Franck-Hertz Deneyi

7/17/2019 Franck-Hertz Deneyi

http://slidepdf.com/reader/full/franck-hertz-deneyi 1/3

Deney Adı: Franck-Hertz Deneyi

Deneyin Amacı…:

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

……………………Teorik Bilgi…:

Bir elektron, bir atom ile çarpıştığında elektron kinetik enerjisinin bir kısmını veya tamamını

bir atomn temel d!zeyinden ykarıdaki bir enerji d!zeyine yarmak için verebilir" #karı bir enerji

d!zeyine $eçişi sağlayan enerjinin, kritik elektron enerjisi atomn yarılma enerjisine %& karşılık

$elir"

Franck-Hertz deneyleri, Bo'r( n kendi 'idrojen atom kramının açıklamasından 'emen

sonra yapılmıştır ve Bo'r( n temel )ikirlerine destek sağlamışlardır"

Bohr’un temel fikirleri;

• elektron, proton çevresinde çekici *olomb kvveti etkisi altında dairesel y+r!n$ede

'areket eder"

• yalnızca belirli elektron y+r!n$eleri kararlıdır" B y+r!n$elerde elektron ışıma şeklinde

enerji yaymaz" &tom enerjisi sabit kalır"

• elektron çok enerjili y+r!n$elerden az enerjili y+r!n$elere $eçiş yaptığında enerji yayar"

misyon yapar".

i f i f E E hf E E − = →→ ⟩

• elektronn blnabileceği y+r!n$eler/ açısal momentm !zerinde bazı şartlarda blnr" B

y+r!n$eler elektron çekirdeğe $+re açısal momentm h ve tam katlarına eşit olan

y+r!n$elerdir"

**Bir atomun bir üst eneriye uyarılması iki yolla olur;

0arpışma ile yarılma Foton absorbsiyon ile yarılma

Foton absorbsiyon ile yarılma da'a çok bilinen bir yoldr" 1emel olay/ anot ve katot arasında

'ızlanan elektronların kinetik enerjilerinin soğrlmasıyla yarılan civa atomları )oton yayarak

temel 'ale $elir" #ayılan )otonn enerjisi/

"

f K A

hc E E eU

λ = = =

**Bir atomdan elektron koparıldığında yada elektron ilave edildiğinde mevct elektriksel y!k

den$esi bozlacak ve il$ili atom 2. veya ne$ati) y!k -. değerde y!klenerek iyon 'aline

d+n!şecektir" &tomda b elektriksel y!k değişikliğine iyoni!asyon adı verilir"

"esa#lamalar:

" f K A

hc E E e U

λ

λ

= = =

=

Deneyin $onucu:

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………



3ekil 4" Frank-Hertz deneyi 5-6 $ra)iği"



7esikli çiz$iler ka)esleri tasvir etmektedir" 7a)esler arasındaki b+l$ede 'ızlandırılan elektronlar ile

t!p içinde blnan ve spektrm incelenecek olan atomların çarpıştırılması sağlanır" %4 $erilimi

katot ile birinci ka)es $4 arasına y$lanmıştır" %4 $erilimi ile katottan s+k!len elektronlar

tara)ından olştrlan zay y!k!ndeki y!klerden ka)es b+l$esine $eçecek olanların sayısı kontrol

edilir" %8 $erilimi ka)es b+l$esine $iren elektronların 'ızlandırılmasını sağlar" 69 $erilimi ise

drdrc potansiyel $+revini $+r!r" 7atot :,; voltlk )itil $erilimi ile beslenir" B sebeple katot

etra)ında bir zay y!k!n!n olştrlması sağlanır" 1!p içinde civa atomları ile çarpıştırılacak olanelektronlar b elektronlardır" B elektronlar %& $erilimi ile kontrol edilerek ka)esler arasına $+nderilir"

%& $erilimi $enelde 9 volt değerinde ttlr" <eyrek olaraksa 9,= ya da en )azla 4 volt değerine kadar

y!kseltilir" 7atottan s+k!len ve sadece enerjisi yeterli olp ta birinci ka)esi aşabilen elektronlar anoda

laşmak eğilimindedirler" Bnn sebebi anot ve katot arasındaki potansiyel )arkı dolayısı ile elektrik

alandır" bakınız şekil 8. Birinci ka)esi aşabilen elektronlar %' $eriliminin kontrol!nde olan b+l$eye

laşmıştır" B b+l$ede elektronlar %' $erilimi ile 'ızlandırılırlar" lektronlar tara)ından kazanılan b

enerji elektronların direkt olarak kinetik enerjilerinin artması demektir ve brada 4. bağıntısı $eçerlidir"

Documents

Franck-Hertz Deneyi