53
GENEL EKONOM VE MAL SSTEM 60 ! KAMU KES M GENEL DENGES KONSOLDE BÜTÇE DARELER GENEL BÜTÇEL DARELER KATMA BÜTÇEL DARELER KAMU KTSAD TEEBBÜSLER LETMEC KT’LER TASARRUFÇU KT’LER ÖZELLETRME KAPSAMINDAK KURULULAR YEREL YÖNETMLER FONLAR SOSYAL GÜVENLK KURULULARI DÖNER SERMAYELER ÖZELLETRME DARES BAKANLII SZLK SGORTASI FONU "#$%&"&$$$’$%& ! "# $ # %! & ! ! ! ! & %! &! &! ’()* + %&# ! , -. "# /001$, /2 31 ! 4 5 5 6 7 8 & &#!9 ! # &#! 9 $ ( # ( $ .# . #! . : *;<: = )*

Genel Ekonomi ve Mali Sistem

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Sermaye Piyasası Faaliyetleri Temel Düzey Lisansı Eğitimi

Citation preview

Page 1: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

60

��� ����� ��� � �� ����� ����������� ������ ������������� !��

������������������������������������������

KAMU KES�M � GENEL DENGES�

KONSOL �DE BÜTÇE

�DARELER �

GENEL BÜTÇEL� �DARELER

KATMA BÜTÇEL� �DARELER

KAMU �KT�S AD � TE�EBBÜSLER �

��LETMEC� K �T’LER

TAS ARRUFÇU K �T’LER

ÖZELLE�T �RME KAPSAM INDAK � KURULU�LAR

YEREL YÖNET �MLER

FONLARSOSYAL

GÜVENL�K KURULU�LARI

DÖNER SERM AYELER

ÖZELLE�T �RME �DARES �

BA�KANLI� I

��S �ZL�K S �GORTASI

FONU

�� � ��"#��$%&"&��$�$���$�'$%&�

������������������ ��������������������������� ��������������������� ������������������������ ��������������������������������������������������������������� ������������������� ����������������������������������������������������������� ������������������������� �����������������������������������������������������������������������������!��� ������� ���������� ����� ������� "#�����$��� ������ ���� �#������ ����� ��������� ���� ����������������������������������������������������������%!������������������������ &���!��������� �������������������������������������������������������������� �� ����������!����������������������� �����������������������������������������������!��������������� ���!������� �������� &�� ������� ����� %!����� ���� ������� ����� �������&��!����� ������ ������� ��� ������������� ����� ������� &��!����� �����'()*� �����+���������������������� �����%&�#���������!��,�-�����������.���������������"#���������������/001$���������������������������,�/2�����31��������� ��!��������������������������������������������� �����������������������4�

� 5�� ������������ 5�� �������6��������������� 7��������� ��8�����

&�� ��� ����� ����������� ��������� ��������� &#�!�� 9��������� �!��������� ���������� �� ����#� ������������ ������������ ������ &#�!���� 9��������$�� ���������� (������ # �����(������$����.�������������� # �����.����������� ����������������������������������������������������������#!����� ��������.����������

� :����*����������;<������� ��������:���=�� )�������*�����������

Page 2: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

61

� "�������*�����������&�� ����� ������������������������� ��������#�������������������� ���� �!�� �!���� olmakla birlikte, aynı gelir ve harcama kalemleri Konsolide Bütçe içerisinde de yer almaktadır. �

��(� ��"#��$%&"&��������������"#�����$���>�������� �����������������������������&#�!��9���������������9�������� "�����#������ ;9��������� �9"$���� �� "�������!�� �9"$���� ?����� &�������?=��7��������������.���������������������8������)�����)����������(������# ����������������� �������(�����������"#����������)������$��@������������<����8���;A+8=� ��������������#�#��#�#� .�� ���� !��!� ������ ����� ���� ����������� ������ ����������� �������� �����������$������������������������������������� �!�����������������������B#�#���� #�#���������� &#�!�$�� �!���������������������� &#�!��9��������$����.������������ &�� ������������ ������$�� �#�� ����������� �������� ����������� �#����� ���� ������������.� �������� ��������������6�������������������#����������.��!��������������������3111$����������������������� 311� ����� �������� ������� ���������������� ��#����� !���������� +������&���������������������������� ������������������������������������������������������������������������������������������������������

��)� �*�%*�&+$��,�-$� ����������� &#�!��� ��������� &#�!�� 9��������� ������� ����������� ���� �� ������ �#�!�������������� ���� �#�!������� ��.������� �������� ���� &#�!���� 9�������� :����������������� �������� ����������� "&++�� )#����� )�� �� �� ������� &����������� ���� �������&��������� ���#������������������������%�������*�����+#�������������<"��"C9����"+� ��������������������������������������� ���� �!������������������9!� ���������!������������������������ �� #� ���� �#�!���� ��������� �!�������� �� �#�#�� ������ *�����+#����������$�������+#�����������+������&������������.������������#�!���� ��������� ����������������� �� �� ��������� ;��������� �� �������� �� ����=�� �� �� ����������� ��������;������������������ �� �� ����.�������� �� �����#�������� ��������� ���=������� ����� �������� ���� �!����!� ��������� ���� ������ ������ �#�!���� ���������� ��������� ���� ��������� ������ ������������ ������������� ��������� �#�!�� ��������� ���4� ����� ������������ �������� ������������ �� �������������������������#!� �������������������:���� ����������� .������� �����������4� ���� ����� �� #����� ���������� ���� ������ �������������������������� ���������������������� �!������������������� ���������� �� ������������������������������ "#�����$�� �!� �� ���� # ������������������������� ��� ������������������������������ �������!�������� ��#�#���)���������������������� ���������������������������������������� ��#�����.���������������������������������������������������!���������9"$����� ��.���� ������������ (������ # ����� (������$�� ��.���� ������������ ������������������� ����.�������������&-�.$�+/0�1*2-�3�&��4+$"$�$2&��������������������� &#�!��� )#����� <������� ������$��� ��� ������ �������� �� &������� ����������������������.����������������������������������� �������#����������������������� �!� />�������������������� "&++$����������������������������� ���������� ���������&#�!�� ���� ����� ��������� ������� ���� +������ &#�!�� �� <��� ��������$��� ��#�#�#�� ����������������������������$����������������$������������ ������������������������

Page 3: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

62

���#�#��#��� ������ ��������� &#�!���������������� �!�������������������������� +�����$������������� ������� �� ���� �#�#����� �#�!�� ���������� �!�� ��.������������� ����������� �!�� ������ �������� ������� ������ )���� �#�#���� +������ ��������� ������������ �#����!��������������������������������.����� ���#�!������������ �����������.����������

��5� �,�-$��-/6/���.2�"/�����������&#�!��*����������$�����������&#�!����������$������������������������������!���������������������������������������������������#�!��.������������������������?���/03-�����/0D1����������.�������������������!������������?��#�!����!��� ��������� ��������%������!����#�!��.������������ ��������/0D1$�������������#���#�������� ������������&#�!���!�������#����#�!����������������#�!�� �������������������������������������#�#�#�����������������������#�!���!�����#�!�� ��������� ����������������������������������� ����� ����������������.��������!�����!������������������������������� ������������

���� �,�-$��-/6/�/���&���%"��/�.$��,�-$���&���-/6/��&#�!���!���������������*�����+#�����������������������&#�!���!����9!�&��!����� ������&��!���������������������������9!�&��!�����������������������.����4������5������9!�&��!����� ��@���5������ 9!� &��!������ �����5������ 9!� &��!����� �������� /00>� ������������ ��������� ������ �!����!��������������������������*�����+#���������������+������&�����$��������5������% �������������������������*�����&������������������ ���������!����� ��!�������������� /00>� ����� "������ ������ ��!������� ������� +������ &�����?*����� +#�����������<��������$��������� �#�!���!������������� �!��*����$�� +������&�����$�������� ������� ��������������������������������������������"������.�����������������*����$��+������&�����$�������� ������� ����������������������������4��������*�����+������&�����$����������� ������� �������������������������������.������.�����.����������&����������� #� �!����������#�!���!����������������������&��!�����;"�� ��� :�����=�� �����5������ 9!� &��!������������*����� &���������������!������ @��� 5������ �!� &��!����� ������� �� ���� "�� ���� ������� ���!����� ��$�����$����� �����4� 311/� ������ �������� "�������� +� ������ (� ����� 8��$�� �� ������������������������&�������$��*�����+#�������������������� ���������������� ������ �!����!����� ����������� ����� ����� *����� ��������� ����� ���� ������ ��������� �����������������������;&������������ ������=�&��������.�����������*���������������������������������� $�����$� ������� ������������ ������ � ����� ����� *����� �������� ���� 8��&�������� �������&�������$�������������*����������������!��������������.���������������&#�!���!����� ��!������������������������� ����������������&#�!��%!������������,�-$���&���-/6/7�����&���������!����#�!���!����������� ��� ������������������������������������������������������������������������.�����!�������� ��������������������������#�!���!�����#�#���"�������������������������� ���������.��������#!#�������#�!���!�����#!#�#����,�-$��-/6/���$"��$��.$��.��%��2+��&��$��+$6&0&"�$��$�+&��$��%*�2��1#�#����+$6$2��,�-$���&���$�'$%&�+$�&2�����������!� ���������!���������������������������� ������ �!��� 1,�-$� ��&�� �-/6/+/2�� *����� +#������������ ������ +������&�����$�������� ������� ����������������������!����#�!��������!������!����!����������� ����� ����������� ��!�������������!����!�������� ���������!���������������������!�������� *������ ����������������������� �� "�������� +� ������(� �����8����#�������

Page 4: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

63

������ ��������� ����������� *����� ����������� ����� ����� ������ ����� ���������������������������������� ����������������� ���� � �� ������ ������������ ���������������������������������!��������������%�������������������������������������)�������������������#�!���!��������������!����.�����!� ���������!������"#�����$������������������ �!� ���������!����.���� ��������������������������"#�����$�����!���� �����E1�������� ������ �� ��������� ������������ &�� ������� ����� ������� �#�!�� �!����� ���� ������� ���� ������ ���� �!� �� ���� ���!������ ���� �������� �!� �� ���� ���!� ����� ���������� ����!������������� �������#�!����������������������������������&��������������������#�!���� ���� ������������ �����#���������������������������� ���������������������� ���� ������������������� ������������������� A+8$���� ����������� ��������� ��� ������ �������� �� �� ������� ����������������� "#������� ��������������#�������.�� ������������ ������#�!���������� �!��(+*$��������������,�F�D$�����������������������������������������&#�!���!����������������������!����!���� ���� �����������#�#�#����;!� �������=������������������� ������������ ������������*�.$2%&�*��.$��*�%*�&+�%�*�����!�������������� ��������!����!�������������� ���� �������������������� ����������������������������������������� @� �������� ����� !��� ������ ����������� ��#������� ����� ���!� ��������������������������!��#�##������������������������������������� ��������������� �' ��������� ������ ����� ���!������ ���� �#����� ���� �#������ ���� ���!� ������� ��#��#�#�������#���������G������������������������������������������ �������������������������(89�������( 9�������((9�������()9������(59�������(���

Page 5: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

64

�����:��;������ 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

(Milyar TL)

Harcamalar 68.355 132.401 225.398 490.438 902.454 1.724.194 3.961.308 8.050.252 15.614.441 28.084.685 46.705.028 80.579.065 115.485.633 Faiz Hariç Harcama 54.389 108.330 185.100 373.968 604.170 1.148.078 2.463.907 5.772.335 9.437.846 17.363.845 26.265.166 39.516.839 63.614.975 I. Personel 26.465 49.291 94.076 169.511 273.062 502.601 974.148 2.073.140 3.871.005 6.911.927 9.978.784 15.211.894 23.160.297 II. Di�er Cari 6.987 11.245 20.367 35.937 74.200 143.344 312.092 715.158 1.316.835 2.260.863 3.635.153 5.236.128 7.889.422 III. Yatırım 9.882 19.038 32.691 57.565 77.016 102.989 255.356 640.134 999.320 1.544.427 2.475.116 4.149.580 6.887.544 IV. Transfer 25.021 52.827 78.264 227.425 478.176 975.260 2.419.712 4.621.820 9.427.281 17.367.468 30.615.975 55.981.463 77.548.370 1. Borç Faizi 13.966 24.071 40.298 116.470 298.284 576.116 1.497.401 2.277.917 6.176.595 10.720.840 20.439.862 41.062.226 51.870.658 2. Di�erleri 11.055 28.756 37.966 110.955 179.892 399.144 922.311 2.343.903 3.250.686 6.646.628 10.176.113 14.919.237 25.677.712Gelirler 56.573 99.085 178.070 357.333 751.615 1.409.250 2.727.958 5.815.099 11.811.065 18.933.065 33.440.143 51.542.970 76.400.450 I. Vergi Gelirleri 45.399 78.643 141.602 264.273 587.760 1.084.350 2.244.094 4.745.484 9.228.596 14.802.280 26.503.698 39.735.928 59.634.483 II. Vergi Dı�ı Nor.Gel. 4.267 3.927 7.649 17.636 48.365 86.044 159.990 404.679 1.221.530 1.883.461 3.486.493 7.418.386 10.876.744 III. Özel Gel. + Fonlar 5.401 13.803 24.899 68.936 106.374 217.366 280.884 576.769 1.185.485 1.971.936 3.050.712 3.736.167 4.790.757 IV. Katma Bütçe Gel. 1.506 2.712 3.920 6.488 9.116 21.490 42.990 88.167 175.454 275.388 399.240 652.489 1.098.466Bütçe Dengesi -11.782 -33.316 -47.328 -133.105 -150.839 -314.944 -1.233.350 -2.235.153 -3.803.376 -9.151.620 -13.264.885 -29.036.095 -39.085.183 Faiz Dı�ı Denge 2.184 -9.245 -7.030 -16.635 147.445 261.172 264.051 42.764 2.373.219 1.569.220 7.174.977 12.026.131 12.785.475

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002( % )

Harcamalar 17,21 20,87 20,42 24,55 23,21 21,95 26,45 27,39 29,18 35,88 37,19 44,90 41,16 Faiz Hariç Harcama 13,69 17,08 16,77 18,72 15,54 14,62 16,45 19,64 17,63 22,18 20,91 22,02 22,68 I. Personel 6,66 7,77 8,52 8,49 7,02 6,40 6,50 7,05 7,23 8,83 7,95 8,48 8,26 II. Di�er Cari 1,76 1,77 1,85 1,80 1,91 1,82 2,08 2,43 2,46 2,89 2,89 2,92 2,81 III. Yatırım 2,49 3,00 2,96 2,88 1,98 1,31 1,70 2,18 1,87 1,97 1,97 2,31 2,46 IV. Transfer 6,30 8,33 7,09 11,39 12,30 12,42 16,16 15,72 17,62 22,19 24,38 31,19 27,64 1. Borç Faizi 3,52 3,79 3,65 5,83 7,67 7,33 10,00 7,75 11,54 13,69 16,27 22,88 18,49 2. Di�erleri 2,78 4,53 3,44 5,56 4,63 5,08 6,16 7,97 6,07 8,49 8,10 8,31 9,15Gelirler 14,24 15,62 16,14 17,89 19,33 17,94 18,21 19,78 22,07 24,19 26,63 28,72 27,23 I. Vergi Gelirleri 11,43 12,40 12,83 13,23 15,12 13,80 14,98 16,14 17,24 18,91 21,10 22,14 21,26 II. Vergi Dı�ı Nor.Gel. 1,07 0,62 0,69 0,88 1,24 1,10 1,07 1,38 2,28 2,41 2,78 4,13 3,88 III. Özel Gel. + Fonlar 1,36 2,18 2,26 3,45 2,74 2,77 1,88 1,96 2,22 2,52 2,43 2,08 1,71 IV. Katma Bütçe Gel. 0,38 0,43 0,36 0,32 0,23 0,27 0,29 0,30 0,33 0,35 0,32 0,36 0,39Bütçe Dengesi -2,97 -5,25 -4,29 -6,66 -3,88 -4,01 -8,23 -7,60 -7,11 -11,69 -10,56 -16,18 -13,93 Faiz Dı�ı Denge 0,55 -1,46 -0,64 -0,83 3,79 3,32 1,76 0,15 4,43 2,00 5,71 6,70 4,56GSMH (Milyar TL) 397.177 634.393 1.103.605 1.997.323 3.887.903 7.854.887 14.978.067 29.393.262 53.518.332 78.282.967 125.596.129 179.480.078 280.550.6672002 GSMH'si hükümet hedefidir

Page 6: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

65

BÜTÇE GEL�RLER� (Milyar TL)

Hedef Gerç. Hedef Gerç. Hedef Gerç. Hedef Gerç.Gelirler (A+B) 18.030.000 18.933.065 32.585.000 33.440.143 49.300.000 51.542.970 71.218.000 76.400.450 A. Genel Bütçe Gelirleri (I+II+III) 17.950.000 18.657.677 32.460.000 33.040.903 48.760.000 50.890.481 70.918.000 75.301.984 I. Vergi Gelirleri (a+b+c+d+e) 14.200.000 14.802.280 24.000.000 26.503.698 37.710.000 39.735.928 57.911.000 59.634.483 a. Gelirden Alınan Vergiler (1..5) 6.150.000 6.537.403 9.585.000 10.503.316 12.741.000 15.647.635 19.027.000 19.343.131 1. Gelir Vergisi 4.700.000 4.936.551 6.276.000 6.212.977 10.186.000 11.579.424 15.401.000 13.717.630 - Beyana Dayanan Gelir Vergisi 0 480.481 345.147 0 484.459 0 860.621 - Basit Usulde Gelir Vergisi 0 3.105 10.402 0 26.599 0 41.164 - Gelir Vergisi Tevkifatı 0 3.980.612 5.668.008 0 10.854.648 0 12.489.462 - G.V.K. Göre Alınan Geçici Vergi 0 110.624 180.264 0 213.512 0 325.271 - Devlet Tahvili Hazine Bonosu Faizi 361.729 9.156 0 206 0 1.112 2- Kurumlar Vergisi 1.450.000 1.549.525 3.309.000 2.356.787 2.100.000 3.675.665 3.595.000 5.575.489 - Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi 0 502.989 397.325 0 689.615 0 1.079.548 - Kurumlar Vergisi Tevkifatı 0 47.728 24.792 0 35.289 0 52.287 - K.V.K. Göre Alınan Geçici Vergi 0 998.808 1.934.670 0 2.950.761 0 4.443.654 3-Ek Gelir Vergisi 21.370 95.619 0 6.429 0 6.191 4-Faiz Vergisi 5 1.640.655 455.000 382.209 31.000 41.372 5-Ek Kurumlar Vergisi 29.952 197.278 0 3.908 0 2.449 b. Servetten Alınan Vergiler (1..4) 127.000 178.235 243.000 346.646 397.000 433.284 695.000 734.338 1. Motorlu Ta�ıtlar Vergisi 117.000 126.201 224.000 201.157 378.000 398.868 669.000 695.936 2. Veraset ve �ntikal Vergisi 10.000 10.535 19.000 13.111 19.000 21.882 26.000 30.061 3. Ek Motorlu Ta�ıtlar Vergisi 41.497 67.829 0 5.801 0 3.264 4. Ek Emlak Vergisi 2 64.549 0 6.733 0 5.077 c. Mal ve Hizmetlerden Alınan V. (1...11)5.935.000 6.109.378 11.110.000 11.363.785 18.083.000 18.103.195 28.625.000 30.068.084 1. Dahilde Alınan KDV 2.500.000 2.433.262 4.628.000 4.487.808 7.220.000 7.289.543 10.608.000 11.542.737 2. Ek Vergi 120.000 144.526 450.000 532.528 771.000 820.346 1.376.000 1.147.036 3. Ta�ıt Alım Vergisi 185.000 204.200 278.000 429.580 431.000 302.900 490.000 143.406 4-Özel Tüketim Vergisi 0 6.007.370 -Petrol ve Do�algaz Ürün.�li�kin.ÖTV 4.773.276 -Motorlu Ta�ıt Araçlarına �li�kin.ÖTV 303.797 -Kolalı Gazoz,Al. �ç.ve Tüt.Mam.�l.ÖTV 852.886 -Dayanıklı Tüketim ve Di�er Mallara �l.ÖTV 77.411 5. Akaryakıt Tüketim Vergisi 2.033.000 2.247.996 4.000.000 3.268.774 5.650.000 5.658.541 10.509.000 6.353.549 6. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 480.000 466.063 736.000 858.154 1.180.000 1.511.207 1.588.000 983.429 7. Damga Vergisi 350.000 355.690 572.000 704.478 976.000 833.885 1.345.000 1.313.468 8. Harçlar 267.000 249.672 446.000 453.728 837.000 750.670 1.269.000 1.145.050 9. Özel �leti�im Vergisi 5 415.872 618.000 592.072 975.000 852.250 10. Özel ��lem Vergisi 7.964 212.863 400.000 320.280 465.000 512.665 11.4705 S.K.G.Tahsil Ed.Özel ��lem V. 23.751 67.124 d. Dı� Ticaretten Al. Vergiler (1+2+3) 1.987.000 1.976.954 3.061.500 4.289.401 6.479.000 5.551.053 9.560.000 9.487.176 1. Gümrük Vergileri 260.150 239.138 377.500 386.134 544.000 382.240 643.000 594.698 - Akar.Dı�ı Mad.Al.G.Ver. 250.000 233.694 372.500 382.611 542.000 379.834 640.000 590.927 - Akaryakıt Al.Güm.Ver. 10.000 5.267 4.800 3.380 1.700 2.224 2.800 3.410 - Tek ve Maktu Ver. 150 177 200 143 300 182 200 361 2. �thalde Alınan KDV 1.720.000 1.731.072 2.674.000 3.891.746 5.923.000 5.149.317 8.892.000 8.857.452 3. Di�er Dı� Ticaret Gelirleri 6.850 6.744 10.000 11.521 12.000 19.496 25.000 35.026 e. Kaldırılan Vergi Artıkları 1.000 310 500 550 10.000 761 4.000 1.754

1999 2000 2001 2002

Page 7: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

66

BÜTÇE GEL�RLER� (Milyar TL) Hedef Gerç. Hedef Gerç. Hedef Gerç. Hedef Gerç.

II. Vergi Dı�ı Normal G. (a+b+c+d+e+f) 1.850.000 1.883.461 5.620.000 3.486.493 6.778.000 7.418.386 7.007.000 10.876.744 a. Devletçe Yön. Kurumlar Has. 135.000 132.944 194.222 276.773 539.636 540.070 860.000 3.202.002 b. Devlet Patrimuvanı Gelirleri (1...6) 1.167.110 950.879 4.179.135 1.548.821 4.053.601 4.490.638 2.845.000 3.513.841 1. Ta�ınmaz Mallar Satı� Gelirleri 75.000 23.527 790.001 106.573 77.001 264.787 250.002 169.295 2. Ta�ınmaz Mallar �dari Gelirleri 57.000 44.300 86.000 77.533 111.800 119.873 155.000 197.225 - Lojman Kira Gelirleri 21.569 36.000 39.397 55.100 57.212 75.000 98.454 - Ecrimisil Gelirler 7.146 15.000 11.894 20.000 19.168 25.000 25.464 - Di�er Ta�ınmaz Mallar �dari Gel. 15.585 35.000 26.242 36.700 43.493 55.000 73.307 3. Ta�ınır Mallar Gelirleri 23.020 30.683 61.550 89.308 114.670 123.332 184.800 199.942 4. Hazine Portföyü ve ��tirak Gel. 520.090 412.497 2.723.084 741.644 2.949.630 3.076.031 942.198 1.603.915 5. Döner Sermaye Gelirleri 107.000 88.293 130.500 146.102 223.500 221.205 353.000 387.408 6. K�T lerden Sa�l.Gel. 385.000 351.579 388.000 387.661 577.000 685.410 960.000 956.056 c. Faizler, �kraz ve Taviz.Geri Al. 179.889 386.697 327.142 637.597 415.261 524.493 650.000 1.561.987 d. Cezalar (1+2+3) 298.001 274.611 367.001 445.942 806.002 924.528 1.200.000 1.391.076 1. Para Cezaları 15.000 15.903 22.000 36.468 56.000 59.733 99.970 109.944 2. Vergi Zam ve Cezaları 283.000 258.707 345.000 409.469 750.000 864.754 1.100.000 1.186.879 3. Trafik Cezaları 1 1 1 5 2 41 30 94.253 e. Çe�itli Gelirler 70.000 138.330 552.500 296.360 524.500 707.657 902.000 539.838 f-Rek. Kur.,RTÜK,�MKB ve SPK'dan Sa�.Gel. 281.000 439.000 231.000 550.000 668.000 III. Özel Gelirler ve Fonlar (a...h) 1.900.000 1.971.936 2.840.000 3.050.712 4.272.000 3.736.167 6.000.000 4.790.757 a. Hibe ve Yardımlar 25.000 7.521 70.000 17 350.000 21 300.000 405.391 b. Fonlar (1+2+3+4) 1.500.000 1.541.053 2.200.000 2.206.054 3.084.000 2.933.055 5.000.000 1.961.059 1. Tasfiye Edilen Fon Gelirleri 1.419.762 1.310.066 1.993.000 2.014.205 2.818.630 2.586.877 875.576 2. Bütçele�tirilen Fon Gelirleri 0 0 3. Fonlardan Aktar. Miktar 80.000 194.170 206.850 168.654 262.070 311.557 312.000 293.760 4. Di�er Fonlar 238 36.817 150 23.195 3.300 34.621 4.688.000 791.723 c. E�itim Özel Gelirleri (4306 S.K.) 375.000 322.595 570.000 345.092 800.000 465.599 700.000 320.334 d-Bedelli Askerlik Özel Geliri 282.283 38.000 0 0 40.550 e. Madeni Para Baskı Avansı 0 4.000 6.000 0 4.500 0 14.000 f. �h.Faz.Mal ve Hiz.Sat.G.(3212 S.K.) 0 12.724 6.879 0 7.668 0 28.099 g. Kurum ve Müesseselerden 0 61.126 144.286 0 233.080 0 1.182.687 h. Di�er Özel Gelirler 0 22.917 60.101 0 92.244 0 838.637 B. Katma Bütçe Öz Gelirleri (I+II+III) 80.000 275.388 125.000 399.240 540.000 652.489 300.000 1.098.466 I. Vergi Gelirleri 1.009 9.934 1.423 12.636 1.528 8.041 2.966 41.993 II. Vergi Dı�ı Normal Gelirler 41.813 60.217 77.881 127.281 509.624 349.757 251.017 235.922 III. Özel Gelirler veFonlar 37.178 205.237 45.696 259.323 28.848 294.691 46.017 820.551

1999 2000 2001 2002

Page 8: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

67

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002BÜTÇE KALEMLER� (Milyar TL) Gerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�en

Harcamalar 490.438 902.454 1.724.194 3.961.308 8.050.252 15.614.441 28.084.685 46.705.028 80.579.065 115.485.633 Faiz Hariç Harcamalar 373.968 604.170 1.148.078 2.463.907 5.772.335 9.437.846 17.363.845 26.265.166 39.516.839 63.614.975 I. Personel 169.511 273.062 502.601 974.148 2.073.140 3.871.005 6.911.927 9.978.784 15.211.894 23.160.297 ��çilik Giderleri 23.109 32.136 81.966 128.497 261.324 455.853 971.404 1.708.554 2.539.041 3.201.080 Di�er Personel Giderleri 146.402 240.926 420.635 845.651 1.811.816 3.415.152 5.940.523 8.270.230 12.672.853 19.959.217 II. Diger Cari 35.937 74.200 143.344 312.092 715.158 1.316.835 2.260.863 3.635.153 5.236.128 7.889.422 M.S.B. 19.046 42.980 83.283 190.771 452.950 826.506 1.409.962 2.326.906 3.276.084 4.528.188 Jandarma 3.930 8.755 15.970 28.281 51.996 106.208 183.451 268.779 357.317 607.237 Emniyet 1.462 2.969 6.511 11.364 24.454 43.044 71.548 113.289 154.924 287.604 Di�er Kurulu�lar 11.499 19.496 37.580 81.676 185.758 341.077 595.902 926.179 1.447.803 2.466.393 III. Yatırım Harcamaları 57.565 77.016 102.989 255.356 640.134 999.320 1.544.427 2.475.116 4.149.580 6.887.544 IV. Transfer Harcamaları 227.425 478.176 975.260 2.419.712 4.621.820 9.427.281 17.367.468 30.615.975 55.981.463 77.548.370 1. Faiz Ödemeleri 116.470 298.284 576.116 1.497.401 2.277.917 6.176.595 10.720.840 20.439.862 41.062.226 51.870.658 �ç Borç Faizi 92.518 233.167 475.520 1.329.087 1.977.967 5.629.514 9.824.622 18.791.862 37.494.301 46.807.037 Devlet Tahvil Faizi 45.218 112.667 110.899 327.956 860.567 2.588.938 4.815.769 17.145.493 31.610.691 34.327.248 Hazine Bono Faizi 47.300 120.500 364.621 1.001.131 1.117.400 3.036.576 5.005.853 1.640.369 5.883.610 12.479.789 Kısa Vadeli Avans Faizi 0 0 0 0 0 4.000 3.000 6.000 0 0 Dı� Borç Faizi 23.952 65.117 100.596 168.314 299.950 547.081 896.218 1.648.000 3.567.925 5.063.621 2. K�T'lere Transferler 21.970 21.000 45.440 50.244 123.450 159.960 416.800 885.908 1.107.081 2.170.000 K�T'lere Sermaye Transferi 121.400 145.000 323.800 827.852 1.011.600 1.398.000 Görev Zararları 2.050 14.960 93.000 58.056 95.481 772.000 3. Vergi �adeleri 21.251 31.147 63.620 104.900 249.499 539.253 1.159.991 1.632.049 2.918.206 5.665.743 �hracatta KDV �adesi 5.270 15.439 38.884 61.250 149.751 304.709 456.667 770.983 1.692.166 3.475.753 Emeklilere Vergi �adesi 13.879 11.881 12.937 20.970 49.000 92.110 147.155 222.539 297.705 560.136 Reddiyat 2.102 3.827 11.799 22.680 50.748 142.434 556.169 638.527 928.335 1.629.854 4. Sosyal Güvenlik 11.000 34.480 108.205 335.300 760.000 1.400.000 2.750.000 3.321.098 5.112.000 11.205.000 Emekli Sandı�ı 11.000 20.000 41.000 119.200 300.000 514.000 1.035.000 1.775.000 2.625.000 4.822.000 SSK 0 14.480 59.205 146.000 337.000 451.000 1.105.000 400.000 730.000 3.180.000 BA�KUR 0 0 8.000 70.100 123.000 435.000 610.000 1.050.685 1.437.000 2.943.000 ��sizlik Sigorta Fonu 95.413 320.000 260.000

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002BÜTÇE KALEMLER� (Milyar TL) Gerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�enGerçekle�en

5. Kamula�tırma 1.738 1.795 2.587 6.763 25.048 40.608 60.094 117.118 106.546 269.829 6. Devlet ��tiraklerine Kat. Payı 1.310 1.748 5.292 24.950 180.371 30.000 176.442 248.200 513.150 25.000 7. Belediyeler 1.060 1.879 5.711 14.123 43.367 21.253 41.038 49.364 57.766 50.585 8.Siyasi Partilere 1.167 2.791 4.004 20.786 14.383 22.354 122.114 9.MTA'ya Yardım 12.500 22.460 35.760 49.634 73.000 10.TUB�TAK'a Yardım 10.004 20.160 35.624 53.551 83.435 11.�stihbarat Hiz.Per.Gid 6.852 20.161 33.084 52.039 71.725 105.554 160.149 12. Kıbrıs 575 1.344 1.833 6.868 22.900 44.690 61.077 127.650 239.691 391.535 13. Uluslararası Kur.Kat.Payı 315 1.489 3.384 7.615 12.135 19.924 37.208 50.618 48.353 61.842 14. Kredi Yurtlar 2.155 3.766 5.245 15.037 28.200 56.600 107.900 173.000 270.328 445.000 15. Tarımsal Destekleme 0 8.992 17.098 51.861 250.929 180.000 225.510 358.501 1.032.578 1.867.600 Pamuk ve Di�er Ürünler 0 200 0 0 156.179 40.000 99.010 209.101 362.150 240.000 Gübre 0 8.792 17.098 51.861 94.750 140.000 121.500 120.000 120.578 0 Hayvancılık 0 0 0 0 0 0 5.000 29.400 49.000 75.000 Do�rudan Gelir Deste�i 0 500.850 1.469.000 Tütün Ofisi 0 0 83.600 �eker Pancarı Alımı 0 16. Fon Ödemeleri 16.100 49.130 64.886 168.480 387.341 428.563 985.797 1.995.073 1.480.497 234.000 Destekleme Fiyat �stikrar Fonu 8.642 14.140 27.600 67.275 113.175 113.220 459.600 573.860 280.000 234.000 Afetler FonunaAit Hizmetler 488.084 0 Di�er Fonlar 7.458 34.990 37.286 101.205 274.166 315.343 526.197 1.421.213 712.413 0 17. Program Dı�ı Görev Zararı 985 2.388 9.640 24.204 49.200 7.000 0 145.400 388.391 50.000 18.Geçen Yıllar Borçları 14.226 30.485 55.698 87.599 133.877 19.Ö�r.Yap.Sos Transfer 10.047 24.900 35.482 57.971 86.763 134.250 196.218 20. Yedek Ödenek 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21. Yatırımları Hızlandırma Öd. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 22. Deprem 0 0 23. Di�er Transferler 32.496 20.734 66.203 93.900 163.611 213.535 420.870 772.181 1.191.708 2.472.785

Page 9: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

68

KAMU DENGES�

• Aralık ayı gerçekle�mesi, bütçe açı�ında 1 katrilyon liraya yakın bir tasarruf ve faiz dı�ı fazlada da aynı oranda olumlu bir sapma yakalandı�ını gösteriyor. Harcamalardaki sapmanın gelirlerdeki olumlu yöndeki sapma ile telafi edilmesi sevindirici. Reel sektörün KDV’nin dü�ürülmesi yönündeki talepleri, daha kasım ayında yıl sonu hedeflerine ula�ılmı� olması nedeniyle realize edildi. Satı�lardaki canlanmanın bu nedenle KDV tahsilatına hareket getirdi�i ifade ediliyor. Bununla birlikte, 2001 yılında tahakkuk eden vergi gelirleri ile tahsilat arasındaki oranın da ekonomik kriz nedeniyle büyüdü�ü gözlemlenmekte. 2001 yılında toplam tahakkuk eden 44 katrilyon liralık vergi gelirlerini kar�ılık tahsilat 39.8 katrilyon lira seviyesinde kaldı.

2001 Yılı Bütçe Gerçekle�mesi Yılsonu Yüzde

Aylık Kümülatif (Milyar TL) Ocak �ubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz A�ustos Eylül Ekim Kasım Aralık Hedefi Grçkl�meHarcamalar 3.136.497 7.387.040 10.650.777 15.237.121 24.132.924 31.031.574 39.340.317 47.162.283 54.807.118 65.207.821 72.670.319 80.379.004 78.999.962 101,7 Faiz Hariç Harcama 1.809.202 3.695.022 5.841.459 8.859.209 12.195.905 15.290.242 18.727.949 22.021.542 25.291.732 29.115.462 33.152.296 39.314.395 37.731.562 104,2

I. Personel 1.080.174 2.037.648 3.025.677 4.079.530 5.317.702 6.509.172 7.789.870 9.015.630 10.461.159 11.926.683 13.455.035 15.203.977 14.630.000 103,9

II. Di�er Cari 26.812 124.935 268.799 619.190 965.569 1.283.372 1.728.260 2.025.165 2.352.352 2.975.257 3.503.954 5.164.362 5.299.781 97,4

III. Yatırım 1.530 90.438 181.775 573.690 804.327 975.368 1.423.804 1.743.394 2.099.761 2.537.270 3.052.320 4.139.803 3.749.629 110,4

IV. Transfer 2.027.981 5.134.019 7.174.526 9.964.711 17.045.326 22.263.662 28.398.383 34.378.094 39.893.846 47.768.611 52.659.010 55.870.862 55.320.552 101,0 1. Borç Faizi 1.327.295 3.692.018 4.809.318 6.377.912 11.937.019 15.741.332 20.612.368 25.140.741 29.515.386 36.092.359 39.518.023 41.064.609 41.268.400 99,5 2. Di�erleri 700.686 1.442.001 2.365.208 3.586.799 5.108.307 6.522.330 7.786.015 9.237.353 10.378.460 11.676.252 13.140.987 14.806.253 14.052.152 105,4

Gelirler 3.100.938 7.292.477 10.560.642 14.904.173 19.324.609 22.927.831 27.035.074 32.249.927 36.373.043 41.216.879 47.117.688 51.812.542 49.300.000 105,1

I. Vergi Gelirleri 2.498.490 4.859.819 7.064.918 9.783.904 13.483.015 16.560.761 19.737.883 24.201.542 27.439.037 31.155.334 36.023.154 39.767.892 37.710.000 105,5

II. Vergi Dı�ı Normal Gelirler 215.113 1.758.161 2.606.514 3.719.942 4.045.455 4.368.478 4.747.291 5.265.870 5.715.984 6.398.488 6.848.529 7.398.155 6.778.000 109,1

III. Özel Gelir ve Fonlar 279.926 538.887 696.990 1.171.536 1.524.324 1.682.863 2.193.962 2.383.913 2.764.762 3.096.535 3.625.467 3.977.549 4.272.000 93,1

IV. Katma Bütçeli �dareler Gelirleri107.409 135.610 192.220 228.791 271.815 315.729 355.938 398.602 453.260 566.522 620.538 668.946 540.000 123,9

Bütçe Dengesi -35.559 -94.563 -90.135 -332.948 -4.808.315 -8.103.743 -12.305.243 -14.912.356 -18.434.075 -23.990.942 -25.552.631 -28.566.462 -29.699.962 96,2

Faiz Dı�ı Denge 1.291.736 3.597.455 4.719.183 6.044.964 7.128.704 7.637.589 8.307.125 10.228.385 11.081.311 12.101.417 13.965.392 12.498.147 11.568.438 108,0

Page 10: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

69

<������;��;;� ���=���������>;�������������(<?(@?(A?(!?)8���

EKONOM�K GÖSTERGELER

ÖNCÜ GÖSTERGELER MEVCUT DURUMU VE GELECE�E YÖNEL�K ANAL�Z� SA�LAYAN

GÖSTERGELER

�Tüketici Güven Endeksi

�Bireysel Tüketim Endeksi

�Yeni Konut Sipari�leri

�Yeni Fabrika Sipari�leri

�Kredi Hacmindeki Geli�meler

�Cari ��l. Açı�ı / GSY�H

�Sermaye Hareketleri

��stihdam Verileri

EKONOM�K BÜYÜME �LE �LG�L� GÖSTERGELER

• GSMH ve GSY�H Verileri

• Sanayi Üretimi

• Kapasite Kullanım Oranı

• Tüketici Güven Endeksi

• Bireysel Tüketim Endeksi

• Harcamalar Yönünden GSY�H

• Açılan/Kapanan Firma Sayıları

• �n�aat �statistikleri

• Turizm �statistikleri

• Elektrik Enerjisi Üretim ve Tüketimi

• Do�rudan Yabancı Sermaye

Yatırımları

• �stihdam Verileri

• Protesto Edilen Senet ve Çekler

• Bankacılık Sektöründe Tüketici

ve Kurumsal Kredi Hacmi

• Te�vik �statistikleri

• Leasing (Finansal Kiralama)

Sektöründe ��lem Hacmi

• Dizel Yakıt Tüketimi (Tarım ve

Ticari Ta�ımacılık)

ÖDEMELER DENGES�YLE �LG�L� GÖSTERGELER

• Ödemeler Dengesi Tablosu• Cari ��lemler Dengesi Verileri• Sermaye Hareketleri Kalemleri• Rezerv Hareketleri• Merkez Bankası Tartılı Efektif Reel Kur

Endeksi• Gümrük Müste�arlı�ı, T�M ve D�E’nin Dı�

Ticaret Verileri

F�NANSAL GÖSTERGELER• Ulusal Piyasa Verileri [Hisse Senedi Piyasası, D�BS Piyasası,

Kıymetli Maden Piyasası, Interbank (TL, Döviz), Serbest Piyasa Kurları, Takasbank Piyasası Faizleri]

• Uluslararası Piyasa Verileri [Uluslar arası Sermaye Piyasaları Verileri, L�BOR, F�BOR, T�BOR, Türkiye ve Di�er Geli�mekte Olan Ekonomilerin Tahvil Cinsinden Borçlanma Verileri]

• Merkez Bankası Analitik Bilançosu• Uluslararası Emtia Borsaları Verileri• Bankacılık Sektörü Verileri [Mevduat (TL/DTH Oranı, Mevduatın

Vade Yapısı, Mevduata Verilen Faiz, Mevduat/Alacak Oranı, Mevduatın Ortalama Vadesi/Kredinin Ortalama Vadesi), Kredi, Özkaynak, Aktif-Pasif, Sermaye Yeterlilik Rasyosu]

• Sigortacılık Sektörü Verileri• Leasing Sektörü Verileri• Factoring Sektörü Verileri• Döviz Talebi Yaratabilecek De�erler / Uluslararası Rezervler

(Dolarizasyon Riski)

MAKRO EKONOMIK RISK YÖNETIMI

TÜRKIYE’DE KRIZ IÇIN ERKEN UYARI NITELIGINDE VERI YOK

Batili Ekonomilerde Öncü Gösterge Niteliginde Veriler:

• Tüketici Güven Indeksi

• Tüketim Indeksi

• Yeni Konut Siparisleri

• Yeni Fabrika Siparisleri

• Istihdam ve Issizlik Verileri

• Ekonomik Büyüme Verileri

• Para Arzindaki Gelismeler

• Banka Kredileri Verileri

• Aylik Geçici Büyüme Verileri

Türkiye’de Makro Ekonomik Göstergelerin Seyri:• Ekonomik Büyüme Verileri ( 3 Aylik Dönemler Itibariyle, 70 veya 90 gün Gecikme Ile)• Dis Ticaret ve Ödemeler Dengesi Verileri ( 4 veya 5 Hafta Gecikme Ile)• Istihdam Verileri (Aylik Dönemler Itibariyle, 5-6 Haftalik Gecikmeyle)

Türkiye’de Kullanilabilen Veriler

• Aylik Sanayi Üretim Indeksi (38 gün)

• Aylik Imalat Sanayi Egilim Anketi (15-21 gün)

• Açilan-Kapanan Sirket Sayilari (14-20 gün)

• Tüketici Güven, Bireysel Tüketim ve Perakende Satis Indeksi (CNBC-e; MB; TÜIK)

Page 11: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

70

<� � ���2*��*�*"&���4%�$2'$�$2&������&�&��##�#����� ������������������ �� �#������������� ���������������� �!����������������������� ������ �������� ����� ������� H�������� �#�#��I��� ��!����� ������� ����� ������ #�������� ���� �������� ����������� ���� �� ���� ����������� ��������� ��������H7�������� �� ���� �� ���� "������� ����� �����I� �� ����� .�������������� �����������������������H������� ����� ����I� ����������� �����������������#��#�#���&��������������������������� ����� ���������� �������������!���������������������� �������������������������������������������������� ������������������������ �������������#� ����� ������� ������������ ������ ����� ����� �� �!������� �#����� ���� ��.����� �!������ ��#� ����� ������������������������ ����� ������������ ������������������#��#�#����#���������������������������������#�������������������!����������������#� ����� ����������������� ������ ����� �� #����� ������� ������� %&�� ������������ �� ��� �������� ������>-I��� 3F�� �������� ���#�� ��������� ��#� ����� �� ������������ ����� ������ ����� %&�������������#������� ������������%&��+������&��������(�������8��I�����������������������!#������ ��� ���� ������� ������ ������� ������������� 6�������� %&�I��� +���� ��C� ��������I�� ����.��������� ��#�#�� �������� "#������� # �� ������� �� &��������"#������ ������� ���������� ���� ���� ����� ��.��������� �� ���� �������� ��.��������� ������� ����������� ������������� ���������������&��������������������������������� #�#�������J������ ��.�������� �� ����� ��������� ������������������ �������� ��������� ������������� ���������� �������� ���� �� ���� ��������� ��!#������� ��.�������� ��� ����� �������� ������������������������)���� 311E�������+������������ ���������������F�������!������.���!���%&�� ���������� ������� ����� %&�� ���������� ���� �������� �#������ ;3� !������ ������������ ������#�#��=����������������������������������������%&��������������������������������������#������ �������������������������������������������&����������������������������� ����� ������ �!����� ������������������������� ����� ��������!������� ������ ������ �������� ���� ������ ����� ������ ������ ���� ������ �������� ��������������������������������� �����������������������������&�����������������������.������������.������ ������������.������������������������ ��������������#��#�##������� ��.����������� ���������������� &�� �������� ���������� �������� �������#�������� ������ ����� �#��!������ !���� ����� ������������ ��������� ���� ��������� ����� �����������������#��������������������������������������#������������������������������!����������������������������������� ���!��������#��������������������������������������������/0>1I���� E1I��� �� ������ 01I��� ���������� ���������� ���� ����������� !������� #��������������� �������������������.������������������������������ �������������������������������� �������!����� �� ��������������� ��������������������� %����� ������� �����������������������������������#��������������� ���#����������������������������������������������� �������������� ����� �������������� 6�������� /001$��� ��������� "#�����$��� ��.�������������� ��������� �#��!�� ���� ��.����� ��������� ���� ������ ��#������ �#������ �������������������������������������� ��������!����������������!��.��������������������������������������� ���� ������� ����������� ��.����� ��������� ��������� ��� ����������������������������������!��#�#���������.�������� �����!?�������������������������������4�������!������� ������ ������ �����.���� ������.�������������� ���������������� ������������!�������� ���������������������������������)�����.�����������������������!������!�������

Page 12: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

71

/0>1$��� ���������<������ ��������$�� ������������������� ���������������� ������!��#����� ��/00>��������.������ ����%���������$����������#��!�������������������������������������������� ������������ ����������� +������ &���������� �� ���������� �� ���������� ���������������������� ������� /001I����������� ��������� �� 3111I��� ������������� ������������ ����������� ������� ������������ ��������� �� �������� ������� ��������� �������������� ����� ������ ������������� ���� ���� ����� ���������� �� ������ �������� ����� ��������� �.�!������������ ��� ���������;�#��#���=� ���������� �!��!�����������#� ����� �� �������� ��������� ������������� ���������� ���� #���������� �#�� ������������!������������������������������������������������������������������������ �������� �������� ����� ������ �!������� .������������ ����������� ����� ���� ������ �������� ��#� ����� �� ����� ���������� ������������������ &�� !��!� ����� ������ �������� ����� ������#!�������� ���������������� �����������������������������J��#�#����������������� ��#� ����� ������ ����������� �#��#� ��#����������� &�� #!� ��� ���� ������������������ ������������������������������������������������������������

<� � �*�*"&���,�,"$�&�$� �'&�&����2*��4%�$2'$�$2��@����������������������#��������������.����������� ����������������������������� ����� (+*� �#�#����� ���� ������ ���� ������ ���� �������� �#�#��� ����� �������������� *���#����� �������������������������������.����(+*� ������������������������.����� ��������� !������ ����� (+*� ���������� ���� �#�� ����� ������� ���� ������� (+*� ����������������������������� �������� �#�#��� ����� ����.������ (��� ������ �������� �#�#��� ����� ��������� ����� ������ �!������� #���� ���������� �#�#��� ������ � ��� �����������4�������� ����#�������������������!�!����������� ���������!�����#���#����,�/�����-������������������#�#�#�#����#�#�����������������������������������������������#����������������� ������ ;��� ����=� �������� ������ ������������ *���� ������� ��� �#��!� $���������������$� ������� ��� ���������������� ������ ������� �������� ��� �#�� ���� ������ �#�������#�#��� �#������ ��� ��������� ��� ������� ������ ���� �������� �� ���������� � �������#�#����,�1I����������� �' ����,�1I��������������� ����������#�#��������������������������#������#�#���� ��������������������������������;��������=����������������������������� ������� ���� �#�#����� ��� ������ ���� ��� �������� �� ��������� ������� �����������������������#������� ��������������������#����������� �������;��� ������=������������������������� *��� #����� ������� ������� �!������� �� ���������� �� ������� �#��!�������� ������� ���������� ��������������.���� ���������.���������������������������!��#������������������������#����������������������.�������;��.��������=���#������������� ��#�����������*�����������������������������������������#�������������� ���������� ��.������� ������������������� &�� �������� �������� �#�#��� ������ ��!������������������ �������������������� ����� �����!����������������� �����������������������(����+�����*������;(+*=�;� ��6<=��������������"#��!������ ������ ���������������������#�����4�9����� ����� ������������(����)����!��*������;()*=;� ���<=��������������"#��!������ ������ ���� ��� ������� �����!�� #���������� 9��� ����� ������ ������� 6��� ���� %���� 8��������������$����� )��� ���� #����� ����������� ������� ������������ �� #������ ������������#������ ������� ��������� ����� ���� �� #������ !������ ����������� ����� #��������� ������������������#������������� ���������������������������������

Page 13: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

72

(+*�� #�������� ����������� ���������� ��������� #!� ������ �������� ����.������������)���������������C������)�������(+*�*���.�����)�����I������#������������������������#�##��� ������� �������������������������������������������9��������������"C9���-I������������������������ ���������������(+*���������������������������.�������������������� ���� �������� �!�������������� &�� ������� �������� ������ ���� ������ ������������������ )������� (+*� *���.����� )������ �� *���������� )��������� (+*� *���.�����)�����I����� (��� ������ ����.����� ���������� ()*� �!�� ��� ��������������� "C9�� ()*������������ ������� ����� ������� ������ ()*� ������������ ��������������� &�� ������������ ������������#��������()*���������������������������� ��������#����� �� ��� �� ��������� ������� C������ )������� ����.����� ������� �������������� ������ ���� ����.����� ������� ���� �������� )������� �� *���������� )�������������.����� ������������ �#��������� ������ ����� �������� �������� ���������������������������������&��� �������������)�����������.�������������2�#������������#�������������������I��K����C������8���� ������ �����������#�������������������������������� �������� ���������������� ���� ���� ������ ��������� ���� ���#�#� "#������ ���� ������ �����

Tablo 1. Cari fiyatlarla gayri safi milli hasıla - Faaliyet kollarına ve üretici fiyatlarına göre, 2004Table 1. Gross national product in current prices - By kind of activity in producers' value, 2004

I. Dönem - I. Quarter II.Dönem - II.Quarter III.Dönem - III.Quarter IV.Dönem - IV.Quarter Toplam Sektör Geli�me Sektör Geli�me Sektör Geli�me Sektör Geli�me

�ktisadi faaliyet kolları De�er payları hızı De�er payları hızı De�er payları hızı De�er payları hızı De�er

Kind of economic activity Value Sector Grow th Value Sector Grow th Value Sector Grow th Value Sector Grow th Value

share rate share rate share rate share rate000 000 TL (%) (%) 000 000 TL (%) (%) 000 000 TL (%) (%) 000 000 TL (%) (%) 000 000 TL

1. Tarım - Agriculture 4,022,066,491 5.0 39.1 6,457,314,681 6.8 16.4 27,828,338,952 20.9 8.8 10,086,952,019 8.4 24.3 48,394,672,143 A. Çiftçilik ve hayvancılık

Agriculture and livestock production 3,113,352,736 3.9 40.4 5,836,213,897 6.1 14.2 27,149,778,943 20.4 8.6 8,806,015,656 7.4 21.9 44,905,361,232

B. Ormancılık - Forestry 319,338,037 0.4 17.4 407,450,746 0.4 43.6 370,544,527 0.3 11.1 605,489,999 0.5 59.8 1,702,823,309

C. Balıkçılık - Fishing 589,375,718 0.7 46.7 213,650,038 0.2 37.1 308,015,482 0.2 27.8 675,446,364 0.6 32.6 1,786,487,602

2. Sanayi - Industry 22,021,281,840 27.4 13.3 26,673,328,987 27.9 24.8 28,159,953,603 21.1 22.9 30,206,708,996 25.3 20.4 107,061,273,426 A. Madencilik ve ta�ocakçılı�ı

Mining and quarrying 557,175,744 0.7 10.1 1,044,964,287 1.1 32.7 1,866,168,547 1.4 41.5 1,706,115,107 1.4 36.9 5,174,423,685

B. �malat sanayii - Manufacturing 18,232,641,320 22.6 13.8 21,957,983,653 23.0 26.6 22,396,356,169 16.8 25.0 25,022,644,206 20.9 21.2 87,609,625,348

C. Elektrik, gaz, su - Electricity, gas, water 3,231,464,776 4.0 10.9 3,670,381,047 3.8 13.0 3,897,428,887 2.9 6.0 3,477,949,683 2.9 8.5 14,277,224,393

3. �n�aat sanayi - Construction 2,585,466,383 3.2 27.2 3,429,339,195 3.6 22.7 4,579,901,148 3.4 22.3 4,785,963,253 4.0 17.0 15,380,669,979 4. Ticaret -Trade 15,907,128,555 19.8 17.7 20,676,817,382 21.6 28.8 27,643,452,809 20.7 23.3 24,486,648,319 20.5 26.6 88,714,047,065

A. Toptan ve perakende ticaret

Wholesale and retail trade 13,453,898,499 16.7 17.9 17,250,894,645 18.0 29.6 22,115,048,993 16.6 24.3 19,949,236,641 16.7 25.0 72,769,078,778

B. Otel, lokanta hizmetleri

Services of hotels and restaurants 2,453,230,056 3.0 17.0 3,425,922,737 3.6 25.2 5,528,403,816 4.1 19.5 4,537,411,678 3.8 34.3 15,944,968,287

5. Ula�tırma ve haberle�me Transportation and communication 12,539,388,771 15.6 8.4 14,636,272,068 15.3 16.4 16,969,161,208 12.7 14.0 17,864,340,449 14.9 20.7 62,009,162,496

6. Mali kurulu�lar - Financial institutions 4,790,283,964 6.0 28.8 4,021,037,450 4.2 -16.5 5,412,281,348 4.1 20.4 7,379,980,895 6.2 52.1 21,603,583,657 7. Konut sahipli�i - Ownership of dwelling 4,304,388,268 5.3 27.6 4,468,274,005 4.7 26.4 4,678,677,338 3.5 24.9 4,947,212,894 4.1 23.7 18,398,552,505

8. Serbest meslek ve hizmetler Business and personal services 2,760,664,809 3.4 17.0 3,251,845,492 3.4 20.3 4,779,782,655 3.6 17.8 4,097,037,550 3.4 23.8 14,889,330,506

9. (Eksi)�zafi banka hizmetleri 2,165,372,881 2.7 16.1 2,784,876,345 2.9 28.4 2,626,727,268 2.0 53.3 3,244,273,432 2.7 49.9 10,821,249,926 (Less) Imputed bank service charges

10.Sektörler toplamı -Sectoral total (1-9) 66,765,296,200 82.9 17.1 80,829,352,915 84.5 20.2 117,424,821,794 88.1 17.3 100,610,570,942 84.2 23.5 365,630,041,85011.Devlet hizmetleri - Government services 10,244,096,913 12.7 20.6 10,087,458,104 10.5 15.2 10,587,660,052 7.9 11.9 11,629,268,186 9.7 18.1 42,548,483,255

12.Kar amacı olmayan özel hizmet kurulu�ları Private non-profit institutions 464,150,258 0.6 -1.7 155,066,302 0.2 6.2 585,937,529 0.4 11.0 2,324,947,523 1.9 -5.6 3,530,101,611

13.Toplam - Total (10+11+12) 77,473,543,371 96.2 17.4 91,071,877,320 95.2 19.6 128,598,419,374 96.5 16.8 114,564,786,651 95.9 22.2 411,708,626,71714.�thalat vergisi - Import duties 3,692,712,394 4.6 23.0 4,772,406,194 5.0 41.8 4,960,292,919 3.7 43.5 5,377,438,744 4.5 36.8 18,802,850,251

15.GSYH(Alıcı fiyatlarıyla)-(13+14) GDP (In purchasers' value) 81,166,255,765 100.8 17.6 95,844,283,514 100.2 20.6 133,558,712,293 100.2 17.6 119,942,225,395 100.4 22.8 430,511,476,968

16.Dı� alem net faktör gelirleri - Net factor income from the rest of the world -659,513,085 -0.8 - -194,539,125 -0.2 - -278,861,164 -0.2 - -446,220,568 -0.4 - -1,579,133,942

A. Dı� alemden gelen - Income received 2,341,491,216 2.9 12.2 2,538,496,923 2.7 19.4 2,613,647,845 2.0 21.9 2,546,461,362 2.1 23.7 10,040,097,346

B. (Eksi) Dı� aleme giden - (Less) Income paid3,001,004,301 3.7 -14.4 2,733,036,048 2.9 -3.1 2,892,509,009 2.2 11.0 2,992,681,930 2.5 16.6 11,619,231,288

17.GSMH(Alıcı fiyatlarıyla) (15+16)

GNP (In purchasers' value) 80,506,742,680 100.0 19.1 95,649,744,389 100.0 21.4 133,279,851,129 100.0 17.8 119,496,004,827 100.0 23.0 428,932,343,026

Page 14: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

73

�����������������#������������������������������ ��������������*����������)�������������.�������������.�����#������������������� ����.���������!���������������������������������������������������������������������������������������������&�������������������������� ������� C������ )������� ����.����� ������� ����������������� ������ ������ >EI������������"C9�I��C������)�������(+*�����.������������������(�����>>I�����������:����8���������������(����+�����*����������������������������������� ���������#���������������#�#������������E����������#�"#������������� ��!������������������������������������!#������ �������������������C��������������������������E����������#� ���������� ������ �������� ���� ����������� ������� ������� ������� L������ ���������������M� ������� ���� 0I���� ������� �#�#����������� &�������� ������� ������ ������ ���!?������� ��������� !��!� ������ �������� ���������� ������������ ����� ������ >� ��� ������#���������� ����������� �!����� �� ������ ������ ��������� ������������� &�� ������� ���������������� ������������ ������ >����������#� ���������������������������� �����������(+*$�� ��.������ �#������� ������� ������ �������� � �������� �!��� ���� ������������������ ������� ������� ����� ������������ ������� $�����$� ������� ����.� ������� �� E� ���������#� ���������� ��.���� ������ �������� �#�#�#��� &�� �������� ����� E� ��� ������#� ��!������������� ��.���� ���� �� ������� #������ ������� ������������ &�� ������� #�������� �������������������������#��������������������������������������������������� ����� �� ��������� ���� ����������������������������������������������������������������� ���������#�������� ��������������� &���������������������������������������������"#������9����������������$#�LC������)�������(+*M�����.���������������/-I#�#��������L"�.���M� �������� ���� �!����� ����� ���� ������� L"�.���M� ��������� ������ L"�.���� )����!��C�����M�����;� ��"�<=���"�.����)����!��C������������$��#�������� ����� ����������������������; #��#�� �� ���� ������������ ����� ��5=� �� �� ��������� ����������� ()*� ����� �������� 9������� 5�� ���I����.������������������������()*I����������������������!�������� ������� �����#�������������� (+*� ����.����� ��������� />I��� ��������� �������� (+*� �������� ���� #���������������������������������������������� ����������������B#�#��(+*I������������������ ������������.����������������#������������������������������!������������������� ��������������� �����!����� ����������������� �������������#��������� ��� �����������#�������������������������.������������������;&����(�����-/=��&������������������������������������ �� �����L��.���M� ���������#��#���������������������� ��������������������� �� �� ������� >1� ������ "#��� ������� ���� ������ ������ ���� �� ����������� "#������:����������I������������� �!���� ������� �!�� ������� ���������������������.�������� ������������� ���� �� �� ������ ����������� +�������� ���� ��� �������� �� ���� ������ ��������.������������������ �� L���?��?��������M� ������� ������ ������������ %���� ��� ������ ���������� �������� �� ���� ������� "#�������������� ������.������������ ������������ ��!������������������������������(����)����!��*�����$��#����������6�������%����8��������������$������������������������(+*$�������������������*���"#��� ���������"#������:�������������������� �!��������!��������������������������&�����#���������#������������#��������!�����.����#�������������� �����������.�������"#��� �������������� ���������������������������� �������������������� ������������"#�����I��� ������� ����� ��� ����� "#������ �!������%���;������=�8��������������I����� %������������"#�����I��� !������ ���������� �!������ ���� ������ "#�����I����� ������ ������� .��� ���.��

Page 15: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

74

���������� ����� #��������� ������������ ������ "#������ �!�� ���� %���;�� ���=� 8��������������I�����&���������������%����8���������������;?=�����%����8��������������N��/0���$"�$�� ����42� �$�&2�$2&� ������� ���������� !������������ &�� ������ ���� #������ �������� (+*�����������/FI����������������������������������������������*�*"&���,�,"$�B/�/�/��=�-,�"$%&C� &��������������������#�#�����������!#��������������������.��������������(+*����������������������������� ����!�����������������������������������������!������������������������������������!����������������������������������.��������� %����� ������� ������� ���� ����� �� �� (+*� ���� ()*� ���������������������������������� ������ �#��� ������������ #���� ������������� �������� ������������������������������������������������ �������������������������!������������������������ ���� �� ������ ��.� ���� ��������4� ���������� ������ (+*� ���������� ����.� ������ ��������������� O����� ##�#���� ����� ���������� ���������� ����� ���������� �������������� ����������� �������� ������ ���������������� &�� ������� ����������� �����������������������������������������������������������������������!�������������������������������������������������� ���� �����(+*� ����()*� ������������.����������� �����������������&��!��!� ����� �!������������������������������������������������� ������L:����8����������(+*M�������������������������������������������������� ���������� L(����� 8���������� (+*M� ������������ :���� 8���������� (+*� 6������ (+*�� (�����8����������(+*�����K����(+*�������� �������������*"&���� ���BC� @������ ��������� #������� ��!������������ �#��������� ���� �� ��������#������ ������������ ����.������ ��.������� ����� ��������� ���� #������ ���������� ���� .���������������� !��.������� ������ ���������� :���� .������ ���������� ������������ ����.���� (+*����������� �!�������������������#�� ���������������.������������������� ������������������������������&���������311D��������"PI���F���������������������������������������������������� �������� ������������������������������(�����������������������������.��������� ��6������(+*�# �����������(+*� �����������������������.������������#�#����������������6������&#�#���*��������������������������������������������!�����������������&�������� �������!������� �!�����������������-/�+����311>I����!����������������311F������(+*����������������������������������311F������(+*I����������������������������������������� DF3� ��������� ������ ���� �������� ���� DF3� ������� "P� ������� ����������� ������������������� 311D��������!������������������(+*�������� ����2EF�2��������"PI�����O��������DF3'2EF��������"P4�311F����������������,�/D�F��#�#�#�#���������������������O������#�������#��������������#�#�����������������������������#�#�������#��#���B����������������������������#�#�����������������������,� /1?/3��������������������������������������������"#�����I��,�/D�F��#�#�������#����������������������#�#��� ���� ��#�����������O������������������.��������������������(+*�����������������������������#�#��� ������ �������� !�������� ����� ���������� B#�#�� ������ ��������� #���������.����������������������!�������������������������������������6������(+*����������������� L:���� 8���������M� ����.� �������� (+*� ���������� ����������������� &�� ������������������� ���������� ��!����#�#����������������������� �!������������������������.���������(+*������������������������ ��������)�������������������������.�������������������������� ������������ K���� (+*� ���������� ������������������� #����� ��!��� �#�#��� ������������������������

Page 16: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

75

�$$�� ���BC� &���#�����K����(+*� ���������������.������������� �����������������6������(+*����������������.���������������������������)��������������������#������� ��!�������������#������������� ����������#���������������������������������� ����#������ ���������� �������� ������������� %����� 6������ (+*I��� K���� (+*� ���������������������� ������� ���� ������ �#��������� ���� ���� �������� ��������� ������ K����(+*� ������� ����.�������� #������ ������������ ���� ������ ���� �� ����������� ������������������� !��.����������� &�� ������� K���� (+*I�� ����.��������� �� ��������� ����������H&���)��I���������������������������L����>/�D��������!������������������� ���������H&���)��I�#���������������������� ������!������������������������������������� ���#�#��� ���� ������ �������� ����� ������ ����������� ������ �� ���� �� ������ ����������� �������������������������!������������)������!����H&���)��I�������������������� ������������������� ���������������������"C9�����������311>�������-��!���������������(+*�������� ��K����(+*����������������.���������������������������L/0E>M������������������*�*"&���,�,"$�B/�/�/��B$%�E���"�%/�+��>$�&��,2$-C��"#������9������������������E�+����311E�������������������������������� �������������(����+����� *�����I��� ;(+*=� ����.������� ����� ������� ����� (���� )����!�� *�����I�� ;()*=�����.��������#������ �!�������� &��������������>EI����������� �� /0FE��������� &���������+��������� (+*� *���.����� "������I�� ��������� ��������������� "#������� ���������&���������+��������������������������������������(+*����������/0>3�������� �!���� �������������311E�������������������������������������311>�������/���3�� ��-��!������������#�#��� ��������� ��0��������#�#��� ����������!�������������������������������

Sektörel ve Ekonomik Büyüme 2006 2007 2008 Sektörler Yıllık I. Ç. II. Ç. III. Ç. IV. Ç. Yıllık I. Ç. I. Ç. I. Ç. II. Ç. II. Ç. III. Ç. �lk 9 Ay

Tarım, Avcılık ve Ormancılık 1,3 -5,1 -1,2 -8,2 -10,9 -7,2 5,6 2,6 2,6 -3,5 -3,6 2,2 0,7 Balıkçılık 4,1 5,9 5,9 -6,9 -1,0 0,7 -4,4 4,7 4,7 12,4 12,4 6,9 7,8

Madencilik ve Ta�ocakçılı�ı 5,2 9,3 9,4 10,9 2,7 8,1 8,4 8,4 8,4 7,7 7,7 3,9 6,3 �malat Sanayi 8,4 10,4 4,1 4,6 4,0 5,6 7,0 7,0 7,3 2,5 3,4 -1,1 3,2

Elektrik, Gaz, Buhar ve Sıcak Su Ür. ve Da�. 8,6 6,6 8,3 6,6 5,8 6,8 8,5 9,9 8,3 5,1 6,0 4,1 6,0 �n�aat 18,5 12,7 7,3 3,9 0,3 5,7 2,8 3,1 1,5 0,9 -0,2 -4,3 -1,1

Toptan ve Perakende Ticaret 6,3 6,8 2,6 6,9 6,7 5,7 9,9 9,1 9,3 3,3 3,9 -1,8 3,6 Oteller ve Lokantalar 2,5 8,8 0,6 0,5 1,8 2,1 5,2 1,3 1,3 0,6 0,6 -2,3 -0,8

Ula�tırma Depolama ve Haberle�me 6,8 8,4 5,3 6,7 7,2 6,9 7,7 7,8 7,8 3,2 4,0 1,5 4,3 Mali Aracı Kurulu�ların Faaliyetleri 14,0 12,7 7,8 10,6 8,3 9,8 8,9 8,8 8,8 9,4 9,3 7,2 8,4

Konut Sahipli�i 2,7 2,6 2,4 2,6 1,0 2,1 1,5 1,5 1,5 1,6 1,6 2,5 1,9 Gayrimenkul Kiralama ve �� Faaliyetleri 12,6 15,1 11,9 13,6 14,5 13,9 -0,5 7,5 7,1 15,1 9,2 7,3 7,8

Kamu Yönetimi, Savunma, Zor. Sosyal Güvenlik 0,1 0,3 1,0 3,9 -0,4 1,2 3,6 3,7 3,7 5,0 5,0 -1,0 2,4 E�itim 5,2 8,9 5,1 1,8 3,0 4,8 0,6 1,3 2,2 -6,1 -6,3 -1,2 1,7

Sa�lık ��leri ve Sosyal Hizmetler 3,9 0,7 1,3 2,6 2,3 1,7 11,8 11,6 10,4 5,0 3,2 -3,2 3,6 Di�er Sos., Top., ve Ki�. Hizmet Faaliyetleri 9,1 6,5 3,7 5,5 5,6 5,4 -0,8 1,9 2,9 1,4 1,1 -0,3 1,3

Ev �çi Personel Çalı�tıran Hane Halkları 13,5 13,2 9,8 12,5 12,7 12,2 -0,5 6,4 6,6 11,9 7,6 5,4 6,6 Sektörler Toplamı 7,5 8,2 4,3 3,5 3,7 4,8 6,4 6,6 6,6 3,2 3,3 0,7 3,3

Dolaylı Ölçülen Mali Aracılık Hizmetleri 5,9 13,2 6,2 10,1 7,1 9,0 8,0 9,9 8,0 8,0 9,9 6,7 8,1 Vergi ve Sübvansiyonlar 8,4 10,2 3,5 5,3 5,2 5,9 9,6 9,1 9,3 -6,9 -3,6 2,2 2,4

GSYH 6,9 8,1 4,1 3,3 3,6 4,6 6,6 6,7 6,7 1,9 2,3 0,5 3,0

Page 17: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

76

E�+����311E�����������"C9��&���������+��������������������(+*������������% ��.��&�������9�����������������;��������=�����������()*���������� �!��������&���������������()*��������� ������� L(����� 8���������M� ����.���� ������ �!��� &��� )��� L/00E� )���M� ���������!����������)����/00E�������/0E>����������������&���)�������������&�������������������������������"#������������������������#�#���������/00E�&�������������/000?311>���������K����()*�����������#�����������.����������������)����������"#�����I���K����&#�#���*����O����(+*�#��������������()*�#�����������.������������(�����E1I�����������������������C������)�������()*�����.���������������������>>I����������C������)�������(+*��������������������������������������!�����������������������������������������������������������������������������������!�����������%������� ����������������#� ���� �� �������������� ����� �������������� ��!������������ �!�� ��������������������������������������.���������������������������������������������������������������(��� ������ ���� ()*� ����������� �������� ��� ��������� ������ ������ �������� ��#�������&������������������������������������������������������������������������������������� �� ���� *���������� ������� �!�� ������� ���� �������� ���������������� �� �����!�����������#�#��������� ���������������������������H9�������5�� ���I��������� ���������������������������������#�� �� ����� ���� ���!��������#���#� ������������.��������������� L5�� �� �� (#� ��������M� ������� ������� ���������� ��#����������� )��� ()*�������������������������������� ������.����������������������������������������� ��������������##���������������#��������������������������()*���������������������������������������������������(+*������������������()*�����������������������������.�������������������#��������#�#����������������������������

Türkiye'nin 1998-2007 Döneminde GSYH Performansı (Milyon TL veya Milyon $) Yıllar GSYH (YTL) Eski Büyüme (%) Yeni Büyüme (%) Eski GSYH ($) Yeni GSYH ($) Ki�i Ba�. GSYH ($)

1998 70.203 3,1 - 200.092 270.947 4.300 1999 104.596 -5,0 -3,4 184.321 247.544 3.800 2000 166.658 7,4 6,8 199.652 265.384 4.100 2001 240.224 -7,5 -5,7 145.642 196.736 3.000 2002 354.476 7,8 6,2 184.312 230.494 3.400 2003 454.781 5,8 5,3 240.966 304.901 4.500 2004 559.033 8,9 9,4 302.750 390.387 5.700 2005 648.932 7,4 8,4 363.312 481.497 7.000 2006 758.391 6,1 6,9 402.741 526.429 7.500 2007 856.387 - 4,5 502.304 658.786 9.333

��$$���,�,"$�B/�/�B$%�E��"��>4��$"�$2&C��&��� ������� �������� ��!��� �������� �#�#��� ����� .����������� ��!���� ������ L������#�#��� ����M�� ����.�������� �!���� K���� &#�#��� *���I�� ����.��������� �� ���������������� L���� >/�� >4��$"&M����� &��� )��� )�����I���� 311E� ������ K���� ()*I�������.��������311E����������� ���������#�����������������/00E����������������������������������������� ������ ������ ������� ���.� ����.���� ��!�������������������� &�������� /00E?311E��������� "#��� ����������� �������� ���� ����������� ������ �#�#�� 6������ ()*��������� �������� �#�#��� ������ �#�#� ����.���� ������� ���������� �������� ������������������������������� &��������������������� ���� ����.��������������� &��!��!� �����������

Page 18: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

77

������������������/00E������������������.�������������311>� ��311E������K����()*���������������������������� ����������� "#�����I�� ��!��� �#�#��� ����� �������������� (��� �������#�#��������311E�������!������,�D��������� ��#��#����������������������������������������������������,�2���������� ��������������-/�+����3110����������311E��������"#��� ���������� �� ������ ���� �������� �#�#��� ����� ����������� "C9�I�� �!����������� �������������������������������K���� �#�#��� ����� ����� ����.� ��������� ���������������� ���� ������ ������ ����� L�$3���42�;2��/�>4��$"&M�����&��������� �����"#�����I��311E������6������()*������������������� 002� ������� "P�� ������� ��������� �������� ������� ������� ��������������� ���������O���I�����#������311E������6������()*���������311>������������������������.����������������������#��#�#�#���7�������<"I��311E�������!���!������������������������������������,� /3I����� &��� ����� ���� ������ ��������� ����� ������������ 311E� ������ 6������ ()*������������002�������� "P��002'/�/3� ������� ����EE>�D�������� "PI��������L(88@��/�/�F�2&�3&�����2/M� ���� 311E������6������()*��������� ��#��#�#�#��� &�� ��������� 311>�����������������������������.�������������311E������6������()*�������������311>����������������������������.�������������311>������6������()*������������#�#�#��������EE>�D��������"P�ED-�>� ������� "PI������#�#�#���� 6������ &#�#���*���������,� 2� !������������ &�� �������������������� 311E������������ �������� ����������� 311E������K���� &#�#���*������ ��������������������������K�����#�#�������������.�������������������������������������������������������L;2����"���*��2� �#2#� >4��$"&M����� &����!� ���� ����� ��������� ���������� ���� ����� ������ ����������311F������6������()*������������>DE�2��������"P��311F�������������������������������##�� ����� !���� ������D-1�3� ������� ���������� %��� ������� 311D�������6������()*I��� ���� F2E�0� ������� "P� �!�� �� 311D� ������ ��������� ������ ������ ���#�����������������������������������2E-�0���������������������������!������������&�����������D-1�3'2E-�0��������,�0�FI���������#�#����������������������������O�����&���)���)���������� ����.������ ���� K���� &#�#��� *����� "C9�� ��������� 311F� ����� �!�� ,� F�0� ��������!������������<�����O�������������������)�����I�� �����#�#����������������������!����Q�B#�#��"#�������������������������������������������������������������������������������������� &�� ��������� ��������� ������ ����� ���������� ����.����� ���� ����� ������������������&������������� ������������������K����&#�#���*����O��������.���������������H&���)��I�������� ��H���������O���I�������������������������������������"#������������ ���������� ������#������������� �!������������#�#���.����������� ��������������� �������������������������� ��������������������������������� ������ �������������������������%����������������������������������!����������#���#��������������������������� ��������� #������ .������������� �������� ���� .���������� �� �#����� ����������������������� �!������ ���� ������� ������ �� ������ ��������������� &�� ������� ����� "#��������������� ������� ��� %&�� ���� �������� �� ����� ���������� ���� ��������������������������������������������������������#�����������(+*� ��()*������������ �����������������!����������������� ���������������������������#� ������������������������������������ ��������� ��������������#���������������������.�������������� ��������������������� ��.�� �������� ��������� �� ��.�� �������� ���� ��� ���� ������������� ��������� ����.��������������� ��������������##�.����������������������������������#�#��������� ������������ ��������� !����������� &�� �������� "#�����I�� �#�#��� .������������� 311D�

Page 19: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

78

������-�� �� 2�� !���������� ���� 311F�����������#!�!��������� ��� ������������##�������������������� ������������������������������##�����������������������������������������������������������311-��3112��311D� ��311F�����������������������311>��������������#��!������ ���������� � ����� �#�#��� ��������� ���� ������ ������#�� #!#�#� �� ����#�#�!�������� .��������� ������� �������� ���� ������ #������� �� ���� ���� !�����������.��������� ������� �������� ���� ������ ������#�� 311>� ����� �#�#������ ��� ,� D� �������������������,�2�D�������� ��!����������������������������������B7+����#����/��1&�&2��$�&27$C��C������ ������� ������� ����������� ���� (+*�� ���� ������� ���� ����� ����������� ���� &��!��!� ����� ��������� (+*I��� ������� ���� ���� �� ����������� .������ ���������� #�������������������������������!���� �����#���������������������������������#��������������������� ����������������� ������*����#����������������������� ������������(+*I����������������� ���������#������������������+�����(�� ��I�������.�����.��������������������.������������%���������.����������������������������+�����(�� ��I���#��������������������� ������������(+*�#����������������������� &������������� �� ������#�������������������������� ���������������������� �����������������(+*�#������������������� ���������� ����������� �� �� ���������� ��������������������������

�Ç KAYNAK‘GSMH’DAN ‘KULLANILAB�L�R GEL�R’E

(PF) GAYR� SAF� M�LL� HASILA ( HEM ÜRET�M, HEM GEL�R DE�ER�)

(-) AMORT�SMANLAR (M�LL� SERVETTE OLU�AN YIPRANMALAR)

(PF) SAF� M�LL� HASILA

(-) DOLAYLI VERG�LER

(FF) SAF� M�LL� HASILA = M�LL� GEL�RM�LL� GEL�R = RANT GEL�R� + ÜCRET GEL�R� + FA�Z GEL�R� + KAR GEL�R�

(+) TRANSFER ÖDEMELER� = K���SEL GEL�R(-) D�REKT VERG�LER

KULLANILAB�L�R GEL�R

KULLANILAB�L�R (HARCANAB�L�R) GEL�R = TOP TÜKET�M HARCAMALARI + TOP.TASARRUFLAR

F�NANS P�YASALARINA YÖNEL�K YATIRIMLAR

SAB�T SERMAYE YATIRIMLARI

TOPLAM YATIRIM HARCAMALARI �"������ ���� ����� ������ (+*$�� ������������� ������� (+*$��� ������� ���� ���� ������������������������� ����� "#���������������������������#��������������������� ����.������2�#������������#���������������������������(������� ���������;"�����#�=�#��������������������������������������(�������C������8�����#�� �������������.�����#��#��� ��������� ����� �������� �#�� ������� ���������� ������� ����� ���� ��� ������� ���������� ��.�����1&2��*E�#"#��$��1,�,��$�*�*"&��+$6$2&�*�����&��&��$2.$�G$����������)��������#���������������������������������!���������������������#�#������������(+*���������� ������������#�#�� ���� ������ ���� +����� (�� ��� ������������ ����������������� &�� �������� ���� ��������������� �������������������+�����(�� ��$������������������#������ ����(+*���������������"#�����$��+�����(�� ���� 3�D�������� ������������� ���������� ����� "#������#����������������+����� (�� ��$��� ������� ,/1$�� ������ ���� (+*� ������������������� )���� "#������ +�����(�� ���$�� ��������������������������

Page 20: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

79

)�������� (+*$���� "#��� ��.����� �������� (+*$�� �������������� ����������� ������!#�#������������.������������� &��.����������������� "#�����$�������������� ���������������#���������������������� ��!��������������(+*������.������� �������������������������������� ������������������(+*$���%�����������$��������������B#�#��#�������������������!��+�����(�� ��$�������.�����.������������������������� ����������&�����������(����+�����*�����$���;(+*=�������������������%����� (+*� ��(+*�.���������������� ����������������������������������������!���������������5�� ����$����������������&���������������������#���������������� �������� 5�� ����$�� ����� ����� ��.������������� ��� �� ������ #������ ������������������������ ������� ����.� ���������� &�� ������� .������ ������� ���� ����.� �������� (+*$�����������5�� ����$���#������������������������ ��������.���������(+*$������������� ����������������������������� ����(+*�������������&��&��$�&2G$����������+���������$�� ����������������#������������� 2� #������ ������#� ��������� K��� �����RC����� �����R8���� �����R���� ������ �������.������������+���������4�#����������������������!��������!������#���������������������������#��������������������������� ��������.����������O����� "#��� ����������� ��������� #����� ������� ��������� �������� �#���� ������������������� ��� ���� �� ������� #��������� ��� � ������� ���� ��������4� �����������!������ ��!��������� ���#��������������� �����6����������� ���������������������#���������������������������� ����������"#�����$��� ����������������� �����"#�������!���/0���$"�+$���$�$�������42��$�&2�$2&G+&2�����������"#�����$���!��������������� #�#� ����������������������"#�����$���������������������� ���������������#��������� �����������O������������#����������������/0���$"�$��&+$�������42��&+$2�$2&G�$�������������&�������������%����8������ ��������� ���� ���� %���� 8������ ��������� ���������� ������ �/0� ��$"� ���� ����42��$�&2�$2&�����������"#�����$��/00D?/00E���������������������%����6���8���������������3?3�D�������� ������ ��� ������� �������4� ��� �������� "#�����I�� (+*$���� ()*$����� �#�#������������ %����� /000$��� 311-� ����� ������� ����� �#���������������� ��������������������������� ���������� �� ��!���������� ����������� �����������������������"#�����$��� ������������.�������������������������������%����6���8������������/�����3����������������������������������!������#��#��#���6�����������������3113�������!��/�>���������������311-�������!������/�E���������������!����� �������������#��$+$��$9� !!!��/�/�+���1#���������B9� ��>B� +$6$2&�+$�� +�H�� �,-,�� H��$� '$�"&0�&2�� >��&9� �/0� ��$"� $�� ����42��$�&2�$2&� �I�� *�+#6#�+�� ���BJ��>B� *�"����9� �K�� *�+#6#�+�� &%$� ���BL��>B�*�"����+/2�� �/0� ��$"� $�� ����42� �$�&2&G�&�� &%���&%�&�%$�� �-/+��� %�E�/2/F/� $��&%&9�#�#%��2�2�%/� ����+���,"���20/��0�/2"���2/��.$��,"�"��2*�*2����2/���$+$�� ��>B��#����/��2���H$%�E���+/6/�/��$+$����>B7�/��H$E��$2F&H�$+&�+&6&�&�'4%�$2"$��$+&2���(��#���#���#���������������#����������������.���������������������������������������� ����� ��()*$�����()*������������������!������������������������������ ���������&��������� �#�� �������� ������ ���������������� ������ ��������� ����������������� �' ���� ����� �� ������������ !������� ������ �������� ������� ;"�.���� )����!�� "����������'()*� �������� ������� &��!����� �����'()*� ���=� ()*� �������� �������� ����.������"#�����$��� ��� ����� ���� ����������� ���� #������� "#������ 9���������� ������� ��������� �������������������������������������"#�����$����������������������������������������� ������� .�� ���� !����������� �!������� �� ���� <������� "��������$��� ���� ����� (+*� ��������� �� .����� ������ ���� ���������� ������� �#����������� ��������� ����� (+*� ���������������� ����.� �������� ���� ����������� ������������� �������� �������������� ������������������������ !������� �������� �������������� 0�$9� 1#� %*2#�#� &�&� '4��$"�$�$��

Page 21: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

80

�� �9� ���/F/� 1&2� 0$�&�+$� %*2#�#� -4�"$�� �+/��9� A� ��2�� (88A� ��2&H&�+$�'$2-$��$0�&2+&6&��-/���"��&�$9�1#�+���%*�2���,2�&�$7+$�$�*�*"&��1,�,��,6,�4�-"$��2&�$2&�*��2���.$�$�*�*"&��1,�,"$�H/�/�*2��/�/�4�-"$��2&�$2&�*��2�����>B�+$6$2&�$�'$-&�+&6&�&�+$��$�&��$�"&0�&2����,2�&�$7+$��*�*"&���,�,"$7�&��B$%�E���"�%/�+��>$�&�>4��$"��,2$F&���� �7&��A���2��(88A���2&H&�+$���"#*�#�&�$�:����0�/6/��-/���"����&����������������E1I������##����������������(+*����������������()*�����.���������������� �!���� �������� �� ����� ������ ���� ���� ������� ������������������ ����������"C9�I������� ������������������� ��������� ��������������C����������������������������� ����� ���������������������� ���������.�����/030���������������.������������&������.������/0>3� ������� �������� &��������� +��������� ��������� ��������� (6%� FE� ����������������������������+����� ����� ����.������ ����� ��������� ������� #��������� #������� �������� ����������������������� �� ���������� ����������������� &�� ������� ������� "C9�� ��������������� ����������� ����� ������ ������ �� ������������ ������ ������������ ��� �������������������&���!�����#����� ��������������� ���������������������.�������������� ���������.����������������������#�������������� ��������&����������� ���������.�����������#�������#�����������#�#��#����� ������#�#��#�������������� ���������������������������������������������������!���#�� ���������������������������������������������!����������������!���������.������������%������� �������������������������������� �����������������������������������������������!�����������������������!�����������������������.��������������*����#!����������������������������#������ ���������������������������� ��/0E>����������������������4� ����� ������� ���� ���� ������� ����� ����������� ����� (���� )����!�� *������ ;()*=�������������.������������ &���������������������������� "C9�I�������� �������������������� ������ @������ 5���� )�������� "�� ������ ���������� #� �� ���������� ����������!����������������()*������������#��#���������������������������������������������������� #���������������&���������������� ���� �������������������� ������������.���������������������"#��#�������������� ��������������������� ���������������� ��������� ����� �!������������ �������� ���.��� ��������� ������������������ �!���� �������� ������������ ������ �#������������ #��������������� &������� ��������� ����� ���� ����� �������� ������������� ���� �������������������������������������������������.������������������������������� �� ����� �������� ���� #������ ���� ������ �������� ������ ����������� ���� �������#���������������9����� �#�� #�������� ����� �������� �� ������� ��������� ������� !���� ���� ����������������������� ����.��������� ������� ��.���� ���� ������ ������������� ������������� &�� #�������������������� ���������������������������������� ������� �� ���������������������!��� ���� �!�� ��������������� ��������� ��!����� �!���������� ���� ����� �#��#� ���������!#�� ������ ������ ��#�#�#��� % ��.�� &������� #���������� D� ���� F?>� ������� �#�������� �����.������ #��������!�������������.��������������C������������/03-�������� ##�#����������� ������������� ���������������/02E��/0FE� �� /0E>� ���� ������ #�������� !����������� ��.���������� (��!���� #�������� % ��.�� &���������������� �#������� % ��.�� 9���������� (������I�� ������ ��!������������������� �� /0E>���������� #������������������������!�������������������.��������������������� �!���

Page 22: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

81

()*I�� #���������� ������������������+� ���������� #����������!�����������3112�������������������� ��+����311E������������������������������������7�����������������������������.���������������������� �!����������������� ������������������������ ��������������� ���� ���������������� �����������������.���������������������������� ������������ ���������� �������� ����� ������ �������� ������������������ ������������.���� ���������� �!���� #�������������� ��.���� �� ��������� �#�#��#������� ������������������� ������� !���������������� C��������� /00-� ������� ��������� #��������!�����������;/0E>��������������������������=��/0E>�������(+*������������/0FE�������(+*����������������/001�������!��,�-EI����������������������� �������������B�2F�"��>4��$"&��$� !A@�&�$� !!A�����/���>B��$2&�$2&��2�%/�+��&���2��/�/���2�

7����� ������������ (+*� ���� ()*I�� #!� �������� ��������� C������ )�������� ��������)������� ��*����������)�����I��������.����������������������"C9�������!������������!���C������ )������� ()*� ��������� ���� ������ *���������� )�����I���� ()*� ��������� ����!�������������� 6����� ���� ������ ����������� E� +���� 311EI��� ��������� ����� (+*������������ ���� ()*� ��������� �!���� ������������� ��� ���#���� ���� ����� *����������)���������()*�����������������*����������)�����I����()*��������������������������������������������� ��������������

=�$���&H�&��,�$�&"�H�2F�"���2/��

S� /0E>� ������ ������� �������� ����������� ���� ����� �����!�� ��������� ������������������������ ����������� /00E���������������������������������#������������� �!������������� ����������������������������������������������.�����������.���

;�R�=�)����������������������������������.��������������������

;�?�=�)��������������������������������!������.����������������

N�)����!���������������������#������������������

�������������

S�/00E������������������������!#����������������������������;8A(A+=��������������������#��������������������������������������

S�/0E>�������������������������#�����������������T��

?����� ��9!����

?����������"#������+��������

?�)������������� ������������"#������+��������

?����J���@����������*�����������

?�*����������

?������(���.������

�������������.�����������

S�/00E�����������������������������#������������������������������������:OA:O<� ��.������������������.��������T��

?�������!��� ���#�#��

?������ ������������

?��������������������� ��� ������������������

Page 23: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

82

?�+��������� ���������� ��� �������������������

?�(�������

?�@���������?�*�����������

?�������� ���#��#���

?���������

?�P������ �����������

?�B����������� �������������

S� +��� ������ ���������� ����� �#������ ������������� ����.��������� :OA:O<� ��.������ ����������#��������������������������������������� ���

R�)�����!����#��������#������������������.���������������������;����������������=��

R�9������������#��������������;:A8=�R�@��������� �������������J���

?�9���!��������#��������������;8O&=�R�5�� ������

N�%������������������������#�������������������

����.�����������

S� /00E� ������ ������� ������ ����������� ����� ����� �#������ �����������������.��������� ���������� ������ ������� ��������������� &�� ������� ���������!����#��������#������������������������������� ������������������������������������������������������������������������������������ ���� �������������������������������������������������������������������.�����������

S� 9������� �� �������� �������� .�������� ������ �#������ ��������� ������ ���������������.��������� ���� /0E>� ������ ������� ������ ���������� �������� �� �������� ������������������ /00E� ������ ������� ������� ���������� �������� �� �������� ������ ��������������������������

�$.�$�&���&H�&��,�$�&"�H�2F�"���2/��

S�/00E������������������������������������������ ������.������������������

S� /0E>� ������������� �� ����� ����� �#������ ������������� +���?C����� �������� :�����������������.��������/00E�������������4��

S��� ���������������6�����"#������*�������������

+���?C������

+��� ��*������%���������

S��� �����&��������6�����"#������*�������������

������*���������(������*�����������

�����������������#��#�� ��(.�����9� ����8������������������������.�����������

S� /0E>������������������?#���������������������������.����������� ����������#�����!����������������������������������������������:�������������������"�.��������8������������ ���� �������� ������������ /00E� ������ ������� ����?#������ ������ ���������������.����������� ����������#�����!������������������������������������ ��������������������������������3113�%��� ����������"������������� ����������##����� �����������������������������������������������C8�� ��"C8��H����� �������� ��.�������������.��������������������������

Page 24: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

83

���2&�%�3&�%�1&��%$2"��$�*�#0#"#��

S� &�� ������� ������������ �� ����� !�������� /0E>� ������ ������� ���� �#������ ���������������/00E������������������������.������������������

����.$�H&�"$��&H2�F��/�M�&�H����/��

S� /00E� ������ ������� �������� ��� ������ "#�����I�� �������� ��������� �!��� ������������������(�������&�� ����������� ���������

?�(�������&�� ����"#�����I�����

?�"#�����I���(�������&�� �����

?�(�������&�� ����)����������

?�)����������(�������&�� �����

������#�������������#�������������������������������

S� +��� �������� �� ���������������������.��������� /0E>�����������������������������J������ ���������/00E�������������� ��������������J������ ���������������������

S�"#�����I�������������� ��������.���� ������������� ���������������������������������������������������������������.�������!���������������������� ��������������������.����������������������������� ���������������

S� (������� ��� ������� "#�����I� ��� ��.���� �� ��������� �� ���� ������������������������������������������������� ����������.�������!���������������������� �������������������.������������������������������ ���������������

S�/0E>������������������ ���������8O&������ ��������� ����:A8��������������������������/00E������������������������������� �����������8O&�����������������������������

S�/0E>��������������������������������� ������������������������������������������������������������������������

S� /0E>� ������ ������� ������ ����������� ���� �������� '� ���������� ����.���������/002N/11������� �������������������������� ���������������������������������������������������� ��������'� ��������������.��������� ���� /002N/11� ������ ������������������9������� ��9���������������������������������������

S� /00E���������������������������� ��������� �������� �� ��������������.���������/00EN/11� ������ �� ������� ���������� ���������� �������� �� �������� ������ ����������;�#����������� ���������� ��.������ ���=�����������������

�"����������� ������������E�+����311EI������������"C9�� �!�������������.�����������������()*I��#������������������.���������������������������������� ��������>EI��������� ��#��������������(+*������������/F���������������������%����6���8��������������� ����/>�� ������� ���� ���� (+*� ���������� ������ �������� �������������� ()*� ������������.������#���������������������������������������������������������������������������� ���������� �� �������� ������� ���� �������� ������������ 7���� �������� ����� ��������/2I#�#����������������9�������5�� �������������������������H5�� ����� ��(#� ��������I���������������������)��������������������������� ������������������������ ��������������� �������������������.�������������������� ��#����������������"#�����$���� ����� ������� �� ���� 9���������� �����#�#� ;�9�=�� ���� ������� "#������ 9����������������� ;"C9�=� ��������� �!���������� ���� ()*� �������� �!�� ������ ��� ���� ����� ����

Page 25: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

84

!��������;O���?+����������=����� �����������������-1�*�����$���������#!����������� ������� ����� ����� ������ !�������� ���� �������� /1� ���#�I���� #!#�#� !������ �������� /1�%�����I��� ����������!������������ �����������������#!����������� ������������������������-/�+���$�����!�����������������������������������"#�������������������������������� ������������������� ���� ������ �������� ����� ()*I�� �� ����������� .����������� ��������� �������������� �������� �������� ��������� �!����������� ������� ���������������� O�����%&�$��� �!���� �������� �#�#��� ��������� �� ���� #!� ������ ������ ����.� ���� ������� ���������� �!���� ���� ������� �!��������������� ��� ������ ���� %&�� +������ &������ 8������ �������� ����� ���� ����� ���� ������� .���� .����������� ��������� ���!����� ������.����������������������������������������������"#�����I��� �#�#��� ��������� �!� �!���������� ������ �������� �������� ������������������������������������������������������� ��������������������������7���������� ���� EI���� �!������ (����� C������� ��������� ���� �������� 9������ (����� �������%����I�������������.��������������O���� ��������� "#�������# ����������*����������)�#���()*� ���������%!���'��.���8�����(����������������������������������9�����9��������������� ����� �!������� "������ 9��������������� �������� ��������� ���J���� C������ ��"#�������� �������� )������ (������� )����������� ���� �� ���� �������� ��!� �#.������ 9��������5��������� <�������� ������ (���� �� B������� &�������� "#������� �������� �� ��������� ������*��������� �����������"�� ���9���������������P���� �;8��������������=�(�����#���9�����*����� ��������������)�����"#�������;"����� ��"������"����������=���������������#�#��������� ����� ��#�����!����� ����!��������������������������������.�!����� �����������������"#�����$��� �������� �!� �!���������� ��������� ���� ������ ������ .������� ���� /00-����������.����������������� .������������������� ��������� /002� ������������� �������������������������������#������ /00>� ��������� ���������%���������I�� "#������������#������� 3111������� ��������������������������������� �� 3111������������� �� 311/�������U��������������.������ ������������������������������������������������������������� ������������ (������ ������ ������ �� ��������� ���������� ������������ �� ��������������������������������������� ���� ���������������������� &���������������!������������� ��������� ������� ������� ����������� ������ ����� ������ ������� ������� ����� �!����#� ����� ����� #����������� �#��#� ��#������������� /0� U����� ������ ���� �����������������������311/������I�������������#�#��������� ���� ������������������������������������������ ��#� ����� ����������!���� ������ ����!#��� ������������� �� ��.� ����������������.������� �#������ �����.� ������������ ���� ����� ���� ������� �������������� ������������������� %����� ������� !��������� �!�� ������� ���� �������� ������������� ���������� ���� ������� ������� ������� ���� ������������ ������� �������� ���� ���� �� ����� "#�����$����������������� �!��������#�#������������ %����� "#�����?%&� ������������������ #��� ���������� ����� �� �#����������� ����������� �!��������� ���� ���������� ������������� ���������� ������������������#�����������������������������������������������&��!��!� ����� ����������������� ������������� �!���������!���� 2� ������������������ ������#�� �������� ������#� �� ���������?����������� ��������������� ����������� ����������� ������ �#������ ����.��������� ������������ ������������ ���������� �� ������������ ��������� �������� ������ �.�!����� ������������������� 6�������� ���������� �������������������#�������������������������������������������7���� ������ ����������������������������##����������� "#�������������!��������������������������������#�

Page 26: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

85

����� ���������������� ����������������� ������������ ���������������������������������������� ������������������������������#��������� ��#���,D��������������������������������&����������������������������� �����������������������������������!����������� �����������#����������������������������������������������� ������������������������������#������������������������������������������������������������� ������������O����� ���� �������� ����� ������� �#�#�� �������� ������������ ���������� ��������� ��������������������������������������������������#�����������������������������!��������#� ����� �� �������� ������������� +�������� ���� ������ ����� �������� ������������������ �� ��� ������ ����������� ������ #��������� ��� ���������� ���� ������������ &��������� %&�$��� �������� ���� ������� ���� ��� ������ �� ��������� ���������� ���.� ������������������ ����� ���������������� $)��� �����(�.��������$����� &�� ����� �������� �������������� �� ��������%��������������������������������������.��������������� ����� �������� ����������� %����� "#��� ����������� ������ ������#� �#�#�� ��!#����������������������� "C9�� ���������������������������� ������#�������#������ �������#������������������ "C9��L)�.��K������� ��)�.����������9���&�� ���M� ����������� ��������������������� �!���������� �� ��� ��� ������ ������� ������� "#�����$��� ����� ������ �������������� �������� ���!����� ������������� ��������� ����������������� %������������������� ��������� ������ ��.�� �������� �� ��.�� �������� ��� ������� ���������� ����������� ��� ������������������� �������� �������� ���������� ������� ���� ����������������� ������������������ �������������������(+*� ����������!���������������!������� �����������������!#�������.�!�� ����������%������#� ����� �����������������������"C9�����������������������#������� �����������#���������������������������� ����������� ������������������#��������� ������������������������ ������ �������������������������������������������������� ����������������� ��������� ����� ������ ���� �� ��� ��������� �������� ���� ���������� ��� ������ ������ ������##� ������ �������� �������� ����� ���������������������� ������##� ���� ������ ����� ���� ������� ���� �� ���� ������ !������� ���� ������������� ������� �������������� ����� �����������������������������%�����"#�����$������������������ �!��!������������������������������ ���������!�����������#� ����� ����������������������������������%&�$��� ������ �� ���������� �������� ��������� ���� ������ ������ ����� �� ��� $8�������(�.��������$�����&�� �������������!������ ������������������ �� ��������������������������������� ������������������ "#�����$��� ���� L8������� (�.�����M� ��������� �O&9$���� �� �#�#�������� �������������� #����������� �������� ������� ����.� ������������ ���� �� ���� ������� �����.��������������8�������#������������������ ��������������.�������������� �������?�������������.����������� ���� ��������������.����������������������� ����� �����������"#�����$���������������������� ����� ������������������ ����������#��������������������������������� ��������������������#� ���� �� ���� �����������9�������� ����������� ���� �� ���� ���������������������������������������������������������#�������������������!�����.�!�������������������������������� ������� �������������������� %����� "#�����$��� "C9�� ��������� �!��������������� ��������� �������� 3111� ������ ������ �#�������� �� !��������� 6���� �� �������������� �!���������� ����� ����� -?2� ���� ����� ����� F� ��� ������� �������������������������%�����3111�������%���������������������-������������������� ����������� ��������� �!���������� ������� ���� ��.�� ����������������� &����� ���������� %������� ������������!������ ������� 3111������� 3I���!������������ �����������)������� ���������#�

Page 27: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

86

����� �� �������� !��� ������ ��������� �� ��������� #��������� ���������� ������ �� �������!������ ���������������������������!�����������������%&�$������������������������������� ����������� ��������������� ��������������������������������!����������������������������������!�������������� ���� ��������������������.������������ ������� �!�������������������!� ���.� �������������������������.����������������������������&����������������"#��������������#����������������������!��������������!����#� ����� ���������� �������������� ���� ����� ������ ���� ������ ������� ������ ���������� �#������������� ������� ��������������������������������&��!��!� ���������� ������������!����������� ����� ���� ����� �� ������� ���������� "#�����$��� ����� �� ������� ���!� #������� ���� �� ���� �������O�������� (����������� ������� O(�� ��������� �#����� �!�������������� %������� "C9���������������������/������������������������� /�D������������ +������������ "������������������������ �!�������������� &�� ���������������� �������� ���� ������ ��.���� ���!������ �� �������������� ���� ���������� �������� ����� ��������� ���.� ��������� ��������� �.���������������������������6��������311D������6�������� �������� ����� ��������3112��������������� ���� ������������������ ��������� ���� ������ ����� ������ ���!������ �������� ����� �������������������������������������������#������������������������������ ��������������� ��"#�������������������.��������#������ �������� ��������������������� ���� ���������������� ������ ���� ����� ��� "C9�� ��������� ������ $�!���?��.���������$� ����������*�������#�������������!������ ������������������������ ���������� ��������������������������!�����������.���������� �����������!���.�!������������������������.���������������������������

�&2"�� %���&%�&��$2&� �������������(885�>���� ������������(88��>���� ���������>,�+$��$6&0&"�

�,�$���&0&�&���,2,� ���/%� ;F��K���/%� ���/%� ;F��K���/%� ���/%� ;F��K���/%�>$�&��-/����N&2�$��$2�.$��**E�� -�->F� />�2//� -�03/� 31�FD0� /F�/� /E�>�

��E�����N&2�$��.$��**E�� D1>� 3�>2/� D0F� -�20>� />�F� 3>�F�

>$�&��-/�����&2"���2� -�0/2� /F�D0F� 2�/03� 31�>F3� >�/� 3D�/�

��E������&2"���2� /�32>� F�210� /�10>� >�--E� ?/3�1� /2�D�

�7������������!������� ����������� ������������������������������T�V311/� �����M��������������� �!������������� ����.��������������������������������� �����#�����������������311D� 6���� �����4� 3112I#� ���� ����� ���� ������� ������� �� ���.������� ������� ,/D�/���������-F2DI���2/0FI�������������������# ���������������������,/F�2���������-D>0I���2/FFH����#��������311D�6���������4�3112I#���������� ������.���������� �����.��������������,/F�>���������2D2I���D-1I���#��������������.�����������# ���� �������������� ����,33�>���������/13DI����/3DEI���#��������������.�����������������������������#�����������������.����������������������������������������� ������������������������������������������������������������V��&�����������������.������������������������ ��������������� �����������?��������������������������.������������������������� ������#� ����� �������������������������� �� ��������%������������������ ���� �� ����#������� ������� �!�������� ������ ���������� ���� �� ��������������� ��������� �!����������������� ��������� �� ��������� ��������� �!��!����������� ������� ������#� ����� �� ������������ ����� ����� ������� ���!����� ��������� ��������� ������ ������

Page 28: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

87

�#����������� ��� ��������� �������� ���#��� %������� ����.� ���� ����� �!�����������������O(�$��������� �#������� �� ��������� ���� �� ���� �������� �� "C9�$������������������������� ���� �� ���� ��������� �.���� ������������� ������!������� &�� �������� ��������� ������!��������#� ����� ����������������������������������������������������� ��������������������� ������������ "#�����$��� �������� �� �#����� �� ����� ����� ������� ����.� ���� �����!���������!���������������������������������������������� ������ ���� ������������� �.���������������������������7����������"#�����$���#�#���.������������������������������������������������ �#���������� ������� ������ ��������� ������� ��������� ���� ���� ����� ���!���������������9������������� #������.���������� ���� �� ���� ��������� ���� ��� ��������������!������������&������� ������ ������ #������� ���� �� ���� .���������� ������� ������ �� #!� ������ ������ ������������9����� ���� ����� ����$�������������������������$��������������������!������ �������������������� ��#!�����������������������������������!������ ������� �!�������� �����������-� ������������������U�������� ���������#�##����������������������(����� #������� ���� �� ���� �������� ������� ������� ��!������������ .��������� ���������������#������� ����������� ���� �������� �#�#��� .���������� �������� ������ ���� ���������� ��������������&�������������������!������-�������������#������.���������� �������������#�#�������� �������������������������������������������

-15,0

-10,0

-5,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

98Q1

98Q2

98Q3

98Q4

99Q1

99Q2

99Q3

99Q4

00Q1

00Q2

00Q3

00Q4

01Q1

01Q2

01Q3

01Q4

02Q1

02Q2

02Q3

02Q4

03Q1

03Q2

03Q3

03Q4

04Q1

04Q2

04Q3

04Q4

05Q1

05Q2

05Q3

05Q4

06Q1

06Q2

06Q3

06Q4

07Q1

07Q2

07Q3

07Q4

GSMH

GSY�H

��������-�������������#������������������������������������-�������������� �����������!�����#�������������������������������()*� ��(+*�.����������� ����������������� �������������� ()*$�� ���� ������ ����� ���� -� ������ �������� ���� !�������� ���� ��!��������������#��������������� ������������������ �����������������������()*��#�����������������������������������!������������������������� ��#���������������� �����������#�����������������������������()*�#��������������������������������������� ��-�������������#������.����������������������������������.���������� �������������%�����"#�������������.����������������������.��������!������������� �����������-�������������#������������� ��������-�������(+*��#�#���������������!����������������������� ������ ���� �!������������ -� ������ ������ #������ ������� ��������� ��#� ����� ��

Page 29: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

88

���������� ����������� �#��#� ���������� &�� ������� ����� ������������� ������������������������������#������������� ��������������� ��������������������������

5,85,2

7,8

4,5

6,1

3,1

8,2

3,4

5,7

8,5

4,03,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

1. Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek 4. Çeyrek

2005 2006 2007

%�����������#������ ������� ����������������������������������������!������� �����E�*������/000���������� ����������������E$�����-E� #�#�� ����������� "C9����������� �#������������ �!��������� ��������� -E� #� ���������� �!������ ������ ������ #������ ����������!��������������������������������##��������������������������������� ���������!�������������� ������ �� ��������� ���� ��� #����������� .���������� ������������ %����� ����������.���� ������ #�������� ��������� ,>1$��� ��������� �� 0/E� ��������� ������� 21-��������������������#!�������������#������ �����������.����������#�����������������,E/$��� ��.����� -111� ��������� ��������� 311D� ������ ����������������� 9��� ������������������.�����������������������������������������������������������������������%�����#������ ����������������� ����.������������������������ ����������������������!����#!� ������ ������ #������ �������� ������������������ &����� ���������� #!��� ������ ��������!�������#�#���.������������������� ���� ����������������������������������!��������#������������������� ������� �����������������������.�����������#�#����������������������%����� ������ #������ ������� ����������� ��������� ������� ����.� ������ �����������!������ ������ ������������!���������� �������������������������� ���� ��!����������������#�������������.�����������������������������(�����������##����������-�������� �� �������������� ������������������������� �� ���� ������� �� �� ������#���������� ���������� �� ������#� ���� ������ ������ ������� ������ �#��������� �������� ������ �!���������������������������

Page 30: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

89

-5,2

9,1

3,22,8 2,5

6,5

8,1

10,011,6

5,7

3,0

4,1

4,5

8,7

-1,0

8,4

3,74,5

6,3

2,9

5,9

8,1

15,0

8,1

2,4

11,4

7,5

-6,0

0,0

6,0

12,0

18,0

Ocak �ubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz A�ustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2006 2007 2008

%�� ������� �� ���� ���������� ������� ������ �#������� ����������� ������ �.���� ������������������� %����� �#�� ��� ��������� �������� �������� ����� �#������� ��������� ������� ���������������������� ����� ������������������������������ �������������� ����� ���������������������������������������� ��������������������!�������������������������� �����������������#��#�#��� �����&������&�C�������������������#�������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������!�������#��������(+*$��������� �������� ��#����� ����.������� ������ ������������ 6�������� �������� �������� ���� �����#������� ����������� ���� ���� ����� �������� -� ������ ��������� �#������� ������������������������������� �������� �� ���� #!������� ������������� #����������� �#������� ���������(+*$��� �� ��!#��� ����������������� �������� �.���� ���������������� &�� ������������������ ���� ������������������������!���������������������������������������������������������������!����������#��������������������������������������&��"&������&�C� ��������������� ������������������#������������� ��������.���������������������������������������������������������������������������������� ���������!����������� ������.�������� ������������� ���� �������������� ���������� ������������ �������������� ������� #���� ���������� ������ ������ �#�#��������� �������� ������ ��������������&�������������������������������������"������ �� ������� ���������������������������������������������� ����������������������� ������ �!������ �������� ���� ������ �#�#����.� �#�#����������� ���� �������� �����������!������#�������������.�������������� �������!���������������� &����������������� ������ ����� ���� ����� ���� �#������� �������� ���� !������ ����� ������������ �!�������#�#���.���������� ���� �� ���� �����������������!����������������7������O�������������� #������ .���������� ���� ����� �!�� �#�#��#�� �� ���� ��������� ��� ������ �������������� ���� �� ������� ��#��������������� %������� K�����$�� �� ���� ����������� ��������������������������.����������#�#��#�##� ������� �������������������������.������� ��������B#�#������������������������������� ���������� ������ ������������������0� #�#����������� �������������������

Page 31: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

90

(�����#������ ������� ���������� ��#�������������������� ����������������������������������������������)����-�������������������� ��������(+*� ����������!����������������!���������!�����������&����������!�������������������������������������������������������� �!������ ����� �������� ������������ 9����� ������� ������ -� ������ ������� ������ ������������������-������� �����!��������������&��������#������ �� �����������������������#������������ ������� ��� �� ���� ����������� ����������� ��.������ �������� ����� ��������� �����������������������������.����������!���������������� ������������������������������������ ���� ������� �� #!#�#�#� ����������� #������� ������ �� ������ ���������� ���� �� ���� ���������� ���� �� ���� �������� &�� ��������� ������ ���� ��������� ��.������ �������� ����� ���� �� ���� ��������� #���������������� ��.������ �������� ����� ��������� �������� �������� �������������� %����� ���������������.������������������� �������������.����������������������� �������������� ����������.�������������!�����!����������������� ������������:�������;�����O �� � � � � � ��>���� (88<� (88�� (885� (88)� (88(� (88 � (888� !!!� !!A� !!@�;P��� >D�2� >F�F� >>�3� >2�0� >-�0� >1�D� >-�1� >/�D� >D�E� >E�2�N����� >>�3� >>�/� >-�D� >/�0� >/�1� >1�0� >2�1� >/�3� >E�/� >>�-������ E1�>� E1�D� E3�/� >E�-� >D�-� >1�>� >2�1� >2�/� E1�D� E1�E� ��� E3�-� >0�E� >F�D� >D�0� >-�E� FE�D� >F�0� >>�0� >>�2� >>�F���>��� E3�F� E/�-� E2�-� >E�>� >D�>� >1�2� >>�/� >E�/� E3�/� E3�F�B�Q ��� E-�/� E/�2� ED�-� E1�/� >F�2� >/�-� >F�>� >F�2� >E�>� E/�1�����Q� E/�E� E1�F� E-�0� >0�E� >>�D� >/�/� >F�3� >-�0� E/�/� E1�E��R���;�� >0�2� >0�E� E/�2� >0�-� >F�2� >/�>� >D�F� F0�0� >0�2� E3�2�>���� E3�>� E3�>� E2�-� E-�D� >0�>� >3�0� >-�-� FE�E� E/�E� EF�F�� �� E3�2� E3�-� E3�2� E1�2� E1�2� >2�1� E/�0� >/�-� E1�1� >0�E������� E3�E� E1�0� E-�D� >0�F� >>�3� >2�1� >0�E� >/�D� >0�3� E2�1�������� E/�E� E1�>� E2�1� >0�D� >F�D� >-�-� >2�D� >2�/� >2�2� >0�1��6�������� ����� ������#� ;�9"$���=� �� ����� ������� ������� ������ �������������� ��.�������������� �������� ����� ����� ������������� ����� ������� ������� ���������� ��.����������#��������������� ��#�#����&����������!���������J��� �� �� �!����������������������������#�� �� ����#������� ��!�����������9"$�������O� ���������!��� ������������������������������ ��������#���������� ������������� ������������������������������#� ����������������������O� ���������������������� ��#�#�#� ������������������������6����������O� ���������� �������� ���� �� �� ���� ������#� ������� ����� ������ ������������ ��� �������#��#��������"C9�����������������������������/>$�������/0$���������!������ ������������ ���� ������ ������� ������ ������� ������� ������� ������ �#����� ����������������������������������������� ������������������������� ���������������������������������������� ����������������������V����%)A��%<%(9"���@PP%6A+�OK%6A���W�KP�K96��9P9U�96��%P9"%"98� 5�K9P�K� ;CK�"9+� ��W�K9� %WAKPA�PA=� ;,=V� ������� �� ������ ���� �������� �!��������� ������� V���.T''XXX������ � ���'"@K�A(*'(O6A("'A+(%6�'/2/31/��3� ��V� ������������������������������ �� �������������������� �����������������������##���O� ������������� ������������������������������#����� ��#������������������������������� ��������������������������������� ������������� ���������������������������.���������������������������������� ������������������������ ��#����������������

Page 32: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

91

%����� ������������� ������� ������ �!�������� ���� �������� ������ ������ ��� �� ���� "C9�$�������������������� �������������������������������� �!�����������������#!#�?����� ���#�#�� ������ ������������� �!�� ���� ��.������ ���� !���������������� ����� �����������������������"C9����� ������F���������������.������ ����!������������������������������&��F����������������� ������������������������������������������#�������������������������7����� ��� ��������� ,DD$�� �!� .������� ����.� ������������� �������� ���� ��.������ ����!�������������� ����� ��� ����� ��������� DD� ����������� F� ���� �!�� ��� ����.� ������ ����#���������.��������������/11����������������������������������!�����������������������������������������������������������������#����������������� ���������������������� ������.��������� ������������������������������!���������� ����������������#���������������������������������� ����"C9����������������������������.��������������������������� ���� �!������ ���� ������ ������ "C9�$�� ��� ������� ������� ��������� �������������������#������� ������� ���������������� ����������� ���� �� ���� ������������ ���������������������� ���� �� ���� ������ �� ����������� ������������� ������� ��� �!������ �������� ������������������ �!������ $������ .������J���$� ���� $��������� ������ ������$� ������ ����������������� ���������� 7���������� ���� ��� ������� �!�� �� �������� ��#����� ���������� &���������.����������������������.������J�������!�����!��������� ����������������������*���4�$"+$��,2���*�*"&%&�+$��*�*"&���,�,"$�B/�/�/��:$23*2"��%/C��-1�*������311E�.��������� ##��!������311E������� ����!�������������#�#��� ��������������������������������!�����������������������(�����#������������� ����!����������#����>�/� ������� �������� ������ �������� ����������� ,� 2�>� ���� D�3� �������� ���� �#�#�������%!������ /�� !������ ()*� ����� �#�#��� ����� ���� ,� F�F� ������ <����� ��������� ���� ��!�������� ���������� ����� ������ �����Q� �������������� ���������� ������� ������ �� ������!#�����.��� ��.��������������������������������������!�����������������!����������#����F�0I��������#������ ���������� �������������������������##��311E������� ����!����������#����� ���� .��������� ��������������� ���������� ��������� �� ��������� %����� ������������#� ���� ������ ���������� ����� !������� �� ������ ������ �!���� ���� 311>� ����� �������� ��������������� �������������������������� ���������������� �����311EI�� ����!����������#����D�F��#�#�#��(��/?3������������� ��%������� ������ ������������������� �����������#��������������������������������������������������������������##�3�� ��-��!����������������������������� ������������������.��������� �����������������������&�����������311E������ �!�� � ��#��#�� ���� �#���� D�DI���� �#�#��� ����� �������� ����� ���� #������� ������ ���� ��!������������� ���� ��#������������������������������������)���� ���� !���������� ����������� ���������� ()*� ������� ��������� ������ �#�������������������� ,� 2�3� �� ����� �������� ���� ������ �#��������� ���� ,� >�-� ������� ��!����������!�����������!����������������#������������������,�2�F������������������#������ ������������ ����,� D�D� ���������� 311EI�� ����!�������������?#������������ ��������#����1�EI�������������������������������������������#���������������#����>�-I�����������������������������+������������������� ����"#�������������� ����!���������/>/��������"PI�������� ���� �������� ��!������������� �!�������� ���� ,� >�F� �#�#�#�#� ������ ������ "#����������������������#���������������������������2�3�.����#������������������������#������ �������������������������.����������������1�F�.�������������

Page 33: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

92

�O�����������������!����������������#��������,�F�F��#�#���"#�������������D�2�.�������������������� � ������#������ �������������������������.������������������� 1�3�.������������������������7��������������������������������������������3�F�.����#��������(������������3�F�.�������������3�/�.���������� ����!������������������1�D�.���� �������� ������ �������������� �������� &�� ������� ������ ������##� 311E� ������ ����!��������� ������� ,� 3�E� �#�#����� �������������� O����� ����� ������� �������������������������� ���������������������������311>��������/�/�.������ �����������311>�����������!���������������������##�,�E�E��#�#����������������������� ����������&����������311E�����������!���������������������#����������������������������������,�>�>�������������������������������������� ����������������,�//�-��#�#�#�##���������������(��� ������ ,� //�-I�#�� �#�#���� ���������� ������� ������ �� ��!������ ��������� ��������"#�����I��311E���������������������/1�����������������������������/3� ����/2���������������� �������������������������������������������������������������6����������311>���������������������������"#������������������� # ���������������������������� ������� ������������������������.��������������� ����������������������.�������.��� ��������� #�������������������&����������������������� ����#����� �!�����.������������������������������������ ����!���������������������#����������������� ����� ������� ��� ,� >�-I�� �������� ������������ ��������� ��������� ������� ����?��������������������������������#����������������������������������������� ����������&���������� ���� ������ ���� ����� ������� ,� F�-� �#�#�#�� ���� ��.��� �� .�������� ���������������311E�����������!���������,�0�0I���������������������������������"#�����������#������ ���������������� ������ �������� ����������� ������ �������� ������#����� �#�#��������������������%��������������9�������"�������O�������������������������������������������������������� �������������������������������������������9������I��� �� ���������������������������������������� ���O&9I������������������#��"#������ ������� �!����������������� ��� �������� �� ���������� ����� "#������ 9���������� ������� ��������� �!�������� ���� ����������������������������������������.���������

10 10

15

21

15,1

12

7

10

24

6

5,9

5,5

8,2

9,7

6,6

3,44,2

3,3

5,76,3

0

5

10

15

20

25

30

2006 1Ç 2006 2Ç 2006 3Ç 2006 4Ç 2007 1Ç 2007 2Ç 2007 3Ç 2007 4Ç 2008 1Ç 2008 2Ç*

0

2

4

6

8

10Banka Kredilerindeki De�i�im (Milyar YTL)

Ekonomik Büyüme (%)

��S� &����������!�����"#�������������������##�������������������������������������������������� ����� ���� ��!#��� ,� F�FI���� �#�#����� ������ ����������� ���� ������ ��������� ��#�#����� :���������� ������� �!������� "#��� ���������� ������#� ���� !�������� "#��� �����

Page 34: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

93

������#������������������#������������������311F�������3��!���������32��������"P�������311E� ������ ����!�������������������������##� ����� ���������������������� 3/� �������"PI�����������311F�������3��!����������������������#���������������������!�����������������!#����#�#�������������������(��#���#���������#���������������������������%�������������������#����������#��#������������������������#���������������#����������������������������������� ���������O����������������#�#������������!��������������"#��� ����������� �#��������� �#��#��� �� "#������ :���������� +������ &�����I�� ������������������������������������������������#���������������������������#������������������������������ &�� �#�#��� �� �#������ ���������� ������ �!� ������� ��� ���� �������#�#����������������������������� ������������������������

<� �(� �&���� B�2$�$��$2&� &�$� &�'&�&� ���2*� �*�*"&���4%�$2'$�$2��8����������������������� �����#��!������������� ���������������������#��������������������*������� �#��!� ��� ������ ���� ������ �������� ������ ���� ����� ������ ��#��#�� ����� ������ ����� ������������������������������� �����������������#������������ ���#�������������������������� �' ���������������������������� ������� �' ��������� ��������������#������� ���������������������.���� �����������������@����#����� ���� �������������#��!� ��� ���������� ����� ���� ���������� ���.�� ���������#�#�������������������!#����������������������������������&��������������������������!��������� �������� ���� ����� ������� �#������ ������������� �������������� �� �� ����������#�#�#���������������� �� ��������� �� ����� ��������������������������������#�����������������������������������������������#������ �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������!������������%���� �#�� ��� �������� Y�.���� �������� ������� ���� �������� �#�#���� �������������������������������������� ��������������@��� �#����� ����������� �#��!���� �!�������� ������� ������������ ����� ����� �������������������� ��� �� ��������� �#������������ ������ ������������� /0>1$��� �������� ��������������� ��� ���� ������� ���������� ���� ���������� �!������ ������� ����� ����� �������������������!�����������������������!����.�������������� ����������������� ����� �������������#����� ���#�����������������������������������������������!������������������� �������������!����������&��!�������������������������!����.��������������#!� ��� ������� ���������� �������4� �#������ ����.��������� ����������� �� �#���������.������ ��������� ����.� ���������� #������ �������������� ������� ���� �!������������� ������ #����� ��������� ���� �������� ���J�� �������������� �#���������� ������� �������������������������������������� ��#����������?����������.����������� �� �� ������ ������������� ��� ��� ����� ������ ���� �������� ����������������� ��������� ���������#�����������������������������������.���������������&�� #!� �������� �#�##� ���.���� �!�� �������� ������������ ������ ������������ ���� �� ���� ����� ������������������!#��� �����������������������������#�#� �!������������� ������������������������������ �����������������&�������� ��������������������������������������� ��� �� ���� ������ ������� �#������� ���������� ������� ;"C8�=� ;� �� :<A=� �� #������� ����������������� � ;C8�=� ;� �� <<A=� ������� ���������� !������������ "C8�� ����.� ���������� ����

Page 35: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

94

����� ���� ����� C8�� �������� �� ��.����� ��������� ���� ����� ���� ���������������������������� "#�����$��� ������� ������"#�������8���������9������;"C8�=� ��"�.�������� 8��������� 9������ ;"�8�=� ������� ���������� !������������ "�8�� �������� ������������������� ����������C8�$���������������������������������.����������������������������B#�#�������� �!�������� �#������� ������ ����� ��������� �� ����� #�#����� ����������������� &��������� �������� ������������ C8�$�� �������� ���������� ���� ����� ���� �������#����� ���������� ���� ��������� #������� ������������������� &����� ����������"#�����$��� ������ ��������� "�8�� ��� �������� �������� ���������� ���� ����� ���� �������������������!�����������������"C8�������!����.������ �� ������������ ������!�������������7���������������#�������������������� ���� �� ������� ���� ��.������� ��.������ ������� ���������������������� &��������������������������������������#���������������������������������������������������������������������������� �����������������7��������������.���������������� ������������#.����������������������������������������������"C8���!����������������������������� ��������������.��������������#��������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������� ����!��.������������������������������

&�������� ���� ���� �#������ �������� ������ ����������� ���� ������� ���� ���� �� ��� �������� ��.����� �������� �������������������%���������� ��.����������������������������������� �������� ���� �#������� ������ �������� ������� !�������� �� ���� �������� ��.���������������� ��.����� ���� ���������� "C8�$�� ������� ���������� �� ������� ������ ����� �������!�������������"�8�$��� ���� ��������� ������� ���� ��������� �� ������ ������#� ���� ������ ������##� ���� ��.������� ���������� ���� ���#�� �� ����� ���#�� ������� ������ �����������������������������������������������&������������������������������������������������������������������������!�������� ���������������.������� ���� "�8�$���������������������� ����������������������������������������

Page 36: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

95

"C9�������������������������!�������������������������/00F�6���������� ��!������������ ������ ���� ����������������/0E>$���/002$��������������������&���#�� ������������������������������������!�������������(�!������������� ������������������.������������!������� �!������������������� ������!�������� ��������������������!������� ��������O�����/002������������ ����� ������� ���� ���������������������������������������������������&���������"C9�$�����������������������/0E>������������/002�����������������.����������#�����������������������������������������������"#�����$��� ������ ����� ���� ������� �������� ���������� ��������������� �!�� ��������������!� ������ ������� ����������� �������� �������� /0E-� �� /0E>� �������� ����!� �������� �����"#�����$������������������ ��������,D1$�� /1�.�������� ���� /1�.���#��#������������3D������������������������!�������������������)����,D1����������� ����������������������������������������������������������������!����������������������� �����,F1$������ ��������������� �������� �������� /0>F$��� 311/$�� ������ ���� ����� ���� ������ �� ����� ����������������#!�����/002����� ���� /00D������� /00>����� ���� /00E����������� �� 311/�������!�������� �������� ����� ,/11$#� ����� #��##� ���#��#��� /002� ����� ���� ���� /00D� �����������������������:����������"�������������������������� �������� "#�����$��� ���� ������ ������ ����.� ���������� ���� ����� �������������� "C8�$��� ��#��� ������� ��������� ���� /3� ������ .�������� �������������#�������������������.�"�8�$������#�������������������#����������������9����������������������������������������������������������������/1�����/D�.����������������������������������� ��������� �������������������� ��� �������� ��� �� ������ ��� ���� ���������������������������� �����������%����� "C8�$���������������������������������������������"�8�$������������������������������ ����� ���� ��������������"C8�������������������������.������ �� /1�.����������������������� �������������� ���������������������������� ��������������������������������������������������

0

20

40

60

80

100

99 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

00 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

01 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

02 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

03 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

04 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

05 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

06 O

CA

K

MA

RT

MA

YIS

TE

MM

UZ

EY

LÜL

KA

SIM

07 O

CA

K

TEFE-ÜFE

TÜFE

�������������������� ����������!��� �����#�#�#�#�����������.������������������������������������������ �������������������������.������������������������������������������������������#���������������� ����������� ������������� ��"�8�$��������������������"C8�$����� ������ ��������� #������ !���������������� 6�������� /000� ���� 311/� ��������������������������"C8�� ��"�8�$������������������������������������������������������������������ 6�������� /000� ������ ������� ���� ���� ������ ���������� ����� ���������

Page 37: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

96

�����������������������%�������������������������.����� �������������������������� ������ �����������*��� ���� ������� ������� ������ ��������� ��� �������� ������� �������� ���� ������� ��������������������3111�������������"#�����������������#��������!��-������������.�� ������������ �!��������������������� �������� ��� ��#������� ���� �#���������������� ���������������#�#�����.������������!����"�8�$���������������"C8�$�������������������������������!���������� ��������� ����� 6�������� ��� ����� ������� ������� �������� ���� �#��������� #!��������� ������ ��!��������������9�������������������������������������������������������������������4�������������������������������!����������������!������� ����!��������������������������������������� ��#����������������������������������6��������������������#!��� ���������������������������������3D��������� ����� ����������������� ������������������������������������������� ���������3111�������������������"C8������"�8���������������������������������!������%����������������#�������.�� �������������������������.���������������������� ��U������������������������� #����� ���������.������ ��������� ���� ��������� �������� ������� ������� ������ ������� ���#� �� ������ ���������� ���� ����� ����������������/002��������������� ��������������������������������������������������"�8�$�������������������"C8�$�������������������� �!���������������������#��&��������������������#�����������������.�� ���������������������������� �������#���

-4

0

4

8

12

16

00 O M M T E K

01 O M M T E K

02 O M M T E A � N H A E A � N H A E A � N H A E A � N H A E A �

10 YILLIK ORTALAMA

2000-2007 (TEFE-ÜFE)

��������� ����� "�8�$�������������������������������!����� �������������"C8�� ����"�8�$����������������������������������������"C8������������.���������������������������������������������� ����� ����������������������������������������� �������!�������������"�8������������� ����/1�������������������������������������������� ������������������������)���������� ������������������������������#�������.�� �������3111����������������������!����������� �������� ��������� /1� ������� ��������� ���������� ����� 3111� ������ ���� �������� ��!������������������������������������� ��#���������������311/�������+���� ��6������������������������������������������������������.������������������������������#�����������������!���������������������������������������������������

Page 38: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

97

��K��� !!<K(88���=� �

(885������� !!5S 88��

(88��������(88)S 88��

(88<�������(88)S 88��

�>���� 8�>�������>����

;���������� �� ���� ������ ������ ������ ������

;P��� 2�F1� 3�F1� 1�F1� ?1�2/� ?/�1F� /�0F� 1�0>�

N����� 3�>0� /�F2� 1�/1� 1�//� 1�/2� 1�3F� 1�/1�

����� 2�/D� 3�/1� 1�>1� /�3F� /�D2� 1�3D� 1�2E�

������� ��� �� ����� ����� �� �� ����� ����� �����

��� 2�D2� 3�FD� /�D1� /�3/� /�0D� /�02� /�0F�

��>��� 3�3D� ?1�1-� /�E1� 1�31� ?1�23� 3�>3� -�11�

B�Q ��� /�30� ?/�1D� /�31� ?1�2E� 1�23� 2�13� D�->�

������ ����� ����� ����� �� �� �� �� �� �� ������

������� ������ ����� ����� ��� � ����� ������ ������

����Q� 3�1D� ?/�D3� 1�-1� ?1�>2� ?1�-F� 1�EF� /�D1�

�R���;�� 3�3-� 1�>0� /�D1� /�12� /�2E� ?1�>D� ?1�F0�

>���� -�03� /�ED� 1�F1� 1�>E� /�D2� ?1�3-� ?1�2>�

������ ����� ����� ����� ����� ����� ������ �����

���� �� ������ ���� ����� �� �� ����� ������ ������

� �� -�22� -�3-� /�21� 1�FE� 1�-E� 1�2D� ?1�1>�

������ 3�DE� 1�>D� 1�31� ?1�0D� ?/�EF� ?1�30� ?1�-F�

������� -�1-� 1�/-� 1�31� ?1�12� ?1�DE� ?1�/3� 1�1F�

������ ���� ����� ����� ������ ������ ����� ������

����� ������ ����� ����� ����� ����� ���� � ������

(��>� 5)9@8� )9A5� 89<8� (9<<� )9 �� 9�A� (9))�

������ ��������� �������� �������� ��������� ������ ��� ���� ����� ��� L!���������������M�����B����������������� ������!������� ���� ���������������� ������������� "�8�$���������� ����������������� 7���� ������� ������� ������� ����������� ������������ �����������!���������������� ����� ������B������������������� ����������������������������������� ������� ������� ����������� ������������ ������������ �������� �������� �����#��������� �������� ��������� ���� ��������� �� ��������� �#��#� ��������������� &�����������������-$#����!������"C8�� ��"�8������������������ ���������������������������� �� ����������� �������� ������� �� "�8�� �!�������� �!������ !�������� �������� ���������������� ��������� ������ ������� ������ ������������ %����� ���� C8�� ������I��� ������������� ����� ������#� ������� ������������ ������ ������� ������ ������ ������ ���� ���������������������������<� �(� �(88��>/�/�+���#����/�"������0���"/0�;����>$�&��&�����+$�%�$2&�������������#����������������������� ����"#����������������������������!#�#���������������� ��������.����� ������� �!������������������� �� #�����������������!������������ #�#����� ��������������� ������ ����������� ���� "#������� 8��������� �������;"C8�=��311D������O����������������������������.������������������ ����� ������ ��������������� ���� ��������U������������!������������ "C8�I����� ������������������ "�.�������� 8��������� ������I�� ;"�8�=� ��� ������ C������� 8��������� ������� ;C8�=� ������������"#����������������� &��������������������������������������!#������������������������C������� 8��������� ������� ������� "�.��� ����� 8��������� ������I�� ��������������� 3112�������� ���������% ��.��&������I��;%&=�������#����� �!��!����������������������"#����������������������!����������!����������������������������������������������

Page 39: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

98

��� !!5�K����(88)��� (88)� (885� (88���� ��� ��� ��� ��� ��� ���;P��� D�F1� ?� 3�F1� -�>>� ?1�01� ?1�2/�N����� -�/2� 3�31� /�F2� 1�3/� ?1�13� 1�//������ -�31� /�>2� 3�/1� 1�D0� 3�/-� /�3F� ��� /�>F� ?1�E/� 3�FD� 3�3E� 3�13� /�3/���>��� ?1�F3� ?1�0E� ?1�1-� 2�D-� ?1�-3� /�3F�B�Q ��� ?/�01� ?1�32� ?/�1D� 1�E/� 1�-2� ?1�2E�����Q� ?1�D2� 1�-F� ?/�D3� ?1�>D� ?1�3D� ?1�>2��R���;�� ?1�31� 1�D2� 1�>0� 1�0E� /�>-� /�12�>���� 1�1D� ?1�10� /�ED� 1�>3� /�FD� 1�>E�� �� 1�DF� /�1D� -�3-� 3�2>� 1�FF� 1�FE������� /�>1� 3�/-� 1�>D� 1�11� ?3�3F� ?1�0D�������� 1�F-� 1�2>� 1�/-� ?/�1E� ?1�33� ?1�12� (��>���� )9!5� K� )9A5� �9)�� 59�5� (9<<��&���������������������311D��������������������� ��������������������������� ������������� ���������� ���� ���� ����� ���� ���� C8��� "#�����I��� ��� ����.��������������������%�������":+&I�����������������������"C9������������F���������!��������������������.��������� ���������������������� �����.������������� �������������� �!�����������������������������������.������������ 311D�������������� 311F�������� �!���������!������L%!�����������*����������L��!����� �!�������������������&����������������������#!#������������ �������������������������������������!������� "C9������������� ������!���������� #������������ ������������ �������������!���!���������� �������������#��������������������������������!����������!����� �!�����������������)�����.�����.�������C8������.������������������������������������������������&��� ����������������##����������,33�3DI���,31�FDI���#�#�#�#���������������������>/�/3I���,>3�1>I����#���������������+��������I�����������,/�D/������������ ��� ���������������� ����,D�>>� ������� ��������������� "C8�I��� ���� ����������� ���� ���������� ���� ��� ����������������������T� ���� �� ������#�� �!�������� ,30�23�� ����� ,/F�0/�� ���������� ,/1�23�� ����� �� ��������� ,E�10�� � � ������� ,F�2>�� ������� �� �������� ,D�E>�� !������� ���� ������������,2�E>�������������,2�E3��������#� �!�������� ���#�#�,2�F>��������� ���#��#��,-�F1�� ������� ,3�>/� �� ������� ,3�/D�� &�� �������� C8�I��� �� ������ ������ �� ����������#?����� ������� �������� ������������ ����������� &�� ������� "�8�I��� !��� ������ ���� ����� ��������������������������������"�8������������������"�8��������!����������������������������������������&��� ������� ���� "C8�I���� &������ ������������ ��#������ �������� ������� ���� ����!�������� �������� ��������� ���������� &�� ���� ������� ������ �������� "C9�� !�����������������LB�������������������������� ��������� ������������������� #�#��#���������������������������� ���������� ��.����.����������������������������������������������.���������������������������������������������&�������������#������������������� �������#�� �!�������������������������� ���������� ���������������!���������� &���������

Page 40: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

99

�������������.�����������������������������������������J��������������� ����������������������#�#���������������� �� �����������#��������������������� ���������� �� ������;��5� ��=���#������� ���������� ��������� ��������� ������� ��������������� ���� ����.������������*���.������� ����� ������ ��!�������������������������!������������������������!������������������������M���������������������������

���� !!5�K�����(88)��� (88)� (885� (88��

������ !!5�

����(88)�

���� !!5�

����(88)�

���� !!5�

����(88)�

;P��� 3�F� ?� 1�>� 1�FF� 1�E>� 1�DD�N����� 3�-� /�D2� 1�F� 1�D3� 1�-2� 1�13������ -�/� /�0F� 1�E0� 1�0F� 1�21� 1�3F� ��� 3�/� 1�00� 1�F� 1�D1� /�1E� 1�>/���>��� /�F� 1�0F� 1�-E� 1�2-� /�1E� 1�03�B�Q ��� ?1�3� 1�1E� ?1�/� ?1�/-� 1�2F� 1�/1�����Q� ?1�2� ?1�/0� 1�3� 1�2E� ?1�/2� ?1�D>��R���;�� 1�3� 1�/F� 1�F� 1�>F� /�1-� 1�ED�>���� /�0� /�-D� 1�02� 1�0D� /�-E� /�13�� �� /�2� 1�0-� 3�3� 3�3D� /�0/� /�>0������� /�F� /�3>� /�D� /�-/� /�3-� /�21�������� 1�0� 1�23� 1�2� 1�-3� 1�2-� 1�23� (��>���� A95� K� !9)(� !9)�� 89�)� @9@(� "#������9��������������������������311D�O����������������������.����$7������.������"C8�� ����� �����$� "#������ �!�� !���������������� ����� ������ ������������������������"#������� 8��������� ��������� ����� ���� ���������� ���������� �������� ���������������������������J����� �������#�#��������������� �����������������������'��������������#�#���� ���������� �� ������������������"C8�$���������������������.������������7������.������"C8������� �����4�"C8�� ?+� �������#�#��������!�Z%[� ?9��������� ����#�#���������!�Z&[�?���J������������� ����#�#���������!�Z&/[�?���J������!�Z:[�?���J���������#��!������ �� �#�#� #�#����� ����!� Z:/[� ?���J��� ������#� �!������� �#�#� #�#������ �����������������'����������� ������#�#���� �� �������� �� ���������!�Z:3[� ?���J��� ������#� �!��������#�#�#�#�����������������������'�����������������#�#������������� �� ����� ������������ ���� #�#����� ����!� Z:-[4� ������� ��������������� %������� "#������ :���������� +������&�����I��� ;":+&=� ���� ����.� �������������� "C9�� ���� ������ "C8�� ������ !�����������������#���������.������ ���������� ����������������� �������������������%�����������������!�����������������#�������!����������� ���������������;"������311>=�������

Page 41: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

100

�2#1#� ���������$�&2+$���3��%�*�����/"��2/�/����E%�"/�

�&2�4�F$�&�����'42$�+$6&0&"�

*2��/���$""#���

�&2�4�F$�&��/�/���2��/����/���'42$�+$6&0&"�*2��/��@����/���

�&2�4�F$�&��/�/�����/���/���'42$�+$6&0&"�*2��/�� (����/���

;�&�&����/��*2����"���2��

'42$�+$6&0&"�*2��/�

�� +� �������#�#��������!� 1�3/� -�EF� F�0D� 0�F-�

�� 9��������� ����#�#���������!�� ?1�D1� -�/>� F�F1� 0�11�

P� ���J������!�� ?1�E2� -�31� >�DD� 0�ED�

�� ;&=� ��;:=� ?1�DE� -�-1� >�-/� 0�1D�

� ;:=� ��������#��!�����������#�#�#�#���������!�� ?1�01� 3�>>� >�-E� 0�0>�

��;�=� �������������������'�����������������#�#������������� �� ���������!�� ?1�EE� -�23� E�/F� //�/D�

�� ;8=� ��;&=�� ?1�F1� -�D0� E�1D� /1�D/�

B� ;�=� ��������#��!��������#�#�#�#������������������!� ?1�F-� 3�E0� >�DD� E�01�

��<� �(�(��3��%�*��B$+$3�$"$%&�.$��&����B�2$�$��$2&�+$��*���#2#"��9������� /0EE��������)��� G������ +������ &����������������� �����������������������������������������"#������3-I#�#�#�����������������������������311D������������\���#�#I� ������� �������� ����� ������ ������� ��������� 311F� ������� L�!��L� ��������������������� �!���������� &����� ���������� 311F� ������� ":+&� ����������� �������������� �������� �� +����� ?� *������ �#��#������ ������ �������� *������ ���� ��������������� #!� !������ #��� #���� ��������� ��������� ������������������� &��� #������� ����!����������������":+&��� ������������23I����������� ������������������������!����������������������������.������������� ��*#�#���I������������������311>�������������311F��������������������� ����������":+&�������������������������������.���� .���������� ���������� ��� ���!� ������� ����� /��� 3�� �� -�� !����������� ������������������� �������������� &����� ���������� ":+&I�� 3F� ����I��� ������� !� ���������� ��������������.���������������������K�.���I����":+&�������������������������������,�2�����#�����.���������������,�F��������������������������������� ��!��������������������� ���������� &�� ������� 311E� ����� O���� ������ ���� �������� 23�� �������� ������������������������.��!��������� ��������������"#������ 9���������� ������I�� ;"C9�=� ��������� �������� ���� �������������� ���� "#�������������311>������"��������������������������������,�>I������������������/0F0������������������� ���#��������������������/0F0��������������������,�>�0/�������� ��!�������������%�������311D�����������������,�>�D3�����/0F0������������������#�#�����������������������������������&���������������311D������������������������,�>�>3����������������������&�������/0F0�������������������������������#�#�������������������������� &������������������������������� �!�������� "������������,�F�01�������� ��!��������������/0F0�����������������������������������,�>I�����������������������&�� ��������������������"#������:����������+������&������;":+&=��-�����I����!���������#����������������������������� ���� ������� ����� /F�����I���1�D1�.����������������������� ����� ��!�������������� .��������������� ,� /F�>DI�� ������!������ %����� ������������������������������������/-����#�I��� ":+&I�� ��!������������� ��������� �������� �������� ��������������� ":+&�#������������ ������� !� �������� ������� ��������� ����� ��#����� ����J���� ����������������������� *������ ":+&I�� ������� ��������� ����� ������� ������� ������� ��#���������������������� #����� ������&���������������-�����I����!���������#�������������

Page 42: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

101

��������� ����� ������� �������� ,� >�/3I��� �������� ���#�� ���� ���� ����������� ":+&I������������� ������ ,� D�-� ����� ������ ���� ,� >�-� ��.��� ������������ #!#�#� !�������������� ������� ��!�������� ������ &������� ":+&�� �������� 23I��� +������� ����������������� *#�#���I�� �� (���?��� ��������� ������ A+8I��� �������� �������� �!������������������!���������������#!#�#������������������������&���������������":+&�3F� ����I��� ��!������������� ����� ��.��������� �!��������� �������� ��.�������� ���� ������������ ����������� ,� >1� ��������� �� ,� >�-� ��������� ������ ���� ������� �� ���� ���������������)���� ":+&�� ����������������������������������������,� 2� �� 3�.��������.���������������,�FI��������������������������� ����������!�������������� �������!� �������� ":+&I�� �!��������� ���������� �������� ������ �� ��� ������� ������� ���������������������������� ������������������������� ��#�#������Grafik: TÜFE ve ÜFE Yıllık De�i�im Oranları’nın Kar�ıla�tırılması Kaynak: TÜ�K ���������������������������� ����� ��������C�������8����������������;C8�=� �����311D��������������������������������������������,�/�F��� �������������#�#�������������������311>� ������ "������ �������� ,� 3�1E� ��������� ������� ������ �������� ������ ����������C8�I��:������������������������ ��#��������!#�����#�#����������������������������������� ��!����&���������������������� ��������������!����#�#����������#���������������������������� 9����� ��������� �������� ��������� ������ ������� ������� #�#������ ������.��������� ���������������!�������� &��������������������.������������� ��������������������C8�����������#��������,�D��� �������#���������!���������"#������ 9���������� ������I�� ;"C9�=� ��������� �������� ���� �������������� ���� "#�������������311>������"��������������������������������,�>I������������������/0F0������������������� ���#��������������������/0F0��������������������,�>�0/�������� ��!�������������%�������311D�����������������,�>�D3�����/0F0������������������#�#������������������������������������&���������������311D������������������������,�>�>3�������� ��������������� &�� ����� /0F0� ������� ��� ���� ����� �������� �� �#�#�� ��������������������������<� �)�=+$"$�$2��$�'$%&�&�$�&�'&�&����2*��4%�$2'$�$2C��(����������������������� ����� �� ���������������� ���������� ���� �����������@������������<����8���;A+8=�������������������������������!��!� �����������A+8�#�����#�����+������&����������������#��������������7���������� ����"������������#�����������#����������� ��!������������������#��#����������������������������� �������������������������������

0

5

10

15

20

04 O

CA

K

�U

BA

T

MA

RT

N�S

AN

MA

YIS

HA

Z�R

AN

TE

MM

UZ

A�

US

TO

S

EY

LÜL

EK�M

KA

SIM

AR

ALI

K

05 O

CA

K

�U

BA

T

MA

RT

N�S

AN

MA

YIS

HA

Z�R

AN

TE

MM

UZ

A�

US

TO

S

EY

LÜL

EK�M

KA

SIM

AR

ALI

K

06 O

CA

K

�U

BA

T

MA

RT

N�S

AN

MA

YIS

HA

Z�R

AN

TE

MM

UZ

A�

US

TO

S

EY

LÜL

EK�M

KA

SIM

AR

ALI

K

07 O

CA

K

�U

BA

T

MA

RT

N�S

AN

MA

YIS

HA

Z�R

AN

TE

MM

UZ

A�

US

TO

S

EY

LÜL

TEFE-ÜFE

TÜFE

Page 43: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

102

7���������� ���� "������$���#�������������������������������������������������-�������� ��������.����������&�����������������������4��������� ��#����������������������� ��#!#�#�#����������������������7���������� ����"������$������� �� ��#�����������������������:����9���������� ������������������������.�������������������������������������������������������������������+������������������������������������������������� �������������� ���������������� ��������������������� ��#����������������������� ���� ���������� ��������� ���� ��� ���������������� ���������� ��.������� �������������� )���� �� ���� #����� ������� ��������� ��������������������� ��� �������������������������������������������������� ��� ������������������������ ���������������������������#������������� ��������� ��������������!����#������������� ��������� ���������� �����������.����� ��������������������� ��������� ����� "#�����$�� ��������������� ����� ������� ��� �� ��� ������ ����� ������� ����������� �� #������ ����������� ����������� ����� ������� ��� �� ��� ������� ��.����� :���� 9�������� �� ���$�� ��������������������������:����9���������� ��������������#������� ���������������������� �������������� ��� ������� ��.����� ������������ ���� �� ���� ������� ������ ������������ ��� ������� $�� ����� ���$���������������������������� :���� 9���������� ���� ����������� �!��������� �������������� ����� ���������� ��������� ����� ��������� ��������������������������������������������"������������������������������������������ =�������� � (88)� (885� (88�� (88�� (88<� (88<� (88<� (88<� (88<� (88<� (88<� (88<� (88<� (88<� (88<�

�� ��&��*�������*��2�� �2��/�� �2��/�� ��%/"� �2��/�� ;F��� N#1��� ��2�� &%��� ���/%� B��&2��� �$""#�� �6#%�*%� ��,�� �&"� ��%/"�

���P�� � N�����B�����

K(�5�!� K)8 � K(�<8(�

K)��<A�

K(( 8� K)(((�

K)8!!�

K)!!��

K)! 8� K(@(5� K A<�� K �5 �

K @()�

K(5@5� K) �(�

��� ����>�B����� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� ��

P�� � ���B����� ��58� ) !5� <�558� @�(8@� �8�@� 8 <)� )(55� )� A� )))8� @@A� )@)� )A8)� (<)5� (<! � (�(��

�����B������;���� �!�<� 5< � ��85�

K(�(�5� K@5(� K 5�)� <8� 8(�� @<)� < � 5!A� K(((�� K((!� KA�!� @( �

�� ������ �8)@� <55� ��)5(� �)A�� ( 8�� �5AA� )8�� �5A� A)� K AA�� <� )@� <A(� K<5(� 8!5�

�� �Q�������������K

�8)@� K<55� K��)5(�K

�)A��K

( 8�� K�5AA�K

)8�� K�5A� K A)� AA�� K<� K)@� K<A(� <5(� K 8!5�

�&��� ������� ������� ����� �!� ����������� ����� ���� ������ .���� �� ������� .����������� ������������ ������ ��������������������������������������������������������������� ���������� ����������������� .������� �#�#��#��������� ���������� ����������� �� �!����!�������������������.��������������������� �������� ������������������ ������������������ .����������� ������ �' ���� ������ ������� ���� ������� �� ��� ��������� ���� �� ��������������� �������� �������� ������ �� ���� ���� ����� ����� ��.����� ��������� �������#�#����������� ���������������������������.������������������������!�������������#�#��4����� �������� �!����� ������ �������� ���� ��#����� ������ ��� ������ ������ ����������������!���� �' ����������������������������#��� &������ �� A+8� ���� ������������� �������� ����������� ��������� ���.��� ������ �������� ������ ���� �!��������� �� ��� �!���� ������ :���� 9�������� %!���'()*� ������ ,?F$����������������()*$��,?3$�������������:����9��������%!����������������������� ����������������,?3�����?2����������������������������������������������������.���������� �������������������������������������� ��������������,?2�����?F������������������������������������������ ������������������������������������������� ������#� ����� ������������������������������������������7������"#�����$��()*$���211��������������������� ��������������� E�������� ���������������������� ����������!���������������������� ������������� E��������

Page 44: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

103

�������#��#� ����/F�������������������������������!���!�������������������� �����������������������������������/F���������������#��#����� ��32�������������������������������!�������!������������������� ����� �������������������������������)���������!#�������������!��������������������������������������������������������6��������3111������������0�E�������������� ����� �� #�#� ����������� ()*$�� ,2�ED$�� ������ ����� ��������� �!���� ������ ����"#�����$��������������#��������������!������������������U�����311/������I��������������������� �!���� ������� ����������� ��������� �#����� ���� �� ��#������ ������ �������� �������������������&� #������311D���������������������:����%!��'()*������,�F�3I����������� �� 311F� ����� �!������ ��� ���� ,� EI�� �#������������ &��� ������� ��������� ���� ����������������� ������ 3113I��� �������� ������ ��������� "#�����I��� ���� �� �����������������������������3113?311F���������E1��������������������!��� ����"#�����I�������������� /31������������������������������������ ���������������������� &����������":+&������������ ��������� �����������������#�##����������� ���������#����������� �� #�#���� ����������������������.����������������������������7���������� ���� "������$������� ������������������������������������������������ ���+������ &�����I�� (88(� ��2&H�&� T�$�&T� ����&�&�� =+$"$�$2� �$�'$%&� ��1�*%#�+����$2"��$� B�2��$��$2&� ����� ������� ������ �&���%� B$%�1/� ������� ������� �!����������(������� *����������� ���� 8���� *������ �������� ������� ������� ���� ��� ����� ����� �������������� ����� ��������������������(�������*��������������������������.�������������� ������ ���� #������������� �������� ������ ����������� �������� ������������ ������� � ����� ���� ��#���������������������!���������������� ����������������������������������!������������������ ���������.����������!������������������ �������� �� �� ����#���������� ������?���� �������������!��������������������������� ���������� ��������������������������������������������������������������� ��������������� ��������������������!������������� ���������������������������":+&������������������!������7���������� ����"������$����������������������������� ����������������������������������������������������� �������������� ������������ �����������������������!������ �������������������� �������������������������#� ����� ���� �������.������ ���������������������������������!�����������������.���������������������&����������3113?311F���������"#�����I��������!������,�D1�������#����������� ��������������������������������!������������������������������":+&I���� �������� ������F1���������������#������!�����������

(����/���&2&�&"�&�=+$"$�$2� (88)� (885� (88�� (88�� (88<� (88<� (88�� (88�� (88�� (88�� (88�� (88�� (88�� (88�� (88���$�'$%&���&��*�������*��2/�� �� �2��/�� �2��/�� ��%/"� �2��/�� ;F��� N#1��� ��2�� &%��� ���/%� B��&2��� �$""#�� �6#%�*%� ��,�� �&"� ��%/"�

���P�� � N�����B�����

K<�<8!�

K ��<85�

K()� 8<�

K((�A�(�

K()�A(!�

K(��(@A�

K(��A(@�

K(@�( �

K(A�<@5�

K(!�8<<� K)8�88A� K)8�)5<�

K) �@)@�

K))��A �

K)5�5(!�

��� ����>�B����� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� �� ��

P�� � ���B����� ��<A5� <�<@!� )A�(8!� 55�8<!� 5)��)(� �(�5�5� �(�8)�� �)�@ �� ���)A�� �8��<!� 5@�)��� � �)� � � �8)A� 5!�@A5� 5��!(A�

�����B������;���� �� 8!� (�(<@� @�A!5� �!A)� )�)�!� )�5A8� )�<)5� 5�5!)� 5�( (� (�)85� )� )@� ) �� �8<5� )@A� A)5�

�� ������ 5�8!@� 5�)5(� ((�!!@� ()�(88� ()�8<(� )8�<�<� (!�A5(� )8�!!@� )8�!()� ()�A8@� (8�5<5� ( �)(8� (8�)A�� <��A � (�)))�

���Q�������������

K5�8!@� K5�)5(�

K((�!!@�

K()�(88�

K()�8<(�

K)8�<�<�

K(!�A5(�

K)8�!!@�

K)8�!()�

K()�A8@� K(8�5<5� K( �)(8�

K(8�)A��

K <��A �

K (�)))�

�6�������� "#�����$��3111������ ��311/������ ������������������������������������������� ����0������� "#�����$������������ /1�������� ����������������� ������������������������!�������311/� ������ ���� �������� ��!���������� ������������� &�� �������� ������ ����������������� ��#������ �!������ ������� K���� � ������������ ��������� ���� .������� ���� ����!#���+������&�����$���� �������� ���������������������������� �����������3111������

Page 45: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

104

������ 3E� ������� ������ �� ������ �� ��� ����� �� ���� ":+&$�� //� ������� ������ ����� �������������������������������������������������������!��������������������������������311-�������� �������� ����"#������������������������ ���������������������(�������311D��������"#������22���������������������������������� ����������������������������������#�������:�����������������������������6���*���� ��6�����������������7���������� ���I������������������ ����������6���*���� ��6������ +������ &�����I�� ������������� ����� ���� ���� �� ���� ��������� �������4� ����������������� ������������������� �������������������������������������!������������ ��� ����� ��!�����������������������G����������"#����������!����� ����������"#�����I��� �!� ��������� ����"#�����I���� �������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������������������6���*���� ��6��������������������������������������������6���*���� ��6����������������.����������������"#�����I��� ��������������������� ������������������������� ������������������ ��� ��������6���*���� ��6����������������� ����� ��������� ����� "#�����I���!��������������������� �������������������������!������������������ ���!������� ����������7���������� ���� ���� �� ���� ��������� %�� :���� 9���������� ���4� &�� (�������*�����������;���� �������� :�8���� *�����=� �� :�� ;���� ������ ��=� 6��� *���� �� 6����� �������������.������ ���� �� �I��� ����� ����������� &�� �������� ���� �� �� ������� .��������������� �� ��� ���� �� ���� ����������� ���� ������ #����� ��� �� ��� ������� ���� �������� ���������&������������������� �� �������� �������������������� ���������������������������#���������� �������������������������� ���!������������������� ����������7�������� �� ���� �� ���������� ���� �������� ���� �� ���� ������� �������� #������� ���������� ������ ��� ���� ������ ������ ��������� ��������� ���������� ��������� &�� ����� �������� ������ ������������������.������ ����������������� ������������#� ����� ����������������������!��������������"#���������������������'����������������������������������,�FD� �� #��#�#��� ������ ��� ���� ,FD$�� ������ ������� ���� �������� �!����� ����� ��������� �!������#�#����������������������������,�F1I����������� ��������������� ���������#�#�������,�DDI��������������������������� ������������������������������������������������

�>������=��>��������N�� P������ ���U��

�>���� B��P��� �B����� ��� B�M �B�

�������G!A� 3F�0>2� 2D�03/� ?/E�02>� DE�>�

�������G!!� 3F�DE>� 21�FE>� ?/2�100� FD�-�

�������G88� 3>�-32� D-�0E/� ?3F�FD>� D1�F�

�������G8 � -/�--2� 2/�-00� ?/1�1FD� >D�>��������G8(� -D�1E/� D1�E-3� ?/D�>D/� F0�1�

�������G8)� 2>�3D-� F0�-21� ?33�1E>� FE�/�

�������G85� F-�/F>� 0>�D21� ?-2�->-� F2�E�

�������V8�� >-�/33� //F�12E� ?23�03F� F-�1�

�������V8<� ED�/23� /->�1-3� ?D/�E0/� F3�/� /00E� ������� ��������� ��������� ���������� ������ ,� FD$�� ������ ����������� /000$���"#�����$�� ����������������������������� ����� ����������� ���������� �����������/000� ����� ����� ������ ��� ���� �#����������� 3111� ������� ���� ������ ���� .���������� ��

Page 46: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

105

������������������� �����#���������������� ��������� ��������������������������,�D1$������������������"#����������������������������������!���� ��������#������������������������!�������������������311/��������������������������������������������������������������������� �� ��������� ��� �� ��#����� �������� ���������� ��������� ���� ,>>I���������!����������311D�����������������������,F-I�� ��311F���������������,F3�/I�� ��������������������������������!������������������.��������� ���������� ���������������(��!���������,FD$����������� �������'������������������� "#�����I�� �������������!��������������������!����#������������������������������O���,F1�����DD�������� �������������������������!������� ��������������� ������������������������������,DDI���������#��#�#�������"#���������������������������������������������� ������������

�������

H2�F��/�� �H����/���20/��"��;2��/�O �

>/�� H2�F���M� �H�����

/0E/� D3�F� /0E1�������

/0E3� FD�1� ��

/0E-� F3�1� ��

/0E2� FF�-� ��/0ED� >1�3� ��

/0EF� F>�/� ��/0E>� >3�1� ��/0EE� E/�2� ��/0E0� >-�F� ��/001� DE�/� ��/00/� F2�F� ��/003� F2�-� ��/00-� D3�/� /002�������/002� >>�E� ��/00D� F1�F� ��/00F� D-�3� ��/00>� D2�/� ��/00E� DE�>� ��/000� FD�2� ��3111� D/�1� 311/�������

311/� >D�>� ��3113� F0�0� ��311-� FE�2� ��3112� F2�F� ��311D� F-�1� ��

311F� F3�/� ��

Page 47: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

106

��

�$�&0��*�*"&���2#E��2/�� �2��/�� ;F���K��2��/��

�/�/3��"�%/����42$� (88�� (88<� (88�� (88<�

�/0��&F�2$���888U�� �$6$2� �O �� �$6$2� �O �� O �$6�� �$6$2� �O �� �$6$2� �O ��O ��$6��

��B��������P������� @�(5<�(@!� 8898� A�55<�<A�� 8898� <9<� @)�5@<�58A� 8898� A�� 5 �� @� 8898� �9!�

�$2"��$��>��/2/"��"����2/� �>D3�/E1�/1�2�

0�0-�-D1�//�E� -3�/�

>�00>�F01�/1�0�

0�3F2�F1D�/1�0� /D�E�

�2���B�"�"�++$��"����2/� -�1-0�EF1�23�1�

-F�32�--F�23�0� /0�3�

-1�3E0�>E3�2/�3�

->�F00�E-F�22�-� 32�D�

�,�$�&"�"����2/� -�212�1/0�2>�1�

->�03�201�22�0� //�2�

-2�E-D�-00�2>�2�

->�F22�330�22�3� E�/�

�&6$2�$2&� �D1�331�1�>�

�-F�D10�1�2� ?3>�-�

�-D-�D->�1�D�

�D-3�E2E�1�F� D1�>�

�����B������������� �<A(��@A� 8898� ��)8�)<�� 8898� K 9)� <�@@5� � � 8898� )@�8)(�(8(� 8898� @9)�

�$2"��$��>��/2/"��"����2/� 3�->3�0ED�31�-�

3�31-�3>E�/0�/� ?>�3�

31�-F-�333�/>�2�

33�/-D�/2F�/F�3� E�>�

�2���B�"�"�++$��"����2/� >�FED�F20�FD�E�

>�E>F�12F�FE�-� 3�D�

E/�EFE�3E2�>1�/�

0E�3>D�0E-�>/�>� 31�1�

�,�$�&"�"����2/� /�DDE�/1-�/-�-�

/�-E-�/-0�/3�1� ?//�3�

/-�0>D�-11�/3�1�

/D�0DD�D0/�//�F� /2�3�

�&6$2�$2&� �FD�E2/�1�F�

�F>�01-�1�F� -�/�

�DF>�-2D�1�D�

�FFD�2E3�1�D� />�-�

�=+$"$�$2��$�'$%&�.$��/0��&F�2$�$�>4�$�&���*���$�&0"$�$2C��311>������%������������4� �!���������������� ������������,�3>�>����������������E�F0E�+����� ������� �������� ���� ,� 33�3� ������� �������� /D�11F� +����� ������ ������� ��!������������� %��� ������� ���� �������� �!���� ,� /D�2� ������� �������� D�2FD� +�������������F�-1E� +�������������#������������ 311F� %�������������,� DD�D� ���� ����������������������������������311>�%�������������,�DE�1�������� ��!�������������311>�O���?%��������������� ���4� ��������,� 32�E���������F>�/3-�+������������ �������� ����,� /0�3���������/1>�DE0�+������������������ ��!�����������������"�������%!���������,�/1�0���������������� 21�2FF� +����� ������� �#������������ %��� �������� % ��.�� &������I�� ;%&=������������� ��������� �� ��� �����4� %&� #��������� ��.���� �������� ,� 3D�0� �������� ->�0F1�+����� ������ ������� ��!������������� "�.���� �������� �!���� %&� #��������� .���� ,� DF�F��"#����������������� �������.����,�3�E��������#��������.��������,�21�F������������Tablo: Türkiye’nin Dı� Ticaret Performansının Kümülatif Seyri

�>������=��>��������N�� P������ ���U��

�>���� B��P��� �B����� ��� B�M �B�

�������G!A� 3F�0>2� 2D�03/� ?/E�02>� DE�>�

�������G!!� 3F�DE>� 21�F>/� ?/2�1E2� FD�2�

�������G88� 3>�>>D� D2�D1-� ?3F�>3E� D/�1�

�������G8 � -/�--2� 2/�-00� ?/1�1FD� >D�>��������G8(� -F�1D0� D/�DD2� ?/D�20D� F0�0�

�������G8)� 2>�3D-� F0�-21� ?33�1E>� FE�/�

�������G85� F-�/F>� 0>�D21� ?-2�->-� F2�E��������G8�� >-�2>F� //F�>>2� ?2-�30E� F3�0�

�������V8<� ED�D-D� /-0�D>F� ?D2�12/� F/�-�;P���G8@� EF�0F3� /2/�0E3� ?DD�131� F/�3������ 01�1>1� /2D�/0D� ?DD�/3D� F3�1�

B�Q ��� 0D�/-3� /D1�3F1� ?DD�/3E� F-�-�����Q� 0F�0>E� /D-�FF-� ?DF�FED� F-�/�

�R���;�� 0E�EFD� /DF�-0-� ?D>�D3E� F-�3�Kaynak: T�K

Page 48: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

107

�/3� %����� �#�#������ ��������� #������� ������������� "#�����I�� �������� ������ 00� ��������������� �������������� ���� /DF�������� ������� �������������������������!���� ����D>�D��������������� �!��������@��������"#�����I���������������������������������� ���������������������0D��/11� ��������� /1D�������� ������������������������ ��������������� /F1�������� ���������������� ��������������������������������!�����DD��������������������� ����������!�������������������� ����������������-2��������������������������#��������<� �5�(88A�>/�/���>4�$�&�����2*��*�*"&��B$+$3�$2�.$��$��$��&�$2��*��� ����� )#����� <������� ������� �� ������� &������� ������� ��������� �����������������������������������������������������K����������I���������������#�#��#��� ���� ������� .�� ���� !������������ "#�����I�� ���� ���� ������� ������ �������� �����������!������������ �.�!����� �������� ����<�������"�������������������������������������311E������<�� ����!�����������������������������"#�����I��311>���������������,�DI����.����������� ����� ���� ���� .��������� ������� ��������� ,� D�DI���� �#�#��� �������������������� �������� (��� ������ �#�#��� ������� 311E� ����� �!�� 1�D� .��� �#������������� �!����������� ������������� ������ �������� ,� 2� �������� ��������� ��.�������� ���� ������������������� �� ���������������&���������������,�2���������������������������������� ������� ���� ��������� �� �������� ������� ":+&I�� ��#� ������� �� ������������������������ .���� .�������������� ������� ��������� ����� ,� >� �� ������ ������������ ��� ��#����������� &�� ��������� 311EI������������� ����������������������� ���������������������������#������J�� �����������������������������,�2�������������������������������� ���,� D�DI���� �#�#��� �������� ���������� �!��������������#��#���������� ���� ���� ��#�#�������������������,�,"$9�B�2F�"���2�.$� %�&H+�"��>4�$�&���$��$��&�$2C��6�������� 3F� ����� :���� ##�� ":+&� #��� ��������� ��!������������� �������� ��.������.���������� &����� )������� ���� ����� &����� ���������� �� ���� ������������� ��������� ���� �������� ���� ����� ��� .���� .���������� �������� ������� ����������� ���� ��������������������������� ������� ���������� &�� ��������� �!� ����.� #��������� ������ �#��#�!���������������!#����#�#�������������������!������������C���������������!����������� ������ �������������� ������������������������������ ���� ��� �� ���������������311F������� ���� ,� /3� ���� /3�D� �#�#����� ������� �������� ������ ������ ������ !�������� ���������#�#������ ����������� ����������������311E�������� ����,�//�2��#�#������������ ��/1D����������������//>����������������������������������� ���������������������������!#������������#�#������������������������������311E��������,�D�DI�����#�#�����������������##���������1�-�.����������������#���������/�>� .���� ���������� ������##� �������� ���� -�D� .��� ������� ����.������ ������������"����������� ���������� �!� ����.� #�������� ,� 2� �������� ������� �!�� �������������� �������������� ����������� ������ �� ���������� ������#����� �#�#��� ����������� �� ������ �������������A+8I��311E�������!���#���������������#�#��������������,�D�3I���,�2�EI���%&�I���#�#��������������,�3�EI���,�/�0I���B�I��������#�#��������������,�/1I��!����������� ��!������� &�� ��������� "#�����I��,�D�D����� �� 311>I��� ����1�D�.���������#������������������#�#����������� ����� �!��������� ������������ &��������������� "#�����I����#�#�������� ��������� �� ��� �#������ �#�#�� �#�#��� ������� �!�������������������������� ����������� &�� ������� ,� D�DI���� ������ 311EI�� ���� !������� ����������� ����������������

Page 49: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

108

�(��� ������ �#�#��� ������� �!��� 311>� ������� ����� ������� ,� -�0� �������� ������� �������������#���������������������311E�������!��,�2�E���������#�#���� ��#�����������������#������������������������311>����������� ������!������������������������,�F�D���������� ��#�����������%�����������#��������������������������������������311>�������#�!������������� �������������� ���������� �� A+8I�� �����#�� ������ 8���� ����� 8����� ������� �!�����������������������������������&���������311E�������������+�������������������.��������������������������� ��������������������������������������#���������������������������������311E��������,�-�2I#����������������������������������#�������� ������� ����<�������"���������;�<"=�� ������������������������� �!���311E������������ ��������� �����������������,�D�DI�����#�#�����������!��������������������������!��������� ��#�����������311>���������������� ������������������������������������ ��������� �#����� ��������� �������� ����� ������#� �������� ���������������� ������������ ,� >�2I��� �������� ������ �������������� &����� ���������� 311E� ����� �!�� ����� �������������������������������������������,�E�DI���#����������� ��#�����������&����!�� ����������� �������������������������������!���"#����������������������������������������������������� ��������������&�� ������� ��������� �� ����� ,� -1I��� ,� 31I��� ������������ ������ ��������� ��.���������������� �#������������������ # �����.�����#�##�D�.��������������������#�������������� ����311E���������#�#��#��� ������������ ��#�������������������������������������������������������������� # �����.�����#�##��������������!���311E�������� ���� ������ �#�#��#��� ������������ ��������� ���� ��#�� ��������� �������������� O������������� �������� ����������������� �� #�#� #��������� ������������ ������������ �� ������������������������!������� ������������������������������� %����� *����������������� ����&��������� ��.������� � ��#��� D� .������ .���� �������� �������� ������� # ����� �!��������������!������ ��A+8I��311E� �!������ ������,�D�DI���������8���������8�������������!������!��������������������������������������311E��������� ��#����#�#��� �������������������������������������������������������23D���� ����� ���������� ��������� ������ ���,� 0�F� � ������� ��!����������� �������� ���������������������������311>������� ����������������������������������������� ������������311>I�� ����E������� ��������������,�0�0I�� ��������������� 311F��������������������"#������9�����������������;"C9�=�������/1F������������������������������ ���������������������������������������311E�������!��������<"I���������.�� �����������������23D������������������ ��#�������������������,�D��#�#�����������������4�����������������,�DI����������#�#���������������������311>��������/��������� ����������������������������� ������� 311E� ������� ,� D�D� �#�#��� ���������� 23D� ��� �������� ��������� ���������� ��������������������.��������������������#�#���� ��#��#�##� ���������������%������������������������������!#���������������������������#�#������� �����������������������������#���������������������6�������� ���� ��!������� ������ �������� D0�� *#�#���I�� ������ ������ �!��������� 311>��������������������,� 3�-�������������������������������������������������� 311E�������� ���� ���� ����� ������� ,� -�0� ������� ��������� � ��#����������� ����� ����������������������� 311>� ������ ����� ����������� �������� ���������� �� ������ ����������������������.����������������������������������������J�� ���������������������.������������������������������� ���������������������.�������������������������������������������� ��#����������� ������ ���J�� �� "���� ��������� &����� #����� ���������� ����������������� ������� �#�� ������������� ������� ���������� ������������� �#��#�#������� ����J��

Page 50: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

109

������������ &�� ������� ��.������� #������ ���J�� �������� .��J���� �!�� ���� 311E� ��������#��������������������������������&�� ��������� 311E��������#�#���������� �!������������������������������������������������������� #������ �#������� ������������ )���������� ����������� .������������� ��� �������������� ������ 311>� ����� �!�� ����� ������� ,� >�2� ��������� � ��#��� ����� ������ ����������������������311E$���������������,�E�D��������������������������&��!��!� ������<"��311E� ������� ����� ������� ������������ �!���� ������� �� ������� ������������ .������������������� ���������� ������##� .����� ������������ ������ ����������� .�������� �������������������������� ����������������� ��������������&����B�2$�$��$2&�$�>4�$�&���$��$��&�$2C��":+&� ��������� 3F� ����� :���� ##� �������� ���� .���������� �������� ������������ ��������������������� ������������������� ��������������&��� �����311>������������,�>1�������������,�-�F�����F�F������� ��!����������������� �������������,�D�/I�� ��������������������,�F�>?>�0����������!�������� ����������������,�>�-���������!������������+������&�������311E��������������������������������,�>1� ��!�����������������������,�/�F?D�3����������� ������������������,�-�2I����,�3�D?D�>���������� �������������������������,�2�/I���#�������������":+&��3110������-��!��������!�������,�>1�����������������������������,� /�>� ���� D�D� �������� ���� �������� �� ��������� ������� ������� ,� -�FI��� ������������ �������������Grafik: TCMB’nin Enflasyon Hedeflemesi ve Tahmin Aralı�ı (%)

Kaynak: TCMB Enflasyon Raporu; 26 Ekim 2007 �&����������311>�������������������� �!��������������������������������� ����� ������������� �� �#����������� �#������������������������ ������������ ":+&�� �������� ������������������������ �� �� ���#��������������������� �����������������������������&��������� +������ &������������!������#�#��� �� 311>��������,�F�D��������A+8I��������#�������������������8���������8������I��� ��������� ������.����������������J���9"I��������� ������� ��.������ ������ ������� ��������� ���J���� ������� ���� �� ���� ��!���������������.������������� ":+&���������311E� &#�!������������ �!����.������� �� ���#��������������������������������������� ������������&����#��������������01��������#������������������.�������E11����������������������������������������������������� �������� ������������� +������ &�����I�� ���� ����� � ��#������ ������� ������

Page 51: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

110

�� ����������������������������������������� ��������������#��������������������������� ����������/0��&F�2$��.$�P�2&� 0�$"�$2��$�'$%&�$�>4�$�&���$��$��&�$2C��"#������������������������� ����� ��������������� "#������� �� ����������� � ��#����#�#���� ����������� �� �������� "#���P�����I���������������� 311E�������������������� �����������������!���������������������#��#����������311>�������!���������������/D1������������������������ � ��#��#�� ���� �������� �������� ���������� /F3� ������� ������ �� ���� ������������%�����������������������#�#���������������������������/DF��������������� �!����������������)���� �������� ���� ����������� "C9�� ��������� ���� 00� ������� ������� ��������� "#������9������!����� +������I�� ;"9+=� ��������� ���� ����� /1/� ������� ������� ���������� ���� �������������������������������0D����������������������������������/11�����������������������������/1D����������������#������������ ��#�����������&����������������������������DD� ������� ������� ��������� ����� ������ 311>� ����� ���� �������� �!������ ���� ������ D>?DE��������������������� ��!�������������������������������������������������311E�������!������� ��#��� �������������!����FD�������� ���������� B#�#�� ��������������� 311E� �������� ��������������� ����,�/3�D���������//>�����������������������������������,�0�FI������������/E3������������������������ ��#������������6�������� 311>�������� "#����������.�����#����������>1� ������ ������������ ���� ����������������.����������� /3�>� ������� ��������������������� ������ 311>� ���������������� �������� ������������ E1� ������� �������� "#�����I�� �������� .���� /2�D� ������� ������� �#��������������"#�����I��3113������������.������������������������ ��������������������������-����������������������������������������������0�����//��������������������������.�������������������������������������311E����������������������������01��������������������������/F���������������� ������ ��������� /11� ������� ������� ���� ������� ��������� /E� ������� ��������#�������������� )���� ������� ���� .������ ������������� ������ ������ 311>� ������ ���� >?E�������� ������ �������� ������� 311E� ����� ���� �������� �!����� -?2� ������� ��������� �������������������������������������&�� ��������� 311E� ������� FD� ������� ������� ��������� � ��#��� ���� �������� �!�����:���������I��ED�������������������������������������������������&���������������E�D�������������� �������� � ��#��� �� ��� ��������� �� /1�3� ������� ������ �� �������� ��!������������ ��#���� ��� ���� ����� ����������������������������������������!�����2F�0�����������������������������������������(���������2F�0������������������� ������������ ��� ��������� ����� ��������������������������������!�����#�������"#�����I��������� ����������������������������������� ����������������������� �����311E����������� ����������!������������-0�3������������������������������������������� :���� ��������� �!����� 311>� ������ ���� E� ������ 3-�-� ������� ������ ������� ��!��������������#�������.�������������������� "#�����I��������������.����������������������������� ��������� -F�2� ������� ������� ��������� � ��#����������� 311E� ����� �!�� �������������������������������� �������������������� ����������!�����,�>�0�����������������-0�3���������������� �������� ��!������������ ��#�����������&��!��!� �����311>��������,� >�2� ������� ������� ����� �!���� ()*$��� ������� 311E� ������� ,� >�D$�� �#���������������� ������������� )���� �#��� &������ �� A+8� �!������ ,� ?F� ���� �������� �������#������� �������� �� ��� ��������������� ������ A+8I�� 311E� ����� �!�� �#��� ������������������� �������� ��#�����������!������� ��"#�����I������������������������������ ����������������#���.���������������������#������������������� �����������311E����� �!��� ��#��� -0�3� ������� ��������� ����� �!��� ���������� 21� ������� ������� ������ ���� �� ������������� �������������

Page 52: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

111

�,�F$�:$23*2"��%/����>4�$�&���$��$��&�$2C��311E�&#�!������������� ���������+������&�������I��/E������<�������� ##�������������.�����������#�!�� ����������311E����������������������333�-��������"P��������� ��#������������������������������������3110�����������������������.���������������!��������������������������������������������������&���������!��������� ���������#�!�� ������������������������������������������311>������ ��!������������������������������������������,�0�FI������������������������ �������� ���������������)���� 311E��������������� ���#�#�������������������������������������������������%����������������#��#���������������!���� #�#� �����J��#��������� �� ���#�##���������������#���������������� ������������������������������� ������� ��#�����������6��������� 311>��#�!�� ��!������������������� �����311>��#�!���������������(+*I��������,�-/�2��������������������������311E��#�!������������ �������������,�-/I�� ���������������%����� ����#��������������!� ���������������31/3�������!��������������������������,�31I����#�#�#��������#�������B#�#���#�!����������������#!#������������������������#�!�� ���������������������� ��������������#�����#��������� �� �� ��������#����������������������� �������������������������������!� ������� ������������������"PI�����������#����������������"#�������#�������������������� ������ ����� �������� ��� �#������ �#�������� ������� �#������� �������������� �!�����������Tablo 9: Bütçe Hedeflerinin Kar�ıla�tırılması

(88@�.$�(88A��,�-$�B$+$3�$2&�(88@��,�-$%&� (88@M(88<�

(88@��,�-$%&� (88@M(88<�

(88A��,�-$%&� (88AM(88@�

(88A��,�-$%&� (88AM(88@�

�,�-$����$"�$2&�������&���2����� ���B$+$3� �O ��$6���>$�&�B$+$3� �O ��$6��� ���B$+$3� ��20/��0��

>$�&�B$+$3� ��20/��0��

�$2�$�&�>4�$�&"�B�2F�"���2/��������� @A9(� (9(� (859!� @9<� A89)� 9(� (((9)� E�D�

�������������������� � ����� ����� ��� � ����� ����� ������ ����� D�0�

$���,�-$��$�&2�$2&� <(95� )9<� AA9(� @95� @ 9(� �95� (859�� E�>�

�����!��"��#��������� ���� � ���� ������ � ��� ���� � ���� ������ ���

�����!��"��$ % �#�������� � ��� ������ ����� ���� ����� ���� ����� ���

�,�-$��$�'$%&� K �9A� K!9@� K <9@� !9)� K!9 � K5(95� K @9@� F�1�

&#�!��%!���'()*�;%&��������=� ?3�D2� �� ?3�FE� �� ?/�23� �� ?3�D� ��

��������*������ �� 2� �� 2� �� 2� �� 2�

��������R�&#�#���*����*������ �� 0�3� �� 0�3� �� 0�>� �� 0�>�

Kaynak: T.C. Maliye Bakanlı�ı; Muhasebat Genel Müdürlü�ü +������&�������I���!���������333�-��������"PI��������������������/>�>��������"PI���������#�!���!�������#�����������%&��#�!���!����������������������������#�!���!���������������������� �� ������������#�#��#����������������������� ������312�D��������"PI���������#�!�� ������������������������������ �� �� ����������311>������� ����,�E�3���������/>/��������"PI��������������� /-��������"P�������������� �������������C���������������,�D�D��#�#���� ��":+&�,�2����������������������������!���!�����.�#����������������������#��#�#����������������� �� �� �������������������������/-��������"PI����������� ��#������������6�������� ��� �#������ �� �� �� ����� �������������� �� ���� �#�#� ������������ ��#�����������������������7����"#������5�� ���I������������������������������� ����,�3F�����������!������������)���� 22�>��������"PI��������7"5����������������������&�� ������������������ ������ ������#� �!�������� �� �#�#� ���������� ������ #������ �������� �#������ ��������#��������� 7"5� �#�##� ����������������� ���������� #��������� 7"5� �#�##� ����������������������������������.����������������5I��� ����� 311>������������� 31�E��������"P��������� ��#��#��#��� %����� ���� 0� ���� ������ ����� /3�D� ������� "PI���� ���� ������

Page 53: Genel Ekonomi ve Mali Sistem

GENEL EKONOM� VE MAL� S�STEM

������������������������

112

������������������ 311E� ����� �#�!������ ��5� ����� �������� />�>� ������� "PI��� !���������� ��#����������� %���� ����� ������� ���� ����� �������� �� ������ ��.���� �� �� ����������!���������� .����� ����,� F3I��� ���������� ����������� )���� %&� #������������ �������� ��������� �� ��.�������������������������/0E1I�����"#�����I������� �������������������/001I����������� ������ ��������� ����� "#�����I�� �#�!�� ���������� �� ���������� �� �� ��������.���������� ������������������K���� ������#� ������ ����� ������ ����� ���������� ����� �#������� !��!� ������� ���� ������������#����������������� �� ���#�##�����������������7����������% ��.��&������I������������������������ "#��� ��� �#����� ������ �� ������������������������������������K������������������� �� #�#� �����J��������������#��������� �� ���#�##�����������������������������%�����311E���������311>������� ����/-��������"PI���� �� �� ���������������������*#�#���I������#������������������������������������������������������������������ �������������+������&�����������@�����I��/2�%������311DI���+����������������I����!���������311F?311E� &#�!�� �#�#��#������� ����������� �������� ���� ���� "����� 0I��� �������������.������������������#�!�����������#�#��#�������311>� ��311E��������������������������������������� ������� ������� �!������� ������� !� �������� �� ��� �#������ �� #������������������������"�������������������������������/2�%������311D���������������+������&�����@���������������+����������������I����!������������311E��#�!���������������������� #��/>������311>����������������������������������+�����I�������������� 311E�������#�!������������� ���� 23�������� "P����������������4��#�!�������������� 23��������"P�������������7����������311>�����������311E��������������������������������������������������/2��������"PI������������� /FF� ������� "P� ���� ������ �������� ���� ����� ����� �������� ������� � ��#�����������*����I��311F������� ��������� ������������������!��������������������311E�������������������������� ���� -� ������� "P� �������� DF� ������� "PI��� �#���������� ����������������������� &���������������311>���������������*����I���������� ���������!� ����������.�����������311E�������!� ���������!���������������������������������� ���#�����������������������������������������-��������"PI������������������������������������������������������������������������ ����������������������E�-�������� "P����������F0�3��������"PI��������� �������������������>�-��������"P����������33�0��������"PI��4�.������������������������D��������"PI������������2E�F��������"PI����#�����������������������������&��� ���������� �������� ��������� ����� 1�2� ������� "P� ���������� //�>� ������� "P� ����������������������&���������������A+8I��311E��!�� ������������,�D�DI���������8���������8������������� ��������� ������� �� *#�#���I�� 311E� ����� �!�� ����� ��������� ������� ����.������������������������������� ����������������