gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

  • Upload
    frdal

  • View
    257

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    1/16

    20 nntor 2015 fryma e re 1

    Buxheti 2016:I pabalancuar

    nga Mentar Topiaj f.

    f.

    Me Ismail bej

    Qemalin ngaVlora n Brindizi

    f. 10-11

    f. 2-3

    Organizatori idyshuar i atentateveka vdekur?!

    f. 8

    WASHINGTON POST:

    Ligji gjerman, ja simund t punsoheninga janari 2016

    f. 9

    AZILKRKUESIT

    Trbuni Bylis,bjn estrad nstadiumin e Puks

    f. 14

    SPORT

    adresa:rruga George W. Bush,

    nr. 15/1, Tiran

    e-mail:

    [email protected]

    drejtor:Alfred Cako

    tel: 04 22 42 444

    MIMI: 30 LEK

    Gazet informative, politike, ekonomike, sociale, kulturore Viti 2, nr. 87. E premte, 20 nntor 2015

    Pr buxhetin2016 dhe taksatmbi pronat

    Argumenti Parisii pari dhe m ifuqishmi

    FRD, JA MANGSITE BUXHETIT 2016

    Kundr rritjes sakcizs pr prodhimin vendas

    Mosparashikim i nj fondi prrritjen e pagave dhe pensionet

    Rritet taksa pr automjetet

    Parashikime pozitive:- Ulja e borxhit publik- Prmirsimi i situats

    n bujqsi

    - Heqja e takss prbiznesin e vogl

    T RINJT E 90-s

    Jeta e re n varrezat

    katolike t Shkodrs f. 11

    f. 9

    INTERVIST 1914

    FOKUS

    ALARMI I SHISH

    Blindoheninstitucionet.Seanca edjeshme eKuvendit nnmasa t rrepta

    Fryma e Re Demokratike kndjekur me seriozitet Projek

    Buxhetin dhe Paketn Fiska

    pr vitin 2016 t sjell nga Qever

    e majt n Kuvend, si nj ngjarje rndsishme pr ecurin e shndet

    t ekonomis s vendit dhe qytetarv

    Buxheti i Shtetit prbn instrumen

    tin kryesor t aksionit ekonomik ...

    Projektbuxheti i shtetit pr vitin 2016

    ka m pak se 72 or q dorzuar n

    Kuvend, por impakti i tij ka qen i

    enjhershm, duke sjell ...

    Topi: M par legjitimitetii prons, pastaj taksim i saj

    GAZETARI ITALIAN

    Ja t gjitha ndryshimete parashikuara nsistemin e taksimit

    PAKETAFISKALE 2016

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    2/16

    20 nntor 2015 fryma e re 2

    olitik

    ojektbuxheti i shtetit pr

    vitin 2016 ka m pak se

    2 or q dorzuar n Ku-

    por impakti i tij ka qen i

    hershm, duke sjell edhe

    et e para pr paketn e re

    nga janari i vitit t ardh-

    investimet e parashikuara,

    e pagave dhe pensioneve

    mes nj deklarate, Fryma e

    mokratike vlerson se rritja e

    ksave, parashikuar n bux-

    vitin e ardhshm, jep ndi-

    ekt n prkeqsimin e jets

    tarve, si dhe godet bizne-

    ili n kushtet e nj sistemi

    i ndr m t lartt n rajon,

    n nga Shqipria. FRD shehetsim uljen e t ardhurave

    dhe rnien n vazhdimsiorteve. Nj shqetsim tjetr

    dhe ai q bankat shqiptare

    ditojn bizneset e rajonit,

    harruar biznesin vendas.

    se punsimi dhe ruajtja e

    ve jan dy objektiva mad-

    do maxhorance, piksyn-

    nuk jan realizuar nga kjo

    ranc. T dhnat tregojn

    i nj ulje n total t t ar-

    e me 6%, ku ulja e t ard-

    nga TVSH-ja sht deri n

    sportet jan ulur me 13%,

    hpenzimet dhe krkesa n

    kan rn me 4%, gj e cila

    ohet edhe n uljen e im-

    e. N kt situat bankatbraktisur biznesin shqip-

    1. Vendosja e takss s pasuris mbi truallin n masn 5600 lek/ha,4200 lek/ha, 2800 lek/ha dhe 1400 lek/ ha.

    2. Rriten taksat pr prodhimin vendas. Taks e re pr birrn dhevern. Ulet akciza pr importin.

    4. Rritet taksa pr automjetet.

    6. Rritet taksa pr rentn minerare.

    8. Rritet baza e kontributeve pr profesionet e lira.

    Taksa t reja pranesat dhe trojet

    n 2016, ja fararashikohet

    Qeveria, prmes pakets s

    re fiskale, ka br me dije se

    kan ndryshuar edhe tak-

    sat pr banesat, si dhe shitblerja e

    pronsis. Ndr ndryshimet e tjera

    t parashikuara, sht edhe taksa

    pr trojet, taks e cila tashm do

    paguhet nga pronari, por edhe nga

    prdoruesi i prons n fjal. Takss

    mbi pasurin e paluajtshme i nn-

    shtrohen t gjith personat fizik

    ose juridik, vendas ose t huaj,

    pronar apo prdorues t pasurive

    t msiprme, n territorin e Re-

    publiks s Shqipris, pavarsisht

    nga niveli i shfrytzimit t ktyre

    pasurive- thuhet n nenin e ndry-

    shuar, i cili fuqizohet nga 1 janari

    2016. Nj tjetr ndryshim i para-

    shikuar, sht edhe vetdeklarimi

    i siprfaqes s prons (ndrtess

    apo toks), t ciln ky prdorues e

    bn n rast se i mungon dokumen-

    tacioni i pronsis, pran komuns

    apo bashkis q prfshihet prona.

    Ndrkaq, taksa pr shitblerjen e

    prons ka ndryshuar, e kategori-

    zuar me ndryshime mes qyteteve,

    shifrn m t madhe e ka n prona

    t pozicionuara n bashkin e Tira-

    ns dhe Durrsit. Kjo taks, tashm

    sht 1000 lek/m2 pr ndrtesa

    banimi. Ndrsa, pr ndrtesa pr

    t ushtruar aktivitet tregtar, kjo

    taks shitje bhet 2000 lek/m2.

    Nj taks tjetr sht edhe ajo

    mbi truallin ku sht vendosur q

    t paguhet n katr nivele sipa

    kategorizimeve t rretheve. Kt

    nivele taksash jan nga 5600 lek

    ha n 4200 lek/ha n 2800 lek/h

    dhe 1400 lek/ha. Tjetr ndryshim

    sht parashikuar n ndryshimi

    e takss s ndrtess, ndarje me

    ndrtimeve para vitit 1993 dhe paktij viti.

    Ja ndryshimet: Neni 9N nenin 20, bhen ktondryshime dhe shtesa:Pika 1 ndryshon, me kt

    prmbajtje: 1. Takss mbi pasur

    in e paluajtshme i nnshtrohe

    t gjith personat fizik ose juri

    dik, vendas ose t huaj, pronar

    RD: Ja mangsit euxhetit 2016, frenonrodhimin vendas...

    Shqetsuese rritja e takss pr pronn, automjetet dhe rrit akcizat pr eksportin prodhimit vendas, duke dhn impakt direkt n cenimin e kohezionit social-ekonomi

    tar dhe po krkojn klient rreth

    e qark nesh duke kredituar megati 2.5 miliard euro bizneset e

    vendeve t rajonit ton. Pr FRD

    kjo situat sht rrjedhoj direkte

    e rritjes s taksave. Ndr to, edhe

    rritja e takss pr automjetet sipas

    FRD do t jap impakt direkt n

    prkeqsimin e jets s qytetarve.

    Rritja e taksave t tilla, si ajo mbi

    automjetet jep ndikim direkt n

    prkeqsimin e jets s qytetarve

    t shtress s mesme duke dhe

    nivelit m t lart n rajon t tak-

    save mbi karburanitit ndikon

    drejtprdrejt n uljen e nivelit

    ekonomik t shtress s mesme.

    Krkesave pr emigrim t mbi 300

    mij shqiptarve po u bashkohettani edhe vet biznesi, sidomos

    ai i huaj, q po braktis Shqipri-

    n, pr shkak t represionit dheprkeqsimit t klims fiskale dhe

    asaj t qeverisjes n prgjithsi.

    Kshtu, duhet t ket nj raport

    t drejt midis taksave t trthorta

    dhe atyre t drejtprdrejta. Apliki-

    mi n nj mas t konsiderueshme

    i taksave t trthorta si taksat

    doganore, tatimi mbi xhiron, tati-

    mi mbi vlern e shtuar, akciza e

    taksa t tjera t ndryshme, bjn

    q ato t ndikojn drejtprsdre-

    jti n koston e jetess qytetare,

    thuhet n deklaratn e FRD.

    Megjithat, Fryma e Re De-mokratike vlerson objektivin pozi-

    tiv t qeveris pr t ndaluar rritjen

    e borxhit publik. Ne mbshtesimn kt Pr.Bxh., objektivin pozitiv t

    Qeveris pr stopimin e borxhit t

    lart publik dhe synimin pr uljene tij nga niveli mbi 72%, posht

    nivelit t 71%.

    Por nga ana tjetr, sheh me

    shqetsim uljen e fondit t paga-

    ve dhe shkurtimet e ndjeshme nadministratn publike, sikurse

    edhe rnien e investimeve n in-

    frastruktur t parashikuara pr

    vitin e ardhshm. Nuk ka fond

    pr politika t reja pagash dhe ulja

    e shpenzimeve do t kryhet duke

    shkurtuar 7,200 punonjs nga ad-

    ministrata publike. Ndrsa lidhur

    me investimet n infrastruktur,

    ato do t vijojn prsri me ulje,

    duke treguar se n dy vite e ca qe-

    verisje t ksaj mazhorance nukkemi qoft edhe nj investim t

    dukshm publik, n sektor jetik

    si n infrastrukturn rrugore, nenergjitik, n arsim, turizm ap

    shum sektor t tjer. Nj tjet

    problematik e konstatuar n pro

    jektbuxhetin e vitit t ardhshm

    sht edhe frenimi i eksportev

    t mallrave shqiptar si dhe rritj

    e taksave pr prodhimin vendas

    Ka hapa mbrapa n lidhje m

    frenimin e eksporteve t mallrav

    Made in Albania dhe synim p

    nxitje t importeve t mallrav

    konkurruese me ekonomin ven

    dase, ka nj paqartsi dhe agresiv

    itet n vendosjen e nivelit t tar

    fave m t larta me taksn mb

    pronn e patundshme, pron

    cila ende ska fituar nj legjitimitet qart, vlerson FRD.

    Rritja e taksave pr 2016-n

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    3/16

    20 nntor 2015 fryma e re 3

    politik Projektligji i pronave, 50 miliard lekkompensimin, debate te komisioni i l

    Qeveria ka legjitimuar rritjen e taksave pr prodhimin vendas,pavarsisht asaj ka trumbetohet se prodhuesit vendas do tmbshteten. Nga 1 janari akciza e birrs s prodhuar n vend do t

    jet me rritje nga 360 lek pr hektolitr q sht n 400 lek. Ndry-

    she do t ndodh me birrn e importit, akciza e saj do t ulet nga

    710 lek pr hektolitr q sht n 600 lek pr hektolitr. Ndryshimi

    q vjen me paketn e re fiskale sht kundrshtuar nga biznesi, pasi

    kjo diskriminon prodhimin vendas. Sipas logjiks ekonomike pr bi-

    znesin, rritja e taksave nuk prkon edhe me filozofin e qeveris pr

    formalizim t ekonomis, e cila n mnyr logjike duhej t onte n

    uljen e taksave. Duke qen se rritja e akcizs e bn m pak t konkur-

    rueshm prodhimin vendas, nuk ka efekte n buxhet, duke qen se

    ajo e prodhimit t importit ulet, taksa kthehet trefish m e lart serajoni, biznesi shprehet se kjo mund ti shrbej nj grupi t caktuar.

    po prdorues t pasurive t m-

    prme, n territorin e Repub-

    ks s Shqipris, pavarsisht

    ga niveli i shfrytzimit t ktyre

    asurive. Bjn prjashtim rastet

    ur n ligj parashikohet ndryshe.

    etyrimin pr taksn mbi 4 pasur-

    e paluajtshme e ka, sipas rastit,

    ronari ose bashkpronari, sipas

    ess q zotron, apo prdoruesi

    pasuris s paluajtshme, pr pa-

    urit q nuk jan t pajisura me

    okumente pronsie.

    N pikn 2 shtohet grma c,

    e kt prmbajtje: c) taksa mbi

    uallin..

    Neni 10Pika 2, e nenit 21, ndryshon,

    me kt prmbajtje: 2. Kategorit

    minimale t bazs s takss dhe

    nivelet treguese t takss, pr do

    kategori minimale t bazs pr tak-

    sn mbi ndrtesn, pr taksn mbi

    tokn bujqsore dhe pr taksn

    mbi truallin (jo hapsir publike),

    jepen, prkatsisht, n anekset 1, 2

    dhe 2.1, q i bashklidhen dhe jan

    pjes prbrse e ktij ligji..

    Neni 11N paragrafin e par, t nenit

    22, pas fjalis s dyt shtohet fja-

    lia, me kt prmbajtje: N rast t

    mungess s dokumentacionit t

    pronsis, prdoruesi i ndrtess

    bn nj vetdeklarim t siprfaqes

    s ndrtess, pran bashkis ku

    ndodhet ndrtesa.

    Neni 12N fjalin e par, t piks 1,

    t nenit 23, pas fjals n pro-

    nsi shtohen fjalt n pr-

    dorim,, dhe pas fjalis s dyt

    shtohet fjalia, me kt prmba-

    jtje: N rast t mungess s do-

    kumentacionit t pronsis, pr-doruesi i toks bujqsore bn nj

    vetdeklarim t siprfaqes s toks

    bujqsore, pran bashkis ku

    ndodhet toka..

    Neni 13Pas nenit 23, shtohet neni 23/1

    me kt prmbajtje: Neni 23/1

    Taksa mbi truallin 5 1. Baza e tak-

    ss mbi truallin sht siprfaqja e

    truallit, n hektar, n pronsi apo

    prdorim t taksapaguesit. Sipr-

    faqja e truallit n pronsi prcak-

    tohet sipas dokumenteve q e

    vrtetojn at. N rast t mung-

    ess s dokumentacionit t pro-

    nsis, prdoruesi i truallit bn

    nj vetdeklarim t siprfaqes s

    truallit n prdorim, pran bash-

    kis ku ndodhet trualli. Kategorit

    minimale t truallit jepen n an-

    eksin 2.1, q i bashklidhet ktij

    ligji. Pr do kategori minimale

    t truallit, kshilli bashkiak mund

    t miratoj nnkategorizime. 2.

    Niveli i takss caktohet n lek pr

    hektar. Detyrimi i takss llogaritet

    si shumzim i nivelit t takss

    me bazn e tatueshme. Ni

    treguese t takss, pr do

    egori minimale t bazs s

    ss, jepen n aneksin 2.1, t

    ligji. 3. Taksa e mbledhu

    mbshtetje t ktij ligji, pag

    n buxhetin e bashkis, n

    torin e s cils ndodhet pro

    taksueshme.

    Neni 14N nenin 27, shtohet fjal

    kur kostoja e rehabilitimit

    sht prfshir n preventi

    investimit. Neni 15 An

    nr.1, nr.3 dhe nr.6 zvends

    me anekset 1, 3 dhe 6, q i b

    klidhen ktij ligji dhe jan

    prbrse e tij.

    prononcimi

    Topi: M par legjitimiteti prons, pastaj taksim i saj

    Kryetari i Fryms s Re De-

    mokratike, Bamir Topi e

    cilson absurde dhe t pa-

    pranueshme, rritjen e takss pr

    pronat e patundshme, t parashi-

    kuar n paketn fiskale t projekt-

    buxhetit pr vitin 2016. Prmes nj

    deklarate, Topi u shpreh se prona

    s pari, duhet t fitoj legjitimit-

    etin, gj q ssht br n 25 vitedemokraci, dhe m pas t takso-

    het. Prsa i prket qndrimit mbi

    projektbuxhetin e 2016-s t Fry-

    ma e Re Demokratike konkretisht

    n lidhje me taksn mbi pronat,

    krkohet s pari q prona duhet t

    njihet, t legjitimohet duke u kthy-

    er te pronari dhe ather mund t

    ndodh procesi i taksimit. Prona

    ende ska fituar nj legjitimitet t

    qart q t shkojm deri aty sa t

    vendosim tarifa t larta taksimi.

    Nga ana tjetr, krahas projektbux-

    hetit dhe pakets fiskale, Kuvendi

    sht diskutuar edhe projektligjin

    pr Pronat. I miratuar nj jav

    m par n seanc plenare pr ka-limin me procedur t prshpej-

    tuar, t mrkurn drafti iu paraqit

    komisonit parlamentar t ligjeve.

    Mnyra e kompensimit t pronave,

    sipas zrit kadastral t momentit

    ku sht shpronsuar ish-pronari

    sht nj shtje q z debat jo

    t vogl. Nj tjetr problem sht

    se formula e re e kompensimit t

    ish-pronarve po cilsohet si jo n

    prputhje me vendimet e GjykatsKushtetuese ose dhe me ato q

    jan dhn s fundmi nga ana e

    Gjykats s Strasburgut. Drafti i

    qeveris u b objekt i debatit n

    Komisionin e Ligjeve, ku t pra-

    nishm ishin ministri i Drejtsis,Ylli Manjani, dhe drejtoresha e

    Reagimi

    FRD: Jemi kundr rritjes sakcizs pr prodhimin vendas

    Agjencis s Kthimit dhe Kompen-

    simit t Pronave, Sonila Qato. Gjat

    fjals s tij, ministri i Drejtsis, Ylli

    Manjani, deklaroi para deputetve

    t komisionit se, me gjith prpjek-

    jet pozitive t t gjitha qever ive t

    mparshme, situata mbetet ende

    shum kritike. Me kt baz lig-

    jore q kemi nuk sht e sigurt

    q garantohet e drejta e kthimit

    dhe kompensimit t prons dhe

    do t na duhej nj proces shum

    i gjat, i barasvlefshm me 4000vite, pasi me kt ritm t kom-

    pensimit t pronave q ne kemi,

    me 1600 hektar n vit, nuk

    mund t arrijm t plotsojm

    t gjitha krkesat. Ne mendojm

    se formula reale e kompe

    fizik dhe financiar sht k

    ne kemi paraqitur n p

    tligj- theksoi Manjani. Ai

    edhe n aspektin kushtet

    trajtimit t debatit t pro

    ku sipas tij ekziston nj pr

    ligjore. Formula e kompe

    q ne propozojm sht e p

    nga tre komponent: s par

    parasysh astin e shpron

    n kuptimin e vlersimit se

    ka qen kjo pron; s dyti, e shtuar t prons n vite; s

    kriteri te harta e referenc

    hartn e vlers s shpron

    Kjo sht nj hart sipas term

    referencs s shtetit- tha m

    Absurde tarifat larta pr pronnpatundshme, ku

    shtja e pronsssht zgjidhur

    ligjrisht

    Gjykata Europiane e t Drejtave t Njeriut me seli n Strasburg t Francs, nj vendim t ri kundr Shqipris duke e urdhruar qeverin shqiptakompensoj menjher 12 pronar pr nj shum t prgjithshme prej gatmilion eurosh m 10 nntor 2015. Vendimi i Strasburgut vjen n nj kohqeveria shqiptare ka propozuar n kuvend nj ligj t ri t debatuar q synon tndjeshm koston e kompensimit t pronave n kurriz t pronarve prmes

    s ndjeshme t mimeve t kompensimit dhe riklasifikimit t nj pjese t mat toks urbane n tok fshati, projektligj q duket se nuk e ka bindur gjykat

    Kompensimi i pronave

    Strasburgu, 5.3 milion euro gjob Shqipr

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    4/16

    20 nntor 2015 fryma e re 4

    konomi

    keta Fiskale e vitit 2016 parashikon disa

    dryshime n sistemin e taksimit. Sipas

    elacionit te Ministris s Financave t

    at nga politika fiskale sjellin nj shum

    e, prej 1,44 miliard lek pr arsye edhe

    se trsia e masave t programuara si

    pakets fiskale, kryesisht, konsistojn

    ullime t disa taksave, q nga vet natyra

    rojm shum t ardhura, si m posht:

    I AKCIZA, PRODUKTI BIR RAyshon niveli i akcizs s birrs, nga 360

    L/shkall alkoolometrike pr prodhim

    n 200 mij hl dhe 710 lek/HL/shkall

    metrike, n 400 lek/HL/shkall alko-

    rike pr prodhim vjetor nn 200 mij hl

    lek/HL/shkall alkoolometrike.

    yet:

    eli aktual i akcizs sht sipas nenit 4 tktivs s BE-s, si dhe n mbrojtjen edhimit vendas.

    renca midis pragjeve sht sa ;larimit i nivelit t prodhimit m pak semij hl, pr t paguar norm t ult t

    zs;

    glim gradual i nivelit t akcizs midisgjeve pr t kaluar m pas n nj norm

    imi, pa pragje

    ktet: -17 milion lek

    I AKCIZA, PRODUKTIGARET DHE DUHANI I GRIRza e cigares dhe duhanit nuk rritet n

    16.

    ashikuar n ligj, nga 1 janar 2016, cig-

    00 lek /1000 cop dhe duhani 5 100.

    yet:

    a e nivelit t akcizs ka ndikuar nen e sasive t importuara;

    rencat e nivelit t akcizs me vendetje. Niveli i akcizs pr cigaret n ven-

    ton sht m i lart se n vendet fq-

    gj e cila favorizon kushtet pr kontra-

    d apo blerje t vogla nga kto vende.

    ktet: 700 milion lek

    hur me llogaritjen e efekteve t mos-

    akcizs s cigareve pr vitin 2016,

    sht br si vijon. Pr vitin 2015, prit-

    a e importeve t cigareve sht prej

    600 ton cigare. N rast se akciza e cig-

    t vazhdoj rritje edhe pr vitin 2016,

    ura shtes nga akciza e rritur, me tnivel importi prej 2,600 ton cigare si-

    015, do t sjell rreth 14,7 miliard lek,

    4 miliard lek q priten t mblidhen pr

    15. Pra diferenca sht pozitive prej 1,2

    lek. Mirpo, rritja e nivelit t akcizs

    sjell uljen e importeve t cigareve pr arsye t

    elasticitetit t rritjes s mimit t cigareve, si-

    kurse ndodhi n vitin 2015. N parashikimin e

    t ardhurave pr vitn 2016, jan vlersuar rreth

    3000 ton importe cigare, t cilat me normn

    aktuale t akcizs do t japin rreth 15,5 mili-

    ard lek. Pra, bazuar n kto vlersime, efekti

    i mosrritjes s akcizs s cigareve vlersohet

    rreth 743 milion lek.

    Zri Taksa nacionale dhe t tjera: Taksambi primet e shkruara rritet nga 3% n 10%.

    Arsyet:

    rezulton se TVSH e prjashtuar, pr primetpr vitin 2015 vlersohet t jet 1.3 miliard

    lek, ndrsa t ardhurat nga primi vlerso-

    hen t jen 220 milion lek pr vitin 2015.

    Diferenca e krijuar nga ulja e TVSH nuk ureflektua tek mimet e konsumatorit pra ka

    shkuar tek kompanit e sigurimit. N kt

    kushte, propozohet q t rritet masa e tak

    ss s primit nga 3% n 10%, pr t ruajtu

    nivelin e t ardhurave nga heqja e TVSH-s

    Efekti: +700 milion lek

    Zri Taksa nacionale dhe t tjera: Aplikmi i rents minerare pr mineralet jometalik

    n baz t sasis e jo vlers

    Arsyeja: Renta si % mbi mimin incentiv

    gjitha ndryshimet sistemin e taksimit

    2016, ja 8 shrbime publike qtransferohen nga pushteti qendror tek ai lokal

    Buxheti i vitit 2016 ka marr n kon-siderat nj decentralizim t fort tshrbimeve publike nga pushteti qendror

    tek ai lokal.

    N pr ojektbu xhetin e vit it 2016, Mi n-

    istria e Financave publikon funksionet tcilat transferohen tek bashkit e reja:

    1. Personeli edukativ dhe mbshtets n

    arsimin parashkollor,

    2. Personel i mbshte ts i arsimi t

    parauniversitar,

    3. Rrugt rurale rajonale,

    4. Shrbimi i mbrojtjes nga zjarri,

    5. Shrbimi pyjor,

    6. Ujitja dhe kullimi,

    7. Drejtorit e bujqsis, dhe

    8. Ofrimi i shrbimeve sociale.

    Qeveria pret q funksionet e reja t qe-

    verisjes vendore do t forcojn rolin e bash-

    kive n zhvillimin e qndrueshm vendor.

    Shum nga funksionet t cilat jan decen

    tralizuar, aktualisht kryhen nga institucion

    qendrore, t cilat n fakt k an nj shprndarj

    N rast se akciza e cigaresdo t vazhdoj rritje edhepr vitin 2016, t ardhurashtes nga akciza e rritur,me t njjtin nivel importi

    prej 2,600 ton cigaresikurse 2015, do t sjellrreth 14,7 miliard lek,nga 13,4 miliard lek q

    priten t mblidhen pr

    vitin 2015

    Ndr unksionet tcilat transerohentek bashkit e rejasht edhe personeliedukativ dhembshtets n arsiminparashkollor

    Paketa fskale 2016

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    5/16

    20 nntor 2015 fryma e re 5

    ekonomi

    r t deklaruar mim m t ult;

    Efekti : 400 milion lek m shum nga

    iradministrimi

    Zri Taksa nacionale dhe t tjera Taksr makinat luksoze

    Arsyet:

    Taksohen m shum makinat luksoze, qkonsiderohne si mall luksi;

    Kjo mas taton individin e pasur q ka n

    N Paketn Fiskale 2016 q tashm ka mbrritur n Kuvend jan parashikua

    ndryshime edhe n taksat vendore. Taksa e fjetjes n hotel bhet fikse ( 14

    lek) nga me baz prqindje q ishte m par ( 1-5% n varsi t qytetit).

    Neni 26, sipas ndryshimeve formulohet n :

    2. Baza e takss s fjetjes n hotel sht numri i netve t qndruara n hotel, pr pe

    son.

    3. Niveli tregues i takss sht 140 lek pr nat qndrimi.

    4. Kshilli bashkiak vendos pr nivelin prkats t takss, brenda kufijve t prcaktua

    n kt pik.5. Detyrimi pr taksn llogaritet si shumzim i nivelit t takss s vendosur nga bash

    kia, pr nat qndrimi, me numrin e netve t qndrimit n hotel..

    Ky ndryshim ( i paralajmruar edhe m hert) m s shumti pritet t jap efekte

    n buxhetin e pushtetit vendor, me rritjen e t ardhurave dhe bazs s deklarimeve

    si dhe do t ul evazionin fiskal. T ardhurat nga kjo taks n arkn e pushtetit vendo

    ishin pothujase t pallogaritshme, pasi nuk arrrihej t mblidhej. Njsit akomodues

    deklaronin mime fiktive pr shrbimin hotelerik, n mnyr q t paguanin m pa

    pr llogari t shtetit. N Tiran kjo taks ishte 3% pr do nat qndrimi dhe paguaj ng

    vizitori. Kjo vler ndryshonte nga

    njri qytet n tjetrin.

    Drejtuesit e hoteleve n Tiran

    thon se brja e ksaj takse fikse do

    t ndihmoj n luftn kundr evazi-

    onit fiskal, pasi bizneset do t rapor-

    tojn shifra t sakta, por nuk sht

    nj lehtsim pr barrn e tyre fiskale.

    Sipas tyre taksa prej 140 leksh ( 1euro) do t rris barrs fiskale g ati tre

    her pr 80% t sektorit t hoteleris,

    ndrsa do ta ul pr at prqindje t

    vogl hotelesh q jan n Shqipri

    me 4-5 yje.

    M hert drejtuesit e sektorit

    t hoteleris n Shqipri i kishin

    krkuar qeveris q kt taks ta

    bnte fikse, por me t prshkall-

    zuar, n mnyr qhotelet n zona

    t ndryshme t vendit t mos trajto-

    heshin njsoj.

    Nuk mund t taksohet njsoj

    qndrimi n nj hotel n qendr

    t Tirans, me at nTepelene apo

    n Peshkopi, pasi flukset nuk jan

    t njjta, volumi i puns nuk shti njjtj. Nga ana tjetr kjo taks

    duhet t jet e ndryshme edhe sa i

    prket sezonalitetit. N sezonet e pi-

    kut t jet m e lart, thon drejtues

    t ktij sektori n Shqipri.

    Ata sjellin shembullin e Kroacis

    e cila ka nj takse fjetjeje n hotel

    pr netqndrim t prshkallzuar ku

    vlera maksimale llogaritet n 1 euro.

    Taksimi n Kroaci sht i katego-

    rizuar n baz t yjeve t hoteleve,

    zonave dhe sezonalitetit dhe mini-

    malisht kjo taks llogaritet n rreth

    30 lek, nse do ta konvertonim nga

    euro. Edhe n rastin e Shqipris

    duhet t ndiqet ky shembull, tho-

    ndrejtesit e ktij sektori.

    Por, sipas drejtuesve tinstitucioneve shtetrore prgjegjse pr turizmin. Taks

    e fjetjes nuk mund tbhej e prshkallzuar, pasi ende nuk ka nisur procesi i katego

    rizimit t hoteleve n baz t yjeve. Sipas tyre, me prfundimin e ktij procesi mund

    tshikohet mundsia q taksa e fjetjes n hotel t bhet me nivele t ndryshme.

    pronsi nj makin me cilindrat mbi 3000

    cm3;

    Taksa e regjistrimit t makinave luksozedhe taksa vjetore makinave luksoze, do t

    jen, respektivisht, 70 mij lek pr regjistri-

    min dhe 21 mij lek

    Efekti : +400 milion lek

    Zri Taksa t veta t pushtetit vendor:Niveli i takss s fjetjes n hotel t bhet 140

    lek (1 euro):

    Arsyeja: Taksa aktuale si prqindje ndaj

    mimit t fjetjes incentiv pr t nndeklaruar

    mimin.

    Efektet: Bazuar n t dhnat e Policis s

    Shtetit mbi daljen e 3,672,591 shtetas t huaj

    nga Shqipria pr vitin 2014 dhe duke supo-zuar se kan qndruar vetm nj nat n hotel,

    efekti teorik n t ardhura sht rreth 510 mil-

    ion lek nga rreth 85 milion lek q mblid-

    hen nga kjo taks.

    Zri Taksa t veta t pushtetit vendorVendosja e takss s pasuris mbi truallin

    n masn 5600 lek/ ha, 4200 lek/ha, 2800 lek/

    ha dhe 1400 lek/ha sipas 4 kategorizimeve t

    rretheve:

    Arsyeja: Trualli sht pasuri e paluajtshme

    njsoj si ndrtesa dhe toka bujqsore.

    Efektet: T ardhurat jan 180 milion lek

    bazuar n llogaritjen e 50 mij ha truall.

    Zri Taksa t pushtetit vendor-Prjash-tim nga Tatimi i thjeshtuar mbi biznesin e

    vogl t zejtarve.

    Arsyet: Lehtsi skale pr promovimin e profe-

    sioneve t puns s dors

    Efekti : I paprfillshm

    Zri Taksa t pushtetit vendor-Prjash-tim dhe norma m t ulta t tatimit t thjesh-

    tuar mbi biznesin e vogl

    Arsyet:

    Zerohet dhe ulet tatimi mbi biznesin evogl;

    sht prcaktuar nj politike e re e taksimitt biznesit t vogl n vend. Propozohet q

    tatimpaguesit me qarkullim nga zero deri

    n 5 milon lek t ken tatim t thjeshtuar

    t fitimit t biznesit t vogl zero lek nga

    25000 lek n vit q sht pr tatimpaguesit

    me qarkullimin nga 20 deri n 2 milion lek

    dhe 7,5% q sht pr tatimpaguesit meqarkullim nga 2 deri n 5 milion lek.

    Ndrsa tatimpaguesit me qarkullim nga5 deri n 8 milion lek t ken normn e

    tatimit prej 5 prqind t fitimit neto nga

    7,5% q sht aktualisht.

    Lehtsimi i barrs tatimore t rreth 72,700tatimpaguesve n vend, nga t cilt pr

    70,638 tatimpagues bhet zero niveli i tak-

    ss, ndrsa pr 2,332 t tjer ulet norma e

    takss me 33%.

    Efekti : -1,3 miliard lek

    Zri Fondet Speciale -Rritet baza e kon-tributeve pr profesionet e lira

    Arsyet:

    Profesionistt e lir paguajn kontribute sinj i vetpunsuar;

    Statusi ekonomik i tyre nuk mund t bara-zohet me t vetpunsuarit e tjer;

    Pagesa e kontributeve do t bhet n bazt pags maksimale n shkall vendi, pr

    efekt t kontributeve.

    Efekti: +1,1 miliard lek

    Hotelet: Luftohet evazionpor barra 3-fishohet

    Paketa fiskale, taksa e fjetjes 140 lek

    Nuk mund t taksohet

    njsoj qndrimi n njhotel n qendr t Tirans,

    me at nTepelene apo nPeshkopi, pasi ukset nuk

    jan t njjta, volumi ipuns nuk sht i njjtj

    eogra fike-a dminist rative jo t rregul lt

    terr itor.

    Me qlli m kryer jen e analiz ave

    he monitorimeve t nevojshme t k-

    re funksioneve, pr vitin 2016 dhe n

    y vitet pasardhse buxhetore, ato dofinancohen nprmjet transfertave

    ecifike t prcaktuara individualisht

    r do njsi t qeverisjes vendore, pr

    do funksion t transferuar, sqaron Min-

    tria e Financave.

    Kalimi i ktyre funksioneve s ba shku

    e burimet e financimeve prkatse do

    et nj efekt pozitiv n buxhetin vendor

    r shumn rreth 7 miliard lek, kjo sa

    4 pr qind e transferts s pakushtzuar

    vitit 2015.

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    6/16

    20 nntor 2015 fryma e re 6

    okus

    a MENTAR TOPIAJ

    rt e tjer t G20-s,

    se u shprehn me fjalura mirkuptimi pr e refugjatve, nukpremtime t pranonin

    ata refugjat ngaShum shtete, ndr toalia, Indonezia, Kina,

    a e Jugut dhe Arabiate e konsiderojn si nj problem rajonal

    ops

    Samiti i G 20-s u zotua pr luft t pr-

    bashkt kundr terrorizmit. Kjo sht

    nj shenj e mir, por nuk mund t pri-

    tet ndonj mrekulli. Dhe sa i prket shtjes

    s refugjatve, uniteti srish u lkund.

    Pjesmarrsit e samitit t G 20-s n Anta-

    lia ishin t shokuar prej sulmeve terroriste

    n Paris. Doln, gj e rrall, me nj deklarat

    t prbashkt, n t ciln nuk jan kursyer

    fjal t ashpra. Theksohet, se bashkarishtdo t mposhtim me luft valn n rritje t

    lufttarve terrorist. Pr her t par, ame-

    rikan dhe europian, aziatik dhe afrikan

    jan n unanimitet t plot: Terrori duhet re-

    fuzuar n do form. Secili nga t 20 antart

    e grupit, ose ka qen vet objektiv i terrorit,

    ose sht n rrezik t vazhdueshm t bhet

    nj i till. Sulmet e fundit n zemr t Europs

    ia kan br kujtdo t qart, sa e rrezikshme

    dhe e fuqishme sht ndrkoh ushtria terro-

    riste e Shtetit t ISIS.

    Ndrkaq, sht edhe e turpshme, q u desh

    e premtja n Paris, pr ta nxitur bashksin

    ndrkombtare m n fund t veproj me m

    shum vendosmri. Sepse vetm gjat ktyre

    muajve t fundit qindra turq dhe libanez,

    nigerian dhe rus dhe turistt n Tunizi kan

    rn viktim e vrassve t pamshirshm dhe

    terrorist. Lidert e G20-s uruan, q secili

    prej tyre t mbrojn jetn e qytetarve, detyr

    thelbsore e shtetit dhe pyetja sht si?.

    U tha, se SHBA dhe Rusia duhet t

    bashkpunojn dhe pr kt takimi mes pre-

    sidentve Barak Obama dhe Vladimir Putin

    n Antalia u konsiderua fillim shpresdhns.

    Ata duhet ti kaprcejn mosmarrveshjet mbi

    luftn n Siri dhe bashkarisht duhet ta nxjer-rin jasht loje Shtetin Islamik n Siri dhe

    n Irak. Pr t ardhmen e Siris, ata mund t

    kujdesen m von dhe prsri sbashku. Nj

    forcim aksionesh ushtarake, ndoshta edhe

    me trupa n terren, duket se nuk prjashtohet

    m. Franca hyri n luft dhe m se e vendosur

    t dal me triumf. Kancelarja gjermane Ange-

    la Merkel deklaroi, se ajo bashk me Francn

    do t bjn gjithka q sht e nevojshme.

    Deri ku arrin ky angazhim, kjo mbetet t

    shihet n vazhdim.

    Presidenti amerikan Barak Obama tha n

    prfundim t takimit t G-20, se sulmet n Pa-

    ris, ishin nj sprapsje n luftn kundr gru-

    pit IS, por ai i kundrshtoi me forc kritikt q

    than se SHBA duhet t ndryshojn, ose t zgje-

    rojn strategjin ushtarake ndaj grupit ekstre-

    mist. Strategjia q po hartojm, sht strategjia

    e duhur, e suksesshme, por do t krkoj koh.

    Shumica e kritikve flasin nga pozita e t

    fortit, por nuk ofrojn ide t reja. Presidenti

    tha, se nuk mbshteti iden pr drgimin e

    trupave toksore amerikane dhe theksoi, sekjo strategji do t kishte sukses vetm nse

    SHBA do t bheshin nj forc e prhershme

    pushtuese.

    Nj shmangie n trsi e Shtetit Islamik

    dhe nj lirim i Siris shpresohet ta pengoj

    rritjen e mtejshme t aktivitetit t terrori-

    stve. N kt drejtim, n Europ dhe n

    vende t tjera t G20-s ka shum detyra t

    paprfunduara. Presidenti polak i Bashkimit

    Europian Donald Tysk i solli kto detyra n

    emrues t prbashkt kur tha, se duhet t

    veprojm bashkarisht. Vetm me nj samit,si shum t tjer, kjo nuk mund t prbal-

    lohet m.

    Unanimiteti i grupit t 20-shes m trndsishme t globit u lkund srish n

    shtjen e refugjatve dhe europiant duhet

    t vazhdojn t pranojn pyetjet pse nuk jan

    n gjendje t mbrojn me efikasitet kufijt e

    tyre t jashtm. Jo vetm duhen regjistruar re-

    fugjatt, por duhen gjetur n kohn e duhur

    terroristt, q maskohen si refugjat. Antart

    europian t G 20 vrtet u zotuan pr pr-

    mirsime, por u duhet edhe bashkpunimi i

    Turqis.

    Antart e tjer t G20-s, ndonse u

    shprehn me fjal t bukura mirkuptimi pr

    krizn e refugjatve, nuk dhan premtime

    t pranonin edhe ata refugjat nga Siria.

    Shum shtete, ndr to Australia, Indonezia,

    Kina, Afrika e Jugut dhe Arabia Saudite e

    konsiderojn krizn si nj problem rajonal

    t Europs. N kt kontekst nuk ndihmon

    fakti, q kancelarja Merkel e ndodhur nn

    presion dhe BE po ashtu, bjn thirrje pr

    solidaritet global. G20 nuk duket, t jet nj

    pazar solidariteti dhe qllimi jan interesat.

    G20 nuk sht as shoqat t drejtash t njeriut

    dhe demokracis dhe vlerat e prbashkta n

    G20 kan pak vler. N thelb bhet fjal pr

    koordinimin ekonomik dhe pr mbrojtjen nga

    terrori dhe terrorizmi.

    Po konferenca pr Sirin n Vjen far

    mund t sjell? Vendet arabe dhe perndimo-

    re diskutojn pr mundsit e prfundimit t

    konfliktit n Siri dhe pas sulmeve t Parisit

    lufta e prbashkt kundr terroristve t ISIS

    mund t ndihmoj pr t kaprcyer ndasit n

    rajon.

    Ka shum mundsi q sulmet e Parisit tu

    japin hov t ri bisedimeve t Vjens. Pr t

    gjith pjesmarrsit sht e qart se kundr

    sulmeve terroriste nuk ekziston nj recet. N

    fund t fundit terroristt godasin kudo dhe n

    Rusi e prjetuan kt, kur organizata terrori-

    ste Shteti Islamik (ISIS) mori prsipr aten-

    tatin ndaj avionit rus, ku gjetn vdekjen 224

    pasagjer. N Vien, pjesmarrsit shpresohet

    t kaprcejn kornizat e tyre dhe t arrijn n

    nj aksion t prbashkt kundr terrorizmit.

    N form krkese kjo vlen, sidomos, pr

    shtetet e Gjirit nn kryesin e Arabis Saudite.

    Kto e kan t vshtir t ulen n nj tryez

    me iraniant. Jo vetm sepse ata nuk duan ta

    shohin m Bashar al-Asadin t krye t shtetitsirian, ndryshe nga iraniant, q vazhdojn ta

    mbshtesin, por dhe pse t dyja, fuqia sunite

    Arabia Saudite dhe fuqia shiite Irani, luftojnaktualisht kundr njri-tjetrit pr ndikim n

    shum vende. Kjo sht qartsisht e dukshme

    n Siri dhe n Irak, n Liban dhe n Jemen

    ku t dyja vendet konfrontohen me njri

    tjerin, n forma dhe intensitete t ndryshme

    Arabia Saudite ka frikn, se Irani mundet t

    prmirsoj pozitn e vet ndrkombtar

    pas suksesit q arriti, bisedimet brthamore

    Shqetsimi sht se rivali i betuar mundet t

    prdor at pr t zgjeruar pushtetin e tij n

    politikn e jashtme.

    Koht e fundit gjithsesi ka patur lvizjePolitikant sa u dit kan qen pr vizit n

    Mosk. Rusia, s bashku me Iranin sht nj

    nga aleatt m t ngusht t regjimit t Asa

    dit.Edhe mbreti saudit Salman bin Abdulazi

    pritet t shkoj pr bisedime n Mosk dh

    kjo vizit ka efektin e nj sinjali, por afrim

    nuk sht i thjesht, sepse Rusia dhe Ara

    bia Saudite nuk bien dakord, se kush ng

    opozita siriane duhet trajtuar bashkbise

    dues. SHBA dhe Franca dhe Arabia Sau

    dite bashk me to synojn t lejojn vetm

    grupin Miqt e Siris.N kt pike munde

    dshton edhe raundi i fundit i bisedimeve t

    Vjens pr t ardhmen e Siris. E para Rusia

    ajo do t bnte mos t evitohet q grupe

    dhe shoqatat opozitare siriane, q jangru

    pime mjaft t moderuara, t pranoheshin n

    tryezn e bisedimeve. Shkaku sht se ci

    nga grupet do t vendos pr fatin politik t

    Siris pas Asadit. Kundr disa prej grupime

    ve opozitare siriane, si Komiteti koordinue

    pr ndryshim demokratik, kan rezerva t

    mdha shtetet konservatore arabe, se ktforca mund t rrezatonin demokraci laike

    e cila mund t shtrihej edhe n vendet e tyre

    Ashtu si po shohim t zhvillohen gjra

    shtetet e mbledhura n Vjen bien dakor

    vetm se nuk pranojn terrorin e vazh

    dueshm nga grupet xhihadiste IS dhe Fron

    Nusra. Sulmet e Parisit e treguan sa krcnue

    sht IS jo vetm n rajon, por n t gjith

    botn. Ai me sa duket sht n gjendje t mo

    bilizoj pauses n vende t ndryshme dhe p

    sulme genocid. Prandaj, e premtja e 13 nn

    torit n Paris sht dhe do t vazhdoj t jet

    argument i pare dhe m i fuqishmi pr t forc

    uar prpjekjet e prbashkta pr pozicionim

    t prbashkt. Me luftn kundr terrorizm

    sht br vetm hapi i pare dhe n takimin

    e Vjens pr Sirin, n rendin e dits jan dh

    veprimet ushtarake.

    Sekretari amerikani Shtetit Xhon Kerri

    shpreh sigurt, se i vetquajturi Shteti Islami

    do t ndjej presion edhe m t madh gjat ja

    vve q vijn ndrsa SHBA, Franca dhe aleat

    intensifikojn prpjekjet kundr militantve

    Sekretari Kerri dhe presidenti francez Holand

    diskutuan mnyra t ndryshme edhe m efi

    kase, n luftn kundr militantve. Presiden

    francez sht zotuar t godas pamshir, thai, terroristt n Siri. Dhe aeroplanmbajtsj

    Sharl D Gol ndodhet tashm n Mesdhe

    Lindor n mbshtetje t forcave ajrore france

    ze, q nuk po godasin t vetme mbi bazat ku z

    fill terrori dhe terrorizmi n Siri.

    Argumenti Parisii pari dhe m i fuqishmi

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    7/16

    20 nntor 2015 fryma e re 7

    fokus

    Duhet t ket nj raport

    drejt midis taksave trthorta dhe atyre trejtprdrejta. Aplikimi nj mas t konsiderueshme i

    aksave t trthorta si taksatoganore, tatimi mbi xhiron,atimi mbi vlern e shtuar,kciza e taksa t tjera tedryshme, bjn q ato tdikojn drejtprsdrejti n

    oston e jetess qytetare

    Pr buxhetin 2016dhe taksat mbi pronatF

    ryma e Re Demokratikeka ndjekur meseriozitet Projekt Buxhetin dhe Paketn

    Fiskale pr vitin 2016 t sjell nga Qeve-

    ria e majt n Kuvend, si nj ngjarje e rnd-

    sishme pr ecurin e shndetit t ekonomis

    s vendit dhe qytetarve.

    Buxheti i Shtetit prbn instrumentin krye-

    sor t aksionit ekonomik t qeveris, dhe, duke

    qn se sot ai synon t jet 27% e Prodhimit

    t Brendshm Bruto t Shqipris, tregon se

    z nj vend kryesor n politikn ekonomike

    t vendit ton, duke arktuar taksa dhe tatime

    kryesisht nga sektori privat dhe individt, t

    cilat duhet ti rikthej n shrbime publike

    ndaj tyre, me rendiment sa m t lart dhe me

    korrupsion e kosto sa m t vogla.

    Ky sht buxheti i tret radhazi q disku-

    ton dhe miraton mazhoranca e majt, qysh

    pas fitores s pushtetit n zgjedhjet parla-

    mentare t vitit 2013. Duke marr nj milion

    vota sipas premtimeve konkrete, kjo mazho-

    ranc lipsej q n buxhetin e do viti t prf-

    shinte politikat e duhura qeverisse pr real-

    izimin e thelbit t premtimeve elektorale deri

    n fund t vitit 2017. Nisur nga premtimet e

    bra dhe shpresa pr mbajtjen e fjals politike

    t dhn, diskutimi dhe miratimi i Buxhetit tShtetit zgjon nj interes t madh publik, duke

    prfshir t gjith grupmoshat e popullsis,

    nga fmijt deri tek pensionistt.

    Cilt jan disa nga kta tregues t para-

    shikuar n projektbuxhetin e vitit 2016? Sipas

    tabelave m t fundit fiskale t Ministris s

    Financave, t ardhurat pritet t jen n masn

    417.7 miliard lek, me nj rritje prej 4.9% n

    raport me buxhetin e rishikuar t vitit 2015. N

    vler absolute, parashikohet q t arktohen

    19.5 miliard lek m shum n buxhet, t

    cilat do t vijn kryesisht nga prmirsimi i t

    ardhurave nga TVSH-ja n vlern e 6 .6 miliard

    lekve dhe nga sigurimet shoqrore n nj vler

    prej 8.4 miliard lek. N total, t ardhurat nga

    tatimet dhe doganat do t jen 281.7 miliard

    lek, me nj zgjerim vjetor prej 3.4%. Tatimimbi biznesin e vogl, pavarsisht premtimit

    m t fundit t kryeministrit pr heqjen e tij,

    pritet t sjell 1.6 miliard lek n buxhet, me

    rritje prej 6% me baz vjetore. Rritje modeste

    do t ket edhe tatim-fitimi dhe tatimi mbi t

    ardhurat personale. Kto tregojn se nuk do

    t ket trheqje pr uljen e barrs fiskale, deri

    n at mas sa q ajo ti kontribuoj rritjes sekonomis dhe jo rritjes s varfris apo rritjes

    s papunsis, t shndrruar tashm n nj

    gangren. Ne mbshtesim n kt Pr.Bxh.,

    objektivin pozitiv t Qeveris pr stopimin e

    borxhit t lart publik dhe synimin pr uljen

    e tij nga niveli mbi 72%, posht nivelit t 71%.

    Ne mendojm se planifikimi i treguesve

    t msiprm sht br duke mos nxjerr

    msime nga realizimi i treguesve t deritan-ishm, pa vrar mendjen pr rritjen e papu-

    nsis reale pr shkak t aksionit m t fun-

    dit qeveritar pr formalizimin e biznesit, i

    cili vetm n dy muaj prodhoi mbi 70 mij t

    papun. Dihet se punsimi dhe ruajtja e cmi-

    meve jan dy objektiva madhor t cdo max-

    horance, piksynime q nuk jan realizuar nga

    kjo maxhoranc. T dhnat tregojn se kemi

    nj ulje n total t t ardhurave me 6%, ku ulja

    e t ardhurave nga TVSH-ja sht deri n 8%.

    Eksportet jan ulur me 13%, kurse shpenzimet

    dhe krkesa n trsi kan rn me 4%, gj e

    cila reflektohet edhe n uljen e importeve. N

    kt situat bankat kan braktisur biznesin

    shqiptar dhe po krkojn klient rreth e qark

    nesh duke kredituar me gati 2.5 miliard euro

    bizneset e vendeve t rajonit ton.

    Kshtu rritja e taksave t tilla, si ajo mbi au-

    tomjetet jep ndikim direkt n prkeqsimin e

    jets s qytetarve t shtress s mesme duke

    dhe nivelit m t lart n rajon t taksave mbi

    karburanitit ndikon drejtprdrejt n uljen e

    nivelit ekonomik t shtress s mesme.

    Krkesave pr emigrim t mbi 300 mij shq-

    iptarve po u bashkohet tani edhe vet biznesi,

    sidomos ai i huaj, q po braktis Shqiprin, pr

    shkak t represionit dhe prkeqsimit t klimsfiskale dhe asaj t qeverisjes n prgjithsi.

    Kshtu, duhet t ket nj raport t drejt midistaksave t trthorta dhe atyre t drejtprdre-jta. Aplikimi n nj mas t konsiderueshme i

    taksave t trthorta si taksat doganore, tatimimbi xhiron, tatimi mbi vlern e shtuar, akcizae taksa t tjera te ndryshme, bjn q ato tndikojn drejtprsdrejti n koston e jetessqytetare. Thnia e famshme e Zhan BaptistKolbert se, arti i taksimit sht si t rrjepsh

    nj ros, pr ti marr t gjith puplat, me sa

    m pak zhurm, duket se zbatohet n rastin

    e prdorimit gjithnj e m shum t taksave t

    trthorta n raport me taksat e drejtprdrejta,

    edhe pr shkak t arbitraritetit t shtuar

    qeveritar. N raste t tilla ska diskutim, q t

    varfrit do t paguajn m shum se t pasurit,

    qoft edhe ather kur mekanizmi i grumbul-

    limit dhe shpenzimit t t ardhurave fiskale

    funksionon prsosmrisht.

    Duke analizuar kt Pr.Bxh, shohim se

    shpenzimet buxhetore n 2016-n do tulengati 1% n raport me vitin n vazhdim. Por

    lajmi i keq q vjen nga ky front sht, sei pagave do t ulet me 4.3%, ose 61 mlek n vler absolute. Nuk ka fond ptika t reja pagash dhe ulja e shpenzim

    t kryhet duke shkurtuar 7,200 punonj

    administrata publike. N trsi, shpenn buxhetin e ardhshm do t jen t tuara pr mirmbajtjen, pr shpenzimrente dhe subvencioneq nuk sjellin thura shtes n ekonomin publike. N

    lidhur me investimet n infrastrukturdo t vijojn prsri me ulje, duke trse n dy vite e ca qeverisje t ksaj mrance nuk kemi qoft edhe nj invesdukshm publik, n sektorjetiksi nstrukturn rrugore, n energjitik, n turizm apo shum sektor t tjer.

    Si konkluzion, FRD mendon se mProjekt Buxhetsynohet veza sot dhe jmot. Pra, kjo maxhoranc synon prfitim

    atshkurtr buxhetor pa menduar pr p

    strategjike e sektoriale afatmesme e afa

    ashtu sicc kan qen premtimet elek

    me qllim rritjen e punsimit, rritjen e p

    n t dy sektort, stabilizimin e ccmi

    rritjen e thithjes s investimeve t huaja

    te nprmjet nxitjes s tyre nga maksimi fitimit me an t politikave konkurrue

    vendet e rajonit. N kt Projekt Bux

    frenim n nivelin jo konkurrues t taksav

    biznesit dhe investimeve t huaja, ka

    mbrapa n lidhje me frenimin e eksp

    t mallrave Made in Albania dhe syni

    nxitje t importeve t mallrave konku

    me ekonomin vendase, ka nj paqart

    agresivitet n vendosjen e nivelit t tarifa

    t larta me taksn mbi pronn e patund

    pron e cila ende ska fituar nj legjitim

    qart. Me prjashtim t disa investimeve

    egjike pr prmirsimin e situats n bu

    nj tendence positive me taksimin e b

    t vogl dhe synimit pr stopimin e b

    publik, shohim ulje t investimeve p

    n sektor t tjer strategjik si n zhvie arsimit bashkkohor t t gjitha nivele

    t siguruar nj brez knoho, n indus

    turizmit detar, n energjitik. Kaosi i p

    shm i sistemit gjat ktyre 25 vjetve

    sillte paqartsi n efikasitetin e aksion

    qeveris me synim formalizimin e ekon

    me pasoja t dhimbshme, por kjo maxho

    duhet t jet e matur n veprimet e saj

    mos hedhur bashk me ujin edhe fmi

    brisht t ekonomis son.

    Qeverit e menura mendojn s pajonxhn e lops s ekonomis dhe pr qumshtin e saj. Ato mendojn nafatgjat q t shtrihen horizontalishformalizuar ekonomin, duke rritur e taksueshme, punsimin, t ardhurat

    rrit vet qeverin vertikalisht, kurse Qt e prkohshme me vshtrim afatshmendojn t rriten vertikalisht duke zvar bazn e taksueshme dhe duke tkurrunomin e punsimin n t dy sektort.

    redaks

    Rritja e taksave t tilla, si ajo

    mbi automjetet jep ndikim direkt n

    prkeqsimin e jets s qytetarve t

    shtress s mesme duke pasur nivelin

    m t lart n rajon t taksave mbi

    karburanitin, ka ndikon drejtprdrejt

    n uljen e nivelit ekonomik t shtress

    s mesme

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    8/16

    20 nntor 2015 fryma e re 8

    ot

    Washington Post:

    rganizatori i dyshuar ientateve ka vdekur?!

    Nj zdhnse e policis konfirmoi megjithat se policia po krkon me nj numt madh forcash persona t dyshuar. Jemi t angazhuar n vende t ndryshme

    Pas anulimit t ndeshjes ndrkombtare t futbollit midis Gjermanis dhe Hol-

    ands t martn (17.11) n Hanover nuk ka as arrestime dhe as gjetje lndsh

    eksplozive. Kishim t dhna konkrete pr rreziqe konkrete, kshtu e justifikoi

    kryeministri i Landit t Saksonis s Poshtme, Stephan Weil t mrkurn (18.11) anu-

    limin e ndeshjes. Nj zdhnse e policis konfirmoi megjithat se policia po krkon

    me nj numr t madh forcash persona t dyshuar. Jemi t angazhuar n vende t

    ndryshme, tha zdhnsja n Hanover. Federata Gjermane e Futbollit ndrkoh bri t

    ditur se ndeshjet e Bundesligas fundjavn e ardhshme do t zhvillohen, pavarsisht sh-

    timit t terrorit. Presidenti i Zyrs Federale t Policis Kriminale, Holger Mnch, bri tditur pas ksaj se ai dhe autoritetet e tjera t siguris aktualisht nuk kan shkas konkret

    q t mendojn se n Gjermani mund t ndrmerret nj atentat n nj vend tjetr.

    MERKEL: U TRISHTOVA NJSOJ SI MILIONA SPORTDASHSMegjithat, t mrkurn n mngjes Kabineti i Siguris i qeveris gjermane u mblodh

    n Kancelari pr t diskutuar pasojat pr sigurin e brendshme. Shum ministra, duke

    prfshir edhe kancelaren patn udhtuar drejt Hanoverit pr n ndeshje. U trishto-

    va njsoj si miliona sportdashs, e komentoi prjetimin Kancelarja. Megjithat anu-

    limi kishte qen i drejt. N rast dyshimi

    vendoset pro siguris, theksoi Merkeli.

    Aktivitete t tjera t mdha - ndeshje fut-

    bolli, tregjet e Krishtlindjeve ose festat

    popullore - megjithat ajo nuk i sheh n

    rrezik. Edhe m tej mbetet e mundur q

    t zhvillojm aktivitete t mdha dhe

    q t gzohemi n kto aktivitete. Ajo

    falenderoi autoritetet e siguris pr pu-

    nn e tyre profesionale si dhe fansat dhe

    qytetart e Hanoverit pr reagimin e tyre

    t matur dhe t qet. Me kt - megjith

    zhgnjimin - sht dhn nj sinjal i qart

    kundr terrorit, tha kancelarja.

    MBROJTJA E KUSHTETUTS:SULMI I STILIT T MUMBAITSHNON NDRYSHIMPresidenti i Mbrojtjes Kushtetuese,

    Hans-Georg Maaen e konsideron

    shum real rrezikun e nj atentati t IS

    n Gjermani. N emisionin e mngjesit t

    ARD-s ai tha: Nse IS e ka mundsin t

    kryej atentate terroriste n Gjermani, ai

    do ta bj kt, ky sht shqetsimi yn.

    Maaen theksoi njkohsisht se atenta-

    tet terroriste q u kryhen njkohsisht n

    disa vende n Paris paraqesin nj cilsi t

    re t terrorrit n Evrop. Kto sulme tstilit t Mumbait, tha ai duke iu referuar

    17 atentateve terroriste q tronditn n

    vitin 2008 metropolin indian t Mum-

    bait, prfaqsojn pr Evropn nj sfid

    shum t madhe.Presidenti Federal, Gauck ndezi pas

    atentateve t Parisit nj debat n Gjer-

    mani, kur n Ditn Prkujtimore e karakterizoi terrorin e IS si luft. Jetojm n koh,

    n t cilat mbajm zi pr viktimat e nj lloji tjetr lufte, tha ai n Bundestag.

    BUNDESWEHRI PR TU MBROJTUR NGA TERRORIZMI?Ministri gjerman i Financave, Wolfgang Schuble mendon se ka ardhur koha

    pr hapa t tjer. Ai propozoi q ushtria gjermane, Bundeswehri t marr prsipr

    detyra edhe brenda vendit. Po t kishim nj situat si n Paris, ndoshta me aten-

    tate n tri deri katr vende, do t na duhej t mendonim nse aftsit tona pr tu

    mbrojtur me policin jan t mjaftueshme, tha Schuble n nj aktivitet n Dysel-

    dorf , si njofton gazeta Rheinische Post. Shefat e policis t landeve gjermane ukonsultuan n nj konferenc telefonike nse duhet t merren masa shtes sigurie

    - veanrisht duke pasur parasysh sezonin e tregjeve t Krishtlindjeve q nis n

    Gjermani. Bavaria bri presion: Ministri i Brendshm i Bavaris tha q t martn

    se policia bavareze do ti intensifikoj masivisht kontrollet pa shkas konkret pr

    terroristt n afrsi t kufirit.

    azeta e njohur e SHBA Washington

    Post i referohet n njoftimin e saj,

    se i dyshuari si kryeterrorist Abdel-

    Abaaoud ka vdekur, dy punonjsve

    an t rangut t lart t shrbimit t

    . Hollsi t tjera Washington Post

    ri t ditur.

    tani prokuroria e Parisit nuk i ka kon-

    kto t dhna. Prokurori Franois

    deklaroi, se islamisti

    baaoud nuk shtar n aksionin anti-

    n Saint-Denis. As i

    ri si atentator Salah

    am nuk ndodhet

    arrestuarit. Njko-

    Molins theksoi se t

    rit e vrar n aksion

    uk jan identifikuar.

    cia franceze kishte

    t dhna nga tele-

    t prgjuara se

    ud-i mund t ndod-

    nj banes n Paris.

    isti 28 vjear, i cili ka

    pr Shtetin Islamik (IS) jetonte m

    lagjen e preferuar nga islamistt n

    , Molenbeek.gohet me sa duket nj atentat i ri

    aksionin antiterror n Veri t Parisi

    duket policia pengoi nj atentat t ri.

    up i ri terroristsh u neutralizua dhe

    emi parasysh armatimin, organizimi

    me struktur dhe vendosmria flet q kjo

    komand mund t kalonte n vepra, tha

    Molins. Tet persona t dyshuar u arrestuan.

    Terroristt e dyshuar ishin strehuar n

    nj banes n Saint-Denis. Forca t armato-

    sura rnd t policis zhvilluan luftime disa

    orshe me bashkpuntort e mundshm t

    atentatorve t Parisit.

    Nj grua e hodhi veten n er, kur

    polict rrzuan dern e

    baness. Nj burr tjetr ugjet i vdekur n banesn e

    shkatrruar, i goditur pr

    vdekje nga t shtnat dhe

    granatat. Sipas hetuesve,

    kufoma deri tani nuk sht

    identifikuar.

    Aksioni antiterror u

    ndrmor pes dit pas at-

    entateve t Parisit me 129

    t vrar. Sipas t dhnave t

    reja, atentatort krijuan tri

    grupe me secili trieantar.

    Njra nga komandot do t

    sulmonte Stade de France,

    tjetra vrau 89 vet n salln e koncertit Bata-

    clan, nj e tret hapi zjarr pa dallim kundr

    njerzve n kafene dhe restorante.Shtat atentator u vran n atentate, dy

    t tjer besohet se ndodhen n arrati. Au-

    torsin e atentateve e mori prsipr Shteti

    Islamik. Qeveria franceze bri t ditur se jan

    identifikuar t gjitha viktimat e atentateve.

    I dyshuari si koka e

    organizimit t terroristve

    n Paris, Abaaoud, sipas

    gazets Washington Post

    ka vdekur. Por zyrtarisht kjo

    nuk konfirmohet. Nj grup

    terrorist ishte i gatshm pr

    nj atentat t ri

    Autoritetet: Nuk dihet se ku

    mund t godasin terroristt

    Qeveria dhe autoritetet esiguris e konsiderojn t

    drejt anulimin e ndeshjesndrkombtare nHanover. Tani spekulohetse sa i madh sht rreziku

    i terrorit n Gjermani

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    9/16

    20 nntor 2015 fryma e re 9

    politik Seanca e djeshme e Kuvendit nn masa t rrepta sig

    Alarmi i SHISH pr sulme terroristeDy dit m par kreu i FRD, Bamir Topi krkoi rregullimin e ligjit pr SHISH dhe antiterroP

    arlamenti i Shqipris zhvilloi seancn

    e radhs dje nn masa t rrepta sigurie,

    si rrjedhoj e informacioneve t SHISH

    r sulme t mundshme trroriste ndaj insti-

    cioneve. Numri i punonjsve t grads n

    stitucionet e rndsis s veant, edhe

    parlament ku u mbajht seanca plenare e

    saj t enjteje, ishte dyfishuar.

    Siguria n institucionet shtetrore n

    end por edhe n pika t veanta, si ato

    ufitare, apo zona t mbipopulluara sht

    itur s teprmi pas sulmeve terroriste q

    dodhn n Paris m 13 nntor. MsohetShrbimi Informativ Shtetror ka dhn

    formata pr sulme t mundshme n insti-

    cione n Tiran, e veanrisht ndaj Par-

    mentit, ndaj forcat e rendit jan vn n

    atishmri dhe shrbim t prforcuar thua-

    e n t gjitha institucionet. Kshtu, siguria

    sht rritur n ndrtesat shtetrore, n godi-

    nn e Parlamentit, Kryeministris, Kryesis

    s Kuvendit, Prokuroris s Prgjithshme

    dhe institucioneve t tjera t rndsishme.

    Rreth 250 forca t Forcave t Ndrhyrjes

    s Shpejt dhe RENEA-s jan n terren n

    zona t mbipopulluara, si sht Stacioni

    i Trenit, Zogu i Zi, Sheshi Shqiponja, zonapas kryeministris, mbikalimi i Rinasit e t

    tjera. Forcat e rendit jan vendosur n shr-

    bim 24 orsh me efektiv me anti-plumb

    dhe kallashnikov. Lidhur me nj rrezik t

    mundshm t Shqipris nga terrorizmi,pas sulmeve tragjike n Franc, kryetari i

    Partis Fryma e Re Demokratike, Bamir Topi

    propozoi pak dit m par rishikimin e ligjit

    pr SHISH dhe agjencit e antiterrorit. T

    gjitha kto ojn n nj prqendrim politik

    t disa detyrave q lidhen me rregullimin e

    legjislacionit dhe rregullimin e struk

    t Shrbimit t Fsheht Informa

    dhe atij t antiterrorit. T ndr

    legjislacioni n mnyr q edhe ven

    t mos ndjehet i rrezikuar nga ndi

    ekstremizmit fetar q ka prodhuar d

    prodhon bilance tragjike n jet nje

    t pafajshm n Europ dhe m gj

    Shtetet e Bashkuara t Ameriks, u s

    Topi. Ndrkoh, gjat nj reagimi dje

    tori i Prgjithshm i Policis s Shteti

    ako theksoi se policia ka nj list t

    nave t rrezikshm dhe se po bashkme ndrkombtart n kt drejtim

    ka nnvizuar se Policia e Shtetit do

    t jet n gatishmri t plot n lidh

    krcnimet terroriste, pas sulmit n

    dhe pas mesazheve krcnuese t IS

    Shqiprin.

    Ligji gjerman, ja si mund t

    punsoheni nga janari 2016Gjermania thjeshton procedurat e

    punsimit pr qytetarwt shqiptarw,por edhe pwr azilkrkuesit. Nj ligj i

    iratuar n datn 24 tetor t ktij viti, para-

    hikon q t gjith azilkrkuesit shqiptar,

    cilt kan trhequr krkesat pr azil dhe

    n kthyer n Shqipri vullnetarisht pr-

    ara dats 25 tetor t ktij viti, do t ken nj

    hans t dyt, jo pr azil, por pr t prfituar

    vend pune n baz t 3 kritereve. Pizza

    elivery, sht ligji i miratuar n Gjermani

    e jav m par pr ti dhn fund fluksit

    paligjshm t emigrantve nga Ballkani

    erndimor, ku Shqipria ka patur numrin

    t madh t tyre. Prmes ktij ligji Gjer-

    ania nga 1 janari i 2016 do t pranoj emi-

    ant t formalizuar me kontrat pune n

    t shtet dhe kjo jo vetm pr profesionet

    e arsim t lart, ndaj edhe ligji sht qua-ur Shprndarje picash. Ky shtet ka hequr

    kusht gjithashtu sigurimin e nj kontrate

    une me pages mujore jo m pak se 4500

    uro. Njohja e gjuhs gjermane mbetet edhe

    kt ligj, domosdoshmri pr punsimin

    Gjermani.

    Lajmin e dha vet dje ministri i Mirqe-

    es Sociale, Blendi Klosi, gjat nj seance

    gjimore pr azilkrkuesit n komisionin

    arlamentar pr politikn e jashtme. Pr

    zilkrkuesit e kthyer vullnetarisht sipas

    arashikimeve q jep ligji, krkesat pr t

    rfituar nj vend pune n Gjermani jan

    gurimi i nj kontrate pune dhe marrja e

    aprovimi nga zyra e puns n shtetin

    erman. Q nga data 24 tetor 2015, sht

    iratuar ligji i emigrimit t ligjshm prendet e Ballkanit n Gjermani.

    Sipas t cilit nga data 1 Janar i vitit 2016,

    hqiptart do t ken shum m tepr

    undsi q t punsohen n Gjermani

    uke thjeshtuar me disa her procedurat,

    por duke pasur vetm 3 kritere t m

    shme pr tu realizuar. Ministria e M

    nies Sociale n bashkpunim me qe

    gjermane do t ndihmojn do qytetaiptar q t prfitoj nj mundsi pu

    n Gjermani.

    Nga janari i vitit t ardhshm pr

    nga ky ligj shtetasit q dshirojn t em

    jn pr punsim n Gjermani, q kan

    kuar pr azil n Gjermani, por q jan

    er vullnetarisht nga ky vend, kan ap

    pr azil dhe kan trhequr aplikimi

    jan kthyer nga Gjermania prpara d

    Tetor 2015, u shpreh Klosi.Sipas ktij ligji, jan hequr prob

    tikat e vshtira pr tu realizuar dhe k

    nga viti i ardhshm, personat e lartp

    dur, do t ken nj mundsi t mir

    punsuar n Gjermani.

    Jan rreth 52 475 shqiptar t cilt gjat9 muajve t 2015-s, kamn aplikuarpr azil politik n vendet e BE. Zv/minis-

    tri i Brendshm, Ilir Mustafaraj deklaroi

    gjat nj seance dgjimore n komisio-

    nin parlamentar pr politikn e jashtme

    se 2 muajt e fundit t ktij viti ka nj

    rnie t krkesave pr azil politik, por

    shifra e aplikantve pr 2015-n, kraha-

    suar me 2014-n, sht t refishuar. Gjat

    2015- s jan rritur shifrat e azilkrkue-

    sve n Gjermani dhe vendet e tjera n BE.

    N 2014 krkesat pr azil ishin 17 150,

    ndrsa n 2015-n, kemi 52 475 krkesa

    pr azil. Jan kthyer nga Gjermania mbi

    5000 azilkrkues. Ndrsa 4000 t tjer

    jan kthyer n mnyr vullnetare. Kemi

    n fokus parandalimin dhe marrjen e

    masave pr t kthyerit. 13 mij shtet

    jan refuzuar q t dalin jasht kuf

    jve, p r n vendet e BE . Kemi ndrmar

    fushata sensib ilizimi , identi fikuar zon

    nga ikin, zbulimin e personave q nx

    sin kt fenomen dhe forcimin e masa

    n kufij. Nj pjes e mir e azilkrku

    sve nisen nga aeroporti i Prishtins,

    shpreh ai.

    Debatet te komisioni i Jashtm

    Krkesat pr azil, 52 475 shqiptar aplikuan pr 9 muaj

    Vlen pr doshqiptar, edhepr azilkrkuesite kthyervullnetarishtpara dats 24tetor

    LIGJI GJERMANPizza Delivery, sht ligji i miratuar n

    Gjermani tre jav m par pr ti dhn fund

    fluksit t paligjshm t emigrantve nga

    Ballkani Perndimor, ku Shqipria ka patur

    numrin m t madh t tyre

    PUNSIMIPrmes ktij ligji Gjermania nga 1 janari

    i 2016 do t pranoj emigrant t formali-

    zuar me kontrat pune n kt shtet dhe kjo

    jo vetm pr ata me arsim t lart ndaj edhe

    ligji quhet Shprndarje picash

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    10/16

    20 nntor 2015 fryma e re 10

    ultur

    NDIZI, 26 JANARn mngjes gati pa u ndier, u nis drejt

    it mbi vaporin Citt di Bari, Presi-

    Qeveris s Prkohshme, Ismail bej

    , i cili u largua nga Shqipria krejt

    mas aq sa lajmi pr largimin e tij nuk

    r publik n qytet. Dihej vetm q

    kishte vendosur t largohej nga Vlora

    gjsisht akoma besohej se t paktnhte pritur ardhjen e Princit ied-it.hat plaku Qemal, sot n mngjes

    rs tet doli nga shtpia e tij q ndod-

    z detit, e zbriti n skel pa pranin

    rojeve, pa shpurn e shoqruesve,

    ezhin e miqve q ta prshndesnin,

    pa pranin qoft t nj antari t vetm

    isionit Ndrkombtar t Kontrollit. E

    onin katr persona: nj shqiptar me

    bardh, njri prej djemve t tij dhe

    rbtor. Xhandart q bnin roje n

    vshtronin me munges krshrie

    onte. Nuk kam ndr mend tiu tregoj

    do t nis t thuhet sonte n Vlor bi kt gj ka pr tu folur pr nj koh

    t gjat -, mbi faktin q nisja e tij ishte

    arratije. sht e sigurt q Ismaili unga Shqipria n nj mnyr veanr-

    rishtueshme.

    UTJE E ANKTHSHMEt udhtimit nga Vlora drejt Brindizit

    vesh nga njri prej shrbtorve t

    nisja e beut t moshuar kishte qen

    e dhimshme e njhkohsisht edhe eueshme. Ish Kryeministri i Qeveris

    are, sapo kishte par nga dritarja e

    s s tij t puns siluetn e vaporit

    di Bari, kishte zbritur buz detit dhe

    vark kishte udhtuar drejt vaporit

    cilin kishte hipur ndrkoh q po

    hin akoma operacionet e ankorimit.

    kishte qndruar zgjuar gjith natn,

    lim t ankthshm. Ai e priste mbr-vaporit si nj form lirimi. Sigurisht

    dimi i nisjes ishte marr pas kshills

    hin dhne nj nat m par gjat se-

    Komisionit Ndrkombtar t Kon-

    ku Qemali kishte marr pjes.

    Pasi u informova fare rastsisht mbi

    hipjen n vapor t Ismailit, ia dola mban

    ti hipja edhe un n momentin e duhur va-

    porit Citt di Bari.

    Lundrimi ishte i mir e i shpejt, dhe

    mbrritja n Brindizi nuk u karakterizua nga

    ndonj episod i denj pr kronik. Askush

    nuk e dinte q n bordin e vaporit ndodhej

    ish Kryeministri i Qeveris s Prkohshme

    Shqiptare. Ismail Qemali donte ti shptonte

    fardolloj krshrie t mundshme dhe t

    nisej me trenin e par direkt pr n Nic.

    Lexuesit e gazetave italiane, ndofta do

    habiten q deri m sot asnj prej gazetarve

    t drguar special n Shqipri, nuk e ka kon-

    sideruar t dobishme intervistimin e Ismailbej Qemalit. Sidoqoft, arsyeja sht e qa-

    rt, sidomos pas asaj q rezultoi n lidhje

    me Qemalin me rastin e arrestimit t Beq-

    irit1*. Presidenti i Qeveris s Prkohshme

    nuk mund tu ofronte gazetarve, asgj m

    shum sesa nj vetmbrojtje t teprt dhe

    ri-mohime t vazhdueshme ndaj akuzave t

    shumta q i bheshin.

    Por largimi nga Shqipria e Ismail Qe-

    malit transformohej n dika tjetr: ai ribhej

    srisht njeriu i situats vetm pr faktin se

    shfronsohej. Kjo sht edhe arsyeja pse e

    mendova t arsyeshme ta intervistoj.

    NJ PLAK I LODHURJa dhe portreti i tij, n nj ast me dy fjal:

    Ismaili sht plakur, tregon gati shtatdhjetvje, nuk e prdor fezin tradicional por e ka

    zvendsuar at me nj kasket udhtimi.

    Duket i lodhur, i mrzitur, pesimist, i zh-

    gjnjyer dhe i pezmatuar. Fjalve t mia t

    para, natyrisht shum t sjellshme, nprm-

    jet t cilave e prgzoj pr vendimin q mori

    pr t ardhur n Itali, Ismaili iu prgjigjet:

    sht e kot q mundoheni t vendosnimjalt n fjalt tuaja! Jam i zmruar me

    ju! Pse nuk erdhet t m bnit vizit n

    Vlor? Keni publikuar gjra shum t

    rnda mbi personin tim.

    Shklqesi i prgjigjem kam prshtypjense tani ky rast na ofron mundsin t fla-

    sim qetsisht. far mendimi keni pr

    Esatin dhe dorheqjen e tij?

    Mua m prgjigjet Ismaili nuk m re-zulton q kjo dorheqje t kt ndodhur.

    Do t jet e paevitueshme, por, deri tani

    Komisioni i Kontrollit nuk ka marr as-

    nj komunikim n lidhje me kt aspekt. Po ju, pse e keni dhn dorheqjen? Sepse kshtu duhej t ndodhte. Ardhja e

    Princit ied, prcakton detyrimisht ndr-prerjen e do Qeverie t Prkohshme

    Shqiptare.

    M falni, por shtja q ka t bj meBeqirin, a ka t bj gjithashtu me

    dorheqjen n fjal?

    sht pikrisht nj lloj manie kjo e juajadhe e kolegve tuaj (gazetar sh.p.) qkrkoni ti lidhni bashk kto dy shtje

    q jan t ndryshme: ajo q ka t bj me

    komplotin Xhonturk dhe ajo q ka t bj

    me ndrprerjen e aktivitetit t Qeveris.

    Po jua riprsris q nuk ka asgj t pr-

    bashkt midis fantazive t Xhonturqve

    t cilt nuk do t lulzojn kurr n Shq-ipri, dhe dorheqjes s Qeveris.

    Shklqesi, megjithat procesverbali iKomisionit t Kontrollit i dats 2 janar q

    m ka treguar kundrshtari juaj politik

    Mufid beu, sht nj prov e tmerrshme

    kundrejt jush, ose m mir t themi kund

    plogshtis s Qeveris s Prkohshme

    Nga ai dokument rezulton se nuk u pen

    gua krcnimi q vinte nga Xhonturqit.

    QEMALI HARRONFRNGJISHTEN E TIJ T PRSOSUR N kt pik t bashkbisedimit ton

    Qemali gati harron t flas frngjishten e t

    t prsosur, pr t evituar q t m prgjigje

    Mjaft shton Ismaili hutueshm ajo q b tashm u b, por ju nuk mund t mo

    honi faktin se akti patriotik i Qeveris s

    Prkohshme ka thjeshtzuar shtjen m

    kryesore dhe m urgjente t Shqipris.

    Konkretisht? At t kurit jugor. Greqia tashm nu

    mund t gjej justifikime se gjoja Shq

    ipria nuk ka nj Qeveri me t ciln t

    shtjelloj shtjen. Po sht e vrtet q

    Shqipria aktualisht qeveriset nga Euro

    pa nprmjet Komisarve t saj, por ken

    pr t par q trupat e ushtris greke d

    t largohen pa br rezistenc, pa zvar

    ritje, ndershmrisht.

    Jeni i informuar nse Princi ied do tmbrrij s shpejti n Shqipri?

    Nuk besoj se ardhja e tij do t jet e menjhershme. Supozoj se do t kem mja

    koh n dispozicion pr t shkuar n

    Nice e pr tu shlodhur pak atje. M pa

    do t rikthehem pr t nderuar sovranin

    legjitim t Shqipris.

    DSHIR PR TU KTHYERNE ATDHEKeni ndrmend q t ktheheni ne Shqipri

    Pse jo? Ku doni qe te shkoj? Un jam shqip

    Me Ismail bejQemalin ngaVlora n Brindizi

    presat dhe justifikimet e Kryeministrit

    qeveris s rrzuar t Vlors

    Nj dokument i ri dhe ekskluzive pr publikun lidhur me Ismail Bej Vlores, pikrisht njintervist e br prej nj gazetari italian ditn kur u largua nga Vlora drejt Brindizit (Itali)

    Intervista sht publikuar n gazetn italiane la Stampa, orino, e mart 27 janar 1914

    nga Arnaldo Cipolla

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    11/16

    20 nntor 2015 fryma e re 11

    kultur

    Ngjarja ndodh n varrezat katolike t vendlindjes s artistit, n Shkodr. Gj

    fmijris s Pacit, kjo varrez e vjetr nuk ishte n shfrytzim, por mbeti ve

    i vetm n qytet ku mund t gjendeshin simbolet fetare, pas vendimit t regji

    t athershm komunist pr t ndaluar simbolet fetare, si pjes e kampanjs kundr fe

    q kishin arritur kulmin n vitin 1960

    Sot n Prishtin, artisti me njohje ndrkombtare Ardian Pai do t prezantoj eksp

    itn e tij personale The Guardians.Ekspozita q sht pjes e programit vjetor t Stac

    - Qendra pr Art Bashkkohor Prishtin, e merr titullin prej filmit t fundit t Pacit T

    Guardians (2015).The Guardians e vendosur n kohn, kontekstin dhe vendndodhe tashme, aty ku shfaqet ekspozita, grshetohet me t gjitha kto n mnyr shum

    tresore prmbajtsisht dhe me kuptime simbolike.The Guardians sht reflektim

    etik mbi marrdhniet ndrmjet fmijris dhe vdekjes.Ngjarja ndodh n varrezat ka

    like t vendlindjes s artistit, n Shkodr.Gjat fmijris s Pacit, kjo varrez e vjet r n

    ishte n shfrytzim, por mbeti vendi i vetm n qytet ku mund t gjendeshin simbo

    fetare, pas vendimit t regjimit t athershm komunist pr t ndaluar simbolet fetare

    pjes e kampanjs kundr fes, q kishin arritur kulmin n vitin 1960. Filmi frymzo

    prej kujtimeve t fmijris s Pacit dhe karakterit paradoksal t varrezave n at koh

    metafizik po aq sekular, ai vend, qysh ather ishte shndrruar n vendtakim t pop

    larizuar t t dashuruarve. Filmi ishte nisur prej nj ngjarjeje reale: n vitin 1990, nj g

    i t rinjve, vendosi t hynte n varreza dhe ti pastronte ato prej mbeturinave dhe barit

    ishte rritur prreth varreve. N t njjtn koh, me kt jetn e re t varrezave, u par

    edhe nj fenomen i ri, ai, t cilin artisti e prshkruan si fenomeni i ndrtimeve pa lej

    Ata q nuk gjenin hap-

    sir n varrezat zyrtare,

    filluan ti ndrtojn varret

    e veta ose t familjeve ttyre n kto varreza t

    vjetra katolike, duke kri-

    juar njfar arkitekture

    kaotike, shum tipike n

    prgjithsi pr Shqiprin

    post komuniste. Prve

    karakterit t ri q filloi ta

    popullonte varrezn, ishin

    edhe grupet e fmijve

    q rrinin vrdall dhe q

    paguheshin nga pronart ose familjart pr pastrim dhe kujdes ndaj varreve. Imaz

    fmijve q lanin varret mbeti brenda meje pr shum koh thot Adrian Paci an

    vendosa ta shfrytzoja n video.

    Filmi karakterizohet prej ritmit lirik dhe sekuencave poetike t Pacit, q mbajn

    balanc delikate ndrmjet asaj q zbulohet dhe asaj q nnkuptohet, formalisht dhe i

    ologjikisht.

    Videoja vjen prej perfor mancs n Sic ili m 21 gusht 2011, n t ciln Adrian P

    u takua me qindra njerz prej gjith bots pr ta ndar me ta gjestin e shtrngimi

    dors.Ky gjest i thjesht por shum metaforik do t prsritet n mnyr obsesive, p

    fundimisht duke u shndrruar n ritual, me qllimin e vetm t festimit vet gjes

    Shumshimi i nj gjesti t prditshmris, sikurse shtrngimi i duarve i cili, prmlidhjes s nj marrveshjeje ose pjekjes mes dy individve, sjell njohjen dhe kmbim

    e dyanshm dhe e tejkalon pasigurin q i paraprin do t prcaktoj bashkimin a tedosjen ndrmjet artistit dhe kontekstit kulturor dhe urban t vendit. Veprimi i prs

    tur e zmadhon gjestin, duke e motivuar me kuptime q nuk jan t perceptueshme

    zhvillimet e prditshme, dhe simboli i prsritur si pjes e ritualit q e feston shpalos

    e tij, bhet ekskluziv pr shkak t veimit nga rrethina, n t cilin kuptimi i tij shfaq

    drejtprdrejt dhe si qllim n vete. Njsoj, sheshi apo hapsira publike vendi i ctuar n t cilin tiparet e komunitetit shprehen dhe zhvillohen shihet si vend i prlegjuar i takimit n t cilin prodhohet ngjarja q ndrlidh performancn me vendi

    ngjyrosur fuqishm nga tradita.

    The Guardians n Stacion - Qendra pr Art Bashkkohor Prishtin, dhe pr ko

    tekstin ku ky institucion funksionon, vlersohet po ashtu si e rndsishme pasi titu

    ksaj pune simbolikisht merret me institucionin pr ekspozitn e ardhshme q lidhet

    prpjekjet e fundit t ministrit aktual t kulturs dhe zvends kryeministrit t qever

    s Kosovs, pr ta mbyllur hapsirn q shfrytzohet nga institucioni i vetm i ktij l

    n Kosov. Duket dhe si angazhim politik n kt rast kjo pun e Pait, duke trheq

    vmendjen e pushtetit t atjeshm.

    r dhe patriot. Bashkshortja ime, e moshuar

    ton n Itali q prej periudhs s bllokimit

    Vlors. Kur Princi Vilhelm I Vidit do jet

    gjith efektet i kurrozuar me koronn e

    knderbeut dshiroj t kthehem n vendin

    m q t kryej vepra paqsore n krah t tij.

    Juve keni qene Bej, funksionar Osman

    Po, guvernator i Bagdatit.

    Thuhet se Qeveria turke nuk ka ngelur e

    knaqur prej puns suaj si administra-

    tor

    Kjo sht nj gj keqdashse q ju ka sygje-

    ruar sigurisht Myfit beu, por nuk ka rnd-

    si: pikrisht juve jeni dshmitar sa ishte e

    prhapur dhe njerzore prkrahja q kisha

    n Vlor prej bashkqytetareve t mi tcilt m pan me dhimbje kur u nisa.

    M thoni, bej, cila sht arsyeja e vrtet e

    cila ka qen vendimtare pr nisjen tuaj?

    Pr arsye shlodhjeje, jo pr tjetr gj. M

    besoni! Un jam teje i lodhur! Provoni t

    mendoni sa m shum pune u ngarkua

    Qeveria e prkohshme dhe e varfr

    pr t mirn e vendit, prej dits s pa-

    harrueshme n t ciln u shpall pavar-

    sia mes bllokut t ngusht grek deri me

    sot. Kush ushqeu at flak t par dhe te

    pasigurte t liris kemi qen ne. Na jepni

    kt gjykim t drejt prpara se t mb-

    yllet misioni yn. M tej mund t shtoj

    q Komisioni i kontrollit edhe dje, n

    mbledhjen e gjat n t ciln mora pjes

    edhe un, me rinovoi prsri shprehjendhe mirnjohjen m t lart dhe pa

    kushte pr punn e br prej Qeveris

    s prkohshme. Shqipria ka patur fa-

    tin e keq se informuesit e saj t kushteve

    t brendshme e njihnin shum pak. M

    lini q tju them: sht folur, pr shem-

    bull, pr forcn ushtarake t famshme

    t Esadit (Esad Pashe Toptani, shnimi

    prkthyesi), e cila nuk ka ekzistuar kurr

    si dhe pretendimit influencues t saj q

    nuk ka kaluar kurr kufijt e Tirans.

    Besnikria e papritur e legjitimitetit.

    Mbasi t jeni shlodhur n Nice, do shkonin Gjermani pr t prshndetur princin

    Vilhelm. far do i thoni?

    far dshironi q tju them? Do ku-fizohem q ti ofroj besnikrin time

    pa kushte dhe t sinqert, sigurisht me

    tepr t sinqert se ajo e t tjerve, t

    cilt sot, nuk di prse, e ln mbas dore,

    n mnyr qesharake, lindjen e papritur

    t besnikris s tyre legjitimiste.

    - Shklqesi, shpresoj q ju nuk do t donit

    t mbani nj kujtim t keq t gazetarve

    italiane q ndoqn kt faqe t thell t

    historis shqiptare, e cila sht prparaardhjes se Princit Vid. N t vrtet na ng-

    jan q pozicioni juaj n Vlore nuk ishte

    ndr m t knaqshmit

    - Nuk ishte n t vrtet ndr m t

    knaqshmit, prgjigjet plaku. -Dhe nt vrtet pr kt po largohem! Proverbi

    juaj i krishter nemo propheta in patria

    sht m se i vrtet n tokn ton t

    dhimbshme. Por, un, nuk jam nj shits

    ambulant i mirnjohjeve. Do donit t

    ishit kaq t przemrt t m ndihmonit

    te merrja biletat pr n Nice?

    - Aspak, bej!

    Ndrkohe Ismaili nxjerr prej xhepit nj

    dor monedhash t arta. Un thrras kreun

    e stacionit, duke iu lutur q doja t prisja bi-letat pr personazhin e rndsishm n mr-

    gim dhe i prgjysem n vullnetin e tij. Ismaili

    sht i lodhur dhe ulemi n dhomn e pritjes.

    Turma ka kuptuar pjesrisht q plaku t cilin

    un shoqroj vjen prej Shqiperis, prej atij

    vendi kaotik te cilin e kemi ktu prball dhe

    q arrihet me nj piroskaf, dhe kureshtar,

    formonin nj rreth prreth grupit t formuar

    prej Ismailit, prej tij dhe prej meje.

    Prshendesni prseri tokn time.

    Shkelqesi-shtoj-rinism kt mbrmjepr n Vlor. A keni nevoj pr dika?

    - Ju faleminderit, m prgjigjet Ismailiduke me shtrnguar dorn- prshn-

    detmi edhe njhere tokn time. Por ajo

    tashm sht n duar t mira sepse sht

    n Duart e Europs.Ndahemi duke kthyer me njri tjetrin

    fjal t przemrta. Un e bj n menyren

    lindore duke vendosur duart n zemr, tek

    goja dhe n ball.

    Mbas atyre ka kuptova duke folur me

    mrgimtarin, nuk do bj komentime. Figu-

    ra dhe veprimtaria e Qemalit jan tashm

    t gjykuara n mnyr t pashlyeshme. I

    jemi mirnjohs beut plak sepse ka dhn

    shembullin e mire duke ln Shqiprin,

    dhe nuk duam ta shohim si dika q e bri

    sepse i detyruar, por n mnyr spontane.

    Duhet t shpresojm q gjith t tjert t

    cilt nuk jan pak ta ndjekin duke u larguar

    pr qetsin e vendit, prej Shqipris, e cila

    ka nevoj qysh tash-proesi i Beqirit sht

    ende i hapur-pr qetsi qytetare dhe pr njadministrim t mir dhe pa interesa.

    1*-Beqir Grebenea u arrestua n Vlor

    m 1914.

    (Prktheu nga italishtja dhe redaktoi:

    Brunilda Ternova dhe Etnor Cana )

    Adrian Paci me ekspozitn Te Guardians, prezan Prishtin, reflektim poetik mbi marrdhniet nd

    fmijris dhe v

    Rrfimi i t rinjve t 90-jeta e ree varrezavekatolike t Shkodrs

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    12/16

    20 nntor 2015 fryma e re 12

    hndet

    Virozat e stins s dimrit, jakshillat si ti parandalojm atotina e dimrit gjithmon

    shoqrohet me ankesat

    shndetsore t njerzve,

    soj e virozave t cilat kthe-

    n nj shqetsim t madh.

    dhje me virozat e dimrit,

    t bjn me dije nj sr

    llash pr parandalimin, ose

    mjekimin e tyre, n rast se vi-

    kan shkuar n nj shkall

    rnd. Diarreja, t vjellat,

    eratura e lart, acarimi i

    ve aspiratore, krizat ast-

    ke apo pickimet jan rastet

    shpeshta t paraqitjes s

    ntve pran urgjencave.

    koh, ata q preken m

    sisht, jan fmijt, t cilt e

    m t vshtir ta kaprcej-

    t problem, pasi vet mosha

    ate e tyre bn q mos ti pr-

    n shpejt virozat e stins

    mrit. Nga ana tjetr, ajo qe

    t kshillojn pr qytetart,

    q ata t heqin dor nga

    orimi i medikamenteve

    sore pa kshilln e tyre, ku-

    pr tu ruajtur nga luhatjet e

    eraturave dhe shmangia pa

    te ndaj do gjje q nuk af-

    igjien. Alergjit, pickimet,

    rimet, rregullimet elektro-

    s bashku me spoliatrozatfestohen m s shumti ak-

    ht dhe kto prbjn edhe

    rin m t madh t vizitave

    rhyrjeve. Ajo q kshillo- dit t tilla sht qetsi-

    vetvetes dhe konsulta me

    un pa i dhn t drejt vetes

    rcaktimin e smundjes s

    r. Por n dit t tilla si n

    or dhe dhjetditshin e

    t tetorit mjekt krkojn

    hum kujdes n t veshur.

    do t thot q qytetart t

    n me pulovr n mngjes

    mbrmje dhe me bluz e

    sh me apo pa mng n

    e dits. Nj mnyr e tille shmang djersitjen e cila

    t burim i prekjes nga ndon-

    onkit pulmonar apo edhe

    rthime emocionale me fa-

    e t shumta e t ndryshme.

    na e dimrit paraqet rrezikshmri tt n shndetin e njeriut, duke prekur

    umicn e tyre me viroza q kalojn n

    kall m t rnd

    Rrugt e transmetimit t virozaveS

    hkaktari (virusi) kalon nga i smuri n

    t shndosht nprmjet sprklave

    t pshtyms (gjat teshtitjeve, kol-

    ls apo duke folur) ose me an t duarve (t

    smurt kur teshtitjen ose kolliten, zakonisht

    vendosin dorn para hunds e gojs. Duke u

    dhn duart t tjerve, virusi kalon n duart

    e t shndoshve e mandej n rrugt e tyre

    t frymmarrjes. Kto dukuri bjn q virozat

    t prhapet me shpejtsi, sidomos n mjedi-

    set ku ka grumbullime njerzish si: erdhe,

    kopshte, shkolla, vende publike etj. Njihen

    shum tipa virusesh si shkaktar t rrufs

    ose gripit. Qendrat studimore parashiko-

    jn tipin q do t qarkulloj m shum dhe

    mbi kt prgatiten vaksina kundr gripit t

    veanta pr do vit. Kshilla pr t trajtuar

    gripin n kushte shtpie N rastet e nj gripi

    pa ndrlikime fmijt mund t trajtohem

    me an t regjimit, ushqimit dhe ajeve t

    prgatitura n shtpi. Asnjher nuk duhen

    t prdoren antibiotik pa rekomandimin e

    mjekut. Klinika e virozave t stins nuk sht

    shum e ndrlikuar, prandaj shpesh fmijt

    trajtohen n shtpi. Mjekt kshillojn q

    gjith vmendja duhet prqendruar pr tzbutur shenjat e smundjes. Pr uljen e tem-

    peraturs duhet vepruar si pr do rast tjetr.

    Fillimisht matet temperatura e n varsi t

    saj mund t prdoren kompresa ose banjo.

    Ndrkaq, nuk duhen dhn aspirina, pasi

    mund t shkaktojn nj gjendje me rrezik,

    sindromn Rhey, jan kshillat q mjekt bj-

    n me dije. Po ashtu, duhet t vrejm simp-

    tomat e para t gripit, si jan: prgjumsia,

    refuzimi i marrjes s gjirit ose biberonit, ma-

    vijosja q thellohet her pas her (n vend t

    kolls) n nj fmij t moshs s gjirit. Kto

    jan shenja tepr shqetsuese pr mahisje t

    rnda t rrugve t poshtme t frymmar-

    rjes prandaj pa humbur koh lidhuni me

    mjekun. Shpeshtsia e madhe e frymmar-

    rjes, shoqruar me koll ngacmuese, rn-

    kime, mavijosje t buzve, zgjerim t vri-

    mave t hunds, thellim t hapsirave midis

    brinjve jan shenja tipike t mahisjeve t

    rnda t rrugve t poshtme t frymmarrjes

    (Bronkiolite, Bronkite, Pneumoni). Mnyra

    m e mir pr tu mbrojtur nga gripi sht

    ti kushtojm m shum kujdes pastrimit

    t objekteve dhe higjiens personale. Larja

    e rregullt e duarve me uj t rrjedhshm

    e sapun ndihmon q viruset t mos kalo-

    jn npr trup. Shpesh kur teshtin njerzit

    mbrohen me duar prandaj larja e tyre bn q

    virusi t mos transmetohet. Pr t mbajtur

    larg smundjet e stins duhet t konsumoni

    t paktn pes racione zarzavate t stins

    dhe fruta t freskta.

    Duke u dhnduart t tjerve,virusi kalonn duart e tshndoshvee mandej nrrugt e tyre trymmarrje

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    13/16

    20 nntor 2015 fryma e re 13

    letrsi

    Ndjenja e tundimit drejt hii

    Ka vetm nj problem

    filozofik me t vr-

    tet serioz: vetvrasja.T tregosh nse jeta ia

    en apo nuk ia vlen t jetohet,

    o t thot ti prgjigjesh pyetjes

    emelore t filozofis. T tjerat,

    se bota ka tri prmasa, nse

    hpirti ka nnt apo dymbdh-

    t kategori, vijn m pas. Kto

    n lojra; n fillim duhet ti

    rgjigjesh ksaj pyetjeje. Dhe, po

    e e vrtet ajo q thoshte Nijanj filozof, pr t qen i respe-

    uar, duhet t predikoj npr-

    jet shembullit t vet, kuptohet

    ndsia e ksaj prgjigjeje, meq

    o do ti paraprij veprimit pr-

    ndimtar. Kto t vrteta jan t

    uptueshme pr zemrn, po duhet

    thellosh pr ti br t qarta pr

    syen. Nse do t krkoj t dalloj

    problem t ngutshm nga nj

    etr, duhet t marr parasysh ve-

    rimet q jam i detyruar t kryej.

    snjher nuk kam par njeri t

    des pr hir t argumenteve on-

    logjike. Galileu, i cili zotronte

    t vrtet shkencore t rnd-

    shme, e mohoi me shum lehtsiapo iu vu jeta n rrezik. N nj

    r kuptimi, sht nj problem i

    ot. Nga ana tjetr, kam vn re

    shum njerz i japin fund jets,

    pse mendojn q nuk ia vlen t

    jetohet. Kam par t tjer, q para-doksalisht vriten pr idet ose il-

    uzionet, t cilat i japin kuptim

    jets s tyre (ajo gj q quhet arsye

    pr t jetuar sht njkohsisht

    nj arsye e shklqyer edhe pr t

    vdekur). Pra jam i mendimit se

    kuptimi i jets sht problemi m i

    ngutshm. Si ti prgjigjemi? Pr t

    gjitha problemet thelbsore, ktu

    un prfshij t gjitha ato q t bj-

    n t vdessh ose ato q shum-

    fishojn dashurin pr jetn, ka

    me siguri dy metoda t mendu-

    ari, ajo e La Paliss dhe ajo e Don

    Kishotit. Vetm ekuilibri midis t

    vrtetave dhe lirizmit mund t na

    lejoj t prftojm njkohsishtemocion dhe qartsi. Pra, para

    nj shtjeje t till, sa t thjesht

    aq dhe t ngarkuar me patetizm,

    dialektika akademike dhe klasike

    duhej tia lshoj vendin, merret

    me mend, nj mnyre t mendu-

    ari m modeste q mbshtetet sa

    n bon sens-in aq dhe n qndri-min dashamirs.

    Vetvrasja gjithmon sht

    trajtuar si nj dukuri shoqrore.

    Ktu, prkundrazi, sht fjala, sa

    pr fillim, pr marrdhnien midis

    mendimit vetjak dhe vetvrasjes.

    Nj veprim i till prgatitet n

    heshtjen e shpirtit, ashtu si dhe

    veprat e mdha. Vet njeriu nuke di kt. Nj mbrmje, ai trheq

    kmbzn ose hidhet n uj. Nj

    dit, kur po m tregonin pr nj

    administrator banesash q kish

    vrar veten m thon se kishte

    ndryshuar shum q nga vdekja evajzs s tij para pes vjetsh dhe

    se kjo ngjarje e kishte grryer nga

    brenda. Nuk mund t gjesh fjal

    m t prpikt. T fillosh t men-

    dosh do t thot t fillosh t gr-

    ryhesh, shoqria nuk luan ndonj

    far roli n fillim. Krimbi gjendetn shpirtin e njeriut. Aty duhet ta

    krkosh. Kt loj t kobshme q

    t on nga qartsia prball ekzis-

    tencs tek arratisja jasht drits,

    duhet ta gjurmosh dhe ta kuptosh.

    Gjenden shum shkaqe pr nj

    vetvrasje dhe, n prgjithsi, ato

    m t dukshmet nuk kan qen

    m t efektshmet. Njeriu rrall e

    vret veten (ndonse kjo hipoteznuk prjashtohet) duke arsyetuar.

    Kriza fillon me dika q sht

    pothuajse gjithmon e pakontrol-

    lueshme. Gazetat shpesh flasin

    pr brenga intime ose pr s-

    mundje t pashrueshme. Kto

    shpjegime jan t vlefshme. Po

    mund t ndodh q at dit nj

    mik i njeriut t dshpruar i ka

    folur ftoht. Ky sht fajtori, sepse

    vetm kaq mund t mjaftoj pr

    tju dhn rrokullimn gjith pak-

    naqsive dhe gjith mrzitjeve q

    qndronin pezull.

    Por nse sht e vshtir t

    gjendet asti i sakt, prapja e

    strholluar ku arsyeja ka zgjedhurvdekjen, sht m e leht t nxjer-

    rsh nga ky gjest rrjedhojat e tij. T

    vrassh veten, n nj kuptim, si n

    melodrama, do t thot t rrfe-

    hesh. T tregosh se ke mbetur pra-

    pa nga jeta ose q nuk e kuMegjithat, t mos vazhdojm

    kto analogji dhe tu kth

    fjalve t zakonshme. Kjo

    thot se pranon q jeta nuk

    t jetohet. T jetosh, nat

    nuk sht kurr e leht. N

    vazhdojn t bjn veprime

    imponon ekzistenca pr s

    arsye, nga t cilat e para sh

    koni. T vdessh me dashje

    kupton q e ke zbuluar, qof

    instinktivisht, karakterin qe

    t ktij zakoni, mungesn

    arsyeje t thell pr t jetuar

    kterin absurd t veprimtar

    prditshme dhe kotsin

    jtjes.Cila sht, pra, kjo n

    e pallogaritshme, q i

    shpirtit gjumin, aq t nevo

    pr jetn? Nj bot q mu

    shpjegosh qoft edhe me ar

    gabuara sht nj bot e af

    n t kundrtn, n nj gjith

    iluzione dhe pa t vrteta,

    ndihet i huaj. Ky mrgim

    pafund, meq ka humbur

    met e atdheut t pagjendsh

    shpresn e toks s premtua

    ndarje e njeriut nga jeta e tij

    torit nga dekori i tij prbn n

    jn e absurditetit. Meq t

    njerzit e shenjt kan me

    pr vetvrasjen e tyre, pa e zkuptohet q ka nj lidhje t

    prdrejt midis ksaj ndjen

    tundimit drejt hiit.

    *Fragment nga Absur

    vetvrasja, nga libri Miti i

    ngaAlber Kamy

    Cila sht, pra,kjo ndjenj e

    pallogaritshme, q ilargon shpirtit gjumin,aq t nevojshm pr

    jetn? Nj bot q mundta shpjegosh qof edheme arsye t gabuara

    sht nj bot e art.

    Asnjher nuk kampar njeri t vdes prhir t argumenteveontologjike. Galileu,i cili zotronte nj tvrtet shkencore trndsishme, e mohoi

    me shum lehtsi sapo iuvu jeta n rrezik

  • 7/24/2019 gazeta fr 20 nentor 2015.pdf

    14/16

    20 nntor 2015 fryma e re 14

    port

    rbuni Bylis, bjnstrad n stadiumin e Pukse muaj pritje pr nj fitore,

    por n nj Estrad Ballshi t

    mirfillt q u vu n sken

    . Prballja ndrmjet Tr-

    he Bylisit duhej t ishte nj

    pr mbijetesn n elit. Nj

    r jet a vdekje. Nj raund

    fund mund t rezultonte

    mtar pr t evituar rnien

    ategoria. Por, nuk ndodhi

    Trbuni fitoi me rezultatinnj ndeshje ku golat jan

    r me aq lehtsi, sa ishte e

    angshme t ngrihen dys-

    r impenjimin e skuadrave

    egullsin e vet lojs. Es-

    nisi me golin e minuts s

    me Gerald Tushen q fare i

    luar n zon realizoi pr

    nin. Aktrimi aspak i bukur

    h vijoi kur pas disa rasteve

    m me portierin, venda-

    shuan shifrat n t 40-n

    tnikajn. Prpara pushimit

    esve, sulmuesi i huazuar

    rtizani realizoi edhe golin

    pr pukjant dhe t dytin

    al. Turpi nuk njohu kufi dhei n fraksionin e dyt. Ak-

    me 4 apo edhe 5 sulmues q

    uten me lehtsi mbrojtsve

    lin prpara portierit. N t

    mesfushori

    53-n, Brunild Pepa shkurtoi shi-

    frat n 3-1 pr Bylisin, por nse di-

    kush shpresonte se mallakastriott

    rihapn sfidn, u gabua. Mbro-

    jtja e miqve krijoi nj autostrad

    t mirfillt pr lojtart e Trbunit,

    q nisn t shprdoronin gola me

    portn bosh. Aktrimi i turpshm

    u shoqrua me kontestimin e ti-

    fozve, por ekipet vazhduan t

    pashqetsuar. Bylisi i hapi portn

    Trbunit, q n t 80-n realizoi

    Rreth nj muaj pas dmtimit qpsoi n ndeshjen e EuropLeague ndaj rusve t Krasnoda

    Ergys Kae rikthehet n dispoz

    cion t Paokut t Selanikut. T Mar

    tn dhe t Mrkurn mesfusho

    shqiptar sht strvitur rregullish

    me grupin e dhn kjo q trego

    se Kace tashm sht riaftsua

    plotsisht nga dmtimi. 22-vjea

    n sfidn ndaj Krasnodarit dmto

    ligamentin e gishtave t kmbs s

    majt dhe pr disa jav qndroi n

    pushim absolut. Me dmtimin q

    psoi n at ndeshje Kace humbdy sfidat miqsore q zhvilloi kom

    btarja shqiptare n muajin Nn

    tor, vllazroren me Kosovn q

    dhe takimin e Qemal Stafs nda

    Gjeorgjis. Rikuperimi i futbollist

    korcar sht nj lajm shum i mir

    pr trajnerin e Paokut, kroatin Igo

    Tudor pasi Ergys Kace sht nj

    prej lojtarve m t rndsishm

    t skuadrs nga Selaniku. Gjithses

    ndeshjen e ksaj fundjave ndaj Pa

    netolikos Kace nuk pritet ta nis q

    nga fillimi por e sigurt sht q

    trajneri Tudor do ti jap disa minu

    ta mesfushorit shqiptar pr t pa

    tur plotsisht t gatshm n sfid

    e Europa League ndaj azerve t

    Qabalas t Enjten e ardhshme. Er

    gys Kae gjat 2 sezoneve t fund

    ka qen nj nga futbollistt me m

    shum pesh n radht e Paokut.

    kthehet Flamurtari, ndal Partizanin n shtpi

    Kae kalon dmtiminrikthehet n fush

    Vendasit ftojn n nj ndeshje ku golat

    shnohen me lehtsin m t madhe. FSHF

    paralajmron hetim pr takimin

    golin e katrt me Taulant Markun.

    Pukjant u kthyen nderin miqve

    vetm katr minuta m pas, dhe

    Papa vulosi shifrat prfundim-

    tare 4-2. Mes akuzave pr rezultat

    t paracaktuar dhe thirrjeve pr

    loj t turpshme ngrihen edhe

    shum pyetje pr Trbunin dheBylisin, skuadra t cilat padyshim

    nuk duhet t jen n Superiore.

    Ndrkoh Komisioni i