Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Perspectiefnota 2015
Focus en Innovatie “Saneren en investeren door een trendbreuk op alle niveaus”
Gemeente Almelo
Juni 2015
Perspectiefnota 2015
2 van 87
3 van 87
Inhoudsopgave
Samenvatting ................................................................................................................ 5
1. De inbreng van experts, inwoners en raad ...................................................................... 7
2. Focus en innovatie ................................................................................................... 12
2.1 Hoofdopgave één ................................................................................................ 14
2.2 Hoofdopgave twee .............................................................................................. 17
2.3 Hoofdopgave drie ................................................................................................ 24
3. De financiële opgaven voor Almelo ............................................................................. 28
4. Bezuinigingen per programma ..................................................................................... 33
4.1 Bestuurskracht en Bestuurscultuur ......................................................................... 33
4.2 Aantrekkelijke Stad .............................................................................................. 36
4.3 Sociale agenda .................................................................................................... 40
4.4 Leefbaarheid en Veiligheid .................................................................................... 44
4.5 Algemene dekkingsmiddelen ................................................................................. 48
Bijlage 1: Specificatie vrijval reserves en voorzieningen ...................................................... 51
Bijlage 2: Aanbevelingen begrotingsscan ......................................................................... 53
Bijlage 3: Afgevallen zoekrichtingen ................................................................................ 56
Bijlage 4: Hoofdlijnen Politiek beraad van 23 april 2015 ..................................................... 58
Bijlage 5: Reacties uit de samenleving ............................................................................. 62
4 van 87
5 van 87
Samenvatting De financiële positie van Almelo is zorgelijk. De risico’s in het sociale domein, de afwaarderingen
in de grondexploitaties en het tekort in het meerjarenperspectief lopen op tot 12,2 miljoen euro.
Bezuinigen, besparen en ombuigen is nodig om eind 2015 een reëel sluitende begroting te
presenteren. Daarnaast willen we 2,8 miljoen investeren in de stad om de neerwaartse beweging
van bezuinigen, krimp en afboeken een halt toe te roepen en zo de negatieve spiraal te
doorbreken.
Vanaf januari 2015 hebben raad, stad en experts inbreng geleverd op de positie van Almelo en
de bezuinigingsvoorstellen. Het college heeft alle inbreng naast elkaar gelegd en heeft de oproep
gehoord om een Perspectiefnota voor te leggen die met lef en daadkracht het financieel- en
toekomstperspectief voor onze stad verbetert. Het college heeft zijn uiterste best gedaan daarbij
zo dicht mogelijk bij de adviezen van raad, stad en experts te blijven. In een aantal gevallen
wordt vanuit de financiële noodzaak, bezuinigingen voorgesteld waarop kritisch is gereageerd
door de raad en de stad. Zo wordt enerzijds invulling gegeven aan de gewenste trendbreuk en
wordt anderzijds voorkomen dat Almelo de artikel 12 status moet aanvragen.
De raad heeft het college opgeroepen om ‘out of the box’ te denken en met creatieve
oplossingen te komen. De omslag ligt ook in de roep om het ondersteunen van activiteiten en
initiatieven in plaats van stenen en/of instituties. Het college ziet de systeeminnovaties op het
gebied van groen, sport, cultuur en welzijn om de kracht van de stad te benutten en over te
gaan naar een systeem waarbij de activiteiten, die de hoofdopgaven ondersteunen, centraal
staan in plaats van de instituten.
Het college ziet voor de komende jaren drie hoofdopgaven voor onze stad: saneren & innoveren,
transformatie van werk & zorg en de binnenstad. Door de omslag te maken naar een opgave-
gestuurde regieorganisatie kan er 10% worden gekrompen op het bestuur (raad en college) en de
ambtelijke organisatie en de griffie (beleid- en bestuursprocessen). Als alle uitvoerende taken die
op de sourcingskalender staan tot outsourcing leiden, zal het aantal medewerkers dat in dienst is
bij de gemeente Almelo in 2020 gehalveerd zijn (minder dan 300). Daardoor blijft een compacte
organisatie over. Taakstellend legt het college op dat taken via sourcing ten minste 10%
goedkoper moeten worden. Ons doel is één van de best presterende gemeentelijke organisaties
van Nederland in onze grootteklasse te worden.
Het college schrapt de bezuinigingsvoorstellen voor de extra verhoging van de OZB, de
kwijtschelding rioolheffing en afvalstoffen voor de minima, de sluiting van het buitenbad en de
taakstelling op cultuur. Wel moet er binnen het cluster sport & cultuur op een totaal beschikbaar
bedrag van ruim 10 miljoen voor 500.000 euro bezuinigd zijn in 2018 via systeeminnovaties.
We voegen 7 miljoen aan het weerstandsvermogen toe en draaien de eerdere bezuinigingen op
sport terug. Tot 2019 is er drie miljoen incidenteel beschikbaar om extra te investeren in de
stad. Die willen we inzetten op de hoofdopgaven: 1,5 miljoen voor de binnenstad, 1,5 miljoen
voor sociaal domein (de transformatie van werk en zorg). Vanaf 2019 is er 2,2 miljoen
structureel beschikbaar. Vanaf dat moment is de verdeling 1 miljoen binnenstad en 1,2 miljoen
sociaal domein (transformatie werk en zorg). We doen geen structurele uitgaven totdat de
structurele bezuinigingen gerealiseerd zijn.
6 van 87
Zowel bij de investeringen als bij de bezuinigingen heeft het college nadrukkelijk gekeken naar de
verdeling van de voorstellen in relatie tot de beschikbare middelen in de begroting. Op bestuur &
organisatie wordt 3,1 miljoen bezuinigd, op sociaal 5,9 miljoen en fysiek 5,8 miljoen. Er wordt
bovengemiddeld gesneden in de eigen organisatie en in de bezuinigingen in het fysieke en sociale
domein is er balans. Dat sluit aan bij het uitgangspunt dat tegenvallers in het eigen domein
moeten worden opgevangen.
In de afgelopen maanden werd duidelijk hoeveel mensen ideeën en suggesties voor onze stad
hebben. Het college wil samen met de raad onderzoeken hoe we met een initiatieven- of
ideeënmakelaar hun inzet mogelijk kunnen maken. Zo verandert onze rol naar aanjager, motivator
en verbinder en willen we de samenhang en samenwerking in onze stad nog verder versterken.
Daarbij geldt het motto: wij doen mee als je ook zelf een bijdrage levert.
Met het benoemen van de drie belangrijkste opgaven willen we aansluiten bij de oproepen die
inwoners, experts en raad hebben gedaan. Zij hebben ook aangegeven dat zij hun rol in de
samenleving willen nemen. Die houding willen we koesteren en laten bloeien.
Het raads- en uitvoeringsprogramma zijn voor ons de basis geweest bij deze Perspectiefnota. De
inhoudelijke kaders van deze programma’s zijn in deze nota verder uitgewerkt. Door focus aan te
brengen en te innoveren zien wij kansen om de voor Almelo zo gewenste trendbreuk te
realiseren. Focus is nodig om onze hoofdopgaven te realiseren en om financieel gezond te
worden. 15 miljoen euro structureel ombuigen en bezuinigen kan niet zonder pijnlijke
maatregelen voor de stad. En dat vraagt van ons het goede voorbeeld door als bestuur en
organisatie 10% te minderen.
Hoogachtend,
Het College van B & W
7 van 87
1. De inbreng van experts, inwoners en raad
In dit hoofdstuk wordt de inbreng van de afgelopen maanden (kort) samengevat. Die inbreng
vormt de basis voor de Perspectiefnota.
Algemene basis: demografische analyse uit de Stadsfoto
De bevolking in Almelo krimpt, terwijl het inwoneraantal in de Nederlandse steden toeneemt. Het
aandeel 65-plussers neemt ook sneller toe dan gemiddeld terwijl het aandeel 15-34-jarigen juist
sneller daalt dan gemiddeld. Waar veel Nederlandse steden profiteren van een hernieuwde trek
naar de stad lijkt dit fenomeen aan Almelo voorbij te gaan. Terwijl Almelo als centrumstad
krimpt, neemt de bevolking in de gemeenten rondom Almelo juist toe, terwijl in de rest van
Nederland precies het omgekeerde gebeurt.
Hiemstra en De Vries
Uit het analyseonderzoek van Hiemstra en De Vries blijkt dat Almelo in de afgelopen zes jaar in
totaal 265 bezuinigingsmaatregelen heeft genomen met een totale waarde van € 42,66 miljoen
structureel. De relatieve opgave van Almelo is erg groot: meer dan 2,5 keer zo groot als
gemiddeld in de database (€588/inw. versus €220/inw.). Uit de analyse blijkt dat door deze
bezuinigingen de afgelopen jaren zowel op de prestaties in de stad als op de gemeentelijke
organisatie flink is bezuinigd. Prestaties en serviceniveau zijn naar beneden bijgesteld, de
organisatie is gereorganiseerd en gekrompen. Het totaaloverzicht laat zien dat Almelo tot dusver
stevig heeft ingezet op boekhoudkundige maatregelen, veranderingen in en verkleining van de
organisatie en versobering van haar serviceniveau. Het verlagen van subsidies is nog weinig
gebeurd (4%). Dit laatste is vergeleken met andere gemeenten laag. H&dV heeft daarnaast een
aantal kans dossiers voor systeeminnovatie benoemd:
- Regionaliseren formatie beleidscapaciteit en specialismen
- Realiseren kansdossier wonen-welzijn-zorg (incl. subsidies welzijn en wijkcentra)
- Realiseren kansdossier economie-onderwijs-arbeidsmarkt
- Aanscherpen strategie binnenstad met partners
- Aanscherpen strategie sport en cultuur met partners
Het onderzoek Stadsfoto Almelo 2014
Kern van het onderzoek luidt dat de kans op werk voor de Almeloër beneden gemiddeld is en de
aantrekkingskracht van Almelo afneemt. Weliswaar zijn er in de stad zelf relatief veel banen,
maar het totale aantal banen dat voor de inwoners van Almelo binnen acceptabele tijd te
bereiken is, is beneden gemiddeld. De relatief goede economische prestaties van de stad kunnen
onder druk komen te staan door vergrijzing en een afnemend agglomeratievoordeel.
De aantrekkingskracht van de stad op verhuizende huishoudens is lager dan gemiddeld en lijkt
ten opzichte van 2008 eerder te zijn afgenomen dan toegenomen. Dat komt in de eerste plaats
door het relatief lage aantal banen dat binnen acceptabele reistijd te bereiken is. Het verschil met
het gemiddelde van de Nederlandse steden is tussen 2008 en 2014 verder toegenomen. Ook het
stedelijke voorzieningenniveau is beperkter dan gemiddeld en lijkt eerder te zijn achteruitgegaan
dan te zijn verbeterd ten opzichte van 2008.
8 van 87
Stadsfoto 2015: Ontwikkelingen, achtergronden en kansen voor beleid Almelo per deelthema in
vergelijking met Stadsfoto 2008
Stadsfoto 2008 Wat is er
veranderd
Hoe komt dat Wat is er nog te
doen
Arbeids-
participatie
Hoge langdurige
werkloosheid
Verbeterd Beleidswijzigingen
UWV
Vergroten
aantrekkings-
kracht
Ontwikkeling
netto
participatiegraad
Afname potentiële
beroepsbevolking
Opheffen
regionale
mismatch
Aantal
werkenden
afgenomen
Ongunstige
samenstelling
beroepsbevolking
Hoge jeugdwerk-
loosheid
Verslechterd Weinig kans op
werk
Verbeteren
bereikbaarheid
Economie Relatief weinig
banen (binnen
acceptabele
reistijd)
Verslechterd Ongunstige
bevolkingssamen-
stelling
Vergroten
aantrekkings-
Kracht
Afnemende
agglomeratievoor-
delen
Verbeteren
bereikbaarheid
Aantrekkings-
kracht/
woonklimaat
Weinig human
capital
Verbeterd Toename aanbod
podiumkunsten
Investeren in de
esthetiek van de
binnenstad
Geringe
aantrekkings-
kracht
Verslechterd Afname culinaire
kwaliteit
Afname
winkelaanbod en
toename leegstand
Meer overlast en
onveiligheid
Verbeteren
veiligheid
Minder bereikbare
banen
Verbeteren
bereikbaarheid
Hoofdlijnen schriftelijke inbreng van ruim 65 Almeloërs1
In algemene zin ziet het college een aantal hoofdlijnen uit de schriftelijke reacties: meer gebruik
maken van de participatiesamenleving en inzet van vrijwilligers en uitkeringsgerechtigden in de
uitvoering zowel op sociaal als fysiek gebied. Ook wordt de gemeente opgeroepen om nuchtere
beslissingen te nemen en geen grote investeringen in de binnenstad te doen maar zich te richten
op zaken die voor de burger belangrijk zijn zoals de kwaliteit van wonen en de leefomgeving.
Ook wordt gesteld dat er meervoudig gebruik van gebouwen moet worden gemaakt. Daarnaast
komen er suggesties waarbij ambtenaren naar Almelo verhuizen, minder salaris krijgen en het
nieuwe stadhuis te verkopen/verhuren.
1 In bijlage 5 leest u per inzending de reactie van het college op het voorstel
9 van 87
Sociaal domein
Op het sociale domein komt er reactie op het meer gebruik maken van vrijwilligerswerk (ook in
de zorg), de inzet van werklozen/inwoners bij onderhoud groen, de effectiviteit van re-integratie
te verbeteren en het maatschappelijk vastgoed en wijkcentra te verkopen en in te zetten op
meervoudig gebruik.
Fysieke domein
Op het fysieke domein pleiten inzenders voor geen topsport (IIspa) en geen grote projecten (geldt
ook voor binnenstad), voor flexibiliteit van bestemmingsplannen en minder verkeersmaatregelen.
Ze pleiten ervoor groen (en water) toe te voegen en om het ‘dicht bij de burgers te houden die
ook willen helpen.’
Bestuur en Organisatie en Dienstverlening
Ten aanzien van de algemene lasten werd gesteld dat er minder salaris moet worden betaald, de
inhuur van externen moet worden terug gedrongen, ambtenaren harder moeten werken, de
wachtgelden omlaag moeten en het stadhuis verhuurd of verkocht moet worden.
Insprekers aan het woord op 10 en 24 maart 2015
In de politieke beraden kwamen 18 mensen/instellingen aan het woord. Ook in de mondelinge
bijdragen werd vaak gesteld dat de gemeente meer kan doen met vrijwilligers: zowel in de
ondersteuning van zorg als in de publieke ruimte. Ook het honoreren van initiatieven die een
positieve bijdrage leveren aan de stad werd vaak genoemd. Met name het thema re-integratie en
de ontwikkeling van een ondernemerspool gekoppeld aan een pool van uitkeringsgerechtigden
werd vaak benoemd (al dan niet in combinatie met een rol voor wijkcentra en het ROC).
Daarnaast werd in de politieke beraden stelling genomen tegen een aantal bezuinigingsrichtingen
zoals de sluiting van het buitenzwembad en de bezuinigingen op de Stichting Almelo Promotie en
cultuur.
Almelo Panel
Uit de reacties van het Almelo Panel blijkt dat er zeer weinig draagvlak is voor het extra
verhogen van de OZB en de sluiting van het buitengedeelte van het zwembad. Vanuit het
omnibuspanel kwamen in de open vragen veel kritische opmerkingen over de grootschalige
investeringen in de binnenstad en de bouw en opening van het nieuwe stadhuis. Daarnaast
kwam er kritiek op het verlagen van het onderhoudsniveau van groen. Ook vanuit het panel komt
de oproep om daar uitkeringsgerechtigden of wijkbewoners bij in te zetten. In de onderstaande
tabel kunt u in één oogopslag zien welke maatregelen op draagvlak kunnen rekenen bij het
Almelo Panel. Het totale pakket aan maatregelen is gewaardeerd met een 6,1. Per maatregel is
hieronder weergegeven in welke mate er draagvlak is voor de maatregelen die aan het Almelo
Panel zijn voorgelegd. In algemene zin geldt dat ten aanzien van maatregelen waar (zeer) veel of
(zeer) weinig draagvlak is, wij die adviezen hebben overgenomen. Per maatregel wordt
aangegeven hoe wij er mee om zijn gegaan in deze perspectiefnota.
Tabel Overzicht draagvlak zoekrichtingen bij Almelo Panel
Maatregel Cijfer Draagvlak Hoe zijn wij er mee omgegaan?
Stelpost areaal afschaffen 7,9 Zeer veel Zoekrichting blijft staan
Herijken van subsidies zorg en welzijn 7,5 Zeer veel Zoekrichting blijft staan
Toeristenbelasting verhogen 7,2 Zeer veel Zoekrichting blijft staan
Aanpassen telefonische bereikbaar 7,2 Zeer veel Zoekrichting blijft staan
Parkeergarages voor kostprijs verhuren 7,0 Veel Zoekrichting blijft staan
10 van 87
Maatregel Cijfer Draagvlak Hoe zijn wij er mee omgegaan?
Minder geld voor integrale veiligheid 6,8 Veel Zoekrichting blijft staan
Wijkcentra verkopen of afstoten 6,7 Veel Zoekrichting blijft staan
Verlagen bijdrage aan Almelo Promotie 6,4 Neutraal Zoekrichting blijft staan
Bezuinigingen op cultuursubsidies 6,2 Neutraal Zoekrichting vervalt, er komt
wel een nieuwe taakstelling
gericht op systeeminnovatie bij
sport en cultuur.
Minder onderhoud en aantal speeltoestellen 6,1 Neutraal Zoekrichting blijft staan
Kwijtschelding afval afschaffen 5,8 Neutraal Zoekrichting vervalt
Kwijtschelding riool afschaffen 5,7 Neutraal Zoekrichting vervalt
Dienstverlening alleen nog op afspraak 5,6 Neutraal Zoekrichting blijft staan
Zachte landing sociaal domein afbouwen 5,3 Weinig Zoekrichting blijft staan. Er
wordt voor gezorgd dat er in
komende periode voldoende geld
beschikbaar is voor kwetsbare
groepen en omslag in het sociaal
domein
Onderhoudsniveau openbare ruimte verlagen 5,2 Weinig Onderhoudsniveau niet verlagen.
Wel kijken hoe de rol en invloed
van de burger bij het onderhoud
van de leefomgeving groter kan
worden. En daarmee kosten
besparen
Sluiting buitengedeelte zwembad 4,1 Zeer weinig Zoekrichting vervalt
OZB verhogen 3,2 Zeer weinig Zoekrichting vervalt
Formatie- en Begrotingsscan2
Het college heeft het Ministerie van BZK en de provincie gevraagd een begrotingsscan uit te
voeren. Belangrijkste conclusie is dat de financiële situatie zorgelijk blijft. Een
bezuinigingstaakstelling van 15 miljoen is noodzakelijk om een financieel gezonde gemeente te
blijven. De problemen komen met name door de grote grondvoorraad. Verder blijkt dat er in het
verleden al veel bezuinigd is en dat deze bezuinigingen grotendeels gerealiseerd zijn. Op een
aantal beleidsterreinen geven wij meer uit dan de referentiegemeenten. Uit de formatiescan blijkt
dat de totale ambtelijke omvang 21 fte groter is dan het gemiddelde van de referentiegroep. Dit
wordt met name veroorzaakt door een grotere formatie voor uitvoerende taken. De overhead van
de gemeente Almelo zit onder het landelijke gemiddelde.
De concrete aanbevelingen uit de begrotingsscan zijn:
- Aanpakken van de grondexploitaties;
- Actief beleid om weerstandsvermogen op 1 te krijgen;
- Bestemmingsreserves herschikken in algemene reserves;
- Exploitatiebegroting minder afhankelijk maken van het grondbedrijf.
2 In bijlage 2 leest u hoe de adviezen zijn verwerkt in deze Perspectiefnota
11 van 87
De inbreng van de stad en de experts gecombineerd
- De inbreng van de stad kan worden samengevat als: zorg goed voor de
basisvoorzieningen; heb oog voor de sociaal zwakkeren en maak gebruik van de inzet
van inwoners/vrijwilligers en uitkeringsgerechtigden.
- Wees behoedzaam (loop geen onnodige risico’s) waar het gaat om investeringen in de
binnenstad.
- Zoek slimme combinaties die elkaar kunnen versterken. Combineer functies en
accommodaties om zo te kunnen besparen maar ook zodat ze elkaar kunnen versterken.
- De kans op werk voor de Almeloër is beneden gemiddeld en de aantrekkingskracht van
Almelo neemt af.
- De financiële risico’s worden veroorzaakt door de grondproblematiek, de hoge
schuldpositie, de financiële gevolgen van de decentralisaties en de onmogelijkheid om
komende tekorten nog op te kunnen vangen.
Politiek beraad 23 april
In de raad is weinig draagvlak voor bezuinigingen op het gebied van cultuur, sluiting van het
buitenbad, de extra verhoging van de OZB en de kwijtschelding van de riool- en
afvalstoffenheffing voor de minima. Ook liggen bezuinigingen in het sociaal domein zeer
gevoelig, maar ziet de raad mogelijkheden om scherper naar het totaal aan subsidies te kijken en
meer de kracht van de samenleving te benutten en zo te bezuinigen. De rol van instituties zoals
Soweco en het Sportbedrijf werden vaak genoemd. Het onderhoud van groen, wegen en
bruggen, de Stichting Almelo Promotie of parkeren zijn zoekrichtingen waarover verschillende
gedachten leven in de raad.
Vanuit de raad komen aanvullende voorstellen voor bezuinigingen en/of verhoging van het
taakstellende bedrag. Kort samengevat gaan die over extra taakstellingen/bezuinigingen op
diverse onderdelen van het ambtelijk personeel en het college (van 5 naar 4 fte), over anders
werken door het bestuur door de vorming van een regionaal college en 1 regionale directie en
minder te vergaderen, over meer gebruik maken van de kracht van de samenleving en het
slimmer gebruik van voorzieningen en organisaties. Het uitbesteden van uitvoerende taken kwam
terug maar ook viel in sommige bijdragen een tegengestelde ontwikkeling van de kleine
compacte gemeente te beluisteren door bijvoorbeeld het GBT en de Stichting Almelo Promotie
weer onder te brengen bij de gemeente.
De formatie- en begrotingsscan is door de raad zeer serieus bekeken. De adviezen en de analyse
komen in vrijwel iedere bijdrage terug.
Over de investeringsagenda stelde de raad dat we moeten kijken naar temporisering en
spaartermijnen voor de binnenstad. Een aantal fracties heeft zich uitgesproken over de artikel 12
status. Bij een meerderheid van de raad leeft de wens om zelf aan het stuur te blijven en een
situatie van Artikel 12 te voorkomen Een aantal fracties stelt voor de taakstelling te verhogen.
In bijlage 4 van deze perspectiefnota gaan wij specifieker in op de hoofdlijnen van de bijdragen
van de verschillende fracties.
12 van 87
2. Focus en innovatie
Hoofdopgaven
We hebben bijna 300 miljoen te besteden. De vraag is niet of het teveel of te weinig is, de vraag
is wat we kunnen en willen met dat geld. We willen af van een begroting die voortborduurt op
voorgaande jaren en daarmee weinig ruimte biedt voor ambities. We willen een adaptieve en
flexibele begroting en organisatie. De drie hoofdopgaven zijn daarbij leidend.
A. Saneren & innoveren
B. Transformatie Werk & Zorg
C. Een binnenstad met herwonnen identiteit.
Deze opgaven volgen uit de financiële noodzaak, de gecombineerde inbreng van stad, experts en
raad, de herijking van het masterplan en de ontwikkelingen in de Regio (Commissie Robben en
Twentebedrijf).
Rol van de gemeente
Het college stelt de drie hoofdopgaven centraal en we maken de omslag naar een opgave-
gestuurde regieorganisatie. Het formuleren van deze drie hoofopgaven betekent dat we middelen
bundelen om deze opgaven te realiseren. Alle nieuwe voorstellen zullen wij toetsen aan de
bijdrage die ze leveren aan de realisatie van de hoofdopgaven. Ook kijken wij kritisch naar de
uitvoering van bestaand beleid. Als alle uitvoerende taken die op de sourcingskalender staan tot
outsourcing leiden, zal het aantal medewerkers in dienst bij de gemeente in 2020 gehalveerd zijn
(minder dan 300). Daardoor blijft een compacte organisatie over. Onze drijfveer is om in 2020
één van de best presterende gemeentelijke organisaties in onze grootteklasse te zijn.
Uit een deel van de bijdragen uit de stad werd duidelijk dat inwoners hun bijdrage willen leveren
en ook verantwoordelijkheid daarvoor willen nemen. Zorgen voor elkaar gebeurt dichtbij in de
buurten en wijken. Het college wil deze ontwikkelingen in de samenleving met kracht
ondersteunen en daarvoor ook urgentie creëren om uit het oude denken te komen. Niet alles zelf
bedenken en doen, maar initiatieven uit de stad ondersteunen. De rol van de overheid verandert
dan naar die van aanjager, motivator en ondersteuner. De gemeente maakt op die manier gebruik
van de kracht van de samenleving. Het college wil niet langer eenzijdig subsidies overmaken naar
verbonden partijen/instituties maar iets doen voor iemand die ook wil bijdragen aan de
hoofdopgaven van de stad. Voor de verbonden partijen kiest het college een zakelijke benadering
en voor de initiatieven uit de stad een motiverende houding.
Innovatie
Systeeminnovaties
De samenleving is in de afgelopen jaren snel veranderd. Mensen maken gebruik van andere,
nieuwe oplossingen. Producten en diensten die eerder in die behoeften voorzagen zijn niet meer
nodig, zijn aangepast of worden op een andere manier verkregen. Die veranderingen zorgen
ervoor dat bedrijven, verenigingen en organisaties zich al aanpassen en veranderen. Het roept
voor de gemeente de vraag op hoe wij daarbij kunnen aansluiten. Dat kan soms door bestaande
structuren aan te passen en/of bestaande spelers ruimte te geven zicht te richten op het
vervullen van andere behoeften / opdrachten dan waarvoor zij oorspronkelijk zijn opgericht.
13 van 87
Soms zijn de veranderingen echter zo veelomvattend dat aanpassingen binnen het bestaande
systeem onvoldoende zijn. En het daarom nodig is te kijken of wij het hele systeem dat wij in
Almelo hiervoor hebben te veranderen. Dit noemen wij systeem-innovatie.3 In deze
perspectiefnota geven wij voor een aantal domeinen specifieke opdracht om te komen tot die
systeeminnovaties. Het gaat dan om het domein sport en cultuur, omgevingsvisie en
leefomgeving en het bieden van beschut werk. Aan de innovaties hebben wij taakstellingen
verbonden of verwachten wij dat ze een bijdrage leveren aan het oplossen van structurele
tekorten. In de programma’s Aantrekkelijke Stad en Sociale Agenda leest u hier meer over.
Initiatievenmakelaar
In de afgelopen maanden werd duidelijk hoeveel mensen ideeën en suggesties voor onze stad
hebben. Het college wil, in lijn met de startnotitie Overheidsparticipatie, met de raad
onderzoeken hoe we binnen de organisatie de rol van een initiatieven- of ideeënmakelaar
mogelijk kunnen maken. Zo verandert onze rol naar aanjager, motivator en verbinder en willen
we de samenhang en samenwerking in onze stad nog verder versterken. Daarbij geldt het motto:
wij doen mee als je ook zelf een bijdrage levert.
Besluittekst ‘focus en innovatie’
- Verscherpt te sturen op de drie hoofdopgaven:
o Saneren & innoveren
o Transformatie Werk&Zorg
o Een binnenstad met herwonnen identiteit.
- Middelen te bundelen om deze opgaven te realiseren en inzet van bestaande middelen
opnieuw toe te delen aan deze hoofdopgaven.
3 Een systeeminnovatie is een fundamentele verandering in de manier waarop de samenleving in zijn
behoefte voorziet. Systeeminnovaties behelzen samenhangende veranderingen in diep ingesleten patronen
van handelen van de structuren waarin ze ingebed zijn. De term wordt hier als synoniem voor transitie
gebruikt. In de kern gaat het bij systeeminnovatie om het anders en beter te doen. Om dat te bereiken
moeten de regels van het spel veranderen en/of meer spelers bij het spel worden betrokken.
14 van 87
2.1 Hoofdopgave één
“Financieel perspectief verbeteren: Saneren en innoveren over 10
jaar”
In het kort
Financieel herstel is noodzakelijk voor nu en de komende jaren om de afboekingen in het
Grondbedrijf en de financiële risico’s aan te kunnen. Het college wil een trendbreuk
bewerkstelligen en besparen door:
- Verscherpte sturing op risico’s en hoofdopgaven;
- Versnelde doorontwikkeling van het organisatiemodel met een compacte flexibele
beleidskern;
- Bestuur en ondersteuning krimpen met 10% door afschalen beleidsvoorraad en
verminderen bestuursprocessen;
- Taakstelling van ten minste 10% kostenreductie bij sourcing voor alle uitvoerende taken;
- Stadhuis als ‘huis van de stad’
Analyse
De begrotingsscan laat zien dat de grondexploitaties de grootste veroorzaker van de huidige
tekorten en schuldproblematiek zijn. De onderzoeker roept op om hiermee aan de slag te gaan en
te luisteren naar de behoefte van de klant. Een van de andere aanbevelingen heeft betrekking op
het toepassen van zero-base-budgetting. Ook beveelt de onderzoeker aan om een flexibele schil
in de formatie in te bouwen.
Voorgestelde oplossingsrichtingen
A. Verscherpte sturing op risico’s en hoofdopgaven
- Sturing op een (beperkt) aantal grote maatschappelijke opgaven;
- Strakkere sturing (intern toezichthouder) op de uitgaven en de risico’s en
budgetbeheersing voor de komende vijf jaar;
- Alleen structureel investeren als structurele bezuinigingen zijn gerealiseerd;
- Zakelijk opdrachtgever- en opdrachtnemerschap rondom de hoofdopgaven;
- Verscherpte sturing op instituties en verbonden partijen.
B. Versnelde doorontwikkeling van de organisatie en afschalen beleidsvoorraad en
bestuursprocessen met 10%4
- Vanuit de drive om in 2020 één van de best presterende gemeenten in onze
grootteklasse te zijn, zullen wij de 21 fte boven de formatiescan saneren zoals
opgenomen in de zoekrichtingen. Sturing op de hoofdopgaven betekent ook een krimp
van beleids- en bestuursprocessen en reductie van inzet op organisatie, bestuur en raad.
Hierbij past een aanvullende taakstelling van 10% op bestuur en ondersteuning (ambtelijk
organisatie en griffie), uiterlijk te realiseren in 2020. De organisatie krimpt met 46 fte. Dit
levert vanaf 2018 gefaseerd middelen op.
- De taakstelling wordt gerealiseerd door een versnelde implementatie van de
doorontwikkeling van het organisatiemodel dat in 2013 is gerealiseerd. Met de
4 In het perspectief is 25 fte voor verminderen beleid en bestuursprocessen meegenomen:
2018 bezuiniging van 400.000
2019 bezuiniging van 800.000
2020 bezuiniging van 1,2 miljoen.
15 van 87
doorontwikkeling van het gemeentelijk organisatiemodel ontstaat een flexibele
beleidskern. Zo ontstaat een ambtelijke organisatie die flexibel en adaptief genoeg is om
wisselende maatschappelijke opgaven aan te kunnen;
- De uitvoerende taken van de sector Sociaal en de sector Fysiek worden gesourced. Ook
werken wij aan het Twentebedrijf dat faciliterend is voor de uitvoering van de
gemeentelijke taken waar het gaat om bedrijfsvoering. Bij de onderhandelingen geldt als
kader dat sourcing tot een kostenreductie van ten minste 10% moet leiden. Om dat
structurele voordeel te realiseren is initieel geld nodig (incidenteel). Als alle uitvoerende
taken die op de sourcingskalender staan tot outsourcing leiden, dan zal het aantal
medewerkers in dienst van de gemeente in 2020 halveren (minder dan 300 fte). Ieder
jaar zal hiervoor een bestuursopdracht worden voorgelegd bij de begroting;
- Bij sourcing van taken naar andere partijen streven wij naar behoud van werkgelegenheid
voor de stad en op zijn minst voor Twente. Bij intergemeentelijke
samenwerkingsverbanden willen wij een evenredig deel van de werkgelegenheid in
Almelo behouden. Het nieuwe stadhuis is hiervoor uitermate geschikt.
- Het grondbedrijf zal verder omgevormd worden. Het onderzoek naar de
kapitaaldienstschrijvers zal aanvullende gevolgen hebben.
- De overlegfrequenties voor (de ondersteuning van) het bestuur worden met ingang van
januari 2016 met de helft verlaagd (wekelijks wordt tweewekelijks; tweewekelijks wordt
maandelijks). De reductie van fte’s kan alleen worden gerealiseerd als de werkvoorraad
ook reduceert (beleidsvoorraad afschalen, schriftelijke vragen ook mondeling afdoen,
maximaal mandaat en verlaging van de frequentie van de bijeenkomsten van de raad).
Afschalen van bestuurs- en beleidsopgaven betekent:
- Het afschalen van de bestuurs- en beleidstaken en het stoppen van beleidsontwikkeling
en beleidsuitvoering die geen bijdrage leveren aan de hoofdopgaven
- Daarnaast geldt het regime van ‘zero based budgetting’. Met uitzondering van de
waarderingssubsidies (waaronder ook de amateurverenigingen cultuur) en subsidies die
wat betreft omvang en specifieke besteding concreet zijn omschreven in de wet, worden
subsidies op nul gezet. Iedereen die een aantoonbare en effectieve bijdrage levert aan de
hoofdopgaven in de Perspectiefnota kan in aanmerking komen voor deze subsidies. Zo
kunnen ook (sport)verenigingen inschrijven voor jeugd- en jongerenwerk,
huiswerkondersteuning, gezondheidsbevordering wat ten koste kan gaan van de
subsidies voor grote instituties.
C. Huis van de Stad
- Ons stadhuis zullen we gaan vormgeven als ‘huis van de stad’ waar ook andere,
publieke, instellingen gebruik van kunnen maken. We geven de directeur KCC opdracht
om te komen tot de verbreding van het gebruik van het stadhuis door andere, publieke,
instellingen. Daarmee geven we ook zelf invulling aan multifunctioneel gebruik van een
pand.
Besluittekst ‘hoofdopgave één: saneren en innoveren’
1. Wat betreft verscherpte sturing op risico’s en hoofdopgaven
- Sturing op een (beperkt) aantal grote maatschappelijke opgaven;
- Verscherpt te sturen op uitgaven, risico’s, budgetbeheersing en verbonden partijen voor
de komende vijf jaar;
- Alleen structureel investeren als structurele bezuinigingen zijn gerealiseerd;
- Zakelijk opdrachtgever- en opdrachtnemerschap rondom de hoofdopgaven.
16 van 87
2. Wat betreft de gemeentelijke organisatie
- Versnelde doorontwikkeling van de gemeentelijke organisatie;
- Verder omvormen van het grondbedrijf en de kapitaaldienst;
- De uitvoerende taken van de sector Sociaal en de sector Fysiek te sourcen;
- Een taakstellende kostenreductie van ten minste 10% op te leggen bij sourcing;
- Krimp van beleidsvoorraad- en bestuursprocessen en reductie van inzet op organisatie,
bestuur en raad door focus op de hoofdopgaven, met als gevolg:
o Kostenreductie van totaal 1,2 miljoen euro te realiseren in 2020
o Halvering van de overlegfrequenties (raadsvergaderingen, collegevergaderingen
en portefeuille-overleggen) vanaf januari 2016
3. Met uitzondering van de waarderingssubsidies (waaronder ook de amateurverenigingen
cultuur) en specifieke wettelijke verplichtingen uit te gaan van ‘zero based budgetting’
4. Het stadhuis vorm te geven als het ‘huis van de stad’ waar ook andere publieke
instellingen gebruik van kunnen maken
17 van 87
2.2 Hoofdopgave twee
“Transformatie werk en zorg: perspectief bieden en stimuleren van
talentontwikkeling”
In het kort
Veel mensen in Almelo hebben geen baan en/of leven op of onder de armoedegrens. Dit is in de
afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Het doorbreken van de perspectiefloosheid en
overerving van armoede – met name bij kinderen – en het terugdringen van de werkloosheid zijn
voor Almelo belangrijke opgaven. Om dit te realiseren zetten wij in op:
1. Werk aan de onderkant van de arbeidsmarkt behouden en vergroten.
2. Jongeren en ouders met jonge kinderen met perspectief op een baan bemiddelen naar
werk.
3. Perspectief bieden voor mensen met een beperkte kans op betaald werk.
4. Voorkomen dat jongeren met een achterstandspositie school verlaten.
Daarnaast hebben wij met decentralisaties van de jeugd en WMO- taken een enorme extra
verantwoordelijkheid voor inwoners en in het bijzonder gezinnen, jongeren en ouderen. Die
overdracht van taken is ook nog eens omgeven met grote veranderingen die ingrijpen in het
leven van mensen. Die veranderingen zorgen ook voor ergernis en onbegrip. Omdat de
veranderingen ook betekenen dat de dagelijkse of wekelijkse zorg die mensen eerder kregen
verandert. Dit brengt voor mensen onzekerheid met zich mee waarbij het verlies van zorg
begrijpelijk op dit moment overheerst. Het huidige systeem dreigt echter vast te lopen. Daarom is
een omslag nodig om zorg en ondersteuning te blijven bieden aan mensen die dat nodig hebben.
We gaan langs vier lijnen aan de slag:
1. Voor inwoners, verenigingen en instellingen is een grote omslag in denken en doen
nodig.
2. Daarnaast is het nodig om te zorgen voor goede algemene en preventieve voorzieningen.
3. Het samenvoegen van alle toegangstaken.
4. En tot slot is het nodig om de zorg die aanbieders indiceren te innoveren.
Bekend gegeven is dat sociaal- economische omstandigheden (wel of niet hebben van werk) van
enorme invloed is op de gezondheid van mensen en de zorg die ze nodig hebben. Daarnaast
heeft de economie en de samenleving baat bij een gezonde, zelfredzame beroepsbevolking. Het
gericht transformeren van werk en zorg gaan daarom hand in hand en zijn belangrijke
aanvullende strategieën om de hoofdopgaven zoals hierboven omschreven te realiseren.
Analyse
Analyse Stadsfoto 2008 – 2014
De kans op werk is voor een gemiddelde inwoner van Almelo– net als in 2008 – beneden
gemiddeld. Weliswaar zijn er in de stad zelf relatief veel banen, maar het totale aantal banen dat
voor de inwoners van Almelo binnen acceptabele tijd te bereiken is, is beneden gemiddeld. De
(jeugd)werkloosheid is nog steeds hoger dan gemiddeld en het aantal werkenden in de stad is
sinds 2008 meer afgenomen dan gemiddeld.
18 van 87
De relatief goede economische prestaties van de stad kunnen de komende jaren onder druk
komen te staan door vergrijzing, krimp en het beneden gemiddelde agglomeratievoordeel dat
sinds 2011 verder daalt (en naar verwachting bij ongewijzigd beleid de komende jaren doorzet).
Als het gaat om het vergroten van de bereikbaarheid van werk blijkt het scheppen van banen en
het aantrekken van bedrijven in de praktijk vaak lastig en beleid dat daarop is gericht vaak weinig
effectief. Bovendien heeft Almelo nu al een bovengemiddelde werkgelegenheid. Het probleem is
de bereikbaarheid van grote banenconcentraties buiten de stad. Mogelijk biedt het slechten van
grensbarrières met Duitsland hier kansen. Ook biedt het verbeteren van de bereikbaarheid van
nabij gelegen steden mogelijk kansen.
Vergeleken met andere gemeenten is het zorggebruik in Almelo hoog. Dit hangt voor een deel
samen met de sociale economisch kwetsbare positie van Almelo en de centrumfunctie van onze
stad. Het formuleren van een antwoord hierop is een uitdaging op zich. Bovendien komt Almelo
om onduidelijke redenen negatief uit de verdeelmodellen van diverse rijksuitkeringen. Hierdoor is
de innovatieopgave nog veel urgenter.
Voorgestelde oplossingsrichtingen
A. Werk aan de onderkant van de arbeidsmarkt behouden en vergroten.
De hoge werkloosheid in Almelo en andere Twentse gemeenten is zorgwekkend en vraagt
om een onorthodoxe aanpak. We richten ons daarbij op de volgende zaken
- Op lange termijn via Twente Werkt zorgen voor meer werkgelegenheid voor
hogeropgeleiden om zo verdringing op arbeidsmarkt te voorkomen. Het college streeft
naar aanscherping van de uitvoering van Twente Werkt. Gericht op het bieden van
kansen op de korte termijn voor lager opgeleide inwoners;
- Economische structuurversteking.
Aanpak Twente Werkt gericht op meer werk en meer kansen voor laagopgeleiden
- Wij ontwikkelen gerichte maatregelen om ervoor te zorgen dat kansen op banen voor
lager opgeleiden ook door deze doelgroep benut kunnen worden. Sectorale- of
branchegerichte pools om werkzekerheid te bieden zijn mogelijk een uitkomst.
- Wij zullen bij de uitvoering van het Twente Werkt – conform het advies van de
commissie Draaijer- ervoor pleiten om huidige HTSM strategie (High Tech Systemen en
Materialen) aan te vullen met het creëren van meer werkgelegenheid voor lager
opgeleiden. Volgens die commissie bevindt zich binnen de grote steden Enschede,
Hengelo en Almelo een grote onderstroom waarin hoge werkloosheid heerst, met
aanzienlijk minder kansen op werk en vooruitgang op de korte termijn. Er is een
verbreding noodzakelijk om een bredere banenmotor te vormen voor de regio. Er is een
urgente behoefte aan een “banenplan” om op korte termijn een positieve impuls te geven
aan de werkgelegenheid ook voor de minder hoog opgeleide inwoners.
- Er liggen kansen in Duitsland voor werkzoekenden die nu nog onvoldoende benut
worden. Samen met o.a. de gemeente Enschede en Hengelo starten wij experimenten
om de grensbarrières met Duitsland op te heffen.
- Wij spannen ons via het actieplan Twente Werkt in om meer hoogwaardig werk te
realiseren in Twente zodat hoger opgeleiden niet gedwongen worden onder hun niveau
te werken.
19 van 87
Economische structuurversterking
- De invloed van lokale overheden om banen te creëren is beperkt. Omdat een (eerste)
baan in de ene sector een betere voorspeller is van succes op de arbeidsmarkt, dan in
een andere sector kunnen wij wel kijken wat dit betekent voor het economisch beleid. Zo
geldt bijvoorbeeld voor Almelo dat voor mensen die beginnen met een baan in de
uitzendsector de kans groter is dat ze uiteindelijk (lang) werkloos zijn. Wanneer de eerste
baan gevonden wordt in de overheids- of zorgsector is de uitkomst op de lange termijn
vaak succesvoller. Mensen die daar hun eerste baan vinden hebben een kleinere kans om
later (langdurig) werkloos zijn. Juist in die sector – is door beleidskeuzes bij de overheid
zelf –een krimp waarneembaar. Ten aanzien van de uitzendbranche lopen initiatieven om
te kijken naar meer werkzekerheid.
- Aan de hand van het economisch profiel van Almelo (o.a. dienstencentrum overheden)
binnen de ontwikkelagenda Netwerkstad Twente gaan wij na hoe dit een bijdrage kan
leveren aan meer werkgelegenheid (voor laagopgeleiden) in Almelo en
structuurversterking van de Twentse economie. Almelo heeft een sterke economie met
veel bedrijven en werkgelegenheid. Almelo is goed bereikbaar en heeft veel bedrijven met
hoogwaardige bedrijfsprocessen. De perifere ligging in het land is geen vestigingsfactor
voor bedrijven waardoor extra werkgelegenheid niet vanzelfsprekend is.
- Het vergroten van het aanbod en diversiteit van werkgelegenheid in Twente is de
leidende opgave. Almelo kan bijdragen met logistiek, dienstverlening (zakelijk en
overheid) en innovatieve maakindustrie.
B. Jongeren en ouders met jonge kinderen met perspectief op een baan bemiddelen naar
werk.
Wij spannen ons maximaal in om jongeren en ouders met jonge kinderen te bemiddelen naar
werk. Daarbij zetten wij in op:
- Vergroten van weerbaarheid van werkzoekenden onder meer door nieuwe
scholingsarrangementen.
- Kijken naar mogelijkheden voor poolvorming als een middel om mensen een duurzame
plek op de arbeidsmarkt te laten veroveren.
Weerbaarheid vergroten en investeren in opleidingen
- Uit de cijfers blijkt dat investeren in opleiding loont. Wij gaan na hoe laagopgeleiden meer
concurrerend gemaakt kunnen worden. Vooral inwoners met lagere opleidingsniveaus
(zeker zonder startkwalificatie) komen vaak in minder gunstige loopbanen terecht met
wisselend succes.
- Er is een discussie over welke vaardigheden ontwikkeld moeten worden voor de
arbeidsmarkt van de toekomst. Sommigen zeggen dat mensen zo breed mogelijk
geschoold moeten worden. Anderen pleiten voor hernieuwde aandacht voor het
vakmanschap.
- Omdat niet duidelijk is wat nu echt nodig is, adviseert de Onderwijsraad om lokaal en
regionaal initiatieven te stimuleren en nieuwe scholingsarrangementen te bedenken, die
de weerbaarheid van werkenden en werkzoekenden maximaal vergroten
Ondernemerspool en werklozenpool
- In het arbeidsmarktbeleid is gekozen om prioriteit te leggen bij jongeren en ouders met
kinderen onder de twaalf jaar. Mensen uit deze twee groepen krijgen extra ondersteuning
om hun kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Tegelijkertijd is het lastig om een
duurzame plek op de arbeidsmarkt te veroveren. Steeds meer werk is tijdelijk en flexibel.
20 van 87
- Daarom wordt samen met ondernemers onderzocht hoe ondernemers hun werk kunnen
“poolen” om op die manier voor deze twee doelgroepen een duurzaam perspectief te
scheppen. Deze ontwikkeling is door insprekers ingebracht.
- Los daarvan loopt er al een verkenning door de uitzendbureaus in Almelo. Het college
gaat in gesprek met de betrokken ondernemers en zal kijken hoe we gezamenlijk de
arbeidsmarktpositie voor jongeren en ouders met kinderen onder de twaalf jaar kunnen
verbeteren.
C. Perspectief bieden voor mensen met een beperkte kans op betaald werk.
Voor een aanzienlijke groep mensen is er geen perspectief op een betaalde baan. Zij zijn
aangewezen op een uitkering. Voor deze groep kijken wij naar:
- Vernieuwingen in de uitvoering van de participatiewet;
- Verbreden en versterken aanpak schuldhulpverlening;
- Systeeminnovatie beschut werken
Vernieuwing uitvoering participatiewet
- Er is een vrij grote groep mensen met een uitkering waar betaalde arbeid geen realistisch
perspectief is. Dit komt onder andere door de arbeidsmarktsituatie.
- Uw raad heeft daarom ervoor gekozen om vooral in te zetten op jongeren en ouders met
jonge kinderen. Dat betekent dat een grote groep mensen aangewezen blijft op een
uitkering. Samen met hen willen we kijken hoe ook in die situatie perspectief kan blijven
op een goed bestaan in de gemeente Almelo.
- Daarbij kijken we o.a. naar de rol en de eisen die gekoppeld zijn aan de uitkering en de
activiteiten waar deze mensen actief bij betrokken kunnen raken.
Schuldhulpverlening
- Almelo kent veel mensen met problemen met schulden. Schulden vormen één van de
meest ontregelende gebeurtenissen in het leven van mensen. Het is daarom belangrijk
om er alles aan te doen om schulden te voorkomen.
- In Almelo bestaan al verschillende initiatieven, maar die zijn nog onvoldoende met elkaar
in samenhang gebracht. Bovendien is het nodig om die aanpak te verbreden en te
versterken. Het college doet daarom een oproep aan bedrijven met financiële kennis om
een bijdragen te leveren aan het voorkomen van schulden.
- Samen met hen en de al actieve partners ontwikkelen we simpele en eenvoudige
arrangementen die gericht helpen om de dagelijkse financiën van mensen structureel te
beheersen.
- Ook zijn we blij dat het Armoedepact verbinding legt met het nieuwe landelijk initiatief
gericht op het herstructureren van de schulden bij kwetsbare groepen.
Systeeminnovatie beschut werken
- U hebt het besluit genomen om Soweco in de toekomst te positioneren als een breed
maatschappelijke bedrijf om zo de oplopende tekorten in de uitvoering van de WSW te
kunnen inlopen. U hebt ons gevraagd om dit samen met Soweco verder uit te werken.
Het lijkt erop dat dat deze strategie - op basis van het raadsbesluit - onvoldoende kan
bijdragen aan het structureel oplossen van het tekort in de uitvoering van de WSW.
- Samen met Soweco en de andere leden van de GR blijven wij ons inspannen om na te
gaan hoe er een sluitende business- case gepresenteerd kan worden die aansluit bij het
raadsbesluit dat u genomen hebt. Aanvullend gaan wij op zoek naar andere varianten
voor de best denkbare oplossing. Centraal staat daarbij het denken buiten de huidige
21 van 87
structuren en het zoeken naar andere vormen voor de uitvoering van het ‘beschut
werken’.
- Wij geven opdracht om te kijken naar een variant waarin wordt ingezet op een
systeeminnovatie waarbij het organiseren van beschut werken als kerntaak centraal
staat. Het goed en adequaat organiseren van beschut werken staat op geen enkele wijze
ter discussie. Mensen die nu al een beschutte werkplek hebben komen niet zonder werk
thuis te zitten. Leidend in de keuze voor de uitvoeringsvorm is de meerwaarde die de
vorm heeft voor het organiseren van beschut werk.
- Om deze systeeminnovatie door te kunnen voeren is incidenteel geld nodig. Dit geld is
nodig voor het opvangen van het tekort dat nu niet wordt ingelopen in 2016 en voor de
her- structurering. In de programmabegroting werken wij nader uit hoeveel middelen er
incidenteel nodig zijn en waar wij die middelen kunnen vinden.
D. Voorkomen dat jongeren met een achterstandspositie school verlaten.
Op de lange termijn is het het meest effectief om te voorkomen dat jongeren met een
achterstandspositie school verlaten en daarmee op voorhand al een verhoogde kans hebben op
een bestaan met uitkeringen. Daarom ontwikkelen wij de volgende, preventieve maatregelen:
- Achterstanden zo vroeg mogelijk signaleren en oplossen;
- Gerichte inzet op risico jongeren.
Achterstanden zo vroeg mogelijk signaleren en oplossen
Veel Almelose kinderen staan voordat ze aan de basisschool beginnen al op een achterstand.
Daarom zetten we in op voorschoolse programma’s. Kinderen worden gestimuleerd om zich
breed te ontwikkelen. Achterstanden worden opgespoord en ingelopen door extra aandacht voor
deze kinderen. De ouders worden hier intensief bij betrokken omdat zij vaak de sleutel vormen
om kinderen in een meer stimulerende omgeving op te laten groeien.
Gerichte inzet op risico jongeren
Tijdens de basisschool- en middelbare schoolleeftijd ontstaat bij de scholen en de
leerplichtambtenaar zicht op welke jongeren een groot risico lopen om in een kwetsbare positie
op de arbeidsmarkt te verzeilen. Samen met de scholen ontwikkelen we maatwerk interventies
om een ultieme poging te doen om de kansen van deze jongeren te vergroten. Hierbij wordt niet
alleen gekeken naar de schoolprestaties, maar ook naar allerlei aspecten waardoor een jongere
dreigt vast te lopen. Indien nodig verbreden we de aanpak naar het gehele gezin, omdat soms
daar de oorzaak van de problematiek schuilt.
E. Transformatie zorg
Om zorg en ondersteuning te blijven bieden aan mensen die dat nodig hebben is een
transformatie van de zorg nodig. We gaan met het volgende aan de slag:
- Voorliggende veld innoveren;
- Toegangstaken herinrichten;
- Innovatie in geïndiceerde zorg;
- Levensloopbestendige sociale huurwoningen;
Voorliggende veld innoveren
Almelo kent een uitgebreid en actief maatschappelijk middenveld. Verenigingen,
vrijwilligersorganisaties, kerken, allerlei particuliere initiatieven. Aan hen willen we vragen op
welke manier zij kunnen helpen bij het verlichten van de zorgvraag van de stad. Als gemeente
willen we hen ondersteunen om hun ideeën werkelijkheid te laten worden.
22 van 87
Dat vraagt dat de gemeente in haar begroting ruimte maakt om dit soort initiatieven mogelijk te
maken. Maar minstens zo belangrijk, flexibiliteit organiseert binnen allerlei wettelijke en
beleidsmatige kaders. We vragen partijen in het veld van zorg en welzijn om nieuwe
arrangementen te ontwikkelen die aantoonbaar het zorggebruik in Almelo verminderen of
voorkomen. Zij dienen aan te sluiten bij specifieke zorgbehoeften in de wijken. Om dit mogelijke
te maken gaan we over tot het herijken van de subsidies in dit domein door deze per 1 januari
2017 op nul te zetten.
Toegangstaken herinrichten
Het uitgangspunt om de dienst- en hulpverlening te verbeteren is te vertalen in de slogan: één
gezin, één plan, en één regisseur. Met de wijkteams is een eerste stap gezet, maar nog steeds
zijn er verschillende andere loketten waar inwoners hulp en ondersteuning kunnen aanvragen. De
komende tijd moeten die loketten zoveel als mogelijk worden samengevoegd om de kwaliteit van
de dienst- en hulpverlening te versterken.
Innovatie in geïndiceerde zorg
De gemeente koopt samen met andere gemeenten in Twente geïndiceerde zorg in. De komende
jaren gaan we via die inkoop innovatie van die zorg stimuleren. We vragen van hen om meer
gezinsinterventie te ontwikkelen, zorg meer integraal aan te bieden door zoveel mogelijk
leefgebieden te beslaan, en door de zorg zo veel als mogelijk in de thuissituatie aan te bieden.
Van de gemeente vraagt dit dat we onze inkoopfunctie door-ontwikkelen, onze sturing
versterken en naar nieuwe bekostigingsmodellen toe werken.
Levensloopbestendige sociale huurwoningen
Er zijn zorgen over een groeiende tweedeling in Almelo. Almelo heeft veel sociale huurwoningen
die ook ruimtelijk geconcentreerd zijn. Het handhaven van dezelfde omvang aan sociale
huurwoningen in de stad houdt die fysieke tweedeling in stand. De gemeente zal de corporaties
vragen om het aantal sociale huurwoningen te laten afnemen. De huidige woningvoorraad moet
worden aangepast om te voldoen aan veranderende woonbehoeften en veranderingen in de
bevolkingssamenstelling. Het gaat dan om levensloop bestendige sociale huurwoningen. Met de
corporaties willen wij nagaan hoe wij meer innovatie kunnen bewerkstelligen binnen dit thema.
Besluittekst ‘hoofdopgave twee: transformatie werk en zorg’
- Te focussen op het terugdringen van werkloosheid en overerving van armoede en dit te
doen door:
o Samen met partners in Twente te komen tot een aanscherping van de uitvoering
van de Twente Werkt- strategie om meer banen te genereren voor mensen met
een minder hoge opleiding.
o Weerbaarheid van werkzoekenden te vergroten door nieuwe
scholingsarrangementen en vorming van ondernemers/werknemerspools
o Vernieuwingen door te voeren in de uitvoering van de Participatiewet wat
betreft de rol en de eisen die gekoppeld zijn aan de uitkering en de activiteiten
waar deze mensen actief bij betrokken kunnen raken.
o Samen met partners in de stad uit de financiële en zakelijke dienstverlening
ontwikkelen wij simpele en eenvoudige arrangementen die gericht helpen om de
dagelijkse financiën van mensen structureel te beheersen.
o Vroeg-signalering en te komen tot een gerichte inzet op risicojongeren.
23 van 87
- Te komen tot een transformatie van de zorg door:
o Voorliggende zorg te innoveren door nieuwe arrangementen te ontwikkelen die
aantoonbaar het zorggebruik in Almelo verminderen of voorkomen.
o Alle toegangstaken tot de zorg op basis van 1 gezin, 1 plan 1 regisseur verder
worden heringericht. Waar loketten zoveel als mogelijk worden samengevoegd
om de kwaliteit van de dienst- en hulpverlening te versterken.
o Via inkoopfunctie bij gemeente innovatie bij zorgaanbieders te stimuleren.
o Reductie van het aantal sociale huurwoningen om de groeiende (fysieke)
tweedeling in Almelo tegen te gaan en innovatie binnen dit thema te stimuleren.
24 van 87
2.3 Hoofdopgave drie
“Binnenstad met herwonnen identiteit”
In het kort
Almelo kent een binnenstad met een aantal bijzondere en onderscheidende elementen. Er is
water in de stad en rondom het kasteel van de graaf bevindt zich een aantrekkelijk, historisch
deel. Ook is sprake van leegstand, marginalisering van de winkelfunctie en het bezoek aan de
binnenstad loopt terug ten gunste van de wijkwinkelcentra. Het vergroten van de
aantrekkelijkheid van de binnenstad is een belangrijke opgave. Om dit kunnen realiseren willen
we nadrukkelijk sturen op de ontwikkeling van de binnenstad met een herwonnen esthetiek en
identiteit. Voor het buitengebied laten we ruimte voor ontwikkeling door onder meer flexibele
bestemmingsplannen en een omgevingsvisie die ruimte laat.
- Investeringen richten zich alleen op de binnenstad;
- Focus op binnenstedelijke transformatie en actieplan verkoop grond
- Leegstand en braakligging gebruiken als ruimte voor nieuw elan en overheidsparticipatie
- Investering: komende drie jaar 1,5 miljoen voor ontwikkeling binnenstad
Analyse
Analyse Stadsfoto 2014
De aantrekkingskracht van de stad op verhuizende huishoudens is lager dan gemiddeld en lijkt
ten opzichte van 2008 eerder te zijn afgenomen dan toegenomen. Ondanks de toename van het
culturele aanbod sinds 2008 is er in het aanbod stedelijke voorzieningen sprake van een
negatieve trend. Het culinaire aanbod is verslechterd, het winkelaanbod sterker gedaald dan
gemiddeld en vooral de winkelleegstand is fors toegenomen. Het voorzieningenniveau in de stad
is niet van een dusdanig niveau dat (potentiële) inwoners het wonen in de stad prefereren boven
het wonen in het ommeland. De bevolkingsontwikkeling in de stad en de regio is ongunstig en
ook op belevingswaarde scoort Almelo lager dan gemiddeld.
Het verhogen van de aantrekkelijkheid van perifeer gelegen steden lijkt te slagen door een
combinatie van ingrepen. Succesvolle steden zijn Arnhem, Tilburg en Heerlen, waarbij Arnhem
een groot voordeel heeft door de historische bebouwing. In vrijwel alle gevallen is in de strategie
aangesloten bij de historie en de (herwonnen) identiteit van de steden. Hun aanpak richt zich op
een centrische benadering (richten op binnenstad; winkels en voorzieningen in de periferie
leveren geen bijdrage aan de maatschappelijke baten), opknappen van slechte woonwijken en
een strak werkloosheidsbeleid (achter de voordeur). Veiligheid is een randvoorwaarde (bijv.
Heerlen). Uit alle bijdragen blijkt dat het aanbrengen van keuze en focus en koersvastheid
noodzakelijk is.
Leegstand en voorzieningen zijn urgente beleidsthema’s voor de binnenstad. Het stedelijke
voorzieningenniveau in combinatie met het onderwijsaanbod vormt een belangrijke factor achter
de aantrekkingskracht van steden op jongeren. Als Almelo er bijvoorbeeld in zou slagen om een
of twee onderdelen van een hogeschool naar de stad te halen zou dit de aantrekkingskracht op
jongeren ten goede komen. Ook als maar een klein deel van de studenten na hun studie in de
stad blijft wonen, neemt daardoor het aandeel human capital toe.
25 van 87
Om de aantrekkelijkheid van de stad te vergroten is het noodzakelijk dat Almelo zich anders
profileert ten opzichte van nabij gelegen steden als Hengelo of Enschede. Zo profileert Heerlen
zich in toenemende mate als een stad met ‘rauw’ karakter waar veel kan als tegenhanger voor
Maastricht. In dat geval zouden investeringen zich ook moeten richten op factoren waar Almelo
zich kan onderscheiden.
Voorgestelde oplossingsrichtingen
A. Investeringen richten zich op de binnenstad
- Er is een grote urgentie en noodzaak om een onderscheidende binnenstad te ontwikkelen
(RP en UP). Alle investeringen voor beheer en onderhoud richten zich op die ontwikkeling
van de binnenstad. Publieke investeringen richten zich hoofdzakelijk op de -binnenstad.
- Extra middelen uit de investeringsagenda (1,5 miljoen euro voor drie jaar) reserveren wij
voor het verbeteren van de esthetiek en beleving van de binnenstad. Cultuur kan daarbij
een belangrijke rol spelen. Voor grote fysieke investeringen – zoals de beweegbare
bruggen – zullen wij in ons 10- jarige investeringsplan vanaf 2019 structureel middelen
reserveren.
- Het ontwikkelen van de binnenstad zal gerealiseerd worden op basis van een
onderscheidend profiel (complementair aan andere steden in Twente) dat aansluit bij de
identiteit van de stad. We sluiten in het realiseren van onze plannen aan bij kenmerkende
elementen uit onze historie die van duurzame waarde zijn. De stadsmusical Van Katoen
en Nu heeft een gevoel van trots gebracht en ook een bijdrage geleverd aan herwonnen
identiteit. Kern is dat wij samen de stad maken. Identiteit is daarbij geen statisch
gegeven maar iets wat elke dag opnieuw vorm krijgt. De nieuwe binnenstad moet
uitdagen dit in praktijk te brengen.
- Daarbuiten is ruimte voor verrassende initiatieven in de binnenstad; deze zijn niet ‘van de
gemeente’, wel zorgt de gemeente dat ze partners koppelt. Leegstand buiten de
binnenstad is geen urgent gemeentelijk beleidsthema, een bruisende binnenstad met
eigenaarschap van de Almeloërs wel.
- Het versterken van de aantrekkelijkheid van onze binnenstad heeft voor het college
prioriteit in het fysieke domein. Het college richt de aandacht dan ook op dit gebied. Dat
wil niet zeggen dat er in de rest van Almelo niets meer mogelijk is of de gemeente niets
meer doet. De basistaken in het fysieke domein blijft de gemeente natuurlijk door heel
Almelo uitvoeren. Waar het gaat om het realiseren van ambities kiezen wij gericht voor
de binnenstad. Dit vanuit de gedachte dat dit de stad als geheel sterker maakt.
B. Focus op binnenstedelijke transformatie en structureel oplossen problemen grondbedrijf
- Op basis van o.a. de begrotingsscan geven wij prioriteit aan het oplossen van de grond-
problematiek. Dit is de grootste veroorzaker van het huidige tekort en de
schuldproblematiek. Wij hebben een groot deel van de grondwaarde afgeboekt en ons
verlies genomen. Wij hebben de plannen naar beneden bijgesteld vanwege een
afnemende vraag. Wij hebben in de ontwikkelagenda Netwerkstad Twente afgesproken
om te kijken naar welke woon- en werklocaties van essentieel belang zijn voor de
ontwikkeling van Twente.
26 van 87
- Samen met de Provincie Overijssel en de steden in Twente willen wij een oplossing
vinden voor de financiële consequenties die zijn verbonden aan het schrappen of
verkleinen van geplande of potentiële ontwikkellocaties. Het gaat hierbij niet om
financiële hulp bij het afboeken van gronden. Maar wel om inhoudelijke en financiële
ondersteuning voor het realiseren van waardevolle alternatieve invullingen die de
zelfredzaamheid en autonomie van gemeenten (zoals gewenst door de Provincie
Overijssel) vergroten.
- Wij geven prioriteit aan de herstructurering van het bestaande gebied. Met de sloop van
woningen en de vervangende nieuwbouw (herstructurering) kunnen grote stappen
worden gezet op het gebied van onder andere ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid en
wonen, welzijn en zorg.
- Om transformatie mogelijk te maken van bestaand stedelijk gebied en nieuwe kwaliteiten
in de stad toe te voegen, konden overheden voorheen extra geld beschikbaar stellen. Dat
geld is er niet meer of in beperkte mate. Dat betekent dat wij op zoek moeten naar
anderen manieren om deze transformatie te realiseren. Een oplossingsrichting licht
mogelijk in onorthodoxe manieren van overdragen van panden en gronden (om niet
overdragen, veilingen, ontwerpwedstrijden etc.) aan marktpartijen, maatschappelijke
organisaties of burgerinitiatieven met als enige voorwaarde een aantal kwalitatieve
randvoorwaarden gericht op de versterking van de stad.
C. Leegstaand en braakligging scheppen ruimte voor nieuw elan
- Braakliggende terreinen en leegstaande panden zorgen vaak voor ergernis en een gevoel
van onbehagen. Het zijn plekken die in de stad onbenut blijven. Terwijl ze juist ook
kansen bieden. Braakligging is van alle tijden, en inherent aan ontwikkeling. De vraag is
wat je met die plekken doet. Grendel je ze af met bouwhekken of benut je juist hun
potentie en maak je ze weer onderdeel van de stad? Wij kiezen voor een positieve
insteek. Leegstand en braakligging zien wij als vrije ruimte die door de stad ingevuld kan
worden.
- Braakligging en leegstand bieden kansen om op een laagdrempelige wijze wensen en
behoeften van partijen uit de samenleving te faciliteren, tegen relatief lage kosten.
Hierdoor wordt het tevens mogelijk om invullingen te realiseren en experimenten aan te
gaan, die in definitieve vorm (nog) niet mogelijk zijn. We kiezen voor een aanpak waarbij
wij niet achter een bureau theoretiseren, maar leren door te doen. Het accent ligt
nadrukkelijk op de binnenstad. Dan gaat het niet alleen om de kern maar ook omliggende
plekken die van belang zijn voor het functioneren van de binnenstad.
- Gekoppeld aan de fysieke transformatie van de binnenstad zetten wij leegstand en
braakligging in als een strategie om (nieuwe) initiatieven te stimuleren. Omdat de
traditionele winkelfunctie van binnensteden afneemt, zetten wij in op innovatieve
transformatie van kernwinkelgebieden naar een mix met horeca, cultuur, diensten,
ambachten, onderwijs, wonen en werken. Tijdelijk gebruik kan daarbij een bijdrage
leveren door te ontdekken welke (combinatie) van nieuwe of vertrouwde functies het
beste werkt.
- Samen met de Provincie Overijssel en de Netwerkstad Twente (Ontwikkelagenda) gaan
wij via o.a. pilot Spontane Binnenstad na of het mogelijk is om te experimenteren met
flexibele bestemmingsplannen, aanpassing van wet- en regelgeving die sturing op
leegstand belemmert en gaan wij na hoe wij gericht initiatieven kunnen stimuleren.
Waarbij de steden onderling elkaar niet beconcurreren, maar op een onderscheidend
profiel elkaar juist aanvullen.
27 van 87
D. Sterke binnenstad gebaat bij creativiteit en verantwoordelijkheid in de wijken
- Het realiseren van een sterke binnenstad heeft alleen zin als de gehele stad zich in
positieve zin kan ontwikkelen. De mensen die in de wijken wonen, zijn immers de
gebruikers en bezoekers van de binnenstad. Wat betreft het realiseren van ambities en
investeringen kiezen wij voor een focus op de binnenstad. In de andere wijken kiezen
voor een faciliterende rol waarin wij creativiteit en verantwoordelijkheid willen
stimuleren.
- Het college ziet hoe de bewoners van Bornerbroek zelf de verantwoordelijkheid voor hun
leef- en woonomgeving weten te organiseren. De dorpsgemeenschap weet zelf het beste
wat zij belangrijk vinden voor hun dorp. Het college wil de komende jaren stimuleren dat
bijvoorbeeld ook in Aadorp en andere wijken zoiets kan ontstaan. Met het IBOR ziet het
college goede mogelijkheden om in andere wijken een gezamenlijke verantwoordelijkheid
voor de dagelijkse leefomgeving te laten groeien. Initiatieven voor samenwerking tussen
partijen zoals een AOC, middelbare scholen en wijkorganisaties kunnen op steun van de
gemeente rekenen.
- Via de wijkagenda’s voor de aandachtswijken komt de aandacht van het college voor de
wijken tot uitdrukking. In die wijkagenda’s, waarbij de bewoners eigenaar zijn van die
agenda, willen wij ze stimuleren om met creatieve oplossingen te komen en de
verbinding aan te gaan met mensen, instellingen en ondernemers in hun wijk om
gezamenlijk problemen aan te pakken en op te lossen door bundeling van inzet, geld en
tijd. Als zij dat doen, doet de gemeente ook mee.
Besluittekst ‘hoofdopgave drie: binnenstad met herwonnen identiteit’
- Te focussen op aantrekkelijke en onderscheidende binnenstad, complementair aan
andere Twentse steden en dit te doen door:
o Publieke investeringen te richten op de binnenstad
o Buiten de binnenstad ruimte te creëren voor verrassende initiatieven (deze zijn
niet van gemeente) waarbij de gemeente een faciliterende rol speelt
o Leegstaand vastgoed in de binnenstad beschikbaar te stellen voor nieuwe
initiatieven.
- Te focussen op binnenstedelijke transformatie door:
o Herstructurering bestaande gebieden.
o Experimenteren met flexibele bestemmingsplannen, aanpassing van wet- en
regelgeving die sturing op leegstand belemmert.
- Bewoners verantwoordelijke te maken voor hun eigen leefomgeving door:
o Taken en budgetten over te dragen aan (sport)verenigingen en aan de wijken en
buurten, bijvoorbeeld voor groenonderhoud
o Initiatieven voor samenwerking in de wijk tussen partijen te steunen
o De wijkagenda’s zijn in de aandachtswijken een middel voor bewoners om
problemen in hun wijk op een creatieve manier aan te pakken
28 van 87
3. De financiële opgaven voor Almelo
Inleiding
Voor een sluitend meerjarenperspectief is 12,2 miljoen euro noodzakelijk. Voor de realisatie van
de investeringsagenda is in 2019 een structureel bedrag van 2,8 miljoen opgenomen. Er is nog
steeds sprake van financieel onzekere tijden. In de financiële kaders zit nog veel dynamiek. Zo is
op dit moment nog niet bekend wat de precieze financiële gevolgen van de
decentralisatieopgaven zullen zijn. Bij het bepalen van de opgave hebben wij hiervoor een
inschatting gemaakt op basis van de nu bekende gegevens.
De gevolgen van de meicirculaire van het Rijk waren bij het bepalen van de opgave nog niet
bekend. Wij zullen, net als andere jaren, deze meicirculaire vertalen in de begroting van het
komende jaar. Op 21 april 2015 hebben wij u via een raadsbrief ‘Geactualiseerde opgave
perspectiefnota 2015’ aangegeven wat de opgave voor de perspectiefnota is en hoe deze is
opgebouwd.
Geactualiseerde opgave
Via een raadsbrief van 21 april (Raad- 1502794) hebben wij u de geactualiseerde opgave geschetst.
In deze perspectiefnota hebben wij de investeringsagenda geactualiseerd. Belangrijkste punten
bij de opgave zijn:
- De opgave om onze meerjarenbegroting sluitend te krijgen bedraagt 2,1 miljoen euro.
- Voor het beheersen van de risico’s in het sociale domein is meer geld nodig dan we van
het Rijk ontvangen. Wij houden nu rekening met een structureel bedrag van 4,4 miljoen
euro. Hierbij gaan wij uit van een tekort van 15 euro per inwoner per jaar (1,1 miljoen
euro).
- Voor de gevolgen van het afwaarderen van gronden (jaarrekening 2014) is de komende
10 jaar 5,7 miljoen nodig. Dit is noodzakelijk om in een periode van 10 jaar de negatieve
reserve aan te vullen.
- Wij verhogen de opgave niet voor de gevolgen van het groot onderhoud van het
gemeentefonds. Dit vangen wij op binnen de hiervoor beschikbare middelen.
- Voor de investeringsagenda reserveren wij structureel 2,8 miljoen euro. In de jaren 2016
– 2018 reserveren wij incidentele middelen voor investeringen.
Op basis van de actualisatie is de opgave voor de periode 2016-2019:
Opgave 2016 2017 2018 2019
A Sluitende meerjarenbegroting 0,2 0,8 2,1 2,1
B Risico’s sociaal domein 1,1 2,2 3,3 4,4
C Grondbedrijf 5,7 5,7 5,7 5,7
E Groot onderhoud gemeentefonds 0,0 0,0 0,0 0,0
Subtotaal noodzakelijke opgave 7,0 8,7 11,1 12,2
D Structurele investeringsagenda 0,6 0,6 0,6 2,8
Totaal opgave 7,6 9,3 11,7 15,0
29 van 87
Uit te werken zoekrichtingen
Op 15 januari hebt u de eindrapportages over de zoekrichtingen en kerntaken ontvangen (Raad
1502594). Op diverse manieren hebben wij suggesties en adviezen gekregen over de
zoekrichtingen. Wij hebben ons best gedaan zo dicht mogelijk bij deze adviezen van stad en
experts te blijven. Maar gelet op de bezuinigingsnoodzaak kunnen wij hier niet in alle gevallen
aan tegemoet komen. Gezien de financiële problematiek waar we voor staan stellen wij voor
bijna alle zoekrichtingen over te nemen en als bezuiniging nader uit te werken. Voor de extra
verhoging van de OZB en het afschaffen van kwijtschelding van belasting voor riool en afval
leggen wij geen voorstel voor. Daarnaast hebben we de zoekrichting met betrekking tot het
sluiten van het buitenzwembad niet opgenomen. Ook vervalt de zoekrichting cultuur. De
consequenties van de vrijval van reserves en voorzieningen en een extra taakstelling op
personeel hebben wij toegevoegd. Vanwege veranderingen in de samenleving die vragen om
andere manieren van organiseren hebben wij nieuwe zoekrichtingen opgenomen voor
sport/cultuur en de Omgevingsvisie/omgevingswet. De huidige bezuinigingsmaatregel op het
gebied van sport (0,6 miljoen vanaf 2016) hebben wij teruggedraaid.
In hoofdstuk 4 lichten wij per programma de zoekrichtingen toe. Op dit moment hebben wij nog
geen frictiekosten geraamd. Op basis van definitieve besluitvorming werken wij per zoekrichting
plannen van aanpak uit inclusief frictie- en desintegratiekosten. Definitieve besluitvorming
hierover vindt plaats bij de begroting 2016.In onderstaande tabel is het totaalresultaat hiervan
weergegeven.
Tabel Totaal uit te werken zoekrichtingen
Opbrengst zoekrichting per programma
(bedragen x 1,0 miljoen euro)
2016 2017 2018 2019
Bestuurskracht en Bestuurscultuur 0,11 0,14 0,54 1,57
Aantrekkelijke Stad 1,32 2,15 2,55 3,59
Sociale Agenda 2,20 3,70 4,95 5,45
Leefbaarheid en Veiligheid 0,39 2,03 2,12 2,24
Algemene dekkingsmiddelen 0,82 1,31 1,72 2,14
Totaal 4,84 9,33 11,88 15,00
Voorstel Investeringsagenda
Zoals wij in het uitvoeringsprogramma hebben opgenomen staan wij voor een 10-jarig sanerings-
en investeringsplan. Hierbij leggen wij op korte termijn de focus op het financieel gezond krijgen
van de gemeente en het realiseren van de maatschappelijke hoofdopgaven de komende jaren.
Deze focus betekent dat wij in de komende 3 jaar geen structurele bedragen opnemen om te
investeren. Wel corrigeren we de vanaf 2016 ingeboekte bezuiniging op de sport van 0,6 miljoen
euro. Vanaf 2019 ontstaat ruimte om ook structureel investeringsruimte vrij te maken.
Wel reserveren wij een incidenteel investeringsbudget van 3 miljoen euro. Ook versterken wij het
weerstandsvermogen door hier 7 miljoen euro aan toe te voegen. De investeringen zullen wij
afzetten tegen de geformuleerde hoofdopgaven.
Wij staan de volgende verdeling van de investeringsruimte voor:
Hoofdopgave 1 Financieel perspectief verbeteren. Het toevoegen van 7 miljoen euro voor het
verbeteren van het weerstandsvermogen
Hoofdopgave 2 Transformatie werk en zorg. Komende 3 jaar 1,5 miljoen euro. Vanaf 2019 1,2
miljoen euro per jaar structureel
Hoofdopgave 3 Binnenstad met herwonnen identiteit. Komende 3 jaar 1,5 miljoen euro voor de
binnenstad. Vanaf 2019 1,0 miljoen euro per jaar structureel.
30 van 87
Door middel van deze budgetten kunnen anderen verleid worden ook te investeren in de
hoofdopgaven. Daarnaast kijken we naar de bestaande budgetten en de mogelijkheden om deze
flexibeler in te zetten voor de hoofdopgaven. Op deze wijze zijn wij in staat om blijvend te
investeren in onze stad.
In het uitvoeringsprogramma is sprake van een 10 jarige- investerings- en saneringsagenda. Hier
is een bedrag van 4,5 miljoen euro per jaar voor opgenomen. Over de totale periode betekent dat
een investeringscapaciteit van 45 miljoen (10 x 4,5 miljoen). In deze perspectiefnota voegen wij
7 miljoen toe aan het weerstandsvermogen, reserveren wij als investeringsruimte 3 miljoen
incidenteel en is vanaf 2019 2,2 miljoen euro structureel beschikbaar. Ook de ingeboekte
bezuiniging op sport wordt teruggedraaid. Dit betekent dat op basis van deze perspectiefnota
een investeringsbedrag van bijna 31,5 miljoen euro wordt gerealiseerd. In de resterende 6 jaar
(periode 2020-2025) zullen wij op zoek gaan naar nog minimaal 13,5 miljoen euro voor onze
investeringsagenda.
Confrontatie Opgave en Zoekrichtingen
In de hierboven beschreven paragrafen is de opgave, de keuzes voor de investeringsagenda en
de uit te werken zoekrichtingen besproken. Een confrontatie tussen deze bouwstenen is in
onderstaande tabel opgenomen.
2016 2017 2018 2019
Noodzakelijke opgave 7,00 8,70 11,10 12,20
Investeringsagenda 0,60 0,60 0,60 2,80
Structurele opgave 7,60 9,30 11,70 15,00
Uit te werken zoekrichtingen 4,84 9,33 11,88 15,00
Resultaat 2,56 0,03 0,18 0,00
tekort over over over
De confrontatie laat zien dat de jaarschijf 2016 een tekort laat zien. Bij het opstellen van de
begroting 2016 zullen we met een voorstel komen hoe hiermee om te gaan. De jaren vanaf
2017 laten een sluitend perspectief zien. Zoals we eerder aangaven is er sprake van een
dynamisch financieel perspectief. Veel zaken, zoals de gevolgen van de decentralisaties, zijn nog
onduidelijk. Dit betekent dat het perspectief de komende jaren nog fors kan wijzigen.
Preventief toezicht
Het voorgestelde meerjarenperspectief laat een sluitend meerjarenresultaat zien. Als gevolg van
de afwaardering van gronden in de jaarrekening 2014 is een negatief eigen vermogen ontstaan.
In deze perspectiefnota hebben wij maatregelen voorgesteld om deze negatieve stand de
komende tien jaar weg te werken. Dit betekent wel dat wij, ondanks een sluitend perspectief,
waarschijnlijk de komende jaren onder preventief toezicht van de provincie Overijssel komen te
staan. Na de beoordeling van de programmabegroting 2016 zal de provincie hierover haar
oordeel geven. De beoordeling kan consequenties hebben voor onze investeringsagenda. Zoals
eerder aangegeven gaan wij met de Provincie afspraken maken over deze consequenties.
Belangrijk uitgangspunt van ons blijft dat wij slagvaardig kunnen blijven handelen en onze
problemen zoveel mogelijk zelf op kunnen lossen en onze ambities waar kunnen maken. Ons
streven is dus om zelf de financiële problemen op te lossen. Hierbij kijken wij ook naar nieuwe en
andere vormen van financieren en zullen dit waar mogelijk via pilots inrichten. Hierbij denken we
bijvoorbeeld aan de toepasbaarheid van fondsvorming (revolving funds), ingroeimodellen en
crowdfunding.
31 van 87
Risico’s
We staan de komende jaren voor grote opgaven. Deze opgaven brengen nieuwe risico’s met zich
mee. Hieronder beschrijven wij de grootste risico’s die ontstaan als gevolg van de
zoekrichtingen. Bij de begroting 2016 zullen we, conform afspraak, de risico’s zoveel mogelijk
kwantificeren en opnemen in het risicobeheerssysteem.
Blijvende onzekerheid omtrent de rijksbijdragen
Ongeveer 65% van onze begroting bestaat uit middelen die wij van het Rijk ontvangen. De
Algemene Uitkering is hiervan het grootst (80%). Over de rijksbijdragen voor de decentralisaties
is nog steeds veel onduidelijk. Wel krijgen wij als gevolg van de verschillende herverdeeloperaties
de komende jaren minder geld voor deze taken dan de jaren ervoor. In deze perspectiefnota
hebben wij rekening gehouden met een terugloop van 15 euro per inwoner per jaar (ruim 1,1
miljoen euro structureel per jaar). Of deze terugloop voldoende is en of deze tekorten zich
daadwerkelijk voor gaan doen is op dit moment nog niet bekend. Ook komt nog steeds nieuwe
informatie beschikbaar. Zo is half mei de voorlopige consequenties van het nieuwe verdeelmodel
‘beschermd wonen’ bekend gemaakt. Door deze herverdeling ontvangen wij in 2016 1,7 miljoen
euro minder dan in 2015. Op aandringen van een groot aantal centrumgemeenten wordt nog een
‘reality-check’ op de uitkomsten van de vernieuwde historische verdeling gedaan. Naast de lobby
die er loopt vanuit meerdere centrumgemeenten om op te roepen tot een passend budget voor
het bieden van zorgcontinuïteit voor cliënten beschermd wonen, wordt in de voorbereiding van
de contracten voor 2016 onderzocht op welke manier de financiële risico’s zoveel mogelijk
beperkt kunnen worden.
Omvormen grondbedrijf en dekking personele kosten
In 2014 hebben wij grote stappen gemaakt met het afboeken van gronden die niet langer
noodzakelijk zijn voor woningbouw. Daarnaast is aangegeven dat de hoeveelheid
bedrijventerreinen vooralsnog niet aangepast hoeft te worden. Dit jaar zal de
bedrijventerreinenvisie worden geactualiseerd en de bijbehorende planning. Mogelijke financiële
consequenties worden betrokken bij de jaarrekening 2015. Als gevolg van deze aanpassingen zal
het grondbedrijf verder omgevormd moeten worden. Ambtelijke capaciteit die in het verleden
werkzaam was voor het grondbedrijf en andere projecten in Almelo is niet langer noodzakelijk.
Hierop zal een krimp plaatsvinden. De totale omvang en de snelheid van krimp wordt op dit
moment onderzocht.
Realisatie bezuinigingen
In deze perspectiefnota hebben wij een forse bezuinigingsopgave opgenomen. In de
begrotingsscan is geconcludeerd dat wij in het verleden altijd voortvarend bezuinigingen hebben
gerealiseerd. Deze voortvarendheid zullen wij voortzetten bij de nieuwe bezuinigingsopgaven.
Nieuwe bezuinigingen leiden tot nieuwe risico’s. Nieuwe risico’s ontstaan door de nieuwe manier
van werken en de omslag die wel willen maken. Het realiseren van de systeeminnovaties is
hierbij een belangrijke sleutel. Door de omslag om activiteiten en initiatieven te ondersteunen in
plaats van stenen en/of instituties ontstaan risico’s bij de instituties waarmee wij langdurige
(subsidie)relaties hebben. Hierbij kan gedacht worden aan de instellingen op het terrein van
cultuur (bibliotheek, muziekschool), sport (sportbedrijf) Welzijn (Scoop, DNO) en participatie
(Soweco). Hier hebben wij extra aandacht voor bij de verdere uitwerking van de zoekrichtingen.
Bij de personele krimp kunnen we te maken krijgen met frictiekosten. In deze perspectiefnota
hebben wij hiermee nog geen rekening gehouden. In de aanloop naar de begroting 2016 zullen
de zoekrichtingen verder uitgewerkt worden en ontstaat meer inzicht in de mogelijke
frictiekosten.
32 van 87
Maatregelen perspectiefnota
Wij hebben in deze perspectiefnota diverse beheersmaatregelen genomen om de risico’s te
verkleinen. Denk bijvoorbeeld aan het faseren van bezuinigingen waardoor de kans op
frictiekosten verkleind wordt. Risicobeheersing vindt ook plaats door de verscherpte sturing op
de risico’s en hoofdopgaven. Daarnaast versterken wij direct het weerstandsvermogen van onze
gemeente door hier 7 miljoen aan toe te voegen.
Besluittekst
- De financiële opgave vast te stellen op 7,6 miljoen euro voor 2016, oplopend naar 15,0
miljoen euro in 2019
- Het college op te dragen de zoekrichtingen verder uit te werken ter besluitvorming bij de
begroting 2016 en verder
- Vanaf 2019 structureel 2,8 miljoen euro voor de investeringsagenda beschikbaar te
stellen, waarvan:
� 0,6 miljoen euro voor niet doorvoeren bezuiniging sport;
� 1,2 miljoen euro voor hoofdopgave transformatie werk en zorg;
� 1,0 miljoen euro voor hoofdopgave binnenstad.
33 van 87
4. Bezuinigingen per programma In dit hoofdstuk presenteren wij u alle zoekrichtingen die wij uitwerken in onze
meerjarenbegroting. De zoekrichtingen die wij niet hebben overgenomen, zijn te vinden in bijlage
3. Ten slotte presenteren wij een aantal nieuwe zoekrichtingen. Deze richten zich op de eigen
organisatie en op systeeminnovaties in het sociale en fysieke domein.
4.1 Bestuurskracht en Bestuurscultuur
Zoekrichtingen die we overnemen
Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 2016 2017 2018 2019
18 Diensten publiekszaken verlenen 0,11 0,14 0,14 0,14
Dienstverlening alleen nog op afspraak 0,01 0,01 0,01
Leges uittreksels via website en balie verhogen 0,01 0,01 0,01 0,01
Stoppen met sociale urgentie 0,02 0,02 0,02 0,02
Optimaliseren telefonische bereikbaarheid 0,06 0,06 0,06 0,06
Trouwen duurder maken 0,01 0,01 0,01 0,01
Verschillende uitgaven KCC verminderen 0,02 0,02 0,02 0,02
Versoberen naturalisatiebijeenkomst 0,01 0,01 0,01 0,01
23 Bedrijfsvoering verzorgen 0,00 0,40 1,43
Minder leidinggevenden door kleinere organisatie 0,13
Verminderen overhead door sourcen beheer openbare ruimte 0,50
Afschalen beleidsvoorraad en verminderen bestuursprocessen 0,40 0,80
Totaal 0,11 0,14 0,54 1,57
Cursief: Nieuw toegevoegde zoekrichting
Dienstverlening
Dienstverlening alleen nog op afspraak
Mensen kunnen alleen nog voor dienstverlening (paspoort, vergunningen, etc.) naar het stadhuis
als ze eerst een afspraak hebben gemaakt. Er is geen vrije inloop meer. Hierdoor zijn er geen
wachttijden meer en kunnen ambtenaren efficiënter worden ingeroosterd op basis van behoeften
van de inwoners. Nadeel is dat inwoners van te voren moeten nadenken op welk moment ze
willen komen en niet altijd het tijdstip beschikbaar is dat voor de inwoners het beste uitkomt.
Leges uittreksels via website en balie verhogen
Prijs van het aanvragen van een uittreksel uit de Basis Registratie Personen verhogen. De prijs
voor het aanvragen van een uittreksel via het Internet wordt verhoogd van € 2,60 naar € 12,40.
De prijs voor het aanvragen van een uittreksel aan de balie wordt verhoogd van € 10,40 naar
€ 14,40. De kostprijs ligt nog steeds boven het voorgestelde tarief.
Stoppen met sociale urgentie
Mensen hebben soms om verschillende redenen snel een (goedkope) huurwoning nodig. De
woningcorporaties vragen de gemeente daarvoor advies om te kunnen bepalen of iemand
hiervoor in aanmerking komt. Voorgesteld wordt hiermee te stoppen. Woningcorporaties moeten
dus zelf inschatten of mensen echt snel een woning nodig hebben.
34 van 87
Optimaliseren telefonische bereikbaarheid
Wij optimaliseren onze telefonische bereikbaarheid door personeel met name in te zetten op
piekmomenten. Wij beperken daarom op momenten dat er nauwelijks wordt gebeld. Dat is na
16.00 uur en op vrijdagmiddag.
Trouwen duurder maken
Trouwen in Almelo duurder maken (100 euro meer), zodat de kosten die de gemeente hiervoor
maakt gedekt kunnen worden.
Verschillende uitgaven KCC verminderen
Geld dat nu gebruikt wordt voor verschillende zaken (geschenk geboorteaangifte, GBA audit,
tolken) is niet meer nodig omdat het geld toch niet (volledig) wordt uitgegeven of hetzelfde
bereikt kan worden op een andere manier.
Versoberen naturalisatiebijeenkomst
Voor mensen die de Nederlandse nationaliteit krijgen, wordt elk jaar een bijeenkomst
georganiseerd. Het houden van deze bijeenkomst is verplicht. Voorgesteld wordt deze te
versoberen.
Minder leidinggevenden door kleinere organisatie
De gemeente wordt kleiner en dat betekent ook minder leidinggevenden. Daardoor kan geld
bespaard worden.
Verminderen overhead door sourcen beheer openbare ruimte
Als gevolg van de sourcen van de taken van het beheer van de openbare ruimte zal ook de
benodigde overhead mee krimpen. Hiervoor hebben wij, nadat het sourcen is afgerond, een
taakstelling van 500.000 euro opgenomen.
Zoekrichtingen die we toevoegen
Afschalen beleidsvoorraad en verminderen bestuursprocessen
Krimp van beleids- en bestuursprocessen en reductie van inzet op organisatie, bestuur en raad,
door focus op de hoofdopgaven. Dat betekent een kostenreductie van 1,2 miljoen euro te
realiseren in 2020. En ook een halvering van de overlegfrequenties (raadsvergaderingen,
collegevergaderingen die per 1 januari 2016 ingaat.
Besluittekst
- Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te
nemen in de begroting 2016 en verder:
Zoekrichting per feitenkaart
(bedragen x 1,0 miljoen euro)
2016 2017 2018 2019
18 Diensten publiekszaken verlenen 0,11 0,14 0,14 0,14
Dienstverlening alleen nog op afspraak 0,01 0,01 0,01
Leges uittreksels via website en balie verhogen 0,01 0,01 0,01 0,01
Stoppen met sociale urgentie 0,02 0,02 0,02 0,02
Optimaliseren telefonische bereikbaarheid 0,06 0,06 0,06 0,06
Trouwen duurder maken 0,01 0,01 0,01 0,01
Verschillende uitgaven KCC verminderen 0,02 0,02 0,02 0,02
Versoberen naturalisatiebijeenkomst 0,01 0,01 0,01 0,01
35 van 87
23 Bedrijfsvoering verzorgen 0,00 0,40 1,43
Minder leidinggevenden door kleinere organisatie 0,13
Verminderen overhead door sourcen beheer
openbare ruimte
0,50
Afschalen beleidsvoorraad en verminderen
bestuursprocessen
0,40 0,80
Totaal 0,11 0,14 0,54 1,57
36 van 87
4.2 Aantrekkelijke Stad
Overgenomen zoekrichtingen voor bezuinigingen
Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 2016 2017 2018 2019
1 Economie bevorderen 0,02 0,20 0,20 0,20
Gemeentelijke uitvoeringskosten toeristenbelasting 0,02 0,02 0,02 0,02
Verlaging subsidie toeristenbelasting Almelo Promotie 0,18 0,18 0,18
2 Bereikbaarheid bevorderen 1,20 1,20 1,20 1,20
Parkeren 1,20 1,20 1,20 1,20
3 Grond en vastgoed beheren 0,10 0,25 0,40 0,69
Vastgoed
Gebouwbeheerders samenvoegen
Afstoten panden, wijkcentra en leegstaande
gebouwen
0,19
Verkopen van gronden die de gemeente niet meer nodig
heeft (besparen op rente- en beheerskosten)
0,10 0,20 0,30 0,40
Samenvoeging Ingenieursdiensten Netwerksteden 0,05 0,10 0,10
4 Woonklimaat bevorderen 0,00 0,25 0,25 1,00
Systeeminnovatie Omgevingsvisie/ Omgevingswet 0,25 0,25 1,00
5 Sport stimuleren en 6 Cultuur stimuleren 0,00 0,25 0,50 0,50
Systeeminnovatie beleidsterrein Sport en Cultuur 0,25 0,50 0,50
Totaal 1,32 2,15 2,55 3,59
Cursief: Nieuw toegevoegde zoekrichting
Verlaging subsidie toeristenbelasting aan Almelo Promotie
Toeristen die in Almelo overnachten betalen toeristenbelasting. Een bedrag van 250.000 euro
per jaar, wordt nu als subsidie verstrekt aan Almelo Promotie. Voorgesteld wordt dit te verlagen
naar 75.000 euro. De reguliere subsidie blijft 600.000 euro. De totale subsidie bedraagt dan
675.000 euro.
Gemeentelijke uitvoeringskosten toeristenbelasting
Met ingang van 1 januari 2015 worden de inkomsten uit toeristenbelasting voor de duur van 4
jaar overgeheveld naar Stichting Almelo Promotie. 6% houden we in als uitvoeringskosten. De
toeristenbelasting in 2013 bedroeg 260.000 euro. 6% van dit bedrag is 15.600 euro. We stellen
voor deze inkomsten te betrekken bij de bezuinigingsopgave.
Parkeren
In de zoekrichtingen is een voorstel opgenomen om 1,2 miljoen euro te bezuinigingen door
kostprijs dekkende huur te vragen voor de parkeergarages. Deze zoekrichting staat op gespannen
voet met zowel het raadsprogramma waarin een pilot van gratis parkeren staat als de
toegezegde business case parkeren op basis van de evaluatie parkeren. Het college stelt voor om
op basis van de business case vier scenario’s uit te werken en te komen tot richtinggevend
uitspraken ten aanzien van parkeren. De positie en taken van Stadstoezicht maakt onderdeel uit
van de verschillende scenario’s. In de begroting 2016 wordt nader uitgewerkt hoe wij dit
structurele besparingsbedrag kunnen realiseren.
37 van 87
Vastgoed
Gebouwbeheerder samenvoegen
Alles wat te maken heeft met het beheer van panden in bezit van de gemeente bij elkaar
brengen. De inschatting is dat hierdoor de dienstverlening verbeterd en besparingen gerealiseerd
kunnen worden. De deelnemers aan het omnibuspanel geven aan dat we slimmer gebruik kunnen
maken van accommodaties. Bijvoorbeeld door functies met elkaar te combineren. Denk daarbij
ook aan sportaccommodaties. Deze zoekrichting kan daarin een eerste stap zijn.
Afstoten panden, wijkcentra en leegstaande gebouwen
Culturele verenigingen (gesticht door diverse groepen van migranten) maken gebruik van panden
die van de gemeente zijn. Door deze panden te verkopen kan de gemeente (incidenteel) extra
geld ophalen en bespaart het op de onderhoudskosten. Ook bezit de gemeente Almelo acht
wijkcentra, die zij beschikbaar stelt of verhuurt. Door deze panden over te dragen aan anderen,
hoeft de gemeente de panden niet meer te beheren en geen onderhoud meer uit te voeren.
Verder wordt ingezet op de verkoop van monumenten die nog in bezit zijn van de gemeente. En
worden zoveel mogelijk leegstaande gebouwen overgedragen aan anderen, gesloopt waar nodig
of beschikbaar gesteld voor initiatieven die de identiteit van de (binnen)stad versterken.
Verkopen van gronden die de gemeente niet meer nodig heeft
De gemeente heeft grond die zij heeft gekocht voor het project Waterrijk in waarde verlaagd
(agrarische waarde). Door de grond voor een hogere prijs te verkopen dan die in de boeken staat,
kan de gemeente extra geld ophalen.
Herwaardering van agrarische gronden in het CVB heeft plaatsgevonden tegen economische
waarde, geraamd op 6,50 euro/m2. Wanneer deze gronden tegen een hogere prijs verkocht
worden is elke euro meer winst.
Daarnaast valt de structurele bijdrage van de AD aan het grondbedrijf ter dekking van de kosten
voor het inzit houden, van gronden in het transitiegebied, op termijn vrij. Er wordt nu jaarlijks een
bedrag gereserveerd voor het in bezit houden van gronden. Het betreft kosten voor rente en
beheerkosten. Wanneer de gronden verkocht worden kunnen deze kosten bespaard worden.
Samenvoeging ingenieursdiensten Netwerksteden
Er is een bestuursovereenkomst gesloten in 2013 op het gebied van het onderling verlenen van
ingenieursdiensten door de Netwerksteden. Het voorstel is om de samenwerking te verdiepen tot
samenvoeging van de ingenieursdiensten met andere Netwerksteden en dit op afstand plaatsen
van de huidige organisatie. Hierbij wordt uitvoering gegeven aan het door de Raad vastgestelde
sourcingskader waarbij uitvoerende taken op afstand worden gezet en de gemeente zich richt op
de regierol. Het uitgangspunt is een structurele kostenbesparing te realiseren maar dat de
kwaliteit van de diensten op huidig niveau blijft.
Zoekrichtingen die we toevoegen
Systeeminnovatie sport en cultuur
Verschillende veranderingen in de manier waarop mensen hun vrije tijd besteden, vragen wat ons
betreft om een systeeminnovatie. Er is geen automatisme meer om te sporten en te bewegen in
verenigingsverband. Voor het leren spelen van een instrument zijn naast de muziekschool tal van
volwaardige alternatieven beschikbaar. Zowel via internet als in het private domein. Om een kop
koffie te drinken met buurtgenoten hoef je niet naar het wijkcentrum, maar zijn er andere
organisaties (soms ook gefinancierd met publieke middelen) die hun deuren open stellen voor
ontmoeting. Waarom zou bijvoorbeeld de kantine van een sportvereniging niet kunnen
functioneren als wijkcentrum?
38 van 87
Wij geven de vrije- tijdsector (sport en cultuur) daarom de opdracht om te komen tot een
systeeminnovatie en verbinden daar een taakstelling van 500.000 euro aan. Ook hier worden de
subsidies eerst weer op nul gezet en om ze dan meteen opnieuw te verdelen. De scenario’s
cultuur die ontwikkeld worden kunnen helpen om scherpere keuzes te maken. Het ligt voor de
hand soortgelijke scenario’s voor sport te ontwikkelen. Deze taakstelling heeft geen
consequentie voor de subsidiebudgetten in 2016 van de door ons gesubsidieerde instellingen
binnen het domein van cultuur en sport. In de begroting 2016 werken wij deze opdracht verder
uit. Hieronder alvast een aantal mogelijke elementen daarvan:
- Vergroten mogelijkheden van sportbedrijf en culturele instellingen om andere inkomsten
te generen of te voorzien in (andere) maatschappelijke behoeften. In Almelo laat de
Actief Betrokken Club al zien dat het anders kan. Zij zetten zich met verenigingen in voor
maatschappelijke doelen in de stad en combineren dat met breedtesport. Dat is goed
voor de verenigingen én voor de stad.
- We kijken naar mogelijkheden om gebouwen en gronden die wij nu in bezit hebben over
te dragen naar verenigingen of organisaties. Zodat zij zelf de beste oplossingen kunnen
vinden voor een nuttig gebruik van deze gronden en panden.
- We kijken naar een aanscherping of wijziging in de rol van verenigingen en organisaties
die nu actief zijn in de vrije-tijdsector en willen onderzoeken of een meer effectieve en
efficiënte samenwerking middelen vrij kan spelen.
- In beeld brengen van mogelijkheden inwoners en andere partijen om behoeften in vrije
tijdsdomein te voorzien.
De taakstelling en de opdracht zoals hierboven beschreven heeft ook consequenties voor de
derde fase van het Sportbedrijf. Ten aanzien van de uitvoering van de derde fase gaan wij in
overleg met sportverenigingen en het Sportbedrijf over deze systeeminnovatie. Wij willen
voorkomen dat er een situatie ontstaat waarin de ruimte om daadwerkelijk te komen met nieuwe
oplossingen bij voorbaat al ingeperkt wordt door een verplichte winkelnering.
Systeeminnovatie Omgevingsvisie leefomgeving
We stellen voor om een bezuiniging van 1 miljoen euro te realiseren door een systeeminnovatie
in het fysiek domein. De komende tijd krijgt de gemeente te maken met de Omgevingswet en
gaan wij met de stad een Omgevingsvisie voor Almelo ontwikkelen.
De Omgevingsvise vervangt de Structuurvisie en zal naar alle waarschijnlijkheid een groot effect
hebben: geen optelsom meer van de verschillende beleidsvelden, maar één integrale visie. De
Omgevingsvisie gaat ook over de vraag wat de gemeente los wil laten en aan andere partijen
overlaat. Een nieuwe balans tussen sturing en vertrouwen. Samen met de stad formuleren we
welke ontwikkelingen wenselijk zijn en welke niet. De komende tijd gaan wij deze discussie met
de raad en met de stad voeren. De bezuiniging kan gevonden worden op de volgende vlakken:
- Minder beleid door een integrale visie
- Flexibele bestemmingsplannen
- Minder regelgeving dus minder vergunningverlening en handhaving
39 van 87
Besluittekst
- Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te
nemen in de begroting 2016 en verder:
Zoekrichting per feitenkaart
(bedragen x 1,0 miljoen euro)
2016 2017 2018 2019
1 Economie bevorderen 0,02 0,20 0,20 0,20
Gemeentelijke uitvoeringskosten toeristenbelasting 0,02 0,02 0,02 0,02
Verlaging subsidie toeristenbelasting aan Almelo
Promotie
0,18 0,18 0,18
2 Bereikbaarheid bevorderen 1,20 1,20 1,20 1,20
Parkeren 1,20 1,20 1,20 1,20
3 Grond en vastgoed beheren 0,10 0,25 0,40 0,69
Vastgoed
Gebouwbeheerders samenvoegen
Afstoten panden, wijkcentra en
leegstaande gebouwen
0,19
Verkopen van gronden die de gemeente niet meer
nodig heeft
0,10 0,20 0,30 0,40
Samenvoeging Ingenieursdiensten Netwerksteden 0,05 0,10 0,10
4 Woonklimaat bevorderen 0,00 0,25 0,25 1,00
Systeeminnovatie Omgevingsvisie/ Omgevingswet 0,25 0,25 1,00
5 Sport stimuleren en 6 Cultuur stimuleren 0,00 0,25 0,50 0,50
Systeeminnovatie beleidsterrein Sport en Cultuur 0,25 0,50 0,50
Totaal 1,32 2,15 2,55 3,59
40 van 87
4.3 Sociale agenda
Zoekrichtingen die we overnemen
Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 2016 2017 2018 2019
7 Uitkeringen verstrekken en minimabeleid uitvoeren 0,25 0,50 0,50 0,50
Minder geld ramen voor tekort op uitkeringen (BUIG) 0,25 0,50 0,50 0,50
11 Maatschappelijke ondersteuning verzorgen 1,08 1,08 1,08 1,08
Begroting 2015 Herziening hulp in het huishouden 0,58 0,58 0,58 0,58
Subsidies herinrichten 0,50 0,50 0,50 0,50
13 Welzijn bevorderen 0,64 1,39 2,14 2,14
Budget zachte landing sociale agenda afbouwen 0,75 1,50 1,50
Begroting 2015 Doelgroepfuncties in sociaal wijkteam 0,64 0,64 0,64 0,64
Decentralisaties Jeugd en WMO/AWBZ 0,23 0,73 1,23 1,73
Kostenbesparing huidige zorgkosten 0,50 1,00 1,50
Begroting 2015 Onafhankelijke cliëntondersteuning door
vrijwilligers
1,00 1,00 1,00 1,00
Begroting 2015 Niet compenseren CER/Wtcg 1,31 1,31 1,31 1,31
Begroting 2015 Ondersteuning mantelzorgers 0,25 0,25 0,25 0,25
Begroting 2015 Korting op PGB 0,75 0,75 0,75 0,75
Begroting 2015 Besparingen al opgenomen in begroting
2015
-3,08 -3,08 -3,08 -3,08
Totaal 2,20 3,70 4,95 5,45
Vrij laten vallen zachte landing sociale agenda
Wij houden het budget dat beschikbaar is voor de zachte landing van de decentralisaties en de
nodige systeeminnovaties niet langer structureel beschikbaar en bouwen dit bedrag langzaam af.
Wel zorgen wij ervoor dat er tot en met 2018 (incidenteel) middelen zijn om de innovatie en
transformatie in het sociale domein vorm te kunnen geven. Concreet is het volgende
beschikbaar:
- 2 miljoen euro is nog beschikbaar in diverse reserves;
- In de begroting 2015 is een bedrag van 1,15 miljoen euro gereserveerd.
- In de begroting 2016 is 1,5 miljoen euro beschikbaar en in 2017 de helft van dat bedrag.
- Via de vrijval van reserves maken wij ook incidenteel geld vrij voor het sociale domein.
Van de drie miljoen euro die in de periode 2016 – 2018 beschikbaar is, reserveren wij
ieder jaar 500.000 euro voor transformatie werk en zorg (sociale agenda).
Zodoende is er tot en met 2018 een bedrag van 6,9 miljoen euro beschikbaar.
Minder geld ramen voor tekort uitkeringen (BUIG)
Wij verminderen het budget dat in kader van de Participatiewet beschikbaar is voor het betalen
van uitkeringen die wij niet van het Rijk vergoed krijgen. Tijdens de uitvoering van het MAU-plan
is gebleken dat wij de BUIG middelen niet in de volle omgang nodig hebben. Daarom kan er nu
500.000 euro vrij vallen.
41 van 87
Maatregelen business case sociaal
In de begroting 2015 hebben wij diverse maatregelen opgenomen die een bijdrage moeten
leveren om de kosten en risico’s in het sociale domein te beheersen. Deze maatregelen nemen
wij nu structureel op in onze meerjarenbegroting. Het gaat concreet om de volgende zaken:
- Het door Almelo Sociaal laten uitvoeren van de onafhankelijke cliëntondersteuning.
Hierbij hebben wij ook middelen beschikbaar gesteld.
- Anders organiseren van ondersteuning aan mantelzorgers;
- Besparen op het budget voor PGB’s;
- Hulp en ondersteuning gericht op verschillende doelgroepen onderbrengen bij de
wijkteams.
Herinrichting subsidies
Wij zetten alle subsidies – nu 11 miljoen euro - gericht op zorg en ondersteuning
(maatschappelijke opvang, verslavingszorg, maatschappelijk werk, welzijn etc.) op nul en
verdelen die opnieuw. De subsidies worden opnieuw ingericht en alleen versterkt als partijen
voorzieningen kunnen aanbieden die aantoonbaar bijdragen aan de aangescherpte opgave van
het sociaal domein. Het gaat dan om het verminderen van zware zorgkosten en het beroep op
de overheid voor ondersteuning.
Van partijen wordt verwacht zoveel mogelijk leefgebieden van een inwoner te bestrijken en
overheadkosten tot een minimum te beperken. Zogenaamde waarderingssubsidies (zoals kleine
subsidies aan bijvoorbeeld amateurkunstverenigingen) en subsidies voor sport en cultuur worden
hiervan uitgezonderd. Subsidies die een directe relatie hebben met een wettelijke opdracht waar
het gaat om omvang of specifieke besteding worden wel bij de totale herijking waar het gaat om
aanscherping van de opgave betrokken. Deze subsidies kunnen vanwege wettelijke beperkingen
niet op nul gezet worden.
Sommige fracties hebben de suggestie gedaan nog meer te bezuinigingen op de subsidies voor
zorg en welzijn. Wij vinden dat niet verantwoord. Gegeven de risico’s, opbouw van de Almelose
samenleving en de opgave voor de komende jaren zal het al een hele inspanning zijn om de
huidige taakstelling te realiseren. Daarom hebben wij ervoor gekozen deze taakstelling niet verder
op te hogen.
Compensatie kwetsbare groepen
U heeft ons gevraagd – bij motie – om te kijken naar mogelijkheden om chronisch zieken en
gehandicapten te compenseren waar het gaat om ziektekosten. Hiervoor hebben wij
verschillende varianten uitgewerkt. Deze presenteren wij aan u in een afzonderlijke bijeenkomst
voorafgaand aan de behandeling van de perspectiefnota.
Bij de raad en bij het college zelf leven op dit moment twee concrete wensen voor de invulling
van dit bedrag. Aan de ene kant werken wij aan varianten om te komen tot een compensatie van
chronisch zieken en gehandicapten. Aan de andere kant leeft ook de wens om het gebruik van
het (openbaar) vervoer door kwetsbare groepen te verbeteren. In algemene zin is er behoefte om
middelen beschikbaar te stellen voor de transformatie en innovatie binnen het sociale domein
gericht op werk en zorg. Maar de middelen zijn beperkt. In de programmabegroting 2016 leggen
wij u een concreet voorstel voor wat betref de besteding van deze middelen. De omvang van het
bedrag dat beschikbaar is, onderstreept de noodzaak om daarbij scherpe keuzes te maken. Zowel
compenseren van chronisch zieken en gehandicapten, het verbeteren van het (openbaar)
vervoer voor kwetsbare groepen en stimuleren innovatie is binnen financiële kaders een haast
onmogelijke opgave.
42 van 87
In de programmabegroting 2016 zal nader uitgewerkt wat de mogelijkheden zijn om het
(openbaar) vervoer voor kwetsbare groepen te verbeteren. We willen daarbij met name kijken
hoe wij de bereikbaarheid van vervoersvoorzieningen kunnen verbeteren. We gaan op zoek naar
creatieve oplossingen. Wat betreft de compensatie chronisch zieken en gehandicapten geldt dat
wij verschillende varianten aan het uitwerken zijn. Als uitgangspunt voor de verdere
uitwerkingen hanteren wij de dat het voorkomen van grotere zorgkosten voorop staat. Wij
richten ons op kwetsbare groepen met een laag inkomen. Wat wij willen voorkomen is dat
mensen nu niet naar de huisarts gaan vanwege het eigen risico en financiële consequenties. Met
als gevolg dat ze met gezondheidsproblemen blijven lopen die uiteindelijk met duurdere vormen
van zorg opgevangen moeten worden.
Dit sluit het beste aan bij de uitgangspunten van maatwerk en gerichte ondersteuning (nood gaat
voor wens) die wij hanteren binnen het sociale domein. Ook proberen wij rekening te houden
met uw wensen om niet te komen met een compensatie via de bijzondere bijstand en gaan wij
na in hoeverre het mogelijk is om een bredere inkomensgrens te hanteren dan 101 procent van
het minimuminkomen. Daarbij geldt dat het hanteren van een inkomensgrens van 130 procent op
dit moment financieel onhaalbaar is.
Ongeacht de inhoudelijke keuzes die u bij de programmabegroting 2016 maakt, zal een eventuele
compensatieregeling eerst een incidenteel karakter hebben, omdat wij op dit moment voor de
regeling geen structurele middelen beschikbaar hebben. Vanaf 2019 is er structureel geld
beschikbaar en kan de eventuele regeling structureel gemaakt worden. Op dit moment is een
variant (die het meest lijkt op scenario 2 dat u is gepresenteerd) waarin een collectieve
basisverzekering wordt geboden en aan een groep met lage inkomens en het eigen risico volledig
wordt afgekocht of deels gecompenseerd het meest passend bij de financiële en inhoudelijke
uitgangspunten zoals hierboven beschreven. Wij onderzoeken ook nog de andere scenario’s en
alternatieven. De uitkomsten daarvan willen wij graag in een afzonderlijke bijeenkomst
voorafgaand aan de behandeling perspectiefnota aan u presenteren. We kijken daarbij ook naar
mogelijkheden om de financiering geheel of deels te laten verlopen via herprioritering in de
besteding van extra middelen voor armoedebestrijding die Almelo krijgt. Op de lange termijn
kijken wij samen met zorgverzekeraars wat er voor nodig is om mensen gezonder en actiever te
laten leven.
Besluittekst
- Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te
nemen in de begroting 2016 en verder:
Zoekrichting per feitenkaart
(bedragen x 1,0 miljoen euro)
2016 2017 2018 2019
7 Uitkeringen verstrekken en minimabeleid uitvoeren 0,25 0,50 0,50 0,50
Minder geld ramen voor tekort op uitkeringen (BUIG) 0,25 0,50 0,50 0,50
11 Maatschappelijke ondersteuning verzorgen 1,08 1,08 1,08 1,08
Begroting 2015 Herziening hulp in het huishouden 0,58 0,58 0,58 0,58
Subsidies herinrichten 0,50 0,50 0,50 0,50
13 Welzijn bevorderen 0,64 1,39 2,14 2,14
Budget zachte landing sociale agenda afbouwen 0,75 1,50 1,50
Begroting 2015 Doelgroepfuncties in sociaal wijkteam 0,64 0,64 0,64 0,64
Decentralisaties Jeugd en WMO/AWBZ 0,23 0,73 1,23 1,73
Kostenbesparing huidige zorgkosten 0,50 1,00 1,50
43 van 87
Begroting 2015 Onafhankelijke cliëntondersteuning
door vrijwilligers
1,00 1,00 1,00 1,00
Begroting 2015 Niet compenseren CER/Wtcg 1,31 1,31 1,31 1,31
Begroting 2015 Ondersteuning mantelzorgers 0,25 0,25 0,25 0,25
Begroting 2015 Korting op PGB 0,75 0,75 0,75 0,75
Begroting 2015 Besparingen al opgenomen in
begroting 2015
-3,08 -3,08 -3,08 -3,08
Totaal 2,20 3,70 4,95 5,45
44 van 87
4.4 Leefbaarheid en Veiligheid
Overgenomen zoekrichtingen voor bezuinigingen
Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 2016 2017 2018 2019
14 Omgevingsvergunningen afgeven 0,00 0,25 0,30 0,30
Centraliseren integraal toezicht en handhaving 0,10 0,15 0,15
Kostendekkend maken leges 0,15 0,15 0,15
15 Openbare ruimte en groen onderhouden 0,61 0,95 1,20 1,20
Besparen op energie 0,13 0,20 0,20 0,20
Efficiënter omgaan met gegevensbeheer 0,05 0,05 0,05 0,05
Inhuur Soweco anders organiseren 0,05 0,05 0,05
Overdracht uitvoering onderhoud openbare ruimte 0,20 0,30 0,40 0,40
Speeltoestellen 0,05 0,10 0,20 0,20
Anders organiseren beheer openbare ruimte 0,18 0,25 0,30 0,30
16 Riool onderhouden 0,00 0,22 0,33 0,45
Minder water afkoppelen van riolering * 0,02 0,03 0,05
Afschrijvingstermijn riool verlengen * 0,10 0,20 0,30
Meer kosten opnemen in riooltarief 0,10 0,10 0,10
19 Veiligheid bevorderen 0,03 0,03 0,03 0,03
Minder geld ramen voor veiligheid 0,03 0,03 0,03 0,03
20 Afval inzamelen -0,25 0,58 0,26 0,26
1 keer in de 4 weken restafval inzamelen * -0,25 0,58 0,26 0,26
Totaal 0,39 2,03 2,12 2,24
* Deze zoekrichtingen hebben een effect op de hiervoor gehanteerde tarieven. Door tegelijkertijd de OZB-
tarieven te verhogen leveren ze een bijdrage aan de bezuinigingen. De insteek is dat de lastendruk voor
burgers gelijk blijft.
Centraliseren integraal toezicht en handhaving
De uitvoering van toezichts- en handhavingstaken voor de fysieke leefomgeving kan effectiever
en efficiënter worden georganiseerd. De taakuitvoering is op dit moment versnipperd.
In de huidige situatie is het complex om integraal te sturen op deze taken. Integratie van de
taken die door Stadstoezicht worden uitgevoerd en de taken die binnen de gemeente worden
uitgevoerd kunnen leiden tot een verbeterde werkwijze.
Kostendekkend maken leges
De kosten voor de omgevingsvergunning zijn niet volledig doorberekend in de leges. Als dit wel
gebeurt, leidt dit tot hogere leges en tot een verhoging van de inkomsten uit leges.
Besparen op energie
Scherper letten op energieverbruik en nadenken over waar nog energie bespaard kan worden in
de organisatie.
Efficiency data management Beheer
Dataverrijking op een efficiëntere manier organiseren.
45 van 87
Inhuur Soweco anders organiseren
Voor het onderhoud van de openbare ruimte huurt de gemeente nu mensen in die bij de sociale
werkplaats werken (Soweco). Hiervoor wordt een uurtarief betaald aan Soweco. Daarnaast
ontvangt Soweco een bijdrage per WSW medewerker van de gemeente. In feite is sprake van
een dubbelbetaling. Het is voor de gemeente voordeliger deze mensen zelf in dienst te nemen of
via detachering bij een marktpartij te betalen.
Overdracht uitvoering onderhoud openbare ruimte
Het onderhoud van de openbare ruimte wordt nu gedaan door de gemeente zelf. In de nieuwe
situatie blijft het team Beheer de regisseur/opdrachtgever en worden alle uitvoerende activiteiten
op het gebied van groen, grijs en serviceonderhoud (inclusief de Begraafplaatsen en Grondbank)
overgedragen aan een externe partij/partijen.
Hierbij wordt uitvoering gegeven aan het door de Raad vastgestelde sourcingskader waarbij de
uitvoerende taken op afstand worden gezet en de gemeente zich richt op de regierol. Het
uitgangspunt is een structurele kostenbesparing te realiseren maar de kwaliteit van het
onderhoud minimaal op het huidige beeldkwaliteitsniveau te houden.
Speeltoestellen
Minder geld uitgeven aan onderhoud en vervanging van speeltoestellen. Almelo kent 886
speeltoestellen op 247 speellocaties. Door afgeschreven speeltoestellen niet altijd, maar slechts
in 25% van de gevallen te vervangen, is er minder geld nodig voor het vervangen van
speeltoestellen. Dit scheelt op termijn ook in de kosten voor het onderhoud van de
speeltoestellen.
In de nieuwe situatie vindt er verschraling plaats; dat wil zeggen dat er minder speeltoestellen
per locatie komen door niet te vervangen en er uiteindelijk speelplekken kunnen worden
opgeheven. Als een formele speelplek verdwijnt, betekent dit overigens niet dat alle speelruimte
verloren gaat. De “nieuwe” informele speelruimte, bijvoorbeeld een grasveldje, heeft ook
speelwaarde. Tevens kan de inzet van buurtbewoners bij speellocaties de betrokkenheid
vergroten en de onderhoudskosten mogelijk verlagen. Dit past ook goed bij de visie op
bewonersparticipatie.
Anders organiseren beheer openbare ruimte
Wij hebben in de zoekrichting een voorstel opgenomen om te bezuinigen door het
onderhoudsniveau te verlagen. Zowel uit uw bijdragen als de resultaten van het Almelo Panel
blijkt dat hier weinig tot geen draagvlak voor is. Daarom stellen wij voor het onderhoudsniveau
niet te verlagen, maar wel te kijken naar een kostenbesparing door het onderhoud anders te
organiseren in wijken en buurten. De deelnemers aan het omnibuspanel en de insprekers laten
weten dat er in de openbare ruimte meer gebruik gemaakt kan worden van initiatieven in de
wijken en buurten. Denk bijvoorbeeld ook aan de inzet van werklozen en bijstandsgerechtigden.
Door middel van IBOR (Integraal Beheer Openbare ruimte) kan dit gestimuleerd worden.
Riool
Minder water afkoppelen van riolering
In plaats van 3 hectare bestaand verhard oppervlak per jaar afkoppelen van de riolering, per jaar
2 hectare bestaand verhard oppervlak afkoppelen. Deze 1 hectare minder afkoppelen levert een
investeringsvoordeel op van 210.000 euro per jaar. Doordat deze investeringen in 30 jaar
worden afgeschreven, levert dit structureel elk jaar een kostenbesparing op van 15.400 euro. De
rioolheffing kan met dit bedrag verlaagd worden.
Deze zoekrichting gaat over afkoppelen van bestaand verhard oppervlak en heeft niets te maken
met het niet aan sluiten van hemelwater op de riolering in nieuwe woonwijken.
46 van 87
Afschrijvingstermijn riool verlengen
Aan de hand van een goede risicoanalyse kan de afschrijvingstermijn voor de vervanging van
riolering worden verlengd drie jaar (van 62 naar 65 jaar).
Meer kosten opnemen in riooltarief
Het Gemeentelijk Belastingkantoor (GBT) verzorgt onder andere de inning van de rioolheffing
voor de gemeente Almelo. In de rioolheffing zijn daarvoor kosten opgenomen ter hoogte 95.000
euro. Omdat de werkelijke kosten voor het heffen meer bedragen, wordt voorgesteld de
kostenpost te verhogen met 100.000 naar in totaal 195.000 per jaar. Hierdoor kan de
inningsbijdrage vanuit bijvoorbeeld de OZB, die wordt betaald uit de algemene middelen, met
100.000 omlaag.
Minder geld ramen voor veiligheid
Op dit moment hebben wij verschillende, kleine begrotingsposten op het gebied van integrale
veiligheid. Zo is er bijvoorbeeld jaarlijks 14.000 euro beschikbaar voor veiligheidsmaatregelen die
te maken hebben met voetbal, en 25.000 euro voor veiligheidsmaatregelen die te maken hebben
met huisverboden. In totaal is er 140.000 euro beschikbaar. Het voorstel is om alle middelen
samen te voegen en deze vervolgens met 30.000 euro te verlagen.
Afval
1 keer in de 4 weken restafval inzamelen
Restafval (grijze bak) nog maar 1 keer in de 4 weken ophalen. Inwoners betalen minder geld voor
afval. De belasting (OZB) gaat wel omhoog. Anders levert deze maatregel geen geld op om te
besparen. De totale lastendruk blijft voor inwoners gelijk.
Regionaal samenwerken afvalbrengpunt
Er is op dit moment een onderzoek gaande naar de mogelijkheden om samen te werken op het
gebied van afvalbrengpunten. De insteek daarbij is om de service naar de burgers zo groot
mogelijk te laten zijn. Waarbij gekeken wordt of het mogelijk is om burgers op alle
afvalbrengpunten in de regio Twente toe te laten. Of hier kosten bespaard kunnen worden is nog
onduidelijk.
Openingstijden afvalbrengpunt
De openingstijden van het afvalbrengpunt beperken. Inwoners betalen minder geld voor afval.
Besluittekst
- Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te
nemen in de begroting 2016 en verder:
Zoekrichting per feitenkaart
(bedragen x 1,0 miljoen euro)
2016 2017 2018 2019
14 Omgevingsvergunningen afgeven 0,00 0,25 0,30 0,30
Centraliseren integraal toezicht en handhaving 0,10 0,15 0,15
Kostendekkend maken leges 0,15 0,15 0,15
15 Openbare ruimte en groen onderhouden 0,61 0,95 1,20 1,20
Besparen op energie 0,13 0,20 0,20 0,20
Efficiënter omgaan met gegevensbeheer 0,05 0,05 0,05 0,05
Inhuur Soweco anders organiseren 0,05 0,05 0,05
Overdracht uitvoering onderhoud openbare ruimte 0,20 0,30 0,40 0,40
47 van 87
Speeltoestellen 0,05 0,10 0,20 0,20
Anders organiseren beheer openbare ruimte 0,18 0,25 0,30 0,30
16 Riool onderhouden 0,00 0,22 0,33 0,45
Minder water afkoppelen van riolering 0,02 0,03 0,05
Afschrijvingstermijn riool verlengen 0,10 0,20 0,30
Meer kosten opnemen in riooltarief 0,10 0,10 0,10
19 Veiligheid bevorderen 0,03 0,03 0,03 0,03
Minder geld ramen voor veiligheid 0,03 0,03 0,03 0,03
20 Afval inzamelen -0,25 0,58 0,26 0,26
1 keer in de 4 weken restafval inzamelen -0,25 0,58 0,26 0,26
Totaal 0,39 2,03 2,12 2,24
48 van 87
4.5 Algemene dekkingsmiddelen
Zoekrichtingen die we overnemen
Zoekrichting per feitenkaart (bedragen x 1,0 miljoen euro) 2016 2017 2018 2019
21 Algemene dekkingsmiddelen
Verhoging toeristenbelasting 0,08 0,08 0,08
Aandelen verkopen p.m. p.m. p.m. p.m.
Stelpost areaaluitbreiding niet opnemen 0,23 0,45 0,69 0,90
Stelpost nieuw beleid niet opnemen 0,19 0,38 0,57 0,76
Vrijvallen reserves en voorzieningen 0,40 0,40 0,40 0,40
Totaal 0,82 1,31 1,72 2,14
Verhogen toeristenbelasting
De toeristenbelasting verhogen met 30 procent. Bezoekers betalen dan in plaats van 1 euro per
nacht, 1,30 euro per nacht. Deze verhoging gaat in per 2017.
Aandelen verkopen
Wij gaan onderzoeken of we aandelen die de gemeente bezit geheel of deels kunnen verkopen.
Of stoppen met het gezamenlijk uitvoeren van taken met andere gemeenten. Gezien de grote
mate van onzekerheid hebben we hiervoor nog geen bedrag opgenomen.
Stelpost areaaluitbreiding niet meer opnemen
Wij nemen geen vast bedrag meer op voor extra onderhoud aan bijvoorbeeld nieuwe wegen. Als
een nieuwe weg wordt aangelegd dan bekijken hoeveel extra geld nodig is voor het onderhoud.
Stelpost nieuw beleid niet meer opnemen
Wij nemen geen vast bedrag meer op voor nieuw beleid of nieuwe activiteiten. Maar gaan per
project, activiteit of beleidsthema kijken of daar extra geld voor nodig is.
Vrijvallen reserves en voorzieningen
Een van de aanbevelingen uit de begrotingsscan gaat over het herschikken van
bestemmingsreserves. Als onderdeel van de zoekrichtingen hebben wij dit verder uitgewerkt.
Van de resterende middelen is het mogelijk een bedrag van 18 miljoen euro vrij te laten vallen.
Wij stellen voor de vrijval als volgt in te zetten:
- Toevoegen aan de algemene reserve 7 miljoen euro. Gezien de onzekerheden
waarmee we te maken hebben vinden wij het verstandig de algemene reserve hoger
vast te stellen dan de beschreven minimale omvang van 3,3 miljoen euro. Wij vinden
het verstandig een bedrag van 7 miljoen van de vrijval toe te voegen. De algemene
reserve komt hiermee op een begrote stand van 10,3 miljoen euro.
- Toevoegen aan de negatieve reserve grondbedrijf 8 miljoen euro. Hiermee wordt de
negatieve stand gedeeltelijk aangezuiverd. Dit komt overeen met een structureel
bezuinigingsopbrengst van 0,4 miljoen euro structureel.
- In de investeringsagenda reserveren wij 3 miljoen euro extra voor realisatie van
hoofdopgaven in de periode 2016 – 2018.
Voor de overgebleven reserves en voorzieningen stellen wij een nieuwe werkwijze voor waarbij:
- door het beperken van het aantal reserves en het instellen van een plafond het beter
mogelijk wordt een integrale afweging te maken.
49 van 87
- het verloop van de reserves en voorzieningen aansluit bij het raads- en
uitvoeringsprogramma
- meer inzicht ontstaat waardoor de vrije beleidsruimte zichtbaar wordt
- een sluitende begroting het uitgangspunt is; structurele lasten worden met structurele
baten gedekt.
Gevolgen:
Voorgesteld wordt 38 reserves en voorzieningen (per 31-12-2015) op te heffen. Een specificatie
van de reserves en voorzieningen is opgenomen in bijlage 1.
Gevolgen voor lastendruk
De maatregelen hebben voor de jaarlijkse lasten van mensen met een eigen huis nauwelijks
betekenis. De lastendruk zal voor deze groep, als gevolg van de zoekrichtingen, niet stijgen.
Mensen die een huis huren en niet tot de minima behoren, zullen niet geraakt worden door de
stijging van de OZB en hebben profijt van de verlaging van de afvalstoffenheffing en de
rioolrechten. Bedrijven profiteren niet van de verlaging van de afvalstoffenheffing, profiteren
deels van de verlaging van de rioolheffing en zullen niet geraakt worden door de verhoging van
de OZB. De lastendruk voor bedrijven zal dus gelijk blijven of licht dalen.
Inwoners zullen meer moeten betalen voor voorzieningen. Het parkeertarief zal mogelijk
verhoogd worden. Ook moeten inwoners 8 procent meer betalen voor bepaalde dienstverlening
(verhoging leges). Bezoekers betalen meer toeristenbelasting. Die gaat namelijk met 0,30 cent
per persoon per nacht omhoog.
Besluittekst
- Het college opdracht te geven de volgende zoekrichtingen nader uit te werken en op te
nemen in de begroting 2016 en verder:
Zoekrichting per feitenkaart
(bedragen x 1,0 miljoen euro)
2016 2017 2018 2019
21 Algemene dekkingsmiddelen
Verhoging toeristenbelasting 0,08 0,08 0,08
Aandelen verkopen p.m. p.m. p.m. p.m.
Stelpost areaaluitbreiding niet opnemen 0,23 0,45 0,69 0,90
Stelpost nieuw beleid niet opnemen 0,19 0,38 0,57 0,76
Vrijvallen reserves en voorzieningen 0,40 0,40 0,40 0,40
Totaal 0,82 1,31 1,72 2,14
- De reserves zoals opgenomen in bijlage 1 per 31-12-2015 op te heffen:
- Een bedrag van 18,0 miljoen euro vrij te laten vallen en als volgt in te zetten:
o 3,0 miljoen euro te reserveren voor de investeringsagenda (1,5 miljoen euro voor
de binnenstad en 1,5 miljoen euro voor transformatie werk en zorg in het sociale
domein);
o 7,0 miljoen toe te voegen aan de algemene reserve;
o 8,0 miljoen te storten in de negatieve reserve grondbedrijf
- De negatieve reserve grondbedrijf de komende 10 jaar aan te vullen zodat deze weer
een positief saldo heeft.
50 van 87
Bijlagen
51 van 87
Bijlage 1: Specificatie vrijval reserves en voorzieningen
Voorgesteld wordt:
- de volgende 38 reserves en voorzieningen per 31-12-15 op te heffen:
Naam reserve bedrag
53002 reserve schoolgebouwen 1,25
53004 reserve verkiezingen 0,11
53005 reserve automatisering 0,28
53007 reserve besluit woninggebonden subsidies 0,08
53012 reserve btw compensatie 0,03
53013 reserve gsb I 0,01
53014 reserve gsb II mop sociaal 0,19
53017 reserve gsb III 0,00
53019 reserve bodemverontreiniging 2,27
53026 reserve stadsvernieuwing 0,06
53029 reserve kunstaankoop / stadsvernieuwing 0,00
53031 reserve wijk buurt budgetten 0,09
53033 reserve sportstimulering 0,03
53036 reserve welzijnsaccommodaties 0,01
53042 reserve soweco afkoop 0,02
53050 reserve knelpunten bedrijfsvoering 0,05
53051 reserve huisvesting stadhuis 0,00
53054 reserve intergem. ingenieursbureau rbt 0,14
53056 reserve wegen 1,10
53057 reserve riolering tariefsegalisatie 0,00
53058 reserve bibliotheek 0,02
53059 reserve afvalstoffenheffing 0,00
53060 reserve sportraad 0,06
53061 reserve takenanalyse 2011-2014 0,26
53062 reserve wijkwaardebonnen 0,00
53067 reserve opvang nieuwkomers 0,13
53070 reserve plan van aanpak mau 1,07
53072 reserve kunstwerken 0,15
53074 reserve transitie sociale agenda 0,00
55010 reserve ec nut iispa 0,00
55015 reserve ec nut ondergrondse containers 0,81
55020 reserve ec nut werkplein 1,00
55021 reserve ec nut milieuparken 0,84
61029 Voorziening kloosterhofflat 0,00
62001 voorziening stadhuis onderhoud 0,11
62005 voorziening sportaccommodatie onderhoud 1,97
63049 voorziening wijkcentra onderh. stb gebr 0,11
63050 voorziening wijkcentra inventaris 0,05
Totaal 12,30
- de volgende bedragen vrij te laten vallen
52 van 87
Naam reserve bedrag
62002 voorziening onderhoud en vervanging 2,96
53063 reserve re-integratie 1,45
61036 voorziening afval egalisatie 1,55
Totaal 5,96
Resume:
Op heffen reserves/voorzieningen 12,30 miljoen
Bedrag vrijvallen 5,96 miljoen
Totaal 18,26 miljoen
Afrondingen - 0,26 miljoen
Totale vrijval 18,00 miljoen
53 van 87
Bijlage 2: Aanbevelingen begrotingsscan
Aanbevelingen Begrotingsscan
1. De grondexploitatie is de belangrijkste veroorzaker van de huidige tekorten en
schuldproblematiek. Het is een kapitaalintensieve marktactiviteit.
Deze aanbeveling is opgenomen in de perspectiefnota en maakt onderdeel uit van de
hoofdopgaven
2. Ontwikkel een actief beleid om het weerstandsvermogen op een ratio van 1 te krijgen.
Recent heeft de raad de vernieuwde kadernota weerstandsvermogen vastgesteld.
Daarnaast is in deze perspectiefnota het weerstandsvermogen (algemene reserve)
verhoogd en daarmee het weerstandsvermogen versterkt. Wel blijft het
weerstandsvermogen de komende jaren onder druk staan als gevolg van de afboeking
van gronden in de jaarrekening 2014. Incidentele meevallers zullen toegevoegd worden
aan de algemene reserve ter versterking van het weerstandsvermogen.
3. Herschik de bestemmingsreserves zoveel als mogelijk in algemene reserves.
Dit is opgenomen in de perspectiefnota. Separaat wordt u een herziene nota reserves en
voorzieningen aangeboden waarin deze aanbeveling is verwerkt.
4. Maak de exploitatiebegroting minder afhankelijk van het grondbedrijf.
In de perspectiefnota is een aantal maatregelen hiervoor genomen
5. Verhoog de informatiewaarde van de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.
Deze aanbeveling nemen we mee in de voorbereiding op de programmabegroting 2016.
Over de inhoud en de informatiewaarde zullen we ook met de provincie Overijssel
overleggen
54 van 87
Mogelijke keuzes
In het rapport worden mogelijke keuzes beschreven met daarbij aangegeven wat de invloed
hiervan is op het weerstandsvermogen, de schuldpositie en de exploitatie (bezuinigingsopgave).
Per keuze wordt weergegeven hoe hiermee in deze perspectiefnota is omgegaan.
Mogelijke keuzes Verwerkt in
PN nota
Toelichting
1. Kwantificeren stille
reserves
Nee Voor de bepaling van het weerstandsvermogen
worden de stille reserves al behoedzaam
gekwantificeerd. Dit aanpassen heeft slechts een
boekhoudkundig effect, in werkelijkheid verandert er
niets.
2. Herschikken van
bestemmings-
reserves ten gunste
van algemene
reserve
Ja
3. Verkoop aandelen Ja Via aparte bestuursopdracht
4. Verkoop
gemeentelijk bezit
Ja
5. Creëren structureel
overschot in de
meerjarenbegroting
Ja
6. Verkoopimpuls
complexen
grondbedrijf
Ja
7. Goedkoper lenen.
Conversie en
overtollige middelen
van provincies (niet
zijnde Overijssel) en
andere gemeenten
Nee Op dit moment is er nog geen contact met andere
overheden geweest voor het lenen van geld. Over het
algemeen zal het gaan om het kort uitzetten van
middelen. Er is met name behoefte aan langlopende
leningen.
8. Interne rente
verlagen. Bespaarde
rente en aanname
rente kort geld
Nee Het verlagen van de interne rente levert geen
bezuiniging op. Het betreft een wisseling tussen
structurele en incidentele middelen. Zoals gebruikelijk
zal bij de voorbereidingen op de begroting 2016 het
rentepercentage opnieuw worden vastgesteld.
9. Investeringsstop Nee Op dit moment is gekozen om geen generieke
investeringsstop te hanteren maar gericht te kijken
naar investeringen.
10. Slechts budgettair
neutraal beleid
Nee Nieuw voor Oud is een beleidsregel die al enkele jaren
wordt toegepast. Wel blijkt dat de laatste jaren steeds
meer sprake is van krimp van budgetten. Daarnaast
staat dit haaks op de integraal afwegen van nieuw
beleid. Er is voor gekozen om voordelen ten gunste
van de algemene middelen te laten vrijvallen en nieuw
beleid in samenhang te bezien en af te wegen.
55 van 87
Mogelijke keuzes Verwerkt in
PN nota
Toelichting
11. Uitgavenbudget- ten
in begroting
verlagen met
onderuitputting,
geen inflatie meer
toekennen en
toepassen zero-
base-budgetting
Nee Op dit moment is gekozen voor een
kerntakendiscussie. Het niet toekennen van inflatie en
ramen van onderuitputting staan hier haaks op. Dit
zijn kaasschaafmethodes.
Middels de feitenkaarten is in kaart gebracht wat de
verschillende taken van de gemeente kosten. Op
punten wordt zero-based budgetting gevolgd.
Bijvoorbeeld bij de herschikking van de subsidies
sociaal domein. Alle subsidies op 0 gezet en dan
bekijken waarvoor de gemeente middelen in wil
zetten.
12. Scherper ramen
rijksuitkering
gemeentefonds
Nee Per circulaire wordt de raming van de algemene
uitkering geactualiseerd. In de aankomende
meicirculaire zullen de gevolgen van herijking van het
gemeentefonds en het ingroeipad voor de
decentralisaties bekend worden gemaakt. Bij het
voorstel over de meicirculaire zal deze mogelijkheid
verder uitgewerkt worden. (toelichting zie bijlage bij
memo)
13. Ontvlechten
grondexploitatie met
gewone dienst.
Formatie
verduurzamen,
opnemen flexibele
schil in formatie,
toerekenen rente
aan boekwaarde
gronden conform
gemiddelde externe
rente
Nee
56 van 87
Bijlage 3: Afgevallen zoekrichtingen
Bestuurskracht en bestuurscultuur
Besparing op bedrijfsvoering door samenwerking met andere gemeenten (IBO)
Met het besluit rond IBO en het Twentebedrijf kan de bezuiniging op de samenvoeging van
ondersteunende taken samen met andere Twentse gemeenten niet worden ingeboekt. De
overhead zal afnemen door het uitbesteden van taken. Daarnaast zal ook in dit domein de 10%
formatiereductie op beleidsvoorraad en bestuursondersteuning worden doorgevoerd. Op de
ontwikkeling van het Twentebedrijf zal als kaderstellend uitgangspunt een korting van minimaal
10% worden opgenomen.
Aantrekkelijke stad
Sluiten buitenbad
We zien af van de bezuiniging op het buitenbad. Maar we houden ook geen rekening met een
extra investering in het zwembad. Wij constateren dat er voor een bezuiniging geen draagvlak is
in de raad en in de samenleving.
Voorgesteld werd om het buitengedeelte van het sport- en recreatiecentrum “Het Sportpark” te
sluiten. Hierdoor hoefde de gemeente geen eigendomsonderhoud/beheer meer uit te voeren.
Het buitengedeelte van het sport- en recreatiecentrum omvat een peuterbad, een half diep 25
meterbad, een diep 25 meterbad en een zonneweide.
Reclame op rotondes
Het voorstel was om rotondes beschikbaar te stellen voor reclame-uitingen om zo een
vergoeding van bedrijven te kunnen ontvangen.
Het college kiest ervoor om deze zoekrichting niet op te nemen in de Perspectiefnota. We zijn
hier op dit moment al mee bezig en kiezen ervoor om hier vooralsnog geen bezuinigingsbedrag
aan te koppelen.
Cultuursubsidies
Uit het politiek beraad blijkt duidelijk dat er geen draagvlak is voor bezuinigingen op cultuur. Bij
het Almelo Panel is meer draagvlak om hier op te bezuinigingen, maar deze is niet uitgesproken
groot. Daarom laten wij de zelfstandige taakstelling op cultuur vervallen. Ook houden wij
voorlopig geen rekening met incidentele investeringen in cultuur. Eventuele investeringen in
cultuur worden betrokken bij het uitwerken van de plannen voor de vergroting van de
aantrekkelijkheid van de binnenstad. Hiervoor hebben wij per jaar 500.000 euro beschikbaar in
de periode 2016-2018.
U hebt suggesties gedaan om te komen tot meer samenwerking binnen de culturele sector. De
vorming van een cultuurbedrijf is daarbij als mogelijkheid genoemd. Op dit moment denken wij
dat de oprichting van een cultuurbedrijf wellicht mogelijk is, maar dat dit niet op voorhand als
gewenste uitkomst door de gemeente bepaald moet worden. Wij stellen voor om op basis van de
nieuwe stadsvisie cultuur als gemeente duidelijker te formuleren wat wij van de culturele
instellingen verwachten (maatschappelijke opdracht) en gezamenlijk met die instellingen
vervolgens te bekijken welke kansen zij zien voor een versterkte samenwerking. De instellingen
zelf hebben daarbij aangegeven dat een bepaalde vorm van bestaanszekerheid ruimte schept om
te komen tot vernieuwingen en innovatie waar dat nodig is.
U krijgt van ons na het zomerreces een afzonderlijk voorstel over de stadsvisie cultuur met
daarin vier uitgewerkte scenario’s. Deze kunnen betrokken worden bij de systeeminnovatie
cultuur en sport.
57 van 87
Sociale Agenda
Geen afgevallen zoekrichtingen.
Leefbaarheid en Veiligheid
Kwijtschelding riool- en afvalstoffenheffing
Het voorstel was om ook mensen met een laag inkomen (minima) de jaarlijkse rioolheffing te
laten betalen. Zij zouden dan niet meer voor kwijtschelding in aanmerking komen. Iedereen
betaalt zo mee aan afval. Mensen die al rioolheffing betalen, betalen minder.
Zo ook voor de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing. Deze bedraagt in 2014 935.000 euro.
De kwijtscheldingsnorm ligt nu op 100% van de bijstandsnorm. De gemeente zou kunnen
bepalen om een strenger kwijtscheldingsbeleid te voeren (gefaseerd in 3 jaar invoeren).
Het college kiest voor om de kwijtschelding van de riool- en afvalstoffenheffing niet mee te
nemen de Perspectiefnota. Het college luistert hiermee naar de inbreng van de raad en van de
samenleving. Zij geven aan dat impact voor de minima te groot is.
Algemene dekkingsmiddelen
Verhogen OZB met jaarlijks 1% boven de inflatie
Wij verhogen de belasting OZB niet met jaarlijks met 1 procent extra. De OZB wordt alleen
verhoogd, naast de inflatie, om ervoor te zorgen dat andere zoekrichtingen – zoals op riolering en
afval– ook daadwerkelijk besparingen opleveren. In deze gevallen blijft de lastendruk voor een
burger met een eigen woning gelijk.
58 van 87
Bijlage 4: Hoofdlijnen Politiek beraad van 23 april 2015
Bestuurskracht en Bestuurscultuur
Aanvullende zoekrichting Fracties Wat gaan we ermee doen?
Personele voorstellen/
formatiereductie/bedrijfsvoe
ring anders organiseren
/generieke
taakstelling/salariskosten
omlaag/verminderen aantal
ambtenaren/onderzoek naar
gemeentelijke organisatie
PvdA/AC/CDA/
D66/LAS/VVD
Voorstel om 10% formatiereductie aan te
brengen op beleids- en bestuurstaken. Daarbij
over te gaan tot een versnelde doorvoering van
de organisatieontwikkeling. Uitvoerende taken
worden uitbesteed. Dat betekent dat het aantal
medewerkers in dienst bij de gemeente Almelo
gehalveerd wordt.
Bezuinigingsbedrag bedraagt 1,2 miljoen in
2020 structureel.
Regionaal college AC De 14 Twentse gemeenten gaan vanaf 2016
anders samenwerken binnen Regio Twente.
Elke gemeente levert een portefeuillehouder om
een inhoudelijk dossier te trekken. Er zal nog
geen sprake zijn van een regionaal college,
daarvoor is nog geen regionaal draagvlak. De
huidige samenwerking in de regio heeft al een
aantal samenwerkingsverbanden opgeleverd
zoals bij de uitvoering van de
gemeentebelastingen, de salarisadministratie en
de onderzoek & statistiek-functie. Momenteel
wordt verder invulling gegeven aan de
doorontwikkeling van de organisatie en de
uitbesteding van uitvoerende taken in het
fysieke, sociale en bedrijfsvoering domein op
afstand van de gemeente worden gezet
Wagenpark doorlichten LAS Technisch wagenpark maakt deel uit van
sourcing groen. Naar de dienstauto wordt
onderzoek gedaan.
Reserves en Voorzieningen PvdA Voorstel om het aantal reserves en
voorzieningen terug te brengen tot maximaal 2
per programma. Door herschikking van
bestemminsreserve is 18 miljoen euro mogelijk.
Het wordt als volgt ingezet:
- Toevoegen algemene reserve 7 miljoen
euro
- Toevoegen negatieve reserve
grondbedrijf 8 miljoen
- Voor realisatie hoofdopgaven 3 miljoen
euro
59 van 87
Aantrekkelijke Stad
Verworpen
bezuinigingsrichtingen
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Bezuiniging cultuur PvdA/CU/AC/
D66/GL/LAS
/VVD
Er is geen draagvlak in de raad en de stad voor
bezuinigingen op cultuur. Echter, er zijn
veranderingen in de manier waarop mensen hun
vrije tijd besteden. Dit vraagt wat ons betreft
om een systeeminnovatie op het gebied van
sport en cultuur. Wij verbinden hier een
taakstelling van 500.000 euro aan.
Sluiten buitenbad CU/AC/Fractie
Stam/GL/LAS/
VVD
Zoekrichting sluiting buitenbad komt te
vervallen. Wel kijken we binnen de
systeeminnovatie sport of het slimmer/anders
georganiseerd kan worden.
Toeristenbelasting VVD Toeristenbelasting tast aantrekkelijkheid maar in
beperkte mate aan. Het gaat om 30 cent per
nacht. In de keuze om wel of niet te verblijven
spelen andere factoren een veel grotere rol.
Aanvullende zoekrichtingen Fracties Wat gaan we ermee doen?
Afstoten alle taken sport en
cultuur
LA Door middel van systeeminnovatie sport en
cultuur kijken wat de kerntaken zijn, welke
taken we kunnen overdragen en hoe we meer in
kunnen zetten op de activiteit en minder op
instituties en stenen.
Parkeerbeleid moet geld
opleveren/parkeergarages
verkopen
CU/LAS/ Bezuiniging van 1,2 miljoen euro opgenomen in
deze Perspectiefnota.
Sport, overcapaciteit
aanpakken
AC Door systeeminnovatie sport en cultuur kijken
hoe we beter en slimmer kunnen organiseren.
Almelo Promotie opheffen
en weer in eigen beheer
LAS Levert vooralsnog geen bezuiniging op omdat de
taak blijft bestaan.
Sportbedrijf en
Stadstoezicht
opheffen/privatisering
zwembad en
Iispa/stadstoezicht
LAS Uitgangspunt bij deze Perspectiefnota is dat we
ons minder zullen richten op instituties en meer
op activiteiten. Bij alle taken kritisch kijken wie
en hoe deze het beste uit kunnen voeren.
Skybox LAS Bezit van skybox ziet het college niet als een
kerntaak.
Uit investeringsagenda
schrappen
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Schrappen impulsbudget
voor cultuur
PvdA Deels overgenomen. Geen afzonderlijk budget
meer voor investeringen in cultuur. Kan
betrokken worden bij plannen binnenstad.
60 van 87
Sociale Agenda
Verworpen
bezuinigingsrichtingen
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Zachte landing PvdA/D66/GL Wij zorgen ervoor dat er voldoende middelen zijn
in de komende jaren voor de zachte landing
sociale agenda.
Waarderingssubsidies
ontzien
CU Overgenomen. Waarderingssubsidies worden
niet betrokken bij herijking subsidies.
Aanvullende zoekrichtingen Fracties Wat gaan we ermee doen?
Soweco inzetten voor re-
integratie, overnemen
groen, dagbesteding
CU/AC/ Niet overgenomen. Focus ligt primair op
organiseren van beschut werken. Re-integratie
budget sowieso beperkt qua omvang.
Aanpak fraude CDA Niet overgenomen als aanvullende zoekrichting
die een besparing moet opleveren. Wij
onderstrepen de lijn dat misbruik van sociale
regelingen niet mag lonen en zetten daar met
behulp van de sociale recherche scherp op in om
misbruik te voorkomen. Het structureel ramen
van eventuele meeropbrengsten die per jaar
kunnen veranderen, achten wij financieel niet
verantwoord.
Kracht van de samenleving
benutten
PvdA/CU/CDA/ Niet overgenomen als aanvullende zoekrichting
die een bezuiniging moet opleveren. Wel van
belang om meer kracht van de samenleving te
benutten. Wijze waarop dit vorm gegeven kan
worden is opgenomen in de startnotitie
overheidsparticipatie.
Herbeoordeling van alle
subsidies
LAS Niet overgenomen. Waarderingssubsidies en
subsidies met specifieke wettelijke grondslag
zijn uitgezonderd. Voor subsidies sport en
cultuur zal een afzonderlijk traject
(systeeminnovatie) volgen.
Taakstelling op
maatschappelijke
ondersteuning, welzijn, re-
integratie, volksgezondheid,
economie
VVD Niet overgenomen. Huidige taakstellingen en
tekorten in het sociaal domein zijn opgave op
zich. Extra ophogen achten wij onverantwoord
en niet reëel.
Uit investeringsagenda
schrappen
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Innovatie sociale domein D66 Overgenomen
61 van 87
Toevoegen
investeringsagenda
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Investering kwetsbare
groepen (750.000)
structureel maken
CU Niet overgenomen. In periode 2016 – 2018 is er
elk jaar 500.000 euro beschikbaar die eventueel
gebruikt kan worden voor compensatie. Vanaf
2019 structurele, financiële mogelijkheden voor
kwetsbare groepen mogelijk.
Leefbaarheid en Veiligheid
Verworpen
bezuinigingsrichtingen
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Afkoppelen water CU/GL/ Gezien financiële noodzaak ligt hier op dit
moment geen prioriteit. Dus zoekrichting wordt
gehandhaafd.
Wijkcentra
overdragen/verkopen
CU/AC Kijken naar multifunctioneel gebruik van
(accommodaties (sportaccommodaties,
zwembad, stadhuis, wijkcentra) en naar
samenvoegen naar functies.
Wijkcentra waar mogelijk overdragen.
Verlagen niveau
groenonderhoud en wegen
LAS/VVD Onderhoudsniveau wordt niet verlaagd. Kijken
naar hoe je geld kunt besparen door beheer
openbare ruimte anders te organiseren (grotere
betrokkenheid inwoners en verenigingen).
Uit investeringsagenda
schrappen
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Spaartermijn bruggen
uitstellen/investeringsbudget
binnenstad
PvdA/CU/AC/
LAS/
Spaartermijn gefaseerd. Vanaf 2019 mogelijk om
structureel geld te ramen.
Algemene dekkingsmiddelen
Verworpen
bezuinigingsrichtingen
Fracties Wat gaan we ermee doen?
Geen verhoging
toeristenbelasting
VVD In de perspectiefnota hebben wij de zoekrichting
met betrekking tot het verhogen van de
toeristenbelasting gehandhaafd.
Geen OZB-verhoging PvdA/AC/D66/F
ractie
Stam/LAS/VVD
De OZB wordt alleen verhoogd, naast de inflatie,
om ervoor te zorgen dat andere zoekrichtingen –
zoals op riolering en afval – ook daadwerkelijk
besparingen opleveren. In deze gevallen blijft de
lastendruk voor een burger gelijk.
OZB: eerlijke manier om
inkomsten te genereren
GL Deze zoekrichting hebben wij niet overgenomen.
Weerstandsvermogen: op
orde, naar de norm van 1
VVD In deze perspectiefnota hebben wij 7 miljoen
gereserveerd ter verbetering van het
weerstandsvermogen
62 van 87
Bijlage 5: Reacties uit de samenleving
Bestuur en Organisatie
Hoofdlijnen
Hoofdlijn
Wat gaan we hiermee doen?
Versterken van de
burgerparticipatie en
taken teruggeven aan
de burger
Het college heeft een startnotitie over burger- en overheidsparticipatie
gemaakt voor de gemeenteraad. De kern daarvan is dat de gemeente
burgers betrekt bij grote thema’s en aansluit bij de initiatieven uit de
stad. Om overheidsparticipatie daadwerkelijk vorm te geven in Almelo
worden de onderstaande voorstellen na bespreking met de raad
opgenomen in een actieprogramma Overheidsparticipatie:
- Het concept van de initiatieven/ideeënmakelaar toepassen in
Almelo. (De ideeënmakelaar denkt mee, verbindt met andere
initiatiefnemers en maakt mensen wegwijs in financiële
mogelijkheden. Het resultaat ervan is dat inwoners dingen doen
die voorheen het domein waren van de gemeente en grote
gesubsidieerde organisaties.
- Een topgroep met vertegenwoordiging van raad, college,
ambtelijke top en ideeënmakelaar verantwoordelijk maken voor
het faciliteren en ondersteunen van initiatieven die vanuit de
samenleving bij de gemeente komen. Deze groep start met een
‘kennismakingsronde’ om vooraf actief in gesprek te gaan en
initiatieven op te sporen.
Kosten bestuur en
organisatie verlagen
en werken met een
flexibeler organisatie
In de bezuinigingsvoorstellen voor de Perspectiefnota zitten voorstellen
opgenomen die uitgaan van 10% reductie op beleids- en bestuurstaken
en de ontwikkeling van een flexibele pool van beleidsmedewerkers.
Daarnaast omvatten de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering
van 21 fte. Samen met de voorstellen voor uitbesteding zal het aantal
medewerkers dat in dienst van de gemeente gehalveerd zal zijn in 2020.
Meer samenwerking
op bedrijfsvoering en
specialistische taken
met (buur)
gemeenten.
De 14 Twentse gemeenten gaan vanaf 2016 anders samenwerken
binnen Regio Twente. Een van de veranderingen is dat elke gemeente
een portefeuillehouder levert om een inhoudelijk dossier te trekken. Er
zal nog geen sprake zijn van een regionaal college, maar het samen met
andere gemeenten uitvoeren van taken binnen een zogenaamd
Twentebedrijf wordt wel eenvoudiger. De huidige samenwerking in de
regio heeft al een aantal samenwerkingsverbanden opgeleverd zoals bij
de uitvoering van de gemeentebelastingen, de salarisadministratie en de
onderzoek & statistiek-functie. Momenteel wordt verder invulling
gegeven aan de doorontwikkeling van de organisatie en de uitbesteding
van uitvoerende taken in het fysieke, sociale en bedrijfsvoeringdomein.
63 van 87
Advies per reactie
Brief Strekking van de brief Advies
Plas Zoveel als mogelijk geld
kostende taken terug
geven aan de burger
i.k.v. participatie
gedachten
Het college heeft een startnotitie aan de raad
gestuurd over burgerparticipatie. Het college wil
initiatieven waarbij burgers taken willen overnemen,
graag stimuleren. Daarom wil het college er ook
niet direct op bezuinigen.
Veel taken die de gemeente uitvoert zijn wettelijk
verplicht. We geven het meeste geld uit aan
uitkeringen en de nieuwe taken (decentralisaties)
voor de jeugdzorg, participatie en de wmo en
minimabeleid (140 miljoen). Daarvoor krijgen we
steeds minder geld van het Rijk
Openbare ruimte kost ongeveer 15 miljoen. Met het
nieuwe beheerplan IBOR en de inzet van
wijkbewoners kunnen we daarop bezuinigen.
Stegeman Vaststellen basisjaar
waarop we ons alleen
bezig hielden met de
kerntaken.
In de feitenkaarten die u op de site van Almelo
vindt, staat per onderwerp aangegeven welke taak
verplicht is en welke niet. In de afgelopen decennia
heeft de overheid steeds meer taken op zich
genomen. Met de participatiesamenleving zien we
daarin een kentering. Mensen kunnen en willen
steeds meer zelf. Daarnaast heeft de gemeente net
een aantal nieuwe taken gekregen van de
Rijksoverheid. Dat maakt het lastig om een
basisjaar vast te stellen.
Hoorweg Clubje goed Boeren
verstand voor toetsing
bestaande en nieuwe
activiteiten
In onze democratische rechtstaat bepaalt de
gemeenteraad definitief wat er moet gebeuren en
hoeveel dat mag kosten. Ook wordt de mening van
inwoners en deskundigen regelmatig gevraagd en
benut. Het college wil met de initiatievenmakelaar
ook ruimte bieden aan ondersteuning van ideeën die
onze stad beter/mooier maken.
Barendregt Jammer dat extern
bureau opdracht heeft
uitgevoerd. Waarom
wonen ambtenaren niet
in Almelo?
Wettelijk gezien mogen wij onze medewerkers niet
verplichten in Almelo te gaan wonen. Wat je
verwacht van je ambtelijk apparaat is een grote
verbondenheid en betrokkenheid bij de stad, dit is
een van de elementen die bij de werving van
nieuwe medewerkers en introductie van nieuwe
medewerkers wordt meegenomen.
Ter Brugge Nieuw Stadhuis geen heil We willen het stadhuis echt tot een huis van de
stad maken. De directeur van het KCC krijgt met
deze Perspectiefnota hiervoor een opdracht om dat
mogelijk te maken.
Eekhoorn 250.000 opening
stadhuis schrappen voor
bibliotheek gebruiken,
minima niet dupe worden
De openingskosten zijn na debat met de raad
verlaagd tot 125.000,-- euro. Het gaat hier om een
eenmalig bedrag. Daarom kan het ook niet
structureel voor de bibliotheek of minima worden
gebruikt.
64 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Groeneveld Stadhuis deels verhuren
aan startups, ICT samen
of uitbesteden
Het stadhuis moet het huis van de stad worden,
verhuur aan bijvoorbeeld start ups is een van de
opties die we verder gaan onderzoeken om het huis
van de stad verder vorm te geven. De directeur van
het KCC krijgt hiervoor bij deze Perspectiefnota de
opdracht.
Hondebrink Minder wethouders,
flexibele inzet
ambtenaren, geen
terugkeer ambtenaren die
wethouder wil worden,
provincie afschaffen 2
steden Overijssel, Cogas
aandelen te gelde maken,
grondbedrijf opheffen,
geen garantiestellingen,
strop Waterrijk nemen,
specialistisch werk
regionaal
In de bezuinigingsvoorstellen voor de
perspectiefnota zijn voorstellen opgenomen die
uitgaan van 10% reductie op beleids- en
bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele
pool van beleidsmedewerkers.
Er wordt onderzoek gedaan naar de verkoop van
aandelen.
Het terugkeerrecht van ambtenaren is wettelijk
vastgelegd en dient landelijk te worden gewijzigd in
de onderhandelingen over een nieuwe cao.
De gemeente heeft geen invloed op het eventueel
afschaffen van de provincie. Voor een
gemeentelijke herindeling tot twee steden is geen
draagvlak.
Met de Jaarrekening 2014 is voor 56 miljoen aan
gronden afgeboekt. Dat is mede de reden waarom
er nu moet worden bezuinigd.
Een deel van het specialistisch werk wordt al in
regionaal verband uitgevoerd. Voorbeelden zijn:
uitvoering gemeentebelastingen,
salarisadministratie, onderzoek & statistiek-functie.
Anoniem Geen surrogaat
participatie, minder
bezuinigen en niet
investeren in grote
stadsprojecten
Om financieel gezond te blijven is het noodzakelijk
om ten minste 12,2 miljoen te bezuinigen. Een
meerderheid van de raad heeft zich uitgesproken
om te kijken naar de mogelijkheden om niet alleen
te bezuinigen en te saneren maar ook om te
investeren.
Bij de investeringen is nu de verdeling gemaakt om
zowel op sociaal als fysiek gebied te investeren in
de stad.
Iedere mening telt; de gemeenteraad zal uiteindelijk
als uw volksvertegenwoordigers hierover een
besluit nemen.
Guikink Duur stadhuis De vaste lasten van het nieuwe stadhuis zijn lager
dan die van het oude stadhuis (inclusief Javatoren)
maar we begrijpen wel uw gevoel. Daarom vinden
we ook dat het stadhuis echt een huis van de stad
moet worden. De directeur van het KCC krijgt met
deze Perspectiefnota hiervoor een opdracht.
Trefhoek Kunnen meer doen en
mensen kansen geven
Het college wil ook inzetten op multifunctioneel
gebruik van panden en benutten van kracht uit de
stad op de hoofdopgaven in deze Perspectiefnota.
65 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Anoniem Beter luisteren naar de
inwoners, minder
ambtenaren
In de bezuinigingsvoorstellen voor de
perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die
uitgaan van 10% reductie op beleids- en
bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele
pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten
de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering
van 21 fte. Samen met de voorstellen voor
uitbesteding zal het aantal medewerkers dat in
dienst is bij de gemeente Almelo in 2020 zijn
gehalveerd.
Met de Perspectiefnota hebben we zoveel als
mogelijk de reactie van inwoners verwerkt.
Lucas Ambtelijke organisatie
snijden
In de bezuinigingsvoorstellen voor de
perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die
uitgaan van 10% reductie op beleids- en
bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele
pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten
de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering
van 21 fte. Samen met de voorstellen voor
uitbesteding zal de ambtelijke organisatie in 2020
zijn gehalveerd.
Ploegmakers Stadhuis De vaste lasten van het nieuwe stadhuis zijn lager
dan die van het oude stadhuis maar we begrijpen
wel uw gevoel. Daarom vinden we ook dat het
stadhuis echt een huis van de stad moet worden.
De directeur van het KCC krijgt met deze
Perspectiefnota hiervoor een opdracht
PP Feitenkaarten BV % We gebruiken de feitenkaarten en de begrotings- en
formatiescan om te analyseren waar we staan als
Almelo in vergelijking met andere gemeenten. In
deze Perspectiefnota worden daarover ook
voorstellen gedaan.
Amsing Samenwerking Wierden Opschaling wordt onderzocht in breder verband,
bijvoorbeeld in het kader van SSNT en het
Twentebedrijf.
Abbink Loonmatiging, meer
samenwerking, 2,6
miljoen aanvullende
uitkering Den Haag
Opschaling wordt onderzocht in breder verband,
bijvoorbeeld in het kader van SSNT en het
Twentebedrijf.
Overbeek Personeel bezuinigingen In de bezuinigingsvoorstellen voor de
Perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die
uitgaan van 10% reductie op beleids- en
bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele
pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten
de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering
van 21 fte. Samen met de voorstellen voor
uitbesteding zal het aantal medewerkers dat in
dienst is bij de gemeente in 2020 zijn gehalveerd.
66 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Stadstoezicht Te grote top, starre
organisatie
In de bezuinigingsvoorstellen voor de
perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die
uitgaan van 10% reductie op beleids- en
bestuurstaken en de ontwikkeling van een flexibele
pool van beleidsmedewerkers. Daarnaast omvatten
de bezuinigingsvoorstellen nog een vermindering
van 21 fte. Samen met de voorstellen voor
uitbesteding zal het aantal medewerkers dat in
dienst is bij de gemeente Almelo in 2020 zijn
gehalveerd.
Caarls In % begroten Dit is standaard opgenomen in de P&C
documenten.
Vredeveld Minder externen inhuren Soms is het goedkoper om externen tijdelijk in te
huren bij piekbelasting dan iemand in dienst te
nemen. De inhuur wordt straks gemonitord.
Ravers Burgerparticipatie Het college heeft een startnotitie aan de raad
gestuurd over burgerparticipatie. Het college wil
initiatieven waarbij burgers taken willen overnemen,
graag stimuleren. Daarom wil het college er ook
niet direct op bezuinigen. Ook is er de ontwikkeling
van de Right to Challenge. Daarbij mogen bewoners
de gemeente uitdagen als zij denken dat ze een
publieke taak goedkoper kunnen uitvoeren.
Trienen Inzicht in uitkomsten
begrotingsscan
De begrotingsscan is openbaar.
AA Smits Laat burger het zelf doen
met ondersteuning
ambtenaren.
Samenwerking Wierden
Twenterand i.p.v.
Enschede. Alleen nog op
afspraak straalt geen
welkom uit en telefonisch
een crime.
Samenwerking met andere Twentse gemeenten
wordt onderzocht, via SSNT en het Twentebedrijf.
Hierbij kijken we naar meer dan één gemeente.
Mulder Wethouders minder,
salarissen omlaag
In de bezuinigingsvoorstellen voor de
perspectiefnota zitten voorstellen opgenomen die
uitgaan van en compacter bestuur en bestuurlijke
ondersteuning en een flexibelere inzet van
ambtenaren door een Twentse cao te realiseren.
67 van 87
Fysiek
Hoofdlijnen
Hoofdlijn Wat gaan we hiermee doen?
Stimuleren en ondersteunen
Gemeente is niet zelf ontwikkelaar.
Gemeente bezit bijvoorbeeld zo min
mogelijk grond en vastgoed. Geen grote
projecten maar meer op de Almelose
schaal. De gemeente stimuleert en
ondersteunt bewonersinitiatieven om de
stad aantrekkelijk te maken.
- Vasthouden aan het faciliterende
grondbeleid. De gemeente kan
initiatieven ondersteunen maar niet
overnemen.
- Waar de gemeente nog wel grond en vastgoed
bezit, dit zoveel als mogelijk verkopen.
Groen en water
Groen en water maken de stad
aantrekkelijk. Met name groen toevoegen
aan de stad en daarmee profileren
(bijvoorbeeld Stadskwekerij). Water kan
aantrekkelijkheid verhogen (met name
beleving rondom het water) maar jachten
in het centrum beweegbare bruggen zijn
niet nodig.
- Binnen het programma binnenstad of er binnen
bestaande middelen meer gedaan kan worden
met groen om de binnenstad aantrekkelijk te
maken.
- Ruimte geven aan initiatieven uit de stad om zo
de stad aantrekkelijk te houden en te maken.
Combineren van functies en slim omgaan
met accommodaties
Kijk hoe we functies kunnen combineren
om zo efficiënter te zijn maar vooral ook
om de effectiviteit te verhogen. Denk
bijvoorbeeld aan het combineren van
functies die elkaar kunnen versterken
(bijvoorbeeld wijkcentra en
sportaccommodaties/verenigingen).
- Functies en accommodaties combineren zodat
ze elkaar kunnen versterken. Denk bijvoorbeeld
aan wijkwerk, sport, opvang, school, zorg.
- Onderzoeken of accommodaties en budgetten
overgedragen kunnen worden aan de wijk.
Wijkbewoners aan zet
Maak wijkbewoners verantwoordelijk
voor de eigen wijk. Dat kan zijn in
bijvoorbeeld het groenonderhoud
(gereedschapsschuur). Maar denk ook
aan het terugbrengen/combineren van
functies in de wijk (bieb, opvang, school,
zorg, sport). Maak zo tevens
leeftijdsbestendig wonen in de wijk
mogelijk.
Bundel bijvoorbeeld gemeentelijke
middelen die bestemd zijn voor de wijk
en laat wijkbewoners zelf bepalen hoe ze
die willen besteden.
Groenonderhoud: Maak bij het uitvoeren
van gemeentelijk taken (bijvoorbeeld
groenvoorziening) zoveel mogelijk gebruik
van vrijwilligers, bijstandsgerechtigden
en werklozen.
- Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om
gemeentelijke middelen die besteed worden in
de wijk te bundelen en de wijk te laten bepalen
waar deze middelen aan uitgegeven moeten
worden.
- Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR)
doorontwikkelen: beeldgericht werken en
activeren buurten en wijken.
68 van 87
Hoofdlijn Wat gaan we hiermee doen?
Deregulering
Wees aantrekkelijk voor ondernemers om
zich hier te vestigen. Ondersteun
bedrijven en dereguleer zodat hen zo min
mogelijk hen in de weg staat. Maak
flexibele functies (bijvoorbeeld
kantoorgebouwen en in de binnenstad)
mogelijk.
- Onderzoeken hoe de gemeente flexibele
functies mogelijk kan maken en kan stimuleren.
o In de binnenstad
o Flexibele functie kantoorgebouwen
Verkeer
Regel als gemeente minder. Maak
burgers meer verantwoordelijk in het
verkeer.
- Onderzoeken mogelijkheden voor een pilot
shared space. Iedere verkeersdeelnemer wordt
ter plekke aangesproken op eigen
verantwoordelijkheidsgevoel en inzicht omdat
aanwijzingen en ge- en verboden ontbreken.
Sport
Richt sportbeleid minder op topsport
(IISPA) en meer op de inwoners van
Almelo zelf (zwembad).
- Beter gebruik maken van de huidige
accommodaties. Bijvoorbeeld door de te
combineren van accommodaties en combineren
van functies die elkaar kunnen versterken.
Advies per reactie
Brief Strekking van de brief Advies
Dhr. Braamhaar XL is een goede
ontwikkeling, maar moet
een groene uitstraling
krijgen. Bijvoorbeeld per
fiets bereikbaar en
ontwikkeling van een
stadskwekerij. Een
samenwerking tussen
onderwijs, overheid en
bedrijfsleven.
Sluit aan bij stadslandbouw en sluit aan bij gewenste
ontwikkeling van bewonersparticipatie in het groen.
Bijvoorbeeld gereedschapsschuur / depot.
Niet als gemeente zelf doen maar ondersteunen en
stimuleren van initiatieven uit de stad (IBOR)
Dhr. Braamhaar Almelo profileren als
groene stad en zo
recreatie en toerisme
aanjagen. Recreëren in
het groen: fiets-
verbindingen,
mountainbiken,
ruiterpaden, water, ect.
We werken op dit moment aan een mountainbike route. Het
groen dicht bij de binnenstad is een unique selling point.
Meer groen in de binnenstad om deze zo aantrekkelijker te
maken onderdeel uit laten maken van het programma
binnenstad.
Dhr. Braamhaar Sportverenigingen
kunnen meer samen
doen. Efficiënter gebruik
van velden en
sportaccommodaties.
Goed idee om besparing en tegelijkertijd maatschappelijk
effect te realiseren. Bijvoorbeeld ook in combinatie met
multifunctioneel gebruik. Sportvereniging als het nieuwe
buurthuis. Zie ook systeeminnovatie sport en cultuur bij de
zoekrichtingen onder Aantrekkelijke Stad.
Dhr. Braamhaar Meer samenwerking met
het bedrijfsleven
opzoeken. Ondernemers
die wat voor de stad
willen doen faciliteren.
Er zit organisatiekracht in de samenleving. Investeren in de
verbinding tussen overheid en bedrijfsleven. Samen met
partners in de stad werken aan arbeidsmarktbeleid.
69 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Dhr. Stegeman Oude stadhuis afbreken
en TMZ daar een mooi
zorgcentrum laten
bouwen.
Als er een initiatiefnemer is, dit stimuleren en ondersteunen.
Niet als gemeente zelf doen.
Dhr. Stegeman Wel eerste vervuilde
grond afgraven en in dat
gat een ondergrondse
parkeergarage realiseren.
Met die parkeergarage
inkomsten realiseren
Er is op dit moment voldoende parkeergelegenheid.
Bestuur
Almelose
Ruiterdagen
Almelose ruiterdagen
belangrijke impuls
waarmee je MKB en
Horeca in Almelo
ondersteunt.
Ondersteunen van MKB
en Horeca is kerntaak
van de gemeente,
daarom niet
bezuinigingen.
Komende twee jaar wordt niet bezuinigd op Almelose
Ruiterdagen.
Ondersteunen van MKB en horeca is geen kerntaak van de
gemeente. Wat de gemeente wel kan doen is via Almelo
Promotie een samenhangend aanbod van evenementen
realiseren.
Anonieme
bijdrage
afvalbeleid
Een extra groene of
grijze container tegen
betaling toestaan.
Dit is al toegestaan.
Mevr.
Barendregt
Openbaar groen
uitbesteden aan
marktpartij op
voorwaarde dat huidige
werknemers meegaan en
dat werkloze Almeloërs
worden ingezet zo nodig
met herscholing.
Inzetten van werklozen maakt onderdeel uit van huidig
sourcingstraject.
Mevr.
Barendregt
Onderzoeken of
leegstaande panden
naast een bedrijfsfunctie
(kantoren) ook een
woonfunctie kunnen
krijgen ofwel het
bestemmingsplan
flexibeler maken.
Flexibele functies mogelijk maken om zo initiatieven te
stimuleren.
Mevr.
Barendregt
Bij minder water
afkoppelen van het riool:
Geconcentreerde stroom
afvalwater is juist
efficiënter te
behandelen.
Deze stelling klopt maar minder afkoppelen bespaart de
gemeente op dit moment geld. Afweging tussen financiële
nood en gewenst effect.
Dhr. Hondebrink Meer groenonderhoud
door de buurt zelf laten
uitvoeren
Maakt onderdeel uit van Integraal Beheer Openbare Ruimte
(IBOR).
70 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Dhr. Hondebrink Huisvuil via centrale
containers in de buurt
afvoeren zoals nu bij
appartementencomplexe
n gebeurt.
Op de lange termijn is dit de bedoeling voor restafval.
Dhr. Hondebrink De strop van Waterrijk
nemen en niet vooruit
schuiven en geen
nieuwe grondposities
meer innemen. Het
gemeentelijk grondbedrijf
opheffen.
Zelf geen nieuwe projecten ontwikkelen maar nieuwe rol
overheid: initiatieven uit de stad stimuleren en
ondersteunen.
Anonieme
bijdrage
bezuinigingen
algemeen
Ophouden met
prestigeprojecten.
Idem
Anonieme
bijdrage
bezuinigingen
algemeen
Niet laten leiden door
projectontwikkelaars.
Idem
Mevr. Kooij Geen water in de stad
want slecht voor markt
en ondernemers.
Water kan een trekker zijn. Activiteiten rondom water
zorgen voor levendigheid. In reacties uit de stad hoor je ook
vaak ‘groen’ als belangrijke trekker en fijn om te verblijven.
Naast water ook richten op groen in de (binnen)stad.
Mevr. Kooij Vermaak in de
binnenstad: groen,
terrassen, uitgaan.
Realiseren compacter
winkelgebied.
Past in het programma binnenstad.
Mevr. Kooij Aantrekken van
toeristen: Leuke camping
of jeugdherberg in de
stad van waaruit je kunt
wandelen en fietsen
We moeten durven om bijzondere dingen te doen om de
stad aantrekkelijk te maken. Als dit soort initiatieven er zijn,
die zo goed mogelijk faciliteren maar niet overnemen.
Initiatieven zoveel mogelijk richten op de binnenstad.
Mevr. Kooij Fusie van wijkcentra. Meerdere functie gaan samenvoegen: sport, wijkcentra,
verenigingen, opvang, bieb, cultuur, etc, die elkaar kunnen
versterken. Op een nieuwe manier kijken naar sport en
cultuur. Zie ook de systeeminnovatie sport en cultuur.
Mevr. Kooij Parkeergelden mogen
wat omhoog.
Zoekrichting parkeren is opgenomen in de Perspectiefnota
voor een bezuinigingsbedrag van 1,2 miljoen euro.
Mevr. Vredeveld Lagere parkeertarieven,
vouchers voor kortingen.
Vouchers voor kortingen: CAA en Almelo promotie werken
hier aan.
Mevr. Vredeveld Neem bewoners van
wijken serieus (ook
buiten Paradijs). Veel
ongemak door slechte
aanleg en onderhoud.
Wijkbewoners meer verantwoordelijk maken voor de eigen
wijk. Dit kan onder andere binnen het Integraal Beheer
Openbare Ruimte.
71 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
A.A. Smits Stop met investering om
jachten in het centrum te
brengen.
Water kan aantrekkingskracht verhogen. Met name de
beleving van en rondom water zo goed mogelijk benutten.
Het college heeft het voornemen om vanaf 2019 te sparen
voor grote fysieke investeringen zoals de beweegbare
bruggen.
Dhr. Hemmer Markgraven: kavels
uitgeven voor twee-
onder-eenkappers i.p.v.
vrijstaande woningen,
past beter bij de
behoefte onder starters
en doorstromers.
Woningaanbod aanpassen aan behoefte. Flexibel omgaan
met bestemmingsplannen.
Dieren Welzijn
Centrum Almelo
Grond in waterrijk
beschikbaar stellen voor
een dieren welzijn
centrum. Ca 100.000m2
Als gemeente flexibel omgaan met initiatieven maar niet zelf
investeren. Makelaar zijn tussen initiatieven en
gemeentelijke organisatie.
Evenementenorg
anisaties
Evenementen horen bij
een (binnen)stad, leveren
(gratis) vertier voor
inwoners, hebben
bewezen positief effect
op de economie. Hierop
dus niet bezuinigen.
Ondersteuning door
Almelo promotie is van
groot belang.
Evenementen belangrijk voor de stad met name gericht op
beleving in de binnenstad. Coördinatie door Almelo
Promotie.
Dhr. Groeneveld Stop met sociale
woningbouw, investeer
in vrije sector.
Er wordt geen sociale woningbouw meer toegevoegd in
nieuwe programmering.
Dhr. Groeneveld Faciliteer
kennisintensieve
organisaties om in
Almelo te vestigen.
Regionale inzet plegen om bedrijven te stimuleren om zich
in Twente te vestigen.
Dhr. Groeneveld Revitaliseer de
binnenstad, o.a. met
speciaalzaken en
arrangementen voor
bedrijven.
Vergroten aantrekkelijkheid binnenstad samen met partners,
ondernemers en bezoekers van de binnenstad. Dit soort
initiatieven kunnen daar onderdeel van uitmaken.
Dhr. Groeneveld Biedt beter en gratis
parkeren,
onderscheidend tov
Hengelo en Enschede.
Zoekrichting parkeren is opgenomen in de Perspectiefnota
voor een bezuinigingsbedrag van 1,2 miljoen euro.
Dhr.
Ploegmakers
Stoppen met bomenkap
Vogelweide, Zeven
Bosjes, richting kanaal.
Probeer stad groen te
houden, onder andere
stadskwekerij.
Groen en water zijn trekker voor de stad. Bijvoorbeeld meer
groen in de binnenstad onderdeel uit laten maken van het
programma binnenstad.
Initiatieven als stadskwekerij faciliteren maar niet als
gemeente zelf gaan doen.
72 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Dhr. Amsing Zonnecellen op lege
gemeentelijke terreinen.
Bewoners kunnen
aandelen kopen. Mooi
vormgeven bv
zonnecelbomen. Kan
voor gemeente geld
opleveren.
Gemeente niet zelf doen, maar wel initiatieven faciliteren.
Dhr. Amsing Permanente winkels
concentreren in
binnenstad, daaromheen
ruimte voor tijdelijke
initiatieven, flexibiliteit,
pop-ups. In
bestemmingsplan
regelen?
Kan onderdeel uitmaken van het Programma Binnenstad.
Bepalen in samenspraak met ondernemers, bezoekers en
bewoners van de binnenstad.
Er is op dit moment veel flexibiliteit in bestemmingsplan
binnenstad.
Dhr. Hans
Guikink
Het Hagenpark hoeft niet
op de schop, daarmee
besparen een paar ton.
Er worden geen gemeentelijke middelen gestoken in het
herinrichten van het Hagenpark.
Dhr. Hans
Guikink
Bussluizen mogen
worden verminderd.
Verkeerspaaltjes sterk
verminderen.
Vermindering
verkeerseilandjes en
vluchtheuvels zoals bij
de bibliotheek in de stad.
Pilot shared space: weg omgeving niet meer inrichten maar
mensen zelf laten regelen.
Dhr. Arnoud
Cornelissen
(voorzitter
bestuur
wijkcentrum de
Trefhoek)
Onderbrengen functies
bij wijkcentrum
Sowieso functies combineren die elkaar kunnen versterken.
Hoeft niet perse in wijkcentrum. Bijvoorbeeld ook bij
sportverenigingen. Zie ook systeeminnovatie sport en
cultuur bij de zoekrichtingen Aantrekkelijke Stad.
Dhr. Maurits
Duzijn
Stimuleren duurzame
wijkeconomie door het
opzetten van
zelfvoorzienende
wijkdienstencentra. Deze
wijkdienstencentra kan
zich binnen diverse
publieke domeinen zelf
bedruipen, geïntegreerd
binnen de aanwezige
wijkcentra.
Onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om middelen van
de gemeente aan de wijk over te dragen. Wijkgericht
werken zo verder doorvoeren.
Dhr. Jan Lucas Andere manier van
werken in het openbaar
groen.
Minder bureaucratie.
Beheer openbare ruimte wordt uitbesteed. Zij zullen taken
zo efficiënt en effectief mogelijk uit moeten voeren.
Er wordt op dit moment al gewerkt met regionale
ondernemers.
73 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Andere gemeentes
werken met kleine
bestekken waar kleine
ondernemers op kunnen
inschrijven. Slootschoon
werkzaamheden kunnen
aan vier bedrijven
worden gegund,
gecontroleerd door een
ambtenaar. Dit werkt
een gezonde
concurrentie in de hand.
Hetzelfde zou kunnen
gelden voor diverse
kleinere groen projecten,
ideaal voor bijvoorbeeld
plaatselijke hoveniers.
Op die manier blijft het
geld ook nog binnen de
economie van Almelo.
Dhr. Jan Lucas Geen ophaalbrug in
binnenstad ivm met
beperkt gebruik
pleziervaart.
Booteigenaren kunnen
aanmeren in de huidige
jachthaven die van alle
faciliteiten is voorzien.
Bij water gaat het onder andere om de beleving die dat met
zich meebrengt rondom het water. Dit zo goed mogelijk
benutten.
Het college stelt voor om vanaf 2019 te gaan sparen voor
grote fysieke ingrepen zoals bijvoorbeeld beweegbare
bruggen.
Dhr. Jan Lucas Status quo in het
afvalsysteem. Afzien van
ondergrondse containers
ivm bezwaar
samenleving.
Betalen uit
verontreinigingsheffing is
oneigenlijk omdat
gemeente mag hier
alleen de werkelijke
kosten van mag betalen.
De containerveldjes zijn
geen werkelijke kosten.
Grijze bak eens in de 14
dagen qua frequentie,
niet investeren in
milieuparkjes en
desnoods de
verontreinigingsheffing
op het huidige niveau.
Centrale afvalinzameling is goedkoper dan huis-aan-huis
inzameling. De kosten voor ondergrondse containers zijn
afval gerelateerd en mogen dus uit de
verontreinigingsheffing worden bekostigd.
74 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Dhr. Jan Lucas Privatiseren van de
Grondbank Almelo.
Een commercieel bedrijf
is beter geschikt om
deze taken uit te voeren.
Grondbank staat op de sourcingskalender.
T. ter Horst Verlaag drastisch de
grondprijs om te mogen
bouwen. Stel daarbij
eisen Social Return on
Investment aan de
bouwondernemers.
Actieplan woningmarkt ontwikkelen met als doel de
verkoop van bouwkavels en woningen in Almelo.
Grondprijzen maken daar onderdeel van uit.
T. ter Horst Meer betrokkenheid
ondernemers en minder
bemoeienis ambtenaren
bij planontwikkeling
gemeente breed.
Maak van Almelo een
plek voor bijvoorbeeld
wandelaars/ theater/
buitenrecreatie maar niet
bedacht door
reclamemakers maar
door ondernemers en
bewoners.
In de lijn met de rol ‘overheidsparticipatie’ niet meer zelf
ontwikkelen maar initiatieven ondersteunen.
T. ter Horst Deregulering voor
ondernemers.
Als gemeente bedrijvigheid stimuleren en ondersteunen.
Daarbij hoort een transparante overheid en vermindering
van de regeldruk waardoor meer ruimte voor initiatieven
ontstaat.
T. ter Horst Toeristenbelasting tast
aantrekkelijkheid aan.
Twents Bureau voor
Toerisme en diverse
vergelijkbare organisaties
hebben geen nut.
Toeristenbelasting tast niet de aantrekkelijkheid aan, zolang
het maar in verhouding staat met wat we bieden als stad.
TBT heeft wel nut, want toeristen en recreanten kijken
vooral naar het merk Twente.
T. ter Horst Zwembad sluiten College stelt voor om niet te bezuinigen op het zwembad op
basis van de bijdragen uit de stad en de bijdragen van de
fracties.
T. ter Horst IISPA verkopen. In de zoekrichtingen worden voorstellen gedaan om
vastgoed te verkopen. IISPA maakt daar vooralsnog geen
onderdeel van uit.
Dhr. Eggink Bezuinigen op verkeer:
minder borden,
drempels, rotondes,
verkeerslichten,
vluchtheuvels. Hiermee
wordt bespaard op
investeringskosten en
claims
Onderzoeken concept van shared space.
Iedere verkeersdeelnemer wordt ter plekke aangesproken op
eigen verantwoordelijkheidsgevoel en inzicht omdat
aanwijzingen en ge- en verboden ontbreken.
75 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Dhr. Abbink De gemeente moet
sterker inzetten op een
duurzame architectuur
en beeldkwaliteit van
gebouwen, zoals in de
binnenstad. Authentieke
en karakteristieke gevels
en gebouwen met
duurzame aanpassingen
van deze tijd geeft sfeer
en karakter aan de stad.
Onderdeel uit laten maken van het te ontwikkelen
programma Binnenstad. In samenspraak met ondernemers,
partners en bezoekers van de binnenstad. Verbetering van
zichtbaarheid gevels maakt al onderdeel uit van de Q-Impuls
die zich richt op verbeteringen in de Grotestraat.
Dhr. Abbink De gemeente moet
minder investeren in
fysieke 'prestigieuze
investeringsprojecten'.
Gemeente faciliteert en stimuleert en treedt niet meer op als
projectontwikkelaar. Initiatieven uit de stad ondersteunen.
Dhr. Engbers Het onderhoud van
openbare terreinen kan
efficiënter.
Met IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) maken we de
omslag naar beeldgericht werken.
Dhr. Engbers Gemeentewerken doet
de wijk vaak aan, maar
er is weinig activiteit
waar te nemen. Daar
waar er wel reparaties
plaatsvinden, blijkt dit
niet het probleem te
verhelpen
Outsourcen van deze taak kan efficiency verhogen.
Dhr. Engbers Voorgesteld wordt om
inwoners per
afvalcontainer te laten
betalen. Dit stimuleert
inwoners om minder
afval te produceren.
De gemeente heeft hier een andere keuze in gemaakt.
Mevr. Helmus Meer voorzieningen voor
ouderen in de
Windmolenbroek: een
bibliotheek, koffie-
ochtenden in het
wijkcentrum,
beweegtuin en een
groter winkelcentrum.
Meer activiteiten in
wijkcentrum zodat
ouderen langer
zelfstandig kunnen
blijven wonen: koffie
inloop, repair café, tablet
café, ruilochtenden voor
boeken, biljart.
Leeftijdsbestendig wonen realiseren en functies in de wijk
combineren. Hoeft niet in een wijkcentrum te zijn.
Initiatieven uit de wijk op dit gebied stimuleren en
belemmeringen wegnemen, maar niet overnemen.
76 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Mevr. Helmus Voor ouderen is het
moeilijk om van
milieuparken gebruik te
moeten maken omdat
men dan zware
vuilniszakken moet tillen.
Voorgesteld wordt het
milieupark bij de Gors op
te heffen.
Afweging tussen kosten en gemak.
Milieuparken zijn goedkoper dan huis-aan-huis inzameling.
Afval kan ook in kleinere hoeveelheden worden
aangeboden.
Klankbordgroep
Het Sportpark
Almelo
Voorgesteld wordt om
niet te bezuinigen op het
buitenbad vanwege de
grote maatschappelijke
betekenis: sociale
verbinding en
gezondheid. Daarnaast is
het buitenbad van
belang voor mensen die
wegens financiële
redenen niet op vakantie
kunnen.
Zwembad zeer belangrijk voor de groep aan de onderkant.
Daarvoor een dergelijke voorziening in stand houden. De
zoekrichting zwembad is dan ook komen te vervallen
Stichting
Dorpsbelangen
Bornerbroek
Bornerbroek heeft erg
goede ervaring met het
onderhoud van groen in
de openbare ruimte door
bewoners. De bewoners
willen nu in
samenwerking met
Landschap Overijssel en
de gemeente een
gereedschapdepot
opzetten, waar
vrijwilligers
gereedschappen kunnen
lenen t.b.v. het
onderhoud van het groen
in de openbare ruimte.
Exploitatie zou
gefinancierd kunnen
worden uit een deel van
de gemeentelijke
bezuiniging en de
natuurgebieden van
Landschap Overijssel
Past zeer goed bij ontwikkelen van participatie in de wijk.
Kijken hoe we dat als gemeente kunnen
faciliteren/organiseren. Betrokkenheid gemeente (of eerder
de afstand die de gemeente houdt) luistert nauw om het
een initiatief van de inwoners zelf te laten zijn. Integreren in
IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte).
Dhr. Caarls De gemeente moet zich
niet als bedrijf opstellen
en niet te veel bezitten.
Alles wat de gemeente
Past bij intentie om vastgoed en gronden te verkopen en
het grondbedrijf te saneren. Net als voornemen om
deelnemingen waar de markt goed werkt zo snel mogelijk te
verkopen.
77 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
bezit kost personele
inzet en allerlei andere
koste. Dit betekent (1)
dat gronden alleen maar
verworven worden als
daar een verkoop van
diezelfde grond
tegenover straat; (2)
gemeente moet verlies
nemen en
grondeigendom
verkopen; (3) gemeente
moet niet deelnemen aan
nutsbedrijven; (4) de
gemeente moet zich ver
houden van 'verdienen'
van geld.
78 van 87
Sociaal
Hoofdlijnen
Hoofdlijn Wat gaan we hiermee doen?
Algemeen
Veel voorstellen over hoe het
anders en beter kan. Weinig
concrete voorstellen voor
bezuinigingen.
- Inbreng gebruiken om uitvoering sociale agenda aan te
scherpen
- Trend en richting is overheidsparticipatie. Gemeente sluit hier
aan bij initiatieven uit samenleving. Dat betekent dat wij graag
kijken naar huidige voorstellen, die proberen te verbinden met
andere partijen. Initiatieven kunnen alleen slagen als inbrengers
ook een bijdrage willen leveren.
Inzet van mensen met een
uitkering
Zorg dat in het aanbesteding-
en inkoopbeleid het inschakelen
van werklozen verplicht wordt.
Vraag een tegenprestatie voor
een uitkering.
- Wij voeren de Prestatieladder Sociaal Ondernemen in en
stimuleren sociaal ondernemerschap.
- Dit verankeren wij in ons aanbestedingen- en inkoopbeleid.
- Tegenprestatie voor uitkering is vastgesteld in wetgeving. Ook
Almelo zal hiermee aan de slag moeten.
- Prioriteit ligt bij het stimuleren van participatie in onze
samenleving gebaseerd op intrinsieke motivatie en
betrokkenheid. Dit is uiteindelijk effectiever dan dwang.
Mensen aan het werk
Verhoog de effectiviteit van re-
integratie activiteiten
- Verschillende onderzoeken laten zien dat veel
beleidsuitgangspunten en instrumentarium uiteindelijk
onvoldoende een bijdrage hebben geleverd aan het duurzaam
aan het werk krijgen van mensen.
- Wat werkt verschilt erg per context, regio. Duidelijk dat
onorthodoxe aanpak nodig is om te komen tot resultaat.
- Almelo kan dit niet alleen kan. Successen zijn afhankelijk van
economische ontwikkeling, landelijk beleid en inspanningen op
regionaal en provinciaal niveau.
- In de perspectiefnota hebben wij de hoofdopgaven aangegeven
hoe wij ervoor willen zorgen dat meer Almeloërs aan het werk
komen.
Behoud van culturele
voorzieningen
Een pleidooi voor behoud van
huidige culturele voorzieningen.
Wisselende opvattingen over
het wel of niet subsidiëren van
het Theaterhotel
- We laten bezuiniging op cultuur vervallen.
- Wel kijken wij naar mogelijkheden om met innovatie in de vrije-
tijdsector (sport, cultuur etc.) een bedrag van 500.000 euro te
besparen is.
Kansen voor vrijwilligers
Maak meer gebruik van
vrijwilligers
- Op verschillende wijze is in de stad al zichtbaar wat de kracht
is van vrijwilligerswerk. Er gebeurt ongelooflijk veel dankzij
vrijwilligers.
- De bereidheid om je vrijwillig voor de samenleving is in
Nederland erg hoog. We zien daarbij dat mensen in toenemende
mate liever willen bijdrage aan verschillende, kortlopende
initiatieven (met een begin en eind) dan het aangaan van
structurele verplichtingen. Hier liggen mogelijk nog kansen.
- Wij willen voorkomen dat de indruk ontstaat dat datgene
waarvoor professionele expertise en ondersteuning nodig is
altijd ook door vrijwilligers uitgevoerd kan worden.
79 van 87
Hoofdlijn Wat gaan we hiermee doen?
Maatschappelijk vastgoed
Investeer in de activiteiten en
niet in stenen
- We gaan mogelijkheden na om niet of minder bij te dragen aan
vastgoed en opstallen. Of deze over te dragen aan anderen.
- Ook kijken wij naar een slimmer gebruik van vastgoed dat al
aanwezig is.
- Om zo financiering vanuit gemeente zo optimaal mogelijk te
kunnen richten op activiteiten en maatschappelijke effecten.
- Uiteindelijk zullen activiteiten ook ergens moeten plaatsvinden.
En iemand zal de rekening voor het gebruik daarvan moeten
betalen. De vraag is of die rekening volledig op het bordje van
de overheid zou moeten liggen.
Advies per reactie
Brief Strekking van de brief Advies
ROC Twente, team
Almelo
Voorstel:
Voorstel van “T(oghether)
E (verybody) A(chieves) M(ore)
Almelo” : een expliciet
samenwerkingsverband
(groepskracht) tussen inwoners,
overheid, onderwijs en
organisaties om sociaal
economische voordelen te
bereiken die individueel niet
behaald worden.
Wij nemen de gedachten die in de
raadszaal geuit zijn, graag mee in de
gesprekken die wij hebben met het ROC.
Wellicht wordt hier een methodiek
aangereikt die een toegevoegde waarde
heeft.
Belangenorganisaties
Ov./ zorgbelang Ov.
Voorstel:
Meer inzet van
ervaringsdeskundigen en
cliëntparticipatie/inspraak van
inwoners (ook op wijkniveau).
Dit draagt bij aan monitoring van
de maatschappelijke doelen.
Bespreken met WMO adviesraad. Levert
geen besparing op in financiële zin.
De Klup Twente Voorstel:
Meer inzet van
ervaringsdeskundigen en
cliëntparticipatie/inspraak van
inwoners (ook op wijkniveau).
Dit draagt bij aan monitoring vd
maatschappelijke doelen.
De gemeente wil hier graag mee aan de
slag en heeft hier al rekening mee
gehouden bij de ontwikkelopgaven voor
2015. Verder in gesprek gaan met de Klup
over uitwerking.
Mw. S.Pots
Vrijwilliger
budgetbegeleiding
Voorstel:
Kwijtschelding gemeentelijke
belastingen herzien: (positieve)
stapeling van uitkering en
toeslagen (dit is geen armoede)
houdt netto meer over dan
iemand die een minimum
inkomen heeft
Mw. Pots constateert dat er mensen met
uitkering zijn, die dankzij meerdere
toeslagen, best wel in staat zouden zijn om
hun gemeentelijke belastingen te betalen
(dus geen kwijtschelding meer).
Tegelijkertijd weten we uit meerdere
bronnen (zoals armoedemonitor) dat veel
gezinnen het moeilijk hebben om rond te
komen. De zoekrichting kwijtschelding is
afgevallen.
80 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Mw. L.Ravers Voorstel:
Concept: Je eigen buurt online
en zo communiceren met je
directe omgeving. (Filmpje
toegevoegd hoe dit er uit ziet).
Wie: gemeente, MKB/zzp, wijk,
burger
Nieuwe technologieën kunnen een
belangrijke bijdrage leveren aan het
realiseren van maatschappelijke doelen.
Geïnteresseerd zijn wij in de mogelijkheden
om met die nieuwe technologie en social
media mensen met elkaar in verbinding te
brengen en de sociale cohesie te
versterken. Het gepresenteerde concept
kan daar ook een bijdrage aan leveren. Wel
vragen wij ons af of hiervoor iets nieuws
ontwikkeld moet worden of dat met
bestaande technologie en social media
mensen elkaar eigenlijk al niet weten te
vinden. Graag gaan wij na of dit nog beter
en slimmer gebruikt kan worden. Wij gaan
daarbij graag met de initiatiefnemer na wat
de toevoegde waarde kan zijn van het
concept. Door bijvoorbeeld de
initiatiefnemer in verbinding te brengen
met mensen en partners in de wijken.
Zoals wijkplatforms.
Preston Palace (2x
reactie)
Voorstel:
Zwembad wordt verre van
efficiënt gerund: sluiten of
verkopen zonder subsidie. IISPA
verkopen?
Commerciële cultuur niet
subsidiëren; de niet of minder
commerciële artiesten kunnen
naar Hof 88.
Sport, zwembad: subtropisch zwembad
valt onder recreatie en heeft geen lange
banenbad, dat gebruikt kan worden voor
diverse sporten, zoals het zwembad.
IISPA: In Sociale Agenda 2020 van de
gemeente ligt de focus o.a. op het
faciliteren van de breedtesport en niet op
topsportontwikkeling. De IISPA is hiervoor
niet noodzakelijk.
Cultuur: Theaterhotel biedt een mix van
culturele producties aan, zowel
kleinschalige kunst als voorstellingen voor
een breder publiek.
SIZ Twente Voorstel:
Andere ondersteuning
ontwikkelen voor mantelzorgers:
Vraaggerichte ondersteuning op
maat.
B.v. inzet mantelzorg-makelaar;
vacaturebank mantelzorgers,
vervoer. Visie op
mantelzorgcompliment.
Graag gaan we met het SIZ Twente in
overleg over hun ideeën over een
mantelzorgmakelaar en de vacaturebank
mantelzorgers. SIZT beschikt over een
vervoersdienst, nieuwe ideeën op dit punt
zullen we ook met SIZT bespreken. In
hoeverre dit leidt tot financieel voordeel, is
onduidelijk.
Woon- en
zorgcentrum Friso
Voorstel:
De activiteiten vormen de
grondslag van subsidie, de
werkuren niet (WMO HH of
dagbesteding).
Deze werkwijze hanteren we inderdaad al
bij een deel van onze
Maatwerk-voorzieningen, zoals HH. De
afweging of deze werkwijze vanaf 2016
ook gehanteerd kan worden bij andere
81 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
De cliënt centraal obv maatwerk. voorzieningen die we nu als
maatwerkvoorziening hebben aangemerkt,
wordt gemaakt in Twents verband.
Onduidelijk of dit leidt tot financieel
voordeel.
Humanitas Twente Voorstel:
Vrijwilligerswerk meer inzet ook
bij zwaardere zorg. Ook link met
de sociale wijkteams.
Dit is een goede denklijn die we graag met
Humanitas (en andere partners zoals de
Klup) verder uitwerken. Gelet op de
doelgroep gaat het over samenwerking met
professionele zorg.
Drs Ing Mw.
W.Barendregt
Algemene reactie, met o.a.:
Geen exploitatiebijdrage aan
Theaterhotel.
Onderhoud openbare ruimte
uitbesteden aan b.v. werkloze
inwoners.
Integraal en gezamenlijk
behandelen van
aandachtsgebieden op alle
beleidsgebieden.
Cultuur in Almelo, waaronder een bijdrage
aan het Theaterhotel, speelt ook een
belangrijke rol bij een aantrekkelijke stad en
het binden van midden- en hogere
inkomens aan de stad.
Bij aanbesteding maximaal werklozen
inzetten. Deze gedachten zijn volkomen
conform onze eigen gedachten, waarbij wij
via SROI (social return on investment) in
het bestek dit mee gaan nemen.
Er is een nieuw aanbestedingsbeleid in de
maak, waarin meegenomen wordt dat
sociaal ondernemen voor Almelo zoveel
mogelijk de norm gaat worden.
Almelo Sociaal Algemene reactie met
bedenkingen op KTD.
Mening dat gemeente duidelijk
standpunt moet innemen, zorg
over sociale domein wordt
groter, schadelastreductie heeft
meer te maken met herijking e.v.
Pleiten voor o.a. verkleinen
fysieke afstand met cliënt.
Onderschrijven Sociale agenda en
beleidsplan 5D.
De concrete aanbevelingen die Almelo
Sociaal doet over het te voeren beleid in
het sociale beleid ondersteunen wij van
harte en zijn (al) belangrijke uitgangspunten
voor het beleid in kader van de
decentralisatie. Wat betreft de
aanbevelingen zijn wij met name een
uitdaging om dicht bij de mensen zelf de
voorzieningen zo laagdrempelig mogelijk te
maken. We willen daarbij een omslag
maken door als gemeente niet voortdurend
zelf een rol te spelen met realiseren en
beheren van maatschappelijk vastgoed,
maar nog slimmer gebruik maken van de
infrastructuur in de wijken die er al is. Bij
het opstellen van de wijkagenda’s gaan wij
graag met Almelo Sociaal hier verder over
in gesprek.
Begrip is er voor het gevoel dat er leeft bij
Almelo Sociaal dat door al het afboeken
van grond het sociale domein de prijs
daarvoor moet betalen. Goed om te weten
82 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
is dat wij bij het verdelen van
bezuinigingen en opvangen van tekorten in
beginsel het principe hanteren dat
problemen die in een specifiek domein zijn
ontstaan daar in eerste instantie ook
opgelost moeten worden. Dit hanteren wij
zoveel mogelijk. Het kan echter voorkomen
dat problemen zo groot zijn dat die binnen
een domein niet op te lossen zijn. Dat geldt
zowel voor fysiek als voor sociaal.
Anoniem Algemene reactie, met o.a.:
Actiever mensen plaatsen bij
bedrijven in Almelo e.o.
In kader van Participatiewet zijn wij
continue bezig te zoeken naar de
mogelijkheden om mensen aan het werk te
krijgen. Wij zoeken voortdurend naar
verbetering van methodieken en
partnerschap, opdat dit nog beter gaat
lukken. In tijden van crisis is het echter de
arbeidsmarkt zelf die de maximale hoogte
van het succes bepaalt. De vraag van
werkgevers neemt toe (men wil steeds
hoger opgeleide mensen), en de kloof
tussen onze clientèle en de arbeidsmarkt
lijkt te groeien. Bij de hoofdopgave werk en
zorg hebben wij aangegeven wat wij hier
aan willen doen.
Wijkcentrum de
Trefhoek
Algemene reactie:
Het wijkcentrum moet weer een
wijkcentrum worden waar een
wijkbewoner graag naar binnen
loopt voor een kop koffie,
dagbesteding, hulp,
doorverwijzing e.v.
Kansen wijkdienstencentrum.
We complimenteren de Trefhoek door de
kansen van het eigen wijkcentrum over de
rol en bijdrage aan de samenleving zo in
beeld te brengen. Concreet stellen wij voor
om de kansen te vertalen naar een
concreet plan dat ingediend kan worden bij
her- inzet van de subsidies in het sociale
domein.
De gemeente ondersteunt en faciliteert
initiatiefnemers die minder goed bekend
zijn met indienen van offertes, aanvragen
subsidies door helder te maken wat de
spelregels zijn en wat wij van indieners
verwachten. Om zo een eerlijke speelveld
te creëren tussen professionele partijen en
initiatieven vanuit de samenleving.
Van belang is ook de vraag hoe de
gemeente wil omgaan met haar
maatschappelijk vastgoed in relatie tot het
realiseren van de maatschappelijke doelen
uit de sociale agenda. Het is daarbij
83 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
denkbaar dat de rol van het wijkcentrum –
zoals voorgesteld door de Trefhoek –
versterkt wordt. Wij kunnen ons echter
ook voorstellen dat er gekozen wordt voor
een benadering waarin gebruik wordt
gemaakt van het maatschappelijk vastgoed
dat in bezit is van andere partijen en waar
mensen nu de weg al weten te vinden voor
hulp, doorverwijzing.
Dhr. J.Braamhaar Algemene reactie, met o.a.
Mensen inzetten op
groenonderhoud, sportparken
e.d. Dichtbij organiseren, geen
aanbesteding.
Mensen niet zelf bemiddelen
maar door bedrijven laten doen.
Efficiënter gebruik
sportvoorzieningen.
Sport: In maart 2015 heeft de raad het
beleidskader buitensportaccommodaties
vastgesteld, waarin we het samenwerken
van sportverenigingen en het efficiënter
gebruik van sportaccommodaties
stimuleren.
Door ons aanbestedingsbeleid aan te
passen en sociale ondernemerschap met
dit beleid te bevorderen, bevorderen we de
lokale economie (er wordt geen werk voor
niks gedaan), en bevorderen we de
werkgelegenheid van zwakkeren op de
arbeidsmarkt. Overigens willen wij
absoluut geen betaalde arbeid verdringen
met gratis inzet
Dhr. G.J.J.Engbers Algemene reactie met o.a.
Post chronisch zieken
wegbezuinigd is een schande.
Posten worden niet gebruikt
waar ze voor bedoeld zijn.
De raad heeft bij de vaststelling begroting
2015 besloten om deze vergoeding niet
meer op te nemen in de verordening.
Mensen met een laag inkomen worden
gecompenseerd via het minima beleid.
Voor andere mensen kan dit effect hebben
op hun inkomen. De veranderingen in de
zorg en de financiering daarvan kan
betekenen dat mensen in de problemen
komen met een toename van armoede als
gevolg.
Wij werken verschillende varianten uit om
compensatie te bieden. Er is extra geld
beschikbaar voor compensatie van
kwetsbare groepen.
Mw H.Vredeveld Algemene reactie, met o.a.:
Bedrijven screenen die leningen
krijgen voor werkgelegenheid.
Sportverenigingen beter helpen
met andere subsidieverleners
zoals EU/PS
Sportverenigingen hebben een bredere
maatschappelijke functie die beter benut
kan worden. Verenigingen zoals PH en
Mixed Hockeyclub geven Almelo geven al
het goede voorbeeld. Wij kijken graag nog
mogelijkheden om dit nog beter te doen.
84 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
We maken daarbij graag slim gebruik van
subsidies voor incidentele investeringen.
Subsidies zijn echter niet zaligmakend.
Kans op eenmalige acties zonder blijvend
resultaat is dan groot.
Dhr. Guikink Algemene reactie met o.a.:
Niet bezuinigen op bibliotheek en
zwembad
Voorzieningen zoals het zwembad en de
bibliotheek zijn van belang voor het
functioneren van de stad. Bij de
kerntakendiscussie neemt de raad besluiten
over de taken die de gemeente uitvoert. Op
basis van de financiële situatie en
prioriteiten moet de raad dan besluiten wat
zij het meest belangrijk vindt.
Dhr. of Mw. G.
Hondebrink
Algemene voorstellen, met o.a.:
Afschaffen subsidie theaterhotel.
Almelo wil een aantrekkelijke stad zijn om
in te wonen, werken en te verblijven. Een
theater hoort daar volgens ons bij. In het
kader van de kerntakendiscussie is het van
belang om te bepalen of de gemeente daar
een rol in heeft.
Wij zien bij andere steden dat het erg lastig
is om een theater met een brede
programmering in je stad te hebben zonder
dat de overheid daar middelen voor
beschikbaar stelt. Er zijn elders in het land
theaters die (bijna) volledig geëxploiteerd
worden met private middelen. Of dat ook
in Almelo mogelijk is nog maar de vraag.
Bovendien zal dit ook consequenties
hebben voor functie en programmering.
Met de perspectiefnota neemt de raad
besluiten over de taken die de gemeente
uitvoert en de hoofdopgave. Op basis van
de financiële situatie en prioriteiten kan de
raad dan besluiten wat zij het meest
belangrijk vindt.
Dhr. H.Plas Alle uitgaven “doorkammen” op
de grondgedachte van de
Almelose participatie-
samenleving (week van de
participatie): “we geven zoveel
als mogelijk en haalbaar is zaken
terug aan de burger”.
De reactie raakt de kern van de beweging
die wij willen maken. Namelijk de
beweging naar een compact overheid die
initiatieven laat aan de stad en de
samenleving waar veel kracht zit. De
overheid springt bij op plekken waar gaten
vallen of overheid een nadrukkelijke rol
heeft. Deze omslag kost tijd en vraagt ook
om aanpassingsvermogen. Zowel inwoners
als de gemeente zelf is er gewend aan
geraakt dat de overheid veel doet. Mensen
denken dat ze recht hebben op
ondersteuning los van wat nodig is.
85 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Via her-inzet van subsidies zal scherp het
gesprek gevoerd worden over wat wij als
overheid nog wel en niet meer doen. En
wat wij juist over laten aan de
samenleving. Dat gaat eerst pijn doen en
voor verwarring zorgen. Reflex bij overheid
om het toch zelf te doen en inwoners om
naar gemeente te kijken. Met elkaar
accepteren dat deze omslag eerst zorgt
voor gedoe, irritatie voordat het beter gaat.
Wij verwachten niet dat dit extra geld op
gaat leveren. Met de nieuwe taken van het
Rijk, de voorgenomen bezuinigingen en de
bezuinigingen die wij al hebben
doorgevoerd hebben wij al veel lucht uit de
voorzieningen gehaald.
Bieb, Hof 88, Kaliber
(Theaterhotel)
Algemene reactie op
kerntakendiscussie en kaders
cultuur:
Hoe geven we de voorzieningen
op een nwe manier vorm (eerste
cultuurvisie, daarna financiële
vertaling).
Paradoxale situatie: bezuinigen
versus investeren.
Wij hebben in de opdrachtverlening ten
aanzien van de nieuwe stadsvisie cultuur er
nu voor gekozen om de expliciete
koppeling tussen de concrete invulling van
een mogelijke bezuinigingstaakstelling en
het opstellen van een nieuwe visie los te
laten.. Hiermee bereiken we dat de energie
die er in de stad is, gebruikt kan worden
om eerst te formuleren wat wij willen
bereiken en wat de mogelijkheden zijn.
Door verschillende scenario’s uit te werken
is er dan straks ook echt iets te kiezen.
DNO Algemene reactie: Investeren in
1e lijns voorziening; substitutie
van zorg van 2e naar 1e lijns;
opnieuw inrichten van subsidies
kan dit proces verder helpen.
DNO benadrukt belang van goede
algemene voorzieningen in wijken om
vermijdbare zorgkosten te voorkomen. Dit
maakt onderdeel uit van de voorstellen in
de kerntakendiscussie om subsidies
opnieuw te gaan herinrichten om zware
zorgkosten te verminderen.
Klankbordgroep
Sportpark Almelo
Pleidooi voor behoud buitenbad Een zwembad is een belangrijke
voorziening voor een stad. Een buitenbad
biedt daarbij de mogelijkheid om in
zomertijden op ‘vakantie’ te gaan in je
eigen stad. Door de financiële situatie
moeten wij keuzes maken. Het buitenbad
is daarbij een relatief dure voorziening. Dat
betekent dat wij na moeten denken hoe
het zwemmen in Almelo goedkoper of
anders kan.
We zien de noodzaak van een
zwemvoorziening in de stad en zoeken
naar alternatieve oplossingen.
86 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
KEPA Pleidooi voor behoud van
cultuureducatie
Op dit moment staat de huidige inzet van
de KEPA niet ter discussie. In de sociale
agenda 2020 is talentontwikkeling 1 van
de speerpunten. Cultuureducatie levert
daar een belangrijke bijdrage aan. Het
betreft hier cofinanciering. De provinciale
bijdrage is afhankelijk van de gemeentelijke
bijdrage.
Mw. Remerink,
maatschappelijk
werker Sluitersveld-
Schelfhorst
Pleidooi voor behoud van
bemoeizorg, geen alternatieven,
handhaven wat er is
Bemoeizorg is gericht op een hele
specifieke groep inwoners die moeilijk
bereikbaar is. De uitvoering vindt plaats
door verschillende organisaties omdat het
verschillende expertise vereist.
Bemoeizorg is, in het kader van het
opnieuw inrichten van de subsidies, een
van de onderdelen waarbij gekeken zal
worden of er mogelijkheden zijn voor
verbetering van de effectiviteit en de
efficiëntie.
Dhr. of Mw.
V.Helmus
Pleidooi voor Windmolenbroek,
o.a. aandacht voor ouderen,
bibliotheek filiaal is al weg, meer
gebruik wijkcentrum
Door het wijkcentrum beter te benutten,
kun je activiteiten daar inzetten die het
ouderen mogelijk maken langer thuis te
wonen, leefbaarder maken.
Met Accres, onze beheerder van de
wijkcentra, zullen we het gesprek aan te
gaan over een betere vulling met
activiteiten van het wijkcentrum.
Mw. N. Kooij Pleidooi voor:
Behoud zwembad;
Breed sportaanbod behouden,
niet alles naar Heracles;
Behoud centrale bibliotheek (ev.
Inzet vrijwilligers) en
muziekschool.
Meer samenwerking wijkcentra
We denken na over het verminderen van
de zwemvoorzieningen in Almelo . Er
wordt onderzocht welke alternatieve
oplossingen er kunnen zijn. De gemeente
vindt breedtesport belangrijk en stimuleert
dit door sportactivering. Heracles krijgt
geen subsidie, wel een lening.
Dhr. Stegeman Pleidooi voor behoud
(subsidiering) Theaterhotel.
Almelo wil een aantrekkelijke stad zijn. Een
theater hoort daar volgens ons bij. In het
kader van de kerntakendiscussie is het van
belang om te bepalen of de gemeente daar
een rol in heeft. Wij zien bij andere steden
dat het erg lastig is om een theater met
een brede programmering in je stad te
hebben zonder dat de overheid daar
middelen voor beschikbaar stelt. Er zijn
elders in het land theaters die (bijna)
volledig geëxploiteerd worden met private
middelen. Of dat ook in Almelo mogelijk is
nog maar de vraag.
87 van 87
Brief Strekking van de brief Advies
Bovendien zal dit ook consequenties
hebben voor functie en programmering. Bij
de kerntakendiscussie neemt de raad
besluiten over de taken die de gemeente
uitvoert. Op basis van de financiële situatie
en prioriteiten moet de raad dan besluiten
wat zij het meest belangrijk vindt.
Jarabee Vraagt aandacht voor specifieke
kwetsbare groep van
kinderen/jongeren in de jeugdhulp
die niet inspreken in trajecten
zoals de kerntakendiscussie.
Doet oproep bij uitwerking van
de voorstellen voor subsidies de
opgaaf voor te leggen aan de
betrokken organisaties
en van hun een gezamenlijk plan
te vragen. Laat de organisaties
meedenken in het samenvoegen
van hun kennis en expertise en
hoe ze daarmee tot een
bezuiniging kunnen komen.
De suggestie voor het proces van de
uitwerking van de opgave nemen we
graag zoveel mogelijk over.
Dhr. Kits,
Kringloopbedrijf De
Beurs
Re-integratie
Heeft idee om re-integratie
anders vorm te geven door het
vormen van een ‘arbeidspool’ en
werkgeverspool. Stelt voor om
mensen 3 maanden ‘in te zetten
voor werkritme’ en bij goed
functioneren nog 3 maanden met
een ‘motivatiebonus.
We gaan graag in gesprek met dhr. Kits.
Wellicht kunnen wij tot goede
werkafspraken komen, die een extra
mogelijkheid geven om werkzoekenden
werkervaring te geven, en toe te leiden
naar de arbeidsmarkt. Overigens blijft re-
integratie altijd maatwerk, en dit kan
schuren met volumeafspraken .