34

g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Διμηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό πολιτιστικού περιεχομένου

Citation preview

Page 1: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

1

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Σ Ε Α Υ Τ Ο Τ Ο Τ Ε Υ Χ Ο Σ Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Κ Α ΝΓεωργία Αλεβιζάκη Παρασκευή Γερολυμάτου Ανδρέας Γεωργιάδης Μαρία Κουτσομάλλη Αλεξάνδρα Παπακωστοπούλου Μαρία Σκαμάγκα Ειρήνη Στρατή

Επιμέλεια - σχεδιασμός

Τ 210 - 7252896wwwmoca-androsgr | wwwgoulandrisgr

Διμηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικόΙδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο ΥΤου Κυριάκου Κουτσομάλλη διευθυντή του Ιδρύματος Β amp Ε Γουλανδρή

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α Σ Ο Φ Ι Α Β Α Ρ Η

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ Auguste Rodin Κεφάλι Τραγικής Μούσας

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε Τ Α Π Α Λ Α Ι Ω Ν Υ Π Ο Τ Ρ Ο Φ Ω Ν Ι Β Ε ΓΚωνσταντίνος Ιγνατιάδης

Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Π Α Ι Δ Ι Α ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ ΑΠαρουσίαση σημαντικών εικαστικών εκθέσεων από όλο τον κόσμο

5

6

18

20

22

30

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

4

5

Προβαίνοντας στην όγδοη έκδοση του περιοδικού G χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά

τον κύριο Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη ο οποίος υπήρξε από τους υποτρόφους μας που δια-

πρέπουν στο αντικείμενό τους

Στον απόηχο των εγκαινίων της έκθεσης της Σοφίας Βάρη στην οποία λεπτομερώς

αναφερθήκαμε στο προηγούμενο τεύχος οφείλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον

Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κύριο Κώστα Τασούλα για την παρουσία του και

τα θερμά λόγια με τα οποία εξεφράσθη Το ίδιο θερμά ευχαριστούμε τους πολυπληθείς

επισκέπτες μας καθώς και τους διακοσίους και πλέον προσωπικούς καλεσμένους του

ζεύγους Βάρη ndash Botero οι οποίοι κατέφθασαν από Ευρώπη και Αμερική για να τιμήσουν

την διακεκριμένη κυρία της τέχνης

Με την ευκαιρία και αυτής της έκθεσης οργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα

για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 ετών καθώς και ξεναγήσεις στους χώρους της έκθεσης

Κυριάκος Κουτσομάλλης

Διευθυντής

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Υ

66

777

Πραγματοποιηθήκαν το βράδυ του Σαββάτου 28 Ιουνίου τα εγκαίνια της έκθεσης της δι-ακεκριμένης ελληνίδας γλύπτριας Σοφίας Βάρη που διοργάνωσε το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσία πολλών προ-σωπικοτήτων από όλο τον κόσμο Τη Σοφία Βάρη με την πολυπολιτισμική εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική ανα-γνώριση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τέχνης συλλέκτες και καλλιτέ-χνες προσκεκλημένοι του Μουσείου Β amp Ε Γουλανδρή της ίδιας και του συντρόφου της γλύπτη και ζωγράφου Fernando Botero Στην εκδήλωση τους προσκεκλημένους καλωσόρισαν η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Καραδόντη η Αντιπρόεδρος κα Ελένη Αρβελέρ και ο Διευθυντής του Ιδρύμα-τος κ Κυριάκος Κουτσομάλλης ενώ ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας τόνισε την σημαντικότητα της διοργάνωσης αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο της γλύπτριας laquoμια Ελλάδα που δεν αντέχει τους περιορισμούςraquo

Στα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οιJohn Kittmer Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Πριγκίπισσα Ira von Furstenberg Πρίγκιπας Νικόλαος amp Τατιάνα Μπλάτνικ οι καλλιτέχνες Μαρίνα Καρέλλα Ανδρέας Κοντέλλης Γιώργος Ρόρρης Αλέκος Φασιανός Μαρία Φιλοπούλου καθώς και οι Μαρίνα ΛαμπράκηndashΠλάκα Όλγα Μεντζαφού Έφη Ανδρεάδη Νόνικα Γαληνέα Κα-τερίνα Χέλμη Γιώργος Παπαστεφάνου Calliope Γιώργος και Άννα Νταλάρα Θανάσης Νιάρχος Stefano Contini (Γκαλερί ndash Βενετία) Marion Meyer (Γκαλερί - Παρίσι Βρυξέλ-λες) κα

Από αριστερά ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ Κ Κουτσομάλλης η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Κα-ραδόντη ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας και η κα Σοφία Βάρη

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 2: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Σ Ε Α Υ Τ Ο Τ Ο Τ Ε Υ Χ Ο Σ Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Κ Α ΝΓεωργία Αλεβιζάκη Παρασκευή Γερολυμάτου Ανδρέας Γεωργιάδης Μαρία Κουτσομάλλη Αλεξάνδρα Παπακωστοπούλου Μαρία Σκαμάγκα Ειρήνη Στρατή

Επιμέλεια - σχεδιασμός

Τ 210 - 7252896wwwmoca-androsgr | wwwgoulandrisgr

Διμηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικόΙδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο ΥΤου Κυριάκου Κουτσομάλλη διευθυντή του Ιδρύματος Β amp Ε Γουλανδρή

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α Σ Ο Φ Ι Α Β Α Ρ Η

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ Auguste Rodin Κεφάλι Τραγικής Μούσας

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε Τ Α Π Α Λ Α Ι Ω Ν Υ Π Ο Τ Ρ Ο Φ Ω Ν Ι Β Ε ΓΚωνσταντίνος Ιγνατιάδης

Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Π Α Ι Δ Ι Α ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ ΑΠαρουσίαση σημαντικών εικαστικών εκθέσεων από όλο τον κόσμο

5

6

18

20

22

30

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

4

5

Προβαίνοντας στην όγδοη έκδοση του περιοδικού G χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά

τον κύριο Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη ο οποίος υπήρξε από τους υποτρόφους μας που δια-

πρέπουν στο αντικείμενό τους

Στον απόηχο των εγκαινίων της έκθεσης της Σοφίας Βάρη στην οποία λεπτομερώς

αναφερθήκαμε στο προηγούμενο τεύχος οφείλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον

Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κύριο Κώστα Τασούλα για την παρουσία του και

τα θερμά λόγια με τα οποία εξεφράσθη Το ίδιο θερμά ευχαριστούμε τους πολυπληθείς

επισκέπτες μας καθώς και τους διακοσίους και πλέον προσωπικούς καλεσμένους του

ζεύγους Βάρη ndash Botero οι οποίοι κατέφθασαν από Ευρώπη και Αμερική για να τιμήσουν

την διακεκριμένη κυρία της τέχνης

Με την ευκαιρία και αυτής της έκθεσης οργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα

για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 ετών καθώς και ξεναγήσεις στους χώρους της έκθεσης

Κυριάκος Κουτσομάλλης

Διευθυντής

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Υ

66

777

Πραγματοποιηθήκαν το βράδυ του Σαββάτου 28 Ιουνίου τα εγκαίνια της έκθεσης της δι-ακεκριμένης ελληνίδας γλύπτριας Σοφίας Βάρη που διοργάνωσε το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσία πολλών προ-σωπικοτήτων από όλο τον κόσμο Τη Σοφία Βάρη με την πολυπολιτισμική εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική ανα-γνώριση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τέχνης συλλέκτες και καλλιτέ-χνες προσκεκλημένοι του Μουσείου Β amp Ε Γουλανδρή της ίδιας και του συντρόφου της γλύπτη και ζωγράφου Fernando Botero Στην εκδήλωση τους προσκεκλημένους καλωσόρισαν η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Καραδόντη η Αντιπρόεδρος κα Ελένη Αρβελέρ και ο Διευθυντής του Ιδρύμα-τος κ Κυριάκος Κουτσομάλλης ενώ ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας τόνισε την σημαντικότητα της διοργάνωσης αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο της γλύπτριας laquoμια Ελλάδα που δεν αντέχει τους περιορισμούςraquo

Στα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οιJohn Kittmer Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Πριγκίπισσα Ira von Furstenberg Πρίγκιπας Νικόλαος amp Τατιάνα Μπλάτνικ οι καλλιτέχνες Μαρίνα Καρέλλα Ανδρέας Κοντέλλης Γιώργος Ρόρρης Αλέκος Φασιανός Μαρία Φιλοπούλου καθώς και οι Μαρίνα ΛαμπράκηndashΠλάκα Όλγα Μεντζαφού Έφη Ανδρεάδη Νόνικα Γαληνέα Κα-τερίνα Χέλμη Γιώργος Παπαστεφάνου Calliope Γιώργος και Άννα Νταλάρα Θανάσης Νιάρχος Stefano Contini (Γκαλερί ndash Βενετία) Marion Meyer (Γκαλερί - Παρίσι Βρυξέλ-λες) κα

Από αριστερά ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ Κ Κουτσομάλλης η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Κα-ραδόντη ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας και η κα Σοφία Βάρη

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 3: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο ΥΤου Κυριάκου Κουτσομάλλη διευθυντή του Ιδρύματος Β amp Ε Γουλανδρή

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α Σ Ο Φ Ι Α Β Α Ρ Η

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ Auguste Rodin Κεφάλι Τραγικής Μούσας

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε Τ Α Π Α Λ Α Ι Ω Ν Υ Π Ο Τ Ρ Ο Φ Ω Ν Ι Β Ε ΓΚωνσταντίνος Ιγνατιάδης

Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Γ Ι Α Π Α Ι Δ Ι Α ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ ΑΠαρουσίαση σημαντικών εικαστικών εκθέσεων από όλο τον κόσμο

5

6

18

20

22

30

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

4

5

Προβαίνοντας στην όγδοη έκδοση του περιοδικού G χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά

τον κύριο Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη ο οποίος υπήρξε από τους υποτρόφους μας που δια-

πρέπουν στο αντικείμενό τους

Στον απόηχο των εγκαινίων της έκθεσης της Σοφίας Βάρη στην οποία λεπτομερώς

αναφερθήκαμε στο προηγούμενο τεύχος οφείλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον

Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κύριο Κώστα Τασούλα για την παρουσία του και

τα θερμά λόγια με τα οποία εξεφράσθη Το ίδιο θερμά ευχαριστούμε τους πολυπληθείς

επισκέπτες μας καθώς και τους διακοσίους και πλέον προσωπικούς καλεσμένους του

ζεύγους Βάρη ndash Botero οι οποίοι κατέφθασαν από Ευρώπη και Αμερική για να τιμήσουν

την διακεκριμένη κυρία της τέχνης

Με την ευκαιρία και αυτής της έκθεσης οργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα

για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 ετών καθώς και ξεναγήσεις στους χώρους της έκθεσης

Κυριάκος Κουτσομάλλης

Διευθυντής

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Υ

66

777

Πραγματοποιηθήκαν το βράδυ του Σαββάτου 28 Ιουνίου τα εγκαίνια της έκθεσης της δι-ακεκριμένης ελληνίδας γλύπτριας Σοφίας Βάρη που διοργάνωσε το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσία πολλών προ-σωπικοτήτων από όλο τον κόσμο Τη Σοφία Βάρη με την πολυπολιτισμική εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική ανα-γνώριση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τέχνης συλλέκτες και καλλιτέ-χνες προσκεκλημένοι του Μουσείου Β amp Ε Γουλανδρή της ίδιας και του συντρόφου της γλύπτη και ζωγράφου Fernando Botero Στην εκδήλωση τους προσκεκλημένους καλωσόρισαν η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Καραδόντη η Αντιπρόεδρος κα Ελένη Αρβελέρ και ο Διευθυντής του Ιδρύμα-τος κ Κυριάκος Κουτσομάλλης ενώ ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας τόνισε την σημαντικότητα της διοργάνωσης αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο της γλύπτριας laquoμια Ελλάδα που δεν αντέχει τους περιορισμούςraquo

Στα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οιJohn Kittmer Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Πριγκίπισσα Ira von Furstenberg Πρίγκιπας Νικόλαος amp Τατιάνα Μπλάτνικ οι καλλιτέχνες Μαρίνα Καρέλλα Ανδρέας Κοντέλλης Γιώργος Ρόρρης Αλέκος Φασιανός Μαρία Φιλοπούλου καθώς και οι Μαρίνα ΛαμπράκηndashΠλάκα Όλγα Μεντζαφού Έφη Ανδρεάδη Νόνικα Γαληνέα Κα-τερίνα Χέλμη Γιώργος Παπαστεφάνου Calliope Γιώργος και Άννα Νταλάρα Θανάσης Νιάρχος Stefano Contini (Γκαλερί ndash Βενετία) Marion Meyer (Γκαλερί - Παρίσι Βρυξέλ-λες) κα

Από αριστερά ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ Κ Κουτσομάλλης η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Κα-ραδόντη ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας και η κα Σοφία Βάρη

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 4: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

4

5

Προβαίνοντας στην όγδοη έκδοση του περιοδικού G χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά

τον κύριο Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη ο οποίος υπήρξε από τους υποτρόφους μας που δια-

πρέπουν στο αντικείμενό τους

Στον απόηχο των εγκαινίων της έκθεσης της Σοφίας Βάρη στην οποία λεπτομερώς

αναφερθήκαμε στο προηγούμενο τεύχος οφείλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον

Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κύριο Κώστα Τασούλα για την παρουσία του και

τα θερμά λόγια με τα οποία εξεφράσθη Το ίδιο θερμά ευχαριστούμε τους πολυπληθείς

επισκέπτες μας καθώς και τους διακοσίους και πλέον προσωπικούς καλεσμένους του

ζεύγους Βάρη ndash Botero οι οποίοι κατέφθασαν από Ευρώπη και Αμερική για να τιμήσουν

την διακεκριμένη κυρία της τέχνης

Με την ευκαιρία και αυτής της έκθεσης οργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα

για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 ετών καθώς και ξεναγήσεις στους χώρους της έκθεσης

Κυριάκος Κουτσομάλλης

Διευθυντής

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Υ

66

777

Πραγματοποιηθήκαν το βράδυ του Σαββάτου 28 Ιουνίου τα εγκαίνια της έκθεσης της δι-ακεκριμένης ελληνίδας γλύπτριας Σοφίας Βάρη που διοργάνωσε το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσία πολλών προ-σωπικοτήτων από όλο τον κόσμο Τη Σοφία Βάρη με την πολυπολιτισμική εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική ανα-γνώριση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τέχνης συλλέκτες και καλλιτέ-χνες προσκεκλημένοι του Μουσείου Β amp Ε Γουλανδρή της ίδιας και του συντρόφου της γλύπτη και ζωγράφου Fernando Botero Στην εκδήλωση τους προσκεκλημένους καλωσόρισαν η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Καραδόντη η Αντιπρόεδρος κα Ελένη Αρβελέρ και ο Διευθυντής του Ιδρύμα-τος κ Κυριάκος Κουτσομάλλης ενώ ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας τόνισε την σημαντικότητα της διοργάνωσης αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο της γλύπτριας laquoμια Ελλάδα που δεν αντέχει τους περιορισμούςraquo

Στα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οιJohn Kittmer Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Πριγκίπισσα Ira von Furstenberg Πρίγκιπας Νικόλαος amp Τατιάνα Μπλάτνικ οι καλλιτέχνες Μαρίνα Καρέλλα Ανδρέας Κοντέλλης Γιώργος Ρόρρης Αλέκος Φασιανός Μαρία Φιλοπούλου καθώς και οι Μαρίνα ΛαμπράκηndashΠλάκα Όλγα Μεντζαφού Έφη Ανδρεάδη Νόνικα Γαληνέα Κα-τερίνα Χέλμη Γιώργος Παπαστεφάνου Calliope Γιώργος και Άννα Νταλάρα Θανάσης Νιάρχος Stefano Contini (Γκαλερί ndash Βενετία) Marion Meyer (Γκαλερί - Παρίσι Βρυξέλ-λες) κα

Από αριστερά ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ Κ Κουτσομάλλης η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Κα-ραδόντη ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας και η κα Σοφία Βάρη

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 5: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

5

Προβαίνοντας στην όγδοη έκδοση του περιοδικού G χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά

τον κύριο Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη ο οποίος υπήρξε από τους υποτρόφους μας που δια-

πρέπουν στο αντικείμενό τους

Στον απόηχο των εγκαινίων της έκθεσης της Σοφίας Βάρη στην οποία λεπτομερώς

αναφερθήκαμε στο προηγούμενο τεύχος οφείλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον

Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κύριο Κώστα Τασούλα για την παρουσία του και

τα θερμά λόγια με τα οποία εξεφράσθη Το ίδιο θερμά ευχαριστούμε τους πολυπληθείς

επισκέπτες μας καθώς και τους διακοσίους και πλέον προσωπικούς καλεσμένους του

ζεύγους Βάρη ndash Botero οι οποίοι κατέφθασαν από Ευρώπη και Αμερική για να τιμήσουν

την διακεκριμένη κυρία της τέχνης

Με την ευκαιρία και αυτής της έκθεσης οργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα

για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 ετών καθώς και ξεναγήσεις στους χώρους της έκθεσης

Κυριάκος Κουτσομάλλης

Διευθυντής

Α Ν Τ Ι Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Υ

66

777

Πραγματοποιηθήκαν το βράδυ του Σαββάτου 28 Ιουνίου τα εγκαίνια της έκθεσης της δι-ακεκριμένης ελληνίδας γλύπτριας Σοφίας Βάρη που διοργάνωσε το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσία πολλών προ-σωπικοτήτων από όλο τον κόσμο Τη Σοφία Βάρη με την πολυπολιτισμική εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική ανα-γνώριση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τέχνης συλλέκτες και καλλιτέ-χνες προσκεκλημένοι του Μουσείου Β amp Ε Γουλανδρή της ίδιας και του συντρόφου της γλύπτη και ζωγράφου Fernando Botero Στην εκδήλωση τους προσκεκλημένους καλωσόρισαν η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Καραδόντη η Αντιπρόεδρος κα Ελένη Αρβελέρ και ο Διευθυντής του Ιδρύμα-τος κ Κυριάκος Κουτσομάλλης ενώ ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας τόνισε την σημαντικότητα της διοργάνωσης αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο της γλύπτριας laquoμια Ελλάδα που δεν αντέχει τους περιορισμούςraquo

Στα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οιJohn Kittmer Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Πριγκίπισσα Ira von Furstenberg Πρίγκιπας Νικόλαος amp Τατιάνα Μπλάτνικ οι καλλιτέχνες Μαρίνα Καρέλλα Ανδρέας Κοντέλλης Γιώργος Ρόρρης Αλέκος Φασιανός Μαρία Φιλοπούλου καθώς και οι Μαρίνα ΛαμπράκηndashΠλάκα Όλγα Μεντζαφού Έφη Ανδρεάδη Νόνικα Γαληνέα Κα-τερίνα Χέλμη Γιώργος Παπαστεφάνου Calliope Γιώργος και Άννα Νταλάρα Θανάσης Νιάρχος Stefano Contini (Γκαλερί ndash Βενετία) Marion Meyer (Γκαλερί - Παρίσι Βρυξέλ-λες) κα

Από αριστερά ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ Κ Κουτσομάλλης η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Κα-ραδόντη ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας και η κα Σοφία Βάρη

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 6: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

66

777

Πραγματοποιηθήκαν το βράδυ του Σαββάτου 28 Ιουνίου τα εγκαίνια της έκθεσης της δι-ακεκριμένης ελληνίδας γλύπτριας Σοφίας Βάρη που διοργάνωσε το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσία πολλών προ-σωπικοτήτων από όλο τον κόσμο Τη Σοφία Βάρη με την πολυπολιτισμική εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική ανα-γνώριση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τέχνης συλλέκτες και καλλιτέ-χνες προσκεκλημένοι του Μουσείου Β amp Ε Γουλανδρή της ίδιας και του συντρόφου της γλύπτη και ζωγράφου Fernando Botero Στην εκδήλωση τους προσκεκλημένους καλωσόρισαν η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Καραδόντη η Αντιπρόεδρος κα Ελένη Αρβελέρ και ο Διευθυντής του Ιδρύμα-τος κ Κυριάκος Κουτσομάλλης ενώ ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας τόνισε την σημαντικότητα της διοργάνωσης αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο της γλύπτριας laquoμια Ελλάδα που δεν αντέχει τους περιορισμούςraquo

Στα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οιJohn Kittmer Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Πριγκίπισσα Ira von Furstenberg Πρίγκιπας Νικόλαος amp Τατιάνα Μπλάτνικ οι καλλιτέχνες Μαρίνα Καρέλλα Ανδρέας Κοντέλλης Γιώργος Ρόρρης Αλέκος Φασιανός Μαρία Φιλοπούλου καθώς και οι Μαρίνα ΛαμπράκηndashΠλάκα Όλγα Μεντζαφού Έφη Ανδρεάδη Νόνικα Γαληνέα Κα-τερίνα Χέλμη Γιώργος Παπαστεφάνου Calliope Γιώργος και Άννα Νταλάρα Θανάσης Νιάρχος Stefano Contini (Γκαλερί ndash Βενετία) Marion Meyer (Γκαλερί - Παρίσι Βρυξέλ-λες) κα

Από αριστερά ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ Κ Κουτσομάλλης η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Κα-ραδόντη ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας και η κα Σοφία Βάρη

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 7: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

777

Πραγματοποιηθήκαν το βράδυ του Σαββάτου 28 Ιουνίου τα εγκαίνια της έκθεσης της δι-ακεκριμένης ελληνίδας γλύπτριας Σοφίας Βάρη που διοργάνωσε το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο παρουσία πολλών προ-σωπικοτήτων από όλο τον κόσμο Τη Σοφία Βάρη με την πολυπολιτισμική εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική ανα-γνώριση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τέχνης συλλέκτες και καλλιτέ-χνες προσκεκλημένοι του Μουσείου Β amp Ε Γουλανδρή της ίδιας και του συντρόφου της γλύπτη και ζωγράφου Fernando Botero Στην εκδήλωση τους προσκεκλημένους καλωσόρισαν η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Καραδόντη η Αντιπρόεδρος κα Ελένη Αρβελέρ και ο Διευθυντής του Ιδρύμα-τος κ Κυριάκος Κουτσομάλλης ενώ ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας τόνισε την σημαντικότητα της διοργάνωσης αναγνωρίζοντας στο πρόσωπο της γλύπτριας laquoμια Ελλάδα που δεν αντέχει τους περιορισμούςraquo

Στα εγκαίνια τίμησαν με την παρουσία τους μεταξύ άλλων οιJohn Kittmer Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Πριγκίπισσα Ira von Furstenberg Πρίγκιπας Νικόλαος amp Τατιάνα Μπλάτνικ οι καλλιτέχνες Μαρίνα Καρέλλα Ανδρέας Κοντέλλης Γιώργος Ρόρρης Αλέκος Φασιανός Μαρία Φιλοπούλου καθώς και οι Μαρίνα ΛαμπράκηndashΠλάκα Όλγα Μεντζαφού Έφη Ανδρεάδη Νόνικα Γαληνέα Κα-τερίνα Χέλμη Γιώργος Παπαστεφάνου Calliope Γιώργος και Άννα Νταλάρα Θανάσης Νιάρχος Stefano Contini (Γκαλερί ndash Βενετία) Marion Meyer (Γκαλερί - Παρίσι Βρυξέλ-λες) κα

Από αριστερά ο Διευθυντής του Ιδρύματος κ Κ Κουτσομάλλης η Πρόεδρος του Ιδρύματος κα Fleurette Κα-ραδόντη ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ Κώστας Τασούλας και η κα Σοφία Βάρη

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 8: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

88

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 9: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

999

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΟΦΙΑ ΒΑΡΗ2906 - 28092014 - ΑΝΔΡΟΣ

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 10: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

1010

Τζετ σετ στο γαλάζιο του ΑιγαίουΤο καλοκαιρινό κυκλαδίτικο μελτέμι ενώθηκε με τον κοσμοπολίτικο αέρα της Σοφίας Βάρη το περασμένο Σάββατο στην Άνδρο Στο Μουσείο Γουλανδρή εγκαινιάστηκε ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στο έργο της με γλυπτά σχέδια ακουαρέλες κολάζ Το νησί είχε να δει τέτοιες δόξες από τον καιρό που ζούσαν οι Γουλανδρήδες Περίπου 150 προσωπι-κότητες από το διεθνές τζετ σετ της αγοράς τέχνης ndashσυλλέκτες γκαλερίστες εκπρόσω-ποι οίκων δημοπρασιών από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Τόκιο- κατέπλευσαν στην Ανδρο έπειτα από πρόσκληση της διάσημης γλύπτριας και του ακόμη πιο διάσημου συζύγου της Κολομβιανού ζωγράφου Φερνάντο ΜποτέροΨηλόλιγνη φινετσάτη γοητευτική η 74χρονη Σοφία Βάρη μάς υποδέχτηκε και μας ξενά-γησε στην έκθεσή της πριν από τα επίσημα εγκαίνια Ηταν ντυμένη στα λευκά και στο χέρι της ξεχώριζε ένα τεράστιο χρυσό δαχτυλίδι από τα μικρογλυπτά κοσμήματα που κάνειlaquoΗταν εδώ από το πρωί μέχρι το βράδυ και επιμελήθηκε με κάθε λεπτομέρεια την έκ-θεση και τον κατάλογο Έχει έφεση στην τελειότηταraquo τόνισε ο διευθυντής του μουσεί-ου Κυριάκος Κουτσομάλλης laquoΚοινώς τους τρέλαναraquo είπε η ίδια γελώντας και πρόσθε-σε πως προσάρμοσε την παρουσίαση ειδικά για την Ανδρο laquoΞαναεπιστρέφω στον τόπο μου έχω την Άνδρο πάντα στην καρδιά μουraquoΗ Σοφία Βάρη θυμήθηκε πως πριν από 25 χρόνια είχε φέρει τους Γάλλους μαθητές της στο Δημοτικό Σχολείο της Άνδρου και δούλευαν όλο το καλοκαίρι με καβαλέτα και μο-ντέλα laquoΣτο τέλος κάναμε μια έκθεση ήρθε πολύς κόσμος ακόμα και παπάδες από την Τήνο οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για ταhellip γυμνάraquo Από τότε η Ελίζα Γουλανδρή τής είχε υποσχεθεί ατομική έκθεση Τώρα η υπόσχεση εκπληρώνεται έστω με καθυστέ-ρηση και η Βάρη ανταποδίδει με τη δωρεά ενός έργου στο μουσείοΓνωστή για τα μνημειακών διαστάσεων γλυπτά της που βρίσκονται σε μουσεία και δη-μόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο (στην Αθήνα στην πλατεία Κοτζιά) η Σοφία Βάρη πι-

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 11: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

111111

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στεύει πως laquoτο μνημειακό δεν έχει σχέση με το μέγεθος αλλά με το πόσο εναρμονίζεται με το περιβάλλονraquo Δηλώνει πως θέλει να είναι μοντέρνα αλλά όχι εντελώς σύγχρονηraquo και με τη δουλειά της στοχεύει στην laquoαρμονία την ομορφιά τη δύναμη τη λεπτότηταraquoΕργάζεται καθημερινά οκτώ κι εννιά ώρες laquoΌταν ανοίγω την πόρτα του στούντιο ακό-μα και σήμερα τρέμουν τα χέρια μου Νιώθω σαν ερωτευμένη που θα δω τον εραστή μουraquo Με τον Μποτέρο πάντως ξεκλέβουν χρόνο όποτε μπορούν και επισκέπτονται μικρά χωριά στην Κολομβία laquoΕκπληκτικά τοπία με ποιητικά ονόματαraquo όπως Belmira Retira τα οποία λόγω της μουσικότητάς τους ενέπνευσαν τους τίτλους στα πιο πρόσφα-τα γεωμετρικά κολάζ τηςΣτην έκθεσή της τώρα βλέπουμε μια μουσική συμφωνία σε μαύρο και άσπρο με τους όγκους και τις φόρμες για νότες Μπρούντζινα γλυπτά βαμμένα με στιλπνό μαύρο χρώ-μα λευκό μάρμαρο Θάσου να αστράφτει σαν διαμάντι Κι ακόμα ακουαρέλες με σχήμα-τα και χρώματα ελληνικά από την παρισινή έκθεση laquoI love blueraquo Oπως τονίζει laquoΤο μπλε του κοβαλτίου εκφράζει τη νοσταλγία μου για την Ελλάδα Κι αν θέλουν να μας τα πά-ρουν όλα δεν μπορούν να πάρουν το μπλε της θάλασσας και του ουρανούraquoΑγαπάει το λευκό μάρμαρο γιατί έχει το φως και το μυστήριο μέσα του laquoΜπορεί να πα-ραπέμπει σε κάτι που φοβίζει όπως ένα νεκροταφείο μπορεί και στην Ακρόπολη Κά-ποτε έκανα ένα πείραμα Επειδή ήξερα ότι η Ακρόπολη ήταν ζωγραφισμένη στην αρχαι-ότητα αποφάσισα να χρωματίσω κάποια από τα γλυπτά μου μπλε Ήμουν πανευτυχής Όταν όμως τα είδα το άλλο πρωί αισθάνθηκα άσχημα σαν να έχασε το μάρμαρο την ψυχή τουraquoΗ ίδια χαρακτηρίζει τη δουλειά της laquoλίγο μπαρόκ και λίγο ζεν Πάντοτε έκανα πολλές φόρμες πολλούς όγκους Μετά όμως αφαιρώ διορθώνω μέχρι να γίνει πιο καθαρή η σύνθεση Από την υπερβολή στην απλότηταraquo

Παρή Σπίνου εφ Η Εφημερίδα Των Συντακτών 3062014

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 12: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

1212

Συναισθηματικός επαναπατρισμός με φόντο το Αιγαίο

Ηταν ένα είδος συναισθηματικού επαναπατρισμού Η επιστροφή έπειτα από μια πορεία πολυκύμαντη που δεν θα μπορούσε να έχει άλλο προορισμό παρά το Αιγαίο Μια συνά-ντηση που άργησε αρκετά αλλά επιτέλους έγινεΗ Σοφία Βάρη που γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε ελάχιστα στη χώρα της καταγω-γής της παρουσιάζει φέτος ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στο Μουσείο Γουλαν-δρή της Ανδρου Η γλύπτρια που μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Bόρεια και τη Νότια Αμερική απrsquo όπου κατάγεται ο σύζυγός της ο διάσημος Κολομβι-ανός καλλιτέχνης Φερνάντο Μποτέρο δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της στα εγκαίνια για την καλλιτεχνική επανασύνδεση με την πατρίδα της Και τον λόγο τον ομο-λόγησε η ίδια στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση laquoΣε όποιο μέρος του κόσμου και αν έχω παρουσιάσει τα έργα μου πάντα κουβαλάω μαζί μου την Ελλάδαraquo

I love GreeceΕίναι αλήθεια Στη χειρότερη φάση διεθνούς δυσφήμισής μας το 2011 εκείνη έκανε έκ-θεση στο Παρίσι με έργα που είχαν ελληνικές σημαίες και τίτλο laquoI love Greeceraquo Σε ολό-κληρη τη διαδρομή της επέδειξε συνέπεια στα πρώτα εκείνα ερεθίσματα που την έκα-ναν να θέλει να δώσει μορφή στον μπρούντζο ή στο μάρμαρο Την αναζήτηση της αρ-μονίας και της ισορροπίας τις οποίες θεωρεί προαιώνιες ελληνικές αρετές Δεν ήταν καθόλου τυχαίο ότι για το αφιέρωμα στην Ανδρο επέλεξε κυρίως να παρουσιάσει γλυ-πτά της μεσαίων διαστάσεων καμωμένα σε θασίτικο μάρμαρο Στεκόταν στοργικά από πάνω τους τα άγγιζε και μας εξηγούσε τη μελωδία των διαφορετικών όγκων την τερά-στια σημασία που έχουν τα κενά στις συνθέσεις της τη μάχη της ανάμεσα στην υπερβο-

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 13: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

131313

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

λή και τη λιτότητα Οταν φτιάχνει μια νέα δημιουργία την αφήνει στο εργαστήριό της για έξι ολόκληρους μήνες laquoνα κοιμηθείraquo έτσι ώστε όταν θα την ξαναπιάσει στα χέρια της να μπορεί να δει τα λάθη και τις ατέλειεςΣτο φιλόξενο μουσείο ο επισκέπτης θα δει ακόμα ένα από τα μνημειακά της γλυπτά πολλά ζωγραφικά της έργα καθώς και ορισμένα έργα που είναι από ασήμι Υπάρχει ξε-χωριστή ενότητα για τα θαυμάσια κοσμήματά της Η γλύπτρια δεν δίστασε μάλιστα να κάνει και δωρεά στο Μουσείο Γουλανδρή το γλυπτό laquoLe jour des joursraquo ως ένδειξη ευ-γνωμοσύνης και ορόσημο της στενής της φιλίας με το ζεύγος Βασίλη και Ελίζας Γουλαν-δρή Η έκθεση ήταν μια βαθιά επιθυμία της τελευταίας που έχει φύγει εδώ και πολλά χρόνια από τη ζωή

ΛεβεντιάΗ Βάρη έχει μια ακτινοβόλα προσωπικότητα Mε ψυχική αρχοντιά που κάποτε ήταν ίδι-ον των Ελλήνων μεγαλοαστών οι οποίοι γνώριζαν ότι η συμπεριφορά τους και οι επιλο-γές τους καθόριζαν και καθορίζονταν από το μέτρο Μιλάει τα ελληνικά με ροτακισμό μιας και έζησε στη γαλλόφωνη Ελβετία και κάνει τόσο χαριτωμένα λάθη που είναι αδύ-νατον να μη συγκινηθεί κανείς Εχει πάθος αυθεντικότητα και μια δυσεύρετη πια λεβε-ντιά Ακόμα και αν η ίδια είναι απούσα τα έργα της αντανακλούν οπωσδήποτε κάτι από αυτή τη χαμένη ποιότητα

Μαργαρίτα Πουρνάρα εφ Η Καθημερινή 172014

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 14: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

1414

Είμαι λίγο μπαρόκ αλλά και πολύ ζενΗ ίδια δηλώνει πως δέχθηκε επιρροές από τον Πικάσο και την αρχαία ελληνική τέχνη Κυκλωμένη από τους θυελλώδεις ανέμους η Άνδρος το Σαββατόβραδο έγινε ο τόπος άφι-ξης ενός πολυεθνικού jet set Ο διεθνής laquoμαγνήτηςraquo ήταν η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρο-νης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή της Σοφίας Βάρη με εκπλήξεις -ανάμεσά τους και η αναγγελία της δωρεάς στο Ιδρυμα του γλυπτού της Le jour des joursΤην ώρα που τα καφενεία και τα ουζερί της πλατείας της Χώρας βρίσκονταν με τη βοή-θεια γιγαντοοθονών στον αστερισμό του Μουντιάλ η άοκνη Σοφία Βάρη μιλούσε στο κοινό των εγκαινίων (μεταξύ άλλων και ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας ο πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα Τζον Κίτμερ και η πριγκίπισσα Ira von Furstenberg) για το όμορφο βάρος της ελληνικής καταγωγής της laquoΉθελα να κάνω ότι καλύτερο μπορούσα σε αυτή την έκθεση γιατί γίνεται στην Ελλάδαraquo δήλωσε η καλλι-τέχνιδαΤο ότι σκέπτεται τη γενέτειρά της ακόμα και απουσιάζοντας απ αυτή το αποδεικνύει με την πολιτική χωρίς να γίνεται μανιφέστο ενότητα έργων της laquoΙ love blue amp Ι love Greeceraquo που γεννήθηκε στο εξωτερικό laquoτην εποχή που πηγαίναμε από το κακό στο χειρότεροraquo laquoΜπορεί να μας τα πάρουν όλα αλλά δύο πράγματα δεν μπορούν να μας πάρουν τον ουρανό και τη θάλασσαraquo επεσήμανε Το χρώμα και των δύο είναι το μπλε το οποίο κυ-ριαρχεί στις ακουαρέλες της πάνω σε καμβά Ανάμεσά τους επιβάλλεται το στρογγυλό έργο με την ελληνική σημαίαΜολονότι η εικαστικός τονίζει ότι δεν κάνει έργα για να σχολιάσει ή να απαντήσει σε κάτι δεν εμπνεύστηκε μόνο από την ελληνική κρίση Εμπνεύστηκε και από τη ρωσική κακογουστιά και το εφήμερο των σύγχρονων εγκαταστάσεων Στα δύο τελευταία απα-ντάει ευθέως και συγχρόνως με την ενότητα των ασημένιων μικρογλυπτών που όπως λέει είναι η δική της εγκατάσταση laquoΔεν αισθάνομαι τελείως σύγχρονη Δεν θέλω να

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 15: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

151515

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

κάνω καμία κριτική Κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του προορισμόraquo Η ίδια θεωρεί ότι αντιμετωπίζει τη θνητότητα συνθέτοντας έργα με συνέχειαΗ έκπληξη στην έκθεση με κυρίαρχη τη γλυπτική τόσο από μάρμαρο Θάσου (συνομι-λώντας με τα αρχαία ελληνικά πρότυπα) όσο και από μπρούντζο είναι πάντως τα κολάζ laquoΤα λατρεύω τα κολάζ Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα Τα κολάζ είναι σαν τη μουσι-κή τις νότες που πρέπει να συνθέσεις για να κάνουν μια μελωδίαraquoΜε τον Μποτερό εργάζονται στα εργαστήριά τους 8-9 ώρες καθημερινά Μόνο όταν βρί-σκονται στην Κολομβία καταστρατηγούν τη νόρμα αυτή και τριγυρνάνε στα χωριουδά-κια που laquoέχουν τα πιο παράξενα ονόματαraquo Όπως laquoφρύδιraquo Κάθε κολάζ της έκθεσης έχει το όνομα ενός από τα κολομβιανά χωριά μάθαμε για τα έργα με τα δυσπρόφερτα ονό-ματα στα ταμπελάκια που θυμίζουν ρωσική πρωτοπορία Ο δυϊσμός της είναι χαρακτηριστικός και όταν δηλώνει laquoΕγώ είμαι λίγο μπαρόκ από νέα αλλά και πολύ ζενraquo Κάθε έργο της έχει εξάμηνη περίοδο επώασης Επειτα από αυτό το διάστημα τοκετού αποφασίζει για τις τελευταίες πινελιές και διορθώσειςΔεν κρύβει τις επιρροές της Κατά την προσωπική ξενάγηση που έκανε με ενθουσιασμό αναφέρθηκε δύο φορές στον Πικάσο αλλά και στην ελληνική αρχαία τέχνη και τον κανό-να της Βλέποντας τον Παρθενώνα με τα αρχικά χρώματά του αποφάσισε να χρωματίσει και τα δικά της γλυπτά laquoΒάζω χρώματα κάνω νέες συνθέσεις πάνω σε παλιές και καθα-ρίζω το έργο από το στοιχείο της υπερβολής Κάποια έργα τυχαίνει και γίνονται μνημει-ώδη Ομορφιά δύναμη λεπτότητα αρμονία είναι ο σκοπός του έργου μουraquo υπογραμ-μίζει η καλλιτέχνιδα που στην Άνδρο παρουσιάζει και τα κοσμήματα-μικρογλυπτά τηςΚαι το κενό στη δουλειά της laquoείναι φόρμα δεν είναι τρύπαraquo Το σημαντικότερο όμως εί-ναι ότι ακόμα και σήμερα όποτε ανοίγει την πόρτα του στούντιό της την πιάνει ταχυκαρ-δία laquoΕίμαι σαν ερωτευμένηraquo

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη εφ Ελευθεροτυπία 3062014

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 16: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

1616

ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ για μένα να κάνω αυτή την έκθεση στην Άνδρο Επειδή αγαπώ το νησί αλλά -κυρίως- επειδή γνώριζα και αγαπούσα το ζεύγος Γουλανδρή την Ελίζα και τον Βασίλη είχα ζήσει το όνειρό τους να δημιουργήσουν αυτό το μουσείο στο νησί και πάντα είχα την κρυφή επιθυμία να κάνω κάποτε εκεί μια έκθεση Και τώρα γίνεται πραγ-ματικότηταΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ είναι να πάει καλά η έκθεση βέβαια αλλά κυρίως να ευχαριστηθούν οι ξένοι φίλοι μου που θα έρθουν Επειδή με ρωτάνε διαρκώς πώς είναι το νησί η θάλασσα ο τόπος Θέλω να δουν το πιο ωραίο νησί της Ελλάδας Παρακαλάω να πάνε όλα καλά λέω ldquoΠαναγιά μου μην βρέξειrdquoΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ το αίμα μου η ψυχή μου Επειδή εδώ γεννήθηκα Λείπω βέβαια χρόνια από τον τόπο μου και τα ελληνικά μου δεν είναι και τόσο καλά -και τώρα στα 73 μου είναι αργά να βελτιώσω την προφορά μου- όμως είμαι Ελληνίδα περισσότε-ρο και από τους Έλληνες Μου μιλάνε για ντολμαδάκια και δακρύζω - ldquoάχ πότε θα γυρί-σω στην Ελλάδα σκέφτομαιrdquo Ίσως επειδή είμαι εκτός και βλέπω μόνο τα καλά Ξέρω βέ-βαια πως από μακριά όλα φαίνονται απαλά ωραίαΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ το Παρίσι όπου σπούδασα ζωγραφική Άρχισα με ζωγραφική επειδή μου φαινόταν κάτι απλό Μερικά χρώματα ένας καμβάς ένα θέμα Και νομίζεις ότι κάτι κάνεις Η γλυπτική είναι πιο σύνθετη έχει άλλες απαιτήσεις και τα υλικά της εί-ναι δύσκολα κοστίζουν περισσότερο Όμως με τράβηξε Ίσως επειδή ως Ελληνίδα έχω μεγαλώσει μέσα στα αρχαία μάρμαρα στα αρχαία γλυπτά Στην αρχή ήμουν ένας γλύ-πτης που ζωγράφιζεΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ μού δημιουργεί μεγάλη συγκίνηση τόσο πολύ που ακόμη και όταν βρί-σκομαι μπροστά στο ακατέργαστο κομμάτι σκέφτομαι ότι δεν μπορώ να το αγγίξω για-τί από μόνο του είναι ένα έργο τέχνης

ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ήταν γεμάτο κινήματα την εποχή που ξεκίνησα αλλά εγώ αναζήτησα αυτό

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 17: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

171717

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

που έχω μέσα μου αυτό που θα με διαφοροποιούσε Είναι σημαντικό ο καλλιτέχνης να φτιάξει το προσωπικό του ύφος να είναι αναγνωρίσιμος από το κοινόΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΖΕΙ μέσα σου Κατά κάποιο τρόπο είναι εγωιστής και μέσα από τον εαυτό του βγάζει το υλικό της τέχνης του Αναμφίβολα επηρεάζεται από το περιβάλλον όμως ο πλούτος είναι μέσα τουΟΤΑΝ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΜΠΟΤΕΡΟ είχα ήδη δημιουργήσει το δικό μου μικρό έργο Εκεί-νος όμως ήταν τόσο εργατικός τόσο απόλυτα δοσμένος στη δουλειά του που εγώ ένιω-σα ξαφνικά τεμπέλα Για κάθε στιγμή που δεν ήμουν στο στούντιο μου ένιωθα ενοχές Ο Μποτέρο με έμαθε να πηγαίνω στο στούντιο και να δουλεύω να μην περιμένω την έμπνευση Παραμένει ο πιο αυστηρός κριτής μουΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ να ζουν δυο καλλιτέχνες κάτω από την ίδια στέγη Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις Είναι θετικό πάντως ο πιο σημαντικός να είναι ο άντραςΛΙΓΟΣ ΘΥΜΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ κάνει καλό στην καλλιτεχνική δημιουργία Όχι για να τον πε-ράσεις στο έργο σου αλλά για να σε ωθήσει σ αυτό Να θυμώσεις για όλα αυτά που γί-νονται για την καταστροφή για τον ανθρώπινο πόνοΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ της Άνδρου παρουσιάζω μια επιλογή από τη μέχρι τώρα δουλειά μου έργα ζωγραφικής και μικρά γλυπτά Υπάρχει και ένα μεγάλο από τη σειρά Monumental το οποίο παρουσιάζεται εκεί που το ταβάνι το επιτρέπει - μέτρησα το ύψος ογδόντα φο-ρές για να είμαι σίγουρη επειδή δεν θα μπορούσα βέβαια να κόψω το έργοΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ είναι Καλογεροπούλου Διάλεξα το Βάρη επειδή είναι ο τόπος που γεν-νήθηκα και αγαπώ πολύ Χώρια που το Καλογεροπούλου ως υπογραφή στα μικρά γλυ-πτά δεν χώραγεΟΙ ΤΟΠΟΙ ΠΟΥ ΖΩ και αγαπώ είναι φυσικά η Ελλάδα η Πιετρασάντα στην Ιταλία που εί-ναι γεμάτη εργαστήρια μαρμαρογλυπτικής αγαπημένος τόπος για πολλούς καλλιτέχνες και φυσικά η Κολομβία που μου θυμίζει έντονα την χώρα μου

Αντώνης Κυριαζάνος περ Madame Figaro 2872014

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 18: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

1818

Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 19: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

191919

ΕΚΠΑΙΔΕΥ ΤΙΚ Α ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ

Στο πλαίσιο της έκθεσης Σοφία Βάρη που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Βασίλη amp Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο θα πραγματοποιηθούν και φέτος εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ηλικίας 6 έως 13 χρόνων με τίτλο laquoΕλάτε να ψάξουμε για το μυστικό των θη-σαυρών της Σοφίας ΒάρηraquoΣκοπός των μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων είναι να φέρουν τα παιδιά σε δημι-ουργική επαφή με τα έργα της γλύπτριας ώστε να βιώσουν τις βασικές αρχές που χαρα-κτηρίζουν την τέχνη τηςΤο πρόγραμμα θα διαρκεί 90 λεπτά και θα περιλαμβάνει διαδραστικές πρακτικές και παιχνίδια προκειμένου οι συμμετέχοντες να εξοικειωθούν βιωματικά με τα έργα της έκ-θεσης ενώ θα ολοκληρώνεται με μία δημιουργική δραστηριότητα προκειμένου να εκ-φράσουν τις σκέψεις και τις εικόνες τους μέσα από τις τεχνικές και το πνεύμα του έργου της Σοφίας Βάρη

Διάρκεια 1-31 ΑυγούστουΔηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο 22820 22444

Κόστος συμμετοχής 5euro

Παιδιά Ελάτε να ψάξουμε για το μυστικό των

θησαυρών της Σοφίας Βάρη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 20: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

2020

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 21: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

212121

Η μορφή αυτή δεν απεικονίζει απλώς τη μούσα Μελπομένη ούτε συμβολίζει μόνο το δραματικό έργο του Victor Hugo με τον οποίο συνδέεται η δημιουργία της˙ με τα χα-ρακτηριστικά του προσώπου να συσπώνται μαρτυρώντας μια σχεδόν ανείπωτη οδύ-νη μετατρέπεται σε μια συγκλονιστική αλληγορία στην ενσάρκωση χωρίς προηγούμε-νο στην ιστορία της τέχνης των οδυνηρών εντάσεων που η δημιουργία και οι περιπέτει-ες της έμπνευσης προκαλούν ndash αναδεικνύοντας το μέγεθος του έργου του καλλιτέχνη

Το Κεφάλι laquoΤραγικής Μούσαςraquo δημιουργήθηκε χάρη στην παραγγελία που έλαβε ο Rodin για ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo το οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (ανεξάρτητα από μια πρώτη επίσημη παραγγελία για ένα γλυπτό με προορισμό το Pantheacuteon η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού η επιτροπή του 1890 απέρριψε την πρώτη μακέτα του γλύπτη) και εκτέθηκε για πρώτη φορά με την μορφή αυτή αλλά σε γύψο στο Salon του 1897 αποτελώντας μαζί με την laquoΕσωτερική φωνήraquo μέρος μιας ολοκληρωμένης γλυπτικής σύνθεσης

Τελικά το 1909 εγκαινιάστηκε όχι στον Κήπο του Λουξεμβούργου αλλά στο Palais Royal ένα laquoΜνημείο του Victor Hugoraquo με μόνη την μορφή του διάσημου ποιητή και συγ-γραφέα καθώς ο καλλιτέχνης είχε εγκαταλείψει εν τω μεταξύ την αρχική ιδέα των δύο Μουσών αποφασίζοντας να τις αφαιρέσει από την σύνθεση

Παρrsquoόλα αυτά το σύμπλεγμα laquoO Victor Hugo και οι Μούσεςraquo χυτεύθηκε σε μπρούντζο πολλά χρόνια αργότερα και βρίσκεται από το 1964 στην συμβολή των λεωφόρων Victor Hugo και Henri Martin στο Παρίσι

Auguste Rodin(1840 - 1917)

Κεφάλι laquoΤραγικής ΜούσαςraquoΜπρούντζος 412 30x19x24 εκ 18911897

Γ Ν Ω Ρ Ι Μ Ι Α Μ Ε Τ Η Μ Ο Ν Ι Μ Η Σ ΥΛ Λ Ο Γ Η Τ Ο Υ Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Ο Σ

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 22: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

22

Αυτοπροσωπογραφία με τον Jean Bertholle

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 23: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

23

Π Ο Ρ Τ Ρ Ε ΤΑ Π Α Λ Α Ι Ω Ν ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ

Κωνσταντίνος ΙγνατιάδηςΥπότροφος ΙΒΕΓ το 1986-87 για σπουδές στον κλάδο της Φωτογραφίας

Αρχάγγελος φωτογράφοςΤου Jean Yves Mock

Η λέξη φωτογραφία δεν χρησιμοποιείται σωστά Ενδεχομένως δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε αλλιώς παρά μονάχα όπως και τις λέξεις ζωγραφική γλυπτική ως αναφορές στην τεχνική στο υλικό Χρειάστηκε ενάμισης αιώνας φωτογραφίας και ολόκληρος ο 20ος για να φτάσουμε εκεί Δεν υπάρχει εικόνα στη λογοτεχνία Πρώτος το επισήμανε ο Magritte Η ιδέα αυτή υπήρξε θεμέλιο της ζωγραφικής και της σκέψης του Τα υπόλοιπα είναι ζήτημα είδους και τέχνης ndash η εικαστική σκέψη είναι μια μεταφυσική αλλά όχι πάντοτε Μια εικόνα είναι εντελώς διαφορετική από ένα εικονογραφημένο ημερολόγιο Υπάρχει το είδος της πυκνής σκοτεινής μεταφυσικής υπάρχει και ένα άλλο είδος εύγλωττο περιεκτικό και τέλος υπάρχουν και οι φωτογραφίες που δεν είναι παρά μια λογοτεχνία του φωτογραφικού θέματος περιγραφές δίχως αφήγηση Οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη δεν αποτελούν περιγραφές Προηγούνται της γραφής και έπονται κάθε περιγραφής Είναι αποκαλύψεις Υπάρχει μια λέξη στα ελληνικά αποφατικός αυτός που λέγεται δίχως να αρθρώνεται με την οποία ορίζουμε και οριοθετούμε το αρνητικό της πεποίθησης Στα πορτρέτα του ο φωτογράφος είναι απών κάθε χειρονομία του κάθε λόγος κάθε παρέμβαση υπό την όποια μορφή Οι φωτογραφίες δεν είναι παρά νοητά γυμνά Ο φωτογράφος τα έχει ξεσκεπάσει ndashκάθε αφήγηση σχετική κάθε επεξήγηση είναι δίχως νόημα Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το όνομα η ιδιότητα ο λόγος ύπαρξης ή το επάγγελμα του εικονιζόμενου Οι εικόνες αυτές διατρέχουν την εποχή μας και τους αιώνες και είναι αδιαχώριστες πρόσωπο και σώμα από ένα ύφος και έναν χώρο κατάδικό τουςΟ Victor Hugo το είχε διατυπώσει ιδανικά η φόρμα είναι το βάθος που αναδύεται στην επιφάνεια Μέσω αυτής αγγίζουμε την ουσία το άυλο όπου τα πάντα ενώνονται και συναρμόζονται όπου υπάρχουν ακέραια και αδιαίρετα και όπου τίποτε δεν μπορεί να αναχθεί στο ένα ή το άλλο στοιχείο Το πνεύμα γυμνό αυτό που αψηφά τον λόγο άφατο ανείπωτο Κάποτε ο μικρός Aldus Huxley τεσσάρων μόλις ετών καθόταν απορροφημένος σε ένα παράθυρο και ατένιζε μακριά Ο αδελφός του Julian ελαφρώς μεγαλύτερος τον ρώτησε ευγενικά τι σκεφτόταν Ο Aldus γύρισε και απάντησε skin ndash το δέρμα Οι Σερ Julian και Aldus Huxley θα γίνονταν αργότερα καθένας με τον τρόπο του

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 24: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

24

επιστήμονας και φιλόσοφος αντίστοιχα Όταν ο Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης ldquoκαδράρειrdquo και ατενίζει το θέμα του το κλικ του κλείστρου λέει δέρμα Η φωτογραφία έχει μόλις τραβηχτεί Θα τυπωθεί θα μεγεθυνθεί πιθανώς θα κορνιζαριστεί Κρεμασμένη σε έναν τοίχο ή τοποθετημένη πάνω από το τζάκι θα αναπαραχθεί Ένα συγκεκριμένο μέγεθος θα προτιμηθεί έναντι ενός άλλου σύμφωνα με την πυκνότητα της ίδιας της εικόνας το πόσο άδειος είναι ένας χώρος τις σκιάσεις Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Peugeot ή της Mercedes-Benz για κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δουλειά ενός κεραμοποιού στην ύπαιθρο Ο Degas διάλεγε το μελάνι του το κάρβουνο τα μολύβια του το μέγεθος το βάρος του χαρτιού Τόνιζε τον χώρο του κενού που περιβάλλει ένα βλέμμα σχεδιάζοντας ένα αντικείμενο σκιαγραφώντας μιαν υφή Υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος προσωπογράφος των αιώνων που πέρασαν Θα σκύψουμε πάνω από τις φωτογραφίες αυτές θα επιστρέψουμε κοντά τους ξανά και ξανά θα προσπαθήσουμε να διεισδύσουμε στον κόσμο τους Τι άλλο κάνουμε συνήθως με έναν πίνακα του Vermeer του Pieter de Hooch Μια διαδρομή Σταματάμε Ξεκινάμε ξανά το ταξίδι Το εσωτερικό κενό μια κατοικία ένας χώρος δικός μας Τα πρόσωπα σε τούτες τις φωτογραφίες δεν γνωρίζουν πως θα μπορούσαν να βρεθούν αλλού πιθανώς απογυμνωμένοι Ο Gottfried Honegger δεν κάνει άλλο από το να παίζει με τη γεωμετρική ακεραιότητα της φόρμας με την αντικειμενικότητα του δοσμένου από την τύχη Εδώ στα δεξιά του ένα από τα ανάγλυφα έργα του και στον τοίχο μια σκιά ένας σταυρός πλάγιος αχνός Πετά στην άσπρη επιφάνεια μέσα στο

Αυτοπροσωπογραφία στη Νικόπολη

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 25: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

25

ατελιέ εκδήλωση ο ίδιος της πρόνοιας του φωτός και της σκιάς επάνω στο γυμνό τοίχο Σε τούτον τον κατάλογο που ξεφυλλίζω βρίσκω και τον Schnabel υπό την σκιά της ύλης που αποτελεί εμμονή του μα ποιοι είναι αυτοί που στέκουν εμπρός του με την πλάτη στον φακό μαυροφορεμένοι ndash ιδού λοιπόν δύο μαθητευόμενοι ραβίνοι Και τούτη η σκιά επάνω στο μεγάλο ταμπλό πλάι στο σκοτεινό προφίλ της Aurelie Nemours είναι άραγε ένα καβαλέτο η γκιλοτίνα του Χρόνου η τόσο σκληρή με τους καλλιτέχνες ή μήπως ένα αρπακτικό πουλί καθισμένο στο παράθυρο Σιωπηλό χορτάτο με το τεράστιο ράμφος του παραμορφωμένο από το φως ενός μακρινού ήλιου skin Το δέρμα είναι ένας δεσμός παρών σε κάθε σχέση Το δέρμα ανασαίνει ή ασφυκτιά Η παράξενη οξυδέρκεια της παρατήρησης του Victor Hugo είναι πολύ πιο επώδυνη πιο σουβλερή από τη μικρή μουσική φράση του Vinteuil στον ProustΟι πολυφωτογραφημένοι Meret Oppenheim και Francis Bacon δεν φωτογραφήθηκαν ποτέ με αυτόν τον τρόπο που αποτυπώνει άλλωστε τις μορφές τους λίγο πριν αφήσουν ετούτον τον κόσμο Απογυμνωμένες καθαρμένες απελευθερωμένες από το βλέμμα των άλλων και από κάθε κρίση Έτοιμες πια να αποχωρήσουν εν ειρήνη Η Meret αφήνει πίσω της το μελάνι και το πιεστήριο μιας κυρίαρχης νοοτροπίας που θα συνέθλιβε το έργο της ειδικότερα το φλιτζάνι της από γούνα (συμπεριλαμβανομένου του μικρού πιάτου και κουταλιού που το συνοδεύουν) Ο Francis από την άλλη σκόνη Vim αντί οδοντόκρεμας και η τσάκιση στο παντελόνι που εξέλιπε Υπήρξε ο πιο πολιτισμένος άνθρωπος στον κόσμο

Aureacutelie Nemours

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 26: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

26

Μeret Oppenheim

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 27: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

27

Τον βλέπουμε εδώ δίχως τα γκροτέσκα παράφερνα με τα οποία τον φόρτωσαν επί πενήντα χρόνια οι βιογράφοι του και οι φωτογράφοι που βρήκαν σε κείνον ένα στήριγμα για τις φαντασιώσεις τους Ο Bacon ήταν ένας Βερολινέζος της δεκαετίας του lsquo20 χαμένος στο σύμπαν της αγγλικής ζωγραφικής του περασμένου αιώνα Στον ίδιο τον εαυτό του πρώτα απrsquo όλα και ύστερα σε ένα είδος γαλλικού ακαδημαϊσμού ανακάλυψε μια υφολογική ευγένεια εύστοχη πάντα και ανεπαίσθητα ίσως διστακτικήΟι συνέπειες είναι τεράστιες Στήνουμε εκ νέου το ατελιέ του στη Νέα Υόρκη σαν άλλο μαυσωλείο του Τουταγχαμόν για να πάρει τη θέση του στο εσωτερικό ενός

Julian Schnabel

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 28: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

28

Francis Bacon

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 29: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

29

μεγαλόπρεπου μεγάρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Φωτίζεται έτσι η επιφάνεια του έργου του πράγμα που μαρτυρά μια εσφαλμένη εκτίμηση Το φιλέτο και το χαρτί του κρεοπώλη που το τυλίγει είναι δυο πολύ διαφορετικά πράγματαΤα πορτρέτα του Κωνσταντίνου Ιγνατιάδη υπερβαίνουν κάθε κοινό τόπο κάθε τόπο απrsquo όπου το βλέμμα μας απουσιάζει Συνιστούν συμπύκνωση γνώσης και διαίσθησης Μέσα τους πάλλεται απροσδιόριστο το άγνωστοΤο πλέον κακολογημένο από όλα τα ζώα της πλάσης από τον καιρό ήδη της Κιβωτού του Νώε είναι το φίδι ndash οποία άγνοια Το φίδι βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το χώμα τη φύση τους κορμούς και τα φυλλώματα των δέντρων τα λουλούδια Γνωρίζει τον κόσμο με τη βοήθεια της γλώσσας του γιrsquo αυτό και την τεντώνει Μικρές κινήσεις γρήγορες τινάγματα λαθραία Μέσω της γλώσσας των μικροσκοπικών υπερευαίσθητων γευστικών καλύκων της αναγνωρίζει την υγρασία ή την ξηρότητα του αέρα την ίδια τη μοναξιά του Τον κίνδυνο Και φεύγει ή κουλουριάζεται Ο Ιγνατιάδης έχει ένα μυστικό αθέατο ένστικτο ldquoΤι ματιάrdquo λέμε συνήθως για τους φωτογράφους Θα έπρεπε να λέμε συχνά ανόητη μεγαλοστομία μέτρια μαγειρική πολύ στυφό ετούτο το κρασί Νιώθουμε εδώ τα λόγια της Emily Dickinson να γλιστρούν σαν μικρό κομψό ερπετό Ο κόσμος δεν είναι συμπέρασμαΤαιριάζουν στον Κωνσταντίνο Ιγνατιάδη Καμιά από τις φωτογραφίες του δεν είναι σιδηρούν προσωπείο ή παραπέτασμα Η διάρκεια είναι παγίδα ndash τα ενσταντανέ του ανοίγονται ακριβώς τη στιγμή εκείνη που νομίζουμε πως δεν έχουμε δει τίποτε

Μετάφραση από τα γαλλικά Μαρία Σκαμάγκα

Gottfried Honegger

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 30: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNKAZIMIR MALEVICH Η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Μάλε-βιτς που γίνεται τα τελευταία 25 χρόνια με τη συνεργασία Μουσείων Ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών συλλογών από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 16072014 ndash 26102014wwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE MODERNHENRI MATISSE ndash THE CuT-OuTS Έκθεση αφιερωμένη στα χάρτινα cut-outs του Henri Matisse 120 περίπου έργα δουλεμένα από 1943 έως το 1954 πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φοράΔιάρκεια έκθεσης 17042014 ndash 07092014wwwtateorguk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟTATE BRITAINLATE TuRNER PAINTING SET FREEΠρώτη μεγάλη έκθεση των τελευταίων έργων του JMW Turner η οποία φωτίζει το τελευταίο δι-άστημα της ζωγραφικής του (1835-1850) όπου τα πιο διάσημα έργα του δημιουργήθηκαν με ιδιαίτερο σθένος και ενέργειαΔιάρκεια έκθεσης 10092014 ndash 18012015httpwwwtateorguk

Λ Ο Ν Δ Ι Ν ΟNATIONAL GALLERYMAKING COLOuRΠρόκειται για την πρώτη έκθεση τέτοιας θεμα-τικής που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωστικών από το λά-πις λάζουλι και το κάδμιο έως το χρυσό και το ασήμιΔιάρκεια έκθεσης 18062014 ndash 07092014wwwnationalgalleryorguk

30

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 31: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

31

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMAN RAY PICABIA ET LA REVuE ldquoLITTERATuRErdquo (1922-1924)Η έκθεση αυτή φωτίζει μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταξύ του τέλους του κινήματος dada και την έλευ-ση του σουρεαλισμού Είκοσι έξι σχέδια που έχουν σχεδιαστεί από τον Francis Picabia στα περιοδικά των αρχών της δεκαετίας του 1920Διάρκεια έκθεσης 02072014 ndash 08092014wwwcentrepompidoufr

Π Α Ρ Ι Σ ΙCENTRE POMPIDOuMARCEL DuCHAMP LA PEINTuRE MecircMEΠερίπου 100 έργα του Marcel Duchamp απο-τελούν την έκθεση αυτή αφιερωμένη στο έργο του με επίκεντρο τα σχέδιά του που οδή-γησαν στο ldquoLe Grand Verrerdquo (1915-1923) Διάρκεια έκθεσης 240914 ndash 05012015wwwcentrepompidoufr

Ρ Ω Μ ΗMuSEO DELLARA PACISHENRI CARTIER BRESSONΈκθεση αφιερωμένη στον κορυφαίο φωτο-γράφο Henri Cartier-Bresson με φωτογραφίες έγγραφα σχέδια βιβλία και περιοδικάΔιάρκεια έκθεσης 26092014 - 06012015wwwarapacisit

Φ Ρ Α Ν Κ Φ Ο Υ Ρ Τ ΗSTADEL MuSEuMLICHTBILDER Έργα πρωτοπόρων της καλλιτεχνικής φω-τογραφίας καθώς και κορυφαίων φωτογρά-φων (Ναντάρ Γκιστάβ Λε Γκρε Ρότζερ Φέ-ντον Τζούλια Μάργκαρετ Κάμερον Μπρασάι Αντρέ Κερτές Ντόρα Μάαρ Οτο Στάινερτ Μαν Ρέι)Διάρκεια έκθεσης 09072014 ndash 05102014wwwstaedelmuseumde

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 32: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

32

Β Α Σ Ι Λ Ε Ι ΑFONDATION BEYELERSAISON COuRBETMια ολοκληρωμένη παρουσίαση του Gustave Courbet ενός από τους πιο σημαντικούς προ-δρόμους του μοντερνισμού σημαντικά το-πία αυτοπροσωπογραφίες αλλά και παραστά-σεις από τα γυναικεία γυμνά στο νερό Τέλος το LOrigine du monde θα εκτεθεί για πρώτη φορά σε μια ευρωπαϊκή χώρα εκτός της ΓαλλίαςΔιάρκεια έκθεσης 070914 ndash 18012015wwwfondationbeyelerch

B E N E T I AGuGGENHEIM MuSEuM FOR YOuR EYES ONLY A PRIVATE COL-LECTION FROM MANNERISM TO SURREALISMH έκθεση παρουσιάζει μια πλούσια επιλογή έργων από την ιδιωτική συλλογή των Richard Dreyfus και Ulla-Best στη Βασιλεία Μια επιλο-γή από περίπου 110 έργα των Arnold Boumlcklin Victor Brauner Pieter Brueghel the Elder Giorgio de Chirico Francesco Clemente Dali Ernst Magritte Man Ray και Andy Warhol με-ταξύ πολλών άλλων Διάρκεια έκθεσης 2405 ndash 31082014wwwguggenheim-veniceit

Β Ι Ε Ν Ν ΗALBERTINA MuSEuM JOAN MIRoacuteΆτομική έκθεση του Καταλανού καλλιτέχνη που περιέχει περίπου 100 έργα ζωγραφικής σχέδια και αντικείμενα τα οποία προσπαθούν να τονίσουντην ποιητική οντότητα του διάση-μου υπερρεαλιστήΔιάρκεια έκθεσης 120914 ndash 11012015wwwalbertinaat

Κ Ο Π Ε Ν Χ Α Γ ΗLOuISIANA MuSEuM OF MODERN ART EMIL NOLDEO Emil Nolde (1867-1956) είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γερμανι-κού εξπρεσιονισμού αλλά με ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Δανία Τα 140 περίπου έργα της έκθεσης που καλύπτουν την ενεργό περίοδο του καλλιτέχνη είναι ελαιογραφίες ακουαρέ-λες σχέδια και χαρακτικά καθώς και αρκετά έργα που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθείΔιάρκεια έκθεσης 0407ndash19102014wwwlouisianadk

Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Η Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 33: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

33

T O K Y OSETAGAYA ART MuSEuMΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑΗ έκθεση παρουσιάζει περίπου 150 έργα ζω-γραφικής και αντικείμενα τα οποία προέρχο-νται από το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βο-στώνης και αναδεικνύουν την εκτίμηση για κάθε τι ιαπωνικό που έτρεφαν εκείνη την επο-χή καλλιτέχνες και συλλέκτεςΔιάρκεια έκθεσης 2806 ndash 15092014wwwsetagayaartmuseumorjp

Ν Ε Α Υ Ο Ρ Κ Η WHITNEY MuSEuM OF AMERICAN ARTJEFF KOONSΗ έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 120 αντικείμενα που δημιούργησε ο δημοφιλής αλλά και αμφιλεγόμενος καλλιτέχνης από το 1978 εως σήμερα Διάρκεια έκθεσης 2706 ndash 19102014wwwwhitneyorg

Μ Α Δ Ρ Ι Τ ΗMuSEO THYSSEN - BORNEMISZAPOP MYTHSΣτόχος της έκθεσης αυτής είναι να ανιχνεύ-σει τις κοινές πηγές της διεθνούς ποπ μέσα από τους μύθους των καλλιτεχνών της όπως οι Warhol Rauschenberg Wesselmann Lichtenstein Hockney Hamilton ή Recap Team κα Περιλαμβάνει έργα από 50 μουσεία και ιδιωτικές συλλογές από όλο τον κόσμοΔιάρκεια έκθεσης 1006 ndash 14092014wwwmuseothyssenorg

Φ Ι Λ Α Δ Ε Λ Φ Ε Ι ΑTHE BARNES FOuNDATIONTHE WORLD IS AN APPLE THE STILL LIFES OF PAuL CEZANNEΜία έκθεση αποτελούμενη από 21 αριστουρ-γήματα-νεκρές φύσεις του Cezanne επιδιώκει να εστιάσει και να αναδείξει τον πλούτο και την πρωτοτυπία των συνθέσεων του καλλιτέ-χνη με τη σπάνια διαίσθηση και την αλάνθα-στη αισθητική ευαισθησίαΔιάρκεια έκθεσης 2206 ndash 22092014wwwbarnesfoundationorg

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή

Page 34: g - το 8ο τεύχος του Ιδρύματος Β. & Ε. Γουλανδρή

34

επισκεφθείτε τη νέα σελίδα μας στο facebook

B E Goulandris Foundation Ίδρυμα Β Ε Γουλανδρή