Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
www.masak.gov.tr
i
İçindekiler Tablosu BAŞKANIN SUNUŞU ................................................................................................................................. 4
I. GENEL BİLGİLER ............................................................................................................................. 6
A. MİSYONUMUZ ............................................................................................................................... 7
B. VİZYONUMUZ ................................................................................................................................ 7
C. GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR ............................................................................................. 7
D. BAŞKANLIĞA İLİŞKİN BİLGİLER ....................................................................................................... 9
1. BAKANLIK İÇİNDEKİ YERİ .............................................................................................................. 9
2. ÖRGÜTSEL YAPI............................................................................................................................ 9
3. İNSAN KAYNAKLARI ................................................................................................................... 10
II. AMAÇ VE HEDEFLER .................................................................................................................... 14
A. BAŞKANLIĞIMIZIN AMAÇ VE HEDEFLERİ ..................................................................................... 14
B. BAŞKANLIĞIMIZIN TEMEL ÖNCELİKLERİ ...................................................................................... 14
III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER ................................................................. 16
A. MALİ BİLGİLER ............................................................................................................................. 16
B. PERFORMANS BİLGİLERİ .............................................................................................................. 18
1. BİLDİRİM VE İHBAR ALIMINA YÖNELİK FAALİYETLER ................................................................ 23
1.1. Şüpheli İşlem Bildirimleri ........................................................................................................ 23
1.2. Adli Talepler ve İhbarlar ......................................................................................................... 26
1.2.1. Adli Makamlar veya Kolluk Birimleri Tarafından Yapılan Araştırma Talepleri ................. 27
1.2.2. Diğer Bildirimler (Kurumsal ve Kişisel İhbarlar) .............................................................. 28
2. ANALİZ VE DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ .............................................................................. 29
2.1. Analiz ve Değerlendirmeler .................................................................................................... 29
2.2. 5271 Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 128’inci Maddesi Kapsamında Yapılan
Çalışmalar ...................................................................................................................................... 32
2.3. İşlemlerin Ertelenmesi Nedeniyle Yapılan Çalışmalar ............................................................ 33
2.4. İstihbarat, Kolluk ve Adli Birimlerle İşbirliği ve Bilgi Paylaşımı ............................................... 33
3. AKLAMA SUÇU İNCELEME FAALİYETLERİ ................................................................................... 36
4. İDARİ TEDBİR FAALİYETLERİ ....................................................................................................... 38
4.1. Terör ve Terörizmin Finansmanına İlişkin Malvarlıklarının Dondurulması Faaliyetleri .......... 38
4.1.1. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararlarında Listelenen Kişilere Ait Malvarlıklarının
Dondurulması ............................................................................................................................ 38
4.1.2. Yabancı Devletlerce Yapılan Taleplere İlişkin Malvarlıklarının Dondurulması ................ 39
4.2. İşlemlerin Ertelenmesi Kapsamında Yapılan Faaliyetler ......................................................... 41
4.2.1. Bilişim Sistemleri Vasıtasıyla İşlenen İllegal Bahis ve Kumar Suçları ile Mücadele
Kapsamında Yapılan Çalışmalar ................................................................................................. 42
5. YÜKÜMLÜLÜK DENETİMİ FAALİYETLERİ .................................................................................... 44
2018 Yılı Faaliyet Raporu
ii
5.1. Yükümlülüklere Uyum Denetimleri ........................................................................................ 44
5.2. Yükümlülük İhlal İncelemeleri ve Kesilen İdari Para Cezaları ................................................. 45
5.3. Adli Cezalar ............................................................................................................................. 46
6. DÜZENLEME VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ ....................................................................... 48
6.1. Düzenleme Faaliyetleri ........................................................................................................... 48
6.1.1. 700 ve 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı
Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnameler ............................................................................................................................. 48
6.1.2. 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ............... 48
6.2. Koordinasyon Kurulu Toplantıları ........................................................................................... 48
6.3. Diğer Faaliyetler ...................................................................................................................... 49
7. DIŞ İLİŞKİLERE YÖNELİK FAALİYETLER ........................................................................................ 51
7.1. Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force - FATF) ile İlişkiler ............................. 51
7.2. Türkiye’nin FATF 4’üncü Tur Karşılıklı Değerlendirme Sürecine Hazırlanması ....................... 51
7.3. EGMONT Grubu Faaliyetleri ................................................................................................... 52
7.4. Muadil Kurumlarla İmzalanan Mutabakat Muhtıraları .......................................................... 52
7.5. Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Yürütülen Diğer Çalışmalar ............................................... 53
7.6. Başkanlığımızca İştirak Edilen Yurtdışı Toplantılar ................................................................. 54
7.7. Uluslararası Bilgi Paylaşımı ..................................................................................................... 55
8. EĞİTİM, BİLGİLENDİRME VE KAMUOYU DUYARLILIĞINI ARTIRMAYA YÖNELİK FAALİYETLER ... 56
8.1. Yükümlülere Yönelik Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri ...................................................... 56
8.2. Uygulama ve Denetim Birimlerine Yönelik Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri .................... 57
8.3. Personele Yönelik Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri........................................................... 57
8.4. Diğer Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri ............................................................................... 57
8.5. Kamuoyunu Bilgilendirme Faaliyetleri .................................................................................... 58
9. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM FAALİYETLERİ ....................................................................... 59
9.1. Bakım, İdame ve Profesyonel Destek Hizmetleri Projesi ........................................................ 59
9.2. ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi ............................................................................. 59
9.3. Yazılım Geliştirme Faaliyetleri ................................................................................................ 59
9.3.1. Bankacılık Veri Toplama ve İşleme Sistemi ...................................................................... 60
9.3.2. Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Kapsamında Otomatik ŞİB Analiz Sistemi 60
9.3.3. Metin Analitiği Sistemi..................................................................................................... 60
9.3.4. Dış Kurum Entegrasyonları .............................................................................................. 60
9.3.5. İş Zekası Sistemleri........................................................................................................... 60
C. PERFORMANS SONUÇLARI .......................................................................................................... 61
1. PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU ........................................................................................ 61
www.masak.gov.tr
iii
2. PERFORMANS SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ................................................................ 67
3. PERFORMANS BİLGİ SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ............................................................ 67
IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ ................................................... 68
V. SONUÇ ......................................................................................................................................... 69
İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI ............................................................................................................. 70
EKLER ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….71
TABLOLAR LİSTESİ .................................................................................................................................. 71
GRAFİKLER LİSTESİ ................................................................................................................................. 72
ŞEKİLLER LİSTESİ..................................................................................................................................... 72
HARİTALAR LİSTESİ ................................................................................................................................ 72
KISALTMALAR ........................................................................................................................................ 73
2018 Yılı Faaliyet Raporu
4
BAŞKANIN SUNUŞU
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı 10.07.2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 231’inci
maddesinde belirlenen görev ve yetkileri çerçevesinde suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi ve
terörün finansmanı ile mücadele görevlerini yürütmektedir.
Başkanlığımız, temel mali istihbarat birimi fonksiyonları olan aklama ve terörün finansmanı suçlarına
ilişkin toplanan verileri ve şüpheli işlem bildirimlerini analiz, değerlendirme ve ilgili birimlere sevk
faaliyetlerinin yanı sıra kolluk ve adli birimlerle işbirliği çerçevesinde bu birimlerden soruşturmalara
ilişkin gelen talepleri analiz ve değerlendirmeye tabi tutarak raporlama yapmaktadır. Bunun yanı sıra,
düzenleme ve koordinasyon, aklama suçu incelemeleri, yükümlülük denetimleri ve yükümlü grupları
ile uygulama birimlerinin eğitim ve bilgilendirilme faaliyetleri de yürütülmekte olup, söz konusu
faaliyetler 2018 yılında artan bir tempoda sürdürülmüştür.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadelede merkezi idari kuruluş olarak görev
yapmakta olan Başkanlığımıza, 2018 yılında da ülkemizin bütün illeri ve hemen hemen tüm ilçelerinde
bulunan kolluk ve adli birimlerden söz konusu suçlarla ilgili yürütülen soruşturma dosyaları
çerçevesinde analiz ve değerlendirme talepleri gelmiştir. Bu durum, anılan suçlarla mücadelede
Başkanlığımızın kritik konumunu bir kez daha ortaya koymuştur.
Başkanlığımız, ülkemizin konjonktürel olarak içerisinden geçtiği büyük çaplı organize terör tehdidini
oluşturan FETÖ/PDY, PKK, DEAŞ gibi örgütlerle mücadeleye aktif olarak katkı vermeye 2018 yılında da
devam etmiştir. Bu çerçevede istihbarat birimleri, adli birimler ve kolluk kuvvetleri ile aktif işbirliği
içerisinde çalışmalarını sürdürmektedir. FETÖ/PDY, PKK ve DEAŞ başta olmak üzere bütün terör
örgütleriyle ilgili olarak, hem kolluk ve istihbarat birimlerimize mali istihbarat sağlanmakta, hem de
ülkemiz genelindeki savcılıklarımızın ve mahkemelerimizin soruşturma ve kovuşturmalar
kapsamındaki taleplerine ilişkin olarak bilgi teknolojilerinin imkânlarından da azami ölçüde istifade
edilerek gecikmeye mahal vermeksizin gerekli analiz ve değerlendirme çalışmaları mümkün olan en
kısa süre içerisinde tamamlanmaktadır.
Genel olarak mali istihbarat birimlerinin görevi, topladığı çeşitli verileri analiz ederek, suç gelirleri ve
terörün finansmanına ilişkin emareler bulduğunda bu hususları ilgili kolluk ve adli birimlere
aktarmaktır. Bu çerçevede verileri analiz etmek, büyük veri analizi, veri madenciliği ve öğrenen
makine kavramları öne çıkmaktadır.
Başkanlığımız bu gelişmelerin bilincinde olarak faaliyetlerini, teknolojinin tüm imkânlarından
faydalanarak gerçekleştiren aklayıcıların faaliyetlerinin bir veya birkaç adım önüne taşımak gayreti
içerisindedir. Bu açıdan, suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine yönelik faaliyetleri yeni kavramlar,
stratejiler ve teknik imkânlarla geliştirmek görevimizin ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır.
Bu çalışmalar, aklama ve terörizmin finansmanı suçlarıyla mücadelenin de ötesinde gerek suç ve terör
örgütlerinin yapı ve eylemlerinin deşifre edilmesine gerekse bu suçlara ilişkin adli süreçlerde kolluk ve
adli birimlerimizin sağlıklı ve bilimsel delil toplama süreçlerine de ciddi anlamda destek
sağlamaktadır.
Aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile hızlı ve etkili mücadele edebilmek amacıyla mevzuata
kazandırılan işlemlerin ertelenmesi müessesinden 2018 yılında da aktif olarak yararlanılmıştır. Bu
bağlamda, faaliyet raporumuzda da değindiğimiz üzere aklama ve terörün finansmanı ile bağlantılı
www.masak.gov.tr
5
kişiler hakkında gönderilen şüpheli işlem bildirimlerine istinaden, toplam değeri yaklaşık 800 milyon
Türk Lirası olan 35.649 finansal işlemin askıya alınmasına karar verilmiştir.
Toplumsal bir yaraya dönüşen ve ülkemiz için ağır ekonomik sonuçları olan illegal bahis ve kumar ile
mücadelede, Başkanlığımızca 2018 yılında da yoğun bir çalışma ortaya konulmuştur. Bu çalışmalar,
suçla mücadelede proaktif yaklaşımın, ilgili paydaş kurumlarla yakın işbirliğinin önemini net bir
şekilde ortaya koymuştur. Başkanlığımıza bu alanlarda önemli tecrübe kazandırmıştır.
Yükümlülerin 5549 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatla getirilen düzenlemelere uyum durumunun tespit
edilmesi, bilinç seviyelerinin ölçülmesi ve uyumsuz olanlara yönelik gerekli tedbirlerin alınması
kapsamında 2018 yılında Başkanlığımız tarafından denetim elemanları marifetiyle 59 yükümlülük
denetimi yapılmıştır.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede getirilen önleyici tedbirlerin
yükümlülerce uygulanması, aklama fiillerinin ortaya çıkarılması, engellenmesi ve finansal sistemin bu
suçların işlenmesinde araç olarak kullanılmasının önlenmesi açılarından yürütülen eğitim ve
farkındalığı artırıcı faaliyetlere 2018 yılında da büyük önem verilmiştir.
Ayrıca, Mali Eylem Görev Gücü tarafından gerçekleştirilecek olan 4. tur değerlendirme sürecine
hazırlık olarak Başkanlığımız koordinasyonunda ilgili kurumlarla işbirliği içerisinde yürütülen ulusal
risk değerlendirme çalışmaları bu yıl da titizlikle sürdürülmüştür. Bu kapsamda, ilgili kurumların da
katkılarıyla FATF metodolojisine riayet edilerek hazırlanan ülkemizin Ulusal Risk Değerlendirme
Raporu 03.12.2018 tarihinde FATF Sekretaryasına iletilmiştir.
Demokrasiyi askıya alma ve milli iradeyi yok saymaya yönelik ihanet odaklarının gerçekleştirdiği 15
Temmuz darbe girişimi sonrasında, öncesiyle kıyaslanamayacak şekilde artan iş yüküne rağmen,
beklentileri karşılayabilmek adına Başkanlığımız personelinin özverili çalışmalarıyla başarılı bir yıl
geride bırakılmıştır.
Bu vesileyle, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin
bilgilerin yer aldığı 2018 yılı Faaliyet Raporunun, kamuoyunu bilgilendirme görevimizi yerine getirme
anlamında başarılı olmasını diliyor, faaliyetlerde emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür
ediyorum.
Osman DERELİ Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı
2018 Yılı Faaliyet Raporu
6
I. GENEL BİLGİLER
4208 sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun’un 19.11.1996 tarihinde yürürlüğe
girmesini müteakip 17.02.1997 tarihinde Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığının faaliyete
geçmesi ile ülkemiz kara paranın aklanmasıyla mücadele eden ülkeler arasında yerini almıştır.
17.02.1997’de faaliyete geçen Başkanlığımız, doğrudan Hazine ve Maliye Bakanına bağlı olarak çalışan
idari nitelikte bir kurum olup, görev ve yetkileri ilk olarak 4208 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir.
Aklama suçuyla mücadelede ulusal ve uluslararası standartlar ve ihtiyaçların değişmesi mevzuatın ve
uygulamanın revize edilmesini gerektirmiş, bu kapsamda anılan Kanun yerine 18.10.2006 tarihinde
yürürlüğe giren 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun aklama suçuyla
mücadele sistematiği içerisine terörizmin finansmanı suçuyla mücadeleyi de ekleyerek yürürlüğe
girmiştir. Böylelikle mezkûr Kanunla suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi
kapsamında veri toplamak, şüpheli işlem bildirimlerini almak, analiz etmek ve değerlendirmek
MASAK’ın görevleri arasına dâhil edilmiştir.
Başkanlığımızın görev ve yetkilerinin düzenlendiği 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi
Hakkında Kanun’un 19’uncu maddesi 09.07.2018 tarihli ve 30473 sayılı Mükerrer Resmî Gazete’de
yayımlanan 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin
15’inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığının görev ve yetkileri hâlihazırda 10.07.2018 tarihli ve 30474
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi’nin 231’inci maddesinde düzenlenmiştir.
Aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile mücadelenin bastırıcı ve önleyici tedbirler olmak üzere iki
temel boyutu bulunmaktadır. Suç işlendikten sonra suçlunun ve suç gelirinin tespiti ile ilgili olarak
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen bastırıcı tedbirler; suçun ve suçu işleyenlerin tespit
edilmesini, soruşturulmasını, yargılanmasını ve cezalandırılmasını, aklamaya ve/veya terörizmin
finansmanına konu mal varlığı değerlerinin tespitini, takibini, el konulmasını ve müsaderesini
kapsamaktadır.
Suçun işlenmesini engellemeye yönelik önleyici tedbirler kapsamında düzenlenen, müşterinin
tanınması, şüpheli işlemlerin bildirimi, iç kontrol, iç denetim, risk yönetimi ve uyum görevlisi atanması
gibi yükümlülüklerin, yükümlüler tarafından etkin bir şekilde uygulanmasıyla suç fiillerinin
gerçekleştirilmeden ortaya çıkarılarak engellenmesi ve finansal sistemin bu suçların işlenmesinde araç
olarak kullanılmasının önlenmesi sağlanmaktadır.
Ülkemizde aklama ve terörün finansmanı suçları ile ilgili olarak temel önleyici tedbirlere 5549 sayılı
Kanun’da yer verilmiş olup, özellikle finansal ürün ve hizmetlerdeki çeşitlenmelerin doğal sonucu
olarak yeni aklama ve terörizmin finansmanı yöntemlerinin ortaya çıktığı göz önünde bulundurularak,
ilave ve detay düzenlemelerin yönetmelik, tebliğ gibi ikincil mevzuat düzenlemeleriyle yapılması,
gerekli olduğu durumlarda açıklayıcı rehberlerin yayınlanması öngörülmüştür.
www.masak.gov.tr
7
A. MİSYONUMUZ
Aklama ve terörün finansmanı suçlarının önlenmesi ve tespitine yönelik olarak; politika oluşturulması
ve düzenleme yapılmasına katkıda bulunmak, hızlı ve güvenilir bir şekilde bilgi toplamak ve analiz
etmek, araştırma ve inceleme yapmak, elde edilen bilgi ve sonuçları ilgili makamlara iletmektir.
B. VİZYONUMUZ
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla etkili bir şekilde mücadele ederek etkin bir
ekonomi ve güvenli bir toplum oluşmasına katkıda bulunan öncü bir kurum olmaktır.
C. GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığının görev ve yetkileri 10.07.2018 tarih ve 30474 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin
231’inci maddesinde düzenlenmiş olup, buna göre MASAK aşağıdaki temel hizmetleri yürütmektedir:
Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi amacıyla politika hazırlamak ve uygulama stratejileri
geliştirmek, bu amaçla kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, ortak çalışmalar
yapmak, görüş ve bilgi alışverişinde bulunmak,
Belirlenen politikalar çerçevesinde mevzuat taslakları hazırlamak,
Suç gelirlerinin aklanması alanındaki gelişmeler ile aklama suçunun önlenmesi ve ortaya
çıkarılmasına yönelik yöntemler konusunda araştırmalar yapmak,
Suç gelirlerinin aklanmasını önlemek amacıyla sektörel çalışmalar yapmak, önlemler geliştirmek ve
uygulamayı izlemek,
Kamuoyu duyarlılığını ve desteğini artırmaya yönelik çalışmalar yapmak,
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi kapsamında veri toplamak, şüpheli
işlem bildirimlerini almak, analiz etmek ve değerlendirmek,
Değerlendirme sürecinde gerek duyulduğunda kolluk ve diğer birimlerden kendi görev alanlarında
inceleme ve araştırma yapılması talebinde bulunmak,
5549 sayılı Kanun kapsamına giren işlemler ile ilgili olarak, araştırma ve inceleme yapmak veya
yaptırmak.
Yapılan araştırma ve inceleme sonucunda aklama suçunun işlendiği hususunda olguların varlığının
tespiti halinde, Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre gerekli işlemler yapılmak üzere
Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunmak,
Cumhuriyet savcıları tarafından intikal ettirilen konuları incelemek ve aklama suçunun tespitine
ilişkin talepleri yerine getirmek,
Aklama veya terörün finansmanı suçunun işlendiğine dair ciddi şüphelerin mevcut olması
durumunda konuyu ilgili Cumhuriyet savcılığına intikal ettirmek,
İlgili mevzuat kapsamında yükümlülük denetimi yapılmasını sağlamak,
2018 Yılı Faaliyet Raporu
8
Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kuruluşlardan her türlü
bilgi ve belgeyi istemek,
Bilgi ve ihtisasına ihtiyaç duyulması halinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların
Başkanlık bünyesinde geçici olarak görevlendirilmelerini talep etmek,
Görev alanına giren konularda uluslararası ilişkileri yürütmek, görüş ve bilgi alışverişinde
bulunmak,
Yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla bilgi ve belge değişiminde bulunmak, bu amaçla uluslararası
antlaşma niteliğinde olmayan mutabakat muhtırası imzalamak,
Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
Yukarıda yer verilen 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin
231’inci maddesi incelendiğinde Başkanlığımızın altı temel görevi olduğu görülecektir. Bu görevler,
analiz ve değerlendirme yapmak (mali istihbarat üretmek), aklama suçu incelemeleri ve yükümlülük
denetimleri yaptırmak, dış ilişkiler, veri toplama ve idari yaptırımlar olarak sıralanabilir.
Şekil 1- Başkanlığın Başlıca Görev Alanları
MA
SA
KG
öre
vle
ri
Analiz ve Değerlendirme
İnceleme
Yükümlülük Denetimi
Dış İlişkiler
Veri Toplama
İdari Yaptırımlar
www.masak.gov.tr
9
D. BAŞKANLIĞA İLİŞKİN BİLGİLER
1. BAKANLIK İÇİNDEKİ YERİ
MASAK’ın, Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 219’uncu
maddesinin birinci fıkrasının (i) bendiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde hizmet birimi olduğu;
mezkûr Kararnamenin 231’inci maddesinde de doğrudan Hazine ve Maliye Bakanına bağlı olarak
çalışacağı düzenlenmiştir.
2. ÖRGÜTSEL YAPI
Başkanlığımız hizmetlerini; Başkana bağlı Başkan Yardımcıları ve Daire Başkanları eliyle
yürütmektedir.
Mali istihbarat birimleri, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelenin temel
kurumlarından olup, bu mücadelede önemli fonksiyonlar üstlenmektedirler.
Mali Eylem Görev Gücü (FATF), 29. Tavsiyesinde; ülkelerden şüpheli işlem bildirimlerini alan, analiz
eden ve ilgili birimlere dağıtan ulusal merkezi bir makam oluşturmalarını istemektedir.
Bu çerçevede Türkiye’nin “Mali İstihbarat Birimi” (Financial Intelligence Unit- FIU) olarak kurulan
MASAK, temel FIU fonksiyonlarının yanı sıra düzenleyici, denetleyici ve eğitici bir rol de üstlenmiştir.
MASAK’ın organizasyon şeması Şekil 2’de gösterilmiştir.
Şekil 2- Başkanlığımızın Organizasyon Şeması
BAŞKAN
BAŞKAN YARDIMCILARI (2)
DAİRE BAŞKANLIKLARI (12)
VERİ DEĞERLENDİRME
VE BİLGİ PAYLAŞIMI DAİRE
BŞK.
ÖZEL YAPTIRIMLAR
DAİRE BŞK.
STRATEJİK ANALİZ DAİRE
BŞK.
ANALİZ VE DEĞERLENDİRME
DAİRE BŞK. (4)
DIŞ İLİŞKİLER DAİRE BŞK.
İNCELEME DAİRE BŞK.
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE
İLETİŞİM DAİRE BŞK.
YÜKÜMLÜLÜK DAİRE BŞK.
MEVZUAT, EĞİTİM VE KURUMSAL
YÖNETİM DAİRE BŞK.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
10
3. İNSAN KAYNAKLARI
MASAK’ta toplam 267 personel görev yapmaktadır. Personelin dağılımına ilişkin bilgilere aşağıdaki
tabloda yer verilmiştir.
Tablo 1- Yıllar İtibarıyla Personelin Dağılımı (2014-2018)
(*) Başkan, Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı, Şube Müdürü (2 Vergi Müfettişi Şube Müdürlüğü görevini vekâleten, 1 Hazine ve Maliye Uzmanı Şube Müdürlüğü görevini görevlendirme ile yürütmektedir.)
(**)Hazine ve Maliye Uzmanı, Hazine ve Maliye Uzman Yardımcısı, Denetim Elemanı, Vergi Müfettişi, TÜİK Uzmanı
(***), Malmüdürü, Mütercim, Şef, Gelir Uzmanı, Gelir Uzman Yardımcısı, Defterdarlık Uzmanı, Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, Memur, Yardımcı Hizmetli, Dağıtıcı, Şoför.)
(****) 5549 sayılı Kanunun Ek Madde-1 kapsamında görevlendirilenler
(*****) 1 Daire Başkanı, 1 Hazine ve Maliye Uzmanı ve 1 Mühendis Kurul Dışında Geçici Görevli olup; 2 Hazine ve Maliye Uzmanı, 1 Hazine ve Maliye Uzman Yardımcısı ile 2 Vergi Müfettişi Aylıksız İzinde bulunmaktadır.
Grafik 1- Yıllar İtibarıyla Toplam Personel Sayısı (2014–2018)
219232
243
262 267
0
50
100
150
200
250
300
2014 2015 2016 2017 2018
Yıllar İdari
Personel (*)
Hazine ve
Maliye Uzmanı
Hazine ve
Maliye Uzman
Yrd.
Vergi Müfettişi
Meslek Personeli
(**)
Bilgi Teknolojileri
Personeli
Büro Personeli
(***)
Denetim Elemanı (****)
Toplam Personel (*****)
2014 20 70 38 4 112 14 63 10 219
2015 19 75 47 4 126 15 60 12 232
2016 20 52 61 25 138 16 64 5 243
2017 18 54 67 31 157 17 71 4 262
2018 18 70 50 31 152 26 72 0 267
www.masak.gov.tr
11
Unvanı Görev Yapan Personel Sayısı
Başkan 1
Başkan Yardımcısı 2
Daire Başkanı 10
Şube Müdürü 5
Meslek Personeli (*) 152
Bilgi Teknolojileri Personeli (**) 26
Büro Personeli (***) 62
Yardımcı Personel (****) 9
TOPLAM 267
Kadrolu Personel 129
MASAK’ ta Geçici Görevli Personel 129
Sözleşmeli Bilişim Personeli 8
Sözleşmeli Personel 1
TOPLAM 267
Aylıksız İzinli 5
Başka Birimde Geçici Görevli 3
FİİLİ ÇALIŞAN SAYISI 259
Tablo 2- Unvanlarına Göre Personel Sayıları (31.12.2018)
(*) Hazine ve Maliye Uzmanı, Hazine ve Maliye Uzman Yardımcısı, Vergi Müfettişi, TÜİK Uzmanı
(**) Mühendis, Sözleşmeli Bilişim Personeli, Sözleşmeli Çözümleyici-Sistem Programcısı, İstatistikçi, Programcı, Bilgisayar İşletmeni, Gelir Uzmanı
(***)Malmüdürü, Mütercim, Gelir Uzmanı, Gelir Uzman Yardımcısı, Defterdarlık Uzmanı, Şef, Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, Memur, Dağıtıcı, Şoför, Yardımcı Hizmetli
(****) Dağıtıcı, Şoför, Yardımcı Hizmetli
2018 Yılı Faaliyet Raporu
12
Grafik 2- Personelin Unvan Bazında Yüzde Dağılımı (31.12.2018)
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında görev yapan personelin yaş profiline göre dağılımı
aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Yaş Aralığı Sayısı
24-29 32
30-35 86
36-41 50
42-47 39
48-53 34
54-59 21
60-65 5
Toplam 267
Tablo 3- Personelin Yaş Profili (31.12.2018)
İdari Personel7%
Meslek Personeli57%
Bilgi Teknolojileri Personeli
10%
Büro Personeli23%
Yardımcı Personel3%
www.masak.gov.tr
13
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında görev yapan personelin öğrenim durumu aşağıdaki
tabloda yer almaktadır.
Öğrenim Durumu Sayısı
Ortaokul 3
Lise 7
Ön Lisans 10
Lisans 212
Yüksek Lisans 32
Doktora 3
Toplam 267
Tablo 4- Personelin Öğrenimi Durumu (31.12.2018)
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında görev yapan personelin Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi
(YDS) güncel düzeyi aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
YDS (A) Düzeyi YDS (B) Düzeyi YDS (C) Düzeyi
8 16 44
Tablo 5- Personelin YDS Düzeyi (31.12.2018)
2018 Yılı Faaliyet Raporu
14
II. AMAÇ VE HEDEFLER
A. BAŞKANLIĞIMIZIN AMAÇ VE HEDEFLERİ
Bakanlığımızın hazırladığı ve kamuoyuna duyurduğu 2018-2022 Stratejik Planında yer alan “Kayıt Dışı
Ekonomi ile Mücadele Etmek ve Mali Suçları Azaltmak” stratejik amacı kapsamında, MASAK’ın
stratejik hedefi “Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla ekonomik güvenliği esas alan
etkin bir mücadele yürütmek” olarak belirlenmiştir.
B. BAŞKANLIĞIMIZIN TEMEL ÖNCELİKLERİ
Başkanlığımız tarafından, stratejik amaç ve hedefe ulaşmak amacıyla 2019 yılında aşağıdaki
çalışmalara öncelik verilecektir:
Başkanlığımızın daha güçlü bir mali istihbarat birimi olabilmesi için günümüz ihtiyaçları
çerçevesinde yeniden yapılandırılmasını sağlamak.
Verilerin ilgili kurum ve kuruluşlardan daha güncel olarak alınmasını sağlamak.
Önceki yıllarda başlanan ve 2018 yılı itibarı ile de devam edilen yeni “elektronik şüpheli işlem
bildirim sistemi” uygulamasından alınan sonuçları değerlendirerek, veri tabanının güçlendirilmesi
hedefi yanında, yapılacak analiz, değerlendirme ve incelemeler açısından sonuç almaya yönelik
nitelikte şüpheli işlem bildirimlerinin (ŞİB) elde edilmesini gözetmek.
Terör, terörün finansmanı ve suç gelirlerinin aklanmasıyla mücadelede uygulanan önleyici tedbirler
kapsamında yığın veriler üzerinden stratejik analizler yaparak ilgili kurumlarla paylaşmak.
Ekonomik güvenliği esas alan genel analizler yaparak ilgili kurumları bilgilendirmek.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı suçlarına ilişkin alınan ihbar ve şüpheli işlem
bildirimlerinin analiz ve değerlendirme çalışmalarını mümkün olan en kısa sürede tamamlamak.
Başkanlığımıza gelen ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinde bahsi geçen ve risk teşkil edebilecek
konularda yığın verilerden yararlanarak ve sektörel analizlere tabi tutarak, suç gelirlerinin
aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede etkinliğin arttırılmasına katkı sağlamak. Bu
amaçla, başta bankalar olmak üzere gerçek ve tüzel kişilerden istenecek bilgi ve belgelerin analize
uygun şekilde standart formatta ve güvenli ortamda alınmasına ilişkin çalışmaları gerçekleştirmek.
Yükümlü gruplarına yönelik suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede
“önleyici tedbirler” olarak bilinen yükümlülükler konusunda eğitim faaliyetleri düzenleyerek,
yükümlülerin farkındalıklarını artırmak ve bu tedbirleri uygulamalarını sağlamak.
Yükümlü denetimlerinin devam eden denetim uygulamalarının yanı sıra uzaktan tarama ve
gözetleme teknikleriyle desteklenmesi ve yönlendirilmesine ilişkin çalışmalar yapmak.
www.masak.gov.tr
15
Yükümlülerin, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında getirilen
yükümlülüklere uyum sağlamaları amacıyla, yükümlüler nezdinde yükümlülüklere uyum
denetimleri yapmak.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelenin etkin ve verimli bir şekilde
gelişmesi amacına uygun olarak, işbirliği ve eşgüdüm halinde olunan kolluk birimleri ile diğer ilgili
kurum ve kuruluşlarla etkin işbirliği içerisinde ve proaktif çalışmalar yürütmek.
Uluslararası işbirliğinin sağlanması amacıyla, yabancı ülke mali istihbarat birimleri ile istihbari
amaçlı bilgi değişimine imkân sağlayan mutabakat muhtıraları imzalamak.
Aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile malvarlıklarına el konulması kapsamında adli
birimlerden gelecek raporlama taleplerini etkili bir şekilde yerine getirmek üzere kurumsal
kapasiteyi geliştirmek.
Aklama suçu incelemelerinde ve yükümlülük denetimlerinde etkinliği artırmaya ve hızlı sonuç
almaya yönelik çalışmalarda bulunmak.
Ulusal Risk Değerlendirmesi Projesi kapsamında aklama ve terörün finansmanı ile ilgili risklerin
tanımlanması, sınıflandırılması ve yönetimine ilişkin eylemlerin izlenmesi için gerekli kabiliyetleri
ihtiva edecek özel bir bilgi işlem sistemi bileşeni geliştirmek.
Ulusal Risk Değerlendirmesi Projesi kapsamında belirlenen risklerle mücadele amacıyla gerekli
tedbirleri almak ve uygulamak.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
16
III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER
A. MALİ BİLGİLER
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığının son beş yıla ilişkin Genel Bütçe ile tahsis edilen ödenek ve
harcamaları gösterir tablo aşağıdaki gibidir.
Tablo 6- Bütçe Ödenek Tahsisi ve Giderlerinin Ekonomik Sınıflandırılması (2014-2018)
www.masak.gov.tr
17
Bütçe harcamalarının 31.12.2018 tarihi itibariyle bütçe ekonomik kodlarına göre dağılımı yukarıdaki şekildedir. Grafik 3’te görüldüğü üzere, giderler içinde en büyük kalem sermaye giderleri olup toplam giderler içindeki payı %47,26’dır. Diğer harcama kalemlerinin toplam giderlere oranı sırasıyla personel giderleri için %39,41, mal ve hizmet alımları için %5,98, sosyal güvenlik kurumlarına devlet pirimi giderleri için %5,64 ve cari transferler için %1,71 olarak gerçekleşmiştir. Cari transferler Türkiye’nin (FATF ile EGMONT) uluslararası kuruluşlara yaptığı yıllık üyelik aidatıdır.
Grafik 3- Harcamalarının Yüzde Dağılımı (2018)
Personel Giderleri
39,41%
Sosyal Güvenlik
Kurumlarına Devlet
Primi Giderleri
5,64%Mal ve Hizmet Alım
Giderleri
5,98%
Cari Transferler
1,71%
Sermaye Giderleri
47,26%
2018 Yılı Faaliyet Raporu
18
B. PERFORMANS BİLGİLERİ
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 231’inci maddesi kapsamında suç gelirlerinin aklanması ve
terörün finansmanının önlenmesi amacıyla veri toplamak, toplanan verileri analiz etmek ve
değerlendirmek, araştırma ve inceleme yapmak ve elde edilen bilgi ve sonuçları ilgili makamlara
iletmekle görevli ve yetkilidir. 6415 sayılı Kanun kapsamında ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
Kararları ile Yabancı Devlet taleplerine istinaden yürütülecek malvarlığı dondurma kararlarının
istihsali ve icrası süreçlerinde görevli ve yetkili kılınmıştır.
Veri toplama fonksiyonu ile ilgili olarak; 5549 sayılı Kanun ve bu Kanunla ilgili ikincil mevzuat
kapsamında yükümlüler, kendileri nezdinde gerçekleşen ya da aracılık ettikleri işlemlerden terörün
finansmanı veya suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması şüphesini taşıyanları MASAK’a
ŞİB olarak bildirmektedir.
Ayrıca suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçunun işlenip işlenmediğinin tespitine
yönelik olarak Cumhuriyet Savcılıkları ile Mahkemeler MASAK’tan adli talepte bulunabilmektedir.
Kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişiler de MASAK’a ihbarda bulunabilmektedir.
Başkanlığımız bu bildirimleri değerlendirirken 5549 sayılı Kanun ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi kapsamında yetkisinde bulunan kaynaklardan gerekli verileri de alarak analiz yapmakta,
bunun yanı sıra ihbar, ŞİB, adli talep gibi bildirimlerle ilişkisi olmamasına rağmen değişik veri setleri
üzerinde stratejik analizler yapmaktadır.
ŞİB, adli talep ve ihbarlarla ilgili olarak terörün finansmanı veya suçtan kaynaklanan mal varlığı
değerlerinin aklanması suçlarına ilişkin olarak Hazine ve Maliye Uzmanlarınca analiz ve değerlendirme
çalışmaları yapılırken; aklama suçuna ilişkin olarak ayrıca denetim elemanlarınca inceleme de
yapılmaktadır.
Başkanlığımızca aklama ve terörizmin finansmanı suçlarının önlenmesi kapsamında yapılan
çalışmalara aşağıda başlıklar halinde yer verilecektir. Bununla birlikte, Başkanlığımızın 2018 yılı
faaliyetlerine ilişkin genel bir değerlendirme yapılmasını temin amacıyla aklama ve terörizmin
finansmanı suçlarının önlenmesi kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlere ilişkin 2014-2018 yıllarına ait
bazı istatistiki bilgilere aşağıdaki tabloda ve grafiklerde yer verilmiştir.
www.masak.gov.tr
19
2014 2015 2016 2017 2018
İŞ YÜKÜ
Gelen Adli Talep ve İhbar Sayısı 622 642 6.640 27.209 23.194
Adli/Kolluk Talepleri 191 369 6.336 26.977 22.939
Diğer İhbarlar 431 273 304 232 255
Gelen Adli Talep ve İhbarlarda Geçen Kişi Sayısı
9.884 15.879 77.713 88.276 51.379
TAMAMLANAN İŞ
Düzenlenen Rapor Sayısı1 136 196 1.378 13.208 27.270
Düzenlenen Raporlarda Geçen Kişi Sayısı2 12.470 7.284 44.681 73.370 90.435
Düzenlenen Bilgi Notu 69 211 3.133 5.396 1.997
İstihbari Nitelikte Bilgi Paylaşımında Bulunulan Kişi Sayısı
2.726 7.724 95.077 24.804 214.987
BAŞKANLIĞIMIZ ADINA DİĞER KURUMLARA
YAPTIRILAN İŞLER
Sonuçlandırılan İnceleme Dosyası Sayısı 45 40 20 38 75
Sonuçlandırılan Yükümlülüklere Uyum Denetimi Sayısı
88 78 96 117 59
Tablo 7- Genel Performans Değerlendirilmesine Yönelik İstatistikler (2014-2018)
1 Düzenlenen analiz, değerlendirme ve mali tespit raporları ile CMK’nın 128’inci maddesi kapsamında hazırlanan raporların toplam sayısıdır.
2 Düzenlenen analiz, değerlendirme ve mali tespit raporları ile CMK’nın 128’inci maddesi kapsamında hazırlanan raporlarda geçen toplam kişi sayısıdır.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
20
Grafik 4- Adli Talep ve İhbar Sayıları (2014-2018)
Grafik 5- Adli Talep ve İhbarlarda Geçen Kişi Sayısı (2014-2018)
622 642
6.640
27.209
23.194
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
2014 2015 2016 2017 2018
9.88415.879
77.713
88.276
51.379
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
90.000
100.000
2014 2015 2016 2017 2018
www.masak.gov.tr
21
Grafik 6- Düzenlenen Rapor Sayısı (2014-2018)
Grafik 7- Düzenlenen Raporlarda Geçen Kişi Sayısı (2014-2018)
136 1961.378
13.208
27.270
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
2014 2015 2016 2017 2018
12.4707.284
44.681
73.370
90.435
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
90.000
100.000
2014 2015 2016 2017 2018
2018 Yılı Faaliyet Raporu
22
Grafik 8- İstihbari Nitelikte Bilgi Paylaşımında Bulunulan Kişi Sayısı (2014-2018)
2.726 7.724
95.077
24.804
214.987
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
2014 2015 2016 2017 2018
www.masak.gov.tr
23
1. BİLDİRİM VE İHBAR ALIMINA YÖNELİK FAALİYETLER
5549 sayılı Kanun ve ilgili ikincil mevzuat uyarınca yükümlü olarak sayılan gerçek ve tüzel kişiler
tarafından gönderilen ŞİB’ler, adli veya kolluk makamlarınca gönderilen araştırma/rapor tanzim
talepleri, diğer kamu kurumlarınca Başkanlığımıza gönderilen teftiş veya soruşturma raporları ya da
gerçek ve özel tüzel kişiler tarafından Başkanlığımıza gönderilen ihbar mahiyetinde olan dilekçeler
gerek evrak olarak gerekse bildirim olarak sisteme kaydedilmektedir.
Başkanlığımız MASAK Entegre Mali İstihbarat Sistemine (EMİS) bildirim kaydı yapılan evraklar,
mahiyetine göre kurumsal talep, kurumsal ihbar veya kişisel ihbar olarak sınıflandırıldıktan sonra veri
teyit/veri işleme çalışmalarına tabi tutularak üzerlerinde analiz yapılmasını mümkün kılan sistematik
istihbari verilere dönüştürülmektedir.
BİLDİRİMLER 2014 2015 2016 2017 2018
Şüpheli İşlem Bildirimleri 36.483 74.221 139.210 176.411 222.743
Adli/Kolluk Talepleri 191 369 6.336 26.977 22.939
Diğer İhbarlar 431 273 304 232 255
Toplam 37.105 74.863 145.850 203.620 245.937
Tablo 8- Alınan Bildirimlerin Yıllara Göre Dağılımı (2014-2018)
1.1. Şüpheli İşlem Bildirimleri
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ile bu Kanunun uygulanmasına
yönelik olarak yayımlanan ilgili ikincil mevzuat kapsamında “yükümlü" olarak sayılan gerçek ve tüzel
kişiler tarafından Başkanlığımıza standart bir form ile bildirilen şüpheli durumlar veya işlemler,
şüpheli işlem bildirimi olarak nazara alınmaktadır.
Başkanlığımıza gönderilen şüpheli işlem bildirimleri ekseriyetle elektronik ortamda (%99,7)
gönderilmekte olup, kara nakil vasıtalarının alım-satımı ile uğraşanlar (motorlu taşıt galerileri) veya
kıymetli maden, taş ve mücevher alım satımı yapanlar (kuyumcular) gibi kurumsal olmayan
yükümlüler ise posta yoluyla bildirimde bulunmaktadırlar.
Şüpheli işlem bildirimleri Başkanlığımızca gerek bağlantılarına göre olay/örgüt bazlı olarak gerekse
risk kriterlerine göre stratejik veya operasyonel amaçlı veri analizlerine tabi tutulmaktadır.
Şüpheli işlem bildirimlerinin yıllara göre sayıları Grafik 9’da, yükümlü gruplarına göre dağılımı ise
Tablo 9’da yer almaktadır.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
24
Grafik 9- Şüpheli İşlem Bildirim Sayılarının Yıllara Göre Dağılımı (2014-2018)
Yükümlüler 2014 2015 2016 2017 2018
Bankalar 31.146 66.719 117.006 159.076 195.803
Faktoring Şirketleri 1.925 2.520 6.870 4.399 5.098
Ödeme Kuruluşları ile Elektronik Para Kuruluşları - - 703 3.382 13.796
Sigorta ve Emeklilik Şirketleri ile Sigorta ve Reasürans
Aracıları 693 451 1.980 1.487 735
Yetkili Müesseseler ile Kıymetli Maden Aracı
Kuruluşları 498 603 899 1.323 1.924
Kargo Şirketleri 194 424 845 693 948
Finansman Şirketleri 39 32 201 631 74
Sermaye Piyasası Aracı Kurumları 209 151 371 332 172
Finansal Kiralama Şirketleri 101 45 181 78 69
İş Makineleri Dâhil Her Türlü Deniz, Hava ve Kara Nakil
Vasıtalarının Alım-Satımı İle Uğraşanlar - 35 51 37 52
Serbest Muhasebeci ve Yeminli Mali Müşavirler - - - 14 1
Talih ve Bahis Oyunları Alanında Faaliyet Gösterenler - - - 4 5
Bağımsız Denetim Kuruluşları - - - 2 -
Noterler 1 - 2 1 -
Yatırım Ortaklıkları - - - 1 -
Kıymetli Maden, Taş ve Mücevher Alım Satımı Yapanlar - - - - 43
Varlık Yönetim Şirketleri - 1 - - -
Takas ve Saklama Hizmeti Veren Kuruluşlar - - 1 - 2
Portföy Yönetim Şirketleri - - - - 3
Diğer 1.677 3.240 3.460 4.951 4.018
Toplam 36.483 74.221 132.570 176.411 222.743
Tablo 9- Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Yükümlü Gruplarına Göre Dağılımı (2014-2018)
36.483
74.221
139.210
176.411
222.743
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
2014 2015 2016 2017 2018
www.masak.gov.tr
25
2018 yılı içerisinde bankacılık, elektronik para/ödeme hizmetleri, efektif döviz veya kıymetli
maden/taş alım satımı işlemlerine yönelik sektörlerden gelen şüpheli işlem bildirimlerinde diğer
yıllara nazaran artış yaşanırken sermaye piyasası işlemleri, leasing-finansman işlemleri ile sigorta ve
emeklilik işlemlerine yönelik sektörlerden gelen şüpheli işlem bildirim sayılarında ise bir önceki yıla
kıyasla azalış yaşanmıştır.
Finansal Kuruluşlar 2014 2015 2016 2017 2018
Bankalar 33 34 34 32 34
Sermaye Piyasası Aracı Kurumları 30 25 38 34 32
Sigorta ve Emeklilik Şirketleri ile Sigorta ve Reasürans Aracıları
34 34 42 36 35
Faktöring Şirketleri 51 48 44 45 42
Finansal Kiralama Şirketleri 16 12 16 14 11
Finansman Şirketleri 5 7 8 9 8
Yetkili Müesseseler ile Kıymetli Maden Aracı Kuruluşları 12 18 25 20 24
Ödeme Kuruluşları ile Elektronik Para Kuruluşları - - 8 12 24
Takas ve Saklama Hizmeti Veren Kuruluşlar - - 1 - 1
Yatırım Ortaklıkları - - - 1 -
Portföy Yönetim Şirketleri - - - - 1
Toplam 181 178 216 203 212
Tablo 10- ŞİB Gönderen Finansal Kuruluş Sayısının Yıllara Göre Dağılımı (2014-2018)
2018 yılı içerisinde şüpheli işlem bildiriminde bulunan toplam 231 adet yükümlü gerçek veya tüzel
kişiden 212’si aynı zamanda finansal kuruluş sayılmakta olup Başkanlığımıza gönderilen şüpheli
işlem bildirimlerinin yaklaşık olarak %99,53’ü finansal kuruluş sayılan yükümlülere aittir.
Grafik 10- ŞİB Gönderen Finansal Kuruluşların Yıllara Göre Dağılımı (2014-2018)
181 178
216203
212
0
50
100
150
200
250
2014 2015 2016 2017 2018
2018 Yılı Faaliyet Raporu
26
1.2. Adli Talepler ve İhbarlar
Başkanlığımıza gönderilen ihbar dilekçeleri ile kurumsal araştırma/rapor tanzim talepleri, evrakı
gönderenin gerçek veya tüzel kişi, adli veya idari kurum oluşuna göre sınıflandırılarak işleme
alınmaktadır.
Başkanlığımız görev alanına girmediği anlaşılan ihbar, talep ve şikâyet dilekçeleri ise konularına ve
içeriğine göre ilgilisi olan kamu kurumlarına iletilmekte veya başvuru sahibine Başkanlığımızın görev
alanına girmediği hususunda bilgilendirme yapılmaktadır.
2014-2018 tarihleri arasında Başkanlığımıza gönderilen araştırma/rapor tanzim talebi ve ihbar sayıları
aşağıdaki tabloda yer almakta olup 2018 yılında toplam 23.194 adet araştırma/rapor tanzim talebi ve
ihbar alınmıştır.
Yıl 2014 2015 2016 2017 2018
Adli Talep ve İhbarlar 622 642 6.640 27.209 23.194
Tablo 11- Adli Talep ve İhbarların Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
Grafik 11- Adli Talep ve İhbarların Yıllara Göre Dağılımı (2014-2018)
2018 yılı içerisinde 22.317 adet terör veya terörizmin finansmanı konulu bildirim alınmış olup
bunların 22.018’i FETÖ/PDY terör örgütü ile aidiyeti, iltisakı veya irtibatı bulunması şüphesi ile
gönderilmiştir. Bu bildirimlere yapılan işlemlere yönelik bilgilere faaliyet raporumuzun ilerleyen
bölümlerinde detaylı olarak yer verilmektedir.
622 642
6.640
27.209
23.194
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
2014 2015 2016 2017 2018
www.masak.gov.tr
27
Bildirim Konusu 2018
Terör veya Terörizmin Finansmanı 22.317
Yasa Dışı Kumar-Bahis Oynamak/Oynatmak 253
Dolandırıcılık 123
Yolsuzluk 91
Tefecilik 67
Suç Gelirlerinin Aklanması 46
Şüpheli Para Hareketleri 46
İnsan Ticareti/Göçmen Kaçakçılığı 32
Hırsızlık/Yağma 30
Diğer 27
Uyuşturucu Madde Ticareti 24
Vergi Kaçırma/Vergi Kaçakçılığı 23
Sınırda Yakalanan Para ve Benzeri Değerler 22
Suç Örgütü Kurmak 22
Güveni Kötüye Kullanmak 19
Bilişim Suçları 18
Akaryakıt Kaçakçılığı 9
İhaleye Fesat Karıştırmak 9
Bankacılık Suçları 7
Kaynağı Belirsiz Kazançlar 3
Sermaye Piyasalarına İlişkin Suçlar 2
Sigara Kaçakçılığı 2
Sermaye Piyasası Mevzuatına Aykırılık 2
Toplam 23.194
Tablo 12- Adli Talep ve İhbarların Konularına Göre Dağılımı (2018)
1.2.1. Adli Makamlar veya Kolluk Birimleri Tarafından Yapılan Araştırma Talepleri
Cumhuriyet savcılıkları, mahkemeler veya Hâkimler ve Savcılar Kurulu gibi adli makamlar ile kolluk
birimleri tarafından suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı
suçları ile bu suçlara dayanak teşkil eden öncül suçların araştırılmasına ya da 5271 sayılı Ceza
Muhakemesi Kanunu’nun 128’inci maddesi kapsamında suçtan elde edilen değerlerin araştırılmasına
ilişkin talepler Faaliyet Raporumuzda adli talep olarak nitelendirilecektir. Başkanlığımıza intikal eden
adli veya kolluk araştırma taleplerinin yıllar itibarıyla dağılımına Tablo-13’te yer verilmiştir.
Adli Talepler 2014 2015 2016 2017 2018
Adli Makamlar 145 239 5.583 25.976 21.139
Kolluk Birimleri 46 130 753 1.001 1.800
Tablo 13- Adli Taleplerin Yıllara Göre Dağılımı (2014-2018)
2018 Yılı Faaliyet Raporu
28
Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, FETÖ/PDY tarafından gerçekleştirilen
15 Temmuz kanlı darbe girişimi sonrasında 2016 ve 2017 yıllarında adli ve kolluk araşturma talebi
sayısında görülen ciddi artış eğilimi 2018 yılında da devam etmiştir. Başkanlığımıza 2018 yılında gelen
adli talep sayısı özellikle 2015 ve önceki yıllarda gerçekleşen sayılar ile karşılaştırılamayacak seviyede
yüksektir.
Başkanlığımıza gönderilen adli talepler ekseriyetle FETÖ/PDY terör örgütü ile aidiyeti, iltisakı veya
irtibatına yönelik araştırma yapılması ve rapor tanzimine ilişkin olup çoğunlukla Cumhuriyet
Başsavcılıkları tarafından gönderilmiştir.
1.2.2. Diğer Bildirimler (Kurumsal ve Kişisel İhbarlar)
Adli makamlar ve kolluk birimleri haricindeki diğer kamu kurum ve kuruluşlarının Başkanlığımız görev
alanına giren konularda Başkanlığımıza iletmiş oldukları yazılar, teftiş/soruşturma raporları ile özel
hukuk tüzel kişilerinin Başkanlığımıza gönderdiği dilekçelerden ihbar mahiyetini taşıyan ve
Başkanlığımız görev alanını ilgilendirdiği anlaşılanlar kurumsal ihbar adı altında işleme konulmaktadır.
Gerçek kişiler tarafından Başkanlığımıza gönderilen ihbar veya şikâyetlerden ihbar mahiyetinde olan
ve Başkanlığımız görev alanını ilgilendirdiği anlaşılanlar ise kişisel ihbar olarak işleme konulmaktadır.
Başkanlığımız görev alanına girmediği anlaşılan ihbar veya şikâyet dilekçeleri ise konularına ve
içeriğine göre ilgili kamu kurumlarına iletilmekte veya dilekçe sahibine Başkanlığımızın görev alanına
girmediği hususunda bilgilendirme yapılmaktadır.
Başkanlığımıza intikal eden kurumsal ve kişisel ihbarların yıllara göre dağılımına Tablo 14’te yer
verilmiştir.
Diğer Bildirimler 2014 2015 2016 2017 2018
Diğer Kamu Kurumları 76 88 163 138 194
Gerçek Kişiler 331 174 132 92 54
Özel Hukuk Tüzel Kişileri 19 11 9 1 6
Basın / Yurtdışı 5 0 0 1 1
Toplam 431 273 304 232 255
Tablo 14- Kurumsal ve Kişisel İhbarların Yıllara Göre Dağılımı (2014-2018)
www.masak.gov.tr
29
2. ANALİZ VE DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ
MASAK, terörün finansmanın ve suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi ve bu suçların tespitine
yönelik olarak analiz, değerlendirme çalışmalarını yapmakta olup, suç gelirlerinin aklanmasının tespiti
kapsamında ayrıca denetim birimleri aracılığıyla inceleme de yaptırmaktadır.
Analiz; 5549 sayılı Kanun kapsamında toplanan muhtelif veriler ile alınan ihbar ve bildirimlerin,
istatistiki ve analitik yöntemler kullanılarak; teknik araçlar yardımıyla işlenmesi suretiyle bunlardan
nitelikli mali istihbarat elde etmeye yönelik olarak yapılan çalışmalardır.
Değerlendirme; MASAK’ın nüfuz ettiği olaylar veya yapılan analizlere istinaden malvarlığına ve kişilere
yönelik olarak aklama ve terörizmin finansmanı suçuyla ilgili ciddi şüphe ve emarelerin ortaya
çıkarılmasına yönelik olarak yapılan çalışmalardır.
İnceleme; aklama suçunun işlendiği hususunda olguların varlığının tespitine yönelik olarak yapılan
çalışmalardır.
MASAK, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 231’inci
maddesine göre, terörün finansmanı ve suç gelirlerinin aklanması suçlarıyla ilgili analiz ve
değerlendirme çalışmalarını Hazine ve Maliye Uzmanları vasıtasıyla yaparken, suçtan kaynaklanan
malvarlığı değerlerinin aklanması suçuyla ilgili incelemeleri ise denetim elemanları marifetiyle yerine
getirmektedir.
MASAK, bünyesinde yapılan analiz, değerlendirme ve inceleme çalışmaları, risk analizleri ve çeşitli
kaynaklara dayanarak başlatılabilmekte olup bunların başlıcaları; Cumhuriyet savcılıklarından gelen
talepler, kamu kurum veya kuruluşları ile yurt içindeki veya yurt dışındaki özel ya da tüzel kişilerden
alınan ihbarlar ile 5549 sayılı Kanun’a göre şüpheli işlemleri bildirmekle görevli olan yükümlülerce
intikal ettirilen şüpheli işlem bildirimleridir.
2.1. Analiz ve Değerlendirmeler
Analiz ve değerlendirme çalışmaları, aklama suçuna ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları,
terörün finansmanı suçuna ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları ve stratejik analiz ve
değerlendirme çalışmaları olarak üç temel kategoride yapılmaktadır. Yapılan analiz ve
değerlendirmenin yapılma gerekçesi hangi kategoride yapıldığını belirlemektedir. Analiz ve
değerlendirme sonuçları içeriğine göre ilgili savcılığa, incelemeye sevk edilebilmekte veya mali
analizlerde kullanılmak üzere veri tabanına kaydedilmektedir. Ayrıca sonuçların başka kurum veya
kuruluşların çalışmalarında kullanılmasına gerek olduğu düşünülen durumlarda, mali istihbarat olarak
ilgili birime iletilmektedir.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele mekanizmasında en önemli kurumsal
yapıların başında mali istihbarat birimleri gelmektedir. Mali istihbarat birimleri arasında işbirliği
yapılmasına yönelik olarak kurulan EGMONT Grubu mali istihbarat birimini; “Suçtan elde edildiğinden
şüphe duyulan gelirlere ve potansiyel terörün finansmanına veya karapara aklama ve terörün
finansmanı ile mücadele amacıyla ulusal mevzuat ve düzenlemelerin gerektirdiği mali bilgilere ilişkin
bildirimleri toplamak, (ulusal mevzuatın izin verdiği ölçüde bunları talep etmek), analiz etmek ve ilgili
makamlara sevk etmekle sorumlu merkezi ulusal birim” şeklinde tanımlamaktadır.
Günümüzde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele eden her ülkede idari
yapısı, yeri, yetkisi değişse de “mali bilgileri alan, analiz eden, sonuçlarını ilgili birimlere dağıtan (mali
istihbarat fonksiyonu)” bir mali istihbarat birimi bulunmaktadır.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
30
Özellikle gönderilen şüpheli işlem bildirimleri üzerinde olmak üzere yığın veriler üzerinden risk bazlı
yaklaşımlar çerçevesinde, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadeleye katkı
sağlayan mali istihbarat niteliği taşıyan bilgilere ulaşmak amacıyla stratejik analiz çalışmaları
gerçekleştirilmekte ve elde edilen analiz sonuçları kolluk ve diğer ilgili birimler ile paylaşılmaktadır.
MASAK’a intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinden analiz çalışmalarına tabi tutulan ve
aklama ve terörün finansmanı suçları açısından nitelikli olduğu anlaşılanlar hakkında değerlendirme
dosyası açılmaktadır.
Bu kapsamda, Başkanlığımızda aklama ve terörün finansmanı suçlarına ilişkin açılan ve
sonuçlandırılan analiz ve değerlendirme dosyaları ile düzenlenen rapor sayılarına ilişkin istatistiki
bilgilere Tablo 15 ve Grafik 12’de yer verilmiştir.
Grafik 12- Analiz ve Değerlendirme Kapsamında Düzenlenen Rapor Sayısı (2014-2018)
3 Sonuçlandırılan dosya sayısı rapor sayısı olarak ifade edilmiştir.
80 118 839
11.541
25.247
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
2014 2015 2016 2017 2018
Yıl Analiz ve Değerlendirme
Kapsamındaki Açılan Dosya Sayısı
Analiz ve Değerlendirme Kapsamındaki
Sonuçlandırılan Dosya Sayısı
Düzenlenen Rapor Sayısı
2014 95 109 80
2015 161 149 118
2016 1.992 839 8393
2017 20.526 10.554 11.541
2018 20.445 23.893 25.247
Tablo 15- Yıllara Göre Açılan ve Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları ile Düzenlenen Rapor Sayıları (2014-
2018)
www.masak.gov.tr
31
2014-2018 yılları arasında sonuçlandırılan analiz ve değerlendirme dosyaları kapsamındaki suç türleri
aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Suç Türleri 2014 2015 2016 2017 2018
Terör ve Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar
32 77 817 10.522 23.810
Kumar/Bahis 2 2 3 15 53
Dolandırıcılık 4 5 4 3 5
Kaçakçılık 6 3 - 5 4
Uyuşturucu Kaçakçılığı 7 5 2 4 4
Bilişim Suçları - - - - 3
Şüpheli Para Hareketleri - - - - 3
Usulsüz Mali İşlemler 11 24 5 - 2
Piramit Satış - - - - 2
Tefecilik 9 9 2 - -
Diğer 38 24 6 5 7
Toplam Dosya Sayısı 109 149 839 10.554 23.893
Dosya Kapsamında İsmi Geçen Kişi Sayısı 11.833 6.271 42.697 69.461 85.229
Tablo 16- Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyalarının Konularına Göre Dağılımı ve Dosya Kapsamında Analize Tabi Tutulan Kişi Sayısı (2014-2018)
Grafik 13- Sonuçlandırılan Analiz ve Değerlendirme Dosyaları Kapsamında Analize Tabi Tutulan Kişi Sayısı (2014-2018)
2018 yılında stratejik analiz mahiyetinde gerçekleştirilen çalışmalarda ele alınan konulara ve
çalışmalar kapsamındaki kişi sayılarına ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
11.8336.271
42.697
69.461
85.229
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
90.000
2014 2015 2016 2017 2018
2018 Yılı Faaliyet Raporu
32
Suç Türü
2017 2018
Sonuçlandırılan
Dosya Sayısı Kişi Sayısı
Sonuçlandırılan
Dosya Sayısı Kişi Sayısı
Terör Suçları 2 504.955 7 469.725
Kumar/Bahis 3 13.866 - -
Göçmen Kaçakçılığı - - 1 5.180
Usulsüz Mali İşlemler - - 1 417
TOPLAM 5 518.821 9 475.322
Tablo 17- Stratejik Analiz Kapsamında Gerçekleştirilen Çalışmalara İlişkin İstatistikler (2018)
Yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları sonucunda 2018 yılı içerisinde 59 kişi hakkında suç
duyurusunda bulunulmuştur. Yapılan suç duyurularına ilişkin ayrıntılı bilgilere işbu raporun 3’üncü
bölümde yer almaktadır.
2.2. 5271 Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 128’inci Maddesi Kapsamında Yapılan Çalışmalar
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128’inci maddesinde 21.02.2014 tarihli ve 6526 sayılı
Kanun ile yapılan değişiklikler neticesinde Mali Suçları Araştırma Kurulu taşınmaz, hak ve alacaklara el
koyma kararı alınması için “Suçtan Elde Edilen Değere İlişkin Rapor” alınacak kurumlar arasında
sayılmıştır. Söz konusu taleplere ilişkin mukayeseli tablo aşağıda yer almaktadır.
Yıl Açılan Dosya Sayısı Sonuçlandırılan
Dosya Sayısı
Düzenlenen Rapor
Sayısı
2014 70 62 56
2015 84 82 78
2016 229 117 123
2017 885 596 589
2018 830 1.123 1.121
Tablo 18- 5271 sayılı CMK’nın 128’ inci Maddesi Kapsamında Açılan ve Sonuçlandırılan Dosya Sayıları ile Düzenlenen Rapor Sayıları (2014-2018)
www.masak.gov.tr
33
Grafik 14- 5271 sayılı CMK’nın 128’inci Maddesi Kapsamında Düzenlenen Rapor Sayısı (2014-2018)
Yıl Sonuçlandırılan Dosyalarda Adı Geçen Kişi Sayısı
2014 637
2015 1.013
2016 1.984
2017 2.701
2018 4.213
Tablo 19- 5271 sayılı CMK'nın 128’inci Maddesi Kapsamında Sonuçlandırılan Dosyalarda Adı Geçen Kişi Sayısı (2014-2018)
2.3. İşlemlerin Ertelenmesi Nedeniyle Yapılan Çalışmalar
Ayrıntısına 4.2. numaralı bölümde yer verilen işlemlerin ertelenmesi çalışmaları kapsamında, finansal
işlemlerin Bakanlık Makamı onayı ile ertelenmesi üzerine Başkanlığımızca şüpheyi teyit etmek, işlemi
analiz etmek, analiz sonuçlarını yetkili makamlara intikal ettirmek amacıyla mali tespit raporları
düzenlenmektedir. 2018 yılında işlemlerin ertelenmesi çalışmaları kapsamında 993 kişi hakkında 902
adet mali tespit raporu tanzim edilmiştir.
2018 yılı içerisinde sonuçlandırılan işlemlerin ertelenmesi çalışmaları kapsamında düzenlenen mali
tespit raporlarının suç türleri itibariyle dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Suç Türü Rapor Sayısı Kişi Sayısı
İllegal Bahis 855 893
Terör 45 56
Diğer 2 44
TOPLAM 902 993
Tablo 20-Düzenlenen Mali Tespit Raporlarının Suç Türleri İtibariyle Dağılımı (2018)
2.4. İstihbarat, Kolluk ve Adli Birimlerle İşbirliği ve Bilgi Paylaşımı
Yapılan analiz ve değerlendirme çalışmalarında veya analiz ve değerlendirme gerekmeksizin yapılan
çalışmalarda farklı kurumların görev alanlarına giren hususlarla karşılaşılması halinde, bu kurumlar da
bilgilendirilmektedir. Bu kapsamda 2018 yılı içerisinde analiz ve değerlendirme gerekmeksizin (bilgi
56 78123
589
1.121
0
200
400
600
800
1000
1200
2014 2015 2016 2017 2018
2018 Yılı Faaliyet Raporu
34
notu ve yazı ekinde CD) veya suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı suçlarına ilişkin
analiz ve değerlendirmeler sonucunda 214.987 kişi4 hakkında çeşitli kurumlara istihbari nitelikte
bilgilendirme yapılmıştır.
İçerik olarak aklama veya terörün finansmanıyla ilişkisi net olarak kurulamamasına rağmen 1 sayılı
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 231’inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında veya
yetkili kurumlarca yapılan taleplere ilişkin analiz ve değerlendirme çalışmaları da aşağıdaki tabloya
dâhil edilerek verilmiştir.
Kurum Adı Kişi Sayısı
Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) 177.292
Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu 12.550
Adli Birimler 6.217
Milli İstihbarat Teşkilatı 5.124
Dışişleri Bakanlığı 4.756
Gelir İdaresi Başkanlığı 4.541
İçişleri Bakanlığı 3.505
Hakim ve Savcılar Kurulu 424
Jandarma Genel Komutanlığı 280
Vergi Denetim Kurulu 230
Ticaret Bakanlığı 35
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 11
Sermaye Piyasası Kurulu 8
Kamu İhale Kurumu 5
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu 3
Milli Emlak Genel Müdürlüğü 3
Sosyal Güvenlik Kurumu 2
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 1
TOPLAM 214.987
Tablo 21- İstihbari Nitelikte Bilgi Paylaşımında Bulunan Kurumlar (2018)
Başkanlığımızca 2018 yılında yapılan bilgilendirme işlemlerinin konularına göre dağılımı ise Tablo
22’de gösterilmiştir.
Bilgilendirme Konusu Kişi Sayısı
Terör/Terörün Finansmanı/Anayasal Düzene Karşı Suçlar 208.817
Yasadışı Bahis/Kumar 3.720
Tefecilik 588
Yolsuzluk 410
4 Bir kişi hakkında birden fazla kuruma yapılan bilgi paylaşımlarını da içermektedir.
www.masak.gov.tr
35
Dolandırıcılık 268
Hırsızlık 208
Vergi Kaçakçılığı 189
Suç Gelirlerinin Aklanması 144
Suç Örgütü Kurmak 141
Şüpheli Para Transferleri 122
Diğer 97
İnsan Ticareti 92
Şahsi Hesabının Ticari Kullanımı 57
Haksız Kazanç Elde Edilmesi 28
Yüksek Tutarlı İşlemler 27
Kaçakçılık (Sigara, Akaryakıt, 5607 Sayılı Kanuna Muhalefet.) 27
Resmi veya Özel Belgede Sahtecilik 19
Uyuşturucu Kaçakçılığı 8
Silah Ticareti 7
Fuhuş 5
İhaleye Fesat Karıştırmak 4
Sınırda Yakalanan Para vb. Değerler 3
3628 Sayılı Kanuna Muhalefet 2
Şahsın Yetkili Makamlarca Aranması 2
Yetkisiz Ödeme Merkezi İşletme 2
Toplam 214.987
Tablo 22- İstihbari Bilgilendirme Konuları (2018)
2018 Yılı Faaliyet Raporu
36
3. AKLAMA SUÇU İNCELEME FAALİYETLERİ
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 282’nci maddesindeki suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin
aklanması suçu kapsamında yapılan analiz ve değerlendirmeler sonucunda daha ayrıntılı inceleme
yapılması gerektiği belirtilen dosyalar ile Başkanlıkça özelliği sebebiyle doğrudan incelemeye
gönderilmesi kararlaştırılan dosyalar, işin gerektirdiği uzmanlık ihtiyaçları da dikkate alınarak, 5549
sayılı Kanun’un 2’nci maddesinde belirtilen denetim elemanlarına incelenmek üzere sevk
edilmektedir. İnceleme dosyalarının yıllar itibarıyla seyri aşağıdaki tablo ve grafikte gösterilmiştir.
Yıl Bir Önceki Yıldan Devreden Dosya
Sayısı Açılan Dosya Sayısı
Sonuçlandırılan Dosya
Sayısı
2014 85 18 45
2015 58 40 40
2016 58 84 20
2017 122 87 38
2018 171 89 75
Tablo 23- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları (2014-2018)
Grafik 15- Yıllara Göre Sonuçlandırılan Aklama Suçu İnceleme Dosyaları(2014-2018)
Başkanlığımızca 2014-2018 yılları arasında sonuçlandırılan inceleme dosyaları kapsamındaki kişi
sayıları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Yıl Sonuçlandırılan İnceleme Dosyalarında
Adı Geçen Kişi Sayısı
2014 3.188
2015 2.853
2016 1.431
2017 1.775
2018 3.554
Tablo 24- Sonuçlandırılan İnceleme Dosyalarında Adı Geçen Kişi Sayısı (2014-2018)
18
40
84 87 89
4540
20
38
75
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2014 2015 2016 2017 2018
Açılan İnceleme Dosya Sayısı Sonuçlandırılan Dosya Sayısı
www.masak.gov.tr
37
Başkanlığımızca denetim elemanları vasıtasıyla yürütülen aklama suçu incelemeleri sonucunda
yapılmış suç duyurularının yanında, Başkanlığımızda görevli Hazine ve Maliye Uzmanları tarafından
gerçekleştirilen analiz ve değerlendirme çalışmaları sonucunda yapılmış suç duyuruları da
bulunmaktadır.
2018 yılında, Hazine ve Maliye Uzmanları tarafından yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları
sonucunda 59 kişi hakkında, denetim elemanları tarafından yapılan aklama suçu incelemeleri
sonucunda 220 kişi hakkında olmak üzere toplam 279 kişi hakkında suç duyurusunda bulunulmuştur.
Yıllar itibariyle karşılaştırmalı tablo aşağıdaki gibidir.
Yıl Analiz ve Değerlendirme Aklama Suçu İncelemesi Toplam Suç Duyurusu
2014 107 284 391
2015 323 125 448
2016 50 95 145
2017 10 193 203
2018 59 220 279
Tablo 25- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi Sayısı (2014-2018)
Grafik 16- Analiz ve Değerlendirme/Aklama Suçu İnceleme Dosyalarından Suç Duyurusu Yapılan Kişi Sayısı (2014-2018)
107
323
5010
59
284
125
95 193
220
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
2014 2015 2016 2017 2018
Analiz ve Değerlendirme Aklama Suçu İncelemesi
2018 Yılı Faaliyet Raporu
38
4. İDARİ TEDBİR FAALİYETLERİ
4.1. Terör ve Terörizmin Finansmanına İlişkin Malvarlıklarının Dondurulması Faaliyetleri
4.1.1. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararlarında Listelenen Kişilere Ait Malvarlıklarının Dondurulması
Terörizmin son yıllarda ulaşmış olduğu uluslararası boyut göz önüne alınarak, başta Birleşmiş Milletler
olmak üzere Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi, Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, Mali Eylem Görev
Gücü vb. uluslararası organizasyonlar tarafından bağlayıcı nitelikte ya da tavsiye niteliğinde birtakım
düzenlemeler oluşturulmaktadır. Birleşmiş Milletler, Kuruluş Şartı uyarınca sahip olduğu “ortak tedbir
ve yaptırımları belirleme yetkisi” çerçevesinde, ülkeler bakımından bağlayıcı niteliğe sahip terör ve
terörizmin finansmanının engellenmesi hakkında bir kısım Güvenlik Konseyi kararları almaktadır.
Bu kararlar çoğunlukla bazı terör örgütlerine veya teröristlere yönelik olmak üzere, bunlarla bağlantılı
olan kişi ve kuruluşların malvarlıklarının dondurulmasına ilişkin düzenlemeleri içermekte ve bu
konuda devletleri işbirliğine çağırmaktadır. Bu kararların başlıcaları 1267 (1999), 1988 (2011) ve 1989
(2011) sayılı kararlardır.
Anılan kararlarla El Kaide ve Taliban kaynaklı terörizme finansal destek sağlayan kişi ve kuruluşların
listesi belirlenerek, Birleşmiş Milletler üyesi devletlere bu listede yer alan kişi ya da kuruluşların
malvarlıklarının dondurulması yükümlülüğü getirilmektedir.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bu kararların yanı sıra 17 Aralık 2015 tarihinde aldığı 2253 (2015)
sayılı kararı ile DEAŞ terör örgütü ve bu örgütle bağlantılı kişilerin hakkında da yaptırım uygulanması
amacıyla “1267/1989 El Kaide Yaptırımlar Komitesi”’nin ismini “1267/1989/2253 DEAŞ ve El Kaide
Yaptırımlar Komitesi”, “El Kaide Yaptırımlar Listesi” nin ismini ise “DEAŞ ve El Kaide Yaptırımlar
Listesi” olarak değiştirmiştir.
Birleşmiş Milletlerin yukarıda belirtilen kararlarının uygulanmasına ve terörizmin finansmanın
önlenmesi için malvarlığının dondurulmasına ilişkin usul ve esaslar 6415 sayılı Terörizmin
Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. Söz konusu Kanunun 2 nci maddesine
göre malvarlığının dondurulması; malvarlığının ortadan kaldırılmasının, tüketilmesinin,
dönüştürülmesinin, transferinin, devir ve temlik edilmesinin ve sair tasarrufi işlemlerin önlenmesi
amacıyla, malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisinin kaldırılması veya kısıtlanmasını ifade etmektedir.
6415 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi kapsamında, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK)
“1267/1989/2253 ve 1988 sayılı kararları ve bu kararlara dayanılarak çıkarılan müteakip kararlar ile
listelenen kişi, kuruluş veya organizasyonların tasarrufunda bulunan malvarlığının dondurulması
kararları Cumhurbaşkanının5 Resmi Gazete'de yayımlanan kararlarıyla gecikmeksizin
uygulanmaktadır.
BMGK’nın bahis konusu kararlarıyla listelenen kişilere ait malvarlığının dondurulması süreci
ülkemizde, aşağıda belirtilen şekilde gerçekleşmektedir.
BMGK’nın 1267 (1999), 1988 (2011), 1989 (2011) ve 2253 (2015) sayılı kararları ve bu kararlara
dayanılarak çıkarılan müteakip kararlarıyla listelenen kişi, kuruluş veya organizasyonların Türkiye’deki
malvarlıklarının dondurulmasına ilişkin olarak 6415 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi uyarınca
5 07.07.2018 tarih ve 30471 sayılı sayılı Resmi Gazete’de (ikinci mükerrer) yayımlanan 700 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 200’üncü maddesi ile “Bakanlar Kurulunun” ibaresi ile değiştirilmiştir.
www.masak.gov.tr
39
30.09.2013 tarih ve 2013/5428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı alınmış ve söz konusu karar 10.10.2013
tarih ve 28791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
BMGK tarafından DEAŞ/EL Kaide ve Taliban yaptırım listelerinde, kişilerin bilgilerinde güncelleme,
listeden çıkarma ve listelere yeni isimler ekleme şeklinde yapılan değişiklikler nedeniyle 30.09.2013
tarih ve 2013/5428 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki listede değişiklik yapmak üzere 2018 yılında 9
adet Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı Kararı alınmış ve söz konusu kararlar Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Şekil 3- BMGK Kararları Kapsamında Malvarlığının Dondurulması Süreci
Yıllar itibariyle Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı Kararı ile 30.09.2013 tarih ve 2013/5428 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı eki listede yapılan değişikliklere ilişkin sayısal verilere aşağıdaki tabloda yer
verilmiştir.
Tablo 26- 6415 sayılı Kanunun 5’inci Maddesi Kapsamında Alınan Bakanlar Kurulu Kararları (2014-2018)
4.1.2. Yabancı Devletlerce Yapılan Taleplere İlişkin Malvarlıklarının Dondurulması
6415 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesi kapsamında bir yabancı devlet hükümeti tarafından bir
kişi, kuruluş veya organizasyonun tasarrufunda bulunan malvarlığının dondurulmasına ilişkin
olarak Türkiye’den talepte bulunması halinde, Değerlendirme Komisyonunca değerlendirilen
6 Listelenmiş kişilere ilişkin BMGK tarafından ayırt edici bilgilerinde gerçekleştirilen güncellemeler için de Bakanlar Kurulu Kararı alınmaktadır.
Yıl
Malvarlığı Dondurma Kararı
Alınanlar
Malvarlığı Dondurma Kararı
Kaldırılanlar Bilgileri Güncellenenler6
Gerçek
Kişi
Tüzel Kişi/
Kuruluş/
Organizasyon
Gerçek
Kişi
Tüzel Kişi/
Kuruluş/
Organizasyon
Gerçek
Kişi
Tüzel Kişi/
Kuruluş/
Organizasyon
2014 27 10 16 1 46 2
2015 34 5 24 - 21 1
2016 20 1 7 - 22 -
2017 12 4 13 - 9 1
2018 9 3 1 - 4 1
2018 Yılı Faaliyet Raporu
40
talepler Cumhurbaşkanı7 tarafından karara bağlanmaktadır. Yabancı devlet talebi kapsamında
malvarlığının dondurulması süreci ülkemizde, aşağıda belirtilen şekilde gerçekleşmektedir.
Şekil 4- Yabancı Devlet Talebi Kapsamında Malvarlığının Dondurulması Süreci
Bir yabancı devlet hükümeti tarafından yapılan malvarlığı dondurma talebi üzerine talepler ile ilgili
olarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarından elde edilen bilgi, belge ile talebin gerekçesine ilişkin
değerlendirmeler ve Başkanlıkça yapılan mali araştırma sonuçları bir araştırma raporuna bağlanarak
Başkanlığımızca Değerlendirme Komisyonuna sunulmaktadır.
2017 ve 2018 yıllarında bir yabancı devlet hükümeti tarafından malvarlığının dondurulması talebi
üzerine alınan Bakanlar Kurulu Kararı veya Cumhurbaşkanı Kararı bulunmamaktadır.
Diğer yıllara ilişkin olarak yapılan yabancı devlet taleplerine ilişkin olarak istatistikler aşağıdaki gibidir.
Yıl Yabancı Devlet Talep
Sayısı
Malvarlığı Dondurma Kararı Alınanlar
Gerçek Kişi Tüzel Kişi
Kuruluş/ Organizasyon
2014 1 1 -
2015 2 7 7
2016 3 5 2
Tablo 27- Yabancı Devlet Taleplerine İstinaden Alınan Bakanlar Kurulu Kararlarına İlişkin İstatistikler (2014-2016)
6415 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca malvarlığının dondurulması kararlarının
yerine getirilmesinden Başkanlığımız sorumludur. Bu kapsamda, Bakanlar Kurulu veya
Cumhurbaşkanı tarafından alınan malvarlığı dondurma ve daha önce verilen dondurma kararını
kaldırma kararlarının icrası için ilgili kurum ve kuruluşlara teknik iletişim araçları da kullanılmak
suretiyle Başkanlığımızca ivedilikle bildirilmektedir.
7 07.07.2018 tarih ve 30471 sayılı sayılı Resmi Gazete’de (ikinci mükerrer) yayımlanan 700 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname’nin 200’üncü maddesi ile “Bakanlar Kurulu” ibaresi ile değiştirilmiştir.
www.masak.gov.tr
41
4.2. İşlemlerin Ertelenmesi Kapsamında Yapılan Faaliyetler
5549 sayılı Kanun’a, 14.04.2016 tarih ve 6704 sayılı Kanun’un 20’nci maddesiyle eklenen 19/A
maddesi, 26.04.2016 tarihinde 29695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Mezkur maddeye göre; yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılmaya teşebbüs edilen ya da
hâlihazırda devam eden işlemleri, işleme konu malvarlığının aklama veya terörün finansmanı suçu ile
ilişkili olduğuna dair şüphe bulunması üzerine; Başkanlıkça şüpheyi teyit etmek, işlemi analiz etmek
ya da gerekli görüldüğünde analiz sonuçlarını yetkili makamlara intikal ettirmek amacıyla yedi iş günü
süreyle askıya almaya veya bu işlemlerin aynı süreyle gerçekleşmesine izin vermemeye Hazine ve
Maliye Bakanı yetkili kılınmıştır.
Kanuni düzenlemeyi müteakip çıkarılan İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmelik 29.07.2016
tarihinde 29785 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin; 4’üncü
maddesinde “Şüpheli işlem bildirimlerine istinaden işlemin ertelenmesi” başlığı altında yükümlülere,
5’inci maddesinde; “Başkanlıkça tespit edilen malvarlıklarına ilişkin işlemlerin ertelenmesi” başlığı
altında Başkanlığımızca re’sen yapılacak işlem ertelemelerine ve 6’ncı maddesinde; “Yurtdışı muadil
kurumlardan alınan talepler” başlığı altında mütekabiliyet ilkesi göz önünde bulundurularak işlem
ertelemelerine yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
Başkanlığımız bünyesinde; 2016-2018 yıllarında işlemlerin ertelenmesine yönelik yapılan çalışmalara
ilişkin istatistiki veriler aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir.
2016 2017 2018
Değerlendirilen Erteleme Talep Sayısı 2.790 9.785 45.388
Ertelenen İşlem Sayısı 961 8.220 35.469
Tablo 28- Erteleme İşlemlerine İlişkin Veriler (2016-2018)
ERTELENEN İŞLEMLERİN TOPLAM TUTARLARI8
Cinsi 2016 2017 2018
TL 106.760.615 371.471.091 474.601.808
Dolar 33.970.501 6.894.946 28.697.309
Avro 2.739.696 1.988.582 31.679.220
Sterlin 75.408 3.140 121.617
Kanada Doları - - 794.253
Avustralya Doları - - 71.973
Altın (Gr) 117.330 3.022 801
Gümüş (Gr) 10.231 - -
Hisse Senedi (₺) - 490.740 -
Tapu Devri (₺) - 4.800.000 -
Kiralık Kasa Ziyareti
(İşlem) - 13 3
Tablo 29-Erteleme Kararı Verilen İşlemlerin Tutarları (2016-2018)
8 “Hesabındaki tutarın tamamı çekilmek istenmektedir” vb. açıklamalarla tutar belirtilmeyen bildirimler dâhil edilmemiştir.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
42
Bakanlık Makamı onayı ile ertelenmesine karar verilen işlemlerin 2018 yılı içerisinde suç türleri
itibariyle dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Suç Türü Ertelenen
İşlem9 TL Dolar Avro Sterlin
Altın
(Gr)
Kanada
Doları
Avustralya
Doları
Aklama 54 896.650 4.786.794 5.323.528 - - 29.815 -
Bahis 33.852 367.070.482 1.629.654 7.141.268 76.182 300 - -
Dolandırıcılık 270 72.893.248 8.110.855 5.895.740 3.435 -
71.973
Kaçakçılık 54 1.367.659 8.575.723 3.626.634 42.000 - 650.227 -
Tefecilik 10 1.848.673 99.099 - - - - -
Terör ve Anayasal
Düzene Karşı İşlenen
Suçlar
112 29.921.924 3.458.940 3.877.640 - 501 - -
Vergi Kaçırma 23 603.172 2.036.244 5.814.410 - - 114.211 -
Tablo 30-Erteleme Kararı Verilen İşlemlerin Suç Türleri İtibariyle Dağılımı (2018)
4.2.1. Bilişim Sistemleri Vasıtasıyla İşlenen İllegal Bahis ve Kumar Suçları ile Mücadele Kapsamında Yapılan Çalışmalar
Başkanlığımız toplum ve ekonomi için büyük tehlike oluşturan illegal bahis ve kumar suçlarıyla
mücadele kapsamında 2017 yılı içerisinde Adalet ve İçişleri Bakanlıklarının da katkılarıyla öncelikle bu
mücadelenin en iyi şekilde sürdürülmesi amacıyla yasal boşlukların tespiti ve giderilmesine yönelik
çalışmalar yapmıştır. Bu suçlarla mücadelede en önemli hususun suç gelirlerinin faillerin eline
geçmesini önlemek ve bu suçlarda finansal sistemin kullanılmasının önüne geçmek amacıyla gerekli
yasal düzenlemeler üzerinde çalışılmıştır.
Bu çalışmalar neticesinde illegal bahis organizatörlerinin ortaya çıkarılabilmesine ve bu şahısların
kullandığı üçüncü kişilere ait hesaplara el konulabilmesine imkân tanıyan yasal düzenleme,
25.08.2017 tarih ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 23 üncü maddesi ile 7258 sayılı Futbol
ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Hakkında Kanun’un 5’inci maddesinde yapılan
değişiklikle yürürlüğe girmiştir.
Bu düzenlemeyle birlikte illegal bahis organizatörlerinin ortaya çıkarılmasına yönelik çalışmalara vakit
geçirilmeden başlanmıştır. Bu çalışmalar kapsamında illegal bahis organizatörlerin faaliyetlerini
sürdürürken üçüncü kişilere ve bu kişiler adına kurulan şirketlere ait banka hesaplarının kullandığı
tespit edilmiştir. Başkanlığımız tarafından yapılan profil analizi çalışması ile hem hesapları kullanılan
üçüncü kişilerin özellikleri hem de hesaplarda gerçekleştirilen işlem türleri ortaya konulmuştur.
Ortaya konulan illegal bahis işlem ve aracı profili sonuçları tüm bankalarla paylaşılarak bankaların
müşterini tanı ilkesi kapsamında bu tür müşterileri ve işlemleri izleme ve kontrolleri sağlanmıştır.
İllegal bahis organizatörlerin kullandığı üçüncü kişilere ait banka hesaplarında gerçekleşen aşağıdaki
tabloda ayrıntısına yer verilen toplam tutarı yaklaşık 420 milyon lira olan illegal bahse yönelik 33.852
işlem 5549 sayılı Kanun’un 19/A maddesi uyarınca Hazine ve Maliye Bakanı onayı ile yedi iş günü
süreyle ertelenmiştir.
9 Başkanlık tarafından tespit edilen ve bakiye bilgisi bulunmayan 1.094 adet işlem dikkate alınmamıştır.
www.masak.gov.tr
43
Cinsi Tutar
TL 367.070.482
Dolar 1.629.654
Avro 7.141.268
Sterlin 76.182
Altın (Gr) 300
Tablo 31-İllegal Bahis ile Mücadele Kapsamında Erteleme Kararı Verilen İşlemlerin Tutarları (2018)
İllegal bahis organizatörleri tarafından 2018 yılı içerisinde banka hesapları kullanılan 893 kişi hakkında
855 adet Mali Tespit Raporu tanzim edilerek adli makamlara intikal ettirilmiştir. Ayrıca banka
hesapları illegal bahis organizatörleri tarafından kullanılan 1.851 kişi hakkında düzenlenen 1.690 adet
bilgi notu da Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlar ile Mücadele Daire Başkanlığına ve ilgili denetim
birimlerine intikal ettirilmiştir.
Adli makamlara ve Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlar ile Mücadele Daire Başkanlığına intikal
ettirilen Mali Tespit Raporları ile bilgi notları uyarınca aşağıda tabloda ayrıntısı görüleceği üzere
mahkemeler tarafından 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128’inci maddesi kapsamında
12.240 kişinin bankalar nezdindeki yaklaşık 223 milyon Türk Lirasına el koyma kararı verilmiştir.
Cinsi Tutar
TL 158.610.506
Amerikan Doları 1.962.955
Avro 8.731.169
Sterlin 1.464
Altın (Gr) 1.716
Avustralya Doları 2.788
Japon Yeni 1.000
Tablo 32- Adli Tedbir Tutarları (2018)
2018 Yılı Faaliyet Raporu
44
5. YÜKÜMLÜLÜK DENETİMİ FAALİYETLERİ
5.1. Yükümlülüklere Uyum Denetimleri
Yükümlülük denetimi faaliyetleri, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında
Kanun ve ilgili mevzuata göre münferiden veya bir denetim programı kapsamında yürütülmektedir.
Münferit yükümlülüklere uyum denetimleri kapsamında 8 yükümlü nezdinde yapılan yükümlülüklere
uyum denetimi ile programlı yükümlülüklere uyum denetimleri kapsamında 51 yükümlü nezdinde
yapılan yükümlülüklere uyum denetimi 2018 yılında tamamlanmıştır.
Başkanlığımızca 2014-2018 yılları arasında gerçekleştirilen yükümlülüklere uyum denetimlerine ilişkin
istatistiki bilgilere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Yükümlü Grubu Yıllara Göre Dağılımı
2014 2015 2016 2017 2018
Bankalar 23 11 11 24 6
Faktoring Şirketleri 7 9 3 5 2
Finansal Kiralama Şirketleri 2 2 5 4 -
Finansman Şirketleri 2 2 4 1 -
İş Makineleri Dahil Her Türlü Deniz,
Hava ve Kara Nakil Vasıtalarının Alım
Satımı ile Uğraşanlar
7 6 5 1 3
Kargo Şirketleri - 5 - 3 -
Kıymetli Maden, Taş veya Mücevher
Alım Satımı Yapanlar 6 5 7 12 14
Kıymetli Madenler Aracı Kuruluşları - 6 3 7 -
Portföy Yönetim Şirketleri 3 3 2 3 1
Sermaye Piyasası Aracı Kurumları 8 5 5 4 4
Sigorta ve Emeklilik Şirketleri 1210 8 3 3 9
Sigorta ve Reasürans Brokerleri 4 - 7 - -
Talih ve Bahis Oyunları Alanında
Faaliyet Gösterenler - - - 4 -
Tarihi Eser, Antika ve Sanat Eseri Alım
Satımı ile Uğraşanlar ve Müzayedecileri 2 5 - - -
Ticaret Amacıyla Taşınmaz Alım
Satımıyla Uğraşanlar ile Bu İşlemlere
Aracılık Edenler
- - 8 7 3
Varlık Yönetim Şirketleri - - - - 4
Yetkili Müesseseler 11 10 19 23 6
Noterler - - 4 2 -
Yatırım Ortaklıkları - - 2 1 3
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci
Mali Müşavir ve Yeminli Mali
Müşavirler
- - 5 7 -
Bağımsız Denetim Kuruluşları - - - 4 -
Ödeme Kuruluşları - - - 1 2
10 2014 yılı Sigorta Acentelerinin verileri eklenmiştir.
www.masak.gov.tr
45
Elektronik Para Kuruluşları 2
Diğer 1 1 3 1 -
Toplam 88 78 96 117 59
Tablo 33- Gerçekleşen Yükümlülüklere Uyum Denetimlerinin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
5.2. Yükümlülük İhlal İncelemeleri ve Kesilen İdari Para Cezaları
Yükümlülük ihlal incelemesi, uyum denetimi sırasında belirlenen veya MASAK Başkanlığına bildirilen
ya da Başkanlıkça tespit edilen yükümlülük ihlallerine ilişkin olarak 5549 sayılı Kanun’da sayılan
denetim elemanları vasıtasıyla gerçekleştirilen münferit bir denetimdir.
Söz konusu incelemeler sonucunda yükümlülüğe aykırı bir davranışla karşılaşılması halinde
yükümlülüğün türüne göre 5549 sayılı Kanun’un 132üncü maddesi ile Kabahatler Kanunu’na istinaden
idari para cezası veya Kanun’un 142üncü maddesine göre adli ceza uygulanmaktadır.
İdari para cezaları, Kanun’un 3, 6, 4’üncü maddesinin birinci fıkrası ve 9/A maddesinde yer alan kimlik
tespiti, devamlı bilgi verme, şüpheli işlem bildirimi ve elektronik tebligat yükümlülüklerinden
herhangi birini ihlal eden yükümlülere karşı uygulanmaktadır.
5549 sayılı Kanun’un 52inci maddesinde yer alan yükümlülüklere uyulmaması durumunda,
eksikliklerin giderilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması için yükümlülere Başkanlıkça 30 günden az
olmamak üzere süre verilmektedir. Verilen süre içinde eksikliklerini gidermeyen ve gerekli tedbirleri
almayan yükümlüler hakkında bahse konu madde uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.
2014-2018 yıllarında idari para cezası uygulanan yükümlü sayısı, yükümlülüğe aykırı fiiller ve
uygulanan idari para cezası tutarlarına ilişkin tablolara aşağıda yer verilmiştir.
Yıl 2014 2015 2016 2017 2018
Yükümlü Sayısı 49 47 75 51 41
Tablo 34- İdari Para Cezasına Konu Yükümlülerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
Yükümlülük İhlaline Konu Fiiller 2014 2015 2016 2017 2018
Kimlik Tespiti Yükümlülüğü 504 821 393 728 1.561
Şüpheli İşlem Bildirimi Yükümlülüğü 72 159 57 260 160
Eğitim, İç Denetim, Kontrol ve Risk Yönetim
Sistemleri ile Diğer Tedbirler Yükümlülüğü 1 7 - - -
Elektronik Tebligat - - 34 4 -
Toplam Fiil Sayısı 577 987 484 992 1.721
Tablo 35- İdari Para Cezasına Konu Fiillerin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
2018 Yılı Faaliyet Raporu
46
Yıl 2014 2015 2016 2017 2018
Ceza Tutarı
(TL) 9.354.671 6.372.412 6.451.999 14.422.90811 18.008.832
Tablo 36- İdari Para Cezası Tutarlarının Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
Grafik 17- İdari Para Cezası Tutarlarının Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
5.3. Adli Cezalar
5549 sayılı Kanun’un 7 ve’8 inci maddeleri ile 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; bilgi ve
belge verme, muhafaza ve ibraz ile şüpheli işlem bildiriminde bulunulduğunu yükümlülük denetimi ile
görevlendirilen denetim elemanları ile yargılama sırasında mahkemeler dışında, işleme taraf olanlar
dahil hiç kimseye açıklamama yükümlülüklerinden herhangi birini ihlal eden kişilere anılan Kanun’un
14 üncü maddesine istinaden adli ceza uygulanmaktadır.
Aklama ve terörün finansmanı suçları ile mücadelede önleyici tedbirler kapsamında düzenlenen
yükümlülüklerden kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü gerek önleyici tedbirlerin
gerekse yükümlülük denetiminin temelini oluşturmaktadır. Bu nedenle, yükümlülük denetimlerinde
öncelik bu iki yükümlülüğe verilmektedir. Diğer taraftan, adli cezayı gerektiren fiiller denetimlerde
çok sıklıkla rastlanılabilecek türden fiiller değildir. Bu nedenle, hakkında adli ceza uygulanan kişi sayısı
idari para cezalarına göre düşüklük göstermektedir.
2018 yılında Başkanlığımız nezdinde yapılan bir inceleme kapsamında, muhafaza ve ibraz
yükümlülüğünü ihlal etmeleri nedeniyle iki kişi hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulmuştur.
Diğer taraftan 2014-2018 yılları arasında Başkanlığımızca savcılıklara yapılan suç duyurularına dosya
ve kişi bazında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
11 2017 yılı Faaliyet Raporunda 14.341.648.-TL olarak verilen 2017 yılı idari para cezası tutarı 14.422.908 TL olarak
düzeltilmiştir.
9.354.671
6.372.412 6.451.999
14.422.908
18.008.832
0
2.000.000
4.000.000
6.000.000
8.000.000
10.000.000
12.000.000
14.000.000
16.000.000
18.000.000
20.000.000
2014 2015 2016 2017 2018
www.masak.gov.tr
47
Yıl 2014 2015 2016 2017 2018
Dosya Sayısı 1 3 3 6 1
Kişi Sayısı 3 14 3 8 2
Tablo 37- Savcılıklara Yapılan Suç Duyurularının Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
2018 Yılı Faaliyet Raporu
48
6. DÜZENLEME VE KOORDİNASYON FAALİYETLERİ
6.1. Düzenleme Faaliyetleri
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadeleye ilişkin mevzuat kapsamında 2018 yılında yapılan düzenleme faaliyetlerine ilişkin çalışmaların ayrıntılarına aşağıda yer verilmiştir .
6.1.1. 700 ve 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameler
2017 yılında Anayasada yapılan değişikliklere uyum sağlanması amacıyla 2018 yılında bir dizi
düzenleme yapılmış olup, bu düzenlemeler kapsamında Başkanlığımız çalışmalarının yürütülmesine
esas 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve 6415 sayılı Terörizmin
Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunda bazı değişikliklere yer verilmiştir.
Bu kapsamda 07.07. 2018 tarihli ve 30471 sayılı Mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan 700 sayılı
Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 200 üncü
maddesiyle, 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun bazı maddelerinde
geçen “Bakanlar Kurulu” ibareleri ile ilgili olarak değişiklik yapılmış olup “Değerlendirme
Komisyonu”nun teşkiline yönelik hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
09.07.2018 tarihli ve 30473 sayılı Mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan 703 sayılı Anayasada Yapılan
Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 15’inci maddesi ile de 5549 sayılı Suç
Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un bazı maddelerinde geçen “Bakanlar Kurulu”
ibareleri ile ilgili olarak değişiklik yapılmış olup aynı Kanunun “Uluslararası bilgi değişimi” başlıklı 12’
nci, “Başkanlığın görev ve yetkileri” başlıklı 19’uncu, “Koordinasyon Kurulu” başlıklı 20’nci ve “Bildirim
ve bilgilerin değerlendirilmesi” başlıklı 21’inci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
6.1.2. 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
700 ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle 5549 ve 6415 sayılı Kanunların teşkilat, görev ve
yetkilere ilişkin bazı hükümlerinin yürürlükten kaldırılmasının akabinde 10.07.2018 tarihli ve 30474
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi ile söz konusu kurumsal organlar görev ve yetkileri ile yeniden teşkil edilmiştir.
Bu kapsamda Başkanlığımızın görev ve yetkileri 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin “Mali
Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı” başlıklı 231’inci maddesinde düzenlenmiş olup, 5549 sayılı
Kanun’un 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile mülga 12, 19 ve 21’inci maddeleri Kararnamenin
231 inci maddesine dercolunmuştur. 5549 sayılı Kanun’un mülga 20’nci maddesi ise 1 sayılı
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 232’nci maddesinde “Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon
Kurulu” başlığı ile yeniden düzenlenmiştir.
6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 700 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname ile mülga 9’uncu maddesinde yer alan “Malvarlığının Dondurulmasını Değerlendirme
Komisyonu” ise yine 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 521 ve 522/1-a maddeleri ile
kapsamında yeniden teşkil edilmiştir.
6.2. Koordinasyon Kurulu Toplantıları
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 20’nci maddesine göre
Maliye Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı, Gelir İdaresi
www.masak.gov.tr
49
Başkanı, Vergi Denetim Kurulu Başkanı, İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Adalet Bakanlığı
Kanunlar Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşler Genel Müdürü, Hazine Kontrolörleri Kurulu
Başkanı, Sigorta Denetleme Kurulu Başkanı, Hazine Müsteşarlığı Malî Sektörle İlişkiler ve Kambiyo
Genel Müdürü, Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik
ve Teftiş Başkanı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürü, Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurumu Başkan Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısından oluşan Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon
Kurulu, 30.04.2018 tarihinde birinci olağan toplantısını gerçekleştirmiş olup, “Ulusal Risk
Değerlendirme Projesi” kapsamında 2016/22 sayılı Başbakanlık Genelgesiyle oluşturulan Proje
Yönlendirme Komitesi ile ortak gerçekleştirilen toplantıda aklama ve terörün finansmanı alanlarında
ulusal ve uluslararası gelişmeler ile kurumlar arası koordinasyonu gerektiren çalışmalar
değerlendirilmiştir.
09.07.2018 tarihli ve 30473 sayılı Mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname’nin 15 inci maddesi ile 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında
Kanun’un “Koordinasyon Kurulu” başlıklı 20’nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
10.07.2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi’nin 232’nci maddesinde “Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu” başlığı ile
yeniden düzenlenen ve Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısının başkanlığında, Gelir İdaresi Başkanı,
Vergi Denetim Kurulu Başkanı, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı, Adalet Bakanlığı Hukuk ve
Mevzuat Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşler Genel Müdürü, Hazine Kontrolörleri Kurulu
Başkanı, Sigorta Denetleme Kurulu Başkanı, Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Finansmanı Genel
Müdürü, Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık Genel Müdürü, Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş
Başkanı, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürü, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Başkan Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Başkan Yardımcısından müteşekkil Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu, 20.11.2018
tarihinde ikinci olağan toplantısını gerçekleştirmiş olup, yine 2016/22 sayılı Başbakanlık Genelgesiyle
oluşturulan Proje Yönlendirme Komitesi ile ortak gerçekleştirilen toplantıda “Ulusal Risk
Değerlendirme Projesi” kapsamında yürütülen ve kurumlar arası koordinasyonu gerektiren çalışmalar
değerlendirilmiştir.
6.3. Diğer Faaliyetler
2018 yılında Başkanlığımızca, 5549 sayılı Kanun ve ikincil mevzuatla ilgili olarak yükümlüler ile diğer
kurum ve kuruluşlardan gelen görüş taleplerinin karşılanması çalışmaları kapsamında, 53 adet görüş
talebi cevaplandırılmıştır. Ayrıca 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında Başkanlığımıza
intikal eden bilgi edinme başvurularının yerine getirilmesi ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin
çalışmaları kapsamında yöneltilen soru önergelerinin cevaplandırılmasına ilişkin çalışmalar
kapsamında, 2018 yılında 150 adet bilgi edinme başvurusu ve 7 adet soru önergesi
cevaplandırılmıştır.
Yıl Görüş
Talebi
Bilgi
Edinme
Başvurusu
Soru
Önergesi
2014 28 124 72
2015 40 89 25
2018 Yılı Faaliyet Raporu
50
2016 78 123 27
2017 80 174 14
2018 53 150 7
Tablo 38- Cevaplandırılan Görüş Talebi, Bilgi Edinme Başvurusu ve Soru Önergelerinin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
Grafik 18- Cevaplandırılan Görüş Talebi, Bilgi Edinme Başvurusu ve Soru Önergelerinin Yıllar İtibarıyla Dağılımı (2014-2018)
2840
78 80
53
124
89
123
174
150
72
25 2714
7
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
2014 2015 2016 2017 2018
Görüş Talebi Bilgi Edinme Başvurusu Soru Önergesi
www.masak.gov.tr
51
7. DIŞ İLİŞKİLERE YÖNELİK FAALİYETLER
7.1. Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force - FATF) ile İlişkiler
Suç gelirlerinin aklanması ile mücadele amacıyla 1989 yılında kurulan ve daha sonra faaliyet alanına
terör ve kitle imha silahlarının finansmanı ile mücadele de dâhil edilen FATF’ın Türkiye dâhil 36 ülke
ve 2 bölgesel kuruluş olmak üzere toplam 38 üyesi bulunmaktadır. Faaliyetlerini Paris’teki OECD
Merkezinde sürdüren FATF, üye ülkeleri yayımladığı standartlar ve bu standartlara göre oluşturulan
metodoloji kriterleri çerçevesinde değerlendirmektedir.
2014 yılından itibaren 4’üncü tur değerlendirme süreci başlamış olup bu kapsamda şu ana kadar
İspanya, Norveç, Avustralya, Belçika, Malezya, İsviçre, ABD, Singapur, Kanada, Avusturya, İtalya,
Danimarka, İrlanda, Meksika, Portekiz, İsveç, İzlanda, Birleşik Krallık ve İsrail’in 4’üncü Tur
Değerlendirme Raporları FATF Genel Kurulunda kabul edilmiştir. 4’üncü turda ülkeler, hem teknik
uyum açısından hem de uygulama etkililiği açısından değerlendirmeye tabi tutulmaktadır.
FATF tarafından kabul edilen takvime göre, ülkemizin FATF 4’üncü Tur Karşılıklı Değerlendirme süreci
2018 yılı Haziran ayında başlamış olup, Değerlendirme Raporu Ekim 2019 FATF Genel Kurulu’nda
görüşülecektir.
2018 yılında, FATF IV. Tur Karşılıklı Değerlendirmeleri kapsamında Başkanlığımızdan 2 Hazine ve
Maliye Uzmanı Birleşik Krallık ve Bahreyn ülkelerinin değerlendirilme süreçlerine, “Değerlendirmeci”
statüsünde iştirak etmişlerdir.
7.2. Türkiye’nin FATF 4’üncü Tur Karşılıklı Değerlendirme Sürecine Hazırlanması
Başbakanlık Makamının 21.10.2016 tarihli ve 29864 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 2016/22 sayılı
Genelgesi uyarınca; Ülkemizin, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) 4’üncü Tur Karşılıklı Değerlendirmesini
başarılı bir şekilde tamamlayabilmesi, ulusal mevzuatımızın FATF değerlendirmesine temel teşkil eden
müktesebata uyumunun gözden geçirilmesi ve tespit edilen eksikliklerin giderilmesini teminen gerekli
tedbirlerin alınması, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelenin daha etkin
yürütülmesi ve uluslararası yükümlülüklerimizin yerine getirilmesi amacıyla muhtelif kurumların
katkıları ile MASAK koordinatörlüğünde “Ulusal Risk Değerlendirme (URD) Projesi” ve “Eylem Planı”
hazırlanması kararlaştırılmıştır.
2018 yılının ilk yarısı boyunca proje paydaşı kurumlardan alınan çalışmalar da dikkate alınarak URD
raporu taslağını oluşturmaya yönelik çalışmalar Başkanlığımız koordinasyonunda yürütülmüş ve
hazırlanan Taslak Rapor 2018 yılının son çeyreğinde ilgili kurumların görüşlerine açılmıştır.
2018 yılında, ayrıca, mezkûr Başbakanlık Genelgesi uyarınca oluşturulan “Yönlendirme Komitesi”,
ikinci toplantısını Maliye Bakanlığı Müsteşarı Sayın H. Abdullah KAYA Başkanlığında 30.04.2018
tarihinde; üçüncü toplantısını ise Hazine ve Maliye Bakanlığı Bakan Yardımcısı Osman DİNÇBAŞ
Başkanlığında 20.11.2018 tarihinde gerçekleştirmiştir. İkinci toplantıda MASAK koordinasyonunda
çalışmaların ilgili kurumlarca zamanında tam olarak yapılması ve etkili işbirliğinin sağlanması
hususunda mutabakata varılmıştır. Üçüncü toplantıda ise ilgili kurumların katkılarıyla FATF
metodolojisine riayet edilerek nihai hale getirilen URD Raporunun FATF Sekretaryasına iletilmesi
kararı alınmıştır. Akabinde URD Raporu 03.12.2018 tarihinde FATF Sekretaryasına iletilmiştir.
2018 yılının üçüncü çeyreğinde ulusal mevzuatımızın FATF standartlarına uyum durumunu ortaya
koyan “Teknik Uyum Raporu” hazırlık çalışmaları yürütülmüş ve hazırlanan Rapor 12.10.2018
tarihinde FATF Sekretaryası ile paylaşılmıştır. Yine ülkemizin aklama ve terörün finansmanı ile
2018 Yılı Faaliyet Raporu
52
mücadele etkililiği ortaya koyan raporlar 19.11.2018, 30.11.2018 ve 07.12.2018 tarihlerinde FATF
Sekretaryası ile paylaşılmıştır.
7.3. EGMONT Grubu Faaliyetleri
Başkanlığımız, 1995 yılında kurulan ve temel amacı suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin
finansmanı ile mücadelede mali istihbarat birimleri arasındaki işbirliğini geliştirmek olan EGMONT
Grubuna 1998 yılında üye olmuştur. 2018 yılında Kongo Cumhuriyeti, Zambiya ve Benin’in mali
istihbarat birimlerinin de üyeliğe kabulüyle Grubun üye sayısı 159’a yükselmiştir. Azerbaycan mali
istihbarat biriminin yapısında meydana gelen değişiklik sebebiyle EGMONT Grubuna üyeliği
yenilenmiştir.
Başkanlığımızca, EGMONT Grubu çalışmaları yakından takip edilmekte olup bu çalışmalar nezdinde
yürütülen aşağıdaki projelere 2018 yılı içerisinde gerekli katkılar sağlanmıştır;
Terörizmin finansmanı ile mücadele kapsamında “Küçük Hücreler, Yalnız Aktörler” projesi,
İnsan ticareti ile mücadele projesi.
Diğer yandan, çeşitli ülke mali istihbarat birimlerince yapılan talep üzerine aşağıda belirtilen
konularda bilgi paylaşımında bulunulmuştur;
Faktoring şirketlerinde müşterini tanı prensibinin uygulanması,
Gerçek faydalanıcıya ilişkin kayıtların tutulması.
7.4. Muadil Kurumlarla İmzalanan Mutabakat Muhtıraları
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede hızlı ve etkin bilgi değişimi amacıyla 1
sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 231 inci maddesinin
beşinci fıkrasına istinaden Başkanlığımızla muadil mali istihbarat birimleri arasında mutabakat
muhtıraları imzalanmaktadır. 2018 yılında Ekvator ve Özbekistan mali istihbarat birimleriyle
mutabakat muhtıraları imzalanmış olup bu yılsonu itibariyle imzalanan mutabakat muhtırası sayısı
52’ye ulaşmıştır. Bu kapsamda yıllara göre dağılımı şu şekildedir:
2006 (1) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti,
2007 (3) Endonezya, Portekiz, İsveç,
2008 (6) Moğolistan, Afganistan, Gürcistan, Arnavutluk, Suriye, Romanya,
2009 (4) Makedonya, Güney Kore, Hırvatistan, Bosna Hersek,
2010 (6) Japonya, Ukrayna, Norveç, Ürdün, Senegal, Lüksemburg,
2011 (6) Belarus, Birleşik Krallık, Kanada, Monako, Finlandiya, Avustralya,
2012 (8) ABD, Hollanda, Belçika, Polonya, Malezya, Kosova, Rusya, Filipinler,
2013 (7) G. Afrika, Almanya, Tunus, Türkmenistan, Danimarka, S. Arabistan, Fas,
2014 (2) Kazakistan, Bangladeş,
2015 (5) Azerbaycan, Arjantin, Kırgızistan, Tacikistan, Karadağ,
2017 (2) Katar, Pakistan.
www.masak.gov.tr
53
2018 (2) Ekvator, Özbekistan
Yukarıda belirtilenler dışında çeşitli ülkelerin mali istihbarat birimleriyle mutabakat muhtırası
imzalanması amacıyla karşılıklı görüşmeler sürdürülmektedir.
Harita 1 - Mutabakat Muhtırası İmzalanan Ülkeler Haritası
7.5. Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Yürütülen Diğer Çalışmalar
Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede kapsamında Başkanlığımızca diğer
uluslararası kuruluşlar nezdinde yürütülen çalışmalar ve ülke katkılarımız aşağıda yer almaktadır:
198 Sayılı Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Müsaderesi ve
Terörizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi çerçevesinde düzenlenen, Taraf
Devletler Konferansı (C198-COP) 10’uncu toplantısı 30-31 Ekim 2018 tarihlerinde Fransa'nın
Strazburg şehrinde gerçekleştirilmiş olup, söz konusu toplantıya Adalet Bakanlığımız ile birlikte
katılım sağlanmıştır. Toplantıda deneme amaçlı uygulamaya konan yeni değerlendirme
mekanizması gereğince, aralarında ülkemizin de bulunduğu sözleşmeye taraf olan tüm ülkeler
sözleşmenin 11, 25 (2) ve 25 (3) hükümleri çerçevesinde değerlendirmeye tabi tutulmuştur. 2019
yılı için ülkelerin “Yurtiçindeki Şüpheli İşlemlerin Ertelenmesi” başlıklı 14’üncü madde ve
“Aklama Suçları” başlıklı 9’uncu maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde değerlendirmeye tabi
tutulması kararlaştırılmıştır.
“Uluslararası Ticari İşlerde Kamu Görevlilerine Verilen Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi”
kapsamında OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu’nun, koordinatör makam olan Adalet
Bakanlığımız aracılığıyla söz konusu Çalışma Grubu’na katkılar sağlanmıştır.
G20 gerek re’sen, gerekse de Başkanlar Zirvesi aracılığıyla FATF’a görev vermek suretiyle aklama
ve terörizmin finansmanı ile mücadele ile doğrudan ya da dolaylı olarak bağlantılı konulara
eğilmekte olup G20’nin 2018 yılı içerisinde gündemine aldığı başlıca hususlar şunlardır:
o Sanal varlıkların kötüye kullanılmasını önleme,
o Terörün Finansmanı ile mücadele
o Kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı ile mücadele,
2018 Yılı Faaliyet Raporu
54
o Şeffaflığın artırılması ve gerçek faydalanıcı bilgisinin ulaşılabilirliği,
o Finansal teknolojiler, düzenleyici teknolojiler ve dijital kimlik üzerine çalışmalar,
Başkanlığımız, 2018 yılı içerisinde Avrupa Birliği (AB) ile müzakere sürecinde Katılım Öncesi
Stratejimizin bir unsuru olarak Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan İlerleme Raporlarının
hazırlanmasında 23 No.lu Yargı ve Temel Haklar ve 24 No.lu Adalet, Özgürlük ve Güvenlik fasılları
çerçevesinde, Avrupa Birliği Başkanlığı’nın çalışmalarına katkı sağlamıştır.
7.6. Başkanlığımızca İştirak Edilen Yurtdışı Toplantılar
2018 yılında Başkanlığımız tarafından katılım sağlanan başlıca uluslararası faaliyetler şunlardır:
• 2018 yılı Şubat, Haziran ve Ekim aylarında gerçekleştirilen FATF genel kurul ve çalışma grubu
toplantıları,
• EGMONT Grubu’nun mali istihbarat birim başkanları, çalışma grupları ve bölgesel grup
toplantıları,
• Avrasya Grubu’nun (EAG) genel kurul toplantısı,
• Avrupa Konseyi 198 Sayılı Sözleşmeye Taraf Devletler Konferansı 9’uncu toplantısı,
• Paris Paktı Uyuşturucu Ticareti Kaynaklı Yasadışı Finansal Hareketler Çalışma Grubu toplantısı,
• FATF dördüncü tur karşılıklı değerlendirmelerinde ülkemizden değerlendirmeci olarak
katılacak uzmanlara yönelik değerlendirmeci eğitimleri,
• DEAŞ ile Mücadele Çalışma Grubu (CIFG) toplantısı,
• Terörizmin finansmanında risk değerlendirilmesine ilişkin iyi uygulamaların tanımlanması
konulu BM Uzmanlar grubu toplantısı,
• Türkiye-Rusya Federasyonu terörle mücadele istişareleri konulu toplantı,
• Avrupa Konseyince düzenlenen "Siber suçlar ve internet yoluyla aklama konusunda mali
araştırma simülasyon egzersizleri” konulu çalıştay,
• EGMONT Grubu Mali İstihbarat Birimleri Mükemmeliyet ve Liderlik Merkezi (ECOFEL) kuruluş
projesi toplantısı,
• FATF ortak uzmanlar toplantısı,
• BM Uyuşturucu ve Suç Ofisinin "Sanal para birimi (Bitcoin)” konulu eğiticilerin eğitimi
çalışması,
• Suçtan elde edilen gelirin internet yoluyla aklanmasının önlenmesi konulu çalışma grubu
toplantısı,
• Terörizmle Mücadele Küresel Forumu (TMKF) Sekretaryasının TMKF sınır aşan organize
suçların terörizmle bağlantısı girişimi toplantısı,
• Birleşik Krallık’ın FATF 4’üncü Tur Karşılıklı değerlendirme sürecinde değerlendirici olarak
katılım çalışmaları,
• Sanal ve kripto para karşısında Akdeniz bölgesinde Euro'nun korunması için Topluluk Stratejisi
konulu toplantı.
www.masak.gov.tr
55
• Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanı ile Mücadele konulu Güney Kore’de
gerçekleştirilen FATF eğitimi.
7.7. Uluslararası Bilgi Paylaşımı
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 231 inci maddesi
uyarınca; Başkanlığımızın, yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla (mali istihbarat birimleri) bilgi ve
belge değişiminde bulunma görev ve yetkisi bulunmaktadır. Bu kapsamda gerçekleştirilen bilgi
alışverişlerinde güvenli bir ağ olan ve EGMONT Grubu üyesi mali istihbarat birimlerinin bağlı olduğu
EGMONT Güvenli Ağı (ESW) kullanılmaktadır.
2018 yılında 79 ülkenin Başkanlığımız muadili mali istihbarat birimi tarafından Başkanlığımızdan 390
adet, Başkanlığımızca ise 62 ülkenin mali istihbarat biriminden 143 adet bilgi talebinde
bulunulmuştur. Bunun yanı sıra aynı yıl diğer mali istihbarat birimleri Başkanlığımızla, talebe bağlı
olmaksızın (spontane) 273 adet, Başkanlığımız da diğer mali istihbarat birimleriyle aynı şekilde 7 adet
spontane finansal istihbarat paylaşımında bulunmuştur.
2018 yılında en fazla Almanya, ABD, Birleşik Krallık, KKTC, Rusya, Hollanda ve Fransa mali istihbarat
birimleri ile bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Yıllar itibariyle yurt dışı bilgi paylaşımlarına ilişkin tablo
ve grafik aşağıda gösterilmiştir;
Tablo 39- Yurt Dışı İstihbari Bilgi Paylaşımı Sayıları (2014-2018)
Grafik 19- Yıllar İtibariyle Yurt Dışı Bilgi Paylaşımları (2014-2018)
265
324
374
420390
91
250
45
124143
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
2014 2015 2016 2017 2018
Gelen Bilgi Talebi Giden Bilgi Talebi
Yıl
Gelen Bilgi Talepleri Giden Bilgi Talepleri
Gelen Bilgi Talebi Spontane Bilgi
Paylaşımı
Giden Bilgi Talebi Spontane Bilgi
Paylaşımı
2014 265 24 91 5
2015 324 236 250 41
2016 374 520 45 -
2017 420 259 124 50
2018 390 273 143 7
2018 Yılı Faaliyet Raporu
56
8. EĞİTİM, BİLGİLENDİRME VE KAMUOYU DUYARLILIĞINI ARTIRMAYA YÖNELİK FAALİYETLER
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede getirilen önleyici tedbirlerin
yükümlülerce uygulanması, aklama fiillerinin ortaya çıkarılarak engellenmesi ve finansal sistemin bu
suçların işlenmesinde araç olarak kullanılmasının önlenmesi açısından son derece önemlidir.
Bu nedenle Başkanlığımız, yükümlü çalışanlarının suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının
önlenmesi amacıyla getirilen yükümlülükler konusundaki farkındalıklarını artırmak ve bu tedbirleri
uygulamalarını sağlamak amacıyla yürüttüğü eğitim ve farkındalığı artırıcı faaliyetlerine büyük önem
vermektedir.
Bunun yanı sıra, Başkanlığımızca aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede yer alan ilgili
düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile kolluk birimleri arasında işbirliği ve koordinasyonun
sağlanmasına yönelik çalışmalar ile denetim elemanlarına yönelik bilgilendirme faaliyetleri de
sürdürülmektedir.
Ayrıca, Başkanlığımız personelinin mesleki bilgi, beceri ve donanımlarının artırılması amacıyla
Başkanlığımızca düzenlenen eğitim programlarının yanı sıra Bakanlığımız ve dış kurumlarca
düzenlenen eğitim programlarına katılımı sağlanmaktadır.
8.1. Yükümlülere Yönelik Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün
finansmanı suçlarıyla mücadelede önleyici
tedbirler kapsamında önemli
yükümlülükleri bulunan bankaların bu
konudaki farkındalıklarını artırmak ve
güncel konuları mütalaa etmek amacıyla,
Başkanlığımız ve Türkiye Bankalar Birliği
işbirliği ile 10-11 Mayıs 2018 tarihlerinde
düzenlenen “Türk Bankacılık Sektöründe
Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörün
Finansmanı ile Mücadele Çalıştayı”na, üye
Bankaların üst düzey yöneticileri, uyum
görevlileri ile Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulu, Borsa İstanbul A.Ş. ve
Maliye Bakanlığı temsilcilerinden oluşan
167 kişi iştirak etmiştir.
2018 yılı Aralık ayı içerisinde Finansal Kurumlar Birliği, Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları, Türkiye
Sigorta Birliği ve Sermaye Piyasası Aracı Kurumları Birliği’nden toplamda 352 katılımcının iştirak ettiği,
suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele süreçlerinin en önemli girdisini
oluşturan şüpheli işlem bildirimleri, müşterinin tanınmasına ilişkin esaslar kapsamında
gerçekleştirilen yükümlükler, yükümlülük denetimleri ve FATF 4. Tur Türkiye değerlendirmesi
hazırlıkları konularının ele alındığı 4 adet Çalıştay düzenlenmiştir.
www.masak.gov.tr
57
Gerçekleştirilen bu çalıştayların yanı
sıra, suç gelirlerinin aklanması ve
terörün finansmanı ile mücadelede
5549 sayılı Kanun ve ilgili ikincil
mevzuatla getirilen yükümlülükler
konusunda, yükümlü çalışanlarına
yönelik eğitim faaliyetlerimiz 2018
yılında da yoğun bir şekilde
sürdürülmüştür.
Bu kapsamda, Ankara, İstanbul ve
İzmir’de Başkanlığımız personeli
tarafından bankacılık, finansman,
faktoring ve finansal kiralama, ödeme ve elektronik para kuruluşu, serbest muhasebeci mali müşavir
ve yeminli mali müşavirlik alanlarında faaliyet gösteren yükümlülerin 321 çalışanına önleyici tedbirler
hakkında eğitim verilmiştir.
8.2. Uygulama ve Denetim Birimlerine Yönelik Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri
Aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede yer alan ilgili düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile
kolluk birimleri arasında işbirliği ve koordinasyonun sağlanmasına yönelik çalışmalar ile denetim
elemanlarına yönelik bilgilendirme faaliyetlerimiz her yıl olduğu gibi 2018 yılında da sürdürülmüştür.
Bu kapsamda, 26-27 Nisan 2018 ve 02-03 Mayıs 2018 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen “Aklama
Suçu İncelemelerinde Etkinlik Çalıştayı”na denetim birimlerinden toplam 117 katılımcı iştirak etmiştir.
Ayrıca, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı,
Hazine Kontrolörleri Kurulu ile Ticaret Bakanlığının çeşitli unvanlardaki 1.209 personeline yönelik
aklama ve terörün finansmanıyla mücadele konusunda eğitim verilmiştir.
8.3. Personele Yönelik Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri
Başkanlığımız personelinin, Bakanlığımız veya dış kurumlarca düzenlenen eğitim faaliyetlerine katılımı
sağlanmış olup, bu çerçevede 65 personelimiz 250 saatin üzerinde eğitim almıştır.
8.4. Diğer Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) mali istihbarat birimi ile Özbekistan’dan gelen heyetler ile ülke
sınırlarını aşan boyutu bulunan aklama ve terörizmin finansmanı suçları ile mücadelede işbirliğine
yönelik çalışmalar yapılmıştır.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
58
8.5. Kamuoyunu Bilgilendirme Faaliyetleri
Yükümlüler arasında önemli bir yere sahip olan ve
finansal kuruluş tanımı içinde yer alan faktoring
şirketleri, finansman şirketleri ile finansal kiralama
şirketlerine yönelik olarak hazırlanan ve bahsi geçen
kurumların yükümlülükleri ile mevzuata uyumuna
ilişkin rehber niteliği taşıyan “Aklama ve Terörün
Finansmanı Suçu ile Mücadelede Finansal Kurumların
Yükümlülükleri ve Mevzuata Uyum Rehberi” 2018 yılı
Kasım ayında 29 numaralı MASAK yayını olarak
yayımlanmıştır. Söz konusu yayın bahsi geçen yükümlü
grubu ile 2018 yılı Aralık ayında İstanbul’da yapılan
Çalıştay kapsamında ilgililerin kullanımına
sunulmuştur.
www.masak.gov.tr
59
9. BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM FAALİYETLERİ
MASAK Bilgi Sistemleri stratejik vizyonu, kurumsal ihtiyaçların analizi, yapılan analizler doğrultusunda faaliyetlerin projelendirilmesi ve projelendirilen faaliyetlerin modern yönetim teknikleriyle hayata geçirilmesi adımlarından oluşmaktadır. Söz konusu stratejik vizyon çalışmaları çerçevesinde, bilgi sistemleri faaliyetlerinin değişim mühendisliği anlayışı ile devamlı ele alınması, bilgi teknolojilerine ilişkin dünya mali istihbarat birimi örneklerinin değerlendirilmesi, Avrupa Birliği ve FATF müktesebatına ilişkin uluslararası tavsiye niteliğindeki uygulamaların dikkate alınması, diğer kamu idarelerindeki BT yapıları ile bu alandaki teknolojik ve akademik gelişmelerin irdelenmesi ve çalışmaların süreklilik arz edecek şekilde yürütülmesi büyük önem arz etmektedir. Faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde, öncelikle gereksinim analizi yapma, gerçekleştirilebilir hedeflere sahip somut iş planlarına dayalı olarak uygulama geliştirme, hizmet sunumunda yalın ve planlı olma, geliştirilen uygulamaları izleme ve değerlendirme, kamu kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli biçimde kullanma hususları gözetilmekte ve stratejik yönetim modeli, bir iş yapma ve algılayış çerçevesi olarak kabul edilmektedir. Başkanlık Bilgi Teknolojileri ve İletişim Dairesinin daha etkin ve verimli hizmet sunabilmesi için yazılım geliştirme ile hazır yazılım, altyapı ve donanım ekipmanlarının bakım ve idame faaliyetleri gerçekleştirilmiş olup, ayrıca teknik personel sayısı artırılmıştır. Başkanlığımızın misyonuna paralel olarak sürdürülen BT faaliyetleri e-devlet temel değerleri çerçevesinde gerçekleştirilmekte olup, 2018 yılı içerisinde aşağıda yer alan mevcut projelerin idamesi ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür.
9.1. Bakım, İdame ve Profesyonel Destek Hizmetleri Projesi
Başkanlık bilgi sistemleri kesintisiz hizmet ilkesi ve modern teknolojik olanaklar çerçevesinde tesis edilmiş bir ana veri merkezi, iş sürekliliği merkezi ve felaket kurtarma merkezinden oluşmaktadır. Başkanlık bilgi teknolojileri altyapısı bilgi güvenliği politikaları çerçevesinde internet erişimine kapalı olan bir ağ ve internet erişimi sağlanan bir ağ olmak üzere iki izole sistemden oluşmaktadır. Bu çerçevede “2018 Yılı Yazılım Geliştirme Modernizasyon, Bakım, İdame ve Profesyonel Destek Projesi” ile veri tabanı ve veri depolama sistemi kapasitesi artırılmış, yazılım geliştirme, Başkanlık bilgi sistemleri bünyesinde yer alan donanım, ağ, güvenlik, hazır yazılım ve altyapı ekipmanlarının bakım idame işleri ile profesyonel destek hizmetleri temin edilmiştir.
9.2. ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi
2015 yılında bağımsız denetçiler tarafından denetlenerek ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi standardına uygunluk açısından denetime tabi tutularak bu konuda ilk sertifikasını alan Başkanlığımız, takip eden yıllarda olduğu gibi 2018 yılında da gözetleme denetimine tabi tutulmuş ve ISO 27001 standardına uygunluk açısından 19.03.2018 tarihinde yeniden sertifikalandırılmıştır.
9.3. Yazılım Geliştirme Faaliyetleri
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele faaliyetleri veri toplama, analiz etme ve ilgili birimlere dağıtma süreçlerinin bilgi teknolojilerinden, akıllı algoritmalardan ve kurum ihtiyaçlarına özel olarak geliştirilmiş yazılımlardan etkin ve yaygın şekilde istifade edilmesini gerektirmektedir. Bu kapsamda aşağıda belirtilen yazılım modüllerinin geliştirilmesi faaliyetleri ile bu yazılım sistemlerinin Başkanlığın mevcut yazılım sistemlerine entegrasyonu faaliyetleri yürütülmüştür.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
60
9.3.1. Bankacılık Veri Toplama ve İşleme Sistemi
Başkanlık tarafından suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele süreçlerinde kullanılmak üzere Türkiye’deki tüm bankalardan gerçekleştirilen finansal işlemlere dair büyük hacimli veriler elde edilmektedir. Hacim ve çeşitlilik açısından yüksek seviyede olan bu verilerin kalite, güvenlik ve gizlilik prensipleri gözetilerek toplanması, ön işlemesi (eksiklik ve hataların tespiti ve bildirimi) ve saklanması kabiliyetlerini sağlayacak olan yazılımlar geliştirilmektedir.
9.3.2. Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Kapsamında Otomatik ŞİB Analiz Sistemi
Başkanlık bünyesinde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında yürütülen faaliyetlerin varlıklar arasındaki ilişkilerin etkin bir şekilde tespit edilmesi, ortaya çıkarılması, görselleştirilmesi ve yorumlanması çok kritik önem arz eder hale gelmiştir. Bu nedenle analize konu varlıkların ilişkilerinin keşfedilmesi ve matematiksel yöntemler tatbik edilerek yorumlanması sürecini otomatik olarak gerçekleştirecek yazılım kabiliyetleri geliştirilerek test aşamasına geçilmiştir.
9.3.3. Metin Analitiği Sistemi
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele faaliyetleri analiz edilen varlıkların (gerçek ve tüzel kişiler, bildirim ve dosya bağlantıları) hangi dosya ve bildirimlerde bulunduğu dikkate alınmasını gerektirmektedir. Bu ihtiyacı gidermek üzere modern matematiksel yaklaşımlar esas alınarak sorgulanacak kişinin hangi dosya ve bildirimler içerisinde yer aldığının olasılık hesapları ile gösterilmesi hedeflenmektedir.
9.3.4. Dış Kurum Entegrasyonları
Başkanlık nezdindeki mali istihbarat süreçlerinde yurtiçi ve yurtdışındaki muhtelif kamu kurumu, meslek örgütleri veya organizasyonlardan verilerin muhtelif metotlarla elde edilmesi, analiz edilmesi ve elde edilen sonuçların ilgili kanun uygulayıcı devlet organlarına iletilmesine dair faaliyetler yürütülmektedir. Bu faaliyetler birçok kurum ve kuruluş ile veri, bilgi ve belge paylaşımı için gerekli teknik altyapının tesis edilmesini gerektirmektedir. Halihazırda Başkanlık ile birçok kuruluş arasında oluşturulmuş entegrasyon mekanizmaları bulunmaktadır. Başkanlık tarafından ihtiyaç duyulacak yeni entegrasyon yapılarının oluşturulması için protokoller imzalanarak yazılımlar geliştirilmektedir. Ayrıca mevcut bulunan kurum entegrasyon yapılarında karşı kurumlardan kaynaklı değişiklikler yapılması halinde bu değişikliklerin sisteme entegrasyonu gerçekleştirilmektedir.
9.3.5. İş Zekası Sistemleri
Başkanlık bünyesinde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında elde edilen verilerin bilgiye dönüşmesi için “İş Zekası” sistemleri üzerinde yapılan çalışmalar neticesinde, dinamik raporların alınması, uyarı mekanizmalarının oluşturulması sağlanmıştır.
www.masak.gov.tr
61
C. PERFORMANS SONUÇLARI
1. PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU
2018 yılı Maliye Bakanlığı Performans Programında yer alan Başkanlığımız performans göstergelerinin
gerçekleşme değerlerine ilişkin tablolar aşağıda yer almaktadır.
www.masak.gov.tr
67
2. PERFORMANS SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Tablo 45- Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi (2018)
Grafik 20- Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi (2018)
3. PERFORMANS BİLGİ SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
2018 yılı içerisinde Maliye SGB.net sistemi içerisinde yer alan performans bütçe izleme ve
değerlendirme modülüne Başkanlığımızın performans göstergelerinin gerçekleşme değerleri üçer
aylık dönemler itibariyle işlenmiştir.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
68
IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Başkanlığımızın faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi sırasında sahip olduğu güçlü alanlar, gelişmeye açık
alanlar ve fırsatlar ile karşı karşıya bulunduğu tehditlere ilişkin (GZFT Analizi) değerlendirmelere
aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Güçlü Alanlar
Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi amacıyla politika hazırlanması ve belirlenen politikalar çerçevesinde mevzuatın hazırlanması konusunda belirleyici ve düzenleyici rolünün bulunması
Yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla bilgi ve belge değişiminde bulunulmasını teminen, uluslararası antlaşma niteliğinde olmayan mutabakat muhtırası imzalama yetkisinin bulunması
Veri tabanında mevcut olan çok çeşitli verileri bir araya getirerek mali istihbarat bilgisi üretmesi
Tecrübeli yönetim kadrosunun bulunması
Nitelikli uzman personelin bulunması
Gelişmiş bilgi teknolojileri altyapısına sahip olması
Gelişmeye Açık Alanlar
Kendi personelini alma imkanının bulunmaması
Geçici personel istihdamı zorunluluğu
Verilerin güncelliğinde yaşanan aksaklıklar
Aklama suçu incelemesi ve yükümlülük denetimlerinin kurum dışı görevlendirmelerle yapılması
Fırsatlar
Kurumun görev alanına giren konularda artan iş hacmi kurumun yeniden yapılandırılması ihtiyacını ortaya çıkarması
Kurumun teknik altyapısının geliştirilmesi
Faaliyet alanının uluslararası dayanışmaya uygun olması
Başkanlık personeline eğitim olanaklarının sağlanması
Tehditler
Başkanlığımızca yapılan bilgi taleplerinin zamanında ve eksiksiz olarak karşılanmaması nedeniyle zaman kaybı
Kurumun görev alanına giren konularda artan iş hacmi kurum kapasitesinin üzerine çıkması
Kayıt dışılığın fazla olması nedeniyle aklama suçu incelemelerinin ve takibinin güçleşmesi
Komşu ülkelerdeki finansal istikrarsızlığın bu ülkelerin taraf olduğu finansal işlemlerin niteliğinin belirlenmesinde yaşanan güçlük
Suçun araştırılmasında birden fazla uzmanlık alanının bulunması nedeniyle, işbirliği ve eşgüdüm konusundaki güçlük
Tablo 46- GZFT Analizi
www.masak.gov.tr
69
V. SONUÇ
MASAK, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede ülkemizin mali istihbarat
birimi olarak veri toplamak, analiz etmek ve ilgili birimlere sevk etmek fonksiyonlarının yanı sıra, 5549
sayılı Kanun ile kendisine verilen düzenleme, koordinasyon, denetim ve eğitim faaliyetlerini
sürdürmektedir. Başkanlığımız 2018 yılında da, 2018-2022 Maliye Bakanlığı Stratejik Planı ve 2018 Yılı
Performans Programında yer alan stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda belirlenen öncelikli
faaliyetlerin tamamını yoğun bir çalışma temposunun ardından gerçekleştirmiştir.
Bulunduğumuz coğrafyada son yıllarda yaşanan gelişmeler ve ülkemizin içinden geçtiği durum, suç
gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede kolluk ve adli birimlerin yanı sıra
Başkanlığımızın da bu mücadelede önemli bir fonksiyon üstlendiği gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu
husus 2018 yılında gerçekleştirilen ve bu Raporda da yer verilen ciddi oranda artan faaliyetlerimizle
açıkça ortaya konulmaktadır. Bu çerçevede suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile
daha etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla MASAK’ın kapasitesinin artırılması ve yeniden
yapılandırılması bariz bir gereksinim olarak önümüze çıkmaktadır.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede önleyici tedbirler çerçevesinde
5549 sayılı Kanun ve ilgili ikincil mevzuatla getirilen yükümlülükler konusunda yükümlü gruplarına
verilen eğitim faaliyetlerimiz 2018 yılında da sürdürülmüştür.
Yükümlü gruplarına yönelik olarak düzenlenen eğitim faaliyetleri ve çalıştaylar ile farkındalığın
arttırılmasının yanı sıra, şüpheli işlem bildirim formlarının sadeleştirilmesi, sektörel şüpheli işlem
bildirim rehberlerinin oluşturulması ve geliştirilmesi, elektronik şüpheli işlem bildirimi uygulamasının
yaygınlaştırılması neticesinde, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadelede en
önemli girdimiz olan şüpheli işlem bildirim sayısı 2018 yılında 222.743 adede ulaşmıştır.
Bu kapsamda, Başkanlığımıza intikal eden ihbar ve şüpheli işlem bildirimlerinin analiz ve
değerlendirme çalışmaları 2018 yılında da yoğun bir şekilde sürdürülmüştür.
Başkanlığımızca, “Suç Gelirlerinin Aklanmasını ve Terörün Finansmanını Önlemek” stratejik hedefi
kapsamında, 2018 yılında gerçekleştirilen düzenleme ve koordinasyon, veri toplama, analiz ve
değerlendirme, inceleme, terör ve terörizmin finansmanına ilişkin malvarlıklarının dondurulması,
yükümlülük denetimi, dış ilişkiler, eğitim, bilgi teknolojileri ve iletişim faaliyetleri MASAK Faaliyet
Raporu’nun ilgili bölümlerinde tablo ve grafiklerle ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Başkanlığımız tarafından, stratejik amaç ve hedefine ulaşılması amacıyla halen yürütülen ve 2019 yılı
için belirlenen öncelikli faaliyetlerin tamamının gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar aynı kararlılıkla
sürdürülecektir.
2018 Yılı Faaliyet Raporu
70
İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI
Harcama yetkilisi olarak yetkim dâhilinde;
Bu raporda yer alan bilgilerin güvenilir, tam ve doğru olduğunu beyan ederim.
Bu raporda açıklanan faaliyetler için idare bütçesinden harcama birimimize tahsis edilmiş kaynakların
etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanıldığını, görev ve yetki alanım çerçevesinde iç kontrol
sisteminin idari ve mali kararlar ile bunlara ilişkin işlemlerin yasallık ve düzenliliği hususunda yeterli
güvenceyi sağladığını ve harcama birimimizde süreç kontrolünün etkin olarak uygulandığını bildiririm.
Bu güvence, harcama yetkilisi olarak sahip olduğum bilgi ve değerlendirmeler, iç kontroller, iç denetçi
raporları ile Sayıştay raporları gibi bilgim dâhilindeki hususlara dayanmaktadır.
Burada raporlanmayan, idarenin menfaatlerine zarar veren herhangi bir husus hakkında bilgim
olmadığını beyan ederim.
ANKARA 31/ 01 /2019
Osman DERELİ Mali Suçları Araştırma Kurulu
Başkanı
www.masak.gov.tr
71
EKLER
TABLOLAR LİSTESİ TABLO 1- YILLAR İTİBARIYLA PERSONELİN DAĞILIMI (2014-2018) ........................................................................ 10 TABLO 2- UNVANLARINA GÖRE PERSONEL SAYILARI (31.12.2018) ...................................................................... 11 TABLO 3- PERSONELİN YAŞ PROFİLİ (31.12.2018) ................................................................................................. 12 TABLO 4- PERSONELİN ÖĞRENİMİ DURUMU (31.12.2018) ................................................................................. 13 TABLO 5- PERSONELİN YDS DÜZEYİ (31.12.2018) ................................................................................................ 13 TABLO 6- BÜTÇE ÖDENEK TAHSİSİ VE GİDERLERİNİN EKONOMİK SINIFLANDIRILMASI (2014-2018) ................... 16 TABLO 7- GENEL PERFORMANS DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK İSTATİSTİKLER (2014-2018) ........................... 19 TABLO 8- ALINAN BİLDİRİMLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018)............................................................. 23 TABLO 9- ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMLERİNİN YÜKÜMLÜ GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018) ................... 24 TABLO 10- ŞİB GÖNDEREN FİNANSAL KURULUŞ SAYISININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018) ..................... 25 TABLO 11- ADLİ TALEP VE İHBARLARIN YILLAR İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) .............................................. 26 TABLO 12- ADLİ TALEP VE İHBARLARIN KONULARINA GÖRE DAĞILIMI (2018)..................................................... 27 TABLO 13- ADLİ TALEPLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018) .................................................................... 27 TABLO 14- KURUMSAL VE KİŞİSEL İHBARLARIN YILLARA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018)........................................ 28 TABLO 15- YILLARA GÖRE AÇILAN VE SONUÇLANDIRILAN ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DOSYALARI İLE
DÜZENLENEN RAPOR SAYILARI (2014-2018) ................................................................................................ 30 TABLO 16- SONUÇLANDIRILAN ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DOSYALARININ KONULARINA GÖRE DAĞILIMI VE
DOSYA KAPSAMINDA ANALİZE TABİ TUTULAN KİŞİ SAYISI (2014-2018) ...................................................... 31 TABLO 17- STRATEJİK ANALİZ KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALARA İLİŞKİN İSTATİSTİKLER (2018) ... 32 TABLO 18- 5271 SAYILI CMK’NIN 128’ İNCİ MADDESİ KAPSAMINDA AÇILAN VE SONUÇLANDIRILAN DOSYA
SAYILARI İLE DÜZENLENEN RAPOR SAYILARI (2014-2018) ........................................................................... 32 TABLO 19- 5271 SAYILI CMK'NIN 128’İNCİ MADDESİ KAPSAMINDA SONUÇLANDIRILAN DOSYALARDA ADI GEÇEN
KİŞİ SAYISI (2014-2018) ................................................................................................................................ 33 TABLO 20-DÜZENLENEN MALİ TESPİT RAPORLARININ SUÇ TÜRLERİ İTİBARİYLE DAĞILIMI (2018) ...................... 33 TABLO 21- İSTİHBARİ NİTELİKTE BİLGİ PAYLAŞIMINDA BULUNAN KURUMLAR (2018) ......................................... 34 TABLO 22- İSTİHBARİ BİLGİLENDİRME KONULARI (2018) ..................................................................................... 35 TABLO 23- YILLARA GÖRE SONUÇLANDIRILAN AKLAMA SUÇU İNCELEME DOSYALARI (2014-2018) ................... 36 TABLO 24- SONUÇLANDIRILAN İNCELEME DOSYALARINDA ADI GEÇEN KİŞİ SAYISI (2014-2018) ......................... 36 TABLO 25- ANALİZ VE DEĞERLENDİRME/AKLAMA SUÇU İNCELEME DOSYALARINDAN SUÇ DUYURUSU YAPILAN
KİŞİ SAYISI (2014-2018) ................................................................................................................................ 37 TABLO 26- 6415 SAYILI KANUNUN 5’İNCİ MADDESİ KAPSAMINDA ALINAN BAKANLAR KURULU KARARLARI
(2014-2018) .................................................................................................................................................. 39 TABLO 27- YABANCI DEVLET TALEPLERİNE İSTİNADEN ALINAN BAKANLAR KURULU KARARLARINA İLİŞKİN
İSTATİSTİKLER (2014-2016)........................................................................................................................... 40 TABLO 28- ERTELEME İŞLEMLERİNE İLİŞKİN VERİLER (2016-2018) ....................................................................... 41 TABLO 29-ERTELEME KARARI VERİLEN İŞLEMLERİN TUTARLARI (2016-2018) ...................................................... 41 TABLO 30-ERTELEME KARARI VERİLEN İŞLEMLERİN SUÇ TÜRLERİ İTİBARİYLE DAĞILIMI (2018) .......................... 42 TABLO 31-İLLEGAL BAHİS İLE MÜCADELE KAPSAMINDA ERTELEME KARARI VERİLEN İŞLEMLERİN TUTARLARI
(2018) ........................................................................................................................................................... 43 TABLO 32- ADLİ TEDBİR TUTARLARI (2018) ........................................................................................................... 43 TABLO 33- GERÇEKLEŞEN YÜKÜMLÜLÜKLERE UYUM DENETİMLERİNİN YILLAR İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018)
...................................................................................................................................................................... 45 TABLO 34- İDARİ PARA CEZASINA KONU YÜKÜMLÜLERİN YILLAR İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) ................. 45 TABLO 35- İDARİ PARA CEZASINA KONU FİİLLERİN YILLAR İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) ............................ 45 TABLO 36- İDARİ PARA CEZASI TUTARLARININ YILLAR İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) .................................. 46 TABLO 37- SAVCILIKLARA YAPILAN SUÇ DUYURULARININ YILLAR İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) ................. 47
2018 Yılı Faaliyet Raporu
72
TABLO 38- CEVAPLANDIRILAN GÖRÜŞ TALEBİ, BİLGİ EDİNME BAŞVURUSU VE SORU ÖNERGELERİNİN YILLAR
İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) ............................................................................................................... 50 TABLO 39- YURT DIŞI İSTİHBARİ BİLGİ PAYLAŞIMI SAYILARI (2014-2018) ............................................................. 55 TABLO 40- PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU (2018) ....................................................................................... 62 TABLO 41- PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU (2018) ....................................................................................... 63 TABLO 42- PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU (2018) ....................................................................................... 64 TABLO 43- PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU (2018) ....................................................................................... 65 TABLO 44- PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU (2018) ....................................................................................... 66 TABLO 45- PERFORMANS SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ (2018) .............................................................. 67 TABLO 46- GZFT ANALİZİ ....................................................................................................................................... 68
GRAFİKLER LİSTESİ GRAFİK 1- YILLAR İTİBARIYLA TOPLAM PERSONEL SAYISI (2014–2018) ................................................................ 10 GRAFİK 2- PERSONELİN UNVAN BAZINDA YÜZDE DAĞILIMI (31.12.2018) ........................................................... 12 GRAFİK 3- HARCAMALARININ YÜZDE DAĞILIMI (2018) ........................................................................................ 17 GRAFİK 4- ADLİ TALEP VE İHBAR SAYILARI (2014-2018) ........................................................................................ 20 GRAFİK 5- ADLİ TALEP VE İHBARLARDA GEÇEN KİŞİ SAYISI (2014-2018) .............................................................. 20 GRAFİK 6- DÜZENLENEN RAPOR SAYISI (2014-2018) ............................................................................................ 21 GRAFİK 7- DÜZENLENEN RAPORLARDA GEÇEN KİŞİ SAYISI (2014-2018) .............................................................. 21 GRAFİK 8- İSTİHBARİ NİTELİKTE BİLGİ PAYLAŞIMINDA BULUNULAN KİŞİ SAYISI (2014-2018) .............................. 22 GRAFİK 9- ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİM SAYILARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018) .................................... 24 GRAFİK 10- ŞİB GÖNDEREN FİNANSAL KURULUŞLARIN YILLARA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018) ........................... 25 GRAFİK 11- ADLİ TALEP VE İHBARLARIN YILLARA GÖRE DAĞILIMI (2014-2018) ................................................... 26 GRAFİK 12- ANALİZ VE DEĞERLENDİRME KAPSAMINDA DÜZENLENEN RAPOR SAYISI (2014-2018) .................... 30 GRAFİK 13- SONUÇLANDIRILAN ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DOSYALARI KAPSAMINDA ANALİZE TABİ TUTULAN
KİŞİ SAYISI (2014-2018) ................................................................................................................................ 31 GRAFİK 14- 5271 SAYILI CMK’NIN 128’İNCİ MADDESİ KAPSAMINDA DÜZENLENEN RAPOR SAYISI (2014-2018) . 33 GRAFİK 15- YILLARA GÖRE SONUÇLANDIRILAN AKLAMA SUÇU İNCELEME DOSYALARI(2014-2018) ................... 36 GRAFİK 16- ANALİZ VE DEĞERLENDİRME/AKLAMA SUÇU İNCELEME DOSYALARINDAN SUÇ DUYURUSU YAPILAN
KİŞİ SAYISI (2014-2018) ................................................................................................................................ 37 GRAFİK 17- İDARİ PARA CEZASI TUTARLARININ YILLAR İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) ................................. 46 GRAFİK 18- CEVAPLANDIRILAN GÖRÜŞ TALEBİ, BİLGİ EDİNME BAŞVURUSU VE SORU ÖNERGELERİNİN YILLAR
İTİBARIYLA DAĞILIMI (2014-2018) ............................................................................................................... 50 GRAFİK 19- YILLAR İTİBARİYLE YURT DIŞI BİLGİ PAYLAŞIMLARI (2014-2018) ........................................................ 55 GRAFİK 20- PERFORMANS SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ (2018) ............................................................. 67
ŞEKİLLER LİSTESİ ŞEKİL 1- BAŞKANLIĞIN BAŞLICA GÖREV ALANLARI.................................................................................................. 8 ŞEKİL 2- BAŞKANLIĞIMIZIN ORGANİZASYON ŞEMASI ............................................................................................. 9 ŞEKİL 3- BMGK KARARLARI KAPSAMINDA MALVARLIĞININ DONDURULMASI SÜRECİ ......................................... 39 ŞEKİL 4- YABANCI DEVLET TALEBİ KAPSAMINDA MALVARLIĞININ DONDURULMASI SÜRECİ .............................. 40
HARİTALAR LİSTESİ HARİTA 1 - MUTABAKAT MUHTIRASI İMZALANAN ÜLKELER HARİTASI ................................................................ 53
www.masak.gov.tr
73
KISALTMALAR
AB : Avrupa Birliği ABD : Amerika Birleşik Devletleri BM : Birleşmiş Milletler
BMGK : Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
BT : Bilgi Teknolojileri
CMK : Ceza Muhakemesi Kanunu
DEAŞ : Devlet'ül Irak ve'ş Şam
EGMONT : Egmont Group(Egmont Grup)
EMİS : Entegre Mali İstihbarat Sistemi
FATF : Financial Action Task Force (Mali Eylem Görev Gücü) FETÖ/PDY : Fethullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması
FIU : Financial Intelligence Unit (Mali İstihbarat Birimi) YDS : Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı
MASAK : Mali Suçları Araştırma Kurulu OECD : Organisation for Economic Co-operation and Development (Ekonomik İşbirliği ve
Kalkınma Teşkilatı) SGB : Strateji Geliştirme Başkanlığı
ŞİB : Şüpheli İşlem Bildirimi
TL : Türk Lirası
URD : Ulusal Risk Değerlendirmesi