Geotermia w Polsce - stan i możliwości wykorzystania

Geothermal in Poland - state and development prospects

Beata Kępińska

Polskie Stowarzyszenie Geotermiczne

Polish Geothermal Society

Zarząd Międzynarodowej Asocjacji Geotermalnej / IGA BoD member

Seminarium „Potencjał geotermii w Polsce – wymiana doświadczeń” 2-3.10.2014, Warszawa

Seminar „Geothermal potential in Poland – exchange of experience”, 2-3.10.2014, Warszawa

Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PANMineral & Energy Economy Research Institute of PAS

Wody geotermalne w Polsce / Geothermal waters in Poland

• Obszary występowania:

-Niż Polski – zbiorniki w osadowych skałach

mezozoicznych (głównie piaskowcach),

- Karpaty wewnętrzne (Podhale) – wapienie

i dolomity triasu, węglany eocenu środkowego,

- Karpaty zewnętrzne (fliszowe), Zapadlisko

przedkarpackie – niektóre rejony i miejscowości,

- Sudety (niektóre miejsca) – skały krystaliczne

i metamorficzne (strefy szczelinowe)

• Głębokości eksploatowanych obecnie

złóż wód geotermalnych: 1 – 3,5 km

• Temperatury wgłębne wód: 20 - 90ºC

(lokalnie, głębiej stwierdzono wody

o temperaturach do stu kilkudziesięciu ⁰C)

• Mineralizacja wód: ~ 0,5 – 300 g/dm3

• Wydajności eksploatacyjne wód

z otworów: kilka m3/h – 550 m3/h

• Areas of occurence:

- Polish Lowlands – aquifers in sedimentary

Mesozozic formations (mostly sandstones),

-Inner Carpathians (Podhale) – limestones

and dolomites (Triassic), Eocene carbonates,

-Outer Carpathians (Flysch, Carpathian Foredeep –

some areas and localities,

- Sudetes (some places) – crystalline and

methamorphic rock (fracture zones)

• Depths of exploited geothermal aquifers:

1 – 3,5 km

• Reservoir water temperatures: 20 - 90ºC

(locally, deeper waters over a hundred ⁰C found)

• Waters’ mineralization (TDS): ~ 0,5-300 g/dm3

• Waters’ flow rates from the wells (reserves):

several m3/h – 550 m3/h/well

1

3

5

4

7

6

1/2 - Niż Polski / Polish Lowlands

3 - Karpaty Zachodnie / Western Carpathians

4 – Karp. Wschodnie / Eastern Carp.

5 – Zapad. przedkarpackie / Carpathian Foredeep

6 – Górny Śląsk / Upper Silesia Coal Basin

7 – Sudety (planowane)/ Sudetes (planned)

2

Opracowania regionalne dot. zasobów geotermalnych, możliwości

wykorzystania, 2006-2013

Regional works on geothermal resources and possibilities

of uses, 2006-2013

Aspekty naukowe i praktyczne - obliczenia zasobów, wskazanie obszarów perspektywicznych, itd.

Scientific and practical aspects – calculation of resources, indication of prospective areas, etc.

Źródło/Source: W. Górecki (2012), M. Hajto (2012)

Niż Polski – perspektywiczne zbiorniki dla wód geotermalnych (dla ciepłownictwa/in.)

Polish Lowlands – geothermal aquifers prospective for heating/other uses

1. Dolna kreda

2. Górna jura

3. Środkowa jura

4. Dolna jura

5. Górny trias

6. Dolny trias

7. Dolny perm

8. Karbon

9. Dewon

Kreda Lower Cretaceous

Dolna Jura Upper Jurassic

Górna Jura Middle Jurassic

Środkowa

Jura DolnaLower Jurassic

Trias GórnyUpper Triassic

Trias DolnyLower Triassic

Perm DolnyLower Permian

KarbonCarboniferous

DewonDevonian

24236 km2

7409 km2 35637 km

2

81390 km2

29776 km2

38839 km2

28613 km2 10375 km

2

7304 km2

M. Hajto (ww.geodh.eu), na podstawie: Górecki i in., 2006: Atlas Niżu Polskiego […]

Perspektywiczne zasoby wód geotermalnych na Niżu Polskim związane są głownie z piaskowcamiwieku triasowego i jurajskiego

Polska – wykorzystanie energii geotermalnej

Poland – geothermal uses

• Temperatury wód: 20 - 86ºC

• Balneoterapia, rekreacja:

- 10 uzdrowisk, 7 nowych ośrodków (otwarte 2006 – 2012)

• Ciepłownictwo (od lat 1990.): 6 ciepłowni

• Pompy ciepła: > 30 000 instalacji (oszacowanie)

• Zainstalowana moc: ok. 450 MWt (~330 MWt

pompy ciepła)

• Sprzedaż/produkcja ciepła: ~ 2240 TJ/2012

(w tym ~ 1 700 TJ pompy ciepła)

• Water temperatures: 20 - 86ºC

• Balneotherapy, recreation:

- 10 spas, 7 new centers (opened 2006 – 2012)

• Space heating (since 1990s): 6 plants

• Heat pumps: > 30 000 installations (estimation)

• Installed capacity: ~450 MWt (~330 MWt HPs)

• Heat sales/production: ~ 2240 TJ/2012

(incl. ~ 1 700 TJ heat pumps)Polska, 2013/14: 1. pracujące ciepłownie geotermalne,

2. geotermalne systemy grzewcze w realizacji (w ośrodkach

rekreacyjnych), 3. uzdrowiska stosujące wody geotermalne, 4.

geotermalne ośrodki rekreacyjne (2006-2013), 5. geotermalne

ośrodki rekreacyjne w realizacji

Polska – wykorzystanie energii geotermalnej

Poland – geothermal uses

• Koncesje /ministra środowiska/ do 1.09’12:

- ok. 25 na poszukiwanie i rozpoznanie,

- ok. 12 na eksploatację

(+ kilka koncesji po 2012 r.)

• W trakcie realizacji:

- projekty dot. rekreacji/balneoterapii,

- prace badawcze, B+R,

- opracowania studyjne, projekty, itp.,

brak nowych projektów stricte

ciepłowniczych …

• Licenses issued (by the minister

of environment) by 1 Sep 2012:

~25 for exploration

~12 for exploitation

(+ several exploitation licenses in 2013-14

issued by regional authorities)

• Under realisation:

- several recreation/bathing investment projects

- research, R&D works

- desk studies, feasibility studies

no new investments for heating (geoDH)

Polska, 2013/14: 1. pracujące ciepłownie geotermalne,

2. geotermalne systemy grzewcze w realizacji (w ośrodkach

rekreacyjnych), 3. uzdrowiska stosujące wody geotermalne, 4.

geotermalne ośrodki rekreacyjne (2006-2013), 5. geotermalne

ośrodki rekreacyjne w realizacji (Kępińska 2013)

Instalacja Wykorzys-

tanie

Maksymalna

wydajność

wody geot.

Maksymalna

temperatura

wody geot.

Moc zainstalowana/oszacowana Wykorzys. / sprzedaż ciepła2

całkowita z geotermii całkowita z geotermii

m3/h oC MWt MWt TJ/r TJ/r

Podhale - ciepłownia / 1992/94 C/geoDH 670 86 80,8 40,7 376 286,5

Pyrzyce – ciepłownia /1996 C/geoDH 340 61 48 14,8 100 60,0

Mszczonów – ciepłownia / 2001 C/geoDH 60 41 10,2 2,7 56,9 15,1

Uniejów – ciepłownia /2006 C/geoDH 120 68 5,0 3,2 17,8 8,9

Stargard Szczecinski – ciepłownia / 2012 C/geoDH 100 78 10 10 91 91

Poddębice – ciepłownia /2013 C/geoDH 116 71 3,8 3,8 17-19 17-19

Uniejów - podgrzewanie boiska Ia 20 28 0,28 0,28 4,4 4,4

Kąpielisko Geot. Szymoszkowa, Zakopane/’08 R + C 80 27 0,3 0,3 3,0 3,0

Terma Bukovina / 2008 R /B + C 40 64,5 0,35 0,35 11 11

Terma Białka Tatrzańska / 2011 R/B + C 40 72

Aqua Park Zakopane / 2006 /1970 -2001/ R 130 36 - 28 0,23 0,23 1,8 1,8

Termy Szaflary / 2008 R 25 38 0,14 0,14 5,0 5,0

Termy Mszczonowskie / 2008 R 15 32 0,07 0,07 2,2 2,2

Termy Uniejów / 2008 R/B+C 30 42 0,5 0,5 7,7 7,7

Poddębice/ 2011/12 C+R+B 190 71 3,8 3,8 ~19/2013

Cieplice Śląskie Zdrój B 27 36 - 39 0,3 0,3 10,0 10,0

Lądek Zdrój B 50 20 - 44 0,7 0,7 12,0 12,0

Duszniki Zdrój B, Ib 20 19 - 21 0,05 0,05 0,7 0,7

Ciechocinek B 204,5 27 - 29 1,9 1,9 2,8 2,8

Konstancin B 9 21 0,01 0,01 0,2 0,2

Ustroń B 2,2 28 - 11 0,06 0,06 0,6 0,6

Iwonicz Zdrój B 2,5 24,5 0,01 0,01 0,4 0,4

Rabka Zdrój B 4,5 28

Grudziądz-Marusza /2006 B 20 20

Lubatówka6 Ic 11,0 24,5

Instalacje geotermalne, 2013Geothermal installations, 2013

C/H-ciepłownictwo/space heating, B/B – lecznictwo/balneotherapy

R/R - rekreacja/recreation, I/I - inne/other

Ceny ciepła z różnych nośników energii (taryfy URE), 2013

Heat costs from various energy carriers (approved tariffs), 2013

Heat from geothermal ≈ heat from gas combustion

[w/in:} Pająk L., Bujakowski W. (2013), MEERI PAS

jednostkowa cena zakupu ciepła [zł/GJ]

Ceny ciepła z geotermii i konwencjonalnych źródeł energii - PolskaCosts of heat from geothermal and fossil fuels - Poland

2007

2011

2013

0 20 40 60 80 100 120

60

61

65

48

50

55

67

72

82

79

82

102

Ciepłownie wykorzystujące energię geotermalną

Ciepłownie na węgiel

Ciepłownie na gaz ziemny

Ciepłownie na olej opałowy

Cena energii cieplnej [zł/GJ]

2011–2013 2007–20130%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

7%8%

10%

15%

24%

29%

Wzro

st

ceny e

nerg

ii

22%

14%

Na podstawie Pająk L., Bujakowski W. (2013)

Heat prices, zł/GJCosts’ increase, %

Geothermal

Coal

Gas

Fuel oil

Efekty ekologiczne –

ciepłownictwo geotermalne (Podhale)

Ecological effects –

geothermal heating (Podhale R.)

• Redukcja emisji SO2 (Zakopane):

- średnie roczne stężenie - spadek o 60-70%

• Redukcja emisji CO2 (Podhale):

~ 33,5 tys. ton/2010 r. (sprzedaż ~350 TJ geo-ciepła)

SO2 (mg/m3) - średnioroczne stężenie

SO2 (mg/m3) - average yearly concentration

CO2 (103 T/r) - redukcja emisji, 1999-2010

CO2 (103 T/y) - reduction of emission, 1999-2010

- 1998/1999: uruchomienie ciepłowni gazowej- 2001/2002: 1-szy „geotermalny” sezon grzewczy w Zakopanem -2011: > 1600 odbiorców, > 376 000 TJ ciepła, projekt ciepłowniczy nadal w realizacji

- 1998/1999: launch of gas-fired plant- 2001/2002: 1st „geothermal” heating season in Zakopane

- 2013: > 1600 clients, ~400 TJ sales, DH project continued

węgiel

coal

gaz

gas geotermia / geothermal

Źródło: PEC Geotermia Podhalańska SA

Source: PEC Geotermia Podhalańska SA

• Reduction of SO2 emissions (Zakopane):

- average yearly concentration – drop by 60-70%

• CO2 reduction (Podhale):

~ 33,5 thousand T/2010 (geo-heat sales ~350 TJ)

Projekty w trakcie realizacji, 2013/14

• Podhale: projekt c.o. w rozwoju (wykonany nowy otwór, pogłębienie jednego z chłonnych -> podłączenia nowych odbiorców). Ciepłownictwo – priorytet - budowa 2 nowych ośrodków rekreacyjnych

• Modernizacja, optymalizacja niektórych istniejących geotermalnych c.o. i ośrodków rekreacyjnych. Dalsze plany w tym zakresie (vide nast. slajdy)

• Kilka projektów ukierunkowanych na rekreację/balneoterapię

• Opracowania dot. warunków geotermalnych, wykonalności projektów, sposobów wykorzystania (dla gmin, prywatnych inwestorów, itp.)

• Projekty badawcze, B-R (problemy chłonności / stymulacji złóż), HDR, instalacje binarne, odsalanie/utylizacja wód, in.)

• Udział niektórych zespołów w projektach UE dot. energii geotermalnej: GEOCOM, 7 FP (ww.geothermalcommunities.eu), GEODH – Promote Geothermal District Heating, IEE (ww.geodh.eu), Life+

Geothermal heating systems:

Podhale R. (PEC Geotermia Podhalanska SA)*:

- Expansion of heating network,

- Expansion of heat generation area (drilling new injection well, installation of heat pumps to increase energy efficiency)

- Restoration and modernization of surface heating infrastructure * Planned investments possible with the involvement of external funds – subsides, loans)

Poddebice geothermal district heating plant:

- Extension of surface grid to supply more clients with geothermal heat

Pyrzyce geothermal district heating plant:

- Geothermal part: drilling new injection and production wells

- Surface part:- Extension of geoDH grid and connecting new clients (additional capacity for DH and warm water)- Replacement the housing estate DH network in one of the housing estates,construction of 0.8 MWth warm water supply network (both networks geothermally-heated)

Uniejów geothermal district heating plant:

- Reconstruction / rehabilitation of two injection wells

- Extension of balneorecreation centre, other geothermal water applications (eg. cosmetics)

Planowane inwestycje - ciepłownictwo geotermalne, in. dziedziny

(wg informacji z 2014 r.)

Investments planned – heating, some other (information gained in 2014)

Other possible investment projects, eg.:

Skierniewice Municipality:possible rehabilitation / stimulation of 2 deep wells. Design / apply efficient anti-corrosion and anti-scaling methods (wells planned to serve balneotherapeutical centre (heat, water) in new health resort (under organization) and, possibly, for greenhousing

Piotrków Trybunalski County : technical and feasibility studies and projects of geothermal heat / water

uses for recreation/healing treatment and heat uses (in hybrid systems with other RES)

Poręba Wlk (S-Poland): investments to construct surface facilities for geothermal recreation/spa center

Inne perspektywiczne projekty: m.in. Gorlice, Sękowa, Jaworze

Other activities proposed (among others):

- Comprehensive study conc. geothermal development in Polish cities (with existing DHs –heating, other uses) - such work suggested by PSG shall limit the risk and ease selection of the best projects for funding (several dozen of cities potentially prospective for geoDH and related uses)

one of most recent R+D project concepts including „geothermal element”

”Research and feasibility study „Perspective of groundwater's uses in regards to energetic recreational and curative potential in the central part of Morainic-Lacustrine Kaszubian Land in the municipality of Chmielno

(N-Poland)”

Planowane inwestycje - ciepłownictwo geotermalne, in. dziedziny (wg informacji z 2014 r.)

Investments planned (acc. to information gained in 2014)

Zródło: Persson et al. (2012) – HUDC Database 2012/The Halmstad University District Heating and Cooling Database/

Ciepłownicze systemy c.o. w Polsce/Europie vs. zasoby geotermalne

District heating systems in Poland /Europe vs. geothermal resources

Polska

Możliwości budowy instalacji geotermalnych /sieci grzewcze /obszary najb. Perspektywiczne/*

Possibilities to construct geothermal installations / heating grids, /most prospective areas/*

Lokalizacje

niektórych miast o warunkach dla

budowy ciepłowni

geotermalnych

obszary najbardziej

perspektywiczne -

Funkcjonujące zakłady geotermalne:

A - Bańska - Biały DunajecB - Mszczonów

C - UniejówD - PyrzyceE - Stargard Szczeciński

A

niecka szczecińska

niecka mogileńsko-łódzka

niecka warszawska

Źródło: M. Hajto (2013), Górecki et al. Oct 2014GeoDH Wksp in Poland, March 2013, www.geodh.eu

Ciepłownictwo – ważna dziedzina wykorzystania geotermii*

Heating – important sector for geothermal energy uses*

• Europa - ponad 5000 sieci c.o. - w wielu możliwe wprowadzenie energii geotermalnej,

(2013 r.: ~240 systemów c.o. z udziałem geotermii, 28 krajów)

• do 2015 r. w realizacji będzie ok. 170 projektów geotermalnych ukierunkowanych na

ciepłownictwo lub na kogenerację energii elektrycznej i ciepła (~ nowych 4000 MWt), m.in.:

- 53 projekty - Niemcy,

- 27 projektów – Francja,

- 17 projektów - Węgry,

- 13 projektów - Dania

• Znacząca szansa dla geotermii - nie tylko nowe systemy, ale także włączanie do już

istniejących sieci c.o. (licznych w krajach Europy środkowo-wschodniej, także w Polsce)

• Obserwowany jest i spodziewany rozwój geo-ciepłownictwa /w tym c.o./ w Europie,

także środkowej i wschodniej /Węgry, Słowacja, Rumunia, Chorwacja, Czechy …/

* EGEC Geothermal Market Report 2012

Perspektywy wykorzystania geotermii w Polsce

Prospects of geothermal energy uses in Poland

• Ciepłownictwo (szeroki zakres: c.o., szklarnie,

rolnictwo, itp.)

• Rekreacja/balneoterapia

• Lokalnie perspektywy generacji prądu:

instalacje binarne (wody T> 80 - 100⁰C,

kilkadziesiąt - kilkaset kWe), w kogeneracji z

ciepłem (opracowania badawcze ostatnio wykonane)

• Systemy kaskadowe, hybrydowe

• Geotermia może pokrywać bazowe

zapotrzebowanie na ciepło /cały rok/

• Projekty geotermalne - opłacalne przede

wszystkim w miejscowościach

już posiadających sieci ciepłownicze,

o skupionej zabudowie, dostatecznej liczbie

odbiorców, lokalizacji otworów geotermalnych

blisko sieci i odbiorców

• Heating (wide range)

• Recreation/balneotherapy

• Locally – prospects for binary electricity

generation: (water T> 80 - 100⁰C, dozens -

hundreds of kWe) in co-generation with

heat (CHP) (research works done recently)

• Cascaded, hybrid systems

• Geothermal may cover a basic heat

demand /all year round/

• Geothermal projects - economically

profitable mainly in localities which

already have heating networks, centered in

the towns of buildings and a sufficient

number of customers, with the wells

located near the networks and customers

Perspektywy rozwoju geotermii w Polsce / Geothermal development prospects – Poland, cont.

• Szczególnie na Niżu Polskim - znaczący potencjał energetyczny wód geotermalnych

(zbiorniki dolnej jury i dolnej kredy).

Perspektywy wykorzystania - głównie ciepłownictwo (ogrzewanie budynków, szklarnie, itp.),

rekreacja, lecznictwo.

Lokalnie perspektywy dla instalacji binarnych (wody T> 80-100⁰C, kilkadziesiąt - kilkaset

kWe, kogeneracja)

• Możliwość pracy w układach hybrydowych z in. źródłami energii (tradycyjnymi, OZE)

• Options for hybrid systems (with other RES/traditional fuels)

• Konkurencyjność cen „z geotermii” z innymi nośnikami /Competitive geothermal heat prices

• Lokalne źródło energii - bezpieczeństwo dostaw / Local source – safety of supply

• Istotne efekty ekologiczne, komfort użytkowania

• Significant ecological effects, comfort of use

• Impuls dla rozwoju lokalnej, innowacyjnej przedsiębiorczości, aktywizacji samorządów

i mieszkańców, wzrostu efektywności energetycznej, pozyskiwania środków finansowych,

racjonalnego gospodarowania energią, itp. / Impuls for local innovative economics, increase

the energy efficiency, rational energy management, etc.

• Pracujące instalacje, korzyści ekologiczne, gospodarcze, społeczne, zainteresowanie

kolejnymi projektami przekonują, że geotermia jest perspektywiczna także w Polsce.

• W Polsce istnieją okoliczności sprzyjające rozwojowi geotermii

Factors that shall facilitate geothermal development:

- odpowiednie zasoby / suitable resources

- potencjalni odbiorcy energii geotermalnej / potential receivers,

- wysoki poziom i zaangażowanie środowisk naukowych

high level and involvement of scientific, R& D circles,

- doświadczenia projektantów, firm wiertniczych, geofizycznych, wykonawców instalacji

- experience of drilling companies, geological/geophysical services, doers of installations, etc.

- Konieczność realizacji zobowiązań międzynarodowych i krajowych dot. OZE,

zrównoważonego rozwoju energetycznego, itd.

- Need to fullfill international and national obligations on RES, sustainable energy policy, etc.

- szanse na współpracę bilateralną z wiodącymi ośrodkami / ekspertami europejskimi

- chance for bilateral cooperation with leading international institutions and experts

Perspektywy rozwoju geotermii w Polsce

Geothermal development prospects – Poland, cont.

Możliwości współpracy w zakresie geotermii

Possibilities of cooperation on geothermal energy

Podstawowy dokument dla współpracy

Basic document for cooperation

Memorandum o porozumieniu

między Ministrem Gospodarki Rzeczypospolitej Polskiej

a Ministrem Przemysłu, Energetyki i Turystyki Islandii

o współpracy w sektorze energetyki odnawialnej (20 września 2011)

Memorandum of Understanding

between the Minister of Economy, Republic of Poland

and the Minister of Industry, Energy and Tourism of Iceland

on cooperation in the renewable energy sector (20 September 2011)

• Badania, prace badawczo – rozwojowe

• Projekty inwestycyjne

• Transfer know-how dot. geotermii, in. energii,

wymiana doświadczeo dot.energetyki, in.

• Edukacja i szkolenia

• Wykorzystanie potencjału polskich absolwentów

UNU Geothermal Training Program (1991- 2004)

oraz RES School w Akureyri (2008 - 2011)

Perspektywiczne w Polsce: ciepłownictwo, rolnictwo,

in., rekreacja, lecznictwo, instalacje binarne,

technologie, materiały, ograniczanie korozji,

wytrącania, nowoczesne metody badao, wierceo,

itp.

Główne obszary współpracy w geotermii, Polska – Islandia

Main areas of Polish – Icelandic cooperation on geothermics

• Research, R&D works

• Investment projects

• Transfer of know-how on geothermal, other energy

sources, exchange of experiences in energy sector etc.

• Education and training

• Making the use of ‘potential’ of Polish gradutes

of the UNU Geothermal Training Programme

(1991-2004) and RES School in Akureyri (2008-2011)

Prospective in Poland: heating, horticulture, other uses,

recreation, healing, binary systems, technologies,

materials, limiting corrosion/scaling, modern research

methods, drillings, etc.

• UNU GTP: 14 osób, 1991- 2004 (wśród ok.

580 absolwentów), specjalności kluczowe dla

rozwoju badań i inwestycji geot. w Polsce

• School of Renewable Energy Science, Akureyri

– 57 osób, w tym 12 osób, które przygotowały

prace mgr z geotermii (2008 - 2011)

„Potencjał” absolwentów

UNU Geothermal Training Program i RES School Akureyri

‘Potential’ of Polish graduates from the UNU Geothermal Training Program and RES School Akureyri

• UNU GTP: 14 prs in 1991- 2004 (from among

ca. 580 graduates) specialized in key lines

for geothermal research and projects in Poland

• Renewable Energy School w Akureyri – 57 prs,

incl. 12 MSc theses on geothermal

(2008-2011)

Dziękuję za uwagę

Many thanks for Your kind attention

Source: Dorado Sp. z o.o.

Beata Kępińska

PSG, IGSMIE PAN / PSG, MEERI PAS

bkepinska@interia.pl

MEERI PAS Geothermal Station, Podhale R.

Seminarium „Potencjał geotermii w Polsce – wymiana doświadczeń” 2-3.10.2014, Warszawa

Seminar „Geothermal potential in Poland – exchange of experiences”, 2-3.10.2014, Warszawa

Geological & Mining Law (new, since 2012):

proper legal basis for geoDH development aimed to ease formal / administrative procedures:

• Transfer the licenses, permits and other procedures to regional administration level

• One-step licensing system (for exploitation drillings, for geothermal water exploitation)

• Limited number of fees (no license fee, no fee for geological information used for project purposes, no royalty for geothermal water exploitation, reduced fee for the use

of geological information in order to exploit geothermal water (up to 1% of its value to 31/12/2020, than 5%), no contract for mining operation

• Shortening the exploitation license procedures by reduction of the duties of cooperation with other bodies while issuing the decision on concession

(in some cases still long procedures (3-4 months in practise) to agree EIA report with local/regionalentities (incl. Regional Environment Inspection Agendas) before issuing environmental decision(attachment to application for issuing geothermal drilling/geoth. exploitation license)

Legislation – the positives

• No RES Law so far (Sep 2014): when introduced it will not facilitate geoDH deployment giving role for RES heat/cold (oriented for RES electricity, co-incineration, small installations)

• NREAP – minor role of geothermal heat by 2020

Economic / financial barriers (resulting from the lack of proper provisions in main legal acts):

• No public support for drillings (since 2012) – key elements of each geothermal project (geoDH in particular) (some support is available for surface infrastructure)

• No Geological / Drilling Risk Insurance Fund

(so far) No cohesive, stable, long-term legal / financial s y s t e m for local authorities /investors to develop geoDH

(heat supply in responsibilities of LAs having no sufficient own funds to start such projects)

(specially when coal/ gas are strong competitors, and coal-based heat prices do not contain externalities)

Good provisions of Geological & Mining Law are not able to work alone!

Legislation – the negatives

Stan w końcu 2011 r.:

• 25 koncesji na poszukiwanie

i rozpoznawanie wód termalnych

• 10 koncesji na wydobywanie

wód termalnych

Łódź( (25/2011/p)

Wołczyn(12/2011/p)

Lipowa(21/2011/p)

Staniszów(26/2011/p)

KONCESJE MINISTRA ŚRODOWISKA NA POSZUKIWANIE,

ROZPOZNAWANIE I WYDOBYWANIE WÓD TERMALNYCH

LICENCES BY THE MINISTER OF ENVIRONMENT FOT EXPLORATION,

RECOGNITION AND EXPLOITATION OF GEOTHERMAL WATERS

Źródło: Min. Środowiska, 2011Source: Min.of Environment, 2011

End 2011:

• 25 licences for exploration and

recognition of geothermal waters

• 10 licences for exploitation

of geothermal waters

Do wspólnego uzgodnienia:

• Informacja internetowa

(strony internetowe ministerialne, PSG,

partnerów z Islandii ?)

• Osoby do kontaktów

• Rozważenie organizacji punktu/ów

kontaktowego /promocyjnego Islandii

w Polsce w zakresie geotermii /energetyki,

może też in. dziedzin (turystyki, itp.)

INFORMACJA O MOŻLIWOŚCIACH WSPÓŁPRACY

INFORMATION ABOUT THE POSSIBILITY OF COOPERATION

To a common understanding:

• Internet information

(website of the MInistry, Polish Geothermal

Society, Icelandic partners?)

• Contact persons

• Consider the organization of contact/

promotional points of Iceland in Poland

on geothermal, energetics, in other areas

(tourism, etc.?)

9/12

• Współpraca możliwa w zakresie projektów

w trakcie realizacji, w przygotowaniu / planach

(w ramach programów bilateralnych, UE, dot.

konkretnych zagadnień, jeśli będzie wzajemne

zainteresowanie i propozycje)

• Inne?

Badania, prace badawczo – rozwojowe

Research, R&D works

• Cooperation possible in cases of projects underway,

in preparation / planning (in frames of current and

anticipated EU, Nordic Grants programs) – if mutual

interest and proposals exist)

• Other?

• Informacja, transfer know-how Islandii

w zakresie geotermii, in. źródeł energii,

wzajemna wymiana doświadczeń dot.

energetyki, itp.

• Szkolenia inwestorów, operatów instalacji

geotermalnych, studentów, decydentów

w zakresie OZE, innych grup

• Szkolenia specjalistyczne, dot. wybranych

zagadnień, w odpowiedzi na konkretne

zainteresowanie (Customer-tailored training)

Szkolenia, edukacja

Training, education

• Information, transfer Icelandic know-how

on geothermal, other energy sources,

exchange of experiences on energy sector,

etc.

• Trainings for investors, operators of

geothermal installations, students, decision

makers from RES/energy field, other groups

• Specialized trainings on selected issues

in response to a specific interest (Customer-

tailored training)

• UNU GTP: lines of Training (essential for

geothermal development in Poland):

- Geothermal Utilisation – 6 prs

- Reservoir Engineering - 5 prs

- Chemistry of Geothermal Fluids – 1 prs

- Borehole Geology – 1 prs

- Borehole Geophysics – 1 prs

UNU/GTP and RES School Akureyri - fellows from:

- Mineral & Energy Economy Research Institute PAS,

- AGH – University of Science &Technology, Krakow,

- Silesia University, Katowice,

-Technical Universities in: Białystok, Gdańsk,

Olsztyn, Rzeszów, Szczecin, Warszawa, Warmia –

Mazury University

„Potencjał” absolwentów

UNU Geothermal Training Program i RES School Akureyri, cd.

‘Potential’ of Polish graduates from UNU Geothermal Training Program and RES School in Akureyri, cont.

• UNU GTP – specjalizacje zasadnicze dla

rozwoju geotermii w warunkach polskich:

- Wykorzystanie energii geotermalnej – 6 os.

- Inżynieria złożowa - 5 os.

- Chemia płynów geotermalnych – 1 os.

- Geologia otworowa – 1 os.

- Geofizyka otworowa – 1 os.

UNU GTP i RES School Akureyri – ośrodki, z których pochodzili polscy stypendyści:

- Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi

i Energią PAN, Kraków,

- Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków,

- Uniwersytet Śląski, Katowice,

- Politechniki: Białystok, Gdańsk, Olsztyn, Rzeszów,

Szczecin, Warszawa, Uniwersytet Warmińsko –

Mazurski