F³ellee veJeJeer...2. mebleJeeCeer (De) pewmee Je=#e vesCes meble veeceosJe 4 (Dee) Oeefjuee Heb{jer®ee ®eesj meble peveeyeeF& 11 3. keÀerleea keÀþer³ee®ee ¢

SAMPLE C

ONTENT

© Target Publications Pvt. Ltd.

No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, C.D. ROM/Audio Video Cassettes or electronic, mechanical

including photocopying; recording or by any information storage and retrieval system without permission in writing from the Publisher.

F³ellee veJeJeer

cejeþer kegÀceejYeejleer

ceneje<ì^ jep³e HeeþîeHegmlekeÀ efveefce&leer Je DeY³eeme¬eÀce mebMeesOeve ceb[U, HegCes - 411004

³eeb®³eeodJeejs efve³eesefpele DeY³eeme¬eÀceeJej DeeOeeefjle

veJeerve DeY³eeme¬eÀceeJej Je ke=ÀefleHeef$ekesÀ®³ee Deoîe³eeJele ÒeeªHeeJej DeeOeeefjle.

menpe, meesHeer uesKeveMewueer Je megìmegìerle ceeb[Ceer.

DeeoMe& Gllejebmeefnle mejeJeemeeþer YejHetj ke=Àleer.

meKeesue DeY³eemeemeeþer mJeleb$e J³eekeÀjCe efJeYeeie DebleYet&le.

uesKevekeÀewMeu³eebJej DeeOeeefjle JewefJeO³eHetCe& ke=ÀleeR®ee DebleYee&Je.

þUkeÀ JewefMe<ìîes

Printed at: Quarterfold Printabilities, Navi Mumbai

P.O. No. 171578 Balbharati Registration No.: 2018MH0022 TEID: 13551

SAMPLE C

ONTENT

vecemkeÀej,

efJeoîeeLeea efce$e-cewef$eCeeRvees! veJeJeer®eb Je<e& cnCepes oneJeer®ee Hee³ee Demelees, l³eecegUs veJeJeeruee JesieUb cenllJe Deens. Meemeveeves efveOee &efjle

kesÀuesuee ne %eevej®eveeJeeoeJej DeeOeeefjle DeY³eeme¬eÀce Yee<es®eer ©®eer Jee{JeCeeje Je DeY³eemee®eer keÀuee efMekeÀJeCeeje Deens. ÌeeskeÀe DeeefCe

DeeskeÀe' ³ee Heeþeblej HeodOeleerHes#ee JesieUe Demee ne DeY³eeme¬eÀce Yeeef<ekeÀ keÀewMeu³eeb®ee efJekeÀeme keÀjCeeje Deens, ³eecegUs Yee<ee%eeve ns HeÀkeÌle

ÒeMveesllejebHegjles ce³ee&efole ve jenlee DeekeÀueve MekeÌleer Je mepe&veMeeruelee ³ee #eceleeb®ee efJekeÀeme keÀjCeejs þjsue. ³ee DeY³eeme¬eÀceeMeer DeesUKe

keÀªve osC³eemeeþer DeeefCe nmeleKesUle Yee<ee Deelcemeele keÀjC³eemeeþer ìeiexì ÒekeÀeMevee®es cejeþer kegÀceejYeejleer F³ellee veJeJeer ns HegmlekeÀ

ÒekeÀeefMele keÀjleevee Deecnebuee Deevebo nesle Deens.

DeY³eeme¬eÀcee®es yeejkeÀeF&ves efJeMues<eCe keÀªve, ke=ÀefleHeef$ekesÀ®³ee Deoîe³eeJele ÒeeªHeevegmeej ke=ÀleeR®eer DeeoMe& Gllejebmeefnle ceeb[Ceer ³eele

kesÀueer Deens. Heeþe®es DeekeÀueve menpe Je meesHes JneJes ³eemeeþer Òel³eskeÀ Heeþele keÀþerCe Meyoeb®es, JeekedÀÒe®eejeb®es DeLe& Je efìHee efou³ee Deensle.

Heeþe®eer ceO³eJeleea keÀuHevee mHe<ì JneJeer ³eemeeþer Heeþe®eer HeeMJe&Yetceer lej keÀefJeles®es meKeesue DeekeÀueve JneJes ³eemeeþer keÀefJeles®ee DeeMe³e DeeefCe

YeeJeeLe& ³eele efouee Deens.

Heeþe®³ee ceeb[Ceer®³ee ¬eÀceevegmeej ke=ÀleeR®eer ceeb[Ceer ns ìeiexì®³ee HegmlekeÀeb®es JesieUsHeCe Deens. l³eecegUs ke=Àleer mees[Jeleevee Heeþeleerue

Ieìvee¬eÀce Hegvne SkeÀJeej mHe<ì nesTve efJe<e³ee®es %eeve HekeÌkesÀ nesles. Òel³eskeÀ Heeþe®eer Heefj®ísoevegmeej efJeYeeieCeer keÀªve l³eele Deeke=ÀefleyebOe,

DeesIelekeÌles, ®eewkeÀìer DeMee JewefJeO³eHetCe& DeekeÀueve ke=Àleer, cegyeuekeÀ J³eekeÀjCe ke=Àleer, mJecele ke=ÀleeR®ee meceeJesMe keÀjC³eele Deeuee Deens. MekeÌ³e

efleLes keÀefJeleeb®eer HeoîeebMeele efJeYeeieCeer keÀªve efJeefJeOe DeekeÀueve ke=ÀleeRmeceJesle `keÀeJ³emeeQo³e& ke=Àleer', `mJecele / DeefYeJ³ekeÌleer ke=Àleer' DeMee

cegyeuekeÀ ke=ÀleeR®ee DebleYee&Je kesÀuee Deens. `cegodoîeeb®³ee DeeOeejs keÀefJelesmebyebOeer ke=Àleer' ³ee Meer<e&keÀeKeeueer Òel³eskeÀ keÀefJelesle cegodoîeebJej DeeOeeefjle

ke=ÀleeR®ee meceeJesMe keÀjC³eele Deeuee Deens. Heeþ Je keÀefJelee oesvneRmeeþer `Yee<eeY³eeme' ³ee Meer<e&keÀeKeeueer `Yee<eeY³eemeeJej DeeOeeefjle ke=Àleer' Je

`mJeeO³ee³eeJej DeeOeeefjle ke=Àleer' ³eeb®ee meceeJesMe kesÀuee Deens. DeHeefþle ieoîe DeekeÀuevee®ee mejeJe JneJee ³eemeeþer HeeþîeHegmlekeÀeleerue GleeN³eemen

Heeþîeslej Gleejs efoues Deensle. J³eekeÀjefCekeÀ mebkeÀuHevee Je uesKevekeÀewMeu³eeb®³ee meKeesue DeY³eemeemeeþer mJeleb$e J³eekeÀjCe efJeYeeie Je GHe³eesefpele

uesKeve efJeYeeie DebleYet&le kesÀuee Deens.

YejHetj mejeJe, megìmegìerle ceeb[Ceer, Deelcemeele keÀjC³eeme meesHeer Je DeesIeJeleer uesKeveMewueer ³eebcegUs ns HegmlekeÀ legce®³ee Hemebleerme Glejsue

Demee Deecnebuee efJeMJeeme Deens. ®euee lej ceie, DeY³eemeeuee meg©Jeele keÀª³ee DeeefCe Heje r#esuee DeelceefJeMJeemeeves meeceesjs peeT³ee. legce®³ee

Òe³elveeble Deecner meowJe legce®³ee meesyele®e Deenesle.

ns HegmlekeÀ HeefjHetCe& keÀjC³eemeeþer Deecner meJe&leesHejer Òe³elve kesÀues Deensle, lejer HegmlekeÀ DeefOekeÀeefOekeÀ Glke=À<ì JneJes, ³eemeeþer DeeHeu³ee

met®evee mJeeieleen& Deensle. ³eekeÀjlee DeeHeuee DeefYeÒee³e [email protected] ³ee F-cesue Hell³eeJej HeeþJeeJee ner vece efJevebleer.

Oev³eJeeo!

DeefYeveJe DeY³eemeemeeþer ceve:HetJe&keÀ MegYes®íe!

ÒekeÀeMekeÀ

DeeJe=lleer: odefJeleer³e

Disclaimer This reference book is transformative work based on ‘Marathi Kumarbharati; First Revised Edition: 2018’ published by the Maharashtra State Bureau of Textbook

Production and Curriculum Research, Pune. We the publishers are making this reference book which constitutes as fair use of textual contents which are transformed by

adding and elaborating, with a view to simplify the same to enable the students to understand, memorize and reproduce the same in examinations. This work is purely inspired upon the course work as prescribed by the Maharashtra State Bureau of Textbook Production and Curriculum Research, Pune. Every care has

been taken in the publication of this reference book by the Authors while creating the contents. The Authors and the Publishers shall not be responsible for any loss or

damages caused to any person on account of errors or omissions which might have crept in or disagreement of any third party on the point of view expressed in the reference

book. © reserved with the Publisher for all the contents created by our Authors. No copyright is claimed in the textual contents which are presented as part of fair dealing with a view to provide best supplementary study material for the benefit of

students.

ÒemleeJevee

SAMPLE C

ONTENT

¬eÀ. Heeþe®es / keÀefJeles®es veeJe uesKekeÀ / uesefKekeÀe / keÀJeer / keÀJeef³e$eer He=<þ ¬eÀ.

1. Jeboîe `Jevos ceelejced' (ieerle) ie. efo. cee[ietUkeÀj 1

2. mebleJeeCeer

(De) pewmee Je=#e vesCes meble veeceosJe 4

(Dee) Oeefjuee Heb{jer®ee ®eesj meble peveeyeeF& 11

3. keÀerleea keÀþer³ee®ee ¢<ìevle cneFbYeì 17

4. veel³eeb®eer Ieìdì JeerCe ceerje efMebos 23

5 SkeÀ nesleer meceF& Gllece keÀebyeUs 34

nem³eef®e$eebleueer cegueb (mLetueJee®eve) ceOegkeÀj Oecee&HegjerkeÀj 46

6. ³ee PeesHe[erle ceeP³ee (keÀefJelee) je<ì^meble Þeer legkeÀ[espeer cenejepe 50

7. ogHeej jepeerJe yeJex 57

8. DeefYe³ebl³eeb®es owJele – [e@. efJeMJesMJej³³ee [e@. ³eMeJeble HeeìCes 74

9. ceer Jee®eJelees³e (keÀefJelee) meleerMe keÀeUmeskeÀj 89

10. ³eb$eebveer kesÀueb yeb[ Yeeueyee kesÀUkeÀj 98

Fbiueb[®ee efnJeeUe (mLetueJee®eve) FjeJeleer keÀJex 115

11. ceeleer®eer meeJeueer mì@vueer ieesvemeeequJeme 120

12. ceneje<ìêJeªveer ìekeÀ DeesJeeUtve keÀe³ee (HeesJee[e) DeCCee YeeT meeþs 141

13. Lees[b `Dee' Yeejefve³eceve keÀª³ee cebieuee iees[yeesues 152

14. DeeoMe&Jeeoer cegUieeJekeÀj ieesefJebo leUJeuekeÀj 167

15. efvejesHe (keÀefJelee) Heodcee ieesUs 180

èfyeie 5' ®³ee menJeemeele (mLetueJee®eve) pe³eÒekeÀeMe ÒeOeeve 189

16. JeveJeemeer (keÀefJelee) legkeÀejece Oeeb[s 194

17. Dee@efuebefHekeÀ Jeleg&Ueb®ee ieesHeÀ yeeU pe. Hebef[le 202

18. nmejs og:Ke Yee. o. Kesj 215

19. Òeerlece ceeOegjer MeeveYeeie 233

20. DeeHegues peieCes... DeeHegueer DeesUKe ! (keÀefJelee) meboerHe Kejs 246

efJeMJekeÀesMe (mLetueJee®eve) 255

21. DeHeefþle ieoîe DeekeÀueve 258

22. cew$eer leb$e%eeveeMeer 268

SAMPLE C

ONTENT¬eÀ. J³eekeÀjCe efJeYeeie He=<þ ¬eÀ.

1. Meyoeb®³ee peeleer 269

2. meceeme 271

3. DeuebkeÀej 276

4. jmeefJe®eej 278

5. Je=lleefJe®eej 280

6. efJejeceef®evns 282

7. uesKeveefve³ece 283

8. JeekeÌ³eeb®es ÒekeÀej DeeefCe JeekeÌ³eªHeeblej 286

9. Meyomecetneyeodoue SkeÀ Meyo 288

10. cnCeer 289

11. DevegJeeouesKeve 291

GHe³eesefpele uesKeve

1. He$euesKeve 292

2. meejebMeuesKeve 302

3. yeesueerYee<eeb®ee Heefj®e³e 305

4. keÀLeeuesKeve 307

5. peeefnjeleuesKeve 312

6. cegueeKele 317

7. mebJeeouesKeve 320

8. Je=lleebleuesKeve 324

9. uesKevekeÀewMeu³e 328

[ìerHe: HeeþeKeeueer efouesues ÒeMve * ³ee ef®evneves oMe&Jeues Deensle.]

SAMPLE C

ONTENT

23

ceerje efMebos ³ee efJeefJeOe efve³elekeÀeefuekeÀebceOetve, ceeefmekeÀebletve

keÀLee, keÀefJeleeb®es uesKeve keÀjleele.

`DeeJeece' 2010 ³ee ceeefmekeÀeletve Òemlegle Heeþ Iesleuee Deens.

ceeCemes ner veel³eebcegUs SkeÀceskeÀebvee pees[ueer peeleele. veel³eeb®ee ne

ÒeJeeme pevceeHeemetve DeKesjHe³e¥le melele ®eeuet®e jenlees. uesefKekesÀves ³ee

Heeþele efJeefJeOe veel³eeb®es menpe Je ÒeYeeJeer JeCe&ve kesÀues Deens.

DeHeefjne³e& DeìU

DeefYeveJe veJeerve

DeefYevve SkeÀªHe

Demenîe menve keÀjC³eeme DeMekeÌ³e

Denbieb[ DenbkeÀej

GHejCeb DebieeJej IesC³ee®es Jem$e

Gjer Ûo³eer

keÀmeesìer Hejer#ee

kegbÀ®euee ef®e$e jbieJeleevee JeeHejC³ee®ee ye´Me

iet{ jnm³ece³e

peJeUerkeÀ DeeHeguekeÀer

lejue veepetkeÀ

efvekeÀesHe efvejesieer, efvece&U

efveKeU efvece&U

efveefJe&Jeeo Jeeo ve nesC³eepeesies

yengjbieer efJeefJeOe jbiee®es

YeJemeeiej mebmeej , efJeMJe

Yesotve DeejHeej peeTve

uesJetve HeebIeªve, HeefjOeeve keÀªve, Ieeuetve

Jeunb veeJe ®eeueJeC³ee®es ueekeÀ[er meeOeve, veewkeÀeob[

JeeOe&keÌ³e cneleejHeCe

efJeMJeelcekeÀ mebHetCe& efJeMJee®ee meceeJesMe DemeCeejs

JeerCe iegbHeÀCe

MeeMJele keÀOeerner ve yeoueCeejs

me=peve veJeefveefce&leer

meslet Hetue

mJekeÀer³e DeeHeues

efnleef®eblekeÀ DeeHeu³ee efnleeefJe<e³eer keÀeUpeer DemeCeeje

Gbyejþe Deesueeb[Ces ce³ee&oe Deesueeb[Ces

keÀele ìekeÀCes pegv³ee / JeeF&ì iees<ìeR®ee l³eeie keÀªve

veJeerve mJeªHe OeejCe keÀjCes

keÀeveceb$e osCes iegHle meuuee, cenllJeHetCe& %eeve osCes

efpeJee®eer GueIeeue nesCes keÀeUpeerves DemJemLe nesCes

leejsJej®eer keÀmejle keÀjCes DeefleMe³e DeJeIe[ keÀece keÀjCes

veJeer HeeueJeer HegÀìCes veJeerve meg©Jeele nesCes/ veJee pevce ueeYeCes

HeeþerMeer GYes jenCes Heeefþbyee osCes, menkeÀe³e& keÀjCes

efHekeÀueb Heeve ieUCes ce=l³et nesCes

HeesjkesÀ nesCes DeveeLe nesCes

ceele keÀjCes HejeYetle keÀjCes

ngjngj ueeieCes efpeJeeuee ®egìHegì ueeieCes

efívveer oie[eHeemetve efMeuHe Ie[Jeleevee nelees[îeemeesyele

JeeHejues peeCeejs DeJepeej

veeU ieYee&JemLesle ieYe& Je ieYee&Me³eeleerue Jeej ³eebvee

pees[Ceeje oesjermeejKee DeJe³eJe

ef#eeflepe He=LJeer DeeefCe DeekeÀeMe efpeLes SkeÀ$e Deeues Deensle,

Demee DeeYeeme efvecee&Ce neslees les efþkeÀeCe

ke=À.1. Deeke=Àleer HetCe& keÀje.

i.

Gllej: 1. pevceeHeemetve 2. menJeemeeletve

3. JeeleeJejCeeletve

MeyoeLe&

JeekedÀÒe®eej Je l³eeb®es DeLe&

efìHee

Heefj®íso 1

ke=Àleer 1 − DeekeÀueve

Heeþe®eer HeeMJe&Yetceer

uesefKekesÀ®ee Heefj®e³e

4

veel³eeb®eer Ieìdì JeerCe − ceerje efMebos

2 3

veeleer DeMeer efvecee&Ce nesleele

1

SAMPLE C

ONTENT

24

Goe. HegCes efpeunîeeleerue ceeUerCe ³esLeerue Ieìvee.

F³ellee 9 Jeer: cejeþer kegÀceejYeejleer

24

*ii.

Gllej: 1. veepetkeÀ 2. YekeÌkeÀce

3. ceguee³ece 4. Oeejoej

*iii.

Gllej: 1. meJee¥YeesJeleer vekeÀUle efJeCeueer peeCeejer Je YesìCeeN³ee

Òel³eskeÀ veel³eeves DeefOekeÀeefOekeÀ cepeyetle nesCeejer 2. keÀOeer veel³eeuee veeJe osle peJeUerkeÀ meeOeCeejer, lej

keÀOeer HejkeÌ³eeÒeceeCes JeeieCeejer 3. jsMecee®³ee Oeei³eemeejKeer SkeÀe®e JesUer veepetkeÀ,

YekeÌkeÀce, ceguee³ece Je Oeejoej 4. yengjbieer, veel³eeb®es SkeÀ-SkeÀ Heoj Gueie[Ceejer

ke=À.2. ³eesi³e He³ee&³e efveJe[tve efJeOeeves HetCe& keÀje.

i. pevceeuee Deeuesuee Òel³eskeÀ ceeCetme pevceeyejesyej®e efkebÀJee

veeUsyejesyej®e _______

De. `veeleb' veeJee®eer SkeÀ Yeueerceesþer `ceeU' uesTve ³eslees.

ye. DeveskeÀ veeleer pees[tve ³eslees.

keÀ. efJeefJeOe veel³eeb®eer iegbHeÀCe IesTve ³eslees.

[. Dee³eg<³eeuee DeLe& osCeejer veeleer IesTve ³eslees. ii. ns ceesleer ceie SkeÀ megboj _______

De. ceeU iegbHeÀleele.

ye. Dee³eg<³e efvecee&Ce keÀjleele.

keÀ. JeerCe iegbHeÀle peeleele.

[. Dee³eg<³e osleele.

Gllej: i. `veeleb' veeJee®eer SkeÀ Yeueerceesþer `ceeU' uesTve ³eslees.

ii. JeerCe iegbHeÀle peeleele.

ke=À.1. mel³e efJeOeeve DeesUKetve efuene.

i. veeleer pevceeHeemetve, menJeemeeletve Je JeeleeJejCeeletve efvecee&Ce

nesleele.

ii. meieUer veeleer DeeHeu³eeuee®e efvecee&Ce keÀjeJeer ueeieleele.

iii. pevceecegUs efvecee&Ce Peeuesueer veeleer®e Dee³eg<³e megboj keÀjleele.

iv. DeeþJeCeermen Ëo³eele peHeuesueer veeleer lekeÀueeot Demeleele.

Gllej: veeleer pevceeHeemetve, menJeemeeletve Je JeeleeJejCeeletve efvecee&Ce nesleele. ke=À.2. i. `veeleb' ns Gllej ³esF&ue Demee ÒeMve le³eej keÀje.

Gllej: Òel³eskeÀ ceeCetme pevceeyejesyej keÀesCel³ee veeJee®eer ceeU

uesTve ³eslees? ii. `jsMecee®³ee' ns Gllej ³esF&ue Demee ÒeMve le³eej

keÀje.

Gllej: veel³ee®eer JeerCe keÀesCel³ee Oeei³eemeejKeer Demeles? ke=À.3. Keeueerue Ieìveeb®es HeefjCeece efuene.

i. Dee³eg<³ee®³ee ÒeJeemeele veJeerve veeleer efvecee&Ce nesleele.

HeefjCeece: veel³eeb®eer JeerCe mece=odOe Je megboj keÀªve peeleele.

ii. veel³eeb®eer DeeþJeCe nesles.

HeefjCeece: keÀOeer [esUîeeble HeeCeer peceleb, lej keÀOeer l³ee DeeþJeCeeRmen

Ëo³eele veeleer keÀe³ece®eer peHeueer peeleele.

ke=À.1. Keeueerue Meyoeb®es meceeveeLeea Meyo efuene.

i. cegueieer ii. megboj

iii. YekeÌkeÀce iv. ceguee³ece

Gllej: i. keÀv³ee ii. megjsKe

iii. cepeyetle iv. ceT

ke=À.2. Keeueerue Meyoeb®es efJe©odOeeLeea Meyo efuene.

i. pevce ii. megboj

iii. mJekeÀer³e iv. peJeUerkeÀ

Gllej: i. ce=l³et ii. kegÀªHe

iii. HejkeÀer³e iv. ogjeJee ke=À.3. Keeueerue Meyoeb®es efuebie yeouee.

i. yenerCe ii. veelet

Gllej: i. YeeT ii. veele ke=À.4. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®es Je®eve

yeouetve JeekeÌ³e Hegvne efuene.

i. ns ceesleer ceie SkeÀ megboj JeerCe iegbHeÀle peeleele.

ii. l³ee DeeþJeCeermen Ëo³eele veeleer peHeueer peeleele.

Gllej: i. ne ceesleer ceie SkeÀ megboj JeerCe iegbHeÀle peelees.

ii. l³ee DeeþJeCeermen Ëo³eele veeles peHeues peeles. ke=À.5. Keeueerue Meyoeble ueHeuesues Meyo MeesOetve efuene.

menJeemeeletve –

Gllej: men, meenme, nJee, nJeemee, meelet, veme, menve, nme,

Jeenve, Jeeme, Jeemee, veJee, meeve

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 10 Jejerue (DeesU 1 les 20) Jee®ee

Je ÒeMveeb®eer Gllejs oîee.

[pevceeuee Deeuesuee ......................

...................... peHeueer peeleele leer keÀe³ece®eer®e!]


1 2 3 4

veel³ee®³ee efJeCeermeeþer ³eespeuesueer efJeMes<eCes

ke=Àleer 3 − J³eekeÀjCe

1 2 3 4

veel³ee®³ee efJeCes®eer Heeþeleerue JewefMe<ìîes

SAMPLE C

ONTENT

25

Heeþ 4 : veel³eeb®eer Ieìdì JeerCe

ke=À.6. Keeueerue Meyoeb®³ee peeleer DeesUKee.

i. DeueieoHeCes ii. DeeefCe

iii. Oeei³eemeejKeer iv. DeieeF&!

Gllej: i. ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³e

ii. GYe³eevJe³eer DeJ³e³e

iii. Meyo³eesieer DeJ³e³e

iv. kesÀJeueÒe³eesieer DeJ³e³e

ke=À.7. Keeueerue Meyoeb®es meeceev³eªHe Je efJeYekeÌleer Òel³e³e

MeesOetve efuene.

i. [esUîeeble ii. pevceeuee

iii. veeJee®eer iv. efJeCeerMeer

Gllej:

¬eÀ. Meyo meeceev³eªHe efJeYekeÌleer Òel³e³e

i. [esUîeeble [esUîeeb le

ii. pevceeuee pevcee uee

iii. veeJee®eer veeJee ®eer

iv. efJeCeerMeer efJeCeer Meer

ke=À.8. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue keÀeU DeesUKee.

i. veJeer veeleer DeeHeu³eeuee mece=odOe Je megboj keÀªve peeleele.

ii. HetJeea, pevceeuee Deeuesuee Òel³eskeÀ ceeCetme efJeefJeOe veel³eebveer

yeebOeuee peele Demes.

iii. veel³eeb®eer yengjbieer JeerCe veepetkeÀ Demeles.

iv. leer ceuee Deesj[ueer.

Gllej: i. HetCe& Jele&ceevekeÀeU ii. jerleer YetlekeÀeU

iii. meeOee Jele&ceevekeÀeU iv. meeOee YetlekeÀeU

ke=À.1. legce®³ee Dee³eg<³eele vekeÀUle pees[u³ee iesuesu³ee

SKeeoîee veel³eeyeodoue legce®³ee Meyoeble efuene.

Gllej: ojJesUer ceeCemeebMeer®e veeleer pees[ueer peeleele Demes veener.

keÀOeer SKeeoîee JemletMeer, lej keÀOeer cegkeÌ³ee ÒeeC³eebMeer DeeHeueer

veeleer pegUleele. veel³eebceO³es peeCeJeCeejer DeeHeguekeÀer, cecelJe

veel³ee®eer JeerCe Ieìdì keÀjles.

ceer F³ellee meeleJeerle Demeleevee®eer iees<ì. SkesÀ

efoJeMeer MeeUsletve Iejer Deeu³eeJej Heenlees, lej yeeyeebveer SkeÀ

ieeW[me kegÀ$³ee®es efHeuuet DeeCeues nesles. l³eebvee Jeeìsle Leb[erves

kegÀ[kegÀ[le Demeuesues meeHe[ues les! ³eeHetJeea ceer ÒeeC³eebMeer keÀOeer

peJeUtve KesUuees veJnlees. Heefnu³eeboe l³ee efHeuueeuee nele

ueeJeuee, lees YeerleYeerle®e; HeCe Lees[îee®e efoJemeeble Deece®eer

ieìdìer Peeueer. ceer l³ee®es veeJe yebìer þsJeues. yebìer DeeefCe ceer

peCet SkeÀceskeÀeb®es efpeJeueie efce$e Peeuees. SkeÀ$e KesUCes®e

veJns, lej PeesHeleeveener lees DeeHeuee efyeíevee mees[tve Deelee

ceeP³eepeJeU ³esTve PeesHelees. l³eeuee yejs vemeues, keÀer ceer

DemJemLe neslees DeeefCe ceer Deepeejer Demeuees, keÀer leesner

MeebleHeCes ceeP³eepeJeU yemetve jenlees. DeMeeÒekeÀejs, oesve

efpeJeueieebmeejKes efveKeU Je Ieefve<ì cew$eer®es veeles Deece®³eele

efvecee&Ce Peeues Deens.

ke=À.1. Deeke=ÀefleyebOe HetCe& keÀje.

i.

Gllej: 1. kegbÀ®eu³ee®³ee nUgJeejHeCes jbie jsKele

2. efívveer®es keÀþesjHeCes IeeJe Ieeuele

ii.

Gllej: 1. SkeÀ iet{

2. Gyeoej Meeue

3. keÀCeKej {eue

4. yeeueHeCeer®³ee DebieeF&uee ueeieuesueer megboj ®eeue

iii.

Gllej: 1. peyeeyeoejer®³ee cegKeJeìîeeceeies ueHeJeCes.

2. mJele:®³ee®e ieUîeeleu³ee GHejC³eeves HegmeCes.

ke=À.2. keÀesCe les efuene.

i. ceguee®eer peieC³ee®eer Jeeì keÀceer Ke[lej JneJeer ³eemeeþer

Oe[He[Ceeje

ii. HebKe Hemeªve meeleemecegêeHeej PesHe IesCeejs

Gllej: i. yeeHe ii. cetue

Heefj®íso 2


HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 10 Je 11 Jejerue (DeesU 21 les

43) Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs oîee.

[Òel³eskeÀ DeeF& ceguee®³ee ......................

...................... veel³eeletve efveKeUtve peeleele.]

ke=Àleer 4 − mJecele/DeefYeJ³ekeÌleer

DeeHeu³eeuee Ie[JeCeeN³ee DeeF&®eer efJeefJeOe ªHes

2 3 4 1

1 2

pevceeveblej DeeF& cegueeuee DeMeer Ie[Jeles

1 2

Je[erue DeeHeues DeÞet Demes ueHeJeleele

efkebÀJee

SAMPLE C

ONTENT

26



26

ke=À.1. mel³e efJeOeeve DeesUKetve efuene.

i. cetue Ie[JeC³eemeeþer efívveer®es keÀþesj IeeJe keÀesCeer®e Ieeuet

MekeÀle veener.

ii. `yeeHe' veeJee®eb `Jeunb' neleele Oeªve YeJemeeiej Heej kesÀuee peelees.

iii. DeeF&-Jeef[ueeb®³ee efpeJee®eer GueIeeue cegueebvee®e mecepeles.

iv. veJeerve veeleer pegUCeb ner oesvner yeepetbkeÀ[tve Ie[Ceejer Òeef¬eÀ³ee

vemeles.

Gllej: `yeeHe' veeJee®eb `Jeunb' neleele Oeªve YeJemeeiej Heej kesÀuee

peelees.

*ke=À.2. Keeueerue JeekeÌ³eebmeeþer meceeve DeeMe³ee®³ee DeesUer

Heeþeletve MeesOetve efuene.

i. `Heeefjleesef<ekeÀ DeeefCe efMe#ee' ³ee leb$ee®ee GHe³eesie DeeF&

cegueeuee Ie[Jeleevee keÀjles.

Gllej: cegueeuee Ie[Jeleevee keÀOeer kegbÀ®eu³ee®³ee nUgJeejHeCes jbie

jsKele, lej keÀOeer efívveer®es keÀþesjHeCes IeeJe Ieeuele efle®es

keÀece ®eeuet®e Demeles.

ii. peerJevee®³ee ÒeJeemeele Jeef[ueeb®es ceeie&oMe&ve Iesleues peeles.

Gllej: ceguee®eer peieC³ee®eer Jeeì Lees[er keÀceer Ke[lej JneJeer, cnCetve

`yeeHe' veeJee®eb Jeunb neleele Oeªve YeJemeeiej Heej keÀjC³ee®ee

Òe³elvener kesÀuee peelees.

ke=À.3. Keeueerue Ieìveeb®es HeefjCeece efuene.

i. yeeHe-cegueele mebJeeo veecekeÀ meslet yeebOeuee peelees.

HeefjCeece: mebJeeoeletve yeeHee®eb yeeHe DemeCeb þUkeÀHeCes peeCeJele jenleb.

ii. cetue meeleemecegêeHeej peeles.

HeefjCeece: legìCeeN³ee veel³ee®eer Jesovee DeeF&Jeef[ueebvee Demenîe nesles.

ke=À.1. Keeueerue Meyoebmeeþer Heefj®ísoeleerue meceeveeLeea Meyo

MeesOetve efuene.

i. jnm³e ii. cepeyetle

iii. cecelJe iv. ³eelevee

Gllej: i. iet{ ii. keÀCeKej

iii. Jeelmeu³e iv. Jesovee


i. keÀþesj ii. þUkeÀ

iii. Ke[lej

Gllej: i. ce=ot ii. Hegmeì

iii. meesHes

ke=À.3. Keeueerue Meyoeb®es Je®eve yeouee.

i. {eue ii. DeesUKe

iii. He[os iv. ogJes

Gllej: i. {eueer ii. DeesUKeer

iii. He[oe iv. ogJee

ke=À.4. Keeueerue Meyoeble ueHeuesues Meyo MeesOetve efuene.

peyeeyeoejer®ee –

Gllej: peyeeyeoejer, peyeeye, oejer, oeye, pejer, yeeye, yeepejer, yejer


i. cegueebveer DeeF&-Jeef[ueeb®eer GueIeeue peeCeueer nesleer.

ii. lees leejsJej®eer keÀmejle keÀjle neslee.

iii. veel³eeb®eer JeerCe Ieìdì nesle peeF&ue.

iv. Jesovee Demenîe nesle Deens.

Gllej: i. HetCe& YetlekeÀeU

ii. DeHetCe& YetlekeÀeU

iii. jerleer YeefJe<³ekeÀeU

iv. DeHetCe& Jele&ceevekeÀeU

ke=À.6. Òe³eesie DeesUKee.

i. DeeF& cegueebvee Ie[Jeles.

ii. DeefMeleerves Deebyee Keeuuee.

iii. Jeie&ÒecegKeeves cegueebvee Meeble keÀjeJes.

iv. HeesHeì Hesª Keelees.

Gllej: i. keÀle&jer Òe³eesie ii. keÀce&Ceer Òe³eesie

iii. YeeJes Òe³eesie iv. keÀle&jer Òe³eesie

ke=À.1. Je[erue DeeHeues DeÞet FlejebHeemetve keÀe ueHeJele

Demeleerue, Demes legcnebuee Jeeìles?

Gllej: SKeeoîee keÀmeesìer®³ee efkebÀJee og:Keo Òemebieer Iejeleerue meom³e

DeÞetbJeeìs DeeHeu³ee YeeJevee J³ekeÌle keÀjleele; cee$e Je[erue

DeeHeues DeÞet FlejebHeemetve ueHeJeleele. mebHetCe& Ieje®eer peyeeyeoejer

l³eeb®³eeJej Demeles, l³eecegUs Je[erue keÀcekegÀJele He[u³eeme mebHetCe&

Iej keÀesuece[tve peeles. Jeef[ueeb®³ee [esUîeeble DeÞet Heentve

Flejeb®eener Oeerj megìt MekeÀlees, cnCetve®e mebHetCe& kegÀìgbyeeuee

DeeOeej osC³eemeeþer keÀþerCe Òemebieele Jeef[ueebvee þece GYes

jeneJes ueeieles. [esUîeeble DeÞet Deeues, lejer les l³eeb®es l³eebvee®e

HegmeeJes ueeieleele, lesner meJee¥®³ee vekeÀUle! ceggueeb®³ee Yeu³eemeeþer

DeveskeÀJesUe Jeef[ueebvee keÀþesj JneJes ueeieles DeeefCe ³ee keÀþesj

Je peyeeyeoejer®³ee cegKeJeìîeeceeies Jeef[ueeb®eer cee³ee ueHeueer

peeles.




SAMPLE C

ONTENT

27



i.

Gllej: 1. ieg©oef#eCee 2. keÀeveceb$e

ii.

Gllej: 1. mvesne®³ee ce³ee&oe Deesueeb[lees

2. Jewje®³ee ce³ee&oe Deesueeb[lees

ke=À.2. keÀesCe les efuene.

i. keÀmeesìer®³ee keÀeUele HeefjefmLeleerJej keÀMeer ceele keÀje³e®eer ner

efMekeÀJeCe osCeeje

ii. PeesHeleevee jespe veJeer iees<ì meebieCeejer

Gllej: i. iegª ii. Deepeer

ke=À.1. ®etkeÀ keÀer yejesyej les efuene.

i. cew$eermeejKeer YeeJevee KetHe met#ce Je lejue Demeles.

ii. efce$e meceesj efomeuee, keÀer cew$eerner efomeles®e.

iii. peieC³eemeeþer efnleef®eblekeÀe®eer, ceeie&oMe&keÀe®eer, iegª®eer iejpe

Yeemeles.

iv. Deepeermeesyele®es veelesner efJemejues peeles.

Gllej: i. yejesyej ii. ®etkeÀ

iii. yejesyej iv. ®etkeÀ

ke=À.2. i. `cew$eer' ns Gllej ³esF&ue Demee ÒeMve le³eej keÀje.

Gllej: uesefKekeÀe®³ee celes, Deveeefo Deveblee®es, veJ³ee DeefYeveJe

me=pevee®es veeles keÀesCeles?

ii. `Je=odOeeÞece' ns Gllej ³esF&ue Demee ÒeMve le³eej

keÀje.

Gllej: Deepeeruee MeesOeC³eemeeþer Deelee keÀesCel³ee peeieskeÀ[s

JeUeJes ueeieles?

ke=À.1. meceeveeLeea Meyoeb®³ee pees[îee pegUJee.

¬eÀ. `De' ieì `ye' ieì

i. efce$e De. efMe#ekeÀ

ii. efMe<³e ye. Deble:keÀjCe

iii. ceve keÀ. efJeoîeeLeea

iv. iegª [. meKee

Gllej: (i – [), (ii – keÀ), (iii – ye), (iv – De)


i. cew$eer ii. DeefYeveJe

iii. mel³e iv. met#ce

Gllej: i. Jewj ii. Hegjeleve

iii. Demel³e iv. Òe®eb[

ke=À.3. Keeueerue JeekeÌ³eebleerue DeOeesjsefKele Meyoeb®es efuebie

yeouetve JeekeÌ³e Hegvne efuene.

i. efce$e pejer meceesj efomeuee, lejer cew$eer keÀOeer efomele vemeles.

ii. jespe veJeer iees<ì meebieCeejer Deepeer, Deelee DeeþJeCeerle®e

peHeeJeer ueeieles.

Gllej: i. cew$eerCe pejer meceesj efomeueer, lejer cew$eer keÀOeer

efomele vemeles.

ii. jespe veJeer iees<ì meebieCeejs Deepeesyee, Deelee

DeeþJeCeerle®e peHeeJes ueeieleele.


i. mJeHve ii. keÀmeesìer

iii. iees<ì iv. Oeeiee

Gllej: i. mJeHves ii. keÀmeesìîee

iii. iees<ìer iv. Oeeies

ke=À.5. Keeueerue Meyoele ueHeuesues Meyo MeesOetve efuene.

JeeleeJejCeele –

Gllej: JeeJe, Jeej, Jeele, leeJe, leele, Jej, JeeJej, jJe, jle,

jCeele, lej, leJee

Heefj®íso 3



1 2

MespeejOece&

Oeeiee pegUuee Demeu³eeme Oeeiee legìu³eeme

HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 11 Jejerue (DeesU 44 les 55)

Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs oîee.

[`cew$eer' ns SkeÀ Demeb®e ......................

...................... ceveb og:Keer keÀªve peeleele.]

1 2

efMe#eCe Iesleu³eeveblej

efMe<³e iegªuee oslees leer iees<ì iegª efMe<³eeuee oslees leer iees<ì


SAMPLE C

ONTENT

28



28

ke=À.6. Keeueerue lekeÌlee HetCe& keÀje.


i. iegª®eer ________ ________

ii. ________ HejbHejs le

iii. Jewje®³ee ________ ®³ee

iv. ________ efMe<³ee uee

Gllej:


i. iegª®eer iegª ®eer

ii. HejbHejsle HejbHejs le

iii. Jewje®³ee Jewje ®³ee

iv. efMe<³eeuee efMe<³ee uee

*ke=À.1. legce®³ee meJee¥le peJeU®³ee efce$ee®es / cewef$eCeer®es veeJe

keÀe³e? cew$eer®eb veeleb legcner keÀmes efveYeJelee, les meefJemlej

efuene.

Gllej: ceeP³ee meJee¥le peJeU®³ee cewef$eCeer®es veeJe cesIevee. cew$eer ³ee

Meyoe®ee DeLe& veerìmee keÀUlener veJnlee lesJneHeemetve, cnCepes

F³ellee HeefnueerHeemetve®eer Deece®eer cew$eer. l³ee Je³eele SkeÀ$e

KesUCes, [yee KeeCes Je SkeÀe®e yeekeÀeJej yeepet-yeepetuee

yemeCes ner®e Deece®³eemeeþer cew$eer®eer J³eeK³ee nesleer. oesIeeRHewkeÀer

SkeÀ MeeUsle Deeueer veener, lej ogmejeruee ®egkeÀu³eemeejKes

Jeeìs. Heg{s Je³eemeesyele Deece®eer cew$eerner ¢{ nesle iesueer.

ceeP³ee celes, cew$eer efveYeeJeCes cnCepes ceeP³ee efce$e-

cewef$eCeeRvee l³eeb®³ee megKe-og:Keele efvejHes#eHeCes meeLe osCes. cew$eer

ns SkeÀ®e veeles Demes Deens, efpeLes meceesj®³ee ceeCemee®³ee

DeHes#eeb®es DeesPes DeeHeu³eeJej vemeles. ns veeles jkeÌlee®³ee

veel³eemeejKes pevceecegUs pees[ues peele veener, les DeeHeu³ee

DeeJe[er-efveJe[er, mJeYeeJe pegUu³eeJej pees[ues peeles.

l³eecegUs®e KeN³ee efce$e-cewef$eCeeRvee SkeÀceskeÀeb®eer ceveesJemLee,

mecem³ee, og:Kes ner ve meebielee®e mecepeleele. SkeÀJesU

efce$ee®³ee Deeveboele menYeeieer neslee Deeues veener lejer ®eeuesue;

HeCe ceoleer®eer iejpe Demeleevee l³eeuee meeLe osCes ner®e

ceeP³eemeeþer Kejer cew$eer Deens.

ke=À.2. èfce$e efomeuee, lejer cew$eer®eb veeleb efomele veener' ³ee

efJeOeeveeyeeyele legce®es cele mHe<ì keÀje.

Gllej: cew$eer ner met#ce, lejue YeeJevee Deens. les SkeÀ Decetle& veeles

Deens. YeeweflekeÀ JemletbÒeceeCes cew$eer DeeHeu³ee vepejsuee efomele

veener; Hejbleg Demes Demeues, lejerner DeeHeCe efle®es DeefmlelJe

veekeÀeª MekeÀle veener. DeeHeu³ee efce$eeuee mebkeÀìmece³eer meeLe

osCes, l³ee®³eemeesyele leemevedleeme ieHHee ceejCes, Òel³eskeÀ iees<ì

l³eeuee meebieC³ee®eer F®íe nesCes ³ee meJee¥letve®e cew$eer peeCeJele

Demeles. efce$e Deieoer jespe menJeemeele vemeuee, efkeÀl³eskeÀ

ceefnves Yesì Peeueer vemeueer, lejer l³ee®³eeefJe<e³eer JeeìCeeN³ee

mvesneletve, keÀeUpeerletve cew$eer®es veeles peeCeJele Demeles,

cnCepes®e cew$eer ner vescekeÀer oeKeJelee ³esle veener; Hejbleg efle®es

DeefmlelJe cee$e peeCeJele jenles.


Gllej: 1. Denbieb[ 2. ceeve-DeHeceeve

3. Òeefle<þe

ke=À.2. efjkeÀec³ee peeieer ³eesi³e He³ee&³e efuentve JeekeÌ³e HetCe& keÀje.

i. pevceeHeemetve megª Peeuesuee ne _______ ÒeJeeme!

(DeeHeuee, veel³eeb®ee, cee³es®ee, ceeCemeeb®ee)

ii. l³eeuee Meyoeb®eb _______ keÀe³e; HeCe Meyoeb®eb DeeYeeUner

DeHegjb He[sue.

(veeleb®e, uesCeb®e, meeceL³e&®e, ef#eeflepe®e)

Gllej: i. veel³eeb®ee ii. ef#eeflepe®e

ke=À.1. Demel³e efJeOeeve DeesUKee.

i. lee©C³e mebHeJetve JeeOe&keÌ³eekeÀ[s peeleevee ceeies HeenCes

DeHeefjne³e& Demeles.

ii. pevceeHeemetve megª Peeuesuee veel³eeb®ee ne ÒeJeeme keÀOeer®e

efveCee&³ekeÀ GbyejþîeeJej ³esle veener.

iii. veel³eeb®eer JeerCe Ieìdì HekeÀ[tve þsJeCeejer Demeles.

iv. efHekeÀueb Heeve ieUCes ne mebmeeje®ee efve³ece Deens.

Gllej: pevceeHeemetve megª Peeuesuee veel³eeb®ee ne ÒeJeeme keÀOeer®e

efveCee&³ekeÀ GbyejþîeeJej ³esle veener.

Heefj®íso 4



HeeþîeHegmlekeÀeleerue He=<þ ¬eÀ. 11 Jejerue (DeesU 56 les 66)

Jee®ee Je ÒeMveeb®eer Gllejs oîee.

[pevceeHeemetve megª Peeuesuee ......................

...................... Ieìdì HekeÀ[tve þsJeCeejer!]

2 3

efveKeU, efvekeÀesHe ceve meceesj ³esleevee

³ee meeN³eeb®eer keÀele ieUtve He[les

1


SAMPLE C

ONTENT

29


ke=À.2. keÀejCe efuene.

Dee³eg<³ee®³ee Debeflece ìHH³eeJej ceeies JeUtve Heeefnu³eeJej

DeeHeCe meeN³ee iees<ìer ceev³e keÀjlees.

Gllej: ceeCetme pesJne JeeOe&keÌ³eekeÀ[s PegkeÀlees, lesJne keÀesCel³eener #eCeer

³ee peiee®ee Gbyejþe Deesueeb[tve HeueerkeÀ[®³ee peieele peeJes

ueeiesue, ³ee®eer l³eeuee peeCeerJe nesles. efHekeÀues Heeve ieUCeej®e

ne peiee®ee efve³ece Demeu³eecegUs ³ee mel³eeuee meeceesjs peeJes®e

ueeieles. DeMee ceveesJemLesle ceeCetme DeeHeu³ee DeeleeHe³e¥le®³ee

ÒeJeemeekeÀ[s JesieUîee vepejsves Heent ueeielees. DeeleeHe³e¥le OeejCe

kesÀuesues ceeve-DeHeceeve, Òeefleÿe, DenbkeÀej ns meJe& cegKeJeìs

³ee #eCeer efyevecenllJee®es Jeeìleele Je ieUtve He[leele. ³ee

efJekeÀejebHeemetve ceve cegkeÌle nesles Je l³eecegUs®e ³ee ìHH³eeJej

DeeHeCe meeN³ee iees<ìer ceev³e keÀjlees.

*ke=À.3. Keeueer efouesu³ee cegodoîeeb®³ee DeeOeejs HeÀjkeÀ mHe<ì

keÀje.

¬eÀ. lee©C³eeleerue

veel³ee®ee ÒeJeeme

JeeOe&keÌ³eeleerue veel³ee®ee

ÒeJeeme

Gllej:

¬eÀ. lee©C³eeleerue

veel³ee®ee ÒeJeeme

JeeOe&keÌ³eeleerue veel³ee®ee

ÒeJeeme

i. Denbieb[, ceeve-

DeHeceeve, Òeefle<þe

³eebmeejK³ee YeeJevee

veel³eeb®³ee Dee[

³esleele.

DenbkeÀej, ceeve-DeHeceeve,

Òeefle<þe Fl³eeoeR®es cegKeJeìs

ieUtve ceve efvekeÀesHe nesles Je

veJ³eeves veel³eebkeÀ[s Heent

ueeieles.

ii. lee©C³eele meeN³ee

iees<ìer ceev³e kesÀu³ee

peele veenerle.

veel³eebkeÀ[s ceeies JeUtve

Heeefnues peele veener.

JeeOe&keÌ³eele ceeies JeUtve

HeenCes DeHeefjne³e& Demeles.

DeMeeJesUer leesHe³e¥le®ee

ÒeJeeme JesieUîee mJeªHeele

[esUîeebmeceesj ³eslees.

DeeHeCe meeN³ee iees<ìer ceev³e

keÀjlees.

ke=À.1. Keeueerue Meyoebvee Heefj®ísoeleerue meceeveeLeea Meyo MeesOetve

efuene.

i. ³eewJeve ii. cneleejHeCe

iii. efvece&U iv. DenbkeÀej

Gllej: i. lee©C³e ii. JeeOe&keÌ³e

iii. efvekeÀesHe, efveKeU iv. Denbieb[

ke=À.2. Heefj®ísoele Deeuesu³ee efJe©odOeeLeea Meyoeb®³ee pees[îee

MeesOetve efuene.

Gllej: i. lee©C³e JeeOe&keÌ³e

ii. ceeve DeHeceeve

iii. ceeies Heg{s

iv. MesJeì meg©Jeele


i. pevce ii. MeeMJele

iii. mel³e iv. efYevve

v. efveCee&³ekeÀ vi. HeueerkeÀ[s

Gllej: i. ce=l³et ii. DeMeeMJele

iii. Demel³e iv. DeefYevve

v. DeefveCee&³ekeÀ vi. DeueerkeÀ[s


i. cegKeJeìe ii. Gbyejþe

iii. HeeueJeer

Gllej: i. cegKeJeìs ii. Gbyejþs

iii. HeeueJ³ee

ke=À.5. Keeueerue Meyoele ueHeuesues Meyo MeesOetve efuene.

Jeeì®eeue –

Gllej: Jeeì, Jee®ee, Jeeue, ®eeJee, ®eeì, ®eeue, ueì

ke=À.6. Keeueerue Meyoeb®³ee peeleer DeesUKee.

i. ÒeJeeme ii. efvekeÀesHe

iii. HeCe iv. HeueerkeÀ[s

Gllej: i. veece

ii. efJeMes<eCe

iii. GYe³eevJe³eer DeJ³e³e

iv. ef¬eÀ³eeefJeMes<eCe DeJ³e³e


i. veel³eeb®ee ÒeJeeme lee©C³ee®es #eCe mebHetve JeeOe&keÌ³eekeÀ[s

Jeeì®eeue keÀª ueeielees.

ii. Meyoeb®es DeeYeeU DeHegjs He[sue.

iii. HetJeer&®es cegKeJeìs ieUtve He[leele.

iv. MesJeìeceO³esner SkeÀ meg©Jeele Demeles.

Gllej: i. DeHetCe& Jele&ceevekeÀeU

ii. meeOee YeefJe<³ekeÀeU

iii. HetCe& Jele&ceevekeÀeU

iv. meeOee Jele&ceevekeÀeU


SAMPLE C

ONTENT

30



30

ke=À.1. JeeOe&keÌ³eelener ceeCetme veJeerve veel³eeb®eer JeerCe iegbHetÀ

MekeÀlees, Demes legcnebuee Jeeìles keÀe?

Gllej: Òesce, efpeJneUe ³ee YeeJevee ceeCemeemeeþer vesnceer®e KetHe

cenllJee®³ee Demeleele. JeeOe&keÌ³eeceO³es lej ceeCetme DeefOekeÀ

nUJee, YeeJeveeÒeOeeve neslees, l³eecegUs ³ee ìHH³eeJejner ceeCetme

vekeÌkeÀer®e veJeerve veeleer pees[t MekeÀlees. JeeOe&keÌ³eele

meJe&meeOeejCeHeCes Dee³eg<³eele ³esCeejs veJes veeles cnCepes

veeleJeb[eb®es veeles. ³ee ìHH³eeJej J³ekeÌleer ³ee ogOeeJej®³ee

meeF&®es-veeleJeb[eb®es efpeJeeHee[ keÀewlegkeÀ keÀªve veJeerve veel³eeb®eer

JeerCe iegbHeÀleele. veeleJeb[ebJej cee³ee, Jeelmeu³e ³eeb®ee Je<ee&Je

keÀjle l³eebvee mebmkeÀejªHeer DeeMeerJee&oner osleele.

³ee®e ìHH³eeJej cew$eer®es veJes veelesner iegbHeÀlee ³esles.

Dee³eg<³eYej peyeeyeoeN³eeble iegbleuesuee ceeCetme ³ee ìHH³eeJej

Lees[e efveJeeble Demelees, l³eecegUs veJeerve efce$e-cewef$eCeer pees[Ces,

l³eeb®³eemeesyele JesU IeeueJeCes ³eeletve veJeerve veel³eeb®eer JeerCe

iegbHeÀueer peeles. l³ee®eyejesyej HeÀeJeu³ee JesUe®ee meogHe³eesie

keÀjC³eemeeþer DeveskeÀ Je=odOe ceb[Uer meceepekeÀe³e& keÀjleevee

efomeleele. ³eeletve les p³eebvee ceole keÀjleele, l³eeb®³eeMeer l³eeb®es

KetHe Ieìdì veeles efJeCeues peeles- ceeCegmekeÀer®es.

DeMeejerleerves, JeeOe&keÌ³eelener ceeCemes veJeerve veel³eeb®eer JeerCe

iegbHetÀ MekeÀleele.

*ke=À.1. JeieeakeÀjCe keÀje.

¬eÀ. pevceeves ÒeeHle

veeleer

meeefvveO³eeves ÒeeHle

veeleer

Gllej:

¬eÀ. pevceeves ÒeeHle

veeleer

meeefvveO³eeves ÒeeHle

veeleer

1. DeeF& 1. iegª

2. Je[erue 2. efce$e

3. Deepeer 3. cew$eerCe

4. YeeT 4. efnleef®eblekeÀ

5. yenerCe 5. Mespeejer

*ke=À.2. `veeleb' ³ee Decetle& mebkeÀuHevesletve J³ekeÌle nesCeeN³ee efJeefJeOe

YeeJevee efuene.

Gllej: ceveg<³e ne DeveskeÀ veel³eeb®³ee JeerCesle iegbHeÀuee iesuesuee Demelees.

`veeleb' ner ¢M³e Jemlet veener, lej SkeÀ Òescee®eer YeeJevee Deens.

SkeÀ®e YeeJevee Demeueer lejer Òel³eskeÀ veel³eemeesyele efleuee efJeefJeOe

íìe ÒeeHle nesleele. DeeF&®es Òesce, Deepeer®es Jeelmeu³e, Jeef[ueeb®eer

cee³ee ner meJe& Òescee®eer, mvesne®eer JesieJesieUer ªHes ³ee efJeefJeOe

veel³eebletve DevegYeJelee ³esleele. efce$e-cewef$eCeeRmeesyele®³ee veel³eeletve

peeCeJeCeejer cew$eer®eer, oesmleer®eer YeeJevee p³eeuee DevegYeJeeme ³esles,

l³ee®eb Dee³eg<³e SkeÀe efveKeU Deeveboeves Yeªve peeles. YeeT-

yenerCe ³eeb®³eeyejesyej®³ee veel³eeletve mvesn, keÀewlegkeÀ, DeeHeuesHeCee

³ee YeeJevee peeCeJetve ³esleele. ieggª-efMe<³ee®³ee veel³eele Deeoj³egkeÌle

Òescee®ee DevegYeJe ³eslees. ner meJe& veeleer Decetle& Demeueer, cnCepes®e

[esUîeebvee efomele vemeueer, lejer ceveeuee peeCeJeleele, DevegYeJelee

³esleele. Òel³eskeÀ veel³eeletve peeCeJeCeejer YeeJeves®eer SkeÀ SkeÀ íìe

DeeHeu³ee Dee³eg<³eele jbie Yejle peeles, l³eecegUs veeleb ner mebkeÀuHevee

SKeeoîee DeieefCele HeekeÀUîee Demeuesu³ee HegÀueeÒeceeCes yengjbieer

Deens.

*ke=À.3. mJecele

ceeCemee®³ee pe[CeIe[Ceerle Demeuesueb veel³ee®eb cenllJe

meesoenjCe mHe<ì keÀje.

Gllej: ceeCetme pevceeuee Deeu³eeHeemetve DeveskeÀ veeleer pees[le Demelees.

³ee veel³eeb®ee, l³eecegUs pees[u³ee peeCeeN³ee ceeCemeeb®ee

DeeHeu³eeJej ÒeYeeJe He[lees. DeeHeu³ee keÀUle vekeÀUle

DeJeleerYeJeleer®³ee ceeCemeebceOeerue iegCe, l³eeb®es mebmkeÀej DeeHeCe

Iesle Demelees. ³ee®es Gllece Je meJee¥vee Heefjef®ele GoenjCe

cnCepes meeves ieg©peer. DeeF&ves efouesu³ee mebmkeÀeje®³ee

efMeoesjerJej®e M³eece®ee Heg{s SkeÀ DeeoMe& efMe#ekeÀ Je

meceepemesJekeÀ nesT MekeÀuee. ueneveHeCeer DeeF&ves ©peJeuesues

mesJeeYeeJe, meJee¥Yetleer meceYeeJe, yebOegYeeJe, Òesce, cecelee ns meJe&

iegCe M³eece®³ee J³eeqkeÌlecellJee®ee Yeeie Peeues.

Deieoer meeceev³e ceeCetmemegodOee DeeF&-Je[erue, efce$e

Fl³eeoer veel³eebletve keÀener vee keÀener efMekeÀle®e Demelees. iegªkeÀ[tve

%eeve ÒeeHle nesles, lej DeeF&-Jeef[ueebkeÀ[tve efveJ³ee&pe, efvejHes#e Òesce

keÀjC³ee®eer keÀuee DeeHeCe efMekeÀlees. l³eeb®³ee menJeemeele l³eeb®es

iegCe DeeHeCe efMekeÀlees®e; HeCe l³eebveer peeieªkeÀHeCes DeeHeu³eeuee

efMekeÀJeuesu³ee DeveskeÀ iees<ìer DeeHeu³eeuee Dee³eg<³eYej, GHe³eesieer

He[leele, ®eebieues J³eeqkeÌlecellJe Ie[JeC³eeme ceoleªHe þjleele.

Deieoer GleejJe³eelener Deepeer-Deepeesyee DeeHeu³ee veeleJeb[ebvee

mebmkeÀejeb®eer efMeoesjer osleele, l³eecegUs Dee³eg<³ee®³ee Òel³eskeÀ

ìHH³eeJej veeleer ner ceeCemee®es peerJeve DevegYeJemece=odOe keÀjle

Demeleele.


HeeþeOeeefjle ke=Àleer

DeeF&

Mespeejer efnleef®eblekeÀ

Deepeer

efce$e

cew$eerCe

Je[erue

yenerCe

YeeT

iegª

SAMPLE C

ONTENT

31


ke=À.1. DeuebkeÀej DeesUKee.

i. osn osJee®es cebefoj ~ Deele Deelcee HejcesMJej~~

ii. kegÀìgbyeJelmeue FLes HeÀCeme ne~ keÀefìKeeboîeeJej IesTefve yeeUs~

keÀefLeles l³eeuee kegÀMeue cegueeb®es~ iebieepeefU®es yesle DeeieUs~~

Gllej: i. ªHekeÀ DeuebkeÀej

ii. ®esleveiegCeeskeÌleer DeuebkeÀej

ke=À.2. veeJes efuene.

i. m$eer-Heg©<eebvee SkeÀceskeÀebefJe<e³eer JeeìCeejs DeekeÀ<e&Ce, Òesce,

Yesìer®eer leUceU, efJejn ³eeb®es JeCe&ve keÀjCeeje jme −

ii. Ye³eevekeÀ, Yeerefleoe³ekeÀ JeCe&ves, ce=l³et, YetleÒesle, mceMeeve,

nl³ee ³eeb®es JeCe&ve keÀjCeeje jme −

iii. YeeqkeÌleYeeJe Je Meeble mJeªHeeleerue efvemeiee&®es JeCe&ve keÀjCeeje

jme −

Gllej: i. Me=bieej jme ii. Ye³eevekeÀ jme

iii. Meeble jme

ke=À.3. Keeueerue Meyoebleerue uesKeveefve³eceebvegmeej De®etkeÀ Meyo

efuene.

i. efíefvve / íervveer / efívveer / efíCveer

ii. efnleef®eblekeÀ / nerleef®eblekeÀ / nerleef®elebkeÀ / nerle®eeRlekeÀ

iii. Denbie[ / Debnbie[ / Denbieb[ / Debnieb[

iv. HeefjmLeerleer / HejerefmLeleer / HejermLeerleer / HeefjefmLeleer

Gllej: i. efívveer ii. efnleef®eblekeÀ

iii. Denbieb[ iv. HeefjefmLeleer

ke=À.1.Keeueerue Meyoeb®³ee peeleer DeesUKetve efuene.

ceeCetme, peeleele, ne, lejue, yengjbieer, Gbyejþe, meeOeles, l³ee

Gllej:

veece meJe&veece efJeMes<eCe ef¬eÀ³eeHeo

ceeCetme ne lejue peeleele

Gbyejþe l³ee yengjbieer meeOeles

ke=À.2. Keeueerue MeyoebHewkeÀer GHemeie&Ieefìle Je Òel³e³eIeefìle

Meyo MeesOetve l³eeb®es ³eesi³e ieìeble JeieeakeÀjCe keÀje.

Òel³eskeÀ, mJekeÀer³e, HejkeÀer³e, efvekeÀesHe, efveKeU, efveefJe&Jeeo,

efnleef®eblekeÀ, ceeie&oMe&keÀ, DeefYevve, DeHegjb, DeefYeveJe,

DeefleMe³e, keÀewìgbefyekeÀ, Deveeefo, Deveble, efveCee&³ekeÀ, þsJeCeejer

Gllej:

GHemeie&Ieefìle Meyo Òel³e³eIeefìle Meyo

Òel³eskeÀ, efvekeÀesHe, efveKeU,

efveefJe&Jeeo, DeefYevve, DeHegjb,

DeefYeveJe, DeefleMe³e,

Deveeefo, Deveble

mJekeÀer³e, HejkeÀer³e,

efnleef®eblekeÀ, ceeie&oMe&keÀ,

keÀewìgbefyekeÀ, efveCee&³ekeÀ,

þsJeCeejer

ke=À.3. Keeueerue Meyoeb®es mebOeer keÀje.

i. veoer + Deele ii. Deved + Deeefo

iii. efve: + efJeJeeo iv. yeefn: + keÀej

v. meg + DeuHe

Gllej: i. veoerle ii. Deveeefo

iii. efveefJe&Jeeo iv. yeefn<keÀej

v. mJeuHe

ke=À.4. Keeueerue Meyoeb®ee efJeûen keÀªve meceemee®es veeJe

efuene.

i. DeefYevve ii. ieg©oef#eCee

iii. Deveeefo iv. Deveble

Gllej:

¬eÀ. Meyo efJeûen meceeme

i. DeefYevve efYevve veener Demes ve_e lelHeg©<e meceeme

ii. ieg©oef#eCee ieg©uee oîeeJe³ee®eer

oef#eCee

ceO³eceHeoueesHeer

meceeme

iii. Deveeefo veener Deeefo

p³eeuee lees

(HejcesMJej)

yengJeerner meceeme

iv. Deveble veener Deble p³eeuee

lees (HejcesMJej)

yengJeerner meceeme


i. Òel³eskeÀ DeeF& ceguee®³ee pevceeveblejner l³eeuee Ie[Jele®e jenles.

ii. DeeF& DeeHeu³eemeeþer keÀe³ece®e SkeÀ iet{ yevetve jenles.

iii. ³ee efJeMJeelcekeÀ peieele DeeHeCe cee$e HeesjkesÀ nesle Deenesle.

iv. cew$eer®es veeles lejue Demeles.

Gllej: i. jerleer Jele&ceevekeÀeU

ii. HetCe& Jele&ceevekeÀeU

iii. DeHetCe& Jele&ceevekeÀeU

iv. meeOee Jele&ceevekeÀeU

ke=À.6. Keeueerue Meyoebmeeþer HeeefjYeeef<ekeÀ Meyo efuene.

i. Event ii. Exchange

Gllej: i. Ieìvee

ii. osJeeCeIesJeeCe, efJeefvece³e

De. Yee<eeY³eemeeJej DeeOeeefjle ke=Àleer

ye. mJeeO³ee³eeJej DeeOeeefjle ke=Àleer

Yee<eeY³eeme

SAMPLE C

ONTENT

32



32

ke=À.7. Keeueerue JeekeÌ³eeb®ee ÒekeÀej DeesUKee.

(Dee%eeLeea / efJeOeeveeLeea / ÒeMveeLeea / GodieejeLeea /

vekeÀejeLeea)

i. Deeveboe®ee cegKeJeìe OeejCe kesÀuesu³ee DeeF&-Jeef[ueeb®eb og:Ke

cegueebvee keÀUCeej keÀmeb Deved keÀOeer?

ii. veel³eeb®eer JeerCe ner DeMeer®e Demeles, Ieìdì HekeÀ[tve þsJeCeejer !

iii. DeeF&®³ee [esUîeebletve PejCeeN³ee DeÞetb®eer keÀLee meeN³eebvee®e ceeefnleer

Deens.

iv. cew$eer keÀOeer efomele vemeles.

Gllej: i. ÒeMveeLeea JeekeÌ³e ii. GodieejeLeea JeekeÌ³e

iii. efJeOeeveeLeea JeekeÌ³e iv. vekeÀejeLeea JeekeÌ³e ke=À.8. Keeueerue JeekeÌ³eeble ³eesi³e efþkeÀeCeer efJejeceef®evneb®ee

JeeHej keÀªve JeekeÌ³es Hegvne efuene.

i. DeMeer ner yengjbieer JeerCe DeueieoHeCes veel³eeb®es SkeÀ SkeÀ Heoj

DeeHeu³eemeceesj Gueie[le peeles

ii. lesJne®e les veeleb Deveeefo Deveblee®eb veJ³ee DeefYeveJe me=pevee®eb

nesleb ns cee$e efveefJe&Jeeo mel³e

iii. ³eeuee Meyoeb®eb ef#eeflepe®e keÀe³e HeCe Meyoeb®eb DeeYeeUner

DeHegjb He[sue

iv. cew$eer ns SkeÀ Demeb®e veeleb Deens

Gllej: i. DeMeer ner yengjbieer JeerCe DeueieoHeCes veel³eeb®es SkeÀ-

SkeÀ Heoj DeeHeu³eemeceesj Gueie[le peeles.

ii. lesJne®e les veeleb `Deveeefo Deveblee®eb, veJ³ee DeefYeveJe

me=pevee®eb' nesleb ns cee$e efveefJe&Jeeo mel³e !

iii. ³eeuee Meyoeb®eb ef#eeflepe®e keÀe³e; HeCe Meyoeb®eb

DeeYeeUner DeHegjb He[sue.

iv. `cew$eer' ns SkeÀ Demeb®e veeleb Deens. ke=À.9. Keeueerue JeekedÀÒe®eejeb®ee DeLe& meebbietve JeekeÌ³eele GHe³eesie

keÀje.

i. ngjngj ueeieCes

ii. efpeJee®eer GueIeeue nesCes

iii. leejsJej®eer keÀmejle keÀjCes

iv. keÀeveceb$e osCes

v. ceele keÀjCes

vi. HeesjkesÀ nesCes

vii. keÀele ìekeÀCes

viii. HeeþerMeer GYes jenCes

Gllej: i. ngjngj ueeieCes – efpeJeeuee ®egìHegì ueeieCes.

JeekeÌ³e:jespe mebO³eekeÀeUer ueJekeÀj Iejer HejleCeeje DeeHeuee

cegueiee Deepe je$eer GefMejeHe³e¥le Iejer ve Deeu³eeves

JeemebleeryeeF¥®³ee ceveeuee ngjngj ueeieueer.

ii. efpeJee®eer GueIeeue nesCes – keÀeUpeerves DemJemLe nesCes.

JeekeÌ³e:DeeHeu³ee ieeJeele Hetj Deeu³ee®es mecepeu³eeJej

keÀeceeefveefcelle cegbyeF&uee Deeuesu³ee meceerj®³ee

efpeJee®eer GueIeeue nesT ueeieueer.

iii. leejsJej®eer keÀmejle keÀjCes – DeefleMe³e DeJeIe[

keÀece keÀjCes.

JeekeÌ³e:jespe mekeÀeUer Iejeleerue keÀeces DeeìesHetve keÀeceeJej

peeC³eemeeþer JesUsle ìsve HekeÀ[leevee DeeF&uee

leejsJej®eer keÀmejle keÀjeJeer ueeieles.

iv. keÀeveceb$e osCes – cenllJeHetCe& %eeve osCes, iegHle meuuee

osCes.

JeekeÌ³e:Jeef[ueebveer ueneveHeCeer®e Goîeesie ®eeueJeC³eeefJe<e³eer®ee

keÀeveceb$e efou³eecegUs meleerMeuee l³eeb®ee Goîeesie

ceesþîee ÒeceeCeeJej efJekeÀefmele keÀjCes menpe MekeÌ³e

Peeues.

v. ceele keÀjCes – HejeYetle keÀjCes.

JeekeÌ³e:Hene[ebmeejK³ee DemebK³e De[®eCeeRJej ceele keÀjle

efMeJeje³eebveer mJejep³ee®eer mLeeHevee kesÀueer.

vi. HeesjkesÀ nesCes – DeveeLe nesCes.

JeekeÌ³e:ueneve Je³eele®e DeeF&-Jeef[ueeb®es í$e njHeu³eeves ceOet

HeesjkeÀe Peeuee.

vii. keÀele ìekeÀCes – pegv³ee/JeeF&ì iees<ìeR®ee l³eeie

keÀªve veJeerve mJeªHe OeejCe keÀjCes.

JeekeÌ³e:l³ee Kes[sieeJeeves keÀele ìekeÀu³eecegUs, l³ee®es

ªHeeblej Deepe SkeÀe ÒeefmeodOe Menjele Peeues Deens.

viii. HeeþerMeer GYes jenCes – Heeefþbyee osCes, menkeÀe³e&

keÀjCes.

JeekeÌ³e:keÀesCel³eener De[erDe[®eCeerle ueervee®es DeeF&Je[erue

keÀe³ece efle®³ee HeeþerMeer GYes jenleele.

SAMPLECONTENT

33


ke=À.10.JeekedÀÒe®eej Je l³eeb®³ee DeLee¥®³ee pees[îee pegUJee.

¬eÀ. `De' ieì `ye' ieì

i. Gbyejþe Deesueeb[Ces De. veJeer meg©Jeele nesCes

ii. veJeer HeeueJeer HegÀìCes ye. ce=l³et nesCes

iii. efHekeÀueb Heeve ieUCes keÀ. ce³ee&oe Deesueeb[Ces

[. iegHle meuuee osCes

Gllej: (i – keÀ), (ii – De), (iii – ye)

*ke=À.1. Heeþele HejmHejefJejesOeer Meyo JeeHeªve keÀener JeekeÌ³eeb®eer

j®evee kesÀueer Deens.

Goe. keÀOeer DeeF& DeeHeu³eemeeþer Gyeoej Meeue Demeles,

lej keÀOeer keÀCeKej {eue Demeles. DeMee ÒekeÀej®eer

JeekeÌ³es mJele: le³eej keÀje.

Gllej: i. og:Kee®³ee keÀeUîeekegÀìdì je$eerletve meewK³ee®eer

meesvesjer Heneì Gpee[les.

ii. l³ee ueneveMee PeesHe[erle jenCeeN³ee ceeCemeeb®eer ceveb

cee$e ÒeemeeoemeejKeer efJeMeeue nesleer.

iii. DeJe³eJeoevee®³ee mebkeÀuHeeletve SkeÀ efJePelee efoJee

ogmeN³ee efoJ³eeuee ÒekeÀeMeceeve keÀª MekeÀlees.

(efJeoîeeLeea DeMee ÒekeÀej®eer DeefOekeÀ JeekeÌ³es mJele:

le³eej keÀª MekeÀleerue.)

Yee<eemeeQo³e&

https://www.targetpublications.org/buy-std-9th-perfect-marathi-kumarbharati-notes-marathi-medium-mh-board-online.html

Documents

F³ellee veJeJeer...2. mebleJeeCeer (De) pewmee Je=#e vesCes meble veeceosJe 4 (Dee) Oeefjuee Heb{jer®ee ®eesj meble peveeyeeF& 11 3. keÀerleea keÀþer³ee®ee ¢