Embed Size (px)
Citation preview
EVALUATIEVERSLAGPILOT -SLIM LEASEN
Mei 2013
2
PILOT bEdrIjvEN
3
INhOudSOPgAvE
Managementsamenvatting 4
Inleiding: het evaluatieonderzoek 7
Achtergrond van de pilot1.1 Aanleiding 81.2 Doelstellingen 91.3 Kern:hetpersoonlijkmobiliteitsbudget 9
Inrichting van de pilot 2.1 Uitgangspuntenenvoorbereiding 112.2 Organisatie:betrokkenpartijenenrolverdeling 12
Projectverloop 3.1 Voorbereidingenstartvandeuitvoeringsfase 143.2 Knelpunt:wervenvanwerkgevers 163.3 Wervenvanleaserijders 173.4 Lenteakkoord 183.5 SamenvoegingvanBeterBenuttenenMaastricht-Bereikbaar 183.6 Werkgeversbijeenkomsten 19
resultaat en beoordeling 4.1 Analysereisgedragleaserijders 214.2 Oordeelwerkgevers 244.3 Oordeelleaserijders 25
Succes- en faalfactoren 38
Conclusies 39
geleerde lessen en verbeterpunten 41
bijlagenMaastricht-BereikbaarenBeterBenutten(toelichting) 42Rekenvoorbeeldmethetpersoonlijkmobiliteitsbudget 43Mobiliteitsbudgetenfiscus 46Eenwoordvandedeelnemendewerkgevers 47CaseKembit 52CaseStockholm 55
1
2
3
4
5
6
7
123456
4
MANAgEMENTSAMENvATTINg
SlimLeasen,onderdeelvanhetprogrammaMaastricht-Bereikbaar,washeteerstegrootschaligeproefprojectmeteenpersoonlijkmobiliteitsbudgetvoorleaserijdersinNederland.MetditbudgetkondendeelnemendeleaserijdersinderegioMaastrichthunreiskostenfinancieren.Daarbijhaddenzijdagelijksflexibeldekeusuitonderanderevervoerperleaseauto,openbaarvervoer(metparkeren),eendeelautoofOV-fiets.DeSlimLeasen-proefisopgezetvanuitdeovertuigingdatleaserijdersmetzo’npersoonlijkbudgetbewustergaanreizenenhunleaseautoandersgaangebruiken.
SlimLeasenisuitgevoerdindecontextvanhetprogrammaBeterBenuttenMaastricht-Bereikbaar(BBMB),gerichtophetbereikbaarhoudenvanderegioMaastrichtenreductievanhetaantalfilekilometersindespits.DeprojectleidingvoordepilotwasinhandenvanMobilityConcept,datookhetevaluatieonderzoekuitvoerde.
Erdeden140leaserijdersmeeaandepilot,verdeeldover10deelnemendebedrijven(hunwerkgevers):Arcadis,BallastNedam,Cofely,DSM,Ernst&Young,Innervate,Kembit,MiseenPlace,StruktonenRubberResources.Dewerkgeverszijneendwarsdoorsnedevanregionaaltotinternationaalopererendebedrijvenuitdiversebranches,zoalstechnischedienstverlening,lifesciences,accountancy,ICT,uitzendwezenendebouw.
Deproefisgestartop1januari2012.DezeevaluatievindtplaatsaanheteindvandetweedefasevanhetBeterBenuttenMaastricht-Bereikbaar-projectSlimLeasen,datintotaaldriefasenomvat.Deproeflooptdoortoteind2014.
Doel van het onderhavige evaluatieonderzoek was twee hoofdvragen te beantwoorden over het persoonlijk mobiliteitsbudget:1 Werkt dit concept, en is er draagvlak bij de deelnemers en werkgevers?2 Leidt toepassing van het concept tot de gewenste veranderingen in het reisgedrag van de deelnemers?
“Dit systeem helpt ons enonze mensen om minder tijd
met reizen te verliezenen productiever te worden”
(werkgever)
5
Daarnaastzijndebelangrijkstesucces-enfaalfactorenbijhetaanbiedenvanmobiliteitsbudgettenvastgesteld.DitlaatsteooktervoorbereidingopdederdeprojectfaseBeterBenuttenMaastricht-BereikbaarSlimLeasen,waarinhetSlimLeasen-conceptbrederwordtuitgerold.
De belangrijkste resultaten van het evaluatieonderzoek zijnde volgende bevindingen:1 Hetpersoonlijkmobiliteitsbudgetwerktindepraktijkendedeelnemende leaserijdersleggeneengrotematevanacceptatieaandedag.2 Toepassingvanhetconceptleidttotdegewenstegedragsveranderingen. Ditondankshetfeitdatertijdensdepilotgeenfinanciëleverrekening plaatsvond.
Het evaluatieonderzoek bracht deze succesfactoren aan het licht:• Hetmobiliteitsbudgetmoetzodanigwordeningerichtdathetisafgestemd
opdespecifiekebedrijfsdoelstellingen,bedrijfssituatieenbedrijfscultuur.Eenuniformaanbodwerktindepraktijkniet,omdathetgeenrechtdoetaandeverschillentussenbedrijven.
• Ermoethelderheidzijnoverdeinrichtingvanhetmobiliteitsbudget,dehoogtevanvergoedingenenkostenendemanierwaaropleaserijdershetfinancieelresultaatkunnenbeïnvloeden.
• Ermoetexplicietwordenaangevenhoedeprivacyvanleaserijdersgewaarborgdwordt.
• Leaserijdersmoetenhetmobiliteitsbudgetkunnenbeherenviaeengebruiksvriendelijkeonlineapplicatie.
• Leaserijdersmoetenalszeinloggenopdezeapplicatiemeteeneenactueelbeeldkrijgenvanallevergoedingenenkosten,inclusiefbrandstofkostenenOV-gebruik.
• Een regiospecifieke succesfactor:langeafstandenmethetopenbaarvervoerzijninteressantinvergelijkingmetvervoerperauto(naarlocatiesbuitendeprovincieLimburg).
De belangrijkste faalfactoren blijken:• Metdeleaserijderniethetfinancieelresultaatvanhetmobiliteitsbudget
afrekenen.• Niettransparantzijnoverwieinzichtheeftinwelkereisgegevens.• Een regiospecifieke faalfactor:deopenbaarvervoersinfrastructuurin
Zuid-Limburgleidtertoedatopenbaarvervoerbijlokaalreizennietkanconcurrerenmetdeauto.
6
Zoweldedeelnemendebedrijvenalsdeprogrammaorganisatie(BBMB)gelovenopgrondvandeproefindekrachtvanhetconcept,datuitgaatvanzelforganisatieeneigenverantwoordelijkheid.
DeproeftoontaandathetmobiliteitsbudgeteenwaardevolinstrumentisvoorzowelwerkgeversenwerknemersalsvoorhetprogrammaMaastricht-Bereikbaar.Werkgeversbiedenmetditinstrumenteenaantrekkelijkearbeidsvoorwaarde,diebijdraagtaankostenbeheersingénduurzaamheid.Voorwerknemersisheteenaantrekkelijkearbeidsvoorwaardedieveelkeuzevrijheidbiedt,endemogelijkheidomzelfhetfinancieelresultaattebeïnvloeden.DemeerwaardevoorMaastricht-Bereikbaarisdathetmobiliteitsbudgetreisgedragbeïnvloedt–endaarmeeeenbijdragelevertaanhetbereikbaarhoudenvanMaastricht.
Deproefheeftdaadwerkelijkgeleidtotanderreisgedragenandergebruikvandeleaseauto,tewetenminderautokilometers,beterebenuttingvandebeschikbareleaseauto’sengebruikvanalternatievevervoersvormen.
Geïnspireerddoorderesultatenvandeproefnemendeeerstewerkgeversinmiddelsstappenomhunleaseregelingentevernieuwen.Daarbijrichtenzijzichophetbiedenvaneeneigentijdsearbeidsvoorwaarde,hetstimulerenvanduurzamemobiliteiténbeterebeheersingvandemobiliteitskosten.LandelijkzijnerinnavolgingvanSlimLeasenalindiverseregio’sgrootschaligeproevenopgezet,bijvoorbeeldinderegioRotterdam.Elderszijnvergelijkbareproeveninvoorbereiding.Aldezeinitiatievensamenbrengenhetmobiliteitsbudgeteenstapverder.DeproefSlimLeasenheeftenthousiasmegecreëerdenstimuleerteenbredereintroductievanditconcept.
“Ik besef nudat mobiliteit
kostbaar is”(leaserijder)
7
INLEIdINg: hET EvALuATIEONdErzOEk
GezienhetinnovatievekarakterenderelatiefgeringeomvangvandepilotSlimLeasenisbijdezeevaluatiegekozenvoorkwalitatiefonderzoek.Datgeeftmeerinzichtinderesultatenvandepilotdankwantitatiefonderzoek.
Hetevaluatieonderzoekbestonduiteenfeitelijkeanalysevanhetreisgedragvandeelnemendeleaserijders,telefonischeinterviewsmeteensteekproefvanleaserijderseninterviewsmetpilotbedrijvenoverhunervaringenenverwachtingenvoordetoekomst.Intotaalzijnvoordezeevaluatie40leaserijdersgeïnterviewden7werkgevers.Tweewerkgeverszijnpasrecentelijkgestartendaaromnietmeegenomenindeevaluatie.
De primaire doelstellingen van de evaluatie: vaststellen of het persoonlijk mobiliteitsbudget werkt, of er draagvlak is bij deelnemers en werkgevers en of het bij de deelnemers tot de gewenste veranderingen in reisgedrag leidt.Deevaluatiemoestdaarnaastdebelangrijkstesucces-enfaalfactorenbijhetaanbiedenvanmobiliteitsbudgettenaanhetlichtbrengenénverhelderenhoeduurzaamdeeffectenvandepilotzijnvoorleaserijdersenpilotbedrijven.Hoevaakhebbenleaserijdershunautolatenstaan(tijdelijkeffect),eninhoeverregevenzijaanditopbasisvanopgedaneervaringteblijvendoen(blijvendeffect)?Hoeduurzaamisdeimpactophetbeleidvandepilotbedrijven?Gaanzijdoormethetverkennenvandemogelijkheidominhunorganisatiemobiliteitsbudgettenintevoeren?
DebevindingenuitdezeevaluatiewordenmeegenomenindederdefasevanhetprojectSlimLeasen(2013-2014),waarinhetconceptverderwordtuitgerold.
“Ik heb het OV als heel prettig ervaren”
(leaserijder)
8
1. AChTErgrONd vAN dE PILOT
1.1 AanleidingDirecteaanleidingvandepilotwashetregionaleprogrammaMaastricht-Bereikbaar(MB),laterineengeschovenmethetoverheidsprogrammaBeterBenutten.Maastricht-Bereikbaar2010-2016isdooroverheden,werkgeversenaanbiedersvanmobiliteitsdienstenopgesteldomdestadenregioblijvendbereikbaartehouden.Hetprogrammabestaatuitsamenhangendemaatregelenvoorspecifiekegroepenzakelijkereizigers.Hetisgerichtophetrealiserenvanduurzamegedragsverandering–vooraldoorreizigerstestimulerenomdeautovakertelatenstaan.EenuitgebreidetoelichtingopBeterBenutten/Maastricht-Bereikbaar(BBMB)vindtuinbijlage1vanditrapport.
De focus op leaserijders in de pilot gaat hand in hand met het gegeven dat 8-11% van de belangrijkste reizigersstromen tijdens de spits in en rond Maastricht uit leaserijders bestaat.SlimLeasenstimuleertanderreisgedragbijdespecifiekedoelgroepleaserijdersviahetaanbiedenvaneenpersoonlijkmobiliteitsbudget,gerichtopreductievanhetaantalauto’sindespits.
Ook maatschappelijke trends vragen om een nieuwe invulling van zakelijke mobiliteit:• Het Nieuwe Werken.
Werknemerswerkensteedsvakernietopkantoorenookbuitenkantoortijden.Dezenieuwewerkpatronenleidentotanderereispatronen.
• Flexibilisering van arbeidsvoorwaarden.Werkgeversstrevenernaaromarbeidsvoorwaardenflexibelertemaken,omzebetertekunnenafstemmenopindividuelevoorkeuren.
• Verduurzaming en vergroening.Werkgevershechtenbelangaanmaatschappelijkverantwoordondernemenenstrevenindatkadernaarduurzamemobiliteit.
• Een nieuwe generatie werknemers.Jongerewerknemerszijnnon-stoponlineenonderhoudenhunsocialecontactenopeenanderemanierdaneerderegeneraties.Eninhetopenbaarvervoerishetmakkelijkeromonlinetezijndanindeauto.Zekijkenanderstegenauto saan:gebruikisbelangrijkerdanbezit.
“Mijn werkgever is aanhet veranderen, maakt mensen
zelf verantwoordelijk voor de output.Dit past daarbij.”
(leaserijder)
9
• Opkomst van alternatieve vervoersmiddelen en nieuwe vormen van mobiliteit.Diversenieuweaanbiedersvanmobiliteitskaartenhebbendemarktbetreden.Viadezekaartenkunnensteedsmeermobiliteitsdienstenwordenafgenomen.Autofabrikantenproberendenieuwegeneratieaanzichtebindenviadiversedeelauto-initiatieven,waarmee‘deauto’wordtomgevormdtoteendienst.Autoleasemaatschappijenbiedensteedsvakerdezenieuwemobiliteitsvormenaan.Hetaanbodvanmobiliteitsvormenneemtalmetaltoe.
• De overheid en werkgevers werken aan verbeterde bereikbaarheid.Hetoverheids-programmaBeterBenutten(ministerievanInfrastructuurenMilieu)isdaarvaneenmanifestatie.Daarbinnenwordtgestreefdnaarbeterebenuttingvandebestaandeinfrastructuurviaduurzameveranderingeninreisgedrag.Ditstrevenwordtingevuldviaregionaleprogramma’s(zoalsMaastricht-Bereikbaar)waarinpubliekeenprivatepartijensamenwerkenaanhetverbeterenvandebereikbaarheid.
• Fiscaliteit.HetministerievanFinanciënwerktsamenmetdebelastingdienstaaneenverbeterdsysteemvanfiscalebijtellingvoordeleaseauto.Ditsysteemismedegebaseerdopbijtellingnaarprivégebruikviaeensysteemvangestaffeldebijtelling.
1.2 doelstellingenDepilotSlimLeasenhaddriedoelstellingen:• Inzichtkrijgeninhetreisgedragvanleaserijders• Aantonendateenmobiliteitsbudgetindepraktijkwerkt• EenbijdrageleverenaandebereikbaarheidvanMaastricht(gemiddeld20
spitsmijdingenperdagin2012,30in2013en200in2014)
1.3 kern: het persoonlijk mobiliteitsbudgetCentraalindepilotSlimLeasenstondhetpersoonlijkmobiliteitsbudgetdatdeelnemendeleaserijderstothunbeschikkingkregen.Ditbudgetmaaktwerknemerszelfverantwoordelijkvoordemanierwaaropzehunmobiliteitsbehoefteninvullen.Datkanflexibel,omdatnietelke(werk)daghetzelfdeis.Het mobiliteitsbudget lijkt op een bankrekening, met vergoedingenen kosten.Maandelijkswordteenvergoedinggeboektvoordevastekostenvandeleaseauto,zoalsrente,afschrijving,verzekeringenwegenbelasting.Daarnaastkrijgenleaserijderspergereisdekilometereenvariabelevergoedingvoorreparatie,onderhoud,bandenenbrandstof.Devergoedingen
“Het is een sport om deverbruikscijfers te halen”
(leaserijder)
10
wordengebaseerdopdehuidigeleasenormen.OokvoorOV-reizenencarpoolenkrijgenmedewerkerseenvariabelevergoeding.Hetbudget‘ademt’dusmeemethetaantalgereisdekilometers.
Netalsdevergoedingenwordenookdekostenvandeleaseautogesplitstinvastekostenpermaandenvariabelekostenperkilometer.Vande‘bankrekening’gaandaarnaastallekostenafdiemethetautogebruiksamenhangen(dewerkelijkgemaaktebrandstofkosten,parkeren,tol,veer,autowassen)énhetgebruikvananderevervoersvormen–zoalsdetrein,OV-fiets,taxienGreenwheels.
Leaserijders hebben dus zelf invloed op hun mobiliteitskosten.Dekeuzevanonderanderemobiliteitsvorm(en),degekozenleaseautoenhetgebruikervan,rijstijlentankkostenbepalenhetsaldo.Zievoorrekenvoorbeeldenmethetpersoonlijkmobiliteitsbudgetbijlage2.
Eenpositiefresultaatkanalsextrabrutosalariswordenuitgekeerd.Eennegatiefresultaatkanwordeningehoudenophetnettosalarisenkanonderbepaaldevoorwaardenalseigenbijdragevoorprivégebruikwordenverrekendmetdebijtelling.Inbijlage3zijndezevoorwaardenbeschreven.
De leaserijders hebben niet alleen een leaseauto maar krijgen ook allemaal een NS Business Card.Metdezemobiliteitskaartkanoprekeningwordengereisdpertrein,bus,tramenmetrobijNSenalleaangeslotenvervoerders.Daarnaastkunnendeelnemersmetdekaartgebruikmakenvandeur-tot-deurdiensten,zoalsdebusofeenhuurfiets,ofdeautoparkerenbijhetstation.
Vast bedrag per maand• Afschrijving• Verzekering• MRB• Etc.
Variabel bedrag per gereisdezakelijke kilometer• Reparatie/onderhoud/banden• Brandstof
Vast budget voor privégebruik
Vast bedrag per maand leaseauto• Afschrijving• Verzekering• MRB• Etc.
Variabele kosten leaseauto• Variabelekostenpergeredenkilometer• Brandstofkosten• Overigeautokosten
Kosten OV
Vergoedingen
Financieel resultaat
Kosten
11
2. INrIChTINg vAN dE PILOT
2.1 uitgangspunten en voorbereidingBij concretisering van het mobiliteitsbudget voor de pilot Slim Leasen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:• Hetbudgetgeeftmedewerkersdevrijheidomhunmobiliteitzelfinte
vullenbinnendekadersdieeenspecifiekpilotbedrijfstelt.• Hetbudgetmaaktleaserijdersverantwoordelijkvoorzoweldeinvulling
vanhunmobiliteitalsdekostenervan.• Eenwerkgeverkanspecifiekefinanciëleprikkelsaanbrengenomhet
gewenstegedragtestimuleren: -Prikkelomzuinigerterijden -Prikkelomgoedkopertetanken -Prikkelomminderprivéterijdenmetleaseauto -Prikkelombeschikbareleaseauto’sbetertebenutten -Prikkelomniettereizen -Prikkelomanders(CO2-vriendelijk)tereizen
Erdeden140leaserijdersmee,verdeeldover10deelnemendebedrijven(hunwerkgevers):Arcadis,BallastNedam1,Cofely,DSM,Ernst&Young,Innervate,Kembit,MiseenPlace,Strukton2enRubberResources.Dewerkgeverszijneendwarsdoorsnedevanregionaaltotinternationaalopererendebedrijvenuitdiversebranches,zoalstechnischedienstverlening,lifesciences,accountancy,ICT,uitzendwezenendebouw.
Depilotisvoordedeelnemendebedrijveningerichtconformhuneigenbedrijfsspecifiekesituatie(denkaandehoogtevanvergoedingen,specifiekeprikkelsenzovoort).Vervolgensisinformatieverzameldvandedeelnemendeleaserijdersendeleaseauto’senishetmobiliteitsbudgetpermedewerkerbepaald.Ookisbijdedeelnemendeleasemaatschappijen(zieparagraaf2.2)toestemminggevraagdvoorinbouwvaneenritregistratiesysteemenzijndeleaserijdersuitgenodigdomeenafspraaktemakenvoorinbouw.Nainbouwisderitregistratiegekoppeldaandewebapplicatiewaarinhetmobiliteitsbudgetwordtbeheerd.
Deleaserijdersontvingendaaropeene-mailmeteenuitnodigingomhunbudgetteactiveren.Bijaanvangvandeproefisvoordedeelnemende
“Ik ben gaan nadenken overhet moment van reizen en
probeer nu de spits te mijden”(leaserijder)
1BallastNedamisgestartin2013endaaromnietmeegenomenindezeevaluatie.2Struktonisgestartin2013endaaromnietmeegenomenindezeevaluatie.
12
leaserijderseenNSBusinessCardbesteldenzijnerafsprakengemaaktvoordeaanleveringvandereiskostenenritgegevens.
Via de NS Business Card konden leaserijders gebruikmaken van onder meer de trein, P&R en OV-fiets.Gebruikvanstad-enstreekvervoermetdeNSBusinessCardwasin2012nognietmogelijk.
Via een persoonlijke webpagina hadden leaserijders direct inzicht in hun budgetmutaties en saldo.Dekostenenafgelegdekilometerswerdenautomatischgeregistreerdopbasisvantankkaartgebruik,eenritregistratiesysteemendedienstendieleaserijdersviamobiliteitskaartenafnamen.
Perbedrijfzijnafsprakengemaaktvoordeperiodiekeaanleveringvandebrandstofgegevens.Voordegroterebedrijvenbetekendeditbetrokkenheidvandelandelijkewagenparkbeheerorganisatiebijdeklant.
Opdatzijhunbestaandearbeidsvoorwaardennietzoudenhoevenaanpassen,werdhetfinancieelresultaatbijdemeestewerkgeversnietmetdeleaserijdersverrekend.Ineenenkelgevalisalleeneenpositiefresultaatuitgekeerdaaneenleaserijder.
2.2 Organisatie: betrokken partijen en rolverdelingLeaserijder (140 leaserijders)• Bijhoudenvanhetmobiliteitsbudget,inhetbijzonderclassificatievande
rittenalszakelijkofprivé
Werkgever (10 werkgevers: Arcadis, Ballast Nedam, Cofely, DSM, Ernst & Young, Innervate, Kembit, Mise en Place, Strukton en Rubber Resources)• Inputleverenvoordeinrichtingvanhetmobiliteitsbudget/de
mobiliteitsregeling• Leaseauto-enmedewerkersgegevensleveren• Brandstoftransactiesenmutatiesaanleveren
“Als mijn menseniedere dag in de file staan,
gaan ze onzorgvuldig ommet hun tijd”
(werkgever)
13
Leasemaatschappij (Arval, Athlon Car Lease, ING Car Lease,LeasePlan, Van Mossel Leasing)• Voorwerkgeversmobiliteitenalternatievenvoorautogebruikverzorgen• Toestemmingverlenenvoorinbouwvanritregistratieindevoertuigen• Brandstofinformatieaanwerkgeversleveren
Mobiliteitskaart (Nederlandse Spoorwegen)• Mobiliteitskaart(NSBusinessCard)beschikbaarstellenvoortrein,bus,
tram,metro,OV-fiets,P+R-parkeren,Greenwheelsentaxi• OV-reizenenoverigedienstenleveren,inclusiefritinformatieengemaakte
kosten
Ritregistratieleverancier (Fleetlogic)• Levereneninbouwenvaneenritregistratiesysteemindeleaseauto’s• Ritgegevensonlineaanleveren
Beheer mobiliteitsbudget (Mobility Concept)• Hetadministratiefbeheerverzorgenenhetonlineplatformvoor
leaserijdersenwerkgeversbeheren
Projectleiding (Mobility Concept)• Projectmanagement• Wervenenverkrijgenvanhetcommitmentvanwerkgevers• Businessmodelspecifiekmaken• Werving&selectievandeelnemers• Monitoringenevaluatie
Programmamanagement (programmabureau Maastricht-Bereikbaar)• FinancieringvandeproefSlimLeasen• Relatiemetpubliekeenprivatepartijenonderhouden• Borgenvanderelatietussendeproef,hetregionaleprogramma
Maastricht-BereikbaarenhetrijksprogrammaBeterBenuttenvanhetministerievanInfrastructuurenMilieu
• Adviesoverdeevaluatieaanpak• Inschattenvanheteffectopspitsmijdentijdensdepilot• Ondersteunendewerkzaamheden,onderandereophetgebiedvan
communicatie,privacyafsprakenencontractentussenwerkgeversenhetprogrammabureauMaastricht-Bereikbaar
14
3. PrOjECTvErLOOP
Hetprojectverloopisbeïnvloeddoordiverseexternefactoren,waaronderhetafvallenvanwerkgeversdiezoudendeelnemenaandepilot,deintegratievandeprogramma’sMaastricht-BereikbaarenBeterBenuttenin2012,enhetLenteakkoord–dateenstreepdreigdetezettendoordeonbelastekilometervergoedingvanhetwoon-werkverkeer.
De samenwerking tussen de betrokken partijen (zie paragraaf 2.2) was intussen zeer goed.Inhetbijzonderautoleasemaatschappijenblijkenpositieftestaantegenoverdeontwikkelingvanmobiliteitsbudgetten.Datvaltookgoedteverklarenvanuitdetoegenomenkeuzevrijheiddiehetmobiliteitsbudgetdeleaserijderbiedt.Indehuidigeleaseregelingenziet10tot20%vande‘leaseautogerechtigden’afvaneenleaseauto,omdatdegewensteinvullingnietinderegelingpast.Deverwachtingisdatveelvandezepotentiëleleaserijdersweerzullenkiezenvooreenleaseautoalseenpassendeinvullingmogelijkwordt.
3.1 voorbereiding en start van de uitvoeringsfaseInopdrachtvanprogrammabureauMaastricht-Bereikbaarheeftonderzoeks-enadviesbureauEcorysverkennendvoorbereidingswerkuitgevoerdvoordepilot,toennog‘Mobiliteitsleasing’genaamd:• Specificerenvanhetbusinessmodelwerkgever-werknemer’• Commitmentverkrijgenvanbetrokkenwerkgevers,werknemersen
leasemaatschappijen• Autoritregistratiesysteemspecificeren• Monitoringsysteemopzetten• PlanvanaanpakopstellenEcorysverrichttedezewerkzaamhedenvanseptember2010totmaart2011.DeresultatenvanzijngedocumenteerdineenrapportdatukuntdownloadenviadewebsitevanMaastricht-Bereikbaar:http://www.maastrichtbereikbaar.nl/upload/div/mobiliteitsleasing.pdf
“Dit inzicht bevestigtdat de leaseauto een prima
arbeidsvoorwaarde is”(leaserijder)
15
In het derde kwartaal van 2011 is een aanvang gemaakt met het in praktijk brengen van het mobiliteitsbudget voor leaserijders.Debelangrijksteuitdagingen:• Werkgeverswervenvoordeelnameaandepilot• Mobiliteitsbudgetperwerkgeverconcretiseren• leaserijderswervenvoordeelnameaandepilot• Administratiefbeheervanhetmobiliteitsbudgetinrichten
Na afronding van fase 0 en na een uitvraag in concurrentie werd de projectleiding in juli 2011 overgenomen door Mobility Concept.Dedoelstellingwasop1januari2012deeersteleaserijdersoperationeeltehebben.Deprojectaanpakentijdslijnzijnweergegeveninhetvolgendeoverzicht,metinbegripvandebelangrijksteactiviteiten.
Projectaanpak met tijdslijn
AlsleveranciervoorderitregistratiewerdFleetlogicgeselecteerd.Hetadministratievebeheervandepilotwerdvanafdecember2011ingevuldviadewebapplicatievanMobilityConcept.
ProjectManagement
Commitmentwerkgevers
Administratie enDienstverlening
Exploitatie enMonitoring
Tijd K2 2011 K3 2011 K4 2011 2012 K1 2013
Voor
bere
idin
g (2
-3 w
eken
)
Taak A. Algemeen projectmanagement
Taak C.
Businessmodelspecifiek maken
15/9
1/1
Taak B.
Verwerven commitment werkgeverstijdens uitvoeringsfase
Taak C. (vervolg)Vaststellen
administratieveinrichting
Taak
D.
Aan
best
edin
g ri
treg
istr
atie
dien
stve
rlen
ing
Inri
chti
ngad
min
istr
atie
en
mon
itori
ng
Taak F.Levering aanvullende
mobiliteitsdiensten
Taak I.
Nazorg
Taak G.Opzetten
monitoring
Taak G.Uitvoeren monitoring
Taak H.
Begeleiden exploitatie mobiliteitsleasing
Taak E.
Activiteiten werving en selectie van deelnemers
Administratieveproces
ingericht
Definitieve deelname contracten minimum aantal leaserijders
16
3.2 knelpunt: werven van werkgeversEcorysheeftcontactpersonenvangeïnteresseerdewerkgeversovergedragenaanMobilityConcept.MobilityConceptheeftdaaropcontactopgenomenmetdezewerkgevers.HetgrosvandedoorEcorysaangedragenwerkgeversbleekuiteindelijktochnietmeetewillendoen.
Ecorys’voorbereidingsfaseleverdezeswerkgeversopdieeenintentieverklaringtotdeelnamehaddengetekend,meteengezamenlijkpotentieelvan250leaserijdersdieveelvuldiginMaastrichtrijden.Dezesbedrijveninkwestie:Vodafone,INGBank,Vesteda,MiseenPlace,PerfectMatchenCofely.VandezegroepblekenuiteindelijkalleenCofelyenMiseenPlacebereidomaandepilotdeeltenemen.
DaarnaastkreegdeprojectleidingindeoverdrachtvanEcorysnamenvanzesanderewerkgeversdie‘serieusoverwogenteparticiperenenhetbesluitvormingsprocesinganghaddengezet’:PWC,Ankerpoort,MTBRegioMaastricht,ArchitectenaandeMaas,KreuzeTelecomenDHL.Dezewerkgeversvertegenwoordigdensameneenvlootgroottevanmaximaal190leaseauto’s.Helaasbleekgeenvandezewerkgeversdaadwerkelijkaandeproeftewillendeelnemen,omuiteenlopenderedenen(situatieveranderd,kredietcrisis,andereprioriteiten,impactvandeproefnietvoldoendeingezienenzovoort).
Vanhetaanvankelijkepotentieelvan12pilotbedrijvenen440leaserijdersblevenuiteindelijkslechtstweepilotbedrijvenover(CofelyenMiseenPlace)metintotaal54leaserijders.Ditplaatstedeprojectleidingvoordeuitdagingominkortetijddedeelnamevanvoldoendewerkgeverszekertestellen.
In augustus 2001 is de projectleiding van start gegaan met een nieuwe wervingsactie.Daarbijbleefdedoelstellingomop1januari2012deeersteleaserijdersoperationeeltehebbenovereind.Erwerden75potentielewerkgeversgeïdentificeerd.Nadeskresearchbleekdat40bedrijvenvoordeelnameaandeproefinaanmerkingzoudenkomen.Deze40werkgeverszijntelefonischbenaderd.Opbasisvandetelefoongesprekkenkoneengrootaantalvervolgafsprakenwordengemaakt.
“Het concept draagt er aan bij dat ons bedrijf
minder CO2 uitstoot”(werkgever)
17
Bij26werkgeverswerdvastgestelddateréninteressewasinhetprojecténdatzijleaserijdershaddendieinderegioMaastrichtwerkzaamwaren.Metdezebedrijvenzijneenofmeerkennismakingsgesprekkengevoerd,waarbijdemogelijkhedenzijngeïnventariseerdenhetconceptisbesproken.Intotaalzijnermeerdan80gesprekkengevoerd,zowelinderegioMaastrichtalsmetdecentralestafophoofdkantorenvandiverseorganisaties.
De nieuwe wervingsactie, die tijdens de proef doorliep, resulteerde in 10 deelnemende werkgevers.Zieoverdedeelnemendewerkgeversookbijlage4.
3.3 Werven van leaserijdersAlle werkgevers kozen ervoor om deelname aan de proef niet verplicht te stellen bij hun werknemers.Devrijwilligdeelnemendeleaserijdersmoestenvoorafinformatiekrijgenoverdepilotendewerkingvanhetpersoonlijkmobiliteitsbudget.Zemoestenerbovendienvanwordenovertuigddatdeelname(ook)inhunbelangwas.Bijsommigewerkgeverswerdenalleleaserijdersbenaderd,bijandereeersteenspecifiekedoelgroep.Bijvoorbeeldalleenleaserijdersmeteenautometgeelkentekenwaarinookprivé
“Ik zag op tegen dat kastje in de automaar in de praktijk
blijkt het geen probleem te zijn”(leaserijder)
bedrijfsnaam Startdatum mobiliteitsbudgetCofely 1januari2012RubberResources 1januari2012Innervate 1februari2012Kembit 1februari2012Ernst&Young 1juli2012MiseenPlace 1juli2012DSM 1augustus2012Arcadis 1oktober2012BallastNedam 1maart2013Strukton 1maart2013
18
geredenmochtworden.Dedeelnemerskregeneenuitnodigingvooreeninloopsessieeneenkortebeschrijvingvandeproef.Uiteindelijkzijnintotaal140leaserijdersbereidgevondenomdeeltenemenaandeproefSlimLeasen.
Volgensplanningzijnper1januari2012deeersteleaserijdersgestart.Nadathetritregistratiesysteeminhunautowasingebouwd,ontvingenzijeenactiveringsmailvoorhunmobiliteitsbudgetenishunmobiliteitsbudgetgeactiveerd.Het mobiliteitsbudget is per werkgever op maat ingericht.Denkaandehoogtevanvergoedingen,specifiekeprikkelsvoorOV-gebruik,carpoolen,autouitlenen,privégebruikenzovoort.Bepalenddaarbijwarendebedrijfsdoelstellingen,specifiekebedrijfscontextencultuur.(Zieookdecasebeschrijvinginbijlage5.)
3.4 LenteakkoordInhetLenteakkoord(voorjaar2012)zoudeonbelastereiskostenvergoedingvoorwoon-werkverkeerwordenafgeschaft.Daarnaastzoudenleaserijdersdiehunautoalleenvoorzakelijkerittenenrittentussenwoningenwerkgebruikenookbijtellingmoetengaanbetalen.Deaankondigingvandezemaatregelenleiddetotveelonduidelijkheid.DeimpactophetprojectSlimLeasenwasdatwerkgeversdiedeelnameaandeproefoverwogeneenafwachtendehoudingaannamen.
Op1oktober2012presenteerdendefractiesvanVVDenPvdAhetDeelakkoordbegroting2013,eenvoorpublicatievandelenvanhetRegeerakkoord2012.InditakkoordveranderdenzeenkelemaatregelenvanhetLenteakkoord(Begrotingsakkoord2013)vanVVD,CDA,D66,GroenLinksenChristenUnie.Demaatregelvoorhetbelastenvanhetwoon-werkverkeerwerdgeschrapt.
3.5 Samenvoeging van beter benutten en Maastricht-bereikbaarInjuli2012zijndeprogramma’sMaastricht-BereikbaarenBeterBenutteninelkaargeschoven.DaarbijisdevolgendefaseringaangebrachtvoordepilotSlimLeasen.
“Het mobiliteitsbudgetis vernieuwend en
helpt ons bedrijfonderscheidend te maken”
(werkgever)
19
Fase 1: Start van proef (2011 – 2012)Beoogdeffect:• Aantaldeelnemers:ongeveer100• Service/diensten:beheermobiliteitsbudgettenviaonlineapplicatieen
automatischeregistratievanleaseautoenOV-reizen• Toetsenofhetmobiliteitsbudgetleidttotanderekeuzesenander
reisgedrag• Gemiddeld20spitsmijdingenperdaginverschillendereizigersstromen
enreductievanautokilometersinhetalgemeen
Fase 2: Uitbreiding aantal deelnemers huidige concept (2012 – 2013)Beoogdeffect:• Aantaldeelnemers:ongeveer150• Service/diensten:zoalsinfase1,metaanvullenderapportage• Gemiddeld30spitsmijdingenperdaginverschillendereizigersstromen
enreductievanautokilometersinhetalgemeen
Fase 3: Verbreding concept (2013 – 2014)Beoogdeffect:• Aantaldeelnemers:500in2013,1.000in20143• Service/diensten:zoalsinfase1en2,uitgebreidmetdifferentiatienaar
tijdenplaatsenvariabelebijtellingleaseauto• Gemiddeld200spitsmijdingenperdaginverschillendereizigersstromen
enreductievanautokilometersinhetalgemeen
3.6 WerkgeversbijeenkomstenDe formele kick-offbijeenkomst voor de werkgevers vond plaats in november 2011, nadat de eerste werkgevers hun definitieve commitment gaven.Datginggepaardmetdenodigepubliciteit.Tijdensdebijeenkomstbleekdatdewerkgevershetwaardevolvondenomelkaarsachtergrondenenbeweegredenenbetertelerenkennen.Daaromwerdafgesprokenomdeze‘kruisbestuiving’teherhalen.
“Ik zou het mobiliteitsbudget willenuitrollen, want werkgevers en
werknemers hebben beiden iets tewinnen: bewustwording leidt
tot minder kilometersen dus tot lagere kosten”
(werkgever)
3Dedoelstellingvoorhetaantaldeelnemersin2013/2014wordtheroverwogeninverbandmet
eenstrikteredefinitievande‘regioMaastricht’enhetpotentieelaanleaserijdersindezeregio.
20
Medio juni 2012 zijn de werkgevers voor de tweede keer bij elkaar gekomen. Tijdensdezebijeenkomstzijnwerkgeversgeïnformeerdoverdestandvanzakenvandeproef.Depilotisdaarbijookgeëvalueerd,omaanpassingen,verbeteringenenprioriteitenvoorhetverdereverloopvasttestellen.
Opbasisvandetweedewerkgeversbijeenkomstzijndeprioriteitenvandeproefbijgesteld.Afgesproken is om te focussen op optimalisering van het huidige concept, ten koste van werving van nieuwe deelnemers.Hetaantalgeambieerdeleaserijdersaanheteindvanfase2(zieparagraaf3.5)isbijgesteldvanaanvankelijkongeveer200naar150leaserijders.Aandachtspuntbijdeoptimaliseringwasdatbrandstofkostensnellerinbeeldmoetenzijn,zodatleaserijdersophunpersoonlijkewebpaginameteeneenup-to-datesaldozien.Ookwarenerfiscaleaandachtspunten.
21
4. rESuLTAAT EN bEOOrdELINg
4.1 Analyse reisgedrag leaserijdersUitgangspuntbijdeanalysesindezeparagraafiswatleaserijderszelfhebbengeregistreerdindewebapplicatie.Opgronddaarvanisonderanderegeïnventariseerdofzijanderszijngaanreizenendeautobeterhebbenbenut.Uitdeinterviews(diegemiddeld15tot20minutenduurden)bleekdatleaserijdersreizendiezehandmatigmoestentoevoegen(zoalsfietsenenmeerijdenmetcollega’s)nietaltijdconsequenthebbeningevoerd.Daardoorgevendeoverzichtenindezeparagraafgeenhonderdprocentrealistischbeeldvanalternatiefreisgedrag.Inwerkelijkheidisvakervooralternatievemanierenvanreizengekozendanuitdegrafiekenblijkt.
Financieel resultaat mobiliteitsbudgettenDevolgendegrafiektoontdespreidingvanfinanciëleresultatenvoordemobiliteitsbudgettenaanheteindvan2012.Daarbijmoetrekeningwordengehoudenmethetfeitdathetfinanciëleresultaatbijdemeestewerkgeversnietmetdeelnemerswerdverrekend.
“Ik weet nu wat eenprivékilometer kost en rij
daarom vanaf begin volgend jaarniet meer privé”
(leaserijder)
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
-‐1600 -‐1400 -‐1200 -‐1000 -‐800 -‐600 -‐400 -‐200 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 Meer
Saldo Deelnemers Saldo Deelnemers
22
Voordeelnemersdienognietheel2012actiefwaren,ishetsaldogeëxtrapoleerdnaareenheeljaar.Deelnemersdiedriemaandenofkorteractiefwarenofwaarvanhetbudgetnietcompleetwas,zijninhetoverzichtnietmeegenomen.
Gemiddeld gereden kilometers Gemiddeldredendedeelnemendeleaserijdertijdensdeproefin201231.863kilometermetdeleaseauto.Ruim20.000kilometerhadeenzakelijkdoel,11.500kilometerwasprivé.
Voordeelnemersdienognietheel2012actiefwaren,ishetkilometragegeëxtrapoleerdnaareenheeljaar.
Anders gaan reizen32%vandedeelnemersheeftindewebapplicatiegeregistreerddatzeinplaatsvanmethunleaseautoopalternatievemanierenhebbengereisd.Daarbijginghetomgemiddeld913kilometerperjaar.Omdatleaserijdersalternatievereisvormennietaltijdeventrouwhebbengeregistreerd,zalhetgemiddeldaantalkilometersperjaarinwerkelijkheidhogerliggen.
Gemiddeld jaarkilometrage leaseauto
20.337 64%
11.526 36%
Gemiddeld jaarkilometrage leaseauto
Gemiddeld zakelijk gebruik Gemiddeld privégebruik
23
Thuiswerkenofopanderetijdstippenreizenisverdernietgeregistreerdindewebapplicatieenkomtinditcijferookniettotuitdrukking.
Beter gaan benutten43%vandedeelnemersheeftdeleaseauto‘beterbenut’doorcollega’smeetenemen(carpoolen)ofdeleaseautouittelenen.Daarbijgaathetomgemiddeld1.953kilometerperjaar.
Ookhiergeldt:hetwerkelijkekilometrageiswaarschijnlijkhoger,omdatmenditnietaltijdheeftgeregistreerdindewebapplicatie.
340 ; 37%
67 ; 7% 23 ; 3%
483 ; 53%
Anders reizen in kms/jaar
Trein 1e klasse Trein 2e klasse Fiets Carpool passagier
1.135 58%
818 42%
Beter benutten van de leaseauto in km/jaar
Carpool bestuurder Auto uitlenen
Anders reizen in km/jaar
Beter benutten van de leaseauto in km/jaar
24
ReistijdTijdisgeld.Daaromishetinteressantomteinventariserenhoeveeltijddeleaserijderszakelijkinhunleaseautodoorbrachten.Erisvanuitgegaandatdedeelnemersgemiddeld214werkdagenhebben.Omgerekendbrengenzijdangemiddeld303uurperjaardoorindeauto,ofwel1,4uurperdag.Deverdelingvandegemiddeldentijdensdeproefisinhetvolgendehistogramweergegeven.
4.2 Oordeel werkgeversViainterviewszijnaan7vande10deelnemendewerkgeversvragenvoorgelegdoverdepilotSlimLeasen.Hiernavolgteenoverzichtvandevragenenantwoorden.
Waarom heeft u aan de pilot Slim Leasen deelgenomen? • Inzichtkrijgeninhetgedragvanmedewerkers• Bewustwordingcreëren• DuurzaamheidenCO2-reductie• Kostenbesparing• Medewerkertevredenheid• Aanzettentotgedragsverandering• Despitsmijden,beteromgaanmet
slechterebereikbaarheid• Beteromgaanmetafnamevanbereikbaarheiddoordewerkzaamheden
inhetkadervanMaastricht-Bereikbaar• Relatiemethetnieuwewerken• Toekomstvisieopmobiliteit• Ervaringopdoenmetmobiliteitsbudgettenenhetontwikkelenvaneen
instrument
0%
5%
10%
15%
20%
25%
150 (0,6 uur)
200 (0,8 uur)
250 (1,1 uur)
300 (1,3 uur)
350 (1,5 uur)
400 (1,8 uur)
450 (2,0 uur)
500 (2,2 uur)
550 (2,5 uur)
600 (2,7 uur)
650 (2,9 uur)
Meer
Reistijd leaseauto zakelijk doel 2012
Frequentie
Reistijd leaseauto zakelijk doel 2012
“Het concept draagt bij aande rationalisering van
toekenning van leaseauto’s”(werkgever)
25
Overweegt u op grond van deze pilot om mobiliteitsbudget in te voeren?Alledeelnemendewerkgeverswarenpositiefoverinvoeringvanhetmobiliteitsbudget.Welwerddaarbijweldekanttekeninggeplaatstdaternoganderestakeholdersbetrokkenzijnbijdebesluitvorming.Bovendienvindensommigewerkgeversdatermeerbekendzoumoetenzijnoverdeeffectenvanmobiliteitsbudgetten.Sommigewerkgeverswillennaastfinanciëleprikkelsmeerfocusopdefeedbackdiehetbudgetleaserijdersgeeftophunreisgedrag,minderopdefinanciëleverrekening.
Wat zijn voor u redenen om een persoonlijk mobiliteitsbudgetin te voeren?• Medewerkersvragenerom• Beidepartijenhebbenietstewinnen,
namelijkbewustwordingovergebruik,resulterendinminderkilometersenminderkosten
• Verminderenvanmobiliteitskosten• Verhogenvandeproductiviteitvanmedewerkers• Bewuster/minderreizenleidttotmindertijdverliesenhogere
productiviteitvanmedewerkers• Rationaliseringvanhetwelofnietverstrekkenvaneenleaseauto
Daarbijwerdendevolgendekanttekeningengeplaatst:• Erismeerinzichtnodiginheteffectvanmobiliteitsbudgetten• Meerinzichtgeveninenfaciliterenvankeuzemogelijkheden
4.3 Oordeel leaserijdersVanhetreisgedragvanleaserijdersisinparagraaf4.1eenanalysegemaaktviawatindewebapplicatieisgeregistreerd.Daarnaastzijninhetkadervandezeevaluatietelefonischeinterviewsgehoudenbijeensteekproefvan40leaserijders,omteinventariserenhoezijonderdelenvanhetconceptbeoordelen.Daarbijiszoveelmogelijkdoorgevraagd,bijvoorbeeldnaarwatleaserijderssterkvondenenwatzenogvoorverbeteringvatbaarvonden.
“Ik heb nu beter inzicht inhet zakelijk en privégebruik van
onze leaseauto’s”(werkgever)
26
Hoe vond je dat het persoonlijk mobiliteitsbudget werkt?
Bijdebeoordelingspeeldeeenroldathetfinancieelresultaattijdensdeproefnietwerdverrekend.Diversedeelnemersgavenomdieredeneenmatigeofneutralebeoordeling.
Wat vind je goed aan het persoonlijk mobiliteitsbudget? • Geeftinzichtingedrag,keuzes,werkelijkekostenensaldo• Vrijheidinkeuzemogelijkheden• Demogelijkheidomzelfhetfinancieelresultaattebeïnvloeden• Bewustwordingvanjereisgedrag,kostenenkeuzes
Wat kan worden verbeterd? • Hetfinancieelresultaatvanhetmobiliteitsbudgetdaadwerkelijk
afrekenen• BrandstofkostenenOV-kostenmeteenzichtbaarmakenopdewebpagina4
• Meerinzichtinenuitlegoverdegehanteerdekostenvanleaseauto• Inzichtinjegedragverdiepen(meerfeedbackoverreisgedragende
impactervanopbijvoorbeelddeCO2-uitstoot)
4TijdensdepilotwerdendekostenvanOV-reizenenbrandstoftransactiesverwerktopbasis
vanrapportagesvandeleasemaatschappijenendeNS.Ertradhierendaarvertragingopdoor
versnipperderapportagesenlateaanlevering.
0 2 4 6 8
10 12 14 16 18
Geen mening
1 (Slecht)
2 3 4 5 (Goed)
Werking mobiliteitsbudget
Aantal
Werking mobiliteitsbudget
27
Wat vond je van de keuzemogelijkheden?
Degebodenkeuzemogelijkhedenwerdenoverwegendpositiefbeoordeeld.Ookalsdemobiliteitskaartnietwerdgebruiktomdatwerklocatiesdatniettoestonden,beoordeeldendeleaserijdersdezeoptiealspositief.
Wat vind je goed?• UitbreidingmetOV,hetgemakendemogelijkhedenvande
mobiliteitskaart(bijvoorbeeldzakelijkparkeren)• Pastbijdezetijd,meteigenverantwoordelijkheidenzelfsturing• Stimuleertdatjejeautouitleentencarpoolt• Geefttotaalbeeldvanreizenenkosten
Wat kan beter?• NSBusinessCardkonnietoveralwordengebruikt• HetNieuweWerkenwordtbijonsnogniettoegepast• MogelijkheidbiedenomookprivéperOVtereizen• Optieomdeleaseautothuistelatenvoor
privégebruikenmeteenandervervoersmiddelnaarkantoortekomen
“Ik ben meer gaancarpoolen,
dat is gezelliger”(leaserijder)
0
5
10
15
20
25
Geen mening
1 (Slecht)
2 3 4 5 (Goed)
Keuzemogelijkheden
Aantal
Keuzemogelijkheden
28
Ben je tijdens de pilot anders gaan reizen?
Zo ja, wat was de reden?• GoedeOV-verbinding• Spitsmijdenomtijdtebesparen• Nietreizenomtijdtebesparen• Verminderenvanautokilometers(minderkosten)• Financiëleincentive• Sport-enspelelement• Gemakvandetrein
Zo nee, waarom niet?• OVisvoormijalleeninteressantoplangeafstanden• Geenfinanciëleprikkel,geenafrekening• Pastnietbijmijnwerkzaamheden• Mijnwerklocatieszijnalleenmetdeautotebereiken• HetNieuweWerkenisnietgebruikelijkbijmijnwerkgever• Ikhebveelspullenendossiersbijme
0
5
10
15
20
25
Ja Nee
Ben je anders gaan reizen?
Aantal
Ben je anders gaan reizen?
29
Op welke manier(en) ben je anders gaan reizen?Hetvolgendeoverzichtlaatzienwelkekeuzesleaserijdershebbengemaaktophetvlakvanandersreizen.
0 1 2 3 4 5 6
Op andere tijden reizen
Meerijden met een collega
Reizen met OV
Fietsen
Bewuster privegebruik
Bewuster zakelijk gebruik
Thuiswerken, op andere tijden reizen
Meerijden met collega en bewuster privegebruik
Fietsen, bewuster privegebruik
Reizen met OV, tram en lopen i.p.v. taxi
Fietsen, bewuster privegebruik, bewuster zakelijk reizen
Thuiswerken, andere tijden reizen, fietsen, bewuster privegebruik
Hoe ben je anders gaan reizen? Hoe ben je anders gaan reizen?
“Het instrument helpt jeom goede keuzes te maken”
(leaserijder)
30
Hieronderisaangegevenhoevaakeenbepaaldalternatiefwerdgekozen(zelfdegegevensalsindevorigegrafiekmaarnugegroepeerdnaardealternatieven).
Hoe ben je anders gaan reizen?
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Thuiswerken
Op andere tijden reizen
Meerijden met een collega
OV
Fietsen
Bewuster privegebruik
Bewuster zakelijk reizen
Lopen
Hoe ben je anders gaan reizen?
31
Hoe vaak ben je anders gaan reizen?Aanleaserijdersdieaangavenanderstezijngaanreizenisgevraagdofzeeenindicatiekondengevenvanhoevaakzedatdandeden.Datkonhetmerendeelvanderespondenteninschatten.Gemiddeldreisdemenééndagindeweekanders.
Ben je je leaseauto anders gaan gebruiken?
0 1 2 3 4 5 6 7
Paar keer per jaar
1x per maand
2-3x per maand
1x per week
1-2x per week
Dagelijks
Niet aan te geven
Hoe vaak ben je anders gaan reizen?
Aantal
0
5
10
15
20
25
Ja Nee
Ben je de leaseauto anders gaan gebruiken?
Aantal
Hoe vaak ben je anders gaan reizen?
Ben je de leaseauto anders gaan gebruiken?
32
Hetvolgendeoverzichtlaatzienopwelkemanierenleaserijdershunleaseautoandershebbengebruikt.
“Er is een duidelijke tweedeling.De oudere generatie hangt erg aan de
leaseauto als arbeidsvoorwaardeen statussymbool. De jongere generatie
ziet de auto als vervoermiddel”(werkgever)
0 1 2 3 4 5 6 7
Goedkoper tanken
Bijna altijd met de trein
Minder zakelijk gebruik leaseauto
Minder privegebruik leaseauto
Zuiniger rijden en collega's meenemen
Goedkoper tanken, zuiniger rijden en auto uitlenen
Minder privegebruik, zuiniger rijden
Minder privegebruik, zuiniger rijden en collega's meenemen
Minder zakelijk gebruik en privegebruik, goedkoper tanken en zuiniger rijden
Minder privegebruik, zuiniger rijden, auto uitlenen en collega's meenemen
Zuiniger rijden
Auto uitlenen
Ben je de leaseauto anders gaan gebruiken? Ben je de leaseauto anders gaan gebruiken?
33
Inhetvolgendeoverzichtisaangegevenhoeveeldeelnemerseenbepaaldalternatiefhebbengekozen(zelfdegegevensalsindevorigegrafiekmaardangegroepeerdnaardealternatieven).
Wat vind je van de online applicatie voor beheer van het mobiliteitsbudget?Hetgebruikvandeonlineapplicatiewordtoverwegendpositiefbeoordeeld.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Minder zakelijk gebruik leaseauto
Minder privegebruik leaseauto
Goedkoper tanken
Zuiniger rijden
Auto uitlenen
Collega's meenemen
Trein standaard geworden
Ben je de leaseauto anders gaan gebruiken?
0
5
10
15
20
25
1 (Slecht)
2 3 4 5 (Goed)
Hoe beoordeel je de online applicatie?
Aantal
Ben je de leaseauto anders gaan gebruiken?
Hoe beoordeel je de online applicatie?
34
Wat vind je goed aan de applicatie?• Gebruiksvriendelijkenintuïtief• Simpelenduidelijk• Geeftrelevanteinformatieeninzichten• Presentatieisgoed
Wat kan worden verbeterd?• Actuelereinformatie(brandstofkostenenOV-reizen)• Mobieleapplicatiewaarmeejeineenverlorenmomenthetbudgetkunt
bijwerken• Meerinzichtverstrekken(zuinigerrijden,reisgedragenzovoort)
Wat vond je van de ritregistratie?Hetgebruikvanderitregistratiewordtoverwegendpositiefbeoordeeld.Proefdeelnemersgevenaandatderitregistratiegoedaansluitbijdeonlineapplicatieengemakkelijktebedienenis.Erwerdenverdergeenopvallendepositieveofverbeterpuntengenoemd.
0
5
10
15
20
25
Geen mening
1 (Slecht)
2 3 4 5 (Goed)
Hoe beoordeel je het gebruik van de ritregistratie?
Aantal
Hoe beoordeel je het gebruik van de ritregistratie?
“De online applicatiegeeft veel inzicht en
werkt intuïtief”(leaserijder)
35
Zou je deelname aan het mobiliteitsbudget aanbevelen aan een collega? Demeesteleaserijderszoudenhetbudgetaanbevelenaaneencollegaengevendaarverschillenderedenenvoor.
Waarom vind je het mobiliteitsbudget interessant voor een collega?• Geeftkeuzevrijheidenflexibiliteitenbiedtuitbreidingvan
vervoersmogelijkheden• Jekuntergeldaanoverhoudenenjeeigenkostenmanagen• Prikkelttotredelijkenkostenbewustgebruikvanjeleaseauto• Geeftinzichtinjegedrageninhetgebruikvanjeleaseautoenkosten• MaakthetmogelijkomhetNieuweWerkentoetepassen• Leidttotmilieubesparing
Eenaantalleaserijderszouhetbudgetonderbepaaldevoorwaardenaanbevelen:• Alsdetarievenvandeleaseautogebaseerdzijnopwerkelijkekosten• Alshetgebruikvandeleaseautowordtbeïnvloedviafinanciëleprikkelsof
eencompetitie-element
Waarom vind je het niet interessant voor een collega?• Huidigemaniergeeftmeerfinanciëleduidelijkheid• Huidigeregelingisfinancieelbeter
0
5
10
15
20
25
30
35
Geen mening Nee Ja Ja, mits….
Zou je het mobiliteitsbudget aan een collega aanbevelen?
Aantal
Zou je het mobiliteitsbudget aan een collega aanbevelen?
36
Hoe aantrekkelijk vind je het mobiliteitsbudget?Leaserijderswerdgevraagdhoeaantrekkelijkzijhetmobiliteitsbudgetvindenalstoekomstigearbeidsvoorwaarde.
Waarom is het mobiliteitsbudget volgens jou interessant voor je werkgever?• DuurzaamheidenminderCO2-uitstoot• Minderkosten• Zorgvuldigomgaanmetenbewustergebruikmakenvanleaseauto’s• Imagoenuitstralingvanwerkgever• Interessantearbeidsvoorwaarde• Inzichtinzakelijkekilometersenvaststellenofmenleasegerechtigdis• Meerinzichtinmobiliteitenmogelijkheidomtesturen• Stimuleertgewenstgedrag:autouitlenenencarpoolen
0
5
10
15
20
25
Geen mening
1 (Slecht)
2 3 4 5 (Goed)
Hoe beoordeel je aantrekkelijkheid van het mobiliteitsbudget?
Aantal
Hoe beoordeel je de aantrekkelijkheidvan het mobiliteitsbudget?
“Het mobiliteitsbudgetis een win-win voor mij
en mijn werkgever”(leaserijder)
37
Wat vond je ervan om deel te nemen aan de pilot Slim Leasen?Terafsluitingvandeinterviewsisdedeelnemersgevraagdomeenoverallwaarderingtegevenvoordedeelnamevandeproef.
0
5
10
15
20
25
Geen mening
1 (Slecht)
2 3 4 5 (Goed)
Hoe beoordeel je overall de deelname aan de proef Slim
Leasen?
Aantal
Hoe beoordeel je overall de deelnameaan de proef Slim Leasen?
38
5. SuCCES- EN fAALfACTOrEN
Opbasisvandegesprekkenmetwerkgeversenleaserijderszijnsucces-enfaalfactorenvastgesteldbijhetinvoerenenwerkenmetmobiliteitsbudgetten.
De top 5 van succesfactoren:• Hetmobiliteitsbudgetmoetzodanigwordeningerichtdathetisafgestemd
opdespecifiekebedrijfsdoelstellingen,bedrijfssituatieenbedrijfscultuur.Eenuniformaanbodwerktindepraktijkniet,omdathetgeenrechtdoetaandeverschillentussenbedrijven.
• Ermoethelderheidzijnoverdeinrichtingvanhetmobiliteitsbudget,dehoogtevanvergoedingenenkostenendemanierwaaropleaserijdershetfinancieelresultaatkunnenbeïnvloeden.
• Ermoetexplicietwordenaangevenhoedeprivacyvanleaserijdersgewaarborgdwordt.
• Leaserijdersmoetenhetmobiliteitsbudgetkunnenbeherenviaeengebruiksvriendelijkeonlineapplicatie.
• Leaserijdersmoetenalszeinloggenopdezeapplicatiemeteeneenactueelbeeldkrijgenvanallevergoedingenenkosten.
• Een regiospecifieke succesfactor:langeafstandenmethetopenbaarvervoerzijninteressantafgezettegenvervoerperauto(naarlocatiesbuitendeprovincieLimburg).
De belangrijkste faalfactoren:• Metdeleaserijderniethetfinancieelresultaatvanhetmobiliteitsbudget
afrekenen.• Niettransparantzijnoverwieinzichtheeftinreisgegevens.• Een regiospecifieke faalfactor:deopenbaarvervoersinfrastructuurin
Zuid-Limburgleidtertoedatopenbaarvervoerbijlokaalreizennietkanconcurrerenmetdeauto.
39
6. CONCLuSIES
De pilot Slim Leasen toont aan:1. Dathetmobiliteitsbudgetindepraktijkwerktendatdedeelnemende leaserijderseengrotematevanacceptatieaandedagleggen.Ze gevenhetmobiliteitsbudgetalstoekomstigearbeidsvoorwaardeeen hogewaardering.2. Toepassingvanhetpersoonlijkmobiliteitsbudgetleidttotdegewenste veranderingeningedrag.Hetmobiliteitsbudgetleidtbijongeveer50% vanleaserijdersdaadwerkelijktoteengedragsverandering,namelijktot anderreisgedragenandergebruikvandeleaseauto.Ditondankshetfeit datertijdensdepilotgeenfinanciëleverrekeningplaatsvond.
Hetmobiliteitsbudgetbiedtdemogelijkheidomspecifiekeprikkelsaantebrengenomgewenstgedragtestimuleren:• Zuinigerrijden• Goedkopertanken• Minderprivégebruik• Beterbenuttenvandeleaseauto(autouitlenen,carpoolen)• Nietreizen(thuiswerken)• Andersreizen(OV,carpoolen,fietsen)• Opanderetijdenreizen
DeeffectiviteitvanhetmobiliteitsbudgetvoorhetmijdenvandespitsopdeknelpunteninenrondMaastrichtkanwordenvergrootviagerichteprikkels.
HetNieuweWerkensluitgoedaanophetmobiliteitsbudget:hetbudgetstimuleerthetNieuweWerken–enandersom.
Doordeaardenlocatievanwerkzaamhedenbijdepilotbedrijvenendoorregiospecifiekekenmerkenwordtindepilotregiozelfslechtsbeperktgebruikgemaaktvanhetopenbaarvervoer.Gebruikvanstad-enstreekvervoermetdeNSBusinessCardwasin2012nognietmogelijk.
De(lease)autoiseenarbeidsvoorwaardediegevoeligligt.Hetmobiliteitsbudgetraakthieraanendatvergteenzorgvuldigebenaderingencommunicatie.
WerkgeversendemensenachterMaastricht-Bereikbaarstrevenvanuitverschillendemotievenalleneenzelfderesultaatna:bewustwordingengedragsveranderingophetgebiedvanmobiliteit.
40
Effect op beleidsdoelen Beter Benutten Maastricht-BereikbaarDeinterviewsmetleaserijderslatenziendat58%hetreisgedragaanpast,onderanderedoorthuistewerken,tecarpoolen,peropenbaarvervoertereizenofvoordefietstekiezen.Metdezegedragswijzigingenhebbendeleaserijdersinkwestiezoweldeochtendspitsalsavondspitsgemeden.Voorzichtigheidshalvewordtbijdeinschattingvanheteffectuitgegaanvaneenbandbreedtevanééntottweespitsmijdingenperdag.Hettijdensdepilotbereikteeffectwordtdaarmeeopbasisvan140deelnemersingeschatoptussende81en162spitsmijdingenperweek.Datisomgerekend16tot32spitsmijdingenperdag.
Daarbijgeldendevolgendekanttekeningen:• DerelatiemetdeknelpuntenvanMaastrichtisnietbekend.• Deinschattingisindicatief.Hethoofddoelvandepilotwasdesucces-en
faalfactorenvasttestellen,gezienhetinnovatievekaraktervandepilot.• Deeffectenzijngemetenopbasisvandeinterviewresultaten,omdat
nietallewijzigingeninhetreisgedragonlinezijngeregistreerd.Datkanonderschattingvandeeffectentotgevolghebben.Devolgendegedragswijzigingenzijnnietgeregistreerdofnietteherleidenuitdeonlineapplicatiemaarzijnwelgenoemddoordeleaserijders:thuiswerken,opanderetijdenreizen,veranderinginprivé-enzakelijkreisgedrag,carpoolen,fietsenendeautouitlenen.
• Degedragsveranderingisinretroperspectiefgevraagd,watmogelijkleidttotonderschattingvandegedragswijziging(zieookdeStockholm-caseinbijlage6).
Effect op structurele gedragsveranderingHetmobiliteitsbudgetgeeftnietalleenfinanciëleprikkelsgerichtopandergedragmaargeeftookfeedbackaandeleaserijder.Feedbackiseenvandekrachtigsteinstrumentenomgedragteveranderen.Gedragsveranderingheeftvoordeleaserijdernietalleenfinanciëlevoordelenmaarheeftookvoordelenopbijvoorbeeldmilieugebiedenpersoonlijkvlak.Denkaanefficiënteromgaanmetjetijddoorbewusterekeuzestemakenenjeafsprakenslimmerteplannen.Dezepersoonlijkevoordelenvergrotendekansdatdegedragsveranderingstructureelzalzijn.
41
7. gELEErdE LESSEN EN vErbETErPuNTEN
Terugkijkendopdepilotenopgrondvandefeedbackvanwerkgeversenleaserijderszoudenweeenpaardingenandersaanpakkenalswedeproefopnieuwzoudendoen.
Uitdeevaluatiekwamnaarvorendatleaserijdershetbelangrijkvindenomdirect(snellerdannuhetgevalwas)hunbrandstofkostenenOV-kosteninbeeldtehebben.Zulke knelpunten in het proces zouden we voortaan eerder willen analyseren en adresseren.
Een aandachtspunt is ook de communicatie.Wehebbenveelaandachtbesteedaandecommunicatiemetwerkgeversenleaserijdersvoorennaafloopvandeproef.Tijdensdeproefiserveelmindergecommuniceerd,ietswatmogelijktenkostegingvandeaandachtvandeelnemersvoordeproef.Voortaanzoudenwefrequentercontactwillenhebben,bijvoorbeeldviaeennieuwsbrief.Daarnaastzoudenwezorgenvoorstructurelefeedbackvandeelnemerstijdensdepilotenvoorterugkoppelingdaarvan.
Defocuslagindepilotsterkophetbeheervoorleaserijders.Datwilzeggen:opbeheervandemobiliteitsbudgettenviadewebapplicatie,dieleaserijders24/7inzichtgafinhunbudget,demutatiesenhetritoverzicht.Werkgeversdaarentegenkregennietopgezettetijdeneenrapportage over de stand van zaken, ontwikkeling van het reisgedrag, saldi enzovoort.Daarinwillenwevoortaanookvoorzien,omdathetwerkgeversdemogelijkheidbiedtomtijdensdepilotbijtesturen.
EenbelangrijkedoelstellingvanhetpilotprojectwasMaastricht-Bereikbaartehoudenviabeïnvloedingvanreisgedrag.Daarisookopgestuurdviahetmobiliteitsbudget,zijhetalleenindirect. Directere sturing via een financiële spitsmijdprikkel en feedback op het reisgedragvergroothetspitsmijdeffectenmaakthetmogelijkhieroptemonitoren.DaarmeeontstaateendirecterekoppelingtussenhetmobiliteitsbudgetendedoelstellingenvanMaastricht-Bereikbaar.
42
bIjLAgE 1Maastricht-bereikbaar en beter benutten (toelichting)
Maastrichtenzijnomgevinghebbeneengroteaantrekkingskracht.Mensenkomenergraagomtewonen,tewerken,terecreërenoftewinkelen.Maardezepopulariteitheeftookeenkeerzijde:debereikbaarheidvandestadenderegiostaatonderdruk.Datkomtondermeerdoordathetautoverkeerindeperiodetot2020verdergroeit.Ookneemtdedrukophetbestaandewegennettoedooreenaantallangdurigewegwerkzaamheden,zoalsdeaanlegvandeA2-tunnelendeverleggingvandeNoorderbrug.
Omdestadenderegioblijvendbereikbaartehouden,hebbenoverheden,werkgeversenaanbiedersvanmobiliteitsdienstenin2010samenhetprogrammaMaastricht-Bereikbaar2010-2016opgesteld.Maastricht-Bereikbaarbiedteensamenhangendmaatregelenpakketvoorspecifiekegroepenreizigers:forensen,bezoekersvantopdagenenevenementen,hetzakelijk-enbestelverkeerenhetgoederenverkeer.HetdoelvanMaastricht-Bereikbaarishetrealiserenvanduurzamegedragsveranderingbijaldezegroepen.
DoorervoortezorgendatmensenslimreizenenslimwerkenhoudenweMaastrichtenderegiobereikbaar.Datkanzijndoortee-werken,doordespitstemijden(zowelautomobilistenalsreizigersinhetopenbaarvervoer),doortereizenviaandereroutes,maarvooralookdooropeenanderemaniertereizendanmetdeauto.
3.000 auto’s uit de spitsDeimpulsvoorslimwerkenenslimreizeninderegioMaastrichtsluitnaadloosaanbijhetnieuwerijksprogrammaBeterBenutten,datzichrichtopeenextraaanpakvandefileknelpunteninmetnamedespitsperioden.Voordeperiode2012-2014zijnhetprogrammaMaastricht-BereikbaarenhetrijksprogrammaBeterBenutteninhoudelijk,organisatorischenfinancieelinelkaargeschoventoteensamenhangenduitvoeringsprogramma:BeterBenuttenMaastricht-Bereikbaar(BBMB).
InovereenstemmingmetdedoelstellingenvanBeterBenuttenisdehoofddoelstellingvanhetprogrammaMaastricht-Bereikbaar(MB)voordeperiode2012-2014aangescherpt.BBMBrichtzichindezeperiodeophetuitvoerenvancirca30samenhangendemaatregelen.Daarmeeisalbegonnen,maarin2013-2014wordendezemaatregelenverdergecontinueerd,verbreed,vernieuwdofverbeterd.
43
bIjLAgE 2rekenvoorbeeld met het persoonlijk mobiliteitsbudget
PeterenHanswerkenbijhetzelfdebedrijfenvallenindezelfdemobiliteitscategorie.Vanhunwerkgeverkrijgenzijeenpersoonlijkmobiliteitsbudget.
De leasenorm bedraagt 924 euro per maand inclusief brandstof.Ditbedragvaltuiteenineenvasteeneenvariabelevergoeding:• vastevergoeding:424europermaand• variabelevergoedingperzakelijkekilometer:0,15euro• vastevergoedingvoorprivégebruik:125euro(opbasisvan12.000km/
jaar)
OmgeldtesparenvoorzijnhobbyheeftPetereenkleinereautogekozen:eenToyotaAurisFullHybrid(benzine).Dekosten:• vastekosten:390europermaand• variabelekosten:0,04europerkilometer• werkelijkbrandstofverbruik5,5l/100km(normverbruik4,0l/100km)
HansheeftgekozenvooreenPeugeot5081.6diesel.Dezeautoisin2011gekozentottrekautovanhetjaar.DatkanHansgoedgebruikenalshijmetzijncaravanoppadgaat.De kostenkant van de ‘bankrekening’ van Hans verschilt aanzienlijk van die van Peter:• vastekosten:560europermaand• variabelekosten:0,07europerkilometer• werkelijkbrandstofverbruik5,9l/100km(normverbruik4,2l/100km)
PeterenHanshebbenin2012alsvolgtgereisd:• zakelijkmetleaseauto:20.000km• privémetleaseauto:8.000km(Peter)en17.000(Hans)
Debrandstofkosten(exclusiefbtw):• Peterheeftin2012zoveelmogelijkonbemandgetanktengemiddeld1,44
euro/literbenzineafgerekend(3ct/literondergemiddeldepompprijs)• Hansheeftin2012vaaklangsdesnelweggetanktengemiddeld1,25
euro/literdieselafgerekend(4ct/literbovengemiddeldepompprijs)
44
Hoe ziet het mobiliteitsbudget van Peter en Hans eruit na één jaar?
InditvoorbeeldheeftPeter1.570eurogespaard.Ditspaartegoedisbruto;bijuitkerenmoeterinkomstenbelastingoverwordenbetaald.Hansheefteentekortvan2.451eurogerealiseerd.Voorafisafgesprokendateentekortwordtaangemerktalseeneigenbijdragevoorprivégebruik,zodateennetto-inhoudingverrekendmagwordenmetdebijtelling.
Vast bedrag per maand• 12maandenx€ 424 € 5.088
Variabel bedrag per gereisde zakelijke kilometer• 20.000kmx€ 0,15 € 3.000
Vast budget voor privégebruik• 12maandenx€ 125 € 1.500
Totaal vergoed € 9.588
Vaste kosten gekozen leaseauto• 12maandenx€ 390 € 4.680
Variabel kosten leaseauto• 28.000kmx€ 0,04 € 1.120
Brandstof• 28.000kmx5,5lx€ 1,44 € 2.218
Totaal kosten € 8.018
Vergoedingen
Financieel resultaat Peter € 1.570 positief
KostenPeter
Vast bedrag per maand• 12maandenx€ 424 € 5.088
Variabel bedrag per gereisde zakelijke kilometer• 20.000kmx€ 0,15 € 3.000
Vast budget voor privégebruik• 12maandenx€ 125 € 1.500
Totaal vergoed € 9.588
Vaste kosten gekozen leaseauto• 12maandenx€ 560 € 6.720
Variabel kosten leaseauto• 37.000kmx€ 0,07 € 2.590
Brandstof• 37.000kmx5,9lx€ 1,25 € 2.729
Totaal kosten € 12.039
Vergoedingen
Financieel resultaat hans € 2.451 negatief
KostenHans
45
Ditvoorbeeldisgebaseerdopfictievegetallenenisbedoeldomhetmobiliteitsconcepttoetelichten.Indepraktijkblijktdatleaserijdersopsommigeonderdelengoedkoperuitzijnenopandereonderdelenjuistduurder,bijvoorbeelddatzijminderdangemiddeldprivérijdenmaarwelonzuinig.
46
bIjLAgE 3Mobiliteitsbudget en fiscus
Dewerkgeververrekenteeneventueeltekortinhetmobiliteitsbudgetmethetnettoloonvandemedewerker.Magditbedragwordenafgetrokkenvandebijtellingvoorprivégebruik?Ja,mitsdebijdragebestemdisvoorhetprivégebruikenmitsdewerkgeverdatvoorafmetdewerknemerheeftafgesproken:• Dewerkgeverneemtexplicietinderegelingopdatalleexploitatiekosten
tenlastevandewerkgeverkomen,metuitzonderingvanboetes.• Dewerkgevermerktallebetalingenaanderdenaanalsdoorde
werknemervoordewerkgevervoorgeschotenkosten.• Dewerkgeverlegtvastdatdewerknemereeneigenbijdrageverschuldigd
istergroottevanhetexploitatietekortendathetexploitatietekortbedoeldisalsbijdragevoorhetprivégebruik.
Voorbeeldenvankostendievoorverwerkinginhetbudgetinaanmerkingkomen:deparkeerkosten,tolgelden,veergelden,kostenvoorhetwassenvandeautoenautotreinkostendiedewerknemermaakt,kostenvooraccessoires,eenvastbedragpergeredenprivékilometereneeneigenbijdragebijschade.Bijditlaatstegeldtalsvoorwaardedatdeschadeniethetgevolgmagzijnvanonrechtmatigofonzorgvuldighandelenvandewerknemer.
Hetisaanteradenomindearbeidsvoorwaardenvastteleggenwelkekostendewerkgeverwelennietwilverwerkenenhoevaak.Bijvoorbeeldwelkostenvoorhetwassenvandeautomaarvoornietmeerdanéénwasbeurtperweek.
Voordegoedeorde:Maastricht-Bereikbaarbenadruktgeenfiscaaladviseurtezijnensteltvooromdeaangereiktefiscaleoverwegingenteallentijdevoorteleggenaaneenfiscaaladviseuren/ofaftestemmenmetuweigenbelastinginspecteur.
47
bIjLAgE 4Een woord van de deelnemende werkgevers
ArcadisBij Arcadis hebben we een duidelijke focus op mobiliteit binnen onze duurzame bedrijfsvoering. Circa 70% van de carbon footprint van Arcadis NL bestaat uit vervoerskilometers. Gezien onze reductiedoelstellingen voor de carbon footprint is het logisch dat er grote aandacht is voor mobiliteit. Deze aandacht uit zich vooral in een aantal initiatieven. Zo participeren wij in het Platform Slim werken Slim reizen. Daarnaast is de mobiliteitsregeling van Arcadis Nederland vernieuwd, met een extra focus op duurzaamheid en vermindering van kilometers.
DeleaserijdersvandeafdelingConsultancy&ManagementinMaastrichtdoenmeeaandeproefSlimLeasen.Eenwelkominitiatief,vanwegedeinzichtendiehetindividueleleaserijdersoplevertendemogelijkheidom(financiële)effectenvanhetgebruikvananderevormenvanmobiliteit(trein,carpoolen,fietsenzovoort)terugtezieninkostenenopbrengsten.Arcadiswilhiermeezoveelmogelijkwerknemersinstaatstellenomslimmertewerkenentereizen.
Ballast NedamBallast Nedam is een landelijk opererend aannemingsbedrijf. Wij behoren tot de top vijf van Nederlandse aannemers en bouwen samen met Strukton de A2-tunnel door Maastricht. Ballast Nedam stel zich ten doel blijvende kwaliteit te realiseren, in combinatie met lagere levenscycluskosten voor onze klanten en de samenleving. Vanuit dit perspectief is duurzaamheid een belangrijk thema. Daarbinnen is het terugdringen van onze CO2-uitstoot een belangrijke doelstelling.
Doordeelnameaandeproefmetmobiliteitsbudgettengevenwijdedeelnemendeleaserijdersinzichtinhunverbruikenindedaarmeesamenhangendeuitstootenkosten.Ookbiedtdeelnameaandeproefonsdemogelijkheidomteonderzoekenofwedemobiliteitvanmedewerkersbeterkunnenlatenaansluitenophunwensen.SpecifiekvoorhetprojectA2Maastrichtkomtdaarnogdewensbijommedewerkersvakergebruiktelatenmakenvandefietsvoorhetverkeertussendediversebouwlocaties.
48
CofelyCofely ontzorgt klanten met innovatieve, state-of-the-art oplossingen in Energy Efficiency, Human Comfort en Asset Efficiency voor de industrie, infrastructuur en utiliteitsmarkt. Zo dragen we op duurzame wijze bij aan zuiniger gebruik van hulpbronnen, een comfortabel, energiezuinig binnenklimaat en optimale benutting van technische installaties.
Wijstrevennaarkosten-enmilieubewustergedragbijhetgebruikvanleaseauto s.Hetmobiliteitsbudgetzienwealseeninstrumentomdattebewerkstelligen.TijdensdeproefhebbenwebijCofelyprikkelsaangebrachtomautorijdensamenmetcollega’senhetuitlenenvanleaseauto’saancollega’stestimuleren.Nogeenredenvoordeelnamewasdatautogebruikdoorde‘blackbox’indeautotransparanterwordt.Wemakennuafsprakenmetelkaaroverbijvoorbeeldhetterijdenaantalprivékilometersterwijlwegeenzichthebbenophetwerkelijkeaantalkilometers.Alsdattransparantwordt,zijnerinterventiesmogelijk(bijvoorbeeldbonus-malusconstructies).
DSMDSM N.V. is een mondiale onderneming die vanuit wetenschappelijke basis actief is op het gebied van gezondheid, voeding en materialen. DSM is in Nederland actief met ongeveer 6.000 medewerkers. Circa een op elke vier DSM’ers in Nederland houdt zich bezig met onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Daarmee is Nederland voor DSM een belangrijke broedplaats voor vernieuwing, die op vele plaatsen in de wereld gestalte krijgt.
DSMiservanovertuigddatduurzaamheidvancruciaalbelangisvoordetoekomst.In2010heeftDSMdaaromeenaantalambitieuzedoelstellingengeformuleerdophetgebiedvanduurzaamheid,waaronder20%meerenergie-efficiencyin2020–tenopzichtevan2008.DeproefSlimLeasensluitmooiaanbijhetstrevennaarmeerduurzaamheid.Dezeanderemobiliteitsaanpakmetmeerflexibiliteitomhetjuistevervoermiddeltekiezen,levertnietalleenmeergemakopvoordegebruikermaarookminderimpactophetmilieu,minderfileleedenmogelijkkostenbesparingen.Voordelenvoorpeople,planeténprofitdus.Deproefresultatenwordengebruiktbijhetuitwerkenvaneenflexibele,moderneleaseregelingvoorheelNederland.
49
Ernst & YoungErnst & Young is wereldwijd toonaangevend op het gebied van assurance, tax, transaction en advisory services. Om klanten in hun marktgebied te kunnen servicen, bundelt Ernst & Young kennis, kunde en ervaring in marktsegmenten en branches als Automotive, Banking & Capital Markets, Biotechnology, Real Estate, Hospitality & Leisure, Telecommunications, Health Care, Government Public Sector en Media & Entertainment.
SlimLeasenbiedtErnst&Youngkansenomkennisteontwikkelenrondomnieuwevormenvanmobiliteit,gerichtophetverhogenvandeproductiviteitvanmedewerkers.Dankzijbewustwordingvaneninzichtinhunreisgedragkunnenmedewerkersgerichterkiezenwaarzijwerken–opkantoor,bijdeklantofthuis–enwanneerzedaarvooroppadgaan.
InnervateInnervate, het ‘andere’ ICT-bedrijf, onderscheidt zich door vooral in de samenwerking en intensieve interactie met klanten meerwaarde te realiseren in ICT-projecten. Anders werken en anders organiseren zijn bij ons belangrijke thema’s. Dit doen we op het gebied van ICT-beleidsontwikkeling, consultancy en projectmanagement en maatwerksoftwareontwikkeling. Zelf verantwoordelijkheid nemen, zelfregulering en zelfhulpsystemen zijn ontwikkelingen die tegenwoordig ook binnen de ICT mede het succes bepalen. Vrijwel elke consultant heeft bij ons een leaseauto tot zijn beschikking. Die leaseauto is een belangrijke kostenfactor.
SlimLeasenbetekendevooronseenanderekijkopleasingenmobiliteit.Methetgevenvanadequateinformatieenmeerverantwoordelijkheidaanleaserijdersstrevenweeensterkerebewustwordingbijdedeelnemendeleaserijdersna.Daarnaastwasdedeelnameeropgerichtbeterekeuzestemakenomdoelstellingen(sneller,goedkoper,effectiever)betertebereiken.Deanderekijkoponzeeigenmobiliteitversterktmedeookdeadviezenaanonzeklantenoveranderswerkenenandersorganiseren,waarintijd-enplaatsonafhankelijkwerkeneenbelangrijkefactoris.
50
KembitIT-organisatieadviesbureau Kembit heeft twee vestigingen in Zuid-Nederland. Het merendeel van onze IT-consultants werkt voor langere periodes op detacheringsbasis bij klanten. Onze serviceprofessionals werken bij meerdere klanten tegelijk op kortstondige basis. Kembit heeft 90 medewerkers, van wie er 80 een leaseauto tot hun beschikking hebben.
Leasekostenzijnnadesalarissenonzegrootstekostenpost.Kembithaddebehoefteommeergripopdeleasekostentekrijgeneneroptekunnenbesparen.SlimLeasenmaaktmedewerkerservanbewustdatautorijdenduuris,dathetnietvanzelfsprekendisdat‘debaasallesmaarbetaalt’endatmedewerkerszelfinvloedkunnenuitoefenenopeendeelvandekosten.Daarbijgaathetvooralomzuinigerrijdenengoedkopertanken.Deintentieisomderegelingdefinitieftemakenalshetallemaalwerktentelatengeldenvooralleleaserijders.
Mise en PlaceMet 41 vestigingen in 6 landen is Mise en Place wereldwijd leidend in het leveren van professioneel horecapersoneel. In Nederland bieden 5.000 goed getrainde en professionele medewerkers vanuit 16 vestigingen meer dan een antwoord op ieder vraagstuk op het vlak van horecamedewerkers in de gastvrijheidsbranche.
MiseenPlacegaatalheelflexibelommetmobiliteit.Inonswerkzijnerveelpiekenwatdeinzetvanmensenbetreft,redenwaaromweveelauto’shuren.Envoordevastemedewerkersmeteenleaseautoishetheelgewoonomelkaarsleaseautotegebruiken.Wezijncontinubezigomteinnoveren.DeelnameaanSlimLeasenbiedtonsinzichtinverbetermogelijkhedenophetgebiedvanleaseauto’s.
51
Rubber ResourcesRubber Resources is een van ’s werelds marktleiders op het gebied van rubberrecycling. Ons bedrijf groeit sterk. Hergebruik van rubber is de belangrijkste taak. Daarnaast wordt continu onderzoek verricht om de beste kwaliteiten rubber te maken voor onder andere de bandenindustrie. Onze productiebedrijven bevinden zich in Maastricht en Coimbatore (India).
BijRubberResourcessteldenweonsdevraag:isdeleaseautoeendoelofeenmiddel?Ookdoordenieuwebuitenlandseeigenaar(Elgi),eenaanstaandebedrijfsverhuizingendewensomonsgroeneimagoteondersteunenviaverminderingvandeCO2-uitstootzijnwekritischnaaronzeleaseauto’sgaankijken.DeelnameaandeproefSlimLeasengeefthelderinzichtinhetgebruikendekostenvanleaseauto’senhelptdetoekenningvanleaseauto’sterationaliseren.
StruktonStrukton biedt totaalconcepten op het gebied van infrastructuur en accommodatie. Het zwaartepunt ligt op mobiliteit, knooppunten en doorgaande exploitatie. Bij de uitvoering van projecten houden we altijd ons uiteindelijke doel voor ogen: ervoor zorgen dat mensen prettig kunnen reizen, wonen, werken, leren en recreëren. In ons werk weegt economisch rendement even zwaar als het leveren van duurzame oplossingen.
VanuitditperspectiefvindenwehetookbelangrijkomdeCO2-uitstootvanonsbedrijfteverminderen.Eenvandespeerpuntenisdaarbijdeleaseauto,omdatleaseauto’svooreengrootdeelverantwoordelijkzijnvooronzeCO2-uitstoot.Weverwachtendatmobiliteitsbudgettenhieraaneengoedebijdragekunnenleveren.Daaromdoenwegraagmeeaandeproef.
52
bIjLAgE 5Case kembit
Maastricht-BereikbaarkwamvoorKembitpreciesophetgoedemomentmetdeSlimLeasen-proef.EengesprekhierovermetFreekGoedhart,directeurConsultancybijKembit.
OrganisatieIT-organisatieadviesbureauKembitheefttweevestigingeninZuid-Nederland.HetmerendeelvandeIT-consultantswerktvoorlangereperiodesopdetacheringsbasisbijklanten.Deserviceprofessionalswerkenbijmeerdereklantentegelijkopkortstondigebasis.Kembitheeft90medewerkers,vanwieer80eenleaseautotothunbeschikkinghebben.Deandere10werkenopkantoorenhebbengeenleaseauto.10leaserijdersdoenmeeaandepilotSlimLeasenvanMaastricht-Bereikbaar.
MotivatieKembitdeedmeeaanSlimLeasenvanuithetbesefdatleasekostennadesalarissendegrootstekostenpostvormen.Kembithadbehoefteommeergripopdezekostentekrijgeneneroptekunnenbesparen.OpdatmomentkwamhetbedrijfincontactmetmensenvanMaastricht-Bereikbaar,dieverteldenoverdeSlimLeasen-proef.Deelnameaandezeproefleektoennietmeerdanlogisch.Eenandereredenomdeeltenemenwasdatklantenvragensteldenoverhetmvo-beleidvanKembit.Doelstelling en uitgangspuntenHetbelangrijkstedoelvandeelnameaanSlimLeasenismedewerkerservanbewusttemakendatautorijdenduuris,dathetnietvanzelfsprekendisdatdebaasallesmaarbetaaltendatzezelfinvloedkunnenuitoefenenopeendeelvandekosten.Daarbijgaathetvooralomzuinigerrijdenengoedkopertanken.Indezefasegaathetechtnogomeenproef.Dehuidigeuitgangspuntenzijndanookomzoveelmogelijkleerervaringenoptedoenendedeelnemendemedewerkerseriniedergevalnietopachteruittelatengaan.Zijnemenvrijwilligaandeproefdeel.Deintentieiswelomderegelingdefinitieftemakenalshetallemaalwerktendezetelatengeldenvooralleleaserijders.Hetismogelijkdatenkelemedewerkerseropdatmomentwelopachteruitgaan.Datkanvoorenigeweerstandzorgen–maardatzalKembitzorgvuldigoplossen.
53
ProcesMobilityConceptheeftdeheleregelingvormgegevenenuitgewerktinhetkadervandeSlimLeasen-proef.MobilityConceptheefthetverhaaldaarbijduidelijkuitdedoekengedaan,waarnaKembitfeitelijkalleenmaar‘ja’hoefdetezeggen.
Implementatie en administratieDedeelnemershebbenzichtijdensvoorlichtingsbijeenkomstenopbeidevestigingenzelfopgegevenvoordeelnameaandeproef.DeadministratielooptgeheelviaMobilityConcept.Iniedereautoiseenkastjeingebouwddatkilometersregistreertendoorgeeftaaneencentraalsysteem.Iederemedewerkerheeftinzichtinzijneigengegevensviaeeninternetportal.Kosten(brandstof)envergoedingenzijndaarookzichtbaar.DeeigenadministratievanKembitverwerktdegegevensvoorverrekening.
WeerstandenErzijnopditmomentnoggeenweerstanden,aangeziendeelnameaandeproefvrijwilligis.De10medewerkersdoenomdatzehetleukvinden.Ookmeerinzichtkrijgenenpotentieelvoordeelontdekkenzijnbeweegredenenommeetedoen.Straksbijdeverplichteuitrolzullenerwelweerstandenkomen.Diezijnwegtenemendooruitteleggendateenmedewerkerhetzelfindehandheeft.DaarnaastwordtbenadruktdatKembiteenredelijkluxeleaseregelingheeft,vooralomdatprivégebruikonbeperktistoegestaan.
De mobiliteitsregeling • HetbudgetisbijKembitevenhoogalshetleasenormbedragdat
gerelateerdisaaneenfunctieklasse.Jemagmaximaal20%bovendenormleasen.Datgebeurtechternauwelijksnog.Medewerkerszijnvanwegedebijtellingsteedsgoedkoper–enschoner–gaanleasen.
• DebasisvanhetSlimLeasen-conceptisdateendeelvandeleasekostenvariabelwordtgemaakt,ookrichtingdeleaserijder.Dezeheefteenbudget(hierhetleasenormbedrag)totzijnbeschikkingwaarmaandelijkseenvastbedragvanafgaatvoordevastekosten.Vervolgenswordendaardeafgelegdekilometersmaalde centen´perkilometervanafgetrokken,opbasisvanhetdaadwerkelijkgebruik.Bijdiekilometerswordtonderscheidgemaakttussenzakelijkenprivégebruik.Hetaantalprivékilometerswordtbijvoorbeeldgemaximeerdop1.000kmpermaand.Komjedaarboven,danbetaaljebij.Blijfjeeronder,dankrijgjehetresterendebedraguitgekeerd.DatwerktbijKembittijdensdeproefnog
54
nietzo,maarisbijdedefinitieveuitrolweleenvandeopties.Hetbudgetvoordezakelijkekilometerswordtnietgemaximeerd;hetbudgetademtdusmeealnaargelangdezakelijkebehoefte.Hetkastjeindeautohoudtdekilometersbij.Allesisviaeenonlineportaloptevragenenintezien.
• InhetSlimLeasen-pakketzitookeenNSBusinessCard.Hetgebruikhiervanisviadezelfdeportalinzichtelijk.Dewerkelijkekostenwordenparallelaanhetbudgetverrekend.Metanderewoorden:dekilometerkostenvandetreinwordenniet‘verrekend’metdekilometerkostenvandeleaseauto.Jehebteralsbudgethouder(financieel)geenbaatbijofschadevanalsjemethetopenbaarvervoerreist.
Financiële prikkels (straffen, belonen, verleiden)• Belonen:hoeminderprivékilometers,hoemeergeldjeoverhoudt.• Straffen:gajeoverhetmaximumaantalprivékilometersheen,danbetaal
jebij.
Niet-financiële prikkels (straffen, belonen en verleiden)• Verleiden:hetinzichtansichisaleenprikkelvoormedewerkersom
bewustertegaanrijden.• Verleiden:hetmilieuaspectspeeltvoorenkelemedewerkersookeen
rol.DatisgecombineerdmethetgemakvandeNSBusinessCardeen‘prikkel’ommeermetdetreintegaan.
• Verleiden:eris‘voorbeeldgedrag’ingezet,omdatookdrieMT-ledenmeedoen.Deverwachtingisdatdaardoordeacceptatiebijdeuitrolzaltoenemen.
LeerervaringenEind2012vindtdeeindevaluatieplaats.Hetzieterpositiefuit:erisgoedinzichtontstaanenerblijkenbesparingenmogelijk.KembitrealiseertzichweldatMaastricht-BereikbaarnudekostendektvoorhetsysteemvanMobilityConceptinhetkadervandeelnameaandeSlimLeasen-proef.AlsKembitdezekostenstrakszelfmoetbetalen,moetenzewellagerzijndandeverwachtebesparingen.Kembitmoetnogbepalenhoeveelvanhet‘voordeel’naardemedewerkergaatenhoeveelalsbesparinginteboekenis.
ResultatenDeproefresulteertinmeerinzicht,bewustwordingenbesparingen.Eenaangenameextra:klantenwaarderenhetdatKembitbewustendusduurzaammetmobiliteitomgaat.
(Bron:SlimreisbeleidindepraktijkdoorB50WerkgroepMobiliteitsbudget,december2012.
Ziehttp://www.slimwerkenslimreizen.nl/documenten/305.pdf)
55
bIjLAgE 6Case Stockholm
DitverhaalisontleendaanTEDX.Ziehttp://www.ted.com/talks/jonas_eliasson_how_to_solve_traffic_jams.html
IneeninspirerendeTED-lezinglegtJonasEliassonuithoehetprincipevanzelforganisatieinStockholmwerdtoegepastomfileproblementelijftegaan.Stockholmismetongeveer2miljoeninwonerseenmiddelgrotestad.Eenstadmetveelwaterendaaromookveelbruggen.Oudebruggen.Smallebruggen.Enduseenstevigverkeersinfarct.Bijwijzevanexperimentwerdvoorgebruikvandebruggeneenheffingingevoerdvan1tot2euro.
Jezouverwachtendatchauffeursnietreagerenopzo’nkleinbedrag.Nietsisminderwaar:deheffingzorgdevoor20%reductievanauto’sindespitsuren.Maardanblijfternogsteeds80%spitsverkeerover,zoujedenken.Ookdatisfoutgedacht,wantverkeeriseenniet-lineairfenomeen.Alsjeeenmaalboveneenbepaaldedrempelkomt,neemtdecongestieonevenredigsneltoe.Maaromgekeerdgeldthetzelfde:alsjehetverkeerslechtsminimaalweettereduceren,neemtdecongestieveelsnellerafdanjezouverwachten.
InStockholmwerdop3januari2006eencongestiebelastinggeïntroduceerd.Vandeeneopdeanderedagwashetfileprobleemopgelost.Wiedenktdatmensenwennenaanzulkeextrakosten,heefthetmis.Zeseneenhalfjaarnaintroductievandecongestiebelastingzijnernogsteeds20%minderauto’sindespits.Toendecongestietaksin2007tijdelijknietvantoepassingwas(nadeproefperiodeenvoordefinitieveinvoering)warendefilesmeteenweerterug.
OnderzoekweesuitdatmenseninStockholmvoorafradicaaltegendecongestiebelastingwaren.70%vandebevolkingwildehetniet.Deafkeernammerkwaardigerwijsniettoetoendebelastingereenmaalwas.Integendeel:depubliekeopinieveranderdeendesteunvoordecongestiebelastingnamtoe.In2012was70%vóórbehoudvandebelasting.Mensenmakenelkedagkleinebeslissingenenwordenlangzaameenanderekantuitgeduwd,wegvandespitsuren.DeStockholmseautomobilistenwarenerintussenvanovertuigddatzenogsteedshetzelfdereisdenalsvroeger.Eennieuweenquêtemoestduidelijkmakenwieervangedachtenwarenveranderd,enwaarom.Daarbijbleekdatmeerdandehelftgeloofdedatzenietvangedachtenwarenveranderd.Zezeidenaltijdalpositieftezijngeweestovercongestiebelasting.Deles?Vertelmensenniethoezezichmoetenaanpassen.Geefzealleen
56
eenduwtjeindegewensterichting.Alsjedatgoeddoet,zullenzedeveranderingomarmenenzelfswaarderen.HetStockholmseverkeerismet20%afgenomen,hetfileprobleemissterkverminderdendeautomobilisteninStockholmbeseffennieteensdatzeveranderdzijn.Datisdekrachtvaneenduwtjeindegoederichtingalsjecomplexesocialeproblemenwiltoplossen.Hetorganiseertzichzelf.
WILT u MEEdOEN MET MAASTrIChT-bErEIkbAAr?Of hEEfT u vrAgEN?NeemdancontactopmethetProgrammabureauMaastricht-Bereikbaar.Telefonischvia:(043)3516359Permail:info@maastricht-bereikbaar.nlWerkgeverskunnencontactopnemenmetonzemobiliteitsmakelaars:
[email protected]:0653786943
[email protected]:0652456090POSTAdrESProgrammabureauMaastricht-BereikbaarPostbus18236201BVMaastrichtbEzOEkAdrESProgrammabureauMaastricht-BereikbaarStadionplein6c6225XWMaastricht
