Forbes Mongolia Awards-2019 олон улсын стандарт хан гасан, хараат бус шал гаруулалтаар Монголын шилдэг 19 байгуул лагыг шалгарууллаа. Forbes-ийн жагсаалтад багтсан компаниудын бизнесийн нэр хүнд Монголдоо тэргүүлдэг болохыг оролцогчид онцолж байв. 12

Ж.Гэрэлчулуун / ЗГМ©

НийтлэлчийН булаН

Хэзээ ч буудаггүй сонгуулийнштаб буюу интернэт троллууд

Бичих гэж буй сэдэв маань Хэнтийн нөхөн сонгуультай ямар ч холбоогүй гэдгийг эхлээд тодотгоё.

Монголд аливаа сонгууль болоод дуусахад ялсан, ялаагүй хэн нь ч сонгуулийн штабаа татан буулгахаа больжээ. Өмнө нь зөвхөн сонгуулийн кампанит сурталчилгааны үеэр нэр дэвшигчид штаб байгуулдаг байсан бол өнөөдөр төрийн өндөрлөгүүд, УИХ-ын гишүүд, сайдууд, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга, ИТХ-ын дарга нар цаашлаад дүүргийн нэг төлөөлөгч хүртэл ирээдүйн сонгуульдаа бэлдэж, өөрийгөө 3

сурталчлах, өрсөлдөгчөө харлуулах байдлыг их бага хэмжээгээр сурталдах болж. Нэр дэвших мандатаа ч аваагүй атал “Юмыг яаж мэдэхэв” гээд тусдаа багтай, түүндээ зориулсан төсөвтэй, үйл ажиллагааны чиглэлтэй, төлөвлөгөө нормтой штабууд ажиллуулсаар.

Сонгуулийн штаб гэхээр ухуулагчид орж гарсан, туг далбаа намирсан, плакат сонин тараасан, дуу хөгжим хангинасан газраар төсөөлж магадгүй юм. Сүүлийн үеийн сонгуулийн штабууд интернэт тролл байдлаар ажиллах болоод нэг сонгуулийн бүрэн эрхийн хугацаа дөрөвний гурваа дуусгаж байна.

б.Сэлэнгэ ЗГМ

Саймон КеннедиДэлхийн тэргүүлэх хоёр

эдийн засгийн худалдааны хэлэлцээ хэдэн сарын турш үргэлжилсний эцэст төгсгөлийн шатандаа орж байна. Энэ долоо хоногт Вашингтонд болох хэлэлцээний дараа Ерөнхийлөгч Дональд Трамп, Ши Жиньпин нар гэрээнд гарын үсэг зурах эсэх талаар эцсийн шийдвэрээ гаргах ёстой. Цагаан ордны хэвлэлийн төлөөлөгч Сара Сандерс хэлэхдээ Вашингтон

ийм дээд уулзалтыг боломжтой гэж харж байна гэжээ. Гэхдээ тохиролцоонд хүрч чадах эсэх нь хоёр тал хамгийн зөрчилтэй асуудлыг хэрхэн шийдэхээс шалтгаална.

Үүнд, гэрээний хэрэгжилтийг хянах механизм ба худалдааны тарифыг хэвээр үлдээх үү, эсвэл цуцлах уу гэсэн хоёр зүйл дээр гол анхаарал төвлөрч байгааг учир мэдэх хүмүүс ярилаа.

дэлХий

аНу, Хятадын худалдааны хэлэлцээний төгсгөлийн тоглолт

9

Forbes Mongolia awards 2019бизНеСийН шилдгүүдийг тодрууллаа

2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136) YНЭ: 1000₮~ СоёлТ ХҮНИй ӨГлӨӨ СоНИН УНШИХааС ЭХЭлДЭГ ~

ЗГМ

Байгаль нуурын усаар ундаа үйлдвэрлэхийг хоригложээ

Монголчуудын 90 хувь нь Д витамины дутагдалд нэрвэгджээ

Парламент хуулийн биелэлтэд хяналт тавих үүргээ хэрэгжүүлэхгүй байна

Хятадын компани хөрөнгө оруулж, жилд 190 сая литр ундны ус савлахаар төлөвлөж байв.

Д амин дэмийн дутагдал монгол чуудын дархлалын системийг сулруулж байна.

Энэ удаагийн парламент 623 хууль баталсан ч хоёрт нь л хэрэгжилтийн үнэлгээ хийжээ.

Удирдагч хүний хамгийн том зорилт нь нийгмийнхээ зам мөрийн үзлийг тээж явах

FULL ENGLISH PAGE INSIDE > 7> 6> 5> 2

Д.Бямбасүрэн

онцлох

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 1 1 3 6

УЛААНБААТАР2018.05.06

БАгАвТАР үүЛТэй

17° -2°

Цаг агаар

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 8 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ubinfo.mnбҮРЭЛДЭхҮҮНкоМпАНИ

The official gazeTTe

аМ.доллар ЮаНЬ рублЬ

2641.58 392.24 40.44

алт зэС 10-чиНгиС боНд Хуралдай боНд

110.700.12%

98.7000.13%

63924.00%

гэрэгэ боНд

99.3300.12%

1284.960.4%

УЛс ТөРЕрөнхий сайд зүүн аймгуудад ажиллах томилолтоо Хэнтийгээс эхэллээ. хүүхэд хүчирхийлсэн хэрэгт оноох ялыг чангатгах талаар Ерөн-хийлөгч байр сууриа илэрхийлэв. Сайд Ё.Баатарбилэг "Байгалийн түүхийн музейн газарт долоон давхар музей барина" гэв.42 дугаар тойргийн сонгуульд өрсөлдөх намууд батламжаа СЕХ-ноос авлаа.

эдийН зАсАгМонголбанк дөрөвдүгээр сард 1.1 тонн алт худалдан авсан нь өмнөх оны мөн үеэс 10 хувиар өссөн байна.Энэ онд 430 тэрбум төгрөгийг ипотекийн зээлийн санхүүжилтэд зарцуулна. Huawei компани ухаалаг утас ны зах зээлд эзлэх хувиараа Apple-ийг гүйцэж, хоёрт бичигдэх боллоо.Топ 20 индекс 0.76 хувиар өсөж, 20393.27 нэгжид хүрсэн байна.

Топ 20 индекс(нэгжээр)

20393.2710,000

15,000

20,000

25,000

30,000

НийгэмБаян-Өлгийд тарваган тахлаас үүдэн тогтоосон хөл хорионд гадаадын жуулчид оржээ. Энэ жил нийслэлд 200 мянган гоёлын мод, бут сөөг тарина.налайхын замын ажилд орон нутгийн иргэдээс ажиллуулах чиглэл хотын дарга өгөв.Энэ жил мэргэжлийн боловс-ролтой залуусыг цэргийн албанд татахыг чухалчилсан гэв.

дэЛхийАнУ халдах тохиолдолд бэлт-гэлтэй байхыг Венесуэлийн Ерөн-хийлөгч цэргийнхэндээ уриалав. охУ-д мессенжер хэрэглэгчид утасны дугаараа заавал бүрт гүүлэх зохицуулалт хэрэгжиж эхэллээ. Японд шинээр мэндэлж буй хүүхдийн тоо 1950-иад оноос хойш тохиолдоогүйгээр буурлаа. Мухаммед гэсэн нэр хБнГУ-д мэндэлсэн хүүхдүүдийн дунд хам-гийн түгээмэл нэрийн нэг болов.

Энэ удаагийн парламент 623 хууль баталсан ч хоёрт нь л хэрэгжилтийн үнэлгээ хийжээ

С.Батсайхан / ЗГМ©

згМ товчХоН» ПАрлАМЕнТ УИХ-аас “Бэлчээрийн ашиглалт, хамгаалалтын эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх нь” сэдэвт үндэсний хэлэлцүүлгийг маргааш Төрийн ордонд зохион байгуулна. Тус хэлэлцүүлэгт УИХ-ын гишүүд, ЕТГ, холбогдох яам, агентлагийн удирдлага, 21 аймгийн ИТХ-ын дарга нараас гадна малчид, тариаланчдын төлөөлөл оролцох юм.

» ЯАМ БХБЯ Газрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг боловсруулж, газрын харилцааны салбарт оролцогч яам, агентлаг болон тус хуулийг хэрэгжүүлэгч байгууллагаас санал авч эхэлжээ. Мөн өнгөрсөн баасан гарагт шинэчилсэн найруулгатай холбоотой хэлэлцүүлэг хийж, ХЗДХЯ болон газрын хуулиар мэргэшсэн хуульчидтай санал солилцсон байна.

» хАрилцААЗТХ-ийн сайд Б.Энх-Амгалан БНХАУ-ын Тээврийн сайд Ли Шяопэнтэй хэлэлцээр хийж, хоёр шийдвэрт хүрчээ. Хэлэлцээрийн үр дүнд БНХАУ-ын талаас Монголын барааг төмөр замаар далайн боомт хүртэл тээвэрлэхэд 50 хувийн хөнгөлөлт олгохоор болов. Мөн МИАТ компанид энэ оныг дуустал Хайнань арал руу шууд нислэг үйлдэх эрх олгосон байна.

» Тоо

68.4 Хувь. Үндэсний аудитын газраас Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн биелэлт 68.4 хувьтай байсан гэж үнэлжээ. Эдийн засаг, нийгмийг 2018 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд нийт 136 зорилт дэвшүүлснээс хэрэгжсэн 54, хэрэгжилт дутуу 73, хэрэгжээгүй есөн арга хэмжээ байгаа аж. Харин Засгийн газраас дээрх зорилтыг 76.7 хувьтай биелсэн гэж мэдээлж буй юм.

2 ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН 2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Улс төр

Үндсэн хуулийн 25 дугаар зүйлд парламентын хэрэгжүүлэх үүрэгт “хууль, УИХ-ын шийд-вэрийн биелэлтийг хянан шалгах” гэсэн заалтыг тодорхой шигтгэсэн байдаг. Хууль тогтоох дээд байгууллага нийгмийн болон

Парламент хуулийн биелэлтэд хяналт тавих үүргээ хэрэгжүүлэхгүй байна

г.билгүүн ЗГМ

иргэнд газар өмчлүүлэх хуулийн хэрэгжилтэд үнэлгээ хийсэн ажил юм. Харин бусад хуулийн хэрэгжилт ямар байдалтай байгаад парламентын гишүүд ч мэдээлэлгүй сууна.

Өнгөрсөн хавар хууль, тог-тоомжийн хэрэгжилтэд тавих хяналтыг боловсронгуй болгох чиглэлээр НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр, Швейцарын хөгжлийн агентлаг, УИХ-ын гишүүд, Тамгын газрын мэргэжилтнүүд оролцсон хэлэлцүүлэг хийж, олон шүүмжлэл өрнүүлсэн. Тухайн үед УИХ-ын гишүүд ч парламентын хяналт, шинжилгээ, үнэлгээ хийх ажил хоцрогдсон, боловсон хүчний чадавх сул, хяналт шалгалт, үнэлгээ хийх аргачлал нь тодорхой бус гэдэгтэй санал нийлж, “хуулийн биелэлтэд анхаарна” гээд толгой дохиж суув. Гэтэл бүтэн жилийн дараа хоёрхон хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавьсан, үнэлгээ хийсэн үзүүлэлттэйгээ сууж байна. Хэрэв Швейцарын Холбооны Улсын парламентын Тамгын газар туслаагүй бол нэг ч хуульд хяналт, үнэлгээ хийлгүй өнгөрөх нь.

одоогоор Монгол Улсад 660 гаруй хууль хүчин төгөлдөр үйлчилж байна. 2020 оноос цааш 750 орчим хууль, тогтоомж

Монгол Улсын нийгэм эдийн засгийн харилцааг зохицуулна гэсэн таамаглал бий. Ийм олон хууль тогтоомжийн хэрэгжилт хангалтгүй байвал хууль баталсны хэрэг юу билээ.

Хэдийгээр хуулийн хэрэг-жилтийг хангах үүргийг Зас-гийн газар хариуцаж байгаа ч парламент түүнд өөрийн гэсэн үнэлэмжтэй, хариуцлага тооцох арга механизмтай байх ёс той. 2017 оноос хэрэгжсэн Хууль тогтоомжийн тухай хуульд хуулийн хэрэгжилтэд хяналт шин жилгээ, үнэлгээ хийх, хэрэгжилтийн талаар хууль санаачлагчдад мэдээлэх, тайлагнах асуудлыг бүрэн зохицуулсан. Гэвч энэ хууль өөрөө хэрэгжиж байгаа эсэх нь эргэлзээтэй байгаа. Мөн пар-ламентын гишүүд Засгийн газарт

тодорхой шийдвэр, хуулийн хэрэгжилтийн талаар асуулга тавьдаг ч замбараагүй хэлбэрээр явагдсаар байгаа юм. Гишүүдийн зүгээс “улс төрийн тоглолт” хийх, олон нийтийн анхаарлыг татах, зарим байгууллагын удирдлагыг шантаажлах зорилгоор асуулга тавьдаг байх магадлалтай. Зарим нь давхардуулж асуулга тавих тохиолдол ч бий. Тухайлбал, энэ онд гэхэд л УИХ-ын хоёр гишүүн Тавантолгойн уурхайн үйл ажиллагаа, хувьцаатай холбоотой асуудлаар Засгийн газарт асуулга хүргүүлж, чуулганд танилцуулахыг үүрэгджээ. Энэ мэт байдлаар УИХ-ын гишүүдийн замбараагүй асуулга гүйцэтгэх засаглалын ажилд ч чирэгдэл учруулж байгаа юм. Үүнийг залруу-лахын тулд нэгдсэн тогтолцоо, уялдаа бүхий механизм бий болгох шаардлагатай байна. Уг нь доктор Д.Зүмбэрэллхам парламент аас хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавих арга замыг тодорхойлчихсон байна лээ. Түүнийгээ ч УИХ-ын гишүү дэд хэлж байсан. Тэрбээр “Хууль тогтоомж нэг бүрийн хэрэгжилтийг хүчин төгөлдөр болж үйлчилсэн хугацаанаас нь хамааруулан төлөвлөгөөтэйгээр хянан шинжилж үнэлгээ хийдэг,

ерөнхий хяналтын сонсголыг тодорхой зорилгоор тогтмол давтамжтай явуулдаг болох, УИХ болон Засгийн газарт тэдгээрийн үр дүнг жил бүр хэлэлцдэг үйл ажиллагааны нэгдсэн тогтолцоог бүрдүүлэх нь чухал” хэмээж байсан юм. Мөн энэ ажлыг Засгийн газар дагнан хариуцаж УИХ-д танилцуулах саналыг ч тэрбээр хэлж байсан. Түүний энэ саналыг ажил хэрэг болгохын тулд хуулийн биелэлтэд хяналт тавьдаг УИХ-ын бүтцийг бий болгох ёстой юм.

Өнөөдөр байнгын хороодын дэргэд 10 дэд хороо ажиллаж байна. Зарим байнгын хороо дөрвөн ч дэд хороотой мөртлөө хуулийн биелэлтэд хяналт тавих үүрэг чиглэлтэй хороо нэг ч алга. Хэрэв парламент энэ чиглэлээр дорвитой ажиллах хүсэл эрмэлзэлтэй байгаа бол Хууль зүйн байнгын хорооны дэргэд хуулийн хэрэгжилтийг хянах дэд хороо байгуулах нь чухал. Парламентын нэр хүндийг өргөх үүрэг тулгамдуу байгаа энэ үед хуулийн биелэлтийг хянадаг субьекттэй болчихвол парламентаас гарч буй шийдвэр бүхэн “амилах” боломжтой. Цаашлаад “Монголын хууль гурав хоног” гэх сэтгэхүйг ч дийлэх ач холбогдолтой юм.

Парламентын дэргэд хуулийн хэрэгжилтийг

хянах субьект бий болгоё

Уул уурхайн салбарт ажиллаж байгаа эмэгтэйчүүд тулгамдаж буй асуудлаа тодорхойлж, ойрын ирээдүйн зорилтоо дэвшүүлэн, эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэлтийн болон нийгмийн асуудлыг шийдэхэд өөрсдийн дуу хоолойг төр, засагт хүргэдэг уламжлал тогтсон.

УУХҮЯ-наас санаачлан зохион байгуулсан энэ удаагийн чуулга уулзалт энэ сарын 3-нд болж, уул уурхайн салбараас гадна геологи, газрын тос, хүнд үйлд вэрийн салбарыг хамар сан төрийн болон төрийн бус, хувийн хэвшлийн байгуул лагуудын 500 орчим эмэгтэй оролцлоо.

Чуулганыг УУХҮ-ийн сайд Д.Сумъяабазар нээж хэл сэн үгэндээ “2018 оны байдлаар

уул уурхай, олборлох салбар нь дотоодын нийт бүтээг-дэхүүний 24 хувь, экспортын бүтээгдэхүүний 87 хувь, улсын төсвийн орлогын 30 гаруй хувийг бүрдүүлж байна. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд манай салбарын оруулах хувь нэмэр өмнөх оныхоос хоёр хувиар нэмэгдлээ. Эдгээр эерэг үр дүнгүүд бол энэ салбарын эмэгтэйчүүд хүнд хүчир ажлын талбарт эрчүүдтэй мөр зэрэгцэн ажилласан хөдөлмөр, гэр бүл үр хүүхдээ умартан зүтгэсэн итгэл зүтгэл, эх орон, ард иргэдийнхээ төлөө гэсэн чин сэтгэлийн бодит илрэл, бахдам амжилт юм” гэлээ. Мөн тэрбээр “ард иргэд маань эрдэс баялгийн салбарын ашигтай байдлыг ирээдүйн амьдралынхаа санхүүгийн баталгаа, сайн сайхан бүхний боломж хэмээн итгэл найдвар тавьсаар буйг бид анхааран ажилладаг. 2019

эрдэс баялгийн салбарын эмэгтэйчүүд зорилгоо тодорхойллоо

онд манай салбар улсын төсөвт гурван их наяд төгрөгийг татан төвлөрүүлэх үүрэг хүлээгээд байна. Зөвхөн улсын төсвийн бүрдүүлэлт, улс орныхоо баялгаас ард иргэдэд ногдох хувийг шударгаар хуваарилах, ингэснээр айл өрх бүрийн амьдралын боломжийг дээш-лүүлэх, бусад салбарыг хөг-жүүлэх санхүүгийн хуримтлал үүсгэх зэрэг нэн хариуцлагатай үүргийг хүлээж буйгаа бид сайтар ойлгож байна.

Энэхүү хариуцлагатай үүргийг нэр төртэй биелүүлэхийн тулд Засгийн газар болон манай яамны зүгээс голлох ашигт малтмалын салбаруудаа тэрбум ам.долларын эргэлттэй салбар болгон хөгжүүлэхийг зорьж байна. Тухайлбал, зэсийн салбар одоогоор гурав орчим тэрбум ам.доллар, нүүрс хоёр тэрбум гаруй ам.долларын эргэлттэй байгааг зэсийн үйлдвэрлэлийн өсөлт, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалт зэргээр дамжуулан өсгөх бүрэн боломжтой. Харин алтны салбар өнөөдрийн байд-лаар 800 орчим сая.ам дол-ларын эргэлттэй байгааг нэг тэрбум ам.доллар давсан салбар болгох, бусад 1-2 ашигт малт-малыг нэг тэрбум ам.дол лар давсан салбар болгон хөгжүүлэх зорилт тавиад байна. Энэхүү хариуцлагатай үүргийг амжилт-тай хэрэгжүүлэхэд хамтын ажиллагаа хамгийн чухал” хэмээсэн юм.

г.билгүүн ЗГМ

заСгийН газар

ерөнхий сайд энэ сард гурван аймагт ажилланаӨнгөрсөн онд 13 аймагт

ажилласан Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх энэ сард Хэнтий, Говь-алтай, Ховд аймагт ажил-лахаар төлөвлөжээ. Тэрбээр Засгийн газрын зарим гишүүдийн хамт дээрх гурван аймагт хийж буй бүтээн байгуулалтын ажилтай танилцаж, тулгарч буй бэрхшээлтэй танилцан, газар дээр нь шийдвэрлэж ажиллах аж.

Ерөнхий сайдын орон нутаг

дахь ажил Хэнтий аймгийн Жаргалтхаан сумаас эхэлсэн байна. Тэрбээр тус сумын иргэдтэй уулзаж, орон нутаг дахь төрийн үйлчилгээ, удирдлагын ажлын хэрэгжилтийн тайланг сонсож, олон жил хүлээгдэж, орхигдсон асуудлуудыг шийдсэн байна. Тухайлбал, 47 жилийн өмнө баригдсан, хуучирч, муудсан ерөнхий боловсролын сургуулийг ирэх онд шинээр барих болсныг

сургуулийн багш, сумын удирдлагад танилцуулав. Мөн тус сумын эрчим хүчний чадал нь хүрэлцдэггүйгээс хүчдэл нь байнга унадаг асуудлыг шийдвэрлэхэд 3.2 тэрбум төгрөг зарцуулж, энэ оны есдүгээр сард багтаан нэмэгдүүлэхийг Эрчим хүчний сайдад үүрэг болгожээ. Түүнчлэн Жаргалтхаан суманд 12 хүнтэй онцгой байдлын бүлэг байгуулж, фургон автомашин хүлээлгэж өгсөн байна.

ерөНХийлөгчуул уурХай

ерөнхийлөгч Х.баттулга хүүхдийн хүчирхийллийн эсрэг ялын бодлогыг чангатгахаар ярилцлаа

Төрийн тэргүүн Х.Баттулга УИХ дахь албан бус эмэгтэй гишүүдийн бүлгийнхэнтэй уулзаж тодорхой асуудлаар санал солилцжээ. Тус бүлэгт УИХ-ын 13 эмэгтэй гишүүн багтдаг бөгөөд Ерөнхийлөгчийн зүгээс хүүхдийн эсрэг хүчирхийлэл, тэр дундаа бага насны хүүхэд балмад хэрцгийгээр хүчирхийлэлд өртөж, сураггүй алга болж байгаа асуудлаар уулзах санал хүргүүлжээ. Уулзалтын үеэр Ерөнхийлөгчийн Иргэний нийгэм, хүний эрхийн бодлогын зөвлөх Г.Уянга хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийг бууруулахын тулд төрийн тэргүүний баримталж буй бодлого, зарим шийдвэрийг танилцуулсан бол Ерөнхийлөгчийн орон тооны бус зөвлөх р.Булгамаа энэ чиглэлийн хуулиудыг хэрхэн хэрэглэж байгаа

талаар баримтад тулгуурласан мэдээлэл өгчээ. Мөн дээрх сэдвийн хүрээнд УИХ-ын эмэгтэй гишүүд санаа бодлоо илэрхийлж, хүүхдийн эсрэг хүчирхийлэл гарч буй шалтгаан нөхцөл, үр дагавар, хуулийн хариуцлага зэрэг сэдвээр

өргөн хүрээнд ярилцсан байна. Уулзалтад оролцсон эмэгтэй гишүүд бага насны хүүхдийг хүчирхийлэх гэмт хэрэгт оноох ялын бодлогыг чангатгах асуудлаар Ерөнхийлөгчтэй санал нэгдэж, цаашид хамтран ажиллах болов.

иргэдийн амьдралд тулгамдсан хууль, тогтоол, шийдвэр гар-гахын зэрэгцээ хэрэгжилтэд нь анхаа рал тавих үүрэгтэй. УИХ-ын гишүүдэд ч чуулганы завсарлагаар тойрогтоо ажиллаж хууль сурталчлах, биелэлтэд хяналт тавих үүрэг оногддог. Гэтэл өнөөдрийн байдлаар парламентын удирдлагын зүгээс болон гишүүдийн зүгээс хуулийн биелэлтийн талаар ажилласан тодорхой мэдээлэл алга. Парламентаар олон хууль баталдаг ч тэр нь “Монголын хууль гурав хоног” гэсэн хэлц үгийн сүүдэрт дарагдсаар байгаагийн цаана арга механизм дутагдаж байгааг илтгэсээр байна.

2016 оны сонгуулиар байгуу-лагдсан энэ парламент өнгөрсөн намрын чуулганы төгсгөл гэхэд 623 хуулийг шинээр болон нэмэлт, өөрчлөлт оруулан баталжээ. Гэвч хуулийн хэрэгжилтийг хянах, үнэлэх чиглэлээр тун маруухан ажиллалаа. Үндсэндээ УИХ-ын Тамгын газар, Швейцарын Холбооны Улсын парламентын Тамгын газартай хамтран хоёрхон хуулийн хэрэгжилтэд үнэлгээ хийснээс өөр нэрлэх ажил алга. Энэ нь өнгөрсөн онд архидан согтуурахтай тэмцэх тухай хууль, Монгол Улсын

нийгэм дэх арьс өнгөөр ялга-вар лан гадуурхах үзлийг дэврээх, цагаачдыг үзэн ядах, Б.обамагийн засаг захиргааны бодлого явуургүй байсныг ха-руулсан зохиомол, эсвэл бодит баримтыг гуйвуулан тайл бар-ласан мэдээ мэдээллийг интернэт сайтууд болон facebook, twit-ter-ээр олноор тарааж, ард иргэдийг талцуулж байв.

Монголд ч ийм албан ёсны байгууллага шахуу болсон тролл багууд бий нь нууц биш. Хотын төвийн шилэн оффист давхраар нь түрээсэлсэн байрандаа өөрийн троллуудыг суулгадаг, бичих сэтгэгдэл, оруулах постын агуул гын зааварчилга өгөөд сууж байдаг улстөрчид, фракцууд байд гийг эх сурвалжууд өгүүл-дэг. Тэд сонгуулиас гадна улс төрийн дуулиант үйл явдал, эрх мэдлийн төлөөх фракц хоо-рондын тэмцэл, бизнес, эдийн засгийн дахин хуваарилалтын үеэр илүү идэвхжинэ.

Хэрэв нийгмийн байдал улам дордож, улстөрчдийн ёс сур-тахуун одоогийнхоосоо урууд-

саар байвал троллчдын эрэлт нэмэгдсээр байх талтай. Учир нь хүн төрөлхтний хувьд тролл гэх энэ нэр томъёонд тийм таатай ханддаггүй. Ялангуяа баруунд “Хамгийн адгийн нийгэмд л троллчид аалз мэт арваганадаг” гэсэн хэлц хүртэл гарсан. Тэнд нийгэм цэвэршихийн хэрээр троллчид устдаг гэдэгт итгэдэг. Тролл нь аварга том, чөтгөр гэсэн утгатай норвег үг. Скандинавын ардын аман зохиолд ааш муутай мангасыг мөн ингэж нэрлэсэн байдаг аж.

2018 оны байдлаар Монголд facebook тогтмол хэрэглэдэг 2.7 сая хаяг бий гэсэн статистик гарсан. Facebook хэрэглэгчдийн 66 хувь нь 18-34 насныхан бөгөөд тэдний 52 хувь нь эмэгтэй, 48 хувийг эрэгтэйчүүд эзэлддэг та-лаар “Натхауз Крейтив” со шиал ме диа маркетинг агентлагийн гар гасан судалгаанд өгүүлсэн байна.

Эндээс харахад facebook-ээр дам жуулан аливаа нөлөөллийн ажлыг хийх бүрэн боломжтой, түү нийг нь манай улстөрчид ч бүтэн ашиглаж байгаа. Трол-луу дыг манай зарим улстөрчид “цулам”, “лалар” гэх мэтээр нэрлэсэн нь ч бий. Гэлээ гээд хэн нь ч сошиал сүлжээг хүчтэй хэрэг сэл гэдгийг нь хүлээн зөвшөөрдөг учраас өөрсдөө ч ардаа сошиал баг ажиллуулж, мөлхөө сурталчилгаа хийсээр л байна.

Хотын дарга асан Э.Бат-Үүл нэгэн ярилцлагадаа “...Улстөрчид сонин, телевизэд биш нүүрээ

нийтлэлчийн булан

3ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

1Facebook, twitter, youtube…

зэрэг олон нийтийн сүлжээгээр сэтгэгдэл бичих, пост оруулах, хоорондоо хуваалцах /share/ байдлаар штабууд ажилладаг болсон. Гэхдээ энэ нь зөвхөн Монголд байгаа үзэгдэл биш.

Харвардын Их Сургуульд хийсэн судалгаагаар БНХаУ-ын “wumao dang” буюу “50 центнам” гэх нэртэй коммент бичдэг хүмүүсийн тусгай баг бий аж. Хятадын Коммунист намын үйл ажиллагааг дэмжиж жилд дунджаар 448 сая пост олон нийтийн сүлжээнд нийтэл-дэг гэж тус судалгаанд бичсэн байна. Тэгэхдээ бүх нийтийн амралтын үеэр олон нийтийг хамарсан жагсаал цуглаан зохион байгуулагдахаас урьд-чилан сэргийлэх үүднээс үн дэс-ний уламжлал болон уур амьс-галыг зөөлрүүлэхэд чиглэсэн утга агуулга бүхий постуудыг ний тийн сүлжээнд оруулдаг байна.

Мөн Туркт Ерөнхийлөгч Т.Эр доаны суртал ухуулгыг тү гээх, түүнийг шүүмжилсэн хүмүүс рүү дайралт хийх зорил-гоор 6000 гаруй хүний бүрэл-дэ хүүн тэй AK Trolls нэртэй бүлэглэл бий. Харин оХУ-д ийм байгууллага “агентство интер-нет-исследований” нэрээр оршин тогтнодог. 400 гаруй ажилтантай. Төв оффис нь Санкт-Петербург хотод байрладаг.

Тус байгууллагын ажилт нуу-дад цахим хуудас, Facebook, twitter зэрэг сувгуудад бичих ком ментын болон байнгын ажил-луулж байх хуурамч хаягийн тоог зааж өгсөн байдаг аж. Тус байгууллага нь В.Путинийг дэм-жиж, түүний өрсөлдөгч нарын нэр хүндийг унагах, оХУ-ын зүгээс Украин болон ойрх Дорнодод явуулж буй гадаад бодлогыг дэмжсэн суртал ухуулгыг түгээх, үнэн худал мэдээлэл тараах замаар олон нийтийн сүлжээгээр мэтгэлцээн үүсгэдэг байна.

2016 оны аНУ-ын Ерөнхий-лөгчийн сонгууль троллингийн хүч нөлөөг харуулсан сонгодог жишээ гэж олон улсад үздэг. Д.Трам пын багийн зүгээс со-шиал сүлжээг сурталчилгаанд идэвхтэй ашиглаж Х.Клинтоны нэр хүн дийг унагах, америкийн

Хэзээ ч буудаггүй сонгуулийнштаб буюу интернэт троллууд Хотын төвийн ши лэн оффисыг давх раар нь түрээс­лээд троллуудыг ажиллуулдаг

улстөрчдийн ёс суртахуун

уруудсаар байвал троллчдын эрэлт нэмэгдсээр байна

нуусан лалруудад хөрөнгө оруулж байна. лав зургаан мянган лалар сошиал ертөнцөд бусдыг харааж зүхдэг ажлын байртай болчихсон байна. Нэг лалар өдөрт 100-1000 коммент бичдэг юм байна. Үүнийхээ төлөө мөнгө авдаг. Ийм учраас энэ лалруудаас болгоомжлоорой гэж сэрэмжлүүлмээр байна” хэмээн троллыг лалар хэмээн нэрлэсэн тухайгаа тайлбарлахдаа хэлж байв. Мөн хотын дарга асан

Су.Батболд “Нийслэлийн Засаг даргыг огцруулах операц ид өрнөх үед намайг харлуулсан, гүтгэсэн, доромжилсон ком мент постуудыг цагдаагийн бай гуул-лагаар шалгуулахад 90 хувь нь нэг газраас бичсэн байсан” гэж ярьж байв.

Энэ бол хотын төвийн шилэн оффист троллууд байгууллага шиг ажилладаг гэж дээр өгүүлс-ний баталгаа.

Өмнө нь Үндсэн хуулийн цэ-

“хААн БАнкны ой” хӨТӨлБӨрийн хүрЭЭнД ЭнЭ жил 1200 МоД ТАринА

Жил бүрийн 5-р сард тохиодог “Үндэсний мод тарих өдөр”-ийг угтан ХААН Банкны тогтвортой хөгжил, нийгмийн хариуцлагыг хэрэгжүүлэгч ХААН Банк Сангаас “ХААН Банкны ой” хөтөлбөрийг уламжлал болгон хэрэгжүүлдэг билээ. Тус хөтөлбөрийн хүрээнд ХААН Банкны ажилтнууд, харилцагчид, түнш байгууллагуудын төлөөлөл хамтран Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд өнгөрсөн бямба гаригт 200 ширхэг навчит мод тарьж, нийслэл хотынхоо ногоон байгууламжид өнгө нэмлээ. Мод тарих энэхүү арга хэмжээнд мөн ХААН Банкны манлайлагч залууст зориулсан “Signature” үйлчилгээний харилцагчдаас гадна нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хэрэгжүүлж буй “RISE” шинэ оюутны хөгжлийн хөтөлбөрт хамрагдаж буй оюутан залуус оролцож мод тарьсан юм.

2007 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн “ХААН Банкны ой” хөтөлбөрийн хүрээнд Монгол орон даяар байрлах ХААН Банкны салбар, нэгжийн ажилтнуудын оролцоотой өнгөрсөн хугацаанд нийт 23,000 ширхэг мод,

бут тарьж, ургуулсан бөгөөд энэ жил нийслэлд 200, орон нутагт 1,000 мод тарихаар төлөвлөөд буй юм.

Мод тарих нь чухал боловч тарьсан модоо ургуулж арчлах нь хамгийн чухал билээ. Иймээс мод тарихдаа цаашдын арчилгаа, ургуулах нөхцөл боломжийг сайтар судлан байршлыг нь сонгохдоо банкны зүгээс ихээхэн анхаардаг билээ. Энэ удаад ч мөн Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн мэргэжлийн баг хамт олонтой хамтарч мод зөв тарих арга техник болон тарьсан модоо хэрхэн арчилж ургуулах тухай заавар, зөвлөмжийг оролцогчдодоо өгсөн юм. Ийнхүү ХААН Банк нийгмийн хариуцлага, тогтвортой хөгжлийн хүрээнд энэ жил 1,200 мод шинээр тарьж, байгаль орчноо хамгаалах, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэхэд бодит хувь нэмрээ оруулах юм.

ХААН Банк Сангаас байгаль орчныг хамгаалах чиглэлд олон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлж, өнгөрсөн хугацаанд нийт 150 сая орчим төгрөг зарцуулаад байна.

www.khanbank.com khanbank.com/facebook khanbank.com/twitter

Улаанбаатар хот, 2019 оны 5-р сарын 6-ны даваа гараг

БиД зоГСолТГүй БүТЭЭСЭЭр...

С.Цогтбаяр зурж байНа

цээс хүчингүй болгосон Хэнтийн нөхөн сонгуулийн тов гарсны дараахан Хэнтий нэртэй пэйж хуудсууд олноор “мэндэлсэн” талаарх судалгаа ч байна. олон мянган дагагчтай пэйж хуудсуудын нэр гэнэт “Хэнтийн залуучууд”, “Хан хэнтийнхэн”, “Чингисийн үр сад” гэх мэтээр өөрчлөгдсөн нь сонгуулийн штабын байр нь интернэт болж, ухуулагчид нь троллуудаар со-лигд соны баталгаа биз ээ.

Нэр дэвших мандатаа ч аваагүй атал “Юмыг яаж мэдэхэв” гээд тусдаа багтай, түүндээ зориулсан төсөвтэй үйл ажиллагааны чиглэлтэй, төлөвлөгөө нормтой штабууд ажиллуулсаар.

4 ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН 2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Харин Сөүлээс 3.5 цагийн зайд Kangwon Land хэмээх дотоодын иргэдэд үйлчилдэг ганц казино бий. Хэдийгээр хотын төвөөс алслагдсан ч энэ казино 2017 онд бусад 16 казиногийн бүх орлогыг нийлүүлснээс их буюу 1.3 тэрбум ам.долларын орлоготой ажилласан байна. Дэлхийн казиногийн бизнест нэрээ дархалсан Шелдон адельсоны Las Vegas Sands, Wynn Resorts-ийн Стив Уинн нарын зүгээс хэрэв Өмнөд Солонгос улс өөрийн иргэдэд нь үйлчлэх зөвшөөрөл олговол Сингапурын 5.7 тэрбум ам.долларын Marina Bay Sands-тай дүйцэхүйц амралт, аялал жуулчлалын цогцолбор барихад бэлэн гэдгээ илэрхийлсэн билээ.

Хэдийгээр мөрийтэй тоглох хуулийн чадамжгүй ч Чэжүг зорих жуулчдын дийлэнхийг солонгосчууд бүрдүүлдэг тухай Lotte Tour компанийн үйл ажиллагаа хариуцсан захирал лоуренс Тео онцлоод, “Бид Чэжүгийн Marina Bay Sands болохыг зорьж байна” хэмээн өгүүлсэн юм. Нийт 1,600 өрөөтэй Jeju Dream Tower-ийн ихэр цамхагт азийн хамгийн том зочид буудал Grand Hyatt үйл ажиллагаа явуулах ба дээвэр дээр нь Солонгосын хамгийн том усан сан, зоогийн газар, үдшийн цэнгээний газрууд байрлах юм. Халла уул, задгай далайг алган дээр тавьсан мэт харуулах тус цамхаг Чэжүгийн дундаж барилгаас гурав дахин өндөр буюу нийт 169 метр аж. орчин үеийн солонгос амьдралын хэв маягаар сэдэвчилсэн Dream Tower цамхагт солонгос барбекью, шарсан махны ресторан, саун, спа, солонгос загвар зохион бүтээгчдийн урласан бэлэн хувцасны дэлгүүр 24 цагийн турш ажиллана. Энэ бүхэн нийт 3,000 ажлын байр шинээр бий болгож, арлын хувьд татварын орлого бүрдүүлэх хамгийн том эх үүсвэр болно гэж Lotte Tour-ийн зүгээс үзэж байна.

2019 оны сүүлчээр нээлтээ хийх ихэр цамхгийн нэгийг Lotte Tour компани Хятадын Greenland Group-тэй байгуулсан санхүүжилтийн гэрээний дагуу барьж буй. Харин хоёр дахь цамхаг болон цамхаг хооронд холбох найман давхар барилгыг тус улсын нэр хүндтэй, томоохон компани Lotte Group-ээс 1971 онд өрх тусгаарласан Lotte Tour өөрсдөө бие даан хариуцаж байна.

Lotte Tour бол Чэжү арлаар далайн аялал зохион байгуулах зэргээр гадаад дотоодын жуулчдад олон арван жилийн турш үйлчилж буй туршлагатай компани. “Жуулчид юу хүсдгийг бид сайн мэднэ” хэмээн лоуренс Хогийн Melco Entertainment компанийн тусгай үйлчлүүлэгчдэд чиглэсэн салбар компани Altira Macau-ийг удирдаж байсан туршлагатай Тео хэлсэн юм.

Гэвч тэднийг барилга угсралттай огт хамаагүй асуудал угтаж байна. Lotte Tour

ө н д ө р чадамжаа батлан харуулж байна. Хонконгийн хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй Landing International компанийн 1.5 тэрбум ам.долларын бүтээн байгуулалт Shinhwa World цогцолборт Солонгосын Larva хүүхэлдэйн киногоор сэдэвчилсэн парк, усан паркаас гадна нийт 1450 өрөө бүхий Marriott, Somerset, Landing зочид буудал бий. Тэрчлэн дотроо буудаллах боломжтой, Чэжүгийн хамгийн том хурлын цогцолбор, арал дээр амьдрах хүсэлтэй худалдан авагчдын хэрэгцээг хангасан орон сууц, хотхон хүртэл бий.

Shinhwa World цогцолбор 154 ширээ, 239 автомат машин байршуулсан бол Чэжүгийн бусад казинод үүнээс хэд дахин цөөн ширээ, автомат машин байдаг. Хятад жуулчдын тоо татарсан боловч 2018 оны эхний хагас жилд Landing-ийн тоглоомын нийт ор-лого 307 сая ам.долларт хүрсэн гэж компаниас мэдээлсэн юм. Гэтэл 2017 онд Чэжүгийн найман казиногийн нийт орлого 200 сая

ам.доллараар хэмжигдэж байв. Мөн Shinhwa World-ийн казиногийн бус буюу зочид буудал, зоогийн газар, үзвэр, үл хөдлөх хөрөнгийн орлого 44 сая ам.долларт хүрсэн байна. Тус компанийн зүгээс үүнийг дотоодын жуулчдын цуваа нэмэгдсэнтэй холбон тайлбарласан юм.

Shinhwa World-ийн санхүү-гийн үзүүлэлтүүд Jeju Dream Tower цамхгийн боломжит ашгийг батлан харуулж байна” хэмээн зөвлөх үйлчилгээ, хөрөнгө оруулалтын банк Union Gaming-ийн азийн үнэт цаас хариуцсан захирал Грант Говертсен батлан өгүүлэв.(Shinhwa World-ийн толгой компани Landing International-ийн үүсгэн байгуулагч, ТУЗ-ийн дарга Ян Жыхуйг наймдугаар сард сураггүй алга болсон ба хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр түүнийг Хятадад цагдаагийн газарт саатуулагдсан гэж байв. аньхуй мужаас гаралтай тэрбээр Хятадын дээд зэрэглэлийн мөрийтэй тоглоомчдыг Shinhwa World-д төвлөрүүлэх ажлыг

Мухамед КоэнӨмнөд Солонгосын Чэжү арлын

төв хэсэгт сүндэрлэх Солонгосын хамгийн өндөр уул Халла бол энд жил бүр олон сая жуулчин ирдэг шалтгаан юм. Харин Чэжү хотын төвд энэ арлын хамгийн өндөр барилгад тооцогдох Jeju Dream Tower баригдаж байна. 38 давхар бүхий энэхүү цамхаг азийн түм түчигнэж, бум бужигнасан мөрийтэй тоглоомын зах зээлд томоохон байр суурь эзлэх бололтой. Энэ төсөлд зориулж 1.4 тэрбум ам.долларын “бооцоо тавьсан” нь Lotte Tour компаниас дотоодын улс төр, олон улсын харилцаа төдийгүй зөвхөн гадаад иргэдэд зориулсан казиногийн “зальжин” бизнест зөв хөзрөө сонгохыг шаардаж байна.

Гэхдээ тэдэнд “хожлын хөзөр” бий. Өмнөд Солонгост үйл ажиллагаа явуулдаг нийт 17 казиногийн 16 нь зөвхөн гадаадын иргэдэд үйлчилдэг.

ТУЗ-ийн даргаэрдэнэбаатарын долгиоН

Ерөнхий эрхлэгч баатарын дулаМХорлоо

Зөвлөхшатарбалын даваадорж

Орлогч эрхлэгчлхагважавын СугарМаа

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаэдитор б.энхжаргал

Утас: 99901621

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаэдитор г.баярсайхан

Утас: 99903574

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн алба

Утас: 99903581 99903578 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

zgm.mn

ubinfo.mnдугаарын удирдагч

Г.Баярсайхан

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

рЕДАкц

зАр СУрТАлчилГАА

хАЯГ

цАхиМ хУвилБАр

0 0 1 1 3 6

казиногийн тусгай зөвшөөрлийг “Dream Tower”-т шилжүүлнэ хэмээн тооцож долдугаар сард Чэжүд өөр нэгэн казино худалдаж авчээ. Гэтэл энэ нь арлын анхны амралт, зугаалгын нэгдсэн цогцолбор “Shinhwa World”-тэй өрсөлдөхөд хүргээд байна. 2017 онд нээгдсэн “Shinhwa World” тэднээс ердөө хагас цагийн зайтай байрладаг бөгөөд казиногийн тусгай зөвшөөрлөө ердөө хоёрдугаар сард авчээ.

Солонгосын хойгоос урагш 90 километр зайд орших, галт уул бүхий Чэжү арал бол амралт, аялал жуулчлалын салбарын нөлөө бүхий бүс юм. Тэндхийн цаг агаар Солонгосын хойгийнхоос илүү тааламжтай бөгөөд НҮБ-ын Боловсрол, шинжлэх ухаан, соёлын байгууллага ЮНЕСКо-ийн Дэлхийн өвд бүртгэгдсэн гурван газар, мөн гольфын хэд хэдэн талбай, ууланд авирах бүс, музей бий. 50 минутын нислэгээр алслагдсан Чэжү, Сөүлийн хооронд өдөрт 490 удаа нислэг үйлдэгддэг нь дэлхийн хамгийн өндөр ачаалалтай агаарын зам болжээ.

Солонгосын зургаан аймгийн 19 хоттой холбогдсон Чэжүгийн олон улсын нисэх онгоцны буудал Хятад болон бусад олон орны жуулчдыг визгүй нэвтрүүлдгээрээ Солонгосын бусад бүсээс ялгарна (Чэжү арал нь өөртөө засах мужийн онцгой статустай). Шанхай (нэг цаг), осака (нэг цаг хагас), Бээжин, Токио (хоёр цаг хагас) хотоос Чэжү хүртэл нисэх нь Макао хүрэхээс ч хурдан төдийгүй Макаод нэвтрэхэд виз мэдүүлэх шаардлагатай тул Чэжүг зорих нь хятад иргэдийн хувьд хялбар юм.

Гэвч нэг эрсдэл бий. 2016 онд Чэжү нийт 15.9 сая жуулчин хүлээн авч аялал жуулчлалын салбартаа түүхэн дээд амжилт тогтоосны 3.6 сая нь гадаадын иргэн байсан бөгөөд тэдний 85 хувийг хятадууд бүрдүүлжээ. Харин үүний дараахан Өмнөд Солонгос улс нутаг дэвсгэртээ аНУ-ын THAAD пуужингаас хамгаалалтын системийг суурилуулсан нь Бээжингийн зүгээс хариу арга хэмжээ авахад хүргэж, үүний дүнд хятад жуулчдын тоо эрс цөөрсөн юм. Тодруулбал, 2018 оны эхний долоон сард ердөө 323,000 хятад жуулчин Чэжүд аялсан байна.

Гэвч Shinhwa World компани энэ таагүй үзүүлэлтийг үл харгалзан амралтын нэгдсэн цогцолбор барих санхүүгийн

грейс чунгалдарт Lotte группийг

байгуулсан гэр бүл Lotte Tour-ийг салбар компани болгон үүсгэсэн ч өдгөө хоёр Lotte тус тусын үйл ажиллагаатай, бие даасан аж ахуйн нэгж болон ажиллаж байна.

Өдгөө 96 настай Шин Кьюк-Хогийн үүсгэн байгуулсан Lotte Group нийт хөрөнгийн хэмжээгээрээ Өмнөд Солонгост

$1.4 тэрбумын дэнчинӨмнөд Солонгосын Чэжү арал дээр Lotte Tour компанийн

байгуулж буй шинэ казинод хэдийгээр солонгосчуудыг тоглуулахыг хориглосон ч бизнесээ амжилтад хүрнэ

гэдэгт тэд эргэлзэхгүй байна.

амжилттай гүйцэтгэсэн юм. Тэрбээр арваннэгдүгээр сард олны нүдэнд дахин өртсөн ба энэ үед компанийн зүгээс түүнийг “БНХаУ-ын холбогдох яамны мөрдөн байцаах ажиллагаанд тусалсан” гэж мэдэгдсэн юм).

Чэжү арал хэл аялга, соёл, хоолны нэр төрлөөрөө Солонгосын хойгийн ард иргэдээс ялгардаг. арлын оршин суугчид, нутгийн захиргаанаас аялал жуулчлал, тэр дундаа казиногийн бизнесийг ихэд дэмждэг аж. Чэжүгийн ихэнх казиног 1990-ээд оны эхээр байгуулсан байдаг. Экспортын өсөлт саарч эхлэх үед гадаад валютын орлогыг нэмэгдүүлэх зорилгоор Сөүл дэх эрх баригчдын зүгээс Чэжүд казино хөгжүүлсэн хэмээн өнгөрсөн арваннэгдүгээр сард Чэжүд олон улсын казиногийн бодлогын форумыг удирдан зохион байгуулсан Кёнхи их сургуулийн аялал жуучлалын салбарын мэргэжилтэн Вон-Сёк Сё тэмдэглэж байна. Хятад иргэдийг Чэжү рүү татах бодлого хэрэгжүүлж эхлэхийг дээрх форумд оролцогчид онцолж байжээ.

Харин Чэжүгийн үн дэс ний их сургуулийн социологич Жун Пё Ким “Солонгос иргэдэд хориотой учир тэдний хувьд казино бол нууц ертөнц. Тэд өөрсдийн биеэр казиногоор үйлч лүүлдэггүй учир сөрөг ханд лагаа өөрчилж чадах-гүй байна” хэмээн тодор-хойлж байна. Мөн тэрбээр

казиногийн татварын орлогын дийлэнхийг аялал жуулчлалын салбарт зарцуулдаг, ард иргэд ашиг шимээс нь хүртдэггүй хэмээн өгүүлсэн юм.

Дээрх форумд оролцогчид Чэжү арал бүсийнхээ аялал жуулчлалын салбарт өрсөлдөх чадвараа хадгалж, ялангуяа дэлхийн хамгийн өндөр үнэтэй амралтын цогцолборуудыг ирэх 10 жилд байгуулахаар төлөвлөж буй Японтой өрсөлдөхийн тулд амралт, аялал жуулчлалын цогцолбортой болох шаардлагатай гэсэн нэгдсэн дүгнэлтэд хүрсэн юм. Солонгосын Соёл, аялал жуулчлалын хүрээлэнгийн судлаач Кван-Мин Жонг “Бид бэлэн байх ёстой. Нэг хэвийн байдалд дасаж, хийж заншсан бизнестэйгээ зууралдаж байхаас илүүтэйгээр амралт, аялал жуулч лалын нэгдсэн цогцолбор хэлбэрийн казино төв байгуулах хэрэгтэй байна. Дүрэм журмын дагуу ажиллана. Гэхдээ казиног амралтын нэгдсэн төв болгож хувир гахад илүү зөөлөн бодлого шаардлагатай” гэв.

өмнөд Солонгосын 17 казиногийн

16 нь гадаадын иргэдэд

үйлчилдэг

өөр нэгэн loTTeтавдугаарт бичигддэг бөгөөд хүнс, санхүү, жижиглэн худалдаа, аялал жуулчлал, химийн бүтээгдэхүүн, барилга угсралтын салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг нүсэр конгломерат юм. 2017 онд зөвхөн дотооддоо 64 тэрбум ам.долларын борлуулалттай ажилласан тус компани урьдын охин компани Lotte Tour-ийн хажууд харьцуулшгүй том Шиний дүү 72 настай Жүн-Хи,

түүний нөхөр 80 настай Ким Ки-Бюн нарын удирддаг Lotte Tour компани болон Dongwha Duty Free Shop-ын нийт орлого 2017 онд 340 сая ам.доллараар илэрхийлэгдэж байв.

Lotte Tour 2005 онд толгой компаниасаа өрх тусгаарлахдаа олонд танил болсон нэрээ авч үлджээ. Гэвч Lotte Group түүнээс хоёр жилийн дараа Японы JTB компанитай хамтарсан компани байгуулж аялал жуулчлалын салбарт хөл тавьсан бөгөөд Lotte Tour-ийг логогоо өөрчлөх, ялангуяа гурван L үсгийг хасахыг шаарджээ. Lotte Tour-ийн зүгээс татгалзсан боловч шүүхийн шийдвэрээр логог өөрчлөхөөр болж, олон нийтэд шуугиан тарив. Тиймээс Lotte Tour нэрээ хадгалж үлдсэн ч логогоо солиход хүрсэн юм.

Өнөөдөр эдгээр хоёр компани татваргүй барааны зах зээлд шууд өрсөлддөг бөгөөд Lotte Duty Free 2017 онд дэлхий даяар 5.5 тэрбум ам.долларын борлуулалттай ажиллаж зах зээлийг тэргүүлж байна хэмээн Moodie Davitt Report-ийн зүгээс мэдээлсэн. Харин Donghwa Duty Free Shop-ын борлуулалт 280 сая ам.доллараар хэмжигдэж буй.

Мөнгөний урсгал

нийгэм

5ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Монгол Улсын бүс нутаг витамин Д-гийн архаг дутагдалтай хэсэгт тооцогддог байна. Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төв 21 аймаг болон найман дүүргийн иргэдийг түүврийн аргаар сонгон авч, Д витамин тодорхойлох судалгаанд хамруулжээ. Судалгаагаар тав хүртэлх насны хүүхдүүдийн 90, жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн 95, эрэгтэйчүүдийн 80 гаруй хувь нь Д витамины архаг дуталтай болон нөөц багатай гэсэн ноцтой дүн гарчээ. Энэ нь 2014 онд хийсэн судалгаатай харьцуулахад хоёр дахин ихэссэн үзүүлэлт бөгөөд цаашид улам нэмэгдэх хандлагатай байгаа аж.

“Д амин дэмийн дутагдал монголчуудын дархлалын системийг сулруулахаас гадна ясны сийрэгжилттэй болгож байна. Мөн Д амин дэмийн дутагдал нь олон төрлийн хавдар, аутоиммуны өвчин болон зүрх судасны өвчлөл, чихрийн шижин зэрэг өвчний эрсдэлийг нэмэгдүүлэх үндсэн шалтгаан болдог” хэмээн “Гялс” төвийн эмч Б.Нарантуяа анхааруулав. Д витамин нь хүний биед нарны хэт ягаан туяаны нөлөөгөөр нийлэгждэг цорын ганц амин дэм. Гэтэл манай улс дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагаст байрладаг тул суурин хүмүүс жилийн ихэнх хугацаанд наранд биеэ ил гаргах боломжгүй байдгийн зэрэгцээ нарны ташуу тусгалын улмаас биед шингэх хэт ягаан туяаны эрчим Д амин дэм нийлэгжих хэмжээнд хүрч чаддаггүй аж. Д амин дэмээр баялаг хүнсний хэрэглээ хангалтгүй байх, наранд ил байх хугацаа багасах зэрэг нь дутагдалд орох шалтгаан болдог байна.

“Хүйтэн уур амьсгалтай өндөр өргөрөгийн бүс, агаарын бохирдол ихтэй орчинд амьдрах, нарнаас хамгаалах хэрэгсэл (нарны тос, саравч, сүүдрэвч)-ийг өргөн ашиглах, бараан өнгийн арьстай байх, өдрийн ихэнх цагийг дотоод орчинд өнгөрүүлэх зэрэг нь саатуулагч хүчин зүйл болдог” хэмээн НЭМҮТ-ийн их эмч, Хоол судлалын албаны

Хөрш орос гүрний драмын урлагт Москвагийн уран сайхны эрдмийн театр (МХаТ), ленинградын драмын их театр (БДТ) үеийн үед манлайлдаг юм. М.Шолоховын “Дөлгөөн Дон” романыг найруулагч Г.а.Товстоногов жүжиг болгон найруулж нэр хүнд нь тэнгэрт гарсан юм. Энэ бол 1970-аад оны сүүлч. Харин энэ жил, өнөө өвөл оХУ-ын Кемеровогийн СУИС-ийг төгссөн хэдэн жүжигчин Михаил Шолоховын “Дөлгөөн Дон”-ыг эх хэлээр нь Монголдоо авчирч үзэгчийн зүрх сэтгэл, тархи мэдрэхүй дундуур урсгаж байна.

Урсгалын эх ундарга дээр нь Ундармаа жүжигчин зогсоно. Учир нь М.Төгөлдөр, Б.ариунхишиг, Д.Цолмон нарын жүжигчид “Дөлгөөн Дон”-ы гол дүрүүдийг амилуулан унаган орос хэлээр нь хүргэж буй. Ухаантай жүжигчин Ундар маа ээлтэй, ивээлтэй жүжигчин юм. Эх нутагтаа ирээд

Д амин дэмийн дутагдал монгол­чуудын дархлалын системийг сулруулж байна

тогтоодог. Дур мэдэн хэрэглэхгүй байх нь тун хэтрэхээс сэргийлэх ач холбогдолтой.

-Д витамин олон төрөл байдаг. Аль нь илүү сайн бэ?

-Үйлдвэрлэж байгаа орон, бүтээгдэхүүний түүхий эдээс шалтгаалж чанар болон төрөл нь өөр өөр байдаг. Тухайлбал, тосон суурьтай, спиртэн суурьтай, таблетка, тарилга гэсэн төрлүүдтэй. Д витамин нь тосонд уусдаг витамин учраас тосон суурьтай нь илүү үр дүнтэй. Гэхдээ тухайн хүний биеийн онцлог, нас, хавсарсан эмгэг, архаг хууч өвчин зэргээс хамааран аль төрөл тохиромжтойг эмчлэгч эмч сонгоно.

-Хэрэглэж болохгүй эсрэг заалт гэж байдаг уу?

-Ходоодны шархлаатай, элэг, бөөрний хүнд өвчтэй, кальцийн илүүдэлтэй, хавдартай хүмүүс хэрэглэхдээ анхаарах шаардлагатай. Тухайлбал, ходоодны шархлаатай хүн Д витамины дутагдалтай тохиолдолд тухайн витаминыг тарилга хэлбэрээр хэрэглэхэд тохиромжтой.

Гэхдээ бүрэн нөхөх хэмжээний хоол хүнсийг өдөр бүр хэрэглэнэ гэдэг амаргүй гэнэ. Учир нь өндгөнд 35 нэгж, 100 гр мөөгөнд 100 нэгж,100 гр яргай загасанд 250 нэгж, 30 гр үр тарианд 100 нэгж гэх мэт агуулагддаг аж. Тиймээс дутагдлаас сэргийлэхийн тулд нэмэлтээр хэрэглэхийг мэргэжилтнүүд хэлж байлаа.

Д амин дэм нь тосонд уусдаг стероид даавар бөгөөд кальци, фосфор болон эрдэс бодисын нийлэгжилтэд чухал үүрэг гүйцэтгэхээс гадна эсийн болон дархлалын тогтолцоо, ясны бодисын солилцоо зэрэг олон үйл ажиллагаанд оролцдог. Харин дутал нь хүүхдэд рахит, насанд хүрэгчдэд ясны сийрэгжилтээр илэрдэг байна. Түүнчлэн Д амин дэмийн дутагдалтай хүмүүс хөх, түрүү булчирхай, бүдүүн гэдэсний болон өндгөвчний хавдраар илүү их өвчлөх эрсдэлтэй болох нь судалгаагаар тогтоогджээ.

Тиймээс эхлээд цусны шинжилгээгээр Д витамины хэмжээг тодорхойлсны дараа нас,

мэдэхгүй байж их, бага тунгаар дур мэдэн уусан тохиолдолд эмчлэгдэхгүй. Ямар ч үр дүн гарахгүй учир хий дэмий мөнгө үрж байна гэсэн үг. Тиймээс заавал шинжилгээ өгөх хэрэгтэй” хэмээн НЭМҮТ-ийн их эмч Н.Болормаа дахин онцгойлон анхааруулсан юм.

Д витамины зөв зохистой хэрэглээний талаар “Гялс” анагаах ухааны төвийн ахлагч, хүлээн авах эмч Б.Нарантуяагаас тодрууллаа.

Ж.Гэрэлчулуун / ЗГМ©

Монголчуудын 90 хувь нь д витамины дутагдалд нэрвэгджээ

Монголын өвлөөр дөлгөөн дон урсана

Шолохов ирж “Дөлгөөн Дон”-оо монгол үзэгчдийн сэтгэл зүрхэн дундуур урсгалаа. Энд тоглож буй жүжигчид нь хар алтны орон Кузбасс нутгийн нэрт жүжигчин В.В.Мирошниченкогийн гараар мэргэжил, ур чадвар эзэмшсэн хүмүүс. Жүжигчдийн тоглолт мэргэжлийн өндөр түвшинд гарчээ. Дүрүү дийн боловсруулалт сайн болжээ.

Г.Товстоногов октябрийн хувьсгалын 60 жилийн ойд зориулж “Дөлгөөн Дон”-ыг тавихаар

шийдээд М.Шолоховын охинд хандаж л дээ. ленинградад амьдарч байсан тэрбээр “Та нар Дөлгөөн Дон”-ыг сонгосондоо айхгүй байна уу гэж асуужээ. Хариуд нь Г.Товстоногов “айж байна шүү. айсандаа сонгосон байхгүй юу” гэсэн гэдэг. Монгол жүжигчнээс би “Дөлгөөн Дон”-ыг яагаад сонгов, орос хэлээр яагаад тоглох болов? гэж би асуулаа. “орост жүжигчний сургууль төгссөн болохоор” гэлээ. Энэ бол зориудын хариулт байх. Харин Ундармаа тосч хариулахдаа

Найдангийн ганхуягМУУГЗ, доктор, профессор

“орос хүний сэтгэлийг, орос хэлний яруу тансгийг үзэгчдэдээ хүргэх гэсэн юм” гэж байна. Тийм биз дээ. Григорий Мелехов бол хүний дээд жинхэнэ “эрийн хугархай”. Боловсрол мэдлэг муутай боловч ухаалаг, уран яргай аргатай, үнэн мөний төлөө өөрийгөө золиосолсон эр хүн. Ээдрээт эмгэнэлт хувь заяа Григорийг тойрон эргэлдэж байна. Донын казак боловч Гамлетийн хувилбар дүр юм. Жүжигчинд тоглох “мөлжүүртэй” дүр юм. Төгөлдөр бахдам сайхан тоглож байна, цаашдаа туршлага сууна. Ур чадвар жигдэрнэ, өснө, төлөвшинө. Ирээдүй сайхан байна. ариунхишиг Кемеровогиийн СУИС-ийн бахархалт оюутан байсан. Театрын олон наадмуудаас шилдэг дүрийн шагналыг удаа дараа хүртсэн. аксиньягийн дүр уншихад нүдэнд харагдаад биежиж амилаад байдаг дүр шүү дээ. ариунхишиг аксиньяг бүр амилуулж байна. Сэтгэлийн далд ачаалал, тэмүүлэл, тэсрэлт, догдлол, хувьсал өөрчлөлт гээд. Тэр нарийн үйлдлүүдийг ариунхишиг тун чадварлаг гаргаж байна. аливаа нэгэн албадлага, зориудын хүчлэлгүй, дотор сэтгэлээс ундран гарч буй үйлдэл дунд тэр амьдарч байлаа. Өнгөрсөн түүх бус өнөө цагийн амьдрал сэтгэл дундуур урсана. Театр бол гэгээрэл сэхээрэл юм. “Дөлгөөн Дон” үзэгч таныг зорин дөлгөөхөн урсаж буй. Улаанбаатарын утаа униар дундуур уянгалан урсаж, гунигт муу бүхнийг үлдэн хөөж буй “Дөлгөөн Дон”-оо гэж ...

“өнчирсөн ”, орос хэлтэй монгол жүжигчдийг алган дээрээ тосч аваад элэг зүрхэндээ эвийлэн бөөцийлж, уран бүтээл хийх орон байр, хөрөнгө төсвийг гаргаж өгчээ. Саяхны амралтын өдөр хүүхдүүд намайг жүжгээ үзэж зөвлөгөө өгөхийг урилаа. Туул голынхоо эрэгт мөртөө Дөлгөөн Доны дөлгөөн урсгал илэх шиг, бас илбэдэх шиг боллоо. Жүжигчдийн ур чадвар үнэнхүү өндөр байлаа. орос хэлээр түүртэж зовох байтугай унаган хэл нь мэт мэдрэмж, сэтгэгдэл төрүүлж байв. Сэтгэлийн ачаалал тэмүүлэл, догдлол, гуниг гутрал, баяр бахдал жүжигчдийн тоглолтоор “чихцэлдэн” гарч жүжгийн уур амьсгал, нөхцөл, орчин дунд яалтгүй татан оруулна. “Дөлгөөн Дон”-ы үйл явдал дүрийн зөрчлийг Григорий (Төгөлдөр), аксиния (ариунхишиг) хоёрт төвлөрүүлжээ. Зөрчил гэдэг гаднаа “оволзох”-ын нэр бус сэтгэл дотроо “тэмцэлдэх”-ийн үлгэр гэдгийг хоёр жүжигчин даанч тодорхой харуулж байна. “Дөлгөөн Дон” романаараа уншигчдад танил болохоос жүжгийн хэлбэрээр танил бус юм. алтан үеийн аварга жүжигчин, алдарт найруулагч С. Гэндэн 1963 онд М.Шолоховын “Сэтгэлийг шинэтгэсэн нь” жүжгийг Улсын драмын театрт тавьж, жүжигчин Я.Чимэд-очир тоглосон дүрээрээ “Шукарь” хэмээн алдаршсан түүхтэй. Тэрнээс хойш Михаил Шолохов Монголд залраагүй юм. Өнөө өвлийн орсон буурын шүд тачигнасан хүйтнээр өвгөн

шүүМж Мэдээ

биеийн жин, цусны ийлдсэн дэх хэмжээг харьцуулан олон улсын стандартын дагуу томьёолж, тунг тогтоодог. Хэрвээ 30-100 нг/мл байвал хангалттай, 20-29 нг/мл бол нөөц багатай, 20 нг/мл-ээс бага байвал дуталтай гэж үздэг байна. Харин 100 нг/мл-ээс их байвал илүүдэлтэй буюу хордох эрсдэлтэй аж. Тиймээс дур мэдэн уухаасаа өмнө заавал шинжилгээ өгч, эмчээс зөвлөгөө авахыг эмч нар санууллаа. “Витамин Д-гийн дуталтай, эсвэл хэвийн гэдгээ

Монгол Улсын жирэмсэн эмэгтэйчүүд, 6-59 сартай хүүхэд, 15-49 насны эрэгтэйчүүдийн Д амин дэмийн хангамжийн байдал

Жирэмсэн эмэгтэйчүүд

Эрэгтэйчүүд, 15-49 нас

Хүүхэд, 6-59 сар

0%

75%

40%

61%

20%

Дуталтай Нөөц багатай Хангалттай

42%

29%

4%

18%

10%

20% 40% 60% 80% 100%

НЭМҮТ©

г.СанжаахандЗГМ

-Д витамин дутагдвал ямар шинж тэмдэг илрэх вэ?

-Ихэвчлэн хөлрөх, ядрах, яс, булчин, үе мөчөөр өвдөх, үс унах зэрэг бодисын солилцооны хямрал явагддаг. Дутагдал нь халдварт өвчнүүд, зүрх судас, бөөр, чихрийн шижин, олон төрлийн хавдар зэрэг өвчлөлийн эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг нь судалгаагаар батлагдсан. Тиймээс нэмэлтээр хэрэглэх нь тохиромжтой.

-Хүнд ямар хэмжээтэй байх ёстой вэ. Дур мэдэн ууж болох уу?

-Тухайн хүний ийлдсэн дэх Д витамин 30-100 нэгж байвал хангалттай гэж үздэг. Тиймээс цусны ийлдсэн дэх хэмжээг тодорхойлсны дараа олон улсын стандартын дагуу томьёолж тунг

• Д витамины дутагдал 2014 оноос хойш хоёр дахин ихэсчээ.

• Дутагдлаас сэргийлэхийн тулд нэмэлтээр хэрэглэх шаардлагатайг мэргэжилтнүүд хэлж байлаа.

• ходоодны шархлаатай, элэг, бөөрний хүнд өвчтэй, кальцийн илүүдэлтэй, хавдартай хүмүүс хэрэглэхдээ анхаарах шаардлагатай.

тахлын хорионд байгаа жуулчдыг чөлөөлнө

Өнгөрсөн долоо хоногт Баян-Өлгий аймагт нэг гэр бүлийн хоёр иргэн тарваган тахлаар нас барсны дараа хөл хорио тогтоогоод байгаа билээ.

Тодруулбал, өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 27-ны өдөр 38 настай Т тарваганы бөөр түүхийгээр нь идсэнээс болж нас барсан бол 30-ны өдөр түүний давхар биетэй эхнэр мөн амиа алдсан юм. Тэдэнтэй 158 хүн шууд болон шууд бусаар харилцсаныг мэргэжлийн байгууллага тогтоогоод байна.

Хорио цээрийн дэглэмийг хэзээ цуцлах талаар Баян-Өлгий аймгийн Шуурхай штабын жижүүр Д.Майрагаас тодруулахад “одоогийн байдлаар нэмж хүн өвчлөөгүй учир онцгой байдлын комисс хуралдсаны дараа хорио цуцлагдах байх” хэмээв.

одоогоор тус аймагт гадаадын 20 гаруй иргэн байгаа аж. Баян-Өлгий аймгийн зочид буудалд байрлаж байгаа эдгээр жуулчдыг тарваган тахал өвчний нэгдүгээр хавьтал аваагүй хэмээн үзсэн учир шинжилгээнд хамруулаагүй байна. Хөл хорио цуцлагдсаны дараа ямар нэгэн нэмэлт төлбөр авахгүй шууд гаргана гэв.

эрдэм шинжилгээний ажилтан Н.Болормаа ярилаа.

Уг амин дэмийг хоол хүнсээр буюу загас, загасны тос, өндөг, мөөг, сүү, үр тариа зэргээс авч болох аж. Хоол хүнсээр авах хоногийн тун 1000 нэгж байдаг.

6 ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН 2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Экологи

Эрхүү мужийн арбитрын шүүх дэлхийн цэвэр усны нөө цийн 20 хувийг агуулдаг Бай галь нуурын эрэг дээр ус савлах үйлдвэр барихыг хориг-лосон шийдвэрийг өнгөрсөн сард гаргасан байна. Учир нь Хятадын хөрөнгө оруулалттай “акваСиб” компани 1.5 тэрбум рублийн хөрөнгө оруулж, жилд 190 сая литр ундны ус савлахаар төлөвлөж байв. Түүнчлэн нуурын эрэг орчмын Көлтөк тосгонд үйлдвэр барих газрын

зөвшөөрөл олгосныг цуцалсан тухай Интерфакс агентлаг мэ-дээлжээ.

Шүүхийн шийдвэр гараагүй бол Хятадын компани барилгаа үргэлжлүүлж, маргаантай газрын байдлыг өөрчилж болзошгүй байсан гэж үзжээ. Маргаан тай газар нь 16000 ам метр хэмжээтэй юм байна. Гуравдугаар сарын дундуур Байгалийн усыг савлаж, Хятадад экспортлох зорилготой үйлдвэрийн барилгын ажлыг холбооны хууль зөрчсөн үндэс-

лэлээр зогсоосон. Уг ажил эхэл-мэгцээ байгаль хамгаа лагч дын эсэргүүцэлтэй тулгарсан юм.

2021 онд ашиглалтад оруу-лахаар төлөвлөж байсан үйлд-вэрийн гол хөрөнгө оруулагч нь Хятадын Хар мөрөн мужид бүртгэлтэй Дачин усны компани гэж энд дурджээ. Нутгийн иргэд шинэ үйлдвэр Байгаль нуурын экологид хохирол учруулж, загасны нөөцийг бууруулна хэмээн эсэргүүцэж буй. Гэтэл Солонгос руу ус экспортлох хоёр

дахь үйлдвэр энэ хавьд баригдах тухай бас яригдаж эхэлсэн гэнэ. Үйлдвэрийг эсэргүүцсэн онлайн өргөдөлд сая гаруй хүн нэгдсэн байна. Усны эмх замбараагүй, хайнга хэрэглээний улмаас нуурын түвшин байнга хэлбэлзэж байгааг эрдэмтэд анхааруулдаг. Гэхдээ энэ бол зөвхөн оросын асуудал биш. Хорь, гучин жилийн дараа дэлхий ертөнц ундны усгүй болох эрсдэл үүсээд байна гэж шинжээчид ярьсан юм.

Дэлхий дээр 500 мянгаас нэг сая хүртэл төрөл зүйлийн ургамал, амьтан сүйрлийн ирмэгт ирээд байгаа талаар НҮБ-ын илтгэлд онцолжээ. Дэлхий даяар устах үйл явц түргэсэж, одоо ч явагдсаар байгааг уг илтгэлд анхааруулсан байна. Байгаль орчны байдал муудахын

байгалЬ НуурыН уСаар уНдаа үйлдвэрлэХийг Хоригложээ

европын салхины салбарын хөрөнгө оруулалт100 тэрбум еврод хүрнэ

Европын орнууд ирэх гурван жилийн хугацаанд салхины эрчим хүчний салбарт оруулах хөрөнгөө эрчимтэй нэмэгдүүлснээр 2021 он гэхэд 100 тэрбум еврод хүрнэ гэж шинжээчид таамаглажээ. Нэмэлт хөрөнгө оруулалт шинээр 53 гигаватт эрчим хүчний эх үүсвэр бий болгохыг Wind-Europe нийгэмлэг мэдээлэв.

одоогийн байдлаар тус тивд 190 гигаваттын салхины хүчин чадал суурилагдаад буй. Өнгөрсөн онд дахин санхүүжилт, төсөл, компанийн болон нийтийн хөрөнгөөр салхин ферм барихад 65 тэрбум евро босгосон байна.

Газар дээрх салхины төслүү-дийн өртөг 2018 онд 16.4 тэрбумаас давсан нь Европын

нийт эрчим хүчний хөрөнгө оруу лалтын 40 хувийг эзлэв. Хойд ба баруун Европ нийт хө-рөнгө оруулалтын 35 ху вийг бүрдүүлжээ. Эрчим хүч ний зөвлөх үйлчилгээ үзүүлдэг EnAppSys фирмийн тооцооноос үзэхэд 2019 оны эхний улиралд Британийн эрчим хүч үйлдвэрлэлийн 33 хувийг сэргээгдэх эх сурвалжаас

гаргасан байна.Нэгдсэн вант улсад мөн хуга-

цаанд 27.7 тераватт/цаг цахилгаан эрчим хүчийг сэргээгдэх үүсгэ-вэрээс гаргаснаас 16.6-г нь салхин ферм эзэлж буй нь өнгөр сөн оны эхний улирлаас 46 хувь, өмнөх улирлаас 43 хувь өссөн үзүүлэлт юм. Энэ тоо ноос харвал Британийн эрчим хүч ний

үйлдвэрлэлд салхины эх үүс вэр улам бүр чухал болсоор байна. Үүнээс гадна энэхүү ста тистик нүүрсний эрчим хүч буурс-ныг харуулж буй агаад оны эх-ний улиралд 2.9 тераватт/цаг цахилгаан үйлдвэрлэсэн нь өм-нөх улирлаас 37.2 хувь, өнгөрсөн жилийн мөн улирлаас 65 хувь багассан үзүүлэлт боллоо.

дэлхийн дулаарал баян, ядуу орнуудын

ялгааг өсгөв

Стэнфордын их сургуулийн эрдэмтдийн судалгаанаас үзэхэд дэлхийн дулаарлын

улмаас баян ба ядуу орнуудын хоорондын ялгаа улам бүр нэмэгдэж байгаа аж. Сүүлийн

50 жил агаарын температур тасралтгүй дээшилсэн явдал халуун дулаан уур

амьсгалтай ядуу орнууд болон гол төлөв сэрүүн уур амьсгалтай баян орнуудын эдийн

засгийн үзүүлэлт холдох нэг хүчин зүйл болсон байна. Дэлхийн дулаарал явагдаагүй

бол хамгийн өндөр орлоготой улсын нэг хүнд ногдох ДНБ-ий хэмжээ хамгийн ядуу

улсынхаас ердөө 25 хувиар илүү байх байсан гэж эрдэмтэд тооцоолжээ.

Судалгаанд оролцогч Ноа Диффенбау “Маш халуун орнуудад өсөлт голдуу удаан байдаг бол сэрүүн орнуудад өсөлт илүү эрчимтэй

явагддаг” гэж хэлснийг MarketWatch сайт эш татсан байна. Өөр нэг эрдэмтэн

Маршалл Берк “Түүхэн өгөгдлөөс харахад хэт өндөр ба нам бус температуртай нөхцөлд

ургац нэмэгдэж, хүмүүс илүү идэвхтэй хөдөлмөрлөдөг” гэж тайлбарлав. Уг

судалгаанд дэлхийн дулаарал хамгийн сөрөг нөлөө үзүүлсэн орнуудыг жагсаажээ.

Нэгдүгээрт Судан улс бичигдсэн ба дулаарал болоогүй бол энэ улсын ДНБ-ий хэмжээ

1961-2010 оны хооронд 36 хувь өсөх боломжтой байсан гэж тооцоолсон байна.

Харин дэлхийн дулаарлаас хамгийн их хожсон улсын тэргүүнд Норвег орсон ба

энд мөн хугацаанд нэг хүнд ногдох ДНБ 34 хувь өссөн гэж үзжээ. Ноён Диффенбаугийн

хэлснээр аНУ, Хятад, Япон зэрэг улсад дэлхийн дулаарал онц нөлөө үзүүлээгүй

гэнэ. Ноён Берк “Хэд хэдэн томоохон улсад дэлхийн дулаарал маш тохиромжтой” гээд дулаарал цаашдаа эдгээр улсын нөхцөлийг

өөрчлөх боломжтойгэсэн юм.

эрдэмтэд тэмдэглэв.Хүний оролцоо байгалийн

нөөцийг хомсдуулж, хуурай газар ба усны эко системийн тал хувьд ноцтой нөлөөлсний дээр сүүлийн 50 жилд газар дээрх ба усан доорх экологид онц хохирол учруулсан байна. Загас агнуур, хөдөө аж ахуйн үйлдвэржилт, мал аж ахуй, ойн аж ахуй, эрдэс олборлолт, био түлшнээс эрчим хүч үйлдвэрлэл зэрэгт улс орнууд татаас олгож байгаа нь үргүй зарцуулалт болон хэт хэрэглээнд хөтөлж, улмаар хүрээлэн байгаа орчинд нөхөш гүй хохирол учрууллаа.

Дэлхийн 50 улсын 150 шин-жээч гурван жилийн турш уг илтгэл дээр ажиллаж, улс-төрч дөд шийдвэр гаргах хэрэглүүр бүтээсэн юм. НҮБ-д танилцуулсан газар дээрх байгалийн байдлын тухай 44 нүүр илтгэлд 1800 хуудас шинжлэх ухааны дүгнэлт, баримтаас товчлон оруулжээ. Дэлхийн илтгэлийг дөрөвдүгээр сарын 29-нд Парист болсон био төрөл зүйл ба эко системийн талаар Засгийн газар хоорондын уулзалтад шинжлэх ухаан, улс төрийн суурь баримт бичиг болгон тараасан байна.

хэрээр сая шахам төрөл зүйл устах аюул нүүрлээд буйгаас олонх нь ойрын арван жилд үгүй болж магадгүй юм. Өнөө үед амьтан, ургамлын устах давтамж сүүлийн арван сая жилийнхээс 10-100 дахин түргэссэн гэж эрдэмтэд тооцоолжээ.

Тэдний хэлснээр сүүлийн хагас тэрбум жилд тохиолдож байгаа зургаа дахь удаагийн бөөнөөр алга болох үйл явц хэдийн эхэлсэн гэнэ.

Үүний гол шалтгаанаар ой модыг бөөнөөр огтолсон, экологид хөнөөлтэй хөдөө аж ахуй, эрдсийн олборлолт, хяналтгүй ан агнуур ба загасчлал, түүнчлэн уур амьсгалын өөрчлөлт болон агаарын бохирдлыг нэрлэжээ. Энэ судалгаа сайн судлагдсан сээр нуруутны төрөл зүйлд суурилсан бөгөөд шавж гэх мэт бага мэдэгдсэн зүйлийн хувьд таамаг тодорхой бус байгааг

ургаМал, аМЬтад үй олНоороо уСтаж байНа

ZGM DAILY2019.05.06, MonDAY~ №084 (1136) 7THE oFFIcIAL GAzETTE

ZGM: HIGHLIGHtS

PoliticsPrime Minister Khurelsukh Ukhnaa initiates a campaign focused on settling current issues in western and eastern provinces of Mongolia with the Cabinet Ministers starting from Monday.

President of Mongolia Battulga Khaltmaa receives Michel Forst, the United Nations Special Rapporteur on the situation of human rights defenders.

Minister of Food, Agriculture and Light Industry Ulaan Chimed receives Ambassador of Cuba Raul Delgado Concepcion, exchanging views on bilateral cooperation in the food and agricultural sector.

EconomyViking Mines, which is preparing to sell its coal projects in Mongolia, presents its first-quarter results. By the end of the first quarter, the cash balance stood at USD 2.5 million. The company's share price at the Australian stock exchange fell 8 percent to an average of AUD 1.01.

Top 20 index up 0.76 percent, to 20,393.27 points. MSE A index increases 0.91 percent to, 9,446.83 points. MSE B index drops 0.33 percent, to 8,011.23 points. Market cap stands at MNT 2.38 trillion.

Тop 20 index(by units)

20,393.2710,000

15,000

20,000

25,000

30,000

sociEtyForbes Mongolia Awards 2019 event takes place to award top business entities and entrepreneurs of Mongolia on the occasion of Forbes Mongolia’s 1st year anniversary. Forbes Mongolia is one of the leading magazines in Mongolia.

The Ministry of Foreign Affairs of Mongolia in collaboration with the United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (ESCAP) establishes the National Consultation on Facilitating Cross-border Paperless Trade.

The Mayor of Ulaanbaatar's Order of Army recruitment has been held on May 3-5. One of the key features of this year recruitment is that they will be involved in strategically important developments in the country, and therefore they will be employed in contractual and long-term military services in the field of road, construction, and engineering.

Cases of marmot disease occur in the Bayan-Ulgii province, which has been quarantined by professional organizations. The tourists who were traveling from Novosibirsk, Russia to Mongolia were stuck there.

bayarkhuu dashdorjProf.

Within the framework of the objectives of the Foreign Policy concept of Mongolia, the national Security concept, and the subse-quent programs of the Government Action Program, Mongolia has been actively making an effort to establish diplomatic relations with members of the United nations in the last five years.

In the framework of developing the third neighbors and to strength-en Mongolia's status in the interna-tional field and to promote friendly relations with countries around the world, Mongolia's former Presi-dent Elbegdorj Tsakhia has given the direction to develop diplomat-ic relations with all Un member states in accordance with the 100th Anniversary of Mongolia's Inde-pendence in 2010. Accordingly, 45 countries (Un member) that have not diplomatic missions in Mon-golia have been corresponding via letters with the Ministry of Foreign Affairs since December 30, 2010.

The Former President's speech, which concluded the process in archive reads:

Mongolia celebrated the 50th anniversary of the membership into the Un. We are dedicated in expanding cooperation with the United nations, in its systems and other international organizations and multilateral mechanisms. one of the key objectives of 2011 was to establish diplomatic relations with all Un member states and, under this goal, we have agreed to sign diplomatic relations with 12 countries and signed joint official reports.

The current Minister of For-eign Affairs at the time was also working on the goal of establishing diplomatic relations with all Un member states in the framework of celebrating the anniversary. Mon-golia has established diplomatic relations with 150 members of the Un and has not yet established dip-lomatic relations with 44 countries. Within the framework of the open foreign policy, diplomatic relations with these countries would further expand international relations of our country and reach every corner of the globe.

As of 2016, Mongolia had es-tablished diplomatic relations with five new countries (Gabon, Saint Lucia, nigeria, cameroon, and the Marshall Islands), signing documents relating to the 187th country Djibouti. At this point, we have diplomatic relations with 187 countries out of 193 Un members,

Mongolian Foreign Policy: The story of seeking the third neighbor leaving out the last 6 countries. The 6 countries have established diplomatic relations with Mongo-lia now and the number increased to 192. This figure is, in fact, the evidence that represents the efforts towards third neighbors. This is an incredible improvement compared to 100 years ago. The number was only 10 over 60 years ago.

The highly developed and dem-ocratic countries from the early 1990s have played an important role in the successful implementa-tion of the transition to democracy and market economy in Mongolia. We have seen that the reinforce-ment of these countries' political relations and activation of econom-ic cooperation has been a key factor in our bilateral relations and an important guarantee for our secu-rity. That is the reason why we also call them "third neighbors" and "strategic partners," meaning that this concept does not emphasize any particular third country but a group of countries.

In that sense, the "Third neigh-bor" is not only a geographical, political and economic concept, but also an integral part of world pol-icy, such as a group of East Asian nations and the United nations.

After the transition to democra-cy in 1990, and the course of open foreign policy in the last decade, the XXI century had made some progress in Mongolia's third neigh-bor policy. For example, Mongo-lia-US strategic partnership and cooperation have been successful. The comprehensive Partnership of the XXI century with Japan and the Relationship and cooperation with South Korea have been established. The modern-day relations between Mongolia and India is regarded as one of the "neighboring Minds" of traditional century-old culture. Mongolia has also developed a broad-based partnership with can-

ada. We have agreed to establish a partnership agreement with the Eu-ropean Union. The comprehensive Partnership of Mongolia-Turkey was a clear expression of this idea.

When developing a blue book, which is summarized as one of the biggest successes of our foreign policy, it was important to deepen our concept of "third neighbor" and to formulate a common un-derstanding of it. The concept is important in overcoming the social instability, political crisis, sudden change in political regime, and the disastrous consequences of natural disasters and landlocked countries.

In 2015, Former President El-begdorj wrote the article "Mon-golia-neutral Status", keeping Mongolia in constant neutrality initiative, and shortly after the recommendation of the national Security council 39/21, the Gov-ernment of Mongolia has issued a resolution no. 145 on September

14. "The Swiss neutrality model will not work in Mongolia (Ranjan Gupta),” said an Indian scientist at the time. “The two neighbors of Mongolia did not treat Mongo-lia as the way Switzerland treat-ed; To be neutral means that the country must be loyal to its neutral commitment, and its surrounding states must respect the neutrality of its laws and concepts. The two countries have never shown that respect to Mongolia as a sovereign state.” This is a line in the report presented to the President in 1998 at the Second International confer-ence of Mongolian-Indian Studies, addressed to us as a bit of advice by Ranjan Gupta, an Indian scholar. With this conclusion, it is likely that our two neighbors have ever been merciful to Mongolia. But they will be.

After the end of the cold War and the collapse of the Soviet Union and the goal of communism, new opportunities have opened for Mongolia. Because the tendency for the two neighbors to be dis-obedient may have been tempo-rarily halted. Mongolia sought a new environment to pursue its own independent, democratic and market-oriented internal policy in a completely new external envi-ronment and has achieved such favorable external conditions.

In the last two centuries, the international relations stage has shifted fast. The importance of the power balance in internation-al relations to the political policies of the great powers has gradually transformed. The world has be-come peaceful and globalization is growing rapidly along with Mongolia and Mongolia's geopo-litical position. Mongolia has the "golden location" of air transpor-tation between Asia-Europe and Europe-Pacific.

In today's globalized world of

information, geographical concept of "island" has changed its mean-ing in geopolitics. There is a new description of "island" depending on what surrounds it. According to the International Freedom House survey of democracy rating, the semi-democracy, cruelty and op-pressive regime are displayed with different colors on a map and the islands are a bright black region surrounded by dark-gray area.

The name "Island Mongolia" on the other hand is called "neu-tral Mongolia". The matter is that Mongolia is a neutral zone. It is a democratic, open and stable coun-try in the middle of the northeast Asia, East Asia, and central Asia. Mongolia holds neutrality in the middle of two countries with a heavy military, arms, and con-flicting strategies at the center of the world's most militaristic zone.

We talk about neutral Mongo-lia to link the East with the West. From the perspective of Mongolia, western democracies (third neigh-bors) are encouraged to lobby us. In Asia, Kyrgyzstan and Myanmar are pursuing democracy as Mongolia once did. A year ago, there was an assumption of a potential adop-tion of democracy in Afghanistan, nepal, Bhutan, Laos, cambodia, and north Korea. Mongolia could be an example for these countries, according to some officials. It is said that Mongolia's neutral zone will be an important advantage to going from Scandinavia to Myan-mar. Given the geopolitical shifts from Western Europe and north America to Burma, it is believed that democratic Mongolia will be-come a major tramline.

In this neutral position, Mongo-lia will have the opportunity to ac-cess third neighbors, and exchange mutual interests (a new democracy or community of restored democ-racies, etc).

Mining indusTry

Terracom: The coal production from Mongolia will be 400 thousand tons

Mongolia imports carpets and textiles worth usd 440,000 in Q1

Terracom, an ASX-listed miner, estimates Mongolia's coal production and exports to reach 400,000 tons between March and June.

The company extracts coal from the Baruun noyon deposit in Mongolia. In March, only 152,600 tons of coal were sold, of which 86 percent were coking coal.

In addition, the Blair Athol mine in Australia has increased the reserves standard. At the end of March, Terracom's cash balance stood at USD 32.7 million, according to a financial statement. In the nine

months that ended on March 31, the company reduced its depth by 13.2 percent, or USD 24.2 million.

Terracom shares fell 0.86 percent to AUD 0.58 at the Australian Stock Exchange, reaching AUD 0.58.

In the first three months of 2019, Mongolia imported carpets and woven fabrics worth over USD 440,000 and exported USD 155,000 worth goods of the same production line.

Exports fell by over USD 120,000 over the same period of last year, with a slight increase in imports. national producer Erdenet carpet explained that the decline in exports was due to the closure of the customs on new Year holidays, the Lunar new Year, and the chinese new Year holiday.

The sales volume of the company

decreased by about 6-7 percent in the first quarter. However, the company has increased its sales by 15-20 percent in 2018. The demand for natural carpets on the international market remains high, while domestic consumers tend to buy carpets with a pattern.

Erdenet carpet co., Ltd produces a natural product that is unharmful to the human body with renewable raw materials. Materials, human resources, intellectual property or product imitation are the biggest risks for this sector.

The Hommes carpet store,

which imports Turkish and Iranian luxury carpets, increased sales on the occasion of numerous anniversary celebrations such as wedding feasts, new Year, and Lunar new Year. The sales revenue of the company increased by 25-30 percent compared to the first three months of last year. Recently, consumers are looking for more soft materials with minimalistic light carpets, highlighted the Hommes carpet and noted that the polystyrene and silkscreen carpets are high in demand in the global market.

Mongolia made a great effort towards the third neighbor over the past 100 years

• As of 2016, Mongolia had established diplomatic rela-tions with 187 countries

• the "third Neighbor" is not only a geographical, political and economic concept, but also an integral part of world policy.

• the international stage has shifted fast in the last two centuries.

С.Батсайхан / ЗГМ©

зурХай

Билгийн тооллын 2Зуны тэргүүн шарагчин могой сарын нэг цагаан мэнгэтэй харагчин туулай өдөр.үс засуулбал: Хэл, ам, хэрүүл тэмцэл ирнэнаран ургах, шингэх: 05.30-20.10 цагБарилдлага: ҮхэхШүтэн барилдлага: ХүрэлцэхүйСуудал: Огторгуй

Аргын тооллын тавдугаар сарын 6, Сумъяа гараг. Билгийн тооллын 2. нэгэн эхийн зургаан хөвгүүн одтой, харагчин туулай өдөр. Өдрийн наран 05.30 цагт мандан, 20.10 цагт жаргана. Тухайн өдөр хонь, гахай жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр элдэв үйлд хянуур хандах хэрэгтэй ба ан, гөрөө хийх, мал, адгуус муулах, угаал үйлдэх, мал аж ахуйн үйл, удирдлагын суудалд суух, огторгуйн үүдийг боох, их хүмүүнтэй уулзахад сайн. Газар хагалах, ус булгийн эх малтах, балгадын суурь тавих, нохой худалдан авахад муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, бар, туулай, морь, хонь, тахиа болой. Хол газар яваар одогсод зүүн хойш мөрөө гаргавал зохистой. Зуны уур орох улирал 3 цаг 20 минутад эхэлнэ.

тв Хөтөлбөр

968174523

692753841

427539186

584691732

731428695

845317269

153286974

276945318

319862457

(өмнөх дугаарын хариу)

згМ: СүдоКү

8

465

2

1

4

6

5

9

8

1

6

24

5

9

94

7

2

874

3

3

8

7

06.00 7 хоногийн тойм хөтөлбөр

09.00 Мах, хүнсний ногооны хангамжийн баталгаат байдал хэлэлцүүлэг /шууд/

14.00 Монгол инженер

18.30 Олон нийтийн цаг /шууд/

21.10 Дэлхийн түүх "Зам" баримтат кино

22.25 Амьдрал хувь тавилан ОХУ-ын УСК

07.00 Эврика нэвтрүүлэг 08.00 Bloomberg Daybreak Asia

нэвтрүүлэг 11.00 #Made in Mongolia

баримтат цуврал нэвтрүүлэг

14.00 Америкийг бүтээсэн

эрхмүүд нэвтрүүлэг

17.00 Bloomberg Technology нэвтрүүлэг

20.30 Блумбергийн ярилцах цаг

22.00 Америкийн суутнууд нэвтрүүлэг

07.05 Монголчууд XX зууны эхэнд нэвтрүүлэг

11.35 "Хөгжилтэй Монголдой" 2-р ангийн хичээл №22

12.07 "Суут ухаантан Эйнштейн " ОАК 4-р анги

16.07 "Ээжүүд" ОАК 1.19-20-р анги

20.55 "Яг түүн шиг" шоу нэвтрүүлэг /Тайзны ард/

21.20 Hollywood in Mongolia

06.00 "Сонсъё, Суръя, Дагая" /season-1/ 212-р анги

10.30 "Миний дурласан цэвэрч залуу" СОАК 4-р анги

12.00 Хөтөч мэдээллийн хөтөлбөр

17.00 "Чассс... COOK SHOW" 16-р хэсэг

19.00 Оргил цаг мэдээллийн хөтөлбөр

01.00 "Чимээгүй номын сан" /season-1/ 11-р хэсэг

Өвлийн их утаа тортгоос салах цаг иржээ.

БоСооГоор:1. Журамдавал зохих дүрэм горим2. 1613 оноос хойш тасралтгүй төр барьсан Оросын хаадын удмын овог3. Добу мэргэний гэргий, домогт хатан4. Мандухай цэцэн хатнаас төрсөн Батмөнх даян хааны ихэр

хүүгийн нэг, Баруун түмний жононгоор томилогдон Исмайл тайжид хорлогдсон агь5. Дуу авиа бичиж хадгалах хальс6. Газар ухаж үүрээ засдаг, урт сүүлтэй тахианы багийн шувуу

хӨнДлӨнГӨӨр:1. Бодын ширийг зүсэж

згМ: үгийН Сүлжээ

өмнөх дугаарын хариу / 05.02

элдэж хийсэн зүйл3. ДНБ-ээрээ дэлхийд тэргүүлдэг улс (товчилсон нэр)5. Ямар нэг юманд тогтож дагтаршсан зүйл7. Нэгэн төрлийн алх8. Ертөнцийн дөрвөн хүчтэний нэг9. Тэмээнд ачаа ачихад нуруу зоог нь хамгаалж, бамбайлан нөмөрлөх эсгий10. Монгол орны хамгийн том нуур11. Монголчууд эрт дээр үеэс аливаа юмыг нүдүүрээр бяцалж нунтаглахад

фото агшиН

УВС 15o

3o

ХОВД 18o

6o

ЗАВХАН 15o

4o

БАЯНХОНГОР 15o

6o

ГОВЬ-АЛТАЙ 13o

4o

ӨВӨРХАНГАЙ 17o

1o

АРХАНГАЙ 17o 6o

ХӨВСГӨЛ 17o

6o

БУЛГАН 17o

5o

ТӨВ 17o

6o

ДУНДГОВЬ 22o 6o

ӨМНӨГОВЬ 23o

8o

ГОВЬ-СҮМБЭР 17o

-2o

ДОРНОГОВЬ26o

7o

СҮХБААТАР 26o 6o

ХЭНТИЙ 25o

3o

СЭЛЭНГЭ 18o

7o

ОРХОН 17o

7o

ДАРХАН-УУЛ 18o

8o

ДОРНОД 26o

6o

БАЯН-ӨЛГИЙ 13o

2o

Цаг агаар

улааНбаатар V.10 8o

-2o9 м/с

7 м/с

Ялимгүй хур тунадастай

V.07 17o

2o12 м/с

8 м/с

Үүлшинэ

V.06 17o

-2o11 м/с

7 м/с

Багавтар үүлтэй Үүлшинэ

V.08 20o

2o12 м/с

10 м/с

8 м/с

6 м/с

Үүлшинэ

V.09 20o

3o

хэрэглэж ирсэн сав12. ... жин13. Халиуны зулзага14. Манж Чин улсын үед Хятад, Монголд хэрэглэж байсан хүндийн хэмжүүр15. Үзэсгэлэн16. Хоолны амтлагч17. Манайхны өргөн

хэрэглэдэг импортын угаалгын нунтаг18. Заяаны таван тэнгэр. Говийн ...19. 2015 оны Монголын шилдэг уран сайхны кино20. Ашигт малтмалын нөөц бүхий газар21. ... цал

П.и.чайковский "Евгений онегин" дуурьхаана: УДБЭТхэзээ: 2019.05.11-ний 17.00 цагтТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“Сэтгэлийн километр” концертхаана: Embassy restaurant-Бишрэлт Плаза зочид буудалхэзээ: 2019.05.24-ний 18.30 цагтТасалбарын үнэ: ^ 30-50 мянга

"Romeo & Juliet" балетхаана: УДБЭТхэзээ: 2019.05.17, 18-ны 17.00, 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 50-120 мянга

оНЦлоХ үзвэр

Хорт хавдар нь сүүлчийн шатандаа орсон Улаанаа, Ганаа хоёр үхэхээсээ өмнө далай үзэхээр шийднэ. Тэд эмнэлгээс оргох замдаа нэгэн машин хулгайлав. Гэтэл тэрхүү

машины тээшинд УИХ гишүүний охин болох Хулан гэгч бүсгүй барьцаалагдан хэвтэж байсныг тэд мэдсэнгүй…

Найруулагч Д.Ганцогтын бүтээл “Диваажинд хүрэх зам”

инээдмийн уран сайхны кино тавдугаар сарын 17-ноос кино театруудын дэлгэцнээ гарч эхэлнэ. Киноны гол дүрүүдэд Б.Ангараг, Б.Батзаяа, Г.Ганлхагва, Д.Ганцогт нар тогложээ.

диваажинд хүрэх зам

"хан эгшиг” концертхаана: Монгол бөхийн өргөөхэзээ: 2019.05.08-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^20 мянга

“Аз жаргал” концертхаана: Улаанбаатар паласхэзээ: 2019.05.09-ний 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^20-30 мянга

“Москва слезам не верит” тоглолтхаана: White rock centerхэзээ: 2019.05.10-ны 19.00 цагтТасалбарын үнэ: ^50 мянга

УБ-БЭЭЖИН 17.55 20.10БЭЭЖИН-УБ 21.10 23.40УБ-ХОНКОНГ 06.25 10.55ХОНКОНГ-УБ 12.05 16.45УБ-БУСАН 07.30 12.05БУСАН-УБ 13.05 16.10УБ УЛААН-ҮҮД 13.10 14.40УЛААН-ҮҮД-УБ 22.00 23.20УБ-УЛААНГОМ 14.20 16.20УЛААНГОМ-УБ 18.50 22.30

МОСКВА-УБ 21.35 07.30УБ-БЭЭЖИН 07.15 14.04УБ-ЭрХҮҮ 21.10 02.40ЭрХҮҮ-УБ 15.35 06.20УБ-СҮХБААТАр 21.15 05.12СҮХБААТАр-УБ 20.55 05.03УБ-ЭрДЭНЭТ 20.30 07.45ЭрДЭНЭТ-УБ 19.10 05.48УБ-ЗАМыН-ҮҮД 17.20 07.05ЗАМыН-ҮҮД-УБ 17.35 08.55УБ-ЗҮҮНХАрАА 17.30 21.45ЗҮҮНХАрАА-УБ 04.25 08.40

З

В

р

Э

Л

Ү

Т

С

р

Э

А

С

И

Т

В

ф

Э

Х

А

Н

Н

Б

Н

У

У

Г

Э

р

Ү

Э

Ү

ь

М

Н

Н

Э

Э

Ү

р

Ү

К

Д

О

Х

А

А

Д

Н

Н

А

А

А

З

р

Н

Ү

Д

Л й

А

А

А

Б

А

8 ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН 2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Өдрийн өнгө

1 2 3 4 5 6

7 8

9 10 11

12 13

14 15 16

17 18

19 20 21

2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Эдийн ЗасаГ9ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН

1Bloomberg Economics-ын

азийн эдийн засгийн шинжээч Чан Шу “Дэлхийн өсөлтийн таамаг буурч, аНУ, Европын хооронд худалдааны зөрчил хурцдах эрсдэлтэй байгаа цаг үед аНУ, Хятадын худалдааны тохиролцоо дэлхийн эдийн засагт эерэг нөлөө үзүүлнэ. Нөгөө талаар тохиролцоо Хятадын эдийн засгаас богино хугацааны цохилтыг арилгаж, бүтцийн өөрчлөлт хийхэд түлхэц болно” гэж тайлбарлав.

Энэхүү мэдээллийг дагаад төв банкуудын хувьд дэлхий даяар аядуу бод лого баримтлах

төлөв ажиг лагдлаа. Тухайлбал, австрали, Малайз, Тайланд, Филиппиний төв банкууд ийм шинж төлөвийн дунд бодлогын хүүгээ бууруулах хүлээлт үүсээд байна. Холбоо ны нөөцийн банк бодлогын өөрчлөлтөө түр азнасан бөгөөд хүүгээ бууруулах шинжтэй байгаа боловч нефтийн үнэ өссөн болон зээлийн өртгийг багасгах шахалт зэргийн улмаас ийм алхам хийхэд бэрхшээл тулгарч болзошгүйг шинжээчид анхааруулав. Хятадын хувьд ирэх лхагва гарагт нийтлүүлэх экспортын өгөгдөл эдийн засаг нь тогтворжиж байгааг нотлох байх гэж үзэж байна.

аНу, Хятадын худалдааны хэлэлцээний төгсгөлийн

тоглолт

даниеле лепидо Vodafone Group Plc хэдэн жи-

лийн өмнө Huawei Technologies-ын то ног төхөөрөмжөөс аюул гүй байд лын “цоорхой” ил рүүл сэн тухай материалыг Bloom berg дө рөв дүгээр сарын 30-нд ний-тэлсэн. Уг мэдээлэл нь Bloomberg болон үйл явдалд ойр дөт зарим хүмүүсийн олж авсан баримт бичигт тулгуурласан юм. Эх баримт бичгийн зарим хэс гийг доор оруулав.

БНХаУ-ын Шэньжэньд төвтэй Huawei компаниас Vodafone-ын Итали дахь салбарт нийлүүлсэн айл гэрийн хэрэглээний интер-нэт роу тер төхөөрөмж telnet протоколийн backdoor төрлийн хөнөөлт прог раммтайг Европын телефон хол бооны гол ком пани 2011 оны дөрөвдүгээр сард илрүүлжээ.

Уг backdoor нь программ хан-гамж хөгжүүлэлтийн шатны дараа арчилгаа үйлчилгээ, оношилгооны функцүүдийг салгаагүйтэй хол боо той бөгөөд хожим нь “цоорхой”-г зассан

хэмээн хоёр компани аль аль нь тайлбарлаж байна.

Британийн компани илрүүлсэн telnet сервисийг авч хаях хү сэл-тийг Huawei-д тавьсны да раа-хан ханган нийлүүлэгч асууд лыг шийдвэрлэснээ хариу мэдэгд-сэнийг тухайн үед Vodafone-ын мэ дээл лийн аюулгүй байдал ха-риуц сан захирал байсан Брайан литтлфэйр баримт бичигт тайл-бар лажээ. Гэтэл хожим тестэлж үзэхэд Vodafone Stations нэртэй роутер төхөөрөмжүүдээс уг telnet сервисийг дуудан ажиллуулж бол соор байгаа нь дахиад илэрсэн тул литтлфэйер нөхцөл байдалд доорх үнэлгээ өгсөн байна:

ҮнэлгээУг telnet функц Huawei

компа нийн программ хангамж, VxWorks компанийн үйлдлийн системийн алинаас үүсэлтэйг нь одоогоор тодруулж байна. Huawei компани тусдаа хаалттай ажилладаг VxWorks үйлдлийн системийн то хир гоог өөрчилж мэдэхгүй бай гаа гаас функц

хэвээр үлдсэн гэсэн нэг таамаг бий. Vodafone-ын анхаа руулгыг ухамсартай хүлээж авсан Huawei компани telnet backdoor-ыг нуух гэж оролдсон нь илүү ноцтой бэрхшээл үүсгэсэн бололтой. аюулгүй ажиллагааг сайжруулах Vodafone-ын эрмэлзлийг Huawei сайн ойлгож байсан. Цэх шударга ажиллаж ирснийг нь баталж өгнө үү хэмээн Huawei-гээс бидэнд байнга тавьж буй хүсэлт энэ удаад гаргасан үйлдэлтэй нь холбоотойгоор хана мөргөлөө.

Илэрсэн цоорхой зөвхөн роу терт хамаатай учраас цөм сүлжээний ажиллагаанд нөлөө-гүй. Халдлага үйлдэгч тухайн төхөөрөмжид локал хадгалаатай өгөгдөлд нэвтрэхээс бус, бусад хэрэглэгчийн өгөгдөлд халдаж чадахгүй хэмээн Voda fone тайлбарлаж байна.

Ийм төрлийн цоорхой нь Huawei-гээс Италийн утсан холболттой сүлжээнд нийлүүлсэн оптик буюу шилэн кабелийн зангилаа (oSn), өргөн зурвасын гэйтвэйд (BnG) мөн илэрснийг Bloomberg мэдэгдэв. BnG-гийн цоорхойг 2012 онд “бөглөсөн”-ийг Vodafone тайлбарласан юм. oSn-ын цоорхойг мөн адил “битүүлсэн” боловч хугацааг нь дурдсангүй.

Холбооны тоног төхөөрөмжөөс аюулгүй байдлын цоорхой ил-рэх нь үйлдвэрлэлийн салба-рыг нийтэд нь хамарсан түгээ-мэл үзэг дэл гэдгийг Vodafone, Huawei хоёул анхааруулж бай-лаа. “Huawei компанийг тоног төхөө рөмждөө backdoor функц нуусан гэж хардах нь бодит байдалд нийцэхгүй зэмлэл” хэмээн БНХаУ-ын үйлдвэрлэгч тайлбарлав.

ли жи ХёУмард Солонгос пуужин

турш сан мэдээллийг ням гарагт тус улсын төрийн мэ дээллийн хэрэгсэл баталсны дараа удирдагч Ким Жон Унтай байгуулсан цөмийн зэвсэглэлээс татгалзах тохиролцоо хүчинтэй хэвээр гэдгийг аНУ-ын Ерөн хий лөгч Дональд Трамп сануулав.

Байлдааны бэлэн байдлыг шалгахаар Япон тэнгисийн зүг чиглэсэн туршилт буюу хэрэг дээрээ “цохилт өгөх сургуулилалт”-ыг Ким удирдагч удирдсаныг Солонгосын Төв Мэдээллийн агентлаг (KcnA) орон нутгийн цагаар ням гарагийн өглөө батлан мэдэгдсэн юм. Туршилт нь “том калибрын алсын тусгалтай пуужин харвагч, тактикийн залуурт зэвсэг”-ийн цэц шалгах зорилготойг төрийн мэдээллийн агентлаг тайлбарлав.

Умард Солонгосын дорнод эргээс хэд хэдэн удаа ойрын зайн тийрэлтэт хэрэгсэл харвасныг Өмнөд Солонгосын эрх баригчид ч бямба гарагт баталсан юм. Уг үйлдэл нь хоёрдугаар сард Вьетнамд товлосон уулзалт бүтэлгүйтсэний дараа Трамптай хийх яриа хэлэлцээнд Ким урам хугарсны тод илрэл болов.

орон нутгийн цагаар өглөө-ний есөн цагт дорнод эргийн Вонсан боомтоос харвасан зэвс-гийн шинж чанар, цар хү рээг тооцоолсон тооцоондоо Өм-нөд Солонгос хожим нь зас вар оруулсан юм. Өмнөд Солон-госын Нэгдсэн ерөнхий штаб анх “пуужин” хэмээн тодорхойлж байснаа хожим нь “тийрэлтэт хэрэгсэл” хэмээн өөрчилжээ.

Умард Солонгос “технологийн нарийвчлал сайжруулах, харь-

цангуй батлан хамгаалах сур-гуулилт гэж ойлгуулахаар чармайж байгаа”-г KcnA-гийн мэдэгдэл гарсны дараа аме-рикийн Эрдэмтдийн Холбооны (Federation of American Scientists) ахлах шинжээч анкит Панда тайлбарлав. Уг сургуулилт Өмнөд Солонгост илт занал хийлсэн шинжгүй нь хоёр Солонгосын хооронд есдүгээр сард байгуулсан хэлэлцээрийг зөрчихгүйг хичээж буйн тэмдэг хэмээн шинжээч үзэж байна.

Умард Солонгосын удир-дагчтай хийх яриа хэлэлцээг үргэлжлүүлэх аНУ-ын Ерөнхий-лөгчийн шийдвэрийг дэмжиж буйн илрэл болгон Ким пуужин, цөмийн зэвсэг туршихаа сайн дураараа түдгэлзсэнийг Трамп сануулав. Ерөнхийлөгчийн сануулгаас үзэхэд аНУ бямба гарагийн хэргийг Ким Жон Ун амлалтаа зөрчлөө гэж үзэхгүй байгаа бололтой.

“Бид Умард Солонгосын үйл ажил лагааг мэдэж байгаа. Шаард лагатай бол хяналтаа цааш үргэлжлүүлнэ” хэмээн Ца гаан ордны хэвлэлийн на рийн бичгийн дарга Сара Сан дерс мэдэгдэв. Туршилт явуул сантай уялдан Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Жон Болтон аНУ-ын Ерөнхийлөгчтэй зөвлөлдсөнийг

үйл явдалд ойр эх сурвалж уламжилсан юм.

Ходо хойг дахь артиллерийн сургуулилт хийдэг байсан газраас хэд хэдэн удаа харвасан тийрэлтэт зэвсэг 70-200 километрийн зайд туссаныг Өмнөд Солонгосын штабаас бямба гарагт мэдээлсэн. Умардын үйлдэл нь “дайсагнасан ажиллагаагаа зогсоох”-оор есдү-гээр сард байгуулсан хэлэл цээрийг зөрчиж буй хэрэг хэмээн Өмнөд Солонгосын Ерөнхий лөгч Мун Жэ-Иний төлөөлөгч мэдэгдлээ. Умард Солонгосын удир дагч өнгөрсөн долоо хоногт Влади-востокт оХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путинтэй уулзах үеэрээ аНУ-ыг “шударга бус” хэмээн буруутгасан. аНУ арай гайгүй санал тавих эсэхийг “энэ он дуустал тэвчээртэй хүлээх”-ээ тэрбээр Умард Солонгосын ардын Их Хурал дээр өмнө нь мэдэгдэж байв.

Өмнөд Солонгосын Гадаад хэргийн сайд Кан Кюн-Ха бям-ба гарагт болсон хэргийн талаар аНУ-ын төрийн нарийн бичгийн дарга Майкл Помпеотой утсаар ярилцсаныг Өмнөд Солонгосын Гадаад хэргийн яам мөн мэдээл-лээ. Сөүлийн цөмийн зэвсгийн асуудал эрхэлсэн тусгай элч ли До-Хун ирэх долоо хоногт Япон, Өмнөд Солонгост ажил хэргийн айлчлал хийхээр төлөвлөж буй аНУ-ын тусгай төлөөлөгч Стивен Бигантай мөн тусдаа утсаар ярилцсан байна.

Умардын Солонгосоос хар-васан зэвсэг эдийн засгийн онцгой бүсэд нь хүрээгүй, үндэсний аюулгүй байдалд хараахан шууд заналхийлээгүй болохыг Японы Батлан хамгаалах яам бямба гарагт мөн мэдээлсэн юм.

Huawei компани apple-ыг гүйцэж, дэлхийд хоёрдугаарт бичигдлээ

Fiat Chrysler бүтээгдэхүүнээ ногоон болгоход анхаарч байна

boeing 737 голд буусан шалтгааныг мөрдөн шалгаж байна

Samsung Apple Huawei

102018.I улирал 2019.I улирал

IDC©

15

20

25

Ухаалаг утасны зах зээл(хувиар)

эдвин чанHuawei Technologies Co 2019 оны нэгдүгээр улиралд ухаалаг утасны борлуулалтаар Apple Inc-ийг гүйцэж, дэлхийд хоёрдугаарт орсон нь цаашид зах зээлд тэргүүлэгчдийн алдрыг Samsung-аас булааж авах хүчин чармайлт нь нэг шат урагшилсны баталгаа болов. Huawei-гийн дээд зэрэглэлийн дивайсын борлуулалт Хятадын дотоодод эрс өссөний ачаар зах зээлд Apple, Samsung хэмээх хоёр гол өрсөлдөгчийнхөө эзэлдэг байр суурийг ганхуулсаар байна.

габриелле КопполаFiat Chrysler Automobiles NV зохицуулагчдын шаардлагад бүтээгдэхүүнээ нийцүүлэх үүднээс хөндлөнгийн үйлдвэрлэгчидтэй байгуулсан гэрээний нийт зардал энэ оны эхний улиралд хоёр тэрбум ам.долларт хүрлээ. Нүүрстөрөгчийн давхар ислийн ялгаралд тавьдаг Европын Холбооны хатуу шаардлагад нийцүүлэх үүднээс тус компани Tesla Inc-тэй өнгөрсөн сард шинэ хэлэлцээ байгуулсан юм.

Куба улсаас флоридад буух ёстой онгоц нислэгийн зурвас хэтэрч гол руу гулгаж орсон ослын шалтгаан хүний хүчин зүйл, цаг агаарын нөхцөл, нисэх буудлын удирдлагын системийн алдааны аль нь болохыг мөрдөн шалгаж байна. “Мөрдөн шалгах ажиллагаа эхэн үедээ байгаа”-г АНУ-ын Үндэсний Тээврийн Аюулгүй Байдлын Зөвлөлийн (NTSB) дэд дарга Брюс Ландсберг бямба гарагт зохион байгуулсан хэвлэлийн хурал дээр мэдэгдэв.

Ким пуужин харвах тушаал өгснийг умард Солонгос батлав

Vodafone-ийн баримт бичиг Huawei-гийн роутер төхөөрөмжтэй

2%канад

худалдааны эрсдэлд өртөж болзошгүй ДнБ-ий хувь хэмжээБрексит, АНУ, Хятадын худалдааны зөрчил, автомашины тариф зэрэг эрсдэл

10.1%ирланд

10.1%их Британи

6.7%норвег

5 хувиас дээш4-53-42-31-20.5-10-0.5

4.3%Мексик

4%Герман

16.5%Мальт1.5%

АнУ 4.3%хятад

2.9%Өмнөд

Солонгос

OECD tiVA, Bloomberg©

2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Эдийн засаг

10 ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН

alibaba-гийн дэмжлэгээр нүүр таних технологийг шиньжянд нэвтрүүлжээ

Намд үнэнчээ харуулсан компаниуд хямд зээл авч болно

Млейк шмидтХятадын цагдаа нар баруун

хойд нутгийн Шиньжян мужийн иргэдийг хянахад утас ны апп ашиглаж байгаа нь технологийн том компани урьд үзэгдээгүй хяналтын нарийн системтэй холбоотойг харуул лаа гэж Humаn Rights Watch хүний эрхийн бүлэг мэдээлжээ. Alibaba группийн дэмжлэгтэй бүтээсэн нүүр таних технологийг фото зургаар таних, харьцуулан илрүүлэхэд ашиг лаж байна гэж Нью-йоркт байрладаг бүлэг мэдэгдсэн байна.

Уг аппликэйшнээр бусад өгөгд лүүд, тухайлбал цахил гаан, ухаалаг утасны хэрэглээнээс эхлээд хувийн харилцаа, нам ба шашны харьяалал гэх мэт мэдээллийг авч, сэжигтэй зүйлийг илрүүлж болдог аж. Хүний эрхийг хамгаалагчдын нийтлүүлсэн тайланд алан хядлага гарахаас сэргийлэх нэрийн дор мусульман хүн амыг хянахын тулд иргэдийн дунд мониторинг хийж байгааг дурдав.

аНУ-ын Төрийн департамент хоёр сая орчим уйгур иргэнийг Шиньжяны лагерьт хорьж байгаа хэмээн шүүмжилсэн. Хятадын тал үүнийг няцаасан боловч өөрийн тоогоо нийтлүүлээгүй

bloomberg newsЕрөнхийлөгч Ши Жиньпин

“Нам өрнө, дорно, умард хийгээд төв нутагт бүхийг удирдана” гэсэн Мао Цэ Дуны уриаг дагалдан Хятадын компанийн зөвлөлөөс эхлээд мөргөлийн сүмд хүртэл намын нөлөөг сэргээхийг эрмэлзэж байна. Өнөө үед Коммунист нам хувийн компанийн банкнаас зээл авах эрхийг хүртэл хянаж байгаа бололтой.

Улс төрийн капитал хуримт-луулахын тулд Taida Miniature Electrical Machinery компанийн зөвлөлийн дарга Киу ронкуан дөрөв, таван жилийн өмнөөс ажлын байран дээрээ намыг сурталчлах ажил эхлүүлжээ.одоо эдний 170 ажилчны 12 нь намын гишүүн. Тэрбээр ноён Шигийн номлолыг заадаг “Улс орноо бэхжүүлэхийн тулд Шиг судал” хэмээх аппликейшн ашиглахыг дэмждэг гэнэ. Ноён Киу “Нам дэмжих ажил үр ашгаа өгсөн. Бид Засгийн газраас дэмжлэг авсан. Энэ бол маш

чухал” гэв. агааржуулалтын сэнс үйлдвэрлэдэг тус компани намыг сайн дэмжигчдэд олгодог улаан

зээлийг орон нутгийн захиргаанаас авсан байна.

Taida компани Жөжиан мужийн

Дэкин хошууны захиргаанаас жилийн 4.35 хувийн хүүтэй гурван сая юань зээлжээ. Энгийн зээлд

20-30 хувь илүү төлөх болдог гэж ноён Киу хэллээ. орон нутгийн албаныхан хэлэхдээ зээлийг зарлага ихтэй улсын компаниудаас илүүтэй хувийн бизнест хуваарилах чиглэлд ажиллаж байгаа хэмээв. Гэвч шүүмжлэгчид өөрөөр тайлбарлажээ. Deutsche банкны Хонконг дахь төлөөлөгч Майкл Спенсер “Ши Жиньпиний сургаалыг илүү мэдэх нь компанийг үр ашигтай болгодог гэж харагдахгүй байна. Ийм жишээ бол сулхан фирмүүд улс төрийн үзэлд түшиглэн ашиг хүртэхийг дэмжсэн хэрэг” гэжээ.

Уг төрлийн зээлийн хэмжээ их биш ч өрийг бууруулах Засгийн газрын баримтлалыг хойш татаж болзошгүй. Хятадын зээл ДНБ-ий хэмжээнээс гурав дахин даваад байгаа үед эрх баригчид зээлийн өсөлтийг сааруулахын сацуу үр ашигтайгаар хуваарилах зорилт тавьсан. Банкны салбар ч намын нөлөөнөөс зайлсангүй. Хоёр жилийн өмнө аж үйлдвэр ба хөдөө аж ахуйн банкууд дотоод дүрэмдээ

өөрчлөлт оруулж, менежментийн шийдвэрт намаас тавих хяналтыг өргөтгөсөн байна. Өнгөрсөн оны сүүлээр Хятадын банк ба даатгалын зохицуулалтын комиссын дарга Гуо Чукин хувийн бизнест зээлийн гуравны нэгийг олгох захирамж гаргасныг банкууд ягштал дагаж мөрдсөн.

Гэвч хувийн жижиг бизнест олгосон зээлийн хэмжээ огцом өсөхөд банкуудын ашиг буурч, хувьцааных нь үнэ доошилжээ. Намын удирдлагатай Засгийн газар ба бизнесийн хоорондын хэлхээ холбоо аНУ-ын худалдааны дайны нэг гол асуудал юм. Трампын захиргаа их хэмжээний татаас тоглоомын талбарыг шударга бус болгосон хэмээн шүүмжилдэг. Хятад улс робот, шинэ эрчим хүчний машин гэх мэт ирээдүйн технологи руу шилжиж буй үед урьд нь эзэлж авсан зах зээлийн хувь хэмжээ бүр ихээр мэдрэгдэнэ гэж аНУ болгоомжилж байна.

Цагаан будаа их идвэл таргалахгүй

будааны хэрэглээг өдөрт ердөө 50 грамм болгосон нөхцөлд таргалалт дэлхийн хэмжээнд нэг хувиар (илүү жинтэй 650 сая хүн 643.5 сая болж цөөрнө) буурах боломжтойг эрдэмтэд тооцоолжээ.

“Судалгааны ажиглалтаас үзвэл цагаан будаа үндсэн хоол болдог орнуудад таргалалт харьцангуй бага байна” хэмээн уг судалгааг эрхэлсэн Японы Киотогийн Дошишя эмэгтэйчүүдийн кол-лежийн профессор Томоко Имай өгүүлэв. Ийм учраас цагаан будаанд суурилдаг Япон болон азийн бусад үндэстний хоолны

Тутарга буюу цагаан будаа идэх нь таргалахаас сэргийлэхэд тустай гэсэн дүгнэлтийг шинэ судалгаагаар гаргалаа.

Япон зэрэг цагаан будаанд суурилсан ази хэв шинжийн хоолны дэглэмтэй хүмүүс тутар-гын хэрэглээ багатай улсуудын иргэдтэй харьцуулахад таргалах эрсдэл бага байгааг судлаачид тодорхойлжээ.

Цагаан будаа идэхийг хязгаар-ладаг нүүрс ус багатай хоолны дэглэм хөгжингүй орнуудад жин хасах нийтлэг стратеги болж хувирсан мөртлөө таргалахад тутарга ямар үүрэгтэй нь бүрхэг хэвээр байгааг судлаачид тайлбарлав.

Эрдэмтэд нэг хүнд оногдох цагаан будааны хэрэглээ болоод илчлэгийн хэмжээг дэлхийн 136 улсад судалсан байна. Мөн судалгааны үзүүлэлтээ биеийн массын индекстэй (BMI – Body Mass Index) харьцуулж үзжээ.

Их Британийн иргэд өдөрт дөнгөж 19 грамм тутарга хэрэглэж байгаа нь Канад, Испани, аНУ зэрэг улсынхаас ч доогуур байна.

Нэг хүнд оногдох цагаан

дэглэм нь таргалахаас сэргийлэх ач тустай бололтой. Таргалалт дэлхий даяар ихсэж байгаа өнөөгийн нөхцөлд өрнөдийн орнуудад хүртэл жин ихсэхээс сэргийлэхийн тулд цагаан будаа идэхийг зөвлөх болсон.

Цагаан будаа таргалуулдаггүй шалтгаан нь өөх тос бага агуулдагтай хол боотой байж бол зошгүй хэмээн профессор Имай таамаглаж байлаа. “Будаанд агуулагддаг ислэг болон бусад тэжээллэг бодис

нэг хүнд өдөрт оногдох цагаан будааны хэрэглээ

ВьетнамТайланд

Өмнөд СолонгосБНХАУ

ЯпонБельги

МонголИспани

АНУИтали

францОХУ

ХБНГУИх Британи

398.36 312.32 229.32 212.461 49.02 25.31 19.62 21.58 19.2515.4214.6913.678.0318.49

байна.Утасны апп-ыг Fortune 500

индексэд багтдаг, 30 тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй cETc улсын өмчлөлтэй компанид

бүтээсэн гэж Humаn Rights Watch илтгэлдээ дурджээ. Энэ компани гадаадад үйл ажиллагаагаа өргөжүүлж, Тегеранд ухаалаг хотын шийдэл

хэрэгжүүлж байгаа бол Германд Siemens компанитай хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулсан. Эднийх манай асуултад тайлбар өгөхөөс татгалзлаа.

Уг илтгэлд апп-ын дэлгэцийн зургийг хавсаргасны дотор эрх баригчид гэр орон, гудамж талбай, улс төрийн дахин боловсролын лагерь, гадаадад

аялах бүртгэл, эх газрын Хятадад амьдарч буй Шиньжяны иргэдтэй харилцдаг байдал гэх мэт олон чиглэлээр өгөгдөл авах боломжтой. Түүнчлэн өндөр

тушаалын албан хаагчид зургаа дахь сонголт буюу Шиньжянд ирсэн гадаадын иргэдийн талаар мэдээлэл цуглуулах эрхтэй аж.

Хүний эрхийг хамгаалагч-

дын нийтлүүлсэн

тайланд алан хядлага

гарахаас сэргийлэх

нэрийн дор мусульман

хүн амыг хянахын тулд

иргэдийн дунд мониторинг

хийж байгааг дурдав.

судалгааны дүгнэлтэд дурджээ. “Цагаан будаа үндсэн хоол

хүнс нь болдог алс дорнодын хүмүүсийг өрнөдийнхөнтэй харьцуулах юм бол туранхай, гоолиг талдаа гэдэг нь хэдэн зууны тэртээгээс тодорхой байсан

нь цадах мэдрэмжийг ихэсгэж, хэт идэхээс сэргийлдэг байх” хэмээн тэрбээр өгүүлсэн юм.

“амьдралын хэв шинж, нийгэм эдийн засгийн илтгэлцүүрүүдийг харгалзаж тооцлоо ч цагаан будаа их хэрэглэдэг улсуудад таргалалт илт бага байгаа”-г

зүйл. Харин яагаад гэдгийг таргалалт судлаачид ч төдийлэн мэддэггүй” хэмээн Их Британийн Үндэсний таргалалттай тэмцэх форумын тэргүүн Тэм Фрай ярьж байлаа.

Шинэ судалгаа нь тарган хүмүүс их идээд жин

хасаж болно гэсэн таам гийг анх удаа дэвшүүлснээрээ өвөрмөц содон зүйл болж буйг Фрай анхаа руу-лав.

Японы суд лаа-чид энэ судал-гаагаа Их Бри-

танийн Глазгод бол сон Ев ропын

тарга лалттай тэмцэх чуулган (European obesity congress)

дээр танилцуулсан юм.

2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Эдийн засаг

11

згМ товчХоН» хӨрӨнГийн зАх зЭЭл

26 Компани. Монголын хөрөнгийн биржийн баасан гарагийн арилжаагаар 26 компанийн 86,726,476 төгрөгийн үнийн дүн бүхий 167,843 ширхэг хувьцаа арилжлаа.

Энэ өдөр 17 компанийн хувьцааны ханш өсч, зургаан хувьцаат компанийн ханш буурсан бол гурван компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Тав” ХК (TAV +11.85%) болон “Махимпекс” ХК (MMX +8.42%)-ийн хувьцааны ханш хамгийн өндөр өсөлттэй байв.

» олон УлСАДApple-ийн үнэлгээ нэг их наяд ам.доллар хүрсэн ч эргээд буурсан дүр зураг ажиглагдаж байна. Тус компанийн үнэлгээ лхагва гарагаас Microsoft, Amazon.com-ийн адил нэг их наяд ам.доллар буюу 13 оронтой тоогоор хэмжигдэх болсон байна. Гэвч хувьцаа буцаан худалдан авах хөтөлбөрөөс болж үнэлгээ нь 13 оронтой тоонд хүрэхгүй бололтой.

» ШАТАхУУн“Шатахууны үнэ дэлхийн зах зээл дэх газрын тосны ханш, ам.долларын ханштай уялдаатайгаар өсөж байна” гэж Ашигт малтмал, газрын тосны газар мэдээллээ. Тус газрын зүгээс “роснефть” компанитай шатахууны төлбөрийн асуудалд уян хатан зохицуулалт хийх төсөл хүргүүлсэн бөгөөд хоёр болон дөрөвдүгээр сард хэлэлцээ хийсэн байна. Мөн бусад орны эх үүсвэрийг судалж байгаа аж.

» ӨрСӨлДӨӨн

50 Хувь. 2019 оны I улиралд Huawei компани ухаалаг гар утасны зах зээлд эзлэх хувиа нэмэгдүүлж, Ap-ple-ийг ардаа орхилоо. Ингэснээр Samsung-ийн дараа, хоёрдугаарт бичигдэх болсон байна. Тус компани нийлүүлэлтээ 50 орчим хувиар нэмэгдүүлсэн талаар IDC компани мэдээллээ. Ингэснээр ухаалаг гар утасны зээлд тэргүүлэгч дөрвөн компаниас нийлүүлэлтээ нэмэгдүүлсэн ганц компани нь Huawei болж байна. Huawei энэ оныг дуустал байр сууриа хадгалах төлөвтэй байна.

» үнЭ хАнШОлон улсад гахайн мялзан өвчин газар авсан нь хүнсний аюулгүй байдлаас гадна гахайн махны нийлүүлэлт тасалдах эрсдэл бий болгож байна. Гахайн махны үнэ БНХАУ-д өмнөх оноос 19 хувиар, Испанид 20 хувь, Германд 17 хувиар тус тус өсөөд байгаа аж. Гахайн мялзан өвчний улмаас нэг сая гахай устгалд оруулсан байна. 440 сая гахайтай БНХАУ энэ онд 100 сая гахай устгалд оруулж магадгүй байна.

ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН

АНУ-ын доллар 2,642.95

Евро 2,963.28

Японы иен 23.70

ОХУ-ын рубль 40.57

БНХАУ-ын юань 392.44

БНСУ-ын вон 2.27

валЮтыН ХаНш

Мэдээллийн технологийн аудит гэдэг цоо шинэ ойлголт гаргаж, хуульчлах гэж байна

г.ануХарилцаа холбоо, мэдээллийн

технологийн газрын дарга Б.Чинбат мэдээллийн аюулгүй байдлын талаар ярилцлага өглөө. Тус байгууллагын боловсруулсан, удахгүй УИХ-д өргөн барих гэж буй хуульд мэдээллийн аюулгүй байдлыг хариуцдаг үндэсний төв байгуулахаар тусгасныг ярилцлагадаа онцлов.

-Төрийн үйлчилгээг цахим-жуулах ажлын хүрээнд энэ жил юу хийх вэ?

-Монгол Улсын Засгийн газраас 2019 оныг Төрийн үйл чилгээг цахимжуулах жил болгон зарласан. Дөрөвдүгээр сарын 17-ны өдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар 149 дүгээр тогтоолын дагуу ирэх арав-дугаар сарын 1-нээс төрийн үйлчилгээний цоо шинэ хэлбэрт шилжихээр болж байна. Үүнтэй холбоотойгоор төрийн бүх шатны байгууллагад, аймаг, нийслэл, сум, дүүрэг бүрт бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэх шаардлагатай. Ингэхдээ үндсэн хоёр зарч-маар ажиллах юм. Нэгдүгээрт, одоо ажиллаж буй Мишээл, Дүнжингарав, зургаан буудлын оргил дахь төрийн үйлчилгээний нэг цэгийн салбаруудыг илүү боловсронгуй болгож, фронт оффис байгуулах юм. Ингэснээр иргэд төрийн үйлчилгээг авахдаа олон байгууллага дамжин гүйж, цаг хугацаа, мөнгө зарцуулдаг үзэгдэл арилах юм.

Нөгөө зарчим нь иргэд төрийн үйлчилгээ авахын тулд олон төр-лийн бичиг баримт бүр дүүл дэг явдлыг арилгахтай холбоотой. “Хур” системийг ашиглаж, тө-рийн байгууллагууд хоорондоо мэ дээллээ солилцдог болсноор ир гэдээс нэмэлт лавлагаа шаар-дахаа болино. Өнөөдрийн байд-лаар “Хур” системд хувийн хэвшлийн 60 байгууллага нэмж холбогдсон, 90 орчим сервисээр мэдээлэл дамжуулж байна. Тэгэхээр ирэх аравдугаар сараас төрийн үйлчилгээнд реформ хийнэ гэж ойлгож болно.

-Дата өгөгдлийг хадгалах горимд өөрчлөлт орох уу?

-Өгөгдлийг хадгалах горимд өөрчлөлт орохгүй. Хадгалалт төвлөрсөн болон дистрибютер хэлбэрээр оршдог. Монголын хувьд байгууллагууд өөр өөрс-дөдөө мэдээллийн сангаа хадга-лаад, аюулгүй байдлаа хангаад явдаг. Энэ зарчимд өөрч лөлт орохгүй. Харин хоорондоо мэдээлэл солилцох, төрийн үйлчилгээг үзүүлж буй хэлбэрт нь өөрчлөлт орно.

-Мэдээллийн аюулгүй байд-лыг хамгаалах чиглэлээр ямар арга хэмжээ авах вэ?

-Хувь хүний мэдээллийн найдвартай, үнэн зөв байдлын чиглэлээр сүүлийн үед их яригдаж байна. Цахим хэрэглээ өсөх тусам аюулгүй байдлыг өндөрт авч үзэх ёстой. Мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах нь дан ганц хүний, эсвэл нэг байгууллагын хэрэг биш. Дэлхийн олон улсад цахим мэдээллийн аюулгүй байдлыг хамгаалах чиг үүрэгтэй тусгай төв байдаг.

Харин манай улсад ийм төвлөрсөн байгууллага байхгүй. Цахим мэдээллийн аюулгүй байдлыг хамгаалах хуулийн төслийг боловсруулж, яамдаас санал авах шатандаа явна. Удах-гүй Засгийн газраас УИХ-д өргөн барина. Энэхүү хуульд цахим мэдээллийн аюулгүй байдлыг хамгаалах үндэсний төвтэй болох талаар тусгасан. Ингэж Үндэсний төвийн үйл ажиллагаагаар төрийн болон онц чухал дэд бүтэцтэй хувийн хэвшлийн байгууллагуудын мэдээллийн аюулгүй байдлыг хангах юм. Мөн гаднын ижил төрлийн үйл ажиллагаатай байгууллагуудтай нягт хамтран ажиллах нь чухал. Технологийн хувьд ямар шинэ дэвшил гарч байгааг, мөн ямар вирус, аюул илэрч байгаа зэрэг

мэдээллийг солилцдог байх юм. Түүнчлэн иргэдэд мэдээллийн аюулгүй байдлын талаар сургалт, сурталчилгаа хийх гэх мэт цогц асуудлыг хуулиар зохицуулах юм.

-гаднын орнуудтай хамтын ажиллагаа хэр байна?

-БНСУ-ын “Койка”-д хүсэлтээ тавьж, суурьт байгууллагаа бэхжүүлэх төсөл эхлүүлэх гэж байна. Энэ төслийн хүрээнд шинэлэг тоног төхөөрөмжөөр хангах болон хүний нөөцөө сургаж бэлтгэх, холбогдох программ хангамж нийлүүлэх зэрэгт найм орчим сая ам.долларын буцалтгүй тусламж үзүүлэх юм. Ингэж нэг талдаа хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, нөгөө талаас хамгаалах чиг үүрэгтэй бүтэц бий болсноор цахим мэдээллийн аюулгүй байдал шинэ түвшинд гарч ирнэ гэж үзэж байна.

-Одоо хэлэлцүүлгийн ша-танд яваа Харилцаа хол боог зохицуулах хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөд энэ сал барыг бодлого тодорхойлогч танай байгууллагын зүгээс шаард-лагатай асуудлуудыг тусгаж чадсан уу?

-Манай салбарын суурь хуулиудад нэмэлт өөрчлөлт оруулах төсөл УИХ-д хэлэл-цүүлгийн шатанд явж байна. Эдгээрээс Харилцаа холбооны тухай хуультай холбоотой хэд хэдэн асуудал бий. Хууль тогтоом жийн тухай хууль, Захиргааны ерөнхий хууль зэрэгт өөрчлөлт орсонтой холбоотойгоор тэдгээрт ний-цүүлэх зорилгоор тусгасан өөрчлөлтүүд оруулах гэж байна. Мөн эрүүл мэнд, боловсрол, хөдөө аж ахуй гэх мэт бусад салбартаа харилцаа холбооны дэвшлийг нэвтрүүлэхэд яаж өөрчлөлт оруулах асуудлыг

авч үзэх юм. Мөн мэдээлэл технологийн

аудит гэж цоо шинэ ойлголт гарган ирж, үүнийгээ хуульчилж өгч байна. Мэдээллийн технологи, программ хангамжийн салбарт аудитын тогтолцоо их дутагддаг. Бусад оронд мэдээлэл техно-логи хөгжүүлэлт, хангамжийн асуудлыг заавал аудиттайгаа хамт авч явдаг.

-Олон нийтийн сүлжээнд регистрийн дугаараар бүрт-гүүлнэ гэдэг хэр бодитой мэдээлэл вэ?

-Энэ бол ташаа мэдээлэл. Монголд хууль гарлаа гээд Face-book, Twitter зэрэг олон нийтийн сүлжээнд глобал компаниуд дагаж мөрдөх үү, үгүй юу гэх мэтээр сошиалд маргалдлаа л даа. Үнэндээ бол утасны дугаараар бүртгэлжүүлэх тухай юм. Үүрэн телефоны операторуудад нийт 4.2 сая хэрэглэгч бий гэсэн сүүлийн үеийн тоо байна. Энэ 4.2 сая утасны дугаарын ард заавал эзэнтэй, бүртгэлтэй болгоё гэсэн асуудал ярьж байгаа юм. 2016 онд нийт бүртгэлгүй дугаар 650 мянга байсан. Сүүлийн 2-3 жил энэ чиглэлээр Харилцаа холбооны зохицуулах хороо, салбарын байгууллагууд ний лээд оператор компаниудтай нэлээд сайн ажиллаж, 99 хувийг нь бүртгэлжүүллээ. Нэг хувь буюу 42 мянган дугаар бүртгэлгүй байна. Үүнийг бүртгэлжүүлснээр иргэнийг таних ID нь утасны дугаар нь болох юм. Төрийн үйлчилгээг цахимаар авах эрх нь бүрдэнэ, цахим худалдаанд ч эзэн биетэй, хариуцлагатай хандан гэх мэт олон талын ач холбогдолтой. Цаашлаад нийгмийн сүлжээнд тухайн сошиал ID-ны ард ямар бүртгэлтэй дугаар байна, дугаарын эзэн хэн бэ гэдгийг таних боломж бүрдэнэ гэж үзэж байна.

б.чинбат: төрийн үйлчилгээнд реформ хийнэ

тусгасан. Энэ тал дээр өмнө нь хууль эрх зүйн орчин маш бүрхэг байсан. одоо бол эдгээр салбарт IcT, мэдээлэл технологи, харилцаа холбооны төсөл хэрэгжих бол манай байгууллагаас саналыг авах тухай зааж өгсөн.

Мэдээллийн аюул гүй байдлыг

хам гаа лах чиг үүрэг-тэй байгуул лага

Монголд байхгүй

уул уурХай

Terracom Монголоос олборлох нүүрсээ 400 мянган тонн болгоно

австралийн хөрөнгийн биржид бүртгэлтэй Terracom компани Монголоос олборлож, борлуулах нүүрсний хэмжээгээ 3-6 дугаар сард 400 мянган тонн болно гэж таамаглаж байна. Тус компани Монголд Баруун Ноён уул ордоос нүүрс олборлодог юм. Зөвхөн гуравдугаар сард л гэхэд 152 мянга орчим тонн нүүрс борлуулсны 86 хувь нь коксжих нүүрс байжээ. Үүнээс гадна австрали дахь Blair Athol

уурхайн жорк стандартаар тогтоосон нөөцийн хэмжээг нэмэгдүүлсэн байна.

Гуравдугаар сарын эцэс гэхэд Terracom-ийн бэлэн мөнгөний үлдэгдэл 32.7 сая ам.доллар болсон талаар санхүүгийн тайландаа дурд-жээ. Мөн өнгөрсөн есөн сарын хугацаанд тус компани өрөө 13.2 хувь буюу 24.2 сая ам.доллараар бууруулжээ. Ter-racom компанийн хувьцааны ханш австралийн хөрөнгийн биржийн сүүлийн арилжаагаар 0.86 хувиар буурч, 0.58 австрали доллар боллоо.

2019 оны эхний гурван сард 440 мянга гаруй ам.долларын хивс болон нэхмэл дэвсгэр импортолсон бол энэ төрлийн бүтээгдэхүүний экспорт 155 орчим мянган ам.доллар болсон талаар Гаалийн ерөнхий газар мэдээллээ. Статистик үзүүлэлтийг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал экспорт 120 мянга гаруй ам.доллараар буурч, импорт бага хэмжээгээр нэмэгдсэн байна. Үндэсний үйлдвэрлэгч “Эрдэнэт хивс” компанийн мэдээлснээр экспорт буурсан нь Шинэ жил, Цагаан сар ойрхон тохиосон, мөн

БНХаУ-ын Сар шинийн баяраар гааль хаалттай байсантай холбон тайлбарласан юм.

Тус компанийн борлуулалт оны эхний гурван сард өмнөх оны мөн үеэс 6-7 орчим хувиар буурчээ. Харин 2018 онд бор-луулалт нь 15-20 хувиар өссөн байна. Дэлхийн зах зээлд бай-галийн өнгөтэй хивсний эрэлт өндөр байдаг бол дотоодод мон-гол хээ угалз агуулсан хивсний борлуулалт өндөр байдаг аж.

“Эрдэнэт хивс” байгалийн гаралтай, хүний биед сөрөг нөлөөгүй, нөхөн сэргээгдэх түүхий эдээр бүтээгдэхүүнээ үйлдвэрлэдэг талаар мэдээллээ. Түүхий эд, хүний нөөц, оюуны өмчийн асуудал буюу дуураймал бүтээгдэхүүнүүд компанийн үйл

ажиллагаанд хамгийн том эрсдэл болдог байна.

Турк, Ираны тансаг зэрэглэ-лийн хивсийг импортолдог Hommes carpet дэлгүүрийн борлуулалт хурим найр, Шинэ жил, Цагаан сар зэрэг тэмдэг-лэлт ойн баярын өдрүүдээр огцом нэмэгддэг аж. Өнгөр-сөн оны эхний гурван сартай харьцуулахад борлуулалт нь 25-30 орчим хувиар нэмэгджээ. Сүүлийн үед хэрэглэгчид зөөлөн материалтай, илүү минималист цулгуй, гэгээлэг, цайвар өнгийн хивс сонирхож байгааг Hom-mes carpet дэлгүүр онцолсон юм. Дэлхийн хивсний зах зээлд полистор, силкэн материал-тай хивс эрэлттэй байгааг мөн мэдээллээ.

гадаад Худалдаа

$155 мянгын хивс экспортолжээ

т.элисаШинжээч

Н.болор-эрдэнэШинжээч

Яам, агентлаг, төрийн бай-гууллага дур дураараа олон төрлийн төсөл хөтөлбөрт хамрагддаг байсныг цэгцэлж, нэгдсэн бодлогоор мэдээлэл технологийн салбарын хөгжлийг

• Аравдугаар сарын 1-нээс төрийн үйлчилгээний цоо шинэ хэлбэрт шилжинэ.

• хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, нөгөө талаас хамгаалах чиг үүрэгтэй бүтэц бий болсноор цахим мэдээллийн аюулгүй байдал шинэ түвшинд гарна.

• үүрэн телефоны опера-торуудад 4.2 сая хэрэглэгч бий.

12 ЗаСГИйН ГаЗрыН МЭДЭЭ СоНИН 2019.05.06, ДаВаа ~ №084 (1136)

Эдийн засаг

sHangHai CoMPosiTe

Hang seng KosPis&P 500 ToPixdow Jones FTse 100 niKKei 225

0.15% 0.52%0.71% 0.68%

0.10%

0.22% 0.15%0.06%

э.батцэцэгЗГМ

Бизнесийн шилдгүүдийг тодруулах Forbes Mongolia Awards-2019 амжилттай болж өнгөрлөө. Уг ёслолд УИХ-ын гишүүд, сайд нар, гадаад орнуудаас Монгол Улсад суух Элчин сайдууд, гадны хөрөнгө оруулагчид, түүнчлэн бизнесийн шилдгүүд, шинэ санаачилга нэвтрүүлэгч энтрепренерүүд, тус сэтгүүлийн уншигчдын нэлээд хувийг эзэлдэг залуусын төлөөлөл гээд 700 орчим зочин хүрэлцэн ирсэн юм.

Forbes Mongolia сэтгүүл гадаад ертөнцийн эдийн засаг, бизнесийн мэдээ мэдээллийг эх орондоо түгээхээс гадна, олон улсын зах зээлд Монголын бизнесүүдийг таниулдаг гүүр болдгоороо үнэлшгүй ач холбогдолтой. Сингапурт төвтэй Forbes Asia

Forbes Mongolia сэтгүүлийн уншигчид

• Дээд болон дунд түвшний удирдлагууд• Бизнес эрхлэгчид• Мэдээллийн технологийн шийдвэр гаргагчид• Бизнесийн шийдвэр гаргагчид• Милленниал залуус

Forbes сэтгүүл тооны хэлээр

• Дэлхийн 70 оронд26 хэлээр гардаг• IT салбарын уншигчид 3 дахин их• Монголд 430 мянган уншигч• Гар утаснаасаа 79 хувь нь уншдаг

НийгмийН хариУцлагатай компаНи: "Мобиком" корпорациБайгальд ээлтэй шилдэг саНаачилга: нутгийн шийдэл ТББшилдэг эНтрепреНер: "Алтай холдинг" ТУз-ийн дарга Б.Баттүшигсоёлыг дэмжигч шилдэг БайгУУллага: "непко паблишинг" ххкшилдэг эНтрепреНер эмэгтэй: "Петровис" группийн ТУз-ийн дарга ж.оюунгэрэлхӨдӨӨ аж ахУйН шидэг компаНи: "Гацуурт" ххкхӨдӨӨ аж ахУйН шилдэг техНологи: "Батзол" ххкхӨдӨӨ аж ахУйН салБарыН маНлайлал: "Эм Ти Эс" группшилдэг тохижилттой ороН сУУц: Jardin Luxury Residence - S Development ххк

амралтыН шилдэг цогцолБор: зайсан хилл цогцолбор - "оюуны ундраа" группхУдалдааНы шилдэг компаНи: "номин" холдингҮйлчилгээНий шилдэг БайгУУллага: "инвескор" ББСБэрҮҮл мэНдийН шилдэг БайгУУллага: "интермед" эмнэлэгшилдэг ӨсӨлт ҮзҮҮлсэН компаНи: "Сэрүүн" ххкшилдэг Үйлдвэрлэгч компаНи: "Монос" группшилдэг фраНчайз НэвтрҮҮлэгч: "Макс центр" ххк - Burger Kingшилдэг зочид БУУдал: Shangri-La UlaanbaatarдаатгалыН шилдэг компаНи: "Бодь даатгал" ххкБоловсролыН шилдэг БайгУУллага: "олонлог" сургууль

Forbes Mongolia awards 2019бизнесийн шилдгүүдийг тодрууллаа

БизнЕСийн БолоМж зӨвхӨн МӨнГӨн ДүнГЭЭр илЭрхийлЭГДДЭГГүй

Нийгмийн хариуцлагатай компани-“мобиком” корпорацын ерөнхий захирал тацуяа хамада

-Аливаа бизнес хэдийгээр ашиг орлогыг чухалчилдаг ч нийгмийн хариуцлагаа хэрэгжүүлэхийг гол зорилго болгодог боллоо. Манай компанийн хувьд мобайл сүлжээг хөгжүүлэхээс гадна нийгэмдээ хувь нэмэр оруулах ёстой гэж үздэг. Бизнесийн боломж гэдэг нь зөвхөн мөнгөн дүнгээр илэрхийлэгддэггүй. Бид сүлжээгээ ашиглан боловсрол, хүүхэд хамгааллын талаар мэдээлэл түгээхээр төлөвлөсөн. Мөн төрийн болон ТББ-тай хамтран орон нутгийн иргэдэд энэ чиглэлийн мэдээллийг түлхүү хүргэхээр зорьж байна. Жил бүр энэ салбарт хариуцлагатай ажиллах болно.

10 МЯнГА ГАрУй ДоТооДын үйлДвЭрлЭГчЭЭ ДЭМжДЭГ

худалдааны шилдэг компани “Номин холдинг” ххк-ийн ерөнхийлөгч ш.Баярсайхан

-“Номин” сүүлийн гурван жилд хамгийн их и-баримт хэвлэсэн байгууллагаар шалгарч, холбогдох яамны сайдаас шагнал авч байлаа. Сүүлийн гурван жилд 350-аад тэрбум төгрөгийн татвар төлсөн. Манайд 360 гаруй мянган карт эзэмшдэг үйлчлүүлэгч бий. Худалдан авагчдаас гадна 10 мянга гаруй бараа нийлүү лэгчтэй хамтран ажиллаж байна. Дотоодын үйлдвэрлэгчдийг дэмжиж ажилладагтаа баяртай байдаг.

коМПАниУДыГ нийГМийн хАриУцлАГАА УхАМСАрлАхАД иДЭвхжүүлж ӨГлӨӨ

шилдэг энтрепренер “алтай холдинг” компани тУз-ийн дарга Б.Баттүшиг

-Монголын компаниудын дунд эрүүл өрсөлдөөн явуулж, олон улсын стандарт оруулж ирж буйд талархаж байна. Монголын компаниудад нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлах, эрүүл мэнд, боловсрол, спортын салбарын хөгжлийг тэтгэхэд идэвхжүүлж өглөө. Forbes Mongolia сэтгүүлийн хамт олонд талархснаа илэрхийлье гэсэн юм.

ЭкСПорТоД чиГлЭСЭн ГУрвАн үйлДвЭрлЭГчЭЭ олон нийТийн коМПАни БолГоно

шилдэг үйлдвэрлэгч компани “монос” группийн гүйцэтгэх захирал х.ананд

-Манай “Монос” группийн эмийн үйлдвэрлэл 2009 оноос эхэлсэн. Европын Сэргээн Босголт Хөгжлийн банктай хамтарч ажилласан төсөл 2016 он хүртэл үргэлжилсэн. Дэлхийн GMP стандарт, ISO лабораторийн 17025 стандарт гэх мэт шаардлагуудыг хангасан тул экспортод гаргах бүрэн боломжтой. Цаашдаа таван охин компаниа GMP стандартад хүргэх зорилготой байна. IPO гаргасан “Монос хүнс” ХК-иараа дамжуулан Зүүн өмнөд Азийн орнуудад бүтээгдэхүүнээ экспортлохоор ажиллаж байна. “Монос косметик” компани гоо сайхны бүтээгдэхүүнээ урд хөрш рүү экспортлохоор судалж байна. Экспортод чиглэсэн энэ гурван үйлдвэрлэгчээ IPO гаргаж, олон нийтийн компани болгоно.

хӨрС, УСны БохирДолТой ТЭМцЭхЭД МАШ олон жорлонГ ӨӨрчлӨх ШААрДлАГАТАй

Байгальд ээлтэй шилдэг санаачилга-Нутгийн шийдэл тББ-ын тэргүүн ц.оюунгэрэл

-Бид “Жорлонгоо өөрчилье” төслийг эхлүүлээд 18 сарын нүүр үзэж байна. Судалгаанд маш их хугацаа зарцууллаа. Монгол өвлийн улиралтай учраас олон улсын стандартын нийтлэг шийдэл тохирдоггүй. Хөрс, усны бохирдолтой тэмцэхэд маш олон жорлонг өөрчлөх шаардлагатай байна. Тиймээс бид хамгийн хямд үнээр олон жорлонг өөрчлөх хувилбар гаргаж чадлаа. Олон улсын байгууллагуудад илтгэл тавьж, төслөө танилцуулсан. Байгальд ээлтэй хэрэглэгчийг олноор бий болгох суурийг тавихаар төслийнхөө хоёрдугаар шатыг эхлүүлж байна.

Монголын бизнесийг дэлхийд таниулдаг гүүр болдгоороо үнэлшгүй ач холбогдолтой

сэтгүүлээр дамжуулан Монголын Макс групп, LendMn, Lhamour зэрэг брэнд гадны хөрөнгө оруулагчдад хүрч байсан удаатай.

Forbes Mongolia сэтгүүлийн эрхлэн гаргагч Э.Долгион нээлтийн үеэр “Монголын ТоП 30 компани улсын нийт татварын орлогын талаас илүү хувийг бүрдүүлдэг. Бизнес нь өөрөө ажлын байр бий болгож, улсын хөгжилд томоохон хувь нэмэр оруулдаг чухал салбар юм. Forbes сэтгүүлийн нэг үүрэг нь тэдгээр бизнес, энтрепренерүүдийг дэмжиж, олонд таниулахад чиглэдэг. Монголын бизнес өрсөлдөх чадвартай, олон улсын түвшинд хүрсэн байна” гэсэн юм.

Mongolian marketing con-sulting group-ийн судалгаанд дөрөвдүгээр сарын байдлаар дотоодын сэтгүүлийн зах зээлийн хүртээмжээр Forbes Mongolia тэргүүлж байна.

Forbes Mongolia Awards-2019 олон улсын стандарт хан гасан, хараат бус шал гаруулалтаар Монголын шилдэг 19 байгуул лагыг шалгарууллаа. Худалдаа, үйлчилгээ, хөдөө аж ахуй, соёл, боловсрол, даатгал, бүтээн бай гуулалт гээд салбар бүрийн шилд гийг нэрлэснээс гадна шилдэг франчайз нэвтрүүлэгч, энтрепренер, шилдэг өсөлттэй компани шалгаруулсан юм. Түүнчлэн дэлхий нийтээрээ хэрэгжүүлж буй тогтвортой хөгжлийн зорилгыг хангасан, нийг мийн хариуцлагатай ком пани, байгальд ээлтэй шилдэг санаачилгыг тодруулж алдаршууллаа.

Forbes-ийн жагсаалтад багтсан компаниудын бизнесийн нэр хүнд Монголдоо тэргүүлэх чиглэлд хүргэдгээс гадна дэлхийн зах зээлд танигдаж, бизнесийн хүрээгээ тэлэх том боломж гэж оролцогчид харж байна.

Forbes Mongolia-2019 шилдгүүдолон улсын стандарт, аргачлалыг баримталж тодруулсан шилдгүүдийг танилцуулъя.

Forbes-ийн жагсаалтад багтсан компаниудын

бизнесийн нэр хүнд Монголдоо тэргүүлнэ

С.Батсайхан, Ж.Гэрэлчулуун / ЗГМ©