G EÏNTEGREERDE PROEF - users.skynet.beusers.skynet.be/fa664768/Documenten/GIP document.pdf · 1.6 Elektriciteit ... ¾ Powerpoint; ¾ Website online zetten. 1.9 Taalintegratie Nederlands:

PROVINCIAAL TECHNISCH INSTITUUT EEKLO

Roze 131

9900 Eeklo

GEÏNTEGREERDE PROEF Schooljaar 2012 - 2013

De Causmaecker Ewout

6 EMa

Lunterstraat 4 , 9968 Bassevelde

PROVINCIAAL TECHNISCH INSTITUUT EEKLO

Roze 131

9900 Eeklo

GEÏNTEGREERDE PROEF Schooljaar 2012 - 2013


6 EMa

Lunterstraat 4 , 9968 Bassevelde

Woord vooraf

Dit is mijn laatste jaar Elektro-Mechanica en dus moest ik een Geïntegreerde Proef maken.

Bij mij bestond deze opdracht uit het realiseren van een verticale kliefmachine, deze wordt

gebruikt voor het klieven van hout, waardoor het blok kleiner wordt en dan beter in de

haard kan. Dit project werd niet praktisch uitgevoerd door tijdsgebrek, er is dus enkel een

theoretische versie. Het onderwerp van mijn Geïntegreerde Proef werd mij opgelegd door

mr. Moerman. Toch was het een interessant onderwerp vond ik.

Graag zou ik een woord van dank richten aan mijn 2 groepsleden, Jonas Van Brackel en

Lenny Mortier, want ik kon rekenen op hun inzet en bijdrage bij mijn project. Ik zou ook

graag mr. Moerman bedanken voor de hulp en de bijsturingen, zoals bij de mechanische

berekeningen en de uitwerking met Solid Edge. Ook mr. Schrooten verdient mijn dank voor

de hulp bij het schrijven van mijn PLC-programma voor de kliefmachine. De leerkrachten

mevr. Pauwels, mevr. De Dycker en mevr. Vander Veken wil ik bedanken voor hun hulp bij

het vertalen van teksten.

Inhoudsopgave 1 Opgave .............................................................................................................................. 10

Opgave houtkliefmachine .......................................................................................... 11 1.1

Voorbereidend studiewerk ........................................................................................ 12 1.2

Technisch Tekenen Mechanica .................................................................................. 12 1.3

Technologie – praktijk mechanica ............................................................................. 13 1.4

Laboratorium (meettechniek) ................................................................................... 13 1.5

Elektriciteit ................................................................................................................. 13 1.6

Elektronica ................................................................................................................. 14 1.7

ICT .............................................................................................................................. 15 1.8

Taalintegratie ............................................................................................................. 15 1.9

Samenbundelen. ........................................................................................................ 16 1.10

2 Voorbereidend studiewerk ............................................................................................... 18

Sterkteberekeningen constructie. ............................................................................. 19 2.1

2.1.1 Berekenen van de krachten op het bewegingsdeel. .......................................... 19

2.1.2 Berekenen van de bevestiging. .......................................................................... 19

2.1.3 Berekenen van de afmetingen van de vaste en beweegbare steun. ................. 21

Selectie van de actuator. ........................................................................................... 23 2.2

2.2.1 Inputsnelheid. ..................................................................................................... 23

2.2.2 Benodigde ingangsvermogen. ............................................................................ 23

2.2.3 Inputkoppel bij werking. .................................................................................... 24

2.2.4 Opstartkoppel. .................................................................................................... 24

Materialen studie ...................................................................................................... 25 2.3

2.3.1 Machinebouwstaal ............................................................................................. 25

2.3.2 Brons ................................................................................................................... 27

3 Technisch Tekenen ............................................................................................................ 29

4 Technologie - praktijk mechanica ..................................................................................... 30

Werkvoorbereiding .................................................................................................... 31 4.1

Technische tekening .................................................................................................. 36 4.2

5 Meettechniek .................................................................................................................... 37

Passingen ................................................................................................................... 38 5.1

5.1.1 Passing as – bus (kant2) ..................................................................................... 38

5.1.2 Passing as – bus (kant1) ..................................................................................... 39

Toleranties ................................................................................................................. 40 5.2

Ruwheden .................................................................................................................. 40 5.3

6 Elektriciteit – Elektronica .................................................................................................. 41

Keuze motor + uitleg ................................................................................................. 42 6.1

Gekozen motor .......................................................................................................... 42 6.2

6.2.1 Algemene beschrijving ....................................................................................... 42

6.2.2 Technische gegevens overzicht .......................................................................... 43

6.2.3 Voordelen voor de klant ..................................................................................... 43

6.2.4 Typische toepassingen ....................................................................................... 44

3f asynchrone motor + uitleg .................................................................................... 44 6.3

6.3.1 Ontstaan van een vierpolig draaiveld. ............................................................... 46

6.3.2 stator .................................................................................................................. 47

Constructie, aansluiting en kenplaat. ........................................................................ 48 6.4

6.4.1 Constructie ......................................................................................................... 48

6.4.2 Principe ............................................................................................................... 49

6.4.3 slip ...................................................................................................................... 50

Motorbeveiliging ....................................................................................................... 51 6.5

Sensoren .................................................................................................................... 52 6.6

Transformator ............................................................................................................ 56 6.7

6.7.1 Vermogen en stromen van een transformator .................................................. 56

6.7.2 verliezen bij transformator ................................................................................ 56

6.7.3 Nullastproef en kortsluitproef ............................................................................ 58

6.7.4 Gekozen transformator ...................................................................................... 59

6.7.5 Behuizing ............................................................................................................ 59

Signaal lampen ........................................................................................................... 61 6.8

Bedieningselementen ................................................................................................ 62 6.9

Inleiding ..................................................................................................................... 62 6.10

6.10.1 Doel .................................................................................................................... 62

6.10.2 Drukknoppen ...................................................................................................... 62

6.10.2.1 Bedieningskop ............................................................................................. 62

6.10.2.2 Lichaam ....................................................................................................... 63

6.10.2.3 Schakelcontact ............................................................................................ 63

6.10.3 Signaallampen .................................................................................................... 63

6.10.3.1 Signaallampkop ........................................................................................... 63

6.10.3.2 lamphouder ................................................................................................. 64

Industriële beveiligingen ........................................................................................... 64 6.11

6.11.1 Algemeen............................................................................................................ 64

6.11.2 Gesloten smeltveiligheden (hov‛ s) .................................................................. 65

6.11.2.1 Principe ....................................................................................................... 65

6.11.2.2 Soorten ........................................................................................................ 65

6.11.2.3 opbouw ....................................................................................................... 65

6.11.3 Automaten.......................................................................................................... 66

6.11.3.1 Algemeen .................................................................................................... 66

6.11.3.2 Soorten ........................................................................................................ 66

6.11.3.3 opbouw ....................................................................................................... 67

6.11.3.4 werking ........................................................................................................ 68

6.11.3.4.1 Normale stroomdoorgang ..................................................................... 68

6.11.3.4.2 Overbelasting ......................................................................................... 68

6.11.3.4.3 Kortsluiting ............................................................................................. 68

Eplan .......................................................................................................................... 69 6.12

PLC en schakelkast ..................................................................................................... 70 6.13

7 Taalintegratie .................................................................................................................... 71

Nederlands ................................................................................................................. 72 7.1

7.1.1 Aanvraag stageplaats ......................................................................................... 73

7.1.2 Aanvraag informatie ........................................................................................... 74

7.1.3 Uitnodiging vergadering ..................................................................................... 75

7.1.4 Verslag vergadering ............................................................................................ 75

7.1.5 Notulen vergadering .......................................................................................... 76

Engels ......................................................................................................................... 77 7.2

7.2.1 Technical text ..................................................................................................... 78

7.2.2 Glossary .............................................................................................................. 81

7.2.3 Questions and answers ...................................................................................... 84

7.2.4 Outline ................................................................................................................ 85

7.2.5 Summary ............................................................................................................ 86

7.2.6 General technical tekst ....................................................................................... 87

7.2.7 Own part translation technical text ................................................................... 90

7.2.8 Translation general technical text ...................................................................... 90

Frans .......................................................................................................................... 95 7.3

7.3.1 Demande de documentation ............................................................................. 96

7.3.2 Documentation technique ................................................................................. 97

7.3.2.1 Vocabulaire technique ................................................................................ 97

7.3.2.2 Texte technique .......................................................................................... 98

8 Bronnenlijst ..................................................................................................................... 108

9 Tabellenlijst ..................................................................................................................... 109

10 Figurenlijst ................................................................................................................... 110

6 TSO-EMa Inleiding

Elektro-Mechanica Schooljaar 2012-2013

Inleiding

In het begin van het schooljaar werd ons verteld dat we een eindwerk moesten maken, het

onderwerp werd ons opgelegd door mr. Moerman. Dit was voor mij een verticale

kliefmachine. Ondanks het feit dat ik het onderwerp niet zelf gekozen had, leek het me wel

een zeer interessant project om te maken omdat dit een zeer eenvoudige machine is om

hout te bewerken.

Een verticale kliefmachine was mijn opdracht, maar doordat een groot deel van de klas deze

opdracht kreeg, werden er mij ook nog specifiekere gegevens opgelegd in een opgavetabel

zodat elke kliefmachine verschillend was. Ik vind een kliefmachine wel een goede GIP voor

de richting Elektro-Mechanica want beide hoofdvakken komen aan bod bij het ontwerpen

van een kliefmachine. De mechanica komt aan bod bij de sterkteberekeningen en ook bij de

uitwerking in Solid Edge. Elektriciteit komt aan bod bij de sturing en bij de beveiliging van de

machine.

In deze bundel vind je alles over de nodige onderdelen voor het ontwerpen van een

kliefmachine en dus ook de technische tekeningen van de onderdelen met een

samenstellingstekening van het geheel. Daarna vind je in de bundel de sterkteberekeningen.

Ook het elektrische gedeelte zit er in met alle gemaakte Eplan-tekeningen. Op het einde van

deze bundel heb ik alle taken opgenomen die ik gemaakt heb voor de vakken Nederlands,

Frans en Engels.


1 Opgave

6TSO-Ema Opgave 11


Opgave houtkliefmachine 1.1

Vier leerlingen werken in groep aan het ‘Euregio project’ rond alternatieve energie, meer

specifiek het ontwerpen van een kleine windmolen. De overige leerlingen werken een

verschillende opgave uit volgens onderstaande tabel: Tabel 1: Opgave

Deze gedifferentieerde opgave maakt het mogelijk dat de leerlingen aan één zelfde

opdracht werken die tot verschillende oplossingen kan leiden. De voedingsbron is ofwel

hydraulisch ofwel mechanisch/elektrisch. In het laatste geval wordt gebruik gemaakt van

de zgn. ‘Screw jacks’ van Vermeire Belting (lineaire actuatoren -

http://www.vermeire.com/Inc/Doc/verins/screwjacks%20UK.pdf).

6TSO-Ema Opgave 12


Voorbereidend studiewerk 1.2

Mechanica-Sterkteleer voor hout-kliefmachine:

Bepalen van de aandrijfeenheid:

o Hydraulisch: grootte van de cilinder, druk, ophanging, …

o Mechanisch - elektrisch: afmetingen van de actuator en aan te koppelen motor.

Berekenen van de overige onderdelen (trek, afschuiving, buiging, knik, …).

Mechanica-Sterkteleer voor windmolen:

Bepalen van de dikwandige buis i.f.v. een schatting van het gewicht van de te dragen

windmolen:

o Op druk/knik;

o Op buiging;

o …

Nadien herrekenen i.f.v. de reële waarden, evt. wordt de windmolen met spankabels

vastgemaakt (zie ook testveld Schoondijke).

Bepalen van de lassen tussen buis en voetplaten;

Berekenen van de keilbouten waarmee de voetplaat bevestigd wordt op een

betonnen sokkel.

Bepalen van de nodige bevestigingen van de wieken, de gelagerde as waarop de

wieken gemonteerd worden, de evt. overbrengingen naar de generator,

…

Laboratorium (materialenleer):

Bepalen van de materiaalkeuze van de onderdelen, bevestigingsmaterialen, ...:

Welke functie heeft het stuk in het geheel;

Aan welke belastingen is het stuk onderhevig en welke eigenschappen zijn hiervoor

noodzakelijk;

Materiaalaanduiding volgens EN 10020-10025-10027-...;

Samenstelling van het materiaal;

Elasticiteitsgrens,treksterkte, kerfslagwaarde, hardheid, corrosiebestendigheid,

bewerkbaarheid, lasbaarheid waar nodig.

(Studie) Controle van de lassen tussen de dikwandige buis en voetplaten.

Technisch Tekenen Mechanica 1.3

Werkgang tekenwerk (3D in Solid Edge):

Tekenen van de principetekening.

Ontwerpen van de samenstelling, hierbij wordt rekening gehouden met de eerder

uitgevoerde berekeningen en de esthetische vormgeving van het geheel;

6TSO-Ema Opgave 13


Diverse standaardonderdelen (eventueel te downloaden via www.web2cad.com;

www.festo.be, www.traceparts.com, http://www.item-cad.com/, …) plaatsen,

rekening houdend met de gemaakte berekeningen.

Van de uiteindelijke samenstelling wordt een 2D samenstellingstekening (evt.

voorzien van diverse deelsamenstellingen) gegenereerd met de nodige

stukkenlijsten, evt. lasaanduidingen worden eveneens geplaatst;

Van de te vervaardigen onderdelen wordt een werktekening gemaakt met de nodige

maataanduidingen, toleranties (evt. lengtetoleranties uitrekenen), vorm-en

plaatstoleranties.

Technologie – praktijk mechanica 1.4

Van de te maken onderdelen (hoofdzakelijk van de windmolen), anders wordt

van de voorafgaande opgave tandwielas (TT) een werkgang opgemaakt.

Uitvoeren van deze onderdelen.

Laboratorium (meettechniek) 1.5

Opmeten;

Detailstudie van de gebruikte ISO-toleranties en hun passing met het element dat

erop gemonteerd dient te worden (tandwiel, riemschijf, kettingwiel, lager, ...)

Detailstudie van de gekozen en opgemeten ruwheden;

Opmeten van de afmetingen en vorm & plaatstoleranties op de 3D-meetbank

(optisch of met taster).

Elektriciteit 1.6

Eigenschappen van de gekozen éénfasige transformator:

o Werkingsprincipe bij belasting;

o Gekozen type en grootte;

o Bepaling van het rendement;

o Keuze van de veiligheidstransformator voor bediening op laagspanning.

Eigenschappen van de gekozen motor (zie eerdere mechanische berekeningen):

o Verklaren van de motorkeuze uit de catalogi;

o Elektrische gegevens- en motorkarakteristieken:

Koppel- en snelheidskarakteristiek;

Vermogen (mechanisch – elektrisch) en rendement;

Toerental en aantal poolparen;

Cos φ;

Ia / In;

Ma / Mn;

Mh / Mn;

6TSO-Ema Opgave 14


Slip;

Stroom- en snelheidskarakteristiek;

o Aanloop asynchrone motor (softstarter, frequentieomvormer,…);

o Omkeren draaizin;

o Motorbescherming – omgevingstemperatuur: thermische classificatie;

o Beveiligingsklasse motor;

o Opbouwdossier;

o …

EMC richtlijnen;

Arbeidsfactor compensatie;

Logica-sturing: analyseer de in- en uitgangen welke voor uw eigen ontwerp kunnen

gebruikt worden;

Technisch dossier:

o Situatieschema;

o Stuurstroombaanschema;

o Hoofdstroombaanschema;

o Bedradingsschema van de schakelkast en schakelpunten;

o Bepaling van draaddoorsnede;

o Aansluitschema met nummering van de geleiders;

o Aansluitlijst;

o Kabellijst;

o Materiaallijst;

o …

Beveiligingen en bedieningen:

o Noodstoppen;

o Sensoren;

o Motorbeveiliging;

o Signalisatie;

o Bedieningsknoppen;

o Afstandsbediening;

o …

Elektronica 1.7

Alle gebruikte elektronica kunnen verantwoorden:

Keuze en opstelling (terug te vinden in de technische tekeningen mechanica) van de

sensoren;

Aansluiting van de sensoren in het geheel (stuurschema, PLC, …);

Vermogen elektronica bij de windmolen;

…

6TSO-Ema Opgave 15


ICT 1.8

Onderzoek en keuze lay-out;

Studie HTML en CSS;

Studie-ontwerp navigatiemethode;

Maken van pagina en directory-structuur;

Opmaken kader Word-document;

Powerpoint;

Website online zetten.

Taalintegratie 1.9

Nederlands:

Verzorging van de algemene lay-out van de bundel, wat betreft:

o Woord vooraf, inleiding en besluit;

o Inhoudsopgave;

o Bronnen- en figurenlijst (technische tekeningen worden hier niet bijgerekend);

o Decimale nummering hoofdstukken + subrubrieken (let op: tekeningen worden

niet opgenomen in de nummering van de bladzijden, de nummering herbegint na de

tekeningen);

o Éénvormige structuur betreffende de hoofding voor de goede leesbaarheid;

o Keuze en plaatsing van de leestekens;

o Taalzuiverheid.

Korte spreekbeurt betreffende functie (via power-point – zie opgave voor

mondelinge verdediging), werking van het ontwerp en keuze van de onderdelen;

Eindcontrole van de afgewerkte bundel qua lay-out en taalgebruik;

Aanvraagbrief voor stageplaats en CV;

Zakelijke briefwisseling per brief of mail.

Engels:

De leerlingen kiezen op het internet of uit gespecialiseerde bladen een Engelse

zakelijke tekst die aansluit bij het onderwerp van hun GIP. Daarvan wordt een

schema en een samenvatting gemaakt.

Aanduiden van de moeilijke woorden in de tekst en opstellen van een verklarende en

vertalende woordenlijst.

Opstellen van 10 vragen die aansluiten bij de tekst met telkens een uitgebreid

antwoord.

Vertalen van elk een deel van een algemene Engelse technische tekst naar het

Nederlands.

6TSO-Ema Opgave 16


Frans:

Documentatie aanvragen, zowel schriftelijk (brief volgens BIN-normen) als mondeling

(telefoongesprek);

Vakliteratuur begrijpend lezen aan de hand van een bestaande tweetalige

woordenlijst, korte fragmenten vertalen en de woordenlijst instuderen;

Zelf een vertalende woordenlijst opstellen aan de hand van tweetalige technische

documentatie, de woordenlijst instuderen;

Een stageverslag schrijven en een sollicitatiegesprek voeren waarbij de stageperiode

mondeling besproken wordt.

Samenbundelen. 1.10

Van de bekomen resultaten wordt een bundel gemaakt in een uniforme map, gebruik

de onderstaande indelingen.

Het is evenwel niet de bedoeling dat deze bundel een samenraapsel is van diverse

cursussen. Enkel wat je ondernomen hebt om tot het resultaat te komen, wordt hierin

opgenomen.

Opgave (deze mag van het netwerk op de g-schijf of van internet gekopieerd

worden);

Voorwoord;

Inleiding;

Logboek (uit ‘Smartschool’)

Het voorbereidend studiewerk:

o Resultaten van de berekeningen uit vakmodule Mechanica-sterkteleer;

o Keuze van de materialen.

Technisch Tekenen mechanica (de tekeningen worden niet opgenomen in de

nummering van de bladen):

o Montagetekening;

o Onderdelentekeningen, deze worden zoveel mogelijk per nummer geklasseerd.

Technologie-praktijk mechanica:

o Technische tekening van tandwielas;

o Werkvoorbereiding;

Meettechniek:

o Detailstudie van de gebruikte ISO-toleranties op de as en hun passing met het te

monteren element;

o Detailstudie van de gekozen en opgemeten ruwheden;

o Detailstudie van de diverse meetopstellingen;

o Meetstaat (tabel) waarbij de vereiste afmetingen uit de tekening vergeleken wordt

met de opgemeten en waarbij de nodige conclusie getrokken wordt (goed- of

afkeuren);

6TSO-Ema Opgave 17


Elektriciteit – Elektronica:

o De resultaten van de verantwoorde motorkeuze en schakeling;

o De aansluitschema’s;

o PLC-sturing;

o Beveiligingen.

Taalintegratie:

o Nederlands:

Woord vooraf;

Inhoudsopgave;

Inleiding;

Besluit;

Bronnenlijst;

Figurenlijst;

Aanvraagbrief voor stageplaats en CV;

Zakelijke briefwisseling per brief of mail.

o Engels:

Samenvatten van zakelijke tekst;

Opstellen van meertalige woordenlijst en vertaling;

Vragen- en antwoordenlijst bij de zakelijke tekst;

Aanvraag van documentatie.

o Frans:

Stageverslag;

Zelf op te stellen vertalende woordenlijst;

Kopie van de daarvoor gebruikte documentatie.


2 Voorbereidend studiewerk

6TSO-Ema Voorbereidend studiewerk 19


Sterkteberekeningen constructie. 2.1

Figuur 1: Krachten voorstelling

2.1.1 Berekenen van de krachten op het bewegingsdeel.

De kracht F zal een moment veroorzaken waarvan de grootte:

)(. 1 kNcmlFM b ==> kNcmcmkNM b 160020.80

Dit moment zal opgenomen worden door de steunrollen (bv. lagers), de krachten op de

rollen kunnen we berekenen met de formule:

)(2

kNl

MF b

st ==> kNcm

kNcmFst 556,35

45

1600

Gebruik van bronzen plaatjes

2.1.2 Berekenen van de bevestiging.

Materiaal E295, materiaalnummer 1.0050, dit is geschikt voor machinebouw. Dit materiaal

heeft een treksterkte "Rm" tussen 470 en 610, gemiddelde is 540. Dit zal ook gegalvaniseerd

worden tegen het roesten.

Berekenen van de toelaatbare streksterkte rekening houdend met de nodige veiligheden in

dit geval hebben we te maken met een wisselende belasting dus gebruik ik een coëfficiënt

van 1/3. En ook σs en τ berekenen.

²/453

1*

4

540mmNt

²/5,3145*7.0 mmN

²/63*2 mmNs



Figuur 2: Bevestiging

Berekenen van de oppervlakte aan de hand van τ en zo de diameter van de boring voor de

pen berekenen en de oppervlakte berekenen aan de hand van σs en zo de dikte van de

steun bepalen.

²70,12²1270²/5,31

2/80000cmmm

mmN

NA

A

F

cmdd

A 470.12*4

4

²*

cmcmcm

cm

d

AhhdA

cmmmmmN

N

s

FA

A

Fs

6,15875.14

²35,6*

²35,6²635²/63

2/80000

σt, τ, σs blijven hier niet het zelfde ook al gebruik ik het zelfde materiaal, maar het mes

wordt op het vaste gedeelte gemonteerd en zal alleen in één richting belast worden, dit is

een dynamisch belasting dus ik zal gebruik hiervoor een coëfficiënt van 2/3.

²/903

2*

4

540mmNt

²/6390*7.0 mmN

²/126*2 mmNs



Berekenen van de oppervlakte aan de hand van τ en zo de diameter van de boring voor de

bouten berekenen en de oppervlakte berekenen aan de hand van σs en zo de dikte van de

steun bepalen.

cmcm

cm

d

AhhdA

cmmmmmN

N

s

FA

A

Fs

cmdd

A

cmmmmmN

NFA

A

F

8,0795,02

²59,1*

²59,1²159²/126

4/80000

217,3*4

4

²*

²17,3²317²/63

4/80000

2.1.3 Berekenen van de afmetingen van de vaste en beweegbare steun.

Eerst ga ik het moment berekenen die optreed bij het klieven.

kNcmcmkNlFMb 160020*80*

b ²/9²/903

2*

4

540cmkNmmN

In eerste instantie bepaal ik het traagheidsmoment van deze doorsnede rond de zwaarte-as

(zie figuur).

Dan bepaal ik het weerstandsmoment tegen buiging van deze doorsnede:

v

IW x

b (waarbij v de uiterste afstand is naar de buitenkant van deze doorsnede)

Tot slot bepaal ik de optredende spanning in deze kritische doorsnede:

b

b

bW

M bb



* Berekeningen:

H= 20cm

B= 3cm

cmkNWb

Mbb

cmyzHtv

cmv

IxWb

cmIxAIxAIx

cmaAhb

IxA

cmaAhb

IxA

cmyzya

cmyzya

cmA

yAyAyz

/136,720.224

1600

75.1425.823

³20.22475.14

5.3312

45.331221

475.2633)²25.3(*6012

³20*32*

12

³*2

475.678)²25.3(*6012

³3*201*

12

³*1

25.325.8522

25.325.85.1111

25.8120

5*605.11*602*21*1

Figuur 3: Afmetingen mes



Selectie van de actuator. 2.2

Gegevens:

F=80 kN;

Slaglengte : 320 mm;

Max sluitsnelheid v= 10 mm/s (= 600 mm/min).

We kiezen bij Max. lifting load 80 kN (SJ80 of een MA80).

2.2.1 Inputsnelheid.

1min67,46619

7min/600

mm

mmnin

Dit toerental is te bekomen door bv een motor van 750 min-1 te nemen en dit m.b.v. een

riemschijf of ketting te verlagen. De bijhorende overbrengingsverhouding zal dan als volgt

zijn:

50,1min67,466

min7501

1

2

1

n

ni

2.2.2 Benodigde ingangsvermogen.

kWx

mm/kNPin 540,2

315.060000

min60080

We kiezen dus voor een motor van 3,75kW (zie aanduiding tabel)

Tabel 2: Selectie actuator



Tabel 3: Vermogen actuator

2.2.3 Inputkoppel bij werking.

NmkW

n

PT

in

in

in 74,76min67,466

955075,39550.1

2.2.4 Opstartkoppel.

NmkNmmmmkN

i

xpFTin 47,7947,79

7206,02

1780

..2

..

Hierin is η: Static Efficiency 0.206 voor SJ80 en MA80



Materialen studie 2.3

De materialen die ik gebruik voor de bouw van mijn kliefmachine zijn:

Machinebouwstaal

Brons

2.3.1 Machinebouwstaal

Ik gebruik machinebouwstaal voor de meeste delen van mijn kliefmachine. Dit word gebruikt

voor belaste onderdelen en onderdelen die aan wisselende belasting blootgesteld zijn,

enkele toepassingen zijn; staven, profielen, drijfstangen en smeedstukken.

Symbool: E295

Materiaalnr.: 1.0050

DIN EN 10025-2: 2005-02

Samenstelling:

Overzicht van de soorten machinebouwstaal:

Tabel 5: Soorten machinebouwstaal

Behandelingsmogelijkheden:

Gloeien:

880°C/lucht

Tabel 4: Samenstelling machinebouwstaal

Tabel 6: Behandelingsmogelijkheden



Normaal gloeien wordt uitgevoerd om een homogeen fijnkorrige structuur te verkrijgen.

Circa 50 gr C boven de GSE lijn in het ijzerkoolstofdiagram, om het ferriet en cementiet in

austeniet om te zetten, daarna langzaam afkoelen aan de lucht.

Te lang op temperatuur houden van een werkstuk leidt tot rekristaliesatie, dus korrelgroei

en dat is ongewenst. Bij de afkoeling wordt een nieuwe fijne structuur gevormd en alle

bewerkingsporen zijn gewist, vandaar de naam normaalgloeien ofwel normaliseren.

De eindhardheid hangt af van de toegepaste behandelingsmogelijkheid, bij deze is dat

normaal uitgloeien.

Het ijzerkoolstofdiagram waarop GSE lijn te zien is:

Figuur 4: Ijzerkoolstofdiagram



Machinebouwstaal is verkrijgbaar bij:

2.3.2 Brons

Ik gebruik brons in de plaats van lagers, de plaatjes brons zijn namelijk ook makkelijker te

vervangen bij eventuele slijtage en de kostprijs voor het vervangen zal ook veel minder zijn

dan bij het gebruik van lagers. Enkele toepassingen bronzen bussen, wormwielen.

Symbool: CuSn7 Zn Pb

Materiaalnr.: 2.1090

DIN 1705

Samenstelling: Cu ~ 83%

Sn ~7%

Zn ~4%

Pb ~6%

Overzicht van de soorten brons:

Tabel 7: Soorten brons

Behandelingsmogelijkheden: Geen behandelingen vereist.

Eindhardheid: Universeel lagerbrons heeft een Brinell hardheid van >70HB.

De hardheidsmeting volgens Brinell

Bij hardheidsmeting volgens Brinell wordt een stalen of hardmetalen kogel in het te testen

materiaal gedrukt. De grootte van de indrukking is een maat voor de hardheid van het

materiaal. De diameter van de indrukking wordt met behulp van een formule omgerekend

tot een getal dat de "Hardheid volgens Brinell" wordt genoemd.

Figuur 5: Christiaens



Eigenschappen Brinell hardheid:

- De Brinell hardheidsmeting wordt beperkt door de vervorming van de kogel. Bij materialen

harder dan 500 HB gaat de kogel vervormen.

- Door het gebruik van een vrij grote indrukking (kogel 10 mm) is het mogelijk om van niet

homogene materialen een hardheid te meten. Dit is belangrijk voor metingen aan gietijzer.

- Er bestaat een relatie tussen de hardheid en de treksterkte. Voor staal geldt Rm = 10/3 HB.

Voor aluminium geldt Rm = 0,55 HB

Brons is verkrijgbaar bij:

Figuur 6: Brinell hardheid

Figuur 7: Hemimex


3 Technisch Tekenen

PTI

EEKLO

Schaal

Gezien

Datum

Getekend

Identificatieme

rk - Klas

Titel

18/05/20

13

6 EM

a

1:1

De Causm

aecker Ewo

ut

Kliefmachine

1

Ra 6,4

23°

20

280

500

750

50

Stuknr

Aantal

Benaming

Materia

alRuwe

Maa

tOpme

rking/Norm

11

Voetplaa

tE295

750x500x50

R50

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

PTI

EEKLO

Schaal

Gezien

Datum

Getekend

Identificatieme

rk - Klas

Titel

18/05/20

13

6 EM

a

1:1

De Causm

aecker Ewo

ut

Kliefmachine

2

Ra 1,6

9090

286 10

Stuknr

Aantal

Benaming

Materia

alRuwe

Maa

tOpme

rking/Norm

21

Mes

E295

AA

Doorsnede A-A

5016,5 20

OH7

16°

148

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

0,02

10

To

lera

nti

eta

be

l

20H

7

PTI

EEKLO

Scha

al

Gezien

Datum

Geteke

ndIdentif

icatieme

rk - Klas

Titel

20/05/20

13

6 EM

a

1:1

De Cau

smae

cker Ewo

ut

Kliefm

achine

3

Ra 3,2

A

DETAIL

A

20

10

952,5

Stuknr

Aantal

Bena

ming

Materia

alRuwe

Maa

tOp

merking/No

rm

31

HE 280

B

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

81400

4

PTIEEKLO

Schaal

Gezien

Datum

GetekendIdentificatiemerk - Klas Titel

20/05/2013

6 EMa

1:1


Kliefmachine

A

A

Doorsnede A-A

10

12O

66+0

,1+0

,05

O

305

280

25

20

180

136

Stuknr Aantal Benaming Materiaal Ruwe Maat Opmerking/Norm

4 1 Houdplaat actuator E295 305x280x19

83

72

Ra 1,6

Ra 3,2 Ra 1,6

Boven 0,5 6 30 120 400Tot en met 6 30 120 400 1000Fijn (IT 12): ± 0,05 0,10 0,15 0,20 0,3

DIN ISO 2768

PTI

EEKLO

Scha

al

Gezien

Datum

Geteke

ndIdentif

icatieme

rk - Klas

Titel

20/05/20

13

6 EM

a

1:1

De Cau

smae

cker Ewo

ut

Kliefm

achine

5

Ra 3,2

Stuknr

Aantal

Bena

ming

Materia

alRuwe

Maa

tOp

merking/No

rm

52

Steunlat

E295

400x18x20

395,98

35,36 45°

45°

20

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

6

Ra 3,2

PTIEEKLO

Schaal

Gezien

Datum


20/05/2013

6 EMa

1:1


Kliefmachine

A

A

Doorsnede A-A

120°12

O

18°

340

50

145

2060

30

15

45

6,54

10


6 1 Onderplaat mes E295 340x90x10

Boven 0,5 6 30 120 400Tot en met 6 30 120 400 1000Fijn (IT 12): ± 0,05 0,10 0,15 0,20 0,3

DIN ISO 2768

PTI

EEKLO

Scha

al

Gezien

Datum

Geteke

ndIdentif

icatieme

rk - Klas

Titel

20/05/20

13

6 EM

a

1:1

De Cau

smae

cker Ewo

ut

Kliefm

achine

7

Ra 3,2

141°

12O

20+0

,2+0

,1O

10

50

30

200

R 10

20

Stuknr

Aantal

Bena

ming

Materia

alRuwe

Maa

tOp

merking/No

rm

7 2

Beugel actua

tor

E295

200x50

x20

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

20

10

PTI

EEKLO

Scha

al

Gezien

Datum

Geteke

ndIdentif

icatieme

rk - Klas

Titel

20/05/20

13

6 EM

a

1:1

De Cau

smae

cker Ewo

ut

Kliefm

achine

8

Ra 3,2

115

90

Stuknr

Aantal

Bena

ming

Materia

alRuwe

Maa

tOp

merking/No

rm

82

Bevestiging me

sE2

95115x90

x10

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

A A

Doorsned

e A-

A

20

4515

10

PTI

EEKLO

Scha

al

Gezien

Datum

Geteke

ndIdentif

icatieme

rk - Klas

Titel

20/05/20

13

6 EM

a

1:1

De Cau

smae

cker Ewo

ut

Kliefm

achine

9

18 O

20 Oj6

25 O

3

1,5

54,5

Stuknr

Aantal

Bena

ming

Materia

alRuwe

Maa

tOp

merking/No

rm

91

Pen

E295

Ø25

x60

59,5

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

0,00

9-0

,004

To

lera

nti

eta

be

l

20j6

Ra 1,6

Ra 1,6

Ra 3,2

Ra 1,6

PTI

EEKLO

Schaal

Gezien

Datum

Getekend

Identificatieme

rk - Klas

Titel

4/06

/2013

6 EM

a

1:1

De Causm

aecker Ewo

ut

Kliefmachine

10

Ra 3,2

AA

Doorsnede A-A

12O

12O

90

27

20

1530

7,8

Stuknr

Aantal

Benaming

Materia

alRuwe

Maa

tOpme

rking/Norm

102

Bronzen geleiding

Brons

90x27x20

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

PTIEEKLO

Schaal

Gezien

Datum


4/06/2013

6 EMa

1:1


Kliefmachine


1 1 Voetplaat E295 750x500x50

10 2 Bronzen geleiding Brons 90x27x20

11 1 Circlipsring 18 x 1,5

12 8 Moer DIN EN 24032 M12

13 1 Actuator

14 1 Motor

15 4 Verzonken bout DIN 7991 M12x50

16 4 Zeskant bout DIN EN 24016 M12x30

2 1 Mes E295

3 1 HE 280 B


5 2 Steunlat E295 400x18x20


7 2 Beugel actuator E295 200x50x20

8 2 Bevestiging mes E295 115x90x10

9 1 Pen E295 Ø25x60

a 20

a 20

a 20

a 20

a 20

a 20


1 1 Voetplaat E295 750x500x50

10 2 Bronzen geleiding Brons 90x27x20

11 1 Circlipsring 18 x 1,5

12 8 Moer DIN EN 24032 M12

13 1 Actuator

14 1 Motor

15 4 Verzonken bout DIN 7991 M12x50

16 4 Zeskant bout DIN EN 24016 M12x30

2 1 Mes E295

3 1 HE 280 B


5 2 Steunlat E295 400x18x20


7 2 Beugel actuator E295 200x50x20

8 2 Bevestiging mes E295 115x90x10

9 1 Pen E295 Ø25x60

PTIEEKLO

Schaal

Gezien

Datum


20/05/2013

6 EMa

1:1


Kliefmachine

A

DETAIL A

16

12

2

7

B

DETAIL B

8

10

6

9

15

11

13

14

3

1

4

5


4 Technologie - praktijk mechanica

6 TSO-EMa Technologie – praktijk mechanica 31


Werkvoorbereiding 4.1

Machine Ruwe maat Materiaal Aantal Werkstuknaam

……………………… Ø40x105 Zacht staal 1 As

Nr Bewerking

Bew

. VL

Vc M/Min

n tr/min

f mm/ omw

Vf mm/min

Gereedshap

1 Controle van beginmaten

* schuifmaat 0-150 * mesbeitel HSS

* meetklok * centerboor *Klauwplaat

*Meeneemplaat *Centers

*Meenemer *Micrometers

2 Vlakken 1ste kopvlak 1 40 300 0,1 30

3 centerboren 2 140

1000

4 Stuk omdraaien

5 Vlakken 2de kopvlak op lengte 100±0,1

3 40 300 0,1 30

6 centerboren 4 140

1000

7 werkstuk tussen centers plaatsen

8 uitlijnen centers



9 Ruwen Ø35,5 ; 36,5 ver ; 3 stap 6 40 280 0,1 40

10 Ruwen Ø26,5 ; 32,5 ver ; 5 stap 7 40 280 0,1 40

11 Ruwen Ø20,5 ; 9,5 ver ; 3 stap 8 40 280 0,1 40

12 omdraaien werkstuk



13 Ruwen Ø30,5 ; 36,5 ver ; 5 stap 9 40 280 0,1 40

14 Ruwen Ø 20,5 ; 32,5 ver; 5 stap 10 40 280 0,1 40

15 Ruwen Ø 16,5 ; 9,5 ver; 2 stap 11 40 280 0,1 40

16 Slijpen mesbeitel

17 Fijn uitlijnen centers

18 Nadraaien Ø16 ; 10 ver 12 60 450 0,05 30



19 Nadraaien Ø20g6 ; 23 ver 13 60 450 0,05 30

20 Nadraaien Ø30 ; 4 ver 14 60 450 0,05 30

21 werkstuk omdraaien

22 Nadraaien Ø20 ; 10 ver 15 60 450 0,05 30



23 Nadraaien Ø26g6 ; 23 ver 16 60 450 0,05 30

24 Nadraaien Ø35 ; 4 ver 17 60 450 0,05 30

25 Alle hoeken breken 0,2 x 45° 18 60 480 HV 40

26 Controle stuk Nummer inslaan Beoordelingstabel invullen

Tabel 8: Werkvoorbereiding



Technische tekening 4.2

PTI

EEKLO

Schaal

Gezien

Datum

Getekend

Identificatieme

rk - Klas

Titel

27/09/20

12

6 EM

a

1:1

De Causm

aecker Ewo

ut

Praktijk Me

chanica

Bov

en0,

56

3012

040

0To

t en

met

630

120

400

1000

Fijn

(IT

12)

: ±

0,05

0,10

0,15

0,20

0,3

DIN

ISO

276

8

Ra 3,2

1023442310

100

20O

26O

g6

35O

16O

20O

g6

30O

Stuknr

Aantal

Benaming

Materia

alRuwe

Maa

tOpme

rking/Norm

/1

AsZa

cht staa

lØ40x105

-0,0

07-0

,020

Tole

rant

ieta

bel

20g6

-0,0

07-0

,020

Tole

rant

ieta

bel

26g6

Ra 1,6

Ra 1,6

KANT 2

KANT 1


5 Meettechniek

6TSO-Ema Meettechniek 38


Passingen 5.1

5.1.1 Passing as – bus (kant2)

As: Ø20 g6 (-0,007 ; -0,020)

Bus: Ø20 H7 (+0,021 ; 0)

Figuur 8: Passing kant 2

Tabel 10: Waarden as

Na 20

ma 20-0,007 = 19,993

Ma 19,98

Ta 5µm

Wa 20-0,004 = 19,996

=> Max. speling =7μm

=> Max. speling = 41μm

=> Ware speling= 18μm

Tabel 9: Waarden bus

Nb 20

mb 20

Mb 20,021

Tb 21µm

Wb 20,007



5.1.2 Passing as – bus (kant1)

As: Ø26 g6 (-0,007 ; -0,020)

Bus: Ø26 H7 (+0,021 ; 0)

Figuur 9: Passing kant 1

Tabel 11: Waarden as

Na 26

ma 26-0,007 = 25,993

Ma 25,98

Ta 5µm

Wa 26-0,004 = 25,996

Tabel 12: Waarden bus

=> Max. speling =7μm

=> Max. speling = 41μm

=> Ware speling= 18μm

Nb 26

mb 26

Mb 26,021

Tb 21µm

Wb 26,007



Toleranties 5.2

Alle maten op de technische tekening van 4.2 waar geen tolerantie bij vermeld is,daar

worden de toleranties toegepast volgens onderstaande tabel:

Tabel 13: Tolerantietabel

DIN ISO 2768

Boven 0,5 6 30 120 400

Tot en met 6 30 120 400 1000

Fijn (IT 12): ± 0,05 0,10 0,15 0,20 0,3

Ruwheden 5.3

Op tekening vermeld, algemene ruwheid is Ra 3,2, enkel de 2 diameters waar de bus over

wordt geschoven, de passingen, worden afgewerkt met een ruwheid van Ra 1,6. Omdat dit

een klempassing is en dus deze diameter minder ruw mag zijn, de andere diameters zijn van

minder belang dus deze krijgen algemene ruwhied, namelijk Ra 3,2.


6 Elektriciteit – Elektronica

6TSO-Ema Elektriciteit 42


Keuze motor + uitleg 6.1

Om een motor te kiezen in een catalogus moet je aan een aantal parameters voldoen:

· Het soort motor (AC of DC, synchrone of asynchrone motor, éénfasig, driefasige,

Dahlander,…)

· Het materiaal van het motorhuis (aluminium, staal of gietrijzer).

· Het aantal polen of de rotatiefrequentie.

· De omgeving waar de motor geplaatst wordt (EX-motor?)

· Aansluitspanning

· Het vermogen van de motor

· Met of zonder reductiekast

· De bouwvorm (voet of flensmontage, asuiteinde,…)

· Koelwijze (IC)

· Isolatieklasse

· IP-klasse

· …

Gekozen motor 6.2

Ik heb gekozen voor een motor van Siemens omdat dit een van de bekendste merken is en

ze van zeer goede kwaliteit zijn.

6.2.1 Algemene beschrijving

General Purpose motoren met aluminium frame zijn geschikt voor een breed scala van

standaard aandrijving taken in de industriële omgeving. Als gevolg van het zeer lage gewicht

zijn ze voorbestemd pomp, ventilator en compressor toepassingen. Ze zijn echter ook

uitstekend lenen voor transporttechniek en hijsmiddelen / kranen.

Design en architectuur van de motoren zorgen voor maximale flexibiliteit en minimale

bijbehorende kosten bij de montage en installatie van: Gebruikers profiteren van

geïntegreerde hijsoogbouten, montage voeten die kan worden vastgeschroefd op,

versterkte lagering end schilden met optimale mechanische eigenschappen en

aansluitkasten die gemakkelijk te openen. Niet alleen dit, kan encoders, remmen en

afzonderlijk aangedreven ventilatoren eenvoudig worden toegevoegd. Kous is ook

eenvoudig te wijten aan de lage variantie van onderdelen waardoor de motor distributeurs

om snel te reageren op eisen van de klant.



Figuur 10: Motor

6.2.2 Technische gegevens overzicht

Eigenschappen

Macht en spanningsbereik: 0,55 kW tot 45 kW Voor alle gebruikelijke spanningen

Frame maten en soorten van de bouw:

80 tot 225 in alle gebruikelijke soorten bouwwerken

Nominaal toerental: 750 - 3600 tpm Aantal polen: 2/4/6/8 Rendementsklassen: IE1 = Standard Efficiency

IE2 = High Efficiency IE3 = Premium Efficiency NEE = NEMA Energiezuinige motoren vlgs. aan NEMA MG1 NPE = NEMA Premium Efficiënte motoren vlgs. aan NEMA MG1

Figuur 11: Motoreigenschappen

6.2.3 Voordelen voor de klant

Bijzonder gebruiksvriendelijk

De 1LE1 serie biedt bijzonder gebruiksvriendelijk aansluitdozen. De 2 en 4-polige motoren,

een as hoogte van 80 en 90 gaan nog een stap verder: Voor deze motoren, wordt de

klemmenkast slechts bevestigd met een schroef, en het kan continu worden gedraaid door

middel van 360 graden. Daarnaast is de aansluitkast is vooraf geconfigureerd met een

klemmenbord. Dit maakt het aanzienlijk eenvoudiger en sneller te installeren motoren een

beperkte ruimte, zoals de motor verbindingskabel kan worden naar de motor vanuit elke

richting.

Meer vermogen

Verhoogd vermogen motoren kunnen de oplossing zijn als de motor extreem compact moet

zijn omdat er niet voldoende ruimte beschikbaar is voor een standaard motor. Met deze



motoren, in efficiëntieklasse IE2, vermogens van een standaard motor kan worden

gerealiseerd in de volgende kleinere as hoogte.

6.2.4 Typische toepassingen

Pumps

Fans

Compressoren

Kranen / hefmiddelen

Productie industrie

3f asynchrone motor + uitleg 6.3

Een tweepolig driefasenstatorwikkeling is samengesteld uit drie wikkelingen die ruimtelijk

onder hoeken van 120° t.o.v. elkaar opgesteld zijn.

Figuur 12: Wikkelingen

Door deze drie wikkeling n worden sinusoidale stromen gestuurd die 120° in de tijd

verschoven zijn t.o.v. elkaar.

In de figuur hieronder zijn deze driefasenstromen voorgesteld en kunnen we nagaan wat dit

veroorzaakt op verschillende tijdstippen (t1 tot t5) bij een tweepolige machine.

Figuur 13: Tijdstippen

We kunnen het resulteren veld tekenen voor de verschillende tijdstippen.



Besluit: We stellen dus vast dat het resultaat een draaiend magnetisch veld is dat één

omwenteling maakt in één periode, vandaar de benaming DRAAIVELD. We kunnen ook

aantonen dat het draaiveld steeds constant is in grootte.

In de voorgaande theorie hebben we gebruik gemaakt van een fictieve voorstelling van de

ligging van de wikkelingen, dit om principieel het vastleggen van begin- en eindpunten

duidelijk te maken. In werkelijkheid wordt echter gebruik gemaakt van een andere

uitvoering.

In de statorwikkeling worden per fase niet één maar vele wikkelingen aangebracht, die

samen de fasewikkelingen vormen.

Figuur 14: 2 polig draaiveld

In de statorwikkelingen moet, bij aansluiting op een driefasig net, een draaiveld opgewekt

worden. De drie fase wikkelingen: U1-U2,V1-V2 en W1-W2 die hiervoor nodig zijn, liggen

120°E t.o.v. elkaar in het gelammeleerd statorstaal. De uitvoerings vorm van dze wikkelingen

bepaalt het aantal poolparen van het draaiveld. Is er 1 spoel per fase, dan onstaat een 2-

polig draaiveld. Zijn er 2 spoelen per fase, dan ontstaat een 4-poligdraaiveld.

Figuur 15: Stator



6.3.1 Ontstaan van een vierpolig draaiveld.

In voorgaand voorbeeld werd het ontstaan van een tweepolig draaiveld aangetoond: het

magnetisch veld maakt 1 omwenteling gedurende 1 periode van de stroom.

Figuur 16: 4 polig draaiveld

Door het aantal spoelen te vermeerderen kunnen we een draaiveld bekomen met meerdere

polen:bijvoorbeeld zullen 6 spoelen zorgen voor een 4-polig draaiveld, dat dan een ganse

omwenteling maakt in een halve periode.

Besluit: Indien het magnetisch veld 2 paar polen heeft en f de frequentie van de

aangebrachte driefasen stromen is, dan vinden we de draaisnelheid van het draaiveld met

volgende formule:



6.3.2 stator

Bij een 2-polige machine wordt het magnetisch veld opgewekt door 3 spoelen die elk 120°

verschoven zijn in de ruimte t.o.v. elkaar. Bij een 4-polige machine wordt het veld opgewekt

door 2 reeksen van 3 spoelen die in plaats van 120° nu slechts 60° t.o.v. elkaar verschoven

zijn.

De stator van een draaistroommotor bestaat uit minimaal drie identieke spoelgroepen. Elke

spoelgroep bevat de spoelen van bij elkaar horende polen. De spoelgroepen, ook wel

fasewikkelingen genoemd, worden voorzien van dezelfde wisselspanning, maar met

faseverschillen van 120 graden. Bij een tweepolige motor, d.w.z. één paar polen per

spoelgroep, maken de overeenkomende polen in de drie spoelgroepen hoeken van 120

graden met elkaar. Bij een 4-polige motor zijn er twee paar polen per spoelgroep. De hoek

tussen de overeenkomende polen is dan 60 graden. Door het faseverschil tussen de

spoelgroepen bereiken de polenparen na elkaar hun maximale magnetische veld. Daardoor

ontstaat er een draaiend magnetisch veld, draaiveld genoemd.

Figuur 17: Wikkelingen 120° verschoven



Constructie, aansluiting en kenplaat. 6.4

6.4.1 Constructie

Stator: stilstaand gedeelte.

Bestaat uit een holle cilinder van dunne ferro - siliciumblaadjes met aan de binnenkant een

aantal gleuven waarin een driefasige wikkeling wordt geplaatst. Deze wikkelingen worden

op een draaistroomnet aangesloten.

Rotor: draaiend gedeelte.

De rotor bevindt zicht in de stator en is gescheiden van de stator door middel van een

luchtspleet. De rotor wordt elektrisch niet aan het draaistroomnet verbonden. Het

draaiende gedeelte (de rotor of het anker in het geval van de asynchrone kooirotormotor),

bestaat uit een kooi van grote staven die aan de uiteinden zijn kortgesloten door een grote

ring. (vandaar kortsluitankermotoren). De ruimte tussen de kooi is opgevuld met een

weekijzerpakket. In de staven lopen zeer grote stromen die tegen het statorveld in een

tegenveld opwekken waardoor de rotor gaat draaien.

Figuur 18: Samenstelling stator



Figuur 19: Binnenkant motor

Bij de asynchrone motor is iedere fasewikkeling ontworpen voor een bepaalde fasespanning

Uf. Afhankelijk van de grootte van de lijnspanning Ul van het net, worden de

statorwikkelingen in ster of in driehoek geschakeld. Als ze in driehoek geschakeld zijn is de

fasespanning Uf gelijk aan de lijnspanning Ul. Is de lijnspanning Ul, daarentegen gelijk aan

maal de de fasespanning uf van de statorspoel, dan is de motor in ster geschakeld. Bij de

ster-driehoek schakeling worden bij het aanlopen allereerst de wikkelingen in ster

geschakeld en na enige tijd in driehoek. Deze omschakeling kan handmatig worden gedaan

of door middel van een tijdsrelais die na een ingestelde tijd wisselt van ster naar driehoek

de verhouding tussen en is 3

6.4.2 Principe

De driefasige asynchrone motor, kortsluitanker motor of kooianker motor is een asynchrone

elektromotor, gevoed door een 3-fasenwisselspanningssysteem. Asynchrone motoren

worden overal toegepast in de aandrijftechniek en bij zware machines. Door de hoge



aanloop stroom (tot ca. 6 à 8 x nominaal) van 3 fasige asynchrone motoren is het wel nodig

om aan te lopen met een speciaal aanloop systeem zoals aanlooptransformatoren,

frequentieregelaars of ster-driehoek schakelingen wat ik zal gebruiken om mijn motor te

laten draaien.

Figuur 20: Opbouw motor

6.4.3 slip

De rotor probeert dit draaiveld te volgen (volgens de wet van Lenz probeert de rotor het

draaiveld te ontwijken door mee te draaien in de richting van dit draaiveld). In tegenstelling

tot de synchrone motor, blijft de draaisnelheid van de rotor achter bij die van de stator.

Daarom spreekt men hier van een asynchrone motor, asynchrone=niet synchroon. Het

verschil in draaisnelheid tussen de rotor en de stator wordt de slip genoemd. Een

asynchrone motor kan niet werken zonder slip. Het is namelijk de slip die de rotorfrequentie

bepaalt. Zonder slip is de rotorfrequentie nul. De rotorfrequentie is de draaiveldfrequentie

min het rotortoerental. Er moet stroom (en daarmee veld) worden opgewekt in de rotor om

een veld op te wekken tegenwerkend ten opzichte van het statorveld, anders kan de

asynchrone motor niet draaien. Bij het aanzetten van de asynchrone motor is de

rotorfrequentie maximaal.

Slip wordt berekend met de volgende formule:

s=slip=

s = slip

fr = toerental rotor in omw/min

fs = toerental stator in omw/min



Koppen-snelheidskarakteristiek

Figuur 21: Koppen-snelheidskarakteristiek

Ta=aanzetkoppel Tz=zadelkoppel Tkip=kipkoppel Tnom=koppel bij nominale last T0=koppel bij nullast x= werkgebied

De faseverschuiving tussen de rotorstroom Ir en de rotor-emk Er is afhankelijk van de slip:

Bij toenemende rotatiefrequentie N2 wordt de frequentie van de rotor-emk en daardoor de

faseverschuiving kleiner en het koppel zal stijgen. dus makkelijker gezegd als de motor

meer op toeren komt zal de arbeidsfactor verbeteren.

Naarmate de slip kleiner wordt zal dus ook de rotorstroom Ir beginnen dalen, dit verklaart

het maximum in de bovenstaande karakteristiek.

Dit maximum wordt dus bereikt als de toename van het werkkoppel volledig teniet gedaan

wordt door de stoomdaling (punt Tkip => kipkoppel)

Voor nog hogere rotatiefrequenties zal de stroomdaling van doorslaggevende aard zijn,

zodat het koppel verder daalt. In punt I0 worden er geen veldlijnen meer gesneden en is

bijgevolg de rotorstroom 0 zodat het koppel ook 0 zal zijn.

Voor enkele karakteristieke bedrijfstoestanden gelden volgende slipwaarden:

bij stilstand of het startmoment is: nr = 0 en s = 1 of 100%;

bij synchronisme is: nr-ns en s = 0 of 0%;

bij vollast of bij nominaal bedrijf is de slipwaarde tussen 2% en 7%

Motorbeveiliging 6.5

Volgens de tabel van Klöckner Moeller heb ik een thermische beveiliging nodig van 30A, er

was keuze tussen de motorbeveiligingsschakelaars PKZM01, PKZM0 en PKZM4. Tabel 14: motorbeveiliging

Zekering Ptot Aantal U cos rendement Thermiek (A) Zekering directe start Draadsectie

(W) fasen (V) (0,6…1) (%) In 1,1 x In (A) Type (mm²)

F1 + F2 3000 3 400 0,84 81 6,36 7,00 16 aM = T 2,50



De PKZM01, PKZM0 en PKZM4 bieden met de stroomafhankelijk bimetaalafschakelingen een

zeer betrouwbare technische oplossing voor de motorbeveiliging. De thermische beveiliging

is fase-uitvalgevoelig en temperatuurgecompenseerd. De nominale stromen bij PKZM0 tot

32 A zijn in 15 bereiken onderverdeeld, bij de PKZM01 in 12 bereiken en bij de PKZM4 tot 63

A in 7 bereiken. Met de magnetische maximaal beveiligingen, op 14 × Iu vast ingesteld,

worden de installatie (motor) en de voedende kabel betrouwbaar beveiligd. Ook het

motorstarten is in alle bedrijfssituaties gewaarborgd. De fase-uitvalgevoeligheid van de

PKZM0 en PKZM4 maakt toepassing voor beveiliging van EEx e-motoren mogelijk. Een ATEX-

certificering is beschikbaar. Ter beveiliging van motoren worden de

motorbeveiligingsschakelaars op de nominale motorstroom ingesteld.

De volgende toebehoren breiden de motorbeveiligingsschakelaar uit met de verschillende

subfuncties:

onderspanningsafschakelspoel U,

arbeidsstroomafschakelspoel A,

normaal hulpcontact NHI,

storingsmelder AGM.

Ik zal dus kiezen voor de PKZM01 want die kan de 30 A aan en ik heb geen 12 bereiken

nodig.

Sensoren 6.6

Inductieve sensoren

De inductieve benaderingsschakelaar werkt volgens het principe van de gedempte LC-

oscillator: wanneer metaal binnendringt in het aanspreekbereik van de naderingsschakelaar,

dan wordt aan het systeem energie onttrokken. Het metaaldeel zorgt voor energieverlies,

die door de wervelstroomvorming wordt veroorzaakt. De wervelstroomverliezen zijn

afhankelijk van de grootte en het soort van het metaaldeel.

De verandering van de trillingsamplitude van de oscillator veroorzaakt een

stroomverandering, die in de elektronica wordt verwerkt en in een gedefinieerd

schakelsignaal wordt omgezet. Voor de duur van het dempen staat een statisch signaal op

de uitgang van het apparaat ter beschikking.



Oscillator

Gelijkrichter

Schakelversterker

Uitgang

Voeding

Eigenschappen inductieve naderingsschakelaar:

Isolatie conform IEC 346/VDE 0100 of IEC 536,

Beschermingsgraad IP67,

hoge schakelfrequentie,

onderhoudsvrij en slijtvast (hoge levensduur),

ongevoelig voor trillingen,

willekeurige inbouwpositie,

LED-indicatie toont de schakel- of uitgangstoestand en vereenvoudigt bij de inbouw

de inregeling,

bedrijfstemperatuurbereik –25 ... +70 ˚C,

trillingsbelasting: cyclustijd 5 min., amplitude 1 mm in frequentiegebied 10 ... 55 Hz,

conform IEC 60947-5-2,

hebben een statische uitgang, die zolang actief blijft, als het apparaat wordt

gedempt,

dendervrij schakelgedrag in microseconden (10–6 s).

Figuur 22: Inductieve sensor



Tabel 15: Schakelafstanden

Schakelafstand S

De schakelafstand is de afstand, waarbij een metalen deel dat

het actieve vlak nadert, een signaalverandering op de uitgang

bewerkstelligt. De schakelafstand is afhankelijk van:

Aanlooprichting Grootte Materiaal van het metalen deel

Met de volgende correctiefactoren moet bij verschillende

materialen rekening worden gehouden:

Sn = nominale schakelafstand

Dit zijn de inductieve sensoren die wij gaan gebruiken om de toestand van onze actuator te

kunnen schakelen. Tabel 16: Voorstelling sensor

Ind. Sensor, AC, tubular 18, metal, cabl

Part no. E57RAL18A2

Article no. 136066

Tabel 17: Eigenschappen sensor

Product Standards UL 508; IEC60947-5-2; CE marking

UL File No. E166051

UL CCN NRKH, NRKH7

NA Certification UL listed

Max. Voltage Rating 250 V AC

Degree of Protection IEC: IP67, IP69K; UL/CSA Type: 4, 4x, 6, 6P, 12, 13

General

Standards IEC/EN 60947-5-2

Ambient temperature °C - 25 - + 70

Protection type IP67

Mechanical shock resistance g 30 Shock duration 11 ms

Staal (St 37) 1,00 × Sn

Messing 0,35 – 0,50 × Sn

Koper 0,25 – 0,45 × Sn

Aluminium 0,35 – 0,50 × Sn

RVS 0,60 – 1,00 × Sn



Characteristics

Rated switching distance

Rated switching distance Sn mm 5

Repetition accuracy of Sn % 3

Temperature drift of Sn % 10

Switching hysteresis of Sn % 20

Rated operational voltage Ue 20 - 250 V AC

Operating current in the switched state at 24 V DC

Ib mA 10

Maximum load current Ie mA 500

Voltage drop at Ie Ud V 2.5

Switching Frequency Hz 20

Min. load current Ie mA 1

Residual current through the load in the blocked state at 230 V AC and 24 V DC

Ir mA 0.1

Switching state display LED Red

Connection 2-wire

Contacts

N/O = Normally open 1 N/O

Style

Design (outer dimensions) mm M18 x 1

For connection of: 2 m connection cable

Material Stainless steel



Transformator 6.7

6.7.1 Vermogen en stromen van een transformator

Vermogen transformatoren

Transformatoren kennen een toegekend vermogen, dit wil zeggen dat de transformator

constructie de doorlaat van het vermogen bepaalt. Het is immers zo dat de transformator

niets anders doet dan galvanische gescheiden het vermogen van de primaire zijde naar de

secundaire zijde overzet met het zelfde spanningsniveau of met een verschillend

spanningsniveau.

Nominaal stroom De nominaal stroom van een enkelfase transformator wordt bepaalt uit

Iprimair = Ps / Uprimair of Isecundair = Ps / Usecundair

Hierin is de nullaststroom even buiten beschouwing gelaten.

6.7.2 verliezen bij transformator

Verliezen

De verliezen in een transformator bestaan uit nullastverliezen en kortsluitverliezen. De

nullastverliezen (ijzerverliezen) worden opgewekt in de metalen kern door de magnetisering

van het blikpakket, en zijn onder te verdelen in hysteresisverliezen en

wervelstroomverliezen. Deze verliezen zijn onafhankelijk van de belasting, maar zijn altijd

aanwezig als de transformator onder spanning staat, dus 24 uur per dag. Onder

kortsluitverliezen (koperverliezen) wordt verstaan de Joule verliezen in de wikkelingen. Deze

verliezen ontstaan in de wikkelingen door de stroomdoorgang en zijn dus anders dan de

nullastverliezen wel afhankelijk van de belasting.

De kortsluitstroom

Er wordt nog wel eens gedacht dat de kortsluitstroom aan secundaire zijde van de

transformator net zo groot is als die van de netaansluiting waar deze primair op is

aangesloten. Maar dat is niet zo! De kortsluitstroom wordt bepaald door de

kortsluitspanning.

Figuur 23: Rendement transformator



De kortsluitspanning Uk

De kortsluitspanning wordt bepaald door de impedantie van de transformator. De

kortsluitspanning is gedefinieerd als de spanning die aan de primaire zijde van een

transformator moet worden aangelegd om bij een kortgesloten secundaire winding de

nominale stroom aan de primaire zijde te verkrijgen. De kortsluitspanning wordt uitgedrukt

in procenten van de nominale primaire spanning.

Meten kortsluitspanning Uk

De kortsluitspanning is te meten door het uitvoeren van de volgende proefopstelling. Je

neemt de transformator en hiervan sluit je de secundaire wikkeling kort. We sluiten de

primaire zijde aan op een regelbare wisselspanningbron. Hierna plaatsen een ampèremeter

in serie met de bron en een voltmeter parallel hierover. Daarna regelen we langzaam de

spanning op tot de ampèremeter de nominale primaire stroom aangeeft van de

transformator. Tenslotte lezen we op de voltmeter de kortsluitspanning uit. Als we de

kortsluitspanning hebben genoteerd kunnen we de procentuele waarde bepalen.

Vooronderstel dat de primaire spanning 230 volt is en we hebben 18 volt kortsluitspanning

gemeten dan is de procentuele kortsluitspanning Uk 8% ofwel 18V / ( 230V / 100% ) = 8%.

De kortsluitstroom wordt bepaalt uit Ik = In x 100/ Uk % Waarom is die kortsluitstroom nu zo

belangrijk? Wel deze bepaalt de hoeveelheid energie die nodig is om onze trafobeveiliging

op tijd te doen aanspreken.

Demping kortsluitstroom

De kortsluitstroom ter plaatse van de aansluitklemmen de transformator is het grootst. Als

we een apparaat aansluiten op een transformator met daartussen een leiding dan zal er

demping plaatsvinden van de kortsluitstroom in de leiding. Deze demping wordt veroorzaakt

door de impedantie van de leiding. De impedantie is afhankelijk van de lengte en de

doorsnede van de leiding. Het kan zo zijn dat er zoveel demping optreedt dat de

kortsluitstroom door de transformator gezien wordt als een belasting. De beveiliging zal dan

ook niet meer aangesproken worden. Het grote gevaar is de opwarming van de leiding.

Brandgevaar ligt dan ook op de loer. Soms is demping erg welkom, de kortsluitstroom wordt

immers gelimiteerd.

Inschakelstroom

Dan hebben we nog een fenomeen, de inschakelstroom. Deze speelt ook een rol voor het

maken van een keuze voor een juiste beveiliging. De inschakelstroom is een piek in de

stroom die ontstaat tijdens het inschakelen van de transformator Deze inschakelstromen

worden ook wel in rush stromen genoemd. Ze ontstaan door het magnetiseren van de kern.

Er moet immers een wisselend magnetische veld zijn anders kunnen we geen vermogen



overzetten, deze inschakelstromen variëren tussen 5 en 10 maal de nominaal stroom

gedurende 10 tot 40 ms.

6.7.3 Nullastproef en kortsluitproef

De nullastproef voeren we uit bij nullast, meestal is de nullaststroom zeer klein en daardoor

zullen de jouleverliezen in de primaire wikkeling ook zeer klein. Hierdoor is dit

verwaarloosbaar.

Met de kortsluitproef willen we de koperverliezen bepalen, de kortsluitspanning van een

transfo is de primaire spanning waarbij de primaire stroom gelijk is aan Inominaal bij

kortgesloten secundaire. Bij de kortsluitproef sluit men de primaire aan op een regelbare

wisselspanning terwijl men de secundaire spoel kortsluit. De primaire spanning wordt nu

geregeld tot in de spoelen van de transfo de nominale stroom vloeit

De kortsluitspanning UK wordt gedefineerd als de verhouding van de in de kortsluitproef

aangelegde primaire spanning en de nominale primaire spanning. De kortsluitspanning is dus

een percentage van de nominale spanning.

Een kleine kortsluitspanning duidt immers op weinig jouleverliezen en een kleine inwendige

weerstand (=kleine spanningsval bij belasting).

Figuur 24: Schema kortsluitproef



6.7.4 Gekozen transformator

Mijn transformator is een veiligheidstransformator en ik heb een transfo met een vermogen

63VA.

Figuur 25: Transformator met eigenschappen

Veiligheidstransformator

enkelfasig

primair 230/400 V - secundair 24/48 V

vermogen 63 VA

IP 55 - IK 07 (ingegoten)

6.7.5 Behuizing

De transformator zal in een waterdichte beschermdoos moeten zitten uit volgende tabel

kiezen we voor IP-66 want deze voldoet het meest aan onze normen, deze is stofvrij en

waterbestendig.

Figuur 26: Wandkast met eigenschappen

Marina polyester wandkast

buitenafm. (h x b x d) 300 x 220 x 160 mm -

IP 66 - IK 10 - klasse II -

omkeerbare deur -

dubbelbaardslot



Tabel 18: Verklaring naam behuizing



Signaal lampen 6.8

Markeringskleuren voor signaallampen en betekenis daarvan

Kleur Betekenis Verklaring Typische toepassing

ROOD Noodgeval Waarschuwing voor mogelijk gevaar of situatie die een direct ingrijpen vereist

Uitval van het

smeersysteem Temperatuur buiten

voorgeschreven (veilige) grenzen

Belangrijke onderdelen van de uitrusting door aanspreken van een veiligheidsinrichting gestopt

GEEL Abnormaal Aanwezige kritische toestand Temperatuur (of druk) afwijkend van de normale waarde

Overbelasting, waarvan de duur slechts binnen een beperkte tijd is toegestaan

Reset

GROEN Normaal Indicatie van veilige bedrijfsomstandigheden of vrijgave van verdere bedrijfsverloop

Koelvloeistof loopt Automatische ketel-

besturing ingeschakeld Machine gereed om te

starten

Tabel 19: Signalisatie



Bedieningselementen 6.9

Inleiding 6.10

Voor de verlichting van een elektrische huisinstallatie worden verschillende schakelaars als

bedieningselementen gebruikt. In dit hoofdstuk zullen we enkel bedieningselementen met

schakelcontacten voor industriële installaties behandelen.

Die bedieningselementen worden niet gebruikt voor het schakelen van hoge bedrijfsstromen

(vb. bij motoren), maar om andere schakelcomponenten zoals contactoren, PLC‛s,

veiligheidsrelais enz. te bedienen. Daarom worden ze meestal opgenomen in de stuurkring

van een installatie. Het valt je waarschijnlijk op dat in dit hoofdstuk ook signaallampen

worden besproken. Samen met de drukknoppen zorgen ze voor de noodzakelijke veiligheid

tussen mens en machine om een industriële installatie te doen functioneren.

6.10.1 Doel

Drukknoppen worden gebruikt als bedieningselementen van elektrische industriële

installaties. Ze zorgen ervoor dat de operator de machine goed kan bedienen.

6.10.2 Drukknoppen

Drukknoppen zijn hoofdzakelijk samengesteld uit drie componenten:

De bedieningskop

Het lichaam

Het schakelcontact.

6.10.2.1 Bedieningskop

De bedieningskoppen kunnen in verschillende vormen zijn uitgevoerd. Op de volgende

figuren zie je een aantal voorbeelden.

Figuur 27: Bedieningsknoppen



6.10.2.2 Lichaam

Het lichaam heeft als doel:

De bedieningsknoppen en schakelcontacten met elkaar te verbinden

Het samenstel van drukknoppen en schakelcontacten vast op de fontplaat te

bevestigen door een schroef aan te draaien. Het wordt vervaardigd uit kunststof of

metaal, vb. messing.

Figuur 28: Lichaam knop

6.10.2.3 Schakelcontact

Het schakelcontact wordt achteraan op het lichaam geklikt of geschroefd. Er kunnen

maximaal drie contacten naast elkaar gemonteerd worden. Er kunnen drie contacten op

elkaar gemonteerd worden; i totaal ka me dus nege contacten (NO of NG) gelijktijdig

bedienen met een hoge bedrijfszekerheid. Elektrische schakelcontacten kunnen op diverse

manieren aangesloten worden

6.10.3 Signaallampen

6.10.3.1 Signaallampkop

De signaallampkop heeft verscheidene functies:

Hij beschermt het lampje

Hij geeft de nodige kleurenindicatie aan de signaallamp

Hij maakt het mogelijk het lichaam met de lamphouder op de frontplaat te

bevestigen.

Het frontplaatje van de signaallampkop is verwisselbaar, zodat verschillende functies

weergegeven kunnen worden, vb. groen = installatie gestart, rood = installatie gestopt enz.

De signaallampkop is uitgevoerd in verchroomd metaal of kunststof. Het frontplaatje is

altijd in doorschijnend kunststof uitgevoerd.



6.10.3.2 lamphouder

Lamphouders dienen enerzijds om het signaallampje te monteren, anderzijds om de

lampelektrisch aansluitbaar te maken. Ze worden op identieke wijze op het lichaam

gemonteerd (geklikt of geschroefd) als schakelcontacten (altijd in de middenpositie).

Zoals bij de schakelcontacten zijn de aansluitmogelijkheden:

Schroefklemaansluiting

Connectoraansluiting

Printaansluiting

Figuur 29: Soorten lamphouders

Figuur 30: Rode drukknop

Industriële beveiligingen 6.11

6.11.1 Algemeen

Om de leidingen en verbruikstoestellen in een elektrische installatie te beveiligen tegen

overstroom, over- en onderspanning en verliesstroom moet de (defecte) kring van het net

worden afgeschakeld. Op die manier wordt een goede werking van de rest van de installatie

verzekerd. Een onderbreking van de defecte stroomkring bij overstroom (kortsluiting of

overbelasting) kan op verschillende manieren gebeuren, vb. d.m.v. thermische beveiliging

(direct en indirect), elektronische beveiliging , magnetische beveiliging, thermisch-

magnetische beveiliging of doorsmeltveiligheden met een hoog

onderbrekingsvermogen.Een onderbreking bij over- of onderspanning kan respectievelijk

d.m.v. een overspanningsbeveiliging en een minimumspannings- of nulspanningsbeveiliging.



6.11.2 Gesloten smeltveiligheden (hov‛ s)

6.11.2.1 Principe

Een smeltveiligheid is een gewilde verzwakking in een stroomkring die bedoeld is om te

smelten bij overstroom (kortsluiting), om zo de defecte stroomkring van de voeding af te

schakelen. De kortsluitstroom (Ik) die bij industriële installaties kunnen optreden liggen

duidelijk hoger, dan bij huishoudelijke installaties. Daarom moeten de veiligheden zodanig

worden ontworpen dat ze die hoge kortsluitstromen kunnen verwerken (HOV = hoog

onderbrekingsvermogen) en er geen explosie van de smeltveiligheid optreedt, wat schade

kan veroorzaken aan mens en omgeving.

6.11.2.2 Soorten

Smeltveiligheden kunnen in drie grote "hoofdgroepen" worden ingedeeld:

hoogspanning, genormeerd volgens IEC 62271 laagspanning, genormeerd volgens IEC 60269 apparaatzekeringen (ook wel glaszekeringen genoemd), genormeerd volgens IEC

60127

6.11.2.3 opbouw

Een smeltveiligheid bestaat uit een smeltelement geplaatst in een isolerend omhulsel en gevuld met kwartszand. Het smeltelement is gewoon uit zilver (Ag) vervaardigd en dit om twee redenen: dit metaal vereist kleinst mogelijke smeltenergie en verbeterd tevens het stroom begrenzend vermogen. Zilver heeft de beste verhouding tussen de minimum smeltstroom (Is) en de nominale stroom, waardoor de beveiliging doeltreffender is. Het kwartszand neemt de warmte-energie op en zorgt voor een snelle doving in geval van kortsluiting. De nominale stroom (In) is de toegekende stroom of de normale stroom uitgedrukt in ampère, waardoor de smeltveiligheid is gebouwd. Het is de stroom die op de smeltveiligheid staat vermeld. Deze stroom mag er onbeperkt lang doorstromen zonder doorsmelten te veroorzaken.

Figuur 31: Smeltveiligheden



Figuur 32: Opbouw smeltveiligheid

6.11.3 Automaten

Figuur 33: Automaat

6.11.3.1 Algemeen

Een installatieautomaat heeft heel wat bijnamen: maximumschakelaar, automaat, zekering(automaat), overstroombeveiliging… Maar wat is dit voorwerp nu precies? Een installatieautomaat is een beveiligingscomponent in het voedingsgedeelte van een elektrotechnische installatie. Dit betekent dat een automaat ervoor zal zorgen dat het elektrische circuit wordt onderbroken indien de stroom die de installatie ingaat te groot wordt. Een automaat is het belangrijkste onderdeel van een verdeelkast. Tegenwoordig worden enkel nog automaten gebruikt in plaats van de klassieke porseleinen zekeringen of smeltpatronen.

6.11.3.2 Soorten

Je kan de installatieautomaat opdelen in verschillende manieren. Zo heb je de onderverdeling via het aantal polen:

Enkelpolige automaat Tweepolige automaat Driepolige automaat Vierpolige automaat



Een andere manier van onderverdeling is aan de hand van de “curve”. De ligging van de magnetische drempel bepaalt de “curve” van de automaat. De elektrische kring moet zo berekend zijn dat de kleinste kortsluitstroom of aardsluitstroom de automaat magnetisch doet uitschakelen. Dit is belangrijk voor het beveiligen van lange kabels met een kleine doorsnede. Indien de kortsluitstroom te klein is moet ofwel een lagere drempel genomen worden ofwel een kabel met grotere doorsnede.

Curve A: 1 tot 3 maal de nominale stroom (zeer lage magnetische drempel) Curve B: 3 tot 5 maal de nominale stroom (lage magnetische drempel) Curve C: 5 tot 10 maal de nominale stroom (normale magnetische drempel) Curve D: 10 tot 14 maal de nominale stroom (hoge magnetische drempel)

6.11.3.3 opbouw

Figuur 34: Opbouw automaten

1. Eerste aansluitklem 2. Stroomspoel 3. Vaste contact 4. Beweegbare contactbrug 5. Soepele geleider 6. Bimetaal 7. Tweede aansluitklem 8. Bedieningshefboom

9. Regelschroef 10. Uitschakelmechanisme 11. Buitenste vlambooggeleider 12. Binnenste vlambooggeleider 13. Vonkkamer 14. Blusplaten 15. Railhaak

Tabel 20: Benamingen



6.11.3.4 werking

6.11.3.4.1 Normale stroomdoorgang

Via de aansluitklem (1) vloeit de stroom door de dikke windingen van de stroomspoel (2), langs het vast contact (3), naar de beweegbare contactbrug (4). Aan de contactbrug is er een soepel kabeltje (5) gelast dat aan de andere kant verbonden is met een bimetaal (6). Dit bimetaal is verbonden met de tweede aansluitklem (7). De bedieningshefboom (8) laat het in- en uitschakelen met de hand toe.

6.11.3.4.2 Overbelasting

Hierbij vloeit de overbelastingstroom door het bimetaal (6). Als gevolg warmt deze op, waardoor het buigt en zo op de hefboom drukt. Bij voldoende doorbuiging zal de hefboom het uitschakelmechanisme (10) in werking treden. Het bimetaal is door de fabrikant afgesteld met de regelschroef (9) en kan niet meer worden aangepast door de gebruiker.

6.11.3.4.3 Kortsluiting

Er vloeit een kortsluitstroom door de windingen van de stroomspoel (2). Dit zorgt ervoor dat de slagpen uit de holle kern van de stroomspoel schiet en klopt zo op het uitschakelmechanisme (10). Als gevolg ontstaat er een vonk tussen het uiteinde van de beweegbare contactbrug (4) en het vaste contact (3). De vonk slaat over naar de buitenste vlambooggeleider (11) en klimt naar boven, waar ze overgaat naar de binnenste vlambooggeleider (12). Hierdoor wordt de vonk in de vonkkamer (13) opengetrokken en verdeeld in kleinere vonken, die zich een weg banen tussen de blusplaten (14).

6 TSO-EMa Elektriciteit 69


Eplan 6.12

Blad

Blad

Bew.

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ALG

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

5

2

4

3/06/2013

1

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Titelblad / voorblad

Ster Driehoekschakeling omkeerInstallatie :

Pagina :

INSTALLATIE Ster Driehoekschakeling omkeer

Aantal pagina's

Opdrachtgever

6/01/2010

Bewerkt op

Gemaakt op

5

EDU_001

3/06/2013

P. Schrooten

PM-PTI

Eeklo

6EMa

G:\6 EMa\Th. Elektriciteit\Eplan GIPPad

Projectnaam Conventioneel ster-driehoek

Schooljaar

Klaslokaal + PC

Tekenaar

Klas

:

:

:

:

:

:

:

:


6EMa

2012-2013

Blad

Blad

Bew.

1

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ALG

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

5

=ELEK/1

4

3/06/2013

2

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Inhoudsopgave : =ALG+/1 - =ELEK+/5


Pagina :

Bewerker

Kolom X: een automatisch gegenereerde pagina is handmatig bewerkt

Extra paginaveld

InhoudsopgaveDatumPaginabeschrijving

F06_001

XPagina

=ALG+/1 XELOTitelblad / voorblad 6/01/2010

=ALG+/2 Inhoudsopgave : =ALG+/1 - =ELEK+/5

=ELEK+/1 hoofdkring 22/11/2012

=ELEK+/2 stuurkring 22/11/2012

=ELEK+/3 hoofdkring 22/11/2012

=ELEK+/4 stuurkring 22/11/2012

=ELEK+/5 22/11/2012

22/11/2012

voeding

Blad

Blad

Bew.

=ALG/2

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ELEK

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

5

2 hoofdkring

4

3/06/2013

1

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa voeding


Pagina :

Netvoeding

3NPE 50Hz 400V

voeding stuurkring 24 V

1

3

2

4

1T1400V/24V

50VA

1 2

3 4

5 6

7 8

In=6,36AIde=300mA

Q10

Q132A

installatie(hoofdschakelaar)

Ie=3A

1 2 3 5400V7x2,5mm²XVB-F2/G

W1

2.5mm²BK

A1

A2

Q12

1413 /1 .7

1413 /1 .8

1413 /3 stuurkring.3

11

12

S1/3 stuurkring.3

11

12

S6

1

2

Q7B6

1

2

3

4

Q6C10

0.5mm²BK

400

+

24

-

-V1400V24V

50VA

13

14

S8

1

2

3

4

Q8C10

1

2

Q9B6

13

14

Q12/1 .7

11

12

S7

4

1314

Q12

/1 .71516

1718

1920

1X1 2 3 4 5

3N /

L24V3 stuurkring.1

024V3 stuurkring.1

3L1 / 2 hoofdkring.1



1L+24V 1L-0V

PE

L1 L2 L3 PE

Pe

N

Blad

Blad

Bew.

1

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ELEK

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

5

3 stuurkring

4

3/06/2013

2 hoofdkring

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa


Pagina :

2,5mm²

BK

2,5mm²

BK BK

2,5mm²

BK

2,5mm²

1 2 3 GNYE 4 5 6

X1 = klemmenstrook motor M1

P = 3kWU = 400VI = 6,36An = 1445 min-1

U1 V1 W1

W2 U2 V2

PE

M1M3~

1

2

Q3/3 stuurkring.8

3

4

5

6

1X1 2 3 PE 4 5 6

1

2

Q4/3 stuurkring.7

3

4

5

6

7x2,5mm²XVB-F2/G

W2

1

2

Q1/3 stuurkring.3

3

4

5

6

1

2

Q2/3 stuurkring.5

3

4

5

6

1

2

3

4

5

6

Q116,36A

I>I> I>

95

96

/3 stuurkring.3

3L1 / 1 .9

3L2 / 1 .9

3L3 / 1 .9

3L1 /

3L2 /

3L3 /

PE

Blad

Blad

Bew.

2 hoofdkring

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ELEK

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

5

4

3/06/2013

3 stuurkring

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa


Pagina :

gG2A

gG2A

11

12

S2stop

A1

A2

Q2contactor rechts

1 2 /2 hoofdkring.3

3 4 /2 hoofdkring.4

5 6 /2 hoofdkring.4




21

22

Q3/3 stuurkring.8

55

56

Q5/3 stuurkring.6

A1

A2

Q3driehoek

1 2 /2 hoofdkring.4

3 4 /2 hoofdkring.4

5 6 /2 hoofdkring.4



A2

A1

Q515slijn

17 18 /3 stuurkring.8

55 56 /3 stuurkring.7

1 2

F1

11

12

S1/1 .7

noodstop

11

12

Q2/3 stuurkring.5

A1

A2

Q1contactor links

1 2 /2 hoofdkring.2

3 4 /2 hoofdkring.2

5 6 /2 hoofdkring.3

1211 /3 stuurkring.51413 /3 stuurkring.4


A1

A2

Q4ster

1 2 /2 hoofdkring.5

3 4 /2 hoofdkring.5

5 6 /2 hoofdkring.5


13

14

Q2/3 stuurkring.5

11

12

Q1/3 stuurkring.3

15

16

Q1/3 stuurkring.3

15

16

Q2/3 stuurkring.5

13

14

Q3/3 stuurkring.8

17

18

Q5/3 stuurkring.6

11

12

Q4/3 stuurkring.7

2.5mm²BK

2.5mm²BK

13

14

Q12/1 .7

13

14

Q1/3 stuurkring.3

13

14

S5inductieve sensor

1 2

F2

95

96

Q11/2 hoofdkring.2

13

14

S3start rechts

13

14

S4start links

L24V/1 .4 L24V /

024V/1 .4 024V /

Blad

Blad

Bew.

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ALG

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

2

4

3/06/2013

1

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Titelblad / voorblad

Automatisering met plcInstallatie :

Pagina :

INSTALLATIE Automatisering met plc

Aantal pagina's

Opdrachtgever

6/01/2010

Bewerkt op

Gemaakt op

17

EDU_001

3/06/2013

P. Schrooten

PM-PTI

Eeklo

6EMa

G:\6 EMa\Th. Elektriciteit\Eplan GIPPad

Projectnaam Automatisering met plc

Schooljaar

Klaslokaal + PC

Tekenaar

Klas

:

:

:

:

:

:

:

:


6EMa

2012-2013

Blad

Blad

Bew.

1

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ALG

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

2.a

4

3/06/2013

2

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Inhoudsopgave : =ALG+/1 - =DOC+/22


Pagina :

Bewerker


Extra paginaveld


F06_001

XPagina

=ALG+/1 XELOTitelblad / voorblad 6/01/2010

=ALG+/2 Inhoudsopgave : =ALG+/1 - =DOC+/22

=ALG+/2.a

=ALG+/2.b

=ELEK+/1 EWOUT30/05/2013

=ELEK+/2 hoofdkring EWOUT30/05/2013

=ELEK+/3 EWOUT30/05/2013

EWOUT30/05/2013

ingangen plc

Inhoudsopgave : =DOC+/23 - =DOC+/53

=ELEK+/4 EWOUTuitgangen plc 30/05/2013

=ELEK+/5 EWOUTsignalisatie 30/05/2013

Inhoudsopgave : =DOC+/53.a - =DOC+Meerlijnig/1

=DOC+/1 EWOUTArtikellijstoverzicht : - 30/05/2013

=DOC+/1.a EWOUTArtikellijstoverzicht : - 30/05/2013

=DOC+/2 EWOUTArtikellijst : - 30/05/2013

=DOC+/3 EWOUTApparaataansluitschema 30/05/2013

=DOC+/3.a EWOUTApparaataansluitschema 30/05/2013

=DOC+/4 EWOUTApparaataansluitschema M1 30/05/2013

=DOC+/5 EWOUTApparaataansluitschema Q1 30/05/2013













=DOC+/18 EWOUTApparaataansluitschema S1 30/05/2013





EWOUT30/05/2013

voeding

Blad

Blad

Bew.

2

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ALG

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

2.b

4

3/06/2013

2.a

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Inhoudsopgave : =DOC+/23 - =DOC+/53


Pagina :

Bewerker


Extra paginaveld


F06_001

XPagina




=DOC+/26 EWOUTApparaataansluitschema 1T1 30/05/2013

=DOC+/27 EWOUTApparaataansluitschema V1 30/05/2013

=DOC+/28 EWOUTApparaataansluitschema ingangenPLC-I0.0 30/05/2013













=DOC+/41 EWOUTApparaataansluitschema ingangenPLC-0V 30/05/2013

=DOC+/42 EWOUTApparaataansluitschema ingangenPLC-24V 30/05/2013

=DOC+/43 EWOUTApparaataansluitschema uitgangplc-Q0.0 30/05/2013








=DOC+/51 EWOUTKlemmenaansluitlijst X1 30/05/2013

=DOC+/52 EWOUTOnderdelenlijst : - Q13 30/05/2013

=DOC+/52.a EWOUTOnderdelenlijst : S1 - ingangenPLC-I0.5 30/05/2013

=DOC+/52.b EWOUTOnderdelenlijst : ingangenPLC-I0.6 - uitgangplc-Q0.7 30/05/2013

=DOC+/53 EWOUTVerbindingslijst : - 30/05/2013

Blad

Blad

Bew.

2.a

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ALG

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

=ELEK/1

4

3/06/2013

2.b

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Inhoudsopgave : =DOC+/53.a - =DOC+Meerlijnig/1


Pagina :

Bewerker


Extra paginaveld


F06_001

XPagina

=DOC+/53.a EWOUTVerbindingslijst : - 30/05/2013

=DOC+/53.b EWOUTVerbindingslijst : - 30/05/2013

=DOC+Meerlijnig/1 EWOUTKlemmenstrookoverzicht : 1 - 1 30/05/2013

Blad

Blad

Bew.

=ALG/2.b

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ELEK

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

2 hoofdkring

4

3/06/2013

1

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa voeding


Pagina :

Netvoeding

3NPE 50Hz 400V

voeding stuurkring 24 V

1

3

2

4

1T1400V/24V

50VA

1 2

3 4

5 6

7 8

In=6,36AIde=300mA

Q10

Q1320A

installatie(hoofdschakelaar)

Ie=30A

1 2 3 5400V7x2,5mm²XVB-F2/G

W1

2.5mm²BK

A1

A2

Q12

A1 A2 /4.5

1413 /1.7

1413 /1.8

11

12

S1/3.3

11

12

S6/3.6

1

2

Q7B6

1

2

3

4

Q6C10

0.5mm²BK

400

+

24

-

-V1400V24V

50VA

13

14

S8/3.7

1

2

3

4

Q8C10

1

2

Q9B6

13

14

Q12/1.7

11

12

S7/3.6

4

1314

Q12

/1.71516

1718

1920

1X1 2 3 4 5

3N /

L24V3.0

024V3.0




1L+24V 1L-0V

PE

L1 L2 L3 PE

Pe

N

Blad

Blad

Bew.

1

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ELEK

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

3

4

3/06/2013

2 hoofdkring

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa


Pagina :

2,5mm²

BK

2,5mm²

BK BK

2,5mm²

BK

2,5mm²

1 2 3 GNYE 4 5 6

X1 = klemmenstrook motor M1

P = 3kWU = 400VI = 6,36An = 1445 min-1

U1 V1 W1

W2 U2 V2

PE

M1M3~

1

2

Q3/4.3

3

4

5

6

1X1 2 3 PE 4 5 6

1

2

Q4/4.4

3

4

5

6

7x2,5mm²XVB-F2/G

W2

1

2

Q1

3

4

5

6

1

2

Q2/4.2

3

4

5

6

1

2

3

4

5

6

Q116,36A

I>I> I>

13

14

/3.2

13

14

/4.1

3L1 / 1.9

3L2 / 1.9

3L3 / 1.9

3L1 /

3L2 /

3L3 /

PE

Blad

Blad

Bew.

2 hoofdkring

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ELEK

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

4

4

3/06/2013

3

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa ingangen plc


Pagina :

I0.0 MotorbeveiligingI0.1 NoodstopI0.2 StopI0.3 Start rechtsI0.4 Start linksI0.5 Inductieve sensorI0.6 NoodstopI0.7 StopI1.0 Bewapening noodstop

I0.0:2 I0.1:3 I0.2:4 I0.3:5 I0.4:6 I0.6:7I0.5:8 I0.7:10 I1.0:11 I1.1:12 I1.2:13 I1.4:14I1.3:15

13

14S2

ingangenPLC

1

4

2

S5

+ -

13

14S1/1.7

13

14

S6/1.7

11

12

S7/1.7

13

14

S8/1.7

13

14

Q11/2 hoofdkring.2

13

14

S3

13

14

S4

H1Rood

H2Blauw

0V:2 24V:2

024V/1.4

L24V/1.4

Blad

Blad

Bew.

3

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum ELEK

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

=DOC/2

4

3/06/2013

4

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa uitgangen plc


Pagina :

Q0.0 Contactor linksQ0.1 Contactor rechtsQ0.2 DriehoekQ0.3 SterQ0.4 LijnQ0.5 Noodstop contactorQ0.6 Lamp werking motor

Q0.0:2 Q0.1:3 Q0.2:4 Q0.3:5 Q0.4:8 Q0.6:10 Q0.7:11

uitgangplc

A1

A2

Q1

1 2 /2 hoofdkring.2

3 4 /2 hoofdkring.2

5 6 /2 hoofdkring.2

11 12 /4.2

A1

A2

Q2

1 2 /2 hoofdkring.3

3 4 /2 hoofdkring.3

5 6 /2 hoofdkring.3

1211 /4.1

A1

A2

Q3

1 2 /2 hoofdkring.3

3 4 /2 hoofdkring.3

5 6 /2 hoofdkring.3

1211 /4.4

A1

A2

Q4

1 2 /2 hoofdkring.4

3 4 /2 hoofdkring.4

5 6 /2 hoofdkring.5

1211 /4.3

11

12

Q2/4.2

11

12

Q1

11

12

Q4/4.4

11

12

Q3/4.3

A1

A2

Q12

A1 A2 /1.7

1413 /1.7

1413 /1.8

Q0.5:9

13

14

Q11/2 hoofdkring.2

A2

A1

Q5 H3oranje

024V / 4.9 024V / 4.0

Blad

Blad

Bew.

=ELEK/4

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

51

4

3/06/2013

2

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Artikellijst : -


Pagina :

Typenummer Leverancier

Artikellijst F01_001

Aantal CodeOnderdeelcode Artikelnummer

0H1

0H2

0H3

0M1

0Q2

0Q3

0Q4

0Q5

0Q7

0Q9

0Q10

0Q11

0Q12

0S1

0S2

0S3

0S4

0S5

0S6

0S7

0S8

01T1

0V1

0ingangenPLC

0uitgangPLC

Blad

Blad

Bew.

2

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

52

4

3/06/2013

51

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Klemmenaansluitlijst X1


Pagina :

Kabeltype

Doelcode

Aanslu

iting

Klem

Brug

Pagina / kolom

Kabelnaam

Strook

F13_001

Kabelnaam

Klemmenaansluitlijst

Aanslu

iting

Functietekst Doelcode

Kabeltype

X1

L1 Q131 =ELEK/1.0

L2 Q132 =ELEK/1.0

L3 Q133 =ELEK/1.1

N 7Q104 =ELEK/1.1

PE PE5 =ELEK/1.1

6 =ELEK/2 hoofdkring.3

PEPE =ELEK/2 hoofdkring.2

Blad

Blad

Bew.

51

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

52.a

4

3/06/2013

52

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Onderdelenlijst : - Q13


Pagina :

Typenummer

Onderdelenlijst

SymboolArtikelcode

ArtikelnummerOnderdeelcode Functietekst

F03_001

KVWTypenummer

SymboolArtikelcode


KVW

15

16

U1 V1 W1

W2 U2 V2

PE

M3~

1

2

A1

A2

A1

A2

A1

A2

A2

A1

1

2

3

4

1

2

1

2

3

4

1

2

1

2

3

4

5

6

7

8

1

2

3

4

5

6

I>I> I>

A1

A2

=ELEK/1.8

H1 =ELEK/3.2

H2 =ELEK/3.5

H3 =ELEK/4.6

M1 =ELEK/2 hoofdkring.2

Q1 =ELEK/2 hoofdkring.2

Q2 =ELEK/4.2

Q3 =ELEK/4.3

Q4 =ELEK/4.4

Q5 =ELEK/4.5

Q6 =ELEK/1.4

Q7 =ELEK/1.4

Q8 =ELEK/1.5

Q9 =ELEK/1.5

Q10 =ELEK/1.3

Q11 =ELEK/2 hoofdkring.2

Q12 =ELEK/1.7

Q13 =ELEK/1.1installatie (hoofdschakelaar)

Blad

Blad

Bew.

52

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

52.b

4

3/06/2013

52.a

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Onderdelenlijst : S1 - ingangenPLC-I0.5


Pagina :

Typenummer

Onderdelenlijst

SymboolArtikelcode


F03_001

KVWTypenummer

SymboolArtikelcode


KVW

11

12

13

14

13

14

13

14

1

4

2

+ -

11

12

11

12

13

14

1

3

2

4

400

+

24

-

1

2

3

4

5

6

8

S1 =ELEK/1.7

S2 =ELEK/3.3

S3 =ELEK/3.4

S4 =ELEK/3.5

S5 =ELEK/3.5

S6 =ELEK/1.7

S7 =ELEK/1.7

S8 =ELEK/1.7

1T1 =ELEK/1.4

V1 =ELEK/1.5

X1 =ELEK/1.0

ingangenPLC =ELEK/3.0

ingangenPLC-I0.0 =ELEK/3.2






Blad

Blad

Bew.

52.a

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

53

4

3/06/2013

52.b

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Onderdelenlijst : ingangenPLC-I0.6 - uitgangplc-Q0.7


Pagina :

Typenummer

Onderdelenlijst

SymboolArtikelcode


F03_001

KVWTypenummer

SymboolArtikelcode


KVW

7

10

11

12

13

15

14

2

2

2

3

4

5

8

9

10

11








ingangenPLC-0V =ELEK/3.1

ingangenPLC-24V =ELEK/3.1

uitgangplc =ELEK/4.0

uitgangplc-Q0.0 =ELEK/4.1








Blad

Blad

Bew.

52.b

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

53.a

4

3/06/2013

53

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Verbindingslijst : -


Pagina :

Kleur Pagina / kolom 2

Verbindingslijst

Dwarsdoorsnede

F27_001

Lengte FunctiedefinitieDoelBron Pagina / kolom 1Verbinding

=ELEK/4.1Q2:12 =ELEK/4.1 Ader / draadQ1:A1

=ELEK/4.2Q2:11 =ELEK/4.1 Ader / draadQ1:11


=ELEK/4.4Q4:A1 =ELEK/4.4 Ader / draadQ3:12


=ELEK/4.3Q4:12 =ELEK/4.3 Ader / draadQ3:A1


=ELEK/1.3Q13 =ELEK/1.1 Ader / draadQ10:1

=ELEK/1.3 =ELEK/1.1 Verbinding, algemeenQ10:3

=ELEK/1.3 =ELEK/1.1 Verbinding, algemeenQ10:5


=ELEK/1.7S6:11 =ELEK/1.7 Ader / draadS1:12

=ELEK/1.41T1:3 =ELEK/1.4BK Ader / draad0.5mm²Q7:1


=ELEK/1.41T1:1 =ELEK/1.4BK Ader / draad2.5mm²Q6:2


=ELEK/1.41T1:2 =ELEK/1.4 Ader / draadQ6:4

=ELEK/1.7S8:14 =ELEK/1.7 Ader / draadQ12:A1


=ELEK/1.5S1:11 =ELEK/1.7 Ader / draadQ8:1

=ELEK/1.5V1:400 =ELEK/1.5 Ader / draadQ8:2


=ELEK/1.5V1:24 =ELEK/1.5 Ader / draadQ8:4

=ELEK/1.5V1:+ =ELEK/1.5 Ader / draadQ9:1






=ELEK/1.8S1:11 =ELEK/1.7 Ader / draad16

=ELEK/1.8Q12:A2 =ELEK/1.7 Ader / draad18

=ELEK/1.8Q10:2 =ELEK/1.3 Ader / draad20

=ELEK/1.0X1:1 =ELEK/1.0 Ader / draadL1



=ELEK/1.1X1:5 =ELEK/1.1 Ader / draadPE

=ELEK/1.1X1:4 =ELEK/1.1 Ader / draadN

=ELEK/2 hoofdkring.3X1:1 =ELEK/1.0 Ader / draadQ3:5





=ELEK/2 hoofdkring.3X1:6 =ELEK/2 hoofdkring.3 Ader / draadQ3:6


=ELEK/2 hoofdkring.4Q4:1 =ELEK/2 hoofdkring.4 Ader / draadQ4:3



=ELEK/2 hoofdkring.5X1:6 =ELEK/2 hoofdkring.3 Ader / draadQ4:6










Blad

Blad

Bew.

53

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

53.b

4

3/06/2013

53.a

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :




Pagina :


Verbindingslijst

Dwarsdoorsnede

F27_001





=ELEK/4.1uitgangplc-Q0.0:2 =ELEK/4.1 Ader / draadQ1:A2








=ELEK/3.7ingangenPLC-I1.0:11 =ELEK/3.7 Ader / draadS8:13








=ELEK/3.2ingangenPLC-I0.0:2 =ELEK/3.2 Ader / draadQ11:13


=ELEK/3.9ingangenPLC-I1.4:14 =ELEK/3.9 Ader / draadingangenPLC-I1.3:15









=ELEK/1.4ingangenPLC-24V:2 =ELEK/3.1 Ader / draadQ7:2

=ELEK/1.4ingangenPLC-0V:2 =ELEK/3.1 Ader / draad1T1:4

=ELEK/1.8Q11:3 =ELEK/2 hoofdkring.2 Ader / draad17




=ELEK/4.1uitgangplc-Q0.7:11 =ELEK/4.7 Ader / draadQ11:13

=ELEK/1.1X1:1 =ELEK/1.01 Ader / draadQ13

=ELEK/1.1X1:2 =ELEK/1.02 Ader / draad

=ELEK/1.1X1:3 =ELEK/1.13 Ader / draad

=ELEK/1.3X1:4 =ELEK/1.14 Ader / draadQ10:7

=ELEK/1.1X1:5 =ELEK/1.15 Ader / draadPE

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:1 =ELEK/1.0 Ader / draadM1:U1

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:2 =ELEK/1.0 Ader / draadM1:V1

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:3 =ELEK/1.1 Ader / draadM1:W1

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:PE =ELEK/2 hoofdkring.2 Ader / draadM1:PE

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:4 =ELEK/1.1 Ader / draadM1:W2

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:5 =ELEK/1.1 Ader / draadM1:U2

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:6 =ELEK/2 hoofdkring.3 Ader / draadM1:V2

=ELEK/2 hoofdkring.2X1:PE =ELEK/2 hoofdkring.2 Ader / draadPE

=ELEK/3.2Q11:14 =ELEK/3.2 Ader / draadH1:x1

=ELEK/4.6uitgangplc-Q0.6:10 =ELEK/4.6 Ader / draadH3:x2

=ELEK/4.6Q12:A1 =ELEK/4.5 Ader / draadH3:x1

=ELEK/3.2S1:14 =ELEK/3.3 Ader / draadH1:x2

=ELEK/3.2ingangenPLC-24V:2 =ELEK/3.1 Ader / draadH1:x2



Blad

Blad

Bew.

53.a

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

+Meerlijnig/1

4

3/06/2013

53.b

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :




Pagina :


Verbindingslijst

Dwarsdoorsnede

F27_001




=ELEK/4.6uitgangplc-Q0.7:11 =ELEK/4.7 Ader / draadH3:x1

Blad

Blad

Bew.

+/53.b

Oorspr

EWOUT +

Datum

Datum DOC

Meerlijnig

1

Wijziging

0 76

Gecontr

8 93

17

4

3/06/2013

1

2

=

Naam

5

PTI Eeklo

School : Leerling :

Klas :


6EMa Klemmenstrookoverzicht : 1 - 1


Pagina :

Klemmenstrook Klemmenstrookdefinitietekst

F14_001

KlemmenGrafische pagina

van de klemmenaansluitlijst

Klemmenstrookoverzicht

Eerste Laatste Totaal PE Totaal NTotaal aantal

X1 =DOC+/511 PE 0 0 7

6 TSO-EMa Elektriciteit 70


PLC en schakelkast 6.13


7 Taalintegratie


Nederlands 7.1

7.1.1 Aanvraag stageplaats

Ewout De Causmaecker 25 oktober 2012

Lunterstraat 4

9968 BASSEVELDE

tel. 09 373 73 78

e-mail: [email protected]

De heer Rudy Notteboom

Stoepestraat 7c

9960 ASSENEDE

Aanvraag van stageplaats

Geachte heer Notteboom

Met deze brief doe ik een aanvraag voor een stageplaats in uw bedrijf van 18 maart tot 29

maart.

Momenteel zit ik in het 6de jaar Elektro-Mechanica in het PTI-Eeklo. Ik heb al enige ervaring

opgedaan in de auto-industrie dus deze sector is voor mij zeker niet onbekend. Bij het

bekijken van uw site voelde ik me aangetrokken tot uw bedrijf omdat ik werken in de auto-

industrie zeer leerrijk en boeiend vind. Ik ben al altijd gefascineerd geweest door auto’s dus

het zou zeer aangenaam zijn om voor u te mogen werken.

Voor meer informatie over mij en mijn opleiding kan u altijd terecht bij mijn

stagecoördinator meneer Moerman. In de week van 17 december zal ik u contacteren om te

vernemen of u deze aanvraag voor een stageplaats aanvaard.

Hoogachtend

Ewout De Causmaecker

7.1.2 Aanvraag informatie

Van: [email protected]

Aan: [email protected]

Onderwerp: Verzoek brochures

Geacht heer Regelbrugge

Op 13 maart is er een afstudeermarkt van het PTI voor de jongens van het BSO en TSO,

kortom voor alle leerlingen die niet verder studeren. Meerdere leerlingen hebben

problemen met het begrijpen van de langere wachttijden. Daarom dit verzoek.

Zou het mogelijk zijn om ons brochures op te sturen, met daarin informatie over de langere

wachttijden. Zo kunnen we de leerlingen helpen met het begrijpen van de wachttijden. De

leerlingen die op de markt zullen komen, zouden er dus zeker baat bij hebben.

In het totaal zou het gaan om een 80-tal leerlingen verspreid over het PTI in Eeklo, voor wie

deze brochure nuttig zou zijn.

We hopen de info of een bevestigende mail te ontvangen binnen 14 dagen. Bij voorbaat

dank voor uw moeite.

Hoogachtend

Hoofd afdeling administratie van PTI-Eeklo

7.1.3 Uitnodiging vergadering

Genodigden: Frederik Buysse Laurens Latomme Jonas Van Brackel Ewout De Causmaecker Laurens De Brouwer

Agendapunt: Verlofdagen tijdens carnavalsperiode

Geachte genodigden

Met deze brief wil ik jullie uitnodigen op maandag 4 december 2012 in de vergaderingszaal van het bedrijf om 10 uur. We hebben dringend een oplossing nodig voor het probleem met de verlofdagen in de carnavalsperiode. Het personeelstekort ontstond doordat de personeelsdienst te veel verlof heeft gegeven aan de werknemers

Met vriendelijke groeten

Directeur Van Hoof

7.1.4 Verslag vergadering

Van: Directeur

Aan: medewerkers Onderwerp: Carnaval verlof

De goedkeuring van het verlof voor de carnavalsperiode blijft gelden. We hebben besloten dat mensen die vrijwillig willen komen zeker welkom zijn, om dan samen met interims te werken en zo de 2 feesten te organiseren.

Deze maatregel werd getroffen nadat we een personeelstekort hadden om 2 bedrijfsfeesten te organiseren net na de carnavals periode.

De mensen die komen werken in hun verlof zullen voor de keuze staan om ofwel deze dagen in een andere week te plannen of de gewerkte uren op te schrijven. Deze uren zullen dan beter betaald worden. Gelieve dit te laten weten aan de directeur ten laatste op 12 december 2012.

Zo hopen wij dat de beide feesten door ons georganiseerd kunnen worden en de voorbereiding op tijd zullen af zijn. Het feest zal dan even goed zijn als alle andere feesten, dankzij de goedwillige werknemers die bereid zijn te werken.

7.1.5 Notulen vergadering

Notulen: klachten kledij personeel 05/12/12

Aanwezig: Jonas Van Brackel, Ewout De Causmaecker,….

Verontschuldigd: /

Agendapunten:

Wat zijn de klachten :

* Klanten klagen over kledij van het personeel: te slording, te uitdagend,..

Mogelijke oplossingen?

* Regels in verband met kledij (geen korte rokjes, luchtige kledij,..)

* Kledij van de winkel zelf (eventueel een algemeen uniform van de firma)

* Mogelijke sancties bij het niet naleven van de regels(geld, boetes,..)

Concrete veranderingen

* Regels opstellen, 1 uniform van de winkel gratis

* Opgestelde regels naleven


Engels 7.2

6 TSO-EMa Engels 78


7.2.1 Technical text

The log splitter

Different kinds of hydraulic log splitters

There are different types of the hydraulic log splitters that are available today. The types are

the manually powered, electrically powered and the gas powered. Each of the three types of

hydraulic log splitters has their own positive features.

The first type is the manual log splitter. A manual hydraulic log splitter has a hydraulic jack

positioned on its side. Once you hand pump the jack, it causes a bar to smash into a log

aligned with the wedge responsible for splitting, it is a helpful but sluggish process. This type

is easy, safe and quiet to use. It does not need electricity or gasoline to operate. The manual

hydraulic log splitter is considered the highly environmentally safe of all the log splitting

machines. It comes in a compact design, can be stored easily and can be used in any setting.

This log splitter can split about 20, 8 inch diameter logs in a span of an hour.

The electric log splitters are ideal for homeowners that burn two to ten cords of wood

annually. This type of log splitter is usually light weight and comes in a compact design,

making it easy to maneuver and storing it is easy. They can be operated with the use of the

average house current. The only drawback of this type of log splitter is that it is completely

unusable in remote areas unless you have access to a power generator. They are relatively

safe and easy to use. This type of log splitter does not generate any toxic fumes and are

considered environmentally safe. The productivity of these log splitters depends on several

factors such as the diameter of the log, hardness of the wood and the splitting force of the

machine. It can normally process up 40 up to 50, 12 inch diameter logs in an hour.

The third type is the gas powered hydraulic log splitters. It is the best alternative for

commercial or remote use. This type of log splitters is generally larger and heavier, and

usually requires more storage space. It can process logs with larger diameter quickly. On the

other hand, the gas powered hydraulic log splitters produces toxic fumes and are noisy, this

type of log splitter cannot be used indoors. There is additional productivity and power; it can

produce 60 up to 80, 18 inch long logs every hour. This type of log splitter can be quite

expensive compared to the other types.

The ideal Hydraulic log splitter

There are two major types of the Hydraulic log splitters, the vertical type and the horizontal

type. The vertical type of hydraulic log splitter gives you the advantage to work with your

rounds close to the grounds. You no longer need to lift them up on the work table. The

disadvantage of this type of hydraulic log splitter is that you have to work on the ground in a

6 TSO-EMa Engels 79


bent over or kneeling down position. It can be quite uncomfortable over a long period of

time and adds stress on your body, especially your back. Once the pieces are split, you have

to clear them off the work space or even lift them up.

The horizontal type of Hydraulic log splitters allows you to work in a standing position that is

quite comfortable for some users. If you are making your own splitter, you can build the

work table so that it is suitable to your height. Once you have split the wood pieces, you can

easily shove them off the table and they are out of your way. The disadvantage of the

horizontal type is that you have to lift the wood rounds up to your work table. For some,

lifting the wood is easier, so most people prefer the horizontal type of hydraulic log splitter

for their convenience.

If you want a combination of both types, you can find splitters that easily convert from the

vertical type to the horizontal type or you can build one on your own. All you have to do is to

mount the main I-beam to a particular hinge so that it can easily tilt 90 degrees. It depends

on the preference of the user. Some might find it complicated and difficult to operate and

would prefer either of the two types of hydraulic log splitters.

Before you choose the ideal hydraulic log splitter, just make sure that you take note of the

two types. The differences in their designs can make a difference in their functionality.

Why Choose the Hydraulic Log Splitter

Hardwoods and large logs require a certain amount of force to be able to be split into pieces

small enough for a person to use. An electric log splitter is designed for softwoods and small

logs because they are usually not only smaller in size they also don't have a lot of strength

when cutting. Hydraulic models on the other hand can rip through a large hardwood log

without much effort from the user. There are both automatic and manual log splitters that

come in the hydraulic form and both will still have more power than an electric log splitter.

However a person should still consider the size of the log they are splitting and purchase the

proper size log splitter for their work.

Log splitters are measured in ton capacity. A professional grade splitter is at least 20 tons,

and those for home and personal use generally are in the 2-5 ton range. This also determines

the horsepower of the engine. A much stronger engine is needed in order to not burn out

after hundreds of logs.

The first question then to address is will your log splitter be used for personal firewood

consumption or furniture making, or are you splitting logs for commercial building or

firewood sales. That will determine the horsepower and ton size you need.

6 TSO-EMa Engels 80


Safety

- Read, understand, and follow all instructions on the machine and in the operator's

manual before attempting to assemble and operate.

- Be familiar with all controls and proper operation. Know how to stop the machine

and disengage quickly.

- Many accidents occur when more than one person operates the machine. If a helper

is assisting in loading logs, never activate the control until the helper is a minimum of

10 feet from the machine.

- Never leave the machine unattended with the engine running.

6 TSO-EMa Engels 81


7.2.2 Glossary

WORD CONTEXT EXPLANATION TRANSLATION

Available There are different types of the hydraulic log splitters that are available today.

Able to be obtained, taken, or used.

Beschikbaar

Convenience For some, lifting the wood is easier, so most people prefer the horizontal type of hydraulic log splitter for their convenience.

Something that you do to make things easier for yourself or that is intended to make things easier for you.

Gemak

Cords The electric log splitters are ideal for homeowners that burn two to ten cords of wood annually.

Unit which is used to express an amount of wood.

Kubieke meter (m³), stère

Determine This also determines the horsepower of the engine.

To control what something will be.

Bepalen

Disengage You should know how to stop the machine and disengage quickly.

If part of a machine disengages, or if you disengage it, it is no longer connected to the main part of the machine.

Loskoppelen

Drawback The only drawback of this type of log splitter is that it is completely unusable in remote areas unless you have access to a power generator.

A feature of something that makes it less useful than it could be.

Nadeel

Familiar Be familiar with all controls and proper operation.

Well known to you, or easily recognized by you.

Vertrouwd

Features Each of the three types of hydraulic log splitters has their own positive features.

An important part or aspect of something.

Kenmerken

Grade A professional grade splitter is at least 20 tons, and those for home and personal use generally are in the 2-5 ton range.

A level of quality or importance. Kwaliteit

Hinge The primary reason for using a hinge, rather than a simpler device such as a slide, is to prevent the separation of perfect components.

An object, usually made of metal, that fastens a door to a wall, or a lid to a container, and allows it to open and shut.

Scharnier, hengsel

6 TSO-EMa Engels 82


I-beam All you have to do is to mount the main I-beam to a particular hinge so that it can easily tilt 90 degrees.

A long thick piece of wood, metal, or concrete that supports a roof.

I-profiel

Jack A manual hydraulic log splitter has a hydraulic jack positioned on its side.

A piece of hydraulic equipment used for lifting and supporting a heavy object.

Krik (hydraulisch)

Log This type of log splitter can be quite expensive compared to the other types.

A thick piece of wood cut from a tree.

Blok hout, boomstronk

Major There are two major types of the hydraulic log splitters: the vertical type and the horizontal type.

More important, more serious, larger, or greater than other things.

Belangrijke

Measure Log splitters are measured in ton capacity.

To form an opinion about how good or bad something is.

Indelen

Mount I spotted a machine gun mounted on the roof.

To fix something firmly in a particular place or position.

Monteren

Occur Many accidents occur when more than one person operates the machine.

To happen, especially unexpectedly.

Gebeuren

Proper You have to have the proper tools for the job.

Suitable for the purpose or situation.

Passend, juiste

Purchase She purchased shares in the company.

To buy something. Kopen, aanschaffen

Remote The only drawback of this type of log splitter is that it is completely unusable in remote areas unless you have access to a power generator.

Capable of being operated from a distance or by using a remote control.

Afgelegen

Shove Once you have split the wood pieces, you can easily shove them off the table and they are out of your way.

To push someone or something with force.

Duwen

Sluggish Sasha woke up feeling tired and sluggish.

Not moving as quickly as usual. Traag

Span This log splitter can split about 20, 8 inch diameter logs in a span of an hour.

The amount of time that something lasts.

Tijdspanne

Tilt He tilted backwards on his chair.

To move something so that one side is lower than the other.

Kantelen, scheef houden/zetten

6 TSO-EMa Engels 83


Unattended Never leave the machine unattended with the engine running.

Left without being looked after or dealt with.

Onbeheerd, onbewaakt

Wedge Once you hand pump the jack, it causes a bar to smash into a log aligned with the wedge responsible for splitting, it is a helpful but sluggish process.

A piece of wood, plastic, or other material that is thin at one end and wider at the other and is pressed into a space to hold something in place or to force things apart.

Wig

Tabel 21: Glossary

6 TSO-EMa Engels 84


7.2.3 Questions and answers

1. What are the different types of hydraulic log splitters that are available today?

The types that are available today are the manually powered, electrically powered and the

gas powered hydraulic log splitters.

2. What is the main positive feature of the manual log splitter?

The manual hydraulic log splitter is considered the most highly environmentally safe one of

all the log splitting machines.

3. What is a drawback of the manual log splitter?

The only drawback of this type of log splitter is that it is completely unusable in remote areas

unless you have access to a power generator.

4. Which factors does the productivity of a log splitter depend on?

It depends on several factors such as the diameter of the log, hardness of the wood and the

splitting force of the machine.

5. Why can’t the gas powered hydraulic log splitter be used indoors?

Because the gas powered hydraulic log splitter produces toxic fumes and it is noisy.

6. What are the two major types of hydraulic log splitters?

The two major types are the vertical type and the horizontal type.

7. What is the advantage and disadvantage of the vertical hydraulic log splitter?

The advantage is that you no longer need to lift the wood up on the work table, the

disadvantage of this type of hydraulic log splitter is that you have to work on the ground in a

bent over or kneeling down position.

8. What kind of wood is an electric log splitter appropriate for?

The electric log splitter is appropriate for softwoods and small logs because they are usually

not only smaller in size, they also don't have a lot of strength when cutting.

9. What is important if you’re going to buy a log splitter?

Whether your log splitter will be used for personal firewood consumption, furniture making

or not, or if you split logs for commercial building or firewood sales. That will determine the

horsepower and ton size you need.

10. What are the first things to do when you’re going to work with a log splitter?

You have to read, understand, and follow all instructions on the machine and in the

operator's manual. Also, you have to be familiar with all controls and proper operation.

6 TSO-EMa Engels 85


7.2.4 Outline

Manual log splitter + easy, safe, quiet

environmentally

- sluggish process, hand Vertical type pumped hydraulic jack + no lifting

- bent over, kneeling

down position

Hydraulic the right one? Safety

log splitter Electric log splitter Horizontal type * power * manual + light weight, easy + standing position * comfort * not unattended

to store, environmentally - need to lift * helper 10 feet away

- unusable in remote areas (power generator)

Combined type

Gas powered log splitter + easy to convert - heavier, larger, more space,

toxic fumes, noisy,

not indoors, expensive

6 TSO-EMa Engels 86


7.2.5 Summary

The log splitter

Summary

There are different types of the hydraulic log splitters, the manual log splitter, the electric

log splitter and the gas powered hydraulic log splitter.

The manual log splitter has a hand pumped hydraulic jack, but it’s very good for the

environment and easy to handle. The manual log splitter has a sluggish process but is safe

and quiet.

The electric log splitter is the ideal system for homeowners because it’s light weight and

easy to store. The only drawback of this type of log splitter is that it is completely unusable

in remote areas unless you have access to a power generator. This type is also good for the

environment.

The gas powered log splitter is generally larger and heavier, and usually requires more

storage space. The gas powered hydraulic log splitters produces toxic fumes and are noisy,

this type of log splitter cannot be used indoors. This type of log splitter can be quite

expensive compared to the other types.

You can also choose between horizontal, vertical or combined hydraulic log splitters. The

vertical type of hydraulic log splitter gives you the advantage to work with your rounds close

to the grounds so you don’t need to lift them up, but you do have to work in a bent over or

kneeling down position. The horizontal type of hydraulic log splitters allows you to work in a

standing position, but here you do have to lift the rounds. A combined one is easy to use

because then you can easily convert from the vertical type to the horizontal type.

The hydraulic log splitter is the best type to buy because it has a wide range of differences in

its sorts of log splitters. For example, the different amounts of power, and also the

appropriate comfort you want.

Always be aware of the safety! Always know what you are doing, so read the manual

carefully. Never leave the machine unattended with the engine running and never activate

the control until the helper is a minimum of 10 feet from the machine.

6 TSO-EMa Engels 87


7.2.6 General technical tekst

Interested In A CNC Career?

This series of questions comes from a high school student interested in our field. His

questions really made me think back to the reasons why I entered and stayed with CNC for

my entire career. Though experienced CNC people may not agree with all of my answers to

his questions (and I welcome comments), I wanted to make this information available to

anyone who might have an interest in pursuing a career in CNC.

Hao Duong: What do you like or dislike about CNC?

Mike Lynch: Though I cannot speak for everyone working in this field, my favorite aspect is

the feeling of accomplishment that comes with each success. Anyone who has written a CNC

program knows this feeling. Seeing a workpiece being machined with your tooling, your

process and your ideas is very satisfying.

Hao Duong: Do I have to be good with my hands or know how to use special tools?

Mike Lynch: Yes, it's imperative. While all of these skills can be learned though technical

school training, a person entering this field should like working with their hands. As for

special tools, yes, there are a number of tools and measuring devices you must be familiar

with. Again, skills in this area can be learned in technical schools and on-the-job training.

Hao Duong: Will I need good communication skills?

Mike Lynch: Though you may be able to get by on technical skills alone, your communication

and "people" skills will determine how far you will go. Managers, supervisors, and other

higher level manufacturing positions require you to work well with others. Keep in mind that

I'm NOT talking about simply speaking English. I'm talking about having the ability to make

your ideas known and to function well with others.

Hao Duong: Is there special training required?

Mike Lynch: Yes. There are any number of technical/vocational schools, colleges, and

universities that offer excellent courses in manufacturing, including CNC. Additionally, most

companies using CNC equipment are willing to train entry level people. However, the more

training you have to start, the higher level position you can expect to get.

Hao Duong: Is there a license or certificate needed to get the job?

Mike Lynch: No. While the degree of certificate you receive from your technical school will

definitely help you land a better paying job, you can enter the field (and work your way up)

with very little previous experience. Note that the emphasis here is "work your way up". The

more training you have, the easier it will be. For myself, there was a lot of "working my way

up". My two year associate degree in manufacturing technology did not adequately prepare

me for what I'm doing today. Only motivation and enthusiasm will ensure that you have the

energy to do the necessary work.

Hao Duong: Would more education or training be needed to get promoted?

Mike Lynch: In some companies, yes. However, you must understand that in general,

manufacturing companies are starving for qualified people, especially qualified CNC people.

There simply aren't enough qualified people to go around (though some people currently

6 TSO-EMa Engels 88


looking for jobs might disagree). For this reason, companies are quick to recognize people

that stand out and show motivation and enthusiasm. In most companies, people are

promoted based upon what they can do, not simply how much education they have. Also

note that many companies will actually pay for your education, as long as the course/s you

take are appropriate to your field.

Hao Duong: What occupations are related?

Mike Lynch: The actual job titles in CNC include CNC Operator, CNC Setup Person, CNC

Programmer, CAD/CAM (computer aided design/computer aided manufacturing)

programmer, and CNC coordinator. Other related occupations include Tool designers,

Manufacturing engineers, Quality Engineers, Tool Makers, Mold Makers, and several others.

If you have a special interest in one or more of these positions, feel free to email me again.

Hao Duong: Is the work, outdoor, indoor, or both?

Mike Lynch: Almost all work is done indoors. In fact, I cannot think of any task that is done

outdoors. Hao Duong: Does the job require a great deal of sitting or standing? Mike Lynch:

CNC operators and setup people are on their feet most of the time. CNC people in other

positions get more of a combination of both.

Hao Duong: Is the work full time , part time , or seasonal?

Mike Lynch: While some manufacturing companies take on temporary or part time help,

most require full time. Also note that many companies provide internships for college

students in related fields for summer work.

Hao Duong: What is the condition of the working environment?

Mike Lynch: This varies dramatically from company to company. Admittedly, the machine

shop environment does not lend itself to cleanliness. In fact, many shops are downright

filthy. Of course, the condition of the shop will tell you a great deal about the company

management's concern for their workers as you begin interviewing. Most manufacturing

companies are highly concerned, and maintain very clean, safe, and pleasant environments

for their workers.

Hao Duong: What kind of work can I expect to start with?

Mike Lynch: Again this depends upon your level of education. If you have absolutely no

experience, you may still be able to get a job as a CNC operator. As I said, many companies

are starving for people, and are willing to train from scratch. However, you may also have to

start as a "gopher", someone who cleans machines, keeps lubrication levels full, and in

general, simply does the leg work for others in the company. It's much more difficult to work

your way up from this position.

Hao Duong: Where do you think I am most likely to find work? (Edmonton , AB)

Mike Lynch: I'm sorry, but I do not know the manufacturing base in your area. However, CNC

machines are found everywhere. If you can get your hands on the business yellow pages,

look up "machine shops" and "manufacturing companies". A few calls asking whether the

companies in your area have CNC machines will go a long way toward understanding the

potential for a career in manufacturing in your area. Also note that people that have CNC

6 TSO-EMa Engels 89


experience can go just about anywhere. Many companies are willing to relocate qualified

people and pay all moving expenses.

Hao Duong: Is the demand for the occupation expanding or declining, or remain steady?

Mike Lynch: Very much so. Though the overall state of manufacturing is a state of constant

flux, at least some industries are always going well. It may sometimes mean finding another

job if a company is laying off.

Hao Duong: Will there be a job in the field in 5 or 10 years?

Mike Lynch: Yes. Though I do not have a crystal ball, if anything, North America is on the

upswing at this time. And though there will surely be fluctuation, the general outlook is

good. Combine this with how badly companies need CNC people, and you should be able to

confidently enter a college or trade school, knowing a job will be waiting when you get out.

In fact, manufacturing currently offers more potential in this regard than just about any field,

though some so-called expert job councilors may disagree with me.

Questions asked by others interested in a CNC career:

Larry Odle: What type of schooling would you suggest to someone just starting out in this

field?

Mike Lynch: There are many local schools that have excellent CNC curriculums (for a list

check out our Schools Forum). Most work closely with the local industry to ensure that their

courses meet the needs of companies in their area. I'll bow to the school in your area to

recommend specific courses, but the curriculum should include: shop practices (blueprint

reading, shop math, principles of machining operations, and some hands on with manually

operated machine tools), manual programming at G code level for at least machining

centers and turning centers, CNC machine setup and operation, computer usage basics, and

CNC related software applications (computer aided design and computer aided

manufacturing [CAD/CAM], distributive and direct numerical control systems [DNC], cost

estimating, and CNC program verification). In each of these areas, the more hands-on, the

better.

Larry Odle: Would you suggest an emphasis on a computer education or an

electronic\technical education?

Mike Lynch: Since CNC machines are highly dependent upon computers and electronics, the

more you know - the better. However, if you are looking for a career working as a CNC

programmer, setup person, or operator, your first focus should be to master CNC machine

usage. But service and repair of CNC machines is also very important. If you are looking to be

a service tech person, you'll need a very good understanding of electronics.

Larry Odle: What are the requirements that your company looks for when questioning

taking on a perspective employee as a CNC programmer or a CAD/CAM programmer?

Mike Lynch: Though we at CNC Concepts, Inc. do not employ programmers or CAD/CAM

people, I've worked with enough CNC using companies to know what they're looking for. At

entry level (when hiring a person right out of technical school), most simply expect a high

degree of enthusiasm and motivation. Believe it or not, your willingness to learn and grow

6 TSO-EMa Engels 90


with the company will probably be as important to your perspective employer as your

qualifications (again this is for entry level expectations).

Again, thanks to everyone for this excellent set of questions a person should ask before

entering any field.

7.2.7 Own part translation technical text

Hao Duong: Welke beroepen zijn verwant met elkaar?

* Mike Lynch: De eigenlijke benaming binnen CNC omvat CNC-operator, CNC-insteller, CNC-

programmeur, CAD/CAM programmeur (computergestuurde ontwerpen), en CNC-

coördinator. Andere beroepen die hierbij aansluiten zijn gereedschapontwerpers,

ingenieurs, kwaliteitsingenieurs, en vele andere. Als je een speciale interesse hebt voor één

of meerdere posities, mag je mij zeker mailen.

Hao Duong: Is het werk buiten, binnen of beide?

* Mike Lynch: Bijna al het werk wordt binnen gedaan. Eigenlijk kan ik geen werk bedenken

dat buiten gebeurt. Hao Doung: Vereist deze job veel zitten of staan? Mike lynch: CNC-

operators en productiearbeiders staan meestal recht. CNC-mensen in andere posities krijgen

eerder een combinatie van beide.

7.2.8 Translation general technical text

Geïnteresseerd in een CNC-carrière?

Deze reeks van vragen komt van een middelbare schoolleerling die geïnteresseerd is in ons

vakgebied. Zijn vragen deden me echt terugdenken aan de redenen waarom ik CNC gekozen

had en er mijn hele carrière bleef. Hoewel ervaren CNC-mensen het niet altijd eens zullen

zijn met al mijn antwoorden op hun vragen (en ik sta open voor opmerkingen), wil ik deze

informatie beschikbaar stellen voor iedereen die geïnteresseerd zou zijn in het nastreven

van een CNC-carrière.

Hao Duong: Wat vind je leuk en minder leuk aan CNC?

Mike Lynch: Hoewel ik niet kan spreken voor iedereen die werkzaam is op dit gebied, is mijn

favoriete aspect het gevoel van voldoening dat wordt opgewekt met elk succes. Iedereen die

ooit een CNC-programma heeft geschreven kent dit gevoel. Het zien bewerken van een

werkstuk met jouw gereedschap, jouw programma en jouw ideeën is zeer bevredigend.

Hao Duong : Moet ik handig zijn of weten hoe ik speciaal gereedschap moet

gebruiken?

6 TSO-EMa Engels 91


Mike Lynch: Ja, dat is noodzakelijk. Terwijl al deze vaardigheden kunnen

aangeleerd worden op een technische school, zou een persoon die hiervoor kiest graag met

zijn handen moeten werken. Wat de speciale gereedschappen betreft, ja, er zijn een aantal

apparaten en meettoestellen waarmee je vertrouwd moet zijn. Nog eens: de vaardigheden

op dit gebied kunnen aangeleerd worden in een technische school en tijdens een opleiding

op het werk zelf.

Hao Duong: Zal ik goede communicatievaardigheden nodig hebben?

Mike Lynch: Hoewel je er enkel met technische vaardigheden alleen ook geraakt,

zullen je communicatiemogelijkheden en mensenkennis bepalen hoever je het

zal brengen. Managers, opzichters en andere hoger geplaatsten verwachten dat

je goed kan samenwerken met anderen. Denk eraan dat ik het niet alleen heb

over eenvoudig Engels praten. Ik heb het over de vaardigheid om je ideeën

duidelijk te maken en om goed te functioneren bij anderen.

Hao Duong: Is er een speciale opleiding vereist?

Mike Lynch: Ja. Er zijn een aantal technische of beroepsscholen, hogescholen en

universiteiten die uitstekende lespakketten over productie aanbieden, waaronder CNC.

Bovendien, de meeste bedrijven die CNC-machines gebruiken zijn bereid om nieuwe mensen

op te leiden. Niettemin, hoe hoger opgeleid bij aanvang, des te hoger de positie die je kan

bereiken.

Hao Duong: Is er een licentie of een certificaat nodig om zo’n job te krijgen?

Mike Lynch: Nee. Terwijl het diploma dat je krijgt van je technische school je zeker zal helpen

om een beter betaalde baan te krijgen, kan je ook beginnen (en je opwerken) met zeer

weinig voorkennis.

Merk op dat de nadruk hier ligt op “ jezelf opwerken”. Hoe meer opleiding je hebt, hoe

makkelijker het zal zijn. Ik heb mezelf veel moeten opwerken. Mijn diploma in de

productietechnologie (2 jaar) heeft me niet voldoende voorbereid op wat ik vandaag doe.

Alleen met motivatie en enthousiasme zal je gegarandeerd energie krijgen om het nodige

werk te doen.

Hao Duong: Zou meer opleiding of training nodig zijn om promotie te krijgen?

Mike lynch: In sommige bedrijven wel. Je moet echter begrijpen dat in het algemeen

bedrijven nood hebben aan gekwalificeerde mensen, vooral CNC-mensen. Er zijn gewoon

niet genoeg gekwalificeerde mensen (hoewel sommigen die momenteel op zoek zijn naar

een baan het daar mogelijk niet mee eens zijn). Om deze reden zijn bedrijven snel in het

herkennen van mensen die in het oog springen en motivatie en enthousiasme tonen. In de

meeste bedrijven promoveren mensen op basis van wat ze kunnen, niet door welke

6 TSO-EMa Engels 92


opleiding ze hebben. Weet ook dat veel bedrijven daadwerkelijk betalen voor je opleiding

zolang ze verband houden met je vak.

Hao Duong: Welke beroepen zijn verwant met elkaar?

Mike Lynch: De eigenlijke benaming binnen CNC omvat CNC-operator, CNC-insteller, CNC-

programmeur, CAD/CAM programmeur (computergestuurde ontwerpen), en CNC-

coördinator. Andere beroepen die hierbij aansluiten zijn gereedschapontwerpers,

ingenieurs, kwaliteitsingenieurs, en vele andere. Als je een speciale interesse hebt voor één

of meerdere posities, mag je mij zeker mailen.

Hao Duong: Is het werk buiten, binnen of beide?

Mike Lynch: Bijna al het werk wordt binnen gedaan. Eigenlijk kan ik geen werk bedenken dat

buiten gebeurt.

Hao Doung: Vereist deze job veel zitten of staan?

Mike lynch: CNC-operators en productiearbeiders staan meestal recht. CNC-mensen in

andere posities krijgen eerder een combinatie van beide.

Hao Duong: Is het voltijds, deeltijds of seizoenswerk?

Mike Lynch: Sommige productiebedrijven nemen tijdelijke of deeltijdse hulp aan, maar de

meeste eisen voltijdse hulp. Let er ook op dat vele bedrijven vakantiejobs voorzien voor

universiteitsstudenten die zo’n richting volgen.

Hao Duong: Hoe zijn de omstandigheden van de werkomgeving?

Mike Lynch: Dat varieert enorm van bedrijf tot bedrijf. Toegegeven, de machinewerkplaats is

niet altijd even netjes. In feite zijn vele werkplaatsen zelfs heel vuil. Natuurlijk vertelt de

staat van de werkplaats je veel over het engagement van een bedrijf ten opzichte van zijn

werknemers. De meeste productiebedrijven zijn zeer betrokken en handhaven een zeer

propere, veilige en aangename omgeving voor hun werknemers.

Hao Duong: Wat voor werk kan ik verwachten om met te beginnen?

Mike Lynch: Ook dit hangt af van hoe hoog je geschoold bent. Als je nog geen enkele

ervaring hebt, kan je misschien nog steeds een baan als CNC-operator krijgen. Zoals ik al zei,

smeken veel bedrijven om mensen en zijn ze bereid om je op te leiden vanaf nul. Nochtans

kan het ook zijn dat je moet beginnen als "loopjongen”, iemand die de machines reinigt, het

oliepeil in het oog houdt, kortom, iemand die het vuile werk doet voor anderen in het

bedrijf. Het is veel moeilijker om je op te werken vanuit deze positie.

Hao Duong: Waar denk je dat ik het meeste kans heb om werk te vinden?

(Edmonton, AB)

Mike Lynch: Het spijt me, maar ik ken de productiebasis in jouw omgeving niet.

Hoewel, CNC-machines vind je overal. Als je een “Gouden Gids” kan bemachtigen,

zoek dan "machineleveranciers" en "productiebedrijven" op. Een paar

6 TSO-EMa Engels 93


telefoontjes om na te gaan of de bedrijven in je omgeving CNC-machines hebben,

zullen snel duidelijk maken of een carrière in deze sector potentieel heeft. Merk

ook op dat mensen met CNC-ervaring zowat overal terecht kunnen. Veel

bedrijven zijn bereid om gekwalificeerde mensen aan te nemen en alle

vervoerskosten te betalen.

Hao Duong: Stijgt of daalt de vraag naar het beroep, of blijft deze gelijk?

Mike Lynch: Ja, zeker en vast. Hoewel de algemene productiestaat een constante stroom is,

zijn er een aantal bedrijven die het goed doen. Als een bedrijf herstructureert, kan het soms

betekenen dat je een nieuwe job moet zoeken.

Hao Duong: Zal er een baan zijn in deze sector over 5 of 10 jaar?

Mike Lynch: Ja. Hoewel ik geen kristallen bol heb is er op dit moment een toename in Noord-

Amerika. En hoewel er zeker schommelingen zullen zijn, zijn de algemene vooruitzichten

goed. Combineer dit met het feit dat bedrijven CNC-mensen nodig hebben en je zou in staat

moeten zijn om vol vertrouwen een hogeschool of vakschool binnen te stappen, wetende

dat er een job op je wacht als je afstudeert. In feite biedt de productie momenteel meer

mogelijkheden dan om het even welke andere sector, hoewel sommige zogenaamde

jobexperten het niet met me eens zullen zijn.

Vragen gesteld door anderen geïnteresseerd in een CNC carrière:

Larry Oddle: Welk opleiding zou je aanraden aan iemand die net begint in deze branche?

Mike Lynch: Er zijn veel lokale scholen die een excellente CNC-opleiding aanbieden (voor een

lijst verwijs ik naar ons Schoolforum). De meeste werken nauw samen met de lokale

industrie om zeker te zijn dat hun cursussen tegemoet komen aan de noden van de

bedrijven in hun buurt. Ik verwijs naar de school in jouw buurt om specifieke cursussen aan

te raden, maar het leerplan zou ook volgende zaken moeten bevatten: praktijklessen

(planlezen, praktische wiskunde, principes van de werking van de machines en oefenen met

handbediende gereedschapsmachines), manueel programmeren op G-code-niveau om ten

minste een machinemiddelpunt te bepalen, het instellen en bedienen van de CNC-machine,

basisgebruik van een computer, en CNC-gerelateerde software applicaties (

computergestuurd ontwerp en computergestuurde productie [CAD/CAM], distributief en

direct genummerd controlesysteem [DNC], kostenraming en CNC-programmaverificatie. In

elk van deze gebieden, hoe meer handigheden, des te beter.

Larry Odle: Zou jij de nadruk op een computeropleiding of op een elektrische/technische

opleiding leggen?

Mike Lynch: Omdat CNC-machines grotendeels afhankelijk zijn van computers en

elektronische toestellen, is het goed als je veel kennis hebt. Maar als je op zoek bent naar

een carrière als CNC-programmeur, installateur, of als operator, dan moet je focus eerst

6 TSO-EMa Engels 94


liggen op het kunnen gebruiken van de CNC-machine. Maar onderhoud en herstelling van de

CNC-machines zijn ook heel belangrijk. Als jij een onderhoudsman wil zijn, zal je elektronica

heel goed onder de knie moeten hebben.

Larry Odle: Wat zijn de vereisten waar je bedrijf naar op zoek gaat tijdens een sollicitatie als

CNC-programmeur of als CAD/CAM programmeur?

Mike Lynch: Hoewel wij bij CNC Concepts, Inc. geen programmeurs of CAD/CAM-

programmeurs tewerk stellen, heb ik bij genoeg bedrijven die CNC gebruiken gewerkt om te

weten wat ze zoeken. Om te beginnen (wanneer iemand net van een technische school

komt) moeten ze heel enthousiast en gemotiveerd zijn. Geloof het of niet … de wil om te

leren en te groeien met het bedrijf is waarschijnlijk even belangrijk voor je toekomstige

werknemer als je diploma’s (nogmaals, dit is op beginnersniveau).

Nogmaals, bedankt iedereen voor deze geweldige vragen die een persoon zou moeten

stellen voordat hij in om het eender welke sector stapt.


Frans 7.3

6 TSO-EMa Frans 96


7.3.1 Demande de documentation

Ewout De Causmaecker 2012-11-05

Lunterstraat 4

BE-9968 BASSEVELDE

BELGIQUE

+ 32 9 367 19 58

[email protected]

Rabaud

Bellevue

FR-85110 SAINTE CÉCILE

FRANCE

Demande de documentation

Madame

Monsieur

Vous serait-il possible de me faire parvenir de la documentation sur les fendeuses produites

par votre entreprise ?

Je suis élève de terminale en section électromécanique, dans un lycée flamand, à Eeklo, en

Belgique. En ce moment, je prépare un travail de fin d’études sur la fendeuse à bois, et

notamment sur la commande à double vitesse d’une fendeuse. Votre documentation à ce

sujet me serait donc très utile.

Je vous remercie d’avance de la suite favorable que vous pourriez donner à ma demande.

Veuillez agréer, madame, monsieur, mes sincères salutations.

Ewout De Causmaecker

6 TSO-EMa Frans 97


7.3.2 Documentation technique

7.3.2.1 Vocabulaire technique

français néerlandais

alignement uitlijning

arbre as

- arbre plein volle as

- arbre creux holle as

axe as

- axe parallèle evenwijdige as

- axe perpendiculaire haakse as

boulon (de fixation) (bevestigings)bout

couple koppel

- accouplement koppeling

denture vertanding

durée duur

- durée de démarrage aanlooptijd

- durée d’enclenchement inschakelduur

- durée de service bedrijfsduur

écart afwijking

engrenage tandwiel

- charge sur l’engrenage tandbelasting

- rupture de l’engrenage tandbreuk

entraînement aandrijving

graisse vet

- graissage par barbotage spatsmering

huile olie

- fuite d’huile olielek

immersion indompeling

inertie de la masse massatraagheid

jauge (filetée) peilstang (met schroefdraad)

joint dichting

lubrification smering

maintenance onderhoud

puissance (transférée) (overgebracht) vermogen

rapport verhouding

réducteur tandwielkast

refroidissement koeling

roulement lager

- jeu dans le roulement lagerspeling

technique techniek

- technique de durcissement hardingstechniek

- technique de rectification slijptechniek

transmission transmissie

- transmission par chaîne kettingtransmissie

- transmission par courroie riemtransmissie

usure slijtage

vitesse tangentielle omtreksnelheid

Tabel 22: Vocabulaire technique

6 TSO-EMa Frans 98


7.3.2.2 Texte technique

Entraînements : dimensionnement, installation et maintenance

Chaque machine est un assemblage de composants et de pièces standard conçus par le

constructeur de machines. Le temps de mise sur le marché joue un rôle toujours plus

important et les arrêts ou autres pannes sont à éviter comme la peste. Le concept d’une

machine s’appuie en principe sur le choix judicieux des éléments d’entraînement et sur un

mariage harmonieux de tous les composants de cet entraînement. Les entraînements sont

donc une donnée indispensable dans l’industrie: ils fournissent l’énergie qui fait tourner la

machine et, de plus, à la vitesse exacte. Le dimensionnement, l’installation et la mise en

service d’un entraînement sont tout aussi importants que la maintenance.

Les réducteurs, construits selon les technologies actuelles, sont nettement plus compacts

que les anciennes générations de réducteurs. Le recours à de nouveaux matériaux et

techniques de denture, à savoir les techniques de durcissement et de rectification, a rendu

cette compacité possible. Citons quelques chiffres: pour un même couple, un réducteur

standard actuel pèse 70% de moins et est 40% plus compact qu’un réducteur fabriqué voici

quarante ans (dans notre exemple 21 kNm). Le poids du roulement pèse toutefois 25% de

plus. Il va de soi que les exigences posées aux roulements et en matière de lubrification sont

nettement plus élevées. Cette tendance contribue à déterminer une politique d’entretien

qui diffère, très logiquement, de celle des anciennes générations de réducteurs. L’entretien

préventif doit tenir compte de cette tendance et adapter sa politique en conséquence.

Contrairement aux roulements, les engrenages et axes industriels sont dimensionnés pour

bénéficier d’une durée de vie infinie. Si le réducteur est bien entretenu, il ne sera pas

nécessaire de remplacer les engrenages. Mais c’est là que le bât blesse. Le moment

opportun du remplacement des roulements n’est pas chose facile à évaluer. Avec les

nouvelles technologies de denture, les engrenages sont rectifiés pour supporter un

maximum d’effort à pleine charge, en tenant compte de la flexion de l’axe. Si les roulements

n’assurent pas correctement leur travail en raison d’une usure, la charge locale sur

l’engrenage s’accroît. L’utilisation d’engrenages durcis peut alors provoquer une rupture de

l’engrenage, engendrant des frais énormes. Le mauvais fonctionnement d’un réducteur ne

doit pas toujours être imputé à l’utilisateur. Le constructeur peut également être à l’origine

de cette défaillance. Si la panne survient rapidement, il se peut que le réducteur n’ait pas été

dimensionné correctement ou que les conditions d’utilisation aient été sous-estimées. La

pression exercée par la concurrence a également pu inciter à l’utilisation d’un réducteur trop

juste. Dans ce cas, la révision du réducteur n’a aucun sens. Mais regardons d’abord les

différentes étapes du cycle de vie de l’entraînement. Nous distinguons 6 étapes de base

dans le cycle de vie de l’entraînement:

- la sélection

- la livraison et le stockage

6 TSO-EMa Frans 99


- le montage et l’installation

- la mise en service

- l’utilisation et la maintenance

- le remplacement, la révision ou la reparation

Sélection du réducteur

Différents aspects interviennent dans cette étape. Sélectionner un réducteur consiste à

rechercher un équilibre entre les exigences de l’application et les possibilités du réducteur.

Pour connaître ses possibilités, nous nous basons principalement sur les normes de calcul

internationales et le savoir-faire du fabricant de réducteurs et du constructeur de machines.

En ce qui concerne la charge à entraîner, il est important de connaître la nature de la

machine, la durée de service, la puissance nécessaire et la vitesse. Il faut également tenir

compte du nombre de démarrages par heure, de la durée d’enclenchement, de la durée de

démarrage et du moment d’inertie de la masse. En outre, les charges (radiales/axiales)

exercées sur les extrémités des axes par des transmissions par courroie, par chaîne ou autres

doivent être contrôlés. Il est important de connaître le type de moteur et la vitesse de la

machine ou du moteur d’entraînement. Il peut s’agir d’un moteur électrique à démarrage

direct, à vitesse variable avec démarrage progressif ou d’un moteur thermique. De

nombreuses possibilités donc. Sur la base des données récoltées ci-dessus, un facteur de

service (service factor ou SF) peut être déterminé. Ces facteurs de service sont repris dans

des listes de classification des charges à entraîner les plus fréquentes. Ils se basent sur

l’expérience reprise dans AGMA, ISO et Din et sur les expériences des fabricants de

réducteurs. Le produit de la puissance transférée et du facteur de service doit toujours être

inférieur à la puissance nominale du réducteur. Pour nous permettre maintenant de

déterminer le bon réducteur, il est important d’effectuer les choix suivants:

- Rapport, éventuellement l’écart maximal acceptable

- Configurations possibles: axes parallèles ou perpendiculaires, arbres pleins ou creux à

rotation lente, horizontaux ou verticaux...

Nous ne pouvons surtout pas oublier les facteurs environnementaux afin de déterminer les

options. De fréquentes erreurs sont commises à ce niveau. Dans un environnement très

poussiéreux, il faut attacher une importance particulière aux joints (par ex. joint

labyrinthe…) et à la ventilation. Dans un environnement très humide, il faut faire attention à

la peinture, à la ventilation… Ensuite, il y a aussi la température ambiante, la protection

solaire… La température ambiante détermine aussi la nécessité d’un refroidissement

supplémentaire comme: ventilateurs, refroidissement à eau / huile, refroidissement à air /

huile, serpentin de réfrigération. La compacité, et par conséquent la réduction de l’espace

de refroidissement sans cesse croissante des réducteurs, rend de plus en plus importants

des aspects tels que le refroidissement.

6 TSO-EMa Frans 100


Livraison et stockage

La livraison et le stockage sont les prochaines étapes du cycle de vie du réducteur. En termes

de maintenance, il est important de tenir compte des points suivants contre lesquels on

pèche régulièrement:

- ne jamais soulever le réducteur par les axes

- stocker le réducteur dans un espace clos (à l’abri de la poussière et de l’humidité)

- ne jamais ranger le réducteur/moteur à proximité de machines vibrantes car les vibrations

risquent de provoquer des dégâts aux roulements.

Montage / installation

Il est conseillé de lire attentivement le mode d’emploi du fabricant lors du montage et de

l’installation et de demander des explications en cas de doute. Utilisez des anneaux de

levage et montez le réducteur en bonne position (horizontalement). Alignez ensuite le

réducteur sur 3 points d’appui. Après l’alignement, les autres points d’appui doivent être

corrects à 0,1 ou 0,2 mm prêt. Les accouplements mal alignés figurent parmi les erreurs

fréquentes. Ils peuvent découler de la mise en service ou d’une fondation trop faible.

Montez toujours le réducteur sur une base solide ou une fondation rigide afin d’éviter toute

vibration. L’erreur d’alignement maximale admise pour l’accouplement dépend de l’organe

d’accouplement. Si vous ne disposez d’aucune donnée, vous pouvez utiliser les valeurs

indicatives suivantes :

- angle S = 0,0005 X diamètre D

- radial K = 0,0005 X diamètre D

Mise en service

Incroyable mais vrai: il arrive fréquemment dans la pratique que l’on oublie de mettre de

l’huile dans le réducteur avant sa mise en service. Utilisez l’huile et/ou la graisse renseignée

par le fournisseur. Avant de démarrer, contrôlez les niveaux d’huile et vérifiez la bonne

lubrification de tous les points de graissage. Attention aux jauges filetées ! Un niveau d’huile

trop faible endommage les engrenages et les roulements. Un niveau d’huile trop élevé

provoque des fuites et une augmentation importante de la température de service.

Remplacez ou filtrez la première huile après 100 à 800 heures de service afin d’éliminer

toutes les impuretés du carter. En fonction des conditions de service, de la position de

montage du réducteur et des vitesses tangentielles, différents systèmes de lubrification sont

appliqués:

- un graissage par barbotage

- une lubrification par immersion des engrenages

- les éclaboussures d’huile sont recueillies et envoyées vers les roulements au travers de

canaux

- lubrification de la pompe au moyen d’une moto-pompe ou d’une pompe accolée

Il est conseillé d’appliquer un débit ou une détection de pression pour les lubrifications de

pompes !!!

6 TSO-EMa Frans 101


Contrôlez l’éventuelle obstruction des ouies de ventilation: une mauvaise ventilation

provoque des fuites d’huile.

Si vous utilisez un dispositif antiretour, il faut absolument vérifier le sens de rotation afin

d’éviter tout dégât pouvant se manifester à plus long terme.

Dotez l’installation des capots de protection nécessaires !

Utilisation et maintenance

La maintenance de base se réduit généralement au contrôle du niveau de l’huile, au

remplacement régulier de l’huile, à la post-lubrification à l’aide de graisse et au nettoyage

des ouies de ventilation et des éventuels filtres. Il est également conseillé d’inspecter

périodiquement (tous les six à douze mois) les points suivants:

- inspection de l’alignement et de l’état des éléments élastiques des accouplements

- température du bain d’huile et température du roulement

- état des joints ; un joint qui fuit peut indiquer un trop grand jeu dans le roulement !

- jeu dans le roulement (si possible)

- état de la denture (si possible), à savoir arrachement, usure, bris de matériau

- son et vibrations (toujours au même endroit et dans les mêmes conditions !!!)

- ventilation et équipement de refroidissement

- lubrification

- contrôle des boulons de fixation

- corrosion

Il est également conseillé d’analyser un échantillon d’huile toutes les 4000 heures de service,

surtout si la température de service est supérieure à 80°C ou si le réducteur est installé dans

un environnement poussiéreux et humide.

Les aspects visuels, à savoir la pureté, la couleur, les parties volatiles, l’odeur (odeur de brûlé

par exemple) nous en disent déjà long sur l’état de l’huile. Une analyse en laboratoire est

indiquée pour l’analyse de la viscosité, de l’oxydation, de la présence d’eau (max. 0,05%) et

d’autres substances étrangères. Il est primordial d’assurer un suivi des inspections citées ci-

dessus. Si les paramètres varient ou s’ils marquent un changement de tendance, il faut

intervenir. Cela indique généralement un accroissement du jeu dans le roulement. Un plus

grand jeu dans le roulement engendre un mauvais engrènement des dents des engrenages,

ce qui peut provoquer un bri d’engrenage. Il faut absolument éviter la cassure d’une dent car

les dégâts qui s’ensuivent sont parfois impayables ou peu raisonnables sur le plan

économique et l’acquisition d’un tout nouveau réducteur implique un sérieux surcoût.

Remplacement, révision ou réparation

Les changements de tendance doivent absolument être suivis car ils indiquent généralement

(en cas de non modification de la charge) un problème de réglage ou de dégât de roulement.

En intervenant à temps, les dégâts aux engrenages peuvent être évités. Si le réducteur ne

fonctionne plus bien, il peut être révisé. La révision vaut souvent la peine. Parfois, il vaut

toutefois mieux remplacer le réducteur. Le prix d’un nouveau réducteur par rapport au coût

6 TSO-EMa Frans 102


d’une révision sera dans ce cas déterminant. Ne pas oublier dans le calcul les éventuelles

adaptations du châssis si le modèle n’est plus disponible. La révision peut être réalisée par

l’utilisateur, par le fabricant ou par une société de service spécialisée. Les révisions sont de

moins en moins réalisées par l’utilisateur. La plupart des sociétés se concentrent sur leur

activité de base et se défont de leurs services de maintenance internes. La révision peut

également être confiée au fabricant. Cette solution n’est parfois pas possible ou très difficile

parce que le fabricant n’existe plus, parce qu’il n’effectue pas de révision ou encore, parce

que les frais de transport s’avèrent trop élevés. Reste alors la société de service spécialisée.

Les réducteurs actuels sont calculés et conçus pour une durée de vie infinie, du moins en ce

qui concerne les engrenages et les axes. Si vous pouvez détecter (ou faire détecter) à temps

l’usure des roulements et les remplacer en temps voulu tout en les montant intelligemment

(ou les faire remplacer et monter) … alors, vous n’avez aucun souci à vous faire !

Avec tous nos remerciements à Geert Heyvaert de MGH 2002

Aandrijvingen: dimensioneren, opstellen en onderhouden

Elke machine is een samenbouw van door de machinebouwer ontworpen componenten en

standaardstukken. Time-to-market speelt een steeds belangrijkere rol en stilstanden of

andere pannes kan men missen als kiespijn. Het ontwerp van een machine steunt in principe

dan ook op de juiste keuze in aandrijfelementen en op een harmonisch samengaan van alle

aandrijfcomponenten. Aandrijvingen zijn dus een onmisbaar gegeven in de industrie: zij

leveren de energie die de machine doet draaien en dat ook nog eens op exact het juiste

toerental. Voor een aandrijving is de dimensionering, de opstelling, en de inbedrijfname

minstens zo belangrijk als het onderhoud.

Tandwielkasten, gebouwd volgens de nieuwe technologieën van vandaag, zijn veel

compacter gebouwd dan de vorige generaties tandwielkasten. Dit kan dank zij het toepassen

van nieuwe materialen en vertandingstechnieken nl. hardings- en slijptechnieken .

Enkele cijfers: een standaard tandwielkast van vandaag weegt 70 % minder en is 40 %

compacter dan een tandwielkast van 40 jaar geleden voor hetzelfde koppel ( in ons

voorbeeld 21 kNm). Het lagergewicht is echter 25% meer . Het spreekt voor zich dat de eisen

gesteld aan lagers en smering veel hoger zijn . Deze trend bepaalt mee de benadering van

het onderhoud en is dus ook niet dezelfde als bij vorige generaties tandwielkasten. Bij

preventief onderhoud dient met deze trend rekening gehouden te worden en is de

benadering anders. In tegenstelling tot de lagers worden industriële tandwielen en assen

berekend op een oneindige levensduur. Als de tandwielkast goed wordt onderhouden dan is

het vernieuwen van tandwielen niet nodig. Daar wringt hem nu juist het schoentje. Tijdig

vernieuwen van de lagers is niet eenvoudig te beoordelen. Door de nieuwe technologieën

6 TSO-EMa Frans 103


van vertanding is het zo dat de tandwielen geslepen worden om bij vollast zoveel mogelijk te

dragen, dus rekening houdend met de doorbuiging van de as. Wanneer de lagers door

slijtage niet correct dragen ontstaat verhoogde plaatselijke tandbelasting en door het

gebruik van geharde tandwielen kan tandbreuk een gevolg zijn en dit betekent uiteraard

zeer hoge kosten. Dat een tandwielkast niet goed werkt, is niet altijd de schuld van de

gebruiker. De oorzaak kan ook bij de fabrikant liggen. Als de storing al na korte tijd optreedt,

kan het zijn dat de tandwielkast niet juist bemeten is of dat de bedrijfsomstandigheden

onderschat werden. Het kan ook dat omwille van concurrentiedruk een te krappe

tandwielkast gebruikt werd. In dat geval is een revisie van een tandwielkast zinloos.

Maar laat ons eerst de verschillende stappen in een cyclus van de aandrijving bekijken:

We hebben 6 basisstappen in de cyclus van de aandrijving:

- selectie

- levering en opberging

- montage / installatie

- inbedrijfstelling

- gebruik en onderhoud

- vervanging, revisie of herstelling.

Selectie van de tandwielkast

Hier spelen verschillende aspecten een rol. Een selectie van een tandwielkast is het

evenwicht zoeken tussen wat de toepassing vereist en wat een tandwielkast aankan. Voor

dit laatste baseren we ons hoofdzakelijk op de internationale berekeningsnormen en de

know-how van de tandwielkastfabrikant en de machineconstructeur. Van het lastwerktuig is

het belangrijk de aard van de machine, de bedrijfsduur, het afgenomen vermogen en het

toerental te kennen. Daarnaast dient ook rekening gehouden te worden met het aantal

aanlopen per uur, de inschakelduur, het aanloopkoppel, de aanlooptijd en het

massatraagheidsmoment. Belastingen op aseinden (radiaal/axiaal) door riemtransmissies,

kettingtransmissies of andere dient gecontroleerd te worden.

Van de drijvende machine of motor is het belangrijk het soort motor te kennen en het

toerental. Dit kan een elektrische motor zijn met directe aanloop, met variabel toerental,

met een soft start of dit kan een verbrandingsmotor zijn. Tal van mogelijkheden dus. Op

basis van voornoemde gegevens kan een bedrijfsfactor of service factor (SF) bepaald

worden. Deze bedrijfsfactoren zijn in lijsten terug te vinden voor de classificatie van de

meest voorkomende lastwerktuigen. Ze zijn gebaseerd op de ervaring volgens AGMA, ISO,

Din en ervaringen van de tandwielkastfabrikanten. Het product van het overgebracht

vermogen met de bedrijfsfactor moet steeds kleiner zijn dan het nominaal vermogen van de

tandwielkast. Om ons nu toe te laten de juiste tandwielkast te determineren is het nog

belangrijk dat we de volgende keuzes maken:

- Verhouding, eventueel de maximaal aanvaardbare afwijking.

- Configuratie, zoals daar zijn: evenwijdige assen of haakse assen, volle of holle langzaam

draaiende assen, horizontaal of verticaal, enz…

6 TSO-EMa Frans 104


Wat we zeker niet mogen vergeten voor het bepalen van opties zijn de omgevingsfactoren.

Hier worden regelmatig fouten tegen gemaakt. In een stofrijke omgeving dient men

bijzondere aandacht te besteden aan dichtingen ( bijv. labyrintdichting) en ontluchting. In

een vochtrijke omgeving besteden wij bijzondere aandacht aan verf, ontluchting, enz….

Daarnaast hebben we nog de omgevingstemperatuur, zonneafscherming enz..

Omgevingstemperatuur bepaalt ook mee of er bijkomende koeling noodzakelijk zal zijn

zoals: ventilatoren, water/olie koeling, lucht/olie koeling, koelslang. Koeling is zeer belangrijk

omwille van de trend dat tandwielkasten steeds compacter worden en daardoor ook minder

oppervlakte hebben om te koelen.

Levering en opberging

De volgend stap in de cyclus van de tandwielkast is de levering en opberging. Met betrekking

tot onderhoud is het belangrijk met volgende punten rekening te houden want hier wordt

regelmatig tegen gezondigd:

- til de tandwielkast nooit op bij haar assen.

- stockeer een tandwielkast in een gesloten ruimte. (vocht- en stofvrij)

- berg de tandwielkast/motor nooit in de buurt van trillende machines; anders treedt

trillingschade aan de lagers op.

Montage/ installatie

Bij de montage en installatie is het aan te raden om de gebruiksaanwijzing van de fabrikant

aandachtig te lezen en uitleg te vragen wanneer iets niet helemaal duidelijk is. Gebruik ook

hijsogen en monteer de tandwielkast in de juiste (horizontale) positie. Lijn vervolgens de

tandwielkast uit op 3 steunpunten. Na uitlijning moet men de andere steunpunten

ondervullen tot 0,1 à 0,2 mm. Fouten die veel voorkomen zijn o.a. slecht uitgelijnde

koppelingen. Dit kan reeds veroorzaakt worden bij de inbedrijfstelling maar ook door een te

zwak gebouwde fundatie. Monteer de tandwielkast daarom op een stijve en stevige basis of

fundering zodat er ook geen trillingen kunnen optreden.

De maximaal toelaatbare uitlijnfout van de koppeling hangt af van het koppelingsorgaan.

Indien geen gegevens beschikbaar zijn kunnen volgende richtwaarden worden gebruikt:

S hoek = 0,0005 X diameter D

K radiaal = 0,0005 X diameter D

Inbedrijfstelling

Ongelooflijk maar waar: het komt in de praktijk meermaals voor dat een tandwielkast zonder

olie in bedrijf wordt gesteld . Gebruik ook olie en/of vet zoals aangegeven door de

leverancier, en controleer vóór het starten de olieniveaus en ga na of alle smeerpunten

gesmeerd zijn.

Let op! peilstangen met schroefdraad.

Te laag olieniveau geeft schade aan tandwielen en lagers

Te hoog olieniveau veroorzaakt lekken en te hoge bedrijfstemperatuur.

6 TSO-EMa Frans 105


Vervang of filter de eerste olie na 100 / 800 bedrijfsuren om onzuiverheden in carter te

verwijderen.

Afhankelijk van de bedrijfsomstandigheden, de montagepositie van de tandwielkast en de

omtreksnelheden worden verschillende smeersystemen toegepast:

- spatsmering

- smering door indompeling van tandwielen

- opspattende olie wordt opgevangen en via ka¬nalen naar de lagers gebracht

- pompsmering door middel van aangebouwde of moto-pomp

Bij pompsmeringen is het aangewezen een debiet of drukdetectie toe te passen!!!

Controleer ontluchtingsstoppen; een slecht werkende ontluchting veroorzaakt olielekken.

Bij gebruik van een teruglooprem is controle van de draaizin een must om schade, die zich

op langere termijn kan manifesteren, te vermijden.

Voorzie de installatie van de nodige beschermkappen!

Gebruik en onderhoud

Basisonderhoud beperkt zich meestal tot de controle van het olieniveau, het regelmatig

verversen van de olie, het nasmeren met vet en het reinigen van de ontluchting en van de

mogelijke filters.

Daarnaast is het raadzaam periodiek (halfjaarlijks) het volgende te inspecteren:

- inspectie van de koppeling(en) m.b.t. de uitlijning en de staat van elastische elementen

- oliebadtemperatuur en lagertemperatuur.

- staat van afdichtingen; een lekkende dichting kan duiden op een te grote lagerspeling!

- lagerspeling (indien mogelijk)

- draagbeeld en toestand van tandflanken. (indien mogelijk) nl. pitting, slijtage,

materiaalbreuk

- geluid en trillingen (steeds op dezelfde plaats en in dezelfde omstandigheden!!!!)

- ventilatie en koelvoorzieningen

- smering

- controle bevestigingsbouten

- roestvorming

Het is eveneens raadzaam om na elke 4000 bedrijfsuren een oliemonster te ontleden, zeker

indien de bedrijfstemperatuur hoger dan 80°C is of de tandwielkast opgesteld staat in een

stoffige en vochtige omgeving.

De visuele aspecten nl; zuiverheid, kleur, zwevende delen, reuk (bvb. verbrande reuk)

vertellen ons al veel over de toestand van de olie. Een labo-analyse is aangewezen voor

analyse van viscositeit, oxidatie, water (max 0.05%) en andere vreemde stoffen. Het is

uiterst belangrijk een opvolging te doen van voorgenoemde inspecties. Indien de parameters

wijzigen of er een trendwijziging is, dient er ingegrepen te worden. Meestal duidt dit op

vergrote lagerspeling. Een vergrote lagerspeling veroorzaakt slechte ingrijping van de

tandwielen met als mogelijk gevolg tandbreuk. Tandbreuk is absoluut te vermijden want de

gevolgschade van een tandbreuk herstellen is soms onbetaalbaar of economisch niet meer

6 TSO-EMa Frans 106


verantwoord en de aanschaf van een volledig nieuwe tandwielkast betekent een behoorlijke

meerkost.

Vervanging, revisie of herstelling

Trendwijzigingen dienen absoluut opgevolgd te worden, want meestal duidt dit (bij

ongewijzigde belasting) op lagerinstellingsprobleem of lagerschade. Bij tijdige interventie

kan tandwielschade vermeden worden. Wanneer de tandwielkast niet meer goed

functioneert, kan er gereviseerd worden . In veel gevallen is een revisie nog de moeite

waard. Soms kan het echter beter zijn de tandwielkast te vervangen. De prijs van een nieuwe

tandwielkast t.o.v. een revisie is hier bepalend. De prijs van een nieuwe tandwielkast is

inclusief aanpassingen van het chassis indien noodzakelijk wanneer het model niet meer

beschikbaar is.

Een revisie kan gebeuren door de gebruiker zelf, door de fabrikant of door een

gespecialiseerd servicebedrijf.

Een revisie door de gebruiker zelf gebeurt minder vaak dan in het verleden. De meeste

bedrijven richten zich op hun hoofdactiviteit en bouwen eigen onderhoudsdiensten af.

Een revisie kan dus ook gebeuren door de fabrikant, maar in sommige gevallen is dit niet

altijd mogelijk of erg moeilijk, omdat de fabrikant niet meer bestaat of geen revisies uitvoert

of omdat de transportkosten te hoog oplopen. Rest ons dus nog enkel het gespecialiseerde

servicebedrijf.

De huidige generatie tandwielkasten zijn berekend en gebouwd voor een oneindige

levensduur, althans wat betreft de tandwielen en de assen. Wanneer U nu ook de

lagerslijtage tijdig kan detecteren (of laten detecteren) en de lagers op tijd kan vervangen en

oordeelkundig monteren (of laten vervangen en monteren) dan… draait de boel zonder

zorgen!

Met dank aan de heer Geert Heyvaert van MGH 2002

6 TSO-EMa Besluit 107


Besluit

In het begin van het jaar kreeg ik de opdracht om een Geïntegreerde Proef te maken.

Doordat er 4 leerlingen van onze klas het project van de windmolen moesten maken als

eindwerk, mochten wij zelf geen onderwerp kiezen en werd ons onderwerp dus opgelegd

door mr. Moerman. Hij besloot om mij een kliefmachine te laten vervaardigen. Ik vond dit

echter jammer omdat ik liever zelf een onderwerp had bedacht. Toen ik hoorde dat mijn

proef enkel theoretisch uitgewerkt mocht worden, vond ik dit toch wel een teleurstelling.

Maar na verloop van tijd zag ik ook wel in dat het niet eenvoudig zou zijn om zelf een

kliefmachine praktisch uit te werken.

Het was wel jammer dat veel leerkrachten lang wachtten met de uitleg van wat er verwacht

werd van mij. Ik had liever vroeger in het schooljaar begonnen met het eindwerk en ook de

spreiding van de GIP-taken kon beter. De communicatie via Smartschool verliep minder vlot

doordat dit het eerste jaar was dat ik dat programma gebruikte. Ook werden veel

opdrachten tegelijkertijd gepost, zodat ik soms niet doorhad wat er gevraagd werd.

Een positief punt aan mijn Geïntegreerde Proef vond ik dat het hielp om zelfstandig een

project tot een goed einde te brengen. Ik vond het leerrijk dat ik zelf eens een project mocht

samenstellen waardoor ik een besef kreeg van hoeveel werk en tijd hierin kruipt. Ik ontdekte

aan mezelf dat ik alles zeer precies wilde doen en daardoor kwam ik zelfs soms in tijdsnood.

Het gaf mij dan ook grote voldoening wanneer mijn project af was en ik tevreden was met

het resultaat.

De Causmaecker Ewout 30 juni 2013

6 TSO-EMa Bronnenlijst 108


8 Bronnenlijst

http://www.mainpress.com/nederlands/dossier_automation/aandrijvingen_dimensioneren.

htm

http://www.cncci.com/resources/articles/cnc%20career.htm

http://usedlogsplit.hubpages.com/hub/Hydraulic-Wood-Splitter

http://www.schakelschemaboekje.nl/

6 TSO-EMa Tabellenlijst 109


9 Tabellenlijst Tabel 1: Opgave ........................................................................................................................ 11

Tabel 2: Selectie actuator ......................................................................................................... 23

Tabel 3: Vermogen actuator .................................................................................................... 24

Tabel 4: Samenstelling machinebouwstaal .............................................................................. 25

Tabel 5: Soorten machinebouwstaal ........................................................................................ 25

Tabel 6: Behandelingsmogelijkheden ...................................................................................... 25

Tabel 7: Soorten brons ............................................................................................................. 27

Tabel 8: Werkvoorbereiding..................................................................................................... 35

Tabel 9: Waarden bus .............................................................................................................. 38

Tabel 10: Waarden as ............................................................................................................... 38

Tabel 11: Waarden as ............................................................................................................... 39

Tabel 12: Waarden bus ............................................................................................................ 39

Tabel 13: Tolerantietabel ......................................................................................................... 40

Tabel 14: motorbeveiliging....................................................................................................... 51

Tabel 15: Schakelafstanden ...................................................................................................... 54

Tabel 16: Voorstelling sensor ................................................................................................... 54

Tabel 17: Eigenschappen sensor .............................................................................................. 54

Tabel 18: Verklaring naam behuizing ....................................................................................... 60

Tabel 19: Signalisatie ................................................................................................................ 61

Tabel 20: Benamingen .............................................................................................................. 67

Tabel 21: Glossary .................................................................................................................... 83

Tabel 22: Vocabulaire technique .............................................................................................. 97

6 TSO-EMa Figurenlijst 110


10 Figurenlijst Figuur 1: Krachten voorstelling ................................................................................................ 19

Figuur 2: Bevestiging ................................................................................................................ 20

Figuur 3: Afmetingen mes ........................................................................................................ 22

Figuur 4: Ijzerkoolstofdiagram ................................................................................................. 26

Figuur 5: Christiaens ................................................................................................................. 27

Figuur 6: Brinell hardheid ......................................................................................................... 28

Figuur 7: Hemimex ................................................................................................................... 28

Figuur 8: Passing kant 2 ............................................................................................................ 38

Figuur 9: Passing kant 1 ............................................................................................................ 39

Figuur 10: Motor ...................................................................................................................... 43

Figuur 11: Motoreigenschappen .............................................................................................. 43

Figuur 12: Wikkelingen ............................................................................................................. 44

Figuur 13: Tijdstippen ............................................................................................................... 44

Figuur 14: 2 polig draaiveld ...................................................................................................... 45

Figuur 15: Stator ....................................................................................................................... 45

Figuur 16: 4 polig draaiveld ...................................................................................................... 46

Figuur 17: Wikkelingen 120° verschoven ................................................................................. 47

Figuur 18: Samenstelling stator ............................................................................................... 48

Figuur 19: Binnenkant motor ................................................................................................... 49

Figuur 20: Opbouw motor ........................................................................................................ 50

Figuur 21: Koppen-snelheidskarakteristiek .............................................................................. 51

Figuur 22: Inductieve sensor .................................................................................................... 53

Figuur 23: Rendement transformator ...................................................................................... 56

Figuur 24: Schema kortsluitproef ............................................................................................. 58

Figuur 25: Transformator met eigenschappen ........................................................................ 59

Figuur 26: Wandkast met eigenschappen ................................................................................ 59

Figuur 27: Bedieningsknoppen ................................................................................................. 62

Figuur 28: Lichaam knop .......................................................................................................... 63

Figuur 29: Soorten lamphouders ............................................................................................. 64

Figuur 30: Rode drukknop ........................................................................................................ 64

Figuur 31: Smeltveiligheden ..................................................................................................... 65

Figuur 32: Opbouw smeltveiligheid ......................................................................................... 66

Figuur 33: Automaat................................................................................................................. 66

Figuur 34: Opbouw automaten ................................................................................................ 67

Documents

G EÏNTEGREERDE PROEF - users.skynet.beusers.skynet.be/fa664768/Documenten/GIP document.pdf · 1.6 Elektriciteit ... ¾ Powerpoint; ¾ Website online zetten. 1.9 Taalintegratie Nederlands: