25
ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ve ÖMER EFENDi SEMPOZYUMU (2-4 MA YIS 2014 ERZURUM) -TEBLiGLER- EDiTÖR PROF. DR. ÖMER KARA ERZUR UM - 2014

ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

  • Upload
    others

  • View
    20

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZURUM iSPiRLi

KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ve

ÖMER EFENDi SEMPOZYUMU

(2-4 MAYIS 2014 ERZURUM)

----------------~~· --------------

-TEBLiGLER-

EDiTÖR

PROF. DR. ÖMER KARA

ERZURUM - 2014

Page 2: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

Ömer b. Ali el-İspiri'nin Mu'inü'l-İhvan Adlı Mantık Risalesi: Tanıtım ve Tenkirli Neşr

Prof Dr. Ruhattin YAZOGLU

· Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

Yrd. Doç. Dr. Bünyamin ÇALIK

Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

------------~~~-------------Giriş

Akıl, insanı diğer yaratılmış varlıklardan ayıran ve üstün kılan temel niteliktir. İnsan aklı sayesinde çevresindeki varlıkları kavrar, kavradıklarıyla hükümler oluştu"" rur, hükümlerle de akıl yürütür. Ancak o, her akıl yürütmeyle geçerli ve doğru so­nuçlara ulaşamayabilir; kimi zaman geçersiz çıkarımlar yaparak hem kendi kendisini hem de m uhataplarını yanlışa sevk eder. İnsan bu yanlışa düşmekten korunmak için belli kıstaslara ihtiyaç duyar. İşte mantık ilminin görevi, insana bu kıstasları sağlamak ve onu hataya düşmekten korumaktır.1

Mantıklı düşünmenin temel ilkeleri vardır. Bunlar aklın özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü şıkkın imkansızlığı ilkeleridir. Bu ilkelere uygun yapılan düşünme tarzı,

zihnin önceden bildiği hükümler arasında bağ kurarak yeni bir bilgi elde etme işlemi-: dir. Akıl yürütme denilen bu işlem, mantığın temel konusunu oluşturur. Bu yüzden mantık, konusuna göre "bilinenden bilinmeyeninelde edilmesine vasıta olan bilim", "akıl yürütme bilirni"2 şeklinde tanımlanır.

Mantık, akıl yürütmeyi konu edinmenin yanında, yapılan akıl yürütmenin geçer­liliğini de amaç edinir. Çünkü mantıkta, akıl yürütmenin geçerli olması ve sonucun öncüllerden zorunlu bir biçimde çıkması esastır. Bu durum mantığın amacını ortaya koyar. Mantık, amacına göre "kurallarına uyulduğunda zihni hataya düşmekten koru­yan bir fen, bir sanattır" şeklinde tanımlanır. Konusu ve amacına göre yaptığımız bu tanımlar, mantığın, doğru ve geçerli akıl yürütmeyi öğreten, zihni yanlış yapmaktan alıkoyan hem ilim hem de sanat olduğunu gösterir.3

1 Nazım Hasırcı, lbn Teymiyye'nin Manhk EleJtirisi, Ankara 2010, s. 9.

2 İbrahim Emiro~u, Ana Hatlanyla Klasik Mantık, ls~bul 1999, s. 15; Hasırcı, lbn Teymiyye'nin Manhk Ele1tirisi, s. 9

3 Hasırcı, İbn Teymiyye'nin Manhk EleJtiri.si, s. 9-10.

Page 3: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

J

740 1 ÖMER B. ALl EL-ISPIRl'NIN MU')NÜ'L-IHVAN ADLI MANTlK ... i PROF. DR. RUHATIINYAZOGLU ·YRD. OOÇ.DR.BÜNYAMINÇALIK

Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri, çimentosu, hara dil ise akıl yürütmenin olmazsa olmazı "mizanu'l-akl''; yani, aklın ölçüsü; yani man­tılltrr. Doğru düşünmel<:"için akıl yeterli değil, akıllı olmak da yeterli değil, "aklın ölçüsü" şarttır:4

Ancak insanoğlunun düşünmek diye isimlendirdiği zihni sürecin nasıl işlediğini irdelemeye başlaması, İsa'dan önce IV. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bu alanda adını duyuran üç medeniyet, Çin, Hint ve Yunan medeniyetleridir. 5

Her ne kadar Çin, Hint ve Yunan'daki filozoflar, mantık üzerinde çeşitli düşün­celer ileri sürmüşlerse de, bu bilimi ilk defa sistemli bir şekilde ele alan ve disiplin haline getiren Aristoteles (M.Ö.384-322) olmuştur.

Aristoteles'in mantık çalışmaları Organon adlı eserde toplanarak doğru düşünme aracı olarak diğer bilimlerin hizmetine sunulmuştur. Organon, altı kitaptan oluşmak­tadır. Bunlar a. Kategoriler, b. Önermeler, c. Birinci Analitikler, d. İkinci Analitikler, e. Topikler, f. Sofistik deliller. Mantıkçılar, daha sonralan, Organon'a, Aristoteles'in Retorik ve Poetika'sını ve Porphyrios'un İsagoji'sini de eklemişlerdir. Böylece klasik mantık külliyatı dokuz kitap haline getirilmiş ve bu eserler yüzyıllarca bu şekilde okunup, okutulmuştur. Aristoteles, bu kitaplarda kavramlar, hükümler, akıl yürüt­meler ve çeşitli ispat şekilleri üzerinde durmuş, akıl yürütmelerden ise en çok kıyasa önem vermiştir. I<ıyas, Aristoteles mantığırun bel kerniğini oluşturmaktadır.6

Ortaçağ İsla.m dünyası ise, Aristoteles felsefesi ve mantığıyla VITI. yüzyılın baş­larından itibaren Müslümanların fethettikleri Suriye ve civarında karşılaştı. Mantık eserlerinin tercümesi ise, yine VIII. yüzyıldan itibaren başlar. IX. yüzyılın ortalarından itibaren de felsefi sahada olduğu gibi, mantık alanında da birçok eser telif edilmiştir.7

Burada hemen şunu da belirtelim ki Müslümanlar, mantığı yalnızca kendi dil­lerine tercüme ettirmekle kalmadılar aynı zamanda onu yorumlayarak ve kendilerine dönüştürüp görüşlerini de ekleyerek, birtakım değişiklikler yapmışlardır. Ancak bu değişiklikler sadece İslam mantıkçılarının yaptığı değişiklikler olmayıp, Aristote­les'ten sonra başlamış ve mantığın İslam düşüncesine nakledilmesiyle birlikte devam etmiş olan değişikliklerdir. Söz konusu değişiklikler, mantık ilminin dil ile ilişkilendi­rilmesi, şartlı önermeler, modalite konusu, kategorilerin mantık ilminden çıkanlması ve mantığın başta Aristoteles metafiziği olmak üzere çeşitli metafizik düşüncelerden arındınlarak formel bir ilim halini alması gibi değişikliklerdir.8

4 Alev Alatlı,Ak/ın Yolu da Bir Değildir,AnkMa. 2009, s. 47.

S Alatlı,ARJın Yolu da Bir Değildir, s. 47.

6 Ruhattin Yazoğlu ve Tuncay İmamoğlu., Klasik Manhk, Rağbet Yayınları, İstanbul2012, s. 23.

7 Yazoğlu ve İmam oğlu, Klasik Mantık, s. 23.

8 Hasan Ayık, lsliim Mantık Geleneği ve Doğulu/ann Man h ğı, İstanbul2007, s. 18.

Page 4: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZURUM ISPIRLI KADizADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZYUMU 1741

İslam düşüncesinde mantık, Gazili'nin gayretieri sonucu, bütün Müslümanlar tarafindan büyük bir rağbet görmüş ve medreselerde en temel derslerden biri haline gelmiştir. Gazili'den sonra Razi, İbn Rüşd, Ebheri, Kazvini, Urmevi, Kutbeddin Şi­razi, T aftazani, Cürcani, sonraki dönemlerin büyük mantıkçılarındandır.

Osmanlı'da Tanzimat'tan sonra Ömer b. Ali el-İspiri'nin Mu'inu'l-İhvan'ı, Ah­met Cevdet Paşa'nın Mi'yar-ı Sedat'ı, Ali Sedat'ın Mizanu'l-UkO.l fi'l-Mantık ve'l­Usı11'ü ile İzmirli İsmail Hakkı'nın Felsefe Dersleri'nde mündemiç olan mantık ve Fenn-i Menahic vb. eserleri kaleme alınmıştır.

1. Risa.J.e'nin Tanıtımı

1.1. Risa.Ienin Müellifi: Hayatı ve Eserleri

Risa.J.enin, metinde geçen "[Besmele, harnciele ve salveledenJ sonra, Yüce Mev­la'nın lütfu ve yardımını uman fakir Ömer b. Ali el-İspiri, şöyle der" ibaresinden Ömer b. Ali el-İspiri'ye ait olduğu anlaşılmaktadır. Kenardaki şerh ve haşiyelerin, siyak-sibakından, bunların müellife ait olduğunu söylemek mümkün gözükmektedir.

Osmanlı dönemi müellifleri, özellikle İstanbul dışında yetişen müellifl.er hakkın­daki bilgileri içeren kaynakların ve yapılan araştırmaların yetersiz olması sebebiyle Ömer b. Ali el-İspiri hakkında tespit edebildiğimiz bilgiler yok denecek kadar azdır. Kaynaklardan elde ettiğimiz bilgileri, risa.J.enin hamiş ve metninden harekede müel­lifi tanıtmaya çalışalım.

Yazarın tam adı, Ömer b. All b. İbrahim b. Halil el-İspirl'dir. Fatih Camii ders-i arnınlarından bir zat olan Hanefi fakihi, mantıkçı ve mutasavvıf el-İspiri, Eriurum'un İspir ilçesinde doğmuş, müderrislik ve Üsküdar naipliği yapmış, 1202/1788'de vefat etmiştir. ·

Bursalı'nın9 ifadesine göre el-İspiri'nin bu mantık risalesi ve diğer bütün risa­leleri, müellifın kendi hattıyla kaleme alınmış olup Süleymaniye Esat Efendi bölü­münde bulunmaktadır. Bu verilere dayanarak müelli.fin çalışmalanruleserlerini şöyle sıralayabiliriz:

1. Ferhatu'l-Fu'ad

2. Lisanu'l-İnsan

3. Mu'inu'l-İhvan fi'l-Mantık

4. Başiye 'ala Haşiyeti'l-İsam 'ala Tahriri'l-Kava'idi'l-Mantıkıyye

9 Bkz. Mehmed Tahir Bursalı, Osmanlı Müellifteri, Ankara 2000.

Page 5: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

7421 ÖMER B. All EL·ISPIRI'NIN MU'IN(h-IHVAN ADLI MANTIK-.1 PROF. DR. RUHATTINYAZoGLU · YRD. DOÇOR.BONYAMIN ÇAUK

5. er-Risa.le fi'l-Feraiz

6. er-Risa.le fi'l-Fıkh

7. er-Rislie fi Ze.kati'l-Bakar

8. er-Risa.le fi Zekati'l-İbil

9. Hediyyetu'l-H ac fi'l-Menasik

10. Mübeyyinu'l-LebUb

ll. R.ad'l-Maksud Mübeyyinu'l-Lebılb

12. Lübbü't-Tasrif

13. er-Risa.le fi Aksa.mi'l-Kelime

14. er-Risa.le fi't-Te'nis

15. er-Risa.le fi Zabti'l-Ebvabi'l-Mutasarrife

16. er-Risa.le fi Fi'lejn iza Tenaze'a fi İsınin Zahirin

17. er-Risa.le fi'n-Nahv

18. Keşfii't-Takriz

19. er-Risa.letu'l-Hudiyye fi Tefsiri Ayetin fi'l-Kıssati'n-Nılhiyye

20. Husılnu'l-Metalib

21. Husıllu'l-Meta.lib fi't-Tasawuf

22. er-Risa.le fi'l-Mu'teberat

23. Cem'u'l-Me'arib

24. Farhu'z-Zahidin

25. Sürılru Kulubi'n-Nazirin fi Beyani Mu'ciziti Seyyidi'l-Mürselin

26. Sürılru Kulubi'n-Nazirin

27. er-Risa.le fi'l-Havank

1.2. Risalenin Nüshalan, Tavsilleri ve Karşılaştırması

Araştırmarruz neticesinde risale'nin bir nüshasını tespit ettik. İsmi de Mu'i­

nu'l-İhvtin .fi'l-Mantık't:JI. Süleymaniye Kütüphanesi kayıdarında geçmektedir.10 An­cak Ömer b. Ali el-İspiri'nin ilgili risalesinin ismi, yazma metinde geçmemektedir;

10 Süleymaniye Ktp., Esat Eferidi, nr. 3530, 43-54 vr.

Page 6: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERzURUM ISPIRLI KADlZADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZVUMU 1743

sadece bes~ele ile başlamaktadır. Metnin sonunda risalenin ismi İlmü'l-Mizan şek­linde geçmektedir.U Bu nüshayı, çalışmamızın esas nüshası olarak belirledik; dipnot­larda Mu'inu'I-İhvtin olarak gösterdik.

İlgili nüsha, yanlarına, üstüne, altına hatta bazen ayn varaklara düşülen notlar ve ham.işlerle beraber 13 varaktan oluşmaktadır. Eser yazar tarafindan kalerne alın­mıştır. Metin, nesih hattıyla yazılmış olup okunaklı ve nettir. Hamişlerdeki şerh ve haşiyelerin yazısı biraz sık olmakla beraber yazılar seçilrnektedir.

Varakların nurnaralandırılması rnüellif tarafindan yapılmamış, sonradan diğer risalelere istinaden "38a'dan başlayarak 49b"de bitirilmiştir. İlk varakın (la) sa~ı kısa bir dua ile başlamıştır. Varak (lb)'de ise yazılan ve toplanan dört risalenin ta­nıtımı yapılmaktadır. Yazmanın Süleymaniye Kütüphanesi, Esat Efendi, nr. 3530, 38-49 vr. kaydı da vardır. 38. varakın ilk sayfasında (38a), başta bir besıneleden sonra metin yer almaktadır. Satır sayısı, 19 olup metnin yanında ve altında metindeki bazı ibarelere tahsis edilmiş şerh ve haşiyelere yer verilmiştir. 38. varakın ikinci sayfası (38b)'nda 17 satır ve bir tablo bulunmaktadır. Ayrıca varakın sol ham.işinde altı tablo da vardır. 39. varakın ilk sayfası (39a)'nda satır sa"yısı 23 olup hamişin üst, yan ve alt kısırnlarında şerhler vardır. 39. ·varak (39b) ise ikiye bölünmüş olup, sağ tarafinda satır sayısı 36, sol tarafindaki satır sayısı ise 34'tür. 40. varak (40a)'ın satır sayısı ll olup, altında bir tablo bulunmaktadır. 40. varak (40b)'ın satır sayısı 6 olup, altında da bir tablo bulunmaktadır. 41. varak (41a)'ın üstünde bir tablo olup, altında da 13 satır bulunmaktadır. 41. varak (41b)'ın satır sayısı 10 olup, altında da bir tablo bu­lunmaktadır. 42. varak (42a)'ın satır sayısı 23 olup, ham.işin sağ tarafinda da bir şerh bulunmaktadır. 42. varak (42b)'ın satır sayısı 23'tür. 43. varak (43aYın satır sayısı 23. olup, sağ yanındaki hamişinde şerh vardır. 43. varak (43b)'ın satır sayısı 23'tür. 44. varak (44a)'ın satır sayısı 23'tür. 44. varak (44b)'ın satır sayısı 23 olup, sol yanındaki hamişinde şerh bulunmaktadır. 45. varak (45a)'ın satır sayısı 3 olup, aİtında tablo olup, sağ yanındaki hamişinde şerh bulunmaktadır. 45. varak (45b)'ın satır sayısı 2 olup, altında tablo bulunmaktadır. 46. varale (46a)'ın satır sayısıl olup, altında tablo bulunmaktadır. 46. varak (46b)'ın satır sayısı 23 olup, sol yanındaki hamişinde tek satırlı bir şerh bulunmaktadır. 47. varak (47a)'ın satır sayısı 23 olup, sol yanındaki ham.işinde 5 satırlık bir şerh bulunmaktadır. 47. varak (47b)'ın satır sayısı23'tür. 48. varak (48a)'ın satır sayısı 23'tür.48. varak (48b)'ın satır sayısı23'tür.49. varak (49a)'ın satır sayısı23'tür. 49. varale (49b)'ın satır sayısı24'tür.

Metnin diline gelince, mukaddirne bölümünde seeili bir düzyazı tercih edilmek­le beraber asıl metin bölümünde sedsiz bilimsel bir nesir/ifade kullanılmıştır. Eserin

ll el-İspi.ri, Mu'inu'l-İhvfm, vr. 49b.

Page 7: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

7441 ÖMER B. All EL·ISPIRI'NIN MU'INO'L·IHVAN ADLI MANTlK •• i PROF. DR.RUHATIINYAZOGLU·YRO.DOÇ.OR. BÜNYAMINÇALIK

ana metnindeki bilgilerin nereden alımlığına dair bir açıklama ve işaret bulunmak­tadır.

1.3. Risalenin Yazılış Gayesi

Müellif mantıklı düşünmenin düzenli olarak tespit edilebilmesi için, Mantık ilminin zorunlu olduğunu dile getirmiştir. Zira ona göre mantık, zihni hatadan ko­ruyan bir fen, bir alettir. Mantık, doğru düşünmeyi öğreten ve hakikati bulma ku­rallarııu ortaya koyan bir bilimdir. Yine, mantık, şeylerin bilgisinde aklını iyi kullan­ma sanatıdır. Onun için de insanlara yardımcı olacağından dolayı müellif, risalesine Mu'inu'l-İhvfm ismini vermiştir.

1.4. Risalenin Tanıtımı ve Muhtevası

Metnin iskeletine bakacak olwsaJ<, besmele, harnciele ve salveleden sonra bu risalenin neleri konu edindiği ve neyi hedefiediği açıklanmıştrrP Müellif risalede önermenin tarurnıyla konuya giriş yapmış, daha sonra diğer mantık konularuu özetle takdim etmiştir. Kısa bir sonuç ve dua cümleleriyle risale sona ermektedir. 13

Metni çevreleyen başiye kısmında ise, çoğunlukla metin kısmındaki birtakım .J noktalara açıklık getirildiği; asıl metin kısmında çok az hişiye düşüldüğü dikkatler­

den kaçmamaktadır. Yine müellif, risalede konuyla ilgili açıklayıcı tablolara da yer vermiştir.

1.5. Risalenin Tenkidi

Klasik mantığın konularını; kavramlar mantığı, önermeler mantığı, kıyas, tasdik türleri ve beş sanat oluşturmakt~dır. Halbuki el İspiii'nin Mu'inu'I-İhvdn adlı risale­sinde, klasik mantığın bu konulanndan sadece önermeler mantığı ele alınmış, diğer konulara yeterince yer verilmemiştir. Aynca risalede yer verilen tablolar, teknik olarak kullanılışlı ve anlaşılır değildir. Metinde izaha muhtaç bazı kavramlar da hamişte açıklanmarnıştır. İhtisar hedeflendiği için de mantığın önemli konulanndan olan kı­yasa çok az yer verilmiştir. Halbuki kıyas, klasik mantığın bel kemiğini oluşturmak­tadır. Özellikle de Hanefıler için adeta vazgeçilmez bir konudur.

Bütün bu nedenlere rağmen, mantığa ihtiyaç duyanlar için bu risale faydadan hali değildir.

12 el-İspiri, Mu'inu'l-1hviin, vr. 38a.

13 el-İspiri, Mu'inu'l-t.hvan, vr. 49b.

Page 8: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZURUM ISPIRLl KADizADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZYUMU (745

1.6. Risalenin Tenkitli Neşri

-<$.ı>-'JI ? cJ. ;os- _.,.ülı j_,.A.j .l.Aıj .4.ilô4~ ...:...:Aı_, 41L...y .;J&_ ,:r Js- ö~t, .o \ı !.,ı .J!.! o4Wü ~ .r- ıŞ.ilı Jı ..l.J-1

4.iL...IJJ .WJ J>--i o4Wü .J\Sj ._?:Alı .j \Y-ı.:/ cJ".ill l.p!;- rW <,lyÜ ..rT Jh.:11 .JIS'lJ. .~ı o'iy ._;.bl c,i""!)ı

. .:ııs-Jk. <?lı ı>h:lı ~~ı ı....ıs- . .:ıwıı .:r ..ı .~.ı 'i 4Ji r#' .:rJ . .:ıu~ .:ıLllı ..ır. r ı.. ı..;.:.. ~i .:ıi ~~) . ..,.c.. .?i JJ.Pı li!J J.,;t. . .:ı4jjı ıŞ.ı.ııy, J3ıyı ...,....,.sıı ~liı.;,; . .:ıt.._,.ıı r~'i .:ı!;J.l.;,; .:ı~~ r .:.r.llı . .:ı~'Jı ~ ~ y4;J c: ,:p_,.t.- J14JJ:ı ..:.liı .:>! '-:Lr ıf-' . ..,..~ıs- ,ı .J ..;~ı... 4l! ..ııw Jüı .:ıl~ J; 14~ı . .:ıL.:......I.ı .lıı.:r ~ JL..:U'i4 pı.:ıiSj -tS.r=-ı..;.ı.... ..;ı..ı..<; Js- ı.e;..ı..... '1 _,ı.....,....;~~ .:ıı ..,..,) ~ o.f-' ..,ı._,.:.; ~ı., . ...,..L ,i _,ı .b.ü v-~>-i.;,; _,i~ ..,..mı, ..;.ı......ıı.;,; ..:t·. '""ıı.:r..ı <JI.::l4 ~ .:ıı ..ı...u.:..._, .JüJ'iı ~~ .:ııs-.:ıı yü.-ı_, .• Wci'Yı Js­.:ıı..3 oJj .4J,J-ı .j ~ (38a) f:.,....;.Y Js-~ I.J! u~ lo! ~ ö~ 1.:.:.'1 ı..f'J \ıl..a.ill o.i..> ,:r o-'>-t, JSJ -~ ..:...;.ı .:ıı ~j>.'J . % .:ıL-Jı, ~ını~ .:if-ı_,~ ~ .:ıL-3 .;,; _,i i:rPY Js-~ .:ıı ..,ıs-~~ ,ı . .;ı. _,.!.lı <J ~

-~ lp ·~ L::.ı'ı_ı ..... ~ lp ·~ b'1J -~~ lp .:ı~, i-) ~ .:ı.,...), .:ııı J.-=.-' -~ t .:ıı ..ı......, Wu.ı 4L.a.ilı o.U. Jtr.)'ı .b.,.4Jt, . .._r.>.- I.Jı_,.,Lı l:.l_,:.c5'~_i>.'j ..,ıs' 15J..L,aj I.Jıy ~ t-' l.>~I)J ~ ~ t ~._#~~lo~ _,i u~ı..ı 4.:-- JS) .j!Jl-ı wı.. _,i ~ı wı.. _,ı •_;; ... u...a.t:... ,ı yü.1 _,i.,_._,) -.1..=o _,,<Jr ı..ı ~ı .ı.l5:.. ~Ç.il.ı

Js- ö-~>-ı, ~b .;ı~ 16\;ji ~-'......,...:ı~ ~C: • ..L._, • .,.ıL.. jl ._,._,. ı..ı~.p jSJ ~ Ji ~.i"" _,ı~~~

~~

i ..... ~ \'1' Ô;~

i....l...y

•:·J· ~

_,tııwı..

o . A

..:A.>:J-olı .ı. ,rJ ~rJ. ~ ,......aJ ~ _..... U..~ ı.u.;ll oJ' "-P p.~ ~ :wı :.ı ı-1-' 14

.:ıı.:ı......:..

t ..... ~

A~~

t~

..ı...u.:... u...a.c..

~ıwı.. .j,})>

A A A A

<Jr

'\' ..... ~ t ~~

'\' <4--

A

~:..ı....ı. '<Ir- :J.ı....: 15

t.l.<.; .)j\11 l)l..ıJI \.ol 16

Page 9: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

7461 ÖMER B. ALl EL·ISPIRI'NIN MU'INO'L·IHVAN ADLI MANTIK.-1 PROF. DR.RUHAn1NYAZOGLU ·YRD. DOç. DR. BÜNYAMIN ÇAUK

..uvı .:r ı.Js- ~~~.;ıs:.:. .;ıs:öhıw. d ~ıtıWillı..!).J; c~:. 'i J:-aA:l' ı.Js- 17 ;ı,:..:..-.;~ 1 Jtr.'i' _,ı ~ \...! ...,.._,~., ~.Y .Ji:- _,ı ~_,... \...! ~~ 1 (38b) <.ipi tıWillı .:r U...IJ.ı ~pl y~l rJ .:..o\....l.il.l ~;

Ö;~ .Ji:-J ._.ls-~J ._.ıs. Wh.._, :.ıs. Y.?J ._.ıs. Ü.J..r!--J Wh.. wı:._, Wh.. "vJ? ı./'J . ...:.- ö.J~I .. b .. :l ... ..,lü .<.,$/

.:..-l,SJ.ı, .ö_r.::... Wh.._, ..,._, Wh.._, wı:. w_,..,._, w_, Wh.. ~_, :ı.:.<.ı ~., Wh.. ö_r.:.:.._, Wh.. ..,._,:ı./'-' . .:ıtı

<.S-1.>! 18tJ--Aü ...... ~> w_, ~_, ..,._, wb ~ ~:._,..,._,_, au..ırP ~ ~:._,....il ..... ~> y_r_, ..... ~> ..ı._,_r... :..r_, ·t::7"

.~_,ı ..... ~\...[,....,.,.;!> _,i._._.,.. 4;j>.- Ö;~ ı...ı_, ...... ;!>._,ı •:44>- .;IS'"ö.J~ ı...ı ·"'""' Ö-1.>, J5j .~ .:ı_,_r..;_, ı.,iWll (W~I rJ ~ .:;._r..;.J <.S..I.>j y~ ~ 4.:\...J 0_,:--_, ;;ll .:..ol,,..J.I ~ l..,JL.. _,ı ....,.,._,... \...j 4-'-' ö..~.>ı, J5j

t.J~ .;ı.,~ '\' ..... ~ yJ) ü.=. t ~ YJ) ü.=.

'\' ..... ~ yWI ü.=. t Ö;~ yiA.ı1 ü.=.

.:..<~ .;...')~.......i.:,. ı ..... _,...&. .;...')~.......i.:,. Ö;~ ~ ~

ı t

t~~l<..u\...

t ~ jlıLI <...;\...

t;-Aıe,....,.,...;

~' ~· ..,.._,.., ~ """' .,.,..., .:ıu .:A,WJ e,.--> .ı;;.,_..; o:.~, ı.s~•= e,...Au .ı; ıs .ı_,;.~· V' J-l.J ..,.._,.ı.ıı V' J-l. .l.,.4J. y ..,..Jr'>llı ..... ~ J..,.;. J+-.J..,.._,.ıJı u..- J.-:!~ J_,.ı.Jt V' .:o--ı.ı~ •;l,:sl r-"'l Cf.r"'. ~ .f.< l-,l <l_,..ı..il J , a:....ıı.:--ııı 'JS' pt ı;ı ( . ..:.1...,.2l1J"I J! -.,.;ı.- Jt .,.,.._ i,l_;.. ~ l.! J y.Jı.,. ,1 ı.y.. .,ıs"~ l.! 4;- ö.ı...ı, JSJ rwı C::.lJW, ;.,.._,ıt .,.,ı.ıı, ~_,.!.lı rw.ı..: ..?'-ı 1..;.. <:J,; .:....!!:, .:-J .ıw.ı: J! t;-ııı >.)$e.; . .ur-...u ..,.._,.ı.ı~ ı,u.ııı rWI..ıu< J.WI._,...J,

.• ,..rJ! .:ıı.::1.J .,.,..., .:-.:....;.,b c: ·~rıı, "'~~'.ı;= .ı,.aı J,-a.i:lı u."'" J.ı;., :ııı ı.,.ıu .::.:ı;J C$J'ı .ıı....Jı J! ı,u..ııı

'1 .;.L..,....l:!ı v- :.ı...ıiı ~_,.!.lı rWIJ rn ~ .:f..<.ı..,;.:.,........;ıı 'JS' ;~ 4-WIJ 1 1A ~ "+' ~'""" ..,.._,.ı.ıı v- ~v.ı .:.~ rı_. ı .:ıı ~ ın ~ .,.,ı.ııJ ~.rıı rı-.;• c: ~.;ıwı Jı.,:.ıı, rı_.~~ .....,ı..ıı, 4?•r'-"''t: T1"', ..:A,L....U;._,...ı.ı r~-o~ı,

Page 10: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZURUM ISPIRıJ KADlZADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZYUMU (747

._,JJ-ı ..ut.. _,i ~ı wl.. _,ı ._....,._ ~ t..ı_, .-..\,i;ı _,ı y_,) ~ l..! ..,ı._r.ıı ( 'l_,t .:..!J..ı~I.J .;....~>.-_,~ı,.. ~_,s"'.ı.l.l

~~ l..~ ..... .)b;. _,ı ~ ~·.)~ l..j ... :.i')\ ... a.ö.:l.~ .;..')l....a:ll ,:r ö..b.~ JSJ .-..u.ı _,ı <t~l.:s. l..! 4.:.. ÖJ..>.I_, js:; iJ_,.....;_, 19 .;:..... .;..\J._r.ll ~ .~L.. _,i....,._,. l..) JSJI.y ô.J..>.~ JSJ .U..... _,ı~,...,.... l..1J ...... Jl>. _,! •_ii_;.., <,J_r.­

~-' ·•?i J! ...,.Jb:. _,ı y_i>- ~O;~ t..ı 4.:.. ö..b.~ js:; 4l_,o >n <a ~_,ı ~...ati .;.ı!J..ı~' .J .;....~>.-_, 2o ~~ ~ 1~1J .~LJı_, .... _,ll <.,!),1 ôJ~ı_, .~LJ~ ~_,ll <J_(Jı ~~ <$i ·C:.J ~1 .;.ı!J~I ~ ..!.....; .:} ..:ıı..lll ..,_hl jü l.ç llı

c$?~ r#' .:; ~· ~' ~ «-"» ~Jts-•;; ... c~-' .~ı ~ ö}; .fr"1. «y \ l::.» JS"l:l; J_,.c.; ılı ,ı;.; ~1)~' .:r <<t,» .:ılS" ..~>.-_,_,ı t.. y .:ıı '-! ..y:. J_,';lı t..i ._rL!.l.ı .:r <:?ı;ı.., t:?ı;ı..~ ~l).ı_, ...,..)b;. «c» ~_,<:?ı;.'~ .J l~y.-y i.>lS" ~ı,.. uy...ı J..li l.. jS" .)s- J .h.ô.t (21;1..1 .J ~Y"-' 4ll.. .)s- v-J.Y pü «y» iJlS" ..~>.-_, _,J ı!...,f, * ~1 pü 1~y.y i.>lS" .:ıı, .)ll> ~ll:J- jS"l:l_,.öS' .~y.-_,!1 ~..l..iil.l ·~1)1 ~ .Y pü b_,.._,. ı:;-~~ i.>J <<c«._; l..)..u.. _,i (21;1..1

J~';/ı c$1 l)l!lı t..~ Jü ( .i.>ı,... .:>Wl jS"l:l,.os"ı...a.ıl ~y.-_,ıı ~..l..iil.l ~~1)1 Js-..ı ~ J •~_,....}ı ·~1)1 Js- h_,..,..._. v-:1 ":Ö

J~>- «l::. «y ~u.ı .:ılS" .ı,.. t:?ı;.ı .:; ~y.-}ı Js- ..; pı_, <2\;l.l .J «y» _,..; 0\;l.ı .J «c» y '-! ~~ 0ı;ı..ı ~

..ı,; _,i pı J~>- .:ılS" .ı,.. Jli t.cı, Gı.;ı.' .:; «y» .:ı_,_~ ~Ji .M i..ı.ıi_, 'l) 0ı.;ı.ı .J -1>.-y. ~ t.. i)~ ·..uı _,ı ..ı,; _,; pı

...u_, ~ v-:1 ı-<ı.ı i.>\> ~lı ı;.,...._,. .;_,s-Jb- ~i:llı r-=*' JU.1 «y» Y' <<c» ~ .:ıl.:}> .:r f"P W.) •..IAı _,i

..r-P ..!.1>-W. ._,..;lS" yw ı~ı; .~,..._, '1! pı c/X-ı )l.i r-=*1 .:..ü ~ J pı ..;A>-.:ı Jb. ~ Jı.... "":--f- ır r-=*' c) -.,.-ıs::.ııı t__,....._,. i)~ .:ıi .!).!~ .J ~ J ..!.l:-i:ll ~,....,. .;_,s-..:,.;_, J !,."ts" .:ı~ .:ıl \ç._,..;._,. ..,...-ıs::.ıı .;..\~ .:ıç J._r. .:r ~ ';/ \ıl...a.i 4-" J~ ll Jı; ( .:ea_, .J Y' li! ~}lı r-ll:ll .;..1~ JL,.:u1 i.>lS" i.>1J ~ r-lll JS"l:l_,i cJ..l...oıt ~ l.. ..:,.;_,

o..i$!,i u~ .:ıi "":--f- :.:riJı_, .0 .h..o _,..;e J5j ~ <$}.11 ~,.!- U _,AS' ~ li~_,.;._,. cjlt </'-' .:.<.ı~';/1 .~..>lı W>-ı ~'i' c) ~,..ı... r#l J ..ı......:....11 ~w..oıı ~Ji ~j J ~.)ı;.ı_, w.tl J ~ıwı cr-) ..... ~~ i.>~J! '1 r_,Al' J.,z u<y :o--~

.;.ı~ 'i' ..:ıılı J..>.~ ~.b:.i ~ '1 ~ı ~ıwı t..~ r#' .J ..!ll.i.ı ı,..a::..ı 4--~S::..ı ~~ı_, v_,...;._, ı-4ü .:ı'.J~';Iı J..>.~ .L..o.>;.l. ~~ ~w~ı ~I.Wı ..uı Y' w ~~ı~-' l+-IS::..t ..uı Jfi r1t

_,l ~~~o\ ~Jb:. _,ı .,ıs"~ l..! 4.:.. ö.J..>.ı_, JSJ 4l_,i .:r ~_,..,...ı.ı cl...ı:ı.!l L..o.>;.l. 4J> ..:ıı..UI ..,_hl J_,i J.ö'ı ~1).~

t6.J! ~ ..r. ~ .ıt.._, .:.ı_,:.._, .:ıtl .:..t.LJ.ı ~ J,o ( ı.iSj üS" ..ı_,Aı .;..l...:-ii:Jı .:r rı).'~~~ r':ıL<ıı.:; ..6-

J. ~ .;~ _, c.SJ..>.) y_r<>ı ..J,_cı t.r' LS~ ..:ıı?..ı c.S.!..>) J! ~L.. _,! ._,._,. l..! 4.:.. ö..~..>ı_, J5J ..J_,i J. ~~ ö..~..>ı_, JSJ ..J_,i .J ~~ ~~ ~~ tl>.-J! p) GJl..) ~ ~ ~ rW~I j:1Z' .ı.......öll I.L. _, .~_,).ı.l.l ~Wll rW\JI

O\ ~y \..)4.:..

.;..l...:-ii:JI o.L. JI..!...<Jı_, ~ ~ l.::l.._, ıJ_,...J-_, ı)\;,'\ <<c (~ ol l.iSj l.iS"l..) ..!_,.&ı .:..t-,...A:ll ,:rJ-- l.. J!

.wl.. J~ı .:r ~b:. ~')l._, <J'- ullb Jll::,~ .;..IJ._r.l~ .;..t.J,.J.I ıJ

·~ ~ . ....ı rl--">ı ~ .!J,I.iS" ~ ~ -.~J <,i\ZI ~ """J ~.,_, ~.,...... u....c:.J ı,;ı...-ı_, v..ı;J ıı..::. ~ . yl.!l ı.u.a ..,.,...,. 19 .:ı,._; J ..:- ,ı.-.ı ı,.u; ;,.._,ıı ~oJ"..,._,..,.. _ ~"-""''w~ _ <4-J .__,_ J ı.,.;... J ı.;,ı.. "J?< ;.,...oJ ;,..;.., . yp.~

- ~.ılı ı.w.ııı iJ' ..-. ..,._:r;.ııJ .... ~.::,..:; J! ~ .,.._uı""""' _,.ı;. W'"Wü

;. W'"l;UJ rW' ~ .:1}1 USj ~u.,ı...;. ~ J!...>'SI ~ 1+-WI ~ı>! Y' >_,..ulU W 'S V .rJ .:.ı...ı,IJ ~ ı.u.a .ı.~ >.J"! il' J! ~L>! 20 • .!lt:.a~\.:."SI

Page 11: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

748( ÖMER B. ALl EL-ISPIRI'NIN MU'INÜ'L-IHVAN ADLI MANTlK ... ( PROF.DR.RUHATIINYAZOGLU-YRD.DOç.DR. BÜNYAMIN ÇALI K

.;;ı:.ı ylf-)U., «J~)Iı r'Y«_, -.;LSJ «~li«_, «~«., <<J$'» : ;._}.. ~~ ylf-?IJ .,w-ı Jr' .:ıl ~~ {

«J-ı u...l«J «J$' ..r-1» :._.~ J}:-1 ..,..Lll_, «.!.>~ \'«J «~ 'Y» :0'-"'1 ~~ J-<ıı ..,_.L.ll_, «.~.>ı,«_, «J-ı» :.:ıGı

ylf-)\JJ .«~l.:.v <} L-«J «4«J «L- &«J «1....15'» :~) .;s:ıı ylf-)\J u.....:!.l '-J._rjl Jr' 01_, . <v-:J J-!«J

«0~ \' .u» :ı/'-';._}.. .;;ı:.ı ..,..LJJ_, .«~' ..r-1» :r .!.>~ ~~ . .;s:ıı ...,J-ll_, . ..b..ü .:ı~ ..ı.> r :.~.>ı, ı..sı;l:-'

. «Wb» r :..~.>~ J-<ıı ylf-)U 41...a.dı ~.rıı Jr- 0t_, «~~.;.,.... ıJ ı..«_, «4 ..r-1«-' «Lo .s- ..r-1«_, «1....15' ..r-1«_,

\' ..ı.>» : .:ıGı . .;;ı:.ı ...,J-llj . «.:,lı ..r-1» : r ..~.>~ ~i ~~ ..,..LJJ_, . «0~ ..ı.>» : .r .!.>~ 4i .;;ı:.ı ylf-)U.,

;._}.. .!ll_f-!.)11 J\,:ı>4J .0_,_,-!J-_, ~ll 4-' ~.lll J'..~)rı ~ ~~ ,y tY ..:.ı)ldli<JJ ı.ı.... «Wl~ u...l«J «07~ «IJ~ )1 ..ti» . 1...-iJ J}:l ..,..Lll_, . «.!ili» , «.:,11 v-:J» i.I....U:ll_, <.~.....cil ~_r.ll <} JSJI ..,_.LJ.l J_,.JI IJ~ 0J~J

«.hit 07~ ..ü» . ~ .;;ı:.ı ylf-)\JJ . • pt:- C:

" ~ " 4:1)>.- ~~ " <JS'~~ " ..... ~ ~~

" ~ " ~?'·J~ " <.,l!l~~ " ..... ~ y..ı)<L=.

" ~ " 4:1)>.- ·J~ " -..ıs-~~ " ..... ~ ylA;I <!.=.

"~ " 4:1)>.- ·J~ " <JS'~~ " ..... ~ ._._. ... ~

" ~ " 4:1)>.- ·J~ " <JS'~~ " w~ c:-h' ~ı.. u...;.;r

" ~ " 4:1)>.- ~_,....,....r " us-·~ - :!J " ~~ _,Jj.l~l,.~

o. ~ "~

" ~ t ~~ " ..... ~ ~

" ü..y t ~~ " ..... ~ y..ı)<L=.

" ~ t ~~ " ..... ~ y\.Ail <!.=.

" ~ t ~~ " ..... ~ ._._. ... ~

" ü..y t ~~ " ..... ~ c:-h'~L,.~

" ~ t ~~ " ....,~ _,Jj.l~l,.~

"~ o. ~

Page 12: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

.ERZURUM ISPIRLI KADlZADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZYUMU j749

T ~ 1 Ö;~ T ...... ~ ~

t '-4- A Ö;~ t ...... ~ .:ıl:Lı:..

ı '-4- "' ·)~ ı ...... ~ o..:.ı')l..U;...

o. c, ...s. T~

o..:.ı4>.-_,l.l ı) ..* ~ ,j'J . .;..~ı ,:r ~~ 1.. ..? .J\;j\..J 1)>'-'J .;..... .:r.-:·)JI (:; o..:.ı\J..rJ~ .;..I:LJ.I t;J:J

ıJ .öwı:. ıJ ~.r.~ ..* )'IJ .z'w~ ..,.s-_,s-~ıs'...,.~..,.)~ .~1>.-j ıJ c_l,.....J.~ ·c.ı.,........ 4J .ötS::..!... e:: •P""-! .ft .;..l.l:.b:.l~

.;..1$-r"'}' Jl .;..)1~1 w J..ı)f .;i ~ı i -~ Jj 4-.ı...ı -=.ıl.....llö yl- ..:;_,; .:r ·u--..:;_,; .:r ·u-- ·~ .;;: ~ ~ Jı..ılı ..12..&1Jı_, .~ı •~"' ~~ ..!.lJ; ~J ·r~~ )1 )flJ r~..ıJı_, ö..ıJ.,.;>)f )flJ ··J~ıs'Y..- "l.:..ı\S'<:ı~! ~ .:r ..... ~ı .:r -=-:S) ~ Jı v"' wı l..lJ • .!ili ~ "' .l:ı.ü ..... ~ı ~ J' if' ~ı -=.ıly._,l.ü ~ı ~ ~

• .u. )~ı .hıL..,)~ ~ _,ı

..U<..l$-ü._,_,..:... ~ wb-.;_~~ 4,:iJ~~ / .u uı.ı:... 'oJr# ~

l!U.J ~..,.;;.. lA\!. J ~..,.; c)~ ılı ~~~)~ l!U. e:: J:ı.:i:.ll ılı ~..,.; Ü!i.e:; ~1

~~ uı.ı...~ uı.ı... 4,:iJ ~l .ri-J <..\$. <:...~

• .u.

(:}.r. ı.,;..; r-~ ~ı ./' 4::> r-~ .şıı ./' t.&J~ıjlı C$" t.U;}ı 4J r5- ıjll C$"

if ._.A..., _,ll ...,..._J: ö;..ır<JI J~ı .;..~ Ö;Jr'ı! J~l-=.ı~ö.JJ_,..iı.ı ..,_.;IJ,.ı if ..aı..ı:ı ö..ıJ_,all

r-'(,.JJ ~Wl ..,_.;IJ,.ı ..;;. .y... "' c,w.rlJ .y... "' tr-rll :yi.~..;.!WI

jS" rWII.J~~lı yi. .:r .;ı:..v _ri- ..:..i.J ı) .:r LJlAo" ..:..i.J ı) ..;;. ö_ıb- }i jS" rWII.J~~lı · ~~1.;..1~'-ı,:r (ri"}l ~Y"J .;..ÜJI t7"'_,l.l ;,Y"J o..:.ıüJI ,:r ~)' rWI I.J~~lıJ

rWt!.J~)flıJ ı.ı~ rb"' I.JWI JS'ô;J..,..<Jü ~ ..,...; jS'ö;~lı~ ~)ı.ı )ı;.,

~\.;..\~ '-! ,:r ~)' \.. ..:..i.J ı) ..,-o.::.. ~_,.1:>-..:..iJ~

ı.ı~rbt-~ .:r ~)' Ö;~4J ~J c.ı ..}>; ~~

ı)~ !.JL..i)'l ö.ıJ.r"llıJ ~ı

\.. ..:..iJ .,..tıı,:. .. ~)1

~.fll..:..iJ~

~lUU...wb~ uı.ı:... ö_r.::... ~ l!U._, ~_,.;/.u v\$-i.,i_r~

lA \i. J Lo-öı..,.; / .u lA\!..J l.ek~ /.u Ü\!..J Lo-öı..,.; / .u uı.ı:... 4,:iJ ~

uu..J Lo-öı..,.;;.. .u uı.ı... wı:. ~

~uı.ı... 4,:iJ uı.ı... Wb~ 4,:i_J~ üJ.b, ~

ro:.v:JI ;..,_. 21

Page 13: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

750 1 ÖMER B. All EL·ISPIRI'NIN MU'INO'L· IHVANADLI MANTIK •• j PROF. DR. RUHATIINYAZOGLLI · YRD. DOÇ. DR. BÜNYAMIN ÇALI K

..:.ı_r.!ı 4J r-<>. .}1 ı./' 4J~c}l ı./' 4J ~ .şıı ı./' .şııı./' .:.._r.!ı 4J ~ .şıı ı./'

.,L _,ı tr"_,...ıı J_,...sıı t.-""' _,...y J _,..sı ı ..:.ı r.ı pl ö.JJ.d:'ll ..,..L.ı 4J~ 4;.$. .,L _,ı tr"_,...ıı J_,...sıı

pi- ..:;..;_, <,) J-.Al4 ~ <,) J-.Al4 ~ .,L _,ı ._o.lW.I -.,.;\ki .y- ..,..L.ı ...;ı..,_, ..:.ıu_,ı ~ <,) J-.Al4 .)_,._, ..:.ıu_,t .:r ~ ..:.ıu_,t.:r~ ..:;..;_, .:ı\5:..~4 ~~ <,)~1 ..:;..\~ <ı """ JS' ~ tr"}' JS' J-.Al4 ~ tr"_,ı.ı ~ tr"}' .lyj .:ı~r.> .:ıwt JS' rwı ~..:;..;_, ~ <,) J-.Al4 j-.! ._,..:J,I pi- ..:;..;_, <,) ..;ı.... .:ıwt c)W~I~J-.Al4 .:ıi5:..~4J 'v. ..:;..;_, <,) -.,..;tkı.y- .:r ~'1_, 4~ .;Ç ..:.ıü_,t .lyj ..:.ıli_,! .:r ~ . ~ı..:;..;_,-.,.-;15' .:r ~'1 rwı ._o.lW.I .}.iJ4 j-.! ._,..:J,I ..:.ıl~ <ı

~'1 J-.Al4J tr"}' .:ıw~ı ~ J-.Al4J <,).rJ: .JW~I ~ r-<:..ll 4~ .;Ç ..:.ıü_,ı ~ <,) ..:;..;_, <,) ..;v.. .:ıw~ı .:r ..:;..;_, ..,.;IS:ı .rJ 'v. ..:;..;_, .:ı\5:..~4

~~ ~1 JS'rWI !lfi .:ıwl JL'11 .s::; ~~~

.:ııs:..~4J

~'1 rWI c:ıW'11.:r

..:;..;_, J\.J,

.;)-<:_.

o

~Wb~ ,, '- ;; ~ ~ ... ~i:-~~

wwı .!llJ ~-"'" ;.. ..ı.i ~...,...,.. <)~~...,...... <)~ -..~ülb· ~\ .!llJ ~_,.. <)~

\AU.. c: l.i.A~_,.Jc)~ ~l.!l)J~_,.J !AU.._,~_,.. \AU.. c: IAI!..t:~l Utt.c:

... ~~ ~f ~_,r.... U\k..WI.l UU...<ty

... ~ ... ~

Page 14: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERzURUM ISPIRLI KADizADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZVUMU j751

~~·u~ ~ ~ ~ ~~~~

wwı .!ll; ~~ ;. .u ~~ .)İ.-~~ .)İ.-~~~ ~.!ll; -.lı~ ı)(,.:.

U.\!.. t: w ...k~ .)İ.- ~~ .!ll; -.lı~ U.l!.._, 4-'ı~ U.\!.. t: U.\!..(:"~1 U.\!.. t:

4J~.jl ı.l' ..s-Jiı.l' .;J'ı.l' J'ı.l' ~ .}1 ı.l' tr"'rll J_,..$1 ..:;.. _,.!! r~~ 4..> r-<.:.. ÖJJr'ıı 4J r-<.,.. r~~4J~ J_,..$1 ..:;..~ ~~ 4J ~J.Allı ~..,ı..._,! J~l.;.ı~ J~l ..::.._,: J _,..$1 ..:;.. _,: ..;,\~ r'lı... ..,ı... _,ı t.r"rll

.:ı wl JS' rW' ..,")ll. <:ltı _,i tr"'rll _,ı tr"'rll ..,ı... _,ı tr>rll öJ__,..ı.l4 ~h~_,.. tr"'_,ı.ı rWI J')U,<:/lı_)~ .ı._r.ı~..,ı... .ı..rı~..,ı... ..::..ı~ ruı... .;s. ~~4J .:ı~r.> .:ıwt jS' ~ .:ıw<:ıı .:.r ;F-'1 tr"'}' .._A..pJ tr'> }1 .._A..p J ~ by.y tr"'_,ı.ı p. .:ı w<:~ ı .:.r ~ '1

JS'Wb~ JS'~lı~ .:ıwıjS'wu

.!l_r:.o ._,..."tS"' .!l.r-:-- ._,..."tS"' '} Wb_, .:ıt,.>

ruı... Cjı....,<:/ı t,;IS'" r'lı... Cj~..,., <:ıı .)W~I.:.r ~

WI;,J l,;IS'" ~'l~lıJ ~

.:.r ~'} .}"\--ı ...,... ı.s::ı 1 .:.r J'-.ı ._,..."l.<JI t,;IS'" rbı... ~~..,.,~,

rı;.ı... Cj~.:>~l

i.. "tS"'

{40b)

c::-JI 4,SJ.I .;.,~_,1.1

ö_E..l.ll ...ı... d'J

-..;ıy ~~_,ı ı.oı~.;:. ~ wb ı...ı ~ Jı U)L;:. ~ ·-·-·- ı...ı ~ ~ı...ı~ wıy ül.b. wb U)L;:.~

~~ı) j.o>~l

ül.b ~·b Jı

.,;.ı-..;ıy

~'J~;,J"'"J ~\.,:. <J.r ub:...::.ı\.b~

Page 15: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

752 1 ÖMER B. ALl EL-ISPIRI'NIN MU'INÜ'L-IHVAN ADLI MANTlK. .• i PROF.DR.RUHATIINYAZOGLU-YRD.DOÇDR.BÜNYAMINÇALIK

.:ıwı jS' ~ ..::..l.ill ...,__,.., ö.JJ?~ ~~ .ı,; e:; <..Wl 4.ö.lh.l.l <./" r~~\' \'!.ı,; c: <..WI._,;.rJıı,l' 4k_,_r.ll <.1' J--<ll.ı .!J.>.t...aı .JW)'I o~,;.. ts!- ':1" J ôJJ_,.;:J\ı \' J--<ltı .!l.>~ ._,.;IS' JS' Wb ~ ..::..l.ill ...,__,4 ~1-ı,it; <..Wl

_, ~~ ıj J-.>~ wly <--t.Y Ul.6.. o<;.. ~ _, •JJ.r"l\ı \' ~._,.;IS' rl~ı... c::ı~<:.r1 .!l~ ...,__,.., r~~ ~ .._..;..ıw~<--t.Y~ ._,.;ı>:.ıı o<;.. ~ \' w1~_,w1~ ~ö_ı_,_,.;:Jı

wb \' t,;IS' rbL.o c::ı~"Yı .:?\-! •• , ... öt.<s"" ö_ı_,_,.;:J\ı

wly <..t.Y <,>_,.ı:- o~,;.. 4-,5) _, C:;!~f.yl.!l~

<..I.Y Ul.6..-' ~~ ~ J-.>)\) W b\' t,;IS' rbı...

.._;.u w~ \' o_ı_,_,..::ıı.ı -'

._,.;15:.l1o~,;..~

c::ıl...o !yı .:?\-! wb \' t,;IS' rbL.o

o<;..~_,

-...t.Y 4l._,_r....

ıj J-.> )ıJ wly

Ul.6.. J ~~ .._..;..ıw~ ... ı_.,

;J_,_,..;, _,i w~ Ul.6.. •w? ı...ı ~ ~lo!~ _,ı...ı~ ~_,~Lol~ Wbloj~

wly Ul.6.. _,i...ı~wb wly '-A1.6... wı~ W~'-A1.6...

u;ı_,... Ul.6.. wı~ Ul.b.. Wb _,i

w Iy

-....6:. '.;...~ ~ ~-' Wb \' ~~Y""J

öJJ.r"ll t.WJ\ı ..._..; r-<>- ~~ <./" <./" \'! .ı,> e:; 4.ö.lh.l.ı ~_,ll <./" 4.ö.lh.l.1 <./" JS'~ ı.... r..w~ ~y_,ıı <iı..,. ,y- 4.ö.lh.l.ı 4.ö.lh.l.ıö_r.:j.1 o_ı_,_,..::ı~.ı ·~ ..::..wı ~ r~~\' ~!..ı.> e:; <..Wl

~ ~ Jı...f't:ı-1 .:ııs::..)'tı ._,.;IS' .:ıwı r~~~ ~~.ı,; c: -.ı~ ..:..J_, J......;;...:.. ~ JS' ...,__,.., r'-'~~ _, ı...f't:ı-1 .:ııs::..)'l.ı ..,_.."\5J1 .JW)'I o~,;.. ..::..ı.ilı ...,__,4 _, Wb\1 ~~ ~J c,ı ı..J'Jf.yl JS' ~..::..l.ill

-' '-,>.-y ~..1>-j._:,pi.Y ~o<;..~ JS'öJ_,_,..::ı~.ı ~ ~ _rAJı c.. ~ \' ö_ı_,~\ı .!J.>.W, .:iWj

"-,lL.. I.S .r'" t.y ı ıj~.:ıwı """" lr..S.I -' wı~ \' C?.rl' ..:..J_, Wb\1 J--<ll.ı

Wb \' lo ..:..J_, ~~ ıj J-.>)\) .Wiy Ul.h.. ~-' o~,;..~\1_,

~ o_ı_,_,..:zıtı J .._..;..ıw~ ... ı_.,.....u..._, .!J.>.l...aı .JW)'I

.:ıw"Yı.:r~ Wb\1~\ı

..:..J_, ıj ~ o<;.. lr..S.I -' 4-,.,S) _, Wb \' ..;pi.Y~

Ul.6.. Ö_,...!..:;.... .c...ı '-,>.-y~-~>-1

J-.>)\l wly "-,lL.. I.S/t.y~

<..t.Yülb_,

ıJ .ı ...ı~

Page 16: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZURUM ISPIRLI KA\)IzADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZYUMU 1753

._.~ U._,r... ,:r ...,.._, .YJ . ...U.... Wb_, ~ tab.. .J='-1 Ull:J.I ~J.r'all ı.L(... W! J U._,_r.ll .l:ı.:L-.,11 .:t.,ı ..,_:)1 c){~~~

J .... ~ U._,_r. ,:r """J ,:r .J='-i ül.bil WLı.ll J 415" c--JI ..:..1.$'~ Ctl.- ._.~C..~._.~ ü!J::...J v~ <J_r ,:r \llb. J

~JJ Wl.> 'J ~~_,._,! ;.;ıt.- J "wr" 'J ~~_,._, ,:r """J ,:r .J='-~ . .1=-lıl- 4:.ll.- J ._.~ ~ J ._.~ ü1J::... J y_r ,:r ü1J::...

wı... ~i _, -..~ ~ _, -..~ uJ.k.. J ... ~ <J..r .:r l.4.lh.. .:,=:.1 ... wı u._,pı .uı..:. c..~ .:r """J .:r ~ı J ö_r..::... J

uı.ı:... .:r w.ı... .:,=:.ı -..wı <J...-JI J ....,~,;. ~ _, •.rz... ~-' J <JB~,._, _,-.....ı..:. <J.r .:r ..,..._,.:rJ -.....ı..:. u._,r... .:r .:r Wh... .:,=:.1-..~ Ul..b.l.~.w.ı..:. ~ J ~ ~J J <JB~,.J .:r """J .:rJ ~ı.,.:. .:r Wh... ~ı J .... ~ ~J ... ~ ..:..L,S)ı .:r w.ı... r-s-ı ... ~ ~~ ....,ı..:. ~ .:r ..,..._, .:r J ~ _, ~_, J <JB~,., ~ı..:. .:r w.ı... r-s-' _, ... ~c..~ ~ J .:r """J .:r J <JB~_,. J J ..._.,~,;. y_r .:r ül.6.. .:,=:.1 ulıl-1 U._,_rlı l.i...<... c--JI ..:..L,S)I .:r.,ı ..,_.:)~ .415" c--JI

c..~ .:r w.ı... J ;_r..::... J ~J ,y ..,..._, .:r J <JB~_,.J .:r l.4.lh.. .:,=:.1 ulıl-1 <J...-JIJ ....,~,;. ~ .:r w.ı... J .ö_r..::...J

(41a) .-.....~> ~ ,y wı.... J ;_r..::... J ~J J Wb'J ~~_,._, .:r w.ı... ~1 ~J?'J 'JI ~~_,._,ıı J .u~.>.

~ J :f ~ ~ ~ } ·~ ~ ~ } ·~ " J " " " ~· .~· ~· J ~ .5 .5 ~ J 7' 7' :7' .J .5 .~ j -~ j J .J .5

" -~ .J J j .~ ~

J· J· J· J· J· .J· J· :~ .\ :~ ;~ :~ ,:.}' !J' /J' !J' ;"J' ;J' !J'

~ ~ :;\ ~ :;\ -~ f ~

~

A J · J· J· A .J· J· :~ :~ :~ A " ;J' ;J' ;"J' ;J' ;J' J ~ ~ ~ :;\ :;\ ~ ~ r f f

. \. ":\_ .\. . .\. .\.

. .'t .

. .\.

. :~ "\ "\ :1,

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~"' r r f f f f ~ :;\ :;\ .5

.J

Page 17: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

J

7541 ÖMER B. All EL·ISPIRI'NIN M U'INO'L·IHVAN ADLI MANTlK ••• ı PROF. DR. RUHATIINYAZOGL!U · YRD. DOÇ. OR. B ÜNYAMIN ÇALI K

,'\.. ·,'\_ ,'\_ .:\. ,'\_ . ,'\_ ,'\_ :~ :~ }

~ ~ ~ ~ ~ :j; ~ ~ r r r .i' r ~ ~- .J

:l. ,'\_ ·.'\.. ,\. ,'\_ ,'\_ . ,'\_ :~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ r .J

:l. ,'\_ ,'\_ ·,'\_ ,'\_ ·- ,'\_ ~ ,\_

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ .J

'\ ~~ 1 ' ~~ .\ ·1 ~ ~ ~ :;\ ~ ~

~ 3 r r r j

:~ .\ .:~ :~ :~ ;~ :;\ ~ ~ ~ ~

3

r r J .

. :~ ,'\_ ,\_ ,\_ ~

:;\ ~ :;\ " :;\

~· ,.. -~ ~

:~ ,'\_ ,'\_ ~ :;\ { "

:;\ ~· ,.. " j

:~ :~ :f ~ :;\

:~ :ı {

~ wı~ .y 4.:,. ô_rs ı.S..I.>!J ~ ~ ..,. 4.:,. ~ ı.:.::ı .,._. .:ı_,.......J .:ıll ..,-_rAl~ ~ı w...,_. ~ ...uJ

0" '-+-- ..:;....... J t.l$. ~ 0" '-+-- e:: J t.l$. ~ 0" '-+-- .:ıu J t.l$. ~.r 0" '-+-- c:..J J ;o..l$. .ı.~ 0" '-+-- .rs J

~J .y 4.:,. .:ı~::o'l_, wb 'i ~~_,..J .y 4.:,. .!.>')\;J ~'i ~~_,.J .y 4.:,. e:-..ıb ul> <J.r .y 4.:,. ~ J u~> ..ı.~

(4lb) ....... .:ı_,.......J .:ıll trAtt ~ 0" '-+-- ô..l.>~ J

Page 18: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZuRUM ISPIRLI KADizADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZVUMU 1755

c..ilS' tr"_,ı.' ı.r !l~~~ ~ 22<.-:Jı c..ilS' c?.., .-..:..}.ıı ~ wı Jf' i~..uı i-*""> tr"_,ı.' ı.r wı !l~l c_l:.:..ol .:ı~ı j~ t;-"_,l.l If ~ı c-' vli_, ~ı ~ <) ~ 23<.,-..:Jı c..ilS' c? u-:~_, -~J.r'>llı .~_,.,_, ..;_,ı.;_,l cr <) ~ 1~! .;ey . .._.o....,_,JI .l.,r!-! ._.~ <.b_,_r.. lJ"J

24...,._, .:rJ W~ .:ı~ .:ıi ~ u-J.:rUI .:ı~ '-S'_,i_, i-l&--' tr>_,l.l If ~~ .:ı ı., . \.iL.;! i bt. _,i ıs_,.,._,.. .;ı~ i bt. ~jr<:ıllı .:ı~ c)L.;j JS' _,;. .c.,;..ı.... ~_,_r<ı)l ·~ı.. ·~lll .:ı ıs; <I.Ô.Pj ~cr _,ll vi~ .:ı lS' .:ı~ ~lS' jS'w,.os-..ı._,rJ.ı .:ı_,~ 4u_,_,.a.ıı ..:..J..~...<> •J>.r'>l' ~ <) J_.:.~ .........,_,u~ t-' avv •~llı c..ilS' .:ı~ <I.Ô.P-' J). .:ılS'

~J.r'>ll ö~t. o~ lll ~ t .:ı!J ~\5JI vl.il c)~l v_,; Ö;J.r" <) .U j_.:.~ ~ "'ı\:SJI .._.o....,_, .:ı ı,; ~lS' i bt. ~J.r<:Jlı ~ ~_r'=ıllı t:ıı....~1 !l.Ji .:ıı.; ~lS' ibı.. ~_,.r'>ltı c:ıı....~1 !l~ ~lS' JS'l.:l_,AS'avjr<:ıll .:ı_,~ ..ı._,.rJ.ı c.,;..ı.... ..........,_,~, .ı.,r!-! ~v .:ıl5J

(42a) ..... ~ 4.AJ.b. _, .... ~ <.>.r .:r> ..........,_,~, r'~ı.. ~ .... ~..ı.~ .:r \.AI.h.._, "'ıı.:s:ıı .l.,r!-! Jı yı.:s:!ı vı.u <h>..,.a.ı ._,-J

c;_, .~ı .:ı_,.ı.ı .._.o....,_,Jı vü_,i ~ <) i~..UI _, ~_,.r'>ll 4 vl.ill vü_,l ~ <) ~jr<:ıll 4 c? .;'J ._.~ ~-' ~~ ~ _, ~l.iJI i'>~~ ',ı~ ..ı.,;.. ~c)~ .4JS" c:!' v\$"_rl.J '-'!ı..._, G..ıi ı.r'V. _;j- ,:r l&~!J <.,-.:)1 <.W .~f .:y _, ...,__, .:y ~~ ülhl.l Wl..tll _, . .,.1.iJI ö;jr<:ıll <)~ ,!.lb JSJ .,_1.iJI ö;Jr'>ll t_üi;\ı ,Y ~ ~ _, ~l.iJI Ö;j.,r!> ~

Ji .wb .:ı~ .:ıt...;ı JS' _,;. .~.uı ~jr<:ılı •~ı.. <) 4-ö~W .._.o....,_,ıı .k,r!-! _,i .._.o....,_,ıı. r'~ı.. ıS'-" c..ilS' •'r .... ~..ı.~ ~lS' rb ı.. t:ıı....~ı !l~ ..,_.."ts' JS'..,;. <) ..ı._,_rJ.ı .;ıp~ Wb !l~ .!ili jS' _,;. <) wı..uı _ .;ı;;~ \.iL.;! rbt. ~jr<:ıllı

_;j- .:r t&~ı., wı -.w_, .;..o_,ıı r'>..u' .;.ı.,.,. ~ı.uı iı_,..uı .;.ı.,.,. c? .;ey ..... ~ ~ .... ~ 4.AJ.b._, .... ~ <.>.r .:r \.AI.h.._,

.:r ~~ . ö;Ç"..U.ı ..!).1; <) ~ı.uı r~~~ ~~ <)~ wı..uı <) ~ı.uı iı_,..uı .:ıey ~-'-' wb ~ ~~_,.,_, _, ~ı.:ı. ~ı..._, -~·

ö;jr<:ıllı ~ j-Allı _,f Wl~ !l~ .!ili JS' _,j. ~jr<:ı)l If Jl.:!-1 i~..UI ö~t. ·<) 4-ö~W u\.:.:.~-' "vv~~~_,..,._, .:r ...,__, <.>.r .:r \.Alh.. ~~ .... wı ..ı._,_rJ.ı_, ·r'>~~ ~' · •~ı.. <) ~4 _, ~.r'>l' •~ı.. <) w_,.ı.ı wb ..:..~...<>_, . ..,..ı.:ı.ı .:ı~'J4 _,i

t ") .... ~ 4.AJ.b._, .... ~b)

.:r \.Alh.. ~~ _, ı.r<>- .ti- .:r 25ı.sl5:-ı., wı -.w_, ~_,ıı r~..uı ~ .......,_,~, ·)~' ~ c? .;~ ..... ~ ~_, .u\.:.:. <.>.r .:r "i>.-' .:rJ .rl1 W1J.ı .:r \.Alh.. ~~ o.ı.,il.ı 26.:ı_,sj -r~~~ ~! .ı.J c: .... wı <.b_,_rJ.ı ı.s~ .u\.:.:. ..ı._,_r.. •»r<d' •~ı.. <) 4t.l' .:ı_,.ı.ı .... wı ..ı._,_rı.ı .;.ı.,.,._, .......,_,~, ~>.r'>l' •~ı.. <) J-<:ıı ..:~w .u\.:.:. ~-' ~-'-' .Lf?-~_,.,_, _, ~~_,.,._,ıı ı,;.ı,...;._, o.ı_,_,.;. p1:- .:r ~_,ıı rı_,.ı.ıı •~ ı.. ıJ .... wı ..ı.~1 .:ı_,.ı.ı o.ı;_,_,.;,'i 'Y! ı..ı~_,._,ıı, ...... L;l.ı -...;_,..ıı ı.;..ı...o_, .~l..ilı

.:r \.Alh.. v">'"ı .... wı <.>_;J~ ..........,_,~, ~ r'>~~ ~! •~ı.. <) ~.a.ır .... w1 ..ı._,_rJ.ı .:ı_,.ı.ı uı.:ı.ı 4:...Uı_, .~_,ıı, .wb'Y :ıı ·

._.;_,..ıı .:ı~ .~\.:.:. .:r \.Alh.. ~~ -ı.r-<>- _;j- '-'-' t&~ı, wı -.w c; ~_,ıı r~..uı c; c? .;~ .... ~ ı.S..l_, .... ~...u....

<.>.rJI.:r ~~ ~ ..... ı.:ı.ı ..ı.J.rJ.ı ı..~ .;.. LSö.J.:.il.ı .:r \.Alh.. ~i ö.J.:.il.ı ~ r~~~ 'Y! .y c: .... wı <.>;Jı ıl" ..... ı.:ı.ı Ll?-~_,.,_, .:r ...,._,.:rJ .~ı .!.ll~ .:r ~~ ~ .:r ~~'.:r v">'"~' .:ı~ ..... wı <.>.rJI.:r ~ı .:ı~·./' LSul.:!.ı ıJ.ı.,.,. _, .<,;1.u1 ~>.r'>l' •~ı.. <) <.>t.ıı C>_,.ı.ı .... wı <.>.rl' .;.ı.,.,._,.......,_,~, ~-'.r'>l' •~ı.. <) J-<:!ı ..:~w_....,~.;.:. <:...<.t_, .~_, _, .

.r ~~S:ı;)rı ~ .:ıw'l'ı J! .:ı~.;.ı .... .:ıı; iıJ:,>- .:ıwı JS'L.'lı Ji '.ı.ır'J~ w_,; J:.. o.i'J .;..cill.ll < ... ıuı; ~~ t.L.?-! ;,ı- J! ;ıw.ı <,-:~~ .:.;IS" .s- .ı; ·22 i;.ı,-ı.!~ .,_,.) ~ı;J( eÇ oJ~ J &..;.}ol

~.r"' o!1li JS" L.'l> W _,i j:.. <J" J UJJ.ll i.J_ır:.JI ,y uıı,. uıı.ll "-'"l.ı.~ ~'1 ~ Uhll iı_ır:.ll <r ~ Wb J!fôJ ö.>l.. J! i_,L!.! <,-:il .:.;IS" .rJ J .!,.> 23 .~ ....... .;ı; JS'iıJr'L'l, Jü, ::Ai f:r>}ı <r ~~S:ı;)ıı""" ~ J .;,t;J)rılf.:, ..w.:. J..ill J! ~_,.:lı,_,... iJ\i

i}+ W.,( <,;W'jl </' cf.ill .;t~..:.li .J-o}'ı ..;bWI Lı!t)-1 .;" 4> J e,...;. }ol -=-b .;,ı; .:ı~ .J-o_,ll .;_.s. <,i .,ı; J t,.-"',Jl u,ı.. <JIJ .!).!; ; il~.,.- iJW! JS" .!_,; 24 ......,J .:....-. Jl:ll u.. oJ~ e,.-"'Y.' .:-b ~ıs:; ..;ı.wı .:ı~.;. ı .r

.:ı§.. 'j .:.! "'jil ::Ai <:\f.'Sl ~ .j ~_,ll~· .:..ı..ı... .s- .. 1 .... }1 Li;.~ J .. wı <,!._,.:.11 oJ' uıı... rs! .. ~...~ ~<...ıı .:ı_,> ""J J! i.ıl!.! uıs:.ı J .~_.. 25 ~§.. .:.ı j!,J, ..,...<s. ~.,. ~ı..<-)ı. ~<~If-! .:..ı... -..lf.'i' w• oJ :;,;....,ıı ;_,_ır:.ıı ..::..;....., ._.... 14\f.! iıı..<.ı ~ ..,.ı.. '.u? ..,.ı.. J ~<J.ı? wı .!).1; ..,.ı..

öJ.ırı.lı .r :ıw.> :l~J( w!ı iı_,.<, 'i J ı.sJ ..,.lf-11

J.ı..d ywı.,. ..,=1 J,'iı ~_,>.:, •IF! 'lJ '-W• ~.ırıı \4 •!).! Lilh1l .ı,.>J .;..Lilı ..,_...; r~> 'i~ .;...ı,;.!...,>- ulıl.ı <k.ı?' 14 •!).! ö.ı,.Uı ~_,> J .ı_,ı 26 pl ô.ı,.Ul iı_,) J Jı; ..S ,y J >Wll ..,.tJ ..:Alli ..,_...; Wb '1 Jü, 'lı UW! (bl. (~o,>- iJWJ JS" i.ı_ır:.lt, ~ <.t1.ill ~1 Ö>l. .j Jı'll il _,.ı. <,;i!ll

_,.U; Lilh1l oJ' lilJ:.,

Page 19: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

oJ

7561 ÖMER B. ALl EL·ISPIRI'NIN MU'INÜ'L·IHVAN ADLI MANTlK ••• ı PROF. OR. ~UHATIINYAZoGlU ·YRD. OOÇ.OR. BÜNYAMIN ÇAUK

.~_,_, \M~Y'-' _, .. ~ı..:. .J' Uiü.... ~ı_, . ...,.s:_.ı4 tJ~ı ~ wı .,w..:...,! c? .;<.; .... lı- 4:....<.ı .J' Ul.h. :,-.ı '-*".,..s ı..~ ·v-<s. .;J- .J' wı .,w ..:...,! ~_,rı,~ _,ı ~_, _,ı ~_, "ı..ı.r" .:....,: c? .;)ı.; ~_, _, ~ı..:. .J' 4--.,..s ı..ı .JMI4 Wt ~c!-' ö~ı.. ı.) l.;.i~W .u\>. 4:....<.t .J' ...,._, .J'J -~_,i:--"' W'i.ı...<J.I .J' ~~ ö..yl.t _,i:- .:ı)ı.; <M~Y'J .J'

~~ .... wı eS:...~.!_, ."-:>l.ih ö;_,_,.alı •~ı.. .:; .... wı <All:J.ı ..;ı;;ı, .JM!ı Jl ;_,..ıı .:r ~ ~ 'J ~ uı.ı.ı ~~ ..;ı;;ı_,

.... \$-~ 4-l>! _,ı ..... \$- ı.5-.ı _,ı ..... wı ~~ .:r :,-.ı t..;..:... y ~ .:r ..::.ıl,S)ı ~ .:ı:Y .4-IS' c:--!' y;ı .J'

.J' Ul.h. :,-.i uı.ı.ı ü...ı.r-J.t, ._rll:. ..!.ll~_, c:--l' ..::.ıl,S)t.y ~~ .... wı ~~.:ı~ _pLö;lt y J>-_, .t.o;.. .._rı.>'-ı ı.>? 'Yı_,

~ rt,..ıJt J~ Wb 'J .;..._,ıı ~ o_;_,_r<Jı ..:..>~c?.;~ u\>. Y.l' ""-' ı..ı .u\>. 4:....<-t_, -<M~Y'J J u\>. Y..l'

'J J Ö;~4':i Wt <,W~ Wb 'J Y....,}l O;j;-All ~c? ...;)\_; <M~Y'J .J' t.t, ·v-(s. _,i:- .J' Wb 'J .......,_,ıı

~ _, .J' ...,._, .J' _, . _rll:. _y. _, ~)lı .:r ...,..s:;ı.ı .J' :,-.ı :,-.)lı .J' ...,..s:;ı.ı .:ı )ı.; u\>. <:...<.ı .J' ı..t, v-<s. _;}- .J' W b (43b).;)ı

8_,AS' ..!..1!!11.,-.;>lAll ..:..>~ ..::.ıü_,\11 .:r ı_s::-!- ı.) tr"}' ..::.ıl.il l...JJ.r" .......,_,ıı .:ılS' .:ı~t .........,_,~, ..,_......; O;j;-All J~ ı~ı

l...ıJ.r" .:ılS'llJL..i'JI 01' Wb 'J t.: ..;..;_, ı.) ji Wl~ 'S ~ ..;..;_, ı.) _,1 Wb 'J ~ (bl.. ~ ~ JS'O;j;-Al4

........ _,ll .:.r~ t .:ıt, . ..:..J_,ll ..!.ll~ ı.) ..::.ıl.i.U L.JJ.r" ()U; ':il 015' JL..i ')U ı$;J.r" (')U; \lt_, ..:..ü_,:Yt ~ ıJ t,.,"""}l ..::.ıW

.wı.:ı 'J t,;lS" rt.:ıı.. ~t...<.;ı !1_,...:.- ...,._;15' JS'ö;j;-Al4 8_,AS' .:ı~_,ıı J..ı.....:ı (_, uı.ı.ı ü...ır-J.ı ~ &"""}' ..::.ıt.iJ ~..ır"

')\.; .ı.. ..:..s_,.:; ..::.ıı.ill ~v_,? ~ ı$;J.r'd' ~ı....c.;ı !1~ ~ r ..::.ıü_,ıy,,J' ı_s::-:. .:; ..::..ı.w "ı.>Jr" <.fJ r u. 4ı~' .:ı~> 8_,AS' . .:ı~_,ıı J..ı.....:ı_, .uı.ı.ı .ı...ı.r-J.ı J..ı.....:ı ( . ..::.ıt.ilt ~ ..:..>~_, .j-<>}1 ~ o_;_,_r<.Jı .s..ı.....:ı ( ı~u 0\.;:i}t J..ı.....:ı

.ı...ı.r-J.t ..:.ı~ lö! t..U. Wb 'J 1.. ..:..>_, ı.) _,i Wb ':i ~1 ~J ~ ,_}>; :Yt ı.!~ ..;..;_, ~ _ri JS'O;J.r<J4 JS'ö;_,_,.al4 ;»_,.;..ıı ~c? .;ty \....e-:-- Ul.h. :,-.ıuı.ı.ı .ı._,_,.!.l.ı.:ı~ .........,_,~, rt.:ıı.. O;j;-Al4 ..:.ı~ ı;ı ı..ı _, .......,_,ıı .ı. _rı O;j;-Al4

.J' ~ _,r. _,ı ..:..s>-~ ..!.ll~ .:ılS'~.:,.v ..::.ıwı ..::.ıü_,i ~ .:; w_,.;..l' ~ ..::..ı.uı ..::.ıü_,t .J' ~ rJ .J-}' ..::.ıü_,ı r::r:- .:; ~ w~.:ı 'J .J-}' rı,..uı.:....,: c? ...;~ <M.:ıY'J .J' ı.. i _....,ı.,.:. ~-' <M~Y'-' .:r w.ı... :,-.ı uı.ı.ı <J_,.Jı_, . ~ _,r.

(44a) .wı .,w ..:...,! ..::..ı.uı

_,..ü uı.ı.ı <:...<:...!.1 •!r-i .J' :,-.ı uı.ı.ı <J_,..II •!r-ı .:ı)ı.; .....,~,.,:. <:...<.t .J' ı..t, -~ _,r. .J' Wb 'J_, ;_,_,_,.;..14 'J

.WI.:ı 'J ~ rbt. ~ ~ JS'Wb 8j ~ ı.) ~1 J~W .:.e=::iJ .J' ....__, .J' J .;.s-\lı ı$~ .J' :,-.ı:,-. :Yı

('bl.. ~t...\11 !1_,...:.- ...,._;15' jS'l.JI.:ı 8j _,j. ı.) uı.ı.ı y_,..ll .Jijit, .Wb':i t.: ..:..>_,ı) _,ı Wl> 'J ~ ..:..>_,ı) O;j;-Al4 _,ı

.:.e=::iJ J Wb 'J i.ı.:ıy>J .J' Ul.h. ri ~_,_r"'J ':i! <.ı.:ı_,.,..._,Jı_, uı.ı-1 ü._,_r.ll .J'-:! ı.) 41.!..\11 o..U. ~ ..r" .u_, .Wb '1 1.,.15""

Ö;J_,.;..ll ..:...,! c? ...;ty J .:ı:,:,:IJ .J' ı..t_, v-<:..!1 .j')\.;4 ı.5,ı J Ulb ..;..;~ 0~ .;..>~ .$' .;~ Wl~ 'J i.ı~J"""J .J' t.i

c? .;<.; ub:- <:...<.t .J' Ul.h. ı..f'>'"~ ..r-(s. _,i:- .y ;_,_,_,.;..14 ':i Wl <,W ..:...,! Wb ':i t.: ..:..>_, ıJ _,ı Wl~ 'J ~ .;..>_, ıJ

'1 ~J Ö;J.r" ·· :;.:, .y ...;'J .:.e=::i_, .y Ul.h. ~~ Wb':i ':i! i.ı.:ıy>}t, ..r-(s. _;}- .J' 0\::S:ı .;..>~ <:...<.t J Ulb .;..>~

;i- .J' .:ıi::S:ı ..:..s~ .:ı~..:..>~ .y .;)ı ub:- ı.5-.ı .J' Ul.h. .:,.:>~ v-<s. _,i:- .J' L...'l.:ı '1 4,-.:lt <,W .:..Ali Wb

~~ ~ _,r. ..;.i_, .:; ..:..>~ ~ ..:..>_, .:; ö_,j;-All ..:..>~ c? .;)ı uı...:. ~ _, ~ .J' w.ı:... .:,.:>1 ~}J-v-<s. 4,-.:ll .:ı~ı ,y.;. ~J Ö;J.r" ~c? .;)ı ub:- ı.5-.ı .J' \.ilk.. <J">'"i ·~ı, . ..!.ll.iS" ..,-5'-s ~ wı .:ı~ı ~~ ..;~_, :,-.ı Ulhll i.ı;~t, ..::.ıl,S)I ~ı....,ı_ı.ı <:...W_, 4.lS' ..::.ıl,S)I _, ..bJL..l,li.J' rı .... wı <.:S:...J.ı 0!J:> lt~ ·v-(s. _,i:- .:r

(44b)~' ~ ö;~ı .:ı~.:ı.:;-"' w--?'....,._, J>- .... wı .ı._,_,.!.l.ıı..u:-~..c_, ....,._, J>- 4.1S' .hlL....,Jı

Page 20: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZURUM ISPIRLI KADlZADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZVUMU j757

-....~ı~_rll a-.Wı ~_rll ...... ~, 4.b_,r.l.ı a-.Wı 4.b _ır:ll .:..ı~;ı5Jı .;:..~_}-2]1

t H'

t.Wı ;J, J_,.!.lı 41S't.~ -

--~ t.WI~_rll

" -.....uı-ı ;J, Jrl.l

...... uı.ı ~_rlı

t.WI Ul.hll

4lS' .... ~ . alb • ~Jr" 'J 'll ~.))":"_,ll

H' W b 'J 'J! ~.)J"'"_,JI

4lS' ~J • ;;ı b. ~_,ll

...... uı.ı ~_rll -.l._,r.l.ı a-.Wı ~rJI t.WI ;J, J.rll .:..ıt...p$' .:..>~_,i;.P

-....uı-ı t "''

4lS' Wb 'J Ulh.. ~ 41S'Ul.b.. o..:.,.. Ul.hll ~Jjr<:JI

,,. H ' Ul.hll Wl.lll

t.WI ;J,J_r.ll

t.WI ~_rll

...... uı-ı ;J, _ır:lı

vuı-ı ~_rlı

41) wı~ 'J i.t~y:-_, \.;.lS'~lF- ~ ~Wl WJa.\,1

' ' ~.,_,.;:. 'J 'll ~.) J>-"}1

Wb'J 'J! ~.)_,.,..-_,ll

~_,ll

ô_r.z).l

4lS' - ;.,. a-.wı ~<..lı -

" -.....uı-ı~ı

tt :(:'-:!l::.lı t_,J: ı " :~ t

4lS'" ~ ;; ölb. ~1

t

(45a)

Page 21: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

7581 ÖMER B. All EL ·ISPIRI'NIN MU'INÜ'L·IHVAN ADLI MANTlK ... ! PROF. DR. flUHATIINYAZO(; LU· YRD. DOÇ. DR. BÜNYAMIN ÇALI K

~ ~ ~ } ·~ ·~ .!1 ·ı 1 )... ... ... } ::J

,..

:1 ~--:' ~· ~·, ~ · ~-ı •)

7' 7' J ~ ~

~ ~ "1 ~ j '5 " .J j .J ~ j ~-ı .~ .J ..:>

•) ... uJh. .

Ulh.~y . . 'n'

Ulh. Wl~

~\$. uJh. uJh. . . . ~1$.41.~

"'· H -..ıs. '-ıi..f'

Wb~ . -...,L,:.41,~ -.

H -...,L,:. '-ıi.r-

-...~.ç....aı:.... ~\$. uJh.

J>.A ~v~ ~~_,._,

Wb~ ~~Y"J

~J

ô~

. . -...~.ç.a5..t .

'~""' -...,L,:. a5..l

H ' :(;;!I.:.JI~ YY:~

y . "

Y .:~

:1 :} ~ ~ ~ } ·~ :~ ·~ .!1 ·ı ~ıı.,.s-... ... ::J ~

~ı.ı.;.....

~· ~· J ~ ~ ~ ~

, ... t ~ 7' 7' oJ j J .J ~ ~ " ·ı j j .J

~-ı

Ulh.Wb uJh. öJy

'1'Y Ulh. Wb

(45b)

Page 22: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERzURUM ISPIRLI KADlZADE MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZVUMU 1759

/'ll)~ oJ' _,..tıı, /'11)1 YrAh J,..,. W.

ı,;~ ~~ı ~~ :ı Ô(ıjr# -=-~ -=-~ ...,ı,. ...,ı,. <..ls-ı,;~ ....... uı.ı... ' \1'"

uı.ı... 'o.ır"'

uı.ı...w~

uı.ı... ~ ....... ~~ l1 ....... ı,;~

eJI::ll ıJr .... ı..~~

" uı.ı... Wl~

n :;..,ı,. ıJ.r

<..ls- ..U...

....... uı.ı... 'o.ır"' 'i ... ~>"'"-'

T • Wb'/ ~l_,.>.-J

:.,:iJ

~

....... ~ IT ....... ........

IT ....ı..~~

tf!)l ~oJ' .J'ı:Jij .r'\.Jı YrAh J,..,. W.

:;..,ı,. ~.ır--ı · uı.ı...~J Ô(ıjr# ..:.0~ -=-~ :;..,ı,. ıJ.r <..l<-y_r ....... ~~ uı.ı... ' T

<..l<-y_r uı.ı...~

ıJr " t .... bo.~~

t ...,ı,. ıJ.r ...,ı,. <,;_r eJI::ll

\ T Tt

.,.ı.:ll ..,...,aııl w,t ..r,uı y;<JI .rUiy_,.;.ll

r<IJ' ~~.,. ... uı ..,.._,.;.ıı J,..,. ı.u

..:..4_,.;...., ..:.0~

:;..,tıı ı,;.,.ıı .... tıı ~.ırı.ı T rı

w.ı.ıı 'oJr'oll

...u.ıı Wl..l.~

... ~..~ ~.ıru <..Wl ı,;_,.ıı

~'1.>'/<.;,.-:;..,tıı ~.ırll

eJI::ll t;....J. n .... tıı ı,;_,.ıı n

<..Wı...u.ıı

'oy 'J 'ij',ı>r-..ıl'

.....,., 'J 'ij<,~_.,._,ıı ~'b 'i<,>_,.._,

:.,:;_Jı \

ö_r.::l.l

~ ~

... wı~<...ı.ı t t .... tıı~

(46a)

Page 23: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

J

7601 ÖMER B. ALi EL-ISPIRI'NIN MU'INÜ'L-IHVANADLI MANTlK-· ! PROF. OR. RUHATIINYAZOGLU · YRD. DOÇ. DR. BÜNYAMIN ÇALI K

.=. ö,ü:....')U ~~ ;):-.~ )1 ~~~Wl .J!A ..:.>J~ ll . .;r...ı.ll ..,_.kj ı ... •.t~1 (.JL!.ll.y öJ>Lıll J_,l..~.>r .:ı i~~ {

.... .;;ı .. !..U.ll .Jı1 JJ.,:ı ..#1 0 L!.l1 r~ ._;;_, ._p ~ .~1)1 ..:.~lkll

<....\3..1 y_..JI ı.....\3..1 ı.!. ..ırJ.I <.Wl y_,JI vWI ı.l...ırJ.I ..:;~1 ..:..4}.-dl

"'' WIJ 'i WIJ Wb 'i ~Jr'> Wb 'ı;Jr'> Ulkll .. JJ.r<JI

WIJ 'i Wl> Wl> 'i ôWIJ Wl> W b Ul.hll Wl..lll

<....~> <:J.r .... \>U.~ v\&.y_r <.\&.U.~ vWIU.~I

<....~> <:J.r .....,~> '='.r <.\&. <:J.r <.\&.y_r vWiy_..JI

Wb 'i 'ı>y.; Wb 'i ~l_,&>.-J v\&.ü.lb v\&.ü.l6 vWI J!.bl.l

ı.....~> <:J.r ...... \> ı.ı.~ t.\&.y_r to\&. tl.~ ._\3..1 ı.!. ..ırJ.I

<....~> <:J.r ..... ~.,..r t.\&.y_r t.\&.y_r ._\3..1 y_,JI

Wb 'J '-ı>y.; Wl> 'i ~>Y"J t.\&.WJ... to\&. ü.l6 ~Jr'> 'i 'i! l.ı>_,.._,ll

Wb 'i '-ı>y.) Wb 'i ~.>Y"'J <.\&.ü.lb <.\&. ü.l6 Wl>':# 'i! l.ı>_,.._,ll

Wb 'i Y) ü.l6 YJ Y;ü!.b. ü.Uv YJ y_,ll

Wb'J ~ü.lb ~ ~uıı.. uıı..~ ö_r.::il

l#" ' t.W1ı.:..<....!.1

l#" ..... 13-1~1

/\:~

lb)b:-1 .:ı_,:-_,~_, .ıı.. J->- ı.sfr<ıı_, ı.s_;...d1 tJ l:ol;p-11:.~ ~ .r' ı...s~ ~~ ·~ ..:.>1;.>.-}1 .:ıl ~1 {

lb)b:.1.:;ı~J c... ü...1,1 .,!..ll; .:r .h.Li J_,~1 J-<.!.!1 <J ı.s~I'-:W ..blf.!-1.:;-<ı ~ <J ~ ~~ y~ .:r .ı...,ı.,. if-' J_,~ı ~1 <J lp..l:;! ..bıllö_, ~J~ ;.."%_, .ıı.. #.>.di .;..\.l.)b:-)11 .- _;_; ö~ ~~ tJ ~1 y~ .y a..ı.Lı ifJ

.:.ı4 (:!J ~ı ..:.ıı,.u_,J1 ;):- ı.sfr<ı1 ...:...;15" ıJ':! \.:>;):- _,i .:.ıı.::;~ı_, .:ı\:1.~1 ır J1 f:::J ~ı ..:.>ı,.u_,J1 ı.SJ.>.! .:.ı,ç.; .:.ı i ı.. ı ı.sfr<ıı ıJ!

~1 ..:.ıtı;$Jı <J •r-s ı.SJ.>.'jl ..:.>\ı;.....JI ...,.,~ .r' ~ı ıl..> .:rj->- ı.._,~ ı.sp-<JIS"•~li . ._,;t,.ıı ~ı ı.s.J.>.ı.:.ı7(; ı.sfr<ıı .:ı,ç.; .:.ıl Y'J .r'i1 ~~ı..~ .~Wl J_,1..ı.J,1 j!.ç .1-r"-' ..ı c:".>ı t ~~1~ G_....;._,J_, ~.:.ı~_, c:-J ..:.ıyl,.ll

...,...ı:.~~ 0L!.lı c:"-' ~;.>.-~1 <ı.,..._d_, ~ .:ı_,...,J~ e;:)~~ ı~ ı:.r' J.=- w J_,'Jı ~~ <J e;:}ıı ..:.ıı...;....,_,ıı ı.s.J.>.ı

....;.1s; .u.;_~; ... wı ı!.Jr'll.s..,s:Jı J! Ji'l~ .:.ı; ,ı_.. ... 'Nı ....;.1s; ı-ı ~ü <..::11 ..:..V--Jıı,li.:; ..:...i; l.!" H•• JS=!ı ~ •.r=- .:-:IS' ı>! .s;...ıı.:ıı _.ı..ı 27

.s.;.~ıı.s·;.,:; .. Jı .s.;....Jı ~ ; .... ~ıı ;,;,.ıı .s~<Jı J! )'.:.'4 b ;_,~ı....;J.s; J ._..~, U.Jr'll ..ıı )';ll. ~ ....;.;_ ~' :...wı ;,;.,.rı J! )&:.1~ w.,ı öı.ı,r4lı J_:ıl,ı U.. oi Wt_,lt ~V' .j!r-'1 ~or' ; ;_,_.s-.ıJ.ı ~~ J! )i:llı •ı~! ;.u ; .J..ü .._,; ,ı.,:.ı .:) J ....;.;_ \"/1 J ....;_u.ı ı) ;.r-=ıı

·~' J.h:: :'.!~ "l )1, ;~ J.JA :~ "'J )1 .J.iA ;)~ '1 )'! J.L; ır- J.l,.. :1-t (};.l )' )1 .... i lA :~ "l '>b iı~' J ,.iJ, ~ J .b- ~ ~' ...;.u; 28 ~ ....;.;_ 'ılı 'ı~' ....;.ı..; :...wı, .... ~, ...,; Jı..ı,:. ~ ....;.ı.. 'ılı rı..."' 'i 'i!:

Page 24: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

ERZURUM ISPIRLI KADizAD E MEHMED ARIF EFENDI ve ÖMER EFENDI SEMPOZYUMU j761

4lS' ~ '#' .... ~ 4:.-<.c <..Wl 4:.-<...l.ı

t t ui.:I-14:.-<...LI

\#'Ulb... Wl) uıı.il <oJ.r':ı-!1

A w..bil WI...UI

tA :t':?t::Jı ~ ı ~ :~

~!.ıJ 4-:i ulS" .Jl ..fJ ı;_;....JlS"~\.0 ~.ı.:.-! ..:...;1.5'1~! ı;_;$JI ujJ.ıll:.l~ ·(::~)'1 Jr.-.:lö;_,s'.ill J_,uJ.tı Ö;.r" .;...UI

.:ıı ı;fr<ıı ı) A 1 .ı;fr<ıı ~) 4-:-:ı ~~ ~ ı;l lo<\" --~ Ô;J? 4J u.ı.._, .:ıı dl.iSJ ol:>..L.. Ô;J.r" ~~ı _,ı r1.P ~ ı;..ı.:.-ı ..:,..;1.5'\..S' r~) ~ ~~ .ıJ ~ .:ılS" .:ıı., ~~ '4ı .l>_#l .:ılS" ~w1 ı;..ı.:.-1 ..;...;1.5'1~! \..S' r~) ~ ~~ .ıJ 4J .:.r~ (

(46b) .•...,::ll c.y.. .:ı~ .l;._#l Jl .L:........;. ~L.I.:I-1

.Wb 'i 'oJ..r'> ~J .Ulb... Wl.> 4-'uıJ .ül.b "ıJ..l? J_,'yl j-<..!JI J.;l.l.>.- ı) ~~..ı.J.I ~\.::ll~ ;L. .J ıJ'J

~ı, J..i.J-1 _,1 ~1 _,i J..i.J-1 ~ .!lb .;):- J! ~1.:1-1 ı;..ı.:.-) ~J .~Wl ı;..ı.:.-! 1;-:::..-ıJ .Wb ~ Wl) 1;-:::..-ı_,

r-<=-ı..ı o..wı y;Jı e ö;y.Jı ....;~..., .... wı ~_,,r.ı.ı e 41:>)\::.:.ı Jı ı;.; ~ ~ ül.hl.ı ~;_,_,.::ııı ı;_,u!ı .:ıı ı;;~~ .~

e a...,..,:; ~ Ul.hl.ı wı..ıJı ı;.;....Jı .:ıı., .u\.:1-ı ~rl' e rı,~ ~ 'il r-"' ..ı...ı ~_,_,.::ııı ...;.;..;_, . ul.:l-ı ~_,_,.!.lı e rı,~ '1 l'! r-"-!J <..Wl y;JI e ô;..ır<JI J..iA_, .... Wl ~_,pı e~ J..r.:...ı <..Wl <.b_,_,.!.lı uı, .~IJI-1 e r'.P ~'il r-"-!J ~Wl

..:.ol.b')b:.~ı .}4 ...,..IJ ~ı ı~ .;s._, uiJI-1 y;Jı e r'.P ~~ı~ e ö;_,_,.::ııı ....;.;..;_, _, .u\.:1-ı <.b _,_,.!.ll e rı,~ '1 ~~

~;J..r'> LSJ$" ı;l ı;_,A.AJI .)s- rı_,..ıJI cJ..ı..., 1..! U>..ı.:.-1 u~i ....,ı.ı ~ -.l:i! J._rt .;l:lı ~~Lo~ .J_,~I J.<...:.JI J_,.ı.. ı)

)\j ı;_,a- .:.;lS" 0! ~~ 0! <)l!lı J, _r..!ı_, (:.J ~~ ..:.oi:-L>_,ll_, 0\.WI..ıJı o..f'J •·A._ll '-~ tıl.::.ôlı .:r ı;fr<ıı .:ıÇ _,i ~·ı, _,i <....) 29 ~J...!JI ~ ~ .;..\.b)~:.> 'Yü Ul!J.I "ı;..ı_,.::ıll e 'i! ~ )1.; ı.S~ ..;..;IS" .:ıı., ~J.rJ.I ı,S..b-j e )'! ~

(47a) .~.U.. ı;..ı.:.-j .}s- r~..ıJI J..ı..., .J! Wb J.<..:.ıı l.k ~ ~~J . .:ır'.J~ .:ııl.;l!lı J-<..!.lı J..ı.ı.. ı.}~ ;_,s'.ill_, .:ı_,;ıl_,

~~.:r J/sı ı-Al' er...::. _,ı_,~.,. _,i~-' ..:...;1.5' ~!.. .... •;..ı.r<Jıl.iSj ~J..r'> 'i )Ib ri_,~ '1 '1! ~ ı.;_,.;s ı; _,u!~ 'il.ı )'!....;.i.;... ı~u -..ı..-. Y.r ~ ..:,.!.;,.,.. ı~ı ~1.:1-ı rı,~':l_, ~.ır-ı-ı~-'.?~~ 1 .ı..<ıwı J_,ı..lhı ~ ....,~~· ..ı e-Y- r ;;_r.z... Ulb... _, ~-' Ul.h. ~ ~...rı_,~ '1..ı .:#}1 Ô;J? ....;ı,. '~lı ... ~ Ul.h. ~ .JB~_,.,.._,ıı .:r r'J~ ':1 'ı'l.ı ö;J? 'ı'

~~~~_, Ulh.. w1~ ~ Ulhll ~1_,_,.::Jı .:r >;_,_,.::ılı J..L.. ı~ ı., ... ~~ ~ uiJI-1 ~<...Lı ı.} o..W4 u\.:1-ı J-4 ı~ı., ~ ı;.J-dl-..w ....,ı.ı ~"'-'_,....cT- <J ...,.ı:;ı J._r..; ..!..ll!lı ~~ı..~ . .;1!!1 J.<..:.ıı J.;.l>.- ıJ ~ç.uı. eıt::ıı r~' ~

lp ;_,s'.llı, ô_,.!.&- .!..1!.11 ..:.otıfr<ıı ıj ô_,.!.&- ı;..ı.:.-)'1 ..:.olı)<-dl y_A .H->.;~ .. ~_, <!Lo i>.d.l ..:>l.b')b:.':{l ..:.o;L... .ı ıJ'J .pi;­

~Ç"..ı.l.l c:.;~l..:.oi:-L>_,ll .;):- ı;fr<ıı ..;...;1.5' .:ıı ~ ı;fr<ılS" ~~ ı.k 0. ,,.._-n_, .U.')b:.ı .:ı_,.....;~ o....) J.<.!..ıı u.. J.;.ı.. ı) ~ü ~_,s'"..ı.l.l (:.J ~~..:.oY,.... _,ll ı;..u-J ı;fr<JI ..;..;IS" 0!J .UjLJI j_,l..lhl ~ ~r" ~i ..J ~Y- ( ı-4lll.k .ı...~J .,;ı Wl

<47b).ı.>fr<ıl ..;..;IS" .:ıı r~~ '1 )'! v-<.JI .!ll~ .:r ~.>_,.b! ı;~ı v-<s.

ı./'J ....U... ~ J_,..lhı l.k ~ ~_,s'"..ı.l.l eJI.::ll ~ ;L... .J .:.r"J .~1.:1-1 ı;..ı.:.-j..:...;\5" 0! ..,ll ı...J......::.._, ~Wl ı;..ı.:.-j

~ ~i ı/'J ~4) ~ <ı~_,.,._, ~J •? ı,t"J ... ~ UJ.k.. ~;-:::.-ı_, ö_r.&o ı.::,'l ~i if' wb 'ı' '*'" ~J ~ ı.:.::ı _,i ri_,) )' 'ı'! J..L.. e _,ı v-<.Jı .:?.- ı...ı <>...,:Jı, .4.-~ Ulb... _,ı wı, 'ı' ~ _,i <.i1h. ~ ı...ı ..:.0~1 v-<.s. .:ı~ .!ll~_,

.~y J(~~ )' )'jJ..L..y p..u_, .~~

.;....:,i,J~ wı.ılıt: .s;....Jı~;...ıı .lü..ı.;ı~' .ı.rıı, ..:.1,..-S" (7.) .s;.-. >,.:.-.s.ı..-1 .... .,.ı. .:ı' ii....\J.I.,rJII.~ı.:_....,..J ı:.,.. .l.l..ıJJ\,.\._,.:.Jı;.)• 29 .~~cr- .} ....... \..,..ı.; Jli US"ı...ı.ıJı t: .s...s:ıı,

Page 25: ERZURUM iSPiRLi KADIZADE MEHMED ARiF EFENDi ÖMER …isamveri.org/pdfdrg/D232250/2014/2014_YAZOGLUN_CALIKB.pdf · Alev Alatlı'ya göre düşüncenin olmazsa olmazı, tuğlası, demiri,

7621 ÖMER B. ALl EL-ISPIRI'NIN MU'INO'L-IHVAN ADLI MANTIK ••• IPROF. DR.RUHATIINYAZOGLU -YRD.DOÇ.DR.BONYAMIN ÇALI K

<.S..I.>-1 ..:.-~_,.....ıı ..:.ı;l...o U cYJ .,;- ':/ ~illi '-:W t)l.!lı_, J_,~ı ..,,_,..., <) ~1 ..,_J. ...,_t=;l .1_r..ö t_ı\)1 J-<..!.ıı ı..!_,

..:..;IS' .:.>1 <.S _,.....ıl ..r-~ ~r<Jı .:r.lı j ~" .0J~J ..ı..-ı, ~ı.. -....::11 ..;..\!,')\.::,:. ':/ü ·~ (5..1.>-j ..:.-~1 1-iS) ô_;!J-~-

..ı..-ı, .:ı.. ~._,.;.ıı 01.ı...J_,..ı..,. <) ~l:.:.lü ..... ~ ~ ':/1, ..,..ıı,....ır._wı ..:-Jı c:r ._,..l,AJı .:ııs- _,ı wı.. _,ı 'oJ.r" <.S_,.....ıı

.-..~ w.ı... 4-:-- 0~_, ..,-ı-_, wı~ ':/ ~ 4-:-- ·~ t::.'l_, w.ı... ~ 4-:-- <Jy"-j.;J c:) -....::.ıı ...:..U.')\.::.:.':/1 ..,_J. 0_,~_, UU.... ~..:..;IS' <.S_,.....ıı ..r-~ ~1 ..:...;15'1~1, . ....U:...~ ..r-~ ..:,~Wı_, ~!.lll ..:.-~;....:JI 0')\i Ul.h\.1 ~~ ı..i

.Wl~ ':/ ~ ~_,l.ı ~ı.:ı..ı ..r-~ <;_,..<ı.; Wl~ ':/ ':/j ~~ ı..~ . ..,.Jı,...Jı ı_Wı ..:..-ll C:: ..:.-~_,.....ıı ..!ll; .1')\.::.:.1 ~

<;J,.ı ..,_J. ..,.t=;! .k _ri t_ı\)' ~~ c:r <!.JI.!lı .._,r<Jı ı..~ .-..~ Ulh...i }'!J l:l_,; d ty..}..li )1.; Ul.hl.ı J'r.!' (48a)t..~ yrOJI lh <)~ı_, ·(Wl<) .j_,.ll4s-J~ ll oı;.,.. 0~ .JI ~ ~J ol;$'~ rWI <)_,.!1 _,i .ı;...~ rı_,..Uı J.ı...,..

Wl.> 4;.- .Jy"-j.; .0>"!~ .;..... y_r411 ll.> J_,..ı..,. <) ~l.=.lü .<.S_;..dl ..r-(A, ':/!J Wl~ _,i 'oJ.r" 4-?.ti.. <5..1.>-j .)\S' 0J Wl~

..,....~ 4- ~lj ·(::,J ~1 ..:.-I,A.P_,ll ..:.-~p-<Jı C:: ~Wl ~_,.....ıı .1)1:>.1 If~ li~ <...~ ~/' 4;.- <Jll..ı . .i'\.1; .!.IJ>J

..:.-~<.Jı C:: ~t;l...l ~_,A...JI .1)1:>.1 c:r <L.l>- lS~ ._;....,ll <) Wl.> ':/ <...~ <J.r- 4;.- .:ıtı_, .<...~ <J.r-~ rJ <.S_,A...:ll

~1 ~1 .J_,...<J ._;....,ll<) Wl~':/<...~ <J.r- y lij ._,..5:.J1 ll.> .:r<J <.S_;..dl ~~~~~ı_, ·(::.J~I ..:.-I,A.P_,ll

~ı ..:-Jı c:r vı;,s- <J_,sj vı;.... ..,W <;J..ı ..,_J. ~t=;! .1_r..; eN' J-Gı c:r ._,....ı.:ı..ı_, t_ıl)ı .._,.,.....ıı ı..~ . .!.11.15"

u.ı;.... ._,.5:..i ':Jb u.ı;,s-~ rı_,..uı .;.ı..... .:ıı wı.. ~.,.....ıı 01.ı.. <) •....;:Jı_, .ı.,.:.. .:ı_,..<; .:ıt ~ ~L. uı;,s-0~ ..,..ıı,....ıı

~.r-o 0Jrs-J .... ,.~~ ._r\.1; ı.ı.._, wı.. ~ <J_,rs._, .:ıt=.'ı . .:ı_,:-_, .;..... ~.,.....ıı 01.k J_,..ı..,. <) ~l:.:.lü r'-'~ ':/ )'! ..:.s- ~>_,~

e:: r'-'~ ':/ ':/~ •-Y- ~., ....u:... ~ ~ ~ <48b) .şıı ..:.ı~_;....ıı .1')\.::.:.ı c:r .ı.... ı.,.. ı.s~ .!.11~_, w.ı... ~

.... ~ Ulbo ~.r-o 0_,_r.s_, r'.ı~ )' )'! ~~ .!.ll~ .:r ~>_,~ ..:.-~t_;....ıı ..!ll; ..r-~ ~~> ·rı,..uı L,;.Js. .s~ ':/ .sJı -=--~.r.--<ı' c:r c:rl.!lı_, ._,..~uı .._,.,.....ıı ı..~ .<Jt:.a_,Jı_, .J'-'!~y-_,ıı_, <...Wı Ul.hl.ı ı./"J <..Wl Ul.hl.ı Jl ı_Wı -=--lt_,A...:ll .1')\.::.:.1 c:r .ı.,..ı.,..

~,_, ·rwı J._,.lı 4s- .;~ll y.._,J.ı LJ>I;ıSJ ~ı.:ı..ı <.S..I.>-1 ..,ıuı vı;.... .:ı_,s-·~, ..,_J. ~t=;ı .ı._r.; t_ı\)' ~~

~ )'! 4-:P ü_,~ <.S_,A...:li.SJ ':/b •'ı$' ~ rı_,..uı .;.ı..... 01 wı~ li! .yi <.S_,A...:l'..r-~ .ı..ı c)l.!lı J-<..:.ıı 0. ~ıs-..,..~uı <)

~ ı..~ .u.. .... ~ <J.r- li;~...<> ~_,r<Jı_, r'-'~ ':/ ':/! ı.,.:.. J.k. ı~ı ~ı.:ı..ı 0~ ..... ~ <J.r ~ ..:..;ıs-•;,.r" ~~ ·)~,_, r'-'~ <.S..~>-! .ı;... .:ı.-s ....,.,.....ııı.k ı;:t=;l ~_r. .:ı~ .u~> <J.r tJi .y-1 . ._,...,;_;lı ..r-~ .ı..ı J.,~ı pı ~ ..r-<A. c:rl.!lı ....,.,....

•l;ıSJ rWı <)_,.ll 4s- J~ ll .ı;... .J\5' J_,~ı J! C:"'" ;ıl ._,...,;_flı ~ I~!J . .; .. LS rWı .j_,.JI .,Js. J~ ll •l;ıSJ ~t;l...l

..,_hi cr J. r')L<.ıı ılı ._ı.:..w_, .:\ı_,llJ.I ~~ J! ~ ~\.:l.l <.S..~>-! c:r YJ>.- <.,IL. ~~ .:ı_,...G ~ı.:ı..ı <.S..~>-!

(49a) . .Y # t_ı\)' ~~ ı::t=;'l ...,.....ı.:ı..ı .ı._r.ıı <J'-:! ~ 01..uı

Y.}:l ~L.JI ..f'J ·!;$' .:ı.-.sJ ~<ıı 4ı_,.,._,l.ı ..f'J .ı;... '-:W ';J..I ..,_J. ..,.t=;! .k _ri t_ı\)' ~'.:r t_!L.Jı yr<JI t..l_, ı.._,.....a.. <.S_;..dl ..r-~ ~ı .:ıı .yi -<.S.r.-<ıı ..r-~ .ı..ı <!.JI.!lı J-<..:.ıı <) ~ıs- y_r411 ılı <.) ~" .~ı.:ı..ı <.S..I.>-!

..:..;15'1~1 Wl~':/ -.~_,.,._,_, y_r4JI l.k J.ık <) <.....u:l.l ..:..-ll <.S..I.>-! <.S_,A...:ll ..:..;15'1~! Wl.>)' ~ ~ <.Sp-<.JI r'..ı~ )' -.JJ r-"' 1~\> ..aı.,. ~ ~W ı_, ~1...1!1 (::.J ty1 ..:.ı~_,A...JI ..r-~ .J')\i J..ı ty1 ı.. i .ö_rdl J! <..Wl Wbl.l .yi <.,i~l ~~ <.S-~.>-1

.~1 cr if ..r-<.J1 y\ı <) ~ LS Wl.> )' ~ ~t;l...l ~_;..di~ .:ıı_, Wl~ ':/ ~ ..:.ı;l...o <.S;ı--<JI rı_,~ )' ~~ ..:.-;~...<> <.S;ı--<.!1 rı_,~ ':/ 4-:l! r-'" 1~\.i <..~ Ulh.. ö_rdl JJ <..Wl Ul.h\.1 ı.Ş-"i <.,i~l ~~ ..:.ı\.t;....:JI ..r-~ .J~ t)l.!ll \...~

~ .:.c.&J':/1 c)l!l ~ı.: ~ı.. c:r ~.,.!..o)\;<.;.... rli'l' (}J .ı.i_, yb.:J.ı ..ıs-~.;...q c:r .~ı;ı ..:.-.ı....ıi t.. ?ıı.ı.. .wı.. ':/ <t~,.,.J

·0!-"1 ..:.-1.:.-_;iı_, ~_;il ~J I.:Jü.ı......ı_, I.:JI.,.>-)1_, l:;..ll~JJ l:.l pl ~1 ~\ı J_r.J.I ._,.;.lll c.,Ş~'/1 ~ pWI e:;\J,.I-1!

( 49b) . .:ı~t..uı ...,.._,.ı,ıı ..:.ıt,:ı J. .:ıu.r.Jı ._,..L.i r <$.iJı .:ıl}l ~ c:r ~ ı-"ı ~ -.~_,ı,.~ı • .k l::!L.; .;J.ı 0i Jt,ı c:- ..uJ