-
Eru lífeyrisréttindin þín áhættustýrð?
Gunnar BaldvinssonErindi á morgunverðarfundi Deloitte 6. júní
2013
-
Áhættustýring
•
Víðtæk áhættustýring hefur verið til staðar um árabil–
áhættugreining, áhættumat, eftirlit með áhættu–
starfslýsingar, aðskilnaður starfa, verkferlar, verklagsreglur, gátlistar–
aðgangsstýringar, ábyrgðaskiptingar–
viðmiðanir við val á verðbréfum og gerð fjárfestingarstefnu
•
Lærdómsnefnd lífeyrissjóða skilgreindi áhættur 2010•
Á árinu 2012 hófst innleiðing tilmæla FME um áhættustýringu
-
Áhættustýring Almenna• Áhættugreining
– Skilgreining á áhættum
• Áhættumat– Mat á afleiðingum–
Skilgreining á áhættustigi
• Áhættustefna–
Markmið og vikmörk (hvaða
áhættu viljum við taka)–
Skilgreining á aðgerðum til að
draga út áhættu– Hver, hvernig, hvenær
• Áhættueftirlit – Framkvæmd eftirlitsaðgerða –
Viðbrögð ef niðurstaða sýnir frávik
frá stefnu
• Mat á áhættueftirliti–
Mánaðarlegar skýrslur, yfirfarnar af
stjórnendum–
Aðgengilegar fyrir stjórn og
endurskoðendur–
Stjórn fer formlega yfir 4 x á ári,
oftar ef þarf–
Innri endurskoðandi kannar virkni
innra eftirlits og áhættustýringar
-
Kjarnar
• Áhættugreining og mat•
Ásættanleg áhætta,
vikmörk• Eftirlitsaðgerðir, tíðni• Skýrslugerð
• Eignasamsetning• Skilgreind áhætta (flökt)•
Viðmiðanir
-
Sveiflur eru óhjákvæmilegar
Vænt ávöxtunm.v. +/‐
tvö staðalfrávik fyrir mismunandi langan
sparnaðartíma
Á löngum tíma jafnast sveiflur út
-
Mánaðarleg breyting erlendra hlutabréfa
Verkefnið er að tryggja að sveiflur
verði í takt við fjárfestingarstefnu
ekki meiri, ekki minni
Heimsvísitala ISK Erlent safn AL
‐15,0%
‐10,0%
‐5,0%
0,0%
5,0%
10,0%
12.2009 6.2010 12.2010 6.2011 12.2011 6.2012 12.2012
-
Mánaðarleg breyting erlendra hlutabréfa
Erlenda safnið hjá Almenna hefur
sveiflast í takt við fjárfestingarstefnu
‐15,0%
‐10,0%
‐5,0%
0,0%
5,0%
10,0%
12.2009 6.2010 12.2010 6.2011 12.2011 6.2012 12.2012
Heimsvísitala ISK Erlent safn AL
-
Sérhannað eftirlitskerfi
Til að skrá áhættur og eftirlitsaðgerðirByggt á excel skjali sem var notað áður
-
Áhættuflokkar
-
Skilgreining á undiráhættum og mat á áhættustigi
-
Vaxtaáhætta
Dæmi um eftirlitsaðgerð
Aðgerðirnar eru samtals 62
-
Sýnishorn af mánaðarskýrslu
Rekstrarstjóri rýnir í niðurstöður og gefur skýrslu
Framvinda eftirlits‐aðgerða
Tölfræði
-
En eru þín lífeyrisréttindi áhættustýrð?
•
Hvert stefnir? Hver verða eftirlaun m.v. óbreyttan sparnað?
•
Hver er eignasamsetning eftirlaunasparnaðarins?
•
Hvaða tekjur færðu greiddar ef þú missir starfsgetu?
•
Hvaða tekjur verða greiddar til fjölskyldu þinnar ef þú fellur óvænt frá?
-
Hvert stefnir?
0
20
40
60
80
100
Laun
EftirlaunLaun sem síðast var greitt af
Lífeyrissjóður frá 65 ára aldri til æviloka
Séreignargreiðslur í 20 ár
19% af launum til æviloka
40% af launum í 20 ár
Útreikningar á stöðu 190 sjóðfélaga á
aldrinum 50‐59 ára á árinu 2011 sýndu að
áætluð eftirlaun verða nálægt 40% af launum
-
Þolir þú sveiflur á ávöxtun?
9,99,4
8,6 8,2 7,8
6,7
5,6
0
2
4
6
8
10
12
100%hlutabréf
20%skuldabréf,
80%hlutabréf
40%skuldabréf,
60%hlutabréf
50%skuldabréf,
50%hlutabréf
60%skuldabréf,
40%hlutabréf
80%skuldabréf,
20%hlutabréf
100%skuldabréf
Ávöxtun í %
á ári að
með
altali 1926
‐2011
25 23 21 17 14 12 13
61 63 65 69 72 74 73
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Ár með neikvæða ávöxtun
Ár með jákvæða ávöxtun
Á löngum tíma er fjárfestum umbunað
fyrir að taka á sig sveiflur og þola
neikvæð ár
en fjárfestar með stuttan sparnaðartíma
þola ekki sveiflur
-
Þolir þú sveiflur á ávöxtun?
9,99,4
8,6 8,2 7,8
6,7
5,6
0
2
4
6
8
10
12
100%hlutabréf
20%skuldabréf,
80%hlutabréf
40%skuldabréf,
60%hlutabréf
50%skuldabréf,
50%hlutabréf
60%skuldabréf,
40%hlutabréf
80%skuldabréf,
20%hlutabréf
100%skuldabréf
Ávöxtun í %
á ári að
með
altali 1926
‐2011
Neikvæð ávöxtun U.þ.b. þriðja
hvert árU.þ.b. fimmta hvert ár
U.þ.b. sjötta hvert ár
-
Skuldabréf sveiflast líka
Þeir sem þola ekki sveiflur verða að huga
að meðaltíma bréfanna
-
Reiknaðu með því óvænta!
29%23%
71% 77%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Konur Karlar
Verða óvinnufærir fyrir 65 ára
Engin áföll
Af þeim sem eru vinnufærir 35 ára
verða 29% kvenna og 23% karla óvinnufær
fyrir 65 ára aldur
Örorkutíðnin hækkar með aldrinum
-
Lægri ávöxtun framundan?
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
5,5
Ávöxtunarkrafa
Ávöxtunarkrafa í %
3,5% viðmið
Margt bendir til þess að næstu áratugi verði
hagvöxtur á Íslandi lægri en hann hefur
verið á síðustu áratugum og svipaður og á vesturlöndum.
-
Meðalævi lengist og lengist
Lífeyrissjóðir geta brugðist með með því
að hækka iðgjöld, breyta greiðslum eða hækka eftirlaunaaldur
-
Aldurssamsetning að breytast
Fjölgun efirlaunaþega dregur úr getu
ríkissjóðs til að greiða öldruðum
-
Hver er staðan þín?
Það er alltof algengt að konur og menn byrji að hugsa um
þessi mál þegar lítill tími er til stefnu
Fjöldi sjóðfélaga sem hafði sótt stöðufundi í árslok 2012
-
Eru lífeyrisréttindi þín áhættustýrð?
Það er gömul saga og ný að dreifa áhættu með því að hafa ekki
öll eggin í sömu körfunni
Skipting erlendra eigna á lönd og atvinnugreinar
