FACTORS AFFECTING AN AUDIT QUALITY OF TAX AUDITORS IN … · 2018-03-14 · ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบ

72

เศรษฐศาสตรและบรหารธรกจปรทศน ปท 13 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

ปจจยเชงสาเหตทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

FACTORS AFFECTING AN AUDIT QUALITY OF TAX AUDITORS IN THAILAND

ปณยนช ปนกมภร 1 กนกศกด สขวฒนาสนทธ2

1นกศกษาหลกสตรบญชมหาบณฑต คณะบญช มหาวทยาลยศรปทม (บางเขน)

โทร.080-797-7799 E-mail : [email protected]

2อาจารยประจ าหลกสตรบญชมหาบณฑต คณะบญช มหาวทยาลยศรปทม (บางเขน)

โทร.089-698-7667 E-mail : [email protected]

บทคดยอ

การศกษาเรองปจจยเชงสาเหตทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

มวตถประสงคเพอศกษาปจจยเชงสาเหตทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

กลมตวอยางในการศกษาครงนคอ ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย จ านวน 355 คน เครองมอทใชในการวจย

คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน

ทดสอบสมมตฐานดวยการวเคราะห t-test และ F-test โดยก าหนดระดบนยส าคญท 0.05 และการวเคราะหวถ

(Path Analysis) โดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

ผลการวจยพบวา ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยทมระดบการศกษา ประสบการณ จ านวนครงทเขา

รบการฝกอบรม และจ านวนกจการทตรวจสอบและรบรองบญชแตกตางกนมคณภาพการสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย แตกตางกน จากผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนพบวา โมเดลทผวจยพฒนาขนมความ

สอดคลองกบขอมลเชงประจกษ จงสามารถสรปผลการวจยวา ปจจยเชงสาเหตหลกทมผลตอตอคณภาพการสอบ

บญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยคอ ปจจยทางคณลกษณะทางวชาชพ เมอพจารณาถงรายละเอยด

ยอยลงไปพบวา ดานจรรยาบรรณวชาชพ สงผลมากทสดมน าหนกองคประกอบเทากบ 0.51 รองลงมา คอ ดาน

การใชวจารณญาณในการสงเกตและความสงสยเยยงผประกอบวชาชพมน าหนกองคประกอบเทากบ 0.49 และต า

ทสดคอ ดานการประยกตใชมาตรฐานการสอบบญชทรบรองท วไปมน าหนกองคประกอบเทากบ 0.42 ในสวนของ

ปจจยหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ปจจยทมผลมากทสดคอ ดาน

วตถประสงคของการตรวจสอบ น าหนกองคประกอบเทากบ 0.70 ดานประชากรและหนวยตวอยางน าหนก

73


องคประกอบเทากบ 0.56 ลองลงมาคอ ดานขนาดตวอยาง น าหนกองคประกอบเทากบ 0.55 และดานทนอยทสด

คอ ดานประเมนผลการทดสอบตวอยางน าหนกองคประกอบเทากบ 0.27

ค ำส ำคญ : คณภาพการสอบบญช, ผสอบบญชภาษอากร

Abstract

The purpose of the study “Factors Affecting to the Auditing Quality for the Tax Auditor”

was to study the factors which affecting to the auditing quality for the Tax Auditor. The sampling

group for this study was 355 tax auditors in Thailand and the tool was questionnaire. The

statistics for data analysis was Frequency, Percentage and Standard Deviation. The hypothesis

test was used by t-test and F-test at the significance level at 0.05 and Multiple Regression

Analysis.

The result of this research found that tax Auditor in Thailand have educated level

experience attended time of training and activity of Audit and certify are difference so quality of

tax Auditing in Thailand. Accuracy, uprightness and compactness were at the low level. Factors

of Professional feature which affecting to the auditing quality from the tax auditors in Thailand.

Integrity and timeliness was at the medium level. Main factors for choosing the samples of

account auditing were affecting to the auditing from the auditors in Thailand. Correctness,

uprightness and timeliness were at the low level. Main factors for choosing the auditing were

affecting to the auditing quality from the tax auditors in Thailand. Clarity and compactness was

at the low level. Main factors for choosing the samples of auditing were affected to the auditing

quality from the tax auditors in Thailand. Completeness was at the medium level.

Keywords : The Auditing Quality, Tax Auditors

74


บทน า

งานตรวจสอบบญชในประเทศตาง ๆ ถอเปนวชาชพอยางหนงทมความส าคญตอระบบเศรษฐกจ หรออาจ

เรยกวาไดวาวชาชพสอบบญชซงเปนวชาชพทมความส าคญในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ เชนเดยวกบ

วชาชพกฎหมาย วศวกรรม สถาปตยกรรม และการแพทย เปนตน (พยอม สงหเสนห, 2545:1) ดงนนการสอบ

บญชยอมตองอาศยการตดสนใจหรอการใชดลยพนจของผสอบบญชอยไมนอย ซงอาจมขอผดพลาดไดผสอบ

บญชจงตองใชดลยพนจในการตรวจสอบเพอแสดงความเหนตองบการเงนนนวาไดมการจดท าขนในสวน

สาระส าคญวาเปนไปตามแมบทการบญชในการรายงานทางการเงนหรอไม ซงในการแสดงความเหนตองบการเงน

นนจะตองไดมาซงหลกฐานการสอบบญชทเพยงพอและเหมาะสมดวยวธการตรวจสอบตาง ๆ ซงถอเปนตวชวด

การท างานของผสอบบญชในดานคณลกษณะทางวชาชพนนเอง ประกอบไปดวย จรรยาบรรณวชาชพ การ

ประยกตใชมาตรฐานการสอบบญชทรบรองท วไป และการใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเย ยงผประกอบ

วชาชพ ผสอบบญชภาษอากร คอ ผตรวจสอบและรบรองบญชเฉพาะหางหนสวนจดทะเบยนทจดต งขนตาม

กฎหมายไทยทไดรบ ดวยการทเปนผตรวจสอบและรบรองบญชจงตองเปนบคคลทตองมความรความเขาใจในการ

ตรวจสอบเปนอยางดเพอไมใหเกดความผดพลาดในการตรวจสอบแตละดานรวมถงตองมคณสมบตทครบถวน

ตามนกตรวจสอบดานบญชและมคณธรรมจรยธรรมเพอใหการตรวจสอบเปนไปดวยความถกตองและยตธรรม

หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ถอเปนกระบวนการและวธการใหไดมาซงการเลอกตวอยางการสอบ

บญชทเปนตวแทนทแทจรงของหนวยรบตรวจ เพอตอบสนองความตองการใหกบผใชรายงานการตรวจสอบและ

ลดความเสยงของขอมลสารสนเทศทใชเพอการตดสนใจ และเปนการใหความเชอม นวาการตรวจสอบงบการเงน

ของผสอบบญชมการแสดงความเหนตองบการเงนวาไดจดท าขนโดยถกตองตามทควรในสาระส าคญตามแมบท

การบญช ในการรายงานทางการเงน (นพนธ เหนโชคชยชนะ และศลปพร ศรจ นเพชร , 2556) ซงการเลอกกลม

ตวอยางการสอบบญชเพอน ามาเปนตวแทนของหนวยรบตรวจเพอคนหาขอผดพลาด และขอเทจจรงทเกดขนได

อยางมประสทธภาพนน ผสอบบญชควรน ากลยทธในดานตาง ๆ เขามาใชในการเลอกตวอยางการสอบบญช ซงกล

ยทธการเลอกตวอยางการสอบบญช (นพนธ เหนโชคชยชนะ และศลปพร ศรจ นเพชร, 2556) ไดแก วตถประสงค

ของการตรวจสอบ ประชากรและหนวยตวอยาง ลกษณะขอผดพลาด ขนาดตวอยาง วธการเลอกตวอยาง ทดสอบ

ตวอยาง และประเมนผลการทดสอบตวอยาง เปนเครองมอทผสอบบญชใชในการรวบรวมหลกฐานตาง ๆ ซงมอย

หลายวธทผสอบบญชจ าเปนตองเลอกใชใหเหมาะสมกบงานตรวจสอบแตละดานเพอน ามาประกอบเขาเปนวธการ

ตรวจสอบบญชในแตละรายการหรอแตละบญช (พยอม สงหเสนห, 2548:4-19) ในบางครงผสอบบญชจ าเปนตอง

75


ใชเทคนคหลาย ๆ วธประกอบกนเพอใหผลการตรวจสอบมประสทธภาพมากยงขน และสรางความเชอถอของ

ผสอบบญชรวมท งสรางคณภาพการสอบบญชใหมากยงขน

คณภาพการสอบบญชเปนผลสะทอนใหเหนวาผสอบบญชสามารถปฏบตงานตรวจสอบความถกตองใน

สวนทเปนสาระส าคญและการรายงานการตรวจสอบและรบรองบญชทแสดงฐานะทางการเงนและผลการด าเนนงาน

ตามหลกการบญชทร บรองท วไปไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผลสามารถแสดงออกซงความร

ความสามารถไดเปนอยางด ไดแก ความรดานการบญช ดานการสอบบญช ดานกฎหมาย และดานเทคโนโลย

สารสนเทศ (ชนษฎา สนชน, 2548: 2) สาธารณชนจะยอมรบและเชอถอในผลงานของผสอบบญชกตอเมอผสอบ

บญชไดปฏบตงานอยางเตมความสามารถและเปนไปตามมาตรฐานการสอบบญชทก าหนด ตวชวดถงคณภาพการ

สอบบญชประกอบไปดวย ความถกตอง ความชดเจน ความกะทดรด ความสรางสรรค ความสมบรณ และความทนกาล

จากเหตผลทกลาวมาแลวขางตน ผวจยจงสนใจศกษาปจจยทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบ

บญชภาษอากรในประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอทดสอบวาคณลกษณะทางวชาชพและหลกการเลอกตวอยาง

การสอบบญชมความสมพนธกบคณภาพการสอบบญชหรอไม อยางไร ซงท าการเกบขอมลจากผสอบบญชภาษ

อากรในประเทศไทย ผลลพธทไดจากการศกษาวจยสามารถเปนแนวทางเพอพฒนาศกยภาพในการสอบบญชเพอ

เพมประสทธภาพในการสอบบญชใหดยงขน และเปนกลยทธในการสรางคณภาพการสอบบญชเพอเปนการสราง

ชอเสยงอนดแกวชาชพสอบบญชตอไป

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาคณลกษณะทางวชาชพ หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ของผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย และคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

2. เพอศกษาเปรยบเทยบคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย จ าแนกตาม

ขอมลท วไปของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ไดแก ระดบการศกษา ประสบการณในการท างาน จ านวน

ชวโมงทเขารบการฝกอบรม และจ านวนกจการทตรวจสอบและรบรองบญช

3. เพอวเคราะหปจจยเชงสาเหตคณลกษณะทางวชาชพทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญช

ภาษอากรในประเทศไทย

4. เพอวเคราะหปจจยเชงสาเหตหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชทมผลตอคณภาพการสอบบญชของ

ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

76


ระเบยบวธวจย

การวจยครงน ผวจยมวธการด าเนนการเกยวกบการวจย ซงมข นตอนดงน

1. การรวบรวมขอมล

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย จ านวน 3,120 คน

(กรมสรรพากร, 2558) ผวจยก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชสตรของทาโร ยามาเน (Yamane, 1973) ไดจ านวน

กลมตวอยาง 355 คน

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามเพอรวบรวมขอมลปฐมภม (Primary Data)

แบบสอบถามสรางขนจากการทบทวนวรรณกรรม ซงเปนขอมลทตยภม (Secondary Data) ผวจยไดตวแปรจาก

การทบทวนวรรณกรรมเพอใชในการศกษา ดงน

ตวแปรอสระ ไดแก 1) ขอมลท วไปของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ไดแก ระดบการศกษา

ประสบการณในการท างานดานการสอบบญช จ านวนครงทเขารบการฝกอบรม และจ านวนกจการทตรวจสอบและ

รบรองบญช 2) คณลกษณะทางวชาชพของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ไดแก ดานจรรยาบรรณวชาชพ

ดานการประยกตใชมาตรฐานการสอบบญช ดานการใชวจารณญาณ และ 3) หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช

ของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ไดแก ดานวตถประสงคของการตรวจสอบ ดานประชากรและหนวย

ตวอยาง ดานลกษณะขอผดพลาด ดานขนาดตวอยาง ดานวธการเลอกตวอยางดานทดสอบตวอยาง และดาน

ประเมนผลการทดสอบตวอยาง

ตวแปรตาม คอ คณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ไดแก ดานความถกตอง

ดานความเทยงธรรม ดานความชดเจน ดานความกะทดรดดานความสมบรณ และดานความทนกาล

ตวแปรแฝง ประกอบดวย Profession ตวแปรแฝงภายใน คณลกษณะทางวชาชพ, Measure ตวแปร

แฝงท 1 ของหลกการเลอกตวอยาง, Sample ตวแปรแฝงท 2 ของหลกการเลอกตวอยาง, Value Quality ตวแปรแฝง

เกยวกบคณคาของคณภาพการสอบบญช, Use Quality ตวแปรแฝงเกยวกบการน ามาใชของคณภาพการสอบบญช

เครองมอทใชในการศกษาแบงออกเปน 4 สวน คอ

1) ขอมลปจจยสวนบคคล

2) ขอมลเกยวกบคณลกษณะทางวชาชพของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

3) ขอมลเกยวกบหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยของ

ผสอบบญชภาษอากรในเขตกรงเทพมหานคร

4) ขอมลเกยวกบระดบคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

77


ลกษณะแบบสอบถามสวนท 2, 3 และ 4 เปนแบบมาตรสวน (Likert Scale) โดยทแตละค าถามแบง

ระดบทมผลออกเปน 5 ระดบ ซงเปนระดบการวดขอมลแบบอนตรภาคชน (Interval Scale) และไดก าหนดคา

ของการประเมนความส าคญ คอ 5 ระดบ คอ 5 = เหนดวยมากทสด 4 = เหนดวยมาก 3 = เหนดวยปานกลาง

2 = เหนดวยนอย และ 1 = เหนดวยนอยทสด

การสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลผวจยไดออกแบบตามตวแปรทใชในการศกษาและกรอบ

แนวคดในการวจยซงกรอบแนวคดในการวจยมรายละเอยดดงน

ภาพท 1 แสดงกรอบแนวความคดในการวจย

การพฒนาเครองมอ และการตรวจสอบความถกตองนาเชอถอของเครองมอในการเกบขอมล โดยศกษา

ขอมลจากตาราง เอกสาร และงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม น าแบบสอบถามท

สรางขนเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอพจารณาความครบถวน ความเหมาะสม ความถกตองของการใช

78


ภาษาและครอบคลมเนอหาของงานวจยเพอน ามาปรบปรงแกไขตามทอาจารยทปรกษาวทยานพนธแนะน า ปรบปรง

แกไขแบบสอบถามตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวทยานพนธแลวเสนอตอผเชยวชาญ เพอตรวจสอบความ

เทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) โดยเลอกเฉพาะขอค าถามทมคาดชนความสอดคลองของแตละขอ

(IOC: Index of Item Objective Congruence) ตงแต 0.5 ขนไป ปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

แลวน าเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาอกครง น าแบบสอบถามทผานการตรวจสอบแกไขแลวไปทดลอง

ใช (Try Out) กบกลมตวอยางจ านวน 30 คน เพอหาความเชอม นโดยใชวธหาคาสมประสทธอลฟา (a - Coefficient)

ของครอนบค (Cronbach) (Nunnally, 1978) ไดคาความเชอม นของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ 0.89

การรวบรวมขอมล ผวจยไดเกบรวมรวมขอมลจากแบบสอบถาม (Questionnaires) โดยมวธการและ

ข นตอนในการรวบรวมขอมล ดงตอไปน 1) จดเตรยมแบบสอบถามและท าการจดสงแบบสอบถามทางไปรษณย

(Mailed Questionnaire) แก ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย 2) น าแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาท าการ

ตรวจสอบความครบถวนสมบรณของขอมลโดยแบบสอบถามทมขอมลไมครบถวนสมบรณจะด าเนนการโทรศพท

ไปสอบถามใหมอกครง รวมทงท าการตดตามทวงถามแบบสอบถามทสงไปและยงไมไดรบกลบคนมา ครงท 1 โดย

ทางโทรศพท 3) ท าการตดตามทวงถามแบบสอบถามทสงไปและยงไมไดรบกลบคนมา ครงท 2 โดยทางโทรศพท

2. การวเคราะหขอมล ผวจยไดใชสถตเพอวเคราะหผล ดงน 1) สถตพนฐาน ไดแก คารอยละ

(Percentage) คาเฉลย (Mean) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 2) สถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน ไดแก t–test F-test (ANOVA) เมอพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตจะท าการทดสอบ

ความแตกตางเปนรายคโดยวธของเชฟเฟ (Scheffé ) และวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor

Analysis หรอ CFA)

ผลการวจย

ผวจยแบงผลการวจยออกเปน 4 สวนดงน

ผลการวจยสวนท 1.

79


ตารางท 1 แสดงจ านวน รอยละขอมลท วไปผสอบบญช

ระดบการศกษา จ านวน รอยละ

ปรญญาตร 74 20.8

สงกวาปรญญาตร 281 79.2

ประสบการณในการท างานดานการสอบบญช จ านวน รอยละ

1-2 ป 151 42.5

3-6 ป 20 5.6

6-9 ป 94 26.5

มากกวา 9 ป 90 25.4

จ านวนชวโมงทเขารบการฝกอบรม จ านวน รอยละ

1-9 ช วโมงตอป 162 45.6

9-15 ชวโมงตอป 163 45.9

มากกวา 15 ช วโมงตอป 30 8.5

จ านวนกจการทตรวจสอบและรบรองบญช จ านวน รอยละ

นอยกวา 10 ราย 232 65.4

50-100 ราย 83 23.4

101-150 ราย 25 7.0

มากกวา 150 ราย 15 4.2

รวม 355 100.0

จากตารางท 1 ผลการวจยพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร ม

ประสบการณในการท างานดานการสอบบญช 1-2 ป เขารบการฝกอบรมดานการสอบบญชหรอดานอน ๆ ท

เกยวของ 9-15 ชวโมงตอป มจ านวนทตรวจสอบและรบรองบญชกจการ นอยกวา 10 ราย

80


ผลการวจยสวนท 2. ผลการวจยในสวนของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามตอคณลกษณะ

ทางวชาชพ และหลกการเลอกตวอยางการสอบบญช มรายละเอยดดงตารางท 2

ตารางท 2 แสดงจ านวน คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ความคดเหนเกยวกบคณลกษณะทางวชาชพและ

หลกการเลอกตวอยางการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

ปจจย ระดบความคดเหน

S.D. แปลผล

คณลกษณะทางวชาชพของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย 4.38 0.54 มากทสด

1. ดานจรรยาบรรณวชาชพ 4.33 0.36 มากทสด

2. ดานการประยกตใชมาตรฐานการสอบบญช 4.36 0.79 มากทสด

3. ดานการใชวจารณญาณ 4.45 0.66 มากทสด

หลกการเลอกตวอยางการสอบบญชของผสอบบญชภาษ

อากรในประเทศไทย 4.17 0.56 มาก

1. ดานวตถประสงคของการตรวจสอบ 4.07 0.54 มาก

2. ดานประชากรและหนวยตวอยาง 4.26 0.49 มากทสด

3. ดานลกษณะขอผดพลาด 3.95 0.72 มาก

4. ดานขนาดตวอยาง 3.84 0.72 มาก

5. ดานวธเลอกตวอยาง 4.20 0.76 มาก

6. ดานทดสอบตวอยาง 4.38 0.74 มากทสด

7. ดานประเมนผลการทดสอบตวอยาง 4.49 0.63 มากทสด

จากตารางท 2 พบวาความคดเหนเกยวกบคณลกษณะทางวชาชพของผสอบบญชภาษอากรในประเทศ

ไทยโดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ( =4.38) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการใชวจารณญาณในการ

สงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพมคาเฉลยมากทสดรองลงมาคอดานการประยกตใชมาตรฐานการสอบบญช

ทรบรองท วไปและดานจรรยาบรรณวชาชพ

81


ความคดเหนเกยวกบหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

ภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานประเมนผลการทดสอบตวอยางมคาเฉลยมากทสด

รองลงมา ดานทดสอบตวอยาง ดานประชากรและหนวยตวอยาง ดานวธเลอกตวอยาง ดานวตถประสงคของการ

ตรวจสอบ ดานลกษณะขอผดพลาด และดานขนาดตวอยาง

ผลการวจยสวนท 3. ผลการวจยในสวนของระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามตอคณภาพการ

สอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย มรายละเอยดดงตารางท 2

ตารางท 3 แสดงจ านวน คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ความคดเหนเกยวกบคณภาพการสอบบญชของ

ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

คณภาพการสอบบญช ของผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย

ระดบความคดเหน

S.D. แปลผล

1. ดานความถกตอง 4.45 0.54 มากทสด

2. ดานความเทยงธรรม 4.49 0.56 มากทสด

3. ดานความชดเจน 4.16 0.35 มาก

4. ดานความกะทดรด 4.34 0.49 มากทสด

5. ดานความสมบรณ 4.62 0.47 มากทสด

6. ดานความทนกาล 4.52 0.49 มากทสด

ภาพรวม 4.43 0.39 มากทสด

จากตารางท 3 ความคดเหนเกยวกบคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยภาพ

รวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานความสมบรณมคาเฉลยมากทสด รองลงมา ดาน

ความทนกาล ดานความเทยงธรรม ดานความถกตอง ดานความกะทดรด และดานความชดเจน

82


ผลการวจยสวนท 4. การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนโมเดลสมการโครงสรางคณภาพการสอบบญช

ของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

ภายหลงท าการปรบแกโมเดลสมการโครงสราง โดยการพจาณาปรบแกโมเดลสมการโครงสรางตามค าแจง

เตอนของโปรแกรม ดวยคา (Modification Indices: MI) เมอท าการปรบโมเดลโดยการเลอกเชอมโยงวถเพอลด

ความแปรผนระหวางตวแปรอสระท งหมด 2 เสน คอ ระหวาง Ethics กบ Consult และ Applies กบ Consult

รวมถงเพมเสนวถเชอมระหวาง, Measure กบ ValueQuality, Measure กบ UseQuality, 2 เสน และลดความ

แปรผ นท เกดข นภายใตความคลาดเคลอนของตวแปรแฝง Object, mistake , Evaluat , SamplePop,

SampleS , Preview และ ChooseSample ไดแก Object กบ mistake , mistake กบ Evaluat , SamplePop

กบ SampleS , Preview กบ ChooseSample , SamplePop กบ mistake,และ Object กบ Evaluat ทงหมด

6 เสน ผลของการปรบแกโมเดลสมการโครงสรางภายใตเงอนไขของการแจงเตอนของโปรแกรมท าใหไดคาสถตท

ใชในการพจาณาการผานเกณฑของโมเดลสมการโครงสราง มคาเปนไปในทศทางทเปนแนวเดยวกบทฤษฎสถต

โดยผวจยไดแสดงรายละเอยดคาสถตรวมถงแผนภาพโมเดลสมการโครงสรางดงน

ภาพท 2 แสดงการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) โมเดลสมการ

โครงสรางคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

83


คาสถตพจารณาการผานเกณฑ

2 -test = 72.43 ผานเกณฑ GFI = 0.95 ผานเกณฑ SRMR = 0.021 ผานเกณฑ

2 /df = 1.857 ผานเกณฑ AGFI = 0.93 ผานเกณฑ RMSEA = 0.016 ผานเกณฑ

D.f = 39 CFI = 0.98 ผานเกณฑ

PGFI = 0.96 ผานเกณฑ

IFI = 0.98 ผานเกณฑ

CN = 512.52 ผานเกณฑ

จากแผนภาพท 2 พบวา การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนโมเดลสมการโครงสรางมคาสถต p-value

เทากบ 0.07123 มากกวาแอลฟา 0.05 ตองยอมรบสมมตฐานหลก (Reject H0) แสดงวาโมเดลสมการโครงสราง

ตามสมมตฐานสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ โดยการพจารณาจากคาสถตดงตอไปน

คาไค-สแควร ( 2 ) เทากบ 72.43 คาองศาอสระ (df) เทากบ 39 คาสดสวนไค-สแควร ( 2 /df) เทากบ

1.857 (เกณฑทก าหนดนอยกวา 2) ผลผานเกณฑ หมายถง มความเหมาะสมระหวางขนาดของกลมตวอยางทใช

ในการวจยกบคาองศาแหงความเปนอสระของการวเคราะหภายใตขนาดของกลมตวอยาง

คาดชนวดระดบความสอดคลอง (GFI) เทากบ 0.95 (เกณฑทก าหนดมากกวา 0.90) ผลผานเกณฑ

หมายถง โมเดลทไดจากการทบทวนวรรณกรรมมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษเกนรอยละ 90

คาดชนวดระดบความสอดคลองทปรบแกแลว (AGFI) เทากบ 0.93 (เกณฑทก าหนดมากกวา 0.90) ผล

ผานเกณฑ หมายถง โมเดลตามทฤษฎโดยทไดรบการปรบแกจากการค านงถงขนาดของกลมตวอยางและองศา

ความเปนอสระมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษเกนรอยละ 90

คาดชนวดระดบความสอดคลองเปรยบเทยบ (CFI) เทากบ 0.98 (เกณฑทก าหนดมากกวา 0.90) ผลผาน

เกณฑ หมายถง ระดบความสอดคลองของโมเดลตามทฤษฎมความสอดคลองเกนรอยละ95

คารากของคาเฉลยก าลงสองของความคลาดเคลอนมาตรฐาน (SRMR) เทากบ 0.021 (เกณฑทก าหนด

นอยกวา 0.05) ผลผานเกณฑ หมายถง ความคลาดเคลอนของโมเดลตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษมคานอย

กวา รอยละ 0.05

คาความคลาดเคลอนในการประมาณคาพารามเตอร (RMSEA) เทากบ 0.016 (เกณฑทก าหนดนอยกวา

0.05) ผลผานเกณฑ หมายถง คาเศษเหลอตกคางจากการเขารปของโมเดลตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษมคา

นอยกวา รอยละ 0.05

84


มขนาดตวอยางวกฤต (CN) เทากบ 512.52 (เกณฑทก าหนดมากกวาหรอเทากบ 200) หมายถง ขนาด

ของตวอยางทจะยอมรบดชนแสดงความสอดคลองของโมเดลตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษมคามากกวา 200

ตวอยาง ซงทกคามคาเปนไปตามเกณฑทก าหนด แสดงใหเหนวาโมเดลสมการโครงสรางเชงสมมตฐานท

ผวจยพฒนาขนสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ซงสามารถสรางเปนสมการการวดคณภาพการสอบบญช

ของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยกบขอมลเชงประจกษ จากการวจยครงนภายใตการปรบโมเดล ผวจย

สามารถน าสมการโครงสรางแสดงไดดงแผนภาพตอไปน

แผนภาพท 3 แสดงโมเดลสมการโครงสราง (Structure eqation model) ในภาพรวม

ภายหลงการปรบโมเดลเมอโมเดลสมการโครงสรางมคาความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษแลวท าให

ไดสมการโครงสรางเพอใชในการอธบายผลของคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยซง

เปนผลมาจากปจจยเชงสาเหตปจจยใดนนสามารถแสดงไดดงตารางตอไปน

85


ตารางท 4 แสดงน าหนกองคประกอบ ความคลาดเคลอน สมประสทธการตดสนใจโมเดลสมการโครงสราง

Structural Equations Model

การประมาณคาสมการโครงสรางหลกโดยวธการ (Maximum Likelihood)

Value Quality = 0.57* Measure+ 0.78* Profession, Errorvar.= 0.08, 2R = 0.68

(0.02) (0.03) (0.02)

13.97 15.70 5.02

Use Quality = 0.53* Measure + 0.78* Profession, Errorvar.= 0.046, 2R = 0.56

(0.094) (0.011) (0.039)

10.58 12.77 8.07

Value Quality = 0.52* Sample +0.88* Profession, Errorvar.= 0.03, 2R = 0.54

(0.11) (0.13) (0.009)

9.44 6.41 1.21

Use Quality = 0.53* Sample +0.88* Profession, Errorvar.= 0.046 2R = 0.53

(0.012) (0.11) (0.02)

7.46 5.22 1.10

Value Quality = 0.82* Profession, Errorvar.= 0.03, 2R = 0.52

(0.12) (0.03)

8.76 2.31

Use Quality = 0.65* Profession, Errorvar.= 0.046, 2R = 0.58

(0.014) (0.01)

7.42 1.702

การสรปผลอทธพลทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยเพอใหเกด

ความชดเจนในการอธบายอทธพลทางตรง อทธพลทางออม และอทธพลรวมผวจยขอแสดงคาในรปแบบแผนภาพ

และตารางสรปเปนโมเดลสมการโครงสรางไดดงน

86


ตารางท 5 แสดงปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากร ในประเทศไทย

ปจจย

คณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศ

ไทย (Quality)

Value Quality Use Quality

(DE) (IE) TE) (DE) (IE) TE)

ปจจยคณลกษณะทางวชาชพ

(Profession)

0.82 - 0.82 0.65 - 0.65

ปจจยหลกการเลอกตวอยางท 1

(Measure)

0.47 0.366

0.8236

0.57 0.4446

0.9110

ปจจยหลกการเลอกตวอยางท 2

(Sample)

0.52 0.4576 0.47 0.4664

อทธพลรวม 1.6436 อทธพลรวม 1.561

จากตารางท 5 พบวา ปจจยเชงสาเหตหลกทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทยเกยวกบคณคาของคณภาพการสอบบญช (Value Quality) พบวา ปจจยแฝงภายนอกคณลกษณะ

ทางวชาชพ (Profession) สงผลโดยตรงตอคณคาของคณภาพการสอบบญช (Value Quality) โดยมน าหนก

องคประกอบ เทากบ 0.82 ( =0.82) เมอพจารณาอทธพลทางออมพบวามท งหมด 2 เสนทาง คอ เสนทางท 1 คอ

ปจจยแฝงภายนอกคณลกษณะทางวชาชพ(Profession) สงผานปจจยหลกการเลอกตวอยางท 1 (Measure) ม

น าหนกองคประกอบ เทากบ 0.78 ( =0.78) แลวปจจยหลกการเลอกตวอยางท 1 (Measure) สงผลตอคณคาของ

คณภาพการสอบบญช (Value Quality) มน าหนกองคประกอบ เทากบ 0.47 ( =0.47) เมอพจารณาอทธพล

ทางออมในวถเสนท 1 พบวามคาเมากบ (0.78) (0.47) = 0.366 และเสนทางท 2 คอ ปจจยแฝงภายนอก

คณลกษณะทางวชาชพ (Profession) สงผานปจจยหลกการเลอกตวอยางท 2 (Sample) มน าหนกองคประกอบ

เทากบ 0.88 ( =0.88) แลวปจจยหลกการเลอกตวอยางท 2 (Sample) สงผลตอคณคาของคณภาพการสอบบญช

(Value Quality) มน าหนกองคประกอบ เทากบ 0.52 ( =0.52) เมอพจารณาอทธพลทางออมในวถเสนท 2

พบวามคาเทากบ (0.88) (0.52) = 0.4576 เมอน าอทธพลทางออมท ง 2 เสนมารวมกนพบวามคาเทากบ

0.366+0.4576 = 0.8236 เมอหาอทธพลรวมของน าหนกองคประกอบทงหมดทงทางตรงและทางออมจะมคา

87


เทากบ 0.82+0.8236 = 1.6436 นอกจากนยงพบวาปจจยเชงสาเหตท ง 2 ปจจย รวมกนพยากรณคณภาพการสอบ

บญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยเกยวกบคณคาของคณภาพการสอบบญช (Value Quality) ไดถง

รอยละ 68 ( 2R = 0.68)

ปจจยเชงสาเหตหลกทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยเกยวกบ

การน ามาใชของคณภาพการสอบบญช (Use Quality) พบวา ปจจยแฝงภายนอกคณลกษณะทางวชาชพ

(Profession) สงผลโดยตรงตอการน ามาใชของคณภาพการสอบบญช (Use Quality) โดยมน าหนกองคประกอบ

เทากบ 0.65 ( =0.65) เมอพจารณาอทธพลทางออมพบวามท งหมด 2 เสนทาง คอ เสนทางท 1 คอ ปจจยแฝง

ภายนอกคณลกษณะทางวชาชพ (Profession) สงผานปจจยหลกการเลอกตวอยางท 1 (Measure) มน าหนก

องคประกอบ เทากบ 0.78 ( =0.78) แลวปจจยหลกการเลอกตวอยางท 1 (Measure) สงผลตอการน ามาใชของ

คณภาพการสอบบญช (Use Quality) มน าหนกองคประกอบ เทากบ 0.57 ( =0.57) เมอพจารณาอทธพล

ทางออมในวถเสนท 1 พบวามคาเมากบ (0.78) (0.57) = 0.4446 และเสนทางท 2 คอ ปจจยแฝงภายนอก

คณลกษณะทางวชาชพ (Profession) สงผานปจจยหลกการเลอกตวอยางท 2 (Sample) มน าหนกองคประกอบ

เทากบ 0.88 ( =0.88) แลวปจจยหลกการเลอกตวอยางท 2 (Sample) สงผลตอการน ามาใชของคณภาพการสอบ

บญช (Use Quality) มน าหนกองคประกอบ เทากบ 0.53 ( =0.55) เมอพจารณาอทธพลทางออมในวถเสนท 2

พบวามคาเทากบ (0.88) (0.53) = 0.4664 เมอน าอทธพลทางออมท ง 2 เสนมารวมกนพบวามคาเทากบ

0.4446+0.4664 = 0.9110 เมอหาอทธพลรวมของน าหนกองคประกอบทงหมดทงทางตรงและทางออมจะมคา

เทากบ 0.65 + 0.9110 = 1.5610 นอกจากนยงพบวาปจจยเชงสาเหตท ง 2 ปจจย รวมกนพยากรณคณภาพการ

สอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยเกยวกบการน ามาใชของคณภาพการสอบบญช (Use Quality)

ไดถงรอยละ 56 ( 2R = 0.56)

88


แผนภาพท 4 แสดงโมเดลสมการโครงสรางในภาพรวม

จากแผนภาพท 4 ผลการวเคราะหพบวาเมอท าการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนตามกรอบแนวคดท

ผวจยพฒนาขนภายใตการทบทวนวรรณกรรมพบวา โมเดลทท าการปรบไมมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

ดงนนผวจยจงท าการสรางตวแปรแฝงภายใตตวแปรหลกการเลอกตวอยางออกเปน 2 ปจจย ไดแก ปจจยหลกการ

เลอกตวอยางท 1 การวด (Measure) และปจจยหลกการเลอกตวอยางท 2 กลมตวอยาง (Sample) รวมถงการ

แยกตวแปรตามของคณภาพของผสอบบญชออกเปน 2 ปจจย ไดแก คณภาพการสอบบญชภายใตเนอหาการ

น ามาใช Use Quality และ คณภาพการสอบบญชภายใตเน อหาคณคา Value Quality เมอท าการวเคราะห

องคประกอบเชงยนยนซ าพบวา ขอมลเชงประจกษมความสอดคลองกบทฤษฎ ท าใหไดโมเดลการวดปจจยเชง

สาเหตทมผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

89


สรปผลการวจยและอภปรายผล

จากการศกษาวจยในครงน ผวจยพบขอคนพบจากการวจยดงน

1. จากผลการวจยพบวาความคดเหนเกยวกบคณลกษณะทางวชาชพของผสอบบญชภาษอากรในประเทศ

ไทยภาพรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากทสดทกดานเมอเร ยงตามล าดบ

คาเฉลยจากมากไปนอยไดแก ดานจรรยาบรรณวชาชพ ดานการประยกตใชมาตรฐานการสอบบญชทรบรองท วไป

ดานการใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพ ทเปนเชนนอาจเนองมาจากสาเหตทในการ

เปนผตรวจสอบบญชจะตองเปนผทมความรและความเชยวชาญในการตรวจสอบเปนอยางดจงจะท าใหการ

ตรวจสอบเปนไปดวยความถกตองและมความแมนย าดวยสาเหตดงกลาวจงท าใหผสอบญชภาษอากรเปนผทม

คณลกษณะทางวชาชพอยในระดบมากทสด แตถงอยางไรผลการวจยกยงไดมความแตกตางจากผลการวจยของ

สนษา ธงจนทร (2552) ทไดศกษาผลกระทบของคณลกษณะทางวชาชพทมตอคณภาพการสอบบญชของผสอบ

บญชภาษอากรในประเทศไทย ผลการวจยพบวา ผสอบบญชภาษอากร มความคดเหนดวยเกยวกบการม

คณลกษณะทางวชาชพโดยรวม และเปนรายดานอยในระดบมาก ไดแก ด านจรรยาบรรณวชาชพ ดานการ

ประยกตใชมาตรฐานการสอบบญชทรบรองท วไป และดานการใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผ

ประกอบวชาชพ ซงน ามาอภปรายเปนรายดานไดดงน แตถงอยางไรผลการวจยกยงไดมความสอดคลองกบ

แนวคดของ อมรศกด พงพศตม และภรตน เจยรนย (2549) ไดใหความหมายของ จรรยาบรรณวชาชพ (Code of

Ethics for Professional Public Accountants) คอ ขอก าหนดความประพฤตของผสอบบญชใหอยในศลธรรม

อนด และมความส าคญ ชวยยกฐานะวชาชพใหเปนทยอมรบนบถอจากสาธารณชน และชวยปองกนความเสอม

โทรมแหงวชาชพจรรยาบรรณของผสอบบญชภาษอากรตามทอธบดกรมสรรพากรก าหนดตามค าส งกรมสรรพากร

ท ท.ป.123/2545 เรอง ก าหนดมรรยาทหรอจรรยาบรรณของผตรวจสอบและรบรองบญชตามมาตรา 3 สตต แหง

ประมวลรษฎากร ลงวนท 19 พฤศจกายน 2545 ไดก าหนดหลกการพนฐานไว 5 หมวด คอ 1) ความเปนอสระ

ความเทยงธรรม และความซอสตยสจรต ในการตรวจสอบและเสนอรายงานการสอบบญช 2) ความรความสามารถ

และมาตรฐานในการปฏบตงาน ในการประกอบวชาชพสอบบญช 3) จรรยาบรรณตอผเสยภาษ 4) จรรยาบรรณตอ

ผรวมอาชพ 5) จรรยาบรรณทวไป

2. จากผลการวจยพบวาความคดเหนเกยวกบหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชของผสอบบญชภาษ

อากรในประเทศไทย ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทสด 3 ดาน โดย

เรยงล าดบจากมากไปนอย ไดแก ดานประเมนผลการทดสอบตวอยาง ดานทดสอบตวอยาง และดานประชากร

และหนวยตวอยาง อยในระดบมาก 4 ดาน ไดแก ดานวตถประสงคของการตรวจสอบ ดานลกษณะขอผดพลาด

90


และดานขนาดตวอยางทเปนเชนนอาจเนองมาจากสาเหตทในการสมเลอกตวอยางเพอท าการสอบบญชมผลท าให

ผสอบบญชภาษอากรตองมความพรอมในเรองการสอบบญชอยตลอดเวลาเพอใหการตรวจสอบเปนไปดวยความ

เรยบรอยและทนตอเวลาทมในการตรวจสอบและตรงกบวตถประสงคการตรวจสอบและผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทยตองมงเนนใหการก าหนดประชากรและหนวยตวอยางการตรวจสอบใหสอดคลองกบวตถประสงคของ

การตรวจสอบเพอใหไดประชากรทมคณสมบตตรงตามทก าหนดไวอยเสมอ และใหความส าคญกบการก าหนด

ประชากรและหนวยตวอยาง อยางถกตอง เหมาะสมและครบถวน อกท งตองตระหนกถงความส าคญกบการ

ก าหนดระดบความผดพลาดในการเลอกตวอยางการสอบบญช โดยการพจารณาจากความเสยงทเหลออยจากการ

ประเมนความเสยงทกครง และมงเนนใหมสอบทานรายการขอผดพลาดของระบบควบคมภายในของหนวยรบ

ตรวจในปทผานมาก เพอน ามาพจารณาก าหนดวธการเลอกตวอยางในปปจจบนไดอยางมประสทธภาพจาก

ผลการวจยทท าการศกษายงพบวาไดมความ สอดคลองกบงานวจยของเพญจนทร ตะภา (2556) ศกษาผลกระทบ

กลยทธการเลอกตวอยางการสอบบญชทมตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

ผลการวจย พบวา ผสอบบญชภาษอากร มความคดเหนดวยเกยวกบการมกลยทธการเลอกตวอยางการสอบบญช

โดยรวมและเปนรายดานอยในระดบมาก ไดแก ดานวตถประสงคของการตรวจสอบดานประชากรและหนวย

ตวอยาง ดานลกษณะขอผดพลาด ดานขนาดตวอยาง ดานวธการเลอกตวอยาง ดานทดสอบตวอยาง และดาน

ประเมนผลการทดสอบตวอยาง

3. จากผลการวจยพบวาความคดเหนเกยวกบคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

ภาพรวมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทสด 5 ดาน โดยเรยงล าดบจากมาก

ไปนอย ไดแก ดานความสมบรณ รองลงมา ดานความทนกาล ดานความเทยงธรรม ดานความถกตอง ดานความ

กะทดรด และดานความชดเจนทเปนเชนนอาจเนองมาจากสาเหตทผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย น าเสนอ

รายงานโดยใหความส าคญในความถกตองของขอมลอยเสมอ ไดตรวจสอบและน าเสนอรายงานเปนไปตามความ

จรงทปรากฏ และไดรวบรวม ประเมน สรป และน าเสนอรายงานอยางระมดระวง และแมนย าเยยงผป ระกอบ

วชาชพจะไดน าเสนอเนอหาทท าการตรวจสอบแบบตรงประเดนและวตถประสงครวมถงมการปฏบตงานสอบบญช

ดวยความเทยงธรรมและความซอสตยสจรต โดยไมปกปดขอเทจจรงหรอบดเบอนความจรงอนเปนสาระส าคญ

และไดท าการสอบบญชในกจการรบตรวจโดยปราศจากอคตและความล าเอยง หลกเลยงทจะใชภาษาทางวชาการท

ไมจ าเปนเพอปองกนความไมเขาใจและความสบสนของผใชขอมลและน าเสนอรายงานการสอบบญชทมความ

ชดเจนเพอปองกนความเขาใจผดของผใชขอมล นอกจากนยงรวมถงในการเสนอรายงาน ผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย มการคนหาหลกฐานการสอบบญชอยางเพยงพอเพอใหไดมาซงขอมลทครบถวนและสมบรณ และ

91


เสนอรายงานการสอบบญชโดยมงเนนถงความครบถวนสมบรณของขอมล จากผลการวจยพบวามความแตกตาง

จากการวจยของนชร มาสภา (2555) ไดศกษาผลกระทบของการปฏบตงานทางการสอบบญชทดทมตอคณภาพการ

สอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ผลการวจยพบวา ผสอบบญชภาษอากรมความคดเหนดวย

เกยวกบการมคณภาพการสอบบญชโดยรวมและเปนรายดานอยในระดบมาก ไดแกดานความถกตอง ดานความ

เทยงธรรม ดานความชดเจน ดานความกะทดรด ดานความสรางสรรค ดานความสมบรณ ดานความทนกาล

4. จากการทดสอบสมมตฐานพบวาคณลกษณะทางวชาชพสงผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญช

ภาษอากรในประเทศไทยทเปนเชนนอาจเนองมาจากสาเหตทในการเปนผตรวจสอบบญชตองเปนผทมความรความ

เชยวชาญเฉพาะดานเพราะถาไมมความเชยวชาญในดานดงกลาวแลวยอมสงผลเสยตอการตรวจสอบเปนอยางสง

อาจท าใหการปฏบตงานของธรกจทท าการตรวจสอบเกดขอผดพลาดน าไปสการแจงภาระการช าระภาษทผดพลาด

สงผลเสยตอธรกจและองคกรดงนนดวยสาเหตดงกลาวจงเปนขอทตองน าไปพจารณาวาในการตรวจสอบบญชภาษ

อากรนนผทท าการตรวจสอบตองเปนผทมคณลกษณะเฉพาะวชาชพและตรงกบความสามารถของตนเอง จากการ

วจยพบวาไดมความสอดคลองกบงานวจยของ จารมน ศรสนต (2550) ไดศกษา ความสมพนธระหวางคณคา

วชาชพกบคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ผลการวจยพบวา คณคาวชาชพม

ความสมพนธและผลกระทบกบคณภาพการสอบบญชท งนแสดงใหเหนวา หากคณลกษณะทางวชาชพของผสอบ

บญชภาษอากรในประเทศไทยอยในระดบมากทสดกจะสงผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทยอยในระดบมากทสดเชนกน นอกจากนยงพบวาผลการวจยยงไดมความสอดคลองกบการวจยของ

Fraser & Hatherly (2003) ไดศกษาการวเคราะหและทบทวนผลการลงความเหนของผสอบบญช กรณการ

ประเมนผลการด าเนนงาน พบวาผสอบบญชทมประสบการณ และมความรความสามารถมากกวาจะสามารถ

ตรวจสอบกจการทคอนขางยากและไดปฏบตอยาง Consensus, Consistency และ Self-insight ไดมากกวาผท

มประสบการณและความรความสามารถนอยกวาซงจะมสวนส าคญในการชวยการพจารณาตดสนใจลงความเหนใน

งบการเงนไดอยางถกตองและนาเชอถอกวาผสอบบญชทมประสบการณและความรความสามารถทนอยกวา ดงนน

คณลกษณะทางวชาชพของผสอบบญชภาษอากรท งในดานจรรยาบรรณวชาชพ ดานการประยกตใชมาตรฐานการ

สอบบญช และดานการใชวจารณญาณ สงผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

5. จากการทดสอบสมมตฐานพบวาหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชสงผลตอคณภาพการสอบบญช

ของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยซงทเปนเชนนอาจเนองมาจากสาเหตทการเลอกตวอยางทท าการตรวจสอบ

ไดตามวตถประสงคการตรวจสอบแนนอนการตรวจสอบกยอมเปนไปในทศทางทดและถกตองตรงตาวตถประสงค

การตรวจสอบ ดวยสาเหตดงกลาวมานนเองทเปนสวนหนงทท าใหหลกการเลอกตวอยางการสอบญชนนสงผลตอ

92


คณภาพการตรวจสอบอยางเหนไดชดเจน จากการวจยยงพบวาไดมความสอดคลองกบการวจยของเพญจนทร

ตะภา (2556) ศกษาผลกระทบกลยทธการเลอกตวอยางการสอบบญชทมตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญช

ภาษอากรในประเทศไทย ผลการวจย พบวา กลยทธการเลอกตวอยางการสอบบญชมความสมพนธและผลกระทบ

เชงบวกตอคณภาพการสอบบญช ท งนแสดงใหเหนวา หากหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชของผ สอบบญช

ภาษอากรในประเทศไทยอยในระดบมากทสดกจะสงผลตอคณภาพการสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทยอยในระดบมากทสดเชนกน นอกจากนแลวยงพบวาการวจยทท าการศกษามาไดมความสอดคลองกบ

การวจยของ Burtescu & Grigore (2011) ไดศกษาการเลอกตวอยางในการตรวจสอบและการใชเหตผลอยางมอ

อาชพ พบวา การเลอกตวอยางในการตรวจสอบท าใหการตรวจสอบมเหตและผลทสามารถอางองไดโดยสวนมาก

ผสอบบญชจะใชความเปนมออาชพในการเลอกในการเลอกใชวธทางสถตตลอดจนการเลอกเทคนคตาง ๆ การ

เลอกตวอยางในการตรวจสอบทดจะสงผลตอคณภาพของการสอบบญชเชนกน

6. จากการทดสอบสมมตฐานพบวาผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยทมระดบการศกษา ประสบการณ

จ านวนชวโมงทเขารบการฝกอบรม และจ านวนกจการทตรวจสอบและรบรองบญช แตกตางกนมคณภาพการสอบ

บญชภาษอากรในประเทศไทยแตกตางกนทเปนเชนนอาจเนองมาจากสาเหตทผทมประสบการณในการตรวจสอบ

บญชสงยอมมคณภาพการตรวจสอบญชทสงกวาผทมประสบการณนอยเพราะความเชยวชาญในการตรวจสอบ

ยอมตางกนแตถงอยางไรกตามผลการวจยทท าการศกษามากบพบวาไดมความแตกตางกบกบการวจยของนชร

มาสภา (2555) ไดศกษาผลกระทบของการปฏบตงานทางการสอบบญชทดทมตอคณภาพการสอบบญชของผสอบ

บญชภาษอากรในประเทศไทย ผลการวจยพบวา ผสอบบญชภาษอากรทมเพศ อาย สถานภาพ ประสบการณใน

การท างานดานการตรวจสอบบญช และรายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มความคดเหนดวยเกยวกบการมคณภาพ

การสอบบญชไมแตกตางกน (p > 0.05) จากการวจยผวจยของสรปเปนประเดนของสาเหตทท าใหเกดความ

แตกตางไดดงนประเดนท 1 ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรอาจจะม

ความรความเขาใจเกยวกบหลกการเลอกตวอยางการสอบบญชมากกวาและมคณลกษณะทางวชาชพมากกวา จงท า

ใหมคณภาพการสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยมากกวา ประเดนท 2 ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยทม

ประสบการณในการท างานดานการสอบบญช มากกวา 9 ป ท าใหการท างานมความเชยวชาญ แมนย า ถกตอง

ท าใหมคณภาพการสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย มากกวา ผสอบบญชทมประสบการณในการท างานดานการ

สอบบญชนอยกวา 9 ป ประเดนท 3 ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยทมจ านวนชวโมงทเขารบการฝกอบรม

ดานการสอบบญช มากกวา 15 ช วโมงตอป อาจจะไดรบฟงการฝกอบรมมาก ท าใหมความรความเขาใจ และม

ความรเกยวกบดานการบญชมาก ท าใหมคณภาพการสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย มากกวา ผสอบบญชภาษ

93


อากรในประเทศไทยทมจ านวนชวโมงทเขารบการฝกอบรมดานการสอบบญชนอยกวา 15 ช วโมงตอป ประเดนท 4

ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทยทมจ านวนกจการทตรวจสอบและรบรองบญช มากกวา 150 อาจมท ง

ประสบการณการท างานดานบญชมายาวนาน ไดมการรบรองบญชจ านวนมาก ความนาเชอถอ ความเทยงตรง และ

ความชดเจนอาจจะมมาก เลยท าใหมคณภาพการสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย มากกวา ผสอบบญชภาษ

อากรในประเทศไทยทมจ านวนกจการทตรวจสอบและรบรองบญชนอยกวา 150 ราย

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาวจยในครงน ผวจยมขอเสนอแนะดงน

1. ดานจรรยาบรรณวชาชพ ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ควรใหความส าคญกบการรบงาน

ตรวจสอบและรบรองบญชในกจการททานมความเปนอสระ

2. ดานการประยกตใชมาตรฐานการสอบบญชทรบรองท วไป ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ควร

ใหความส าคญกบการก าหนดขอบเขตวธการปฏบตงานใหสอดคลองกบมาตรฐานการสอบบญชมากยงขน

3. ดานการใชวจารณญาณในการสงเกตและสงสยเยยงผประกอบวชาชพ ผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย ควรใหความส าคญกบการศกษาขอมลเกยวกบลกษณะของงานและสภาพแวดลอมของหนวยงานทรบ

ตรวจกอนน าเสนอเงอนไขขอตกลงในการรบงานเสมอ ใหมากยงขน

4. หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ดานวตถประสงคของการตรวจสอบ ผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย ควรใหความส าคญกบการทดสอบระบบควบคมภายในเดมและประเมนความเสยงทมอยกอนการ

เลอกตวอยางการสอบบญช

5. หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ดานประชากรและหนวยตวอยาง ผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย ควรเชอวาการจดประเภทประชากรและหนวยตวอยางทมลกษณะคลายคลงกนใหอยในกลมยอย

เดยวกน สามารถลดความแตกตางของรายการและลดความเสยงจากการเลอกตวอยางไดเสมอ

6. หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ดานลกษณะขอผดพลาด ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

ควรเชอวาการก าหนดลกษณะขอผดพลาดทมในหลกฐานการสอบบญชอยางเหมาะสมยอมสงผลใหการก าหนด

ระดบขอผดพลาดทสามารถยอมรบไดมประสทธผลเพมมากขน

7. หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ดานขนาดตวอยาง ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ควร

เพมการมงเนนใหมการใชขอมลจากการประเมนวธการตรวจสอบเนอหาสาระอนทสามารถเชอถอไดมาเปน

ตวก าหนดขนาดตวอยางทเหมาะสม

94


8. หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ดานวธการเลอกตวอยาง ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย

ควรเชอวาใหความส าคญกบการเลอกตวอยางในทางสถตทมปจจยน าเกยวกบระดบความเชอม นอตราขอผดพลาด

ทประมาณการ และความถกตองแมนย าเปนตวก าหนด

9. หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ดานทดสอบตวอยาง ผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย ควร

ใหความส าคญกบการมงเนนใหมการทดสอบตวอยางดวยความระมดระวงรอบคอบโดยพจารณาถงความเพยงพอ

เหมาะสม และสอดคลองกบวตถประสงคการตรวจสอบทกครง

10. หลกการเลอกตวอยางการสอบบญช ดานประเมนผลการทดสอบตวอยาง ผสอบบญชภาษอากรใน

ประเทศไทย ควรตระหนกถงการมงเนนใหมการประเมนความเสยงในการทดสอบตวอยางวามขอผดพลาดท

เกดขนสงกวาทยอมรบไดหรอไม

95


บรรณานกรม

กรมสรรพากร. (2558). รายชอผตรวจสอบและรบรองบญช. คนเมอ 26 ธนวาคม 2558, จาก

http:// www.rd.go.th/publish.

จารมน ศรสนต. (2550). ความสมพนธระหวางคณคาวชาชพกบคณภาพการสอบบญชของผสอบบญช

ภาษอากรในประเทศไทย. วทยานพนธบญชมหาบณฑต คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลย

มหาสารคาม, มหาสารคาม.

ชนญฎา สนชน. (2548). ความสมพนธระหวางความรความสามารถ ดานการบญช ดานการสอบบญชดาน

กฎหมายและดานเทคโนโลยสารสนเทศกบคณภาพการสอบบญช. วทยานพนธบญชมหาบณฑต

คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

นพนธ เหนโชคชยชนะ. (2545). คมอการสอบบญช. กรงเทพฯ: ทพเอนเพรส.

นพนธ เหนโชคชยชนะ. (2554). คมอการสอบบญช. กรงเทพฯ: ทพเอนเพรส.

นพนธ เหนโชคชยชนะ และศลปพร ศรจ นเพชร. (2556). การสอบบญช. กรงเทพฯ: ทพเอนเพรส.

นชร มาสภา. (2555). ผลกระทบของการปฏบตงานทางการสอบบญชทมตอคณภาพการสอบบญชของผสอบ

บญชภาษอากรในประเทศไทย. วทยานพนธบญชมหาบณฑต คณะการบญชและการจดการ

มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

พยอม สงหเสนห. (2545). การสอบบญช. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

เพญจนทร ตะภา (2556). ผลกระทบของกลยทธการเลอกตวอยางการสอบบญชทมตอคณภาพ

การสอบบญชของผสอบบญชภาษอากรในประเทศไทย. วทยานพนธ บญชมหาบณฑต

คณะการบญชและการจดการ มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

สมเดช โรจนครเสถยร และคณะ. (2548). การบญชภาษอากร. พมพคร งท 11. กรงเทพฯ: ธรรมนตเพรส.

สนษา ธงจนทร. (2552). ผลกระทบของคณลกษณะทางวชาชพทมตอคณภาพการสอบบญชของผสอบ

บญชภาษอากรในประเทศไทย. วทยานพนธบญชมหาบณฑต คณะการบญชและการจดการ

มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

อมรศกด พงพศตม และภรตน เจยรนย. (2549). ประมวลรษฎากร. พมพคร งท 12. กรงเทพฯ:

พฆเนศพรนตง เซนเตอร.

96


Burtescu, C. & G. Grigore. (2011). Sampling in Audit and Professional Reasoning.

Agricultural Management, 13(3), 165-172.

Fraser, S. & M. Hatherly. (2003). The Balance on the Balanced Scorecard a Critical

Analysis of Some of its Assumptions. Management Accounting Research.

Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory. New York: McGraw-Hill.

Yamane, Taro. (1973). Statistics : An Introductory Analysis. (3rd ed.). New York: Harper and

Row Publication.

Documents

FACTORS AFFECTING AN AUDIT QUALITY OF TAX AUDITORS IN … · 2018-03-14 · ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบ