Upload
duong-vu-kien
View
8
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Luận văn - GIẢI PHÁP THỰC HIỆN BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN TẠI THỊ XÃ TỪ SƠN TỈNH BẮC NINH - NGUYỄN VĂN TÌNH
Citation preview
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
I HC THI NGUYN
TRNG I HC KINH T V QUN TR KINH DOANH
NGUYN VN TNH
GII PHP THC HIN
BO HIM Y T TON DN
TI TH X T SN TNH BC NINH
Chuyn ngnh: Qun l kinh t
M s: 60.34.04.10
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: TS. Bi nh Ho
THI NGUYN - 2013
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
i
LI CAM OAN
Ti xin cam oan: Lun vn tt nghip ny l cng trnh nghin cu
thc s ca c nhn. Cc s liu, m hnh, bng, biu, th v nhng kt qu
trong lun vn l trung thc, cc gii php a ra xut pht t thc tin
nghin cu v kinh nghim, cha tng c cng b di bt c hnh thc
no trc khi cng trnh, bo v v cng nhn bi Hi ng nh gi lun
vn tt nghip Thc s kinh t Trng i hc Kinh t & Qun tr kinh
doanh - i hc Thi Nguyn.
Mt ln na, ti xin khng nh v s trung thc ca li cam kt trn.
Bc Ninh, ngy 25 thng 08 nm 2013.
NGI CAM OAN
Nguyn Vn Tnh
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
ii
LI CM N
Trong qu trnh thc hin ti ti lun nhn c s quan tm
gip ca Ban gim hiu, cc thy gio, c gio Phng Qun l o to
sau i hc - Trng i hc Kinh t v Qun tr kinh doanh - i hc
Thi Nguyn; Ban Gim c, cn b Bo him x hi tnh Bc Ninh, Bo
him x hi th x T Sn, Bnh vin a khoa tnh, Bnh vin a khoa th
x T Sn, v nhiu c quan n v khc... c bit l s hng dn tn
tnh ca Tin s Bi nh Ha.
Ti xin chn thnh cm s gip ca cc thy gio, c gio, cc
qu c quan, cng cc bn ng nghip. S gip ny c v v gip
ti nhn thc, lm sng t thm c l lun v thc tin v lnh vc lun
vn nghin cu.
Ti xin by t s cm n su sc i vi s gip qu bu ./.
TC GI
Nguyn Vn Tnh
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
iii
MC LC LI CAM OAN .............................................................................................. i
LI CM N ................................................................................................... ii
MC LC ........................................................................................................ iii
DANH MC CC K HIU, CH VIT TT ............................................ vi
DANH MC CC BNG BIU ................................................................... vii
DANH MC CC HNH, TH .............................................................. viii
M U ........................................................................................................... 1
1. Tnh cp thit ca ti ................................................................................ 1
2. Mc tiu nghin cu ca ti ..................................................................... 3
3. i tng v phm vi nghin cu ................................................................. 3
4. Nhng ng gp mi ca lun vn ............................................................... 4
5. Kt cu ca lun vn ..................................................................................... 4
CHNG 1: C S L LUN V THC TIN V BO HIM Y T .... 5
1.1. Nhng vn l lun c bn v BHYT ..................................................... 5
, bn ch .............................................. 5
1.1.2. Nhng nguyn tc, tnh cht c bn v mc tiu ca BHYT ................ 12
1.2. Cc quy nh c bn v BHYT ............................................................... 13
1.2.1. i tng tham gia BHYT .................................................................... 13
1.2.2. Mc ng BHYT .................................................................................... 18
1.2.3. Quyn li v ngha v ........................................................................... 20
1.3. Ni dung thc hin BHYT ton dn ........................................................ 21
1.3.1. Khi nim BHYT ton dn .................................................................... 21
1.3.2. Cc hnh thc thc hin BHYT ............................................................. 21
1.4. Cc nhn t nh hng n thc hin BHYT ton dn ........................... 22
1.4.1. Cng tc thng tin tuyn truyn ............................................................ 22
1.4.2. Vai tr ca h thng chnh tr ............................................................... 23
1.4.3. Cc tc nhn nh hng khc .............................................................. 24
1.5. Kinh nghim thc hin BHYT mt s nc trn th gii v trong nc ... 28
1.5.1. Kinh nghim mt s nc trn th gii .............................................. 28
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
iv
1.5.2. Kinh nghim thc hin BHYT ti Vit Nam .............................................. 32
1.5.3. Bi hc kinh nghim cho Vit Nam ni chung v th x T Sn tnh Bc
Ninh ni ring .................................................................................................. 35
CHNG 2: PHNG PHP NGHIN CU ........................................... 36
2.1. Cc cu hi t ra ti cn gii quyt .................................................... 36
u .......................................................................... 37
2.2.1. Chn im nghin cu .......................................................................... 37
2.2.2. Phng php thu thp thng tin, s liu ............................................... 37
2.2.3. Phng php tng hp x l thng tin ................................................ 40
2.2.4. Phng php phn tch s liu ............................................................ 40
2.3. H thng cc ch tiu nghin cu ............................................................. 42
2.3.1. Cc ch tiu phn nh iu kin kinh t - x hi th x T Sn ............ 42
2.3.2. Cc ch tiu phn nh thc trng thc hin chnh sch BHYT trn a
bn th x T Sn ............................................................................................ 42
2.3.3. Cc ch tiu phn nh nguyn nhn, nh hng n thc hin chnh
sch BHYT trn a bn th x T Sn ........................................................... 42
CHNG 3: THC TRNG CNG TC BO HIM Y T TI TH X
T SN TNH BC NINH ........................................................................... 43
3.1. Khi qut v tnh hnh kinh t - x hi ca th x T Sn ....................... 43
3.1.1. c im v t nhin v dn s ............................................................ 43
3.1.2. c im v vn ha - x hi ................................................................ 43
3.1.3. Tnh hnh pht trin kinh t ca th x T Sn nhng nm qua ........... 44
3.1.4. nh hng ca iu kin t nhin, kinh t - x hi n thc hin BHYT
ton dn ........................................................................................................... 44
3.2. T chc h thng BHXH th x T Sn .................................................. 45
3.2.1. Khi qut s hnh thnh v pht trin .................................................. 45
3.2.2. Chc nng ca BHXH th x T Sn .................................................... 45
3.2.3. Nhim v v quyn hn ca BHXH th x T Sn ................................ 46
3.2.4. B my t chc ca BHXH th x T Sn ............................................. 48
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
v
3.3. Thc trng trin khai BHYT ton dn ti th x T Sn tnh Bc Ninh
giai on 2008 - 2012 ...................................................................................... 50
3.3.1. Cng tc truyn thng v BHYT trn a bn th x T Sn ................ 50
3.3.2. Cng tc thu BHYT th x T Sn ...................................................... 52
3.3.3. Thc trng cng tc khm cha bnh BHYT ........................................ 63
3.3.4. Thc trng v cng tc qun l v s dng qu ................................... 64
3.3.5. nh gi cng tc thanh, kim tra trong hot ng BHYT .................. 65
3.3.6. Kt qu iu tra ti cc n v nghin cu ........................................... 66
3.4. nh gi chung v cng tc Bo him y t ti th x T Sn .................. 77
3.4.1. Nhng mt t c .............................................................................. 77
3.4.2. Nhng mt hn ch ............................................................................... 77
3.4.3. Kt lun v kt qu nghin cu ............................................................. 78
CHNG 4: GII PHP NHM THC HIN BHYT TON DN TI
TH X T SN TNH BC NINH ............................................................. 79
4.1. Quan im, mc tiu chnh sch BHYT .................................................. 79
4.1.1. Quan im ............................................................................................. 79
4.1.2. Mc tiu ................................................................................................. 79
4.2. D bo v pht trin kinh t - x hi tnh Bc Ninh n nm 2020 ........ 80
4.3. Mc tiu v phng hng ca BHXH tnh Bc Ninh ........................... 81
4.4. Gii php nhm thc hin BHYT ton dn TX T Sn, Bc Ninh ..... 82
4.4.1. Tng cng vai tr lnh o, ch o ca cc cp u ng, chnh quyn ... 82
................................. 83
4.4.3 ........................................ 89
4.5. Kin ngh .................................................................................................. 89
.................................................................................. 89
4.5.2. Kin ngh vi Bo him x hi Vit Nam .............................................. 91
c Ninh ................................................................ 91
KT LUN ..................................................................................................... 93
DANH MC TI LIU THAM KHO ........................................................ 95
PH LC ............................................................................................................
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
vi
DANH MC CC K HIU, CH VIT TT
Ch vit tt Ch vit y
ASXH An sinh x hi
BHXH Bo him x hi
BHYT Bo him y t
CSSK Chm sc sc kho
DN Doanh nghip
HND Hi ng nhn dn
HSSV Hc sinh sinh vin
KCB Khm, cha bnh
NL Ngi lao ng
NSNN Ngn sch Nh nc
SDL S dng lao ng
TXTS Th x T Sn
UBND U Ban nhn dn
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
vii
DANH MC CC BNG BIU
Bng Tn bng Trang
Bng 3.1: S ngi, s tin thu BHYT ca TXTS nm 2008-2012 ............... 56
Bng 3.2: Kt qu s ngi tham gia BHYT theo i tng ......................... 59
Bng 3.3: Kt qu s tin thu BHYT theo i tng 2008 - 2012 ................. 61
Bng 3.4: Kt qu kim tra cc n v tham gia BHYT 2008-2012 .............. 66
Bng 3.5: Tng hp kt qu iu tra nhm NL & ch SDL (n = 188) ..... 68
Bng 3.6: Tng hp kt qu iu tra nhm Ngi c NSNN h tr mc
ng BHYT (n = 187) ..................................................................................... 70
Bng 3.7 : Tng hp kt qu iu tra nhm Ngi t nguyn tham gia BHYT
(n = 198) .......................................................................................................... 72
Bng 3.8: Kt qu s ngi tham gia BHYT ti cc n v iu tra 2008
2012 ................................................................................................................. 74
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
viii
DANH MC CC HNH, TH
Hnh Tn hnh, th Trang
S 3.1: B my t chc ca BHXH th x T Sn ........................................... 49
S 3.2: Quy trnh qun l tin thu BHYT ........................................................... 55
th 3.3: S ngi tham gia BHYT nm 2008-2012 ......................................... 57
th 3.4: S ngi tham gia BHYT 03 nhm iu tra ....................................... 74
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
1
M U
1. Tnh cp thit ca ti
Trong nhng nm qua, ng v Nh nc ta rt quan tm n chnh
sch Bo him y t (BHYT) v xc nh y l mt trong nhng chnh sch
x hi c bn v l tr ct ca an sinh x hi (ASXH). BHYT to ra ngun
ti chnh cng quan trng cho cng tc khm cha bnh (KCB), ci thin tip
cn dch v y t, gp phn quan trng thc hin mc tiu cng bng trong
chm sc sc kho (CSSK) nhn dn v m bo ASXH.
Quan im ch o ca ng xc nh: Sc khe l vn qu nht ca
mi con ngi v ton x hi. Bo v, chm sc v nng cao sc khe nhn
dn l hot ng nhn o, trc tip bo m ngun nhn lc cho s nghip
xy dng v bo v t quc, l mt trong nhng chnh sch u tin hng u
ca nh nc. u t cho lnh vc ny l u t cho pht trin, th hin bn
cht tt p ca ch
Pht trin BHYT ton dn, nhm tng bc t ti cng bng trong
chm sc sc khe, th hin s chia s gia ngi khe vi ngi m, ngi
giu vi ngi ngho, ngi trong tui lao ng vi tr em, ngi gi;
cng bng trong i ng i vi cn b y t (B Chnh tr, 2005) [6].
Trong chin lc pht trin kinh t - x hi 2011 - 2020 Ngh quyt i
hi i biu ton quc ln th XI ch r: i mi v hon thin ng b cc
chnh sch bo him y t, khm, cha bnh v vin ph ph hp; c l trnh
thc hin bo him y t ton dn(ng cng sn Vit Nam, 2011,Vn kin
i hi i biu ton quc ln th XI, tr. 127 - 129) [13].
Hin php nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam nm 1992 ghi:
Kt hp pht trin y t nh nc vi y t t nhn; thc hin Bo him y t,
to iu kin mi ngi dn c chm lo sc kho.
Lut BHYT c Quc hi kho XII, k hp th 4 thng qua ngy
14/11/2008 v c hiu lc t 1/7/2009 quy nh trch nhim tham gia
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
2
BHYT ca cc nhm i tng theo l trnh. Theo , n 01/01/2014 l thi
im c xem l tt c cc cng dn Vit Nam u c trch nhim tham gia
BHYT. y l nh hng quan trng thc hin mc tiu bo him y t
ton dn, tng bc t ti cng bng trong CSSK, thc hin s chia s gia
ngi kho vi ngi m, ngi giu vi ngi ngho, ngi trong tui
lao ng vi tr em v ngi cao tui.
Sau hn 20 nm thc hin chnh sch, php lut v BHYT v hn 3
nm Lut BHYT c hiu lc, BHYT bao ph 68% dn s c nc, trong
nhiu i tng c nh nc h tr ton b mc ng BHYT nh:
Ngi ngho v cc i tng chnh sch x hi v mt s i tng c
Nh nc h tr mt phn mc ng BHYT nh: Hc sinh, sinh vin
(HSSV); ngi thuc h gia nh cn ngho... v.v.
Bc Ninh l mt tnh nm pha ng bc cch th H Ni khong
30 km, l mt tnh ang c s chuyn dch mnh c cu kinh t theo hng
cng nghip ha, hin i ha. Vic hnh thnh cc khu cng nghip (KCN),
cm cng nghip, cc lng ngh thu ht lc lng lao ng ln, n ht
nm 2012 ton tnh c 67% dn s tham gia BHYT thp hn mc bnh qun
chung ca ton quc.
Th x T Sn (TXTS) l mt trong 8 n v hnh chnh ca tnh Bc
Ninh, v tr nm cch trung tm tnh khong 15km, gip th H Ni. n
ht nm 2012 c t l 64,5% dn s c th BHYT thp hn mc bnh qun
chung ca ton tnh iu cho thy thch thc tin ti BHYT ton dn l
rt ln. Kinh nghim thc hin BHYT trong thi gian qua cho thy, mc d
ng, nh nc ban hnh nhiu vn bn hng dn, cc nh hng chnh
sch ti chnh, chnh sch y t c xc nh nht qun v r rng, cng tc
tuyn truyn c y mnh v tng cng, nhng kt qu tch cc v rt
quan trng ca chnh sch BHYT c khng nh, nhng t l tng thm
mi nm ca a phng cn thp.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
3
Xut pht t thc t trn, ti chn ti nghin cu Gii php thc
hin Bo him y t ton dn ti th x T Sn tnh Bc Ninh. y l ti
mang tnh cp thit, c ngha v mt khoa hc v thc tin. Nhng yu t
lin quan n vic thc hin BHYT ton dn l: iu kin kinh t - x hi, s
hon thin v tnh ng b ca cc vn bn quy phm php lut, cch thc t
chc thc hin, s p ng nhu cu chm sc sc kho nhn dn ca h thng
khm cha bnh, nhn thc ca cc c quan, t chc, c nhn v quyn li,
vai tr v trch nhim thc thi lut BHYT. khc phc nhng tn ti,
nhng hn ch ca cc vn trn y i hi phi c gii php ng b v
c th, cch thc trin khai mnh m, ph hp vi tng thi im, iu kin
kinh t - x hi vi s tham gia ca c h thng chnh tr mi m bo thc
hin mc tiu BHYT ton dn.
2. Mc tiu nghin cu ca ti
Nghin cu thc trng tnh hnh thc hin chnh sch BHYT trn a bn
th x T Sn tnh Bc Ninh thi gian qua; xut cc gii php v kin ngh
nhm y nhanh qu trnh tin ti BHYT ton dn trn a bn nghin cu.
- H thng ho c s l lun v thc tin v BHYT.
- , nh gi thc trng tnh hnh thc hin BHYT
BHYT trn a bn th x T Sn
tnh Bc Ninh thi gian qua.
- xut cc gii php v kin ngh nhm y nhanh l trnh tin ti
BHYT ton dn trn a bn th x T Sn tnh Bc Ninh trong thi gian ti.
3. i tng v phm vi nghin cu
3.1. i tng nghin cu
- i tng nghin cu ca lun vn l cc nhm i tng tham gia
v cha tham gia BHYT trn a bn th x T Sn tnh Bc Ninh.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
4
- ti tp trung nghin cu cc vn lin quan n vic tham gia
BHYT ca cc i tng.
- : ti tp trung nghin cu nhm i tng tham gia
BHYT theo lut BHYT.
- V khng gian, thi gian: ti thc hin trn a bn th x T Sn
tnh Bc Ninh; s liu nghin cu, phn tch trong 5 nm (2008-2012).
4. Nhng ng gp mi ca lun vn
- Gp phn h thng ho v phn tch nhng vn l lun v thc tin
v BHYT, nht l vn chnh sch v t chc thc hin BHYT.
- Kt qu nghin cu ch ra nhng mt tch cc, nhng hn ch cn phi
hon thin trong vic t chc thc hin cho ngi tham gia BHYT.
- xut nhng gii php v nhng kin ngh c th c vn dng
vo thc t thc hin tt cng tc BHYT. ng thi gip cc cp u ng,
chnh quyn, cc ngnh chc nng lm cn c trong vic hoch nh chnh
sch y nhanh l trnh tin ti BHYT ton dn.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoi phn m u, kt lun v danh mc ti liu tham kho, lun vn
gm 4 chng:
Chng 1: C s l lun v thc tin v Bo him y t
Chng 2: Phng php nghin cu
Chng 3: Thc trng cng tc BHYT ti th x T Sn tnh Bc Ninh
Chng 4: Gii php thc hin BHYT ton dn ti th x T Sn tnh
Bc Ninh
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
5
CHNG 1
C S L LUN V THC TIN V BO HIM Y T
1.1. Nhng vn l lun c bn v BHYT
BHYT
1.1.1.1. S lc s ra i v pht trin ca BHYT
Ngay sau khi ha bnh c lp li min Bc (1954) vic chm sc y
t cho nhn dn c Nh nc quan tm, ch trng. Nh nc trin
khai xy dng h thng bnh vin, bnh x v trung tm y t t Trung ng
n a phng chm sc y t cho nhn dn v cn b, cng nhn vin
chc nh nc theo phng thc khm cha bnh min ph.
Thc hin ch trng i mi trn lnh vc y t theo tinh thn Ngh
quyt i hi VI ca ng, ngy 24/4/1989 Hi ng B trng (nay l
Chnh ph) ban hnh Quyt nh s 45/HBT cho php cc c s KCB thu
mt phn vin ph. Ni dung ca Ngh quyt nu r: nhng ni c iu
kin, c th p dng th ch bo him sc khe hoc k hp ng khm
cha bnh vi cc t chc y t trong quc doanh v ngoi quc doanh, lp cc
qu bo tr y t a phng hoc y t c s gip ngi bnh khng c kh
nng tr mt phn vin ph. l nhng chuyn i quan trng u tin ca
qu trnh i mi, gii php ph hp i hi ca thc tin cng tc chm sc
v bo v sc khe nhn dn. c nhng kinh nghim t thc tin, B Y t
t chc th im BHYT, t tng kt c rt kinh nghim t chc BHYT
ph hp vi hon cnh v iu kin nc ta.
T cui nm 1989 n thng 6 nm 1991, mt s a phng, bnh vin
t chc th im BHYT nh: Bo him sc khe ti Hi Phng, xy dng
qu KCB BHYT Vnh Ph, BHYT t nguyn huyn M Cy - Bn Tre,
BHYT t nguyn Qung Tr, Qu KCB ti bnh vin ng st, Qu bo
tr y t ti bnh vin Bu in. c 3 tnh, thnh ph t chc th im
BHYT ton tnh l: Hi Phng, Qung Tr, Vnh Ph; c 4 tnh c c quan
BHYT cp tnh: Hi Phng, Qung Tr, Ph Yn, Bn Tre v c 24 qun,
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
6
huyn ca 14 tnh, thnh ph trong c nc thc hin th im BHYT khng
k cc hnh thc bo him cha bnh do mt s bnh vin t chc. Khi t
chc mt s a bn khc nhau vi cc quy m, hnh thc khc nhau khng
nh BHYT l mt xu th tt yu v l hng i ng tng cng cht
lng phc v sc khe nhn dn c bn v lu di.
Mun BHYT pht trin c phi c c s php l v c mt h thng
t chc BHYT sc t chc thc hin chnh sch mi ny. Qua thc hin
th im v tnh hnh chung v cng tc KCB trn c nc, y ban Y t v X
hi ca Quc hi cho rng trong thi gian ny nn ban hnh Php lnh
BHYT, ch nn ban hnh Ngh nh quy nh vic thc hin ch BHYT
va thc hin, va rt kinh nghim.
Hin php nc cng ha x hi ch ngha Vit Nam nm 1992 quy
nh: Nh nc u t, pht trin v thng nht qun l s nghip bo v sc
khe nhn dn, huy ng v t chc mi lc lng x hi xy dng v pht
trin nn y hc Vit Nam theo hng d phng; kt hp pht trin y t nh
nc vi y t nhn dn; thc hin bo him y t, to iu kin mi ngi
dn c chm sc sc khe.
Thc hin hin php, vic KCB cho nhn dn c kim nghim qua
thc t bng cc hnh thc th im. Ngy 15/8/1992 Hi ng B trng
ban hnh Ngh nh s: 299/HBT km theo iu l Bo him y t khai sinh
ra chnh sch BHYT Vit Nam. Sau 5 nm t chc thc hin iu l BHYT
theo ni dung ca Ngh nh 299/HBT, chnh sch BHYT bc l mt s
kh khn:
- V mt t chc: Trung ng BHYT Vit Nam trc thuc B Y
t, a phng c quan BHYT trc thuc a phng nn mi hot
ng do U ban nhn dn (UBND) tnh v S Y t ch o do vy vic
thc hin chnh sch BHYT ti cc a phng khng thng nht nh
hng n quyn li ca ngi tham gia BHYT;
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
7
- V qun l qu v s dng qu khm cha bnh BHYT: Vic quy
nh qu ca a phng no a phng t qun nn vic s dng qu
BHYT cng khng thng nht, ngoi vic s dng vo chi ph KCB cn s
dng vo nhiu mc ch khc nhau. V qu BHYT khng tp trung nn vic
iu tit gia cc a phng khng thc hin c dn n mt s a
phng b vt qu (m qu) BHYT lm nh hng n chnh sch BHYT.
Cng vi l mt s bt cp khc nh: Cc c s KCB cha lm quen
vi c ch th trng trong KCB; Ngi c th BHYT i KCB khng c
bao cp nh trc na m phi np mt phn vin ph, c s so snh gia
bnh nhn c th BHYT v bnh nhn np vin ph, c s KCB bt u c s
phn bit i s trong KCB, v thc hin BHYT t nguyn trong giai on
ny cha c vn bn quy phm php lut.
khc phc nhng kh khn, bt cp trn, ngy 13/8/1998 Chnh ph
ban hnh Ngh nh s 58/N-CP km theo iu l BHYT mi, theo c s
thay i cn bn sau:
- V mt t chc: H thng BHYT c t chc theo ngnh dc BHYT
Vit Nam trc thuc B Y t, BHYT cc tnh, thnh ph trc thuc BHYT
Vit Nam, cc chi nhnh BHYT qun, huyn trc thuc BHYT tnh.
- V qun l v s dng qu KCB BHYT: Qu BHYT c qun l tp
trung thng nht trong ton quc do BHYT Vit Nam iu tit.
K t nm 2002 h thng BHYT sp nhp vo h thng Bo him x
hi (BHXH) v gi chung l BHXH. Sau 6 nm thc hin Ngh nh s
58/N-CP chng ta t c nhng kt qu bc u quan trng, s ngi
tham gia BHYT ngy cng tng, nm sau cao hn nm trc, nhiu bnh
nhn nng c BHYT chi tr t vi chc triu n hng trm triu ng.
Thc t cho thy BHYT gp phn nng cao cht lng KCB ti cc c s y t
nht l cc tnh, huyn ngho. iu khng nh tnh ng n ca chnh
sch chm sc sc khe nhn dn ca ng v Nh nc trong thi k i
mi ca t nc.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
8
Ngy 16/5/2005 Chnh ph ban hnh Ngh nh s 63/2005/N-CP
km theo iu l BHYT mi thay th Ngh nh s 58/1998/N-CP. Nh
vy, sau 15 nm thc hin Ngh nh s 299/HBT ngy 15/8/1992 km theo
iu l BHYT, vi 2 ln sa i b sung bng Ngh nh s 58/N-CP ngy
13/8/1998 v Ngh nh s 63/N-CP ngy 16/5/2005. Kinh nghim trong
thi gian thc hin chnh sch BHYT chng ta thy r hn chnh sch BHYT
c mi quan h ht sc phc tp, lin quan ti mi ngi v c cng ng. Do
, cn c Lut v BHYT iu chnh nhng mi quan h x hi quan trng
ny. Pht trin nng cao cht lng BHYT; xy dng v thc hin l trnh
tin ti BHYT ton dn; pht trin mnh cc loi hnh BHYT t nguyn,
BHYT cng ng. M rng din cc c s y t cng lp v ngoi cng lp
khm, cha bnh theo BHYT. Hn ch v gim dn hnh thc thanh ton vin
ph trc tip t ngi bnh. i mi phng thc thanh ton vin ph qua qu
BHYT. (ng cng sn Vit Nam, 2006) [12].
Xut pht t nhng vn trn, ngy 14/11/2008 ti k hp th 4 Quc
hi kha XII thng qua Lut BHYT, Lut c hiu lc thi hnh t ngy
01/7/2009 iu chnh cc mi quan h lin quan ti cc ch th tham gia
BHYT gm 10 chng, 52 iu quy nh quyn v ngha v ca cc bn tham
gia, trch nhim ca Nh nc, cc c quan qun l i vi chnh sch x hi
quan trng ny, theo ngy 01/7 hng nm c ly lm ngy BHYT.
BHYT
Bo him y t: loi bo him do nh nc t chc, qun l nhm huy
ng s ng gp ca c nhn, tp th v cng ng x hi chm lo sc
khe, khm bnh v cha bnh cho nhn dn. (T in Bch khoa Vit Nam
I, 1995, tr.151) [16].
Mt khc BHYT l mt trong 9 ni dung ca BHXH c quy nh ti
Cng c 102 ngy 28/6/1952 ca t chc lao ng quc t. V vy, ni n
BHYT chng ta hiu l BHXH v y t hay l BHYT theo lut php. Lut
BHYT nhm bo v nhng ri ro v bnh tt cho nhng ngi tham gia
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
9
BHXH v y t. BHYT s m bo chi tr ton b hoc tng phn nhng chi
ph khm, cha bnh gip cho ngi bnh vt qua cn hon nn v bnh tt,
sm phc hi sc khe cng nh n nh cuc sng gia nh.
cc nc pht trin ngi ta nh ngha: BHYT l mt t chc cng
ng on kt tng tr ln nhau, n c nhim v gn gi sc khe, khi
phc li sc khe hoc ci thin tnh trng sc khe ca ngi tham gia Bo
him y t.
Trn th gii c nhiu khi nim khc nhau v BHYT, nhng mc ch
chung ca BHYT u ging nhau l huy ng ngun ti chnh chi tr chi ph
khm cha bnh cho ngi tham gia BHYT khi b m au, bnh tt, ni dung cc
khi nim bao hm nh sau: BHYT l s ng gp theo chu k u n ca cc
thnh vin to nn mt qu chung cng nhau chia s nhng ri ro thng qua
hnh thc thanh ton chi tr chi ph khm cha bnh bng qu bo him.
Bo him y t l hnh thc bo him c p dng trong lnh vc chm
sc sc khe, khng v mc ch li nhun, do nh nc t chc thc hin v
cc i tng c trch nhim tham gia theo quy nh ca Lut BHYT (Quc
hi, 2008) [14].
1.1.1.3. Bn cht ca BHYT
Bo him y t l mt trong nhng chnh sch an sinh x hi, mang tnh
nhn vn, nhn o su sc, th hin s tng thn tng i, chia s ri ro
gia ngi khe mnh vi ngi m au, gia ngi tr vi ngi gi, gia
ngi c thu nhp cao vi ngi c thu nhp thp. Chnh sch BHYT do nh
nc quy nh, t chc thc hin v bo h, hnh thnh nn qu ti chnh tp
trung thanh ton chi ph khm, cha bnh cho ngi tham gia BHYT. Bo
him y t l mt loi hnh dch v cng, hot ng phi li nhun ly hiu qu
x hi lm mc ch. BHYT hot ng theo nguyn tc chia s ri ro ca mt
ngi cho nhiu ngi cng gnh chu, tc l ly s ng b s t, ng thi
l qu trnh phn phi thu nhp gia nhng ngi cng tham gia BHYT theo
hng c li cho ngi gp ri ro do m au bnh tt.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
10
1.1.1.4. Vai tr ca BHYT
a) i vi ngi lao ng (NL)
- Th nht, BHYT c vai tr n nh v ti chnh trong trng hp ri
ro b m au, bnh tt ngi tham gia BHYT khng phi chu gnh nng ti
chnh ca chi ph KCB v do duy tr mc sng n nh cho bn thn v gia
nh. Trong chm sc sc khe c bnh ng, cng bng v c tip cn
vi cc dch v k thut cao;
- Th hai, thng qua vic ng ph BHYT, ngi tham gia BHYT
chuyn giao nhng hu qu ri ro v ti chnh sang c quan bo him;
- Th ba, trong qu trnh hot ng, bn cnh vic bo m ti chnh
cho ngi tham gia bo him khi ri ro cc t chc bo him cng lun ch
n vic tng cng p dng cc bin php bo v quyn li ca ngi tham
gia BHYT, gp phn nng cao sc khe con ngi, lm gim bt ri ro c th
xy ra;
- Th t, ngi tham gia BHYT an tm v mt tinh thn, gii ta c
ni s hi, lo lng v nhng tn tht xy ra i vi mnh;
- Th nm, BHYT tc ng n np suy ngh ca cc c nhn, gia nh,
ch s dng lao ng, gp phn hnh thnh thc, thi quen v vic dnh
mt phn thu nhp cho cuc sng tng lai an ton hn.
b) i vi x hi
- Th nht, tng cng mi quan h gia Nh nc, ngi s dng lao
ng (SDL) v NL l mi quan h rng buc, cht ch, chia s trch
nhim, chia s ri ro ch c c trong quan h ca BHXH, BHYT. Tuy
nhin, mi quan h ny th hin trn gc khc nhau. Ngi lao ng tham
gia BHYT vi vai tr bo v quyn li cho chnh mnh ng thi phi c
trch nhim i vi cng ng v x hi. Ngi SDL tham gia BHYT l
trch nhim v cng chia s ri ro cho NL nhng ng thi cng bo v, n
nh cuc sng cho cc thnh vin trong x hi. Mi quan h ny th hin tnh
nhn vn, nhn o su sc ca BHYT;
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
11
- Th hai, BHYT th hin ch ngha nhn o cao p, BHYT to cho
nhng ngi khng may gp ri ro c thm nhng iu kin, nhng lc y
cn thit khc phc nhng bin c x hi, ho nhp vo cng ng, kch
thch tnh tch cc ca x hi trong mi con ngi gip h hng ti nhng
chun mc ca chn - thin - m nh c th chng li t tng n nh
ai nh y rng. BHYT l yu t to nn s ho ng mi ngi, khng phn
bit giu ngho, tr gi, tn gio, chng tc, ng thi gip mi ngi hng
ti mt x hi nhn i, cuc sng cng bng, bnh yn;
- Th ba, BHYT th hin truyn thng on kt, gip ln nhau tng
thn tng i ca cng ng, y l nhn t quan trng ca cng ng, gip
nhng ngi ri ro m au, bnh tt, to iu kin cho mt x hi pht
trin lnh mnh v bn vng;
- Th t, BHYT gp phn thc hin bnh ng x hi: trn gic x
hi, BHYT l mt chun mc nh gi iu kin sng cho mi thnh vin
trong x hi; trn gic kinh t, BHYT l mt cng c phn phi li thu
nhp gia cc thnh vin trong cng ng. Nh s iu tit ny ngi tham
gia BHYT c thc hin bnh ng, cng bng trong chm sc sc khe.
c) i vi nn kinh t.
- Th nht, Qu BHYT gp phn cng c chnh sch an sinh x hi ca
mi quc gia. i vi mi c nhn, khi tham gia BHYT l th hin ngha v
v trch nhim ca mi cng dn trong thc hin chnh sch php lut v
BHYT, xem vic tham gia BHYT l mt cch thc d phng ri ro v ti
chnh khi m au bnh tt c tnh n nh v m bo, gim gnh nng chi
tiu t tin ti c nhn, trnh ri vo by ngho i do chi ph y t. Hnh
thnh mt np suy ngh mi, mt thi quen mi v mt cch ng x vn
minh, c vn ha, c trch nhim vi bn thn, gia nh v cng ng v kha
cnh chm sc sc khe;
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
12
- Th hai, i vi cc t chc, n v, doanh nghip (DN) khi buc
phi nghim tc thc hin vic tham gia BHYT cho ngi lao ng theo quy
nh s gp phn m bo quyn li ca ngi lao ng, khc phc c mt
trong nhng nguyn nhn pht sinh nh cng, ln cng, nh hng n hiu
qu sn xut, thit hi v vt cht v tc ng bt li n mi trng u t.
Khi chuyn sang c ch th trng, th s rng buc v chnh sch i vi cc
quc gia l bt kh khng;
- Th ba, qu BHYT do cc bn tham gia ng gp c tch t tp trung
rt ln, phn qu nhn ri c em u t cho nn kinh t to ra s tng trng,
pht trin kinh t - x hi ca t nc thng qua nhiu hnh thc khc nhau;
- Th t, BHYT va to ng lc cho cc thnh phn kinh t pht trin
nhng mt khc to ra s bnh ng, cng bng trong chm sc sc khe gia
cc tng lp dn c hng ti mt x hi tt p.
1.1.2. Nhng nguyn tc, tnh cht c bn v mc tiu ca BHYT
1.1.2.1. Nhng nguyn tc c bn ca BHYT
Theo quy nh ti iu 3 Lut bo him y t, BHYT c thc hin
theo 5 nguyn tc sau:
1/ Bo m chia s ri ro gia nhng ngi tham gia BHYT;
2/ Mc ng BHYT c xc nh theo t l phn trm ca tin lng,
tin cng, tin lng hu, tin tr cp hoc trn mc lng ti thiu chung
theo quy nh ca nh nc;
3/ Mc hng BHYT theo mc bnh tt, nhm i tng trong
phm vi quyn li ca ngi tham gia BHYT;
4/ Chi ph khm, cha bnh BHYT do qu BHYT v b phn ngi
tham gia BHYT cng chi tr (c nhiu mc hng BHYT khc nhau c
quy nh cho tng loi i tng tham gia BHYT khc nhau);
5/ Qu BHYT c qun l tp trung, thng nht, cng khai, minh
bch, bo m cn i thu, chi v c nh nc bo h.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
13
1.1.2.2. Nhng tnh cht c bn ca BHYT
- BHYT c tnh tt yu khch quan trong i sng x hi do nhu cu ca
con ngi m hot ng bo him ra i, kinh t cng pht trin, i sng cng
cao th nhu cu bo him cng ln ngy nay hot ng bo him xm nhp
vo mi lnh vc i sng, kinh t, x hi c bit cc quc gia pht trin;
- BHYT va c tnh kinh t, va c tnh x hi v tnh dch v. Cc tnh
cht ny an xen, b tr v thc y ln nhau.
1.1.2.3. Mc tiu ca BHYT
- Huy ng ngun ti chnh t s ng gp ca ngi lao ng, ch s
dng lao ng, ca nhn dn, cng vi ngun h tr ca Nh nc hnh
thnh qu BHYT tp trung. Qu BHYT thc hin vic thanh ton chi ph
KCB theo quy nh ca nh nc cho nhng ngi tham gia BHYT nu
khng may b m au phi KCB ti cc c s y t;
- Gim bt gnh nng v ti chnh cho ngi tham gia BHYT khi m
au, c bit trong trng hp bnh nng, phi s dng cc dch v k thut
cao, cc loi thuc c tr c chi ph ln v t tin;
- Gp phn thc hin cng bng trong chm sc sc khe v ti phn
phi thu nhp. Vi s lng nhiu ngi ng gp, mi ngi tham gia
BHYT s c hng li ti a nu khng may ri ro, cho d mc ng gp
ca mi c nhn rt nh b. Vic thu ph ca cc i tng thuc cc thnh
phn khc nhau trong x hi theo cc mc khc nhau, da vo thu nhp v
kh nng c th ng gp, to nn s h tr b tr gia ngi giu v ngi
ngho, ngi c thu nhp cao vi ngi c thu nhp thp, ngi c ri ro cao
v ngi t nguy c ri ro.
1.2. Cc quy nh c bn v BHYT
1.2.1. i tng tham gia BHYT
1.2.1.1. Khi nim i tng
Theo lut BHYT v cc vn bn quy phm php lut hng dn thc
hin Lut BHYT quy nh i tng c trch nhim tham gia BHYT v l
trnh tin ti BHYT ton dn. Vi mi nhm i tng, mc ng v trch
nhim ng BHYT, cng nh s h tr ca nh nc c quy nh c th.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
14
Cn c iu 12 Lut BHYT ang quy nh c 25 i tng v c xp
thnh 5 nhm theo trch nhim ng gm:
1/ Ngi lao ng gm:
a) Ngi lao ng, k c lao ng l ngi nc ngoi, lm vic ti cc
c quan, n v, t chc, doanh nghip sau:
- Doanh nhip thnh lp, hot ng theo Lut doanh nghip, Lut u t;
- Hp tc x, lin hip tc x thnh lp v hot ng theo Lut hp tc x;
- C quan nh nc, n v s nghip, lc lng v trang, t chc
chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t chc x hi - ngh nghip v t chc x
hi khc;
- C quan, t chc nc ngoi hoc t chc quc t ti Vit Nam (tr
trng hp iu c quc t m nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam l
thnh vin tham gia c quy nh khc);
- Cc t chc khc c s dng lao ng c thnh lp v hot ng
theo quy nh ca php lut.
b) Cn b, cng chc theo quy nh ca php lut v cn b, cng chc.
c) Ngi hot ng khng chuyn trch x, phng, th trn theo quy
nh ca php lut v cn b, cng chc.
d) Ngi hot ng khng chuyn trch x, phng, th trn theo quy
nh ca php lut v cn b, cng chc.
2/ Ngi hng lng hu, tr cp BHXH c c quan BHXH ng
ton b.
3/ Ngi thuc i tng c ngn sch nh nc ng ton b mc
ng BHYT.
4/ Ngi thuc i tng ngn sch h tr mt phn mc ng BHYT.
5/ Ngi t nguyn tham gia BHYT, thuc nhm i tng phi t
ng ton b mc ng BHYT.
1.2.1.2. C s, phng thc thc hin
a) C s thc hin:
Ngi c trch nhim tham gia BHYT da trn cn c ng BHYT l
tin lng, tin cng, tin tr cp c th nh sau:
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
15
- i vi ngi lao ng thuc i tng thc hin ch tin lng
do Nh nc quy nh th cn c ng BHYT l tin lng thng theo
ngch bc, cp qun hm v cc khon ph cp chc v, ph cp thm nin
vt khung, ph cp thm nin ngh (nu c);
- i vi ngi lao ng hng tin lng, tin cng theo quy nh ca
ngi s dng lao ng th cn c ng BHYT l tin lng, tin cng
thng c ghi trong hp ng lao ng;
- i vi ngi hng lng hu, tr cp mt sc lao ng, tr cp tht
nghip hng thng th cn c ng BHYT l tin lng hu, tr cp mt
sc lao ng, tr cp tht nghip hng thng;
- i vi cc i tng khc th cn c ng BHYT l mc lng
ti thiu. (Quc hi, 2008) [14].
b) Phng thc thc hin:
Theo quy nh ti khon 1,2,3,4,5 iu 15 Lut BHYT v iu 5,6
Ngh nh s 62/2009/N-CP ngy 27/7/2009 ca Chnh ph, phng thc
ng BHYT nh sau:
1/ Hng thng, ngi s dng lao ng ng BHYT cho ngi lao ng
v trch tin ng BHYT t tin lng, tin cng ca ngi lao ng np
cng mt lc vo qu BHYT.
2/ i vi cc doanh nghip nng nghip, lm nghip, ng nghip,
dim nghip khng tr lng theo thng th 3 hoc 6 thng mt ln, ngi s
dng lao ng ng BHYT cho ngi lao ng v trch tin ng BHYT t
tin lng, tin cng ca ngi lao ng np cng mt lc vo qu BHYT.
3/ Hng thng, t chc BHXH ng BHYT vo qu BHYT cho cc i
tng: Ngi hng lng hu, tr cp mt sc lao ng hng thng; ngi
hng tr cp BHXH hng thng do b tai nn lao ng, bnh ngh nghip;
ngi thi hng tr cp mt sc lao ng ang hng tr cp hng thng t
ngn sch nh nc (NSNN); cn b x, phng, th trn ngh vic ang
hng tr cp BHXH hng thng v ngi ang hng tr cp tht nghip.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
16
4/ Hng nm, c quan, t chc qun l i tng ng BHYT vo qu
BHYT cho cc i tng: Cn b x, phng, th trn ngh vic ang
hng tr cp t NSNN hng thng; ngi c cng vi cch mng; cu chin
binh theo quy nh ca php lut v cu chin binh; ngi trc tip tham gia
khng chin chng m cu nc theo quy nh ca chnh ph; thanh nin
xung phong thi k khng chin chng Php theo Quyt nh s
170/2008/Q-TTg ngy 18/12/2008 ca Th tng Chnh ph; i biu Quc
hi, i biu Hi ng nhn dn cc cp ng nhim; ngi thuc din
hng tr cp bo tr x hi hng thng theo quy nh ca php lut; ngi
thuc h gia nh ngho; ngi dn tc thiu s ang sinh sng ti vng c
iu kin kinh t - x hi kh khn, c bit kh khn; tr em di 6 tui;
ngi hin b phn c th theo quy nh ca php lut v hin, ly, ghp
m, b phn c th ngi v hin ly xc.
5/ Hng nm, c quan, t chc qun l i tng ng BHYT vo qu
BHYT cho thn nhn ca cc i tng: Ngi c cng vi cch mng theo
quy nh ca php lnh u i ngi c cng cch mng; cc i tng theo
quy nh ca php lut v s quan qun i nhn dn, ngha v qun s, Cng
an nhn dn v c yu (S quan, qun nhn chuyn nghip thuc Qun i
nhn dn ang ti ng; h s quan, binh s ang phc v trong Qun i nhn
dn; s quan nghip v v s quan, h s quan chuyn mn, k thut ang
cng tc trong lc lng Cng an nhn dn; h s quan, chin s Cng an
nhn dn phc v c thi hn; s quan, qun nhn chuyn nghip ang lm
cng tc c yu ti Ban c yu Chnh ph v ngi ang lm cng tc c yu
hng lng theo bng lng cp bc qun hm s quan Qun i nhn dn
v bng lng qun nhn chuyn nghip thuc Qun i nhn dn nhng
khng phi l qun nhn, Cng an nhn dn).
6/ Hng thng, c quan, t chc, n v cp hc bng cho i tng
ngi nc ngoi ang hc tp ti Vit Nam ng BHYT vo qu BHYT.
7/ nh k 6 thng mt ln, hoc mt ln cho c nm i tng ng
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
17
BHYT vo qu BHYT bao gm: Ngi thuc h gia nh cn ngho; ngi
thuc h gia nh lm nng nghip, ng nghip v dim nghip; x vin hp
tc x, h kinh doanh c th.
8/ nh k 6 thng mt ln hoc mt ln cho c nm, t chc qun l
hc sinh, sinh vin, thu tin ng BHYT ca i tng np vo qu
BHYT.
9/ Hng thng, ngi lao ng ng BHYT cho thn nhn ca ngi
lao ng m ngi lao ng c trch nhim nui dng v sng cng h gia
nh thng qua ngi s dng lao ng np vo qu BHYT.
10/ Hng thng, t chc BHXH ng BHYT cho cng nhn cao su
ang hng tr cp hng thng theo Quyt nh s 206/CP ngy 30/5/1979
ca Hi ng chnh ph (nay l Chnh ph); ngi lao ng c hng ch
m au theo quy nh ca php lut v BHXH do mc bnh thuc danh
mc bnh cn cha tr di ngy do B Y t ban hnh, vo qu BHYT.
11/ Hng thng, UBND x, phng, th trn ng BHYT cho ngi
hot ng khng chuyn trch x, phng, th trn theo quy nh ca php
lut v cn b, cng chc v trch t tin ph cp hng thng ca h np
cng mt lc vo qu BHYT.
12/ nh k 6 thng mt ln, cn c danh sch i tng, tng s tin
ng BHYT ca i tng c NSNN h tr mc ng do t chc BHXH
bo co v mc NSNN h tr theo quy nh, c quan ti chnh chuyn kinh
ph vo qu BHYT theo phn cp ca lut NSNN.
1.2.1.3. Cc ch th lin quan n tham gia BHYT
a) C quan qun l nh nc v BHYT: (Theo iu 5 Lut BHYT) c
quan qun l nh nc v BHYT c quy nh nh sau:
- Chnh ph thng nht qun l nh nc v BHYT.
- B Y t chu trch nhim trc Chnh ph thc hin qun l nh nc
v BHYT.
- B, c quan ngang b trong phm vi nhim v, quyn hn ca mnh
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
18
phi hp vi B Y t thc hin qun l nh nc v BHYT.
- UBND cc cp trong phm vi nhim v, quyn hn ca mnh thc
hin qun l nh nc v BHYT ti a phng.
Hin nay Chnh ph giao cho c quan BHXH Vit Nam l c quan trc
thuc Chnh ph, c chc nng t chc thc hin chnh sch BHYT.
b) i tng tham gia BHYT: L nhng ngi tham gia BHXH bt
buc; nhng ngi thuc lc lng v trang; ngi tham gia BHXH t
nguyn; ngi hng tr cp BHXH, tr cp BHXH hng thng; tr em di
6 tui; HSSV v cc i tng khc theo quy nh ca Chnh ph.
c) Ngi s dng lao ng: bao gm c quan qun l nh nc, n v
s nghip cng lp, n v v trang nhn dn, t chc chnh tr - x hi, t
chc chnh tr x hi ngh nghip, t chc x hi, t chc x hi - ngh
nghip, doanh nghip, hp tc x, h kinh doanh c th v t chc khc; t
chc nc ngoi, t chc quc t hot ng trn lnh th Vit Nam c trch
nhim ng BHYT (Quc hi, 2008) [14].
1.2.2. Mc ng BHYT
1.2.2.1. Khi nim mc ng BHYT
Mc ng BHYT c hiu l mc ph m ngi tham gia (Nh nc,
ch s dng lao ng, ngi lao ng) phi tr (ng, np) cho c quan
BHYT c hng quyn li BHYT. Theo quy nh hin hnh mc ng
BHYT c tnh theo t l phn trm (%) ca mc tin lng, tin cng ca
ngi lao ng hoc cn c vo mc lng ti thiu do nh nc ban hnh,
cc i tng khc nhau th quy nh t l (%) np BHYT cng khc nhau.
1.2.2.2. Cn c, phng thc thc hin
a) Cn c ng BHYT:
ng BHYT ch yu cn c vo tin lng, tin cng, tin tr cp
v mc lng ti thiu do nh nc quy nh tng giai on c th:
- Nhm NL v ch SDL: Mc ng 4,5% tin lng tin cng trong
(NL ng 1,5%, ch SDL ng 3%)
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
19
- Nhm ngi c c quan BHXH ng ton b: Mc ng bng
4,5% tin lng, tin tr cp.
- Nhm c NSNN ng ton b: Mc ng bng 4,5% lng ti thiu.
- Nhm c NSNN h tr mt phn mc ng: i vi h cn ngho
mc ng bng 4,5% lng ti thiu c NSNN h tr 70% mc ng; HSSV
c mc ng bng 3% lng ti thiu c NSNN h tr 30% mc ng.
- Nhm ngi tham gia BHYT t nguyn: C mc ng bng 4,5%
lng ti thiu do ngi tham gia ng.
b) phng thc ng BHYT: C th phn loi ra 03 loi phng thc
- Thu trc tip t ch s dng lao ng: Ch SDL s thu BHYT t
NL sau hng thng chuyn s tin ng BHYT ca c NL v ngi
SDL cho c quan BHXH. y l phng thc ph bin nht, c p dng
vi cc c quan, t chc, doanh nghip, v c quan qun l i tng.
- Thu ca ngi tham gia v c quan qun l i tng: c p dng
nhng i tng c NSNN h tr mc ng, phn h tr do c quan ti
chnh, hoc c quan qun l i tng chi tr.
- Thu trc tip qua i l: c p dng cho i tng tham gia BHYT t
nguyn, ng mt ln/nm vo qu BHYT.
1.2.2.3. Cc ch th lin quan n ng BHYT
- C quan t chc thc hin chnh sch Bo him y t; Bo him x hi
Vit nam l c quan thuc Chnh ph c t chc theo ngnh dc Trung
ng - cc tnh, thnh ph, ngnh (gi l BHXH tnh) di na l BHXH cc
qun, huyn, thnh ph, th x (gi chung l BHXH huyn) c giao t chc
v thc hin chnh sch BHYT.
- T chc i din ngi lao ng v ngi s dng lao ng c trch
nhim ng BHYT bao gm: Cc c quan nh nc, n v s nghip cng
lp, n v v trang nhn dn, t chc chnh tr, t chc chnh tr - x hi, t
chc chnh tr x hi - ngh nghip, t chc x hi, doanh nghip, hp tc x,
h kinh doanh c th v cc t chc khc; t chc nc ngoi, t chc quc t
hot ng trn lnh th Vit Nam.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
20
- Ngi tham gia BHYT gm: Nhng ngi lao ng c trch nhim
tham gia BHYT; ngi c c quan BHXH ng ton b; ngi c ngn
sch ng ton b hoc h tr mt phn mc ng v ngi t nguyn tham
gia BHYT.
1.2.3. Quyn li v ngha v
1.2.3.1. Quyn li
Theo quy nh ti iu 36 Lut BHYT, quyn ca ngi tham gia
BHYT nh sau:
- c cp th BHYT khi ng BHYT.
- La chn c s KCB BHYT ban u.
- c khm bnh, cha bnh.
- c t chc BHYT thanh ton chi ph KCB theo ch BHYT.
- Yu cu t chc BHYT, c s KCB BHYT v c quan lin quan gii
thch, cung cp thng tin v ch BHYT.
- Khiu ni, t co hnh vi vi phm php lut v BHYT.
1.2.3.2. Ngha v
Theo quy nh ti iu 37 Lut BHYT, ngha v ca ngi tham gia
BHYT nh sau:
- ng BHYT y , ng thi hn.
- S dng th BHYT ng mc ch, khng cho ngi khc mn
th BHYT.
- Thc hin cc quy nh v th tc KCB BHYT khi n KCB.
- Chp hnh cc quy nh v hng dn ca t chc BHYT, c s khm
cha bnh khi n KCB.
- Thanh ton chi ph KCB cho c s KCB ngoi phn chi ph do qu
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
21
BHYT chi tr.
1.3. Ni dung thc hin BHYT ton dn
1.3.1. Khi nim BHYT ton dn
- Theo Lut Bo him y t: Bo him y t ton dn l vic cc i tng
quy nh trong Lut BHYT gm 25 nhm i tng u tham gia BHYT.
Lut quy nh t ngy 01/01/2014 l thi im cc i tng c trch nhim
tham gia BHYT, c gi l l trnh BHYT ton dn.
- Theo n thc hin l trnh tin ti BHYT ton dn giai on 2012 -
2015 v 2020 do B Y t ch tr: Vn bao ph BHYT ton dn phi c
tip cn y trn ba phng din v chm sc sc khe ton dn ca T
chc y t th gii gm:
+ Phng din th nht: L bao ph v dn s, tc l t l dn s tham
gia BHYT
+ Phng din th hai: L Bao ph gi quyn li v BHYT, tc l
phm vi dch v y t c m bo
+ Phng din th ba: L bao ph v chi ph hay mc c bo
him gim mc chi tr t tin ti ca ngi bnh.
1.3.2. Cc hnh thc thc hin BHYT
1.3.2.1. Hnh thc BHYT bt buc
Hnh thc BHYT bt buc l hnh thc Lut quy nh bt buc phi
ng BHYT i vi ngi lao ng, ngi s dng lao ng, ngi do ngn
sch Nh nc ng, do c quan BHXH ng hay do c quan, t chc, qun
l i tng ng.
1.3.2.2. Hnh thc BHYT t nguyn
Hnh thc BHYT t nguyn l hnh thc m mi ngi dn u c th
t nguyn tham gia BHYT t nguyn trn nguyn tc v quy nh ca c
quan BHYT.
1.3.2.3. Kt hp hnh thc t nguyn vi s h tr ca nh nc
y l hnh thc thc hin c p dng i vi mt s nhm i
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
22
tng yu th trong x hi do thu nhp thp hoc khng c thu nhp nh
nhm i tng h gia nh cn ngho, HSSV. Nhm huy ng s ng
gp, to s cng bng trong CSSK v thc hin l trnh tin ti BHYT ton
dn th nh nc h tr mt phn mc ng BHYT.
1.4. Cc nhn t nh hng n thc hin BHYT ton dn
1.4.1. Cng tc thng tin tuyn truyn
1.4.1.1. iu kin kinh t x hi
iu kin kinh t - x hi c tc ng mnh m n chnh sch BHYT,
s tc ng thun hay nghch vi chnh sch ty theo s iu tit v m ca
nh nc trong tng giai on c th, iu th hin:
- i vi giai on kinh t ca nc ta thi k tng trng cao, tc
tng trng trung bnh giai on 2001-2010 l 7,25% trong giai on
2001-2005 l 7,51%; giai on 2006-2010 l 7% i sng nhn dn khng
ngng c nng cao, c cu lao ng thay i s xy ra cc tnh trng (Cc
thng k Bc Ninh, 2011) [11].
+ Mc ng tng ln theo mc lng ti thiu th mt s nhm yu th
nh: H cn ngho, nng dn c thu nhp thp mc d c nh nc h tr
mc ng nhng vn gp nhiu kh khn khi tham gia BHYT.
+ S ngi lm vic trong cc doanh nghip ngoi quc doanh, lao
ng phi chnh quy s khng ngng tng, lao ng trong khu vc nng
nghip, nng thn s gim dn. Trong khi vic k khai mc ng ca NL
do ch SDL ng nn qun l i tng ny tng i kh khn.
- Giai on t 2010 n nay, bi cnh suy thoi kinh t ton cu c tc
ng nht nh n kinh t ca t nc, sn xut kinh doanh nh tr, i
sng ca nhn dn kh khn dn n:
+ Cc ch SDL tm mi cch ct gim chi ph hot ng bng nhiu
cch nh gim bt lao ng, gim thu nhp ng ngha gim mc ng
khng loi tr i ph cc doanh nghip s trn ng, n ng BHYT dn
n vic bao ph cho nhm i tng lao ng trong cc doanh nghip ngoi
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
23
quc doanh gp nhiu kh khn.
+ Thu nhp ca nhng h cn ngho, h lm nng, lm, ng nghip
khng n nh vn gp nhiu kh khn, trong khi mc ng tng ln theo
lng ti thiu do vy kh nng tham gia BHYT ca i tng ny b hn
ch. Mt khc, mt b phn trong s h cn cha c thc tham gia BHYT,
cho rng cha m au th cha cn tham gia BHYT.
1.4.1.2. Cng tc thng tin tuyn truyn
, NL, nhn dn
trong ton x hi, thc hin l trnh tin ti BHYT ton dn nhng thc t thi
gian qua cc cp y ng, chnh quyn cha thy r trch nhim tuyn truyn
v chnh sch BHYT, coi y l trch nhim ca ring ngnh BHXH nn cng
tc tuyn truyn, ph bin php lut v BHYT mt s a phng cha c
quan tm, u t ng mc. i ng cn b lm cng tc tuyn truyn v
BHYT va khng v s lng, va cha p ng c yu cu v cht
lng v thiu tnh chuyn nghip. Nhim v tuyn truyn v chnh sch
BHYT phn cng cha r c quan no l u mi. Cng tc truyn thng,
tuyn truyn thc hin khng thng xuyn v phng thc cha ph hp,
cha c chiu su dn ti vic tip cn vi thng tin v chnh sch BHYT cn
rt t, ngay c nhng vng kinh t pht trin nh th x T Sn Kt qu cho
thy c ti 74,2% ngi dn c hi cho rng thng tin v chnh sch BHYT
lm cha tt, 78,8% nh gi hnh thc tuyn truyn cn yu km, cha ph
hp t lm cho ngi dn cha hiu ht v chnh sch BHYT.
1.4.2. Vai tr ca h thng chnh tr
y l mt khu c bit quan trng, theo h thng chnh tr va
ng vai tr nh hng, va ng vai tr t chc thc hin cc chnh sch
pht trin kinh t - x hi, trong c chnh sch BHYT. Gn y B Chnh
tr ban hnh Ngh quyt s 21- NQ/TW ngy 22/11/2012 v tng cng s
lnh o ca ng i vi cng tc BHXH, BHYT giai on 2012 2020,
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
24
mt s a phng c th ha bng cc Ch th, Ngh quyt, K hoch thc
hin Lut Bo y t th chng ta vn cn thiu nhng ch o c th v mnh
m ca cc cp chnh quyn, cc Hi, on th trong cng tc BHYT.
Vic trin khai cc quy nh ca php lut v BHYT cn s quyt tm
chnh tr, s thng nht v quan im v ng b v cch thc trong lnh o,
ch o v t chc thc hin ca cc bn lin quan. iu ny thc s cn c tc
ng n vic x l nhng pht sinh, vng mc trong thc hin lut BHYT.
Thc t cho thy trong thi gian qua ch mt s t a phng c Ngh
quyt ca Tnh y, Hi ng nhn dn v thc hin BHYT. Cp y, chnh
quyn mt s a phng, n v cha c nhn thc y v vai tr, trch
nhim trong vic ch o thc hin chnh sch, php lut v BHYT ti a
phng, n v. Cha coi y l mt nhim v chnh tr quan trng cn phi
tp trung ch o, v vy nhiu ni cn c biu hin khon trng vic t
chc thc hin chnh sch php lut v BHYT cho ngnh BHXH, cha xc
nh t l bao ph BHYT nh l mt ch tiu v pht trin kinh t - x hi.
1.4.3. Cc tc nhn nh hng khc
1.4.3.1. Tun th php lut v BHYT v cng tc phi hp thc hin
Thc tin qu trnh trin khai chnh sch php lut v BHYT trong
nhng nm qua, k c sau khi lut BHYT c hiu lc, cho thy mt s nhm
i tng c trch nhim tham gia BHYT nhng khng thc hin nghim tc
cc quy nh ca lut. ng thi, trong t chc thc thi lut BHYT, vic thiu
ng b v phng php cng nh s phi hp dn n hn ch trong m
rng i tng tham gia i vi mt s nhm c th. C th l:
Mt l, i vi ngi lao ng trong cc doanh nghip: Cc DN ch
yu l doanh nghip ngoi quc doanh xy ra cc hin tng trn ng, n
hoc ng khng y BHYT cho ngi lao ng, nguyn nhn chnh l do
nhn thc ca ch s dng lao ng v chnh sch BHYT cha y , trch
nhim thc thi php lut cha nghim. Ngi lao ng cn thiu thng tin v
quyn li BHYT hoc hiu bit v chnh sch BHYT hn ch nn khng dm
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
25
u tranh i quyn li hoc khng mun tham gia BHYT v s nh hng ti
thu nhp; t chc cng on nhiu ni cha thc hin tt chc nng bo v
quyn li chnh ng cho ngi lao ng theo quy nh ca Lut BHYT.
Hai l, i vi hc sinh, sinh vin: S phi hp gia ngnh Gio dc
v ngnh BHXH trong cng tc ch o, tuyn truyn, hng dn thc hin
chnh sch, php lut BHYT i vi HSSV cha cht ch v hiu qu cha
cao, nht l khi cc trng chuyn nghip, cao ng, i hc. Hot ng ca
y t trng hc cn hn ch, c trng cn khng c y t trng hc, hot
ng ch yu l kim nhim. Bn cnh , HSSV cng ang tham gia nhiu
loi hnh bo him thng mi khc nn nh hng n vic tham gia BHYT.
Ba l, i vi tr em di 6 tui: Cng tc lp danh sch, bn giao danh
sch tr di 6 tui gia UBND cp x, phng, c quan Lao ng Thng
binh v X hi v c quan BHXH cn chm; Cha thng nht quy trnh cp
th BHYT ti a phng, nhiu trng hp th BHYT c c quan
BHXH pht hnh, chuyn cho a phng nhng li khng n c tay cc
i tng do thiu mt quy trnh y trong cp pht th BHYT.
Tnh trng tr em di 6 tui i KCB khng c th BHYT, s dng
giy khai sinh, giy chng sinh cn kh ph bin gy kh khn trong vic
qun l s dng th BHYT, thanh quyt ton chi ph khm cha bnh BHYT.
Bn l, i vi ngi t nguyn tham gia BHYT: S ngi t nguyn
tham gia BHYT cn thp, a s ngi tham gia BHYT l nhng ngi mc
bnh mn tnh, bnh c chi ph iu tr cao. Vn ny c lin quan n vic
t chc, tuyn truyn vn ng cho ngi dn hiu r chnh sch BHYT, tch
cc tham gia BHYT.
- Ti mt s ni chnh quyn cc cp cha quan tm ng mc trong
vn ng hay t chc phi hp vi c quan BHXH trong tuyn truyn vn
ng, ngi dn thiu thng tin c tham gia BHYT, vic t chc cc
i l thu BHYT cha thun li, iu kin ngi dn tip cn, tm hiu
chnh sch v nhng qui nh tham gia BHYT ti cc a phng cn hn ch,
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
26
cht lng dch v, thi phc v ca nhiu c s KCB BHYT cha tht
tt, lm gim lng tin ca ngi tham gia BHYT.
1.4.3.2. Chnh sch i vi ngi cn ngho cha thc y vic tham gia BHYT
iu kin kinh t ca nhm i tng cn ngho thc s khng c khc
bit nhiu so vi nhm i tng ngho nhng cc chnh sch u i cho
nhm i tng cn ngho ny li hn ch hn nhiu so vi i tng ngho.
Mc h tr ng BHYT (70%) c th khng m bo ngi cn ngho c kh
nng tham gia BHYT. Tuy nhin, thc t cng cho thy c c a phng h
tr n 80-90% nhng s i tng tham gia vn t thp. iu ny c th
cn lin quan n nhn thc v li ch ca vic tham gia BHYT cha y ,
cng vi cch thc t chc khm cha bnh BHYT cha thun li cho ngi
tham gia.
Mt yu t na phi xem xt n l mc cng chi tr cao ti 20%
nh quy nh hin nay v khng c trn gii hn mc cng chi tr trong 1
nm cng c xem l mt ro cn hn ch s tip cn ca ngi cn ngho
i vi cc dch v y t, c bit l cc dch v k thut cao, chi ph ln.
1.4.3.3. Kh nng p ng v tip cn dch v y t
Cht lng khm, cha bnh nhn chung cn cha p ng nhu cu
KCB ca nhn dn nht l tuyn y t c s, iu kin v c s vt cht,
trang thit b ngho nn, lc hu, nng lc cn b cn hn ch v chuyn mn
trn a bn cn 2 trm y t cha c Bc s. H thng y t c s thc cht mi
p ng c mt phn v chm sc sc khe ban u ch cha p ng
iu kin khm cha bnh BHYT, nn vic chuyn i ng k ban u v y
t tuyn c s chm. Vic phn tuyn k thut chuyn mn trong khm cha
bnh cha ph hp vi m hnh bnh tt dn n ngi bnh phi chuyn
tuyn hoc t vt tuyn.
Th tc khm cha bnh BHYT cn phin h, cht lng khm cha
bnh cn hn ch, quyn li cn b gii hn, quy trnh chuyn tuyn cn
phin h hoc th BHYT ch c gi tr ti cc c s y t c k hp ng KCB
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
27
BHYT lm gim i phn no ngha v gi tr khi tham gia BHYT. Thm
vo , tnh trng qu ti ti cc bnh vin, nht l cc c s tuyn tnh,
tuyn trung ng phn no nh hng n cht lng dch v. y cng l
nguyn nhn chnh lm cho ngi dn khng mun tham gia BHYT, vi
nhiu ngi, BHYT ch thc s c gi tr khi b mc bnh nng hoc phi vo
iu tr ni tr.
1.4.3.4. Quyn li bo him y t
Quyn li v BHYT bao gm danh mc thuc, danh mc k thut, vt
t y t tiu hao v vt t thay th khng c cp nht thng xuyn nn
ngi bnh cha c th hng y . Cng tc KCB v thanh ton chi ph
cn nhiu vng mc.Vic la chn danh mc, c bit l danh mc vt t s
dng trong khm, cha bnh khng thng nht ca cc c s y t cng lm
nh hng n quyn li ca ngi bnh. Trong khi , bnh nhn vn ang
phi tr thm tin cho cc loi dch v mc d c quy nh trong
phm vi quyn li c hng khi tham gia BHYT.
Nhng quy nh trong thanh ton chi ph khm cha bnh BHYT cn
bt cp, to ra ro cn trong tip cn dch v y t ca ngi c th BHYT,
chng hn vic p dng trn thanh ton ti mt s c s y t cha ng vi
quy nh dn n ngi bnh phi tr thm tin. Tng t nh vy, cch thc
qun l, s dng qu nh sut cng nh hng n vic chuyn tuyn ca
ngi bnh.
Quy nh cng chi tr khng c gii hn (theo cc mc 5% hoc 20%
ty theo nhm i tng v phn chi ph m ngi bnh phi thanh ton i
vi cc dch v k thut cao, chi ph ln nu vt mc 40 thng lng ti
thiu) c tc ng ng k n ngi bnh, nht l nhng ngi ngho,
ngi mc cc bnh mn tnh (chy thn nhn to, ung th, s dng thuc
chng thi ghp, bnh ni tit).
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
28
1.5. Kinh nghim thc hin BHYT mt s nc trn th gii v trong nc
1.5.1. Kinh nghim mt s nc trn th gii
1.5.1.1. Kinh nghim thc hin BHYT ca Cng ho lin bang c
Cng ho lin bang c l quc gia c thnh cng nht nh trong lnh
vc BHYT. c c hai loi hnh BHYT gm BHYT cng v t nhn ang
tn ti v pht trin.
- BHYT cng l hnh thc bo him mang tnh cht ngha v bt buc,
hot ng theo nguyn tc tng tr cng ng: Ngi giu h tr ngi
ngho, ngi khng c con hoc t con h tr cho ngi c con, nhiu con.
- BHYT t nhn l Bo him thng mi, bo him cn c vo mc
ri ro c nhn.
a) V t chc, c ch hot ng: Qu BHYT c phn loi theo tiu
ch ngh nghip x hi. Cc qu BHYT c t chc theo hnh thc cc c
quan t qun theo lut cng. Lut BHYT c quy nh, nu qu BHYT c
kt d, nm sau qu ph gim mc ng, ngc li nu trong nm bi chi,
tc thu khng chi th nm sau cc qu c quyn tng mc ph cho ph
hp cn i thu chi. Ngoi ra, Lut BHYT cng cho php qu BHYT c
lp qu d phng, vi mc d phng quy nh khng c vt qu phm vi
chi trong mt thng v ti thiu phi m bo chi trong mt tun.Tin tm
thi nhn ri ca qu BHYT ch c php gi ngn hng, mua tri phiu v
tuyt i khng c u t vo cc lnh vc khc.
b) i tng v mc ng BHYT: Ch yu l nhng ngi lm cng
n lng v thn nhn ca h; u tin l nhng ngi lm cng n lng vi
thu nhp nht nh (nm 2005 c ngng quy nh l 3.900 Euro/ thng),
ngi c thu nhp trn 3.900 Euro/thng c la chn tham gia hoc khng
tham gia, thn nhn ca h c ng min ph BHYT. Ngi v hu l i
tng thc hin BHYT cng theo lut nh, nhng i tng khc tham gia
BHYT theo hnh thc t nguyn.
V mc ng: Lut BHYT quy nh t l ng gp gia ch SDL v
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
29
NL, khng quy nh c th mc ng BHYT, do vy mc ng ca cc qu
BHYT c s chnh lch khc nhau, dao ng t 10,2% n 15,7% tng tin
lng. Ngi v hu ng ph BHYT t tin lng hu ca mnh 50% mc
ph, Nh nc ng 50% mc ph cn li cho h; ngi tham gia BHYT t
nguyn c mc ng ti thiu bng ngng quy nh (v d nm 2005 l
3.900 Euro/thng nhn vi t l mc thu do qu BHYT quy nh. nhng
ngi lm cng n lng v d: nh thm phn vi thu nhp vt ngng quy
nh khng c ngha v tham gia BHYT cng c nh nc i th 50% chi
ph khm cha bnh, c la chn tham gia loi hnh bo him b sung ca
BHYT t nhn c khm cha bnh theo nhu cu v kh nng ca mmh.
c) Quyn li v phng thc thanh ton: ngi tham gia BHYT cng
c hng cc ch dng sc, phng bnh v chun on bnh sm.
c s chm sc ca bc s trong trng hp thai sn, sinh con Ngi c
th BHYT i khm cha bnh phi tun th quy nh v phn tuyn chuyn
mn k thut ca ngnh y t mi c hng quyn li BHYT.
http://mttytcc.blogspot.com/2012/02/bao-hiem-y-te.html [24].
1.5.1.2. Kinh nghim ca Hn Quc
Hn Quc l mt quc gia nm khu vc ng Bc ca chu , vi
dn s khong 48 triu dn, thu nhp quc ni tnh theo u ngi (GDP/u
ngi) ca nm 2003 l 12.634 US$, nu tnh theo sc mua ca ngi dn l
17.971 US$. Hin nay Hn Quc ang phi i mt vi s gi ha dn s, d
on chim 22% dn s vo nm 2020 v s chim n 63% dn s vo nm
2050, chi ph cho y t/ GDP chim 6,0%.
T thng 12/1963 Lut BHYT c hiu lc v bt u c thc thi ti
Hn Quc, n thng 12/1976 Lut BHYT c sa i hon ton, sau khi
Lut BHYT c sa i v p dng nm 1976, i tng tham gia BHYT
c m rng nhanh chng. Nu nh nm 1977 ch trin khai n cc cng
ty, hng ln c t 500 cng nhn tr ln, n nm 1988 m rng n cc
cng ty nh v bc u th im n nhng ngi lao ng t do. u tin
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
30
th im BHYT cho nhng ngi lao ng t do khu vc nng thn, sau
n nm 1989 trin khai n tt c ngi lao ng khu vc thnh th. Qu
trnh m rng i tng tham gia BHYT cng b tc ng bi cc yu t v
chnh tr v kinh t. Nm 1963, qun i Hn Quc nn nm chnh quyn,
Lut BHYT nhanh chng c xy dng v a vo thc thi ngay trong
nm, nm 1987 l nm m rng BHYT n ngi lao ng t do th cng l
lc Hn Quc bu c Tng thng mi.
V kha cnh kinh t, nm 1977 l nm u tin thc hin Lut BHYT
sa i cng l thi im m kinh t Hn Quc pht trin nhanh chng thng
qua chnh sch xut khu cng nghip, lc ny cc phc li x hi l phn
thng d ca pht trin kinh t. T nm 1986 1988 l thi gian m rng
BHYT n ngi lao ng t do, ti thi im ny Hn Quc bng n v
kinh t, tng trng hng nm t n 12%. Bn cnh , cc vn v cng
bng ny sinh. Trc khi trin khai BHYT ton dn, khong cch gia chi
ph chm sc y t theo quy nh cho ngi c BHYT vi nhng ngi khng
c BHYT (gi tr th trng) tng cao.
Trc khi c ci cch nm 2000 ti Hn Quc c trn 350 qu
BHYT da theo cng vic hoc khu vc sinh sng v vy ngi tham gia
BHYT khng c quyn la chn qu BHYT m theo s ch nh, nhng
cc quyn li bt buc cho ngi c th l nh nhau cc qu c cc loi qu
BHYT nh sau: Qu BHYT cho cng nhn cng nghip, chim 36% dn s
da trn cng vic; Qu BHYT cho ngi lao ng t do chim 50,1% dn s
da trn cc khu vc bao gm c nhng ngi lm trong cc hng, cng ty
nh (di 5 lao ng), cui cng l cc qu BHYT cho ngi lm vic trong
khu vc cng v gio vin chim 10,4% dn s.
a) C cu t chc ca c quan BHYT ti Hn Quc
Bt u t nm 2000, BHYT Hn Quc c ci cch, tp on
BHYT quc gia Hn Quc (NHIC) c thnh lp trn c s st nhp cc qu
BHYT. NHIC l c quan cng, c lp vi B Y t v phc li (MOHW). C
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
31
quan gim nh BHYT (HIRA) c hnh thnh sau khi st nhp cc qu nm
2000, c nhim v xem xt cc yu cu thanh ton, cc chi ph BHYT v
nh gi s thch hp trong chm sc y t. Ngi dn tham gia BHYT theo
hnh thc c nhn v BHYT cho ton dn.
b) Mc ng (ph BHYT)
ng gp ca cc cng nhn cng nghip tng ng vi thu nhp,
khong 4,5% nm 2005 (trong ch s dng lao ng ng gp 50%, ngi
lao ng ng 50%). Trong khi , ng gp ca ngi lao ng t do da
trn ti sn v thu nhp ca tng c nhn (hoc c thu nhp), Chnh ph tr
cp mt phn n ngi lao ng t do tham gia d dng m rng i
tng tham gia. Do chnh ph tr cp theo u ngi m khng quan tm n
thu nhp ca tng c nhn nn ny sinh cc vn v cng bng trong vic
tr cp ca Chnh ph v khng phi ngi lao ng t do no cng c thu
nhp ging nhau, t c nhng quan im ngh cn nhc li mc ch tr
cp cho nhng ngi lao ng t do ca Chnh ph.
c) V quyn li
V u tin chnh sch m rng ngi tham gia BHYT nn mc ph thp
v quyn li khng c m rng (t l tin ti m ngi c th phi t tr
cho cc dch v y t cao). Bn cnh cn c mng li an ton, min tr
cho mt s trng hp trn thanh ton cho bnh nhn ngoi tr. Lc ny c
quan BHYT Hn Quc ang phi la chn gia 2 hng hoc m rng quyn
li BHYT cho mt s lng ngi dn nht nh vi mc ph cao hoc duy tr
mc ph thp nhiu ngi tham gia, quyn li khng c m rng nhng
thng nht quyn li cho tt c mi ngi.
Chng trnh tr gip y t cho ngi ngho:
Thc hin chnh sch tr gip y t cho ngi ngho, ti chnh c cp
t thu thu hng nm ca Chnh ph v do c quan BHYT quc gia Hn
Quc qun l c s chia s ng gp gia chnh quyn Trung ng v a
phng theo t l (80:20) khng k Seoul. Ngi c hng li khng
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
32
phi ng tin. Chng trnh ny BHYT cho khong 3 4% dn s v khng
p dng ng chi tr hoc nu ng chi tr th c s min gim. Qu tr gip
y t nhm ngn nga s bn cng ha ca mt s gia nh do b m au.
Chnh sch ci cch ti chnh chm sc y t:
Vic st nhp cc qu BHYT thnh c quan chi tr duy nht nm 2000
c thc hin trong bi cnh: Khng cng bng trong gnh nng kinh t, s
ng gp khc nhau thng qua nhiu qu BHYT mc d gi quyn li l nh
nhau (ngi tham gia khng c quyn la chn qu tham gia).
S khng n nh kinh nin v ti chnh ca cc qu BHYT nng
thn, m nguyn nhn l do gim dn s, sc khe km; t l ngi gi tng
cao v cui cng l do gim quy m kinh t (qu BHYT c quy m nh) dn
n hu qu l chi ph cho qun l cao v hn ch kh nng ha trn ri ro.
(http://baohiem.net/) [19].
1.5.2. Kinh nghim thc hin BHYT ti Vit Nam
1.5.2.1. Kinh nghim thc hin BHYT ti thnh ph Hi Phng
Hi Phng cn c gi l Thnh ph hoa phng , l mt thnh ph
cng ln nht pha Bc, v l thnh ph trc thuc Trung ng. Tnh n
thng 12/2011, dn s l 1.907.705 ngi, trong dn c thnh th l chim
46,1% v dn c nng thn chim 53,9%. y l ni c v tr quan trng v
kinh t bin, du lch, cng ngh thng tin v an ninh quc phng ca vng
Bc B v c nc vi b bin di trn 125km, c o Ct B l khu d tr
sinh quyn th gii.
Hi Phng cn c bit n l im sng v th im thc hin BHYT
u tin trong c nc trc khi Ngh nh s 299 ra i khai sinh ra BHYT
Vit Nam. T cui nm 1989 Hi Phng c giao th im trin khai BHYT
cng vi mt s a phng khc, lc u Hi Phng thc hin ti huyn
Thy Nguyn vi 30% s dn mua Bo him sc khe t nguyn, mi x,
phng l mt i l thu v chi nhnh huyn c thnh lp. Tri qua trn 20
nm thc hin n nay Hi Phng c hn 1,2 triu ngi tham gia BHYT
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
33
chim 65% dn s, qua nghin cu BHXH Hi Phng thc hin chnh sch
BHYT c mt s im ni bt sau:
- V chnh sch BHYT: M rng i tng tham gia BHYT l mt
trong nhng a phng u tin trong c nc xy dng n thc hin th
im BHYT t nguyn v xut vi chnh quyn a phng dng ngun
ngn sch h tr nng dn tham gia BHYT; i vi hc sinh, sinh vin
phi hp tt vi S Gio dc v o to vn ng 98% s hc sinh tham gia
BHYT v thc hin BHYT cho ngi ngho trn 55%.
- V tuyn truyn: BHXH Hi Phng tham mu cho cp y ng,
chnh quyn, on th thnh ph thng xuyn quan tm, lnh o v ch o
t chc cc hot ng thanh tra, gim st cc s, ban ngnh lin quan, cc c
quan bo, i phi hp tuyn truyn.
- V t chc thc hin: BHXH Hi Phng y mnh ci cch th tc
hnh chnh v cch thc thc hin nh: L a phng u tin ca c nc
thc hin vic phn cp cho BHXH qun, huyn in v cp th BHYT cho tt c
cc i tng tham gia BHYT (trc y do cp tnh thc hin) gim c chi
ph, thi gian, th tc cho ngi tham gia. Hn na hin nay c nc mi t
c 20% c s KCB ban u thc hin thanh ton chi ph KCB theo nh
sut, ring Hi phng nm 2010 trin khai 96%, nm 2011 t c
100% qua t nm 2010 cn i c qu KCB m trc nm 2009
qu bi chi 150 t ng to c s ch ng cho cc c s KCB, quyn li
ca ngi tham gia BHYT c m bo (http://bhxhhaiphong.vn) [20].
1.5.2.2. Kinh nghim thc hin BHYT ti tnh Hi Dng
Hi Dng l mt tnh thuc vng kinh t trng im Bc B, nm cch
Th H Ni 57km v pha ng, cch thnh ph Hi Phng 45km v pha
ty, c dn s 1.530.893 ngi (2009), c tnh l l thnh ph Hi Dng
(thnh ph loi 2), mt th x v 10 huyn.
Hi Dng khng ch c bit n vi cc sn phm c sn ni ting
nh; bnh u xanh, vi thium cn c bit n l im thu ht nhiu
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
34
nh u t vi cc khu cng nghip v giao thng thun li. Nhng nm gn
y tnh Hi Dng ang c s chuyn dch c cu kinh t nhanh chng.
Bn cnh , cc chnh sch an sinh x hi cng c quan tm v m
bo, s ngi tham gia BHXH, BHYT ngy cng tng. n ht thng 12 nm
2012 s ngi tham gia BHYT l 1.087.379 ngi, t 61,35% dn s (cng
k nm 2011 l 59,1%) trong : Ngi lao ng 223.870 ngi; i tng
chnh sch 238.548 ngi; ngi ngho 238.548 ngi; tr em di 6 tui
184.026 ngi; hc sinh, sinh vin 265.117 ngi; i tng tham gia BHYT
t nguyn 62.290 ngi trong s 100% ngi ngho v tr em di 6 tui
c cp th BHYT (UBND tnh Hi Dng, 2012) [18].
Qua nghin cu BHXH tnh Hi Dng thc hin chnh sch BHYT c
mt s im ni bt sau:
- V chnh sch BHYT: tham mu cho UBND tnh thc hin chnh
sch h tr cho cc i tng tr em di 6 tui, ngi ngho, h cn ngho,
hc sinh, sinh vin tham gia BHYT. n ht nm 2012 cp th BHYT cho
100% ngi ngho v tr em di 6 tui; 273.472 hc sinh, sinh vin (chim
99,26%); 13.815 ngi h cn ngho (chim 13,75% h cn ngho); t l
ngi dn tham gia BHYT t nguyn cn t, mi c 71.674 ngi dn t
nguyn tham gia BHYT.
- V tuyn truyn: BHXH Hi Dng tham mu cho cp y ng,
chnh quyn, on th thng xuyn quan tm, lnh o v ch o t chc
cc hot ng, chng trnh phi hp gia BHXH tnh vi cc s, ban ngnh
lin quan, cc c quan bo, i phi hp tuyn truyn, tp hun cho cc
n v, ch s dng lao ng thc hin chnh sch BHYT.
- V t chc thc hin: BHXH tnh Hi Dng y mnh ci cch th
tc hnh chnh thc hin cng khai ha cc th tc hnh chnh theo c ch
mt ca, thc hin phn cp trn 50% ni dung cng vic cho cp huyn qua
gim chi ph, thi gian v to iu kin cho ngi tham gia BHYT. Phi
hp cht ch vi ngnh y t thc hin thanh ton chi ph KCB theo nh sut
ti 100% cc c s KCB tuyn huyn t nm 2009, t quyn li ca ngi
c th BHYT tng bc c m bo v qun l qu BHYT c kt d.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
35
1.5.3. Bi hc kinh nghim cho Vit Nam ni chung v th x T Sn tnh
Bc Ninh ni ring
Qua nghin cu kinh nghim thc hin BHYT ca cc quc gia c nn
kinh t pht trin nh: Cng ha lin bang c, Hn Quc v hai a
phng l thnh ph Hi Phng, tnh Hi Dng, c th rt ra mt s kinh
nghim sau:
Th nht: Xy dng chnh sch BHYT phi da vo kh nng, iu
kin kinh t - x hi ca mi quc gia, vai tr ca cc ngun kinh t.
Th hai: Hot ng BHYT phi thc hin theo nguyn tc s ng tc
l phi thc hin ton dn, mun vy cn y mnh cc hnh thc tuyn
truyn mi thnh vin trong x hi hiu c nguyn l ca BHYT l s
chia s ri ro v tnh tng tr ln nhau trong x hi mi ngi cng ng
gp theo kh nng nht nh (tr nhm khng c kh nng ng gp) th kh
nng chia s ri ro cng ln , cng m bo an ton cho qu.
Th ba: Nh nc (Chnh ph) ng vai tr quan trng ch yu trong
qun l hot ng chnh sch BHYT thng qua vic xy dng chnh sch,
php lut, quy nh mc thu, quy nh quyn li, quy nh gi thuc v gi
cc dch v y t, quy nh mc h tr v nhm i tng hng s h tr mt
phn hoc ton b mc ng. Bn cnh ra cc quy nh kim sot v c
ch phi hp thc hin ca cc c quan, t chc.
Th t: Nng cao nng lc t chc v qun l ca c quan c giao
thc hin ch BHYT l h thng BHXH nh: p dng cng ngh tin
tin trong t chc thc hin thu chi v qun l qu BHYT; ci cch th tc
hnh chnh, cch thc thc hin vv
Th nm: i mi cn bn cht lng cc dch v y t c cung cp
cho ngi th hng BHYT v cc th tc thanh quyt ton ch BHYT.
Trong giai on hin nay qu BHYT ang phi i mt vi thch thc trong
vic khng ch cc chi ph trong KCB do nhiu nguyn nhn nh: S gia tng
ca cc c s KCB ngoi nh nc trong cung ng cc dch v y t; S gia
tng v lng ph trong s dng cc thit b y t k thut cao (lng ph 2 ln
gia cc c s KCB) v vy cn phi tng cng vai tr ca cc bnh vin
cng, cn phi t chc li h thng cung ng dch v y t v ci cch h thng
chi tr nh cung cp dch v y t theo phng thc ph hp.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
36
CHNG 2
PHNG PHP NGHIN CU
2.1. Cc cu hi t ra ti cn gii quyt
Thng qua vic h thng ha c s l lun v bo him y t tin
hnh phn tch thc trng cng tc thc hin chnh sch BHYT trn a bn
th x T Sn. Ch ra nhng thun li, kh khn v nhng bt cp cn tn ti
trong thc hin chnh sch BHYT, t a ra cc gii php thc hin BHYT
tin ti BHYT ton dn.
- Vic t chc thc hin chnh sch BHYT trn a bn th x T Sn c
nhng bt cp g?
Cu hi ny nhm tm ra nhng im cn bt cp, tn ti trong thc
hin chnh sch BHYT tin ti BHYT ton dn trn a bn th x T Sn.
Trn c s ra cc gii php khc phc nhm thc hin tt, rt ngn l
trnh tin ti BHYT ton dn trn a bn th x.
- Nhng thun li, kh khn trong vic t chc thc hin chnh sch
BHYT ti th x T Sn ?
Cu hi ny nhm tm ra nhng thun li, kh khn trong vic thc
hin chnh sch BHYT trn a bn th x T Sn. Trn c s ra nhng
gii php, bin php tn dng nhng thun li, khc phc nhng hn ch,
kh khn thc hin tt chnh sch BHYT trn a bn.
- Nhng nhn t no nh hng n qu trnh thc hin chnh sch
BHYT trong l trnh tin ti BHYT ton dn trn a bn th x T Sn?
Cu hi ny nhm tm ra nhng nhn t nh hng trong qu trnh t
chc, qun l, trin khai thc hin chnh sch BHYT trn a bn. Trn c s
ra nhng gii php pht huy nhng yu t tch cc, hn ch nhng tc
ng ca cc nhn t khng tch cc trong thc hin chnh sch BHYT.
- Cn c nhng gii php g t chc thc hin chnh sch BHYT l
trnh tin ti BHYT ton dn trn a bn th x T Sn c hiu qu hn?
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
37
Trn c s nghin cu thc trng, tm ra nhng im cn bt cp,
nhng thun li, kh khn trong vic t chc thc hin BHYT trn a bn th
x T Sn. T ra cc gii php thc hin chnh sch BHYT ngy
cng tt hn, hiu qu hn.
2.2. Ph
2.2.1. Chn im nghin cu
Th x T Sn, tuy khng phi l tnh l ca tnh Bc Ninh nhng trong
cc n v hnh chnh cp huyn th th x T Sn l mt n v c dn s
ng 148.304 ngi, mt dn s 2.418 ngi/ km2, kinh t pht trin vi
nhp tng trng cao, giao thng thun li, nm cch th H Ni 15km
v pha ng bc. Th x T Sn c cc Khu cng nghip Tin Sn, Khu cng
nghip VISIP, cc cm cng nghip lng ngh nh: Chu kh, Ph Kh,
ng K, Hng Mc V vy, thu ht lc lng lao ng rt ln lm vic
trong cc KCN, cm cng nghip v lng ngh. T thu nhp v i sng
ca nhn dn trn a bn th x kh cao, nhng t l bao ph BHYT so vi
dn s chim t l khng cao. Xut pht t nhng c im trn, ti chn th
x T Sn l a im tin hnh nghin cu c tnh cht i din in hnh
cho tng th nghin cu qu trnh thc hin BHYT tin ti BHYT ton dn.
2.2.2. Phng php thu thp thng tin, s liu
2.2.2.1. Phng php thu thp s liu th cp
Cc s liu th cp c s dng trong lun vn bao gm s liu thng
k v iu kin t nhin, iu kin kinh t - x hi ca th x T Sn; s liu
bo co kt qu thc hin cng tc BHYT ca BHXH th x T Sn, BHXH
tnh Bc Ninh trong cc nm t 2008 2012. Chng ti cng tham kho thm
mt s thng tin lin quan trong cc cng trnh nghin cu v thc hin chnh
sch BHYT c cng b lm r thm kt qu nghin cu ca lun vn.
Ngoi ra chng ti cn s dng thng tin c thu thp v khai thc t
cc bo co khoa hc, sch, bo, tp ch, cc Website c lin quan n ti
nghin cu trong phm vi c nc.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
38
2.2.2.2. Phng php thu thp s liu s cp
S liu s cp c thu thp thng qua iu tra kho st bng phiu
iu tra trc tip n cc nhm i tng tham gia BHYT khc nhau:
- Nhm ngi lao ng v ch SDL c trch nhim tham gia BHYT:
nhm ny tin hnh iu tra 3 n v (01 doanh nghip Trung ng; 01
doanh nghip a phng; 01 n v hnh chnh s nghip);
- Nhm ngi c ngn sch nh nc ng h tr mt phn mc
ng BHYT: Tin hnh iu tra HSSV 2 trng hc (01 trng chuyn
nghip, 01 trng trung hc ph thng);
- Nhm ngi t nguyn tham gia BHYT: Tin hnh iu tra nhn dn
2 n v hnh chnh (01 x, 01 phng).
* Phng php thu thp s liu chn mu iu tra:
Trong thc t c nhiu cch thit k mu v chn mu iu tra, trong
phm vi lun vn ny m bo dung lng mu iu tra, kt qu iu tra
c tin cy cao vi s lng mu tng i ln ti s dng cng thc sau
ca Yamane Taro (1967 - 1986):
n =
N
1 + N (e)2
Trong :
- n: S lng mu cn xc nh cho nghin cu iu tra
- N: S lng tng th
- e: Sai s tiu chun
Vic chn n v iu tra cn c vo mc tiu nghin cu ca ti,
trn c s phn loi v chn ra nhng a im c tnh cht in hnh cho
tng th nghin cu a ra c nhng s liu mang tnh cht tng quan
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
39
nht, khng b sai lch thng k nhiu, theo quy nh ca Lut BHYT th hin
nay c 25 i tng tham gia BHYT, c chia thnh 5 nhm, trong khun
kh cho php ti iu tra mt s n v tiu biu 3 nhm cn kh nng khai
thc, vn ng tham gia BHYT. C th:
- Nhm NL v ch SDL ng BHYT
+ Nh my quy ch T Sn l mt doanh nghip Trung ng c
thnh lp lu nm, ng ti trung tm th x, n v s dng nhiu lao ng
+ Tp on HANAKA 01 doanh nghip t nhn c thnh lp v i
vo hot ng nm 1994, vi ngnh ngh sn xut cc thit b in, n v s
dng nhiu lao ng.
+ Bnh vin a khoa th x T Sn l n v s nghip c thu thuc
ngnh y t.
- Nhm ngi c NSNN h tr mt phn mc ng BHYT
+ Trng cao ng Thu Sn;
+ Trng trung hc ph thng L Thi T.
- Nhm ngi t nguyn tham gia BHYT
+ iu tra nhn dn n v hnh chnh Phng nh Bng
+ iu tra nhn dn n v hnh chnh x Ph Kh.
Do chn nhiu nhm i tng iu tra khc nhau, mi nhm li chn
cc n v khc nhau nn vic thit k mu phiu iu tra khc nhau, ph hp
vi nhm i tng v i tng c th. Sau khi phiu iu tra thit k xong,
tin hnh iu tra th, nhm iu chnh, b sung cc cu hi trong phiu iu
tra cho ph hp, sau hon thin mu phiu iu tra, tin hnh iu tra ton
b theo lng mu chn.
* Ni dung thng tin thu thp t cc b phiu iu tra
- Hiu bit ca cc i tng v chnh sch BHYT, ngun tip cn
thng tin
- nh gi nhn xt ca cc i tng v m hnh t chc thc hin
chnh sch hin nay c thun li kh khn g?
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
40
- Nhng quy nh no nh hng n chnh sch BHYT hin nay c
nhng im no cn phi xem xt thay i cho ph hp nh: Mc ng (mc
ph), mc h tr ca nh nc, quyn li ca ngi tham gia BHYT, cc iu
kin m bo quyn li ca ngi c th BHYT thng qua khm cha bnh.
kin ca cc i tng iu tra c ngha rt ln trong vic nh gi
thc trng cng tc thc hin chnh sch BHYT trn a bn th x T Sn
* Phng php thu thp
Vic thu thp s liu c thc hin bng cch pht phiu iu tra trc
tip, vi nhng cu hi c son tho trc trong bng hi cho tng nhm
i tng.
Ngoi ra, lun vn cn s dng mt s phng php khc nh: Phng
php chuyn kho, phng php chuyn gia thng qua vic tham vn cc
kin ca cc chuyn gia, lnh o trong lnh vc BHYT, lao ng, vic lm;
Lnh o Vin nghin cu khoa hc BHXH Vit Nam; lnh o UBND tnh,
S Lao ng - Thng binh v X hi, S Y t, BHXH tnh, BHXH huyn;
ch SDL, cn b i l cc x, phng.
2.2.3. Phng php tng hp x l thng tin
Ti liu sau khi thu thp kim tra nu pht hin sai st, thiu chnh xc
trong ghi chp, tng hp, chnh sa thng tin cn thiu sau sng lc v tnh
ton cho ph hp vi mc tiu v mc ch nghin cu
Sau khi c lm sch thng tin v cc s liu thu thp c s c
tc gi cp nht v tnh ton tng hp thng qua h thng cc bng, biu,
th v ti s dng cng c Microsoft Excel 2003 v mt s chng trnh
ng dng khc tnh ton.
2.2.4. Phng php phn tch s liu
Phng php ch yu c s dng trong phn tch s liu ca lun vn
l cc phng php thng k, phng php phn tch so snh, phng php s
tng i, phng php s tuyt i
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
41
- Phng php phn t thng k: Da vo phng php ny, ton b s
liu thu thp c s c phn t theo nhm i tng khc nhau.
- Phng php thng k m t: l phng php m t ton b s vt v
hin tng trn c s s liu tnh ton. Phng php ny thc hin thng
qua vic s dng s bnh qun, s ti a v s ti thiu.
- Phng php thng k so snh: Dng so snh s tuyt i v so
snh s tng i nh gi so snh s n v, i tng, s ngi tham gia
BHYT theo thi gian. Vic so snh c tin hnh theo phng php ng
nht v thi gian hoc i tng so snh sau tm ra quy lut chung ca
hin tng nghin cu.
- Phng php th : y l phng php dng hnh v, ng nt
hnh hc m t c tnh quy c cc s liu thng k. Bng thng k ch
dng cc con s v cung cp nhng thng tin chi tit, cn biu v
th thng k s dng con s kt hp vi hnh v, ng nt v mu sc
tm tt v trnh by cc c trng ch yu ca hin tng nghin cu,
phn nh mt cch khi qut cc c im v c cu, mi lin h, quan h
so snh, xu hng bin ng... ca hin tng nghin cu.
Do dng hnh v, ng nt v mu sc biu hin mc ca hin
tng, cho nn th thng k rt sinh ng, c sc hp dn mnh m, gip
ngi xem nhn thc c nhng c im c bn ca hin tng mt cch
d dng, nhanh chng, lm cho nhng ngi d t hiu bit v thng k vn
c th nhn ra c ni dung ch yu ca vn c trnh by trn th.
- Phng php chuyn gia: Phng php ny s dng thng qua
vic tham vn cc kin ca cc chuyn gia u ngnh v lnh vc
chuyn mn v qun l t a ra nhng nhn xt nh gi chung v
chnh sch BHYT.
- Phng php d bo: Cn c vo thu thp v x l s liu thc hin
BHYT giai on nm 2008 2012 v cc ch trng, chnh sch hin hnh
s d bo xu hng thc hin BHYT ton dn trong thi gian ti.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
42
2.3. H thng cc ch tiu nghin cu
nghin cu v phn tch tnh hnh thc hin chnh sch BHYT tin
ti BHYT ton dn trn a bn th x T Sn, lun vn s dng h thng ch
tiu sau:
2.3.1. Cc ch tiu phn nh iu kin kinh t - x hi th x T Sn
- Cc ch tiu phn nh v iu kin v tr, t ai, dn s ca th x T
Sn t nm 2008- 2012.
- Cc ch tiu phn nh v tnh hnh sn xut kinh doanh, c cu kinh t
ca th x T Sn t nm 2008- 2012.
2.3.2. Cc ch tiu phn nh thc trng thc hin chnh sch BHYT trn
a bn th x T Sn
- Cc ch tiu phn nh v cc nhm i tng tham gia BHYT
- Cc ch tiu phn nh v i tng cha tham gia BHYT
2.3.3. Cc ch tiu phn nh nguyn nhn, nh hng n thc hin chnh
sch BHYT trn a bn th x T Sn
- Nhng thun li, kh khn trong thc hin chnh sch BHYT
- Cng tc truyn thng, tuyn truyn chnh sch BHYT
- Phi hp cng tc gia cc ngnh, c quan trong thc hin chnh
sch BHYT
- Cng tc t chc thc hin chnh sch BHYT ca c quan BHXH
- Cc quy nh thc hin chnh sch BHYT: Mc ng, mc hng,
mc h tr ca nh nc, cng tc chi tr thng qua khm, cha bnh BHYT.
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
43
CHNG 3
THC TRNG CNG TC BO HIM Y T
TI TH X T SN TNH BC NINH
3.1. Khi qut v tnh hnh kinh t - x hi ca th x T Sn
3.1.1. c im v t nhin v dn s
Th x T Sn tnh Bc Ninh c Th tng Chnh ph k Quyt
nh thnh lp ngy 24/9/2008 trn c s ton b din tch t nhin v dn
s ca huyn T Sn c. T Sn, pha bc tip gip vi huyn Yn Phong
(Bc Ninh), pha ng bc v ng tip gip vi huyn Tin Du (Bc
Ninh), pha nam tip gip vi huyn Gia Lm (H Ni), pha ty gip vi
huyn ng Anh (H Ni). Th x T Sn nm gia H Ni v thnh ph
Bc Ninh.
Trc khi thnh lp th x T Sn c 11 n v hnh chnh gm 10 x
v mt th trn. n nay, th x T Sn c 12 n v hnh chnh gm 07
phng (Chu Kh, nh Bng, ng Ngn, ng Nguyn, ng K, Tn
Hng, Trang H); cc x gm (Hng Mc, Ph Kh, Tam Sn, Ph Chn,
Tng Giang). T Sn c din tch l 61,33 km2, vi dn s n 31/12/2011
l 148.304 ngi, mt dn s l 2.418 ngi/km2 gp 2 ln mt dn s
bnh qun vng ng bng sng Hng, gp 1,8 ln mt dn s ca Hi
Phng, gp 1,2 ln mt dn s ca H Ni mi v l mt trong nhng th
x c mt ng dn ca Vit Nam.
3.1.2. c im v vn ha - x hi
- V vn ha: T Sn l min qu m bn sc ca ngi Vit lu i
c mnh danh vng qu Kinh Bc qu hng ca l hi v sinh hot vn
ho, mi lng qu u c nh, cha v l hi khc nhau c cc l hi ni ting
nh Hi pho, hi vt, chi g, chi chim...v.v. y l qu hng ca 8 v vua
nh L (nh Bng) v qu hng ca cc chin s cnh mng ni ting nh
Nguyn Vn C (Ph Kh), Ng Gia T T Sn (Tam Sn).
- V Kinh t: C th ni th x T Sn l mt trong nhng n v hnh
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
44
chnh cp huyn c kinh t pht trin, th x T Sn c nhiu khu cng nghip
nh (KCN Tin Sn, VISIP, HANAKA); nhiu cm cng nghip lng ngh
nh (cm cng nghip Chu Kh, Ph Kh, ng K, Hng Mc); nhiu
lng ngh truyn thng pht trin vi cc sn phm ni ting nh st, thp
(a Hi), cc sn phm g m gh (ng K, Ph Kh, Hng Mc) thu
ht nhiu nh u t, to nhiu vic lm cho nhiu ngi lao ng, gp phn
chuyn dch c cu lao ng, n nh thu nhp.
3.1.3. Tnh hnh pht trin kinh t ca th x T Sn nhng nm qua
Trong nhng nm qua tnh hnh kinh t ni chung ang thi k suy
thoi ht sc kh khn, tc pht trin chm li. Nhng ring th x T Sn
trong 3 nm gn y tc tng trng kinh t vn gi c mc tng i
n nh. Nm 2011 tc tng trng 15,2%, c cu kinh t chuyn dch theo
hng tch cc: Cng nghip xy dng 71,5%; thng mi dch v 25%;
nng nghip 3,5%. Tng gi tr sn xut cng nghip tiu th cng nghip
t 5,590 t ng; gi tr sn xut nng nghip t 169,7 t ng; tng mc
lu chuyn hng ha bn l v dch v t 5.206 t ng; thu ngn sch t
726,7 t ng; cc lnh vc gio dc o to, vn ha thng tin, gii quyt
vic lm gim ngho, m bo an sinh x hi c nhiu tin b t kt qu
kh, i sng ca nhn dn c nng ln.
3.1.4. nh hng ca iu kin t nhin, kinh t - x hi n thc hin
BHYT ton dn
3.1.4.1. Nhng thun li
Vi iu kin t nhin, kinh t - x hi ca tnh Bc Ninh ni chung v
th x T Sn ni ring nhn chung tnh hnh kinh t c s tng trng cao, s
thu ngn sch ngy cng ln. Bn cnh cc khu cng nghip, cm cng
nghip tp trung, lng ngh truyn thng ngy cng c m rng v pht trin
nhanh. Mt s DN ln, s dng nhiu lao ng tip tc c m rng v u
t vo cc khu cng nghip, cm cng nghip, lng ngh to vic lm cho hng
ngn ngi lao ng. Ngi dn T Sn t xa ni ting khng ch bit lm
S ha bi Trung tm Hc liu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
45
ngh nng lu i m cn kh tho bun bn, giao tip, lm nhiu ngnh dch
v gp phn n nh, nng cao i sng nhn dn. y l iu kin rt thun
li m rng, h tr i tng tham gia BHYT.
3.1.4.2. Kh khn
Th x T Sn cng gp mt s iu kin khng thun li t chnh
nhng li th ca mnh nh: iu kin kinh t pht trin, nhiu lng ngh
pht trin, t i sng nhn dn c thu nhp cao hn, nhng trnh dn
tr li hn ch, cng vi v tr a l thun li cch trung tm th H Ni
khng xa, c nhiu c s KCB cc dch v v y t pht trin, cht
lng KCB v dch v tt p ng c yu cu ca mt b phn nhn dn
c iu kin chi tr. Bn cnh c nhng bt cp trong chnh sch BHYT
cha theo kp vi kinh t th trng nh: Th tc cn nhiu trong tham gia
BHYT v trong KCB, cht lng KCB cn thp nhng iu gy kh
khn, nh hng khng nh n cng tc tuyn truyn thay i nhn thc
trong nhn dn thc hin m rng i tng tham gia BHYT, tin ti
BHYT ton dn.
3.2. T chc h thng BHXH th x T Sn
3.2.1. Khi qut s hnh thnh v pht trin
Nm 1999 huyn Tin Sn (c) c tch ra lm 2 huyn (huyn T
Sn v Tin Du) theo , BHXH huyn T Sn c thnh lp vi 8 cn b,
cng chc, vin chc. Nm 2008 th x T Sn c thnh lp v BHXH th
x T Sn c thnh lp theo Quyt nh s 4857/Q-BHXH, ngy
21/10/2009 ca Tng Gim c Bo him x hi Vit nam, trn c s BHXH
huyn T Sn, n nay BHXH th x c 16 cn b cng chc.
3.2.2. Chc nng ca BHXH th x T Sn
Theo Quyt