уриалав INSIDE ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ...ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ Бодлогын хүүг өөрчлөх саналыг хэлэлцэнэ Т.Мэндсайхан:

2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ~ ИРГЭН БАЯН БОЛ УЛС БАЯН ~

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ

Бодлогын хүүг өөрчлөх саналыг хэлэлцэнэ

Т.Мэндсайхан: Арбитрт манай Засгийн газар ялах магадлал өндөр

АНУ-ын Вашингтон муж улсад онц байдал зарлалаа

Сэтгэл булаам Сарнай

8

10

19

17

0 1 3 1 6

Өнөөдөр Маргааш

-11°C -10°C

-15°C -21°C

Туршлага болон олон талын хүчин зүйлсэд үндэслэн дүгнэлт гаргах чадвар бизнест хамгийн чухал.

#17 $17.0 тэрбум

Шив Надар, HCL-ийн үүсгэн байгуулагч, Энэтхэгийн тэрбумтан

Бодлогын хүүг өөрчлөхөд инфляцыг харгалздаг. Улсын хэмжээнд инфляц 5.6 хувьтай байна. Энэ нь төв банкны зорилтот түвшинтэй нийцэж буй.

Татварын маргааныг бүрэн эрхэт улсын үндэсний шүүхээр эхэлж шийвэрлэсэн байх шаардлагатай.

Вашингтон мужид нутгаасаа гарч яваагүй 50 настай эмэгтэй коронавирусээр нас барсан нь АНУ-д анхны тохиолдол боллоо.

2762.71 394.75 41.16 2.28

АМ.ДОЛЛАР РУБЛЬТӨМРИЙН ХҮДЭР

600.000.00%

АЛТ

1,566.70 4.62%

ЮАНЬ ВОНЗЭС

5,635.000.34%

НЕФТЬ

46.830.55%

ХУРАЛДАЙ БОНД

112.78

САМУРАЙ БОНД

103.49

ЧИНГИС БОНД

100.54

ГЭРЭГЭ БОНД

102.38

Энэ дугаарт

УЛС ТӨР ZGM DAILY

Эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүнийг БНХАУ руу экспортлохоор болов

FULL ENGLISH PAGE INSIDE

2

20-21

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

Цагаан сарын баярыг цомхон тэмдэглэж болдог л юм байна

7

ЭДИЙН ЗАСАГ

11

АНУ-ын Ерөнхий эмч иргэдийг маск худалдаж авахаа зогсоохыг уриалав

6

4

Зорчих хөдөлгөөнийг нээснээр 14 мянган

автомашинтай 40,000 хүн нийслэлд

орж ирнэ

Аймгууд өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэхийн тулд лиценз олголтоор “уралдана”

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

ЗГМ: СЭДЭВ

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ02 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)

Б.Сэлэнгэ, ЗГМ сонин

Б.Энхжаргал, ЗГМ сонин

ЗАСГИЙН ГАЗАР

НАМУУД

ТӨСВИЙН АЛДАГДЛЫГ ОНЫ ТӨГСГӨЛД НӨХӨЖ АВА ХААР ТООЦОЖ БАЙГАА ТУЛ ТӨСӨВТ ТОДОТГОЛ ХИЙХГҮЙ ГЭДГИЙГ САНГИЙН САЙД МЭДЭГДСЭН ЮМ.

Засгийн газрын хурал-даанаас корона-вирусийн улмаас өн дөржүүлсэн бэлэн байдалд шилжсэн

нөхцөл байдлын үеэр эдийн засгаа дэмжих бодлогын талаар тогтоол батлав.

Уг тогтоолоор нүүрс, газ-рын тос болон бусад ашигт малтмалыг энэ сарын 15-наас улсын урд хилээр экспортлох ажлыг эхлүүлэхээр болсон юм. Тэгэхдээ эрүүл ахуй, хорио цээрийн нөхцөлийг сайтар хангах аж. Тодруулбал, ачаа тээвэрт явж буй жолооч хамгаалалтын хув цастай, машин нь ариут галын нөх-цөлтэй, хилээр гарсан өдрөө буцаж Монгол руу орсон байх ёстой байна.

Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар “Оюутолгой”-н зэсийн баяжмал хэвийн гарч байгаа. Ариутгал, хорио цээрийн дэглэмийг сахин ажиллаж байна. Яг тэр нөхцөлөөр уул уурхайн тээв рийг үргэлжлүүлэхээр боллоо” гэв.

Түүнээс гадна өндөржүүлсэн бэлэн байдалд шилжсэн хуга-цаанд нийгмийн даатгалын шимт гэлээ төлж чадаагүй тохиолдолд оногддог алданги, торгуулийг авахгүй байхаар

УЛС ТӨР

ЗГМ

Эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүнийг БНХАУ руу экспортлохоор болов

АН-ын зөвлөл байнгын хороог хуралдуулах санал хүргүүллээ

УИХ дахь Ардчилсан намын зөвлөл үүсээд буй нөхцөл байд-лаас хамааран, эрсдлээс сэр-гийлэх зорилгоор Эдийн засгийн байнгын хороог хуралдуулах санал гаргав. Улмаар УИХ-ын дарга Г.Зан даншатарт албан бичиг хүргүүлжээ.

Саналд, “дэлхий дахинаа онцгой нөх цөл байдал үүсч манай улс өндөр жүүлсэн бэлэн байд-лын хугацааг дахин нэг сар сун-гасантай холбоотойгоор Монгол Улсын эдийн засагт эрсдэл үүсэх нөхцөл байдал илэрч эхэлж байна. Эрсдэлээс сэргийлэх зо-рил гоор УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хороог хуралдуулж, Мон гол банк болон Сангийн яамнаас мэдээлэл сонсох нь зөв хэмээн үзэж байна” гэжээ.

ЭШЛЭЛ

Эдийн засагт нь эрсдэл үүсэж буй улс орнуудын Төв банк нь тодорхой шийдэл гаргаж байгаа. Монголбанкны мөнгөний бодлогын шийд-вэрийг Төрийн мөнгөний бод-логын хорооноос гардаг.

Тус хороо хуулийн дагуу ули рал д нэг удаа хуралддаг бөгөөд энэ оны нэгдүгээр улир лын хурлыг энэ сарын 10-ны үеэр хийхээр төлөвлөж байна. Хурлаар мөнгөний бодлогын хүүг хэрхэх талаар хэлэлцэнэ.

Хэрвээ бодлогын хүү буур-вал зах зээл дээр дэмжлэг мая гийн хандлага гарч ирэх байх. Мөн банк хоорондын төлбөр тоо цоон дээр нааштай зүйл гарна.

Бодлогын хүү буурахтай хол -боо той банкны зээ лийн хүү буурах боломж той. Зээлийн хүү буурснаар биз нес эрхэлж буй аж ахуйн нэг жүү дийн дарамт буурна гэсэн үг.

Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн

болжээ. Үүнийг зохицуулах хуулийн төслийг Сан гийн яам боловсруулах аж. Мөн энэ хугацаанд зах, худалдааны төв, үйлчилгээний газруудад ху далдаа, үйлчилгээний чиглэлээр түрээслүүлсэн татвар төлөгчийн түрээсийн орлогод ногдуулсан тат варыг нэг удаа чөлөөлөх хуу лийн төслийг УИХ-д өргөн мэдүү-лэх юм. Гэхдээ энэ нь зөвхөн түрээсийн төлбөрөө буулгасан түрээслүүлэгчдэд хамаарах аж.

Харин хорио цээр тавьсан энэ хугацаанд улсын төсвийн

Монголын боловсрол, шинж-лэх ухааны салбарын нэрт зүтгэл тэн, Монгол Улсын Төрийн соёрхолт, шинжлэх ухааны док-тор, профессор Ёндонгийн Загдсүрэн 2020 оны хоёрдугаар сарын 21-ний өдөр хүнд өвчний улмаас таалал төгсөж, хүнд гарз тохиолоо. Ё.Загдсүрэн нь 1942 онд Сүхбаатар аймгийн Асгат суманд төрж, Беларусийн их сургуулийн биологийн ангийг эсийн генетикч мэргэжлээр төгс сөн бөгөөд 1980 онд Моск ва хотноо Биологийн ухааны доктор (Ph.D)-ын зэрэг хамгаалжээ.

Тэрбээр 1970-2015 онд МААЭШХ-нд эрдэм шинжилгээ ний ажилтанаас эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга, захирал, АНУ–ын ACDI/WOC-төсөл”, Соросын сан, Швейцарын “Ногоон алт” хөтөлбөр, “Мерси кор” олон улсын байгууллагад тус тус зөвлөх, мэргэжилтнээр ажиллаж байв. Тэрбээр 11 аймгийн 14 сумын ямааны ноолуурын чанар, гарцыг сайжруулах үүднээс шилмэл хээлтүүлэгч бойжуулж, цөм сүргүүд бий болгох сонгон үржүүлгийн онол, арга зүйн ажлыг удирдаж, практик хэрэглээ болгоход шавь нарынхаа хамт үнэтэй хувь нэмэр оруулсан юм.

Шинэ бүтээл, ашигтай загвар, зохиогчийн эрхийн патент 25, Монгол Улсын стандарт тавыг тус тус батлуулсан байна. Түүний удирдсан Монгол ямаа, сарлагийн иммуно, молекул, сүргийн популяцийн генетикийн судалгааны бүтээлүүд нь олон улсын нэр хүндтэй мэргэжлийн сэтгүүлүүдэд хэвлэгдэж шинжлэх ухааны хөгжилд өөрийн хувь нэмрийг оруулжээ.

Доктор, профессор Ё.Загдсү рэнгийн хөдөлмөрийг төр, засгаас өндрөөр үнэлж 2003 онд “Монгол Улсад шилмэл ямааг сонгон үржүүлэх шинэ технологи” бүтээлд нь Төрийн соёрхол хүртээжээ. Талийгаачийн хөдөлмөрч, хүнлэг, нөхөрсөг, тууштай зан чанар бүхий гэгээн дүр төрх нь бид бүхний сэтгэл зүрхэнд үүрд хадгалагдан үлдэх болно.

Х.БАТТУЛГА, Г.ЗАНДАНШАТАР, У.ХҮРЭЛСҮХ, Х.БОЛОРЧУЛУУН, Ч.УЛААН, Ё.БААТАРБИЛЭГ,

Б.МӨНХБАТ, Ж.ЭРДЭНЭБААТАР

ЭМГЭНЭЛ

ЁНДОНГИЙН ЗАГДСҮРЭН(1942-2020)

Хорио цээрийн хугацаанд ₮210 орчим тэрбумын төсвийн алдагдал үүсчээ

Мөн улсын хэм жээнд эдийн засгийн бодит нөх цөл байдал ямар байгааг, импортын барааны ор лого, зарлагын тооцооллын та лаар хэлэлцэх ёстой гэв. Ялангуяа хот, хөдөөд хүнсний нөөц хангамжийн хүртээмж бо-лон хэрэглээний зах зээлийн нөх цөл байдал мөн үйлчилгээний байгууллагуудын орлого багасаж, бараа бүтээгдэхүүний

борлуулалт огцом буурч байгаа тул банкны зээлийн хүүг бууруулах, зээлийн эргэн төлөлтийн хугацааг сунгах, түрээсийн төлбөрийн асуудлыг авч хэлэлцэх шаардлага үүсэж байна. Иймд энэ сарын 5-ны өдрийн дотор мэдээллийг сонсож, шаардлагатай гэж үзвэл УИХ-ын ээлжит бус чуулганыг ху ралдуулах нь зүйтэй” гэжээ.

орлого төлөвлөснөөс 210 ор чим тэрбум төгрөгөөр буу раад бай гаа аж. Гэхдээ төсвийн ал дагдлыг оны төгс-гөлд нөхөж ава хаар тооцож байгаа тул төсөвт тодотгол хийхгүй гэдгийг Сангийн сайд мэдэгдсэн юм. Тэрбээр “Коронавирус эдийн за сагт хэрхэн нөлөөлөх вэ гэдгийг судалсан дэлхийн томоохон судалгаанууд дээр үндэслэж бид шийдвэрээ гаргадаг. Эдийн засагт үзүүлэх нөлөөлөл нь V хэлбэртэй байна гэсэн судалгаа гарсан. Энэ нь эдийн засаг огцом унаад эргэж сэргэнэ гэсэн үг. Хятадын тал гурав хоногийн өмнө манай талтай яриад, нүүрс авахад бэлэн гэдгээ мэдэгдсэн. Бид ариутгал, ариун цэврээ хангаад нүүрсээ нийлүүлнэ гэсэн үг” гэлээ.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 03 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)НИЙГМИЙН СОНИН

Дэлхийн 60 гаруй оронд бүртгэгдэж, 80 мянга гаруй хүнийг халдварлуулаад буй шинэ коронавирус

спортын ертөнцөд ч сүүдрээ тусгах болоод удлаа. Өвчний голомт хот Уханьд зохиогдох байсан боксын олимпын эрхийн тэмцээнийг Йордан руу шилжүүлсэн нь энэ бүхний эхлэл байв. Удалгүй мөн л Уханьд болох байсан хөлбөмбөгийн олимпын эрхийн тэмцээнийг Наньжинь руу шилжүүлэх шийдвэр гарсан. Гэтэл дараахан нь хөнгөн атлетикийн танхимын ДАШТ-ийг энэ жил зохион байгуулахгүй болов. Эхэндээ зөвхөн Хятадад болох тэмцээнүүдийг шилжүүлэх, эсвэл цуцлах шийд гарч байсан бол өвчин хүрээгээ тэлэхийн хэрээр бусад улс оронд болох тэмцээнүүд ч дээрх шуурганд өртөх болов.

Томхоноос нь дурдвал “Формула 1” уралдааны Хятадын гранпри бүрмөсөн цуцлагдаж, сагсан бөмбөгийн олимпын эрхийн зарим тоглолт явагдахгүй боллоо. Мөн ширээний теннисний ДАШТ-ий эхний шат БНСУ-д болох байсан ч

тус улсад коронавирусийн халдвар эрчимжсэний дараа хойшлуулахаас аргагүйд хүрэв. Вирусийн халдварын нэг голомт болоод буй Итали улсад ч байдал түвэгтэй байна. Тус улс хөлбөмбөгийн лигийн тоглолтуудаа үзэгчгүй цэнгэлдэхэд явуулж байсан бол хамгийн сүүлд “Ювентус”-”Интер”-ийн тоглолтыг хойшлуулах шийдвэр гаргалаа. Уг нь энэ хоёр баг хүснэгтийн нэг, хоёрт бичигдэж буй, аваргын төлөөх өрсөлдөөнд маш их ач холбогдолтой тоглолт байв. Одоогоор тоглолт, тэмцээн цуцлагдсан, хойшлогдсон тохиолдол 50 гаруй бүртгэгдээд байгаа юм. Эдгээрийн цөөнгүй хэсэг нь олимпын наадмын сонгон шалгаруулах тэмцээн байлаа. Хамгийн сүүлд чөлөөт бөхийн Ази тивийн олимпын эрхийн тэмцээний хувь заяа бүрхэг болж ирлээ. Хятадын Сианд болох байсан тус тэмцээнийг Дэлхийн бөхийн нэгдсэн холбоо цуцалж, эрхийг нь Кыргызстанд шилжүүлсэн. Гэвч коронавирусийн халдвар улам эрчимжсэнтэй уялдан кыргызүүд тэмцээнийг хүлээн авахаас татгалзав. Ингэснээр Азийн бөхчүүд олимпын эрхээ ямар

Олимп цуцлагдах эсэх яриа дахин

дэгдлээ

Г.Баярсайхан, ЗГМ сонин

тэмцээнээс авах нь тодорхойгүй үлдлээ.

Олимптой холбоотой тэмцээн олноор цуцлагдаж байгаа, дээр нь вирусийн тархалт улам нэмэгдэж байгаа зэргээс үүдэн Токиогийн олимп зохиогдох уу гэдэг яриа дахин эрчээ авав. Цагтаа Дэлхийн допингийн эсрэг агентлагийг удирдаж байсан, өдгөө ОУОХ-

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Түлхүүр гардуулах гэрээний нөхцөлтэй Голомт цогцолбор сургуулийн барилга буулгаж барих, 960 суудал /Улаанбаатар хот, Налайх дүүрэг, 2 дугаар хороо/ ажил

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: НХААГ-20/0026Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Түлхүүр гардуулах гэрээний

нөхцөлтэй Голомт цогцолбор сургуулийн барилга буулгаж барих, 960 суудал /Улаанбаатар хот, Налайх дүүрэг, 2 дугаар хороо/ ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000 (тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн туршид хүчинтэй байна.● Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: ● Байгууламжийн зураг, төсөл боловсруулах, барих, түүний тоног төхөөрөмжийг хүргэх, суурилуулах ажлын нийт мөнгөн дүнгийн дундаж үзүүлэлтийг нь тооцох жилийн тоо: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж нь төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй байна.● Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байх.● Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 оны аль нэг жилд төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлыг доод тал нь нэг удаа гүйцэтгэсэн байх.Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: Тийм

Зураг төсөл боловсруулах байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөл ирүүлнэ. Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог:1.2.1. 1-10 хүртэл давхар барилга байгууламжийн барилга архитектур, орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилт, барилга бүтээцийн зураг төсөл, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл (БЗБТ, АГТ, ҮЗБТ) 1.2.4 Дотор усан хангамж, ариутгах татуурга, халаалт, салхивч агаар сэлгэлт, хөргөлтийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл1.2.5 Дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл (10кВ хүртэл), дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, дохиолол, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөл, орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл 1.2.6 Техник, эдийн засгийн үндэслэл, барилгын төсөв

эсвэлЗТ-3.1 Архитектур, барилга бүтээц, барилгын зохион байгуулалтын зураг төсөл ЗТ-8.1 Орчны ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, өндөржилтийн зураг төсөлЗТ-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын систем, гадна салбар шугам сүлжээ,түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл ЗТ-6.2 Барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл

ЗТ-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн систем, гадна салбар шугам сүлжээ, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологийн зураг төсөл Орон сууц, олон нийт, үйлдвэрийн барилгын болон тоног төхөөрөмжийн хянах, хэмжих хэрэгсэл /КИП/, автоматикийн зураг төсөл 3Т-6.4 Барилга байгууламжийн дотор радио холбоо, галын болон бусад дохиоллын систем, мэдээллийн байгууламжийн зураг төсөл, хамгаалалтын систем, түүнтэй холбогдох барилга байгууламжийн технологи, компьютер хангамжийн дотоод сүлжээ, гадна салбар шугам сүлжээний зураг төсөлЗТ-11.1 Барилга байгууламжийн техник эдийн засгийн үндэслэл, төсөв болон түүнээс дээш.

Ажил гүйцэтгэх байгууллага нь дараах тусгай зөвшөөрөл ирүүлнэ. Барилга, хот байгуулалтын яамнаас олгодог:2.1.1. Барилгын засвар, засал чимэглэл, орчны тохижилт2.1.2. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил /1-5 давхар хүртэл/ 2.2.1. Барилгын дотор халаалт, салхивч, ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт 2.2.2. Барилгын дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамж, холбоо дохиолол, интернет сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээш

эсвэлБА-8.1 Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажилБА-2.1 Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажилБА-6.1 Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралт БА-6.2 Барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.3 Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээшБА-6.4 Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт болон түүнээс дээшТендерийн баталгааны үнийн дүн: 84 576 000 /наян дөрвөн сая таван зуун далан зургаан мянга/ төгрөг Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 09 цаг 10 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд

оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 09 цаг 30 минутад Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-pro-

curement.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15,Нийслэлийн Засаг захиргааны 4 дүгээр байр, 10 дугаар давхар, Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны

газар, Утас: 75757810

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА Огноо : 2020 оны 03 дугаар сарын 02-ны өдөр

ОУОХ тавдугаар сарын сүүл хүртэл нөхцөл байдлыг харзнаж үзэх төлөвлөгөөтэй байгаа аж. Хэрэв тэр үед вирусийн тархалт намжаагүй, улам эрчимжсэн байвал олимпыг

цуцлахаас өөр аргагүйд хүрэх юм

ОЛИМПЫН НААДАМ ТҮҮХЭНДЭЭ ГУРВАН УДАА ЗОХИОГДОЛГҮЙ ӨНЖСӨН БАЙДАГ. ЭНЭ БОЛ 1916, 1940, 1944 ОНЫ ОЛИМП. ДЭЛХИЙН НЭГ, ХОЁРДУГААР ДАЙНЫ ЖИЛҮҮДЭД ХҮН ТӨРӨЛХТӨН ОЛИМП МАНАТАЙ БАЙСАН НЬ ОЙЛГОМЖТОЙ.

ны гишүүнээр ажиллаж буй Дик Паунд Associated Press-т ярилцлага өгөхдөө олимпын өмнө тулгарч болох эрсдэлүүдийн талаар үзэл бодлоо дэлгэрэнгүй хуваалцсан юм. Түүний хэлснээс үзвэл ОУОХ тавдугаар сарын сүүл хүртэл нөхцөл байдлыг харзнаж үзэх төлөвлөгөөтэй байгаа аж. Хэрэв тэр үед вирусийн тархалт намжаагүй, улам эрчимжсэн байвал олимпыг цуцлахаас өөр аргагүйд хүрэх юм байна. Үнэхээр иймдээ тулбал олимпыг хойшлуулах, эсвэл өөр улс руу шилжүүлэх асуудал байж таарахгүй, шууд цуцлах ёстой хэмээн тэрбээр үзэж буйгаа илэрхийлжээ. “Олимпын наадмыг 2021 он хүртэл хойшлуулаад асуудлыг шийдэхгүй. Учир нь бусад спорт холбоод, тамирчид, төрийн болон сайн дурын ажилтнууд, зочид төлөөлөгчид гээд бүх хүн олимпын наадамтай уялдуулж төлөвлөгөөгөө гаргасан байгаа. Тиймээс олимп зохиогдох хугацааг нэг жилээр хойшлуулна гэдэг боломжгүй зүйл” хэмээн Дик Паунд ярьсан байна.

Олимпын наадам түүхэндээ гурван удаа зохиогдолгүй өнжсөн

байдаг. Энэ бол 1916, 1940, 1944 оны олимп. Дэлхийн нэг, хоёрдугаар дайны жилүүдэд хүн төрөлхтөн олимп манатай байсан нь ойлгомжтой. Түүнчлэн 2016 онд Риогийн олимп болохын өмнө Бразилд зика вирусийн халдвар тархаж, олимп цуцлагдах уу гэсэн яриа дэгдэхэд хүргэсэн. Гэхдээ зика вирусийн халдвар өнөөгийн коронавирус шиг аюултай нөхцөлд хүрээгүй байсан тул олимп болдгоороо болсон түүхтэй. Харин энэ удаа нөхцөл байдал маш түвэгтэй болсныг хэн хүнгүй хүлээн зөвшөөрч байна. Ямартай ч бид тавдугаар сарын сүүл хүртэл байдал яаж өрнөхийг хүлээх үлдэж байна. Хэрэв тухайн үед вирусийн тархалт буураагүй байвал дайн тулаанаас өөр шалтгаанаар олимп цуцлагдсан анхны тохиолдол бүртгэгдэх болно.

Дашрамд сануулахад, Токиогийн олимпын албан ёсны төсөв 12.6 тэрбум ам.доллар. Гэвч Японы Үндэсний аудитын газраас гаргасан тооцоогоор наадам зохион бай гуу-лах өртөг 28 орчим тэрбум ам.дол-лар болж нэмэгдээд байгаа аж.

ЛИЦЕНЗИЙН ТӨЛБӨРӨӨР НУТГАА ХӨГЖҮҮЛЭХ ШИНЭ

БОЛОМЖ НЭЭГДЭВӨнгөрсөн жил аймгуудын

өрсөлдөх чадварын үзүүлэлтийг Орхон, Өмнөговь тэргүүлж, Архангай, Булган сүүл мушгижээ. Эдийн засгийн бодлого, өрсөлдөх чадварын судалгааны төвөөс өнгөрсөн жилүүдийн аймгуудын өрсөлдөх чадварын тайланг гаргахдаа эдийн засгийн тамир, засаглалын болон бизнесийн үр ашиг, дэд бүтэц гэх үндсэн дөрвөн бүлгийн статистик мэдээлэлд тулгуурладаг. Харин өнөө жил энэ үзүүлэлтэд ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл том нөлөө үзүүлнэ. Учир нь 2020 оны төсвийн тухай хуулиар хайгуулын лицензийн төлбөрийн 100 хувь, ашиглалтын лицензийн төлбөрийн 50 хувийг орон нутагт нь өгөхөөр болсон. Мөн үүнээс гадна уул уурхайн салбараас ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн орлогоос улсын чанартай төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэгчийн төлсөн зөрүүнээс 35.9 тэрбум, АМНАТ-ийн таван хувь буюу

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ04 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ЗГМ: СЭДЭВ

Лицензийн төлбөрийн орлого аймгуудын өрсөлдөх чадварыг

тодорхойлно

Аймгууд өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэхийн тулд лиценз олголтоор “уралдана”

64.7 тэрбум, газрын тосны нөөц ашигласны төлбөрийн 30 хувь болох 11.9 тэрбум төгрөгийг Орон нутгийн хөгжлийн нэгдсэн сангаар дамжуулан аймаг, сумдад хуваарилна. Энэ бол улсын төсвөөс сумдад жигд хуваарилах урсгал зардлын мөнгө. Харин ашиглалтын болон хайгуулын лицензийн төлбөр бол тухайн аймаг “дур мэдэн” зарцуулах хөрөнгө. Тиймээс өрсөлдөх чадварт голлох нөлөөтэй эдийн засаг, бизнесийн үр ашгаа нэмэгдүүлэх сайхан боломж юм.

ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРААР ТЭРГҮҮЛЭГЧ ОРХОН АЙМАГ

ЕСХӨН ЛИЦЕНЗТЭЙ2020 оны эхний сарын байдлаар

хайгуулын 1677, ашиглалтын 1105 тусгай зөвшөөрөл хүчинтэй байна. 2019 онд дээрх 2782 тусгай зөвшөөрлийн төлбөрөөр улсын төсөвт 42.9 тэрбум төгрөг төвлөрүүлэхээс 36.9 тэрбум төгрөг оржээ. Харин энэ онд 36 тэрбум төгрөг төвлөрүүлэх ёстой. Үүний 70 гаруй хувь буюу 24.7 тэрбум төгрөг аймаг, орон нутагт очих юм. Ашигт малтмалын тухай хуулиар тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийг


Дорноговь 3.8 тэрбум гэх зэргээр хөвөрнө. Харин нутгийн буяныг хамгийн бага хүртэх нь Хөвсгөл, Орхон, Дархан-Уул аймгийнхан. Өнгөрсөн оны тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийн жагсаалтаар тооцвол 27 лицензтэй Хөвсгөл 133 сая, есөн лицензтэй Орхон 217 сая, 61 лицензтэй Дархан-Уул 67 сая төгрөг хүртэнэ. Есхөн лицензтэй Орхон аймаг өрсөлдөх чадварын жагсаалтыг тэргүүлж буйн гол учир нь дэд бүтэц сайн, засаглалын үр ашиг өндөр байгаатай холбоотой.

ӨМНӨГОВИЙНХОН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРААР

ТЭРГҮҮЛЭХ БОЛОМЖТОЙӨнгөрсөн жил аймгуудын

өрсөлдөх чадварын жагсаалтад аман хүзүүдсэн өмнөговьчуудад орхоныхныг гүйцэж “тугаа мандуулах” боломж бий. Тус аймаг лицензийн тоогоор зургаад эрэмбэлэгдэж байгаа ч ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлийн төлбөрөөс “мөнгө саах” үзүүлэлтээр тэргүүлж байгаа. Өмнөговь аймагт хайгуулын болон ашиглалтын лиценз эзэмшигчид 2019 онд улсын төсөвт 8.8 тэрбум төгрөг

РЕДАКЦ ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА ХАЯГ ДУГААРЫН УДИРДАГЧ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын Дуламхорлоо

ЗөвлөхШатарбалын Даваадорж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын Сугармаа Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.ЭнхжаргалУтас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.БаяртогтохУтас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.БаярсайханУтас: 99903574

Утас: 99903581

99903578

99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг,

I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоот

Улсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131,

Факс: 70106065

Э.Батцэцэг

zgm.mn

ubinfo.mn

ТОДРУУЛГА & ЗАЛРУУЛГА Уншигч та манай сонины мэдээ,

нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай санал,

хүсэлт байвал› [email protected]

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

ТөвДорноговь

ХэнтийДундговь

СэлэнгэӨмнөговь

ДорнодБаянхонгорГовь-Алтай

Увс

378341

208

184

191

175153151

137125

Лицензийн тоогоор тэргүүлж буй 10 аймаг

Эх сурвалж: АМГТГ

Б.Гарьд, ЗГМ сонин

жилд 7250 төгрөг байдаг бол ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн төлбөр нь га тутамд 21750 төгрөг. Харин шохойн чулуу, нүүрс, дотоодын үйлдвэрлэлийн зориулалттай ашиглалтын лицензийн төлбөр 7250 төгрөг байхаар хуульчилсан. Хуулийн тэдгээр заалтын дагуу, өнгөрсөн оны төлбөрөөр тооцвол энэ онд хайгуул, ашиглалтын олон лицензтэй аймгууд өрсөлдөх чадвараа ахиулах төлөвтэй. Тэр ч үүднээс тэрбумаар тоологдох хөрөнгө зарцуулах жагсаалтыг олон лицензтэй аймгууд тэргүүлж байна. Тухайлбал, 378 лицензтэй Төв аймаг 1.4 тэрбум, 341 лицензтэй

СҮҮЛ МУШГИГЧ ЗАРИМ АЙМГУУДАД 5.7 ТЭРБУМ ОНОГДОХ УЧРААС ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРАА ДЭЭШЛҮҮЛЭХ БОЛОМЖТОЙ.

харилцан адилгүй хэмжээгээр тогтоосон. Хайгуулын лицензийн төлбөрийг га тутамд эхний жилд 145 төгрөг, хоёр дахь жилд 290, гурав дахь жилд 435, 4-6 дахь жилд тус бүр 1450 төгрөг, 7-9 дэх жилд тус бүр 2175 төгрөг, 10 дээш

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 05 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)ЗГМ: СЭДЭВ

Огноо: 2020 оны 03 дугаар сарын 02

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Кофе, цай, сүү, элсэн чихэр, жигнэмэг нийлүүлэхТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002010

МИАТ ТӨХК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Кофе, цай, сүү, элсэн чихэр, жигнэмэг нийлүүлэх 6 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байх,Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2 жил /2018, 2019/,Сүүлийн хоёр жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх,

Тендерийн хамт багц 1-т 6,620,000 төгрөгийн, багц 2-т 4,215,000 төгрөгийн, багц 3-т 2,178,000 төгрөгийн, багц 4-т 1,136,000 төгрөгийн, багц 5-т 7,500,000 төгрөгийн, багц 6-т 1,205,000 дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн нэг

баталгаа гаргаж болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах

ажиллагааны систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 5-аас илүүгүй файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.20 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨХКХан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨХК-ийн төв байр

Хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

Огноо: 2020 оны 03 дугаар сарын 02

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Хийжүүлсэн ундаа, цэвэр ус, жүүс нийлүүлэхТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: МИАТ/202002009

МИАТ ТӨХК эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Хийжүүлсэн ундаа, цэвэр ус, жүүс нийлүүлэх 5 багц бүхий цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь 50,000 төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн буюу 2018, 2019 оны нийт борлуулалт тендерт санал болгож буй үнийн дүнгээс багагүй байх,Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байх,Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: 2 /2018, 2019 он/,Ижил төстэй ажлын өртөг: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх,

Тендерийн хамт багц 1-т 4,742,800 төгрөгийн, багц 2-т 1,987,000 төгрөгийн, багц 3-т 2,728,000 төгрөгийн, багц 4-т 12,510,000 төгрөгийн, багц 5-д 350,000 төгрөгийн дүнтэй тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.Цахим тендерт оролцогч цахим баталгаа гаргах эрх бүхий арилжааны банкаар тендерийн

нэг баталгаа гаргаж болох бөгөөд багц тус бүрийн баталгааны дүнг тодорхой бичсэн байх шаардлагатай.

Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.00 цаг-аас өмнө цахим худалдан авах ажиллагааны систем /www.tender.gov.mn /-д өөрийн аж ахуйн нэгжийн цахим гарын үсэг /PKI/-ээр нэвтрэн орж PDF 5-аас илүүгүй файлаар цахим хэлбэрт шилжүүлэн ирүүлэх ба тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 10.30 цаг -т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэхийг зөвшөөрнө.Дотоодны давуу эрх тооцох: Тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

МИАТ ТӨХКХан-Уул дүүрэг, 10-р хороо, Буянт-Ухаа 45, МИАТ ТӨХК-ийн төв байр

Хангамж, үйлчилгээний хэлтэс 103 тоотУтас: 70049860, факс: 70049919

ЦАХИМ ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАЦАХИМ ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА

326.2

Баян-ӨлгийУвс

Ховд

Говь-Алтай

Завхан

Хөвсгөл

Архангай

БаянхонгорӨмнөговь

Өвөрхангай

Дундговь

Төв1,468.4

Сэлэнгэ706.1

Дархан-Уул67.1

Булган686.4

Орхон217.3

Хэнтий843

Дорнод

Сүхбаатар

Дорноговь

Говьсүмбэр

Улаанбаатар35.4

748.6

591.6765.3

1,914 2,022.9266.8

1,770.5

5,281.4

162

3,814.4

911.8

150.1

1,115.1133

тушаажээ. Баяндалай, Гурвантэс, Ноён сумыг дамнасан хайгуулын ганц лицензтэй “ЭРБЖЭР” компани гэхэд л дангаараа 534.2 сая төгрөг төлжээ. Харин ашиглалтын гурван лицензтэй “Оюутолгой” ХХК 595.9 сая, долоон лицензтэй “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК 496.4 сая төгрөг тушаасан байна. Мөн ашиглалтын хоёр лицензтэй “ОНТРЭ” компани 2.5 тэрбум төгрөг өгчээ. Төсвийн хуулийн дагуу үүний 1.2 тэрбум нь Өмнөговь аймагт оногдохын зэрэгцээ “Оюутолгой”, “Эрдэнэс Тавантолгой”-н лицензийн 50 хувь бас ноогдох учиртай. Энэ мэтчилэн өмнөх жил тушаасан хайгуулын болон ашиглалтын лицензийн төлбөрөөр тооцвол Өмнөговь аймаг өнөө жил нийтдээ 5.2 тэрбум төгрөг авна. Энэ мөнгийг тус аймгийн засаг дарга захиран зарцуулах эрх эдэлнэ. Эндээс үзвэл азаар булхаж, баялгаар бялхсан аймгийн удирдлагууд мөнгөөр туйлах боломж дүүрэн байна. Харин түүнийгээ хэрхэн үр ашигтай зарцуулахаас өрсөлдөх чадварын жагсаалтыг өнгөлөх эсэх нь тодорхой болох юм.

СҮҮЛ МУШГИГЧ ЗАРИМ АЙМАГТ ШИНЭ БОЛОМЖ

НЭЭГДЛЭЭӨ р с ө л д ө х ч а д в а р ы н

жагсаалтад сүүл мушгиж буй Баянхонгор, Дундговь, Говь-Алтай аймаг лицензийн төлбөрөөр тэргүүлж байгаа нь тэдэнд шинэ боломж олгож байна. Өнгөрсөн жил Говь-Алтай, Дундговь аймаг дэд бүтцийн үзүүлэлтээр өрсөлдөх чадвараа ахиулсан аймгийн тоонд багтсан бол Баянхонгорынхон

өрсөлдөөнд уруудсаар байгаа юм. 2019 онд эл жагсаалтын 17-19 дүгээр байрт эрэмбэлэгдсэн дээрх гурван аймагт тусгай зөвшөөрлийн төлбөрөөр 5.7 тэрбум оногдох учраас өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлэх боломжтой.

ЛИЦЕНЗ ОЛГОЛТЫН “УРАЛДААН” ЭХЛЭВ

Хэдийгээр УУХҮЯ-ны харьяа АМГТГ ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл олгодог боловч аймаг, орон нутгийн дэмжлэггүй бол энэ салбарт амжилт олохгүйг хууль, журамд ч тусгачихсан. Тухайлбал, Ашигт малтмалын тухай хуулийн 2.1.2-т нутаг дэвсгэрт нь лиценз эзэмшигч уул уурхайн компани зөрчил гаргавал үйл ажиллагааг таслан зогсоох эрхийг аймаг сумын удирдлагад олгосон заалт бий. Мөн тус хуулийн 12.1.3-т байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх, хүн

2020 онд ашигт малтмалын лицензийн төлбөрөөс орон нутагт оногдох мөнгөн хөрөнгө

ЛИЦЕНЗ ЭЗЭМШИГЧИД ТУХАЙН НУТГИЙН УДИРДЛАГУУДЫГ “ТОЙГЛОХ”, ИЛ, ДАЛДААР ДЭМЖДЭГ БИЧИГДЭЭГҮЙ ХУУЛЬТАЙ. ҮҮНИЙГ ХҮРТЭХИЙН ЗЭРЭГЦЭЭ ЛИЦЕНЗИЙН ТӨЛБӨРИЙН ОРЛОГЫГ ДУРААР ЗАРЦУУЛАХЫН ТУЛД АЙМАГ, ОРОН НУТГИЙН УДИРДЛАГУУД ЛИЦЕНЗ ОЛГОЛТЫН ДАЛД УРАЛДААН ӨРНҮҮЛЖ ЭХЭЛЖЭЭ.

амын эрүүл мэндийг хамгаалах үүргээ тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч хэрхэн биелүүлж байгаад хяналт тавих үүрэг оногдуулжээ. Энэ мэт лиценз эзэмшигчийн “базах” заалт олон бий. Цаашилбал хайгуул хийх, ашиглах сонирхолтой талбайг нь Газрын тухай хуулийн 16 дугаар зүйлд заасны дагуу аймаг дундын отрын бэлчээр, хадлангийн талбай болгох, бичил уурхайн зориулалтаар олгох зэргээр “шоглох” аргууд ч бий. Бүр АМТХ-ийн 56.1.5 заасны дагуу салбарын яаманд санал хүргүүлж, тусгай зөвшөөрлийг нь цуцлуулах эрх ч

бий. Тиймээс уул уурхайн тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчид тухайн орон нутгийн удирдлагуудыг “тойглох”, ил, далд дэмжлэг үзүүлдэг бичигдээгүй хуультай. Үүнийг хүртэхийн зэрэгцээ лицензийн төлбөрийн орлогыг дураар зарцуулахын тулд аймаг, орон нутгийн удирдлагууд лиценз олголтын далд уралдаан өрнүүлж эхэлсэн дуулдана. Ялангуяа ашигт малтмалын илэрцтэй байж болох газруудад хайгуулын лиценз олгох сонирхол ч давамгайлж байна. Түүнийг дагасан лицензээ нэмэгдүүлэх кампанит ажил ч өрнөх шинжтэй. █

ЗГМ: ИНФОГРАФИК

Эх сурвалж: АМГТГ

Харин жагсаалтын төгсгөлд бичигдсэн Архангай, Булган аймаг байраа ахиулах боломж хомс байна. 2020 онд лицензийн төлбөрөөс дээрх хоёр аймагт 850 гаруй сая төгрөг оногдох тул өрсөлдөх чадвараа нэмэх бүтээн байгуулалт, бизнесийн үр ашиг тааруухан байх нь ээ.

(сая төгрөг, 2019 онд төвлөрүүлсэн тооцооллоор)

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Давтамж хувиргагч, софтстартер нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах /багцтай/.ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР/ГЭРЭЭНИЙ ДУГААР: УСУГ-ХА-2020-18

Ус сувгийн удирдах газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос давтамж хувиргагч, софтстартер нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тухайн тендерт эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр 50,000 /тавин мянган/ төгрөгний цахим тендерийн хураамж төлж оролцоно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.

Үүнд: Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 онуудын

Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлнэ.

Сүүлийн 2 жилд буюу 2018, 2019 он тус бүрт ижил төстэй гэрээ хийсэн тухай мэдээлэл ирүүлнэ.

Борлуулалтын орлого нь сүүлийн 2 жил /2018, 2019/ тус бүр тухайн багц тус бүрийн төсөвт өртгийн 100 хувиас дээш байх.

Нэг оролцогч тухайн тендерийн 2 багцад санал ирүүлнэ. Хэрэв 3 дахь багцад санал ирүүлсэн

тохиолдолд түүнийг үнэлэхгүй болохыг анхаарна уу. Тендерийн хамт Багц-1 300,000.00 /гурван зуун мянган/ төгрөг,Багц-2 1,600,000.00 /нэг сая зургаан зуун мянган/ төгрөг,Багц-3 1,360,000.00 /нэг сая гурван зуун жаран мянган/ төгрөг,Багц-4 1,100,000.00 /нэг сая нэг зуун мянган/ төгрөг,Багц-5 800,000.00 /найман зуун мянган/ төгрөгний тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.

Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 5 дугаар сарын 30-ны өдрийг дуустал.

Тендерийг 2020 оны 4 дүгээр сарын 2-ны өдрийн 10 цаг 00 минутаас өмнө цахим системээр тендерийн материалаа ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 4 дүгээр сарын 2-ны өдрийн 10 цаг 30 минут-аас нээнэ.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Дотоодын давуу эрх тооцохгүй.

Хаяг: Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, Ус Сувгийн Удирдах газар, Токиогийн гудамж-5, өөрийн байр, Р.Батсүрэн Утас: 70157018-121

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Сараалж нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах.ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР/ГЭРЭЭНИЙ ДУГААР: УСУГ-ХА-2020-18

Ус сувгийн удирдах газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос сараалж нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.



Үүнд: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019

онуудын Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлнэ.

Сүүлийн 3 жилд буюу 2017, 2018, 2019 он тус бүрт ижил төстэй гэрээ хийсэн тухай мэдээлэл ирүүлнэ.

Борлуулалтын орлого нь сүүлийн 3 жил /2017, 2018, 2019/ тус бүр тухайн багц тус бүрийн төсөвт өртгийн 100 хувиас дээш байх.

Тендерийн хамт 3,600,000.00 /гурван сая зургаан зуун мянган/ төгрөгний тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.

Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 5 дугаар сарын 30-ны өдрийг дуустал.



Дотоодын давуу эрх тооцохгүй.

Хаяг: Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, Ус Сувгийн Удирдах газар, Токиогийн

гудамж-5, өөрийн байр, Р.Батсүрэн Утас: 70157018-121

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАОгноо: 2020.03.02 Огноо: 2020.03.02

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ06 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ЦАГ ҮЕ

Б.Мөнхзул, ЗГМ сонин

Улсын Онцгой комиссын ээлжит хуралдаан боллоо. Өнгөрсөн сарын 26-ны хуралдаанаар

Монгол Улс, БНСУ-ын хоёр талын хуваарьт нислэгийг гуравдугаар сарын 11 хүртэл түр зогсоосныг гуравдугаар сарын 30-ныг хүртэл сунгах талаар УОК-ын хурал дээр ярьжээ. Учир нь БНСУ-аас 6200 орчим гадаад, дотоодын иргэн Улаанбаатарт ирэх захиалга “МИАТ” “КАЛ” “Азиана Эйрлайнс” “Эйр пусан” гэх дөрвөн авиа компанид өгчээ. Маш өндөр эрсдэлтэй бүсээс олон мянгаараа ирэх гэж байгааг харгалзаад Улаанбаатар-Сөүл чиглэлийн нислэгийн хориог сунгах саналыг УОК-ын зарим гишүүн гаргасан байна. Хүндэтгэн үзэх шалтгаантай иргэдээ БНСУ-аас авах арга замыг хайж судлах боломжтой гэж тус хурал дээр ярьсан байна. Мөн маргааш хот хоорондын зорчих хөдөлгөөнийг нээхэд 40 мянган хүн, 14 мянга орчим тээврийн хэрэгсэл нийслэлд орж ирэх тооцоог албаныхан

Улсын хэмжээнд барьж буй онцгой дэглэмийн хүрээнд нийслэлийн Засаг дарга С.Амар сайхан “12 хүртэлх насны хүүхэдтэй эхчүүдийн ажлын цагийг хорогдуулах тухай” А/268 тоот захирамжийг гаргажээ. Тус захирамжид заас наар Нийслэлийн нут-гийн захиргааны болон харьяа байгууллага, Орон нут гийн өмчит үйлдвэрийн газ рын ажилтнуудаас 0-12

хүр тэлх насны хүүхэдтэй эх-чүүд болон мөн насны хүү-хэдтэй ганц бие аавуудын өдөр тутмын ажлын цагаас нэг цагийг хорогдуулах, тус захирамжид хамаарах ажилт ны албан үүргийн зохи-цуулалтыг зохион байгуулж, байгууллагын хэвийн ажил-лагааг хангах, тухайн ажилт-ны цалин хөлсийг бүтэн ажил ласанд тооцож олгохыг дурджээ.

Зорчих хөдөлгөөнийг нээснээр 14 мянган автомашинтай

40,000 хүн нийслэлд орж ирнэ

хуралдааны үеэр танилцуулжээ. Энэ үед бөөгнөрөл, түгжрэл үүсгэхгүйн тулд Улаанбаатар хот руу нэвтэрдэг долоон үнд-сэн хяналтын цэгт нэмэгдэл найман урсгал нээж, нэг урсгалт хөдөлгөөнийг таван бүсэд хуваахаар болжээ.

ДООРХ ТАВАН ЦЭГТ ХЯНАЛТЫН ЦЭГ АЖИЛЛАНА

Зүүн бүсийг Хэнтий аймаг, Хэрлэнгийн гүүр, Багануур дүүргийн байнгын хяналтын цэгт

Урд чиглэлийг Багахангай дүүргийн шалган нэвтрүүлэх цэгт

Баруун бүсийг Өвөрхангайн Тарнын гүүр, Төв аймгийн Лүн сумын шалган нэвтрүүлэх цэгт

Хойд бүсийг Дархан,

Баруунхараа, Төв аймгийн Баянчандмань сумын цэгт

Өмнөд бүсийг Төв аймгийн Өндөр дов орчимд ажиллуулна.

Шалган нэвтрүүлэх долоон цэгт ХӨСҮТ-ийн баг 24 цагаар хоёр хоног ажиллана. Мөн Улаанбаатар хот руу чиглэсэн улсын чанартай замуудад орон нутгийн эмнэлгийн тусламжийн бүлгийг 50 км тутамд томилж, болзошгүй осол, зөрчлөөс сэргийлэхээр төлөвлөжээ. Мөн Батлан хамгаалах яамны харьяа Багабаян дахь амралтын газар болон Цэргийн төв эмнэлэгт 250 ор бэлэн байлгахаар шийдвэрлэв. УОК-оос гарсан шийдвэрийн талаар Засгийн газрын ХМОНХА-ны дарга Ц.Ганзориг “Улс, хот хоорондын зорчих хөдөлгөөнийг маргааш өглөөний 06:00 цагт нээнэ. Ингэснээр анхаарлаа сулруулж байна гэж ойлгож болохгүй. Мөн энэ сарын 11-ны өдрийг хүртэл Эрхүү, Улаан-Үдийн нислэгийг цуцалсан. Итали, Япон, Солонгос, Иранаас ирж байгаа иргэдийг нэвтрүүлэхгүй. Харин Монгол Улсын иргэд эрүүл мэндээ хянуулж, 14 хоног тусгаарлалтад орно” гэлээ.

ХӨСҮТ-д тав, Сэлэнгэд есөн сэжигтэй тохиолдол

бүртгэгджээ

2006 оны 20 мянгатын дэвсгэртээр тооцоо хийхгүй

0-12 насны хүүхэдтэй ээжүүдийн ажлын цагийг

багасгав

Эрүүл мэндийн яамнаас шинэ коронавирусийн цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийлээ. Өчигдрийн байдлаар дэлхийн 58 оронд 87 мянган хүн коронавирусийн халдвар авсан бөгөөд БНСУ болон Японд тархалтын цар хүрээ нэмэгдэж байгааг онцоллоо. Монгол Улсын хэмжээнд нэг-дүгээр сараас хойш өнөөд рийг хүртэл 705 хүнийг ажиглалтад авч, 227 сэжигтэй тохиолдлыг шинжилгээ, тандалт судалгаа хийх арга хэмжээ авч байгаа аж. Тод руулбал, ХӨСҮТ-д 88, Цэргийн төв эмнэлэгт 65,

Улсын хоёрдугаар төв эмнэ-лэгт ес, “Асралт мед” эмнэ-лэгт 32, Жаргалантын аман дахь ОБЕГ-ын сургалтын төвд 41 хүнийг тусгаарлажээ. Цаашид амралтын газар, их, дээд сургуулиудын дотуур байруудыг тусгаарлах бай-раар нэмж ашиглах асуудлыг албаны хүмүүс судалж эхэл-сэн байна. ХӨСҮТ-ийн захирал Д.Ням хүү “Таван тохиолдлын шинжилгээнээс коронавирус илрээгүй. Хоёрдугаар са рын 28-нд ХӨСҮТ-д тав, Сэлэнгэд есөн сэжигтэй тохиолдлыг тусгаарласан” гэлээ.

Монголбанкны Ерөнхийлөг-чийн тушаалаар 2006 онд гаргасан 20 мянгатын дэвсгэртүүдийг гүйлгээнээс татаж байна. 2006 оны энэ-хүү дэвсгэрт нь олон ний-тэд зориулсан түвшний хам гаалалтын элемент хан-галт гүй байдгаас ихэвчлэн хуурамчаар үйлдэж буй

бөгөөд өнөөдрөөс эхлэн уг дэвсгэртээр төлбөр тооцоо хийхийг зогсоож байна. Тиймээс иргэд уг дэвсгэртийг 2022 оны гуравдугаар сарын 1-ний өдөр хүртэл хоёр жилийн хугацаанд банкуудад болон Монголбанкинд хандан шинэ дэвсгэртээр солиулах юм.

ЭНЭ САРЫН 11-НИЙГ ХҮРТЭЛ ЭРХҮҮ, УЛААН-ҮДИЙН НИСЛЭГИЙГ ЦУЦАЛСАН. ИТАЛИ, ЯПОН, СОЛОНГОС, ИРАНААС ИРЖ БАЙГАА ИРГЭДИЙГ НЭВТРҮҮЛЭХГҮЙ.

Тамтаггүй танхай, зоргоороо, бүдүүлэг хэмээн чичлүүлдэг монголчууд энэ удаа төр, засгийн шийдвэрийг дагаж дэг журамтай байж чадлаа. Үнэхээр бахархмаар.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 07 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАН

Жил жилийн цагаан сараар ядарч цуц-талаа зоч дын хөлд дараг-

даж, өдөржин борви бохисхийлгүй гал тогоотой зууралддагсан. Харин энэ жил “Цагаан сарыг зөвхөн гэр гэртээ тэмдэглэ” гэсэн шийдвэрийн ачаар хэдэн хоног нам жим амарлаа. Таваг засах ул боовоо цөөлж, бас тар-ган ууцнаас татгалзаж, бага шиг мах чанаж, идээ шүүс тавилаа. Технологийн дэвшил ашиглаж, дүрст дуудлагаар ах дүүстэйгээ зол гов. Урд хөршөөс авчирч гар цайл гадаг элдэв эрээн мяраан зүйлд мөнгөө үрсэнгүй. Эдийн засагт тун хэмнэлттэй, ядаргаа багатай тэмдэглэсэндээ баярлаж, олзуурхаж суугаа над шиг хүн маш олон гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Өн гөр сөн жилийн цагаан сараар би гэхэд л 10 гаруй айлаар

Цагаан сарын баярыг цомхон тэмдэглэж болдог л юм байна

2020 оны хулгана жилийн цагаан сар Монгол Улсын түүхэнд содон бичигдэх цомхон баяр болж өндөрлөв

Б.Гандолгор, ЗГМ сонин

ХӨДӨӨНӨӨС ХОТ РУУ ЧИГЛЭСЭН ХӨДӨЛГӨӨНИЙГ ХЯНАЛТАД ОРУУЛАХАД Л ХОТЫН ЗАМЫН АЧААЛАЛ ЭРС БУУРЧ БАЙГААГ БИД ХАРЛАА. ЭНДЭЭС ЧУХАМ ГАРЦ ХАРАГДАЖ БАЙНА. ЗАМЫН ТҮГЖРЭЛИЙГ ХЭРХЭН ШИЙДЭХ ВЭ ГЭЖ ТОЛГОЙГОО ГАШИЛГАЖ СУУДАГ ХОТЫН УДИРДЛАГУУД ЭНДЭЭС САНАА ОНОО АВСАН БАЙХ ГЭЖ НАЙДЪЯ. ХОТ РУУ ЗОРИЛГОГҮЙ ЧИГЛЭСЭН ХӨДӨЛГӨӨНИЙГ ЦААШИД ШҮҮН ХОРИГЛОЖ ЯАГААД БОЛОХГҮЙ ГЭЖ.


зочилж, 200 мянга орчим төгрөг золголтод өгч байжээ. Харин энэ жил золголтын мөнгө хэмээх зарлага манайхаас гарсангүй. Зочид гийчид ч ирсэнгүй. Нэг үеэ бодвол хүмүүсийн ухамсар дээшилжээ. Хууль, дүрмийг үл тоон айлын хаалга тогшсонгүй.

Бид цагаан сарыг яаж хөн-гөн хэлбэрээр тэмдэглэх вэ гэж жил бүр тархиа гашил гаж, элдэв хэ лэл цүүлэг өр нүүл дэг ч бахь байд гаараа л нүсэр тэм-дэг лэдэг байлаа. Дээ рээсээ эх лээд доороо хүртэл ямар ч ач холбогдолгүй атлаа асар зарлагатай баярыг тэмдэглэдэг арга барилаа өөрчлөх ёстой хэ-мээн мөн ч их ярьсан сан. Гэвч дорвитойхон шинэчлэх алхам хийж чадаагүй өнөөг хүрсэн.

Гэтэл дэлхий дахиныг түгшээ-сэн халдварт өвчин гарсны ул-маас энэ жил төр, засаг шийд-вэр гаргаж, өөрөөр хэлбэл хүчээр цагаан сарыг цомхон тэм дэглэхийг тулгасан болно. Эл шийдвэрийг харин ч монгол хүн бүр эсэргүүцэлгүй хүлээн авлаа. Дийлдэшгүй халдварт ханиад гарсандаа ч биш, ер нь монголчууд уламжлалт баяраа нүсэр тэмдэглэхээс залхсан гэдэг нь эндээс харагдана. Үнэхээр ч энэ удаа бид бүгд айлчин гийчин, бэлэг сэлт гэж төвөг удалгүй тэмдэглэсэн нь ямар амар байв аа. Цаашдаа ингэж хямд төсөр, хөнгөн байдлаар цагаан сараа тэмдэглэдэг жишиг тогтоочихмоор санагдав. Өрхийн төсөв ч хавьгүй хэмнэгдэв. Энэ

жилийн цагаан сарын төсвийн хэмнэлтийн талаар судалгаа хийвэл сонирхолтой статистик гарах биз ээ.

Урд жилүүдэд цагаан сарыг ямар нүсэр тэмдэглэдэг байлаа даа. Тухайлбал, 2019 оны цагаан сарын баярын өрхийн төсвийн талаар судлаач Ю.Батзоригт, Ч.Тунгалаг нарын гаргасан тоо-цоол лыг сонирхъё. Баярын ширээ засахад нэг өрх дунджаар 690 мянган төгрөг зарцуулдаг байна. Үүний 400 гаруй мянган төгрөгийг битүүлэг тавихад, 270 гаруй

мянган төгрөгийг бусад идээ будаа засахад зориулдаг юмсанж. Мөн нэг өрх 60 орчим зочин хүлээн авч, нэг хүнд 8000-18000 төгрөгийн бэлэг өгдөг гэж үзвэл нийт 780 гаруй мянган төгрөг болно гэсэн тооцоог гаргажээ. Ингээд үзэ-хээр нэг өрх цагаан сараа тэм-дэг лэхийн тулд дунджаар 1.5 сая гаруй төгрөг зарцуулдаг аж. Харин бэлгийн 80 орчим хувийг им портын бүтээгдэхүүн эзэлдэг гэж тооцвол Монгол Улс цагаан сарын баярт зориулж дунджаар 357.3 тэрбум төгрөг гадагш нь урс гадаг байв. Хулгана жилд энэ мөнгө эх орондоо үлдсэн гэсэн үг.

Тамтаггүй танхай, зоргоороо, бүдүүлэг хэмээн чичлүүлдэг мон-голчууд энэ удаа төр, засгийн шийдвэрийг дагаж дэг журамтай байж чадлаа. Үнэхээр бахархмаар. “Нэг нь нийтийн төлөө, нийт нь нэгийн төлөө” гэх зүйр үгийн үнэ цэнийг энэ жилийн цагаан сар мэдрүүлэв. Иргэд ч дор бүрнээ ухамсартай байлаа. Айл хэсэж, архидан согтуурч, элдэв хэрэг тарьж цагдаа нарыг залхаасангүй. 2020 оны хулгана жилийн цагаан сар Монгол Улсын түүхэнд тодоор бичигдэх цомхон баяр болж өндөрлөлөө. Ямартай ч нэг том баярын ард дэг журамтай гарч чадлаа. Цагаан сар ч яахав ингээд дууслаа. Цаашдаа ч анхаарал, болгоомжлол илүү-дэхгүйг санах хэрэгтэй. Учир нь нэг хүний болгоомжгүй үйлдэл нийт олныг хохироох эрсдэлтэйг мартаж болохгүй. Тиймээс төр

засаг өндөржүүлсэн бэлэн байдлаа цуцаллаа ч бүгдээрээ журмаа сахиж байгаад л зуны улирлыг угтацгаая. Дэлхий дахинд байдал намжих болоогүй байна. Зарим оронд халдварын дэгдэлт улам газар авлаа. Монголчууд дэгтэй байж чаддагийг дэлхий нийтэд харуулж чадлаа шүү дээ. Одоо нэг сар л хичээчихвэл бид аюулын ард хоцрох гээд байна гэдгийг эмч нар сануулсаар байгаа шүү.

Хувь хүний ухамсар хариуцлага юу юунаас илүү чухал болохыг өнгөрсөн өдрүүдэд бид гэр гэртээ ажиг лаж суулаа. Халдвар авсан нэг этгээд олон хүн цугларсан газар очиход л ямар хэмжээний аюул учирч буйг БНСУ-ын жишээнээс харав. Тиймээс цаашдаа ч гэсэн бүгдээрээ хичээцгээе.

Сайшаамаар бас нэгэн зүйлийн талаар хэлэхгүй өнгөрч болохгүй. Ойрын өдрүүдэд хотын зам сэлүүхэн ямар сайхан байна. Шалтгаан нь мэдээж хөл хорио тогтоосон явдал. Хөдөөнөөс хот руу чиглэсэн хөдөлгөөнийг хяналтад оруу-лахад л хотын замын ачаалал эрс буурч байгааг бид харлаа. Эндээс чухам гарц харагдаж байна. Замын түгж рэлийг хэр-хэн шийдэх вэ гэж тол гой гоо гашилгаж суудаг хотын удирд-лагууд эндээс са наа оноо ав-

сан байх гэж найдъя. Хот руу зо-рил гогүй чиглэсэн хөдөлгөөнийг цаашид шүүн хориглож яагаад бо-лохгүй гэж. Гэхдээ үргэлж ингэж хорьж цагдаж замын түгжрэлийг арилгана гэвэл бүтэхгүй л дээ.

Тиймээс сайхан санаа бодож оновчтой шийдвэр гаргаж түгжрэлийг арилгаж чадвал жилийн дөрвөн улиралд хотын замын хөдөлгөөн энэ жилийн цагаан сарынх шиг сийрэг байх боломж бий.

Та биднийг гэртээ зурагтынхаа өмнө тааваараа налайж суухад дэг журам сахиу лах гэж эрвийх

дэр вий хээрээ зүт гэ сэн цагдаа нар, онцгой байд-лынхан, эрүүл мэн дийн салба-рын хандаа та-лар хаад барш-гүй. Халд варыг Монголд хал-гаах гүйн төлөө тэд цаг наргүй зүтгэж байна.

Иймд иргэн бүр хариуцлагатай байж чадвал аюулт өвчний ард эрсдэлгүй гарч чадна. Тиймээс цаг наргүй ажиллаж буй хүмүүсийг хүндэтгэж, өгсөн заавар, зөвлө гөөг нь яг таг биелүүлэх хэрэгтэй.

Эрүүл байвал мянган жар га-лан гэж үг юутай үнэн. Мон гол-чууд минь дэг журмаа үр гэлж-лүүлэн сахиж аюулт өвч нөөс сэргийлцгээе. Дэлхийг дон сол-госон аюулаас тойрч гарч чадвал том амжилт тэр шүү.

Хөдөөнөөс хот руу чиглэсэн хөдөлгөөнийг хяналтад оруулахад л хотын замын ачаалал эрс буурч байгааг бид харлаа. Эндээс чухам гарц харагдаж байна. Замын түгжрэлийг хэрхэн шийдэх вэ гэж толгойгоо гашилгаж суудаг хотын удирдлагууд эндээс санаа оноо авсан байх гэж найдъя.

Б.Баяртогтох, ЗГМ сонин

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ08 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)

ЭДИЙН ЗАСАГ

ЗГМ: ТОВЧХОН АРИЛЖАА

Монголын хөрөнгийн бирж баасан гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 22 компанийн 240,147 ширхэг хувьцаа арилжлаа. Энэ өдөр таван компанийн хувьцааны ханш өсөж, 17 компанийнх буурав.

ИНДЕКС

0.35 Хувь. ТОП 20 индекс 0.35 хувиар буурч, зах зээлийн үнэлгээ 2.7 их наяд төгрөг боллоо.

НОГДОЛ АШИГ

1.7 Тэрбум төгрөг. “Сүү” компани 2019 оны цэвэр ашгаас нэгж хувьцаандаа таван төгрөг буюу нийт 1.7 тэрбум төгрөгийг хувьцаа эзэмшигчдэдээ ногдол ашиг болгон тараахаар болов.

ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАХ ЗЭЭЛ

1.3 Сая. Үндэсний статистикийн хорооны гаргасан ажиллах хүчний судалгаагаар улсын хэмжээнд 15, түүнээс дээш насны нийт хүн амын 1.3 сая нь ажиллах хүч байна. Ажиллах хүчний оролцооны түвшин 60.7 хувь бөгөөд хүйсээр авч үзвэл, эрэгтэйчүүдийнх 69.0 хувь, эмэгтэйчүүдийнх 53.2 хувь байна.

ХЭРЭГЛЭЭ

91.7 Хувь. Өрхийн сарын дундаж нийт орлогын 91.7 хувийг мөнгөн орлого, 4.4 хувийг бусдаас үнэгүй авсан хүнсний болон хүнсний бус бүтээгдэхүүн, 3.9 хувийг өөрийн аж ахуйгаас хэрэглэсэн хүнсний бүтээгдэхүүн эзэлж байна.

БАНК, САНХҮҮ

38.1 Хувь. Иргэдэд олгосон нийт зээлийн өрийн үлдэгдлийн 38.1 хувийг ипотекийн зээл, 25.8 хувийг цалингийн зээл, 13.6 хувийг жижиг дунд үйлдвэрийн зээл, 10.3 хувийг хэрэглээний зээл, 6.2 хувийг тэтгэврийн зээл, 5.9 хувийг бусад зээл тус тус эзэлжээ.

9 11

11

ОУВС-гийн хөтөлбөр дуусахад хоёр сарын хугацаа үлдлээ

Т.Мэндсайхан: Арбитрт манай Засгийн газар ялах магадлал өндөр

Бангкок төмөр замын аварга төсөл хэрэгжүүлнэ


10

Бодлогын хүүг өөрчлөх

саналыг хэлэлцэнэ

Бодлогын хүүг өөрчлөхөд инфляцыг харгалздаг. Улсын хэмжээнд инфляц 5.6 хувьтай байна. Энэ нь төв банкны

зорилтот түвшинтэй нийцэж буй

элхий нийтийг түг шээх болсон шинэ төрлийн виру сийн эдийн засагт учруулах хүндрэлийг мөн-

гөний зөөлөн бодлогоор гэтлэхээ Европын т ө в б а н к н ы тэргүүн мэдэгдсэн. Америкийн төв банк мөн адил бодлого хүүгээ одоогийн түвшинд царцааж, ойрын хугацаанд өөр-члөлт оруулахгүй гэсэн чиглэл барьж байна. Эдийн засгийн уналт улс орнуудад м ө н г ө н и й зөөлөн бодлого хэрэгжүүлэхэд хүргэж эхэллээ. Манай улс тэд-ний нэгэн адил мөнгөний бод ло-гын хүүг дахин хэлэлцэх гэж байна.

Мөнгөний бодлогын хорооны ээлжит хурлын товыг наашлуулж, энэ сарын эхээр хуралдахаар

болсон. Энэхүү хурлаар 11 хувьтай тэнцэж байгаа бодлогын хүүг бууруулах саналыг төв банкны ерөнхийлөгч хэлэлцүүлэх юм. Хороо жилд дөрвөн удаа хуралдаж, шийдвэр гаргадаг. Мөнгөний бодлогын хороо хамгийн сүүлийн хурлаараа бодлогын хүүг хэвээр хадгалах шийдвэр гаргасан. Бодлогын хүүг өөрчлөхөд инфляцыг харгалздаг. Улсын хэмжээнд инфляц 5.6 хувьтай байна. Энэ нь төв банкны зорилтот түвшинтэй нийцэж буй.

Эдийн засгийн уналтын үед ажилгүйдлийг бууруулж, ДНБ-ий өсөлтийг дэмжих зорилгоор мөнгөний нийлүүлэлтийг өсгөж, зөөлөн бодлого хэрэгжүүлдэг. Бодлогын хүүг бууруулах замаар энэхүү

үр дүнд хүрдэг билээ. Мөнгөний бодлогын арга хэрэгсэл дотор эдийн засагт хам-гийн нөлөө бүхий нь бодлогын хүүг өөрчлөх шийдвэр байдаг.

Сүүлийн хоёр жилийн туршид бодлогын хүү 11 хувиас хэтрээгүй. 2016 оны сон-гуулийн дараа төгрөгийн ханшийн уналтыг сааруулах үүднээс төв банк бодлогын хүүг 15 хувьд хүргэж бай сан. Үүнээс хойш тогтмол

бууруулсаар дээрх түвшинд авчирсан. Бодлогын хүү инфляцыг удирдахаас гадна мөнгийг хумих, тэлэх үндсэн

хэрэгсэл. Гадаад валюттай харьцах төгрөгийн ханшийн уналт мөнгөний бодлогын томоохон сорилт болж байна. Бодлогын хүүг хэвээр үлдээх, одоогийн түвшинд хадгалах суурь шалтгааны нэг нь энэ байсан. Төв банкны зарласан албан ханшаар ам.доллар 2762 төгрөгтэй тэнцэж байна.

Эдийн засагч Б.Дөлгөөн “Эдийн засгийн идэвхжил сул үед сангийн бодлогоор дэмжиж, ядаж төсвийн алдагдлыг бууруулах нь мөнгөний бодлогоос илүү үр дүнтэй. Бодлогын хүүг буурууллаа гэхэд тэр мөнгө аж ахуйн нэгжид дэмжлэг болно гэсэн баталгаа байхгүй. Харин

хэрэглээний зээлийг тэлэх вий. Тэгвэл ийм алдагдалтай төсөв дээр дахиад нэрмээс болохоор бид валютын ханшаа алдах эрсдэлтэй. Улмаар өрийн хэмжээ тэр хэрээр өсөх сул талтай” хэмээсэн. 2020 оны төсвийн алдагдал ДНБ-ий таван хувьтай тэнцэж буй. Мөнгөн дүнгээр хоёр их наяд төгрөгийн алдагдал буюу өр төсөвт үүссэн билээ. Бодлогын хүү буурснаар зээлийн эх үүсвэр нэмэгдэнэ гэж үздэг. Төв банкны үнэт цаасанд байршуулсан мөнгөний хэмжээ багасаж, түүнээс багагүй хэмжээний мөнгө суларч эдийн засгийн эргэлтэд орох бөгөөд энэ нь бизнесийн орчинд түлхэц болох эерэг талтай. █

Д

Мөнгөний бодлогын хорооны ээлжит хурлын товыг наашлуулж, энэ сарын эхээр хуралдахаар болсон. Энэхүү хурлаар 11 хувьтай тэнцэж байгаа бодлогын хүүг бууруулах саналыг төв банкны ерөнхийлөгч хэлэлцүүлэх юм.

Гадаад валюттай харьцах төгрөгийн ханшийн уналт мөнгөний бодлогын томоохон сорилт болж байна. Бодлогын хүүг хэвээр үлдээх, одоогийн түвшинд хадгалах суурь шалтгааны нэг нь энэ байсан. Төв банкны зарласан албан ханшаар ам.доллар 2762 төгрөгтэй тэнцэж байна.


ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 09 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ЭДИЙН ЗАСАГ

Б.Мөнх-Эрдэнэ, ЗГМ сонин

Б.Дашням, ЗГМ сонин

ОУВС-тай Засгийн газар гурван жилийн өмнө “Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-ийг эхлүүлсэн. Эдийн засгийн хүндрэлээс гарах гэж энэхүү хөтөлбөрт элссэн бөгөөд олон удаагийн хэлэлцээрийн үр дүнд бид дахин бусдад төсөв, мөнгөний бодлогоо тушаахад хүрсэн юм. Хөтөлбөрийн хүрээнд төсвийн алдагдлыг бууруулах, мөнгөний бодлого төсвийн шинжтэй үйл ажиллагаа явуулахаас татгалзах, банкны салбарын “эрүүл мэнд”-ийг сайжруулах зэрэг үүрэг, даалгавар хүлээсэн. Тэгвэл ирэх тавдугаар сард тус хөтөлбөр хэрэгжиж дуусах юм. Үүнээс өмнө буюу энэ сард ОУВС-гийн ажлын хэсэг манай улсад ажиллаж, дээрх хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг үнэлэх байсан. Гэвч шинэ төрлийн вирусийн тархалтаас үүдэн төлөвлөж байсан дээрх ажлын хэсэг манай улсад ирэх нь тодорхойгүй хугацаагаар хойшилжээ. Хөтөлбөртэй холбоотой санхүүжилт энэ он гарснаас хойш хийгдсэнгүй.

Оны өмнө “Өргөтгөсөн сан-хүүжилтийн хөтөлбөр”-ийн хүрээнд Азийн хөгжлийн банк болон Дэлхийн банкнаас тус бүр 100 сая ам.долларын санхүүжилт манай улсад хийсэн юм. Ингэснээр төв банкны гадаад валютын албан

“Өргөтгөсөн санхүүжилтийн хөтөлбөр”-ийг үнэлэх ажлын хэсгийнхэн Монголд ирэхээ хойшлууллаа

ОУВС-гийн хөтөлбөр дуусахад хоёр сарын хугацаа үлдлээ

нөөц дөрвөн тэрбум ам.долларыг давсан. Дээрх 200 сая ам.доллар хөтөлбөрийн хүрээнд хийгдсэн хамгийн сүүлийн санхүүжилт болж мэдэхээр байна. Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг үнэлж чадахгүй бол дараагийн санхүүжилт яригдах хугацаа мөн л хойшилно гэсэн үг. Ингэснээр хөтөлбөр дуусах

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ ТӨЛӨВ

Fitch: Хонгконг, Монголд хамгийн их нөлөөлнө

Коронавирусээс үүдэлтэй эдийн засгийн хүндрэлд бүс нутгийн орнуудаас Хонгконг, Монголд хамгийн мэдрэмтгий гэж Fitch агентлаг дүгнэжээ. Монголын түүхий эдэд түшиглэсэн эдийн засаг хятадаас хэт хамааралтай. Хөл хөдөлгөөнд тавьсан хориг удаан үргэлжилбэл эдийн засагт хүнд тусах эрсдэлтэй гэж дүгнэжээ. Гэхдээ сүүлийн жилүүдэд Монгол Улс эдийн засгийн үзүүлэлтээ сайжруулсан тул санхүүгийн жийргэвчтэй болсон. Энэ нь богино хугацааны цочролыг давахад хүрэлцэнэ гэж үзжээ. Түүнчлэн 2021 оноос өмнө барагдуулах ёстой Засгийн газрын гадаад бонд байхгүй. Тиймээс богино хугацаанд санхүүжилтийн дарамт бага. Гэхдээ хүндрэл хэдэн сар үргэлжилбэл макро эдийн засгийн тогтвортой байдал алдагдаж мэднэ. Мөн энэ оны Парламентын сонгуулийн өмнө төсвийн бодлогоо огцом зөөллөж, зардал нэмэх эрсдэлтэйг дурджээ. █

өөрчлөлт авчрах болно” хэмээн сэтгүүлчидтэй уулзах үедээ хэлсэн юм. Хөтөлбөр дуусахтай зэрэгцээд эргээд төсвийн алдагдлаа тэлбэл нөхцөл байдал урьдынхаараа үргэлжлэх хор уршиг өндөр хэвээр байгааг Дэлхийн банк мөн сануулсан билээ. █

сартай золгож магадгүй нь. Азийн хөгжлийн банкны Монгол Улсад шинээр томилогдсон Суурин төлөөлөгч Павит Рамачандран “Хөтөлбөрийн хүрээнд төсвийн алдагдал хумигдсан. Үүнийг цаашид хадгалж чадвал хөтөлбөрийн үр дүн эдийн засагт илүү бодитой


| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ10 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ЭДИЙН ЗАСАГ

“Оюутолгой”-н хувьцаа эзэмшигч Turquoise hill resources /TRQ/ Монголын Засгийн газартай арбитрт маргаан үүсгэхээ мэдэгдсэн. Энэ асуудлаар МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн дэд профессор Т.Мэндсайхантай ярилцлаа.

Тэрбээр арбитрт Монголын талыг төлөөлж маргаанд оролцож, ялж байсан туршлагатай нэгэн. “Оюутолгой”-н хөрөнгө оруулалтын гэрээнд асуудал үгүй, харин 2015 онд Дубайд байгуулсан нэмэлт төлөвлөгөөнд өөрчлөлт оруулах шаардлагатайг тэрбээр онцоллоо.

Т.Элиса, Шинжээч

арбитрын шүүх захиргааны удирдлагаар хангана. Энэ нь Лондонгийн арбитр шийдэхгүй, зөвхөн захиргааны дэмжлэг үзүүлнэ гэсэн үг. 2013 онд гарсан журмын дагуу гомдол гаргагч тал нөгөө талдаа арбитраар шийдвэрлүүлье гэдгээ мэдэгдэх ёстой. Үүний дараа хоёр талаас арбитрчаа томилох ажиллагаа эхэлдэг.

-Татварын ерөнхий газар 2018 онд “Оюутолгой” -д акт тавьсан. Түүнээс хойш шийдэлд хүрээгүй учраас арбитрт хандах боллоо гэж байна. Энэ таны бодлоор зөв шийдэл мөн үү?

-2015 оны Дубайд байгуулсан гэрээнд татвартай холбоотой зүйл заалт оруулсан. Тухайлбал, 2012-2014 оны тайланг хүлээж авах үүргийг Татварын ерөнхий газарт хүлээлгэсэн, мөн татварын хөнгөлөлт, алдагдалтай ажиллах үеийн татварыг дараагийн онд шилжүүлэх, үлдэгдлийг хэдий хэмжээгээр тохирох гэх мэтчилэн зааж өгсөн. TRQ мэдэгдэлдээ Дубайн гэрээ буюу Далд уурхайн санхүүжилтын гэрээний заалтаас эш татсан байна лээ. Тиймээс энэ

тохиролцоонд заасан татварын асуудлын хүрээнд процесс өрнөх болов уу. Энд 2015 оны сүүлээс яригдаж эхэлсэн 155 сая ам.долларын асуудал яригдах байх.

-Таны бодлоор Монголын Засгийн газар ялах магадлал хэр байна?

-Юуны өмнө энэ маргаан арбитрт шийдэгдэх үү, үгүй юу гэдэг нь эргэлзээтэй. Яагаад гэвэл аливаа татварын маргаан эхлээд тухайн улсын үндэсний шүүхээр явж, гарсан шийдвэрийг нь нөгөө тал хүлээн зөвшөөрөхгүй тохиолдолд арбитрт ханддаг. 2010 онд “Алтан Дорнод Монгол” компанитай холбоотой гарсан шийдвэрийг харахад, эхлээд Монголын бүх шүүхээр яваад, эцэст нь Дээд шүүхийн шийдвэр гарсан. Үүний дараа арбитрт хандсан ч цаад тал маргаанаа авч чадаагүй.

“Оюутолгой”-н хувьд бид гэрээндээ татварын хөнгөлөлт үзүүлэх, мөн татварын хуультай холбоотой зарим нэг үүрэг, амлалт авчихсан, дээр нь 2015 оны гэрээнд татварын тоон дээр

тохирох гэж оролдсон байдалтай. Үүнээс үзэхэд одоогийн нөхцөлд татварын энэ маргаан арбитрт шийдэгдэхгүй байх үндэслэлтэй. Шийдэгдлээ гэхэд тодорхой хүрээнд, Монгол Улс ямар үүрэг амлалтаа зөрчсөн бэ гэдэг асуудалд л яригдах байх. Түүнээс биш татварын хууль тогтоомжийн хэрэглүүр рүү орох боломж байхгүй. Энэ нь цэвэр манай дотоодын шүүхээр шийдэгдэх бололцоотой.

-Та өмнө нь “Алтан Дорнод Монгол” компанийн маргаанд ажиллаж байсан. Хэд хэдэн удаа олон улсын шүүхийн өмнө Монгол Улс очих болсон шалтгааныг юу гэж хардаг вэ?

-Хэд хэдэн тохиолдол бий. Засгийн газраас лиценз цуцалсан /”Хан Ресурс” компани/, Стандарт банкинд баталгаа гаргасан /Эрдэнэт үйлдвэр/ хоёр маргаанд манай тал алдсан. Харин “Марубини”-ийн маргаан болон “Алтан Дорнод Монгол” компанитай холбоотой маргаанд манайх ялсан. Арбитрийн ажиллагаанд Засгийн газар бэлтгэлтэй, зөв орох юм бол ялах

магадлал өндөр. -УИХ-аас тогтоол гаргаж,

“Оюутолгой”-н гэрээг сайжруулах яриа хэлцэл эхлүүлэх болсон. Энд Дубайн гэрээний асуудал хамгийн их хөндөгдөх талаар ярьж байна. Энэ нь арбитрт очих суурь нөхцөл болж байна уу?

-Хуульчийн хувьд Дубайд байгуулсан баримт бичиг тодорхой хэмжээний хууль зөрчсөн гэж үздэг. Уг нь Хөрөнгө оруулалтын гэрээ, үүнтэй төстэй, нөлөө үзүүлэхүйц баримт бичигт сайд гарын үсэг зурах ёстой ч “Эрдэнэс Монгол” компанийн захирал үзэглэсэн нь алдаа болсон. Энд хоёр баримт бичиг баталсан. Далд уурхайн бүтээн байгуулалт, санхүүжилтийн төлөвлөгөө болон гуравхан заалт бүхий нэмэлт төлөвлөгөөг баталсан. Нэмэлт төлөвлөгөөндөө хавсралтаар менежментийн гэрээг тусгаад, энэ гэрээндээ Засгийн газар хяналтын эрхээ алдах нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсөн юм. Энэхүү нэмэлт гэрээгээр бид хэдийгээр 34 хувийн хяналтын багцыг эзэмшиж байгаа ч хяналтаа тавьж чадахгүй байдлыг үүсгэсэн. Тиймээс энэ нэмэлт төлөвлөгөөний асуудалд санаа зовж байна. ТЭЗҮ, ногдол ашиг, нэмэлт зардлуудыг тооцох боломжгүй байдлыг нээж өгсөн тул Дубайн хоёр төлөвлөгөө Монголын Засгийн газрын хувьд нэлээн алдагдалтай болсон.

-Цаашид ямар байдлаар хэлцэл хийвэл ашигтай байх вэ. Хууль эрх зүйн талаас сайжруулах боломж бий юу?

-Ямар ч хэлэлцээрт тодорхой зарчмаа барьж явбал тохиролцоход амархан байдаг. 2009 оны Хөрөнгө оруулалтын гэрээг хэдийгээр шүүмжилдэг ч үүнийг баримтлаад явах боломжтой. Харин энэ гэрээнд нийцэхгүй Дубайд байгуулсан нэмэлт төлөвлөгөөг эргэн харж, өөрчлөх талаар яриа хэлэлцээ хийх хэрэгтэй. Бид гэрээгээ биелүүлнэ, гэхдээ хууль зөрчиж оруулсан өөрчлөлтүүдийг хүлээн зөвшөөрөхгүй. █

-Оюутолгой ХХК-тай холбоотой татварын маргааныг TRQ олон улсын арбитрын шүүхээр шийдвэрлүүлэх болсноо мэдэгдлээ. Энэ нь хэр оновчтой шийдэл вэ?

-2009 онд байгуулсан Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд аливаа маргаан гарвал арбитраар шийдвэрлүүлнэ гэж тохирсон. Мөн 2015 оны Дубайд байгуулсан баримт бичгийн хүрээнд маргаан үүсвэл арбитраар шийдэхээр тусгасан. Гэхдээ татварын маргааныг арбитраар шийддэг тохиолдол маш ховор. Учир нь энэ бол тухайн улсын бүрэн эрхийн асуудал гэж үздэг юм. Одоо үүсээд буй нөхцөлд татварын асуудлаар бид тодорхой хэмжээний үүрэг, амлалт авсан, зөвхөн түүний хүрээнд яригдах байх.

-Процессийн хувьд ямар дарааллаар хэрхэн өрнөх вэ?

-Гэрээний журмын дагуу байгуулах гурван гишүүний бүрэлдэхүүнтэй түр арбитраар шийдвэрлүүлнэ. Лондонгийн

Т.Мэндсайхан: Арбитрт манай Засгийн газар ялах

магадлал өндөр


Татварын маргааныг бүрэн эрхэт улсын үндэсний шүүхээр

эхэлж шийвэрлэсэн байх шаардлагатай

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Автоматикийн сэлбэг хэрэгсэл нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах /багцтай/.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР/ГЭРЭЭНИЙ ДУГААР: УСУГ-БМ-2020-30

Ус сувгийн удирдах газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос автоматикийн сэлбэг хэрэгсэл нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.



Үүнд: • Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 он тус бүрийн


• Сүүлийн 2 жилд буюу 2018, 2018 он тус бүрт ижил төстэй гэрээ хийсэн тухай мэдээлэл ирүүлнэ.

• Борлуулалтын орлого нь сүүлийн 2 жил /2018, 2019/ тус бүр тухайн багцийн төсөвт өртгийн 100 хувиас дээш байх.

• Нэг оролцогч тухайн тендерийн 2 хүртэлх

багцад санал ирүүлж болно. Хэрэв 3 дахь багцад санал ирүүлсэн тохиолдолд түүнийг үнэлэхгүй болохыг анхаарна уу.

• Тендерийн хамт Багц-1 1,057,000 /нэг сая тавин долоон мянган/ төгрөг, Багц-2 690,000.00 /зургаан зуун ерэн мянган/ төгрөг, Багц-3625,000.00 /зургаан зуун хорин таван мянган/ төгрөг, Багц-4 1,044,000 /нэг сая дөчин дөрвөн мянган/ төгрөгний тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.

• Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 5 дугаар сарын 29-ний өдрийг дуустал.Тендерийг 2020 оны 4 дүгээр сарын 01-ний өдрийн

10 цаг 00 минутаас өмнө цахим системээр тендерийн материалаа ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 4 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 10 цаг 30 минут-аас нээнэ.


Дотоодын давуу эрх тооцно. Гадаадын этгээд оролцох эрхгүй.

Хаяг: Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, Ус Сувгийн Удирдах газар, Токиогийн гудамж-5,

өөрийн байр, Б.Лхагвасүрэн Утас: 70157018-123

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Тос, тосолгооны материал нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах .

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР/ГЭРЭЭНИЙ ДУГААР: УСУГ-БМ-2020-23

Ус сувгийн удирдах газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос тос, тосолгооны материал нийлүүлэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.



Үүнд: • Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 онуудын


• Сүүлийн 2 жилд буюу 2018, 2019 он тус бүрт ижил төстэй гэрээ хийсэн тухай мэдээлэл ирүүлнэ.

• Ижил төстэй ажлын өртөг нь сүүлийн 2 жилд буюу 2018, 2019 он тус бүр төсөвт өртгийн 70 хувиас дээш байх.

• Борлуулалтын орлого нь сүүлийн 2 жил /2018, 2019/ он тус бүр төсөвт өртгийн 100 хувиас дээш байх.

• Тендерийн хамт 1,858,700 /нэг сая найман зуун тавин найман мянга долоон зуун /төгрөгний тендерийн баталгаа тус ирүүлнэ.

• Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 5 дугаар сарын 29-ны өдрийг дуустал.



Дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Гадаадын этгээд оролцох эрхгүй.

Хаяг: Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, Ус Сувгийн Удирдах газар, Токиогийн гудамж-5,

өөрийн байр, С.Чинбаатар Утас: 70157018-121

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА ТЕНДЕРИЙН УРИЛГАОгноо: 2020.03.02 Огноо: 2020.03.02

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 11 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)ЭДИЙН ЗАСАГ

“Коронавирус халдахаас урьдчилан сэргийлж чадахгүй учраас хүмүүс маск худалдаж авахаа зогсоо” хэмээн АНУ-ын Ерөнхий эмч (US Sur-geon General) Twitter-ээр анхаарууллаа.

“Амьсгалын замын өвчний тархалтыг сааруулж, өөрийгөө

болоод бусдыг хамгаалах шилдэг арга бол өвчтэй үедээ гэртээ байх, гараа савандаж угаах зэрэг өдөр тутмын урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ” хэмээн Жером М. Адамс Twitter-т бичжээ.

Хүмүүсийг томуугийн тарилга хийлгэхийг зөвлөж буй тэрбээр томуутай өвчтөн цөөн байх тусам вирустэй

тэмцэх чадвар сайн байх болно хэмээн үзсэн юм.

Онцгой байдал зарлахыг бүрэн зөвшөөрөөгүй байгаа цаг үед АНУ-ын Хүнс, Эмийн Бүтээгдэхүүний Чанарын Хяналтын Алба (FDA - US Food and Drug Administration) вирусийн оношилгооны тест явуулахыг зарим лабораторид зөвшөөрлөө.

Тус алба өдгөө коро-на вирусийн молекуляр оношилгооны арга ашиглан тест явуулах ажиллагааг өргөжүүлэх зааварчилгаа гаргаад байна. Лабораториуд албан ёсоор хүсэлт гаргаж эхэлж буйтай холбогдуулан эд эсийн сорьц дээжид тест явуулахыг хориглохгүй хэмээн FDA саяхан мэдэгдлээ. █

Сүүлийн хэдэн долоо хоногийн турш АНУ, Европын иргэд хааяадаа гоёдог алтан эдлэлээ өндөр үнэ хүрсэн дээр нь борлуулахаар хошуурч эхэлснээс алтны наймаачид завгүй боллоо. Оны эхнээс коронавирусийн тархалттай уялдан гаарсан алтны үнэ оргилдоо тулж байгаа бололтой.

Үнэ өсөх үед хуучин алтан эдлэлийн наймаа ихэсдэг ч энэ удаагийнх “үзэгдэж байгаагүй зүйл боллоо” хэмээн Чикаго дахь House of Kahn Es-tate Jewel-l e r s - и й н е р ө н -х и й л ө г ч Т о б и н а Кан тайл-б а р л а в . Х у у ч и н а л т а н эдлэлээ үнэлүүлэх захиалгын

тоо зөвхөн өнгөрсөн долоо хоногт дунджаар 12 хувь өссөнийг тэрбээр дурдсан юм.

Шинэ он гарснаас хойш алтны үнэ ердийн бус буюу 8.4 хувиар огцом өссөн нь хэрэглэгчдийн дунд алтан эдлэлээ борлуулах сонирхол эрс ихэссэнийг илтгэнэ. Нөгөөтэйгүүр, вирусийн тархалт дэлхийн эдийн засагт цаашид хэрхэн нөлөөлөх нь ч тодорхойгүй юм. Алтны үнэ дахиад өснө хүлээе гэх хүн одоо лав гарахгүй байх. Цаг үеэс хамааралтай үнэ гэдгийг бүгд ойлгож байгаа. █

Бангкок хот түгж рэ-лээ рээ алдартай Азийн том хот би-лээ. Тус хот өр төө байгуулж, тө мөр за-

мын сүлжээгээ өр гөт гөн сайж-руулах аргаар зам тээврийн ачаалал болон хүрээ лэн буй орчны бохирдлоо багасгахаар чармайж байна.

Өдөр тутмын түгжрэл, улирлын шинж тэй хорт утааны мананд автсан Бангкок хот Тайландын төмөр замын төслийн гол цөм болж хувирлаа. Төмөр замын дэд бүтэц хөгжүүлэх төсөл хэ рэг жүүлснээр БНХАУ-аас Син гапур хүртэл галт тэргээр саад гүй зорчих нөхцөл бүрдэх юм. Уг төслийн дагуу нийслэл Банг кокийг Тайландын бусад том хоттой холбож, тээврийн тран зит системийг өргөжүүлэх аж.

Тайландын Засгийн газар Бангкокийн төмөр замын шугам, транзит тээврээ өргөтгөж, өндөр хурдны суман галт тэрэгний шугам тавихад 21 тэрбум гаруй ам.доллар зарцуулахаар төлөвлөж байна. Мөн 2021 онд ашиглалтад оруулах, Зүүн өмнөд

Бангкок төмөр замын аварга төсөл

хэрэгжүүлнэТайландын Засгийн газар төмөр замын дэд бүтцээ өргөтгөхөд

$21 тэрбумыг зарцуулна


Үнийн өсөлт алтан эдлэлийн наймааг цэцэглүүллээбүтцээ идэвхтэй өргөжүүлэн

сайжруулж эхэллээ. Уг төсөл “хэтийн урт хуга-

цаандаа улс орны эдийн засаг, байгаль орчинд сайн нөлөөтэй” гэж Bank of Ayudhya Pcl-ийн эдийн засагч Сомправин Манпрасерт тайлбарлав. “Орчны бохирдол нь бидний үйл ажиллагаа эргээд өөрсдөд маань гай тарих тэрхүү эргэлтийн цэг дээр хэдийн хүрчхээд байна” хэмээн Манпрасерт анхааруулсан юм.

Тайландын төмөр замын төлөвлөгөө нь олборлодог түлшийг бууруулахад төдийгүй бэрхшээлтэй тулгараад буй эдийн засагт хөшүүрэг болох, үеэ өнгөрөөсөн төмөр замын дэд бүтцийг эрс шинэчлэх, үндэсний валютын ханшийг бууруулахад чиглэж байна.

Нийт 33 тэрбум ам.долларын дэд бүтцийн төсвийн үндсэн хэсгийг ирэх гурван жилийн хугацаанд төмөр замын төсөл хэрэгжүүлэхдээ зориулна. Төмөр замын төсөл нь хувийн хөрөнгө оруулалт ахиу татаж, Тайландын хэрэглээг өсгөхийн зэрэгцээ сүүлийн таван жилийн үнэмлэхүй түвшинд сулраад буй эдийн засгийн өсөлтөд эрч өгөх ёстой. █

Азийн галт тэрэгний хамгийн аварга өртөө болох учиртай тээврийн зангилаа-төвийг 1.3 тэрбум ам.доллараар байгуулах юм байна.

Хэйли Уоллер

Жастина Васкес, Ивонн Юе-Ли

Рэнди Тантон-Найт, Сутини Ювежваттана

Шинэ төлөвлөгөө нь Засгийн газраас Тайландын агаарын бохирдлыг багасгах арга хэмжээний бүрдэл болох юм. Автомашины яндан, генератор-цахилгаан үүсгүүрээс гардаг бохир утаа нь нийслэл Бангкок болон Тайландын зарим нутгийг сүүлийн хэдэн сар бүрхэж буй хорт утааны манангийн гол эх үүсвэр юм. Аль болох нийтийн тээвэр ашиглахыг иргэддээ уриалж буй тус улсын Засгийн газар транзит тээврийн дэд

ТӨМӨР ЗАМЫН ДЭД БҮТЭЦ ХӨГЖҮҮЛЭХ ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖҮҮЛСНЭЭР БНХАУ-ААС СИНГАПУР ХҮРТЭЛ ГАЛТ ТЭРГЭЭР СААДГҮЙ ЗОРЧИХ НӨХЦӨЛ БҮРДЭХ ЮМ.

Бангкокийн утааны манан дундах хурдны замын тээврийн урсгал.

ДЭЛХИЙ

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ12 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) БАЯЖИХ УХААН

Хэтэвч арьсан, гэрэлтдэг гялгар, эсвэл илгэн гэх мэт янз бүр байдаг. Загвар, хийц ямар ч байлаа гэсэн хэтэвч зөвхөн мөнгө дуудах үүрэгтэй гэж Фэнг Шүйд үздэг. Гэхдээ ямар өнгийн хэтэвч мөнгө дууддаг вэ гэдэг нь бас чухал. Тиймээс таны мөнгийг хадгалж, арвижуулах хэтэвч ямар байх ёстой талаарх мэдээллийг хүргэж байна.

ХЯМД ХЭТЭВЧИНД ТОМ МӨНГӨ ТОГТДОГГҮЙ

Хэтэвч боломжийн үнэтэй, дотроо мөнгийг том бага дэвсгэртүүдээр нь ялгаж хийх халааснуудтай байх ёстой

Хонь Хонины ор-д ы н х о н д улаан эсвэл илгэн хүрэн өнгийн хэтэвч зохистой. Эд-гээр нь нарны өнгө бөгөөд энэ ордынхон

руу мөнгө даллах шидтэй.

ҮхэрҮхрийнхэнд сарны шинж чанар

ихээхэн давамгайлдаг. Тиймээс тэдэнд мөнгөлөг болон цагаан өнгийн хэтэвч мөнгө дууддаг байна.

Г.Санжааханд, ЗГМ сонин

Фэнг Шүйгийн онолоор бол хэтэвч улаан өнгөтэй байх ёстой. Гэвч био энергийн мэргэжилтнүүд өөр өнгийг санал болгож байна. Таны төрсөн өдрөөр ямар өнгийн түрийвч тохирохыг мэдэж болно. Ингэхийн тулд эхлээд өөрийн тоог мэдэж авах хэрэгтэй. Та 1998 оны 11 дүгээр сарын

ЗӨВЛӨГӨӨ

Хөрөнгө мөнгөнд нөлөөлөх хэтэвчийг орддоо зохицуулан өнгийг нь сонгосноор ашиг орлого нэмэгддэг.

ИхэрИхэрийнхэнд харин ногоон

өнгийн хэтэвч зохимжтой. Ногоон хэтэвчинд тэд мөнгөө хадгалснаар улам арвиждаг.Мэлхий

Мэлхийнхний бэлгэ тэмдэг нь сар. Иймд тэдэнд гэгээлэг өнгийн хэтэвч зохицож, мөнгө дууддаг аж.Арслан

Арслангийн ордынхны ивээгч нь нарны бэлгэ тэмдэг юм. Арслан хүчирхэг тул улаан болон шар өнгийн түрийвч сонговол ээлтэй юм байна.Охин

Охиныхны зөн билэг нь илүү

хөгжсөн байдаг. Тиймээс бараан ногоон өнгийн хэтэвч

хөрөнгө мөнгийг нь арвижуулна.Жинлүүр

Жинлүүрийнхэн цагаан, мөнгөлөг, шавран өнгийн хэтэвч сонговол тохиромжтой. Энэ өнгөнүүд тэдний хамгийн сайн сонголт. Ингэснээр тэд хөрөнгө даллаж чадна.Хилэнц

Хилэнцийнхэн хүчирхэг давуу талтай. Энэ чанарыг илтгэх улаан өнгийн хэтэвч мөнгөө хүссэнээсээ ч ихээр арвижуулах бэлгэдэлтэй гэнэ.Нум

Нумынхан үнэнч шударга

шинжтэй. Иймд тэдэнд шар, улбар шар өнгийн хэтэвч тун тохиромжтой.Матар

Матарынханд цэнхэр, хар өнгийн хэтэвч тун тохиромжтой аж. Ингэснээр тэдний хөрөнгийн үүдийг хамгаалж чадна.Бумба

Бумбынхан голдуу бараан өнгийн хэтэвч сонгох нь зөв. Ийм сонголт хийвэл тэд хөрөнгийн урсгалаа гартаа атгах юм байна.Загас

Загасныхан эв нэгдэл, урт удааны билэгдэл болдог. Иймд тэдэнд шар өнгийн хэтэвч, түрийвч зохимжтой гэнэ.

17-нд төрсөн гэж бодъё. 1-9 хүртэл тоо гартал бүх тоог нэм. Тухайлбал, 1+9+9+8+1+1+1+7=37. 3+7=10. 1+0=1. Нэгийн тоо нь таны хувь заяаны тоо болно. Тоо судлал болон био энергийн мэргэжилтнүүд улаан, цэнхэр, хар гэсэн гурван үндсэн өнгийн хэтэвчийг санал болгож байна.

Улаан өнгө: 3, 5, 7 гэсэн тоо гарсан хүмүүст улаан өнгийн хэтэвч тохирно. Энэ бол таны зан чанарын өнгө. Танд эрч хүчээр сэлбэгдэж, ажлын амжилтад хүргэх түлхэц хэрэгтэй. Энэ

зорилгодоо х ү р э х и й н

тулд улаан өнгө тохирох аж. Ийм

өнгийн энерги таны хүсэл, зорилготой нийцнэ. Хэрвээ тоо судлалд итгэж байгаа бол таны тоо хамгийн шуналтай хүний тоо гэнэ.

Хар өнгө: Саруул ухааныг илтгэнэ. 1, 2 болон 8 гэсэн тоонд тохирох өнгө. А м ь д р а л ы н х а а туршлагыг илүүд үзэх хүмүүс байдаг. Мэдрэмжээрээ бус саруул ухаанаар аливааг тодорхойлохыг

хүснэ. Амьдралаа тогтуун, илүү зарлагагүй авч явахад хар өнгө танд тусална. Хар өнгө таны дотоод сэтгэлтэй гайхалтай зохицно.

Цэнхэр өнгө: Цэнхэр өнгийг чернилэн ягаанаар сольж болно, гэхдээ хөх өнгөөр сольж болохгүй. Цэнхэр өнгө хүний зургаа дахь мэдрэхүйг сэргээнэ. Хэрвээ та 4, 6, 9 тоотой бол цэнхэр өнгө дотоод эх сурвалжийг идэвхжүүлж өгнө. Ямар ч хүнд нөхцөл байдлаас гарах арга замыг олж чаддаг. Энэ өнгийн түрийвч танд итгэл найдварыг нэмнэ.

ХЯМД ХЭТЭВЧ БҮҮ АВ

Хуучин хэтэвчнээсээ залхаж шинийг авахаар шийдсэн бол бүү яараарай. Хамгийн түрүүнд таарсан хэтэвчийг авахын өмнө сайтар бод. Юуны өмнө хямд хэтэвч бүү ав. Учир нь хямд хэтэвч ядуугийн энергитэй тул том мөнгөн дэвсгэрт тэр хэтэвчинд тогтохгүй. Тиймээс маш үнэтэй

биш байлаа гэхэд боломжийн үнэтэй, дотроо мөнгийг том бага дэвсгэртүүдээр нь ялгаж хийж болох халааснуудтай байх ёстой. Хэрвээ та хэтэвчээ үнэтэй авсан бол энэ мөнгө танд тун удахгүй эргэж ирнэ. Тэр бүү хэл хэд дахин нэмэгдэж ирж ч магадгүй.

ХИЙМЭЛ МАТЕРИАЛ ЭНЕРГИ НЭВТРҮҮЛДЭГГҮЙ

Харин одоо түрийвчний материалын тухайд ярья. Үнэн хэрэгтээ материал нэг их чухал биш ч хиймэл гялгар материал огт таарахгүй. Ийм материал ямар ч энергигүй хиймэл учир байгалийн жинхэнэ энерги нэвтрүүлдэггүй. Тиймээс хэтэвчинд тохирох хамгийн сайн материал бол арьс, илэг юм. Мөн даавуун материалтай түрийвч байж болно. Материалын дараа өнгөний тухай ярих нь зүйн хэрэг. Эд баялгийн өнгө тийм ч олон биш. Тухайлбал, хүрэн, хар, шар болон шар өнгөний

бүх дагавар өнгө, түүнчлэн алтлаг

өнгө хэтэвчинд тохиромжтой.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | АМЬДРАЛЫН ХЭМНЭЛ 13 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)

Дани улс бусад Европын орнуудтай харьцуулахад эрс тэс уур амьсгалтай, өртөг, татвар өндөр, ажлын цаг урттай. Тиймээс тус улсын иргэд хүрээлэн буй орчноосоо сэтгэлийн таашаал мэдрэх нь ховор аж. Гэхдээ тэд өвөрмөц амьдралын хэв маягаар эрч хүчээ “цэнэглэж”, сэтгэл хангалуун амьдардаг бөгөөд дэлхийн хамгийн аз жаргалтай орныг тэргүүлдэг байна. Тэдний тав тухыг эрхэмлэдэг хюгге хандлага нь хөөстэй ванн, хөвсгөр хөнжил, дулаан шаахайгаас эхтэй бөгөөд 2016 оны Оксфордын толины хамгийн түгээмэл үгсийн жагсаалтад тус үг багтаж байжээ. Энх амгаланг эрхэмлэдэг энэ маягийг өмнө нь бид танилцуулж байсан.

Харин энэ удаа Дани улсын иргэдийн дунд хюггег “халж ноёлоод” буй “пид”-ийн тухай өгүүлэх гэж байна. 2018 онд Данийн иргэдийн дунд явуулсан санал асуулгаар тэдний хамгийн их хэрэглэдэг үгээр pyt буюу “пид” гэх үг тодорсон байна. Үүнийг нэг үгээр орчуулан, тайлбарлах боломжгүй ч “зүгээр дээ”, “санаа зоволтгүй”, “муу зүйл болоод л өнгөрдөг” зэрэг утга илэрхийлдэг байна. Өөрөөр хэлбэл, өдөр тутмын жижиг асуудалд ач холбогдол өгөхгүй байж, ямар ч саад бэрхшээл хэсэг хугацааны дараа арилна гэдэгт итгэх үзэл юм. Түүнчлэн дээрх үгийг “гомдоход бэлэн” гэж орчуулах нь ч бий. Даничууд хюггег хуурмаг, хэт төгс байдалд тэмүүлдэг, зохиомол хандлага гэж үзэн энэ хэв маягаас татгалзаж, дээрх шидэт үгийг хэрэглэн, өдөр тутмын стрессээс ангижрах болсон аж.

О.Даваасүрэн, ЗГМ сонин

“ПИД” ГЭХ ШИДЭТ ҮГИЙГ ШИВНЭЭД

БҮХНИЙГ МАРТ

Данийн номын сангийн холбооноос жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг “Номын сангийн долоо хоног”-ийн аяны үеэр тухайн улсын иргэдийн хамгийн дуртай үгээр “пид” шалгарсан юм. Энэ үг ажил, амьдралын стрессийг ялгаж, салгахад тусалдаг байна. Ажил дээрээ алдаа гаргаж зэмлүүлэх, хамт олонтойгоо ойлголцохгүй байхын улмаас зөрчил үүсэн бухимдах үе бидэнд цөөнгүй тохиолддог. Үүний улмаас өдрийн турш бухимдаж, орой гэртээ ч стрессээ “үүрсээр” ордог. Ийнхүү бухимдлаа хайртай хүмүүстээ гаргаж, өөрийгөө ч бусдыг ч шийтгэх тохиолдол бий. Харин дани чууд гэрийн хаалганыхаа гадна “пид” гэх шидэт үгийг шивнэж, бүхнийг мартан, сэтгэлээ тайвш руул даг байна. Ийнхүү аз жаргал, баяр хөөр тэй хайртай хүмүүс тэйгээ уулзахыг хичээдэг гэнэ.

УУР ДАРАХ УВИДАСТАЙ ҮГТЭЙ БОЛ

Мөн уурласан ч өөрчлөгдөхгүй зүйл өдөр тутамд олон тохиолддог. Тухайлбал, товлосон уулзалтдаа хоцрон яарч, сандарч байх үед автомашины түгжрэл алтан цагаас тань хумсалж байна гэж төсөөлөөд үзье. Энэ нөхцөлд та хэчнээн хашхирч, сигналаа дараад ч ямар нэг үр дүнд хүрэхгүй. Учир нь түгжрэл зөвхөн танаас шалтгаалдаггүй шүү дээ. Үүний оронд “пид” гэж хэлээд л сэтгэл санааны тайван байдлаа

алдагдуулахгүй байж болох юм. Биднийг хэн нэгэн бус бид

өөрсдийгөө стрессдүүлж, хүрээлэн буй орчиндоо муу энерги цацаж байдаг. Тиймээс сэтгэл зүйгээ гамнаж, өөрийгөө хайрлаарай. Үүний тулд Данийн шидэт үгийн аргыг хэрэглэж болох юм. Мөн та өөрийн гэсэн уур дарах увидастай үгтэй болох хэрэгтэй. Ийнхүү таныг бухимдуулж буй бүхэн түр хугацааны гэж итгэн тухайн үгийг шивнэж, сэтгэлээ цэнэглэж хэвшээрэй.

ДАНИ УЛСЫН ИРГЭД ХӨШИГ, ХАШАА АШИГЛАДАГГҮЙ

Дэлхийн хамгийн аз жаргалтай орны тоонд ордог Дани улс олон онцлогтой. Тухайлбал, тус орны иргэд цонхны хөшиг хэрэглэдэггүй байна. Учир нь бөмбөрцгийн хойд хэсэгт оршдог учир нар үзэх нь ховор. Тиймээс оршин суугчид нь нар гарангуут л нарын илчээс багахан ч гэсэн халуун дулаан энерги, D витамин авах гэж тэмүүлдэг учир ямар ч газар хөшиг хэрэглэдэггүй байна. Мөн хотын төвд явж байхад нар гарвал дани хүн ичиж зовох зүйлгүй цамцаа тайлаад л нарлаж суудаг аж. Түүнчлэн тэд наран шарлагын газар, парк эсвэл хотын төвд амраад зогсохгүй оршуулгын газар ч нарладаг байна. Тухайлбал, Копенгаген хотын алдартай амралтын газар бол Асситенс оршуулгын газар юм. Тэнд усны хувцастай охид хэвтээд ном уншиж байгаатай таарч болох бөгөөд хүүхдүүд ч хөгжилдөж байдаг. Учир нь газар нутаг багатай тул булан бүрийг хайр гамтай ашиглах нь зүйтэй гэж үздэг байна. █

ДАНИ УЛСЫН ШИДЭТ ҮГ “ПИД”Даничууд гэрийн хаалганыхаа гадна “пид” гэх шидэт үгийг шивнэж, бүхнийг мартан, сэтгэлээ тайвшруулдаг байна

Үүнийг нэг үгээр орчуулан, тайлбарлах боломжгүй ч “зүгээр дээ”, “санаа зоволтгүй”, “муу зүйл болоод л өнгөрдөг” зэрэг утга илэрхийлдэг байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ14 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ЖЕНДЭР

Аливаа байгууллагын шийдвэр гаргах, удирдах түвшинд ж е н д э р и й н тэнцвэртэй байдлыг

хангаснаар зөв засаглалтай, шударга, хүнлэг үйл ажиллагаа явуулахаас гадна үр ашиг нэмэгддэг болохыг олон улсын хамаг том гэгдэх судалгааны байгууллагууд нотолсоор байна. Мөн улс төрийн тавцанд ч эмэгтэйчүүд манлайлж, шийдвэр гаргахад нөлөөлж буй улс орнуудын туршлагыг бид харж байна.

Харин Монгол Улсад шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн төлөөлөл яагаад хангалттай биш байна, уламжлалт хандлага, гэр бүлийн хөдөлмөрийн хуваарь үүнд хэрхэн нөлөөлж буй талаар “Өөрчлөлтийн төлөөх эмэгтэйчүүд” ТББ-ын Удирдах зөвлөлийн дарга Х.Номингэрэлтэй ярилцлаа.

-Монгол Улсад шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоо ямар байгаа гэж та дүгнэдэг вэ?

-Нийтийн шийдвэр гаргах тогтолцоо буюу УИХ, Засгийн газар, орон нутгийн удирдлагын түвшинд маш тодорхой статистик байдаг. Парламентын түвшинд одоо байгаа 13 эмэгтэй гишүүн гэдэг түүхэн дээд тоо. Энэ нь 76 гишүүний 17 хувь гэсэн үг. Гэтэл азийн дундаж 19 хувь, дэлхийн дундаж 24 хувь байгаатай харьцуулахад манайх эмэгтэйчүүдийн оролцоо мундаг гэж ярьдаг атлаа азийн дунджаасаа ч бага байна. Орон нутгийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал хамгийн сүүлд бүрэлдсэн байдлаар нь харахад 30 орчим хувь нь эмэгтэйчүүдийн төлөөлөл байгаа юм. Энэ үзэгдэл төрийн албанд ч ажиглагддаг. Төрийн захиргааны хувьд дунд шатны удирдлагын 30 хувь, дээд шатны удирдлага 15 хувьтай байна. Төрийн үйлчилгээний албан тушаалын 70 орчим хувь эмэгтэйчүүд байдаг бол улс төрийн албан тушаалын 30 хүрэхгүй хувь нь л эмэгтэйчүүд байх жишээний.

-Эмэгтэйчүүдийн төлөөлөл шийдвэр гаргах түвшинд хүрч ажиллахад ямар нөхцөл байдал саад болж байна вэ?

-Ихэвчлэн “Монголын эмэгтэйчүүд маш өндөр боловсролтой болсон. Хэрэв тэд хүсвэл шийдвэр гаргах түвшинд очиж чадна” гэсэн тайлбарыг хэлдэг. Эсвэл нэгдүгээрт өөрсдөө

Б.Энхжаргал, ЗГМ сонин хүсэхгүй байна, хоёрдугаарт чадахгүй байна гэдэг ч юм уу. Гэхдээ энэ бол маш өнгөц дүгнэлт. Шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэй, эрэгтэй хүмүүсийн оролцоо тэгш бус байгаа нь бүтцийн буюу тогтолцооны шалтгаанууд голчлон нөлөөлдөг. Тэр олон шалтгаануудын суурь нь эрэгтэй эмэгтэй хүмүүсийн талаарх хэвшмэл соёлын хэм хэмжээ гэж дүгнэдэг. Үүнийг бид жендэрийн хэвшмэл сэтгэлгээ гэж нэрлээд байгаа юм. Хоёрдугаарт хэвшмэл ойлголтод манлайлагч, шийдвэр гаргагч хэн бэ гэдэг ойлголт илүү эр жендэр рүү хазайсан байдаг. Шийдвэртэй, хатуу байх гэх мэтчилэн манлайлагчийг тодорхойлдог тодорхойлолт маань өөрөө эрэгтэйлэг хэв шинжүүдийг илэрхийлдэг хэвээрээ байгаа юм. Эмэгтэй манлайлагчийг түлхүү харуулах, роль моделиудыг дэмжих замаар бид эмэгтэй манлайлагчтай ажиллаж сурах, манлайлагч гэдэг уламжлалт загварыг өөрчлөх хэрэгтэй байна.

-Амьдрал дээр эрэгтэй эмэгтэй хүмүүсийн цалингийн зөрүү хэд байдаг вэ?

-200 мянга орчим төгрөгийн зөрүү байгаа. Өөрөөр хэлбэл дунджаар эрчүүд илүү өндөр цалин авдаг хэвээр байна. Хөдөлмөр эрхлэлт, орлого, хөрөнгийн хүйсийн тэнцвэргүй байдал шийдвэр гаргалтын түвшинтэй холбоотой. Улс төрийн өрсөлдөөний орчин ямар дүрмээр ажиллаж, хэр хэмжээний цаг, зардал шаардаж, ямар хүмүүст илүү ээлтэй байгааг харах хэрэгтэй. Энэ талбар шударга бус, тэгш бус байгаа тохиолдолд хэн хожиж, хожигдох нь тодорхой юм. Гэтэл эмэгтэй хүмүүсийн амьдралын онцлог бий. Ихэнх эмэгтэйчүүд хүүхэд төрүүлнэ, мөн өсгөж торниулах ажилд илүү цаг зарцуулж байна. Ахуйн ачааллын хүйсийн тэнцвэргүй байдлаас болж ажлын байран дээр ахиж дэвшихгүй байх, эсвэл цаг хугацаа алдах, орлого буурах гэх мэтчилэн шалтгаанууд байгаа юм. Нөхөн үржихүйн үүрэг нь тухайн хүн нийгэмд оролцох, хөгжлийн болон соёлын үр ашгаас хүртэхэд саад болж болохгүй. Тиймээс хүүхэд харж байгаа ээж, аавууд эсвэл хүүхдэд чиглэсэн зөв бодлогуудыг бий болгох замаар улс орнууд эмэгтэйчүүд хүүхэд төрүүлэх нь нийгэмд оролцоход сул тал болохооргүй нөхцөлийг бүрдүүлдэг. Шийдвэр гаргах түвшинд очино гэдэг тодорхой цаг хугацаа, туршлагыг шаарддаг.

-Хүүхдээ харах үүрэг Монголд

тэгш биш санаддаг. Хүүхдийг хоёр нас хүртэл харах эрхийг зөвхөн ээжүүд эдэлж, төрөөс хүүхдэд өгч буй тэтгэмжийг ээж л авч байна. Энэ нь өнгөц харахад эмэгтэйчүүдийг дэмжээд байгаа юм шиг атлаа нөгөө талаараа гэртээ суух үүрэг зөвхөн тэднийх юм гэдгийг бараг хуульчилсан байна?

-Ийм нөхцөл байдлыг ойлгосон улс орнууд, ялангуяа хөгжингүй улсууд аавын хүүхэд харах чөлөө гэдэг арга хэмжээг хэрэгжүүлж байна. Хүүхэд харах чөлөөний хугацааг хувааж түүний талыг нь ээж, талыг нь аав эдлэхийг хатуу хуульчилдаг улсууд байна. Гэхдээ хугацааны хувьд хэн нь түрүүлж хүүхдээ харах уу гэдэг сонголтыг нь олгодог. Ингэснээр эмэгтэйчүүд гэртээ суух, цалин орлогогүй болох байдлаас сэргийлэхээс гадна аавууд гэр орондоо цаг хугацаа өнгөрөөх боломжийг олгож байгаа юм.

-Хэвшмэл хандлагаас үүдэлтэй гэр бүлийн хөдөлмөрийн хуваарь эмэгтэйчүүд ажил дээрээ амжилттай байх, дэвших байдалд нөлөөлдөг үү?

-Албан бус хөдөлмөрийн судалгаанууд гардаг. Ажлын байран дээр найман цаг ажиллачихаад гэртээ ирээд хүүхдээ, гэр бүлийн гишүүдээ асрах, хүүхдийн даалгаврыг нь хийлгэх, гэрээ цэвэрлэх, хоолоо хийх, хувцсаа угаах гээд ажил хийдэг. Нэг судалгаагаар эрчүүд гэртээ ирээд 30-40 минутыг гэрийн ажил хийхэд зарцуулдаг бол эмэгтэйчүүд гурван цаг байна. Мэдээж гэр ахун ажил гарцаагүй, гэхдээ хуваагаад хийчихвэл амрах, өөрийгөө хөгжүүлэх боломжоор тэгш хангагдана шүү дээ. Чөлөөт цаг гэдэг өөрийгөө хөгжих, хамт олонтой болох, шийдвэр гаргах түвшин рүү ахих боломжийг олгоно. Улс төрийн шийдвэр гаргах түвшинд ажиллахын тулд гарцаагүй шаардагдаж буй ур чадвар бол хамт олонтой ажиллах тухай асуудал. Сүлжээ үүсгэх, өөрийн дэмжлэгийн бүлэгтэй болохын тулд хүн гэрээс гарах л хэрэгтэй. Хэрэв бид ахуйн ажилдаа бүх цаг хугацаагаа зарцуулдаг бол өсөж хөгжих боломжгүй болж байгаа хэрэг.

-Иргэд, олон нийт эмэгтэйчүүдийг дэмжих болсон нь сүүлийн парламентын сонгуулиар 13 эмэгтэй гишүүн сонгогдсон байдлаас харагдаж байна. Гэтэл Засгийн газрын кабинетад ердөө ганц сайд л эмэгтэй хүн байгаа бол яамдын

Төрийн нарийн бичгийн даргаар дан эрчүүд ажиллаж байна. Энэ нь сонгогддог албан тушаалд манлайлагч эмэгтэйчүүд гарч ирж чадаж байгаа ч томилогддог төрийн өндөр тушаалд эрчүүд давамгайлсан, тэр хэрээрээ эмэгтэйчүүдийг дэмжихгүй байгаа юм биш үү?

-Яг үнэн. Түүхэндээ нэг Засгийн газарт хоёроос илүү эмэгтэй сайд ажиллаж байгаагүй. Тэд нь ихэвчлэн боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын салбараас өөр яамны сайд хийсэн тохиолдол бараг байхгүй. Өөрөөр хэлбэл өөр салбар луу эмэгтэй хүнийг тавихгүй байна гэсэн үг. Хамгийн хэвшмэл сэтгэлгээ тодорхой харагддаг албан тушаал бол аймгийн Засаг дарга. Хэзээ ч Монгол Улсад эмэгтэй аймгийн Засаг дарга байгаагүй. Нийслэлийн дүүрэгт бол хоёр эмэгтэй Засаг даргатай байгаа. Мөн аймаг, дүүргийн ИТХ дээр ч гэсэн дарга нь эмэгтэй хүн томилогдож үзээгүй байх. Энэ байдлыг өөрчлөхийн тулд соёл

өөрчлөгдөхийг хүлээх ёсгүй юм. Харин түр тусгай арга хэмжээгээр буюу дэмжих байдлаар өөрчлөлтийг хурдасгадаг. Үүний нэг жишээ бол квотууд. Бид УИХ-ын сонгуульд квот хэрэглэдэг шиг томилогддог албан тушаалууд дээр ч квот хэрэглэдэг. Квотыг зарим хүмүүс шударга бус, эмэгтэй хүнийг хүчээр дэвшүүлж, томиллоо гэж хардаг. Гэвч нөгөө талаар эмэгтэй роль моделиудын эхний алхамыг хийж, замыг нь гаргаж байж хүмүүсийн сэтгэлгээг өөрчилдөг. Нийгэм өөрөө өөрчлөгдөхийг хүлээх хооронд хөгжлийн олон боломжийг алдаж байдаг. Тиймээс төр тусгай арга хэмжээгээр эмэгтэйчүүдийг дэмжиж, түүний бодлогоор буюу хууль тогтоомжоор өөрчилдөг жишиг байгаа юм. Манай Жендэрийн тухай хуульд бүх салбарт удирдлагын түвшинд хүйсийн ямар харьцаа байхыг хуульчилсан. Харамсалтай нь хангалттай хэмжээнд хэрэгжихгүй байна. █

Эрчүүд 30-40 минутыг гэрийн ажилд зарцуулдаг бол эмэгтэйчүүд гурван цагийг зарцуулдаг судалгаа байна

Шийдвэр гаргах түвшинд монгол эмэгтэйчүүд Азийн дунджаас ч доогуур байна

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 15 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)СПОРТ

Б.Мөнхзул, ЗГМ сонин

Английн премьер лигийн хүрээнд 2019 оны нэгдүгээр 3-нд “Манчестер сити”-д хожигд-

соноос хойш нийт 422 өдөр буюу 44 тоглолтод дараалан х о ж и гд о о г ү й б а й с а н “Ливерпүүл”, “Уотфорд”-ын талбайд ялагдлаа. Доод лиг рүү унах аюултай бүсэд орж, 19 дүгээр байрт бичигдэж байсан “Уотфорд”, аваргын цомд ойрхон байгаа “Ливерпүүл”-ийг 3:0-ээр буулган авахад 22 настай сенегал довтлогч Исмайла Сарр хоёр гоол оруулж, Трой Дээнэйд нэг гоолын дамжуулалт ѳгсѳн юм. Юргэн Клоппын залуус энэ итгэмээргүй ялагдлыг амссанаар “Арсенал” клубийн 49 тоглолтод хожигдоогүй түүхэн амжилтыг эвдэх

44 тоглолтын турш ялагдаагүй “Ливерпүүл”-ийн цувралд цэг тавилаа

лигийнхээ хамгийн том дээд амжилтыг эвдэх боломжоо алдсан ч “Манчестер сити”-ийн хамгийн олон дараалан /18 тоглолт/ хожсон амжилттай зэрэгцэж чадсан. Мөн “Манчестер сити”-ийн тогтоосон 100 онооны босгыг давах боломжтой байгаа. “Хотынхон” 2017-2018 оны улиралд 100 оноо авч түрүүлэхдээ нэг тоглолтод 2.63 оноо авч байсан бол “Ливерпүүл” одоогоор 2.82 оноо дундажилж байна. Тус тоглолтод “Ливерпүүл” клуб 71 хувьтай бөмбөг эзэмшсэн ч хаалга руу ердөө долоо цохиж ганц нь хаалгаа оножээ. Харин талбайн эзэд “Уотфорд”-ын залуус 29 хувьтай бөмбөг эзэмшихдээ “Ливерпүүл-ийн хаалга руу 14 удаа цохиж, тав нь хаалгаа онож, гурав нь гоол болжээ. Ингэснээр доод лиг рүү унах аюултай байсан

мөрөөдөл талаар болж байна. “Улаанууд” 44 тоглолт дараалан хожигдоогүй нь Английн премьер лигийн түүхэнд хоёрт бичигдэх үзүүлэлт. “Ливерпүүл”

Евролигийн хасагдах шатны тоглолтууд болж, дараагийн шатанд өрсөлдөх багуудын нэр тодров. Хасагдах шатнаас Английн “Арсенал”, Португалийн “Порту”, Нидерландын “Аякс” зэрэг том багууд тэмцээнээ дуусгажээ. Улмаар хоёр хоногийн өмнө шөвгийн 16-ын сугалаа Швейцарийн Ньон хотод боллоо. Евролигийн шөвгийн 16-ын эхний тоглолтууд энэ сарын 13-нд, хариу тоглолт 20-нд болно. Сугалааг танилцуулъя.█

Евролигийн шөвгийн 16-д Англиас хоёр баг шалгарлаа

ДООД ЛИГ РҮҮ УНАХ АЮУЛТАЙ БАЙСАН “УОТФОРД” 27 ОНООТОЙ БОЛЖ ХҮСНЭГТИЙН 17 ДУГААР БАЙР УУ ДЭВШИВ. ТЭД 79 ОНООТОЙГООР АРДАА ЯВАА “МАНЧЕСТЕР СИТИ”-ГЭЭС 22 ОНООГООР ИЛҮҮ ПРЕМЬЕР ЛИГИЙГ ТЭРГҮҮЛЖ БАЙНА.

ЗГМ: ТОВЧХОН ЖҮДО

Польшийн Варшав хотод нээлттэй тэмцээн болж өндөрлөлөө. Уг тэмцээнд оролцсон манай залуу жүдочдоос Б.Сүхбат хүрэл медаль хүртсэн бол Э.Сумъяабазар шагналт байрт шалгарав. Хүрэл медалийн төлөө тэд хоорондоо барилдсан юм. Хүрэл медалийн тавцанд зогссон Б.Сүхбат “В” хэсгийг тэргүүлэн барилдсан бөгөөд Их Британи, Австрийн бөхийг ялсан ч Испанид ялагдсан. Улмаар дагах барилдаанд Румыныг, медалийн төлөө нутаг нэгт Э.Сумъяабазарыг буулган авчээ.

ЧӨЛӨӨТ БӨХАзи тивийн чөлөөт бөхийн тамирчдад “Токио-2020” зуны олимпын эрх олгох тэмцээн энэ сарын 27-нд Кыргызстаны Бишкек хотноо зохион байгуулахаар товлоод байсан ч тус улсын Засгийн газраас шинэ коронавирусийн халдварын улмаас цуцалжээ. Дэлхийн бөхийн нэгдсэн холбооны олимпын эрх олгох энэ тэмцээн хэзээ, хаана болох тов одоогоор гараагүй байна.

БОКСАзи, Номхон далайн орнуудын боксчидод “Токио-2020” олимпын эрх олгох тэмцээн маргааш Йорданы нийслэл Амман хотноо эхэлнэ. Уг тэмцээнд манай улсаас Монголын боксын холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ц.Батнасан, шигшээ багийн ахлах дасгалжуулагч, гавьяат Д.Батсүрэн тэргүүтэй нийт 22 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг Йорданд очжээ. Энэхүү тэмцээнээр хөнгөн жинд эхний зургаа, дунд жинд эхний тав, хүнд жинд эхний дөрвөн байр эзэлсэн тамирчдад олимпын эрх олгоно. Амманаас эрх аваагүй боксчид ирэх тавдугаар сард Францын Парис хотыг зорих боломжтой.

СҮМОСонирхогчдын сүмо бөхийн дэлхийн хошой аварга У.Бямбажав таалал төгсжээ. Тэрбээр сонирхогчдын сүмо бөхийн ДАШТ-д хоёр удаа, Дэлхийн цомд дөрвөн удаа түрүүлж, АНУ-ын нээлттэй тэмцээний үнэмлэхүй аварга болж байв. Тэрбээр мэргэжлийн сүмогийн дэвжээнээ Дайшёочи нэрээр барилдаж байсан юм.

ХӨЛБӨМБӨГ“Катар 2022” дэлхийн аваргын тэмцээн, 2023 оны Азийн Цомын тэмцээний урьдчилсан шатны Монгол, Японы шигшээ багийн тоглолт энэ сарын 31-нд Улаанбаатарт болох билээ. Гэвч коронавирусийн халдварын улмаас манай Засгийн газраас Япон, БНХАУ, БНСУ-аас орж ирэх хөдөлгөөнийг бүрэн зогсоосон. Тэгвэл энэ талаар Японы хөлбөмбөгийн холбооны тэргүүн Ташима Козо Монголд онгоцоор очих аргагүй болсныг дурдаад байдал намжтал тоглолтуудыг хойшлуулах саналаа Олон улсын хөлбөмбөгийн холбоо, Азийн хөлбөмбөгийн холбоонд хүргүүлжээ.

Айнтрахт (Герман) vs Базель (Швейцарь)

ЛАСК (Австри) vs Манчестер Юнайтед (Англи)

Сефилья (Испани) vs Рома (Итали)

Башакшир (Турк) vs Копенгаген (Дани)

Интер (Итали) vs Хетафе (Герман)

Олимпиакос (Грек) vs Волверхэмптон (Англи)

Рейнжерс (Шотланд) vs Байер Леверкузн (Герман)

Вольфсбург (Герман) vs Шахтёр (Украин)

“Уотфорд” 27 оноотой болж хүснэгтийн 17 дугаар байр уу дэвшив. Харин “Ливерпүүл” 2019 оны нэгдүгээр сард “Манчестер Сити”-д хожигдсоноосоо хойш анхны ялагдлаа амслаа. Гэхдээ тэд 79 оноотойгоор ардаа яваа “Манчестер Сити”-гээс 22 оноогоор илүү премьер лигийг итгэл төгс тэргүүлж байна.

28 дугаар тойргийн хүрээнд болсон зарим тоглолтын тоон дүнг хүргэе. █

Норвич 1:0 Лейстер Сити

Брайтон 0:1 Кристал Палас

Борнмут 2:2 Челси

Ньюкастл 0:0 Бөрнли

Уэст Хэм 3:1 Соутхэмптон

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ16 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) СУРТАЛЧИЛГАА

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 17 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ГОО САЙХАН

Ялдам төрх, гоолиг биеэрээ олны харааг булаасан үзэсгэлэнт фото моделийг “Гоо сайхан” буландаа онцолж байна. Тэрбээр маркетингийн менежер мэргэжилтэй бөгөөд мэргэжлээрээ ажиллахын хажуугаар загварын салбарт амжилттай өгсөж буй. Түүнийг гэр бүлийнхэн нь багаас нь Сарнай гэж дууддаг байжээ.

Сэтг

эл бу

лаам

САР

НАЙ

Биеийн жин: 48кг Биеийн өндөр: 170см Биеийн харьцаа: 87:59:86 Биеийн хамгийн дуртай

хэсэг: Инээмсэглэл Орд: Охин Төрсөн он, сар, өдөр:

1997.09.01 Үсний өнгө: Хар Нүдний өнгө: Хар бор Төгссөн сургууль:

ШУТИС Ажил: “Үлэмж” ХХК Мэргэжил: Маркетингийн

менежер Идэх дуртай хоол:

Амттай бүх хоол Дуртай сүрчиг: Зөөлөн

үнэрт дуртай Дуртай өнгө: Ягаан Хобби: Хоол хийх Зорилго: Нууц Дуртай брэнд: Gucci,

Сhanel Баримталдаг зарчим:

Хийж байгаа бүх зүйлээ төгс хийх гэж хичээдэг

Нууц авьяас: Хөлөөрөө хүн чимхэх

Багын хоч: Ээж, аав маань бага байхаас миний сарнай гэж дууддаг байсан. Одоо ч гэсэн тэгж дууддаг

Үзэх дуртай кино: Сэтгэл хөдөлгөсөн кинонд дуртай

Хэлэх дуртай үг: Бодол биеллээ олдог

Өглөөг хэрхэн эхлүүлдэг вэ: Утсаа шалгаад ус уудаг

Утасны дэлгэцэн дээрх зураг: Миний дуртай амттан cookie

Instagram хаяг: dvk_

Н.Сийлэн, ЗГМ сонин

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ18 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) СУРТАЛЧИЛГАА

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: ЭМЯ/202001029 “Эрүүл мэндийн төвийн салбар амбулаторийн барилга /Улаанбаатар, Сүхбаатар дүүрэг/” төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: ЭМЯ/202001029Төрийн худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Эрүүл мэндийн төвийн салбар амбулаторийн барилга /Улаанбаатар, Сүхбаатар дүүрэг/” ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.Тендер нь дараах багцаас бүрдэнэ: Багцгүй.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд: Борлуулалтын хэмжээ:Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж хэмжээ нь батлагдсан төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байна. Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлыг гүйцэтгэсэн байна.Ижил төстэй ажилд барилга угсралтын ажил гүйцэтгэсэн туршлагыг тооцно.

Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: ТиймБарилга угсралтын ажил гүйцэтгэх байгууллага нь:

БА-2.1. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил

БА-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.2. Барилгын барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.3. Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.4. Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт. БА-8.1. Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил

Түншлэлийн гишүүн бүр тусгай зөвшөөрөлтэй байна. /нотариатаар гэрчлүүлэн ирүүлнэ/Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ. 28,000,000.00 (хорин найман сая) төгрөг Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 05 дугаар сарын 29-ний өдрийг дуустал.

Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 10.00 цагаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 10 цаг 30 минутад Төрийн худалдан авах ажиллагааны газарт нээнэ.Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим www.tender.gov.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ХЭРЭГЖҮҮЛЭГЧ АГЕНТЛАГ,ТӨРИЙН ХУДАЛДАН АВАХ АЖИЛЛАГААНЫ ГАЗАР,

УЛААНБААТАР ХОТ, БАЯНЗҮРХ ДҮҮРЭГ, 1 ДҮГЭЭР ХОРОО,ЭНХТАЙВАНЫ ӨРГӨН ЧӨЛӨӨ-16А, ЗАСГИЙН ГАЗРЫН IX БАЙР,

НЭГ ЦЭГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ, УТАС: 263026, 263022 Цахим хаяг: www.tender.gov.mn

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: XVII.1.50 “Сумын Эрүүл мэндийн төвийн барилга /Ховд, Алтай сум/” төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: ЭМЯ/202001006Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Төрийн Худалдан авах ажиллагааны газар нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос XVII.1.50 “Сумын Эрүүл мэндийн төвийн барилга /Ховд, Алтай сум/” ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу. Тендер шалгаруулалтыг Сангийн сайдын 2013 оны 07 дугаар тушаалаар батлагдсан “Цахим тендер шалгаруулалт зохион байгуулах журам”-ын дагуу зохион байгуулж байна.Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:-Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж хэмжээ нь батлагдсан төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй байна.-Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн нийт дүн: Батлагдсан төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байна.-Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт өртгийн 70 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй ажлын үндсэн гүйцэтгэгчээр ажиллаж улсын комисст хүлээлгэн өгсөн байна. /Ажил гүйцэтгэсэн гэрээний хуулбар, улсын комисс хүлээж авсан актын хуулбар, тухайн ажлыг цаг хугацаанд нь чанартай хийж гүйцэтгэсэн тухай захиалагчийн тодорхойлолтыг ирүүлнэ/.

Дараах тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай:Барилга угсралтын ажил гүйцэтгэх байгууллага нь:

БА-2.1. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажилБА-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн

тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.2. Барилгын барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.3. Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.4. Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт.БА-8.1. Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил

Тендерийн баталгааны дүн: 7,000,000.00 (долоон сая) төгрөг. Монгол Улсын хуулийн этгээд тендерийн баталгааг банкны баталгаа, Монгол Улсын Засгийн газрын бонд, эсхүл Монгол Улсын Засгийн газраас зөвшөөрсөн үнэт цаасны хэлбэрээр ирүүлж болно.

Тендерийн материалд цахим тендерийн баталгааг хавсарган ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд цахим систем тендерийн баталгаа гаргагч арилжааны банкны мэдээллийн сангаас тендерт оролцогчийн тендерийн баталгааны талаарх мэдээллийг шалгана.Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 15.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 01-ны өдрийн 15.20 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.




ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: XI.1.93 “Сумын төвийн гадна цэвэр усны шугам, төвлөрсөн халаалт /Хэнтий, Дадал сум/” төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: ТХААГ-2020/XI.1.93

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Төрийн Худалдан авах ажиллагааны газар нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос: XI.1.93 “Сумын төвийн гадна цэвэр усны шугам, төвлөрсөн халаалт /Хэнтий, Дадал сум/” ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу. Тендер шалгаруулалтыг Сангийн сайдын 2013 оны 07 дугаар тушаалаар батлагдсан “Цахим тендер шалгаруулалт зохион байгуулах журам”-ын дагуу зохион байгуулж байна.Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.Үүнд:

- Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж нь батлагдсан төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй байна.- Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн нийт дүн: Батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй байна.- Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 50 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй инженерийн шугам сүлжээний ажлын ерөнхий гүйцэтгэгчээр ажилласан туршлагатай байх шаардлагатай.

Дараах тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай:БА-3.3 Ус хангамж, ариутгах татуургын гол (магистраль) шугам сүлжээ, түүний тоног төхөөрөмж.БА-3.5 Цахилгаан дамжуулах шугам, сүлжээ, дэд станц, түүний тоног төхөөрөмжийн угсралт.

Эрчим хүчний яамнаас олгосон, дээрх 2 тусгай зөвшөөрлөөр хийгдэх ажилд хамаарах тусгай зөвшөөрлийг дүйцүүлэн үзнэ. Тендерийн баталгааны дүн: 20,000,000.00 (хорин сая) төгрөг. Монгол Улсын хуулийн этгээд тендерийн баталгааг банкны баталгаа, Монгол Улсын Засгийн газрын бонд, эсхүл Монгол Улсын Засгийн газраас зөвшөөрсөн үнэт цаасны хэлбэрээр ирүүлж болно.Тендерийн материалд цахим тендерийн баталгааг хавсарган ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд цахим систем тендерийн баталгаа гаргагч арилжааны банкны мэдээллийн сангаас тендерт оролцогчийн тендерийн баталгааны талаарх мэдээллийг шалгана.

Тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 10.30 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 11.00 цагт нээнэ.Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.




ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА



2020 оны 03 дугаар сарын 02-ны өдөр



Ц.Улам-Ундрах, ЗГМ сонин

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ЕРТӨНЦИЙН СОНИН 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) 19

Хятад залуус хотын үймээн шуугианаас зугтаж эхэлжээ

Хятадын залуус м е г а п о л и с ы н амьд ралын галзуу хэмнэлээс залхаж ядарсандаа нам

тайван жижиг хот, тосгод руу чимээгүйхэн нүүж байна. Хүн бүр эцэг эхийнхээ өндөр шаардлага, найдварт нийцэж, хэдэн зуун сая хүнтэй өрсөлдөхөд бэлэн бус байгаа нь мэдээж. Ийм хүмүүсийн тоонд ногоон уул толгод дунд суурин байгуулсан гэр бүлийн хос багтана. Энд одоохондоо цөөн оршин суугчтай байна. Гэхдээ зөвхөн одоохондоо шүү. Эртний уламж лалаар өөртөө хоол, хувц-саа бэлтгэн өвөг дээдэс шигээ амьдрах хүсэлтэй залуу улс орны өнцөг булан бүрээс тэдэн шиг цувдаг аж. Бусдын хүлээлт эсвэл үзэл бодлоос үл хамааран амгалан амьдрах нь тэдний гол зорилго юм.

Хятадын нийгмийн судалгааны нэг агентлагийн санал асуулгаас үзэхэд, жижиг хотуудад амьдар-даг 18-35 насны залуусын 52 хувь нь мегаполисоос нүүж ирсэн байжээ. Тэдний нүүдлийн гол шалтгаан нь их хотын амьдралын галзуу хэмнэлд ядарч залхсан явдал гэнэ. Ийм үзэл бодолтой хүмүүс Фуцянь мужийн Фужоу хотын ойролцоо суурин байгуулж, байгаль орчинд хор хөнөөл учруулахгүй ухаалаг хэрэглээний зарчмаар амьдрахыг эрмэлзэж байна. “Өөр нийгэмлэг” хэмээх сууриныг 2015 онд Тан Гуаньха эхнэрийн хамт үндэслэжээ.

Тэд том хотуудын оршин суугч-дыг авчран хөдөөгийн амар амгалан ертөнц бий болгохыг мөрөөдөж буй болол той. Энд нэг жил амьдарсны да раа гишүүд нь нийтийн хоол хүнс, нөөцөөс хэрэглэж, дундын аж ахуйгаа хэрхэн хөтлөх талаар саналаа хэлэх эрхтэй болдог. Мөн өөрийгөө бүх зүйлээр хан-гах өөр бусад отгууд ч бий. Хам-гийн нэртэй томуудад нь зуу гаас цөөнгүй хүн амьдардаг. Энэхүү “Өөр нийгэмлэг” одоо ердөө 12 гишүүнтэй. Олонх нь энд түр амь дардаг ба гадаад ертөнц дэх орлогын эх үүсвэрээсээ бүрэн тат галзахад бэлэн биш байгаа юм.

Нийгэмлэгийн байнгын гишүү-ний нэг Ван Хайлун Бээжинд хувийн сургуулийн захиргаанд ажиллаж байв. Том биш ч тохилог орон сууц, хайртай гэр бүл, найз нөхөд гээд бүх юм бий. Гэвч үргэлж амьдралдаа хангалуун бус сэтгэл төрдөг байжээ. Тэрбээр “Хотод өөрийгөө байнга бусадтай харьцуулж, түүндээ сэтгэл зов-дог” байсан хэмээн ярилаа. Хайлун улс орноор аялахаар шийдэж, Төвө дийн лам нарын даяанч амьдралыг гайхан биширсэн гэнэ. Танил нь коммун байгуулах гэж буйг сонсоод түүнтэй сэтгэл санаа нэгджээ.

Одоо түүнд хотын байр, ажил ч байхгүй. Үүндээ ч санаа зов доггүй аж. Фермерийн аж ахуй эрхлэх-дээ дуртай. Тэрбээр “Надад

мөнгө байлаа ч энд зарцуулах газар байхгүй” гээд инээмсэглэв. Нийгэмлэгийн хурал дээр газрыг хэрхэн ашиглах, ямар ургамал тарих, ус, цахилгааны хангамжийг хэрхэн зохицуулах гээд янз бүрийн асуудал хэлэлцэнэ. Хамтын шийдвэр гаргах ба зэрэг зиндаа байхгүй. Жишээ нь, Хайлун фермерийн аж ахуйг хариуцдаг. “Өөр нийгэмлэг”-ийг үндэслэгчид хиппитэй ямар ч хамаагүй гэцгээдэг.

Тэд улс төрөөс ангид ба Франц, Португали, Германы ижил төстэй нийгэмлэгүүдтэй өөрс дийгөө адилтгаж буй. Гэхдээ үзэл санаа ны гол урам зоригоо Анг лийн бай галь хамгаалагч Жон Сай мураас авсан хэмээн ярьдаг. Саймур Аф рикийн овог аймгуудын дунд хэдэн жил амьдарч, тэдний бай-гальд дасан зохицох чадварыг би ширчээ. Улмаар 1976 онд The Complete Book of Self-Suf-ficiency буюу өөрийгөө хангах тухай бүрэн бичиг хэмээх ном гаргасан. “Өөр нийгэмлэг” коммунист нийгмийн да рамтаас ангид байгальтай зохи цон өөрийгөө бүрэн хангаж амьд-рахыг эрмэлзэж байгаа юм.

ТОМ ХОТУУДЫН ОРШИН СУУГЧ-ДЫГ АВЧРАН ХӨДӨӨГИЙН АМАР АМГАЛАН ЕРТӨНЦ БИЙ БОЛГОХЫГ МӨРӨӨДӨЖ БУЙ БОЛОЛ ТОЙ.

АНУ-ын Вашингтон муж улсад онц

байдал зарлалаа

Коронавирусээр өвчлөгсдийн талаас илүү нь эдгэрэв

Британийн Ерөнхий

сайд гэрлэж,

хүүхэдтэй болно

АНУ-д коронавирусээр нас барсан анхны тохиолдол бүртгэгдсэний дараа Вашинг-тон муж улсын захирагч Жэй Инсли бүс нутагт онц байдал тогтоолоо. Тэрбээр “Бидний эн тэргүүний зорилт бол энэ вирусийн тархалтыг хязгаарлах явдал” гээд ариун цэврийн болон гэрийн дэглэм сахихын чухлыг сануулав. Вашингтон мужид нутгаасаа

гарч яваагүй 50 настай эмэгтэй коронавирусээр нас барсан нь АНУ-д анхны тохиолдол боллоо. Тус улсад COVID-19 вирусийн халдвар авсан нийт 70 орчим өвчтөн бүртгэгдээд байна. Дэлхий даяар 2900 орчим хүн нас барж, 86.9 мянган хүн халдвар авснаас мянга 40 гаруй нь эдгэрсэн. Тэдгээрийн олонх нь Хятадын иргэд юм.

Хятадын Эрүүл мэндийн хорооны мэдээлж буй SARS-CoV-2 вирусээр өвчлөгсдийн талаас илүү эдгэрсэн байна. Сүүлийн тоогоор тус улсад 79 мянган хүн халдвар авсан нь бүртгэгдсэн. Тэднээс 41 мянган хүн эдгэрч эмнэлгээс гарсан нь нийт өвчлөгсдийн 52 хувь болж байгаа юм. Одоогийн байдлаар 33

мянга орчим халдвартай хүн эмнэлэгт эмчлүүлж байна. ДЭМБ COVID-19 вирусийн олон улсад тархаж буй байдал аюулын түвшинд хүрснийг анхааруулсан. Ялангуяа, сүүлийн өдрүүдэд Италиар дамжин Европын орнуудад хурдацтай тархаж, дэлхийн 46 улсад коронавирус тархлаа.

Британийн Ерөнхий сайд Борис Жонсон өөрийн найз эмэгтэй Кэрри Симондстой гэрлэх гэж буйг The Tele-graph сонин мэдээлжээ. Тэдний төлөөлөгч хэлэхдээ, “хос хоёр сүй тавьсан бөгөөд зуны эхээр Ерөнхий сайд дахин эцэг болно” хэмээн мэдэгдэв. Симондс Instagram хуудсандаа бичихдээ “Өнгөрсөн оны

сүүлээр сүй тавьсан. Би гайхалтай аз жаргалтай байна” хэмээн сэтгэлээ хуваалцжээ. Түүнээс өмнө Борис Жонсон гурван удаа гэрлэсэн агаад өмнө нь хоёр хүү, хоёр охины эцэг болсон аж. Тэднээс гадна ноён Жонсон урлаг судлаач Хелен Макинтайраас гэр бүлээс гадуур охинтой болсныг хэвлэлд бичсэн.

Baabar.B

Top 20 index decreases 0.35 percent, to 19,026.15 points. MSE A index falls 0.58 percent, to 9,376.36 points. MSE B index declines 0.11 percent, to 7,812.65 points. Market cap stands at MNT 2.74 trillion.

Deputy Prime Minister, Enkhtuvshin Ulzi-isaikhan receives Tapan Mishra, resident coordinator of UN in Mongolia and WHO Representative, Sergey Diorditsa.

ZGM DAILY| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ20 2020.03.02, MONDAY~№037 (1316)

MONGOLIAN JUSTICEThere are an ample number of people who complain about everyday’s injustice subconsciously

taking a victim’s stance.

Image by Tsogtbayar.S

Being just is magnan-imous. We all praise and value justice. Everybody consid-ers her/himself the

continuation of the ‘just’ and a structural part of it. Whatever good deeds happen acknowledge it as the fruits of good deeds. A lot-tery winner tells ‘there is justice’ implying the winner deserved the good fortune for being just. There are an ample number of people

who complain about everyday’s injustice subconsciously taking a victim’s stance.

We had a survey that purposefully asked what characteristics were important for decision makers. Our sociologists designed the survey to identify the clarity of the concept in population by numbering relevant terms in following order: a) Abiding the law b) Abstaining from stealing, b) being just. The majority of respondents think “no matter what, being just is the most preferable” characteristic for our parliamentarians. Does it mean, if a person is “just” on average, it is acceptable to breach the law and steal public money as s/he pleases? Or our SME supporting politicians have been just that is why they appropriated the public resource for themselves?

each other. On the other hand it can be interpreted as the whole situation is unjust. One of easiest to understand example is a court case: one wins the other loses the

battle. The winner would say “our judiciary system is really just’ whereas the other part would say “there is no justice”. The same with the VAT lottery draw: a lucky lot and the rest.

It brings us to the conclus ion that the Mongolian concept for justice is somewhat vague

and circumstantial. It is not directly related to observing the law and abstinence from stealing and

lying. It seems that If a politician’s action or behavior accords with a voter’s personal preference, or says something she/he long time wanted to express, the politician is classified as being just.

Here is the question: what is the correct definition of justice?

There are plenty of words that describe individual positive characteristics in Mongolian. Calm, composed, trustworthy, reliable, decent, dutiful, good, well-behaved, mature, disciplined, thorough, faithful, balanced, imperturbable, upright etc. There are many more. Which one of those characteristics shall just a person possess? A common understanding is a calm person would be rarely defined as arrogant or trustworthy ones wouldn’t be described ignorant. There is no

Yes, of course, being just is the most important characteristic, no matter what! Then what does constitute justice? It is not enough to prefer the word alone. We try to be just and expect others to behave the same way. Then again what does this word mean?

A well known Mongolian poet once wrote “Where is it, the paradise. Put on my hand and show it to me”. Likewise is there a solid form of justice, and is there a measurable definition?

Life observation tells when there is a conflict between two, both parties have been fair to

The winner would say “our judiciary system is really just’ whereas the other part would say “there is no justice”. The same with the VAT lot-tery draw: a lucky lot and the rest.

Let's listen to

the people

Cam

paig

n

plat

form

POLITICSDeputy Prime Minister, Enkhtuvshin Ulziisaikhan receives Tapan Mishra, resident coordinator of UN in Mongolia and WHO Representative, Sergey Diorditsa on February 28, 2020. Additionally, Minister of Health Sarangerel Davaajantsan participated in the meeting and exchanged the latest situation. He expressed gratitude for WHO and UN’s support on the Government of Mongolia and State Special Commission’s measures to prevent coronavirus outbreak.

ECONOMY As of January 2020, Mongolia has traded with 103 countries and exported products to 42 countries. Export decreased by 24.4 percent compared to the previous year. Mining products account for 94 percent of total export.

MSE-listed 22 companies have traded 240,147 units of shares worth MNT 39.3 million on Friday. Of these, five companies’ stock price increased and 17 companies’ share price dropped. Top 20 index decreases 0.35 percent, to 19,026.15 points. MSE A index falls 0.58 percent, to 9,376.36 points. MSE B index declines 0.11 percent, to 7,812.65 points. Market cap stands at MNT 2.74 trillion.

SOCIETYPilots and flight attendants of MIAT Airlines Mongolia donated MNT 10 million, 1000 units of face masks and 300 gloves to State Emergency Management. The Donation intended for officials and specialists who work in virus risk areas to maintaining and providing health securities of citizens.

ZGM: HIGHLIGHTS

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ZGM DAILY 21 2020.03.02, MONDAY~№037 (1316)

Brent Crude (ICE)(USD/bbl.)

Gold Spot(USD/t oz.)

WTI Crude Oil (Nymex)(USD/bbl.)

Copper (LME)(USD/lb.)

57.0055.0053.0051.0049.0047.00

1580.0

1570.0

1560.0

60.0055.0050.0045.0040.00

6200

6000

5800

5600

I/19

II/28 49.67 II/28 1.585.69 II/28 44.76 II/28 5571

I/19 I/19 I/15I/26 I/26 I/26 I/23II/02 II/02 II/02 II/05II/09 II/09 II/09 II/14II/16

COMMODITY MARKET

Top 20 index(by units)

19,026.1510k

15k

20k

25k

30k

clear cut antonym to the just. Ascribing the concept of justice and fairness to a public figure or to any of his/her action immediately finds opponents, whereas there is no such great divide in opinions when applying personal characteristics such as ‘calm’, ‘mature’. It is because people tend to have common understanding about a person whom they have known well enough. In other words, it is an estimation based on average experience.

I searched synonyms in English for this concept: truthful, honest, just, fair, Scrupulous all match to our concept of just, but each has a slight difference! Truthful means never lying and never stealing, honest means law abiding and abstaining from hypocrisy. Just is acting or being in conformity with what is morally upright or good (I personally think Batchuluun, the professor of Philosophy translates the word justice as right). Fair is when treating people equally without favouritism or discrimination, inclined to peace (fair competition) but not have to be just. Scrupulous is when a person is not only thorough but also keeps the promise and repays back debts. In Mongolian dictionary all these words mean ‘just’. It is not to say the concept in Mongolian has a wrong meaning. In modern Mongolian language all above words imply the concept of just/ice.

The word derived from shudrakh, which means breaking through, getting to the end despite moral dilemma, implying shameless action.

When we hear this verse,A short tailed grey horseBreaks through taiga(Cossack) Ataman Semyonov, a

praised leader

Governs me through. We imagine a purposeful horse,

a Russiаn Don breed, going through dense forest despite tree branches stabbing its beautiful eyes. The rumor “he went through his friend’ means someone killed his close friend. Mongols say about the child who took candy without adult’s permission (social taboo) is being ‘just’ or a coworker who calls all the names while criticizing the boss as being ‘not worthy just a person’. These are the examples of the true meaning for Mongolian just. When someone says ‘S/he is just a person’ has a warning connotation. Prisoners have a term ‘just thief’, applicable to criminals who are not afraid of being caught afterwards. In the 30s of last century, the arrogant young people who were at the forefront of humiliating monks and destroying Buddhist temples have been described as just. The word used by the Communist party as a praise to glorify their action and by public to condemn. I believe since then the true meaning of the word became distorted. I say it as a person who reads written documents of that tumultuous time.

The word has many meanings in modern Mongolian. Blatant statements like ‘Those who didn’t accept bribes and didn’t steal public money while working are looses” is a good example. Many times you hear this sentence. Over and over again. Everywhere. It hints, the person didn’t steal so for being just s/he is at the losing end. If the person did the other way around, stealing or accepting a bribe could be moral justification! Is it a grievance for not using an opportunity to steal or getting corrupt, or a complaint for not leaving for him/her to take? Even

worse, blaming others for not taking ‘in’?

All of the above may well have linguistic concerns. In reality, these are philosophical, moral, and ethical issues. Until now I wrote this long, in order to pinpoint how this distorted concept affects politics in our just society.

To understand today’s just we shall recall yesterday’s just. When nobles and descendents of Golden Lineage had been slaughtered we called the state ‘just’. When our property had been taken during wealth nationalisation, we had said our government was ‘just’. When an informant sent his/her best friend to a prison, we said he was 'just a citizen’. When an open minded individual sent to a labor camp we were praising our ‘just’ party. It is all in the past.

Then now? We have a right to free vote to manage our nation. We all want to vote for a just individual. There is an enormous pile of just people who have been racing to demonstrate their own just. Competition for justice, apparently! The first thing, they call others on the race unjust, blaming for wrongdoings, considered if not

a crime at least a morally wrong, unethical conduct. Sure thing, the others will repay in two folds, retaliating with heavier attacks

General public sees it under two different angles. Firstly, people classify one who has a fewer number of wrong deeds as a just person. In other words, not the crow preyed on fewer eyes, but the loudest one became the saint, the god of all birds! (In English equivalent would be ‘A shallow brook babbles the loudest’. There is no questioning of how a public person accumulated wealth if it is shared with others. A thief possesses stolen money, not their own savings. Excited public praises the thief who gives back spare change for his/her just action. For a Westerner, it would be similar if a person walks in to the farm and collects season’s harvest without your permission then gives you back five dollar note to express gratitude!

More just thieves steal public money more power they get. Once in authority they demonstrate how just they are! It is called Mongolian justice. This is the illustration of our concept of justice. For all!

Just person and justice are most vaguely defined terms in modern Mongolian. As time passes, these terms, hence concepts blurred that much that today we call scumbags just, isn’t it? Just criminals have been going through just us.

End of the day, if we do not change these scumbags never going to change. The way to get rid of these parasites is we need to clarify our understanding of just and review our concept of justice. Once upon a time, justice meant holy or virtuous. Nowadays, we are in distorted reality of justice. Lest look for just! █

16.02.2020

TO UNDERSTAND TODAY’S JUST WE SHALL RECALL YESTERDAY’S JUST. WHEN NOBLES AND DESCENDENTS OF GOLDEN LINEAGE HAD BEEN SLAUGHTERED WE CALLED THE STATE ‘JUST’. WHEN OUR PROPERTY HAD BEEN TAKEN DURING WEALTH NATIONALISATION, WE HAD SAID OUR GOVERNMENT WAS ‘JUST’.

FINANCE

New banknotes of MNT 20,000 gets into circulation

According to the decree of Governor of the Bank of Mongolia (BoM) banknotes for MNT 20,000 which had produced in 2006 will be removed from circulation beginning on March 1, 2020.

The 2006 banknotes tended to counterfeit illegally due to lack of public security element and it has

been suspended for settlement from March 1, 2020.

The old banknotes which had issued in 2006 have no window and bow as well as the number of 2006 is printed on lower-back, left corner of the money. Citizens who have the expired banknotes hold a right to exchange with newly produced notes before it starts to get circulated. █

Bayartsetseg.D, ZGM Daily

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ22 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316) ЗГМ ЗӨВЛӨЖ БАЙНА

Өдрийн турш эрч хүчтэй ажиллах хүчээ нөхөж авахад бат бөх нойр бидэнд тусалдаг. Гэтэл зарим өдрүүдэд хангалттай амарч чаддаггүйгээс болж маргааш нь үр бүтээлтэй ажиллаж чаддаггүй. Биднийг сайхан амрахад маш олон зүйл нөлөөлдөг гэдгийг та мэдэх үү. Ханын цааснаас авахуулаад гэрлийн чийдэн хүртэл бидний нойронд нөлөөлдөг аж. Тиймээс ая тухтай унтаж амрах орчныг унтлагын өрөөндөө бүрдүүлэхийн тулд дараах зөвлөгөөг туршиж үзээрэй.

ӨНГӨ

Орчны өнгө бидэнд маш хүчтэй нөлөөлдөг. Тухайлбал, хүйтэн цэнхэр өнгө хүнийг уйтгар гунигтай болгодог бол зөөлөн ягаан өнгө илүү тайван болгодог. Завсрын зөөлөн өнгө мэдрэлийн системийг тайвшруулдаг. Тиймээс унтлагын өрөөнийхөө гол өнгийг сонгохдоо анхаараарай. Гэвч бүх зүйлээ ийм өнгөөр сонговол өрөөний

тань өнгө аяс хэтэрхий уйтгартай болох магадлалтай юм. Үүнийг тод өнгийн жижиг чимэглэлээр шийдэх боломжтой. Тод улаан өнгөтэй дэр эсвэл номин ногоон өнгөтэй лаа гээд л ямар ч хамаагүй өнгөлөг зүйлсийг унтлагын өрөөндөө тавьчих. Ингээд л гайхалтай харагдах болно.

ТОГТМОЛ ТЕМПЕРАТУР

Тав тухтай байдал таныг бат бөх нойрсоход тусалдаг учир өрөөнийхөө температурыг хэт халуун эсвэл хүйтэн биш байхаар тохируулах хэрэгтэй. Унтлагын өрөөг тав тухтай дулаан байлгахын тулд өрөөний чийглэгийг хянах нь чухал байдаг. Хамгийн тохиромжтой чийглэгийн хэмжээ 50-60 хувь байна. Хуурай агаартай үед агаар чийгшүүлэгчийг хэрэглэвэл тохиромжтой. Өрөөний дулааны хэмийн хувьд шинжээчдийн санал болгосон хэмжээ нь 19-22°С байдаг. Хэтэрхий халуун өрөөнд хүн байнга сэрж, хар дарсан зүүд зүүдлэн амарч чаддаггүй ба хэтэрхий хүйтэн байх нь мөн зохисгүй. Түүнчлэн унтлагын өрөөндөө өдөр бүр агаар оруулж байх шаардлагатай. Унтаж амрах нөхцөлөө сайн хангахын тулд улирлын дагуу хөнжил сонгохоо

мартуузай. Ингэснээр хүйтний улиралд дулаан байж зуны улиралд ая тухтай сайхан амрах боломжтой болох юм.

ДУУ ЧИМЭЭНЭЭС ТУСГААРЛАХ

Таагүй дуу чимээтэй газар тайван амарна гэдэг бараг л байж боломжгүй зүйл шүү дээ. Тиймээс гаднаас орж ирж болох бүхий л дуу чимээнээс унтлагын өрөөгөө тусгаарлах хэрэгтэй. Хэрвээ хажуу айл чинь хэт их чимээ гаргадаг бол та хөршөөсөө чимээгүй байхыг хүсэж болно. Мөн чихний бөглөө хэрэглэж болох юм. Харин гадны дуу чимээнээс тусгаарлахын тулд вакум цонх суурилуулах хэрэгтэй.

Гэрэл бас дуу чимээтэй адил чухал нөлөөтэй. Унтахад багахан гэрэл хүртэл саад болдог учир гэрлээс тусгаарлах хэрэгтэй. Гэрэл нүдний торлог бүрхэвч дээр тусан, унтах дааврыг бууруулдаг. Үүнийг шийдэхийн тулд цонхондоо зузаан хөшиг хийх нь үр дүнтэй.

УНТАХ ОРЧНЫ ТАВ ТУХ

Ор бол унтлагын өрөөний хамгийн гол тавилга юм. Энэ ч утгаараа өрөөний интерьерт

гол үүрэг гүйцэтгэдэг. Тиймээс тавилга сонголтод онцгой анхаарал хандуулах хэрэгтэй.

Нэгдүгээрт, дор хаяж орны урт 160-180 см байх ёстой. Хоёрдугаарт, ор нь матрасыг дэмжиж, матрасны шинж чанарыг илүү сайн гаргаж өгөхүйц байх ёстой. Гуравдугаарт, найдвартай, эрүүл мэндэд хоргүй материалаар хийсэн байх ёстой.

Матрасны тухай бүү мартаарай. Учир нь матрас нь унтаж амрах нөхцөлийг бүрдүүлэхэд хамгийн чухал үүрэгтэй бөгөөд булчинг тайвшруулах, амрах боломжийг олгодог. Хүний бие физиологийн хувьд зөв байрлалд хэвтэж амарснаараа бат бөх унтаж амрах боломжтой болдог.

ГЭРЭЛ

Орчин үеийн унтлагын өрөө нь зөвхөн гоё сайхан байхдаа гол нь биш, харин хүний ая тухын хэрэгцээг хангах үүрэгтэй байх хэрэгтэй. Энэ нь таны амьдралыг илүү хялбар, тааламжтай болгоно. Тиймээс орны дэргэд загварлаг гэрэл эсвэл шөнийн гэрэл байрлуул. Ингэснээр түр сэрээд ус уухдаа тод гэрэл асааж нойроо сэргээх шаардлагагүй болно. █

Г.Санжааханд, ЗГМ сонин

Ая тухтай унтаж амрах нь амжилтын үндэс болдог

Унтаж амрах нөхцөлөө сайн хангахын тулд улирлын дагуу хөнжил сонгохоо мартуузай.

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ӨДРИЙН ХЭМНЭЛ 23 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

ЭНЭ ӨДРИЙН ЗУРХАЙ ДОРНЫН ЗУРХАЙ

ЗГМ: СҮДОКҮ

639275148

1

9

467

748526319

8

4

13

281634597

6

87

926413785

2

73

9

475198237

72

9

513987624

9

18

6

2

397852461

8

3

95

162749853

2

81

6

854361972

627

Өмнөх дугаарын хариу

Нумын ордынхон төлөвлөгөө гаргаж, эрсдэлээ тооц

Үс засуулбал: Нас уртаснаНаран ургах, шингэх: 07:31-18:38 цагБарилдлага: ИдэрШүтэн барилдлага: АвахуйСуудал: Гал

Аргын тооллын 3 сарын 2, Сумъяа гараг. Билгийн тооллын 8, Чөлөөт эх одтой, хөх луу өдөр. Өдрийн наран 7:31 цагт мандан, 18:38 цагт жаргана.

Тухайн өдөр хулгана, бич жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр эе, эвээ ололцох, хамтын хөдөлмөр эхлэх, гэрээ хэлцэл байгуулах, найр хурим хийх, бэр гуйх, инж өгөх, авах, үнэт эрдэнийн зүйл авах, угаал үйлдэх, бороо хур оруулах, зэтгэрийг номхотгох, хөгжмийн зэмсэг урлахад сайн. Гүүр тавих, газар ухах, гөлөг тэжээхэд муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, луу, могой, бич, тахиа, гахай болой. Хол газар яваар одогсод зүүн урагш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал нас уртасна.

Гэрээ хэлцэл байгуулахад сайн

Хонь /III.21-IV.19/ Мэлхий /VI.22-VII.22/ Жинлүүр /IX.23-X.22/ Матар /XII.22-I.19/

Үхэр /IV.20-V.20/ Арслан /VII.23-VIII.22/ Хилэнц /X.23-XI.22/ Хумх /I.20-II.18/

Хамтатгах /V.21-VI.21/ Охин /VIII.23-IX.22/ Нум /XI.22-XII.21/ Загас /II.19-III.20/Бусдын төлөө биш өөрийнхөө

төлөө хичээнгүйлэн ажиллаж, чин сэтгэлээ зориулах болно. Мэргэжлийн хүрээнд ур чадвараа гайхуулах, бүтээсэн чинь амжилт ололтоор дүүрэн байна. Та өөрийн хүч, итгэл үнэмшилдээ үнэнч гэдгээ харуулахын тулд өөр бусдад өөрийн санаа бодлоо тулгах, хүчээр хийлгэх зэрэг увайгүй зан авир гаргахгүй байхыг сануулж байна.

Өнөөдөр та өөрт хуримтлагдсан туршлагаа эргэн тунгаах, ирээдүйд хийх их үйлсийнхээ төлөвлөгөөг гаргаж, эрсдлээ тооцох зэрэгт таатай. Мөн эрч хүчтэй ажиллахын тулд өөрийн хүсэл эрмэлзлэлийг тодорхой болго. Жижиг сажиг зүйлд бүү анхаар. Төлөвлөсөн их ажлын явцад хүндрэл гарахыг үгүйсгэхгүй. Тиймээс зарим нэг эрсдэл үүрэхэд бэлэн байх хэрэгтэй. Сэтгэл санаа болон сексийн чадвар өндөр байна.

Та ажлын эхний өдрийг эрч хүчтэй урам зоригтой эхлүүлнэ. Өмнө нь шийдвэрлэгдээгүй хуримтлагдсан асуудлуудаа шийдэж чадна. Зарим хүмүүсийн тэвчээргүй байдал, хөнгөн хийсвэр зан өмнөх ажлаа гүйцэтгэхэд саад болж, ажлын явцыг удаашруулна. Худалдаа наймааны тал дээр эрсдэл хүлээж болохуйц зүйлээс холуур байхыг анхааруулж байна.

Танд ойрын хугацаанд өмнө хийсэн ажлын хөлс орж ирэх ёстой ч ямар нэгэн шалтгааны улмаас хойшлогдоно. Энэ нь таныг санхүүгийн хомстолд хүргэж, өр зээл тавихад хүргэнэ. Сэтгэлийн хөдлөлдөө хэт их автах хэрэггүй. Бизнесийн салбарт ажиллагсдад бага хэмжээний дэвшил гарна. Цээжээ дэлдсэн ойворгон зантай эрчүүд ялихгүй зүйлээс болж асуудалд хутгалдаж мэднэ.

Ажилдаа төвлөрөхгүй, өөр ямар нэгэн зүйлд санаа зовсон байдалтай байна. Мөнгө төгрөгний тооцоонд эсвэл ойрын хүний биеийн байдалд сэтгэлээ чилээнэ. Эрчүүдийн эрэм-гий, зоригтой шийдвэр олон хүний амьдралд ихээхэн нөлөө үзүүлж чадна. Зарим хүмүүсийн аминчхан үзлээс болж хамтрагчдын дунд үл ойлголцол, бага хэмжээний маргаан дэгдэж болзошгүй.

Өнөөдөр та олон төрлийн уулзалт хийх төлөвлөгөөтэй байсан ч заримыг нь хойшлуулах шаардлага гарна. Ажил хэрэг тань танаас нэлээдгүй хүч хөдөлмөр шаардах бөгөөд хэвийн бус зүйлийг ч шаардаж мэднэ. Та үүнд өөрийн туршлага, арга мэхээ ашиглаж хүндрэл бэрхшээл учруулалгүй зохицуулж чадна. Аливаа асуудалд шийдэмгий хандахыг зөвлөж байна.

Энд тэнд дугаарлан зогссоор хамаг цагаа алдана. Зайлшгүй хийх ёстой чухал ажлуудын нэг учраас хүлээхээс өөр аргагүйд хүрнэ. Олон нийттэй харилцдаг ажилтай бол хүн бүрт нийцүүлэн арга эвийг нь тааруулж тайлбарлах гэж нэлээд зүдрэх бололтой. Огцом түргэн аашлах нь энэ өдөр танд таагүй байдал үүсгэнэ. Гаднаас ирэх сөрөг нөлөөг хамтран ажилладаг найз тань дарж өгнө.

Эрч хүчтэй, санасан бүхнээ түүртэлгүй хийхээр урам зоригтой өдөр. Өнөөдөр таны өөртөө итгэх итгэл, бусдаас давуу илүү гарахыг хичээх байдал зэрэг тань туйлын өндөр байх ба амжилт үзүүлж чадна. Таны нэр хүнд сэтгэл санааны байдалд шууд нөлөөлөх тул өөрийн хийж хүчрэхгүй зүйлээ барьж авах хэрэггүй. Үл хөдлөх хөрөнгө эсвэл худалдаа наймаа хийхэд тохиромжтой өдрүүдийн нэг.

Ажил дээр багахан асуудлаас болж томоохон маргаан дэгдэж магадгүй. Хэн нэгний таагүй хандлага таны сэтгэл санаанд ихээхэн нөлөө үзүүлнэ. Нөхцөл байдлыг хурцатгах хэрэггүй. Томоохон үйлчилгээний төв болон олон нийттэй харилцах ажилтай хүмүүс үр дүн сайтай, амжилттай ажиллана. Ганц бие хүмүүс хайрын харилцааг эхлүүлбэл дурлалын оч болон дүрэлзэнэ.

Аливаа чадвар чансаа шаардах ажил дээр анхаарлаа төвлөрүүлэн хичээж ажиллахыг эрхэмлэнэ. Өөрийн анхаарлаа дотоод итгэл үнэмшилдээ чиглүүлээрэй. Ямар ч ажилд сэтгэлийн хөдлөлөө дарж, хийсвэрээр хандахгүй байхыг анхааруулж байна. Аливаа ажил эхлүүлэхэд хамтрагчаа зөв сонгож, гар сэтгэл нийлсэн хүнээ сонгоорой. Өнөөдөр таны идэвх нэлээд өндөр байна.

БОСООГООР:

ХӨНДЛӨНГӨӨР:

Өөртөө хэт итгэлтэй, биеэ тоосон зан, бусдыг үл ойшоосон байдал нь хүмүүсийн эгдүүцлийг хөдөлгөж, ам мурийхад хүргэнэ. Аливаа хандалгад ухаалаг хандаж эвийн журмыг эрхэмлэвэл өлзийтэй. Энэ нь таны ажил болон амьдралд маш чухал юм. Түншүүдтэй харилцах харилцаанд хүртэл ахиц дэвшил олж чадна. Хамт олноос ирэх эерэг хандлага таныг бүхий л зүйлд ивээх болно.

Сонин содон зүйлсээр дүүрэн өдрийг өнгөрүүлнэ. Таныг гайхшруулан, гэнэтийн бэлэг барьж удаан уулзаагүй найз тань айлчлах болно. Энэ өдөр та дурсамжаа сэргээж, хол ойрын сураг сонсож цагийг зугаатай өнгөрүүлнэ. Ганц бие хүмүүс амар тайванг мэдэрч, элдэв адал явдлаас хол байхыг илүүд үзнэ.

Өмнөх дугаарын хариу 02.21

1. Эвтэй дөрвөн амьтан2. Шатаж буй зүйлээс цацрах

цог4. Говь-Алтай аймгийн

харьяат улсын начин6. Тэнгэрийн эрхэс7. 12 жилийн нэг “Эрдэнийн

зүйлээр бөөлжөөд байдаг” гэгддэг амьтан

8. Говийн чимэг гэгдсэн жимс9. Зүг чиг заагч багаж13. Эрт цагаас монголчууд

эмэгтэй хүнийг дээдэлж нэрлэж ирсэн нэршил

14. Эцгийн талын хамаатан ахан дүүс

16. Ихэвчлэн адуунд тохиолдох халдварт өвчин

1. Өөхийг хайлуулж, жин хасахад тустай шүүслэг жимс

3. Хатгах сүлбэх хэрэгсэл5. Ардчиллын дуу хоолой

болсон хамтлаг10. Хөгжмийн нот11. Хатахдаа үндэснээсээ

салж, бөөрөнхий болж салхинд хол газар

бөмбөрөх өвс12. Хөлийн гэзэр гишгэх хэсэг15. “Зэрэг нэмэхийн өмнө”

киноны Долдойд тоглосон жүжигчин, дуурийн дуучин, МУАЖ

17. Юм хутгах зориулалттай ган халбага

18. Зээр гөрөөсний төл

Ж П

И ЭА Г

И А

Ө Б

И УУ О Л А

В РР И У

М ИЧ Н А ДА А

Р МГ Н С Н

Э ЭТ Э М ДГ Л Н

Е Ө

С Э

Ө РИ А

Р

Д

З О

И

А

Х А

Э ЭА Ч И

Л НИ Г

М НУ Г П

Ц ЛА Г СГ МО Э

1

10 12

13

15 16

14

9

11

17 18

8

2 3 4 65 7

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭГАЛ ТОГОО24 2020.03.02, ДАВАА~№037 (1316)

ОРЦ:

ХЭРХЭН ХИЙХ ВЭ:

ШИМ ТЭЖЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ:

Ургамлын тос-200 гр Үхрийн хавирга-2.5 кг Сонгино-1 ш Лууван-2ш Цоохор майлз-3 ш Улаан дарс-500 гр Ус-1 л Томат-250 гр Лаврын навч-2 ш Сармис-6 хумс

Ургамлын тосоо сайтар халааж, жижиглэсэн үхрийн хавиргаа хийгээд хоёр талаар нь хөнгөн шарж, хайрс тогтооно. Дараа нь сонгино болон луувангаа том хэрчиж хуураад, дээр нь шарсан хавиргаа хийнэ. Үүн дээрээ улаан дарс, ус, томат зэрэг амтлагчуудаа нэмж хийгээд зөөлөн галаар хоёр цаг буцалгаарай. Улаан дарсанд жигнэсэн үхрийн хавиргаа таваглахдаа хажуугаар нь тавих хачраа өөрсдөө сонгох боломжтой.

Нийт калори: 560 ккал Уураг: 5.6 гр Нүүрс ус: 41 гр Өөх тос: 1.6 гр

Дарсанджигнэсэн

ҮХРИЙН ХАВИРГА

Documents

уриалав INSIDE ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ...ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ Бодлогын хүүг өөрчлөх саналыг хэлэлцэнэ Т.Мэндсайхан: