Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Fanatsarana ny sandambidin’ny drakaka anaty ala-honko amin’ny alàlan’ny fampihenàna ny
taha-pahafatesana aorian’ny fanjonona
BOKY KELY FIANARANA TEKNIKA
FAO SmartFishPublication 35
Teny FisaoranaTanteraka ity boky ity noho ny ezaka avy amin’ireo mpanoro hevitra Claude RAJAONSON, Herimalala ANDRIMIHAJA, Jonah RAZAFIMANDIMBY, Jones RASOLO. Eo koa Hubert RAJERISON avy amin’ny Faritra MENABE ary Tantely RAZAFINDRAJERY avy amin’ny Foiben’ ny Jono ao amin’ny MRHP.
Isaorana koa ny mpiara-miasa ao amin’ny Fandaharan’asa Smart Fish amin’ny fanohanana ara- teknika ary ireo Tompona Andraikitra ao amin’ny ny FAO Madagasikara amin’ny fanohanana ara-pitaovana sy ara-panjakana.
Farany, tsy ho tanteraka ny fanomanana ity boky ity raha tsy nisy ny fandraisana anjara matotra avy amin’ireo olona mikirakira ny asa famokarana drakaka. Maro loatra izy ireo ka tsy ho voatonona eto daholo. Noho ny soso-kevitra sy fanamarinana nataon’izy ireo no nahafahana namantatra sy mampitaha ny tetikady hanenàna ny taha-pahafatesana ka nahitam-bokatra.
Tahaka ireo boky sy toro-lalana mitovy aminy, ity boky toro lalana teknika ho an’ny drakaka ity dia tsy tena lavorary, mety misy ny fahabangana. Ny fandaharan’asa Smart Fish sy ny Ministeran’ny Harena anaty Rano sy ny Jono dia ho faly hahafantatra ny hevitry ny mpamaky ity boky ity sy ny hevitra fonosiny, ny teny ampiasaina sy ny sary nanazavàna azy.Raisina antanan-droa izay kiana sy fanamarihana alefa ao amin’ny MRHP mba ahafahana manatsara ny fanontana ny boky amin’ny manaraka.
Ministeran’ny Harena anaty Rano sy ny Jono eto Madagasikara
Fandaharan’asa SmartFish-FAO - (GCP/RAF/466/UE)
Fanatsaràna ny sandambidin’ny drakaka anaty ala-honko amin’ny alàlan’ny fampihenàna taha-pahafatesana aorian’ny fanjonoana.
Ny teny fanononana sy ny toro-marika aseho amin’ity boky ity dia tsy nampihizina ny sampandra-haran’ny Firenena Mikambana misahana ny Sakafo sy ny Fambolena(FAO) ary tsy misy fitsabahana ny maha ara-dalàna na fandrosoan’ny Firenena iray, na tany na tanàna na toerana iandraiketany eo amin’ny faritra mamaritra ny sisintaniny.
Ny hevitra avoaka ao amin’ity boky ity dia an’ny mpandrafitra an’ity boky ity ihany fa tsy ho voatery ny an’ny FAO.
Tompon’andraikitra amin’izay voarafitra ao anaty boky ireo mpanatonta azy ary tsy azo heverina ho hevitry ny Fiombonambe Eoropeana izay voalaza ao.
© SmartFish 2014
mrhp
Fanomanana : Zbigniew Kasprzyk Sary: Zbigniew Kasprzyk, Claude RajaonsonFandrafetana ny sary : Gabriel MorinFanomanana ny boky : Shirley ChanFandraisana anjara ara-teknika : Claude Rajaonson, Yvette DieiOuadi, Yann Yvergniaux Fiandraiketana ara-teknika : Davide Signa
Teny mialoha
Ny fitrandrahana ny drakaka “Scylla serrata” amin’ny fomba nenti-paharazana any anaty ala-honko dia tsapa ho miroborobo tao anatin’ny fe-potoana fohy. Io fomba fiasa io anefa dia miteraka taha-pahafatesana maro teo amin’ny fikarakarana ny vokatra amin’ny ankapobeny.32% ny fitambaran’ny taha-pahafatesana raha araka ny kajy nataon’ny fandaharan’asa SmartFish hoan’ny firenena iray manontolo. Eo anatrehan’izany dia hametraka tanjona hampidina ho iray ampahatelon’io taha io ny Fanjakana Malagasy mialoha ny faran’ny taona 2015 miaraka amin’ny mpandraharaha amin’ny sehatra drakaka sy ny fandaharan’asa SmartFish.
Nandray andraikitra ny fandaharan’asa SmartFish mba hampisehoana ny fomba hahatratrarana ny tanjona ao anatin’ny 15 volana. Nanome soso-kevitra ary nosedraina niaraka tamin’ireo mpiara-miombon’ antoka ireo teknika sy fandaminana mba hampihena ny taha-pahafatesana nandritry ny fitahirizana, ny fitaterana ary ny fivarotana ny drakaka velona.
Mba hahatratrarana ny tanjona eo amin’ny fampihenana ny taha-pahafatesana voamarika teo amin’ny fikirakirana ny drakaka, dia zava-dehibe ny mampiely ireo toromarika teknika voasedra sy nahitam-bokatra (fampihenàna ny taha-pahafatesana sy fanatsarana ny fidiram-bola ho an’ireo mpitrandrakadrakaka)
Mba hahatomombana ny fanatanterahana izany dia eo ireo fitaovana fandresen-dahatra sy fanapariahana amin’ny vahoaka ny boky fianarana .Ity boky fianarana teknika ity no isan’ny fitaovana mandrafitra izany.
Ny toko voalohany dia mamelabelatra ny maha zava-dehibe ny fitrandrahana drakaka eto Madagasikara ary manazava ny olana mahakasika ny fahaverezana aorian’ny jono.
Ny toko faharoa kosa dia mampiseho ny hetsika tari-dalana nataon’ny fandaharan’asa Smart Fish mba hampihenàna ny taha-pahafatesan’ny drakaka.
Ny toko fahatelo dia mampatsiahy ireo fomba fiasa mahomby tokony hajain’ny mpikirakira ny drakaka.
Ny toko faha-efatra izay ahitàna fisy teknika 4 pejy avy no tena votoatin’ity boky fianarana ity izay mamaritra mazava ny ala-olana teknika atolotra :
• Ny famaritana sy fanamarinana ny drafitrasa, ireo mpitrandraka voakasiky ny vaha-olana ary ny sary mirakitra ny toe-java-misy teo aloha sy taorian’ny fidirana an-tsehatra ataon’ny fandaharan’asa ;
• Fanomezana ny maridrefy, ny fanamboarana, ny fiantraikany eo amin’ny taha-pahafatesana ary eo amin’ny fidiram-bolan’ireo mpikirakira drakaka;
• Ny pitsopitsony miaraka amin’ny sary, ny fomba fanamboarana ny fitaovana miaraka amin’ny zavatra ilaina amin’izany sy ny andalan-tohatra arahina ;
Zava-dehibe ny manamarika etoana fa ny fisian’ity boky fianarana teknika ity dia tsy mametra ireo fitadiavana vaha-olana hafa izay hahatongavana amin’ny fampihenana ny taha-pahafatesana eo amin’ny drakaka. Ny fampielezana azy amin’ny fomba farany izay malalaka, arahin’ny fampianarana hentitra dia tokony hampirisika ny mpitrandraka drakaka hitady izay mety ho fomba fiasa na fanatsarana tokony hatao.
Ity Bokikely fianarana teknika ity dia natokana indrindra ho an’ireo orinasa mpanangona sy mpanondrana entana any ivelany, ireo mpanangombokatra, ireo iraky ny mpanangombokatra miara-miasa maharitra amin’ireo mpanagombokatra ara-dalàna manana ny taratasy ilaina amin’izany ary ireo ONG sy fandaharan’asa mikolokolo ny ala-honko.
Ity bokikely fianarana teknika ity dia nohavaozina sy nampiana raha oharina amin’ny ny boky toro lalana hoan’ny mpitrandraka drakaka anaty ala-honko izay efa nomanina sy natonta teo amin’ny fiandohan’ny fandaharan’asa, ary 450 ny isany (natao tamin’ny teny Malagasy sy teny Frantsay) ka natokana ho an’ireo mpanjono sy mpanangom-bokatra eo amin’ny asa drakaka.
Ity boky fianarana ity dia feno kokoa eo amin’ny lafiny fampitan-kevitra sy ny pitsopitsony ara-teknika. Ny fanitsiana azy sy fandalinana izay natao dia nandanianafotoana herin-taona sy tapany teny an-toerana miaraka amin’ny traikefa voatsoaka tamin’izany.
Ny fampianarana raiketin’ity boky ity dia natao koa ho toro lalana ampiasaina amin’ny hetsika fampianarana sy fanapariahana paikady maro izay mety atao. Azo atao fangala-kevitra fototra koa izy eo amin’izay atrikasa hotanterahin’ny Ministeran’ny Harena anaty Rano sy ny Jono mba hahatsara bebe kokoa ny fomba hampihenana ny fahaverezam-bokatra aorian’ny fanjonoana.
VENTITENY
1. FITRANDRAHANA DRAKAKA ANATY ALA-HONKO 8
1.1. Ny maha harena ny ala-honko sy ny asany 81.2. Nydrakakaanatyala-honkosynyfitrandrahan’azy 81.3. Nyfahaverezanaaorian’nyfanjonoanaeoamin’nyasa
drakaka 11
2. HETSIKA TORO LALAN’NY FANDAHARAN’ASA SMARTFISH 14
2.1. Hetsika toro lalana sy fampisehoana 142.2. Fiantraikan’ny hetsika toro lalana nosedraina 16
3. FOMBA ARAHIN’NY MPANDRAHARAHA 18
3.1. Eo amin’ny fanjonoana (mpanjono) 183.2. Eoamin’nyfitahirizanaenyan-toerana/toby
(mpanjono,mpamory entana) 203.3. Eoamin’nyfitahirizanaenyamin’nytoerana
fanangonambokatra (mpanangombokatra mpanampy) 243.4. Eoamin’nyfitateranaavyeoamin’nytoerana
anangonambokatra mankany amin’ny mpividy an-tanan-dehibe (mpanangombokatra, mpitatitra entana) 26
3.5. Eo amin’ny famarotana (orin’asa mpanangombokatra, mpanangombokatra tsotra) 30
3.6. Eo amin’ny sampandraharaham-panjakana misahana ny harena anaty rano sy ny jono (mpiasam-panjakana) 31
4. FISY TEKNIKA 33
Fisy n°1 : Garigary 34 Fisyn°2:Vovofitahirizanaanatyrano 38 Fisyn°3:Tranokelyfitahirizanaentana 42 Fisyn°4:Tranoevafitahirizanaentana 46 Fisyn°5:Valafitahirizanaanatyrano 50 Fisy n°6 : Sarety nasiana fanamboarana 54 Fisyn°7:Vatahazohoan’nyfitaterana 58 Fisy n°8 : Talantalanaazoesorinahoan’nylakanafitateranaentana 62 Fisyn°9:Talantalanaazoesorinahoan’nykamiao 66 Fisy n°10 : Fametrahanamôteraamin’nylakanafitateranaentana 70
5. FANAPARIAHANA NY FOMBA FIASA MAHOMBY SY NY FANATSARANA ARA-TEKNIKA
5.1. Ny ilaina amin’ny fanentanana sy ny fanapariahana 745.2. Fitaovana ampiasaina amin’ny fanentanana
sy ny fanapariahana 745.3. Fandaminana ny fampianarana sy ny fanapariahana 77
9Fitrandrahana drakaka anaty ala-honko8 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
1. NY FITRANDRAHANA DRAKAKA ANATY ALA-HONKO1.1. Ny maha-harena ny ala-honko sy ny asanyRoapolo isan-jaton’ny (20%) ala-honko aty Afrika, ary 2% ny ala-honko maneran-tany no an’i Madagasikara. Ny Nosy Mena no manana ny ala anaty rano lehibe indrindra aty amin’ny faritra andrefan’ny Ranomasimbe Indiana izay voakajy ho 325.000 Ha amin’ny ankapobeny ary ny 98% dia hita eo anelanelan’ny Tanjona St Sébastien any avaratra ary ny Tanjona St Vincent any atsimo, aoamin’ny ilany andrefan’ny Nosy.
Mahasarika ny ezaka rehetra hiarovana ny fitrandrahana voafehy ny ala-honko (ny hazandrano sy hazo) ary tsy ny hampateza ny fisian’ny drakaka ihany fa mba hitazonana ny tobin-tsakafo ho an’ireo hazandrano sy fiarovana ny sisin-tany mba tsy ho kaohin’ny ranomasina. Ambonin’izany dia misintona ny ”dioxyde de carbone” entin’ny rivotra ny ala-honko.
1.2. Ny drakaka anaty ala-honko sy ny fitrandrahana azyAnisan’ny mahaliana indrindra ao anatin’ny faritry ny ala-honko ny drakaka Scylla serrata,(Forscal,1755), drakaka ala-honko na draka-potaka no ahafantaran’ny be sy ny maro azy, izay anatin’ny fianakaviamben’ny “Portunides” no isan’ny lehibe indrindra ary ankafizina noho ny habetsahan’ny nofony.
7500 taonina no lanjan’ny drakaka azo trandrahana tsy misy olana raha araky ny kajy nataon’ny fanjakana Malagasy. Io vinavina io dia noferana avy amin’ny famokarana 2,5 tonnes/km2 ho an’ny 3000 km2 ala-honko.
Telo arivo sy diman-jato (3500) taonina (raha araka ny fanadihadian’ny SmartFish) ny lanjan’ny vokatra amin’ny ankapobeny amin’izao fotoana. Mbola azo ampitomboina avo roa heny io ary tsy atahorana handripaka ny tahiry. Tsikaritra ihany anefa fa efa miha-vitsy ny vokatra ary tsy ahitana drakaka vaventy firy intsony ireo faritra misy ala-honko manakaiky ny tanan-dehibe sy ny lalam-prirenena (mihena ny vokatra ary mihavitsy ny drakaka vaventy).
Scylla serrata
Voafaritra ho fanjonoana amin’ny fomba nentimpaharazana ny fitrandrahana ny drakaka Scylla serrata eto Madagasikara, ao amin’ ny faritra misy ala-honko noho ny tsy fahafahan’ny sambo lehibe mihazo eny toerana. Ireo orinasa lehibe dia mihanona fotsiny amin’ny fanangonam-bokatra. Mandeha an- tongotra na mampiasa lakana kely tsy misy motera ary mampiasa fitaovana tsotra sy mora vidy ny fanjonoana ny drakaka.
Ny fihenan’ny vokatra akamba noho ny fitrandrahana azy be loatra no manosika ireo mpanjono anaty ala- honko hitodika amin’ny fitrandrahana drakaka Scylla serrata. Saika manao io asa io avokoa ny mpanjono mandritry ny fikatonan’ny jono makamba.
Manaraka izany, dia malalaka ny fanjonoana amin’ny fomba nentimpaharazana ny drakaka sahala amin’ireo hazandrano hafa, ka mahasarika olona vaovao, saika tsy ara-dalàna ara-taratasy daholo koa ireo mpitrandraka vaovao ireo (mpamory entana, mpanangombokatra ary mpivarotra eny an-tsena) vitsy ny mpiasa ary kely ny vola ampiasainy. Maivana ihany koa ny fitaovana ampiasainy amin’ny fanangonana entana sy ny famarotana azy. Matetika dia vola eo an-tokatrano miampy izay fanampian’ny fianakaviana no ampiasaina fa tsy misy ny famamtsiambola avy amin’ny orinasa mpanao izany. Amin’ny ankapobeny raha 500 taonina ny vokatra drakaka tamin’ny taona 1985 dia 3500 taonina kosa izany tamin’ny taona 2013.
Anisan’ny mandrisika ny fanjonoana drakaka ny fivelaran’ny tsena iraisam-pirenena, ny hatsaran’ny tombombarotra ary ny olan’ny fanjonoana makamba ao Madagasikara.
Ny fitaovam-piasana ikarakarana ny makamba an’ireo orinasa lehibe aza dia navadika ho fitaovana iasana drakaka. Noho izany dia vidian’ireo orinasa lehibe mpanondran’entana any ivelany ny 75% ny vokatra eto Madagasikara, ny 20% no amidy any an-tsena ary ny 5% dia ataon’ny mpanjono sy ny fianakaviany sakafo.
Toy izao ny mamaritra ny fanondranana drakaka any ivelany tamin’ny taona 2012:
i) Voatokana ho an’ny drakaka fotsiny (milanja 93% ny voaondrana ary 73.3% ny teti-bidiny) ;
ii) Toerana iray ihany no mpandray ny entana (80.6% amin’ny vidiny no naondrana tany Frantsa).
Aondrana any ivelany : 75%
Natokana hatao sakafo: 5%
Amidy eto an-toerana: 20%
Fitsinjarana ny vokatra drakaka
11Fitrandrahana drakaka anaty ala-honko10 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Nandritra ny taona 2013 sy 2014 dia niova io ary any amin’ny firenena aziatika indray no be indrindra ny fanondranana.
Ity tabilao ity no manondro ny làlana andalovan’ny entana aondrana any ivelany. Ny loko volomboasary ny momba ny drakaka velona ary ny loko manga ny momba ny drakaka nampangatsiahana.
Mandalo sehatra maro ny drakaka ao amin’io làlam-panangonan’entana io. Fohy ihany ny làlana ho an’ireo orinasa miorina eny amoron-dranomasina (Mahajanga, Morondava). Lava kokoa izany ho an’ireo orinasa miorina ao Antananarivo izay mivarotra vokatra nampangatsiahana na velona. Somary be pitsopitsony ihany koa ny famarotana drakaka ao Antananarivo: tsy maintsy mandalo mpamongady vao tonga eny amin’ny mpivarotra eny an-tsena ny entana, na amin’ireo mpivarotra mitety trano.
1.3. Ny taha-pahaverezana aorian’ny fanjonoana drakakaAngonina ary amidy velona ny drakaka, izay no tsy handaniam-bola eo amin’ny fampangatsiahana. Na hita aza fa matanjaka ny drakaka avy eo amin’ny fanjonoana azy ka hatreo amin’ny toerana mividy azy farany (orinasa na tsena) dia mbola betsaka ihany ny taha-pahafatesana aorian’ny fanjonoana.
Ny tena antony lehibe mahatonga io fahafatesana io dia:
a) Ny fandaminana ny fanangonan’entana sy ny halavan’ny fotoana ikirakirana ny drakaka avy eo amin’ny fanjonoana ka hatrany amin’ny toerana farany ivarotana azy. 4 na 7 andro ny faharetan’izany fikirakirana izany ho an’ireo toerana lavitra sy saro-dalana.
b) Ny tsy fahalavorarian’ny fitaovana fitahirizana sy fitaterana no manapotsitra ny drakaka noho ny fifanongoavan’ny sobika sy ny lasaka ampiasaina ;
c) Ny lanjany sy ny faharatsian’ny fotaka ampiasaina dia mahatonga ny fahasemporan’ny drakaka ary eo koa ny tsy fahampian’ny famafazana rano;
d) Ny fahataran’ny famatorana ny drakaka, izay tokony natao raha vao tonga eo an-tanàna, izay ahemotry ny mpanjono ny ampitso ny fanaovana azy ary mazàna aza eo amin’ny fotoana andanjana azy miaraka amin’ny mpanangom-bokatra; Ny drakaka mantsy dia biby mifampihinan-tena sy mihinan-kena ka izany fahataràna izany no mahabe ny ratra ka mitarika ny fahafatesany ;
e) Ny fivarotana drakaka tsy misy tanana any amin’ny faritra sasany eto Madagasikara: marefo ny drakaka raha tsy eo intsony ny tanany.
Teo anelanelan’ny volana Janoary 2012 sy Janoary 2014 dia nahatratra 138 ny fanadihadiana nataon’ ny fandaharan’asa SmartFish amin’ny lafiny drakaka tamin’ny alalan’ny MIEP (fomba tsy mivantana fandrefesana ny fahaverezana) eo anivon’ny mpanjono, mpamory entana, mpanangombokatra ary mpivarotra mba hahafantarana ny taha-pahafatesana alohan’ny nidirana an-tsehatra.
Làlana izoran’ny drakaka aondrana any ivelany
Mpanjono Mpanjono
Mpamory entana Mpamory entana
Iraky ny mpanangombokatra
Ozinina /entana mangatsiatsika
Ozinina / Orinasa mpanondrana entana voakarakara mangatsiaka
Seranan-tsambo fanondranan’entana
Seranam- piaramanidina Antananarivo
Ozinina/ dobokely amoron-tsiraka
Ozinina/orinasa mpanondranaentana ao Antananarivo
Seranam- piaramanidina Antananarivo
Drakaka nampangatsiahana Drakaka velona
Iraky ny mpanangombokatra
1312 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Hita taratra tamin’izany fa mahatratra 32% ny taha-pahafatesana amin’ny salanisa ankapobeny teo amin’ny faritra 9 nanaovana ny tetikasa. Miakatra hatramin’ny 40-50% izany amin’ny fahavaratra. Izany taha-pahafatesana izany dia miova araka ny halaviran’ny toeram-panjonoana, ny fandaminana, ny fanangonana entana ary ny toerana amarotana azy farany. Ireto misy ohatra vitsy:
- 18% ho an’ny drakaka avy amin’ny faritra akaiky (latsaky ny 100 km ary naterina mivantana any amin’ny orinasa mpanodina ao Mahajanga na Morondava);
- 21% ho an’ny drakaka avy any amin’ny faritra avaratry ny nosy (helodranon’ny Loza) ka amidy ao Antsohihy ;
- 26% ka hatramin’ny 29% ho an’ny drakaka avy any amin’ny toerana lavitra kokoa (150 ka hatramin’ny 550 km) ary amidy amin’ny orinasa manodina ny vokatra nampangatsiahana ao Antananarivo ;
- 31% ho an’ny drakaka nojonoina tamin’ny toerana lavitra ( 800 km miala ny renivohitra) ary amidy amin’ny orin’asa mpanondrana any ivelany ny vokatra nampangatsiahana, miorina ao Antananarivo ;
- 38.5% ho an’ny drakaka nojonoina tamin’ny toerana lavitra (800 km miala ny renivohitra) ary amidy velona eny amin’ny tsenan’Antananarivo.
Ny fiantraikan’ny fahafatesan’ny drakaka dia :
- Ny fitrandrahana tsy mahomby ny tahirin-drakaka;
- Ny fahakelezan’ny loharanombolan’ny mpanjono, mpamory entana, iraky ny mpanangombokatra sy ny mpanangombokatra ary ny orinasa mpanondrana drakaka velona;
- Mampihena ny vola tokony hiditra (anisan’izany ny vola vahiny) eo amin’ny firenena.
Tsy azo hoanina mihitsy ny drakaka maty ary tsy mety atao sakafom-biby akory nohon’ny fiparitahan’ny poizina malaky ao amin’ny tenany.
15Interventions pilotes du Programme SmartFish14 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
2. Hetsika toro lalan’ny fandaharan’asa SmartFish2.1. Hetsika toro lalana sy fampisehoanaEo anatrehan’ny fahaverezana goavana sy ny mety ho setrin’izany dia nametraka tanjona ny hampihenana ho iray ampahatelony ny taha-pahafatesana ny fanjakana Malagasy miaraka amin’ireo mpiasa mpitrandraka ny vokatra drakaka, amin’ny alalan’ny fanampian’ny fandaharan’asa Smart Fish, alohan’ny faran’ny taona 2015.
Nandray andraikitra ny fandaharan’asa SmartFish mba hampiseho ny fomba hahatratrarana ny tanjona ary hanolotra sosokevitra ahitam-bokatra mivantana sady maharitra ara-toe-karena ho an’ireo mahazo tombony amin’izany hetsika izany.
Ireo hetsika fampitana fomba fiasa vaovao natao nandritra ny 15 volana, dia ny volana Novambra 2012 ka hatramin’ny volana Janoary 2014 dia nahafahana namantatra sy nisedra fitaovana miisa folo. Nitarina miandalana ireo fitaovana ireo araka ny traikefa azon’ireo ( mpanoro hevitra) ary indrindra ny tsikera sy sosokevitra avy amin’ireo mpandraharaha amin’ny sehatra drakaka.
Tsy nijanona teo amin’ny fanitarana ny fanavaozana natolotra sy nosedraina anefa ny hetsika satria isaky ny fitaovana nohavaozina dia ahitana fomba fampiasana hafa voasedra teny an-toerana. Izany dia hita amin’ireo ohatra telo ireto :
- Ny vovo fitahirizana dia karazany efatra no efa nandramana nanomboka tamin’ny vovo vaventy (100 cm x 75 cm x 75 cm) voarafitra amin’ny hazo ary nakambana amin’ny alalan’ny bolao vy tsy mety arafesina (mba ho solon’ny fantsika tsotra sy mora arafesina ary tsy mitazona intsony rehefa milona ao anaty rano matsaboka eny amin’ny ala-honko) ;
- Mba ahafahana mampihena ny haben’ny trano fitahirizana ka mampihena koa ny vola lany amin’ny fitaovana ilaina amin’ny fandrafetana, dia nasiana tsikalan-kazo azo esorina mba ahafahana mampitombo avo roa heny ny fatran’ny drakaka tahirizina amin’ny velarana tsy miova ;
- Ary farany, dia nasosoka ny fampiasana tsikalan-kazo misy rihana roa ho an’ireo lakana fitateran’entana lehibe mba hahafahana mampitombo ny lanjan’ny drakaka entina; nefa tsy hahapotsitra ny entana noho ny fifanongoavan’ny sobika na ny lasaka.
Ireo toerana anantanterahana ny hetsika toro-làlana
Antsohy
Mahajanga
Antananarivo
Morondava
Toliary
Madagascar
Sahamalaza
Loza
Mahajamba
MahavavyBaly
Bombetoka
Manambolo
Tsiribihina
Mangoky
17Interventions pilotes du Programme SmartFish16 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
2.2. Fiantraikan’ny hetsika toro lalana efa voasedraNy fomba fiasa notanan’ny mpiara-miasa amin’ny fandaharan’asa SmartFish dia nafantoka amin’reto foto-kevitra telo ireto :
- Ny fiaraha-miasa mivantana amin’ireo olona misahana ny asadrakaka (mpanjono-mpanangon’entana, iraky ny mpanangombokatra, mpanangombokatra ary mpivarotra);
- Ny fandraisana ho mpanoro hevitra ireo olona efa manana fahaiza-manao eo amin’ny fanjonoana sy fanangonana drakaka;
- Ny fitadiavana vaha-olana teknika tsotra sy mora vidy eo amin’ny fampiasana ny fitaovam-panorenana hita eny an-toerana ary ny fahaiza-manaon’ireo mpanao asa-tanana.
Folo no isan’ny ezaka ara-pitaovana fampahafantarana natolotra sy nosedraina tamin’ny toerana sivy niandraiketan’ny fandaharan’asa (jereo ny saritany).
716 ny fampitaovana nataon’ny fandaharan’asa SmartFish ary niarahana niasa tamin’ny WWF tamin’ny toerana sasany. Izany dia voatsinjara tamin’ny mpiasa drakaka miisa 205 tao amin’ny tanana kely 33 manerana ny faritra efatra eto Madagasikara izay voakasiky ny tetikasa. 2500 ny isan’ny mpanjono tsy voakasika mivantana kanefa nahazo tombony tamin’ireo tananakely 33 ireo.Tsymaintsy aseho ireo mpiasa drakaka isan-tsokajiny ny tombotsoa ara-toekarena mba hahatonga azy ireo ireo ho resilahatra amin’ny fampiasàna ireo fitaovana nohatsaraina amin’ny hevitra vaovao. Fatiantoka ara-bola ny fahaverezana aorian’ny fanjonoana ka izay no ananan’ny tompon’ny hetsika toky fa hisongadina ny tombom-barotra.
Nojerena ny fahombiazana eo amin’ny vokatra teknika tamin’ny fampiasàna ireo tetikasa nasehon’ny SmartFish ka tamin’izany no nahatsapana ny fihenan’ny taha-pahafatesana sy nahafahana namakafaka ny fahafahana mandray zava-baovao sy ny tombotsoa azo avy aminy. Aseho amin’ny tabilao ny vokatra azo.
Ankoatry ny fihenan’ny fahaverezana dia nisy fiantraikany tsara teo amin’ny tsenan’ny drakaka ny teknika fitahirizana sy fitaterana nampitain’ny SmartFish satria izany dia mampihena ny fisalasalana eo amin’ny varotra ifanaovana.Rehefa mihena ny fahaverezana eo amin’ny vokatra dia afaka mampitombo tsara ny lanjan’ny drakaka amidy eo amin’ireo orinasa mpanondrana azy any ivelany ireo misahana ny famokarana drakaka. Ambonin’izany, ny fanatsarana nentinadia ahafahan’ireto farany mividy drakaka tsy misy fery ary matanjaka tsara, izay tena ilain’ireo orinasa mpanondrana drakaka velona.
Andalan-toha-tra eo amin’ny fitrandrahana(mpandraha-raha)
Hetsika atao
PPC* alohan’ny hetsika(%)
PPC*aorian’ nyhetsika (%)
Fidiram-bolafanampiny(Ar)
Fotoana ilainaamin’nyfamerenam-bidy
Fitahirizana (mpanjono)
Vovo eny amin’ny helodrano
5,5 1,03 800 Ar isak’heri-nandro
7 herinandro (2 volana)
Fitahirizana (mpanan-gombokatra mpanampy)
Fanamboa-fitahirizana entana
14,0 10,3
34 000 Ar isaky ny anton-tan’entana mandeha
Antontan’en-tana mandeha 6 (2 volana)
Fanatsaràna ny trano fitahirizana entana efa misy, mia-raka amin’ny efitra kely fidirana
10,0 5,0
45 000 Arisaky ny anton-tan’entana mandeha
Antontan’en-tana mandeha 4 (1.5 volana)
Fanamboa-rana vala fitahiri-zana entana anaty rano
10,0 1,0
80 000 Arisaky ny anton-tan’entana mandeha
Antontan’en-tana mandeha 3 (1 volana)
Fitaterana an-tanety (mpanan-gombokatra mpanampy)
Fanatsarana ny sarety 14,0 5,8
25 000 Ar isaky ny fanondra-nana
Fanondranana 11 (4 volana)
Fitaterana an-dranomasina (mpanangom-bokatra)
Fampiasàna vata hazo fa tsy sobika na gony
25,0 11,0145 500 Ar isaky ny fanondra-nana
Fanondranana 3 (1 volana)
*PPC: fahaverezana aorian’ny fanjonoana
Mba tsy hanehoana mivantana ny fampitan-kafatra ka ahafahana mandresy lahatra amin’ny fampiasàna ny fitaovana vaovao dia natolotra ny boky toro lalana ho an’ny mpandraharaha, fandaharana telo tamin’ny fampihelezam-peo, famelabelarana fohifohy tamin’ny fahitalavitra, fisy teknika dimy ary takelaka misy sary.
Mbola maro ny fanentanana sy fandresen-dahatra ho an’ny daholobe ao amin’ny andininy farany amin’ity boky fampianarana teknika ity.
19Fihetsika tokony hataon’ny mpandraharaha18 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3. Fitsipika iraisan’ireo mpandraharaha3.1. Eo amin’ny fanjonoana3.1.1. Tandremo nyfaraingo Ferana ny fampiasàna faraingo fa mandratra ny drakaka (tapa-tanana) ary manimba ny lavaka.
3.1.2. Hajaina ny mason’arato ampiasaina amin’ny vovo
Tokony tsy hitazona ny drakaka latsaky ny 11 sm ny mason’araton’ny vovo.
Fanjonoana amin’ny garigary eny ambony lakana
4 à 8 m
3.1.3. Fanjonoana amin’ny garigary
Fomba mety kokoa amin’ny fanjonoana an-drano lalina ary ahazoana drakaka vaventy. Ahafahana mamandrika drakaka telo na efatra isaky ny mampakatra fa tsy tahaka ny fampiasana fitan-tokana.
3.1.4. Fametrahana ao anaty gony ny vokatra azo
Apetraka ao anaty gony ny drakaka satria mitanahamandoana io ary tsy mafana loatra eo ambany masoandro. Raha mety dia rakofana fotaka ny drakaka ao anaty lakana.
3.1.5. Mandritry ny fitondrana azy eny ambony lakana fanjonoana
Rakofana lamba soga na lamba hafa na ravina honko ny drakaka (na miparitaka na anaty gony na sobika). Topazana ranomasina matetika.
FintanaGarigary
Tsia !
Tsia !
Topazana rano ny lamba mandrakotra ny drakaka
Fanjonoana amin’ny faraingo amin’ny rano maina
Fanjonoana amin’ny vovo kely maso loatra
Fanjonoana amin’ny vovoTokony ampiasaina
Eny !
Eny !
Fitondrana ny drakaka ao anaty gony paka
21Fihetsika tokony hataon’ny mpandraharaha20 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3.2. Eo amin’ny fitahirizana eny an-tanàna na an-toby (mpanjono, mpamory entana)
3.2.1. Fitahirizana anaty vovo
Atao ao anaty vovo ny drakaka efa voafatotra.
Apetraka eny amin’ny faritra lalina kokoa ny vovo (mba ahazoana rano masira).
3.2.2. Fitahirizana anaty gony na sobika: fandrakofana fotakaFatorana ny drakaka ary apetraka avy hatrany ao anaty fotaka malemy sy tsy misy fasika, avy amin’ny toeranamadio ao anaty ranomasina izay vao manomboka miakatra no ampiasaina. Folo isan-jato (10%) ny lanjan’ny drakaka ihany no lanjan’ny fotaka ahosotra azy.
Tsy natao ho sakafon’ny drakaka ny fotaka (ankoatra ny sira) fa natao hitazonana ny hamandoany sy hanampina ny masony mba tsy hifanaikitra izy ireo.
3.2.3. Fitahirizana anaty alokaloka tsotra :
Ao anatin’ny tsangan-kazo mirakotra vita amin’ny akora misy eny an-toerana no ametrahana ny drakaka efa voahosotra fotaka sy voalamina ao anaty gony na sobika.
Atao lavitry ny afo, ny setroka ary ny fako sy ny toerana fangerena.
3.2.4. Tsy azo ifohana sigara
Fadiana ny mifoka sigara mandritry ny fikarakarana ny drakaka satria poizina ho an’ireo biby ireo ny tain-tsigara.
Làlan-drivotra maharitra
Tsia !
Eny !
Vovo fitahirizana anaty rano
Eny !
Eny !
23Fihetsika tokony hataon’ny mpandraharaha22 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3.2.5. Alona anaty ranomasina ny drakaka alohan’ny hivarotana azy na hitondrana azy mifindra toerana
Raha tsy mampiasa vovo fitahirizana anaty rano ny mpanjono na mpamory entana dia ilaina alona kely anaty ranomasina ny drakaka alohan’ny hivarotana azy amin’ny mpanangombokatra.
Mandritry ny rano miakatra no anaovana izany ary maharitra 15 na 30 minitra satria amin’izay ny rano mangatsiaka sy be sira.
Sel
15 -30 mn
1
2a 2b
3
Lamba nofatorana amin’ny vata
Rano miakakatra
Rano masira
Fandomana
Koveta
Vata plastika
Filazalazana momba ireto sary ireto :
1.Teknika roa no ampiasain’ny mpanjono/ mpamory entana/mpanangombokatra mialohan’ny hitondrana ny entana rehefa voangona anaty sobika na anaty gony ny drakaka misy fotaka ary napetraka amin’ny aloka :
2a. Raha manana vata hazo na plastika ny mpanjono/mpamory entana, ka mipetraka amoron’ny helodrano na ranomasimbe dia azony atao ny manatsoboka avy hatrany ireo fitaovana ireo amin’ny rano miakatra, rehefa nasiana lamba nofatorana eo ambon’ny vata;
2b. Raha lavitry ny tata-drano na ranomasimbe ny mpanjono/mpamory entana dia azony atao ny manatsoboka ny drakaka ao anaty rano masira (rano mamy nasiana sira);
Ho an’ireo fomba roa ireo dia alona 15 ka hatramin’ny 30 minitra foana ny drakaka.
3. Aorian’ny fandomana ny drakaka sy ny fanaraha-maso ny fatotra amin’ny tanabeny dia alamina ao anaty sobika na vata hazo, miankina amin’ ny fitaovam-pitaterana ampiasaina (jereo ny andininy manaraka mikasika ny fitaterana).
Araka ny hilàn’ny mpanangombokatra azy no hitaterana ny drakaka : na madio (voasasa) na rakofana fotaka kely.
Drakaka misy fotaka avy notehirizina
Sobika Gony
Fomba fitaterana azy :
Sobika Vata hazo
Sira
Rano mamy
Drakaka
Eny !
25Fihetsika tokony hataon’ny mpandraharaha24 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3.3. Eo amin’ny fitahirizana eny amin’ny toeram- panangonanam-bokatra (iraky ny mpanangombokatra)
Fitsokan’ny rivotra
3.3.2. Fitahirizana anaty trano fitahirizana entana
Atao anaty sobika/gony eny ambony tsikalakalana na avela handehandeha eo ambony ravinkazo mando fa mifatotra foana ny tanabeny.
Vala anaty rano misy tafony
Drakaka efa voafatotra
Tata-drano anaty ala-honko
Alokaloka fandraisana entana
3.3.3. Fanaraha-maso ny drakaka tahirizina
Hajaina ny fe-potoana fitahirizana manomboka eo amin’ny fanjonoana ka hatramin’nyfandefasana azy amin’ny sambo na fiarakodia na sarety :
• 4-5 andro raha be indrindra no itehirizana azy ao anaty trano fitahirizana entana ;
• 10 andro raha ao anaty vala anaty rano ;
Sivanina anasorana izay maty isaky ny roa andro ny drakaka;
Raha notahirizina anaty sobika na gony ny drakaka dia soloina fotaka madio rehefa avy misivana azy.
Topazana ranomasina madio sy mangatsiaka ¼ litatra isaky ny sobika na gony isaky ny roa andro.
Trano fitahirizana entana: fiarovana amin’ny rivotra sy ny masoandro ary ny orana
3.3.1. Fitahirizana ao anaty vala anaty rano
Apetraka ao anaty gony/sobika misy lavadavaka kely na anaty vata plastika makarakara ny drakaka efa voafatotra.
Raha tsy mifatotra ny drakaka dia amafisina amin’ny harato efa niasa ny rindrin’ny vala mba tsy hahafahan’ny drakaka mivoaka.
Eny !Eny !
Eny !
Tondrahana rehefa notehirizina
27Fihetsika tokony hataon’ny mpandraharaha26 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3.4. Eo amin’ny fitaterana ny drakaka eo amin’ny toerana fanangonam-bokatra ka hatrany amin’ny mpividy azy any an-tanan-dehibe (mpanangombokatra – mpitatitra)3.4.1. Afatratra anaty vata fa tsy ao anaty sobika
Mora potsitra ny drakaka afatratra anaty sobika ary maro kokoa ny maty amin’ny fampiasana sobika lehibe ;
Voakajy kokoa ny drakaka anaty vata hazo na plastika mandritry ny fitaterana azy.
Sobika
Vata hazo Vata plastika
Afaka ampifanindriana tsara any vata hazo sy ny vata plastika.
Afaka ampiasaina eo amin’ny fitaovam-pitaterana samihafa, toa ny lakana, sarety, fiarakodia.
3.4.2. Arovana amin’ny masoandro, rivotra sy orana:
Amin’ny fahavaratra, rakofana labasy na lamba tsy lena (gonimbary) ;
Amin’ny maintany, rakofana lamba soga ary tondrahana ranomasina matetika.
3.4.3. Anamboarana akalana azo esorina anaty lakanaAzo apetraka ambany ny sobika ary ambony akalana ny vata amin’ireo lakana kely (latsaky ny 10m) mba ahafahana mampiasa tsara ny toerana.
3.4.4. Fampiasana motera
Mampihena ny fotoana lany ny fampiasàna milina fapandehanana amin’ny lakana, noho izany dia mihena ny tahapahafatesan’ny drakaka mandritra ny fitaterana azy.
Fitaterana amin’ny lakana (sobika sy vata hazo)
Motera anatiny lakana misy «pont marin»
Lakana fitaterana (9-12m)
Fahitana ny sobika sy vata voarakotra lamba
Tsia !
Eny !
Eny !
29Fihetsika tokony hataon’ny mpandraharaha28 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3.4.6. Fanatsarana ny sarety mahazatra
Fanamboarana akalana azo esorina hitondrana entana;
Fandrakofana amin’ny zavatra maharo amin’ny masoandro, rivotra, orana.
Fitaterana amin’ny sarety na taxi brousse (sobika)
3.4.5. Mahakely ny fahapotseran’ny drakaka ny sobika kely
Aleo mametra ho 30 na 50 kilao toy izay 70-100 kg isaky ny sobika.
3.4.7. Taxi-b :
Rafetana baoritra ny sisiny anaty sobika mba iarovana ny drakaka amin’ny rivotra mandritry ny itateran’azy amin’ny fiara ;
Miova araky ny toetrandro ny lamba ampiasaina :
• fahavaratra: gony plastika sy ravin-tsatrana ;
• maintany : soga sy ravinkazo.
Asiana baoritra ao anatin’ny sobika
Lamba mety amin’ny
toetrandro
Taxi brousse
Fitaterana amin’ny kamiao na sambo (sobika na vata hazo)
3.4.8. Amin’ny kamiao
Hialàna amin’ny fahapotseran’ ny drakaka ao anaty kamiao ny fametrahana azy ao anaty vata hazo.
3.4.9. Amin’ny sambo
Maivana kokoa ny vata plastika noho ny vata hazo amin’ny fitaterana.
Tsia ! Eny !
Eny !
Eny !
Eny !
Alamina ambony talantalana misy rihana ao anaty kamiao ny drakaka anaty sobika na gony mba hialàna amin’ny fahapotserany.
31Fihetsika tokony hataon’ny mpandraharaha30 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3.5. Eo amin’ny tsena (orinasa mpanangom-bokatra, mpanangombokatra tsotra)
3.5.1. Fandraisan’ireo orin’asa mpanagombokatra ny drakaka
Mila mivonona mandray ny drakaka isan’andro, indrindra mandritry ny fotoam-pahavaratra noho ny famaroan’ny drakaka sy ny fahasarotan’ny fitaterana azy noho ny haratsian’ny toetrandro.
Ny fiandrasana maharitra eo amin’ny toerana fandraisana entana no maha-be ny fahasimbana eo amin’ny drakaka.
tandremo
AOKA SAMY HO TOMPON-ANDRAIKITRA NDAO
HAROVANA NY TAHIRY HO AN’NY
TARANAKA MANARAKA
11 sm110 mm
Atao hentitra ny fanajana ny lalàna rehefa mividy drakaka:
• habeny (refin’ny akorany) kely indrindra 11 sm;
• tsy azo atao ny maka ny vavy manatody sy ny miho-faka.
3.5.2. Fanajana ny lalàna
3.6. Eo anivon’ny sampandraharaham-panjakana misahana ny hazandranomasina sy ny Jono (mpiasam-panjakana)
3.6.1. Fanentanana
Entanina ireo mpandraharaha eo amin’ny sehatra drakaka mba hanaja ny lalàna manan-kery, hampiasa ny fomba fitrandrahana vaovao eo amin’ny fanjonoana, fikarakarana , fitaterana mba hampienana ny taha-pahafatesana ka hampitombo ny tombotsoa azo.
3.6.2. Fandinihina ny lalàna
Mametraka drafipandaminana ahafahana mamaritra matetika ny fotoana tokony hanovàna ny lalàna manan-kery.
Hamafisina ny andraikitry ny centre de surveillance des pêches eo amin’ny fampiharana ny lalàna eny antenàn-dehibe ;
Entanina ny mpivarotra mba hanangana toerana voarakotra, hanenàna ny taha-pahafate-san’ny drakaka, ary iarovana azy amin’ny masoandro sy ny orana.
3.6.3. Atao matotra ny fampiharana ny lalàna eny an-tsena
Tsia !
Eny !
3332 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
4. Fisy teknikaIty andininy ity dia natao hanamora ny fampielezana ny fomba tsara natolotra teo aloha. Ny fisy tsirairay dia misy ny filazana amin’ny antsipiriany ny vahaolana teknika atolotra.
Ireto avy ireo fisy teknika folo :
Fisy n°1. Garigary
Fisy n°2. Vovo fitahirizana anaty rano
Fisy n°3. Trano kely fitahirizana entana
Fisy n°4. Trano eva fitahirizana entana
Fisy n°5. Vala fitahirizana anaty rano
Fisy n°6. Sarety nasiana fanamboarana
Fisy n°7. Vata hazo hoan’ny fitaterana
Fisy n°8. Talantalana azo esorina ho an’ny lakana fitaterana entana
Fisy n°9. Talantalana azo esorina ho an’ny kamiao
Fisy n°10. Fametrahana môtera amin’ny lakana fitaterana entana
Misy pejy efatra ny fisy iray :
- Ny pejy voalohany dia mamaritra sy manazava ny antony nanaovana ny hetsika, ny dingana andalovana sy ireo mpandraharaha voakasiky ny vaha-olana ; hita ao ihany koa ireo sary mampiseho ny zava-misy aloha sy aorian’ny hetsika natao ;
- Ny pejy faharoa dia manazava ny mombamomba ny zavatra natolotra: ny refin’ny fitaovana , ny fampiasana azy, ny fiantraikany eo amin’ny taha-pahafatesana, ny fitombon’ny vola miditra, ny fetran’ny fotoana iverenan’ny vola lany tamin’ny fanamboarana ho an’ireo mampiasa azy ;
- Ny pejy fahatelo sy fahaefatra dia mampiseho ny sary eo amin’ny dingana fandrafetana ny fitaovana sy ny akora ilaina amin’izany, ny fijerena ankapobeny ny dingana andalovana amin’ny fanamboarana azy.
3534 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
1. Garigary
Hetsika hatao Fanjonoana mifidy vokatra sy mahomby
Voakasika ao amin’ny rafitra
Fanjonoana
Ireo mpandraharaha voakasika
Mpanjono
Tanjona sy fanama-rinana
• Fitrandrahana eny amin’ny rano lalina honenan’ny drakaka maventy
• Fiarovana ny tahiry amin’ny fanjonoana ny drakaka lehibe efa nanatody
• Fanatsarana ny vokatra sy ny fidiram-bolan’ny mpanjono
• Ampihenana ny fahasimban’ny drakaka, ny lavaka fonenany ary ny ala honko
Eny !Tsia !Fintana
Eny !Eny !
Garigary (boribory)
Garigary (efa-joro) Lakana feno garigary
Fisy teknika 1: Garigary
Mari-drefyRoa karazany ny garigary• Garigary boribory : 60 sm ny sakany• Garigary efa-joro : 55 x 55 cm
Akora akanam-boarana azy
Rantsam-by boribory 8 na 10 mm ny habeny na fehim-barika na hazo mora afolaka ary harato efa niasa, tady n°3 (8-10m), tapak’azo mitsingevana anaty rano.
Fotoana lany amin’ny fanamboarana
Ora iray raha misy ny fehim-barika na vy boribory azo vidiana eo an-toerana. Rantsan-kazo boribory amboarina eo an-tanàna.
Vola lany amin’ny fanamboarana
(Mampiasa harato efa niasa)Garigary vita amin’ny fehim-barika: 3000 Ar (1.5 US $)Garigary vita amin’ny rantam-by boribory: 5500 Ar (2.5 US $)Garigary vita amin’ny hazo mety afolaka: 2500-3000 Ar(1.5 US$)
Faharetany ara-teknika
Herintaona miankina amin’ny fikoloana azyFe-potoana amerenana ny vidiny : herinandro
Vokatra azo amin’ ny fanjonoana
Ho an’ny garigary : Drakaka 2 na 3 isaky ny 20 na 30 minitra nametrahana ny fandrika, amin’ny fandrika 10 dia 7 no ahitam-bokatra.Ho an’ny fintana :Drakaka 1 isaky ny 20-30 minitra nandatsahana ny fintana.Eo amin’ny 6 eo no mahazo raha 10 no nalatsaka.
Fanamarihana hafa sy soso-kevitra
• Diovina tsara rehefa avy ampiasaina(fotaka sy sira) ary ampirimina tsy ho azon’ny masoandro sy ny orana
• Amalona na trondro no atao sakafo famandrihana• 10 ka hatramin’ny 40 ny isan’ny garigary ampiasaina miankina
amin’ny haben’ny lakana
Fanapizana ny garigary amin’ny toerana mandrivotra
Fampirimana ny garigary ao amin’ny trano fitahirizana entana
Somary atapy amin’ny toerana mandrivotra ny garigary alohan’ny ampiri-mana azy tsy ho azon’ny masoandro sy ny orana.
3736 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Rantsam-by boribory 8 ka hatramin’ny 10mm, fehim-barika na rantsan-kazo mety afolaka
Harato efa niasa
Rantsan-kazo maivana (rafia)
Tady n°3
Tapa-by na vatokely raha hazo
viko
Ny garigary no ahafahana manjono ny drakaka lehibe
amin’ny rano lalina4 - 8 m
Fanamboarana1 - Tapahana manodidina ny fehim-barika ny harato
2 - Arafitra amin’ny tady ny harato
3 - Afatotra amin’ny rantsan-kazo (kinefy) ary asiana sakafo fandrika voafehy eo afovoan’ny garigary
Fisy teknika 1: Garigary
3938 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
2. Vovo fitahirizana anaty rano
Fandrotsahana ny drakaka ao anaty vovo
Vovo voafaritra misy harato sy tsy misy harato
Eny !Tsia !
Hetsika hatao Fametrahana drakaka anaty vovo fitahirizana anaty rano.
Voakasika ao amin’ny rafitra
Fitahirizana ao an-tanàna, toby na toerana anangonam-bokatra.
Ireo mpandraharaha voakasika
Mpanjono sy mpamory entana.
Tanjona sy fanamarinana
• Fitahirizana natoraly (rano sy fonenana anaty ala-honko);
• Ahazoana ny fomba tsara indrindra amin’ny fitahirizana nohon’ny fahatomombanan’ny toerana (hafanana, oksizena levona, sira) ary ny fisian’ny sakafo (atody, zana-trondro, sns.);
• Mampitombo ny fotoana itehirizana.
Eny !Eny !
Fitahirizana maharitraivelan’ny rano
FItazonana ny vovo anaty rano
Ny drakaka anaty vovo dia tsy maintsy mifatotra
Karazana vovo
Vovo fitahirizana anaty rano.
Toerana ame-trahana azy
Tatadrano anaty ala honko na helodrano kely izay ahitana rano madio havaozain’ny fiakaran’ny rano.
Fampiasana azy
Vovo fitahirizana ho an’ny mpanjono iray na fianakavian’ny mpan-jono iray.
Mari-drefy – Halavany 75 sm – sakany 75 sm – ahavony 75 sm
Akora ilaina amin’ny fanamboarana
Vatabeny vita amin’ny hazo hita eo an-toerana (honko) voara-kotra harato mifatotra amin’ny tady n°3 ary voarafitra amin’ny bolao tsy mety arafesina.
Fotoana lany amin’ny fanamboarana
1 andro
Vola lany amin’ny fanamboarana
30.000 – 45.000 ar/ny iray (13 – 20 us $)
Faharetany ara-teknika sy fikojana
6 volana – 1 taona arakaraky ny fikojakojana matetika ny rafitra hazo sy ny harato mandrakotra azy.
Fihenan’ny fahaverezana sy ny fiantrai-kany ara-eko-nomika
Taha-pahafatesana : -Fitahirizana mahazatra amin’ny sobika na gony : 5,5% (drakaka 6 amin’ny 100 no maty)-Fitahirizana amin’ny vovo : 1% (drakaka 1 amin’ny 100 no maty)-Fiakaran’ny fidiram-bola : 4000 ar isaky ny herinandro-Fe-potoana hamerenana ny vidiny : 2 volana
Fanamarihana hafa sy soso-kevitra:
• Fatorana ny drakaka alohan’ny handrotsahana azy ao anaty rano
•Arahina maso sao misy simba ny harato anaty vovo sy ny rakotry ny vala fitahirizana anaty rano mba hialana amin’ny fandosiran’ny drakaka
•Andramana ny fametrahana vala iraisana hoan’ny mpanjono 2 na 4
Fisy teknika 2 : Vovo fitahirizana anaty rano
Tsia !
4140 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
75 cm
75 sm
75 sm
Lanjany : 20 kg
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Tapaka hazo,Ø 3-4 sm
Harato efa niasa
Hazo boribory Ø 4-5 sm
Tady N°3 (50 metatra)
(5 sm ny mason’harato vita amin’ny tady n°3)
80 sm
20-30 sm
Bolao tsy mety arafesina6 x 70
12 isa
24 isa
16 isa
Fantsika60 x 17
4 m²
Asiana lavaka mety saronana eo an-tampon’ny vovo
ahafahana mampiditra sy manala ny drakaka ao anatiny
1 - Manamboatra rafitra efajoro ho an’ny ilany roa
3 - Arafitra manodidina ny vovo ny harato
2 - Atambatra ny rafitry ny vovo ary amafisina amin’ny hazo kely ny sisiny
Fanamboarana
Fisy teknika 2 : Vovo fitahirizana anaty rano
4342 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
3. Tranokely fitahirizana entanaHetsika hatao Fitahirizana amin’ny toerana harovana sy azo toky.
Voakasika ao amin’ny rafitra
Fitahirizana ao an-tanàna.
Ireo mpandraharaha voakasika
Mpanjono sy mpamory entana.
Tanjona sy fanama-rinana
• Fiarovana amin’ny masoandro sy orana;• Fiarovana amin’ny rivotra ahafahana mitazona ny
hamandoana;• Fiarovana amin’ny halatra satria narafitra miankina
amin’ny trano fonenan’ny mpanjono na mpamory entana;
• Fitazonana ny hamandon’ny tany amin’ny fandrakofana azy amin’ny bozaka na ravinkazo nofafazana rano.
Trano kely fohy somary be velarana
Trano kely tery fa lavalava
Fahitana ny tranokely
Eny !Tsia !
Eny !Eny !
Fanavahana eo anoloan’ny trano tratran’ny masoandro
Fisy teknika 3 : Tranokely fitahirizana entana
Toerana ame-trahana azy
Arafitra amin’ny trano fonenena eo amin’ny ilany avaratra.
Karazana trano kely
Karazany roa:-Be velarana fa fohy-Teritery fa lava
Maridrefiny Mety miova araky ny habetsahan’ny drakaka ampiankarina isan’andro isaky ny mpanjono sy ny faharetan’ny fotoana itahi-rizana azy izay mifandraika amin’ny fahatongavan’ny mpamory entana na mpanangombokatra: - Tery nefa lava : 1,2 – 1,5 m ny sakany, 4 –5 m ny halavany- Be velarana nefa fohy: 2–2,5 m ny sakany, 2–3 m ny halavany
Akora ampia-saina
Akora hita eo an-toerana fanamboarana trano toa ny maivanaty, vondro, satrana, hazo honko.
Fotoana lany amin’ny fanamboarana
3 na 6 andro (raraka ny fisian’ny akora sy ny fahavitrihin’ny mpanamboatra).
Vola lany amin’ny fanamboarana
45 000 – 50 000 Ar (20 – 22 US$).
Faharetana ara- teknika sy fikojana
1-2 taona araky ny toetr’andro (fahabetsahan’ny orana sy ny rivotra ary ny rivodoza) sy ny fikolokoloana azy matetika (fanoloana ara-potoana izay rehetra simba).
Fihenan’ny fahaverezana sy fiantraikiny ara-toekarena
Taham-pahafatesana miankina amin’ny fomba fitahirizana :• Fitahirizana mahazatra eo anomoan’ny trano fonenena : 7%
ny sahalan’isa (7 amin’ny 100 ny drakaka maty);• Fitahirizana anaty trano kely : 4 % ny sahalan’isa (4 amin’ny
100 ny drakaka maty);Fidiram-bola fanampiny : 2 880 ar (1,5 us $) isan-kerinandroFotoana ilaina amin’ny famerenana ny vidiny : 4 volana
Fanamarihana hafa sa sosokevitra
•Avahana sy esorina isan’andro ny maty raha vita asiana fotaka madio ary harahi-maso ny fatotra amin’ny tanabeny;
•Apetraka anaty gony ny drakaka, atao antsasany ihany ny fatrany ary ampandriana amin’ny tany ny gony (misy drakaka 15 – 20 kilao) na koa anaty sobika kely somary fisaka (mahazaka hatramin’ny 30 kilao).
Drakaka mifatotra sy mirakotra fotaka ao anaty gony na sobika no
ampetraka ao anaty trano kely
4544 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Volontsangana na rantsana honko
Tsatokankazo honko
Tady n°2 (100 metatra)
Ravin-tsatrana (na vondro,maivanaty)
Tady n° 3 (50 metatra)
(6 na 10 isa)
4-5 m
1,2 - 1,5 m 2,5 m
2,5 m
Trano kely lava fa tery Trano kely fohy fa be velarana
Fisy teknika 3 : Tranokely fitahirizana entana
Fanamboarana1 - Alevina ny tsatoka-kazo
2 - Arafitra amin’ny alalan’ny tady ny volontsangana na rantsana honko
3 - Rakofana ravin-tsatrana ny rindrina
4746 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
4. Trano eva fitahirizana entana
Hetsika hatao Fitahirizana ny drakak anaty trano malalaka, misy na tsisy talantalana
Voakasika ao amin’ny rafitra
An- tanàna na an-toby
Ireo mpandraharaha voakasika
Mpanelanelana, mpanangom-bokatra na mpamongady
Tanjona sy fanama-rinana
• Fiarovana amin’ny masoandro sy orana• Fiarovana amin’ny rivotra maina amin’ny fametrahana
takelaka itazomana ny hamandoana sy tsy ahamaina ny drakaka
• Famerana ny fahapotsiran’ny drakaka• Fitazonan ny hamandoana amin’ny fandrakofana ny
tany amin’ny bozaka na ravinkazo lena (tondrahana matetika amin’ny ranomasina)
Tahirizina eo amin’ny bandrabandra manoloa-na ny trano fonenana
Satrana tanteraka
Satrana sy maivanaty Misy haloka fandraisana entana vita amin’ny vondro
Eny !Tsia !
Eny ! Eny !
Ny drakaka voaangona dia fatorana tsara, asiana fotaka
ary tehirizina anaty sobika na gony mitapaka.
Toerana hametrahana azy
Takatry ny sarety/fiara, lavitry ny afo, setroka ary ny maloto rehetra.
Karazana trano eva
Karazany roa : trano fitahirizana fotsiny, na trano fitahirizana misy aloka fandraisana entana mizara efitra roa :• Fandraisana entana (fisivanàna, fandanjana, fanosorana
fotaka sy fametrahana anaty sobika na gony)• Fitahirizana anaty sobika/gony
Maridrefy Mety miova araka ny habetsahan’ny drakaka voavory ao anatin’ny herinandro, na ny fotoana andefasana azy na ny fampiasana na tsia talantalana
Akora ilaina Akora hita eo an-toerana to any satrana-vondro-baobao, tsatokan-kazo honko,tolanam-baravarana vita amin’ny hazo.
Fotoana lany amin’ny fanamboarana
1 ka hatramin’ny 3 herinandro araky ny fisian’nyakora sy ny fahaiza-manaon’ny mpanorina.
Vola lany amin’ny fanamboarana
130 000 ka hatramin’ny 300 000 ar (58 – 133 US $)
Faharetany ara teknika, fikojana
3 ka hatramin’ny 5 taona arakarakany ny toetr’andro (habetsahan’ny orana, rivotra, rivodoza) sy ny fikojana azy (amin’ny fanoloana ny faitra simba).
Fanenàna ny fahaverezana sy ny fiantraikany eo amin’ny toekarena
Taha-pahafatesana araky ny fomba fitahirizana: - Fitahirizana mahazatra eo amin’ny bandrabandra : 11,8% (drakaka 12 no maty amin’ ny 100)- Fitahirizana amin’ny trano eva : 7,5 % (drakaka maty 7 na 8 amin’ny 100)Fitomboan’ny vola miditra : 40 000 ar (18 US $ ) isaky ny mandefa entanaFotoana ilaina amin’ny famerenana ny vidiny : 2 volana
Fanamarihana hafa sy soson-kevitra
• Afatotra ary fantenanany drakaka alohan’ny itahirizana azy• Tsy tia kirakiraina be loatra ny drakaka• Hajaina ny fatrany azo atao anaty gony/sobika (15-20 kilao)• fantenanamatetika ny drakaka tahirizina (isaky ny 2 andro
fara-fahaelany
Fisy teknika 4 : Trano eva fitahirizana entana
Trano fitahirizana entana misy talatalana drakaka
anaty sobika na gony.
Fafazana rano isaky ny 2 andro nitehirizana azy.
4948 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Volotsangana na ratsankazo honko
Tsatoka-kazo honko
Tady n° 2
Ravin-tsatrana (na vondro na baobao)
Tady n°3
5 m
Trano eva tsotrasalasalany
Trano eva maventy misy aloka fandraisana entana
8 m
3 m
4 m
4 m
5 m
Fizotran’ny rivotra
Fisy teknika 4 : Trano eva fitahirizana entana
Fanamboarana1 - Fanorenana trano eva amin’ny fomba nentin-drazana
3 - Asiana talatalana ametrahana ny gony sy ny sobika
2 - Ampiana aloka fandraisan’entana(fiarovana amin’ny masoandro, orana ary rivotra rehefa mandray entana)
5150 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Fitahirizana drakaka ivelan’ny rano ambanin’ny tafon’ny trano fonenana
Vala fitahirizana rehefa maina ny rano
Drakaka natao anaty gony ao amin’ny vala fitahirizana anaty rano
Vala fitahirizana anatyrano rehefa sôroñony ny ranomasina
5. Vala fitahirizana anaty rano
Eny !
Eny ! Eny !
Tsia !
Hetsika hatao Fitahirizana drakaka anaty vovo anaty rano
Voakasika ao amin’ny rafitra
Fitahirizana an-tanàna, an-toby
Ireo mpandraharaha voakasika
Mpamory entana, mpanampy mpanangom-bokatra sy mpanangom-bokatra
Tanjona sy fanama-rinana
• Fitahirizanaamin’ny toerananatoraly (rano sy fonenana anaty ala-honko)
• Fanatsarana ny fitahirizana amin’ny alalan’nytoetran’ny toerana (hafanana, ôksizenalevona, fatran’ny sira amin’nyrano) aryfisian’ny sakafo (atodin-tondro, zana-trondro)
• Fampitombona ny fotoana hitahirizana azy
Toerana ham- etrahana azy
Tata drano kely anaty ala honko na helodrano kely madio avao-zin’ny fiakaran’ny ranomasina.
Fampiasana azy
Fitahirizana drakaka maharitra (mihoatra ny 3-4 andro) ho an’ireo mpamory entana, mpanangombokatra mba hitahirizana tsara ny vokatra novidiana tamin’ny mpanjono maromaro.
Refiny Miova araky ny habetsahan’ny drakaka voaangona isank’herinandro / fandefasana entana. Hoan’ny mpandraharaha mahavory entana hatramin’ny taonina iray dia ireto no refiny : halavany 4 m – sakany 4 m ahavony 2 na 3 m (araky ny ahavon’ny rano miakatra)• ravin-tsatrana (na izay ravina hita eo an-toerana) no
andrakofana azy mba hiarovana ny drakaka amin’ny masoandro rehefa mody ny ranomasina
• alevina 50 sm farafaharatsiny anaty tany ny fototraAkora anam-boarana azy
Akora hita eo an-toerana : honko, rantsana honko, volontsangana (hoan’ny vatabeny sy ny rindrina) ary ravin-tstrana na vondro na ravina honko no atao tafony.
Fotoana lany amin’ny fanamboarana
Vala fitahirizana anaty rano : 1 na 2 herinandro (araky ny fisian’ny akora sy ny fahavitrihan’ny mpanamboatra
Vola lany amin’ny fanambaorana
Vala fitahirizana anaty rano mirefy 16 m2120 000-150 000 ar (53-66 US $)
Faharetany ara-teknika
Mbola tsy voafetra (mbola hojerena)
Fanenàna ny fahaverezana sy ny fian-traikany eo amin’ny toe-karena
Taha-pahafatesana: - fitahirizana mahazatra anaty sobika na gony : 10% (drakaka 10 amin’ny 100 no maty)- fitahirizana anaty vala : 1% (drakaka 1 amin’ny 100 no maty) ary aha-fahana mitahiry mandritry ny andro maro- fidiram-bola fanampiny : 80.000 ar (35 US $) isaky ny fandefasana entana. Fotoana ilaina amin’ny famerenana ny vidiny 1 volana
Fanamarihana hafa sy sosokevitra
• Fitahiriziana drakaka anaty gony na vata plastika: asiana lavadavaka ny gony ary misy masomasony ny vata plastika mba ahatsara ny fahazoan’nydrakaka ôksizena
•Mila amafisina amin’ny harato efa niasa ny rindrina raha halefa mandehandeha ny drakaka mba tsy ahafahany mivoaka ao. Arahi-maso matetika ny harato.
•Azo amafisina amin’ny tsatoka ny kihon’ny vala raha mahery ny onja-dranomasina
•Andramana ny vala fitahirizana mitsingevana anaty rano
Fisy teknika 5 : Vala fitahirizana anaty rano
Ranomasina misintona
Ranomasina misondrotra
2 - 3 mToerana tsy dia misolampy loatra - (15-20 m)
Fidiana tsara izay toerana ametrahana azy mba ho takatry ny rano miakatra ary azo andehanana amin’ny rano ambany
5352 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Rindrina : volontsangana na rantsana honko
Tanjany tsatoka honko
Tady n°2
Tafo : ravin-tsatrana na voanio na vondro
Tady n°3
Fisy teknika 5 : Vala fitahirizana anaty rano
Fanamboarana
1 - Apetraka ireo tsatoka voalohany
2 - Arafitra ny tanjany
3 - Atsangany ny rindrina 4 - Apetraka ny tafo
Tsatoka alevina anaty tany (milevina mihaotra ny 50 sm
ambanin’ny tany)
2 - 3 m
Tafo 4 x 4 m
5554 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
6. Sarety nasiana fanamboarana
Fitaterana sobika amin’ny sarety mahazatra esorina
Talantalana azo esorina
Sarety nasiana fanamboarana miaraka amin’ny rakotra
Sarety nasiana fanamboarana misy talanta-lana fitondrana entana azo
Eny !Tsia !
Eny !Eny !
Hetsika hatao Fanovana ny sarety (sisiny avoavo kokoa, talan-talana, labasy/rakotra fiarovana
Voakasika ao amin’ny rafitra Fitaterana amin’ny lalantanyIreo mpandraharaha voakasika
Mpitatitra entana, mpanampy, mpanangom-bo-katra
Tanjona sy fanamarinana • Fanenàna ny tahan’ny drakaka potsitra (maratra na maty) nohon’ny fampiasana talatalana sy sobika madinika
• Fihazonana ny hamandoana, mampihena ny hafanana ary fiarovana amin’ny orana, rivotra sy masoandro amin’ny fametrahana rakotra
Lamba na labasy fiarovana
Gamela misy ranomasina fanondrahana
Talantalana fitondrana entana
Talantalana azo esorina
Azo esorina ny talantalana vao namboarina. Azo apetraka amin’izay fotoana ilana azy.
Fanaovana ny haben’ny sobika
Mampihena ny lanjan’ny sobika 100kilao ho 30-40 kilao ary mampitombo isaky ny mandeha raha 3 teo aloha dia lasa 8-12 (4-6 sobika eo amin’ny gorodon’ny lakana ary 4-6 eo amin’ny talantalana.
Refin’ny talatalana fitondrana entana
halavany 1,60m sakany 1,10m (sahalan’ny haben’ny sarety mahazatra) ahavony 0,60m (raha 0,15m hoan’ny sarety ma-hazatra 0,40m ambonin’ny vatan’ny sarety ny rihana voalo-hany amin’ny talantalana.
Akora ampiasaina Amin’ny hazo matanjaka, hita eny an-toerana: tsy asiana takela-kazo mba hahamaivana sy hahamora ny vidiny.
Fotoana lany amin’ny fanamboarana
Herinandro 1 (araky ny fisian’ny akora eo antoerana).
Vola lany amin’ny fanamboarana
250 000 – 300 000 ar (111 – 133 US $) ny iray (tombam-bidin’ireo mpandrafitra eny antoerana).
Faharetana ara-teknoka sy fikojana
2-3 taona arakaraka ny fampiasana azy (toe-dalana, hama-roan’ny fivezivezena) sy ny fikojàna azy (fiarovana ny hazo, fanamboarana sy fanoloana izay rantsany tapaka na motraka).
Fanenàna ny fahaverezana sy ny fiantraikany eo amin’ny toe-karena
Taha-pahafatesana :- sarety mahazatra : 14% (drakaka 14 amin’ny 100 no maty)- sarety voavaotra:5,8 % (drakaka 6 amin’ny 100 no maty)Fidirambola fanampiny : 25.000 ar (11 us $) isaky ny mandehaFotoana lany amin’ny famerenana ny vidiny : 4 volana
Fanamarihana samihafa sy soso-kevitra
Rakofana labasy na lamba tsy lena ny talantalana fitondrana entana raha mandeha alina na amin’ny andro manorana (go-nim-bary efa niasa na labasy). Lamba tsotra toy ny soga kosa raha tsara ny andro amin’ny atoandro.
Fisy teknika 6 : Sarety nasiana fanamboarana
5756 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
110 sm160 sm
60 sm
20 sm
40 sm
Takelakazo 2,5 – 3 sm ny hateviny
Bolao sy visy 90x10
160-180 sm
110 sm
110 sm
60 sm
6 sm
6 sm
10 sm
18 smx 6
x 12
x 2
x 4
x 18
Fanamboarana
180 sm
160 sm
1 - Arafitra ny rindrina voalahany
3 - Arafitra ny takelakazo2 - Apetraka ny latsika
5 - Apetraka amin’ny sarety ny talantalana
fitondrana entana
4 - Atsatoka ny tongon’ny talatalana
Fisy teknika 6 : Sarety nasiana fanamboarana
5958 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
7. Vata hazo hoan’ny fitaterana
Fitaterana drakaka amin’ny sobika
Vata hazo foana samihafa habe afaka ampifampidirana
Vata hazo efa niasa (voatabia)
Eny !Tsia !
Eny ! Eny !
Hetsika hatao Fanolona ny sobika satrana n agony amin’ny vata hazo
Voakasika ao amin’ny rafitra Fitaterana amin’ny sarety, sambo, kamiao
Principaux acteurs concernés
Mpanangombokatra mpanampy, mpanangombo-katra, mpitatitra entana,orinasa mpanondrana entana any ivelany
Tanjona sy fanamarinana • Fanenàna ny isan’ny drakaka potsitra (maratra sy maty)
• Fitazonana ny hamandoana sy ny hatsiaka noho ny toetra natoraly ananan’ny hazo(mifoka rano ary tsy tanteraky ny hafanana)
Drakaka anaty vata hazo
Vatahazo anaty lakana fitaterana
Fampiasana ny vata hazo misy rakotra
Ampiasaina amin’ny fitaterana anaty sarety nasiana fanamboarana, ny kamiao, ny lakana vaventy sy manana kibony ahafahana mamatratra entana maro. Hoan’ny lakana salasalany dia ny vata hazo sy ny sobika no ampiasaina ary sarahina amin’ny talantalana.
Ny mahatsara sy maharatsy ny vata hazo miohatra amin’ny sobika
•Mahatsra : Fihenan’ny fahapotsiran’ny drakaka, fitazonana ny hamandona ary mangatsiatsiaka kokoa;
•Maharatsy : Mavesatra, lafo kokoa eo am-boalohany, voafetra ny fampiasana ny toerana fametrahana entana amin’ny lakana nohon’ireo vatahazo mafy zoro.
Habeny sy lanjany Vatahazo tsy mitovy habe no ampiasaina mba ahafahana mampiasa tsar any toerana fipetrahan’ny entana amin’ny lakana na sarety na amin’ny fitahirizana azy satria hampifampidirina ny kesika roa:•Vatahazo kely : halavany 50sm, sakany 40sm, hahavony
40sm, lanjany 9 kg;•Vatahazo lehibe : halavany 70sm, sakany 50sm, ahavony
50sm, lanjany 15 kg
Akora anamboarana azy
Takela-kazo kesika 13sm ny sakany, 1,2sm ny hateviny.Mba hampihena ny fandaniam-bola amboalohany dia vata efa niasa nitondrana voatabia na legioma no ampiasaina
Fotoana lany amin’ny fanamboarana
3 andro raha namboarina tamin’ny takelakazo vaovao.
Vola lany amin’ny fanamboarana
Vatahazo kely : takelakazo vaovao 15 000 ar (7 US $)Vatahazo lahibe: takelakazo vaovao 24 000 ar (11 US $) Vatahazo kely efa niasa : 6 000ar (3 US $)
Faharetany ara-teknika (amperinasa)
Vatahazo vita amin’ny takelakazo vaovao : 1 taona arakarak’ny fikojana azy.Vatahazo efa niasa 1 na 2 volana (mety amboarina foana anefa raha soloina izay tapaka).
Fanenàna ny fahavoazana sy ny fiantraikany eo amin’ny toekarena
Taha-pahafatesana amin’ny fitaterana amin’ny lakana : anaty sobika 25% (drakaka 25 amin’ny 100 no maty)Anaty vatahazo 11% (drakaka 11 amin’ny 100 no maty)Fidiram-bola fanampiny : 145 000 ar (64 us $) isaky ny mandeha. Fotoana ilaina amin’ny famerenana ny vidiny : 1 volana (in 3 mitatitra).
Fanamarihana saihafa sy sosokevitra
• Mora kokoa ny hazo maivana eny antoerana (harofy maivanaty) miohatra amin’ny hazo kesika
• Diovina tsara ary apetraka amin’ny alokaloka isaky ny avy ampiasaina
• Tandremana tsy ho tsentsin’ny fotaka satria mila rivitra hiainana ny drakaka
Fisy teknika 7 : Vata hazo hoan’ny fitaterana
6160 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobenyVatahazo kelyVatahazo lehibe
50 sm
50 s
m
70 sm 50 sm
40 sm
40 s
m
Lanjany: 15 kg Lanjany: 9 kg
Takelakazo13 sm x 1,2 sm
Tady matanjaka70 sm
Fantsika50 mm x 16
Fanamboarana1 - Tapahana ny takelakazo 2 - Fantshina ny sisiny
3 - Arafitra ny vata ary asiana tady
Mampiditra rivitra anaty vata ny elanalany sy ny lavaka kely volena
4 - Azo ampidirina anaty vatabe ny vatakely amin’ny fitahirizana azy
Fisy teknika 7 : Vata hazo hoan’ny fitaterana
6362 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
8. Talantalana azo esorina ho an’ny lakana fitaterana entana
Fitaterana ny drakaka amin’ny sobika na gony tsy misy talantalana
Fametrahana ny talantalana eo afovoan’ny lakana
Lakana misy rihana roa
Talantalana eo am-panamboarana Eny !Tsia !
Eny ! Eny !
Hetsika hatao Fametrahana talantalana azo esorina ao anaty lakana fitaterana mandeha lay ary vita amin’ny hazo.
Voakasika ao amin’ny rafitra Fitaterana an-dranomasina.
Ireo mpandraharaha voakasika Mpanangombokatra mpanampy sy mpanangombokatra.
Tanjona sy fanamarinana
Fampihenana ny tahan’ny drakaka potsitra/maty (nafatra tanaty sobika na gony) amin’ny fampiasana ny talantalana izay ilaina amin’ny fifanongoan’ny sobika na gony.
Lakana fitaterana entana misy talantalana mirakotra labasy na lamba fitondrana entana.Fametrahana sobika ao ambany (manaraka ny firafitrin’ny lakana) sy ny vatahazo (eo ambony talatalana).
Fametrahana lafikanao anaty lakana
Ametrahana lafika anaty lakana noho ny antony roa :• Mba tsy ho voan’ny rano sy loto anaty lakana ny entana• Ahafahana mamatratra vatahazo
Talatalana azo esorina
Asiana nomerao tsirairay ny takelakazo anaovana talantalana amin’izay azo esorina (rehefa tsy mitondra drakaka na itondrana entanana hafa).
Habeny Miankina amin’ny halavany sy ny velaran’ny lakana ny habeny.Miala 45sm avy ao amin’ny lafika farafahakeliny ny ahavon’ny akalana (haben’ny vatahazo kely 40sm).
Akora ilaina Takelakazo matanjaka, 15 sm ny sakany ary 2,5 sm ny hateviny. Rantsan-kazo be mirefy 10sm x10sm no anaovana azy.
Fotoana lany amin’ny fanamboa-rana
Herinandro raha hita eo antoerana ny karazan-kazo andrafetana azy.
Vola lany amin’ny fanamboarana
Miova arakaraka ny haben’ny lakana. Raha lakana mirefy 12m ny lavany ary 2,5m ny sakany dia 480 000 ar (213 us$) ny vidiny.
Faharetana ara-teknika
2 na 3 taona araky ny havesatry ny entana entina sy ny fikojana ireo takelakazo sy ny tanjany.
Fanamarihana sami-hafa sy sosokevitra
Mampitombo ny lanjan’ny lakana ny fametrahana talantalana (fametrahana entana).Mahatratra 0,5 taonina amboniny hoan’ny lakana lehibe (12m).
Fisy teknika 8 : Talantalana azo esorina ho an’ny lakana fitaterana entana
6564 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Labasy na lamba (fiarovana)
Hazo maventy 10smx10smFantsika 60x17
Takelakazo15 sm x 2.5 sm
Fanamboarana1 - Tapao ny takelakazo
2 - Arafitra nyhazo maventy 2 ny takelakazo
3 - Apetraka amin’ny lakana ny talantalana
Miainkina amin’ny velaran’ny lakana ny refin’izy ireo
Fisy teknika 8 : Talantalana azo esorina ho an’ny lakana fitaterana entana
Mifanaraka amin’ny haben’ny lakana ny
haben’ny talantalana
6766 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
9. Talantalana azo esorina ho an’ny kamiao
Hetsika hatao Fametrahana talantalana azo esorina ambony kamiao fanangaonana sy fitaterana entana
Voakasika ao amin’ny rafitra Fitanterana an-tanety
Ireo mpandraharaha voakasika Mpanangombokatra, mpitatitra entana
Tanjona sy fanamarinana
Fanenàna ny tahan’ny drakaka potsitra/maty (afatratra anaty gony na sobika) nohon’ny fampiasana talatalana azo esorina mba ialana amin’ny fifanongoan’ny sobika sy gony
Eny !Tsia !
Eny ! Eny !
Fitondrana olona, gony, sobika mivangongo sy mifangaro
Kamiao mpitondra entana mampangatsiaka/eo am-panamboarana
Famatrarana ny sobika eo ambony kamiao (Kamiao mirakotra labasy)
Sobika eo amin’ny gorodona sy ambony talantalana ao anaty kamiao
Tohan’ny talatalala fitoeran’ny entana
Karazany roa: • vita amin’ny vy voatsingina amin’ny rimban’ny kamiao • vita amin’ny hazo, azo esorina, voarafitra amin’ny
bolao tsy mety arafesina
Talatalana azo eso-rina
Takela-kazo maro no mandrafitra ny talantalana (azo esorina raha ilaina, rehefa tsy drakaka fa entana hafa no hoentina).
Refiny Voakajy amin’ny m², miankina amin’ny halava sy sakan’ny kamiao ny habeny. 45sm raha kely indrindra ny elanelan’ny gorodon’ny kamiao sy ny talantalana (haavon’ny vatahazo kely 40 sm).
Akora ilaina Takela-kazo matanjaka 20 na 30 sm sy sakany ary 3 na 4 sm ny hateviny (miankina amin’ny haben’ny kamiao sy ny fampiasàna ny tanjany eo anfovoany).
Fotoana lany amin’ny fanamboa-rana
Herinandro raha hita eo antoerana ny takelakazo.
Vidiny Miova araky ny haben’ny kamiao. Hoan’ny kamiao salantsalany (jereo sary amin’ny pejy ambadika) manodidina eo anelanelan’ny 400.000 sy 500.000 ar (178 us – 222 us $).
Faharetany ara-teknika
Taona maro araky ny habetsahan’ny entana hoentina sy ny fikolokoloana matetika ny talantalana sy ny tanjany (isaky ny misy simba na tapaka dia soloina vaovao).
Fanamarihana sami-hafa sy sosokevitra
• Tokony ho tafiditry ny rivotra ny kamiao, nefa tsy tokony ho be loatra fa manamaina sy mampangatsiaka ny drakaka;
• Vatahazo no tsara ampiasaina amin’ny fitaterana amin’ny kamiao. Raha sobika kosa no ampiasaina dia tokony ho kely sy fisaka izy ireo;
• Raha mandeha any Antananarivo dia topazana ranomasina kely ny sobika eny ampisasahan-dalana.
Fisy teknika 9 : Talantalana azo esorina ho an’ny kamiao
70-100 kg 35-50 kg
30-35 sm50-60 sm
Eny !Tsia ! Lavadavahana ny lamba mandrakotra mba hisy rivotra
Tsara raha sobika kely sy iva no ampiasaina eo amin’ny fitaterana mba tsy ho potsitra ny drakaka.
6968 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina
Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Fantsika60 x 17
Bolao tsy mety arafesina
Vatan-kazo10x10 sm
Takela-kazo20x30x4 sm
takela-by misy kihony
6-8 sm
4-5 sm
Fanamboarana
Fisy teknika 9 : Talantalana azo esorina ho an’ny kamiao
1. Fanamboarana ao anaty kamiao na taxi-brousse: apetraka ambony seza ny takela-kazo
2. Fanamboarana ny kamiao 4x4 misy labasy : tsinginina amin’ny vatan’ny kamiao ny tanjaky ny talantalana
3. Fanamboarana ny kamiao mpitondra entana anampan-gatsiahina : fametrahana ny tanjany amin’ny hazo azo esorina
7170 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
10. Fametrahana môtera amin’ny lakana fitaterana entanaHetsika hatao Fametrahana môtera eo amin’ny lakana hazo mandeha
lay na sambo kely vita amin’ny «fibre de verre» / vy
Voakasika ao amin’ny rafitra Fitaterana an-dranomasina
Ireo mpandraharaha voakasika Mpanangombokatra mpanampy, mpanangombokatra
Tanjona sy fanamarinana
Fanakelezana ny fotoana lany amin’ny fitaterana ka mampihena ny fahafatesan’ny drakaka mandritra ny fitaterana azy
Eny !Tsia !
Eny ! Eny !
Miantehitra amin’ny rivotra ny lakana mandeha amin’ny lay fotsiny
Lakana mandeha lay nasiana môtera
Sambo kely vita amin’ny «fibre de verre» na lakam-by nasiana môtera
Lakan-kazo nasianamôtera
Na dia teo aza ny andrana tsy nahomby amin’ny fampiasana môtera apetraka amin’ny lakana, dia ampirisihina ny mpitatitra mba hampiasa ny môtera apetraka amin’ny lakana hitanterana entana.
Safidy môtera Môtera mandeha gas-oil 18 ka hatramin’ny 40CV, araky ny habe sy ny lanjan’ny lakana na sambo kely no ampiasaina amin’ny fanangonana entana. Misy paompin-drano ary velomina amin’ny tanana.
Safidy ny amin’ny *pont marin*
Ny “pont marin” no ampiasaina mba tsy hanovàna ny vataben’ny lakana. Manome safidy 3 amin’ny “pont marin” ny mpivarotra ny môtera : 80sm, 100sm, ary 120sm. Araky ny haben’ny lakana na sambokely no anaovana ny safidy. Hoan’ny lakambe mihaotra ny 10m ny halavany izany hoe avoavo kokoa dia mirefy 100sm na 120sm no “pont marin” ampiasaina.
Fametrahana ny môtera
Eo amin’ny vodin’ny lakana na sambokely eo ambony amin’ny sisiny ankavanana (mifanohitra amin’ny ilany misy ny fanary).
Fitaovana ilaina Môtera 1,«courroie» 3,«pont marin» 1 miaraka amin’ny fitaovana ametrahana azy eo amin’ny lakana.
Fotoana lany amin’ ny fanamboarana
Roa herinandro (miaraka amin’ny fotoana hanandramana azy anaty ranomasina).
Vidiny Amin’ny ankapobeny : 3 505 000ar (1993 us$) izay mitsinjara toa izao• Môtera mandeha gasoil 22CV (vita sinoa) :
1.638.000 ar• Pont marin 100sm : 990.000 ar• Courroies 3 : 33.000 ar• Karaman’ny mpandrafiitra (fametrahana ny motera
sy ny pont marin : 600.000 ar)• Kojakoja isan-karazany amin’ny fametrahana ny
môtera sy ny «pont marin» : 244.000 ar
Faharetana ara-teknika
2 taona eo ho eo arakaraka ny filazan’ny mpivarotra (mila hamarinina), miankina amin’ny fikojana sy ny fanoloana ny piesy samba.
Fanamarihana sami-hafa sy sosokevitra
Tsy misy fitaovana fampangatsiahana rano ny môtera, mila mamorona eny an-toerana. Afaka mandeha amin’ny lay foana ny lakana raha tsara ny rivotra sy ny toetrandro (ahafahana mitsitsy gasoil sy kojakoja fanolo).
Fisy teknika 10 : Fametrahana môtera amin’ny lakana fitaterana entana
Ny môtera fampandehanana misy “arbre” sy “hélice» dia azo apetraka amin’ny sambokely vita amin’ny “fibre de verre” na vy. Mahatsara azy : tsara fitsangana kokoa ny lakana eny ambony rano satria mipetraka ao anaty lakana ny môtera.Maharatsy azy : i) lafo kokoa ny karaman’ny fametrahana azy;ii) mety tafiditry ny rano eo amin’ny lavaka ivoahan’ny “arbre”.
7372 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Akora ilaina Fahitana azy amin’ny ankapobeny
Môtera18-24 CV
3 courroies
Pont marin
Fampifanarahana atao amin’ny sambo vita amin’ny «fibre de verre» miaraka amin’ny sokàny vy
Sokany hazo
Akalana hazo (fametraha sy fitazomana ny
môtera sy ny pont marin)
Pont marin
Fametrahana ny môtera nampifanarahana amin’ny lakan-kazo mandeha lay
Fanamboarana
Fisy teknika 10 : Fametrahana môtera amin’ny lakana fitaterana entana
1. Lakan-kazo fitaterana
(alohan’ny ametrahana ny môtera)
2. Bataina ny môtera mankany amin’ny lakana
3. Ireo pitsopitson’ny «pont marin» sy sokàny apetraka
4. Apetraka ny môtera
75Fanaparihana ny fomba fiasa mahomby sy ny fanovana ara-teknika74 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
5. Fanaparihana ny fomba fiasa mahomby sy ny fanovana ara-teknika
5.1. Ny ilaina amin’ny fanentanana sy ny fanapariahana
Taorian’ny fandinihina ny olana sy ny famaritana ny fahaverezana eo amin’ny antanan-tohatra andalovana amin’ny asa fitrandrahana ny drakaka, dia andalany faharoa ihany no nanaovana hetsika fanoloran-kevitra mba ahatongavana amin’ny fihenan’ny fahavoazana aorian’ny fanjonoana azy.
Na dia hita aza fa ilaina sady mamokatra ary mahamaika raha ny fahitan’ny ankabetsahan’ny mpandraraha sy ny sampandraharaham-panjakana misahana ny jono ny hetsika natao, dia tsapa fa mbola tsy afaka ampiharina amin’ny ankapobeny sy maharitra ny toro-marika teknika sy fandaminan’asa natolotra, indrindra hoan’ireo mpisahana ny asa drakaka tsy voakasiky ny fadaharan’asa SmartFish mivantana.
Satria, ny mateza tsy midika hoe azo ianteherana eo amin’ny lafiny toe-karena, fa ialaina koa ny fandraisan’andraikitra ara-bola avy amin’ireo mpandraharaha. Ny zava-misy hita eo amin’ny Malagasy na koa Afrikana dia hatsapàna fa na ahitana tombontsoa ara-bola aza ny fiovana entina dia mbola mitaky fotoana maharitra ny fandraisana izany, noho ny fitazonana ny fomba mahazatra eo anivon’ny tantsaha izay mbola mitana ny fomba nentim-paharazana.
5.2. Fitaovana ampiasaina amin’ny fanentanana sy ny fanapariahana
Mba tsy hijanonan’ny fandaharan’asa drakaka amin’ny fampisehoana hevitra fotsiny izay amafisina amin’ny alalan’ny fehin-kevitra na fivoriambe, na lahatsoratra an-gazety dia ilaina ny fidirana amin’ny tanjona manaraka izay hanamafisana ny fanapariahana amin’ny vahoaka ireo hetsika toro lalana natao ary nahazoana vokatra ara-toekarena tsara.
Ny SmartFish, miaraka amin’ny fiarahamiasa amin’ireo mpanangombokatra sy orinasa mpanondrana entana any ivelany sy ny sampandrahara-mpanjakana misahana ny jono (MRHP), ary ny ONG sy fikambanana samihafa misahana ny fitandrovana ny ala-honko no hanatanteraka ny fanentanana sy fanapariahana amin’ny vahoaka amin’ny voalohany.
Hisy fitaovana maromaro fampianarana ho karakaraina manokana hampiasaina amin’ny hetsika manerana ny firenena, ka ireto avy izy ireo:
1. Boky kely fianarana teknika amin’ny teny Frantsay : hisy koa ny boky madinika amin’ny teny Malagasy sy Anglisy.Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : ny orinasa mpanangombokatra, mpanangombokatra sy mpanangombokatra mpanampy, sampandraham-panjakana misahana ny jono sy ny tontolo amorondranomasina, ONG sy ny fikambanana mikarakara ny ala-honko.
2. Boky kely toro lalana hoan’ny mpitrandraka drakaka anaty ala-honko (Scylla serrata) amin’ny teny Frantsay, Malagasy ary Anglisy (natonta talohan’ity boky ity).Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy: ny mpanjono drakaka,, mpamory entana, vondron’olona ifotony (VOI). Nampidirina amin’ity boky ity ny ampahany amin’ny fisy teknika nasiana fanitsiana tamin’ny boky toro lalana.
3. Fandaharana amin’ny onja-peo telo (3) izay manolotra tantara fohy na tantara an-dapihazo amin’ny fiteni-paritra no hita ao anaty boki kely toro lalana.Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : ny mponina ao amin’ny tanànan’ny mpanjono sy ny kaominina ambanivohitra. Ny onja-peo ihany no fitaovana ahazoana mifandray amin’ny vahoaka any ambanivohitra.
4. Takelaka fampianarana vita amin’ny labasy, iray (1). Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : ny fitaovana teknika ampiasain’ny mpampianatra sy mpampiely hevitra mandritry ny fotoana fanentanana sy fanapariahana amin’ny vahoaka eny amin’ny tanànan’ny mpanjono sy toerana anangonana vokatra.
5. Peta-drindrina dimy (5), fampisehoana ny fanamboarana garigary, ny vovo fitahirizana anaty rano, ny vata hazo, ny sarety nasiana fanamboarana ary ny talantalana azo esorina hoan’ny lakana fitaterana entana. Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : ny mponina amin’ny tanàna kely na kaominina ambanivohitra ary ny manampahefana eny an-toerana : peta-drindrina eny ambanivohitra, tsena, sekoly ambanivohitra sy eny amin’ny biraom-panjakana, biraon’ny ONG sy fandaharan’asa eny antoerana.
6. Lambahoany iray (1) . Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : mpanjono (vavy sy lahy), vadin’ny mpanjono : akanjo nentim-paharazana any ambanivohitra
77Fanaparihana ny fomba fiasa mahomby sy ny fanovana ara-teknika76 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
7. Lafika vilia iray (1).
Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : Fianakavian’ny mpanjono. Ampiasaina eny amin’ny toeram-pisakafoana sy any an-trano rehefa misakafo.
8. Fisy teknika folo amin’ny refiny A4 voasoratra ambadika sy ambadika isaky ny hetsika/toro-hevitra teknika no atolotra amin’ity boky ity.
Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : natokana hoan’ny mpandraharaha voasarika amin’ny vaha-olana teknika iray na maromaro.
Ohatra : fanamboarana vala fitahirizana anaty rano : Ho an’izany dia fisy teknika iray no omena azy fa tsy boky fampianarana misy pejy 80. Fomba iray mora atao sady tsotra ary ahafahana manome fahafaham-po ho an’ny mpiasa drakaka maromaro.
9. Horonan-tsary iray mampiseho ny fomba fanamboarana ireo karazana fanatsarana/vahaolana teknika ary ny fomba fampiasana azy mahomby.
Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : mpanjono, mpamory entana sy mpanangombokatra mpanampy monina eny amin’ny tanànan’ny mpanjono na kaominina ambanivohitra voakasiky ny hezaka.
Ireo tomponandraikitra amin’ny fampisehoana mandehandeha avy amin’ny SmartFish ary ao aoriana kely ny sampan-draharaha-mpanjakana sy ny ONG ary ny fandaharan’asa hafa no handefa ny horonan-tsary eny an-toerana.
10. Boky kisarisary («BD») mba hisarihana ny sain’ny ankizy ny maha- zavadehibe ny fiarovana ny vokatra drakaka (ady amin’ny fitrandrahana be loatra) sy ny fomba tsara amin’ny fikirakirana ny drakaka.
Sokajin’olona kendrena aminy sy ny fampiasana azy : zanaka mpanjono 4 ka hatramin’ny 10 taona, eny amin’ny sekoly ambanivohitra sy amin’ny kaominina.
4.3. Fandaminana ny fampianarana sy ny fanapariahana
Fomba telo no ahafahana misahana betsaka ny fanentanana sy fanampariahana amin’ny vahoaka:
- Atrikasa atao eny amin’ny tanàn-dehibe amoron-dranomasina sy ny toerana lehibe fanangonana drakaka;
- Fivoriana eny amin’ny tanànan’ny mpanjono, fokontany sy kaominina ambanivohitra tanterahin’ny mpikatroka mandehandeha misahana ny fanentanana/fampielezana/fampisehoana;
- Fandaharana amin’ny onja-peo.
Ireo atrikasa eny amin’ny tanàna amoron-dranomasina sy an-tanàn-dehibe dia tokony arahina atrikasa teknika mampiseho ny fomba fanamboarana na fanatsarana teknika ary ny fampiasana azy.
Ny atrikasa fanentanana sy ny fanapariahana dia mikendry indrindra ny orinasa mpanangombokatra, ny ONG, ny fandaharan’asa ary koa ny sampan-draharaham-panjakana misahana ny jono eny an-toerana.
Ny mpikatroka mandehandeha amin’ny fampisehoana kosa dia manatona ny mpanjono, mpamory entana sy mpanangombokatra mpanampy monina eny amin’ny tanànan’ny mpanjono na toerana fanangonana entana. Maro an’isa ireo andian’olona ireo ka tsy ho afaka hanatrika ny atrikasa izay karakaraina eny an-tanàn-dehibe.
Vatsiana môtera manome herinaratra, jiro be ary fitaovana ilaina amin’ny fanamboarana garigary, vovo fitahirizana entana, tranokely fitahirizana entana, talantalana azo esorina ary trano eva fitahirizana entana ny ekipa iray manao fampisehoana traikefa.
Onja-peo kosa ny fomba hanentanana ireo mpiasa drakaka (mpanjono-mpamory entana mpanangombokatra mpanampy) izay tsy afaka mifandray mivantana amin’ireo mpanentana avy amin’ny sampan-draharaham-panjakana na fadaharan’asa. Mora kokoa ny fampiasàna ny onja-peo mba hisarihana ny sain’ny mpandraharaha ary hanomezana toro-marika an’ireo mpanangombokatra (anisan’izany ny ahafahana manara-maso ireo fitaovana fenentanana) izay manana fifandraisana malalaka amin’ny sampan-drahaham-panjakana na fandaharan’asa.
79Fanaparihana ny fomba fiasa mahomby sy ny fanovana ara-teknika78 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
HANDLING OF MUD CRAB Illustrated Operators`Manual
FAO SmartFishPublication 11
GUIDE DE L’EXPLOITANT DES CRABES DE MANGROVE
Scylla serrata(visant la reduction des pertes apres capture)
Antananarivo, Madagascar - Mai 2013
FAO SmartFishPublication 11
BOKY TORO LALANA HOAN’NY MPITRAN-DRAKA DRAKAKA ANATY ALA-HONKO
(Scylla serrata)ho fampihenàna ny taha-pahafatesana ao aorian’ny fanjonoana
Antananarivo, Madagasikara - Mai 2013
FAO SmartFishPublication 11Boky kely :
Boky toro-lalana hoan’ny mpitrandraka drakaka amin’ny teny Malagasy (natonta farany), Frantsay ary Angilisy.
Habeny : 17 sm x 25 sm.
28 pejy – fonony mangirana ivelany.
tandremo
SAMIA HO TOMPONANDRAIKITRA
NDAO AROVANA NY TAHIRIMBOKATRA HOAN’NY
TARANAKA HO AVY
Mila manaja ny fepetra mahomby eo amin’ny fanjonoana
Atsaraina ny fomba fitehirizana ny vokatra
Tsia !
Eny !Tsia !
Tsia !
Eny !
Dessins : G. MO
RIN (gabriel.m
Kolokoloina tsara ireo drakaka
Hajaina ny lalàna ary ahely ho fantatry ny rehetra
Eny !
Asiana fanamboarana
ny lakana
Atsaraina ny sarety
...ao anaty fiara
Atsaraina ny fomba
fItaterana mba
hAMPIHENANA ny taha-
pahafatesan’ny drakaka
Soloina vata hazo ny sobika...
Tsia !
Eny !
Dessins : G. MO
RIN (gabriel.m
Eny !
Eny !
Eny !
Tsia !
Sous-plat : Amin’ny teny Malagasy.
Habeny : A3 ambadika sy ambadika natao “quadrichromie”.
Nohamafisina plastika.
Ireto misy famafakana ifotony mikasika ireo fitaovana fanentanana sy fanampariahana:
vokatra drakaka voakarakara
fanombohah’asa notanterahan’ny
mampitombo ny vola miditra10 cm
Lambahoany :Amin’ny teny Malagasy.
Habeny 170 sm x 112 sm.
Lamba “tetrone” misy kisari-sary.
Didim-pitondrana laharana 16 365/2006 nivoaka tamin’ny
22 Septambra 2006:
Ny fitrandrahana, izany hoe : ny fanjo-noana, ny fivarotana, ny fividianana, ny fitanterana ny drakaka monina anaty ala honko izay latsaky ny zato (100) milime-tatra ny refiny eo anelanelan’ny tsilo roa amin’ny vatany dia voararan’ny lalàna.
Tsy azo atao koa ny mitrandraka ny dra-kaka miofaka na vavy mitondra atody.
Fitehirizana eo amin’ny MpanjonoFAMPIHENANA NY DRAKAKA MATY = MANANTSARA FIDIRAMBOLA
Fanangonana , Fitehirizana ary Fitanterana (Mpanangombokatra)
tandremoSAMIA HO
TOMPONANDRAIKITRA NDAO AROVANA NY
TAHIRIMBOKATRA HOAN’NY TARANAKA HO AVY
Lalana sy teknika eo amin’ny fanjonoana ny drakaka
Eny !
Tandremo ny faraingo Fanjonoana amin’ny vovo
Tsia !
Gony paka Lamba mandrakotra ary tondrahana ranomasina
Rakofana fotaka raha vao tonga ny drakaka
ranomasina sy fotaka : 10% ny lanjan’ny drakaka
Aza mifoka sigara ! Alokaloka tsotra Vovo fitehirizana
Tehirizana anaty trano kely Vala fitehirizana Fitanterana amin’ny lakana Fitanterana amin’ny sarety Sambo voahomana Fitanterana amin’ny kamiao
Garigary Firango / Kiemboengo
Eny !
Tsia !
Eny ! Eny ! Eny ! Eny ! Eny !Tsia !
Eny ! Eny ! Eny ! Eny ! Eny ! Eny !
Des
sins
et
conc
eptio
n gr
aphi
que:
G
abriel
Mor
in (
gabr
iel.m
orin
@ya
hoo.
fr)
Fanjonoana
Sary peta-drindrina: Amin’ny teny Malagasy.
Habeny : A1 vita amin’ny labasy voaositra plastika.
Ivelany misy lavaka 6 fanantonana azy.
Fiche technique transport en charetteMatériel nécessaire
Les planches font 2,5 - 3 cm d’épaisseur
> Recommandation: protection des structures en bois, remplacement des parties détériorées.
> Durée de vie: 2 à 3 ans selon les quantités transportées, l’état des pistes et l’entretien
> Durée d’amortissement: 4 moisCoût : 250 000 - 300 000 Ar (111 - 133 US $)
Durée de montage: une semaine
Construction de l’étagèreamovible pour le transport de crabes en charrette
Protection des sobika ou caisses de crabes contre la pluie et le soleilpar une bâche plastique montée sur des arceaux
planches larges
Assemblage d’un pied sur un côté Montage des deux autres pieds Pose des planches
Montage de l’étagère sur la charrette
Dimensions
Vue d’ensemble :l’étagère est amovible
Charrette traditionnelle utilisée dans la région de Boeny
Charrette avec étagère amovible
Visses et Ecrous
90x10
160-180 cm
110 cm
110 cm
60 cm
6 cm
6 cm
10 cm
18 cmx 6
x 12
x 2
x 4
110 cm160 cm
60 cm
20 cm
40 cm
x 18
Fixation à chaque pied
Assemblage des deux côtés par les traverses
180 cm
160 cm
Fisy teknika SARETYFitaovana ilaina
Ribany Tohana takelaka hazo matevina (2,5 - 3 cm)
> Fikojakojana: Fiarovana ny hazo, fanoloana izay simba > Faharetany: 2 na 3 toana miankina amin’ny fampiasàna azy (haratsin’ny làlana sy fivezivezena)
> Fetrandro iverenan’ny vidin’ny: 4 volana
Vola : 250 000 - 300 000 Ar
Fotoana : herinandro, miankina amin’ny fahitàna ny hazo
Ilaina amin’ny fanamboarana:
Fanampiana andohalambo sy lamba tsy lena (ho fiarovana amin’ny masoandro sy ny orana )
Talantalana
Fandrafetana ny sisiny Fanamboarana ny sisiny Fametahana ny talatalana
Fametrahana ny fitondràna entana eo amin’ny sarety
Habeny
Fitondràna entana mety esorina
Sarety nentimpaharazana faritra Boeny Sarety misy fitondrana entana
Rindram-by
90x10
160-180 cm
110 cm
110 cm
60 cm
6 cm
6 cm
10 cm
18 cmx 6
x 12
x 2
x 4
110 cm160 cm
60 cm
20 cm
40 cm
x 18
Fametahana isaky ny tongony
Fanamboarana ny sisiny roa
DRAKAKA
180 cm
160 cm
Peta-drindrina mirakitra ny teknika :Amin’ny teny Malagasy sy Frantsay.
Peta-drindrina teknika 5Habeny : A2.
Vita amin’ny taratasy misy hoditra manify.
81Fanaparihana ny fomba fiasa mahomby sy ny fanovana ara-teknika80 Fanatsaràna ny sandam-bidin’ny drakaka anaty ala-honko aorian’ny fanjonoana
Ahoana ny fomba ahazoana ny fitaovana fanentanan sy fanapariahana?
Voalohany, ireo miatrika ny fampianarana sy fanapariahana dia ma-hazo ampahany amin’ny fitaovana toy ny boky fampianarana teknika, peta-drindrina sy ny fandaharana amin’ny onja-peo natao (anaty kapila mangirana).
Ny ampahan’ny fitaovana dia ho zaraina amin’ny mpanjono, mpamory entana, mpanangombokatra mpanampy sy ny fianakaviany ary izay monina eny amin’ny tanàna anaovana ny fanentanana sy fanaparia-hana.
Faharoa, tokony hisy tahirin’ny fitaovana eny amin’ny sampandrahara-ham-panjakana misahana ny jono eny an-toerana (fitantanam-paritra, vakim-paritra,zanaka vakim-paritra).
Fahatelo : Hisy ny tahirin’ny fitaovana azo raisina avy hatrany eo ani-von’ny SmartFish mandritry ny fotoana anatanterahana ny fandaha-ran’asa.
Fahaefatra : Hita eny amin’ny tranokala aterineton’ny MRPH, COI ary ny FAO ireo fitaovana fanampariahana ireo.
Raha mila fanazavana fanampiny dia manorata amin’ny adiresy :
NOTES
NOTES
Ny SMARTFISH dia fandaharan’asam-paritra eo amin’ny sehatry ny jono izay sahanin’ny Komitin’ny Ranomasimbe Indianina, vatsian’ny Firaisambe Eropeana vola ary tanterahany miaraka amin’ny vondron’ny Firenena Mikambana misahana ny ara-tsakafo sy ara-pambolena. Ny SMARTFISH izay manana fotodrafitrasa manenika firenena 20 eo amin’ny faritry ny Ranomasimbe Indianina, Afrika Atsinanana sy Atsimo dia mametraka tanjona ny fahaiza-mitantana, ny fikarakarana, ny fanarahamaso ny tsena sy ny fiarovana ny tahirin-tsakafo eo amin’ny sehatry ny jono.
Eo amin’ny lafiny Tetikasa Fanenana ny Fahaverezana ao aorian’ny Fanjonoana, ny F.A.O, miaraka amin’ny Ministera misahana ny jono sy ny harena anaty rano eo anivon’ny Governemantan’i Madagasikara dia nanonta ity boky kely ity mba hanampiana ireo mpitrandraka drakaka isan-tsokajiny hanantsaran’izy ireo ny fomba fitantanana sy ny kalitaon’ny vokatra.
Ity boky kely ity dia manome tahirin-kevitra sarobidy, ala-olana ary fomba fiasa tsotra amin’ny fampiasana ny kisarisary manazava ny teny mba hanamora ny fanarahana sy ny fampiasana ny toro-marika eo am-panatanterahana ny asa andavanandro.