Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
thomasmann
—jozef en
zijn broers—
Nu eindelijk in Nederlandse vertaling
Over liefde en haat, zegen en vervloeking
Broedertwist en vaderverdriet
Hovaardigheid en boetedoening
Val en verheYng
Thomas Mann is een
humanist in de volle
betekenis van het woord.
Hij is een van de heel
weinigen die zonder
voorbehoud bewonderd
kunnen worden.
André Gide
inhoud
Aan de lezer 5
Over Jozef en zijn broers 7
Over Thomas Mann 11
Een leven in jaartallen 13
a
Intekenformulier 15
een onsterfelijke roman,
tijdloos in thematiek, stijl,
diepgang en ironie
jozef en zijn broers
het vierdelige meesterwerk
van thomas mann
4Thomas Mann lees ik graag en die wordt beschouwd als
een moeilijke schrijver. Ik vind Thomas Mann helemaal niet
moeilijk schrijven. Ik begrijp alles wat hij zegt.
Karel van het Reve
aan de lezer
Geachte lezer,
Op 22 oktober 2014 vindt een belangrijke literaire gebeurtenis plaats. Dan wordt, meer dan 70 jaar na het Duitse origineel, de allereerste Nederlandse vertaling van Joseph und seine Brüder van Thomas Mann gepresenteerd. Dit magnum opus is in alle wereldtalen vertaald, maar tot nu niet in het Nederlands. Daar komt nu eindelijk verandering in. Het werk bestaat uit vier afzonderlijke romans: De verhalen van Jaäkob, De jonge Jozef, Jozef in Egypte en Jozef de Voorziener, en beslaat 1376 bladzijden. Het is niet alleen een literaire krachttoer, maar laat ook zien dat de auteur over grote kennis en deskundigheid beschikte van het oude Egypte, het Jodendom en de Bijbel.
Uitgeverij Wereldbibliotheek is het ideale huis voor deze klas sieker. Gedurende haar 110-jarige bestaan gaf Wereldbibliotheek talrijke grote werken uit de wereldliteratuur uit en ze kan wat dat betreft bogen op een rijke traditie. Bovendien verschenen bij Wereldbiblio-theek al eerder vertalingen van Thomas Mann: De toverberg in 1933 en Charlotte in Weimar in 1955.
Jozef en zijn broers is avonturenroman, streekroman en liefdes roman in één. De roman omvat de mens en zijn leven in al hun kleinheid en grootsheid, en is tijdloos qua thematiek, stijl, diepgang en ironie. Het fundament onder dit werk wordt gevormd door een van de mooiste verhalen uit het Oude Testament: dat van de lotgevallen van Jozef, lievelingszoon van Jakob, die door zijn broers uit jaloezie aan rond-trekkende handelslieden wordt verkocht.
De vertaling van Thijs Pollmann werd begeleid door een redactie van Mann-deskundigen bestaande uit Henri Bloemen van de KU Leu-ven, en Theo Kramer van de Universiteit van Amsterdam.
In deze uitgebreide folder kunt u meer lezen over dit mees ter werk.
Amsterdam, juli 2014
Koen van Gulikuitgever
Let oP: Korting bij voorintekeningMet het formulier op p. 15 van deze folder
kunt u van 1 juli tot en met 30 september 2014
bij de boekhandel een voorintekening plaatsen
waardoor u slechts s 99 betaalt in plaats van
s 125, een voordeel van s 26.
5
van de Universiteit van Amsterdam.In deze uitgebreide folder kunt u meer lezen over dit meesterwerk.
Korting bij voorintekening van deze folder
september 2014
bij de boekhandel een voorintekening plaatsen
6 J.W. von Goethe over het verhaal van Jozef in de Bijbel:
Dit verhaal is allercharmantst, alleen is het te kort, en je komt in de verleiding
het in alle details uit te werken.
Mann in zijn werkkamer aan de
schrijftafel. Het Jozefbeeldje staat
voor hem.
over jozef en zijn broers
Jozef en zijn broers is in de eerste plaats een hervertelling van het be-faamde Jozefverhaal uit het Bijbelboek Genesis. In 1942 vertelde Mann wat voor hem de eerste aanzet tot dit grote project is geweest. In zijn lezing voor de Library of Congress te Washington D.C. citeerde hij Goethe, die in zijn Dichtung und Wahrheit over het Jozefverhaal schrijft: ‘Dit verhaal is allercharmantst: alleen is het te kort, en je komt in de verleiding het in alle details uit te werken.’
Die opmerking van Goethe had Mann zich al vroeg in de oren geknoopt, maar het idee moest rijpen voor hij er als schrijver zelf rijp voor was. Hij begon er aarzelend aan te werken op zijn vijftigste, toen hij al een bejubelde schrijver met grote ervaring was. En het zou vijf-tien jaar duren voordat de roman klaar was.
In Jozef en zijn broers volgt Mann het Bijbelverhaal op de voet, waarbij hij veelvuldig teruggrijpt op de voorgeschiedenis van het Jozef verhaal. Eigenlijk is niet alleen het Jozefverhaal maar het hele boek Genesis in de tetralogie aanwezig. Met de opmerking van Goethe in zijn achterhoofd neemt hij er de tijd voor: hij documenteert zich terdege en reist zelf af naar Palestina en Egypte om er ter plekke de cultuur te ervaren en het landschap in zich op te nemen. Voor geen andere roman heeft Mann zoveel voorstudie gedaan: zijn bibliotheek bevat een speciale afdeling voor de Jozef-cyclus die maar liefst 60 stu die boeken telt.
Ook in de roman zelf neemt hij de tijd. Hij verdiept het verhaal met vertellingen over de oude Egyptenaren, Babyloniërs, Perzen, Grieken en uiteraard de joden. Jozef en zijn broers bevat een schat aan informa-tie over deze oude beschavingen, hun religies en hun mythologieën. Maar bij alle eruditie staan voor Thomas Mann avontuur, spanning, verwikkelingen en intriges voorop. Met zijn bekende humor en ironie heeft Mann een sprankelend verhaal geschreven dat na 70 jaar niets van zijn diepgang en leesbaarheid heeft verloren.
De lotgevallen van Jozef zijn een tot de verbeelding sprekend ver-haal in de Bijbel. De mooie, door God en door zijn vader voorgetrok-ken, enigszins opschepperige en levendig fantaserende Jozef wordt door de meeste van zijn oudere broers gehaat. Jozef heeft namelijk de gewoonte hun misstappen onmiddellijk over te brieven aan zijn vader. Hij vertelt hun over een droom die hij heeft gehad waarbij hun korenschoven buigen voor die van hem, met andere woorden, in de toekomst zouden zijn broers voor hem buigen.
Op een zekere dag wordt Jozef in de woestijn door zijn broers over-meesterd en verkocht aan een slavenhandelaar, die hem meeneemt naar Egypte. Aan Jakob vertellen ze dat zijn lievelingszoon is omgeko-men. Maar in Egypte werkt Jozef zich op tot een gerespecteerd man, vooral dankzij zijn vermogen dromen te duiden. Als hij met succes een ingewikkelde en angstaanjagende droom van de farao uitlegt, is deze
7
boven: Aan deze wandschildering van
een gezelschap dames in een graf bij
Thebe ontleende Mann verschillende
thema’s die hij in zijn roman verwerkte.
links: Met zijn vrouw tijdens de
Egyptereis in 1930. Dit was hun tweede
‘inspectiereis’ naar Egypte en Palestina.
8
zo opgetogen en onder de indruk van de vreemdeling dat hij hem tot minister benoemt.
Enkele jaren later komen de broers naar Egypte om graan te kopen, en zij komen daarvoor terecht bij Jozef. Deze herkent zijn broers met-een, maar zij hem aanvankelijk niet. Ook tegenover zijn broers betoont Jozef zich de weldoener die hij inmiddels is geworden. Uiteindelijk herkennen ook de broers hem, en een emotionele hereniging volgt. Inmiddels is de oude Jakob ernstig ziek, maar Jozef kan nog net voor diens dood afscheid van hem nemen.
Wat Thomas Mann met dit eenvoudige gegeven weet te bereiken is imposant. Hij doordrenkt de lezer onopvallend en onweerstaanbaar met zijn humanistische kijk op de mens. Niet voor niets gebruikt Mann daarvoor een mythisch verhaal uit de joods-christelijke Bijbeltraditie. Daarmee wilde hij indertijd, toen hij de Jozef schreef, een alter natief bieden voor de totalitaire mythologie die de nazi’s gebruikten om hun mensbeeld van Unter- en Übermensch te legitimeren. Lezer, wil hij zeggen, er is hoop voor de mensheid, want wat de mens ook overkomt, hij is in staat tot berouw en vergeving.
Alleen Thomas Mann kon van deze roman een tijdloos kunstwerk maken, waarvan de boodschap nog niets aan waarde heeft ingeboet.
a
9
10Thomas Mann in zijn werkkamer,
rond 1930.
over thomas mann
Thomas Mann (1875-1955) torent hoog uit boven het literaire land-schap van het twintigste-eeuwse Duitsland. Geen Duitse schrijver uit die tijd is wereldwijd meer vertaald dan hij, geen Duitse roman schrij-ver is bekender dan hij.
In 1901 verschijnt zijn eerste roman: De Buddenbrooks, een sterk autobiografisch verhaal over het verval van een koopmansfamilie. Het boek is meteen een doorslaand succes en beleeft druk na druk, tot op de dag van vandaag. Manns naam is in Duitsland gevestigd. In 1924 verschijnt zijn tweede grote roman: De toverberg, die zo mogelijk nog meer bijval krijgt. Het is een breed opgezette, filosofisch getinte roman over de periode vanaf de economische en politieke opkomst en bloei van het Duitse keizerrijk tot het verval ervan, dat begint met het uit-breken van de Eerste Wereldoorlog. Internationaal breekt Mann door als hij in 1929 de Nobelprijs voor Literatuur ontvangt.
Als vanaf 1933 het nazibewind zijn greep op de Duitse politiek en cultuur verstevigt en zich al spoedig ontpopt als een dictatuur met een daaraan gekoppelde strenge censuur, wordt Mann de Duitse grond te heet onder de voeten. In februari 1933 vertrekt hij op tournee naar het buitenland en keert niet terug naar zijn vaderland. Hij gaat in balling-schap: eerst in Zwitserland, en vanaf 1938 in de Verenigde Staten. Daar wordt hij in korte tijd de gerenommeerdste vertegenwoordiger van het ‘andere Duitsland’ en de belangrijkste geestelijke tegenstander van Hitler en de zijnen. Pas in 1949, na publicatie van zijn Doktor Faustus in 1947, dé roman over de Duitse ziel met haar kunstzinnige en dui-velse kant, zal hij Duitsland voor het eerst weerzien.
Tijdens deze roerige periode is het schrijven van zijn Jozef en zijn broers een rustpunt in zijn leven: Mann werkt van 1922 tot 1943 aan deze omvangrijke romantetralogie. De eerste twee delen, De verhalen van Jaäkob (1933) en De jonge Jozef (1934), verschijnen nog in Duits-land; het derde, Jozef in Egypte (1936), en het vierde, Jozef de Voor ziener (1943), komen achtereenvolgens in Wenen en in Stockholm van de pers. Het was het werken aan dit magnum opus dat Mann tijdens de Tweede Wereld oorlog moreel op de been hield.
a
11
12
De familie Mann in de tuin van
hun huis in München, 1925.
Van links naar rechts: Katja Mann,
Michael, Golo, Thomas Mann met
Elisabeth. Daarachter staat Monika.
1875 Thomas Mann wordt op 6 juni in Lübeck geboren als tweede zoon van senator en handelsman Johann Heinrich Mann en Julia da Silva-Bruhns
1891 Dood van zijn vader1893 Verlaat de 7de klas van het gym-
nasium. Verhuist naar München1895-’96 Studie aan de Technische Hoch-
schule München. Bijdrage aan het tijdschrift ‘Das zwanzigste Jahr hundert, Blätter für deutsche Art und Wohlfahrt’, uitgegeven door Heinrich Mann
1901 Publicatie van De Buddenbrooks. Verval van een familie (2 delen)
1903 Publicatie van Tristan, sechs Novellen, met daarin Tonio Kröger
1905 Treedt in het huwelijk met Katharina (Katie) Pringsheim. Geboorte van dochter Erika
1906 Verhuist naar Florence. Geboorte van zoon Klaus
1909 Publicatie van Koninklijke Hoogheid. Geboorte van zoon Golo
1910 Voorbereidingen voor Ontboezemingen van de oplichter Felix Krull. Geboorte van dochter Monika. Zijn zus Carla (geboren in 1881) pleegt zelfmoord
1912 Publicatie van Dood in Venetië. Begint te schrijven aan De toverberg
1918 Publicatie van Betrachtungen eines Unpolitischen. Geboorte van dochter Elisabeth
1919 Geboorte van zoon Michael 1923 Dood van zijn moeder 1924 Publicatie van De toverberg1927 Zijn zus Julia (geboren in 1877)
pleegt zelfmoord 1929 Ontvangt de Nobelprijs voor
Literatuur
1930 Reist naar Egypte en Palestina1933 Publicatie van Jozef en zijn
broers, deel 1: De verhalen van Jaäkob. Emigreert naar Sanary-sur-Mer in Frankrijk. Verhuist later naar Küsnacht bij Zürich in Zwitserland. Blijft daar tot 1938
1934 Publicatie van Jozef en zijn broers, deel 2: De jonge Jozef. Eerste reis naar de Verenigde Staten van Amerika
1936 Publicatie van Jozef en zijn broers, deel 3: Jozef in Egypte. De Duitse nationaliteit wordt hem ontno-men; Mann krijgt de Tsjechische natio na liteit.
1938 Verhuist naar de Verenigde Staten, wordt gasthoogleraar (‘lecturer in the humanities’) aan de Universiteit van Princeton
1939 Publicatie van Lotte in Weimar1940 Verhuist naar Californië1940-’45 Werkt mee aan ‘Deutsche Hörer!’,
maandelijkse radiolezingen voor Duitsland verzorgd door de bbc
1942-’49 Wordt consultant en fellow in de Germaanse taal- en letterkunde van de Library of Congress, Washington
1943 Publicatie van Jozef en zijn broers, deel 4: Jozef de Voorziener
1944 Neemt de Amerikaanse nationali-teit aan
1947 Publicatie van Doktor Faustus. Bezoekt Europa voor het eerst na de oorlog
1950 Dood van zijn broer Heinrich (geboren in 1871)
1952 Keert terug naar Europa, vestigt zich in Zwitserland. Bezoekt Duitsland sindsdien jaarlijks
1955 Thomas Mann sterft op 12 augus-tus in een ziekenhuis in Zürich
13
een leven in jaartallen
✁
intekenformulier
Betaal slechts s 99 in plaats van s 125!
uitvoering: 4 romans, gebonden in één band, met leeslint
en stofomslag, 1344 pagina’sformaat: 13,50 x 21,50 cmnur: 302
isbn: 978 90 284 2400 5vormgeving en typografie: Jan Martin Wilschut bno
Lever dit intekenformulier uiterlijk op 30 september in bij uw boekhandelaar. Dan eindigt de periode dat u kunt intekenen op Thomas Manns Jozef en zijn broers, dat verschijnt vanaf vrijdag 17 oktober 2014.
Voorintekenprijs: s 99. Vanaf de dag van verschijnen: s 125.
Alleen wanneer u hebt ingetekend tussen 1 juli en 30 september betaalt u slechts s 99!
Ondergetekende tekent hierbij in op Jozef en zijn broers van Thomas Mann tegen de intekenprijs van s 99.
naam:
adres:
postcode en woonplaats:
telefoon:
e-mail:
datum en handtekening:
✁
15
Als intekenaar hebt u bovendien gratis toegang tot de boekpresentatie in de Singelkerk te Amsterdam op 22 oktober van 16 tot 19 uur!
a
Uitgeverij Wereldbibliotheek b.v.
Johannes Vermeerstraat 63
1071 dn Amsterdamwww.wereldbibliotheek.nl
t 020 5706 100
f 020 5706 199
e [email protected] Amsterdam nr 331912278
promotie en publiciteit
Machteld de Vost 020 5706 147
verkoop nederland
Anne Rasmussent 020 5706 128
vertegenwoordiging
Patrick Boonet 06 44 217 999
verkoop binnendienst
Maroos Hendrickxt 020 5706 130
e [email protected] Leenent 020 5706 138
digitale verkoop
Anne Hoogeveent 020 5706 138
vertegenwoordiging belgi
Elkedag BoekenJodenstraat 162000 Antwerpent 03 345 60 40
verkoop en vertegenwoordiging
Pieter Boschmanse [email protected]
promotie en publiciteit
Toon Van Mierloe [email protected]
Schrijf je in voor de nieuwsbrief op www.wereldbibliotheek.nl
en volg ons op facebook.com/wereldbibliotheek en@wereldbiebtweet.
Prijzen inclusief btw; wijzigingen voorbehouden.
