke mos lejuar funksionimin e tij.................................20(e)Kryesuesja nuk ka t drejt t ndrpres Seancn konstituive
pa miratimin e deputetve..............................................................21 (f)
Si rezultat i shkeljeve dhe uzurpimit t Kuvendit nga
Kryesuesja, deputett kan paraqitur Mocion pr
zvendsimin e Kryesueses...........................................................21 i. Kryesuesja ka refuzuar t hedh n votim Mocionin
pr Zvendsimin e saj.......................................................22 ii. Krkesa pr pauz n emr t grupit parlamentar
LDK AAK NISMA dhe deputetve t tjer......................22iii. Deputett jan kthyer n sall pas pak minutash pauz.....22iv.
Kryesuesja ka keqprdorur pozitn e saj duke
ndrprer seancn pa ftuar deputett t kthehen nsall nprmjet ziles, sipas praktikave t mhershme........22v.
Zvendsja e Kryesueses, Teuta Rugova, ka paraqitur
krkesn e shkruar n Sekretari pr vazhdimin e
Seancs...............................................................................23 vi.
83 deputet n sall kan pritur Kryesuesen dhe
deputett e tjer t kthehen n sall..................................23vii. Zvendsimi i Kryesueses sht votuar nga 2/3 e
Kuvendit.............................................................................23 viii.
Kryesuesja sht zvendsuar nga deputetja e rradhs
pr nga mosha, n prputhje me nenin 9.2 tRregullores.........................................................................23
(g)Votimi i Kryetarit t Kuvendit sht br n prani t 2/3 t
deputetve t Kuvendit dhe me 65 vota Pr...................................24
4.Vendimi n favor t parashtruesve t Krkess do t ishte nkundrshtim me parimin e ndarjes s pushteteve...............................24
V.
GJYKATA T SHQYRTOJ VETM SHTJET E PARASHTRUARAN KRKES...........................................................................................................25
VI.
KRKES PR SEANC DGJIMORE..............................................................26
VII. KONKLUDIMI DHE KRKESA............................................................................26
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
4/26
Faqe 4nga 26
I. HYRJE
Bazuar n shkresn e Gjykats Kushtetuese, t dats 21 korrik 2014 (Nr.Ref.1294/14/rl), me t
ciln sht krkuar nga deputett q t komentojn Krkesn e Deputetve t PDK-s(KO.199/14), Deputett e nnshkruar, paraqesin kto Komente si prgjigje ndaj Krkess:
II. PRETENDIMET E PARASHTRUESIT T KRKESS
Deputett e Legjistlaturs V t Kuvendit t Republiks s Kosovs
nga Partia Demokratike e Kosovs (PDK), t prfaqsuar nga Xhavit Haliti (tash e tutje:
Parashtruesit e Krkess), kan krkuar nga Gjykata Kushtetuese q:
-
T vlersohet kushtetutshmria e Vendimit t Kuvendit t Republiks s Kosovs t
dats 17.07.2014 (Nr. 05-V-001) nse Kryetari i Kuvendit sht propozuar nga Grupi m
i madh Parlamentar sipas nenit 67.2 t Kushtetuts s Republiks s Kosovs.-
T sqarohet cili sht grupi m i madh parlamentar, q sht prcaktuar n nenin 67
(paragrafi 2) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs dhe nenin 12 t Rregullores s
Kuvendit t Republiks s Kosovs (29 prill 2010), gjegjsisht a sht grupi parlamentar
q ka fituar n zgjedhjet pr Kuvendin t dats 8 qershor 2014 apo grupimi i cili shtformuar gjat regjistrimit t deputetve dhe si rrjedhoj: kush ka t drejt t propozoj
kandidatin pr Kryetar t Kuvendit n mbledhjen konstituive t Kuvendit?
- T sqarohet a ka pasur shkelje t Kushtetuts nga Kryetari i Kuvendit nga legjislatura e
mparshme, sipas nenit 67.7. Cilat jan kompetencat e Kryetarit t Kuvendit ngalegjislatura e mparshme gjat mbledhjes prgatitore t dats 12.07.2014?
- Pas mbylljes zyrtare t mbledhjes konstituive, a ka pas t drejt q t shkarkohet
Kryesuesja e seancs dhe t vazhdohet me mbajtjen e mbledhjes pa u ftuar antart si dhe
duke marr parasysh kt, dhe hapat q kan pasuar me zgjedhjen e Kryetarit dhe
Nnkryetarit t Kuvendit gjat mbajtjes s Mbledhjes konstituive t Kuvendit t
Republiks s Kosovs. A ka pasur shkelje t Kushtetuts dhe Rregullores s Puns sKuvendit? 2
2Krkesa KO.119/14, faqe 6.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
5/26
Faqe 5nga 26
III. RRETHANAT FAKTIKE T RASTIT
M dat 12 korrik 2014, Kryesia e Kuvendit t Republiks s Kosovs, e cila ishte n detyr, n
prputhje me Rregulloren e Kuvendit, u mblodh, s bashku me prfaqsuesit e partive politike,pr t diskutuar dhe vendosur pr Rendin e Dits s Seancs konstituive t Kuvendit. Gjat ksaj
mbledhjeje, Kryetari i PDK-s, i cili pati kundrshtime, dhe nnkryetari i Kuvendit nga PDK-ja,
u larguan nga salla. T gjith t pranishmit e tjer, pra katr antar t Kryesis, prfshir
Kryetarin e Kuvendit, dhe 14 prfaqsues t subjekteve politike, votuan pr Rendin e Dits t
prcaktuar n Kryesi pr Seancn konstituive. Prfundimi i Kryesis prcaktoi si vijon:
1.
Ndarja e ulseve n salln e Seancave plenare do t jet, si n vijim:
1.1.
N mes t salls ulen deputett e Grupit Parlamentar LDK AAK NISMA,
1.2.N ann e djatht (nga kndi i kryesuesit t seancs) deputett e Koalicionit PDK PD LB
PSHDK dhe PKK),1.3.
N ann e majt (nga kndi i kryesuesit t seancs) deputett e Lvizjes Vetvendosje
dhe deputett e komuniteteve.
2. Pr mbledhjen konstituive t Legjislaturs V, e cila do t mbahet m 17 korrik 2014, n orn10:00, u propozua ky rend dite:
1.
Formimi i Komisionit t Prkohshm pr Verifikimin e Kuorumit dhe t Mandateve
t Deputetve,
2.
Dhnia e betimit t deputetve,
3.
Njoftimi pr formimin e grupeve parlamentare,
4. Zgjedhja e Kryetarit t Kuvendit dhe e Nnkryetarve t Kuvendit. 3
Ky Prfundim i Kryesis u votua me konsensus, pa asnj vot kundr, nga t gjith t pranishmit
n kt Mbledhje t Kryesis, dhe s bashku me ftesn dhe rendin e dits pr Seancn
konstituive iu drgua t gjith deputetve t certifikuar nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve4.
N pajtim me prfundimin e Kryesis, grupeve t tjera parlamentare iu la e drejta q deri parafillimit t punimeve t Seancs konstituive t dorzojn me shkrim njoftimin pr formimin e
grupeve parlamentare. Deri n fillimine Seancs konstituive t dats 17 korrik 2014, tri grupe
parlamentare kishin drguar njoftimet e tyre pr formimin e grupeve: Grupi Parlamentar LDK
AAK NISMA5, Grupi Parlamentar Lista Srpska6dhe Grupi Parlamentar 6+7.
Pas arritjes n salln e Seancave plenare, prkundr vendimit t Kryesis q n ulset e mesme tulen deputett e Grupit Parlamentar LDK AAK NISMA, deputett e PDK-s kishin uzurpuar
3Shih Prfundimin Nr. 04-P-242/k, Prishtin, 12 korrik 2014, Shtojca Nr.54Shih Ftesn dhe Rendin e Dits pr Seancn konstituive t dats 17 korrik 2014, Shtojca Nr. 65Shtojca Nr. 106Shih Shtojca Nr. 117Shih Shtojca Nr. 12
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
6/26
Faqe 6nga 26
kto ulse. N emr t Grupit Parlamentar LDK AAK NISMA, deputetja Vjosa Osmani krkoi
fjaln nga kryesuesja pr ta kundrshtuar kt shkelje, por Kryesuesja e Seancs nuk ia dhafjaln. Megjithat, ajo e shprehi kt kundrshtim n nj faz t mvonshme, kur u propozuan
antart e Komisionit verifikues. T njjtin kundrshtim, rreth shkeljes s Vendimit t Kryesis
sa i prket ulseve n Kuvend, e shprehi edhe deputeti Visar Ymeri, n emr t Grupit
Parlamentar t Vetvendosjes. Prkundr ktij kundrshtimi, Kryesuesja e Seancs nuk reagoipr ta rregulluar shkeljen e Vendimit t Kryesis s dats 12 korrik 2014.
Kryesuesja n vazhdim krkoi q t propozohen antart pr Komisionin e Prkohshm
verifikues t mandatave t deputetve. Neni 9, paragrafi 4 i Rregullores s Kuvendit t Kosovs
prcakton se Komisioni i prkohshm e shqyrton dokumentacionin prkats t zgjedhjeve, ia
paraqet Kuvendit raportin pr vlefshmrin e mandateve t deputetve t Kuvendit dhe e
verifikon kuorumin n mbledhjen konstituive t legjislaturs s Kuvendit. Pra, sht e qart nga
teksti i ktij neni q ky Komision ka vetm dy kompetenca: (1) verifikimin e mandateve
individuale t deputetve, dhe (2) verifikimin e kuorumit. Pas nj pauze t shkurtr gjat t cils
u takua ky Komision, u lexua Raporti i Komisionit, i cili verifikoi mandatet individuale tdeputetve, si jan certifikuar nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve dhe poashtu verifikoi
kuorumin n seanc. Ky Raport, n asnj pjes t tij nuk fliste pr grupet parlamentare, meq asnuk e kishte nj kompetenc t till. Raportuesi nga PDK-ja, n mes tjerash, n emr t
komisionit, propozoi q Kuvendi t vazhdoj punimet sipas axhends s parapar dhe rregullave
t procedurs. Raporti q verifikoi kto mandate, u votua nga deputett e pranishm n sall, dhe
pika e ardhshme e rendit t dits ishte betimi i deputetve. T gjith deputett dhan betimin nprputhje me Kushtetutn dhe Rregulloren e Kuvendit.
N vijim, Kryesuesja e seancs ka tentuar ta ndrpres seancn, prkundr vullnetit t deputetve
(mbi 2/3 t tyre) pr ta vazhduar at. Ajo dhe deputett e tjer t PDK-s u larguan nga salla,ndrkaq mbi 2/3 e deputetve qndruan n sall, me krkesn q seanca t vazhdoj. N
momentin q Zvendsja e Kryesueses, Teuta Rugova, ka krkuar t verifikohet kuorumi, dhepastaj t vazhdohet seanca, duke ftuar deputetn tjetr m t vjetr, meq znj. Flora Brovina
refuzonte t udhhiqte seancn, Flora Brovina sht kthyer n sall dhe ka uzurpuar ulsen e
Kryesueses, duke mos lejuar as vazhdim t seancs, as diskutime, as votim e asnj veprim tjetr.
Ajo kshtu ka mbajtur peng mbi 2/3 e deputetve t Kuvendit, duke iu prgjigjur vetm krkess
s PDK-s q seanca t mos vazhdohej. Vetm pasi u kthyen deputett e PDK-s (pas disa
orsh), Kryesuesja pranoi t vazhdonte seancn.
Pika e tret e rendit t dits, e cila prcaktonte njoftimin rreth formimit t grupeve parlamentare,u kalua n mnyr arbitrare nga Kryesuesja e seancs. Ajo, edhe pse nuk kishte asnjkompetenc q vet ta ndryshoj Rendin e Dits, n trsi e kaloi kt pik, duke kaluar drejt n
pikn katr t Rendit t Dits. Vlen t theksohet se nse askush n seanc nuk ka kundrshtime
pr Rendin e Dits n fillim t seancs, ai Rend konsiderohet i miratuar dhe nuk mund t
ndryshohet m (neni 42.2. i Rregullores s Kuvendit). Pr do shmangie nga ky Rregull dhe ngaRregullorja e Kuvendit krkohen 2/3 e votave t deputetve t pranishm (neni 84 i Rregullores
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
7/26
Faqe 7nga 26
s Kuvendit), por nj votim i till nuk ka ndodhur fare. Pra, Kryesuesja, n mnyr arbitrare dhe
pa i pyetur deputett, e largoi pikn e tret nga Rendi i Dits.
Kur arriti te pika e katrt e Rendit t Dits, Kryesuesja kishte pr detyr q n prputhje meSkenarin e prgatitur nga Sekretaria sa i prket ecuris s Seancs, tia kalonte fjaln Grupit m
t madh parlamentar, pra grupit LDK AAK NISMA, pr t propozuar Kryetarin e Kuvendit, nprputhje me Kushtetutn (neni 67.2), Rregulloren e Kuvendit (neni 8 dhe 12), Prfundimin eKryesis8dhe Skenarin e prgatitur nga Sekretaria e Kuvendit9. Megjithat, ajo shkeli t gjitha
kto dokumente dhe s pari ia dha fjaln Grupit Parlamentar t PDK-s, me vetm 37 deputet,
pr dallim nga Grupi Parlamentar LDK AAK NISMA me 47 deputet. Prfaqsuesi i PDK-s
nuk dha propozim pr Kryetar t Kuvendit, por deklaroi se do t duhej q shtja ti drgohet
Gjykats Kushtetuese. Kryesuesja pastaj ia dha fjaln prfaqsueses s Grupit Parlamentar LDK
AAK NISMA. N emr t ktij grupi, Deputetja Vjosa Osmani tha se Kryesuesja e shkeli
betimin e saj, kur u betua se do t respektoj kushtetutshmrin dhe ligjshmrin dhe krkoi q
n prputhje me Kushtetutn, Rregulloren e Puns dhe Skenarin e Sekretaris, t cilin ajo e ka
pr obligim ta lexoj, fjaln pr propozim tia jap Grupit m t madh parlamentar, pra LDKAAK NISMA, dhe n emr t ktij grupi propozoi z. Isa Mustafa pr Kryetar t Kuvendit dhe i
ftoi deputett q ta votojn.
Prkundr ktyre deklarimeve, Kryesuesja prsri iu kthye piks s katrt t Rendit t Dits ngafillimi dhe prsri ftoi PDK-n q t propozoj kandidatin pr Kryetar t Kuvendit, prkundr
kundrshtimeve t mdha n sall nga deputett. Deputeti Adem Grabovci propozoi Deputetin
Agim Aliu pr Kryetar t Kuvendit. Pastaj, n emr t Grupit LDK AAK NISMA, Deputetja
Vjosa Osmani krkoi q t nxirret n votim Mocioni pr Zvendsimin e Kryesueses, i cili ishtedorzuar shum m hert, e nnshkruar nga 42 deputet10. Pastaj, n emr t Grupit Parlamentar
LDK AAK NISMA dhe deputetve t tjer, deputetja Vjosa Osmani u ofrua te Kryesuesja dhekrkoi nga ajo q t jepet pauz pr konsultime dhe krkoi q ti aktivizohet mikrofoni, n
mnyr q kjo krkes pr pauz t evidentohet. Kryesuesja refuzoi q fjala ti jepet DeputetesOsmani. Megjithat, Deputetja Osmani u deklarua para mikrofonit t fikur n foltore t Kuvendit
dhe krkoi pauz t shkurtr pr konsultim n mes t prfaqsuesve t grupeve parlamentare dhe
Kryesueses. Meq mikrofoni nuk ishte i aktivizuar, Deputetja Osmani krkoi nga Sekretaria q t
mbahet procesverbal mekanik (manual) dhe t evidentohet kjo krkes e saj. Pas ksaj krkes,
mbi 70 deputet doln nga salla pr pauz t shkurtr11.
Gjat pak minutave q mbi 70 deputet mungonin n sall, Kryesuesja asnjher nuk i ra ziles
pr ti ftuar ata q t kthehen n sall, si ishte krijuar praktik parlamentare pr vite t tra,doher kur mungonte kuorumi i mjaftueshm dhe krkohej t votohej ndonj propozim12.
8Prfundimi Kryesis i dt.12 korrik 2014, Shtojca nr. 59Shtojca Nr. 910Shih Mocionin pr Zvendsimin e Kryesueses, Shtojca nr. 1511Transkripti i Seancs Konstituive, Shtojca 1, fq.13 dhe Shtojca nr.212
Shih disa shembuj nga Shtojca Nr. 17.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
8/26
Faqe 8nga 26
Prkundr ksaj, ajo e ndrpreu Seancn. Derisa deputett e PDK-s dhe Kryesuesja po lshonin
salln, t gjith deputett e tjer po hynin n sall, pra Kryesuesja dhe Deputett e PDK-s ishint njoftuar q mbi 2/3 e deputetve po hyn n sall dhe se krkuan vazhdimin e seancs.
Zvendsja e Kryesueses, Teuta Rugova, krkoi me shkrim nga Sekretariati q t vazhdoj
seanca dhe t vazhdojn shrbimet e sekretariatit pr Deputett13. Sekretariati, si organ q
udhheq Administratn e Kuvendit dhe kujdeset pr mbarvajtjen e seancave, pranoi vazhdimine Seancs dhe n vazhdim ofroi t gjitha shrbimet e nevojshme pr deputett e pranishm n
sall. Bazuar n nenin 80, pika 1, t Rregullores s Kuvendit, Administrata sht e obliguar t
ofroj mbshtetje profesionale, administrative dhe teknike pr nevojat e Kuvendit, Kryesis,komisioneve, grupeve parlamentare dhe deputetve t Kuvendit.
Pasi u prit pr rreth gjysm ore q t kthehej Kryesuesja dhe deputett e PDK-s, Zvendsja e
Kryesueses, Teuta Rugova, krkoi nga Sekretariati q t vrtetohet kuorimi dhe pas ksaj hodhi
n votim Mocionin pr Zvendsimin e Kryesueses Flora Brovina. Ky Mocion u votua nga 82
deputet. N prputhje me nenin 9.2 t Rregullores, u krkua q deputetja m e vjetr e
pranishme t drejtoj Seancn. Deputetja Milka Vuletic mori drejtimin e Seancs dhe krkoi qt hidhet n votim Propozimi pr Kryetar i Grupit m t madh Parlamentar, pra kandidati i
Grupit LDK AAK NISMA, Isa Mustafa. Nga 83 deputet t pranishm n sall, 65 votuan pr,18 abstenuan, dhe asnj nuk votoi kundr. Prandaj, me shumicn e votave t t gjith deputetve
t Kuvendit, Isa Mustafa u zgjodh Kryetar i Kuvendit.
N vazhdim, Kryesuesja krkoi q grupet parlamentare t deklarohen rreth kandidatve t tyre
pr nnkryetar. N prputhje me praktikn e mhershme, Grupi Parlamentar LDK AAK
NISMA si dhe Grupi Parlamentar Lista Srpska, krkuan q tu lejohet q kandidatt e tyre prnnkryetar ti propozojn n seancn e radhs. Propozimi i grupeve t prmendura u pranua.
Grupi Parlamentar i Levizjes Vetvendosje propozoi deputetin Glauk Konjufca pr Nnkryetar tKuvendit, ndrkaq Grupi Parlamentar 6+ propozoi deputeten Duda Balje me rotacion. Kto dy
propozime u votuan nga deputett e Kuvendit dhe morn shumicn e nevojshme.
Pra, n prputhje me nenin 67 t Kushtetuts, u votua pr Kryetarin dhe dy nnkryetar. Mezgjedhjen e Kryetarit, Kuvendi fitoi prfaqsuesin e vet dhe, bazuar n nenin 67, paragrafi 7,
edhe mundsin q Kryetari i zgjedhur t thrret seanc, t prcaktoj rendin e dits dhe ta
kryesoj t njjtn.
Pas votimit t dy nnkryetarve, Kryesuesja Milka Vuletic ftoi Kryetarin e Zgjedhur t Kuvendit
q tu drejtohet deputetve dhe pas fjalimit t tij, Kryetari i sapozgjedhur i Kuvendit, IsaMustafa, u ul n ulsen e Kryetarit t Kuvendit dhe mori drejtimin e Seancs. Ai i njoftoi
deputett se do t shfrytzoj t drejtn nga neni 67 pr ta caktuar rendin e dits dhe pr ta thirrur
seancn e rradhs, n t ciln do t propozohen nnkryetart nga grupet e tjera parlamentare. N
fund, ai e deklaroi t mbyllur Seancn konstituive t Kuvendit t Kosovs.
13Krkesa pr Vazhdimin e Seancs, Shtojca Nr. 14
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
9/26
Faqe 9nga 26
IV. PRGJIGJA E SHTJELLUAR
Deputett e nnshkruar t ktyre Komenteve si prgjigje ndaj Krkess (tash e tutje:
Parashtruesit e Komenteve) krkojn me respekt nga kjo Gjykat e nderuar q Krkesa eParashtruesve t Krkess t refuzohet si e papranueshme. Edhe nse Gjykata vendos t trajtoj
Krkesn e Parashtruesve, ather Parashtruesit e Komenteve krkojn me respekt q Gjykata ta
hedh posht Krkesn si t pabazuar.
A. Papranueshmria e krkess
N cilsin e Parashtruesit t Krkess, Deputett e PDK-s kan theksuar dy baza juridike prkrkesn e tyre: Nenin 113.3(5) dhe nenin 113.5 t Kushtetuts s Kosovs. Kjo Krkes sht e
papranueshme pr disa arsye, t cilat shtjellohen n vijim.
1. Par ashtr uesit e Krkess nuk janpale autorizuar sipas neni t 113.3(5)
tKushtetuts
Parashtruesit e Krkess kan parashtruar Krkesn e tyre duke u bazuar gabimisht ndr t tjeran nenin 113(3)(5). Neni 113(3)(5) i Kushtetuts thot n pjesn relevante: "Kuvendi i Kosovs,
Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Qeveria jan t autorizuar t ngren shtjet n vijim: . . .
(5) nse sht shkelur Kushtetuta gjat zgjedhjes s Kuvendit."
Fillimisht, dispozita kushtetuese e siprcituar, prcakton si pal t autorizuar Kuvendin si
institucion pr t referuar shtje n Gjykatn Kushtetuese sa i prket zgjedhjeve pr Kuvendin.Parashtruesit e Krkess, duke u bazuar n kt dispozit kushtetuese, nuk mund t
kundrshtojn Vendimet e Kuvendit tashm t zgjedhur apo Vendimet e Kryesis, meq kjo
dispozit prcakton vetm kontestimin e zgjedhjeve pr Kuvendin, pra procesin e zgjedhjeve t
prgjithshme deri n momentin e certifikimit.
sht mse e qart q kjo dispozit i referohet zgjedhjeve pr Kuvendin, q nnkupton procesin ezgjedhjeve t prgjithshme deri n certifikimin e rezultateve, q n rastin konkret nnkupton
procedurat q kan prfunduar me 4 korrik 2014, pra n ditn e certifikimit. Pra, kjo dispozit n
asnj mnyr nuk ka t bj me procedurat e zgjedhjes s organeve t Kuvendit. E tr
kompetenca e Gjykats Kushtetuese sht t shrbej si mekanizm pr vlersimin e plotsimitt standardeve kushtetuese gjat procesit t zgjedhjeve t prgjithshme.
Qllimi q kjo dispozit kushtetuese t mos shfrytzohet nga nj grup deputetsh pr t ngritur
shtje n Gjykatn Kushtetuese rreth vendimeve t Kuvenditqartsohet edhe m tej nga neni 39
i Ligjit pr Gjykatn Kushtetuese, n t cilin pr krkesa t ngritura n prputhje me nenin
113.3(5) jepet afat prej 30 ditsh nga dita e shterrjes s mjeteve ttjera juridike pr ta paraqitur
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
10/26
Faqe 10nga 26
krkesn. Kjo dallon dukshm nga afati 8-ditor q parashihet pr krkesat e paraqitura nga 10
ose m shume deputet q sfidojn kushtetutshmrin e vendimeve t Kuvendit. Prve q nuktheksojn se mbi far baz kontestojn zgjedhjet pr Kuvendit, Parashtruesit e Krkess poashtu
nuk theksojn se far mjeti juridik kan shterrur pr ta kontestuar kt proces si parashihet n
nenin 39 t Ligjit pr Gjykatn Kushtetuese.
N rast se Parashtruesit e Krkess jan duke pretenduar pr ndonj shkelje gjat procesitzgjedhor t zgjedhjeve pr Kuvendin, ata nuk kan parashtruar asnj prov pr t dshmuar se ka
pasur shkelje t standardeve kushtetuese gjat zgjedhjeve t prgjithshme t dats 8 qershor
2014.
Bazuar n kt, Krkesa KO.119/14 sht e papranueshme dhe duhet t refuzohet si e till.
2. Parashtruesit e Krkess nuk jan t autorizuar sipas nenit 113.5 t Kushtetuts tngrisin shtje q nuk jan kushtetuese
Parashtruesit e Krkess kan parashtruar Krkesn e tyre duke u bazuar edhe n nenin 113(5).Neni 113(5) thot: "Dhjet (10) a m shum deputet t Kuvendit t Kosovs, brenda nj afatiprej tet (8) ditsh nga dita e miratimit, kan t drejt t kontestojn kushtetutshmrine fardoligji ose vendimi t miratuar nga Kuvendi, si pr prmbajtjen, ashtu edhe pr procedurn endjekur." Termi "kushtetutshmri" qartas i referohet shtjeve q jan t rregulluara meKushtetut.
Ky qndrim sht konfirmuar n Aktgjykimin e ksaj Gjykate n rastin Nr. KO29/11 (Vlersim iKushtetutshmris s Zgjedhjes s Presidentit t Republiks s Kosovs), ku Gjykata nuk kapranuar t interpretoj shtje t parapara n Rregulloren e Kuvendit, por vetm ato t paraparan Kushtetut. Paragrafi 89 i ktij Aktgjykimi thot:
89. Pr m tepr, Gjykata thekson detyrn e saj pr t shqyrtuarvetm shkeljet e supozuara t Kushtetutes. Ankesa e parashtruesvese u mbajt nj pushim para se t mbahej raundi i tret i votimit,sipas mendimit t Gjykats, nuk prbn shtje kushtetuese, e cilamund t ngrihet sipas nenit 86 [Zgjedhja e Presidentit] t
Kushtetuts.
Gjykata ka konfirmuar srish kt qndrim n Aktgjykimin e Rastit Nr. KO108/13 (Vlersim iKushtetutshmris s Ligjit pr Aministi), ku rreth pretendimeve t parashtruesve t krkess prt interpretuar shtje t rregulluara me Rregullore t Kuvendit, Gjykata konstaton:
297.Sa i prket pohimeve t parashtruesve se sht shkelur Rregullorjae puns s Kuvendit, Gjykata i referohet rastit t saj, Rasti KO29/11, ku
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
11/26
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
12/26
Faqe 12nga 26
gjykats pr t vendosur pa br nj interpretim paraprak t shtjeve politike (gj q n kt rastdo t krkohej). Ashtu si Gjykata Supreme e SHBA-ve, edhe Conseil d'Etati Francs pranon sevendime t caktuara qeveritare, si jan ato q kan t bjn me raportet n mes t Kuvendit dheQeveris, jan jasht fushveprimit t kontrollit juridik pr shkak t karakterit t tyre politik16.Edhe vendimet eBundesverfassungsgerichtt Gjermanis dhe gjykatat italiane nuk kan pranuar
t trajtojn shtje t natyrs politike
17
. N raste t ngjashme t Bashkimit Evropian, shtkonstatuar se "fushveprimi dhe intensiteti i shqyrtimit q mund t ushtrohet nga Gjykata shtjashtzakonisht i kufizuar pr arsye t natyrs politike t shtjeve t ngritura.18"
(b) Vendimet e Kryesis s Kuvendit nuk jan shtje kushtetuese
Parashtruesit e Krkess kan krkuar nga Gjykata poashtu t interpretoj "Nse ka pasur shkeljekushtetuese nga Kryetari i Kuvendit nga legjislatura e mparshme, sipas nenit 67.7" dhe kan
krkuar t sqarohet "Cilat jan kompetencat e Kryetarit t Kuvendit nga legjislatura e mparshme
gjat mbledhjes prgatitore t dats 12.07.201419. sht qndrim i qart i ksaj Gjykate se nuk
merret me interpretimin e vendimeve t Kryesis s Kuvendit apo t trupave t tjer t Kuvendit,
por vetm me Vendime t votuara nga deputett n Seanc.
Pr shembull, n rastin KO115/13, t parashtruar nga Ardian Gjini dhe 11 deputet t tjer,
Gjykata ka vendosur se:
46. "Vendimi" i Kryesis s Kuvendit dallon nga nj vendim i Kuvenditpr t cilin krkohet shumica e votave t deputetve q jan t pranishm
dhe q votojn.47. N mnyr q nj akt i Kuvendit t bhet vendim, duhet t kaloj nprocesin e votimit n Kuvend si parashihet me nenin 65.1 tKushtetuts.48. Perfundimi i Kryesis, i 22 korrikut 2013, nuk ishte miratuar meshumic votash nga antart e Kuvendit.49. Duhet t theksohet gjithashtu se, ashtu si percaktohet me nenin 67 tKushtetuts, derisa tre zevendskryetart propozohen nga grupet m tmdha parlamentare, ata duhet t zgjidhen me shumicn e votave t tgjith deputetve, ashtu si prcaktohet me nenin 67.3 te Kushtetuts.50. Prandaj, juridiksioni i Gjykats, ose autoriteti, pr t interpretuar
krkesat Kushtetuese, nuk mund t zgjerohet n prfshirjen e akteve tbrendshme t organeve t Kuvendit ose vendimet e deputetveindividuale ose te zyrtarve t Kuvendit.
16CE 8 March, Rizeries Indochinoises, Rec.16717Peter Van Elsuwege, Law versus Politics: The limits of Judicial Review in EU External Relations, Shtator 2010,Legal Research Network, 2010, f.6.18Opinion of Advocate General Jacobs in Case C-120/90, Commission v. Greece [1990], ECR I-1513, para.50.19Krkesa KO.119/14, f. 6.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
13/26
Faqe 13nga 26
51. Duke marr parasysh tre kto shtje, Gjykata konkludon se krkesasht e papranueshme, sepse nuk sht n pajtim ratione materiae meKushtetutn.
Rrjedhimisht, edhe krkesa n fjal pr t intepretuar vendimin e Kryesis s Kuvendit t dats
12.07.2014 nuk do t duhej t trajtohej nga kjo Gjykat.
Parashtruesit e krkess, poashtu kan krkuar q Gjykata t sqaroj se cilat jan kompetencat e
Kryetarit t Kuvendit n mbledhjen e Kryesis ku prcaktohet rendi i dits pr Seancn
konstituive. Kto kompetenca tashm jan t prcaktuara n Rregulloren e Kuvendit (shih nenin
8 t Rregullores), prandaj Gjykata Kushtetuese nuk do t duhej t trajtonte kt krkes.
Bazuar n kt q u tha m sipr, Krkesa e Parashtruesve sht e papranueshme dhe duhet t
refuzohet si e till.
3. Juridiksioni i Gjykats shti kufizuar vetm n trajtimin e shtjeve kushtetuese
Juridiksioni i Gjykats, i prcaktuar n nenin 113 t Kushtetuts, prcakton qart rastet kur
institucionet mund t ngren shtje kushtetuese para ksaj Gjykate. Pavarsisht se 10 apo m
shum deputet kan t drejt ti drejtohen Gjykats pr t kontestuar Vendimet e Kuvendit,juridiksioni i Gjykats n kto raste sht i kufizuar vetm n vlersimin e kushtetutshmris s
ktyre vendimeve, ashtu si sht prcaktuar n nenin 113.5. Kjo Gjykat e nderuar, n raste t
mparshme ka vendosur t refuzoj trajtimin e shtjeve t cilat ose kan qen t parapara nRregulloren e Kuvendit20, ose konsiderohen kompetenc ekskluzive e Kuvendit21. Prandaj, meq
shtjet e ngritura nga Parashtruesit t Krkess nuk ngriten ne nivelin e shtjeve kushtetuese,
krkojm me respekt nga kjo Gjykat t vendos se nuk ka juridiksion pr t trajtuar pretendimet
e ngritura n Krkes.
4. Krkesa e parashtr uar nuk shtratione mater iae npaj tim me Kushtetutn
Rregullorja e Puns s Gjykats Kushtetuese, n Rregullin 36, prcakton kriteret e
pranueshmris s krkesave. Kriteret q nuk prmbushen nga Parashtruesit e krkess n rastin
konkret prcaktohen n Rregullat 36(1)(c),36(2)(d) dhe 36(3)(f) t Rregullores:
Rregulli 36Kriteret e pranueshmris
20Rasti KO29/11 (Vlersim i Kushtetutshmris s Vendimit pr Zgjedhjen e Presidentit t Republiks s Kosovs),Par.88-9021Rasti KO 04/11 (Vlersim i Kushtetutshmris s neneve 35, 36, 37 dhe 38 t Ligjit pr shpronsimin e prons s
paluajtshme), par.50-52.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
14/26
Faqe 14nga 26
(2) Gjykata do t refuzoj nj krkes si qartazi t pabazuar, nsebindet se:...d) kur parashtruesi nuk dshmon n mnyr t mjaftueshme
pretendimin e tij.
(3) Po ashtu, nj krkes mund t konsiderohet si e papranueshmeedhe n rastet vijuese, kur:...f) krkesa nuk sht ratione materiae n pajtim me Kushtetutn;g) krkesa nuk sht ratione personae n pajtim me Kushtetutn;
Parashtruesit e krkess n asnj mnyr nuk e precizojn se si pretendimet e tyre mund t jen
shkelje kushtetuese. Prve q nuk ofrojn asnj argument juridik pse pretendimet e tyre ngritenn nivelin e shtjeve kushtetuese dhe vetm bjn aludime t prgjithshme, poashtuparashtruesit e krkess kan krkuar sqarime q nuk jan rationae materiae n pajtim me
Kushtetutn. (shih m sipr pikat A. 1, dhe A. 2 (a) dhe 2(b) t ktyre Komenteve).
B. Argumentet materiale
Parashtruesit e Krkess kan krkuar vlersim t kushtetutshmris s Vendimit t Kuvendit
Nr.05-V-00122, si dhe sqarime pr nj sr shtjesh t tjera. N vijim, Parashtruesit e
Komenteve arsyetojn pse pretendimet dhe krkesat e Parashtruesve t Krkess jan t
pabazuara.
1. Vendimi i Kuvendi t Nr. 05-V-001 i dats 17 korr ik 2014 shtn
prputh je me nenin 67(2) tKushtetuts
Parashtruesit e Krkess kan krkuar vlersimin e kushtetutshmris s Vendimit Nr. 05-V-001
t Kuvendit23
. Neni 67(2) i Kushtetuts thot se "Kryetari i Kuvendit propozohet nga grupi m imadh parlamentar dhe zgjedhet me shumicn e votave t t gjith deputetve t Kuvendit." T dy
krkesat esenciale t Kushtetuts, pra propozimi nga grupi m i madh parlamentar dhe votimi
nga shumica e deputetve t Kuvendit, jan plotsuar n rastin konkret. T gjitha shtjet e tjera,
jan shtje t rregulluara me Rregulloren e Kuvendit.
22Shih Shtojca nr. 423Krkesa e parashtruar, KO.119/14, Faqe 6.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
15/26
Faqe 15nga 26
Nocioni "grup parlamentar" nuk prcaktohet n Kushtetut, por n Rregulloren e Kuvendit,
Shtojca 1, ku thuhet si vijon: "Grup Parlamentar: Grupim i s paku 5 prqind, prkatsisht i 6
deputetve t Kuvendit, q e kan njoftuar Kryetarin dhe Kryesin e Kuvendit pr qllimin e tyre
t veprojn si grup parlamentar".
Pr m tepr, Neni 20(1) i Rregullores prcakton se "Deputett mund t formojn GrupParlamentar sipas prkatsis s tyre partiake ose t prcaktimeve programore". Paragrafi 2 i tnjjtit nen konstaton se "deputeti ka t drejt t marr pjes n mnyr t barabart n nj grup
parlamentar... Pr secilin rast deputeti sht i obliguar q, pr vendimin e tij, t'a njoftoj me
shkrim Kryetarin e Kuvendit."
M dat 8 korrik 2014, Grupi prej 47 deputetve formuan grupin parlamentar LDK AAK
NISMA duke u bazuar n prcaktime programore24dhe pr kt, n prputhje me nenin 20 t
Rregullores, e njoftuan Kryetarin dhe Kryesin e Kuvendit, q ishte n detyr, n prputhje me
nenin 8 t Rregullores s Kuvendit. N asnj mnyr nuk mund t kontestohet formimi i grupeve
parlamentare para mbajtjes s Seancs konstituive, pr arsye se nse i referohemi nenit 8(3) tRregullores shihet qartas se grupet parlamentare mund t formohen edhe para Seancskonstituive25.
Ky qndrim sht edhe n prputhje me nenin 70(2) t Kushtetuts i cili parasheh se "Mandati ideputetit t Kuvendit t Kosovs fillon n ditn e certifikimit t rezultatit t zgjedhjes." Njqndrim i till sht konfirmuar edhe n Aktgjykimin Nr. KO98/11 (Lidhur me imunitetin edeputetve t Kuvendit t Republiks s Kosovs, Presidentit t Republiks s Kosovs, dheantarve t Qeveris s Republiks s Kosovs), ku ndr t tjera thuhet:
88. Kushtetuta gjithashtu prdor shprehjen "mandat" n lidhje me
deputett e Kuvendit me 'rast ata, si prfaqesues t popullit, nuk innshtrohen asnj mandati detyrues. Secili deputet ka mandat individual, icili fillon n ditn e certifikimit t rezultatit t zgjedhjes. N nderkoh qmandati i Kuvendit fillon me Seancn konstituive t Kuvendit tsapozgjedhur, mandati i deputetit mund t filloj m hert. Mandati ideputetit mbaron me shfaqjen e cilesdo prej rrethanave t cekura n nenin70 (3) t Kushtetuts. Mandati i deputetit mishron funksionin e tij/sajprfaqsues.
Rezultatet e zgjedhjeve parlamentare jan certifikuar me dt.4 korrik 2014 nga ana e Komisionit
Qendror t Zgjedhjeve, ndrkaq Seanca konstituive sht mbajtur m 17 korrik 2014. Bazuar nkt, deputett, t cilve tashm u kishte filluar mandati 13 dit para Seancs konstituive, kishin
t drejt dhe liri pr t'u bashkuar n grupe parlamentare edhe para Seancs konstituive.
24Shih Shtojca Nr.1025Neni 8(3) i Rregullores s Kuvendit thot: "Nse dy apo m shum grupe parlamentare kan numr t njjt tdeputetve, ather renditja e tyre n sall bhet me short." Pra, ky nen presupozon se grupet parlamentare mund tformohet edhe para mbajtjes se seancs konstituive, n mnyr q t prcaktohet renditja e tyre n kt seanc.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
16/26
Faqe 16nga 26
Formimi i grupeve parlamentare edhe para Seancs konstituive dshmohet edhe me precedente t
mhershme t praktiks parlamentare. N legjislaturn IV t Kuvendit t Kosovs, certifikimi irezultateve ishte br m 7 shkurt 2011, ndrkaq Grupi parlamentar 6+ e kishte dorzuar listn e
deputetve t grupit t tyre parlamentar (q bashkonte parti t ndryshme q kishin garuar ndaras
n zgjedhje), m 9 shkurt 201126, ndrsa Seanca konstituive u mbajt m 21 shkurt 2011. Edhe n
kt legjislatur, prve Grupit parlamentar LDK AAK NISMA, para se t mbahej Seancakonstituive, ishin formuar, nprmjet njoftimit t Kryetarit dhe Kryesis, edhe dy grupe t tjera
parlamentare q bashkonin subjekte politike q kishin garuar ndaras n zgjedhje: Grupi
Parlamentar 'Lista Srpska, i formuar m 16 korrik, dhe Grupi Parlamentar 6+ i formuar m 12korrik 2014 dhe i protokolluar m 17 korrik 2014, para fillimit t Seancs konstituive, si
konfirmohet n Skenarin e prgatitur nga Sekretaria e Kuvendit pr Kryesuesen e Seancs27.
N ann tjetr, Parashtruesit e Krkess poashtu gabimisht konstatojn se Grupi Parlamentar
sht sinonim me nocionin "Parti ose Koalicion". Ata bazohen n Aktgjykimin e Gjykats
Kushtetuese KO103/14 t parashtruar nga Presidentja e Republiks s Kosovs. Megjithat,
Krkesa e parashtruar nga Parashtruesit e Krkess keqinterpreton qndrimin e ksaj Gjykate nrastin KO113/14, e cila ekskluzivisht merret vetm me interpretimin e neneve 84(14) dhe 95 t
Kushtetuts, ku Gjykata ka interpretuar se ka nnkuptohet me termat parti politike ose
koalicion q prbn shumicn n Kuvend". Rrjedhimisht, 'grupi m i madh parlamentar' nuk
prcaktohet nga partia politike apo koalicioni, por nga vullneti i lir i deputetve pr t'u bashkuar
qoft bazuar n prkatsin politike, qoft n at programore, si prcaktohet n Rregulloren e
Kuvendit. N rastin konkret, LDK AAK NISMA kan formuar grup t prbashkt parlamentarbazuar n ngjashmrite e tyre programore dhe kan ushtruar t drejtat e tyre si grup parlamentar,
duke propozuar kandidatin pr Kryetar t Kuvendit n prputhje me nenin 67(2).
Pr dallim prej konstatimit t gabuar t Parashtruesve t Krkess28, Grupi Parlamentar nukcertifikohet nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. N kt konstatim, Parashtruesit e Krkess
jan bazuar n nenet 15 dhe 18 t Ligjit pr Zgjedhjet e Prgjithshme. Neni 15 i Ligjit prZgjedhjet e Prgjithshme trajton certifikimin e Subjekteve Politike, ndrkaq neni 18 i t njjtit
Ligj trajton certifikimin e Koalicioneve. N asnj mnyr, asnj dispozit e ktij Ligji nuk merret
me shtje t grupit parlamentar, sepse grupet parlamentare nuk garojne n zgjedhje, por vetm
partit ose koalicionet. Prandaj, nprmjet pretendimeve t tilla, Parashtruesit e Krkess
tentojn t 'orientojn Gjykatn, duke u referuar n nene t cilat nuk trajtojn fare Grupin
Parlamentar.
Pr t dshmuar edhe qllimin e vet legjislativit reth mundsis s formimit t grupeveparlamentare edhe para Seancs konstituive, n mandatin e kaluar (Legjislatura IV), 90 deputett Kuvendit votuan, n lexim t par, Rregulloren e re t Kuvendit t Kosovs. Kjo Rregullore (e
cila edhe pse nuk hyri n fuqi shkaku i shprndarjes s Parlamentit, tregon vullnetin e qart t 90
26Shih Shtojcn nr. 1327Skenari i prgatitur nga Sekretaria, Shtojca Nr. 9, Fq. 628Krkesa KO.119/14, fq.2
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
17/26
Faqe 17nga 26
deputetve n lexim t par), ka parapar se tri dit para seancs konstituive, grupet parlamentare
formohen duke njoftuar Kryesin e vjetr t Kuvendit, duke e br kshtu t qart se konstatimise cili sht grupi m i madh parlamentar t cilit i takon kryetari i Kuvendit bhet qysh para
seancs konstituive. Nprmjet ktyre dispozitave, sht qartsuar se grupi m i madh sht ai q
formohet pas zgjedhjeve, e jo partia apo koalicioni parazgjedhor q ka dal i pari n zgjedhje 29.
Prfundimisht, sikur pretendimeve t Parashtruesve t krkess t'i jepej vler dhe t barazoheshinnocionet 'grup parlamentar' me 'parti ose koalicion', ather kjo do t jepte rezultate t
pakuptimta, t paarsyeshme dhe potencialisht bllokuese pr institucionin m t lart legjislativ
dhe prfaqesues. Nse PDK-ja nuk ka mundsi t gjej mbshtetje nga 61 deputet pr t
zgjedhur Kryetarin e Kuvendit, ather Kushtetuta dhe ligjet n fuqi jan t heshtura dhe nuk
parashohin as zgjedhje t reja, e as procedura pr dalje nga bllokada. Kjo bllokad n Kuvend
bllokon edhe formimin e Qeveris dhe institucioneve t tjera. Kjo nuk mund t ket qen qllimi
i hartuesve t Kushtetuts, t cilt qllimisht t drejtn e propozimit pr Kryetar t Kuvendit ia
dhan grupit m t madh parlamentar e jo partis/koalicionit parazgjedhor q ka dal i pari n
zgjedhje.
2. Gjykata Kushtetuese nuk i nterpreton Vendimet e KryesissKuvendi t
Parashtruesit e Krkess poashtu kan krkuar nga Gjykata t sqarohet se a ka pasur shkelje tKushtetuts nga Kryetari i Kuvendit gjat Mbledhjes prgatitore t 12 korrikut 201430.
Si u argumentua n Pikn A.2(b) t ktyre Komenteve, Gjykata nuk trajton vendimet e Kryesiss Kuvendit, por vetm vendimet e marra n seanca nga shumica e deputetve.
Megjithat, nse Gjykata vendos mos t prfill praktikn e saj t mhershme dhe t trajtoj
Vendimin e Kryesis s Kuvendit t dats 12 korrik 2014, ather, pr dallim prej konstatimit t
gabuar t Parashtruesve t Krkess se ky ishte Vendim i Kryetarit, duhet t potencohet se ky kaqen Vendim i Kryesis, pa asnj vot kundr, pra i marr me konsensus dhe me kuorum t
mjaftueshm pr t marr vendime. Prve vots pro t antarve t Kryesis, Kryetari i
Kuvendit kishte krkuar deklarim rreth ktij Vendimi edhe nga prfaqesuesit e subjektevepolitike q kishin marr pjes n at mbledhje dhe t gjith kan votuar pro31. Duke marr kt
vendim, Kryesia ka vepruar n prputhje t plot me Kushtetutn dhe Rregulloren e Kuvendit,sepse, si u sqarua m sipr, Kryesia e legjislacionit t mparshm vazhdon mandatin deri n
zgjedhjen e Kryetarit t legjislaturs s re, prfshir ktu edhe marrjen e vendimeve rreth seancskonstituive.
29Shih Nenin 19.4 t Rregullores s re t Kuvendit t kaluar n lexim t pare, Shtojca Nr: 1630Krkesa e parashtruar, KO 119/14, fq.6.31Shih Transkriptin e Mbledhjes s Kryesis s Kuvendit t dt.12 korrik 2014, Shtojca Nr. 7, fq. 10 - 11
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
18/26
Faqe 18nga 26
Neni 8.4 i Rregullores s Kuvendit parasheh si vijon: Rendi i dits i mbledhjes konstituive t
legjislaturs duhet ta prfshij formimin e Komisionit t prkoshm pr verifikimin e kuorumit, t
mandateve, zgjedhjen e kryetarit dhe t pes (5) nnkryetarve t Kuvendit. sht e qart se kjo
list e shtjeve q duhet t prfshihen n rendin e dits nuk sht e kufizuar vetm n kto
shtje, sepse konstaton se kto duhet t prfshihen domosdo, por nuk ndalon prfshirjen e
pikave t tjera. Sikur kjo list t konsiderohej e mbyllur, ather as betimi i deputetve, q nukprmendet n kt list, nuk do t mund t hynte si pik e rendit t dits. Prandaj, Kryesia n
detyr kishte kompetenca t plota pr t prcaktuar rendin e dits, q prfshin formimin e
Komisionit verifikues, zgjedhjen e Kryetarit dhe Nnkryetarve, por edhe pika t tjera, si janbetimi i deputetve dhe njoftimi rreth formimit t grupeve parlamentare. Kjo konfirmohet edhe
kur kemi parasysh detyrimin nga paragrafi 2 i Nenit 8 t Rregullores ku sht i prfshir obligimi
i Kryesis q t thrras mbledhje t prbashkt me kryetart e partive, q kan fituar vende n
Kuvend, pr ta prgatitur propozimin e rendit t dits pr mbledhjen konstituive t legjislaturss Kuvendit. Ky rend i dits, n momentin e miratimit, merr karakterin obligativ pr Kryesuesen
e seancs, e cila pastaj nuk ka t drejt ta ndryshoj. Rrjedhimisht, Kryesia e Kuvendit ka vepruar n prputhje me kompetencat e veta t prcaktuara
n Kushtetut dhe n Rregullore, prandaj krkesa e Parashtruesve t Krkess pr t konstatuarshkelje n kt pik duhet t hidhet posht si e pabazuar.
3. shtja e mbarvajtjes sseancs shte par aparme Rregu l lor e tKuvendi t
dhe jo me Kushtetut
Parashtruesit e Krkess poashtu kan krkuar nga Gjykata q t vlersohet mbarvatja e
Seancs, respektivisht vendimi pr zvendsimin e Kryesueses s Seancs konstituive dhe hapat
e tjer q kan pasuar si rezultat i refuzimit t saj pr t vazhduar Seancn 32.
Fillimisht, sht me rndsi t potencohet se procedurat e mbarvajtjes s Seancs nuk janshtje pr trajtim nga Gjykata, sepse jan t prcaktuara n Rregulloren e Kuvendit dhe jo n
Kushtetut. Prandaj, Gjykata nuk do t duhej t lshohej n trajtimin e ksaj krkese, n
prputhje me Vendimet e mhershme t ksaj Gjykate (Shih Aktgjykimin Nr. KO29/11).
sht e qart se hartuesit e Kushtetuts qllimisht nuk i kan prfshir kto procedura n
Kushtetut, sepse sikur t dshironin nj gj t till, ather do ta bnin kt si sht rasti menenin 86 t Kushtetuts s Kosovs, n t cilin parashihet n mnyr specifike procedura pr
zgjedhjen e Presidentit, pr dallim prej nenit 67, i cili thjesht prcakton propozuesin dhe
shumicn e nevojshme pr t zgjedhur Kryetarin e Kuvendit.
32Krkesa KO.119/14, fq.6.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
19/26
Faqe 19nga 26
Edhe nse Gjykata lshohet n vlersim t mbarvajtjes s Seancs, ather ecuria e Seancs ka
qen n prputhje me Kushtetutn dhe Rregulloren. Demokracia, prpos numrave, i kushtonrndsi edhe respektimit t kushtetutshmris dhe ligjshmris. shtja kye, q ka rezultuar me
veprimet e mtejshme n Seancn konstituive, sht refuzimi i Kryesueses ti nnshtrohet
Kushtetuts, ligjeve, Rregullores s puns, vendimit dhe Rendit t Dits t prcaktuar n Kryesi,
si dhe Skenarit t Administrats / Sekretaris.
(a)Gjykata t vlersoj gjendjen faktike n Kuvendin e Kosovs m 17 korrik 2014
Pr t vendosur rreth mbarvajtjes s Seancs konstituive, sht me rndsi q Gjykata t marr
parasysh gjendjen faktike at dit n Seancn konstituive, n mnyr q t konstatohet rregullsia
e vazhdimit t Seancs. Parashtruesit e Komenteve e kuptojn se Gjykata Kushtetuese nuk sht
Gjykat e faktit. Megjithat, n rastin konkret, mjetet juridike nuk mund t ushtrohen n gjykatat
e rregullta si gjykata t faktit, por sht prcaktuar juridiksioni i Gjykats Kushtetuese pr
interpretim. Meqnse n rastin konkret gjendja faktike sht esenciale pr t konstatuar rrjedhn
e Seancs dhe vendimet q jan marr aty, konsiderojm se kjo gjendje faktike sht prcaktuesepr Vendimin prfundimtar t Gjykats, prandaj edhe krkojm q t merret parasysh.
(b)Rregullorja e Kuvendit vlen edhe pr mbarvajtjen e seancs konstituive
Rregullorja e Kuvendit miratohet nga 2/3 e deputetve t Kuvendit t Kosovs (neni 76 i
Kushtetuts s Kosovs). Si e till, kjo Rregullore vlen pr t gjitha seancat e Kuvendit, ngaseanca e par (konstituive) deri n seancn e fundit, kur Kuvendit i prfundon mandati. N asnj
dispozit t ksaj Rregulloreje nuk thuhet fillon t vlej duke filluar nga seanca e dyt. sht e
qart q t gjitha Rregullat e prfshira aty, q ndr t tjera prcaktojn t drejtat dhe detyrimet edeputetve, vlejn pr do seanc. Pra, nga momenti i dhnies s betimit, deputett kan pasur tdrejt t shfrytzojn t gjitha t drejtat, prfshir t drejtn pr t krkuar fjaln, pr t votuar
pro e kundr, pr t krkuar vazhdim t Seancs, pr t krkuar pauz, pr t paraqitur mocione,
dhe pr ta ndrruar Kryesuesen, n prputhje me dispozitat e parapara n Rregullore.
(c)Kryesuesja ka shkelur Rendin e dits, Rregulloren e Kuvendit, Skenarin e Sekretaris dhe
dispozitat e Kushtetuts s Kosovs
Kryesia e Kuvendit ka prcaktuar rendin e dits pr Seancn e 17 korrikut, n Mbledhjen e saj t
mbajtur m12 korrik 2014. Rendi i Dits ishte si vijon:
1. Formimi i Komisionit t prkohshm pr Verifikimin e Kuorumit dhe Mandateve t
Deputetve,
2.
Dhnia e Betimit t Deputetve,
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
20/26
Faqe 20nga 26
3. Njoftim pr formimin e grupeve parlamentare,
4. Zgjedhja e Kryetarit t Kuvendit dhe Nnkryetarve t Kuvendit.
Pas formimit t Komisionit t Prkohshm pr Verifikimin e Mandateve t Deputetve, kyKomision ka paraqitur Raportin rreth ktij verifikimi. I vetmi efekt juridik q mund t ket
Raporti i ktij komisioni sht verifikimi i mandateve individuale t deputetve. Ky komision,
ashtu si prcaktohet n Kushtetut dhe n Rregullore, nuk verifikon as subjektet politike, as
koalicionet e aq m pak grupet parlamentare, por vetm mandatet individuale t deputetve. Pas
ktij verifikimi, deputett kan dhn betimin n prputhje me Kushtetutn dhe Rregulloren e
Kuvendit.
Duke mos respektuar Rendin e Dits, dhe skenarin e prgatitur nga Sekretaria e Kuvendit,
Kryesuesja ka kaluar trsisht pikn 3 t Rendit t Dits (njoftim rreth formimit t grupeve
parlamentare), duke kaluar nga pika 2 (betimi i deputetve) n pikn 4 (zgjedhja e Kryetarit dhee Nnkryetarve).
M tej, Kryesuesja ka shkelur edhe Skenarin e prgatitur nga Kryesia, ku qartas parashihej q e
drejta pr propozimin e Kryetarit t Kuvendit ti jepet grupit m t madh parlamentar, pra grupit
LDK AAK NISMA, q, sipas njoftimit t br n Kryesi, kishte 47 deputet. Kjo ishte edhe
shkelje sipas Rregullores s Kuvendit, neni 12.2, i cili potencon q e drejta pr t propozuar
Kryetarin e Kuvendit i takon grupit m t madh parlamentar. E njjta dispozit parashihet edhe
n Kushtetut, n nenin 67.2, q poashtu i jep t drejtn grupit m t madh parlamentar q t
propozoj Kryetarin e Kuvendit.
N drit t t gjitha ktyre shkeljeve, deputett kan krkuar zvendsimin e Kryesueses, nprputhje me Rregulloren e Kuvendit.
(d)Kryesuesja ka dhn pauz prkundr kundrshtimit t mbi t 2/3 t deputetve t
Kuvendit dhe ka uzurpuar Kuvendin, duke mos lejuar funksionimin e tij
Pas betimit t deputetve dhe kalimit t piks 3 pa njoftuar Seancn rreth formimit t grupeve
parlamentare, Kryesuesja n mnyr arbitrare ka krkuar t shkohet n pauz deri n orn 13:00,
pa krkuar nga deputett t deklarohen dhe t votojn pr kt shtje. Kryesuesja dhe deputett
e partis s saj, PDK-ja, jan larguar nga salla, por mbi 2/3 e deputetve kan qndruar n sall,duke krkuar q Seanca t vazhdoj. Meq Kryesuesja ka refuzuar ta vazhdoj udhheqjn e
Seancs, duke injoruar krkesn e 2/3 t deputetve, Ndihmsja e saj ka tentuar t vazhdoj, por
sht penguar nga Kryesuesja, e cila u kthye n sall dhe uzurpoi mikrofonin dhe ulsen, duke
mos lejuar as vazhdimin e punimeve t Kuvendit pr or t tra, e as votimin e mocionit pr
zvendsimin e saj. Ajo vetm qndronte e ulur n karrigen e Kryesueses, duke mos lejuar
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
21/26
Faqe 21nga 26
asknd ta marr fjaln apo t deklaroj qndrimet rreth mbarvajtjes s Seancs. Ky uzurpim, q
qartas sht br me tendenca bllokuese, vazhdmisht sht kundrshtuar nga 2/3 e deputetve qqndronin n sall. Megjithat, Kryesuesja i ka mbajtur t gjith peng, duke mos lejuar asnj
veprim.
(e) Kryesuesja nuk ka t drejt t ndrpres Seancn konstituive pa miratimin e deputetve
Kryesuesja nuk ka t drejt t ndrpres Seancn konstituive dhe t thrret srish t njjtn, sepse
sipas nenit 66(3) t Kushtetuts, Seancn konstituive e thrret Presidentja ose Kuvendi
vetmblidhet, nse Presidentja nuk sht n gjendje ta thrras. Presidentja tashm e kishtethirrur nj her seancn dhe pr shkak t rrethanave t krijuara, pra refuzimit t vazhdimit t
Seancs nga Kryesuesja, jan vetmbledhur 2/3 e deputetve, t cilt u kthyen nga pauza dhe
krkuan vazhdimin e Seancs nprmjet krkess me shkrim t Zvendses s Kryesueses.
(f) Si rezultat i shkeljeve dhe uzurpimit t Kuvendit nga Kryesuesja, deputett kan
paraqitur Mocion pr Zvendsimin e Kryesueses
Krkesa pr zvendsimin e Kryesuess, duke u bazuar n gjendjen q ishte krijuar n Kuvend,bazohet edhe n shkelje t funksionit t deputetit nga ana e Kryesueses Flora Brovina. Neni 74 i
Kushtetuts (rreth fuksionit t deputetve) parasheh, ndr t tjera, se: Deputett e Kuvendit t
Kosovs ushtrojn funksionin e tyre n interesin m t mir t Republiks s Kosovs, dhe n
pajtim me kt Kushtetut, ligjet, dhe rregullat e Procedurs s Kuvendit. Ky qndrim shtkonfirmuar edhe nga kjo Gjykat n Rastin Pacolli (KO 29/11, Paragrafet 80-83). Duke u bazuar
n kto shkelje, si dhe n shkeljen e Rendit t Dits, Skenarit t Sekretaris, Vendimit t
Kryesis, Rregullores s Puns dhe Kushtetuts s Kosovs, deputett kan krkuar, n prputhje
me nenin 9.2 t Rregullores s Kuvendit dhe Mocionin e 42 Deputetve, Zvendsimin e znj.
Flora Brovina, pr shkak t shkeljes s Rregullores, q ishte br n prputhje me nenin 50 t
Rregullores s Kuvendit33.
Prkundr ktij Mocioni, Kryesuesja Flora Brovina ka injoruar Mocionin dhe ka insistuar qvetm PDK-s, pra partis s saj, tia jep t drejtn pr t propozuar kandidatin pr Kryetar t
Kuvendit, prkundr faktit q nuk paraqisnin grupin m t madh parlamentar.
N vijim, paraqesim disa momente t tjera t rndsishme nga kjo Seanc.
33Shih Mocionin pr Zvendsimin e KryesuesesShtojca 15.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
22/26
Faqe 22nga 26
i. Kryesuesja ka refuzuar t hedh n votim Mocionin pr Zvendsimin e saj
Prkundr krkess s deputetve, Kryesuesja ka refuzuar t hedh n votim Mocionin pr
Zvendsimin e saj, edhe pse Rregullorja parasheh q mocionet e tilla, q nnshkruhen nga 40deputet e m shum, nxirren menjher n votim. Ajo e ka anashkaluar kt, duke kaluar n
pikn 4 t Rendit t Dits dhe duke krkuar nga PDK-ja q t jep propozimin pr Kryetar tKuvendit.
ii. Krkesa pr pauz n emr t Grupit Parlamentar LDK AAK NISMA dhedeputetve t tjer
N emr t deputetve nnshkrues t Mocionit, pas refuzimit t Kryesueses pr ta hedhur nvotim Mocionin pr Zvendsimin e saj, Deputetja Vjosa Osmani ka krkuar q t shkohet n
pauz, n mnyr q t ket konsultim t Kryesueses m prfaqsuesit e grupeve parlamentare.
Meq Kryesuesja nuk e ka lejuar regjin q t aktivizoj mikrofonin, Deputetja Osmani, n
foltore, ka krkuar nga Sekretaria, disa her, q t mbahet procesverbal mekanik dhe manual, nmnyr q t shkruhet dhe evidentohet krkesa e saj n emr t deputetve. Pas ksaj krkese,
m shum se 70 deputet kan dal nga salla pr pauz t shkurtr, pra jo vetm deputett e
Grupit Parlamentar LDK AAK NISMA, por edhe ata t Lvizjes Vetvendosje dhe t pakicsserbe.
iii.
Deputett jan kthyer n sall pas pak minutash pauz
Deputett q kishin krkuar pauz, jan kthyer n sall brenda pak minutash (m pak se 5minuta). Gjat kthimit n sall pr t vazhduar Seancn, ata jan takuar me deputett e PDK-s
dhe Kryesuesen e seancs, e cila e kishte t qart q 2/3 e deputetve po kthehen n sall pr t
vazhduar Seancn.
iv. Kryesuesja ka keqprdorur pozitn e saj, duke ndrprer Seancn pa thirrdeputett t kthehen n sall nprmjet ziles, sipas praktikave t mhershme
Edhe pse ishte e njoftuar se mbi 70 deputet kishin dal nga salla pr pauz dhe gjendeshin nndrtesn e Kuvendit, Kryesuesja, duke keqprdorur pozitn e saj, fare pa i rn ziles (q ishte
praktika e deritashme e Kuvendit para do votimi, kur mungonin deputet t mjaftueshm)
krkoi q t votohet propozimi i PDK-s pr Kryetar. N munges t votave, ajo deklaroimunges kuorumi dhe ndrpreu seancn, pa ftuar fare deputett e tjer q t kthehen n sall.
Praktika parlamentare e rnies s ziles n do rast kur mungon kuorumi sht krijuar qysh nvitin 200534, me Rregulloren e legjislaturs s asaj kohe, e cila prcaktonte se n rast se mungon
kuorumi i mjaftueshm pr t vazhduar seancn, bie zilja pr 5 minuta, n mnyr q deputett t
ken koh t kthehen n sall. (Shih Rregulla 31, Rregullorja e vitit 2005). Pr m tepr, tashm
sht br praktik parlamentare, q para se t ndrpritet seanca pr shkak t mungess s
34Shih disa shembuj nga Shtojca Nr. 17.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
23/26
Faqe 23nga 26
kuorumit, t krkohet nga stafi administrativ q ti ftojn deputett t kthehen n sall. Asnj nga
kto praktika nuk jan respektuar n Seancn konstituive, n mnyr q deputett t kthehen parase Kryesuesja ta deklaronte seancn e mbyllur. Prandaj, sht e qart, q qllimi i Kryesueses, e
cila vepronte vetm si prfaqsuese e PDK-s e jo si Kryesuese q zbaton Kushtetutn dhe
Rregulloren, ishte t bllokohej puna e Kuvendit dhe t ndrpritej Seanca. Kjo tendenc u pa qysh
nga fillimi i Seancs dhe u realizua n kundrshtim me t gjitha rregullat.
v.
Zvendsja e Kryesuess, Teuta Rugova, ka paraqitur krkesn e shkruar nSekretari pr vazhdimin e Seancs
N munges t Kryesuess, Zvendskryesuesja Teuta Rugova ka paraqitur n Sekretarin e
Kuvendit krkesn pr vazhdimin e Seancs dhe vazhdimin e shrbimeve pr deputett 35.
Sekretaria e Kuvendit, si organ prgjegjs pr zbatimin e Rregullores dhe mbarvajtjes s
seancs, ka qen prezente dhe ka vazhduar/menaxhuar mbarvajtjen e Seancs deri nprmbylljen e saj nga Kryetari i ri i zgjedhur i Kuvendit. Administrata e Kuvendit ka vepruar n
prputhje me nenin 80 t Rregullores s Kuvendit.
vi. 83 deputet n salln plenare kan pritur Kryesuesen dhe deputett e tjer tkthehen pr vazhdimin e seancs
Pas vazhdimit t seancs nga 83 deputet sht pritur m se gjysm ore pr kthimin e Kryesueses
dhe deputetve t tjer. N munges t tyre, sht proceduar me Seancn, meq ekzistonte
kuorumi i mjaftueshm.
vii.
Zvendsimi i Kryesueses sht votuar nga 2/3 e Kuvendit
Zvendsja e Kryesueses, Teuta Rugova, ka verifikuar kuorumin dhe ka hedhur n votim
Mocionin pr Zvendsimin e Kryesueses. Ky Mocion mori m shum se votat e 2/3 t
deputetve t Kuvendit.
viii.
Kryesuesja sht zvendsuar nga deputetja e radhs pr nga mosha, nprputhje me nenin 9.2 t Rregullores
35Shih Krkesn drejtuar Sekretaris s Kuvendit, Shtojca Nr. 14.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
24/26
Faqe 24nga 26
Pas votimit t Mocionit, n prputhje me nenin 9.2 t Rregullores, Zvendsja e Kryesueses,
Teuta Rugova, ka krkuar nga Sekretaria listn me deputett m t vjetr n rradh, dhe n bazt lists s dorzuar nga Sekretaria, ka ftuar deputeten Milka Vuletic q t udhheq Seancn.
(g)Votimi i Kryetarit t Kuvendit sht br n prani t 2/3 t Kuvendit dhe me 65 vota
Pr
Kryesuesja e re, Milka Vuletic, ka krkuar q t hidhet n votim propozimi i Grupit m t madh
parlamentar, LDK AAK NISMA, q kandidat pr kryetar t Kuvendit t jet Isa Mustafa. Pas
verifikimit t kuorumit, me 83 deputet n sall (n prputhje me nenin 69(3)), sht votuar pr
kandidatin pr Kryetar dhe Isa Mustafa sht zgjedhur Kryetar me 65 vota t deputetve.
4. Vendimi n favor t Parashtruesve t Krkess do t ishte n kundrshtim meparimin e ndarjes s pushteteve
N rast se gjykata do ti jepte t drejt pretendimeve t Parashtruesve t Krkess, kjo do t ishte
edhe n kundrshtim me parimin e ndarjes s pushteteve. E drejta pr t rregulluar punn e vet,
procesin e seancave dhe shtje t tjera q jan parashtruar n Krkes, jan kompetenca t qarta
t Kuvendit t Kosovs. Gjykata Kushtetese ka vendosur n raste paraprake se nuk ndrhyn n
kompetenca t tilla, t cilat mund t rregullohen nga dhe u jan prcaktuar organeve t tjera
shtetrore36. N rastin KO 04/11 (Vleresim i kushtetutshmerise se neneve 35, 36, 37 dhe 38 te
Ligjit pr Shpronsimin e Prons s Paluajtshme, Nr. 03/L-139), veanrisht paragrafet 50-52,
kjo Gykat thekson:
50. Kjo Gjykat ka theksuar m hert se Kushtetuta bazohet n doktrinn endarjes s pushteteve. N Aktgjykimin e vet n Krkesn KO 98/11, te 20shtatorit 2011, lidhur me imunitetin e deputetve t Kuvendit tRepubliks s Kosovs, Presidentit t Republiks s Kosovs dheantarve t Qeveris se Republiks s Kosovs, Gjykata tha n paragrafin44, "Republika e Kosovs definohet nga Kushtetuta e vet siRepublik demokratike e bazuar n parimin e ndarjes s pushteteve dhekontrollit e balancimit n mes tyre. Ndarja e pushteteve sht njra prejbazave q garanton funksionim demokratik t shtetit. Esenca efunksionimit t pavarur dhe efektiv t ktyre degve sht imuniteti q usht dhn njerzve q i mishrojn kto pushtete".
36Shih, p.sh, Vendimet n Rastin KO.04/11 (Vlersim i Kushtetutshmris s neneve 35, 36, 37 dhe 38 t Ligjit prShpronsimin e Prons s Paluajtshme), par.50-52, dhe Rastin KO.90/11 (Lidhur me imunitetin e deputeteve tKuvendit t Republiks s Kosovs, Presidentit t Republiks s Kosovs dhe antarve t Qeveris s Republikss Kosovs), par .44.
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
25/26
Faqe 25nga 26
51. Gjykata Kushtetuese nuk do t duhej t ndrhynte leht n sfern evendimmarrjes s Kuvendit kur ai vendosi pr kto dispozita tkontestuara, pr m tepr kur mjeti juridik pr shtjen e shqyrtimit t njnumri t madh t lndve sht brenda kompetencave t parashtrueses dhe
Kuvendit, qoft n ndarjen e burimeve shtes per Gjykatn Supreme pr t'imundsuar asaj q t merret me ngarkesn e parashikuar t punes sipasLigjit t ri pr shpronsim apo n dhenien me koh t kompensimit tplot pr pronn e shpronsuar. Kto jan shtje plotsisht brendajuridiksionit t gjyqsorit, legjislaturs dhe Qeveris dhe pr diskutim, poqe nevoja, ndrmjet tyre. Prgjegjsia parsore pr administrimin emirfillte t drejtsis i takon Qeveris.
52. Gjykata Kushtetuese nuk mund t gjej se ka shkelje t Kushtetuts sKosovs as mbi at baz.
Prandaj, duke u mbshtetur n praktikn e saj t mhershme, Gjykata, edhe ksaj rradhe, do t
duhej t refuzoj t trajtoj shtje q ekskluzivisht jan n Kompetenca t Kuvendit t Kosovs.
Kuvendi, si prfaqsues i sovranit (neni 2.1 i Kushtetuts), ka ushtruar kt sovranitet kur ka
miratuar rregullat e veta lidhur me procedurat e seancs dhe pastaj ky sovranitet sht shprehur
nprmjet vazhdimit t Seancs nga 83 deputet dhe marrjes pjes n procesin e votimit pr
Kryetar t Kuvendit. Neni 76 i Kushtetuts m tej sqaron se Rregullorja e Puns, e cila miratohet
nga deputett, prcakton organizimin e brendshm dhe mnyrn e puns s Kuvendit. Pra,
mnyra e puns s Kuvendit, si sqarohet n kt dispozit kushtetuese, sht kompetenc tciln deputett e ushtrojn duke miratuar Rregulloren.
Parashtruesit e Krkess kan inicuar kt rast krejtsisht t pabazuar vetm pr ta vonuarzbatimin e plot t ktij vullneti t sovranit. N rastin konkret, shtjet e ngritura nga
parashtruesit e Krkess jan shtje q rregullohen nga vet Kuvendi, duke shfrytzuar
autonomin e vet sa i prket kompetencave q i jan caktuar n Kushtetut dhe duke u bazuar n
parimin e ndarjes s pushteteve.
V. GJYKATA T SHQYRTOJ VETM SHTJET E PARASHTRUARA NKRKES
Parashtruesit e krkess kan krkuar nga Gjykata q t interpretoj dhe t vendos vetm rreth
shtjeve q kan t bjn me pikn 4 t Rendit t Dits s Seancs, pra zgjedhjen e Kryetarit tKuvendit. Meq Parashtruesit e Krkess nuk kontestojn pikat 1 dhe 2 t Seancs, respektivisht
verifikimin e mandateve t deputetve dhe betimin e deputetve, konsiderojm se Kuvendi
konsiderohet i konstituuar n momentin e betimit t deputetve. Nj precedent i till ekziston nvitin 2008 kur ishte konstituuar Legjislatura III e Kuvendit t Kosovs. N at rast, n mnyr q
8/12/2019 Gjk Komentet Finale.
26/26
t zihej afati i konstituimit t Kuvendit, deputett kan dhn betimin, por menjher pas betimit,
n marrveshje me grupet parlamentare, kryesuesi Mark Krasniqi kishte ndrprer Seancn.Pjesa tjetr e Seancs, pra zgjedhja e Kryetarit dhe nnkryetarve, ishte mbajtur pasi kishte
kaluar afati 30-ditor nga data e certifikimit t zgjedhjeve pr Kuvend. Prandaj, n prputhje me
kt praktik parlamentare, konsiderojm se Kuvendi sht konstituuar n momentin e betimit t
deputetve.
VI. KRKES PR SEANC DGJIMORE
N prputhje me Rregullin 39 t Rregullores s Gjykats Kushtetuese, Parashtruesit e
Komenteve me respekt krkojn nga Gjykata Kushtetuese q t urdhroj mbajtjen e Seancs
dgjimore, meq kjo sht mse e nevojshme pr t qartsuar provat e ksaj lnde, veanrisht tTranskriptit t Seancs konstituive t Kuvendit. Nj Seanc dgjimore sht esenciale, sepse
Transkripti bhet bazuar n deklarimet e dhna me mikrofon t hapur me urdhr t Kryesueses sSeancs, prderisa Kryesuesja ka hapur mikrofonin vetm pr deputett e partis s saj (PDK)dhe nuk i ka hapur mikrofonin deputetve t tjer parashtrues t ktyre Komenteve, por ata jan
deklaruar n Kuvend pa mikrofon dhe kan krkuar vazhdimisht q t mbahet procesverbal
mekanik pr shkak t ktyre rrethanave bllokuese nga Kryesuesja e Seancs, Flora Brovina. Pr
m tepr, ka nevoj q palt (prfaqsuesit e grupeve parlamentare n Kuvend dhe Sekretaria e
Administrata e Kuvendit) t paraqesin qndrimet e tyre jo vetm pr Transkriptin, por edhe pr
dokumente dhe shtje t tjera q kan t bjn me mbarvajtjen e Seancs.
VII. KONKLUDIMI DHE KRKESA
Duke u bazuar n at q u tha m sipr n kto Komente, krkohet me respekt nga Gjykata q:
I. T APROVOJ Krkesn e Parashtruesve t Komenteve pr Seanc dgjimore;
II. T REFUZOJ Krkesn e Deputetve t Legjistlaturs V t Kuvendit t Republiks s
Kosovs nga Partia Demokratike e Kosovs (PDK), t prfaqsuar nga Xhavit Haliti, si t
PAPRANUESHME; ose, n alternativ
III. T HEDH POSHT Krkesn e Deputetve t Legjistlaturs V t Kuvendit t
Republiks s Kosovs nga Partia Demokratike e Kosovs (PDK), t prfaqsuar ngaXhavit Haliti, si t PABAZUAR.