Upload
princess-loren-domer
View
842
Download
29
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Filipino
Citation preview
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 1
Republic of the Philippines Department of Education
DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City
December 2012
K to 12 Curriculum Guide
FILIPINO
(Grade 7 to Grade 8)
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 2
K to 12 Curriculum: Overall Goal, Desired Outcomes, Content and Standards
FILIPINO
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 3
Deskripsyon ng Batayang Konseptuwal na Balangkas sa Pagtuturo ng Filipino K-12
Pangkalahatang layunin ng Kurikulum ng K to 12 ang makalinang ng isang buo at ganap na Pilipinong may kapaki - pakinabang na
literasi.
Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, (2) replektibo / mapanuring pag-iisip, (3)
pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang
pagkakakilanlan, kultural na literasi, at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.
Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga kagamitang pampagtuturo ng mga guro bilang suporta sa kurikulum na magmumula sa
administrasyon, ahensiyang panlipunan, pribado at publiko, pamahalaang lokal, midya, tahanan at iba pang sektor ng lipunan.
Isinaalang-alang sa pagbuo ng kurikulum ang pangangailangang panlipunan, lokal at global na pamayanan, maging ang kalikasan at
pangangailangan ng mga mag-aaral. Pinagbatayan din ang mga legal na batas pang-edukasyon, at mga teoryang pilosopikal ng edukasyon at
wika nina Jean Piaget (Developmental Stages of Learning), Leo Vygotsky (Cooperative Learning), Jerome Bruner (Discovery Learning), Robert
Gagne (Heirarchical Learning ), David Ausubel (Interactive/Integrated Learning),Cummins (Basic Interpersonal Communication Skills-BICS at
Cognitive Academic Language Proficiency Skills-CALPS at ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal na nagsabing nasa kabataan
ang pag-asa ng bayan. Isinaalang-alang din ang nasa Banal na aklat na gintong aral na Ituro sa bata ang wastong landas upang sa pagtanda
ay hindi siya mawawala. Dahil ang Filipino ay nasa disiplina ng wika, pinagbatayan ang mga teorya sa kalikasan at pagkatuto ng wika, mga
teorya / simulain sa pagsusuring panliterasi at mga pagdulog sa pagtuturo ng wika (W1, W2, W3) at pagtuturo ng mga akdang pampanitikan at
tekstong palahad.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 4
Mga Pamantayan sa Filipino K-12 A. Pamantayan sa Programa (Core Learning Area Standard):
B. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K 3 4 6 7 10 11 12 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo, mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo (MT) at Filipino sa tulong ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang mapaunlad ang sarili at mapahalagahan ang sariling kultura
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagahang pampanitikan sa tulong ng ibat ibang anyo ng panitikan at teknolohiya upang makaangkop at makibahagi sa pag-unlad ng tahanan at pamayanan
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng ibat ibang disiplina at teknolohiya upang magkaroon ng akademikong pag-unawa
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng
ibat ibang babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi at patuloy na pagkatuto upang
makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 5
Pamantayan sa Bawat Baitang (Grade Level Standards):
Grade Level Pamantayan sa Bawat Baitang
K Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pagpapahayag ng iniiisip at damdamin sa wikang katutubo at ang kahandaan sa pagbasa at pagsulat upang makilala ang sarili at matutong makisalamuha sa kapwa.
Grade 1 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo sa pamamagitan ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa sarili at kapwa at pagpapahalagang kultural.
Grade 2
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahing lokal at teknolohiya upang magkaroon ng mapag-usisang pag-iisip at makalahok sa gawaing pangkaunlaran ng pamayanan.
Grade 3 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahin upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa mga pangyayari sa pamayanan.
Grade 4
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na kamalayan sa kaganapan sa kapaligiran at makalahok sa gawaing pagpapaunlad ng pamayanan.
Grade 5
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahing lokal at pambansa upang mapangalagaan at mapahalagahan ang kagandahan ng kapaligiran.
Grade 6 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng ibat ibang anyo ng panitikang lokal at pambansa upang makapag-ambag sa pagkakamit ng maunlad at makatarungang bansa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 6
BAITANG 7-10
(Filipino)
Pamantayan ng Programa (Program Standard) - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa
at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-
akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
Pamantayan para sa Baitang 7 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang
sariling kultura, gayundin ang ibat ibang kulturang panrehiyon.
Pamantayan para sa Baitang 8 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang
kulturang Pilipino.
Pamantayan para sa Baitang 9 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyano upang mapatibay ang pagkakakilanlang
Asyano.
Pamantayan para sa Baitang 10 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng
kamalayang global.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 7
K to 12 Filipino 7
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
KEY STAGE STANDARD Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 7)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang ibat ibang kulturang panrehiyon.
DOMAIN (KAKAYAHAN)
Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard)
Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga impormasyon, konteksto, at epekto ng suprasegmental sa kahulugan ng tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling pagpapakahulugan/ interpretasyon sa tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay...
Nakapagbibigay-hinuha sa
konteksto ng pinakikinggan ayon sa
lugar, kausap at paksa
Nakapagbibigay ng paksa ng
tekstong napakinggan
Nakalilikom ng mahahalagang
impormasyon mula sa tekstong
napakinggan
Nakasasagot sa mga tanong
tungkol sa tekstong napakinggan
Nakapagbibigay-hinuha sa
kalalabasan ng mga pangyayari ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 8
DOMAIN (Kakayahan)
Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan tekstong pakikinggan
Nakapagsasaayos ng mga ideya
o impormasyong napakinggan
Nakapaglalahad ng mga detalye
ng tekstong napakinggan
Nakapaglalahad ng
magkakasunod-sunod at
magkakaugnay na pangyayari ng
tekstong napakinggan
Nakabubuo ng mga tanong batay sa tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa) bilang isa sa mga pagkukunan ng mahahalagang impormasyon
Ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng ilang napapanahong paksa/isyu na may kaugnayan o batay sa napakinggang media
Nakalilikom ng mahahalagang
impormasyon mula sa media
(radyo, telebisyon, pahayagan, at
iba pa)
Nakapagtatala ng mga detalye ng
napakinggang
mediaNakapagbibigay ng sariling
kuro-kuro, saloobin at pananaw
tungkol sa napakinggan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 9
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
Ang mag-aaral ay... tungkol sa napakinggang media
Nakapagpapaliwanag ng
kabuluhan ng napakinggang
media
Nakapaglalahad ng mga
napapanahong isyu mula sa
napakinggang media
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa kahalagahan ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga di-pasalitang palatandaan (non-verbal clues) sa pagpapahayag ng damdamin/saloobin, pananaw at iba pa
Ang mag-aaral ay
nakapagpapahayag ng sariling
damdamin/saloobin batay sa
tekstong napakinggan
Nakapagpapaliwanag ng
kahalagahan ng paggamit ng
suprasegmental (tono, antala,
haba at diin), at mga di-
pasalitang palatandaan (non-
verbal clues) sa tekstong
napakinggan
Nakapagbibigay-hinuha sa mga
detalye sa tekstong napakinggan
batay sa paraan ng pagsasalita
Nakapaglalahad ng saloobin/damdamin at pananaw ng mga nagsasalita sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 10
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa ibat ibang paraan ng pakikinig
Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng paraan kung paano niya nauunawaan ang kaniyang pinakikinggan
Ang mag-aaral ay...
Nakapagpapakita ng sariling
paraan ng pakikinig sa mga
teksto
Pagsasalita
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng
pag-unawa sa ibat ibang uri ng teksto
(naglalarawan, nagsasalaysay,
naglalahad, at nangangatuwrian)
Ang mag-aaral ay
nakapagpapahayag ng sariling
damdamin/saloobin at pananaw
tungkol sa ilang napapanahong isyu
o paksa
Nakabubuo ng mga pahayag na
naglalarawan, nagsasalaysay,
naglalahad, at nangangatuwiran
Nakapaglalarawan ng mga: o bagay sa paligid o pangyayari
Nakapagsasalaysay ng mga:
o pangyayari tungkol sa sariling buhay
o pangyayari tungkol sa buhay ng ibang tao
Nakapaglalahad ng mga katuwiran
mula sa nakuhang detalye
Nakapagpapahayag ng
damdamin, ideya, opinyon, at
mensahe gamit ang malilinaw na
pangungusap
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 11
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita
Nakapagpapahayag ng damdamin tungkol sa mga tauhan sa akda
Nakapagbibigay-puna sa
mga ginawa at desisyon ng mga tauhan sa akda
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas
ng pag-unawa sa maayos na
pagsusunod-sunod ng mga
pangyayari/ideya sa paraang pasalita
Ang mag-aaral ay
nakapagsasalaysay ng mga
pangyayari/ sariling karanasan o
karanasan ng iba sa masining na
paraan
Nakapagsasalita nang may
maayos na pagkakasunod-sunod
ng mga pangyayari/ideya
Nakapagpapamalas ng
organisadong pag-iisip sa
pagsasalita
Nakapag-iisa-isa ng mga ideya at
pangyayari upang makuha ang
nilalaman ng akda
Nakapagsasalaysay ng mga
pangyayari sa isang akda
Nakapagsasaayos ng mga
pahayag tungkol sa mga
pangyayari sa paligid
Nakapagsasalaysay ng mga
pangyayari sa sariling buha
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 12
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita
Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
ibat ibang paraan ng paglalahad ng
mga katuwiran
Ang mag-aaral ay
nakapaglalahad ng mga
katuwiran batay sa isang
napapanahong isyu o paksa
Nakapagbibigay-katuwiran kaugnay ng
mga napapanahong isyu o paksa
Nakapaglalahad ng sariling
opinyon/pananaw/pangangatuwiran nang
may kaayusan, kaisahan ay kabuuan
Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
ibat ibang paraan ng paglalahad ng
mga nasaliksik na impormasyon
Ang mag-aaral ay ay
nakapaglalahad ng mga
nasaliksik na imoormasyon
Nakapag-uulat tungkol sa nasaliksik
Nakapanghihikayat sa pamamagitan ng
pananalita
Nakagagamit ng simbolismo para
pagyamanin ang mga ipinahahayag
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
pagpapakahulugan sa mga kaisipan
sa teksto at akdang pampanitikan
Ang mag-aaral ay nakapag-
uugnay ng pinakamalapit na
sariling karanasan o karanasan
ng iba sa mga karanasang
inilahad sa binasa
Nakagagamit ng dating kaalaman at karanasan
sa pag-unawa at pagpapakahulugan sa mga
kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan
Nakapagbibigay-kahulugan sa mga salita sa isang akda batay sa:
o pagkakagamit sa pangungusap o denotasyon/konotasyon o tindi ng pagpapakahulugan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 13
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa o kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan
o kontekstuwal na pahiwatig
Nakapagpapaliwanag sa pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari sa isang akda
Nakapaglalahad ng pangunahing ideya ng
teksto
Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa
kahihinatnan ng mga pangyayari sa teksto
Nakapagbubuod ng tekstong binasa sa tulong ng mga pangunahin at pantulong na kaisipan
Nakapag-uugnay ng pinakamalapit na sariling karanasan o karanasan ng iba sa mga karanasang inilahad sa binasa
Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
mga pangunahing elemento (tauhan,
tagpuan, banghay) ng alamat at
kuwentong bayan
Ang mag-aaral ay nakalilikha ng
sariling alamat na naglalarawan
ng kultura ng kaniyang sariling
lugar/rehiyon
Nasusuri ang mga elemento ng alamat at
kuwentong bayan
Natutukoy ang karaniwang tema ng mga
alamat at kuwentong bayan
Nakapaglalarawan sa karaniwang katangian
ng mga tauhan ng mga alamat at kuwentong
bayan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 14
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakapaglalarawan sa mga katangian ng mga
tagpuan ng mga akdang binasa
Nakapagsasalaysay ng banghay (mga
pangyayari) sa kuwento
Nakapaghahambing ng mga katangian ng mga tauhan sa kuwento
Nakapagsusuri sa mga katangian at papel na
ginagampanan ng bawat tauhan sa kuwento
(pangunahing tauhan, pantulong na tauhan,
at iba pang pantulong na tauhan)
Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng
mga ikinikilos ng tauhan batay sa kaniyang
mga katangian
Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng
tagpuan sa paksa ng kuwento
Nakapaghahambing sa motif ng mga alamat
at kuwentong bayan
Nakapagbibigay ng haka sa kahalagahan ng
mga alamat at kuwentong bayan sa mga
sinaunang lipunan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 15
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
kasiningan, pangyayari, motibo ng
may-akda at bisa ng akdang binasa
Ang mag-aaral ay
nakapagmumungkahi ng
solusyon sa ilang suliranin sa
kasalukuyan gamit ang kaisipang
hatid ng akdang binasa
Nakapaglalahad ng mungkahing solusyon, kongklusyon, paniniwala at bisa ng akda sa sarili
Nakapagbibigay ng mga opinyon tungkol sa mga akdang binasa
Nakapagbabahagi ng bisang pandamdamin
ng akda
Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa
kahihinatnan ng mga pangyayari sa akda
Nakapagbibigay-halaga sa kasiningan at
kabuluhan ng mga tekstong binasa ayon sa
pamantayang pansarili
Nakapangangatuwiran sa kaangkupan ng
pagiging makatotohanan at di-
makakatohanan ng binasang akda
Nakapagbibigay-hinuha sa pangyayari,
kaalaman at pakay/motibo ng may akda
Nakagagamit ng mga kaisipang inilahad sa
teksto sa pagpapaliwanag o pagpapahayag
ng ibang bagay na nasa labas ng teksto
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 16
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
ibat ibang akdang pampanitikang
rehiyunal
Ang mag-aaral ay
nakapaghahambing ng kultura ng
ibat ibang rehiyon batay sa uri ng
kanilang panitikan
Nakapaghahambing ng ibat ibang akdang pampanitikang rehiyunal
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng panitikan na natatangi sa bawat rehiyon:
o wika o tema at paksa o tauhan o tagpuan o kaisipan
nakapaglalarawan ng mga natatanging
aspetong pangkultura na nagbibigay-hugis sa
mga panitikan ng bawat rehiyon (halimbawa:
heograpiya, uri ng pamumuhay, at iba pa)
nakapagpapaliwanag sa pagkakatulad at
pagkakaiba ng mga tema at paksa ng mga
panitikan mula sa ibat ibang rehiyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 17
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
nakapagbibigay ng haka kung bakit
nagkakaiba o nagkakatulad ang mga
panitikan ng ibat ibang rehiyon sa Pilipinas
Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa
lipunan na inilalahad sa akda
Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal
na konteksto ng binabasang akda
Nakapagbibigay-halaga sa mga anyo ng
panitikan alinsunod sa isang payak ngunit
malinaw na kasaysayang pampanitikan ng
Pilipinas
Pagsulat Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas
ng mag-aaral ang pag-unawa sa
tekstong naglalarawan,
nagsasalaysay, naglalahad at
nangangatuwiran
Ang mag-aaral ay nakasusulat
ng talata kaugnay ng paksa
Nakagagamit ng ibat ibang kakayahan at
estratehiya upang mabisang makapagsulat para
sa ibat ibang layon
Nakapagpapaliwanag sa kaibahan ng
pasalita at pasulat na paraan ng wika na
may tuon sa kani-kanilang katangian
Nakapaglalahad ng mga katangian ng
pasulat na paraan ng wika
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 18
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Napag-iiba-iba ang pasalita at pasulat na paaan ng wika
Nakapaglalarawan gamit ang payak na
panuring (pang-uri at pang-abay)
Nakabubuo ng matatalinghagang
paglalarawan gamit ang mga idyoma at
tayutay
Nakasusulat ng tekstong paglalarawan,
nagsasalaysay, naglalahad at
nangangatuwiran
Nakapaglalahad ng mga dapat tandaan sa
pagsulat ng mabisang talata (mekaniks at
kayarian ng talata)
Napag-iiba-iba ang payak at masining na
paglalarawan sa pamamagitan nang
paggamit ng panuring
Napag-iiba-iba ang payak at masining na
paglalarawan sa pamamagitan nang
paggamit ng mga idyoma at tayutay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 19
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya,
opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw
na pangungusap
Nakasusulat ng simple at organisadong
talata
Pagsulat Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
balita bilang isang uri ng tekstong
nagsasalaysay
Ang mag-aaral ay nakasusulat
ng balita batay sa ilang
napapanhong isyu o paksa
Nakasusulat ng tekstong nagsasalaysay
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian
ng tekstong nagsasalaysay
Nakasusuri ng halimbawa ng tekstong
nagsasalaysay
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian
ng balita
Nakapagpapaliwang sa mga hakbang sa
pagsulat ng balita
Nakasusulat ng balita tungkol sa ilang
pangyayari sa mga tekstong binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 20
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
mga elemento at hakbang sa pagsulat
ng suring papel
Ang mag-aaral ay nakasusulat
ng suring papel ng isang nabasa,
napakinggan o napanood na
akdang pampanitikan
Nakasusulat ng sanaysay na may
kaayusan, kaisahan at kabuuan
Nakasusulat ng suring papel sa isang akda
Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
mga bahagi at hakbangin sa pagsulat
ng pamanahong papel
Ang mag-aaral ay nakasusulat
ng pamanahong papel kaugnay
ng napiling paksa
Nakasusulat ng pananaliksik
Nakapagpapaliwanag sa mga bahagi
ng pananaliksik
Nakapaglalahad ng mga paraan ng
pananaliksik
Nakahahanap ng mga angkop at ibat
ibang pagkukunan ng impormasyon
upang mapagtibay ang mga
pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga
pinaniniwalaan, at makabuo ng mga
kongklusyon
Nakapaghahambing sa mga primarya at
sekundaryang pinagkukunan ng
impormasyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 21
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Tatas Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
wastong gamit ng wika, pabigkas man
o pasalita
Ang mag-aaral ay nakababasa,
nakasusulat at nakapagsasalita,
nakapanonood nang may
katatasan gamit ang wastong
gramatika/retorika
Nakagagamit nang wastong wika, pabigkas
man o pasulat
Nakapaghahambing ng pormal at
impormal na Filipino
Nakapagsusuri ng mahahalagang detalye
ng napanood, napakinggan, o nabasang
impormasyon (media literacy)
Nakapagtataya kung ang napakinggan,
napanood o nabasa ay may kabuluhan at
kredibilidad
Gagap ang gramatika at bokabularyong
Filipino
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 22
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pakikitungo sa Wika at Panitikan
Ang mag-aaral ay
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
makabuluhang tanong at ideya sa ibat
ibang paraan, para sa ibat ibang
sitwasyon
Ang mag-aaral ay
nakapagpapahayag ng mga
makabuluhang tanong at ideya sa
ibat ibang paraan, para sa ibat
ibang sitwasyon
Nakapagpapahayag ng mga makabuluhang
tanong at ideya sa ibat ibang paraan, para sa
ibat ibang sitwasyon
Estratehiya sa Pananaliksik
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas
ng pag-unawa sa mga primarya at
sekundaryang pinagkukunan ng
impormasyon
Ang mag-aaral ay nakahahanap
ng mga angkop at ibat ibang
pagkukunan ng impormasyon
upang mapagtibay ang mga
pinaninindigan, mabigyang-bisa
ang mga pinaniniwalaan, at
makabuo ng mga kongklusyon
Nakagagamit ng ibat ibang kakayahan at
kasangkapan bilang tulong sa pag-aaral
Nakahahanap ng mga angkop at ibat
ibang pagkukunan ng impormasyon
upang mapagtibay ang mga
pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga
pinaniniwalaan, at makabuo ng mga
kongklusyon
Nakapaghahambing sa mga primarya at
sekundaryang pinagkukunan ng
impormasyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 23
K to 12 Filipino 8
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
KEY STAGE STANDARD
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD
(PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 8)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang kulturang Pilipino.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman
(Content Standard) Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsususuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan.
Ang mag-aaral ay nakalilikha ng isang komik istrip na nagpapakita ng kanilang pag- unawa sa tekstong napakinggan.
Natutukoy ang mga makabuluhang talasalitaan na ginagamit sa mga usapang napakinggan. Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang narinig batay sa paraan ng pagsasalita (tono, diin, paghinto at intonasyon) Natutukoy ang mga puntong binibigyang-diin o halaga ng tagapagsalita. Natutukoy ang paksang pangungusap sa napakinggang pahayag. Nakikinig nang mabuti upang:
matukoy ang layunin ng napakinggang ulat at/o babasahin
masagot ang mga tanong matukoy ang mahahalaga at di-
mahahalagang pangyayari
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 24
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
masabi ang pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari
masabi ang sanhi at bunga ng mga pangyayari
mapatunayan ang kawastuhan ng impormasyon
mataya ang saloobin , haka o opinyon at argumentong napakinggan.
Nakikilala ang mga pangkomunikatibong gamit ng mga pahayag batay sa sitwasyon, layunin at sa gumagamit ng wika. Nakalililkha ng isang artwork na nagpapakita ng kanyang pag-unawa sa napakinggan.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng talata ukol sa kanilang pag-unawa at pagbabahagi ng kanilang damdamin sa teksto o pahayag na napakinggan.
Naibibigay ang buod ng akdang napakinggan. Naipapahayag ang sariling damdamin ukol sa mga impormasyong napakinggan. Naisasagawa nang mahusay ang proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.
Natutukoy ang mga panawag-hudyat na ginagamit ng nagsasalita upang:
magpatuloy huminto nang bahagya tumigil at magwakas
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 25
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa mapanuring pakikinig.
Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling interpretasyon at opinyon sa tekstong napakinggan
Natutukoy ang kontradiksyon/kasalungat sa napakinggang pahayag. Nagpapamalas ng kakayahang suriin ang teksto o diskursong napakinggan. Natutukoy ang di-sapat na impormasyon at iba pang pagpapakahulugan ng nagsasalita. Napag-iiba-iba ang katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at ng nakikinig. Naiuugnay ang pinapaksa ng nagsasalita sa iba pang paksa at karanasan. Nakabubuo ng makabuluhang tanong batay sa napakinggan. Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe
Muling nasasabi o naisusulat sa sariling pamamaraan ang mga napakinggang pahayag, mensahe at teksto.
Naisasaayos ang mga ideya o impormasyon mula sa narinig na teksto o diskurso.
Nakapaghahambing ng katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at nakikinig.
Naihahambing ang sariling saloobin sa saloobin ng nagsasalita.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 26
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayang makagawa ng angkop na pagtugon sa pinakinggang usapan/talakayan
Ang mag-aaral ay nakapag-oorganisa ng isang talakayan, programa o positibong pagkilos na ukol sa programa o talakayang napakinggan.
Nakasusuri ng de-kahon at progresibong katuwiran. Nakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, pananaw, kontradiksyon o saloobin sa narinig. Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe. Nakabubuo ng mahahalagang punto sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe. Nakukuha ang ibat ibang tala mula sa napakinggan sa pamamagitan ng:
ugnayang pamaksa
pagsulat kung ano ang narinig
ugnayang sunuran pagbibigay-diin
rebisyon Gumawa ng isang kampanya o programa na magsusulong ng positibong reaksyon gamit ang multi media sa mga isyung natalakay sa programang napakinggan.
Mapalawak at mapayaman ang sariling interes sa pakikinig sa mga tekstong na nangangailangan ng mas mataas na antas ng pag-unawa.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 27
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan (Fluency)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita ayon sa sitwasyon, pangangailangan at pagkakataon.
Ang mag-aaral ay nakalalahok sa usapang angkop sa ibat ibang sitwasyon at naisasalaysay ang mga bagay na narinig, nabasa at napanood.
Nagagamit ang angkop at magalang na pananalita sa pakikipag-usap. Naipapahayag nang mabisa ang mga kaalaman/palagay at saloobin sa pamamagitan ng:
tono o lakas ng tinig
bilis ng pagsasalita
paghinto o pagpigil
diin
intonasyon Nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng panalita.
Nabubuo at nagagamit nang wasto ang mga pangngalang hango sa pandiwa sa pakikipag-usap sa kapwa
Nasasabi ang pagkakaiba ng gamit ng mga pang-uring nagkakahawig ang kahulugan sa pagpapakilala sa sarili.
Natutukoy at naihahambing ang pang-uring panlarawan at pamilang sa pagpapakilala ng tao bagay o pangyayari.
Nagagamit sa makabuluhang pangungusap ang mga pang-uring panlarawan at pamilang
Natutukoy ang mga panuring sa pagbibigay ng magandang saloobin sa ibang tao. Nagagamit ang ibat ibang uri ng pangungusap. Nagagamit ang ilang kataga o ingklitik na angkop sa pagsagot sa mga tanong.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 28
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan (Fluency)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan upang mapagyaman ang mga natatamong kaalaman at kakayahan sa paglinang ng pangangailangang pangkomunikatibo.
Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang ideya at iba pang impormasyon ukol sa napapanahong isyu o paksa.
Naipapaliwanag ang mga impormasyon at naiuulat ang kahalagahan ng mga ito.
May kakayahang mangatwiran sa mga napapanahong isyu sa lipunan.
Gumagamit ng mga angkop na simbolo, imahen at pahiwatig sa pananalita.
Higit na bihasang nakagagamit ng epektibot mapanghikayat na pananalit.
Nagagamit ang kasanayan sa pagkuha ng impormasyon sa ibat ibang paraan tulad ng pagbabasa, pakikipanayam atbp.
Nailalahad nang maayos at mabisa ang mga nalikom na datos sa pananaliksik. Nasasabi ang pagkakaiba ng tuwiran at di-tuwirang pahayag. Nagagamit ang magkakaugnay na pahayag sa pagbibigay ng sanhi at bunga ng mga pangyayari. Nakabubuo ng isang maayos at may kaisahang ulat/sanaysay, at/o katha sa magkakaugnay na pangungusap.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 29
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan (Fluency)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalamang gramatikal at retorikal na makakatulong sa pagtamo ng mabisang pasalitang pangkomunikatibo
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang damdamin, sariling opinyon at nakapagpapalitang-kuro upang mahikayat ang kausap na pakinggan ang kanyang pananaw.
Nagagamit ang mga angkop na salita sa:
pagtanggi
pagtanggap
pagpapahayag ng argumento
pag-iisa-isa
pagbibigay ng opinyon
pagbibigay ng proposisyon
pagbibigay ng alternatibo
pagtutulad ng ideya
paglalagom
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 30
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan (Fluency)
Nagagamit ang salita/pangungusap ayon sa pormalidad ng pagkagamit nito Nabibigyang-kahulugan ang mga pahayag/pangungusap na na nagbibigay-pahiwatig. Nakabubuo ng mga pangungusap na:
nagpapaliwanag
nangangatwiran
nagsasalaysay
naglalarawan
Nakakapagsasagawa ng panayam. Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa pagsasalita tungo sa mabisang komunikasyon.
Ang mag-aaral ay nakapamumuno sa talakayan at anumang uri ng palatuntunan.
Nagagamit nang wasto ang angkop na istratehiya sa :
pagbubukas ng usapan
paglipat at pagbalik ng usapan
pagtatapos ng usapan
Nakapagpapahayag nang wasto ng mga pag-aalinlangan/pag-aatubili/pasubali. Naipaliwanag ang pagpagkakasunud-sunod ng mga hakbang sa pagsasagawa ng isang gawain
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 31
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan (Fluency)
Nailalahad ang mga pagpapasya batay sa mga patunay at katwiran. Naipapahayag nang maayos ang matinding reaksyon sa bagay na di maunawaan at nagugustuhan. Nailalahad nang maayos ang pansariling pananaw, opinyon at saloobin. Namumuno sa isang pormal na pagtitipon o palatuntunan. Nakapagbigay ng pahayag ukol sa isang paksa sa isang pormal ng okasyon.
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa tekstong binasa
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng maikling talata ukol sa mga akdang binasa.
Naibibigay ang buod ng akdang binasa Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda. Napauunlad ang sariling kakayahang umunawa sa binasang akda sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan ng mga salita ayon sa:
pagtutulad o pagkakakaiba kasingkahulugan/katulad ng
kahulugan kasalungat na kahulugan
talinghaga at idyoma/sawikain
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 32
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
pagbabagong naganap sa salita dahil sa: Paglalapi Pag-uulit
Tindi o antas ng kahulugang ipinahahayag (klino/clining)
Di-lantad na kahulugan ng salita (contextual clues) sa pamamagitan ng:
halimbawa paliwanag pag-uugnay sa sariling karanasan pahiwatig kontekstong pinaggamitan mga salita /pahayag na pamilyar o
pambansa (antas ng wika)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang maiangkop ang kahusayan sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng tekstong binasa.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang sanaysay o komposisyon batay sa tekstong kanyang binasa at sinuri.
Naibibigay ang buod ng akdang binasa sa malikhaing pamamaraan. Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda. Nakapagbibigay hinuha/kahulugan sa mga matalinghagang pahayag. Nasasabi ang bisa sa akda ng piniling salita, pangungusap ayon sa kahulugang:
likas
tago
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 33
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
matalinghaga atbp.
Naibibigay ang mga bahaging nagpapahayag ng mga:
talinghaga
larawang-diwa
pagpapatungkol (reperensya)
Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:
sarili
pamilya
pamayanan
lipunan
daigdig
Nabibigyang-puna ang istilong ginamit ng may akda Nakikilala ang mga bahagi ng akda na nagpapakita ng kapangyarihan ng tao batay sa kanyang:
kilos
gawi/ugali
paniniwala
paninindigan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 34
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang makapagsuri, makapagbigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa ibat ibang tekstong binasa ukol sa mga napapanahong paksa.
Ang mag-aaral ay nakalilikom, nakahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa ibat ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang lathalain.
Nahahanap/natutukoy at nalalagom ang mahalagang impormasyon para sa sariling pagpapakahulugan sa daigdig na kanyang ginagalawan.
Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa mga akda.
Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa.
Nailalahad ang mga halimbaw,patunay at iba't ibang damdamin ng tekstong binasa.
Nakapaglalahad ng sariling kongklusyon, paniniwala, pagbabago sa sarili at epekto ng mga akda di lamang para sa sarili kundi para sa nakararami.
Nabibigyang-puna ang estilong ginamit ng may akda.
Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:
sarili pamilya pamayanan lipunan daigdig
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 35
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.
Natatalakay ang mga tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.
Nalilinaw ang pagpapahalaga sa
pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.
Naiisa-isa ang mga epekto ng ibat ibang isyu na ating hinaharap
Nakapagbibigay ng kuro-kuro at mungkahi ukol sa alinman sa mga sunod-sunod na paksa gaya ng: o Bio-diversity o Pagbabago-bago ng Klima o Disaster Risk Reduction o HIV and Drug Prevention o Consumer Education o Education for Sustainable
Development o Peace Education o Karapatang Pambata at
kanilang Responsibilidad o Intellectual Copyright Laws o Adolescent Reproductive
Health o Kaligtasan ng Tao, Batas
Trapiko at ang mga Pilipino
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 36
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and
Communication Technology
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang makapag-suri, makapag-bigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa ibat ibang tekstong binasa ukol sa isang/ilang mga napapanahong paksa.
Ang mag-aaral ay nakalilikom, nahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa ibat ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang pangulong tudling o editoryal.
Nababasa nang masidhi ang aralin nang mapili ang angkop na mga detalye ng mga ito para sa isang tiyak na layunin. Naipamamalas ang kakayahang maiangkop ang bilis sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng babasahin. Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa. Naipamamalas ang kakayahang maipaliwanag ang mga mahahalagang punto ng mga artikulo o tekstong binasa. Napayayaman ang mga kakayahan at kaalamang nagbibigay-diin sa tiyakang karanasan upang mahinuha ang kahulugan ng bawat tekstong binasa. Natutukoy ang mahahalagang punto/ideya para mabuod o malagom ang:
buong teksto isang tiyak na ideya batayang ideya
Nasusuri ang seleksiyon para matukoy ang impormasyong kailangan sa isang simpleng /payak na pananaliksik.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 37
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakahahalaw para makuha ang: diwa o mahalagang ideya ng
teksto pangkalahatang impresyon sa
teksto/pahayag Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap. Natatalakay ang mga luma, tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.
Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.
Naiisa-isa ang mga epekto ng ibat ibang isyu na ating hinaharap
Nakapagbibigay ng kuro-kuro at suhestiyon ukol sa alinman sa mga sumusunod na paksa: o Bio-diversity o Pagbabago-bago ng Klima o Disaster Risk Reduction o HIV and Drug Prevention o Consumer Education o Education for Sustainable
Development o Peace Education o Karapatang Pambata at
kanilang Responsibilidad o Intellectual Copyright Laws o Adolescent Reproductive
Health o Kaligtasan ng Tao, Batas
Trapiko at ang mga Pilipino
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 38
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and
Communication Technology
Pagsulat at Komposisyon Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin nang pasulat gamit ang angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pagsulat ng talata
Nakasusulat ng talata na binubuo ng magkakaugnay na mga pangungusap na nagpapahayag ng isang buong palagay o kaisipan
Nakabubuo ng talata na may wastong paglulugar (sintaks) ng paksang pangungusap sa:
unahan malapit sa unahan katapusan di tuwirang nakalahad
Nagagamit ang ibat ibang teknik sa pagpapalawak ng paksa:
depinisyon paghahalimbawa pagsusuri paghahawig o pagtutulad sanhi at bunga
Naisasaayos ang mga pangungusap sa loob ng talata upang magkaroon ng kaisahan sa pamamagitan ng:
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 39
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon
pag-aayos ng mga detalye na lohikal ang pagkakasunud-sunod
paggamit ng mga ekspresyong transisyunal
paglalahad ng mga pangungusap nang may magkatulad na pagkakabuo
Napalulutang ang pangunahing ideya at iba pang pansuportang ideya sa pamamagitan ng:
paglulugar ng mahahalagang kaisipan sa unahan o hulihan ng talata
pagsasaayos ng mga detalye mula sa di-makahulugan tungo sa pinaka-makahulugan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin sa isang orihinal na komposisyon gamit ang angkop na gramatika at retorika.
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng komposisyon
Naisasaalang-alang ang sariling karanasan at kawilihan sa pagpili ng paksa.
Naisasagawa ang angkop na paraan ng paglilista ng paksa.
Nailalahad nang maayos ang mga kaisipan upang malinaw na makita sa target na awdyens/mambabasa ang ugnayan ng mga ito sa loob ng talata sa pamamagitan ng:
kronolohikal na pagkakasunod-sunod lohikal na pagkakasunod-sunod
patungo sa di alam; tangi patungo sa kalahatan; payak patungo sa pagiging masalimuot at mula sa abstrak patungong kongkrit
pag-aayos batay sa kahalagahan ng mga ideya
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 40
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang
Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon
Nakabubuo ng isang balangkas upang maipakita nang malinaw ang sariling ideya at intension sa pagbuo ng komposisyon.
Nakapipili ng pamagat na may dating ng pagiging orihinal at may pang-akit sa target na mambabasa.
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan
Nagagawang kawili-wili ang panimula ng komposisyon sa pamamagitan ng isang: kaakit-akit na pahayag napapanahong sipi o banggit anekdota serye ng mga tanong at iba pa
Nawawakasan ang komposisyon nang may pangkalahatang impresyon sa pamamagitan ng: pagbubuod makabuluhang obserbasyon kaisipang hango sa binuong komposisyon konklusyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 41
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin na batay sa mga impormasyong nakalap.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang lathalain ng sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang lathalain.
Nakapipili ng isang napapanahong paksa.
Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon.
Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon.
Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa.
Nakabubuo ng maayos na balangkas
Nakabubuo ng isang: makatawag-pansing panimula mabisang wakas
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.
Nakasusulat ng kathambuhay batay sa mga tiyak na katangian nito.
Nakapagtatala ng mahahalagang impormasyon.
Nakabubuo ng kathambuhay.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 42
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad. Nababanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang lathalain.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang magpahayag ng kanyang opinyon na nakakapag-ganyak/nakakakumbinse sa mga mambabasa.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang editoryal/pangulong tudling nang sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang editoryal o pangulong tudling.
Nakapipili ng isang napapanahong paksa.
Nakapag-uuri-uri ng editoryal batay sa mga tiyak na katangian nito.
Nakikilala ang mga tiyak na pamantayan sa pagsulat ng editorial.
Nakasusulat ng tiyak na uri ng editorial.
Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon.
Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon.
Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa.
Nakabubuo ng maayos na balangkas
Nakabubuo ng isang:
makatawag-pansing panimula mabisang wakas
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 43
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood. Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad. Naibabanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang editoryal o lathalain.
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng pasalita o pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika.
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang ideya gamit
ang wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Nakatitiyak sa diwa o mensahe ng ulat na narinig sa tulong ng mga pananda. Nakabubuo ng pangungusap na :
nagpapaliwanag nangangatwiran nagsasalaysay naglalarawan
Nakapagpapahayag ng ibat ibang damdamin/layunin gamit ang wastong tono o intonasyon. Nakagagamit ng mga wastong pananda sa pagpapahayag ng kilos.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 44
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pangkomunikatibo gamit ang wastong gramatika at retorika.
Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang saloobin at opinyon gamit ang wastong gramatika at retorika
Natutukoy sa loob ng pangungusap ang mga kumplemento at pokus ng pandiwa tulad ng:
kumplemento/pokus tagatanggap/benepaktibo
kumplemento/pokus gamit: instrumental kumplemento/pokus direksyunal kumplemento/pokus sanhi: kusatibo atbp.
Nakasusulat ng mga pangungusap na walang paksa nang maayos at wasto. Nakagagamit nang wasto ng mga pang-uring pamilang. Nagagamit nang wasto ang pang-abay na panang-ayon/pananggi para sa mga positibo at negatibong pahayag. Nakabubuo nang wastong mga tanong na kailangan sa talata.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng mga natutuhang konsepto ng pasulat.
Ang mag-aaral ay nakakapagpahayag ng mga kaisipan, ideya, opinyon ng pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika
Nakagagamit ng maayos ang mga katagang pang-abay o ingklitik. Naisasaalang-alang ang mga panuring na ginagamit sa modipikasyon ng pangungusap.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 45
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kasanayang pangkomunikatibo, pasalita man o pasulat
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pakikipagtalastasan (pasalita o pasulat) na tugma sa anumang okasyon.
Nakasusulat ng mga pangngusap gamit ang wastong pananda at bantas Nagagamit nang wasto ang mga panghalip. Naiaangkop ang wastong gamit ng aspekto ng pandiwa.
Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng ng wastong paggamit ng modernong estilo ng pagdodokumento ng mga impormasyon mula sa aklat at internet
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng komposisyon, gamit ang wastong pagdodokumento ng datos na kanilang nakalap.
Nagagamit ang features ng MS Application ng computer upang mailapat nang mabilis at maayos ang bibliograpi o Works cited Naisasaayos ang teksto/pahayag sa pamamagitan ng pag-alis ng mga inuulit, labis o walang kaugnayang impormasyon. Nakukuha ang mga mahahalagang datos o impormasyon mula sa aklat, pahayagan, magasin, dokumentaryo, panayam o internet. Nabubuo ang tiyak na pagpapasiya sa pamamagitan ng paghahambing ng ipinahahayag na mga kaisipan sa loob ng mga datos o impormasyong nakalap ng :
pamantayang pansarili, pamantayang galing sa guro, ibang babasahin at mga pahayag mula sa mga awtoridad o personalidad.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 46
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang gumamit ng impormasyon at talang nalikom mula sa ibat ibang lawak ng pag-aaral/pananaliksik.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng pormal na sanaysay batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng sanaysay. Nagagamit ang wastong pamamaraan ng in-text citation. Nagpapakita ng pagpapahalaga at paggalang sa impormasyong pagmamay-ari ng mga may-akda.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng piling lathalain
Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling lathalain na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng lathalain. Naisusulat nang wasto at may lohikal na pagkakasunod-sunod ang mga impormasyon. Nagagamit nang wasto ang mga bantas gaya ng panipi at tuldok.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng ibat ibang klase ng artikulong pampahayagan
Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling editoryal o pangulong tudling na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin impormasyon o datos sa pagsulat ng editoryal. Naisusulat ang opinyon batay sa mga tunay na datos at di sa mga haka-haka lamang.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 47
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsusuri ng Florante at Laura
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pagbasa ng akda upang hanguin ang mahahalagang aspeto nito na maaring mapagkunan ng mahahalagang kaisipan at aral na maari nating magamit sa suliraning pangkasalukuyan.
Ang mag-aaral ay nakakapag-pahayag ng kanyang ideya ukol sa mahahalagang aral ng akda.
Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:
pagtukoy sa mga kalagayan sa panahong isinulat ang akda
pagpapatunay ng pag-iral ng kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda
pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng akda
pagsusuri sa epekto ng akda pagkaraang isinulat ito hanggang sa kasalukuyan.
Nalilinaw ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng:
pagbubuod sa akda pagtiyak sa mga elementong makikita sa
akda kaugnay ng kinabibilangan nitong genre ( awit o romansang metrikal )
pagtukoy sa mga papel na ginagampanan ng mga tauhan sa akda
pagbibigay-kahulugan sa mga: o matalinghagang kaisipan o tayutay o simbolo
paglalahad ng pangunahing kaisipan ng bawat kabanata
pagtalunton sa mga pangyayari at tunggaliang naganap sa akda
pagtiyak sa tagpuan pagtukoy sa wakas ng akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 48
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nasusuri ang mga kaisipang inilahad (Diyos, bayan, kapwa, magulang):
Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng: o pagmamahal o pagtataksil o katapatan o pamamalakad/pamamahala sa bansa o atbp.
Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga
kasipang ito
Natitiyak ang kabuluhan ng mga kaisipang ito kaugnay ng mga karanasang: o pansarili o pampamilya o pangkomunidad o pambansa o pandaigdig
Naipahahayag ang pansariling paniniwala at
pagpapahalaga sa mga kaisipang ito sa pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat
Nasusuri ang akda batay sa ibat ibang lapit at pananaw sa panunuring pampanitikan
Naiisa-isa ang mga elementong romantiko na pangunahing katangian ng akda
Napatutunayan ang ilang elementong
klasismo, naturalismo, romantisismo sa ilang bahagi ng akda
Natitiyak ang ilang mga bahagi ng pagiging
makatotohanan ng akda sa pamamagitan ng pag-uugnay ng ilang pangyayari sa kasalukuyan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 49
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Naipakikita nang lubusan ang pagkakaroon ng malalim na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan ito.
Nailalahad nang pasalita o pasulat man ang mga pansariling damdamin tungkol sa akda na may kaugnayan sa:
o mga hilig/interes o kawilihan o kagalakan/kasiglahan o pagkainip/pagkayamot o pagkatakot o pagkapoot o pagkaaliw/pagkalibang o atbp.
Naipakikita ang pakikiisa at pakikisangkot sa
mga tauhan at pangyayari sa akda sa pamamagitan ng mga malikhaing paraan:
o biswal o awdyo o pagtatanghal
Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksyon sa
kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 50
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nabibigyang-pansin ang artistikong kakayahan
ng may-akda sa paggamit ng mga salitang naglalarawan sa akda
Nakapaglalarawan sa mga tauhan at pangyayari sa tulong ng imahinasyon.
Natutukoy sa akda ang mga: o tradisyong katutubo at pambansa o pananaw panrelihiyon o kaugnay na pangyayari sa kasaysayan o kaugnay na pangyayari sa kasalukuyan
Naihahambing ang akda sa ilang katulad na
akdang: o nabasa o napanood o napag-aralan sa klase
Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa
pamamagitan ng: o pagsusuri sa pagiging makatotohanan/
di- makatotohan ng akda o pagbibigay ng sariling solusyon sa
suliranin ng tauhan
Nakabubuo ng sariling pagwawakas sa akda batay sa:
o posibilidad ng mga pangyayari o kilos ng mga tauhan o sariling mga paniniwala, kaisipan at
pagpapahalaga o mga tunay na pangyayari sa buhay