Finansal Kuruluşların Sayısal İmzadan Beklentilerine Yönelik Bir Araştırma

Finansal Kuruluşların Sayısal İmzadan Beklentilerine Yönelik Bir Araştırma

M.Feridun AKTAŞ

Tez Danışmanı : Doç.Dr. Şule Özmen

Çıkış Noktası

“Teknolojinin gelişmesine rağmen, sertifikasyon yönündeki standartların eksikliği e-ekonomi önündeki en büyük engellerden biri olmaya devam etmektedir.”

Information Society Technology

www.diffuse.org

Ajanda

Geleneksel imzanın kullanımı ve özellikleri

Sayısal imza teknolojileri

Sayısal imza ile ilgili yasalar

Finansal sektör üzerindeki etkileri

Araştırma sonuçları

Tavsiyeler

Geleneksel İmzanın Kullanımı ve Özellikleri

Geleneksel İmzanın Kullanımı ve ÖzellikleriGeleneksel imza,

elle atılır

imzalayanın adı ve soyadını içerir

değişmeyen bir şekle sahiptir

imzalayan kişinin, imzalanan dökümanın içeriğini anladığını ve onayladığını gösterir

imza yerine kullanılan en eski yöntem mühürlerdir

Geleneksel İmzanın Kullanımı ve ÖzellikleriTürk Hukukunda imzanın tanımı (Borçlar Kanunu

14. Madde)

“İmza üzerine borç alan kimsenin el yazısı olmak lazımdır...”

Ülkemizde sayısal imza önünde yer alan en büyük engellerden biridir.

Geleneksel İmzanın Kullanımı ve ÖzellikleriTicaret alanında imza,

İnkar edememe özelliği, İmzalayanın tanılanması Belgenin içeriğinin onaylanması

Onay

Verimlilik ve lojistik amaçları için kullanılır

Yasal açıdan imza kişinin en değerli varlığı olarak kabul edilebilir.

Bu özelliklerin siber ortama taşınması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Sayısal İmza Teknolojileri


E-imza aşağıdaki şekillerde yer alabilir, e-posta adresleri parmak izleri retina tarama ses tanıma yüz tarama

Fakat, bunlar sadece kişiyi tanımlamaya özgü yöntemlerdir


Sayısal İmza ise

“Bir elektronik mesaja eklenen ve göndereni emsalsiz şekilde tanımlayan bir sayısal koddur”

Göndereni tanımlamasının yanısıra, mesajın içeriğinin onaylandığını bu işlemlerin inkar edilememedini gereken durumlarda da, gizliliği sağlamaktadır.

Sayısal İmza TeknolojileriSayısal imza Açık Anahtar Altyapısını ve algoritmalarını temel almaktadır

E-posta mesajı

(okunabilir)

Çözme Şifreleme

Bülent’in Açık Anahtarı(Şifreleme Anahtarı)

Şifrelenmiş Mesaj(gizli)

Orijinal e-posta mesajı (okunabilir)

Bülent’in Özel Anahtarı(Şifre Çözme Anahtarı)

BülentAyşe

Şifreleme Çözme

Diğer yönde de yapılabilir


Eğer karşılaştırılan değerler•Aynı ise imza geçerlidir•Farklı ise imza geçersizdir

Orijinal e-posta mesajı (okunabilir)

Bülent’in Özel Anahtarı(Şifre Çözme Anahtarı)

Bülent

Ayşe

Şifreleme

Mesaj İmza

Mesaj İmza

Harmanlama

Harmanlama

ÇözmeBülent’in Açık Anahtarı(Şifreleme Anahtarı)

Mesaj İmza

Harmanlama

İmzayı Oluşturma

Karşılaştırma

Gönderim

Doğrulama

mesaja özgü

gönderene özgü ve saklanan

gönderene özgü ve herkes tarafındanerişilebilir

beraber gönderildiğinde geçerli


Sayısal imzanın doğrulanması, imzalayanın açık anahtarına sıkı sıkıya bağlıdır (ıslak imzalardaki imza sirküleri gibi). Bunun için; İmzalayanın açık anahtarı erişilebilir olmalıdır Güvenilen bir üçüncü parti (sertifika otoriteleri)

açık anahtarın sahibini onaylayabilmelidir (noterler gibi)

Alıcı, imzalayanın açık anahtarının doğruluğu konusunda üçüncü partiye güvenmelidir.


Sertifika Otoriteleri, e-ticaret dünyasının

güvenilen kurumlarıdır sayısal sertifikaların

sahiplerini ispat etmelidirler güvenli ve güvenilir

olmalıdırlar sertifikaların yaşam

sürecini yönetebilmelidirler (sertifika verme, iptal etme, yenileme, sonlandırma)

Sayısal İmza ile İlgili Yasalar


Birleşmiş Milletler –1996

United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL)

Teklik, kimliğin ispatı, sertifikasyon konularını kapsamaktadır Uluslararası işlemlerde uyumluluk konusunda yönergeleri

içerir E-işlemler ve e-imzalara geçerlilik kazandırmayı

amaçlamaktadır Internetin ekonomik ve sosyal konuların ivmelenmesinde itici

güç olmasını hedeflemektedir


Avrupa Birliği –1999

Directive 1999/93 European Commission on a Community Framework for E-signature

Sayısal imzanın, ıslak imza kadar geçerli olmasını hedeflemektedir

Üye ülkelerde sertifika otoritelerinin kontrol edilmesini sağlamayı amaçlamaktadır

Teknoloji-nötr bir yapılanmayı öngörür AB içinde e-ticaretin desteklemektedir


Amerika Birleşik Devletleri

Uniform Electronic Transactions Act (UETA) - 1999 E-commerce aktivitelerin yönetimi için üniform kanunlardır Elektronik imza hakkında bazı yasal detaylar içerir.

Electronic Signatures In Global and National Commerce Act (E-SIGN) - 2000

Elevtronik imzanın geçerliliğini kabul eder Vatandaşların haklarının korunması için bazı çekinceler içermektedir.

Government Paperwork Elimination Act - 1998 Hükümet birimlerinin e-devlete adapte olmalarını teşvik etmektedir


TürkiyeDış Ticaret Müsteşarlığı e-ticaret stratejilerinden sorumludur

Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulu (ETKK) e-ticaret çalışmalarını koordine eder.

“Elektronik Veri , Elektronik Sözleşme ve Elektronik İmza Kanunu Tasarısı Taslağı ” by DTM - 2002

Henüz kanunlaşmadı Beklentilerden uzak ve yeterince açık olmayan noktalar içeriyor

Adalet Bakanlığı tarafından düzenlenen bir tasarı incelenmektedir

Tamamlayıcı kanularda eksiklikler sözkonusudur.

Finansal Sektör Üzerindeki Etkileri


Dahili Kullanım Güvenilir tanılama ve onay mekanizması Güvenli operasyon (İK kayıtları, bordro

bildirimleri...) Azalan kağıt işlemi ve sarfiyatı Hızlı ve verimli servisler Kolaylıkla takip edilebilir işlemler


Harici Kullanım E-ticaret işlemlerinde sahtekarlığın azaltılması Kağıt tabanlı işlemlerin ve bunu takip eden

süreçlerin iyileştirilmesi E-ticaret aktivitelerin önünde yer alan bazı

engellerin kaldırılması Müşteriye daha ucuz ve daha hızlı servis verilmesi Yeni pazarlara açılma olasılığı Yeni hizmetlere olanak açılması

Araştırma Sonuçları


Katılanlar

AdetBanka - Bankacı 11Bank - Hukuk 2Bank - Teknoloji 7Yatırım 5Sigorta 5Toplam 30

Kurum ve Görevi


Sonuçlar

Sıralama

12345678

Ana BaşlıklarHukuki Değişiklikler

Pazar Payına Etkileri

CA Kurulumu ve Denetlenmesi

CA OperasyonuSayısal İmzanın Dahili Kullanımı

Technology Türü ve Gelişmişliği

Teknolojinin Uygulanışı

Müşterilere Etkisi


Sonuç – finansal kurumların temel beklentileri; Sayısal imzanın kullanımını yaygınlaştırmak için gerekli

yasalar ve bunu destekleyecek kanunlar çıkarılmalı Tercihan özel sektörün işlettiği, güvenilir ve devlet

tarafından denetlenen CA altyapısı kurarak bireyleri sayısaş imza kullanımına özendirmek

Hizmetlerin müşterilere internet üzerinden “güvenli” verilmesini sağlayacak teknolojileri kullanabilmek

Sayısal imza yardımıyla hızlı, güvenilir ve kullanımı kolay servisler oluşturarak müşteri memnuniyetini artırmak

Tavsiyeler

Tavsiyeler

Yasama, kanunlar üzerinde daha fazla çalışma yapmalıdır

Finansal kurumlar dahili ve harici süreçlerini gözden

geçirerek sayısal imza uygulamasına sorunsuz geçiş için

hazırlıklar yapmalıdır

Özel şirketler ve kamu kuruluşlarının katılımı ile gereken CA

altyapısı kurulumuna yönelik çalışılmalıdır

CA işlevini tekelleşmeden kurtaracak bir yapılanma ile

rekabet ve dolayısı ile fiyat ve kalite avantajları

oluşturulmalıdır

Teşekkürler...

Documents

Finansal Kuruluşların Sayısal İmzadan Beklentilerine Yönelik Bir Araştırma