Gaudeamus Muziekweek 2011 Bijlage VPRO

vpro gids bijlage b! VPRO Gids 36 van 3 september t/m 9 september 2011

GAUDEAMUS MUZIEKWEEKUTRECHT 4-11 SEPTEMBER 2011

!GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

4Platform voor jonge componistenDirecteur Henk Heuvelmans over de Gaudeamus Muziekweek

7Eeuwige jeugd

Zestig jaar toekomstmuziek

8Van magnetofoon tot Surround SoundDe onstuitbare opmars van elektronische muziek

12Klank, beeld & ruimte

Een zinneprikkelende ervaring

15Traag voortstappende muziekAnthony Fiumara’s I know a Man

16Strijden om de Gaudeamus Prijs

Een blik achter de schermen

18Nederlandse ensembles op de bres voor nieuwe muziekDe avantgarde aan het woord

20Götterfunken

Multimedia performance over Europa

22-23 Servicepagina’s

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK4-11 SEPTEMBER 2011 Internationaal festival voor jonge componisten en nieuwe muziek

Colofon

HOOFDREDACTIE

Hugo Blom,

Arne Leffring (adj.)

SAMENSTELLING

Marianne Broeder

TEKST

Marianne Broeder,

Floris Don, Anthony

Fiumara, Jacquline

Oskamp, Jochem

Valkenburg, Mark van

de Voort, Frits van

der Waa

BEELDREDACTIE

Carla van Thijn,

Rachel Corner

EINDREDACTIE

Marianne Broeder,

Fred Hermsen

VORMGEVING

Frederik Vorderhake

BLADCOÖRDINATIE

Gabrielle Hagedorn

ADVERTENTIE-ACQUISITIE

AdNovus B.V.

LITHOGRAFIE

Sarah Tames

DRUKWERK

Roularta, Rouselare (B)

OMSLAGILLUSTRATIE

Joost Bakker

vpro gids bijlage b! VPRO Gids 36 van 3 september t/m 9 september 2011

GAUDEAMUS MUZIEKWEEKUTRECHT 4-11 SEPTEMBER 2011

Gaudeamus MuziekweekLoevenhoutsedijk 301 3552 XE Utrecht t 030 820 01 11

[email protected] Servicepagina’s:Ingrid Beer en Jonatan Brand

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK"

VELE honderden muziekstukken

heeft hij in zijn dertig Gaudeamus-

jaren al gehoord. Maar wanneer

directeur Henk Heuvelmans over

de nieuwste editie van de Gaudeamus

Muziekweek spreekt, is het met het

enthousiasme van iemand die net

aan een nieuwe baan begint. ‘In zeker

opzicht voelt het ook als een nieuwe

start,’ vertelt Heuvelmans in een café

in Utrecht, de stad die dit jaar de

nieuwe thuishaven van Gaudeamus is

geworden. ‘Mensen vragen wel eens,

jullie komen toch ooit weer terug

naar Amsterdam? Het is een goed te-

ken dat we daar gemist worden. Maar

Eindeloze mogelijkheden

In zijn nieuwe thuishaven Utrecht maakt de Gaudeamus Muziekweek, internationaal festival voor nieuwe muziek, een kersverse start. Directeur Henk Heuvelmans: ’ Die jonge componisten vormen een bron van eeuwige jeugd.’

DOOR FLORIS DON | FOTO ROEL SIEBRAND

#GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

Utrecht biedt prachtige mogelijkhe-

den voor onze Muziekweek. Museum

Speelklok wordt het festivalhart. De

meeste locaties zijn in het centrum.

Dat versterkt het festivalgevoel, we

zijn goed zichtbaar. De zalen zijn

relatief klein, waardoor we verschil-

lende soorten muziek op uiteenlo-

pende wijze kunnen presenteren.

Terwijl we in het Muziekgebouw aan

’t IJ in Amsterdam de neiging had-

den avondvullende programma’s

samen te stellen, klinken er nu meer

korte maar krachtige concerten. De

luisteraar hoeft niet op zijn horloge te

kijken, maar kan naar huis gaan met

het gevoel: wat een mooie avond, ik

had best nog méér willen horen.’

Culturele hoofdstadDe Stichting Gaudeamus werd vlak na

de Tweede Wereldoorlog in Biltho-

ven opgericht als platform voor de

nieuwste gecomponeerde muziek. In

1981 raakte Heuvelmans, nog tijdens

zijn studie Muziekwetenschappen,

betrokken bij de organisatie die kort

daarna naar Amsterdam verhuisde.

Een grote verandering vond in 2008

plaats, toen Gaudeamus op initia-

tief van de overheid opging in het

sectorinstituut Muziek Centrum

Nederland. ‘Die fusie bleek onhandig,

omdat Gaudeamus een soort facilite-

rende instantie werd en niet langer in

het veld zelf initiatieven kon ontplooi-

en, zoals het jaarlijkse festival. Het

duurde even om onder die construc-

tie uit te komen. In 2009 zochten we

naar mogelijkheden voor verzelf-

standiging, maar daarvoor zijn wel

partijen nodig die financieel kunnen

bijspringen.’ De gemeente Utrecht

toonde zich onmiddellijk enthousiast,

het ijzer werd op het heetst gesmeed.

Heuvelmans: ‘Toen Utrecht als locatie

bekend werd, betoogde Het Parool

dat de verhuizing van Gaudeamus het

slechtste is dat de stad Amsterdam

kon overkomen!’

Steun kwam ook uit onverwachte

hoek. ‘Dertig jaar lang volgde foto-

graaf Wim Jansen de Muziekweek.

Ondertussen zag hij zijn eigen familie

langzaam uitsterven,’ vertelt Heuvel-

mans. ‘Hij voelde zich zo thuis bij ons

dat hij ons na zijn overlijden vorig jaar

zijn hele nalatenschap heeft geschon-

ken. Ook dat gaf een steun in de rug.’

Utrecht heeft de ambitie in 2018

culturele hoofdstad van Europa te

worden. Dan komt een bij uitstek

internationaal festival als de Gau-

deamus Muziekweek goed van pas.

‘Gaudeamus is in het buitenland

bekender dan in Nederland. Elk jaar

krijgen we vanuit de hele wereld

honderden composities ingestuurd

voor de competitie, we hoeven in dat

opzicht nauwelijks aan pr te doen.

Wel moeten we een deels nieuw en

hopelijk breder publiek opbouwen.

De website is vernieuwd, met veel

filmpjes waarop componisten hun ei-

gen werk toelichten. In plaats van een

dik programmaboek met biografieën

krijg je zo een persoonlijker indruk.

Zo zit één componist in net pak in zijn

studio voor de camera, en springt de

ander juist dwars door het beeld.’

VoorbeeldlandDie jonge componisten vormen een

bron van eeuwige jeugd. Negentig

procent van de programmering be-

staat uit werk van jonge, meestal nog

onbekende maar zeer getalenteerde

kunstenaars. Het maakt Gaudeamus

uniek in de wereld; festivals voor

moderne muziek bloeien overal, maar

meestal wordt de sandwichformule

toegepast waarbij onbekende makers

het podium delen met de eminente

grootheden. ‘Natuurlijk is het goed

om als jonkie op de schouders van

reuzen te staan. Maar wij bieden een

jonge Italiaan de gelegenheid om

met vooraanstaande ensembles,

zoals bijvoorbeeld VocaalLab of het

Nieuw Ensemble samen te werken, en

laten hem terugkomen als hij genoeg

talent heeft. We organiseren ook

masterclasses. Zo kweek je een band

en steun je componisten structureel.

Brian Ferneyhough is mede dankzij

Gaudeamus in de jaren zestig bekend

geworden.’

Nu waren de omstandigheden in Ne-

derland de afgelopen decennia ook

wel bijzonder gunstig. ‘De ensemble-

cultuur bloeide op, er was veel geld

voor opdrachten, partituren werden

meteen bij Donemus uitgegeven en

een keten van podia en ensembles

zorgde voor grotere bekendheid. Daar

wordt nu helaas het mes in gezet.

Men reageert in het buitenland zeer

verbaasd. Dat er in Italië weer 25 pro-

cent van het cultuurbudget afgaat,

leidt tot minder verwondering dan de

bezuinigingen die een voorbeeldland

als Nederland treffen. We moeten nog

zien welke effecten de maatregelen

veroorzaken. Tegen politici zou ik

willen zeggen: besef hoe belangrijk

Gaudeamus voor zowel binnen- als

buitenlandse componisten is, er is

geen land ter wereld waar ze zo goed

tot hun recht kunnen komen.’

Verrassende programmeringDe Muziekweek biedt veel meer

dan alleen jong talent. ‘De program-

mering wordt steeds breder,’ vertelt

Heuvelmans. ‘The Night of the Unex-

pected biedt verrassende korte acts

waarbij driftig geëxperimenteerd kan

worden. Die avond wordt gepresen-

teerd in Tivoli maar ook in Paradiso

Amsterdam en in Eindhoven. Men

kan een muziektheatrale wandeling

maken. Het Orkest van de 21ste eeuw,

bestaande uit vier moderne muzie-

kensembles uit Nederland, Frankrijk

en België, zal van zich laten horen.

En met het Utrechts Conservatorium

onder meer de afdeling KMT (Kunst,

Media & Technologie) werken we

nauw samen aan bijzondere nieuwe

projecten.’

De breedte klinkt ook binnen de

muziek. Het imago van ‘elitair en

moeilijk’ is achterhaald, als het ooit

al van toepassing was. Heuvelmans:

‘Sommigen componeren nog in de

modernistische stijl van Darmstadt

en dat levert vaak prachtige stukken

op. Maar in de loop van mijn carrière

heb ik ook altijd een tegenbeweging

mogelijk willen maken, met muziek

die sterker leunt op invloeden van

bijvoorbeeld popmuziek. De muzikale

mogelijkheden zijn eindeloos. Dat

maakt mijn vak ook zo mooi, je luis-

tert steeds naar toekomstmuziek. Zo

houd ik het nog prima tien jaar vol.’

‘De luisteraar hoeft niet op zijn horloge te kijken, maar kan naar huis gaan met het gevoel: wat een mooie avond, ik had best nog méér willen horen.’

$GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

‘VANDAAG op bezoek geweest bij

meneer Maas in Bilthoven,’

schreef de componist Jaap

Geraedts in 1947 in zijn dag-

boek. ‘Rare man in een raar huis dat

Gaudeamus heet. Vroeger woonde

hier Julius Röntgen. Meneer Maas, die

eigenlijk pensionhouder is, wil hier

een muziekfeest organiseren ter ere

van jonge componisten.’

Walter Maas was een gedrevene, op

het excentrieke af inderdaad. Als

ondergedoken Duitse Jood had hij

in Nederland de oorlog overleefd en

wilde als dank daarvoor iets ‘terug

doen’. Hij koos voor de muziek, op

grond van het verleden van zijn villa,

ooit gebouwd door componist Julius

Röntgen. Dat was het begin van de

Gaudeamus Muziekweken, die al snel

uitgroeiden tot een festival met een

internationale reputatie. De orga-

nisatie, vanaf 1945 actief en in 1950

officieel opgericht als de Stichting

Gaudeamus (‘laten we blij zijn’), ont-

plooide nog vele andere initiatieven

op het gebied van nieuwe muziek.

Daaronder ook het Gaudeamus ver-

tolkersconcours, dat nog steeds elke

twee jaar gehouden wordt.

Maas was een kei op het gebied van

internationale contacten, waardoor

de stichting decennialang, samen

met muziekuitgeverij Donemus, de

belangrijkste speler in het veld van de

eigentijdse Nederlandse muziekcul-

tuur was. Tot in de jaren tachtig, toen

het kantoor naar Amsterdam werd

verplaatst, was de villa in Bilthoven het

zenuwcentrum van al die activiteiten.

OndankbaarDe formule van de Muziekweek is

in wezen steeds dezelfde gebleven.

Jonge componisten van over de hele

wereld sturen hun partituren in, een

jury (van oudere componisten) maakt

daaruit een selectie, en die werken

worden uitgevoerd, aangevuld met

een randprogrammering die in de

loop der jaren op diverse manieren

werd ingevuld. Vanaf 1957 werden er

tijdens de Muziekweek een of meer

compositieprijzen toegekend. Het

aantal inzendingen liep in topjaren op

tot bijna 400. Het spreekt vanzelf dat

die concerten, waarbij veelal ook or-

kesten betrokken waren, steeds vaker

buiten Bilthoven plaatsvonden.

‘De taak die de stichting zich stelt is

ondankbaar,’ schreef bestuurslid Ton

de Leeuw al in 1960. ‘Zij zoekt van de

moderne muziek het meest moei-

lijke, het meest onzekere aspect: het

ontluikende creatieve talent.’ Daarbij

hoort ook dat sommige bekroonde

componisten eendagsvliegen bleken,

terwijl andere deelnemers die buiten

de prijzen vielen, Louis Andriessen

en Richard Rijnvos bijvoorbeeld, later

juist internationale faam verwierven.

Ook grote componisten hebben ooit

een eerste opstapje nodig, en dat

biedt Gaudeamus.

ZelfstandigIn 1983 vond Gaudeamus onderdak in

Amsterdam, nabij Muziekcentrum De

IJsbreker. Toen dat in 2005 overging in

het Muziekgebouw aan ’t IJ, verhuisde

Gaudeamus vanzelfsprekend mee.

Onder druk van de overheid ging de

organisatie drie jaar later later op in

Muziek Centrum Nederland, waar ze

met haar internationale oriëntatie en

diversiteit aan projecten weldra niet

in het juiste hokje bleek te passen.

Als gevolg daarvan is de Gaudeamus

Muziekweek met ingang van 2011 een

zelfstandige organisatie geworden,

die nieuw onderdak heeft gevon-

den in de stad Utrecht, die in 2018

culturele hoofdstad van Europa wil

worden. Henk Heuvelmans, de derde

Gaudeamusdirecteur na de in 1992

overleden Water Maas, ziet de nabije

toekomst dan ook met vertrouwen

tegemoet: ‘Toen Gaudeamus vijftig

jaar bestond verscheen er een boek

met de titel Eeuwige jeugd. Zo voelt

het op dit moment nog steeds.’

Zestig jaar ontluikend talent

‘De Stichting Gaudeamus zoekt van de moderne muziek het meest moeilijke, het meest onzekere aspect: het ontluikende creatieve talent.’Ton de Leeuw, 1960

In 1945 opgericht als eenvoudig muziekfeest, groeide de Gaude-amus Muziekweek uit tot een festival met internationale reputatie. Een korte geschiedenis.

DOOR FRITS VAN DER WAA

Het nieuwe gebouw in Utrecht en Huize Gaudeamus in Bilthoven, ca. 1965

STIC

HTI

NG G

AU

DEA

MU

SSP

AA

RNES

TAD F

OTO

ARC

HIE

F

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK%

ZELFS verstokte Bach- en Brahms-

liefhebbers kan het niet ontgaan

zijn: elektronica is niet meer weg

te denken uit de concertzaal.

Het hoeft niet te verbazen dat ook

de Gaudeamus Muziekweek deze

ontwikkeling ten volle weerspiegelt:

niet alleen de jonge deelnemers,

maar ook de juryleden zijn verte-

genwoordigd met composities

waarin akoestische instrumenten zijn

verweven met elektronica. Daarnaast

zijn er interactieve klankinstallaties

te zien, waarin elektronica een relatie

aangaat met beeldende elementen.

En ten slotte worden twee ruimtelijke

weergavesystemen gepresenteerd,

die de luisteraar onderdompelen in

een surround klankervaring.

Hoe vanzelfsprekend de toepas-

sing van techniek in de muziek ook

lijkt, deze mogelijkheden zijn van

recente datum. Dankzij het specta-

culair toegenomen geheugen van de

huidige computer, de snelheid van de

processoren en de compactheid van

de apparatuur, zijn pas sinds een jaar

of tien veel muzikale ideeën daadwer-

kelijk uitvoerbaar op het podium.

Knip en plakIn de begindagen van de elektroni-

sche muziek – eind jaren vijftig – was

dat wel anders. Het vervaardigen

van een elektronisch werk was een

uiterst arbeidsintensief en tijdrovend

werk, dat bestond uit een omslachtig

proces van klankbewerking, gevolgd

door het letterlijk knippen en plakken

van stukjes geluidsband. Daarom

duurde het vaak wel weken, zo niet

maanden, voor zo’n elektronische

compositie klaar was. De componist

kwam uit de studio te voorschijn met

een geluidsband die in het bijzijn van

het publiek op een bandrecorder

werd afgespeeld.

Dat bleek tevens de achilleshiel van

de elektronische muziekpraktijk,

want het publiek zat een avondlang

naar een leeg podium te kijken, dat

hoogstens was opgesierd met een

bloemstuk (zoals bij de eerste con-

certen usance was) geflankeerd door

twee luidsprekers. Componist Ton

Bruynèl, een van Nederlands pioniers

op dit gebied, verzuchtte: ‘En dan zit

je dus twee uur naar je schoenveters

te staren.’

De onstuitbare opmars van

Elektronische muziek

In de begindagen zat het publiek een avond lang naar een leeg podium te kijken, dat hoogstens was opgesierd met een bloemstuk, geflankeerd door twee luidsprekers

Wave Field SynthesisHet WFS-systeem is gebaseerd op natuurkundige principes zoals die

in de zeventiende eeuw door Christiaan Huygens zijn geformuleerd.

Eind jaren tachtig van de vorige eeuw werd het systeem voor het eerst

gebouwd door een groep studenten en promovendi (onder leiding van

de akoesticus Diemer de Vries) aan de TU in Delft. Dit idee sloeg ook in

internationale kringen aan. Een van de studenten, Marije Baalman, was

vervolgens betrokken bij de realisatie van een extreem grote versie in

Berlijn, bestaande uit 2704 luidsprekers verdeeld over 832 onafhanke-

lijke kanalen. Het essentiële verschil met stereo-, quadro- en octofonie

is dat de beweging van geluid niet langer wordt gesuggereerd, maar

dankzij het natuurkundige principe van een voortbewegend bolvormig

golffront (wave field) daadwerkelijk plaatsvindt. Er is dus sprake van een

natuurkundig beginsel in plaats van een psycho-akoestisch fenomeen.

De 192 luidsprekers waaruit het hier gepresenteerde WFS-systeem

bestaat, nodigen uit tot uiterst complexe composities, want de gelaagd-

heid kan variëren van 32 tot honderd stemmen, een vooruitzicht dat de

meeste componisten het zweet doet uitbreken. In de praktijk telt de ge-

middelde compositie dan ook slechts tien ‘bronnen’. Dankzij gebruiks-

vriendelijke software die componist Wouter Snoei voor het WFS-systeem

heeft ontwikkeld, kan iedere componist zijn muzikale idee over die bijna

200 speakers opsplitsen.

MUZIEKHUIS UTRECHT, 9 sept, 12.30 uur

Elektrische instrumenten, interactieve klankinstallaties en Surround Sound: de nieuwste vondsten in de elektronische muziek slingeren als een rode draad door de Gaudeamus Muziekweek. Korte schets van een spectaculaire ontwikkeling.

DOOR JACQUELINE OSKAMP

&GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

Al in de jaren zestig nam Bruynèl daar-

om een radicaal besluit: hij haalde de

muzikant terug op het podium. Bijna

al zijn composities zijn geschreven

voor de combinatie van een akoes-

tisch instrument met geluidsband

– ‘klanksporen’ in de terminologie van

Bruynèl. De performance was daar-

mee terug op het toneel en daarmee

ook de interactie tussen uitvoerder

en publiek.

SpookpianoIn het spectrum van elektronische

toepassingen is deze combinatie

van levende musici en elektronische

klanken uiterst vruchtbaar gebleken.

Vandaag de dag is het volkomen van-

zelfsprekend dat een componist zijn

kleurpalet uitbreidt met elektroni-

sche tinten of een extra elektronische

laag toevoegt aan een instrumentale

compositie. Het verschil met vroeger

is dat de geluidsband is vervangen

door de computer, die veel meer kan

dan een elektronische partij afspelen.

Zo kan de muzikant op het podium

geluiden (van hemzelf, van medemu-

zikanten of desnoods van het publiek)

opnemen en ter plekke met de com-

puter bewerken. Soms ligt in de com-

puter de structuur van de compositie

opgeslagen en leidt deze de muzikant

door het stuk heen. En natuurlijk kun-

nen in de computer samples worden

opgeslagen, geluidsfragmentjes van

‘buiten’, die met een druk op de knop

tot leven komen.

Al deze speelwijzen komen tijdens de

Muziekweek aan bod in de concerten

van Barbara Lüneburg, een violiste

met een grote staat van dienst op het

gebied van live elektronische muziek.

Een opmerkelijke variant op deze

combinatie van de traditionele instru-

mentale klankwereld en het elek-

tronische spectrum is het Disklavier

(zie kader), waaraan twee concerten

met nieuwe opdrachtwerken gewijd

zijn. Het Disklavier kan beschouwd

worden als de digitale opvolger van

de pianola. Deze spookpiano voert

op het podium een computerge-

stuurde partituur uit, maar brengt

wel vertrouwde pianoklanken voort.

Dat er veel meer mogelijk is met

het Disklavier bewijzen de nieuwe

composities van onder anderen

Danny de Graan, Robert van Heumen

en Daniel Schorno, waar ook laptops,

joysticks, kraakdozen en iPods aan te

pas komen.

SpeeldoosjesDe geschiedenis van de elektroni-

sche muziek toont een aantal rode

draden. Om te beginnen natuurlijk

de technologische vernieuwingen,

die de uitvoeringspraktijk flexibeler

en mobieler hebben gemaakt. Zo is

de uitvinding van Midi begin jaren

tachtig een belangrijke stap, omdat

dankzij dit ‘protocol’ verschillende

elektronische systemen met elkaar

kunnen communiceren. De introduc-

tie van de digitale techniek veroor-

zaakte zelfs een ware revolutie. En zo-

als het bij een echte revolutie hoort,

kwam daar ook weer een tegenreac-

tie op: een nostalgisch verlangen naar

het ouderwetse analoge geluid, dat

volgens de liefhebbers warmer, voller

en echter is – vergelijkbaar met de

al dan niet vermeende tegenstelling

tussen vinyl en cd. Ironisch genoeg

was het opnieuw de digitale techniek

die aan dit verlangen tegemoet komt

in de vorm van digitale plug-ins die de

onvolkomenheden van het analoge

geluid (tikjes, kraakjes, zwevende

noten) simuleerden.

De gelaagdheid van het hier gepresenteerde WFS-systeem kan variëren van 32 tot honderd stemmen, een vooruitzicht dat de meeste componisten het zweet doet uitbreken

WAVE FIELD SYNTHESIS, gemaakt door de Stichting Game of Life. Van dit mobiele systeem bestaan er maar één in de wereld

REN

E M

ESM

AN

''GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

Een tweede rode draad is de eer-

der genoemde zoektocht naar een

aantrekkelijker presentatie van

elektronische muziek dan het recht-

toe rechtaan tapeconcert. Een van de

‘oplossingen’ is de klankinstallatie (in

een galerie of in de openbare ruimte),

waardoor het geluid onderdeel is

van de omgeving waarin het wordt

gepresenteerd of één geheel vormt

met de visuele vormgeving van het

object. Tijdens de Muziekweek staan

een aantal klankinstallaties opge-

steld, waaronder Yesterday van Dyane

Donck en Evelien van den Broek die

bestaat uit een veld van 21 speeldoos-

jes (zie p. 12).

Een derde rode draad is het onder-

zoek naar de ruimtelijkheid van

elektronische muziek. In hoeverre kan

klank gecontroleerd door de ruimte

bewegen? Alle grote componisten,

van Pierre Boulez tot Karlheinz Stock-

hausen hebben zich over deze kwes-

tie gebogen en composities gemaakt

(met vier, acht of meer luidsprekers)

om hun bevindingen te illustreren. In

Nederland beschikken we sinds 2006

over het Wave Field Synthesis-sys-

teem (WFS, zie kader) dat bestaat uit

192 kleine speakers die in rekken om

het publiek heen staan. Voor compo-

nisten is dit een ideaal instrument om

het gedrag van geluid in de ruimte te

onderzoeken.

TotaalervaringTegelijkertijd sluit dit systeem perfect

aan op een trend binnen de podium-

kunsten die wel aangeduid wordt

met ‘immersion’. Het publiek wordt

ondergedompeld in een beleving of

bevindt zich in het centrum van de

artistieke actie. Van exclusieve mu-

zikale experimenten, zoals het WFS,

waarin zo’n zeventig luisteraars plaats

kunnen nemen, tot een mega-musical

als Soldaat van Oranje waarbij een

duizendkoppig publiek zich omringd

ziet door een audio-visueel spektakel

– het publiek is niet langer toeschou-

wer maar gaat kopje onder in een

totaalervaring.

In wezen bewerkstelligen Robert van

Heumen en Simone de Jong hetzelfde

in de geluidswandeling Like Harry.

Door de bezoekers een koptelefoon

op te laten zetten, geven ze direct

toegang tot de binnenwereld van

het fictieve personage Harry – vanuit

het idee dat, als het mogelijk zou zijn

één dag in het hoofd van een ander

te kruipen, je meer dan ooit van je

medemens zou begrijpen.

Van twee statische speakers op het

podium tot twee mobiele speakertjes

op het hoofd – in vijftig jaar tijd heeft

de elektronische muziek een specta-

culaire ontwikkeling doorgemaakt.

VAN SCHIJNDELHUIS

BARBARA LÜNEBURG, werken voor viool,

elektronica & video: 7 sept, 12.30,

20.00 en 22.45 uur

MUSEUM SPEELKLOK

LIKE HARRY, geluidswandeling met

mp3 speler van Simone de Jong en

Robert van Heumen.

Woensdag 7 september, vertrek

tussen: 11.00-12.00, 13.30-14.30,

16.00-17.00 uur

Zaterdag 10 september, vertrek

tussen: 11.00-12.00, 13.30-14.30,

16.00-17.00 uur

Zondag 11 september, vertrek tussen:

11.00-12.00, 13.30-14.30 uur

Een overzicht van de Gaudeamus

Muziekweek klankinstallaties staat op

pagina 23.

DisklavierAl sinds de negentiende eeuw bestaan er automatisch spelende piano’s,

gebaseerd op pneumatische techniek en verwisselbare papierrollen met

gaatjes. Een van de meest opvallende verschijningen was een Duitse vinding,

de zogeheten Vorsetzer. Dit apparaat werd voor de piano gerold en drukte de

pianotoetsen in met metalen staafjes. Ook de pianola stamt uit die tijd. Bij dit

instrument werden de pianotoetsen van binnenuit bewogen; er hoefde geen

apparaat meer voor de piano gezet te worden. De komst omstreeks 1990 van

elektronisch gestuurde pianola’s (waarvan de Yamaha Disklavier een van de

beste is) heeft het mogelijk gemaakt om akoestische piano’s te bespelen vanaf

een computer, via de Midi in- en uitgangen.

Het Yamaha Disklavier wordt al vele jaren gebruikt als solo-instrument door

componisten van hedendaagse muziek, vaak door Midi-files af te spelen of

via een computer met Midi-interface. Ook wordt het Disklavier vaak ingezet

in combinatie met live elektronica en/of andere akoestische instrumenten (al

dan niet Midi-gestuurd).

MUSEUM SPEELKLOK, 8 sept, 12.30 en 17.00 uur

Jacqueline Oskamp

is auteur van

Onder stroom –

Geschiedenis van

de elektronische

muziek in Nederland

(Ambo, 2011)

Midi-interface

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK'(

EEN witte kamer. Op de grond en aan

de muren liggen en hangen alle-

maal muziekdoosjes, van die kleine

metalen met een zwengeltje. De

zwengeltjes zijn echter vervangen

door een motortje, en die motortjes

zijn weer via lange snoeren ver-

bonden met een soort elektronisch

zenuwcentrum midden in de ruimte.

Hoe één zo’n muziekdoosje klinkt,

weten we allemaal wel: wie speelde

als kind niet eindeloos Für Elise of Het

Zwanenmeer door aan zo’n zwengel-

tje te draaien? Maar een heel orkest

van geautomatiseerde speeldoosjes,

als kleine beestjes verspreid door de

ruimte? Wie dat wil horen, moet naar

Museum Speelklok. Daar is Yesterday

te zien, zoals deze installatie van Dy-

ane Donck en Evelien van den Broek

heet. Hij was vorig jaar voor het eerst

te bewonderen op November Music

in Den Bosch. Het duo gebruikte 21

speeldoosjes met de gelijknamige

Beatles-klassieker. Soms is daar in-

derdaad een flard van te horen. Vaker

klinken echter drukke klankwolken,

plotselinge stiltes, of ongrijpbare

veelstemmigheid. Yesterday is een

klankinstallatie in optima forma: de

luisteraar kan in- en uitlopen in een

‘klankruimte’ waar alle zintuigen wor-

den geprikkeld. Het geluid is onte-

genzeglijk muzikaal, maar kent geen

begin of eind zoals een conventioneel

muziekstuk.

‘Een installatie geeft inderdaad een

ander soort beleving,’ zegt Dyane

Donck. ‘En hoe je iets beleeft, daar-

mee houd ik me bezig. Als je mensen

in een concertzaal zet, heb je ze daar

“vast” en kun je ze meenemen. Als

componist ben je de baas: “Nu ga je

dit meemaken’. Je speelt met oorzaak,

gevolg, verwachtingen. Bij instal-

laties doe je dat op een heel andere

manier.’

Houten dozenDat komt onder meer doordat er veel

aan het publiek wordt overgelaten. In

vergelijking met een ‘gesloten’ con-

certervaring is de installatie ‘open’: de

bezoeker moet letterlijk en figuurlijk

zijn eigen positie bepalen, en zelf

zoeken naar samenhang. En het kan

nog een stapje verder, in installaties

waar de bezoeker ook een actieve rol

heeft in de ‘muziek’. Een voorbeeld is

Dadoc van het duo Jeroen Strijbos en

Rob van Rijswijk (blijkbaar werk je aan

een installatie makkelijker met zijn

tweeën). Dadoc, ook te zien tijdens de

Gaudeamus Muziekweek, bestaat uit

een aantal grote, stijlvol vormgege-

ven houten dozen met luidspreker-

tjes erin. Daaruit klinkt elektronische

Wandelen door een klanklandschapTijdens de Gaudeamus Muziekweek zijn op verschillende plaatsen klank-installaties te beleven. In deze kunst-vorm werken ruimte, beeld en geluid samen om de luisteraar te verleiden.

DOOR JOCHEM VALKENBURG

WHISPERS, Jeroen Strijbos & Rob van Rijswijk DADOC, Jeroen Strijbos & Rob van Rijswijk

FOTO

S ST

RIJB

OS

& V

AN R

IJSW

IJK

'!GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

muziek, in elke doos iets anders. Het

publiek mag de dozen open en dicht

doen, en beïnvloedt zo zelf wat er

te horen is. Jeroen Strijbos legt uit

waarom ze zo te werk gaan: ‘Je kunt

elektronische muziek ook in een

concertsetting beluisteren, maar dat

is eigenlijk niet zo interessant, en het

publiek dat daar vrijwillig naartoe

gaat, is ook vrij klein. Wij zijn altijd op

zoek naar andere, aantrekkelijkere

manieren van luisteren. Dadoc mag je

aanraken. Je kunt als toeschouwer zelf

filteren en geluidslagen toevoegen of

weghalen.’

De lagen bestaan uit in de buitenwe-

reld opgenomen, musique concrète-

achtige geluiden, melodische lijnen

en stemklanken, legt Strijbos’ collega

Rob van Rijswijk uit. ‘Wij vinden het

interessant om die gelaagdheid te

laten zien. De verschillende lagen

beïnvloeden elkaar, en we zoeken

het liefst klanken bij elkaar die je nor-

maalgesproken niet samen hoort. Dat

kan bijvoorbeeld het geluid van een

krekel zijn, dat “botst” met het geluid

van een zoemende bij en een elektro-

nisch knettergeluid. Dan denk je: wat

heeft dát met elkaar te maken?’ zegt

Strijbos, ‘maar als je ze alle drie open-

zet, blijkt er een heel mooi tonaal

verband te ontstaan. Of onverwachte

ritmische verbanden, bijvoorbeeld

tussen het geluid van een hartslag en

een elektronische puls.’

Mysterieus gesisOpvallend is dat zowel Strijbos en Van

Rijswijk als Donck en Van den Broek

gebruik maken van bekende of zelfs

‘alledaagse’ elementen: speeldoosjes,

natuurgeluiden, kasten met deurtjes.

Donck ging in dat opzicht nog verder

met haar installatie Trek, die een

aantal jaren geleden in Antwerpen te

zien was. Achter de glazen deurtjes

van een automatiek lagen geen

kroketten of frikadellen, maar waren

gefluisterde fragmenten van erotisch

getinte fantasieën te horen. Ze legt

uit: ‘Ik ben wel een tijd bezig geweest

met het toegankelijk maken van mijn

werk. Dingen die alle mensen kennen,

dienen als een poort naar wat ze nog

niet kennen. Eigenlijk werkt het ook

wel zo in Yesterday, met de speeldoos-

jes, of in Johnny Space Cowboy, een

compositie met opnames van Johnny

Cash. Dat gebied waar bekend en on-

bekend samenkomen vind ik leuk.’

Voor hun installatie Whispers, die

straks in Vredenburg Leeuwenbergh

te zien is, lieten Strijbos en Van

Rijswijk vijf reusachtige keramieken

trompetvormige toeters maken – ook

weer een herkenbare vorm. Het zijn

luidsprekers voor een juist tamelijk

abstracte elektronische soundtrack

vol mysterieus gesis en gefluister, met

een repetitief, door sommige luiste-

raars ook wel als ‘meditatief’ ervaren

karakter. Omdat de vijf ‘trompetten’

verschillende kanten opwijzen, is

er vanuit elke hoek iets anders te

horen. Net als in Dadoc wordt het

publiek dus uitgenodigd om zich

te bewegen, en zo actief te ‘spelen’

met de verschillende geluidslagen

die gelijktijdig worden aangeboden.

Een belangrijke rol is weggelegd voor

fluisterende stemmen, vaak op de

grens van verstaanbaarheid. Strijbos

legt uit dat de stem in Whispers vooral

wordt gebruikt als op zichzelf staande

klank, al krijg je soms wel flarden van

zinnen of herkenbare woorden mee.

‘Het gaat naast de betekenis van een

woord ook over de manier waarop

het wordt uitgesproken, door een

man of een vrouw, om de relatie met

andere klanken, enzovoorts. Er is geen

doorlopende tekst met een verhaal-

lijn, maar losse klanken en woorden,

die de luisteraar in zijn hoofd eventu-

eel tot een verhaal kan completeren.’

GeluidsdoucheVan Rijswijk vult hem aan: ‘We zijn

erg geïnteresseerd in ‘micromodali-

teit’. We kijken in het kleinste detail

naar klank, en hoe die klank zich

voortbeweegt en ontwikkelt. Daarin

zit de muzikale spanning.’ Daarom

heeft het duo ook veel affiniteit met

wereldmuziek, legt hij uit. Micro-

modaliteit speelt daar vaak een

prominentere rol dan in de Westerse

(kunst)muziek. Een goed voorbeeld is

de Japanse shakuhachi. In het spel op

deze traditionele bamboefluit gaat

het vooral om de details in timbre,

Achter de glazen deurtjes van een automatiek lagen geen kroketten of frikadellen, maar waren gefluisterde fragmenten van erotisch getinte fantasieën te horen.

DADOC, Jeroen Strijbos & Rob van Rijswijk

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK'"

dynamiek en beweging. ‘Die drie

noten die je speelt zijn daar niet zo

belangrijk,’ zegt Van Rijswijk. ‘Het

gaat vooral om hoe je ze aanblaast

en van de ene naar de andere klank

gaat.’ Vanwege hun oor voor detail

vinden Strijbos en Van Rijswijk het van

het grootste belang dat hun instal-

laties zijn ‘afgemixt’ op de locatie

waar ze te zien zullen zijn. Niet alleen

Whispers en Dadoc, maar ook andere

creaties zoals de Soundspots, een

soort lampenkappen waaronder de

bezoeker een elektronische geluids-

douche ondergaat, kunnen op elke

gewenste locatie worden geïnstal-

leerd, maar niet zonder een uitge-

breid proces van afstemming op de

plaatselijke akoestiek en sfeer. Ook

tijdens het componeren denken ze al

na over de klankeigenschappen van

de plek waar de muziek uiteindelijk

te horen zal zijn. Die kunnen soms

heel extreem zijn, maar ze weigeren

dat als een hindernis te beschouwen,

vertelt Strijbos: ‘Het is de uitdaging

om op elke plek te kijken wat je

cadeau krijgt.’ Zo maakten ze ooit een

installatie in een ronde betonnen put

van dertig meter doorsnee op een

oud rioolverwerkingsterrein. ‘In het

begin denk je: wat een keihard geluid,

alles reflecteert, wat een tegenwer-

king,’ zegt Strijbos. ‘Maar we zijn er

juist méé gaan werken, door in onze

compositie gebruik te maken van

die reflecties. De ronding van die put

doet ook iets met het geluid. Zulke

dingen zijn we gaan opzoeken. We

streven altijd naar een installatie die

de locatie optimaal benut.’

Naar de garderobeEen nieuwe installatie die tijdens

de Gaudeamus Muziekweek zeker

door veel mensen gezien zal wor-

den, is Tuning In van de Sloveen Tao

G. Vrhovec Sambolec. Ook Sambolec

gebruikt nadrukkelijk de ruimte.

Hij zal namelijk een ‘geluidstunnel’

maken die het publiek in Vredenburg

Leeuwenbergh van de ingang naar

de garderobe leidt. Daar klinkt vanuit

acht luidsprekers het geluid van men-

sen die een klank of akkoord aanslaan

op een muziekinstrument, alsof ze

allemaal hun instrument proberen

te stemmen. De samples haalde

Sambolec allemaal van internet. ‘Ik

wilde refereren aan de specifieke

ruimte en context waarin Tuning in

gepresenteerd wordt, namelijk bij

een concert tijdens een festival voor

eigentijdse muziek,’ schrijft Sambolec

in een email. Het stemmen van de

instrumenten verwijst naar het haast

rituele begin van elk concert. Door de

klanken van internet te plukken, en zo

musici bij elkaar te brengen die eigen-

lijk gescheiden van tijd en plaats hun

instrument bespeelden, wilde Sam-

bolec echter ook een bredere vraag

aan de orde stellen. ‘Wat betekenen

een concertzaal en de begrensde

duur van een concert nog in onze glo-

bal network society?’ schrijft hij. ‘Voor

een concert is het van cruciaal belang

dat er op één locatie gelijktijdige ac-

tie plaatsvindt om de muziek te laten

ontstaan. Mijn installatie verwijst

naar muziek die zich op zo’n grote en

versnipperde schaal afspeelt dat het

menselijk oor haar normaal gespro-

ken niet kan horen.’ Zo onderschrijft

ook Sambolec het doel dat uiteinde-

lijk alle bouwers van klankinstallaties

lijken na te streven: het publiek op

een onbevangen manier, buiten de

reguliere concertpraktijk om, iets

nieuws laten horen, en misschien ook

nog wel aan het denken te zetten.

MUSEUM SPEELKLOK

YESTERDAY, Dyane Donck / Evelien van

den Broek

DADOC, Rob van Rijswijk / Jeroen

Strijbos

VREDENBURG LEEUWENBERGH

TUNING IN, Tao G. Vrhovec Sambolec,

tijdens en rondom de concerten

WHISPERS, Rob van Rijswijk / Jeroen

Strijbos, tijdens en rondom de con-

certen

Op pagina 23 een overzicht van alle

Gaudeamus Muziekweek klankinstal-

laties

Jeroen Strijbos: ‘Wij zijn altijd op zoek naar andere, aantrekkelijkere manieren van luisteren. Dadoc mag je aanraken. Je kunt als toeschou-wer zelf filteren en geluidslagen toevoegen of weghalen.’

YESTERDAY, Evelien van den Broek & Dyane Donck

EVEL

IEN V

AN D

EN B

ROEK

'#GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

TOEN Ned McGowan, artistiek leider

van Hexnut, me vroeg een nieuw

stuk te maken voor zijn ensemble

zei ik meteen heel hard ja. Ten

eerste omdat ik Hexnut zo’n goed en-

semble vind: ze zijn niet in een hokje

te plaatsen, ze kunnen evengoed

improviseren als noten lezen, ze spe-

len zo strak als een huis en ze rocken.

Daarbij is de bezetting volkomen maf:

zang, blokfluit, dwarsfluit, trompet en

toetsen. Hoe je voor die eigenzinnige

verzameling instrumenten plus een

stapel elektronica prachtige muziek

kunt schrijven, heeft McGowan meer-

maals bewezen. Bijvoorbeeld in zijn

aforistische cyclus Tools – daar kun je

niet naar luisteren zonder in dansen

uit te barsten.

De tweede reden waarom ik heel hard

ja zei, was omdat de nieuw geschre-

ven muziek verlucht zou worden

met foto’s van Edward Burtynsky,

een Canadese fotograaf die op een

adembenemende manier industriële

landschappen fotografeert. Op zijn

foto’s van dagmijnen, scheepsslope-

rijen, olievelden en fabrieken is elk

detail messcherp – je kunt tot diep in

het perspectief de kleinste dingen on-

derscheiden, terwijl het vaak gaat om

enorme oppervlaktes of werkruimtes.

Burtynsky maakte zijn foto’s met een

groot gevoel voor schoonheid, ook al

zijn het in werkelijkheid vaak lelijke

landschappen, aangetast door de

mens. Hoewel Burtynsky je achterlaat

met het gevoel dat we de wereld naar

de hel aan het helpen zijn, blijven

zijn foto’s het oog trekken. Zoals veel

mensen móeten kijken naar een ern-

stig verkeersongeluk.

McGowan liet me een aantal Burtyns-

ky-catalogi zien, waaruit ik een thema

mocht kiezen als uitgangspunt voor

mijn nieuwe stuk. Naar aanleiding van

zijn foto’s van een Chinese fabrieks-

hal bekeek ik een filmdocumentaire

gebaseerd op hetzelfde materiaal.

We zien arbeiders in eindeloze rijen

consumptiegoederen assembleren

of gereed maken. Aan het begin van

die film rijdt een camera langs die

werkbanken, in een stevige looppas.

Na een minuut of tien heeft hij het

einde van de hal nog niet bereikt. Ik

was verkocht: Chinese Manufacturing

zou mijn onderwerp worden.

Snelle, doorgedraaide machien-

tjesmuziek lag voor de hand. Maar

uiteindelijk heb ik traag voortstap-

pende muziek gemaakt op het korte,

proza-achtige gedicht met mooie

zinsafbrekingen van de Amerikaan

Robert Creeley. Het heet I Know a Man

en het gaat zo:

As I sd to my

friend, because I am

always talking, — John, I

sd, which was not his

name, the darkness sur-

rounds us, what / can we do against

it, or else, shall we &

why not, buy a goddamn big car,

drive, he sd, for

christ’s sake, look

out where yr going.

Creeley raakt in al zijn alledaagsheid

iets existentieels, zoals diepzinnig-

heid wel vaker van gewone dingen

komt. Creeley’s gedicht en Burtyns-

ky’s fabriekshal gaan wat mij betreft

over ons bestaan. Zijn woorden

zouden zelfs het motto bij Burtynsky’s

foto’s kunnen zijn. Immers de Chinese

arbeiders produceren de consump-

tiegoederen die ons schijnzekerheid

bieden. Creeley’s hoofdpersoon is als

een passagier, die zich in een neer-

stortend vliegtuig wanhopig vast-

klampt aan het opklaptafeltje. I Know

a Man nodigde uit tot het maken van

een eenvoudige, langzame song. Op

internet kun je horen hoe Creeley het

gedicht zelf voorleest: inderdaad met

geheimzinnige korte pauzes mid-

denin de zinnen. Dat kalme ritme met

zijn witjes is de basis geworden voor

mijn liedje.

VREDENBURG LEEUWENBERG

WRENCH, Hexnut, 7 sept, 21.00 uur

‘Snelle, doorgedraaide machientjesmu-ziek lag voor de hand. Maar uiteindelijk heb ik traag voortstappende muziek gemaakt’

Een kalm ritme met witjesDe Nederlandse componist Anthony Fiumara behoort tot de gelukkigen van wie een nieuw werk in première gaat tijdens de Gau-deamus Muziekweek. Hoe kwam zijn song I Know a Man tot stand?

DOOR ANTHONY FIUMARA

EDW

ARD

BU

RTYN

SKY,

CO

URT

ESY

TORC

H G

ALL

ERY,

AM

STER

DA

M &

NIC

HO

LAS

MET

IVIE

R G

ALL

ERY,

TO

RON

TO

Edward Burtynsky, China Men

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK')

HET kabbelende geluid van golven

en de adem van een sopraan: dat

waren de inspiratiebronnen voor

composities van respectievelijk

Yu Oda en Thierry Tidrow, twee van

de dertien genomineerden voor de

Gaudeamus Prijs. De Japanner Oda

(1983), die momenteel in Amsterdam

studeert, was gefascineerd door een

zogenaamd ‘zeeorgel’ aan de kust

van Kroatië. Orgelbuizen worden

daar aangestuurd door het vervor-

mende en repeterende geluid van de

golven – hetgeen Oda in The Scheme

of the Sea Organ vertaalde naar zijn

eigen Amsterdam Collage Ensem-

ble. ‘De samenstelling is uniek: drie

blokfluitisten, een basklarinettist

en twee slagwerkers,’ vertelt hij. ‘De

blokfluiten zijn in dit geval enorme

instrumenten, een soort orgelpijpen,

die goed combineren met onder

meer een Thaise gong. Er ontstaat zo

een nieuwe klankwereld. Het concept

is simpel: het repeterende geluid van

de golven lijkt een statisch effect te

creëren, maar de innerlijke ontwikke-

ling is groot.’

It had something to do with the telling

of time… is de raadselachtige titel van

het genomineerde werk van Thierry

Tidrow (1986). De Canadees wilde

spelen met de verwachtingen van

het publiek. ‘Het stuk is geschreven

voor instrumentaal ensemble en

sopraan,’ vertelt hij. ‘Maar zij heeft nu

eens geen expressieve, solistische rol.

Haar stem fungeert als instrument: ze

ademt zacht, maar dit geluid wordt

versterkt, waardoor het een zelfde

volume krijgt als bijvoorbeeld de

saxofoon en trombone. Ze lijkt heel

dichtbij maar is ook onderdeel van

het grotere geheel. Halverwege speel

ik een spel met de drie strijkers: je

ziet ze druk bewegen maar hoort ze

nauwelijks. Het totaaleffect is myste-

rieus en een beetje eng. Net als God,

misschien.’

InspiratieInspiratie en creativiteit genoeg bij de

nieuwste generatie componisten. Dat

maakte een selectie uit de honderden

inzendingen voor de Gaudeamus Prijs

niet eenvoudig. Mede verantwoorde-

lijk hiervoor is de Nederlandse Rozalie

Hirs, jurylid en componist. ‘De Gaude-

amus Muziekweek is een heel leuk en

belangrijk festival voor nieuwe mu-

ziek,’ vertelt ze. ‘Jonge componisten

krijgen de kans hun composities te

laten uitvoeren door topensembles.

Ze ontmoeten collega’s, wisselen

ervaringen uit en doen inspiratie

op bij elkaar. Daarom is niet de prijs

het belangrijkst, maar de week zelf.’

Hirs heeft zelf nooit aan de compe-

titie meegedaan. ‘Ik ben een echte

laatbloeier. Toen ik het eerste stuk

schreef dat ik goed genoeg vond om

in te sturen, was ik de dertig helaas al

gepasseerd.’ Veel van haar vrienden

werden genomineerd en wonnen

ook. ‘Het is een bepaald soort gedre-

ven mensen dat aan de Muziekweek

meedoet.’ Heeft de jury stijlvoorkeu-

ren? Hirs: ‘Niet echt. Het gaat veelal

wel om westerse kunstmuziek, maar

dat begrip kun je breed opvatten.

De belangrijkste kenmerken: het zijn

meestal als partituur genoteerde

stukken, waarin harmonie, melodie,

ritme, articulatie, frasering en vorm

een grote rol spelen. Improvisatie

komt bij de inzendingen nog niet

zo vaak voor, het muziekstuk moet

Talent, inspiratie en een beetje geluk

Yu Oda: ‘De blokfluiten zijn in dit geval enorme instrumenten, een soort orgel-pijpen, die goed combineren met onder meer een Thaise gong.’

Jaarlijks dingen honderden jonge com-ponisten van over de hele wereld mee naar de Gaudeamus Prijs. Dertien worden uitverkoren. Wat gebeurt er achter de schermen? Jurylid Rozalie Hirs en genomineerden vertellen.

DOOR FLORIS DON

Yu Oda

'$GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

in ieder geval door niet-ingewijde

musici op een herkenbare manier

uitvoerbaar zijn.’

KanshebbersDe jury is, net als het deelnemersveld,

internationaal. Hirs discussieerde drie

lange dagen met Tadeusz Wielecki

(Polen) en Miguel Azguime (Portugal).

‘Het was leuk om te doen, gedurende

die dagen raak je bevriend met elkaar.

We kozen voor stukken die duidelijk

iets communiceren. Wát ze com-

municeren verschilt per compositie.

Een goed basisidee is belangrijk,

maar we keken er ook naar hoe de

componist zijn idee verder uitwerkt

en of de verschijning ervan helder is.

Veel componisten sturen naast de

partituur een opname mee. Het is nog

steeds een beetje een taboe, maar:

dat helpt echt. Sommige vakgenoten

beweren dat je aan de bladmuziek

genoeg hebt, maar ik denk dat een

goede opname altijd een beter beeld

geeft en de inzender meer kans geeft

om genomineerd te worden.’

‘Als je 400 stukken toegestuurd krijgt,

zit er altijd wel iets goeds tussen, elk

jaar weer. We hadden stapels stukken

die we allemaal wel of juist niet goed

vonden. En dan is er nog een stapel

twijfelgevallen, composities waar één

jurylid moeite mee heeft. Dan krijg

je heel interessante discussies met

inhoudelijke argumenten. Wat overi-

gens niet wil zeggen dat een stuk aan

bepaalde vooropgezette stijlkenmer-

ken zou moeten voldoen. Elk genomi-

neerd stuk is heel gedreven gecom-

poneerd, dat voel je, maar qua vorm

en inhoud hebben we met opzet een

brede keuze gemaakt. Ook belangrijk:

je probeert je als jurylid bewust te zijn

van je eigen vooroordelen. Elk jurylid

heeft daar wel eens last van, ook al

zijn de inzendingen anoniem. Het zou

uiteindelijk niet mogen uitmaken of

de componist Amerikaan, Duitser,

man of vrouw is.’

En dan gaat de eigenlijke competitie

tijdens de Muziekweek nog beginnen.

‘Maar elk jurylid heeft zijn favoriete

top vijf meestal al in het achterhoofd,

al mag je dat officieel niet zeggen. Ik

heb al een vermoeden over de groot-

ste kanshebbers. Verrassingen zijn

niettemin goed mogelijk. De kwaliteit

van de uitvoeringen is belangrijk,

maar de meeste stukken bezitten

toch al een sterke eigen boodschap.

Als je een stuk tegen komt dat je echt

goed of mooi vindt, een stuk dat je

raakt, dan geeft dat een kick, het ver-

rijkt je.’

GelunchtHoe denken de genomineerden over

de Muziekweek? ‘Ik had al eerder

vergeefs naar een nominatie gedon-

gen,’ vertelt Thierry Tidrow. ‘Ditmaal

heb ik twee werken ingestuurd. Een

is geselecteerd. Ik ben hier natuurlijk

erg blij mee, maar geluk zal ook een

rol hebben gespeeld. Wellicht had de

jury net geluncht toen ze mijn stuk te

bekeken.’ Yu Oda had geen verwach-

tingen. ‘Het zal vaak afhangen van de

smaak van de juryleden,’ denkt hij.

Beide jonge componisten bevestigen

het – vooralsnog – gunstige muziek-

klimaat in Nederland, en het belang

van de Gaudeamus Muziekweek. Oda:

‘Ik heb ook in Los Angeles gestudeerd,

maar daar is het publiek minder geïn-

teresseerd in contemporaine muziek.’

Tidrow voltooide net een Masterop-

leiding aan het Conservatorium in

Amsterdam. ‘In Canada wordt keihard

bezuinigd op de kunstsector die daar

toch al klein is. Toen ik in 2009 naar

Nederland kwam, was ik verrukt door

het aanbod en zat ik twee maal per

week in het Muziekgebouw aan ’t IJ.

Onder meer Gaudeamus geeft me

de kans met prachtige ensembles te

werken. De Gaudeamus Prijs wordt

internationaal gezien als een prestigi-

euze erkenning. Laten we hopen dat

die unieke situatie behouden blijft.’


IT HAD SOMETHING TO DO WITH THE TELLING OF TIME…, Thierry Tidrow,

5 september, 20.15 uur

GEERTEKERK

THE SCHEME OF THE SEA ORGAN, Yu Oda,


Rozalie Hirs: ‘Veel componisten sturen naast de partituur een opname mee. Het is nog steeds een beetje een taboe, maar: dat helpt echt.’

Thierry Tidrow

Juryberaad. vlnr Rozalie Hirs, Tadeusz Wielecki en Miguel Azguime

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK'%

DoelenKwartetAls het beklimmen van de gevreesde

berg K2: voor veel jonge componisten

is het schrijven van een strijkkwartet

een absolute vuurproef. In de twin-

tigste eeuw is een duizelingwekkend

repertoire voor strijkkwartet ont-

staan, en ook nu worden er jaarlijks

tientallen kwartetten afgeleverd.

Het Rotterdamse DoelenKwartet is

gespecialiseerd in de hedendaagse

strijkkwartetmuziek. Tijdens hun re-

citals worden premières en moderne

kwartetten die repertoire houden

afgewogen gecombineerd. ‘De

Haydns en Schuberts kom je niet zo

snel tegen op onze programma’s. We

vinden dat het nieuwe kwartetreper-

toire meer verdieping moet krijgen,’

vertelt cellist Hans Woudenberg. ‘Dus

spelen we veel twintigste-eeuws werk

dat het verdient vaker gehoord te

worden. We creëren zo een heden-

daags strijkkwartetrepertoire dat veel

sneller rouleert.’ Het DoelenKwartet is

ontstaan uit moederschip het Doelen-

Ensemble. Hedendaagse muziek naar

een groter publiek brengen is altijd

het devies geweest. ‘Vanaf volgend

jaar wordt het DoelenKwartet een ei-

gen stichting. We hebben nu al kwar-

tetseries uitgezet in Rotterdam, Den

Haag en Breda,’ vertelt Woudenberg.

Op het Duitse label Cybele brengt het

DoelenKwartet cd’s uit met kwartet-

ten van Karl Amadeus Hartmann maar

ook bijvoorbeeld de onbekende Hans

Erich Apostel. ‘Binnenkort nemen we

kwartetwerk van Sándor Veress op.’

Bij de Gaudeamus Muziekweek zijn ze

al vijf jaar vaste gast. ‘Als er een kwar-

tet geprogrammeerd staat, worden

we opgeroepen,’ weet Woudenberg.

Dit jaar klinkt er een nieuw kwartet

van Diana Soh uit Singapore, een van

de voor de Gaudeamus Prijs genomi-

neerde componisten, getiteld [Ro]

ob[ta]ject[tions]. ‘Een virtuoos stuk

vol vervreemdende klanken, met een

prachtig diffuus geluid. Het gerenom-

meerde Arditti Quartet heeft het werk

eerder ingespeeld. Dan maak je wel

indruk als jonge componiste.’

GEERTEKERK, 6 september, 20.15 uur

VocaalLAB NederlandDe wonderbaarlijke menselijke

stem heeft nog lang niet al haar

geheimen prijsgegeven. Dat vindt

ook het in 2002 opgerichte Vocaal-

LAB Nederland, dat als geen ander

Nederlands ensemble de reikwijdte

van de zangstem verkent. Werken van

meesters als Luigi Nono en Georges

Aperghis tot de recente kameropera

The Cricket Recovers van Richard Ayres.

VocaalLAB fungeert daarbij als een

open platform of collectief bestaande

uit een poule van vijftien vocalisten

waaruit voor iedere productie geput

kan worden. ‘Zie ons als een atelier

voor de zangstem,’ vertelt artistiek

leider Romain Bischoff. ‘Soms initië-

ren we zelf een muziekevenement,

een andere keer worden we door

derden benaderd voor een muziek-

theaterwerk of speciaal concert.

Per productie worden de vocalisten

gecast, waarbij goed gelet wordt op

stemtype en karakter. Audities zijn te

allen tijde mogelijk.’

Het scala aan multidisciplinaire pro-

ducties waar VocaalLAB in participeert

is zeer breed. ‘Strikte pop of musical

moet je van ons niet verwachten.

Maar we werken wel samen met

breakdancespecialisten ISH waarmee

we Monteverdi in een hiphopjasje

hebben gestoken.’ Tijdens de Gaude-

amus Muziekweek is VocaalLAB vaste

gast. ‘Naast de werken die de jury

heeft geselecteerd, bieden we ook an-

dere jonge componisten een spring-

plank,’ geeft Bischoff aan. Zo is er een

voorproefje te horen uit VocaalLAB’s

nieuwe muziektheaterproductie De

Ensembles op klankenspeurtochtDe crème de la crème van de Neder-landse nieuwemuziekensembles treedt aan tijdens de Gaudeamus Mu-ziekweek met muziek waarvan de inkt maar net droog is. Een introductie.

DOOR MARK VAN DE VOORT

Doelenkwartet

LOU

IS H

AA

GM

AN

'&GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

blinden van Daan Janssens. ‘ Daarnaast

spelen we werk van het Franse enfant

terrible Raphaël Cendo. Een jonge

componist uit de Ircam-school van

Boulez die alles overboord gooit. In

zijn werk wordt werkelijk geen enkele

normale noot meer gezongen, hij is

compleet los van alle conventies.’

NICOLAIKERK, 9 september, 21.45 uur,


Orkest de ereprijsEen bezige bij onder de ensembles.

Al ruim dertig jaar zet het Orkest de

ereprijs zich in voor actuele mu-

ziek. Met als standplaats Apeldoorn

bestrijkt de ereprijs het hele land. Met

ongewone optredens die de grenzen

tussen muziektheater en totaalcon-

cert bewandelen. ‘We bevinden ons

op de rand van de officiële concert-

praktijk,’ vertelt artistiek leider en

dirigent Wim Boerman. ‘Met vers

gecomponeerde muziek voor een

uitzonderlijke orkest van houtblazers,

koperblazers, slagwerk, gitaren en

piano. We hebben een geheel eigen

kleur, van eigentijds klassiek tot jazz

en rock, het ligt allemaal binnen ons

bereik.’ Concerten van de ereprijs

verlopen ook nooit volgens het gang-

bare patroon. ‘Eerder willen we één

grote spanningsboog beschrijven,

zonder pauzes en changementen,’

legt Boerman uit. Een mooi voor-

beeld is het Orkest van de 21ste eeuw

(European Contemporary Orchestra),

een samenwerkingsverband van de

ereprijs met ensembles Musiques

Nouvelles (België) en Ensemble Télé-

maque (Frankrijk), in de woorden van

Boerman ‘een nieuw orkest waar-

mee we in de toekomst ongewone

concertvormen en producties kunnen

realiseren..’ De officiële première

van het orkest is in 2013 in Marseille,

maar tijdens de Muziekweek is al een

voorproefje te horen.

de ereprijs is ook de drijvende kracht

achter de jaarlijkse Young Composers

Meeting. Zestien geselecteerde com-

ponisten komen bijeen in Apeldoorn

en hun werk wordt beoordeeld door

een componistenpanel onder aanvoe-

ring van Louis Andriessen. ‘Tijdens de

Muziekweek spelen we de beste wer-

ken van de laatste twee Meetings. Zo

kijk ik uit naar Hussy van Trevor Grahl,

een heerlijk eclectisch, cartoonesk

stuk waarin allerlei muziekgenres in

ijltempo voorbijflitsen.’

DE NEUDE

ORKEST DE EREPRIJS

4 sept, 12.30 uur

CONSERVATORIUM UTRECHT

ORKEST DE EREPRIJS


SONNEBORGH

ORKEST VAN DE 21STE EEUW


InsomnioDe musici van Insomnio timmeren

keihard aan de weg. Een drukbe-

zochte concertserie, een eigen

muziekgebouw en een bewierookte

debuut-cd. Insomnio pakt de zaken

serieus aan in thuisstad Utrecht. Een

muziekensemble dat het eigentijdse

muziekrepertoire weer helemaal

onbevooroordeeld onder de loep

neemt. Van de klassiekers van Pierre

Boulez, György Ligeti en Jonathan

Harvey tot talloze premières zoals die

tijdens de Muziekweek gaan klinken.

‘Zie ons maar als allesvreters,’ glim-

lacht artistiek leider en dirigent Ulrich

Pöhl. ‘De ensemble-generaties voor

ons gingen heel hard voor één ding.

Pure specialisten zoals het Asko of

Xenakis Ensemble. Wij proberen een

zo breed mogelijk perspectief op de

moderne muziek te bieden. Onze mu-

sici hebben geen enkele moeite met

genrehopping. Wij leggen onze ziel

erin en het publiek pikt dat op.’ On-

langs repeteerde Insomnio in nauw

overleg met de 86-jarige maestro

Pierre Boulez diens Le marteau sans

maître. Daarvoor werd een klein Parijs

theatertje afgehuurd. ’Heel bijzonder,’

memoreert Pöhl, ‘we zijn dat stuk nu

opnieuw aan het instuderen voor een

cd- en dvd-opname.’

Insomnio heeft een hechte band

met de Gaudeamus Muziek week.

Sterker nog, de organisatie van Gau-

deamus huist tegenwoordig in het

muziekgebouw waar ook Insomnio

onderdak vindt. Tijdens het festival

moet Insomnio flink aan de bak. ‘Veel

componisten sturen ons op een ware

klankenspeurtocht,’ merkt Pöhl op.

Vijf werken staan op het programma.

Van een van de vorige prijswinnaars,

de Armeen Artur Akshelyan, spelen

ze een nieuw pianoconcert. ‘Een

volwaardige orkestcomponist die

in klankmassa’s en grootse gebaren

durft te denken.’



GEERTEKERK, 6 september, 20.15 uur

Orkest de ereprijs

DEE

N V

AN M

EER

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK(*

Götterfunken: de toestand in Europa

('GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

EIND juni, een Amsterdams terras.

‘Als ik dit interview niet had afge-

sproken, zou ik vandaag weer op

het Malieveld staan,’ zegt compo-

nist Wilbert Bulsink. ’s Anderdaags

liep hij mee in de Mars der Bescha-

ving, het grootscheepse protest

tegen de bezuinigingen op de kunst.

‘Vandaag keren we ons tegen de

bezuinigingen in de psychiatrie,’ vult

hij aan met strijdlustige blik. ‘Blijven

protesteren en zelf gewoon door-

gaan, dat is het enige wat we kunnen

doen onder deze regering.’

De dikke bos rood haar, de peinzende

blik, het bewegelijk lichaam, de lin-

kerhand bij het oor: wie hem destijds

zag, herkent hem meteen. Wilbert

Bulsink was elf jaar toen hij in 1994 de

hoofdprijs won van de eerste compo-

sitiewedstrijd voor kinderen van het

Nederlands Blazers Ensemble.

Bijna twee decennia en een veelbe-

lovende carrièrestart later moeten

we letterlijk en figuurlijk naar hem

opkijken.

Even terug naar dat prille begin. ‘Mijn

vader leerde me noten lezen toen ik

heel jong was,’ vertelt hij. ‘Op de pi-

ano wees hij aan welke toetsen daar-

bij hoorden. Ik vond dat fascinerend,

ik ging noten tekenen, improviseren

en componeren. Elk vrij moment

was ik ermee bezig. De prijs van het

Nederlands Blazers Ensemble was

natuurlijk een geweldige opsteker.

Na mijn eindexamen ging ik naar het

Conservatorium van Amsterdam. Al

mijn tijd aan muziek wijden, het leek

me geweldig.’

Gestopt‘Maar het viel tegen: mijn hobby werd

mijn werk. Mogen componeren werd

moeten componeren. Mensen in mijn

omgeving waren laaiend enthousi-

ast over me. Men vond mij een heel

goede, jonge componist. Zelf vond

ik dat niet. Ik had het gevoel dat ik

dat moest bewijzen en werd veel te

kritisch. Na twee jaar liep ik vast. Toen

ben ik een poosje gestopt. In die tijd

kreeg ik de Jan van Vlijmenprijs, een

aanmoedigingsprijs voor beginnende

componisten. Dat haalde me over de

streep.’

Bulsink bleef na zijn eindexamen niet

onopgemerkt. Hij kreeg opdrachten

van onder meer het Nieuw Ensem-

ble, ensemble Ziggurat, het Rosa

Ensemble & November Music en werd

beloond met verschillende prijzen.

Heeft hij wel eens meegedongen

naar de Gaudeamus Prijs? ‘Nooit, ik

vergeet het elk jaar weer,’ zegt hij

lachend, ‘maar ik vind het wel een

fantastische organisatie. Laatst was

ik in het Gaudeamushuis in Bilthoven

en realiseerde me dat Stockhausen,

Ligeti en Ferneyhough daar allemaal

geweest zijn. Wauw! Echt te gek!’

FietstochtOok zonder zijn eigen initiatief wist

Gaudeamus Bulsink te vinden. Dit jaar

werd hij uitgenodigd om een stuk te

schrijven voor het slotconcert van de

Muziekweek. Het werd Götterfunken

(goddelijke vonk/inspiratie), een

multimediaspektakel over nationale

identiteit, vreemdelingenhaat en

internationale eenheid, gebaseerd op

ervaringen tijdens een fietstocht door

Europa.

Bulsink, apetrots: ‘Samen met Geert

Glas, een oude schoolvriend, heb ik

een fietstocht gemaakt van 9000 km,

via Scandinavië naar Litouwen, Oekra-

ine, Roemenië, Turkije, Griekenland

en Macedonië.

Onderweg maakte ik dagelijks audio-

opnames van vijftien seconden:

natuurgeluiden, pratende mensen,

scheepstoeters, alles wat te horen

was. Geert maakte tekeningen. Met

dat materiaal zijn we naar het Rosa

Ensemble gestapt, een fascinerende

club, bestaande uit een toetsenist,

elektrische gitarist, bassist, slagwer-

ker en twee zangeressen. Heel ludiek,

alle leden kunnen ook improviseren

en componeren.

Götterfunken, ontleend aan het

Europese ‘volkslied’ (‘Alle Menschen

werden Brüder’), wordt een stuk over

de toestand in Europa op dit moment.

‘De sociaal-politieke omstandighe-

den in de landen die we bezochten

schemeren door in klank en beeld.

De samples en de gecomponeerde

muziek geven samen met de livepro-

jecties van Geerts tekeningen een

indruk van verschillende vormen van

nationale trots, soms resulterend in

discriminatie, maar ook van de hoop

“erbij te horen”, één te zijn met het

rijke Westen zonder de eigen identi-

teit op te geven. Götterfunken is, net

als de reis, een sprong in het duister.

Voor het publiek, maar zeker ook voor

ons.’

MUSEUM SPEELKLOK

GÖTTERFUNKEN, Rosa ensemble, Wilbert

Bulsink, Jeroen Kimman en Geert Glas,

11 sept, 17.00 uur

‘Götterfunken is, net als de reis, een sprong in het duister. Voor het publiek, maar zeker ook voor ons.’

9000 kilometer fietsten Wil-bert Bulsink en Geert Glas door Europa, onderweg geluidsopnamen en tekeningen makend. Het werd basismate-riaal voor multimediaspektakel Götterfunken, slotconcert van de Muziekweek.

DOOR MARIANNE BROEDERFOTO ROEL SIEBRAND

GAUDEAMUS MUZIEKWEEK((

zondag 4 september

UITFEEST, Orkest de ereprijs, Rosa En-

semble met werken van Trevor Grahl,

Michiel Mensingh

DE NEUDE, 12.30 uur (gratis)

maandag 5 september

INSOMNIO, Maciej Straburzynski, Laura

Sandee met werken van Vladimir Gor-

linski, Wei-Chieh Lin, Thierry Tidrow,

Artur Akshelyan, Sergey Khismatov

VREDENBURG LEEUWENBERGH, 20.15 uur

dinsdag 6 september

ORKEST DE EREPRIJS met werken van

Ryan Latimer, Peter McNamarra,

Thierry Tidrow, Benjamin Scheuer, Tre-

vor Grahl, Tadeusz Wielecki, Michael

Smetanin

UTRECHTS CONSERVATORIUM - Fentener

van Vlissingenzaal , 12:30 uur

DOELENKWARTET, Ensemble MAE,

Amsterdam Collage Ensemble, Brian

Archinal en Reinier van Houdt met

werken van Miguel Azguime, Ezequiel

Menalled, Diana Soh, Yu Oda, Chiu-Yu

Chou, Luiz Henrique Yudo, Nick Deyoe

GEERTEKERK, 20.15 uur

woensdag 7 september

LIKE HARRY, geluidswandeling van Si-

mone de Jong en Robert van Heumen

MUSEUM SPEELKLOK, vertrek tussen

11.00-12.00, 13.30-14.30,

16.00-17.00 uur

BARBARA LÜNEBURG met werken van

Arturo Fuentes, Lou Mallozzi, Malle

Maltis, Henry Vega, John Croft

VAN SCHIJNDELHUIS, 12.30 uur

VINCENT HEPP EN ELISABETH SMALT met

werk van Andrew McIntosh


WRENCH, Hexnut met werken van Jan Bas

Bollen, David Dramm, Anthony Fiumara,

Mayke Nas, Seung-Ah Oh, Ned McGowan


In aanvulling op dit programma start

om 20.00 en 22.45 uur in het Van

Schijndelhuis vioolconcerten met

Elisabeth Smalt en Vincent Hepp en

Barbara Lüneburg.

BARBARA LÜNEBURG met werken van

Marko Ciciliani, Yannis Kyriakides


donderdag 8 september

DISKLAVIER PLUS MUSEUM SPEELKLOK, 12.30 uur, Sarah

Nocolls met werken van Wouter

Snoei, Chad Langford, Gert-Jan Prins,

Hugo Morales

MUSEUM SPEELKLOK, 17.00 uur Step-

hanie Pan met werken van Daniel

Schorno, Robert van Heumen, Danny

de Graan en Julian Scordato winnaar

van de International Conlon Music

Prize for Disklavier Plus 2011.

THE NIGHT OF THE UNEXPECTED, Sarah Ni-

colls, Lean Left, Hauschka, Slagwerk Den

Haag, Erik Bosgraaf, Thundercat met

werken van Jorrit Tamminga, Rozalie

Hirs, Jacob van Eyck, Michel van der Aa

TIVOLI OUDEGRACHT, 20.30 uur

vrijdag 9 september

WAVE FIELD SYNTHESIS, Ryoko Imai met

werken van Ji Youn Kang, Yota Mori-

moto, Funckarma

MUZIEKHUIS UTRECHT, 12.30 uur

NIEUW ENSEMBLE met werken van Abel

Paúl, Yoshiaki Onishi, Noriko Koide,

Emre Kaleli


gekoppeld aan:

VOCAALLAB, Dirk Luijmes met werken

van Raffaele Grimaldi, Jacob Adler,

Giuliano Bracci

NICOLAÏKERK, 21.45 uur

zaterdag 10 september



MUSEUM SPEELKLOK, vertrek tussen 11.00-

12.00, 13.30-14.30, 16.00-17.00 uur

OPEN MONUMENTENDAG

Orkest van de 21ste Eeuw, VocaalLAB

met werken van Ezequiel Menalled,

Christiaan Richter, Ted Hearne, David

Dramm, Pete Harden, Lionel Ginoux

SONNENBORGH, 12.30 uur

PERCUSSION TRIO met werken van

Jean-Luc Fafchamps, Iannis Xenakis en

Frank Zappa

HET UTRECHTS ARCHIEF, 12.30 uur

CELLO QUARTET met werken van Christi-

aan Richter, Lionel Ginoux en Claude

Ledoux

HUIZE MILENAAR, 13.30 uur

MIX-UP met werken van Ezequiel

Menalled, Pete Harden, David Dramm

en Ted Hearne

SONNENBORGH, 14.30 uur

VOCAALLAB, preview op het Avondcon-

cert


VOCAALLAB met werken van Anna

Korsun, Raphael Cendo, Roderik de

Man, Daan Janssens, Luc Brewaeys


gekoppeld aan:

SEATLLE CHAMBER PLAYERES, Tomoko

Mukaiyama met werken van Yannis

Kyriakides, Michael Mensingh


zondag 11 september



MUSEUM SPEELKLOK, vertrek tussen

11.00-12.00, 13.30-14.30 uur

ENSEMBLE KLANG met werken van Sean

Friar, Kate Moore, Ted Hearne, Roi

Nachshon


GÖTTERFUNKEN, Rosa Ensemble, een

multimediaperformance van Wilbert

Bulsink, Jeroen Kimman en Gert Glas,

animatie

Aansluitend: uitreiking Gaudeamus

Prijs 2011

MUSEUM SPEELKLOK, 17.00 uur

Gaudeamus Muziekweek 2011 - Programma

(!GAUDEAMUS MUZIEKWEEK

Festivalhart Museum Speelklok

De centrale festivalkassa en infomatiebalie is geopend van 4 t/m 11 september

tussen 10.00 en 17.00 uur. Steenweg 6, www.museumspeelklok.nl

KaartverkoopOnline kaartverkoop vanaf juni via www.muziekweek.nl. Tijdens het festival

bij de centrale festivalkassa en vanaf een uur voor aanvang op de (meeste)

festivallocaties. Reserveren kan tijdens het festival via t 030-8200111 tussen

10.00 en 17.00 uur.

Avondconcert: ! 17.50, met korting ! 12.50. Lunchconcert: ! 5.00. Festival

Passe-partout (online te bestellen): ! 75.00, met korting ! 50.00. Korting voor

studenten, CJP en U-pas houders.

WebradioMediapartner de VPRO neemt dagelijks het complete festivalprogramma op

gepaard aan randprogrammering van Aad van Nieuwkerk. Streaming ‘s avonds

via www.radio4.nl/eigentijds.

Radio 4Avondconcert, Hoogtepunten uit de Gaudeamus Muziekweek, 15 september,

20.00-23.00 uur .

MUSEUM SPEELKLOK

KLANKINSTALLATIEROUTE 7, 10 en 11

sept, 12.00-17.00 uur

LIKE HARRY, wandeling met mp3 speler

van Robert van Heumen en Simone

de Jong, een muziekstuk dat de

wandelaar door de stad voert, 7, 10

en 11 sept.

MUSEUM SPEELKLOK

N20; MULTIVERSUM I + II, Dyane Donck /

Jake de Vos

YESTERDAY EN CIRCLECTRIC, Dyane Donck

/ Evelien van den Broek

SPEELDOOSJES UIT TIERKREIS, Karlheinz

Stockhausen

DADOC, Rob van Rijswijk / Jeroen

Strijbos

HUMMING BIRDS, Joost van Balkom


TUNING IN, Tao G. Vrhovec Sambolec

(tijdens en rondom de concerten)

WHISPERS, Rob van Rijswijk / Jeroen

Strijbos (tijdens en rondom de con-

certen)

THEATER KIKKER

DROPPER 01, Arno Fabre

DE NEUDE

KNIKTIKS, Hans van Koolwijk (onder

voorbehoud)

MUZIEKHUIS UTRECHT

WAVE FIELD SYNTHESIS, The Game of Life

Klankinstallaties

Voornaamste subsidiënten en (media)partners

Locaties

MUSEUM SPEELKLOK

(Festivalcentrum)

Steenweg 6

3511 JP Utrecht

UTRECHTS CONSERVATORIUM

Fentener van Vlissingenzaal

Mariaplaats 28

3511 LL Utrecht

DE NEUDE

De Neude

Utrecht

GEERTEKERK

Geertekerkhof 23

3511 XC Utrecht

MUZIEKHUIS UTRECHT

Loevenhoutsedijk 301

3552 XE Utrecht

NICOLAÏKERK

Nicolaaskerkhof 8

3511 XC Utrecht

SONNENBORGH

Zonnenburg 2

3512 NL Utrecht

TIVOLI OUDEGRACHT

Oudegracht 245

3511 NL Utrecht

VAN SCHIJNDELHUIS

Pieterskerkhof 8

3512 JR Utrecht


Servaasbolwerk 1A

3512 NK Utrecht

THEATER KIKKER

Ganzenmarkt 14

3512 GD Utrecht

HUIZE MOLENAAR

Korte Nieuwstraat 6

3512 NM Utrecht

HET UTRECHTS ARCHIEF

Hamburgerstraat 28

3512 NS Utrecht

Documents

Gaudeamus Muziekweek 2011 Bijlage VPRO