50
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 1 Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City December 2012 K to 12 Curriculum Guide FILIPINO Grade 7 t o Grade 8

Filipino CG (Gr 7-8)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Filipino

Citation preview

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 1

    Republic of the Philippines Department of Education

    DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

    December 2012

    K to 12 Curriculum Guide

    FILIPINO

    (Grade 7 to Grade 8)

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 2

    K to 12 Curriculum: Overall Goal, Desired Outcomes, Content and Standards

    FILIPINO

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 3

    Deskripsyon ng Batayang Konseptuwal na Balangkas sa Pagtuturo ng Filipino K-12

    Pangkalahatang layunin ng Kurikulum ng K to 12 ang makalinang ng isang buo at ganap na Pilipinong may kapaki - pakinabang na

    literasi.

    Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, (2) replektibo / mapanuring pag-iisip, (3)

    pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang

    pagkakakilanlan, kultural na literasi, at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.

    Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga kagamitang pampagtuturo ng mga guro bilang suporta sa kurikulum na magmumula sa

    administrasyon, ahensiyang panlipunan, pribado at publiko, pamahalaang lokal, midya, tahanan at iba pang sektor ng lipunan.

    Isinaalang-alang sa pagbuo ng kurikulum ang pangangailangang panlipunan, lokal at global na pamayanan, maging ang kalikasan at

    pangangailangan ng mga mag-aaral. Pinagbatayan din ang mga legal na batas pang-edukasyon, at mga teoryang pilosopikal ng edukasyon at

    wika nina Jean Piaget (Developmental Stages of Learning), Leo Vygotsky (Cooperative Learning), Jerome Bruner (Discovery Learning), Robert

    Gagne (Heirarchical Learning ), David Ausubel (Interactive/Integrated Learning),Cummins (Basic Interpersonal Communication Skills-BICS at

    Cognitive Academic Language Proficiency Skills-CALPS at ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal na nagsabing nasa kabataan

    ang pag-asa ng bayan. Isinaalang-alang din ang nasa Banal na aklat na gintong aral na Ituro sa bata ang wastong landas upang sa pagtanda

    ay hindi siya mawawala. Dahil ang Filipino ay nasa disiplina ng wika, pinagbatayan ang mga teorya sa kalikasan at pagkatuto ng wika, mga

    teorya / simulain sa pagsusuring panliterasi at mga pagdulog sa pagtuturo ng wika (W1, W2, W3) at pagtuturo ng mga akdang pampanitikan at

    tekstong palahad.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 4

    Mga Pamantayan sa Filipino K-12 A. Pamantayan sa Programa (Core Learning Area Standard):

    B. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):

    K 3 4 6 7 10 11 12 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo, mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo (MT) at Filipino sa tulong ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang mapaunlad ang sarili at mapahalagahan ang sariling kultura

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagahang pampanitikan sa tulong ng ibat ibang anyo ng panitikan at teknolohiya upang makaangkop at makibahagi sa pag-unlad ng tahanan at pamayanan

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng ibat ibang disiplina at teknolohiya upang magkaroon ng akademikong pag-unawa

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng

    ibat ibang babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi at patuloy na pagkatuto upang

    makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 5

    Pamantayan sa Bawat Baitang (Grade Level Standards):

    Grade Level Pamantayan sa Bawat Baitang

    K Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pagpapahayag ng iniiisip at damdamin sa wikang katutubo at ang kahandaan sa pagbasa at pagsulat upang makilala ang sarili at matutong makisalamuha sa kapwa.

    Grade 1 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo sa pamamagitan ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa sarili at kapwa at pagpapahalagang kultural.

    Grade 2

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahing lokal at teknolohiya upang magkaroon ng mapag-usisang pag-iisip at makalahok sa gawaing pangkaunlaran ng pamayanan.

    Grade 3 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahin upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa mga pangyayari sa pamayanan.

    Grade 4

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na kamalayan sa kaganapan sa kapaligiran at makalahok sa gawaing pagpapaunlad ng pamayanan.

    Grade 5

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng ibat ibang teksto/ babasahing lokal at pambansa upang mapangalagaan at mapahalagahan ang kagandahan ng kapaligiran.

    Grade 6 Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng ibat ibang anyo ng panitikang lokal at pambansa upang makapag-ambag sa pagkakamit ng maunlad at makatarungang bansa

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 6

    BAITANG 7-10

    (Filipino)

    Pamantayan ng Programa (Program Standard) - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa

    at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-

    akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.

    Pamantayan para sa Baitang 7 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at

    pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang

    sariling kultura, gayundin ang ibat ibang kulturang panrehiyon.

    Pamantayan para sa Baitang 8 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at

    pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang

    kulturang Pilipino.

    Pamantayan para sa Baitang 9 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at

    pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyano upang mapatibay ang pagkakakilanlang

    Asyano.

    Pamantayan para sa Baitang 10 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at

    pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng

    kamalayang global.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 7

    K to 12 Filipino 7

    PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.

    KEY STAGE STANDARD Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi

    GRADE LEVEL STANDARD (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 7)

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang ibat ibang kulturang panrehiyon.

    DOMAIN (KAKAYAHAN)

    Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard)

    Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard)

    Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Napakinggan

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga impormasyon, konteksto, at epekto ng suprasegmental sa kahulugan ng tekstong napakinggan

    Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling pagpapakahulugan/ interpretasyon sa tekstong napakinggan

    Ang mag-aaral ay...

    Nakapagbibigay-hinuha sa

    konteksto ng pinakikinggan ayon sa

    lugar, kausap at paksa

    Nakapagbibigay ng paksa ng

    tekstong napakinggan

    Nakalilikom ng mahahalagang

    impormasyon mula sa tekstong

    napakinggan

    Nakasasagot sa mga tanong

    tungkol sa tekstong napakinggan

    Nakapagbibigay-hinuha sa

    kalalabasan ng mga pangyayari ng

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 8

    DOMAIN (Kakayahan)

    Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Napakinggan tekstong pakikinggan

    Nakapagsasaayos ng mga ideya

    o impormasyong napakinggan

    Nakapaglalahad ng mga detalye

    ng tekstong napakinggan

    Nakapaglalahad ng

    magkakasunod-sunod at

    magkakaugnay na pangyayari ng

    tekstong napakinggan

    Nakabubuo ng mga tanong batay sa tekstong napakinggan

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa) bilang isa sa mga pagkukunan ng mahahalagang impormasyon

    Ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng ilang napapanahong paksa/isyu na may kaugnayan o batay sa napakinggang media

    Nakalilikom ng mahahalagang

    impormasyon mula sa media

    (radyo, telebisyon, pahayagan, at

    iba pa)

    Nakapagtatala ng mga detalye ng

    napakinggang

    mediaNakapagbibigay ng sariling

    kuro-kuro, saloobin at pananaw

    tungkol sa napakinggan

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 9

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Napakinggan

    Ang mag-aaral ay... tungkol sa napakinggang media

    Nakapagpapaliwanag ng

    kabuluhan ng napakinggang

    media

    Nakapaglalahad ng mga

    napapanahong isyu mula sa

    napakinggang media

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa kahalagahan ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga di-pasalitang palatandaan (non-verbal clues) sa pagpapahayag ng damdamin/saloobin, pananaw at iba pa

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapahayag ng sariling

    damdamin/saloobin batay sa

    tekstong napakinggan

    Nakapagpapaliwanag ng

    kahalagahan ng paggamit ng

    suprasegmental (tono, antala,

    haba at diin), at mga di-

    pasalitang palatandaan (non-

    verbal clues) sa tekstong

    napakinggan

    Nakapagbibigay-hinuha sa mga

    detalye sa tekstong napakinggan

    batay sa paraan ng pagsasalita

    Nakapaglalahad ng saloobin/damdamin at pananaw ng mga nagsasalita sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 10

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa ibat ibang paraan ng pakikinig

    Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng paraan kung paano niya nauunawaan ang kaniyang pinakikinggan

    Ang mag-aaral ay...

    Nakapagpapakita ng sariling

    paraan ng pakikinig sa mga

    teksto

    Pagsasalita

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng

    pag-unawa sa ibat ibang uri ng teksto

    (naglalarawan, nagsasalaysay,

    naglalahad, at nangangatuwrian)

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapahayag ng sariling

    damdamin/saloobin at pananaw

    tungkol sa ilang napapanahong isyu

    o paksa

    Nakabubuo ng mga pahayag na

    naglalarawan, nagsasalaysay,

    naglalahad, at nangangatuwiran

    Nakapaglalarawan ng mga: o bagay sa paligid o pangyayari

    Nakapagsasalaysay ng mga:

    o pangyayari tungkol sa sariling buhay

    o pangyayari tungkol sa buhay ng ibang tao

    Nakapaglalahad ng mga katuwiran

    mula sa nakuhang detalye

    Nakapagpapahayag ng

    damdamin, ideya, opinyon, at

    mensahe gamit ang malilinaw na

    pangungusap

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 11

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pagsasalita

    Nakapagpapahayag ng damdamin tungkol sa mga tauhan sa akda

    Nakapagbibigay-puna sa

    mga ginawa at desisyon ng mga tauhan sa akda

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas

    ng pag-unawa sa maayos na

    pagsusunod-sunod ng mga

    pangyayari/ideya sa paraang pasalita

    Ang mag-aaral ay

    nakapagsasalaysay ng mga

    pangyayari/ sariling karanasan o

    karanasan ng iba sa masining na

    paraan

    Nakapagsasalita nang may

    maayos na pagkakasunod-sunod

    ng mga pangyayari/ideya

    Nakapagpapamalas ng

    organisadong pag-iisip sa

    pagsasalita

    Nakapag-iisa-isa ng mga ideya at

    pangyayari upang makuha ang

    nilalaman ng akda

    Nakapagsasalaysay ng mga

    pangyayari sa isang akda

    Nakapagsasaayos ng mga

    pahayag tungkol sa mga

    pangyayari sa paligid

    Nakapagsasalaysay ng mga

    pangyayari sa sariling buha

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 12

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pagsasalita

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    ibat ibang paraan ng paglalahad ng

    mga katuwiran

    Ang mag-aaral ay

    nakapaglalahad ng mga

    katuwiran batay sa isang

    napapanahong isyu o paksa

    Nakapagbibigay-katuwiran kaugnay ng

    mga napapanahong isyu o paksa

    Nakapaglalahad ng sariling

    opinyon/pananaw/pangangatuwiran nang

    may kaayusan, kaisahan ay kabuuan

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    ibat ibang paraan ng paglalahad ng

    mga nasaliksik na impormasyon

    Ang mag-aaral ay ay

    nakapaglalahad ng mga

    nasaliksik na imoormasyon

    Nakapag-uulat tungkol sa nasaliksik

    Nakapanghihikayat sa pamamagitan ng

    pananalita

    Nakagagamit ng simbolismo para

    pagyamanin ang mga ipinahahayag

    Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    pagpapakahulugan sa mga kaisipan

    sa teksto at akdang pampanitikan

    Ang mag-aaral ay nakapag-

    uugnay ng pinakamalapit na

    sariling karanasan o karanasan

    ng iba sa mga karanasang

    inilahad sa binasa

    Nakagagamit ng dating kaalaman at karanasan

    sa pag-unawa at pagpapakahulugan sa mga

    kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan

    Nakapagbibigay-kahulugan sa mga salita sa isang akda batay sa:

    o pagkakagamit sa pangungusap o denotasyon/konotasyon o tindi ng pagpapakahulugan

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 13

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Binasa o kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan

    o kontekstuwal na pahiwatig

    Nakapagpapaliwanag sa pagkakasunod-

    sunod ng mga pangyayari sa isang akda

    Nakapaglalahad ng pangunahing ideya ng

    teksto

    Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa

    kahihinatnan ng mga pangyayari sa teksto

    Nakapagbubuod ng tekstong binasa sa tulong ng mga pangunahin at pantulong na kaisipan

    Nakapag-uugnay ng pinakamalapit na sariling karanasan o karanasan ng iba sa mga karanasang inilahad sa binasa

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    mga pangunahing elemento (tauhan,

    tagpuan, banghay) ng alamat at

    kuwentong bayan

    Ang mag-aaral ay nakalilikha ng

    sariling alamat na naglalarawan

    ng kultura ng kaniyang sariling

    lugar/rehiyon

    Nasusuri ang mga elemento ng alamat at

    kuwentong bayan

    Natutukoy ang karaniwang tema ng mga

    alamat at kuwentong bayan

    Nakapaglalarawan sa karaniwang katangian

    ng mga tauhan ng mga alamat at kuwentong

    bayan

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 14

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Nakapaglalarawan sa mga katangian ng mga

    tagpuan ng mga akdang binasa

    Nakapagsasalaysay ng banghay (mga

    pangyayari) sa kuwento

    Nakapaghahambing ng mga katangian ng mga tauhan sa kuwento

    Nakapagsusuri sa mga katangian at papel na

    ginagampanan ng bawat tauhan sa kuwento

    (pangunahing tauhan, pantulong na tauhan,

    at iba pang pantulong na tauhan)

    Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng

    mga ikinikilos ng tauhan batay sa kaniyang

    mga katangian

    Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng

    tagpuan sa paksa ng kuwento

    Nakapaghahambing sa motif ng mga alamat

    at kuwentong bayan

    Nakapagbibigay ng haka sa kahalagahan ng

    mga alamat at kuwentong bayan sa mga

    sinaunang lipunan

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 15

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Binasa

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    kasiningan, pangyayari, motibo ng

    may-akda at bisa ng akdang binasa

    Ang mag-aaral ay

    nakapagmumungkahi ng

    solusyon sa ilang suliranin sa

    kasalukuyan gamit ang kaisipang

    hatid ng akdang binasa

    Nakapaglalahad ng mungkahing solusyon, kongklusyon, paniniwala at bisa ng akda sa sarili

    Nakapagbibigay ng mga opinyon tungkol sa mga akdang binasa

    Nakapagbabahagi ng bisang pandamdamin

    ng akda

    Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa

    kahihinatnan ng mga pangyayari sa akda

    Nakapagbibigay-halaga sa kasiningan at

    kabuluhan ng mga tekstong binasa ayon sa

    pamantayang pansarili

    Nakapangangatuwiran sa kaangkupan ng

    pagiging makatotohanan at di-

    makakatohanan ng binasang akda

    Nakapagbibigay-hinuha sa pangyayari,

    kaalaman at pakay/motibo ng may akda

    Nakagagamit ng mga kaisipang inilahad sa

    teksto sa pagpapaliwanag o pagpapahayag

    ng ibang bagay na nasa labas ng teksto

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 16

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    ibat ibang akdang pampanitikang

    rehiyunal

    Ang mag-aaral ay

    nakapaghahambing ng kultura ng

    ibat ibang rehiyon batay sa uri ng

    kanilang panitikan

    Nakapaghahambing ng ibat ibang akdang pampanitikang rehiyunal

    Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng panitikan na natatangi sa bawat rehiyon:

    o wika o tema at paksa o tauhan o tagpuan o kaisipan

    nakapaglalarawan ng mga natatanging

    aspetong pangkultura na nagbibigay-hugis sa

    mga panitikan ng bawat rehiyon (halimbawa:

    heograpiya, uri ng pamumuhay, at iba pa)

    nakapagpapaliwanag sa pagkakatulad at

    pagkakaiba ng mga tema at paksa ng mga

    panitikan mula sa ibat ibang rehiyon

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 17

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    nakapagbibigay ng haka kung bakit

    nagkakaiba o nagkakatulad ang mga

    panitikan ng ibat ibang rehiyon sa Pilipinas

    Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa

    lipunan na inilalahad sa akda

    Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal

    na konteksto ng binabasang akda

    Nakapagbibigay-halaga sa mga anyo ng

    panitikan alinsunod sa isang payak ngunit

    malinaw na kasaysayang pampanitikan ng

    Pilipinas

    Pagsulat Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas

    ng mag-aaral ang pag-unawa sa

    tekstong naglalarawan,

    nagsasalaysay, naglalahad at

    nangangatuwiran

    Ang mag-aaral ay nakasusulat

    ng talata kaugnay ng paksa

    Nakagagamit ng ibat ibang kakayahan at

    estratehiya upang mabisang makapagsulat para

    sa ibat ibang layon

    Nakapagpapaliwanag sa kaibahan ng

    pasalita at pasulat na paraan ng wika na

    may tuon sa kani-kanilang katangian

    Nakapaglalahad ng mga katangian ng

    pasulat na paraan ng wika

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 18

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Napag-iiba-iba ang pasalita at pasulat na paaan ng wika

    Nakapaglalarawan gamit ang payak na

    panuring (pang-uri at pang-abay)

    Nakabubuo ng matatalinghagang

    paglalarawan gamit ang mga idyoma at

    tayutay

    Nakasusulat ng tekstong paglalarawan,

    nagsasalaysay, naglalahad at

    nangangatuwiran

    Nakapaglalahad ng mga dapat tandaan sa

    pagsulat ng mabisang talata (mekaniks at

    kayarian ng talata)

    Napag-iiba-iba ang payak at masining na

    paglalarawan sa pamamagitan nang

    paggamit ng panuring

    Napag-iiba-iba ang payak at masining na

    paglalarawan sa pamamagitan nang

    paggamit ng mga idyoma at tayutay

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 19

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya,

    opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw

    na pangungusap

    Nakasusulat ng simple at organisadong

    talata

    Pagsulat Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    balita bilang isang uri ng tekstong

    nagsasalaysay

    Ang mag-aaral ay nakasusulat

    ng balita batay sa ilang

    napapanhong isyu o paksa

    Nakasusulat ng tekstong nagsasalaysay

    Nakapagpapaliwanag sa mga katangian

    ng tekstong nagsasalaysay

    Nakasusuri ng halimbawa ng tekstong

    nagsasalaysay

    Nakapagpapaliwanag sa mga katangian

    ng balita

    Nakapagpapaliwang sa mga hakbang sa

    pagsulat ng balita

    Nakasusulat ng balita tungkol sa ilang

    pangyayari sa mga tekstong binasa

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 20

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pagsulat Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    mga elemento at hakbang sa pagsulat

    ng suring papel

    Ang mag-aaral ay nakasusulat

    ng suring papel ng isang nabasa,

    napakinggan o napanood na

    akdang pampanitikan

    Nakasusulat ng sanaysay na may

    kaayusan, kaisahan at kabuuan

    Nakasusulat ng suring papel sa isang akda

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    mga bahagi at hakbangin sa pagsulat

    ng pamanahong papel

    Ang mag-aaral ay nakasusulat

    ng pamanahong papel kaugnay

    ng napiling paksa

    Nakasusulat ng pananaliksik

    Nakapagpapaliwanag sa mga bahagi

    ng pananaliksik

    Nakapaglalahad ng mga paraan ng

    pananaliksik

    Nakahahanap ng mga angkop at ibat

    ibang pagkukunan ng impormasyon

    upang mapagtibay ang mga

    pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga

    pinaniniwalaan, at makabuo ng mga

    kongklusyon

    Nakapaghahambing sa mga primarya at

    sekundaryang pinagkukunan ng

    impormasyon

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 21

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Tatas Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    wastong gamit ng wika, pabigkas man

    o pasalita

    Ang mag-aaral ay nakababasa,

    nakasusulat at nakapagsasalita,

    nakapanonood nang may

    katatasan gamit ang wastong

    gramatika/retorika

    Nakagagamit nang wastong wika, pabigkas

    man o pasulat

    Nakapaghahambing ng pormal at

    impormal na Filipino

    Nakapagsusuri ng mahahalagang detalye

    ng napanood, napakinggan, o nabasang

    impormasyon (media literacy)

    Nakapagtataya kung ang napakinggan,

    napanood o nabasa ay may kabuluhan at

    kredibilidad

    Gagap ang gramatika at bokabularyong

    Filipino

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 22

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pakikitungo sa Wika at Panitikan

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapamalas ng pag-unawa sa

    makabuluhang tanong at ideya sa ibat

    ibang paraan, para sa ibat ibang

    sitwasyon

    Ang mag-aaral ay

    nakapagpapahayag ng mga

    makabuluhang tanong at ideya sa

    ibat ibang paraan, para sa ibat

    ibang sitwasyon

    Nakapagpapahayag ng mga makabuluhang

    tanong at ideya sa ibat ibang paraan, para sa

    ibat ibang sitwasyon

    Estratehiya sa Pananaliksik

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas

    ng pag-unawa sa mga primarya at

    sekundaryang pinagkukunan ng

    impormasyon

    Ang mag-aaral ay nakahahanap

    ng mga angkop at ibat ibang

    pagkukunan ng impormasyon

    upang mapagtibay ang mga

    pinaninindigan, mabigyang-bisa

    ang mga pinaniniwalaan, at

    makabuo ng mga kongklusyon

    Nakagagamit ng ibat ibang kakayahan at

    kasangkapan bilang tulong sa pag-aaral

    Nakahahanap ng mga angkop at ibat

    ibang pagkukunan ng impormasyon

    upang mapagtibay ang mga

    pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga

    pinaniniwalaan, at makabuo ng mga

    kongklusyon

    Nakapaghahambing sa mga primarya at

    sekundaryang pinagkukunan ng

    impormasyon

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 23

    K to 12 Filipino 8

    PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.

    KEY STAGE STANDARD

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi

    GRADE LEVEL STANDARD

    (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 8)

    Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at ibat ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang kulturang Pilipino.

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman

    (Content Standard) Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard)

    Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsususuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan.

    Ang mag-aaral ay nakalilikha ng isang komik istrip na nagpapakita ng kanilang pag- unawa sa tekstong napakinggan.

    Natutukoy ang mga makabuluhang talasalitaan na ginagamit sa mga usapang napakinggan. Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang narinig batay sa paraan ng pagsasalita (tono, diin, paghinto at intonasyon) Natutukoy ang mga puntong binibigyang-diin o halaga ng tagapagsalita. Natutukoy ang paksang pangungusap sa napakinggang pahayag. Nakikinig nang mabuti upang:

    matukoy ang layunin ng napakinggang ulat at/o babasahin

    masagot ang mga tanong matukoy ang mahahalaga at di-

    mahahalagang pangyayari

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 24

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Napakinggan

    masabi ang pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari

    masabi ang sanhi at bunga ng mga pangyayari

    mapatunayan ang kawastuhan ng impormasyon

    mataya ang saloobin , haka o opinyon at argumentong napakinggan.

    Nakikilala ang mga pangkomunikatibong gamit ng mga pahayag batay sa sitwasyon, layunin at sa gumagamit ng wika. Nakalililkha ng isang artwork na nagpapakita ng kanyang pag-unawa sa napakinggan.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.

    Ang mag-aaral ay nakasusulat ng talata ukol sa kanilang pag-unawa at pagbabahagi ng kanilang damdamin sa teksto o pahayag na napakinggan.

    Naibibigay ang buod ng akdang napakinggan. Naipapahayag ang sariling damdamin ukol sa mga impormasyong napakinggan. Naisasagawa nang mahusay ang proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.

    Natutukoy ang mga panawag-hudyat na ginagamit ng nagsasalita upang:

    magpatuloy huminto nang bahagya tumigil at magwakas

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 25

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Napakinggan

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa mapanuring pakikinig.

    Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling interpretasyon at opinyon sa tekstong napakinggan

    Natutukoy ang kontradiksyon/kasalungat sa napakinggang pahayag. Nagpapamalas ng kakayahang suriin ang teksto o diskursong napakinggan. Natutukoy ang di-sapat na impormasyon at iba pang pagpapakahulugan ng nagsasalita. Napag-iiba-iba ang katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at ng nakikinig. Naiuugnay ang pinapaksa ng nagsasalita sa iba pang paksa at karanasan. Nakabubuo ng makabuluhang tanong batay sa napakinggan. Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe

    Muling nasasabi o naisusulat sa sariling pamamaraan ang mga napakinggang pahayag, mensahe at teksto.

    Naisasaayos ang mga ideya o impormasyon mula sa narinig na teksto o diskurso.

    Nakapaghahambing ng katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at nakikinig.

    Naihahambing ang sariling saloobin sa saloobin ng nagsasalita.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 26

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayang makagawa ng angkop na pagtugon sa pinakinggang usapan/talakayan

    Ang mag-aaral ay nakapag-oorganisa ng isang talakayan, programa o positibong pagkilos na ukol sa programa o talakayang napakinggan.

    Nakasusuri ng de-kahon at progresibong katuwiran. Nakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, pananaw, kontradiksyon o saloobin sa narinig. Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe. Nakabubuo ng mahahalagang punto sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe. Nakukuha ang ibat ibang tala mula sa napakinggan sa pamamagitan ng:

    ugnayang pamaksa

    pagsulat kung ano ang narinig

    ugnayang sunuran pagbibigay-diin

    rebisyon Gumawa ng isang kampanya o programa na magsusulong ng positibong reaksyon gamit ang multi media sa mga isyung natalakay sa programang napakinggan.

    Mapalawak at mapayaman ang sariling interes sa pakikinig sa mga tekstong na nangangailangan ng mas mataas na antas ng pag-unawa.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 27

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pasasalita at Katatasan (Fluency)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita ayon sa sitwasyon, pangangailangan at pagkakataon.

    Ang mag-aaral ay nakalalahok sa usapang angkop sa ibat ibang sitwasyon at naisasalaysay ang mga bagay na narinig, nabasa at napanood.

    Nagagamit ang angkop at magalang na pananalita sa pakikipag-usap. Naipapahayag nang mabisa ang mga kaalaman/palagay at saloobin sa pamamagitan ng:

    tono o lakas ng tinig

    bilis ng pagsasalita

    paghinto o pagpigil

    diin

    intonasyon Nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng panalita.

    Nabubuo at nagagamit nang wasto ang mga pangngalang hango sa pandiwa sa pakikipag-usap sa kapwa

    Nasasabi ang pagkakaiba ng gamit ng mga pang-uring nagkakahawig ang kahulugan sa pagpapakilala sa sarili.

    Natutukoy at naihahambing ang pang-uring panlarawan at pamilang sa pagpapakilala ng tao bagay o pangyayari.

    Nagagamit sa makabuluhang pangungusap ang mga pang-uring panlarawan at pamilang

    Natutukoy ang mga panuring sa pagbibigay ng magandang saloobin sa ibang tao. Nagagamit ang ibat ibang uri ng pangungusap. Nagagamit ang ilang kataga o ingklitik na angkop sa pagsagot sa mga tanong.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 28

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pasasalita at Katatasan (Fluency)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan upang mapagyaman ang mga natatamong kaalaman at kakayahan sa paglinang ng pangangailangang pangkomunikatibo.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang ideya at iba pang impormasyon ukol sa napapanahong isyu o paksa.

    Naipapaliwanag ang mga impormasyon at naiuulat ang kahalagahan ng mga ito.

    May kakayahang mangatwiran sa mga napapanahong isyu sa lipunan.

    Gumagamit ng mga angkop na simbolo, imahen at pahiwatig sa pananalita.

    Higit na bihasang nakagagamit ng epektibot mapanghikayat na pananalit.

    Nagagamit ang kasanayan sa pagkuha ng impormasyon sa ibat ibang paraan tulad ng pagbabasa, pakikipanayam atbp.

    Nailalahad nang maayos at mabisa ang mga nalikom na datos sa pananaliksik. Nasasabi ang pagkakaiba ng tuwiran at di-tuwirang pahayag. Nagagamit ang magkakaugnay na pahayag sa pagbibigay ng sanhi at bunga ng mga pangyayari. Nakabubuo ng isang maayos at may kaisahang ulat/sanaysay, at/o katha sa magkakaugnay na pangungusap.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 29

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pasasalita at Katatasan (Fluency)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalamang gramatikal at retorikal na makakatulong sa pagtamo ng mabisang pasalitang pangkomunikatibo

    Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang damdamin, sariling opinyon at nakapagpapalitang-kuro upang mahikayat ang kausap na pakinggan ang kanyang pananaw.

    Nagagamit ang mga angkop na salita sa:

    pagtanggi

    pagtanggap

    pagpapahayag ng argumento

    pag-iisa-isa

    pagbibigay ng opinyon

    pagbibigay ng proposisyon

    pagbibigay ng alternatibo

    pagtutulad ng ideya

    paglalagom

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 30

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pasasalita at Katatasan (Fluency)

    Nagagamit ang salita/pangungusap ayon sa pormalidad ng pagkagamit nito Nabibigyang-kahulugan ang mga pahayag/pangungusap na na nagbibigay-pahiwatig. Nakabubuo ng mga pangungusap na:

    nagpapaliwanag

    nangangatwiran

    nagsasalaysay

    naglalarawan

    Nakakapagsasagawa ng panayam. Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa pagsasalita tungo sa mabisang komunikasyon.

    Ang mag-aaral ay nakapamumuno sa talakayan at anumang uri ng palatuntunan.

    Nagagamit nang wasto ang angkop na istratehiya sa :

    pagbubukas ng usapan

    paglipat at pagbalik ng usapan

    pagtatapos ng usapan

    Nakapagpapahayag nang wasto ng mga pag-aalinlangan/pag-aatubili/pasubali. Naipaliwanag ang pagpagkakasunud-sunod ng mga hakbang sa pagsasagawa ng isang gawain

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 31

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pasasalita at Katatasan (Fluency)

    Nailalahad ang mga pagpapasya batay sa mga patunay at katwiran. Naipapahayag nang maayos ang matinding reaksyon sa bagay na di maunawaan at nagugustuhan. Nailalahad nang maayos ang pansariling pananaw, opinyon at saloobin. Namumuno sa isang pormal na pagtitipon o palatuntunan. Nakapagbigay ng pahayag ukol sa isang paksa sa isang pormal ng okasyon.

    Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa tekstong binasa

    Ang mag-aaral ay nakasusulat ng maikling talata ukol sa mga akdang binasa.

    Naibibigay ang buod ng akdang binasa Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda. Napauunlad ang sariling kakayahang umunawa sa binasang akda sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan ng mga salita ayon sa:

    pagtutulad o pagkakakaiba kasingkahulugan/katulad ng

    kahulugan kasalungat na kahulugan

    talinghaga at idyoma/sawikain

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 32

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)

    pagbabagong naganap sa salita dahil sa: Paglalapi Pag-uulit

    Tindi o antas ng kahulugang ipinahahayag (klino/clining)

    Di-lantad na kahulugan ng salita (contextual clues) sa pamamagitan ng:

    halimbawa paliwanag pag-uugnay sa sariling karanasan pahiwatig kontekstong pinaggamitan mga salita /pahayag na pamilyar o

    pambansa (antas ng wika)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang maiangkop ang kahusayan sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng tekstong binasa.

    Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang sanaysay o komposisyon batay sa tekstong kanyang binasa at sinuri.

    Naibibigay ang buod ng akdang binasa sa malikhaing pamamaraan. Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda. Nakapagbibigay hinuha/kahulugan sa mga matalinghagang pahayag. Nasasabi ang bisa sa akda ng piniling salita, pangungusap ayon sa kahulugang:

    likas

    tago

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 33

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)

    matalinghaga atbp.

    Naibibigay ang mga bahaging nagpapahayag ng mga:

    talinghaga

    larawang-diwa

    pagpapatungkol (reperensya)

    Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:

    sarili

    pamilya

    pamayanan

    lipunan

    daigdig

    Nabibigyang-puna ang istilong ginamit ng may akda Nakikilala ang mga bahagi ng akda na nagpapakita ng kapangyarihan ng tao batay sa kanyang:

    kilos

    gawi/ugali

    paniniwala

    paninindigan

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 34

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang makapagsuri, makapagbigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa ibat ibang tekstong binasa ukol sa mga napapanahong paksa.

    Ang mag-aaral ay nakalilikom, nakahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa ibat ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang lathalain.

    Nahahanap/natutukoy at nalalagom ang mahalagang impormasyon para sa sariling pagpapakahulugan sa daigdig na kanyang ginagalawan.

    Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa mga akda.

    Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa.

    Nailalahad ang mga halimbaw,patunay at iba't ibang damdamin ng tekstong binasa.

    Nakapaglalahad ng sariling kongklusyon, paniniwala, pagbabago sa sarili at epekto ng mga akda di lamang para sa sarili kundi para sa nakararami.

    Nabibigyang-puna ang estilong ginamit ng may akda.

    Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:

    sarili pamilya pamayanan lipunan daigdig

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 35

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)

    Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.

    Natatalakay ang mga tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.

    Nalilinaw ang pagpapahalaga sa

    pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.

    Naiisa-isa ang mga epekto ng ibat ibang isyu na ating hinaharap

    Nakapagbibigay ng kuro-kuro at mungkahi ukol sa alinman sa mga sunod-sunod na paksa gaya ng: o Bio-diversity o Pagbabago-bago ng Klima o Disaster Risk Reduction o HIV and Drug Prevention o Consumer Education o Education for Sustainable

    Development o Peace Education o Karapatang Pambata at

    kanilang Responsibilidad o Intellectual Copyright Laws o Adolescent Reproductive

    Health o Kaligtasan ng Tao, Batas

    Trapiko at ang mga Pilipino

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 36

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    o Information and

    Communication Technology

    Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang makapag-suri, makapag-bigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa ibat ibang tekstong binasa ukol sa isang/ilang mga napapanahong paksa.

    Ang mag-aaral ay nakalilikom, nahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa ibat ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang pangulong tudling o editoryal.

    Nababasa nang masidhi ang aralin nang mapili ang angkop na mga detalye ng mga ito para sa isang tiyak na layunin. Naipamamalas ang kakayahang maiangkop ang bilis sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng babasahin. Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa. Naipamamalas ang kakayahang maipaliwanag ang mga mahahalagang punto ng mga artikulo o tekstong binasa. Napayayaman ang mga kakayahan at kaalamang nagbibigay-diin sa tiyakang karanasan upang mahinuha ang kahulugan ng bawat tekstong binasa. Natutukoy ang mahahalagang punto/ideya para mabuod o malagom ang:

    buong teksto isang tiyak na ideya batayang ideya

    Nasusuri ang seleksiyon para matukoy ang impormasyong kailangan sa isang simpleng /payak na pananaliksik.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 37

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Nakahahalaw para makuha ang: diwa o mahalagang ideya ng

    teksto pangkalahatang impresyon sa

    teksto/pahayag Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap. Natatalakay ang mga luma, tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.

    Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.

    Naiisa-isa ang mga epekto ng ibat ibang isyu na ating hinaharap

    Nakapagbibigay ng kuro-kuro at suhestiyon ukol sa alinman sa mga sumusunod na paksa: o Bio-diversity o Pagbabago-bago ng Klima o Disaster Risk Reduction o HIV and Drug Prevention o Consumer Education o Education for Sustainable

    Development o Peace Education o Karapatang Pambata at

    kanilang Responsibilidad o Intellectual Copyright Laws o Adolescent Reproductive

    Health o Kaligtasan ng Tao, Batas

    Trapiko at ang mga Pilipino

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 38

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    o Information and

    Communication Technology

    Pagsulat at Komposisyon Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin nang pasulat gamit ang angkop na gramatika at retorika.

    Naisasaalang-alang ang mga kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pagsulat ng talata

    Nakasusulat ng talata na binubuo ng magkakaugnay na mga pangungusap na nagpapahayag ng isang buong palagay o kaisipan

    Nakabubuo ng talata na may wastong paglulugar (sintaks) ng paksang pangungusap sa:

    unahan malapit sa unahan katapusan di tuwirang nakalahad

    Nagagamit ang ibat ibang teknik sa pagpapalawak ng paksa:

    depinisyon paghahalimbawa pagsusuri paghahawig o pagtutulad sanhi at bunga

    Naisasaayos ang mga pangungusap sa loob ng talata upang magkaroon ng kaisahan sa pamamagitan ng:

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 39

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pagsulat at Komposisyon

    pag-aayos ng mga detalye na lohikal ang pagkakasunud-sunod

    paggamit ng mga ekspresyong transisyunal

    paglalahad ng mga pangungusap nang may magkatulad na pagkakabuo

    Napalulutang ang pangunahing ideya at iba pang pansuportang ideya sa pamamagitan ng:

    paglulugar ng mahahalagang kaisipan sa unahan o hulihan ng talata

    pagsasaayos ng mga detalye mula sa di-makahulugan tungo sa pinaka-makahulugan

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin sa isang orihinal na komposisyon gamit ang angkop na gramatika at retorika.

    Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng komposisyon

    Naisasaalang-alang ang sariling karanasan at kawilihan sa pagpili ng paksa.

    Naisasagawa ang angkop na paraan ng paglilista ng paksa.

    Nailalahad nang maayos ang mga kaisipan upang malinaw na makita sa target na awdyens/mambabasa ang ugnayan ng mga ito sa loob ng talata sa pamamagitan ng:

    kronolohikal na pagkakasunod-sunod lohikal na pagkakasunod-sunod

    patungo sa di alam; tangi patungo sa kalahatan; payak patungo sa pagiging masalimuot at mula sa abstrak patungong kongkrit

    pag-aayos batay sa kahalagahan ng mga ideya

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 40

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang

    Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pagsulat at Komposisyon

    Nakabubuo ng isang balangkas upang maipakita nang malinaw ang sariling ideya at intension sa pagbuo ng komposisyon.

    Nakapipili ng pamagat na may dating ng pagiging orihinal at may pang-akit sa target na mambabasa.

    Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.

    Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan

    Nagagawang kawili-wili ang panimula ng komposisyon sa pamamagitan ng isang: kaakit-akit na pahayag napapanahong sipi o banggit anekdota serye ng mga tanong at iba pa

    Nawawakasan ang komposisyon nang may pangkalahatang impresyon sa pamamagitan ng: pagbubuod makabuluhang obserbasyon kaisipang hango sa binuong komposisyon konklusyon

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 41

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pagsulat at Komposisyon

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin na batay sa mga impormasyong nakalap.

    Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang lathalain ng sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.

    Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang lathalain.

    Nakapipili ng isang napapanahong paksa.

    Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon.

    Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon.

    Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa.

    Nakabubuo ng maayos na balangkas

    Nakabubuo ng isang: makatawag-pansing panimula mabisang wakas

    Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.

    Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.

    Nakasusulat ng kathambuhay batay sa mga tiyak na katangian nito.

    Nakapagtatala ng mahahalagang impormasyon.

    Nakabubuo ng kathambuhay.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 42

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad. Nababanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang lathalain.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang magpahayag ng kanyang opinyon na nakakapag-ganyak/nakakakumbinse sa mga mambabasa.

    Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang editoryal/pangulong tudling nang sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.

    Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang editoryal o pangulong tudling.

    Nakapipili ng isang napapanahong paksa.

    Nakapag-uuri-uri ng editoryal batay sa mga tiyak na katangian nito.

    Nakikilala ang mga tiyak na pamantayan sa pagsulat ng editorial.

    Nakasusulat ng tiyak na uri ng editorial.

    Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon.

    Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon.

    Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa.

    Nakabubuo ng maayos na balangkas

    Nakabubuo ng isang:

    makatawag-pansing panimula mabisang wakas

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 43

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood. Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.

    Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad. Naibabanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang editoryal o lathalain.

    Wastong Gamit ng Gramatika

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng pasalita o pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang ideya gamit

    ang wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.

    Nakatitiyak sa diwa o mensahe ng ulat na narinig sa tulong ng mga pananda. Nakabubuo ng pangungusap na :

    nagpapaliwanag nangangatwiran nagsasalaysay naglalarawan

    Nakapagpapahayag ng ibat ibang damdamin/layunin gamit ang wastong tono o intonasyon. Nakagagamit ng mga wastong pananda sa pagpapahayag ng kilos.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 44

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Wastong Gamit ng Gramatika

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pangkomunikatibo gamit ang wastong gramatika at retorika.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang saloobin at opinyon gamit ang wastong gramatika at retorika

    Natutukoy sa loob ng pangungusap ang mga kumplemento at pokus ng pandiwa tulad ng:

    kumplemento/pokus tagatanggap/benepaktibo

    kumplemento/pokus gamit: instrumental kumplemento/pokus direksyunal kumplemento/pokus sanhi: kusatibo atbp.

    Nakasusulat ng mga pangungusap na walang paksa nang maayos at wasto. Nakagagamit nang wasto ng mga pang-uring pamilang. Nagagamit nang wasto ang pang-abay na panang-ayon/pananggi para sa mga positibo at negatibong pahayag. Nakabubuo nang wastong mga tanong na kailangan sa talata.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng mga natutuhang konsepto ng pasulat.

    Ang mag-aaral ay nakakapagpahayag ng mga kaisipan, ideya, opinyon ng pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika

    Nakagagamit ng maayos ang mga katagang pang-abay o ingklitik. Naisasaalang-alang ang mga panuring na ginagamit sa modipikasyon ng pangungusap.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 45

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Wastong Gamit ng Gramatika

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kasanayang pangkomunikatibo, pasalita man o pasulat

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pakikipagtalastasan (pasalita o pasulat) na tugma sa anumang okasyon.

    Nakasusulat ng mga pangngusap gamit ang wastong pananda at bantas Nagagamit nang wasto ang mga panghalip. Naiaangkop ang wastong gamit ng aspekto ng pandiwa.

    Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng ng wastong paggamit ng modernong estilo ng pagdodokumento ng mga impormasyon mula sa aklat at internet

    Ang mag-aaral ay nakasusulat ng komposisyon, gamit ang wastong pagdodokumento ng datos na kanilang nakalap.

    Nagagamit ang features ng MS Application ng computer upang mailapat nang mabilis at maayos ang bibliograpi o Works cited Naisasaayos ang teksto/pahayag sa pamamagitan ng pag-alis ng mga inuulit, labis o walang kaugnayang impormasyon. Nakukuha ang mga mahahalagang datos o impormasyon mula sa aklat, pahayagan, magasin, dokumentaryo, panayam o internet. Nabubuo ang tiyak na pagpapasiya sa pamamagitan ng paghahambing ng ipinahahayag na mga kaisipan sa loob ng mga datos o impormasyong nakalap ng :

    pamantayang pansarili, pamantayang galing sa guro, ibang babasahin at mga pahayag mula sa mga awtoridad o personalidad.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 46

    DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang gumamit ng impormasyon at talang nalikom mula sa ibat ibang lawak ng pag-aaral/pananaliksik.

    Ang mag-aaral ay nakasusulat ng pormal na sanaysay batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.

    Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng sanaysay. Nagagamit ang wastong pamamaraan ng in-text citation. Nagpapakita ng pagpapahalaga at paggalang sa impormasyong pagmamay-ari ng mga may-akda.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng piling lathalain

    Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling lathalain na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.

    Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng lathalain. Naisusulat nang wasto at may lohikal na pagkakasunod-sunod ang mga impormasyon. Nagagamit nang wasto ang mga bantas gaya ng panipi at tuldok.

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng ibat ibang klase ng artikulong pampahayagan

    Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling editoryal o pangulong tudling na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.

    Naisasaalang-alang ang mga kailanganin impormasyon o datos sa pagsulat ng editoryal. Naisusulat ang opinyon batay sa mga tunay na datos at di sa mga haka-haka lamang.

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 47

    DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Pagsusuri ng Florante at Laura

    Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pagbasa ng akda upang hanguin ang mahahalagang aspeto nito na maaring mapagkunan ng mahahalagang kaisipan at aral na maari nating magamit sa suliraning pangkasalukuyan.

    Ang mag-aaral ay nakakapag-pahayag ng kanyang ideya ukol sa mahahalagang aral ng akda.

    Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:

    pagtukoy sa mga kalagayan sa panahong isinulat ang akda

    pagpapatunay ng pag-iral ng kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda

    pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng akda

    pagsusuri sa epekto ng akda pagkaraang isinulat ito hanggang sa kasalukuyan.

    Nalilinaw ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng:

    pagbubuod sa akda pagtiyak sa mga elementong makikita sa

    akda kaugnay ng kinabibilangan nitong genre ( awit o romansang metrikal )

    pagtukoy sa mga papel na ginagampanan ng mga tauhan sa akda

    pagbibigay-kahulugan sa mga: o matalinghagang kaisipan o tayutay o simbolo

    paglalahad ng pangunahing kaisipan ng bawat kabanata

    pagtalunton sa mga pangyayari at tunggaliang naganap sa akda

    pagtiyak sa tagpuan pagtukoy sa wakas ng akda

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 48

    DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Nasusuri ang mga kaisipang inilahad (Diyos, bayan, kapwa, magulang):

    Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng: o pagmamahal o pagtataksil o katapatan o pamamalakad/pamamahala sa bansa o atbp.

    Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga

    kasipang ito

    Natitiyak ang kabuluhan ng mga kaisipang ito kaugnay ng mga karanasang: o pansarili o pampamilya o pangkomunidad o pambansa o pandaigdig

    Naipahahayag ang pansariling paniniwala at

    pagpapahalaga sa mga kaisipang ito sa pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat

    Nasusuri ang akda batay sa ibat ibang lapit at pananaw sa panunuring pampanitikan

    Naiisa-isa ang mga elementong romantiko na pangunahing katangian ng akda

    Napatutunayan ang ilang elementong

    klasismo, naturalismo, romantisismo sa ilang bahagi ng akda

    Natitiyak ang ilang mga bahagi ng pagiging

    makatotohanan ng akda sa pamamagitan ng pag-uugnay ng ilang pangyayari sa kasalukuyan

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 49

    DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Naipakikita nang lubusan ang pagkakaroon ng malalim na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan ito.

    Nailalahad nang pasalita o pasulat man ang mga pansariling damdamin tungkol sa akda na may kaugnayan sa:

    o mga hilig/interes o kawilihan o kagalakan/kasiglahan o pagkainip/pagkayamot o pagkatakot o pagkapoot o pagkaaliw/pagkalibang o atbp.

    Naipakikita ang pakikiisa at pakikisangkot sa

    mga tauhan at pangyayari sa akda sa pamamagitan ng mga malikhaing paraan:

    o biswal o awdyo o pagtatanghal

    Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksyon sa

    kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda

  • K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 50

    DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan

    Nabibigyang-pansin ang artistikong kakayahan

    ng may-akda sa paggamit ng mga salitang naglalarawan sa akda

    Nakapaglalarawan sa mga tauhan at pangyayari sa tulong ng imahinasyon.

    Natutukoy sa akda ang mga: o tradisyong katutubo at pambansa o pananaw panrelihiyon o kaugnay na pangyayari sa kasaysayan o kaugnay na pangyayari sa kasalukuyan

    Naihahambing ang akda sa ilang katulad na

    akdang: o nabasa o napanood o napag-aralan sa klase

    Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa

    pamamagitan ng: o pagsusuri sa pagiging makatotohanan/

    di- makatotohan ng akda o pagbibigay ng sariling solusyon sa

    suliranin ng tauhan

    Nakabubuo ng sariling pagwawakas sa akda batay sa:

    o posibilidad ng mga pangyayari o kilos ng mga tauhan o sariling mga paniniwala, kaisipan at

    pagpapahalaga o mga tunay na pangyayari sa buhay