Erken Modern Dönem Avrupası’nda Savaş ve Barış

1

Giriş Din Savaşları (Fransa, İspanya ve Aşağı Ülkeler)

Otuz Yıl Savaşları Devletler arası Savaş ve Barış

Erken Modern Dönem Avrupasında Savaş ve Barış

2

Protestan Reformu Amerika’nın keşfi De revolutionibus orbium’un yayınlanması

Giriş

3

İspanya Habsburgları konu edilmektedir. Bir kilise, bir imparator ve bir imparatorluk üzerine kurulu

evrensel monarşi. Evrensel monarşiye en fazla yaklaşan kişi V. Charles’tı. Charles cesaret ve şövalyelik onuru, prestij gibi

değerlerle yetişmiştir.

Din Savaşları(Evrensel Monarşi Fikrinin Başarısızlığı)

4

Charles’ın hedefi, Avrupa’ya egemen olmak ve kendini Roma İmparatoru olarak kabul ettirmekti.

Bu hedefi engelleyenler: Öncelikle iki düşman olarak Türkler ve Protestanlardı. Ayrıca geniş toprakların tek merkezden yönetilmesinin

mümkün olmadığının ortaya çıkması ile gücün kötüye kullanılacağı düşüncesiyle bu plana karşı çıkanlardı.

Din Savaşları(Evrensel Monarşi Fikrinin Başarısızlığı)

5

Seksen Yıl Savaşı (1568-1648) veya Hollanda İsyanı Savaşın sebebi: Hanedanlık ve Din, Siyasi, ekonomik, sosyal ve entelektüel sebepler.

Din Savaşları(Hollanda İsyanının Sebepleri)

6

16’ncı yüzyılda savaş ve miras yoluyla Aşağı Ülkeler, Kutsal Roma İmparatoru V. Karl'ın eline geçmişti.

1548’de V. Karl Hollanda'nın on yedi eyaletine özerklik verdi.

Ancak V. Karl'ın oğlu çok dindar bir Katolik olan II. Felipe Hollanda'da yayılmaya başlayan Protestanlıktan memnun değildi.

Hollanda'ya zorla ağır yasalar ve vergiler getirdi, Protestanlığı yok etmeye çalıştı.

Bütün bu sert yönetim koşulları Hollanda'da ayaklanmalara yol açtı.

Din Savaşları(Hollanda İsyanının Sebepleri)

7

Ayaklanmalar 1568-1648 yılları arasında devam etti.. 1579 yılında yedi Protestan ağırlıklı eyalet biraraya

gelerek Utrecht Birliği’ni kurdular. Utrecht Birliği zamanla Yedi Birleşik Alçak Ülkeler

Cumhuriyeti’ne dönüştü.

Bu cumhuriyet ilerideki yıllarda günümüz Hollanda‘sının çekirdeğini oluşturacaktı.

Din Savaşları(Hollanda İsyanının Gelişmesi ve Sonuçları)

8

Hollanda ikiye bölündü. Kuzeydeki yedi bölgede (Bugünkü Hollanda) Protestan

birliği kuruldu. Güney bölgesi (Bugünkü Belçika) İspanya’nın

egemenliğinde kaldı. Güneyden kuzeye büyük bir nüfus göçü meydana geldi. Hollanda bağımsız oldu ve İspanya eski gücünü

kaybetmeye başladı.

Din Savaşları(Hollanda İsyanının Gelişmesi ve Sonuçları)

9

1562-1598 arası aralıklarla devam etti. Dini coşkunun rolü çok büyük, En önemli olay 1572’deki Aziz Bartolomeus Yortusu

kıyımıdır. Şiddet daha yaygın ve acımasızdır. 1598’de Protestanlara dinsel ve siyasal özgürlük tanınmıştır.

Din Savaşları(Fransa)

10

Din Savaşları Döneminin Özellikleri

Askerlik;

Askere alım büyük bir problem, Sürekli askerler yok, Feodal beylerin askeri var, fakat düzenli ve disiplinli

değil, Paralı askerler: Asıl savaşan unsurları bunlar

oluşturuyor. Parayı kim verirse onun yanında savaşıyorlar.

11

Din Savaşları Döneminin Özellikleri

Din ve şiddet: Gaddarlık; Kurbanların çoğunu siviller oluşturuyordu. Savaşın yanında salgın hastalıklar, açlık ve kıtlık da

yıkıma sebep olmuştur. Zulüm ve işkencenin en acımasız örnekleri: Roma,

1529; Antwerp, 1579 ve Paris, Saint Bartholemous Yortusu, 1572’dir.

12

Din Savaşları Döneminin Özellikleri

Sadakat Şeması: Şehirler, Devletler, Milletler: Sistem şehirlere dayanmaktaydı. Monarkların merkezileştirme çalışmalarına şehirler ve

soylular tepki vermiştir.

13

Otuz Yıl Savaşları, 1618 ile 1648 yılları arasında yapılan ve Avrupa devletlerinin çoğunun katıldığı savaşlar dizisidir.

Temelinde, bir Protestan-Katolik mücadelesi olsa da, savaşan devletlerin çoğu dinsel değil siyasi amaçlar için savaşmıştır.

Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı prensliklerin farklı taraflarda savaşması sebebiyle bir iç savaş niteliği de taşımaktadır.

Otuz Yıl Savaşları’nın Sebepleri

14

1555, Augsburg Barışı Katolik-Protestan çatışması sona erecekti. Alman prensleri, Katoliklik ve Lutercilik arasında istediği

tercihi yapabilecekti.

Anlaşmanın hükmü yetersiz kaldı ve uygulanamadı.

Otuz Yıl Savaşları’nın Sebepleri

15

Protestan prenslikler

Katolik prenslikler

1608

1609

İmparator

Otuz Yıl Savaşları’nın Sebepleri

Bavyera

Birlik

16

Katolik Birliği

Protestan BirliğiHollanda

Otuz Yıl Savaşları’nın Sebepleri

İngiltere

İmparatorluk

İspanya Habsburgları

Fransa

Destek

17

Din, Augsburg Barışı Katolik-Protestan çatışması

Hanedanlık (Veraset iddiaları) ve güç mücadelesi

İttifaklar Siyasi, ekonomik, sosyal ve entelektüel

sebepler.

Otuz Yıl Savaşları’nın Sebepleri

18

Otuz Yıl Savaşlarının Yayılması

Protestan olan Danimarka kralı 4’üncü Christian, İngiltere, Fransa ve Hollanda’dan aldığı destekle kendisini Protestanlığın savunucusu ilan etti ve İmparator’a ve Katoliklere karşı savaşa katıldı.

Kendisini destekleyen devletlerin iç sorunlar yüzünden zayıf olması sebebiyle yenildi ve İmparatorla barış yapmak zorunda kalarak savaştan çekildi.

Danimarka’nın savaşa dahil olması

19

Otuz Yıl Savaşlarının Yayılması

Danimarka’nın çekilmesi sonrasında İsveç Kralı 2’nci Gustavo Adolf (Gustavus Adolphus), Protestanları destekledi ve İmparatorluğa saldırdı.

Savaşın başında zaferler kazanmasına rağmen, 1632’de Lützen Savaşı sırasında öldü. 1634’te ise Protestan güçler yenilgiye uğradı.

İsveç’in savaşa dahil olması

20

1635, Prag Düzenlemesi; Alman prensliklerinin dış devletlerle ittifak yapması

engelleniyor, Alman prensliklerinin ayrı ayrı olan orduları,

İmparator’un liderliği altında birleştiriliyordu. Siyasi gücü çok zayıflamış olan Kutsal Roma Cermen

İmparatorluğu tekrar güçleniyordu.

Otuz Yıl Savaşlarının Yayılması

21

Prag Düzenlemesi

Protestanların yanında savaşa dahil

Fransa katolik olmasına rağmen

Otuz Yıl Savaşlarının Yayılması

22

16’ncı yy'da Avrupa’nın gelişmiş bir bölgesi olan Almanya’da 17’nci yy'dan 19’uncu yy'ın ikinci yarısına kadar sürecek olan bir gerileme ve yerellik başladı.

Roma Cermen İmparatorluğu’ndan başka İspanya Habsburgları da gerileme sürecine girdi.

Altmış yıldır İspanya egemenliği altında olan Portekiz 1640’ta bağımsız oldu.

Hollanda ile İspanya arasındaki Seksen Yıl Savaşları sona erdi.

İsviçre’nin bağımsızlığı tanınmıştır.

Otuz Yıl Savaşları’nın Sonuçları

23

En önemli siyasal sonucu;Fransa’nın Kıta Avrupası’nda en güçlü devlet olarak

ortaya çıkmasıdır.

Otuz Yıl Savaşları’nın Sonuçları

24

Son büyük din savaşı

Devletlerin çıkarlarının dinsel bağların önüne geçmesi

Savaş Uluslar arası ilişkiler esaslarının temelleri

Modern diplomasinin temelleri

Otuz Yıl Savaşları’nın Sonuçları

25

Vestfalya Barışı; Dini hoşgörü fikrini tanıttı Savaşı sona erdirdi Hollanda, Portekiz ve İsviçre’nin egemenliğini tanıdı

Savaş, kıtlık ve salgın hastalıklarda yüz binlerce insan öldü.

En çok zararı Almanya gördü. Fransa Kıta Avrupası’nda en güçlü devlet haline

geldi. İspanya Habsburgları gerileme sürecine girdi.

Otuz Yıl Savaşları’nın Sonuçları

26

Halkın katılımı; Savaş, kıtlık ve salgın hastalıklar yıkıma sebep oldu. Kimliğe dayalı hayatta kalma stratejisi uygulandı. Kimliğe dayalı ortaklık takımları: Aile ve topluluk ilişkileri, Feodal ve bölgesel bağlar, Bilgi ve iletişim alanında bölgesel işbirliği, Dini gruplar arası ve içi dayanışma ile Asker-sivil işbirliği.

Otuz Yıl Savaşları’nda Kimlikler ve Zihniyetler

27

Askerler ve diplomatlar; Askerler paralı askerlerdi. Bir dereceye kadar bağımsız olabilen subayların

aksine diplomatlar üstlerine tam bağlıydı.

Otuz Yıl Savaşları’nda Kimlikler ve Zihniyetler

28

Hükümdarlar ve devlet adamları; Krallar ve hükümdarlar da savaş alanında yer almışlardı. Yöneticiler arasında hiyerarşi mevcuttu. Hiyerarşi, evrensel monarşi, bağımsızlık ve libertat

(bağımsızlık) önemli unsurlardı. Karşılıklı tanıma, çatışmaların sona erdirilmesinde

olmazsa olmazlardandı.

Otuz Yıl Savaşları’nda Kimlikler ve Zihniyetler

29

Dönem savaşlarının sebepleri Genelde hanedanlıkla ilgili Din (mezhep) savaşları Jeostratejik problemler ve ticari çıkarlar (Siyasi,

ekonomik, sosyal ve entelektüel sebepler).

Çoğu kez merhametsizlik ve acımasızlıkla ünlü. Düşman algısının doğuşu ve bunun propaganda

yoluyla yayılması. Savaşların rasyonel argümanlarla

meşrulaştırılması (Devlet çıkarı, hukuki savlar vb.).

Sınırlı savaşlar ve sınırlı hedefler.

Dönem Savaşlarının Özellikleri

30

Büyük kazanımlar savaş meydanında değil, masa başında elde edilirdi.

Kayıpların çoğu savaşla birlikte kıtlık, açlık, hastalık ve salgınlardan kaynaklanıyordu.

Çok sayıda ikili ve çok taraflı anlaşmaların yapılması.

Savaşlar imparatorlar tarafından çıkarılmış ve bitirilmiştir.

Dönem Savaşlarının Özellikleri

Erken Modern Dönem Avrupası’nda Savaş ve Barış