Giao an tin hoc lop 11 ca nam

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:

kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh

§1: Kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh

A phÇn chuÈn bÞI. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc:- BiÕt ®îc kh¸i niÖm vÒ ch¬ng tr×nh dÞch.- Ph©n biÖt ®îc hai lo¹i ch¬ng tr×nh dÞch lµ biªn dÞch vµ th«ng dÞch. 2. Kü n¨ng- BiÕt vai trß cña ch¬ng tr×nh dÞch- HiÓu ý nghÜa nhiÖm vô cña ch¬ng tr×nh dÞch 3. Tth¸i ®é:- ý thøc ®îc tÇm quan träng cña m«n häc vµ cã th¸i ®é häc tËp nghiªm tóc, lu«n tõ t×m hiÓu häc tËp.II. PhÇn chuÈn bÞ1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn:- Gi¸o ¸n, SGK, s¸ch gi¸o viªn, s¸ch bµi tËp, 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh:- Vë ghi, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp, ®å dïng häc tËp.

B PhÇn thÓ hiÖn trªn líp.I. æn ®Þnh líp

1. kiÓm tra sÜ sè: II. KiÓm tra bµi cò:

III. BµI míi 1. §Æt vÊn ®Ò

Trong ch¬ng tr×nh líp 10 çc em ®· ®îc biÕt ®Õn mét sè kh¸i niÖm: ng«n ng÷ lËp tr×nh, ch¬ng tr×nh dÞch; trong bµi häc h«m nay chóng ta ®i t×m hiÓu thªm mét sè kh¸i niÖm míi. 2. Néi dung bµi míi

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh1.Ho¹t ®éng1Gi¸o viªn ®a néi dung bµi to¸n t×m ph¬ng tr×nh bËc nhÊt ax + b = 0. Vµ kÕt luËn nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc nhÊt - H·y x¸c ®Þnh çc yÕu tè Inputvµ Output cña bµi to¸n ?- H·y x¸c ®Þnh çc bíc ®Ó t×m output?

1. Quan s¸t néi dung bµi to¸n vµ theo dâi yªu cÇu cña gi¸o viªn.- Input : a, b-- output : x=-b/a . V« nghiÖm, V« sè nghiÖm.Bíc 1 : NhËp a, b.Bíc 2 : NÕu a<>0 kÕt luËn cã nghiÖm x=-b/a.Bíc 3 : NÕu a=0 vµ b<>0, kÕt luËn v« nghiÖm.Bíc 4 : NÕu a=0 vµ b=0, kÕt luËn v« sè nghiÖm .

- DiÔn gi¶i; hÖ thèng çc bíc nµy ®îc gäi lµ thuËt to¸n .- NÕu tr×nh bµy thuËt to¸n víi mét ngêi níc ngoµi, em sÏ dïng ng«n ng÷ nµo dÓ diÔn ®¹t?- nÕu diÔn ®¹t thuËt to¸n nµy cho m¸y hiÓu, em sÏ dïng ng«n ng÷ nµo?- DiÔn gi¶i : Ho¹t ®éng ®Ó diÔn ®¹t mét thuËt to¸n th«ng qua mét ng«n ng÷ lËp tr×nh ®îc gäi lµ lËp tr×nh .- Yªu cÇu häc sinh ®äc s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt kh¸i niÖm lËp tr×nh .

- Hái : KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng lËp tr×nh?2. Ph¸t phiÕu häc tËp. Yªu cÇu çc em ghi çc lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh mµ em biÕt (Sö dông kÜ thuËt ®éng n·o viÕt)

- §äc néi dung mét sè phiÕu häc tËp cho c¶ líp cïng nghe.

- Hái : Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ ng«n ng÷ m¸y, hîp ng÷ vµ ng«n ng÷ bËc cao?

- Hái : Lµm thÕ nµo ®Ó chuyÓn mét ch¬ng tr×nh viÕt tõ ng«n ng÷ bËc cao sang ng«n ng÷ m¸y?- Hái : V× sao kh«ng lËp tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y ®Ó khái ph¶i mÊt c«ng chuyÓn ®æi mµ ngêi ta thêng lËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ b¹c cao?

- Ng«n ng÷ TiÕng Anh .

- Em dïng ng«n ng÷ lËp tr×nh.

- LËp tr×nh lµ viÖc sö dông cÊu tróc d÷ liÖu vµ çc lÖnh cña ng«n ng÷ lËp tr×nh cô thÓ ®Ó m« t¶ d÷ liÖu vµ diÔn ®¹t çc thao t¸c cña thuËt to¸n.

- Ta ®îc mét ch¬ng tr×nh.

2. Tham lh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ sö dông vèn hiÓu biÕt vÒ tin häc ®Ó ®iÒn phiÕu häc tËp .

- Ng«n ng÷ m¸y. - Hîp ng÷.- Ng«n ng÷ bËc cao.

- Ng«n ng÷ m¸y : Çc lÖnh ®îc m· hãa b»ng çc kÝ hiÖu 0 – 1. Ch¬ng tr×nh ®îc viÕt trªn ng«n ng÷ m¸y cã thÓ ®îc n¹p vµo bé nhí vµ thùc hiÖn ngay.- Ng«n ng÷ bËc cao : Çc lÖnh ®îc m· hãa b»ng mét ng«n ng÷ gÇn víi ng«n ng÷ TiÕng Anh. Ch¬ng tr×nh viÕt trªn ng«n ng÷ bËc cao ph¶i ®îc chuyÓn ®æi thµnh ch¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y míi cã thÓ thùc hiÖn ®îc.- Ph¶i sö dông mét ch¬ng tr×nh dÞch ®Ó chuyÓn ®æi.

- LËp tr×nh b»ng ng«n ng÷ bËc cao dÔ viÕt h¬n v× çc lÖnh ®îc m· hãa gÇn víi ng«n ng÷ tù nhiªn. LËp tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y rÊt khã, thêng çc chuyªn gia lËp tr×nh míi lËp tr×nh ®îc.

HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái

2.Ho¹t ®éng 2. Em muèn giíi thiÖu vÒ trêng m×nh cho mét ngêi kh¸ch du lÞch quèc tÕ biÕt tiÕng Anh, cã hai çch ®Ó thùc hiÖn :Çch 1 : CÇn mét ngêi biÕt tiÕng Anh, dÞch tõng c©u nãi cña em sang tiÕng Anh cho ngêi kh¸ch.Çch 2 : Em so¹n néi dung cÇn giíi thiÖu ra giÊy vµ ngêi phiªn dÞch dÞch toµn bé néi dung ®ã sang tiÕng Anh råi ®äc cho ngêi kh¸ch.- H·y lÊy vÝ dô t¬ng tù trong thùc tÕ vÒ biªn dÞch vµ th«ng dÞch tõ tiÕng Anh sang tiÕng ViÖt.

2. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ sö dông çc vÝ dô trªn ®Ó cho biÕt çc bíc trong tiÕn tr×nh th«ng dÞch vµ biªn dÞch.

Chó ý l¾ng nghe vÝ dô cña gi¸o viªn vµ th¶o luËn ®Ó t×m vÝ dô t¬ng tù .

- Khi thñ trëng mét chÝnh phñ tr¶ lêi pháng vÊn tríc mét nhµ b¸o quèc tÕ, hä thêng cÇn mét ngêi th«ng dÞch ®Ó dÞch tõng c©u tiÕng ViÖt sang tiÕng Anh.- Khi thñ tíng ®äc mét bµi diÔn v¨n tiÕngAnh tríc Héi nghÞ, hä cÇn mét ngêi phiªn dÞch ®Ó chuyÓn v¨n b¶n tiÕng ViÖt thµnh tiÕng Anh.2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.- Biªn dÞch :Bíc 1 : DuyÖt, ph¸t hiÖn lçi, kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña lÖnh trong ch¬ng tr×nh nguån.Bíc 2 : DÞch toµn bé ch¬ng tr×nh nguån thµnh mét ch¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y.(ThuËn tiÖn cho çc ch¬ng tr×nh æn ®Þnh vµ cÇn thùc hiÖn nhiÒu lÇn).- Th«ng dÞch :Bíc 1 : KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña lÖnh tiÕp theo trong ch¬ng tr×nh nguån.Bíc 2 : ChuyÓn lÖnh ®ã thµnh ng«n ng÷ m¸y.Bíc 3 : Thùc hiÖn çc c©u lÖnh võa ®îc chuyÓn ®æi .(phï hîp víi m«t trêng ®èi tho¹i gi÷a ngêi vµ m¸y).

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Kh¸i niÖm lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh. - Cã ba lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh : Ng«n ng÷ m¸y, hîp ng÷ vµ ng«n ng÷ bËc cao. - Kh¸i niÖm ch¬ng tr×nh dÞch. - Cã hai lo¹i ch¬ng tr×nh dÞch lµ biªn dÞch vµ th«ng dÞch.

2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Mçi lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh phï hîp víi nh÷ng ngêi lËp tr×nh cã tr×nh ®é nh thÕ nµo? - KÓ tªn mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh bËc cao cã sö dông kÜ thuËt biªn dÞch vµ mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh cã sö dông kÜ thuËt th«ng dÞch. - Tr¶ lêi çc c©u hái 1, 2, 3, s¸ch gi¸o khoa trang 13. - Xem bµi häc thªm 1 : Em biÕt g× vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh? s¸ch gi¸o khoa trang 6 - Xem tríc bµi häc : Çc thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh .

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:

kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nhTiÕt 2: Çc thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh

A phÇn chuÈn bÞI. Môc tiªu:1. KiÕn thøc:- N¾m ®îc çc thµnh phÇn cña mét ng«n ng÷ lËp tr×nh nãi chung- BiÕt ®îc mét sè kh¸i niÖm nh: tªn, tªn chuÈn, tªn dµnh riªng…2. Kü n¨ng- Ph©n biÖt ®îc tªn chuÈn víi tªn dµnh riªng vµ tªn tù ®Æt.- Nhí çc qui ®Þnh vÒ tªn, h»ng vµ biÕn.- BiÕt ®Æt tªn ®óng, nhËn biÕt tªn sai.3. Th¸i ®é- ý thøc ®îc tÇm quan träng cña m«n häc vµ cã th¸i ®é häc tËp nghiªm tóc, lu«n tõ t×m hiÓu häc tËp.II. PhÇn chuÈn bÞ1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn:- Giao ¸n, SGK, s¸ch gi¸o viªn, s¸ch bµi tËp, 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh:- Vë ghi, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp , ®å dïng häc tËp.

B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp.I. æn ®Þnh líp

1. kiÓm tra sÜ sè: ..................................................................................II. KiÓm tra bµi cò :C©u hái:

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

......§¸p ¸n

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

................................................................................................................III BµI míi 1. §Æt vÊn ®Ò

2. Néi dung bµi míi.híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Ho¹t ®éng 1 §Æt vÊn ®Ò : Cã nh÷ng yÕu tè nµo dïng ®Ó x©y dùng nªn ng«n ng÷ tiÕng ViÖt?

* DiÔn gi¶i : Trong ng«n ng÷ lËp tr×nh còng t¬ng tù nh vËy, nã gåm cã çc thµnh phÇn : B¶ng ch÷ çi, có ph¸p vµ ng÷ nghÜa.* Chia líp thµnh 3 nhãm, ph¸t b×a trong vµ bót cho mçi nhãm vµ yªu cÇu mçi nhãm thùc hiÖn mét nhiÖm vô : - H·y nªu çc ch÷ çi cña b¶ng ch÷ çi tiÕng Anh.

- Nªu çc kÝ sè trong hÖ ®Õm thËp ph©n. - Nªu mét sè kÝ hiÖu ®Æc biÖt kh¸c.

- Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng, gäi ®¹i diÖn nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Treo tranh gi¸o viªn ®· chuÈn bÞ ®Ó tiÓu kÕt ho¹t ®éng nµy.

2. Ho¹t ®éng 2 . * §Æt vÊn ®Ò : Mäi ®èi tîng trong ch-¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®îc ®Æt tªn. - H·y nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, trang

* §éc lËp suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - B¶ng ch÷ çi tiÕng ViÖt, sè, dÊu. - Çch ghÐp çc kÝ tù thµnh tõ, phÐp tõ thµnh c©u. - Ng÷ nghÜa cña tõ thµnh c©u.* L¾ng nghe vµ ghi nhí.

* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, th¶o luËn theo nhãm vµ ®iÒn phiÕu häc tËp :

B¶ng ch÷ çi : A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z . a b c d e f h g i j k l m n o p q r s t u v w x y z .HÖ ®Õm : 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 .KÝ hiÖu ®Æc biÖt : + - * / = < > [ ] . , _ ; # ^ $ & ( ) { } : “ - Theo dâi kÕt qu¶ cña çc nhãm kh¸c vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt . - TËp trung xem tranh vµ ghi nhí .

* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi . - Gåm ch÷ sè, ch÷ çi, dÊu g¸ch díi. - B¾t ®Çu b»ng ch÷ çi hoÆc dÊu g¹ch díi. - §é dµi kh«ng qu¸ 127 .* Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi .

10, ®Ó nªu quy çch ®Æt tªn trong Turbo Pascal?* Treo tranh chøa çc tªn ®óng – sai, yªu cÇu häc sinh chän tªn ®óng . A A BC 6Pq R12 X#y 45 - TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò nµy b»ng viÖc kh¼ng ®Þnh l¹i çc tªn ®óng .* Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa (trang 10 – 11 ) ®Ó biÕt çc kh¸i niÖm vÒ tªn giµnh riªng, tªn chuÈn vµ tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt . - Chia líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm tr×nh bµy hiÓu biÕt cña m×nh vÒ mét lo¹i tªn vµ cho vÝ dô .

- Treo tranh chøu mét sè tªn trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal ®· ®îc chuÈn bÞ s½n : Program Abs Interger Type Xyx Byte tong - Ph¸t b×a trong vµ bót cho mçi nhãm vµ yªu cÇu häc sinh mçi nhãm thùc hiÖn : + X¸c ®Þnh tªn giµnh riªng. + X¸c ®Þnh tªn chuÈn . + X¸c ®Þnh tªn tù ®Æt . - Thu phiÕu häc tËp cña ba nhãm, chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng, gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung . - TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò nµy b»ng çch bæ sung thªm cho mçi nhãm ®Ó ®a ra

A R12 45

* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi .

- Th¶o luËn theo nhãm vµ ®iÒn phiÕu häc tËp . + Tªn dµnh riªng : Lµ nh÷ng tªn ®îc ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh dïng víi nghÜa x¸c ®Þnh, ngêi lËp tr×nh kh«ng ®îc dïng víi ý nghÜa kh¸c . + Tªn chuÈn : Lµ nh÷ng tªn ®îc ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh dïng víi mét ý nghÜa nµo ®ã, ngêi lËp tr×nh cã thÓ ®Þnh nghÜa l¹i ®Ó dïng nã víi ý nghÜa kh¸c. + Tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt : Lµ tªn ®îc dïng theo ý nghÜa riªng cña tõng ngêi lËp tr×nh, tªn nµy ®îc khai b¸o tríc khi sö dông. Çc tªn dµnh riªng. - Quan s¸t tranh vµ ®iÒn phiÕu häc tËp .

Tªn dµnh riªng : Program type Tªn chuÈn : Abs Interger Byte Tªn tù ®Æt : Xyx Tong - Quan s¸t kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c vµ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung. - Theo dâi bæ sung cña gi¸o viªn ®Ó hoµn thiÖn kiÕn thøc .

tr¶ lêi ®óng .

3. Ho¹t ®«ng 3 . * Yªu cÇu häc sinh cho mét sè vÝ dô vÒ h»ng sè, h»ng x©u vµ h»ng logic.

- tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ h»ng sè, h»ng x©u vµ h»ng logic .

* Ghi b¶ng : X¸c ®Þnh h»ng sè vµ h»ng x©u trong çc h»ng sau : - 32767 “QB” “50” 1.5E+2 * Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, cho biÕt kh¸i niÖm biÕn . - Cho vÝ dô mét biÕn .

* Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ hco biÕt chøc n¨ng cña chó thÝch trong ch¬ng tr×nh.

- Cho mét vÝ dô vÒ mét dßngchó thÝch . - Hái : Tªn biÕn vµ tªn h»ng lµ tªn giµnh riªng hay tªn chuÈn hay tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt ? - Hái :Çc lÖnh ®îc viÕt trong cÆp dÊu {} cã ®îc TP thùc hiÖn kh«ng? V× sao?

* §éc lËp suy nghÜ vµ tr¶ lêi . - H»ng sè : 50 60.5 - H»ng x©u : “Ha Noi” “A” - H»ng logic : False - H»ng sè häc lµ çc sè nguyªn vµ sè thùc, cã dÊu hoÆc kh«ng dÊu . - H»ng x©u : Lµ chuçi kÝ tù trong bé m· ASCII, ®îc ®Æt trong cÆp dÊu nh¸y. - H»ng logic : Lµ gi¸ trÞ ®óng (true) HoÆc sai ( False) . * Quan s¸t b¼ng vµ tr¶ lêi . - H»ng sè : - 32767, 1.5E+2 - H»ng x©u : “QB” “50”

* Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi . - BiÕn lµ ®¹i lîng ®îc ®Æt tªn dïng ®Ó lu tr÷ gi¸ trÞ. Gi¸ trÞ nµy cã thÓ ®îc thay ®æi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®îc khai b¸o . - VÞ dô hai tªn biÕn lµ : Tong, xyz . * §éc lËp tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi . - Có thÝch ®îc ®Æt gi÷a cÆp dÊu { } hoÆc (* *) dïng ®Ó gi¶i thÝch cho ch¬ng tr×nh râ rµng dÔ hiÓu . - {Lenh xuat du lieu} - Lµ tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt .

- Kh«ng. V× ®ã lµ dßng chó thÝch .

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc . - Thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh : B¶ng ch÷, có ph¸p vµ ng÷ nghÜa.

- Kh¸i niÖm : Tªn, tªn chuÈn, tªn dµnh riªng, tªn do ngêi lËp tr×nh ®Æt, h»ng, biÕn vµ chó thÝch. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ . - Lµm bµi tËp 4, 5, 6, s¸ch gi¸o khoa, trang 13 . - Xem bµi ®äc thªm : Ng«n ng÷ Pascal, s¸ch gi¸o khoa, trang 14, 15, 16 . - Xem tríc bµi : CÊu tróc ch¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa, trang 18. - Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 128 : Mét sè tªn giµnh riªng.

Ch ¬ng 2 : Ch ¬ng tr×nh ®¬n gi¶n I. Môc tiªu cña ch¬ng . 1. KiÕn thøc : Häc sinh cÇn n¾m ®îc: - CÊu tróc chung cña mét ch¬ng tr×nh vµ cÊu tróc cña mét ch¬ng tr×nh Pascal . - Çc kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kiÓu d÷ liÖu chuÈn, çc phÐp to¸n, biÓu thøc, c©u lÖnh g¸n, thñ tôc vµo/ra ®¬n gi¶n. - Çch so¹n th¶o, biªn dÞch thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh trong m«i trêng Turbo Pascal. 2. KÜ n¨ng . - BiÕt khai b¸o biÕn. - BiÕt viÕt ®óng çc biÓu thøc ®¬n gi¶n trong ch¬ng tr×nh. - BiÕt khëi ®éng vµ tho¸t khái Turbo Pascal. - BiÕt so¹n th¶o, dÞch vµ thùc hiÖn mét sè ch¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n theo mÉu cã s½n. - Bíc ®Çu lµm quen víi lËp tr×nh gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n. 3. Th¸i ®é. - Nghiªm tóc trong häc tËp khi tiÕp xóc víi nhiÒu quy ®Þnh nghiªm ngÆt trong lËp tr×nh. - cã ý thøc cè g¾ng trong häc tËp vît qua nh÷ng khã kh¨n ë giai ®o¹n ®Çu khi häc lËp tr×nh. - Ham muèn gi¶i çc bµi tËp b»ng lËp tr×nh, thÊy ®îc lîi Ých cña lËp tr×nh phôc vô tÝnh to¸n. II. Néi dung cña ch¬ng. Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng lµ : - CÊu tróc chung cña mét ch¬ng tr×nh. - Mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn: KiÓu nguyªn, thùc, kÝ tù, logic. - PhÐp to¸n, biÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hª, biÓu thøc logic, hµm sè häc. - Khai b¸o biÕn, lÖnh g¸n, tæ chøc vµo/ra d÷ liÖu ®¬n gi¶n. - So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh.

CÊu tróc ch¬ng tr×nh mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn khai b¸o biÕn

I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña mét ch¬ng tr×nh. - BiÕt ®îc mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn: Nguyªn, thùc, kÝ tù, logic. - BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña khai b¸o biÓn. 2. KÜ n¨ng. - Sö dông ®îc kiÓu d÷ liÖu vµ khai b¸o biÕn ®Ó viÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh vµ m¸y chiÕu projector dïng ®Ó chiÕu çc vÝ dô. - Tranh cã chøa mét sè khai b¸o biÕn ®Ó häc sinhc hän ®óng – sai . - Mét sè ch¬ng tr×nh mÉu viÕt s½n. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc 1. Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu cÊu tróc chung vµ çc thµnh phÇn cña ch¬ng tr×nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc ch¬ng tr×nh cã hai phÇn vµ néi dung cña tõng phÇn. b. Néi dung: - CÊu tróc ch¬ng tr×nh cã hai phÇn: PhÇn khai b¸o vµ phÇn th©n. - PhÇn khai b¸o : Khai b¸o tªn ch¬ng tr×nh, khai b¸o th viÖn sö dông, khai b¸o h»ng, khai b¸o biÕn vµ khai b¸o ch¬ng tr×nh con. - PhÇn th©n ch¬ng tr×nh : Bao gåm d·y çc lÖnh ®îc ®Æt trong cÆp dÊu hiÖu më ®Çu vµ kÕt thóc. Më ®Çu Çc c©u lÖnh; KÕt thóc

c. Çc bíc tiÕn hµnh:híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Ph¸t vÊn gîi ý : Métbµi tËp lµm v¨n em thêng viÕt cã mÊy phÇn? Çc phÇn cã thø tù kh«ng? V× sao ph¶i chia ra nh vËy?

2. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái sau: - Mét ch¬ng tr×nh cã cÊu tróc mÊy phÇn? - trong phÇn khai b¸o cã nh÷ng khai

1. L¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶ lêi : - Cã ba phÇn. - Cã thø tù : Më bµi, th©n bµi, kÕt luËn. - DÔ viÕt, dÔ ®äc, dÔ hiÓu néi dung.2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, th¶o luËn vµ tr¶ lêi. + Hai phÇn : [<phÇn khaib¸o>] <PhÇn th©n ch¬ng tr×nh>

b¸o nµo?

- Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o tªn ch¬ng tr×nh trong ng«n ng÷ Pascal. - Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o th viÖn ch¬ng tr×nh con trong ng«n ng÷ Pascal. - Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o h»ng trong ng«n ng÷ Pascal. - Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô khai b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal. - Yªu cÇu häc sinh cho biÕt cÊu tróc chung cña phÇn th©n ch¬ng tr×nh trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

3. T×m hiÓu mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n. - ChiÕu lªn b¶ng mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n trong ng«n ng÷ C++ .# include <stdio.h>void main(){Printf(“Xin chao cac ban”);} - Hái : PhÇn khai b¸o cña ch¬ng tr×nh? - Hái : PhÇn th©n cña ch¬ng tr×nh, lÖnh pr×nt cã chøc n¨ng g×? - ChiÕu lªn b¶ng mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n trong ng«n ng÷ Pascal. Program VD1 ; Var x,y:byte; t:word; Begin t:=x+y; Writeln(t); readln; End - Hái : PhÇn khai b¸o cña ch¬ng tr×nh?

- Khai b¸o tªn ch¬ng tr×nh, khai b¸o th viÖn ch¬ng tr×nhcon, khai b¸o h»ng, khai b¸o biÕn vµ khai b¸o ch¬ng tr×nh con. - CÊu tróc : Program ten_chuong_trinh ; - VÝ dô : Program tinh_tong ; - CÊu tróc : Uses tªn_th_viÖn; - VÝ dô : Uses crt ; - CÊu tróc : Const tªn_h»ng = gi¸_trÞ; - VÝ dô : Const maxn=100; - CÊu tróc : Var tªn_biÕn=kiÓu_d÷_liÖu; - VÝ dô : Var a, b, c : integer; Begin D·y çc lÖnh; End. 3. Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi.

- PhÇn khai b¸o chØ cã mét khai b¸o th viÖn stdio.h - PhÇn th©n {} - LÖnh printf dïng ®Ó ®a th«ng b¸o ra mµn h×nh.

- Khai b¸o tªn ch¬ng tr×nh : Program VD1; - Khai b¸o biÕn : Var x, y:byte ;t:word; Var x, y:byte; t:word;

- Hái : PhÇn th©n cña ch¬ng tr×nh? Cã lÖnh nµo trong th©n ch¬ng tr×nh?

4. Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô vÒ mét ch¬ng tr×nh Pascal kh«ng cã phÇn tªn vµ phÇn khai b¸o.

- Cßn l¹i lµ phÇn th©n. - LÖnh g¸n, lÖnh ®a th«ng b¸o ra mµn h×nh. 4. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi Begin Writeln(“Hello”); Readln; End.

2. Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu mét sè d÷ liÖu chuÈn. a. Môc tiªu : - BiÕt ®îc tªn cña mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn, biÕt ®îc giíi h¹n biÓu diÔn cña mçi lo¹i kiÓu d÷ liÖu ®ã. b. Néi dung: - KiÓu sè nguyªn: Byte: 0..255 Integer: -32768..32767 Word: 0..65535 Longint: -2148473648..214873647 - KiÓu sè thùc: Real: 2.9E-39..1.7E38 Extended: 3.4E..1.1E4932 - KiÓu kÝ tù: Lµ çc kÝ tù thuéc b¶ng m· ASCII, gåm 256 kÝ tù ®îc ®¸nh sè tõ 0 ®Õn 255. - KiÓu logic: Lµ tËp hîp gåm hai gi¸ trÞ True vµ Flase, lµ kÕt qu¶ cña phÐp so s¸nh. c. Çc bíc tiÕn hµnh.

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. §Æt vÊn ®Ò: Trong to¸n häc, ®Ó thùc hiÖn ®îc tÝnh to¸n ta cÇn ph¶i cã çc tËp sè. §ã lµ çc tËp sè nµo? - DiÔn gi¶i: Còng t¬ng tù nh vËy, trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal, ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt çc bµi to¸n, cÇn cã çc tËp hîp, mçi tËp hîp cã mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh. - Çc em cã thÓ hiÓu n«m na: KiÓu d÷ liÖu chuÈn lµ mét tËp h÷u h¹n çc gi¸ trÞ, mçi kiÓu d÷ liÖu cÇn mét dung lîng bé nhí cÇn thiÕt ®Ó lu tr÷ vµ x¸c ®Þnh çc phÐp to¸n cã thÓ t¸c ®éng lªn d÷ liÖu. 2. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, tr¶ lêi çc c©u hái sau:

1. Chó ý, L¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶ lêi: - Sè tù nhiªn, sè nguyªn, sè h÷u tØ, sè thùc.

- Liªn tëng çc tËp sè trong to¸n häc víi mét kiÓu d÷ liÖu trong Pascal?

2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoavµ tr¶ lêi. - Cã 4 kiÓu: KiÓu nguyªn, kiÓu thùc,

- Cã bao nhiªu kiÓu d÷ liÖu chuÈn trong ng«n ng÷ Pascal? - trong ng«n ng÷ Pascal, cã nh÷ng kiÓu nguyªn nµo thêng dïng, ph¹m vi biÓu diÓn cña mçi lo¹i? - trong ng«n ng÷ Pascal, cã nh÷ng kiÓu sè thùc nµo thêng dïng, ph¹m vi biÓu diÔn cña mçi lo¹i? - trong ng«n ng÷ Pascal, cã bao nhiªu kiÓu kÝ tù? - trong ng«n ng÷ Pascal, cã bao nhiªu kiÓu logic, gåm çc gi¸ trÞ nµo? 3. Gi¸o viªn gi¶i thÝch mét sè vÊn ®Ò cho häc sinh: + V× sao ph¹m vi biÓu diÔn cña çc lo¹i kiÓu nguyªn kh¸c nhau? + MiÒm gi¸ trÞ cña çc lo¹i kiÓu thùc, sè ch÷ sè cã nghÜa? 4. Ph¸t vÊn: Muèn tÝnh to¸n trªn çc gi¸ trÞ : 4 6 7.5 ta ph¶i sö dông d÷ liÖu g×?

kiÓu kÝ tù vµ kiÓu logic. - Cã 4 lo¹i: Byte, word, integer vµ longint. - Cã 2 lo¹i: real, extended.

- Cã 1 lo¹i: Char. - Cã mét lo¹i: boolean, gåm 2 phÇn tö: True vµ False. 3. Chó ý l¾ng nghe vµ ghi nhí .

4. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. KiÓu Real

3. Ho¹t ®éng 3: t×m hiÓu çch khai b¸o biÕn. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc r»ng mäi biÕn dïng trong ch¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®îc kaho b¸o tªn vµ kiÓu d÷ liÖu. - Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal, khai b¸o ®îc biÕn khi lËp tr×nh. b. Néi dung: Trong ng«n ng÷ lËo tr×nhPascal, cÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn lµ Var. tªn_biÕn_1: KiÓu_d÷_liÖu_1; tªn_biÕn_2: KiÓu_d÷_liÖu_2; ............................... tªn_biÕn_n: KiÓu_d÷_liÖu_n; NÕu cã nhiÒu biÕn cã cïng kiÓu d÷ liÖu, cã thÓ khai b¸o ghÐp, khi ®ã çc biÕn ph©n çch nhau b»ng dÊu phÈy. KiÓu_d÷_liÖu lµ mét trong çc kiÓu d÷ liÖu chuÈn cña Pascal. c. Çc bíc tiÕn hµnh.

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt v× sao ph¶i khai b¸o biÕn?

1. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi. - Mäi biÕn dïng trong ch¬ng tr×nh ®Òu ph¶i ®îc khai b¸o tªn biÕn vµ kiÓu d÷ liÖu cña biÕn. Tªn biÕn dïng ®Ó x¸c lËp quan hÖ gi÷a biÕn vµ

- CÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn trong ng«n ng÷ Pascal. - Cho vÝ dô ®Ó khai b¸o mét biÕn nguyªn vµ mét biÕn kiÓu kÝ tù. 2. Treo tranh cã chøa mét sè khai b¸o vµ yªu cÇu häc sinh chän khai b¸o ®óng trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal? Var x, y, z: word; n 1: real; X: longint; h: integer; i: byte; 3. Treo tranh cã chøa mét sè khai b¸o biÕn trong Pascal. - Hái: Cã bao nhiªu biÕn tÊt c¶, Bé nhí ph¶i cÊp ph¸t lµ bao nhiªu? Var x, y: word; z: longint; h: integer; i: byte;

®Þa chØ bé nhí n¬i lu gi÷ gi¸ trÞ cña biÕn. - Var <danh s¸ch biÕn>: <kiÓu d÷ liÖu>; Var x: word; y: char; 2. Quan s¸t tranh vµ chän khai b¸o ®óng.

Var x, y, z: word; i: byte;

3. Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi. - Cã 5 biÕn. - tæng bé nhí cÇn cÊp ph¸t. x (2 byte); y (2 byte); z (4 byte); h (2 byte); i (1 byte); táng 11 byte

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc - Mét ch¬ng tr×nh gåm cã hai phÇn: PhÇn khai b¸o vµ phÇn th©n. - Çc kiÓu d÷ liÖu chuÈn: KiÓu sè nguyªn, kiÓu sè thùc, kiÓu kÝ tù, kiÓu logic. - Mäi biÕn trong ch¬ng tr×nh ph¶i ®îc khai b¸o. CÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn trong Pascal: Var tªn_ biÕn: tªn_kiÓu_d÷_liÖu; 2. C©u hái vµ bµo tËp vÒ nhµ - Lµm bµi tËp 1, 2, 3, 4, 5, schs gi¸o khoa, trang 35. - Xem tríc néi dung bµi: PhÐp to¸n, biÓu thøc, lÖnh g¸n, s¸ch gi¸o khoa, trang 24. - Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khao , trang 129: Mét sè kiÓu d÷ liÖu chuÈn, mét sè thñ tôc vµ hµm chuÈn.

PhÐp to¸n, biÓu thøc, lÖnh g¸n

I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - BiÕt ®îc çc phÐp to¸n th«ng dông trong ng«n ng÷ lËp tr×nh. - BiÓu diÔn ®¹t mét h×nh thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.

- BiÕt ®îc chøc n¨ng cña lÖnh g¸n. - BiÕt ®îc cÊu tróc cña lÖnh g¸n vµ mét sè hµm chuÈn tr«ng dông trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. 2. kÜ n¨ng - Sö dông ®îc çc phÐp to¸n ®Ó x©y dùng biÓu thøc. - Sö dông ®îc lÖnh g¸n ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - S¸ch gi¸o khoa, tranh chøa çc biÓu thøc trong to¸n häc. - Tranh chøa b¶ng çc hµm sè häc chuÈn, tranh chøa b¶ng ch©n trÞ. - m¸y vi tÝnh vµ m¸y chiÕu Projector. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc 1. Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu mét sè phÐp to¸n. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc tªn çc phÐp to¸n, kÝ hiÖu cña çc phÐp to¸n vµ çch sö dông cña çc phÐp to¸n ®èi víi mçi kiÓu d÷ liÖu. b. Néi dung: - Çc phÐp to¸n sè häc: + - * / DIV MOD. - Çc phÐp to¸n quan hÖ: <, <=, >, >=, =, <>. Dïng ®Ó so s¸nh hai ®¹i lîng, kÕt qu¶ cña çc phÐp to¸n nµy lµ True hoÆc Flase. - Çc phÐp to¸n logic: NOT, OR, AND, thêng dïng ®Ó t¹o çc biÓu thøc logic tõ çc biÓu thøc quan hÖ ®¬n gi¶n.

c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. ®Æt vÊn ®Ò: ®Ó m« t¶ çc thao t¸c trong thuËt to¸n, mçi ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Õu sö dông mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n: PhÐp to¸n, biÓu thøc, g¸n gi¸ trÞ. 2. Ph¸t vÊn: H·y kÓ çc phÐp to¸n em ®· ®îc häc trong to¸n häc. - DiÔn gi¶i: Trong ng«n ng÷ lËp trßnh Pascal còng cã çc phÐp to¸n ®ã nhng ®îc diÔn ®¹t b»ng mét çch kh¸c. - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt çc nhãm phÐp to¸n.

- Hái : PhÐp Div, Mod ®îc sö dông cho nh÷ng kiÓu d÷ liÖu nµo? - Hái: KÕt qu¶ cña phÐp to¸n quan

1. Chó ý l¾ng nghe.

2. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi : - PhÐp: Céng, trõ, nh©n, chia, lÊy sè d, chia lÊy nguyªn, so s¸nh.

- Çc phÐp to¸n sè häc: + - * / div mod - Çc phÐp to¸n quan hÖ: <, <=, >, >=, =, <> - Çc phÐp to¸n logic: And, Or, Not. - ChØ sö dông ®îc cho kiÓu nguyªn. - Thuéc kiÓu logic.

hÖ thuéc kiÓu d÷ liÖu nµo? 2. ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu biÓu thøc. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt kh¸i niÖm vÒ biÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hÖ vµ biÓu thøc logic. BiÕt çch x©y dùng çc biÓu thøc ®ã. - BiÕt ®îc mét sè hµm sè häc chuÈnn trong lËp tr×nh. b. Néi dung: - BiÓu thøc sè häc lµ biÓu thøc nhËn ®îc tõ çc h»ng sè, biÕn sè vµ hµm sè liªn kÕt víi nhau b»ng çc phÐp to¸n sè häc. - Thø tù thùc hiÖn biÓu thøc sè häc: trong ngoÆc tríc, ngoµi ngoÆc sau. trong d·y çc phÐp to¸n kh«ng chøa ngoÆc th× thùc hiÖn tõ tr¸i sang ph¶i theo thø tù cña çc phÐp to¸n: Nh©n, chia, chia lÊy nguyªn, chia lÊy d thùc hiÖn tríc vµ ccs phÐp to¸n c«ng, trõ thùc hiÖn sau. - Hµm sè häc chuÈn th«ng dông.

Hµm KiÓu ®èi sè KiÓu hµm sèb×nh ph¬ng: SQR(X) I hoÆc R Theo kiÓu cña ®èi sèC¨n bËc hai: SQRT(X) I hoÆc R RG¸i trÞ tuyÖt ®èi: ABS(X) I hoÆc R Theo kiÓu cña ®èi sè Sin(X) I hoÆc R RCos(X) I hoÆc R Rlogarit tù nhiªn lnx ln(x) I hoÆc R RLòy thõa cña sè e ex exp(x) I hoÆc R R

- Hai biÓu thøc cã cïng kiÓu d÷ liÖu ®îc liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n quan hÖ cho ta mét biÓu thøc quan hÖ. <biÓu_thøc_1> <phÐp_to¸n_quan_hÖ> <biÓu_thøc_2> - Thø tù thùc hiªn.: + tÝnh gi¸ trÞ çc biÓu thøc. + Thùc hiÖn phÐp to¸n quan hÖ. - Çc biÓu thøc quan hÖ liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n logic ta ®îc biÓu thøc logic. BiÓu thøc logic ®¬n gi¶n lµ gi¸ trÞ True hoÆc Flase. c. Çc bíc tiÕn hµnh.

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Nªu vÊn ®Ò: trong to¸n häc ta ®îc lµm quen víi kh¸i niÖm biÓu thøc, h·y cho biÕt yÕu tè c¬ b¶n x©y dùng nªn biÓu thøc. - NÕu trong mét bµi to¸n mµ to¸n h¹ng lµ biÕn sè, h»ng sè hoÆc hµm sè vµ to¸n tö lµ çc phÐp to¸n sè häc th× biÓu thøc cã tªn gäi lµ g×? 2. Treo tranh cã chøa biÓu thøc to¸n häc lªn b¶ng, yªu cÇu: Sö dông çc

1. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - Gåm hai phÇn: To¸n h¹ng vµ to¸n tö. - BiÓu thøc sè häc.

2. Quan s¸t vµ tr¶ lêi. 2*a+5*b+c

phÐp to¸n sè häc, h·y biÓu diÔn biÓu thøc to¸n häc sau thµnh biÓu thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh. 2a+5b+cxy2z x+y + x 2 1 - 2 2z z - Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tõ viÖc x©y dùng çc biÓu thøc trªn, h·y nªu thø tù thùc hiÖn çc phÐp to¸n. 3. Nªu vÊn ®Ò: trong to¸n häc ta ®· lµm quen víi mét sè hµm sè häc, h·y kÓ tªn mét sè hµm ®ã? - Trong mét sè ng«n ng÷ lËp tr×nh ta còng cã mét sè hµm nh vËy nhng ®-îc diÔn ®¹t b»ng mét çch kh¸c. - Treo tranh chøa b¶ng mét sè hµm chuÈn, yªu cÇu häc sinh ®iÒn thªm çc th«ng tin nh chøac n¨ng cña hµm , kiÓu cña ®èi sè vµ kiÓu cña hµm sè. - cho biÓu thøc: -b + h·y biÓu diÔn biÓu thøc trªn sang biÓu thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh . 4. Nªu vÊn ®Ò : Khi hai biÓu thøc sè häc liªn kÕt víi nhau b»ng phÐp to¸n quan hÖ ta ®îc mét biÓu thøc míi, biÓu thøc ®ã gäi lµ biÓu thøc g×? - H·y lÊy mét vÝ dô vÒ biÓu thøc quan hÖ? - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña biÓu thøc quan hÖ? - Thø tù thùc hiÖn cña biÓu thøc quan hÖ? - Cho biÕt kÕt qu¶ cña phÐp to¸n quan hÖ thuéc kiÓu d÷ liÖu nµo ®· häc? 5. Nªu vÊn ®Ò: Çc biÓu thøc quan hÖ ®îc liªn kÕt víi nhau bëi phÐp to¸n Logic ®îc gäi lµ biÓu thøc Logic. - H·y cho mét sè vÝ dô vÒ biÓu thøc logic. - trong to¸n häc ta cã biÓu thøc 5<=x<=11, h·y biÓu diÔn biÓu thøc

x*y/(2*z) ((x+y)/(1 – (2 /z)))+(x*x/(2*z))

- Thùc hiÖn trong ngoÆc tríc; Ngoµi ngoÆc sau. Nh©n, chia, c«ng, trõ sau. 3. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. Hµm tri tuyÖt ®èi, hµm c¨n bËc hai, hµm sin, hµm cos.

- Quan s¸t tranh vÏ, nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ lªn b¶ng ®iÒn tranh.

- Suy nghÜ, lªn b¶ng tr¶ lêi. (-b+sqrt(b*b – 4*a*c))/(2*a)

4. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - Gäi lµ biÓu thøc quan hÖ.

- VÝ dô: 2*x<y - CÊu tróc chung: <BT1> <phÐp to¸n qh> <BT2>

+ TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc + Thùc hiÖn phÐp to¸n quan hÖ. - KiÓu logic.

5. Chó ý theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.

- VÝ dô: (A>B) or ((X+1)<Y) vµ (5>2) and ((3+2)<7). - BiÓu thøc trong ng«n ng÷ lËp tr×nh : (5<=x) and (x<=11).

nµy trong ng«n ng÷ lËp tr×nh. - Thø tù thùc hiÖn biÓu thøc logic. - KÕt qu¶ cña biÓu thøc logic cã kiÓu d÷ liÖu g×? - Treo tranh cã chøa b¶ng ch©n trÞ cña A vµ B, yªu cÇu häc sinh ®iÒn gi¸ trÞ cho A and B; A or B; not A.

+ Thùc hiÖn çc biÓu thøc quan hÖ. + Thùc hiÖn phÐp to¸n logic. - KiÓu logic.

- Häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi b»ng çch ®iÒn vµo b¶ng.

3. Ho¹t ®éng 3 : T×m hiÓu lÖnh g¸n. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt chøc n¨ng cña lÖnh g¸n trong lËp tr×nh. BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh g¸n trong ng«n ng÷ Pascal. ViÕt ®îc lÖnh ®óng khi lËp tr×nh. b. Néi dung: - LÖnh g¸n dïng ®Ó tÝnh gi¸ trÞ mét biÓu thøc vµ chuyÓn gi¸ trÞ ®ã vµo mét biÕn. - CÊu tróc: Tªn biÕn : =biÓu_thøc; - Sù thùc hiÖn cña m¸y: + tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu_thøc. + §Æt gi¸ trÞ vµo tªn_biÕn. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh - Giíi thiÖu mét sè vÝ dô vÒ lÖnh g¸n trong Pascal nh sau: x:=4+8; - Gi¶i thÝch: LÊy 4 céng 8, ®em kÕt qu¶ ®Æt vµo x. Ta ®îc x=12. - Hái : H·y cho biÕt chøc n¨ng cña lÖnh g¸n? - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña lÖnh g¸n trong ng«n ng÷ Pascal. - H·y cho mét vÝ dô ®Ó tÝnh nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai.-b

- Giíi thiÖu thªm vÝ dô: Cho ch¬ng tr×nh. Var i,z:integer; Begin z:=4; i:=6; z:=z – 1;

- Quan s¸t vÝ dô vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi.

+ TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc. + G¸n gi¸ trÞ tÝnh ®îc vµ tªn mét biÕn. <tªn_biÕn>:=<biÓu_thøc>;

x:=(-b+sqrt(b*b – 4*a*c))/(2*a);

i:=i+1; writeln(“i=”,i); writeln(“z=”,z); readln; End. - Hái: Ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh gi¸ trÞ b»ng bao nhiªu? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh kiÓm nghiÖm kÕt qu¶ tù suy luËn.

- In ra mµn h×nh: z=3 vµ i=7. - Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Çc phÐp to¸n trong Turbo Pascal: Sè häc, quan hÖ vµ logic. - Çc biÓu thøc trong Turbo Pascal: Sè häc, quan hÖ vµ logic - CÊu tróc lÖnh g¸n trong Turbo Pascal: tªn_biÕn :=biÓu_thøc; 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Lµm bµi tËp 5, 6, 7, 8, s¸ch gi¸o khoa, trang 35 – 36; - Xem phô lôc A, s¸ch gi¸o khoa trang 121: Mét sè phÐp to¸n thêng dïng vµ gi¸ trÞ phÐp to¸n logic.

Çc thñ tôc chuÈn vµo/ra ®¬n gi¶n I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - BiÕt ®îc ý nghÜa cña çc thñ tôc vµ/ra chuÈn ®èi víi lËp tr×nh. - BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc vµo/ra trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. 2. KÜ n¨ng. - ViÕt ®óng lÖnh vµo/ra d÷ liÖu. - BiÕt nhËp ®óng d÷ liÖu khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - S¸ch gi¸o khoa, tranh chøa çc biÓu thøc trong to¸n häc, m¸y chiÕu Projector, m¸y vi tÝnh, mét sè ch¬ng tr×nh viÕt s½n. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc 1. Ho¹t ®éng 1: t×m hiÓu thñ tôc nhËp d÷ liÖu vµ tõ bµn phÝm. a. Môc tiªu:

- Gióp häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu. - BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu. b. Néi dung: - Dïng ®Ó ®a nhiÒu bé d÷ liÖu kh¸c nhau cho cïng mét ch¬ng tr×nh xö lÝ. - NhËp: Read/Readln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k >); c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. nªu vÊn ®Ò: Khi gi¶i quyÕt mét bµi to¸n, ta ph¶i ®a d÷ liÖu vµo ®Ó m¸y tÝnh xö lÝ, viÖc ®a d÷ liÖu b»ng lÖnh g¸n sÏ lµm cho ch¬ng tr×nh chØ cã t¸c dông víi mét d÷ liÖu cè ®Þnh. §Ó ch-¬ng tr×nh gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu bµi to¸n h¬n, ta pahØ sö dông thñ tôc nhËp d÷ liÖu. - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp d÷ liÖu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal: - Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch¬ng tr×nh gi¶i ph¬ng tr×nh ax+b=0, ta ph¶i nhËp vµo çc ®¹i lîng nµo? ViÕt lÖnh nhËp? 2. ChiÕu mét ch¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n cã lÖnh nhËp gi¸ trÞ cã hai biÕn. - thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn nhËp d÷ liÖu. - Hái : Khi nhËp gi¸ trÞ cho nhiÒu biÕn, ta ph¶i thùc hiÖn nh thÕ nµo? - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn nhËp d÷ liÖu cho ch¬ng tr×nh.

1. Chó ý l¾ng nghe dÉn d¾t cña gi¸o viªn.

- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi. Read(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>); Readln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>); - Ph¶i nhËp gi¸ trÞ cho hai biÕn: a, b. - ViÕt lÖnh: Readln(a,b); 2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh vÝ dô cña gi¸o viªn.

- Nh÷ng gi¸ trÞ nµy ph¶i ®îc gâ çch nhau Ýt nhÊt mét dÊu çch hoÆc kÝ tù xuèng dßng. - Lªn b¶ng thùc hiÖn nhËp theo yªu cÇu cña gi¸o viªn.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh. a. Môc tiªu: - Gióp häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh. - BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña thñ tôc ®a d÷ liÖu ra mµn h×nh. b. Néi dung: - Dïng ®Ó ®a kÕt qu¶ sau khi sö lÝ ra mµn h×nh ®Ó ngêi sö dông thÊy. - XuÊt: Write/Writeln(<tham_sè_1>,...,<tham_sè_k); c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. DÉn d¾t: sau khi xö lÝ xong, kÕt qu¶ t×m ®îc ®ang ®îc lu trong bé nhí. §Ó thÊy ®îc kÕt qu¶ trªn mµn h×nh ta sö dông thñ tôc xuÊt d÷ liÖu. - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña thñ tôc xuÊt d÷ liÖu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - Nªu vÝ dô: Khi viÕt ch¬ng tr×nh gi¶i ph¬ng tr×nh ax+b=0, ta ph¶i ®a ra mµn h×nh gi¸ trÞ cña nghiÖm –b/a, ta ph¶i viÕt lÖnh nh thÕ nµo? 2. ChiÕu mét ch¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n Program vb; Var x, y, z:integer; Begin Writeln(“nhap vao hai so:”); Readln(x, y); z:=x+y; write(x:6, y:6, z:6); readln; end. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn nhËp d÷ liÖu ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶ trªn nÒn mµn h×nh. - Hái : Chøc n¨ng cña lÖnh Writeln(); - Hái: ý nghÜa cña : 6 trong lÖnh Write(...) - Hái: Khi çc tham sè trong lÖnh Write() thuéc kiÓu Char hoÆc real th× quy ®Þnh vÞ trÝ nh thÕ nµo?

- Cho vÝ dô cô thÓ víi 2 biÕn c kiÓu Char vµ r kiÓu real.

1. Chó ý l¾ng nghe dÉn d¾t cña gi¸o viªn.

- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi. Write(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>); Writeln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>); - ViÕt lÖnh : Writeln(-b/a);

2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh vÝ dô cña gi¸o viªn.

- ViÕt ra mµn h×nh dßng ch÷ vµ ®a con trá xuèng dßng. - Dµnh 6 vÞ trÝ trªn mµn h×nh ®Ó viÕt sè x, 6 vÞ trÝ tiÕp ®Ó viÕt sè y vµ 6 vÞ trÝ tiÕp ®Ó viÕt sè z. - Khi çc tham sè cã kiÓu kÝ tù, viÖc quy ®Þnh vÞ trÝ gièng kiÓu nguyªn. - Khi çc tham sè cã kiÓu thùc th× ph¶i quy ®Þnh hai lo¹i vÞ trÝ : VÞ trÝ cho toµn bé sè thùc vµ vÞ trÝ cho phÇn thËp ph©n. - VÝ dô : Write(c:8); Write(r:8:3);

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - NhËp d÷ liÖu : Read/Readln(<tªn_biÕn_1>,...,<tªn_biÕn_k>); - XuÊt d÷ liÖu : write/writeln(<tham_sè_1>,...,<tham_sè_k>); 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - b»ng thùc hµnh trªn m¸y: + H·y so s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a Write(); vµ writeln(); + H·y so s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a Read(); vµ Readln(); + T×m hiÓu chøc n¨ng cña lÖnh Readln; Writeln; - §äc tríc néi dung bµi: So¹n th¶o, dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa, trang 32.

So¹n th¶o dÞch, thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc çc bíc ®Ó hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh. - BiÕt çc file ch¬ng tr×nh c¬ b¶n cña Turbo Pascal 7.0 2. kÜ n¨ng. - BiÕt khëi ®éng vµ tho¸t hÖ so¹n th¶o Turbo Pascal. - So¹n ®îc mét ch¬ng tr×nh vµo m¸y. - DÞch ®îc ch¬ng tr×nh ®ª ph¸t hiÖn lçi có ph¸p. - Thùc hiÖn ®îc ch¬ng tr×nh ®Ó nhËp d÷ liÖu vµ thu kÕt qu¶, t×m lçi thuËt to¸n vµ söa lçi. II. ®å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - m¸y vi tÝnh cã cµi phÇn mÒm Turbo Pascal 7.0, m¸y chiÕu Projector, m¸y chiÕu vËt thÓ. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: Lµm quen víi Turbo Pascal 7.0 a. Môc tiªu: - BiÕt ®îc çc file ch¬ng tr×nh c¬ b¶n cña Turbo Pascal 7.0. BiÕt çch khëi ®éng vµ tho¸t Turbo Pascal 7.0. b. Néi dung: - ChuyÓn vµo th môc chøa file Turbo.exe - Gâ turbo.exe vµ enter. (NÕu ë m«i trêng Win th× chØ cÇn bÊm biÓu tîng Turbo Pascal) c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. §Æt vÊn ®Ò: §Ó sö dông ®îc Turbo Pascal, trªn m¸y ph¶i cã çc file ch¬ng tr×nh cÇn thiÕt. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt tªn çc file ch¬ng tr×nh ®ã? 2. Tr×nh diÔn çch khëi ®éng Turbo Pascal th«ng qua m¸y chiÕu Projector. - Giíi thiÖu mµn h×nh so¹n th¶o ch-¬ng tr×nh: B¶ng chän, con trá, vïng so¹n th¶o...

1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi . Turbo.exe Turbo.tpl Graph.tpu Egavga.bgi vµ çc file *.chr 2. Häc sinh quan s¸t vµ ghi nhí.

2. Ho¹t ®éng 2: TËp so¹n th¶o ch¬ng tr×nh vµ dÞch lçi có ph¸p. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt çch t¹o vµ lu mét file ch¬ng tr×nh. BiÕt çch dÞch vµ t×m lçi có ph¸p. b. Néi dung: - Gâ çc lÖnh cña ch¬ng tr×nh (gièng nh trong hÖ so¹n th¶o v¨n b¶n). - Lu file ch¬ng tr×nh trªn ®Üa bÊm F2. - Biªn dÞch lçi có ph¸p : bÊm ALT_F9.


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. So¹n mét ch¬ng tr×nh lµm vÝ dô, l-u ch¬ng tr×nh, dÞch lçi. - Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ ®Ó minh häa thap t¸c lu file ch¬ng tr×nh vµ biªn dÞch. 2. So¹n mét ch¬ng tr×nh, hái çc lçi có ph¸p trong ch¬ng tr×nh, gäi häc sinh dÞch lçi vµ söa. Program vd1 var x:integer; Begin

1. Quan s¸t vµ ghi nhí. - Lu: F2 - DÞch lçi: ALT_F9 2. Quan s¸t vµ ph¸t hiÖn lçi ®Ó söa lçi cho ch¬ng tr×nh. Program vd1; var x,y:integer; Begin Write(‘Nhap mot so nguyen duong);

Write(‘Nhap mot so nguyen duong); readln(x); y:=sqrt(x); write(y); End.

readln(x); y:=sqrt(x); write(y); End.

3. Ho¹t ®éng 3: TËp thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ t×m lçi thuËt to¸n ®Ó hiÖu chØnh. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt çch thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh, biÕt çch nhËp d÷ liÖu vµ t×m lçi thuËt to¸n ®Ó hiÖu chØnh. b. Néi dung: - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh: BÊm CTR_F9 - X©y dùng test. - NhËp d÷ liÖu, thu kÕt qu¶, ®èi chøng víi kÕt qu¶ cña test.


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®· ®îc viÕt ë trªn, nhËp d÷ liÖu, giíi thiÖu kÕt qu¶. - Dïng m¸y chiÕu vËt thÓ ®Ó minh h¹o thao t¸c thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. - Hái : Nhãm phÝm dïng ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh? - Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. 2. Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh gi¶i ph¬ng tr×nh ax+b=0. Var Begin Readln(a, b); If a<>0 then write(-b/a) else write(“PTVN”); Readln; End. - Yªu cÇu häc sinh t×m test ®Ó chøng minh ch¬ng tr×nh nµy sai.

1. Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn vµ tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa.

CTRL_F9

2. Quan s¸t yªu cÇu cña gi¸o viªn vµ ®éc lËp suy nghÜ ®Ó t×m test a b x 0 0 VSN

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Khëi ®éng Turbo. So¹n th¶o ch¬ng tr×nh. DÞch lçi có ph¸p. Thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh. T×m lçi thuÊt to¸n vµ hiÖu chØnh. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ.

- ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét sè vµ tÝnh b×nh ph¬ng cña sè ®ã. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp ®é dµi b¸n kÝnh vµ t icnhs chu vi diÖn tÝch cña h×nhtrßn t¬ng øng. - Lµm çc bµi tËp 9, 10, s¸ch gi¸o khoa, trang 36. - §äc tríc néi dung cña phÇn bµi tËp vµ thùc hµnh sè 1, s¸ch gi¸o khoa, trang 33. - Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 122: M«i trêng Turbo Pascal. - Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 136: Mét sè th«ng b¸o lçi.

Bµi thùc hµnh sè 1 I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - BiÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh Pascal hoµn chØnh. - Lµm quen víi çc dÞch vô chñ yÕu cña Turbo Pascal trong viÖc so¹n th¶o, l-u ch¬ng tr×nh, dÞch ch¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. 2. kÜ n¨ng - So¹n ®îc ch¬ng tr×nh, lu lªn ®Üa, dÞch lçi có ph¸p, thùc hiÖn vµ t×m lçi thuËt to¸n vµ hiÖu chØnh - Bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch vµ hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n trªn Turbo pascal. 3. Th¸i ®é - Tù gi¸c, tÝch cùc vµ chñ ®éng trong thùc hµnh. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - Phßng m¸y vi tÝnh ®· ®îc cµi ®Çy ®ñ Turbo Pascal, m¸y chiÕu projector ®Ó híng dÉn. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - S¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp vµ bµi tËp ®· viÕt ë nhµ. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu mét ch¬ng tr×nh hoµn chØnh. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh hoµn chØnh. - BiÕt so¹n mét ch¬ng tr×nh. - BiÕt lu, biÕt dÞch, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. - BiÕt t×m lçi vµ söa lçi. b. Néi dung: - Cho ch¬ng tr×nh sau: Program giai_pt; Uses CRT; var a,b,c,d,x1,x2:read; Begin clrscr; write(‘nhap a b c’);

Readln(a,b,c); d:=b*b – 4*a*c; x1:=(-b – sqrt(d))/(2*a); x2:=(-b + sqrt(d))/(2*a); writeln(‘x1=’,x1:6:2,’x2=’,x2:6:2,); Readln;End. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. ChiÕu ch¬ng tr×nh lªn b¶ng. Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn çc nhiªmj vô: - So¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y. - Lu ch¬ng tr×nh. - dÞch lçi có ph¸p. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. - NhËp d÷ liÖu 1 -3 2. Th«ng b¸o kÕt qu¶. - Trë vÒ mµn h×nh so¹n th¶o. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. - NhËp d÷ liÖu 1 0 2. Th«ng b¸o kÕt qu¶. - Hái: V× sao cã lçi xuÊt hiÖn? -Söa l¹i ch¬ng tr×nh kh«ng dïng biÕn d.

1. Quan s¸t b¶ng, ®éc lËp so¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y.

F2 Alt_F9 Ctrl_F9 x1=1.00 x2=2.00 Enter Ctrl_F9 Th«ng b¸o lçi Do c¨n bËc hai c¶u mét sè ©m Readln(a, b, c); x1:=(-b-sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a); x2:=(-b+sqrt(b*b-4*a*c))/(2*a); writeln(‘x1=’,x1:6:2, ‘x2=’,x2:6:2,);

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp ch¬ng tr×nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh so¹n ®îc ch¬ng tr×nh vµ lu ch¬ng tr×nh vµo ®Üa. Biªn dÞch vµ thùc hiÖn ®îc ch¬ng tr×nh. NhËp ®îc d÷ liÖu vµ kiÓm ®Þnh kÕt qu¶ cña ch-¬ng tr×nh. b. néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh diÖn tÝch h×nh ®îc m« t¶ mµu, víi a ®îc nhËp vµo tõ bµn phÝm.

vÏ h×nh trßn tÝnh diÖn tÝch


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. §Þnh híng ®Ó häc sinh ph©n tÝch bµi to¸n. - D÷ liÖu vµo: - D÷ liÖu ra: - Çch tÝnh:

2. Yªu cÇu häc sinh so¹n ch¬ng tr×nh vµ lu lªn ®Üa. - Quan s¸t híng dÉn tõng häc sinh trong lóc thùc hµnh.

3. Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµ th«ng b¸o kÕt qu¶. a=3 a=-3

1. Ph©n tãch theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. - D÷ liÖu vµo a - D÷ liÖu ra s TÝnh diÖn tÝch h×nh trßn cã bk a (s1) TÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng c¹nh

2a (s2) s:=sl-s2; 2. Thùc hiÖn çc yªu cÇu cña gi¸o viªn. - So¹n th¶o ch¬ng tr×nh. - BÊm phÝm F2, gâ tªn file ®Ó lu. - BÊm phÝm ALT_F9 ®Ó dÞch lçi có ph¸p. - BÊm phÝm CTRL_F9 ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. - th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gi¸o viªn. 3. NhËp d÷ liÖu theo yªu cÇu. - Víi a=3, ta ®îc:s=9(Pi-2)=10.26 - Víi a=-3, kÕt qu¶ kh«ng ®óng, v× ®é dµi c¹nh ph¶i lµ mét sè d¬ng.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc - Çc bíc ®Ó hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh: + Ph©n tÝch bµi to¸n ®Ó x¸c ®Þnh d÷ liÖu vµ, d÷ liÖu ra. + X¸c ®inh thuËt to¸n. + So¹n ch¬ng t×nh vµo m¸y. + Lu gi÷ ch¬ng tr×nh. + Biªn dÞch ch¬ng tr×nh. + Thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi ba c¹nh cña mét tam gi¸c vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña tam gi¸c ®ã. - Cho ch¬ng tr×nh sau: Program bt1; Var r,s1,s2,s:real; Begin write(‘nhap r’);

readln(r); s1:=4*r*r; s2:= r*r*pi; s:=s1 – s2; write(s:6:2); readln; End. Hái : ch¬ng tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc g×, kÕt qu¶ in ra mµn h×nh lµ bao nhiªu? - Lµm bµi tËp 7, 8, 9, 10, trang 36. + So¹n ch¬ng tr×nh. + DÞch lçi vµ thùc hiÖn. + NhËp d÷ liÖu vµ kiÓm tra kÕt qu¶. - §äc tríc néi dung bµi: CÊu tróc rÏ nh¸nh, s¸ch gi¸o khoa, trang 38. - Xem phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 122: M«i trêng Turbo Pascal.

Ch¬ng 3: Tæ chøc rÏ nh¸nh vµ lÆp

I. Môc tiªu cña ch¬ng. 1. KiÕn thøc : Häc sinh cÇn: - HiÓu çc kh¸i niÖm rÏ nh¸nh vµ lÆp trong lËp tr×nh. - BiÕt thùc hiÖn çc c©u lÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - Bíc ®Çu h×nh thµnh ®îc kÜ n¨ng lËp tr×nh cã cÊu tróc. 2. kÜ n¨ng. - Cã kh¼ n¨ng ph©n tÝch bµi to¸n ®¬n gi¶n ®Ó chän kiÓu cÊu tróc ®iÒu khiÓn phï hîp tõng thao t¸c. - BiÕt diÔn ®¹t ®óng çc c©u lÖnh, so¹n ®îc ch¬ng tr×nh gi¶i çc bµi to¸n ®¬n gi¶n ¸p dông çc lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn nªu trªn. 3. Th¸i ®é - TiÕp tôc x©y dùng lßng yªu thÝch gi¶i to¸n b»ng lËp tr×nh trªn m¸y vi tÝnh. - TiÕp tôc rÌn luyÖn çc phÈm chÊt cÇn thiÕt cña ngêi lËp tr×nh nh: Xem xÐt gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét çch cÈn thËn, s¸ng t¹o ... §iÒu nµy thÓ hiÖn trong suèt qu¸ tr×nh ph©n tÝch bµi to¸n, lùa chän d÷ liÖu, chon cÊu tróc ®iÒu khiÓn, viÕt ch¬ng tr×nh, dÞch, söa lçi, kiÓm thö, c¶i tiÕn ch¬ng tr×nh. II. Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng. - Giíi thiÖu çc lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn trong lËp tr×nh cÊu tróc lµ rÏ nh¸nh vµ lÆp. Kh¸i niÖm bíc ®Çu vÒ lËp tr×nh cã cÊu tróc. - Giíi thiÖu lÖnh ghÐp Begin – End, lÖnh rÏ nh¸nh If – Then, lÖnh lÆp For – Do vµ While – Do thÓ hiÖn çc lo¹i cÊu tróc ®iÒu khiÓn trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.

CÊu tróc rÏ nh¸nh

I Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Häc sinh biÕt ®îc ý ngi· cña cÊu tróc rÏ nh¸nh. - Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña cÊu tróc rÏ nh¸nh. - BiÕt çch sö dông ®óng hai d¹ng cÊu tróc rÏ nh¸nh trong lËp tr×nh: d¹ng thiÕu vµ d¹ng ®ñ. 2. KÜ n¨ng. - Bíc ®Çu sö dông ®îc cÊu tróc rÏ nh¸nh If ... then ... else ... trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt ®îc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n. II. §å dïng d¹y häc.1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.

- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, m¸y chiÕu Projector, b×a trong, bót d¹, ch¬ng tr×nh mÉu gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai ax2 + bx + c = 0. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸hc gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña tæ chøc rÏ nh¸nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc ý nghÜa cña tæ chøc rÏ nh¸nh. N¾m ®îc cÊu tróc chung cña tæ chøc rÏ nh¸nh. VÏ ®îc s¬ ®å gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai ax2 + bx + c = 0 (a<>0) b. Néi dung:

S¬ ®å cÊu tróc rÏ nh¸nh


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

1. Nªu vÝ dô thùc tiÔn minh häa cho tæ chøc rÏ nh¸nh: ChiÒu mai nÕu trêi kh«ng ma An sÏ ®i xem ®¸ bãng, nÕu trêi ma th× An sÏ xem ti vi ë nhµ. - Yªu cÇu häc sinh t×m thªm mét sè vÝ dô t¬ng tù.

- Yªu cÇu häc sinh ®a ra cÊu tróc chung cña çc diÔn ®¹t ®ã. - Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô cã cÊu tróc chung d¹ng khuyÕt vµ ®a ra cÊu tróc chung ®ã. 2. NÕu çc bíc ®Ó kÕt luËn nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai ax2 +bx+c = 0.

- Chia nhãm líp thµnh 3 nhãm vµ yÕu cÇu vÏ s¬ ®å thùc hiÖn cña çc b-íc trªn b×a trong. - Chän hai bµi ®Ó chiÕu lªn b¶ng, gäi häc sinh thuéc nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ bæ sung. 3. TiÓu kÕt cho ho¹t ®éng nµy b»ng çch bæ sung vµ chÝnh x¸c bµi tËp cña häc sinh.

1. chó ý theo dâi çc dÉn d¾t vµ vÝ dô cña gi¸o viªn ®Ó suy nghÜ t×m vÝ dô t¬ng tù.

- NÕu ®éi tuyÓn bãng ®¸ ViÖt Nam th¾ng ®éi Indonesia th× sÏ ®îc ®¸ tiÕp tranh huy ch¬ng vµng víi Th¸i Lan, nÕu kh«ng th¾ng Indonesia th× ViÖt Nam sÏ tranh huy ch¬ng ®ång víi Mianmar. - NÕu ... th× ... nÕu kh«ng ... th× ... - NÕu lµm xong bµi tËp sím An sÏ sang nhµ Ngäc ch¬i. NÕu ... th× ... 2. Theo dâi vµ thc hiÖn yªu cÇu cña gi¸o viªn. + TÝnh delta. + NÕu delta<0 th× kÕt luËn ph¬ng tr×nh v« nghiÖm. + NÕu delta>=0 th× kÕt luËn ph¬ng tr×nh cã nghiÖm: x = (-b+sqrt(delta))/(2a) x = (-b – sqrt(delta))/(2a) - Thùc hiÖn vÏ s¬ ®å (gièng nh phÇn néi dung) - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c.

3. Quan s¸t h×nh vÏ cña çc nhãm kh¸c vµ cña gi¸o viªn ®Ó ghi nhí

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu tróc lÖnh rÏ nh¸nh IF – THEN – ELSE trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh IF. BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh IF. VÏ ®îc s¬ ®å thùc hiÖn cho lÖnh IF. b. Néi dung: - D¹ng thiÕu: CÊu tróc: IF<®iÒu kiÖn> then <lÖnh>; ®iÒu kiÖn: lµ mét biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic. lÖnh: lµ mét lÖnh nµo ®ã cña Pascal.

Sù thùc hiÖn cña m¸y: + TÝnh gi¸ trÞ cña <®iÒu kiÖn> + NÕu <®iÒu kiÖn> cã gi¸ trÞ ®óng th× thùc hiÖn <lÖnh>


- D¹ng ®ñ: CÊu tróc : If <®iÒu kiÖn> then <lÖnh 1> else <lÖnh 2>; ®iÒu kiÖn: lµ mét biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic. lÖnh 1, lÖnh 2: Lµ mét lÖnhnµo ®ã cña Pascal. Sù thùc hiÖn cña m¸y: + TÝnh gi¸ trÞ cña <®iÒu kiÖn> + NÕu <®iÒu kiÖn> cã gi¸ trÞ ®óng th× thùc hiÖn <lÖnh 1>, ngîc l¹i th× thùc hiÖn <lÖnh 2>



híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸ khoa vµ dùa vµo çc vÝ dô cña tæ chøc rÏ nh¸nh ®Ó ®a ra cÊu chóc chung cña lÖnh rÏ nh¸nh. 2. Nªu vÊn ®Ò trong trêng hîp khuyÕt: Khi kh«ng dÒ cËp dÕn viÖc g× s¶y ra nÕu ®iÒu kiÖn kh«ng th¶o m·n, ta cã cÊu tróc nh thÕ nµo? 3. Yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å thùc hiÖn cña lÖnh rÏ nh¸nh d¹ng khuyÕt vµ d¹ng ®ñu lªn b¶ng. 4. G¬i ý sù cÇn thiÕt cña lÖnh ghÐp. §a cÊu tróc cña lÖnh ghÐp. - Khi gi¶i thÝch vÒ lÖnh, lÖnh 1, lÖnh 2, gi¸o viªn nãi: Sau then vµ else çc em thÊy chØ ®îc phÐp ®Æt mét lÖnh. Trong thùc tÕ, thêng l¹i lµ nhiÒu lÖnh .

1. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi. If <®iÒu kiÖn> then <lÖnh 1> else <lÖnh 2>; 2. Häc sinh chó ý l¾ng nghe vµ tr¶ lêi: - Khi ®ã ta cã lÖnh khuyÕt. If <®iÒu kiÖn> then <lÖnh>;

3. VÏ s¬ ®å thùc hiÖn nh ®· ®îc tr×nh bµy trong phÇn néi dung.

4. Theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn ®Ó tr¶ lêi - Ta ph¶i nhãm nhiÒu lÖnh thµnh mét lÖnh

- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc ®Ó ghÐp çclÖnh thµnh mét líp.

- CÊu tróc cña lÖnh ghÐp Begin <çc lÖnh cÇn ghÐp>; End;

3. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh If. a. môc tiªu: - Bíc ®Çu biÕt sö dông ®óng lÖnh IF ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n. b. Néi dung: - VÝ dô 1: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi hai c¹nh cña mét h×nh ch÷ nhËt vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt ®ã. - VÝ dô 2: T×m nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai.


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Nªu néi dung, môc ®Ých yªu cÇu cña vÝ dô mét. ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi hai c¹nh cña mét h×nh ch÷ nhËt vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña h×nh ch÷ nhËt ®ã. - Ch¬ng tr×nh nµy çc em ®· viÕt, h·y cho biÕt cã h¹n chÕ nµo trong ch-¬ng tr×nh cña çc em? - Híng gi¶i quyÕt cña çc em nh thÕ nµo?

- Yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ tiÕp tôc hoµn thiÖn ch¬ng tr×nh. 2. Nªu néi dung cña bµi tËp, môc ®Ých yªu cÇu cña bµi tËp. T×m nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai. - H·y nªu çc bíc chÝnh ®Ó tr¶ lêi nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai.

- Trong bµi to¸n nµy ta cÇn bao

1. Chó ý dÉn d¾t cña gi¸o viªn.

- Khi nhËp ®é dµi ©m th× dÉn ®Õn ch¬ng tr×nh tr¶ lêi chu vi, diÖn tÝch ©m. §iÒu nµy kh«ng cã trong thùc tÕ. - Dïng lÖnh rÏ nh¸nh ®Ó kiÓm tra gi¸ trÞ cña ®é dµi c¹nh nhËp vµo. - NÕu ®é dµi d¬ng th× tÝnh diÖn tÝch ngîc l¹i th× th«ng b¸o ®é dµi sai.

2. Ghi ®Ò bµi, chó ý môc ®Ých yªu cÇu cña bµi tËp. + TÝnh delta. + NÕu delta<0 th× kÕt luËn ph¬ng tr×nh v« nghiÖm. + NÕu delta>=0 th× kÕt luËn ph¬ng tr×nh cã nghiÖm: x = (-b+sqrt(delta))/(2a) x = (-b – sqrt(delta))/(2a) - Cã thÓ sö dông hai lÖnh rÏ nh¸nh d¹ng khuyÕt, còng cã thÓ sö dông mét lÖnh d¹ng ®ñ.

nhiªu lÖnh rÏ nh¸nh. D¹ng nµo? - Tæ chøc líp thµnh 3 nhãm, yªu cÇu häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn lªn b×a trong. - Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu lªn b¶ng, gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸. - ChuÈn hãa l¹i ch¬ng tr×nh cho c¶ líp b»ng ch¬ng tr×nh mÉu gi¸o viªn.

- Th¶o luËn vµ viÕt ch¬ng tr×nh lªn b×a trong. - th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®îc. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt cña çc nhãm kh¸c. - Ghi chÐp néi dung ch¬ng tr×nh ®óng lµ gi¸o viªn ®· kÕt luËn.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc - CÊu tróc chung cña cÊu tróc rÏ nh¸nh. - Sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp cÊu tróc rÏ nh¸nh IF. - S¬ ®å thùc hiÖn cña cÊu tróc rÏ nh¸nh IF. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 4, S¸ch gi¸o khoa, trang 50. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo hai sè bÊt k× vµ in ra mµn h×nh gi¸ trÞ lín nhÊt cña hai sè. - ViÕt ch¬ng tr×nh gi¶i ph¬ng tr×nh ax4 + bx2 + c = o. - Xem tríc néi dung bµi: CÊu tróc lÆp, s¸ch gi¸o khoa, trang 42. - Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 131: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp. - Xem néi dung phô lôc C, s¸ch gi¸o khoa trang 139: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp .

CÊu tróc lÆp (tiÕt 1/2)

I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - BiÕt ®îc ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp. - BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh lÆp for trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - BiÕt sö dông ®óng hai d¹ng lÖnh lÆp For trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. 2. kÜ n¨ng - Bíc ®Çu sö dông ®îc lÖnh lÆp For ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt ®îc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, b×a trong, bót d¹, m¸y chiÕu Projector, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh.

- S¸ch gi¸o khoa. III. ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp. a. Môc tiªu: - Häc sinh thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña cÊu tróc lÆp trong lËp tr×nh. b. Néi dung: Bµi to¸n 1: ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng S = 1/a+ 1/a+1 + 1/a+2 + ....+ 1/a+100. Bµi to¸n 2: Mét ngêi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÒn tiÕt kiÖm ng©n hµng víi l·i suÊt 1,5%/th¸ng. Hái sau 12 th¸ng göi tiÕt kiÖm (kh«ng rót tiÒn l·i hµng th¸ng), «ng ta ®îc sè tiÒn lµ bao nhiªu? c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. NÕu bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò nh bµi to¸n 1. - H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc to¸n häc ®Ó tÝnh tæng? - Gîi ý ph¬ng ph¸p: Ta xem S nh lµ mét çi thïng, çc sè h¹ng nh lµ nh÷ng çi ca cã dung tÝch kh¸c nhau, khi ®ã viÖc tÝnh tæng trªn t¬ng tù viÖc ®æ çc ca níc vµo trong thïng S. - Cã bao nhiªu lÇn ®æ níc vµo thïng? - Mçi lÇn ®æ mét lîng lµ bao nhiªu? LÇn thø i ®æ bao nhiªu? - Ph¶i viÕt bao nhiªu lÖnh? 2. Nªu bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò nh bµi to¸n 2. - Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ çch tÝnh tiÒn göi tiÕt kiÖm trong bµi to¸n 2.

- Tõ ®ã, h·y lËp c«ng thøc tÝnh tiÒn thu ®îc sau th¸ng thø nhÊt. - Ta ph¶i thùc hiÖn tÝnh bao nhiªu lÇn nh vËy? - DÉn d¾t: Ch¬ng tr×nh ®îc viÕt nh¬ vËy sÏ rÊt dµi, khã ®äc vµ dÔ sai sãt. CÇn cã mét cÊu tróc ®iÒu khiÓn viÖc lÆp l¹i thùc hiÖn çc c«ng viÖc trªn. - Trong tÊt c¶ çc ng«n ng÷ lËp

1. Chó ý quan s¸t bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò. - RÊt khã x¸c ®Þnh ®îc c«ng thøc. - Theo dâi gîi ý.

- Ph¶i thùc hiÖn 100 lÇn ®æ níc. - Mçi lÇn ®æ 1 a+i

- Ph¶i viÕt 100 lÖnh. 2. Chó ý quan s¸t vµ tr¶ lêi çc c©u hái. - Víi sè tiÒn S, sau mçi th¸ng sÏ cã tiÒn l·i lµ 0,015*S. - Sè tiÒn nµy ®îc céng v¶«tng sè tiÒn ban ®Çu ®Ó tÝnh l·i cho th¸ng tiÕp theo. - S: = S + 0,015*S; - Ph¶i thùc hiÖn tÝnh 12 lÇn nh vËy. - TËp trung theo dâi gi¸o viªn tr×nh bµy.

tr×nh ®Òu cã mét cÊu tróc ®iÒu khiÓn viÖc thùc hiÖn lÆp l¹i so víi sè lÇn ®· ®Þnh tríc. 3. Chia líp thµnh 4 nhãm. 2 nhãm viÕt thuËt to¸n gi¶i quyÕt bµi to¸n 1, 2 nhãm viÕt thuËt to¸n gi¶i quyÕt bµi to¸n 2 lªn b×a trong.

- Thu kÕt qu¶, chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng. Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸.

- ChuÈn hãa l¹i thuËt to¸n cho häc sinh lÇn cuèi.

3. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt thuÊt to¸n: Bíc 1: N <– 0; S <– 1/a; Bíc 2: N <– N+1; Bíc 3: nÕu : N>100 th× chuyÓn ®Õn bíc 5. Bíc 4 : S <– S+1/(a+N), Quay l¹i bíc 2. Bíc 5 : §a S ra mµn h×nh råi kÕt thóc. - Th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®îc. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c. - Theo dâi vµ ghi nhí.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu lÖnh lÆp For cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh FOR. HiÓu ®îc ý nghÜa cña çc thµnh phÇn trong lÖnh. BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp FOR. VÏ ®îc s ®å thùc hiÖn ®ã. b. Néi dung: - D¹ng tiÕn: CÊu tróc: For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> To <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh cÇn lÆp>; BiÕn ®Õm: Lµ biÕn kiÓu nguyªn, kÝ tù hoÆc miÒn con. Gi¸ trÞ ®Çu, gi¸ trÞ cuèi lµ biÓu thøc cïng kiÓu víi biÕn ®Õm. Gi¸ trÞ ®Çu ph¶i nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ cuèi. Sù thùc hiÖn cña m¸y: Bíc 1: TÝnh gi¸ trÞ ®Çu, g¸n cho biÕn ®Õm. Bíc 2: NÕu biÕn ®Õm <= gi¸ trÞ cuèi th×

thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp

S¬ ®å cÊu tróc lÆp

- D¹ng lïi: CÊu tróc : for <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ cuèi> Downto <gi¸ trÞ ®Çu> Do <lÖnh cÇn lÆp>; Gi¸ trÞ ®Çu ph¶i lín h¬n hoÆ b»ng gi¸ trÞ cuèi. Sù thùc hiÖn cña m¸y: Bíc 1: tÝnh gi¸ trÞ ®Çu, g¸n cho biÕn ®Õm. Bíc 2: NÕu biÕn ®Õm>=gi¸ trÞ cuèi th× thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp

S¬ ®å cÊu tróc lÆp


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸hc gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña For? - Gi¶i thÝch: < BiÕn ®Õm>: Lµ biÕn kiÓu nguyªn, kÝ tù. - Hái : ý nghÜa cña <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi>, KiÓu d÷ liÖu cña chóng. - Hái: Trong bµi to¸n göi tiÕt kiÖm, <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> lµ bao nhiªu? - Hái : Trong bµi to¸n tÝnh tæng <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> lµ bao nhiªu? - DÉn d¾t : Nh÷ng lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i ta ®Æt sau Do. - Hái : Khi nhiÒu lÖnh kh¸c nhau cÇn lÆp l¹i ta viÕt nh thÕ nµo? - Hái : Trong bµi to¸n göi tiÕt kiÖm, lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?

1. §äc s¸ch gi¸o khoa vµ trë lêi For <BiÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> To <Gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh cÇn lÆp>; - Dïng ®Ó lµm giíi h¹n cho biÕn ®Õm. - Cïng kiÓu víi <BiÕn ®Õm> <Gi¸ trÞ ®Çu> lµ 1; <Gi¸ trÞ cuèi> lµ 12. <Gi¸ trÞ ®Çu> lµ 1; <Gi¸ trÞ cuèi> lµ 100.

- Ph¶i sö sông cÊu tróc lÖnh ghÐp . S : = S + 0,015*S;

S : = S + 1 a+i

- Hái : Trong bµi to¸n tÝnh tæng, lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i? - Hái : Em cã nhËn xÐt g× vÒ gi¸ trÞ cña <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> ? - DÉn d¾t: Khi ®ã lÖnh For ®îc gäi lµ For tiÕn. Ng«n ngì lËp tr×nh Pascal cßn cã mét d¹ng For kh¸c gäi lµ For lïi. 2. Yªu cÇu: H·y tr×nh bµy cÊu tróc chung cña For lïi.

- Hái : So s¸nh <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> ? - Hái : Trong hai bµi to¸n trªn, d¹ng lÖnh For nµo lµ phï hîp?

<Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi>

2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, suy nghÜ, so s¸nh víi cÊu tróc cña For tiÕn ®Ó tr¶ lêi. For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ cuèi> Downto <gi¸ trÞ ®Çu> Do <lÖnh cÇn lÆp>; <Gi¸ trÞ ®Çu> <Gi¸ trÞ cuèi> - Sö dông d¹ng For tiÕn lµ phï hîp .

3. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh lÆp For. a. môc tiªu: - Sö dông ®óng lÖnh lÆp For ®Ó gi¶i quyÕt ®îc mét bµi to¸n ®¬n gi¶n. b. Néi dung: VÝ dô 1: ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng S = 1/a+ 1/a+1 + 1/a+2 + ....+ 1/a+100. VÝ dô 2: Mét ngêi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÒn tiÕt kiÖm ng©n hµng víi l·i suÊt 1,5% mçi th¸ng. Hái sau 12 th¸ng göi tiÕt kiÖm, «ng ta ®îc sè tiÒn lµ bao nhiªu?


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Nªu néi dung bµi to¸n 1. Môc tiªu lµ x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng viÖc chÝnh cÇn lµm. + X¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®Çu, gi¸ trÞ cuèi. + X¸c ®Þnh lÖnh cÇn lÆp l¹i. - Yªu cÇu häc sinh tiÕp tôc hoµn thµnh ch¬ng tr×nh ë nhµ. 2. Nªu néi dung bµi to¸n2, môc tiªu lµ viÕt ®îc ch¬ng tr×n hoµn thiÖn. - §Þnh híng nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh. - Chia líp thµnh 3 nhãm. Yªu cÇu häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh lªn giÊy b×a trong.

- Thu phiÕu häc tËp, chiÕu lªn b¶ng,

1. Chó ý l¾ng nghe vµ tr¶ lêi çc yªu cÇu cña gi¸o viªn. - Gi¸ trÞ ®Çu lµ 1, Gi¸ trÞ cuèi lµ 100.

S : = S + 1 a+i

2. Chó ý l¾ng nghe néi dung vµ yªu cÇu.

- Cïng th¶o luËn vµ viÕt ch¬ng tr×nh theo nhãm.

gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. - ChÝnh x¸c hãa bµi lµm cña häc sinh b»ng ch¬ng tr×nh mÉu.

- Quan s¸t ch¬ng tr×nh gi¸o viªn híng dÉn vµ ghi nhí.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi.

1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - CÊu tróc chung cña lÖnh lÆp For. S¬ ®å thùc hiÖn cña lÖnh cña lËnh lÆp For. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Gi¶i bµi tËp 5.a, 6, s¸ch gi¸o khoa, trang 51. - Xem tríc phÇn néi dung cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh While ... - Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa trang 131 : LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp. - Xem néi dung phô lôc C, s¸ch gi¸o khoa trang 139 : LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.

CÊu tróc lÆp (tiÕt 2/2)

I. Môc tiªu . 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn lÆp cha x¸c ®Þnh . - BiÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ Pascal. - BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh lÆp While. 2. KÝ n¨ng. - Ph©n biÖt ®îc sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a cÊu tróc lÆp For vµ While. - Sö dông ®óng lÖnh lÆp While trong lËp tr×nh. - Bíc ®Çu biÕt lùa chän ®óng d¹ng lÖnh lÆp ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt ®îc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n. II . §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Overhead, Projector, s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1 : T×m hiÓu ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh . a. Môc tiªu: - BiÕt ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh trong lËp tr×nh. b. Néi dung: Bµi to¸n 1: ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng: S = 1/a + 1/a+1 + 1/a+2 + ..... + 1/a+N + ... cho ®Õn khi 1/a+N <0,0001.

B×a to¸n 2: Mét ngêi cã sè tiÒn lµ S ®ång, «ng ta göi tiÐt kiÖm ng©n hµng víi sè l·i suÊt 1,5% th¸ng. Hái sau bao nhiªu th¸ng ngêi ®ã cã sè tiÒn lín h¬n S1 ®ång? c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Ho¹t ®éng 1. a. ChiÕu néi dung cña bµi to¸n 1. - Hái : Sù kh¸c nhau cña bµi to¸n nµy víi bµi to¸n ®· viÕt ë tiÕt tríc? - Hái : LÆp l¹i bao nhiªu lÇn? - Hái : LÆp ®Õn khi nµo? b. ChiÕu néi dung cña bµi to¸n 2. - Hái : Sù kh¸c nhau trong bµi to¸n nµy víi bµi to¸n ®· gi¶i trong tiÕt tríc? - Hái: Sè lÇn lÆp cña lÖnh? - Hái : LÆp ®Õn khi nµo?

c. TiÓu kÕt vÊn ®Ò: Qua hai vÝ dô ta thÊy cã mét d¹ng bµi to¸n cã sù lÆp l¹i cña mét sè lÖnh nhng kh«ng biÕt tr-íc sè lÇn lÆp. CÇn cã mét cÊu tróc ®iÒu khiÓn lÆp l¹i mét c«ng viªc nhÊt ®Þnh khi tháa m·n mét ®iÒu kiÖn nµo ®ã.

a. Chó ý l¾ng nghe, quan s¸t vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi. - Bµi tríc: CHo giíi h¹n N. -Bµi nµy: Cho giíi h¹n S. - Cha x¸c ®Þnh ngay ®îc. - §Õn khi ®iÒu kiÖn 1/a+N < 0,0001 ®îc tháa m·n. b. Chó ý l¾ng nghe, quan s¸t vµ suy nghÜ tr¶ lêi. - Bµi tríc : BiÕt sè th¸ng, hái sè tiÒn. - Bµi nµy: BiÕt sè tiÒn, hái sè th¸ng. - Cha biÕt tríc, ®ã chÝnh lµ sè th¸ng cÇn t×m . - §Õn khi sè tiÒn thu ®îc > S1 ddång. c. Theo dâi vµ ghi nhí kÕt luËn cña gi¸o viªn.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu tróc lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña lÖnh While. HiÓu ®îc ý nghÜa cña çc thµnh phÇn trong lÖnh. BiÕt ®îc sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp While. VÏ ®-îc s¬ ®å thùc hiÖn ®ã. b. Néi dung: CÊu tróc: While<®iÒu kiÖn>Do <lÖnh cÇn lÆp); §iÒu kiÖn : Lµ biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic. Sù thùc hiÖn uc¶ m¸y: Bíc 1: TÝnh gi¸ tÞ cña <®iÒu kiÖn>. Bíc 2: nÕu<®iÒu kiÖn> Cã gi¸ trÞ ®óng th×:

VÏ h×nh cÊu tróc lÆp While

c. Çc bíc tiÕn hµnh :

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt cÊu tróc chung cña lÖnh lÆp While. - Gi¶i thÝch: + <§iÒu kiÖn>: Lµ biÓu thcø quan hÖ hoÆc biÓu thøc logic, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó lÆp l¹i. - Hái : trong bµi to¸n 1: §iÒu kiÖn ®Ó lÆp l¹i lµ g×? - Hái : Trong bµi to¸n 2: §iÒu kiÖn ®Ó lÆp l¹i lµ g×? + <LÖnh cÇn lÆp>: Lµ çc lÖnh cÇn ph¶i lÆp l¹i. - Hái : Trong hai bµi to¸n trªn lÖnh cÇn lÆp lµ g×?

- Hái: Mét sù kh¸c nhau trong lÖnh cÇn lÆp cña For vµ While lµ g×? - Dùa vµo cÊu tróc chung, h·y cho biÕt m¸y sÏ thùc hiÖn tÝnh <®iÒu kiÖn> tríc hay thùc hiÖn <lÖnh cÇn lÆp> tríc? 2. Yªu cÇu häc sinh vÏ s¬ ®å cÊu tróc lªn b¶ng. - Gäi häc sinh ®¸nh gi¸ nhËn xÐt. - TiÓu kÕt cho vÊn ®Ò b»ng çch treo s¬ ®å m·u vµ gi¶i thÝch.

1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi. - CÊu tróc chung While <®iÒu kiªn> Do <lÖnh cÇn lÆp>; 1/a+M >0,0001

S < S1

S:= S + 0,015*S ®Ó tÝnh sè tiÒn. t:= t + 1; ®Ó tÝnh sè th¸ng. S := S + 1/(a + i) ®Ó tÝnh tæng. i := i + 1; ®Ó t¨ng tØ sè. - While ph¶i cã lÖnh t¨ng biÕn chØ sè. - Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi: + tÝnh biÓu thøc ®iÒu kiÖn tríc. + Thùc hiÖn lÖnh cÇn lÆp sau. 2. Lªn b¶ng vÏ s¬ ®å cÊu tróc cña lÖnh While. - NhËn xÐt ®óng sai vµ bæ sung.

3. Hoat ®éng 3: rÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông lÖnh lÆp While. a. Môc tiªu: - Häc sinh bíc ®Çu biÕt sö dông ®óng lÖnh While ®Ó lËp tr×nh gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n. b. Néi dung: VÝ dô 1: Mét ngíi cã sè tiÒn lµ S, «ng ta göi tiÕt kiÖm ng©n hµng víi l·i suÊt 1,5% /th¸ng. Hái sau bao nhiªu th¸ng ngêi ®ã cã sè tiÒn lín h¬n S1 ®ång? VÝ dô 2: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo hai sè nguyªn d¬ng a vµ b. T×m íc sè chung lín nhÊt cña hai sè ®ã. c. Çc bíc tiÕn hµnh:


1. Nªu néi dung bµi to¸n 1. Môc tiªu lµ viÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn. - §Þnh híng çc vÊn ®Ò chÝnh. + X¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp tôc lÆp. + X¸c ®Þnh çc lÖnh cÇn lÆp. - Chia ra lµm 3 nhãm. Yªu cÇu häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn lªn b×a trong. - thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu kÕt qu¶ b»ng m¸y Overhead. - Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. - ChÝnh x¸c hãa ch¬ng tr×nh cho c¶ líp. 2. Nªu néi dung cña bµi to¸n 2. Môc tiªu lµ ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh <®iÒu kiÖn> vµ <lÖnh cÇn lÆp>. - LÊy mét vÝ dô cô thÓ khi t×m íc sè chung cña hai sè 15 vµ 25. m n 15 25 15 10 5 10 5 5 Tr¶ lêi: 5 lµ íc sè chung lín nhÊt. - Hái: §iÒu kiÖn ®Ó tiÕp tôc lÆp lµ g×? - Hái : çc lÖnh cÇn lÆp l¹i lµ g×?

- Yªu cÇu häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn bµi to¸n ë nhµ. - Yªu cÇu häc sinh chØ ra hai c©u hái cÇn ®Æt ra khi gÆp bµi to¸n d¹ng nµy.

1. Chó ý l¾ng nghe vµ suy nghÜ tr¶ lêi çc c©u hái ®Þnh híng cña gi¸o viªn. - §iÒu kiÖn: S < S1 S:= S + 0,015*S ®Ó tÝnh sè tiÒn. t:= t + 1; ®Ó tÝnh sè th¸ng. - TËp trung lµm viÖc theo nhãm ®Ó viÕt ®îc ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn.

- §¸nh gi¸ ®óng – sai vµ bæ sung. - ghi nhí nh÷ng phÇn gi¸o viªn söu ch÷a. 2. TËp trung theo dâi ®Ó thÊy ®îc nh÷ng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn.

- §iÒu kiÖn : m<> n - L¹nh cÇn lÆp: m:=m-n; hoÆc n:=n-m; - ThuËt to¸n: B1: NÕu m=n th× UC=m, dõng. B2: NÕu m>n th× m:=m-n ngîc l¹i n:=n-m; Quay l¹i B1. - SuynghÜ vµ tr¶ lêi: + §iÒu kiÖn nµo ®Ó lÆp l¹i? + Nh÷ng lÖnh nµo cÇn lÆp l¹i?

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc - ý nghÜa cña cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh. - CÊu tróc chung cña lÖnh lÆp While trong ng«n ng÷ Pascal. - S¬ ®å thùc hiÖn cña lÖnh lÆp While. - Sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh lÆp While. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ.

- Gi¶i bµi tËp 4, 5b, 7, 8, s¸ch gi¸o khoa trang 51. - ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh tæng: S = 1/a + 1/a+1 + 1/a+2 + ..... + 1/a+N + ... cho ®Õn khi 1/a+N <0,0001. - §äc l¹i lÖnh rÏ nh¸nh IF vµ lµm çc bµi tËp liªn quan, chuÈn bÞ cho tiÕt sau thùc hµnh. - Xem néi dung bµi thùc hµnh sè 2, s¸ch gi¸o khoa trang 49. - Xem néi dung phô lôc B, s¸hc gi¸o khoa trang 131: LÖnh rÏ nahnhs vµ lÆp . - Xem n«i dung phô lôc C, s¸ch gi¸o khoa trang 139: LÖnh rÏ nh¸nh vµ lÆp.

Bµi thùc hµnh sè 2

I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - N¾m ch¾c cÊu tróc vµ s¬ ®å thùc hiÖn cña cÊu tróc rÏ nh¸nh. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông cÊu tróc rÏ nh¸nh trong viÖc lËp tr×nh gi¶i mét sè bµi to¸n cô thÓ. - Lµm quen víi çc c«ng cô phôc vô vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh. 3. th¸i ®é - Tù gi¸c, tÝch cùc vµ hcñ ®éng trong thùc hµnh. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - Phßng m¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó híng dÉn. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp vµ bµi tËp ®· viÕt ë nhµ. III. Ho¹t ®«ng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: Lµm quen víi mét ch¬ng tr×nh vµ çc c«ng cô hiÖu chØnh ch-¬ng tr×nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh hiÓu ®îc néi dung ch¬ng tr×nh vµ kÕt uq¶ sau khi thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh. BiÕt çc c«ng cô dïng ®Ó hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh khi cÇn thiÕt nh : Thùc hiÖn tõng bíc vµ xem kÕt qu¶ trung gian. b. Néi dung: - ba sè nguyªn d¬ng a, b, c ®îc gäi lµ bé sè Pitago nÕu tæng b×nh ph¬ng cña hai sè b»ng b×nh ph¬ng cña sè cßn l¹i. Yªu cÇu: ViÕt ch¬ng t×nh nhËp tõ bµn phÝm ba sè nguyªn d¬ng a, b, c vµ kiÓm tra xem chóng cã lµ bé sè Pitago hay kh«ng?

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. g¬i ý ®Ó häc sinh nªu kh¸i niÖm 1. Theo dâi dÉn d¾t cu¶ chä sinh

vÒ bé sè Pitago.

- Yªu cÇu: lÊy mét vÝ dô cô thÓ . - Hái : §Ó kiÓm tra bé ba sè a, b, c bÊt k× cã ph¶i lµ bé Pitago, ta pahØ kiÓm tra çc ®¼ng thøc nµo? 2. ChiÕu ch¬ng tr×nh mÉu lªn b¶ng. thùc hiÖn mÉu çc thao t¸c: lu, thùc hiÖn tõng lÖnh ch¬ng tr×nh, xem kÕt qu¶ trung gian, thùc hiÖn ch¬ng t×nh vµ nhËp d÷ liÖu. - Yªu cÇu häc sinh gâ ch¬ng tr×nh mÉu vµo m¸y. - Yªu cÇu häc sinh lu ch¬ng tr×nh lªn ®Üa víi tªn Pytago.pas. - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn tõng lÖnh cña ch¬ng tr×nh. - Yªu cÇu häc sinh xem çc kÕt qu¶ a2, b2, c2. - Yªu cÇu häc sinh tù t×m thªm mét sè bé a b c kh¸c vµ so s¸nh.

®Ó nªu kh¸i niÖm vÒ bé sè Pitago: Tæng b×nh ph¬ng cña hai sè b»ng b×nh ph¬ng cña sè cßn l¹i. VÝ dô vÒ bé sè Pitago: 5 4 3 a2 = b2 + c2. b2 = a2 + c2. c2 = a2 + b2. 2. So¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y theo yªu cÇu cña gi¸o viªn.

- BÊm F2, gâ tªn file vµ enter. - bÊm F7, nhËp çc gi¸ trÞ a=3, b=4, c=5. - Chän menu Debug ®Ó më cöa sæ hiÖu chØnh. - Quan s¸t qu¸ tr×nh rÏ nh¸nh cña tõng bé d÷ liÖu vµo vµ tr¶ lêi.

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh hoµn thiÖn mét bµi to¸n. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®äc hiÓu ®Ò, ph©n tÝch yªu cÇu cña ®Ò. Tõ ®ã chän ®îc cÊu tróc d÷ liÖu vµ lÖnh phï hîp ®Ó lËp tr×nh. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng t×nh gi¶i ph¬ng tr×nh ax + b = 0. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Nªu n«i dung, môc ®Ých, yªu cÇu c¶u bµi to¸n. - Hái : Bíc ®Çu tiªn ®Ó gi¶i bµi to¸n ? - Hái : §Ó x¸c ®Þnh ta ph¶i ®Æt çc c©u hái nh thÕ nµo? Gäi häc sinh ®Æt c©u hái vµ gäi häc sinh tr¶ lêi cho c©u hái ®ã?

- Yªu cÇu häc sinh ph¸c häa thu©t to¸n. 2. Yªu cÇu häc sinh gâ ch¬ng tr×nh vµo m¸y.

1. chó ý theo dâi vÊn ®Ò ®Æt ra cña gi¸o viªn. - X¸c ®Þnh input. output vµ thuËt gi¶i. - Môc ®Ých cña gi¶i ph¬ng tr×nh? + KÕt luËn sè nghiÖm vµ gi¸ trÞ nghiÖm x. - §Ó tÝnh ®îc nghiÖm x cÇn çc ®¹i lîng nµo? + CÇn çc ®¹i lîng : a b. - Cã çc bíc xö lÝ nµo ®Ó tÝnh ®îc x? 2. §éc lËp so¹n ch¬ng tr×nh vµ m¸y.

- Gi¸o viªn tiÕp cËn tõng häc sinh ®Ó híng dÉn vµ söa sai. 3. Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu. - NhËp d÷ liÖu víi test 1 2 -2 4. Yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh çc testcase, nhËp d÷ liÖu, ®èi s¸nh kÕt qu¶.

- Th«ng b¸o kÕt qu¶ viÕt ®îc. 3. NhËp d÷ liÖu theo test cña gi¸o viªn vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ cña hc¬ng tr×nh. 4. T×m testcase. 0 0 VNV 0 3 VN 2 3 -1.5 NhËp d÷ liÖu vµ th«ng b¸o kÕt qu¶.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc Çc bíc ®Ó hoµn thµnh mét ch¬ng tr×nh.

- Ph©n tÝch bµi to¸n ®Ó x¸c ®Þnh d÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra, thuËt to¸n.- Soan ch¬ng tr×nh vµo m¸y.- Lu d÷ ch¬ng tr×nh.- Biªn dÞch.- Thùc hiÖn vµ hiÖu chØnh ch¬ng tr×nh.

2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo ®é dµi ba c¹nh cuat mét tam gi¸c vµ tÝnh chu vi, diÖn tÝch cña tam giç ®ã. - Cho ch¬ng tr×nh sau: Program max; var a, b, max:integer; Begin Write(‘nhap vao hai so bat ki’); readln(a, b); If max:=a; If max<b then max:=b; Writeln(max); Readln; End. Hái: Ch¬ng tr×nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh g×, kÕt qu¶ in ra mµn h×nh lµ bao nhiªu?

- ViÕt ch¬ng t×nh nhËp vµo ba sè bÊt k× vµ t×m gi¸ trÞ bÐ nhÊt cña ba sè ®ã.

- Xem tríc néi dung bµi: kiÓu m¼ng, s¸ch gi¸o khoa, trang 53.

LuyÖn tËp

I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc.

- Cñng cè l¹i hco häc sinhnh÷ng kiÕn thøc liªn quan ®Ðn tæ chøc rÏ nh¸nh vµ lÆp : CÊu tróc lÆp, s¬ ®å thùc hiÖn, sù thùc hiÖn cña m¸y khi gÆp lÖnh lÆp. 2. KÜ n¨ng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông vµ linh ho¹t trong c«ng viÖc lùa hcän cÊu tróc rÏ nh¸nh vµ cÊu tróc lÆp phï hîp ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n ®Æt ra. 3. Th¸i ®é. - Tù gi¸c tÝch cùc, chñ ®éng trong gi¶i quyÕt çc bµi tËp. II. §å dïng d¹y häc.1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.

- M¸y chiÕu Projector, m¸y vi tÝnh ®Ó giíi thiÖu vÝ dô minh häa, mét sè ch-¬ng tr×nh mÉu. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc. 1. Ho¹t ®éng 1: Nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc vÒ tæ hcøc rÏ nh¸nh vµ lÆp . a. Môc tiªu: - Häc sinh n¾m ®îc cÊu tróc rÏ nh¸nh vµ lÆp, s¬ ®å thùc hiÖn cña m¸y. Ph©n ®îc ®îc sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a lÖnh lÆp For vµ lÖnh lÆp While. b. Néi dung: - RÏ nh¸nh If <bt®k> then <lÖnh 1> Else <lÖnh 2>; If <bt®k> then <lÖnh >; - LÆp For For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> To <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh>; For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu> downto <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh>; - LÆp While While <®iÒu kiÖn> Do <lÖnh>; c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i cÊu tróc rÏ nh¸nh. - ChiÕu ch¬ng tr×nh t×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña hai sè, trong ®ã cã sö dông lÖnh rÏ nh¸nh d¹ng ®ñ. Var a b: Integer; Begin readln(a, b); If a>b then write(a) esle write(b); read; end. - Hái: Ch¬ng tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc g×? - Yªu cÇu häc sinh viÕt l¹i ch¬ng tr×nh b»ng çch sö dông lÖnh rÏ nh¸nh d¹ng thiÕu.

1. §éc lËp suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi If <bt®k> then <lÖnh 1> Else <lÖnh 2>; If <bt®k> then <lÖnh >;

- In ra mµn h×nh gi¸ trÞ lín nhÊt . Var a, b : Integer; Begin Readln(a, b); max:=b; If a>b then max:=a;

2. Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i cÊu tróc cña çc lÖnh lÆp ®· häc. - ChiÕu lªn b¶ng hai ch¬ng tr×nh ®· chuÈn bÞ s½n, trong ®ã mét ch¬ng tr×nh sö dông lÖnh lÆp For vµ mét ch¬ng tr×nh sö dông lÆp while. - Yªu cÇu: So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau cña hai d¹ng lÖnh ®ã.

Write(max); readln; end. 2. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. For <biÕn ®Õm>:=<gi¸ trÞ ®Çu>; To <gi¸ trÞ cuèi> Do <lÖnh>; While <®iÒu kiÖn> Do <lÖnh cÇn lÆp>; - Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi .

- Gièng: ®Òu lµ lÖnh lÆp. - Kh¸c: For lÆp víi sè lÇn ®· x¸c ®Þnh tríc trong khi While l¹p víi sè lÇn cha x¸c ®Þnh.

2. Ho¹t ®éng 2: rÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông tæ chøc lÆp. a. môc tiªu: - Häc sinh biÕt sö dông lÖnh lÆp ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n cô thÓ. Linh ho¹t trong viÖc chÞn lùa cÊu tróc lÆp. VÝ dô 1 : ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc Y =

VÝ dô 2: ViÕt ch¬ng tr×nh tÝnh gi¸ trÞ cña tæng X(N) = 13 + 33 + 53 + ........+ (2N + 1)3, víi N lÇn lît 0, 1, 2, 3, ,........ , chõng nµo X(N) cß nhá h¬n 2 x 109. §a ra çc gi¸ trÞ X(N) ra mµn h×nh. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu bµi tËp 1 vµ gi¶i quyÕt. - ChiÕu néi dung vÝ dô 1 lªn b¶ng. - Hái: Cã thÓ khai triÓn biÓu thøc Y thµnh tæng cña çc sè h¹ng nh thÕ nµo? - Nh×n vµo c«ng thøc khai triÓn, cho biÕt N lÊy gi¸ trÞ táng ®o¹n nµo? - Hái : Ta sö dông cÊu tróc ®iÒu khiÓn lÆp nµo lµ phï hîp? - Chia líp lµm ba nhãm, yªu cÇu viÕt ch¬ng tr×nh lªn b×a trong. - Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng. - Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ bæ sung. 2. T×m hiÓu néi dung vÝ dô 2 vµ ®Þnh híng häc sinh gi¶i quyÕt ë nhµ. - ChiÕu néi dung vÝ dô 2 lªn b¶ng - H·y cho biÕt N nhËn gi¸ trÞ trong

1. Quan s¸t vµ suy nghÜ ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n. Y = 1/2 + 2/3 + 3/4 + ... + 50/51

1..50 - Sö dông cÊu tróc lÆp cã sè lÇn ®· x¸c ®Þnh. - Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-¬ng tr×nh lªn b×a trong. - b¸o ço kÕt qu¶ cña nhãm. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung çc thiÕu sãt cña nhãm kh¸c

2. Quan s¸t vµ theo dâi nh÷ng ®Þnh híng cña gi¸o viªn.

- Cha x¸c ®Þnh ®îc cËn cuèi.

®o¹n nµo? X¸c ®Þnh ®îc cha? - Hái : Dïng cÊu tróc ®iÒu khiÓn nµo lµ thÝch hîp? - Yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ lËp tr×nh trªn m¸y, tiÕt sau nép l¹o cho gi¸o viªn.

- Dïng cÊu tróc lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh . - Ghi nhí lµm bµi tËp vÒ nhµ .

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi. 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Cã hai cÊu tróc lÆp: + LÆp For: Sè lÇn lÆp ®· x¸c ®Þnh. + LÆp While: Sè lÇn lÆp cha x¸c ®Þnh. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Cho ch¬ng tr×nh ®îc viÕt b»ng lÖnh For. Var x, i:word; nt:boolean; Begin Readln(x); nt :=true; For i :=2 to x – 1 do if x mod i = 0 then nt:=false; If nt = true then write(x,’la so nguyen to’) else write(x, ‘khong phai snt’); readln; End. - H·y viÕt l¹i ch¬ng tr×nh trªn trong ®ã lÖnh lÆp For ®îc thay b»ng lÖnh lÆp Whlie. H·y cho biÕt, trong bµi to¸n trªn sö dông lÖnh lÆp nµo lµ tèt h¬n.

Ch¬ng 4. KiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc

I. Môc tiªu cña ch¬ng 1. KiÕn thøc: Häc sinh cÇn: - HiÓu ®îc kh¸i niÖm kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc. - BiÕt ®îc ng«n ng÷ lËp tr×nh cho phÐp t¹o ra çc kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc trªn c¬ së çc kiÓu d÷ liÖu chuÈn. - Mét kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc ®îc x©y dùng tõ nh÷ng kiÓu d÷ liÖu c¬ së theo mét sè kÜ thuËt t¹o kiÓu do ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh . - KiÓu d÷ liÖu x¸c ®Þnh bëi hai yÕu tè: Ph¹m vi ®èi tîng vµ çc thao t¸c trªn nh÷ng ®èi tîng nµy. 2. KÜ n¨ng - BiÕt çch m« t¶ kiÓu d÷ liÖu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - BiÕt çch sö dông ®óng çc thao t¸c vao/ra d÷ liÖu cho biÕn thuéc kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc. - BiÕt çch sö dông ®óng çc phÐp to¸n trªn çc thµnh phÈmc¬ së tïy theo kiÓu cña çc thµnh phÇn c¬ së.

3. Th¸i ®é. - tiÕp tôc x©y dùng lßng yªu thÝch gi¶i bµi to¸n lËp tr×nh trªn m¸y vi tÝnh. - TiÕp tôc rÌn luyÖn çc phÈm chÊt cÇn thiÕt cña ngêi lËp tr×nh nh: ý thøc chon vµ x©y dùng kiÓu d÷ liÖu khi thÓ hiÖn nh÷ng ®èi tîng trong thùc tÕ, ý thøc rÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông çc thao t¸c trªn mçi kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc, høng thó t×m hiÓu çc thuËt to¸n thêng gÆp trªn çc m« h×nh d÷ liÖu. Lu«n muèn c¶i tiÕn ch¬ng tr×nh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh. II. Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng Ch¬ng nµy tr×nh bµy ba kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc quan träng:

- KiÓu m¼ng mét chiÒu vµ m¶ng hai chiÒu.- kiÓu x©u kÝ tù.- kiÓu b¶ng ghi.

kiÓu m¶ng (tiÕt 1/2)

I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - BiÕt ®îc mét kiÓu d÷ liÖu míi lµ kiÓu m¶ng mét chiÒu. BiÕt ®îc mét laäi biÕn cã chØ sè. - BiÕt çu tróc t¹o kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ çhc khai b¸o biÕn kiÓu m¶ng mét chiÒu. 2. KÜ n¨ng - T¹o ®îc kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ sö dông biÕn m¶ng mét chiÒu trong ng«nng÷ lËp tr×nh Pascal ®Ó gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n cô thÓ. II. §å dïng d¹y häc 1. Chu¶n bÞ cña gi¸o viªn.

- M¸y chiÕu Projector, m¸y vi tÝnh ®Ó giíi thiÖu vÝ dô vµ minh häa. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc. 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ý nghÜa cña m¶ng mét chiÒu. a. Môc tiªu: BiÕt ®îc ý nghÜa vµ sù cÇn thiÕt cña kiÓu m¶ng mét chiÒu trong viÖc gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n. BiÕt ®îc kh¸i niÖm kiÓu m¶ng mét chiÒu. b. néi dung: - VÝ dô: NhËp vµo nhiÖt ®é (trung b×nh) cña mçi ngµy trong tuÇn . TÝnh vµ in ra mµn h×nh nhiÖt ®é trung b×nh cña tuÇn vµ sè lîng ngµy trong tuÇn cã nhiÖt ®é cao h¬n nhiÖt ®é trung b×nh tÝnh ®îc. - Ch¬ng tr×nh minh häa. Program nhiet do tuan; Var t1, t2, t3, t4, t5, t6, tb:real; dem:integer;

Begin Write(‘Nhap vao nhiet do cua 7 ngay:’); readln(t1, t2, t3, t4, t5, t6, t7)/7; dem:=0; if t1>tb then dem:=dem+1; if t2>tb then dem:=dem+1; if t3>tb then dem:=dem+1; if t4>tb then dem:=dem+1; if t5>tb then dem:=dem+1; if t6>tb then dem:=dem+1; if t7>tb then dem:=dem+1; Write(‘nhiet do trung binh tuan:’,tb); Writeln(‘So ngay nhiet do cao hon nhiet do trung binh tuan:’,dem): readln; End. - M¶ng mét chiÒu lµ d·y h÷u h¹n çc phÇn tö co cïng kiÓu d÷ liÖu. Çc phÇn tö trong m¶ng cã cïng chung mét tªn vµ ph©n biÖt nhau bëi chØ sè. §Ó m« t¶ m¶ng mét chiÒu cÇn x¸c ®Þnh ®îc kiÓu cña çc phÇn tö vµ çch ®¸nh sè çc phÇn t ö cña nã. - HÇu hÕt çc ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Òu cã quy t¾c cho phÐp x¸c ®Þnh: tªn kiÓu m¶ng, sè lîng phÇn tö, kiÓu d÷ liÖu cña tõng phÇn tö, çch khia b¸o mét biÕn m¶ng vµ çch tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña tõng m¶ng. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. ChiÕu ®Ò bµi vµ ch¬ng tr×nh vÝ dô lªn b¶ng. - Hái: Khi N lín th× ch¬ng tr×nh trªn cã nh÷ng h¹n chÕ nh thÕ nµo? - DÉn d¾t: §Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn, ngêi ta thêng ghÐp chung 7 biÕn trªn thµnh mét d·y vµ ®Æt cho nã chung mét tªn vµ ®¸nh cho mät phÇn tö mét chØ sè. 2. Yªu cÇu häc sinh tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ hái: Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ m¶ng mét chiÒu?

- Hái: §Ó m« t¶ m¶ng mét chiÒu, ta cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè nµo?

1. Quan s¸t trªn mµn h×nh, suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - Ph¶i khai b¸o qu¸ nhiÒu biÕn. Ch-¬ng tr×nh ph¶i viÕt rÊt dµi.

2. Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi. - M¶ng mét chiÒu lµ d·y h÷u h¹n çc phÇn tö cã cïng kiÓu d÷ liÖu. Çc phÇn tö trong m¶ng cã cïng chung mét tªn vµ ph©n biÖt nhau bëi chØ sè. - §Ó m« t¶ m¶ng mét chiÒu cÇn x¸c ®Þnh ®îc kiÓu cña çc phÇn tö vµ çch ®¸nh sè çc phÇn tö cña nã.

2. Ho¹t ®éng 2: T¹o kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ khai b¸o biÕn m¶ng. a. Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt ®îc çch t¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal, biÕt çch khai b¸o biÕn vµ tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng. b. Néi dung: - t¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu: TYPE tªn_kiÓu_m¶ng = Array[kiÓu_chØ_sè] Of kiÓu_thµnh_phÇn; + KiÓu_chØ_sè: Thêng lµ mét ®o¹n sè nguyªn(hoÆc lµ mét ®o¹n kÝ tù) x¸c ®Þnh chØ sè ®Çu vµ chØ sè cuèi cña m¶ng. + KiÓu_thµnh_phÇn: Lµ kiÓu d÷ liÖu chung cña mäi phÇn tö trong m¶ng - Khai b¸o biÕn m¶ng mét chiÒu: VAR tªn_biÕn:tªn_kiÓu_m¶ng; - Tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö: Tªn_biÕn [chØ sè] c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ hco biÕt çch t¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - T×m mét vÝ dô ®Ó minh häa. - Gäi häc sinh kh¸c, Hái: ý nghÜa cña lÖnh b¹n võa viÕt? - ChiÕu lªn b¶ng mét sè khia b¸o kiÓu mang mét chiÒu Type Arrayr=array[1..200] of real; Arrayr=array[byte] of real; Arrayb=array[-100..0] of boolean; - Hái: Nh÷ng khai b¸o nµo ®óng? 2. Yªu cÇu häc sinh cho biÕt çch khai bãa biÕn vµ mét vÝ dô khai b¸o mét biÕn m¶ng øng víi kiÓu d÷ liÖu võa t¹o. - Gäi häc sinh kh¸c, hái: ý nghÜa cña lÖnh b¹n võa viÕt? - Dung lîng bé nhí cña biÕn a ®· chiÕm lµ bao nhiªu? - Chó ý cho häc sinh vÒ çch ®Æt tªn kiÓu d÷ liÖu vµ tªn biÕn, tr¸nh nhÇm lÉn. 3. Giíi thiÖu çch tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng mét chiÒu. Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô.

1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi. - TYPE tªn_km= Array[kieeru cs] Of kiÓu_thµnh_phÇn;

- VÝ dô: Type mmc=array[1..100] of integer; - T¹o mät kiÓu d÷ liÖu míi cã tªn mmc, gåm 100 phÇn tö, cã kiÓu nguyªn. - Quan s¸t b¶ng vµ hcän khai b¸o ®óng. Arrayr=array[1..200] of real; Arrayb=array[-100..0] of boolean;

2. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi VAR tªn_biÕn:tªn_km; - VÝ dô : Var a:mmc; - Khai b¸o mét biÕn m¶ng mét chiÒu. - a ®· chiÕm 200 byte trong bé nhí.

3. Theo dâi híng dÉn cña gi¸o viªn vµ ®éc lËp suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi. a[1] lµ phÇn tö ë vÞ trÝ 1 cña m¶ng

a. a[i] lµ phÇn tö ë vÞ trÝ i cña m¶ng a.

3. Ho¹t ®«ng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông kiÓu m¶ng mét chiÒu. a. Môc tiªu: - Häc sinh sö dông ®îc biÕn kiÓu m¶ng mét hciÒu ®Ó gi¶i quyÕt mét bµi to¸n ®¬n gi¶n. b. Néi dung: Bµi to¸n: Gi¶i quyÕt bµi to¸n ë phÇn ®Æt vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng 1, trong ®ã cã sö dông biÕn m¶ng mét chiÒu. c. çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu ®Ò bµi. - ChiÕu ®Ò bµi lªn b¶ng. - Yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh d÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra.

- Hái: NÕu kh«ng sö dông biÕn m¶ng mét chiÒu, ta cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc bµi to¸n kh«ng? Khã kh¨n g× kh«ng? 2. §Þnh híng: Sö dông kiÓu m¶ng mét chiÒu ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n. - Yªu cÇu häc sinh khai b¸o kiÓu m¶ng. - Yªu cÇu häc sinh khia b¸o biÕn m¶ng. - Yªu cÇu häc sinh t×m çc nhiÖm vô chÝnh cÇn gi¶i quyÕt.

3. Chia líp thµnh 3 nhãm. Yªu cÇu viÕt ch¬ng tr×nh lªn giÊy b×a trong. - Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu lªn b¶ng. Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸. 4. ChuÈn hãa ch¬ng tr×nh cho häc sinh.

1. Quan s¸t ®Ò bµi, theo dâi nh÷ng yªu cÇu cÇn gi¶i quyÕt cña dÒ bµi. - Vµo: 7 sè lµ gi¸ trÞ nhiÖt ®é cña 7 ngµy trong tuÇn. - Ra: Sè ntb lµ nhiÖt ®é trung b×nh trong tuÇn vµ sè nch lµ sè ngµy cã nhiÖt ®é cao h¬n nhiÖt ®é trung b×nh. - §îc. - Ch¬ng t×nh dµi dßng, khã söa ®æi....

2. Theo dâi sù híng dÉn cña gi¸o viªn Type tuan=array[1..7] of real; Var ndtuan : tuan; - NhËp gi¸ trÞ cho m¶ng a. - TÝnh trung b×nh céng gi¸ trÞ cña m¶ng. - §Õm sè phÇn tö cã gi¸ trÞ lín h¬n trungb×nh céng cã ®îc. 3. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-¬ng tr×nh. - B¸o ço kÕt qu¶ viÕt ®îc. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c. 4. Quan s¸t vµ ghi nhí.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc.

- Çch t¹o kiÓu m¶ng mét chiÒu vµ çch khia b¸o biÕn. TYPE tªn_kiÓu_m¶ng= Array[kiÓu_chØ_sè] Of kiÓu_thµnh_phÇn; VAR tªn_biÕn:tªn_kiÓu_m¶ng; - Tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö: Tªn_biÕn[chØ sè] 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét m¶ng gåm n sè nguyªn( 1<=n<=100), mçi sè cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi kh«ng uq¸ 300. TÝnh tæng gi¸ trÞ çc phÇn tö cã gi¸ trÞ chia hÕt cho k. - tr¶ lêi çc c©u hái 1_4, lµm bµi tËp 5, 6, 7, s¸ch gi¸o khoa, trang 79. - §äc tríc néi dung vÒ kiÓu m¶ng hai chiÒu, s¸ch gi¸o khoa trang 59.

KiÓu m¶ng (tiÕt 2/2)

I. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc mét kiÓu d÷ liÖu míi lµ kiÓu m¶ng hia chiÒu. - BiÕt ®îc çch t¹o kiÓu m¶ng hai chiÒu, çch khai b¸o biÕn, tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng. 2. KÜ n¨ng. - T¹o ®îc kiÓu m¶ng hai chiÒu vµ khai b¸o biÕn m¶ng hai chiÒu trongng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. Sö dông ®óng biÕn m¶ng ®Ó gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n cô thÓ . II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector, s¸ch gi¸o khoa, m¸y chiÕu Overhead, phiÕu häc tËp. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng : T×m hiÓu ý nghÜa cña kiÓu m¶ng hai chiÒu a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc ý nghÜa vµ sù cÇn thiÕt cña kiÓu m¶ng hai chiÒu trong viÖc gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n. b. Néi dung: Bµi to¸n: ViÕt ch¬ng trßnh ®Ó in ra mµn h×nh b¶ng cöu ch¬ng cã d¹ng nh sau:

1 2 3 4 5 6 7 8 92 4 6 8 10 12 14 16 183 6 9 12 15 18 21 24 274 8 12 16 20 24 28 32 365 10 15 20 25 30 35 40 456 12 18 24 30 36 42 48 54

7 14 21 28 35 42 49 56 638 16 24 32 40 48 56 64 729 18 27 36 45 54 63 72 81

- Kh¸i niÖm : M¶ng hai chiÒu lµ mét b¶ng çc phÇn tö cã cïng kiÓu d÷ liÖu. - HÇu hÕt çc ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Òu cã quy t¾c cho phÐp x¸c ®Þnh tªn kiÓu m¶ng hai chiÒu, sè lîng phÇn tö cña mçi chiÒu, kiÓu d÷ liÖu cña tõng phÇn tö, çch khai b¸o mét biÕn m¶ng vµ çch tham gia chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng. b. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu vÝ dô trong s¸ch gi¸o khoa. TÝnh vµ ®a ra mµn h×nh b¶ng cöu ch¬ng. - Hái: Sö dông kiÕn thøc vÒ m¶ng mét chiÒu, h·y ®a ra çch sö dông kiÓu m¶ng ®ã ®Ó lu tr÷ b¶ng cu ch-¬ng. - Víi çch lu tr÷ nh vËy ta ph¶i khai b¸o bao nhiªu biÕn m¶ng? - Cã nh÷ng khã kh¨n g×? - §Ó kh¾c phôc çc khã kh¨n nµy, ta xem mét b¶ng mét chiÒu lµ mét phÇn tö, ta ghÐp 9 m¶ng mét chiÒu thµnh mét m¶ng hai chiÒu. - Yªu cÇu häc sinh nhËn xÐt vÒ m¶ng hai chiÒu.

2. Çc yÕu tè x¸c ®Þnh m¶ng hai chiÒu. - Hái: §Ó m« t¶ kiÓu m¶ng hai chiÒu, ta cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè chÝnh nµo?

1. Chó ý theo dâi yªu cÇu vµ dÉn d¾t cña gi¸o viªn. - Sö dông 9 m¶ng mét chiªu, mét m¶ng lu mét hµng cña b¶ng. - Khai b¸o 9 m¶ng mét chiÒu. - Khai b¸o nhiÒu biÕn, viÕt ch¬ng tr×nh nhËp xuÊt d÷ liÖu dµi.

- NÕu xem mçi hµng cña m¶ng hai chiÒu lµ mét phÇn tö th× ta cã thÓ nãi m¶ng hai chiÒu lµ m¶ng mét chiÒu mµ mçi phÇn tö lµ m¶ng mét chiÒu. 2. Çc yÕu tè ®Ó x©y dùng m¶ng hai chiÒu: - Tªn kiÓu m¶ng. - Sè phÇn tö trªn mét dßng, sè phÇn tö trªn mét cét. - KiÓu d÷ liÖu chung cña mäi phÇn tö.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ kiÓu m¶ng hai chiÒu. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt çch t¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng hai chiÒu, biÕt khai bãa biÕn m¶ng trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal, biÕt tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng. b. Néi dung: - T¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng hai chiÒu: TYPE tªn_kiÓu_m¶ng=Array[chØ_sè_dßng,chØ_sè_cét] Of kiÓu_thanh_phÇn;

- Khai b¸o biÕn m¶ng hai chiÒu: VAR tªn_biªn:tªn_kiÓu_m¶ng; - Tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö: Tªn_biÕn[chØ_sè_dßng,chØ_sè_cét] c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt çch t¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng hai chiÒu. - Yªu cÇu häc sinh t×m vÝ dô minh häa. - Gäi mét häc sinh kh¸c, hái: ý nghÜa cña lÖnh mµ b¹n võa viÕt? 2. Yªu cÇu häc sinh cho biÕt çch khai b¸o biÕn vµ mét vÝ dô khia bãa mét biÕn m¶ng hai chiÒu øng víi kiÓu d÷ liÖu võa t¹o . 3. giíi thiÖu çch tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng mét hciÒu. Yªu cÇu häc sinh lÊy mét vÝ dô.

1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi. - TYPE tªn_kmhc=Array[csd,csc] Of kiÓu_thµnh_phÇn; - VÝ dô: Type mhc=array[1..10,1..5] of integer; - LÖnh trªn dïng ®Ó t¹o mét kiÓu m¶ng hai chiÒu cã tªn lµ mhc gåm 10 dßng vµ 5 cét, çc phÇn tö cã kiÓu d÷ liÖu lµ integer. 2. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi. - VAR tªn_biÕn:tªn_kmhc; - VÝ dô: V¶ a:mhc; 3. Quan s¸t cÊu tróc chung vµ suy nghÜ t×m vÝ dô. a[1,2] lµ phÇn tö ë dßng sè 1, cét sè 2 cña m¶ng a. a[i,j] lµ phÇn tö ë dßng sè i, cét sè j cña m¶ng a.

3. Ho¹t ®«ng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông kiÓu m¶ng hai chiÒu. a. Môc tiªu: - Häc sinh sö dông ®îc biÕn kiÓu m¶ng hai chiÒu ®Ó gi¶i quyÕt mét bµi to¸n ®¬n gi¶n. b. Néi dung: - Gi¶i quyÕt bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng 1. c. Çc bíc tiÕn hµnh:


1. giíi thiÖu ®Ò bµi. - ChiÕu ®Ò bµi lªn b¶ng. - Yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh çch thøc tæ chøc d÷ liÖu. - Yªu cÇu häc sinh chØ ra çc nhiÖm vô chÝnh cña bµo to¸n cÇn gi¶i quyÕt. 2. Chia líp thµnh 3 nhãm. Yªu cÇu viÕt ch¬ng tr×nh lªn giÊy b×a trong.

1. Quan s¸t ®Ò bµi, theo dâi nh÷ng yªu cÇu cÇn gi¶i quyÕt cña ®Ò bµi. - Dïng mét m¶ng hai chiÒu. - §iÒn gi¸ trÞ cho[i,j]=i*j - XuÊt gi¸ trÞ a[i,j] theo tõng dßng. 2. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-¬ng tr×nh. - B¸o ço kÕt qu¶ khi hoµn thµnh. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung

- Thu phiÕu tr¶ lêi, chiÕu lªn b¶ng. Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸. 3. ChuÈn hãa ch¬ng tr×nh cho häc sinh b»ng çch chiÕu ch¬ng tr×nh mÉu ®Ó häc sinh quan s¸t vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. 4. ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô 2, s¸ch gi¸o khoa, trang 62 ®Ó häc sinh quan s¸t. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy ®îc kÕt qu¶ cña nã. - Gi¸o viªn cÇn gi¶i thÝch mét sè chç cã thÓ häc sinh cha hiÓu vµ yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ t×m hiÓu thªm.

nh÷ng thiÕu sãt cña çc nhãm kh¸c. 3. ghi nhí néi dung ®· ®îc chØnh söa.

4. Quan s¸t ch¬ng tr×nh vµ chó ý gi¶i thÝch cña gi¸o viªn. - §Æt ra mét sè c©u hái th¾c m¾c.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - T¹o kiÓu d÷ liÖu m¶ng hai chiÒu: TYPE tªn_kiÓu_m¶ng=Array[kiÓu_chØ_sè_dßng, kiÓu_chØ_sè_cét] Of kiÓu_thµnh_phÇn; - Khai b¸o kiÓu m¶ng mét chiÒu: VAR tªn_biÕn:tªn_kiÓu_m¶ng; - Tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö: Tªn_biÕn[chØ_sè_dßng, chØ_sè_cét] 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Lµm çc bµi tËp sè 8, 9, s¸ch gi¸o khoa trang 79, 80. - Xem tríc néi dung cña bµi thùc hµnh 3, s¸ch gi¸o khoa, trang 63.

Bµi thùc hµnh sè 3 I. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - Cñng cè l¹i çc kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kiÓu d÷ liÖu m¶ng. 2. KÜ n¨ng - N©ng cao kÜ n¨ng sö dông mét sè lÖnh kØeu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu trong lËp tr×nh, cô thÓ: + Khai b¸o kiÓu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu. + NhËp/xuÊt d÷ liÖu cho m¶ng. + DuyÖt qua tÊt c¶ çc phÇn tö cña m¶ng ®Ó xö lÝ tõng phÇn tö. - BiÕt gi¶i mét sè bµi to¸n c¬ b¶n thêng gÆp: + TÝnh tæng çc phÇn tö tháa m·n ®iÒu kiÖn nµo ®ã. + §Õm sè çc phÇn tö tháa m·n ®iÒu kiÖn nµo ®ã. + T×m phÇn tö lín nhÊt, nhá nhÊt. 3. Th¸i ®é

- Gãp phÇn rÌn luyÖn t¸c phong, t duy lËp tr×nh: Tù gi¸c, tÝch cùc, chñ ®éngvµ s¸ng t¹o trong t×m kiÕm kiÕn thøc. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - Phßng m¸y tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó minh häa. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu çch sö dông lÖnh vµ kiÓu d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu qua ch¬ng tr×nh cã s½n. a. Môc tiªu: - Häc sinh hiÓu ®îc ch¬ng tr×nh cã s½n ë c©u a, biÕt ®îc kÕt qu¶ ch¹y ch-¬ng tr×nh nµy, tõ ®ã t×m ra çch gi¶i quyÕt c©u b. b. Néi dung: a – T×m hiÓu, gâ ch¬ng tr×nh vµo m¸y vµ ch¹y thö: Program Sum 1; Uses Crt; Const nmax:=100; Type Myarray = Array[1..nmax] of integer ; Var A:myarray; s, n, i, k:integer; Begin Clrscr; Randomize; Write(‘nhap n=’); readln(n); For i:=1 to n do a[i]:=random(300) – random(300); For i:=1 to n do Write(A[i]:5); Writeln; Write(;nhap k=’); readln(k); s:=0; For i:=1 to n do if a[i] mod k=0 then s:=s+a[i]; Write(‘tong can tinh la’,s); readln; End. b – Thªm çc lÖnh míi vµo ch¬ng tr×nh nh»m söa ®æi ch¬ng tr×nh trong c©u a dÓ ch¬ng tr×nh thùc hiÖn ®Õm sè d¬ng vµ sè lîng sè ©m cña m¶ng. Posi, neg:integer; Posi:=0;neg:=0; If a[i] >0 then Posi:=posi+1 Else if a[i] <0 then neg:=neg+1; Write(pãi:4,neg:4); c. Çc bíc tiÕn hµnh:


1. t×m hiÎu ch¬ng t×nh ë c©u a, s¸ch gi¸o khoa, trang 63 vµ ch¹y thö ch¬ng tr×nh. - ChiÕu ch¬ng tr×nh lªn b¶ng . - Hái: Khai b¸o Uses CRT; cã ý nghÜa g×? - Hái: Myarray lµ tªn kiÓu d÷ liÖu hay tªn biÕn? - Hái: Vai trß cña nmax vµ n cã g× kh¸c nhau? - Hái: Nh÷ng dßng lÖnh nµo dïng ®Ó t¹o biÕn mµng a? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: LÖnh g¸n a[i]:=random(300) – random(300) cã ý nghÜa g×? - Hái: LÖnh Fori:=1 to n do Write(A[i]:5);cã ý nghÜa g×? - Hái : LÖnh For – Do cuèi cïng thùc hiÖn nhiÖm vô g×? - hái: LÖnh s:=a+a[i]; ®îc thùchiÖn bao nhiªu lÇn? - Thùc hiÖn l¹i ch¬ng tr×nh lÇn cuèi ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. 2. Söa ch¬ng tr×nh c©u a ®Ó ®îc ch-¬ng tr×nh gi¶i quyÕt bµi to¸n ë c©u b. - ChiÕu lªn mµn h×nh çc lÖnh cÇn thªm vµo ch¬ng t×nh ë c©u a. - Hái: ý nghÜa cña biÕn Posi vµ neg? - Hái: Chøc n¨ng cña lÖnh: If a[i] >0 then posi:=posi+1 else if a[i] <0 then neg:=neg+1; - Yªu cÇu häc sinh thªm vµo vÞ trÝ cÇn thiÕt ®Ó ch¬ng tr×nh ®Õm ®îc sè. - Yªu cÇu häc gâ néi dung vµ lu l¹i víi tªn caub.pas. thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ b¸o ço kÕt qu¶.

1. Quan s¸t, chó ý vµ tr¶ lêi. - Khai b¸o th viÖn ch¬ng tr×nh con Crt ®Ó sö dông ®îc thñ tôc Clrscr; - Tªn kiÓu d÷ liÖu. - nmax lµ sè phÇn tö tèi ®a cã thÓ chøa cña biÕn m¶ng a.n lµ sè phÇn tö thùc tÕ cña a. - LÖnh khai b¸o kiÓu vµ khai b¸o biÕn. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ trªn mµn h×nh. - LÖnh sinh ngÉu nhiªn gi¸ trÞ cho m¶ng a tõ – 299 ®Õn 299. - In ra mµn h×nh gi¸ trÞ cña tõng phÇn tö trong m¶ng a. - Céng çc phÇn tö chia hÕt cho k. - Cã sè lÇn ®óng b»ng sè phÇn tö a[i] chia hÕt k. - Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ kÕt qu¶ trªn mµn h×nh. 2. Quan s¸t vµ chó ý theo dâi çc c©u hái cña gi¸o viªn: - Quan s¸t çc lÖnh vµ suy nghÜ vÞ trÝ cÇn söa trong ch¬ng tr×nh c©u a. - Dïng ®Ó lu sè lîng ®Õm ®îc. - §Õm sè d¬ng hoÆc ®Õm sè ©m.

- ChØ ra vÞ trÝ cÇn thªm vµo trong ch¬ng tr×nh. - Lu ch¬ng tr×nh. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ th«ng b¸o kÕt qu¶.

2. Ho¹t ®éng 2: rÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh.

a. Môc tiªu: - ViÕt ®îc ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn b»ng çch sö dông lÖnh vµ kÓi d÷ liÖu m¶ng mét chiÒu. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh t×m phÇn tö cã gi¸ trÞ lín nhÊt cña m¶ng vµ in ra mµn h×nh chØ sè vµ gi¸ trÞ cña phÇn tö t×m ®îc. NÕu cã nhiÒu phÇn tö cã cïng gi¸ trÞ lín nhÊt th× chØ ®a ra phÇn tö cã chØ sè nhá nhÊt. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. l¸y mét vÝ dô thùc tiÔn: Ngêi mï t×m viªn sái cã kÝch thíc lín nhÊt trong mét d·y çc viªn sái ®Ó gîi ý cho häc sinh thuËt to¸n t×m gi¸ trÞ lín nhÊt. - Yªu cÇu: Nªu thuËt to¸n t×m phÇn tö cã gi¸ trÞ lín nhÊt. 2. T×m hiÓu ch¬ng tr×nh t×m chØ sè vµ gi¸ trÞ lín nhÊt. - ChiÕu ch¬ng t×nh vÝ dô, s¸ch gi¸o khoa, trang 64. - Hái: Vai trß cña biÕn j trong ch-¬ng tr×nh? - Hái: NÕu muèn t×m phÇn tö nhá nhÊt, cÇn söa ë chç nµo? - Hái: NÕu muèn t×m phÇn tö lín nhÊt víi chØ sè lín nhÊt ta söa ë chç nµo? 3. §Æt yªu cÇu míi: ViÕt ch¬ng tr×nh ®a ra çc chØ sè cña çc phÇn tö cã gi¸ trÞ lín nhÊt. - Hái: CÇn gi÷ l¹i ®o¹n ch¬ng tr×nh t×m gi¸ trÞ lín nhÊt kh«ng? - Hái: CÇn thªm lÖnh nµo n÷a? - Hái: VÞ trÝ thªm çc lÖnh ®ã? - Yªu cÇu: ViÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn. - Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµo cña gi¸o viªn vµ b¸o kÕt qu¶. - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña häc sinh.

1. Theo dâi vÞ trÝ cña gi¸o viªn.

- So s¸nh lÇn lît tõ tr¸i sang ph¶i, gi÷ l¹i chØ sè cña phÇn tö lín nhÊt. 2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh, suy nghÜ vµ tr¶ lêi.

- Gi÷ l¹i chØ sè cña phÇn tö cã gi¸ trÞ lín nhÊt. - PhÐp so s¸nh a[i] <a[j] - ChuyÓn thø tù duyÖt tõ n-1 vÌ 1. 3. Theo dâi yªu cÇu, suy nghÜ çc c©u hái ®Þnh híng ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh. - Cã. - LÖnh ®Ó in ra çc chØ sè cã gi¸ tÞ b»ng gi¸ trÞ lín nhÊt t×m ®îc. - Sau khi t×m ®îc gi¸ trÞ lín nhÊt. - So¹n ch¬ng tr×nhvµo m¸y. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ th«ng b¸o kÕt qu¶. - NhËp d÷ liÖu vµo vµ th«ng b¸o cho gi¸o viªn d÷ liÖu ra.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. Mét sè thuËt to¸n c¬ b¶n:

+ T×m tæng çc phÇn tö tháa m·n ®iÒu kiÖn nµo ®ã. + §Õm sè çc phÇn tö tháa m·n ®iÒu kiÖn nµo ®ã. + T×m phÇn tö lín nhÊt, nhá nhÊt. 2. C©u hái vµ b×a tËp vÒ nhµ. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp mét m¶ng mét chiÒu A[1..20] vµ nhËp mét sè x. §Õm sè lîng sè trong A cã gi¸ trÞ b»ng x. - Xem néi dung cña bµi thùc hµnh sè 4, s¸ch gi¸o khoa, trang 65.

Bµi thùc hµnh sè 4 I. môc tiªu 1. KiÕn thøc. - Cñng cè l¹i çc kiÕn thøc c¬ b¶n khi lËp tr×nh víi kiÓu d÷ liÖu m¶ng. - Lµm quen víi thuËt to¸n s¾p xÕp ®¬n gi¶n. 2. KÜ n¨ng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc, kÜ n¨ng diÔn ®¹t thuÊt to¸n b»ng ch¬ng tr×nh sö dông d÷ liÖu kiÓu m¶ng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn xÐt, ph©n tÝch vµ ®Ò xuÊt çch gi¶i bµi to¸n sao cho ch¬ng tr×nh ch¹y nhanh h¬n. 3. Th¸i ®é. - Tù gi¸c, chñ ®éng trong khi thùc hµnh. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Phßng m¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projedtor ®Ó híng dÉn. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa, ch¬ng tr×nh ®· ®îc viÕt s½n. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ch¬ng tr×nh diÔn ®¹t cña thuËt to¸n s¾p xÕp. a. Môc tiªu: - Häc sinh hiÓu ch¬ng tr×nh vµ thuËt to¸n s¾p xÕp ®¬n gi¶n. b. Néi dung: Bµi to¸n 1: ViÕt ch¬ng tr×nh s¾p xÕp çc phÇn tö cña m¶ng theo thø tù kh«ng gi¶m.

- Ch¬ng tr×nh minhhäa: Uses CRT; Const nmax=250; type arrint=array[1..nmax] of integer; Var n, i, j, y:integer; a:arrint; Begin clrscr; Randomize; Write(‘nhap n=’); Readln(n);

For i:=1 to n do a[i]:=random(300) – random (300); For i:=1 to n do write(a[i]:5); Writeln; For i:=n dowto 2 do For i:=1 to i – 1 do If a[i] >a[i+1] then Begin t:=a[i]; a[i]:=a[i+1]; a[i+1]:=t; End; Writeln(‘day so sau khi sap xep’); For i:=1 to n do write(a[i]:7); Writeln; readln; End. - Yªu cÇu: Soan ch¬ng tr×nh vµo m¸y, ch¹y thö víi çc gi¸ trÞ khac nhau cña n. Rót ra nhËn xÐt vÒ thêi gian thùc hiÖn cña hc¬ng tr×nh. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Gîi ý cho häc sinh thuËt to¸n s¾p xÕp t¨ng dÇn. - LÊy mét vÝ dô thùc tiÔn: Ngêi mï s¾p xÕp mét d·y çc viªn bi theo kÝch thíc kh«ng gi¶m. - Yªu cÇu: V¹ch ra çc bíc ®Ó s¾p xÕp çc phÇn tö cña mét m¶ng kh«ng gi¶m.

2. T×m hiÓu ch¬ng tr×nh vÝ dô, s¸ch gi¸o khoa, trang 65. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô lªn b¶ng. - Hái: Vai trß cña biÕn i, j trong ch-¬ng tr×nh? Mçi vßng lÆp For trong ®o¹n ch¬ng tr×nh s¾p xÕp cã ý nghÜa g×? - Hái: Ba lÖnh tg:=a[i]; a[i]:=a[i+1]; a[i+1]:=tg; cã ý nghÜa g×? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, nhËp d÷ liÖu ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh. - Hái: Ch¬ng tr×nh lµm c«ng vÞªc g×?

1. CHó ý theo dâi nh÷ng dÉn d¾t cña gi¸o viªn ®Ó tr¶ lêi c©u hái.

- LÇn lît lÊy tõng phÇn tö tõ tr¸i qua ph¶i. - Cø mçi phÇn tö ta ®em so s¸nh lÇn lît víi çc phÇn tö ®øng bªn ph¶i cña nã. - NÕu nhá h¬n th× ®æi chç. 2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh, suy nghÜ c©u hái vµ tr¶ lêi.

- BiÕn i, j dïng lµm chØ sè. - Mçi vßng lÆp For øng víi mçi phÐp duyÖt lÇn lît. - Dïng ®Ó ®æi gi¸ trÞ cña hai phÇn tö a[i] víi a[i+1]. - Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. - Ch¬ng tr×nh s¾p xÕp d·y sè theo thø tù kh«ng gi¶m. 3. Quan s¸t yªu cÇu míi, chó ý ®Þnh híng gi¶i quyÕt cña gi¸o viªn.

3. Söa ch¬ng tr×nh ®Ó giÈi quyÕt bµi to¸n ë c©u b. - §Æt yªu cÇu míi: Khai b¸o thªm biÕn nguyªn Dem vµ bæ sung vµo ch-¬ng tr×nh ®o¹n lÖnh cÇn thiÕt ®Ó biÕn Dem tÝnh sè lÇn thùc hiÖn tr¸o ®æi trong thuËt to¸n. In kÕt qu¶ t×m ®îc ra mµn h×nh. - Hái: §o¹n ch¬ng tr×nh nµo dïng ®Ó thùc hiÖn tr¸o ®æi gi¸ trÞ? - Yªu cÇu häc sinh viÕt lÖnh ®Ó ®Õm sè lÇn tr¸o ®æi. - Hái: LÖnh nµy ®îc viÕt ë vÞ nµo trong ch¬ng tr×nh? - Yªu cÇu häc sinh so¹n ch¬ng tr×nh? - Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµo cña gi¸o viªn vµ th«ng b¸o kÕt qu¶. - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña häc sinh.

tg:=a[i];a[i]:=a[i+1];a[i+1]:=tg; - Dem := Dem+1; - Ngay sau ®o¹n tr¸o ®æi. - So¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ th«ng b¸o kÕt qu¶. - NhËp d÷ liÖu theo yªu cÇu cña gi¸o viªn, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ sau khi thùc hiÖn.

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn xÐt, ph©n tÝch vµ ®Ò xuÊt çch gi¶i bµo to¸n sao cho ch¬ng tr×nh ch¹y nhanh h¬n. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt sö dông kiÓu m¶ng ®Ó lËp tr×nh gi¶i mét bµi to¸n. BiÕt nhËn xÐt, ph©n tÝch ®Ó ®Ò xuÊt ph¬ng ph¸p gi¶i hay. b. Néi dung: Cho m¶ng A gåm n phÇn tö. ViÕt ch¬ng tr×nh t¹o m¶ng B[1..n], trong ®ã B[i] lµ tæng gi¸ trÞ cña i phÇn tö ®Çu tiªn cña m¶ng A. Ch¬ng tr×nh minh häa: Const nmax=100; Type myarray=array[1..nmax] ß integer; Var n, i, j:integer; a,b:arrint; Begin Randomize; Write(‘nhap n=’); Readln(n); For i:=1 to n do a[i]:=random(300) – random(300); For i:=1 to n do write(a[i]:5); Writeln; For i:=1 to n do Begin B[i]:=0;

For j:=1 to i do B[i]:=B[i]+A[j]; End; For i:=1 to n do write(B[i]5); Readln; End. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. X¸c ®Þnh bµi to¸n. - ChiÕu ®Ò bµi lªn b¶ng. - Yªu cÇu: X¸c ®Þnh d÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra? - Gîi ý ®Ó häc sinh ®Ò xuÊt thuËt to¸n th«. 2. giíi thiÖu ch¬ng tr×nh cha c¶i tiÕn. - ChiÕu ch¬ng tr×nh diÔn ®¹t thuËt to¸n. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh biÕt thêi gian thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - Hái: Trong ch¬ng tr×nh ph¶i thùc hiªn bao nhiªu phÐp to¸n céng? - Hái: Cã çch nµo ®Ó c¶i tiÕn?

- LÖnh nµy ®îc thay lÖnh nµo trong ch¬ng tr×nh? ViÕt ë vÞ trÝ nµo? 3. Yªu cÇu: ViÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn.

4. TiÓu kÕt: Cïng mét bµi to¸n, cã nhiÒu çch gi¶i quyÕt kh¸c nhau. Ngêi lËp tr×nh cÇn chän çch sao cho m¸y thùc hiÖn nhanh nhÊt.

1. Quan s¸t ®Ò bµi vµ tr¶ lêi c©u hái. - Vµo: M¶ng A gåm n phÇn tö. - Ra: M¶ng B gåm n phÇn tö. - T¹i vÞ trÝ i ta tÝnh tæng gi¸ trÞ çc phÇn tö tõ 1 ®Õn i. 2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh trªn b¶ng. - Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn, nhËn xÐt vÒ thêi gian thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.

- Ph¶i thùc hiÖn n(n+1)/2 phÐp céng. - §Ó tÝnh bíc thø i, ta sö dông kÕt qu¶ ®· tÝnh ë bíc thø i – 1 . B[i]:=B[i-1]+A[i]; - Thay ®o¹n lÖnh For j:=1 to i do B[i]:=B[i]+A[j]; 3. So¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ th«ng b¸o kÕt qu¶. - NhËn xÐt vÒ thêi gian thùc hiÖn cña ch¬ng tr×nh nµy so víi ch¬ng tr×nh tríc khi c¶i tiÕn.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - ThuËt to¸n s¾p xÕp ®¬n gi¶n. - Mét bµi to¸n cã thÓ cã nhiÒu çch viÕt thµnh mét ch¬ng tr×nh. CÇn chän çch cã sè phÐp tÝnh Ýt nhÊt. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Xem l¹i tÊt c¶ çc kiÕn thøc ®· häc, bao gåm: LÖnh c¬ b¶n, lÖnh ®iÒu khiÓn, kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n, kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc.

- TiÕt sau kiÓm tra thùc hµnh, thêi gian 45 phót.

«n tËp häc k× 1 I. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - Häc sinh n¾m ®îc toµn bé kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu n¨m häc ®Õn nay. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn xÐt, ph©n tÝch mét bµi to¸n. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - M¸y chiÕu qua ®Çu, b×a trong, s¸ch gi¸o khoa. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa, mét sè ch¬ng tr×nh bµi tËp. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: Nh¾c l¹i kiÕn thøc cò ®· häc. a. Môc tiªu: - Häc sinh nhí l¹i ®îc çc kiÕn thøc lÝ thuyÕt ®· häc. b. Néi dung: - Kh¸i niÖm vÒ lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh. - Cã hai lo¹i ch¬ng tr×nh dÞch: Biªn dÞch vµ th«ng dÞch. - Çc thµnh phÇn cña ng«n ng÷ lËp tr×nh: B¶ng ch÷ çi, có ph¸p vµ ng÷ nghÜa. - Çc kh¸i niÖm: Tªn, h»ng vµ biÕn, chó thÝch. - CÊu tróc cña ch¬ng tr×nh Pascal: PhÇn khai b¸o vµ phÇn th©n. - Çc kiÓu d÷ liÖu chuÈn: Sè nguyªn, sè thùc, kÝ tù, logic. - PhÐp to¸n, biÓu thøc, lÖnh g¸n. - Tæ chøc vµo/ra. - CÊu tróc rÏ nh¸nh. - CÊu tróc lÆp. - KiÓu m¶ng. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh §Æt c©u hái gîi ý ®Ó häc sinh tù nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc. - Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh? - Çc lo¹i ch¬ng tr×nh dÞch? - Çc thµnh phÇn c¬ b¶n cña ng«n ng÷ lËp tr×nh?

Chó ý, theo dâi tr¶ lêi çc c©u hái. - LËp tr×nh lµ qu¸ tr×nh diÔn ®¹t thuËt to¸n b»ng mét ng«n ng÷ lËp tr×nh. - Biªn dÞch vµ th«ng dÞch. - B¶ng ch÷ çi, có ph¸p vµ ng÷

- Çc kh¸i niÖm trong ng«n ng÷ lËp tr×nh? - CÊu tróc chung cña ch¬ng tr×nh TP? - Nªu tªn çc kiÓu d÷ liÖu chuÈn? - Nªu çc nhãm phÐp to¸n ®· häc? - Çc lo¹i biÓu thøc? - Chøc n¨ng vµ sù thùc hiÖn cña lÖnh g¸n? - Nªu tªn vµ chøc n¨ng cña mét sè hµm sè häc? - Tæ chøc vµo/ra. - Tæ chøc rÏ nh¸nh. - Tæ chøc lÆp.

- KiÓu m¶ng.

nghÜa. - Kh¸i niÖm tªn, h»ng vµ biÕn, chó thÝch. - Gåm hai phÇn: PhÇn khai b¸o vµ phÇn th©n. - Sè nguyªn, sè thùc, kÝ tù, logic. - PhÐp to¸n sè häc, phÐp to¸n quan hÖ, phÐp to¸n logic. - BiÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hÖ vµ biÓu thøc logic. - Dïng ®Ó tÝnh to¸n mét biÓu thøc vµ g¸n gi¸ trÞ cho mét biÕn. - Hµm b×nh ph¬ng, hµm c¨n bËc hai, hµm gi¸ trÞ tuyÖt ®èi, hµm sin, hµm cos. - LÖnh Read()/readln(); - LÖnh write()/writeln(); - If <BT§K> then <lÖnh 1> else <lÖnh 2>; For tiÕn. For lïi. While <> do. - Array ...

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt nhËn xÐt, ph©n tÝch vµ gi¶i quyÕt hoµn chØnh mét bµi to¸n. b. Néi dung: ViÕt ch¬ng t×nh nhËp tõ bµn phÝm mét sè nguyªn d¬ng N (1<=N<=100) vµ mét d·y sè A gåm N sè nguyªn A1, A2, .....AN . Çc sè A1 cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lín h¬n 1000. H·y ®a ra mµn h×nh sè lîng çc sè d¬ng vµ sè lîng çc sè ©m trong d·y. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. X¸c ®Þnh bµi to¸n. - ChiÕu néi dung ®Ò bµi lªn b¶ng. - Chia líp thµnh 2 nhãm. Nhãm 1: Nªu c©u hái ph©n tÝch. Nhãm 2: Tr¶ lêi c©u hái ph©n tÝch cña nhãm 1. - Gi¸o viªn gãp ý bæ sung cho c¶ hai nhãm.

1. Quan s¸t, theo dâi ®Ò bµi vµ ®Þnh híng cña gi¸o viªn ®Ó x¸c ®Þnh bµi to¸n. - Nhãm 1: + D÷ liÖu vµo. + D÷ liÖu ra. + Çc nhiÖm vô chÝnh ph¶i thùc hiÖn. - Nhãm 2:

2. rÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh. - Chia líp thµnh hai nhãm. - Yªu cÇu: ViÕt ch¬ng tr×nh hoµn thiÖn lªn b×a trong. - Thu phiÕu häc tËp, chiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng. Gäi häc sinh cña nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ bæ sung. 3. ChuÈn hãa kiÕn thøc b»ng ch¬ng tr×nh mÉu cña gi¸o viªn. Thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh, nhËp d÷ liÖu ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh.

+ Sè N vµ N sè nguyªn. + Sè lîng sè ch½n C vµ sè lÎ L. + 1 – NhËp d÷ liÖu. 2 – §Õm sè lîng sè ch½n, sè lÎ. 3 – §a kÕt qu¶ ra mµn h×nh. 2. Lµm viÖc theo nhãm. - Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-¬ng tr×nh. - B¸o ço kÕt qu¶. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c. 3. Theo dâi vµ ghi nhí.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i mét sè néi dung chÝnh ®· ®îc «n tËp trong tiÕt häc. 2. C©u hái vµ b×a tËp vÒ nhµ. - ChuÈn bÞ kiÕn thøc cho tiÕt sau kiÓm tra häc k× 1: Xem l¹i toµn bé çc kiÕn thøc ®· ®îc «n tËp, ®Æc biÖt chó träng cÊu tróc lÆp vµ rÏ nh¸nh kiÓu m¶ng.

KiÓm tra häc k× 1 1. Môc tiªu cÇn ®¸nh gi¸. - KiÓm tra kÕt qu¶ tiÕp thu cña häc sinh tõ ®Çu n¨m häc ®Õn nay. - §¸nh gi¸ kÜ n¨ng ph©n tÝch mét bµi to¸n vµ t duy lËp tr×nh trªn giÊy. - Cã th¸i ®é tù gi¸c, tÝch cùc trong lµm bµi kiÓm tra. 2. Môc ®Ých yªu cÇu cña ®Ò. - KiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®îc çc kiÕn thøc vÒ kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n, kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc. Çc hµm chuÈn th«ng dông. CÊu tróc vµo/ra d÷ liÖu, cÊu tróc rÏ nh¸nh vµ lÆp. - KÜ n¨ng: Cã kÜ n¨ng ph©n tÝch bµi to¸n, viÕt ch¬ng tr×nh. 3. ChuÈn bÞ. - Gi¸o viªn chuÈn bÞ ®Ò kiÓm tra. - Häc sinh chuÈn bÞ ®Çy ®ñ kiÕn thøc ®· ®îc häc, «n tËp.

4. Néi dung ®Ò bµi vµ ®¸p ¸n. - CÊu tróc ®Ò: 2 c©u kiÓm tra hiÓu lÝ thuyÕt, 1 c©u lËp tr×nh, thêi gian lµm bµi 45 phót, h×nh thøc thi viÕt trªn giÊy. - Néi dung ®Ò: C©u 1: H·y ph©n biÖt kÜ thuËt biªn dÞch vµ th«ng dÞch. C©u 2: So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau cña cÊu tróc For vµ While. Cho ch¬ng tr×nh cã sö dông cÊu tróc For nh sau: var i:byte Begin For i:=1 to 30 write(i:4); Readln; End. H·y viÕt l¹i ch¬ng tr×nh b»ng çch thay cÊu tróc For b»ng cÊu tróc While. C©u 3: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp mét m¶ng mét chiÒu gåm 20 phÇn tö, ®Õm sè phÇn tö cã gi¸ trÞ ©m. - §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm. C©u 1: (2 ®iÓm) Biªn dÞch: Bíc 1: DuyÖt, ph¸t hiÖn lçi, kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña lÖnh trong ch¬ng tr×nh nguån. Bíc 2: DÞch toµn bé ch¬ng tr×nh nguån thµnh mét ch¬ng tr×nh trªn ng«n ng÷ m¸y. (thuËn tiÖn cho çc ch¬ng tr×nh æn ®Þnh vµ cÇn thùc hiÖn nhiÒu lÇn) - th«ng dÞch: Bíc 1: KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña lÖnh tiÕp theo trong ch¬ng tr×nh nguån. Bíc 2: ChuyÓn lÖnh ®ã thµnh ng«n ng÷ m¸y. Bíc 3: thùc hiÖn çc c©u lÖnh võa ®îc chuyÓn ®æi. (phï hîp víi m«t trêng ®èi tho¹i gi÷a ngêi vµ m¸y) C©u 2: (4 ®iÓm)

- gièng: For vµ While ®Òu cïng lµ cÊu tróc lÆp.- Kh¸c : For lµ cÊu tróc lÆp cã sè lÇn ®· biÕt tríc, ngîc l¹i while ;µ cÊu tróc

lÆp cã sè lÇn cha x¸c ®Þnh . Var i:byte Begin i:=1; While i<=30 do begin write(i:4); i:=i+1; End; Readln; End. C©u 3: (4 ®iÓm) type mmc=array[1..20] of longint; Var a:mmc; s:byte; i:byte;

Begin For i:=1 to 20 do begin write(‘a[’[,i,‘]=’); readln(a[i]) ; End; s:=0; For i:=1 to 20 do if a[i]<0 then s:=s+1; write(‘so luong dem duoc la’,S); readln; end.

5. Ho¹t ®éng d¹y häc 1. Ho¹t ®éng 1: æn ®Þnh tæ chøc. giíi thiÖu ®Ò bµi. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh - Gäi häc sinh vµo phßng thi, ®¸nh sè thø tù. - Ph¸t ®Ò cho häc sinh. - gi¶i thÝch mét sè vÊn ®Ò cßn th¾c m¾c.

- Ngåi ®óng vÞ trÝ ®îc ph©n c«ng. - NhËn ®Ò, ®äc qua ®Ò. Th¾c m¾c mét sè vÊn ®Ò cÇn thiÕt.

2. Ho¹t ®éng 2: §éc lËp viÕt ch¬ng tr×nh. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh - Thêng xuyªn cã mÆt t¹i phßng ®Ó gi¸m s¸t, tr¸nh häc sinh sao chÐp bµi nhau.

- ViÕt ch¬ng tr×nh lªn giÊy.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn lu ý: - NhËn xÐt, ph©n tÝch kÜ ®Ò.

KiÓu d÷ liÖu x©u(tiÕt 1/2) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc mét kiÓu d÷ liÖu míi, biÕt ®îc kh¸i niÖm kiÓu x©u. - Ph©n biÖt ®îc sù gièng vµ kh¸c gi÷a kiÓu m¶ng kÝ tù víi x©u kÝ tù.

- BiÕt ®îc çch khai b¸o biÕn, nhËp xuÊt d÷ liÖu, tham chiÕu ®Õn tõng kÝ tù cña x©u. - BiÕt çc phÐp to¸n liªn qua ®Õn x©u. 2. KÜ n¨ng. - Khai b¸o ®îc biÕn kiÓu x©u trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. Sö dông biÕn x©u vµ çc phÐp to¸n trªn x©u ®Ó gi¶i quyÕt mét bµi to¸n ®¬n gi¶n. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ x©u vµ çch sö dông. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc ý nghÜa cña x©u vµ mét sè kh¸i niÖm cña x©u. BiÕt çch khai b¸o biÕn x©u, nhËp xuÊt d÷ liÖu cho biÕn x©u vµ tham chiÕu ®Õn tõng kÝ tù trong x©u. b. Néi dung: - X©u kÝ tù lµ d·y çc kÝ tù trong b¶ng m· ASCII, mçi kÝ tù ®îc gäi lµ mét phÇn tö cña x©u. Sè lîng çc kÝ tù trong x©u ®îc gäi lµ ®é dµi x©u. X©u cã ®é dµi b»ng kh«ng lµ x©u rçng. - Khai b¸o biÕn: VAR tªn_biÕn : STRING[®é dµi lín nhÊt cña x©u]; - Tham chiÕu ®Õn tõng kÝ tù trong x©u: tªn_biÕn[chØ_sè] c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu ý nghÜa cña x©u kÝ tù. - ChiÕu ®Ò bµi cña bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp hä tªn cña 30 häc sinh trong líp. - Hái: ta sÏ chän kiÓu d÷ liÖu nh thÕ nµo? Khai b¸o biÕn nh thÕ nµo?

- Yªu cÇu häc sinh: ViÕt ®o¹n lÖnh ®Ó nhËp vµ xuÊt d÷ liÖu cho tõng phÇn tö. - Hái: Cã nh÷ng khã kh¨n g× gÆp ph¶i?

- DÉn d¾t: CÇn cã mét kiÓu d÷ liÖu míi cho phÐp ta nhËp/ xuÊt d÷ liÖu cho x©u b»ng mét lÖnh. 2. T×m hiÓu vÒ kiÓu x©u. - ChiÕu lªn b¶ng çch khia b¸o biÕn

1. Quan s¸t, suy nh\ghÜ vµ tr¶ lêi.

- KiÓu m¶ng mét chiÒu gåm 30 kÝ tù. - Khai b¸o mét biÕn m¶ng A ®Ó lu hä tªn cña mét häc sinh. Readln(A[1]0; Readln (A[2]) Readln(A[3]0; Readln (A[4]); ........ - Ch¬ng tr×nh ®îc viÕt dµi dßng. Khi nhËp d÷ liÖu, ph¶i thùc hiÖn gâ nhiÒu phÝm.

2. Quan s¸t cÊu tróc khai b¸o vµ tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa.

x©u trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - Hái: ý nghÜa cña tõ String, [n]

- Hái: Khi khai b¸o kh«ng cã[n] th× sè lîng kÝ tù tèi ®a lµ bao nhiªu? - Yªu cÇu häc sinh cho vÝ dô mét x©u kÝ tù - Hái: X©u cã bao nhiªu kÝ tù? - DiÔn gi¶i: Mçi kÝ tù ®îc gäi lµ mét phÇn tö cña x©u. Sè lîng kÝ tù trong x©u ®îc gäi lµ ®é dµi cña x©u. - Hái: X©u chØ gåm mét kÝ tù trèng ®îc viÕt nh thÕ nµo? Sè lîng kÝ tù bao nhiªu? - Hái: X©u rçng ®îc viÕt nh thÕ nµo? Sè lîng kÝ tù bao nhiªu? 3. NhËp/xuÊt d÷ liÖu cho biÕn x©u trong ng«n ng÷ Pascal. - Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp/xuÊt d÷ liÖu. - Yªu cÇu häc sinh t×m vÝ dô cô thÓ. - Hái: Khi viÕt lÖnh nhËp/xuÊt d÷ liÖu cho biÕn x©u, cã g× kh¸c so víi biÕn m¶ng çc kÝ tù. - DÉn d¾t: Ta cã thÓ sö dông lÖnh g¸n ®Ó nhËp gi¸ trÞ cho biÕn x©u. CÊu tróc chung: Tªn_biÕn_x©u:=h»ng_x©u; - Yªu cÇu häc sinh t×m mét vÝ dô cô thÓ. 4. Tham chiÕu ®Õn tõng kÝ tù cña x©u. - Giíi thiÖu cÊu tróc chung. - Hái: Cã g× gièng vµ kh¸c nhau so víi çch tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng. - Yªu cÇu häc sinh t×m mét vÝ dô. 5. KiÓm tra kiÕn thøc. - ChiÕu néi dung bµi tËp kiÓm tra kiÕn thøc: Var st:string[1]; c:char; Begin c:=st[1]; {1}

- String lµ tªn kiÓu x©u. - [n] lµ gi¸ trÞ quy ®Þnh sè lîng kÝ tù tèi ®a mµ biÕn x©u cã thÓ chøa. - Sè kÝ tù tèi ®a lµ 255.

- VÝ dô: ‘HA NOI’ - X©u cã 6 kÝ tù, dÊu çch lµ mét kÝ tù.

- KÝ hiÖu cña x©u gåm mét kÝ tù trèng lµ ‘ ’. X©u nµ cã ®é dµi lµ 1. - KÝ hiÖu cña x©u rçng lµ ‘ ’. X©u nµy cã ®é dµi lµ 0. 3. Quan s¸t b¶ng ®Ó tr¶ lêi.

- VÝ dô: Readln(ho ten); - VÝ dô: Write(‘ho ten’,hoten); - ViÕt mét lÖnh nhËp nguyªn cho c¶ x©u. ViÕt lÖnh gän h¬n, CH¬ng tr×nh gän.

- VÝ dô:St:=’HA NOI’; 4. Quan s¸t vµ suy nghÜa ®Ó tr¶ lêi. - Gièng cÊu tróc chung khi tham chiÕu tªn biÕn[chØ sè] - VÝ dô: st[2] 5. Quan s¸t ch¬ng tr×nh trªn b¶ng vµ ®éc lËp suy nghÜ.

- LÖnh {1} ®óng. - LÖnh {2} sai. kh«ng thÓ g¸n mét x©u cho mét kÝ tù .

c:=st; {2} End. - Hái: Trong hai lÖnh {1} vµ {2}, LÖnh nµo ®óng? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh tù kiÓm nghiÖm suy luËn.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu çc phÐp to¸n liªn quan ®Õn x©u. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc çc phÐp to¸n liªn quan ®Õn x©u. DiÔn ®¹t ®îc çc phÐp to¸n ®ã trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. b. Néi dung: - PhÐp ghÐp x©u: KÝ hiÖu lµ +, ®îc sö dông ®Ó ghÐp nhiÒu x©u thµnh mét x©u. - Çc phÐp so s¸nh; =, <>,>, <, <=,>=: Thùc hiÖn viÖc so s¸nh hai x©u. X©u A ®îc xem lµ lín h¬n x©u B nÕu nh kÝ tù kh¸c nhau ®Çu tiªn gi÷a chóng kÓ tõ tr¸i sang trong x©u A cã chØ sè trong b¶ng m· ASCII lµ lín h¬n. NÕu A vµ B lµ çc x©u cã ®é dµi kh¸c nhau vµ A lµ ®o¹n ®Çu cña B th× A nhá h¬n B. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. gîi nhí çc phÐp to¸n ®· häc. - Hái: H·y nh¾c l¹i çc phÐp to¸n ®· häc trªn kiÓu d÷ liÖu chuÈn.

2. T×m hiÓu chøc n¨ng cña mét sè phÐp to¸n trong kiÓu x©u qua mét sè vÝ dô. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Var st:string; Begin st:=’Ha’+ ‘Noi’; Write()st ; readln; End. - Hái: KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Yªu cÇu häc sinh t×m mét sè vÝ dô kh¸c. - Hái: Chøc n¨ng cña phÐp céng? - Giíi thiÖu thªm mét sè vÝ dô kh¸c

1. Chó ý theo dâi, suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - PhÐp to¸n sè häc. - PhÐp to¸n so s¸nh. - PhÐp to¸n logic. 2. Quan s¸t vÝ dô, suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh.

- KÕt qu¶ cho ta: st= ‘HA NOI’ - Quan s¸t kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh. - VÝ dô: st:= ‘HA NOI’ + ‘Co ho GUOM’. KÕt qu¶: st= ‘HA NOI co ho GUOM’ - Lµ phÐp to¸n nèi x©u thø hai vµo cuèi x©u thø nhÊt.

vµ yªu cÇu häc sinh cho biÕt kÕt qu¶. st:= ‘Ha’ + ‘Noi’; st:= ‘Ha ’+ ‘Noi’; st:= ‘ ’ + ‘Noi’; st:= ‘Ha Noi’ + ‘ViÖt’ + ‘Nam’; - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô vÒ phÐp so s¸nh x©u. Var bo:boolean; Begin bo:= ‘AB’ < ‘AC’; Write(bo); readln; End. - Hái: KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Cßn cã phÐp so s¸nh nµo n÷a? - ChiÕu çc vÝ dô vÒ çc phÐp so s¸nh vµ yÕu cÇu häc sinh cho kÕt qu¶ cña çc phÐp so s¸nh ®ã. ‘AB’ < ‘ABC’ ‘AC’ < ‘ABC’ - Lu ý cho häc sinh: Mét x©u cã ®é dµi nhá h¬n cã thÓ lín h¬n (>) x©u cã ®é dµi lín.

st:= ‘Ha Noi’; st:= ‘Ha Noi’; st:= ‘ Ha Noi’; st:= ‘Ha Noi ViÖt Nam’; - Quan s¸t ch¬ng tr×nh ®Ó dù tÝnh kÕt qu¶.

- KÕt qu¶ lµ: TRUE - Quan s¸t kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh ®Ó kiÓm chøng suy luËn. - Cã çc phÐp <, <=,>=, <>, =

- KÕt qu¶ True. - KÕt qu¶: False.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Khai b¸o biÕn: VAR tªn_biÕn: STRING[®é dµi lín nhÊt cña x©u]; - NhËp xuÊt gi¸ trÞ cho biÕn x©u: read/readln(); write/writeln(); - Tham chiÕu ®Õn tõng kÝ tù trong x©u: tªn_biÕn[chØ sè]. - PhÐp ghÐp x©u: KÝ hiÖu lµ: +, §îc sö dông ®Ó ghÐp nhiÒu x©u thµnh mét x©u. - Çc phÐp so s¸nh: =, <>, >, <, <=, >=: thùc hiÖn viÖc so s¸nh hai x©u. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Xem phÇn kiÕn thøc lÝ thuyÕt cßn l¹i trong b×a, bao gåm çc hµm vµ thñ tôc liªn quan ®Õn x©u, s¸ch gi¸o khoa, trang 70 – 71.

KiÓu d÷ liÖu x©u(tiÕt 2/2) I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc lîi Ých cña çc hµm vµ thñ tôc liªn uqna ®Õn x©u trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - N¾m ®îc cÊu tróc chung vµ chøc n¨ng cña mét sè hµm vµ thñ tóc liªn quan ®Õn x©u cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. 2. KÜ n¨ng. - NhËn biÕt vµ bíc ®Çu sö dông ®îc mét sè hµm vµ thñ tôc ®Ó gi¶i quyÕt mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n liªn quan. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô, s¸ch gi¸o viªn. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng day – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ mét sè hµm vµ thñ tôc chuÈn liªn quan ®Õn x©u trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc mét sè hµm vµ thñ tôc liªn quan ®Õn x©u. N¾m ®îc cÊu tróc chung, hiÓu ®îc çc tham sè cña çc hµm vµ thñ tôc chuÈn. b. Néi dung: - Thñ tôc Delete(st, vt, n) thùc hiÖn viÖc xãa ®i tring x©u st gåm n kÝ tù, b¾t ®µu tõ vÞ trÝ vt. - Thñ tôc insert(st1, st2, vt) thùc hiÖn viÖc chÌn x©u st1 vµo x©u st2 b¾t ®Çu tõ vÞ trÝ vt. - Hµm Copy(st, vt, n) cho gi¸ trÞ lµ mét x©u kÝ tù ®îc lÊy trong x©u st, gåm n kÝ tù liªn tiÕp b¾t ®Çu tõ vÞ trÝ vt cña x©u st. - Hµm Length(st) cho gi¸ trÞ lµ sè lîng kÝ tù cña x©u st. - hµm Pos(st1, st2) cho gi¸ trÞ lµ vÞ trÝ xuÊt hiÖn ®Çu tiªn cña x©u st1 trong x©u st2. - Hµm Up Case(ch) cho gi¸ trÞ lµ kÝ tù hoa t¬ng øng víi kÝ tù ch. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. giíi thiÖu cÊu tróc chung cña hµm length(st) lªn b¶ng. - Hái: ý nghÜa cña Length vµ cña st? - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Var st:tring; Begin st:= ‘ha Noi’; Write(length(st)); readln; End.

1. Quan s¸t cÊu tróc chung. - Length: Lµ tªn hµm, cã nghÜa lµ ®é dµi, st: lµ mét biÓu thøc x©u kÝ tù. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh ®Ó dù tÝnh kÕt qu¶.

- KÕt qu¶ lµ : 6

- Hái: KÕt qu¶ cña ch¬ng t×nh in ra mµn h×nh? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña hµm length() lµ g×? - ChiÕu ®Ò bµi tËp øng dông: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp mét x©u, in ra mµn h×nh sè kÝ tù ‘a’ cã trong x©u. 2. Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña hµm Upcase(ch). - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Var ch:char; Begin ch:= ‘h’; Write(upcase(ch)); readln; End. - Hái: KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña hµm upcase()? - ChiÕu bµi tËp øng dông: ViÕt ch-¬ng tr×nh nhËp mét x©u, in ra mµn h×nh x©u ®ã d¹ng in hoa.

3. giíi thiÖu cÊu tróc chung cña hµm Pos(s1, s2). - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Var vt:byte; Begin vt:=Pos(‘cd’, ‘abcdefcd’); Write(vt); readln; End. - Hái: KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña hµm Pos? - Thay tham sè cña hµm Pos trong ch¬ng tr×nh b»ng Pos(‘k’, ‘abc’). Hái

- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - Hµm cho sè lîng kÝ tù cña x©u st.

2. Quan s¸t cÊu tróc chung cña hµm Upcase. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh ®Ó dù tÝnh kÕt qu¶.

- KÕt qu¶ lµ : H - Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - Cho gi¸ trÞ lµ ch÷ in hoa cña ch. Var st:string; Begin readln(st); For i:=1 to length(st) do write(upcase(st[i])); End. 3. Quan s¸t cÊu tróc chung cña hµm Pos vµ çc vÝ dô ®Ó biÕt chøc n¨ng.

- Quan s¸t ch¬ng tr×nh ®Ó dù tÝnh kÕt qu¶.

- KÕt qu¶ lµ: 3 - Quan s¸t kÕt qu¶ cña hc¬ng tr×nh. - Hµm cho gi¸ trÞ lµ mét sè nguyªn lµ vÞ tró cña x©u st2 trong x©u st2. - B»ng kh«ng 0.

kÕt qu¶ cña hµm b»ng bao nhiªu? - ChiÕu bµi tËp øng dông: ViÕt ch-¬ng tr×nh nhËp vµo mét x©u st. XÐt xem trong x©u cã dÊu çch hay kh«ng?

- Hái: Cã çch gi¶i nµo kh¸c? 4. Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña hµm copy(st, vt, n). - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Var st:string; Begin st:=copy(‘bai tap’, 3, 4); Write(st); readln; End. - Hái: kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh? - thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña hµm copy? - Thay çc tham sè cña hµm copy trong ch¬ng tr×nh vÝ dô trªn nh sau vµ hái kÕt qu¶ in ra mµn h×nh: Copy(‘abc,1, 5) Copy(‘abc,5, 2) Copy(‘abc,1, 0) - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. 5. Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña thñ tôc delete(st, vt, n); - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Var st:string; Begin st:= ‘Ha Noi’; delete(st,3,2); Write(st); readln; End. - Hái: KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh in

Var st:tring; Begin readln(st); if pos(‘ ’, st) <>0 then write(‘co’) else write(‘khong’); End. - Cã thÓ sö dông For ®Ó t×m dÊu çch trong x©u. 4. Quan s¸t cÊu tróc chung cña hµm coppy vµ vÝ dô ®Ó biÕt chøc n¨ng. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh ®Ó dù tÝnh kÕt qu¶.

- KÕt qu¶ lµ: ‘i ta’ - Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - Hµm cho gi¸ trÞ lµ mét x©u kÝ tù ®îc lÊy trong x©u st, gåm n kÝ tù b¾t ®Çu t¹i vÞ trÝ vt.

Cho gi¸ trÞ lµ: ‘abc’ Cho gi¸ trÞ lµ x©u rçng Cho gi¸ trÞ lµ x©u rçng - Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh ®Ó kiÓm nghiÖm suy luËn. 5. Quan s¸t cÊu tróc chung cña thñ tôc delete vµ çc vÝ dô. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh ®Ó dù tÝnh kÕt qu¶.

st=’ Hai’ - Quan s¸t kÕt qu¶ cña hc¬ng tr×nh.

ra mµn h×nh? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc delete(); - Thay lÖnh g¸n st:= ‘Ha Noi’; vµ thñ tôc xãa bëi çc lÖnh sau vµ hái kÕt qu¶ in ra mµn h×nh. st:=’ abc’; Delete(st,1,5); st:=’ abc’; Delete(st,5,2); st:=’ abc’; Delete(st,1,0); - ChiÕu bµi tËp vÝ dô: ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp mét x©u vµ xãa ®i çc dÊu çch ë ®Çu x©u.

6. Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña thñ tôc Insert(st1, st2, vt); - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Var st1, st2:string; begin st2:= ‘Ha Noi’; st1:= ‘ ’; insert(st1, st2,3); Write()st; readln; End. - Hái: KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh in ra mµn h×nh? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái chøc n¨ng cña thñ tôc insert(); - Thay lÖnh g¸n st2:= ‘Ha Noi’; vµ thñ tôc chÌn bëi çc lÖnh nh sau vµ hái kÕt qu¶: st2:= ‘ef’; Insert(‘abc’,st2, 5); st2:= ‘ef’; Insert(‘abc’,st2, 0);

- Thñ tôc thùc hiÖn viÖc xãa ®i trong biÕn x©u st gåm n kÝ tù, b¾t ®Çu tõ vÞ trÝ vt.

st:= ‘’; x©u rçng. st:= ‘abc’; st:= ‘abc’;

Var st:string; Begin readln(st); While st[1]= ‘ ’ do delete(st, 1, 1); Writeln(st); readln; End. 6. Quan s¸t cÊu tróc chung cña thñ tôc Insert. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh ®Ó dù tÝnh kÕt qu¶.

- KÕt qu¶ st2=’ Ha Noi’ - Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - Thñ tôc thùc hiÖn viÖc chÌn x©u st1 vµo trong biÕn x©u st2 b¾t ®Çu t¹i vÞ trÝ vt.

st2= ‘efabc’; st2= ‘abcef’;

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông vµ thñ tôc. a. Môc tiªu:

- Häc sinh biÕt sö dông hµm vµ thñ tôc ®Ó gi¶i quyÕt mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n. Linh ho¹t trong viÖc lùa chän hµm hoÆc thñ tôc. b. Néi dung. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét x©u vµ xãa ®i çc dÊu thõa cã trong x©u., chØ ®Ó l¹i mét dÊu çch giöa hai tõ. c. Çc bíc tiÕn hµnh:


1. X¸c ®Þnh bµi to¸n. - ChiÕu néi dung ®Ó bµi lªn b¶ng. - X¸c ®Þnh d÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra.

- Hái: Çc nhiÖm vô chÝnh khi gi¶i quyÕt bµi to¸n nµy? - Hái: trong bµi nµy, ta cÇn sö dông nh÷ng hµm vµ thñ tôc nµo? 2. Chia líp lµm 3 nhãm. Yªu cÇu viÕt ch¬ng tr×nh lªn b×a trong. - Thu phiÕu tr¶ lêi. ChiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng. Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung. 3. ChiÕu ch¬ng tr×nh mÉu gi¸o viªn ®· viÕt ®Ó chÝnh x¸c hãa cho häc sinh.

1. Quan s¸t suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi. - Vµo: Mét x©u kÝ tù bÊt k×. - Ra: Mét x©u chØ cã 1 kÝ tr¾ng gi÷a hai tõ. - Xãa mäi dÊu çch thõa ®Çu x©u vµ cuèi x©u. - Xãa çc dÊu çch thõa Gi÷a hai tõ. - Hµm Pos(), thñ tôc delete();

2. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-¬ng tr×nh. - Th«ng b¸o kÕt qu¶. - NhËn xÐt vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c. 3. Quan s¸t vµ ghi nhí.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng hµm vµ thñ tôc liªn quan ®Õn x©u. - Thñ tôc Delete(st, vt,n); - Thñ tôc Insert(st1, st2, vt); - Hµm Copy(st, vt,n) - Hµm Length(st) - Hµm Pos(st1, st2) - Hµm UpCase(ch) 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Gi¶i bµi tËp sè 10 trang 80. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp mét x©u. In ra mµn h×nh sç tõ cã trong x©u. - Xem phÇn néi dung cña bµi thùc hµnh sè 5, s¸ch gi¸o khoa, trang 73. - ChuÈn bÞ mét sè bµi tËp ®Ó thùc hµnh.

Bµi thùc hµnh sè 5

I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - Kh¾c s©u thªm phÇn kiÕn thøc vÒ lÝ thuyÕt kiÓu x©u kÝ tù, ®Æc biÖt lµ çc hµm vµ thñ tôc liªn quan. - N¾m ®îc mét sè thuËt to¸n c¬ b¶n: T¹o x©u míi, ®Õmm sè lÇn xuÊt hiÖn mét kÝ tù ... 2. KÜ n¨ng - Khai b¸o biÕn kiÓu x©u. - NhËp, xuÊt g¸ trÞ cho biÕn x©u. - DuyÖt qua tÊt c¶ çc kÝ tù cña x©u. - Sö dông ®îc çc hµm vµ thñ tôc chuÈn. 3. th¸i ®é - TÝch cùc, chñ ®éng trong thùc hµnh. II. §å dung d¹y häc1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.

- M¸y chiÕu Projestor ®Ó híng dÉn. Tæ chøc trong phßng m¸y ®Ó häc sinh cã ®îc kÜ n¨ng c¬ b¶n khi lµm viÖc víi kiÓu x©u. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa, bµi tËp ë nhµ. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu mét ch¬ng tr×nh, ®Ò xuÊt ph¬ng ¸n c¶i tiÕn. a. Môc tiªu: - HiÓu ®îc ch¬ng tr×nh, tÝnh ®îc kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. BiÕt ®Ò xuÊt ph-¬ng ¸n c¶i tiÕn. b. Néi dung: - NhËp vµo mét x©u, kiÓm tra xem nã cã ph¶i lµ mét Palidrom hay kh«ng? - Ch¬ng tr×nh Var i, x:Byte; a,p:string; Begin Write(‘nhap vao mot xau’); readln(a); x:=length(a); p:= ‘’; For i:=x downto 1 do p:=p+a[i]; If a=p then write(‘xau la Palidrom’) else write(‘xau khong la Palidrom’); Readln; End. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu ®Ò bµi. - giíi thiÖu néi dung ®Ò bµi lªn b¶ng. - DiÔn gi¶i: Mét x©u ®îc gäi lµ Palidrom nÕu ta ®äc çc kÝ tù tõ ph¶i

1. Quan s¸t, ®äc kÜ ®Ò.

sang tr¸i sÏ gièng khi ®äc tõ tr¸i sang ph¶i. - Yªu cÇu häc sinh cho hai vÝ dô vÒ x©u palidrom vµ mét vÝ dô kh«ng ph¶i lµ palidrom . 2. t×m hiÓu ch¬ng tr×nh gîi ý. - ChiÕu ch¬ng tr×nh lªn b¶ng. - Hái: Ch¬ng tr×nh sau ®©y cã chøc n¨ng lµm g×? KÕt qu¶ in ra mµn h×nh nh thÕnµo? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh kiÓm nghiÖm suy luËn cña m×nh. 3. C¶i tiÕn ch¬ng tr×nh. - Nªu yªu cÇu míi: ViÕt l¹i ch¬ng tr×nh mµ kh«ng sö dông biÕn trung gian p. - Yªu cÇu: NhËn xÐt vÒ çc cÆp ë vÞ trÝ ®èi xøng nhau trong mét x©u palidrom? - Hái: kÝ tù thø i ®èi xøng víi kÝ tù vÞ trÝ nµo? - Hái: CÇn ph¶i so ss¸nh bao nhiªu cÆp kÝ tù trong x©u ®Ó biÕt ®îc x©u ®ã ;µ palidrom? - Hái: Dïng cÊu tróc lÆp nµo ®Ó so s¸nh? - Yªu cÇu häc sinh viÕt ch¬ng tr×nh hoµn chØnh. - Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu cho s½n cña gi¸o viªn vµ th«ng b¸o kÕt qu¶. - X¸c nhËn nh÷ng bµi lµm cã kÕt qu¶ ®óng.

Ph¶i: 12321 abccba Kh«ng ph¶i: abcdea 2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh, suy nghÜ ph©n tÝch ®Ó hiÓu ch¬ng tr×nh. - KiÓm tra mét x©u cã ph¶i Palidrom hay kh«ng? - In ra: ‘xau la Palidrom’ ‘Xau khong la palidrom’ - Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, nhËp d÷ liÖu vµ kÕt qu¶ cña ch-¬ng tr×nh. 3. Chó ý theo dâi yªu cÇu cña gi¸o viªn, tr¶ lêi mét sè c©u hái dÉn d¾t. - Çc kÝ tù ë vÞ trÝ nµy gièng nhau. - KÝ tù thø i ®èi xøng víi kÝ t thø length() – i +1 - So s¸nh tèi ®alength() div 2.

- Cã thÓ dïng For hoÆc While. - Thùc hiÖn so¹n th¶o ch¬ng tr×nh vµo m¸y theo yªu cÇu c¶i tiÕn cña gi¸o viªn. - NhËp d÷ liÖu vµo vµ th«ng b¸o kÕt qu¶.

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh. a.Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ph©n tÝch yªu cÇu ®Ó viÕt mét ch¬ng tr×nh hoµn chØnh. b. Néi dung. - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét x©u kÝ tù S vµ th«ng b¸o ra mµn h×nh sè lÇn xuÊt hiÖn trong S cña mçi ch÷ çi tiÕng Anh(kh«ng ph©n biÖt chø hoa, ch÷ thêng). c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu ®Ò bµi. - ChiÕu néi dung ®Ò bµi lªn b¶ng. Nªu môc ®Ých cña bµi to¸n. - Chia líp thµnh 2 nhãm: + Nhãm 1: §Æt çc c©u hái ph©n tÝch. + Nhãm 2: Tr¶ lêi çc c©u hái ph©n tÝch.

- Theo dâi nh÷ng c©u hái ph©n tÝch Cña nhãm 1 vµ tr¶ lêi c©u hái ph©n tÝch cña nhãm 2. - Bæ sung vµ söa sai cho c¶ nhãm 1 vµ nhãm 2.

2. Yªu cÇu häc sinh ®éc lËp viÕt ch¬ng tr×nh hoµn chØnh theo thuËt to¸n ®· ph¸t hiÖn ë trªn. - Yªu cÇu häc sinh lËp tr×nh xong sím t×m mét sè bé test. - Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµo theo test cña gi¸o viªn ®· chän vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ sau khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh. - X¸c nhËn kÕt qu¶ ®óng cña häc sinh vµ söa sai cho çc em cã kÕt qu¶ sai.

1. Quan s¸t ®Ò vµ x¸c ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn. Nhãm 1: - hái: D÷ liÖu vµo, d÷ liÖu ra cña bµi to¸n? - Nªu çc nhiÖm vô chÝnh cÇn thùc hiÖn khi gi¶i quyÕt bµi to¸n. - Hái: CÊu tróc d÷ liÖu ph¶i sö dông nh thÕ nµo? - Ta ph¶i sö dông hµm nµo? Nhãm 2: - Vµo: Mét x©u S. - Ra: d·y çc sè øng víi sù xuÊt hiÖn cña mçi lo¹i kÝ tù trong x©u. - TT: DuyÖt tõ tr¸i sang ph¶i, thªm mét ®¬n vÞ cho kÝ tù ®äc ®îc. - CÊu tróc d÷ liÖu: Dem[‘A’..’Z’] - Dïng hµm Upcase(). 2. §éc lËp so¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y.

- T×m test - NhËp d÷ liÖu cña gi¸o viªn vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó xem kÕt qu¶.

- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gi¸o viªn.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Mét sè thuËt to¸n ®¬n gi¶n liªn quan ®Õn x©u kÝ tù: KiÓm tra mét x©u ®èi xøng, t×m tÇn xuÊt hiÖn cña kÝ tù cã trong x©u. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - ChuÈn bÞ näi dung cho tiÕt lÝ thuyÕt tiÕt theo. ®äc trøpc néi dung bµi kiÓu b¶n ghi, s¸ch gi¸o khoa, trang 74.

KiÓu b¶n ghi

I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc kh¸i niÖm vÒ kiÓu b¶n ghi. - Ph©n biÖt ®îc sù gièng vµ kh¸c nhau giöa kiÓu b¶n ghi víi kiÓu m¶ng mét chiÒu. 2. KÜ n¨ng. - Khai b¸o ®îc kiÓu b¶n ghi, khai b¸o ®îc biÕn kiÓu b¶n ghi trong ng«n ng÷ lËp tr×nh pascal. - NhËp xuÊt ®îc d÷ liÖu cho biÕn bµn ghi. - tham chiÕu ®Õn tõng trêng cña kiÓu b¶n ghi. - Sö dông kiÓu b¶n ghi ®Ó gi¶i quyÕt mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n. II. §å dïng dþa häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: giíi thiÖu vÒ kiªu b¶n ghi. Täa mét kiÓu b¶n ghi trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc mét kiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc: KiÓu b¶n ghi. BiÕt ®îc ý nghÜa cña kiÓu b¶n ghi. Ph©n biÖt ®îc kiÓu b¶n ghi víi m¶ng mét chiÒu. T¹o ®îc kiÓu b¶n ghi. Më bµi: D÷ liÖu kiÓu b¶n ghi dïng ®Ó m« ta çc ®èi tîng cã cïng mét sè thuéc tÝnh mµ çc thuéc tÝnh cã thÓ cã çc kiÓu d÷ liÖu kh¸c nhau. b. Néi dung: - Mçi th«ng tin cña ®èi ®îc gäi ;µ mét thuéc tÝnh hay mét trêng. Mçi ®èi tîng ®îc m« t¶ b»ng nhiÒu th«ng tin trªn mét hµng ®îc gäi lµ mét b¶n ghi. - §Ó m« t¶ çc ®èi tîng nh vËy, ng«n ng÷ lËp tr×nh cho phÐp ta x¸c ®Þnh kiÓu b¶n ghi. Mçi ®èi tîng ®îc m« t¶ b»ng mét b¶n ghi. - Mét ng«n ng÷ lËp tr×nh lu«n cã mét quy t¾c ®Ó x¸c ®Þnh : tªn kiÓu bane ghi, tªn çc trêng, tªn kiÓu d÷ liÖu cña mçi trêng, çch khai b¸o biÕn vµ çch tham chiÕu ®Õn tõng trêng. - Khai b¸o kiÓu b¶n ghi: type <tªn_kiÓu_bg> = record <Tªn_trêng_1>:<KiÓu_trêng_1>; ....................... <Tªn_trêng_n>:<KiÓu_trêng_n>; End: - Khai b¸o biÕn b¶n ghi: Var <Tªn_biÕn>: <Tªn_kiÓu_bg>; c. Çc bíc tiÕn hµnh:


1. T×m hiÓu vÒ kiÓu b¶n ghi. 1. Quan s¸t vÝ dô cña gi¸o viªn vµ tr¶

- ChiÕu b¶ng kÕt qu¶ thi tèt nghiÖp , s¸ch gi¸o khoa trang 74. - Hái: Trªn b¶ng cã nh÷ng th«ng tin g×? - Hái: B¶ng chøa th«ng tin cña bao nhiªu ®èi tîng? - Yªu cÇu: Häc sinh t×m thªm mét vÝ dô t¬ng tù. - DiÔn gi¶i: Mçi th«ng tin cña ®èi ®-¬ch gäi lµ mét thuéc tÝnh hay mét tr-êng. Mç ®èi tîng ®îc m« t¶ b»ng nhiÒu th«ng tin trªn mét hµng ®îc gäi lµ mét b¶n ghi. - DiÔn gi¶i: §Ó m« t¶ çc ®èi tîng nh vËy, ng«n ng÷ lËp tr×nh cho phÐp ta x¸c ®Þnh kiÓu b¶n ghi. Mçi ®èi tîng ®îc m« t¶ b»ng mét b¶n ghi. 2. Yªu cÇu häc sinh nghiªn nøu s¸ch gi¸o khoa vµ cho biÕt çch khai b¸o kiÓu b¶n ghi, khai b¸o biÕn kiÓu b¶n ghi trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - Yªu cÇu: T×m mét vÝ dô ®Ó minh häa.

- §Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n trong môc 1 ta ph¶i khai b¸o mét m¶ng çc b¶n ghi. H·y t¹o kiÓu m¶ng ®ã.

- Yªu cÇu häc sinh ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a kiÓu b¶n ghi vµ kiÓu m¶ng mét chiÒu.

lêi çc c©u hái.

- Hä tªn, nµy sinh, giíi tÝnh, ®iÓm cña çc m«n thi. - b¶ng chøa th«ng tin cña 3 ®èi tîng. - §Ó m« t¶ mét ngíi tong danh b¹ ®iÖn tho¹i cÇn cã çc th«ng tin: Hä tªn, ®Þa chØ, sè ®iÖn tho¹i.

2. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa ®Ó n¾m ®îc cÊu tróc chung cña khai b¸o kiÓu b¶n ghi, khai b¸o biÕn b¶n ghi. - VÝ dô: Typekieu_nguoi=record hoten:string; diachi:sting; sdt:longint; End; Var nguoi:kieu_nguoi; - §éc lËp suy nghÜ ®Ó t¹o kiÓu b¶n ghi vµ m¶ng çc b¶n ghi. type kieu_hs=record Hoten, ngaysinh:string; toan, van:byte; sdt:read; End; Kieu_mbg=array[1..50] of kieu_hs; - Gièng nhau: §îc ghÐp bëi nhiÒu phÇn tö. - Kh¸c nhau: M¶ng mét chiÒu lµ ghÐp nhiÒu phÇn tö cã cïng kiÓu d÷ liÖu. trong khi b¶n ghi lµ ghÐp nhiÒu phÇn tö cã kiÓu d÷ liÖu cã thÓ kh¸c nhau.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ çch sö dông kiÓu b¶n ghi trong ng«n ng÷ Pascal.

a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt çch tham chiÕu ®Õn tõng trêng cña biÕn b¶n ghi. NhËp/xuÊt gi¸ trÞ cho biÕn b¶n ghi. b. Néi dung: - Tham chiÕu ®Õn tõng trêng: Tªn_biÕn_bg. Tªn_trêng. - G¸n gi¸ trÞ chØ biÕn b¶n ghi: Cã hai çch: + G¸n biÕn b¶n ghi cho biÕn b¶n ghi(cïng kiÓu khai b¸o) + G¸n gi¸ trÞ cho tõng trêng. - NhËp/xuÊt gi¸ trÞ: Ph¶i viÕt lÖnh nh©p/xuÊt lÇn lît víi tõng trêng. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. giíi thiÖu cÊu tróc chung ®Ó tham chiÕu ®Õn tõng trêng cña biÕn b¶n ghi. Tªn_biÕn_bg. Tªn_trêng. - Yªu cÇu: T×m vÝ dô vÒ tham chiÕu ®Õn tõng trêng cña biÕn b¶n ghi ®· ®îc khai b¸o ë trªn. 2. giíi thiÖu 2 çch g¸n gi¸ trÞ cho biÕn b¶n ghi. + G¸n nguyªn c¶ biÕn b¶n ghi(1) + G¸n lÇn lît tõng trêng (2) - Yªu cÇu: LÊy vÝ dô minh häa cho tõng trêng hîp. - Hái: trêng hîp (1) thùc hiÖn ®îc trong trêng hîp nµo? 3. NhËp/xuÊt gi¸ trÞ cho biÕn b¶n ghi. - DiÔn gi¶i: Ta ph¶i viÕt lÖnh nhËp hoÆc xuÊt gi¸ trÞ cho tõng trêng. - Yªu cÇu häc sinh: ViÕt lÖnh nhËp gi¸ trÞ cho ba trêng hîp cña biÕn b¶n ghi nguoi ®· ®îc khai b¸o. - yªu cÇu häc sinh: ViÕt lÖnh in gi¸ trÞ trêng hoten cña biÕn b¶n ghi nguoi.

1. Quan s¸t cÊu tróc chung cña tham chiÕu ®Õn tõng trêng cña biÕn b¶n ghi. - vÝ dô: nguoi.hoten nguoi.diachi nguoi.sdt; 2. Quan s¸t hai çch g¸n gi¸ trÞ cho biÕn b¶n ghi ®Ó t×m vÝ dô cô thÓ.

A :=B; A.ht:=B.ht; A.dtb :=B.dtb; ... - hai biÕn A, B ph¶i ®îc khai b¸o cïng mét kiÓu b¶n ghi. 3. Chó ý theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn ®Ó t×m ®îc vÝ dô. - Readln(nguoi.hoten); - Readln(nguoi.diachi); - Readln(nguoi.sdt); - Writeln(nguoi.hoten);

3. Ho¹t ®éng 3: rÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh sö dông ®îc kiÓu b¶n ghi ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n. b. Néi dung: ViÕt ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt bµi to¸n sau:

Cã mét líp gåm N häc sinh (1<=N<=45). Víi mçi häc sinh cÇn qu¶n lÝ çc thuéc tÝnh: hä vµ tªn, ®iÓm to¸n, ®iÓm v¨n vµ xÕp lo¹i. Gi¶ sö xÕp lo¹i ®îc x¸c ®Þnh theo quy t¾c sau: + NÕu tæng ®iÓm to¸n vµ ®iÓm v¨n nhá h¬n 10 th× xÕp lo¹i D. + NÕu tæng ®iÓm to¸n vµ ®iÓm v¨n lín h¬n hoÆc b»ng 10 vµ nhá h¬n 14 th× xÕp lo¹i C. + NÕu tæng ®iÓm to¸n vµ ®iÓm v¨n lín h¬n hoÆc b»ng 14 vµ nhá h¬n 18 th× xÕp lo¹i B. + NÕu tæng ®iÓm to¸n vµ ®iÓm v¨n lín h¬n hoÆc b»ng 18 th× xÕp lo¹i A. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. ChiÕu néi dung ®Ò bµi lªn b¶ng. - Hái: Sö dông kiÓu d÷ liÖu nh thÕ nµo ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n? - Yªu cÇu häc sinh: M« t¶ th«ng tin vÒ mét häc sinh b»ng kiÓu b¶n ghi. T¹o m¶ng çc b¶n ghi ®ã.

- Nªu çc bíc ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n nµy.

2. Chia líp thµnh ba nhãm. Yªu cÇu viÕt ch¬ng tr×nh lªn b×a trong. - thu phiÕu häc tËp. ChiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng. Gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸. 3. ChiÕu ch¬ng tr×nh mÉu ®Ó chÝnh x¸c hãa l¹i cho häc sinh.

1. Quan s¸t ®Ò, chó ý ph©n tÝch ®Ó tr¶ lêi c©u hái. - Mét m¶ng çc b¶n ghi. Type Kieu_hs=record Hoten:string; toan,van,tong:byte; xeploai:char; end; Kieu_mhs=array[1..45] of kieu_hs; + Bíc 1: t¹o kiÓu d÷ liÖu, khai b¸o biÕn. + Bíc 2: NhËp d÷ liÖu co m¶ng çc b¶n ghi. + TÝnh tæng ®iÓm to¸n vµ ®iÓm v¨n. + dùa vµo tæng ®iÓm ®Ó xÕp lo¹i. 2. th¶o luËn theo nhãm ®Ó hoµn thµnh ch¬ng tr×nh. - Th«ng b¸o kÕt qu¶. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng sai sãt cña nhãm kh¸c. 3. Quan s¸t vµ ghi nhí.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Çch t¹o kiÓu b¶n ghi, khai b¸o biÕn kiÓu b¶n ghi. - Tham chiÕu ®Õn tõng trêng cña biÕn b¶n ghi. - NhËp/xuÊt gi¸ trÞ cho biÕn b¶n ghi. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Bµi tËp: ViÕt ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt bµi to¸n qu¶n lÝ sau: NhËp hä vµ tªn, ®iÓm to¸n(Toan), ®iÓm lÝ(Ly) cña 30 häc sinh trong líp. In ra mµn h×nh hä tªn, ®iÓm trung b×nh (DTB) cña 30 häc sinh ®ã víi DTB = (TOAN+LY)/2.

- Xem néi dung phô lôc B, s¸ch gi¸o khoa, trang 134: C©u lÖnh With.

Ch¬ng 5. tÖp vµ thao t¸c víi tÖp

i. môc tiªu cña ch¬ng. 1. kiÕn thøc Häc sinh cÇn n¾m ®îc: - §Æc ®iÓm cña kiÓu d÷ liÖu tÖp. - Kh¸i niÖm vÒ tÖp cã cÊu tróc vµ tÖp v¨n b¶n. - Çc thao t¸c xö lÝ tÖp: G¸n tªn tÖp, më/®ãng tÖp, ®äc/ghi tÖp. - HiÓu çc thñ tôc khai b¸o tÖp: G¸n tªn tÖp, më tÖp ®Ó ®äc/ghi, ®ãng tÖp. 2. Th¸i ®é. - ThÊy ®îc sù cÇn thiÕt vµ tiÖn lîi cña kiÎu d÷ liÖu tÖp. - Cã ý thøc lu tr÷ mét çch khoa häc, phßng chèng mÊt m¸t hoÆc nhiÔm virus. - Gi¸o dôc thªm ý thøc t«n träng b¶n quyÒn, kh«ng söa ch÷a v« ý thøc phÇn mÒm, kh«ng sao chÐp phÇn mÒm cha mau b¶n quyÒn. II. Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng Néi dung chñ yÕu lµ:

- Ph©n lo¹i tÖp.- Khai b¸o biÕn tÖp, thao t¸c víi tÖp: G¸n tªn tÖp, më/®ãng tÖp, ®äc/ghi

tÖp.

KiÓu d÷ liÖu tÖp.Thao t¸c víi tÖp I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - BiÕt ®îc ®Æc ®iÓm cña kiÓu d÷ liÖu tÖp. - BiÕt kh¸i niÖm vÒ tÖp cã cÊu tróc vµ tÖp v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - Khai b¸o ®óng biÕn kiÓu tÖp. - Thùc hiÖn ®îc thao t¸c xö lÝ tÖp: G¸n tªn tÖp, më/®ãng tÖp, ®äc/ghi tÖp. - Sö dông ®îc çc thñ tôc liªn quan ®Ó ®äc/ghi d÷ liÖu cña tÖp. 3. Th¸i ®é: - ThÊy ®îc sù cÇn thiÕt vµ tiÖn lîi cña kiÓu d÷ liÖu tÖp. - Cã ý thøc lu tr÷ d÷ liÖu mét çch khoa häc. - Gi¸o dôc thªm vÒ ý thøc t«n träng b¶n quyÒn, kh«ng söa ch÷a, sao chÐp çc phÇn mÒm cha mua b¶n quyÒn. II. §æ dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.

- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña kiÓu d÷ liÖu tÖp. Ph©n lo¹i kiÓu tÖp. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc ®Æc ®iÓm cña kiÓu tÖp. BiÕt ®îc hai lo¹i tÖp: §Þnh cã cÊu tróc vµ tÖp v¨n b¶n. b. Më bµi: Çc kiÓu d÷ liÖu ®· häc ®Òu ®îc lu tr÷ ë bé nhí trong , do ®ã d÷ liÖu sÏ bÞ mÊt khi t¾t m¸y. Khi gi¶i quyÕt çc bµi to¸n cã d÷ liÖu cÇn ®îc lu l¹i vµ xö lÝ nhiÒu lÇn cÇn cã kiÓu d÷ liÖu míi: kiÓu tÖp. c. Néi dung: - §Æc ®iÓm cña kiÓu tÖp: + §îc lu tr÷ l©u dµi ë bé nhí ngoµi, kh«ng bÞ mÊt khi mÊt ®iÖn. + Lîng th«ng tin lu tr÷ trªn cã thÓ rÊt lín. - Cã hai lo¹i tÖp: + TÖp cã cÊu tróc lµ lo¹i tÖp mµ çc thµnh phÇn cña nã ®îc tæ chøc theo mét cÊu tróc nhÊt ®Þnh. + TÖp v¨n b¶n: Lµ tÖp mµ d÷ liÖu ®îc ghi díi d¹ng çc kÝ tù theo m· ASCII. Trong tÖp v¨n b¶n, d·y kÝ tù kÕt thóc bëi kÝ tù xuèng dßng hay kÝ tù kÕt thóc tÖp t¹o thµnh mét dßng. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh - Hái: Em h·y cho biÕt d÷ liÖu trong çc kiÓu d÷ liÖu tõ tríc ®Õn nay ta sö dông ®îc lu tr÷ ë lo¹i bé nhí nµo khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh? - Hái: V× sao em biÕt ®îc ®iÒu ®ã? - DiÔn gi¶i: §Ó lu tr÷ ®îc d÷ liÖu, ta ph¶i lu nã ë bé nhí ngoµi th«ng qua kiÓu d÷ liÖu tÖp. Mäi ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Òu cã çc thao t¸c: Khai b¸o biÕn tÖp, më tÖp, ®äc/ghi d÷ liÖu, ®ãng tÖp. - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ hco biÕt ®Æc ®iÓm cuat tªn tÖp? Cã mÊy lo¹i kiÓu tÖp? - Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy kh¸i niÖm tÖp cã cÊu tróc vµ tÖp v¨n b¶n.

- Bé nhí RAM.

- MÊt d÷ liÖu khi mÊt ®iÖn.

- Kh«ng mÊt th«ng tin khi t¾t m¸y. - Dung lîng d÷ liÖu ®îc lu tr÷ lín. - Cã hai lo¹i kiÓu tÖp: TÖp cã cÊu tróc vµ tÖp v¨n b¶n. + TÖp cã cÊu tróc lµ lo¹i tÖp mµ çc thµnh phÇn cña nã ®îc tæ chøc theo mét cÊu tróc nhÊt ®Þnh . + TÖp v¨n b¶n: Lµ tÖp mµ d÷ liÖu ®îc ghi díi d¹ng çc kÝ tù theo m· ASCII.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu çc thao t¸c c¬ b¶n xö lÝ tÖp v¨n b¶n trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt çch khai b¸o biÕn. - Häc sinh biÕt vµ sö dông ®îc çc thñ tôc xö lÝ víi tÖp. - Häc sinh biÕt xö lÝ ®äc/ghi tÖp v¨n b¶n. b. Néi dung: - Khai b¸o biÕn tÖp v¨n b¶n: Var <tªn_biªn_tÖp>: Text; - G¸n tªn tÖp: Assign(<tªn_biÕn_tÖp>,<tªn_tÖp>); <tªn_tÖp>: Lµ biÕn x©u hoÆc h»ng x©u. - T¹o tÖp míi ®Ó ghi: Rewrite(>Tªn_biÕn_tÖp>); - Më tÖp ®Ó ®äc: Reset (>Tªn_biÕn_tÖp>); - §ãng tÖp : Close(>Tªn_biÕn_tÖp>); - §äc tÖp v¨n b¶n Read(<tªn biÕn tÖp>, <Danh s¸ch tªn biÕn>); HoÆc Readln(<tªn biÕn tÖp>, <Danh s¸ch tªn biÕn>); - ghi tÖp v¨n b¶n Write(<tªn biÕn tÖp>, <Danh s¸ch kÕt qu¶>); HoÆc Writeln(<tªn biÕn tÖp>, <Danh s¸ch kÕt qu¶>); c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. giíi thiÖu cÊu tróc chung cña khai b¸o biÕn tÖp. Var <Tªn_biÕn_tÖp>: Text; - Yªu cÇu häc sinh t×m vÝ dô cô thÓ . 2. Giíi thiÖu çc thao t¸c g¸n tªn tÖp, t¹o tÖp míi ®Ó ghi, më tÖp ®Ó ®äc, ®ãng tÖp. Assign(<tªn_biÕn_tÖp>,<tªn_tÖp>); Rewrite(<tªn_biÕn_tÖp>); Close(>Tªn_biÕn_tÖp>); - Yªu cÇu: LÊy vÝ dô minh ho¹ më tÖp ®Ó ghi th«ng tin vµ më tÖp ®Ó ®äc th«ng tin.

3. ChiÕu s¬ ®å lµm viÖc víi tÖp lªn b¶ng, h×nh 16, trang 86, s¸ch gi¸o khoa. Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch ý nghÜa cña s¬ ®å.

4. Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña thñ tôc ®äc/ghi d÷ liÖu tÖp v¨n b¶n.

1. Quan s¸t cÊu tróc vµ suy nghÜ tr¶ lêi.

- Var f,g:text; 2. Quan s¸t vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái.

Assign(f5,’B1.INP’); Rewrite(f5); Close(f5); Assign(f5,’B1.OUT’); Rewrite(f5); Close(f5); 3. Quan s¸t s¬ ®å vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi. - Ghi tÖp: G¸n tªn tÖp, t¹o tÖp míi, ghi th«ng tin, ®ãng tÖp. - §äc tÖp: G¸n tªn tÖp, më tÖp, ®äc th«ng tin, ®ãng tÖp. 4. Quan s¸t cÊu tróc chung. - Readln(f,x1,x2); §äc d÷ liÖu tõ

- Yªu cÇu häc sinh lÊy vÝ dô minh häa.

biÕn tÖp f, ®Æt gi¸ trÞ vµo hai biÕn x1 vµ x2. - Writeln(g, ‘tong la’, x1+x2); Ghi vµo biÕn tÖp g hai tham sè; dßng ch÷ ‘tong la’ vµ gi¸ trÞ tæng x1+x2.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - ViÖc trao ®æi d÷ liÖu víi bé nhí ngoµi ®îc thùc hiÖn th«ng qua kiÓu d÷ liÖu tÖp. Cã hai lo¹i tÖp: TÖp cã cÊu tróc vµ tÖp v¨n b¶n. - §Ó cã thÓ lµm viÖc víi tÖp, cÇn ph¶i khai b¸o biÕn tÖp: Var <Tªn_biÕn_tÖp>: text; - Mçi ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Òu cã çc hµm vµ thñ tôc chuÈn ®Ó lµm viÖc víi tÖp nh: G¸n tªn tÖp, t¹o tÖp míi ®Ó ghi, më tÖp ®Ó ®äc, ®ãng tÖp. - trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal cã çc thñ tôc t¬ng øng lµ: Assign(<tªn_biÕn_tÖp>,<tªn_tÖp>); Rewrite(>Tªn_biÕn_tÖp>); Reset (>Tªn_biÕn_tÖp>); Close(>Tªn_biÕn_tÖp>); - §äc/ghi tÖp v¨n b¶n: Read(<tªn biªn tÖp>,<danh s¸ch tªn biÕn>); Readln(<tªn biªn tÖp>,<danh s¸ch tªn biÕn>); Write(<tªn biªn tÖp>,<danh s¸ch tªn biÕn>); Writeln(<tªn biªn tÖp>,<danh s¸ch tªn biÕn>); 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - Tr¶ lêi çc c©u hái 1, 2, 3, 4, s¸ch gi¸o khoa, trang 89.

VÝ dô lµm viÖc víi tÖp

I.Môc tiªu. 1. kiÕn thøc: - Cñng cè l¹i kiÕn thøc ®· häc vÒ tÖp trong ch¬ng 5 th«ng qua vÝ dô. 2. KÜ n¨ng. - Sö dông ®îc çc hµm vµ thñ tôc liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt çc bµi tËp. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô, phßng m¸y vi tÝnh. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: ¤n tËp kiÕn thøc lÝ thuyÕt. a. Môc tiªu:

- Häc sinh nhí ®îc çc kiÕn thøc lÝ thuýet vÒ kiÓu tÖp. b. Néi dung: - G¸n tªn tÖp, më tÖp, t¹o tÖp míi, ®ãng tÖp. - §äc/ghi tÖp v¨n b¶n. - Çc hµm vµ thñ tôc liªn quan. c. Çc bíc tiÕn hµnh :

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Gîi ý ®Ó häc sinh nhí l¹i çc kiÕn thøc ®· häc vÒ kiÓu tÖp. -Hái: Çch khai b¸o biÕn kiÓu tÖp? - Hái: Cã çc thñ tôc c¬ b¶n nµo khi lµm viÖc víi tÖp?

- Hái: Hµm vµ thñ tôc nµo liªn quan khi xö lÝ tÖp? 2. Giíi thiÖu b¶ng tæng hpj çc hµm vµ thñ tôc lªn b¶ng, xem nh ®©y lµ tæng kÕt kiÕn thøc liªn quan.

1. Theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn vµ tr¶ lêi. - Var <Tªn_biÕn_tÖp>: Text; - Assign(<Tªn_biÕn_tÖp>,<tªn_tÖp>); - Rewrite(>Tªn_biÕn_tÖp>); - Reset (>Tªn_biÕn_tÖp>); - Close(>Tªn_biÕn_tÖp>); - Read/readln(<tªn_biÕn_tÖp>, <Danh_s¸ch_tªn_biÕn>); - Write/writeln(<tªn_biÕn_tÖp>, <Danh_s¸ch_tªn_biÕn>); - Eof(>Tªn_biÕn_tÖp>) - Seek(>Tªn_biÕn_tÖp>,<biÕn_nguyªn>); 2. Quan s¸t b¶ng tæng hîp vµ ghi nhí.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu ch¬ng tr×nh vÝ dô. a. Môc tiªu: - Häc sinh hiÓu ®îc néi dung ch¬ng tr×nh.BiÕt ®îc ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña ch¬ng tr×nh. b. Néi dung: VÝ dô 1, s¸ch gi¸o khoa, trang 87: TÝnh kho¶ng çch gi÷a çc ®iÓm. VÝ dô 2, s¸ch gi¸o khoa , trang 87: TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu vÝ dô 1. - Giíi thiÖu néi dung ®Ò bµi. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô lªn b¶ng vµ gîi ý ®Ó häc sinh t×m hiÓu ch¬ng tr×nh. - Hái: Hµm Eof(f) cã chøc n¨ng g×? - Cã thÓ sö dông cÊu tróc For thay

1. Theo dâi vµ quan s¸t ®Ò bµi vµ ch-¬ng tr×nh gîi ý.

- Hµm cho gi¸ trÞ True nÕu con trá tÖp ®Þnh vÞ trÝ kÕt thóc tÖp. - Kh«ng. V× kh«ng biÕt sè lîng phÇn tö cña tÖp.

thÕ while ®îc kh«ng? - Ch¬ng tr×nh nµy thùc hiÖn c«ng viÖc g×? - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy ®îc kÕt qu¶. 2. T×m hiÓu ch¬ng tr×nh cña vÝ dô 2. - Giíi thiÖu ®Ò bµi. - ChiÕu tranh m« pháng kÕt nèi çc ®iÖn trë, h×nh 17, trang 88, s¸ch gi¸o khoa. - Hái: C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña s¬ ®å II, III, IV. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô lªn b¶ng. - Hái: M¶ng a dïng ®Ó lu tr÷ gi¸ trÞ nµo? - Cho mét File d÷ liÖu vµo gåm 2 dßng. Yªu cÇu häc sinh tÝnh kÕt qu¶. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®äc file d÷ liÖu vµo trªn ®Ó häc sinh ®èi chiÕu kÕt qu¶.

- TÝnh vµ ®a ra mµn h×nh kho¶ng çch tõ tr¹i cña thÇy hiÖu trëng ®Õn tr¹i cña mçi gi¸o viªn.

2. Quan s¸t néi dung ®Ò bµi, quan s¸t tranh m« pháng kÕt nèi çc ®iÖn trë vµ çc yªu cÇu.

- Dïng ®Ó lu tr÷ ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña 3 ®iÖn trë theo 5 çch ghÐp nèi nh trong s¬ ®å. - TÝnh kÕt qu¶ cña 5 ®iÖn trë t¬ng ®¬ng. - Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh vµ so s¸nh víi kÕt qu¶ tÝnh ®¬ng. - NhËn xÐt vÒ tÝnh chÝnh x¸c vµ thêi gian thùc hiÖn cña ch¬ng tr×nh.

3. Ho¹t ®éng 3: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh sö dông ®îc çc thñ tôc liªn quan kiÓu tÖp ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n ®Æt ra. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh t¹o tÖp MYBOOK.DAT ®Þnh kiÓu b¶n ghi, mçi b¶n ghi cã cÊu tróc: Record Ten_sach:String; Tac_gia:Tring[30]; Gia_tien:Longint; End; Yªu cÇu: Ghi ra tÖp nµy çc quyÓn s¸hc cña em. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. ChiÕu ®Ò bµi lªn b¶ng. Yªu cÇu häc sinh tù viÕt ch¬ng tr×nh, ch¹y thö vµ b¸o ço kÕt qu¶. 2. Quan s¸t, theo dâi viÖc lËp tr×nh cña tõng häc sinh, cã thÓ gîi ý cho mét

1. Theo dâi ®Ò bµi, ®Þnh híng d÷ liÖu vµo, ra thuËt to¸n.

2. So¹n ch¬ng tr×nh vµo m¸y, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ th«ng b¸o kÕt qu¶

sè em cßn yÕu. 3. yªu cÇu häc sinh cïng thùc hiÖn ch¬ng tr×nh víi bé test gi¸o viªn ®· chuÈn bÞ. Th«ng b¸o kÕt qu¶ mµ ch-¬ng tr×nh t×m ®îc. X¸c nhËn kÕt qu¶ ®óng.

cho gi¸o viªn. 3. NhËp d÷ liÖu theo yªu cÇu.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Çc thao t¸c xö lÝ tÖp: + G¸n tªn tÖp. + Më tÖp. + t¹o tÖp míi. + §äc/ghi th«ng tin cña tÖp. + §ãng tÖp. - Hµm vµ thñ tôc liªn quan + Hµm EOF(Tªn_biÕn_tÖp) 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - §äc tríc néi dung b¸i. Ch¬ng tr×nh con vµ ph©n lo¹i. Çch viÕt vµ sö dông thñ tôc.

Ch¬ng 6.Ch¬ng tr×nh con vµ lËp tr×nh cã cÊu tróc

I. Môc tiªu cña ch¬ng 1. KiÕn thøc Häc sinh cÇn n¾m ®îc: - Mét sè kh¸i niÖm vÒ ch¬ng tr×nh con, lîi Ých cña viÖc viÕt ch¬ng tr×nh con.Ph©n biÖt ®îc hai lo¹i ch¬ng tr×nh con: Hµm vµ thñ tôc. 2. KÜ n¨ng. - Häc sinh biÕt çch khai b¸o ch¬ng tr×nh con cïng víi çc tham sè h×nh thøc cña chóng. - Häc sinh biÕt çch sö dông ch¬ng tr×nh chÝnh gäi ch¬ng tr×nh con thùc hiÖn víi nh÷ng tham sè thùc sù. - Häc sinh ®îc rÌn luyÖn kÜ n¨ng tæ chøc ch¬ng tr×nh con trong lËp tr×nh, kh¶ n¨ng diÔn ®¹t mét sè thuËt to¸n c¬ b¶n, gãp phÇn ph¸t triÓn t duy thuËt to¸n. 3. th¸i ®é. - TiÕp tôc rÌn luyÖn çc phÈm chÊt cña ngêi lËp tr×nh nh tinh thÇn hîp t¸c, s½n s¸ng lµm viÖc theo nhãm, tu©n thñ theo yªu cÇu v× mét viÖc chung. II. Néi dung chñ yÕu cña ch¬ng Hai lo¹i ch¬ng tr×nh con: Thñ tôc vµ hµm. Hai lo¹i tham sè: Tham sè gi¸ trÞ vµ tham sè biÕn. Hai lo¹i biÕn: biÕn toµn côc vµ biÕn côc bé.

Ch¬ng tr×nh con vµ ph©n lo¹i I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - BiÕt ®îc kh¸i niÖm ch¬ng tr×nh con. - BiÕt ®îc ý nghÜa cña ch¬ng tr×nh con, sù cÇn thiÕt ph¶i viÕt mét ch¬ng tr×nh thµnh çc ch¬ng tr×nh con. - BiÕt ®îc cÊu tróc cña ch¬ng tr×nh con. - Ph©n biÖt ®îc hai lo¹i ch¬ng tr×nh con lµ hµm vµ thñ tôc. 2. KÜ n¨ng. - NhËn biÕt ®îc çc thµnh phÇn trong ®Çu cña thñ tôc. - NhËn biÕt ®îc hai lo¹i tham sè h×nh thøc trong ®Çu cña thñ tôc. - BiÕt çch khai b¸o hai lo¹i ch¬ng tr×nh con cïng víi tham sè h×nh thøc cña chóng. - BiÕt çch viÕt lêi gäi ch¬ng tr×nh con trong th©n ch¬ng tr×nh chÝnh. 3. th¸i ®é: - RÌn luyÖn çc phÈm chÊt cña ngêi lËp tr×nh nh tinh thÇn hîp t¸c, lµm viÖc theo nhãm, tu©n thñ yªu cÇu v× mét c«ng viÖc chung. III. §å dïng d¹y häc.1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.

- M¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô, m¸y chiÕu Overhead, b×a trong, bót d¹.

2. ChuÈn bÞ cña häc sinh.- S¸ch gi¸o khoa.

III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ ch¬ng tr×nh con vµ lîi Ých cña viÖc sö dông ch-¬ng tr×nh con khi lËp tr×nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc kh¸i niÖm vÒ ch¬ng tr×nh con vµ lîi Ých cña viÖc viÕt ch¬ng tr×nh cã sö dông ch¬ng tr×nh con. b. Më bµi: Khi viÕt ch¬ng tr×nh gi¶i çc bµi to¸n phøc t¹p, ch¬ng tr×nh thêng rÊt dµi, ngêi ®äc rÊt khã nhËn biÕt ®îc ch¬ng tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc gi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i cÊu tróc ch¬ng tr×nh nh thÕ nµo ®Ó dÔ ®äc, dÔ hiÓu. MÆt kh¸c, viÖc gi¶i quyÕt çc bµi to¸n lín h¬n thêng ®ãi hái ph¶i ph©n thµnh çc bµi to¸n con. V× vËy, khi lËp tr×nh cÇn ph¶i chia ch¬ng tr×nh thµnh çc ch-¬ng tr×nh con. c. Néi dung: - Ch¬ng tr×nh con lµ mét d·y lÑnh m« t¶ mét sè thao t¸c nhÊt ®Þnh vµ cã thÓ ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu vÞ trÝ trong ch¬ng tr×nh. - Lîi Ých cña viÖc sö dông ch¬ng tr×nh con: + Ch¬ng tr×nh dÔ ®äc, dÔ hiÓu, dÔ kiÓm tra ph¸t hiÖn lçi vµ söa sai.

+ Cã thÓ giao cho nhiÒu ngêi cïng viÕt mét ch¬ng tr×nh. + Tr¸nh viÖc ph¶i viÕt lÆp l¹i mét nhãm lÖnh khi nhãm lÖnh nµy ®îc thùc hiÖn nhiÒu lÇn kh¸c nhau trong ch¬ng tr×nh. + ThuËn tiÖn cho viÖc n©ng cÊp ch¬ng tr×nh. d. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu ý nghÜa vµ kh¸i niÖm cña ch¬ng tr×nh con. - ChiÕu hai ch¬ng tr×nh gi¸o viªn ®· chuÈn bÞ s½n. Mét ch¬ng tr×nh cã sö dông ch¬ng tr×nh con, mét ch¬ng tr×nh kh«ng sö dông ch¬ng tr×nh con. Ch¼ng h¹n: Ch¬ng tr×nh tÝnh tæng 4 lòy thõa: TLT=an+bm+cp+dq . - Gäi häc sinh nhËn xÐt vÒ tÝnh ng¾n gän, râ rµng, tÝnh dÔ ®äc dÔ hiÓu cña hai ch¬ng tr×nh ®ã. - Hái: Khi nµo nªn viÕt ch¬ng tr×nh con?

- Yªu cÇu häc sinh ®äc s¸ch gi¸o khoa, cho biÕt kh¸i niÖm ch¬ng tr×nh con. - Chia líp thµnh 3 nhãm. Ph¸t b×a trong cho mçi nhãm. Yªu cÇu häc sinh ®iÒn çc lîi Ých cña viÖc sö dông ch-¬ng tr×nh con.

- Thu phiÕu häc tËp. ChiÕu kÕt qu¶ lªn b¶ng. - Bæ sung vµ gi¶i thÝch thªm mét sè lîi Ých mµ häc sinh ®iÒn cha ®Çy ®ñ. (v× çc em cßn m¬ hå vÒ ch¬ng trinhg con) 2. ph©n lo¹i ch¬ng tr×nh con. - Hái: Cã mÊy lo¹i ch¬ng tr×nh con?

1. Quan s¸t ®Ò bµi vµ hai ch¬ng tr×nh vÝ dô.

- NhËn xÐt: Ch¬ng tr×nh cã sö dông ch¬ng tr×nh con ®îc viÕt ng¾n gon, dÔ hiÓu h¬n ch¬ng tr×nh viÕt kh«ng sö dông ch¬ng t×nh con. - §èi víi çc bµi to¸n lín, cÇn nhiÒu ngêi cïng viÕt. Ch¬ng tr×nh dµi, cÇn chia lµm nhiÒu ®o¹n. Cã nhiÒu ®o¹n lÖnh lÆp l¹i, chØ nªn viÕt mét ch¬ng tr×nh con. - Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi. - Nghiªn cøu s¸hc g i¸o khoa, th¶o luËn ®Ó ®iÒn phiÕu häc tËp. + Tr¸nh ®îc viÖc ph¶i viÕt lÆp ®i lÆp l¹i cïng mét d·y lÖnh nµo ®ã trong ch¬ng tr×nh. + Hç trî viÖc thùc hiÖn viÕt çc ch-¬ng tr×nh lín. + Phôc vô qu¸ tr×nh trõu tîng hãa . + Më réng kh¶ n¨ng ng«n ng÷. + ThuËn tiÖn cho viÖc ph¸t triÓn n©ng cÊp ch¬ng tr×nh. - B¸o ço kÕt qu¶. - Theo dâi bæ sung vµ gi¶i thÝch cña gi¸o viªn. 2. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi.

Gäi tªn cña chóng? - Hái: §· tõng lµm quen víi hµm vµ thñ tôc cha? LÊy mét sè vÝ dô vÒ hµm vµ thñ tôc ®· ®îc häc. - ý nghÜa cña hµm vµ thñ tôc chuÈn?

- yªu cÇu häc sinh tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa ®Ó ph©n biÖt kh¸i niÖm hµm vµ thñ tôc. 3. CÊu tróc cña ch¬ng tr×nh con. - Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña ch-¬ng tr×nh con. <PhÇn ®Çu> [<PhÇn khai b¸o>] <PhÇn th©n> - Yªu cÇu häc sinh so s¸nh víi cÊu tróc ch¬ng tr×nh chÝnh. - Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch phÇn khai b¸o vµ phÇn th©n ch¬ng tr×nh con.

- DiÔn gi¶i: PhÇn ®Çu cña ch¬ng tr×nh con gåm cã tªn ch¬ng tr×nh con, çc tham sè cña ch¬ng tr×nh con. Çc tham sè nµy ®îc gäi lµ tham sè h×nh thøc. 4. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh con. - Hái: §Ó sö dông hµm vµ thñ tôc chuÈn em thêng viÕt ë ®©u vµ viÕt nh thÕ nµo?

- DiÔn gi¶i: §Ó gäi mét ch¬ng tr×nh con, ta cÇn ph¶i cã lÖnh gäi nã t¬ng tù lÖnh gäi hµm hay thñ tôc chuÈn, bao gåm tªn ch¬ng tr×nh con víi çc tham sè(nÕu cã) lµ ç h»ng vµ biÕn chøa d÷ liÖu vµo/ra t¬ng øng víi çc tham sè h×nh thøc ®Æt trong cÆp ngoÆc. Çc

- Hai lo¹i ch¬ng tr×nh con: hµm vµ thñ tôc. - §· sö dông hµm vµ thñ tôc chuÈn. - VÝ dô: Hµm abs(), length(st). Thñ tôc Delete(st,p,n); - Hµm lµ thùc hiÖn mét sè thao t¸c nßa ®ã vµ tr¶ lêi vÒ mét gi¸ trÞ kiÓu ®¬n gi¶n th«ng qua tªn hµm . - Thñ tôc thùc hiÖn çc thao t¸c nhÊt ®Þnh nhng kh«ng tr¶ vÒ gi¸ trÞ qua tªn cña nã. 3. Quan s¸t cÊu tróc cña ch¬ng tr×nh con.

- Gièng cÊu tróc ch¬ng tr×nh chÝnh. Kh¸c ë chç phÇn ®Çu ch¬ng tr×nh lµ b¾t buéc ph¶i cã. - PhÇn khai b¸o thêng cã thÓ lµ khai b¸o biÕn, h»ng. - PhÇn th©n lµ mét d·y çc lÖnh thùc hiÖn nhiÖm vô nhÊt ®Þnh cña ch¬ng tr×nh con.

4. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi - ViÕt trong ch¬ng tr×nh chÝnh. ViÕt thñ tôc kÌm çc tham sè vµ kÕt thóc lµ dÊu chÊm phÈy(;). ViÕt hµm trong lÑnh nµo ®ã hoÆc trong thñ tôc. Hµm kh«ng ®îc viÕt nh lÖnh.

h»ng vµ biÕn nµy ®îc gäi lµ tham sè thùc sù.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Ch¬ng tr×nh con ®ãng vai trß quan träng trong lËp tr×nh, ®Æc biÖt lµ trong lËp tr×nh cÊu tróc. - Çc lîi Ých c¬ b¶n cña ch¬ng tr×nh con: Dïng ch¬ng tr×nh con sÏ thuËn lîi cho viÖc tæ chøc, viÕt, kiÓm tra vµ sö dông l¹i ch¬ng tr×nh. - Cã hai lo¹i ch¬ng t×nh con. - CÊu tróc ch¬ng tr×nh con vµ vÞ trÝ cña nã trong ch¬ng tr×nh chÝnh: Ch-¬ng tr×nh con ®îc viÕt ë phÇn khai b¸o. CH¬ng tr×nh con cã phÇn ®Çu, phÇn khai b¸o vµ phÇn th©n. - Ch¬ng tr×nh con cã thÓ cã tham sè h×nh thøc khi khai b¸o vµ ®îc thay b»ng tham sè thùc sù khi gäi ch¬ng tr×nh con. - Ch¬ng tr×nh con ®îc gäi b»ng tªn cña nã. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - §äc tríc néi dung vµi: VÝ dô vÒ çch viÕt vµ sö dông ch¬ng tr×nh con, s¸ch gi¸o khoa, trang 96.

VÝ dô vÒ çch viÕt vµ sö dông ch¬ng tr×nh con I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - BiÕt ®îc cÊu tróc chung vµ vÞ trÝ cña thñ tôc trong ch¬ng tr×nh. - Ph©n biÖt ®îc tham sè gi¸ trÞ vµ tham sè biÕn. - N¾m ®îc kh¸i niÖm vÒ biÕn toµn côc vµ biÕn côa bé.

2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt ®îc çc thµnh phÇn trong ®Çu cña thñ tôc. - NhËn biÕt ®îc hai lo¹i tham sè h×nh thøc trong ®Çu cña thñ tôc. - BiÕt çch khai bãa hai lo¹i ch¬ng tr×nh con cïng víi tham sè h×nh thøc c¶u chóng. - Sö dông ®óng lêi gäi ch¬ng tr×nh con trong th©n ch¬ng tr×nh chÝnh. - Ph©n biÖt ®îc kh¸c nhau c¬ b¶n cña hµm vµ thñ tôc. - Ph©n biÖt vµ sö dông ®óng biÕn toµn côc vµ biÕn côc bé. 3. Th¸i ®é: - rÌn luyÖn çc phÈm hcÊt cña ngêi lËp tr×nh nh tinh thÇn hîp t¸c, lµm viÖc theo nhãm, tu©n thñ yªu cÇu v× mét c«ng viÖc chung. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - m¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu cÊu tróc chung vµ vÝ dô cña thñ tôc trong ch¬ng tr×nh chÝnh. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña mét thñ tôc vµ vÞ trÝ khai b¸o thñ tôc trong ch¬ng tr×nh chÝnh. - Häc sinh biÕt khai niÖm vÒ tham sè cña ch¬ng tr×nh con. BiÕt tham sè h×nh thøc vµ tham sè thùc sù. - Häc sinh biÕt ®îc kh¸i niÖm vÒ tham sè gi¸ trÞ vµ tham sè biÕn. b. Néi dung: - CÊu tróc vµ vÞ trÝ cña ch¬ng tr×nh con trong ch¬ng tr×nh chÝnh. Program tªn_ch¬ng_tr×nh_chÝnh; Uses Khai b¸o th viÖn sö dông; Const khai b¸o h»ng; type Khai b¸o kiÓu d÷ liÖu; Var khai b¸o biÕn; procedure tªn_thñ_tôc(danh s¸ch çc tham sè); Çc khai b¸o cña thñ tôc; Begin Çc lÖnh cña thñ tôc; End; BEGIN Çc lÖnh cña ch¬ng tr×nh chÝnh; Lêi gäi thùc hiÖn hµm vµ thñ tôc; END. - Tham sè h×nh thøc: Lµ çc tham sè ®îc ®a vµo khi ®Þnh nghÜa ch¬ng tr×nh con. - Tham sè thùc sù: Lµ çc tham sè ®îc viÕt trong lêi gäi ch¬ng tr×nh con.

- Tham sè biÕn: Khi khai b¸o buéc ph¶i cã tõ khãa Var ë tríc. Khi gäi ch¬ng tr×nh con, çc tham sè h×nh thøc lµ tham biÕn chØ ®îc phÐp thay thÕ b¾ng çc tham sè thùc sù lµ biÕn. - Tham sè gi¸ trÞ: Khi khai b¸o kh«ng cã tõ khãa Var ë tríc. Khi gäi ch¬ng tr×nh con, çc tham sè h×nh thøc lµ tham sè gi¸ trÞ sÏ ®îc thay thÕ b»ng çc tham sè thùc sù lµ gi¸ trÞ hoÆc biÕn. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu vÝ dô më ®Çu. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô lªn b¶ng(vÝ dô VD – thutuc1, trang 96). Giíi thiÖu cho häc sinh cÊu tróc thñ tôc vÞ trÝ khai b¸o cña thñ tôc, lêi gäi thñ tôc. 2. T×m hiÓu cÊu tróc thñ tôc. - Hái: VÞ trÝ cña thñ tôc n»m ë phÇn nµo trong ch¬ng tr×nh chÝnh? - Hái: CÊu tróc cña thñ tôc gåm mÊy phÇn? - Hái: Ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a ch¬ng tr×nh con vµ ch¬ng tr×nh chÝnh? - Giíi thiÖu cÊu tróc chung cña thñ tôc Procedure tªn_thñ_tôc(danh s¸ch çc tham sè); Çc khai b¸o cña thñ tôc; Begin Çc lÖnh cña thñ tôc; End; - Lêi gäi thñ tôc ta viÕt ë phÇn nµo trong ch¬ng tr×nh? 3. T×m hiÓu tham sè h×nh thøc vµ tham sè thùc sù. - ChiÕu vÝ dô 2, VD_thutuc2, s¸ch gi¸o khoa trang 98. - Yªu cÇu häc sinh nhËn xÐt vÒ thñ tôc ve_hcn cña vÝ dô nµy víi vÝ dô tr-íc. - DiÔn gi¶i: Khai b¸o nµy cho phÐp thñ tôc ve_hcn thùc hiÖn vÏ dîc nhiÒu h×nh ch÷ nhËt cã kÝch thíc kh¸c nhau. - Hái: Quan s¸t ch¬ng tr×nh cho biÕt, trong ch¬ng tr×nh chÝnh ta vÏ ®-îc tÊt c¶ bao nhiªu h×nh ch÷ nhËt. - Tham sè chdai, chrong ®îc gäi lµ

1. Quan s¸t, theo dâi vÝ dô.

2. Quan s¸t vÝ dô, suy nghÜ vµ tr¶ lêi . - N»m ë phÇn khai b¸o, sau phÇn khai biÕn. - Ba phÇn: Tªn thñ tôc, khai b¸o cña thñ tôc vµ phÇn th©n cña . - Gièng: CÊu tróc chung. - Kh¸c: Trong phÇn tªn: Tõ khãa ®Æt tªn Procedure, cã çc tham sè. - Quan s¸t vµ ghi nhí cÊu tróc chung.

Trong phÇn th©n kÕt thóc End; - Trong phÇn th©n cña ch¬ng tr×nh chÝnh. 3. Quan s¸t vÝ dô trªn b¶ng.

- Thñ tôc ve_hcn ë vÝ dô nµy cã çc tham sè chdai, chrong

- VÏ ®îc 6 h×nh ch÷ nhËt.

tham sè h×nh thøc. - Trong lêi gäi thñ tôc çc tham sè h×nh thøc ®îc thay b»ng çc tham sè thùc sù. - So s¸nh çc tham sè cña lêi gäi ve_hcn(5,10); vµ ve_hcn(a,b); 4. T×m hiÓu tham sè gi¸ trÞ vµ tham sè biÕn. - DiÔn gi¶i: Tham sè cã hai chøc n¨ng: ®a d÷ liÖu vµo cho ch¬ng tr×nh con hoÆc ®a d÷ liÖu ch¬ng tr×nh con t×m ®îc ra. - Hái: Çc tham sè trong vÝ dô 2 thuéc lo¹i nµo? - ChiÕu ch¬ng tr×nh VD_thambien 1, s¸ch gi¸o khoa trang 99. - Hái: çc tham sè x, y thuéc lo¹i nµo? - DiÔn gi¶i: trong lêi gäi thñ tôc, çc tham sè h×nh thøc ®îc thay b»ng çc tham sè thùc sù t¬ng øng lµ tªn çc biÕn chøa d÷ liÖu ra ®îc gäi lµ çc tham sè biÕn. - Hái: x, y lµ tham sè gi¸ trÞ hay tham sè biÕn? - Hái: Cã nhËn xÐt g× khi khai b¸o tham sè h×nh thøc lµ tham gi¸ trÞ vµ tham biÕn? - ChiÕu vd_thambien2 vµ gi¶i thÝc ®Ó häc sinh thÊy ®îc sù kh¸c biÖt gi÷a tham sè gi¸ trÞ vµ tham sè biÕn.

- Tham sè thùc sù trong thñ tôc ve_hcn(5,10); lµ çc h»ng s cßn trong thru tôc ve_hcn(a,b); lµ çc biÕn. 4. Theo dâi vµ tr¶ lêi.

- §a d÷ liÖu vµo cho ch¬ng tr×nh con xö lÝ.

- §a d÷ liÖu sau khi ch¬ng tr×nh con xö lÝ ra ngoµi.

- Lµ tham sè biÕn. - Khi khai b¸o tham sè biÕn ta ®Æt tõ khãa var tríc çc tham sè ®ã.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu tróc chung vµ vÞ trÝ cña hµm trong ch¬ng tr×nh chÝnh. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc cÊu tróc chung cña hµm. BiÕt ®îc vÞ trÝ khai b¸o hµm trong ch¬ng tr×nh chÝnh. - Häc sinh n¾m ®îc kh¸i niÖm vÒ biÕn toµn côc vµ biÕn côc bé. - Khai b¸o ®óng biÕn toµn côc vµ biÕn côc bé. b. Néi dung: - CÊu tróc vµ vÞ trÝ cña hµm trong ch¬ng tr×nh. Program tªn_ch¬ng_tr×nh_chÝnh; Çc khai b¸o cña ch¬ng tr×nh chÝnh; Function tªn_ham(danh s¸ch çc tham sè): KiÓu_d÷_liÖu_cña_hµm; Çc khai b¸o cña hµm;

begin Çc lÖnh cña hµm; Tªn_hµm:=biÓu_thøc; End; BEGIN Çc kÖnh cña hc¬ng tr×nh chÝnh; Lêi gäi thùc hiÖn hµm vµ thñ tôc; END. - KiÓu_d÷_liÖu_cña_hµm lµ kiÓu d÷ liÖu cña kÕt qu¶ cña hµm vµ chØ cã thÓ lµ mét trong çc kiÓu Integer, Read, Char, Boolean, String. - Sö dông hµm: Gièng nh sö sông çc hµm chuÈn, viÕt tªn cña hµm cÇn gäi vµ thay thÕ çc tham sè h×nh thøc b»ng çc tham sè thùc sù tr¬ng øng. Lêi gäi hµm cã thÓ tham gia vµo biÓu thøc nh mét to¸n h¹ng vµ thËm chÝ lµ tham sè cña lêi gäi hµm, thñ tôc kh¸c. - BiÕn côc bé lµ nh÷ng biÕn cã ¶nh hëng trong ch¬ng tr×nh con, ®îc khai b¸o trong ch¬ng tr×nh con. - BiÕn toµn bé lµ nh÷ng biÕn cã ph¹m vi ¶nh hëng trong toµn bé ch¬ng tr×nh, ®îc khai b¸o trong phÇn khai b¸o cña ch¬ng tr×nh chÝnh. c. Ç bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc cò vÒ hµm chuÈn. -Hái: H·y kÓ tªn mét sè hµm chuÈn ®· häc vµ çch sö dông chóng.

2. Giíi thiÖu cÊu tróc chung vµ vÞ trÝ cña hµm trong ch¬ng tr×nh chÝnh. - Hái: So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau cña hµm vµ thñ tôc.

3. T×m hiÓu hµm th«ng qua vÝ dô - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô rutgon_phanso, s¸ch gi¸o khoa trang 101. - Hái: trong ch¬ng tr×nh cã mÊy hµm. - Hµm UCLN(x, y) dïng ®Ó lµm g×? - Hái: Lêi gäi hµm ë ®©u? - Hái: Cã g× kh¸c víi thñ tôc trong lêi

1. Suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - Hµm ABC(), SQRT(), ROUD()... - ViÕt tªn hµm cÇn gäi vµ çc tham sè. - Lêi gäi hµm ®îc viÕt trong biÓu thøc nh mét to¸n h¹ng, thËm chÝ lµ tham sè cña mét hµm kh¸c. 2. Quan s¸t cÊu tróc chung. - Gièng: Cã cÊu tróc t¬ng tù, cã çc tham sè ... - Kh¸c: Tªn hµm ph¶i quy ®Þnh kiÓu d÷ liÖu; Trong th©n hµm ph¶i cã lÖnh Tªn_hµm:=biÓu_thøc; B¾t ®Çu cña hµm lµ tõ Function 3. Quan s¸t vÝ dô vµ tr¶ lêi.

- Mét hµm UCLN, dïng ®Ó t×m íc sè chung lín nhÊt cña hai sè X, Y. -LÖnh A:=UCLN(tuso,mauso); -Lêi gäi hµm ph¶i ®îc ®Æt trong mét lÖnh hoÆc trong mét lêi gäi ch-¬ng tr×nh con kh¸c.

gäi hµm. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô 2, Minbaso, s¸ch gi¸o khoa, trang 102. - Hái: trong ch¬ng tr×nh cã bao nhiªu hµm? Chøc n¨ng cña hµm? - Cã bao nhiªu lêi gäi hµm trong ch-¬ng tr×nh chÝnh? 4. T×m hiÓu vÒ biÕn côc bé vµ biÕn toµn bé. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô 2: rutgon_phanso lªn b¶ng. - Hái: Cã nh÷ng biÕn nµo ®îc sö dông trong ch¬ng tr×nh? Çc biÕn ®ã ®îc khao b¸o ë chç nµo trong ch¬ng tr×nh?

- DiÔn gi¶i: BiÕn tuso, mauso, A cã ¶nh hëng trong toµn bé ch¬ng tr×nh. BiÕn Sodu chØ ¶nh hëng trong th©n ch¬ng tr×nh con. - Yªu cÇu häc sinh: Ph©n biÖt sù gièng nhau vµ kh¸c nhau cña biÕn toµn bé vµ biÕn côc bé.

- Quan s¸t ch¬ng tr×nh vÝ dô - Cã mét hµm ®îc khai b¸o.

- Hµm ®îc sö dông hai lÇn. - KÕt qu¶ cña hµm l¹i lµ ®Çu vµo cho chÝnh hµm ®ã trong lÇn gäi thø hai. 4. Quan s¸t l¹i çc vÝ dô. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh cña gi¸o viªn. - Cã çc biÕn: tuso, mauso, A, sondu. - Çc biÕn: tuso, mauso, A ®îc khai b¸o trong ch¬ng tr×nh chÝnh. - Çc biÕn: sodu ®îc khai b¸o trong ch¬ng tr×nh con.

- BiÕn côc bé: Cã ¶nh hëng trong ch¬ng tr×nh con, ®îc khai b¸o trong phÇn khai b¸o cña ch¬ng tr×nh con. - BiÕt toµn bé: Cã ph¹m vi ¶nh hëng trong toµn bé ch¬ng tr×nh, ®îc khai b¸o trong phÇn khai b¸o cña ch¬ng tr×nh chÝnh.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Cã hai lo¹i ch¬ng tr×nh con. - CÊu tróc ch¬ng tr×nh con vµ vÞ trÝ cña nã trong ch¬ng tr×nh chÝnh: Ch-¬ng tr×nh chÝnh: Ch¬ng tr×nh con ®îc viÕt ë phÇn khai b¸o. Ch¬ng tr×nh con cã phÇn ®Çu, phÇn khai b¸o vµ phÇn th©n. - Ch¬ng tr×nh con cã thÓ cã tham sè h×nh thøc khi khai b¸o vµ ®îc thay b»ng tham sè thùc sù khi gäi ch¬ng tr×nh con. - Ph©n biÖt tham sè h×nh thøc vµ tham sè thùc sù. Çch sö dông tham biÕn vµ tham trÞ. - Ch¬ng tr×nh con ®îc gäi b»ng tªn cña nã. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ.

Bµi thùc hµnh sè 6 I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - Cñng cè l¹i çc kiÕn thøc vÒ x©u kÝ tù, ch¬ng tr×nh con. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng xö lÝ x©u b»ng viÖc t¹o hiÖu øng ch÷ ch¹y trªn mµn h×nh. - N©ng cao kÜ n¨ng viÕt vµ sö dông ch¬ng tr×nh con. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞi cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, tæ chøc tÞa phßng m¸y ®Ó häc sinh cã ®îc çc kÜ n¨ng c¬ b¶n trong viÖc tæ chøc vµ sö dông ch¬ng tr×nh con trong lËp tr×nh. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. HoËt ®éng dËy – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu viÖc x©y dùng hai thñ tôc catdan(s1, s2) vµ cangiua(s) a. Môc tiªu: - Häc sinh n¾m ®îc chøc n¨ng cña hai thñ tôc catdan() vµ cangiua(). BiÕt ®îc ý nghÜa cña mçi tham sè trong tõng ch¬ng tr×nh con ®ã. b. Néi dung: Thñ tôc cantdan Type str79=string[79] Procedure cantdan(s1:str79; var s2:str79); Begin s2:=copy(s1,2,length(s1) – 1)+s1[1]; End; Thñ tôc cangiua Proceure cangiua(var s:str79); var i, n:integer; Begin n:=length(s); n:=(80 – n) div 2; For i:=1 to n do s:= ‘ ’ + s; End; c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu hai thñ tôc catdan(s1,s2) vµ cangiua(s). - ChiÕu néi dung thñ tôc catdan(s1,s2); - Hái: §Çu vµo vµ ®Çu ra cña thñ tôc nay? - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc lµ g×?

1. Quan s¸t thñ tôc catdan() vµ tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn. - Vµo: ©u kÝ tù s1. - Ra: BiÕn x©u kÝ tù s2. - Thùc hiÖn viÖc t¹o x©u s2 tõ x©u s1 b»ng viÖc chuyÓn kÝ tù thø nhÊt

- Yªu cÇu häc sinh cho vÝ dô minh häa. - ChiÕu néi dung thñ tôc: cangiua(s); - Hái: §Çu vµo cña thñ tôc? - Hái: Thñ tôc thùc hiÖn c«ng viÖc g×?

- Gi¸o viªn chó ý: Cã thÓ nh¾c häc sinh nÕu kh«ng khai b¸o s lµ tham biÕn th× thñ tôc nµy kh«ng cã hiÖu lùc g× v× lÖnh ®a s ra mµn h×nh kh«ng n»m trong thñ tôc nµy. 2. T×m hiÓu ch¬ng tr×nh cña c©u b, s¸ch gi¸o khoa, trang 103, 104. - ChiÕu ch¬ng tr×nh lªn b¶ng. - Hái: Chøc n¨ng cña ch¬ng tr×nh.

- Giíi thiÖu cho häc sinh çc thñ tôc chuÈn: gçty(x,y); delay(n); vµ keypressed; - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó gióp häc sinh thÊy kÕt qu¶ cña ch¬ng trinh.

®Õn vÞ trÝ cuèi cña x©u. - S1= ‘abcd’ th× S2= ‘bcda’ - Quan s¸t, suy nghÜ vµ tr¶ lêi. - §Çu vµo lµ mét x©u kÝ tù S kh«ng qu¸ 79 kÝ tù. - Thñ tôc thùc hiÖn thªm vµo tríc x©u s mét sè kÝ tù tr»ng ®Ó khi ®a s ra mµn h×nh kÝ tù trong S ban ®Çu ®-îc c¨n gi÷a cña dßng gåm 80 kÝ tù.

2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh trªn b¶ng vµ theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn. - Yªu cÇu ngêi sö dông nhËp mét xau kÝ tù. §a x©u ®ã ra mµn h×nh cã d¹ng dßng ch÷ ch¹y gi÷a mµn hµnh v¨n b¶n 25*80.

- Quan s¸t trªn mµn h×nh ®Ó ®èi chiÕu víi kÕt qu¶ mµ häc sinh tù suy luËn tÝnh ®îc.

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh. a. Môc tiªu: - Häc sinh vËn dông ®îc çc hiÓu biÕt vÒ ch¬ng tr×nh con, thuËt to¸n võa ®îc cung cÊp ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n tæng qu¸t h¬n. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp mét x©u kÝ tù vµ ®a ra dßng ch÷ ch¹y ë dßng bÊt k× do ch¬ng tr×nh chÝnh quy ®Þnh. - N«i dung ch¬ng tr×nh gièng nh ch¬ng tr×nh c©u b, s¸ch gi¸o khoa, trang 103. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu yªu cÇu ®Ò bµi. - ChiÕu néi dung yªu cÇu lªn b¶ng. - Yªu cÇu häc sinh t×m ra vÊn ®Ò míi trong bµi tËp nµy.

1. Quan s¸t yªu cÇu trªn b¶ng. - VÒ c¬ b¶n, gièng nh nhiÖm vô mµ c©u b ®· lµm. ChØ kh¸c lµ ch¬ng tr×nh

- Yªu cÇu häc sinh lËp tr×nh trªn m¸y. - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh vµ nhËp d÷ liÖu test. - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ lËp tr×nh cña häc sinh.

c©u b lu«n cho x©u kÝ tù ch¹y ë dßng bÊt k×. V× vËy ph¶i truyÒn tham sè quy ®Þnh dßng ch¹y cho thñ tôc. - §éc lËp viÕt ch¬ng tr×nh vµo m¸y vµ b¸o ço kÕt qu¶ thö nghiÖm. - NhËp d÷ liÖu theo test cña gi¸o viªn vµ b¸o ço kÕt qu¶.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - ViÕt thñ tôc chaychu(s,dong) nhËn tham sè lµ x©u S gåm kh«ng qu¸ 79 kÝ tù vµ mét biÕn nguyªn Dong. In ra mµn h×nh dßng ch÷ x¸c ®Þnh bëi S ch¹y ë dßng Dong. ViÕt ch¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn cã sö dông thñ tôc nµy. - ChuÈn bÞ bµi cho bµi thùc hµnh sè 7: Xem tríc néi dung cña bµi thùc hµnh sè 7, s¸ch gi¸o khoa, trang 105.

Bµi thùc hµnh sè 7 I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Cñng cè l¹i çc kiÕn thøc vÒ ch¬ng tr×nh con: Thñ tôc, hµm, tham sè biÕn vµ tham sè gi¸ trÞ, biÕn toµn bé vµ biÕn côc bé. 2. KÜ n¨ng: - Sö dông ®îc ch¬ng tr×nh con ®Ó gi¶i quyÕt trän vÑn mét bµi to¸n trªn m¸y tÝnh. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - m¸y vi tÝnh, tæ chøc t¹i phßng m¸y ®Ó häc sinh cã ®îc çc kÜ n¨ng c¬ b¶n trong viÖc tæ chøc vµ sö dông çc ch¬ng tr×nh con trong lËp tr×nh. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu viÖc x©y dùng çc hµm, thñ tôc vµ ch¬ng tr×nh thùc hiÖn çc viÖc liªn quan ®Õn tam gi¸c. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc çc hµm vµ thñ tôc trong ch¬ng tr×nh. HiÓu ®îc chøc n¨ng cu¶ tõng ch¬ng tr×nh con. TÝnh ®îc ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña ch¬ng tr×nh. b. Néi dung: Procedure daicanh(r:tamgiac; var a,b,c:real); nhËn ®Çu vßa lµ mét biÕn r m« t¶ mét tam gi¸c vµ ®Çu ra lµ ®é dµi ba c¹nh a, b, c.

Function chuvi(var r:tamgiac):real; Cho gi¸ trÞ lµ chu vi cña tam gi¸c r. Function dientich(var r:tamgiac):real; Cho gi¸ trÞ lµ tam gi¸c cña tam gi¸c r. Procedure tinhchat(var r:tamgiac; var deu,can,vuong:boolean); nhËn ®Çu vµo lµ mét biÕn r m« t¶ tam gi¸c vµ ®Çu ra lµ tÝnh chÊt cña tam gi¸c: ®Òu, c©n hoÆc vu«ng. Procedure hienthi(var r:tamgiac); hiÓn thÞ täa ®é ba ®Ønh cña mét tam gi¸c trªn mµn h×nh. Function kh_cach(p,q:diem):real; cho gi¸ trÞ lµ kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm p, q. Çc ch¬ng tr×nh con ®îc viÕt trong s¸ch gi¸o khoa, trang 106, 107. c. çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu viÖc x©y dùng hµm vµ thñ tôc. - ChiÕu khai b¸o kiÓu d÷ liÖu diem vµ tamgiac. ChiÕu çc hµm vµ thñ tôc lªn b¶ng. - Hái: Chøc n¨ng cña mçi ch¬ng tr×nh con?

- Cã çc tham sè nµo? Tham sè nµo ë d¹ng tham sè biÕn vµ tham nµo ë d¹ng tham sè gi¸ trÞ. 2. T×m hiÓu ch¬ng tr×nh c©u b, s¸ch gi¸o khoa trang 106. - ChiÕu ch¬ng tr×nh c©ub. - Hái: Ch¬ng tr×nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh g×?

- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó gióp häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Thay tham biÕn thµnh tham trÞ ®Ó häc sinh thÊy ®îc sù sai kh¸c.

1. Quan s¸t çc ch¬ng tr×nh con, çc lÖnh vµ çc khai b¸o tham sè. - Chøc n¨ng cña mçi ch¬ng tr×nh con: daicanh(); tÝnh ®é dµi ba c¹nh a, b, c cña tam gi¸c r. chuvi():real; cho gi¸ trÞ lµ chu vi cña tam gi¸c r. dientich():real; cho gi¸ trÞ lµ diÖn tÝch cña tam gi¸c r. tinhchat(); kh¼ng ®Þnh tÝnh chÊt cña tam gi¸c: dÒu, c©n hoÆc vu«ng. hienthi(); hiÓn thi täa ®é ba ®Ønh cña mét tam gi¸c trªn mµn h×nh. Kh_çch():real; cho gi¸ trÞ lµ kho¶ng çch gi÷a hai ®iÓm.

- Tham sè biÕn r, a, b, c.- Tham sè gi¸ trÞ p, q.

2. Quan s¸t ch¬ng tr×nh, dù tÝnh chøc n¨ng cña ch¬ng tr×nh. - NhËp vµo täa ®é ba ®Ønh cña tam gi¸c vµ kh¶o s¸t tÝnh chÊt cña tam gi¸c: c©n, vu«ng, ®Òu. In ra chu vi vµ diÖn tÝch cña tam gi¸c. - Quan s¸t kÕt qu¶ trªn mµn h×nh ®Ó ®èi chiÕu víi kÕt qu¶ tù tÝnh ®îc. - Quan s¸t vµ ghi nhí kÕt qu¶ ®Ó thÊy ®îc hiÖu øng thay ®æi cña tham trÞ vµ tham biÕn.

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh. a. Môc tiªu: - ViÕt ch¬ng tr×nh cã sö dông ch¬ng tr×nh ®Ó tÝnh ®îc sè lîng tam gi¸c ®Òu, sè lîng tam gi¸c c©n vµ sè lîng tam gi¸c vu«ng. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh sö dông çc hmµ vµ thñ tôc ®· ®îc x©y dùng ®Ó gi¶i quyÕt çc bµi to¸n sau: Cho tÖp d÷ liÖu TAMGIAC.INP cã cÊu tróc nh sau: Dßng 1: Ghi sè nguyªn N (1<=N<=100). N dßng tiÕp theo: Mçi dßng ghi 6 sè thùc xA yA xB yB xC yC lµ çc täa ®é cña ba ®Ønh A, B, C cña mét tam gi¸c. (-32000<=xA,yA,xB,yB,xC,yC<=32000) Yªu cÇu: §äc d÷ liÖu tõ tÖp TAMGIAC.INP, xö lÝ vµ ®a kÕt qu¶ ra tÖp TAMGIAC.OUT gåm 3 dßng: Dßng 1: Ghi sè lîng tam gi¸c ®Òu. Dßng 2: Ghi sè lîng tam gi¸c c©n(nhng kh«ng ®Òu). Dßng 3: Ghi sè lîng tam gi¸c vu«ng. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Ph©n tÝch yªu cÇu cña ®Ò bµi. - ChiÕu néi dung yªu cÇu lªn b¶ng. - Chia líp thµnh 2 nhãm. + Nhãm 1: Nªu c©u hái ph©n tÝch ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n. + Nhãm 2: Tr¶ lêi c©u hái ph©n tÝch cña nhãm 1 ®Ó t×m ra çch gi¶i quyÕt bµi to¸n. - Gi¸o viªn gãp ý bæ sung cho c©u hái ph©n tÝch vµ tr¶ lêi ph©n tÝch.

1. Quan s¸t yªu cÇu. - Nhãm 1: §Æt c©u hái. + D÷ liÖu vµo. + D÷ liÖu ra. + CÇn söa nh÷ng chç nµo trong ch-¬ng tr×nh c©u b. + ThuËt to¸n ®Ó ®Õm sè lîng çc lo¹i h×nh tam gi¸c. - Nhãm 2: tr¶ lêi c©u hái ph©n tÝch. + Cho trong tÖp, ph¶i viÕt lÖnh ®äc d÷ liÖu trong tÖp. + Ba sè nguyªn d¬ng lµ sè lîng cña ba lo¹i h×nh tam gi¸c. Ba sè ®îc ghi trªn ba dßng cña mét tÖp. + CÇn thay ®o¹n ch¬ng tr×nh nhËp d÷ liÖu b»ng mét ch¬ng tr×nh con ®Ó ®äc d÷ liÖu tõ tÖp TAMGIAC.INP. Thay ®o¹n ch¬ng tr×nh in kÕt qu¶ ra mµn h×nh b»ng mét ch¬ng tr×nh con ®Ó in ba sè nguyªn d¬ng lµ sè lîng ba lo¹i h×nh ra tÖp TAMGIAC.OUT + ThuËt to¸n: NÕu deu th× d:=d+1

2. LËp tr×nh. - Yªu cÇu häc sinh lËp tr×nh trªn m¸y. Gi¸o viªn tiÕp cËn tõng häc sinh ®Ó söa lçi cÇn thiÕt. - Yªu cÇu häc sinh nhËp d÷ liÖu vµo cña gi¸o viªn vµ b¸o ço kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña häc sinh.

Ngîc l¹i nÕu can th× c:=c+1; Ngîc l¹i th× v:=v+1; 2. §éc lËp viÕt ch¬ng tr×nh, thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®èi víi test tù t¹o.

- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gi¸o viªn - NhËp d÷ liÖu cña gi¸o viªn vµ b¸o ço kÕt qu¶.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Çch x©y dùng hµm vµ thñ tôc, çch khai b¸o tham sè d¹ng tham biÕn vµ tham trÞ. - T×m hiÓu mét sè ch¬ng tr×nh con liªn quan ®Õn tam gi¸c. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ - Cho file d÷ liÖu nh ë bµi tËp trong ho¹t ®éng 2. - §äc bµi ®äc thªm: Ai lµ lËp tr×nh viªn ®Çu tiªn? S¸ch gi¸o khoa, trang 109. - ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt häc lÝ thuyÕt: Xem tríc néi dung bµi Th viÖn ch-¬ng tr×nh con chuÈn, s¸ch gi¸o khoa, trang 110.

Th viÖn ch¬ng tr×nh con chuÈn

I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - BiÕt ®îc mét sè th viÖn ch¬ng tr×nh con. 2. KÜ n¨ng: - Bíc ®Çu sö dông ®îc çc th viÖn ®ã trong lËp tr×nh. - Khëi ®éng ®îc chÕ ®é ®å häa. - Sö dông ®îc çc thñ tôc vÏ ®iÓm, ®êng kÝnh, h×nh trßn, h×nh ellipse, h×nh ch÷ nhËt. II. §å dïng d¹y häc 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - m¸y chiÕu Projector ®Ó giíi thiÖu vÝ dô. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu th viÖn CRT. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc mét sè ch¬ng tr×nh con chuÈn trong th viÖn.

b. Néi dung: - Th viÖn CRT chøa çc thñ tôc liªn quan ®Õn viÖc qu¶n lÝ vµ khai th¸c mµn h×nh vµ bµn phÝm. - Thñ tôc Clrcr: xãa mµn h×nh. - Thñ tôc Ttextcolor(c): §Æt mµu cho ch÷ trªn mµn h×nh, trong ®ã c lµ h»ng hoÆc biÕn cã gi¸ trÞ nguyªn kh«ng ©m ®Ó x¸c ®Þnh mµu. - thñ tôc textbackground(c): §Æt mµu cho nÒn cña mµn h×nh. - Thñ tôc Gotoxy(x,y): §a con trá ®Õn vÞ trÝ cét x dßng y cña mµn h×nh v¨n b¶n. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu thñ tôc Clrscr. - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, kÓ tªn çc ch¬ng tr×nh con trong th viÖn CRT. - ChiÕu ch¬ng tr×nh sau: Begin clrscr; Readln; End. - Biªn dÞch ch¬ng tr×nh. Hái: T¹i sao xuÊt hiÖn lçi? Kh¾c phôc nh thÕ nµo? - Thªm Uses CRT; vµo ®Çu ch-¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. Chó ý cho häc sinh ghi nhí mµn h×nh tríc lóc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh nµy. - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc Clrscr; 2. T×m hiÓu thñ tôc textcolor. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Uses CRT; begin Write(‘chua dat mau chu’); textcolor(4); Write(‘Da dat mau chu la do’); Readln; End. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - hái: Chøc n¨ng cña lÖnhtextxolor(4); 3. T×m hiÓu thñ tôc

1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa: - Clrscr, textcolor, textbackground, gotoxy. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh.

- V× sö dông thñ tôc nhng cha sö dông th viÖn CRT. - Thªm lÖnh USES CRT ; - Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.

- Xãa mµn h×nh.

- Quan s¸t ch¬ng tr×nh.

- Quan s¸t kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh - §Æt mµu ch÷ thµnh mµu ®á.

Textbackground. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: uses CRT; Begin Textbackground(1); Writeln(‘da lat lai mau nen’); Readln; End. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña lÖnh Textbackground(1); 4. T×m hiÓu thñ tôc gotoxy. - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô: Uses CRT; Begin Writeln(‘Con tro dang dung o cot 10 dong 20’); Gotoxy(10,20); Readln; End. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña lÖnh Gotoxy(10,20);

- Quan s¸t ch¬ng tr×nh

- Quan s¸t kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh. - §Æt mµu ch÷ nÒn thµnh mµu xanh trêi.


- Quan s¸t kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh. - §a con trá vÒ vÞ trÝ cét 10 dßng 20.

2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu th viÖn graph cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc çch khëi ®éng vµ tho¸t chÕ ®é ®å häa. b. Néi dung: - Th viÖn Graph chøa çc ch¬ng tr×nh con phôc vô khai th¸c kh¶ n¨ng ®å häa cña m¸y tÝnh ë møc ®é th«ng dông nh vÏ ®iÓm, ®êng, t« mµu ... - Çc thiÕt bÞ vµ hc¬ng tr×nh hç trî häa: + Cã hai chÕ ®é µn h×nh: §å häa v¨n b¶n. + B¶ng m¹ch ®iÒu khiÓn mµn h×nh lµ thiÕt bÞ ®¶m b¶o t¬ng t¸c gi÷a bé xö lÝ vµ mµn h×nh ®Ó thÓ hiÖn çc chÕ ®é ph©n gi¶i vµ mµu s¾c. + Turbo Pascal cung cÊp çc ch¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn (cã phÇn më réng lµ BGI) t¬ng øng víi çc lo¹i card ®å häa. Khi khëi ®éng chÕ ®é ®å häa cÇn chØ ra ®êng dÉn ®Õn ch¬ng tr×nh nµy. + Täa ®é mµn h×nh ®å häa ®îc ®¸nh gi¸ sè tõ 0. Cét ®îc ®¸nh sè tõ ph¶i sang tr¸i, dßng ®îc Ênh sè tõ trªn xuèng díi. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña to¹n ®é dßng vµ täa ®é cét ®îc gäi lµ ®é ph©n gi¶i cña mµn h×nh. + §Ó thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng ®å häa cÇn sö dông çc thñ tôc vµ hµm trong th viÖn Graph. - Khëi ®éng chÕ ®é ®å häa: Initgraph(dr,md:integer;pth:string); dr: Lµ sè hiÖu cña tr×nh ®iÒu khiÓn BGI.

md: Lµ sè hiÖu cña ®é ph©n gi¶i. pth: Lµ ®êng dÉn ®Õn çc tÖp BGI. - KÕt thóc chÕ ®é ®å häa trë vÒ chÕ ®é v¨n b¶n: Closegraph; c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái: - Hái: Çc d¹ng d÷ liÖu nµo cã thÓ ®îc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh? - Hái: NhiÖm vô chÝnh cña card mµn h×nh? - Hái: Khi nãi mµn h×nh cã ®é ph©n gi¶i 640 x 480 lµ nãi ®Õn ®iÒu g×? 2. §a ra cÊu tróc chung cña thñ tôc khëi ®éng ®å häa. Initgraph(dr,md:integer;pth:string); - Gi¶i thÝch çc th«ng sè trong thñ tôc cho häc sinh. - Cho häc sinh thÊy mét vÝ dô khëi ®éng ®å häa. 3. giíi thiÖu thñ tôc trë vÒ chÕ ®é v¨n b¶n Closegraph; - Yªu cÇu häc sinh khëi ®éng chÕ ®é ®å häa vµ chuyÓn vÒ chÕ ®é v¨n b¶n.

1. Tham kh¶o s¸ch gi¸o khoa ®Ó tr¶ lêi. - V¨n b¶n vµ h×nh ¶nh. - Lµm cÇu nèi gi÷a CPU vµ mµn h×nh khi thÓ hiÖn th«ng tin. - Lµ nãi ®Õn mµn h×nh cã 640 dßng vµ 480 cét. 2. Quan s¸t vµ theo dâi dÉn d¾t cña gi¸o viªn.

- Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn.

3. Quan s¸t vµ so s¸nh gi÷a hai chÕ ®é v¨n b¶n vµ ®å häa. - Thay phiªn nhau thùc hiÖn viÖc chuyÓn ®æi gi÷a hai chÕ ®é v¨n b¶n vµ ®å häa.

3. Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu çc thñ tôc vÏ ®iÓm, ®êng vµ çc h×nh thøc c¬ b¶n. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc çc thñ tôc vÏ ®iÓm, ®êng vµ çc h×nh c¬ b¶n. BiÕt ®îc tªn thñ tôc, çc tham sè vµ chøc n¨ng cña tõng thñ tôc. b. Néi dung: - VÏ ®iÓm: Putpixel(x,y:integer;color:word); - VÏ ®êng th¼ng: Line(x1,y1,x2,y2:integer); Lineto(x,y:integer); Linere(dx,dy:integer); - VÏ h×nh trßn: Circle(x,y:integer ;r:word); - VÏ h×nh elip: Ellipse(x,y:integer; stangle,endangle,xr,yr:word); - VÏ h×nh ch÷ nhËt: Rectangle(x1,y1,x2,y2:integer); - §Æt mµu cho nÐt vÏ: Setcolor(word); c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. T×m hiÓu thñ tôc Putpixel 1. Quan s¸t cÊu tróc chung vµ

- ChiÕu cÊu tróc chung cña thñ tôc: Putpixel(x,y:integer;color:word); - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô. Use graph Begin drive:=0; initgraph(drive,mode, ‘c:\Tp\BGI’); Putpixe1(12,40,15); readln; End. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc Putpixel 2. T×m hiÓu thñ tôc Line - ChiÕu cÊu tróc chung cña thñ tôc: Line(x1,y1,x2,y2:integer); - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô trªn nhng thay lÖnh Putpixel(12,40,15); b»ng lÖnh line(1,1,20,20); - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc Line

3. T×m hiÓu thñ tôc Lineto - ChiÕu cÊu tróc chung cña thñ tôc: Lineto(x,y:integer); - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô trªn nhng thay lÖnh Putpixel(12,40,15); b»ng lÖnh lineto(20,20); - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy ®îc kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc Lineto. 4. T×m hiÓu thñ tôc Lineto. - ChiÕu cÊu tróc chung cña thñ tôc: Linere(dx,dy:integer); - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc Linerel

5. T×m hiÓu thñ tôc Circle, Ellipse, Rectangle. - ChiÕu cÊu tróc chung cña çc thñ tôc: Circle(x,y:integer; r:word);Ellipse(x,y:integer;stabgle,endangle,xr,yr:w

suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái.


- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - VÏ mét ®iÓm cã mµu Colá trªn mµn h×nh t¹i täa ®é (x,y). 2. Quan s¸t cÊu tróc chung vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh.

- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - VÏ mét ®o¹n th¼ng tõ ®iÓm cã täa ®é (x1,y1) ®Õn ®iÓm cã täa ®é (x2,y2). 3. Quan s¸t cÊu tróc chung vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái. - Quan s¸t ch¬ng tr×nh.

- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - VÏ mét ®o¹n th¼ng tõ ®iÓm hiÖn t¹i ®Õn ®iÓm cã täa ®é (x,y). 4. Quan s¸t cÊu tróc chung vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái. - VÏ ®o¹n th¨ng nèi ®iÓm hiÖn t¹i víi ®iÓm cã täa ®é b»ng täa ®é ®iÓm hiÖn t¹i céng víi dx, dy. 5. Quan s¸t cÊu tróc chung vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái.

ord); Rectangle(x1,y1,x2,y2:integer); - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô Use graph Begin drive:=0; initgraph(drive,mode, ‘c:\Tp\BGI’); Circle(12,40,30); Ellipse(50,50,30,120,50,100:word); Rectangle(100,100,200,200); readln; End. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy ®îc kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña çc thñ tôc Circle, Ellipse, Rectangle.

6. T×m hiÓu thñ tôc Setcolor - ChiÕu cÊu tróc chung cña çc thñ tôc: Setcolor(m:word); - ChiÕu ch¬ng tr×nh vÝ dô Use graph Begin drive:=0; initgraph(drive,mode, ‘c:\Tp\BGI’); Circle(12,40,100); Setcolor(4); Circle(12,40,200); readln; End. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶. - Hái: Chøc n¨ng cña thñ tôc Lineto.


- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. + Circle: VÏ mét ®êng trßn cã t©m t¹i (x,y) vµ b¸n kÝnh r. + Ellipse: VÏ cung cña ellipse cã t©m t¹i ®iÓm x,y víi çc b¸n kÝnh trôc xr, yr, tõ gãc khëi ®Çu stangle ®Õn gãc kÕt thóc endangle. 6. Quan s¸t cÊu tróc chung vµ suy nghÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái.


- Quan s¸t kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. - Setcolor(m: word): §Æt mµu cho nÐt vÏ víi mµu cã s hiÖu m.

4. Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu mét sè th viÖn kh¸c. a. Môc tiªu: - Häc sinh biÕt ®îc tªn vµ chøc n¨ng cña th viÖn: System, Dos, Printer. b. Néi dung: - Th viÖn System chøa çc hµm s¬ cÊp vµ çc thñ tôc vµo/ra mµ çc ch¬ng tr×nh ®Òu dïng tíi.

- Th viÖn Dos chøa çc thñ tôc cho phÐp thùc hiÖn trùc tiÕp çc lÖnh nh t¹o th môc, thiÕt lËp ngµy, giê hÖ thèng. - Th viÖn Printer cung cÊp çc thñ tôc lµm viÖc víi m¸y in. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu s¸hc gi¸o khoa, nªu tªn çc th viÖn. 2. Yªu cÇu häc sinh nªu chøc n¨ng cña mçi th viÖn.

1. Çc th viÖn: System, Dos, Printer.

2. Chøc n¨ng mçi th viÖn: - System: Chøa çc hµm vµ thñ tôc vµo/ra s¬ cÊp. - Dos: Chøa çc thñ tôc nh t¹o th môc, ®ãng më file ... - printer: Chøa çc thñ tôc liªn quan ®Õn m¸y in.

5. Ho¹t ®éng 5: RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp tr×nh. a. Môc tiªu: - Bøpc ®Çu häc sinh sö dông ®îc çc thñ tôc cña th viÖn graph ®Ó viÕt ch-¬ng tr×nh vÏ mét sè h×nh c¬ b¶n. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh bÏ 20 h×nh trßn l«ng nhau cã täa ®é t©mm lµ ®iÓm chÝnh gi÷a cña mµn h×nh, çc h×nh cã b¸n kÝnh çch nhau 5 ®iÓm ¶nh. c. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu néi dung yªu cÇu lªn b¶ng. §Þnh híng çch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cho häc sinh. - Thñ tôc ®Ó vÏ ®îc mét h×nh trßn cs t©m lµ ®iÓm chÝnh gi÷a mµn h×nh. - CÇn bao nhiªu lÖnh nh vËy, dïng cÊu tróc nµo ®Ó ®iÒu khiÓn. 2. chia líp lµm 3 nhãm. 01 nhãm viÕt ch¬ng tr×nh trªn m¸y. 02 nhãm viÕt lªn b×a trong. - Thu phiÕu tr¶ lêi. ChiÕu lªn b¶ng , gäi häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸. Söa ch¬ng tr×nh hoµn chØnh cho häc sinh viÕt trªn m¸y. 3. thùc hiÖn ch¬ng tr×nh trªn m¸y ®Ó häc sinh thÊy ®îc kÕt qu¶.

1. Quan s¸t yªu cÇu cña gi¸o viªn. Circle(x,y:integet;r:word); - CÇn 20 lÖnh, nªn dïng cÊu tróc For ®Ó ch¬ng tr×nh ng¾n gän.

2. Th¶o luËn theo nhãm ®Ó viÕt ch-¬ng tr×nh lªn giÊy b×a trong. - B¸o ço kÕt qu¶ viÕt ®îc. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung thiÕu sãt cña çc nhãm kh¸c.

3. Quan s¸t kÕt qu¶ trªn mµn h×nh.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Th viÖn ch¬ng t×nh con cung cÊp nh÷ng ch¬ng tr×nh con chuÈn nh»m më réng kh¶ n¨ng øng dông. - Khëi ®éng chÕ ®é ®å häa. ChuyÓn tõ chÕ ®é mµn h×nh ®å hoa sang chÕ ®é mµn h×nh v¨n b¶n. - Thñ tôc vÏ ®iÓm, ®êng, h×nh c¬ b¶n: H×nh trßn, h×nh ch÷ nhËt, h×nh ellipse. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - §äc bµi ®äc thªm 4: ¢m thanh, s¸ch gi¸o khoa, trang 118.

Bµi thùc hµnh 8 I. Môc tiªu 1. kiÕn thøc: - Häc sinh biÕt ®îc kh¶ n¨ng ®å häa cña Pascal. 2. KÜ n¨ng: - Sö dông ®îc çc thñ tôc vÒ ®å häa ®Ó viÕt ®îc mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶nn. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y vi tÝnh, tæ chøc t¹i phßng m¸y. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu mét sè ch¬ng t×nh Pascal. a. Môc tiªu: - BiÕt ®îc mét sè thñ tôc, suy luËn ®îc kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh. b. Néi dung: - Ch¬ng tr×nh vÏ çc ®êng gÊp khóc ngÉu nhiªn nhê thñ tôc Lineto, mçi ®o¹n cã mét mµu ngÉu nhiªn. VÞ trÝ b¾t ®Çu vÏ lµ t©m cña mµn h×nh. KÕt thóc viÖc vÏ b»ng çch nhÊn mét phÝm bÊt k×. c. Çc bíc tiÕn hµh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh c©u a. - ChiÕu néi dung ch¬ng tr×nh lªn b¶ng(s¸ch gi¸o khoa, trang 115). - Hái: Hµm Detectinit cã chøc n¨ng g×? - Thñ tôc Moveto(getmaxx div 2,

1. Quan s¸t néi dung ch¬ng tr×nh.

- Cho gi¸ trÞ kh¸c kh«ng nÕu cã lçi khëi ®éng ®å häa. - ChuyÓn con trá ®å häa ®Õn vÞ trÝ t©m cña mµn h×nh.

getmaxy div 2) thùc hiÖn c«ng viÖc g×? - Ch¬ng tr×nh nµy thùc hiÖn c«ng viÖc g×?

- Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh nµy. 2. Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh c©u b, s¸ch gi¸o khoa trang 116. - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu ch-¬ng tr×nh vµ cho biÕt chøc n¨ng cña ch¬ng tr×nh. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó häc sinh thÊy kÕt qu¶ cña nã. - Yªu cÇu häc sinh thay ®æi mét sè tham sè vÒ mµu vÏ, täa ®é vµ thùc hiÖn l¹i ch¬ng tr×nh.

- VÏ çc ®êng gÊp khóc ngÉu nhiªn nhê thñ tôc Lineto, mçi ®o¹n cã mét mµu ngÉu nhiªn. VÞ trÝ b¾t ®Çu vÏ lµ t©m cña mµn h×nh. KÕt thóc viÖc vÏ b»ng çch nhÊn mét phÝm bÊt k×. - Quan s¸t gi¸o viªn thùc hiÖn vµ kiÓm nghiÖm suy luËn. 2. Quan s¸t néi dung ch¬ng tr×nh.

- VÏ h×nh ch÷ nhËt víi nÐt vÏ mµu vµng. - VÏ ®êng trßn mµu xanh l¸ c©y, tam 450, 100 vµ b¸n kÝnh 50. - Quan s¸t kÕt qu¶ thùc hiÖn Ch¬ng tr×nh vµ kiÓm nghiÖm suy luËn. - Thùc hiÖn yªu cÇu cña gi¸o viªn. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó biÕt ®îc ý nghÜa cña çc thñ tôc vµ tham sè cña nã.

2. Ho¹t ®éng 2: RÌn luyÖn kÜ n¨ng xö lÝ ®å häa. a. Môc tiªu: - Häc sinh sö dông ®îc çc thrutôc xö lÝ ®å häa vµ c«ng thøc ®æi trôc täa ®é ®Ó lËp tr×nh vÏ ®îc ®å thÞ hµm sè. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh vÏ mét h×nh vu«ng cã ®é dµi c¹nh 100 vµ täa ®é ®Ønh gãc trªn tr¸i lµ 50, 50.


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu néi dung ®Ò bµi lªn b¶ng. §Þnh híng ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: - Tõ ®iÓm gãc trªn tr¸i, dïng thñ tôc linerel(0,100) ®Ó vÏ ®o¹n th¼ng ®Õn ®Ønh gãc díi tr¸i. T¬ng tù nh vËy, thùc hiÖn ®Ó vÏ h×nh vu«ng. 2. Yªu cÇu häc sinh ®éc lËp viÕt ch-¬ng tr×nh lªn m¸y. - Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn ch¬ng t×nh ®Ó thÊy kÕt qu¶. - TiÕp cËn tõng häc sinh ®Ó híng dÉn söa ch÷a çc sai sãt cho häc sinh.

1. Quan s¸t néi dung ®Ò bµi, theo dâi ®Þnh híng ph©n tÝch yªu cÇu cña gi¸o viªn.

2. §éc lËp so¹n th¶o ch¬ng tr×nh vµo m¸y. - Th«ng b¸o hoµn thµnh lËp tr×nh. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Çc thñ tôc xö lÝ ®å häa. 2. C©u hái vµ b×a tËp vÒ nhµ. - ViÕt ch¬ng tr×nh con vÏ h×nh vu«ng cã ®é dµi c¹nh lµ d vµ täa ®é ®Ønh trªn tr¸i lµ (x,y).

«n tËp cuèi n¨m I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. - N¾m ®îc toµn bé kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu n¨m häc. 2. KÜ n¨ng: - VËn dông ®îc çc lÖnh vµ kiÓu d÷ liÖu ®· häc ®Ó lËp tr×nh gi¶i çc b×a to¸n mét çch trän vÑn. II. §å dïng d¹y häc. 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn. - M¸y chiÕu Projector. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - S¸ch gi¸o khoa. III. Ho¹t ®éng d¹y – häc . 1. Ho¹t ®éng 1: Nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· ®îc häc. a. Môc tiªu: - Häc sinh n¾m ch¾c tÊt c¶ çc kiÕn thøc lÝ thuyÕt c¬ b¶n ®· ®îc häc tõ ®Çu n¨m ®Õn nay. b. Çc bíc tiÕn hµnh:

híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. §Æt c©u hái ®Ó gióp häc sinh nhí l¹i kiÕn thøc ®· ®îc häc. - KÓ tªn çc lo¹i ng«n ng÷ lËp tr×nh.

- Ph©n biÖt hai kÜ thuËt biªn dÞch vµ th«ng dÞch. - tr×nh bµy çc thµnh phÇn cña mét ng«n ng÷ lËp tr×nh. - Nªu cÊu tróc chung cña mét ch¬ng tr×nh Pascal. Cho mét vÝ dô ®¬n gi¶n.

1. theo dâi çc c©u hái cña gi¸o viªn vµ suy nghÜ tr¶ lêi. - Ng«n ng÷ m¸y. - Hîp ng÷. - Ng«n ng÷ bËc cao : Pasacl, c,... - Biªn dÞch: - Th«ng dÞch: - B¶ng ch÷ çi, có ph¸p vµ ng÷ nghÜa. - Gåm 2 phÇn: PhÇn khia b¸o vµ phÇn th©n. Program vd; Var i:integer;

- KÓ tªn çc kiÓu d÷ liÖu ®¬n gi¶n ®· häc, giíi h¹n cña çc kiÓu ®ã, çc phÐp to¸n t¬ng øng cña tõng kiÓu vµ çc hµm liªn quan.

- ViÕt cÊu tróc chung cña lÖnh g¸n vµ chøc n¨ng cña lÖnh. - ViÕt cÊu tróc chung cña thñ tôc nhËp/xuÊt d÷ liÖu. - Nªu cÊu tróc chung cña lÖnh rÏ nh¸nh. - Nªu cÊu tróc chung cña lÖnh lÆp. - Çch khai b¸o kiÓu m¶ng, khai b¸o biÕn kiÓu m¶ng vµ tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña m¶ng. - Çch khai b¸o biÕn x©u, tham chiÕu ®Õn tõng kÝ tù cña x©u, çc hµm vµ thñ tôc liªn quan ®Õn x©u.

- Çch t¹o kiÓu b¶n ghi, khai b¸o biÕn kiÓu b¶n ghi vµ tham chiÕu ®Õn tõng phÇn tö cña biÕn b¶n ghi.

Begin; i:=5; Writeln(i); Readln; End. - Sè nguyªn, sè thùc, kÝ tù, logic. - PhÐp to¸n sè häc, phÐp to¸n quan hÖ, phÐp to¸n logic. - BiÓu thøc sè häc, biÓu thøc quan hÖ vµ biÓu thøc logic. - Hµm b×nh ph¬ng, hµm c¨n bËc hai, hµm gi¸ trÞ tuyÖt ®èi, hµm sin, hµm cos. - Tªn biÕn:=biÓu thøc; - Dïng ®Ó tÝnh to¸n mét biÓu thøc vµ g¸n gi¸ trÞ cho mét biÕn. - Thñ tôc Read()/readln(); - Thñ tôc Write()/writeln(); If <BT§K> then <lÖnh1>else<lÖnh2>; For i:=gt1 to gt2 do<lÖnh>; While<btdk> do <lÖnh> - Type tªnkiÓu = Array[cs1 .. cs2] of kiÓu_phÇn_tö; - Var tªnbiÕn: tªnkiÓu; - TªnbiÕn[chØ sè] - Var tªnbiÕn:string; - TªnbiÕnx©u[chØ sè] - Hµm: length(st), upcase(ch), copy(st,p,n). - Thñ tôc: Delete(st,p,n), str(n,st), Var(st,n,m1), Insert(s1,s2,n); - Type tªnkiÓub¶nghi=record tªntrêng i: kiÓud÷liÖu i; End; - Var TªnbiÕnb¶nghi:tªnkiÓub¶nghi; - TªnbiÕnb¶nghi.tªntrêng

2. Ho¹t ®éng 2: rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt ch¬ng tr×nh. a. Môc tiªu:

- Häc sinh sö dông kiÕn thøc t«ng hîp ®Î gi¶i quyÕt ®îc mét bµi to¸n ®Æt ra. b. Néi dung: - ViÕt ch¬ng tr×nh nhËp vµo mét d·y sè gåm N phÇn tö nguyªn d¬ng. In ra mµn h×nh íc sè chung lín nhÊt cña d·y sè ®ã.


híng dÉn cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Giíi thiÖu néi dung ®Ò bµi lªn b¶ng. §Þng híng ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt. - Çc nhiÖm vô ph¶i thùc hiÖn: NhËp mét d·y sè. T×m íc sè chung lín nhÊt cña hai sè. T×m íc sè chung lín nhÊt cña N sè vµ in kÕt qu¶ ra mµn h×nh. 2. Chia líp lµm 3 nhãm. Nhãm 1: ViÕt ch¬ng tr×nh con nhËp gi¸ trÞ cho mét m¶ng. Nhãm 2: ViÕt ch¬ng tr×nh con t×m -íc sè chung lín nhÊt cña 2 sè. Nhãm 3: ViÕt ch¬ng tr×nh chÝnh khi cã ch¬ng tr×nh con nhËp mang vµ t×m íc sè chung lín nhÊt cña hai sè. - Thu phiÕu häc tËp, chiÕu néi dung lªn b¶ng. Gäi häc sinh çc nhãm nhËn xÐt ®¸nh gi¸ lÉn nhau. - Yªu cÇu häc sinh ghÐp çc ch¬ng tr×nh con ®Ó ®îc ch¬ng tr×nh chÝnh. - Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®Ó toµn líp thÊy ®îc kÕt qu¶.

1. Quan s¸t néi dung ®Ò bµi vµ suy nghÜ ph¬ng ph¸p gi¶i theo ®Þnh híng ph©n tÝch cña gi¸o viªn.

2. Th¶o luËn theo nhãm viÕt ch¬ng tr×nh lªn giÊy b×a trong. - Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gi¸o viªn khi hoµn thµnh.

- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ bæ sung nh÷ng thiÕu sãt cña nhãm kh¸c. - Th¶o luËn ®Ó ghÐp ch¬ng tr×nh. - Quan s¸t ®Ó thÊy kÕt qu¶ cña bµi tËp.

IV. §¸nh gi¸ cuèi bµi 1. Nh÷ng néi dung ®· häc. - Kh¸i niÖm vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. - Ch¬ng tr×nh Turbo Pascal ®¬n gi¶n. - Tæ chøc rÏ nh¸nh vµ lÆp. - KiÓu d÷ liÖu cã cÊu tróc. - kiÓu tÖp vµ çc thao t¸c xö lÝ trªn tÖp. - Ch¬ng tr×nh con. - lËp tr×nh xö lÝ ®å häa vµ ©m thanh. 2. C©u hái vµ bµi tËp vÒ nhµ. - ChuÈn bÞ kiÕn thøc cho tiÕt sau kiÓm tra cuèi n¨m: Xem l¹i toµn bé çc kiÕn thøc ®· «n tËp.

Documents

Giao an tin hoc lop 11 ca nam