90

ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες
Page 2: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

�ENOΦΩNTOΣ

EΛΛHNIKATOMOΣ Δ�

[BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ) – BIBΛION Z]

Page 3: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

�ENOΦΩNTOΣ

EΛΛHNIKATOMOΣ Δ�

[BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ) – BIBΛION Z]

Eσαγωγ�-Mετ��ρασις-Σ��λια:KˆÓÛÙ·ÓÙÖÓÔ˜ §. KˆÛÙfiÔ˘ÏÔ˜

�Eπιμ�λεια:KˆÓÛÙ·ÓÙÖÓÔ˜ ¶ÔÙ·ÌÈÄÓÔ˜

\AÓ‰ÚÈ¿Ó· X·¯ÏÄ

T�τλ�ς: �εν���ντ�ς !Eλληνικ�, T�μ�ς Δ��Eκδ�σεις: ΓEΩPΓIAΔH-«BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN»

!Yπε'θυν�ς �Eκδ�σεως: /Aδωνις �Aθ. Γεωργι�δηςΣτ�ι�ει�θεσ�α: «ÁÚ·Ê‹» E0αγγελ�α Λ�νη

Φ�λμ-M�ντ�1: N�κ�ς Xατ1ηπ�ρης�E23�υλλ�: Δημ�τρι�ς Mπιλιλ4ςCopyright © Λ. Γεωργι�δης 2007

ISBN: 978-960-316-403-6SET: 978- 960-316-396-1

Kεντρικ? δι�θεσιςBι@λι�πωλεCα:

Σ�λων�ς 114, �Aθ4ναι T.K. 106 81 τηλ. 210 38 47 347Kη�ισ�ας 236, Kη�ισι� T.K. 145 62, τηλ. 210 80 15 113

www.georgiadesbooks.com- e-mail: [email protected]

�Aπαγ�ρε'εται F Gναδημ�σ�ευσις Jλ�κληρης L μ�ρ�υς τ4ς παρ�'σης μελ�της, μQJπ�ι�δ�π�τε μ�σ�ν, �ωρRς τ?ν γραπτ? Sδεια τ�U Vκδ�τ�υ L τ�ν ν�μ�μων κληρ�ν�-μων τ�υ. �Eπιτρ�πεται F Gνα��ρW στ\ παρ\ν @ι@λ�� L στ\ περιε��μεν� τ�υ μ�ν�ν σQπερ�πτωσι π�^ παρ�υσι�1�νται ρητ�ς τW στ�ι�εCα α0τ�U.

Page 4: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

• E N O º ø N T O ™ E § § H N I K A

BIB§ION ™Tã

K E º A § A I O N ¢

‘O Kλε�μ�ρ�τ�ς εσ��λλει στ�ν B�ιωτ�α. �Hττ�ται κα� ��νε�εται

στ� Λε�κτρα. O� Σπαρτι�τες δ!"�νται τ�ν #ττα μ$ παραδειγματικ�

&'ι�πρ!πεια. O� (Aθηνα+�ι &ρν��νται ν� ��ηθ,σ�υν τ�/ς Θη�α��υς.

�O ταγ1ς τ2ν Θεσσαλ2ν (I�σων μεσ�λα�ε+ γι� ν� 3πιτ�"η συνθηκ�λ�-

γησι μετα'/ Θη�α�ων κα� Λακεδαιμ�ν�ων. Δ�λ���ν�α τ�� (I�σ�ν�ς

και δι!νε'ις μετα'/ τ2ν διαδ�"ων τ�υ (371—368).

1. =Eπειτα &π( α>τ� �� (Aθηνα+�ι &π!συραν τ�ς �ρ�υρ!ς τ�υς&π1 τ�ς π�λεις κα� &νεκ�λεσαν τ1ν (I�ικρ�τη κα� τ� πλ�+α τ�υκα� τ1ν ?πε"ρ!ωσαν ν� 3πιστρ!ψη Cλα Cσα 3πDρε μετ� τ�νσυνθ,κη, π�/ Gκαμε μ$ τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς.

2. (E' Lλλ�υ �� Λακεδαιμ�νι�ι &π!συραν τ�/ς Mρμ�στ!ςτ�υς κα� τ�ς �ρ�υρ!ς τ�υς &π1 Cλες τ�ς Lλλες π�λεις, 3κτ1ς τ��Kλε�μ�ρ�τ�υ, π�/ Nταν &ρ"ηγ1ς τ�� στρατ�� τ�υς στ�νΦωκ�δα. A>τ1ς ρQτησε τ�/ς &ρ"ηγ�/ς τDς "Qρας τ�υ τ� πρ!πειν� κ�μη. T�τε R Πρ�θ��ς 3δ,λωσε Cτι, κατ� τ�ν γνQμη τ�υ,Gπρεπε ν� διαλ�σ�υν τ1 στρ�τευμα, Cπως 3π!�αλλαν �� συν-θDκες κα� ν� παραγγε�λ�υν στ�ς π�λεις ν� συνεισ�!ρ�υν στ1ννα1 τ�� (Aπ�λλων�ς1 Cσα "ρ,ματα Uθελε V κ�θε μ�α. =Eπειτα,3�ν κανε�ς 3μπ�διWε τ�ν α>τ�ν�μ�α τ2ν π�λεων, Gπρεπε ν�πρ�σκαλ!σ�υν Cλ�υς 3κε�ν�υς π�/ Uθελαν ν� τ�ν πρ�στατε�-σ�υν κα� ν� �αδ�σ�υν 3ναντ��ν 3κε�νων π�/ &ντιδρ��σαν σ(α>τ,. Γιατ� Gτσι, εYπε, 3ν�μιWε Cτι κα� �� θε�� θ� Nσαν ε>ν�ϊκ��&π!ναντ� τ�υς, κα� �� π�λεις δ$ν θ� 3στεν�"ωρ��ντ� π�λ�.

3. (A��� Lκ�υσε α>τ� V συν!λευσις 3θεQρησε τ1ν λ�γ� τ��

– 7 –

1. T� "ρ,ματα �α�νεται Cτι θ� διετ�θεντ� γι� τ�ν &ν�ικ�δ�μησι τ�� να��,π�/ εY"ε γκρεμισθD τ1 372 π.X.

• E N O º ø N T O ™ E § § H N I K A

BIB§ION ™Tã (Û˘Ó¤¯ÂÈ·)

K E º A § A I O N I V

�Eκ δ� τ��τ�υ � μ�ν �Aθηνα��ι τ�ς τε �ρ�υρ�ς �κ τ�νπ�λεων �π�γ�ν κα! �I�ικρ�την κα! τ�ς να"ς μετεπ#μ-π�ντ�, κα! $σα &στερ�ν 'λα(ε μετ� τ�)ς $ρκ�υς τ�)ς �νΛακεδα+μ�νι γεν�μ#ν�υς, π�ντα .ν�γκασαν �π�δ�"ναι.Λακεδαιμ�νι�ι μ#ντ�ι �κ μ�ν τ�ν 0λλων π�λεων τ��ς τε1ρμ�στ�ς κα! τ�)ς �ρ�υρ�)ς �π2γαγ�ν, Kλε�μ(ρ�τ�νδ� '3�ντα τ4 �ν Φωκε"σι στρ�τευμα κα! �περωτ�ντα τ��6κ�ι τ#λη τ+ 3ρ7 π�ιε�ν, Πρ�θ��υ λ#9αντ�ς $τι α:τ;�δ�κ�+η διαλ�σαντας τ4 στρ�τευμα κατ� τ�)ς $ρκ�υς κα!περιαγγε+λαντας τα�ς π�λεσι συμ(αλ#σθαι ε<ς τ4ν να4ντ�" �Aπ�λλων�ς =π�σ�ν (��λ�ιτ� >κ�στη π�λις, 'πειτα ε<μ2 τις �;?η α:τ�ν�μ�υς τ�ς π�λεις ε@ναι, τ�τε π�λιν παρα-καλ#σαντας $σ�ι τB� α:τ�ν�μ+Cα (��λ�ιντ� (�ηθε�ν, 0γειν�π! τ�)ς �ναντι�υμ#ν�υςD �&τω γ�ρ Fν '�η �6εσθαι τ��ςτε θε�)ς ε:μενεστ�τ�υς ε@ναι κα! τ�ς π�λεις Gκιστ� Fν03θεσθαιD

– 6 –

1

2

Page 5: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

Πρ�θ��υ σ�ν MπλD �λυαρ�α. Φα�νεται πρ�γματι Cτι κ�π�ι�ςκακ1ς δα�μων τ�/ς \δηγ��σε. (E' Lλλ�υ δι!τα'αν δι( &πεσταλ-μ!νων τ1ν Kλε�μ�ρ�τ� ν� μ� διαλ�ση τ1ν στρατ�, &λλ� ν��αδ�ση &μ!σως 3ναντ��ν τ2ν Θη�α�ων, 3�ν δ$ν &�,σ�υν α>τ�-ν�μες τ�ς π�λεις.

((A�( ]τ!ρ�υ R Kλε�μ�ρ�τ�ς, Cταν Gμαθε Cτι Gγινε ερ,νη,Gστειλε &νθρQπ�υς γι� ν� ρωτ,σ�υν τ�/ς 3��ρ�υς τ� Gπρεπεν� κ�μη. A>τ�� τ1ν δι!τα'αν ν� �αδ�ση 3ναντ��ν τ2ν Θη�α�ων,3�ν δ!ν L�ηναν α>τ�ν�μες τ�ς π�λεις τDς B�ιωτ�ας). ^Oτανλ�ιπ1ν κατ�λα�ε Cτι _"ι μ�ν�ν &ρν��νται ν� &�,σ�υν α>τ�ν�-μ�υς τ�ς π�λεις, &λλ( �`τε κα� τ1ν στρατ� τ�υς δι!λυαν, μ$ τ1νσκ�π1 ν� τ1ν &ντιτ�'�υν κατ� τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων, τ�τε\δ,γησε τ1 στρ�τευμα στ�ν B�ιωτ�α. O� Θη�α+�ι τ1ν περ�με-ναν σ$ κ�π�ι� μ!ρ�ς &π1 τ1 Rπ�+� 3π�στευαν Cτι θ� εσ��ληπρ�"ωρ2ντας &π1 τ�ν Φωκ�δα, γιατ� τ1 μ!ρ�ς 3κε+ν� Nτανστεν�2. ^Oμως α>τ1ς δ$ν εσ!�αλε &π( 3κε+, &λλ� &��� 3πDρετ1ν δρ�μ� π�/ περν�ει &π1 τ�ς Θ�σ�ες3, π�/ Nταν aρειν�ς, κα�π�/ δ$ν περ�μενε κανε�ς ν� �αδ�ση &π( 3κε+, G�θασε στ�νKρε�σι, κατ!λα�ε τ1 τε+"�ς κα� α"μαλQτισε δQδεκα τρι,ρειςτ2ν Θη�α�ων. 4. (A��� Gκαμε α>τ�, 3γκατ!λειψε τ�ν θ�λασσακα� &��� &ν!�ηκε ψηλ�τερα, 3στρατ�π!δευσε στ� Λε�κτραστ�ν "Qρα τ2ν Θεσπι!ων.

O� Θη�α+�ι 3στρατ�π!δευσαν στ1ν &π!ναντι λ���, π�/ε?ρ�σκετ� π�λ/ κ�ντ�, "ωρ�ς ν� G"�υν Lλλ�υς συμμ�"�υς,παρ� τ�/ς B�ιωτ��ς. (Eκε+ λ�ιπ�ν, Nλθαν �� ��λ�ι τ�υ στ1νKλε�μ�ρ�τ� κα� τ�� εYπαν:

5. «Kλε�μ�ρ�τε, 3�ν &�,σης τ�/ς Θη�α��υς ν� ��γ�υν"ωρ�ς μ�"η, κινδυνε�εις ν� τιμωρηθDς &π1 τ�ν π�λι μ$ τ�ν3σ"�τη τ2ν π�ιν2ν. Γιατ� θ� 3νθυμηθ��ν τ�ν διαγωγ, σ�υ,Cταν, &��� G�θασες στ�ς Kυν1ς Kε�αλ!ς, δ$ν 3λεηλ�τησες

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 9 –

2. Πρ�κειται γι� στεν� π�/ ε?ρ�σκ�νται στ�ν K�ρQνεια ( Δι�δ. IE. 52. 8).3. EYναι μικρ� κQμη κ�ντ� στ�ς Θεσπι!ς.

H δ� �κκλησ+α �κ��σασα τα"τα �κε�ν�ν μ�ν �λυαρε�νHγ2σατ�D Jδη γ�ρ, Lς '�ικε, τ4 δαιμ�νι�ν MγενD �π#στει-λαν δ� τ;� Kλε�μ(ρ�τ;ω μ7 διαλ�ειν τ4 στρ�τευμα, �λλ�ε:θ)ς 0γειν �π! τ�)ς Θη(α+�υς, ε< μ7 α:τ�ν�μ�υς ��+-�ιεν τ�ς π�λεις. [= δ� Kλε�μ(ρ�τ�ς �πειδ7 �π�θετ� τ7νε<ρ2νην γεγενημ#νην, π#μψας πρ4ς τ�)ς ���ρ�υς .ρ?τατ+ 3ρ7 π�ιε�νD � δ� �κ#λευσαν α:τ4ν στρατε�ειν �π! τ�)ςΘη(α+�υς, ε< μ7 ��+�ιεν τ�ς B�ιωτ+ας π�λεις α:τ�ν�-μ�υς.] �πε! �Qν BJσθετ� �:3 $πως τ�ς π�λεις ��ι#ντας,�λλ� �:δ� τ4 στρ�τευμα διαλ��ντας, [Lς �ντετ�ττ�ντ�πρ4ς α:τ��ς,] �&τω δ7 0γει τ7ν στρατι�ν ε<ς τ7ν B�ιω-τ+αν. κα! BR μ�ν � Θη(α��ι �μ(αλε�ν α:τ4ν �κ τ�νΦωκ#ων πρ�σεδ�κων κα! �π! στεν;� τινι ���λαττ�ν �:κ�μ(�λλειD δι� Θισ(�ν δ� Sρειν7ν κα! �πρ�σδ�κητ�νπ�ρευθε!ς ��ικνε�ται ε<ς Kρε"σιν, κα! τ4 τε�3�ς αρε�, κα!τρι2ρεις τ�ν Θη(α+ων δ?δεκα λαμ(�νει. τα"τα δ� π�ι2-σας κα! �να(�ς �π4 τ�ς θαλ�ττης, �στρατ�πεδε�σατ� �νΛε�κτρ�ις τ�ς Θεσπικ�ς. � δ� Θη(α��ι �στρατ�πεδε�-σαντ� �π! τ;� �παντικρ) λ��;ω �: π�λ) διαλε+π�ντες,�:δ#νας '3�ντες συμμ�3�υς �λλ� T τ�)ς B�ιωτ��ς. 'νθαδ7 τ;� Kλε�μ(ρ�τ;ω � μ�ν �+λ�ι πρ�σι�ντες 'λεγ�νD UΩKλε�μ(ρ�τε, ε< ��2σεις τ�)ς Θη(α+�υς 0νευ μ�3ης, κιν-δυνε�σεις Wπ4 τ�ς π�λεως τ� 'σ3ατα παθε�ν. �ναμνη-σθ2σ�νται γ�ρ σ�υ κα! $τε ε<ς Kυν4ς

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 8 –

3

4

5

Page 6: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

καν!να μ!ρ�ς &π1 τ�ν "Qρα τ2ν Θη�α�ων, κα� &κ�μη Cτι δ$νκατQρθωσες ν� εσ��λης στ�ν ]π�μ!νη 3κστρατε�α4. T�>να-ντ��ν R (Aγησ�λα�ς εσ!�αλλε π�ντ�τε δι� μ!σ�υ τ�� Kιθαι-ρ2ν�ς. (E�ν λ�ιπ1ν 3νδια�!ρεσαι γι� τ�ν σωτηρ�α σ�υ p 3πι-θυμDς ν� 'αναδDς τ�ν πατρ�δα σ�υ, πρ!πει ν� �αδ�σης 3να-ντ��ν α>τ2ν τ2ν &νθρQπων». T!τ�ια λ�ιπ1ν τ�� Gλεγαν ����λ�ι τ�υ. O� 3"θρ�� τ�υ 3' Lλλ�υ τ�� Gλεγαν: «TQρα θ� �ανε-ρωθD R Lνθρωπ�ς, 3�ν πραγματικ� 3νδια�!ρεται γι� τ�/ςΘη�α��υς, καθqς μ�ς λ!νε».

6. A>τ� τ� λ�για παρακιν��σαν τ1ν Kλε�μ�ρ�τ� ν� συν�ψημ�"η. (E' Lλλ�υ �� &ρ"ηγ�� τ2ν Θη�α�ων5, 3σκ!πτ�ντ� Cτι, 3�νδ$ν π�λεμ��σαν, θ� &π�στατ��σαν �� γειτ�νικ$ς π�λεις, ��rδι�ι θ� 3π�λι�ρκ��ντ� κα� Cτι, 3�ν Gλειπαν τ� τρ��ιμα &π1τ1ν λα1 τ2ν Θη�α�ων, ?πDρ"ε κ�νδυν�ς ν� 3'εγερθD 3ναντ��ντ�υς V π�λις. (Eπειδ� δ$ &κ�μη εY"αν 3'�ρισθD6 π�λλ�� &π(α>τ�/ς πρ�ηγ�υμ!νως, 3σκ!πτ�ντ� Cτι Nταν καλ�τερ� ν� &π�-θ�ν�υν π�λεμ2ντας, παρ� ν� ?π�στ��ν μι� ν!α 3'�ρ�α.

7. (E' Lλλ�υ τ�/ς 3νεθ�ρρυνε κ�πως κα� κ�π�ι�ς "ρησμ�ς, π�/Gλεγε Cτι �� Λακεδαιμ�νι�ι 3πρ�κειτ� ν� Vττηθ��ν στ1 μ!ρ�ςCπ�υ ε?ρ�σκετ� R τ���ς τ2ν παρθ!νων, �� Rπ�+ες λ!γεται Cτια>τ�κτ�νησαν, δι�τι 3�ι�σθησαν &π1 κ�π�ι�υς Λακεδαιμ�ν��υς7.A>τ1 λ�ιπ1ν τ1 μνDμα 3στ�λισαν �� Θη�α+�ι πρ1 τDς μ�"ης. Διεδ�-δετ� 3π�σης &π1 τ�ν π�λι Cτι Cλ�ι �� να�� εY"αν &ν��'ει μ�ν�ι τ�υςκα� Cτι �� �!ρειες ?πεστ,ριWαν πqς �� θε�� πρ�!λεγαν ν�κη. Δι!δι-δαν 3π�σης Cτι εY"αν "αθD &π1 τ1ν να1 τ�� �Hρακλ!�υς τ� Cπλα,πρ�γμα π�/ ]ρμηνευ�ταν Cτι R �HρακλDς 3�γDκε μ( α>τ� γι� ν�λ��η μ!ρ�ς στ�ν μ�"η. Mερικ�� Cμως σ"υρ�W�ντ� Cτι Cλα α>τ�δ$ν Nσαν παρ� τε"ν�σματα τ2ν &ρ"�ντων.

8. Π�ντως, Cλα α>τ� στ�ν μ�"η α>τ� 3πDγαν Lσ"ημα γι� τ�/ς

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 11 –

7. Σ"ετικ� γρ��ει R Δι�δωρ�ς (IE. 54) κα� R Πλ��ταρ"�ς (Πελπ. 20). (Eκε+3�ι�σθησαν �� κ�ρες ]ν1ς Λε�κτρ�υ κα� ]ν1ς Σκεδ�σ�υ, �� Rπ�+ες κα� α>τ�κτ�-νησαν. Kατ� τ1ν Δι�δωρ� τ1 "ωρι1 Gλα�ε, κατ�πιν τ��τ�υ, τ1 _ν�μ� τ�υ &π1 τ1νΛε�κτρ�.

κε�αλ�ς ��ικ�μεν�ς �:δ�ν τ�ς 3?ρας τ�ς Θη(α+ων �δB2-ωσας, κα! $τε &στερ�ν στρατε�ων �πεκρ��σθης τ�ς�μ(�λ�ς, �Aγησιλ��υ �ε! �μ(�λλ�ντ�ς δι� τ�" Kιθαι-ρ�ν�ς. ε6περ �Qν T σαυτ�" κ2δBη T τ�ς πατρ+δ�ς �πιθυ-με�ς, �κτ#�ν �π! τ�)ς 0νδρας. � μ�ν �+λ�ι τ�ια"τα 'λε-γ�νD � δ� �ναντ+�ιD N"ν δ2, '�ασαν, δηλ?σει = �ν7ρ ε< τ;�Yντι κ2δεται τ�ν Θη(α+ων, Zσπερ λ#γει. = μ�ν δ7 Kλε�μ-(ρ�τ�ς τα"τα �κ��ων παρω9�νετ� πρ4ς τ4 μ�3ην συν�-πτειν. τ�ν δ� αQ Θη(α+ων � πρ�εστ�τες �λ�γ+\�ντ� Lς ε<μ7 μα3��ντ�, �π�στ2σ�ιντ� μ�ν α περι�ικ+δες α:τ�νπ�λεις, α:τ�! δ� π�λι�ρκ2σ�ιντ�D ε< δ� μ7 ^9�ι = δ�μ�ς =Θη(α+ων τ�πιτ2δεια, $τι κινδυνε�σ�ι κα! H π�λις α:τ��ς�ναντ+α γεν#σθαι. _τε δ� κα! πε�ευγ�τες πρ�σθεν π�λλ�!α:τ�ν �λ�γ+\�ντ� κρε�ττ�ν ε@ναι μα3�μ#ν�υς �π�θνB2-σκειν T π�λιν �ε�γειν. πρ4ς δ� τ��τ�ις παρεθ�ρρυνε μ#ντι α:τ�)ς κα! = 3ρησμ4ς = λεγ�μεν�ς Lς δ#�ι �ντα"θαΛακεδαιμ�ν+�υς Hττηθ�ναι 'νθα τ4 τ�ν παρθ#νων Mνμν�μα, α` λ#γ�νται δι� τ4 (ιασθ�ναι Wπ4 Λακεδαιμ�ν+ωντιν�ν �π�κτε�ναι >αυτ�ς. κα! �κ�σμησαν δ7 τ�"τ� τ4μν�μα � Θη(α��ι πρ4 τ�ς μ�3ης. �πηγγ#λλετ� δ� κα! �κτ�ς π�λεως α:τ��ς Lς �a τε νε;b π�ντες α:τ�ματ�ι�νε;?γ�ντ�, αa τε #ρειαι λ#γ�ιεν Lς ν+κην � θε�! �α+-ν�ιεν. �κ δ� τ�" cHρακλε+�υ κα! τ� $πλα '�ασαν ��αν�ε@ναι, Lς τ�" cHρακλ#�υς ε<ς τ7ν μ�3ην �9ωρμημ#ν�υ. �μ�ν δ2 τινες λ#γ�υσιν Lς τα"τα π�ντα τε3ν�σματα Mντ�ν πρ�εστηκ�των.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 10 –

4. Bλ!πε E. IV.15 κα� E. IV. 59.5. (Eνν�ε+ τ�/ς ��ιωτ�ρ"ες μετα'/ τ2ν Rπ��ων πρωτε��υσα θ!σι κατε+"ε

&σ�αλ2ς R (EπαμεινQνδας. T1 _ν�μ� τ�υ �>δ�λως &να�!ρει R eεν��2ν,rσως, Cπως λ!γ�υν �� κριτικ��, &π1 μ+σ�ς γιατ� Nταν R μεγαλ�τερ�ς 3"θρ1ς τ2ν��λων τ�υ Λακεδαιμ�ν�ων.

6. Δηλαδ� μετ� τ�ν κατ�ληψι τDς Kαδμε�ας ?π1 τ�� Φ�ι��δα.

6

7

Page 7: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

Λακεδαιμ�ν��υς, 3ν2 γι� τ�/ς &ντιπ�λ�υς τ�υς Cλα 3πDγαν καλ�γιατ� 3��,θησε κα� V τ�"η. Γιατ� πρ�γματι Nταν V vρα μετ� τ1γε�μα, Cταν R Kλε�μ�ρ�τ�ς συνεκ�λεσε τ1 τελευτα+� συμ���λι�γι� τ1 θ!μα τDς μ�"ης. Πρ1ς τ1 μεσημ!ρι δ!, 3ν2 κ�υτσ�πιναν,λ!γεται Cτι κα� τ1 κρασ� τ�/ς εY"ε κ�πως Wαλ�σει.

9. (Eν2 3' Lλλ�υ \πλ�W�ντ� κα� τ� δ�� μ!ρη κα� Nταν�ανερ1 Cτι θ� γ�νη μ�"η, κατ( &ρ"�ν �� Gμπ�ρ�ι π�/ εY"αν ]τ�ι-μ�σει τ�ν &γ�ρ� κα� μερικ�� σκευ���ρ�ι κα� Cσ�ι δ$ν Uθελανν� π�λεμ,σ�υν 3'εκ�νησαν γι� ν� &π�μακρυνθ��ν &π1 τ1νστρατ1 τ2ν B�ιωτ2ν. ^Oμως �� μισθ���ρ�ι τ�� �I!ρων�ς, ��πελταστ$ς τ2ν Φωκ!ων κα� �Hρακλε2τες κα� Φλει�σι�ι �ππε+ς,&��� τ�/ς 3κ�κλωσαν, τ�/ς &ν�γκασαν ν� γυρ�σ�υν π�σω, κα�τ�/ς κατεδ�ω'αν μ!"ρι τ1 στρατ�πεδ� τ2ν B�ιωτ2ν. =Eτσικατ!στησαν τ1 στρ�τευμα τ2ν B�ιωτ2ν π�λ/ μεγαλ�τερ� κα�πι1 πυκν1 &π( C,τι Nταν πρ�ηγ�υμ!νως.

10. =Eπειτα, 3πειδ� R τ�π�ς π�/ 3"QριWε τ� δ�� μ!ρη Nτανπεδιν�ς, �� Λακεδαιμ�νι�ι παρ!τα'αν τ1 �ππικ� τ�υς μπρ�στ�&π1 τ�ν ��λαγγ� τ�υς κα� �� Θη�α+�ι παρ!τα'αν τ1 δικ� τ�υς&π!ναντ� τ�υς. ^Oμως τ1 �ππικ1 τ2ν Θη�α�ων εY"ε 3'ασκηθD&π1 τ1ν π�λεμ� κατ� τ2ν (Oρ"�μεν�ων κα� &π1 τ1ν π�λεμ�κατ� τ2ν Θεσπι!ων, 3ν2 τ�ν 3π�"� 3κε�νη τ1 �ππικ1 τ2ν Λακε-δαιμ�ν�ων Nταν σ$ κακ� κατ�στασι.

11. Γιατ� πρ�γματι Gτρε�αν Lλ�γα �� πλ�υσιQτερ�ι, τ�νστιγμ� δ$ π�/ γιν�ταν 3πιστρ�τευσις 3παρ�υσι�Wετ� R Lνθρω-π�ς π�/ πρ�ωριW�ταν γι� �ππ!ας. =Eπαιρνε τ�τε τ1 Lλ�γ� κα�τ� Cπλα π�/ τ�� Gδιδαν κα� &να"ωρ��σε &μ!σως γι� τ1 στρα-τ�πεδ�. (E' Lλλ�υ &π1 τ�/ς στρατι2τες �� πι1 &δ�νατ�ι στ1σ2μα κα� �� πι1 &πρ�θυμ�ι κατετ�σσ�ντ� στ1 �ππικ�.

12.T!τ�ι� λ�ιπ1ν Nταν τ1 �ππικ1 τ2ν δ�� μερ2ν. ^Oσ�ν &��ρ�

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 13 –

ε<ς δ� �Qν τ7ν μ�3ην τ��ς μ�ν Λακεδαιμ�ν+�ις π�ντα �να-ντ+α �γ+γνετ�, τ��ς δ� π�ντα κα! Wπ4 τ�ς τ�3ης κατωρ-θ�"τ�. Mν μ�ν γ�ρ μετ� 0ριστ�ν τ;� Kλε�μ(ρ�τ;ω H τελευ-τα+α (�υλ7 περ! τ�ς μ�3ηςD �ν δ� τB� μεσημ(ρ+Cα Wπ�πιν�-ντων κα! τ4ν �@ν�ν παρ�9"να+ τι α:τ�)ς 'λεγ�ν. �πε! δ�Lπλ+\�ντ� >κ�τερ�ι κα! πρ�δηλ�ν Jδη Mν $τι μ�3η'σ�ιτ�, πρ�τ�ν μ�ν �πι#ναι Lρμημ#νων �κ τ�" B�ιωτ+�υστρατε�ματ�ς τ�ν τ7ν �γ�ρ�ν παρεσκευακ�των κα!σκευ���ρων τιν�ν κα! τ�ν �: (�υλ�μ#νων μ�3εσθαι,περιι�ντες κ�κλ;ω �a τε μετ� τ�" cI#ρων�ς μισθ���ρ�ι κα!� τ�ν Φωκ#ων πελταστα! κα! τ�ν ππ#ων cHρακλε�ταικα! Φλει�σι�ι �πιθ#μεν�ι τ��ς �πι�"σιν �π#στρεψ�ν τεα:τ�)ς κα! κατεδ+ω9αν πρ4ς τ4 στρατ�πεδ�ν τ4 τ�νB�ιωτ�ν. Zστε π�λ) μ�ν �π�+ησαν με�\�ν τε κα! 1θρ�?-τερ�ν J πρ�σθεν τ4 τ�ν B�ιωτ�ν στρ�τευμα. 'πειτα δ#,_τε κα! πεδ+�υ Yντ�ς τ�" μετα9�, πρ�ετ�9αντ� μ�ν τ�ς>αυτ�ν ��λαγγ�ς � Λακεδαιμ�νι�ι τ�)ς ππ#ας, �ντε-τ�9αντ� δ� α:τ��ς κα! � Θη(α��ι τ�)ς >αυτ�ν. Mν δ� τ4μ�ν τ�ν Θη(α+ων ππικ4ν μεμελετηκ4ς δι� τε τ4ν πρ4ς�Oρ3�μεν+�υς π�λεμ�ν κα! δι� τ4ν πρ4ς Θεσπιfς, τ��ς δ�Λακεδαιμ�ν+�ις κατ� �κε�ν�ν τ4ν 3ρ�ν�ν π�νηρ�τατ�ν Mντ4 ππικ�ν. 'τρε��ν μ�ν γ�ρ τ�)ς aππ�υς � πλ�υσι?τα-τ�ιD �πε! δ� �ρ�υρ� �ανθε+η, τ�τε Rκεν = συντεταγμ#ν�ςDλα(bν δ� Fν τ4ν aππ�ν κα! $πλα =π��α δ�θε+η α:τ;� �κτ�" παρα3ρ�μα Fν �στρατε�ετ�D τ�ν δ� αQ στρατιωτ�ν �τ��ς σ?μασιν �δυνατ?τατ�ι κα! Gκιστα �ιλ�τιμ�ι �π! τ�νaππων Mσαν.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 12 –

8

9

10

11

Page 8: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

στ�ν ��λαγγα, λ!γ�υν Cτι �� Λακεδαιμ�νι�ι εY"αν παρατ�'εικ�θε 3νωμ�τ�α σ$ τρε+ς στ��"�υς. A>τ1 σημα�νει Cτι τ1 ��θ�ς τDςπαρατ�'εως δ$ν Nταν μεγαλ�τερ� &π1 δQδεκα Lνδρες8. T�>να-ντ��ν �� Θη�α+�ι εY"αν πυκνQσει τ�ν παρ�τα'� τ�υς, vστε 3σ"η-μ�τισαν ��θ�ς _"ι λιγQτερ� τ2ν πεν,ντα &σπ�δων9. Kι( α>τ1γιατ� 3λ�γ�ριασαν Cτι, 3�ν νικ��σαν τ1ν στρατ1 π�/ Nταν κ�ντ�στ1ν �ασιλ!α, θ� Nταν ε`κ�λ� ν� νικ,σ�υν κα� τ1ν Lλλ�.

13. ^Oταν R Kλε�μ�ρ�τ�ς Lρ"ισε ν� �αδ�Wη κατ� τ�� 3"θρ��,πρ�τ�� μ�λιστα &ντιλη�θD Cτι τ1 στρ�τευμ� τ�υ 3��διWε μπρ�-στ�, εY"αν Uδη συμπλακD �� �ππε+ς κα� γρ,γ�ρα 3νικ,θησαν ���ππε+ς τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων. Kατ� τ�ν �υγ, τ�υς Gπεσαν 3π�νωστ�/ς Rπλ+τες τ�υς, κατ� τ2ν Rπ��ων εY"αν 3πιτεθD 3π�σης κα� ��λ�"�ι τ2ν Θη�α�ων. (Eν τ��τ�ις, R Kλε�μ�ρ�τ�ς κα� 3κε+ν�ι π�/Nσαν κ�ντ� τ�υ στ�ν &ρ"� 3πικρατ��σαν στ�ν μ�"η. A>τ1 μπ�-ρε+ ν� τ1 συμπερ�νη κανε�ς &π1 α>τ�ν τ�ν καθαρ� &π�δει'ι.Γιατ� �!�αια δ$ν Nταν δυνατ1ν ν� τ1ν σηκQσ�υν κα� ν� τ1νμετα�!ρ�υν Wωνταν�, 3�ν α>τ�� π�/ π�λεμ��σαν πρ1 α>τ��,δ$ν 3πικρατ��σαν α>τ�ν τ�ν στιγμ,10.

14. (Aλλ( Cταν 3��νε�θη R π�λ!μαρ"�ς Δε�νων, καθqς κα� RΣ��δρ�ας, wνας &π1 τ�/ς συσκ,ν�υς τ�υ, κα� R γι�ς τ�υ KλεQ-νυμ�ς, τ�τε κα� �� xππ�ι κα� �� &κ�λ�υθ�ι τ�� Π�λεμ�ρ"�υ11 κα��� Lλλ�ι aπισθ�"ωρ��ν κ�τω &π1 τ�ν π�εσι τ�� πλ,θ�υς τ2νΘη�α�ων. T�ν στιγμ� 3κε�νη τ� στρατε�ματα, π�/ κρατ��σαντ�ν &ριστερ� πτ!ρυγα τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων, Cταν εYδαν τ�νδε'ι� ν� ?π�"ωρD, ?πε"Qρησαν κα� α>τ��. (Eν τ��τ�ις, παρ�

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 15 –

τ!τ�ια σπ�υδα�α μ�"η, π�/ εY"ε τ�σ� τραγικ� &π�τελ!σματα γι� τ�/ς Λακε-δαιμ�ν��υς. (Eν τ��τ�ις γι� Lλλα, π�λλ�κις &σ,μαντα, γεγ�ν�τα ?πDρ'ε λαλ�-στατ�ς. A>τ1 &π�δεικν�ει π�σ� &�ωσιωμ!ν�ς Nταν στ�/ς Λακεδαιμ�ν��υςκα� π�σ� πρ�κατειλημμ!ν�ς κατ� τ2ν Θη�α�ων. =Eτσι R �στ�ρικ1ς δ$ν μπ�-ρεσε ν� παρακ�μψη τ� πρ�σωπικ� τ�υ ασθ,ματα κα� ν� &π���γη τ�ν μερ�-ληψ�α στ�ν Gκθεσι τ2ν �στ�ρικ2ν γεγ�ν�των, πρ�γμα π�/ &π�τελε+ �ασικ1στ�ι"ε+� τ�� �στ�ρικ��.

11. =Eτσι &π�δ�δ�υμε τ�ν λ!'ι συμ��ρfς τ�� κειμ!ν�υ.

τ�ι�"τ�ν μ�ν �Qν τ4 ππικ4ν >κατ#ρων Mν. τ�ς δ� ��λαγ-γ�ς τ�)ς μ�ν Λακεδαιμ�ν+�υς '�ασαν ε<ς τρε�ς τ7ν �νω-μ�τ+αν 0γεινD τ�"τ� δ� συμ(α+νειν α:τ��ς �: πλ#�ν T ε<ςδ?δεκα τ4 (�θ�ς. � δ� Θη(α��ι �:κ 'λαττ�ν T �π!πεντ2κ�ντα �σπ+δων συνεστραμμ#ν�ι Mσαν, λ�γι\�μεν�ιLς ε< νικ2σειαν τ4 περ! τ4ν (ασιλ#α, τ4 0λλ� πfν ε:3ε+-ρωτ�ν 'σ�ιτ�. �πε! δ� Jρ9ατ� 0γειν = Kλε�μ(ρ�τ�ς πρ4ςτ�)ς π�λεμ+�υς, πρ�τ�ν μ�ν πρ!ν κα! α<σθ#σθαι τ4 μετ�α:τ�" στρ�τευμα $τι Hγ��τ�, κα! δ7 κα! � ππε�ς συνε(ε-(λ2κεσαν κα! τα3) Gττηντ� � τ�ν Λακεδαιμ�ν+ων. �ε�-γ�ντες δ� �νεπεπτ?κεσαν τ��ς >αυτ�ν =πλ+ταις, 'τι δ��ν#(αλλ�ν � τ�ν Θη(α+ων λ�3�ι. $μως δ� Lς � μ�ν περ!τ4ν Kλε�μ(ρ�τ�ν τ4 πρ�τ�ν �κρ�τ�υν τB� μ�3Bη σα�ε�τ��τ;ω τεκμηρ+;ω γν�+η τις 0νD �: γ�ρ Fν �δ�ναντ� α:τ4ν�νελ#σθαι κα! \�ντα �πενεγκε�ν, ε< μ7 � πρ4 α:τ�"μα3�μεν�ι �πεκρ�τ�υν �ν �κε+ν;ω τ;� 3ρ�ν;ω. �πε! μ#ντ�ι�π#θανε Δε+νων τε = π�λ#μαρ3�ς κα! Σ��δρ+ας τ�ν περ!δαμ�σ+αν κα! Kλε?νυμ�ς = υ4ς α:τ�", κα! � +μ#νιππ�ικα! � συμ��ρε�ς τ�" π�λεμ�ρ3�υ καλ��μεν�ι �a τε 0λλ�ιWπ4 τ�" Y3λ�υ jθ��μεν�ι

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 14 –

8. �Eπ�μ!νως V 3νωμ�τ�α εY"ε 36 Lνδρες.9. �O (EπαμεινQνδας παρ!τα'ε τ1 καλ�τερ� μ!ρ�ς τ�� στρατ�� τ�υ στ�ν

&ριστερ� πτ!ρυγα, Gναντι τ�� Kλε�μ�ρ�τ�υ, τ�ν Rπ��α διη�θυνε R rδι�ς. Σ(α>τ�ν Gδωσε κα� τ1 μεγαλ�τερ� ��θ�ς. Στ�ν Lλλη πτ!ρυγα 3τ�π�θ!τησε τ�/ςπι1 &δ�νατ�υς. Kατ�πιν 3πετ!θη R rδι�ς μ$ τ�ν δικ, τ�υ πτ!ρυγα κα� Gδωσεδιαταγ� στ�ν Lλλη ν� συμπτ�σσεται. =Eτσι V Cλη παρ�τα'ις 3�αιν�ταν λ�',.(Eσ"ημ�τιWε κατ( α>τ1ν τ1ν τρ�π� τ�ν περ��ημη λ�'� ��λαγγα στ�ν Rπ��α"ρωστ�ει κυρ�ως τ�ς ν+κες τ�υ ( Δι�δ. IV, 55).

10. Π�/ τραυματ�σθηκε R Kλε�μ�ρ�τ�ς. (Eδ2 πρ!πει ν� σημειωθD Cτι Reεν��2ν δ$ν &�ι!ρωσε λ�γες γραμμ$ς γι� ν� περιγρ�ψη, Cπως L'ιWε, μι�

12

13

14

Page 9: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

τ1ν μεγ�λ� &ριθμ1 τ2ν ��νευθ!ντων κα� παρ� τ�ν #ττα τ�υς,&��� 3π!ρασαν τ�ν τ��ρ� π�/ ε?ρ�σκετ� μπρ�στ� &κρι�2ς&π1 τ1 στρατ�πεδ� τ�υς, παρετ�"θησαν στ1 μ!ρ�ς, &π’ Cπ�υεY"αν 3'�ρμ,σει. T1 στρατ�πεδ� τ�υς Gτσι δ$ν ε?ρ�σκετ� σ$μ!ρ�ς 3' Rλ�κλ,ρ�υ 3π�πεδ�, παρ� μ�λλ�ν σ$ μ!ρ�ς &νη��ρικ�.T�τε μερικ�� &π1 τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς θεωρ2ντας &��στακτητ�ν συμπερι��ρ� τ�υς, Gλεγαν Cτι Gπρεπε ν� 3μπ�δ�σ�υν τ1ν3"θρ1 ν� στ,ση τρ�παι� κα� &ντ� ν� Wητ,σ�υν &νακω",, γι� ν�σηκQσ�υν τ�/ς νεκρ��ς, ν� πρ�σπαθ,σ�υν ν� τ�/ς π�ρ�υν μ$μ�"η.

15. (E' Lλλ�υ �� π�λ!μαρ"�ι �λ!π�ντας Cτι &π1 τ1 σ�ν�λ�τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων 3��νε�θησαν "�λι�ι περ�π�υ κα� Cτι δια�-τερα &π1 τ�/ς Σπαρτι�τες, π�/ Gλα�αν μ!ρ�ς στ�ν μ�"η, κα�Nσαν περ�π�υ ]πτακ�σι�ι, 3��νε�θησαν τετρακ�σι�ι περ�π�υ,�λ!π�ντας, 3π�σης, Cτι Cλ�ι �� σ�μμα"�ι δ$ν εY"αν δι�θεσι ν�π�λεμ,σ�υν κα�, &κ�μη, Cτι μερικ�� δ$ν εY"αν καθ�λ�υ στεν�-"ωρηθD γι� τ1 συμ��ν, συγκ!ντρωσαν τ�/ς κυριωτ!ρ�υς &ρ"η-γ�/ς κα� συσκ!πτ�νταν τ� ν� κ�μ�υν. (Eπειδ� δ$ Cλ�ι εY"αν τ�νγνQμη ν� σηκQσ�υν τ�/ς νεκρ�/ς συν�πτ�ντας &νακω",,Gστειλαν κ,ρυκα γι� ν� Wητ,σ�υν τ�ν σ�ναψ� της. Mετ� &π(α>τ� �� Θη�α+�ι Gστησαν τρ�παι� κα� 3π!δωσαν τ�/ς νεκρ�/ςκατ�πιν σπ�νδ2ν.

16. Mετ� τ� γεγ�ν�τα α>τ�, R &γγελια��ρ�ς, π�/ 3στ�λη γι�ν� &ναγγε�λη στ�ν Λακεδα�μ�να τ�ν καταστρ��,, G�θασε τ�ντελευτα�α Vμ!ρα τ2ν γυμν�παιδι2ν12 κα� Cταν R "�ρ1ς τ2ν&νδρ2ν Nταν &κ�μη μ!σα στ1 θ!ατρ�. ^Oταν Gμαθαν τ� ν!α ��G��ρ�ι ν�μ�Wω Cτι 3λυπ,θησαν �!�αια, Cπως Nταν �υσικ�. (Eντ��τ�ις δ$ν G�γαλαν G'ω τ1ν "�ρ�, &λλ� τ1ν L�ησαν ν� τελει-Qση τ1ν &γ2να τ�υ. =Eπειτα Gδωσαν τ� aν�ματα τ2ν σκ�τωμ!-νων στ�/ς συγγενε+ς τ�υς, 3ν2 συγ"ρ�νως παρ,γγειλαν στ�ς

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 17 –

δι�ρκεια τDς γι�ρτDς α>τDς 3πεκρατ��σε μεγ�λη "αρ� κα� ε>θυμ�α, πρ�σ,ρ-"�ντ� δ$ τ�τε κα� π�λλ�� '!ν�ι.

�νε3?ρ�υν, � δ� τ�" ε:ων�μ�υ Yντες τ�ν Λακεδαιμ�-ν+ων Lς >?ρων τ4 δε9ι4ν jθ��μεν�ν, �ν#κλινανD $μως δ�π�λλ�ν τεθνε?των κα! Hττημ#ν�ι �πε! δι#(ησαν τ7ντ��ρ�ν, k πρ4 τ�" στρατ�π#δ�υ 'τυ3εν �Qσα α:τ��ς,'θεντ� τ� $πλα κατ� 3?ραν 'νθεν Zρμηντ�. Mν μ#ντ�ι �:π�νυ �ν �πιπ#δ;ω, �λλ� πρ4ς Sρθ+;ω μfλλ�ν τι τ4 στρατ�-πεδ�ν. �κ δ� τ��τ�υ Mσαν μ#ν τινες τ�ν Λακεδαιμ�ν+ων�` ���ρητ�ν τ7ν συμ��ρ�ν Hγ��μεν�ι τ� τε τρ�πα��ν'�ασαν 3ρ�ναι κωλ�ειν στ�ναι τ�)ς π�λεμ+�υς, τ��ς τενεκρ�)ς μ7 Wπ�σπ�νδ�υς, �λλ� δι� μ�3ης πειρfσθαι�ναιρε�σθαι. � δ� π�λ#μαρ3�ι, =ρ�ντες μ�ν τ�ν συμπ�-ντων Λακεδαιμ�ν+ων τεθνε�τας �γγ)ς 3ιλ+�υς, =ρ�ντεςδ� α:τ�ν Σπαρτιατ�ν, Yντων [τ�ν] �κε� Lς >πτακ�σ+ων,τεθνηκ�τας περ! τετρακ�σ+�υς, α<σθαν�μεν�ι δ� τ�)ςσυμμ�3�υς π�ντας μ�ν �θ�μως '3�ντας πρ4ς τ4 μ�3ε-σθαι, 'στι δ� �lς α:τ�ν �:δ� �3θ�μ#ν�υς τ;� γεγενημ#ν;ωσυλλ#9αντες τ�)ς �πικαιριωτ�τ�υς �(�υλε��ντ� τ+ 3ρ7π�ιε�ν. �πε! δ� πfσιν �δ�κει Wπ�σπ�νδ�υς τ�)ς νεκρ�)ς�ναιρε�σθαι, �&τω δ7 'πεμψαν κ2ρυκα περ! σπ�νδ�ν. �μ#ντ�ι Θη(α��ι μετ� τα"τα κα! τρ�πα��ν �στ2σαντ� κα!τ�)ς νεκρ�)ς Wπ�σπ�νδ�υς �π#δ�σαν.

Γεν�μ#νων δ� τ��των, = μ�ν ε<ς τ7ν Λακεδα+μ�να�γγ#λλων τ4 π�θ�ς ��ικνε�ται γυμν�παιδι�ν τε �nσηςτ�ς τελευτα+ας κα! τ�" �νδρικ�" 3�ρ�" 'νδ�ν Yντ�ςD �δ� '��ρ�ι �πε! Jκ�υσαν τ4 π�θ�ς, �λυπ�"ντ� μ#ν,Zσπερ, �@μαι, �ν�γκηD τ4ν μ#ντ�ι 3�ρ4ν �:κ �92γαγ�ν,

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 16 –

12. Γι�ρτ, γυμν2ν πα�δων, π�/ 3γιν�ταν στ�ν Σπ�ρτη κ�θε "ρ�ν� πρ1ςτιμ�ν τ�� Πυθα!ως (Aπ�λλων�ς, τDς (Aρτ!μιδ�ς κα� τDς Λητ��ς, κα� εY"ε δι�ρ-κεια 10 Vμερ2ν. T�ν τελευτα�α Vμ!ρα 3"�ρευαν στ1 θ!ατρ� κα� Lνδρες. Στ�ν

15

16

Page 10: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

γυνα+κες ν� μ� κλ�ψ�υν τ�/ς νεκρ��ς τ�υς μ$ γ�ερ$ς κραυγ!ς,&λλ� ν� ?π�με�ν�υν τ1 κακ1 π�/ τ�ς �ρDκε σιωπηλ�. T�ν LλληVμ!ρα Nταν δυνατ1 ν� δD κανε�ς τ�/ς �κε��υς τ2ν σκ�τωμ!-νων ν� 3μ�αν�Wωνται δημ�σ�yα μ$ λαμπερ� κα� "αρ��μενα πρ�-σωπα, 3ν2 �� συγγενε+ς α>τ2ν π�/ Gλα�αν τ�ν εrδησι, Cτι ��δικ�� τ�υς ε?ρ�σκ�ντ� στ�ν Wω,, δ$ν κυκλ���ρ��σαν G'ω,&λλ� �� λ�γ�ι, π�/ τ1 Gκαναν, Nσαν σκυθρωπ�� κα� ταπειν��.

17. ^Yστερα &π( α>τ� δι!τα'αν �� G��ρ�ι 3πιστρ�τευσι τ2νδ�� ?π�λ��πων μ�ρ2ν κα� 3στρατ�λ�γησαν τ�/ς Lνδρες π�/εY"αν σαρ�ντα "ρ�νια &π1 τ�ν στρατε�σιμη Vλικ�α13. (Eπεστρ�-τευσαν 3π�σης κα� Gστειλαν κα� τ�/ς Lνδρες τ2ν μ�ρ2ν π�/Nσαν G'ω τDς "Qρας. Γιατ� πρ�ηγ�υμ!νως εY"αν στρατ�λ�γ,σειγι� τ�ν 3κστρατε�α κατ� τDς Φωκ�δ�ς Cσ�υς εY"αν Vλικ�α π�/εY"ε περ�σει τ� τρι�ντα π!ντε "ρ�νια &π1 τ�ν στρατε�σιμηVλικ�α14. Δι!τα'αν 3π�σης ν� &κ�λ�υθ,σ�υν κα� Cσ�ι εY"ανπαραμε�νει λ�γ{ω δημ�σ�ων π�λιτικ2ν θ!σεων.

18. (Eπειδ� R (Aγησ�λα�ς δ$ν εY"ε &κ�μη &ναρρQσει, δι!τα'εV κυ�!ρνησις τ1ν γι� τ�υ (Aρ"�δαμ� ν� &ναλ��η τ�ν &ρ"ηγ�ατ�� στρατ��. (E'εστρ�τευσαν 3π�σης πρ�θυμα μαW� τ�υ κα� ��Tεγε�τες. Γιατ� W��σαν &κ�μη R Σπε�σιππ�ς κα� �� ��λ�ι τ�υ,π�/ Nσαν ��λ�ι τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων κα� εY"αν &ρκετ� μεγ�ληδ�ναμι στ�ν π�λι. (Eπ�σης Gλα�αν μ!ρ�ς στ�ν 3κστρατε�α μ$&π��ασιστικ�τητα κα� �� Mαντινε+ς &π1 τ�ς κ2μες τ�υς15, γιατ�εY"αν κυ�ερν,σεις aλιγαρ"ικ!ς. (Aλλ� κα� �� K�ρ�νθι�ι κα� ��ΣικυQνι�ι κα� �� Φλει�σι�ι κα� �� (A"αι�� &κ�λ�υθ��σαν πρ�-θυμα. (Aλλ� κα� Lλλες π�λεις Gστειλαν στρατι2τες. (E' Lλλ�υκα� �� rδι�ι �� Λακεδαιμ�νι�ι, καθqς κα� �� K�ρ�νθι�ι, 3'Qπλι-σαν τρι,ρεις. Παρεκ�λεσαν 3π�σης τ�/ς Σικυων��υς ν� 3'�πλ�-σ�υν κα� α>τ�� τρι,ρεις π�νω στ�ς Rπ�+ες εY"αν σκ�π1 ν� δια�ι-��σ�υν τ1 στρ�τευμα.

19. (E' Lλλ�υ R (Aρ"�δαμ�ς πρ�σ!�ερε θυσ�ες γι� τ1 καλ1π!ρασμα &π1 τ� σ�ν�ρα. ^Oσ� γι� τ�/ς Θη�α��υς, α>τ�� &μ!-σως μετ� τ�ν μ�"η Gστειλαν στ�ν (Aθ,να &γγελια��ρ� στε�α-

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 19 –

�λλ� διαγων+σασθαι ε6ων. κα! τ� μ�ν Sν�ματα πρ4ς τ�)ς�<κε+�υς >κ�στ�υ τ�ν τεθνε?των �π#δ�σανD πρ�ε�παν δ�τα�ς γυναι9! μ7 π�ιε�ν κραυγ2ν, �λλ� σιγB� τ4 π�θ�ς�#ρειν. τB� δ� Wστερα+Cα Mν =ρfν, oν μ�ν �τ#θνασαν � πρ�-σ2κ�ντες, λιπαρ�)ς κα! �αιδρ�)ς �ν τ;� �ανερ;� �ναστρε-��μ#ν�υς, oν δ� \�ντες .γγελμ#ν�ι Mσαν, Sλ+γ�υς Fνε@δες, τ��τ�υς δ� σκυθρωπ�)ς κα! ταπειν�)ς περιι�ντας.

�Eκ δ� τ��τ�υ �ρ�υρ�ν μ�ν '�αιν�ν � '��ρ�ι τα�νWπ�λ�+π�ιν μ�ραιν μ#3ρι τ�ν τετταρ�κ�ντα ��� G(ης. �9#-πεμπ�ν δ� κα! �π4 τ�ν '9ω μ�ρ�ν μ#3ρι τ�ς α:τ�ςHλικ+αςD τ4 γ�ρ πρ�σθεν ε<ς τ�)ς Φωκ#ας μ#3ρι τ�ν π#ντεκα! τρι�κ�ντα ��� G(ης �στρ�τευντ�D κα! τ�)ς �π� �ρ3α�ςδ� τ�τε καταλει�θ#ντας �κ�λ�υθε�ν �κ#λευ�ν. = μ�ν �Qν�Aγησ+λα�ς �κ τ�ς �σθενε+ας �nπω 6σ3υενD H δ� π�λις�Aρ3+δαμ�ν τ4ν υ4ν �κ#λευεν <�ντ’> α:τ�" Hγε�σθαι.πρ�θ�μως δ� α:τ;� συνεστρατε��ντ� TεγεfταιD 'τι γ�ρ'\ων � περ! Στ�σιππ�ν, λακων+\�ντες κα! �:κ �λ�3ιστ�νδυν�μεν�ι �ν τB� π�λει. �ρρωμ#νως δ� κα! � Mαντινε�ς �κτ�ν κωμ�ν συνεστρατε��ντ�D �ριστ�κρατ��μεν�ι γ�ρ�τ�γ3αν�ν. κα! K�ρ+νθι�ι δ� κα! Σικυ?νι�ι κα! Φλει�σι�ικα! �A3αι�! μ�λα πρ�θ�μως .κ�λ��θ�υν, κα! 0λλαι δ�π�λεις �9#πεμπ�ν στρατι?τας. �πλ2ρ�υν δ� κα! τρι2ρειςα:τ�+ τε � Λακεδαιμ�νι�ι κα! K�ρ+νθι�ι, κα! �δ#�ντ� κα!Σικυων+ων συμπληρ�"ν, ��� oν διεν��"ντ� τ4 στρ�τευμαδια(ι(�\ειν.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 18 –

13. Δεδ�μ!ν�υ Cτι V στρατε�σιμη Vλικ�α Nταν τ1 εκ�στ1 Gτ�ς, &��� α>τ��π�/ εY"αν περ�σει 40 "ρ�νια &π1 τ�ν στρατε�σιμη Vλικ�α Nσαν Uδη 60 3τ2ν.

14. Γι� τ�/ς δ��υς λ�γ�υς α>τ�� Uδη Nσαν 55 3τ2ν.15. O� Λακεδαιμ�νι�ι τ�/ς εY"αν διασκ�ρπ�σει 3δ2 κα� 3κε+ γι� ν� μ�

G"�υν καμμι� δ�ναμι ( E. 2. 7).

17

18

Page 11: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

νωμ!ν�, R Rπ�+�ς &ν!λα�ε κα� τ�ν μεγ�λη ν�κη ν� &ναγγε�λη,&λλ� κα� ν� παρακαλ!ση τ�/ς (Aθηνα��υς ν� στε�λ�υν ��,-θεια, τ�ν�W�ντ�ς τ�υς Cτι G�θασε V στιγμ� ν� 3κδικηθ��ν τ�/ςΛακεδαιμ�ν��υς γι� Cσα κακ� τ�/ς εY"αν κ�νει.

20. �H ��υλ� τ2ν (Aθηνα�ων Gτυ"ε ν� συνεδρι�Wη τ�τε στ�ν(Aκρ�π�λι. ^Oταν �� ��υλευτ$ς Lκ�υσαν α>τ1 π�/ συν!�η,Gγινε �ανερ1 σ$ Cλ�υς Cτι 3στεν�"ωρ,θησαν. Γιατ� �`τε �ιλ�-'εν�α πρ�σ!�εραν στ1ν κ,ρυκα �`τε καμμι� &π�ντησι Gδωσανστ1 θ!μα τDς ��ηθε�ας. Γι’ α>τ1 κα� R κ,ρυκας 3π!στρεψε Gτσι&π1 τ�ν (Aθ,να. T�τε �� Θη�α+�ι Gστειλαν πρ!σ�εις μ$ μεγ�λησπ�υδ� στ1ν (I�σ�να, π�/ Nταν σ�μμα"�ς τ�υς, γι� ν� τ1νπαρακαλ!σ�υν ν� τ�/ς στε�λη ��,θεια. Γιατ� δ$ν U'εραν τ�τρ�π� θ� π�ρ�υν τ� πρ�γματα.

21. (E' Lλλ�υ R (I�σων 3'Qπλισε τρι,ρεις,γι� ν� τ�/ς ��ηθ,σηστ�ν θ�λασσα. (A��� δ$ συγκ!ντρωσε τ1 μισθ���ρικ1 στρ�-τευμα κα� τ�/ς �ππε+ς τDς �ρ�υρ�ς τ�υ, κα�τ�ι �� Φωκε+ς Lρ"ι-σαν τ1ν π�λεμ� "ωρ�ς ν� τ1ν κηρ�'�υν, 3π!ρασε τ�ν "Qρα τ�υκα� G�θασε στ�ν B�ιωτ�α δι� 'ηρ�ς, 3ν2 π�λλ$ς �ωκικ$ς π�λειςτ1ν εYδαν ν� περν�η πρ�τ�� &κ�μη μ�θ�υν Cτι ε?ρ�σκεται σ$π�ρε�α. Π�ντως Nταν πλ!�ν μακρι�, Cταν α>τ�� κατQρθωσαν ν�συγκεντρQσ�υν στρατε�ματα &π1 τ� γ�ρω μ!ρη. (Aπ�δε�κνυεGτσι Cτι π�λλ$ς ��ρ$ς �θ�νει κανε�ς καλ�τερα στ1ν σκ�π� τ�υμ$ τ�ν τα"�τητα, παρ� μ$ τ�ν δ�ναμι.

22. ^Oταν G�θασε στ�ν B�ιωτ�α, �� Θη�α+�ι ?πεστ,ριWαν CτιNταν κατ�λληλη V στιγμ� ν� πρ�σ��λ�υν τ�/ς Λακεδαιμ�ν�-�υς, 3κε+ν�ς &π1 τ� ?ψQματα τ�� λ���υ μ$ τ�/ς μισθ���ρ�υςτ�υ κα� 3κε+ν�ι κατ� μ!τωπ�. �O (I�σων Cμως τ�/ς &π!τρεψε,&ναπτ�σσ�ντ�ς τ�υς Cτι, |στερα &π1 μι� τ!τ�ια λαμπρ� 3πιτυ-"�α, δ$ν Nταν �ρ�νιμ� ν� διακινδυνε�σ�υν τ1 π�ν γι� ν� 3πιτ�-"�υν κ�τι &κ�μη καλ�τερ� p ν� στερηθ��ν κα� τ�/ς καρπ�/ςτDς ν�κης π�/ 3κ!ρδισαν.

23. «Δ$ν �λ!πετε», τ�/ς Gλεγε, «Cτι κα� σε+ς ?π,ρ'ατε νικη-τ!ς, γιατ� &ντιμετωπ�σατε τ�ν καταστρ��,; Πρ!πει λ�ιπ1ν ν�G"ετε ?π( _ψι σας Cτι κα� �� Λακεδαιμ�νι�ι, 3�ν ε?ρεθ��ν στ�ν

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 21 –

κα! = μ�ν δ7 �Aρ3+δαμ�ς �θ�ετ� �π! τB� δια(�σει.O δ� Θη(α��ι ε:θ)ς μ�ν μετ� τ7ν μ�3ην 'πεμψαν ε<ς

�Aθ2νας 0γγελ�ν �στε�ανωμ#ν�ν, κα! _μα μ�ν τ�ς ν+κηςτ4 μ#γεθ�ς '�ρα\�ν, _μα δ� (�ηθε�ν �κ#λευ�ν, λ#γ�ντεςLς ν"ν �9ε+η Λακεδαιμ�ν+�υς π�ντων oν �πεπ�ι2κεσανα:τ�)ς τιμωρ2σασθαι. τ�ν δ� �Aθηνα+ων H (�υλ7 �τ�γ-3ανεν �ν �κρ�π�λει καθημ#νη. �πε! δ� Jκ�υσαν τ4 γεγε-νημ#ν�ν, $τι μ�ν σ��δρα .νι�θησαν πfσι δ�λ�ν �γ#νετ�D�nτε γ�ρ �π! 9#νια τ4ν κ2ρυκα �κ�λεσαν, περ+ τε τ�ς(�ηθε+ας �:δ�ν �πεκρ+ναντ�. κα! �Aθ2νηθεν μ�ν �&τως�π�λθεν = κ�ρυ9. πρ4ς μ#ντ�ι �I�σ�να, σ�μμα3�ν Yντα,'πεμπ�ν σπ�υδB� � Θη(α��ι, κελε��ντες (�ηθε�ν, διαλ�-γι\�μεν�ι πB� τ4 μ#λλ�ν �π�(2σ�ιτ�. = δ� ε:θ)ς τρι2ρειςμ�ν �πλ2ρ�υ, Lς (�ηθ2σων κατ� θ�λατταν, συλλα(bν δ�τ� τε 9ενικ4ν κα! τ�)ς περ! αWτ4ν ππ#ας, κα+περ �κη-ρ�κτ;ω π�λ#μ;ω τ�ν Φωκ#ων 3ρωμ#νων, πε\B� διεπ�ρε�θηε<ς τ7ν B�ιωτ+αν, �ν π�λλα�ς τ�ν π�λεων πρ�τερ�νS�θε!ς T �γγελθε!ς $τι π�ρε��ιτ�. πρ!ν γ�"ν συλλ#γε-σθα+ τι παντα3�θεν '�θανε π�ρρω γιγν�μεν�ς, δ�λ�νπ�ι�ν $τι π�λλα3�" τ4 τ�3�ς μfλλ�ν τ�ς (+ας διαπρ�τ-τεται τ� δ#�ντα. �πε! δ� ��+κετ� ε<ς τ7ν B�ιωτ+αν, λεγ�-ντων τ�ν Θη(α+ων Lς καιρ4ς ε6η �πιτ+θεσθαι τ��ς Λακε-δαιμ�ν+�ις, 0νωθεν μ�ν �κε�ν�ν σ)ν τ;� 9ενικ;�, σ�fς δ��ντιπρ�σ?π�υς, �π#τρεπεν α:τ�)ς = �I�σων, διδ�σκωνLς καλ�" 'ργ�υ γεγενημ#ν�υ �:κ 09ι�ν α:τ��ς ε6η δια-κινδυνε"σαι, Zστε T 'τι με+\ω καταπρf9αι T στερηθ�ναικα! τ�ς γεγενημ#νης ν+κης.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 20 –

19

20

21

22

Page 12: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

3σ"�τη &ν�γκη, θ� π�λεμ,σ�υν, "ωρ�ς ν� λ�γαρι�σ�υν τ�νWω, τ�υς. �O θε1ς Lλλωστε, καθqς �α�νεται, ε>"αριστε+ται π�λ-λ$ς ��ρ$ς ν� 3'υψQνη τ�/ς μικρ�/ς κα� ν� ταπεινQνη τ�/ςμεγ�λ�υς».

24. Mιλ2ντας Gτσι, &π!τρεπε τ�/ς Θη�α��υς ν� διακινδυνε�-σ�υν. (A�( ]τ!ρ�υ 3'ηγ��σε στ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς π��α δια-��ρ� ?π�ρ"ει μετα'/ στρατ�� νικημ!ν�υ κα� νικητ��. «(E�νθ!λετε», τ�/ς Gλεγε, «ν� 'ε"�σετε τ1 κακ1 π�/ 3π�θατε, σ�ςσυμ��υλε�ω, &��� συν!λθετε κα� &ναπαυθDτε κα� καταστDτεπι1 σ"υρ��, ν� &ντιμετωπ�σετε τ�τε α>τ�/ς π�/ δ$ν μπ�ρε+τεν� νικ,σετε. (E' Lλλ�υ», εYπε, «μ�θετε Cτι τQρα μερικ�� &π1τ�/ς συμμ�"�υς σας ε?ρ�σκ�νται σ$ διαπραγματε�σεις μ$ τ�/ς3"θρ��ς σας γι� συμ�ιλ�ωσι. Πρ�σπαθDστε λ�ιπ1ν μ$ κ�θεμ!σ�ν ν� συνθηκ�λ�γ,σετε. (EγQ», εYπε, «εYμαι πρ�θυμ�ς ν�συμ��λω ν� 3πιτ�"ετε α>τ�, γιατ� θ!λω ν� σ�ς σQσω, &�( ]ν1ςμ$ν 3' ατ�ας τDς �ιλ�ας, π�/ εY"ε R πατ!ρας μ�υ μαW� σας, &�(]τ!ρ�υ δ!, γιατ� εYμαι πρ�'εν�ς σας».

25. =Eλεγε, �!�αια, κ�τι τ!τ�ια, &λλ( 3κε+ν� π�/ Wητ��σε rσωςNταν ν� ε?ρ�σκωνται σ$ &συμ�ων�α μετα'� τ�υς, vστε ν�G"�υν π�ντα τ�ν &ν�γκη τ�υ. (Eν τ��τ�ις, �� Λακεδαιμ�νι�ι,&��� τ1ν Lκ�υσαν, τ1ν παρεκ�λεσαν ν� μεσ�λα�,ση γι�ερ,νη. (E' Lλλ�υ, Cταν Gμαθαν Cτι Gγινε ερ,νη, δι!τα'αν ��π�λ!μαρ"�ι ν� ]τ�ιμασθ��ν Cλ�ι, &��� δειπν,σ�υν γιατ� 3πρ�-κειτ� ν� �αδ�σ�υν τ�ν ν�κτα vστε μ$ τ� 'ημερQματα ν� &νε-�α�ν�υν τ1ν Kιθαιρ2να. ^Oταν 3τελε�ωσε τ1 δε+πν�, πρ�τ�� ν�κ�ιμηθ��ν, τ�/ς \δ,γησαν, &��� 3πDραν τ1ν δρ�μ� π�/πηγα�νει στ�ν Kρε�σι, γιατ� εY"αν περισσ�τερη 3μπιστ�σ�νη σ$μι� κρυ�� &να"Qρησι παρ� στ�ν συνθ,κη.

26. =Eπειτα &π1 μι� 3π�μ�νη π�ρε�α, δεδ�μ!ν�υ Cτι 3��διWαν3ν καιρ{2 νυκτ�ς, σ( wνα δρ�μ� δ�σκ�λ� κα� κ�τω &π1 τ�ν π�εσιτ�� ����υ, G�θασαν στ� Aγ�σθενα τDς MεγαρικDς, Cπ�υ

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 23 –

16. (Aρ"α�α π�λις τDς Φωκ�δ�ς κ�ντ� στ1ν =Aσσ�, παραπ�ταμ� τ�� B�ιω-

�:3 =ρfτε, '�η, $τι κα! Wμε�ς, �πε! �ν �ν�γκBη �γ#νεσθε,�κρατ2σατε; �6εσθαι �Qν 3ρ7 κα! Λακεδαιμ�ν+�υς 0ν, ε6�ναγκ�\�ιντ�, [�κγεν#σθαι] τ�" \�ν �π�ν�ηθ#ντας δια-μ�3εσθαι. κα! = θε4ς δ#, Lς '�ικε, π�λλ�κις 3α+ρει τ�)ςμ�ν μικρ�)ς μεγ�λ�υς π�ι�ν, τ�)ς δ� μεγ�λ�υς μικρ��ς.τ�)ς μ�ν �Qν Θη(α+�υς τ�ια"τα λ#γων �π#τρεπε τ�" δια-κινδυνε�εινD τ�)ς δ� αQ Λακεδαιμ�ν+�υς �δ+δασκεν �u�νμ�ν ε6η Hττημ#ν�ν στρ�τευμα, �u�ν δ� νενικηκ�ς. ε< δ��9ι�σασθαι, '�η, (��λεσθε τ4 γεγενημ#ν�ν π�θ�ς, συμ-(�υλε�ω �ναπνε�σαντας κα! �ναπαυσαμ#ν�υς κα! με+-\�υς γεγενημ#ν�υς τ��ς �ηττ2τ�ις �&τως ε<ς μ�3ην <#ναι.ν"ν δ#, '�η, εQ 6στε $τι κα! τ�ν συμμ�3ων Wμ�ν ε<σ!ν �`διαλ#γ�νται περ! �ιλ+ας τ��ς π�λεμ+�ιςD �λλ� �κ παντ4ςτρ�π�υ πειρfσθε σπ�νδ�ς λα(ε�ν. τα"τα δ�, '�η, �γbπρ�θυμ�"μαι, σ�σαι Wμfς (�υλ�μεν�ς δι� τε τ7ν τ�"πατρ4ς �ιλ+αν πρ4ς Wμfς κα! δι� τ4 πρ�9ενε�ν Wμ�ν.'λεγε μ�ν �Qν τ�ια"τα, 'πραττε δ� 6σως $πως δι���ρ�ικα! �vτ�ι �λλ2λ�ις Yντες �μ��τερ�ι �κε+ν�υ δ#�ιντ�. �μ#ντ�ι Λακεδαιμ�νι�ι, �κ��σαντες α:τ�", πρ�ττειν περ!τ�ν σπ�νδ�ν �κ#λευ�νD �πε! δ� �πηγγ#λθη $τι ε6ησαν ασπ�νδα+, παρ2γγειλαν � π�λ#μαρ3�ι δειπν2σανταςσυνεσκευ�σθαι π�ντας, Lς τ�ς νυκτ4ς π�ρευσ�μ#ν�υς,$πως _μα τB� Hμ#ρCα πρ4ς τ4ν Kιθαιρ�να �να(α+ν�ιεν.�πε! δ� �δε+πνησαν, πρ!ν καθε�δειν παραγγε+λαντες �κ�-λ�υθε�ν, Hγ�"ντ� ε:θ)ς ��� >σπ#ρας τ7ν δι� Kρε�σι�ς,τ;� λαθε�ν πιστε��ντες μfλλ�ν T τα�ς σπ�νδα�ς.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 22 –

23

24

25

Page 13: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

συν�ντησαν τ1ν στρατ1 τ�� (Aρ"ιδ�μ�υ. (Eκε+, &��� περ�μενεR (Aρ"�δαμ�ς ν� συγκεντρωθ��ν Cλ�ι �� σ�μμα"�ι, \δ,γησεCλ� τ1ν στρατ1 συγκεντρωμ!ν� μ!"ρι τ�ν K�ρινθ�. (Aπ( 3κε+τ�/ς μ$ν συμμ�"�υς &π!λυσε, τ�/ς δ$ συμπ�λ+τες τ�υ \δ,γησεστ�ν πατρ�δα τ�υς.

27. �O (I�σων Cμως περν2ντας &π1 τ�ν Φωκ�δα κατ� τ�ν3πιστρ��, τ�υ κατ!λα�ε τ1 πρ��στι� τ2ν �Yαμπ�λιτ2ν16, 3λεη-λ�τησε τ�ν |παιθρ� κα� 3σκ�τωσε π�λλ��ς. T�ν ?π�λ�ιπηΦωκ�δα τ�ν 3π!ρασε "ωρ�ς ν� κ�μη καν!να κακ�. (Aλλ( CτανG�θασε στ�ν �Hρ�κλεια, κατεδ��ισε τ1 τε+"�ς τ2ν �Hρα-κλεωτ2ν, πρ1 π�ντων _"ι γιατ� 3����ταν, μ,πως περν2νταςκανε�ς &π1 τ�ν 3λε�θερη πλ!�ν δι��ασι πρ�σ��λη τ1 κρ�τ�ςτ�υ, &λλ� κυρ�ως γιατ� 3σκ!�θη Cτι καταλαμ��ν�ντας κανε�ςτ�ν �Hρ�κλεια, π�/ ε?ρ�σκετ� σ$ στενωπ�17, θ� τ1ν 3μπ�διWε ν��αδ�Wη σ( Cπ�ι� μ!ρ�ς τDς �Eλλ�δ�ς Uθελε.

28. ^Oταν 3π!στρεψε στ�ν Θεσσαλ�α, Nταν σ"υρ�ς, γιατ�ν�μ�μως 3'ελ!γη ταγ1ς τ2ν Θεσσαλ2ν κα� γιατ� εY"ε μαW� τ�υπ�λλ�/ς μισθ���ρ�υς, πεW�/ς κα� �ππε+ς, �� Rπ�+�ι μ�λισταεY"αν &σκηθD κατ� τρ�π� vστε ν� γ�ν�υν στρατι2τες &'ι�λ�-γ�ι. �H δ�ναμ�ς τ�υ κατ!στη &κ�μη μεγαλ�τερη κα� γιατ� εY"εUδη π�λλ�/ς συμμ�"�υς κα� γιατ� π�λλ�� Nσαν 3κε+ν�ι π�/Uθελαν ν� γ�ν�υν σ�μμα"�� τ�υ. T!λ�ς, Nταν R πι1 σ"υρ1ς τDς3π�"Dς τ�υ, γιατ� &π1 καν!να δ$ν 3θεωρε+τ� ε>κατα�ρ�νητ�ς.

29. (Eπειδ� 3' Lλλ�υ 3πλησ�αWε V γι�ρτ� τ2ν Πυθ�ων18,παρ,γγειλε στ�ς π�λεις ν� ]τ�ιμ�W�υν ��δια, πρ��ατα, γ�δια κα�"��ρ�υς γι� τ�ν θυσ�α.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 25 –

Δελ��/ς πρ1ς τιμ�ν τ�� (Aπ�λλων�ς τ1ν τρ�τ� "ρ�ν� κ�θε (Oλυμπι�δ�ς. (Eδ2ε?ρισκ�μαστε στ1 370 π.X.

19. T�/ς &γ2νες ~ργ�νωνε V Δελ�ικ� (Aμ�ικτυ�ν�α, τQρα Cμως R (I�σων

μ�λα δ� 3αλεπ�ς π�ρευ�μεν�ι, �uα δ7 �ν νυκτ+ τε ��(;ω�πι�ντες κα! 3αλεπ7ν =δ�ν, ε<ς A<γ�σθενα τ�ς Mεγα-ρικ�ς ��ικν�"νται. �κε� δ� περιτυγ3�ν�υσι τ;� μετ��Aρ3ιδ�μ�υ στρατε�ματι. 'νθα δ� �ναμε+νας, ^ως κα! �σ�μμα3�ι π�ντες παρεγ#ν�ντ�, �π�γε πfν =μ�" τ4 στρ�-τευμα μ#3ρι K�ρ+νθ�υD �κε�θεν δ� τ�)ς συμμ�3�υς���κε, τ�)ς δ� π�λ+τας �6καδε �π2γαγεν.

cO μ#ντ�ι �I�σων �πιbν δι� τ�ς Φωκ+δ�ς cYαμπ�λιτ�νμ�ν τ� τε πρ��στι�ν εuλε κα! τ7ν 3?ραν �π�ρθησε κα!�π#κτεινε π�λλ�)ςD τ7ν δ� 0λλην Φωκ+δα δι�λθεν �πραγ-μ�νως. ��ικ�μεν�ς δ� ε<ς cHρ�κλειαν κατ#(αλε τ4 cHρα-κλεωτ�ν τε�3�ς, δ�λ�ν $τι �: τ�"τ� ��(��μεν�ς, μ2 τινες�ναπεπταμ#νης τα�της τ�ς παρ�δ�υ π�ρε�σ�ιντ� �π! τ7ν�κε+ν�υ δ�ναμιν, �λλ� μfλλ�ν �νθυμ��μεν�ς μ2 τινεςτ7ν cHρ�κλειαν �π! στεν;� �Qσαν καταλα(�ντες ε6ργ�ιενα:τ�ν, ε6 π�ι (��λ�ιτ� τ�ς cEλλ�δ�ς π�ρε�εσθαι. �πε! δ��π�λθε π�λιν ε<ς τ7ν Θετταλ+αν, μ#γας μ�ν Mν κα! δι� τ4τ;� ν�μ;ω Θετταλ�ν ταγ4ς καθεστ�ναι κα! δι� τ4 μισθ�-��ρ�υς π�λλ�)ς τρ#�ειν περ! αWτ4ν κα! πε\�)ς κα!ππ#ας, κα! τ��τ�υς �κπεπ�νημ#ν�υς Lς Fν κρ�τιστ�ιε@ενD 'τι δ� με+\ων κα! δι� τ4 συμμ�3�υς π�λλ�)ς τ�)ςμ�ν Jδη ε@ναι α:τ;�, τ�)ς δ� κα! 'τι (��λεσθαι γ+γνεσθαι.μ#γιστ�ς δ� Mν τ�ν καθ � αWτ4ν τ;� μηδ� W�� >ν4ς ε:κατα-�ρ�νητ�ς ε@ναι. �πι�ντων δ� Πυθ+ων παρ2γγειλε μ�ν τα�ςπ�λεσι (�"ς κα! �@ς κα! α@γας κα! vς παρασκευ�\εσθαι Lςε<ς τ7ν θυσ+αν.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 24 –

τικ�� Kη�ισ��, σ$ θ!σι στρατηγικ,, στ� σ�ν�ρα τDς Λ�κρ�δ�ς.17. Γι’ α>τ1 κα� V θ!σις της Nταν 3'�"ως στρατηγικ,, γιατ� 3δ!σπ�Wε τ��

περι�,μ�υ στεν�� τ2ν Θερμ�πυλ2ν.18. Mι� &π1 τ�ς μεγαλ�τερες γι�ρτ$ς τ2ν �Eλλ,νων, π�/ 3γιν�ταν στ�/ς

26

27

28

29

Page 14: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

Λ!γ�υν δ! Cτι, κα�τ�ι V διαταγ� π�/ 3δ�θη στ�ς π�λεις δ$νNταν α>στηρ,, συγκεντρQθηκαν _"ι λιγQτερα &π1 "�λια ��διακα� περισσ�τερα &π1 δ!κα "ιλι�δες Lλλα W2α. Πρ�κ,ρυ'ε, 3π�-σης, Cτι θ� Gδιδε "ρυσ1 στε��νι σ�ν �ρα�ε+� σ$ 3κε�νη &π1 τ�ςπ�λεις, π�/ θ� Gτρε�ε γι� τ1ν θε1 τ1 πι1 \ρα+� ��δι, γι� ν� τεθD3π� κε�αλDς τ2ν θυμ�των.

30. Παρ,γγειλε 3π�σης στ�/ς Θεσσαλ�/ς ν� ]τ�ιμ�Wωνται γι�ν� 3κστρατε�σ�υν κατ� τ�ν 3π�"� τ2ν Πυθ�ων, γιατ� 3σ"εδ�αWε,καθqς Gλεγαν, ν� aργανQση R rδι�ς κα� τ�ν γι�ρτ� πρ1ς τιμ�ντ�� θε�� κα� τ�/ς &γ2νες19. Π�ι� Nσαν τ� σ"!δι� τ�υ σ"ετικ� μ$τ� �ερ� "ρ,ματα, &κ�μη κα� σ,μερα κανε�ς δ$ν '!ρει. Λ!νε CμωςCτι �� Δελ���, Cταν ρQτησαν τ1 μαντε+� τ� Gπρεπε ν� κ�μ�υνστ�ν περ�πτωσι π�/ R (I�σων θ� Gπαιρνε τ� "ρ,ματα τ�� θε��20,&π,ντησαν Cτι α>τ1 Nταν ?π�θεσις δικ, τ�υ.

31. �O Lνθρωπ�ς λ�ιπ1ν α>τ�ς, R τ�σ� σ"υρ�ς, κα� R Rπ�+�ςτ�σ� μεγ�λα σ"!δια 3στρι��γ�ριWε στ1 μυαλ� τ�υ, 3πDγε μι�Vμ!ρα γι� ν� 3πιθεωρ,ση τ1 �ππικ1 τ2ν Φερα�ων κα� ν� �ε�αι-ωθD γι� τ�ν &'�α τ�υ. T�ν στιγμ� π�/ 3καθ�ταν στ1ν θρ�ν�τ�υ κα� &παντ��σε σ( Cσ�υς τ1ν 3πλησ�αWαν γι� ν� τ�� ?π���-λ�υν κ�π�ια δια��ρ�, ]πτ� ν!�ι 3πλησ�ασαν μ$ τ�ν πρ��ασιCτι εY"αν κ�π�ια δια��ρ� μετα'� τ�υς κα� τ1ν 3δ�λ���νησανκα� τ1ν κατεκρε��ργησαν21.

32. O� δ�ρυ��ρ�ι π�/ Nσαν κ�ντ� τ�υ Gτρε'αν &π��ασι-στικ� πρ1ς ��,θει� τ�υ κα� τ1ν μ$ν wνα 3σκ�τωσαν μ$ wνα κτ�-πημα λ�γ"ης, τ�ν στιγμ� μ�λιστα κατ� τ�ν Rπ��α κτυπ��σε&κ�μη τ1ν (I�σ�να. ^Eνας Lλλ�ς συνελ,�θη τ�ν στιγμ� π�/πρ�σπαθ��σε ν� κα�αλλ,ση τ� Lλ�γ� τ�υ κα� 3��νε�θη &���3δ!"θη π�λλ$ς πληγ!ς. ^Oπ�υ δ$ κα� �ν 3πDγαν, τ�/ς ?πεδ!"θη-σαν μ$ τιμ!ς. A>τ1 εYναι &π�δει'ις Cτι �� ^Eλληνες 3�����ντ�π�λ�, μ,πως R (I�σων γ�νη τ�ρανν�ς.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 27 –

21. �O Δι�δωρ�ς (IV 60) λ!γει Cτι 3δ�λ���ν,θη &π1 τ1ν &δελ�� τ�υ Π�λ�-δωρ�.

22. �H γυνα+κα τ�υ Nταν κ�ρη τ�� (I�σ�ν�ς κα� ~ν�μ�Wετ� Θ,�η. T� &δ!λ-

κα! '�ασαν π�νυ μετρ+ως >κ�στBη π�λει �παγγελλ�μ#ν;ωγεν#σθαι (�"ς μ�ν �:κ �λ�ττ�υς 3ιλ+ων, τ� δ� 0λλα (�σκ2-ματα πλε+ω T μ�ρια. �κ2ρυ9ε δ� κα! νικητ2ρι�ν 3ρυσ�"νστ#�αν�ν 'σεσθαι, Gτις τ�ν π�λεων (�"ν Hγεμ�να κ�λλι-στ�ν τ;� θε;� θρ#ψειε. παρ2γγειλε δ� κα! Lς στρατευσ�μ#-ν�ις ε<ς τ4ν περ! τ� Π�θια 3ρ�ν�ν Θετταλ��ς παρασκευ-�\εσθαιD διεν�ε�τ� γ�ρ, Lς '�ασαν, κα! τ7ν παν2γυριντ;� θε;� κα! τ�)ς �γ�νας α:τ4ς διατιθ#ναι. περ! μ#ντ�ιτ�ν ερ�ν 3ρημ�των $πως μ�ν διεν�ε�τ� 'τι κα! ν"ν 0δη-λ�νD λ#γεται δ� �περ�μ#νων τ�ν Δελ��ν τ+ 3ρ7 π�ιε�ν,��ν λαμ(�νBη τ�ν τ�" θε�" 3ρημ�των, �π�κρ+νασθαι τ4νθε4ν $τι α:τ;� μελ2σει. = δ� �Qν �ν7ρ τηλικ�"τ�ς xν κα!τ�σα"τα κα! τ�ια"τα διαν���μεν�ς, �9#τασιν πεπ�ιηκbςκα! δ�κιμασ+αν τ�" Φερα+ων ππικ�", κα! Jδη καθ2με-ν�ς, κα! �π�κριν�μεν�ς, ε6 τις δε�μεν�ς τ�υ πρ�σ+�ι, Wπ4νεαν+σκων >πτ� πρ�σελθ�ντων Lς δια�ερ�μ#νων τι�λλ2λ�ις �π�σ��ττεται κα! κατακ�πτεται. (�ηθησ�ντωνδ� �ρρωμ#νως τ�ν παραγεν�μ#νων δ�ρυ��ρων εuς μ�ν'τι τ�πτων τ4ν �I�σ�να λ�γ3Bη πληγε!ς �π�θνB2σκειD^τερ�ς δ� �να(α+νων ��� aππ�ν �γκαταλη�θε!ς κα! π�λλ�τρα�ματα λα(bν �π#θανενD � δ� 0λλ�ι �ναπηδ2σαντες�π! τ�)ς παρεσκευασμ#ν�υς aππ�υς �π#�υγ�νD $π�ι δ���+κ�ιντ� τ�ν cEλλην+δων π�λεων, �ν τα�ς πλε+σταις�τιμ�ντ�. ;o κα! δ�λ�ν �γ#νετ� $τι <σ3υρ�ς 'δεισαν �yEλληνες α:τ4ν μ7 τ�ρανν�ς γ#ν�ιτ�.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 26 –

πρ�σπαθε+ ν� &ναλ��η τ1 &'�ωμα α>τ1 γι� ν� 3πιτ�"η κα� τ�ν Vγεμ�ν�α τDς�Eλλ�δ�ς.

20. T� "ρ,ματα α>τ� Nσαν �ερ�, πρ�ερ"�μενα &π1 &�ιερQματα πρ1ς τ1ν θε�.

30

31

32

Page 15: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

33. Mετ� τ1ν θ�νατ� τ�� (I�σ�ν�ς �� &δελ��� τ�υ Π�λ�δω-ρ�ς κα� Π�λ��ρων Gγιναν ταγ��. (Aλλ( R Π�λ�δωρ�ς, Cτανκ�π�τε 3π,γαιναν κα� �� δ�� κατ� τ�ν ν�κτα στ�ν Λ�ρισα, τ�νvρα π�/ 3κ�ιμ�ταν, 3δ�λ���ν,θη &π1 τ1ν &δελ�� τ�υ Π�λ�-�ρ�να, καθqς 3πιστε�ετ�, γιατ� R θ�νατ�ς τ�υ ?πDρ'ε α�ν�-δι�ς κα� "ωρ�ς καμμι� �ανερ� ατ�α.

34. (E' Lλλ�υ R Π�λ��ρων δι��κησε γι� wνα "ρ�ν�, &λλ�κατ� τρ�π� τυραννικ�. Γιατ� κα� στ�ν Φ�ρσαλ� σκ�τωσε τ1νΠ�λυδ�μαντα κα� aκτq Lλλ�υς &ρ�στ�υς π�λ+τες, κα� &π1 τ�νΛ�ρισα 3'Qρισε π�λλ��ς. (Eν2 δ$ Gκανε α>τ�, 3δ�λ���ν,θηα>τ1ς &π1 τ1ν (Aλ!'ανδρ�, R Rπ�+�ς σ"υρ�Wετ� Cτι τ1 Gκαμεγι� ν� 3κδικηθD τ1ν θ�νατ� τ�� Π�λυδQρ�υ κα� ν� θ!ση τ!ρμαστ�ν τυρανν�α.

35. ^Oταν &ν!λα�ε τ�ν 3'�υσ�α R (Aλ!'ανδρ�ς, κατ!στημισητ1ς ταγ1ς στ�/ς Θεσσαλ��ς, μισητ1ς δ$ 3"θρ1ς στ�/ςΘη�α��υς κα� (Aθηνα��υς, κα� &κ�μη &πεδε�"θη wνας Lδικ�ςληστ�ς κα� στ�ν 'ηρ� κα� στ�ν θ�λασσα. �H διαγωγ, τ�υ ?πDρ'εατ�α ν� δ�λ���νηθD κα� α>τ1ς 3π�σης, 3κτελεσθε�ς &π1 τ�/ς&δελ��/ς τDς γυναικ�ς τ�υ22, &λλ� μ$ &π��ασι τDς δ�ας.

36. A>τ� κατ,γγειλε στ�/ς &δελ���ς της Cτι R (Aλ!'ανδρ�ς3πι��υλε�εται τ�ν Wω, τ�υς κα� τ�/ς Gκρυψε στ1 σπ�τι Cλη τ�νVμ!ρα. =Eπειτα, &��� τ1ν ?πεδ!"θη μεθυσμ!ν�, τ1ν G�αλε ν�κ�ιμηθD, &��� L�ησε τ1 λυ"ν�ρι &ναμμ!ν� κα� τ�� &�α�ρεσε τ1'���ς. (Eπειδ� G�λεπε Cτι τ� &δ!λ�ια της 3δ�σταWαν ν� μπ��νμ!σα κα� ν� σκ�τQσ�υν τ1ν (Aλ!'ανδρ�, τ�/ς &πε�λησε Cτι θ�τ1ν 'υπν,ση &μ!σως, 3�ν δ$ν πρ�!�αιναν γρ,γ�ρα στ�ν 3κτ!-λεσι. ^Oταν πλ!�ν εσDλθαν, 3τρ��η'ε τ�ν π�ρτα κα� τ�ν κρα-τ��σε &π1 τ1 ρ�πτρ�23 μ!"ρις Cτ�υ 3��νε�θη R Lνδρας της.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 29 –

ν� κλε�ση V π�ρτα. Kα� σ,μερα "ρησιμ�π�ι��νται τ!τ�ια, Cπ�υ δ$ν ?π�ρ"ει�λεκτρισμ�ς.

�Aπ�θαν�ντ�ς μ#ντ�ι �κε+ν�υ Π�λ�δωρ�ς �δελ�4ςα:τ�" κα! Π�λ��ρων ταγ�! κατ#στησαν. κα! = μ�νΠ�λ�δωρ�ς, π�ρευ�μ#νων �μ��τ#ρων ε<ς Λ�ρισαν,ν�κτωρ καθε�δων �π�θBν2σκει Wπ4 Π�λ��ρ�ν�ς τ�"�δελ��", Lς �δ�κειD = γ�ρ θ�νατ�ς α:τ�" �9απινα��ς τεκα! �:κ '3ων �ανερ�ν πρ��ασιν �γ#νετ�. = δ� αQ Π�λ�-�ρων Mρ9ε μ�ν �νιαυτ�ν, κατεσκευ�σατ� δ� τ7ν ταγε+αντυρανν+δι =μ�+αν. 'ν τε γ�ρ Φαρσ�λ;ω τ4ν Π�λυδ�μαντακα! 0λλ�υς τ�ν π�λιτ�ν Sκτb τ�)ς κρατ+στ�υς �π#κτει-νεν, 'κ τε Λαρ+σης π�λλ�)ς �υγ�δας �π�+ησε. τα"τα δ�π�ι�ν κα! �vτ�ς �π�θνB2σκει Wπ � �Aλε9�νδρ�υ, Lς τιμω-ρ�"ντ�ς τ;� Π�λυδ?ρ;ω κα! τ7ν τυρανν+δα καταλ��ντ�ς.�πε! δ� α:τ4ς παρ#λα(ε τ7ν �ρ32ν, 3αλεπ4ς μ�ν Θεττα-λ��ς ταγ4ς �γ#νετ�, 3αλεπ4ς δ� Θη(α+�ις κα! �Aθηνα+�ιςπ�λ#μι�ς, 0δικ�ς δ� λBηστ7ς κα! κατ� γ�ν κα! κατ�θ�λατταν. τ�ι�"τ�ς δ� xν κα! α:τ4ς αQ �π�θνB2σκει,α:τ�3ειρ+Cα μ�ν Wπ4 τ�ν τ�ς γυναικ4ς �δελ��ν, (�υλB� δ�Wπ � α:τ�ς �κε+νης. τ��ς τε γ�ρ �δελ���ς �92γγειλεν Lς =�Aλ#9ανδρ�ς �πι(�υλε��ι α:τ��ς κα! 'κρυψεν α:τ�)ς'νδ�ν Yντας $λην τ7ν Hμ#ραν. κα! δε9αμ#νη μεθ��ντατ4ν �Aλ#9ανδρ�ν, �πε! κατεκ�+μισεν, = μ�ν λ�3ν�ς �κ�ετ�,τ4 δ� 9+��ς α:τ�" �92νεγκεν. Lς δ� BJσθετ� Sκν�"νταςε<σι#ναι �π! τ4ν �Aλ#9ανδρ�ν τ�)ς �δελ���ς, ε@πεν Lς ε<μ7 Jδη πρ�9�ιεν, �9εγερε� α:τ�ν. Lς δ� ε<σ�λθ�ν, �πισπ�-σασα τ7ν θ�ραν ε63ετ� τ�" z�πτρ�υ, ^ως �π#θανεν =�ν2ρ.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 28 –

�ια της Nσαν R Tισ���ν�ς, R Πυθ�λα�ς κα� R Λυκ��ρων (Πλ�υταρ". Πελ�π.35).

23. P�πτρ�ν. Mετ�λλιν�ς κρ�κ�ς κρεμασμ!ν�ς G'ω &π1 τ�ν π�ρτα μ$ τ1νRπ�+� κτυπ��σαν γι� ν� &ν��'�υν τ�ν π�ρτα. A>τ1 3π�σης τ1 τρα���σαν γι�

33

34

35

36

Page 16: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

37. Mερικ�� σ"υρ�W�νται Cτι τ1 μ+σ�ς της κατ� τ�� συW�γ�υτης τDς 3γενν,θη &π1 τ�τε π�/ R (Aλ!'ανδρ�ς 3�υλ�κισε τ1ν3ρQμεν� τ�υ, wνα \ρα+� ν!�, τ1ν Rπ�+� α>τ� τ1ν παρεκ�λεσεν� &π��υλακ�ση. A>τ1ς Cμως, &��� τ1ν G�γαλε G'ω, τ1νGσ�α'ε. =Aλλ�ι λ!νε Cτι, 3πειδ� δ$ν μπ�ρεσε ν� &π�κτ,ση μαW�της παιδι�, Gστειλε στ�ν Θ,�α κα� 3W,τησε σ$ γ�μ� τ�ν ",ρατ�� (I�σ�ν�ς. K�τι τ!τ�ια λ!γ�νται σ�ν ατ�ες γι� τ1 μ+σ�ςα>τDς τDς γυναικ�ς. (Aπ1 τ� τρ�α &δ!λ�ια, π�/ 3'ετ!λεσαν τ1ν��ν�, μ!"ρι τ�ν στιγμ� π�/ 3γρα��ταν α>τ� V �στ�ρ�α, εY"ε τ�ν3'�υσ�α R μεγαλ�τερ�ς τ2ν &δελ�2ν Tισ���ν�ς.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 31 –

H δ� '3θρα λ#γεται α:τB� πρ4ς τ4ν 0νδρα γεν#σθαι Wπ4μ#ν τινων Lς �πε! 'δησε τ� >αυτ�" παιδικ� = �Aλ#9αν-δρ�ς, νεαν+σκ�ν Yντα καλ�ν, δεηθε+σης α:τ�ς λ"σαι �9α-γαγbν α:τ4ν �π#σ�α9ενD � δ# τινες Lς, �πε! πα�δεςα:τ;� �:κ �γ+γν�ντ� �κ τα�της, $τι π#μπων ε<ς Θ2(ας�μν2στευε τ7ν �I�σ�ν�ς γυνα�κα [�ναλα(ε�ν]. τ� μ�ν �Qνα6τια τ�ς �πι(�υλ�ς Wπ4 τ�ς γυναικ4ς �&τω λ#γεταιD τ�νδ� τα"τα πρα9�ντων 03ρι �v $δε = λ�γ�ς �γρ��ετ� Tισ+-��ν�ς πρεσ(�τατ�ς xν τ�ν �δελ��ν τ7ν �ρ37ν ε@3ε.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 30 –

37

Page 17: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

K E Φ A Λ A I O N E

Συν!δρι� στ�ν (Aθ,να γι� τ�ν τ,ρησι τDς συμ�ωνηθε�σης &νε'αρτη-

σ�ας τ2ν π�λεων. O� Mαντινε+ς, παρ� τ�ν &ντ�δρασι τDς Σπ�ρτης, &ν�ι-

κ�δ�μ��ν τ�ν π�λι τ�υς. �O (Aγησ�λα�ς λεηλατε+ τ�ν "Qρα τ2ν Mαντι-

ν!ων. O� Θη�α+�ι Gρ"�νται πρ1ς ��,θεια τ2ν Mαντιν!ων, 3ν2 R (Eπα-

μεινQνδας λεηλατε+ τ�ν Λακωνικ,. O� (Aθηνα+�ι &π�στ!λλ�υν τ1ν (I�ι-

κρ�τη πρ1ς ��,θεια τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων. (Aθηνα+�ι κα� Θη�α+�ι &να-

γκ�W�νται ν� &π�"ωρ,σ�υν &π1 τ�ν Πελ�π�ννησ�.

1. =E"ω Uδη διηγηθD τ� γεγ�ν�τα π�/ Gλα�αν "Qρα στ�νΘεσσαλ�α τ�ν 3π�"� τ�� (I�σ�ν�ς κα� Gπειτα &π1 τ1ν θ�νατ�τ�υ μ!"ρις Cτ�υ &ν!λα�ε τ�ν &ρ"� R Tισ���ν�ς. TQρα πλ!�ν3παν!ρ"�μαι στ1 σημε+� &π1 τ1 Rπ�+� 3'εκ�νησα γι(α>τ�ν τ�νπαρ!κ�ασι. ^Oταν R (Aρ"�δαμ�ς 3παν!�ερε τ1ν στρατ1 μετ�τ�ν ��,θεια π�/ πρ�σ!�ερε στ� Λε�κτρα, �λ!π�ντας �� (Aθη-να+�ι Cτι �� Πελ�π�νν,σι�ι 3π�στευαν &κ�μη Cτι Nσαν ?π�"ρε-ωμ!ν�ι ν� &κ�λ�υθ��ν τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς κα� Cτι �� Λακε-δαιμ�νι�ι δ$ν ε?ρ�σκ�ντ� &κ�μη στ�ν κατ�στασι π�/ εY"ανπερι!λθει �� (Aθηνα+�ι, πρ�σεκ�λεσαν τ�ς π�λεις, π�/ Uθελανν� λ���υν μ!ρ�ς στ�ν ερ,νη, τ�ν Rπ��α εY"ε ?παγ�ρε�σει R�ασιλε�ς24.

2. ^Oταν �� &πεσταλμ!ν�ι τ2ν π�λεων συγκεντρQθηκαν,&πε��σισαν μ( α>τ��ς, π�/ Uθελαν ν� συμμα",σ�υν, ν�δQσ�υν α>τ1ν τ1ν Cρκ�: «Θ� με�νω πιστ1ς στ�ν συνθ,κη τ�νRπ��α ?παγ�ρευσε R �ασιλε/ς κα� στ�ς συνθDκες τ2ν (Aθη-

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 33 –

Λε�κτρα, �� (Aθηνα+�ι &π�πειρ2νται ν� θ!σ�υν τ� πρ�γματα στ�ν θ!σι τ�υς.25. ^Oπως εrδαμε (E. 2. 7) �� Λακεδαιμ�νι�ι καθα�ρεσαν τ1 τε+"�ς κα� &ν�-

γκασαν τ�/ς Mαντινε+ς ν� "ωρισθ��ν σ$ 4 κ2μες.

K E Φ A Λ A I O N V

Kα! τ� μ�ν Θετταλικ�, $σα περ! �I�σ�να �πρ�3θη κα!μετ� τ4ν �κε+ν�υ θ�νατ�ν μ#3ρι τ�ς Tισι��ν�υ �ρ3�ςδεδ2λωταιD ν"ν δ� �π�νειμι 'νθεν �π! τα"τα �9#(ην. �πε!γ�ρ �Aρ3+δαμ�ς �κ τ�ς �π! Λε"κτρα (�ηθε+ας �π2γαγε τ4στρ�τευμα, �νθυμηθ#ντες � �Aθηνα��ι $τι � Πελ�π�νν2-σι�ι 'τι �6�νται 3ρ�ναι �κ�λ�υθε�ν κα! �nπω διακ#�ιντ�� Λακεδαιμ�νι�ι Zσπερ τ�)ς �Aθηνα+�υς δι#θεσαν, μετα-π#μπ�νται τ�ς π�λεις $σαι (��λ�ιντ� τ�ς ε<ρ2νης μετ#-3ειν kν (ασιλε)ς κατ#πεμψεν. �πε! δ� συν�λθ�ν, δ�γμα�π�ι2σαντ� μετ� τ�ν κ�ινωνε�ν (�υλ�μ#νων Sμ�σαιτ�νδε τ4ν $ρκ�ν. �Eμμεν� τα�ς σπ�νδα�ς {ς (ασιλε)ςκατ#πεμψε κα! τ��ς ψη�+σμασι τ��ς

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 32 –

24. Πρ�κειται γι� τ�ν (Aνταλκ�δει� ερ,νη, τ�ν 3�αρμ�γ� τDς Rπ��ας �� Λακε-δαιμ�νι�ι &παιτ��ν μ�ν�ν &π1 τ�/ς Lλλ�υς. Mετ� τ�ν Nττα τ�υς Cμως στ�

1

2

Page 18: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

να�ων κα� τ2ν συμμ�"ων. (E�ν δ$ κανε�ς 3κστρατε�ση 3ναντ��νκ�π�ιας &π1 τ�ς π�λεις, π�/ Gδωσαν α>τ1ν τ1ν Cρκ�, θ� τ�ν��ηθ,σω μ$ Cλες μ�υ τ�ς δυν�μεις». T�τε Cλ�ι �� Lλλ�ι 3δ!"θη-σαν μ$ "αρ� α>τ1ν τ1ν Cρκ�. O� (Hλε+�ι Cμως μ�ν�ι G�εραν&ντ�ρρησι. �Yπεστ,ριWαν Cτι δ$ν Gπρεπε ν� παρα"ωρ,σ�υνα>τ�ν�μ�α �`τε στ�/ς Mαργανε+ς �`τε στ�/ς Σκυλλ�υντ��υς�`τε στ�/ς Tρι�υλ��υς, γιατ� �� π�λεις α>τ$ς εYναι δικ!ς τ�υς.

3. (Aλλ( �� (Aθηνα+�ι κα� �� Lλλ�ι, Cσ�ι 3δ!"θησαν τ�/ς Cρ�υςCπως τ�/ς ?παγ�ρευσε R �ασιλε�ς, ν� &�εθ��ν δηλαδ� α>τ�-ν�μες �� μικρ$ς κα� �� μεγ�λες π�λεις, Gστειλαν &νθρQπ�υς3ντεταλμ!ν�υς ν� Rρκ�σ�υν τ�/ς &νωτ�τ�υς Lρ"�ντες κ�θεπ�λεως. ^Oλ�ι \ρκ�σθησαν τ�τε, 3κτ1ς τ2ν (Hλε�ων. ^Yστερα&π( α>τ� �� Mαντινε+ς, θεωρ2ντας τ�/ς ]αυτ��ς τ�υς σ�ν3ντελ2ς α>τ�ν�μ�υς, συγκεντρQθηκαν Cλ�ι κα� &πε��σισανν� κ�μ�υν π�λι τ�ν Mαντ�νεια μι� π�λι ]νωμ!νη κα� ν� τ�νπεριτει"�σ�υν25.

4. (E' Lλλ�υ �� Λακεδαιμ�νι�ι 3σ"ημ�τισαν τ�ν γνQμη, Cτι,3�ν α>τ1 3γιν�ταν "ωρ�ς τ�ν συγκατ�θεσ� τ�υς, θ� Nταν γι�α>τ�/ς μεγ�λη ταπε�νωσι. Στ!λν�υν λ�ιπ1ν τ1ν (Aγησ�λα�πρεσ�ευτ� πρ1ς τ�/ς Mαντινε+ς, γιατ� 3θεωρε+τ� Cτι Nτανπατρικ1ς ��λ�ς τ�υς. ^Oταν G�θασε 3κε+, �� Lρ"�ντες &ρν,θη-καν ν� συγκαλ!σ�υν γι� "�ρι τ�υ τ1ν λα1 τ2ν Mαντιν!ων,&λλ� τ1ν παρεκ�λεσαν ν� επD σ( α>τ�/ς τ� Uθελε ν� Wητ,ση.(Eκε+ν�ς τ�/ς ?πεσ"!θη Cτι, 3�ν &ν!�αλλαν γι� &ργ�τερα τ�ντε�"ισι, θ� 3πιτ�"η ν� &νεγερθD τ1 τε+"�ς μ$ τ�ν συγκατ�θεσιτ2ν Λακεδαιμ�ν�ων κα� μ$ μικρ� δαπ�νη.

5. O� Lρ"�ντες Cμως τ�� &π,ντησαν Cτι Nταν &δ�νατη V &να-��λ,, δεδ�μ!ν�υ Cτι Rλ�κληρη V π�λις εY"ε &π��ασ�σει ν� γ�νητQρα V τε�"ισις. Γι’ α>τ1 R (Aγησ�λα�ς G�υγε ~ργισμ!ν�ς. (Eντ��τ�ις 3ν�μιWε Cτι δ$ν Nταν δυνατ1ν ν� τ�/ς κηρ�'η τ1ν

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 35 –

26. Θεαρ�� (δωριστ�) κα� θεωρ�� Nσαν Lρ"�ντες τ2ν Mαντιν!ων, σ�ν τ�/ς3��ρ�υς τDς Σπ�ρτης.

�Aθηνα+ων κα! τ�ν συμμ�3ων. ��ν δ# τις στρατε�Bη �π+τινα π�λιν τ�ν Sμ�σασ�ν τ�νδε τ4ν $ρκ�ν, (�ηθ2σωπαντ! σθ#νει. � μ�ν �Qν 0λλ�ι π�ντες '3αιρ�ν τ;� $ρκ;ωD�Hλε��ι δ� �ντ#λεγ�ν Lς �: δ#�ι α:τ�ν�μ�υς π�ιε�ν �nτεMαργαν#ας �nτε Σκιλλ�υντ+�υς �nτε Tρι�υλ+�υςD σ�ετ#-ρας γ�ρ ε@ναι τα�τας τ�ς π�λεις. � δ� �Aθηνα��ι κα! �0λλ�ι ψη�ισ�μεν�ι, Zσπερ (ασιλε)ς 'γραψεν, α:τ�ν�-μ�υς ε@ναι =μ�+ως κα! μικρ�ς κα! μεγ�λας π�λεις, �9#πεμ-ψαν τ�)ς =ρκωτ�ς, κα! �κ#λευσαν τ� μ#γιστα τ#λη �ν >κ�-στBη π�λει =ρκ�σαι. κα! |μ�σαν π�ντες πλ7ν �Hλε+ων.

�E9 oν δ7 κα! � Mαντινε�ς, Lς Jδη α:τ�ν�μ�ι παντ�-πασιν Yντες, συν�λθ�ν τε π�ντες κα! �ψη�+σαντ� μ+ανπ�λιν τ7ν Mαντ+νειαν π�ιε�ν κα! τει3+\ειν τ7ν π�λιν. � δ�αQ Λακεδαιμ�νι�ι Hγ�"ντ�, ε< τ�"τ� 0νευ τ�ς σ�ετ#ραςγν?μης 'σ�ιτ�, 3αλεπ4ν 'σεσθαι. π#μπ�υσιν �Qν �Aγησ+-λα�ν πρεσ(ευτ7ν πρ4ς τ�)ς Mαντιν#ας, $τι �δ�κειπατρικ4ς �+λ�ς α:τ��ς ε@ναι. �πε! δ� ��+κετ� πρ4ςα:τ��ς, τ4ν μ�ν δ�μ�ν τ�ν Mαντιν#ων � 0ρ3�ντες �:κJθελ�ν συλλ#9αι α:τ;�, πρ4ς δ� σ�fς �κ#λευ�ν λ#γειν$τ�υ δ#�ιτ�. = δ� Wπισ3νε�τ� α:τ��ς, ��ν ν"ν �π+σ3ωσιτ�ς τει3+σεως, π�ι2σειν Zστε μετ� τ�ς Λακεδα+μ�ν�ςγν?μης κα! μ7 δαπανηρ�ς τει3ισθ�ναι τ4 τε�3�ς. �πε! δ��πεκρ+ναντ� $τι �δ�νατ�ν ε6η �πισ3ε�ν, δ�γματ�ς γεγε-νημ#ν�υ π�σBη τB� π�λει Jδη τει3+\ειν, �κ τ��τ�υ = μ�ν�Aγησ+λα�ς �πB2ει Sργι\�μεν�ςD

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 34 –

3

4

5

Page 19: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

π�λεμ�, γιατ� V ερ,νη εY"ε γ�νει μ$ τ1ν Cρ� ν� εYναι α>τ�ν�μες ��π�λεις. =Aλλωστε στ�/ς Mαντινε+ς μερικ$ς π�λεις τDς (Aρκαδ�αςGστειλαν 3ργ�τες γι� ν� τ�/ς ��ηθ,σ�υν στ�ν περιτε�"ισι, �� δ$(Hλε+�ι συνεισ!�εραν τρ�α τ�λαντα γι� τ�ν δαπ�νη τ�� τε�"�υς.O� Mαντινε+ς λ�ιπ1ν &σ"�λ��νται μ( α>τ1 τ1 Gργ�.

6. (Aπ1 δ$ τ�/ς Tεγε�τες τ1 κ�μμα τ�� Kαλλι���υ κα� τ��Πρ�'!ν�υ 3ργαW�ταν γι� τ�ν wνωσι Cλων τ2ν (Aρκ�δων, εςτρ�π�ν vστε κ�θε &π��ασι π�/ θ� Gπαιρνε V κ�ιν� συν!λευσιςν� σ"�η σ�ν ν�μ�ς σ$ Cλες τ�ς π�λεις. T�>ναντ��ν τ1 κ�μματ�� Στασ�ππ�υ Wητ��σε ν� &�,σ�υν τ�ν π�λι, Cπως Nταν, κα�ν� διατηρ,σ�υν τ�/ς πατρ�παραδ�τ�υς ν�μ�υς.

7. (Aλλ� �� aπαδ�� τ�� Kαλλι���υ κα� τ�� Πρ�'!ν�υ, 3πειδ�μει�ψη���σαν μετα'/ τ2ν θεωρ2ν26 κα� 3π�στευαν Cτι, 3�νσυνεκαλε+τ� R λα�ς, θ� Nσαν περισσ�τερ�ι, παρ�υσι�W�νταιστ1 κ�ιν1 μ$ τ� Cπλα τ�υς. M�λις εYδαν α>τ1 �� aπαδ�� τ��Στασ�ππ�υ, Rπλ�W�νται κα� α>τ�� κα� δ$ν �α�ν�νται λιγQτερ�ιστ1ν &ριθμ�. ^Oταν Cμως Nλθαν στ� "!ρια, 3σκ�τωσαν μ$ τ1νΠρ�'εν� κα� μερικ�/ς Lλλ�υς π�/ Nσαν μαW� τ�υ, τ�/ς Lλλ�υςCμως τ�/ς Gτρεψαν σ$ �υγ,, &λλ� δ$ν τ�/ς κατεδ�ω'αν. Γιατ� RΣτ�σιππ�ς δ$ν Nταν τ!τ�ι�ς Lνθρωπ�ς, π�/ ν� θ!λη ν� σκ�-τQση π�λλ�/ς συμπ�λ+τες τ�υ.

8. (E' Lλλ�υ �� aπαδ�� τ�� Kαλλι���υ, π�/ εY"αν &π�συρθDκ�τω &π1 τ1 τε+"�ς κα� κ�ντ� στ�ς π�λες π�/ Nσαν πρ1ς τ1μ!ρ�ς τDς Mαντινε�ας, 3πειδ� δ$ν τ�/ς 3πετ�θεντ� πλ!�ν �� &ντ�-παλ�� τ�υς, συγκεντρQθηκαν 3κε+ "ωρ�ς ν� κιν��νται. Στ�/ςMαντινε+ς εY"αν στε�λει &π1 πρ�ν γι� ν� Wητ,σ�υν ��,θεια. Συγ-"ρ�νως Cμως διαπραγματε��νταν κα� ερ,νη μ$ τ1 κ�μμα τ��Στασ�ππ�υ. ^Oταν Cμως εYδαν τ�/ς Mαντινε+ς ν� πλησι�W�υν,μερικ�� &π( α>τ�/ς, πηδ2ντας &π1 τ1 τε+"�ς, τ�/ς παρακα-λ��σαν ν� �ιασθ��ν ν� τ�/ς ��ηθ,σ�υν κα� τ�/ς 3�QναWαν ν�κ�μ�υν γρ,γ�ρα, 3ν2 Lλλ�ι τ�/ς Lν�ιγαν τ�ς π�ρτες.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 37 –

27. Π�λις τDς (Aρκαδ�ας στ� δυτικ� τDς Tεγ!ας.28. Π�/ Gγιναν τ1 371 (ΣT. III §. 18).

στρατε�ειν γε μ#ντ�ι �π� α:τ�)ς �: δυνατ4ν �δ�κει ε@ναι,�π � α:τ�ν�μ+Cα τ�ς ε<ρ2νης γεγενημ#νης. τ��ς δ� Mαντι-νε"σιν 'πεμπ�ν μ�ν κα! τ�ν �Aρκαδικ�ν π�λε?ν τινεςσυντει3ι�"ντας, � δ� �Hλε��ι κα! �ργυρ+�υ τρ+α τ�λαντασυνε(�λ�ντ� α:τ��ς ε<ς τ7ν περ! τ4 τε�3�ς δαπ�νην. κα!� μ�ν Mαντινε�ς περ! τα"τ � Mσαν.

T�ν δ� Tεγεατ�ν � μ�ν περ! τ4ν Kαλλ+(ι�ν κα! Πρ�-9εν�ν �ν�γ�ν �π! τ� συνι#ναι τε πfν τ4 �Aρκαδικ�ν, κα! $τι νικ;?η �ν τ;� κ�ιν;�, τ�"τ� κ�ρι�ν ε@ναι κα! τ�ν π�λεωνD� δ� περ! τ4ν Στ�σιππ�ν 'πραττ�ν �fν τε κατ� 3?ραντ7ν π�λιν κα! τ��ς πατρ+�ις ν�μ�ις 3ρ�σθαι. Hττ?μεν�ι δ�� περ! τ4ν Πρ�9εν�ν κα! Kαλλ+(ι�ν �ν τ��ς θεαρ��ς,ν�μ+σαντες, ε< συν#λθ�ι = δ�μ�ς, π�λ) Fν τ;� πλ2θεικρατ�σαι, �κ�#ρ�νται τ� $πλα. <δ�ντες δ� τ�"τ� � περ!τ4ν Στ�σιππ�ν, κα! α:τ�! �νθωπλ+σαντ�, κα! �ριθμ;� μ�ν[�:κ] �λ�ττ�υς �γ#ν�ντ�. �πε! μ#ντ�ι ε<ς μ�3ην Zρμησαν,τ4ν μ�ν Πρ�9εν�ν κα! 0λλ�υς Sλ+γ�υς μετ� α:τ�" �π�-κτε+ν�υσι, τ�)ς δ� 0λλ�υς τρεψ�μεν�ι �:κ �δ+ωκ�νD κα!γ�ρ τ�ι�"τ�ς = Στ�σιππ�ς Mν �u�ς μ7 (��λεσθαι π�λλ�)ς�π�κτινν�ναι τ�ν π�λιτ�ν. � δ� περ! τ4ν Kαλλ+(ι�ν�νακε3ωρηκ�τες Wπ4 τ4 πρ4ς Mαντινε+ας τε�3�ς κα! τ�ςπ�λας, �πε! �:κ#τι α:τ��ς � �ναντ+�ι �πε3ε+ρ�υν,Hσυ3+αν ε@3�ν Hθρ�ισμ#ν�ι. κα! π�λαι μ�ν �πεπ�μ�εσαν�π! τ�)ς Mαντιν#ας (�ηθε�ν κελε��ντεςD πρ4ς δ� τ�)ςπερ! Στ�σιππ�ν διελ#γ�ντ� περ! συναλλαγ�ν. �πε! δ�κατα�ανε�ς Mσαν � Mαντινε�ς πρ�σι�ντες, � μ�ν α:τ�ν�ναπηδ�ντες �π! τ4 τε�3�ς �κ#λευ�ν (�ηθε�ν τ7ν τα3+-στην, κα! (��ντες σπε�δειν διεκελε��ντ�D 0λλ�ι δ� �ν�+-γ�υσι τ�ς π�λας α:τ��ς.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 36 –

6

7

8

Page 20: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

9. ^Oταν �� aπαδ�� τ�� Στασ�ππ�υ κατ�λα�αν τ� συν!�αινε,�γα�ν�υν &π1 τ�ς π�λες, π�/ �!ρν�υν στ1 Παλλ�ντι�27, κα�κατα�ε�γ�υν στ1ν να1 τDς (Aρτ!μιδ�ς, πρ�τ�� τ�/ς πρ��θ�-σ�υν α>τ�� π�/ τ�/ς κατεδ�ωκαν κα� &��� 3κλε�σθησαν μ!σα,3περ�μεναν &κ�νητ�ι. O� 3"θρ�� τ�υς Cμως, π�/ τ�/ς εY"ανκαταδιQ'ει, &ν!�ηκαν στ1ν να�, &�α�ρεσαν τ�ν στ!γη κα� τ�/ςκτυπ��σαν μ$ κεραμ�δια. A>τ��, Cταν εYδαν Cτι V κατ�στασιςNταν &πελπιστικ,, τ�/ς παρεκ�λεσαν ν� σταματ,σ�υν ν� τ�/ςκτυπ��ν κα� 3δ,λωσαν Cτι θ� �γ��ν G'ω &π1 τ1ν να�. T�τε ��3"θρ�� τ�υς, &��� τ�/ς G�αλαν στ1 "!ρι, τ�/ς Gδεσαν, τ�/ς &ν!-�ασαν σ$ μι� Mρμ�μα'α κα� τ�/ς 3πDγαν στ�ν Tεγ!α. (Eκε+ μαW�μ$ τ�/ς Mαντινε+ς τ�/ς κατεδ�κασαν σ$ θ�νατ�.

10. (Eν2 διεδραματ�W�ντ� α>τ�, aκτακ�σι�ι περ�π�υTεγε�τες τ�� κ�μματ�ς τ�� Στασ�ππ�υ κατ!�υγαν στ�ν Λακε-δα�μ�να. ^Yστερα &π( α>τ� �� Λακεδαιμ�νι�ι 3ν�μισαν CτιNσαν ?π�"ρεωμ!ν�ι &π1 τ�/ς Cρ�υς τDς συνθ,κης28 ν� 3κδικη-θ��ν τ�/ς νεκρ�/ς τ2ν Tεγεατ2ν κα� τ�/ς 3'�ρ�στ�υς. Γι’ α>τ1λ�ιπ1ν 3κστρατε��υν 3ναντ��ν τ2ν Mαντιν!ων, γιατ�, παρ�τ�/ς Cρκ�υς τ�υς, 3πDλθαν Gν�πλ�ι 3ναντ��ν τ2ν Tεγεατ2ν.Kα� �� μ$ν G��ρ�ι δι!τα'αν λ�ιπ1ν 3πιστρ�τευσι, V δ$ π�λις δι!-τα'ε τ1ν (Aγησ�λα� ν� &ναλ��η τ�ν &ρ"ηγ�α.

11. O� μ$ν λ�ιπ1ν Lλλ�ι (Aρκ�δες συγκεντρQν�νταν στ�ν(Aσ!α, 3κτ1ς τ2ν (Oρ"�μεν�ων, �� Rπ�+�ι δ!ν Uθελαν καθ�λ�υν� λ���υν μ!ρ�ς στ�ν (Aρκαδικ� Rμ�σπ�νδ�α, 3'αιτ�ας τ��μ�σ�υς τ�υς πρ1ς τ�/ς Mαντινε+ς κα� �� Rπ�+�ι εY"αν δε"θDστ�ν π�λι τ�υς τ1 μισθ���ρικ1 στρ�τευμα, π�/ εY"ε συγκρ�-τηθD στ�ν K�ρινθ� ?π1 τ�ν &ρ"ηγ�α τ�� Π�λυτρ�π�υ. (Eπ�σης�� Mαντινε+ς παρ!μειναν στ�ν π�λι τ�υς γι� ν� τ�ν 3πιτη-ρ��ν29. O� �Hραιε+ς κα� �� Λεπρε�τες 3'εστρ�τευσαν μαW� μ$τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς 3ναντ��ν τ2ν Mαντιν!ων.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 39 –

30. (Eλυμ�α� μετα'/ (Oρ"�μεν�� κα� Mαντινε�ας.

� δ� περ! τ4ν Στ�σιππ�ν Lς BJσθ�ντ� τ4 γιγν�μεν�ν,�κπ+πτ�υσι κατ� τ�ς �π! τ4 Παλλ�ντι�ν �ερ��σαςπ�λας, κα! �θ�ν�υσι πρ!ν καταλη�θ�ναι Wπ4 τ�ν διωκ�-ντων ε<ς τ4ν τ�ς �Aρτ#μιδ�ς νεbν κατα�ε�γ�ντες, κα!�γκλεισ�μεν�ι Hσυ3+αν ε@3�ν. � δ� μεταδι?9αντες �3θρ�!α:τ�ν �να(�ντες �π! τ4ν νεbν κα! τ7ν Sρ��7ν διελ�ντες'παι�ν τα�ς κεραμ+σιν. � δ� �πε! 'γνωσαν τ7ν �ν�γκην,πα�εσθα+ τε �κ#λευ�ν κα! �9ι#ναι '�ασαν. � δ� �ναντ+�ιLς Wπ�3ειρ+�υς 'λα(�ν α:τ��ς, δ2σαντες κα! �να(αλ�-ντες �π! τ7ν 1ρμ�μα9αν �π2γαγ�ν �ς Tεγ#αν. �κε� δ�μετ� τ�ν Mαντιν#ων καταγν�ντες �π#κτειναν.

T��των δ� γιγν�μ#νων '�υγ�ν ε<ς Λακεδα+μ�να τ�νπερ! Στ�σιππ�ν Tεγεατ�ν περ! Sκτακ�σ+�υς. μετ� δ�τα"τα τ��ς Λακεδαιμ�ν+�ις �δ�κει (�ηθητ#�ν ε@ναι κατ�τ�)ς $ρκ�υς τ��ς τεθνε�σ+ τε τ�ν Tεγεατ�ν κα! �κπε-πτωκ�σιD κα! �&τω στρατε��υσιν �π! τ��ς Mαντιν#ας, Lςπαρ� τ�)ς $ρκ�υς σ)ν $πλ�ις �ληλυθ�των α:τ�ν �π!τ�)ς Tεγε�τας. κα! �ρ�υρ�ν μ�ν � '��ρ�ι '�αιν�ν,�Aγησ+λα�ν δ� �κ#λευεν H π�λις Hγε�σθαι. � μ�ν �Qν 0λλ�ι�Aρκ�δες ε<ς �Aσ#αν συνελ#γ�ντ�. �Oρ3�μεν+ων δ� �:κ�θελ�ντων κ�ινωνε�ν τ�" �Aρκαδικ�" δι� τ7ν πρ4ςMαντιν#ας '3θραν, �λλ� κα! δεδεγμ#νων ε<ς τ7ν π�λιν τ4�ν K�ρ+νθ;ω συνειλεγμ#ν�ν 9ενικ�ν, �v Π�λ�τρ�π�ςMρ3εν, 'μεν�ν �6κ�ι � Mαντινε�ς τ��των �πιμελ�μεν�ι.cHραε�ς δ� κα! Λεπρεfται συνεστρατε��ντ� τ��ς Λακε-δαιμ�ν+�ις �π! τ�)ς Mαντιν#ας.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 38 –

29. Kατ� τ1ν Δι�δωρ� (IE. 62) �� μισθ���ρ�ι α>τ�� ?πηρετ��σαν τ�/ς Λα-κεδαιμ�ν��υς κα� Nσαν περ�π�υ 1000 κα� 500 3'�ριστ�ι (Aργε+�ι κα� B�ιωτ��.

9

10

11

Page 21: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

12. (E' Lλλ�υ R (Aγησ�λα�ς, &��� 3θυσ�ασε γι� τ1 καλ1 τ��'εκιν,ματ�ς, πρ�"Qρησε &μ!σως 3ναντ��ν τDς (Aρκαδ�ας.Kατ!λα�ε κατ( &ρ"�ν τ�ν E`ταια, π�λι π�/ ε?ρ�σκετ� στ�σ�ν�ρα. (Eκε+ δ$ν ε?ρDκε στ� σπ�τια, παρ� τ�/ς γ!ρ�ντες, τ�ςγυνα+κες κα� τ� παιδι�, γιατ� Cσ�ι εY"αν Vλικ�α στρατε�σιμηεY"αν &να"ωρ,σει γι� τ1 (Aρκαδικ1 στρατ�πεδ�. (Eν τ��τ�ιςδ$ν Gκαμε κακ1 στ�ν π�λι κα� L�ησε τ�/ς κατ��κ�υς μ!σα στ�σπ�τια τ�υς. (E' Lλλ�υ 3πλ,ρωναν Cσα πρ�γματα 3"ρει�W�ντ�κα� α>τ�� κα� �� στρατι2τες τ�υ. (E�ν &κ�μη �ρπα'αν κ�τι, τ�νvρα π�/ Gμπαιναν στ�ν π�λι, τ1 ε?ρDκε κα� τ1 3π!στρεψε.(Eπεσκε�ασε 3π�σης τ1 τε+"�ς τ�υς, Cπ�υ ?πDρ"ε &ν�γκη, κατ�τ1 δι�στημα π�/ Gμενε 3κε+, περιμ!ν�ντας τ�/ς μισθ���ρ�υςτ�� Π�λυτρ�π�υ.

13. Kατ( α>τ1ν τ1ν "ρ�ν� �� Mαντινε+ς 3'εστρ�τευσαν 3να-ντ��ν τ2ν (Oρ"�μεν�ων.(Aλλ� &πωθ,θησαν μερικ�� &π( α>τ��ς.^Oταν Cμως κατ� τ�ν &π�"Qρησ� τ�υς G�θασαν στ�ν (Eλυμ�α30,�� μ$ν Rπλ+τες τ�� (Oρ"�μεν�� Gπαυσαν ν� τ�/ς &κ�λ�υθ��ν,3ν2 �� Lνδρες τ�� Π�λυτρ�π�υ τ�/ς 3πετ�θεντ� μ$ μεγ�λητ�λμη. T�τε �� Mαντινε+ς, 3πειδ� ?πελ�γισαν Cτι, 3�ν δ$ν τ�/ς&πωθ,σ�υν, θ� σκ�τωθ��ν π�λλ�� &π( α>τ�/ς μ$ τ� &κ�ντια,3γ�ρισαν π�σω κα� 3��δισαν 3ναντ��ν τ2ν 3πιτιθεμ!νων.

14. (Eκε+ R Π�λ�τρ�π�ς 3��νε�θη μα"�μεν�ς. (Aπ1 τ�/ςLλλ�υς, π�/ 3τρ�πησαν σ$ �υγ,, παρ� π�λλ�� θ� 3��νε��ντ�,3�ν δ$ν κατ!�θανε τ1 �ππικ1 τ2ν Φλειασ�ων, κα� δ$ν &ν!κ�πτετ�ν καταδ�ω'ι, μ$ μι� τ�υς 3π�θεσι κατ� τ2ν Mαντιν!ων &π1 τ�ν2τα. O� Mαντινε+ς, &��� Gκαμαν α>τ�, 3π!στρεψαν στ�ν π�λιτ�υς.

15. �O δ$ (Aγησ�λα�ς, &��� Lκ�υσε α>τ� κα� 3ν�μισε Cτι ��μισθ���ρ�ι τ�� (Oρ"�μεν�� δ$ν θ� �δ�ναντ� πλ!�ν ν� ]νω-θ��ν μαW� τ�υς, 3'ακ�λ��θησε τ�ν π�ρε�α τ�υ. Kα� τ�ν πρQτηVμ!ρα 3δε�πνησε στ�ν "Qρα τDς Tεγ!ας. T�ν ]π�μ!νη π!ρασε

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 41 –

= δ� �Aγησ+λα�ς, �πε! �γ#νετ� α:τ;� τ� δια(ατ2ρια, ε:θ)ς�3?ρει �π! τ7ν �Aρκαδ+αν. κα! καταλα(bν π�λιν $μ�ρ�ν�Qσαν Enταιαν, κα! εWρbν �κε� τ�)ς μ�ν πρεσ(υτ#ρ�υςκα! τ�ς γυνα�κας κα! τ�)ς πα�δας �<κ�"ντας �ν τα�ς�<κ+αις, τ�)ς δ� �ν τB� στρατευσ+μ;ω Hλικ+Cα �<3�μ#ν�υς ε<ςτ4 �Aρκαδικ�ν, $μως �:κ .δ+κησε τ7ν π�λιν, �λλ� ε6α τεα:τ�)ς �<κε�ν, κα! jν��μεν�ι �λ�μ(αν�ν $σων δ#�ιντ�Dε< δ# τι κα! Hρπ�σθη, $τε ε<σB2ει ε<ς τ7ν π�λιν, �9ευρbν�π#δωκε. κα! �π;ωκ�δ�μει δ� τ4 τε�3�ς α:τ�ν $σα �δε�τ�,^ωσπερ α:τ�" δι#τρι(εν �ναμ#νων τ�)ς μετ� Π�λυτρ�-π�υ μισθ���ρ�υς.

�Eν δ� τ��τ;ω � Mαντινε�ς στρατε��υσιν �π! τ�)ς�Oρ3�μεν+�υς. κα! �π4 μ�ν τ�" τε+3�υς μ�λα 3αλεπ�ς�π�λθ�ν, κα! �π#θαν�ν τινες α:τ�νD �πε! δ� �π�3ω-ρ�"ντες �ν τB� �Eλυμ+Cα �γ#ν�ντ�, κα! � μ�ν �Oρ3�μ#νι�ι=πλ�ται �:κ#τι .κ�λ��θ�υν, � δ� περ! τ4ν Π�λ�τρ�π�ν�π#κειντ� κα! μ�λα θρασ#ως, �ντα"θα γν�ντες � Mαντι-νε�ς Lς, ε< μ7 �π�κρ��σ�νται α:τ��ς, $τι π�λλ�! σ��νκατακ�ντισθ2σ�νται, Wπ�στρ#ψαντες =μ�σε �3?ρησαντ��ς �πικειμ#ν�ις. κα! = μ�ν Π�λ�τρ�π�ς μα3�μεν�ςα:τ�" �π�θνB2σκειD τ�ν δ� 0λλων �ευγ�ντων π�μπ�λλ�ιFν �π#θαν�ν, ε< μ7 � Φλει�σι�ι ππε�ς παραγεν�μεν�ικα! ε<ς τ4 Yπισθεν περιελ�σαντες τ�ν Mαντιν#ων �π#-σ3�ν α:τ�)ς τ�ς δι?9εως. κα! � μ�ν Mαντινε�ς τα"ταπρ�9αντες �6καδε �π�λθ�ν.

cO δ� �Aγησ+λα�ς �κ��σας τα"τα, κα! ν�μ+σας �:κ Fν'τι συμμε�9αι α:τ;� τ�)ς �κ τ�" �Oρ3�μεν�" μισθ���-ρ�υς, �&τω πρ�B2ει. κα! τB� μ�ν πρ?τBη �ν τB� Tεγε�τιδι3?ρCα �δειπν�π�ι2σατ�, τB� δ� Wστερα+Cα δια(α+νει ε<ς τ7ν

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 40 –

12

13

14

15

Page 22: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

στ�ν "Qρα τ2ν Mαντιν!ων κα� 3στρατ�π!δευσε στ�/ς πρ�π�-δες τ2ν aρ!ων π�/ ε?ρ�σκ�νται στ� δυτικ� τDς Mαντινε�ας.(Eκε+ λεηλατ��σε τ�ν "Qρα κα� τ� "ωρ��ια. (E' Lλλ�υ ��(Aρκ�δες, π�/ εY"αν συγκεντρωθD στ�ν (Aσ!α, κατ!�υγαν τ�νν�κτα στ�ν Tεγ!α.

16. T�ν Lλλη Vμ!ρα R (Aγησ�λα�ς 3στρατ�π!δευσε σ$ &π�-στασι εrκ�σι περ�π�υ σταδ�ων μακρι� &π1 τ�ν Mαντ�νεια. O�(Aρκ�δες Cμως &π1 τ�ν Tεγ!α �αδ�W�ντας στ� _ρη μετα'/Mαντινε�ας κα� Tεγ!ας G�θασαν μ$ π�λλ�/ς Rπλ+τες, μ$ τ1νσκ�π1 ν� ]νωθ��ν μ$ τ�/ς Mαντινε+ς, 3πειδ� �� (Aργε+�ι δ$ντ�/ς &κ�λ�υθ��σαν μ$ Cλες τ�υς τ�ς δυν�μεις. Mερικ�� συμ-���λευαν τ1ν (Aγησ�λα� ν� τ�/ς 3πιτεθD "ωριστ�. (Eκε+ν�ςCμως, 3πειδ� 3����ταν, μ,πως τ�ν vρα π�/ θ� 3��διWε 3να-ντ��ν 3κε�νων �� Mαντινε+ς, &��� �γ��ν &π1 τ�ν π�λι, τ�/ς 3πι-τεθ��ν &π1 τ� πλ�για κα� 3κ τ2ν _πισθεν, ε?ρDκε καλ�τερ� ν�τ�/ς &�,ση ν� συνενωθ��ν κα�, 3�ν Uθελαν, ν� συν�ψ�υνμ�"η, ν� π�λεμ,σ�υν σ�ν rσ�ι πρ1ς rσ�υς κα� στ� &ν�ικτ�. O�(Aρκ�δες εY"αν πλ!�ν ]νωθD.

17. T�τε �� πελταστ$ς &π1 τ1ν (Oρ"�μεν1 κα� μαW� τ�υς ���ππε+ς τ2ν Φλειασ�ων, &��� 3π!ρασαν τ�ν ν�κτα κ�ντ� στ�νMαντ�νεια, 3παρ�υσι�σθησαν πρ1 τ�� στρατ�π!δ�υ, Cπ�υ3θυσ�αWε R (Aγησ�λα�ς, μ�λις 3'ημ!ρωνε. Kα� τ�/ς μ$ν Lλλ�υςGκαμαν ν� τρ!'�υν στ�ς τ�'εις τ�υς, τ1ν δ$ (Aγησ�λα� ν� &π�-συρθD στ1 στρατ�πεδ� τ�υ. (Aλλ�, Cταν &νεγνωρ�σθησαν Cτια>τ�� Nσαν ��λ�ι, R δ$ (Aγησ�λα�ς 3π!τυ"ε αrσια θυσ�α, μετ� τ1γε�μα 'εκ�νησε πρ�"ωρ2ντας μ$ τ1ν στρατ� τ�υ. ^Oταν 3ν�-κτωσε, 3στρατ�π!δευσε, "ωρ�ς ν� τ1ν &ντιλη�θD R 3"θρ�ς, σ$μι� κ�ιλ�δα π�/ περικλε�εται γ�ρω &π1 _ρη π�/ ε?ρ�σκ�νταιπ�λ/ κ�ντ� της κα� εYναι π�σω &π1 τ�ν π�λι τ2ν Mαντιν!ων.

18. T�ν ]π�μ!νη, μ$ τ� 'ημερQματα, 3θυσ�ασε μπρ�στ� &π1

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 43 –

Mαντινικ2ν, κα! �στρατ�πεδε�σατ� Wπ4 τ��ς πρ4ς >σπ#-ραν Yρεσι τ�ς Mαντινε+αςD κα! �κε� _μα �δB2�υ τ7ν 3?ρανκα! �π�ρθει τ�)ς �γρ��ς. τ�ν δ� �Aρκ�δων � συλλεγ#-ντες �ν τB� �Aσ#Cα νυκτ4ς παρ�λθ�ν ε<ς τ7ν Tεγ#αν. τB� δ’Wστερα+Cα = μ�ν �Aγησ+λα�ς �π#3ων Mαντινε+ας $σ�νε6κ�σι σταδ+�υς �στρατ�πεδε�σατ�D � δ� �κ τ�ς Tεγ#ας�Aρκ�δες, �3�μεν�ι τ�ν μετα9) Mαντινε+ας κα! Tεγ#αςSρ�ν, παρ�σαν μ�λα π�λλ�! =πλ�ται, συμμε�9αι (�υλ�-μεν�ι τ��ς Mαντινε"σιD κα! γ�ρ � �Aργε��ι �: πανδημε!.κ�λ��θ�υν α:τ��ςD κα! Mσαν μ#ν τινες �` τ4ν �Aγησ+-λα�ν 'πειθ�ν 3ωρ!ς τ��τ�ις �πιθ#σθαιD = δ� ��(��μεν�ςμ7 �ν $σ;ω πρ4ς �κε+ν�υς π�ρε��ιτ�, �κ τ�ς π�λεως �Mαντινε�ς �9ελθ�ντες κατ� κ#ρας τε κα! �κ τ�" Yπισθεν�πιπ#σ�ιεν α:τ;�, 'γνω κρ�τιστ�ν ε@ναι �fσαι συνελθε�να:τ��ς, κα! ε< (��λ�ιντ� μ�3εσθαι, �κ τ�" δικα+�υ κα!�ανερ�" τ7ν μ�3ην π�ιε�σθαι. κα! � μ�ν δ7 �Aρκ�δες=μ�" Jδη �γεγ#νηντ�. � δ� �κ τ�" �Oρ3�μεν�" πελταστα!κα! � τ�ν Φλειασ+ων ππε�ς μετ � α:τ�ν τ�ς νυκτ4ς διε-9ελθ�ντες παρ� τ7ν Mαντ+νειαν θυ�μ#ν;ω τ;� �Aγησιλ�;ωπρ4 τ�" στρατ�π#δ�υ �πι�α+ν�νται _μα τB� Hμ#ρCα, κα!�π�+ησαν τ�)ς μ�ν 0λλ�υς ε<ς τ�ς τ�9εις δραμε�ν, �Aγησ+-λα�ν δ’ �πανα3ωρ�σαι πρ4ς τ� $πλα. �πε! δ� �κε�ν�ι μ�ν�γν?σθησαν �+λ�ι Yντες, �Aγησ+λα�ς δ� �κεκαλλι#ρητ�,�9 �ρ+στ�υ πρ��γε τ4 στρ�τευμα. >σπ#ρας δ� �πιγιγν�μ#-νης 'λαθε στρατ�πεδευσ�μεν�ς ε<ς τ4ν Yπισθεν κ�λπ�ντ�ς Mαντινικ�ς, μ�λα σ�νεγγυς κα+ κ�κλ;ω Yρη '3�ντα.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 42 –

16

17

Page 23: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

τ1 στρατ�πεδ�. (Eπειδ� δ$ εYδε Cτι G�γαινε στρατ1ς &π1 τ�νπ�λι τ2ν Mαντιν!ων κα� συγκεντρων�ταν στ� _ρη, π�/ Nσανπ�νω &π1 τ�ν �>ρ� τ�� στρατ�� τ�υ, &ντελ,�θη Cτι Gπρεπε ν��γD, Cσ� μπ�ρ��σε πι1 γρ,γ�ρα, &π1 τ�ν κ�ιλ�δα. (Eπειδ�Cμως ����ταν μ,πως, 3�ν π,γαινε μπρ�στ� μ$ τ�ν ��λαγγ�τ�υ, τ�� 3πετ�θεντ� �� 3"θρ�� &π1 τ� ν2τα, δ$ν 3κιν,θη &π1 τ�νθ!σι τ�υ, &λλ( &��� Gστρεψε τ� Cπλα πρ1ς τ�/ς 3"θρ�/ς δι!-τα'ε α>τ�/ς π�/ Nσαν π�σω ν� κ�ν�υν στρ��� πρ1ς τ� δε'ι�κα� ν� πρ�"ωρ,σ�υν πρ1ς α>τ�ν, π�σω &π1 τ�ν ��λαγγα. M(α>τ�ν τ�ν κ�νησι κα� τ�ν ��λαγγα &π!συρε &π1 τ1 στεν�, &λλ�τα>τ�"ρ�να κα� τ�ν 3ν�σ"υε συνε"2ς.

19. (E' Lλλ�υ, Cταν V ��λαγγα 3διπλασι�σθη, πρ�"Qρησεστ�ν πεδι�δα μ$ τ�/ς Rπλ+τες τ�υ κρατ2ντας α>τ�ν τ�ν παρ�-τα'ι. =Eπειτα παρ!τα'ε 3κ ν!�υ τ1 στρ�τευμ� τ�υ σ$ ��θ�ς3νν!α p δ!κα &νδρ2ν. ^Oμως �� Mαντινε+ς δ$ν 3�γDκαν πλ!�ν.Γιατ� �� (Hλε+�ι, π�/ εY"αν λ��ει μ!ρ�ς στ�ν 3κστρατε�α, τ�/ςσυνε���λευαν ν� μ� συν�ψ�υν μ�"η πρ�τ�� �θ�σ�υν ��Θη�α+�ι. �Hσαν �!�αι�ι, Gλεγαν, Cτι θ� Gλθ�υν, γιατ� τ�/ς εY"ανδανε�σει δ!κα τ�λαντα γι� ν� τ�/ς ��ηθ,σ�υν.

20. O� (Aρκ�δες λ�ιπ�ν, Cταν Lκ�υσαν α>τ�, δ$ν 3κιν,θησαν&π1 τ�ν Mαντ�νεια. (E' Lλλ�υ R (Aγησ�λα�ς, �ν κα� π�λ/ 3πιθυ-μ��σε ν� &να"ωρ,ση μ$ τ1 στρ�τευμ� τ�υ, γιατ� ε?ρ�σκετ�στ�ν καρδι� τ�� "ειμQνα, Cμως Gμεινε τρε+ς Vμ!ρες σ( α>τ1 τ1μ!ρ�ς, π�/ &πε+"ε 3λ�"ιστα &π1 τ�ν π�λι τ2ν Mαντιν!ων, γι�ν� μ� ν�μισθD Cτι Gσπευσε ν� &να"ωρ,ση &π1 ����. T�ντετ�ρτη Vμ!ρα, &��� 3γευμ�τισε π�λ/ πρω�, &νε"Qρησε γι� ν�στρατ�πεδε�ση στ1 μ!ρ�ς π�/ εY"ε στρατ�πεδε�σει τ�ν πρQτη��ρ�, Cταν εY"ε 3'�ρμ,σει &π1 τ�ν E`ταια.

21. (Eπειδ� δ$ν Nταν Rρατ1ς στ�/ς (Aρκ�δες, κατευθ�νθηκεγρ,γ�ρα — γρ,γ�ρα στ�ν E`ταια, �ν κα� Nταν π�λ/ &ργ�,3πειδ� Uθελε ν� &π�μακρ�νη τ�/ς στρατι2τες τ�υ, πρ�τ�� ν�δ��ν τ�ς �ωτι$ς τ�� 3"θρ��, γι� ν� μ� επD κανε�ς Cτι V ?π�"Q-ρησις Nταν �υγ,. Πρ�γματι 3�α�νετ� Cτι V π�λις εY"ε &ναλ��ει

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 45 –

32. Δηλαδ� (Oπ��ντι�ι κα� (OW�λαι.

τB� δ� Wστερα+Cα _μα τB� Hμ#ρCα �θ�ετ� μ�ν πρ4 τ�" στρα-τε�ματ�ςD <δbν δ� συλλεγ�μ#ν�υς �κ τ�ς τ�ν Mαντιν#ωνπ�λεως �π! τ��ς Yρεσι τ��ς Wπ�ρ τ�ς �:ρfς τ�" >αυτ�νστρατε�ματ�ς, 'γνω �9ακτ#�ν ε@ναι τ7ν τα3+στην �κ τ�"κ�λπ�υ. ε< μ�ν �Qν α:τ4ς ��ηγ��τ�, ���(ε�τ� μ7 τB� �:ρCf�π+θ�ιντ� � π�λ#μι�ιD Hσυ3+αν δ� '3ων κα! τ� $πλα πρ4ςτ�)ς π�λεμ+�υς �α+νων, �ναστρ#ψαντας �κ#λευε τ�)ς�π � �:ρfς ε<ς δ�ρυ Yπισθεν τ�ς ��λαγγ�ς Hγε�σθαι πρ4ςα:τ�νD κα! �&τως _μα 'κ τε τ�" στεν�" �9�γε κα! <σ3υρ�-τ#ραν �ε! τ7ν ��λαγγα �π�ιε�τ�. �πειδ7 δ� �δεδ+πλωτ� H��λαγ9, �&τως '3�ντι τ;� =πλιτικ;� πρ�ελθbν ε<ς τ4πεδ+�ν �9#τεινε π�λιν �π� �νν#α T δ#κα τ4 στρ�τευμα�σπ+δων. � μ#ντ�ι Mαντινε�ς �:κ#τι �9B�σανD κα! γ�ρ ��Hλε��ι συστρατευ�μεν�ι α:τ��ς 'πειθ�ν μ7 π�ιε�σθαιμ�3ην, πρ!ν � Θη(α��ι παραγ#ν�ιντ�D εQ δ� ε<δ#ναι '�α-σαν $τι παρ#σ�ιντ�. κα! γ�ρ δ#κα τ�λαντα δεδανε�σθαια:τ�)ς παρ� σ��ν ε<ς τ7ν (�2θειαν. � μ�ν δ7 �Aρκ�δεςτα"τα �κ��σαντες Hσυ3+αν ε@3�ν �ν τB� Mαντινε+CαD = δ��Aγησ+λα�ς κα! μ�λα (�υλ�μεν�ς �π�γειν τ4 στρ�τευμα,κα! γ�ρ Mν μ#σ�ς 3ειμ?ν, $μως �κε� κατ#μεινε τρε�ςHμ#ρας, �: π�λ) �π#3ων τ�ς Mαντιν#ων π�λεως, $πωςμ7 δ�κ�+η ��(��μεν�ς σπε�δειν τ7ν 0��δ�ν. τB� δ�τετ�ρτBη πρ;b �ριστ�π�ιησ�μεν�ς �π�γεν Lς στρατ�πε-δευσ�μεν�ς 'νθαπερ τ4 πρ�τ�ν �π4 τ�ς E:τα+ας �9?ρ-μητ�. �πε! δ� �:δε!ς ��α+νετ� τ�ν �Aρκ�δων, Mγε τ7ντα3+στην ε<ς τ7ν Enταιαν, κα+περ μ�λα Sψ+\ων, (�υλ�με-ν�ς �παγαγε�ν τ�)ς =πλ+τας πρ!ν κα! τ� πυρ� τ�ν π�λε-μ+ων <δε�ν, aνα μ2 τις

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 44 –

31. O� E>��ε+ς μετ� τ�ν μ�"η τ2ν Λε�κτρων &κ�λ�υθ��σαν τ�/ς Θη�α��υς.

18

19

20

21

Page 24: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

&π1 τ�ν &π�θ�ρρυνσι, στ�ν Rπ��α πρ�ηγ�υμ!νως εY"ε περιπ!σει,γιατ� κα� εY"ε εσ��λει στ�ν (Aρκαδ�α κα� �ν κα� λεηλατ��σε τ�ν"Qρα, κανε�ς δ$ν θ!λησε ν� συν�ψη μ�"η μαW� τ�υ. ^Oταν δ$G�θασε στ�ν Λακωνικ,, Gστειλε τ�/ς Σπαρτι�τες στ� σπ�τια τ�υς,τ�/ς δ$ περι��κ�υς L�ησε ν� π�νε στ�ς π�λεις τ�υς.

22. ^Oταν R (Aγησ�λα�ς &νε"Qρησε κα� �� (Aρκ�δες GμαθανCτι δι!λυσε τ1 στρ�τευμ� τ�υ, 3ν2 �� rδι�ι Nσαν συγκεντρωμ!-ν�ι, 3'εστρ�τευσαν 3ναντ��ν τ2ν κατ��κων τDς �Hρα�ας κα�γιατ� &ρν,θηκαν ν� λ���υν μ!ρ�ς στ�ν (Aρκαδικ� Rμ�σπ�νδ�ακα� γιατ� εY"αν εσ��λει στ�ν (Aρκαδ�α μαW� μ$ τ�/ς Λακεδαι-μ�ν��υς. (A��� δ$ εσ!�αλαν στ�ν "Qρα τ�υς Gκαιαν τ� σπ�τιακα� Gκ��αν τ� δ!νδρα. (Aλλ� Cταν διεδ�θη Cτι Gρ"�νταν ��Θη�α+�ι γι� ν� τ�/ς ��ηθ,σ�υν κα� Cτι ε?ρ�σκ�ντ� στ�νMαντ�νεια, 3γκατ!λειψαν τ�ν �Hρα�α κα� ]νQθηκαν μ$ τ�/ςΘη�α��υς.

23. ^Oταν ]νQθηκαν, �� Θη�α+�ι 3ν�μιWαν Cτι V κατ�στασιςNταν ε>ν�ϊκ� γι( α>τ��ς, γιατ� 3ν2 εY"αν Gλθει ν� ��ηθ,σ�υντ�/ς ��λ�υς τ�υς, δ$ν G�λεπαν πλ!�ν καν!να 3"θρ1 στ�ν "Qρα.Γι( α>τ1 ]τ�ιμ�W�νταν ν� &να"ωρ,σ�υν. ^Oμως �� (Aρκ�δες, ��(Aργε+�ι κα� �� (Hλε+�ι τ�/ς 3π�εWαν ν� �αδ�σ�υν Cσ� μπ�ρ��νπι1 γρ,γ�ρα στ�ν Λακωνικ,, 3πιδεικν��ντας τ1 πλDθ�ς τ2νστρατιωτ2ν τ�υς κα� 3παιν2ντας π�λ/ τ1ν στρατ1 τ2νΘη�α�ων. O� B�ιωτ�� πρ�γματι &σκ��νταν Cλ�ι στ� Cπλα,γεμ�τ�ι "αρ� γι� τ�ν ν�κη τ�υς στ� Λε�κτρα. (Aκ�λ�υθ��σανLλλωστε κα� �� Φωκε+ς, π�/ εY"αν καταστD ?π,κ��� τ�υς, ��E>��ε+ς &π1 Cλες τ�ς π�λεις31, �� Λ�κρ��32 κα� τ2ν δ�� μερ2ν,�� (Aκαρν�νες, �� �Hρακλε2τες κα� �� Mηλιε+ς33. (Aκ�μη τ�/ς&κ�λ�υθ��σαν κα� �ππε+ς κα� πελταστ$ς &π1 τ�ν Θεσσαλ�α.(Aπ��λ!π�ντας λ�ιπ1ν στ�ς δυν�μεις τ�υς κα� διαπιστQν�νταςCτι V "Qρα τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων 3στερε+τ� ?περασπιστ2ν, �κ!-τευαν τ�/ς Θη�α��υς ν� μ� γυρ�σ�υν π�σω σ$ καμμι� περ�-πτωσι πρ�τ�� ν� εσ��λ�υν στ�ν "Qρα τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 47 –

34. (Eδ2 πρ�κειται περ� τ�� Λε�κτρ�υ π�/ ε?ρ�σκεται στ� ν�τια τDς

ε6π�ι Lς �ε�γων �παγ�γ�ι. �κ γ�ρ τ�ς πρ�σθεν �θυμ+ας�δ�κει τι �νειλη�#ναι τ7ν π�λιν, $τι κα! �νε(ε(λ2κει ε<ςτ7ν �Aρκαδ+αν κα! δBη�"ντι τ7ν 3?ραν �:δε!ς .θελ2κειμ�3εσθαι. �πε! δ� �ν τB� ΛακωνικB� �γ#νετ�, τ�)ς μ�νΣπαρτι�τας �π#λυσεν �6καδε, τ�)ς δ� περι�+κ�υς���κεν �π! τ�ς >αυτ�ν π�λεις.

O δ� �Aρκ�δες, �πε! = �Aγησ+λα�ς �πεληλ�θει κα!BJσθ�ντ� διαλελυμ#ν�ν α:τ;� τ4 στρ�τευμα, α:τ�! δ�Hθρ�ισμ#ν�ι �τ�γ3αν�ν, στρατε��υσιν �π! τ�)ς cHραιfς,$τι τε �:κ Jθελ�ν τ�" �Aρκαδικ�" μετ#3ειν κα! $τι συνει-σε(ε(λ2κεσαν ε<ς τ7ν �Aρκαδ+αν μετ� τ�ν Λακεδαιμ�-ν+ων. �μ(αλ�ντες δ� �νεπ+μπρων τε τ�ς �<κ+ας κα! 'κ�-πτ�ν τ� δ#νδρα.

�Eπε! δ� � Θη(α��ι (ε(�ηθηκ�τες παρε�ναι �λ#γ�ντ� ε<ςτ7ν Mαντ+νειαν, �&τως �παλλ�ττ�νται �κ τ�ς cHρα+ας κα!συμμιγν��υσι τ��ς Θη(α+�ις. Lς δ� =μ�" �γ#ν�ντ�, � μ�νΘη(α��ι καλ�ς σ�+σιν ;|�ντ� '3ειν, �πε! �(ε(�ηθ2κεσανμ#ν, π�λ#μι�ν δ� �:δ#να 'τι >?ρων �ν τB� 3?ρα, κα! �πι#ναιπαρεσκευ�\�ντ�D � δ� �Aρκ�δες κα! �Aργε��ι κα! �Hλε��ι'πειθ�ν α:τ�)ς Hγε�σθαι Lς τ�3ιστα ε<ς τ7ν Λακωνικ2ν,�πιδεικν��ντες μ�ν τ4 >αυτ�ν πλ�θ�ς, Wπερεπαιν�"ντες δ�τ4 τ�ν Θη(α+ων στρ�τευμα. κα! γ�ρ � μ�ν B�ιωτ�! �γυ-μν�\�ντ� π�ντες περ! τ� $πλα, �γαλλ�μεν�ι τB� �ν Λε�-κτρ�ις ν+κBηD .κ�λ��θ�υν δ� α:τ��ς κα! Φωκε�ς Wπ2κ��ιγεγενημ#ν�ι κα! E:(�ε�ς �π4 πασ�ν τ�ν π�λεων κα!Λ�κρ�! �μ��τερ�ι κα! �Aκαρνfνες κα! cHρακλε�ται κα!Mηλιε�ςD .κ�λ��θ�υν δ� α:τ��ς κα! �κ Θετταλ+ας ππε�ς τεκα! πελταστα+. τα"τα δ7 συνιδ�μεν�ι κα! τ7ν �ν Λακεδα+-μ�νι �ρημ+αν λ#γ�ντες κ#τευ�ν μηδαμ�ς �π�τρ#πεσθαι,πρ!ν �μ(αλε�ν ε<ς τ7ν τ�ν Λακεδαιμ�ν+ων 3?ραν.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 46 –

33. Mηλιε+ς� κατ�ικ��σαν τ� παρ�λια τ�� Mαλιακ�� κ�λπ�υ.

22

23

Page 25: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

24. (E' Lλλ�υ �� Θη�α+�ι Lκ�υαν μ$ν α>τ�, 3σκ!πτ�ντ� Cμωςκα� α>τ�� Cτι V Λακωνικ� 3θεωρε+τ� Cτι εYναι μι� "Qρα στ�νRπ��α μ$ π�λ/ μεγ�λη δυσκ�λ�α μπ�ρε+ ν� εσ��λη κανε�ς.(Eσκ!πτ�ντ� &κ�μη Cτι θ� εY"αν 3γκαταστ,σει �ρ�υρ�/ς στ�σημε+α 3κε+να τ� Rπ�+α ε`κ�λα θ� περν��σε κανε�ς. Kα� πρ�γ-ματι στ1ν O1ν τDς Σκιρ�τιδ�ς ε?ρ�σκετ� R (Iσ"�λα�ς, R Rπ�+�ς3�ρ�υρ��σε τ1 π!ρασμα μ$ νε�π�λ+τες κα� τετρακ�σ��υς περ�-π�υ &π1 τ�/ς νεωτ�τ�υς 3'�ρ�στ�υς Tεγε�τες. �YπDρ"ε 3π�σηςμι� Lλλη �ρ�υρ� στ1 Λε�κτρ�34 3π�νω &π1 τ�ν Mαλε�τιδα. O�Θη�α+�ι 3σκ!πτ�ντ� &κ�μη Cτι R στρατ1ς τ2ν Λακεδαιμ�ν�ωνμπ�ρ��σε ν� συγκεντρωθD γρ,γ�ρα κα� Cτι δ$ν θ� π�λεμ��σανσ$ καν!να μ!ρ�ς καλ�τερα, Cπως θ� π�λεμ��σαν στ�ν "Qρατ�υς. Σκεπτ�μεν�ι λ�ιπ1ν Cλα α>τ�, δ$ν εY"αν καμμι� δι�θεσι ν��αδ�σ�υν κατ� τDς Λακεδα�μ�ν�ς.

25. ^Oταν Cμως Nλθαν Lνθρωπ�ι &π1 τ�ς Kαρυ!ς35, �� Rπ�+�ιGλεγαν Cτι δ$ν ?πDρ"αν 3κε+ στρατι2τες κα� �� Rπ�+�ι πρ�σε�!-ρ�ντ� ν� Rδηγ,σ�υν α>τ�� �� rδι�ι τ�/ς Θη�α��υς, συγκατετ�θε-ντ� μ�λιστα κα� ν� τ�/ς σ��'�υν, �ν &νεκ�λυπταν κα� τ�ν 3λα-"�στη &π�τη� Nλθαν 3π�σης μερικ�� περ��ικ�ι, �� Rπ�+�ι τ�/ςπρ�σκαλ��σαν κα� Gδιδαν τ�ν ?π�σ"εσι Cτι θ� &π�στατ,σ�υν,3�ν μ�ν� 3μ�ανισθ��ν στ�ν "Qρα τ�υς� τ�/ς 3�ε�α�ωναν,&κ�μη, Cτι κα� α>τ�ν τ�ν στιγμ,, κα�τ�ι τ�/ς πρ�σκαλ��σαν ��Λακεδαιμ�νι�ι, &ρν,θηκαν ν� τ�/ς ��ηθ,σ�υν�&κ���νταςλ�ιπ1ν Cλα α>τ� �� Θη�α+�ι κα� &π1 Cλ�υς, 3πε�σθησαν κα�α>τ�� μ$ν εσ!�αλαν στ�ν Λακων�α &π1 τ1 μ!ρ�ς τ2ν Kαρυ2ν,3ν2 �� (Aρκ�δες &π1 τ1ν O1ν τDς Σκιρ�τιδ�ς.

26. (E�ν R (Iσ"�λα�ς πρ�"ωρ��σε μ!"ρι τ� μ!ρη, π�/ Nσαν δυ-σκ�λ�π!ραστα κα� πρ�!�αλλε &ντ�στασι 3κε+, �`τε wνας 3"θρ�ς,Gλεγαν, δ$ν θ� Nταν δυνατ1ν ν� περ�ση &π1 κε+. ^Oμως θ!λ�-ντας ν� &π�κτ,ση συμμ�"�υς τ�/ς O�τες, Gμεινε στ�ν κQμη.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 49 –

36. �O να1ς α>τ1ς ε?ρ�σκετ� στ1ν δρ�μ� μετα'/ Σπ�ρτης κα� Σελλασ�ας.

� δ� Θη(α��ι Jκ�υ�ν μ�ν τα"τα, �ντελ�γ+\�ντ� δ� $τιδυσεμ(�λωτ�τη μ�ν H Λακωνικ7 �λ#γετ� ε@ναι, �ρ�υρ�ςδ� καθεστ�ναι �ν�μι\�ν �π! τ��ς ε:πρ�σ�δωτ�τ�ις. κα!γ�ρ Mν �Iσ3�λα�ς μ�ν �ν O<;� τ�ς Σκιρ+τιδ�ς, '3ων νε�δα-μ?δεις τε �ρ�υρ�)ς κα! τ�ν Tεγεατ�ν �υγ�δων τ�)ςνεωτ�τ�υς περ! τετρακ�σ+�υςD Mν δ� κα! �π! Λε�κτρ;ωWπ�ρ τ�ς Mαλε�τιδ�ς 0λλη �ρ�υρ�. �λ�γ+\�ντ� δ� κα!τ�"τ� � Θη(α��ι, Lς κα! συνελθ�"σαν Fν τα3#ως τ7ντ�ν Λακεδαιμ�ν+ων δ�ναμιν κα! μ�3εσθαι Fν α:τ�)ς�:δαμ�" 0μειν�ν T �ν τB� >αυτ�ν. { δ7 π�ντα λ�γι\�με-ν�ι �: π�νυ πρ�πετε�ς Mσαν ε<ς τ4 <#ναι ε<ς τ7ν Λακεδα+-μ�να. �πε! μ#ντ�ι Rκ�ν 'κ τε Kαρυ�ν λ#γ�ντες τ7ν �ρη-μ+αν κα! Wπισ3ν��μεν�ι α:τ�! Hγ2σεσθαι, κα! κελε��-ντες, 0ν τι �9απατ�ντες �α+νωνται, �π�σ��ττειν σ�fς,παρ�σαν δ# τινες κα! τ�ν περι�+κων �πικαλ��μεν�ι κα!��σκ�ντες �π�στ2σεσθαι, ε< μ�ν�ν �ανε+ησαν ε<ς τ7ν3?ραν, 'λεγ�ν δ� Lς κα! ν"ν καλ��μεν�ι � περ+�ικ�ι Wπ4τ�ν Σπαρτιατ�ν �:κ �θ#λ�ιεν (�ηθε�νD π�ντα �Qν τα"τα�κ���ντες κα! παρ� π�ντων � Θη(α��ι �πε+σθησαν, κα!α:τ�! μ�ν κατ� Kαρ�ας �ν#(αλ�ν, � δ� �Aρκ�δες κατ�O<4ν τ�ς Σκιρ+τιδ�ς. κα! ε< μ�ν �π! τ� δ�σ(ατα πρ�ελθbν= �Iσ3�λα�ς W�+στατ�, �:δ#να Fν τα�τBη γε '�ασαν�να(�ναιD ν"ν δ� (�υλ�μεν�ς τ��ς O<�ταις συμμ�3�ις3ρ�σθαι, 'μεινεν �ν τB� κ?μBηD

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 48 –

(Aρκαδ�ας κα� πρ1ς τ1 μ!ρ�ς τDς Mεγαλ�π�λεως Cπ�υ κα� V Mαλε�τις.35. KQμη στ� ��ρεια τDς Λακων�ας.

24

25

26

Page 26: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

(Eν τ{2 μετα'/ Cμως &ν!�ησαν π�ρα π�λλ�� (Aρκ�δες. (Eκε+, 3�(Cσ�ν R (Iσ"�λα�ς κα� �� Lνδρες τ�υ π�λεμ��σαν κατ� μ!τωπ�ν,?περ�σ"υαν. ^Oταν Cμως τ�/ς 3πετ!θησαν &π1 τ� ν2τα κα� &π1τ� πλ�για κα� &π1 τ� σπ�τια, στ� Rπ�+α &ν!�αιναν �� 3"θρ�� κα�&π1 τ� Rπ�+α τ�/ς κτυπ��σαν κα� τ�/ς 3τ�'ευαν, τ�τε πλ!�ν κα�R (Iσ"�λα�ς 3��νε�θη κα� Cλ�ι �� Lλλ�ι, 3κτ1ς �ν κανε�ς 3'!�υγε,γιατ� δ$ν τ1ν &ντελ,�θησαν.

27. ^Yστερα &π1 τ� κατ�ρθQματ� τ�υς α>τ� �� (Aρκ�δες3πDγαν στ�/ς Θη�α��υς π�/ Nσαν στ�ς Kαρυ!ς. (E' Lλλ�υ ��Θη�α+�ι, Cταν 3πληρ���ρ,θησαν τ� κατ�ρθQματα τ2ν (Aρκ�-δων, κατ!�αιναν μ$ μεγαλ�τερη τ�λμη στ�ν πεδι�δα. Kα� τ�νμ$ν Σελλασ�α Gκαιαν κα� λεηλατ��σαν &μ!σως. ^Oταν δ$ G�θα-σαν στ�ν πεδι�δα, στ1ν να1 τ�� (Aπ�λλων�ς36, 3στρατ�π!δευ-σαν 3κε+. T�ν ]π�μ!νη &νε"Qρησαν. (Aλλ� �`τε κ�ν 3δ�κ�μασανν� περ�σ�υν τ�ν γ!�υρα37 γι� ν� π�νε στ�ν π�λι. Γιατ� μ!σαστ1ν να1 τDς (Aλ!ας38 G�λεπαν Rπλ+τες wτ�ιμ�υς ν� τ�/ς &ντιμε-τωπ�σ�υν. (Aλλ� G"�ντας στ� δε'ι� τ�υς τ1ν E>ρQτα πρ�"Qρη-σαν κα��ντας κα� λεηλατ2ντας σπ�τια γεμ�τα &π1 π�λλ� κα�δι���ρα &γαθ�.

28. Στ�ν Σπ�ρτη, �� γυνα+κες, �� Rπ�+ες δ$ν εY"αν δD π�τ$3"θρ�, δ$ν &ν!"�νταν �`τε τ1ν καπν1 ν� �λ!π�υν39. O� Σπαρ-τι�τες Cμως, �ν κα� Nσαν λ�γ�ι κα� 3�α�ν�ντ�, 3��λασσαν τ�νπ�λι τ�υς, π�/ Nταν &τε�"ιστη, τ�π�θετημ!ν�ι Lλλ�ι 3δ2 κα�Lλλ�ι 3κε+. Πρ�σ!τι &πε��σισαν �� Lρ"�ντες ν� &ναγγε�λ�υνστ�/ς εxλωτες Cτι, 3�ν Uθελαν ν� π�ρ�υν τ� Cπλα κα� ν� εσ!λ-θ�υν στ�ς τ�'εις τ�� στρατ��, &νελ�μ�αναν τ�ν ?π�"ρ!ωσι ν�δQσ�υν 3λευθερ�α σ( Cσ�υς θ� π�λεμ��σαν μαW� τ�υς.

29. Λ!γ�υν Cτι &νDλθαν σ$ w'ι "ιλι�δες 3κε+ν�ι π�/ 3γρ��η-σαν, ες τρ�π�ν vστε �� Λακεδαιμ�νι�ι 3���,θησαν ν� τ�/ς �λ!-π�υν Gτσι συντεταγμ!ν�υς κα� τ�σ�υς π�λλ��ς. (Eν τ��τ�ις3πειδ� Gμεναν πιστ�� �� μισθ���ρ�ι &π1 τ1ν (Oρ"�μεν�, Gσπευ-

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 51 –

μι�» (Πλ�υτ�ρ"�υ (Aγησιλα�ς 31).40. K�τ�ικ�ι τDς Πελλ,νης, π�λεως στ� δυτικ� τDς (A"α�ας. �YπDρ"ε κα�

� δ� �ν#(ησαν παμπληθε�ς �Aρκ�δες. �ντα"θα δ7 �ντι-πρ�σωπ�ι μ�ν μα3�μεν�ι � περ! τ4ν �Iσ3�λα�ν �πεκρ�-τ�υνD �πε! δ� κα! Yπισθεν κα! �κ πλαγ+�υ κα! �π4 τ�ν�<κι�ν �να(α+ν�ντες 'παι�ν κα! '(αλλ�ν α:τ��ς,�ντα"θα $ τε �Iσ3�λα�ς �π�θνB2σκει κα! � 0λλ�ι π�ντες,ε< μ2 τις �μ�ιγν�ηθε!ς δι#�υγε. διαπρα9�μεν�ι δ� τα"τα� �Aρκ�δες �π�ρε��ντ� πρ4ς τ�)ς Θη(α+�υς �π! τ�ςKαρ�ας. � δ� Θη(α��ι �πε! BJσθ�ντ� τ� πεπραγμ#να Wπ4τ�ν �Aρκ�δων, π�λ) δ7 θρασ�τερ�ν κατ#(αιν�ν. κα! τ7νμ�ν Σελλασ+αν ε:θ)ς 'κα�ν κα! �π�ρθ�υν. �πε! δ� �ν τ;�πεδ+;ω �γ#ν�ντ� �ν τ;� τεμ#νει τ�" �Aπ�λλων�ς, �ντα"θα�στρατ�πεδε�σαντ�D τB� δ� Wστερα+Cα �π�ρε��ντ�. κα! δι�μ�ν τ�ς γε��ρας �:δ� �πε3ε+ρ�υν δια(α+νειν �π! τ7νπ�λινD κα! γ�ρ �ν τ;� τ�ς �Aλ#ας ερ;� ��α+ν�ντ� �ναντ+�ι� =πλ�ται. �ν δε9ιCf δ� '3�ντες τ4ν E:ρ?ταν παρB�σανκ��ντες κα! π�ρθ�"ντες π�λλ�ν κ�γαθ�ν μεστ�ς�<κ+ας. τ�ν δ� �κ τ�ς π�λεως α μ�ν γυνα�κες �:δ� τ4νκαπν4ν =ρ�σαι .νε+3�ντ�, _τε �:δ#π�τε <δ�"σαι π�λεμ+-�υςD � δ� Σπαρτιfται �τε+3ιστ�ν '3�ντες τ7ν π�λιν,0λλ�ς 0λλBη διατα3θε+ς, μ�λα Sλ+γ�ι κα! Yντες κα! �αιν�-μεν�ι ���λαττ�ν. 'δ�9ε δ� τ��ς τ#λεσι κα! πρ�ειπε�ν τ��ςEaλωσιν, ε6 τις (��λ�ιτ� $πλα λαμ(�νειν κα! ε<ς τ�9ιντ+θεσθαι, τ� πιστ� λαμ(�νειν Lς �λευθ#ρ�υς �σ�μ#ν�υς$σ�ι συμπ�λεμ2σαιεν. κα! τ4 μ�ν πρ�τ�ν '�ασαν �π�-γρ�ψασθαι πλ#�ν T >9ακισ3ιλ+�υς, Zστε ��(�ν αQ �vτ�ιπαρε�3�ν συντεταγμ#ν�ι κα! λ+αν �δ�κ�υν π�λλ�! ε@ναιD�πε! μ#ντ�ι 'μεν�ν μ�ν � �9 �Oρ3�μεν�" μισθ���ρ�ι,

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 50 –

37. Πρ�κειται γι� τ�ν γ!�υρα τ�� E>ρQτα π�ταμ��.38. Nα1ς τDς (Aλ!ας (Aθην�ς π�/ ε?ρ�σκετ� στ�ν G'�δ� τDς π�λεως (Παυ-

σαν. III, 10).39. �O (Aγησ�λα�ς 3καυ"�τ� Cτι «Γυν7 Λ�καινα �:3 >?ρακε καπν4ν π�λ#-

27

28

29

Page 27: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

σαν δ$ σ$ ��,θεια τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων �� Φλει�σι�ι, �� K�ρ�ν-θι�ι, �� (Eπιδα�ρι�ι κα� �� Πελληνε+ς40 κα� μερικ$ς Lλλες π�λεις,3μετρι�σθη R ����ς τ�υς &π1 τ�ν πρ�σ!λευσι τ2ν ε�λQτων.

30. ^Oταν R 3"θρικ1ς στρατ1ς πρ�"ωρ2ντας G�θασε στ�ς(Aμ�κλες, 3κε+ 3π!ρασε τ1ν E>ρQτα. O� Θη�α+�ι τ�τε παντ��,Cπ�υ 3στρατ�π!δευαν, Gκ��αν δ!νδρα κα� τ� Gρρι"ναν μπρ�-στ� &π1 τ�ς γραμμ!ς τ�υς, Cσ� περισσ�τερα μπ�ρ��σαν, κα�Gτσι 3�υλ�σσ�ντ�. O� (Aρκ�δες Cμως δ$ν Gκαναν τ�π�τε &π(α>τ�. (Eγκατ!λειπαν τ1 στρατ�πεδ� κα� Gτρε"αν ν� λεηλατ,-σ�υν τ� σπ�τια. Tρε+ς p τ!σσερις Vμ!ρες &ργ�τερα �� �ππε+ς3πρ�"Qρησαν συντεταγμ!ν�ι μ!"ρι τ1ν �ππ�δρ�μ� στ1ν περ�-��λ� τ�� να�� τ�� Γαιη�"�υ Π�σειδ2ν�ς41. �Hσαν δ$ κα� Cλ�ι�� Θη�α+�ι κα� �� (Hλε+�ι κα� Cσ�ι �ππε+ς &π1 τ�/ς Φωκε+ς, τ�/ςΘεσσσαλ�/ς κα� τ�/ς Λ�κρ�/ς Nσαν παρ�ντες.

31. (E' Lλλ�υ �� Λακεδαιμ�νι�ι �ππε+ς, π�/ 3�α�ν�ντ� π�λ�λ�γ�ι, παρετ�"θησαν &π!ναντ� τ�υς. (Aλλ� Gστησαν 3ν!δρα στ1σπ�τι τ2ν Tυνδαριδ2ν42 &π1 π�λ/ ν!�υς Rπλ+τες, π�/ Nσανπερ�π�υ τριακ�σι�ι, �� Rπ�+�ι 3πετ!θησαν κατ� τ2ν 3"θρ2ν,3ν2 συγ"ρ�νως Gκαμε 3π!λασι τ1 �ππικ�. O� 3"θρ�� τ�τε δ$νLντε'αν, &λλ� ~πισθ�"Qρησαν. ^Oταν εYδαν α>τ�, 3τρ�πησανσ$ �υγ� κα� π�λλ�� &π1 τ�/ς πεW��ς. (Eπειδ� Cμως 3σταμ�τη-σαν κα� α>τ�� π�/ τ�/ς κατεδ�ωκαν κα� τ1 στρ�τευμα τ2νΘη�α�ων παρ!μεινε, π�λι 3στρατ�π!δευσαν.

32. Kα� τ1 Cτι �� 3"θρ�� δ$ν εY"αν πρ�σ��λει τ�ν π�λι &κ�μη,τ�/ς Gδιδε κ�πως περισσ�τερ� θ�ρρ�ς. (Aπ� 3κε+ Cμως R στρα-τ1ς τ2ν Θη�α�ων 'εσηκQθηκε κα� 3π,γαινε πρ1ς τ1 ^Eλ�ς κα�τ1 Γ�θει�, Cπ�υ ?πDρ"ε R να�σταθμ�ς τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων, τ13π�λι�ρκησαν 3π� τρε+ς Vμ!ρες. Mερικ�� μ�λιστα &π1 τ�/ςπερι��κ�υς κα� 3πDραν μ!ρ�ς στ�ν 3π�θεσι κα� &κ�λ�υθ��σανστ�ν 3κστρατε�α τ�/ς Θη�α��υς.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 53 –

&γκαλι�Wει τ�ν γD.42. K�στ�ρ�ς κα� Π�λυδε�κ�υς, π�/ Nσαν κα� πρ�στ�τες τDς π�λεως.43. T1 369 π.X.

�(�2θησαν δ� τ��ς Λακεδαιμ�ν+�ις Φλει�σι�+ τε κα!K�ρ+νθι�ι κα! �Eπιδα�ρι�ι κα! Πελληνε�ς κα! 0λλαι δ#τινες τ�ν π�λεων, Jδη κα! τ�)ς �π�γεγραμμ#ν�υς Rττ�νjρρ?δ�υν. Lς δ� πρ�ϊ4ν τ4 στρ�τευμα �γ#νετ� κατ��Aμ�κλας, τα�τBη δι#(αιν�ν τ4ν E:ρ?ταν. κα! � μ�νΘη(α��ι, $π�υ στρατ�πεδε��ιντ�, ε:θ)ς oν 'κ�πτ�νδ#νδρων κατ#(αλλ�ν πρ4 τ�ν τ�9εων Lς �δ�ναντ�πλε�στα, κα! �&τως ��υλ�ττ�ντ�D � δ� �Aρκ�δες τ��τωντε �:δ�ν �π�+�υν, καταλε+π�ντες δ� τ� $πλα ε<ς 1ρπαγ7ν�π! τ�ς �<κ+ας �τρ�π�ντ�, �κ τ��τ�υ δ7 Hμ#ρCα τρ+τBη Tτετ�ρτBη πρ��λθ�ν � ππε�ς ε<ς τ4ν ππ�δρ�μ�ν ε<ς Γαια-�3�υ κατ� τ�9εις, �a τε Θη(α��ι π�ντες κα! � �Hλε��ι κα!$σ�ι Φωκ#ων J Θετταλ�ν J Λ�κρ�ν ππε�ς παρ�σαν. �δ� τ�ν Λακεδαιμ�ν+ων ππε�ς, μ�λα Sλ+γ�ι �αιν�μεν�ι,�ντιτεταγμ#ν�ι α:τ��ς Mσαν. �ν#δραν δ� π�ι2σαντες=πλιτ�ν τ�ν νεωτ#ρων $σ�ν τριακ�σ+ων �ν τB� τ�ν Tυν-δαριδ�ν, _μα �vτ�ι μ�ν �9#θε�ν, � δ� ππε�ς Jλαυν�ν. �δ� π�λ#μι�ι �:κ �δ#9αντ�, �λλ� �ν#κλιναν. <δ�ντες δ�τα"τα π�λλ�! κα! τ�ν πε\�ν ε<ς �υγ7ν Zρμησαν. �πε!μ#ντ�ι �a τε δι?κ�ντες �πα�σαντ� κα! τ4 τ�ν Θη(α+ωνστρ�τευμα 'μενε, π�λιν δ7 κατεστρατ�πεδε�σαντ�. κα!τ4 μ�ν μ7 πρ4ς τ7ν π�λιν πρ�σ(αλε�ν Fν 'τι α:τ�)ς Jδητι �δ�κει θαρραλε?τερ�ν ε@ναιD �κε�θεν μ#ντ�ι �πfραν τ4στρ�τευμα �π�ρε�ετ� τ7ν ��’ yEλ�ς κα! Γ�θει�ν. κα! τ�ςμ�ν �τει3+στ�υς τ�ν π�λεων �νεπ+μπρασαν, Γυθε+;ω δ#,'νθα τ� νε?ρια τ��ς Λακεδαιμ�ν+�ις Mν, κα! πρ�σ#(αλ-λ�ν τρε�ς Hμ#ρας. Mσαν δ# τινες τ�ν περι�+κων �a κα! �π#-θεντ� κα! συνεστρατε��ντ� τ��ς μετ� Θη(α+ων.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 52 –

Lλλη Πελλ,νη στ�ν Λακων�α κ�ντ� στ1ν E?ρQτα.41. Γαι��"�ς κα� Γαι,�"�ς. (Eπ�θετ� τ�� Π�σειδ2ν�ς, σημα�νει α>τ1ν π�/

30

31

32

Page 28: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

33. ^Oταν Gμαθαν τ� γεγ�ν�τα α>τ� �� (Aθηνα+�ι, 3σκ!πτ�ντ�μ$ κ�π�ια &νησυ"�α τ� Gπρεπε ν� κ�μ�υν γι� τ�/ς Λακεδαιμ�ν�-�υς. Kατ�πιν &π���σεως τDς ��υλDς συνεκ�λεσαν συν!λευσι43.T�τε &κρι�2ς Gτυ"ε ν� ε?ρ�σκωνται στ�ν (Aθ,να πρ!σ�εις τ2νΛακεδαιμ�ν�ων κα� τ2ν συμμ�"ων π�/ τ�/ς εY"αν με�νει &κ�μη.=Eτσι λ�ιπ1ν �� Λακεδαιμ�νι�ι =Aρακ�ς κα� =Ωκυλλ�ς κα�Φ�ρα' κα� (Eτυμ�κλDς κα� (Oλ�νθε/ς 3πDραν τ1ν λ�γ� κα�εYπαν σ"εδ1ν τ� rδια πρ�γματα. �Yπενθ�μισαν, δηλαδ,, στ�/ς(Aθηνα��υς Cτι π�ντ�τε, στ�ς δ�σκ�λες περιστ�σεις, ?πεστ,ρι'ανR wνας τ1ν Lλλ� πρ1ς τ1 καλ1 &μ��τ!ρων. Γιατ� κα� α>τ��, Gλε-γαν, 3��,θησαν τ�/ς (Aθηνα��υς ν� διQ'�υν τ�/ς τυρ�νν�υς44,κα� �� (Aθηνα+�ι τ�/ς ?πεστ,ρι'αν γεννα+α, Cταν α>τ�� 3π�λι�ρ-κ��ντ� &π1 τ�/ς Mεσσην��υς45.

34. (Aπαριθμ��σαν 3π�σης Cσα καλ� &π!κτησαν κα� �� δ��λα��, Cταν συνειργ�W�ντ�, ?πενθ�μισαν π2ς εY"αν &π�κρ��σειμαW� τ�/ς �αρ��ρ�υς. �Yπενθ�μισαν 3π�σης π2ς �� (Aθηνα+�ι3'ελ!γησαν &π� τ��ς ^Eλληνες &ρ"ηγ�� τ2ν κατ� θ�λασσανδυν�μεων κα� ��λακες τ2ν κ�ιν2ν "ρημ�των46 μ$ τ�ν συγκα-τ�θεσι τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων, 3ν2 Cλ�ι �� ^Eλληνες Rμ�θυμα &νε-κ,ρυ'αν α>τ�/ς &ρ"ηγ�/ς τ2ν κατ� 'ηρ�ν δυν�μεων, κα�α>τ1 3π�σης μ$ τ�ν συγκατ�θεσι τ2ν (Aθηνα�ων.

35. ^Eνας μ�λιστα &π( α>τ�/ς εYπε τ� ]'Dς περ�π�υ: «(E�ν σε+ςκα� με+ς, Lνδρες (Aθηνα+�ι, συμ�ων,σωμε, μπ�ρε+ κανε�ς ν�3λπ�Wη σ,μερα Cτι �� Θη�α+�ι θ� ?π��ληθ��ν στ�ν δεκ�τη47,γεγ�ν1ς π�/ τ�σ� π�λ/ 3πανελαμ��νετ� &π1 παλι�». (Eν τ��τ�ις�� (Aθηνα+�ι δ$ν 3δ!"θησαν π�λ/ καλ� α>τ� τ� λ�για, &λλ�κ�π�ι�ς τ!τ�ι�ς ψ�θυρ�ς 3π!ρασε &π1 τ�ν συν!λευσι: Cτι τQρα τ�Gλεγαν α>τ�, &λλ� τ1ν καιρ1 π�/ Nσαν ε>τυ"ε+ς, μ�ς π�λε-μ��σαν. T1 πι1 3νδια�!ρ�ν δ$ &π1 τ� λ�για τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων�α�νεται Cτι Nταν α>τ�. ^Oτι, δηλαδ,, Cταν τ�/ς 3ν�κησαν κα�Uθελαν �� Θη�α+�ι ν� καταστρ!ψ�υν τ�ν (Aθ,να, �� Λακεδαιμ�-νι�ι τ�/ς 3μπ�δισαν.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 55 –

�Aκ���ντες δ� τα"τα � �Aθηνα��ι �ν �ρ�ντ+δι Mσαν $ τι3ρ7 π�ιε�ν Λακεδαιμ�ν+ων, κα! �κκλησ+αν �π�+ησανκατ� δ�γμα (�υλ�ς. 'τυ3�ν δ� παρ�ντες πρ#σ(εις Λακε-δαιμ�ν+ων τε κα! τ�ν 'τι Wπ�λ�+πων συμμ�3ων α:τ��ς.$θεν δ7 � Λακεδαιμ�νι�ι ~Aρακ�ς κα! ~Ωκυλλ�ς κα!Φ�ρα9 κα! �Eτυμ�κλ�ς κα! �Oλ�νθε)ς σ3εδ4ν π�ντεςπαραπλ2σια 'λεγ�ν. �νεμ+μνBησκ�ν τε γ�ρ τ�)ς �Aθηνα+-�υς Lς �ε+ π�τε �λλ2λ�ις �ν τ��ς μεγ+στ�ις καιρ��ς παρ+-σταντ� �π � �γαθ��ςD α:τ�+ τε γ�ρ '�ασαν τ�)ς τυρ�ν-ν�υς συνεκ(αλε�ν �Aθ2νηθεν, κα! �Aθηνα+�υς, $τε α:τ�!�π�λι�ρκ�"ντ� Wπ4 Mεσσην+ων, πρ�θ�μως (�ηθε�ν. 'λε-γ�ν δ� κα! $σ � �γαθ� ε6η, $τε κ�ιν�ς �μ��τερ�ι 'πρατ-τ�ν, Wπ�μιμνB2σκ�ντες μ�ν Lς τ4ν (�ρ(αρ�ν κ�ινB� �πε-μα3#σαντ�, �ναμιμνB2σκ�ντες δ� Lς �Aθηνα��+ τε Wπ4 τ�νcEλλ2νων BHρ#θησαν Hγεμ�νες τ�" ναυτικ�" κα! τ�νκ�ιν�ν 3ρημ�των ��λακες, τ�ν Λακεδαιμ�ν+ων τα"τασυμ(�υλ�μ#νων, α:τ�+ τε κατ� γ�ν =μ�λ�γ�υμ#νως W��1π�ντων τ�ν cEλλ2νων Hγεμ�νες πρ�κριθε+ησαν, συμ-(�υλ�μ#νων αQ τα"τα τ�ν �Aθηνα+ων. εuς δ� α:τ�ν κα!oδ# πως ε@πενD �E�ν δ� Wμε�ς κα! Hμε�ς, � 0νδρες, =μ�ν�2-σωμεν, ν"ν �λπ!ς τ4 π�λαι λεγ�μεν�ν δεκατευθ�ναι Θη(α+-�υς. � μ#ντ�ι �Aθηνα��ι �: π�νυ �δ#9αντ�, �λλ� θρ�"ς τιςτ�ι�"τ�ς δι�λθεν Lς ν"ν τα"ταλ#γ�ιεν, $τε δ� εQ 'πραττ�ν, �π#κειντ� Hμ�ν. μ#γιστ�ν δ�τ�ν λε3θ#ντων παρ� Λακεδαιμ�ν+ων �δ�κει ε@ναι $τι Hν+κακατεπ�λ#μησαν α:τ��ς, Θη(α+ων (�υλ�μ#νων �να-στ�τ�υς π�ι�σαι τ�ς �Aθ2νας, σ�ε�ς �μπ�δbν γ#ν�ιντ�.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 54 –

44. Δηλαδ� �Iππ�α κα� ^Iππαρ"�, γι�/ς τ�� Πεισιστρ�τ�υ.45. T1 (464–455) π�/ Gγινε R τρ�τ�ς Mεσσηνιακ1ς π�λεμ�ς, κατ�πιν σ"υ-

ρ�� σεισμ��, Rπ�τε 3πανεστ�τησαν �� εxλωτες κα� V Σπ�ρτη 3κινδ�νευσε. T�τε�� (Aθηνα+�ι Gστειλαν ��,θεια μ$ τ1ν K�μωνα (Θ�υκυδ. A. 101–102).

46. T� "ρ,ματα α>τ� Nσαν συμμα"ικ� κα� 3�υλ�σσ�ντ� κατ( &ρ"�ς στ�νΔDλ� κα� Gπειτα στ�ν (Aθ,να (Θ�υκυδ. A. 96).

47. Γι� τ1 θ!μα τDς δεκ�της �λ!πε παραπ�νω (Δ. III, 20).

33

34

35

Page 29: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

36. (Aλλ� 3π!μειναν κυρ�ως σ( α>τ1 τ1 σημε+�, Cτι δηλαδ���ειλαν ν� τ�/ς ��ηθ,σ�υν σ�μ�ωνα μ$ τ�/ς Cρκ�υς τDς συν-θ,κης48. Γιατ� �� (Aρκ�δες κα� �� σ�μμα"�� τ�υς δ$ν 3'εστρ�τευ-σαν κατ� τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων, γιατ� τ�/ς &δ�κησαν, &λλ� γιατ�3��,θησαν τ�/ς Tεγε�τες, στ�/ς Rπ���υς 3πετ!θησαν �� Mαντι-νε+ς, παρ� τ�/ς Cρ�υς τDς συνθ,κης. A>τ�� �� λ�γ�ι πρ�κ�λε-σαν 3π�σης θ�ρυ�� στ�ν (Eκκλησ�α. Γιατ� Lλλ�ι Gλεγαν Cτι ��Mαντινε+ς δ�καια Gτρε'αν ν� ��ηθ,σ�υν τ�/ς aπαδ�/ς τ��Πρ�'!ν�υ, τ�/ς Rπ���υς 3σκ�τωσαν �� aπαδ�� τ�� Στασ�ππ�υ,Lλλ�ι Cτι δι!πρα'αν &δ�κημα μ$ τ1 ν� σηκQσ�υν τ� Cπλα κατ�τ2ν Tεγεατ2ν.

37. Kαθ( Cν "ρ�ν�ν V συν!λευσις Gκανε α>τ$ς τ�ς συWητ,σεις,�γ!ρθη R K�ρ�νθι�ς Kλειτ!λης κα� εYπε τ� ]'Dς: «Πρ�γματι,(Aθηνα+�ι, τ1 W,τημα α>τ1 μπ�ρε+ κανε�ς ν� &μ�ισ�ητD π�ι1ςGκαμε πρ2τ�ς &ρ"� τDς &δικ�ας. (Aλλ� μπ�ρε+ κανε�ς ν� κατη-γ�ρ,ση 3μ�ς, &π1 τ1ν καιρ1 π�/ Gγινε ερ,νη U Cτι 3κηρ�'αμεπ�λεμ� 3ναντ��ν καμμι�ς π�λεως U Cτι Mρπ�'αμε τ� "ρ,ματαLλλ�υ U Cτι 3λεηλατ,σαμε '!νη "Qρα; Kα� Cμως �� Θη�α+�ιεσ!�αλαν στ�ν "Qρα μας, Gκ�ψαν τ� δ!νδρα, Gκαψαν σπ�τια,�ρπα'αν τ� "ρ,ματα κα� τ� πρ��ατ� μας. (E�ν λ�ιπ1ν δ$νGλθετε πρ1ς ��,θει� μας, Cταν τ�σ� περι�αν2ς &δικ��μεθα,δ$ν θ� παρα�Dτε τ�/ς Cρκ�υς τDς συνθ,κης; Kα� μ�λιστα τDςσυνθ,κης γι� τ�ν Rπ��α 3�ρ�ντ�σατε σε+ς �� rδι�ι ν� Rρκι-σθ��με Cλ�ι 3με+ς μ$ Cλ�υς 3σ�ς;» T�ν στιγμ� α>τ� �� (Aθηνα+�ι3�Qνα'αν Cτι R Kλειτ!λης μ�λησε aρθ� κα� δ�καια.

38. =Eπειτα &π( α>τ1ν �γ!ρθη R Πρ�κλDς R Φλει�σι�ς κα�εYπε: «^Oτι μ!ν, (Aθηνα+�ι, θ� εrσαστε �� πρ2τ�ι 3ναντ��ν τ2νRπ��ων θ� 3'εστρ�τευαν �� Θη�α+�ι, 3�ν �� Λακεδαιμ�νι�ι θ�3τ�θεντ� 3κτ1ς μ�"ης, ν�μ�Wω Cτι α>τ1 εYναι �ανερ1 σ$ Cλ�υς.Γιατ� &π1 Cλ�υς τ�/ς Lλλ�υς ν�μ�W�υν Cτι σε+ς μ�ν� στ!κεσθε3μπ�δι� γι� ν� γ�ν�υν κ�ρι�ι Cλης τDς �Eλλ�δ�ς.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 57 –

= δ� πλε�στ�ς Mν λ�γ�ς Lς κατ� τ�)ς $ρκ�υς (�ηθε�νδ#�ιD �: γ�ρ �δικησ�ντων σ��ν �πιστρατε��ιεν ��Aρκ�δες κα! � μετ � α:τ�ν τ��ς Λακεδαιμ�ν+�ις, �λλ�(�ηθησ�ντων τ��ς Tεγε�ταις, $τι � Mαντινε�ς παρ� τ�)ς$ρκ�υς �πεστρ�τευσαν α:τ��ς. δι#θει �Qν κα! κατ� τ��-τ�υς τ��ς λ�γ�υς θ�ρυ(�ς �ν τB� �κκλησ+αD � μ�ν γ�ρδικα+ως τ�)ς Mαντιν#ας '�ασαν (�ηθ�σαι τ��ς περ!Πρ�9εν�ν �π�θαν�"σιν Wπ4 τ�ν περ! Στ�σιππ�ν, � δ��δικε�ν, $τι $πλα �π2νεγκαν Tεγε�ταις.

T��των δ� δι�ρι\�μ#νων Wπ� α:τ�ς τ�ς �κκλησ+ας,�ν#στη Kλειτ#λης K�ρ+νθι�ς κα! ε@πε τ�δεD �Aλλ� τα"ταμ#ν, o 0νδρες �Aθηνα��ι, 6σως �ντιλ#γεται, τ+νες Mσαν �0ρ9αντες �δικε�νD Hμ�ν δ#, �πε! ε<ρ2νη �γ#νετ�, '3ει τιςκατηγ�ρ�σαι T Lς �π! π�λιν τιν� �στρατε�σαμεν J Lς3ρ2ματ� τινων �λ�(�μεν T Lς γ�ν �λλ�τρ+αν �δBη?σα-μεν; �λλ� $μως � Θη(α��ι ε<ς τ7ν 3?ραν Hμ�ν �λθ�ντεςκα! δ#νδρα �κκεκ��ασι κα! �<κ+ας κατακεκα�κασι κα!3ρ2ματα κα! πρ�(ατα διηρπ�κασι. π�ς �Qν, ��ν μ7(�ηθ�τε �&τω περι�αν�ς Hμ�ν �δικ�υμ#ν�ις, �: παρ�τ�)ς $ρκ�υς π�ι2σετε; κα! τα"τα oν α:τ�! �πεμελ2θητε$ρκων $πως πfσιν Wμ�ν π�ντες Hμε�ς Sμ�σαιμεν;�ντα"θα μ#ντ�ι � �Aθηνα��ι �πεθ�ρ�(ησαν Lς Sρθ�ς τεκα! δ+καια ε<ρηκ�τ�ς τ�" Kλειτ#λ�υς. �π! δ� τ��τ;ω �ν#-στη Πρ�κλ�ς Φλει�σι�ς κα! ε@πενD yOτι μ#ν, � 0νδρες�Aθηνα��ι, ε< �κπ�δbν γ#ν�ιντ� Λακεδαιμ�νι�ι, �π! πρ?-τ�υς Fν Wμfς στρατε�σαιεν � Θη(α��ι, πfσιν �@μαιτ�"τ� δ�λ�ν ε@ναι. τ�ν γ�ρ 0λλων μ�ν�υς Fν Wμfς �6�ν-ται �μπ�δbν γεν#σθαι τ�" 0ρ9αι α:τ�)ς τ�ν cEλλ2νων.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 56 –

48. Bλ!πε (ΣT. III. 12).

36

37

38

Page 30: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

39. (E�ν λ�ιπ1ν εYναι Gτσι, πιστε�ω, 3γq τ�>λ�"ιστ�ν, Cτιπα�ρν�ντας τ� Cπλα ?περασπ�Wεσθε περισσ�τερ� τ�/ς ]αυτ��ςσας, παρ� τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς. Γιατ�, 3�ν �� Θη�α+�ι, ��Rπ�+�ι σ�ς �λ!π�υν μ$ κακ1 μ�τι κα� εYναι γε�τ�ν!ς σας, γ�ν�υνVγεμ�νες τDς �Eλλ�δ�ς, πιστε�ω Cτι θ� ε?ρεθDτε σε+ς �� rδι�ι σ$"ειρ�τερη θ!σι, παρ� Cταν εr"ατε μακρι� τ�/ς &ντιπ�λ�υς.Λ�ιπ1ν θ� εr"ατε μεγαλ�τερ� συμ�!ρ�ν ν� ��ηθ,σετε τ�/ς]αυτ��ς σας, καθ( Cν "ρ�ν�ν ?π�ρ"�υν &κ�μη 3κε+ν�ι �� Rπ�+�ιθ� συμμα"��σαν μαW� σας, παρ� ν� εYσθε ?π�"ρεωμ!ν�ι, &���τ�/ς "�σετε, ν� π�λεμ,σετε μ�ν�ι 3ναντ��ν τ2ν Θη�α�ων.

40. (E�ν μερικ�� &π1 σ�ς �����νται μ,πως, 3�ν �� Λακεδαι-μ�νι�ι 'ε��γ�υν τQρα τ1ν κ�νδυν�, σ�ς δημι�υργ��ν δυσκ�-λ�ες στ1 μ!λλ�ν, σκε�θDτε Cτι δ$ν πρ!πει ν� ���Dται κανε�ςα>τ�/ς π�/ ε>εργετε+, &λλ� α>τ�/ς στ�/ς Rπ���υς κ�νει κακ�,μ,πως γ�ν�υν κ�π�τε δυνατ��. Πρ!πει 3π�σης ν� G"ετε ?π( _ψισας κα� α>τ�: T� κρ�τη, καθqς κα� τ� Lτ�μα, a�ε�λ�υν ν�&π�κτ��ν &γαθ� τ�ν στιγμ� π�/ εYναι π�λ/ σ"υρ�, vστε, 3�νκ�π�ια Vμ!ρα "�σ�υν τ,ν σ"� τ�υς, ν� μπ�ρ��ν ν� στηρ�Wω-νται στ� &γαθ�, π�/ &π!κτησαν μ$ τ�/ς παλι�/ς κ�π�υς τ�υς.

41. K�π�ι�ς θε1ς σ�ς παρ!"ει λ�ιπ1ν σ,μερα τ�ν ε>καιρ�α,3�ν ��ηθ,σετε τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς, π�/ G"�υν τ�ν &ν�γκησας. Θ� τ�/ς κ�μετε Gτσι ��λ�υς &�ωσιωμ!ν�υς γι� π�ντα.Γιατ� μ�� �α�νεται Cτι δ$ν εYναι λ�γ�ι �� μ�ρτυρες μπρ�στ�στ�/ς Rπ���υς θ� δε"θ��ν τ�ν ε>εργεσ�α σας, &λλ� θ� τ1'!ρ�υν κα� �� θε��, π�/ Cλα τ� �λ!π�υν κα� τQρα κα� π�ντ�τε.Θ� τ� '!ρ�υν &κ�μη κα� �� σ�μμα"�ι κα� �� 3"θρ�� κα� &κ�μηCλ�ι �� ^Eλληνες κα� ��ρ�αρ�ι. Γιατ� κανε�ς δ$ν �λ!πει μ$ &δια-��ρ�α α>τ1ν τ1ν π�λεμ�.

42. ^Ωστε, 3�ν �αν��ν κακ�� σ$ σ�ς, π�ι1ς θ� �αιν�τανπλ!�ν σ( α>τ�/ς πρ�θυμ�ς; Πρ!πει λ�ιπ1ν ν� 3λπ�Wωμε Cτι θ��αν��ν καλ�� μ�λλ�ν παρ� κακ��. Γιατ�, 3�ν π�τ$ ?πDρ'ε λα1ςπ�/ ν� &γαπ��σε τ1ν Gπαιν�, ν�μ�Wω Cτι α>τ�� περισσ�τερ�&π1 κ�θε Lλλ� 3πιθυμ��ν τ1ν Gπαιν� κα� &π��ε�γ�υν τ�ς

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 59 –

ε< δ� �&τως '3ει, �γb μ�ν �:δ�ν μfλλ�ν Λακεδαιμ�ν+�ιςFν Wμfς Hγ�"μαι στρατε�σαντας (�ηθ�σαι T κα! Wμ�να:τ��ς. τ4 γ�ρ δυσμενε�ς Yντας Wμ�ν Θη(α+�υς κα! =μ�-ρ�υς �<κ�"ντας Hγεμ�νας γεν#σθαι τ�ν cEλλ2νων π�λ)�@μαι 3αλεπ?τερ�ν Fν Wμ�ν �αν�ναι T =π�τε π�ρρω τ�)ς�ντιπ�λ�υς ε63ετε. συμ��ρ?τερ�ν γε μεντFν Wμ�ν α:τ��ς(�ηθ2σαιτε �ν ;o 'τι ε<σ!ν �` συμμα3��εν Fν J ε< �π�λ�μ#-νων α:τ�ν μ�ν�ι �ναγκ�\�ισθε διαμ�3εσθαι πρ4ς τ�)ςΘη(α+�υς. ε< δ# τινες ��(�"νται μ7 ��ν ν"ν �να��γωσιν� Λακεδαιμ�νι�ι, 'τι π�τ� πρ�γματα παρ#3ωσιν Wμ�ν,�νθυμ2θητε $τι �:3 �lς Fν εQ �λλ� �lς Fν κακ�ς τις π�Bι���(ε�σθαι δε� μ2 π�τε μ#γα δυνασθ�σιν. �νθυμε�σθαι δ�κα! τ�δε 3ρ2, $τι κτfσθαι μ#ν τι �γαθ4ν κα! <δι?ταις κα!π�λεσι πρ�σ2κει, $ταν �ρρωμεν#στατ�ι �σιν, aνα '3ωσιν,��ν π�τ’ �δ�νατ�ι γ#νωνται, �πικ�υρ+αν τ�ν πρ�πεπ�-νημ#νων. Wμ�ν δ� ν"ν �κ θε�ν τιν�ς καιρ4ς παραγεγ#νη-ται, ��ν δε�μ#ν�ις (�ηθ2σητε Λακεδαιμ�ν+�ις, κτ2σα-σθαι τ��τ�υς ε<ς τ4ν _παντα 3ρ�ν�ν �+λ�υς �πρ��ασ+-στ�υς. κα! γ�ρ δ7 �:κ �π� Sλ+γων μ�ι δ�κ�"σι μαρτ�ρωνν"ν Fν εQ παθε�ν W�� Wμ�νD �λλ� ε6σ�νται μ�ν τα"τα θε�!� π�ντα =ρ�ντες κα! ν"ν κα! ε<ς �ε+, συνεπ+στανται δ�τ� γιγν�μενα �a τε σ�μμα3�ι κα! � π�λ#μι�ι, πρ4ς δ�τ��τ�ις κα! _παντες yEλλην#ς τε κα! (�ρ(αρ�ι. �:δεν!γ�ρ τ��των �μελ#ς. Zστε ε< κακ�! �ανε+ησαν περ! Wμfς,τ+ς 0ν π�τε 'τι πρ�θυμ�ς ε<ς α:τ�)ς γ#ν�ιτ�; �λπ+\ειν δ�3ρ7 Lς 0νδρας �γαθ�)ς μfλλ�ν T κακ�)ς α:τ�)ς γεν2-σεσθαιD ε< γ�ρ τινες 0λλ�ι,

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 58 –

39

40

41

42

Page 31: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

ασ"ρ$ς πρ�'εις.43. (Eκτ1ς α>τ2ν λ��ετε ?π( _ψι σας κα� τ� ]'Dς: (E�ν

κ�π�τε &πειλ,ση στ1 μ!λλ�ν wνας ν!�ς κ�νδυν�ς τ�ν �Eλλ�δα3κ μ!ρ�υς τ2ν �αρ��ρων, σ$ π�ι�/ς θ� ?π�λ�γ�Wατε περισσ�-τερ� &π1 τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς; Π�ι�/ς θ� πρ�τιμ��σατεκαλ�τερα ν� G"ετε στ1 πλευρ� σας, &π1 3κε�ν�υς τ2ν Rπ��ων ��πρ�γ�ν�ι, τα"θ!ντες στ�ς Θερμ�π�λες, 3πρ�τ�μησαν ν� &π�θ�-ν�υν Cλ�ι μ�λλ�ν π�λεμ2ντας, παρ� ν� W,σ�υν &ν��γ�νταςτ�ν εrσ�δ� τDς �Eλλ�δ�ς στ�/ς �αρ��ρ�υς; (A��� λ�ιπ1ν &νε-δε�"θησαν γεννα+�ι μαW� σας κα� ?π�ρ"ει 3λπ�δα ν� δει"θ��νκα� ες τ1 μ!λλ�ν τ!τ�ι�ι, δ$ν εYναι δ�και� ν� τ�/ς δε�'ωμε κα�3με+ς κα� 3σε+ς τ�ν &νεπι��λακτη 3κτ�μησ� μας;

44. (A'�Wει Lλλωστε ν� �ανDτε πρ�θυμ�ι κα� 3' ατ�ας τ2νπαρ�ντων συμμ�"ων. Γιατ� '!ρετε Cτι α>τ�� π�/ τ�/ς μ!ν�υνπιστ�� σ$ στιγμ$ς δυστυ"�ας, α>τ�� θ� ασθ�ν�νταν ντρ�π� ν�μ� σ�ς δε�'�υν 3π�σης τ�ν ε>γνωμ�σ�νη τ�υς. (E�ν 3' Lλλ�υ3με+ς, π�/ &π�δε"�μαστε ν� π�ρωμε μ!ρ�ς στ�/ς κινδ�ν�υςτ�υς, εrμαστε μικρ$ς π�λεις σκε�θDτε Cτι, 3�ν V π�λις σας Gλθημ$ τ1 μ!ρ�ς μας, δ$ν θ� εrμαστε πλ!�ν μικρ$ς π�λεις α>τ$ς π�/θ� τ�/ς ��ηθ��με.

45. ^Oσ�ν &��ρ� σ$ 3μ!να, (Aθηνα+�ι, π�ντ�τε 3W,λευα τ�νπ�λι σας γι� C,τι Gλεγαν γι( α>τ,ν. EY"α &κ��σει πρ�γματι CτιCλ�ι �� &δικ��μεν�ι λα�� κα� �� �����μεν�ι ε|ρισκαν ?π�στ,-ρι'ι κατα�ε�γ�ντας 3δ2. TQρα Cμως δ$ν τ( &κ��ω πλ!�ν ν� τ1λ!νε, &λλ� �λ!πω μ$ τ� rδια μ�υ τ� μ�τια τ�/ς aν�μαστ�τ�τ�υςΛακεδαιμ�ν��υς κα� μαW� μ$ α>τ�/ς τ�/ς πι1 πιστ�/ς ��λ�υςτ�υς ν� πρ�σ!ρ"ωνται σ$ σ�ς κα� ν� σ�ς παρακαλ��ν ν� τ�/ς��ηθ,σετε.

46. Bλ!πω 3π�σης κα� τ�/ς Θη�α��υς, �� Rπ�+�ι κ�π�τε δ$νμπ�ρεσαν ν� πε�σ�υν τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς ν� σ�ς 3'ανδρα-

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 61 –

49. Πρ�κειται περ� τ�� περι�,μ�υ π�λ!μ�υ (τ2ν �Eπτ� 3π� Θ,�ας), Rπ�τε�� (Aθηνα+�ι, κατ� παρ�κλησι τ�� �ασιλ!ως τ�� =Aργ�υς (Aδρ�στ�υ, 3'εστρ�-τευσαν κατ� τ2ν Θη�α�ων, τ�/ς Rπ���υς &ν�γκασαν ν� 3πιτρ!ψ�υν τ1ν 3ντα-

κα! �vτ�ι δ�κ�"σι διατετελεκ#ναι �πα+ν�υ μ�ν Sρεγ�με-ν�ι, α<σ3ρ�ν δ� 'ργων �πε3�μεν�ι. πρ4ς δ� τ��τ�ις �νθυ-μ2θητε κα! τ�δε. ε6 π�τε π�λιν 'λθ�ι τB� cEλλ�δι κ+νδυν�ςWπ4 (αρ(�ρων, τ+σιν Fν μfλλ�ν πιστε�σαιτε T Λακεδαι-μ�ν+�ις; τ+νας δ� Fν παραστ�τας Gδι�ν τ��των π�ι2σαι-σθε, oν γε κα! � τα3θ#ντες �ν Θερμ�π�λαις _παντεςεaλ�ντ� μα3�μεν�ι �π�θανε�ν μfλλ�ν T \�ντες �πεισ�ρ#-σθαι τ4ν (�ρ(αρ�ν τB� cEλλ�δι; π�ς �Qν �: δ+και�ν oν τε^νεκα �γ#ν�ντ� 0νδρες �γαθ�! μεθ� Wμ�ν κα! oν �λπ!ςκα! αQθις γεν#σθαι πfσαν πρ�θυμ+αν ε<ς α:τ�)ς κα!Wμfς κα! Hμfς παρ#3εσθαι; 09ι�ν δ� κα! τ�ν παρ�ντωνσυμμ�3ων [α:τ��ς] ^νεκα πρ�θυμ+αν �νδε+9ασθαι. εQγ�ρ 6στε $τι �aπερ τ��τ�ις πιστ�! διαμ#ν�υσιν �ν τα�ςσυμ��ρα�ς, �vτ�ι κα! Wμ�ν α<σ3�ν�ιντ � Fν μ7 �π�διδ�-ντες 3�ριτας. ε< δ� μικρα! δ�κ�"μεν π�λεις ε@ναι α τ�"κινδ�ν�υ μετ#3ειν α:τ��ς �θ#λ�υσαι, �νθυμ2θητε $τι ��νH Wμετ#ρα π�λις πρ�σγ#νηται, �:κ#τι μικρα! π�λεις �σ�-μεθα α (�ηθ�"σαι α:τ��ς. �γb δ#, � 0νδρες �Aθηνα��ι,πρ�σθεν μ�ν �κ��ων �\2λ�υν τ2νδε τ7ν π�λιν $τι π�νταςκα! τ�)ς �δικ�υμ#ν�υς κα! τ�)ς ��(�υμ#ν�υς �νθ�δεκατα�ε�γ�ντας �πικ�υρ+ας Jκ�υ�ν τυγ3�νεινD ν"ν δ��:κ#τ � �κ��ω, �λλ � α:τ4ς Jδη παρbν =ρ� Λακεδαιμ�ν+-�υς τε τ�)ς Sν�μαστ�τ�τ�υς κα! μετ� α:τ�ν τ�)ς πιστ�τ�-τ�υς �+λ�υς α:τ�ν πρ4ς Wμfς τε Gκ�ντας κα! δε�μ#ν�υςαQ Wμ�ν �πικ�υρ�σαι.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 60 –

43

44

45

Page 32: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

π�δ�σ�υν, ν� σ�ς παρακαλ��ν σ,μερα ν� &�,σετε ν� "αθ��ν3κε+ν�ι π�/ σ�ς Gσωσαν. (Aνα�!ρεται γι� τ�/ς πρ�γ�ν�υς σαςκα� τ��τ� τ1 \ρα+�, Cτι δ$ν L�ησαν ν� με�ν�υν Lτα��ι α>τ��&π1 τ�/ς (Aργε��υς, π�/ Gπεσαν στ�ν Kαδμε�α49. Σε+ς Cμως θ�κ�νετε μ�α πρ�'ι π�λ/ πι1 \ρα+α, ν� μ� &�,σετε ν� &τιμα-σθ��ν μ,τε ν� καταστρα���ν �� Λακεδαιμ�νι�ι π�/ εYναι&κ�μη Wωνταν��.

47. Kα� 3�ν α>τ1 ?πDρ'ε μι� \ρα�α πρ�'ις &π1 μ!ρ�υς σας,ν� &νακ�ψετε τ�ν α>θ�δεια τ�� E>ρυσθ!ως κα� ν� σQσετε τ�παιδι� τ�� �Hρακλ!�υς50, δ$ν θ� Nταν μι� πι1 \ρα�α &κ�μηπρ�'ις ν� σQσετε _"ι μ�ν�ν τ��ς γεν�ρ"ες51 τDς π�λεως, &λλ�κα� Rλ�κληρη τ,ν π�λι; (Aλλ� V πι� \ρα�α πρ�'ις π�/ θ� 3κ�-ματε, θ� Nταν Cτι, 3ν2 σωθ,κατε &π1 τ�/ς Λακεδαιμ�ν��υς"�ρις σ$ μι� &κ�νδυνη ψD��, θ� τ�/ς ��ηθ,σετε τQρα μ$ τ�Cπλα κα� μ$ κ�νδυν�.

48. (A��� δ$ κα� με+ς ε>"αριστι�μαστε, γιατ� συνηγ�ρ��με ν���ηθ,σετε Lνδρες γεννα��υς, σε+ς �!�αια π�/ μπ�ρε+τε ν� τ�/ς��ηθ,σετε μ$ Gργα, θ� θεωρ,σετε τ�ν ��,θει� σας πρ�'ι γεν-ναι�ψυ"�ας, 3�ν, &��� π�λλ$ς ��ρ$ς ?π,ρ'ατε ��λ�ι κα�3"θρ�� τ2ν Λακεδαιμ�ν�ων, θυμηθDτε λιγQτερ� τ� κακ� κα�περισσ�τερ� τ� καλ� π�/ σ�ς Gκαμαν κα� 3�ν &π�δε�'ετε τ�νε>γνωμ�σ�νη σας σ( α>τ��ς, _"ι μ�ν�ν 3' aν�ματ�ς σας, &λλ�κα� 3' aν�ματ�ς Cλης τDς �Eλλ�δ�ς, γιατ� γι� "�ρι της 3π�λ!μη-σαν γεννα+α.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 63 –

Θησ!ως κα� τ�� γι�� τ�υ =Yλλ�υ.51. �O �HρακλDς 3θεωρε+τ� γεν�ρ"ης τ2ν Σπαρτιατ2ν.

=ρ� δ� κα! Θη(α+�υς, �` τ�τε �:κ 'πεισαν Λακεδαιμ�ν+-�υς �9ανδραπ�δ+σασθαι Wμfς, ν"ν δε�μ#ν�υς Wμ�ν περι-ιδε�ν �π�λ�μ#ν�υς τ�)ς σ?σαντας Wμfς. τ�ν μ�ν �QνWμετ#ρων πρ�γ�νων καλ4ν λ#γεται, $τε τ�)ς �Aργε+ωντελευτ2σαντας �π! τB� Kαδμε+Cα �:κ ε6ασαν �τ���υςγεν#σθαιD Wμ�ν δ� π�λ) κ�λλι�ν Fν γ#ν�ιτ�, ε< τ�)ς 'τι\�ντας Λακεδαιμ�ν+ων μ2τε W(ρισθ�ναι μ2τε �π�λ#σθαι��σαιτε. καλ�" γε μ7ν κ�κε+ν�υ Yντ�ς, $τε σ3�ντες τ7νE:ρυσθ#ως &(ριν διεσ?σατε τ�)ς cHρακλ#�υς πα�δας,π�ς �: κα! �κε+ν�υ τ�δε κ�λλι�ν, ε< μ7 μ�ν�ν τ�)ς �ρ3η-γ#τας, �λλ� κα! $λην τ7ν π�λιν περισ?σαιτε; π�ντων δ�κ�λλιστ�ν, ε< ψ2�;ω �κινδ�ν;ω σωσ�ντων Wμfς τ�τε τ�νΛακεδαιμ�ν+ων, ν"ν Wμε�ς σ)ν $πλ�ις τε κα! δι� κινδ�νων�πικ�υρ2σετε α:τ��ς. =π�τε δ� κα! Hμε�ς �γαλλ�μεθα [�]συναγ�ρε��ντες (�ηθ�σαι �νδρ�σιν �γαθ��ς, M π�υ Wμ�νγε τ��ς 'ργ;ω δυναμ#ν�ις (�ηθ�σαι γεννα�α Fν τα"τα�ανε+η, ε< π�λλ�κις κα! �+λ�ι κα! π�λ#μι�ι γεν�μεν�ιΛακεδαιμ�ν+�ις μ7 oν �(λ�(ητε μfλλ�ν T oν εQ �π�θετεμνησθε+ητε κα! 3�ριν �π�δ�+ητε α:τ��ς μ7 Wπ�ρ Wμ�να:τ�ν μ�ν�ν, �λλ� κα! Wπ�ρ π�σης τ�ς cEλλ�δ�ς, $τι0νδρες �γαθ�! Wπ�ρ α:τ�ς �γ#ν�ντ�.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 62 –

�ιασμ1 τ2ν νεκρ2ν (Aργε�ων.50. Σ�μ�ωνα μ$ τ1ν μ�θ� τ� παιδι� τ�� �Hρακλ!�υς 3κδιω"θ!ντα &π1 τ�ν

Πελ�π�ννησ� &π1 τ1ν E>ρυσθ!α κατ!�υγαν στ�ν (Aθ,να. O� (Aθηνα+�ι &π!-κρ�υσαν τ�τε τ1ν E>ρυσθ!α, 3κστρατε�σαντα κατ� τ2ν (Aθηνα�ων, δι� τ��

46

47

48

Page 33: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

49. ^Yστερα &π( α>τ� συνεσκ!πτ�ντ� �� (Aθηνα+�ι κα� "ωρ�ςν� θ!λ�υν ν� &κ��σ�υν α>τ�/ς π�/ ?πεστ,ριWαν &ντ�θετηγνQμη, &πε��σισαν δι� ψ,��υ ν� ��ηθ,σ�υν τ�/ς Λακεδαι-μ�ν��υς μ$ Cλες τ�υς τ�ς δυν�μεις κα� 3'!λε'αν στρατηγ1 τ1ν(I�ικρ�τη. (A��� δ$ α>τ1ς 3π!τυ"ε αrσιες θυσ�ες κα� δι!τα'ετ�/ς στρατι2τες ν� δειπν,σ�υν στ�ν (Aκαδημ�α, λ!νε Cτι π�λ-λ�� 3'Dλθαν μπρ�στ� &π1 τ1ν (I�ικρ�τη τ1ν rδι�. =Eπειταα>τ1ς 3τ!θη 3π� κε�αλDς τ�� στρατ�� τ�υ, 3ν2 α>τ�� τ1ν &κ�-λ�υθ��σαν, πεπεισμ!ν�ι Cτι τ�/ς \δηγ��σε σ$ κ�π�ια καλ�πρ�'ι. ^Oμως, Cταν G�θασε στ�ν K�ρινθ�, &δρ�νησε γι�μερικ$ς Vμ!ρες κα� γι( α>τ1 &μ!σως �� στρατι2τες πρ2τα μ$ντ1ν κατηγ�ρ��σαν γι( α>τ, τ�υ τ�ν �ραδ�τητα. ^Oταν δ$ 3π�τ!λ�υς τ�/ς G�γαλε G'ω &π1 τ�ν π�λι, τ1ν &κ�λ�υθ��σαν μ$πρ�θυμ�α παντ��, Cπ�υ τ�/ς \δηγ��σε. Γι( α>τ1 κα� μ$ πρ�θυ-μ�α 3πετ�θεντ�, Cταν τ�/ς \δηγ��σε 3ναντ��ν τ�� τε�"�υς.

50. ^Oσ�ν &��ρ� στ�/ς 3"θρ�/ς π�/ λεηλατ��σαν τ�νΛακων�α, δηλαδ� �� (Aρκ�δες, �� (Aργε+�ι κα� �� (Hλε+�ι, π�/Nσαν γε�τ�ν!ς τ�υς, &νε"Qρησαν �� περισσ�τερ�ι, Lλλ�ιRδηγ2ντας, Lλλ�ι μετα�!ρ�ντας τ�ν λε�α π�/ εY"αν Mρπ�'ει.(E' Lλλ�υ �� Θη�α+�ι κα� �� Lλλ�ι Uθελαν ν� 3γκαταλε�ψ�υντ�ν "Qρα, κα� γιατ� G�λεπαν Cτι R στρατ1ς 3λιγ�στευε Vμ!ρα μ$τ�ν Vμ!ρα κα� γιατ� τ� τρ��ιμα 3γ�ν�ντ� πι1 σπ�νια. Γιατ� LλλαεY"αν καταναλωθD, Lλλα εY"αν διαρπαγD, Lλλα διασκ�ρπισθDκα� Lλλα καD. =Aλλωστε Nταν "ειμQνας κα� γι( α>τ1 Cλ�ι Uθελανν� ��γ�υν.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 65 –

52. O� πλε+στ�ι Cμως τ2ν κριτικ2ν δ$ν παραδ!"�νται Cτι V στρατηγικ� τ��(I�ικρ�τ�υς ?πDρ'ε &σ�νετη, γιατ� σκ�π�ς τ�υ Nταν ν� &παλλ�'η τ�ν Σπ�ρτη

Mετ� τα"τα �(�υλε��ντ� � �Aθηνα��ι, κα! τ�ν μ�ν�ντιλεγ�ντων �:κ .νε+3�ντ� �κ���ντες, �ψη�+σαντ� δ�(�ηθε�ν πανδημε+, κα! �I�ικρ�την στρατηγ4ν εaλ�ντ�.�πε! δ� τ� ερ� �γ#νετ� κα! παρ2γγειλεν �ν �Aκαδημε+Cαδειπν�π�ιε�σθαι, π�λλ�)ς '�ασαν πρ�τ#ρ�υς α:τ�" �I�ι-κρ�τ�υς �9ελθε�ν. �κ δ� τ��τ�υ Hγε�τ� μ�ν = �I�ικρ�της,� δ� .κ�λ��θ�υν, ν�μ+\�ντες �π! καλ�ν τι 'ργ�ν Hγ2σε-σθαι. �πε! δ� ��ικ�μεν�ς ε<ς K�ρινθ�ν δι#τρι(# τιναςHμ#ρας, ε:θ)ς μ�ν �π! τα�τBη τB� διατρι(B� πρ�τ�ν 'ψεγ�να:τ�νD Lς δ� �92γαγ# π�τε, πρ�θ�μως μ�ν .κ�λ��θ�υν$π�ι Hγ��τ�, πρ�θ�μως δ�, ε< πρ4ς τε�3�ς πρ�σ�γ�ι, πρ�-σ#(αλλ�ν. τ�ν δ� �ν τB� Λακεδα+μ�νι π�λεμ+ων �Aρκ�δεςμ�ν κα! �Aργε��ι κα! �Hλε��ι π�λλ�! �πεληλ�θεσαν, _τε$μ�ρ�ι �<κ�"ντες, � μ�ν 0γ�ντες, � δ� �#ρ�ντες $ τιHρπ�κεσαν. � δ� Θη(α��ι κα! � 0λλ�ι τ� μ�ν κα! δι�τ�"τ� �πι#ναι �(��λ�ντ� �κ τ�ς 3?ρας, $τι >?ρων �λ�τ-τ�να τ7ν στρατι�ν καθ � Hμ#ραν γιγν�μ#νην, τ� δ#, $τισπανι?τερα τ� �πιτ2δεια MνD τ� μ�ν γ�ρ �ν2λωτ�, τ� δ�δι2ρπαστ�, τ� δ� �9εκ#3υτ�, τ� δ� κατεκ#καυτ�D πρ4ς δ�'τι κα! 3ειμbν Mν, Zστ � Jδη π�ντες �πι#ναι �(��λ�ντ�.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 64 –

49

50

Page 34: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

51. Kαθqς α>τ�� &πεσ�ρ�ντ� &π� τ�ν Λακεδα�μ�να, 3παν!-�ερε κα� R (I�ικρ�της τ�/ς (Aθηνα��υς &π� τ�ν (Aρκαδ�α στ,νK�ρινθ�. Δ!ν τ1ν κατηγ�ρ2 �!�αια γι� τ�ς Lλλες 3πιτυ"�ες τ�υκατ� τ�ν περ��δ� τDς στρατηγ�ας τ�υ. ^Oσα Cμως κατ� τ�νπερ��δ� α>τ� Gκαμε, Cλα τ� ε?ρ�σκωμε Lλλα μ$ν &νQ�ελα,Lλλα δ$ κα� &σ�μ��ρα52. Πρ�γματι, 3ν2 3πε"ε�ρησε ν� �υλ�'ητ� στεν� τ�� _ρ�υς (Oνε��υ53, γι� ν� μ� μπ�ρ!σ�υν �� B�ιωτ��ν� 3πιστρ!ψ�υν στ�ν "Qρα τ�υς, L�ησε &��λακτη τ�ν λαμπρ�δ��δ� κ�ντ� στ�ς Kεγ"ρε!ς.

52. =Eπειτα θ!λ�ντας ν� γνωρ�Wη 3�ν �� Θη�α+�ι εY"αν περ�-σει τ1 =Oνει�, Gστειλε πρ1ς &ναγνQρισι Cλ� τ1 �ππικ1 τ2ν (Aθη-να�ων κα� τ2ν K�ρινθ�ων. Kα� Cμως λ�γ�ι Lνθρωπ�ι μπ�ρ��νν� δ��ν, Cπως κα� �� π�λλ��. Kα� 3�ν παρ�υσιασθD &ν�γκη γι�aπισθ�"Qρησι, εYναι πι1 ε`κ�λ� στ�/ς aλ�γ�υς, παρ� στ�/ςπ�λλ�/ς ν� �ρ��ν κατ�λληλ� δρ�μ� ν� &π�συρθ��ν Vσ�"ως.(Aλλ� τ1 ν� στε�λη π�λλ�/ς &λλ� κατωτ!ρ�υς &π1 α>τ�/ς τ��3"θρ��, δ$ν εYναι μεγ�λη &ν�ησ�α; Γιατ� α>τ�� �� �ππε+ς, 3πειδ�παρετ�"θησαν σ$ μεγ�λη Gκτασι, λ�γ{ω τ�� μεγ�λ�υ &ριθμ��τ�υς, συν�ντησαν π�λ/ δ�σκ�λα περ�σματα, Cταν ε?ρ!θησανστ�ν &ν�γκη ν� ?π�"ωρ,σ�υν, vστε 3"�θησαν _"ι λιγQτερ�ι&π1 εrκ�σι �ππε+ς. Kα� τ�τε �� Θη�α+�ι &πε"Qρησαν CπωςUθελαν.

eΕΝhΦΩΝΤhΣ EΛΛHNIKA BIBΛION ΣT (KEΦ. IV – TEΛOΣ)

– 67 –

Lς δ� �κε�ν�ι �πε3?ρ�υν �κ τ�ς Λακεδα+μ�ν�ς, �&τω δ7κα! = �I�ικρ�της τ�)ς �Aθηνα+�υς �π�γεν �κ τ�ς �Aρκα-δ+ας ε<ς K�ρινθ�ν. ε< μ�ν �Qν 0λλ� τι καλ�ς �στρατ2γη-σεν, �: ψ#γω. �κε�να μ#ντ�ι { �ν τ;� 3ρ�ν;ω �κε+ν;ω'πρα9ε, π�ντα εWρ+σκω τ� μ�ν μ�την, τ� δ� κα! �συμ��-ρως πεπραγμ#να α:τ;�. �πι3ειρ2σας μ�ν γ�ρ �υλ�ττειν�π! τ;� �Oνε+;ω, $πως μ7 δ�ναιντ� � B�ιωτ�! �πελθε�ν�6καδε, παρ#λιπεν ���λακτ�ν τ7ν καλλ+στην παρ� Kεγ-3ρει�ς π�ρ�δ�ν. μαθε�ν δ� (�υλ�μεν�ς ε< παρεληλυθ�τεςε@εν � Θη(α��ι τ4 ~Oνει�ν 'πεμψε σκ�π�)ς τ��ς τε �Aθη-να+ων ππ#ας κα! τ�)ς K�ρινθ+ων _παντας. κα+τ�ι <δε�νμ�ν �:δ�ν Rττ�ν Sλ+γ�ι τ�ν π�λλ�ν καν�+D ε< δ� δ#�ι�π�3ωρε�ν, π�λ) zCf�ν τ��ς Sλ+γ�ις T τ��ς π�λλ��ς κα!=δ�" ε:π�ρ�υ τυ3ε�ν κα! καθ� Hσυ3+αν �π�3ωρ�σαι. τ4δ� π�λλ��ς τε πρ�σ�γειν κα! Gττ�νας τ�ν �ναντ+ων π�ς�: π�λλ7 ��ρ�σ�νη; κα! γ�ρ δ7 _τε �π! π�λ) παρατα9�-μεν�ι 3ωρ+�ν � ππε�ς δι� τ4 π�λλ�! ε@ναι, �πε! 'δει �π�-3ωρε�ν, π�λλ�ν κα! 3αλεπ�ν 3ωρ+ων �πελ�(�ντ�. Zστε�:κ �λ�ττ�υς �π?λ�ντ� ε6κ�σιν ππ#ων. κα! τ�τε μ�ν �Θη(α��ι $πως �(��λ�ντ� �π�λθ�ν.

ΒΙΒΛΙhΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 66 –

&π1 τ1ν κ�νδυν� ?π�ταγDς κα� _"ι V 3'�ντωσις τ�� Θη�αϊκ�� στρατ��.53. =Oνει�ν p =Oνεια, ��υν� τDς Πελ�π�νν,σ�υ &π�τ�μα πρ1ς ν�τ�ν τDς

K�ρ�νθ�υ. (Eπειδ� ε?ρ�σκ�νται στ�ν εrσ�δ� τDς Πελ�π�νν,σ�υ εY"αν μεγ�ληστρατηγικ� σημασ�α στ�ν &ρ"αι�τητα.

51

52

Page 35: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

• E N O º ø N T O ™ E § § H N I K A

BIB§ION Zã

K E º A § A I O N A

Συμμα��α �Aθηνα�ων κα Λακεδαιμ�ν�ων. O� Θη�α��ι ε�σ��λλ�υν

στ�ν Πελ�π�ννησ�. !O τ"ρανν�ς τ%ν Συρακ�υσ%ν Δι�ν"σι�ς στ'λνει

��(θεια στ�ν Σπ�ρτη. O� �Aρκ�δες )εσηκ*ν�νται +π, τ,ν Λυκ�μ(δη

κα σημει*ν�υν μερικ-ς /πιτυ��ες. T'λ�ς 0μως �Aρκ�δες κα �Aργε��ι

κατατρ�π*ν�νται +π, τ,ν �Aρ��δαμ� στ ς Mηδ-ς (�δακρυς μη).

Πρεσ�ε�α τ%ν !Eλλ(νων στ,ν M. Bασιλ'α. !O �Eπαμειν*νδας ε�σ��λ-

λει στ�ν �A�α5α. !O Σικυ*νι�ς E67ρων στρ'7ει τ�ν Σικυ%να πρ,ς τ,

μ'ρ�ς τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων (369—367).

1. T� =π�μεν� >τ�ς1 πρ'σ�εις τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων κα τ%νσυμμ��ων τ�υς ?λθαν στ�ν �Aθ(να μ- +π�λυτη /)�υσι�δ�τησιγι@ ν@ διαπραγματευθ�Cν συμμα��α μ- τ�Dς �Aθηνα��υς. Π�λ-λ� �Aθηνα��ι κα )'ν�ι Fπεστ(ριGαν 0τι H συμμα��α >πρεπε ν@γ�νη μ- Iσ�υς κα 0μ�ι�υς 0ρ�υς. T�τε J Πρ�κλKς2 J Φλει�σι�ς+π(γγειλε τ,ν =)Kς λ�γ�:

2. «�A7�C, �Aθηνα��ι, κρ�νετε καλ, ν@ κ�μετε 7�λ�υς τ�DςΛακεδαιμ�ν��υς, εRμαι τKς γν*μης 0τι τ�Cτ� πρ'πει ν@ /)ετ�-σωμε. Π%ς H 7ιλ�α θ@ διαρκ'ση 0σ� τ, δυνατ,ν περισσ�τερ��ρ�ν�. �E@ν λ�ιπ,ν συν�ψωμε τ�ν ε�ρ(νη μ- 0ρ�υς π�D ν@ /)υ-πηρετK τ, συμ7'ρ�ν κα τ%ν δ"� μερ%ν θ@ μπ�ρ'σωμε, κατ@πUσα πιθαν�τητα, ν@ τ�ν διατηρ(σωμε γι@ π�λD καιρ�. Σ� 0λατ@ Vλλα λ�ιπ,ν σημε�α σ�εδ,ν >��με συμ7ων(σει, μUς +π�μ'-νει μ�ν�ν ν@ σκε7θ�Cμε γι@ τ, G(τημα τKς +ρ�ηγ�ας. !H ��υλ�>�ει λ�ιπ,ν Xδη +π�7ασ�σει3 σε�ς μ-ν ν@ >�ετε τ�ν +ρ�ηγ�α στ�ν

– 69 –

3. !H ��υλ� +πε7�σισε /κ τ%ν πρ�τ'ρων τ� θ@ ε�σα�θK στ�ν /κκλησ�α τ�CΔ(μ�υ πρ,ς ψ(7ισι.

• E N O º ø N T O ™ E § § H N I K A

BIB§ION Zã

K E º A § A I O N I

T� δ� �στ�ρ�ω �τει Λακεδαιμ�ν�ων κα� τ ν συμμωνπρ�σ�εις �λθ�ν α"τ�κρτ�ρες �Aθ#να$ε, ��υλευσ%μεν�ικαθ� & τι ' συμμα�α Λακεδαιμ�ν��ις κα� �Aθηνα��ις�σ�ιτ�. λεγ%ντων δ) π�λλ ν μ)ν *�νων, π�λλ ν δ) �Aθη-να�ων, +ς δ��ι /π� τ�0ς 1σ�ις κα� 2μ���ις τ3ν συμμα�ανε4ναι, Πρ�κλ6ς Φλεισι�ς ε4πε τ%νδε τ8ν λ%γ�ν.

�Eπε�περ, 9 �νδρες �Aθηνα0�ι, :γαθ8ν �μ0ν �δ�*ενε4ναι Λακεδαιμ�ν��υς ;�λ�υς π�ιε0σθαι, δ�κε0 μ�ι ρ6ναιτ�<τ� σκ�πε0ν, &πως ' ;ιλ�α &τι πλε0στ�ν ρ%ν�ν συμμε-νε0. /=ν �>ν ?@ Bκατ�ρ�ις μλιστα συν��σει, ταCτ?η κα� τ=ςσυνθ#κας π�ιησDμεθα, �Fτω κατ γε τ8 εGκ8ς μλιστασυμμ�ν�ιεν �ν. τ= μ)ν �>ν �λλα σεδ%ν τι συνωμ�λ%γη-ται, περ� δ) τ6ς 'γεμ�ν�ας ν<ν ' σκ�ψις. τ?6 μ)ν �>ν ��υλ?6πρ��ε��Cλευται �μετ�ραν μ)ν ε4ναι τ3ν

– 68 –

1. Δηλαδ� τ, 369 π.X.2. Πρ�κειται γι@ τ,ν Iδι� ρ(τ�ρα π�D μ�λησε τ,ν περασμ'ν� �ρ�ν� (Στ. VI.

68).

1

2

Page 36: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

θ�λασσα, �� δ- Λακεδαιμ�νι�ι στ�ν )ηρ�! \Aλλωστε κα σ-μ'να τ,ν Iδι� 7α�νεται 0τι α]τ@ τ@ Gητ(ματα εRναι καθωρι-σμ'να μUλλ�ν +π, τ,ν θε, κα τ�ν τ"�η, παρ@ +π, τ�ν +νθρ*-πινη κρ�σι.

3. Kατ� +ρ��ν H π�λις σας πρ�γματι εFρ�σκεται σ- μ'ρ�ςπ�λD πρ�ν�μι�C�� γι@ τ�ν +ρ�ηγ�α τKς θ�λασσας. Γιατ πλε�στες 7�ρ-ς π�λεις π�D >��υν +ν�γκη +π, θ�λασσα,εFρ�σκ�νται γ"ρω +π, τ�ν π�λι σας κα 0λες α]τ-ς �� π�λειςεRναι πι, +δ"νατες +π, τ�ν δικ( σας. �E) Vλλ�υ >�ετε λιμ'νες,�ωρ ς τ�Dς Jπ���υς δ-ν μπ�ρε� ν@ Fπ�ρ�η ναυτικ� δ"ναμις.\E�ετε /π�σης π�λλ-ς τρι(ρεις κα εRναι γι@ σUς κληρ�ν�μικ�παρ�δ�σι ν@ α])�νετε τ�ν ναυτικ( σας δ"ναμι.

4. \Aλλωστε 0λες τ ς τ'�νες, π�D +7�ρ�Cν στ@ ναυτικ�, τ ς>�ετε κτKμα σας. �Eπ πλ'�ν Fπερ'�ετε π�λD τ%ν Vλλων στ�ν/μπειρ�α στ@ ναυτικ�. Γιατ �� περισσ�τερ�ι +π, σUς GKτε +π,τ�ν θ�λασσα. aΩστε, /ν% 7ρ�ντ�Gετε γι@ τ@ �δια�τερα συμ7'ρ�-ντ� σας, +π�κτUτε συγ�ρ�νως τ�ν πε�ρα γι@ τ�Dς +γ%νες στ�νθ�λασσα. Συμ�α�νει +κ�μη κα α]τ�. Δ-ν Fπ�ρ�ει λιμ'νας +π,τ,ν Jπ��� θ@ cδ"ναντ� ν@ ε�σπλε"σ�υν περισσ�τερες τρι(ρεις,0σες +π, τ,ν δικ� σας. Kα α]τ, δ-ν εRναι �'�αια μικρ,πρUγμα γι@ τ�ν Hγεμ�ν�α. Kα στ�ν δ"ναμι, π�D θ@ +ναδει�θKπρ*τη �σ�υρ(, συγκεντρ*ν�νται 0λ�ι ε]�αρ�στως.

5. �E) Vλλ�υ �� Iδι�ι �� θε� σUς >δωσαν ν@ ε]τυ�Kτε στ@ ναυ-τικ�. Γιατ μετα)D τ�σων κα τ�σων μεγ�λων +γ*νων, π�D >�ετεδιε)αγ�γει στ�ν θ�λασσα, λ�γες 7�ρ-ς >�ετε +π�τ"�ει, /ν% Fπ(ρ-)ατε π�λD συ�ν@ νικητ'ς. ERναι λ�ιπ,ν 7υσικ, κα �� σ"μμα���σας ν@ πα�ρν�υν μ'ρ�ς ε]�αρ�στως στ,ν κ�νδυν� μαG� σας.

6. T'λ�ς, 0τι τ@ ναυτικ@ πρ'πει ν@ εRναι κατ� +ν�γκην τ,+ντικε�μεν� τKς 7ρ�ντ�δας π�D σUς ταιρι�Gει, θ@ τ, καταλ�-�ετε +π� α]τ, π�D θ@ σUς ε�π%. O� Λακεδαιμ�νι�ι σUς π�λε-μ�Cσαν Vλλ�τε /π π�λλ@ �ρ�νια4 κα�, eν κα ?σαν κ"ρι�ι τKς

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 71 –

4. Δηλαδ� στ�ν περ��δ� τ�C Πελ�π�ννησιακ�C π�λ'μ�υ, 431–404.

κατ= θλατταν, Λακεδαιμ�ν�ων δ) τ3ν κατ= γ6ν. /μ�� δ)κα� α"τ� δ�κε0 τα<τα �"κ :νθρωπ�ν?η μIλλ�ν <γνDμ?η>L θε�Mα ;Cσει τε κα� τC?η διωρ�σθαι. πρ τ�ν μ)ν γ=ρτ%π�ν �ετε κλλιστα πε;υκ%τα πρ8ς τ�<τ�. πλε0σταιγ=ρ π%λεις τ ν δε�μ�νων τ6ς θαλττης περ� τ3ν �μετ�-ραν π%λιν �Gκ�<σι, κα� αNται πIσαι :σθεν�στεραι τ6ς�μετ�ρας. πρ8ς τ�Cτ�ις δ) λιμ�νας �ετε, Oν �νευ �"�P%ν τε ναυτικ?6 δυνμει ρ6σθαι. �τι δ) τρι#ρεις κ�κτη-σθε π�λλς, κα� πτρι�ν �μ0ν /στι ναυτικ8ν /πικτIσθαι.:λλ= μ3ν τς γε τ�νας τ=ς περ� τα<τα πσας �Gκε�ας�ετε. κα� μ3ν /μπειρ�Mα γε π�λQ πρ��ετε τ ν �λλων περ�τ= ναυτικR 2 γ=ρ ���ς τ�0ς πλε�στ�ις �μ ν :π8 τ6ςθαλττηςR Sστε τ ν Gδ�ων /πιμελ%μεν�ι Uμα κα� τ νκατ= θλατταν :γDνων �μπειρ�ι γ�γνεσθε. �τι δ) κα�τ%δε. �"δαμ%θεν Vν τρι#ρεις πλε��υς Wθρ%αι /κπλεC-σειαν L παρ� �μ ν. �στι δ) τ�<τ� �"κ /λιστ�ν πρ8ς'γεμ�ν�ανR πρ8ς γ=ρ τ8 πρ τ�ν Gσυρ8ν γεν%μεν�νXδιστα πντες συλλ�γ�νται. �τι δ) κα� :π8 τ ν θε νδ�δ�ται �μ0ν ε"τυε0ν /ν τ�Cτ�ω. πλε�στ�υς γ=ρ κα� μεγ�-στ�υς :γ νας Yγωνισμ�ν�ι κατ= θλατταν /λιστα μ)ν:π�τετυ#κατε, πλε0στα δ) κατωρθDκατε. εGκ8ς �>ν κα�τ�Qς συμμ�υς μεθ� �μ ν Vν Xδιστα τ�Cτ�υ τ�< κινδC-ν�υ μετ�ειν. +ς δ) δ3 κα� :ναγκα�α κα� πρ�σ#κ�υσα�μ0ν αFτη ' /πιμ�λεια /κ τ νδε /νθυμ#θητε. Λακεδαιμ%-νι�ι �μ0ν /π�λ�μ�υν π�τ) π�λλ= �τη, κα� κρατ�<ντες

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 70 –

3

4

5

6

Page 37: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

�*ρας σας, δ-ν κατ*ρθωσαν ν@ σUς καταστρ'ψ�υν. aOμως,0ταν J θε,ς τ�Dς παρε�*ρησε τ�ν Hγεμ�ν�α στ�ν θ�λασσα,+μ'σως Fπ�τα�θ(κατε σ� α]τ�"ς. �Aπ� α]τ, λ�ιπ,ν 7α�νεταικαθαρ@ 0τι H σωτηρ�α σας /)αρτUται /) Jλ�κλ(ρ�υ +π, τ�νθ�λασσα.

7. �A7�C λ�ιπ,ν >τσι +π, τ�ν 7"σι τ�υς εRναι τ@ πρ�γματα,π%ς θ@ ?ταν σωστ, ν@ +7(σετε στ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς τ�νHγεμ�ν�α στ�ν θ�λασσα, τ�ν στιγμ� π�D α]τ� �� Iδι�ι +ναγνω-ρ�G�υν 0τι εRναι λιγ*τερ� +π, σUς >μπειρ�ι στ, G(τημα α]τ�;Kα /) Vλλ�υ στ�Dς +γ%νες στ�ν θ�λασσα δ-ν κινδυνε"ετε γι@Iσα πρ�γματα: �Eκε�ν�ι μ-ν κινδυνε"�υν γι@ τ�Dς Vνδρες π�DεFρ�σκ�νται στ ς τρι(ρεις. Σε�ς 0μως κινδυνε"ετε γι@ τ@ παιδι�σας, τ ς γυνα�κες σας κα γι@ 0λη τ�ν π�λι σας.

8. �Aπ, τ�ν σκ�πι@ λ�ιπ,ν τ�ν δικ( σας, >τσι >�ει H κατ�στα-σις. �E)ετ�στε τ*ρα 0,τι +7�ρU στ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς. Kατ�+ρ��ν α]τ� κατ�ικ�Cν στ@ μεσ�γεια. Γι� α]τ�, /7� 0σ�ν εRναικ"ρι�ι τKς )ηρUς, θ@ μπ�ρ�Cν ν@ G�Cν καλ�, κα eν +κ�μη��σ�υν τ�ν θ�λασσα. A]τ, τ, γνωρ�G�υν π�λD καλ@ κα ��Iδι�ι. Γι’ α]τ, +π, τ�ν παιδικ� +κ�μη Hλικ�α +σκ�Cνται γι@ τ,νπ�λεμ� στ�ν )ηρ�. Kα τ, κυρι*τερ�, π�D +7�ρU στ�ν πειθαρ-��α στ�Dς Vρ��ντες, εRναι τ�Cτ�: A]τ� μ-ν εRναι πρ%τ�ι στ�ν)ηρ�, σε�ς δ- στ�ν θ�λασσα.

9. \Eπειτα, καθtς σε�ς στ, ναυτικ�, >τσι κα /κε�ν�ι π�λιστ�ν )ηρ@ μπ�ρ�Cν ν@ /κστρατε"σ�υν /)�πλ�G�ντας Vρα π�λDστρατ, κα μ�λιστα μ- μεγ�λη τα�"τητα. Kατ@ συν'πεια εRναι7υσικ, π�λι ν@ >ρ�ωνται σ� α]τ�Dς �� σ"μμα��ι μ- τ�ν μεγαλ"-τερη /μπιστ�σ"νη. �E) Vλλ�υ κα J θε�ς, καθtς σ- σUς >δωκε/πιτυ��ες στ�ν θ�λασσα, >τσι κα σ- /κε�ν�υς στ�ν )ηρ�. Γιατ�,>πειτα +π, τ�σ�υς +γ%νες π�D >καμαν στ�ν )ηρ�, Fπ'στησαν/λ��ιστες μ�ν�ν +π�τυ��ες, /ν% εR�αν +ναρ�θμητες /πιτυ��ες.

10. Kαθtς /) Vλλ�υ εRναι +ν�γκη γι� α]τ�Dς ν@ 7ρ�ντ�G�υν

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 73 –

τ6ς Dρας �"δ)ν πρ�Cκ�πτ�ν εGς τ8 :π�λ�σαι �μIς. /πε�δ� 2 θε8ς �δωκ� π�τε α"τ�0ς κατ= θλατταν /πικρατ6σαι,ε"θQς �π� /κε�ν�ις παντελ ς /γ�νεσθε. �"κ�<ν εZδηλ�ν/ν τ�Cτ�ις /στ�ν &τι /κ τ6ς θαλττης Uπασα �μ0ν [ρτηταισωτηρ�α. �Fτως �>ν πε;υκ%των π ς Vν ��ι καλ ς �μ0νΛακεδαιμ�ν��ις /πιτρ�ψαι κατ= θλατταν 'γε0σθαι, �\πρ τ�ν μ)ν κα� α"τ�� 2μ�λ�γ�<σιν :πειρ%τερ�ι �μ ντ�Cτ�υ τ�< �ργ�υ ε4ναι, �πειτα δ� �" περ� τ ν 1σων 2 κ�ν-δυν%ς /στιν /ν τ�0ς κατ= θλατταν :γ σιν, :λλ� /κε�ν�ιςμ)ν περ� τ ν /ν τα0ς τρι#ρεσι μ%ν�ν :νθρDπων, �μ0ν δ)κα� περ� πα�δων κα� γυναικ ν κα� &λης τ6ς π%λεως; τ=μ)ν δ3 �μ�τερα �Fτως �ειR τ= δ) δ3 τ ν Λακεδαιμ�ν�ων/πισκ�ψασθε. πρ τ�ν μ)ν γ=ρ �Gκ�<σιν /ν μεσ�γα�MαRSστε τ6ς γ6ς κρατ�<ντες κα� εG θαλττης ε1ργ�ιντ�,δCναιντ � Vν καλ ς δια$6ν. /γνωκ%τες �>ν κα� �Nτ�ιτα<τα ε"θQς /κ πα�δων πρ8ς τ8ν κατ= γ6ν π%λεμ�ν τ3ν�σκησιν π�ι�<νται. κα� τ8 πλε�στ�υ δ) �*ι�ν, τ8 πε�θε-σθαι τ�0ς �ρ�υσιν, �Nτ�ι μ)ν κρτιστ�ι κατ= γ6ν, �με0ςδ) κατ= θλατταν. �πειτα δ) Sσπερ �με0ς ναυτικ� ,�Fτως α> /κε0ν�ι κατ= γ6ν πλε0στ�ι κα� τιστ’ Vν /*�λ-θ�ιενR Sστε πρ8ς τ�Cτ�υς α> <κατ= γ6ν> εGκ8ς τ�Qς συμ-μ�υς ε"θαρσεσττ�υς πρ�σι�ναι. �τι δ) κα� 2 θε8ςδ�δωκεν, Sσπερ �μ0ν κατ= θλατταν ε"τυε0ν, �Fτως/κε�ν�ις κατ= γ6ν πλε�στ�υς γ=ρ α> �Nτ�ι :γ νας /ν τ?6γ?6 Yγωνισμ�ν�ι /λιστα μ)ν /σ;αλμ�ν�ι εGσ�, πλε0στα δ)κατωρθωκ%τες.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 72 –

7

8

9

Page 38: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

γι@ τ�ν δ"ναμ� τ�υς στ�ν )ηρ�, >τσι κα σε�ς πρ'πει ν@ 7ρ�ντ�-Gετε γι@ τ�ν θ�λασσα. A]τ, μπ�ρε� ν@ τ, διαπιστ*ση κανε ς+π, τ@ γεγ�ν�τα. Γιατ σε�ς �� Iδι�ι, eν κα τ�Dς /π�λεμ(σατε/π π�λλ@ �ρ�νια κα π�λλ-ς 7�ρ-ς τ�Dς /νικ(σατε στ�νθ�λασσα, δ-ν κατωρθ*σατε ν@ τ�Dς καταστρ'ψετε. �Aλλ@ 0τανμι@ 7�ρ@ /νικ(θησαν στ�ν )ηρ�, +μ'σως περιKλθαν σ- κ�νδυν�τ@ παιδι� τ�υς, �� γυνα�κες τ�υς κα Jλ�κληρη H π�λις τ�υς.

11. Π%ς λ�ιπ,ν δ-ν θ@ ?ταν 7��ερ, γι� α]τ�Dς ν@ /πιτρ'-ψ�υν σ� Vλλ�υς τ�ν Hγεμ�ν�α τKς )ηρUς, τ�ν στιγμ� π�D α]τ� εRναι /)α�ρετ�ι στ@ Gητ(ματα τKς )ηρUς; aOσα λ�ιπ,ν εRπα εRναισ"μ7ωνα μ- τ�ν πρ�τασι τKς ��υλKς. A]τ@ δ- κα θεωρ% 0τιπ�λD συμ7'ρ�υν κα στ�Dς δυ� σας. aOσ�ν +7�ρU σ- /σUς, θ@εIσαστε ε]τυ�ε�ς eν π�ρετε τ�ν πι, καλ� +π�7ασι γι@ 0λ�υςμας».

12. !O Πρ�κλKς λ�ιπ,ν α]τ@ εRπε. O� δ- �Aθηνα��ι κα� ��Λακεδαιμ�νι�ι, 0σ�ι ?σαν παρ�ντες, /ν'κριναν μ- Gωηρ-ς/κδηλ*σεις τ,ν λ�γ� τ�υ. �Aλλ@ J Kη7ισ�δ�τ�ς5 πρ��*ρησεστ, �Kμα κα εRπε: «�Aθηνα��ι, δ-ν καταλα�α�νετε 0τι πρ�σπα-θ�Cν ν@ σUς /)απατ(σ�υν; �E@ν μ� +κ�"σετε, θ@ σUς τ, +π�-δε�)ω +μ'σως. T*ρα δηλαδ� θ@ π�ρετε τ�ν Hγεμ�ν�α στ�νθ�λασσα. �Aλλ�, /@ν �� Λακεδαιμ�νι�ι γ�ν�υν σ"μμα��� σας,εRναι πρ�7αν-ς 0τι θ@ σUς στε�λ�υν Λακεδαιμ�ν��υς σ@ν τριη-ρ�ρ��υς κα Iσως /π�σης /πι��τες6. �Aλλ@ �� ναCτες θ@ εRναιπρ�7αν%ς u εvλωτες u μισθ�7�ρ�ι. Λ�ιπ,ν α]τ�Dς τ�Dς+νθρ*π�υς θ@ κυ�ερνUτε.

13. �Eν τ�"τ�ις, 0ταν �� Λακεδαιμ�νι�ι σUς παραγγε�λ�υν/κστρατε�α κατ@ )ηρ�, εRναι 7ανερ, 0τι θ@ στε�λετε τ�DςJπλ�τες κα τ�Dς �ππε�ς7. \Eτσι λ�ιπ,ν /κε�ν�ι θ@ γ�ν�υν Hγεμ�-νες δικ�� σας, /ν% /σε�ς τ%ν δ�"λων τ�υς κα +νθρ*πων �ωρ ςκαμμι@ +)�α. �Aπ�ντησ' μ�υ», εRπε, «Λακεδαιμ�νιε Tιμ�κρ�τη,

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 75 –

7. O� Jπλ�τες κα �� �ππε�ς ?ταν πρ�γματι �Aθηνα��ι κα γι� α]τ, V)ι�ι π�λε-μιστ'ς. T�]ναντ��ν �� ΣπαρτιUτες θ@ >στελναν δ�"λ�υς κα γενικ%ς +νθρ*-π�υς +νικ�ν�υς γι@ π�λεμ�.

+ς δ) κα� :ναγκα�α �"δ)ν @ττ�ν τ�Cτ�ις ' κατ= γ6ν /πι-μ�λεια L �μ0ν ' κατ= θλατταν /κ τ ν �ργων �*εστιγιγνDσκειν. �με0ς γ=ρ τ�Cτ�ις π�λλ= �τη π�λεμ�<ντεςκα� π�λλκις καταναυμα�<ντες �"δ)ν πρ�Zργ�υ /π�ι-ε0τε πρ8ς τ8 τ�Cτ�υς καταπ�λεμ6σαι. /πε� δ) Uπα* 'ττ#-θησαν /ν τ?6 γ?6, ε"θQς κα� περ� πα�δων κα� περ�γυναικ ν κα� περ� &λης τ6ς π%λεως κ�νδυν�ς α"τ�0ς /γ�-νετ�. π ς �>ν �" τ�Cτ�ις α> δειν8ν �λλ�ις μ)ν /πιτρ�πεινκατ= γ6ν 'γε0σθαι, α"τ�Qς δ) �ριστα τ ν κατ= γ6ν /πι-μελε0σθαι; /γ^ μ)ν �>ν, Sσπερ τ?6 ��υλ?6 πρ��ε��Cλευ-ται, τα<τα ε1ρηκ τε κα� συμ;�ρDτατα 'γ�<μαι :μ;�0νε4ναιR �με0ς δ) ε"τυ�0τε τ= κρτιστα πIσιν 'μ0ν ��υλευ-σμεν�ι.

_O μ)ν τα<τ � ε4πεν, �a δ � �Aθηνα0�� τε κα� �a τ ν Λακε-δαιμ�ν�ων παρ%ντες /π?#νεσαν :μ;%τερ�ι Gσυρ ς τ8νλ%γ�ν α"τ�<. Kη;ισ%δ�τ�ς δ) παρελθDνR cAνδρες �Aθη-να0�ι, �;η, �"κ αGσθνεσθε /*απατDμεν�ι; :λλ� /=ν :κ�C-σητ� μ�υ, /γ^ �μ0ν α"τ�κα μλα /πιδε�*ω. [δη γ=ρ'γ#σεσθε κατ= θλατταν. Λακεδαιμ%νι�ι δ) �μ0ν /=νσυμμα σι, δ6λ�ν &τι π�μψ�υσι τ�Qς μ)ν τριηρρ�υςΛακεδαιμ�ν��υς κα� 1σως τ�Qς /πι�τας, �a δ) να<ται[δ6λ�ν &τι] �σ�νται L Efλωτες L μισθ�;%ρ�ι. �"κ�<ν�με0ς μ)ν τ�Cτων 'γ#σεσθε. �a δ) Λακεδαιμ%νι�ι &τανπαραγγε�λωσιν �μ0ν κατ= γ6ν στρατε�αν, δ6λ�ν &τι π�μ-ψετε τ�Qς 2πλ�τας κα� τ�Qς aππ�ας. �"κ�<ν �Fτως

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 74 –

5. aOπως εIδαμε ( Στ. III. 2) εR�ε σταλK στ�ν Σπ�ρτη τ, 371 π.X. γι@ ν@συν�ψη ε�ρ(νη.

6. \Eτσι λ'γ�νται �� στρατι%τες τ%ν πλ��ων.

10

11

12

13

Page 39: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

δ-ν >λεγες πρ, wλ�γ�υ 0τι ?λθες ν@ συν�ψης συμμα��α μ- Iσ�υςκα 0μ�ι�υς 0ρ�υς»; «T, εRπα».

14. «Kαλ�», /παν'λα�ε J Kη7ισ�δ�τ�ς. «!Yπ�ρ�ει λ�ιπ,νκ�τι π�D ν@ ταιρι�Gη περισσ�τερ� μ- τ�ν �σ�τητα +π, τ, ν@δι�ικ�Cμε κα �� μ-ν κα �� δ', καθ'νας μ- τ�ν σειρ� τ�υ, κα τ,ναυτικ, κα τ, πεGικ�; Kατ� α]τ,ν τ,ν τρ�π�, /@ν Fπ�ρ�ηκαν'να καλ, στ�ν +ρ�ηγ�α στ�ν θ�λασσα, θ@ συμμετ'�ετε κα σε�ς, καθtς κα /με�ς θ@ συμμετ'�ωμε γι@ κ�π�ι� καλ, στ�ν)ηρ�». aOταν Vκ�υσαν α]τ@ τ@ λ�για �� �Aθηνα��ι, Vλλα)ανγν*μη κα /ψ(7ισαν κ�θε π�λις ν@ >�η τ�ν +ρ�ηγ�α /π π'ντεHμ'ρες.

15. �A7�C τ@ στρατε"ματα κα τ%ν δ"�, καθtς κα τ%ν συμ-μ��ων, /στρατ�π'δευσαν στ�ν K�ρινθ�, +πε7�σισαν ν@ 7υλ�-)�υν +π, κ�ιν�C τ, \Oνει�. \Eπειτα, καθ� yν �ρ�ν�ν πρ��ω-ρ�Cσαν �� Θη�α��ι κα �� σ"μμα��� τ�υς, παρετ��θησαν κα /7"λασσαν, καθ'νας +π, μ'ρ�υς τ�υ, τ, \Oνει�, /ν% �� Λακε-δαιμ�νι�ι κα �� Πελληνε�ς κατ'λα�αν τ, πι, ε]κ�λ�κυρ�ευτ�μ'ρ�ς. �E) Vλλ�υ �� Θη�α��ι κα �� σ"μμα��� τ�υς, 0ταν δ-ν+πε��αν περισσ�τερ� +π, τρι�ντα στ�δια +π, τ ς θ'σεις τ%ν/�θρ%ν, /στρατ�π'δευσαν στ�ν πεδι�δα. \Eπειτα, Fπ�λ�γ�G�-ντας τ,ν �ρ�ν� π�D /π�στευαν 0τι >πρεπε ν@ )εκιν(σ�υν γι@ ν@7θ�σ�υν τ@ )ημερ*ματα, πρ��*ρησαν /ναντ��ν τ�C μ'ρ�υςπ�D /7"λασσαν �� Λακεδαιμ�νι�ι.

16. Kα πρ�γματι δ-ν >πεσαν >)ω στ,ν Fπ�λ�γισμ, τKςzρας. �Eπιτ�θενται κατ@ τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων κα τ%ν Πελλη-ν'ων τ�ν στιγμ( π�D �� νυκτεριν-ς 7ρ�υρ-ς /τελε�ωναν κα ��στρατι%τες σηκ*ν�νταν +π, τ@ στρ*ματ� τ�υς γι@ ν@ π�η0π�υ J καθ'νας εR�ε +ν�γκη. �Eκε� �� Θη�α��ι, παρασκευασμ'-ν�ι κα καλ@ συντεταγμ'ν�ι, /πιτ�θενται κα κτυπ�Cν +νθρ*-π�υς +παρ�σκευ�υς κα +σ"ντακτ�υς.

17. A]τ� π�D /σ*θησαν +π� α]τ�ν τ�ν )α7νικ� /π�θεσι,κατ'7υγαν στ,ν πλησι'στερ� λ�7�. !O π�λ'μαρ��ς τ%ν Λακε-

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 77 –

/κε0ν�ι μ)ν �μ ν α"τ ν γ�γν�νται 'γεμ%νες, �με0ς δ) τ ν/κε�νων δ�Cλων κα� /λα�στ�υ :*�ων. :π%κριναι δ� μ�ι,�;η, 9 Λακεδαιμ%νιε Tιμ%κρατες, �"κ �ρτι �λεγες +ς /π�τ�0ς 1σ�ις κα� 2μ���ις Xκ�ις τ3ν συμμα�αν π�ι�Cμεν�ς;E4π�ν τα<τα. cEστιν �>ν, �;η 2 Kη;ισ%δ�τ�ς, Gσα�τερ�νLν /ν μ�ρει μ)ν Bκατ�ρ�υς 'γε0σθαι τ�< ναυτικ�<, /νμ�ρει δ) τ�< πε$�<, κα� �μIς τε, ε1 τι :γαθ%ν /στιν /ν τ?6κατ= θλατταν :ρ6, τ�Cτων μετ�ειν, κα� 'μIς /ν τ?6κατ= γ6ν; :κ�Cσαντες τα<τα �a �Aθηνα0�ι μετεπε�σθη-σαν, κα� /ψη;�σαντ� κατ= πενθ#μερ�ν Bκατ�ρ�υς'γε0σθαι.

Στρατευ�μ�νων δ� :μ;�τ�ρων α"τ ν κα� τ ν συμμ-ων εGς K%ρινθ�ν �δ�*ε κ�ιν?6 ;υλττειν τ8 cOνει�ν. κα�/πε� /π�ρεC�ντ� �a Θη�α0�ι κα� �a σCμμα�ι, παρατα*-μεν�ι /;Cλαττ�ν �λλ�ς �λλ�θεν τ�< �Oνε��υ, Λακεδαιμ%-νι�ι δ) κα� Πελληνε0ς κατ= τ8 /πιμαDτατ�ν. �a δ)Θη�α0�ι κα� �a σCμμα�ι /πε� :πε0�ν τ ν ;υλαττ%ντωντρικ�ντα στδια, κατεστρατ�πεδεCσαντ� /ν τ� πεδ��ω.συντεκμηρμεν�ι δ) 'ν�κ� Vν �i�ντ� 2ρμηθ�ντες καθανC-σαι Uμα κν�;Mα, πρ8ς τ3ν τ ν Λακεδαιμ�ν�ων ;υλακ3ν/π�ρεC�ντ�. κα� μ�ντ�ι �"κ /ψεCσθησαν τ6ς Sρας, :λλ�/πιπ�πτ�υσι τ�0ς Λακεδαιμ�ν��ις κα� τ�0ς Πελληνε<σιν'ν�κα αa μ)ν νυκτερινα� ;υλακα� [δη �ληγ�ν, /κ δ) τ νστι�δων :ν�σταντ� &π�ι /δε0τ� jκαστ�ς. /ντα<θα �aΘη�α0�ι πρ�σπεσ%ντες �παι�ν παρεσκευασμ�ν�ι :παρα-σκευστ�υς κα� συντεταγμ�ν�ι :συντκτ�υς.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 76 –

14

15

16

Page 40: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

δαιμ�ν�ων ?ταν δυνατ,ν ν@ κρατ(ση τ�ν θ'σι τ�υ, πα�ρν�ντας+π, τ�Dς συμμ���υς τ�υς 0σ�υς Jπλ�τες κα πελταστ-ς Xθελε,γιατ τ�C ?ταν ε6κ�λ� ν@ μετα7'ρη /ν +σ7αλε�{α τρ�7ιμα +π,τ ς Kεγ�ρε'ς. aOμως δ-ν τ, >καμε. �Aλλ�, /ν% �� Θη�α��ιεFρ�σκ�ντ� σ- +μη�αν�α γιατ δ-ν X)εραν π%ς θ@ μπ�ρ'σ�υνν@ κατε��Cν +π, τ, μ'ρ�ς τKς Σικυ%ν�ς u ν@ Fπ��ωρ(σ�υν,>καμε +νακω�(, H Jπ��α, κατ@ τ�ν κρ�σι τ%ν περισσ�τ'ρων,/)υπηρετ�Cσε περισσ�τερ� τ�Dς Θη�α��υς8 παρ@ τ�Dς δικ�"ςτ�υ. aYστερα +π� α]τ, +πεσ"ρθη πα�ρν�ντας μαG κα τ,νστρατ� τ�υ.

18. O� Θη�α��ι /) Vλλ�υ κατ'�ηκαν /ν πλ(ρει +σ7αλε�{α κα =ν*θηκαν μ- τ�Dς συμμ���υς τ�υς �Aρκ�δες, �Aργε��υς, κα �Hλε��υς, κα ε]θDς +μ'σως πρ�σ'�αλαν τ�ν Σικυ%να κα τ�νΠελλ(νη. �E)εστρ�τευσαν /π�σης κατ@ τKς �Eπιδα"ρ�υ, τKςJπ��ας /λεηλ�τησαν 0λη τ�ν �*ρα. �Aπ� /κε� δ- +πε�*ρησαν+ψη7%ντας α]θαδ%ς 0λ�υς τ�Dς +ντιπ�λ�υς τ�υς κα�, 0ταν>7θασαν κ�ντ@ στ�ν π�λι τ%ν K�ρινθ�ων, zρμησαν τρ'��νταςπρ,ς τ ς π"λες, π�D Jδηγ�Cν πρ,ς τ,ν Φλει�Cντα, γι@ ν@ ε�σ�ρ-μ(σ�υν σ� α]τ'ς, eν τ ς ε|ρισκαν +ν�ικτ'ς.

19. �Aλλ@ μερικ� ψιλ� στρατι%τες9, +7�C /�γKκαν +π, τ�νπ�λι, συν�ντησαν τ�Dς /κλεκτ�Dς στρατι%τες10 τ%ν Θη�α�ων,�� Jπ���ι δ-ν +πε��αν �6τε τ'σσερα πλ'θρα11 +π, τ, τε���ς κα�,+7�C +ν'�ηκαν στ@ +να�*ματα τ%ν τ�7ων κα τ@ Fψ*ματατ�C /δ�7�υς, τ�Dς κτυπ�Cσαν μ- τ�)α κα +κ�ντια κα σκ�τ*-ν�υν π�ρα π�λλ�Dς +π, τ�Dς πρ*τ�υς, >πειτα, +7�C τ�Dς >τρε-ψαν σ- 7υγ(, τ�Dς καταδι*κ�υν σ- +π�στασι τρι%ν u τεσσ�-ρων περ�π�υ σταδ�ων. aYστερα +π, τ, κατ�ρθωμα α]τ�, ��K�ρ�νθι�ι, π�D εR�αν τρα�()ει τ�Dς νεκρ�Dς κ�ντ@ στ, τε���ς,τ�Dς +π'δωσαν |στερα +π, συνθ(κη κα >στησαν τρ�παι�.Kατ� α]τ, τ,ν τρ�π� )ανα�ρKκαν τ, θ�ρρ�ς τ�υς �� σ"μμα��ιτ%ν Λακεδαιμ�ν�ων.

20. aYστερα +π, τ@ γεγ�ν�τα α]τ�, περισσ�τερες +π, εIκ�σιτρι(ρεις π�D +π'στειλε J Δι�ν"σι�ς12 >7θασαν πρ,ς ��(θεια

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 79 –

+ς δ) �a σωθ�ντες /κ τ�< πργματ�ς :π�;υγ�ν /π� τ8ν/γγCτατα λ%;�ν, /*8ν τ� Λακεδαιμ�ν�ων π�λεμρ�ωλα�%ντι 2π%σ�υς μ)ν /��Cλετ� τ ν συμμων 2πλ�τας,2π%σ�υς δ) πελταστς, κατ�ειν τ8 ωρ��ν, κα� γ=ρ τ=/πιτ#δεια /*6ν :σ;αλ ς /κ Kεγρει ν κ�μ�$εσθαι, �"κ/π��ησε τα<τα, :λλ= μλα :π�ρ�Cντων τ ν Θη�α�ωνπ ς ρ3 /κ τ�< πρ8ς Σικυ να �λ�π�ντ�ς κατα�6ναι Lπλιν :πελθε0ν, σπ�νδ=ς π�ιησμεν�ς, +ς τ�0ς πλε�στ�ις/δ%κει, πρ8ς Θη�α�ων μIλλ�ν L πρ8ς Bαυτ ν, �Fτως:π6λθε κα� τ�Qς μεθ � α�τ�< :π#γαγεν.

Oa δ) Θη�α0�ι :σ;αλ ς κατα�ντες κα� συμμε�*αντεςτ�0ς Bαυτ ν συμμ�ις, �Aρκσι τε κα� �Aργε��ις κα��Hλε��ις, ε"θQς μ)ν πρ�σ��αλ�ν πρ8ς Σικυ να κα� Πελ-λ#νηνR στρατευσμεν�ι δ) εGς �Eπ�δαυρ�ν /δ?#ωσανα"τ ν πIσαν τ3ν Dραν. :ναωρ�<ντες δ) /κε0θεν μλαπντων �περ�πτικ ς τ ν /ναντ�ων, +ς /γ�ν�ντ� /γγQςτ�< K�ρινθ�ων �στεως, δρ%μ�ω /;�ρ�ντ� πρ8ς τ=ς πCλαςτ=ς /π� Φλει�<ντα G%ντι, +ς εG :νε�ωγμ�ναι τC�ιεν, εGσπε-σ�Cμεν�ι. /κ��ηθ#σαντες δ� τινες ψιλ�� /κ τ6ς π%λεως:παντ σι τ ν Θη�α�ων τ�0ς /πιλ�κτ�ις �"δ) τ�τταραπλ�θρα :π��υσι τ�< τε��υςR κα� :να�ντες /π� τ= μν#-ματα κα� τ= �περ��ντα ωρ�α, �λλ�ντες κα� :κ�ντ�$�-ντες :π�κτε�ν�υσι τ ν πρDτων κα� μλα συν�Cς, κα�τρεψμεν�ι /δ�ωκ�ν +ς τρ�α L τ�τταρα στδια. τ�Cτ�υδ) γεν�μ�ν�υ �a K�ρ�νθι�ι τ�Qς νεκρ�Qς πρ8ς τ8 τε0�ςBλκCσαντες κα� �π�σπ%νδ�υς :π�δ%ντες τρ�πα0�ν �στη-σαν. κα� ταCτ?η μ)ν :νεψCθησαν �a τ ν Λακεδαιμ�ν�ωνσCμμα�ι.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 78 –

8. Kατ@ τ,ν Δι�δωρ� (IE 72) παρ@ ταCτα J �Eπαμειν*νδας /πα"θη +π,B�ιωτ�ρ�ης κατηγ�ρηθε ς }ς πρ�δ�της.

9. A]τ� ?σαν �Aθηνα��ι Fπ, τ,ν στρατηγ, Xα�ρ�α (Δι�δ. IE 69).10. Πρ�κειται περ τ�C !Iερ�C λ���υ, π�D τ,ν +π�τελ�Cσαν �� καλ"τερ�ι

στρατι%τες τ%ν Θη�α�ων.11. M'τρ� μ(κ�υς, περ�π�υ 31 μ'τρων.

17

18

19

Page 41: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων. \E7εραν Kελτ�Dς κα \I�ηρες13, κα περ τ�Dς 50 �ππε�ς. T�ν =π�μ'νη �� Θη�α��ι κα �� σ"μμα��� τ�υςπαρετ��θησαν σ- μ��η κα /γ'μισαν τ�ν πεδι�δα μ'�ρι τ�νθ�λασσα κα μ'�ρι τ%ν λ�7ων π�D >7θαναν μ'�ρι τ�ν π�λι, κα κατ'στρε7αν κ�θε τι π�D εFρ�σκετ� στ�ν πεδι�δα κα ?τανκ�πως �ρ(σιμ�. T, �ππικ, τ%ν �Aθηνα�ων κα τ%ν K�ρινθ�ωνδ-ν /πλησ�αGε καθ�λ�υ τ, /�θρικ, στρ�τευμα, /πειδ� >�λεπαν0τι �� +ντ�παλ�ι ?σαν �σ�υρ� κα π�λλ��.

21. �Aλλ@ �� �ππε�ς τ�C Δι�νυσ��υ, παρ� 0τι ?σαν λ�γ�ι, διε-σκ�ρπ�σθησαν Vλλ�ς +π, δ% κα Vλλ�ς +π, /κε�, καλπ�G�νταςκατ@ μKκ�ς τ%ν /�θρικ%ν γραμμ%ν κα /πλησ�αGαν γι@ ν@ρ�)�υν τ@ +κ�ντι� τ�υς. \Eπειτα, 0ταν �� Θη�α��ι }ρμ�Cσαν/ναντ��ν τ�υς, Fπ��ωρ�Cσαν. Kατ�πιν /γ"ριGαν π�λι κα +κ�-ντιGαν. Kα /ν% >καναν α]τ�, κατ'�αιναν +π, τ@ Vλ�γα κα +νεπα"�ντ�. �E) Vλλ�υ, /@ν τ�Dς /πετ�θεντ� τ�ν zρα π�D εR�ανκατε�K +π, τ@ Vλ�γα, πηδ�Cσαν γρ(γ�ρα στ@ G%α τ�υς κα /μ���ντ� Fπ��ωρ%ντας. �E@ν μερικ� /�θρ� τ�Dς κατεδ�ωκανσ- μεγ�λη +π�στασι +π, τ, στρ�τευμα, τ�Dς /πετ�θεντ�, 0τανFπ��ωρ�Cσαν, τ�Dς /κτυπ�Cσαν μ- τ@ +κ�ντια κα τ�Dς πρ�)ε-ν�Cσαν μεγ�λη 7θ�ρ�. \Eτσι +ν�γκαGαν 0λ� τ, στρ�τευμα ν@πρ��ωρK κα ν@ Fπ��ωρK /) α�τ�ας των.

22. aYστερα +π, α]τ�, �� Θη�α��ι >μειναν μ�ν� λ�γες Hμ'ρεςκα +νε�*ρησαν γι@ τ�ν πατρ�δα τ�υς. O� Vλλ�ι /π�σης /π'-στρεψαν στ�ν πατρ�δα τ�υς J καθ'νας. Kατ�πιν τ@ στρατε"-ματα τ�C Δι�νυσ��υ ε�σ��λλ�υν στ�ν �*ρα τKς Σικυ%ν�ς.Nικ�Cν τ�Dς Σικυων��υς στ�ν πεδι�δα κα σκ�τ*ν�υν περ�π�υ=�δ�μ(ντα Vνδρες. aYστερα +π, τ ς /πιτυ��ες α]τ-ς καταλαμ-��ν�υν /) /7�δ�υ τ, 7ρ�"ρι� τKς Δ'ρας14. Kατ�πιν H πρ*τη��(θεια, π�D /στ�λη +π, τ,ν Δι�ν"σι�, +π'πλευσε γι@ τ ςΣυρακ�Cσες. M'�ρι τ�τε �� Θη�α��ι κα 0λ�ι α]τ��, π�D εR�αν

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 81 –

12. !O γνωστ,ς τ"ρανν�ς τ%ν Συρακ�υσ%ν, J Jπ���ς ?σαν πιστ,ς σ"μμα-��ς τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων.

13. Kατ@ τ,ν Δι�δωρ�ν (IE. 70) �� στρατι%τες ?σαν 2000.

lAμα τε δ3 πεπραγμ�νων τ�Cτων καταπλε0 Λακεδαι-μ�ν��ις ' παρ= Δι�νυσ��υ ��#θεια, τρι#ρεις πλ��ν Lε1κ�σιν. �γ�ν δ) Kελτ�Cς τε κα� cI�ηρας κα� aππ�ας +ςπεντ#κ�ντα. τ?6 δ� �στερα�Mα �a Θη�α0�� τε κα� �a �λλ�ια"τ ν σCμμα�ι διατα*μεν�ι κα� /μπλ#σαντες τ8πεδ��ν μ�ρι τ6ς θαλττης κα� μ�ρι τ ν /�μ�νων τ6ςπ%λεως γηλ%;ων �;θειρ�ν ε1 τι ρ#σιμ�ν �ν /ν τ� πεδ��ω.κα� �a μ)ν τ ν �Aθηνα�ων κα� �a τ ν K�ρινθ�ων aππε0ς �"μλα /πλησ�α$�ν τ� στρατεCματι, 2ρ ντες Gσυρ= κα�π�λλ= τ:ντ�παλα. �a δ) παρ= τ�< Δι�νυσ��υ aππε0ς &σ�ιπαρ6σαν, �Nτ�ι διεσκεδασμ�ν�ι �λλ�ς �λλ?η παραθ��-ντες Yκ%ντι$%ν τε πρ�σελαCν�ντες, κα� /πε� Sρμων /π �α"τ�Cς, :νεDρ�υν, κα� πλιν :ναστρ�;�ντες Yκ%ντι-$�ν. κα� τα<τα Uμα π�ι�<ντες κατ��αιν�ν :π% τ νfππων κα� :νεπαC�ντ�. εG δ) κατα�ε�ηκ%σιν /πελαC-ν�ι�ν τινες, ε"πετ ς :ναπηδ ντες :νεDρ�υν. εG δ� α>τινες διD*ειαν α"τ�Qς π�λQ :π8 τ�< στρατεCματ�ς, τ�C-τ�υς, 2π%τε :π�ωρ�0εν, /πικε�μεν�ι κα� :κ�ντ�$�ντεςδειν= εGργ$�ντ�, κα� πIν τ8 στρτευμα Yνγκα$�νBαυτ ν jνεκα κα� πρ�ϊ�ναι κα� :ναωρε0ν. μετ= τα<ταμ�ντ�ι �a Θη�α0�ι με�ναντες �" π�λλ=ς 'μ�ρας :π6λθ�ν�1καδε, κα� �a �λλ�ι δ) jκαστ�ς �1καδε. /κ δ) τ�Cτ�υ/μ�λλ�υσιν �a παρ= Δι�νυσ��υ εGς Σικυ να, κα� μ?ημ)ν νικ σι τ�Qς Σικυων��υς /ν τ� πεδ��ω, κα� :π�κτεινανπερ� B�δ�μ#κ�νταR

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 80 –

20

21

22

Page 42: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

+π�στατ(σει +π, τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, /νεργ�Cσαν κα /)ε-στρ�τευαν μ- +π�λυτη Jμ�7ων�α Fπ, τ�ν Hγεμ�ν�α τ%νΘη�α�ων.

23. �Aλλ@ τ�τε /παρ�υσι�σθη στ, μ'σ� κ�π�ι�ς Λυκ�μ(δης+π, τ�ν Mαντ�νεια, J Jπ���ς δ-ν ?ταν κανεν,ς κατ*τερ�ς στ�νκαταγωγ( τ�υ, πλ�υσι*τατ�ς κα κατ@ τ@ Vλλα 7ιλ�δ�)�ς.A]τ,ς /7�"ντωσε τ,ν /γωϊσμ, τ%ν �Aρκ�δων, λ'γ�ντας 0τιμ�ν�ι α]τ� >πρεπε ν@ θεωρ�Cν τ�ν Πελ�π�ννησ� γι@ πατρ�δατ�υς, γιατ ?σαν �� μ�ν�ι α]τ��θ�νες15 κ�τ�ικ�ι. aOτι +π, 0λατ@ =λληνικ@ 7Cλα τ, �Aρκαδικ, ?ταν τ, π�λυαριθμ�τερ� κα εR�ε τ�Dς πι, γερ�Dς στ@ σ*ματα Vνδρες. �Aκ�μη τ�Dς /�ε�α�-ωνε 0τι εRναι �� πι, +νδρε��ι κα τ�Dς >7ερνε σ@ν +π�δει)ι 0τι,Jσ�κις εR�ε κανε ς +ν�γκη μισθ�7�ρων, πρ�τιμ�Cσε τ�Dς�Aρκ�δες +π, 0λ�υς τ�Dς Vλλ�υς. �Aκ�μη τ�Dς >λεγε 0τι π�τ- ��Λακεδαιμ�νι�ι δ-ν εR�αν ε�σ��λει στ�ν �Aττικ� �ωρ ς α]τ�Dςκα �6τε τ*ρα �� Θη�α��ι θ@ μπ�ρ'σ�υν ν@ >λθ�υν στ�ν Λακε-δα�μ�να �ωρ ς τ�Dς �Aρκ�δες.

24. «�E@ν λ�ιπ�ν, >�ετε μυαλ�, θ@ εRσθε λιγ*τερ� πρ�θυμ�ιν@ +κ�λ�υθKτε, 0π�υ σUς καλ�Cν. Γιατ μ'�ρι τ*ρα, +κ�-λ�υθ%ντας τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, /μεγαλ*σατε τ�ν δ"ναμ�τ�υς. T*ρα π�λι, /@ν +κ�λ�υθ(σετε μ- κλειστ@ τ@ μ�τια τ�DςΘη�α��υς, �ωρ ς ν@ διεκδικKτε κα σε�ς μ- τ�ν σειρ� σας τ�ν+ρ�ηγ�α, Iσως γρ(γ�ρα θ@ �ρKτε σ� α]τ�Dς Vλλ�υς Λακεδαιμ�-ν��υς». �Aκ�"�ντας α]τ@ �� �Aρκ�δες /7�"σκωναν +π, Fπερη-7�νεια, Fπεραγαπ�Cσαν τ,ν Λυκ�μ(δη κα τ,ν θεωρ�Cσανσ@ν τ,ν μ�ν� V)ι� τ�C wν�ματ�ς τ�υ Vνδρα. Γι’ α]τ, /)'λεγαν+ρ�ηγ�Dς α]τ�Dς π�D /κε�ν�ς Fπεδε�κνυε. aOμως κα τ@ γεγ�-ν�τα συντελ�Cσαν /π�σης γι@ ν@ τ�Dς δ*σ�υν μεγ�λη �δ'α γι@τ,ν =αυτ� τ�υς.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 83 –

Δ�ρας δ) τε0�ς κατ= κρτ�ς αaρ�<σι. κα� ' μ)ν παρ=Δι�νυσ��υ πρDτη ��#θεια τα<τα πρ*ασα :π�πλευσενεGς Συρακ�Cσας. Θη�α0�ι δ) κα� πντες �a :π�στντες:π8 Λακεδαιμ�ν�ων μ�ρι μ)ν τ�Cτ�υ τ�< ρ%ν�υ 2μ�-θυμαδ8ν κα� �πραττ�ν κα� /στρατεC�ντ� 'γ�υμ�νωνΘη�α�ων. /γγεν%μεν�ς δ� τις Λυκ�μ#δης MαντινεCς,γ�νει τε �"δεν8ς /νδε3ς ρ#μασ� τε πρ�#κων κα� �λλως;ιλ%τιμ�ς, �Nτ�ς /ν�πλησε ;ρ�ν#ματ�ς τ�Qς �Aρκδας,λ�γων +ς μ%ν�ις μ)ν α"τ�0ς πατρ�ς Πελ�π%ννησ�ς ε1η,μ%ν�ι γ=ρ α"τ%θ�νες /ν α"τ?6 �Gκ�0εν, πλε0στ�ν δ) τ ν_Eλληνικ ν ;Cλων τ8 �Aρκαδικ8ν ε1η κα� σDματα /γκρα-τ�στατα ��ι. κα� :λκιμωττ�υς δ) α"τ�Qς :πεδε�κνυε,τεκμ#ρια παρε%μεν�ς +ς /πικ�Cρων 2π%τε δεηθε0�ντινες, �"δ�νας ??'ρ�<ντ� :ντ� �Aρκδ�ων. �τι δ) �Zτε Λακε-δαιμ�ν��υς πDπ�τε �νευ σ; ν /μ�αλε0ν εGς τ=ς �Aθ#νας�Zτε ν<ν Θη�α��υς /λθε0ν �νευ �Aρκδων εGς Λακεδα�-μ�να. /=ν �>ν σω;ρ�ν6τε, τ�< :κ�λ�υθε0ν &π�ι �ν τιςπαρακαλ?6 ;ε�σεσθεR +ς πρ%τερ%ν τε Λακεδαιμ�ν��ις:κ�λ�υθ�<ντες /κε�ν�υς η"*#σατε, ν<ν δ�, /=ν Θη�α��ιςεGκ?6 :κ�λ�υθ6τε κα� μ3 κατ= μ�ρ�ς 'γε0σθαι :*ι τε,1σως τα τ�Cτ�υς �λλ�υς Λακεδαιμ�ν��υς ε�ρ#σετε. �aμ)ν δ3 �Aρκδες τα<τα :κ�C�ντες :νε;υσ ντ% τε κα��περε;�λ�υν τ8ν Λυκ�μ#δην κα� μ%ν�ν �νδρα 'γ�<ντ�RSστε �ρ�ντας �ταττ�ν �Fστινας /κε0ν�ς κελεC�ι. κα� /κτ ν συμ�αιν%ντων δ) �ργων /μεγαλCν�ντ� �a �AρκδεςR

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 82 –

14. �O�υρ, 7ρ�"ρι� τKς Σικυ%ν�ς.15. !O !Hρ�δ�τ�ς (H. 73) +να7'ρει 0τι +π, τ�Dς κατ��κ�υς τKς Πελ�π�ν-

ν(σ�υ μ�ν�ν �� �Aρκ�δες κα �� Kυν�"ρι�ι ?σαν α]τ��θ�νες.

23

24

Page 43: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

25. Πρ�γματι �� �Aργε��ι +7�C ε�σ'�αλαν στ�ν �*ρα τKς�Eπιδα"ρ�υ +πεκλε�σθησαν /κε� +π, τ�Dς μισθ�7�ρ�υς τ�CXα�ρ�α, +π, τ�Dς �Aθηνα��υς κα τ�Dς K�ρινθ��υς. aOμως ���Aρκ�δες, +7�C πρ�σ'τρε)αν σ- ��(θει� τ�υς, +π(λλα)αν τ�Dς�Aργε��υς π�D εR�αν στεν@ π�λι�ρκηθK, eν κα εR�αν ν@ παλα�-ψ�υν ��ι μ�ν�ν /ναντ��ν τ%ν +νθρ*πων, +λλ@ +κ�μη /ναντ��ντ%ν /�θρικ%ν w�υρ%ν. Mι@ Vλλη 7�ρ@ /κστρατε"�ντας κατ@τKς �Aσ�νης16 τKς ΛακωνικKς, κα τ�ν 7ρ�υρ@ τ%ν Λακεδαιμ�-ν�ων /ν�κησαν κα τ,ν Γερ�ν�ρα τ,ν π�λ'μαρ��, π�D εR�ε +π�-κτ(σει δικαι*ματα Σπαρτι�τ�υ π�λ�τη, /σκ�τωσαν κα τ, πρ�-�στι� τ%ν �Aσινα�ων /λεηλ�τησαν. aOπ�υ δ- κα eν cθ'λησανν@ πUνε, �6τε H ν"κτα �6τε H κακ�καιρ�α �6τε τ, μ�κρ�ς τ�Cδρ�μ�υ �6τε δ"σ�ατα ��υν@ τ�Dς /μπ�δισαν. Γι’ α]τ,ν τ,νλ�γ� τ,ν καιρ, /κε�ν� /ν�μιGαν 0τι ?σαν π�λD �σ�υρ��.

26. O� Θη�α��ι λ�ιπ,ν γι@ τ�Dς λ�γ�υς α]τ�Dς >ν�ιωθανκ�π�ι� μικρ, 7θ�ν� γι@ τ�Dς �Aρκ�δες κα δ-ν τ�Dς συμπα-θ�Cσαν πλ'�ν. �E) Vλλ�υ �� �Hλε��ι, /ν% εR�αν τ�ν +πα�τησι+π, τ�Dς �Aρκ�δες ν@ τ�Dς )αναδ*σ�υν τ ς π�λεις, π�D τ�DςεR�αν +7αιρ'σει �� Λακεδαιμ�νι�ι17, κατ�λα�αν 0τι α]τ� δ-ν>διδαν καμμι@ σημασ�α στ�ν +πα�τησ� τ�υς, +λλ@ τ�]ναντ��νεR�αν περ π�λλ�C τ�Dς Tρι7υλ��υς κα τ�Dς Vλλ�υς, �� Jπ���ιεR�αν +π�σκιρτ(σει +π� α]τ�"ς, γιατ θεωρ�Cσαν τ�Dς =αυτ�"ςτ�υς �Aρκ�δες. Γι@ 0λα α]τ@ κα �� �Hλε��ι ?σαν κακ%ς διατε-θειμ'ν�ι >ναντι τ%ν �Aρκ�δων.

27. �Eν% δ- καθ'νας +π, τ�Dς συμμ���υς18 μεγαλ�7ρ�ν�Cσεγι@ τ,ν =αυτ� τ�υ, >ρ�εται J �A�υδην,ς Φιλ�σκ�ς, +πεσταλμ'-ν�ς τ�C �Aρι��αρG�ν�υς19 μ- π�λλ@ �ρ(ματα. Kα πρ%τα μ-νσυγκ'ντρωσε στ�Dς Δελ7�Dς τ�Dς Θη�α��υς κα τ�Dς συμμ�-��υς τ�υς κα τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς γι@ ν@ συGητ(σ�υν περ

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 85 –

17. Περ α]τ�C +ν'7ερα (II 30).18. Δηλαδ� τ�Dς Θη�α��υς, �Hλε��υς κα �Aρκ�δες.19. Σατρ�πης τKς A��λ�δ�ς κα τKς MικρKς Φρυγ�ας, διαδε�θε ς τ,ν Φαρ-

ν��αG�. Bλ'πε E. I § 28.

/μ�αλ%ντων μ)ν γ=ρ εGς �Eπ�δαυρ�ν τ ν �Aργε�ων, κα�:π�κλεισθ�ντων τ6ς /*%δ�υ �π% τε τ ν μετ= Xα�ρ��υ*�νων κα� �Aθηνα�ων κα� K�ρινθ�ων, ��ηθ#σαντες μλαπ�λι�ρκ�υμ�ν�υς /*ελCσαντ� τ�Qς �Aργε��υς, �" μ%ν�ντ�0ς :νδρσιν, :λλ= κα� τ�0ς ωρ��ις π�λεμ��ις ρDμεν�ι.στρατευσμεν�ι δ) κα� εGς �Aσ�νην τ6ς Λακα�νης /ν�κησντε τ3ν τ ν Λακεδαιμ�ν�ων ;ρ�υρ=ν κα� τ8ν Γερν�ρατ8ν Σπαρτιτην π�λ�μαρ�ν γεγενημ�ν�ν :π�κτειναν κα�τ8 πρ�στι�ν τ ν �Aσινα�ων /π%ρθησαν. &π�υ δ) ��υλη-θε0εν /*ελθε0ν, �" νC*, �" ειμDν, �" μ6κ�ς 2δ�<, �"κsρη δCσ�ατα :πεκDλυεν α"τ�CςR Sστε �ν γε /κε�ν�ω τ� ρ%ν�ω π�λQ �i�ντ� κρτιστ�ι ε4ναι. �a μ)ν δ3 Θη�α0�ι δι=τα<τα �π�;θ%νως κα� �"κ�τι ;ιλικ ς ε4�ν πρ8ς τ�Qς�Aρκδας. �f γε μ3ν �Hλε0�ι /πε� :παιτ�<ντες τ=ς π%λειςτ�Qς �Aρκδας tς �π8 Λακεδαιμ�ν�ων :;?ηρ�θησαν,�γνωσαν α"τ�Qς τ�Qς μ)ν Bαυτ ν λ%γ�υς /ν �"δεν� λ%γ�ωπ�ι�υμ�ν�υς, τ�Qς δ) Tρι;υλ��υς κα� τ�Qς �λλ�υς τ�Qς:π8 σ; ν :π�στντας περ� παντ8ς π�ι�υμ�ν�υς, &τι�Aρκδες �;ασαν ε4ναι, /κ τ�Cτων α> κα� �a �Hλε0�ιδυσμεν ς ε4�ν πρ8ς α"τ�Cς.

OFτω δ� Bκστων μ�γα /;� Bαυτ�0ς ;ρ�ν�Cντων τ νσυμμων, �ρεται Φιλ�σκ�ς �A�υδην8ς παρ� �Aρι��αρ$-ν�υς ρ#ματα �ων π�λλ. κα� πρ τα μ)ν εGς Δελ;�Qςσυν#γαγε περ� εGρ#νης Θη�α��υς κα� τ�Qς συμμ-

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 84 –

16. �Aσ�νη� κωμ�π�λις N. Δ. τKς ΛακωνικKς, +π'��υσα π'ντε περ�π�υ �ιλι�-μετρα +π, τ, Γ"θει�.

25

26

27

Page 44: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

ε�ρ(νης. aOταν >7θασαν /κε� δ-ν συμ��υλε"θηκαν καθ�λ�υτ,ν θε, γι@ τ,ν τρ�π� μ- τ,ν Jπ��� θ@ μπ�ρ�Cσε ν@ γ�νη Hε�ρ(νη, παρ@ συνεσκ'πτ�ντ� μετα)" τ�υς. �Aλλ� /πειδ� ��Θη�α��ι +ρν�Cνταν ν@ +7(σ�υν τ�ν Mεσσ(νη20 Fπ, τ�νκυριαρ��α τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων, J Φιλ�σκ�ς Vρ�ισε ν@ μαGε"ημισθ�7�ρικ, στρατ�, μ- τ,ν σκ�π, ν@ διε)αγ�γη π�λεμ� μ-συμμ���υς τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς.

28. T,ν καιρ, π�D /γ�ν�ντ� α]τ�, 7θ�νει H δε"τερη +π�-στ�λ� στρατευμ�των /κ μ'ρ�υς τ�C Δι�νυσ��υ. �Eν% δ- ���Aθηνα��ι Fπεστ(ριGαν 0τι >πρεπε ν@ στε�λ�υν τ�ν ��(θειαα]τ� στ�ν Θεσσαλ�α /ναντ��ν τ%ν Θη�α�ων21, �� Λακεδαιμ�-νι�ι Fπεστ(ριGαν 0τι >πρεπε ν@ σταλK στ�ν Λακωνικ(. aOμως/ν�κησε H γν*μη τ%ν τελευτα�ων μετα)D τ%ν συμμ��ων. aOταντ@ στρατε"ματα τ�C Δι�νυσ��υ, +7�C περι'πλευσαν τ�ν Πελ�-π�ννησ�, >7θασαν στ�ν Λακεδα�μ�να, τ@ συγκ'ντρωσε J�Aρ��δαμ�ς κα +7�C τ�Dς >σμι)ε μ- τ�Dς δικ�"ς τ�υστρατι%τες, /)εστρ�τευσε. Kατ'λα�ε τ�τε τ ς Kαρυ-ς /) /7�-δ�υ κα /σκ�τωσε 0λ�υς 0σ�υς συν'λα�ε Gωνταν�"ς. �Aπ, /κε�}δ(γησε τ@ στρατε"ματα +μ'σως /ναντ��ν τ%ν Παρρασ�ωντKς �Aρκαδ�ας κα /λεηλ�τησε τ�ν �*ρα τ�υς.

29. �Aλλ� 0ταν �� �Aρκ�δες κα �� �Aργε��ι >7θασαν πρ,ς ��(-θεια τ%ν Παρρασ�ων22, �πισθ��*ρησε κα /στρατ�π'δευσεστ�Dς γηλ�7�υς π�D /δ'σπ�Gαν τKς Mηδ'ας. Σ� α]τ, τ, μ'ρ�ςεFρ�σκετ� J Kισσ�δας, +ρ�ηγ,ς τ�C /πικ�υρικ�C στρατ�C, π�D/στ�λη +π, τ,ν Δι�ν"σι�, J Jπ���ς τ�C /δ(λωσε 0τι J �ρ�ν�ς,π�D τ�C εR�ε Jρ�σει ν@ παραμε�νη, /τελε�ωσε. Kα /ν% >λεγεα]τ�, /πKρε τ,ν δρ�μ� γι@ τ�ν Σπ�ρτη. �Aλλ@, /ν% /��διGε, τ,ν

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 87 –

Πελ�π�δας. Στ,ν �Aλ')ανδρ� εR�αν στε�λει γι@ ��(θεια κα �� �Aθηνα��ι +π,300 πλ��α κα 1000 Jπλ�τες (Πλ�υτ�ρ�. Πελ�π. 26).

22. Παρρασ�α, π�D +να7'ρεται κα στ�ν § 28 παρ. εRναι π�λις κα �*ρα τKς�Aρκαδ�ας N.Δ. στ�ν μεθ�ρι� τKς Mεσσην�ας. ΠKρε τ, �ν�μα +π, τ,ν Παρρ�-σι�, μυθικ, �ασιλ'α τ%ν �Aρκ�δων.

�υς κα� τ�Qς Λακεδαιμ�ν��υς. /κε0 δ) /λθ%ντες τ� μ)νθε� �"δ)ν :νεκ�ινDσαντ� &πως Vν ' εGρ#νη γ�ν�ιτ�,α"τ�� δ) /��υλεC�ντ�. /πε� δ) �" συνεDρ�υν �a Θη�α0�ιMεσσ#νην �π8 Λακεδαιμ�ν��ις ε4ναι, *ενικ8ν π�λQ συν�-λεγεν 2 Φιλ�σκ�ς, &πως π�λεμ��η μετ= Λακεδαιμ�ν�ων.

T�Cτων δ) πραττ�μ�νων :;ικνε0ται κα� ' παρ= Δι�-νυσ��υ δευτ�ρα ��#θεια. λεγ%ντων δ) �Aθηνα�ων μ)ν +ςρε^ν ε1η α"τ�Qς G�ναι εGς Θετταλ�αν τ:ναντ�α Θη�α��ις,Λακεδαιμ�ν�ων δ) +ς εGς τ3ν Λακωνικ#ν, τα<τα /ν τ�0ςσυμμ�ις /ν�κησεν. /πε� δ) περι�πλευσαν �a παρ= Δι�-νυσ��υ εGς Λακεδα�μ�να, λα�^ν α"τ�Qς �Aρ�δαμ�ς μετ=τ ν π�λιτικ ν /στρατεCετ�. κα� KαρCας μ)ν /*αιρε0κατ= κρτ�ς, κα� &σ�υς $ ντας �λα�εν, :π�σ;α*εν./κε0θεν δ� ε"θQς στρατευσμεν�ς εGς Παρρασ��υς τ6ς�Aρκαδ�ας μετ� α"τ ν /δ?#�υ τ3ν Dραν. /πε� δ� /��#θη-σαν �a �Aρκδες κα� �a �Aργε0�ι, /παναωρ#σας /στρατ�-πεδεCσατ� /ν τ�0ς �π)ρ Mηλ�ας γηλ%;�ις. /ντα<θα δ�sντ�ς α"τ�< Kισσ�δας 2 �ρων τ6ς παρ= Δι�νυσ��υ ��η-θε�ας �λεγεν &τι /*#κ�ι α"τ� 2 ρ%ν�ς wς εGρημ�ν�ς �νπαραμ�νειν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 86 –

20. aOμως )'ρ�με 0τι τ, 369 J �Eπαμειν*νδας εR�ε +πελευθερ*σει τ�νMεσσην�α κα εR�ε κτ�σει τ�ν Mεσσ(νη (Δι�δ. IE 66).

21. Πρ�κειται γι@ τ�ν /κστρατε�α τ�C 368, π�D �� Θη�α��ι εR�αν /κστρα-τε"σει κατ@ τ�C τυρ�νν�υ τ%ν Φερ%ν �Aλε)�νδρ�υ, Jπ�τε α��μαλωτ�σθηκε J

28

29

Page 45: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

/σταμ�τησαν �� Mεσσ(νι�ι σ- �να στεν, μ'ρ�ς τ�C δρ�μ�υ.T�τε >στειλε Vνθρωπ� στ,ν �Aρ��δαμ� κα τ,ν παρεκ�λεσε ν@τ�C στε�λη ��(θεια. �Aλλ� 0ταν >7θασαν στ�ν διαστα"ρωσι τ�Cδρ�μ�υ, π�D πηγα�νει πρ,ς τ�Dς E]τρησ��υς23, �� �Aρκ�δες κα �� �Aργε��ι /��διGαν πρ,ς τ�ν Λακωνικ(, γι@ ν@ τ�C κλε�σ�υνκα α]τ� τ,ν δρ�μ� πρ,ς τ�ν Σπ�ρτη. T�τε α]τ�ς, +7�C κατ'-�ηκε σ- μ'ρ�ς +ν�ικτ�, π�D εFρ�σκεται τ, σταυρ�δρ�μι τ%νδρ�μων π�D πUνε J �νας στ�Dς E]τρησ��υς, J Vλλ�ς στ�νMηδ'α, παρ'τα)ε /κε� τ,ν στρατ� τ�υ γι@ μ��η.

30. Λ'γ�υν 0τι περν%ντας μπρ�στ@ +π, τ�Dς λ���υς, τ�Dς+πη"θυνε τ@ =)Kς πρ�τρεπτικ@ λ�για: «\Aνδρες, Vς δε�)ωμετ*ρα 0τι εIμαστε γεννα��ι γι@ ν@ μπ�ρ�Cμε ν@ κ�ιτUμε τ�Dς+νθρ*π�υς κατ�ματα. �Aς +7(σωμε στ�Dς +π�γ�ν�υς μας τ�νπατρ�δα μας τ'τ�ια, π�D τ�ν παρελ��αμε +π, τ�Dς πατ'ρεςμας. �Aς πα"σωμε ν@ ντρεπ*μαστε τ@ παιδι� μας, τ ς γυνα�κεςμας, τ�Dς γ'ρ�υς κα τ�Dς )'ν�υς, στ@ μ�τια τ%ν Jπ��ωνXμασταν Vλλ�τε �� πλ'�ν περ��λεπτ�ι +π, 0λ�υς τ�Dς aEλλη-νες».

31. aOταν /τελε�ωσε τ,ν λ�γ� τ�υ, λ'νε 0τι /7�νησαν+στραπ-ς κα �ρ�ντ'ς, /ν% J �]ραν,ς ?ταν καθαρ�ς, πρUγμαπ�D θεωρε�ται αIσι�ς ��ων,ς γι� α]τ�ν. �E) Vλλ�υ εFρ'θη ν@Fπ�ρ�η στ@ δε)ι� τ�υ τ'μεν�ς �ερ, κα Vγαλμα τ�C !Hρακλ'-�υς (τ�C Jπ���υ μ�λιστα θεωρε�ται κα +π�γ�ν�ς). �E) α�τ�ας0λων α]τ%ν τ%ν ��ων%ν λ'νε 0τι πKραν �να τ'τ�ι� θ�ρρ�ς κα τ'τ�ι� 7ρ�νημα �� στρατι%τες, zστε �� +ρ�ηγ� μ- δυσκ�λ�ασυγκρατ�Cσαν τ�Dς στρατι%τες, �� Jπ���ι /�ι�G�ντ� ν@ τρα�(-)�υν μπρ�στ�. aOταν J �Aρ��δαμ�ς /τ'θη /π κε7αλKς τ�υς,λ�γ�ι +π, τ�Dς /�θρ�Dς π�D τ�Dς περ�μεναν σ- +π�στασι δ�ρα-τ�ς /7�νε"θησαν. O� Vλλ�ι /τρ�πησαν σ- 7υγ� κα >πεσανκ�τω +π, τ@ κτυπ(ματα τ%ν �ππ'ων π�λλ��, 0πως κα π�λλ� Vλλ�ι κ�τω +π, τ@ κτυπ(ματα τ%ν Kελτ%ν.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 89 –

κα� Uμα τα<τ � �λεγε κα� :π?#ει τ3ν /π� Σπρτης. /πε� δ):π�π�ρευ%μεν�ν �πετ�μν�ντ� α"τ8ν �a Mεσσ#νι�ι /π�στεν� τ6ς 2δ�< /ντα<θα δ3 �πεμπεν /π� τ8ν �Aρ�δαμ�νκα� ��ηθε0ν /κ�λευε. κ:κε0ν�ς μ�ντ�ι /��#θει. +ς δ) /γ�-ν�ντ� /ν τ?6 /π’ E"τρησ��υς /κτρ�π?6, �a μ)ν �Aρκδες κα��Aργε0�ι πρ�σ��αιν�ν εGς τ3ν Λκαιναν, κα� �Nτ�ι +ς:π�κλε�σ�ντες α"τ8ν τ6ς /π� �4κ�ν 2δ�<. 2 δ�, �Nπ�ρ /στιωρ��ν /π�πεδ�ν /ν τα0ς συμ��λα0ς τ6ς τε /π � E"τρησ�ωνκα� τ6ς /π� Mηλ�ας 2δ�<, /ντα<θα /κ�=ς παρετ*ατ� +ςμα�Cμεν�ς. �;ασαν δ� α"τ8ν κα� πρ8 τ ν λ%ων παρι%ντατ�ιδε παρακελεCσασθαιR cAνδρες π�λ0ται, ν<ν :γαθ��γεν%μεν�ι :να�λ�ψωμεν xρθ�0ς sμμασινR :π�δ μεν τ�0ς/πιγιγν�μ�ν�ις τ3ν πατρ�δα �\ανπερ παρ= τ ν πατ�ρωνπαρελ��μενR παυσDμεθα αGσυν%μεν�ι κα� πα0δας κα�γυνα0κας κα� πρεσ�υτ�ρ�υς κα� *�ν�υς, /ν �Pς πρ%σθεν γεπντων τ ν _Eλλ#νων περι�λεπτ%τατ�ι �μεν. τ�Cτων δ)Myηθ�ντων /* αGθρ�ας :στραπς τε κα� �ρ�ντ=ς λ�γ�υσιναGσ��υς α"τ� ;αν6ναιR συν��η δ) κα� πρ8ς τ� δε*ι� κ�ρατι τ�μεν%ς τε κα� �γαλμα _Hρακλ��υς [�N δ3 κα� :π%-γ�ν�ς] ε4ναι. τ�ιγαρ�<ν /κ τ�Cτων πντων �Fτω π�λQμ�ν�ς κα� θρρ�ς τ�0ς στρατιDταις ;ασ�ν /μπεσε0ν Sστ��ργ�ν ε4ναι τ�0ς 'γεμ%σιν :νε�ργειν τ�Qς στρατιDταςzθ�υμ�ν�υς εGς τ8 πρ%σθεν. /πε� μ�ντ�ι 'γε0τ� 2 �Aρ�δα-μ�ς, xλ�γ�ι μ)ν τ ν π�λεμ�ων δε*μεν�ι εGς δ%ρυ α"τ�Qς:π�θαν�νR �a δ� �λλ�ι ;εCγ�ντες �πιπτ�ν, π�λλ�� μ)ν �π8aππ�ων, π�λλ�� δ) �π8 τ ν Kελτ ν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 88 –

23. Περι��� τKς �Aρκαδ�ας, π�D /λ'γετ� κα E6τρη. �Eδ% >λα�ε �*ραν H /νσυνε�ε�{α § 32 +να7ερ�μ'νη μ��η π�D �ν�μ�σθη Vδακρυς, γιατ δ-ν /7�νε"θηκανε ς +π, τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, /ν% /7�νε"θησαν π�λλ� +π, τ�Dς +ντιπ�-λ�υς τ�υς.

30

31

Page 46: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

32. aOταν /τελε�ωσε H μ��η, J �Aρ��δαμ�ς >στησε τρ�παι�,κα +μ'σως >στειλε στ�ν Σπ�ρτη τ,ν κ(ρυκα Δημ�τ'λη γι@ ν@+ναγγε�λη τ, μ'γεθ�ς τKς ν�κης κα� 0τι �� Λακεδαιμ�νι�ι δ-ν>�ασαν �6τε �να Vνδρα, /ν% �� /�θρ� >�ασαν παρ@ π�λλ�"ς.Λ'νε 0τι στ�ν Σπ�ρτη, 0ταν >μαθαν α]τ, τ, ν'�, 0λ�ς J κ�σμ�ς>κλαιε +π, τ,ν �Aγησ�λα� μ'�ρι τ�Dς γ'ρ�ντες κα τ�Dς /7�-ρ�υς. T�σ� +λ(θεια εRναι κ�ιν@ τ@ δ�κρυα στ�ν �αρ@ κα στ�νλ"πη. !H συμ7�ρ@ α]τ� τ%ν �Aρκ�δων δ-ν πρ�)'νησε λιγ*τερη�αρ@ στ�Dς Θη�α��υς κα �Hλε��υς +π, τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς.T�σ� π�λD κακ, τ�Dς εR�ε κ�νει H +λαG�νε�α τ�υς.

33. �Eν% δ- τ�Dς Θη�α��υς τ�Dς /�ασ�νιGε διαρκ%ς H σκ'ψιςπ%ς θ@ >παιρναν τ�ν Hγεμ�ν�α τKς !Eλλ�δ�ς, /σκ'7θησαν 0τι,/@ν >στελναν πρ'σ�εις στ,ν �ασιλ'α τ%ν Περσ%ν, θ@ τ�Dς ��η-θ�Cσε Iσως ν@ �καν�π�ι(σ�υν τ�ν 7ιλ�δ�)�α τ�υς. Πρ�σεκ�λε-σαν τ�τε τ�Dς συμμ���υς τ�υς ν@ πρ�στεθ�Cν κα α]τ� μαG�τ�υς κα Fπ, τ, πρ�σ�ημα 0τι J Λακεδαιμ�νι�ς E]θυκλKς ?τανκ�ντ@ στ,ν �ασιλ'α +νε�*ρησαν24 +π, μ'ρ�υς τ%ν Θη�α�ων JΠελ�π�δας, +π, μ'ρ�υς τ%ν �Aρκ�δων J �Aντ����ς, π�D ?τανπαγκρατιαστ(ς25, κα +π, μ'ρ�υς τ%ν �Hλε�ων J �Aρ��δαμ�ς.�Aκ�λ�υθ�Cσε /π�σης κα J �Aργε��ς26. aOταν >μαθαν α]τ@ ���Aθηνα��ι >στειλαν κα α]τ� τ,ν Tιμαγ�ρα κα τ,ν Λ'�ντα.

34. aOταν >7θασαν στ�ν Περσ�α, J Πελ�π�δας εFρKκε μεγα-λ"τερη /κτ�μησι κ�ντ@ στ,ν �ασιλ'α παρ@ �� Vλλ�ι. Γιατ ?τανδυνατ, ν@ Fπ�μν(ση 0τι μ�ν� α]τ� +π, τ�Dς aEλληνες εR�ανπ�λεμ(σει μ- τ,ν �ασιλ'α τ%ν Περσ%ν στ ς Πλαται-ς κα 0τικατ�πιν καμμι@ 7�ρ@ μ'�ρι τ*ρα δ-ν /)εστρ�τευσαν /ναντ��ντ�υ, κα� 0τι γι’ α]τ, τ�Dς π�λεμ�Cσαν �� Λακεδαιμ�νι�ι, γιατ δ-ν cθ'λησαν ν@ /κστρατε"σ�υν /ναντ��ν τ�υ μ- τ,ν �Aγησ�-λα�. �Aκ�μη 0τι δ-ν τ,ν V7ησαν ν@ θυσι�ση στ�ν A]λ�δα στ�ν\Aρτεμι, στ, μ'ρ�ς δηλαδ� 0π�υ J �Aγαμ'μνων εR�ε θυσι�σει,πρ�τ�C ν@ /κστρατε"ση στ�ν �Aσ�α κα ν@ καταλ��η τ�νTρ��α.

35. A]τ, /) Vλλ�υ π�D συνετ'λεσε +κ�μη περισσ�τερ� στ�ν

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 91 –

+ς δ) λη*σης τ6ς μης τρ�πα0�ν /στ#σατ�, ε"θQς�πεμψεν �1καδε :γγελ�<ντα Δημ�τ�λη τ8ν κ#ρυκα τ6ςτε ν�κης τ8 μ�γεθ�ς κα� &τι Λακεδαιμ�ν�ων μ)ν �"δ) εPςτεθνα�η, τ ν δ) π�λεμ�ων παμπληθε0ς. τ�Qς μ�ντ�ι /νΣπρτ?η �;ασαν :κ�Cσαντας :ρ*αμ�ν�υς :π8 �Aγησι-λ�υ κα� τ ν γερ%ντων κα� τ ν /;%ρων πντας κλα�εινR�Fτω κ�ιν%ν τι �ρα αρMI κα� λCπ?η δκρυ /στιν. /π�μ�ντ�ι τ?6 τ ν �Aρκδων τC?η �" π�λC τι @ττ�ν Λακεδαι-μ�ν�ων Xσθησαν Θη�α0�� τε κα� �Hλε0�ιR �Fτως [δη [θ�-ντ� /π� τ� ;ρ�ν#ματι α"τ ν.

Συνε ς δ) ��υλευ%μεν�ι Θη�α0�ι &πως Vν τ3ν 'γεμ�-ν�αν λ��ιεν τ6ς _Eλλδ�ς, /ν%μισαν, εG π�μψειαν πρ8ς τ8νΠερσ ν �ασιλ�α, πλε�νεκτ6σαι �ν τι /ν /κε�ν�ω. κα� /κτ�Cτ�υ παρακαλ�σαντες [δη τ�Qς συμμ�υς /π� πρ�;-σει &τι κα� E"θυκλ6ς 2 Λακεδαιμ%νι�ς ε1η παρ= �ασιλε0,:να�α�ν�υσι Θη�α�ων μ)ν Πελ�π�δας, �Aρκδων δ)�Aντ���ς 2 παγκρατιαστ#ς, �Hλε�ων δ) �Aρ�δαμ�ςR Yκ�-λ�Cθει δ) κα� �Aργε0�ς. κα� �a �Aθηνα0�ι :κ�Cσαντες τα<τα:ν�πεμψαν Tιμαγ%ραν τε κα� Λ��ντα. /πε� δ) /κε0 /γ�ν�-ντ�, π�λQ /πλε�ν�κτει 2 Πελ�π�δας παρ= τ� Π�ρσ?η. ε4εγ=ρ λ�γειν κα� &τι μ%ν�ι τ ν _Eλλ#νων �ασιλε0 συνεμ�-ντ� /ν Πλαταια0ς, κα� &τι Fστερ�ν �"δεπDπ�τε στρατεC-σαιντ� /π� �ασιλ�α, κα� +ς Λακεδαιμ%νι�ι δι= τ�<τ� π�λε-μ#σειαν α"τ�0ς, &τι �"κ /θελ#σαιεν μετ’ �Aγησιλ�υ /λθε0ν/π’ α"τ8ν �"δ) θ<σαι /σαιεν α"τ8ν /ν A"λ�δι τ?6 �Aρτ�-μιδι, �νθαπερ �Aγαμ�μνων &τε εGς τ3ν �Aσ�αν /*�πλει θCσαςεPλε Tρ��αν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 90 –

24. T, >τ�ς 367 π.X.25. �Aγ*νισμα π�λης κα πυγμKς, π�λD /κτιμ*μεν� +π, τ�Dς +ρ�α��υς,

ε�σα�θ-ν μ�λιστα κα στ�Dς �Oλυμπιακ�Dς +γ%νες, +λλ@ Vγρι� κα σκληρ�,γιατ π�λλ'ς 7�ρ'ς κατ'ληγε στ,ν θ�νατ� τ�C +ντιπ�λ�υ.

26. T, �ν�μα θεωρε�ται μUλλ�ν +τ�μικ, παρ@ /θνικ�.

32

33

34

Page 47: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

/κτ�μησι π�D +πελ�μ�ανε J Πελ�π�δας, ?ταν 0τι �� Θη�α��ιεR�αν νικ(σει στ�ν μ��η τ%ν Λε"κτρων κα 0τι εR�αν λεηλατ(-σει τ�ν �*ρα τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων. \Eλεγε /π�σης J Πελ�π�δας,0τι �� �Aργε��ι κα �� �Aρκ�δες εR�αν νικηθK σ- μ��η +π, τ�DςΛακεδαιμ�ν��υς, γιατ δ-ν ?σαν μαG� τ�υς. �Eνισ�υ�ταν +κ�μηκα +π, τ�ν μαρτυρ�α τ�C �Aθηνα��υ Tιμαγ�ρ�υ, J Jπ���ς /�ε-�α�ωνε 0τι σ� 0λα α]τ@ J Πελ�π�δας >λεγε τ�ν +λ(θεια. A]τ,ςJ Tιμαγ�ρας /ρ��ταν Vλλωστε δε"τερ�ς στ�ν /κτ�μησι μετ@ τ,νΠελ�π�δα.

36. T'λ�ς J �ασιλεDς ρ*τησε τ,ν Πελ�π�δα τ� Xθελε ν@γρα7K πρ,ς ��ριν τ�υ στ�ν /πιστ�λ(. !O Πελ�π�δας +π�ντησεν@ +7(σ�υν �� Λακεδαιμ�νι�ι τ�ν Mεσσ(νη α]τ�ν�μη κα ���Aθηνα��ι ν@ +νελκ"σ�υν τ@ πλ��α τ�υς στ�ν )ηρ�. Σ- περ�-πτωσι π�D δ-ν +πεδ'��ντ� α]τ@ ν@ /κστρατε"σ�υν /ναντ��ντ�υς. �E�ν, /) Vλλ�υ, κ�π�ια π�λις δ-ν Xθελε ν@ συνεκστρα-τε"ση, ν@ /πιτεθ�Cν πρ%τα /ναντ��ν της.

37. �A7�C λ�ιπ,ν �� 0ρ�ι α]τ� /γρ�7ησαν κα δια��σθηκανστ�Dς +πεσταλμ'ν�υς, εRπε J Λ'ων κα J �ασιλεDς τ,ν Vκ�υσε:«Γι@ �ν�μα τ�C Δι�ς, �Aθηνα��ι, καιρ,ς εRναι, ν�μ�Gω, ν@ Gητ(-σετε κ�π�ι�ν Vλλ� 7�λ� +ντ τ�C �ασιλ'ως». aOταν J γραμμα-τεDς /)(γησε στ,ν �ασιλ'α 0σα εRπε J �Aθηνα��ς, +ν'7ερε τ�ν=)Kς πρ�σθ(κη στ�ν /πιστ�λ(: «�E@ν �� �Aθηνα��ι γνωρ�G�υνκ�τι τι πι, δ�και� +π� α]τ�Dς τ�Dς 0ρ�υς, ν@ >λθ�υν κα ν@ τ,Fπ�δε�)�υν στ,ν �ασιλ'α».

38. aOταν �� πρ'σ�εις /πανKλθαν J καθ'νας στ�ν πατρ�δατ�υ, �� �Aθηνα��ι κατεδ�κασαν σ- θ�νατ� τ,ν Tιμαγ�ρα, τ,νJπ��� κατηγ�ρ�Cσε J Λ'ων 0τι δ-ν cθ'λησε ν@ κατ�ικK μαG�τ�υ, 0τι γι@ 0λα τ@ θ'ματα συνεσκ'πτετ� μ- τ,ν Πελ�π�δα.�Aπ, τ�Dς Vλλ�υς πρ'σ�εις J �Hλε��ς �Aρ��δαμ�ς /παιν�Cσεπ�λD τ,ν �ασιλ'α, γιατ τιμ�Cσε περισσ�τερ� τ�ν \Hλιδα +π,τ�Dς �Aρκ�δες. �E) Vλλ�υ J �Aντ����ς, /νω�λημ'ν�ς γιατ >�λεπε ν@ λ�γαρι�Gωνται λιγ*τερ� �� �Aρκ�δες +π, τ�Dς�Hλε��υς, �6τε τ@ δ%ρα27 τ�C �ασιλ'ως /δ'�θη κα +ν'7ερε

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 93 –

μ�γα δ) συνε�λλετ� τ� Πελ�π�δMα εGς τ8 τιμIσθαι κα�&τι /νενικ#κεσαν �a Θη�α0�ι μ?η /ν ΛεCκτρ�ις κα� &τιπεπ�ρθηκ%τες τ3ν Dραν τ ν Λακεδαιμ�ν�ων /;α�ν�ν-τ�. �λεγε δ) 2 Πελ�π�δας &τι �a �Aργε0�ι κα� �a �Aρκδεςμ?η 'ττημ�ν�ι ε4εν �π8 Λακεδαιμ�ν�ων, /πε� α"τ�� �"παρεγ�ν�ντ�. συνεμαρτCρει δ� α"τ� τα<τα πντα +ς:ληθ6 λ�γ�ι 2 �Aθηνα0�ς Tιμαγ%ρας, κα� /τιμIτ� δεCτε-ρ�ς μετ= τ8ν Πελ�π�δαν. /κ δ) τ�Cτ�υ /ρωτDμεν�ς �π8�ασιλ�ως 2 Πελ�π�δας τ� ��Cλ�ιτ� Bαυτ� γρα;6ναιε4πεν &τι Mεσσ#νην τε α"τ%ν�μ�ν ε4ναι :π8 Λακεδαιμ�-ν�ων κα� �Aθηνα��υς :ν�λκειν τ=ς να<ςR εG δ) τα<τα μ3πε�θ�ιντ�, στρατεCειν /π � α"τ�CςR ε1 τις δ) π%λις μ3 /θ�-λ�ι :κ�λ�υθε0ν, /π� ταCτην πρ τ�ν G�ναι. γρα;�ντων δ)τ�Cτων κα� :ναγνωσθ�ντων τ�0ς πρ�σ�εσιν, ε4πεν 2Λ�ων :κ�C�ντ�ς τ�< �ασιλ�ωςR N3 Δ�α, 9 �Aθηνα0�ι,Sρα γε �μ0ν, +ς ��ικεν, �λλ�ν τιν= ;�λ�ν :ντ� �ασιλ�ως$ητε0ν. /πε� δ) :π#γγειλεν 2 γραμματεQς t ε4πεν 2 �Aθη-να0�ς, πλιν /*#νεγκε πρ�σγεγραμμ�ναR εG δ� τι δικαι%-τερ�ν τ�Cτων γιγνDσκ�υσιν �a �Aθηνα0�ι, G%ντας πρ8ς�ασιλ�α διδσκειν. /πε� δ) :;�κ�ντ� �a πρ�σ�εις �1καδεjκαστ�ι, τ8ν μ)ν Tιμαγ%ραν :π�κτειναν �a �Aθηνα0�ι,κατηγ�ρ�<ντ�ς τ�< Λ��ντ�ς +ς �Zτε συσκην�<ν Bαυτ� /θ�λ�ι μετ τε Πελ�π�δ�υ πντα ��υλεC�ιτ�. τ ν δ)�λλων πρ�σ�εων 2 μ)ν �Hλε0�ς �Aρ�δαμ�ς, &τι πρ�υτ�-μησε τ3ν |Hλιν πρ8 τ ν �Aρκδων, /π?#νει τ= τ�< �ασι-λ�ως, 2 δ) �Aντ���ς, &τι Yλαττ�<τ� τ8 �Aρκαδικ%ν,

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 92 –

35

36

37

38

Page 48: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

στ�Dς Mυρ��υς28 0τι J �ασιλεDς εR�ε μ-ν π�ρα π�λλ�Dς +ρτ�-π�ι�"ς, μαγε�ρ�υς, ��ν����υς κα θυρωρ�"ς, 0μως παρ’ 0λεςτ�υ τ ς +ναG(σεις δ-ν μπ�ρεσε ν@ �δK Vνδρες �καν�Dς ν@ +ντι-παρατα�θ�Cν πρ,ς τ�Dς aEλληνες. �Eκτ,ς α]τ%ν κα τ@ π�λλ@πλ�"τη δ-ν εRναι κατ@ τ�ν γν*μη τ�υ παρ@ +λαG�νε�α, δεδ�μ'-ν�υ 0τι κα τ, �ρυσ, πλατ�νι29, π�D τ�σ� Fμν(θηκε, δ-ν θ@?ταν σ- θ'σι ν@ πρ�σ7'ρη σκι@ σ� �να τG�τGικα.

39. aOταν, /) Vλλ�υ, �� Θη�α��ι συνεκ�λεσαν +ντιπρ�σ*-π�υς +π� 0λες τ ς π�λεις, γι@ ν@ +κ�"σ�υν τ�ν /πιστ�λ� τ�C�ασιλ'ως, κα J Π'ρσης, π�D τ�ν >7ερε, +7�C >δει)ε τ�ν σ7ρα-γ�δα τ�C �ασιλ'ως, /δι��ασε τ, περιε��μεν�, �� Θη�α��ι /κ�λε-σαν τ�τε α]τ�"ς, π�D Xθελαν ν@ εRναι 7�λ�ι τ�υς κα 7�λ�ι τ�C�ασιλ'ως, ν@ Jρκισθ�Cν 0τι θ@ τηρ(σ�υν τ�Dς περιε��μ'ν�υς0ρ�υς. aOμως �� πρ'σ�εις τ%ν π�λεων +π(ντησαν 0τι εR�ανσταλK ��ι γι@ ν@ Jρκισθ�Cν, +λλ@ γι@ ν@ +κ�"σ�υν τ ς πρ�τ�-σεις. �E@ν τ�]ναντ��ν Xθελαν 0ρκ�υς, θ@ >πρεπε τ�τε ν@ε�δ�π�ι(σ�υν τ ς π�λεις. �E) Vλλ�υ J �Aρκ@ς Λυκ�μ(δης πρ�-σ'θεσε 0τι α]τ� H συν'λευσις δ-ν >πρεπε ν@ συν'λθη στ�νΘ(�α, +λλ� /κε� π�D ?ταν J π�λεμ�ς. �Eπειδ� δ- �� Θη�α��ι,�ργισμ'ν�ι /ναντ��ν τ�υ, τ,ν κατηγ�ρ�Cσαν 0τι Xθελε ν@ δια-λ"ση τ�ν συμμα��α, δ-ν /δ'�θη �6τε στ, συν'δρι� ν@ παρακα-θ�ση, +λλ@ +νε�*ρησε κα μαG� τ�υ 0λ�ι �� �Aρκ�δες πρ'σ�εις.

40. Bλ'π�ντας 0τι �� +ντιπρ�σωπ�ι, π�D συγκεντρ*θηκανστ�ν Θ(�α, δ-ν Xθελαν ν@ Jρκισθ�Cν, �� Θη�α��ι >στειλαν +πε-σταλμ'ν�υς στ ς π�λεις γι@ ν@ τ ς +ναγκ�σ�υν ν@ Jρκισθ�Cν0τι θ@ συμμ�ρ7ωθ�Cν πρ,ς τ�ν /πιστ�λ� τ�C �ασιλ'ως. !Yπ'-θεταν 0τι κ�θε μι@ +π� τ ς π�λεις μεμ�νωμ'νως θ@ /δ�σταGε ν@/πισ"ρη τ�ν >�θρα α]τ%ν κα τ�C �ασιλ'ως.

aOμως �� K�ρ�νθι�ι, στ�Dς Jπ���υς /πKγαν πρ%τα �� +πε-σταλμ'ν�ι, +ντ'στησαν κα +π�ντησαν 0τι δ-ν εR�αν καμμι@

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 95 –

29. A]τ, τ, πλατ�νι (κατ@ τ,ν !Hρ�δ�τ� Z. 27) εRναι δ%ρ� π�D πρ�σ'7ερεστ,ν Δαρε�� J Λυδ,ς Π"θι�ς.

�Zτε τ= δ ρα /δ�*ατ� :π#γγειλ� τε πρ8ς τ�Qς μυρ��υς+ς �ασιλεQς :ρτ�κ%π�υς μ)ν κα� xψ�π�ι�Qς κα� �Gν�%-�υς κα� θυρωρ�Qς παμπληθε0ς ��ι, �νδρας δ) �\μ�ιντ � Vν lEλλησι πνυ $ητ ν �"κ �;η δCνασθαι Gδε0ν.πρ8ς δ) τ�Cτ�ις κα� τ8 τ ν ρημτων πλ6θ�ς :λα$�-νε�αν �4 γε δ�κε0ν �;η ε4ναι, /πε� κα� τ3ν �μν�υμ�νην Vνρυσ6ν πλταν�ν �" aκαν3ν �;η ε4ναι τ�ττιγι σκι=νπαρ�ειν.

_Ως δ) �a Θη�α0�ι συνεκλεσαν :π8 τ ν π%λεωνWπασ ν :κ�υσ�μ�ν�υς τ6ς παρ= �ασιλ�ως /πιστ�λ6ς,κα� 2 Π�ρσης 2 ;�ρων τ= γρμματα δε�*ας τ3ν �ασιλ�ωςσ;ραγ0δα :ν�γνω τ= γεγραμμ�να, �a μ)ν Θη�α0�ι xμνC-ναι τα<τα /κ�λευ�ν �ασιλε0 κα� Bαυτ�0ς τ�Qς ��υλευ�μ�-ν�υς ;�λ�υς ε4ναι, �a δ) :π8 τ ν π%λεων :πεκρ�ναντ� &τι�"κ xμ�Cμεν�ι :λλ� :κ�υσ%μεν�ι πεμ;θε�ησανR εG δ� τι&ρκων δ��ιντ�, πρ8ς τ=ς π%λεις π�μπειν /κ�λευ�ν. 2μ�ντ�ι �Aρκ=ς Λυκ�μ#δης κα� τ�<τ� �λεγεν, &τι �"δ) τ8νσCλλ�γ�ν /ν Θ#�αις δ��ι ε4ναι, :λλ� �νθα Vν ?� 2 π%λεμ�ς.αλεπαιν%ντων δ� α"τ� τ ν Θη�α�ων κα� λεγ%ντων +ςδια;θε�ρ�ι τ8 συμμαικ%ν, �"δ� εGς τ8 συν�δρι�ν [θελεκαθ�$ειν, :λλ� :πι^ν �iετ�, κα� μετ� α"τ�< πντες �a /*�Aρκαδ�ας πρ�σ�εις. +ς δ� /ν Θ#�αις �"κ Yθ�λησαν �aσυνελθ%ντες xμ%σαι, �πεμπ�ν �a Θη�α0�ι πρ�σ�εις /π�τ=ς π%λεις, xμνCναι κελεC�ντες π�ι#σειν κατ= τ= �ασι-λ�ως γρμματα, ν�μ�$�ντες xκν#σειν μ�αν Bκστην τ νπ%λεων :πεθνεσθαι Uμα Bαυτ�0ς τε κα� �ασιλε0.

– 94 –

27. !O �ασιλεDς συν(θιGε ν@ δ�νη δ%ρα στ�Dς πρ'σ�εις.28. Δ'κα �ιλι�δες. �Hσαν �� +π�τελ�Cντες τ�ν ��υλ� τ%ν �Aρκ�δων π�D

συGητ�Cσε κα +πε7�σιGε γι@ τ@ Gητ(ματα τKς �AρκαδικKς �Oμ�σπ�νδ�ας.

39

40

Page 49: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

+ν�γκη κ�ιν%ν 0ρκων πρ,ς τ,ν �ασιλ'α. T, παρ�δειγμ� τ�υς+κ�λ�"θησαν κα Vλλες π�λεις, �� Jπ��ες +π�ντησαν μ- τ, Iδι�πνεCμα. \Eτσι κα α]τ� H +π�πειρα τ�C Πελ�π�δ�υ κα τ%νΘη�α�ων ν@ +ναλ���υν τ�ν Hγεμ�ν�α τKς !Eλλ�δ�ς +π'τυ�ε.

41. �E) Vλλ�υ, J �Eπαμειν*νδας, θ'λ�ντας ν@ Fπ�τ�)η τ�Dς�A�αι�Dς γι@ ν@ +ναγκ�ση τ�Dς �Aρκ�δες κα τ�Dς Vλλ�υς συμ-μ���υς τ�υς ν@ Fπ�λ�γ�G�υν περισσ�τερ� τ�Dς Θη�α��υς, +πε-7�σισε ν@ /κστρατε"ση /ναντ��ν τKς �A�α5ας. \Eπεισε λ�ιπ,ντ,ν �Aργε�� Πεισ�α, π�D δι�ικ�Cσε τ,ν στρατ, τ�C \Aργ�υς, ν@καταλ��η κατ� +ρ��ν τ, \Oνει�. !O Πεισ�ας τ�τε, 0ταν πληρ�-7�ρ(θηκε 0τι τ, \Oνει� /7υλασσ�ταν πλημμελ%ς +π, τ,νNαυκλK, +ρ�ηγ, τ�C μισθ�7�ρικ�C στρατ�C τ%ν Λα-κεδαιμ�ν�ων κα τ,ν �Aθηνα�� Tιμ��αρ�, κατ'λα�ε /ν καιρ�%νυκτ,ς μ- δ"� �ιλι�δες Jπλ�τες τ,ν λ�7� π�D /δ'σπ�Gε τ%νKεγ�ρε%ν, >��ντας μαG� τ�υ τρ�7ιμα γι@ =πτ@ Hμ'ρες.

42. Στ, δι�στημα τ%ν =πτ@ α]τ%ν Hμερ%ν κατα7θ�ν�υν ��Θη�α��ι, περν�Cν τ, \Oνει� κα /κστρατε"�υν 0λ�ι �� σ"μμα��ι/ναντ��ν τKς �A�α5ας, Fπ, τ�ν +ρ�ηγ�α τ�C �Eπαμειν*νδ�υ.aYστερα 0μως +π, /π�μ�νες παρακλ(σεις τ%ν +ριστ�κρατικ%ντKς �A�α5ας, J �Eπαμειν*νδας μετε�ειρ�σθη 0λη τ�υ τ�ν �σ�",zστε ν@ μ� /)�ρ�σ�υν τ�Dς wλιγαρ�ικ�Dς μ(τε ν@ +λλ�)�υν τ�νμ�ρ7� τ�C π�λιτε"ματ�ς. �A7�C κατ�πιν τ�C /δ�θη +π, τ�Dς�A�αι�Dς /ν�ρκως H Fπ�σ�εσις 0τι θ@ εRναι σ"μμα��ι τ%νΘη�α�ων κα θ@ τ�Dς +κ�λ�υθ�Cν 0π�υ θ@ τ�Dς Jδηγ�Cν α]τ��,+νε�*ρησε γι@ ν@ /πιστρ'ψη στ�ν πατρ�δα τ�υ.

43. �Aλλ� /πειδ� �� �Aρκ�δες κα �� +ντ�παλ�� τ�υ wλιγαρ�ικ� τ,ν κατηγ�ρ�Cσαν 0τι �ργ�νωσε τ�ν �A�α5α κατ@ τ, συμ7'ρ�ντ%ν Λακεδαιμ�ν�ων κα +κ�λ�"θως >7υγε, +πε7�σισαν ��Θη�α��ι ν@ στε�λ�υν �ρμ�στ-ς στ ς π�λεις τKς �A�α5ας. A]τ��,μ�λις >7θασαν, >διω)αν τ�"ς +ριστ�κρατικ�Dς +π, τ�ν /)�υ-σ�α, μ- τ�ν ��(θεια τ�C λα�C, κα /γκατ'στησαν στ�ν �A�α5ακυ�ερν(σεις δημ�κρατικ'ς. aOμως �� /)�ριστ�ι, +7�C =ν*-θηκαν +μ'σως κα μ�λιστα π�λλ��, /��δισαν /ναντ��ν κ�θε

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 97 –

/πε� μ�ντ�ι εGς K%ρινθ�ν πρ τ�ν α"τ ν :;ικ�μ�νων�π�στησαν �a K�ρ�νθι�ι, κα� :πεκρ�ναντ� &τι �"δ)ν δ��ι-ντ� πρ8ς �ασιλ�α κ�ιν ν &ρκων, /πηκ�λ�Cθησαν κα��λλαι π%λεις κατ= τα"τ= :π�κριν%μεναι. κα� αFτη μ)ν 'Πελ�π�δ�υ κα� τ ν Θη�α�ων τ6ς :ρ6ς περι��λ6 �FτωδιελCθη.

A>θις δ� �EπαμεινDνδας, ��υληθε�ς τ�Qς �Aαι�Qς πρ�-σαγαγ�σθαι, &πως μIλλ�ν σ;�σι κα� �a �Aρκδες κα� �a�λλ�ι σCμμα�ι πρ�σ��ιεν τ8ν ν�<ν, �γνω /κστρατευ-τ��ν ε4ναι /π� τ3ν �Aα~αν. Πεισ�αν �>ν τ8ν �Aργε0�νστρατηγ�<ντα /ν τ� cAργει πε�θει πρ�καταλα�ε0ν τ8cOνει�ν. κα� 2 Πεισ�ας μ�ντ�ι καταμαθ^ν :μελ�υμ�νηντ3ν τ�< �Oνε��υ ;υλακ3ν �π% τε Nαυκλ��υς, wς �ρε τ�<*ενικ�< τ ν Λακεδαιμ�ν�ων, κα� �π8 Tιμ�μ�υ τ�<�Aθηνα��υ, καταλαμ�νει νCκτωρ μετ= δισιλ�ων2πλιτ ν τ8ν �π)ρ Kεγρει ν λ%;�ν, �ων Bπτ= 'μερ ντ= /πιτ#δεια. /ν δ) ταCταις τα0ς 'μ�ραις /λθ%ντες �aΘη�α0�ι �περ�α�ν�υσι τ8 cOνει�ν, κα� στρατεC�υσιπντες �a σCμμα�ι /π � �Aα~αν, 'γ�υμ�ν�υ �EπαμεινDν-δ�υ. πρ�σπεσ%ντων δ� α"τ� τ ν �ελτ�στων /κ τ6ς�Aα~ας, /νδυναστεCει 2 �EπαμεινDνδας Sστε μ3 ;υγα-δε<σαι τ�Qς κρατ�στ�υς μ#τε π�λιτε�αν μεταστ6σαι, :λλ=πιστ= λα�^ν παρ= τ ν �Aαι ν � μ3ν συμμ�υς �σεσθαικα� :κ�λ�υθ#σειν &π�ι Vν Θη�α0�ι 'γ νται, �Fτως:π6λθεν �1καδε. κατηγ�ρ�Cντων δ) α"τ�< τ ν τε �Aρκ-δων κα� τ ν :ντιστασιωτ ν +ς Λακεδαιμ�ν��ις κατε-σκευακ^ς τ3ν �Aα~αν :π�λθ�ι, �δ�*ε Θη�α��ις π�μψαιWρμ�στ=ς εGς τ=ς �Aα~δας π%λεις. �a δ’ /λθ%ντες τ�Qς μ)ν�ελτ�στ�υς σQν τ� πλ#θει /*��αλ�ν,

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 96 –

41

42

43

Page 50: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

μιUς +π, τ ς π�λεις τ�υς, στ�ν μι@ κατ�πιν τKς Vλλης,/πανKλθαν κα +π�κατ'στησαν τ�ν /)�υσ�α τ�υς. �Eπειδ� δ-μετ@ τ�ν /π�ν�δ� τ�υς δ-ν /τ(ρησαν �]δετερ�τητα, +λλ@ πρ�-θυμα συμμα��Cσαν μ- τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, �� �Aρκ�δες /πι'-G�ντ� +π, τ�ν μι@ μερι@ +π, τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, +π, τ�νVλλη +π, τ�Dς �A�αι�"ς.

44. Στ�ν Σικυ%να, H κυ�'ρνησις εR�ε με�νει μ'�ρι τ�τε πιστ�στ�Dς +ρ�α��υς ν�μ�υς. �Aλλ@ τ�ν στιγμ� /κε�νη, J E67ρων, JJπ���ς τ,ν καιρ, τKς κυριαρ��ας τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων FπKρ)ε Jπι, σπ�υδα��ς +π, τ�Dς +ντιπ�λ�υς τ�υς, λ'γει στ�Dς �Aργε��υςκα �Aρκ�δες 0τι, /@ν �� πι, πλ�"σι�ι >μεναν κ"ρι�ι τKςΣικυ%ν�ς, H π�λις δ-ν θ@ παρ'λειπε +σ7αλ%ς μ- τ�ν πρ*τηε]καιρ�α ν@ τα�θK κα π�λι μ- τ, μ'ρ�ς τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων.«�E@ν τ�]ναντ��ν», εRπε, «καθιερωθK δημ�κρατ�α, ν@ εRσθε�'�αι�ι 0τι H π�λις θ@ σUς με�νη πιστ(. \Aν λ�ιπ,ν μ- ��ηθ(σετε,+ναλαμ��νω ν@ συγκαλ'σω τ,ν λα�. Kατ’ α]τ, τ,ν τρ�π� δ-νθ@ σUς δ*σω μ�ν� /γγ"ησι τKς π�στε*ς μ�υ, +λλ� +κ�μη θ@ κρα-τ(σω σταθερ@ τ�ν π�λι στ�ν συμμα��α σας. A]τ@ τ@ κ�νω»,πρ�σ'θεσε, «ν@ τ, )'ρης καλ�, γιατ +π, π�λD καιρ, Fπ�7'ρω,0πως κα σε�ς, +π, τ�ν +λαG�νε�α τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων κα γιατ θ@ Xμ�υν ε]τυ��ς ν@ +π�7"γω τ�ν δ�υλε�α.

45. O� �Aρκ�δες κα �� �Aργε��ι Vκ�υσαν τ ς πρ�τ�σεις τ�υ μ-ε]�αρ�στησι κα >τρε)αν γι@ ν@ τ,ν ��ηθ(σ�υν. �Eκε�ν�ς +μ'σως,/π παρ�υσ�{α τ%ν �Aργε�ων κα τ%ν �Aρκ�δων, συνεκ�λεσε τ,ν λα,στ�ν +γ�ρ@ γι@ ν@ τ�C +ναγγε�λη 0τι τ, π�λ�τευμα στ, μ'λλ�ν θ@wργανωθK μ- ��σι τ�ν πλ(ρη �σ�τητα. aOταν συγκεντρ*θηκαν ��π�λ�τες τ�Dς /κ�λεσε ν@ /κλ')�υν γι@ στρατηγ�Dς α]τ�Dς π�Dτ�Dς Vρεσαν. �Eκε�ν�ι δ- /)'λε)αν τ,ν Iδι� τ,ν E67ρ�να, τ,ν!Iππ�δαμ�, τ,ν Kλ'ανδρ�, τ,ν �Aκρ�σι� κα τ,ν Λ"σανδρ�.aYστερα +π� α]τ@ /τ�π�θ'τησε τ,ν γι� τ�υ �Aδ'α +ρ�ηγ, τ%νμισθ�7�ρων, +7�C +π'λυσε τ,ν παλαι� τ�υς +ρ�ηγ, Λυσιμ'νη.

46. �Aμ'σως J E67ρων πρ�σεταιρ�σθηκε μερικ�Dς +π, τ�Dςμισθ�7�ρ�υς μ- δι�7�ρες ε]εργεσ�ες, /ν% συγ�ρ�νως >παιρνε

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 99 –

δημ�κρατ�ας δ) /ν τ?6 �Aα~Mα κατ�στησαν. �a μ�ντ�ι /κπε-σ%ντες συστντες ταC, /π� μ�αν Bκστην τ ν π%λεωνπ�ρευ%μεν�ι, sντες �"κ xλ�γ�ι, κατ6λθ%ν τε κα� κατ�-σ�ν τ=ς π%λεις. /πε� δ) κατελθ%ντες �"κ�τι /μ�σευ�ν,:λλ= πρ�θCμως συνεμ�υν τ�0ς Λακεδαιμ�ν��ις, /πι�-$�ντ� �a �Aρκδες �νθεν μ)ν �π8 Λακεδαιμ�ν�ων, �νθενδ) �π8 �Aαι ν. /ν δ) τ� Σικυ νι τ8 μ)ν μ�ρι τ�Cτ�υκατ= τ�Qς :ρα��υς ν%μ�υς ' π�λιτε�α �ν. /κ δ) τ�Cτ�υ��υλ%μεν�ς 2 EZ;ρων, Sσπερ παρ= τ�0ς Λακεδαιμ�ν�-�ις μ�γιστ�ς �ν τ ν π�λιτ ν, �Fτω κα� παρ= τ�0ς /ναντ�-�ις α"τ ν πρωτεCειν, λ�γει πρ8ς τ�Qς �Aργε��υς κα� πρ8ςτ�Qς �Aρκδας +ς εG μ)ν �a πλ�υσιDτατ�ι /γκρατε0ς �σ�ι-ντ� τ�< Σικυ ν�ς, σα; ς, &ταν τC?η, πλιν λακωνιε0 'π%λις. /=ν δ) δημ�κρατ�α γ�νηται, ε> 1στε, �;η, &τι διαμε-νε0 �μ0ν ' π%λις. /=ν �>ν μ�ι παραγ�νησθε, /γ^ �σ�μαι 2συγκαλ ν τ8ν δ6μ�ν, κα� Uμα /γ^ �μ0ν ταCτην π�στιν/μαυτ�< δDσω κα� τ3ν π%λιν ���αι�ν /ν τ?6 συμμα�Mαπαρ�*ω. τα<τα δ�, �;η, /γ^ πρττω ε> 1στε &τι πλαι μ)ναλεπ ς ;�ρων, Sσπερ �με0ς, τ8 ;ρ%νημα τ ν Λακεδαι-μ�ν�ων, �σμεν�ς δ� Vν τ3ν δ�υλε�αν :π�;υγDν. �a �>ν�Aρκδες κα� �a �Aργε0�ι 'δ�ως τα<τ � :κ�Cσαντες παρεγ�-ν�ντ� α"τ� . 2 δ� ε"θQς /ν τ?6 :γ�ρMI παρ%ντων τ ν�Aργε�ων κα� τ ν �Aρκδων συνεκλει τ8ν δ6μ�ν, +ς τ6ςπ�λιτε�ας /σ�μ�νης /π� τ�0ς 1σ�ις κα� 2μ���ιςR /πε� δ)συν6λθ�ν, στρατηγ�Qς /κ�λευσεν Bλ�σθαι �Fστινας α"τ�0ςδ�κ��ηR �a δ� αaρ�<νται α"τ%ν τε τ8ν EZ;ρ�να κα� _Iππ%δα-μ�ν κα� Kλ�ανδρ�ν κα� �Aκρ�σι�ν κα� ΛCσανδρ�ν. +ς δ)τα<τα /π�πρακτ�, κα� /π� τ8 *ενικ8ν καθ�στησιν �Aδ�αντ8ν α�τ�< υa%ν, Λυσιμ�νην τ8ν πρ%σθεν �ρ�ντα :π�στ#-σας.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 98 –

44

45

Page 51: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

μ- τ, μ'ρ�ς τ�υ Vλλ�υς, �ωρ ς ν@ λ�γαρι�Gη �6τε τ@ �ρ(ματατ�C δημ�σ��υ �6τε τ@ �ρ(ματα τ%ν �ερ%ν. �E) Vλλ�υ �ρησιμ�-π�ι�Cσε κα τ@ �ρ(ματα 0λων /κε�νων π�D /)*ρισε γι@ τ@7ιλ�λακωνικ� τ�υς 7ρ�ν(ματα. �Aκ�μη, +π, α]τ�"ς, π�D εR�εσυν�ρ��ντες, Vλλ�υς /σκ�τωσε μ- δ�λ�, Vλλ�υς /)*ρισε. Kατ�α]τ,ν τ,ν τρ�π� Fπ'τα)ε τ@ π�ντα Fπ, τ�ν /)�υσ�α τ�υ κα κατ'στη πραγματικ,ς τ"ρανν�ς. Γι@ ν@ τ�C /πιτρ'π�υν δ- 0λαα]τ@ �� σ"μμα��ι, Vλλ�τε τ@ κατ�7ερνε /)αγ�ρ�G�ντ�ς τ�υςμ- τ, �ρKμα, κα Vλλ�τε +κ�λ�υθ%ντας τ�υς μ- πρ�θυμ�α σ�0λες τ ς /κστρατε�ες.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 101 –

κα� ε"θQς μ)ν τ�Cτων τ ν *�νων 2 EZ;ρων πιστ�Cςτινας ε> π�ι ν /π�ι#σατ�, κα� �λλ�υς πρ�σελμ�ανεν,�Zτε τ ν δημ�σ�ων �Zτε τ ν aερ ν ρημτων ;ειδ%με-ν�ς. κα� &σ�υς δ� /*��αλεν /π� λακωνισμ� , κα� τ�0ς τ�C-των ρ#μασιν /ρ6τ�. κα� τ ν συναρ%ντων δ) τ�Qς μ)νδ%λ�ω :π�κτεινε, τ�Qς δ� /*��αλενR Sστε πντα �;� Bαυτ� /π�ι#σατ� κα� σα; ς τCρανν�ς �ν. &πως δ) τα<τα /πι-τρ�π�ιεν α"τ� �a σCμμα�ι, τ= μ�ν τι κα� ρ#μασι διε-πρττετ�, τ= δ) κα�, ε1 π�υ στρατεC�ιντ�, πρ�θCμως�ων τ8 *ενικ8ν συνηκ�λ�Cθει.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 100 –

46

Page 52: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

K E Φ A Λ A I O N B

�Aρκ�δες κα �Aργε��ι μ�ταια πρ�σπαθ�Cν ν@ καταλ���υν τ,ν

Φλει�Cντα, J Jπ���ς παραμ'νει σταθερ,ς σ"μμα��ς τ%ν Λακεδαιμ�-

ν�ων (370–366).

1. �Eν% τ@ γεγ�ν�τα α]τ@ εR�αν 7θ�σει σ� α]τ, τ, σημε�� κα �� �Aργε��ι εR�αν w�υρ*σει τ, Tρικ�ραν�ν �ρ�ς30, π�DεFρ�σκετ� π�νω +π, τ,ν να, τKς aHρας, γι@ ν@ τ, >��υν σ@ν��σι /ναντ��ν τ�C Φλει�Cντ�ς, κα �� Σικυ*νι�ι ��"ρωναν /π�-σης τ�ν Θυαμ�α31 στ@ σ"ν�ρα τ%ν Φλειασ�ων, �� Φλει�σι�ιεFρ'θησαν σ- δ"σκ�λη θ'σι κα Fπ'7εραν +π, σπ�νιν τρ�7�-μων. Παρ@ ταCτα 0μως Fπ'μειναν μ- καρτερικ�τητα κα /κρα-τ(θησαν πιστ� στ�ν συμμα��α τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων32. �Aλλ@�'�αια, 0ταν �� μεγ�λες π�λεις κ�μ�υν κ�τι σπ�υδα��, 0λ�ι ���στ�ρικ� τ, μνημ�νε"�υν. aOμως /γt ν�μ�Gω 0τι, 0ταν μι@μικρ� π�λις κατ�ρθ*ση π�λλ@ κα σπ�υδα�α >ργα, +)�Gει+κ�μη περισσ�τερ� ν@ τ@ μνημ�νε"ση κανε�ς.

2. O� Φλει�σι�ι λ�ιπ,ν FπKρ)αν 7�λ�ι τ%ν Λακεδαιμ�ν�ωντ,ν καιρ, π�D α]τ� εFρ�σκ�ντ� στ ς μεγαλ"τερες δ�)ες τ�υς.aOμως κα 0ταν /νικ(θησαν στ�ν μ��η τ%ν Λε"κτρων κα +πε-στ�τησαν π�λλ� +π, τ�Dς περι��κ�υς, π�λλ� +π, τ�Dςεvλωτες κα π�λλ� +π, τ�Dς συμμ���υς, /κτ,ς /λα��στων, κα 0ταν 0λ�ι �� aEλληνες, γι@ ν@ ε�π% >τσι, /)εστρ�τευσαν /να-ντ��ν τ�υς, α]τ� μ�ν�ι >μειναν πιστ��. �Aκ�μη κα�τ�ι εR�αν/�θρ�Dς τ�Dς πι, �σ�υρ�Dς +π, τ�Dς Πελ�π�ννησ��υς, 0πωςτ�Dς �Aρκ�δες κα τ�Dς �Aργε��υς, 0μως τ�Dς /��(θησαν.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 103 –

32. Mετ@ τ�ν �Aνταλκ�δει� ε�ρ(νη.

K E Φ A Λ A I O N I I

OFτω δ) τ�Cτων πρ�κεωρηκ%των, κα� τ ν τε �Aργε�ων/πιτετειικ%των τ� Φλει�<ντι τ8 �π)ρ τ�< _Hρα��υ Tρικ-ραν�ν, κα� τ ν Σικυων�ων /π� τ�0ς 2ρ��ις α"τ ν τειι$%ν-των τ3ν Θυαμ�αν, μλα /πι�$�ντ� �a Φλεισι�ι κα� /σπ-νι$�ν τ ν /πιτηδε�ωνR &μως δ) διεκαρτ�ρ�υν /ν τ?6 συμ-μα�Mα. :λλ= γ=ρ τ ν μ)ν μεγλων π%λεων, ε1 τι καλ8ν�πρα*αν, Uπαντες �a συγγρα;ε0ς μ�μνηνταιR /μ�� δ)δ�κε0, κα� ε1 τις μικρ= π%λις �>σα π�λλ= κα� καλ= �ργαδιαπ�πρακται, �τι μIλλ�ν �*ι�ν ε4ναι :π�;α�νειν. Φλει-σι�ι τ��νυν ;�λ�ι μ)ν /γ�ν�ντ� Λακεδαιμ�ν��ις, &τ�/κε0ν�ιμ�γιστ�ι �σανR σ;αλ�ντων δ� α"τ ν /ν τ?6 /ν ΛεCκτρ�ιςμ?η, κα� :π�στντων μ)ν π�λλ ν περι��κων, :π�στ-ντων δ) πντων τ ν EaλDτων, �τι δ) τ ν συμμων πλ3νπνυ xλ�γων, /πιστρατευ%ντων δ� α"τ�0ς +ς εGπε0νπντων τ ν _Eλλ#νων, πιστ�� δι�μειναν, κα� ��ντεςπ�λεμ��υς τ�Qς δυνατωττ�υς τ ν /ν Πελ�π�νν#σ�ω�Aρκδας κα� �Aργε��υς &μως /��#θη-

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 102 –

30. Δεσπ�Gει τKς πεδι�δ�ς τ�C Φλει�Cντ�ς.31. EFρ�σκετ� στ�ν κ�ρυ7� σειρUς wρ'ων πρ,ς ��ρρUν τ�C Φλει�Cντ�ς.

1

2

Page 53: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

Kα τ'λ�ς εR�αν τ�ν τ"�η ν@ εRναι �� τελευτα��ι τ�C στρατιωτι-κ�C σ*ματ�ς, π�D περν�Cσε τ�ν Πελ�π�ννησ� γι@ ν@ 7θ�σητ ς Πρασι'ς33, τ, Jπ��� σ%μα +παρτιG�ταν +π, K�ρινθ��υς,�Eπιδαυρ��υς, Tρ�ιGην��υς, Σικυων��υς κα Πελληνε�ς.

3. A]τ� δ-ν εR�αν +κ�μη τ�τε +π�στατ(σει. M@ �6τε, 0ταν/γκατελε�7θησαν +π, τ,ν +ρ�ηγ, τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων, JJπ���ς +νε�*ρησε μ� α]τ�Dς π�D εR�αν περ�σει πρ%τ�ι. O6τετ�τε /π�σης /γκατ'λειψαν τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς. T�]ναντ��ν/πλ(ρωσαν �να Jδηγ, +π, τ ς Πρασι-ς κα�, eν κα �� /�θρ� ?σαν στ ς �Aμ"κλες, )εγλ�στρησαν 0μως κα κατ@ δια7�ρ�υςτρ�π�υς τ�Dς /τ�μησαν κα �διαιτ'ρως τ�Dς >στειλαν �να ��δι}ς δ%ρ� 7ιλ�ας.

4. M�λιστα, 0ταν �� /�θρ� /)εκ'νωσαν τ�ν Λακεδα�μ�να, ���Aργε��ι /)ωργισμ'ν�ι +π, τ�ν +7�σ�ωσι τ%ν Φλειασ�ων πρ,ςτ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, ε�σ'�αλαν μ- 0λες τ�υς τ ς δυν�μειςστ�ν �*ρα τ%ν Φλειασ�ων κα τ�ν /λεηλ�τησαν. Kα 0μως �6τεκα τ�τε Fπ'κυψαν34. T�]ναντ��ν, 0ταν �� �Aργε��ι +πεσ"ρθη-σαν, +7�C κατ'στρεψαν κ�θε τι π�D μπ�ρεσαν, �� �ππε�ς τ%νΦλειασ�ων zρμησαν σ- καταδ�ω)ι α]τ%ν, κα eν κα H wπισθ�-7υλακ� τ%ν �Aργε�ων εR�ε καταλη7θK +π, 0λ� τ, �ππικ, κα τ,πεGικ�, π�D εR�αν παρατα�θK +π, π�σω τ�υς, �� Φλει�σι�ι, eνκα ?σαν =)(ντα, τ�Dς /πετ'θησαν κα >τρεψαν σ- 7υγ� Jλ�-κληρη τ�ν wπισθ�7υλακ(. Kα εRναι +λ(θεια 0τι /σκ�τωσανλ�γ�υς μ�ν�ν +π� α]τ�"ς. aOμως >στησαν τρ�παι� μπρ�στ@ στ@μ�τια τ%ν �Aργε�ων, πρUγμα π�D δ-ν δια7'ρει καθ�λ�υ +π, τ,ν@ τ�Dς εR�αν σκ�τ*σει 0λ�υς.

5. K�π�τε Vλλ�τε π�λι �� Λακεδαιμ�νι�ι κα �� σ"μμα���τ�υς 7ρ�υρ�Cσαν τ, \Oνει�, /ν% �� Θη�α��ι /πλησ�αGαν γι@ ν@τ, περ�σ�υν. O� �Aρκ�δες κα �� �Hλε��ι πρ��ωρ�Cσαν δι@ τKςNεμ'ας γι@ ν@ =νωθ�Cν μ- τ�Dς Θη�α��υς. T�τε /)�ριστ�ι Φλει-�σι�ι τ�Dς πρ�τειναν 0τι, /@ν Xθελαν ν@ /μ7ανισθ�Cν μ�ν�ν }ς

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 105 –

34. T�Cτ� συν'�η τ, 369 π.X.

σαν α"τ�0ς, κα� δια�α�νειν τελευτα0�ι λα%ντες εGς Πρα-σι=ς τ ν συμ��ηθησντων, �σαν δ� �Nτ�ι K�ρ�νθι�ι, �Eπι-δαCρι�ι, Tρ�ι$#νι�ι, _Eρμι�νε0ς, _Aλιε0ς, ΣικυDνι�ι κα�Πελληνε0ςR �" γρ πω τ%τε :;�στασαν, [:λλ’] �"δ� /πε� 2*εναγ8ς τ�Qς πρ�δια�ε� τας λα�^ν :π�λιπ^ν α"τ�Qς�iετ�, �"δ� �ς :πεστρ;ησαν, :λλ� 'γεμ%να μισθωσμε-ν�ι /κ Πρασι ν, sντων τ ν π�λεμ�ων περ� �AμCκλας,&πως /δCναντ� διαδCντες εGς Σπρτην :;�κ�ντ�. κα� μ3ν�a Λακεδαιμ%νι�ι �λλως τε /τ�μων α"τ�Qς κα� ��<ν *�νια�πεμψαν. /πε� δ� :ναωρησντων τ ν π�λεμ�ων /κ τ6ςΛακεδα�μ�ν�ς �a �Aργε0�ι xργι$%μεν�ι τ?6 τ ν Φλειασ�ωνπερ� τ�Qς Λακεδαιμ�ν��υς πρ�θυμ�Mα /ν��αλ�ν πανδημε�εGς τ8ν Φλει�<ντα κα� τ3ν Dραν α"τ ν /δ?#�υν, �"δ� �ς�;�εντ�, :λλ= κα� /πε� :πεDρ�υν ;θε�ραντες &σα /δC-ναντ�, /πε*ελθ%ντες �a τ ν Φλειασ�ων aππε0ς /πηκ�λ�C-θ�υν α"τ�0ς, κα� xπισθ�;υλακ�Cντων τ�0ς �Aργε��ις τ νaππ�ων Wπντων κα� λ%ων τ ν μετ� α"τ�Qς τεταγμ�νων,/πιθ�μεν�ι τ�Cτ�ις B*#κ�ντα sντες /τρ�ψαντ� πνταςτ�Qς xπισθ�;CλακαςR κα� :π�κτειναν μ)ν xλ�γ�υςα"τ ν, τρ�πα0�ν μ�ντ�ι /στ#σαντ� 2ρDντων τ ν�Aργε�ων �"δ)ν δια;�ρ�ν L εG πντας :πεκτ%νεσανα"τ�Cς.

A>θις δ) Λακεδαιμ%νι�ι μ)ν κα� �a σCμμα�ι /;ρ�Cρ�υντ8 cOνει�ν, Θη�α0�ι δ) πρ�σ?6σαν +ς �περ�ησ%μεν�ι.π�ρευ�μ�νων δ) δι= Nεμ�ας τ ν �Aρκδων κα� �Hλε�ων,&πως συμμε�*αιεν τ�0ς Θη�α��ις, πρ�σ#νεγκαν μ)ν λ%γ�ντ ν Φλειασ�ων ;υγδες +ς εG /θελ#σειαν /πι;αν6ναι

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 104 –

33. Π�λις στ@ παρ�λια τKς Λακων�ας. T, 430, /π πελ�π�ννησιακ�C π�λ'-μ�υ, εR�ε καταλη7θK Fπ, τ%ν �Aθηνα�ων κα /�ρησ�μευε }ς Jρμητ(ρι� κατ@τ%ν Λακ*νων. T, γεγ�ν,ς α]τ, +ν�γεται στ�ν πρ*τη ε�σ��λ� τ%ν Θη�α�ων(V, 23–29) τ, 370 π.X.

3

4

5

Page 54: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

Fπ�στηρικτ'ς τ�υς, θ@ μπ�ρ�Cσαν ν@ καταλ���υν τ�ν π�λι.aOταν συνε7*νησαν, ?λθαν /ν καιρ�% νυκτ,ς μ- σκ�λες κα /τ�π�θετ(θησαν σ- /ν'δρα κ�τω +π, τ, τε���ς, κα �� /)�ρι-στ�ι κα Vλλ�ι μαG� τ�υς, περ�π�υ =)ακ�σι�ι. aOταν δ- �� σκ�-π� >δωσαν σKμα +π, τ, Tρικ�ραν�, 0τι /πλησ�αGαν /�θρ��, ��πρ�δ�τες, /πω7ελ�"μεν�ι τKς στιγμKς, π�D H π�λις εR�ε στρ'ψειτ�ν πρ�σ��( της πρ,ς α]τ, τ, μ'ρ�ς, >δωσαν τ, σ"νθημα σ�α]τ�Dς π�D εR�αν στ(σει /ν'δρα στ@ π�δια τ�C τε���υς ν@ +νε-��Cν.

6. A]τ� +νε�α�ν�υν κα /πειδ� εFρKκαν τ�ν θ'σι τ%ν7ρ�υρ%ν >ρημη, κατεδ�ω)αν τ�Dς σκ�π�Dς τKς Hμ'ρας, π�D?σαν δ'κα, γιατ σ- κ�θε πεντ�δα V7ηναν �να Vνδρα σ@νσκ�π, τKς Hμ'ρας. Kα �να +π� α]τ�Dς /σκ�τωσαν, π�D /κ�ιμ�-ταν +κ�μη, κα �να Vλλ�, π�D εR�ε κατα7"γει μ'σα στ,ν να, τKςaHρας. �Eν% δ- �� Vλλ�ι 7"λακες τKς Hμ'ρας πηδ�Cσαν +π, τ,|ψ�ς τ�C τε���υς π�D �λ'πει πρ,ς τ, μ'ρ�ς τKς π�λεως κα >7ευγαν �� Vνδρες π�D εR�αν +νε�K, εFρ'θησαν +δια7ιλ�νε�κη-τ�ι κ"ρι�ι τKς +κρ�π�λεως.

7. aOταν δ- μ- τ ς 7ων-ς π�D >7θαναν στ�ν π�λι, >τρε)αν σ-��(θεια �� π�λ�τες, στ�ν +ρ�� +7�C /�γKκαν +π, τ�ν +κρ�π�λι�� /�θρ��, π�λεμ�Cσαν μπρ�στ@ +π, τ ς π"λες, π�D Jδηγ�Cνστ�ν π�λι. aOμως >πειτα, /πειδ� /π�λι�ρκ�Cντ� +π, 0λες τ ςμερι-ς +π, τ�Dς π�λ�τες, π�D >τρε)αν γι@ ��(θεια, Fπε�*ρησανκα π�λι στ�ν +κρ�π�λι κα �� π�λ�τες /πιτ�θενται μαG� τ�υς. Σ-μι@ στιγμ� τ�τε /κκεν*θηκε τ, μ'σ�ν τKς +κρ�π�λεως, +λλ� ��/�θρ� +νε�α�ν�υν στ, τε���ς και στ�Dς π"ργ�υς, +π, 0π�υκτυπ�Cσαν κα +κ�ντιGαν α]τ�Dς π�D ?σαν μ'σα στ,ν περ�-��λ�. A]τ� +μ"ν�νται +π, κ�τω κα μ���νται στ ς κλ�μακεςπ�D Jδηγ�Cν στ, τε���ς.

8. �Eν τ�"τ�ις, 0ταν �� π�λ�τες >γιναν κ"ρι�ι μερικ%ν +π,τ�Dς π"ργ�υς, +π, τ, �να μ'ρ�ς κα +π, τ, Vλλ� /πιτ�θενται+πεγνωσμ'να /ναντ��ν τ%ν /�θρ%ν, π�D εR�αν +νε�K στ@ τε��η.A]τ��, wπισθ��ωρ%ντας μπρ�στ@ στ�ν τ�λμη τ'τ�ιων π�λε-

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 107 –

μ%ν�ν σ;�σι, λ��ιεν Vν Φλει�<νταR /πε� δ) τα<τα συνω-μ�λ�γ#θη, τ6ς νυκτ8ς �πεκαθ�$�ντ� �π� α"τ� τ� τε�εικλ�μακας ��ντες �f τε ;υγδες κα� �λλ�ι μετ � α"τ ν +ςB*ακ%σι�ι. /πε� δ) �a μ)ν σκ�π�� /σ#μαιν�ν :π8 τ�< Tρι-καρν�υ +ς π�λεμ�ων /πι%ντων, ' δ) π%λις πρ8ς τ�Cτ�υςτ8ν ν�<ν ε4εν, /ν δ3 τ�Cτ�ω �a πρ�διδ%ντες /σ#μαιν�ντ�0ς �π�καθημ�ν�ις :να�α�νειν. �a δ� :να�ντες κα�λα�%ντες τ ν ;ρ�υρ ν τ= &πλα �ρημα, /δ�ωκ�ν τ�Qς'μερ�;Cλακας sντας δ�καR :;� Bκστης δ) τ6ς πεμπδ�ςεPς 'μερ�;Cλα* κατελε�πετ�R κα� jνα μ)ν �τι καθεCδ�ντα:π�κτειναν, �λλ�ν δ) κατα;υγ%ντα πρ8ς τ8 lHραι�ν.;υγ?6 δ� /*αλλ�μ�νων κατ= τ�< τε��υς τ�< εGς τ8 �στυ2ρ ντ�ς τ ν 'μερ�;υλκων, :ναμ;ισ�ητ#τως ε4�ν �a:να�ντες τ3ν :κρ%π�λιν. /πε� δ) κραυγ6ς εGς τ3ν π%λιν:;ικ�μ�νης /��#θ�υν �a π�λ0ται, τ8 μ)ν πρ τ�ν /πε*ελ-θ%ντες /κ τ6ς :κρ�π%λεως �a π�λ�μι�ι /μ�ντ� /ν τ� πρ%σθεν τ ν εGς τ3ν π%λιν ;ερ�υσ ν πυλ νR �πειταπ�λι�ρκ�Cμεν�ι �π8 τ ν πρ�σ��ηθ�Cντων /Dρ�υνπλιν πρ8ς τ3ν :κρ%π�λινR �a δ) π�λ0ται συνεισπ�πτ�υ-σιν α"τ�0ς. τ8 μ)ν �>ν μ�σ�ν τ6ς :κρ�π%λεως ε"θQς �ρη-μ�ν /γ�νετ�R /π� δ) τ8 τε0�ς κα� τ�Qς πCργ�υς :να�-ντες �a π�λ�μι�ι �παι�ν κα� ��αλλ�ν τ�Qς �νδ�ν. �a δ)αμ%θεν YμCν�ντ� κα� κατ= τ=ς /π� τ8 τε0�ς ;ερ�Cσαςκλ�μακας πρ�σεμ�ντ�. /πε� δ) τ ν �νθεν κα� �νθενπCργων /κρτησν τινων �a π�λ0ται, 2μ%σε δ3 /Dρ�υν:π�νεν�ημ�νως τ�0ς :να�ε�ηκ%σιν. �a δ) zθ�Cμεν�ι �π�α"τ ν τ?6 τ%λμ?η τε κα� μ?η εGς

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 106 –

6

7

8

Page 55: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

μιστ%ν, /μαGε"�νταν π�ντ�τε σ- 0λ� μικρ�τερ� �%ρ�. T�νστιγμ� /κε�νη �� �Aρκ�δες κα �� �Aργε��ι περιεκ"κλωσαν τ�νπ�λι κα Fπ'σκαπταν τ, μπρ�στιν, μ'ρ�ς τ�C τε���υς τKς+κρ�π�λεως. �E) Vλλ�υ �� Φλει�σι�ι +π� μ'σα κτυπ�Cσαν,Vλλ�ι τ�Dς /�θρ�"ς, �� Jπ���ι ?σαν στ, τε���ς, Vλλ�ι α]τ�Dςπ�D +ν'�αιναν +κ�μη +π’ >)ω κα εFρ�σκ�ντ� στ ς σκ�λες,Vλλ�ι +κ�μη κτυπ�Cσαν α]τ�Dς π�D εR�αν +νε�K στ�Dς π"ρ-γ�υς. �Eπειδ� /) Vλλ�υ εFρKκαν 7ωτι@ στ ς σκην-ς, πρ�σπα-θ�Cσαν ν@ τ�Dς κ�ψ�υν ρ�πτ�ντας /κε� τ@ �ειρ���λα π�D εR�ανθερισθK +κρι�%ς +π, τ�ν Iδια τ�ν +κρ�π�λι. T�τε α]τ��, π�D?σαν /π�νω στ�Dς π"ργ�υς, /π(δησαν κ�τω, /ν% α]τ� π�D?σαν στ@ τε��η, >πε7ταν >)ω, /ν% τ�Dς κτυπ�Cσαν.

9. �A7�C �πα) Vρ�ισαν ν@ Fπ��ωρ�Cν, 0λη H +κρ�π�λις /ρη-μ*θηκε +π, /�θρ�"ς. �Aμ'σως τ�τε /�γKκε κα τ, �ππικ�. aOταντ�Dς εRδαν �� /�θρ� >7υγαν, +7�C /γκατ'λειψαν τ ς σκ�λεςτ�υς, τ�Dς σκ�τωμ'ν�υς κα μερικ�Dς Gωνταν�"ς, π�D ?σαν+κρωτηριασμ'ν�ι. �E7�νε"θησαν δ- +π, τ�Dς /�θρ�Dς κα +π�α]τ�Dς π�D π�λεμ�Cσαν μ'σα κα +π� α]τ�Dς π�D /π(δησαν>)ω ��ι λιγ*τερ�ι +π, wγδ�ντα. T�τε /κε�, μπ�ρ�Cσε ν@ �δKκανε ς τ�Dς +νθρ*π�υς ν@ συγ�α�ρ�υν J �νας τ,ν Vλλ�, ε]τυ-�ε�ς γιατ /σ*θησαν, κα τ ς γυνα�κες ν@ τ�Dς 7'ρν�υν ν@πι�Cν, /ν% >κλαιαν +π, �αρ�. aOλ�ι πρ�γματι �� παρευρισκ�-μεν�ι >κλαιγαν κα συγ�ρ�νως γελ�Cσαν35.

10. T,ν Vλλ� �ρ�ν�36 ε�σ'�αλαν π�λι στ,ν Φλει�Cντα ���Aργε��ι κα 0λ�ι �� �Aρκ�δες. A�τ�α α]τ%ν τ%ν συνε�%ν /πιθ'-σεων ?ταν τ, μ�σ�ς π�D α�σθ�ν�νταν κατ@ τ%ν Φλειασ�ων,+λλ@ κα /πειδ� τ�Dς εR�αν στ, μ'σ�ν, XλπιGαν π�ντ�τε 0τι θ@τ�Dς Fπ�τ�)�υν λ�γ�ω /λλε�ψεως τρ�7�μων. �Aλλ@ κα σ� α]τ�ντ�ν ε�σ��λ(, �� �ππε�ς κα �� /π�λεκτ�ι τ%ν Φλειασ�ων,

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 109 –

36. T, 368 π.X.

�λαττ�ν συνειλ�<ντ�. /ν δ) τ�Cτ�ω τ� καιρ� �a μ)ν �Aρκ-δες κα� �a �Aργε0�ι περ� τ3ν π%λιν /κυκλ�<ντ�, κα� κατ=κε;αλ3ν τ8 τε0�ς τ6ς :κρ�π%λεως διDρυττ�νR τ ν δ��νδ�θεν �a μ)ν τ�Qς /π� τ�< τε��υς, �a δ) τ�Qς �*ωθεν �τι:να�α�ν�ντας, /π� τα0ς κλ�μα*ιν sντας, �παι�ν, �a δ)πρ8ς τ�Qς :να�ε�ηκ%τας α"τ ν /π� τ�Qς πCργ�υς /μ-�ντ�, κα� π<ρ ε�ρ%ντες /ν τα0ς σκηνα0ς �;6πτ�να"τ�Cς, πρ�σ;�ρ�<ντες τ ν δραγμτων t �τυ�ν /*α"τ6ς τ6ς :κρ�π%λεως τεθερισμ�να. /ντα<θα δ3 �a μ)ν:π8 τ ν πCργων τ3ν ;λ%γα ;���Cμεν�ι /*#λλ�ντ�, �a δ)/π� τ ν τει ν �π8 τ ν :νδρ ν παι%μεν�ι /*�πιπτ�ν./πε� δ� Uπα* [ρ*αντ� �πε�κειν, ταQ δ3 πIσα ' :κρ%π�-λις �ρημ�ς τ ν π�λεμ�ων /γεγ�νητ�. ε"θQς δ) κα� �aaππε0ς /*#λαυν�νR �a δ) π�λ�μι�ι Gδ%ντες α"τ�Qς :πεD-ρ�υν, καταλιπ%ντες τς τε κλ�μακας κα� τ�Qς νεκρ�Cς,/ν��υς δ) κα� $ ντας :π�κεωλευμ�ν�υς. :π�θαν�ν δ)τ ν π�λεμ�ων �f τε �νδ�ν μα%μεν�ι κα� �a �*ω Wλλ%με-ν�ι �"κ /λττ�υς τ ν xγδ�#κ�ντα. �νθα δ3 θεσασθαιπαρ6ν /π� τ6ς σωτηρ�ας τ�Qς μ)ν �νδρας δε*ι�υμ�ν�υς:λλ#λ�υς, τ=ς δ) γυνα0κας πιε0ν τε ;ερ�Cσας κα� UμααρMI δακρυ�Cσας. πντας δ) τ�Qς παρ%ντας τ%τε γε τ� sντι κλαυσ�γελως ε4εν.

�Eν��αλ�ν δ) κα� τ� �στ�ρ�ω �τει εGς τ8ν Φλει�<ντα �fτε �Aργε0�ι κα� �a �Aρκδες Uπαντες. α1τι�ν δ� �ν τ�< /πι-κε0σθαι α"τ�Qς :ε� τ�0ς Φλειασ��ις &τι Uμα μ)ν zργ�$�-ντ� α"τ�0ς, Uμα δ) /ν μ�σ�ω ε4�ν, κα� /ν /λπ�δι �σαν :ε�δι= τ3ν :π�ρ�αν τ ν /πιτηδε�ων παραστ#σεσθαι α"τ�Cς.�a δ� aππε0ς κα� �a /π�λεκτ�ι τ ν Φλειασ�ων κα�

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 108 –

35. MUς θυμ�Gει τ,ν περ�7ημ� στ��� τ�C !Oμ(ρ�υ (�Iλι�δ�ς Z 484),δακρυ%εν γελσασα.

9

10

Page 56: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

/νισ�υθ'ντες κα +π, τ�Dς �Aθηνα��υς �ππε�ς π�D εFρ�σκ�ντ�/κε�, /πετ'θησαν /ναντ��ν τ�υς τ�ν zρα π�D περν�Cσαν τ,π�τ�μι37, τ�Dς /ν�κησαν κα τ�Dς +ν�γκασαν ν@ Fπ��ωρ�Cν0λη τ�ν Vλλη Hμ'ρα μ'σα +π, τ@ wρειν@ μ'ρη, σ@ν J καρπ,ςπ�D /μ�Gεψαν στ�ν πεδι�δα ν@ +νKκε σ- 7�λ�υς τ�υς κα ν@/7υλ�σσ�ντ� ν@ μ� τ,ν πατ(σ�υν.

11. Σ- κ�π�ια Vλλη38 /κστρατε�α, π�D >καμε κατ@ τ�C Φλει-�Cντ�ς J Θη�α��ς Vρ�ων τKς Σικυ%ν�ς εR�ε μαG� τ�υ κα τ�Dς7ρ�υρ�Dς τ�Dς δικ�"ς τ�υ κα τ�Dς Σικυων��υς κα τ�Dς Πελ-ληνε�ς (γιατ τ�ν /π��� /κε�νη α]τ� +κ�λ�υθ�Cσαν τ�DςΘη�α��υς). Στ�ν /κστρατε�α α]τ� εR�ε π�ρει μ'ρ�ς κα JE67ρων μ- δ"� �ιλι�δες περ�π�υ μισθ�7�ρ�υς. T�τε �� Vλλ�ι+π� α]τ�Dς κατ'�αιναν δι@ μ'σ�υ τ�C Tρικ�ραν�υ στ,ν να,τKς aHρας γι@ ν@ λεηλατ(σ�υν τ�ν πεδι�δα. \A7ησε 0μως JΘη�α��ς τ�Dς Σικυων��υς κα Πελληνε�ς στ, |ψωμα, κ�ντ@στ ς π"λες π�D Jδηγ�Cν στ�ν K�ρινθ� γι@ ν@ μ� μπ�ρ'σ�υν ��Φλει�σι�ι μ- κ�π�ια κυκλωτικ� κ�νησι ν@ τ�Dς >λθ�υν +π,ψηλ�, δηλαδ� π�νω +π, τ, !Hρα��ν.

12. aOταν �� Vνθρωπ�ι στ�ν π�λι +ντελ(7θησαν 0τι ��/�θρ� εR�αν Jρμ(σει στ�ν πεδι�δα, �� �ππε�ς κα �� /π�λεκτ�ιτ%ν Φλειασ�ων /)Kλθαν πρ,ς συν�ντησ� τ�υς, συνKψαν μ��ηκα δ-ν τ�Dς V7ηναν ν@ 7θ�σ�υν στ�ν πεδι�δα. Kα τ, περισ-σ�τερ� μ'ρ�ς τKς Hμ'ρας /π'ρασαν /κε� π�λεμ%ντας μ- +κρ�-��λισμ�"ς, J μ-ν E67ρων κα �� Vνδρες τ�υ καταδι*κ�νταςτ,ν /�θρ, μ'�ρι τ�C μ'ρ�υς 0π�υ μπ�ρ�Cσε ν@ �ρησιμ�π�ιηθKτ, �ππικ�, �� δ- +π, τ�ν π�λι μ'�ρι τ�C να�C τKς aHρας.

13. aOταν �� /�θρ� /θε*ρησαν 0τι ?ταν καιρ,ς ν@ +π�συρ-θ�Cν, +νε�*ρησαν γυρ�G�ντας γ"ρω – γ"ρω τ, Tρικ�ραν�.Γιατ τ, 7αρ�γγι, π�D ?ταν μπρ�στ@ τ, τε���ς, τ�Dς /μπ�διGεν@ π�ρ�υν τ,ν σ"ντ�μ� δρ�μ� γι@ ν@ 7θ�σ�υν στ�Dς Πελλη-νε�ς. �E) Vλλ�υ �� Φλει�σι�ι, +7�C τ�Dς +κ�λ�"θησαν γι@ λ�γ�πρ,ς τ�ν +νω7'ρεια, /γ"ρισαν π�σω κα �αδ�G�ντας κατ@μKκ�ς τ�C τε���υς /πετ'θησαν κατ@ τ%ν Πελλην'ων κα τ%νσυμμ��ων τ�υς.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 111 –

/ν ταCτ?η τ?6 /μ��λ?6 /π� τ?6 δια�σει τ�< π�ταμ�< /πιτ�θε-νται σQν τ�0ς παρ�<σι τ ν �Aθηνα�ων aππε<σιR κα� κρατ#-σαντες /π��ησαν τ�Qς π�λεμ��υς τ8 λ�ιπ8ν τ6ς 'μ�ρας�π8 τ=ς :κρωρε�ας �π�ωρε0ν, Sσπερ :π8 ;ιλ��υ καρ-π�< τ�< /ν τ� πεδ��ω ;υλαττ�μ�ν�υς μ3 καταπατ#σειαν.

A>θις δ� π�τε /στρτευσεν εGς τ8ν Φλει�<ντα 2 /ν τ� Σικυ νι �ρων Θη�α0�ς, �γων �Fς τε α"τ8ς ε4ε ;ρ�υ-ρ�Qς κα� Σικυων��υς κα� Πελλην�αςR [δη γ=ρ τ%τε Yκ�-λ�Cθ�υν τ�0ς Θη�α��ιςR κα� EZ;ρων δ) τ�Qς α�τ�< �ωνμισθ�;%ρ�υς περ� δισιλ��υς συνεστρατεCετ�. �a μ)ν �>ν�λλ�ι α"τ ν δι= τ�< Tρικαρν�υ κατ��αιν�ν /π� τ8lHραι�ν, +ς τ8 πεδ��ν ;θερ�<ντεςR κατ= δ) τ=ς εGςK%ρινθ�ν ;ερ�Cσας πCλας /π� τ�< �κρ�υ κατ�λιπεΣικυων��υς τε κα� Πελλην�ας, &πως μ3 ταCτ?η περιελθ%ν-τες �a Φλεισι�ι κατ= κε;αλ3ν α"τ ν γ�ν�ιντ� �π)ρ τ�<_Hρα��υ. +ς δ� �γνωσαν �a /κ τ6ς π%λεως τ�Qς π�λεμ��υς/π� τ8 πεδ��ν +ρμημ�ν�υς, :ντε*ελθ%ντες �f τε aππε0ς κα��a /π�λεκτ�ι τ ν Φλειασ�ων /μ�ντ� κα� �"κ :ν�εσανεGς τ8 πεδ��ν α"τ�Cς. κα� τ8 μ)ν πλε0στ�ν τ6ς 'μ�ρας/ντα<θα :κρ���λι$%μεν�ι δι6γ�ν, �a μ)ν περ� τ8νEZ;ρ�να /πιδιDκ�ντες μ�ρι τ�< aππασ�μ�υ, �a δ) �νδ�-θεν μ�ρι τ�< _Hρα��υ. /πε� δ) καιρ8ς /δ%κει ε4ναι,:π?6σαν �a π�λ�μι�ι κCκλ�ω τ�< Tρικαρν�υR Sστε γ=ρτ3ν σCντ�μ�ν πρ8ς τ�Qς Πελλην�ας :;ικ�σθαι ' πρ8 τ�<τε��υς ;ραγ* ε4ργε. μικρ8ν δ� α"τ�Qς πρ8ς τ8 sρθι�νπρ�π�μψαντες �a Φλεισι�ι :π�τρεπ%μεν�ι fεντ� τ3νπαρ= τ8 τε0�ς /π� τ�Qς Πελλην�ας κα� τ�Qς μετ� α"τ ν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 110 –

37. Δηλαδ� τ,ν �Aσωπ�.38. T, 366 π.X.

11

12

13

Page 57: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

14. O� Vνδρες 0μως τ�C Θη�α��υ, �λ'π�ντας τ�ν �ιασ"νητ%ν Φλειασ�ων, �μιλλ%ντ� κα α]τ� σ- τα�"τητα γι@ ν@ τ�Dςπρ�7θ�σ�υν κα ν@ >λθ�υν πρ,ς ��(θεια τ%ν Πελλην'ων.�Aλλ@ �� �ππε�ς τ%ν Φλειασ�ων, +7�C >7θασαν πρ%τ�ι, /πετ'-θησαν κατ@ τ%ν Πελλην'ων. �Eκε�ν�ι Fπ'μειναν τ�ν πρ*τη /π�-θεσι. �Aλλ� �� �ππε�ς +7�C Fπε�*ρησαν, /πανKλθαν κα /πετ'θη-σαν κα π�λι μ� α]τ�Dς +π, τ�Dς πεG�"ς, π�D εR�αν 7θ�σει /ντ�% μετα)D γι@ /ν�σ�υσι κα συνKψαν μ��η /κ τ�C συστ�δην.T�τε πλ'�ν �� /�θρ� /τρ�πησαν σ- 7υγ(, +7(ν�ντας νεκρ�Dςμερικ�Dς Σικυων��υς κα π�λλ�Dς γεννα��υς Πελληνε�ς.

15. aYστερα +π� α]τ, τ, κατ�ρθωμα, �� Φλει�σι�ι >στησαντρ�παι� ψ�λλ�ντας λαμπρ,ν παιUνα, καθtς ?ταν 7υσικ�. O�Vνδρες τ�C Θη�α��υ κα τ�C E67ρ�ν�ς >�λεπαν α]τ@ +κ�νη-τ�ι, σ@ν ν@ εR�αν >λθει γι@ ν@ παρακ�λ�υθ(σ�υν κ�π�ι�θ'αμα. aOταν >γιναν α]τ�, κα τ@ δ"� μ'ρη +πεσ"ρθησαν. Kα �� μ-ν πKραν τ,ν δρ�μ� πρ,ς τ�ν Σικυ%να, �� δ- Vλλ�ι /π'στρε-ψαν στ�ν π�λι.

16. �Iδ�D +κ�μη μι@ }ρα�α πρU)ις τ%ν Φλειασ�ων. Συν'λα-�αν Gωνταν, τ,ν Πελλην'α Πρ�)εν� κα�, eν κα τ�Dς >λειπαντ@ π�ντα, τ,ν V7ησαν /λε"θερ� �ωρ ς λ"τρα. Π%ς λ�ιπ,ν ν@μ� +ναγνωρ�ση κανε ς 0τι Vνδρες π�D κ�ν�υν τ'τ�ιες πρ�)ειςδ-ν εRναι μεγαλ�ψυ��ι κα γεννα��ι;

17. ERναι γνωστ, /π�σης τ� Fπ'7εραν γι@ ν@ με�ν�υν πιστ@στ�Dς 7�λ�υς τ�υς. Γιατ�, /πειδ� δ-ν μπ�ρ�Cσαν ν@ μαG'ψ�υντ�Dς καρπ�Dς τKς �*ρας τ�υς, G�Cσαν εIτε +π� α]τ@ π�D >παιρ-ναν +π, τ�ν /�θρικ� �*ρα εIτε μ� α]τ@ π�D +γ�ραGαν +π, τ�νK�ρινθ�. �E) Vλλ�υ γι@ ν@ πUνε στ�ν +γ�ρ� τ�υς +ντιμετ*πι-Gαν π�λλ�Dς κινδ"ν�υς. M- μεγ�λη δυσκ�λ�α /)�ικ�ν�μ�Cσαντ@ +παιτ�"μενα �ρ(ματα, μ- δυσκ�λ�α /π�σης ε|ρισκαν /κε�-ν�υς π�D θ@ τ�Dς τ@ πρ�μ(θευαν. Δ"σκ�λα /π�σης ε|ρισκαν/γγυητ-ς γι@ τ@ G%α π�D θ@ μετ'7εραν τ@ τρ�7ιμα.

18. Στ, τ'λ�ς, /πειδ� εFρ�σκ�ντ� σ- μεγ�λη +μη�αν�α,κατ*ρθωσαν ν@ πε�σ�υν τ,ν X�ρητα39 ν@ δε�θK ν@ συν�δε"ση

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 113 –

κα� �a περ� τ8ν Θη�α0�ν δ) αGσθ%μεν�ι τ3ν σπ�υδ3ν τ νΦλειασ�ων 'μιλλ ντ� &πως ;θσειαν τ�0ς Πελληνε<σι��ηθ#σαντες. :;ικ%μεν�ι δ) πρ%τερ�ι �a aππε0ς /μ�λ-λ�υσι τ�0ς Πελληνε<σι. δε*αμ�νων δ) τ8 πρ τ�ν, /πανα-ωρ#σαντες πλιν σQν τ�0ς παραγεγενημ�ν�ις τ νπε$ ν /ν��αλ�ν κα� /κ ειρ8ς /μ�ντ�. κα� /κ τ�Cτ�υδ3 /γκλ�ν�υσιν �a π�λ�μι�ι, κα� :π�θν?#σκ�υσι τ ν τεΣικυων�ων τιν)ς κα� τ ν Πελλην�ων μλα π�λλ�� κα��νδρες :γαθ��. τ�Cτων δ) γεν�μ�νων �a μ)ν Φλεισι�ιτρ�πα0�ν fσταντ� λαμπρ8ν παιαν�$�ντες, Sσπερ εGκ%ςR �aδ) περ� τ8ν Θη�α0�ν κα� τ8ν EZ;ρ�να περιεDρων τα<τα,Sσπερ /π� θ�αν παραδεδραμηκ%τες. τ�Cτων δ) πραθ�-ντων, �a μ)ν /π� Σικυ ν�ς :π6λθ�ν, �a δ) εGς τ8 �στυ:πεDρησαν.

Kαλ8ν δ) κα� τ�<τ� διεπρ*αντ� �a Φλεισι�ιR τ8ν γ=ρΠελλην�α πρ%*εν�ν $ ντα λα�%ντες, κα�περ πντων σπα-νι$%μεν�ι, :;6καν �νευ λCτρων. γεννα��υς μ)ν δ3 κα�:λκ�μ�υς π ς �"κ �ν τις ;α�η ε4ναι τ�Qς τ�ια<τα διαπρατ-τ�μ�ν�υς;

lΩς γε μ3ν κα� δι= καρτερ�ας τ3ν π�στιν τ�0ς ;�λ�ιςδι�σ�ω$�ν περι;αν�ςR �\ /πε� ε1ργ�ντ� τ ν /κ τ6ς γ6ςκαρπ ν, �$ων τ= μ)ν /κ τ6ς π�λεμ�ας λαμ�ν�ντες, τ= δ)/κ K�ρ�νθ�υ zν�Cμεν�ι, δι= π�λλ ν κινδCνων /π� τ3ν:γ�ρ=ν G%ντες, αλεπ ς μ)ν τιμ3ν π�ρ�$�ντες, αλεπ ςδ) τ�Qς κ�μ�$�ντας διαπ�ρεC�ντες, γλ�σρως δ� /γγυητ=ςκαθιστντες τ ν :*%ντων �π�$υγ�ων.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 112 –

14

15

16

17

Page 58: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

τ�ν /7�δι�π�μπ( τ�υς. aOταν δ- >7θασε στ,ν Φλει�Cντα, τ,νπαρεκ�λεσαν ν@ τ�Dς ��ηθ(ση ν@ στε�λ�υν τ�Dς +μ���υς στ�νΠελλ(νη40. Kα πρ�γματι α]τ�Dς τ�Dς V7ησαν /κε�. �A7�C δ-+γ�ρασαν τρ�7ιμα κα /πρ�μηθε"θησαν 0σα Fπ�G"για ?τανδυνατ�ν, +νε�*ρησαν τ�ν ν"κτα. Δ-ν +γν��Cσαν, �'�αια, 0τι J/�θρ,ς θ@ τ�Dς >στηνε /ν'δρες, +λλ� /σκ'πτ�ντ� 0τι ?ταν λιγ*-τερ� κακ, ν@ μ��ωνται +π, τ, ν@ μ� >��υν τ� ν@ 7Uνε.

19. O� Φλει�σι�ι πρ��ωρ�Cσαν πρ�γματι μ- τ,ν X�ρητα.aOταν 0μως συν�ντησαν τ�Dς /�θρ�"ς, +μ'σως Vρ�ισαν τ�νμ��η κα παρακιν%ντας J �νας τ,ν Vλλ� /πετ'θησαν 7ων�G�-ντας συγ�ρ�νως τ,ν X�ρητα ν@ >λθη γι@ ��(θει� τ�υς. �A7�C/ν�κησαν τ,ν /�θρ, κα τ,ν >διω)αν +π, τ,ν δρ�μ�, >7θασαν>τσι στ�ν π�λι τ�υς, /ν% εR�αν σ*σει τ�Dς =αυτ�"ς τ�υς κα τ�ν/7�δι�π�μπ( τ�υς. �Eπειδ� δ- εR�αν )αγρυπν(σει τ�ν ν"κτα,/κ�ιμ(θηκαν τ�ν Hμ'ρα /κε�νη μ'�ρις 0τ�υ H Hμ'ρα εR�ε πρ�-�ωρ(σει π�λ".

20. aOταν cγ'ρθη J X�ρης, �� �ππε�ς κα �� πι, δραστ(ρι�ι+π, τ�"ς Jπλ�τες /παρ�υσι�σθησαν μπρ�στ� τ�υ κα τ�CεRπαν: «X�ρη, στ, �'ρι σ�υ εRναι σ(μερα ν@ /πιτ"�ης τ, πι,σημαντικ, πρUγμα. O� Σικυ*νι�ι w�υρ*ν�υν /ναντ��ν μας �ναμ'ρ�ς στ@ σ"ν�ρ� μας >��ντας π�λλ�Dς ��κ�δ�μ�υς, +λλ� ��ιπ�λλ�Dς Jπλ�τες. Θ@ πUμε λ�ιπ,ν μπρ�στ@ /με�ς �� �ππε�ς μ-τ�Dς πι, +νδρε��υς Jπλ�τες. Σ", /@ν θ'λης ν@ μUς +κ�λ�υθ(σηςμ- τ�Dς μισθ�7�ρ�υς σ�υ, Iσως θ@ �ρKς τ, >ργ� τελειωμ'ν�.\Iσως 0μως μ- τ�ν /μ7�νισ� σ�υ, πρ�καλ'σης τ�ν τρ�π� τ�C/�θρ�C, 0πως στ�ν Πελλ(νη. �E@ν εFρ�σκης κ�π�ια δυσκ�λ�αστ ς πρ�τ�σεις μας, συμ��υλε"σ�υ τ�Dς θε�Dς μ- μι@ θυσ�α.ΦανταG�μαστε, πρ�γματι, 0τι �� θε� θ@ σ- παρακιν(σ�υν ν@κ�μης α]τ@ περισσ�τερ� +π, μUς. Πρ'πει δ- ν@ )'ρης /π�σηςκα α]τ�, X�ρη. �E@ν κ�μης α]τ�, π�D σ�C GητUμε, θ@ μUς /)α-

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 115 –

40. !H Πελλ(νη εR�ε /παν'λθει στ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, /) α�τ�ας τ%ν /)�ρ�-στων τ�Dς Jπ���υς Fπεστ(ρι)ε J X�ρης.

[δη δ) παντπασιν :π�ρ�<ντες Xρητα διεπρ*αντ�σ;�σι παραπ�μψαι τ3ν παραπ�μπ#ν. /πε� δ) /ν Φλει-�<ντι /γ�νετ�, /δε#θησαν α"τ�< κα� τ�Qς :ρε��υς συν-εκπ�μψαι εGς τ3ν Πελλ#νην. κ:κε�ν�υς μ)ν /κε0 κατ�λι-π�ν, :γ�ρσαντες δ) κα� /πισκευασμεν�ι 2π%σα /δCνα-ντ� �π�$Cγια νυκτ8ς :π?6σαν, �"κ :γν��<ντες &τι /νε-δρεCσ�ιντ� �π8 τ ν π�λεμ�ων, :λλ= ν�μ�$�ντες αλεπD-τερ�ν ε4ναι τ�< μεσθαι τ8 μ3 �ειν τ:πιτ#δεια. κα�πρ�?6σαν μ)ν �a Φλεισι�ι μετ= Xρητ�ςR /πε� δ) /ν�τυ-�ν τ�0ς π�λεμ��ις, ε"θQς �ργ�υ τε ε1�ντ� κα� παρακε-λευσμεν�ι :λλ#λ�υς /ν�κειντ�, κα� Uμα Xρητα /πι-��ηθε0ν /�%ων. ν�κης δ) γεν�μ�νης κα� /κ�ληθ�ντων /κτ6ς 2δ�< τ ν π�λεμ�ων, �Fτω δ3 �1καδε κα� Bαυτ�Qς κα�t �γ�ν :π�σωσαν. +ς δ) τ3ν νCκτα YγρCπνησαν, /κθευ-δ�ν μ�ρι π%ρρω τ6ς 'μ�ρας. /πε� δ) :ν�στη 2 Xρης,πρ�σελθ%ντες �f τε aππε0ς κα� �a ρησιμDτατ�ι τ ν2πλιτ ν �λεγ�νR |Ω Xρης, �*εστ� σ�ι τ#μερ�ν κλλιστ�ν�ργ�ν διαπρ*ασθαι. ωρ��ν γ=ρ /π� τ�0ς &ρ�ις 'μ0ν �aΣικυDνι�ι τει�$�υσιν, �Gκ�δ%μ�υς μ)ν π�λλ�Qς ��ντες,2πλ�τας δ) �" πνυ π�λλ�Cς. 'γησ%μεθα μ)ν �>ν 'με0ς �aaππε0ς κα� τ ν 2πλιτ ν �a /ρρωμεν�στατ�ιR σQ δ) τ8*ενικ8ν �ων /=ν :κ�λ�υθ?6ς, 1σως μ)ν διαπεπραγμ�νασ�ι καταλ#ψ?η, 1σως δ) /πι;ανε�ς σQ y�π#ν, Sσπερ /νΠελλ#ν?η, π�ι#σεις. εG δ� τι δυσερ�ς σ�ι /στ�ν Oν λ�γ�-μεν, :νακ��νωσαι τ�0ς θε�0ς θυ%μεν�ςR

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 114 –

39. �Aθηνα��ς στρατηγ�ς π�D εR�ε, 7α�νεται, τ�ν �δρα τ�υ στ�ν K�ρινθ�κα εR�ε σταλK ν@ ��ηθ(ση τ�Dς Φλειασ��υς.

18

19

20

Page 59: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

σ7αλ�σης �να w�υρ�, π�D θ@ εRναι ��σις /)�ρμ(σεως κατ@ τ�C/�θρ�C, θ@ >�ης σ*σει μι@ π�λι 7ιλικ� κα θ@ +π�κτ(σηςμεγ�λη δ�)α στ�ν πατρ�δα σ�υ κα θ@ καταστKς wν�μαστ�τα-τ�ς μετα)D τ%ν συμμ��ων κα τ%ν /�θρ%ν».

21. !O X�ρης, +7�C /πε�σθη, πρ�σ'7ερε θυσ�α, /ν% +μ'σως�� �ππε�ς τ%ν Φλειασ�ων 7�ρ�Cσαν τ�Dς θ*ρακες κα /�αλ�νω-ναν τ@ Vλ�γ� τ�υς κα �� Jπλ�τες =τ��μαGαν 0,τι εRναι +ναγκα��γι@ τ, πεGικ�. aOταν }πλ�σθησαν κα /πKγαν στ,ν τ�π� τKςθυσ�ας εFρKκαν τ,ν X�ρη κα τ,ν μ�ντι π�D >ρ��νταν πρ,ςσυν�ντησ� τ�υς, J Jπ���ς τ�Dς εRπε 0τι H θυσ�α FπKρ)εε]ν�ϊκ(. «�Aλλ@ περιμ'νετε» εRπαν «γιατ κα /με�ς /π�σης θ@�γ�Cμε +μ'σως». �Aμ'σως δ', καθtς /δ�θη H διαταγ� +π, τ,νκ(ρυκα, �� μισθ�7�ρ�ι >τρε)αν γρ(γ�ρα, σ@ν ν@ τ�Dς κατε��εκ�π�ι�ς θε��ς GKλ�ς.

22. aOταν J X�ρης /)εκ�νησε, τ, �ππικ, κα τ, πεGικ, τ%νΦλειασ�ων /π(γαιναν μπρ�στ�. Kα στ�ν +ρ�� μ-ν /π�ρε"�ντ�γρ(γ�ρα, >πειτα δ- >τρε�αν. Στ, τ'λ�ς �� �ππε�ς >τρε�αν καλ-π�G�ντες, �� δ- στρατι%τες >τρε�αν 0σ� μπ�ρ�Cσαν πι, γρ(-γ�ρα, /ν% συγ�ρ�νως διατηρ�Cσαν τ�ν γραμμ� τKς παρατ�-)ε*ς τ�υς. �E) Vλλ�υ J X�ρης τ�Dς +κ�λ�υθ�Cσε μ- �Kματα�". �Hταν δ- H zρα λ�γ� πρ�τ�C ν@ δ"ση J �λι�ς. EFρKκαντ�τε τ�Dς /�θρ�Dς στ, τε���ς, Vλλ�υς ν@ λ�"ωνται, Vλλ�υς ν@μαγειρε"�υν, Vλλ�υς ν@ Gυμ*ν�υν, Vλλ�υς ν@ =τ�ιμ�G�υν τ@κρε���τια τ�υς.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 117 –

�G%μεθα γ=ρ �τι σε μIλλ�ν 'μ ν τ�Qς θε�Qς τα<τα πρτ-τειν κελεCσειν. τ�<τ� δ) ρ#, 9 Xρης, ε> εGδ�ναι, &τι /=ντα<τα πρ*?ης, τ�0ς μ)ν π�λεμ��ις /πιτετειικ^ς �σει,;ιλ�αν δ) π%λιν διασεσωκDς, ε"κλε�στατ�ς δ) κα� /ν τ?6πατρ�δι �σει, xν�μαστ%τατ�ς δ) κα� /ν τ�0ς συμμ�ιςκα� π�λεμ��ις. 2 μ)ν δ3 Xρης πεισθε�ς /θCετ�, τ ν δ)Φλειασ�ων ε"θQς �a μ)ν aππε0ς τ�Qς θDρακας /νεδC�ντ�κα� τ�Qς fππ�υς /αλ�ν�υν, �a δ) 2πλ0ται &σα εGς πε$8νπαρεσκευ$�ντ�. /πε� δ) :ναλα�%ντες τ= &πλα /π�ρεC�-ντ� �νθα /θCετ�, :π#ντα α"τ�0ς 2 Xρης κα� 2 μντις,κα� �λεγ�ν &τι καλ= τ= aερ. :λλ= περιμ�νετε, �;ασανR[δη γ=ρ κα� 'με0ς �*ιμεν. +ς δ) τιστα /κηρCθη, θε�Mατιν� πρ�θυμ�Mα κα� �a μισθ�;%ρ�ι ταQ /*�δραμ�ν. /πε� δ)Xρης [ρ*ατ� π�ρεCεσθαι, πρ�?6σανR α"τ�< �a τ ν Φλει-ασ�ων aππε0ς κα� πε$��R κα� τ8 μ)ν πρ τ�ν τα�ως'γ�<ντ�, �πειτα δ) /τρ%α$�νR τ�λ�ς δ) �a μ)ν aππε0ςκατ= κρτ�ς [λαυν�ν, �a δ) πε$�� κατ= κρτ�ς �θε�ν +ςδυνατ8ν /ν τ*ει, �Pς κα� 2 Xρης σπ�υδ?6 /πηκ�λ�Cθει.�ν μ)ν �>ν τ?6ς Sρας μικρ8ν πρ8 δCντ�ς 'λ��υR κατελμ-�αν�ν δ) τ�Qς /ν τ� τε�ει π�λεμ��υς τ�Qς μ)ν λ�υ�μ�-ν�υς, τ�Qς δ � xψ�π�ι�υμ�ν�υς, τ�Qς δ) ;υρ ντας, τ�Qςδ) στι�δας π�ι�υμ�ν�υς.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 116 –

21

22

Page 60: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

23. Bλ'π�ντας τ�ν σ7�δρ�τητα τKς /7�δ�υ, κατελ(7θησαν+π, 7��� κα /τρ�πησαν σ- 7υγ(, +7�C /γκατ'λειψαν τ ς πρ�-μ(θει'ς τ�υς σ� α]τ�Dς τ�Dς γεννα��υς Vνδρες. �Eκε�, +7�C /δε�-πνησαν μ- α]τ@ τ@ τρ�7ιμα κα μ� /κε�να π�D >7εραν +π, τ�νπ�λι τ�υς, πρ�σ'7εραν θυσ�ες γι@ τ�ν /πιτυ��α τ�υς, >ψαλαντ,ν παιUνα, /γκατ'στησαν 7ρ�υρ�Dς κα /κ�ιμ(θηκαν. �E)Vλλ�υ �� K�ρ�νθι�ι, 0ταν �νας +γγελια7�ρ�υς, π�D >7θασε τ�νν"κτα, τ�Dς +ν(γγειλε τ@ ν'α τKς Θυαμ�ας, /7'ρθησαν π�λD7ιλικ�. Δι'τα)αν δι@ τ�C κ(ρυκ�ς ν@ συγκεντρωθ�Cν 0λα τ@�μ�)ια κα 0λα τ@ Fπ�G"για. T@ /7�ρτωσαν μ- σιτ�ρι κα τ@συν*δευσαν στ,ν Φλει�Cντα. Kα 0σ� �ρ�ν� /�ρει�σθη ν@ κτι-σθK τ, τε���ς, >καναν +π�στ�λ-ς κ�θε Hμ'ρα.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 119 –

+ς δ’ ε4δ�ν τ3ν σ;�δρ%τητα τ6ς /;%δ�υ, ε"θQς /κπλαγ�ν-τες �;υγ�ν, καταλιπ%ντες τ�0ς :γαθ�0ς :νδρσι πντατ:πιτ#δεια. κ:κε0ν�ι μ)ν τα<τα δειπν#σαντες κα��1κ�θεν �λλα /λθ%ντα, +ς /π’ ε"τυ�Mα σπε�σαντες κα�παιαν�σαντες κα� ;υλακ=ς καταστησμεν�ι, κατ�δαρ-θ�ν. �a δ) K�ρ�νθι�ι, :;ικ�μ�ν�υ τ6ς νυκτ8ς :γγ�λ�υπερ� τ6ς Θυαμ�ας, μλα ;ιλικ ς κηρC*αντες τ= $εCγηκα� τ= �π�$Cγια πντα κα� σ�τ�υ γεμ�σαντες εGς τ8νΦλει�<ντα παρ#γαγ�νR κα� jωσπερ /τει�$ετ� τ8 τε0�ς,Bκστης 'μ�ρας παραπ�μπα� /γ�γν�ντ�.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 118 –

23

Page 61: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

K E Φ A Λ A I O N Γ

!O Στυμ7�λι�ς A�ν'ας, στρατηγ,ς τ%ν �Aρκ�δων, /πανα7'ρει τ�Dς

/)�ρ�στ�υς τKς Σικυ%ν�ς. !O E67ρων, τ"ρανν�ς τKς Σικυ%ν�ς, πρ�-

σπαθε� ν@ διατηρ(ση τ�ν /)�υσ�α μ- τ�ν ��(θεια τKς Σπ�ρτης κα

τ%ν Θη�%ν. Φ�νε"εται 0μως στ�ν Θ(�α (366).

1. aOσ�ν +7�ρU στ�Dς Φλειασ��υς, �� Jπ���ι κα πιστ� στ�Dς 7�λ�υς /δε��θησαν κα γεννα��ι στ,ν π�λεμ� κα +7ω-σιωμ'ν�ι στ�Dς συμμ���υς τ�υς, παρ@ τ�ν >λλειψι π�D εR�αν+π, 0λα, γι@ 0λα α]τ@ μ�λησα Xδη. Σ�εδ,ν τ,ν Iδι� καιρ,41 JA�ν'ας J Στυμ7�λι�ς42, π�D εR�ε γ�νει στρατηγ,ς τ%ν �Aρκ�-δων, /πειδ� /ν�μισε 0τι 0σα συν'�αιναν στ�ν Σικυ%να δ-ν?σαν +νεκτ�, +ν'�ηκε στ�ν +κρ�π�λι μ- τ,ν στρατ� τ�υ,συγκαλε� τ�Dς /πι7ανεστ'ρ�υς π�D >μεναν στ�ν π�λι, καθtςκα /κε�ν�υς π�D εR�αν /)�ρισθK �ωρ ς +π�7ασι τ�C λα�C43.

2. Tαραγμ'ν�ς +π, τ@ μ'τρα α]τ@ J E67ρων κατ'7υγε στ,λιμ�νι τKς Σικυ%ν�ς, καλε� +π, τ�ν K�ρινθ� τ,ν Πασ�μηλ�44,παραδ�δει δι@ μ'σ�υ α]τ�C τ, λιμ�νι στ�Dς Λακεδαιμ�ν��υςκα ε�σ'ρ�εται κα π�λι στ�ν συμμα��α τ�υς, +π�δεικν"�ντας>τσι 0τι δ-ν εR�ε πα"σει π�τ- ν@ εRναι πιστ,ς στ�Dς Λακεδαιμ�-ν��υς. Γιατ τ�ν στιγμ� π�D H π�λις εR�ε κληθK ν@ ψη7�ση, /@νθ@ +πε7�σιGε ν@ /γκαταλε�ψη τ�ν συμμα��α, α]τ,ς μ- λ�γ�υςVλλ�υς κατεψ(7ισε τ�ν πρ�τασι.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 121 –

43. A]τ� εR�αν /)�ρισθK +ντικαν�νικ%ς μ- διαταγ� τ�C E67ρ�ν�ς.44. Γι’ α]τ,ν εIδαμε π�ρα π�νω (Δ, IV, § 4 )

K E Φ A Λ A I O N I I I

Περ� μ)ν δ3 Φλειασ�ων, +ς κα� πιστ�� τ�0ς ;�λ�ις /γ�-ν�ντ� κα� �λκιμ�ι /ν τ� π�λ�μ�ω διετ�λεσαν, κα� +ςπντων σπαν�$�ντες δι�μεν�ν /ν τ?6 συμμα�Mα, ε1ρηται.σεδ8ν δ) περ� τ�<τ�ν τ8ν ρ%ν�ν AGν�ας Στυμ;λι�ς,στρατηγ8ς τ ν �Aρκδων γεγενημ�ν�ς, ν�μ�σας �"κ:νεκτ ς �ειν τ= /ν τ� Σικυ νι, :να�=ς σQν τ� Bαυτ�<στρατεCματι εGς τ3ν :κρ%π�λιν συγκαλε0 τ ν Σικυων�ωντ ν τε �νδ�ν sντων τ�Qς κρατ�στ�υς κα� τ�Qς �νευ δ%γ-ματ�ς /κπεπτωκ%τας μετεπ�μπετ�. ;��ηθε�ς δ) τα<τα 2EZ;ρων κατα;εCγει εGς τ8ν λιμ�να τ ν Σικυων�ων, κα�μεταπεμψμεν�ς Πασ�μηλ�ν /κ K�ρ�νθ�υ, δι= τ�Cτ�υπαραδ�δωσι τ8ν λιμ�να τ�0ς Λακεδαιμ�ν��ις κα� /ν ταCτ?ηα> τ?6 συμμα�Mα :νεστρ�;ετ�, λ�γων +ς Λακεδαιμ�ν��ιςδιατελ��η πιστ8ς iν. &τε γ=ρ ψ6;�ς /δ�δ�τ� /ν τ?6 π%λει,εG δ�κ��η :;�στασθαι, μετ� xλ�γων :π�ψη;�σασθαι �;ηR

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 120 –

41. Δηλαδ� τ, 366 π.X.42. !H Στ"μ7αλ�ς ?ταν π�λις κ�ντ@ στ�ν Στυμ7αλ�α λ�μνη.

1

2

Page 62: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

3. Στ�ν συν'�εια /γκαθ�δρυσε τ�ν δημ�κρατ�α, /πειδ� Xθελεν@ /κδικηθK α]τ�Dς π�D τ,ν πρ�δωσαν. «Kα τ*ρα», εRπε,«0λ�υς α]τ�Dς π�D σUς πρ�δωσαν, τ�Dς /)*ρισα. �E@ν λ�ιπ,νεR�α τ�ν δ"ναμι, θ@ +π�στατ�Cσα κα θ@ >7ερνα μ- τ, μ'ρ�ςσας 0λη τ�ν π�λι. �Eπ τ�C παρ�ντ�ς σUς παραδ�δω τ,ν λιμ'να,τ�C Jπ���υ >�ω γ�νει κ"ρι�ς». \Aκ�υσαν �'�αια π�λλ� τ@λ�για τ�υ α]τ�, +λλ@ π�σ�ι τ,ν /π�στευσαν δ-ν εRναι π�λD7ανερ�.

4. �Aλλ@ +7�C Vρ�ισα, θ'λω ν@ τελει*σω διηγ�"μεν�ς τ�ν�στ�ρ�α γι@ τ,ν E67ρ�να.�Eπειδ� λ�ιπ,ν ?λθαν σ- ρK)ι στ�νΣικυ%να �� +ριστ�κρατικ� μ- τ�Dς δημ�κρατικ�"ς, J E67ρων/πανKλθε στ�ν π�λι μ- �να σ%μα μισθ�7�ρων, π�D /πKρε +π,τ�ν �Aθ(να45. \Eγινε τ�τε κ"ρι�ς τKς π�λεως μ- τ�ν ��(θεια τ%νδημ�κρατικ%ν. aOμως J �ρμ�στ�ς Θη�α��ς κρατ�Cσε τ�ν +κρ�-π�λι. �Eπειδ� λ�ιπ,ν κατ�λα�ε 0τι δ-ν θ@ ?ταν δυνατ, ν@ γ�νηκ"ρι�ς τKς π�λεως, /7� 0σ�ν �� Θη�α��ι κατε��αν τ�ν +κρ�π�λι,/μ�Gεψε �ρ(ματα κα +νε�*ρησε μ- τ,ν σκ�π, ν@ πε�ση τ�DςΘη�α��υς μ- α]τ@ τ@ �ρ(ματα ν@ /κδι*)�υν τ�Dς +ριστ�κρατι-κ�Dς κα ν@ τ�C παραδ*σ�υν )αν@ τ�ν π�λι.

5. �Aλλ@ �� παλι� /)�ριστ�ι, 0ταν >μαθαν γι@ τ, τα)�δι τ�υκα τ@ σ�'δι� τ�υ, >τρε)αν κα α]τ� στ ς ΘK�ες γι@ ν@ +ντι-δρ�σ�υν. �Eπειδ� 0μως τ,ν >�λεπαν ν@ συναναστρ'7εται τ�DςVρ��ντες μ- ��κει�τητα, /7��(θησαν μ� /πιτ"�η α]τ@ π�DXθελε κα τ�τε μερικ� +π� α]τ�Dς ριψ�κινδυνε"�ντας >σ7α)αντ,ν E67ρ�να στ�ν +κρ�π�λι, τ�ν zρα π�D �� Vρ��ντες κα H��υλ� συνεδρ�αGαν. O� Vρ��ντες κατ�πιν }δ(γησαν τ�DςδρUστες στ�ν ��υλ� κα εRπαν τ@ =)Kς:

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 123 –

45. O� �Aθηνα��ι τ,ν /��(θησαν σ@ν 7�λ�ι τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων. T�Cτ�>γινε τ, 365 π.X.

�πειτα δ) τ�Qς πρ�δ%ντας Bαυτ8ν ��υλ%μεν�ς τιμωρ#σα-σθαι δ6μ�ν καταστ6σαι. κα� ν<ν, �;η, ;εCγ�υσιν �π �/μ�< πντες �a �μIς πρ�διδ%ντες. εG μ)ν �>ν /δυνσθην/γD, &λην Vν �ων τ3ν π%λιν πρ8ς �μIς :π�στην. ν<ν δ��N /γκρατ3ς /γεν%μην τ8ν λιμ�να παραδ�δωκα �μ0ν.Yκρ� ντ� μ)ν δ3 π�λλ�� α"τ�< τα<ταR 2π%σ�ι δ) /πε�θ�-ντ� �" πνυ κατδηλ�ν.

�Aλλ= γ=ρ /πε�περ Yρ*μην, διατελ�σαι ��Cλ�μαι τ=περ� EZ;ρ�ν�ς. στασιασντων γ=ρ /ν τ� Σικυ νι τ ν τε�ελτ�στων κα� τ�< δ#μ�υ, λα�^ν 2 EZ;ρων �Aθ#νηθεν*ενικ8ν πλιν κατ�ρεται. κα� τ�< μ)ν �στεως /κρτεισQν τ� δ#μ�ωR Θη�α��υ δ) Wρμ�στ�< τ3ν :κρ%π�λιν ��-ντ�ς, /πε� �γνω �"κ �ν δυνμεν�ς τ ν Θη�α�ων /%ντωντ3ν :κρ%π�λιν τ6ς π%λεως κρατε0ν, συσκευασμεν�ςρ#ματα �iετ�, +ς τ�Cτ�ις πε�σων Θη�α��υς /κ�λλεινμ)ν τ�Qς κρατ�στ�υς, παραδ�<ναι δ� α"τ� πλιν τ3νπ%λιν. αGσθ%μεν�ι δ) �a πρ%σθεν ;υγδες τ3ν 2δ8να"τ�< κα� τ3ν παρασκευ#ν, :ντεπ�ρεC�ντ� εGς τ=ςΘ#�ας. +ς δ� BDρων α"τ8ν �Gκε�ως τ�0ς �ρ�υσι συν%ντα,;��ηθ�ντες μ3 διαπρ*αιτ� t ��Cλεται, παρεκινδCνευ-σν τινες κα� :π�σ;ττ�υσιν /ν τ?6 :κρ�π%λει τ8νEZ;ρ�να, τ ν τε :ρ%ντων κα� τ6ς ��υλ6ς συγκαθημ�-νων. �a μ�ντ�ι �ρ�ντες τ�Qς π�ι#σαντας εGσ#γαγ�ν εGςτ3ν ��υλ#ν, κα� �λεγ�ν τδε.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 122 –

3

4

5

Page 63: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

6. «Π�λ�τες, /με�ς α]τ�Dς /δ% π�D /σκ�τωσαν τ,ν E67ρ�νατ�Dς κατηγ�ρ�Cμε γι@ /γκληματ�ες κα Gητ�Cμε τ�ν π�ιν� τ�Cθαν�τ�υ. f'ρ�υμε 0τι �� καλ� Vνθρωπ�ι δ-ν διαπρ�ττ�υνπ�τ- �6τε Vδικ� �6τε +ν�σι�, /ν +ντιθ'σει πρ,ς τ�Dς κακ�Dς ��Jπ���ι κ�ν�υν μ-ν τ, κακ�, +λλ@ πρ�σπαθ�Cν ν@ δια7"γ�υν.O� Vνθρωπ�ι α]τ� 0μως τ�σ� Fπερ'�ησαν 0λ�υς τ�Dς Vλλ�υςστ, θρ�σ�ς κα στ�ν /γκληματικ�τητα, zστε μπρ�στ@ στ@μ�τια α]τ%ν τ%ν +ρ��ντων κα μπρ�στ@ σ- σUς τ�Dς Iδι�υς,π�D >�ετε τ, δικα�ωμα ν@ +π�7ασ�σετε γι@ τ�ν Gω� κα τ,νθ�νατ� τ%ν +νθρ*πων, +πε7�σισαν +7� =αυτ%ν κα /σκ�τω-σαν τ,ν Vνθρωπ�. �E@ν λ�ιπ,ν α]τ� �� /γκληματ�ες δ-ν τιμω-ρηθ�Cν μ- τ�ν /σ��τη τ%ν π�ιν%ν, π�ι,ς θ@ τ�λμ(ση π�τ- ν@>λθη στ�ν π�λι μας; T� δ- θ@ π�θη H π�λις μας, /@ν θ@ εRναιδυνατ, στ,ν καθ'να ν@ σκ�τ*νη κ�π�ι�ν Vνθρωπ�, πρ�τ�C ν@καταστ(ση γνωστ, τ,ν σκ�π, γι@ τ,ν Jπ��� >�ει >λθει; �Eμε�ςλ�ιπ,ν κατηγ�ρ�Cμε α]τ�Dς τ�Dς +νθρ*π�υς }ς τ�Dς πλ'�ν+ν�σι�υς, τ�Dς πλ'�ν Vδικ�υς, τ�Dς μεγαλ"τερ�υς /γκληματ�ες,γιατ /κτ,ς τ�"των κα τ�ση περι7ρ�νησι >δει)αν στ�ν π�λιμας. Σε�ς πλ'�ν, +7�C +κ�"σατε τ�ν κατηγ�ρ�α, /πι��λετε σ�α]τ�Dς τ�ν π�ιν� π�D πιστε"ετε 0τι τ�Dς πρ'πει».

7. O� μ-ν Vρ��ντες τ'τ�ια εRπαν. aOσ�ν +7�ρU στ�Dς 7�νε�ς,+ρν(θηκαν 0λ�ι 0τι FπKρ)αν /κτελεστ-ς τ�C 7�ν�υ, /κτ,ς +π,�να, J Jπ���ς }μ�λ�γησε κα J Jπ���ς Vρ�ισε ν@ +π�λ�γKται>τσι περ�π�υ: «\O�ι, Θη�α��ι, δ-ν εRναι δυνατ,ν ν@ σUς περι-7ρ�νK �νας Vνθρωπ�ς, 0ταν γνωρ�Gη 0τι εRναι στ, �'ρι σας ν@τ�C κ�μετε 0,τι θ'λετε. T� λ�ιπ,ν μ- �θησε ν@ σκ�τ*σω /δ%τ,ν Vνδρα; Πρ%τα—πρ%τα, ν@ εRσθε �'�αι�ι γι� α]τ�, γιατ εR�α τ�ν �ε�αι�τητα 0τι H πρU)ις μ�υ ?ταν δ�καιη κα , δε"τερ�,γιατ π�στευα πtς σε�ς θ@ κρ�νετε δ�καια. \H)ερα πρ�γματι 0τισε�ς �� Iδι�ι τ,ν �Aρ��α, τ,ν !Yπ�τη κα τ�Dς συντρ�7�υς τ�υς,π�D /πι�σατε κα τ�Dς Jπ���υς /κρ�νατε /ν���υς γι@ 0μ�ια/γκλ(ματα μ- τ,ν E67ρ�να, δ-ν περιμ'νατε ν@ τ�Dς δικ�σετε,+λλ@ τ�Dς /τιμωρ(σατε +μ'σως μ�λις μπ�ρ'σατε, γιατ /πι-

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 125 –

|Ω �νδρες π�λ0ται, 'με0ς τ�υτ�σ� τ�Qς :π�κτε�νανταςEZ;ρ�να διDκ�μεν περ� θαντ�υ, 2ρ ντες &τι �a μ)νσD;ρ�νες �"δ)ν δ#π�υ �δικ�ν �"δ) :ν%σι�ν π�ι�<σιν,�a δ) π�νηρ�� π�ι�<σι μ�ν, λανθνειν δ) πειρ νται, �Nτ�ιδ) τ�σ�<τ�ν πντας :νθρDπ�υς �περ�ε�λ#κασι τ%λμ?ητε κα� μιαρ�Mα Sστε παρ� α"τς τε τ=ς :ρ=ς κα� παρ�α"τ�Qς �μIς τ�Qς κυρ��υς �Fστινας δε0 :π�θν?#σκειν κα��Fστινας μ#, α"τ�γνωμ�ν#σαντες :π�κτειναν τ8ν�νδρα. εG �>ν �Nτ�ι μ3 δDσ�υσι τ3ν /στην δ�κην, τ�ςπ�τε πρ8ς τ3ν π%λιν θαρρ ν π�ρεCσεται; τ� δ) πε�σεται 'π%λις, εG /*�σται τ� ��υλ�μ�ν�ω :π�κτε0ναι πρ�ν δηλ σαι&τ�υ jνεκα Xκει jκαστ�ς; 'με0ς μ)ν δ3 τ�Cτ�υς διDκ�μεν+ς :ν�σιωττ�υς κα� :δικωττ�υς κα� :ν�μωττ�υς κα�πλε0στ�ν δ3 �περιδ%ντας τ6ς π%λεως. �με0ς δ) :κηκ�%-τες 2π��ας τιν8ς �μ0ν δ�κ�<σιν �*ι�ι ε4ναι δ�κης, ταCτηνα"τ�0ς /π�θετε.

Oa μ)ν �ρ�ντες τ�ια<τα ε4π�νR τ ν δ) :π�κτεινντων�a μ)ν �λλ�ι Yρν�<ντ� μ3 α"τ%ειρες γεγεν6σθαιR εPς δ)+μ�λ�γ#κει, κα� τ6ς :π�λ�γ�ας Oδ� πως [ρετ�. �Aλλ��περ�ρIν μ�ν, 9 Θη�α0�ι, �" δυνατ8ν �μ ν :νδρ� wςεGδε�η κυρ��υς [μ)ν] sντας & τι ��Cλεσθε α"τ� ρ6σθαιRτ�νι μ3ν πιστεCων /νθδε :π�κτεινα τ8ν �νδρα; ε> 1στε&τι πρ τ�ν μ)ν τ� ν�μ�$ειν δ�και�ν π�ιε0ν, �πειτα δ) τ� �μIς xρθ ς γνDσεσθαιR ?[δειν γ=ρ &τι κα� �με0ς τ�Qς περ��Aρ�αν κα� _Yπτην, ��ς /λ�ετε &μ�ια EZ;ρ�νι πεπ�ιη-κ%τας, �" ψ6;�ν :νεμε�νατε, :λλ= 2π%τε πρ τ�ν /δυν-σθητε /τιμωρ#σασθε,

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 124 –

6

7

Page 64: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

στε"ατε 0τι �� +π�δεδειγμ'ν�ι /γκληματ�ες κα �� κατα7ανε�ςπρ�δ�τες κα /κε�ν�ι π�D /πι�ειρ�Cν ν@ /πι��λ�υν τυρανν�αεRναι Xδη καταδικασμ'ν�ι σ- θ�νατ� +π, 0λ�υς τ�Dς +νθρ*-π�υς.

8. Λ�ιπ,ν J E67ρων δ-ν ?ταν >ν���ς γι@ 0λα τ@ /γκλ(ματα;EFρKκε τ�Dς να�Dς γεμ�τ�υς +7ιερ*ματα �ρυσ@ κα +ργυρ@κα τ�Dς Vδειασε /) Jλ�κλ(ρ�υ. Π�ι,ς θ@ μπ�ρ�Cσε ν@ εRναιπι, 7ανερ,ς πρ�δ�της +π, τ,ν E67ρ�να, J Jπ���ς δεμ'ν�ς μ-�να στεν, δεσμ, 7ιλ�ας μ- τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, τ�Dς /γκατ'-λειψε γι@ σUς κα J Jπ���ς, +7�C +ντ(λλα)ε μαG� σας 0ρκ�υςκαλKς π�στεως, σUς πρ�δωσε κα π�λι κα παρ'δωσε τ,ν λιμ'ναστ�Dς /�θρ�"ς σας; Kα >πειτα, δ-ν ?ταν +ναμ7ισ�(τητα �ναςτ"ρανν�ς J Vνθρωπ�ς π�D >κανε δ�"λ�υς ��ι μ�ν� +νθρ*π�υς/λε"θερ�υς, +λλ� +κ�μη κα α]τ�Dς τ�Dς π�λ�τες, J Jπ���ς/σκ�τωνε, /)*ριGε, �ρπαGε τ@ +γαθ� τ�υς ��ι +π, +νθρ*π�υς/γκληματ�ες, +λλ@ /κε�νων π�D Xθελε; �Hσαν δ- α]τ� �� καλ"-τερ�ι π�λ�τες.

9. \Eπειτα, +7�C /πανKλθε στ�ν π�λι μ- τ�Dς πι, 7ανατι-κ�Dς /�θρ�"ς σας, τ�Dς �Aθηνα��υς, >στρεψε τ@ 0πλα /ναντ��ντ�C �ρμ�στK σας. �Eπειδ� δ- δ-ν κατ*ρθωσε ν@ τ,ν δι*)η +π,τ�ν +κρ�π�λι, /μ�Gεψε �ρ(ματα κα ?λθε /δ%. �E@ν �'�αια/μ�Gευε στρατι%τες κα /ρ��ταν /ναντ��ν σας, θ@ μ�C �ρω-στ�"σατε ��ρι, eν τ,ν /σκ�τωνα. �Aλλ� 0ταν /)�ικ�ν�μησε �ρ(-ματα κα ?λθε γι@ ν@ σUς δια7θε�ρη μ- α]τ@ κα ν@ σUς πε�σην@ τ,ν κ�μετε /κ ν'�υ κ"ρι� τKς π�λεως, π%ς θ@ μπ�ρ�"σατεν@ μ- καταδικ�σετε σ- θ�νατ�, π�D /τιμ*ρησα �να τ'τ�ι�νVνθρωπ�; Γιατ�, 0ταν /)αναγκ�G�υν κ�π�ι� μ- τ�ν +πειλ� τ%ν0πλων, α]τ, εRναι �'�αια κακ, γι� α]τ�ν, +λλ� 0μως δ-ν λ�γ�G�-νται γι� α]τ, Vδικ�ι. aOσ�ι 0μως δια7θε�ρ�νται μ- τ@ �ρ(ματαπαρ@ τ, δ�και�, α]τ, δ-ν εRναι μ�ν� κακ�, +λλ@ κα Vτιμ�.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 127 –

ν�μ�$�ντες τ ν τε περι;αν ς :ν�σ�ων κα� τ ν ;ανερ ςπρ�δ�τ ν κα� τυραννε0ν /πιειρ�Cντων �π8 πντων:νθρDπων θνατ�ν κατεγν σθαι. �Zκ�υν κα� EZ;ρωνπIσι τ�Cτ�ις �ν��ς �ν; παραλα�^ν μ)ν γ=ρ τ= aερ=μεστ= κα� :ργυρ ν κα� ρυσ ν :ναθημτων κεν=πντων τ�Cτων :π�δει*ε. πρ�δ%της γε μ3ν τ�ς Vν περι-;αν�στερ�ς EZ;ρ�ν�ς ε1η, wς ;ιλα�τατ�ς μ)ν iν Λακε-δαιμ�ν��ις �μIς :ντ� /κε�νων εfλετ�R πιστ= δ) δ�Qς κα�λα�^ν παρ� �μ ν πλιν πρ�Cδωκεν �μIς κα� παρ�δωκετ�0ς /ναντ��ις τ8ν λιμ�να; κα� μ3ν π ς �"κ :πρ�;ασ�-στως τCρανν�ς �ν, wς δ�Cλ�υς μ)ν �" μ%ν�ν /λευθ�ρ�υς:λλ= κα� π�λ�τας /π��ει, :πεκτ�ννυε δ) κα� /;υγδευεκα� ρ#ματα :;?ηρε0τ� �" τ�Qς :δικ�<ντας, :λλ� ��ςα"τ� /δ%κει; �Nτ�ι δ) �σαν �a ��λτιστ�ι. α>θις δ) μετ=τ ν /ναντιωττων �μ0ν �Aθηνα�ων κατελθ^ν εGς τ3νπ%λιν /ναντ�α μ)ν �θετ� τ= &πλα τ� παρ� �μ ν Wρμ�στ?6R/πε� δ� /κε0ν�ν �"κ /δυνσθη /κ τ6ς :κρ�π%λεως /κ�α-λε0ν, συσκευασμεν�ς ρ#ματα δε<ρ� :;�κετ�. κα� εG μ)ν&πλα 'θρ�ικ^ς /;νη /;� �μIς, κα� ριν �ν μ�ι ε1ετε, εG:π�κτεινα α"τ%νR wς δ) ρ#ματα �λθε παρασκευσμεν�ς,+ς τ�Cτ�ις �μIς δια;θερ ν κα� πε�σων πλιν κCρι�να"τ8ν π�ι6σαι τ6ς π%λεως, τ�Cτ�ω /γ^ τ3ν δ�κην /πιθε�ςπ ς Vν δικα�ως �;� �μ ν :π�θν�ιμι; κα� γ=ρ �a μ)ν&πλ�ις �ιασθ�ντες �λπτ�νται μ�ν, �" μ�ντ�ι �δικ�� γε:να;α�ν�νταιR �a δ) ρ#μασι παρ= τ8 ��λτιστ�ν δια;θα-ρ�ντες Uμα μ)ν �λπτ�νται, Uμα δ) αGσCν?η περιπ�πτ�υ-σιν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 126 –

8

9

Page 65: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

10. �E@ν /ν τ�"τ�ις ?ταν δικ�ς μ�υ πρ�σωπικ,ς /�θρ�ς, 7�λ�ςδ- δικ�ς σας, παραδ'��μαι κα /γt 0τι θ@ εR�α Vδικ� ν@ τ,ν σκ�-τ*σω μ'σα στ�ν π�λι σας. aOμως J Vνθρωπ�ς, π�D σUς πρ�-δωσε, θ@ ?ταν δυνατ, ν@ εRναι περισσ�τερ� /�θρ,ς δικ�ς μ�υ,παρ@ δικ�ς σας; �Aλλ�, μ@ τ,ν Δ�α, θ@ μπ�ρ�Cσε ν@ ε�πK κανε�ς,?λθε μ- τ�ν θ'λησ� τ�υ. Kα |στερα α]τ,ς π�D θ@ τ,ν /σκ�τωνεμακρι@ +π, τ�ν π�λι σας, θ@ ?ταν V)ι�ς /πα�ν�υ, τ*ρα δ- π�D?λθε γι@ ν@ πρ�σθ'ση στ@ παλι@ /γκλ(ματα κα Vλλα ν'α, θ@Fπ�στηρ�)η κανε ς 0τι δ-ν /7�νε"θη δ�καια; �Aλλ@ μπ�ρε� ν@Fπ�δε�)η κανε ς 0τι Fπ�ρ�ει στ�Dς aEλληνες μ'ρ�ς π�D ν@ Fπ�ρ-��υν συνθKκες τ'τ�ιες, π�D ν@ πρ�στατε"�υν τ�Dς πρ�δ�τες,τ�Dς /πιστρ'7�ντες λιπ�τ�κτες u τ�Dς τυρ�νν�υς;

11. �Eκτ,ς α]τ%ν θυμηθKτε 0τι >�ετε δι@ ψη7�σματ�ς +π�-7ασ�σει τ�ν >κδ�σι τ%ν /)�ρ�στων μετα)D 0λων τ%ν π�λεωντKς !Eλλ�δ�ς. �Aλλ� 0ταν κ�π�ι�ς /)�ριστ�ς /πιστρ'7η στ�νπατρ�δα τ�υ �ωρ ς κ�ιν� +π�7ασι τ%ν συμμ��ων, μπ�ρε� ν@Fπ�στηρ�)η κανε ς 0τι δ-ν εRναι δ�και� ν@ θανατωθK; aOσ�ν+7�ρU σ- /μ', >�ω τ�ν γν*μη 0τι, /@ν μ- σκ�τ*σετε, θ@ π�ρετε/κδ�κησι γι@ τ,ν μεγαλ"τερ� /�θρ� σας. T�]ναντ��ν, /@ν +να-γνωρ�σετε 0τι /ν(ργησα δ�καια, θ@ +π�δε�)ετε 0τι /π(ρατε/κδ�κησι ��ι μ�ν� /) wν�ματ�ς σας, +λλ� +κ�μη κα /) wν�ματ�ς0λων τ%ν συμμ��ων».

12. �A7�C �� Θη�α��ι Vκ�υσαν α]τ@ +πε7�νθησαν 0τιδ�καια /τιμωρ(θη J E67ρων. �Eν τ�"τ�ις �� συμπ�λ�τες τ�υμετ'7εραν τ, σ%μα τ�υ κα τ,ν >θαψαν στ�ν +γ�ρ�46, σ@ν V)ι�Vνδρα κα τ,ν σ'��νται σ@ν +ρ�ηγ'τη τKς π�λε*ς των. (\Eτσι,καθtς 7α�νεται, τ, πλε�στ�ν τ%ν +νθρ*πων +π�δ�δει στ�Dςε]εργ'τες τ�υ τ, �ν�μα τ�C μεγ�λ�υ +νδρ�ς)47.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 129 –

47. M- καυστικ� ε�ρωνε�α μιλ�ει /δ% γι@ τ,ν λα, J +ριστ�κρατικ,ς τ@7ρ�ν(ματα �στ�ρικ�ς.

εG μ)ν τ��νυν /μ�� μ)ν π�λ�μι�ς �ν, �μ0ν δ) ;�λ�ς, κ:γ^2μ�λ�γ μ3 καλ ς �ν μ�ι �ειν παρ� �μ0ν τ�<τ�ν :π�-κτε0ναιR 2 δ) �μIς πρ�διδ�Qς τ� /μ�� π�λεμιDτερ�ς �ν L�μ0ν; :λλ= ν3 Δ�α, ε1π�ι �ν τις, Bκ^ν �λθε. π�< �ωνlEλλησι σπ�νδ=ς :π�δε0*αι L πρ�δ%ταις L παλιναυτ�μ%-λ�ις L τυρνν�ις; κM�τα εG μ)ν :πε%μεν�ν τ6ς 'μετ�ραςπ%λεως :π�κτειν� τις α"τ%ν, /πα�ν�υ Vν /τCγανεR ν<ν δ)&τε πλιν �λθεν �λλα πρ8ς τ�0ς πρ%σθεν κακ= π�ι#σων,�" δικα�ως ;ησ� τι α"τ8ν τεθνναι; πρ8ς δ) τ�Cτ�ις :να-μν#σθητε &τι κα� /ψη;�σασθε δ#π�υ τ�Qς ;υγδας :γω-γ�μ�υς ε4ναι /κ πασ ν τ ν συμμα�δων. &στις δ) �νευκ�ιν�< τ ν συμμων δ%γματ�ς κατ�ρεται ;υγς,τ�<τ�ν ��ι τις Vν εGπε0ν &πως �" δ�και%ν /στιν :π�θν?#-σκειν; /γD ;ημι, 9 �νδρες, :π�κτε�ναντας μ)ν �μIς /μ)τετιμωρηκ%τας �σεσθαι :νδρ� τ� πντων �μ0ν π�λεμιω-ττ�ω, γν%ντας δ) δ�καια πεπ�ιηκ�ναι α"τ�Qς τετιμωρη-κ%τας ;ανε0σθαι �π�ρ τε �μ ν α"τ ν κα� �π)ρ τ ν συμ-μων Wπντων.

Oa μ)ν �>ν Θη�α0�ι τα<τα :κ�Cσαντες �γνωσανδ�καια τ8ν EZ;ρ�να πεπ�νθ�ναιR �a μ�ντ�ι π�λ0ταια"τ�< +ς �νδρα :γαθ8ν κ�μισμεν�ι �θαψν τε /ν τ?6:γ�ρMI κα� +ς :ρηγ�την τ6ς π%λεως σ���νται. [�Fτως,+ς ��ικεν, �a πλε0στ�ι 2ρ�$�νται τ�Qς ε"εργ�τας Bαυτ ν�νδρας :γαθ�Qς ε4ναι].

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 128 –

46. T�Cτ� +π�τελε� μεγ�λη τιμ(, γιατ H τα7� νεκρ%ν +παγ�ρευ�ταν στ�ν+γ�ρ�.

10

11

12

Page 66: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

K E Φ A Λ A I O N Δ

O� �Aθηνα��ι μετ@ τ�ν +π�τυ��α τ�υς στ,ν �Ωρωπ, συμμα��Cν μ-

τ�Dς �Aρκ�δες. O� K�ρ�νθι�ι συμμα��Cν μ- τ�Dς Θη�α��υς. O� �Hλε��ι

καλ�Cν σ- ��(θεια τ�Dς ΣπαρτιUτες κατ@ τ%ν �Aρκ�δων. !O �Aρ��δα-

μ�ς HττUται +π, τ�Dς �Aρκ�δες. T'λ�ς, μετ@ +π, π�λλ-ς περιπ'τειες,

�Aρκ�δες κα �Hλε��ι ε�ρηνε"�υν.

1. Kα 0σα μ-ν ?σαν σ�ετικ@ μ- τ,ν E67ρ�να τ@ /μνημ�-νευσα. \Hδη /παν'ρ��μαι στ�ν δι(γησι, +π, τ�ν Jπ��α εR�α)ε7"γει. �Eν% δηλαδ� �� Φλει�σι�ι /τε��ιGαν +κ�μη τ�ν Θυαμ�ακα J X�ρης εFρ�σκετ� +κ�μη κ�ντ� τ�υς, �� /)�ριστ�ι κατ'λα-�αν τ,ν �Ωρωπ�. O� �Aθηνα��ι τ�τε /��δισαν μ- 0λες τ�υς τ ςδυν�μεις /ναντ��ν α]τKς τKς π�λεως κα +νεκ�λεσαν τ,νX�ρητα +π, τ�ν Θυαμ�α. Στ, δι�στημα α]τ, J λιμ'νας τKςΣικυ%ν�ς +νακατελ(7θη +π, τ�Dς κατ��κ�υς τKς π�λεως κα τKς �Aρκαδ�ας. aOσ�ν +7�ρU στ�Dς �Aθηνα��υς, κανε ς +π,τ�Dς συμμ���υς δ-ν τ�Dς /��(θησε. Γι� α]τ, Fπε�ρε*θησαν ν@+π�συρθ�Cν +7(ν�ντας τ,ν �Ωρωπ, στ@ �'ρια τ%ν Θη�α�ων,μ'�ρις 0τ�υ λη7θK γι@ τ, G(τημα α]τ, δικαστικ� +π�7ασις.

2. �E) Vλλ�υ, J Λυκ�μ(δης, 0ταν >μαθε 0τι �� �Aθηνα��ι εR�ανπαρ�π�να κατ@ τ%ν συμμ��ων τ�υς, δι�τι α]τ� +ντιμετ*πι-σαν /) α�τ�ας τ�υς Vπειρες δυσκ�λ�ες, /ν% κανε ς +π� α]τ�Dς σ�+ντ�λλαγμα γι� α]τ@ δ-ν >τρε)ε ν@ τ�Dς ��ηθ(ση, >πεισε τ�DςMυρ��υς48 ν@ διαπραγματευθ�Cν μαG� τ�υς γι@ συμμα��α. Στ�ν+ρ�� μερικ� +π, τ�Dς �Aθηνα��υς /δυσκ�λε"�ντ�, +7�C ?σανσ"μμα��ι τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων, ν@ συμμα�(σ�υν μ- τ�Dς

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 131 –

48. Γι’ α]τ�Dς >γινε λ�γ�ς π�ρα π�νω (I. § 38).

K E Φ A Λ A I O N I V

Kα� τ= μ)ν περ� EZ;ρ�ν�ς ε1ρηταιR /γ^ δ) �νθεν εGςτα<τα /*��ην /πνειμι. �τι γ=ρ τειι$%ντων τ ν Φλεια-σ�ων τ3ν Θυαμ�αν κα� τ�< Xρητ�ς �τι παρ%ντ�ς�Ωρωπ8ς �π8 τ ν ;ευγ%ντων κατελ#;θη…στρατευσα-μ�νων δ) πντων �Aθηνα�ων /π� α"τ8ν κα� τ8ν Xρηταμεταπεμψαμ�νων /κ τ6ς Θυαμ�ας, 2 μ)ν λιμ3ν α> 2 τ νΣικυων�ων πλιν �π’ α"τ ν τε τ ν π�λιτ ν κα� τ ν�Aρκδων Wλ�σκεταιR τ�0ς δ� �Aθηνα��ις �"δε�ς τ ν συμμ-ων /��#θησεν, :λλ� :νεDρησαν Θη�α��υς παρακατα-θ�μεν�ι τ8ν �Ωρωπ8ν μ�ρι δ�κης.

Kαταμαθ^ν δ) 2 Λυκ�μ#δης μεμ;�μ�ν�υς τ�Qς �Aθη-να��υς τ�0ς συμμ�ις, &τι α"τ�� μ)ν π�λλ= πργματαε4�ν δι� /κε�ν�υς, :ντε��#θησε δ� α"τ�0ς �"δε�ς, πε�θειτ�Qς μυρ��υς πρττειν περ� συμμα�ας πρ8ς α"τ�Cς. τ8μ)ν �>ν πρ τ�ν /δυσ�ραιν%ν τινες τ ν �Aθηνα�ων

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 130 –

1

2

Page 67: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

/�θρ�"ς τ�υς. aOμως, +7�C /σκ'7θησαν, εFρKκαν 0τι /) Iσ�υ?ταν συμ7'ρ�ν κα στ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς κα σ� α]τ�Dς ν@ μ�>��υν πλ'�ν �� �Aρκ�δες τ�ν +ν�γκη τ%ν Θη�α�ων κα /δ'�θη-σαν στ�ν συμμα��α τ�Dς �Aρκ�δες.

3. �E) Vλλ�υ κα J Λυκ�μ(δης, J Jπ���ς εR�ε διε)αγ�γει τ ςδιαπραγματε"σεις π'θανε κατ@ τ�ν /πιστρ�7( τ�υ κατ@ τρ�π�μυστηρι*δη. �Aπ, τ@ π�λλ@ δηλαδ� πλ��α, π�D FπKρ�αν /κε�/πKρε /κε�ν� π�D Xθελε κα� +7�C συμ7*νησε μ- τ�Dς ναCτες, 0τιθ@ τ,ν +πε���αGαν, 0π�υ α]τ,ς Gητ�Cσε, πρ�τ�μησε ν@ +π��ι-�ασθK στ, μ'ρ�ς +κρι�%ς π�D εFρ�σκ�ντ� �� /)�ριστ�ι. Kα /κε�ν�ς μ-ν >τσι +π'θανε, +λλ@ H συμμα��α παρ'μεινε.

4. �E) Vλλ�υ J Δημ�τ�ων εRπε στ�ν συν'λευσι τ�C Δ(μ�υ τ%ν�Aθηνα�ων 0τι H συμμα��α μ- τ�Dς �Aρκ�δες τ�C /7αιν�ταν 0τικαλ%ς >γινε, +λλ�, πρ�σ'θεσε, >πρεπε ν@ δ*σ�υν διαταγ-ςστ�Dς στρατηγ�Dς γι@ ν@ κρατ(σ�υν τ�ν K�ρινθ� Fπ, τ�ν/)�ρτησι τ%ν �Aθηνα�ων. aOταν Vκ�υσαν α]τ@ �� K�ρ�νθι�ι,>στειλαν γρ(γ�ρα +ρκετ�Dς 7ρ�υρ�"ς, +ν(κ�ντας στ@ δικ�τ�υς στρατε"ματα, παντ�C, 0π�υ FπKρ�αν 7ρ�υρ-ς τ%ν �Aθη-να�ων, κα τ�Dς παρεκ�λεσαν ν@ +π�συρθ�Cν α]τ��, γιατ δ-ντ�Dς εR�αν πλ'�ν +ν�γκη. A]τ� Fπ�κ�υσαν. aOταν δ- τ@ στρα-τε"ματ� τ�υς /γκατ'λειψαν τ@ 7ρ�"ρια κα συγκεντρ*θηκανστ�ν π�λι, �� K�ρ�νθι�ι /κ(ρυ)αν 0τι, /@ν κανε ς +π, τ�Dς�Aθηνα��υς εR�ε +δικηθK,ν@ δ*ση τ, �ν�μ� τ�υ γι@ ν@ τ�C +π�-δ�θK δικαι�σ"νη.

5. \Eτσι εR�αν τ@ πρ�γματα, 0ταν >7θασε J X�ρης μ- τ,νστ�λ� πρ, τ%ν Kεγ�ρε%ν. aOταν /πληρ�7�ρ(θη τ@ γεγ�ν�τα,εRπε 0τι, /πειδ� Vκ�υσε 0τι σκευωρ�Cν /ναντ��ν τKς π�λεως,?λθε γι@ ν@ τ�ν ��ηθ(ση49. O� K�ρ�νθι�ι 0μως τ,ν ε]�αρ�στη-σαν, +λλ@ παρ@ ταCτα δ-ν /δ'�θησαν τ@ πλ��α στ, λιμ�νι τ�υςκα τ,ν παρεκ�λεσαν ν@ +π�πλε"ση. \Eδιω)αν +κ�μη κα τ�DςJπλ�τες, +7�C τ�Dς �καν�π��ησαν. Kατ� α]τ,ν τ,ν τρ�π�λ�ιπ,ν +πεσ"ρθησαν �� �Aθηνα��ι +π, τ�ν K�ρινθ�.

6. Στ�Dς �Aρκ�δες 0μως +ναγκ�σθηκαν λ�γ�ω τKς συμμα��ας

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 133 –

τ8 Λακεδαιμ�ν��ις sντας ;�λ�υς γεν�σθαι τ�0ς /ναντ��ιςα"τ ν συμμ�υςR /πειδ3 δ) λ�γι$%μεν�ι ηFρισκ�ν�"δ)ν με0�ν Λακεδαιμ�ν��ις [ σ;�σιν :γαθ8ν τ8 �Aρκ-δας μ3 πρ�σδε0σθαι Θη�α�ων, �Fτω δ3 πρ�σεδ��ντ�τ3ν τ ν �Aρκδων συμμα�αν. κα� Λυκ�μ#δης τα<ταπρττων, :πι^ν �Aθ#νηθεν δαιμ�νιDτατα :π�θν?#σκει.sντων γ=ρ παμπ%λλων πλ��ων, /κλε*μεν�ς τ�Cτων w/��Cλετ�, κα� συνθ�μεν�ς τ�0ς ναCταις :π��ι�σαι &π�ια"τ8ς κελεC�ι, εfλετ� /ντα<θα /κ�6ναι �νθα �a ;υγδες/τCγαν�ν sντες. κ:κε0ν�ς μ)ν �Fτως :π�θν?#σκει, 'μ�ντ�ι συμμα�α sντως /περα�νετ�.

EGπ%ντ�ς δ) Δημ�τ�ων�ς /ν τ� δ#μ�ω τ ν �Aθηνα�ων+ς ' μ)ν πρ8ς τ�Qς �Aρκδας ;ιλ�α καλ ς α"τ� δ�κ��ηπρττεσθαι, τ�0ς μ�ντ�ι στρατηγ�0ς πρ�στ*αι �;ηρ6ναι &πως κα� K%ρινθ�ς σ�Dα ?� τ� δ#μ�ω τ ν �Aθη-να�ωνR :κ�Cσαντες δ) τα<τα �a K�ρ�νθι�ι, ταQ π�μψα-ντες aκαν�Qς ;ρ�υρ�Qς Bαυτ ν πντ�σε &π�υ �Aθηνα0�ι/;ρ�Cρ�υν ε4παν α"τ�0ς :πι�ναι, +ς �"δ)ν �τι δε%μεν�ι;ρ�υρ ν. �a δ� /πε�θ�ντ�. +ς δ) συν6λθ�ν �a /κ τ ν;ρ�υρ�ων �Aθηνα0�ι εGς τ3ν π%λιν, /κ#ρυ*αν �a K�ρ�ν-θι�ι, ε1 τις :δικ�0τ� �Aθηνα�ων, :π�γρ;εσθαι, +ς ληψ�-μ�ν�υς τ= δ�καια. �Fτω δ) τ�Cτων /%ντων Xρης :;ι-κνε0ται μετ= ναυτικ�< πρ8ς Kεγρεις. /πε� δ) �γνω τ=πεπραγμ�να, �λε*εν &τι :κ�Cσας /πι��υλεCεσθαι τ?6π%λει ��ηθ ν παρε�η. �a δ� /παιν�σαντες α"τ8ν �"δ�ν τιμIλλ�ν /δ��ντ� τ=ς να<ς εGς τ8ν λιμ�να, :λλ� :π�πλε0ν/κ�λευ�νR κα� τ�Qς 2πλ�τας δ) τ= δ�καια π�ι#σαντες :π�-πεμψαν. /κ μ)ν �>ν τ6ς K�ρ�νθ�υ �a �Aθηνα0�ι �Fτως:πηλλγησαν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 132 –

49. M- τ,ν τρ�π� α]τ, Xθελε, 0πως 7α�νεται, ν@ καταλ��η τ�ν π�λι, +λλ@�� K�ρ�νθι�ι /ματα�ωσαν τ@ σ�'δι� τ�υ.

3

4

5

Page 68: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

ν@ στε�λ�υν �ππε�ς γι@ ��(θεια, στ�ν περ�πτωσι π�D κ�π�ι�ς/�θρ,ς θ@ /)εστρ�τευε /ναντ��ν τ�υς. �Aλλ@ δ-ν /π�τησανστ�ν Λακωνικ� γι@ ν@ τ�Dς κτυπ(σ�υν.

�E) Vλλ�υ �� K�ρ�νθι�ι, �λ'π�ντας 0τι θ@ τ�Dς ?ταν δ"σκ�λ�ν@ σωθ�Cν, γιατ κα πρ�σ7ατα εR�αν νικηθK κατ@ )ηρ@ κα γιατ �� �Aθηνα��ι πρ�σετ'θησαν στ�Dς /�θρ�"ς τ�υς, +πε7�σι-σαν ν@ συγκρ�τ(σ�υν �να σ%μα μισθ�7�ρων +π, πεG�Dς κα �ππε�ς. !Oδηγ%ντας τ,ν στρατ, α]τ, ��ι μ�ν�ν /7"λασσαν τ�νπ�λι τ�υς, +λλ@ κα π�ικιλ�τρ�πως πρ�)εν�Cσαν κακ, στ�Dςγειτ�νικ�Dς /�θρ�"ς. \Eστειλαν 0μως στ ς ΘK�ες πρ'σ�εις, γι@ν@ ρωτ(σ�υν, /@ν θ@ /γ�ν�ντ� δεκτ� γι@ ν@ διαπραγματευ-θ�Cν ε�ρ(νη.

7. aOταν �� Θη�α��ι τ�Dς εRπαν ν@ πUνε κα τ�Dς >διδανFπ�σ�εσι 0τι θ@ συν�ψ�υν ε�ρ(νη, �� K�ρ�νθι�ι τ�Dς παρεκ�λε-σαν ν@ τ�Dς /πιτρ'ψ�υν ν@ πUνε /π�σης κα στ�Dς συμμ���υςτ�υς, γι@ ν@ κ�μ�υν ε�ρ(νη μ’ α]τ�Dς π�D θ@ Xθελαν, +7(ν�νταςν@ κ�ν�υν π�λεμ� σ� α]τ�Dς π�D θ@ πρ�τιμ�Cσαν τ,ν π�λεμ�.aOταν δ- �� Θη�α��ι τ�Dς /π'τρεψαν ν@ κ�μ�υν κα α]τ�,/πKγαν �� K�ρ�νθι�ι στ�ν Λακεδα�μ�να κα εRπαν τ@ /)Kς:

8. «�Eρ��μαστε σ- σUς, Λακεδαιμ�νι�ι, μ- τ�ν �δι�τητα τ�C7�λ�υ κα σUς παρακαλ�Cμε, /@ν �λ'πετε κ�π�ι� τρ�π� σωτη-ρ�ας γι@ μUς στ�ν /)ακ�λ�"θησι τ�C π�λ'μ�υ, ν@ μUς τ,νFπ�δε�)ετε. aOμως, /@ν κρ�νετε 0τι H κατ�στασ�ς μας εRναι π�λDδ"σκ�λη, ν@ κ�μωμε ε�ρ(νη μαG� σας, στ�ν περ�πτωσι π�D θ@�λ'πετε σ� α]τ� κα δικ� σας συμ7'ρ�ν. Γιατ εIσαστε α]τ� μ-τ�Dς Jπ���υς θ@ πρ�τιμ�"σαμε περισσ�τερ� +π, κ�θε Vλλ�νν@ Gητ(σωμε τ�ν σωτηρ�α μας. �E@ν τ�]ναντ��ν θεωρ(σετε 0τι>�ετε συμ7'ρ�ν ν@ /)ακ�λ�υθ(σετε τ,ν π�λεμ�, σUς παρακα-λ�Cμε ν@ μUς +7(σετε ν@ κ�μωμε ε�ρ(νη. Γιατ �πα) κα σωθ�Cμε θ@ μπ�ρ'σωμε, Iσως, ν@ σUς 7αν�Cμε �ρ(σιμ�ι στ,μ'λλ�ν /ν%, /@ν �αθ�Cμε τ*ρα, εRναι 7ανερ, 0τι δ-ν θ@ μπ�ρ'-σωμε ν@ σUς 7αν�Cμε π�τ- πλ'�ν �ρ(σιμ�ι».

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 135 –

τ�0ς μ�ντ�ι �Aρκσι π�μπειν Yναγκ$�ντ� τ�Qς aππ�ας/πικ�Cρ�υς δι= τ3ν συμμα�αν, ε1 τις στρατεC�ιτ� /π� τ3ν�Aρκαδ�ανR τ6ς δ) Λακωνικ6ς �"κ /π��αιν�ν /π� π�λ�μ�ω.

T�0ς δ) K�ρινθ��ις /νθυμ�υμ�ν�ις +ς αλεπ ς ��ια"τ�Qς σωθ6ναι, κρατ�υμ�ν�υς μ)ν κα� πρ%σθεν κατ=γ6ν, πρ�σγεγενημ�νων δ) α"τ�0ς �Aθηνα�ων :νεπιτη-δε�ων, �δ�*εν Wθρ��$ειν κα� πε$�Qς κα� aππ�ας μισθ�;%-ρ�υς. 'γ�Cμεν�ι δ) τ�Cτων, Uμα μ)ν τ3ν π%λιν /;Cλατ-τ�ν, Uμα δ) π�λλ= τ�Qς πλησ��ν π�λεμ��υς κακ ς /π��-�υνR εGς μ�ντ�ι Θ#�ας �πεμψαν /περησ�μ�ν�υς εG τC�ιενVν /λθ%ντες εGρ#νης. /πε� δ) �a Θη�α0�ι G�ναι /κ�λευ�ν,+ς /σ�μ�νης, /δε#θησαν �a K�ρ�νθι�ι /Iσαι σ;Iς /λθε0νκα� /π� τ�Qς συμμ�υς, +ς μετ= μ)ν τ ν ��υλ�μ�νωνπ�ιησ%μεν�ι τ3ν εGρ#νην, τ�Qς δ) π%λεμ�ν αaρ�υμ�ν�υς/σ�ντες π�λεμε0ν. /;�ντων δ) κα� τα<τα πρττειν τ νΘη�α�ων, /λθ%ντες εGς Λακεδα�μ�να �a K�ρ�νθι�ι ε4π�νR_Hμε0ς, 9 �νδρες Λακεδαιμ%νι�ι, πρ8ς �μIς πρεσμεν�μ�τερ�ι ;�λ�ι, κα� :*ι�<μεν, εG μ�ν τινα 2ρIτε σωτηρ�αν'μ0ν, /=ν διακαρτερ μεν π�λεμ�<ντες, διδ*αι κα� 'μIςRεG δ) :π%ρως γιγνDσκετε ��ντα τ= 'μ�τερα, εG μ)ν κα��μ0ν συμ;�ρει, π�ι#σασθαι μεθ � �μ ν τ3ν εGρ#νην R +ς�"δ) μετ � �"δ�νων Vν Xδι�ν L μεθ � �μ ν σωθε�ημεν. εGμ�ντ�ι �με0ς λ�γ�$εσθε συμ;�ρειν �μ0ν π�λεμε0ν, δε%-μεθα �μ ν /Iσαι 'μIς εGρ#νην π�ι#σασθαι. σωθ�ντεςμ)ν γ=ρ 1σως Vν α>θις �τι π�τ) /ν καιρ� �μ0ν γεν��μεθαR/=ν δ) ν<ν :π�λDμεθα, δ6λ�ν &τι �"δ�π�τε ρ#σιμ�ι �τι/σ%μεθα.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 134 –

6

7

8

Page 69: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

9. aOταν Vκ�υσαν τ�Dς λ�γ�υς α]τ�Dς �� Λακεδαιμ�νι�ισυνε��"λευσαν τ�Dς K�ρινθ��υς ν@ κ�μ�υν ε�ρ(νη κα V7ησαντ�Dς Vλλ�υς συμμ���υς τ�υς /λε"θερ�υς, ν@ G(σ�υν �συ��ι,/7� 0σ�ν δ-ν θ@ /πιθυμ�Cσαν ν@ /)ακ�λ�υθ(σ�υν τ,ν π�λεμ�μαG� τ�υς. aOσ�ν +7�ρU σ- α]τ�Dς τ�Dς �δ��υς, /δ(λωσαν 0τιθ@ /)ακ�λ�υθ�Cσαν τ,ν π�λεμ�, Jπ�ιαδ(π�τε κα eν ?ταν Hτ"�η π�D �� θε� τ�Dς /πε7"λασσαν. aOμως δ-ν θ@ /δ'��ντ�π�τ- ν@ ��σ�υν τ�ν Mεσσ(νη50, π�D παρ'λα�αν +π, τ�Dς πατ'-ρες τ�υς.

10. aOταν λ�ιπ,ν �� K�ρ�νθι�ι Vκ�υσαν α]τ�, /πKγαν στ ςΘK�ες γι@ ν@ κ�μ�υν τ�ν ε�ρ(νη. aOμως �� Θη�α��ι εR�αν τ�ν+)�ωσι ν@ ε�σ'λθ�υν κα στ�ν συμμα��α τ�υς. T�τε α]τ� +π(-ντησαν 0τι συμμα��α δ-ν σημα�νει κα ε�ρ(νη, +λλ@ +λλαγ�π�λ'μ�υ. �E@ν 0μως Xθελαν, πρ�σ'θεσαν, ?σαν �τ�ιμ�ι ν@συν�ψ�υν δ�καιη ε�ρ(νη, /@ν κα �� Θη�α��ι τ, Xθελαν. O�Θη�α��ι τ�τε /πειδ� τ�Dς /θα"μασαν, δι�τι, παρ@ τ,ν κ�νδυν�στ,ν Jπ��� εFρ�σκ�ντ�, δ-ν Xθελαν ν@ /μπλακ�Cν σ- π�λεμ� μ-τ�Dς ε]εργ'τες τ�υς, τ�Dς παρε�*ρησαν τ�ν ε�ρ(νη, καθtς κα στ�Dς Φλειασ��υς κα σ� /κε�ν�υς, π�D εR�αν >λθει μαG� τ�υςστ ς ΘK�ες, Fπ, τ,ν 0ρ� J καθ'νας ν@ εRναι κ"ρι�ς τKς �*ραςτ�υ. Kα μ- τ�Dς 0ρ�υς α]τ�Dς /δ�θησαν �� 0ρκ�ι.

11. �A7�C >γινε ε�ρ(νη π�νω σ� α]τ�ν τ�ν ��σι, �� Φλει�σι�ι/γκατ'λειψαν +μ'σως τ�ν Θυαμ�α. aOμως �� �Aργε��ι, π�D εR�ανJρκισθK 0τι θ@ τηρ(σ�υν τ�ν ε�ρ(νη μ- τ�Dς Iδι�υς 0ρ�υς,/πειδ� δ-ν κατ*ρθωσαν ν@ /πιτ"��υν, zστε �� /)�ριστ�ι τ%νΦλειασ�ων ν@ παραμε�ν�υν στ, Tρικ�ραν�, σ@ν ν@ παρ'μενανστ�ν π�λι τ�υς, κατ'λα�αν τ�ν θ'σι α]τ� κα /τ�π�θ'τησαν7ρ�υρ�, μ- τ,ν �σ�υρισμ, 0τι α]τ� H �*ρα ?ταν δικ( τ�υς, τ�νJπ��α 0μως λ�γ� πρωτ"τερα τ�ν λεηλατ�Cσαν σ@ν /�θρικ(. Kα παρ� 0λ� 0τι �� Φλει�σι�ι τ�Dς πρ�σεκ�λεσαν σ- διαιτησ�α,α]τ� +ρν(θηκαν.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 137 –

50. Mεγ�λη σημασ�α +π'διδαν �� Λακεδαιμ�νι�ι στ�ν κατ��� τKς Mεσσ(-νης, τ�ν Jπ��α +πα�τησαν �� Θη�α��ι ν@ /γκαταλε�ψ�υν.

:κ�Cσαντες δ) τα<τα �a Λακεδαιμ%νι�ι τ�0ς τε K�ρινθ�-�ις συνε��Cλευ�ν τ3ν εGρ#νην π�ι#σασθαι κα� τ ν�λλων συμμων /π�τρεψαν τ�0ς μ3 ��υλ�μ�ν�ις σQνBαυτ�0ς π�λεμε0ν :ναπαCεσθαιR α"τ�� δ� �;ασαν π�λε-μ�<ντες πρ*ειν & τι Vν τ� θε� ;�λ�ν ?�R �;#σεσθαι δ)�"δ�π�τε, �ν παρ= τ ν πατ�ρων παρ�λα��ν Mεσσ#νην,ταCτης στερηθ6ναι. �a �>ν K�ρ�νθι�ι :κ�Cσαντες τα<τα/π�ρεC�ντ� εGς τ=ς Θ#�ας /π� τ3ν εGρ#νην. �a μ�ντ�ιΘη�α0�ι Y*��υν α"τ�Qς κα� συμμα�αν xμνCναιR �a δ):πεκρ�ναντ� &τι ' μ)ν συμμα�α �"κ εGρ#νη, :λλ= π�λ�-μ�υ μεταλλαγ3 ε1ηR εG δ) ��Cλ�ιντ�, παρε0ναι �;ασαν τ3νδικα�αν εGρ#νην π�ιησ%μεν�ι. :γασθ�ντες δ) α"τ�Qς �aΘη�α0�ι, &τι κα�περ /ν κινδCν�ω sντες �"κ [θελ�ν τ�0ςε"εργ�ταις εGς π%λεμ�ν καθ�στασθαι, συνεDρησανα"τ�0ς κα� Φλειασ��ις κα� τ�0ς /λθ�<σι μετ� α"τ ν εGςΘ#�ας τ3ν εGρ#νην /;� �Oτε �ειν τ3ν Bαυτ ν Bκστ�υς.κα� /π� τ�Cτ�ις zμ%σθησαν �a &ρκ�ι. �a μ)ν δ3 Φλεισι�ι,/πε� �Fτως ' *Cμ�ασις /γ�νετ�, ε"θQς :π6λθ�ν /κ τ6ςΘυαμ�αςR �a δ) �Aργε0�ι xμ%σαντες /π� τ�0ς α"τ�0ς τ�Cτ�ιςεGρ#νη π�ι#σεσθαι, /πε� �"κ /δCναντ� καταπρI*αι Sστετ�Qς τ ν Φλειασ�ων ;υγδας μ�νειν /ν τ� Tρικαρν�ω+ς /ν τ?6 Bαυτ ν π%λει ��ντας, παραλα�%ντες /;ρ�C-ρ�υν, ;σκ�ντες σ;ετ�ραν τ3ν γ6ν ταCτην ε4ναι, �νxλ�γ�ω πρ%τερ�ν +ς π�λεμ�αν �>σαν /δ?#�υν, κα� δ�καςτ ν Φλειασ�ων πρ�καλ�υμ�νων �"κ /δ�δ�σαν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 136 –

9

10

11

Page 70: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

12. Σ�εδ,ν τ,ν Iδι� καιρ�, μετ@ τ,ν θ�νατ� τ�C πρ*τ�υ Δι�-νυσ��υ J γι�ς τ�υ >στειλε γι@ ��(θεια τ%ν Λακεδαιμ�ν�ωνδ*δεκα τρι(ρεις Fπ, τ�ν +ρ�ηγ�α τ�C Tιμ�κρ�τ�υς. A]τ,ς λ�ι-π�ν, 0ταν >7θασε, τ�Dς /��(θησε ν@ καταλ���υν τ�ν Σελλα-σ�α51. aYστερα +π� α]τ, +π'πλευσε π�λι στ�ν πατρ�δα τ�υ.

Λ�γ� +ργ�τερα �� �Hλε��ι κατ'λα�αν τ,ν Λασι%να52, π�Dπαλαι�τερα +νKκε σ� α]τ�"ς, +λλ� J Jπ���ς α]τ,ν τ,ν καιρ,+π�τελ�Cσε μ'ρ�ς τKς �AρκαδικKς συν�μ�σπ�νδ�ας.

13. �Aλλ� �� �Aρκ�δες δ-ν >μειναν +δρανε�ς κα +μ'σως /κ�-λεσαν τ@ στρατε"ματ� τ�υς κα >σπευσαν γι@ ��(θεια. \Eσπευ-σαν /π�σης γι@ ��(θεια /κ μ'ρ�υς τ%ν �Hλε�ων κα �� τριακ�-σι�ι53, �� Jπ���ι /νισ�"θησαν +π, τετρακ�σ��υς +κ�μη. A]τ� /στρατ�π'δευσαν κατ@ τ�ν δι�ρκεια τKς Hμ'ρας >ναντι τ%ν�Aρκ�δων σ- κ�π�ι� μ'ρ�ς +ρκετ@ /π�πεδ�. T�ν ν"κτα 0μως ���Aρκ�δες +ν'�ηκαν στ�ν κ�ρυ7� τ�C �ρ�υς π�D /δ'σπ�Gε τ%ν�Hλε�ων. \Aρ�ισαν δ- ν@ κατε�α�ν�υν /ναντ��ν τ%ν �Hλε�ωνμ�λις Vρ�ισε ν@ )ημερ*νη. aOταν 0μως τ�Dς εRδαν ν@ >ρ�ωνται+π, μ�α θ'σι τ�σ� πλε�νεκτικ� κα ν@ εRναι περισσ�τερ�ι,/ντρ�πηκαν ν@ Fπ��ωρ(σ�υν, /ν% +κ�μη εFρ�σκ�ντ� σ- μι@τ�σ� μακριν� +π�στασι +π, τ,ν /�θρ�. Γιατ πρ��*ρησαν /να-ντ��ν τ�υς, +λλ� Fπε�*ρησαν μ- τ�ν πρ*τη συμπλ�κ(. T�τε>�ασαν π�λλ�Dς Vνδρες κα π�λλ@ 0πλα, /ν% Fπ��ωρ�Cσαν+π, δ"σ�ατα μ'ρη.

14. �A7�C >καμαν α]τ@ �� �Aρκ�δες, /��δισαν /ναντ��ν τ%νπ�λεων τ%ν �Aκρωρε�ων54. �A7�C κατ'λα�αν α]τ'ς, /κτ,ς τKςΘρα"στ�υ, 7θ�ν�υν στ�ν �Oλυμπ�α κα +7�C περιε�αρ�κωσαντ, Kρ�νι�55, /τ�π�θ'τησαν /κε� 7ρ�υρ@ κα κατ'λα�αν τ,�Oλυμπιακ, �ρ�ς56. Kατ'λα�αν /π�σης κα τ�Dς Mαργανε�ς57,

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 139 –

55. Λ�7�ς τKς �Oλυμπ�ας, 0π�υ /τελ�Cντ� �� �Oλυμπιακ� +γ%νες.56 Δ-ν )'ρ�με, eν πρ�κειται γι@ τ, �ρ�ς, π�D εFρ�σκεται μετα)D �Aλ7ει�C

κα Πηνει�C u γι@ πρ�'κτασι τ�C Π�ρνων�ς.57. Π�λις τKς �Hλε�ας κ�ντ@ στ�ν π�λι τKς \Hλιδ�ς.

Σεδ8ν δ) περ� τ�<τ�ν τ8ν ρ%ν�ν τετελευτηκ%τ�ς[δη τ�< πρ%σθεν Δι�νυσ��υ 2 υa8ς α"τ�< π�μπει ��#-θειαν τ�0ς Λακεδαιμ�ν��ις δDδεκα τρι#ρεις κα� �ρ�νταα"τ ν Tιμ�κρτην. �Nτ�ς δ� �>ν :;ικ%μεν�ς συνε*αιρε0α"τ�0ς Σελλασ�ανR κα� τ�<τ� πρ*ας :π�πλευσεν �1καδε.

Mετ= δ) τ�<τ� �" π�λλ� Fστερ�ν καταλαμ�ν�υσιν�a �Hλε0�ι Λασι να, τ8 μ)ν παλαι8ν Bαυτ ν sντα, /ν δ)τ� παρ%ντι συντελ�<ντα εGς τ8 �Aρκαδικ%ν. �a μ�ντ�ι�Aρκδες �" παρωλιγDρησαν, :λλ� ε"θQς παραγγε�λαν-τες /��#θ�υν. :ντε��#θησαν δ) κα� τ ν �Hλε�ων �a τρια-κ%σι�ι, κα� �τι τετρακ%σι�ι. :ντεστρατ�πεδευμ�νων δ)τ3ν 'μ�ραν /ν /πιπεδεστ�ρ�ω ωρ��ω τ ν �Hλε�ων τ6ςνυκτ8ς �a �Aρκδες :να�α�ν�υσιν /π� τ3ν τ�< �π)ρ τ ν�Hλε�ων sρ�υς κ�ρυ;#νR Uμα δ) τ?6 'μ�ρMα κατ��αιν�ν /π�τ�Qς �Hλε��υς. �a δ) Gδ%ντες Uμα μ)ν /* �περδε*��υ πρ�-σι%ντας, Uμα δ) π�λλαπλασ��υς, /κ π�λλ�< μ)ν :πελθε0ν?YσCνθησαν, 2μ%σε δ� �λθ�ν κα� εGς ε0ρας δε*μεν�ι�;υγ�νR κα� π�λλ�Qς μ)ν �νδρας, π�λλ= δ) &πλα :πDλε-σαν, κατ= δυσωρ�ας :π�ωρ�<ντες.

Oa δ) �Aρκδες διαπρα*μεν�ι τα<τα /π�ρεC�ντ� /π�τ=ς τ ν �Aκρωρε�ων π%λεις. λα�%ντες δ) ταCτας πλ3νΘραCστ�υ :;ικν�<νται εGς �Oλυμπ�αν, κα� περισταυρD-σαντες τ8 Kρ%νι�ν /ντα<θα /;ρ�Cρ�υν κα� /κρτ�υντ�< �Oλυμπιακ�< sρ�υςR �λα��ν δ) κα� Mαργαν�ας /νδ%-ντων τιν ν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 138 –

51. !H Σελλασ�α πKγε μ- τ, μ'ρ�ς τ%ν Θη�α�ων, 0ταν �� B�ιωτ� εR�ανε�σ��λει στ�ν Πελ�π�ννησ� τ, 370–369 (Δι�δ. XV 64).

52. Π�λις τKς �Hλε�ας, στ@ +ρκαδικ@ σ"ν�ρα. T, γεγ�ν,ς +να7'ρεται στ,365 π.X.

53. �Hταν σ%μα /κλεκτ%ν στρατιωτ%ν, 0πως J !Iερ,ς Λ���ς τ%ν Θη�α�ων.54. O� �Aκρωρε�ς κατ�ικ�Cσαν στ�ν δυτικ� πλευρ@ τ�C �Eρυμ�νθ�υ.

12

13

14

Page 71: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

γιατ μερικ� τ�Dς πρ�δωσαν. aOταν �� +τυ��ες τ%ν �Hλε�ων>7θασαν στ, σημε�� α]τ�, α]τ� μ-ν >�ασαν τελε�ως τ, θ�ρρ�ςτ�υς, �� δ- �Aρκ�δες �αδ�G�υν /ναντ��ν τKς π�λεtς τ�υς κα πρ��ωρ�Cν μ'�ρι τKς +γ�ρUς. �Eκε� 0μως �� �ππε�ς κα �� Vλλ�ιπ�λ�τες +ντεστ�θησαν κα τ�Dς +π'κρ�υσαν. �Eσκ�τωσαν δ-μερικ�Dς κα >στησαν τρ�παι�.

15. !YπKρ�ε �'�αια κα πρωτ"τερα δι��ν�ια μετα)D τ%ν�Hλε�ων. T, κ�μμα δηλαδ� τ�C Xαρ�π�υ, τ�C Θρασων�δ�υ κα τ�C �Aργε��υ }δηγ�Cσε τ�ν π�λι στ�ν δημ�κρατ�α. T, κ�μματ�C E]�λκ�υ, τ�C !Iππ��υ κα τ�C Στρατ�λα στ�ν wλιγαρ��α.�Aλλ� /πειδ� �� �Aρκ�δες, �� Jπ���ι εR�αν μεγ�λη δ"ναμι, /θεω-ρ�Cντ� σ"μμα��ι /κε�νων π�D Xθελαν δημ�κρατ�α, τ, κ�μματ�C Xαρ�π�υ /πKρε περισσ�τερ� θ�ρρ�ς. Γι’ α]τ�, +7�Cσυνενν�(θησαν μ- τ�Dς �Aρκ�δες ν@ τ�Dς ��ηθ(σ�υν, κατα-λαμ��ν�υν τ�ν +κρ�π�λι.

16. O� �ππε�ς 0μως κα �� τριακ�σι�ι δ-ν >�ασαν καιρ�, παρ@+μ'σως, +7�C +ν'�ηκαν στ�ν +κρ�π�λι, τ�Dς /)εδ�ω)αν zστε/)ωρ�σθησαν μαG μ- τ,ν �Aργε�� κα τ,ν X�ρ�π� περ�π�υτετρακ�σι�ι π�λ�τες. Λ�γ� +ργ�τερα �� /)�ριστ�ι α]τ��, ��η-θ�"μεν�ι κα +π, μερικ�Dς �Aρκ�δες, κατ'λα�αν τ�ν Π"λ�.T�τε π�λλ� δημ�κρατικ� /γκατ'λειψαν τ�ν π�λι κα =ν*θη-καν μ� α]τ�"ς, γιατ κα τ, μ'ρ�ς π�D κατε��αν ?ταν καλ,w�υρ, κα τ�ν μεγ�λη δ"ναμι τ%ν �Aρκ�δων εR�αν }ς σ"μμα��.Kατ�πιν �� �Aρκ�δες ε�σ'�αλαν κα π�λι στ�ν �*ρα τ%ν�Hλε�ων, πεισθ'ντες +π, τ�Dς /)�ρ�στ�υς 0τι H π�λις τ�υς θ@πρ�σ�ωρ(ση σ� α]τ�"ς.

17. �Aλλ@ τ�τε �� �A�αι��, π�D εR�αν γ�νει 7�λ�ι τ%ν �Hλε�ων,δι'σωσαν τ�ν π�λι τ�υς, zστε �� �Aρκ�δες +πεσ"ρθησαν �ωρ ςν@ κ�μ�υν τ�π�τε Vλλ� +π, τ, ν@ λεηλατ(σ�υν τ�ν �*ρα τ�υς.�Eν τ�"τ�ις τ�ν στιγμ� π�D /)εκ'νωσαν τ�ν \Hλιδα, /πειδ�/πληρ�7�ρ(θησαν 0τι �� Πελληνε�ς ?σαν στ�ν \Hλιδα, /ν(ργη-σαν τ�ν ν"κτα μι@ μακρ@ π�ρε�α κα κατ'λα�αν τ�ν π�λι τ�υς\Oλ�υρ�58. Γιατ Xδη �� Πελληνε�ς εR�αν πρ�σ�ωρ(σει στ�νσυμμα��α τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 141 –

�Fτω δ) πρ�κεωρηκ%των �a μ)ν �Hλε0�ι α> παντπασινYθCμησαν, �a δ) �Aρκδες �ρ�νται /π� τ3ν π%λιν. κα�μ�ρι μ)ν τ6ς :γ�ρIς �λθ�νR /κε0 μ�ντ�ι �π�στντες �f τεaππε0ς κα� �a �λλ�ι α"τ ν /κ�λλ�υσ� τε α"τ�Qς κα� :π�-κτειναν τινας κα� τρ�πα0�ν /στ#σαντ�. �ν μ)ν �>ν κα�πρ%τερ�ν δια;�ρ= /ν τ?6 cHλιδι. �a μ)ν γ=ρ περ� Xρ�-π%ν τε κα� Θρασων�δαν κα� �Aργε�ων εGς δημ�κρατ�αν�γ�ν τ3ν π%λιν, �a δ) περ� E"λκαν τε κα� _Iππ�αν κα�Στρατ%λαν εGς xλιγαρ�αν. /πε� δ� �a �Aρκδες μεγληνδCναμιν ��ντες σCμμα�ι /δ%κ�υν ε4ναι τ�0ς δημ�κρα-τε0σθαι ��υλ�μ�ν�ις, /κ τ�Cτ�υ δ3 θρασCτερ�ι �a περ�τ8ν Xρ�π�ν �σαν, κα� συνθ�μεν�ι τ�0ς �Aρκσιν /πι��η-θε0ν καταλαμ�ν�υσι τ3ν :κρ%π�λιν. �a δ� aππε0ς κα� �aτριακ%σι�ι �"κ /μ�λλησαν, :λλ� ε"θQς /Dρ�υν �νω, κα�/κκρ�C�υσιν α"τ�CςR Sστ� �;υγ�ν σQν τ� �Aργε��ω κα�Xαρ%π�ω τ ν π�λιτ ν περ� τετρακ�σ��υς. �" π�λQ δ�Fστερ�ν �Nτ�ι παραλα�%ντες τ ν �Aρκδων τιν=ς κατα-λαμ�ν�υσι ΠCλ�ν. κα� π�λλ�� μ�ντ�ι πρ8ς α"τ�Qς /κτ6ς π%λεως :π?6σαν τ�< δ#μ�υ, Uτε ωρ��ν τε καλ8ν κα�μεγλην yDμην τ3ν τ ν �Aρκδων σCμμα�ν ��ντας./ν��αλ�ν δ) κα� Fστερ�ν εGς τ3ν Dραν τ3ν τ ν �Hλε�ων�a �Aρκδες, �π8 τ ν ;ευγ%ντων :ναπειθ%μεν�ι +ς 'π%λις πρ�σωρ#σ�ιτ�. :λλ= τ%τε μ)ν �a �Aαι�� ;�λ�ιγεγενημ�ν�ι τ�0ς �Hλε��ις τ3ν π%λιν α"τ ν διε;Cλα*ανRSστε �a �Aρκδες �"δ)ν �λλ� πρ*αντες L δ?ηDσαντεςα"τ ν τ3ν Dραν :π6λθ�ν. ε"θQς μ�ντ�ι /κ τ6ς �Hλε�ας/*ι%ντες, αGσθ%μεν�ι τ�Qς Πελλην�ας /ν cHλιδι sντας,νυκτ8ς μακρ�ττην 2δ8ν /λθ%ντες καταλαμ�ν�υσινα"τ ν cOλ�υρ�νR [δη γ=ρ πλιν πρ�σεκεωρ#κεσαν �aΠελληνε0ς εGς τ3ν τ νΛακεδαιμ�ν�ων συμμα�αν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 140 –

58. Mικρ� π�λις τKς �A�α5ας κ�ντ@ στ�ν Πελλ(νη.

15

16

17

Page 72: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

18. aOταν �� Πελληνε�ς /πληρ�7�ρ(θησαν τ�ν κατ�ληψι τ�C�Oλ�"ρ�υ, >καμαν κα α]τ� �να γCρ� κα ε�σKλθαν κα π�λιστ�ν π�λι τ�υς Πελλ(νη. �Aπ, τ�τε /)ηκ�λ�"θησαν τ,ν π�λεμ�/ναντ��ν μ�ν� τ%ν �Aρκ�δων π�D εFρ�σκ�ντ� στ,ν \Oλ�υρ�κα +κ�μη /ναντ��ν 0λων τ%ν δημ�κρατικ%ν συμπ�λιτ%ν τ�υς,κα�τ�ι ?σαν π�λ" λ�γ�ι. aOμως δ-ν >παυσαν �ως 0τ�υ /παν'-κτησαν τ�ν \Oλ�υρ�.

19. �A7� =τ'ρ�υ �� �Aρκ�δες /κστρατε"�υν κα π�λι στ�ν\Hλιδα59. �Eν% δ- εR�αν στρατ�πεδε"σει μετα)D Kυλλ(νης κα τKς π�λεως \Hλιδ�ς, �� �Hλε��ι τ�Dς /πετ'θησαν, +λλ� �� �Aρκ�-δες +ντεστ�θησαν κα τ�Dς /ν�κησαν. T�τε J �Aνδρ�μα��ς, J�Hλε��ς vππαρ��ς, π�D /θεωρε�τ� Fπα�τι�ς γι@ τ�ν γεν�μ'νημ��η, α]τ�κτ�νησε. O� Fπ�λ�ιπ�ι +πεσ"ρθησαν μ'σα στ(νπ�λι. Σ� α]τ�ν τ�ν μ��η /7�νε"θη /π�σης J Σπαρτι�της Σωκλε�-δης π�D ?λθε +π, τ�ν \Hλιδα. Γιατ α]τ,ν τ,ν καιρ, �� Λακε-δαιμ�νι�ι ?σαν σ"μμα��ι μ- τ�Dς �Hλε��υς.

20. �E) Vλλ�υ, /πειδ� /πι'G�ντ� �� �Hλε��ι στ�ν �*ρα τ�υς,>στειλαν πρ'σ�εις γι@ ν@ Gητ(σ�υν +π, τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς,ν@ /κστρατε"σ�υν κατ@ τ%ν �Aρκ�δων. �E7αντ�G�ντ� 0τια]τ,ς ?ταν J καλ"τερ�ς τρ�π�ς ν@ +ναγκασθ�Cν �� �Aρκ�δεςν@ /γκαταλε�ψ�υν τ�ν �*ρα τ�υς, /@ν τ�Dς π�λεμ�Cσαν κα +π� τ@ δ"� μ'ρη. aYστερα +π� α]τ, J �Aρ��δαμ�ς /)εστρ�τευσεμ- Σπαρτιατικ, στρατ, κα κυριε"ει τ,ν Kρ%μν�60. �A7�C δ-V7ησε /κε� 7ρ�υρ@ +π, τρε�ς λ���υς +π, τ�Dς δ*δεκα π�DεR�ε, /π'στρεψε στ�ν Σπ�ρτη.

21. O� �Aρκ�δες 0μως, καθtς εFρ'θησαν συγκεντρωμ'ν�ι|στερα +π� τ�ν /κστρατε�α τ�υς στ�ν \Hλιδα, >τρε)αν ν@ ��η-θ(σ�υν τ,ν Kρ%μν�. T,ν περι'�αλαν μ- διπλ, �αρ�κωμα κα /π�λι�ρκησαν >τσι μ- πλ(ρη +σ7�λεια τ�ν π�λι. �Aλλ@ H π�λιςτ%ν Λακεδαιμ�ν�ων μ� μπ�ρ%ντας ν@ Fπ�7'ρη τ�ν π�λι�ρκ�ατ%ν στρατιωτ%ν, στ'λνει στρατ�, τ�C Jπ���υ +ρ�ηγ,ς ?ταν κα

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 143 –

60. Mικρ� π�λις στ@ ν�τια τKς �Aρκαδ�ας.

/πε� δ� ?[σθ�ντ� τ= περ� �Oλ�Cρ�υ, περιελθ%ντες α> κα��Nτ�ι &π?η /δCναντ� εGς τ3ν α�τ ν π%λιν Πελλ#νηνεGσ6λθ�ν. κα� /κ τ�Cτ�υ δ3 /π�λ�μ�υν τ�0ς /ν �Oλ�Cρ�ω�Aρκσι τε κα� τ� Bαυτ ν παντ� δ#μ�ω μλα xλ�γ�ι sντεςR&μως δ) �" πρ%σθεν /παCσαντ� πρ�ν /*επ�λι%ρκησαντ8ν cOλ�υρ�ν.

Oa δ� α> �Aρκδες πλιν π�ι�<νται �λλην στρατε�ανεGς τ3ν |Hλιν. μετα*Q δ) Kυλλ#νης κα� τ6ς π%λεως στρα-τ�πεδευ�μ�ν�ις α"τ�0ς /πιτ�θενται �a �Hλε0�ι, �π�στντεςδ) �a �Aρκδες /ν�κησαν α"τ�Cς. κα� �Aνδρ%μα�ς μ)ν 2�Hλε0�ς fππαρ�ς, &σπερ α1τι�ς /δ%κει ε4ναι τ3ν μηνσυνψαι, α"τ8ς α�τ8ν δι�;θειρενR �a δ� �λλ�ι εGς τ3νπ%λιν :πεDρησαν. :π�θανε δ) /ν ταCτ?η τ?6 μ?η παρα-γεν%μεν�ς κα� Σωκλε�δης 2 ΣπαρτιτηςR [δη γρ τ%τε �aΛακεδαιμ%νι�ι σCμμα�ι τ�0ς �Hλε��ις �σαν. πιε$%μεν�ιδ) �a �Hλε0�ι /ν τ?6 Bαυτ ν, Y*��υν κα� τ�Qς Λακεδαιμ�ν�-�υς π�μπ�ντες πρ�σ�εις /πιστρατεCειν τ�0ς �Aρκσι,ν�μ�$�ντες �Fτως Vν μλιστα :π�καμε0ν τ�Qς �Aρκδας,εG :μ;�τ�ρωθεν π�λεμ�0ντ�. κα� /κ τ�Cτ�υ δ3 �Aρ�δα-μ�ς στρατεCεται μετ= τ ν π�λιτ ν, κα� καταλαμ�νειKρ μν�ν. καταλιπ^ν δ� /ν α"τ� ;ρ�υρ=ν τ ν δDδεκαλ%ων τρε0ς, �Fτως /π� �1κ�υ :νεDρησεν. �a μ�ντ�ι�Aρκδες, Sσπερ �τυ�ν /κ τ6ς εGς |Hλιν στρατε�ας συνει-λεγμ�ν�ι, ��ηθ#σαντες περιεσταCρωσαν τ8ν Kρ μν�νδιπλ� σταυρDματι, κα� /ν :σ;αλε0 sντες /π�λι%ρκ�υντ�Qς /ν τ� KρDμν�ω. αλεπ ς δ) 'τ ν Λακεδαιμ�ν�ων π%λις ;�ρ�υσα /π� τ?6 π�λι�ρκ�Mατ ν π�λιτ ν, /κπ�μπει στρατιν. 'γε0τ� δ) κα�

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 142 –

59. T, 364 π.X.

18

19

20

21

Page 73: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

τ�τε J �Aρ��δαμ�ς. M�λις >7θασε α]τ�ς, λεηλατ�Cσε 0,τι μπ�-ρ�Cσε +π, τ�ν �*ρα τKς �Aρκαδ�ας κα τKς Σκιρ�τιδ�ς61, κα >καμε 0,τι μπ�ρ�Cσε γι@ ν@ διασπ�ση τ�ν π�λι�ρκ�α. �Aλλ@ ���Aρκ�δες δ-ν /κιν(θησαν, +λλ@ παρ'μεναν +δι�7�ρ�ι στ�ν θ'σιτ�υς.

22. aOταν J �Aρ��δαμ�ς παρετ(ρησε κ�π�ι� λ�7� +π� τ,νJπ��� περν�Cσε τ, /)ωτερικ, �αρ�κωμα, μ- τ, Jπ��� εR�ανπερι�ληθK �� �Aρκ�δες, /π�στευσε π*ς θ@ μπ�ρ�Cσε ν@ τ,π�ρη κα 0τι, /@ν κατ�7ερνε ν@ τ, καταλ��η, �� π�λι�ρκητ'ς,π�D εFρ�σκ�ντ� στ�Dς πρ�π�δες τ�C λ�7�υ, δ'ν θ@ ?ταν πι@δυνατ,ν ν@ με�ν�υν /κε�. �Eν% δ- /νεργ�Cσε κυκλωτικ� κ�νησιμ- τ,ν στρατ� τ�υ γι@ ν@ 7θ�ση στ, μ'ρ�ς α]τ�, �� πελταστ'ςτ�υ, π�D /π(γαιναν μπρ�στ�, μ�λις εRδαν τ�Dς /παρ�τ�υς62 >)ω+π, τ� �αρ�κωμα, /πετ'θησαν +μ'σως /ναντ��ν τ�υς, /ν% κα �� �ππε�ς +πεπειρ�θησαν ν@ τ�Dς /πιτεθ�Cν τα]τ��ρ�νως.aOμως �� /π�ριτ�ι δ-ν Fπε�*ρησαν, +λλ@ /κρ�τησαν τ ς θ'σειςτ�υς κα >μειναν 0πως τ�Dς εR�αν συντ�)ει. O� Λακεδαιμ�νι�ι/παν'λα�αν τ�ν /π�θεσι. M@ �6τε κα τ�τε Fπε�*ρησαν, τ�]να-ντ��ν μ�λιστα +ντεπετ'θησαν. aOταν πι@ +κ�"�νταν μεγ�λεςκραυγ'ς, >σπευσε πρ�ς ��(θει� τ�υς J �Aρ��δαμ�ς. �A7�C δ->καμε στρ�7� πρ,ς τ,ν �μα)ιτ, δρ�μ� π�D }δηγ�Cσε στ,νKρ%μν�, πρ��ωρ�Cσε μ- τ�Dς στρατι%τες τ�υ +ν@ δ"�, 0πως?σαν συντεταγμ'ν�ι.

23. aOταν /πλησ�ασαν μετα)" τ�υς, �� στρατι%τες τ�C �Aρ�ι-δ�μ�υ κατ@ 7�λαγγα, γιατ /��διGαν /π�νω σ- δρ�μ�, �� δ-�Aρκ�δες σ- πυκν� παρ�τα)ι, μ- τ ς +σπ�δες τ�ν μι@ /π�νω στ�νVλλη, τ�τε �� Λακεδαιμ�νι�ι δ-ν μπ�ρεσαν πλ'�ν ν@ κρατηθ�Cνστ,ν μεγ�λ� +ριθμ, τ%ν �Aρκ�δων. Γρ(γ�ρα J �Aρ��δαμ�ς/πληγ*θη στ,ν μηρ�, καθtς Fπ'στη τραCμα διαμπερ'ς. Γρ(-γ�ρα /π�σης /7�νε"θησαν /κε�ν�ι π�D π�λεμ�Cσαν μπρ�στ�τ�υ, δηλαδ� J Π�λυαιν�δας κα J X�λων π�D εR�ε νυμ7ευθK τ(ν+δελ7� τ�C �Aρ�ιδ�μ�υ. Kα γενικ@ J +ριθμ,ς 0λων τ%ν σκ�τω-μ'νων δ-ν ?ταν λιγ*τερ�ς +π, τρι�ντα.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 145 –

τ%τε �Aρ�δαμ�ς. /λθ^ν δ) /δ?#�υ κα� τ6ς �Aρκαδ�ας &σα/δCνατ� κα� τ6ς Σκιρ�τιδ�ς κα� πντα /π��ει &πως, εGδCναιτ�, :παγγ�ι τ�Qς π�λι�ρκ�<ντας. �a δ) �Aρκδες�"δ�ν τι μIλλ�ν /κιν�<ντ�, :λλ= τα<τα πντα παρεD-ρων. κατιδ^ν δ� τινα λ%;�ν 2 �Aρ�δαμ�ς, δι� �N τ8 �*ωσταCρωμα περιε���ληντ� �a �Aρκδες, /ν%μισεν Bλε0ν Vντ�<τ�ν, κα� εG τ�Cτ�υ κρατ#σειεν, �"κ Vν δCνασθαιμ�νειν τ�Qς �π8 τ�<τ�ν π�λι�ρκ�<ντας. κCκλ�ω δ) περι-γ�ντ�ς α"τ�< /π� τ�<τ� τ8 ωρ��ν, +ς ε4δ�ν �a πρ�θ��ν-τες τ�< �Aριδμ�υ πελταστα� τ�Qς /παρ�τ�υς �*ω τ�<σταυρDματ�ς, /πιτ�θενται α"τ�0ς, κα� �a aππε0ς συνεμ-�λλειν /πειρ ντ�. �a δ’ �"κ /ν�κλιναν, :λλ= συντεταγ-μ�ν�ι 'συ�αν ε4�ν. �a δ� α> πλιν /ν��αλ�ν. /πε� δ) �"δ)τ%τε /ν�κλιναν, :λλ= κα� /π?6σαν, [δη �Zσης π�λλ6ςκραυγ6ς, /��#θει δ3 κα� α"τ8ς 2 �Aρ�δαμ�ς, /κτραπ%με-ν�ς κατ= τ3ν /π� Kρ μν�ν ;�ρ�υσαν Wμα*ιτ%ν, εGς δC��γων, Sσπερ /τCγανεν �ων. +ς δ� /πλησ�ασαν :λλ#-λ�ις, �a μ)ν σQν τ� �Aριδμ�ω κατ= κ�ρας, Uτε καθ� 2δ8νπ�ρευ%μεν�ι, �a δ� �Aρκδες Wθρ%�ι συνασπιδ�<ντες, /ντ�Cτ�ω �"κ�τι /δCναντ� �a Λακεδαιμ%νι�ι :ντ�ειν τ� τ ν�Aρκδων πλ#θει, :λλ= ταQ μ)ν 2 �Aρ�δαμ�ς /τ�τρωτ�τ8ν μηρ8ν διαμπ*, ταQ δ) �a μα%μεν�ι πρ8 α"τ�< :π�-θν?ησκ�ν, Π�λυαιν�δας τε κα� X�λων 2 τ3ν :δελ;3ν τ�<�Aριδμ�υ �ων, κα� �a πντες δ) α"τ ν τ%τε :π�θαν�ν�"κ �λαττ�ν τ ν τρικ�ντα.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 144 –

61. O� Σκιρ�τες +νKκαν στ�ν συμμα��α τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων ( E. III. 24).τ*ρα 0μως +πεστ�τησαν κα πρ�σε�*ρησαν στ�ν �Aρκαδικ� �νωσι.

62. O� /π�ριτ�ι +π�τελ�Cσαν /κλεκτ, σ%μα στρατ�C τ%ν �Aρκ�δων, π�D?ταν διαρκ%ς Fπ, τ@ 0πλα κα μισθωτ��. �Hταν περ�π�υ 5.000 κατ@ τ,ν Δι�-δωρ�. (XV, 62 κα 67).

22

23

Page 74: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

24. �Aλλ� 0ταν �� Λακεδαιμ�νι�ι Fπ��ωρ�Cσαν +κ�λ�υθ%νταςτ,ν δρ�μ� κα /�γKκαν σ- +ν�ικτ, μ'ρ�ς, παρετ��θησαν >ναντιτ�C /�θρ�C, /ν% �� �Aρκ�δες >μειναν παρατεταγμ'ν�ι 0πως ?σαν.Kα ?σαν μ-ν λιγ*τερ�ι +π, τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, 0μως εR�ανπερισσ�τερ� θ�ρρ�ς, γιατ /��διGαν /ναντ��ν +νθρ*πων π�DFπ��ωρ�Cσαν κα +π, τ�Dς Jπ���υς εR�αν σκ�τ*σει μερικ�"ς.T�]ναντ��ν �� Λακεδαιμ�νι�ι εR�αν π�λD +π�θαρρυνθK, γιατ >�λεπαν τ,ν μ-ν �Aρ��δαμ� πληγωμ'ν�, Vκ�υαν δ- /) Vλλ�υ τ@wν�ματα τ%ν σκ�τωμ'νων, π�D ?σαν Vνδρες γεννα��ι κα σ�εδ,ν�� πι, /πι7ανε�ς +π, τ�Dς ΣπαρτιUτες.

25. aOταν τ@ δ"� στρατε"ματα /πλησ�ασαν +ναμετα)" τ�υς,κ�π�ι�ς +π, τ�Dς γερ�ντ�τ'ρ�υς /7*να)ε: «Γι@ π�ι, λ�γ�,συν�δελ7�ι, ν@ π�λεμUμε μετα)" μας; Γιατ ν@ μ� συνθηκ�λ�γ(-σωμε κα ν@ διαλυθ�Cμε;» A]τ� �� λ�γ�ι >γιναν δεκτ� μ- �αρ@κα +π, τ ς δ"� παρατ�)εις κα /συνθηκ�λ�γησαν. \Eπειτα ��Λακεδαιμ�νι�ι, +7�C /σ(κωσαν τ�Dς νεκρ�"ς τ�υς +πε�*ρη-σαν, /ν% �� �Aρκ�δες, +7�C /πανKλθαν στ, μ'ρ�ς +π, τ, Jπ���Vρ�ισαν κατ@ πρ%τ� τ�ν /π�θεσι, >στησαν τρ�παι�.

26. T,ν καιρ, δ- π�D �� �Aρκ�δες ?σαν στ,ν Kρ%μν�, ���Hλε��ι +π, τ�ν π�λι πρ%τα μ-ν �αδ�G�υν /ναντ��ν τKς Π"λ�υ63

κα συναντ�Cν τ�Dς Πυλ��υς, �� Jπ���ι εR�αν +π�κρ�υσθK +π,τ ς Θαλ�μες64. aOταν �� �ππε�ς τ%ν �Hλε�ων, π�D πρ�επ�ρε"�-ντ�, τ�Dς δι'κριναν, δ-ν /�ρ�δυναν, +λλ@ κατ'7υγαν σ- �ναγ(λ�7�. �Aλλ@ μ�λις >7θασε τ, πεGικ�, κατ'�αλαν κα α]τ�"ς,π�D εR�αν κατα7"γει στ,ν λ�7�, /ν% Vλλ�υς +π� α]τ�Dς /σκ�-τωσαν, Vλλ�υς >πιασαν α��μαλ*τ�υς περ�π�υ διακ�σι�υς. T�τε/π�"λησαν 0λ�υς τ�Dς μισθ�7�ρ�υς, /σκ�τωσαν δ- 0σ�υς?σαν /)�ριστ�ι. aYστερα κατ'�αλαν κα τ�Dς Πυλ��υς μ- τ�νw�υρ� θ'σι τ�υς, γιατ κανε ς δ-ν τ�Dς /��(θησε, κα Fπ'τα)ανκα π�λι τ�Dς Mαργανε�ς.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 147 –

63. ERναι H Π"λ�ς τKς �Hλε�ας.64. Mικρ� π�λις πρ,ς B. τKς Π"λ�υ.

+ς δ) κατ= τ3ν 2δ8ν :ναωρ�<ντες εGς τ3ν ε"ρυωρ�αν/*6λθ�ν, /ντα<θα δ3 Λακεδαιμ%νι�ι :ντιπαρετ*αντ�.κα� μ3ν �a �Aρκδες, Sσπερ ε4�ν, συντεταγμ�ν�ι jστα-σαν, κα� πλ#θει μ)ν /λε�π�ντ�, ε"θυμ%τερ�ν δ) π�λQε4�ν, /πεληλυθ%τες :π�ωρ�<σι κα� �νδρας… :πεκτ�-ν%τες. �a δ) Λακεδαιμ%νι�ι μλα :θCμως ε4�ν, τετρωμ�-ν�ν μ)ν 2ρ ντες τ8ν �Aρ�δαμ�ν, :κηκ�%τες δ) τ= xν%-ματα τ ν τεθνηκ%των, :νδρ ν τε :γαθ ν κα� σεδ8ν τ ν/πι;ανεσττων. +ς δ) πλησ��ν sντων :να��#σας τις τ νπρεσ�υτ�ρων ε4πεR T� δε0 'μIς, 9 �νδρες, μεσθαι, :λλ��" σπεισαμ�ν�υς διαλυθ6ναι; �σμεν�ι δ3 :μ;%τερ�ι:κ�Cσαντες /σπε�σαντ�. κα� �a μ)ν Λακεδαιμ%νι�ι τ�Qςνεκρ�Qς :νελ%μεν�ι :π6λθ�ν, �a δ� �Aρκδες /παναωρ#-σαντες �νθα τ8 πρ τ�ν [ρ*αντ� /πι�ναι τρ�πα0�ν /στ#σα-ντ�.

_Ως δ) �a �Aρκδες περ� τ8ν Kρ μν�ν �σαν, �a /κ τ6ςπ%λεως �Hλε0�ι πρ τ�ν μ)ν G%ντες /π� τ3ν ΠCλ�ν περι-τυγν�υσι τ�0ς Πυλ��ις :π�κεκρ�υμ�ν�ις /κ τ νΘαλαμ ν. κα� πρ�σελαCν�ντες �a aππε0ς τ ν �Hλε�ων +ςε4δ�ν α"τ�Cς, �"κ /μ�λλησαν, :λλ� ε"θQς /μ�λλ�υσι, κα�τ�Qς μ)ν :π�κτιννC�υσιν, �a δ� τινες α"τ ν κατα;εCγ�υ-σιν /π� γ#λ�;�ν. /πε� μ�ντ�ι �λθ�ν �a πε$��, /κκ%πτ�υσικα� τ�Qς /π� τ� λ%;�ω κα� τ�Qς μ)ν α"τ�< :π�κτειναν,τ�Qς δ) κα� $ ντας �λα��ν /γγQς διακ�σ�ων. κα� &σ�ιμ)ν *�ν�ι �σαν α"τ ν, :π�δ�ντ�, &σ�ι δ) ;υγδες, :π�-σ;αττ�ν. μετ= δ) τα<τα τ�Cς τε Πυλ��υς, +ς �"δε�ςα"τ�0ς /��#θει, σQν α"τ� τ� ωρ��ω αaρ�<σι, κα� τ�QςMαργαν�ας :ναλαμ�ν�υσι.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 146 –

24

25

26

Page 75: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

27. �E) Vλλ�υ �� Λακεδαιμ�νι�ι, +7�C /πανKλθαν κατ�πινστ,ν Kρ%μν� /ν καιρ�% νυκτ�ς, κατ'λα�αν τ, τμKμα τ�C σταυ-ρ*ματ�ς π�D ?ταν >ναντι τ%ν �Aργε�ων κα +μ'σως καλ�Cσαντ�Dς π�λι�ρκ�υμ'ν�υς Λακεδαιμ�ν��υς ν@ �γ�Cν >)ω. aOλ�ιλ�ιπ,ν α]τ� π�D εR�αν τ�ν τ"�η ν@ εFρ�σκωνται π�λD κ�ντ@κα /ν(ργησαν γρ(γ�ρα, /�γKκαν. �Aλλ� 0λ�ι α]τ��, τ�Dς Jπ��-�υς πρ�λα�αν �� �Aρκ�δες, π�D εR�αν πρ�στρ')ει σ- ��(θεια,κα �� Jπ���ι μ�λιστα ?σαν π�λλ��, εFρ'θησαν +π�κλεισμ'ν�ιμ'σα στ�ν π�λι. A]τ�Dς τ�"ς συν'λα�αν κα τ�Dς δι'νειμανμετα)" τ�υς �� νικητ'ς. Kα �να μ'ρ�ς >λα�αν �� �Aργε��ι, �να ��Θη�α��ι, Vλλ� �� �Aρκ�δες κα Vλλ� �� Mεσσ(νι�ι. aOλ�ι δ- ��συλλη7θ'ντες +π, τ�Dς ΣπαρτιUτες κα τ�Dς περι��κ�υς ?σανπερισσ�τερ�ι +π, =κατ�.

28. aOταν �� �Aρκ�δες +πηλλ�γησαν +π, τ,ν Kρ%μν�,/στρ�7ησαν κα π�λι κατ@ τ%ν �Hλε�ων. �Eν�σ�υσαν τ�ν7ρ�υρ@ τKς �Oλυμπ�ας κα καθtς /πλησ�αGε τ, �Oλυμπιακ,>τ�ς65, =τ�ιμ�G�νταν ν@ δι�ργαν*σ�υν τ�Dς �Oλυμπιακ�Dς+γ%νες μαG μ- τ�Dς ΠισUτες, �� Jπ���ι �σ�υρ�G�ντ� 0τιFπKρ)αν �� πρ%τ�ι /πιμελητ-ς τ�C �ερ�C66. �Aλλ� 0ταν ?λθε Jμ(νας κατ@ τ,ν Jπ��� τελ�Cνται �� +γ%νες κα �� Hμ'ρες π�Dσυγκεντρ*νεται H /π�σημη /πιτρ�π(, τ�τε �� �Hλε��ι, +7�Cπλ'�ν =τ�ιμ�σθηκαν 7ανερ@ κα /κ�λεσαν πρ,ς ��(θεια τ�Dς�Aθηνα��υς, /πKραν τ,ν δρ�μ� πρ,ς τ�ν �Oλυμπ�α.

29. �E) Vλλ�υ �� �Aρκ�δες δ-ν /σκ'7θησαν π�τ- 0τι ���Hλε��ι θ@ /��διGαν /ναντ��ν τ�υς κα γι’ α]τ, εR�αν =τ�ιμ�σειτ�ν γι�ρτ� μαG μ- τ�Dς ΠισUτες. ER�αν τελ'σει Xδη τ�ν �ππ�-δρ�μ�α, καθtς κα τ,ν δρ�μ� τ�C πεντ�θλ�υ67. O� +γωνιστ-ςπ�λι π�D εR�αν 7θ�σει στ�ν π�λη68, δ-ν cγων�G�ντ� πλ'�ν στ,στ�δι�, +λλ@ μετα)D σταδ��υ κα �ωμ�C γιατ �� �Hλε��ι εR�αν

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 149 –

67. T, +γ*νισμα α]τ, περιελ�μ�ανε �λμα, +κ�ντι�, δ�σκ�, δρ�μ� κα π�λη.68. ER�αν δηλαδ� γ�νει τ@ Vλλα +γων�σματα τ�C πεντ�θλ�υ.

κα� μ3 �a Λακεδαιμ%νι�ι Fστερ�ν α> /λθ%ντες νυκτ8ς /π�τ8ν Kρ μν�ν /πικρατ�<σι τ�< σταυρDματ�ς, τ�< κατ=τ�Qς �Aργε��υς κα� τ�Qς π�λι�ρκ�υμ�ν�υς [τ ν Λακεδαι-μ�ν�ων] ε"θQς /*εκλ�υν. &σ�ι μ)ν �>ν /γγCτατ τε/τCγαν�ν sντες κα� z*υλ�ησαν, /*6λθ�νR 2π%σ�υς δ)�;θασαν π�λλ�� τ ν �Aρκδων συμ��ηθ#σαντες, :πε-κλε�σθησαν �νδ�ν κα� λη;θ�ντες διενεμ#θησαν. κα� �νμ)ν μ�ρ�ς �λα��ν �Aργε0�ι, �ν δ) Θη�α0�ι, �ν δ) �Aρκδες,�ν δ) Mεσσ#νι�ι. �a δ) σCμπαντες λη;θ�ντες Σπαρτιατ ντε κα� περι��κων πλε��υς τ ν Bκατ8ν /γ�ν�ντ�.

�Eπε� γε μ3ν �a �Aρκδες /σ%λασαν :π8 τ�< KρD-μν�υ, πλιν δ3 περ� τ�Qς �Hλε��υς ε4�ν, κα� τ#ν τε �Oλυ-μπ�αν /ρρωμεν�στερ�ν /;ρ�Cρ�υν, κα� /πι%ντ�ς �Oλυ-μπιακ�< �τ�υς παρεσκευ$�ντ� π�ιε0ν τ= �OλCμπια σQνΠισταις τ�0ς πρDτ�ις ;σκ�υσι πρ�στ6ναι τ�< aερ�<./πε� δ) & τε μ3ν @κεν /ν �O τ= �OλCμπια γ�γνεται αf τε'μ�ραι /ν αPς ' παν#γυρις Wθρ��$εται, /ντα<θα δ3 �a�Hλε0�ι /κ τ�< ;ανερ�< συσκευασμεν�ι κα� παρακαλ�-σαντες �Aαι�Qς /π�ρεC�ντ� τ3ν �Oλυμπιακ3ν 2δ%ν. �a δ)�Aρκδες /κε�ν�υς μ)ν �"κ �ν π�τε �i�ντ� /λθε0ν /π�σ;Iς, α"τ�� δ) σQν Πισταις διετ�θεσαν τ3ν παν#γυριν.κα� τ3ν μ)ν aππ�δρ�μ�αν [δη /πεπ�ι#κεσαν κα� τ= δρ�-μικ= τ�< πεντθλ�υ. �a δ� εGς πλην :;ικ%μεν�ι �"κ�τι /ντ� δρ%μ�ω, :λλ= μετα*Q τ�< δρ%μ�υ κα� τ�< �ωμ�< /π-λαι�ν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 148 –

65. Δηλαδ� τ, 364, π�D συν'πιπτε μ- τ�ν 104ην �Oλυμπι�δα.66. M'�ρι τ, 572 π.X. π�D συν'πιπτε μ- τ�ν 26ην �Oλυμπι�δα τ�ν /π�πτε�α

εR�αν �� ΠισUτες, +λλ@ >κτ�τε τ�ν /π�πτε�α /πKραν �� �Hλε��ι, +7�C πρ%τα/ν�κησαν κα κατ'στρεψαν τ�ν Π�σα.

27

28

29

Page 76: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

7θ�σει Xδη μ- τ@ 0πλα τ�υς στ, τ'μεν�ς69. O� �Aρκ�δες δ', +ντ ν@ πρ��ωρ(σ�υν γι@ ν@ τ�Dς συναντ(σ�υν πι, μακρι�, παρε-τ��θησαν στ(ν ��θη τ�C Kλαδ'�υ π�ταμ�C, J Jπ���ς ρ'ει κατ@μKκ�ς τKς \Aλτεως κα �"νεται στ,ν �Aλ7ει�. ER�αν δ- μαG�τ�υς σ@ν συμμ���υς περ�π�υ δ"� �ιλι�δες Jπλ�τες �Aργε��υςκα περ�π�υ τετρακ�σι�υς �ππε�ς �Aθηνα��υς.

30. O� �Hλε��ι παρετ��θησαν στ�ν +π'ναντι ��θη τ�C π�τα-μ�C κα , +7�C /θυσ�ασαν, πρ��*ρησαν +μ'σως. M'�ρι τ�τε σ�0,τι +7�ρU στ@ π�λεμικ�, περι7ρ�ν�Cνταν +π, τ�Dς �Aρκ�δεςκα τ�Dς �Aργε��υς, περι7ρ�ν�Cνταν /π�σης +π, τ�Dς �A�αι�Dςκα τ�Dς �Aθηνα��υς. aOμως /κε�νη τ�ν Hμ'ρα }δ(γησαν τ�Dςσυμμ���υς τ�υς στ�ν μ��η μ- μι@ +νδρε�α π�D δ-ν εR�ε πρ�η-γ�"μεν�. Kα >τρεψαν +μ'σως σ- 7υγ� τ�Dς �Aρκ�δες, γιατ /ναντ��ν α]τ%ν /πετ'θησαν στ�ν +ρ�(, >πειτα +ντεστ�θησανστ�Dς �Aργε��υς, π�D εR�αν τρ')ει σ- ��(θεια, κα /ν�κησαν κα α]τ�Dς /π�σης.

31. �Eν τ�"τ�ις, +7�C τ�Dς κατεδ�ω)αν μ'�ρι τ, μ'ρ�ς π�DεFρ�σκεται μετα)" τ�C ��υλευτηρ��υ τ�C �ερ�C τKς !Eστ�ας, κα τ�C θε�τρ�υ, π�D εFρ�σκεται στ�ν συν'�εια α]τ%ν τ%ν κτισμ�-των, /μ���ντ� κα /κε� μ- τ�ν Iδια +νδρε�α κα τ�Dς +π*θησανπρ,ς τ,ν �ωμ�. �Eπειδ� 0μως τ�Dς κτυπ�Cσαν +π, τ ς στ�'ς, τ,��υλευτ(ρι� κα τ,ν μεγ�λ� να�70, κα /μ���ντ� σ- +ν�ικτ,�%ρ�, /7�νε"θησαν κα Vλλ�ι +π, τ�Dς �Hλε��υς, μετα)D τ%νJπ��ων ?ταν κα α]τ,ς J Στρατ�λας, J +ρ�ηγ,ς τ%ν τριακ�-σ�ων. aYστερα +π, τ@ γεγ�ν�τα α]τ@ +πεσ"ρθησαν στ, στρα-τ�πεδ� τ�υς.

32. �E) Vλλ�υ �� �Aρκ�δες κα �� σ"μμα��� τ�υς τ�σ� κατε-τρ�μα)αν γι@ τ�ν Vλλη Hμ'ρα, zστε δ-ν +νεπα"θησαν 0λη τ�νν"κτα, +λλ@ κατ'στρε7αν τ@ παραπ(γματα71, π�D εR�αν 7τι�-σει μ- μεγ�λ� κ�π�, κα +κ�μη >7τιαναν w�υρ, μ- πασσ�λ�υς.�A7� =τ'ρ�υ �� �Hλε��ι, 0ταν /πανKλθαν τ�ν Vλλη Hμ'ρα, εRδαν

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 151 –

70. Πρ�κειται γι@ τ,ν μεγ�λ� να, τ�C Δι�ς.71. �Hσαν σκην'ς, στ ς Jπ��ες +νεπα"�ντ� �� /πισκ'πτες.

�a γ=ρ �Hλε0�ι σQν τ�0ς &πλ�ις παρ6σαν [δη εGς τ8 τ�με-ν�ς. �a δ) �Aρκδες π�ρρωτ�ρω μ)ν �"κ :π#ντησαν, /π�δ) τ�< Kλαδ��υ π�ταμ�< παρετ*αντ�, wς παρ= τ3νcAλτιν καταρρ�ων εGς τ8ν �Aλ;ει8ν /μ�λλει. κα� σCμμα-�ι δ) παρ6σαν α"τ�0ς, 2πλ0ται μ)ν �Aργε�ων εGς δισιλ�-�υς, �Aθηνα�ων δ) aππε0ς περ� τετρακ�σ��υς. κα� μ3ν �a�Hλε0�ι τ:π� θτερα τ�< π�ταμ�< παρετ*αντ�, σ;αγια-σμεν�ι δ) ε"θQς /Dρ�υν. κα� τ8ν πρ%σθεν ρ%ν�ν εGςτ= π�λεμικ= κατα;ρ�ν�Cμεν�ι μ)ν �π � �Aρκδων κα��Aργε�ων, κατα;ρ�ν�Cμεν�ι δ) �π � �Aαι ν κα� �Aθη-να�ων, &μως /κε�ν?η τ?6 'μ�ρMα τ ν μ)ν συμμων +ς :λκι-μDτατ�ι sντες 'γ�<ντ�, τ�Qς δ� �Aρκδας, τ�Cτ�ις γ=ρπρ τ�ν συν��αλ�ν, κα� ε"θQς /τρ�ψαντ�, κα� /πι��ηθ#-σαντας δ) τ�Qς �Aργε��υς δε*μεν�ι κα� τ�Cτων /κρτη-σαν. /πε� μ�ντ�ι κατεδ�ω*αν εGς τ8 μετα*Q τ�< ��υλευτη-ρ��υ κα� τ�< τ6ς _Eστ�ας aερ�< κα� τ�< πρ8ς τα<τα πρ�-σ#κ�ντ�ς θετρ�υ, /μ�ντ� μ)ν �"δ)ν @ττ�ν κα�BDθ�υν πρ8ς τ8ν �ωμ%ν, :π8 μ�ντ�ι τ ν στ� ν τε κα�τ�< ��υλευτηρ��υ κα� τ�< μεγλ�υ να�< �αλλ%μεν�ι κα�/ν τ� Gσ�π�δ�ω μα%μεν�ι, :π�θν??#σκ�υσιν �λλ�ι τε τ ν�Hλε�ων κα� α"τ8ς 2 τ ν τριακ�σ�ων �ρων Στρατ%λας.τ�Cτων δ) πραθ�ντων :πεDρησαν εGς τ8 α�τ ν στρα-τ%πεδ�ν. �a μ�ντ�ι �Aρκδες κα� �a μετ� α"τ ν �Fτως /πε-;%�ηντ� τ3ν /πι�<σαν 'μ�ραν Sστε �"δ� :νεπαCσαντ�τ6ς νυκτ%ς, /κκ%πτ�ντες τ= διαπεπ�νημ�να σκηνDματακα� :π�σταυρ�<ντες.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 150 –

69. aOλ�ς J �ερ,ς �%ρ�ς τKς �Oλυμπ�ας /λ'γετ� τ'μεν�ς. \Aλτις ?ταν τ, �ερ,Vλσ�ς π�D ?ταν +7ιερωμ'ν� στ,ν Δ�α.

30

31

32

Page 77: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

τ, �σ�υρ, �αρ�κωμα κα π�λλ�Dς +νθρ*π�υς ν@ >��υν +νε�K/π�νω στ�Dς να�"ς, /π'στρεψαν στ�ν π�λι τ�υς. aOμως εR�ανδε�)ει μι@ τ'τ�ια +νδρε�α, τ�ν Jπ��α μ�ν�ν �νας θε,ς μπ�ρ�Cσεν@ /μπνε"ση κα ν@ τ�Dς γενν(ση γι@ μι@ μ�ν�ν Hμ'ρα γιατ ��Vνθρωπ�ι �6τε κα σ- π�λD καιρ, δ-ν θ@ μπ�ρ�Cσαν ν@κ�μ�υν +νδρε��υς α]τ�Dς π�D δ-ν εRναι.

33. �Eπειδ� δ- �� Vρ��ντες τ%ν �Aρκ�δων >�αλαν �'ρι στ@�ερ@ �ρ(ματα κα τ@ �ρησιμ�π�ι�Cσαν γι@ ν@ τρ'7�υν τ�Dς/παρ�τ�υς, πρ%τ�ι �� Mαντινε�ς /ψ(7ισαν ν@ μ� �ρησιμ�π�ι-�Cν πλ'�ν τ@ �ερ@ �ρ(ματα. E�σ'πρα)αν α]τ� �� Iδι�ι +π, τ�νπ�λι τ, +ν�λ�γ� π�σ,ν π�D /�ρει�G�νταν γι@ τ�Dς /παρ�τ�υςκα τ, >στειλαν στ�Dς Vρ��ντες. �Aλλ� α]τ��, �σ�υριG�μεν�ι 0τι�� Mαντινε�ς πρ�σπαθ�Cσαν ν@ καταστρ'ψ�υν κατ’ α]τ,ν τ,ντρ�π� τ�ν �Aρκαδικ� �νωσι, κατ(γγειλαν τ�Dς Vρ��ντ'ς τ�υς/ν*πι�ν τ%ν Mυρ�ων. T�Dς Vρ��ντες, /πειδ� +ρν(θηκαν ν@παρ�υσιασθ�Cν, τ�Dς κατεδ�κασαν κα >στειλαν τ�Dς /παρ�-τ�υς ν@ πρ�σαγ�γ�υν τ�Dς καταδικασθ'ντες. O� Mαντινε�ς0μως >κλεισαν τ ς π"λες τ�υς κα δ-ν τ�Dς /δ'�θησαν μ'σα στ@τε��η τ�υς.

34. �Eπ�νω σ� α]τ, +κ�"σθηκαν σ- λ�γ� 7ων-ς διαμαρτυρ�αςκα μετα)D τ%ν Mυρ�ων, 0τι δ-ν >πρεπε ν@ θ�γ�υν τ@ �ερ@ �ρ(-ματα �6τε ν@ +7(ν�υν γι@ π�ντα σ@ν κληρ�ν�μικ, α]τ, τ,�μ�ρτημα >ναντι τ%ν θε%ν στ@ παιδι� τ�υς. aOταν /) Vλλ�υκα H γενικ� συν'λευσις /)'δωκε ψ(7ισμα μ- τ, Jπ��� +παγ�-ρευ�ταν H �ρKσις τ%ν �ερ%ν �ρημ�των, π�λD γρ(γ�ρα 0σ�ι +π,τ�Dς /παρ�τ�υς δ-ν cδ"ναντ� ν@ Fπηρετ�Cν �ωρ ς μισθ�, δ-νVργησαν ν@ διαλυθ�Cν. T�]ναντ��ν /κε�ν�ι π�D εR�αν τ@ μ'σα,παρακιν%ντας �� μ-ν τ�Dς δ', κατετ�γησαν στ�Dς /παρ�τ�υς.\Eτσι κατ(ντησε ν@ μ� εRναι πλ'�ν α]τ� κ�τω +π, τ�ν /)�υσ�α/κε�νων, +λλ@ /κε�ν�ι κ�τω +π, τ�ν δικ( τ�υς /)�υσ�α72. T�τε,α]τ� +π, τ�Dς Vρ��ντες π�D διε�ειρ�σθησαν �ερ@ �ρ(ματα,πρ�αισθαν�μεν�ι 0τι, /@ν +ναγκ�G�νταν ν@ δ*σ�υν λ�γαρια-σμ�, θ@ /κινδ"νευαν ν@ καταδικασθ�Cν σ- θ�νατ�, +π�στ'λ-

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 153 –

�a δ� α> �Hλε0�ι /πε� τ?6 �στερα�Mα πρ�σι%ντες ε4δ�ν καρ-τερ8ν τ8 τε0�ς κα� /π� τ ν να ν π�λλ�Qς :να�ε�ηκ%-τας, :π6λθ�ν εGς τ8 �στυ, τ�ι�<τ�ι γεν%μεν�ι �\�υς τ3ν:ρετ3ν θε8ς μ)ν Vν /μπνεCσας δCναιτ� κα� /ν 'μ�ρMα:π�δε0*αι, �νθρωπ�ι δ) �"δ� Vν /ν π�λλ� ρ%ν�ω τ�Qς μ3sντας :λκ�μ�υς π�ι#σειαν.

Xρωμ�νων δ) τ�0ς aερ�0ς ρ#μασι τ ν /ν τ�0ς �Aρκσιν:ρ%ντων, κα� :π8 τ�Cτων τ�Qς /παρ�τ�υς τρε;%ντων,πρ τ�ι Mαντινε0ς :πεψη;�σαντ� μ3 ρ6σθαι τ�0ς aερ�0ςρ#μασι. κα� α"τ�� τ8 γιγν%μεν�ν μ�ρ�ς εGς τ�Qς /παρ�-τ�υς /κ τ6ς π%λεως /κπ�ρ�σαντες :π�πεμψαν τ�0ς�ρ�υσιν. �a δ) �ρ�ντες ;σκ�ντες α"τ�Qς λυμα�νεσθαιτ8 �Aρκαδικ%ν, :νεκαλ�<ντ� εGς τ�Qς μυρ��υς τ�Qς πρ�-σττας α"τ νR κα� /πε� �" �π#κ�υ�ν, κατεδ�κασανα"τ ν, κα� τ�Qς /παρ�τ�υς �πεμπ�ν +ς �*�ντας τ�Qςκατακεκριμ�ν�υς. �a μ)ν �>ν Mαντινε0ς κλε�σαντες τ=ςπCλας �"κ /δ��ντ� α"τ�Qς ε1σω. /κ δ) τ�Cτ�υ τα δ3κα� �λλ�ι τιν)ς �λεγ�ν /ν τ�0ς μυρ��ις +ς �" ρ3 τ�0ςaερ�0ς ρ#μασι ρ6σθαι �"δ) καταλιπε0ν εGς τ8ν :ε� ρ%-ν�ν τ�0ς παισ�ν �γκλημα τ�<τ� πρ8ς τ�Qς θε�Cς. +ς δ)κα� /ν τ� κ�ιν� :π�δ�*ε μηκ�τι ρ6σθαι τ�0ς aερ�0ς ρ#-μασι, ταQ δ3 �a μ)ν �"κ Vν δυνμεν�ι �νευ μισθ�< τ ν/παρ�των ε4ναι διε��ντ�, �a δ) δυνμεν�ι παρακελευσ-μεν�ι α�τ�0ς καθ�σταντ� εGς τ�Qς /παρ�τ�υς, &πως μ3α"τ�� /π � /κε�ν�ις, :λλ� /κε0ν�ι /π� σ;�σιν ε4εν. γν%ντες δ)τ ν :ρ%ντων �a διακεειρικ%τες τ= aερ= ρ#ματα &τι εGδDσ�ιεν ε"θCνας, κινδυνεCσ�ιεν :π�λ�σθαι,

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 152 –

72. \Eτσι δ-ν θ@ ?σαν �� πλ�"σι�ι στ�ν δι�κρισι τ%ν πτω�%ν.

33

34

Page 78: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

λ�υν πρ'σ�εις στ ς ΘK�ες κα πε�θ�υν τ�Dς Θη�α��υς 0τι, eνδ-ν /)εστρ�τευαν, FπKρ�ε κ�νδυν�ς �� �Aρκ�δες ν@ λακων�-σ�υν κα π�λι.

35. Kα α]τ� μ-ν =τ�ιμ�G�νταν ν@ /κστρατε"σ�υν. �Aλλ@α]τ� π�D /λ�μ�αναν Fπ’ �ψι τ�υς 0,τι συν'7ερε περισσ�τερ�τ�ν Πελ�π�ννησ�, >πεισαν τ�ν �νωσι τ%ν �Aρκ�δων ν@ στε�-λ�υν πρ'σ�εις στ�Dς Θη�α��υς, γι@ ν@ τ�Dς ε�π�Cν ν@ μ�>λθ�υν >ν�πλ�ι στ�ν �Aρκαδ�α, /κτ,ς /@ν τ�Dς πρ�σκαλ'σ�υν.Kα /ν% >λεγαν α]τ@ στ�Dς Θη�α��υς, συγ�ρ�νως /σκ'πτ�ντ�0τι δ-ν τ�Dς /�ρει�Gετ� καθ�λ�υ π�λεμ�ς. �Eσκ'πτ�ντ� Vλλω-στε 0τι δ-ν FπKρ�ε καμμι@ +ν�γκη ν@ >��υν τ�ν /πιστασ�α τ�C�ερ�C τ�C Δι�ς. T�]ναντ��ν μ�λιστα θ@ /νεργ�Cσαν δικαι�τερακα ε]λα�'στερα, eν τ�ν +π'διδαν73, κα στ,ν θε, θ@ ?σανπερισσ�τερ� ε]��ριστ�ι. �Eπειδ� α]τ, +κρι�%ς /πιθυμ�Cσανκα �� �Hλε��ι, +πε7�σισαν κα τ@ δ"� μ'ρη ν@ κ�μ�υν ε�ρ(νη.Kα πρ�γματι >γιναν �� συνθKκες.

36. �A7�C >γιναν �� 0ρκ�ι κα }ρκ�σθησαν /π�σης 0λ�ι ��Vλλ�ι, καθtς κα �� TεγεUτες κα J Iδι�ς J Θη�α��ς74, π�DεFρ�σκετ� στ�ν Tεγ'α μ- τριακ�σ��υς Jπλ�τες B�ιωτ�"ς, �� μ-νVλλ�ι �Aρκ�δες π�D παρ'μειναν /κε�, δηλαδ� στ�ν Tεγ'α, Vρ�ι-σαν τ, 7αγ�π�τι κα τ, γλ'ντι, πρ�σ'7εραν θυσ�ες κα >ψαλλαντ,ν παιUνα μ- τ�ν σκ'ψι 0τι >γινε πι@ ε�ρ(νη. aOμως J Θη�α��ςκα 0σ�ι +π, τ�Dς Vρ��ντες /7���Cντ� τ�ν λ�γ�δ�σ�α, ��ηθ�"-μεν�ι +π, τ�Dς B�ιωτ�Dς κα τ�Dς Jμ�ϊδε�τες τ�υς /παρ�τ�υς,>κλεισαν τ ς π"λες τ�C τε���υς τKς Tεγ'ας κα >στειλαν ν@ συλ-λ���υν στ, μ'σ�ν τKς διασκεδ�σεως τ@ πι, /πι7ανK Vτ�μα75.aOμως /πειδ� FπKρ�αν /κε� +π, 0λες τ ς π�λεις �Aρκ�δες, π�D0λ�ι Xθελαν τ�ν ε�ρ(νη, J +ριθμ,ς τ%ν συλλη7θ'ντων FπKρ)εκατ� +ν�γκην μεγ�λ�ς. Γι� α]τ, γρ(γ�ρα /γ'μισε H 7υλακ(, γρ(-γ�ρα /π�σης κα τ, δημ�σι� �Iκημα76.

37. �E) Vλλ�υ ?σαν π�λλ� �� 7υλακισμ'ν�ι, π�λλ� /π�σης

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 155 –

76. Δ-ν γνωρ�G�με eν πρ�κειται γι@ τ, δι�ικητ(ρι� u ��υλευτ(ρι�.

π�μπ�υσιν εGς Θ#�ας, κα� διδσκ�υσι τ�Qς Θη�α��υς +ςεG μ3 στρατεCσειαν, κινδυνεCσ�ιεν �a �Aρκδες πλινλακων�σαι. κα� �a μ)ν παρεσκευ$�ντ� +ς στρατευσ%με-ν�ιR �a δ) τ= κρτιστα τ?6 Πελ�π�νν#σ�ω ��υλευ%μεν�ι�πεισαν τ8 κ�ιν8ν τ ν �Aρκδων π�μψαντας πρ�σ�ειςεGπε0ν τ�0ς Θη�α��ις μ3 G�ναι σQν &πλ�ις εGς τ3ν �Aρκα-δ�αν, εG μ# τι καλ�0εν. κα� Uμα μ)ν τα<τα πρ8ς τ�QςΘη�α��υς �λεγ�ν, Uμα δ) /λ�γ�$�ντ� &τι π�λ�μ�υ �"δ)νδ��ιντ�. τ�< τε γ=ρ aερ�< τ�< Δι8ς πρ�εστναι �"δ)νπρ�σδε0σθαι /ν%μι$�ν, :λλ� :π�διδ%ντες Vν κα� δικαι%-τερα κα� 2σιDτερα π�ιε0ν, κα� τ� θε� �1εσθαι μIλλ�ν Vν�Fτω αρ�$εσθαι. ��υλ�μ�νων δ) τα<τα κα� τ ν �Hλε�ων,�δ�*εν :μ;�τ�ρ�ις εGρ#νην π�ι#σασθαιR κα� /γ�ν�ντ�σπ�νδα�.

Γεν�μ�νων δ) τ ν &ρκων, κα� xμ�σντων τ ν τε �λλωνWπντων κα� Tεγεατ ν κα� α"τ�< τ�< Θη�α��υ, wς /τCγ-ανεν /ν Tεγ�Mα �ων τριακ�σ��υς 2πλ�τας τ ν B�ιωτ ν, �aμ)ν �λλ�ι �Aρκδες [/ν τ?6 Tεγ�Mα] α"τ�< /πικαταμε�ναντες/δειπν�π�ι�<ντ% τε κα� η"θυμ�<ντ� κα� σπ�νδ=ς κα�παιIνας +ς εGρ#νης γεγενημ�νης /π�ι�<ντ�, 2 δ) Θη�α0�ςκα� τ ν :ρ%ντων �a ;���Cμεν�ι τ=ς ε"θCνας σCν τε τ�0ςB�ιωτ�0ς κα� τ�0ς 2μ�γνDμ�σι τ ν /παρ�των κλε�σαντεςτ=ς πCλας τ�< τ ν Tεγεατ ν τε��υς, π�μπ�ντες /π� τ�Qςσκην�<ντας συνελμ�αν�ν τ�Qς �ελτ�στ�υς. Uτε δ) /κπασ ν τ ν π%λεων παρ%ντων τ ν �Aρκδων, κα� πντωνεGρ#νην ��υλ�μ�νων �ειν, π�λλ�Qς �δει τ�Qς συλλαμ�α-ν�μ�ν�υς ε4ναιR Sστε ταQ μ)ν α"τ�0ς τ8 δεσμωτ#ρι�νμεστ8ν �ν, ταQ δ) ' δημ�σ�α �Gκ�α.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 154 –

73. Δηλαδ� στ�Dς �Hλε��υς, π�D εR�αν κα πρ�ηγ�υμ'νως τ�ν /π�πτε�α.74. �Hταν J �ρμ�στ�ς π�D +να7'ρεται +νωτ'ρω ( Z. I. 43).75. Δηλαδ� τ�Dς +ριστ�κρατικ�"ς.

35

36

Page 79: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

εR�αν πηδ(σει κ�τω +π, τ, τε���ς κα Vλλ�ι π�D εR�αν +7(σειν@ περ�σ�υν +π� τ ς π"λες, γιατ κανε ς δ-ν wργ�Gεται /ναντ��νκανεν�ς, /κτ,ς +π, /κε�ν�υς π�D /ν�μιGαν 0τι θ@ καταδικα-σθ�Cν σ- θ�νατ�. aOμως α]τ, π�D >κανε κυρ�ως τ,ν Θη�α��ν@ εFρεθK σ- π�λD δ"σκ�λη κατ�στασι, καθtς κα �� συνεργ�-τες τ�υ, ?ταν 0τι κρατ�Cσαν π�λD λ�γ�υς Mαντινε�ς, τ�Dς Jπ��-�υς πρ, π�ντων Xθελαν ν@ συλλ���υν. Γιατ�, /πειδ� εFρ�σκετ�π�λD κ�ντ@ H π�λις τ�υς, σ�εδ�ν 0λ�ι εR�αν σωθK, +7�C >7θα-σαν στ ς π�λεις τ�υς.

38. aOταν )ημ'ρωσε κα �� Mαντινε�ς >μαθαν 0,τι εR�ε συμ�K,>στειλαν +μ'σως στ ς Vλλες �Aρκαδικ-ς π�λεις κα /G(τησαν ν@εFρ�σκωνται Fπ, τ@ 0πλα κα ν@ 7υλ�σσ�υν τ@ περ�σματα.Kα α]τ� Vλλωστε >καμαν τ, Iδι�. Συγ�ρ�νως δ- >στειλαν στ�νTεγ'α +νθρ*π�υς γι@ ν@ Gητ(σ�υν 0λ�υς τ�Dς κρατ�υμ'ν�υςMαντινε�ς. \Eλεγαν δ- 0τι εR�αν τ�ν +)�ωσι ν@ μ� 7υλακισθK�6τε ν@ καταδικασθK σ- θ�νατ� κανε ς πρ�τ�C ν@ δικασθK.Στ�ν περ�πτωσι π�D FπKρ�ε κατηγ�ρ�α γι@ μερικ�Dς /)�υσι�-δ�τ(θησαν �� +πεσταλμ'ν�ι ν@ ε�π�Cν 0τι H π�λις τ%ν Mαντι-ν'ων +νελ�μ�ανε τ�ν Fπ��ρ'ωσι ν@ παρ�υσι�ση /ν*πι�ν τKς�AρκαδικKς =ν*σεως 0λ�υς α]τ�Dς π�D θ@ καταγ'λλ�νταν.

39. aOταν Vκ�υσε α]τ@ J Θη�α��ς, /πειδ� εFρ'θη σ- δ"σκ�ληθ'σι κα δ-ν X)ερε π%ς ν@ /)�ικ�ν�μ(ση τ�ν κατ�στασι, V7ησε/λε"θερ�υς 0λ�υς. T�ν Vλλη Hμ'ρα συνεκ�λεσε 0λ�υς τ�Dς�Aρκ�δες, π�D Xθελαν ν@ παρευρεθ�Cν στ�ν συν'λευσι κα /δ(-λωσε, γι@ ν@ Fπερασπ�ση τ,ν =αυτ� τ�υ, 0τι εR�ε /)απατηθK.�Iσ�υρ�σθηκε δηλαδ� 0τι εR�ε +κ�"σει 0τι �� Λακεδαιμ�νι�ι ?σαν>ν�πλ�ι στ@ σ"ν�ρα κα� 0τι μερικ� �Aρκ�δες /πρ�κειτ� ν@ τ�Dςπαραδ*σ�υν τ�ν Tεγ'α. �A7�C τ,ν Vκ�υσαν �� �Aρκ�δες τ,νV7ησαν /λε"θερ�, eν κα ?σαν πεπεισμ'ν�ι 0τι >λεγε ψ'ματα.\Eστειλαν 0μως +πεσταλμ'ν�υς στ ς ΘK�ες γι@ ν@ τ,ν κατηγ�ρ(-σ�υν κα ν@ Gητ(σ�υν τ�ν καταδ�κη τ�υ σ- θ�νατ�.

40. ERπαν 0τι J �Eπαμειν*νδας, π�D ?ταν τ�τε στρατηγ�ς,+π�ντησε 0τι π�λD wρθ�τερα /ν(ργησε, 0ταν συν'λα�ε τ�Dς

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 157 –

+ς δ) π�λλ�� �a εGργμ�ν�ι �σαν, π�λλ�� δ) <�a> κατ= τ�<τε��υς /κπεπηδηκ%τες, �σαν δ� �\ κα� δι= τ ν πυλ ν:;ε0ντ�R �"δε�ς γ=ρ �"δεν� zργ�$ετ�, &στις μ3 �iετ� :π�-λε0σθαιR :π�ρ6σαι δ3 μλιστα /π��ησε τ%ν τε Θη�α0�ν κα�τ�Qς μετ � α"τ�< τα<τα πρττ�ντας &τι Mαντιν�ας, ��ςμλιστα /��Cλ�ντ� λα�ε0ν, xλ�γ�υς τιν=ς πνυ ε4�νR δι=γ=ρ τ8 /γγQς τ3ν π%λιν ε4ναι σεδ8ν πντες �i�ντ��1καδε. /πε� δ) 'μ�ρα /γ�νετ� κα� τ= πεπραγμ�να /πCθ�ντ��a Mαντινε0ς, ε"θQς π�μπ�ντες ε1ς τε τ=ς �λλας �Aρκαδικ=ςπ%λεις πρ�ηγ%ρευ�ν /ν τ�0ς &πλ�ις ε4ναι κα� ;υλττειντ=ς παρ%δ�υς. κα� α"τ�� δ) �Fτως /π���υν, κα� Uμα π�μ-ψαντες εGς τ3ν Tεγ�αν :π?#τ�υν &σ�υς ��ιεν �νδραςMαντιν�ωνR κα� τ ν �λλων δ) �Aρκδων �"δ�να :*ι�<ν�;ασαν �Zτε δεδ�σθαι �Zτε :π�θν?#σκειν πρ8 δ�κης. εG δ)κα� τινες /παιτι� ντ�, �λεγ�ν /παγγ�λλ�ντες &τι ' τ νMαντιν�ων π%λις /γγυ� τ� � μ3ν παρ�*ειν εGς τ8 κ�ιν8ντ ν �Aρκδων 2π%σ�υς τις πρ�σκαλ�0τ�. :κ�Cων �>ν 2Θη�α0�ς, Yπ%ρει τε & τι ρ#σαιτ� τ� πργματι κα� :;�ησιπντας τ�Qς �νδρας. κα� τ?6 �στερα�Mα συγκαλ�σας τ ν�Aρκδων 2π%σ�ι γε δ3 συνελθε0ν Yθ�λησαν, :πελ�γε0τ�+ς /*απατηθε�η. :κ�<σαι γ=ρ �;η +ς Λακεδαιμ%νι�� τεε4εν σQν τ�0ς &πλ�ις /π� τ�0ς 2ρ��ις πρ�διδ%ναι τε μ�λλ�ιενα"τ�0ς τ3ν Tεγ�αν τ ν �Aρκδων τιν�ς. �a δ) :κ�Cσαντες,/κε0ν�ν μ�ν, κα�περ γιγνDσκ�ντες &τι /ψεCδετ� περ�σ; ν, :;�εσανR π�μψαντες δ� εGς Θ#�ας πρ�σ�εις κατη-γ%ρ�υν α"τ�< +ς δε0ν :π�θανε0ν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 156 –

37

38

39

Page 80: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

+νθρ*π�υς, παρ@ 0ταν τ�Dς +π'λυσε. «Mπ(καμε στ,ν π�λεμ�,/) α�τ�ας σας», εRπε, «κα σε�ς /κ�ματε ε�ρ(νη �ωρ ς τ�ν συγκα-τ�θεσ� μας. Π%ς λ�ιπ,ν δ-ν >��με τ, δικα�ωμα ν@ σUς κατηγ�-ρ�Cμε γι@ πρ�δ�σ�α; N@ εRσθε �'�αι�ι», εRπε, «0τι /με�ς κα θ@/κστρατε"σωμε στ�ν �Aρκαδ�α κα θ@ π�λεμ(σωμε μ� α]τ�Dςπ�D εRναι Jμ�ϊδε�τες μας».

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 159 –

τ8ν δ� �EπαμεινDνδαν �;ασαν, κα� γ=ρ στρατηγ ν τ%τε/τCγανε, λ�γειν +ς π�λQ xρθ%τερ�ν π�ι#σειεν, &τε συνε-λμ�ανε τ�Qς �νδρας L &τε :;6κε. τ8 γ=ρ 'μ ν δι� �μIςεGς π%λεμ�ν καταστντων �μIς �νευ τ6ς 'μετ�ρας γνD-μης εGρ#νην π�ιε0σθαι π ς �"κ Vν δικα�ως πρ�δ�σ�αν τις�μ ν τ�<τ� κατηγ�ρ��η; ε> δ� 1στε, �;η, &τι 'με0ς κα�στρατευσ%μεθα εGς τ3ν �Aρκαδ�αν κα� σQν τ�0ς τ='μ�τερα ;ρ�ν�<σι π�λεμ#σ�μεν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 158 –

40

Page 81: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

K E Φ A Λ A I O N E

O� Mαντινε�ς Gητ�Cν τ�ν ��(θεια τ%ν Λακεδαιμ�ν�ων κα τ%ν

�Aθηνα�ων /ναντ��ν τ�C �Eπαμειν*νδ�υ, J Jπ���ς ε�σ��λλει κα π�λι

στ�ν Πελ�π�ννησ� κα �αδ�Gει /ναντ��ν τKς Σπ�ρτης. !O �Aγησ�λα�ς

Fπερασπ�Gει τ�ν π�λι. M��η τKς Mαντινε�ας κα θ�νατ�ς τ�C �Eπαμει-

ν*νδ�υ (362).

1. aOταν +νε7'ρθησαν α]τ@ στ�ν �νωσι τ%ν �Aρκ�δων κα στ ς Vλλες π�λεις, �� Mαντινε�ς κα 0σ�ι +π, τ�Dς Vλλ�υς�Aρκ�δες /νδιε7'ρ�ντ� γι@ τ�ν τ"�η τKς Πελ�π�νν(σ�υ, κα μαG� τ�υς �� �Hλε��ι κα �� �A�αι� Vρ�ισαν ν@ σκ'πτωνται 0τι ��Θη�α��ι Xθελαν πρ�7αν%ς ν@ /)ασθεν(ση, 0σ� τ, δυνατ,νπερισσ�τερ�, H Πελ�π�ννησ�ς γι@ ν@ τ�ν Fπ�δ�υλ*σ�υν 0σ�μπ�ρ�Cσαν ε]κ�λ*τερα.

2. «Γιατ λ�ιπ�ν», >λεγαν, «θ'λ�υν ν@ εFρισκ*μαστε /με�ς σ-π�λεμ�, παρ@ γι@ ν@ κ�ν�υμε κακ, �� μ-ν στ�Dς δ', κα ν@>�ωμε τ�ν +ν�γκη τ�υς κα �� δ"�; \H γιατ�, 0ταν τ�Dς λ'με0τι δ-ν >��με τ�ν +ν�γκη τ�υς /π τ�C παρ�ντ�ς, =τ�ιμ�G�νταιν@ /κστρατε"σ�υν; Δ-ν εRναι 7ανερ, 0τι =τ�ιμ�G�νται ν@/κστρατε"σ�υν γι@ ν@ μUς κ�ν�υν κ�π�ι� κακ�;».

3. \Eστειλαν δ- συγ�ρ�νως +πεσταλμ'ν�υς κα στ�ν �Aθ(νακα τ�Dς παρακαλ�Cσαν ν@ τ�Dς στε�λ�υν ��(θεια. �EπKγαν+κ�μη κα στ�ν Λακεδα�μ�να πρ'σ�εις +π, τ�Dς /παρ�τ�υς,γι@ ν@ τ�Dς καλ'σ�υν, /@ν Xθελαν, ν@ =νωθ�Cν μαG� τ�υς, γι@ν@ /μπ�δ�σ�υν α]τ�Dς π�D θ@ >ρ��νταν ν@ Fπ�δ�υλ*σ�υν τ�νΠελ�π�ννησ�. aOσ� γι@ τ�ν +ρ�ηγ�α, συνε7*νησαν +μ'σως ν@τ�ν +σκK J καθ'νας στ�ν �*ρα τ�υ.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 161 –

K E Φ A Λ A I O N V

_Ως δ) τα<τα :πηγγ�λθη πρ%ς τε τ8 κ�ιν8ν τ ν �Aρκ-δων κα� κατ= π%λεις, /κ τ�Cτ�υ :νελ�γ�$�ντ� Mαντινε0ςτε κα� τ ν �λλων �Aρκδων �a κηδ%μεν�ι τ6ς Πελ�π�ν-ν#σ�υ, +σαCτως δ) κα� �Hλε0�ι κα� �Aαι��, &τι Θη�α0�ιδ6λ�ι ε4εν ��υλ%μεν�ι +ς :σθενεσττην τ3ν Πελ�π%ννη-σ�ν ε4ναι, &πως +ς yIστα α"τ3ν καταδ�υλDσαιντ�. τ�γ=ρ δ3 π�λεμε0ν 'μIς ��Cλ�νται L fνα 'με0ς μ)ν :λλ#-λ�υς κακ ς π�ι μεν, /κε�νων δ� :μ;%τερ�ι δεDμεθα; L τ�λεγ%ντων 'μ ν &τι �" δε%μεθα α"τ ν /ν τ� παρ%ντιπαρασκευ$�νται +ς /*ι%ντες; �" δ6λ�ν +ς /π� τ� κακ%ντι /ργ$εσθαι 'μIς στρατεCειν παρασκευ$�νται; �πε-μπ�ν δ) κα� �Aθ#να$ε ��ηθε0ν κελεC�ντεςR /π�ρεCθησανδ) κα� εGς Λακεδα�μ�να πρ�σ�εις :π8 τ ν /παρ�των,παρακαλ�<ντες Λακεδαιμ�ν��υς, εG ��Cλ�ιντ� κ�ιν?6διακωλCειν, �ν τινες 1ωσι καταδ�υλωσ%μεν�ι τ3ν Πελ�-π%ννησ�ν. περ� μ�ντ�ι 'γεμ�ν�ας α"τ%θεν διεπρττ�ντ�&πως /ν τ?6 Bαυτ ν jκαστ�ι 'γ#σ�ιντ�.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 160 –

1

2

3

Page 82: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

4. Kαθ� 0ν �ρ�ν�ν διαρκ�Cσαν �� διαπραγματε"σεις α]τ'ς77,J �Eπαμειν*νδας /)εστρ�τευσε /π κε7αλKς 0λων τ%νB�ιωτ%ν, τ%ν E]��'ων κα π�λλ%ν Θεσσαλ%ν π�D /στ�λησανκα +π, τ,ν �Aλ')ανδρ�78 κα +π, τ�Dς π�λιτικ�Dς +ντιπ�λ�υςτ�υ. aOμως �� Φωκε�ς δ-ν τ,ν +κ�λ�"θησαν, Fπ�στηρ�G�ντας0τι �� συνθKκες τ�Dς Fπε�ρ'ωναν ν@ >λθ�υν σ- ��(θεια τ%νΘη�α�ων, σ- περ�πτωσι π�D α]τ� θ@ /δ'��ντ� /π�θεσι, ��ι0μως κα ν@ /κστρατε"σ�υν /ναντ��ν Vλλων.

5. !O �Eπαμειν*νδας 0μως /λ�γ�ριαGε 0τι εR�ε μαG� τ�υ στ�νΠελ�π�ννησ� τ�Dς �Aργε��υς, τ�Dς Mεσσην��υς κα α]τ�Dς+π� τ�Dς �Aρκ�δες, π�D εR�αν τ@ Iδια 7ρ�ν(ματα μ� α]τ�"ς.�Hσαν δ- α]τ� �� TεγεUτες, �� Mεγαλ�π�λ�τες, �� �AσεUτες κα �� Παλλαντιε�ς κα 0λες �� π�λεις �� Jπ��ες δ-ν μπ�ρ�Cσαν ν@κ�μ�υν δια7�ρετικ@ κα γιατ ?σαν μικρ-ς κα γιατ εFρ�σκ�-ντ� +ν�μεσ� τ�υς.

6. �E)εστρ�τευσε λ�ιπ,ν γρ(γ�ρα J �Eπαμειν*νδας. aOταν/) Vλλ�υ >7θασε στ�ν Nεμ'α, /σταμ�τησε μ- τ�ν /λπ�δα ν@καταλ��η τ�Dς �Aθηνα��υς τ�ν zρα π�D θ@ περν�Cσαν. !Yπε-λ�γιGε 0τι α]τ, θ� ?ταν μεγ�λ� κατ�ρθωμα, γιατ θ@ συντε-λ�Cσε στ, ν@ /νθαρρ"νη τ�Dς συμμ���υς τ�υ, /ν% θ@ +πεθ�ρ-ρυνε τ�Dς /�θρ�"ς τ�υ. M- μι@ λ')ι, /ν�μιGε 0τι κ�θε τι π�Dσυν'�αλλε στ�ν με�ωσι τKς δυν�μεως τ%ν �Aθηνα�ων, ?ταν κ'ρ-δ�ς γι@ τ�Dς Θη�α��υς.

7. Kαθ� 0ν �ρ�ν�ν α]τ,ς εFρ�σκετ� στ�ν Nεμ'α, 0λ�ι �� σ"μ-μα��� τ�υ συγκεντρ*θηκαν στ�ν Mαντ�νεια. �Aλλ� 0ταν >μαθε J�Eπαμειν*νδας 0τι �� �Aθηνα��ι εR�αν /γκαταλε�ψει τ�ν �δ'α ν@�αδ�σ�υν δι@ )ηρUς κα 0τι ?σαν διατεθειμ'ν�ι ν@ πUνε γι@��(θεια τ%ν �Aρκ�δων δι@ θαλ�σσης διασ��G�ντας τ�ν Λακε-δα�μ�να, /γκατ'λειψε πλ'�ν τ�ν Nεμ'α κα /πKγε στ�ν Tεγ'α.

8. �Eγ*, �'�αια, δ-ν θ@ μπ�ρ�Cσα ν@ ε�π% 0τι α]τ� H στρα-

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 163 –

Fπ��ρεωθK ν@ τ�Dς +κ�λ�υθK στ�Dς π�λ'μ�υς τ�υς. O� σ"μμα��ι τ%νΘη�α�ων ?σαν =π�μ'νως +ντ�παλ�� τ�υ.

�Eν &σ�ω δ) τα<τ � /πρττετ�, �EπαμεινDνδας /*?#ει, B�ι-ωτ�Qς �ων πντας κα� E"��Iς κα� Θετταλ ν π�λλ�Qςπαρ τε �Aλε*νδρ�υ κα� τ ν /ναντ�ων α"τ� . Φωκε0ςμ�ντ�ι �"κ Yκ�λ�Cθ�υν, λ�γ�ντες &τι συνθ6και σ;�σιν[α"τ�0ς] ε4εν, ε1 τις /π� Θ#�ας 1�ι, ��ηθε0ν, /π� �λλ�υς δ)στρατεCειν �"κ ε4ναι /ν τα0ς συνθ#καις. 2 μ�ντ�ι �Eπαμει-νDνδας /λ�γ�$ετ� κα� /ν Πελ�π�νν#σ�ω σ;�σιν �πρειν�Aργε��υς τε κα� Mεσσην��υς κα� �Aρκδων τ�Qς τ= σ;�-τερα ;ρ�ν�<ντας. �σαν δ� �Nτ�ι TεγεIται κα� Mεγαλ�-π�λ0ται κα� �AσεIται κα� Παλλαντιε0ς, κα� ε1 τινες δ3π%λεις δι= τ8 μικρα� τε ε4ναι κα� /ν μ�σαις ταCταις �Gκε0νYναγκ$�ντ�. /*6λθε μ)ν δ3 2 �EπαμεινDνδας δι=τα�ωνR /πε� δ) /γ�νετ� /ν Nεμ�Mα, /ντα<θα δι�τρι�εν,/λπ�$ων τ�Qς �Aθηνα��υς παρι%ντας λ#ψεσθαι κα� λ�γι-$%μεν�ς μ�γα Vν τ�<τ� γεν�σθαι τ�0ς μ)ν σ;ετ�ρ�ις συμ-μ�ις εGς τ8 /πιρρ σαι α"τ�Cς, τ�0ς δ) /ναντ��ις εGς τ8εGς :θυμ�αν /μπεσε0ν, +ς δ) συνελ%ντι εGπε0ν, πIν:γαθ8ν ε4ναι Θη�α��ις & τι /λαττ�0ντ� �Aθηνα0�ι. /ν δ) τ?6διατρι�?6 α"τ�< ταCτ?η συν?6σαν πντες �a 2μ�;ρ�-ν�<ντες εGς τ3ν Mαντ�νειαν. /πε� μ�ντ�ι 2 �EπαμεινDνδας[κ�υσε τ�Qς �Aθηνα��υς τ8 μ)ν κατ= γ6ν π�ρεCεσθαι:πεγνωκ�ναι, κατ= θλατταν δ) παρασκευ$εσθαι +ςδι= Λακεδα�μ�ν�ς ��ηθ#σ�ντας τ�0ς �Aρκσιν, �Fτω δ3:;�ρμ#σας /κ τ6ς Nεμ�ας :;ικνε0ται εGς τ3ν Tεγ�αν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 162 –

77. T, 362 π.X.78. T"ρανν�ς τ%ν Φερ%ν. ER�ε πρ�σ7ατα νικηθK +π, τ�Dς Θη�α��υς κα

4

5

6

7

Page 83: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

τηγ�α FπKρ)ε ε]τυ��ς γι’ α]τ�ν. aOμως μ�C 7α�νεται 0τι δ-νπαρ'λειψε τ�π�τε +π, 0σα +7�ρ�Cν στ�ν τ�λμη κα τ�ν πρ�-�λεψι. Kατ’ +ρ��ν τ,ν /παιν�Cν γιατ /στρατ�π'δευσε /ντ,ςτ%ν τει�%ν τKς Tεγ'ας. �Eκε� εFρ�σκετ� σ- μεγαλ"τερη +σ7�-λεια, παρ@ ν@ εR�ε στρατ�πεδε"σει >)ω. �Aκ�μη cδ"νατ� ε]κ�-λ*τερα ν@ κρ"�η +π� τ�Dς /�θρ�Dς κ�θε τ�υ /ν'ργεια. �E)Vλλ�υ, τ�C ?ταν ε]κ�λ*τερ�, /7� 0σ�ν εFρ�σκετ� στ�ν π�λι, ν@=τ�ιμ�Gη 0,τι τ�C /�ρειαG�ταν. Kα +7�C �� +ντ�παλ�� τ�υεR�αν στρατ�πεδε"σει >)ω μπ�ρ�Cσε ν@ παρακ�λ�υθK κ�θετ�υς /ν'ργεια, εIτε καλ� εIτε σ7αλερ(. �Aκ�μη, Vν κα /π�στευε0τι ?ταν σ- καλ"τερη θ'σι +π� τ�Dς /�θρ�"ς τ�υ79, Jσ�κις>�λεπε 0τι �� /�θρ� κατε��αν καλ"τερες στρατηγικ-ς θ'σεις +π�α]τ�ν, δ-ν >�γαινε ν@ τ�Dς /πιτεθK.

9. �Eν τ�"τ�ις, 0ταν εRδε 0τι καμμι@ π�λις δ-ν πρ�σ�ωρ�Cσεσ� α]τ,ν κα� 0τι J καιρ,ς περν�Cσε, /ν�μισε 0τι κ�τι >πρεπε ν@κ�μη. \Aλλωστε τ�ν πρ�ηγ�υμ'νη δ�)α τ�υ θ@ τ�ν διεδ'�ετ�μεγ�λη κακ�δ�)�α. �E) Vλλ�υ, 0ταν >μαθε 0τι �� +ντ�παλ�� τ�υεR�αν w�υρωθK στ@ π'ρι) τKς Mαντινε�ας κα 0τι εR�αν πρ�σκα-λ'σει ν@ >λθη J �Aγησ�λα�ς κα 0λ�ι �� Λακεδαιμ�νι�ι, +κ�μη0τι J �Aγησ�λα�ς εR�ε /κστρατε"σει κα εFρ�σκετ� τ*ρα πλ'�νστ�ν Πελλ(νη80, +7�C /δε�πνησαν, >δωσε τ�ν διαταγ� τKς +να-�ωρ(σεως κα /��δισε /π κε7αλKς τ�C στρατ�C τ�υ +μ'σωςκατ@ τKς Σπ�ρτης.

10. Kα /@ν κ�π�ι�ς Kρητικ�ς, κατ@ θε�α πρ�ν�ια δ-ν εR�ε>λθει γι@ ν@ ε�δ�π�ι(ση τ,ν �Aγησ�λα� γι@ τ�ν πρ�σ'γγισι τ�Cστρατ�C, J �Eπαμειν*νδας θ@ κατελ�μ�ανε τ�ν π�λι σ@ν 7ωλι@μ- π�υλ�κια, >ρημη +π, Fπερασπιστ'ς. �Aλλ@ J �Aγησ�λα�ςκαθtς /πληρ�7�ρ(θη /γκα�ρως α]τ�, πρ�7θασε ν@/παν'λθη στ�ν π�λι. Παρετ��θησαν τ�τε �� ΣπαρτιUτες σ-δι�7�ρες θ'σεις, τ ς Jπ��ες /7"λασσαν eν κα ?σαν π�λD λ�γ�ι.Γιατ Jλ�κληρ� τ, �ππικ� τ�υς εFρ�σκετ� στ�ν �Aρκαδ�α, 0πως

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 165 –

80. !H Πελλ(νη α]τ� εFρ�σκετ� στ�ν Λακων�α κα ��ι στ�ν �A�α5α.

ε"τυ6 μ)ν �>ν �"κ Vν �γωγε ;#σαιμι τ3ν στρατηγ�ανα"τ� γεν�σθαι. &σα μ�ντ�ι πρ�ν��ας �ργα κα� τ%λμης/στ�ν, �"δ�ν μ�ι δ�κε0 Wν3ρ /λλιπε0ν. πρ τ�ν μ)ν γ=ρ�γωγε /παιν α"τ�< &τι τ8 στρατ%πεδ�ν /ν τ� τε�ει τ νTεγεατ ν /π�ι#σατ�, /νθ� /ν :σ;αλεστ�ρ�ω τε �ν L εG �*ω/στρατ�πεδεCετ� κα� τ�0ς π�λεμ��ις /ν :δηλ�τ�ρ�ω & τιπρττ�ιτ�. κα� παρασκευ$εσθαι δ�, ε1 τ�υ /δε0τ�, /ν τ?6π%λει sντι ε"π�ρDτερ�ν �ν. τ ν δ� Bτ�ρων �*ω στρατ�πε-δευ�μ�νων /*6ν 2ρIν, ε1τε τι xρθ ς /πρττετ� ε1τε τι'μρταν�ν. κα� μ3ν �G%μεν�ς κρε�ττων τ ν :ντιπλωνε4ναι, 2π%τε 2ρ�Dη ωρ��ις πλε�νεκτ�<ντας α"τ�Cς, �"κ/*#γετ� /πιτ�θεσθαι. 2ρ ν δ) �Zτε π%λιν α�τ� πρ�σω-ρ�<σαν �"δεμ�αν τ%ν τε ρ%ν�ν πρ��α�ν�ντα, /ν%μισεπρακτ��ν τι ε4ναι. εG δ) μ#, :ντ� τ6ς πρ%σθεν ε"κλε�αςπ�λλ3ν :δ�*�αν πρ�σεδ�ετ�. /πε� �>ν κατεμνθανεπερ� μ)ν τ3ν Mαντ�νειαν τ�Qς :ντιπλ�υς πε;υλαγμ�-ν�υς, μεταπεμπ�μ�ν�υς δ) �Aγησ�λα%ν τε κα� πνταςτ�Qς Λακεδαιμ�ν��υς, κα� ?[σθετ� /*εστρατευμ�ν�ν τ8ν�Aγησ�λα�ν κα� sντα [δη /ν τ?6 Πελλ#ν?η, δειπν�π�ι#σα-σθαι παραγγε�λας 'γε0τ� τ� στρατεCματι ε"θQς /π�Σπρτην. κα� εG μ3 Kρ3ς θε�Mα τιν� μ��ρMα πρ�σελθ^ν/*#γγειλε τ� �Aγησιλ�ω πρ�σι8ν τ8 στρτευμα, �λα�ενVν τ3ν π%λιν Sσπερ νε�ττι=ν παντπασιν �ρημ�ν τ ν:μυν�μ�νων. /πε� μ�ντ�ι πρ�πυθ%μεν�ς τα<τα 2 �Aγησ�-λα�ς �;θη εGς τ3ν π%λιν :πελθDν, διατα*μεν�ι �a Σπαρ-τιIται /;Cλαττ�ν, κα� μλα xλ�γ�ι sντες.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 164 –

79. Kατ@ τ,ν Δι�δ. (IE, 84) εR�ε 30.000 πεG�Dς κα 3.000 �ππε�ς, /ν% �� +ντ�-παλ�ι εR�αν 20.000 πεG�Dς κα 2.000 �ππε�ς.

8

9

10

Page 84: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

κα τ, σ%μα τ%ν μισθ�7�ρων τ�υς κα τρε�ς +π, τ�Dς δ*δεκαλ���υς π�D εR�αν.

11. aOταν J �Eπαμειν*νδας >7θασε στ�ν π�λι τ%ν Σπαρ-τιατ%ν, δ-ν /πKγε σ- μ'ρη 0π�υ τ@ στρατε"ματ� τ�υ θ@ ?σανFπ��ρεωμ'να ν@ π�λεμ(σ�υν +ν�ικτ�, 0π�υ θ@ τ�Dς κτυ-π�Cσαν +π, τ, |ψ�ς τ%ν σπιτι%ν, �6τε σ- μ'ρη, 0π�υ παρ@ τ,0τι ?σαν περισσ�τερ�ι, δ-ν εR�αν καν'να Vλλ� πλε�ν'κτημα+π, τ,ν μεγαλ"τερ� +ριθμ� τ�υς. �Aλλ@ κατ'λα�ε �να μ'ρ�ςτ�C Jπ���υ τ�ν θ'σι θεωρ�Cσε πλε�νεκτικ� κα +π, τ, Jπ���+ντ ν@ +νε�α�νη κατ'�αινε στ�ν π�λι.

12. Γι� 0,τι συν'�η στ�ν συν'�εια, μπ�ρε� κανε ς ν@ τ@ +π�-δ*ση σ- κ�π�ια θε�α /π'μ�ασι. Mπ�ρε� 0μως /π�σης ν@ ε�πK0τι τ�π�τε δ-ν μπ�ρε� ν@ +ντισταθK σ- +νθρ*π�υς +πελπισμ'-ν�υς. Γιατ�, 0ταν J �Aρ��δαμ�ς >7θασε >��ντας μ�λις =κατ,Vνδρες κα +7�C /π'ρασε κ�τι π�D 7αιν�ταν 0τι μπ�ρ�Cσε ν@τ,ν /μπ�δ�ση81, /πKρε τ,ν +ν(7�ρ� �αδ�G�ντας κατ@ τ�C/�θρ�C. �Eκε� α]τ� �� Vνθρωπ�ι π�D >πνεαν μ'νεα, α]τ� π�DεR�αν νικ(σει τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς82, π�D ?σαν κατ@ π�λDπερισσ�τερ�ι κα �� Jπ���ι κατε��αν δεσπ�G�υσες θ'σεις, δ-ν+π'κρ�υσαν τ�ν /π�θεσι τ�C στρατ�C τ�C �Aρ�ιδ�μ�υ, +λλ@Fπε�*ρησαν.

13. Kα �� μ-ν πρ%τ�ι +π, τ�Dς Vνδρες τ�C �Eπαμειν*νδ�υ/7�νε"θησαν. aOταν 0μως, �αρ�"μεν�ι γι@ τ�ν ν�κη τ�υς ��+π, μ'σα +π, τ�ν π�λι83 /)ακ�λ�"θησαν τ�ν καταδ�ω)ι πι,μακρι@ +π’ 0,τι >πρεπε, /7�νε"θησαν κα α]τ� μ- τ�ν σειρ�τ�υς. Γιατ J θε,ς εR�ε �αρ�)ει, 7α�νεται, τ@ 0ρια τKς ν�κης, π�Dτ�Dς εR�ε παρα�ωρ(σει. T�τε J �Aρ��δαμ�ς >στησε τρ�παι� στ,μ'ρ�ς 0π�υ /ν�κησε κα +π'δωσε μ- συνθ(κη τ�Dς νεκρ�Dς π�D>πεσαν /κε�.

14. �E) Vλλ�υ J �Eπαμειν*νδας, σκεπτ�μεν�ς 0τι �� �Aρκ�δες

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 167 –

83. O� �νδ�δεν τ�C κειμ'ν�υ. �A7�ρU μUλλ�ν στ�Dς στρατι%τες τ�C �Eπα-μειν*νδ�υ, π�D εR�αν 7θ�σει μ'�ρι τKς +γ�ρUς τKς π�λεως.

�f τε γ=ρ aππε0ς α"τ�0ς πντες /ν �Aρκαδ�Mα :π6σαν κα�τ8 *ενικ8ν κα� τ ν λ%ων δDδεκα sντων �a τρε0ς. /πε� δ�/γ�νετ� �EπαμεινDνδας /ν τ?6 π%λει τ ν Σπαρτιατ ν,&π�υ μ)ν �μελλ�ν �ν τε Gσ�π�δ�ω μαε0σθαι κα� :π8 τ ν�Gκι ν �ληθ#σεσθαι, �"κ εGσ?#ει ταCτ?η, �"δ’ &π�υ γε μηδ)πλ��ν ��ντες μαε0σθαι τ ν xλ�γων π�λλ�� sντες. �νθενδ) πλε�νεκτε0ν Vν /ν%μι$ε, τ�<τ� λα�^ν τ8 ωρ��ν κατ�-�αινε [κα� �"κ :ν��αινεν] εGς τ3ν π%λιν. τ% [τε] γε μ3ν/ντε<θεν γεν%μεν�ν �*εστι μ)ν τ8 θε0�ν αGτιIσθαι, �*εστιδ) λ�γειν +ς τ�0ς :π�νεν�ημ�ν�ις �"δε�ς Vν �π�στα�η./πε� γ=ρ 'γε0τ� �Aρ�δαμ�ς �"δ) Bκατ8ν �ων �νδρας,κα� δια�=ς &περ /δ%κει τι �ειν κDλυμα /π�ρεCετ� πρ8ςsρθι�ν /π� τ�Qς :ντιπλ�υς, /ντα<θα δ3 �a π<ρ πν��ντες,�a νενικηκ%τες τ�Qς Λακεδαιμ�ν��υς, �a τ� παντ� πλε��υςκα� πρ�σ�τι �περδ�*ια ωρ�α ��ντες, �"κ /δ�*αντ� τ�Qςπερ� τ8ν �Aρ�δαμ�ν, :λλ� /γκλ�ν�υσι. κα� �a μ)ν πρ τ�ιτ ν �EπαμεινDνδ�υ :π�θν?#σκ�υσινR /πε� μ�ντ�ι :γαλλ%-μεν�ι τ?6 ν�κ?η /δ�ω*αν �a �νδ�θεν π�ρρωτ�ρω τ�< και-ρ�<, �Nτ�ι α> :π�θν?#σκ�υσιR περιεγ�γραπτ� γρ, +ς��ικεν, �π8 τ�< θε��υ μ�ρι &σ�υ ν�κη /δ�δ�τ� α"τ�0ς.κα� 2 μ)ν δ3 �Aρ�δαμ�ς τρ�πα0%ν τε fστατ� �νθα /πεκρ-τησε κα� τ�Qς /ντα<θα πεσ%ντας τ ν π�λεμ�ων �π�σπ%ν-δ�υς :πεδ�δ�υ.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 166 –

81. Δ-ν γνωρ�G�με τ� ?ταν τ, /μπ�δι�. \Iσως κ�π�ι� μικρ, π�τ�μι.82. Δηλαδ� στ@ ΛεCκτρα.

11

12

13

Page 85: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

θ@ >ρ��νταν γι@ ν@ ��ηθ(σ�υν τ�Dς Λακεδαιμ�ν��υς, κα /πειδ� δ-ν Xθελε ν@ π�λεμU μ� α]τ�Dς κα μ- 0λ�υς τ�Dς Λακε-δαιμ�ν��υς =νωμ'ν�υς, πρ, π�ντων μετ@ τ�ν /πιτυ��α τ%νΛακεδαιμ�ν�ων κα τ�ν �ττα τ%ν δικ%ν τ�υ, /π'στρεψε στ�νTεγ'α, 0σ� τ, δυνατ,ν γρηγ�ρ*τερα. �Aν'παυσε /κε� τ�DςJπλ�τες τ�υ, >στειλε δ- τ�Dς �ππε�ς τ�υ στ�ν Mαντ�νεια,Gητ%ντας τ�υς ν@ +ντιμετωπ�σ�υν Fπ�μ�νητικ@ κα α]τ�ν τ�νταλαιπωρ�α κα /)ηγ%ντας τ�υς 0τι ?ταν 7υσικ, 0λα τ@ G%ατ%ν Mαντιν'ων ν@ εFρ�σκωνται >)ω, 0πως /π�σης κα 0λ�ι ��Vνθρωπ�ι, δεδ�μ'ν�υ 0τι ?ταν καιρ,ς τ�C θερισμ�C.

15. Kα α]τ� λ�ιπ,ν +νε�*ρησαν. �Eν τ��% μετα)D �� �Aθη-να��ι �ππε�ς, +7�C +νε�*ρησαν +π, τ�ν �Eλευσ�να, /δε�πνησανστ,ν �Iσθμ, κα�, +7�C /π'ρασαν τ ς Kλεων'ς84, >7θασαν στ�νMαντ�νεια κα /στρατ�π'δευσαν στ, /σωτερικ, τ�C τε���υς,μ'σα στ@ σπ�τια. �Aλλ�, 0ταν εRδαν τ�Dς /�θρ�Dς ν@ πλησι�-G�υν, �� Mαντινε�ς παρεκ�λεσαν τ�Dς �Aθηνα��υς �ππε�ς ν@τ�Dς ��ηθ(σ�υν, 0σ� τ�Dς ?ταν δυνατ�ν. Γιατ 0λα τ@ G%α?σαν >)ω, �� /ργ�τες τ�υς, καθtς κα π�λλ@ παιδι@ κα γ'ρ�ι+π, τ�Dς /λευθ'ρ�υς. O� �Aθηνα��ι Vκ�υσαν τ ς παρακλ(σειςτ�υς κα >τρε)αν ν@ τ�Dς ��ηθ(σ�υν, eν κα δ-ν εR�αν γευματ�-σει �6τε α]τ� �6τε τ@ Vλ�γ� τ�υς.

16. Kα στ�ν περ�στασι α]τ� π�ι,ς δ-ν θ@ /θα"μαGε /π�σηςτ, θ�ρρ�ς α]τ%ν τ%ν +νθρ*πων; \E�λεπαν 0τι �� /�θρ� ?σανπ�λD περισσ�τερ�ι, 0τι �� �ππε�ς εR�αν HττηθK στ�ν K�ρινθ�,0μως δ-ν /σκ'7θησαν καθ�λ�υ α]τ@ �6τε 0τι /πρ�κειτ� ν@π�λεμ(σ�υν /ναντ��ν τ%ν Θη�α�ων κα τ%ν Θεσσαλ%ν π�D/θεωρ�Cντ� Vριστ�ι �ππε�ς. �Aλλ� /ντρ'π�νταν στ�ν �δ'α 0τι δ-νθ@ ��ηθ�Cσαν τ�Dς συμμ���υς τ�υς, τ�ν στιγμ� π�D εFρ�σκ�-ντ� /κε�. Γι� α]τ�, μ�λις εRδαν τ�Dς /�θρ�Dς +μ'σως συγκρ�"-σθηκαν, γιατ π�λD /πιθυμ�Cσαν ν@ δια7υλ�)�υν τ�ν δ�)ατ%ν πατ'ρων τ�υς.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 169 –

2 δ� �EπαμεινDνδας λ�γι$%μεν�ς &τι ��ηθ#σ�ιεν �a �Aρκ-δες εGς τ3ν Λακεδα�μ�να, /κε�ν�ις μ)ν �"κ /��Cλετ� κα�πIσι Λακεδαιμ�ν��ις 2μ�< γεν�μ�ν�ις μεσθαι, �λλωςτε κα� η"τυηκ%σι, τ ν δ) :π�τετυηκ%τωνR πλιν δ)π�ρευθε�ς +ς /δCνατ� τιστα εGς τ3ν Tεγ�αν τ�Qς μ)ν2πλ�τας :ν�παυσε, τ�Qς δ� aππ�ας �πεμψεν εGς τ3ν Mαντ�-νειαν, δεηθε�ς α"τ ν πρ�σκαρτερ6σαι, κα� διδσκων +ςπντα μ)ν εGκ8ς �*ω ε4ναι τ= τ ν Mαντιν�ων ��σκ#-ματα, πντας δ) τ�Qς :νθρDπ�υς, �λλως τε κα� σ�τ�υσυγκ�μιδ6ς �Zσης. κα� �a μ)ν �i�ντ�R �a δ� �Aθηνα0�ιaππε0ς 2ρμηθ�ντες /* �Eλευσ0ν�ς /δειπν�π�ι#σαντ� μ)ν/ν �Iσθμ� , διελθ%ντες δ) κα� τ=ς Kλεων=ς /τCγαν�νπρ�σι%ντες εGς τ3ν Mαντ�νειαν κα� καταστρατ�πεδευσ-μεν�ι /ντ8ς τε��υς /ν τα0ς �Gκ�αις. /πε� δ) δ6λ�ι �σανπρ�σελαCν�ντες �a π�λ�μι�ι, /δ��ντ� �a Mαντινε0ς τ ν�Aθηνα�ων aππ�ων ��ηθ6σαι, ε1 τι δCναιντ�R �*ω γ=ρ ε4ναικα� τ= ��σκ#ματα πντα κα� τ�Qς /ργτας, π�λλ�Qς δ)κα� πα0δας κα� γεραιτ�ρ�υς τ ν /λευθ�ρων. :κ�Cσαντεςδ) τα<τα �a �Aθηνα0�ι /κ��ηθ�<σιν, �τι sντες :νριστ�ικα� α"τ�� κα� �a fππ�ι. /ντα<θα δ3 τ�Cτων α> τ3ν :ρετ3ντ�ς �"κ Vν :γασθε�η; �\ κα� π�λQ πλε��υς 2ρ ντες τ�Qςπ�λεμ��υς, κα� /ν K�ρ�νθ�ω δυστυ#ματ�ς γεγενημ�ν�υτ�0ς aππε<σιν �"δ)ν τ�Cτ�υ �πελ�γ�σαντ�, �"δ� &τι κα�Θη�α��ις κα� Θετταλ�0ς τ�0ς κρατ�στ�ις aππε<σιν ε4ναιδ�κ�<σιν �μελλ�ν μεσθαι, :λλ’ αGσυν%μεν�ι, εG παρ%-ντες μηδ)ν z;ελ#σειαν τ�Qς συμμ�υς, +ς ε4δ�ν τι-στα τ�Qς π�λεμ��υς, συν�ρρα*αν, /ρ ντες :νασDσασθαιτ3ν πατρ�Dαν δ%*αν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 168 –

84. Π�λις στ@ ν�τια τKς K�ρ�νθ�υ.

14

15

16

Page 86: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

17. Kα μ- τ ς μ��ες τ�υς /π'τυ�αν ν@ σωθ�Cν 0λα τ@ πρ�γ-ματα τ%ν Mαντιν'ων, π�D ?σαν >)ω. Σκ�τ*θηκαν 0μως +π�α]τ�Dς μερικ� γεννα��ι +λλ@ /σκ�τωσαν /π�σης γεννα��υς/�θρ�"ς85, γιατ κα �� δ"� +ντ�παλ�ι εR�αν �ρα�'α 0πλα, zστε>7θαναν J �νας τ,ν Vλλ�86. �E) Vλλ�υ �� �Aθηνα��ι δ-ν /γκατ'-λειψαν τ�Dς 7ιλικ�Dς /�θρ�"ς τ�υς, +π'δωσαν δ- κα μερικ�Dς+π, τ�Dς νεκρ�Dς τ%ν /�θρ%ν |στερα +π, συνθKκες.

18. �A7� =τ'ρ�υ J �Eπαμειν*νδας /σκ'πτετ� 0τι σ- λ�γεςHμ'ρες ?ταν Fπ��ρεωμ'ν�ς ν@ +να�ωρ(ση, γιατ εR�ε /)α-ντληθK J �ρ�ν�ς J καθωρισμ'ν�ς γι@ τ�ν /κστρατε�α. �Aκ�μη,/@ν V7ηνε +νυπερ�σπιστ�υς α]τ�"ς π�D ?λθε ν@ ��ηθ(ση, θ@/π�λι�ρκ�Cντ� +π, τ�Dς +ντιπ�λ�υς τ�υς κα J Iδι�ς θ@>�λεπε τ�ν Fπ�ληψ� τ�υ γι@ π�ντα �αμ'νη, καθ� 0σ�ν εR�ενικηθK στ�ν Λακεδα�μ�να μ- τ, π�λυ�ριθμ� πεGικ� τ�υ +π,λ�γ�υς +ντιπ�λ�υς, εR�ε νικηθK /π�σης στ�ν Mαντ�νεια σ-+γ%να �ππικ�C. �Eκτ,ς τ�"τ�υ μ- τ�ν /κστρατε�α τ�υ στ�νΠελ�π�ννησ� FπKρ)ε J αIτι�ς ν@ συμμα�(σ�υν �� Λακεδαιμ�-νι�ι, �� �Aρκ�δες, �� �A�αι��, �� �Hλε��ι κα �� �Aθηνα��ι. �Eπ�σης>�λεπε 0τι δ-ν cδ"νατ� ν@ περ�ση μπρ�στ@ +π, τ,ν /�θρ,87

�ωρ ς ν@ συν�ψη μ��η. �Eσκ'πτετ� Vλλωστε 0τι, /@ν μ-ννικ�Cσε, θ@ /παν*ρθωνε 0λα α]τ�. �E@ν π�λι σκ�των�ταν, θ@εR�αν �να }ρα�� τ'λ�ς, γιατ J θ�νατ�ς τ�υ θ@ �7ε�λετ� στ�νπρ�σπ�θει� τ�υ ν@ +7(ση στ�ν πατρ�δα τ�υ τ�ν Hγεμ�ν�α τKςΠελ�π�νν(σ�υ.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 171 –

85. Στ�ν μ��η α]τ� πιστε"εται 0τι σκ�τ*θηκε κα J γι�ς τ�υ Γρ"λλ�ς.86. �Hλθαν δηλαδ� στ@ �'ρια.87. Γιατ J /�θρ,ς εFρ�σκετ� στ�ν πεδι�δα τKς Mαντινε�ας, +π, 0π�υ θ@

περν�Cσε κατ� +ν�γκη J �Eπαμειν*νδας.

κα� μα%μεν�ι α1τι�ι μ)ν /γ�ν�ντ� τ= �*ω πντα σωθ6ναιτ�0ς Mαντινε<σιν, α"τ ν δ� :π�θαν�ν �νδρες :γαθ��, κα�:π�κτειναν δ) δ6λ�ν &τι τ�ι�Cτ�υςR �"δ)ν γ=ρ �Fτω�ραQ &πλ�ν Bκτερ�ι ε4�ν �O �"κ /*ικν�<ντ� :λλ#λων.κα� τ�Qς μ)ν ;ιλ��υς νεκρ�Qς �" πρ�#καντ�, τ ν δ)π�λεμ�ων �ν �Fς �π�σπ%νδ�υς :π�δ�σαν. 2 δ� α> �Eπα-μεινDνδας, /νθυμ�Cμεν�ς &τι xλ�γων μ)ν 'μερ ν :νγκη�σ�ιτ� :πι�ναι δι= τ8 /*#κειν τ?6 στρατε�Mα τ8ν ρ%ν�ν, εGδ) καταλε�ψ�ι /ρ#μ�υς �Pς �λθε σCμμα�ς, /κε0ν�ιπ�λι�ρκ#σ�ιντ� �π8 τ ν :ντιπλων, α"τ8ς δ) λελυμα-σμ�ν�ς τ?6 Bαυτ�< δ%*?η παντπασιν �σ�ιτ�, 'ττημ�ν�ςμ)ν /ν Λακεδα�μ�νι σQν π�λ�λ 2πλιτικ� �π � xλ�γων,'ττημ�ν�ς δ) /ν Mαντινε�Mα aππ�μα�Mα, α1τι�ς δ) γεγενη-μ�ν�ς δι= τ3ν εGς Πελ�π%ννησ�ν στρατε�αν τ�< συνεστ-ναι Λακεδαιμ�ν��υς κα� �Aρκδας κα� �Aαι�Qς κα� �Hλε�-�υς κα� �Aθηνα��υςR Sστε �"κ /δ%κει α"τ� δυνατ8ν ε4ναι:μαε� παρελθε0ν, λ�γι$�μ�ν�ω &τι εG μ)ν νικ�Dη, πντατα<τα :ναλCσ�ιτ�R εG δ) :π�θν�ι, καλ3ν τ3ν τελευτ3ν'γ#σατ� �σεσθαι πειρωμ�ν�ω τ6 πατρ�δι :ρ3ν Πελ�π�ν-ν#σ�υ καταλιπε0ν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 170 –

17

18

Page 87: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

19. T, 0τι γ"ριGαν τ'τ�ιες σκ'ψεις στ, μυαλ� τ�υ δ-ν εRναικαθ�λ�υ παρ�)εν�, γιατ τ'τ�ιες σκ'ψεις εRναι 7υσικ-ς σ- 7ιλ�-δ�)�υς +νθρ*π�υς. aOμως τ, 0τι εR�ε +σκ(σει τ,ν στρατ�τ�υ κατ@ τρ�π� π�D ν@ μ� κατα��λλεται +π, καν'να κ�π��6τε ν"κτα �6τε Hμ'ρα, ν@ μ� Fπ��ωρK μπρ�στ@ σ- καν'νακ�νδυν� κα 0ταν +κ�μη δ-ν εR�ε π�λλ@ τρ�7ιμα, ν@ πειθαρ�Kμ- τ�ν θ'λησ� τ�υ, 0λα α]τ@ μ�C 7α�ν�νται 0τι εRναι πραγμα-τικ@ V)ια θαυμασμ�C.

20. Πρ�γματι, 0ταν γι@ τελευτα�α 7�ρ@ δι'τα)ε ν@ =τ�ιμα-σθ�Cν γι@ μ��η, �� �ππε�ς πρ�θυμα στ�ν διαταγ( τ�υ /λε"και-ναν τ@ κρ�νη τ�υς κα �� Jπλ�τες τ%ν �Aρκ�δων /Gωγρ�7ησανρ�παλα88 στ ς +σπ�δες τ�υς, σ@ν ν@ ?σαν Θη�α��ι, κα 0λ�ι+κ�νιGαν τ ς λ�γ�ες τ�υς κα τ ς μα�α�ρες τ�υς κα /γυ�λιGαντ ς +σπ�δες τ�υς.

21. ERναι +)ι�σημε�ωτ� +7� =τ'ρ�υ ν@ +να7'ρη κανε ς π%ς/ν(ργησε 0ταν τ�Dς >�γαλε >τσι παρεσκευασμ'ν�υς. Πρ%ταδηλαδ(, 0πως εRναι 7υσικ�, τ�Dς παρ'τα)ε. Kα /ν% >κανεα]τ�, >δει�νε 0τι παρεσκευ�Gετ� γι@ μ��η. �Aλλ@ μ�λις παρ'-τα)ε τ,ν στρατ� τ�υ, 0πως Xθελε, δ-ν τ,ν }δ(γησε κατ@ τ�C/�θρ�C +π, τ,ν πι, κ�ντιν, δρ�μ�, τ,ν κατη"θυνε πρ,ς τ@ �ρηπ�D εFρ�σκ�νται πρ,ς δυσμ@ς κα +π'ναντι τKς Tεγ'ας. \Eτσι>καμε τ,ν /�θρ, ν@ πιστε"ση 0τι δ-ν θ@ συν�ψη μ��η α]τ� τ�νHμ'ρα.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 173 –

88. aOπως εIδαμε ( Δ. VI. 10) στ ς +σπ�δες /��ρασσαν δι�7�ρα σ(ματα. T,ρ�παλ�, 0πως )'ρ�υμε, ?ταν σKμα τ�C !Hρακλ'�υς, π�D ?ταν πρ�στ�της τ%νΘη�%ν.

τ8 μ)ν �>ν α"τ8ν τ�ια<τα διαν�ε0σθαι �" πνυ μ�ι δ�κε0θαυμαστ8ν ε4ναι. ;ιλ�τ�μων γ=ρ :νδρ ν τ= τ�ια<τα δια-ν�#ματαR τ8 μ�ντ�ι τ8 στρτευμα παρεσκευακ�ναι +ςπ%ν�ν τε μηδ�να :π�κμνειν μ#τε νυκτ8ς μ#τε 'μ�ρας,κινδCν�υ τε μηδεν8ς :;�στασθαι, σπνι τε τ:πιτ#δεια��ντας &μως πε�θεσθαι /θ�λειν, τα<τ μ�ι δ�κε0 θαυμα-στ%τερα ε4ναι. κα� γ=ρ &τι τ8 τελευτα0�ν παρ#γγειλενα"τ�0ς παρασκευ$εσθαι +ς μης /σ�μ�νης, πρ�θCμωςμ)ν /λευκ�<ντ� �a aππε0ς τ= κρνη κελεC�ντ�ς /κε�ν�υ,/πεγρ;�ντ� δ) κα� �a τ ν �Aρκδων 2πλ0ται y%παλα,+ς Θη�α0�ι sντες, πντες δ) Yκ�ν ντ� κα� λ%γας κα�μαα�ρας κα� /λαμπρCν�ντ� τ=ς :σπ�δας. /πε� μ�ντ�ι�Fτω παρεσκευασμ�ν�υς /*#γαγεν, �*ι�ν α> κατα-ν�6σαι t /π��ησε. πρ τ�ν μ)ν γρ, Sσπερ εGκ%ς, συνε-τττετ�. τ�<τ� δ) πρττων σα;ην�$ειν /δ%κει &τι εGςμην παρεσκευ$ετ�R /πε� γε μ3ν /τ�τακτ� α"τ� τ8στρτευμα +ς /��Cλετ�, τ3ν μ)ν συντ�μωττην πρ8ςτ�Qς π�λεμ��υς �"κ �γε, πρ8ς δ) τ= πρ8ς Bσπ�ραν sρηκα� :ντιπ�ραν τ6ς Tεγ�ας 'γε0τ�R Sστε δ%*αν παρε0ετ�0ς π�λεμ��ις μ3 π�ι#σεσθαι μην /κε�ν?η τ6 'μ�ρMα.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 172 –

19

20

21

Page 88: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

22. Πρ�γματι, 0ταν >7θασε στ, �ρ�ς κα +ν'πτυ)ε τ�ν7�λαγγ� τ�υ, δι'τα)ε ν@ καταθ'σ�υν τ@ 0πλα στ�Dς πρ�π�δεςτ%ν λ�7ων, σ@ν ν@ Xθελε ν@ στρατ�πεδε"ση. M- τ, κ�λπ� τ�υα]τ, /)ασθ'νισε στ�Dς περισσ�τ'ρ�υς +π, τ�Dς /�θρ�Dς τ,νGKλ� μ- τ,ν Jπ��� εR�αν παρασκευασθK γι@ ν@ π�λεμ(σ�υν,/ν% συγ�ρ�νως δι'λυσε τ�ν παρ�τα)� τ�υς. �Aλλ@ +7�C >7ερετ�Dς λ���υς τ�υ κα τ�Dς παρ'τα)ε κατ@ μ'τωπ� κα /σ�ημ�-τισε γ"ρω τ�υ �να σταθερ, >μ��λ�, δι'τα)ε τ�τε ν@ +ναλ���υντ@ 0πλα κα /μπKκε μπρ�στ�, /ν% �� στρατι%τες τ,ν +κ�λ�υ-θ�Cσαν. aOταν �� /�θρ� τ,ν εRδαν ν@ πλησι�Gη, �ωρ ς ν@ τ,νπεριμ'ν�υν, κανε�ς τ�υς δ-ν μπ�ρεσε ν@ με�νη �συ��ς, +λλ�Vλλ�ι >τρε�αν στ ς τ�)εις τ�υς, Vλλ�ι παρετ�σσ�ντ�, Vλλ�ι /�α-λ�νωναν τ@ Vλ�γα, Vλλ�ι 7�ρ�Cσαν τ�Dς θ*ρακες, κα 0λ�ιεR�αν τ, |7�ς +νθρ*πων π�D πρ�κειται μUλλ�ν ν@ δε�θ�Cνκ�π�ι� κακ�, παρ@ ν@ δ*σ�υν.

23. A]τ,ς /) Vλλ�υ }δηγ�Cσε τ,ν στρατ� τ�υ σ@ν τρι(ρη μ-τ�ν πρ%ρα μπρ�στ�, λ�γαρι�G�ντας 0τι, eν διασπ�Cσε τ,/�θρικ, στρ�τευμα στ, σημε�� π�D θ@ κτυπ�Cσε, θ@ τ, /)*-ντωνε Jλ�τελα. Kα πρ�γματι =τ�ιμαG�ταν ν@ /πιτεθK μ- τ@ πι,�σ�υρ@ στρατε"ματα, /ν% τ@ +δυνατ*τερα τ@ /τ�π�θ'τησεμακρι�, /πειδ� X)ερε 0τι, /@ν HττUτ�, H �ττα θ@ +πεθ�ρρυνετ�Dς δικ�"ς τ�υ, /ν% τ�]ναντ��ν θ@ >διδε θ�ρρ�ς στ�Dς/�θρ�"ς. aOσ� γι@ τ�Dς �ππε�ς, �� /�θρ� παρ'τα)αν τ�Dςδικ�"ς τ�υς σ@ν 7�λαγγα Jπλιτ%ν σ- ��θ�ς �) +νδρ%ν, �ωρ ςν@ +ναμε�)�υν /κε� πεG�Dς γι@ /ν�σ�υσι.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 175 –

κα� γ=ρ δ3 +ς πρ8ς τ� sρει /γ�νετ�, /πε� /*ετθη α"τ� ';λαγ*, �π8 τ�0ς �ψηλ�0ς �θετ� τ= &πλα, Sστε εGκσθηστρατ�πεδευ�μ�ν�ω. τ�<τ� δ) π�ι#σας �λυσε μ)ν τ νπλε�στων π�λεμ�ων τ3ν /ν τα0ς ψυα0ς πρ8ς μην παρα-σκευ#ν, �λυσε δ) τ3ν /ν τα0ς συντ*εσιν. /πε� γε μ3νπαραγαγ^ν τ�Qς /π� κ�ρως π�ρευ�μ�ν�υς λ%�υς εGςμ�τωπ�ν Gσυρ8ν /π�ι#σατ� τ8 περ� Bαυτ8ν �μ��λ�ν,τ%τε δ3 :ναλα�ε0ν παραγγε�λας τ= &πλα 'γε0τ�R �a δ�Yκ�λ�Cθ�υν. �a δ) π�λ�μι�ι +ς ε4δ�ν παρ= δ%*αν /πι%ν-τας, �"δε�ς α"τ ν 'συ�αν �ειν /δCνατ�, :λλ� �a μ)ν�θε�ν εGς τ=ς τ*εις, �a δ) παρετττ�ντ�, �a δ) fππ�υς/αλ�ν�υν, �a δ) θDρακας /νεδC�ντ�, πντες δ) πεισ�μ�-ν�ις τι μIλλ�ν L π�ι#σ�υσιν /�Dκεσαν. 2 δ) τ8 στρτευμα:ντ�πρ�ωρ�ν Sσπερ τρι#ρη πρ�σ6γε, ν�μ�$ων, &π�ι/μ�αλ^ν διακ%ψειε, δια;θερε0ν &λ�ν τ8 τ ν /ναντ�ωνστρτευμα. κα� γ=ρ δ3 τ� μ)ν Gσυρ�ττ��ω παρεσκευ-$ετ� :γων�$εσθαι, τ8 δ) :σθεν�στατ�ν π%ρρω :π�στη-σεν, εGδ^ς &τι 'ττηθ)ν :θυμ�αν Vν παρσ�ι τ�0ς μεθ �Bαυτ�<, MyDμην δ) τ�0ς π�λεμ��ις. κα� μ3ν τ�Qς aππ�ας �aμ)ν π�λ�μι�ι :ντιπαρετ*αντ� Sσπερ 2πλιτ ν ;λαγγα�θ�ς /;� �* κα� �ρημ�ν πε$ ν Wμ�ππωνR

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 174 –

22

23

Page 89: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

24. �E) Vλλ�υ J �Eπαμειν*νδας /σ�ημ�τισε μ- τ, δικ� τ�υ�ππικ, �σ�υρ, >μ��λ�, τ, Jπ��� /ν�σ�υσε μ- πεG�"ς, π�D +κ�-λ�υθ�Cσαν τ�Dς �ππε�ς. �Eσκ'πτετ� 0τι, 0ταν θ@ >κ��ε στ@ δ"�τ, �ππικ, τ%ν +ντιπ�λων, 0λ�ς J στρατ�ς τ�υ θ@ εR�ε νικηθK.Γιατ εRναι π�λD δ"σκ�λ� ν@ �ρK κανε ς +νθρ*π�υς, π�D θ@με�ν�υν σταθερ� στ ς θ'σεις τ�υς, 0ταν �λ'π�υν μερικ�Dς +π,τ�Dς δικ�"ς τ�υς ν@ 7ε"γ�υν .�Aπ, τ, Vλλ� μ'ρ�ς, γι@ ν@ /μπ�-δ�ση τ�Dς �Aθηνα��υς ν@ τρ')�υν σ- ��(θεια τ%ν γειτ�νων τ�υς+π, τ�ν +ριστερ� πτ'ρυγα, /τ�π�θ'τησε σ- μερικ�Dς γηλ�7�υς+π'ναντ� τ�υς �ππε�ς κα Jπλ�τες γι@ ν@ τ�Dς 7���ση, στ�ν περ�-πτωσι π�D θ@ πρ��ωρ�Cσαν γι@ ��(θεια, 0τι θ@ τ�Dς /πετ�θε-ντ� /κ τ%ν �πισθεν. T'τ�ι� ?ταν τ, σ�'δι� τKς /πιθ'σεως κα δ-ν γελ�στηκε. Γιατ�, +7�C /ν�κησε στ, μ'ρ�ς, π�D /πετ'θη,>καμε ν@ τραπK σ- 7υγ� 0λ� τ, /�θρικ, στρ�τευμα.

25. �Aλλ� 0ταν /κε�ν�ς >πεσε89, �� δικ�� τ�υ δ-ν FπKρ)αν �κα-ν� �6τε ν@ /πω7εληθ�Cν +π, τ�ν ν�κη τ�υς, παρ@ κα�τ�ι H/�θρικ� 7�λαγ) >7ευγε μπρ�στ@ στ@ μ�τια τ�υς, �� Jπλ�τες τ�υδ-ν /σκ�τωσαν καν'να �6τε /κιν(θησαν +π, τ�ν θ'σι, 0π�υ>λα�ε �*ρα H σ"γκρ�υσις. �Aκ�μη, κα�τ�ι τ, �ππικ, /τρ�πη σ-7υγ(, δ-ν τ, κατεδ�ω)αν κα δ-ν /σκ�τωσαν �6τε �ππε�ς �6τεJπλ�τες +λλ@, σ@ν ν@ ?σαν νικημ'ν�ι, Fπε�*ρησαν 7��ισμ'ν�ι+ν�μεσα στ�Dς /�θρ�Dς π�D Fπ��ωρ�Cσαν. �E) Vλλ�υ �� πεG� κα �� πελταστ-ς π�D συν*δευαν τ�Dς �ππε�ς κα εR�αν νικ(σειμαG� τ�υς, /ν% περν�Cσαν σ@ν νικητ-ς στ�ν +ριστερ� πτ'ρυγατ�C /�θρ�C, /κε� π�λλ� +π� α]τ�Dς /7�νε"θησαν +π, τ�Dς�Aθηνα��υς.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 177 –

2 δ� �EπαμεινDνδας α> κα� τ�< aππικ�< �μ��λ�ν Gσυρ8ν/π�ι#σατ�, κα� Wμ�ππ�υς πε$�Qς συν�τα*εν α"τ�0ς, ν�μ�-$ων τ8 aππικ8ν /πε� διακ%ψειεν, &λ�ν τ8 :ντ�παλ�ν νενι-κηκ^ς �σεσθαιR μλα γ=ρ αλεπ8ν ε�ρε0ν τ�Qς /θελ#σ�-ντας μ�νειν, /πειδν τινας ;εCγ�ντας τ ν Bαυτ ν 2ρ σιRκα� &πως μ3 /πι��ηθ σιν �a �Aθηνα0�ι :π8 τ�< ε"ωνCμ�υκ�ρατ�ς /π� τ8 /%μεν�ν, κατ�στησεν /π� γηλ%;ων τιν ν/ναντ��υς α"τ�0ς κα� aππ�ας κα� 2πλ�τας, ;%��ν ��υλ%-μεν�ς κα� τ�Cτ�ις παρ�ειν +ς, εG ��ηθ#σαιεν, sπισθεν�Nτ�ι /πικε�σ�ιντ� α"τ�0ς. τ3ν μ)ν δ3 συμ��λ3ν �Fτως/π�ι#σατ�, κα� �"κ /ψεCσθη τ6ς /λπ�δ�ςR κρατ#σας γ=ρ?� πρ�σ��αλεν &λ�ν /π��ησε ;εCγειν τ8 τ ν /ναντ�ων./πε� γε μ3ν /κε0ν�ς �πεσεν, �a λ�ιπ�� �"δ) τ?6 ν�κ?η xρθ ς�τι /δυνσθησαν ρ#σασθαι, :λλ= ;υγ�Cσης μ)ν α"τ�0ςτ6ς /ναντ�ας ;λαγγ�ς �"δ�να :π�κτειναν �a 2πλ0ται�"δ) πρ�6λθ�ν /κ τ�< ωρ��υ �νθα ' συμ��λ3 /γ�νετ�.;υγ%ντων δ� α"τ�0ς κα� τ ν aππ�ων, :π�κτειναν μ)ν �"δ��a aππε0ς διDκ�ντες �Zτε aππ�ας �Zθ � 2πλ�τας, Sσπερ δ)'ττημ�ν�ι πε;��ημ�νως δι= τ ν ;ευγ%ντων π�λεμ�ωνδι�πεσ�ν. κα� μ3ν �a Uμιππ�ι κα� �a πελταστα� συννενικη-κ%τες τ�0ς aππε<σιν :;�κ�ντ� μ)ν /π� τ�< ε"ωνCμ�υ, +ςκρατ�<ντες, /κε0 δ� �π8 τ ν �Aθηνα�ων �a πλε0στ�ι α"τ ν:π�θαν�ν.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 176 –

89. M- δ"� μ�ν� λ')εις +να7'ρει τ,ν θ�νατ� τ�C �Eπαμειν*νδ�υ, μαρτυ-ρ�α κα α]τ� τ�C μ�σ�υς τ�υ πρ,ς τ,ν Vνδρα.

24

25

Page 90: ENOΦΩNTOΣσαντ π τ; παντικρ λ ;ω πλ διαλεπντες, δνας ντες συμμυς λλ τς bιωτς. νθα δ τ; kλεμρτ ;ω μν λι πρσιντες

26. aYστερα +π, τ@ γεγ�ν�τα α]τ�, συν'�η 0λως τ, +ντ�θετ�+π, /κε�ν� π�D περ�μενε 0λ�ς J κ�σμ�ς. �Eν% δηλαδ� συγκε-ντρ*θηκε 0λη σ�εδ,ν H !Eλλ@ς κα εR�ε παρατα�θK σ- δ"�+ντ�παλα στρατ�πεδα, δ-ν FπKρ�ε Vνθρωπ�ς, π�D ν@ μ� /π�-στευε 0τι, /@ν /γιν�ταν μ��η, H Hγεμ�ν�α θ@ +νKκε στ�Dς νικη-τ'ς, /ν% �� Hττημ'ν�ι θ@ /γ�ν�νταν Fπ(κ��ι. aOμως J θε,ς τ@>κανε >τσι, zστε κ�θε μ'ρ�ς ν@ στ(ση τρ�παι�, σ@ν ν@ ?σαννικητ'ς, κα κανε ς +π, τ�Dς δ"� δ-ν /μπ�δισε α]τ�Dς π�D τ,>στησαν. �E) Vλλ�υ +π'δωσαν τ�Dς νεκρ�Dς κα �� δ"� μ- συν-θ(κη, σ@ν ν@ ?σαν νικητ'ς, +λλ@ κα �� δ"� τ�Dς /πKραν|στερα +π, συνθ(κη σ@ν ν@ ?σαν Hττημ'ν�ι.

27. Kα /ν% καθ'νας �σ�υρ�Gετ� 0τι εR�ε νικ(σει, καν'νας+π, τ�Dς δ"� δ-ν /7�νη ν@ >�η τ�π�τε περισσ�τερ� +π, 0,τιεR�αν πρ, τKς μ��ης, �6τε �*ρα �6τε π�λι �6τε /)�υσ�α. !Hσ"γ�υσις κα H +τα)�α >γιναν +κ�μη πι, μεγ�λες στ�ν !Eλλ�δαπαρ@ πρ, τKς μ��ης. Σταματ% /δ% τ�ν �στ�ρ�α μ�υ. \Iσωςκ�π�ι�ς Vλλ�ς ν@ 7ρ�ντ�ση γι@ τ@ μετ'πειτα.

fΕΝiΦΩΝΤiΣ EΛΛHNIKA BIBΛION Z

– 179 –

T�Cτων δ) πραθ�ντων τ�"ναντ��ν /γεγ�νητ� �N /ν%-μισαν πντες �νθρωπ�ι �σεσθαι. συνεληλυθυ�ας γ=ρσεδ8ν Wπσης τ6ς _Eλλδ�ς κα� :ντιτεταγμ�νων, �"δε�ς�ν &στις �"κ �iετ�, εG μη �σ�ιτ�, τ�Qς μ)ν κρατ#σαντας�ρ*ειν, τ�Qς δ) κρατηθ�ντας �πηκ%�υς �σεσθαιR 2 δ) θε8ς�Fτως /π��ησε Sστε :μ;%τερ�ι μ)ν τρ�πα0�ν +ς νενικητ%-τες /στ#σαντ�, τ�Qς δ) aσταμ�ν�υς �"δ�τερ�ι /κDλυ�ν,νεκρ�Qς δ) :μ;%τερ�ι μ)ν +ς νενικηκ%τες �π�σπ%νδ�υς:π�δ�σαν, :μ;%τερ�ι δ) +ς 'ττημ�ν�ι �π�σπ%νδ�υς :πε-λμ�αν�ν, νενικηκ�ναι δ) ;σκ�ντες Bκτερ�ι �Zτε DρMα�Zτε π%λει �Zτ � :ρ?6 �"δ�τερ�ι �"δ)ν πλ��ν ��ντες /;-νησαν L πρ�ν τ3ν μην γεν�σθαιR :κρισ�α δ) κα� ταρα3�τι πλε�ων μετ= τ3ν μην /γ�νετ� L πρ%σθεν /ν τ?6_Eλλδι. /μ�� μ)ν δ3 μ�ρι τ�Cτ�υ γρα;�σθωR τ= δ) μετ=τα<τα 1σως �λλ�ω μελ#σει.

ΒΙΒΛΙiΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

– 178 –

26

27