56
Belediye Atıklarının Yönetimi ve İlgili Mevzuat ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi Başkanlığı Ekim, 2015 Ankara

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Belediye Atıklarının Yönetimi ve İlgili Mevzuat

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi Başkanlığı

Ekim, 2015

Ankara

Page 2: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Çevre Kanunu

2

Madde 8;

“her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama

vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde

bulunmak yasaktır.

Madde 11;

Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini

kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler.

Page 3: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

İLÇE BELEDİYELER

• AKTARMA MERKEZLERİ

• GERİ KAZANIM

• BERTARAF TESİSLERİ

TOPLAMA

VE

TAŞIMA

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

Büyükşehir ve Belediye Kanunu

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 14 ve 15’inci maddeleri;

5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’inci

maddesi;

Page 4: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Atıkların Düzenli

Depolanmasına Dair

Yönetmelik

Atık Yönetimi

Yönetmeliği

Kompost Tebliği

Belediye Atıklarının Yönetimi ile İlgili

Mevzuat

Mekanik Ayırma,

Biyokurutma ve

Biyometanizasyon Tesisleri

İle Fermente Ürün Yönetimi

Tebliği

Page 5: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Belediye atıkları,

Yönetmeliğin ek-4’ünün 20 kodlu bölümünde tanımlanan ve

yönetiminden belediyenin sorumlu olduğu, evlerden

kaynaklanan ya da içerik veya yapısal olarak benzer olan

ticari, endüstriyel ve kurumsal atıkları

ifade eder.

5

Atık Yönetimi Yönetmeliği

(02/04/2015 29314 sayılı RG)

Page 6: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

6

Atık Yönetimi Yönetmeliği

Belediye atıkları,

İklim, nüfus, atık miktarı, coğrafi koşullar, optimum taşıma mesafesi göz önünde bulundurularak bölgesel düzeyde,

Hacminin azaltılması, kısmen enerji veya maddesel geri kazanımının sağlanması ve nihai bertarafı amacıyla çevre ile uyumlu fiziksel, kimyasal, biyolojik veya termal teknolojilerin kullanılması,

Biyo-bozunur atıklar, geri kazanılabilir atıklarla karıştırılmadan ikili toplama sistemiyle kaynağında ayrı toplanması ve ikili toplama sistemi kurulması,

Page 7: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Belediyelerin, kuracakları ve/veya kurdurtacakları atık

işleme tesislerine ait teknoloji ve projelerin

uygulanmasına

ilişkin Bakanlıktan uygun görüş alması zorunludur.

7

Atık Yönetimi Yönetmeliği

Page 8: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

8

• Karışık Toplama: geri kazanılabilir atıklar, mutfak atıkları ve diğer atıkların tümünün bir arada biriktirilip atık toplama araçlarıyla toplandığı sistemdir.

• İkili Toplama

Atıkların Toplanması;

Page 9: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

8’inci maddesi 4’üncü fıkrası (ç) bendinde;

İl, ilçe ve belde belediyeleri;

Belediye atıkları ile ilgili mevzuat kapsamında

yönetiminden sorumlu olduğu atıkları kaynağında ayrı

toplamak/toplattırmakla ve ikili toplama sistemlerini

kurmak/kurdurtmakla, …..

yükümlüdür. 9

Atık Yönetimi Yönetmeliği

Page 10: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Yeraltı Konteynırları

Page 11: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Aktarma İstasyonları

Taşımanın ekonomik olmasını sağlamak, taşıma hattındaki trafiğe fazla yüklenmemek için aktarma istasyonları

kurulabilir. Aktarma direkt taşıma aracına yapılabileceği gibi, bir ara depoya (bunker) boşaltıldıktan sonra, yeni

araca doldurmak şeklinde, dolaylı olarak da gerçekleştirilebilir.

Aktarma istasyonlarının koku, toz, gürültü ve görünüş yönünden çevreyi kirletmemesi için, boşaltma işleminin yapıldığı yerlerin, kapalı olarak inşa edilmesi zorunludur.

Aktarma İstasyonları Uygulama Projelerinde Bulunması Gereken Bilgi ve Belgeler

http://www.csb.gov.tr/gm/cygm - Güncel Belgeler

Page 12: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Birlik Modeli

İdari yapı İl sınırları öncelikli, mümkün değil ise komşu iller ile ortak Birlik Büyükşehirlerde/büyük illerde mümkünse iki veya en fazla üç Birlik

Coğrafi konum

İl içi birlikler

Topografya İl içinde hangi ilçe hangi Birlik’e bağlanmalı

Yol durumu Yol durumu elverişsiz, mesafe uzak ise transfer istasyonu

Nüfus

Belirlenen Birlikler için kontrol noktası Nüfusları 50.000’den büyük olmalı

Page 13: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

13

Atık Karakterizasyonu (2007/10 Sayılı Genelge)

Entegre atık yönetim sistemi içerisinde yer alacak en uygun teknolojiye, kapasitelerine,

karar verilir.

Page 14: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

14

Atık Karakterizasyonu

Page 15: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Atıkların Toplanması &Taşınması

Manuel & Mekanik Ayırma

Malzeme Geri Kazanımı

Biyolojik Sistemler

Biyokurutma

Kompostlaştırma

Biyometanizasyon

Termal Sistemler

Yakma

Gazifikasyon

Piroliz

DÜZENLİ DEPOLAMA

• Yasal Mevzuat

• Yerel Şartlar

• Teknik İmkanlar Seçim ?

• Maliyet

• Halk Katılımı

Belediye Atıklarına Uygulanabilecek

Ön İşlem & Bertaraf Teknolojileri

Page 16: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Katı Atık Yönetimi Akış Diyagramı

Düzenli Depolama

Biyometanizasyon

Page 17: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

17

Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve

Biyometanizasyon Tesisleri İle Fermente

Ürün Yönetimi Tebliği

10/10/2015 tarihli ve 29498 sayılı Resmi

Gazetede yayımlanmıştır.

Page 18: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Amaç

Biyobozunur atıkların;

*düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilecek miktarının

azaltılmasına,

* mekanik ayırma, biyokurutma ve biyometanizasyon tesislerinin

teknik kriterlerine,

* fermente ürünün kalite kriterlerine,

ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

18

Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve Biyometanizasyon

Tesisleri İle Fermente Ürün Yönetimi Tebliği

Page 19: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Kapsam

Tebliğin Ek-1A atık listesinde yer alan biyobozunur

atıkların;

* atık işleme tesislerinde işlenmesine,

* oluşan ürünün özellikleri ve kullanımına,

ilişkin teknik esasları kapsar.

19

Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve Biyometanizasyon

Tesisleri İle Fermente Ürün Yönetimi Tebliği

Page 20: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

kapsamaz.

Hayvan kadavralarını, Tarımsal amaçlı kullanılan hayvansal dışkıyı,

Hayvansal yan ürünleri,

Radyoaktif atıkları ve atıksuları,

Yakıt olarak kullanılabilen biyokütle ile tarım ve ormancılık ürünleri,

20

Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve Biyometanizasyon

Tesisleri İle Fermente Ürün Yönetimi Tebliği

Page 21: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Örnek MBT Tesisi

Düzenli

Depolama

Page 22: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

22

Biyometanizasyon

Organik artıkların oksijensiz ortamda(anaerobik fermantasyon) parçalanması

Page 23: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Isıtmada kullanılması gaz yakıtlarla çalışan fırın ve ocaklar, termosifon ve şofbenler,

Enerji amaçlı kullanımı doğrudan yanma, elektrik enerjiisine çevrilerek aydınlatmada,

Motorlarda kullanımı binek taşıtlar ve ağır vasıta araçlarda yakıt olarak

kullanılır.

Biyogaz Kullanım Alanları

%97 metan içeren 1 m3 biyogaz ~ 1 litre benzine

eşdeğer enerjiye sahiptir.

Page 24: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Kompost Tebliği

Resmi Gazete Tarihi: 05/03/2015

Resmi Gazete Sayısı: 29286

Organik esaslı atıkların oksijenli veya

oksijensiz ortamda ayrıştırılması suretiyle

üretilen ürün

Page 25: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Kaynağında ayrı toplanarak yönetiminin sağlanmasına,

Düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilecek miktarının azaltılmasına,

Kompost tesislerinin teknik kriterlerinin belirlenmesine,

Kompost tesislerinden elde edilen ürünlerin kalite kriterlerinin belirlenmesine,

25

Amaç

ilişkin usul ve esasları belirlemek

Page 26: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Kapsam Ek-1 Atık Listesi

26

ATIK GRUPLARI

Bitkisel İçerikli Atıklar ve Ormancılık Atıkları

02 01 03 Bitki dokusu atıkları

02 01 07 Ormancılık atıkları

Hayvansal İçerikli Atıklar

02 01 Tarım, Bahçıvanlık, Su Ürünleri Üretimi, Ormancılık, Avcılık ve Balıkçılıktan Kaynaklanan

Atıklar

02 01 02 Hayvan dokusu atıkları

02 01 06 Ayrı toplanmış ve saha dışında işlem görecek hayvan dışkısı, idrar ve tezek (ve bunlarla

temas etmiş saman dahil), akan sıvılar

02 02 Et, balık ve diğer hayvansal kökenli gıda maddelerinin hazırlanmasından ve işlenmesinden

kaynaklanan atıklar

02 02 02 Hayvan dokusu atığı

Tekstil Endüstrisi Atıkları

04 02 10 Doğal ürünlerden oluşan organik maddeler (örneğin yağ, mum)

Anaerobik Arıtım Atıkları

19 06 04 Belediye atıklarının anaerobik arıtımından kaynaklanan posalar

19 06 06 Hayvansal ve bitkisel atıkların anaerobik arıtımından kaynaklanan posalar

Mutfak Atıkları

20 01 08 Biyolojik olarak bozunabilir mutfak ve kantin atıkları

20 01 25 Yenilebilir sıvı ve katı yağlar

Park, Bahçe ve Diğer Yeşil Atıklar

20 02 01 Biyolojik olarak bozunabilir atıklar

20 03 02 Pazarlardan kaynaklanan atıklar

Page 27: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Kapsam Ek-1 Atık Listesi

27

Gıda Üretimi Atıkları

02 02 Et, balık ve diğer hayvansal kökenli gıda maddelerinin hazırlanmasından ve işlenmesinden

kaynaklanan atıklar

02 02 03 Tüketime ya da işlenmeye uygun olmayan maddeler

02 03

Meyve, sebze, tahıl, yenilebilir yağlar, kakao, kahve, çay ve tütünün hazırlanmasından ve

işlenmesinden; konserve üretiminden, maya ve maya özütü üretiminden, molas

hazırlanması ve fermantasyonundan kaynaklanan atıklar

02 03 04 Tüketime ya da işlenmeye uygun olmayan maddeler

02 05 Süt ürünleri endüstrisinden kaynaklanan atıklar

02 05 01 Tüketime ya da işlenmeye uygun olmayan maddeler

02 06 Unlu mamuller ve şekerleme endüstrisinden kaynaklanan atıklar

02 06 01 Tüketime ve işlenmeye uygun olmayan maddeler

02 07 Alkollü ve alkolsüz içeceklerin (kahve, çay ve kakao hariç) üretiminden kaynaklanan atıklar

02 07 01 Hammaddelerin yıkanmasından, temizlenmesinden ve mekanik olarak sıkılmasından

kaynaklanan atıklar

02 07 02 Alkol damıtılmasından kaynaklanan atıklar

02 07 04 Tüketime ya da işlenmeye uygun olmayan maddeler

Ahşap İşleme, Kağıt ve Kağıt Üretimi Atıkları

03 01 01 Ağaç kabuğu ve mantar atıkları

03 03 Kağıt hamuru, kağıt ve kağıt karton üretim ve işlenmesinden kaynaklanan atıklar

03 03 01 Ağaç kabuğu ve odun atıkları

03 03 07 Atık kağıt ve kartonun hamur haline getirilmesi sırasında mekanik olarak ayrılan ıskartalar

03 03 08 Geri dönüşüme gitmek üzere sınıflandırılan kağıt ve kartondan kaynaklanan atıklar

20 01 01 Kâğıt ve karton

Page 28: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

* Biyobozunur atıkların kaynağında ayrı toplanması esastır.

* Atıkların kapalı olarak taşınması zorunludur.

* Biyobozunur atıkların ön işleme tabi tutulması esastır.

* Kompost tesisleri, Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğine göre

çevre lisansı almak zorundadır.

Genel İlkeler

Kompost Tebliği

Page 29: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

* İşletme planını uygulamakla,

* Tesise, işlenmeye uygun olmayan atıkları kabul etmemekle,

*İşletme sürecinde tesisten kaynaklanabilecek gazların toplanması,

işlenmesi ve kullanılması işlemlerini çevre ve insan sağlığına zarar

vermeyecek şekilde yapmakla,

yükümlüdür.

İşletmecinin Yükümlülükleri

Kompost Tebliği

Page 30: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

30

Yerleşim alanlarına en yakın mesafe 250 m,

Araç parkı, kantar, tekerlek yıkama ünitesi ve idari bina,

Atıkların en az bir gün süre ile biriktirilebileceği büyüklükte atık kabul birimi,

Atık kabul birimleri üstü kapalı, tabanı, sızdırmazlığı sağlayacak şekilde en az 30 cm kalınlığında, C30 beton ve tutuşmaz malzeme,

Kapalı ürün deposu

Kompost Tesislerinin Genel Özellikleri

Page 31: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

*Ön hazırlama ünitesi,

*Kompostlaştırma ünitesi,

*Son şartlandırma ünitesi,

*Son eleme ünitesi,

bulunur.

Kompost Tesislerinin Teknik Özellikleri

(Bahçe tipi ve solucan tipi kompost sistemleri için bu hükümler uygulanmaz.)

Hayvansal atık kullanılması durumunda, kompostlaştırma ünitesinde 70 ºC sıcaklığın en az 1 saat süreyle sağlanması ve sağlandığının belgelenmesi veya tesiste 1 saat 70 ºC sıcaklığın uygulanacağı hijyenizasyon ünitesi şartı aranır.

31

Page 32: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Kompostun Kullanılması

*Ürünün toprak iyileştirici olarak kullanılabilmesi için ek-2 ve ek-3’de yer alan

kompost kriterler sağlanmalıdır.

*Kompost kalitesinin belirlenmesinde; pH, hijyen, iz element, nem içeriği, C/N

oranı, organik madde, tuz, biyobozunur olmayan yabancı madde, yabani ot ve

kararlılık parametrelerine bakılır.

Kompostun tarımda kullanılması ve kompostun uygun olarak üretildiğinin belirlenmesinde,

Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile Mikrobiyal, Enzim

İçerikli ve Organik Kaynaklı Diğer Ürünlerin Üretimi, İthalatı, İhracatı ve Piyasaya Arzına Dair

Yönetmelik hükümleri uygulanır. 32

Page 33: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Ek-2: Kompost Kalite Parametreleri

33

Parametre Değer

pH 5,5 – 8,5

Hijyen değeri

55 oC’de 14 gün,

60 oC’de 7 gün,

65 oC’de 5 gün,

70 oC’de 1 saat, işlem görmüş olacaktır.

Patojenler

Toplam Bakteri 1x103 kob/g veya kob/ml Enterobactericea grubu bakteriler < 3cfu/ml

Mycobacterium spp Yok (25 g veya ml)

Toplam maya ve küf 1<104 kob/gr-ml

Salmonella spp Yok (25 g veya ml)

Staphylococcus aureus Yok (25 g veya ml)

Bacillus cereus Yok (25 g veya ml)

Bacillus anthracis Yok (25 g veya ml) Clostridium spp <2 kob/g veya kob/ml Clostridium perfiringens Yok Listeria spp Yok Staphylococcal Enterotoksin Yok E.coli Yok E.coli 0157 Yok

Page 34: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

34

İz elementler

Parametre Kompostta ppm (mg/kg kuru madde)

Arsenik (As) 20

Kadmiyum (Cd) 3

Krom (Cr) 350

Bakır (Cu) 450

Cıva (Hg) 5

Nikel (Ni) 120

Kurşun (Pb) 150

Çinko (Zn) 1100

Kalay (Sn) 10

Kompostun Nem İçeriği < % 30

Karbon/Azot Oranı (C/N) 10-30

Organik Madde (kuru madde

içerisinde) > %35

Mineral iyonlar halindeki tuzlar < 10dS/cm

Biyobozunur Olmayan Yabancı

Madde İçeriği (Kuru Ağırlık Olarak) < % 2

Komposttaki yabani ot değeri < 5 adet/lt

10 mm’lik elekten ürünün % 90’ı geçecektir.

Plastik madde ya da diğer mevcut muhtemelen geri dönüşümü olmayan madde parçacıklarının büyüklüğü 10 mm’yi

geçmeyecektir.

Ek-2: Kompost Kalite Parametreleri

Page 35: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Geçici Madde 1- Mevcut Tesisler

*Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce işletilen mevcut tesisler;

bu Tebliğ ile fiziksel koşullara bir yıl içerisinde,

diğer hükümlere bu Tebliğ’in yayımı tarihinde uyum sağlamakla

yükümlüdür.

35

Kompost Tebliği

Page 36: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

36 İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İşletmeci

Tesis Sahibi

Kompost Tesislerinin Kurulmasında İzlenen

Yasal Süreç

Eksiklik var ise

Uygulama Projesi Hazırlanması ve Bakanlığa onaya

sunulması

İnşaat Tamamlandıktan Sonra

Ön Fizibilite Hazırlanması ve Bakanlığa Sunulması

Eksiklik var ise

Ön Fizibilitede Eksiklik ?

Uygulama

Projesi Onayı

İşletme Planı Sunulması

İşletme planının

onaylanması ve Tesis

Onay yazısı

GFB Müracaatı

Eksiklik yok ise

ÇED süreci Ek-2deki

tesisler için)

Uygulama Projesinin

değerlendirilmesi Eksiklik?

Tesis inşaatının başlaması

ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü (İzin-

lisans Süreci)

Eksiklik yok ise

Page 37: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

37

Kompostlaştırma Teknolojileri

•Pasif yığında kompostlaştırma: Basit sistemlerdir. Karıştırma

yapılmaz. Doğal hava hareketinden yararlanılır. Yığın yüksekliği 1-1,2m geçmez.

•Aktarmalı yığında kompostlaştırma: Dünya genelinde en yaygın

olarak kullanılan sistemdir. Karıştırma için özel makine ekipmanlar kullanılır. Alan ihtiyacı fazladır.

• Havalandırmalı statik yığında kompostlaştırma: Havalandırmada negatif veya pozitif basınç oluşturulur. Negatif havalandırmada çekilen hava biyofiltrede arıtılabildiğinden daha az koku sorunu ile karşılaşılır. Yığın yüksekliği 1,5-2,5 m arasındadır.

Page 38: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

38

Kompostlaştırma Teknolojileri

•Reaktörde kompostlaştırma: Bu sistemlerin ilk yatırım maliyeti yüksektir. Kompost üretim süresi kısadır. Koku problemi daha azdır.

•Bahçe tipi kompost

Page 39: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Park/bahçe atıkları Parçalama Sıralı yığınlar

Nihai ürün: Kompost Karıştırma

6-8 hafta sonra

Kompostlaştırma Teknolojileri

Page 40: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Atıkların yeraltı veya yer üstünde belirli teknik standartlara göre bertaraf edildiği sahalardır.

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair

Yönetmelik

Page 41: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

41

Düzenli Depolama Uygulama Projeleri

Düzenli Depolama Tesisi Uygulama Projeleri Hazırlanmasına İlişkin Genelge (2014/13);

* Projenin Hazırlanması ve Sorumluluklar

* Düzenli Depolama Tesisi Uygulama Projesi Hazırlama Esasları

* Diğer Hükümler

Page 42: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Düzenli Depolama Tesislerinin İnşaatı

Yer seçimi ;

(1) yerleşim birimlerine uzaklığı ;

I. sınıf en az 1 km,

II. sınıf ve III. sınıf en az 250 m

(2) Ayrıca, düzenli depolama tesisinin yer seçiminde;

• Sahanın topografik, jeolojik, jeomorfolojik,

jeoteknik ve hidrojeolojik durumu,

• Taşkın, heyelan, çığ, erozyon ve yüksek deprem riski,

• Hâkim rüzgâr yönü ve yağış durumu,

dikkate alınır.

42

Page 43: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Düzenli Depolama Tesislerinin İnşaatı- Depo

tabanının teşkili

43

II. Sınıf Düzenli Depolama Tesisi Zemin Geçirimsizlik Sistemi (Doğal Kil Bulunması Halinde)

Atık

Drenaj Tabakası 50 cm

Drenaj Borusu

Kil Tabakası 1 m

(K≤1,0x10-4 m/s)

(K≤1,0x10-9 m/s)

Jeotekstil

Jeomembran Kil Tabaka 50 cm

Zemin

II. Sınıf Düzenli Depolama Tesisi Zemin Geçirimsizlik Sistemi (Yapay geçirimsizlik malzemesi)

Yapay geçirimsizlik malzemesi

Page 44: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Sızıntı suyu toplama borusu

Geotekstil tabakası

Kil tabakası

Geomembran tabakası

Yeraltı suyunu koruma tabakası

Eski hücre

Yeni hücre

Gaz toplama bacası

Depolama seddesi

Sızıntı suyu havuzu

Page 45: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

45

II. Sınıf Düzenli Depolama Tesisi Üst Örtü Geçirimsizlik Sistemi

Bitki Örtüsü

Tarım Toprağı 50 cm

Drenaj Tabakası 50 cm

Mineral Sızdırmazlık 50 cm

Dengeleme Tabakası

ATIK

Üst Örtünün Teşkili

Page 46: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

46

MÇK (MÇK alternatif alanları

değerlendirerek en uygun alan ile ilgili

karar alır. )

Uygulama Projesi Hazırlanması ve Bakanlığa onaya

sunulması

İnşaat Süresince İnşaat Tamamlandıktan Sonra

Ön Fizibilite Hazırlanması ve Bakanlığa Sunulması

Eksiklik var ise

Tesisin Çevre Düzeni Planına İşlenmesi

Ön Fizibilitede Eksiklik ?

Uygulama

Projesi Onayı

Denetleme raporlarının

sunulması (inşaat süresince)

Denetleme raporlarının onaylanması

İşletme Planı Sunulması İşletme planının

onaylanması ve Düzenli Depolama

Onay Belgesi Düzenlenmes

i

GFB Müracaatı

Yer Seçimi

Yer uygun değil ise

Yer uygun ise

Eksiklik yok ise

ÇED süreci Ek-1deki

tesisler için)

ÇED süreci Ek-2deki

tesisler için)

Uygulama Projesinin

değerlendirilmesi Eksiklik?

Eksiklik var ise

Eksiklik yok ise

Tesis inşaatının başlaması

ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü (İzin-

lisans Süreci)

İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Sahip Denetim Firması

İşletmeci

Tesis Sahibi

Akım Şeması

Page 47: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

47

Page 48: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Depo Gazı

Depolanan atıklardan oluşan gaz

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik

8. Madde; Düzenli depolama tesislerinde depo gazı yönetimi

Tüm düzenli depolama tesislerinde gazlar toplanıp doğrudan veya işlenerek enerji üretiminde kullanılır. Elde edilen depo gazının, enerji üretiminde kullanılmasının ekonomik olmaması halinde depo gazı meşalelerde yakılır.

Page 49: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

49

Depo Gazının Toplanması ve Gaz Yakma Ünitesi

Page 50: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Düzenli Depolama Tesislerinin İşletilmesi ve

Atık Kabul Kriterleri

50

Atık kabul işlemlerinde uyulması gereken genel kurallar (Madde 18)

Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesine ilişkin bilgi ve belgeler (Madde 19)

Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesinde testlerin gerekli olmadığı durumlar (Madde 20)

Uygunluk testi (Madde 21)

Tesiste doğrulama (Madde 22)

Page 51: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

51

Kontrol ve izleme işlemlerine ilişkin genel hükümler (Madde 23)

Yeraltı sularının korunmasında uygulanacak kontrol ve izleme işlemleri (Madde 24)

Sızıntı suyu ve gaz kontrolü için uygulanacak kontrol ve izleme işlemleri (Madde 25)

İşletme aşamasında kontrol ve izleme süreci (Madde 26)

Uzun dönem çevre emniyeti (Madde 27)

İşletme Sırasında ve Kapatma Sonrasında

Kontrol ve İzleme Süreci

Page 52: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

52

Özel durumların göz önüne alınmasını gerektiren atıklar (Madde 30)

Uygun olmayan döküm sahalarının ıslahı (Madde 31)

İdari yaptırımlar (Madde 32)

Yürürlükten kaldırılan hükümler (Madde 33)

Çeşitli ve Son Hükümler

Page 53: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

(1) Arıtma çamurlarının, ek-2’de verilen diğer tüm parametreleri sağlaması, ağırlıkça en az %30 kuru madde ihtiva etmesi ve kötü kokunun giderilmesi kaydıyla II. sınıf düzenli depolama alanında ayrı bir lotta depolanmasında 1/1/2020 tarihine kadar Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) limit değerine uygunluk aranmaz.

53

11 Mart 2015 tarihli ve 29292 sayılı RG

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte

Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Geçici 4 üncü madde;

Page 54: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

(2) Bu maddenin birinci fıkrasına ilave olarak,

a) Ek-2 Atık Kabul Kriterleri, 2-A) İnert Atıkların Düzenli Depolanabilme Kriterleri III. sınıf depolama tesisleri için sınır değerler altında yer alan TOK (Toplam organik karbon) değeri, arıtma çamurları için; ilave sınır değer arttırımı yapılmaksızın 1/1/2020 yılına kadar azami 250.000 mg/kg alınır.

b) Ek-2 Atık Kabul Kriterleri, 2-B) Tehlikesiz Atıkların Düzenli Depolanabilme Kriterleri, reaktif olmayan ve kararlı tehlikeli atıkların II. sınıf depolama tesislerine kabul edilebilmesi için sınır değerler altında yer alan TOK (Toplam organik karbon) değeri, arıtma çamurları için; ilave sınır değer arttırımı yapılmaksızın 1/1/2020 yılına kadar azami %25 alınır.”

54

11 Mart 2015 tarihli ve 29292 sayılı RG

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik

Yapılmasına Dair Yönetmelik

Geçici 4 üncü madde;

Page 55: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

Ekler

EK-1: Testler ve Numune Alma Metodları

1- Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesinde yapılan Testler

2 - Numune Alma Ve Test Metotları

EK-2: Atık Kabul Kriterleri

1- Sınır değer artırımları

2- Atıkların düzenli depolanabilmesi için kabul kriterleri

EK-3: Düzenli Depolama Tesislerinde Kullanılan Sızdırmaz Malzemeler İle İlgili Standartlar

EK-4: Meteorolojik Veriler

EK-5: Depo Gazı ve Sızıntı Suyunun Kontrolü ve İzlenmesi

55

Page 56: ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Atık Yönetim Dairesi … · 2016-12-12 · 2 Madde 8; “her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

TEŞEKKÜRLER