11.12.2013

1

ÇEV 219 – Biyoçeşitlilik

Çevre Sorunları

Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN

http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/

Çevre Sorunları• Endüstriyel üretim, hammadde kullanımı,

nüfus artışı

• Çevre Problemleri

– Üretim kalitesinin düşmesi– Sağlık etkileri ve ekonomik kayıplar– Gıda güvenliği

11.12.2013

2

- Litosfer

(enerji, mineraller)

- Hidrosfer

(su)

- Biyosfer

(tarım, vahşi yaşam)

- Atmosfer

(hava)

GİRDİ(Çevreden)

ÇIKTI(Çevreye)

Tükenme Problemleri

KirlilikProblemleri

- Litosfer

(katı atıklar)

- Hidrosfer

(su kirliliği)

- Biyosfer

(biyoçeşitliliğin azalması)

- Atmosfer

(hava kirliliği)

Kaynaklar Antroposfer Yutaklar

Nüfus Artışı

http://www.census.gov/population/international/data/idb/worldpopgraph.php

11.12.2013

3

http://twistedsifter.com/2013/08/maps-that-will-help-you-make-sense-of-the-world/

Hava Kirliliği• Atmosferin doğal yapısında bulunmayan

kirleticilerin insan sağlığına, bitkilere, hayvanlara veya materyallere zarar verebilecek konsantrasyonda ve yeterince uzun süre havada bulunması hava kirliliğiolarak tanımlanır.

• Havanın doğal bileşimi: %78 N, %20 O, Ar, CO2 ve diğer gazlar %1.

• %1’lik bölümdeki konsantrasyon değişimleri önemli!!!

11.12.2013

4

Hava Kirliliği

PM

Solarradiation

Energy in = Energy out

Reflected byatmosphere (34%)

UV radiation

Absorbedby ozone

Absorbedby the earth

Visiblelight

Lower Stratosphere(ozone layer)

Troposphere

Heat

Greenhouseeffect

Radiated byatmosphere

as heat (66%)

Earth

Heat radiatedby the earth

Sera Etkisi

11.12.2013

5

Sera Etkisi

İklim Değişikliğinde Etkili Olan Sera Gazları Ve Özellikleri

Sera gazı Atmosferdeki ömrü (yıl)

Küresel Isınma potansiyeli

(GWP) (100 yıllık)

Atmosferdeki konsantrasyonu

Artış trendi

1990’lı yıllar

CO2 5–200 1 350 ppm 1.5 ppm/yıl

CH4 12 23 1745 ppb 7.0 ppb/yıl

N2O 120 296 314 ppb 0.8 ppb/yıl

Troposferik NOx <0.01-0.03 Dolaylı - -

Troposferik O3 0.01 – 0.05 Dolaylı 34 ppt -

“IPCC TAR”dan uyarlama

11.12.2013

6

İklim Değişikliğinde Etkili Olan Sera Gazları Ve Özellikleri

Sera gazı Atmosferdeki ömrü (yıl)

Küresel Isınma potansiyeli

(GWP) (100 yıllık)

Atmosferdeki konsantrasyon

Artış trendi1990’lı yıllar

CO 0.08–0.25 Dolaylı - 6 ppt/yıl

StratosferikH2O

1–6 Dolaylı 3–5 ppm -

SF6 3200 22200 4.2 ppt 0.24 ppt/yıl

CFC 45–1700 4600–14000 0–4.4 ppt/yıl

HFC 1.4–260 120–12000 0.1–2.0 ppt/yıl

HCFC 9.3–19 700-2400 1–5 ppt/yıl

“IPCC TAR”dan uyarlama

Sera Gazı Emisyonları

11.12.2013

7

Sera Gazı Emisyonları

Stratosferik ve Troposferik Ozon

20 -100 ppb

12000 ppb

% 90

% 10

11.12.2013

8

Stratosferik Ozon ve Ozon Tabakası

• Ozon tabakası güneş ışınlarının yüksek enerjili (düşük dalgaboyu≤290 nm) ultraviyole ışınlarını (UV-B) süzerek daha düşük enerjili ışınların troposfere ve yer yüzeyine ulaşmasını sağlar.

Ozon Tabakasının İncelmesi

• CCl2F2 + hv → CClF2 + Cl ……………………(1)• CCl3F + hv → CCl2F + Cl………..…….…...…(2)

• Cl + O3 → ClO + O2……………………………(3)• ClO + O3 → Cl + 2O2…………………….….…(4)• 2O3 → 3O2 (net reaksiyon) ………………...…(5)

11.12.2013

9

Asit Yağmurları

Su Kirliliği• Suyun fiziksel, kimyasal ve biyolojik

yapısının bozulması ve kullanım alanlarının azalmasıdır.

• Kaynaklar:– Atık sular (evsel, endüstriyel)– Tarım faaliyetleri– Sızıntı suları

11.12.2013

10

Su Kaynakları Potansiyeli

Kişi Başına Su Potansiyeli

11.12.2013

11

Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN

Su Kullanımı

Küresel Su Riski Haritası

http://www.wri.org/our-work/project/aqueduct

11.12.2013

12

Atıksu Arıtma Tesisi Olan Belediyeler

Toprak Kirliliği• İnsan etkileri sonucunda toprağın fiziksel,

kimyasal, jeolojik ve biyolojik yapısının bozulmasıdır.

• Kaynaklar :– Tarım faaliyetleri– Katı atıklar (tehlikeli atıklar)– Endüstriyel atıklar

11.12.2013

13

Katı Atıklar• Evsel atıklar• Endüstriyel atıklar• Radyoaktif atıklar• Park ve bahçe atıkları• Tıbbi atıklar• Hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları• Arıtma çamurları• Tarım faaliyetleri atıkları

Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri

11.12.2013

14

Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri

Katı Atıklar

11.12.2013

15

Gürültü Kirliliği• Gürültü : hoşa gitmeyen, kulak tırmalayan

ses.• Sağlık etkileri : stres, sinirlilik, çeşitli

hastalıklar (kalp hastalıkları vs.)• Kaynaklar :

– Doğal: yanardağ patlaması, yağmur, şimşek, rüzgar

– Antropojenik: eğlence yerleri, trafik, uçaklar, iş makineleri, endüstri tesisleri