Fikhu i Zekatit

7/30/2019 Fikhu i Zekatit

1/42


2/42

2

Dr. Musli Vrbani

FIKHU I ZEKATIT

Planprogrami i muslimanit t vogl

OSLO 2009


3/42

Autori:

Dr. Musli VRBANI

Titulli:

Fikhu i Zekatit

Radhitja kompjetirike dhe kopertinaMumin Shehu

ShtypiFOCUS

OSLO2009

T drejtn e ribotimit e rezervon botuesi


4/42

4

E DUA MUSLIMANIN Q T JET:

1. Atdhetar 19. Ndihmtar i t varfrve

2. Besimtar i sinqert 20. Njerzor3. Cilsor 21. Objektiv4. lirimtar 22. Pa thyeshm si shkmb5. i Dashur pr t gjith 23. Qndres si Feniksi6. i Dhembshm pr t gjith 24. Revolucionar7. Edukues i shoqris 25. Rregullues i marrdhnieve

shoqrore

8. i mbl n kuvendime 26. Simbol dhe sypatrembur9. Falenderues i Allahut 27. Shembulltyr pr t tjert10. i Gzuar dhe i lumtur 28. Tejkqyrs i problemeve11. Gjenerator i t mirave 29. i Thjesht, modest12. Hero n beteja 30. Udhrrfyes i s drejts e

i t vrtets13. Ideator i zgjidhjes s

problemeve

31. Vullnetmir

14. Jetsues i veprave t mira 32. Xixllonj i shpresave15. Kureshtar pr dije 33. Xhevahir16. i Lumtur 34. Yll17.18.

Llogaritar i punve t vetaMnjanues i t kqijave

35.36.

Zemrbut dheZhduks i s keqes ezhvillues i s mirs

Dr. Musli VRBANI


5/42

Lutju Zotit dhe thuaj: O Zoti im mshto dituriKurani

O Zoti im m pajis me dituri t dobishme,m jep furnizim t begatshm,

mi prano veprat e mia.

Hadithi


6/42

Hyrje

- Transmetohet se Omeri r.a. ka thn:Nj dit, teksa po rrinim te i drguari i Allahut, u shfaq nj njeri metesha shum t bardha e me flok shum t zinj. N t nuk

vreheshin shenja udhtimi dhe asnjri prej nesh nuk e njihnim.Pasi u ul pran t drguarit a.s.v.s duke i mbshtetur gjunjt mbigjunjt e tij, e i vuri duart mbi kofshn e tij, e pyeti:

O Muhamed, m thuaj sht Islami?Muhamedi a.s iu prgjigj:Islami sht:

- t dshmosh se nuk ka zot tjetr prve Allahut dhe seMuhamedi sht i drguar i Tij.

- t falesh namaz- t japsh zekat- t agjrosh ramazan- t kryesh haxh n Kabe, po pate mundsi.

- Ai njeriu tha fole drejt. Ne u uditm si njher po e pyeste emandej po ia vrtetonte prgjigjen.

- M pas e pyeti: M thuaj sht Imani. Muhamedi iuprgjigj:

Imani sht t besosh n Zotin, n melaqet, n librat, n tdrguarit e Tij, n ditn e mbram dhe n caktimin(paraprshkrimin) e Tij pr t mirn e pr t keqen.

- Ai njeriu pasi ia vrtetoi prgjigjen fole drejt, pyeti prap:M thuaj qsht Ihsani-MirsiaMuhamedi a.s iu prgjjigj: TA adhurosh Zotin sikur tA shihje,

sepse, ndonse ti nuk E sheh, Ai t sheh ty.- E pyeti gjithashtu sht asti i Kijametit. Muhamedi a.s iuprgjigj: Pr kt ai q po pyetet nuk di m shum se ai q popyet.


7/42

7

Ai njeriu, pas ksaj prgjigjeje, pyeti Ather m trego prshenjat e Kijametit.Muhamedi a.s iu prgjigj:

- Kur robreshs fmija ti bhet zonjush- Kur t shihen barinjt, kmbzbathur, t zhveshur e t mjer,

teksa garojn pas ndrtimit t godinave t mdha.- Ai njeriu shkoi pastaj e un mbeta i habitur. Muhamedi a.s m

tha: O Omer a e njohe at q po m pyeste. Allahu dhe idrguari i Tij e din m s miri-, iu prgjigja. Muhamedi a.s mtha: Vrtet, ky ishte Xhibrili, erdhi pr t jua msuar fentuaj..

( MUSLIMI )


8/42

KAPITULLI I PAR


9/42


10/42

10

ZEKATI

Zekat d. m.th. shtim, zhvillim, pastrim etj.

Muslimani e jep zekatin, pra pjesn e pasuris t ciln e kabr obligim Zoti i Lartmadhruar. N at mnyr ai e pastronveten nga gabimet dhe shpreson n Zotin i Madhruar se do tiabekoj pasurin, do tia shtoj pasurin dhe do t zhvillohetekonomikisht, sepse u ka ndihmu t varfrve me pasurin e tij.

Argument nga Kurani pr zekatin sht ajeti:Dhe faleni namazin dhe jepni zekatin ....(El Bekare, 43)

Argument nga suneti pr zekatin sht hadithi:sht ngritur islami mbi pes shtylla: Dshmija se nuk

ka Zot tjetr prve Allahut dhe se Muhamedi sht idrguari i Tij, falja e namazit, dhnia e Zekatit agjrimi imuajit t ramazanit dhe haxhi n Qabe kush ka mundsi.

(Buhariu)

Zekati sht farz n islam, kush nuk e jep sht mkatar i

madh, por kush e mohon dhnien e zekatit ai sht pabesimtar, sezekati sht shtyll prej shtyllave t islamit.

Pyetje:

1. ka d.m.th. zekat?2. Pse muslimani e jep zekatin?3. Trego argumentin Kuranor dhe t sunetit pr dhnien e zekatit?4. Si konsiderohet ai i cili nuk e jep zekatin?5. Si konsiderohet ai i cili e mohon zekatin?


11/42

11

QLLIMI I DHNIES S ZEKATIT

Zoti i Lartmadhruar na ka br obligim zekatin prshum shtje, e prej tyre po i prmendim vetm tri:

1.

Q nga pasuria jon ti japim t varfrve, tu ndihmojmatyre dhe t kemi rrespekt ndaj tyre. Ashtu q, edhe i varfrita ndiej veten t lumtur kur ti kryej nevojat e tijelementare.

2. Q shoqria muslimane t jet shoqri e cila i ndihmonnjri-tjetrit dhe e don njri-tjetrin.

3. Q me dhnien e zekatit me i b ibadet Allahut (me adhuruaAllahun), me iu afru Allahut me qllim q me fitu shprblimn kt bot dhe n botn tjetr.

Pyetje:

1. Pse na ka br obligim Zoti i Lartmadhruar dhnien e Zekatit?


12/42

12

VLERA E ZEKATIT

Zoti i Lartmadhruar e do dhnsin e zekatit dhe eshprblen n kt bot dhe n botn tjetr.

Zoti i Lartmadhruar e bekon dhe e shton pasurin e atij icili e jep zekatin, sa q pr shkak t dhnies s nj sasie t vogl ebn shum t madhe.Thot Zoti i Lartmadhruar n Kuran:

Ata q shprndajn pasurin e vet, edhe natn por edheditn, fshehurazi por edhe haptazi, ata kan shprblimine vet te Zoti i tyre, dhe pr ta nuk ka as frik aspikllim. (El Bekare, 274)

Muhamedi a.s. n hadith ka thn:Siguronie pasurin tuaj duke dhn zekatin dhe shroni

smundjet tuaja duke dhn sadakan.(Ebu Davudi, Taberani dhe Bejhekiju)

Pyetje:

1. Trego pr vlern e dhnies s zekatit?


13/42

13

DNIMI PR MOSDHNIEN E ZEKATIT

Pr ata t cilt nuk e japin zekatin dhe pengojn dhnien ezekatit Zoti i Lartmadhruar ka parapa dnim t dhimbshm n

ditn e Kijametit.Thot Zoti i Lartmadhruar n Kuran:... Ata t cilt e ruajn arin dhe argjendin e nuk e japinpr n rrugn e Allahut, lajmroi pr nj dnim tdhimbshm. (Et Tevbe, 34)

At dit kur ajo (pasuri e deponuar) frgohet n prushin exhehenemit, e me t (ashtu zharav) lyhen ballt, antdhe shpinat e tyre ( do tu thuhet): Kjo sht ajo q e

depozituat pr veten tuaj, pra shijoni at q edepozitonit!. (Et Tevbe, 35)

Pyetje:

1. Trego ajetet kuranore pr dnimin e atyre t cilt nuk e japin zekatin?


14/42

14

SHARTET E ZEKATIT

Shartet e zekatit jan:1. Me qen musliman

- Jomuslimani me dhn zekatin nuk i pranohet, pse Zoti iLartmadhruar nuk i do veprat e pabesimtarve.

2. Me qen i lir.- Robi nuk e ka pr obligim dhnien e zekatit sepse ai nuk ka

pronsi as pr veten e tij.3. Me qen n kompetenc absolute- Pasuria pr t ciln ipet zekati duhet me qen n pronsi.4. Mosha madhore

-

Fmija para moshs madhore nuk e ka pr obligim zekatin,pse Muhamedi a.s. ka thn:Tre personave lapsi nuk i shkruan veprimet e tyre:

Fmiut deri sa t rritet, t mendurit deri sa tvetdijesohet dhe i fjeturi deri sa t zgjohet.

(Ebu Davudi, Nesaiu)5. Q pasuria me arrit shkalln e Nisabit

Nisab quhet sasia e caktuar e pasuris kur bhet obligimzekati e ajo sht 85 gr. t arit. Muhamedi a.s. ka thn:

Nuk ipet zekati nn shumn prej 100 drhemve.6. Q pasuria me kalu nj vit pa qarkulluar- Kur pasuria e arrin kufirin e nisabit dhe kalon nj vit bhet

obligim zekati.- N pem dhe perime zekati ipet n kohn e t mbledhurave

ose t krrurave.

Pyetje:

1. Cilat jan shartet e zekatit?


15/42

15

N KA IPET ZEKATI

Zekati ndahet n dy lloje:1. Zekati i trupit (zekatul fitri), i cili ipet n fund t ramazanit,

2. Zekati i pasuris.Zekati i pasuris ipet n pes gjra:

1. N Ari2. N argjend3. N pem dhe perime dhe produkte bujqsore4. N mall tregtie5. N kafsh shtpiake6. N thesar dhe7. N xehe.

Pyetje:

1. Si ndahet zekati?2. N cilat gjra ipet zekati?


16/42

16

ZEKATI N ARI

Kur ari e arrin shkalln n 85 gr. ose kur pasuria e arrinvlern e arit n 85 gr. dhe kjo sasi e arit apo kjo shum e vlers s

arit kalon nj vjet pa hy n prdorim apo pa qarkulluar, atherbhet obligim (farz) dhnia e zekatit.NISABI i arit sht 85 gr. (ar1).

Ndrsa vlera t ciln duhet dhn zekat pr ari sht 2.5 %.Shembull praktik pr dhnien e zekatit pr ari: Nse

Muslimani i ka 85 gram ari dhe vlera e gramit sht 20 , atherveprojm kshtu:

E llogarisim vlern e arit n uro:85 gr. ari x 20 = 1700 1700 x 2.5 %1700 x 2.5

10017 x 25

1025 x 17 = 425 = 42.5

10 10

Ky musliman e ka farz me dhn zekat 42.5

Pyetje:

1. Sa gram duhet t arrij vlera e arit pr tu br obligim zekati?2. Sa sht prqindja e dhnies s zekatit n ari?


17/42

17

ZEKATI N ARGJEND

Argjendi konsiderohet prej sendeve t muara dhe me vlerashtu sikurse ari.

Pr t qen obligim dhnia e zekatit pr argjend, duhet mearrit vlern e NISABIT.

NISABI i argjendit sht 700 gr. (argjend).Nse nj person ka m pak se 700 gr. argjend, nuk e ka pr

obligim zekatin. Por nse ka 700 gr. e m shum, ather e ka probligim dhnien e zekatit.

Vlera t ciln duhet dhn zekat pr argjend sht 2.5%.Shembull praktik pr dhnien e zekatit pr argjend:Nse muslimani i ka 700 gr. argjend dhe vlera e argjendit

sht 10 , ather veprojm kshtu:E llogaritim vlern e argjendit n uro:

700 gr. argjend x 10 = 7000 7000 x 2.5 %7000 x 2.5

10070 x 25

1025 x 70 = 1750 = 175

10 10

Ky musliman e ka farz me dhn zekat 175

Pyetje:

1. Sa gram duhet t arrij sasia e arigjendit pr tu br obligim zekati?2. Sa sht sasia e dhnies s zekatit n argjend?


18/42

18

ZEKATI N PEM E PERIME

Zoti i Lartmadhruar n Kuran thot:Dhe shpenzoni nga t mirat (pasuria) t cilat i keni

fituar dhe prej atyre q i prfitoni prej toks (pemvedhe perimeve).Muhamedi a.s. po ashtu e ka caktu edhe shumn e dhnies spemve dhe perimeve duke thn:

ka e ka ujitur qielli me shi ipet 10 % zekat (d.m.th. 1 ).10

Ndrsa arat apo plantacionet t cilat nevojiten me i ujitur memjete, pr at arsye se shpenzohet mund dhe angazhim, atherprqindja e zekatit zvoglohet prej 10 % n 5 %.

Pr kt Muhamedi a.s. ka thn:ka ujitet me kafsh dhe me mjete tjera, ather zekatisht 5 % .Duhet ditur se zekati i pemve dhe perimeve ipet n kohn e

t vjelurave ose t korrurave. Thot Zoti i Lartmadhruar:Dhe jepne pjesn e cktuar (zekatin) ditn e t korrurave.

(El Enam, 141)Zekati i pemve dhe perimeve ipet kur sasia e tyre e arrin

NISABIN.Nisabi i pemve dhe i perimeve sht pes barr apo 60

saja , q sht e barabart me 1092 kg.,q d.m.th., nse pronari i pemve dhe perimeve ka m pak se 1092kg. Nuk jep zekat, ndrsa kur arrin n 1092 kg. E m shum e jepzekatin. Muhamedi a.s. ka thn:

Nuk ka zekat n (sasin) m pak se 5 EVTHAK (barr).Pyetje:

1.

Trego argumentin e ajetit Kuranor pr dhnien e zkatit n pem dheperime?2. Sa sht prqindja e zekatit nse toka ujitet vetm prej shiut?3. Sa sht prqindja e zekatit nse toka ujitet me mjete dhe me kafsh?4. Kur ipet zekati i pemve dhe perimeve dhe trego argumentin Kuranor

pr t?


19/42

19

ZEKATI I MALLIT TREGTAR

Prpos n ari , argjend, pem dhe perime, zekati ipet edhepr mallin tregtar me t ciln pronari i dyqanit apo i ndonj firme

mirret me tregti.Zoti i Madhruar n Kuran thot:O ju q besuat, ndani nga gjrat e bukura t cilat i fitoni ....

N fardo malli tregtar me t cilin tregtohet ipet zekati,si p.sh. aparatet, objektet, mobilejet, ushqimet, stolit, drithrat,kafsht etj.

NISABI i mallit tregtar sht po ai i arit, t ciln ekemi prmendur m hert, e ai sht 85 gr. ari.

Shartet e dhnies s zekatit n mallin tregtar jan:- Me arrit nisabin pra 85 gr. ari,- me kalu nj vit tregti me at mall,- q malli t jet me qllim tregtie.

Sasia e dhnies s zekatit t mallit tregtar sht 2.5 %.

P.sh. Nsetregtari pas nj viti tregtie n dyqan i ka 1000 ka pasur shitje (qarkullim), ather konsiderohet se i ka pasur 2000 mall tregtar, andaj veprejm kshtu:

2000 : 2.5 = 50Pra 50 i jep zekat n fund t vitit.

Pyetje:1. Trego argumentin e ajetit Kuranor pr dhnien e zekatit n mall

tregtie?2. Sa sht NISABI i mallit tregtar?3. Cilat jan shartet e dhnies s zekatit n mall tregtar?4. Sa sht prqindja e zekatit n mall tregtar?


20/42

20

ZEKATI I KAFSHVE

Kafsht shtpiake pr t cilat ipet zekati jan:- Lopt-

Devet- Delet dhe dhitShartet t cilat duhet ti plotsojn kafsht pr dhnien e zekatitjan:

1. Q kto kafsh me arrit numrin e caktuar me sheriat,2. Me kalu nj vit t plot,3. Q kafsht t ushqehen m shum se gjysm viti n

kullos, pra n fush apo mal.

ZEKATI I DEVEVE

Nse numri i deveve sht m pak se 5 nuk sht farzzekati. Posa t arrij numri i deveve n 5 e m shum, ather shtarritur nisabi dhe sht farz dhnia e zekatit:

- N 5 deve ipet 1 dele zekat- N 10 deve ipen 2 dele zekat- N 15 deve ipen 3 dele zekat- N 20 deve ipen 4 dele zekat


21/42

21

ZEKATI I LOPVE

Nse numri i lopve sht m pak se 30 nuk sht farzzekati. Posa t arrij numri i lopve n 30 e m shum, athersht arritur nisabi dhe sht farz dhnia e zekait:

- N 30 lop ipet nj vi i dy viteve zekat,- N 60 lop ipen dy veta nga nj vjet zekat.

ZEKATI I DELEVE

Nse numri i deleve sht m pak se 40 nuk sht farzzekati. Posa t arr numri i deleve n 40 e m shum, ather shtarritur nisabi dhe sht farz dhnia e zekatit:

- Prej 40 deleve deri n 120 dele, ipet 1 dele zekat,- Prej 121 deleve deri n 200 dele, ipen 2 dele zekat,- Prej 201 deleve deri n 399 dele, ipen 3 dele zekat.

Pyetje:

1. Cilat jan shartet e dhnies s zekatit n kafsh shtpiake?2. Sa sht NISABI i zekatit n deve?3. Sa sht NISABI i zekatit n lop?4. Sa sht NISABI i zekatit n dele?


22/42

22

RUKAZI (THESARI)

Rukaz quhet thesari i fshehur n tok n t kaluarn dhe kurmuslimani rastsisht has n t apo e gjen pas nj hulumtimi,

ai e ka pr obligim q prej atij thesari me dhn 20 % zekatin.

Argument pr zekatin e Rukazit kemi hadithin:N pasurin e gjetur n brendin e toks (Rukazit) ipet

zekati 20 % ose nj e pesta. (Buhariu)

Shembull:Nse nj musliman gjen ari n tok me vler prej 10 000 , atherky musliman e ka pr obligim 20 % me dhn zekat, kshtu qveprojm si vijon:

10 000 : 5 = 2000Farz pr dhnien e zekatit nga thesari sht 2000 .

- Rukazi nuk ka NISAB, q d.m.th. se sa do e vogl q t jetvlera e thesarit t gjetur ipet zekati.

- Po ashtu n rukaz nuk nevojitet me kalu nj vit, por bhet

obligim menjher dhnia e zekatit.

Pyetje:1. ka quajm rukaz?2. Sa sht sasia e dhnies s zekatit n rukaz (thesar)?


23/42

23

XEHET

Xehe quhet do lnd me vler e nxjerrur prej toke si jan:ari, argjendi, nafta, gazi natyror, plumbi, alumini, hekuri etj.

Argument pr dhnien e zekatit n xehe kemi ajetin Kuranor:O ju besimtar, jepni nga m e mira e asaj q e fituatdhe nga ajo q ju kemi msuar q ju ta nxjerrni prejtoke (xehet). (El Bekare, 267)

N xehe nuk sht kusht me kalu nj vit, por ipet zekati kurt nxjerret xehja prej toke.

Prqindja e zekatit n xehe sht 20 % (ose nj e pesta).

Pyetje:

1. Cila sht prqindja e zekatit n xehe?2. Cili sht argumenti Kuranor pr dhnien e zekatit n xehe?


24/42

24

KUSH KA T DREJT N ZEKAT

Pasi q zekati sht shtyll e islamit, dhe ka vler dherndsi t posaqme n Islam, Zoti i Madhruar n ajet kuranor e

ka caktu kujt i takon zekati:Nuk ka dyshim se zekati takon vetm:

- t varfrve,- t gjorve,- npunsve,- atyre q duhet prfituar zemrat, poashtu duhet dhn- pr lirimin e robrve,- t ngarkuarve n borgje,- n rrugn e Allahut (lufttarve) dhe- udhtarit pa mjete materiale.

Caktim dhe obligim prej Zotit (pr dhnien e zekatit n ktokategori) Allahu sht m i dituri, Ai sht m i Urti.

(Et-Tevbe, 60)

Pyetje:1. Kush ka t drejt n zekat sipas ajetit kuranor n suretu Tevbe?


25/42

25

FUKARAI VEL MESAKIN(T VARFRIT DHE T GJORT)

Zoti i Lartmadhruar n Kuran thot:

Nuk ka dyshim se zekati (sadakaja) u takon t varfrve,t gjorve, .... (Et-Tevbe, 60)

Zoti i Madhruar disa i ka dalluar me pasuri, disa me dituri,disa me shndet. Disa i ka dalluar me profesione, ndrsa t gjithnjerzit kan nevoj pr njri tjetrin. Vetm se duhet pasurparasysh se pr do ndihm q njeriu i bn tjetrit Zoti e shprblen,ndrsa pr ndihmn t ciln Zoti e ka parapa me i ndihmu tjetrit dhe

nuk i ndihmon, ather Zoti e ndshkon dhe e dnon. Pr kt arsyeZoti i Lartmadhruar n nj ajet kuranor thot:Dhe n pasurin tuaj keni obligim t caktuar (zekatin)pr lypsat dhe nevojtart.

Pashtu edhe n nj ajet tjetr thot:Dhe i ushqejn me ushqim pr dashurin q kan ndajTij (Allahut) t gjort, jetimt dhe robrit.

Pyetje:1. Trego ajetin kuranor i cili tregon pr obligimin e dhnies s zekatit tvarfrve dhe t gjorve?


26/42

26

AMILIJNE ALEJHA(NPUNSIT E TUBIMIT T ZEKATIT)

Zekati sht institucion shoqror.

Pr zekatin patjetr duhet t ekzistoj ministria e zekatit.Ministria e zekatit n kuadrin e saj ka:

1. Sektorin pr tubimin e zekatit dhe2. Sektorin pr shpndarjen e zekatit.

- Sektori pr tubimin e zekatit organizon qshtjen e llogaritjess zekatit; sa i takon pronarve me dhn zekatin, si duhet

llogaritur, kohn e dhnies s zekatit dhe mnyrn e dhnies szekatit.- Sektori pr shprndarjen e zekatit organizon shtjen e atyre

t cilt jan m meritor pr dorzimin e zekatit, sa u nevojitetatyre, kur u nevojitet atyre n baz t rregullors s rrethanaveshoqrore.

Pr kt arsye profesionistt dhe puntort t cilt hargjojnmund dhe koh n tubimin dhe shprndarjen e zekatit n formn mt mir u takon edhe atyre nj pjes e zekatit t tubuar. Vetm se

duhet pasur parasysh se ministri i zekatit dhe puntort duhet meqen besnik dhe t siqert sikurse Musa a.s. dhe Jusufi a.s.:

Ai (Jusufi a.s.) i tha (mbretit): M emro ministr tmagacioneve t toks dhe financave se vrtet un jam iditur (dhe profesionist pr kt shtje) dhe jam sigurues(i mallit). (Jusuf, 55)

Zekati nuk i takon familje s Muhamedit a.s..

(Transmeton Muslimi, marrur nga hadithi i Mutalib ibn Rebia)Pyetje:

1. Sa sektor i ka ministria e zekatit dhe cilat jan ato?2. ka organizon sektori i tubimit t zekatit dhe ka organizon sektori pr

shprndarjen e zekatit?


27/42

27

MUELEFETU KULUBUHUM(PRFITIMI I ZEMRAVE)

Muhamedi a.s. n nj hadith thot:

Duaje t dashurin n mas se ndoshta nj dit mund tbhet i urrejtur dhe urreje t urrejturin n mas se ndoshtanj dit mund t bhet i dashur.

N shoqrin islame mund t ket pabesimtar, mirpoIslami sht fe e tolerancs, dashuris dhe bmirsis, pr ktarsye ka prapa q edhe jomuslimanit me i dhn pjes nga zekatime qllim q t prfitohet zemra e tij dhe ta pranoj islamin. Kjo

tregon se islami sht fe q ia do t mirn do kujt.Muhamedi a.s. i ka dhn Safvan ibni Umejjit nga pasuria efituar n luftn e Hunejnit edhe pse nuk ishte musliman.

Po ashtu zekati i ipet edhe muslimanit i cili e ka pranuislamin, mirpo imani i tij sht ose i dyshimt ose i dobt. Islami eka parapa me i dhn pjes t zekatit ksaj kategorie vetm metregu sinqeritetin q ka ndaj do muslimani.

Po ashtu zekati i ipet edhe jomuslimanit i cili mundet me jub keq muslimanve, kshtu q me dhnien e zekatit mundet t

zbutet zemra e tij, dhe se paku ai mos me i dmtu muslimant. Ktubn pjes tubimi i zekatit pr me iu dhn udhheqsve jomuslimanq gjat lufts kan zn rob musliman dhe jan pengje t lufts.Kshtu q me zekat paguhen udhheqsit jomusliman pr me i lirupengjet musliman t lufts.

Pyetje:1. Trego pr dhnien e zekatit atyre q duhet prfituar zemrat n islam?


28/42

28

RIKAB(LIRIMI I ROBRVE)

N kohrat e lashta ka ekzistu sistemi skllavo-pronar, ka

pasur robr t cilt kan punuar vetm pr pronart e tyre dhe nukkan pasur liri t plot.

Kur Muhamedit a.s. i ka zbritur Kurani, ather idhujtart eMekes i kan maltretuar robrit e tyre pa mas. Kshtu ka ndodhedhe me muezinin e par n Islam Bilallin. Pronari i tij, Umeje etorturonte pa mshir n mes t shkrettirs dhe n mes t diellitprcllues, derisa e bleu Ebu Bekri dhe e ka liru.

Islami sht feja e cila e ka zhdukur robrin me masa dhe

forma t ndryshme. Njra prej atyre masave sht edhe tubimi izekatit pr lirimin e robrve q edhe ata t jetojn t lir.N koh t sotit mund t bhet tubimi izekatit pr lirimin e

robrve t lufts apo lirimi i pengjeve t lufts.Pr lirin e njeriut ka fol edhe Omeri r.a.-Halifja e

muslimanve kur ka thn:Deri kur ju do ti robroni njerzit, ndrsa nnat e tyre ikan lindur t lir.

Pr kt arsye lirisht mund t themi se Islami sht feja epaqs dhe liris.

Pyetje:1. Shpjego pr dhnien e zekatit n lirimin e robrve ?


29/42

29

GARIMIN(T NGARKUARIT N BORGJE)

Garimin quhen ata t cilt kan marr borgj, mirpo kur ka

arritur afati i kthimit nuk kan mundsi me pagu borgjin.

Pr kt arsye sheriati Islam kujdeset q ata sa m shpejt tapaguajn borgjin dhe ka parapa zekatin me ia dhn atyre q sa mshpejt me la borgjin dhe me vazhdu jetn normale.

Duhet pasur parasysh se secili mund t ket borgje, porborgjet mund t lahen, dhe secili mund t merr borgj pr profittregtie, ndrtimi,etj. etj.

Pra Garim (i ngarkuar me borgj q ska mundsi me e la)sht ai i cili i ka marr borgj dikujt, mirpo prpos Nisabit (85 gr.ari) q e ka n veten e tij nuk ka pasuri tjetr dhe nuk mund ta lajborgjin. Pa marr parasysh a ka borgj shum apo pak, me rndsisht q prej zekatit t cilin e merr me la borgjin.

Shartet t cilat duhet ti plotsoj ai i cili meriton zekatin si ingarkuar n borxh (Garim) jan:

1. Q borgjin q e ka marr i ka skadu afati i kthimit dhepatjetr duhet me e la,

2. Q borgjin q e ka marr ka qen pr qllime q jan tlejuara n islam (jo pr alkool, bigjoz etj.),

3. Q borgjin q e ka marr t jet pr at vit, jo pr vitin tjetr(pra, jo pr vitin e ardhshm).

Muhamedi a.s. ka br lutje, dhe nve na ka msuar t lutemi:O Zoti im, un krkoj mbrojtje nga pamundshmria elarjes s borgjit.

Pyetje:1. Shpjego pr dhnien e zekatit t ngarkuarve n borgje?


30/42

30

FI SEBILILAH(N RRUG T ALLAHUT)

Ka njerz t cilt luftojn pr hir t Allahut, mirpo nuk

kan mjete materiale.Rruga e Allahut sht rruga stabile, e drejt dhe e qndrueshme.Shpenzimi n rrugn e Allahut prfshin t gjitha

shpenzimet n pun t mira dhe n ngritjen e fjals s Allahut nshkalln m t lart. Mirpo n veanti zekati i takon atyre qluftojn pr hir t Allahut, angazhohen pr hir t Allahut.

T gith dijetart jan t pajtimit se nuk lejohet tubimi izekatit pr ndrtimin e rrugve, urave, objekteve shkollore,spitaleve. Ngase pr ndrtimin e ktyre patjetr duhet shteti islamt gjej fonde tjera prpos zekatit me i ndrtu, si p.sh. tatimeve,vetkontributeve etj.

Sasia e zekatit e cila i takon ksaj kategorie sht aq sa shte nevojshme me i pregaditur lufttart me ushqim, veshmbathje,pregaditje luftarake, mjete luftarake dhe aq sa u nevojitet atyre nmomente t caktuara. Ndonjher u takon e tr sasia e zekatit ttubuar ksaj kategorie nse sht e domosdoshme n momente tvshtira dhe n momente t caktuara.

Pyetje:

1.

Shpjego pr dhnien e zekatit n rrug t Allahut?


31/42

31

IBNI SEBIL(UDHTARI PA MJETA MATERIALE)

Nse nj udhtarit gjat rrugs i hargjiten mjetet financiare

dhe materiale dhe nuk ka mundsi t kthehet n vendlindje, i takonzekati.Feja islame i ka kushtuar rndsi t posaqme udhtimit pr

arsye t shumta, sepse edhe Zoti i Madhruar n Kuran ka krkupr me udhtu pr furnizim.

Udhtoni npr tok dhe hani prej furnizimit t Tij.- Ka krku me udhtu me krku dituri dhe me hulumtu:

Thuaj udhtoni npr tok dhe shikoni, vshtroni dhehulumtoni si ka filluar krijimi e pastaj ju do t ktheheni(te Zoti).

- Ka krku me udhtu pr me luftu n rrugn e Allahut:Dilni (n luft), le tju vij (lufta) e leht ose e rnd.Luftoni pr hir t Allahut me pasurin tuaj dhe meveten tuaj, kjo sht me dobishmja pr ju, sikur takuptonit. (Et-Tevbe, 41)

- Ka kurku me udhtu me e kryer haxhin:Allahu ka obligue njerzit, ata q kan mundsi ti

prballojn rrugs ta vizitojn dhe ta kryejn haxhin nshtpin e (Tij). (Ali Imran, 97)Pr t gjitha kto shkaqe islami ka lejuar dhnien e zekatit

ksaj kategorie, por ka parapa edhe shartet e ato jan:1. Me pasur nevoj pr ato mjete me u kthy n vendlindje,2. Q nijeti i udhtimit mos me qen pr shtje t ndaluara, si

p.sh. vrasje, vjedhje, plaqkitje. Personit t till nuk i jepetzekati.

3. Q udhtari nuk ka mundsi me huazu, q kur t kthehet meia la borgjin ose nuk ka form tjetr pr me i ardh mjeteprej vendlindjes s tij.

Pyetje:1. Shpjego pr dhnien e zekatit udhtarit pa mjete materiale?


32/42

KAPITULLI I DYT


33/42


34/42

34

ZEKATUL FITRI

Zekati ndahet n dy lloje:1. Zekatul fitri (zekati i trupit apo personal) dhe

2. Zekati i pasuris.Zekatul fitri (personal) sht vaxhib.

Zekatul fitri sht br vaxhib n vitin e dyt t hixhretit, at vitkur sht br obligim agjrimi i ramazanit.

Ndryshe Zekatul fitri sht vaxhib me dhn n ramazanpara faljes s fitr bajramit.

Ky zekat ipet me qllim q n ditn e fitr bajramit t gjithmuslimant t ken ushqim, t gjith muslimant t ken veshmbathje,

t gjith muslimant t ken vendbanim dhe t gjith muslimant tjen t gzuar dhe t gjith muslimant ti ndihmojn njri-tjetrit.Pr kt zekatul fitrin e ka baxhib edhe i pasuri edhe i varfri.

Pr kt arsye Muhamedi a.s. ka thn:Sa i prket t pasurit (ai e jep zekatul fitrin) Allahu e

pastron dhe ia shton pasurin, ndrsa sa i prket tvarfrit Zoti ia kthen m shum dhe ia jep m shum se sa

ka dhn (zekatul fitr). (AHMEDI DHE BEJHEKIU)

Argument nga Kurani kemi ajetin:Ka shptuar kush e ka dhn zekatin (zekatul fitrin) dhee ka prkujtu emrin e Allahut dhe e ka falur namazin(e bajramit). (El Eala, 14-15)

Argument nga hadithi kemi thnien e Muhamedit a.s.:

Pr agjrimin e ramazanit sht br obligim zekatul fitripr do njeri; musliman, rob apo i lir, mashkull apo grua,i vogl apo i madh nj SA prej hurmave ose nj SA

prej elbit. (MALIKU, NESAIU, MUSLIMI)


35/42

35

Nga hadithi kuptojm se zekatul fitri sht nj SA.Nj SA sht e barabart me 2 kg. grur ose 4 kg. elb.

- Zekatul fitri mund t ipet edhe n t holla aq sa kushtojn 2kg. grur ose 4 kg. elb.

- Kush e jep zekatul fitrin para faljes s bajramit e ka kryervaxhibin e dhnies, ndrsa kush e jep zekatul fitrin pas faljes sbajramit nuk e ka kryer vaxhibin e dhnies, por ajo i konsiderohetvetm si sadaka e rndomt.Thot Muhamedi a.s.:

... kush e jep at para namazit t (bajramit) ajo ipranohet, e kush e jep pas namazit (t bajramit), ajokonsiderohet sadak nga sadakat e rndomta vullnetare.

(Ebu Davudi)

Pyetje:

1. Kur sht vaxhib me u dhn zekatul fitri?2. Kush e ka vaxhib me e dhn zekatul fitrin?3. Trego ajetin Kuranor dhe hadithine Muhamedit a.s. pr dhnien e

zekatul fitrit?4. Sa sht sasia e zekatul fitrit?


36/42

36

MJEGULLA

Nj njeri udhtonte n nj rrug dhe duke shiquar lart i shehret. Ku mbi re ndgjon nj z duke thn: O ju mjegulla lshonishi n kopshtin e robit t Allahut (ABDULLAHUT) t mir.

Kur i sheh se mjegullat ecin n drejtim t nj kopshti i ciliishte i mbushur me pem dhe perime, dhe aty ndalen dhe bie shi iplot, ndrsa njeriu e punonte kopshtin: Ky njeri u habit psemjagullat shkuan saktsisht te kopshti i robit t mir t Allahut(ABDULLAHUT). Dhe pa pritur e pa u kujtuar shum, shkon dhe epyet at njeri:

- Si e ke emrin?- Ai iu prgjigj: ABDULLAH (rob i mir i Allahut). Por, pse po

t intereson emri im!?- E kam dgjuar nj z i cili urdhronte mjegullat pr t lshu

shi n kopshtin tnd, dhe i kam prcjellur mjegullat deri sakan lshuar shi n kopshtin tnd, por po t pyes se kapunon n kt kopsht?

- Pasi q po m pyet po t t tregoj: Un e mbjelli kt tokme pem dhe perime dhe fitoj, mirpo fitimin e ndaj n tripjes; nj pjes e shpenzoj pr t varfrit, nj pjes eshpenzoj n familjen time, ndrsa nj pjes e shpenzoj pr

reprodukcionin e kopshtit, pra e kthej prap n kopsht pr tsjell fitime tjera.

- Tani e kuptoj fshehtsin pse Allahu ju sjell juve fitim nkopshtin tnd dhe bn q t bie shi dhe t sjell fryte dhefitim kopshti yt.


37/42

37

KARUNI

Karuni ishte nga populli i Musati a.s. dhe ai e shtypteat popull ngase Ne i patm dhn aq shum pasuri saq njgrup i fuqishm mezi bartnin qelsat e (pasuris s) tij. e kur

populli i vet i tha: Mos u kreno aq fort sepse Allahu nuk i dot shfrenuarit! (El Kasas, 76)

Karuni ka qen prj popullit t Musa a.s. pr ndryshe ai kaqen edhe prej familjes s Musa a.s. Ai e dinte Tevratinprmendsh dhe kur e kndonte Tevratin e kndonte me z tbukur.

Karuni kishte aq shum pasuri sa q nj grup njerzish nukmund ti mbanin as elsat e magacioneve t pasuris. Kur ZotiLartmadhruar ka urdhru q me dhn 1 % zekat, atij i dukej sesht shum dhe jo vetm q ka refuzu me dhn zekatin por uthonte tjerve: Musa a.s. do gj q ju ka urdhru e keni ndgju portashti mos e ndgjoni. Ather Zoti i Lartmadhruar i thot Musaa.s. bn dua q t fundoset Karuni me tr pasurin e tij.Musa a.s. u lut: Oj tok fundose Karunin dhe pasurin e tij.

Lutja e Musa a.s. sht pranu, kshtu q Karuni s bashkume pasurin e tij sht fundosur n tok dhe e ka mbulu dheu pr

s gjalli, pr arsye se nuk e ka dhn zekatin, nuk e ka ndgjuurdhrin e Zotit dhe nuk i ka ndihmu t tjerve, sepse Musa a.s. ika thn:

Dhe bn t mira (ndihmoju t tjerve) ashtu si t ka bmir Allahu (t ka dhn pasuri) ty, e mos bn t kqijan tok. (El Kasas, 77)

Prpos Karunit Allahu ka shkatrru dhe i ka fundos edhe

shum popuj t cilt kan qen edhe shum t pasur edhe tfuqishm, vetm e vetm se nuk i kan rrespektuar urdhrat eAllahut dhe kan br shkatrrime n fytyrn e toks, kan tregukryelartsi, i kan shtypur dhe nuk iu kan ndihmu t tjert.


38/42

38

KOPSHTI I SHKRUMBUAR

Nj pronar i nj kopshti me pem e perime, prplot mefryte e begati, do her kur i mblidhte pemt apo i korrte t lashtat ithirrte t varfrit dhe ujepte pjesn e tyre apo zekatin. Mirpo pas

nj kohe ai vdes dhe e trashgojn djemt e tij.Ata ishin koprrac dhe zemrngusht. Kur vjen koha embledhjes s pemve vendosin mos me i lajmruar t varfrve dhemos me iu dhn atyre (zekatin) hisen e tyre. Por me shku nmbrmje dhe para sabahut me i mbledh frytat dhe me u kthyer nshtpin e tyre.

Gjat nats Zoti kishte lshuar nj zjarr dhe kopshtin ekishte djeg, e kishte br shkrumb e hi.

Kur arritn para mngjesit n kopshtin e tyre, nuk e njohn,menduan se e kan humbur rrugn gjat nats dhe kan shkuar nnj kopsht t lnur pas dore. Mirpo pas nj kohe vrtetuan sekopshti i tyre ishte br shkrumb e hi dhe nuk kishte mbetur asnjfryt n t.

Ata e kuptuan se zemrngushtsia dhe mosdhnia tvarfrve hisen e tyre ishte shkak q Zoti i kishte dnu dhekopshtine tyre e kishte br grmadh. Ata jan pendu por ishtevon.

Kshtu sht dnimi n kt dunja pr mosfalnderimin eZotit, mosnjohjen e begative t Zotit dhe mosdgjimin e urdhravet Zotit, por dnimet n ahiret jan shum m t mdha dhe shumm t rnda.


39/42

39

VRTETIMI I LAJMIT

Harith ibn Dirari pasi q e kishte pranu islamin, ishin pajtume Muhamedin a.s. q t shkoj te populli i tij me i ftu n islamdhe me tubu zekatin, e pastaj Muhamedi a.s. me drgu nj delegat

me pranu zekatin dhe me ia shprnda muslimanve.Muhamedi a.s. e drgon Velid bin Ukben pr te Harithi memarr zekatin e tubuar. N mes t rrugs Harithi sht friguar prejpopullit t tij pasi q m hert kishte pasur nj armiqsi me atpopull dhe kthehet te Muhamedi a.s. e i thot:

O i drguar i Allahut, Harithi jo vetm q nuk ka dashur mema dhn zekatin por edhe ka dashur t m vras.

Mirpo Muhamedi a.s. ka qen i kujdesshm, dhe nuk e kadrgu Halid bin Velidin dhe ushtrin pa e verifikuar lajmin.

N ann tjetr Harithi me padurim priste t deleguarin eMuhamedit a.s. pr tia dorzu zekatin dhe pr ti tregu se populli itij e ka pranu islamin.

Pas pak kohe Harithi niset pr te Muhamedi a.s. n Medine.Ai n mes t rrugs takohet me ushtrin e Muhamedit a.s. dhe ekuptojn realitetin.Pr kt arsye ka zbritur ajeti Kuranor:

O ju q keni besuar, nse ndonj i pandrgjegjshm u

sjell ndonj lajm, ju shqyrtonie mir, ashtu q t mos egoditni ndonj popull pa e ditur realitetin, e pastaj tpendoheni pr at q keni br. (El Huxhurat, 6)


40/42

40

HADITHE T MUHAMEDIT A.S. RRETHSADAKAS

Muhamedi a.s. n shum hadithe e ka inicuar dhe e ka krkufisnikrin dhe bujarin. Edhe vet Muhamedi a.s. ka qen bujar

dhe fisnik. Ai ka qen shembulltyra m e mir n bujari. ka kapasur Muhamedi a.s. dhe i kan krku nuk i ka refuzu. Ai i kadasht muslimant dhe i ka kshillu muslimant.N nj hadith thot:

O bir i Ademit shpenzo (dhe jepi e ndihmoi t tjerve) seather do t ipet ty dhe do t shpenzohen t mirat n ty.

(MUTEFIKUN ALEJH)N nj rast tjetr e kan pyetur Muhamedin a.s. se cilat jan punt

m t mira, e ai sht prgjigjur:Me i ushqyer t tjert, me dhn (shprnda) selamin teata t cilt i njeh e nuk i njeh. (MUTEFIKUN ALEJHI)

Muhamedi a.s. na ka tregu se pr dordhnsin edhe melaqet luten:do mngjes kur robrit e Zotit zgjohen, zbresin dy

melaqe n tok dhe njra thot: O Zot shtoja pasurin atij icili jep dhe shpenzon pr t tjert. Ndrsa tjetra thot: O

Zot mos i jep pasuri atij i cili nuk jep dhe nuk shpenzonpr t tjert.(MUTEFIKUN ALEJHI)

Duhet pasur parasysh se Muhamedi a.s. nuk na ka msu meqen parazit dhe t padobishm pr shoqrin. Pr kt arsye kathn:

Dora e cila jep (e larta) sht m e mir se dora e cilamerr (e ulta). (Muslimi)


41/42

41

BUZQESHJA SADAKA

Muhamedi a.s. ka thn:Buzqeshi vllaut tnd se konsiderohet sadaka.

(Tirmidhiu)

Islami sht fe e tolerancs dhe e paqs, e drejtsis dhebujaris. Pr kt arsye edhe Muhamedi a.s. vazhdimisht ka qen ibut dhe i sjellshm, ka qen tolerant dhe i buzqeshur, mahitej meshokt e tij dhe ata qeshnin, ndrsa imani i tyre ishte i mbushurplot drit.

Buzqeshja e sinqert tregon simpatin, dashurin, qllimin emir dhe sjelljen e mir dhe bmirsin. Buzqeshja e sinqert eqetson zemrn, i hjek dhembjet, ndihmon n zgjedhjen eproblemeve, e aktivizon mendjen, i liron eshtrat e trupit dhe e bnnjeriun stabil dhe t sinqert.

Duhet pasur parasysh se edhe kur mahitemi, mahija meqen pa lajka dhe pa rrena.

Muhamedi a.s. ka thn:Un vrtet mahitem, por mahija ime sht e drejt dhe e

sinqert.


42/42

PRMBAJTJA:

Hyrje ... 5KAPITULLI I PARZEKATI.... ... 8QLLIMI I DHNIES S ZEKATIT ..... 9

VLERA E ZEKATIT...................10DNIMI PR MOSDHNIEN E ZEKATIT .....11SHARTET E ZEKATIT .12N KA IPET ZEKATI .....13ZEKATI N ARI ................14ZEKATI N ARGJEND .........15ZEKATI N PEM DHE PERIME ....................... 16ZEKATI I MALLIT TREGTAR ........................................... 17ZEKATI I KAFSHVE ..................................................... 18

ZEKATI I DEVEVE ............... 18ZEKATI I LOPVE ................... 19ZEKATI I DELEVE ............... 19RUKAZI (THESARI) ......................................................... 20XEHET ............................................... 21KUSH KA T DREJT ZEKATIN .............. 22FUKARAI VEL MESAKIN ( T VARFRIT DHE T GJORT) ..... 23AMILIJNE ALEJHA (NPUNSAT E TUBIMIT T ZEKATIT) .. 24MUELEFETU KULUBUHUM (PRFITIMI I ZEMRAVE) 25

RIKAB (LIRIMI I ROBRVE) .............. 26GARIMUN (T NGARKUARIT N BORGJE) .27FI SEBILILAH (N RRUG T ALLAHUT)... 28IBNI SEBIL .......... 29

KAPITULLI I DYTZEKATUL FITRI ....................... 31MJEGULLA ........................... 33KARUNI ..... 34

KOPSHTI I SHKRUMBUAR 35VRTETIMI I LAJMIT ......... 36HADITHE T MUHAMEDIT A.S. RRETH SADAKAS.................. 37BUZQESHJA SADAKA ......... 38PRMBAJTJA 39

Documents

Fikhu i Zekatit