Upload
antropos-in-the-world
View
224
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
L'avvincente storia di Marianna de Leyva, "LA MONACA DI MONZA" del Manzoni. Una monografia in versi suggestiva ed intensa.
Citation preview
FFRRAANNCCOO PPAASSTTOORREE
MM aa rr ii aa nn nn aa dd ee LL ee yy vv aa II ll pp rr oo cc ee ss ss oo
AA..II..TT..WW.. eeddiizziioonnii CCoollllaannaa PPooeessiiaa mmoonnooggrraaffiiccaa
2
3
IIll pprroocceessssoo ddii MMaarriiaannnnaa ddee LLeeyyvvaa
ddii
FFRRAANNCCOO PPAASSTTOORREE
© 2006 by Franco Pastore Ed. Antropos in the world
Da “Le stelle della Storia” ISBN IT\ICCU\MO1\0035683
4
IInnttrroodduuzziioonnee
LLaa GGeerrttrruuddee mmaannzzoonniiaannaa,, ssiimmbboolloo ddeellllaa mmaallttrraattttaattaa
aarriissttooccrraazziiaa ffeemmmmiinniillee cciinnqquueecceenntteessccaa‚‚ èè llaa ffiigguurraa ppiiùù ssccoonn--
cceerrttaannttee‚‚ ppiiùù mmooddeerrnnaa ee ppiiùù iinnttrriiggaannttee ddeeii PPrroommeessssii SSppoossii‚‚
ttaannttoo cchhee lloo ssccrriittttoorree‚‚ nneellllaa pprriimmaa sstteessuurraa ddeell rroommaannzzoo,, llee
aavveevvaa ddeeddiiccaattoo bbeenn sseeii ccaappiittoollii..
MMaarriiaannnnaa,, nnaattaa nneell 11557755,, ddaa ddoonn MMaarrttiinnoo DDee LLeeyyvvaa‚‚
pprriinncciippee dd’’AAssccoollii ee ccoonnttee ddii MMoonnzzaa‚‚ ee ddaa ddoonnnnaa VViirrggiinniiaa
MMaarriinnoo‚‚ aallll’’eettàà ddii ttrreeddiiccii aannnnii‚‚ eerraa ggiiàà nnoovviizziiaa nneell ccoonnvveennttoo
ddeellllee bbeenneeddeettttiinnee ddii SS.. MMaarrgghheerriittaa aa MMoonnzzaa.. NNeell 11559977‚‚ iinniizziiòò
uunnaa rreellaazziioonnee ccoonn GGiioovvaannnnii PPaaoolloo OOssiioo eedd aavveevvaa 2222 aannnnii..
NNeell 11660077‚‚vveevvvvee aarrrreessttaattaa‚‚ pprroocceessssaattaa ee ccoonnddaannnnaattaa aadd
eesssseerree mmuurraattaa vviivvaa nneellllaa PPiiaa ccaassaa ddeellllee CCoonnvveerrttiittee ddii MMiillaannoo
ffiinnoo aall 11662222,, aannnnoo iinn ccuuii vveennnnee lliibbeerraattaa‚‚ ppeerr vvoolloonnttàà ddii
FFeeddeerriiggoo BBoorrrroommeeoo..
NNeell 11665500‚‚ aallll’’eettàà ddii sseettttaannttaacciinnqquuee aannnnii‚‚ MMaarriiaannnnaa DDee
LLeeyyvvaa‚‚ ccoonnoosscciiuuttaa ccoommee ssuuoorr VViirrggiinniiaa MMaarriiaa‚‚ cchhiiuuddeevvaa llaa ssuuaa
eessiisstteennzzaa tteerrrreennaa.. IInn qquueelllloo sstteessssoo aannnnoo‚‚ iill tteerrrriittoorriioo ddii MMoonnzzaa
cceessssaavvaa ddii eesssseerree uunn ppoosssseeddiimmeennttoo ddeeii dduucchhii ddii LLeeyyvvaa‚‚ ppeerr
eessttiinnzziioonnee ddeellllaa ffaammiigglliiaa ee vveenniivvaa aaccqquuiissttaattoo ddaaii DDuurriinnii cchhee llaa
ccoonnsseerrvveerraannnnoo ffiinnoo aall 11770000..
CChhii ssccrriivvee hhaa sseemmpprree pprroovvaattoo sseennttiimmeennttii ddii ccoommmmoozziioonnee
pprrooffoonnddaa ppeerr qquueessttoo ppeerrssoonnaaggggiioo‚‚ cchhee hhaa vviissssuuttoo uunn vveerroo ee
pprroopprriioo ddrraammmmaa ddeellllaa ssoolliittuuddiinnee‚‚ ttrraaddiittaa nneeggllii aaffffeettttii ppiiùù ccaarrii
ee vviittttiimmaa ddii uunnaa ssoocciieettàà iinnggiiuussttaa‚‚ iippooccrriittaa ee ssttoollttaammeennttee
bbiiggaattttaa‚‚ cchhee ll’’hhaa vveeiiccoollaattaa vveerrssaa ll’’aauuttooddiissttrruuzziioonnee ee llaa ffoolllliiaa..
5
LL’’HHiissttoorriiaa
““……EEssssaa eerraa ll’’uullttiimmaa ffiigglliiaa ddeell pprriinncciippee******‚‚ ggrraann ggeennttiilluuoommoo
mmiillaanneessee‚‚ cchhee ppootteevvaa ccoonnttaarrssii ttrraa ii ppiiùù ddoovviizziioossii ddeellllaa cciittttàà..MMaa ll’’aallttoo
ooppiinniioonnee cchhee aavveevvaa ddeell ssuuoo ttiittoolloo‚‚ ggllii ffaacceevvaa ppaarreerree llee ssuuee ssoossttaannzzee
aappppeennaa ssuuffffiicciieennttii‚‚ aannzzii ssccaarrssee.. aa ssoosstteenneerr ddeeccoorroo……”” [[AA‚‚ MMaannzzoonnii‚‚ II
pprroommeessssii ssppoossii‚‚ ccaapp.. IIXX.. EEddiizz..11882277
II pprr iinncc iippii dd ’’AAssccoo ll ii ‚‚ LLuuiigg ii ddee LLeeyyvvaa ‚‚
ddee ll ll ’’ ii ll lluuss tt rree ffaammiigg ll ii aa ssppaaggnnoollaa dd iivveenn ttaa ttaa
ffaammoossaa ppeerrcchhéé ssuuoo ppaaddrree ‚‚ AAnnttoonn iioo ddee LLeeyyvvaa ,,
ee rraa uunn ccoommaannddaann ttee mmii ll ii tt aa rree aa ll sseegguuii ttoo ddii CCaarr lloo
VV (( ssuucccceessss iivvaammeennttee ‚‚ pprr iimmoo ggoovveerrnnaa ttoorree dd ii
MMii ll aannoo ‚‚ ddooppoo ll aa mmoorr tt ee ddee ll dduuccaa FFrraanncceessccoo II II
SSffoorrzzaa nnee ll 11553355)) ee MMaarr ii aannnnaa ddee ll aa CCuueevvaa ‚‚ nnee ll
11554488 ‚‚ ggeenneerraa rroonnoo ii ll sseeccoonnddooggeenn ii ttoo MMaarr tt iinnoo ‚‚ ii ll
qquuaa ll ee ddeedd iiccòò ll aa ssuuaa vv ii tt aa aa ll ll aa ccaarr rr ii ee rraa mmii ll ii tt aa rree ..
II ll 1155 dd ii cceemmbbrree ddee ll 11557744 ‚‚ aa 2266 aannnnii ,, ssppoossòò
VVii rrgg iinn iiaa ,, ff iigg ll ii aa ddee ll bbaanncchh ii eerree TToommmmaassoo MMaa--
rr iinnoo ,, ll ’’uuoommoo pp iiùù rr ii ccccoo dd ii MMii ll aannoo ‚‚ ppeerr ll aa pprroo--
mmeessssaa dd ii uunnaa ddoo ttee dd ii 5500 ..000000 ssccuuddii .. NNeell 11557755 ‚‚
nnaaccqquuee ll aa lloorroo uunn iiccaa ff iigg ll ii aa ‚‚ aa ll ll aa qquuaall ee dd ii eeddeerroo
nnoommee MMaarr ii aannnnaa ddaa ll ll aa mmaaddrr iinnaa MMaarr ii aannnnaa ,, ssoo--
6
rree ll ll aa dd ii MMaarr tt iinnoo ,, ee mmooggll ii ee ddee ll mmaarrcchheessee dd ii
SSoonncc iinnoo ..
AAllllaa mmoorrttee ddeell bbaanncchhiieerree‚‚iill ppaallaazzzzoo ffuu ddiivviissoo iinn
qquuaarrttiieerrii ee llaa ccooppppiiaa aannddòò aa vviivveerree iinn qquueelllloo qquueelllloo
aallll’’aannggoolloo ttrraa ppiiaazzzzaa ssaann FFeeddeellee ee vviiaa CCaasseerroottttee‚‚
ffoorrmmaattoo uunnaa ssaalleettttaa‚‚ ttrree ccaammeerree eett uunn ppoorrtteegghheettttoo‚‚ ccoonn
dduuee vvaassii nneecceessssaarrii eett uunn ppooccoo ddii ggiiaarrddiinnoo‚‚ccoonn uunn
ppoozzzzoo eett dduuee ttoorrrriioonnee.. IIll 11 oottttoobbrree 11557766,, LLaa ppiiccccoollaa
MMaarriiaannnnaa ppeerrddee llaa mmaammmmaa ddii ppeessttee‚‚ cchhee iinn qquueellll’’aannnnoo
iinnffuurriiaavvaa aa MMiillaannoo.. LLaa ddoonnnnaa aavveevvaa ffaattttoo tteessttaammeennttoo‚‚
nneell qquuaallee aasssseeggnnaavvaa aallllaa ffiigglliiaa MMaarriiaannnnaa eedd aall
pprriimmooggeenniittoo ddeell ssuuoo pprriimmoo mmaattrriimmoonniioo MMaarrccoo PPiioo,, iill
5500%% cciiaassccuunnoo.. IIll mmaarriittoo ddoovveevvaa rriicceevveerree ““ll’’uussuuffrruuttttoo
ddeellllaa ddoottee ee uunn aanneelllloo ccoonn ggeemmmmaa ddii uunn cceerrttoo vvaalloorree””..
IIll tteessttaammeennttoo vviieennee ssuubbiittoo iimmppuuggnnaattoo ddaallllee ssoorreellllee ddii
MMaarrccoo PPiioo‚‚ eesscclluussee ddaallll’’eerreeddiittàà‚‚ cchhee cchhiieeddoonnoo iimmmmee--
ddiiaattaammeennttee uunn iinnvveennttaarriioo ddeeii bbeennii..
7
PPaallaazzzzoo MMaarriinnoo
8
AAll ll aa ff iinnee ,, ddeerruubbaa tt aa ddaa ll ppaaddrree ee ddaa ii ff rraa tt ee ll --
ll aass tt rr ii ‚‚MMaarr ii aannnnaa aannddòò aa vv iivveerree ccoonn ll aa zz ii aa
ppaa tt eerrnnaa MMaarr ii aannnnaa SSttaammppaa ‚‚aassss ii ss tt ii tt aa ddaa ll ll aa bbaa ll ii aa
VVii tt ttoorr ii aa ‚‚ aa ll ll aa qquuaa llee VVii rrgg iinn ii aa aavveevvaa ll aasscc ii aa ttoo uunn
ll eeggaa ttoo ddii 2255 ssccuuddii dd ’’oorroo ‚‚ ppeerrcchhéé ss ii ooccccuuppaassssee
ddee ll ll aa bbaammbbiinnaa ..
EEppppuurree ‚‚ ll aa ffaammiigg ll ii aa ddee LLeeyyvvaa nnoonn eerraa
cceerr ttoo iinn rr ii ss tt rree tt tt eezz--zzee ‚‚ ccoonnss iiddeerraannddoo ll ee eenn tt rraa ttee
mmii ll aanneess ii ‚‚ ddeerr iivvaann tt ii ddaall ll aa ddooggaannaa ee ddaa ll ll aa
mmeerrccaannzz ii aa ‚‚ ll ee rreennddii tt ee ddee ll ll ee tt eennuuttee ee qquuee ll ll ee
ddee ll ll aa ccoonntteeaa dd ii MMoonnzzaa ,, ppeerr ll ee qquuaa ll ii ii ff rraa tt ee ll ll ii
DDee LLeeyyvvaa ttuurrnnaavvaannoo tt rraa lloorroo ooggnnii dduuee aannnn ii ..
9
““……QQuuaannddoo vveennnnee aallllaa lluuccee‚‚ iill pprriinncciippee ssuuoo ppaaddrree‚‚ vvoolleennddoollee
ddaarree uunn nnoommee cchhee rriissvveegglliiaassssee iimmmmeeddiiaattaammeennttee ll’’iiddeeaa ddeell
cchhiioossttrroo……‚‚llaa cchhiiaammòò GGeerrttrruuddee.. BBaammbboollee vveessttiittee ddaa mmoonnaaccaa ffuu--
rroonnoo ii pprriimmii bbaalloocccchhii……ddeevvii eesssseerree‚‚ iinn ooggnnii ccoossaa‚‚llaa pprriimmaa ddeell
mmoonnaasstteerroo……”” [[ AA..MMaannzzoonnii –– II PPrroommeessssii SSppoossii –– ccaapp.. IIXX eeddiizz
11992277]]
Marianna e la zia paterna
10
MMaannzzoonnii rraaccccoonnttaa cchhee MMaarr ii aannnnaa ee rraa
ddeess tt iinnaa tt aa aa ll cchh iiooss tt rroo ff iinn ddaa ll ll aa nnaassccii tt aa ,, ee cc iiòò
sseemmbbrraa ss ii aa vveerroo ‚‚ aanncchhee ssee iinn uunnaa llee tt tt ee rraa ddee ll
ppaaddrree ‚‚ ddee ll 11558866 ‚‚ ss ii ppaarr ll aa ‚‚ dd ii pprroossppee tt tt iivvee mmaa--
tt rr iimmoonniiaa ll ii ee ddii uunnaa ddoo ttee dd ii 77 ..000000 dduuccaa tt ii mmaaii
ppaaggaa tt ii ..
IInn ee ff ffee tt tt ii ‚‚ MMaarr ii aannnnaa ee rraa uunn ooss tt aaccoo lloo ddaa
ee ll iimmiinnaarree ‚‚ ssoopprraa tt ttuu tt ttoo iinn pprroossppeett tt iivvaa ddee ll
nnuuoovvoo mmaatt rr iimmoonniioo ccoonn ddoonnnnaa AAnnnnaa VViiqquueezz ddee
MMoonnccaaddaa ‚‚ aavvvveennuuttoo aa VVaalleennzzaa iinn SSppaaggnnaa ‚‚ nnee ll
11558888 .. DDaa qquueess ttoo mmaatt rr iimmoonniioo ‚‚ nnaasscceerraannnnoo ii
ff iigg ll ii :: LLuuiigg ii ,, AAnnttoonn iioo ee GGeerroo llaammoo ,, cchhee lloo ssee--
gguu ii rraannnnoo nnee ll ll aa ccaarr rr ii ee rraa mmii ll ii tt aa rree ..
NNeell lloo ss tt eessssoo aannnnoo MMaarr ii aannnnaa ,, cchhee ff iinnoo aa
qquuee ll mmoommeennttoo ee rraa vv ii ss ssuu ttaa ssoott ttoo ll aa ttuu tt ee ll aa ddee ll ll ee
zz ii ee ,, eenn tt rraa ‚‚ aa ll ll aa ee tt àà dd ii tt rreedd ii cc ii aannnnii ‚‚ nnee ll mmoonnaa--
ss tt ee rroo dd ii SSaann tt aa MMaarrgghheerr ii tt aa aa MMoonnzzaa ..
11
LLaa ccooss tt rruuzz iioonnee ss ii aa ll lluunnggaavvaa lluunnggoo lloo
SSppaa ll ttoo ddii PPoorr tt aa ddee ’’ GGrraannddii ,, ee vv ii ss ii aacccceeddeevvaa ddaa
uunn vv ii ccoo lloo ‚‚ cchhee ooggggii ss ii cchh iiaammaa aappppuunnttoo ““VViiaa
ddee ll ll aa SSiiggnnoorraa”” ..
II ll 2266 aaggooss ttoo 11559911 ,, tt rraassccoorrssoo ii ll gg iiuuss ttoo
ppeerr iiooddoo dd ii nnoovvii --zz iiaa ttoo ,, ll ’’aarrcc iivveessccoovvoo aauu ttoorr ii zzzzaa
ll aa nnoovviizz ii aa aa rr ii cceevveerree ll aa pprrooffeessss iioonnee ..
Il Monastero di S.Margherita a Monza
12
Don martino de Leyva‚ padre della “Signora”
13
II ll 1122 ssee tt tt eemmbbrree 11559911 ‚‚ MMaarr ii aannnnaa dd iivveenn ttaa
SSuuoorr VVii rrgg iinn ii aa MMaarr ii aa ..
II ll RRiippaammoonntt ii ccooss ìì ll aa ddeessccrr iivvee :: ““……eerraa ll aa ddee
LLeeyyvvaa mmooddeess tt aa ,, cc ii rrccoossppee tt tt aa ,, aa ff ffaabb ii ll ii ss ss iimmaa ,,
ssooff ffuussaa ddii uunn iinnvviidd ii aabb ii ll ee ccaannddoorree ,, aammiiccaa ccoonn
ttuu tt tt ee ,, ddee ll ll ee dd ii sscc iippll iinnee ll ee tt tt ee rraarr ii ee ii ss tt rruutt tt aa ,, ccoommee
lloo ppoo tteevvaa eesssseerree iinn aa ll lloorraa uunnaa gg iioovviinnee tt tt aa bbeenn
eedduuccaa tt aa ,, oobbbbeedd iieenn ttee ,, ppeerr nnuu ll ll aa dd ii ssppee tt ttoossaa ,,
eesseemmppiioo dd ii ccoonntteeggnnoo ssoocc ii aa ll ee ppeerr ffee tt ttoo ..””
NNeell 11559955 ‚‚ aa vveenn tt ’’aannnnii ‚‚ ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ‚‚
ppeerr mmaannddaa ttoo ddee ll ppaaddrree ‚‚ eesseerrcc ii tt aa ii ll bb ii eennnn iioo ddii
ssoovvrraann ii tt àà aa MMoonnzzaa ,, cchhee ccoonnss ii ss tt eevvaa nnee ll ll ’’eemmeett --
tt ee rree ggrr iiddee ,, oo rrdd iinnaarree aa rr rreess tt ii ,, rr iimmeett tt ee rr ee ll ee ppeennee ,,
eedd aa ll tt rroo ..DDii qquu ii ll ’’aappppee ll ll aa tt iivvoo ddee ll ll aa ““ss iiggnnoorraa”” ..
RRii sseerrvvaa tt aa ‚‚ eesseemmppllaarree ‚‚ ggaarrbbaa tt aa eedd eeqquuii ll ii --
bbrraa tt aa ‚‚ iinn qquueess ttoo ppeerr iiooddoo rr ii ssccuuoottee ii ll rr ii ssppee tt ttoo ee
ll ’’aammmmii rraazz iioonnee dd ii tt uu tt tt ii ..
14
““……PPooccoo ddooppoo llaa pprrooffeessssiioonnee‚‚ GGeerrttrruuddee eerraa ssttaattaa ffaattttaa mmaaeessttrraa
ddeellllee eedduuccaannddee;; oorraa ppeennssaattee ccoommee ddoovveevvaannoo eesssseerree qquueellllee
ggiioovviinneettttee‚‚ ssoottttoo uunnaa ttaall ddiisscciipplliinnaa……;; mmaa lleeii ccoonnsseerrvvaavvaa vviivvee
ttuuttttee llee ppaassssiioonnii ddii qquueell tteemmppoo;; eedd iinn uunn mmooddoo oo iinn uunn aallttrroo‚‚ llee
aalllliieevvee ddoovveevvaannoo ppoorrttaarree iill ppeessoo……””[[AA.. MMaannzzoonnii‚‚ II PPrroommeessssii
SSppoossii‚‚ ccaappXX eeddiizz.. 2277]]
Suor Maria Virginia
15
SSeeccoonnddoo qquuaann ttoo ssccrr iivvee ii ll RRiippaammoonntt ii ‚‚ nnee ll
11559977 ‚‚ MMaarr ii aannnnaa mmaaeess tt rraa dd ii cc ii rrccaa 2200 eedduuccaann--
ddee ‚‚ ffuu ccooss tt rree tt tt aa aadd aa ll lloonn ttaannaarree uunnaa cceerr tt aa
II ssaabbee ll ll aa ddeegg ll ii HHooss tt eess ii ‚‚ cchhee aavveevvaa iinn tt rreecccc ii aa ttoo
uunnaa rree ll aazz iioonnee ccoonn uunn tt aa ll PPaaoo lloo OOss iioo ,, uunn
gg iioovvaannee 2255eennnnee ‚‚ rr ii ccccoo eedd oozz iioossoo ‚‚ ll aa ccuu ii ccaassaa
ccoonnff iinnaavvaa ccoonn ii ll mmoonnaass tt ee rroo .. AA tt aa ll pprrooppooss ii ttoo ‚‚
ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa dd ii rràà ::
-- DDeett ttoo GGiioo .. PPaaoo lloo OOss iioo ffaacceevvaa ll ’’aammoorree
ccoonn ll aa ss iiggnnoorr iinnaa IIssaabbee ll ll aa OOrr tt eennss ii aa sseeccoo llaa rree ll aa
qquuaa ll ee ee rraa nnee ll mmoonnaass tt ee rroo iinn ddeezzeennaa ee tt hhaavveennddoo
iioo tt rroovvaattoo cchhee ss ttaavvaannoo gguuaarrddaannddooss ii ll ’’uunnoo ee
ll ’’aa ll tt rroo aa ll ll aa ccoorr tt iinnaa ddee ll ll ee ggaa ll ll iinnee gg ll ii ffeecc ii uunn
ggrraann rreebbuuff ffoo cchhee ppoorr tt aassssee ccooss ìì ppooccoo rr ii ssppee tt ttoo aa ll
mmoonnaass tt ee rroo mmaassss iimmee cchhee ddee tt tt aa gg iioovvaannee ee rraa ddaa tt aa
iinn mmiiaa ccuuss ttoodd iiaa [[ .. .. .. ]] ,, ee tt eessssoo ssee nn ’’aannddòò vv ii aa
bbaassssaannddoo ll aa tt eess tt aa sseennzzaa dd ii rree aa ll tt rroo”” ..
NNeell ll ’’oott ttoobbrree 11559977 ,, ll ’’OOss iioo uucccc iiddeevvaa ‚‚ iinn
cc ii rrccooss tt aannzzee ppooccoo cchh iiaarree ee ss ii ccuurraammeennttee ppeerr
16
vveennddee tt tt aa ‚‚ ii ll sseessssaann tteennnnee MMooll tt eennoo ‚‚ ll ’’eexx ssoopprraa--
ss tt aann ttee ddee ii ddee LLeeyyvvaa ..
SSuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ‚‚ cchhee iinn qquueess ttoo ppeerr iiooddoo
èè ll aa SSiiggnnoorraa ddii MMoonnzzaa eedd aammmmiinn ii ss tt rraa ll aa gg iiuu--
ss tt ii zz ii aa ‚‚ ppeerr uu ll tt ee rr iioorr ii aavvaannccee ddee ll gg iioovvaannee OOss iioo
vveerrssoo ll aa ssuuaa ppeerrssoonnaa ‚‚ aa tt tt rraavveerrssoo uunnaa ff iinneess tt rraa
cchhee gguuaarrddaavvaa nnee ll mmoonnaass tt ee rroo ‚‚ iinn ccooll llee rraa ccoonn lluu ii
ppeerr ll ’’oommiicc iidd iioo ,, nnee oorrdd iinnaa ll ’’aarr rreess ttoo .. LL ’’OOss iioo ‚‚
aa ll lloorraa ‚‚ ffuuggggee ddaa MMoonnzzaa ee rreess tt aa ll aa tt ii tt aann ttee ppeerr uunn
Suor Virginia maestra delle educande
17
aannnnoo .. PPooii ,, ppeerr iinn tt eerrcceessss iioonnee ddii mmooll tt ii ee ssuu
pprreessss iioonnii ddee ll ll aa ssuuppeerr iioorraa ,, oo tt tt ii eennee ll aa ggrraazz ii aa ..
NNeell 11559988 ,, ll ’’OOss iioo ffeeccee rr ii ttoorrnnoo nnee ll ll aa ssuuaa
ccaassaa dd ii MMoonnzzaa ‚‚ ee ll aa gg iioovvaannee mmoonnaaccaa ssccoopprree
iimmpprroovvvvii ssaammeennttee dd ii sseenn tt ii rree ppeerr lluu ii uunnaa cceerr tt aa
aa tt tt rraazz iioonnee ‚‚ tt aann ttoo cchhee ‚‚ nnoonn vv ii ss tt aa ‚‚ lloo sspp iiaa ooggnnii
vvoo ll tt aa cchhee sscceennddee iinn gg ii aarrdd iinnoo11.. SSoollaa ee sseennzzaa
aa ff ffee tt tt ii ‚‚ cc rreebbbbee iinn ll ee ii uunnaa ppaassss iioonnee tt aa ll ee ddeess ii --
ddeerròò qquuee ll gg iioovvaannee ccoonn ttuu tt tt aa ssee ss tt eessssaa ‚‚ uunn ddee--
ss iiddeerr iioo cchhee ll ee ffeeccee dd ii rree ‚‚ nnoonn aappppeennaa vv iiddee ii ll
gg iioovvaannee::
--SSii ppoo tt rr ii aa mmaaii vveeddeerree ll aa pp iiùù bbee ll ll aa ccoossaa?? --
__ __ __ __ __ __ __ __
11)) ““……QQuuaallcchhee ccoonnssoollaazziioonnee llee ppaarreevvaa ttaallvvoollttaa ddii ttrroovvaarree……
nneellll’’eesssseerr ccoorrtteeggggiiaattaa iinn mmoonnaasstteerroo‚‚ nneell rriicceevveerree vviissiittee ddii
ccoommpplliimmeennttoo‚‚……nneelllloo ssppeennddeerree llaa ssuuaa pprrootteezziioonnee……””[[ AA..MMaannzzoonnii‚‚ II
PPrroommeessssii ssppoossii‚‚ ccaapp.. XX‚‚ eeddiizziioonnee 11882277]]
18
LL ’’OOss iioo ,, cchhee ee rraa dd ii bbuuoonnaa ccuu ll ttuurraa ee ccoo--
nnoosscceevvaa ii ll ll aa tt iinnoo ‚‚ aaccccoorr ttooss ii ddee ll ll ’’ iinntt eerreessssee dd ii
VVii rrgg iinn iiaa ll ee ssccrr iivvee uunnaa ll ee tt tt ee rraa tt rrooppppoo aauuddaaccee ‚‚
ssuusscc ii tt aannddoo ii ll ssuuoo ssddeeggnnoo .. GGll ii vv ii eennee iinn aa iiuuttoo ii ll
pprree tt ee AArr rr ii ssoonnee ‚‚ cchhee ssccrr iivvee lluuii ss tt eessssoo ll ee aa ll tt rree
ll ee tt tt ee rree ..
CCoonnvviinn tt aa ddee ll ll aa ddeevvoozz iioonnee ddee ll gg iioovvaannee
iinnccoommiinncc ii aa aa rr ii ccaammbbiiaarree ccoonn ll ee tt tt ee rree ee rreeggaa ll ii ..
19
AA qquueess ttoo ppuunnttoo ‚‚ ii ll pprree tt ee ‚‚ ggee lloossoo ddee ll sseenntt ii --
mmeennttoo cchhee hhaa ffaa tt ttoo nnaasscceerree ccoonn ll ee ssuuee ll ee tt tt ee rree ‚‚
ccoonnffeessssaa aa ll ll aa mmoonnaaccaa dd ii eesssseerree lluuii ll ’’aauu ttoorree ee
ll ee pprrooffeessssaa ii ll ssuuoo aammoorree ,, mmaa vv ii eennee gg iiuuss tt aa --
mmeennttee ssccaacccc ii aa ttoo .. NNeell ll ’’aaggooss ttoo ddee ll 11559999 ‚‚ ll aa
mmoorr tt ee ddee ll ppaaddrree eedd uunnaa ccaarreennzzaa cc rroonn iiccaa dd ii aa ff --
ffee tt ttoo sspp iinnggoonnoo MMaarr ii aannnnaa aadd aapprr ii rree ll aa ppoorr tt ii cc iinnaa
ddee ll mmoonnaass tt ee rroo ee aa rr ii ffuugg iiaarr ss ii nnee ll ll ee bbrraacccc ii aa ddee ll
GGiioovviinnee PPaaoo lloo OOss iioo .. MMaa ‚‚ ll ’’aammoorree ee rr aa uunn ff rruu tt --
ttoo tt rrooppppoo bbee ll lloo eedd aaccccaa tt tt iivvaannttee ppeerr aaccccoonntteenn--
tt aa rr ss ii ddee ll ssoo lloo pprrooffuummoo ee ffuu ccooss ìì cchhee ll ee ssppooggll ii
mmuurraa ddee ll ll aa ccee ll ll aa dd ii ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa uudd ii rroonnoo ii ggee--
mmii tt ii dd ii ll ee ii ‚‚ nnee ll pp ii eennoo aappppaaggaammeennttoo ddee ii sseennss ii ..
IInn ii zz ii aarrnnoo ‚‚ ff rreeqquueenn tt ii eedd iinn tt eennss ii ‚‚ gg ll ii iinnccoonn--
tt rr ii ddee ii dduuee aammaanntt ii ‚‚ ccoonn ll aa ssoo ll iiddaarr ii ee ttàà ccoommppll ii ccee
ddee ll ll ee ssuuoorree aammiicchhee ddee ll ll aa SSiiggnnoorraa ‚‚ iinnccoonntt rr ii cchhee
nnoonn ss ffuuggggii rroonnoo aa ll ll aa ggeenn ttee ddee ll cc ii rrccoonnddaa ttoo ‚‚ cchhee
ssuubbii ttoo nnee iinnffoorrmmaarroonnoo ll aa ssuuppeerr iioorraa .. AAll lloo rraa ‚‚ ss ii
ppeennssòò bbeennee dd ii ddii rree cchhee ll ’’OOss iioo ff rr eeqquueenn ttaavvaa
20
ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ‚‚ ppeerrcchhéé ss tt aavvaa sspp ii rr ii ttuuaa llmmeennttee
pprreeppaarraannddooss ii aa ddiivveenn ii rr ccaappppuucccc iinnoo .. NNeell 11660022 ‚‚
ll aa ss iiggnnoorraa dd ii MMoonnzzaa rr iimmaassee iinncc iinn tt aa eedd aa ll nnoonnoo
mmeessee ‚‚ nnaaccqquuee uunn bb iimmbboo sseennzzaa vv ii tt aa ‚‚ cchhee ffuu
ssuubbii ttoo ccoonnsseeggnnaa ttoo aa ll ppaaddrree ‚‚ ppeerrcchhéé lloo ffaacceessssee
ssppaarr ii rree ..
LLaa cc rr ii ss ii mmii ss tt ii ccaa dd ii ssuuoorr VVii rrgg iinnii aa eesspp lloossee
iinn ttuu tt ttoo ii ll ssuuoo ddrraammmmaa:: ll ee dd iimmiinnuuìì ll ’’aappppee tt ii ttoo ‚‚
ffeeccee vvoo tt ii ee ddoonnii aa ll ll aa MMaaddoonnnnaa dd ii LLoorree ttoo ‚‚ bbuu tt ttòò
nnee ll ppoozzzzoo ddeell ccoonnvveenn ttoo ttuu tt tt ee ll ee cchhiiaavv ii cchhee ii ll
ssuuoo PPaaoo lloo ffaacceevvaa rr iipprroodduurr rree ddaa ll ffaabbbbrroo ..
LLaa ssvveenn ttuurraa ttaa ppeennssòò ‚‚ aa ll lloorraa ‚‚ aa ll ssuu iicc iidd iioo ‚‚
mmaa ‚‚ aa ll ll ’’uull tt iimmoo mmoommeennttoo ‚‚ ffuu pprroopprr iioo ll ’’ iimmmmaa--
gg iinnee ddee ll ll aa MMaaddoonnnnaa ‚‚ nnee ll gg ii aarrdd iinnoo ddee ll mmoonnaa--
ss tt ee rroo ‚‚ aa ffeerrmmaarree ii ssuuoo ii pprrooppooss ii tt ii .. TTuutt tt aavv ii aa ‚‚ aadd
ooggnnii tt eennttaa tt iivvoo ‚‚ ll ’’aammoorree sseemmbbrraavvaa iinngg iiggaann tt ii rr ss ii ::
vvoo lleevvaa aannccoorraa vv iivveerree ‚‚ ppaasscceerrss ii dd ii qquuee ii ff rruu tt tt ii
cchhee cc ii rrccooss tt aannzzee ee ccoonnddiizz iioonn ii rreennddeevvaannoo aa ll ee ii
pprroo iibb ii tt ii .. LL ’’ ii rr rraazz iioonnaa ll ii tt àà dd ii qquuee ll sseenntt iimmeenn ttoo ll aa
21
ccoonnvviinnssee ddee ll ll ’’eess ii ss tt eennzzaa dd ii uunnaa mmaaggiiaa ‚‚ cchhee ‚‚ aa
ssuuoo ppaarreerree ‚‚ ddoovveevvaa ccoommbbaatt tt ee rree nnoonn ccoonn ll ee
aa rrmmii ddee ll ll aa ssaaggggeezzzzaa ee ddee ll ll aa ffeeddee ‚‚ mmaa ccoonn aa ll tt rraa
mmaaggiiaaùù ;; ffuu aa ll lloorraa cchhee cchh iieessee ccoonnss iigg ll iioo ..
LLee ccoonnss iigg ll ii rroonnoo ‚‚ ccooss ìì ‚‚ uunn rr iimmeeddiioo ccoonn--
ss iiddeerraa ttoo ee ff ff ii ccaacc ii ssss iimmoo ccoonntt rroo ii ll mmaall dd ’’aammoorree ::
ll aa ccoopprrooffaagg iiaa ..DDoovveevvaa pprrooccuurraass ii gg ll ii eessccrreemmeenntt ii
ddee ll ll ’’aammaannttee ,, ffaarr ll ii sseeccccaarree ee bbeerr ll ii ‚‚ iinn uunn bbrroo--
dd iinnoo dd ii ffeeggaa ttoo ee cc iippoo ll ll ee ‚‚ppeerr tt rree vvooll tt ee aa ll ll aa mmaatt --
tt iinnaa .. CCooss ìì ffeeccee ‚‚ mmaa ii ll rr iimmeeddiioo nnoonn ffuu ee ff ff ii ccaaccee
ee gg ll ii iinnccoonntt rr ii rr iipprreesseerroo ..
NNeell ll ’’aauu ttuunnnnoo ddee ll 11660033 ‚‚ ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa
ssccoopprr ìì dd ii eesssseerree nnuuoovvaammeennttee iinncc iinn tt aa .. SSii aa ll zzaa--
rroonnoo ll ee mmuurraa ddaa ll llaa ttoo ddee ll ll ’’OOss iioo ‚‚ ss ii IInnvveenn ttòò cchhee
ll aa ss iiggnnoorraa ffoossssee aammmmaallaa tt aa dd ii iiddrrooppiiss ii aa ‚‚ cchhee ll ee
ggoonnff ii aavvaa ll eenn ttaammeennttee ll aa ppaanncc ii aa ‚‚ ll aa ss ii ss ii ss tt eemmòò
iinn uunn ’’aa ll tt rraa aa ll ll aa ddee ll mmoonnaass tt ee rroo ee ss ii pp rreeggòò tt aann ttoo
IIdddd iioo cchhee ll ee ccoossee aannddaasssseerroo ppeerr ii ll mmeeggll iioo ..
22
LL ’’88 aaggooss ttoo 11660044 nnaaccqquuee AAllmmaa FFrraannccee--
ssccaa MMaarrgghheerr ii tt aa ‚‚ cchhee ssaarràà aa ll ll aa tt tt aa tt aa ddaa SSuussaannnnaa ‚‚
ll aa ff iigg ll ii aa ddee ll ll aa sseerrvvaa ddee ll mmoonnaass tt ee rroo ee vv iivvrràà ccoonn
ii ll ppaaddrree ‚‚ cchhee ll aa ll eegg ii tt tt iimmeerràà nnee ll ll ’’aapp rr ii ll ee dd ii dduuee
aannnnii ddooppoo ‚‚ dd ii cchhiiaarraannddoo dd ii aavveerr ll aa aavvuu ttoo ll aa
bbaammbbiinnaa ddaa uunnaa ccee rr tt aa II ssaabbee ll ll aa ddaa MMeeddaa ..
SSuuoorr VVii rrggiinnii aa vv ii ss ssee ‚‚ ccoonn pp iieenneezzzzaa ‚‚ ll aa
gg iioo ii aa dd ii eesssseerr mmaaddrree ‚‚ ee rraa ss tt aa ttoo sseemmpprree ii ll ssuuoo
pp iiùù ggrraannddee ssooggnnoo ‚‚ ee tt aann tt ee vvoo ll tt ee ss ii rreeccòò ddaa
PPaaoo lloo ‚‚ ccoonn ll ee ssuuee aammiicchhee ‚‚ ppeerr ccaa rreezzzzaarree ii ll
vv ii ssoo ddeell ll aa ssuuaa bbaammbbiinnaa eedd aa ll tt rree tt tt aann ttee ll ’’aaccccoo ll ssee
nnee ll ccoonnvveennttoo ppeerr vveess tt ii rr ll aa ddeegg ll ii aabb ii tt ii cchhee aavveevvaa
ccuucc ii ttoo ppeerr ll ee ii ..
FFuu iinn qquueess ttoo cc ll iimmaa cchhee ss ii pprreeaannnnuunncc iiòò
ll aa vv ii ss ii tt aa ppaass ttoorraa ll ee ddee ll ccaarrdd iinnaa ll ee FFeeddeerr ii ccoo
BBoorr rroommeeoo ‚‚ cchhee gg iiuunnssee aa ll mmoonnaass tt ee rroo ii ll 66 ggiiuu--
ggnnoo 11660055 ‚‚ mmaa nnoonn eebbbbee sseenn ttoorree aa ll ccuunnoo ddii
qquuee ll lloo cchhee ee rraa ssuucccceessssoo iinn qquueell lluuooggoo rree ll ii --
gg iioossoo .. AAsssseeggnnòò aa ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ii dd iigg iiuunn ii ee ff ll aa --
23
ggee ll ll aazz iioonnii ‚‚ cchhee ss ii dd iimmooss tt rraannoo ffoorrssee pp iiùù ee ff ff ii --
ccaacc ii ddee ll ll aa rr iippuuggnnaann ttee ppoozz iioonnee ..
NNeell ll ’’eess tt aa tt ee ddee ll 11660066 ‚‚ ll aa ss ii ttuuaazz iioonnee
pprreecc iipp ii ttòò:: LLaa ccoonnvveerrssaa CCaattee rr iinnaa ddaa MMeeddaa ,, iinnaa--
ddaa tt tt aa aa ll ll aa vvii tt aa mmoonnaaccaa ll ee ‚‚ ii nncc ll iinnee aa ll ffuurr ttoo ee ddii
ccaarraa tt tt ee rree pp iiuu tt ttooss ttoo ffoorr tt ee ‚‚ iinn ooccccaass iioonnee ddee ll llaa
Federico Borromeo arcivescovo di Milano
Federico Borromeo
24
vvii ss ii tt aa aa ll ccoonnvveenn ttoo ddee ll ccaannoonniiccoo dd ii SS ..
AAmmbbrrooggiioo ‚‚ MMoonnss iiggnnoorr PPiiee tt rroo BBaarrccaa ,, mmiinnaacccc ii aa
dd ii rr iivvee ll aarree ll aa rree ll aazz iioonnee tt rraa GGiioo ’’ (( ccoommee MMaa--
rr ii aannnnaa ee gg ll ii aammiicc ii cchh iiaammaavvaannoo ll ’’OOss iioo)) ee ssuuoorr
VVii rrgg iinn iiaa .. QQuueess tt ’’uu ll tt iimmaa ccoo mmaannddaa cchhee ffoossssee
pprreessaa ee rr ii cchh iiuussaa nnee ll ll aa ll eeggnnaa ii aa .. II ll gg iioorrnnoo pprreeccee--
ddeenn ttee aa ll ll aa vv ii ss ii tt aa ‚‚ ll aa ss iiggnnoorraa ee ll ee mmoonnaacchhee ssuuee
aammiicchhee cceerrccaarroonnoo dd ii ccoonnvviinncceerree CCaatteerr iinnaa aa
tt aacceerree ppeerr ll aa ssaa llvveezzzzaa ddee ll mmoonnaass tt ee rroo ‚‚ mmaa nnoonn
cc ii ffuu nnuu ll ll aa ddaa ffaarree .. FFuu GGiioo ’’ aa rr ii ssoo llvveerree ll aa ss ii --
ttuuaazz iioonnee ‚‚ uucccc iiddeennddoo ll aa gg iioovvaannee ee sseeppppee ll ll eenn--ddoo
ii ll ccoorrppoo sseennzzaa tt eess tt aa nnee ll ll aa ssuuaa nneevv iieerraa .. SSii aapprr ìì
uunn vvaarrccoo nnee ll ll ee mmuurraa ee ss ii ll aasscc iiòò cc rreeddeerree cchhee ll aa
ccoonnvveerrssaa ffoossssee ffuuggggii tt aa ..
II ll gg iioorrnnoo ddooppoo ‚‚ ss ii ssvvoo llggoonnoo ll ee ee ll eezz iioonn ii ‚‚
cchhee vveeddoonnoo ll aa vv ii tt ttoorr ii aa ddee ll ppaarr tt ii ttoo aavvvveerrssoo aa
qquuee ll lloo ddee ll ll aa SSiiggnnoorraa ‚‚ gguu iiddaa ttoo ddaa ssuuoorr AAnnggee ll aa
SSaacccchh ii ee ddaa ll ll ’’ IImmbbeerrssaaggaa .. QQuueess tt ’’uull tt iimmaa ssooss tt ii --
ttuu ii ssccee ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa nnee ll ll aa ccaarr ii ccaa dd ii vv ii ccaarr ii aa ,,
25
mmeenntt rree ssuuoorr AAnnggee ll aa ssooss tt ii ttuuii ssccee BBiiaannccaa CCaattee--
rr iinnaa HHoommaatt ii nnee ll ll aa ccaarr ii ccaa dd ii ssuuppeerr iioorraa ..
NNeell ll ’’aauu ttuunnnnoo dd ii qquuee ll lloo ss tt eessssoo aannnnoo ‚‚ ssee--
ccoonnddoo ii ll RRiippaammoonntt ii ‚‚ ii ll ffaabbbbrroo ‚‚ uunn ccee rr ttoo CCeessaarree
FFeerr rraarr ii ‚‚ cchhee aavveevvaa ccoonntt rraaff ffaa tt ttoo ll ee cchh iiaavv ii ‚‚ iinn ii --
zz ii aa aa ppaarr ll aa rree iinn gg ii rroo ddee ll ll ee cchh iiaavv ii cchhee aavveevvaa rr ii --
ppee ttuu tt aammeennttee rr ii ccooss tt rruu ii tt ee ee dd ii ccoossee ss tt rraannee cchhee
aavvvveenn iivvaannoo eenntt rroo ll ee mmuurraa ddee ll ccoonnvveenn ttoo .. CCiiòò
26
ff ii rrmmòò ll aa ssuuaa ccoonnddaannnnaa aa mmoorr tt ee .. GGiioovvaannnnii
ppaaoo lloo lloo ffeeccee uucccc iiddeerree ddaa ii ssuuoo ii ssgghheerr rr ii ‚‚ mmaann--
ccaannddoo ppeerr uunn ppee lloo ii ll ffaarrmmaacc ii ss tt aa RRaannee ii rroo RRoonn--
cc iinnoo cchhee aavveevvaa ccoonnffeerrmmaattoo ll ee ss tt rraanneezzzzee cchhee
aavvvveenn iivvaannoo nnee ll ccoonnvveenn ttoo .. LL ’’OOss iioo aavvrreebbbbee vvoo--
lluu ttoo uucccc iiddeerree aanncchhee ii ll pprree tt ee AArr rr iiggoonnii ‚‚ ppeerr mmeett --
tt ee rree aa tt aaccee rree ooggnnii ccoossaa ‚‚ mmaa ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ::
-- TTii pprreeggoo GGiioo ’’ bbaass tt aa ccoo ll ssaanngguuee!! --
TTuutt ttoo qquueess ttoo ffeerrmmeennttoo aa rr rr iivvòò aa ll ll ee oorreecc--
cchh iiee ddee ll ggoovveerrnnaa ttoorree dd ii MMii ll aannoo ‚‚ cchhee ‚‚ nnee ll ccaarr --
nneevvaa ll ee ddee ll 11660077 ‚‚ aa rr rreess ttòò ll ’’OOss iioo ‚‚ nnee ll pp iiùù ggrraann
rr ii sseerrbboo ‚‚ rree ll eeggaannddoolloo nnee ll ll ee ccaarrcceerr ii dd ii PPaavv ii aa ..
LLaa ss ii ttuuaazz iioonnee nnoonn ssaarreebbbbee ggrraavvee ‚‚ ppeerrcchhéé
gg ll ii iinnqquuii rreenn tt ii nnoonn hhaannnnoo gg ll ii ee ll eemmeenn tt ii ppeerr ffaarree
gg ll ii ooppppoorr ttuunn ii ccoo ll ll eeggaammeenntt ii ‚‚ mmaa ll ’’OOss iioo ccoomm--
mmeett tt ee ll ’’eerr rroorree dd ii ssccrr iivveerree uunnaa ssuuppppll ii ccaa aa ll ll ’’aarr --
cc iivveessccoovvoo ‚‚ pp rroocc ll aammaannddooss ii ii nnnnoocceennttee dd ii ttuu tt ttoo ee
ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ‚‚ ddaa ll ccaann ttoo ssuuoo ‚‚ssppeedd ii ssccee aa ll FFuueenn--
tt eess uunnaa ll ee tt tt ee rraa ‚‚ ssoott ttoossccrr ii tt tt aa ddaa aa ll tt rree mmoonnaacchhee ‚‚
27
ppeerr dd ii rree cchhee tt rraa ll ’’OOss iioo ee ii ll mmoonnaass tt ee rroo ii rraapp--
ppoorr tt ii ssoonnoo ccoorr rree tt tt ii .. IInn tt aa ll mmooddoo ‚‚ vveennggoonnoo ffoorr --
nn ii tt ii ii ccooll ll eeggaammeenn tt ii cchhee mmaannccaavvaannoo .. II ll BBoorr --
rroommeeoo ,, cchhee nnoonn ssaappeevvaa nnuu ll ll aa ,, ss ii mmeett tt ee ii nn aa ll --
ll aa rrmmee ee iinn ii zz ii aa aadd iinnffoorrmmaarrss ii ssuu ll ll ’’OOss iioo ee ssuu
eevveenn ttuuaa ll ii ssuuoo ii ll eeggaammii ccoo ll mmoonnaass tt ee rroo dd ii SS ..
MMaarrgghheerr ii tt aa .. FFuu ccooss ìì cchhee ii ll CCaarrdd iinnaa ll ee ‚‚ mmeessssoo aa ll
ccoorr rreenn ttee ddee ll ll ee vvooccii cchhee cc ii rrccoo llaavvaannoo ‚‚ ss ii rreeccòò
aa MMoonnzzaa ‚‚ ff iinnggeennddoo dd ii ccoommppiieerree uunnaa vv ii ss ii tt aa ppaa--
ss ttoorraa ll ee .. ((11))
________________ ((11)) PPaaoolloo CCoolluussssii‚‚ LLaa vveerraa ssttoorriiaa ddeellllaa mmoonnaaccaa ddii MMoonnzzaa ((22))““……FFeeddeerriiccoo BBoorrrroommeeoo‚‚ nnaattoo nneell 11556644‚‚ ffuu uunnoo ddeeggllii uuoommiinnii rraarrii iinn
qquuaalluunnqquuee tteemmppoo……uunn iinnggeeggnnoo eeggrreeggiioo……uunnaa ggrraannddee ooppuulleennzzaa……LLaa
ssuuaa vviittaa èè ccoommee uunn rruusscceelllloo cchhee‚‚ ssccaattuurriittoo lliimmppiiddoo ddaallllaa rroocccciiaa‚‚
sseennzzaa rriissttaaggnnaarree nnee iinnttoorrbbiiddaarrssii mmaaii‚‚……vvaa lliimmppiiddoo aa ggeettttaarrssii nneell
ffiiuummee……”” [[ AA..MMaannzzoonnii‚‚ II PPrroommeessssii SSppoossii‚‚ ccaapp..XXXXIIII‚‚ eeddiizziioonnee
11882277]]
28
NNeell mmoonnaass tt ee rroo ‚‚ ppaarr ll aa ccoonn ll ee mmoonnaacchhee ‚‚
eedd nnaa ttuurraa llmmeennttee aa rr rr iivvaa aa ll ccoo ll llooqquuiioo ccoonn llaa
SSiiggnnoorraa ‚‚ aa ll ll aa qquuaa llee nnoonn rr iivvoo llggee aa ll ccuunnaa aaccccuussaa ‚‚
ccooggll ii eennddoo ll ’’ooccccaass iioonnee ddii uunn aammmmoonniimmeennttoo
ggeenneerraa ll ee ‚‚ ssuu ll ll aa nneecceessss ii tt àà dd ii eesssseerree oonneess tt ii eedd
eesseemmppllaarr ii ‚‚ ppeerrcchhéé ll aa ggeenn ttee oosssseerrvvaa ee gg iiuudd iiccaa ..
AAll ll aa ff iinnee ddee ll ccoo ll llooqquuiioo ‚‚ MMaarr ii aannnnaa ss ii rreennddee
ccoonnttoo ddee ll ll aa ggrraavvii tt àà ddee ll ll aa ss ii ttuuaazz iioonnee eedd ii ll
ccaarrdd iinnaa ll ee vvaa vv ii aa pp iiùù pprreeooccccuuppaa ttoo dd ii qquuaannttoo
nnoonn ffoossssee aa ll ssuuoo aa rr rr iivvoo ..
NNeell lloo ss tt eessssoo mmeessee ‚‚ ll ’’OOss iioo ffuuggggee ddaall
ccaass tt ee ll lloo dd ii PPaavv iiaa ee ttoorrnnaa sseeggrreett aammeenn ttee aa
MMoonnzzaa ‚‚ ddoovvee ‚‚ ii ll 66 oo tt ttoobbrree ‚‚ ffaa uucccc iiddeerree ‚‚ ddaa uunnoo
ddee ii ssuuooii bbrraavv ii ,, ii ll ffaarrmmaacc ii ss tt aa RRaaiinneerr iioo RRoonncc iinnoo
cchhee ‚‚ vvaann ttaannddooss ii ddii eesssseerree ssccaammppaattoo aa ll ll ’’aa tt tt eenn--
tt aa ttoo ddee ll ll ’’OOss iioo ‚‚ aavveevvaa ccoonntt iinnuuaa ttoo aa ssppaarr ll aa rree ddee ll
mmoonnaass tt ee rroo ‚‚ ee ffaa iinnccoo llppaarree ddee ll ll ’’oommiicc iidd iioo ii ll pprree--
tt ee PPaaoo lloo AArr rr ii ssoonnee (( ll ’’aarrmmaa ddee ll ddee ll ii tt ttoo ‚‚ uunnaa pp ii --
29
ss ttoo llaa ‚‚ eerraa ss ttaa ttaa nnaassccooss ttaa iinn ccaassaa ssuuaa )) ,, cchhee èè
tt rraaddoott ttoo nnee ll ll ’’aarrcc iivveessccoovvaaddoo dd ii MMii ll aannoo ..
30
EE pp ii ll oo gg oo
II ll ppoorr tt iinnaa iioo ddee ll mmoonnaass tt ee rroo ,, DDoommeenniiccoo
FFeerr rraarr ii ,, aa ll pprroocceessssoo ‚‚ ssccaagg iioonnaa ii ll pprree tt ee
AArr rr ii ssoonnee ddee ll ll ’’oommiicc iidd iioo ddee ll RRoonncc iinnoo ‚‚
aa ff ffeerrmmaannddoo cchhee qquueess tt ’’uull tt iimmoo eerraa ss tt aa ttoo uucccc ii ssoo
ddaa ll bbrraavvoo dd ii GGiioo ’’ OOss iioo ‚‚ ppeerrcchhéé ii ll ffaarrmmaacc ii ss tt aa
aavveevvaa dd ii ff ffuussoo ll aa vvooccee ‚‚ cchhee ll aa bbaammbbiinnaa cchhee
aavveevvaa ll eegg ii tt tt iimmaattoo ee rraa ff iigg ll ii aa dd ii ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ..
LL ’’OOss iioo ‚‚ VVeennuuttoo aa ccoonnoosscceennzzaa dd ii qquueess ttee
aaccccuussee ‚‚ ss ii sseenn ttee ppeerrdduuttoo ee ss ii rr ii ffuugg iiaa pprreessssoo ii ll
ccoonnvveennttoo ‚‚ ss ii ss tt eemmaannddooss ii nnee ll ll aa ccee ll llaa dd ii ssuuoorr
BBeenneeddee tt tt aa .. LLee aa ll tt rree ssuuoorree ‚‚ qquuee ll ll ee nneemmiicchhee
ddee ll ll aa ss iiggnnoorraa ‚‚ ss ii aaccccoorrggoonnoo ddee ll ll ’’oosspp ii tt ee eedd
iinnffoorrmmaannoo ssuubbii ttoo ii ll ccaarrddiinnaa ll ee BBoorr rroommeeoo ‚‚ ii ll
qquuaa ll ee ‚‚ nnee ll ll aa nnoo tt tt ee ddee ll 2255 nnoovveemmbbrree ddee ll 11660066
mmaannddaa aa pprreennddeerree ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ccoonn ll aa ffoorrzzaa ‚‚
tt rraass ffeerreennddoollaa nnee ll mmoonnaass tt ee rroo dd ii SS .. UUllddeerr ii ccoo aa ll
31
BBoocccchhee tt ttoo .. GGiiuunnttaa ccoo llàà ‚‚ VVii rrgg iinn ii aa tt eenn tt aa dd ii
ssccaappppaarree bbrraannddeennddoo uunnaa ssppaaddaa ;;
mmaa rreessaass ii ccoonnttoo ddee ll ll aa iimmppoossss iibb ii ll ii ttàà dd ii uunnaa
ffuuggaa ‚‚ tt eenn ttaa ‚‚ sseennzzaa ssuucccceessssoo ‚‚ ii ll ssuu iicc iiddiioo ..
LLaa ss iiggnnoorraa sseemmbbrraa ii mmppaazzzz ii tt aa :: ss ii aagg ii tt aa ‚‚
nnoonn hhaa pp iiùù ff rreenn ii nnee ll ppaarr ll aa rree ‚‚ dd ii ccee dd ii nnoonn aavveerr
mmaaii vvoo lluu ttoo eenn tt rraarree iinn ccoonnvveenn ttoo ee cchhee qquuee ll ll aa
ee rraa uunnaa ssccee ll tt aa ddii aa ll tt rr ii .. EE dd ii ss ssee tt aannttee aa ll tt rree ccoossee ‚‚
32
ppaarr ll aannddoo ccoonn ii rraa ‚‚ mmaa aanncchhee ccoonn dd ii ssppeerraazz iioonnee ee
ddoo lloorree .. NNeell ff rraa tt tt eemmppoo ‚‚ ii ll ssuuoo GGiioo ’’ OOss iioo ssccaapp--
ppaa ddee ll ccoonnvveenn ttoo ee ss ii rr ii ffuugg iiaa nneeii ddiinn ttoorrnnii ddii
MMoonnzzaa ..
II ll 2277 nnoovveemmbbrree ‚‚ iinn ii zz ii aannoo ggll ii iinn tt eerr rrooggaa--
ttoorr ii ddee ll ll aa ssuuppeerr iioorraa ‚‚ ddee ll ppoorr tt iinnaa iioo ,, ddee ll ll aa mmoo--
gg ll ii ee ee ddee ll ll aa vv ii ccaarr ii aa ssuuoorr FFrraanncceessccaa IImmbbeerrssaa--
ggaa .. DDuuee gg iioorrnn ii ddooppoo ‚‚ ssuuoorr BBeenneeddeett tt aa ee ssuuoorr
OOtt tt aavv iiaa ‚‚ ssppaavveenn ttaa ttee ddaagg ll ii ii nntt eerr rrooggaa ttoorr ii aavvvviiaa tt ii
nnee ll mmoonnaass tt ee rroo ,, cchh iieeddoonnoo aa ll ll ’’OOss iioo dd ii ffuuggggii rree
ddaa ll ccoonnvveennttoo .. EEssccoonnoo ll aa sseerraa ss tt eessssaa ddaa uunn
bbuuccoo aappeerr ttoo nnee ll mmuurroo ee ss ii aavvvviiaannoo ffuuoorr ii cc ii tt tt àà ..
AAll ppoonnttee ssuu ll LLaammbbrroo ‚‚ ll ’’OOss iioo tt eenn ttaa dd ii uucccc iiddeerree
ssuuoorr OOtt tt aavviiaa ‚‚ bbuutt ttaannddoollaa nnee ll ff iiuummee;; ll aa ssuuoorraa
rr ii eessccee aa ssaa llvvaarrss ii ee vv ii eennee tt rraassppoorr tt aa tt aa nnee ll
mmoonnaass tt ee rroo dd ii SS .. OOrrssoo llaa iinn MMoonnzzaa ‚‚ ddoovvee
ccoonnffeessssaa ttuu tt tt ii ii ddee ll ii tt tt ii ccoommmmeessss ii .. LLaa sseerraa ddee ll
gg iioorrnnoo ddooppoo ‚‚ ll ’’OOss iioo tt eennttaa dd ii uucccc iiddeerree aanncchhee
ssuuoorr BBeenneeddee tt tt aa ‚‚ bbuu tt tt aannddoo ll aa nnee ll ppoozzzzoonnee dd ii
33
VVeellaa tt ee ‚‚ mmaa ll aa ssuuoorraa nnoonn mmuuoorree ee vv ii eennee tt rraa--
ssppoorr tt aa tt aa aa ll mmoonnaass tt ee rroo ‚‚ ddoovvee iinn ii zzii aa aa ccoonnffeessssaa--
rree ooggnnii ccoossaa .. OOrraammaaii aagg ll ii iinnqquuii rreenn tt ii ll aa ss ii ttuuaa--
zz iioonnee èè cchh iiaarraa ‚‚ tt aann ttoo pp iiùù cchhee rr ii tt rroovvaannoo ii rreess tt ii
ddee ll ll aa ccoonnvveerr ssaa uucccc ii ssaa ee ssoo tt tt ee rr rraa tt aa ddaa ll ll ’’OOss iioo
nnee ll ll aa ssuuaa nneevviieerraa .. II ll ccoorrppoo dd ii CCaatteerr iinnaa ddaa MMee--
ddaa vv ii eennee ccooss ìì rr ii ccoommppooss ttoo ee sseeppooll ttoo iinn SS ..SSttee--
ffaannoo iinn BBrroo lloo ‚‚ aa MMii ll aannoo ..
SSuucccceessss iivvaammeennttee ‚‚ vveennggoonnoo ccaarrcceerraa tt ee
nnee ll mmoonnaass tt ee rroo aanncchhee ll ee aa ll tt rree dduuee ccoommppll ii cc ii
ddee ll ll aa ss iiggnnoorraa :: ssuuoorr CCaannddiiddaa CCoolloommbbaa ee ssuuoorr
SSii llvv ii aa CCaassaa tt ii ..
LL ’’OOss iioo ssccaappppaa nnee ii tt ee rr rr ii ttoorr ii dd ii VVeenneezz ii aa ,, ..
IILL 1199 dd ii cceemmbbrree ‚‚ ii ll SSeennaa ttoo sseenn tteennzz ii aa ll aa ddeemmoo--
ll ii zz iioonnee ddee ll ll aa ssuuaa ccaassaa aa MMoonnzzaa ee ll aa ccooss tt rruu--
zz iioonnee ddii uunnaa ccoo lloonnnnaa iinnffaammee.. IInnvvaannoo GGiioo ’’
ssccrr iivvee uunnaa sseeccoonnddaa ll ee tt tt ee rraa aa ll ccaarrdd iinnaa ll ee BBoorr rroo--
mmeeoo dd ii cchh iiaarraannddoo ll ’’ iinnnnoocceennzzaa ssuuaa ee dd ii ssuuoorr
VVii rrgg iinn iiaa .. TTuutt ttoo ee rr aa ss tt aa ttoo ssccooppeerr ttoo ..
34
II ll 2222 ddii cceemmbbrree ‚‚ aa MMii ll aannoo ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa
aammmmeett tt ee ll aa rree ll aazz ii oonnee ccoonn GGiioo ’’ OOss iioo ee ll ’’oommii --
cc iidd iioo ‚‚ mmaa ssccaa rr ii ccaa ooggnnii rreessppoonnssaabb ii ll ii ttàà ssuu ll gg iioo--
vvaannee ee ssuu ll pp rree tt ee AArr rr iiggoonnee .. IInn ggeennnnaa iioo GGiiaann
PPaaoo lloo OOss iioo èè cc ii tt aa ttoo ppeerr ii dduuee tt eenn ttaatt ii oommiicc iidd ii ‚‚
ppeerr ll ’’oommiicc iidd iioo dd ii CCaatteerr iinnaa ddaa MMeeddaa ee ppeerr ii ll
tt eenn ttaa tt iivvoo ddii iinnccoo llppaarree ii ll pp rree tt ee AArr rr iiggoonnii ddee ll --
ll ’’oommiicc iidd iioo RRoonncc iinnoo ;; vv ii eennee ‚‚ ccooss ìì ‚‚ ccoonnddaannnnaa ttoo
iinn ccoonnttuummaacc ii aa aa ll ll aa ffoorrccaa ee aa ll ll aa ccoonnff ii ssccaa ddee ii
bbeenn ii ..
II ssuuooii bb rraavv ii ‚‚ gg ii àà iinn ssaa llvvoo oo ll tt rree ccoonnff iinnee ‚‚
ssoonnoo aanncchh ’’eessss ii ccoonnddaannnnaa tt ii aa ll ll aa ddeeccaapp ii tt aazz iioonnee
ee aa ll ll aa ccoonnff ii ssccaa ddee ii bbeenn ii ‚‚ ppeerr ll ’’uucccc ii ss iioonnee dd ii
RRaaiinneerr iioo RRoonncc iinnoo ..
ll ’’OOss iioo ‚‚sseeccoonnddoo aallccuunnii ‚‚ ssaarreebbbbee ss tt aa ttoo uucccc ii ssoo aa
tt rraadd iimmeennttoo nnee ii ssoo tt tt ee rr rraannee ii ddee ll ppaall aazzzzoo ddee ll ssuuoo
aammiiccoo TTaavveerrnnaa .. SSeeccoonnddoo aa ll tt rr ii ‚‚ ssaarreebbbbee ss tt aa ttoo
ddeeccaapp ii tt aa ttoo aa MMoonnzzaa ..CCoommuunnqquuee ‚‚ddaa ii ddooccuummeenntt ii ‚‚
rr ii ssuu ll tt aa mmoorr ttoo nnee ll 11661133 ..
35
II ll 2277 nnoovveemmbbrree 11660077 ‚‚ ccoonn ll ’’ iinn tt eerr rroo--
ggaa ttoorr iioo ddee ll ll aa ssuuppeerr iioorraa AAnnggee ll aa SSaacccchh ii GGeerroo llaa--
mmoo SSaarraacc iinnoo ii ll vv ii ccaarr iioo cc rr iimmiinnaa ll ee iinn iizz iiòò ii ll pprroo--
cceessssoo ddii SSuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ll aa qquuaa ll ee ss ii ddii ffeennddee ccoonn
ll aa tt eess ii ddee ll ll aa nnuull ll ii ttàà ddee ii vvoo tt ii ee ssooss tt eenneennddoo cchhee
ffoorrzzee dd ii aabbooll ii cchhee aavveevvaannoo eesseerrcc ii tt aa ttoo ssuu dd ii ll ee ii
uunn iinnff lluussssoo mmaalleeff ii ccoo .. AAll lloorraa ‚‚ ppeerr vvoo lleerree ddee ll
BBoorr rroommeeoo ‚‚ ll aa rreessppoonnssaabb ii ll ii tt àà ddee ll pprroocceessssoo ppaass --
ssaa aa ll gg iiuurr ii ss tt aa MMaarrmmuurr iioo LLaanncc ii ll lloo tt tt ii ‚‚ cchhee ccuu--
Tortura della corda‚ per ottenere conferme o confessioni
36
mmuullaavvaa nnee ll ii ll pprroocceessssoo ss ii aa ll aa ccoommppeetteennzzaa vvee--
ssccoovvii ll ee ‚‚ cchhee qquueell llaa ddee ll ll ’’ iinnqquuii ss ii zz iioonnee ..NNeegg ll ii iinn--
tt ee rr rrooggaa ttoorr ii ss ii rr ii ccoorrrree ss ii aa aa ll ll aa ttoorr ttuurraa ..
DDaall 3311 mmaaggggiioo aa ll 2233 gg iiuuggnnoo ‚‚ ii ll LLaanncc ii ll --
lloo tt tt ii iinntt eerr rrooggaa ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa ‚‚ aa ll BBoocccchhee tt ttoo ‚‚
PPaaoo lloo AArr rr ii ssoonnee ((ppeerr ll aa sseeccoonnddaa vvooll ttaa ee ccoonn ll aa
ttoorr ttuurraa ddee ll ll aa ccoorrddaa)) ,, eedd ii ll ppoorr tt iinnaa iioo ccoonn llaa
mmooggll ii ee ..QQuuaa tt tt rroo mmeess ii ddooppoo ll aa sseenntteennzzaa :: VVii rrgg ii --
nn ii aa vv ii eennee ccoonnddoott ttaa iinn uunnaa ccee ll ll aa ddee ll ll ee ccoonnvveerr --
tt ii tt ee dd ii SS .. VVaall ee rr ii aa ‚‚ ppeerr eesssseerrvv ii mmuurraa tt aa vv iivvaa ppeerr
““pplluurr iimmaa ggrraavv iiaa ,, ee tt eennoorrmmiiaa ,, ee tt aa tt rroocc ii ss ss iimmaa
ddee ll ii ccaa tt aa……”” ;; ll ’’AArrrr ii ssoonnee vvii eennee ccoonnddaannnnaa ttoo aa
tt rree aannnnii dd ii tt rr ii rreemmee ‚‚ mmeenntt rree ssuuoorr BBeenneeddee tt tt aa ‚‚
ssuuoorr CCaannddiiddaa ee ssuuoorr SSii llvv ii aa ‚‚ vveennggoonnoo ccoonnddaann--
nnaa tt ee aanncchh ’’eessssee aadd eesssseerree mmuurraa tt ee vv iivvee ‚‚ nnee ll ccoonn--
vveenn ttoo dd ii SS .. MMaarrgghheerr ii tt aa
II ll 2255 ssee tt tt eemmbbrree 11662222 ,, ddooppoo 1144 aannnnii ddii
sseeggrreeggaazz iioonnee ,, ssuuoorr VVii rrgg iinn ii aa eesspprreessssee ii ll ssuuoo
ppeenn tt iimmeennttoo ee ppoo ttèè uusscc ii rree ddaa ll ll aa ccee ll ll aa ddoovv ’’eerraa
37
ss tt aa tt aa mmuurraa tt aa .. MMaarr ii aannnnaa ee rraa mmoorr tt aa ‚‚ ll eenn ttaammeennttee ‚‚
dduurraann ttee qquuee ii qquuaa tt ttoorrdd iicc ii aannnnii dd ii cc llaauussuurraa .. NNee
ee rraa uusscc ii tt aa uunnaa ddoonnnnaa dd iivveerrssaa ‚‚ aa ff ff ll ii tt tt aa ddaa vv ii --
ss iioonn ii ‚‚ ccoonntt rr ii zz iioonn ii ‚‚ ddoo lloorr ii aa tt rroocc ii aa ll ccaappoo ‚‚ uummii --
ll ee ‚‚ pprrooss tt rraa tt aa ee ffoo ll llee ‚‚ cchhee tt rroovveerràà ll aa ppaaccee ssoosspp ii --
rraa tt aa ccoonn ll aa mmoorr tt ee ‚‚ aa ll ll aa ee tt àà dd ii ssee tt tt aann ttaacc iinnqquuee
aannnnii ..
38
EESSCCAALLAATTIIOONN DDiiccaattaa aa MMaarriiaannnnaa DDee LLeeyyvvaa
EErraa llìì
iill cceennttrroo
ddeellllaa ttuuaa vviittaa;;
nnee aassssaappoorraavvii
iill gguussttoo‚‚
ccoonn llaa ffoorrzzaa
ddeeii vveenntt’’aannnnii..
UUnnaa rriivviinncciittaa
ddeeii sseennssii‚‚
nneell ggooddiimmeennttoo
cchhee ttii ssttoorrddiivvaa‚‚
ccooll bbaattttiittoo ddeell ccuuoorree
cchhee ttii ssaalliivvaa
iinn ggoollaa..
BBrruucciiaavvii ooffffeessee
mmiilllleennaarriiee‚‚
ddiissssaaccrraannddoo ll’’iippooccrriissiiaa;;
ooffffrreennddoo iill ccoorrppoo‚‚
39
lliibbeerroo ddaa ffrreennii‚‚
aa cchhii pprreennddeevvaa
ll’’aanniimmaa‚‚
ssuuggggeennddoottii llaa vviittaa..
EE nnoonn ffuu ffeeddee
aa ffeerrmmaarrttii‚‚
mmaa
ffoolllliiaa..
40
BB ii bb ll ii oo gg rr aa ff ii aa
BBoorrrroommeeoo FFeeddeerriiccoo,, aa ccuurraa ddii EErrmmaannnnoo PPaaccccaaggnniinnii,, DDii uunnaa
vveerraaccee ppeenniitteennzzaa.. VViittaa ddeellllaa mmoonnaaccaa ddii MMoonnzzaa,, MMiillaannoo,, LLaa VViittaa
FFeelliiccee 22000000
DDoonnaattii--PPeetttteennii,, GGiiuulliiaannoo,, LLaa GGeerrttrruuddee;; ii ccrriittiiccii ee ggllii ssttoorriiccii ddeellllaa
““GGeerrttrruuddee””,, iinn SSaaggggiioo dd’’iinntteerrpprreettaazziioonnii mmaannzzoonniiaannee,, BBoollooggnnaa,,
ZZaanniicchheellllii,, 11992200,,
FFaarriinneellllii GGiiuusseeppppee ee PPaaccccaaggnniinnii EErrmmaannnnoo,, VViittaa ee pprroocceessssoo ddii SSuuoorr
VViirrggiinniiaa MMaarriiaa ddee LLeeyyvvaa mmoonnaaccaa ddii MMoonnzzaa,, MMiillaannoo,, GGaarrzzaannttii 11998899
CCaasstteeggnnaarroo AAllbbeerrttoo,, DDii ssuuoorr VViirrggiinniiaa ppeenniitteennttee,, ““AAeevvuumm””,, ggeennnnaaiioo
11996633,, pppp.. 114455--115533
GGrriieecchhii GGiiaannffrraannccoo,, GGeerrttrruuddee oo ddeellll’’oobbbbeeddiieennzzaa,, ““LLaa MMaarrttiinneellllaa ddii
MMiillaannoo””,, mmaaggggiioo 11996699,, pppp.. 118822--118855
AAAA.. VVVV..,, VViittaa ee pprroocceessssoo ddii SSuuoorr VViirrggiinniiaa MMaarriiaa ddee LLeeyyvvaa mmoonnaaccaa
ddii MMoonnzzaa,, MMiillaannoo,, GGaarrzzaannttii 11998855
LLooccaatteellllii--MMiilleessii,, LLaa SSiiggnnoorraa ddii MMoonnzzaa nneellllaa rreeaallttàà,, MMiillaannoo,, TTrreevveess
11992244
MMaaggggii RRaaffffaaeelllloo,, VVoollttoo ee aanniimmaa ddeellllaa MMoonnaaccaa ddii MMoonnzzaa,, MMiillaannoo,,
GGiiuuffffrrèè 11996644
MMaannzzoonnii AAlleessssaannddrroo,, FFeerrmmoo ee LLuucciiaa,, ttoommoo IIII,, ccaapppp.. IIII--VVII,, iinn TTuuttttee
llee ooppeerree,, FFiirreennzzee,, SSaannssoonnii 11998888,, vvooll.. II,,
AA .. MM aa nn zzoo nn ii ‚‚ II PP rr oo mmee ss ss ii SS pp oo ss ii ‚‚ MM ii ll aa nn oo 11 88 44 00
(( rr ii pp rr oo dd .. dd ee ll 11 99 66 44 dd ee ll ll aa MM oo nn dd aa tt oo rr ii cc oo nn ii ll ll uu ss tt rr aa zz ii oo nn ii dd ee ll
GG oo nn ii nn ))
MMoonnggiillaarrddii,, ““MMeemmoorriiee ssttoorriicchhee ddeellllaa DDiioocceessii ddii MMiillaannoo””,, vvooll.. XXVV,,
MMiillaannoo 11996688
MMaazzzzuucccchheellllii MMaarriioo,, LLaa MMoonnaaccaa ddii MMoonnzzaa ((SSuuoorr VViirrggiinniiaa MMaarriiaa ddee
LLeeyyvvaa)),, MMiillaannoo,, DDaallll’’OOgglliioo 11996611
PPaaoolloo CCoolluussssii‚‚ LLaa vveerraa ssttoorriiaa ddeellllaa MMoonnaaccaa ddii MMoonnzzaa
TTeessttoorrii GGiioovvaannnnii,, LLaa MMoonnaaccaa ddii MMoonnzzaa,, MMiillaannoo,, FFeellttrriinneellllii 11 99 66 77
DDiisseeggnnii ddeell GGoonniinn:: ddaallllee ffoottoolliittooggrraaffiiee ddeell11996644‚‚ eeddiizz.. MMoonnddaattoorrii..
41
BBIIOOGGRRAAFFIIAA AAGGGGIIOORRNNAATTAA
FFrraannccoo PPaassttoorree nnaassccee aa SSaann VVaalleennttiinnoo TToorriioo,, ffrreeqquueennttaa iill ggiinnnnaassiioo eedd iill
LLiicceeoo nneellllaa vviicciinnaa SSaarrnnoo,, iill ppaaeessee ddeeii nnoonnnnii mmaatteerrnnii,, ee ccoommpplleettaa ggllii ssttuuddii
pprreessssoo ll’’AAtteenneeoo ssaalleerrnniittaannoo..
FFiinn ddaa ggiioovvaanniissssiimmoo,, iinniizziiaa aa ssccrriivveerree rraaccccoonnttii,, ppooeessiiee eedd aarrttiiccoollii ssuu
ppeerriiooddiiccii ee ggiioorrnnaallii llooccaallii..
DDooppoo iill sseerrvviizziioo mmiilliittaarree,, ssii ttrraassffeerriissccee ccoonn llaa ffaammiigglliiaa aa SSaalleerrnnoo,, ddoovvee,, nneell
11997711,, iinniizziiaa aa ccoollllaabboorraarree ccoonn lloo ssccrriittttoorree AArrnnaallddoo DDii MMaatttteeoo,, ssccrriivveennddoo ssuull
ppeerriiooddiiccoo ““VVeerrssoo iill 22000000””.. DDii ppooii,, eennttrraa aa ffaarr ppaarrttee ddeellll’’eeqquuiippee ddeell VVaarroo,, llaa
ggaalllleerriiaa dd’’aarrttee ddii VViittoo GGiiooccoollii,, ssoosstteennuuttaa ddaall ggiioorrnnaalliissttaa nnaappoolleettaannoo SSaavveerriioo
NNaattaallee,, cchhee lloo vveeiiccoollaa vveerrssoo llaa ccrriittiiccaa dd’’aarrttee.. IInnttaannttoo ddiivviieennee uunn ppuunnttoo ddii
rriiffeerriimmeennttoo nneellllaa ffaammiigglliiaa ddii ““VVeerrssoo iill 22000000””,, ccoollllaabboorraannddoo ccoonn iill PPrrooff.. ZZaazzoo
ddeellll’’AAtteenneeoo nnaappoolleettaannoo,, iill pprreessiiddee MMaarriinnoo SSeerriinnii,, iill ppiittttoorree LLuuiiggii GGrriieeccoo,,
AAcchhiillllee CCaarrddaassccoo,, NNiiccoollaa NNaappoolliittaannoo,, RReennaattoo UUnnggaarroo,, LLuuiiggii FFiioorreennttiinnoo eedd aallttrree
ppeerrssoonnaalliittàà ddeellllaa ccuullttuurraa,, ccoommee FFrraannccoo AAnnggrriissaannoo DDoommeenniiccoo RReeaa ee GGaaeettaannoo
RRiissppoollii.. FFuu aappppuunnttoo RRiissppoollii aa pprreesseennttaarrlloo aa CCaarrlloo LLeevvii,, aa RRoommaa,, nneell ddiicceemmbbrree
ddeell 11997711..
AAllllaa mmeettàà ddeeggllii aannnnii sseettttaannttaa,, ssaarràà DDoommeenniiccoo RReeaa,, pprreessssoo llaa CCaammeerraa ddii
CCoomm--mmeerrcciioo ddii SSaalleerrnnoo,, aa pprreesseennttaarree aallllaa ssttaammppaa iill lliibbrroo ddii eesstteettiiccaa mmoorraallee IIll
VVaannggeelloo ddii MMaatttteeoo ((RRoommaa -- nn.. 113366 ddeell 1122//66//11998800)),, cchhee iill PPaassttoorree ssccrriivveevvaa,, nneell
11997799 ((IIll GGiioorrnnoo -- 2233 mmaarrzzoo 11998800)),, ccoonn LLiiaannaa AAnnnnaarruummmmaa..
IInnttaannttoo,, FFrraannccoo AAnnggrriissaannoo lloo pprreesseennttaavvaa aadd EEdduuaarrddoo DDee FFiilliippppoo,, nneell ppee--
rriiooddoo iinn ccuuii ll’’aattttoorree rreecciittaavvaa nneellllaa ssuuaa ccoommppaaggnniiaa.. FFuu aalllloorraa cchhee iinn FFrraannccoo
PPaassttoorree ssii rraaffffoorrzzòò ll’’aammoorree ppeerr iill tteeaattrroo..
FFrraattttaannttoo,, ggrraazziiee aall GGrriieeccoo,, ccoonnoosscceevvaa LLuucciiaa AAppiicceellllaa ddii CCaavvaa ((MMaammmmaa
LLuucciiaa)),, ppeerr llaa qquuaallee ppuubbbblliiccaavvaa ssuu VVeerrssoo iill 22000000 uunnaa sseerriiee ddii rraaccccoonnttii,, rraaccccoollttii
ppooii nneell lliibbrroo ““MMaammmmaa LLuucciiaa eedd aallttrree nnoovveellllee”” ((LL’’EEccoo ddeellllaa ssttaammppaa -- ggeennnnaaiioo
11998800 // IIll FFaarroo ddeell 1133//22//11998800)),, ccoonn llee iilllluussttrraazziioonnii ddeell GGrriieeccoo.. SSeegguuiivvaa,, sseemmpprree
ssuullll’’eerrooiinnaa ccaavveessee,,““MMuutttteerr ddeerr TTootteenn””,, uunn rraaddiiooddrraammmmaa,, ppuubbbblliiccaattoo ddaallllaa
PPaallllaaddiioo,, cchhee AAnnggrriissaannoo ddrraammmmaattiizzzzòò nneell ssaalloonnee ddeeii mmaarrmmii ddeell CCoommuunnee ddii
SSaalleerrnnoo ((llaa VVooccee ddeell SSuudd -- 1122//77//11998800 -- RRoommaa 1111 ggiiuuggnnoo 11998800 5522 nn..113355)),, iill
ggiioorrnnoo iinn ccuuii MMaammmmaa LLuucciiaa ffuu PPrreemmiiaattaa ccoonn mmeeddaagglliiaa dd’’oorroo ddeell PPrreessiiddeennttee
ddeellllaa RReeppuubbbblliiccaa nneell lluugglliioo ddeell 11998800 ((IIll SSeeccoolloo dd''IIttaalliiaa -- AAnnnnoo XXXXIIXX --
ddeellll''1111//0077//11998800))..
DDooppoo iill ssuuoo pprriimmoo rroommaannzzoo ““LL’’iirraa ddeell SSuudd”” ((vveerrssoo iill 22000000 -- aannnnoo XXXXIIIIII -- nn..8822
ddeell 11998833,, ccoonn nnoottaa aauuttooggrraaffaa ddii NNiillddee IIoottttii)) ssccrriissssee ppeerr FFrraannccoo AAnnggrriissaannoo ““LLaa
mmoogglliiee ddeellll’’oossttee””,, iissppiirraattaa aallllaa XXIIII nnoovveellllaa ddee IIll NNoovveelllliinnoo,, ddii MMaassuucccciioo
SSaalleerrnniittaannoo;; sseegguuìì ““TTeerrrraa aammaarraa””,, ssuull pprroobblleemmaa ddeell ccaappoorraallaattoo nneell ssuudd..
42
NNeeggllii aannnnii nnoovvaannttaa,, vviieennee ttrraassffeerriittoo aall LLiicceeoo ddii PPiiaaggggiinnee.. FFuu iinn qquueeggllii aannnnii cchhee
ssccrriissssee ““AAllll’’oommbbrraa ddeell CCeerrvvaattii”” uunnaa rraaccccoollttaa ddii lliirriicchhee ee ““FFaabbeellllaaee””,, uunn tteessttoo ddii
ddrraammmmaattiizzzzaazziioonnee ppeerr llaa ssccuuoollaa eelleemmeennttaarree..
SSoonnoo ggllii aannnnii iinn ccuuii ssii aaccccoossttaa aallll’’iinnffoorrmmaattiiccaa,, èè ddoocceennttee ddii ssoocciioollooggiiaa ee
ppssiiccoollooggiiaa ddii ggrruuppppoo nneellll’’OOssppeeddaallee TToorrttoorraa ddii PPaaggaannii.. IInniizziiaa uunn ddiiaallooggoo
ssttrreettttoo ccoonn iill tteeaattrroo,, ggrraazziiee aallllaa ddiissppoonniibbiilliittàà ddeellll’’aauuddiittoorriiuumm ddeell CCeennttrroo
SSoocciiaallee ppaaggaanneessee eedd aallll’’iinnccoonnttrroo ccoonn llaa ccoommppaaggnniiaa tteeaattrraallee ““0022””,, ddiirreettttaa ddaa
EEnnzzoo FFaabbbbrriiccaattoorree..
NNaassccoonnoo ccoossìì llee ccoommmmeeddiiee:: ““UUnn ggiioorrnnoo ccoommee uunn aallttrroo””,, ““UUnn mmaalleeddeettttoo
aammoorree””,, ““UUnnaa ssttrraannaa FFaammiigglliiaa”” (( LLee FFiiggaarroo // EEdduuccaattiioonn,, ssaammeeddii 44 jjuuiinn 22000055))..
TTrraa iill 11999955 eedd iill 22000000,, èè ddiirreettttoorree ddii CCoorrssii ddii aallffaabbeettiizzzzaazziioonnee iinnffoorrmmaattiiccaa ppeerr
iill MM..II.. ee ttiieennee,, aall CCeennttrroo ssoocciiaallee ddii PPaaggaannii,, CCoorrssii ddii PPeeddaaggooggiiaa ssppeecciiaallee
((mmeettooddii:: DDeeccrroollyy ee FFrrooeebbeell))..
AAllllaa ffiinnee ddeeggllii aannnnii nnoovvaannttaa,, ssii aabbiilliittaa ppeerr ll''iinnsseeggnnaammeennttoo ddeellllee lleetttteerree
nneeggllii iissttiittuuttii ssuuppeerriioorrii ee,, nneell 22000000,, iill ccoommmmeeddiiooggrraaffoo ppaassssaa ddaallllaa ppeeddaaggooggiiaa
((ddiiddaattttiiccaa ee mmeettooddoollooggiiaa)),, aallll’’iinnsseeggnnaammeennttoo ddii iittaalliiaannoo ee ssttoorriiaa nneellll’’IIssttiittuuttoo
““GG.. FFoorrttuunnaattoo”” ddii AAnnggrrii.. NNeelllloo sstteessssoo aannnnoo,, rriittoorrnnaa nneellllaa ssuuaa SSaalleerrnnoo,, iinn vviiaa
PPoossiiddoonniiaa.. OOrraammaaii hhaa ppeerrssoo ttuuttttii ggllii aammiiccii ddii uunn tteemmppoo..
IInntteennssiiffiiccaa iill ssuuoo iinntteerreessssee ppeerr iill tteeaattrroo,, eennttrraa iinn rraappppoorrttoo ccoonn aallccuunnee
ccoommppaaggnniiee ssaalleerrnniittaannee ee ccoonnoossccee GGaaeettaannoo SStteellllaa ee MMaatttteeoo SSaallssaannoo ddeellllaa
ccoommppaaggnniiaa ddii LLuuccaa DDee FFiilliippppoo.. CCoonn qquueessttii uullttiimmii,, rriipprrooppoonnee ““LLaa mmoogglliiee
ddeellll’’oossttee”” cchhee vviieennee rraapppprreesseennttaattaa nneell 22000066,, aall tteeaattrroo ddeeii BBaarrbbuuttii,, nneell CCeennttrroo
ssttoorriiccoo.. IIll ssuucccceessssoo ddeellll’’ooppeerraa lloo ssppiinnggee aa ssccrriivveerree aallttrree ttrree ccoommmmeeddiiee,, iissppiirraattee
aall NNoovveelllliinnoo ddeell MMaassuucccciioo:: LLee bbrraacchhee ddii SSaann GGrriiffffoonnee ,, ““UUnn vveessccoovvoo uunnaa
mmoonnaaccaa eedd uunnaa bbaaddeessssaa”” ee ““LLoo ppaappaa aa RRoommaa””..
OOrraammaaii ll’’iinnsseeggnnaammeennttoo nnoonn lloo iinntteerreessssaa ppiiùù ee ddàà llee ddiimmiissssiioonnii,, nneell sseetttteemm--
bbrree ddeell 22000055,, cchhiiuuddeennddoo iinnnnaannzzii tteemmppoo iill ssuuoo iimmppeeggnnoo ccoonn llaa ssccuuoollaa,, ppeerr
ddeeddiiccaarrssii ccoommpplleettaammeennttee aall TTeeaattrroo..
CCoommee EEuurrooppeeaann jjoouurrnnaalliisstt ((GGNNSS PPrreessss AAssssoocciiaattiioonn)),, ffoonnddaa,, ccoonn iill ppaattrrooccii--nniioo
ddeell CCoommuunnee ee ddeellllaa PPrroovviinncciiaa ddii SSaalleerrnnoo,, llaa rriivviissttaa vviirrttuuaallee ddii lleetttteerree eedd aarrttii ““
AAnnttrrooppooss iinn tthhee wwoorrlldd””,, aallllaa qquuaallee ccoollllaabboorraannoo ll’’oonn..MMiicchheellee RRaalllloo ddaa TTrraappaannii,,
AAnnnnaa BBuurrdduuaa ddaa EErriiccee,, MMaarriiaa iimmppaarraattoo ddaa BBeerrggaammoo ee GGaaeettaannoo RRiissppoollii,, ll’’uullttii--
mmoo mmaaeessttrroo ddii ppiittttuurraa,, aammiiccoo ddii CCaarrlloo lleevvii ee ddii DDoommeenniiccoo RReeaa..
IInnttaannttoo,, iinniizziiaa iill cciicclloo ddee’’ ““II SSiiggnnoorrii ddeellllaa gguueerrrraa””,, oovvvveerroo ““LLaa SSaaggaa ddeeii
LLoonnggoobbaarrddii””,, uunn iinnssiieemmee ddii cciinnqquuee ddrraammmmii ssttoorriiccii,, ssuullllaa SSaalleerrnnoo lloonnggoobbaarrddaa ee
nnoorrmmaannnnaa,, cchhee ccoommpplleettaa iill 2299 ggeennnnaaiioo ddeell 22001111..
DDooppoo llaa ppuubbbblliiccaazziioonnee ddeellllee rraaccccoollttee ddii rraaccccoonnttii ““IIll gguussttoo ddeellllaa vviittaa”” ((eedd..
PPaallllaaddiioo)) ee ddii ““CCiioommmmaa”” ((eeddiittoo ddaallllaa EEdd.. AAnnttiitteessii ddii RRoommaa)),, vvaa iinn sscceennaa,, aa
43
PPaaggaannii,, iill pprriimmoo ddeeii ddrraammmmii ssttoorriiccii ““LL’’AAddeellcchhii””,, rreepplliiccaattoo iill 2255 ffeebbbbrraaiioo 22001111
aall DDiiaannaa ddii NNoocceerraa IInnff..,, ccoonn iill ppaattrroocciinniioo ddeellllaa PPrroovviinncciiaa ddii SSaalleerrnnoo ((DDeennttrroo
SSaalleerrnnoo,, 2255 ffeebbbbrr.. 22001111))..
DDuunnqquuee,, nneellllee ssuuee ooppeerree,, ttrraavviiaammoo pprrooffoonnddee ttrraaccccee ddeellllee ssuuee rraaddiiccii:: llee
ffiigguurree eedd ii ppeerrssoonnaaggggii ddeellllee ssuuee ccoommmmeeddiiee ee ddeeii rraaccccoonnttii ccii rriippoorrttaannoo aallll’’aaggrroo
nnoocceerriinnoo--ssaarrnneessee,, rriiccccoo ddii ccaarraatttteerriissttiicchhee ppeeccuulliiaarrii,, aarrttiissttiiccaammeennttee iinnccaassttoo--
nnaattii iinn ssiittuuaazziioonnii ssoocciioo aannttrrooppoollooggiicchhee ssuuii ggeenneerriiss.. EE’’ iill ccaassoo ddii ““PPeeppppee TTrraacc--
cchhiiaa””,, ccoossìì ccoommee ddii ““CCiioommmmaa”” oo ““LLuucciiaannoo VVaalloossttaa””,, ppeerr nnoonn cciittaarree ttaannttee aallttrree
ffiigguurree,, pprreessee ddaaii ccaammppii oo ddaallllee ffaabbbbrriicchhee ddii ppoommooddoorrii..
NNeemmmmeennoo ll’’aaggrroo ssii ddiimmeennttiiccaa ddii lluuii,, ccoonn llaa ccoonnsseeggnnaa ddeellll’’AAwwaarrdd ddeellll’’AAggrroo,,
ppeerr llaa lleetttteerraattuurraa.. ((CCrroonnaacchhee ddeell SSaalleerrnniittaannoo,, ddeell 2277 aaggoossttoo 22001133)) ee llaa
ppuubbbblliiccaazziioonnee ddii ““OOllttrree llee sstteellllee””,, pprreesseennttaattaa aall ppaallaazzzzoo ffoorrmmoossaa,, iill 1122
ffeebbbbrraaiioo ddeell 22001144 ((DDeennttrroo SSaalleerrnnoo,, 1133..0022..22001144))
NNeell sseetttteemmbbrree ddeell 22001144,, hhaa bbiissooggnnoo ddii uunnaa ppaauussaa ee rraalllleennttaa llee ffaattiicchhee
lleetttteerraarriiee,, rriittoorrnnaannddoo aallllaa ssccuuoollaa ccoommee pprreessiiddee ((ccoooorrddiinnaattoorree ddiiddaattttiiccoo)) ddii uunn
iissttiittuuttoo ssuuppeerriioorree ppaarriiffiiccaattoo,, mmaa ccoonnttiinnuuaa aa ddiirriiggeerree ““AAnnttrrooppooss iinn tthhee wwoorrlldd””,,
llaa rriivviissttaa lleetttteerraarriiaa ddaa lluuii ffoonnddaattaa nneell 22000044,, ccoonn iill ppaattrroocciinniioo ddeell CCoommuunnii ddii
SSaalleerrnnoo,, PPaaggaannii,, SSaann VVaalleennttiinnoo TToorriioo,, nnoonncchhéé ddeellllaa PPrroovviinncciiaa ddii AAvveelllliinnoo..
FFiinn ddaaggllii iinniizzii ddeell ssuuoo ppeerrccoorrssoo aarrttiissttiiccoo,, PPaassttoorree,, ppuurr aavveennddoo aaccqquuiissiittoo uunnaa
ffoorrmmaazziioonnee ccllaassssiiccaa ((EEuurriippiiddee,, ii lliirriiccii ggrreeccii,, AArriissttooffaannee ee llaa ccoommmmeeddiiaa aannttiiccaa,,
OOmmeerroo,, EEssooppoo ee FFeeddrroo)),, ssii ttrroovvaa aadd eesssseerree rriivvoollttoo vveerrssoo iill pprreesseennttee ddeell nnoossttrroo
tteemmppoo.. LLaa ssuuaa nnaarrrraattiivvaa ssii ppuuòò rriitteenneerree,, iinn aallccuunnee ssffuummaattuurree,, nneeoorreeaalliissttaa,, ccoonn
tteessttiimmoonniiaannzzee ffoorrttii ssuullllee ddiiffffiiccoollttàà ddii uunnaa IIttaalliiaa ddeeggllii aannnnii ddeellllaa rriiccoossttrruuzziioonnee..
CCoossìì,, nneell tteeaattrroo,, nneell mmeennttrree ddeelliinneeaa iill ddrraammmmaa ddii aannttiicchhee ddoommiinnaazziioonnii,,
ppaassssaa aallllaa ccoommmmeeddiiaa ddii ddeennuunncciiaa eedd aallllaa ffaarrssaa..
44
HHaannnnoo ssccrriittttoo ddii lluuii::
IIll GGiioorrnnoo -- LLaa NNuuoovvaa FFrroonnttiieerraa -- LL’’EEccoo ddeellllaa SSttaammppaa -- VVeerrssoo iill 22000000 -- LLaa VVooccee
ddeell SSuudd -- LLaa GGaazzzzeettttaa ddii SSaalleerrnnoo -- LLaa GGaazzzzeettttaa ddii FFrroossiinnoonnee -- CCaannddiiddoo NNuuoovvoo --
IIll SSeeccoolloo -- IIll FFaarroo -- LL’’AAmmiiccoo ddeell ppooppoolloo -- LLaa CCiittttàà -- CCrroonnaacchhee ddii PPootteennzzaa --
DDeennttrroo SSaalleerrnnoo -- LLaa ggaazzzzeettttaa ddii TTeerraammoo -- LLee FFiiggaarroo -- LLaa LLaammppaaddaa -- DDoossssiieerr
SSuudd -- IIll RRoommaa -- LLaa ggaazzzzeettttaa ddii PPeessccaarraa -- AArreeaappaaggoo CCiirraallss -- LLaa GGaazzzzeettttaa ddii
MMaatteerraa -- LLaa TTrriibbuunnaa ddeellll’’IIrrppiinniiaa -- SSeettttiimmaannaallee UUnniiccoo -- CCoorrrriieerree ddeell
MMeezzzzooggiioorrnnoo -- CCaanncceelllloo eedd AArrnnoonnee NNeewwss -- CCrroonnaacchhee ddeell MMeezzzzooggiioorrnnoo --
LL’’OOsssseerrvvaattoorree ddeellll’’AAggrroo -- DDeennttrroo SSaalleerrnnoo -- AAggiirree -- IIll MMaattttiinnoo -- CCrroonnaacchhee ddeell
ssaalleerrnniittaannoo -- EEppuuccaannoossttrraa -- BBrroonnttoolloo -- TTvvooggggii SSaalleerrnnoo -- CCiilleennttoo NNoottiizziiee -- IIll
BBaassiilliissccoo -- UUnniiccoo -- CCrroonnaacchhee CCiilleennttaannee -- EEuutteerrppee eedd aallttrree tteessttaattee..
HHaannnnoo ppaarrllaattoo ddii lluuii::
LL.. FFiioorreennttiinnoo ((AAtteenneeoo ddii SSiieennaa)) -- NNiiccoollaa NNaappoolliittaannoo -- NNiillddee IIoottttii -- SSaavveerriioo
NNaattaallee -- AA.. DDii MMaatttteeoo -- GGuuaallddoonnii ((ddeell GGiioorrnnoo,, MMii)) -- LLuucciiaa SSaallvvaattoorree -- NN..
AAmmmmaattuurroo ((AAtteenneeoo ddii SSaalleerrnnoo)) –– RReennaattoo UUnnggaarroo -- DDoommeenniiccoo RReeaa -- LLaauurraa
VViicchhii ((RRoommaa)) -- AA.. MMiirraabbeellllaa -- RR.. NNiiccooddeemmoo -- GGiiuuffffrriiddaa FFaarriinnaa -- LLuuiiggii CCrreesscciibbeennee
-- RR.. UUnnggaarroo -- AA.. PPaalluummbboo -- PPaaoolloo RRoommaannoo -- GG.. RRiissppoollii -- AAnnnnaa BBuurrdduuaa –– AAnnnnaa
MMaarriiaa SScchheeiibbllee –– LL.. SSppuurriioo –– RRooccccoo RRiissoolliiaa eedd aallttrrii..
TTrraassmmiissssiioonnii rraaddiioo--tteelleevviissiivvee::
TTLLCC CCaammppaanniiaa,, SSeerraattaa nnaappoolleettaannaa -- PPrreesseennttaazziioonnee ddeell lliibbrroo ddii rraaccccoonnttii ““IIll
gguussttoo ddeellllaa vviittaa”” (( 1133 oottttoobbrree 22000066));;
TTeelleeccoolloorree,, OOrree ddooddiiccii -- PPrreesseenntt.. RRiivviissttaa ““AAnnttrrooppooss iinn tthhee wwoorrlldd;; TTeelleeccoolloorree,,
OOrree ddooddiiccii -- PPrreesseennttaazz.. lliirr.. ““IIll pprrooffuummoo ddii EErrmmiioonnee””;; TTeelleeccoolloorree,, TTrraassmmiissss..nnee
ddeell ddrraammmmaa AARREECCHHII IIII ((ssaabbaattoo 99 mmaarrzzoo 22001133));;
TTeelleeccoolloorree,, TTrraassmmiissssiioonnee ddrraammmmaa AARREECCHHII IIII (( ddoomm.. 1100 mmaarrzzoo 22001133 ));;
TTeelleeddiioocceessii ,, pprreesseennttaazz.. ddee ““LLaa SSaaggaa ddeeii LLoonnggoobbaarrddii”” (( 1144 aagg.. 22001133 ));;
TTeelleeddiioocceessii ,, pprreesseennttaazz.. ddee ““LLaa SSaaggaa ddeeii LLoonnggoobbaarrddii”” (( 1155 aagg.. 22001133 ))..
RRaaddiioo IIttaalliiaa uunnoo,, PPiieemmoonnttee,, ttrraassmmiissssiioonnee ““LLiissoollaa cchhee nnoonn cc’’èè”” pprreesseenn--ttaazziioonnee
ddeellll’’aauuttoorree ee lleettttuurraa lliirriicchhee.. ((55--2266 ggiiuuggnnoo 22001144))..
45
AAllttrree OOppeerree
PPooeessiiaa
VVOOGGLLIIAA DD’’AAMMAARREE -- SSaa.. 11997744 -- CCoodd.. SSBBNN -- IITT\\IICCCCUU\\BBIIAA\\00001188335577
OOMMBBRREE DDII CCAAPPEELLVVEENNEERREE;; 11998899 CCooddiiccee SSBBNN UUBBOO11778877558855 -- BBiibbll..
ccaa UUnniivv.. CCaagglliiaarrii
SSOORRRRIISSII DD’’AAMMOORREE,, lliirriicchhee,, 11999944 CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\ CCFFII\\00005599--116622
AALLLL’’OOMMBBRRAA DDEELL CCEERRVVAATTII -- NNaa 11999955 CCoodd.. IITT\\IICCCCUU\\MMIILL\\00883377550011
LLEE TTUUEE LLAABBBBRRAA,, lliirriicchhee dd’’aammoorree -- AA..II..TT..WW.. 22001100 -- CCoodd SSBBNN IITT\\IICC--
CCUU\\PPAALL\\00225566005566
IILL PPRROOFFUUMMOO DD’’EERRMMIIOONNEE,, ppooeessiiaa AA..II..TT..WW.. eeddiizziioonnii,, SSaalleerrnnoo,, mmaarr--
zzoo 22001133 --SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00556688667711
SSAALLEERRNNOO DDAALL CCOONNCCOORRDD -- 11aa EEdd.. 22000033 -- 22aa EEdd....,, SSaalleerrnnoo sseetttt.. 22001133
AA..II..TT..WW -- CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\PPAALL\\00226622662233
IILL PPRROOFFUUMMOO DDEEGGLLII AANNGGEELLII –– EEbbooookk ffrreeee,, SSaalleerrnnoo 22000044
AACCQQUUAA EELLEECCTTAA -- AA..II..TT..WW eeddiizziioonnii,, SSaa 22001133 –– CCoodd.. IITT\\IICCCCUU\\ MMIILL\\--
00885544776622 OOLLTTRREE LLEE SSTTEELLLLEE,, ddeeddiiccaattoo aa SS.. VVaalleennttiinnoo TT.. -- AA..II..TT..WW.. eeddiizziioonnii,, SSaa
22001144 –– ccoodd.. IITT\\IICCCCUU\\MMOODD\\11662288117733
OOMMBBRREE DDII SSOOGGNNOO,, rriifflleessssiioonnii iinn vveerrssii –– AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii –– SSaa 22001144
ccoodd.. IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003377993322
SSAALLEERRNNOO DDAALL CCOONNCCOORRDD,, ee..bbooookk ffrreeee 44,, SSaalleerrnnoo 22000044.. CCoonn ccooddiiccee
GGGGKKEEYY::WWZZPP88JJ22DDWWLL33UU EE
RRIICCOORRDDII DDEELL TTEEMMPPOO,, AA..II..TT..WW.. eeddiizziioonnii –– SSaalleerrnnoo 22001155
VViiddeeoolliirriicchhee
OOllttrree dduueecceennttoo,, pprreesseennttii ssuu yyuuttuubbee,, GGooooggllee ee ssuull WWeebb;; ttrraa eessssee::
OOmmbbrree ddii ssooggnnoo,, LLaa lluuppaa,, FFrraassttaaggllii ddii nnoottttee,, CCoommee llee ffoogglliiee,, CCoommee uunn ssooggnnoo
cchhee mmuuoorree,, AAdd AAllffoonnssoo GGaattttoo,, aa FFrreeddddyy MMeerrccuurryy,, aa ppaappaa FFrraanncceessccoo,, LLee ttuuee
llaabbbbrraa,, LL’’aammaannttee,, SSoorrrriissii dd’’aammoorree,, AAssppeettttaannddoo ll’’aallbbaa,, RReessuurrrreeccttiioo,, MMoorrbbii--
ddeezzzzee,, CCoommmmiiaattoo,, OOllttrree llee sstteellllee,, EE aannccoorraa ddoommaannii,, LLaa nnoossttrraa ffaavvoollaa,, GGuuaarr--
ddaannddoottii,, LL’’ooddoorree ddeell mmaarree,, IInnddiieettrroo,, SSeennzzaa ssoossttaa,, FFaannttaassmmii,, IIll sseemmbbiiaannttee,,
FFuuggaa dd’’iinnvveerrnnoo,, LLee ttuuee mmaannii,, VVaagghheezzzzee,, LLaa CCaappiinneerraa,, HHoo rraaccccoollttoo,, CCoossaa ttuu
sseeii,, LLaa mmiimmoossaa,, LLiilliiuumm,, CCoommee iinn pprreeccee,, CCoommee ppeerrddeerrmmii,, LLaa vviiaa ddeell mmaarree,,
DDoonnnnaa,, LLuuccaanniiaa,, HHiippaattiiaa,, MMaatteerr ccooeellii,, AAnnaanneess,, LLaa ggiioossttrraa,, DDoovvee sseeii,, QQuuaallee
aalliittoo ddii vveennttoo,, AAll tteemmppoo ddeellllaa ggiinneessttrraa,, DDoonnnneezz mmooii mmaa vviiee,, SSee qquueessttii oocccchhii,,
46
IImmppuullssoo,, MMaarrcciinneellllee,, SSoolloo vveennttoo,, NNeeddddaa,, LL’’iissoollaa cchhee nnoonn cc’’èè,, LLaa ttuuaa mmuussiiccaa,,
EEmmoozziioonnee,, OOddoorrii ddii bboossccoo,, SSuullllee ttuuee llaabbbbrraa,, OOnn mmyy wwaayy,, QQuuaannddoo iill ssoollee
ddeecclliinnaa,, RReessppiirroo ccoonn llee sstteellllee,, VVeennttoo dd’’aauuttuunnnnoo,, AApppprrooddoo,, NNuuvvoollee,,MMaarriiaannnnaa
ddee LLeeyyvvaa,, FFrraanncceessccaa ddaa RRiimmiinnii,, GGiiuulliieett--ttaa ddeeii CCaappuulleettii,, CCoommppaarraannddoo,, AAnncchhee
ssee ppiioovvee,, SSuull ffaarr ddeell mmaattttiinnoo,, IIll ssoorrrriissoo ddeeggllii aannggeellii,, RRiittoorrnnoo iinn ffaammiigglliiaa,,
SSoolliittuuddiinnee,, LLaa ffaavvoollaa ddeellllaa vviittaa,, LLaauurraa,, IIll ttuuoo ffiiaattoo,, CCoonn llaa mmii vviiddaa,, CCoonnbbiieenn
jjee vvoouuss aaiimmee,, SSiimmbbiioossii,, MMiirraannddoo,, SSee aammeessssii ffiiaattoo,, NNoonn ssoo ccaannttaarree,, CCoommee uunn
ggaabbbbiiaannoo,, SSuussssuurrrrii,, RRiittuuaall,, DDoollccee ccoonntteessaa,, GGeerrmmooggllii,, CCoommee iill ssoollee aall
ttrraammoonnttoo,, MMeennttrree iimmbbrruunnaa llaa sseerraa,, PPaannttaa rreeii,, CCoommee uunn rraaggggiioo ddii ssoollee,, SSoolloo ttuu,,
AAnnddaannddoo aa ffiicchhii,, nnoottttee,, SSeennzzaa ffiiaattoo,, AAllll’’aallbbaa,, LLaa ccoollppaa ppiiùù ggrraannddee eedd aallttrree,,
NNooii ssiiaamm mmeetteeoorree,, NNoonn èè ppiiùù tteemmppoo ddii ffaavvoollee,, UUnnaa eeccoo lloonnttaannaa,, CCoommee uunn
rraaggggiioo ddii lluunnaa,, SSeennzzaa cchhiieeddeerree ee ssuullllee mmiiee mmaannii..
PPooeessiiaa mmoonnooggrraaffiiccaa
AAMMOORREE EE MMIITTOO,, ffaavvoollee ddeellllaa lleetttt.. llaatt.. iinn vveerrssii -- EEddiizz.. PPeennnnee PPaazzzzee
ee-- bbooookk 22000066 -- IIII eedd.. lluugglliioo ddeell 22001133.. CCoodd.. IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355668877
IIll NNAAZZAARREENNOO,, llaauuddaa ssuullllaa mmoorrttee ddii CCrriissttoo,, AA..II..TT..WW.. eedd.. -- SSaa,, 22000099 --
CCoodd,, SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00556633006677
LLEE SSTTEELLLLEE DDEELLLLAA SSTTOORRIIAA,, SSiiddeerraa HHiissttoorriiaaee,, ddoonnnnee cchhee hhaannnnoo
ffaattttoo ssttoorriiaa,, SSaalleerrnnoo 22000066,, rriisstt..ppaa 22001133 ccoodd.. IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355668833
UUNN UUNNIICCOO GGRRAANNDDEE SSOOGGNNOO,, ppooeessiiaa dd’’aammoorree iinn ooddii ddeeddiiccaattee aaii
ppeerrssoonnaaggggii ffeemmmmiinniillii cceelleebbrrii,, ddaa IIssoottttaa aa GGiiuulliieettttaa,, aallllaa LLuuppaa,, aa
NNeeddddaa ee aallllaa PPeeppppaa ddeell GGrraammiiggnnaa -- EEddiizz.. PPooeettiillaannddiiaa eebbooookk 22000066 --
ccdd.. SSbbnn IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355668866
EELL CCIIDD CCAAMMPPEEAADDOORR,, uunn’’ooddee aall cciidd ddii SSppaaggnnaa -- AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii,,
SSaalleerrnnoo 22001144
47
PPrroossaa
LL’’IIRRAA DDEELL SSUUDD ((rroommaannzzoo)) eeddiizziioonnii PPaallllaaddiioo -- 11998822.. CCooddiiccee SSBBNN
CCFFII00002200664455 -- BBiibbll.. UUnniivv.. CCaagglliiaarrii
LLAA SSIIGGNNOORRAA DDEELLLLAA MMOORRTTEE ((rraaddiiooddrraammmmaa))-- PPaallllaaddiioo EEddiittrriiccee --
SSaalleerrnnoo 11997788 CCooddiiccee SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\SSBBLL\\00662255444411
SSEETTTTEE SSTTOORRIIEE PPEERR PPIIEERRIINNOO,, rraaccccoonnttii ppeerr rraaggaazzzzii --EEddiizz.. VVeerrssoo iill
22000000,, SSaa 11997788 -- CCoodd.. SSBBNN SSBBLL\\00662288221177 -- BBiibbll..cchhee:: CCaa,, TTrr,, NNaa,,
MMAAMMMMAA LLUUCCIIAA eedd aallttrree nnoovveellllee,, SSaa 11997799 CCooddiiccee SSBBNN PPAALL001155--
99222277 –– BBiibbll.. UUnniivv.. CCaagglliiaarrii
SSAANN MMAARRZZAANNOO nneellllaa ppiiaannuurraa ccaammppaannaa ((ssttoorriiooggrraaffiiaa)),, EEdd.. PPaallllaa--
ddiioo,, SSaa 11998833.. CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\CCFFII\\00003322999944
IILL GGUUSSTTOO DDEELLLLAA VVIITTAA,,-- rraaccccoonnttii,, EEddiizz.. PPooeettiillaannddiiaa eebbooookk 22000055 ––
EEdd.. PPaallllaaddiioo,, SSaa 22000066 .. CCooddiiccee SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\PPUUVV\\11336622661155
IILL GGUUSSTTOO DDEELLLLAA VVIITTAA,, rraaccccoonnttii,, IIII EEddiizz.. IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00664400229922
CCIIOOMMMMAA,, rraaccccoonnttii ddeellll’’aaggrroo ssaarrnneessee -- EEdd.. AAnnttiitteessii,, RRoommaa 22000088 ––
CCoodd IISSBBNN IITT\\IICCCCUU\\PPUUVV\\11336633331199
II TTEEMMPPLLAARRII,, ddrraammmmaa ssttoorriiccoo -- AA..II..TT..WW.. eeddiizz.. -- SSaa 22001100,, ccoodd.. IITT\\
IICCCCUU\\-- MMOO11\\00003355668822
II TTeemmppllaarrii ,, ffuummeettttoo,, CCeennttrroo SSttaammppaa eedd.. PPaaggaannii 22000088
NNUUNNZZIIAATTIINNAA,, rroommaannzzoo bbrreevvee,, eessttrraattttoo ee rriieellaabboorraattoo ddaa LL’’iirraa ddeell
ssuudd ddeell 11998899 –– AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii,, SSaalleerrnnoo 22001144 -- IISSBBNN 99778888886688--
114433005533
RRAADDIICCII –– AA..II..TT..WW.. EEdd.. –– PPuubbbblliiccaazziioonnee iinn ee -- bbooookk GGooooggllee
ppllaayy,, ggeennnnaaiioo 22001155 –– ccoodd.. SSbbnn IITT\\IICCCCUU\\MMOODD\\11664444668877
SSaaggggiissttiiccaa
IIll VVAANNGGEELLOO DDII MMAATTTTEEOO (( eesstteettiiccaa mmoorraallee,, ccoonn pprreeffaazziioonnee ddii
DDoommeenniiccoo RReeaa)) DDee LLuuccaa eedd..-- AAmmaallffii 11997799 ccoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU||PP--
UUVV\\11336688778811
IILL CCOORRAAGGGGIIOO DDEELLLLAA VVEERRIITTÀÀ,, lliibbrroo iinncchhiieessttaa ssuullllaa ttrraaggeeddiiaa ddii
UUssttiiccaa -- AA..II..TT..WW.. EEdd..,, ggiiuuggnnoo 22001122 CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\0055--
4444990077
HHEERRAACCLLEESS IINN MMAAGGNNAA GGRREECCIIAA,,iiccoonnooggrraaffiiaa rraaggiioonnaattaa.. CCoodd.. SSBBNN
IITT\\IICC CCUU\\MMOO11\\00003355554488
MMEE NNEE JJEEVVEE PPEE’’ CCAASSOO,, ccoonnttaammiinnaattiioo iinn nnaappoolleettaannoo ddeellllaa 11,,99 ssaattiirraa
ddii PP..OOrraazziioo FFllaaccccoo -- AA..II..TT..WW.. EEdd.. -- SSaa 22001133 IITT\\IICCCCUU\\ NNAAPP\\00559955555588
‘‘OO VVIIAAGGGGIIOO PPEE’’ BBRRIINNNNEESSEE ccoonnttaammiinnaattiioo iinn nnaappooll.. 11,,66 ddeellllaa ssaattiirraa ddii
48
OOrraazziioo FFllaaccccoo -- AA..II..TT..WW.. EEddiizz.. -- SSaa 22001133 CCoodd.. IITT\\IICCCCUU\\RRMMLL\\00336611779966
LLAA SSIIGGNNOORRAA DDEELLLLAA MMOORRTTEE (( MMuutttteerr ddeerr ttootteenn )) rraaddiiooddrraammmmaa EEdd..
PPaallllaaddiioo,, SSaa.. 11998800;; (( LLaa NNuuoovvaa FFrroonnttiieerraa ddeell 3300//77//8811)) BBiibblliiootteeccaa
FFoonndd.. SSiioottttoo AAllgghheerroo -- CCooddiiccee SSBBNN SSBBLL006655444411
FFAAEEDDRRUUSS,, llee ffaavvoollee llaattiinnee ddii FFaaeeddrruuss iinn vveerrssii nnaappoolleettaannii -- AA..II..TT..WW..
EEddiizz..,, ggiiuuggnnoo 22001111-- CCoodd SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00556688775566
AAIISSOOPPOOSS,, llee ffaavvoollee ggrreecchhee ddii EEssooppoo iinn vveerrssii nnaappoolleettaannii -- AA..II..TT..WW..
EEddiizziioonnii,, sseetttt.. 22001111 ccoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00556688668833
LLEE PPRROOBBLLEEMMAATTIICCHHEE DDEELLLL’’ AADDOOLLEESSCCEENNZZAA vveerrssoo llaa ffoorrmmaazziioonnee ddeell
sséé-- AA..II..TT..WW.. EEdd.. -- SSaa 22001133.. CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11--\\00003355883311
LLEE PPRROOBBLLEEMMAATTIICCHHEE DDEELLLL’’ AADDOOLLEESSCCEENNZZAA ii ccoommppoorrttaammeennttii aa rrii--
rriisscchhiioo –– AA..II..TT..WW.. EEdd.. -- SSaa 22001133.. CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOODD\\-- 11662222663366
FFIILLOOSSOOFFIIAA AARRIISSTTOOTTEELLIICCAA,, sscchhiiaavviittùù eedd ooiikkoonnoommììaa -- AA..II..TT..WW.. EEdd.. -- SSaa
22001144,, IIII ssttaammppaa.. CCoodd.. IISSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOODD\\11662288116666
IILL CCAANNCCEELLLLEERRII TToommmmaassoo GGuuaarrddaattii -- AA..II..TT..WW.. EEdd.. -- SSaa 22001144..
LLUUCCIIAA AAPPIICCEELLLLAA,, llaa mmaaddrree ddii ttuuttttii ii ccaadduuttii –– AA..II..TT..WW.. ––SSaa 22001144..
LLEE PPRROOBBLLEEMMAATTIICCHHEE DDEELLLLAA VVEECCCCHHIIAAIIAA EE LLAA MMUUSSIICCOOTTEE--
RRAAPPIIAA-- ppuubbbblliiccaattoo ssuu ggooooggllee ppllaayy iill 2255 ggeennnn..22001155,, ccoonn ccooddiiccee nn..
GGGGKKEEYY::KK66CC99CCHH88SSWW33QQ EE
CCAATTUULLLLOO AA NNAAPPOOLLII,, ii ccaarrmmii ttrraaddoottttii iinn nnaappoolleettaannoo –– AA..II..TT..WW.. eeddiizz..nnii
SSaalleerrnnoo,, ffeebbbbrraaiioo 22001155 -- IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003388556688
LLAA MMOORRTTEE DDII CCEESSAARREE AA..II..TT..WW.. eeddiizz..nnii -- SSaalleerrnnoo,, ffeebbbbrraaiioo 22001155
DDrraammmmii
TTEERRRRAA AAMMAARRAA -- 11997799.. CCoodd SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355775577
LLUUIISSAA CCAAMMMMAARRAANNOO -- 22000044 -- CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003366220011
UUNN MMAALLEEDDEETTTTOO AAMMOORREE -- 22000011 --CCoodd..SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMIILL\\00885511113399
UUNN GGIIOORRNNOO CCOOMMEE UUNN AALLTTRROO -- 11999988 -- CCoodd SSBBNN [[IITT\\IICCCCUU\\--MMIILL\\00883399--
557788
CCoommmmeeddiiee
LLAA MMOOGGLLIIEE DDEELLLL’’OOSSTTEE -- 11997744.. CCoodd SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355668888
LLOO PPAAPPAA AA RROOMMAA -- 22000033 –– CCooddiiccee SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00558822000088
UUNNAA SSTTRRAANNAA FFAAMMIIGGLLIIAA -- 22000055.. CCooddiiccee SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00559900220011
IILL MMEENNAACCHHEERR -- 22000055
OO VVEESSCCOOVVOO,, AA MMOONNAACCAA EE LL’’AABBBBAADDEESSSSAA --22000044 -- ccoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCC--
UU\\MMOO11\\00003355668844
49
LLEE BBRRAACCHHEE DDII SSAANN GGRRIIFFFFOONNEE -- 22000055-- ccooddiicceeIITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00558844668833
MMAASSUUCCCCIIOO IINN TTEEAATTRROO -- AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii -- SSaalleerrnnoo 22001144 -- ccoo-- ddiiccee IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00664466002277
DDrraammmmii ssttoorriiccii::
GGAAIITTAA,, llaa mmoogglliiee ddeell GGuuiissccaarrddoo,,SSaa 22000077 -- IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355555500
II TTEEMMPPLLAARRII -- SSaalleerrnnoo 22000088 CCooddiiccee SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355668888
AARREECCHHII IIII –– SSaalleerrnnoo 22000088 -- CCooddiiccee SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMIILL\\00884444110000
IILL NNAAZZAARREENNOO -- SSaalleerrnnoo 22000099 -- ccoodd.. SSBBNN [[IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355668822
LLAA BBAATTTTAAGGLLIIAA DDEELLLLAA CCAARRNNAALLEE -- 22001100 ccoodd.. SSBBNN [[IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\--
00003355668822]]
GGUUAAIIMMAARRIIOO IIVV -- SSaalleerrnnoo 22001100 -- ccooddiiccee SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00558822000088
RROOBBEERRTT DD’’HHAAUUTTEEVVIILLLLEE LLAA GGUUIICCHHAARRDD,, SSaa.. 22001111 -- ccoodd.. SSBBNN IITT\\CCCC--
UU\\MMOO11\\00003355555511
PPIIUU’’ FFOORRTTEE DDEELLLLAA MMOORRTTEE-- AA..II..TT..WW.. EEddiizz.. SSaa.. 22001111 -- CCoodd.. SSBBNN IITT\\--
IICCCCUU\\NNAAPP\\00556633005511
IIPPPPOOLLIITTOO PPAASSTTIINNAA -- AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii,, 22001122 –– CCoodd SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\--
MMIILL\\00884444110044
IISSAABBEELLLLAA SSAANNSSEEVVEERRIINNOO -- AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii –– SSaalleerrnnoo 22001144 –– ccoodd..
IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00663333668899 LLAA SSAAGGAA DDEEII LLOONNGGOOBBAARRDDII -- AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii –– SSaa.. 22001144 –– CCooddiiccee
IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003377997766]]
FFaarrssee
UU
NNAA FFAAMMIIGGLLIIAA IINN AANNAALLIISSII -- 22000066 -- SSBBNN:: IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\0011000033220055
UUNN CCAASSOO DDII NNEECCEESSSSIITTÀÀ -- AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii,, SSaalleerrnnoo22000088 -- CCooddiiccee
SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\NNAAPP\\00559900770000
PPEEPPPPEE TTRRAACCCCHHIIAA -- SSaalleerrnnoo22000088.. CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355884411
CCOONNCCEETTTTAA QQUUAAGGLLIIAARRUULLOO -- 22000099 (( uunnaa ccoonnttaammiinnaattiioo ssuulllloo ssbbaarrccoo
ddii SSaalleerrnnoo)).. CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003355775588
VVÁÁSSEE AARRRRUUBBBBÁÁTTEE -- AA..II..TT..WW.. SSaa 22001100 -- CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\0000--
33220044
BBEERRNNAARRDDAASS GGLLOORRIIOOSSAASS -- SSaalleerrnnoo 22001111 –– IISSBBNN IITT\\IICCCCUU\\MMOODD\\1166--
2288117711
CCOOLLLLOOQQUUIIOO ccoonn uunn sseeggrreettaarriioo ddii oonnoorreevvoollee -- SSaalleerrnnoo 22001100.. CCoodd..
SSBBNN IITTCCCCUU\\MMOO11\\00003366220022
50
.. IILL BBRREEVVEETTTTOO,, iinn ttrree sscceennee,, ddeell ggeennnnaaiioo 22000055,, ccoodd.. GGGGKKEEYY--::773311WWGG--
TTQQNNLLLLCC EE,, ppuubbbblliiccaattoo ssuu ggooooggllee ppllaayy,, iill 2244 ggeennnnaaiioo ddeell 22001155..
FFiiaabbee oonn lliinnee –– FFiiaabbee iinn ppuubbbblliiccaazziioonnii ee tteeaattrroo ppeerr rraaggaazzzzii::
FFAABBEELLLLAAEE-- aannttoollooggiiaa ddii ddrraammmmaattiizzzzaazziioonnee ppeerr llaa ssccuuoollaa pprriimmaarriiaa‚‚
PPaaeess,, 11998888.. CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\CCFFII\\00115544225555
LLAA MMAARRGGHHEERRIITTAA SSCCIIOOCCCCAA -- SS..WW.. aannnnoo 22000044 –– ffiillmmaattoo
IILL PPAAPPEERROO IINNGGRRAATTOO -- SS..WW.. aannnnoo 22000066 –– ffiillmmaattoo
OORRFFEEOO GGAATTTTOO MMAARRAAMMEEOO -- SS..WW.. aannnnoo 22000066 –– ffiillmmaattoo
IILL VVEERRMMEE EEDD IILL CCAALLAABBRROONNEE –– SS..WW.. aannnnoo 220066 –– ffiillmmaattoo
IILL PPAAPPPPAAGGAALLLLOO FFIILLOOSSOOFFOO -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
LLAA LLEEPPRREE EE LLAA TTAARRTTAARRUUGGAA -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
IILL BBRRUUCCOO EEDD IILL CCAALLAABBRROONNEE -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77–– ffiillmmaattoo
IILL PPAAPPPPAAGGAALLLLOO FFIILLOOSSOOFFOO -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
LLAA GGAALLLLIINNAA SSCCIIOOCCCCAA -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
CCAANNIISS PPAARRTTUURRIIEENNSS –– ffiillmmaattoo 22000055//66 –– RRiidduuzz.. iinn nnaappoolleettaannoo
CCAAMMEELLUUSS QQUUII PPEETTEEBBAATT CCOORRNNUUAA –– ffiillmmaattoo 22000055//66 –– iinn nnaappoolleettaannoo
PPIISSCCAATTOORR QQUUII AAQQUUAAMM PPEERRCCUUTTEEBBAATT –– ffiillmmaattoo22000055//66 –– iinn nnaappoolleettaannoo
VVOOLLPPEESS EETT CCOORRVVUUSS –– ffiillmmaattoo 22000055//66 –– RRiidduuzz.. iinn nnaappoolleettaannoo
VVUULLPPEESS LLEEOO EETT SSIIMMIIOO –– ffiillmmaattoo 22000055//66 –– RRiidduuzz.. iinn nnaappoolleettaannoo
RRAANNAAEE AADD SSOOLLEEMM –– ffiillmmaattoo 22000055//66 –– RRiidduuzz.. iinn nnaappoolleettaannoo
RRAANNAAEE PPEETTUUNNTT RREEGGEEMM –– ffiillmmaattoo 22000055//66 –– RRiidduuzz.. iinn nnaappoolleettaannoo
FFRRAATTEERR EETT SSOORROORR –– ffiillmmaattoo 22000055//66–– RRiidduuzz.. iinn nnaappoolleettaannoo
CCAALLIIMMEERROO EE LLEE SSEETTTTEE NNAANNEE,,UUNNAA SSTTOORRIIAA AALLLL’’IINNCCOONNTTRRAARRIIOO --
AA..II..TT..WW.. EEddiizziioonnii -- SSaalleerrnnoo ggeennnn.. 22001144 -- IISSBBNN:: 99778888889911113333005522
IILL PPRRIINNCCIIPPEE FFIIOORRIITTOO,, UUNNAA SSTTOORRIIAA AALLLL’’IINNCCOONNTTRRAARRIIOO -- AA..II..TT..WW..
EEddiizziioonnii -- SSaalleerrnnoo,, nnoovv.. 22001144
PPIINNOOCCCCHHIIOO IINN TTRRIIBBUUNNAALLEE ;; LLaa cciivveettttaa,, llaa cciiccaallaa ee llaa ffoorrmmiiccaa ;; UUnnaa
ggaarraa ddeellllaa ssttuuppiiddiittàà;; LLaa ccaapprreettttaa GGeennoovveeffffaa :: qquuaattttrroo ddrraammmmaattiizz--
zzaazziioonnii ppeerr llee ssccuuoollee eelleemmeennttaarrii -- PPaaeess,, 11998877 (( CCaavvaa ddee’’TTiirrrreennii,, PPaalluummbboo
&& EEssppoossiittoo)) MMoonnooggrraaffiiaa -- TTeessttoo aa ssttaammppaa -- SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\CCFFII\\00110055994477 LLee FFIIAABBEE DDII MMAAMMMMAA DDOORRAA –– AA..II..TT..WW.. EEdd.. –– SSaa 22001155--0022--0033 SSBBNN
IITT\\IICCCCUU\\MMOO11\\00003388551177
OOppeerree mmuullttiimmeeddiiaallii -- DDooccuummeennttaarrii ddiiddaattttiiccii
VVEERRSSOO LLAA RREELLIIGGIIOONNEE EEGGIIZZIIAA –– DDooccuummeennttaarriioo ddiiddaattttiiccoo
LLAA RREELLIIGGIIOONNEE GGRREECCAA -- DDooccuummeennttaarriioo ddiiddaattttiiccoo
RROOMMAA PPAAGGAANNAA –– DDooccuummeennttaarriioo ddiiddaattttiiccoo
51
IILL MMIIRRAACCOOLLOO DDII BBEETTLLEEMMMMEE –– DDooccuummeennttaarriioo ddiiddaattttiiccoo
AABBRRAAMMOO -- DDooccuummeennttaarriioo
IILL CCAANNTTIICCOO DDEEII CCAANNTTIICCII –– DDooccuummeennttaarriioo
IILL SSSS.. CCOORRPPOO DDII CCRRIISSTTOO –– DDooccuummeennttaarriioo
LLAA CCRRIIPPTTAA DDEELL SSSS.. CCoorrppoo ddii CCrriissttoo -- DDooccuummeennttaarriioo
PPuubbbblliiccaazziioonnii iinn EEbbooookk ((ppddff,, eeppuubb ee mmoobbii,, PPCC,, MMaacc OOss,, LLiinnuuxx,, iiPPhhoo--nnee,, iiPPaadd,,
AAnnddrrooiidd,, HHTTCC,, BBllaacckkbbaarrrryy,, eeRReeaaddeerrss)),, ssuu ssttoorree iittaalliiaannii eedd iinntteerrnnaazziioonnaallii::
NNUUNNZZIIAATTIINNAA,, rroommaannzzoo bbrreevvee,, ssuull ccaappoorraallaattoo nneell ssuudd ddeellll’’IIttaalliiaa dd’’iinniizziioo
sseeccoolloo,, 22001133.. –– ccoodd IISSBBNN 99778888886688114433005533..
IILL PPRROOFFUUMMOO DD’’EERRMMIIOONNEE,, lliirriicchhee,, aannnnoo 22001133;; ccoodd IISSBBNN 99778888889911--
112299003311..
AAQQUUAA EELLEECCTTAA,, lliirriicchhee ddeeddiiccaattee aa QQuuaagglliieettttaa ddii CCaallaabbrriittttoo eedd aallll’’aallttaa vvaallllee ddeell
SSeellee.. AAnnnnoo 22001133 –– ccoodd IISSBBNN 99778888889911113300994455..
CCAALLIIMMEERROO EE LLEE SSEETTTTEE NNAANNEE,, uunnaa ssttoorriiaa aallll’’iinnccoonnttrraarriioo,, aannnnoo 22001144..
ccoodd IISSBBNN 99778888889911113333005522..
IILL VVEERRMMEE EEDD IILL CCAALLAABBRROONNEE –– SS..WW.. aannnnoo 22000066 –– ffiillmmaattoo
IILL PPAAPPPPAAGGAALLLLOO FFIILLOOSSOOFFOO -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
LLAA LLEEPPRREE EE LLAA TTAARRTTAARRUUGGAA -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
IILL BBRRUUCCOO EEDD IILL CCAALLAABBRROONNEE -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77–– ffiillmmaattoo
IILL PPAAPPPPAAGGAALLLLOO FFIILLOOSSOOFFOO -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
LLAA GGAALLLLIINNAA SSCCIIOOCCCCAA -- SSuull WWeebb aannnnoo 22000066 //77 –– ffiillmmaattoo
SSAALLEERRNNOO DDAALL CCoonnccoorrdd,, lliirriicchhee ddeeddiiccaattee aa SSaalleerrnnoo -- CCoodd.. SSBBNN IITT\\IICCCCUU\\PPAALL\\00226622662233..
OOLLTTRREE LLEE SSTTEELLLLEE,, lliirriicchhee ddeeddiiccaattee aall ppaaeessee ddeellll’’aammoorree,, SSaann VVaalleennttiinnoo
TToorriioo.. AAnnnnoo 2200001144 –– ccoodd.. SSBBNN.. 997788888899111133442200..
IILL SSOORRRRIISSOO DDEEGGLLII AANNGGEELLII,, lliirriicchhee,, SSaalleerrnnoo 22000044..
UUNN UUNNIICCOO GGRRAANNDDEE SSOOGGNNOO,, ppooeessiiaa mmoonnooggrraaffiiccaa,, CCaattaannzzaarroo 22000066..
IILL GGUUSSTTOO DDEELLLLAA VVIITTAA,,rraaccccoonnttii,, CCaattaannzzaarroo 22000066..
CCRROONNAACCAA CCOONNTTAADDIINNAA SSaa.. 22000066 -- ccoodd.. SSBBNN 99778888886688114444006677
LLEE TTUUEE LLAABBBBRRAA –– ggooooggllee lliibbrrii
IILL BBEELLLLOO AADDDDOORRMMEENNTTAATTOO –– ggooooggllee lliibbrrii
ἩἩρραακκλλῆῆςς IINN MMAAGGNNAA GGRRAAEECCIIAA –– ggooooggllee lliibbrrii
MMAASSUUCCCCIIOO IINN TTEEAATTRROO –– ggooooggllee lliibbrrii
LLAA SSAAGGAA DDEEII LLOONNGGOOBBAARRDDII –– ggooooggllee lliibbrrii
LLEE PPRROOBBLLEEMMAATTIICCHHEE DDEELLLLAA aa ddoolleesscceennzzaa –– ggooooggllee lliibbrrii
LLEE PPRROOBBLLEEMMAATTIICCHHEE DDEELLLLAA VVEECCCCHHIIAAIIAA ee llaa mmuussiiccootteerraappiiaa
52
GGooooggllee PPllaayy
AAllccuunnii pprreemmii eedd OOnnoorriiffiicceennzzee
RRoommaa -- MMeeddaagglliiaa dd’’oorroo ppeerr llaa ppooeessiiaa -- SS..BBaarrbbaarraa 11997711 (( SSccuuoollaa
GGeenniioo PPiioonniieerrii))
RRoommaa-- AAccccaaddeemmiiaa IInntt..llee TToommmmaassoo CCaammppaanneellllaa -- mmeeddaagglliiaa dd’’oorroo ee
nnoommiinnaa aa MMeemmbbrroo HHoonnoorriiss CCaauussaa 11997755..
SSaalleerrnnoo -- SSaalloonnee ddeeii MMaarrmmii ddeell PPaallaazzzzoo CCiittttàà -- TTrrooffeeoo ““ VVeerrssoo iill
22000000 ””,, ccoonnsseeggnnaattoo aa DDoommeenniiccoo RReeaa ee FFrraannccoo PPaassttoorree ddaall MMiinnii--
sstteerroo TTuurriissmmoo ee SSppeettttaaccoolloo ee ddaallll’’AAsssseessssoorraattoo aallllaa PP.. IIssttrruuzziioonnee ddeell
CCoommuunnee ddii SSaalleerrnnoo ((LLaa VVooccee ddeell SSuudd,, ddeell 1122.. 77..11998800 -- LLaa NNuuoovvaa FFrroonnttiieerraa,,
3300..66.. 11998800 ee ddeell 1155//1122//11998800 -- CCaannddiiddoo,, 1188 sseetttt.. 8800))..
RRoommaa -- AAcccc.. GGeennttiiuumm PPrroo PPaaccee -- nnoommiinnaa aadd ““ AAccaaddeemmiiccuumm eexx ccllaass--
ssee lleeggiittiimmaa””,, 11998800..
AAccccaaddeemmiiaa ddeellllee SScciieennzzee ddii RRoommaa -- nnoommiinnaa aadd AAccccaadd..ccoo dd’’oonnoorree,,
11998822..
MMeellbboouurrnnee -- AAccccaaddeemm.. LLeetttt.. IIttaalloo -- AAuussttrraalliiaannaa ((AA..LL..II..AASS..)) -- PPrriimmoo
pprreemmiioo iinntteerrnnaazziioonnaallee ppeerr llaa nnaarrrraattiivvaa,, 22000088..
MMeellbboouurrnnee –– AAccccaaddeemmiiaa LLeetttt.. IIttaalloo--AAuussttrraalliiaannaa ((AA..LL..II..AASS..)) -- PPrriimmoo
pprreemmiioo iinntteerrnnaazziioonnaallee ppeerr llaa nnaarrrraattiivvaa 22001111..
VViitteerrbboo -- TTaarrggaa ddeellllaa cciittttàà ddii VViitteerrbboo aallllaa ccaarrrriieerraa -- AAccccaaddeemmiiaa
FFrraanncceessccoo PPeettrraarrccaa,, mmaaggggiioo 22001122..
GGeerrmmaannyy -- AAccccrreeddiittaattiioonn CCoorrrreessppoonnddaannccee JJoorrnnaalliissttiiqquuee -- GG..NN..SS..
PPrreessssee AAssssoocciiaattiioonn,, ddiicceemmbbrree 22001111..
SSaann VVaalleennttiinnoo TT.. -- AAwwaarrdd ddeellll’’AAggrroo,, ppeerr llaa lleetttteerraattuurraa.. ((CCrroonnaacchhee
ddeell SSaalleerrnniittaannoo,, ddeell 2277 aaggoossttoo 22001133))
PPrreemmiioo SSiillaarruuss 22001144,, IIII ppoossttoo ppeerr llaa nnaarrrraattiivvaa,, lluugglliioo 22001144..
DDiiffffuussiioonnee ppuubbbblliiccaazziioonnii::
-- IInn IIttaalliiaa,, nneellllee bbiibblliiootteecchhee uunniivveerrssiittaarriiee ee nnaazziioonnaallii ddii PPaaddoovvaa,, TTrriieessttee,, PPaa--
vviiaa,, PPeessccaarraa,, BBiieellllaa,, TToorriinnoo,, AAllgghheerroo,, MMiillaannoo,, FFiirreennzzee,, BBoollooggnnaa,, UUrrbbiinnoo,,
MMooddeennaa,, CCeesseennaa,, CCaassssiinnoo,, QQuuaarrttuu SSaanntt’’EElleennaa,, GGeennoovvaa,, RRoommaa,, LLuuccccaa,, NNaappoollii,,
SSaalleerrnnoo,, BBaarrii,, PPaalleerrmmoo,, SSaassssaarrrrii,, PPaarrmmaa,, CCaagglliiaarrii,, CCaattaanniiaa,, LLeerriiccii,, RRooccccaaddaa--
ssppiiddee ee CCaammppoobbaassssoo.. AA SSaalleerrnnoo:: nneellllaa bbiibblliiootteeccaa ddeellll’’AArrcchhiivviioo ssttoorriiccoo ddeell CCoo--
mmuunnee..
-- AAllll’’eesstteerroo:: PPrreessssoo ll’’IIsstt.. IItt..CCuullttuurraa ddii BBaarrcceelllloonnaa ..
-- IInntteerrnneett:: ssuu ggooooggllee ppllaayy ee ggooooggllee lliibbrrii..
53
IINN DD IICC EE
II nn tt rr oo dd uu zz ii oo nn ee .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. pp aa gg .. 33
HH ii ss tt oo rr ii aa .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. pp aa gg .. 44
EE pp ii ll oo gg oo .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. pp aa gg .. 22 99
EE ss cc aa ll aa tt ii oo nn .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. pp aa gg .. 33 77
BB ii bb ll ii oo ggrr aa ff ii aa .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. pp aa gg .. 33 99
LL ’’ aa uu tt oo rr ee .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. pp aa gg .. 44 00
AA ll tt rr ee oo pp ee rr ee .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. pp aa gg .. 44 55
54
© 2004 by Franco Pastore Ed. Antropos in the world
Da “Le stelle della Storia” ISBN IT\ICCU\MO1\0035683
PP uu bb bb ll ii cc aa zz ii oo nn ee ii nn ee bb oo oo kk 22 88 aa pp rr ii ll ee 22 00 11 55
LLaa ccooppiiaa ccaarrttaacceeaa èè rreeppeerriibbiillee pprreessssoo llee bbiibblliiootteecchhee uunniivveerrssiittaarriiee DDii MMooddeennaa,, PPaaddoovvaa,, NNaappoollii,, UUrrbbiinnoo ee pprreessssoo llaa bbiibblliiootteeccaa
pprroovviinncciiaallee ddii CCaammppoobbaassssoo ee llaa bbiibblliiootteeccaa ddeellll’’aarrcchhiivviioo ssttoorriiccoo ddeell CCoommuunnee ddii SSaalleerrnnoo..