Embed Size (px)
Citation preview
FOLE BUZZATI BUZZATI DE ROJAS FOLE CAR-
DOSO PIRES MACHADO DE ASSIS PLATONOV QUIROGA
MOLIÈRE PROUST LOVECRAFT BERNHARD
KUNDERA O’CONNOR SCHNITZLER BUFALINO
ACHEBE HAWTHORNE SHOLOKHOV SABATO
KAWABATA RENARD BABEL ANDREIEV
KAFKA MALRAUX ANDRIC RHYS LOWRY
PARKER WILLIAMS TABUCCHI KIS BARRIE
COLLINS COSTER STENDHAL PRATOLINI IWASZ-
KIEWICZ MAHFUZ CARVER MORRISON
PERUTZ PIRANDELLO SAINT EXUPÉRY SARTRE
ZOLA PIRES LOWRY FOLE ANDRIC
KATALOGOOROKORRA
EUSKAL ITZULTZAILE, ZUZENTZAILE ETA INTERPRETEEN ELKARTEA
EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA SAILA
1990 -
2010
KULTURA SAILADEPARTAMENTO DE KULTURA
&
L I T E R A T U R A U N I B E R T S A L A
Katalogoa07.indd 1 20/9/10 14:52:17
Katalogoa07.indd 2 20/9/10 14:52:17
HIZKUNTZAK ORO, EUSKARAZ
Duela bi mila urte edo, erromatar askok pentsatzen zuten latinez ezin zitekeela taxuzko literaturarik idatzi. Idazle eta irakurle finek grekoz jardun behar zuten. Hizkuntza horretantxe idatzi zituen bere Gogoetak Marko Aurelio enperadoreak eta ahoskatu bere azken hitzak Julio Zesarrek. Moda grekozaleegi hori bukatu egin zen eta orduz geroztik idazle latindarrei grekoei bezain klasiko deritzegu.
Duela mila eta berrehun urte edo, Karlomagno enperadorea trufatzen zen sortzen ari zen mordoilo erromaniko batez. Berehala “frantsesa” hartuko zuen izena dialekto bitxi horrek. Garai hartan askok pentsatzen zuten frantsesez ezin zitekeela taxuzko literaturarik idatzi. Idazle eta irakurle finek latinez jardun behar zuten. Moda latinzaleegi hori bukatu egin zen eta orduz geroztik idazle frantsesei latindarrei bezain klasiko deritzegu.
Duela berrehun urte edo, Bartolomé José Gallardo eruditu espainola lotsa zen gaztelaniaz idazteaz, pentsatzen baitzuen hizkuntza horretan ezin zitekeela taxuzko literaturarik idatzi. Idazle eta irakurle finek frantsesez jardun behar zuten. Moda frantseszaleegi hori bukatu egin zen eta orduz geroztik idazle espainolei frantsesei bezain klasiko deritzegu.
Literatura ororen loraldia, noski, ez zen etorri berez bat-batean, besteei begiratuz eta besteengandik ikasiz baizik, hizkuntza ustez hobe eta aberatsetan idatzitakoan oinarriturik hizkuntza landugabe eta larrekoaren mugak zabalduz, noranahiko bihurtzeko.
Katalogoa07.indd 3 20/9/10 14:52:17
Literatura ororen loraldiaren aurkian idazle eta idazlan handiak ager daitezen, ezinbestekoak dira ifrentzuan itzultzaile eta itzulpen handiak; itzulpena ez baita hizkuntza baten biziberritzean badaezpadako makulu baldarra, emagin eta inude baizik. Itzulpena ekarle da, hizkuntza orotako ekoizpen baliotsuenak dakarzkiguna; eta eramaile, gure literaturarik onenaren berri ere beste hizkuntza ororen plazara daramatzana.
Gaur egun, askok pentsatzen dute euskaraz ezin daitekeela taxuzko literaturarik idatzi. Idazle eta irakurle finek gaztelaniaz jardun behar lukete. Moda gaztelaniazaleegi hori bukatu egingo da eta laster idazle euskaldunei gaztelauei bezain klasiko iritziko diegu.
Hizkuntzak oro, euskaraz.
LURDES AUZMENDI AYERBEHizkuntza Politikarako Sailburuordea
Eusko Jaurlaritza
Katalogoa07.indd 4 20/9/10 14:52:17
01 Gulliver-en bidaiak Jonathan Swift
Iñaki Mendiguren
02 Manon Lescaut abbé PrévoSt
Anton Narbaiza
03 Ipuinak anton tXeKhov
Xabier Mendiguren Bereziartu
04 Huckleberry Finn-en abenturak MarK twain
Aintzane Ibarzabal
05 Kim rudyard KiPling
Koro Navarro
06 Illunbeen bihotzean JoSePh Conrad
Iñaki Ibañez
07 Gosea Knut haMSun
Juan Mari Mendizabal
08 Hontzaren eguna leonardo SCiaSCia
Koldo Biguri
LITERATURA UNIBERTSALA BILDUMA
1990–2010
Katalogoa07.indd 5 20/9/10 14:52:18
09 Altxor uhartea r.l. StevenSon
Maria Garikano
10 Eskerregite eguneko bisitaria truMan CaPote
Iñaki Iñurrieta
11 Ivan Ilitxen heriotza leon tolStoi
Xabier Mendiguren Bereziartu
12 Abel Sánchez Miguel de unaMuno
Aintzane Atela, Miren Arratibel
13 Ipuin fantastikoak e.t.a. hoffMann
Anton Garikano
14 Artistaren gaztetako portreta JaMeS JoyCe
Irene Aldasoro
15 Ume terribleak Jean CoCteau
Jose Antonio Sarasola
16 Marcovaldo edo urtaroak hirian italo Calvino
Koldo Biguri
17 Aingeruak nekez ausartzen diren tokian e.M. forSter
Idoia Santamaria
18 Inmoralista andré gide
Imanol Unzurrunzaga
19 Xveik soldadu onaren menturak I JaroSlav haSeK
Karlos Cid Abasolo
20 Peter Camenzind herMann heSSe
Xabier Mendiguren Bereziartu
21 Herioa Venezian thoMaS Mann
Xabier Mendiguren Bereziartu
22 Heldu orainari Saul bellow
Juan Mari Mendizabal
23 Hautapen-ahaidetasunak goethe
Xabier Mendiguren Bereziartu
24 Oktaedroa Julio Cortázar
Gerardo Markuleta
25 Mandarin zaharra eça de QueiroS
Jesus Mari Lasa
Katalogoa07.indd 6 20/9/10 14:52:19
26 Hotsa eta ardaila williaM faulKner
Maria Garikano
27 Muinoko etxea CeSare PaveSe
Koldo Biguri
28 Koronelari ez dio inork idazten g. garCía MárQuez
Tomas Sarasola
29 San Luis Reyren zubia thornton wilder
Xabier Angulo
30 Izurria albert CaMuS
Imanol Tapia
31 Madame Bovary guStave flaubert
Patxi Apalategi
32 Erromako emakumea alberto Moravia
Koldo Biguri
33 Farorantz virginia woolf
Anton Garikano
34 Jokalaria fedor doStoievSKi
Anton Garikano
35 Xveik soldadu onaren menturak II JaroSlav haSeK
Karlos Cid Abasolo
36 Michael Kolhaas heinriCh von KleiSt
Xabier Mendiguren Bereziartu
37 Birjina eta ijitoa d.h. lawrenCe
Irene Aldasoro
38 Persiar Gutunak MonteSQuieu
Patri Urkizu
39 Katua eta Sagua günter graSS
Xabier Mendiguren Bereziartu
40 Zeruko belardiak John SteinbeCK
Maria Garikano
41 Arratsaldeko atoiuntzia yuKio MiShiMa
Hiromi Yoshida
42 Garai latzak CharleS diCKenS
Javi Cillero
Katalogoa07.indd 7 20/9/10 14:52:19
43 Alfanhui r. SánChez ferloSio
Eskarne Mujika Gallastegi
44 Gattopardo g. toMaSi di laMPeduSa
Koldo Biguri
45 Ama MaXiM gorKi
Jose Morales Belda
46 Peter Schlemihl-en istorio miresgarria a. von ChaMiSSo
Anton Garikano
47 Hau ez da ipuina deniS diderot
Iñaki Iñurrieta
48 Zoaz mendira aldarrikatzera JaMeS baldwin
Juan Mari Mendizabal
49 Törless ikaslearen nahasmenduak robert MuSil
Koldo Morales Belda
50 Gure garaiko heroia M.J. lerMontov
Jose Morales Belda
51 Harrotasuna eta Aurrejuzkuak Jane auSten
Ana Isabel Morales
52 Zazie metroan rayMond Queneau
Joxan Elosegi
53 Urrezko astoa luzio aPuleio
J. Kruz Igerabide, Anjel Lertxundi
54 Maitalea Marguerite duraS
Mikel Garmendia
Katalogoa07.indd 8 20/9/10 14:52:20
55 Kapitainaren alaba a. PuShKin
Jose Morales Belda
56 Han-hemengo jendea alvaro CunQueiro
Mikel Iriarte
57 Ekialdeko kontakizunak Marguerite yourCenar
Imanol Zurutuza
58 Goriot Zaharra honoré de balzaC
Pedro Diez de Ulzurrun
59 Harreman arriskutsuak ChoderloS de laCloS
Jon Muñoz
60 Gizon Ikusezina h.g. wellS
Miren Arratibel
61 Justine edo Bertutearen zorigaitzak Sade
Mikel Hoyos Sein
62 Bizitza lanbide CeSare PaveSe
Maite Lopetegi
63 Europarrak henry JaMeS
Irene Aldasoro
64 Robinson Crusoe daniel defoe
Aintzane Ibarzabal
65 Giza Faktorea grahaM greene
Iñaxio López de Arana
66 Ostegun izan zen gizona g.K. CheSterton
Juan Garzia
67 Finzi-Continitarren lorategia giorgio baSSani
Koldo Biguri
68 Hemeretzi ipuin h.C. anderSen
Martxel Eguen
69 Jubiabá Jorge aMado
Valentin Olaetxea
70 Antologia zenbait Poeta Katalan
Gerardo Markuleta
Katalogoa07.indd 9 20/9/10 14:52:20
71 Bidaia sentimentala Frantzia eta Italian zehar lawrenCe Sterne
Josu Barambones Zubiria
72 Bidaia sentimental laburra italo Svevo
Maite Lopetegi Campano
73 Zazpi demonioen bidaia M. MúJiCa lainez
Joxe Migel Esnaola
74 Clevesko Printzesa MMe. de la fayette
Mikel Hoyos Sein
75 Lorategiko festa eta beste kontakizun batzuk Katherine ManSfield
Anton Garikano
76 Mari-Alderrai Colette
Pedro Diez de Ulzurrun
77 Ipuin hautatuak J.l . borgeS
Juan Garzia Garmendia
78 H. dosierra iSMail Kadare
Juan Mari Arzallus, Antton Olano
79 Arima hilak gogol
Jose Morales Belda
80 Manhattan Transfer John doS PaSSoS
Iñaxio eta Marcelo Miguel Lopez de Arana Arrieta
81 Negu batez Mallorcan george Sand
Miren Arratibel, Aintzane Atela
82 Aita-semeak turgenev
Jose Morales Belda
83 Lisboako Setioaren Historia JoSé SaraMago
Jon Alonso
84 Fantasiazko ipuinak guy de MauPaSSant
Josu Zabaleta
85 Fidel izan beharraz oSCar wilde
Antton Olano Irurtia
Katalogoa07.indd 10 20/9/10 14:52:20
86 Berlin Alexanderplatz alfred döblin
Anton Garikano
87 Deabruaren Hiztegia aMbroSe bierCe
Xabier Olarra Lizaso
88 Kontakizunak edgar allan Poe
Koro Navarro
89 Besteen odola SiMone de beauvoir
Oier Alonso Etxebarria
90 On Camillo giovani guareSChi
Koldo Biguri
91 Buhame-argiak valle inClán
Anastasio Esnaola
92 Mala Stranako ipuinak Jan neruda
Fernando Rey
93 Txakur-bihotza MiKhail bulgaKov
Jose Morales Belda
94 Abeslari burusoila eugène ioneSCo
Jon Muñoz Otaegi
95 Pedro Páramo Juan rulfo
Juan Garzia Garmendia
96 Candida bernard Shaw
Jon Agirre Garai
97 Mikel Strogoff JuleS verne
Karlos Zabala
98 Bizi alegiazkoak MarCel SChwob
Juan Garzia Garmendia
99 Artemio Cruzen heriotza CarloS fuenteS
Zuriñe Goti Artabe
100 Hamlet williaM ShaKeSPeare
Juan Garzia Garmendia
Katalogoa07.indd 11 20/9/10 14:52:20
101 Zorrotz begiratutako trenak bohuMil hrabal
Fernando Rey Escalera
102 Zortzi kontakizun iSaaC baSheviS Singer
Koro Navarro
103 Atzo agota KriStof
Eskarne Mujika Gallastegi
104 Ararat mendiaren sumina yaSar KeMal
Fernando Rey
105 Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean rayMond Carver
Koro Navarro
106 Gerrako pilotu antoine de Saint-eXuPéry
Josu Zabaleta
107 Bederatzietatik bederatzietara leo Perutz
Anton Garikano
108 Sei pertsonaia autore bila luigi Pirandello
Josu Zabaleta
109 Goragalea Jean Paul Sartre
Monika Etxebarria
110 Wilkoko andereñoak JaroSlaw iwaSzKiewiCz
Adam Zawiszewski
111 Parisen sabela eMile zola
Karlos Zabala Oiartzabal
Katalogoa07.indd 12 20/9/10 14:52:21
112 Peter Pan JaMeS Matthew barrie
Julen Gabiria
113 Maitea toni MorriSon
Anton Garikano
114 Desio izeneko tranbia tenneSSee williaMS
Xabier Payá Ruiz
115 Sargazo itsaso zabala Jean rhyS
Txomin Arratibel
116 Hona hemen gu biok dorothy ParKer
Mirentxu Larrañaga Sueskun
117 Hildakoen Entziklopedia danilo KyS
Monika Etxebarria
118 Axenario JuleS renard
Itziar Otegi
119 Zazpi urkatuak leonid andreiev
Jose Morales Belda
120 Zalditeria Gorria iSaaK babel
Olga Mtz. de Marigorta, Roberto Serrano
121 Mirarien kalezuloa nagib Mahfuz
Patxi Zubizarreta
122 Jakintzaren arbola Pio baroJa
Josu Zabaleta
123 Zalakain abenturazalea Pio baroJa
Koro Navarro
124 Loti ederrak yaSunari Kawabata
Ibon Uribarri
125 Maitale koitaduen kronika vaSCo Pratolini
Koldo Biguri
126 Porto Pimeko dama antonio tabuCChi
Fernando Rey
127 Oker ttiki garrantzigabeak antonio tabuCChi
Fernando Rey
128 Tunela erneSto Sabato
Mikel Garmendia
Katalogoa07.indd 13 20/9/10 14:52:21
129 Gaueko gezurrak geSaldo bufalino
Josu Zabaleta
130 Gainbehera dator dena Chinua aChebe
Alberto Martínez de la Cuadra
131 Parmako kartusia Stendhal
Jon Muñoz
132 Wakefield nathaniel hawthorne
Koro Navarro
133 Don ibaiko ipuinak M. SholoKhov
Olga Mtz. de Marigorta, Roberto Serrano
134 Bizian argitaratuak franz KafKa
Naroa Zubillaga
135 Ulenspiegelen elezaharra CharleS de CoSter
Koldo Izagirre
136 Esperantza andré MalrauX
Karlos Zabala
137 Sumendiaren azpian MalColM lowry
Karlos del Olmo
138 Tartufo / Zekena Molière
Juan Martin Elexpuru
139 Ilargi-harria wilKie CollinS
Antton Olano
140 Hildakoek ez dute hitz egiten arthur SChnitzler
Ainhoa Irazustabarrena Barriola
141 Alferrikaldua thoMaS bernhard
Ibon Uribarri
142 Izatearen arintasun jasanezina Kundera
Karlos Cid Abasolo
143 Lubakia andrei Platonov
Iker Sancho
144 Ez da erraza gizon on bat aurkitzea flannery o’Connor
Itziar Otegi
145 On Casmurro MaChado de aSSiS
Josu Zabaleta
Katalogoa07.indd 14 20/9/10 14:52:21
146 Eguzki kolpea horaCio Quiroga
Jesus Mari Mendizabal “Bizargorri”
147 Kriseiluaren argipean anXel fole
Jose Mari Navascués Bascaran
148 Zelestina fernando de roJaS
Jose Antonio Sarasola
149 Denbora galduaren bila I - Swann-enetik MarCel ProuSt
Joxe Austin Arrieta
150 Tartariarren basamortua dino buzzati
Josu Zabaleta
151 Zubi bat Drina gainean ivo andritX
Karlos Zabala
152 Eromenaren mendietan h.P. loveCraft
Ainara Ruiz Benito
153 Txakurren hordartzako balada JoSé CardoSo PireS
Eskarne Mujika Gallastegi
Katalogoa07.indd 15 20/9/10 14:52:21
KULTURA SAILADEPARTAMENTO DE KULTURA
Praktika literario urriko hizkuntza da nirea, neu ere ez naiz nik nahi nukeen bezain abila, eta atarramentua da testua ez dabilkidala nik nahi nukeen bezain bizkor eta airoso. Esan nahi dudana ez zait guztiz arrotz, baina ezta bidaide eroso ere: ez nau eskutik hartzen, ez dugu guztiz bat egiten. Nik dakidantxoak ez du lortzen nik imajinatutako egoera guztietara egokituko den fraseologia malgurik; beti topatzen dut jarioari enbarazu egiten dion osagarri txikiren bat, zailtasun gogaikarri samarren bat. Gehiegi entretenitzen naiz hizkuntza hegemoniko batean ari den idazle batek erreparatu ere egiten ez dien osagarri txiki automatizatuen amaraunean.
Lehen, madarikatu egiten nuen nire ezina.
Orain, amaraunetik askatzeko, itzulpenek Veneziara naramate, Don ibaira naute eramaten, Comalan jartzen naute puntuan, eta, ia oharkabean, euskararen gondolan pasatzen naiz Gustav Aschenbachekin Zizpuruen Zubi azpitik, euskararen zaldian egiten dut trosta estepetan barrena soldadu kosakoekin, euskaraz jarduten dut Juan Preziadorekin ere errege karrikak Contlako bidearekin bat egiten duen lekuan, munduko hizkuntza jantzi guztiak elkartzen diren bidegurutzean.
Anjel lertxundi
A L B E R d A N I A
Katalogoa07.indd 16 20/9/10 14:52:22
