200
1 proeqti xorcieldeba samo- qalaqo integraciisa da erov- nebaTaSorisi urTierTobebis centris mier The project is implemented by the Centre for Civil Integration and Inter- Ethnic Relations (CCIIR) evropuli instrumenti demokratiisa da adamianebis uflebebisaTvis (EIDHR): qveynis farglebSi gaTvaliswinebuli mxardaWeris sqema saqarTvelosTvis maia inasariZe nino SaraSeniZe giorgi gaxelaZe enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi proeqti “bilingvuri ganaTlebis gziT eTnikuri umciresobebis saganmanaTleblo uflebebis dacva” dafinansebulia evrokavSiris mier The Project Ethnic Minority Educational Rights Protection Through Bilingual Education” is funded by European Union Tbilisi 2010 weli European Instrument for Democracy and Human Rights (EIDHR) Country- based support scheme in GEORGIA

enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

  • Upload
    lehanh

  • View
    287

  • Download
    11

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

1

proeqti xorcieldeba samo-qalaqo integraciisa da erov-nebaTaSorisi urTierTobebis centris mier The project is implemented by the Centre for Civil Integration and Inter-Ethnic Relations (CCIIR)

evropuli instrumenti demokratiisa da adamianebis

uflebebisaTvis (EIDHR): qveynis farglebSi

gaTvaliswinebuli mxardaWeris sqema saqarTvelosTvis

E

maia inasariZe nino SaraSeniZe giorgi gaxelaZe

enisa da sagnis integrirebuli swavleba

dawyebiT skolaSi

proeqti “bilingvuri ganaTlebis gziT eTnikuri umciresobebis saganmanaTleblo uflebebis dacva” dafinansebulia evrokavSiris mier The Project “Ethnic Minority Educational Rights Protection Through Bilingual Education” is funded by European Union

Tbilisi

2010 weli

European Instrument for Democracy and Human Rights (EIDHR) Country-based support scheme in GEORGIA

Page 2: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

2

wigni gamocemulia evrokavSiris finansuri mxardaWeriT. sax-elmZRvaneloSi wamodgenili mosazrebebi ekuTvnis samoqalaqo inte-graciisa da erovnebaTSorisi urTierTobebis centrs da SesaZloa ar emTxveodes evrokavSiris Tvalsazriss.

This publication has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this publication are the sole responsibility of Center for Civil Inte-gration and inter-Ethnic Relations (CCIIR) and can in no way be taken to reflect the views of the European Union.

redaqtorebi:

Salva tabataZe kaxa gabunia

Page 3: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

3

Sinaarsi

winasityvaoba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Sesavali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Tavi 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

1. axali midgomebi swavlebaSi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

2. swavlebis meTodebi dawyebiT safexurze . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

3. motivacia da motivaciis xelSemwyobi faqtorebi . . . . . . . . . . . . 15

4. teqstebze muSaoba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

5. TvalsaCinoebis masalis gamoyeneba bilingvuri

ganaTlebis procesSi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

27

6. grafikuli organizatorebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

7. Sefaseba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

8. bilingvuri swavlebis procesis Sefaseba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Tavi 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

1. Tematuri dagegmva bilingvur swavlebaSi, I-II klasebi . . . . . . . . 59

2. Tematuri dagegmva bilingvur swavlebaSi, III-IV klasebi . . . . . . 93

3. Tematuri dagegmva bilingvur swavlebaSi, V-VI klasebi . . . . . . 109

Tavi 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

1. rekomendaciebi bilingvuri gakveTilebis dagegmvasTan

dakavSirebiT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

136

2. gakveTilebis scenarebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 140

a. buneba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140

b. maTematika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

g. xelovneba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

d. istoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166

danarTi (rekomendebuli funqciuri frazebi sxvadasxva

sagnis maswavleblebisTvis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

182

Page 4: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

4

winasityvaoba

winamdebare saxelmZRvanelo (meTodikuri gzamkvlevi) damuSavda

samoqalaqo integraciisa da erovnebaTSorisi urTierTobebis cen-

tris proeqtis `bilingvuri ganaTlebis gziT eTnikuri umciresobe-

bis saganmanaTleblo uflebebis dacva~ (dafinansebulia evrokavSi-

ris mier).

saxelmZRvaneloSi ganxilulia bilingvuri swavlebis ZiriTadi

principebi zogadsaganmanaTleblo skolebis dawyebiT safexurze,

meTodologiuri miTiTebebi da rogorc saganTaSorisi Tematuri

dagegmvis (enisa da sagnobrivi Sinaarsis integrirebuli swavleba),

ise konkretuli gakveTilebis uaRresad praqtikuli sanimuSo maga-

liTebi sxvadasxva sagnobrivi mimarTulebidan. sagakveTilo scena-

rebisa da Tematur dagegmvaSi, saxelmZRvanelos avtorTa garda, aq-

tiurad iyvnen CarTulebi is pedagogebi, romlebic aRniSnuli

proeqtis farglebSi gadian treningebs (mzevinar mJavanaZe, naTela

meliqiZe, Sorena TeTvaZe, maka kaWkaWiSvili, elizaveta fida-

niani, marina zalaliani, elene daTunaSvili, giorgi WauWiZe,

marina simoniSvili, lali dalaqiSvili, madona yaflaniSvili,

eka orujeva, lia TuSuri, daviT CoCiSvili, nona arevaZe, nino

wiklauri, leila mustafaeva). saxelmZRvanelos struqturis

SemuSavebasa da principebis gansazRvraSi daxmareba gagviwies

saerTaSoriso konsultantebma: dace dalbinam da vineta vai-

vadem (LVAVA, latvia).

Page 5: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

5

Sesavali

saqarTvelos ganaTlebis sistemaSi mimdinare reformis far-

glebSi Seiqmna axali erovnuli saswavlo gegma da programebi yve-

la saganSi, romlebic saskolo ganaTlebis umTavresi saxelmwifo

miznis ganxorcielebas emsaxureba _ erovnul da sakacobrio Rire-

bulebebTan naziarebi, iseTi Tavisufali pirovnebis aRzrdas, ro-

melic SeZlebs Tavisi wvlilis Setanas samoalaqo sazogadoebis

Camoyalibebasa da ganviTarebaSi (zogadi ganaTlebis erovnuli miz-

nebi, 2004).G

globalizaciis pirobebSi skolis umTavresi daniSnulebaa, as-

wavlos mozards, rogor SeinarCunos erovnuli TviTmyofadoba da,

amasTan, rogor SeZlos Tanaarseboba gansxvavebuli religiis, kul-

turis adamianebTan. amis saWiroebas Tavad moswavleebi grZnoben.

meaTe klaselebis mier Seqmnil zogadi ganaTlebis miznebis maTeul

variantSi vkiTxulobT:

`saqarTveloSi skolis damTavrebis Semdeg adamians unda See-

Zlos:

gaigos, ra aris mTavari da mniSvnelovani Tavis qveyanaSi

da ra iqneba sasargeblo am qveynisTvis. izrunos aqtiu-

rad qveynis ganviTarebaze da pativi sces mas...

iyos Semwynarebeli; pativs scemdes sxvas, mis uflebebs,

religias, cxovrebis wess; icodes, rogor gamoiyenos sa-

kuTari uflebebi da rogor ar SezRudos sxvisi."…

saqarTveloSi samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibeba war-

moudgenelia erovnul umciresobaTa warmomadgenlebis sruli inte-

graciis gareSe. sruli integracia ki gulisxmobs saxelmwifo enis

ara mxolod zedapirul, aramed akademiur flobas. enis

zedapiruli codna gulisxmobs martiv socialur situaciebSi

(maRazia, quCa) komunikaciis damyarebas da am doneze enis

Page 6: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

6

Sesaswavlad 5-7 welic sakmarisia, xolo enis akademiurad floba

niSnavs unars, ena gamoiyeno akademiur garemoSi erovnuli saswavlo

gegmiT gansazRvruli sxvadasxva sagnis aTvisebisas. enis akademiuri

codnis misaRwevad ki 9-10 welia saWiro. saxelmwifo enis akademiuri

flobis miRwevis yvelaze efeqtiani gza bilingvuri ganaTlebaa.

2010 wlis 20 agvistos saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis

saministros mier damtkicda multilingvuri ganaTlebis programis

debuleba. multilingvuri ganaTlebis programa miznad isaxavs: (a)

erovnuli umciresobebisaTvis zogadi ganaTlebis xelmisawvdomobis

gaumjobesebas:. (b) moswavleebSi bilingvizmis, anu ori enis,

rogorc saxelmwifo, agreTve mSobliur enis flobis unaris

ganviTarebas; (g) moswavleebisTvis Tanaswori ganaTlebis miRebis

SesaZleblobebis Seqmnas; (d) moswavleebSi bikulturizmis

ganviTarebas, anu unarisa, Tavi igrZnon sazogadoebis srulyofil

wevrad rogorc sakuTar eTnikur jgufSi, agreTve dominanti jgufis

garemocvaSi; (e). sxvadasxva kulturis fundamenturi Rirebu-

lebebisadmi ziarebas; (v). keTilganwyobili damokidebulebis

Camoyalibebas gansxvavebuli lingvisturi da kulturuli jgufebis

mimarT. amasTanave, debulebis Sesabamisad, multilingvuri

ganaTlebis programebis amocanebia: (a). moswavleebisTvis

saxelmwifo enis swavlebis efeqturi garemos Seqmna da qarTul

enaSi erovnuli saswavlo gegmebiT gansazRvruli unarebisa da

kompetenciebis ganviTareba; (b) moswavleebisTvis mSobliuri enis

swavlebis efeqturi garemos Seqmna da mSobliur enaSi erovnuli

saswavlo gegmebiT gansazRvruli unarebisa da kompetenciebis

ganviTareba; (g) moswavleebisTvis swavlebis efeqturi garemos

Seqmna da erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvrul sagnebsa Tu

sagnobriv jgufebSi gansazRvruli unarebisa da kompetenciebis

ganviTareba; (d) moswavleebSi multikulturul sazogadoebaSi

komunikaciisa da TanamSromlobis unarebis ganviTareba; (e) erovnul

umciresobaTa samoqalaqo integraciis xelSewyoba.

Page 7: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

7

multilingvuri ganaTlebis programebis efeqturad

gansaxorcieleblad da debulebaSi asaxuli miznebisa da amocanebis

realizebisTvis mniSvnelovania multilingvuri ganaTlebis

programaSi CarTuli maswavleblebis meToduri daxmareba.

winamdebare wigni bilingvuri ganaTlebis maswavleblebisaTvisaa

gankuTvnili. misi mizania, meToduri daxmareba gauwios dawyebiTi

skolis pedagogebs bilingvur klasebSi saswavlo masalis Tematur

dagegmvaSi, gakveTilebis dagegmvasa da SefasebaSi.

gzamkvlevis pirvel TavSi mimoxilulia is sakiTxebi, romlebic

maswavlebelma saswavlo masalis dagegmvisa da swavlebis procesSi

unda gaiTvaliswinos. es, upirveles yovlisa, aris moswavlis

motivaciis xelSemwyobi faqtorebi; ganxilulia axali midgomebi

swavlebaSi; mocemulia swavlebis efeqturi meTodebi dawyebiT

safexurze; ganxilulia teqstebze muSaobis principebi,

TvalsaCinoebis masalis gamoyeneba, grafikuli organizatorebis

mniSvneloba da roli bilingvuri ganaTlebis procesSi; agreTve

sazogadod Sefasebisa da konkretulad - bilingvuri swavlebis

procesis Sefasebis miznebi, tipebi, saxeebi da meTodebi.

meore TavSi maswavleblebi gaecnobian Tematuri dagegmvis

komponentebs da konkretulad yoveli klasisaTvis _ qarTuli enisa

da sagnobrivi Sinaarsis integrirebuli swavlebis sqemebs.

mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad principebs.

Cven maswavleblebs SevTavazebT bilingvuri gakveTilis scenarebs

dawyebiT skolaSi,.

gzamkvlevs mosdevs danarTi, romelSic warmodgenilia

funqcionaluri frazebi _ is frazebi, romlebic yvela sagnis

pedagogs gamoadgeba bilingvuri gakveTilis Catarebisas.

Page 8: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

8

Tavi I

1. axali midgomebi swavlebaSi

Tanamedrove pedagogika swavlebis centrSi moswavles ayenebs.

pirovnebasa da Sedegze orientirebuli midgoma, romelic mkvidrdeba

dRevandel skolaSi, emyareba im principebs, romlebic swavlebis

saerTo, universalur principebadaa aRiarebuli, saxeldobr, is iTva-

liswinebs:

Aaqcentis gakeTebas saswavlo masalis ara raodenobriv,

aramed _ struqturul da Tvisobriv aspeqtebze;

swavlebis orientacias aRsazrdelTa inteleqtualur da

fsiqofizikur SesaZleblobebze;

swavlebis individualizacias; moswavlis _ rogorc indivi-

dis _ unar-SesaZleblobaTa maqsimalur gaTvaliswinebas;

swavlebis procesis upirates orientacias warmodgenasa da

gaazrebaze da ara _ aRqmasa da damaxsovrebaze;

swavlebis procesis orientacias moswavlis pirovnebaze;

swavlebis procesis agebas maswavleblisa da moswavlis,

agreTve _ moswavleTa interaqtiuri mimarTebebis

safuZvelze;

Sedegebze orientirebul swavlebas;

enis funqcionirebis sxvadasxva aspeqtisa da formis

integrirebul swavlebas.

imisaTvis, rom ufro TvalsaCino gavxadoT tradiciulTan

SedarebiT axali midgomebis upiratesoba bilingvur ganaTlebaSi,

gTavazobT cxrils:

Page 9: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

9

inovaciuri bilingvuri ganaTlebisa da tradiciuli ganaTlebis Sedarebis sqema

inovaciuri bilingvuri tradiciuli

TiToeul bavSvs unda miudge,

rogorc pirovnebas, individs.

yoveli bavSvi, upirveles yovlisa,

moswavlea, romelzedac vrceldeba

saerTo moTxovnebi.

swavlebisa da swavlis procesSi

unda uzrunvelvyoT individualuri

midgoma TiToeuli bavSvisadmi imis

gaTvaliswinebiT, rom maTi meore

enis codnis done gansxvavebulia da

xeli SevuwyoT saswavlo masalis

adekvatur aRqmas.

bavSvebis organizeba unda moxdes

erT klasad, romelSic TiToeuli

valdebulia aiTvisos standartiT

gansazRvruli saswavlo masala ise,

rom ar dakargos dro leqsikur

problemebze.

bavSvebs unda hqondeT moqmedebis

Tavisufleba, imis saSualeba,

airCion maTTvis mosaxerxebeli

pirobebi mecadineobisaTvis, maT

Soris _ konsultacia TanatolebTan,

romlebic kargad floben

saxelmwifo enas.

aucilebelia, uzrunvelvyoT mkacri

kontroli moswavleTa qcevaze, raTa

mivaRwioT konkretuli gakveTilis

miznebsa da amocanebs.

bavSvebs unda mivceT ufleba,

Tavisuflad amoirCios ena / enebi,

romelzedac ganixilaven saswavlo

masalas, raTa iswavlon siamovnebiT

(motivacia _ sasiamovno saswavlo

garemo).

unda vubiZgoT bavSvebs pasuxebis

dros, raTa diskusiisas gamoiyenon

saxelmwifo ena (motivacia _ axali

standartebi da moTxovnebi).

mecadineobebis forma unda iyos

Tavisufali, rac xels Seuwyobs

moswavleTa fantaziis ganviTarebasa

da interesis aRZvras.

mecadineobebis forma unda iyos

maqsimalurad reglamentirebuli,

moTxovnebis Sesabamisi.

rekomendebulia integrirebuli

mecadineobebis Catareba, romleb-

moswavleebs unda mivawodoT rac

SeiZleba bevri informacia,

Page 10: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

10

zedac aqcenti keTdeba ara wvrilman

detalebze, aramed mniSvnelovan

saganTaSoris kavSirebze, rac xels

unda uwyobdes moswavleTa Semoq-

medebiT saqmianobas.

romelic SemdgomSi maT miscems

sakontrolo da testuri, repro-

duqciuli xasiaTis davalebebis

Sesrulebis saSualebas.

aqcenti keTdeba xarisxze da ara

saSinao davalebebis did

raodenobaze.

moswavleTa orientireba yvela

davalebis Sesrulebisaken, davale-

bis Sesrulebaze kontroli da

regularuli Sefaseba niSniT.

saxelmwifo enis ukeT Seswavlis

mizniT moswavleTaTvis msubuqi da

saxaliso teqstebis SeTavazeba.

rekomendebulia klasikosTa nawar-

moebebis kiTxva, radgan swored es

teqstebi uzrunvelyofs literatu-

ruli enis srulfasovnad flobas.

koncetrireba moswavleTa Semecnebi-

Ti potencialis ganviTarebaze.

koncetrireba maqsimalur ofici-

alur Sefasebaze.

saswavlo procesSi moswavleebTan

partnioruli urTierTobebis dam-

yareba, maTTvis jgufebSi muSaobis

saSualebis micema.

moswavleTa daxmareba personaluri

pasuxismgeblobis ganviTarebasa da

damoukidebel saqmianobaSi.

moswavleebSi kritikuli azrovnebisa

da informaciis damoukideblad

mopovebis unaris ganviTareba

orientireba swor da araswor

pasuxebze.

multikulturuli sazogadoebis

arsebuli tradiciis aRiareba da

ganviTareba, kulturaTa

urTierTzemoqmedebis da misi rolis

xazgasma.

moswavleTa ziareba saxelmwifo

kulturasTan, misi dominanturi

rolis aRiareba.

saWiroebis SemTxvevaSi yuradRebis

miqceva im bavSvebisaTvis, romlebsac

aqvT enobrivi problemebi da

problemebi, dakavSirebuli saswavlo

saganTan.

drois Tanabari gadanawileba yvela

moswavleze.

maswavlebeli unda iyos moqnili, ar yuradReba wesrigze da maswav-

Page 11: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

11

moaxvios Tavs moswavleebs sakuTari

neba, SeeZlos sakuTari saqmianobis

adaptireba konkretul situaciasTan.

leblis mier momzadebuli

gakveTilis scenaris mkacrad

midevneba.

iumoris grZnobis SenarCuneba da

Secdomebis mimarT Semwynarebluri

damokidebuleba.

mkacrad Tvalis midevneba imaze, rom

moswavleebi saubrobdnen gamarTuli

saliteraturo eniT.

orientacia moswavleTa SesaZleb-

lobebsa da saWiroebebze.

orientacia saganze, yvelas mimarT

erTnair moTxovnebze.

sanam bilingvuri swavlebis sakiTxebs SemogTavazebT, gaviazroT

zogadad swavla/swavlebis principebi dawyebiT skolaSi.

principi 1. moswavle swavlobs ukeT, roca iTvaliswineben mis

individualur Taviseburebebs.

amisaTvis maswavlebelma unda:

SearCios swavlebis iseTi meTodebi, romlebic Seesatyviseba

moswavlis asakobriv Taviseburebebs;

SesTavazos moswavleebs mravalferovani aqtivobebi,

savarjiSoebi, davalebebi maTi individualur

TaviseburebaTa gaTvaliswinebiT (xasiaTi, swavlis stili,

inteleqtualuri unarebi, Zlieri da susti mxareebi).

aRWurvos moswavle saswavlo strategiebiT, romlebic mas

swavlas gauadvilebs da ufro damoukidebels gaxdis.

principi 2. moswavle ukeT iswavlis, Tu mas miecema pirovnuli

potencialis ganviTarebis saSualeba.

amisaTvis maswavlebelma unda:

gamoumuSavos moswavleebs dadebiTi damokidebuleba

sakuTari Tavis, sxvebis, swavlis, garemomcveli samyaros,

saxelmwifo enis mimarT;

Page 12: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

12

Camouyalibos moswavleebs konstruqciuli damokidebuleba

Secdomis mimarT da gaacnobierebinos mas, rom Secdoma

swavlis procesis ganuyofeli nawilia (Secdomebis

gamovlena da gaanalizeba ganapirobebs winsvlas);

mkafiod ganusazRvros moswavles, Tu ras elian misgan;

Seqmnas ndobis atmosfero, sadac iqneba TanamSromloba da

ara konkurencia, Sejibri.

principi 3. moswavle ukeT swavlobs enas, rodesac igi motivi-

rebulia.

amisaTvis maswavlebelma unda:

misces moswavles saSualeba daakvirdes asaTvisebel

masalas damoukideblad, gamoTqvas varaudebi, aRmoaCinos,

mixvdes, amoicnos, Seadaros, rasac Tanamedrove pedagogika

codnis konstruirebas, agebas uwodebs;

swavlebis Sinaarsi miusadagos moswavleTa interesebs;

Seqmnas iseTi sakomunikacio, realuri situaciebi, romlebic

mimzidveli iqneba moswavleebisaTvis;

dausaxos moswavleebs realisturi, daZlevadi amocanebi da

miznebi, raTa moswavleebma igrZnon warmatebis gemo;

waaxalisos warmateba, daafasos da Seafasos winsvla.

mniSvnelovania im asakobrivi Taviseburebebis

gaTvaliswinebac, romlebic mniSvnelovnad gansazRvravs warmatebas

swavlebasa da swavlaSi.

am etapze gasaTvaliswinebeli asakobrivi Taviseburebebia:

gafantuli yuradReba - moswavles uWirs yuradRebis

mobilizeba, amitom maswavlebelma moswavleebs, erTi mxriv,

unda SesTavazos mimzidveli da saxaliso, magram xanmokle

aqtivobebi, romlebsac dinamiurobisa da yuradRebis

SesanarCuneblad erTmaneTs Caunacvlebs;

Page 13: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

13

am asakSi moswavleebs gansakuTrebulad aqvT ganviTarebuli

mibaZvis unari. es unari maqsimalurad unda iqnes

gamoyenebuli roluri da situaciuri TamaSebis,

gamomsaxvelobiTi kiTxvis dros;

mozrdilebisagan gansxvavebiT, mozardebs aranair

diskomforts ar uqmniT ucnobi leqsikuri masala. isini

xalisiT imeoreben yvelafers, Sinaarsis gagebis miuxedavad.

amdenad, saTanado aqtivobebs Tu SevTavazebT (xmiT mibaZva,

mimikiT, JestikulaciiT gansaxiereba da sxva), isini

siamovnebiT daizepireben sxvadasxva tipis teqstebs

(leqsebi, sketCebi, rolebi, enis gasatexebi, simRerebi), rac

mexsierebis ganviTarebas Seuwyobs xels;

mozrdilebisagan gansxvavebiT, romlebic uxerxulobas

grZnoben, mozardebs saocrad axalisebT aqtivobebSi

sxeulis CarTva. amitom aqtivobebSi maqsimalurad unda

CavrToT sxeuli, rogorc gamomsaxvelobiTi saSualeba;

mozardi dRevandeli dRiT cxovrobs. mas Soreuli miznebi

ar amoZravebs da ar swavlobs imis gamo, rom es codna

momavalSi gamoadgeba. Sesabamisad, mas surs iqve naxos

Sedegi. amitom, sasurvelia, moswavles yovel jerze mkafiod

ganvusazRvroT ara is, Tu ras iswavlis, aramed is, Tu ras

gaakeTebs (mag., ara - dRes wavikiTxavT moTxrobas mxiarul

jambazze, aramed - dRes wavikiTxavT moTxrobas mxiarul

jambazze imisaTvis, rom gavaferadoT ilustracia

moTxrobaSi mocemuli aRweris mixedviT).

Page 14: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

14

2. swavlebis meTodebi dawyebiT safexurze

dawyebiT skolaSi unda dainergos mozardis gonebriv

SesaZleblobebTan misadagebuli iseTi aqtivobebi, romlebic

gazrdis mis Sinagan motivacias. maRali Sinagani motivacia ki, Tavis

mxriv, moswavleSi gazrdis qmediTunarianobas da xels Seuwyobs

warmatebul swavlas.

aseTi xerxebia;

1. vizualizeba anu sxvadasxva tipis TvalsaCinoebaTa gamoyeneba

(naxati, suraTi, realuri sagani, sqema, plakati da sxva);

2. asociaciuri kavSirebi - analogia, metafora, igavuri ena

(mozardi akavSirebs axal informacias, axal cnebas manamde

arsebul gamocdilebasTan. rac ufro naTelia axali informaciis

kavSiri nacnobTan, miT ufro mtkicea axalSeZenili codna);

3. uSualo gamocdileba - masalis manipulireba (daxatva,

gamoWra, dawebeba, lotoebiT TamaSi da sxva), rolebis gaTamaSeba,

intervius CamorTmeva, mimikiT, JestikulaciiT gansaxiereba/gamosaxva

da sxva. (meTods, romelic aseTi tipis aqtivobebs iyenebs,

multisensoruli meTodi ewodeba da igi warmatebiT dainerga

araerTi qveynis dawyebiT skolebSi);

4. warmosaxviTi aqtivobebi _ warmosaxvis didi upiratesoba is

aris, rom igi Tavisufalia garegani samyaros sazRvrulobisagan:

warmosaxvas SeuZlia Cveni gadayvana nebismier drosa da sivrceSi.

warmosaxvis saSualebiT SeiZleba uSualo, piradi gamocdilebis

gaaqtiureba. unda aRiniSnos, rom warmosaxva unikaluri gonebrivi

resursia, romelic xels uwyobs SemoqmedebiTi adamianis

Camoyalibebas. amdenad, rac ufro metad Seuwyobs swavleba xels

mis ganviTarebas, miT ukeTesia.

Page 15: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

15

3. motivacia da motivaciis xelSemwyobi faqtorebi

moswavleTa motivaciis gareSe warmatebuli swavla

SeuZlebelia. arsebobs motivaciis garegani da Sinagani faqtorebi.

niSani, dasjis SiSi da jildo motivaciis garegani faqtorebia da

maTiT aRZruli motivacia arsebobs manam, sanam es faqtorebi

arsebobs. amdenad, is xanmoklea.

Sinagan motivacias gansazRvravs sagnis mimarT interesi, sa-

kuTari saWiroebis gancda, TviTdamkvidrebisa da TviTrealizaciis

SesaZlebloba da survili, moipovo aRiareba sxvebisagan.

meore enis Seswavlis warmatebisa Tu warumateblobis erT-

erTi mniSvnelovani faqtoria enis Semswavlelis motivacia da enis

Seswavlisadmi damokidebulebaa.

adamianis qcevas iwvevs erTi an ramdenime motivi, romlebic

SeiZleba iyos rogorc cnobieri, ise qvecnobieri. motivebis

erToblioba, romlebic gansazRvraven qcevas, qmnis motivacias.

motivacia aris mTavari mamoZravebeli faqtori meore enis

Seswavlisas, raTa enis Seswavlis grZeli da xSirad momqancveli

procesi mdgradi aRmoCndes. yvelaze gamorCeuli unarebis mqone

adamianebic ki verafers miaRweven enis Seswavlis procesSi, Tu maT

ar gaaCniaT sakmarisi motivacia. arc kargi saswavlo gegma da kargi

swavlebis procesia sakmarisi enis Seswavlisas warmatebis

misaRwevad.

ra motivebi arsebobs meore enis Sesaswavlad? es motivebi

gamomdinareobs socialuri, ekonomikuri, profesiuli, integraciuli

Tavdajerebulobis da TviTrealizaciis faqtorebidan.

meore enis dauflebis motivaciis faqtorebi or kategoriad

SeiZleba daiyos:

I kategoria: individs surs sakuTari Tavis sxva enobriv

jgufTan integrireba.

Page 16: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

16

enis Semswavlelebs zogjer surT sakuTari Tavis integrireba

sxva enobriv jgufTan, ris gamoc swavloben umciresobis an

umravlesobis enas da sakuTari identoba, kulturul aqtovobebSi

monawileoba da megobroba ukavSirdeba sxva enobriv jgufs. am tipis

motivacias integraciul motivacias uwodeben;

II kategoria. enis Seswavla praqtikuli TvalsazrisiT,

sasargeblo miznebidan gamomdinare.

meore midgoma pragmatulia da enis gamoyenebis praqtikul

aspeqtebs ukavSirdeba, individma meore ena SeiZleba Seiswavlos

samsaxuris an Semosavlis Sovnis, samomavlo karieruli zrdis

perspeqtivis, gamocdebis Cabarebis mizniT. am midgomas

instrumentul motivacias uwodeben.

kvlevebis umravlesoba Tavdapirvelad amtkicebda, rom

integraciuli motivacia aris ufro Zlieri. am mtkicebis mizezi

mdgomareobda imaSi, rom integraciul motivacias aqvs ufro

mdgradi da grZelvadiani miznebi. samsaxuris Sovnis, karieristuli

zrdis, gamocdis Cabarebis Semdeg, instrumentuli motivacia qreba.

integraciuli motivacia ufro mdgradia, radgan sxva enobriv

jgufTan integraciis pirobebSi pirovnuli urTierTobebi

grZeldeba. Tumca Semdgomma kvlevebma daadastures, rom zogierT

SemTxvevaSi instrumentuli motivacia SeiZleba iyos ufro Zlieri,

vidre integraciuli. Aase rom, orive kategoria mniSvnelovania enis

mimarT motivaciis asamaRleblad.

zogadad motivacias qmnis:

gataceba, interesi;

momentaluri Sedegi;

saqmis bolomde miyvanis bunebrivi survili;

mniSvnelovani piradi mizezebi (magaliTad, viRacisaTvis Ta-

vis mowoneba...);

urTierTobis survili;

raRac axlis mosinjvis survili;

Page 17: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

17

cvlilebebi;

raRac axali da aqtualuri;

Seqeba, aRiareba, jildo;

gasagebi da gaTvalsaCinoebuli masala;

saintereso Sinaarsis saswavlo masala;

megobruli atmosfero jgufSi;

simpaTiuri maswavlebeli;

swavleba, aRsavse iumoriT.

maswavleblebis winaSe dgeba SekiTxvebi: rogor movaxdino mos-

wavlis motivireba? ra strategiebi da midgomebia saWiro moswavlis

motivirebisTvis?

ramdenime rCeva maswavleblebs moswavlis motivaciis asamaR-

leblad:

mieci piradi magaliTi;

Seqmeni sasiamovno, ganmtvirTavi atmosfero klasSi, moswav-

leebs mouxseni daZabuloba;

enobrivi davalebebi warudgine moswavleebs frTxilad da

gaazrebulad;

gqondes megobruli damokidebuleba moswavleebTan;

gazarde moswavleebSi Tavdajereba meore enasTan mimarTebiT;

Seecade, enis gakveTilebi iyos cocxali da saintereso;

xeli Seuwyve enis Semswavlelis avtonomiurobas;

gamoiyene individualuri midgomebi enis swavlebisas;

ganuviTare TiToeul moswavles mizanmimarTuleba;

gaacani moswavleebs Sesaswavli enis kultura;

silabusSi SeitaneT sociokulturuli komponentic

(satelevizio programis yureba, stumris mowveva,

romlisTvisac Sesaswavli ena mSobliuria da a.S.);

Page 18: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

18

sistematurad ganaviTare moswavlis interkulturuli

cnobiereba, aqcenti gaakeTe kulturul msgavsebebsa da ara

gansxvavebebze;

xeli Seuwyve moswavleTa da meore enaze mosaubreTa

kontaqts (magaliTad, gacvliTi programebi, mimowera,

eqskursiebi da mogzauroba);

aamaRle moswavlis Tavdajereba meore enasTan mimarTebiT

(magaliTad, dasaxe realizebadi moklevadiani miznebi,

gamoiyene Seqebisa da waxalisebis strategiebi, gamoiyene

Tavdajerebulobis asamaRlebeli davalebebi, xazi gausvi da

SeaCvie warmatebebs);

aswavle moswavles komunikaciis strategiebi;

xeli Seuwyve moswavlis mier sakuTari enobrivi kompetenciis

pozitiur aRqmas (xazi gausvi, ris gakeTebac SeuZlia

moswavles da ar gaamaxvilo yuradReba imaze, rasac ver

akeTebs; Seqmeni iseTi garemo, rom moswavleebs ar eSinodeT

sakuTari Secdomebisa);

Seecade Seamciro moswavleebSi meore enis dauflebis SiSi;

agrZnobine moswavles kavSiri sakuTar Zalisxmevasa da miRe-

bul Sedegs Soris;

Caabi moswavleebi miRwevadi amocanebis SemuSavebaSi (sakuTa-

ri saswavlo gegmis SemuSaveba da a.S.).

Seadgine saswavlo gegma, romelic efuZneba moswavleTa sa-

Wiroebebs;

Seecade, mimzidveli iyos gakveTilis Sinaarsobrivi nawili

(gamoiyene multimedia-teqnologiebi, audio-video masalebi,

TvalsaCinoeba);

aRZari interesi da cnobismoyvareoba moswavleebSi da See-

cade, ar dakargon moswavleebma es interesi swavlebis pro-

cesSi (moulodneli, axali da inovaciuri masalebisa da aq-

tivobebis ganxorcieleba swavlebis procesSi);

Page 19: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

19

davalebebiT gazarde interesi da moswavleTa CarTuloba

(sxvadasxva da motivirebuli savarjiSoebis Sedgena, moswav-

leTa emociebis gaTvaliswinebiT davalebebis Sedgena, per-

sonaluri davalebebis Sedgena, wyvilebsa da jgufuri mu-

Saobis strategiebis gamoyeneba);

SearCie iseTi davalebebi, romelTa sirTule Seesabameba

moswavlis SesaZleblobebs;

gazarde moswavlis mzaoba davalebebis Sesasruleblad

(moswavleTa realisturi molodinebi; Sinaarsisa da proce-

sis ganmarteba moswavleTaTvis; miTiTebebis micema mimdinare

davalebebze, raTa miaRwion warmatebebs, warmatebebisa da

Sefasebis kriteriumebi unda iyos naTeli da gamWvirvale);

Seecade, moswavleebi iyvnen kmayofilebi (daacade moswav-

leebs, daasrulon davaleba, aRniSneT moswavleTa warmatebe-

bi).

Seecade, iyo gambedavi, mgrZnobiare moswavleTa saWiroebebis

mimarT, samarTliani (patiosani da sakuTari Tavis obieqtu-

rad Semfasebeli) da moswavleebis Zlieri da susti mxaree-

bis mimarT gaxsnili;

Seecade iyo fasilitatori (gzamkvlevi) da ara

avtoritaruli persona klasSi;

uzrunvelyavi moswavleTa avtonomiuroba swavlebis

procesSi maTTvis arCevanis SesaZleblobebis SeqmniT;

minimumamde daiyvane gareSe faqtorebi, romlebic zemoqmedebs

moswavleTa swavlis procesze, pasuxismgebloba swavlebis

procesSi gadaanawile moswavleebzec, gamoiyene wyvilebsa da

jgufebSi muSaobis strategia;

iyavi misabaZi magaliTi, moswavleebs gauziare sakuTari

mosazrebebi da xedvebi, gadaeci sakuTari pozitiuri

Sexedulebebi meore enis codnis mimarT;

Page 20: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

20

maswavleblis gamoxmaureba unda amaRlebdes moswavlis

motivacias; Sesabamisad, yuradReba miaqcie komentarebs,

romlebic unda iyos ufro informaciuli da zedmet

yuradRebas ar unda amaxvilebdes Secdomebze;

Tavidanve uzrunvelyavi, rom yvelam gaiTavisos klasSi

dawesebuli qcevis normebi da wesebi;

uzrunvelyavi SeTanxmebuli qcevis wesebis ganxorcieleba da

ar dauSva SeTanxmebuli wesebis darRveva; daamkvidre

moqcevis profesiuli standarti;

gaumjobeseba da progresi unda iyos mniSvnelovani Sefasebis

strategiaSi; Seecade, ar moaxdino moswavleebis erTmaneTTan

Sedareba, moswavleTa Sefaseba unda iyos konfidencialuri

da ara sajaro da yvelasTvis cnobili; ar unda iyos

miRwevebSi maTi erTmaneTTan Sejibri; Seecade, enobrivi

kompetenciebi Seafaso individualur progresze dayrdnobiT;

uzrunvelyavi jgufis erTianoba da pozitiuri

damokidebuleba jgufis wevrebs Soris, am miznis misaRwevad

Caatare klasgareSe aqtivobebi;

gamoiyene TanamSromlobiTi swavlis midgoma, xSirad mieci

jgufuri samuSao, romlis drosac Sefasdeba mTlianad

jgufi da ara calke aRebuli individi.

gTavazobT ramdenime magaliTs, Tu rogor Seqmna maswavlebelma

motivaciuri situacia enis SeswavlisaTvis:

razmiks qarTuli enis swavlaSi seriozuli problemebi hqonda.

ise movida meoTxe klasSi, rom qarTulad winadadebis Tqmasac ver

bedavda. qarTuli enis maswavlebelma amis Sesaxeb kolegebs

SesCivla. bunebismcodneobis maswavlebelma icoda, rom razmiks

gansakuTrebiT uyvarda cxovelebi da kolegas urCia, biWisTvis

qarTul enaze patara moTxrobebi waekiTxa misTvis cxovelebis

Sesaxeb. pedagogebma erTad SearCies ilustrirebuli wignebi

cxovelebze. marTlac, razmiki jer suraTebma daainteresa, Semdeg

Page 21: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

21

cxovelebis saxelebi amoikiTxa qarTulad, maswavleblis

daxmarebiT saintereso informaciac gaigo. cota xanSi Tavad

kiTxulobda patara moTxrobebs, male, maswavleblis waxalisebis

Semdeg, Tanaklaselebsac gaacno Tavisi ”utyvi megobrebi”, Tanac

qarTul enaze.

leilas Zalian uWirda qarTuli enis swavla. maincdamainc did

interessac ar amJRavnebda. sul Seicvala viTareba mas Semdeg, rac

klasSi proeqtebis kvireuli Catarda. moswavleebs unda

moemzadebinaT radiogadacema qarTul enaze skolis

radioqselisaTvis. leilas Turme yovelTvis hqonda gamosvlis

survili, magram ver bedavda. eSinoda, Tanaklaselebs ar daecinaT

Secdomebis gamo. roca maswavlebelma mas SesTavaza, qarTuli

xalxuri zRaprebis radioinscenireba amxanagebTan erTad, leila

gamococxlda. jerBbevri ivarjiSa kiTxvaSi, mere amxanagebTan erTad

rolebi dainawila. sul male leilas qarTuli enis kargad

Seswavlis mimarT motivacia Camouyalibda.

Page 22: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

22

4. teqstebze muSaoba

bilingvuri swavlebis erT-erTi mniSvnelovani sakiTxia

teqstze muSaoba. miuxedavad imisa, rom bilingvuri klasebisaTvis

ramdenime specialuri saxelmZRvanelo ukve gamouSves (sadac

teqstis 35% qarTul enazea, 65% ki _ mSobliur enebze), ZiriTad

saswavlo saSualebad mainc erTenovani saxelmZRvaneloebi

gamoiyeneba (rac dakavSirebulia rogorc finansur sakiTxebTan, ise

arsebuli blingvuri modelebis saxesxvaobis arsebobasTan).

erTenovani saxelmZRvaneloebis moxmareba ki bilingvuri

klasebisaTvis garkveuli meTodikis gaTvaliswinebas moiTxovs, rac

teqstze muSaobis principebs gulisxmobs.

teqstze muSaoba ramdenime etapad unda daiyos. pirveli etapi

gulisxmobs maswavleblis muSaobas teqstze. maswavlebeli winaswar

amzadebs teqsts klasisaTvis. amisaTvis igi iTvaliswinebs klasis

enobriv dones, winaswar aanalizebs im problemebs, romlebic

klasSi SeiZleba gaCndes teqstis damuSavebis procesSi. pirvel

rigSi, unda moxdes teqstis enobrivi damuSaveba. amisaTvis

maswavlebelma sasurvelia gamoyos ramdenime mimarTuleba:

terminebi

da cnebebi

zogadi

leqsika

frazebi konstruqciebi funqciuri

frazebi

gakveTilis enac yoveli etapisaTvis winaswar unda daigegmos.

maswavlebelma winaswar unda gaiazros, Tu romeli sakiTxis Sesaxeb

romel enaze isaubrebs an rogor miawodebs dasamuSavebel masalas

_ TargmaniT, sqemiT, zepiri ganmartebiT Tu sxva saSualebiT.

ganvixiloT TiToeuli mimarTuleba:

Page 23: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

23

terminebi da cnebebi

rogorc aRiniSna, maswavlebelma teqsti winaswar unda daamu-

Saos. teqtsis damuSavebisas calke unda gamoiyos is terminebi da

cnebebi, romlebic mniSvnelovania axali sakiTxisaTvis. misi miwode-

ba klasisaTvis SeiZleba saTanado ganmartebebiT moswavlis mSob-

liur enazec, magram umjobesia terminebisa da cnebebisaTvis grafi-

kuli organizatorebis, sqemebis an cxrilebis gamoyeneba. es efeq-

turi saSualeba moswavles daexmareba ara marto terminebisa da

cnebebis aTvisebaSi, aramed masalis kargad gaanalizebasac Seu-

wyobs xels, radgan sagakveTilo procesis dasrulebis Semdeg an

momdevno gakveTilze es masala saSualebas miscems moswavles im-

sjelos ganxilul sakiTxze sayrdeni sityvebis, gaanalizebuli cne-

bebisa da terminebi gamoiyenebiT. Tu arsebobs specialuri Tvalsa-

Cinoeba mocemul sakiTxze, sasurvelia maswavlebelma misi terminebi

da cnebebi aseve calke daamuSavebinos klass, raTa TvalsaCinoebaze

dayrdnobiT moswavlem advilad SeZlos termnebis aTviseba da maTi

msjelobaSi gamoyeneba.

zogadi leqsika

calke unda imuSaos maswavlebelma im sityvebze, romlebic

uSualodaa dakavSirebuli sakiTTan, magram warmoadgens zogad

leqsikas, anu isini sxva sakiTxebze an sagnebSi msjelobisasac das-

Wirdeba moswavles. maTi aTviseba aamaRlebs moswavleTa enobriv

kompetencias. amgvari leqsika sasurvelia klass miewodos rogorc

TargmaniT, ise ganmartebiTi axsniT, sinonimiTa da antonimiT. leqsi-

kis aTvisebisaTvis amgvari sqema SeiZleba gamoviyenoT.

Page 24: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

24

aseve, calke dasamuSavebelia frazebi, anu is Sesityvebebi,

romlebic Temis analizisas da msjelobisas gamoadgeba moswavles.

isini sayrdeni frazebis rols Seasruleben, amitom sasurvelia

teqstidan calke amoviRoT isini da mivawodoT moswavles saTanado

ganmartebiT (aq SesaZlebelia misi mSobliuri enac davixmaroT). un-

da gvaxsovdes, rom teqstis Targmna araefeqturi gzaa, amdenad rac

ufro metad damuSavdeba teqsti frazebis TvalsazrisiT da ga-

moiyofa calkeuli elementebi sagakveTilo procesSi, miT ufro

gauadvildebaT maT SemdgomSi rogorc konkretul, mocemul masa-

antonimi

ganmarteba

gavrcelebuli sityvaTSexameba

teqstis winadadeba

sityva

axali winadadeba

sinonimi

frazebi

Page 25: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

25

laze, ise sxva sakiTxebze msjeloba. calkeuli frazebi safuZvlia-

nad unda damuSavdes, radgan isini im enobriv saSualebaTa ricxvs

ganekuTvnebian, romlebic zrdis moswavlis mier enis akademiuri

flobis dones da zogadad amaRlebs mis enobriv kompetencias. sa-

survelia garkveuli frazebis gamoyenebiT Seiqmnas axali teqsti,

rogorc werilobiT, ise zepirad, daisvas SekiTxvebi da ase Semdeg.

konstruqciebi

calkea dasamuSavebeli enobrivi konstruqciebi. maTSi igu-

lisxmeba is gramatikuli sakiTxebi, romlebic metad mniSvnelovania

gamarTuli msjelobisaTvis. mSobliuri enis matareblisaTvis es

sruliad arasaWiro sferoa, magram enis SemswavlelisaTvis ki metad

mniSvnelovani, radgan man momavalSi SeZlos ara marto sakiTxis Se-

saxeb azris gamoxatva, aramed SeZlos gamarTuli, saliteraturo

enis normebis dacviT agebuli msjeloba, sworad gamoiyenos sax-

elis brunvis, zmnis, Tandebulis, ricxvis formebi... yovelive es

sakiTxebze msjelobisas unda miewodos enis Semswavlels, radgan

calkeul gramatikul sakiTxebze msjeloba misi gamoyenebis praqti-

kul mxares ar gulisxmobs. aseTi konstruqciebi calke unda damu-

Savdes, raTa moswavlem kargad gaacnobieros romeli enobrivi for-

ma (brunva, ricxvi, Tandebuli, zmnis dro, sxva gramatikuli katego-

ria) unda gamoiyenos konkretul SemTxvevaSi. aseTi konstruqciebis

miwodebisas, ra Tqma unda, gramatikul sakiTxebze ki ar gamaxvil-

deba yuradReba, aramed enobriv formebze, rogorc azris gamoxatvis

saSualebaze. konstruqciebSi maswavlebelma yuradReba unda gaamax-

vilos imaze, rom es konkretuli konstruqcia moiTxovs konkretul

brunvas, mocemul Tandebuls, Sesabamis ricxvis formas da ase Sem-

deg, Tumca sruliadac araa saWiro gramatikuli terminis

gamoyeneba. aseTi konstruqciebi calke unda amoiweros da mos-

wavles unda ganemartos, rom swori da gamarTuli msjelobisaTvis

Page 26: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

26

saWiroa maTi Seucvlelad gamoyeneba, radgan winaaRmdeg SemTxvevaSi

azri damaxinjdeba an Seicvleba. magaliTisaTvis: am garemoebam ga-

moiwvia, sakiTxTan dakavSirebiT mniSvnelovania, am problemis Tao-

baze, am movlenebma gamoiwvia saTanado Sedegi... calke gamotanili

aseTi konstruqciebi xels Seuwyobs moswavleTa gamarTuli metyve-

lebis unar-Cvevebis gamomuSavebas.

funqcionaluri frazebi

aseve calke unda damuSavdes da moswavleebs miewodoT is

funqcionaluri frazebi, romlebic maswavlebels dasWirdeba sakiT-

xis axsnisas. magaliTad: vnaxoT cxrilze, daxazeT cxrili, SeavseT

cxrili, SeusabameT swori forma, daakavSireT, daajgufeT, moaxdi-

neT klasifikacia, miuwereT qarTuli Sesatyvisebi, sqemis / cxrilis

mixedviT imsjeleT... da ase Semdeg. maTi ganmartebis gareSe mos-

wavle ver SeZlebs davalebis sworad Sesrulebas. amdenad, maswav-

lebelma winaswar unda gaTvalos, rogor warimarTeba teqstze mu-

Saoba da moswavleebs specialurad, axsna-ganmartebiT unda miawo-

dos is funqcionaluri frazebi, romlebic sagakveTilo procesSi

dasWirdebaT, raTa aman SemdgomSi ar gamoiwvios Seferxeba.

bilingvuri swavlebis erT-erTi umniSvnelovanesi sakiTxia

teqstze muSaoba, radgan swored teqstia moswavlisaTvis sagnobrivi

codnis mimcemi da amave dros igi aris misi enobrivi kompetenciis

amaRlebis umTavresi saSualeba, radgan enis akademiuri flobis

dones mxolod am gziT vaRwevT. sxva SemTxvevaSi ena mxolod komu-

nikaciis saSualebad darCeba enis SemswavlelisaTvis. amdenad, Tu

teqstze muSaoba sworad ar warimarTa mizani verc erT sferoSi ver

Sesruldeba da Tavad bilingvuri swavlebis formac safrTxis qveS

dadgeba. es kargad unda axsovdes maswavlebels.

Page 27: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

27

5. TvalsaCinoebis masalis gamoyeneba bilingvuri

ganaTlebis procesSi

ian amos komenskim Tavis naSromSi `didi didaqtika~ didaqtikis

erT-erT umTavresad TvalsaCinoebis principi miiCnia: `oqros kano-

nad unda iqces piroba: moswavleebs unda meceT ufleba, SeigrZnon

yvelaferi, rac ki SesaZlebelia SeigrZnon SegrZnebebis doneze:

xilvadi - mxedvelobiT, xma - smeniT, suni - ynosviT, gemo - gemoTi,

Sesaxebi - SexebiT.~

ratom aris xilvadoba ase mniSvnelovani?

komenskis azriT, ra enasac ar unda vaswavlideT _ mSobliur

enasac ki _ unda vaCvenoT nivTebi, romelTa ganmartebac sityvebia

da unda vaswavloT sityvebiT gamoTqma yvelafrisa, rasac vxedavT,

rasac vexebiT, rasac vWamT, raTa metyvelebis procesi da azri yo-

velTvis paralelurad mimdinareobdes da orive viTardebodes er-

Tad. aravis ar SeiZleba wavakiTxoT is, rac mas ar esmis, an movTxo-

voT imis ganxilva, ris gamoTqmac mas sityvebiT ar SeuZlia.

vizualuri saSualebebi damxmare saswavlo saSualebebia, ro-

melTac aCveneben, demonstrirebas ukeTeben gakveTilze, raTa ufro

gasagebi da advilad aRsaqmeli gaxdes saswavlo masala, miwodebu-

li informacia, Teoriuli azri da ase Semdeg. vizualur saSuale-

bebs, Cveulebriv, saswavlo procesis garkveuli safexuris saWiroe-

bebisa da moTxovnebis, aseve moswavleebis asakidan gamomdinare Tvi-

sebebis Sesabamisad amzadeben. maT ajgufeben bunebriv, xelovnur da

simbolur vizualur masalad.

vizualuri masala SeiZleba iyos:

a) bunebis obieqtebi (demonstrirebis dros, eqskursiebze da gaseir-

nebis dros),

Page 28: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

28

b) specialurad Seqmnili saSualebebi (plakatebi, sqemebi, gamosax-

ulebebi, foto suraTebi, naxatebi, geometriuli figurebi, muliaJe-

bi, grafikuli cxrilebi, tabulebi),

g) simboluri saSualebebi (rukebi, globusebi),

d) modelebi (aparatebi, xelsawyoebi),

e) saekrano saSualebebi (kino filmebi, diafilmebi, diapozitivebi

da sxva),

v) audiovizualuri saSualebebi (video Canawerebi, audio Canawerebi).

tradiciulad gamoiyeneba vizualuri swavlebis meTodis ori

jgufi:

ilustrirebis meTodi (saswavlo masalis amsaxvel saSuale-

bebTan dakavSirebuli - plakatebis, rukebis, naxazebis, sqeme-

bis, gamosaxulebebis, fotosuraTebis, grafikebis, diagramebis,

tabulebis - gamoyenebasTan);

demonstrirebis meTodi (raTa naCvenebi iyos sivrciTi saswav-

lo saSualebebi);

ilustrireba procesia, romlis mizania Teoriis garkveuli kano-

ni an movlena ukeT gasagebi gaxados magaliTis, vizualuri saSua-

lebebis, sityvieri ganmartebebis, moZraobis da ase Semdeg daxmare-

biT.

demonstrireba SesaZlebelia vizualuri masalis damzadebis

dros, saswavlo eqsperimentebis dros maT Sesaxeb Sefasebebis da

ganmartebebis gziT, anu maswavleblis, moswavlis an sxva pirovnebis

mier naTqvamis gamoyenebiT. demonstrireba Sesaswavli nivTis, obieq-

tis, movlenis cocxlad dakvirvebis SesaZleblobas uzrunvelyofs,

amgvarad, Sesabamisi saswavlo masalis Sinaarsis ukeTesad gaazrebas

da aTvisebas uwyobs xels.

vizualuri saswavlo masalis gamoyeneba rom efeqturi gaxdes,

mniSvnelovania gvaxsovdes da gaviTvaliswinoT ramdenime piroba da

moTxovna:

Page 29: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

29

saswavlo procesSi vizualuri meTodebis gamoyeneba moswav-

leebis vizualur mxatvruli azrovnebis ganviTarebas uwyobs

xels; aaqtiurebs yuradRebas da Semecnebis unars; konkreti-

zacias ukeTebs saswavlo an gamosakvlev Teoriul sakiTxebs;

nanax movlenebs ukeTebs sistematizebasa da klasificirebas;

swavlisadmi interess ukeTebs stimulirebas (Sesabamisad, po-

zitiuri motivaciis Camoyalibebas uwyobs xels); procesis da

movlenebis modelirebis SesaZleblobas iZleva, romelTa

realur droSi dakvirveba SeuZlebelia; saswavlo masalis

aTvisebis donis Sesaxeb konkretuli informaciis miRebis Se-

saZleblobas iZleva;

ar SeiZleba xilvadoba TviTmiznad iqces. vizualuri masalis

optimalurad gamoyeneba niSnavs amis mizandasaxulad keTebas,

saswavlo gakveTilis mizanTan da ZiriTad davalebasTan kav-

Siris gaTvaliswinebiT. xilvadobis meTodi unda dabalansdes

sxva meTodebis gamoyenebiT.

xilvadoba SeiZleba axali saswavlo masalis axsnis dros

iyos gamoyenebuli, aseve ukve naswavlis ganmtkicebisTvis da

Sefasebis dros. mniSvnelovania gvaxsovdes rom vizualuri

masalis gamoyeneba gakveTilisTvis gamoyofili dros

sagrZnoblad dazogvaSi gvexmareba.

vizualuri masalis damzadeba SeuZlia maswavlebels (gamoye-

nebis win an gamoyenebis dros) da aseve moswavleebs (indivi-

dualurad an jgufebSi, wyvilebSi muSaobaSi). damzadebul ma-

salaSi maswavlebels Tavisufali adgilebis datoveba SeuZ-

lia, romelic Semdgom moswavles SeeZleba Seavsos (miaxatos,

miaweros rame, an raimes saxeli daarqvas).

Page 30: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

30

vizualuri masalis gamoyenebis dros unda darwmundeT, rom

mas yvela moswavle kargad xedavs.

mniSvnelovania moswavleebis asakobrivi jgufisTvis damax-

asiaTebeli Tvisebebis gaTvaliswineba, mexsierebis dominanti

saxeobebi.

* * *

dawyebiT skolaSi gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba gakveTilis

imgvarad dagegmvas, rom gegmis TiToeuli komponenti Seesabamebodes

moswavleTa SesaZleblobebs, iTvaliswinebdes maT interesebs da

xels uwyobdes Sinagan motivacias. interesis aRZvrasa da Sinagani

motivaciis SeqmnaSi didi roli eniWeba resursebs, kerZod ki, Tval-

saCinoebas.

gakveTilis an gakveTilebis dagegmvis dros Zalze mniSvnelova-

nia ganvixiloT, Tu rogor unda gamoviyenoT resursebi mizanmi-

marTulad da efeqtianad. amisaTvis unda ganvsazRvroT:

Tema

samizne jgufi - romeli asakis moswavleebisaTvis aris

gankuTvnili saswavlo masala;

saswavlo mizani - rogor daexmareba resursi sagnisa da enis

Seswavlas;

mosalodneli saswavlo Sedegebi - ra Sedegebs moeliT

moswavleebisgan am resursebis gamoyenebiT.

rekomendebulia, resursis gamoyenebamde gavecnoT misi

efeqtianobis ganmsazRvrel kriteriumebs:

ra aris resursSi iseTi, rac xels Seuwyobs moswavleTa mo-

tivacias?

ra aris resursSi iseTi, rac xels Seuwyobs gamocdilebis

safuZvelze, praqtikiT swavlas?

Page 31: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

31

rogori iqneba am resursis gamoyenebis ukugeba, anu

gaacnobiereben Tu ara moswavleebi, rogor Seuwyo xeli

resursma swavlis process klasSi, ramdenad Seuwyo xeli

TanamSromlobas, ra iswavles erTmaneTisgan da

maswavleblisagan misi daxmarebiT?

Seuwyobs Tu ara xels es resursi naswavlis ufro ukeT

gaazreba-gagebas saganSi?

Seuwyobs Tu ara xels es resursi naswavlis ufro ukeT

gaazreba-gagebas enaSi?

dawyebiT safexurze bilingvuri swavlebis danergvis am etapze,

specialurad am proeqtis farglebSi Seiqmna ramdenime saxis Tval-

saCinoebis masala, romelTa mokle daxasiaTebasa da gamoyenebis in-

struqciebsac qvemoT gTavazobT:

a. Tematuri posterebi

Tematuri posteri aris didi zomis plakati, romelzec gamosax-

ulia saintereso, `avTenturi~ kompozicia. rogorc wesi, posteri

feradia da adamianebs, nivTebs, moqmedebebsa da movlenebs asaxavs.

posteri saklaso oTaxSi, TvalsaCino adgilas gamoikvreba ise, rom

yvela moswavle kargad xedavdes. maswavlebelsa da moswavleebs sa-

Sualeba eZlevaT, aqtiurad isaubron posterze gamosaxuli kompo-

ziciisa da siuJetis Sesaxeb. maswavlebeli svams sxvadasxva Sinaar-

sisa da sirTulis SekiTxvebs moswavleTa interesebisa da SesaZ-

leblobebis mixedviT. miznobrivi instruqciebis midevnebiT, mos-

wavleebi erTmaneTs usmenen, fiqroben, metyveleben, weren, rac swra-

fad aviTarebs enobriv unarebs.

qvemoT moyvanilia erT-erTi Tematuri posteris nimuSi:

Page 32: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

32

Page 33: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

33

b. situaciuri naxatebi (istoria suraTebSi):

es aris sasacilo cxovrebiseuli situacia, romelic oTx (iS-

viaTad – 5 an 6) naxatSia ganfenili. maTi gamoyeneba mizanSewonilia

oTxkacian jgufebSi. am naxatebiT SesaZlebelia moswavleTa dajgu-

feba SemTxveviTobis principiT. klasSi Segvaqvs kalaTa / yuTi, ro-

melSic yria naxatebis imdeni kompleqti (istoria), ramdeni oTxka-

ciani jgufic SeiZleba Camoyalibdes. TiToeuli moswavle iRebs

suraTs da raime niSnis mixedviT (foni / nivTi, romelic meordeba

yvela suraTSi / peizaJi da sxva) eZebs da poulobs Tavis oTxeuls.

moswavleebi alageben suraTebs TanamimdevrobiT da Txzaven mcire

zomis istorias. imisaTvis, rom moswavleebs saintereso davalebis

mimarT enis flobis arasakmarisma donem erTgvari SiSi ar Camouya-

libos, SeiZleba pirvel etapze gavuqarwyloT es SiSi imiT, rom

TiToeul kompleqts davurToT baraTebi istoriisaTvis saWiro

leqsikuri erTeulebiTa da enobrivi konstruqciebiT. savaraudod,

jgufSi iqnebian enis flobis donis mixadviT gansxvavebuli mos-

wavleebi. isini erTmaneTs daexmarebian istoriis SedgenaSi da war-

moadgenen mas klasis winaSe.

SesaZlebelia am davalebis modificirebac. erTi moswavle

iRebs pirvel naxats, sxvebi ki gamoTqvamen varauds, rogor SeiZleba

ganviTardes ambavi. moswavle aCvenebs meore suraTs da sxvebi amow-

meben sakuTar varaudebs.

istoria suraTebSi zrdis moswavleTa motivacias, uzrunve-

lyofs TiToeulis CarTulobas, xels uwyobs kognitur unarebTan

erTad komunikaciuri unarebis ganviTarebas:

Page 34: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

34

1. 2.

3. 4.

Page 35: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

35

g. moqmedebis gamomxatveli baraTebi (banqo)

TvalsaCinoebis erT-erTi Semadgeneli nawilia moqmedebis ga-

momxatveli suraTebi (banqos formatSi). maTze asaxulia sxvadasxva

mdgomareobisa da moqmedebis amsaxveli naxatebi. maswavlebeli maTi

daxmarebiT Seaswavlis moswavleebs zmnebs da sawyisebs. moswavlem

am naxatebis Cvenebisas unda daasaxelos zmna an sawyisi. qarTul

enaSi gansakuTrebiT mniSvnelovania zmnaTa pirianoba da saxelTa

Sewyobis sakiTxi zmnasTan sxvadasxva brunvis formiT. zmna sxva-

dasxva drois formaSi sxvadasxva brunvis formiT moiTxovs sax-

elebs. TvalsaCinoebis daxmarebiT maswavlebels SesaZlebloba mie-

cema moswavleebi avarjiSos am sakiTxebSi.

gTavazobT sanimuSod ramdenime banqos qaRalds mdgomareobi-

sa da moqmedebis gamomxatveli naxatebiT:

Page 36: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

36

6. grafikuli organizatorebi

bilingvuri swavlisa da swavlebis dros gansakuTrebiT

mniSvnelovania grafikuli organizatorebis gamoyeneba. es xerxi

kargad Seesabameba ori saswavlo sagnis swavlebis miznebs (meore

enisa da raime sxva sagnisa). grafikuli organizatorebis gamoyene-

biT, maswavlebeli uzrunvelyofs rogorc sagnis masalis, aseve enis

aTvisebis warmatebulobas.

grafikuli organizatorebi da maTi funqciebi:

grafikuli organizatorebi informaciis struqturirebis

xerxia _ mowesrigebis (dajgufebis) umniSvnelovanesi xerxi.

grafikuli organizatorebi informacias vizualurad

gvaCveneben.

grafikuli organizatorebis gamoyeneba aqtiur swavlas

uwyobs xels. magaliTad: saSinao davalebis (savarjiSoebis)

Sesrulebis dros, moswavleebi im enas iyeneben, romelzec

laparakoben, kiTxuloben, weren, ismenen, fiqroben, xolo

informaciis grafikulad ganlagebis dros isini iyeneben

rogorc nacnob, aseve ucnob informacias.

grafikuli organizatorebis gamoyeneba maswavlebels da

moswavles Soris TanamSromlobas, anu kooperatiul

swavlebas, uwyobs xels,.

grafikuli organizatorebi gvexmareba teqstis vizualurad

mowesrigebaSi (mis gagebaSi). maTi gamoyeneba SeiZleba:

1) teqstis an axali masalis wakiTxvis win,

2) wakiTxvis Semdeg,

3) weris an davalebis werilobiT Sesrulebis win,

Page 37: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

37

4) teqstis an davalebis ganxilvis dros,

5) diskusiis dros,

6) daskvnebis gakeTebis procesSi da a.S.

grafikuli organizatorebis gamoyeneba moswavlis saswavlo

Temis Sesaxeb arsebuli codnis dadgenaSi (gaazrebaSi)

gvexmareba, aseve _ axali codnis aTvisebisTvis moswavleebis

momzadebaSi.

grafikuli organizatorebis gamoyenebis dros, moswavle da

maswavlebeli erTmaneTisgan swavloben (masalasac, erTmaneTis

gagebas da erTmaneTTan urTierTobas). bilingvuri swavlis

procesSi aseT TanamSromlobas gansakuTrebuli mniSvneloba

aqvs. moswavleebi sakuTari codnis struqturirebas swavloben

da aqedan gamomdinare swavlis sakuTar strategias irCeven.

grafikuli organizatorebis gamoyeneba rogorc vizualuri,

aseve sityvieri (verbaluri) informaciis gamoyenebas

ganapirobebs. es moswavleebs SesaZleblobas aZlevs, airCion,

varireba gaukeTon swavlis stils, sakuTari SesaZleblobebis

gaTvaliswinebiT.

grafikuli organizatorebis gamoyenebis upiratesobebi:

SegviZlia gamoviyenoT iseT auditoriaSi, romelSic

moswavleebis enis codnis done sxvadasxvaa.

SegviZlia gamoviyenoT iseT auditoriaSi, romelSic

moswavleebis aTvisebis unaris done sxvadasxvaa.

SegviZlia ganvaviTaroT da gavafarTooT leqsikuri ma-

ragi.

moswavlis codnas awesrigebs, xels uwyobs misi disku-

siis unarisa da SesaZleblobis ganviTarebas, aseve sa-

Page 38: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

38

kuTari azris da mis xelT arsebuli informaciis ga-

moTqmis.

im moswavleTa azrisa da enis integrirebas uwyobs

xels, romelTac gansxvavebuli (sxvadasxva) swavlis

stili aqvT.

ufro xelmisawvdoms xdis nebismieri saxis (esoden

rTul, specifikur da ucxo) informacias (saswavlo sa-

gans).

ras unda mivaqcioT yuradReba grafikuli organizatorebis

gamoyenebis dros?

yuradReba unda mieqces mTavar informacias, cnebebs, azrebs:

mTavari unda gamoikveTos (ufro didi asoebi an naxatebi,

ufro mkveTri feriT gaxazuli an gaferadebuli), naklebad

mniSvnelovani ufro patara asoebiT, an sxvanairad unda

daiweros (weris mimarTulebis Secvla SeiZleba).

xeli SeuwyveT cnebebis da zogadi saxelebis ganviTarebas!

grafikuli organizatorebi gviCveneben mTavar azrs,

Sesabamisi leqsikis daxmarebiT. daexmareT moswavleebs

cnebebis Semadgeneli nawilebis (atributebis) danaxvaSi.

mizani aris gageba da swavla, amitom gamoiyeneT iseTi

sityvebis maragi, romlebic ganmartavs, azustebs,

ilustrirebas ukeTebs informacias.

xSirad gamoiyeneT wera, kiTxva, azrovneba!

moswavleebs rom grafikuli organizatorebis gamoyeneba an

Sedgena SeeZloT, maT bevri unda ikiTxon, ifiqron da weron.

roca moswavleebi grafikulad asaxaven informacias an kama-

Toben mis Sesaxeb, maT uwevT masalis gadakiTxva, erTmaneTSi

molaparakeba, saubari, damtkiceba, Sesabamisad xedaven movle-

Page 39: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

39

naTa urTierT kavSirs, urTierTobas, movlenebis ganviTarebas,

mizezebsa da Sedegebs.

wera exmareba da xelSemwyobia dagegmarebisa da ganxilvisa!

grafikuli organizatorebi efeqturi saSualebaa diskusiis

principiT muSaobis, gegmis Sedgenis, weris organizebis dros.

yvelafris Caweris Semdeg SegviZlia naSromis Sinaarsis

dajgufeba da gadaxarisxeba.

ganaviTareT mimdinare diskusia!

grafikuli organizatorebis gamoyeneba azrebs mimarTulebas

aZlevs. moswavleebi avTentur enas xmaroben -

interpretirebis, analizis, problemis gadawyvetis,

daTanxmebis, ardaTanxmebis, TanamSromlobis, Secdomebis

daSvebis dros - saswavlo masalidan romelime specifikuri

Temis Seswavlis procesSi.

instruqciebis an grafikuli organizatorebis micemis dros

Tqven exmarebiT dagegmvaSi.

grafikuli organizatorebis gamoyenebiT maswavlebeli

moswavleebs aCvenebs mTavars raime Temis, cnebis Sesaxeb da

xerxs, Tu rogor SeiZleba axali informaciis aTviseba. igi

faqtobrivad rCevas an instruqcias iZleva, Tu rogor

SeiZleba swavlis gagrZeleba (rogor SeiZleba am Temis

aTviseba).

grafikuli organizatorebi Sefasebis instrumentia.

grafikuli organizatorebi moswavlis codnis, Segnebis,

swavlis, fiqris donis obieqturad Sefasebis SesaZleblobas

iZleva.

arsebobs grafikuli organizatorebis ramdenime saxe, kerZod:

ierarqiuli, konceptualuri, Tanmimdevruli, cikluri.

Page 40: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

40

ierarqiuli xerxi

es xerxi Tavis TavSi ZiriTad cnebebs, kategoriebs, doneebs,

safexurebsa da maT qvedanayofebs moicavs. mas iyeneben

gansazogadeblad da klasificirebisTvis.

magaliTi: cxovelebi

Sinauri gareuli Zroxa lomi cxvari daTvi Rori mgeli Txa tura ZaRli vefxvi konceptualuri xerxi

konceptualuri xerxi Tavis TavSi moicavs centralur ideas,

kategorias, faqts, romelsac konkretuli magaliTebi da sidideebi

axasiaTebs. Cveulebriv, mas iyeneben, raTa aRweron, daaxasiaTon,

Seajamon, Seadaron (msgavsi da gansxvavebuli).

magaliTi:

gamosaxulebebi simRerebi mimarTulebebi gazeTebi kiTxva wera wignebi dRiuri ena xumrobebi simRera anekdotebi musika laparaki gakveTilebi mosmena kiTxvebis dasma saubari TV radio leqsi

Page 41: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

41

konceptualuri grafikuli organizatoris saxeobebia venis

diagrama da egreT wodebuli `samyuras foTlis~ diagrama.

venis diagrama “samyuras foTlis” diagrama

venis diagramas, Cveulebriv, iyeneben ori sxvadasva wyarodan

miRebuli erTi faqtis, movlenis, problemis, teqstis da a.S. Sesaxeb

informaciis Sesadareblad. informacias ajgufeben: msgavsi da

gansxvavebuli.

Tu adareben sam sxvadasxva obieqts, ikveTeba `samyuras foT-

lis~ diagrama.

magaliTebi:

lomi vefxvi damaxasiaTebeli damaxasiaTebeli Tvisebebi saerTo Tvisebebi

SeadareT kavkasiis sami qveyana! dawereT, ra aris maTTvis saerTo:

1 4 2 7 5 6 3

Page 42: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

42

1. – saqarTvelosTvis,

2. – somxeTisTvis,

3. – azerbaijanisTvis,

4. – saqarTvelosa da somxeTisTvis,

5. – saqarTvelosa da azerbaijanisTvis,

6. – somxeTisa da azerbaijanisTvis,

7. – saqarTvelos, somxeTisa da azerbaijanisTvis.

informaciis mowesrigebis Tanmimdevruli xerxi iTvaliswinebs

movlenebis, sityvebis qronologiis mixedviT mowesrigebas – dasa-

wyisidan bolomde, movlenebis warmoSobis mizezebis da Sedegebis

urTierTkavSiris gaTvaliswinebiT, saboloo produqtis Sedgenis

procesSi, problemis gadawyvetis kavSirebi – yovelTvis sworxazov-

nad.

1. magaliTi:

zRapar `wiTelqudas~ movlenebis Tanmimdevrobis dawera!

1. wiTelquda gaemgzavra bebiasTan, romelic avadaa.

2. mgelTan Sexvedra tyeSi.

3. mgeli da bebia.

4. wiTelqudas gaoceba da Secvlil bebiasTan saubari.

5. monadire klavs mgels.

6. gadarCenili bebia isev wiTelqudasTan erTad aris.

7. is, rac wiTelqudam am ambis Sedegad iswavla.

gTavazobT wriuli diagramis nimuSs TemisaTvis “weliwadis

droebi da tansacmeli”:

Page 43: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

43

Tebervali marti ianvari aprili dekemberi maisi B noemberi ivnisi oqtomberi ivlisi seqtemberi agvisto

Page 44: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

44

7. Sefaseba

saswavlo procesis Sefaseba aris saswavlo miznebis miRwevis

xarisxis damdgeni monacemebis Segrovebis, aRricxvisa da analizis

mudmivi procesi, moswavleTa warmatebisa da progresis

Tanamimdevruli Seswavla.

Sefasebis procesSi dgeba ramdenime mniSvnelovani kiTxva:

risTvis vafasebT (Sefasebis mizani)?

ras vafasebT (Sefasebis sagani)?

rogor vafasebT (Sefasebis xerxebi, instrumentebi)?

vis vafasebT (Sefasebis obieqti)?

rodis vafasebT (ra sixSiriT, ra vadebSi)?

rogor viyenebT Sefasebis Sedegebs (monacemTa analizi)?

Sefasebis miznebi

saswavlo procesis Sefasebis ZiriTadi miznebia:

calkeuli moswavlisa Tu moswavleTa jgufis

ganviTarebaze xangrZlivi da uwyveti dakvirveba;

swavlebisa da swavlis procesis mudmivi Seswavla,

monacemTa Sekreba da Sedegebis aRnusxva-wardgena;

moswavleTa, maswavlebelTa, mSobelTa, skolis

direqciisa da sazogadoebis (dainteresebis SemTxvevaSi)

informireba swavlebis Sedegebis Sesaxeb;

moswavleTa saswavlo moTxovnilebebisa da saWiroebebis

dadgena da Sesabamisi gadawyvetilebisaTvis xelis

Sewyoba;

saswavlo programebis Semdgomi daxvewa;

Page 45: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

45

swavlebis samomavlo procesebis ganxilva mSoblebTan da

skolis xelmZRvanelobasTan erTad da Semdgomi

srulyofa;

swavlisadmi Segnebuli damokidebulebis stimulireba

moswavleebSi;

moswavleTaTvis Sefasebisa da TviTSefasebis unaris

ganviTareba;

swavlis procesis efeqtiani warmarTva da misi

koreqtireba; auTvisebeli masalis, Secdomebis gamovlena

da Sesabamisi RonisZiebebis gansazRvra;

swavlebisa da swavlisaTvis saWiro aqtivobebis SerCeva

da dagegmva maswavleblis mier;

saganmanaTleblo resursebis ufro efeqtianad gamoyeneba;

maswavlebelTa profesiuli ganviTareba;

moswavleebis samomavlo moswrebis prognozireba.

Sefasebis ZiriTadi principebi

Sefaseba eyrdnoba Semdeg principebs:

moswavleTa asakobrivi ganviTarebis Taviseburebebis

gaTvaliswineba. Sefasebis procesSi ar SeiZleba

davisaxoT miznad imis Sefaseba, gazomva, rac ar

Seesabameba moswavleTa asaks;

erovnuli saswavlo gegmiTa da standartebiT

gansazRvruli moTxovnebis dacva. Sefaseba unda

iTvaliswinebdes, upirveles yovlisa, erovnuli saswavlo

gegmiTa da standartebiT gaTvaliswinebul moTxovnebs da

skolis saswavlo gegmiT (Tu aseTi skolas aqvs)

gansazRvrul standartebs;

obieqturobis dacva winaswar SemuSavebuli da

SeTanxmebuli kriteriumebis safuZvelze. moswavlem unda

Page 46: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

46

icodes, ra kriteriumebiT Seafaseben mis saswavlo

saqmianobas. sasurvelia, maswavlebelma moswavleebTan

erTad SeimuSavos es kriteriumebi an standartiT

gaTvaliswinebuli Sedegebis mixedviT Tavad Camoayalibos

da Semdeg ganixilos klasSi. es, erTi mxriv,

uzrunvelyofs Sefasebis obieqturobas, xolo, meore

mxriv, xels Seuwyobs TviTSefasebis unaris ganviTarebas;

Sefasebis Sedegebis sandoobis (saimedoobis)

uzrunvelyofa. unda vicodeT zustad, ras vafasebT da

darwmunebuli unda viyoT imaSi, rom Sefasebis Sedegebi

sworia. sandoobis misaRwevad sasurvelia Sefasebis

ganmeoreba garkveul periodSi. monacemebi sandoa, Tu

Sedegi ganmeorebadia;

Sefasebis sizustis (validurobis) uzrunvelyofa.

Sefasebis efeqtianobis gansazRvra SeiZleba monacemebis

zusti analiziT, rac miiRweva sazomi saSualebebis

SesabamisobiT gasazom obieqtTan. Tu SefasebiTi

RonisZieba mTeli Tavisi SinaarsiT namdvilad afasebs im

aspeqts, romlis Sefasebac gvinda, Sefaseba validuria.;

Riaoba da gamWvirvaleoba. Sefasebis Sedegebi da misi

analizi Ria da gamWvirvale unda iyos yvela

dainteresebuli pirisaTvis (cxadia, es ar niSnavs imas,

rom calkeuli moswavlis Sefasebis Sedegad aRmoCenili

Secdomebze sajarod visaubroT).

Sefasebis miznidan gamomdinare, mniSvnelovania, rom

moswavleTa Semowmeba daukavSirdes ara mxolod swavlebis Sedegs,

aramed swavlis processac. amisaTvis gamoiyeneba ori tipis Sefaseba:

ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli.

ganmsazRvreli Sefaseba adgens moswavlis miRwevis dones

saerTo normasTan mimarTebiT da gansazRvravs imas, Tu ramdenad

Page 47: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

47

daeufla igi sagnobrivi programebiT gansazRvrul codnasa da

unar-Cvevebs.

ganmaviTarebeli Sefasebis mizania swavlis xarisxis

gaumjobeseba. ganmaviTarebeli Sefasebisas maswavlebeli akvirdeba

TiToeul moswavles swavlis procesSi, Seiswavlis maT saWiroebebs,

raTa amis gaTvaliswinebiT dagegmos sagakveTilo procesi da

TiToeul moswavles Seuwyos xeli winsvlaSi rCevebiT.

maswavleblis komentarebis daxmarebiT isini adgenen sakuTar sust

da Zlier mxareebs, warmatebis Semferxebel faqtorebs. es maT

uviTarebs TviTSefasebisa da TviTganviTarebis unar-Cvevebs.

Sefasebis sami saxe

imis mixedviT, ras adareben Sesafasebel sagans / obieqts,

ganasxvaveben Sefasebis sam saxes: normaze orientirebuls,

kriteriumze orientirebuls da pirovnebaze orientirebuls.

Tu xdeba calkeuli moswavleebis moswrebis Sedareba, an

moswavlis moswrebisa dadgenil normasTan (norma ganisazRvreba

romelime jgufis moswrebiT), maSin es aris normaze orientirebuli

Sefaseba. magaliTad, elmira wels mexuTea moswrebiT klasSi;

arfikas 120 qulidan aqvs 62 qula.

Tu moswavlis moswrebas adareben winaswar dadgenil

kriteriumebs, maSin es kriteriumze orientirebuli Sefasebaa.,

romelic adgens, miaRwia Tu ara moswavlem kriteriumebiT

gansazRvrul dones an ramdenma moswavle miaRwia amas klasSi.

magaliTad, klasSi yvelas SeuZlia wakiTxuli teqstis Sinaarsis

gageba da sakuTari damokidebulebis gamoxatva; Tamazi zustad

iwers eqsperimentis Sedegebs da akeTebs logikur daskvnebs.

Tu moswavlis moswrebas adareben mis warsul moswrebas, es

aris pirovnebaze orientirebuli Sefaseba. am SefasebiT advilad

dgindeba moswavlis individualuri progresi. magaliTad, leilas

meore semestrSi prezentaciis komponentSi ori quliT meti aqvs

Page 48: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

48

wina semestrTan SedarebiT; weriT davalebebSi ramizi aRar uSvebs

uxeS sintaqsur Secdomebs.

cxadia, dgeba kiTxva: CamoTvlilTagan romeli gamoviyenoT?

pasuxi yvelasaTvis naTelia, visac saswavlo procesTan Sexeba aqvs:

pedagogiur praqtikaSi samive gamoiyeneba. TiToeulis gamoyenebas

gansazRvravs Sefasebis mizani, Tumca Sedegze da pirovnebaze

orientirebuli swavlebis pirobebSi upiratesoba eniWeba

kriteriumsa da pirovnebaze orientirebul Sefasebas.

saswavlo procesis Sefasebisas gamoiyofa diagnostikuri,

mimdinare, anu formatuli da Semajamebeli Sefaseba.

diagnostikuri SefasebiT miRebuli informacia gamoiyeneba

calkeuli moswavlis an moswavleTa jgufis saswavlo saWiroebebis

dasadgenad da igi gvexmareba saswavlo miznebis sworad

gansazRvraSi, am miznebis miRwevis optimaluri gzebis monaxvaSi.

diagnostikuri Sefaseba, rogorc wesi, tardeba saswavlo wlis

dasawyisSi an axali Temis swavlebamde. misi mizania moswavlis

momzadebis sawyisi donis dadgena. diagnostikuri Sefasebis

saSualebiT Cven vigebT, ra viTarebaa klasSi, arian Tu ara

moswavleebi mzad axali saprogramo masalis aTvisebisaTvis, ra

sirTuleebi SeiZleba Segveqmnas da rogor davZlioT isini.

moswavlis momzadebis sawyisi donis dadgena saSualebas gvaZlevs,

Tvali gavadevnoT mis individualur progress garkveul periodSi.

aseT SemTxvevaSi moswavlis Sedegebs vadarebT ara dadgenil

standarts, aramed sawyis dones.

mimdinare, anu formatuli Sefaseba xdeba yovel gakveTilze,

yoveldRe, yoveli aqtivobis dros. mimdinare Sefaseba SeiZleba iyos

ganmsazRvrelica da ganmaviTarebelic. CvenTvis mniSvnelovania is,

rom aseTi Sefaseba gvaZlevs moswavlis mravalmxrivi Seswavlis

saSualebas, kerZod, ra saxis saqmianoba izidavs da ra _ ara,

Page 49: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

49

rogoria misi swavlis stili (swavlobs mosmeniT, kiTxviT, weriT,

keTebiT, aqvs mTlianobiTi aRqma Tu sagnebsa da movlenebs

danawevrebulad aRiqvams, Teoretikosi Tu pragmatistia da a.S.), ra

uZneldeba, ra uadvildeba, SeuZlia Tu ara koncentracia, aqvs Tu

ara winsvla, Tu ara _ ra aris warumateblobis mizezi an ra

ganapirobebs mis warmatebas, aqvs Tu ara ganviTarebuli

SemoqmedebiTi, saazrovno da socialuri unarebi. mimdinare

Sefasebis procesSi mniSvnelovania ara imdenad qulebis dawera

(niSniT Sefaseba), ramdenadac Cveni rCevebi, ra da rogor

gaaumjobesos. formatuli Sefaseba moswavlis Sesaxeb amomwurav,

mravalmxriv informacias iZleva da obieqturobis garantia.

amasTan, mimdinare anu formatuli Sefaseba maswavlebels

aZlevs sakuTari yoveldRiuri saqmianobis refleqsiis

SesaZleblobas. imaze dayrdnobiT, ramdenad miaRwia maswavlebelma

sagakveTilo mizans, ra codna da unar-Cvevebi gamoavlines

moswavleebma, ra daZlies da ra _ vera, mas SeuZlia Seafasos

dagegmili aqtivobebis efeqtianoba, SerCeuli masalis sirTule,

klasis marTvis, organizebis unari da sxv.

Semajamebeli Sefaseba adgens moswavlis warmatebas swavlebisa

da swavlis konkretul etapze: Temis dasrulebisas, semestris

bolos, saswavlo wlis bolos. aseTi Sefasebisas mowmdeba is, Tu

ramdenad miaRwia calkeulma moswavlem da moswavleTa jgufma

standartiT gaTvaliswinebul Sedegs / Sedegebs. swored

Semajamebeli Sefasebis Sedegebis analizze dayrdnobiT vakeTebT

daskvnas, ramdenad Sesrulda erovnuli saswavlo gegmiT

gaTvaliswinebuli moTxovnebi. testebi, sakontrolo wera,

konferencia, Semajamebeli diskusia, CaTvlebi, proeqti da sxv.

Semajamebeli Sefasebis is xerxebia, romlebic xels uwyoben

daskvnebis gakeTebas.

Page 50: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

50

mimdinare, anu formatuli da Semajamebeli Sefaseba avsebs

erTmaneTs da gvaZlevs moswavlis an moswavleTa jgufis miRwevebis

dadgenis obieqtur suraTs.

Sefasebis xerxebi

Sefasebis procesi Sefasebis sxvadasxva xerxs emyareba. es SeiZ-

leba iyos dakvirveba, zepiri gamokiTxva, weriTi samuSao, diskusie-

bi, proeqti, CaTvla an gamocda, saqaRalde, anu e.w. “porTfolio”,

TviTSefaseba da urTierTSefaseba da sxva.

dakvirveba. monacemTa bazis Sesaqmnelad da SemdgomSi moswav-

lis SefasebisaTvis erT-erTi gavrcelebuli da mniSvnelovani

xerxia dakvirveba. es aris mudmivi procesi, romelic gulisxmobs

moswavleze dakvirvebas sxvadasxva saswavlo Tu arasaswavlo (das-

venebebze, sportul moednebze / darbazSi da sxv.), situaciaSi imis

mixedviT, Tu ra informaciis miReba surs maswavlebels. dakvirve-

bamde unda ganisazRvros, romel moswavles / moswavleebs vakvirde-

biT da ras, romel unar-Cvevas vakvirdebiT (saswavlo unar-Cvevebs,

saazrovno unarebs ZiriTadad gakveTilebze vakvirdebiT, xolo

socialur unar-Cvevebs _ gakveTilze wyvilebsa Tu jgufebSi muSao-

bisas da arasaswavlo situaciebSi).

dakvirveba rom saimedo iyos, saWiroa Canawerebis an CaniSvnebis

gakeTeba. saurvelia, Tu am Canawerebs organizebul saxes mivcemT.

amisaTvis TiToeul moswavleze gvaqvs furceli, romelzedac moce-

mulia cxrili. cxrilis SuagulSi weria moswavlis saxeli da gva-

ri. mis garSemo ganlagebul ujrebSi ki iwereba Cveni dakvirvebis

Sedegad miRebuli informacia. magaliTisaTvis ix. qvemoT mocemuli

cxrili:

Page 51: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

51

advilad Sedis

kontaqtSi ucnob

adamianebTan

ar usmens

Tanaklaselebis

mosazrebebs yuradRebiT

Tavs aridebs

xmamaRla kiTxvas

uyvars sakuTari

azris gamoTqma

yvela wvrilmanzec

ki

naCqarevad iRebs

gadawyvetilebas

uyvars sxvebis

parodireba da

kargadac gamodis

uWirs didi xniT

koncentracia erT

sakiTxze

moswavlis saxeli da

gvari

interesiT ver

erTveba kiTxvis

procesSi

emociurad

reagirebs

xelovnebis

nimuSebze

musikaluria, uyvars

simRerebi da Tavadac

kardag mReris

megobrobs mxolod

ramdenime

TanaklaselTan

xSirad agvianebs

maTematikis

gakveTilze

xalisiTa da interesiT

monawileobs rolur

TamaSebSi

dasvenebebze xSirad

urTierTobs

ufrosklaselebTan

Semdeg etapze dakvirvebis Sedegad miRebuli informaciis

damuSavebis safuZvelze viRebT Sesabamis gadawyvetilebas da

SevimuSavebT rekomendaciebs, ra rCevebi SegviZlia mivceT

moswavles, mis mSobels, ra gaviTvaliswinoT Cven Tavad.

zepiri gamokiTxva aris moswavlis individualuri Sefasebis

forma, romelic amowmebs codnas da Txrobis, prezentaciisa da

kiTxvebze adekvaturi pasuxebis gacemis unars.

weriTi samuSao aris moswavlis individualuri Sefasebis for-

ma, romelic amowmebs codnas, azrovnebiT da weriT unar-Cvevebs sa-

kontroloebi, damoukidebeli saklaso samuSaoebis, weriTi saSinao

davalebebis safuZvelze. weriT samuSaos miekuTvneba testebic, Tum-

ca aq suraTi araerTgvarovani SeiZleba gvqondes. aris testebi,

romlebic erT swor pasuxs iTxoven (Tundac ramdenime savaraudo-

Page 52: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

52

dan erTis Semoxazvas). maSin aseTi testebi ZiriTadad informa-

ciuli codnis Sefasebis saSualebas iZleva.

Zalian xSirad weriT namuSevrebSi maswavleblebi aRniSnaven

Secdomebs da ise weren niSans, rom moswavlisaTvis Zneli gasagebia,

ratom miiRo es niSani an ra Secdoma aqvs. sasurvelia, nawers gavu-

keToT komentarebi, romlebiTac mivuTiTebT moswavles, ra saxis

Secdomaa daSvebuli, ras miaqcios yuradReba an ra unda gaiTvalis-

winos momavalSi naweris gasaumjobeseblad.

diskusiebis dros maswavlebeli uzrunvelyofs moswavleTa Cab-

mas iseTi sakiTxis ganxilvaSi, romelzec alternatiuli Tvalsaz-

risebi SeiZleba iyos. es qmnis moswavleTa codnisa da rogorc az-

rovnebiTi, ise komunikaciuri unarebis Sefasebis saSualebas.

proeqti es aris romelime problemis individualuri an jgu-

furi (SeiZleba wyvilebSi) gadaWra, romliTac fasdeba moswavleebis

ara marto codna, aramed saazrovno, komunikaciuri da socialuri

unarebi, SemoqmedebiToba da cxovrebiseuli gamocdileba.

proeqtis dagegmvis dros unda ganisazRvros problema (gaT-

valiswinebuli iyos problemis aqtualuroba), ganisazRvros mkafio

da miRwevadi mizani, romelic am problemis gadaWraze iqneba orien-

tirebuli, konkretuli amocanebi _ am miznis ganxorcielebis gzebi

TiToeuli amocanis Sesatyvisi konkretuli saqmianobebi, gawerili

droSi (samuSao gegma) proeqtis ganxorcielebaze pasuxismgebeli

pirebis miTiTebiT, mosalodneli Sedegebi da resursebi, romlebic

saWiroa proeqtis gansaxorcieleblad. proeqti SeiZleba Sesruldes

erTi sagnis farglebSi da integrirebulad (ramdenime sagnis far-

glebSi). proeqti SeiZleba iyos kvleviTi, gamoyenebiTi da Semoqme-

debiTi.

saqaRalde, anu e.w. `portfolio” Sefasebis ufro xangrZlivi da

Sromatevadi formaa. maswavlebeli acnobs moswavleebs Sefasebis

mizans. maswavlebeli da moswavle winaswar Tanxmdebian im masaleb-

ze, romlebic daadastureben, rom moswavlem daakmayofila moTxov-

Page 53: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

53

nebi da miaRwia saswavlo Sedegs. moswavle xsnis sakuTar saqaRal-

des, romelSic ideba samuSaos Sefasebisas gamosayenebeli namuSev-

rebi.

Sefasebis periodis dasrulebisaTvis moswavle wers eses, ro-

melSic aRwers, Tu ra iswavla Sefasebis procesSi da ratom Sear-

Cia saqaRaldisaTvis maincdamainc warmodgenili masala.

saqaRaldiT moswavlis Sefaseba saSualebas gvaZlevs Tvali

gavadevnoT moswavlis individualuri progress, SevadaroT sxva-

dasxva dros Seqmnili namuSevrebi erTmaneTs, vnaxoT, rogor gaiT-

valiswina man Cveni komentarebi da rCevebi, romlebsac drodadro

vaZlevdiT.

TviTSefaseba da urTierTSefaseba. imisaTvis, rom moswavle Se-

eCvios sakuTari pasuxis Semowmebas, Camouyalibdes Secdomis mi-

marT swori damokidebuleba, daZlios SiSi Secdomis winaSe, xSirad

unda mivceT sakuTari namuSevris Sefasebis saSualeba. TviTSefaseba

mas exmareba imis gacnobierebaSi, rom Secdomebis aRiareba da ga-

mosworeba winsvlis aucilebeli pirobaa. TviTSefasebiT igi

grZnobs met valdebulebas da cdilobs iyos maqsimalurad obieq-

turi. TviTSefasebis ramdenime xerxi arsebobs. yvelaze gavrcele-

bulia swor pasuxebTan moswavleebis pasuxebis Sedareba. moswavlee-

bi am Sedarebis gziT Tavad aRmoaCenen sakuTar Secdomebs da Semdeg

aanalizeben, ratom dauSves es Secdomebi, ris codna daakldaT, ra

ver gaiTvaliswines, iqneb koncentracia ver moaxerxes sakiTxTan da-

kavSirebiT an marTebuli gza ar airCies da sxva. TviTSefasebis

procesSi mniSvnelovani swored sakuTari saqmianobis refleqsiis

procesia. es aRmoaCeninebs moswavles sakuTar sust mxareebs, ro-

melTa dasaZlevadac unda mimarTos sakuTari Zalisxmeva. Sedegia-

nia TviTSefasebis iseTi xerxi, roca moswavle winaswar SemuSave-

buli Sefasebis sqemis mixedviT afasebs sakuTar naSroms, Semdeg

ucvlis mewyviles da erTmaneTis namuSevrebs afaseben, bolos ki

maswavlebeli afasebs. am SemTxvevaSic mniSvnelovania analizis

Page 54: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

54

procesi. ra daemTxva Sefasebis am sam SemTxvevaSi erTmaneTs, ra _

ara da ratom? ris codna ar eyo moswavles Tavad an mis Tanakla-

sels obieqturi SefasebisaTvis.

urTierTSefasebac mxolod maSin aris SesaZlebeli da nayo-

fieri, Tu moswavleebs aqvT winaswar SemuSavebuli Sefasebis mkafio

da naTeli kriteriumebi, romelTa safuZvelzec afaseben erTmaneTis

namuSevars.

TviTSefasebiTa da urTierTSefasebiT maswavlebeli afasebs

moswavlis TviTSefasebis unars da mis analitikur SesaZleblobebs.

rubrikebi. rogorc zemoT aRvniSneT, moswavleTa Cabma Sefase-

bis procesSi gaadvildeba, Tu isini kargad gaacnobiereben, ras

iTxoven, ra Sedegebs elian maTgan. amis gacnobierebaSi maT daexma-

reba martivad, maTTvis gasagebi eniT Camoyalibebuli kriteriumebi,

anu e.w. rubrikebi. rubrikebi aris konkretuli informacia Cveni

moTxovnebisa da Sefasebis kriteriumebis Sesaxeb. gTavazobT rubri-

kebis magaliTs:

Sefasebis sqema dialogisaTvis:

kriteriumebi Sefaseba

informaciis gasagebad gadmocema

naswavli leqsikis gamoyeneba

“var” zmnis formebis I, II da III pirebis

rogorc mxolobiT, ise mravlobiT ricxvSi

sworad gamoyeneba

“vin” da “ra” kiTxvebis marTebulad dasma

sworad reagireba dialogSi dasmul

SekiTxvebze

naweris Sefasebis sqema (sasurvelia, erTmaneTis nawerebi

winaswar dadgenili kriteriumebis mixedviT Seafason

mewyvileebma):

Page 55: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

55

kriteriumebi Sefaseba

gasagebad gadmoscems yvela saWiro

informacias (Tu ara, miuTiTe, romeli aklia)

sworad iyenebs “var” zmnis I, II da III piris

formebs rogorc mxolobiT, ise mravlobiT

ricxvSi (Tu uSvebs Secdomebs, miuTiTe)

sworad iyenebs Seswavlil enobriv

konstruqciebs (Tu uSvebs Secdomebs,

miuTiTe)

qulebi amgvarad SeiZleba ganawildes:

Tavisuflad _ 8-10;

kargad _ 6-7;

damakmayofileblad _ 3-5;

cudad _ 1-2.

Page 56: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

56

8. bilingvuri swavlebis procesis Sefaseba

bilingvuri swavlebis procesis Sefasebisas

gansakuTrebuli yuradReba eqceva Tavad swavlebis processa da

swavlebis strategiebs (formatuli Sefaseba) da Sedegebs

(Semajamebeli Sefaseba). amisaTvis gamoiyeneba sxvadasxva xerxi,

kerZod: dakvirveba, interviu, testebi da sxva. producirebis

unarebis Sefaseba gulisxmobs pasuxs Semdeg kiTxvebze:

ra informaciis / sametyvelo funqciis gamoyeneba

SeuZliaT mSobliur da meore enaze moswavleebs

SecdomebiT Tu uSecdomod (dasaxuli amocanebis

Sesrulebis Sefaseba)?

visTan _ maswavleblebTan, TanatolebTan da stumrebTan

_ SeuZliaT urTierTqmedeba (komunikaciis problema)?

rogoria maTi lingvisturi unarebi (enobrivi

konstruqciebis aTvisebis donis Sefaseba da ara

Secdomebis aRnusxva)?

SemfasebelTa amocanebSi unda Sediodes saswavlo procesis

analizi (dakvirveba klasSi), maswavleblis / moswavleebis /

mSoblebis urTierTobebi, saswavlo masalebi, aseve moswavleTa

kompetenciebis testireba (formatuli / Semajamebeli). klasSi

dakvirvebisas yuradReba unda mieqces ara marto moswavleebis,

aramed maswavleblis qcevasac: ra gavlenas axdens is moswavleebze

da rodis da rogor iyenebs enebs? rogor qmnis motivacias? rogor

reagirebs Secdomebze? Secdomebis gasworebis rogor formebs

iyenebs: modelirebas (swori formis Tanamimdevruli da xSiri

gameoreba Secdomebis pirdapiri Sesworebis gareSe) Tu xelaxla

formulirebas (moswavlis SecdomiT naTqvamis sworad da gasagebad

formulireba)? rogor aris organizebuli saswavlo procesi?

Page 57: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

57

moswavleTa progresis Sesafaseblad bilingvur skolaSi

yuradReba unda mieqces maT miRwevebs saganSi. bilingvur skolaSi

moswavles xuTi weli mainc sWirdeba imisaTvis, rom igi daeuflos

meore enas sagnebis Sesaswavlad. Aam xangrZlivobis gamo moswavles

SeiZleba gauCndes sakuTari ususurobis gancda, Camouyalibdes

dabali TviTSefaseba. am problemis gadasawyvetad arsebobs ori gza:

pirveli _ bilingvuri klasis moswavleTa Sefaseba specialurad

maTTvis Sedgenili standartebis mixedviT. am midgomam SeiZleba

mSoblebisa da sagnebis maswavlebelTa gamoiwvios, radgan maTi

survilia, moswavlis Sedegebi Seesabamebodes saxelmwifo

standarts. amis gamo aucilebeli xdeba Cveulebrivi skolebisaTvis

kuTvnili testebis gamoyeneba. Mmagram, amasTan, unda vifiqroT

testebSi garkveuli cvlilebebis Setanis Sesaxeb. magaliTad, aseTi

SeiZleba iyos orenovani testi. aseve SeiZleba moswavleebs

SeiZleba mieceT damatebiTi dro, neba davrToT, isargeblon

leqsikonebiT an gavumartivoT testuri davalebebis pirobebi.

vafasebT ra bilingvur programebs, ar unda SemovifargloT

mxolod enobrivi unarebis SefasebiT. unda Sefasdes Sinaarsi,

mizani da meTodika.

qvemoT gTavazobT savaraudo CamonaTvalis cxrils:

moswavleTa

Sefaseba

bilingvuri

swavlebis

komponentebis

Sefaseba

bilingvuri

modelis Sefaseba

ras

vafasebT?

kompetencias

mSobliur enaSi;

kompetencias sa-

ganSi;

kompetencias

meore enaSi;

swavlebis meTo-

dika;

saswavlo Sinaar-

si;

maswavlebelTa

urTierToba mos-

wavleebTan.

modelis efeqtu-

roba;

bilingvuri

swavlebis maswav-

lebelTa momzade-

ba.

Page 58: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

58

motivacias;

sxva kompetenciebi

(kognituri unare-

bi, socialuri un-

arebi, sxva sas-

wavlo unarebi);

vin

afasebs?

maswavleblebi;

saatestacio /

sagamocdo

komisia

damkvirvebelTa

jgufi.

gare

monitoringis

jgufi

mizani moswavleTa

Zlieri da susti

mxareebis

gamovlena;

standartis

Sedegebis

miRweva;

informacia

mSobelTaTvis;

SerCeva.

xarisxis

kontroli;

masalebis

gadamuSaveba;

maswavlebelTa

momzadebis done.

gadawyvetilebis

miReba modelis

SenarCuneba /

arSenarCunebaze,

ganviTarebaze.

rogor

vafasebT?

kiTxvarebi;

testebi;

interviu;

dakvirveba.

interviu;

dakvirveba klasSi

Catarebul

samuSaoebze;

zepirmetyvelebis

analizi;

saswavlo

masalebis analizi.

saswavlo

programebis

analizi;

kiTxvarebi;

kvlevebi.

Page 59: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

59

Tavi 2

1. Tematuri dagegmva bilingvur swavlebaSi

imisaTvis, rom maswavlebels gauadvildes moculobiTi

Temis dagegmva da gakveTilebad ganawileba, gTavazobT

Tematuri dagegmvis cxrils.

I-II klasebi Temebi: 1. axali weli Cems ojaxSi;

2. zamTari;

3. ferebi;

4. adamiani;

5. dedaCemi yvelaze lamazia;

6. tansacmeli;

7. xili da bostneuli;

8. Cveni sakvebi;

9. cxovelebi da frinvelebi;

10. dedamiwa;

11. amindi;

12. garemomcveli buneba;

13. qalaqi da sofeli;

14. Cemi saxli;

15. Cemi skola;

16. Cemi saTamaSoebi;

17. dResaswaulebi;

18. Cemi samSoblo.

Page 60: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

60

Tema 1

`axali weli Cems ojaxSi~

sagani mizani Sinaarsi

qarTuli ena (3sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs:

axal welze mcire zomis leqsis warmoTqmas;

axal welTan dakavSirebuli emociebis gamoxatvas;

ecodineba misaloci baraTis struqtura (adresati, Sinaar-si, adresanti) da kliSe;

ojaxis wevrebisa da axlob-lebisaTvis misaloci baraTe-bis miweras modelis mixed-viT.

miyvars, Zalian momwons, mixaria. gilocav axal wels. daeswari mravals. Seni Svi-li / SviliSvili.… leqsika: axali weli, naZvis xe, wiwvebi, totebi, fesvebi, Rero, feradi saTamaSoebi, gozinayi, CurCxela, namcxvari, tkbileuli, milocva, misa-loci baraTi, sixaruli, mxiaruleba, Tovli, Tovs, yinva, yinavs, civa, Tbila, Tovlis fifqi, kargi amindi / cudi amindi. . . (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixed-viT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaia-ron).

buneba (1sT.) moswavles ecodineba mcenaris agebuleba;

ecodineba ramdenime mcenaris (xis) saxeli;

suraTebze dayrdnobiT erT-maneTisgan ganarCevs wiwvovan da foTlovan xeebs.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) amoicnobs suraTebze wiwvovan da foTlovan mce-nareebs, asaxelebs da miawers qarTulad Sesabamis dasaxelebebs. asaxelebs mcenaris agebulebas (Rero, totebi, fesvebi).

xelovneba/ ganuviTardeba wvrili qaRaldisagan amzadebs “Tovlis fifqebs”, gir-

Page 61: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

61

SromiTi swavleba (2 sT.)

motorika;

ganuviTardeba xeli-Tvalis koordinacia;

Seqmnis martiv ornamentebs; arCevs Sesabamis figurebsa da

ferebs.

landebs. adekvaturad reagirebs maswavleblis instru-qciebze (aiReT makrateli, qaRaldi, gamovWraT...); afasebs Tanaklaselebis namuSevars (momwons, la-mazia); warmoadgens namuSevars klasis winaSe (aCvenebs da asaxelebs); Sereuli masaliTa da sxvadasxva teqnikiT Seqmnis misaloc baraTebs.

fizkultura (2sT.)

SeeZleba koordinacia;

erTmaneTs Seunacvlebs sxvadasxva moZraobas;

Seasrulebs moqmedebebs mas-wavleblis instruqciis sa-fuZvelze;

daicavs TamaSis wesebs.

miTiTebis mixedviT asrulebs moqmedebebs (aswieT marjvena xeli/ marcxena xeli, win wadgi mar-jvena/marcxena fexi, gasrialdi). TamaSi: konkursi zamTris TamaSobebis imitirebaSi (Txilamurebi, cigurebi).

Page 62: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

62

Tema II

`zamTari~

sagani mizani Sinaarsi

qarTuli ena (3sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

zamTris suraTis aRweras;

martivi sityvebis amokiTxvas (ilustraciaze dayrdnobiT);

martivi sityvebis daweras (ilustraciaze dayrdnobiT);

nimuSis safuZvelze martivi winadadebis dawerasa da amo-kiTxvas;

suraTze da masze miweril saxelebze dayrdnobiT dasvas martivi kiTxvebi da upasuxos maT.

Tovs. civa. yinvaa. mTebi TeTria romelia zamTris Tveebi? zamTris Tveebia dekemberi, ianvari, Tebervali. me (ar) miyvars zamTari. ras TamaSob zamTarSi? zamTarSi miyvars TovlSi cigaoba, gundaoba, cigurebiT sriali. leqsika: Tovli, zamTari, Tovlis papa, civa, yinva, TeTri, didi, gunda/gundaoba, ciga/cigaoba, TamaSi, cigurebi. (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

bunebismcodneoba (1sT.)

moswavles eqneba codna we-liwadis droebis Sesaxeb;

SeeZleba weliwadis droebis dasaxeleba, maTi martivad aRwera da Tveebis CamoTvla.

(aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) gazafxuli, zafxuli, Semodgoma, zamTari. Ti-Toeulis Tveebi. bavSvis pirad gamocdilebaze dayrdnobiT weliwadis droebis daxasiaTeba. samuSao rveulSi/wignSi weliwadis droebis nax-atebisTvis saxelis miwera.

Page 63: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

63

xelovneba/ SromiTi

swavleba (2 sT.)

SearCevs gamosaxulebis zomas furclis zomis Sesabamisad;

asaxavs dakvirvebis Sedegad miRebul STabeWdilebebs;

xatavs warmosaxviT.

moswavle xatavs sayvarel weliwadis dros. mos-wavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCvenebs da aRwers) an moswavle gamoWris fifqebs, naZvis xes, saTama-Soebs (burTebs, varskvlavebs) da aferadebs. mos-wavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCvenebs da aRwers) an moswavle usmens “weliwadis droebs”. asaxelebs, romeli moswons. an swavloben qarTul simReras romelime weliwadis droze.

fizkultura

(2sT.)

gaigebs da Seasrulebs instruqcias;

gamoavlens daxmarebis unars;

gamoavlens siswrafes, moqnilobas.

TamaSi: darbazis kuTxeebSi, sadac weria weliwadis droebi, unda miirbinon bavSvebma, ro-melTac SexvdaT maswavleblis mier darigebuli baraTebi, romlebzec weria, mag.: Tovs, cxela, Tovlis papa, marti, banaoba, Tovlis dneba, bevri xili . . . maswavlebeli ganixilavs bavSvebTan erTad, vin sad mivida da ramdenad sworad. an urigdebaT bavSvebs areulad baraTebi Tveebis dasaxelebiT da bavSvebi unda dadgnen mwkrivSi.

Page 64: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

64

Tema III `ferebi~

sagani Mmizani Sinaarsi

qarTuli ena (3 sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

ferebis qarTulad dasaxelebas;

kiTxvebis dasmas da kiTx-vebze pasuxis gacemas fe-ris dasaxelebiT;

TvalsaCinoebaze ferebis dasaxelebas;

TvalsaCinoebaze an su-raTze ferebis saxelwode-bebis miweras;

suraTis aRweras ferebis mixedviT;

mcire dialogis Sedgenas sakuTari nivTebis aRweri-Ta da ferebis dasaxele-biT.

ferTa warmoeba (-is + feri damatebiT): vardisferi, yavisferi, stafilosferi, cisferi, forToxlisferi, Sindisferi, oqrosferi, vercxlisferi, Calisferi... gaaferade. suraTi... ra ferisaa Seni CanTa? ra feris Tma gaqvs / aqvs nanas? ra ferisaa mamaSenis manqana? gaaferade, gavaferade. es lamazi feria. romeli feri iqneba ufro lamazi? leqsika: gaferadeba, peizaJi, palitra. (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

buneba (1 sT.) moswavle daaxasiaTebs garemos sagnebsa da mov-lenebs ferebis aRniSvniT.

(aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an coc-xali magaliTebis safuZvelze) TamaSi: erTi moswavle midis jgufTan, akakunebs da eubneba,

Page 65: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

65

rom moiyvana cxoveli, an moitana sagani. sxvebi usva-men kiTxvebs (ra ferisaa? rogoria?...) erTi asaxelebs da axasiaTebs. Tu kiTxvas pasuxi ver gasca, mas sxva cvlis.)

xelovneba (2 sT.)

akuratulad gaaferadebs konturebian naxats.

CamoTvlis cisartyelas ferebs;

ecodineba Tbili da civi ferebi;

SeZlebs ferTa Sexamebas.

iyenebs speqtralur ferebs, arCevs civ da Tbil ferebs da xatavs romelime sezonis peizaJs;

warmoadgens sakuTar namuSevars klasis winaSe.

fizikuri aRzrda (2 sT.)

asrulebs moqmedebebs mas-wavleblis instruqciis safuZvelze;

icavs TamaSis wesebs.

moswavleebi jgufdebian maisurebis ferebis mixed-viT, qmnian mcire sportul gundebs da ejibrebian mZleosnobis romelime saxeobaSi.

Page 66: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

66

Tema IV

`adamiani~

sagani mizani Sinaarsi qarTuli ena (3sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

adamianis sxeulis nawilebis qarTulad dasaxelebas;

adamianis garegnobis martiv aRweras;

kiTxvebis dasmas;

kiTxvebze pasuxis gacemas;

sxeulis nawilebis amsaxvel suraTebze miwerili sityve-bis wakiTxvas;

sxeulis nawilebis amsaxvel suraTebze Sesabamisi sity-vebis miweras.

me maqvs, Sen gaqvs, mas aqvs (aTi TiTi, erTi Tavi, ori xeli . . . Savi Tma, lurji Tvalebi) ramdeni xeli (TiTi, Tavi, cxviri, Tma . . .) gaqvs/aqvs? ramdeni xeli (TiTi, Tavi, cxviri, Tma . . .) aqvs giorgis? rogori Tma aqvs salomes? _ salomes aqvs mokle / grZeli / Savi…Tma. . . leqsika: Tavi, tani, xeli, marjvena, marcxena, fexi, TiTi/TiTebi, saxe, Tma/Tmebi, Subli, warbi/warbebi, wamwami/wamwamebi, Tvali/Tvalebi cxviri, piri, ena, kbili/kbilebi, zurgi, kiseri, muceli . . . (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

buneba (1sT.) moswavle amoicnobs Tvalsa-Cinoebaze adamianis sxeulis ZiriTad nawilebs.

(aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) asaxelebs (miawers) TvalsaCinoebaze mocemul sxeulis nawilebs Sesabamis dasaxelebebs.

xelovneba/ ganuviTardeba xeli-Tvalis daSlili nawilebisgan awyobs adamianis sxeuls,

Page 67: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

67

SromiTi swavleba (2sT.)

koordinacia (akuratulad SeaerTebs naxatis daSlil nawilebs, xazebs);

gamoxatavs sakuTari garegno-bis Taviseburebebs (Tvalis, Tmis feri, sigrZe).

Tan qarTul enaze asaxelebs maT. xatavs sakuTar portrets, miawers sakuTar saxelsa da gvars.

fizkultura

(2sT.)

ganuviTardeba moZraobis koordinaciis;

Seasrulebs moqmedebebs mas-wavleblis instruqciis sa-fuZvelze;

daicavs TamaSis wesebs.

miTiTebis mixedviT asrulebs moqmedebebs (aswieT marjvena xeli/ marcxena xeli, gverdze gadgiT marjvena/marcxena fexi;) TamaSi: Sejibri jgufebis mier oTaxis (sportuli darbazis) sxvadasxva kuTxeSi ganlagebuli ada-mianis sxeulis nawilebis suraTebis moZebnasa da SeerTebaSi.

Page 68: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

68

Tema V `dedaCemi yvelaze lamazia”

sagani mizani Sinaarsi

qarTuli ena (3sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

dedis aRwerasa da martiv daxasiaTebas;

dedisadmi sakuTari damokidebulebis gamoxatvas;

dedaze mcire zomis leqsis warmoTqmas;

dedisaTvis dedis dRis mi-saloci baraTis daweras.

DdedaCemi lamazia. Mmas aqvs Savi / lurji / cisfe-ri / Taflisferi Tvalebi, Savi / qera Tma, maRalia da gamxdari / dabalia da msuqani, keTilia, mosiy-varulea, Tbilia. is maswavlebelia / eqimia / musi-kosia / ar muSaobs. Yyvelaze metad miyvars. miyvar-xar, gkocni. leqsika: msuqani, gamxdari, mosiyvarule, yvelaze metad / Zalian, xuWuWi / swori Tma. (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

buneba (1sT.) icis zogierTi yvavilis saxelwodeba da SeuZlia maTi amocnoba.

(aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) yvavilebis saxelwodebebi: ia, vardi, tita, iasamani, mixaki, SroSani, gvirila. amoicnobs suraTebze gamosaxul yvavilebs; qmnis dedisaTvis warmosaxviT Taiguls da asax-elebs yvavilebs, romelTaganac Sekravs am Tai-guls.

xelovneba/ SromiTi

swavleba (2sT.)

ganuviTardeba xeli-Tvalis koordinacia

gamoamJRavnebs martivi SromiTi saqmianobis ele-

qmnis dedis portrets an aformebs misaloc baraTs da warmoadgens sakuTar namuSevars klasis winaSe. amzadebs dedisaTvis saCuqars (magaliTad, muyaos zardaxSas).

Page 69: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

69

mentarul unar-Cvevebs.

fizkultura (2sT.)

erTmaneTs Seunacvlebs sxvadasxva moZraobas;

Seasrulebs moqmedebebs maswavleblis instru-qciis safuZvelze;

daicavs TamaSis wesebs.

TamaSi: sportuli darbazis sxvadasxva adgilas ganTavsebuli “yvavilebis” (yvavilebis dasaxeleba an naxati mocemulia furclebze) Segroveba dedis TaigulisaTvis (vin ufro swrafad); an gundebi, romlebic ejibrebian erTmaneTs, saxelad irCeven yvavilebis saxelwodebebs.

Page 70: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

70

Tema VI tansacmeli / Cemi garderobi

sagani mizani Sinaarsi

qarTuli ena (3sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

sakuTari garderobis aRweras;

sakuTari SegrZnebebis gamoxatvas;

weliwadis droebis / amindis Sesatyvisi tansacmlis dasax-elebas;

kiTxvebis dasmasa da kiTx-vebze pasuxis gacemas.

mciva / gciva / sciva, mcxela / gcxela / scxela, macvia / gacvia / acvia, vicvam / icvam / icvams. si-civeSi, sicxeSi, siTboSi, es kaba / Sarvali suf-Taa / WuWyiania. zamTarSi / zafxulSi ra gacvia? Ggazafxulze / Semodgomaze ra gacvia? leqsika: sawvimari, Jaketi, palto, Ceqmebi, Sarvali, qvedakaba, qurTuki, sviteri / jempri, Jileti, si-cive, sicxe, siTbo. (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixed-viT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaia-ron).

buneba (1sT.) asaxelebs TiToeuli sezonis damaxasiaTebel komponentebs da Sesabamis tansacmels.

(aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) aerTebs isriT TiToeuli sezonis dasaxelebas misTvis damaxasiaTebeli komponentebisa da tan-sacmlis dasaxelebasTan / suraTTan (magaliTad, zamTari _ sicive _ palto, Semodgoma _ wvima _ sawvimari. . .)

xelovneba/ SromiTi

swavleba (2sT.)

ganuviTardeba xeli-Tvalis koordinacia

gamoamJRavnebs martivi Sro-miTi saqmianobis elementarul unar-Cvevebs.

feradi qaRaldebisagan gamoWris tansacmels da muyaosagan damzadebul adamianis figuras urCevs samoss. Tan asaxelebs maT saxelwodebebs.

Page 71: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

71

fizkultura (2sT.)

daicavs TamaSisas miRebul wesebs;

Seasrulebs moqmedebebs mas-wavleblis instruqciis sa-fuZvelze.

icvams Sesabamis sportul tansacmels da asax-elebs, ra acvia. TamaSi: orni erT maisurSi. wyvili icvams erT mozrdil maisurs ise, rom xelebis moZraoba ar SeeZlos. ori aseTi wyvili ejibreba erTmaneTs sirbilSi (mTavaria sinqronuli moZraoba).

Page 72: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

72

Tema VII

`xili da bostneuli”

sagani mizani Sinaarsi qarTuli ena (3sT.)

moswavles SeeZleba

xilis da bostneulis martivi saxelebis amokiTxva (ilu-straciaze dayrdnobiT);

xilis da bostneulis martivi saxelebis dawera (ilustra-ciaze dayrdnobiT);

moswavles SeeZleba martivi winadadebis dawera da amo-kiTxva;

moswavles SeeZleba suraTze da masze miweril saxelze dayrdnobiT dasvas martivi kiTxvebi xilis da bostneu-lis Sesaxeb da upasuxos maT.

zepirmetyveleba: es ra xilia/bostneulia? es aris . . . me (ar) miyvars . . . romeli xili/bostneuli giyvars? leqsika: xili, bostneuli, atami, bali, vaSli, msxali, yurZeni, mandarini, forToxali, simindi, nesvi, sazamTro, kitri, kartofili, pomidori, xax-vi, stafilo (werisTvis aqedan airCeva sityvebi im-isda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

buneba (1sT.) moswavles SeeZleba

xilis da bostneulis garCeva;

xilis da bostneulis amoc-noba naxatze;

dasaxeleba, sad izrdeba, ra-Si gamoiyeneba.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) sakvebi mcenareebi: xili da bostneuli. moswavle samuSao rveulSi (wignSi) miawers su-raTs saxels.

xelovneba/ moswavles SeeZleba moswavle xatavs sayvarel xils da bostneuls da

Page 73: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

73

Sroma (1sT.)

ferebis/masalis SerCeva;

aratradiciuli masalis ga-moyeneba namuSevris Sesaqmne-lad;

klasis winaSe sakuTari namu-Sevris warmodgena;

ganuviTardeba wvrili motorika;

ganuviTardeba xeli-Tvalis koordinacia.

miawers saxels. moswavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCvenebs da asaxelebs) an/da moswavle aferadebs sxvadasxva ferebad xilis da bostneulis naxatebs da awers saxelebs. moswavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCvenebs da asaxelebs).

fizkultura

(2sT.)

samuSaos ganawileba gunduri muSaobisas;

daxmarebis unaris ganviTareba;

Cakuzva/gamarTva;

sivrciTi orientacia,

sirbili.

TamaSi #1: “naxati-sityva” _ gundebma rac SeiZleba swrafad unda moZebnon da daalagon erTad darbazSi dafantuli xilisa da bostneulis naxatebi da maTi Sesabamisi sityvebi.

Page 74: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

74

Tema VIII `Cveni sakvebi~

sagani mizani Sinaarsi

qarTuli ena (3sT.)

moswavles SeeZleba

sakvebis saxelebis amokiTxva (ilustraciaze dayrdnobiT);

sakvebis martivi saxelebis dawera (ilustraciaze dayrd-nobiT);

martivi winadadebis dawera da amokiTxva;

suraTze da masze miweril saxelze dayrdnobiT kiTxve-bis dasma sakvebis Sesaxeb da kiTxvebze pasuxi.

es aris es? es aris (puri, karaqi…. . .. ) es ra saWmelia? es aris . . . me (ar) miyvars . . . romeli saWmeli giyvars? me minda... deda amzadebs... zomieri kveba janmrTelobaa. leqsika: puri, karaqi, Cai, rZe, yveli, kvercxi, namcxvari, mu-raba, kanfeti, araJani, Saqari, limoni, kakao, Soko-ladi, sauzme, sakvebi, janmrTeloba. (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

bunebismcodneoba (1sT.)

moswavles ecodineba

romelia cxoveluri da mce-nareuli sakvebi;

risi momzadeba SeiZleba rZisgan, xorcisgan, mcenaree-bisgan;

SeeZleba jansaRi sakvebis SerCeva.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an coc-xali magaliTebis safuZvelze) mocemul CamonaTvalSi ajgufebs mcenareul da cxovelur sakvebs. roluri TamaSi “restoranSi” / ”kafeSi”. moswav-leebs eZlevaT meniu da unda amoirCion

Page 75: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

75

xelovneba/ Sroma (1sT.)

wvrili motorikis ganviTareba;

Zerwvis unaris ganviTareba;

ferebis/masalis SerCeva;

qaRaldis farTobis adekvaturi ganawileba;

naxatSi ZiriTadis da damxma-ris gamoyofis unaris ganvi-Tareba;

klasis winaSe sakuTari namu-Sevris warmodgenis unaris ganviTareba.

moswavle plasteliniT amzadebs sxvadasxva sakvebs. plasteliniTve miawers saxels. warmoadgens klasis winaSe (aCvenebs da asaxelebs) an/da moswavle aferadebs sxvadasxva ferebad sakvebis naxatebs da awers saxelebs. moswavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCvenebs da asaxelebs). an/da moswavle xatavs sauzmis scenas (magidas saWmele-biT), isrebiT da ujrebiT akeTebs komentarebs (miawers saxelebs).

fizkultura

(2sT.)

daxmarebis unaris ganviTareba;

siswrafe; sirbili;

sivrciTi orientacia.

TamaSi: “mewyvile sityvebi”. _ moswavleebs urigdebaT baraTebi sityvebiT. maT unda ipovnon magida warweriT, romelsac maTi sityva Seesabameba da unda miirbinon iq. mag., tkbili – namcxvari.

Page 76: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

76

Tema IX

cxovelebi da frinvelebi”

sagani mizani Sinaarsi qarTuli ena (3sT.+3sT)

moswavle SeZlebs

cxovelebis da frinvelebis martivi saxelebis amokiTxvas (ilustraciaze dayrdnobiT);

cxovelebis da frinvelebis martivi saxelebis daweras (ilustraciaze dayrdnobiT);

martivi winadadebis dawerasa da amokiTxvas;

suraTze da masze miweril saxelze dayrdnobiT dasvas martivi kiTxvebi cxovelebis da frinvelebis Sesaxeb da upasuxos maT.

ra aris es? es aris (Txa, bu . . .). es ra cxovelia? es ra frinvelia? es aris . . . leqsika: ZaRli, kata, Tagvi, Txa, Zroxa, xbo, kameCi, Rori, cxvari, ixvi, bati, indauri, qaTami, beRura, merc-xali, bu, Wia, lomi, mgeli, mela, arwivi, maimuni, gveli, gedi, spilo, Zera, daTvi, ciyvi, kudi, TaTi, frTa (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

buneba (1sT.+1sT.) moswavle SeZlebs

cxovelebisa da frinvelebis garCevas;

cxovelebisa da frinvelebis amocnobas naxatze;

maTi sxeulis nawilebis (ku-dis, TaTis da frTis dasax-elebas ilustraciaze dayrd-nobiT);

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) ZaRli, kata, Tagvi, Txa, Zroxa, xbo, kameCi, Rori, cxvari, ixvi, bati, indauri, qaTami, beRura, merc-xali, bu, Wia, lomi, mgeli, mela, arwivi, maimuni, gveli, gedi, spilo, Zera, daTvi, ciyvi, kudi, TaTi, frTa. Sinauri da gareuli cxovelebi.

samuSao rveulSi (wignSi) suraTisTvis sax-elis miweras;

Page 77: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

77

Sinauri da gareuli cxove-lis/frinvelis garCevas.

xelovneba/ Sroma (2sT.+2sT.)

wvrili motorikis ganviTareba;

xeli-Tvalis koordinaciis ganviTareba;

ferebis/masalis SerCeva;

klasis winaSe sakuTari namu-Sevris warmodgenis unaris ganviTareba.

moswavle xatavs cxovelebs, romlebic gars akravs da awers saxelebs. moswavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCvenebs da asaxelebs) an/da moswavle aferadebs sxvadasxva ferebad cxovele-bis da frinvelebis naxatebs da awers saxelebs. moswavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCve-nebs da asaxelebs). an/da sxvadasxva masalis gamoyenebiT (girCa, plasteli-ni, foTlebi, brinji . . .) akeTebs cxovelebs da plasteliniT gamoZerwili (an amoWrili) asoebiT awers saxels. moswavle warmoadgens namuSevars klasis winaSe (aCvenebs da asaxelebs).

fizkultura (2sT.+2sT.)

samuSaos ganawileba gunduri muSaobisas;

koordinacia; sivrciTi orientacia,

sirbili.

TamaSi #1: “loto cxovelebiT da frinvelebiT” (sityvebi). _ gundebma rac SeiZleba swrafad moZeb-non darbazis sxvadasxva kedelze dakidebuli ba-raTebi sxvadasxva saxeliT, Camoxsnan da miusada-gon gundisTvis micemuli cxovelis an frinvelis ramdenime naxats. TamaSi #2: “loto cxovelebiT da frinvelebiT” (asoebi). _ gundebma rac SeiZleba swrafad moZeb-non darbazis sxvadasxva kedelze dakidebuli ba-raTebi sxvadasxva asoebiT, Camoxsnan da Seavson gundisTvis micemuli cxovelis an frinvelis ram-denime naxatis qveS arsebuli ujrebi.

Page 78: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

78

Tema X `dedamiwa”

sagani mizani Sinaarsi

qarTuli ena (3sT.)

moswavle SeZlebs

dedamiwasTan dakavSirebuli saxelebis amokiTxvas (ilu-straciaze dayrdnobiT);

dedamiwasTan dakavSirebuli saxelebis daweras (ilustra-ciaze dayrdnobiT);

nimuSis safuZvelze martivi winadadebis dawerasa da amo-kiTxvas;

suraTze da masze miweril saxelze dayrdnobiT kiTxve-bis dasmas dedamiwaze da pa-suxos am SekiTxvebze.

rogoria dedamiwa? ra aris dedamiwaze? dedamiwaze aris/es aris . . . leqsika: mTa/mTebi, zRva/zRvebi, mdinare/mdinareebi, tba, vake, borcvi, globusi, cisferi/lurji, yavisferi, wyali, miwa, mze, mTvare, anaTebs, aTbobs, dRisiT, RamiT. (werisTvis aqedan airCeva sityvebi imisda mixedviT, Tu ra asoebi aqvT gavlili da ra unda gaiaron).

bunebismcodneoba (1sT.)

moswavles aqvs martivi in-formacia dadamiwaze;

SeuZlia am informaciis moyola ilustraciebze dayrdnobiT

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an coc-xali magaliTebis safuZvelze) rogor gamoiyureba Cveni dedamiwa (aRwera); ra aris ruka da globusi; ras niSnavs lurji da yavisferi rukaze da glo-busze; ra aTbobs dedamiwas ra anaTebs dedamiwas dRisiT da RamiT.

Page 79: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

79

xelovneba/ Sroma (2sT.)

iyenebs sxvadasxva tipis xa-zebs namuSevarSi;

gamosaxavs simetriul da asi-metriul formebs;

adekvaturad SearCevs obieqtis fers;

klasis winaSe sakuTari namu-Sevris warmodgenis unaris ganviTareba.

moswavle xatavs peizaJs, mTebs, zRvas, mzes, mTvares. an moswavle xatavs dedamiwas, aferadebs Sesabamisi ferebiT. an moswavle aplikaciebis saSualebiT qmnis peizaJs, mTebs, mdinareebis, mzes, mTvares, varskvlavebs. moswavle warmoadgens naxats klasis winaSe (aCve-nebs da aRwers).

fizkultura

(2sT.)

instruqciis gageba da Sesruleba;

gadawyvetilebis miReba problemis gadaWrisas;

daxmarebis unaris ganviTareba,

sirbili;

siswrafe.

TamaSi-Sejibri: darbazis or sawinaaRmdego kedelze dakidebulia didi asoebiT dawerili winadadeba (mag., dedamiwa mrgvalia) _ gundebs urigdebaT anbanis asoebi, romlebSic unda amoarCion saWiro asoebi, aiRon da dadgnen winadadebis qveS ise, rom igive winadadeba gamovides.

Page 80: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

80

Tema XI `amindi”

sagani Mizani Sinaarsi

qarTuli ena (3sT.) moswavles SeeZleba

amindis Sesaxeb saubari (rea-lobaze an ilustraciaze dayrdnobiT);

amindis amsaxveli zmne-bis/winadadebebis dawera, amo-kiTxva (ilustraciaze dayrdno-biT);

suraTze da masze miweril saxelze (an realobaze) dayrdnobiT dasvas martivi kiTxvebi da upasuxos maT.

rogori amindia dRes? civa? cxela? wvims? Tovs? qaria? mze anaTebs. Tovs, wvims. qari qris. civa. cxela naxatebis qveS miwerili amindis amokiTxva. leqsika: Rrubeli, wvima, Tovli, sicive, sicxe, siTbo, mze, mTvare, varskvlavi, ca.

bunebismcodneoba (1sT.)

moswavles SeeZleba

amindis komponentebze dakvirveba;

amindis aRwera.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) avsebs amindze dakvirvebis dRiurs miawers samuSao rveulSi/wignSi amindis nax-atebs Sesabamis saxels.

xelovneba/ Sroma (2sT.)

ferebis da masalis adekvaturi SerCeva;

dakvirvebis Sedegad miRebuli STabeWdilebebis asaxva;

warmosaxviT xatva.

moswavle xatavs naxats amindTan dakavSire-bul Temaze, mag., “Tovli movida”, “roca cxela”. moswavle miawers saxels.

Page 81: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

81

fizkultura

(2sT.)

instruqciis gageba da Sesruleba;

gadawyvetilebis miReba problemis gadaWrisas;

daxmarebis unaris ganviTareba;

Cakuzva-gasworeba; koordinaciis unaris ganviTa-

reba.

TamaSi: iatakidan avkrifoT sityvebi da SevadginoT winadadebebi, anu vipovoT bavSvi, romelsac aqvs saWiro sityva (TiTo bavSvi TiTo sityva).

Page 82: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

82

Tema XII

`garemomcveli buneba~

sagani Mmizani Sinaarsi qarTuli ena (3 sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

Tavisi sacxovrebeli adgilis ga-remomcveli bunebis aRweras;

kiTxvebis dasmas da kiTxvebze pasuxis gacemas garemoze;

TvalsaCinoebaze warmodgenili garemos aRweras;

mcire dialogis Sedgenas sacxo-vrebeli adgilis garemomcveli bu-nebis aRweriT.

garemos amsaxveli leqsika: ca, miwa, dedamiwa, mze, mTvare, varskvlave-bi... haeri qva, klde, xe, yvavili, gora, mTa, tye, veli, tba, zRva, mdinare, pa-tara mdinare, xidi, kunZuli, mdinaris napi-ri, baRi, saxnav-saTesi miwa, bostani, venaxi, xilis baRi, nagavi, sisufTave, sanagve urna, dabinZureba eqskursia, laSqroba ra aris Sens saxlTan? ra aris / ar aris Sens sofelSi / qalaqSi? ra aris erTi, ra aris bevri?

bunebismcodneoba (1 sT.)

moswavle axasiaTebs garemos;

aRwers garemomcvel bunebas.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze)

nagavi Cven irgvliv. (ix. G. kvantaliani `Cven da buneba~, gakv. 25, gv. 52.

xelovneba (2 sT.)

akuratulad aferadebs konturebian naxats.

moswavle swavlobs garemos daxatvisas ganlagebas.

xatavs garemomcveli bunebis dabinZurebis amsaxvel naxats da warmoudgens klass. Semdeg awyoben saklaso gamofenas.

fizikuri aRzrda (2 sT.)

maswavleblis instruqciis safuZ-velze miTiTebebis Sesruleba;

TamaSis wesebis dacva.

TamaSi: imitaciuri laSqroba;

Page 83: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

83

Tema XIII `qalaqi da sofeli~

sagani Mmizani Sinaarsi

qarTuli ena (3 sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

daasaxelos qalaqi, sofeli, raioni, romelSic cxovrobs;

kiTxvebis dasmas da kiTxvebze pasuxis gacemas sacxovrebeli adgilis dasaxelebiT;

Tavisi qalaqis an soflis mar-tiv aRweras;

sazogadoebrivi punqtebis dasaxelebas;

mcire dialogis Sedgenas sakuTari an naTesavis sacxovrebeli adgilis dasaxelebiTa da martivi aRweriTa;

me vcxovrob qalaqSi / sofelSi; qalaq bolnisSi / sofel martyofSi.. quCaze, ubanSi... Sen sad cxovrob? sad cxovrobs Seni bebia? me vcxovrob ..... is cxovrobs... Cven vcxovrobT... CemTan axlos cxovroben Cemi megobrebi. Cemi er-Ti amxanagis saxli Zalian didia, saxls didi ezo aqvs... ezos ukan didi baRia... saxlis win ezoa... Cems saxlTan axlos parkia. parkSi lamazi ska-mebia. parkSi ar aris karuselebi... me da Cemi am-xanagebi skolis/saxlis ezoSi vTamaSobT... sad cxovrob Sen? rogoria Seni saxli? sad cxovrobs Seni amxanagi? rogoria misi saxli?

bunebismcodneoba (1 sT.)

moswavle orientirebs nacnob garemoSi.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze)

akvirdeba da aRwers gzas saxlidan skolamde, asaxelebs punqtebs, ganalagebs maT siaxlove-siSoris mixedviT...

xelovneba (2 sT.)

akuratulad aferadebs konturebian naxats.

arCevs Sesatyvis ferebs,

xatavs Tavis sacxovrebel adgils _ sofels / qalaqs. mianiSnebs sxva punqtebs, romlebic mis saxlTan axlos an Sorsaa.

Page 84: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

84

adekvaturad iyenebs qaRal-dis zomas.

fizikuri aRzrda (2 sT.)

maswavleblis instruqciis safuZvelze miTiTebebis Se-sruleba;

TamaSis wesebis dacva.

TamaSi: moswavleebi qmnian or an ramdenime jgufs qala-qis an soflis dasaxelebiT, awyoben warmosax-viT saqalaqo / saraiono Sejibrebas da ejibre-bian erTmaneTs.

Page 85: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

85

Tema XIV

`Cemi saxli~

sagani Mmizani Sinaarsi qarTuli ena (3 sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs:

sakuTari sacxovrebeli saxlisa da binis aRweras;

garemos aRwerisaTvis saWiro Tan-debulebis marTebulad gamoyene-bas;

mcire zomis (2-3 winadadebiani) teqstis wakiTxvas; kiTxvebis das-masa da kiTxvebze pasuxis gacemas

mdebareobs . . . -ze, saxlis win / ukan, saxlTan axlos, vcxovrob . . .…-Si, martivi rigobiTi ricx-viTi saxelebi, calke mdgomi TandebulebTan arse-biTi saxelebis Sesabamis brunvaSi xmareba. leqsika: quCa, Sesaxvevi, saxli, bina, oTaxi, saZine-beli, samzareulo, abazana, misaRebi oTaxi, aveji, win, ukan, pirdapir, qveviT, zeviT, SuaSi, marjvniv, marcxniv. EB

buneba (1 sT.) SeZlebs orientirebas nacnob ga-remoSi.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze)

qmnis sakuTari sacxovrebeli saxlis da mis garSemo ganlagebuli obieqtebis sqemas, romelsac qveS miawers Sesabamis dasaxelebebs.

xelovneba (2 sT.)

ganuviTardeba xeli-Tvalis koordinacia

daakvirdeba nacnob garemoSi sxva-dasxva fers, formas da asaxavs maT namuSevarSi, ra ferisaa, ro-goria?

xatavs sakuTar saxls / oTaxs, arCevs Sesabamis formebsa da ferebs. warmoadgens sakuTar na-muSevars klasis winaSe..

fizikuri aRzrda (2 sT.)

Seasrulebs moqmedebebs maswav-leblis instruqciis safuZvelze;

daicavs TamaSis wesebs.

TamaSi: Sejibri jgufebs Soris _ vin ufro male SeaRwevs saxlSi, romlis gasaRebic daikarga, bagiriT da kedliT. miTiTebis mixedviT asrulebs moqmedebebs: adi ufro zeviT, daeSvi qveviT.

Page 86: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

86

Tema XV `Cemi skola~

sagani Mmizani Sinaarsi

qarTuli ena (3 sT.) kviris bolos moswavle SeZlebs skolisa da saklaso oTaxis

aRweras; skolasTan dakavSirebuli

emociebis gamoxatvas; raodenobiTi da rigobiTi

ricxviTi saxelebis adekvatu-rad xmarebas;

sakuTari saSinao davalebis rveulis gaformebas modelis mixedviT.

me vswavlob (romel?) skolaSi, Cemi skola (ramden?)-sarTuliania; skolis win / ukan / gverdiT / marjvniv / marcxniv (baRia, xeebia, Cemi saxlia. . .). Cveni saklaso oTaxi mziani daB-naTelia, aqvs (ramdeni?) fanjara; Cvens klas-Si(ramdeni?)Emoswavle swavlobs. Cemi skola Zalian miyvars / momwons. leqsika: sasadilo, klaseli, didi da patara das-veneba, ardadegebi, mziani, naTeli, sarTuli, de-refani, sportuli darbazi.

bunebismcodneoba (1 sT.)

SeZlebs orientirebas nacnob garemoSi.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze)

qmnis sakuTari saxlidan skolamde marSruts, ro-melsac qveS miawers Sesabamis dasaxelebebs. avsebs cxrils (ix. gogi kvantalianis “Cven da buneba”, gv. 17).

xelovneba (2 sT.)

ganuviTardeba xeli-Tvalis koordinacia;

daakvirdeba nacnob garemoSi sxvadasxva fers, formas da asaxavs maT namuSevarSi.

xatavs sakuTar skolas / saklaso oTaxs, arCevs Sesabamis formebsa da ferebs. warmoadgens saku-Tar namuSevars klasis winaSe.

fizikuri aRzrda (2 sT.)

erTmaneTs Seunacvlebs sxvadasxva moZraobas;

sxvadasxva klasis moswavleTa jgufebi ejibre-bian erTmaneTs mZleosnobis sxvadasxva saxeobaSi,

Page 87: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

87

Seasrulebs moqmedebebs mas-wavleblis instruqciis sa-fuZvelze;

daicavs TamaSis wesebs.

xolo am klasis moswavleebs eZlevaT Casawerad klasebis Sedegebi.

Page 88: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

88

Tema XVI

`Cemi saTamaSoebi~

sagani Mmizani Sinaarsi qarTuli ena (3 sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs: saTamaSoebis qarTulad dasaxelebas; kiTxvebis dasmas saTamaSoebis

Sesaxeb; kiTxvebze pasuxis gacemas saTamaSoe-

bis aRweriT; TvalsaCinoebaze saTamaSoebis

dasaxelebas da aRweras; TvalsaCinoebaze an suraTze saTama-

Soebis saxelwodebebis miweras; mcire dialogis Sedgenas sakuTari

saTamaSoebis aRweriT.

visTan erTad TamaSob xolme? romeli saTama-So giyvars? romeli saTamaSo ar giyvars? es saTamaSo vin giyida / gaCuqa? bevri saTamaSo gaqvs? ratom giyvars es saTamaSo? _ Zalian miyvars, imitom rom lamazia... dedam maCuqa.... leqsika: saTamaSoebis dasaxeleba: Tojina, daTunia, saTamaSo manqana, saCuqari.

buneba (1 sT.) moswavle ikvlevs da asaxelebs, ra masalisgan aris damzadebuli esa Tu is saTamaSo.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) masala: plastmasi, xe, rezina, naWeri, bamba, liToni (rkina). plastmasis navi, xis cxeni, rezinis Tojina, bambis daTunia. . .

xelovneba (2 sT.)

akuratulad aferadebs konturebian naxatebss.

gamokveTs, ra Tavisebureba axasiaTebs misTvis sayvarel saTamaSos, ra feri-saa, rogoria?

xatavs / Zerwavs / sxvadasxva masalisagan Ta-vis sayvarel saTamaSos.

fizikuri aRzrda (2 sT.)

maswavleblis instruqciis safuZvelze miTiTebebis Sesruleba;

TamaSis wesebis dacva.

TamaSi: saTamaSoebis adgilze mitana da meo-ris wamoReba maTi dasaxelebiT. Sejibreba si-swrafeSi, saTamaSoebis dasaxelebaSi.

Page 89: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

89

Tema XVII

`dResaswaulebi~

sagani Mmizani Sinaarsi qarTuli ena (3 sT.)

kviris bolos moswavle SeZlebs

Tavisi dabadebis dRis dasaxelebas;

saxelmwifo da eTnikur-religiuri dResaswaulebis dasaxelebas;

kiTxvebis dasmas da kiTxvebze pasuxis gacemas dResaswaulebis dasaxelebiTa da drois miTiTebiT;

warmoTqvams leqss romelime dResaswaulis Sesaxeb.

wers mcire zomis misaloc ba-raTs.

rodisaa Seni dabadebis dRe? Cemi dabadebis dRea oc ianvars. rodisaa Seni dis/Zmis dabadebis dRe? axali weli religiuri dResaswaulebi: aRdgoma, navrozoba. saqarTvelos damoukideblobis dRe _ 26 maisi. gilocav, mravals daeswari! gilocav saqarTvelos damoukideblobis dRes! romeli dResaswauli giyvars? rodisaa axali weli? pirvel ianvars. giyvars axali weli? _ Zalian. rodisaa saqarTvelos da-moukideblobis dRe?

bunebismcodneoba (1 sT.)

moswavle orientirebs droSi;

aRwers dResaswauls, asaxelebs wlis romel drosaa igi.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) isrebiT aerTebs dResaswaulebs, TariRebs da weliwadis droebs. (mag.: axali weli, 1 ianvari, zamTari...)

xelovneba (2 sT.)

akuratulad aferadebs konturebian naxats.

moswavle amzadebs ramdenime saxis misaloc baraTs Sesabami-

xatavs romelime dResaswaulis amsaxvel suraTs. amzadebs dResaswaulisaTvis misaloc baraTs an amzadeben saCuqrebs erTmaneTisaTvis (mag. fanqrebis

Page 90: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

90

si misaloci frazebis miweriT. Casawyobi yuTi, yulaba, qaRaldis yvavilebi)

fizikuri aRzrda (2 sT.)

maswavleblis instruqciis sa-fuZvelze miTiTebebis Sesrule-ba;

TamaSis wesebis dacva.

TamaSi: warmosaxviTi zeimi (dRes ninikos dabadebis dRea, gamovacxveT xaWapuri, ai, amodena (akeTeben did wres); gavSaleT sufra, ai, amodena (akeTeben grZel xazs); mivutaneT saCuqrebi _ ai, amdeni (xelebiT gamosaxaven simravles); ninikos uxaria, ai ase (gamoxataven mxiarulebas)...

Page 91: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

91

Tema XVIII `Cveni samSoblo~ (Cven vcxovrobT erTad)

sagani Mmizani Sinaarsi

qarTuli ena (3 sT.) kviris bolos moswavle SeZlebs

saqarTvelos dedaqalaqis, mSobliuri qalaqisa da sakuTari erovnebis dasaxelebas;

sadaurobis ramdenime saxelis warmoebas;

kiTxvebis dasmasa da kiTxvebze pasuxis gacemas;

saqarTveloze mcire zomis leqsis warmoTqmas;

mcire zomis anketis Sevsebas.

me var marneulidan / me vcxovrob marneulSi; Cemi mezobeli qarTvelia / somexia / azerbaija-nelia; sadauri xar? ra erovnebis xar? me davi-bade. . . Cemi dabadebis adgilia. leqsika: dedaqalaqi. erovneba, dabadebis adgi-li, sacxovrebeli adgili, misamarTi.

bunebismcodneoba (1 sT.)

icis saqarTvelos saxelmwifo atributika.

aucilebelia swavleba arsebuli naxatebis an cocxali magaliTebis safuZvelze) sxvadasxva qveynis droSebs Soris suraTze amoicnobs saqarTvelos droSas, asaxelebs saqarTvelos gerbze gamoxatul sagnebs.

xelovneba (2 sT.)

ganuviTardeba xeli-Tvalis koordinacia

gamoamJRavnebs martivi SromiTi saqmianobis elementarul unar-Cvevebs.

amzadebs saqarTvelos mcire zomis droSebs. qmnis klasis / skolis droSis dizains.

fizikuri aRzrda (2 sT.)

Seasrulebs moqmedebebs maswav-leblis instruqciis safuZvelze;

maswavleblis miTiTebis mixedviT asrulebs mo-qmedebebs (CasWideT erTmaneTs xelebi, gaakeTeT

Page 92: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

92

daicavs TamaSis wesebs.

wre da daasaxeleT is erovnebebi, romlebic cxovroben saqarTveloSi). moswavleebi iyofian mcire jgufebad ise, rom TiToeul jgufSi iyos “sxvadasxva erovnebis” TiTo warmomadgeneli da ejibrebian sirbilSi estafetis gadacemiT.

Page 93: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

93

2. Tematuri dagegmva bilingvur swavlebaSi

III-IV klasebi

Temebi:

1. weliwadis droebi

2. dedamiwa da

kosmosi

3. Cemi ojaxi

4. Cemi erTi dRe

5. garemo, romelSic

vcxovrobT

6. ferTa mozaika _

Cven vqmniT

silamazes

7. Cveni klasi

8. mgzavroba (mogzauroba)

da transporti

9. mogzauroba droSi

10. cocxali samyaro

11. Cven erTad varT

12. Cemi biblioTeka

13. yvavilTa samyaroSi

14. dro

Page 94: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

94

Tema I

`weliwadis droebi~

enis funqciebi moswavle SeZlebs weliwadis droebisa da Sesabamisi Tveebis dasaxelebas; weliwadis droebis aRweras; weliwadis droebis erTmaneTTan Sedarebas (magaliTad, ufro civa, ufro cxela, meti simwvanea, dRe ufro moklea, Rame ufro grZeli); sakuTari damokidebulebisa da emociebis gamoxatvas weliwadis TiToeuli drois mimarT da Tanaklaselebis damokidebulebisa da emociebis Sesaxeb informaciis Sekrebasa da miwodebas TanaklaselebisaTvis; ardadegebze momxdari ambebis moyolas; weliwadis droebis Sesaxeb mcire zomis leqsebis swavlasa da moTxrobebis wakiTxva-gagebas; informaciis miRebas weliwadis droebis, amindis Sesaxeb sxvadasxva sainformacio saSualebidan (magaliTad, amindis prognozi, sabavSvo enciklopedia).

maTematika kiTxulobs kalendars, asaxelebs ramdeni dRea weliwadSi, TiToeul TveSi, weliwadis droSi; gamoiTvlis sakuTari da megobrebis, axloblebis dabadebis dReebamde darCenil dReebs.

sporti CamoTvlis, sportis romeli saxeoba Seesabameba weliwadis TiToeul dros (magaliTad, romelia zamTri sportis saxeoba, romeli _ zafxulis). Asrulebs am saxeobebis Sesabamis moZraobebs maswavleblis instruqciis Sesabamisad.

xelovneba ganarCevs erTmaneTisgan Tbil da civ ferebs; amoicnobs ilustraciebze civ da Tbil ferebs; Tavad qmnis weliwadis droebis amsaxvel kompoziciebs da ganmartavs romeli ferebi gamoiyena da ratom.

Page 95: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

95

musika mReris simRerebs, Tematurad dakavSirebuls weliwadis droebTan; Tavad axmovanebs bunebaSi momenil xmebs (magaliTad, Citebis WikWiks, kodalas kakuns, foTlebis Srials); ismens musikalur nawarmoebs weliwadis romelime droze da asaxelebs, bunebaSi mosmenil romel xmas miamsgavsa esa Tu is adgili musikaluri nawarmoebidan.

buneba sakuTari gamocdilebis safuZvelze adgens frinvelTa moZraobas weliwadis droebis mixedviT; akvirdeba da akeTebs daskvnebs mcenareTa moZraobis, zrdisa da ganviTarebis Sesaxeb da asaxelebs, romeli mcenare weliwadis romel dros xarobs.

Page 96: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

96

Tema II `dedamiwa da kosmosi~

enis funqciebi aRwers dedamiwis moZraobas, gansazRvravs dedamiwis adgils mzis sistemaSi;

asaxelebs mzis sistemis planetebs; aRwers planetebis mdebareobas mzisgan daSorebulis mixedviT; kiTxulobs mcire zomis teqstebs dedamiwisa da kosmosis Sesaxeb da iRebs Sesaba-mis informacias sacnobaro literaturidan (magaliTad, sabavSvo enciklopediidan).

maTematika maswavleblis mier miwodebuli monacemebis safuZvelze qmnis mzis sistemis grafikul gamosaxulebas da ganmartavs, romeli planeta aris meti an naklebi manZiliT daSorebuli mzisagan; cxrilSi wers monacemebs mzis sistemis planetebis sididisa da mzisagan daSore-bis mixedviT.

xelovneba suraTebis mixedviT plasteliniT Zerwavs da akeTebs mzis sistemis models; qmnis Tavisufal kompozicias Temaze ”dedamiwa Cveni saxlia” da icavs saganTa saerTo proporcias naxatis Seqmnisas.

buneba maswavleblis mier miwodebuli teqstebidan iRebs informacias, romel planetazea sicocxle da romelze _ara. asaxelebs dedamiwis kontinentebs da globusze / rukaze ganasxvavebs wyalsa da xmeleTs; aRwers geografiul obieqtebs, maT Semadgenel nawilebs (maga;liTad, mdinaris saTave, SesarTavi kalapoti, mTis mwvervali, kal\Ta, Ziri) da maxasiaTeblebs (magaliTad, Cqari mdinare, maRali mTa, yinuliani mwvervali).

Page 97: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

97

Tema III `Cemi ojaxi~

enis funqciebi moswavle SeZlebs ojaxis wevrTa dasaxelebas, aRwerasa da daxasiaTebas;

daasaxelebs ojaxis wevrTa asaks; daasaxelebs da aRwers ojaxis wevrTa profesias, saqmianobas, maT gatacebas da ga-moxatavs sakuTar damokidebulebas maTi saqmianobisa da interesebis mimarT; isaubrebs sakuTari ojaxis tradiciebze; isaubrebs, vis romeli kerZi uyvars ojaxSi da gaacnobs Tanaklaselebs am kerZebis momzadebis wess.

maTematika qmnis cxrils sakuTari ojaxis wevrTa monacemebis mixedviT (asaki, dabadebis weli, Tve, ricxvi, simaRle, wona, tansacmlis zoma, fexsacmlis zoma. alagebs ojaxis wevrTa asaks ufros-umcrosobis, anu zrdadobisa da klebadobis mixedviT.

sporti daadgens ojaxis romeli wevri sportis romeli saxeobiTaa gatacebuli da romel saxeobas misdevda bavSvobaSi; asaxierebs ojaxis wevrTa damaxasiaTebel moZraobebs (imitacias);

xelovneba xatavs ojaxis wevrTa portretebs saerTo proporciebis dacviT; qmnis ojaxuri situaciis amsaxvel naxats (magaliTad, erTi dRe sasadilo ojaxSi) da ganarCevs naxatSi wina da ukana plans (axlo sagnebs gamosaxavs ufro didad, xolo Soreuls ufro mcire zomisad).

musika gamoikiTxavs da adgens, ojaxis romel wevrs rogori musika moswons; Tanaklaselebs acnobs ojaxis wevrTa sayvarel simRerebs da waiRiRinebs motivs.

buneba gamoikiTxavs da daadgens ojaxis wevrTa janmrTelobis mdgomareobas, asaxelebs, romels ra infeqciuri daavadeba aqvs gadatanili da ra niSnebiT xasiaTdeba is. gamohkiTxavs dedas, Tavad ra acrebi aqvs Catarebuli.

Page 98: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

98

Tema IV

`Cemi erTi dRe~

enis funqciebi adgens dRis reJims; asaxelebs, dRis romel monakveTSi ras akeTebs; saubrobs sakuTar guneba-ganwyobilebaze dRis ganmavlobaSi amindis cvlilebis mixedviT; saubrobs sakuTar emociebze, gatacebebze, interesebze da imaze, Tu dRis romel monakveTSi ra saqmianobas ra dros uTmobs; irCevs erT-erT dRes Tavisi cxovrebidan da uambobs Tanaklaselebs im teqstis / teqstebis Sinaarss (sainformacios, mxatvruls, sacnobaros),… romlebic waikiTxa; iwyebs dRiuris warmoebas; asaxelebs sayvarel telegadacemas da gamoxatavs sakuTar damokidebulebas.

maTematika aZlevs dRis reJims cxrilis formas; gamoxatavs sakuTar moZraobas dRis ganmavlobaSi grafikulad da gamoiTvlis savaraudo manZils, romelsac is gaivlis saxlidan skolamde an sxva adgilamde da gamoiTvlis, ra saqmianobas ra dros uTmobs.

sporti iRebs maswavleblisagan rCevas, romeli varjiSi Seasrulos dilas da romeli – dRis sxva dros. regularulad asrulebs dilis gamamxnevebel varjiSebs.

xelovneba ganmartavs, ra aris avtoportreti, qmnis avtoportrets; asaxelebs sakuTar Tvisebebs, romelTa gamoxatvac surda avtoportretSi da afasebs, ramdenad SeZlo es.

buneba CamoTvlis, higienis romel wesebs icavs (oTaxis ganiaveba, xelebis sapniT xSirad dabana, aqvs Tu ara sakuTari WurWeli da a.S.); CamoTvlis dasvenebis formebs da acnobs Tanatolebs, rogor isvenebs Tavad.

Page 99: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

99

Tema V

`garemo, romelSic vcxovrobT~ enis funqciebi aRwers sakuTar qalaqs (sofels), gansazRvravs mis adgilmdebareobas, reliefs;

CamoTvlis, misi TvalsazrisiT, ra azianebs bunebas; Camowers qcevis wesebs bunebaSi; wakiTxul da naswavl leqsebsa da moTxrobebSi aRweril bunebis suraTebs adarebs sakuTari adgilis bunebas da poulobs msgavseba-gansxvavebas.

maTematika adgens cxrils sxvadasxva monacemis gaTvaliswinebiT (mosaxleoba, farTobi, skolebis, sabavSvo baRebis, sxvadasxva kulturuli centris raodenoba). adgens ra manZiliTaa daSorebuli skola centridan, dasaxlebuli punqti dedaqalaqidan / raionuli centridan da a.S.

xelovneba ganmartavs peizaJis raobas; xatavs sakuTari garemos peizaJs da asaxelebs, romeli ferebi sWarbobs misi kuTxis peizaJSi weliwadis sxvadasxva dros. bunebrivi saSualebebis (gamxmari foTlebi, girCebi, sxvadasxva mcenaris nayofi) qmnis kolaJebs.

musika moismens revaz laRiZis simReras ”tye Seunaxe Svilebsa” da gamoxatavs sakuTar damokidebulebas.

buneba daadgens im adgilebSi gavrcelebuli mcenareebisa da cxovelebis saxeobebs; poulobs saqarTvelos rukaze im dasaxelebul punqts, romelSic cxovrobs; agrovebs fotoebs sakuTar garemoSi adamianTa saqmianobis Sesaxeb da akeTebs Sesabamis minawers; TanaklaselebTan erTad klasificirebas ukeTebs sayofacxovrebo narCenebs da adgens bunebaSi maTi ganTavsebis wesebs.

Page 100: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

100

Tema VI

`ferTa mozaika _ Cven vqmniT silamazes~ enis funqciebi asaxelebs ferebis Zireul da warmoqmnil saxelwodebebs (magaliTad, iisferi,

stafilosferi, alisferi) da enobrivi meqanizmis gaTvaliswinebiT Tavad qmnis misTvis sasurveli feris saxelwodebas, agreTve adgens feris saxelwodebas masSi romelime feris siWarbe-simciris mixedviT; aRwers teqstebis ilustraciebs da gamoxatavs sakuTar damokidebulebas (momwons / ar momwons da ratom); ilustraciebis mixedviT qmnis mcire zomis teqstebs; alagebs ilustraciebs siuJetis logikuri ganviTarebis mixedviT; aRwers misTvis cnobil erovnul samoss.

maTematika asaxelebs naxatze gamosaxul sxvadasxva feris geometriul figurebs da akeTebs maT klasifikacias maswavleblis mier miTiTebuli niSnis (ferebis, kuTxeebis raodenobis, formis) mixedviT; geometriuli figurebisa da ferebis gamoyenebiT qmnis megobrisaTvis saCuqars an sasaCuqre yuTs.

sporti adekvaturad reagirebs maswavleblis mier Semotanil pirobiT niSnebze moZravi TamaSebis (magaliTad, wiTeli alami aRniSnavs finiSs an droebiT TamaSis Sewyvetas, mwvane _ starts an gagrZelebas, yviTeli _ gafrTxilebas da a. S.).

xelovneba ferebis SezavebiT iRebs sasurvel fers da asaxelebs mis qarTul saxelwodebas; TeTri an Savi feris damatebiT cvlis feris sinaTlis xarisxsa da tonalobas da asaxelebs miRebul fers; axasiaTebs naxats ferTa gamoyenebis TvalsazrisiT; aferadebs konturebian naxats; qmnis ilustraciebs teqstisaTvis.

musika asaxelebs, ra saSualebiT iqmneba musikaluri nawarmoebi (bgerebi) da ra saSualebiT _ naxati (ferebi).

buneba aRwers im cvlilebebs, romelTac sxvadasxva mcenare ganicdis sasicocxlo ciklis ganmavlobaSi da akvirdeba ferTa monacvleobas; akvirdeba da aRwers mcenareebisa da cxovelebis Seferilobas, romelic exmareba maT garemosTan SeguebaSi.

Page 101: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

101

Tema 7

`Cveni klasi~

enis funqciebi aRwers saklaso oTaxis mdebareobas da masSi dgam-avejis ganlagebas; axasiaTebs Tanaklaselebs garegnuli niSnebisa da xasiaTis Tvisebebis mixedviT; poulobs msgavseba-gansxvavebas Seswavlili nawarmoebebis personaJebsa da Tanaklaselebs Soris; agrovebs informacias TanaklaselTa mSoblebis, da-Zmebisa da ojaxis sxva wevrebis Sesaxeb (asaki, saqmianoba, gataceba da sxv.); amzadebs SekiTxvebs interviusaTvis maswavleblebTan klasis Sesaxeb; wers werilebs, misaloc da mosawvev baraTebs TanaklaselebisaTvis.

maTematika gansazRvravs klasis Semadgenlobas gogoebisa da biWebis, eTnikuri warmomavlobis mixedviT (romeli ramdenia, romelia ufro meti / naklebi); adarebs klasSi ganTavsebul nivTebs geometriul figurebs da nimuSis mixedviT qmnis miTiTebuli sivrculi figuris models sxvadasxva masalis (muyao, plastelini da sxv.) gamoyenebiT; zomis erTeulebis gamoyenebiT adgens manZils klasSi mdebare or obieqts Soris (magaliTad dafidan karebamde manZili 2 metria) da gadahyavs Sesabamis standartul erTeulSi (m, dm, sm)

sporti monawileobs sxvadasxva sportuli TamaSobebisaTvis jgufebis SeqmnaSi da aRnusxavs Sedegebs winaswar Sedgenil cxrilSi.

xelovneba gansazRvravs portretis raobas da qmnis Tanaklaselebis / Tanaklaselebis individualur / jgufur portretebs; amoicnobs naxatebze adamianis ganwyobilebas da miuTiTebs, Tanaklaselebis ra ganwyobileba Cans mis mier / sxvebis mier Seqmnil portretebze.

musika adgens saklaso repertuars saskolo RonisZiebisaTvis; mosmenil simRerebs asociaciurad ukavSirebs Tanaklaselebis xasiaTs / ganwyobilebas.

buneba zrunavs saklaso oTaxis sisufTaveze, ganiavebasa da moxerxebulad mowyobaze; ganalagebs klasSi mcenareebs ”moZraobis” kanonebis mixedviT; akvirdeba saklaso oTaxSi arsebuli mcenareebis zrda-ganviTarebas da dakvirvebis Sedegebs wers cxrilSi.

Page 102: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

102

Tema VIII

mgzavroba (mogzauroba) da transporti

enis funqciebi asaxelebs sxvadasxva satransporto saSualebas, axasiaTebs maT siswrafis, sididi-sa da sxva maxasiaTeblebis mixedviT; adekvaturad iyenebs mimarTulebis aRmniSvnel sityvebs (pirdapir, marjvniv, marcxniv, win, ukan, gverdiT, axlos, Sors da sxv.); sworad iyenebs enobriv konstruqciebs mgzavrobisa da mogzaurobis aRsawerad (ma-tarebl-iT, TviTmfrinav-iT, -Si da -ze Tandebulian formebs); aRwers sakuTar STabeWdilebebs, gamoxatavs survilebs momaval mogzaurobasTan dakavSirebiT da iyenebs Sesabamis enobriv konstruqciebs (minda wavide / minda was-vla); winaswar ecnoba informacias im RirSesaniSnaobebis Sesaxeb, romelTa naxvac surs.

maTematika adarebs or punqts Soris manZils siSore-siaxlovis mixedviT; Sesabamisi sqematuri gamosaxulebis safuZvelze poulobs or obieqts Soris umokles manZils; iyenebs asoiT aRniSvnebs sqemaze miTiTebul or wertils Soris marSrutis aRsawerad.

sporti cnobs da iyenebs grafikul pirobiT niSnebs romlebic xels uwyobs adamianis swor da usafrTxo orientirebas; monawilebs laSqrobebSi da iyenebs winaswar SemuSavebuli gegmas; qmnis da icavs moZraobis usafrTxoebis wesebs.

xelovneba modelis mixedviT qmnis usafrTxoebis dacvisaTvis saWiro grafikul niSnebs / gamosaxulebebs; xatavs im transports, romliTac imgzavra an unda mogzauroba.

musika adgens sayvareli simRerebis CamonaTvals imisaTvis, rom gaakeTos audioCanaweri mgzavrobis (mogzaurobis) dros mosasmenad.

buneba icis da iyenebs sxvadasxva saxifaTo situaciaSi qcevisa da usafrTxoebis wesebs (magaliTad, Weqa-quxilis dros mobiluris moxmareba, Tavis Sefareba, mzis dakvrisa da sxeulis gadaxurebis an gadaciebis Tavidan acileba; SearCevs mgzavrobisas Sesaferis Cacmulobas.

Page 103: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

103

Tema IX

mogzauroba droSi enis funqciebi warmosaxviT aRwers mogzaurobas sxvadasxva epoqaSi;

aRsawerad adekvaturad iyenebs zmnis warsuli, axlandeli da momavali drois formebs da maTTan saxelTa Sewyobas Sesabamis brunvaSi (giorgi mogzaurobs, giorgim imogzaura, giorgi imogzaurebs); daniSnulebisamebr xmarobs Sesabamis zmnizedebs (winaT, axla, momavalSi, guSin, dRes, xval, SarSan, wels, momaval wels); gamoxatavs sakuTar damokidebulebas warmosaxviTi realobis mimarT (ra dro air-Cia da ratom) da survils, romel droSi unda mogzauroba, sad da ratom.

maTematika iyenebs drois erTeulebs (saaTi, wuTi, weli, Tve, kviris dReebi, saukune) Soris Tanafardobas (erTi saaTi = 60 wT-s da a.S.); iyenebs naSTiT gayofas zomis mocemul erTeulebSi monacemis sxva erTeuliT gamosaxvisas (magaliTad, 100 wT = 1 sT. 40 wT.).

xelovneba naxatis aRwerisas asaxelebs im nivTebsa da sxva detalebs (mag., Cacmuloba), romlebic Seesabameba ama Tu im epoqas, dros.

musika mosmenili nawarmoebebidan arCevs iseTs, romelic, misi azriT, Seesabameba mis mogzaurobas konkretul droSi.

buneba iyenebs ilustraciebs adamianTa saqmianobis, Cacmulobis, cxovrebis wesis Sesaxeb warsulSi da adarebs dRevandelobas; warmoidgens, rogori iqneba garemo momavalSi, Tu tyes gavCexavT (mdinaris daSroba, mewyeri, niaRvari, zvavi).

Page 104: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

104

Tema X `cocxali samyaro~

enis funqciebi aRwers cocxali samyaros warmomadgenlebs sxvadasxva niSnis (feri, zoma, xma, ga-

nakuTrebuli niSnebi da sxv.); kiTxulobs da igebs mcire zomis teqstebs, rogorc mxatvruls, ise aramxatvruls, cocxali samyaros warmomadgenlebze; axerxebs informaciis miRebas cocxali samyaros warmomadgenlebze sxvadasxva sainformacio saSualebidan (magaliTad, telegadacema, filmi, sabavSvo enciklope-dia).

maTematika miRebuli informaciis safuZvelze adgens cocxali samyaros warmomadgenlebis monacemTa (zoma, wona, feri, gadaadgileba) cxrils. Aadarebs erTmaneTs am monacemebs metoba-naklebobis mixedviT.

xelovneba icis, romeli Janris nimuSebSia asaxuli cxovelTa samyaro , asaxelebs misTvis cnobil mxatvars, romelic xatavda cocxal samyaros. sxvadasxva xerxiT (mozaika, aplikacia, kolaJi da sxv. ) gamosaxavs cocxali samyaros warmomadgenlebs akeTebs Sesabamis minawerebs.

musika xmis mibaZviT warmoadgens cocxali samyaros misTvis cnobil warmomadgenels da sTavazobs Tanaklaselebs mis gamocnobas.

buneba ajgufebs cocxali samyaros warmomadgenlebs (ZuZumwovrebi, qvewarmavlebi, frinvelebi, mwerebi da a.S.) da asaxelebs da aRwers maT sasicocxlo funqciebs (moZraoba, sunTqva, zrda, gamravleba.

Page 105: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

105

Tema XI `Cven erTad varT~

enis funqciebi adekvaturad iyenebs mxolobiTi da mravlobiTi ricxvis formebs, msgavseba-

gansxvavebis gamoxatvisaTvis Sesaferis formebsa da konstruqciebs, warmomavlobis aRmniSvnel enobriv saSualebebs (magaliTad, -el, ur sufiqsebi); aRwers mis irgvliv mcxovreb sxvadasxva erovnebis warmomadgenels sxvadasxva max-asiaTeblis mixedviT; aRwers sxvadasxva erovnebis warmomadgenelTa cxovrebis wessa da romelime cnobil tradicias; asaxelebs misTvis cnobil dResaswaulebs da aRwers maT; adekvaturad iyenebs Cveulebriv da Tavazianobis formebs, SeTavazebis formulebs (xom ar viTamaSoT? ginda CvenTan erTad TamaSi? modi, erTad gavakeToT. . . ).…

maTematika amoicnobs da asaxelebs mTelis naxevar, mesamed da meoTxed nawilebs, mTels Slis nawilebad da nawilebs warmoadgens erT mTelad; adarebs mTelis nawils mTelis naxevars modelze (naxevarze metia, naklebia, tolia); maswavleblis daxmarebiT kiTxulobs saqarTvelos eTnikuri Semadgenlobis amsaxvel diagramas metobisa da naklebobis mixedviT.

sporti SeTavazebis Semdeg xalisiT monawileobs fizikur aqtivobebSi SezRuduli fizikuri unaris mqone , sxva sqesisa da erovnebis ufrosi da umcrosi asakis partniorebTan erTad.

xelovneba xatavs sxvadasxva erovnebis warmomadgenelTa portretebs /kostumebs da maTi tradiciebis / dResaswaulebis amsaxvel scenebs.

musika amoicnobs misTvis cnobil musikalur sakravebs da asaxelebs, Tu romeli erovnebis warmomadgenelTa kuTvnilebaa is; sityvebiT / JReradobiT gamoTqvams varauds, romel ers ekuTvnis esa Tu is simRera.

buneba asaxelebs da saqarTvelos rukaze poulobs sxvadasxva kuTxes; im adgils,sadac Tavad cxovrobs; aRwers regionis geografiul Taviseburebebs da bunebriv pirobebs (magaliTad, mTiania, vakea, zegania da sxv. Zalian civa, Zalian cxela, xSirad wvims da sxv.).

Page 106: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

106

Tema XII

`Cemi biblioTeka~

enis funqciebi asaxelebs Tavis biblioTekaSi arsebuli wignebis maxasiaTeblebs (avtori, saTauri,

gamocemis weli, gamomcemloba); asaxelebs sayvarel avtorebs da/an nawarmoebebs da/an personaJebs da gamoxatavs sakuTar damokidebulebas (momwons imitom, rom. . . sainteresoa, radgan. . .); ramdenime sityviT gadmoscems, ras exeba nawarmoebi; avsebs maswavleblis mier Sedgenil mkiTxvelTa baraTs.

maTematika cxrilis saxiT Seadgens sakuTari biblioTekis karTotekas Semdegi monacemebis miTiTebiT (avtori, saxelwodeba, gverdebis raodenoba) da alagebs gamocemis wlis mixedviT; sarCevis mixedviT moZebnis Sesabamis gverds / Tavs / nawils, risTvisac iyenebs win da ukan Tvlas

xelovneba qmnis mcire zomis xelnakeT wignebs wignis yvela maxasiaTeblis gaTvaliswinebiT. buneba icnobs da icavs wignis moxmarebasTan dakavSirebul higienis wesebs;

alagebs TanamimdevrobiT wignis gamocemasTan dakavSirebul etapebs fotoebze / sayrden sityvebze dayrdnobiT (magaliTad, dawera, dabeWdva, ilustrireba, akinZva).

Page 107: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

107

Tema XIII

yvavilTa samyaroSi enis funqciebi aRwers da axasiaTebs sxvadasxva yvavils feris, sididis, simaRlis, surnelis mix-

edviT; gamoxatavs sakuTar damokidebulebas, romeli yvavili uyvars da ratom; ayalibebs yvavilTa movlis wesebs; zepirad ambobs leqsebs yvavilebze da kiTxulobs da hyveba mcire zomis moTxrobebsa da zRaprebs yvavilebze; arCevs yvavilebis Taiguls dedis an bebiisaTvis da ganmartavs, ratom SearCia maincdamainc es yvavilebi.

maTematika gamoiTvlis, ra Tanxa daujdeba dedis dabadebis dRisaTvis / rva martisaTvis sxvadasxva yvavilebis (magaliTad titebis, mixakebis, pionebis) Taigulis yidva, Tu icis am yvavilis sacalo fasi da Seaqvs es monacemebi cxrilSi; adgens, romeli ujdeba ufro Zviri / iafi.

sporti asaxelebs gunduri TamaSis dros maswavleblis mier damzadebul qulebis nacval yvavilTa saxelebsa da raodenobas; adekvaturad reagirebs maswavleblis miTiTebaze da tanvarjiSis ileTebis Sesrulebisas akeTebs romelime misTvis nacnobi yvavilis mdgomareobis imitirebas (magaliTad, gaSlili vardi, Tavdaxrili yayaCo).

xelovneba ganmartavs, ras niSnavs naturmorti da xatavs larnakSi Cadebuli yvavilebis naturmorts da miawers Sesabamis dasaxelebas; yvavilebis ornamentebiT aformebs misaloc baraTebs.

musika moiZiebs da mReris simRerebs yvavilebze. buneba akvirdeba yvavilebs sasicocxlo ciklis sxvadasxva stadiaze da Sedegebs

warmoadgens naxatebis an Canawerebis saxiT. aRwers im cvlilebebs, romelTac ganicdis esa Tu is yvavili sasicocxlo ciklis ganmavlobaSi (magaliTad, Tesli-nayofi-Tesli).

Page 108: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

108

Tema XIV `dro~

enis funqciebi asaxelebs da marTebulad iyenebs drois sazom erTeulebs (saukune, weliwadi, dRe, saaTi, wuTi, wami); marTebulad iyenebs winadadebaSi formebs: dRisiT, RamiT, diliT, saRamos, wlis win, wlis Semdeg; kiTxulobs da iRebs saTanado informacias drois Sesaxeb maTematikuri amocanebi-dan; igebs informacias informaciis elementaruli wyaroebidan: sacnobaro literatu-ridan, sxva sainformacio saSualebebidan, moTxrobebidan moqmedebis drois Sesax-eb.D

maTematika iyenebs drois erTeulebs (saaTebi da wuTebi) Soris cnobil Tanafardobas da ariTmetikuli moqmedebebis gamoyenebiT poulobs drois intervals.

sporti zomavs sakuTar sportul miRwevebs sirbilSi wamzomis saSualebiT xelovneba qmnis saaTis makets. buneba iyenebs kalendars sakuTari saqmianobis dasagegmad;

akeTebs dRe-RameSi temperaturis cvalebadobis cxrils weliwadis droebis mixedviT.

Page 109: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

109

3. Tematuri dagegmva bilingvur swavlebaSi

V-VI klasebi

Temebi: 1. skola

2. msoflio saocrebebi

3. moda

4. dResaswaulebi da

tradiciebi

5. dro da sivrce

6. saintereso ambebi

7. buneba da adamiani

8. mogzauroba

9. dedaqalaqi

10. Cemi gataceba (hobi)

11. sporti

12. Cveni megobrebi

13. sufrasTan

14. sayidlebze

15. miwa, tye, wyali

Page 110: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

110

Tema I `skola~

enis funqciebi aRwers skolasa da saskolo oTaxs; gamoxatavs sakuTar damokidebulebas da emociebs skolasTan dakavSirebiT; asaxelebs saskolo oTaxebs /kabinetebs, flobs Sesaferis leqsikas,: (istoriis, qimiis, qarTulis... kabinetebi; minda, rom iyos...) saubrobs Temaze _ Cemi sayvareli sagani da maswavlebeli... adekvaturad gamoiyenebs raodenobiT da ricxviT saxelebs skolis Sesaxeb saubrisas; monawileobs mewyvileebTan dialogSi, saubrobs skolis Sesaxeb saTanado leqsikis gamoyenebiT; wers Txzulebas Temaze, ,,Cemi skola~, `rogori minda iyos Cemi skola’’, ,,Cemi maswavlebeli’’.

maTematika poulobs mocemul erTniSna da orniSna ricxvebis jeradebs iyenebs maT skolis Sesaxeb Sedgenil amocanebSi; adgens amocanebs skolis Temaze, iyenebs asrulebs moqmedebebs tolmniSvnelovan wiladebze; gamoTvlis Tavisi skolis derefnisa da saskolo oTxebis wiladobriv Sefardebas; erTmaneTs ukavSirebs sigrZisa da farTobis erTeulebs; gamoTvlis saskolo oTaxis farTobs da afardebs sxva oTaxis farTobTan; agrovebs monacemebs skolisa d saskolo oTaxis Sesaxeb da warmoadgens diagramiT, romeli ufro didi farTobia.

sporti sxvadasxxva SejibrebaSi monawileobiT CainiSnavs sxvadasxva klasis moswavleTa Sedegebs; monawileobs saskolo laSqrobaSi;

Page 111: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

111

aRwers sportul darbazs; sportul moZraobebs usadagebs sxvadasxva gakveTils.

bunebismcodneoba adgens marSruts skolidan saxlamde Sesabamisi dasaxelebebis miweriT; orientirebs nacnob garemoSi maswavleblis miTiTebiT.

xelovneba qmnis sakuTari an saocnebo skolis naxats an makets, warmoadgens da aRwers klasis winaSe; qmnis Tavis namuSevars, asaxelebs stils.

musika asrulebs saskolo Temaze simRerebs; Tavis ganwyobas skolisa da klasis mimarT gadmoscems simReriT an pantomimiT; gaiTamaSebs scenas ,,skolaSi’’, ,,gakveTilze’’; iyenebs musikas pantomimis dros.

Page 112: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

112

Tema II `msoflio saocrebebi~

enis funqciebi moswavle SeZlebs msoflio saocrebis Sesabamisi leqsikis dasaxelebas (piramida, dakiduli mavzoleumi...); marTebulad da saWiroebisamebr iyenebs sityvebs (sizustiT, simaRle, sigane, farTobi...); saubrobs msoflio saocrebebis Sesaxeb; kiTxulobs da igebs mcire moculobis informacias msoflio saocrebebze. enciklopediidan, saxelmZRvanelodan... adgens dialogs msoflio saocrebebis Sesaxeb, svams kiTxvebs, Tavadac upasuxebs; amoicnobs suraTze msoflio saocrebebs, asaxelebs. da axasiaTebs maT.

maTematika iyenebs da akavSirebs erTmaneTTan sxvadasxva zomis erTeulebs; gamosaxavs da aRwers sidideTa Soris damokidebulebas msoflio saocrebebis magaliTTa moxmobiT; amoicnobs, aRwers da gamosaxavs geometriul figurebs saocrebebis maketebze/eskizebze; poulobs da adarebs brtyeli figurebis farTobebs; xsnis amocanebs farTobis gamoTvlaze; gamoTvlis piramidis da sxva saocrebebis farTobebs mocemulobebis mixedviT.

sporti asrulebs maswavleblis miTiTebiT sxvadasxva sportul aqtivobebs dabrkolebis gadasalaxavad, raTa miaRwios mis mier SerCeul obieqts. mag: saocrebebisagan erT-erTs.

bunebismcodneoba rukaze daaqvs msoflio saocrebebis geografiuli mdebareoba;

Page 113: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

113

adgens am obieqtebis urTierTmimarTebebs; rukis daxmarebiT gansazRvravs warmosaxviTi mogzaurobis marSuts.

istoria (Cveni saqarTvelo)

gansazRvravs da moiZiebs koordinatebis daxmarebiT geografiul obieqtebs rukaze; fotosuraTis daxmarebiT aRwers miTiTebuli obieqts; ganasxvavebs sxvadasxva epoqis arqiteqturis stilebs; axasiaTebs qarTul arqiteqturas.

xelovneba qmnis sibrtyeobriv-dekoratiul kompoziciebs miTiTebul obieqtze. (mag: piramida, dakidebuli baRebi...) naxatis Seqmnisas iyenebs feris gradacias; akvirdeba rogor icvleba obieqtis zoma, forma obieqtis daSorebis mixedviT.

musika saubrobs sxvadasxva xalxis kulturis gansxvavebul niSnebze, Taviseburebebze mosmenil musikas miusadagebs sxvadasxva xalxis kulturas.

Page 114: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

114

Tema III `moda~

enis funqciebi asaxelebs tansacmlis, fexsacmlis Sesabamis leqsikas (saukuneSi, grZeli, mokle, Tbili, viwro, maqmaniani, saxelo, yeliani...); aRwers sxvadasxva sezonisa da stilis samoss. axasiaTebs mewyviles samosis da fexsacmlis stilis mixedviT; kiTxulobs da igebs martiv informacias modis siaxleebze sainformacio saSualebebidan, Jurnalebidan; amoicnobs suraTebidan sxvadasxva epoqis damaxasiaTebel stils da wers mokle aRweras, gamoxatavs sakuTar damokidebulebas, romeli stili moswons da ratom?

maTematika mocemuli damokidebulebebisTvis Tvisebrivad aRwers, Tu ra gavlenas axdens erTi sididis cvlileba meoreze, (mag: kostumis sigrZis zrda mis zomaze...); tansacmlis modelirebaze dakvirvebiT uTiTebs paralelur da urTierTgadamkveT xazebze; msjelobs, rogori figurebiT aris agebuli esa Tu is modeli.

sporti srulebs maswavleblis miTiTebebs, iyofian jgufebad samosis stilis mixedviT da asrulebs Sesabamis moqmedebas/imitacias; aRwers sportis sxvadasxva saxeobis samoss.

bunebismcodneoba amoicnobs da ganasxvavebs bunebriv da xelovnur masalas modelze gakvirvebiT; saubrobs bunebaSi narCenebis datovebis Sedegebze; modelis Seqmnisas ganarCevs xelovnur da bunebriv masalas; monawileobs garemos dacviT RonisZiebebSi.

istoria (kultura da religia)

amoicnobs, ganasxvavebs saqarTveloSi mcxovreb xalxTa Cacmulobas; saubrobs dasavlur da aRmosavlur kulturaTa gavlenaze miTiTebuli suraTebis mixedviT; axasiaTebs sxvadasxva epoqisa da saqarTvelos sxvadasxva kuTxis

Page 115: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

115

warmomadgenelTa Cacmulobas suraTebis mixedviT; aRwers saqarTveloSi mcxovrebi erebis Cacmulobas suraTebis mixedviT. saubroben, rogor viTardeba moda saukuneebisa da epoqis mixedviT; saubroben Tanamedrove modis Sesaxeb da udareben mas warsuls.

xelovneba qmnis da aRwers modelebs; iyenebs feris gradacias modelis Seqmnisas; gamosaxavs da aRwers adamianis figurebs ZiriTadi proporciebis dacviT; qmnis ornamentebs qsovilze, an kompiuteriT; qmnis literaturuli personaJis gamosaxulebas, SeurCevs mas epoqis Sesabamis samoss da aRwers; waradgens namuSevars klasis winaSe, aRwers da asabuTebs Tavis arCevans.

musika moswavleTa mier SerCeuli modelebis Cvenebas usadagebs Sesaferis musikas; muSaobs sxvebTan erTad warmosaxviTi podiumisaTvis musikis SerCevaze da asabuTebs Tavis arCevans; anawilebs samuSao funqciebsa da movaleobebs; moswavleebi moawyoben podiums, romelzec wardgebian naSromiT, SerCeuli musikaluri foniT da saubroben jgufebis mier warmodgenili modelebisa da musikaluri gaformebis Sesaxeb.

Page 116: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

116

Tema IV `dResaswaulebi da tradiciebi~

enis funqciebi asaxelebs erovnul da religiur dResaswaulebs; asaxelebs Tavis da sxva eTnikuri umciresobebis ZiriTad dResaswaulebs da tradiciebs zogadad; saubrisas iyenebs sxvadasxva dResaswaulis aRwerisaTvis Sesaferis leqsikas; asaxelebs TariRebs, iyenebs raodenobiT da rigobiT ricxviT saxelebs; sworad iyenebs terminebs: ,,yvela’’, ,,yoveli’’, ,,zogierTi’’, ,,arcerTi’’... wers misaloci baraTis teqsts. pasuxobs dasmul kiTxvebze; kiTxulobs da igebs informacias dResaswaulebis Sesaxeb; gadmoscems Tavis damokidebulebebs... dResaswaulebTan dakavSirebiT svams kiTxvebs da upasuxebs, iyenebs Sesaferis leqsikas (,,rodisaa?’’, ,,gilocav’’...)

maTematika iyenebs proporciulobasa da Sefasebas kalendarSi dResaswaulisa da samuSao dReeebis Sefardebis gamosaTvlelad; iyenebs drois erTeulebis Sesaxeb Tanafardobebs (mag: gamoTvlis zamTarSi metia dResaswaulebi Tu zafxulSi); sworad iyenebs terminebs ,,yvela’’, ,,yoveli’’, ,,zogierTi’’, ,,arcerTi’’

sporti asrulebs maswavleblis instruqcias da asrulebs im sportul aqtivobas, romelic ama Tu im dResaswauls ukavSirdeba. (mag: Widaoba, koconze xtoma, mklavWidi...); saubrobs sakuTari eTnikuri jgufisaTvis damaxasiaTebel sportul Sejibrebebs sxvadasxva dResaswaulze da aRwers maT.

bunebismcodneoba rukaze aRniSnavs obieqts dResaswaulebis gavrcelebis arealis mixedviT; saubrobs, romeli dResaswauli romel sezonSia da aRwers am dResaswaulebs; saubrobs, ra gavlena SeuZlia iqonios tradiciam, dResaswaulma bune-

Page 117: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

117

baze,/garemoze. (mag: naZvis moWris uaryofiTi mxare...) ukavSirebs sxvadasxva tradicias weliwadis dros da xsnis.

istoria (kultura da religia)

aRwers saqarTveloSi mcxovrebi erovnebebis saojaxo Tu religiur dResaswaulebs; mSobliuri kuTxis rukis Sedgenisas aRniSnavs Sesaferis tradicias; aRwers da ajgufebs saqarTveloSi eTnikuri da religiuri umciresobebis dRe-saswaulebsa da tradiciebs; xsnis tradiciis Sinaars; erTi eris tradiciebs adarebs meores; zogadad ganasxvavebs sazogadoebaSi arsebul wesebs saxelmwifo kanonebisagan;

xelovneba warmoadgens naxatiT sxvadasxva dResaswauls; xatavs dResaswaulebisa da Tavisi dabadebis dRis amsaxvel suraTebs da xsnis; amzadebs da aformebs saCuqars, misaloc baraTs, nivTebs, romlebsac ama Tu im dResaswauls an tradicias ukavSirdeba asaxelebs xalxuri Semoqmedebis misTvis cnobil nimuSebs, gamoyofs maTSi kulturuli tradiciis elementebs.

musika asrulebs sxvadasxva dResaswaulisTvis Sesaferis simRerebs (mag: dabadebis dRis, axali wlis, saxelmwifo himns...) himnis mosmenis Semdeg SeuZlia warmoaCinos, rom musika TviTgamoxatvis saSua-lebaa; amoicnobs musikaSi erovnul niSnebs; ganasxvavebs musikalur sakravebs eTnikuri niSnis Sesabamisad.

Page 118: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

118

Tema V dro da sivrce

enis funqciebi Sesabamisi konstruqciebis gamoyenebiT ganmartavs drois aRmniSvnel sityvebsa da cnebebs (welTaRricxva, saukune, wami...) iyenebs qronologiur erTeulebs da welTaRricxvis sistemas (Zveli da axali era), mizez-Sedegobrivad akavSirebs istoriul faqtebs Sesabamis epoqebTan garkveul geografiul sivrceSi.

maTematika iyenebs da erTmaneTTan akavSirebs zomisa da wonis erTeuleb; adgens figurebsa da figuris elementebs Soris mimarTebebs.

sporti gansazRvravs cxovrebis jansaRi wesis warmarTvis ganrigs drosa da sivrceSi. sportuli RonisZiebebis dros saubrobs sakuTari miRwevebis Sesaxeb drois garkveul intervalSi.

bunebismcodneoba garemoSi orientireba. (koordinatebis gansazRvra rukaze da realur garemoSi.)

sazogadoebrivi mecnierebi

iyenebs da qmnis informaciis gardaqmnis da gadmocemis saSualebebs ( cxrili, grafika, foto, sqema, Canaxati); istoriul terminebs, movlenebs da faqtebs ganalagebs qronologiurad.

xelovneba moswavles SeuZlia daakavSiros saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebi istoriul, religiur da socialur konteqstTan.

musika moswavles SeuZlia ganixilos mosmenili musikaluri nawarmoebebi (rodis daiwera nawarmoebi...); saubrobs ama Tu im sakravis xmis rezonansis Sesaxeb.

Page 119: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

119

Tema VI saintereso ambebi

enis funqciebi ganarCevs da aRwers qveynebis, xalxebis warmomadgenlebs, maT yofa-cxovrebas,

wes-Cveulebebs; moipovebs da gadmoscems informacias TemasTan dakavSirebiT.ganarCevs da Sesabamisad iyenebs dros gramatikul konstruqciebs; waikiTxavs da gadmoscems informaciis Semcvel mcire zomis teqstebs enobrivi konstruqciebis sworad gamoyenebiT. gamoxatavs sakuTar damokidebulebas teqstidan saintereso nawilis gamoyofiT; saubrobs, romelia yvelaze saintereso Tavs gadaxdenili ambavi.

maTematika ganarCevs da Sesabamisad iyenebs Tvisebriv da raodenobriv monacemebs informaciis gacvlis procesSi; akeTebs Tvisebriv da raodenobriv monacemTa interpretaciasa da elementarul analizs.

sporti moswavles ganuviTardeba sakuTari Tavisa da sxvebis usafrTxoebis dacvisa da kritikuli situaciidan Tavis daRwevis unari; moipovebs da gadascems informacias sxvadasxva qveyanaSi mniSvnelovani sportuli RonisZiebebis Sesaxeb (olimpiadebi, Sejibrebebi, pirvelobebi, konkursebi...); saubrobs laSqrobisa da sxva mogzaurobis saintereso detalebze.

bunebismcodneoba ecnoba ekologiasTan dakavSirebul Temebs da gamoxatavs sakuTar damokidebulebas. romeli ufro sainteresoa? moswavles SeuZlia garemosdacviTi RonisZiebebis mniSvnelobis dasabuTeba da maTSi aqtiuri monawileobis miReba; yveba kviris saintereso ambavze.

istoria (kultura da gansazRvravs faqtebis adgilmdebareobas, mis geografiul koordinatebs

Page 120: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

120

religia) aCvenebs rukaze. xelovneba moswavles SeuZlia daakavSiros xelovnebis nawarmoebis Sinaarsi istoriasTan,

kulturasTan, mocemul informaciasTan; gaiazrebs da gaanalizebs geografiuli arealis gavlenas kulturis warmoSobisa da ganviTarebis perspeqtivaSi; saubrobs nawarmoebis Seqmnis istoriis,an axali masalis Sesaxeb STabeWdilebebze..

musika moswavles esmis da SeuZlia warmoaCinos, rom musika TviTgamoxatvis saSuale-baa; saubrobs msoflio musikalur miRwevebze; saubrobs musikis rolze cxovrebaSi.

Page 121: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

121

Tema VII buneba da adamiani

enis funqciebi aRwers bunebis movlenebs Sesabamisi enobrivi konstruqciebis gamoyenebiT. aRwers adamianis garegnobas; gadmoscems bunebis Sesaxeb informacias; ecnoba bunebisa da adamianis urTierTobis Temaze daweril mcire zomis leqsebs, moTxrobebs, yveba maT Sinaarss.

maTematika miRebuli informaciis safuZvelze adgens cocxali samyaros warmomadgenlebis monacemTa (zoma, wona, feri, gadaadgileba) cxrils. adarebs erTmaneTs am monacemebs metoba-naklebobis mixedviT.

sporti laSqrobaSi monawileoba florisa da faunis Seswavlis mizniT. bunebismcodneoba akavSirebs bunebriv movlenebs adamianis xasiaTTan da msjelobs amaze;

SeuZlia garemos dacviTi RonisZiebebis dasabuTeba da maTSi aqtiuri monawileobis miReba; SeuZlia bunebaSi usafrTxo qcevis wesebis dacva.

sazogadoebrivi mecnierebebi

aRwers sacxovrebel areals geografiulad, mis bunebas _ floras, faunas, klimats, ekologiur mdgomareobas; maswavleblis daxmarebiT adarebs erTmaneTs saqarTvelosa da sxva (mezobel, megobar...) qveynebs geografiuli, istoriuli maxasiaTeblebis mixedviT.

xelovneba swavlobs da ganixilavs adamianisa da bunebis urTierTobis Temaze Seqmnil xelovnebis nimuSebs. qmnis sakuTar namuSevars da gamoxatavs Tavis damokidebulebas.

musika SeuZlia bunebis movlenebis Temaze dawerili nawarmoebebis mosmena, gageba da analizi Sinaarsis TvalsazrisiT.

Page 122: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

122

Tema VIII

mogzauroba

enis funqciebi SeuZlia gamoxatos sakuTari STabeWdilebebi mogzaurobis, eqskursiebis Sesaxeb; aRwers mniSvnelovan obieqtebs; gadmoscems ama Tu im RirsSesaniSnaobis Sesaxeb miRebul informacias; SeuZlia gadmosces virtualuri mogzaurobis Sedegad miRebuli STabeWdilebebi sakuTari fantaziis gamoyenebiT; werilobiT gadmoscems mogzaurobis STabeWdilebebs; wers dRiurebs, gadmoscems sakuTar STabeWdilebebs; qmnis mcire zomis Txzulebas warmosaxviTi an realuri mogzaurobis Sesaxeb.

maTematika iyenebs da erTmaneTTan akavSirebs zomis sxvadasxva erTeulebs; SeuZlia gansazRvros qveynebs Soris manZili; SeuZlia gansazRvros ama Tu im RirsSesaniSnaobamde manZili;

sporti fizikur aqtivobebSi monawileobis safuZvelze aqvs unari gamoavlinos iseTi sasicocxlod mniSvnelovani unar-Cvevebi, rogoricaa miznis dasaxva, gadawyvetilebis miReba, mizandasaxuli moqmedeba, problemis gadaWra, adamianebTan urTierToba.

bunebismcodneoba icnobs planetebs, SeuZlia gansazRvros cocxali da aracocxali samyaros mTavari maxasiaTeblebi; SeuZlia gansazRvros ama Tu im qveynis florisa da faunis mTavari maxasiaTeblebi, istoriuli RirsSesaniSnaobebi.

sazogadoebrivi mecnierebebi

saubrobs msoflioSi cnobil RirsSesaniSnaobebis geografiul-istoriuli maxasiaTeblebis gaTvaliswinebiT; droSebis mixedviT amoicnobs qveynebs.

xelovneba SeuZlia isaubros muzeumebis, xelovnebis nimuSebis rolze adamianis cxovrebaSi, esTetikur gemovnebis Camoyalibebaze;

Page 123: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

123

saubrobs misTvis saintereso materialuri Zeglebis Sesaxeb. musika moswavles SeuZlia ganixilos musikaluri nawarmoebebi, ganasxvavos da

daajgufos musikaluri sakravebi. gadmosces Tavisi STabeWdilebebi mosmenili musikaluri nawarmoebis (kompoziciis) Sesaxeb.

Page 124: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

124

Tema IX dedaqalaqi

enis funqciebi moswavle SeZlebs garemos aRwerisaTvis -Si, -ze, -ken, -mde, Soris Tandebulebis gamoyenebas; moswavle SeZlebs sivrceSi orientaciisaTvis zmnizedebis (axlos, Sors, gverdiT, marjvniv, aRmosavleTiT...) gamoyenebas; moswavle SeZlebs sakuTari damokidebulebebis gamoxatvas(momwons imitom, rom... ar momwons...); moswavle SeZlebs TariRebis dasaxelebas; moswavle SeZlebs zedsarTavi saxelebis gamoyenebiT Tbilisis / sakuTari sacxovrebeli adgilis ubnebis aRweras; moswavle SeZlebs teqstis wakiTxvasa da kiTxvebze pasuxis gacemas.

maTematika aRwers rukaze ori an meti punqtis urTierTmdebareobas oTxi mimarTulebis gamoyenebiT (CrdiloeTiT, aRmosavleTiT...); rukaze mocemuli ori obieqtis urTierTmimarTebis dadgenas; koordinatebis (simboloTa wyvilis) gamoyenebiT aRwers dedaqalaqis / an sxva qalaqis mdebareobas da iyenebs am xerxs realur rukaze (obieqtebis moZebna rukaze).

bunebismcodneoba moswavle SeZlebs rukaze gamoarCios is geografiuli obieqtebi (Savi zRva, kavkasioni, kaspiis zRva), romlebic gauadvilebs saqarTvelos adgilmdebareobis gansazRvras; horizontis mxareebis mixedviT daasaxelebs Tbilisis TvalsaCino adgilebs (mTawminda, cirki, zooparki...) da mtkvris sanapiroebze ganlagebul RirsSesaniSnaobebs; Seadgens Tbilisis ruqas da qarTulad miawers obieqtebs saxelebs.

sazogadoebrivi mecnierebebi

asaxelebs TbilisTan / sxva qalaqTan / adgilTan dakavSirebuli istoriuli movlenebis TariRebs, asaxelebs mniSvnelovan istoriul faqtebs; axasiaTebs saqarTvelos istoriis gamorCeul pirovnebebs, romlebic qveynis

Page 125: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

125

mmarTvelobaSi monawileobdnen. xelovneba xatavs sxvadasxvagvari monasmebiT da efeqtebiT dedaqalaqis / misi

sacxovrebeli adgilis romelime ubnis peizaJs, gadmoscems ganwyobilebas waradgens namuSevars saprezentaciod da saubrisas iyenebs Sesabamis terminebs; saubrobs sxva namuSevarze, ratom moswons an ar moswons. ilustraciebze dayrdnobiT amoicnobs da asaxelebs Tbilisis / sxva misTvis nacnobi adgilebis xuroTmoZRvrul Zeglebs.

Page 126: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

126

Tema X

Cemi gataceba (hobi)

enis funqciebi SeuZlia daasaxelos Tavisi da sxvisi hobi; martivi winadadebebiT aRwers Tavis an sxvis hobis; SeZlebs kiTxvebis dasmas da kiTxvebze pasuxis gacemas sakuTar hobTan dakavSirebiT; mcire dialogis Sedgenas megobris hobisTan dakavSirebiT; saubrobs nacnobTa gatacebebze (,,gogonebs ufro metad itacebT...; ,,biWebis umravlesobas uyvars...; ,,gogoebis umciresobas moswons...; ,,gamonaklisia. . . gataceba) asaxelebs toponimebs, TariRebs (....wlis....../Tve/ daarsda ..... saukuneSi, aSenda ......., .......saukunes ekuTvnis); asrulebs maswavleblis miTiTebebs (imitaciuri laSqroba./ aqedan ......, aqamde...., Seni jeria, daiwye; ...daelode...) qmnis, xatavs naturmorts, peizaJs, portrets, arCevs Sesatyvis ferebs, icavs garemos xatvisas ganlagebas.

akeTebs prezentacias da afasebs, ramdenad SeZlo es. (me momwons ...... ferebi, qmnis naxats, sadac aisaxeba misi hobi).

maTematika moipovebs dasmuli amocanis amosaxsnelad saWiro Tvisebriv da raodenobriv monacemebs; irCevs monacemTa Segrovebis Sesaferis saSualebas (dakvirveba, monacemTa amokreba mocemuli erTobliobidan); ikvlevs mocemuli klasis/skolis ufroklaselebis) moswavleTa gatacebas da adgens garkveul statistikas; akeTebs Tvisebriv da raodenobriv monacemTa interpretacias da elementarul analizs;

Page 127: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

127

adarebs monacemTa or erTobliobas (gogonebis hobi, vaJebis hobi) da warmoaCens Tvisebriv da raodenobriv msgavsebasa da gansxvavebas maT Soris gamorCeul monacemebs; ukavSirebs jgufSi monacemTa gvarobas/tips, monacemTa ganmeoradobas, pozicias da Tanmimdevrulobas).

sporti bunebismcodneobis gakveTilze Sedgenili marSrutis mixedviT moawyoben laSqrobas

bunebismcodneoba qmnis laSqrobis marSuts da asaxelebs adgilebs, romlebsac naxavs. adgens gzamkvlevs.

sazogadoebrivi mecnierebebi

saubrobs Temaze ,,Cemi hobia mogzauroba’’; asaxelebs qveynebs, sadac imogzaurebda da asaxelebs am qveynebis RirsSesaniSnaobebs gamoxatavs Tavis damokidebulebas am qveynebisadmi.

xelovneba SeZlebs Suq-Crdilis, ferebis, xazebis, monasmebis gameorebiT Seqmnas naturmorti, peizaJi; SeZlebs garemoze dakvirvebiT obieqtebs Soris kavSirebis dadgenas da maTi Taviseburebebis gadmocemas namuSevarSi; gaacnobierebs samyaros, rogorc mravalferovani grZnobebisa da ideebis wyaros da SeZlebs mis gamosaxvas namuSevarSi; SeZlebs individualuri da jgufuri namuSevrebis wardgenas da sxva sagnebSi miRebuli codnis safuZvelze maT Sefasebas.

musika kvlevis gaTvaliswinebiT moismenen sxvadasxva melodias, gamoicnoben da daasaxeleben Janrebs.

Page 128: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

128

Tema XI sporti

enis funqciebi SeZlebs sxvadasxva konstruqciebis gagebasa da gameorebas:

(gaimarjva Cempionatze; damarcxda; aqvs susti aRnagoba... aqvs swavlaSi CamorCena... maRal/dabali- sportuli maCvenebeli, dabinZurebuli garemo, arajansaRi kveba); SeZlebs daasaxelos sportis sxvadasxva saxeobebi da sportis saxeobis warmomadgenlebi (fexburTi-fexburTeli); kiTxulobs mcire zomis teqsts sportis Temaze; gamoxatavs damokidebulebas misTvis cnobil sportis saxeobebze.

maTematika cxrilze dakvirvebiT, romelSic aris msoflio Cempionatis Catarebis TariRebi sportis sxvadasxva saxeobaSi, gamoiangariSebs momavali Cempionatebis TariRebs da asaxelebs, romel wels romel saxeobaSi Catardeba Cempionati.

sporti moswavle ganmartavs, ra uaryofiTi Sedegi moaqvs sust janmrTelobas (susti aRnagoba, swavlaSi CamorCena, dabali sportuli maCveneblebi).

bunebismcodneoba asaxelebs adamianis janmrTelobaze uaryofiTad moqmed faqtorebs (dabinZurebuli garemo, arajansaRi kveba, xmauri).

xelovneba SeZlebs daxatos sivrce perspeqtivis kanonebis gamoyenebiT (wina, Sua da ukana plani, naxevartonebi), Seqmnas mravalfiguriani kompoziciebi; waradgens Tavis namuSevars da xsnis sakuTar arCevansa da Canafiqrs, asaxelebs sakuTar gunds da mis wevrebs.

musika ismens fexburTis CempionatSi gamarjvebuli gundebis qveynebis himns da gamoicnobs maT, Semdeg asaxelebs; qmnis individualurad an jgufTan erTad momavali Cempionatis himns.

istoria SeZlebs istoriuli YTamaSebis da qarTuli TamaSebis dasaxelebas da maT mokle aRweras; moswavle SeZlebs qarTuli TamaSebis istoriis mosmena-gagebas da mokled gadmocemas; SeZlebs yvelaze Zveli da yvelaze axali TamaSebis dasaxelebas.

Page 129: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

129

Tema XII Cveni megobrebi

enis funqciebi amuSavebs istoriis gakveTilze moZiebul informacias religiebis gavrcelebis

arealis Sesaxeb; daadgens or sidides Soris damokidebulebas, gadmoscems Sekrebis/gamoklebis Semcveli gamosaxulebebiT; sidideebs Soris damokidebulebebs gamoxatavs cxrilebis meSveobiT. moswavle SeZlebs:

Tavisi da sxvisi megobrebis dasaxelebas, xsnis megobrobis mizezs;

kiTxvebis dasmas da kiTxvebze pasuxis gacemas megobrebTan dakavSirebiT;

kiTxulobs mcire zomis teqsts saqarTvelos megobari xalxebis Sesaxeb; adgens winadadebebs megobari xalxis Taviseburebis Sesaxeb (vmegobrobT imitom, rom.... ,, Cemi megobaria...)

maTematika gamosaxavs da aRwers sidideebs Soris damokidebulebas; aRwers (maT Soris realur viTarebaSi) raime sididis Tanabar cvlilebebs, romelic miiReba mudmivi sididis mimatebiT/gamoklebiT.

bunebismcodneoba moswavles SeuZlia nacnobi bunebrivi garemos magaliTze gansazRvros martivi kvebiTi kavSirebi; ganasxvavebs cxovelebs kvebis niris mixedviT, e.w.megobarTa jgufebi: balaxismWameli, xorcismWameli, nairmWameli, msjelobs adamianis kvebis Taviseburebaze.

xelovneba SeZlebs daakvirdes garemoSi obieqtebs Soris kavSirebs da maTi Taviseburebebis gadmocemas nawarmoebSi; daxatos portretebi, gamosaxos sakuTari Tavi da sxvebi, sxvadasxva maxasiaTebeli niSnebis, detalebis gamoyenebiT realur Tu gamogonil situaciaSi; esaubros megobrebs naxatebiT.

Page 130: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

130

musika SeZlebs moisminos da amoicnos kavkasiel xalxTa xalxuri Semoqmedeba; SeZlebs isaubros, Tu ra gaigo ama Tu im xalxis kulturis Sesaxeb misi musikis gacnobiT; asaxelebs misTvis nacnobi nimuSebis stils.

istoria aRwers saqarTveloSi arsebul religiebs; rukaze miuTiTebs da asaxelebs misTvis cnobili religiebis gavrcelebis arealebs Tanamedrove saqarTveloSi.

Page 131: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

131

Tema XIII

sufrasTan

enis funqciebi adgens menius _ dRis romel monakveTSi – diliT, SuadRisas, saRamos- sauzmobs, sa-dilobs, vaxSmobs; saubrobs – ra uyvars, ra moswons, TviTon ris momzadeba SeuZlia; adgens recepts sayvareli kerZisas; gamoxatavs sakuTar damokidebulebas sxvadasxva kulturis warmomadgenelTa samza-reuloze, tradiciul sufraze (qcevis wesebi); aRadgens kerZis momzadebis process (jer vTli kartofils, mere vWri...; SemiZlia ga-movacxo puri, vici puris gamocxoba, vici kartofilis Sewva); ganarCevs da axasiaTebs sadResaswaulo da Cveulebriv sufras; saubrobs sufrasTan moqcevis wesebis Sesaxeb

maTematika adgens mimarTebas zomisa da wonis erTeulebis Sesaxeb; igebs maswavleblis instruqcias da akeTebs Canawers mTelis wilad nawilze.

sporti SeuZlia gansazRvros janmrTeloba, rogorc sazogadoebaSi warmatebuli arsebobis erT-erTi sawindari; ganmartavs, ra aris kaloria, alkoholis zemoqmedeba organizmze_ aRwers, rogor aaridon Tavi alkohols; musikis TanxlebiT asrulebs ritmul da cekvis moZraobebs; saubrobs jansaRi kvebis aucileblobaze.

bunebismcodneoba CamoTvlis jansaRi cxovrebis wess, janmrTelobaze dadebiTad da uaryofiTad moqmed faqtorebs_

xelovneba moswavles SeuZlia daakavSiros menius Sinaarsi istoriaTan, kulturasa da religiasTan. qmnis, asaxavs, afasebs Tavisi cxovrebis saintereso-mniSvnelovan moments sufrasTan

Page 132: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

132

da cdilobs gadmosces sakuTari grZnobebi da damokidebulebebi; cnobs naxatebs, romlebzec gamosaxulia sufra, saubrobs, ra moswons am naxatze (firosmanis tilo); ecnobian sufris gaformebis xelovnebas.

musika moismens da amoicnobs nawarmoebebis fragmentebs, romelic sufras ukavSirdeba taSiT gadmoscems ritmul naxazs; moswavles SeuZlia mosmenili musikaluri nawarmoebis ganxilva: sufruli, mxiaruli, qalaquri, sacekvao.

Page 133: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

133

Tema XIV sayidlebze

enis funqciebi saubrobs sakuTari damokidebulebebis Sesaxeb sayidlebze (tansacmeli, fexsacmeli,

suraTi, wignebi da sxva); swori formiT gamoxatavs sayidlebTan dakavSirebul moqmedebebs samive droSi; sworad iyenebs enobriv konstruqciebs yidvis procesis aRsawerad (minda viyido, minda yidva, vapireb yidvas; vyidulob, ukve viyide). saubrobs produqtze (iafi, Zviri, ra Rirs? ramdeniT Zviri? ramdenjer iafi?)

maTematika adgens realuri viTarebis Sesabamis tolobas, utolobas, gantolebas; ariTmetikuli operaciebis gamoyenebiT teqsturi amocanis amoxsnisas svams kiTxvebs amocanis pirobaSi arsebuli monacemebis Sesavsebad (mag: amocanis piroba: moswavlem 3 fanqarSi 60T. gadaixada, ra RirserTi fanqari? Daklebuli monacemebis Sesavsebad SeiZleba daisvas kiTxva:- samive fanqris fasi tolia?)

sporti warmosaxviTi TamaSi ,,sportis maRaziaSi’’;Aasaxeleben sportul tanisamoss; ganasaxiereben roluri TamaSs; vin ufro swrafad SearCevs sportul samoss Sesabamisi saxeobisTvis.

bunebismcodneoba asaxelebs adamianis janmrTelobaze moqmed faqtorebs _ jansaRi/arajansaRi kveba; arCevs bunebaSi gasvlisTvis Sesabamis tansacmels, aRWurvilobas da sakvebs.

xelovneba saubrobs xelovnebis sxvadasxva dargis calkeuli nimuSis daniSnulebaze _ (dekoraciuli, gamoyenebiTi, religiuri, sainformacio da kulturuli – romli socialuri fenisTvis iyo gankuTvnili xelovnebis nimuSi); qmnian nimuSebs warmosaxviT auqcionze gasatanad.

socialuri mecnierebani

kiTxulobs teqsts pirovnebisa da sxvadasxva socialuri fenis Sesaxeb, vaWrobis rolze saqarTvelos istoriaSi; pasuxobs kiTxvebs werilobiT da zepirad; irCevs warsuli sazogadoebis erT_erT socialur fenas (vaWari) da aRwers am fenis TvalsaCino warmomadgenelis yoveldRiur cxovrebas; amoicnobs sainformacio teqsts amasTan dakavSirebiT da saubrobs masze.

Page 134: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

134

Tema XV

miwa, tye, wyali

enis funqciebi aRwers da axasiaTebs miwis, wylis da tyis sasicocxlo mniSvnelobas; asaxelebs/ganmartavs wylis agregatul mdgomareobas (orTqldeba, iyineba, lRveba. zamTarSi, zafxulSi, Semodgomaze); aRwers niadags (Savmiwaniadagi, Tixnari); gamoxatavs sakuTar damokidebulebas garemos, bunebrivi resursebis dacvaze Sesabamisi enobrivi konstruqciebis gamoyenebiT; axasiaTebs tyis saxeobebi (meCxeri, uRrani, wiwvovani, foTlovani, alpur-subalpuri).

maTematika moswavle orientirebs badiT dafarul arealze, koordinatebis gamoyenebiT aRwers mdebareobas da iyenebs am xerxs realur viTarebaSi (rukaze obieqtis moZebna); aRwers rukaze ori an meti punqtis urTierTdamokidebulebas, oTxi mimarTulebis gamoyenebiT (mag: CrdiloeTiT, dasavleTiT…...).

sporti erTmaneTs uxamebs sxvadasxva saxis da siswrafis moZraobebs (rbena, gadaxtoma, Camoxtoma, viwro sayrdenze wonasworobis SenarCuneba, Mmag: samiznemde misasvlelad unda gairbinos da gadaxtes mdinareze, gadakotrialdes mdeloze, gadairbinos tye, gadaiaros sacalfexo wonasworobis dacviT da a.S).

bunebismcodneoba SeuZlia garemosdacviT organizaciebSi saubari; amoicnobs da ajgufebs aRdgenad bunebriv resursebs; aRwers adamianis aqtivobebs da gansazRvravs sakuTar monawileobas bunebrivi resursebis aRdgenis saqmeSi (mag: xeebis dargva).

sazogadoebrivi mecnierebebi

adgens sqematur rukas, avsebs saqarTvelos konturul rukas (reliefis formebi, hidrografiuli obieqtebi), Tan asaxelebs; akavSirebs saqarTvelos geografiul obieqtebs dasaxlebebis tipebiT; fotosuraTis an rukis gamoyenebiT aRwers sxvadasxva teritoriebisTvis peizaJs (mTebi, tyeebi...)

Page 135: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

135

xelovneba moswavle akvirdeba garemoSi sagnebs, movlenebs, maT Soris arsebul kavSirebs da asaxavs namuSevarSi; qmnis peizaJs naturidan da mexsierebiT, meti detalebis gamoyenebiT; asaxelebs da aRwers mis mier Seqmnil naxatze gamosaxul reliefs; moswavle monawileobs sxvadasxva saxis RonisZiebebSi. Mmag: garemos dacva, garemos dasufTaveba.

musika amoicnobs mosmenili nawarmoebis fragmentebs da gadmoscems Taviss STabeWdilebas sityvierad da naxatiT.

Page 136: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

136

Tavi 3

1. rekomendaciebi bilingvuri gakveTilebis

dagegmvasTan dakavSirebiT

gakveTilis dagegmvisas, upiratesoba unda mieniWos iseT

sistemas, romelSic gamoyenebulia kritikuli azrovnebis principebi.

sxvagvarad rom vTqvaT, gakveTilis TiToeul fazaSi unda daisvas

garkveuli problema. aucilebelia imis damaxsovreba, rom

mecadineobis TiToeul fazaSi saWiroa Sesabamisi meTodisa da

strategiis gamoyeneba. swavlebis strategiisa Tu meTodis

SerCevisas mniSvnelovania gakveTilis miznis gaTvaliswineba.

gakveTilis dagegmvisas, pirvel rigSi, saWiroa gakveTilze

gamokveTili miznebis Sefaseba da am miznebis ganxorcielebis

SesaZleblobis gansazRvra gakveTilisaTvis gamoyofili drois

ganmavlobaSi.

aseve saWiroa gakveTilis TiToeuli fazisaTvis strategiis

SemuSaveba. Tumca, unda gvaxsovdes, rom strategia aris mxolod

saSualeba, romelic gvexmareba dagegmili Sedegebis miRwevaSi.

gakveTilis Semdeg saWiroa miRweuli Sedegebis analizi da

maTi Sesabamisobis dadgena winaswar SemuSavebul miznebTan. es

maswavlebels aZlevs imis saSualebas, rom iswavlos sakuTar

gamocdilebaze da ukeTesad dagegmos yoveli momdevno gakveTili.

Page 137: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

137

dagegmvis mimarTulebebi:

1. gakveTilis Tema.

motivacia.

risTvis aris saWiro es gakveTili?

ramdenad aris dakavSirebuli gakveTilis Tema im codnasTan,

romelic sxva gakveTilebze SeiZines?

dakavSirebulia Tu ara gakveTilis Tema momavalSi Sesaswavl

masalasTan?

ramdenad aris gakveTilis Tema dakavSirebuli moswavleTa

pirad gamocdilebasa da maT interesebTan?

rogor moxerxdeba am gakveTilis saSualebiT swavlis swavla

da kritikuli azrovnebis ganviTareba?

ra saxis informacias miiReben moswavleebi am gakveTilis

saSualebiT?

rogor unda moxdes gakveTilis gegmis SemuSaveba imgvarad,

rom gaiRviZos TiToeuli moswavlis personalurma interesma?

ra saxis kiTxvebis dasma moxdeba moswavleTaTvis, rogor

gaarTmeven Tavs axali Temis gagebas, rogor SeZleben axali

informaciis gaanalizebas, ideebis sinTezirebas da a.S.

rogor SeiZleba gakveTilis Temis gamoyeneba imgvarad, rom

ganviTardes kiTxvebis dasmis, analizis, diskusiis

SesaZlebloba?

Temis rogori aspeqtebiT aris SesaZlebeli moswavleTaTvis

Semdgomi kvleviTi muSaobisaTvis xelSewyoba?

rogor moxdeba aRniSnuli gakveTilis saSualebiT meore enis

aTviseba da rogor Camouyalibebs moswavles dadebiT

damokidebulebas meore enis mimarT?

Page 138: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

138

ra saxis TanamSromloba iqneba sagnis maswavlebelsa da enis

maswavlebels Soris?

gakveTilis romel etapze da ra mizniT moxdeba mSobliuri

enis da meore enis gamoyeneba?

romeli sityvebis SeTvisebaa aucilebeli meore enidan,

moswavlis leqsikonidan romeli sityvebis aqtivizaciaa

aucilebeli?

swavlebis ra saxis meTodebi da meTodologiuri xerxebi

iqneba gamoyenebuli imisaTvis, rom moswavleSi ganaviTaros

zepiri da werilobiTi saxiT meore enaze azris da grZnobis

gadmocema?

rogor ganxorcieldeba moswavleTa TanamSromloba da maT

mier axalad aTvisebuli leqsikis gamoyeneba?

2. gakveTilis miznebi

yoveli gakveTilisaTvis saWiroa ramdenime miznis win wamoweva:

mizani, romelic dakavSirebulia aTvisebuli masalis SinaarsTan;

mizani, romelic aviTarebs moswavlis kritikul azrovnebas da

misi swavlis SesaZleblobebs;

mizani, romelic aviTarebs meore enis SesaZleblobebs da iZleva

kulturul garemoSi integrirebis saSualebas;

3. winaswar wayenebuli pirobebi

aucilebelia imis Sefaseba, Tu ra unda icodes da SeeZlos

moswavles imisaTvis, rom warmatebiT gaarTvas Tavi axal masalas.

ra winaswari codna gaaCnia moswavles Temis irgvliv?

imisaTvis, rom codna SenarCunebuli da xangrZlivi iyos,

aucilebelia misi SeTviseba ukve nacnob da gasageb konteqstSi,

Page 139: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

139

amitom TiToeuli Temis aTvisebamde saWiroa, rom moswavle

flobdes winaswar informacias aRniSnuli Temis Sesaxeb.

gvaZlevs Tu ara moswavleTa niWierebis done, azrovneba da

swavlis unari imis saSualebas, rom maT daZlion maswavlebelTa

mier gakveTilisaTvis SemuSavebuli masala?

ra donezea warmodgenili qarTuli enis codna da bilingvurad

swavlebis mzaoba?

maswavleblisaTvis aucilebelia Seafasos klasSi moswavleTa

mier meore enis codnis done. agreTve aucilebelia imis

damaxsovreba, rom bilingvur meTodebSi mTavar princips

warmoadgens ara gadaTargmna, aramed Sedareba.

Page 140: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

140

2. gakveTilebis scenarebi

buneba

I klasi

Tema: frinvelebi da cxovelebi

akademiuri miznebi: SeuZlia cxovelebisa da frinvelebis

garCeva, maTi amocnoba naxatze.

enobrivi miznebi: icis cxovelebisa da frinvelebis

dasaxeleba da ilustraciaze

dayrdnobiT martivi kiTxvebis dasma? ra

cxovelia? ra frinvelia?

leqsika: cxovelebi, frinvelebi, daTvi, ZaRli,

kata, Rori, cxeni, bu, mamali, qaTami,

arwivi...

socialuri miznebi: SeZlebs aqtiur mosmenas, monawileobas.

provocireba: maswavlebels gakveTilze Seaqvs

cxovelebisa da frinvelebis winaswar

gamzadebuli suraTebi / naxatebi, akravs

dafaze.

Page 141: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

141

aqtivobebi: 1) moswavleebi mSobliur enaze asaxeleben

naxatze mocemul cxovels an frinvels.

2) calke momzadebuli T sqemiT (qarTul-

somxurad frinvelebi da cxovelebi)

ajgufeben cxovelebisa da frinvelebis

suraTebs.

organizeba 9 wuTi; resursi: naxatebi,

momzadebuli T sqema.

3) sakomunikacio situacia: walkaSi unda

gaxsnan zooparki, Tbilisidan unda

CamoviyvanoT cxovelebi da frinvelebi.

viswavloT saxelebi qarTulad, rom

zooparkis direqtors CamovuTvaloT

sasurveli cxovelebi, frinvelebi.

4) leqsikaze muSaoba:

cxovels / frinvels asaxelebs pedagogi

da aCvenebs Sesabamis naxats:

asaxelebs da bavSvebi aCveneben

naxatebs;

maswavlebeli aCvenebs naxats, bavSvebi

asaxeleben.

O organizeba: 8 wuTi

5) kedelze ganTavsebul sityvebs

(frinvelTa da cxovelTa saxelebi)

Page 142: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

142

zemodan amagrebs Sesabamis suraTs da

ekiTxeba qarTulad: ra cxovelia? ra

frinvelia? vinc sworad upasuxebs,

airCevs naxats, Seusabamebs nawers da

svams kiTxvas.

O organizeba: 8 wuTi.

6) bavSvebi muSaoben wyvilebSi. daxataven

sayvarel cxovelsa Tu frinvels, cvlian

erTmaneTSi da adgenen maT qarTul

saxelwodebas, Semdeg akraven TavianT

namuSevrebs, asaxeleben da kiTxuloben:

cxovelia Tu frinveli?

saSinao davaleba: saxelmZRvanelodan amoWran da warwerian

ujraSi Caakran Sesabamisi cxovelisa da

frinvelis naxati.

Sefaseba: moswavleebi Sefasdebian Semdegi

kriteriumebis mixedviT:

1. asaxeleben da ajgufeben cxovelebsa da

frinvelebs;

2. iyeneben naswavl leqsikas;

3. sworad svamen kiTxvas: ra cxovelia? ra

frinvelia?

4. sworad pasuxoben dasmul SekiTxvebs..

Page 143: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

143

IV klasi

saxelmZRvanelo: bunebismcodneoba _ n. barnaveli.

Tema: cxovelTa jgufebi

akademiuriMmiznebi: icis da asaxelebs cxovelTa jgufebs.

enobrivi miznebi: iswavlis cxovelTa klasifikaciis

dasaxelebas. (ZuZumwovari, qvewarmavali, amfibia...). am jgufebis

saxelwodebebs da cxovelebs axasiaTebs qmedebebis mixedviT

(cocxali, daxoxavs, dafrinavs, curavs).

socialuri miznebi: monawileoba, daxmarebis

Txovna/aRmoCena, drois limitis dacva M(maswavlebeli

mSobliur enaze uxsnis cxovelTa jgufebs, saxelwodebebs).

aqtivobebi:

aqtivoba 1:

bavSvi gamodis kalaTTan, iRebs cxovelis suraTs, ambobs

dasaxelebas qarTulad; klasifikacias _ jgufs akuTvnebs

mSobliur enaze, moZebnis im jgufs somxur enaze warweril

plakatze, waikiTxaas am sityvis qarTul Sesatyviss da ityvis

Page 144: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

144

winadadebas _ lomi aris ZuZumwovari cxoveli... ku aris

qvewarmavali...

dro _ 20 wuTi; O

organizeba _ individualuri;

resursebi _ kalaTSi yria cxovelTa suraTebi; plakati

cxovelTa klasifikaciis dasaxelebebiT somxurad da

qarTulad.

aqtivoba 2:

maswavlebeli aZlevs mSobliur enaze ganmartebebs _

jgufebSi geZlevaT davaleba: daasaxeleT jgufebSi Semavali

cxovelebi qmedebebis mixedviT, visac SeuZlia qarTul enaze

Semdegi saxis winadadebebiT_ lomi aris ZuZumwovari

cxoveli _ is dadis; delfini aris ZuZumwvari cxoveli_ is

dacuravs. Tu moswavles amis Tqma gauWirdeba igives ambobs

mSobliur enaze, mxolod cxovelTa jgufs mainc plakatze va-

kiTxebT qarTulad.

dro: 15 wuTi;

organizeba: jgufebSi.

saSinao davaleba: vaZlevT Sefasebis sqemas (miTiTeba somxu-

rad), romelic unda Seavson. (cxrili iqneba Sesavsebi qarTul

enaze):

Page 145: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

145

cxovelebi

,,_”

1. Ddelfini

2. G

3.

,,_”

1. mtredi

2.

3.

Q

qvewarmaval

i

1. K

2. K

3.

,,_”

1. gombeSo

2.

3.

Tevzebi

1. H

2. H

3.

,,_”

1. pepela

2. K

3.

,,_”

1. oboba

2.

3.

,,_”

1. lokokina

2.

3.

Wiebi

1.

2.

3.

Sefaseba: prezentaciebis zepiri Sefaseba. formaluri gakvir-

vebiT da CaniSvniT.

Page 146: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

146

V klasi

Tema: sufTa nivTierebebi da narevi nivTierebebi

akademiuri miznebi:

icis, ras niSnavs sufTa nivTiereba,

narevi nivTiereba.

asaxelebs am nivTierebebs Tavisi

yoveldRiuri cxovrebidan. axdens maT

klasifikacias.

cdaze dakvirvebiT asaxelebs

nivTierebis Tvisebebs.

enobrivi mizani: icis da sworad iyenebs leqsikur

erTeulebs: sufTa, narevi, alumini, azoti,

navTobi, wyalbadi...

SeZlebs Semdegi frazebis gamoyenebas:

sufTa nivTierebis Tvisebebi ucvlelia /

Tvisebebi icvleba.

rkina izidavs... ileqeba.

gogirdi ar icvleba.

Page 147: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

147

aqtivobebi:

aqtivoba 1: - moswavleebs vanawilebT mcire (4-kacian)

jgufebSi. TiToeul jgufs vaZlevT sxvadasxva

masalisagan damzadebul sxeulebsa da

nivTierebebs: qvas, foTols, marils, Saqars,

fanqars, wyals... vTxovT, cal-calke daalagon

bunebrivi da xelovnuri sxeulebi. maTi

saxelwodebebi Seitanon cxrilSi. gverdiT

Caawebon saTanado suraTi.

dro: 5 wuTi;

resursi: sxeulebi da nivTierebebi; furclebi Sesavsebi

cxrilebiT, suraTebi / naxatebi.

organizeba - jgufuri.

aqtivoba 2: leqsikuri erTeulebis damaxsovreba / game-

oreba. maswavlebeli moswavleebs

warudgens SecdomiT Sevsebul cxrils.

moswavleebi pouloben Secdomebs da

amboben: es ar aris xelovnuri, es

bunebrivia. ase imaxsovreben leqsikur

erTeulebsa da mokle frazebs.

muSaoba mTel klasTan; dro - 10 wuTi; resursi: cxrili,

formati / dafa, markerebi / carci.

Page 148: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

148

aqtivoba 3: _ moswavleebs urigdebaT ierarqiuli sqema,

romelSic weren informacias sufTa da

narevi nivTierebebis Sesaxeb.

dro: 10 wuTi; organizeba _ jgufuri; resursi _ sqema, sawer-

kalmebi.

aqtivoba 4: _ saxelmZRvaneloSi miTiTebuli moTxovnebis

mixedviT atareben cdas (maswavleblis

uSualo dakvirvebiT) Dda avseben kiTxvars

(qarTulad).

rogori nivTierebaa gogirdi?

rogori nivTierebaa rkina?

daskvnebs iweren rveulSi qarTul enaze.

dro: 7 wuTi; organizeba _ jgufuri. resursi:

saxelmZRvanelo, cdisaTvis saWiro

xelsawyoebi.

aqtivoba 5: - Tavisi yoveldRiuri cxovrebidan asaxeleben

nivTierebebs. ganasxvaveben bunebrivia Tu

xelovnuri, narevia Tu sufTa da pasuxs

asabuTeben.

dro: 8 wuTi; organizeba: individualuri an wyvilebSi.

saSinao davaleba _ maswavlebeli awerinebs cdis pirobas da

sTxovs Caataron dakvirveba rkinaze, sanTlis

Suqze daakvirdnen mis ferebs minis qilaSi. Caweron

Sedegi.

Page 149: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

149

Sefaseba: _ a) Sefasebis cxrilebi:

indikatorebi:

pirobis adekvaturad Sesruleba

dakvirvebis Sedegebis Cawera;

organizebuloba

resursebis ganawileba

TviTSefasebis kiTxvari:

moswavleebi avseben sqemas _ ra vicodi? ra viswavle?

Page 150: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

150

maTematika

III klasi

Tema: geometriuli figurebi (ferTa mozaika, Cven vqmniT

kompoziciuri naxazebis silamazes).

saxelmZRvanelo: maTematika _ n. gvilava; e. CiloCava, s. CxeiZe.

akademiuri miznebi:

o amoicnobs naxatze gamosaxul

geometriul figurebs;

o qmnis axal kompozicias;

o gamoTvlis mocemuli figurebis

gverdebis jams;

o gamoTvlis TiToeuli Fferis figure-

bis raodenobas (metoba-nakleboba).

enobrivi miznebi:

o asaxelebs suraTze gamosaxul figu-

rebs;

o aRwers ilustracias ferebisa da fi-

gurebis miTiTebiT da gamoxatavs sa-

kuTar damokidebulebas (momwons / ar

momwons, lamazia / ar aris lamazi);

Page 151: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

151

o leqsika da konstruqciebi: ferebiT,

figurebiT, wiTeli metia cisferze /

naklebia, _iT,... gverdi, sigrZe...

socialuri miznebi:

o SeuZlia Seafasos sxvisi da sakuTari

namuSevari;

o aRiaros sxvisi Rirseba;

o hqondes erTobis gancda;

o SeZlos resursebis ganawileba.

aqtivobebi:

aqtivoba 1: wyvilebi unda daukvirdnen saxelmZRvaneloSi

miTiTebul frangi mxatvris pol mondorianis

naxats da gascen pasuxi Semdeg kiTxvebs:

o ra aris gamosaxuli naxatze?

o ra figurebia?

o ramdeni kuTxe aqvs TiToeuls?

o riT hgavs es figurebi erTmaneTs?

o riT gansxvavdebian es figurebi erTma-

neTisgan?

dro: 5 wuTi;

resursi: wigni, gv. 26;

organizeba - muSaoba wyvilebSi.

Page 152: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

152

aqtivoba 2. _ moswavleebs isev vTxovT daukvirdnen naxats.

eZlevaT Sesavsebad cxrili, romelSic unda Caweron,

suraTze ferTa raodenoba, ferebis dasaxeleba.

wyvilebi asruleben Semdeg davalebas: asaxeleben figurebis

raodenobas ferebis mixedviT; akeTeben Canawers: cisferi

figurebis raodenoba metia Tu wiTlis?

ramdeniT naklebia Savi feris figura nacrisfer figuraze?

dro: 7 wuTi;

resursebi: saxelmZRvanelo gv. 26.;

organizeba _ muSaoba wyvilebSi.

aqtivoba 3. moswavleebs vurigebT sxvadasxva feris, zomis,

formis figurebs da vTxovT Seadginon msgavsi kompozicia.

dro: 10 wuTi;

resursi: feradi qaRaldebi (figurebi), TeTri furclebi,

webo;

organizeba: jgufuri.

aqtivoba 4. jgufebi cvlian erTmaneTis namuSevrebs da pa-

suxoben kiTxvebs (werilobiT):

o ramdeni figuraa furcelze?

o romeli ferebia gamoyenebuli?

o romeli feris figuraa meti da ramde-

niT?

(kiTxvebi Camowerilia dafaze)

Page 153: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

153

aqtivoba 5. jgufebi asruleben davalebas: zomaven mocemul

furcelze yvelaze didi da yvelaze patara oTxkuTxedebis

gverdebis sigrZes da iTvlian TiToeulis sigrZeTa jams.

jgufebi akeTeben prezentacias (TiTo jgufs TiTo wuTi).

dro: 7 wuTi;

resursebi: jgufebis namuSevrebi, furclebi, kalmebi;

organizeba: jgufuri.

aqtivoba 6. amoicnon daviT kakabaZis naxatSi msgavsi figu-

rebi da daiTvalon ramdeni figuraa aseTi.

dro: 3 wuTi;

resursi: saxelmZRvanelo gv. 26;

organizeba: muSaoba jgufebSi.

aqtivoba 7. vurigebT baraTebs, romlebzec wertilebiT mo-

niSnulia oTxkuTxedebi. vTxovT, SeaerTon wertilebi da

miaweron, ramdeni oTxkuTxedia moniSnul baraTze?

dro: 7 wuTi,

resursi: baraTebi, markerebi;

organizeba: individualuri.

Page 154: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

154

saSinao davaleba:

Seqmnan naxati sxva geometriuli figurebis gamoyenebiT

da miaweron, ramdeni figura gamoiyenes da ramdeni feri.

Sefaseba: Sefasebisa da TviTSefasebis cxrilebi:

Sefasdeba:

o pirobis adekvaturad gageba da

Sesruleba;

o angariSis unari (raodenobis dadgena _

gamoTvlis figurebis raodenobas

ferebis mixedviT, metoba-naklebobis

sworad gansazRvra);

o Seswavlili leqsikisa da frazebis

adekvaturi gamoyeneba.

o TanamSromlobis unari.

Page 155: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

155

III klasi

Tema: I gakveTili _ geometriuli figurebi; II gakveTili _

figuraTa klasifikacia

akademiuri miznebi:

akeTebs figuraTa klasifikacias ferebis, kuTxeebis

raodenobisa da formis mixedviT.

qmnis megobrisTvis saCuqars.

enobrivi miznebi:

asaxelebs ferebis Zireul da warmoqmnil saxelwodebebs.

asaxelebs sasurveli feris saxelwodebas (romelic Tavad

Seqmna saSinao davalebis dros).

aRwers sqemas da iwers daskvnebs.

leqsika: kuTxe, kuTxovani, mrgvali, naxevari, ... + feri.

gamoiyeneba konstruqcia: erTi samkuTxedi Sedgeba 2

samkuTxedisagan....

aqtivobebi

aqtivoba 1

dro _ 3 wuTi

organizeba _ jgufuri

resursi: sqema. moswavleTa

mier damzadebuli figurebi.

moswavleebs vanawilebT

jgufebSi. vurigebT daxazul

formebs da vTxovT, maT mier

damzadebuli figurebi

ferebis mixedviT

gadaanawilon Sesabamis

grafaSi. aqve vTxovT:

Page 156: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

156

daasaxelon ferebi,

romelic warmoadgines

grafaSi.

upasuxon: erTi feris

figurebi yvela erTnairi

formisaa?

aqtivoba 2

dro_ 3 wuTi

organizeba _ jgufuri

resursi: sqema, figurebi.

moswavleebs vavalebT

daaxarisxon figurebi maTTvis

darigebul formebSi

miTiTebuli moTxovnebis

mixedviT (figurebi, romelTac

aqvT kuTxeebi da figurebi,

romelTac ara aqvT kuTxeebi).

akeTeben daskvnas: rom

figurebi aris kuTxovani

da mrgvali.

aqtivoba 3

dro _ 5 wuTi

organizeba _ individualuri

vTxovT daukvirdnen figurebs

grafaSi.

kuTxovan figurebs

(romelTac aqvT kuTxe) da

daiTvalon, ramdeni kuTxe

aqvs TiToeul figuras.

Page 157: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

157

aqtivoba 4.

dro- 5 wuTi.

organizeba _ individualuri.

resursi _ sqema, rveuli.

maswavlebeli akravs figuraTa

klasifikaciis sqemas,

moswavleebi axasiaTeben da

daskvnas iweren rveulSi.

aqtivoba 5

dro – 7 wuTi

organizeba _ individualuri.

resursi: makrateli, figurebi.

vurigebT winaswar

damzadebul sxvadasxva

figuras. vTxovT gaWran

warmosaxul xazze.

ra miviReT?

naxevari wre. samkuTxedi.

oTxkuTxedi da samkuTxedebi....

aqtivoba 6

dro _ 15 wuTi

organizeba _ jgufuri

vTxovT miRebuli

figurebisagan Seqmnan

kompozicia (daawebon TeTr

furcelze) _ misaloci

baraTi.

aqtivoba 7

dro – 5 wuTi

resursi – xevsuruli winda

organizeba _ individualuri

Semomaqvs erovnuli samosi

(xevsuruli winda) da vTxovT,

CamoTvalon (Camoweron) masze

gamoxatuli figurebi.

saSinao davaleba: saxlSi daukvirdnen sxvadasxva nivTs da

Caiweron romeli figurebisagan Sedgeba.

Sefaseba: Sefasdeba:

o pirobis adekvaturad gageba da Sesruleba;

Page 158: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

158

o Seswavlili leqsikisa da frazebis adekvaturi

gamoyeneba.

o originaluroba da SemoqmedebiToba

o jgufuri muSaobis Cvevebi

Page 159: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

159

xelovneba

V klasi

Tema: xelovnebis ruka.

saxelmZRvanelo nana kunWulias, maia mexaSiSvilis, nino

miqaberiZis avtorobiT.

akademiuri miznebi: icis da asaxelebs qveynebis saxel-

wodebebs da qveynebis RirsSe-

saniSnav adgilebs.

enobrivi miznebi:

Sesaswavli cnebebi: safrangeTi, saberZneTi, egvipte, Cine-

Ti, avstralia, brazilia, amerikis SeerTebuli Statebi.

Senoba taZari, nageboba, qandakeba.

konstruqciebi: es Senoba mdebareobs saqarTveloSi.

socialuri miznebi: monawileoba, Tanadgomisa da

daxmarebis aRmoCena.

aqtivoba 1. maswavlebeli somxur enaze sTxovs bavSvebs

daasaxelon is qveynebi, romlebic ician da Tu ician, ra

RirSesaniSnaobebia im qveyanaSi. ra RirSesaniSnaobebia maT

sofelSi/qalaqSi?

dro: 5-7 wuTi

Page 160: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

160

aqtivoba 2. maswavlebeli yofs bavSvebs jgufebad (4

jgufi) da qarTul enaze aZlevs miTiTebebs: waikiTxeT

testi da dawereT, romel qveyanaSi aris es Senoba?

amisTvis gaqvT 10 wuTi (TiToeul jgufs unawilebs or-

or tests).

jgufebis muSaobis dros maswavlebeli akravs sqemas.

_ safrangeTi

_ (qarTulad)

_ saqarTvelo

_ (qarTulad)

_ saberZneTi

_ (qarTulad)

_ aSS

_ (qarTulad)

_ egvipte

_ (qarTulad)

_ brazilia

_ (qarTulad)

_ CineTi

_ (qarTulad)

_ indoeTi

_ (qarTulad)

prezentatori jer ambobs swor pasuxs, Semdeg gamodis

cxrilTan, poulobs qveynebis dasaxelebas somxur enaze,

Page 161: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

161

kiTxulobs qarTul dasaxelebas da Sesabamis grafaSi wers

swor pasuxs.

dro _ 15 wuTi; resursi: saxelmZRvanelo, sqema; or-

ganizeba: jgufuri muSaoba.

aqtivoba 3. maswavlebeli qarTul enaze acnobs davalebis pi-

robas (saWiroebis SemTxvevaSi, ganmartebebs vakeTebT maT

mSobliur enebze): swori pasuxis rigiTi nomeri SemoxazeT,

araswori pasuxis SemTxvevaSi gaasworeT da miuTiTeT swori

varianti (testic, aseve, qarTul enazea).

nimuSi: 1. 1) jvris taZari mdebareobs saqarTveloSi.

2) operis Teatri mdebareobs avstraliaSi.

a) piramidebi mdebareobs safrangeTSi.

b) Tavisuflebis qandakeba mdebareobs niu-iorkSi.

g) CineTis kedeli mdebareobs egvipteSi.

d) qristes qandakeba mdebareobs braziliaSi.

e) parTenonis taZari mdebareobs saqarTveloSi.

v) luvri mdebareobs avstraliaSi.

z) Taj_mahalis taZari mdebareobs indoeTSi.

wyvilebi kiTxuloben erTmaneTis pasuxebs da afaseben

(qarTulad: sworia/arasworia).

dro – 10 wuTi;

resursi _ winaswar dabeWdili testebi araswori

winadadebebiT. O

organizeba _ wyvilebSi.

Page 162: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

162

aqtivoba 4. maswavlebeli mSobliur enaze uxsnis

gansxvavebebs taZari- Senoba; nageboba - qandakeba.

maswavlebeli aZlevs sqemas, romlis mixedviTac unda

daajgufon RirsSesaniSnavi adgilebi.

taZari Senoba /

nageboba

qandakeba

jvari

Taj-mahali

parTenoni

luvri

operis Teatri

piramidebi

CineTis

kedeli

qristes qandakeba

Tavisuflebis

qandakeba

SeniSvna – es warwerebi qarTul enaze keTdeba.

keTdeba namuSevrebis prezentacia.

dro: 5 wuTi;

resursi: sqema;

organizeba: jgufuri muSaoba.

saSinao davaleba _ wignSi mocemuli rukis mixedviT ga-

daanawilon RirSesaniSnaobebi qveynebis mixedviT.

Sefaseba: prezentaciebis Sefaseba formaluri

dakvirvebiT da CaniSvniT. TanamSromloba dakvirvebiT da

CaniSvniT.

Page 163: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

163

V klasi

Tema: msoflios saocrebebi

saxelmZRvanelo r. metrevelis, b. kudavas avtorobiT ,,Cveni

samSoblos matiane.’’ gv. 64-65 (,,oqros xana’’)

akademiuri miznebi:

ganmartavs, ratom ewoda Tamaris mefobis dros ,,oqros

xana’’;

saubrobs Tamaris epoqaSi agebuli istoriuli Zeglebis

- varZiisa da yinwvisis Sesaxeb (rodis aigo? vin aago?..);

ilustraciebze dayrdnobiT aRwers am Zeglebs.

enobrivi miznebi:

kiTxulobs da igebs mcire zomis informacias oqros

xanis da am epoqis xuroTmoZRvruli Zeglebis Sesaxeb,

saubrobs am teqstze dayrdnobiT.

wers mcire zomis teqsts, iyenebs damokidebulebis

gamomxatvel sityvebs.

leqsika: oqros xana; gamoqvabuli, senaki, freska, gvirabi,

gamokveTes, aaSenes, gaiyvanes, daxates.

enobrivi konstruqciebi: rodis aSenda / aaSenes? rodis

gamokveTes? aSenda / aaSenes .... wels / ... saukuneSi.

Page 164: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

164

socialuri miznebi: SeZlebs aqtiur mosmenas, monawileobas,

TanamSromlobas.

aqtivobebi:

aqtivoba 1: minileqcia - ,,oqros xana da qarTuli saocreba’’.

maswavlebeli awvdis informacias mSobliur enaze, asaxelebs

kulturul miRwevebs. ilustraciebis meSveobiT

aTvalsaCinoebs arqiteqturul Zeglebs.

dro: 7 wuTi.

organizeba: muSaoba mTel klasTan.

resursebi: TvalsaCinoeba (suraTebi), saxelmZRvanelo.

aqtivoba 2: vakravT varZiisa da yinwvisis fotoebs warweriT,

vasaxelebT TiToeuls, Semdeg ki moswavleebis daxmarebiT

varCevT Sesaferis suraTebs, vasaxelebT da TiToeuli Zeglis

garSemo vakravT suraTebs: gamoqvabuli, senaki, freska,

gvirabi.

calke areulad aris gakruli sityvebi: gamokveTes,

aaSenes, gaiyvanes, daxates. vasaxelebT da TiToeul naxats

SevusabamebT Sesabamis leqsikur erTeuls vambobT: aaSenes,

amTavreben: taZari. vambobT: taZari, amTavreben: aaSenes.

aqtivoba III. klass vyofT sam jgufad. pirvel jgufs vaZlev

teqsts varZiaze, meores _ yinwvisze, mesames _ ,,oqros xanas’’

Page 165: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

165

da naxatebisa da Sesabamisi warwerebis daxmarebiT da

wakiTxulze dayrdnobiT daweron 3-4-winadadebiani teqsti da

warmoadginon.

saSinao davaleba: waikiTxon teqsti ,,oqros xana’’ da kiTxvebze

pasuxi gascen qarTulad. daweron, ra gaiges axali. gamoiyenon

sqema: ra vicodi / ra gavige.

Sefaseba:

Sefasdeba:

pirobis adekvaturad gageba da Sesruleba;

Seswavlili leqsikisa da frazebis

adekvaturi gamoyeneba.

originaluroba da SemoqmedebiToba

jgufuri muSaobis Cvevebi

Page 166: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

166

istoria

V klasi

(Cveni saqarTvelo)

Tema: sad mdebareobs da vis emezobleba saqarTvelo?

saxelmZRvanelo: Cveni saqarTvelo, logospresi, 2010 w.

akademiuri (sagnobrivi) mizani:

moswavleebi gansazRvraven saqarTvelosa da misi mezobeli

qveynebis mdebareobas. moswavleebi gaiazreben bunebrivi

zRudeebis mniSvnelobas qveynis sazRvris dadgenaSi.

enobrivi mizani: moswavle kiTxulobs da igebs mcire zomis

teqsts saqarTvelos Sesaxeb. asaxelebs mosazRvre qveynebis

saxelwodebebs qarTulad da axasiaTebs maT. Seiswavlis

mxareTa dasaxelebebsa da sxva leqsikas: sazRvari,

CrdiloeTiT mdebareobs, samxreTidan esazRvreba da sxva.

wers mcire zomis teqsts saqarTvelos Sesaxeb.

nacnobi cnebebi - ruka, mdebareoba, kontinenti, evropa,

azia, kavkasia, zRva, mijna, qedi, zRva, mTa, mdinare,

CrdiloeTi, samxreTi, dasavleTi, aRmosavleTi.

Sesaswavli cnebebi - zRude, sazRvari, teritoria, sabaJo,

xeoba, kldekari, mgzavri, tvirTi.

Page 167: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

167

resursebi - maswavlebeli - dafa, carci. msoflios da

saqarTvelos fizikuri rukebi. moswavleebi -

saxelmZRvanelo me-5 klasi (moswavlis wigni), rveuli,

kalmistari. saweri furclebi.

aqtivobebi:

aqtivoba 1

maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis Temasa da

mizans, wers dafaze sakvanZo sityvebs: saqarTvelo, mezobeli,

zRude, sazRvari.

maswavlebeli msoflios fizikur rukaze aCvenebs moswavleebs

evropisa da aziis kontinentebs. Semdeg gamoyofs kavkasiis

regions da bolos Semoxazavs saqarTvelos teritorias.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daakvirdnen

saxelmZRvaneloSi kavkasiis rukas (danarTi №8) da gascen

pasuxebi Semdeg kiTxvebs (sasurvelia qarTul enaze):

1. romeli oTxi qveyana aris saqarTvelos mezobeli? miuTiTe

horizontis mxareebi.

2. romel zRvaze aqvs gasasvleli saqarTvelos? miuTiTe

horizontis mxare.

swori pasuxi maswavleblisTvis:

1. saqarTvelos mezobeli qveynebia:

1.1 CrdiloeTiT - ruseTis federacia;

1.2 aRmosavleTiT - azerbaijani;

Page 168: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

168

1.3 samxreTiT - somxeTi da TurqeTi.

2. saqarTvelos dasavleTiT gasasvleli aqvs Sav zRvaze.

maswavlebeli garkveul dros aZlevs moswavleebs

mosafiqreblad. maswavlebeli sTxovs mopasuxes gamovides

dafasTan da pasuxis gacemisas aCvenos rukaze lixis qedi.

Tu moswavle srulad ver gascems SekiTxvas,

SesaZlebelia, maswavlebelma sxva moswavleebi daixmaros.

aqtivoba 1 fasdeba ganmsazRvreli SefasebiT - maswavlebeli

moswavless afasebs qulebiT.

xangrZlivoba: eTmoba 10 wuTi.

aqtivoba 2

maswavlebeli kvlav aCvenebs moswavleebs rukaze jer kavkasiis

regions da Semdeg kavkasiis mTavar qeds. is Seaxsenebs

moswavleebs, rom kavkasiis mTavari qedi gaWimulia

aRmosavleTidan dasavleTisken da yofs kavkasias or

nawilad: CrdiloeT da samxreT kavkasiad.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen rukas

TanmimdevrobiT gansazRvron, romel nawilSi mdebareobs:

• saqarTvelo?

• somxeTi?

• ruseTi?

• azerbaijani?

moswavleebi adgilidan pasuxoben.

Page 169: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

169

swori pasuxi maswavleblisTvis: saqarTvelo, somxeTi da

azerbaijani aris samxreT kavkasiaSi, xolo ruseTi moicavs

CrdiloeT kavkasias.

aqtivoba 2 fasdeba Semdegnairad: maswavlebeli akeTebs

komentarebs, iyenebs funqciur frazebs: yoCaR, metad daakvirdi

horizontis mxareebs, pasuxi ar aris srulyofili da a.S.

xangrZlivoba: eTmoba 5 wuTi

aqtivoba 3

maswavlebeli sTxovs moswavleebs daakvirdnen wyaro a-s,

sadac gamosaxulia saqarTvelos teritoriis konturi da

miTiTebulia saqarTvelos teritoriis farTobi. maswavlebeli

ganumartavs cnebas teritoria. mas mohyavs TvalsaCino

analogia skolis teritoriasTan da am gziT ganmartavs

sazRvris cnebas.

am ori cnebis gasaazreblad maswavlebeli sTxovs

moswavleebs, daasaxelon da aRweron sakuTari saxlis an

dasaxlebis sazRvrebi, maTi amosacnobi niSnebi.

moswavleebi adgilidan pasuxoben, xolo maswavlebeli

dafaze wers dasaxelebuli sazRvrebis saxeobebs.

moswavleebma am SekiTxvas SeiZleba sxvadasxvanairad upasuxon.

SesaZlebelia daxaton sakuTari kar-midamo da misi sazRvrebi.

mTavaria, maTi pasuxi iyos argumentirebuli.

aqtivoba 3 fasdeba Semdegnairad: maswavlebeli akeTebs

komentarebs: kargia, dasazustebelia da a. S.

xangrZlivoba: eTmoba 5 wuTi

Page 170: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

170

aqtivoba 4

maswavlebeli wina davalebis pasuxebidan, rac dafazea

dawerili, gamoyofs sazRvrebad dasaxelebul bunebriv

zRudeebs, magaliTad: ru, mdinare, mTa/goraki, tyis zoli, xevi

da a.S.

maswavlebeli ganumartavs moswavleebs, rom qveynebs

Soris sazRvrebic xSirad aris sxvadasxva saxis bunebrivi

zRudeebi, magaliTad: mdinare, tba, zRva, mTa, qedi,

uReltexili, kldekari da a.S.

sTxovs moswavleebs waikiTxon wyaro b da daakvirdnen

Sesabamis 1-el da me-2 fotosuraTebs.

Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, dawyvildnen,

jer moZebnon saxelmZRvaneloSi gakveTili ”xevi” da masSi

moTavsebul rukaze darialis xeoba. Semdeg daakvirdnen

saxelmZRvaneloSi saqarTvelos fizikur rukas (danarTi №1),

ipovon darialis xeobis Sesabamisi adgili da rukis meSveobiT

daadginon pasuxebi wyaro b -s qveS mocemuli davalebis a), b),

g) da d) kiTxvebze.

maswavlebeli davalebis Sesasruleblad aZlevs

moswavleebs 5-7 wuTs da Semdeg Tanmimdevrulad TiTo

kiTxvaze pasuxs aceminebs yvelaze adre momzadebul

wyvilebs.

aqtivoba 4 fasdeba Semdegnairad: maswavlebeli akeTebs

komentarebs da iyenebs funqciur frazebs: yoCaR, metad

daakvirdi horizontis mxareebs, pasuxi ar aris srulyofili

da a.S.

xangrZlivoba: - eTmoba 10 wuTi

Page 171: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

171

aqtivoba 5

maswavlebeli acnobs moswavleebs, rom saqarTvelos

sazRvris saerTo sigrZe TiTqmis 2000 kilometria da aqedan

yvelaze grZeli monakveTi - 800 kilometrze meti - esazRvreba

ruseTis federacias. imavdrulad maswavlebeli amas aCvenebs

saqarTvelos fizikur rukaze.

Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, rom

individualurad daakvirdnen saxelmZRvaneloSi saqarTvelosa

da kavkasiis fizikur rukebs (Sesabamisad №1 da №8

danarTebs), ipovon da Camoweron saqarTvelos bunebrivi

zRudeebi, romlebzec gadis saqarTvelos sazRvari. maT unda

miuTiTon is mezobeli qveyanac, romelTanc mdebareobs

aRniSnuli zRude.

moswavleebi samuSaos furclebze asruleben.

moswavleTa namuSevrebze aucileblad unda iyos dawerili

maTi gvari da saxeli.

maswavlebeli krebs nawerebs da asworebs gakveTilis

Semdeg. xolo saSinao davalebad aZlevs Semdeg samuSaos:

waikiTxon wyaro b da saqarTvelos fizikuri rukis (danarTi

№1) gansazRvron da Camoweron is adgilebi, sadac maTi azriT

unda iyos sabaJoebi.

aqtivoba 5 fasdeba ganmsazRvreli SefasebiT.

xangrZlivoba: eTmoba 10 wuTi

Page 172: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

172

VI klasi

(Zveli msoflio istoria)

Tema - istoriuli (arqeologiuri) periodizacia

akademiuri (sagnobrivi) miznebi: moswavleebi Seiswavlian

istoriuli periodizaciis aRmniSvnel terminebs

(paleoliTi, mezoliTi, neoliTi, eneoliTi,

brinjaos xana, rkinis xana), TiToeuli periodis

dasawyissa da dasasruls.

enobrivi miznebi: Seiswavlian saerTaSoriso terminebis

qarTul Sesatyvisebs (paleoliTi = Zveli qvis

xana, mezoliTi = Sua qvis xana, neoliTi = axali

qvis xana, eneoliTi = spilenZ-qvis xana, anu

spilenZis xana). daadgenen mimarTebas:

aTaswleuli = 1000 weli, aswleuli = 100 weli.

Sesaswavli leqsika: dro, periodi, Zveli, Sua, axali, qva,

spilenZi, brinjao, rkina, saukune, aswleuli,

aTaswleuli.

funqciuri frazebi: iyofa, iwyeba, mTavrdeba, CamoTvaleT /

CamovTvaloT...

socialuri miznebi: aqtiuri mosmena.

Page 173: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

173

aqtivobebi:

aqtivoba 1. maswavlebeli dafaze / formatze asaxavs

terminebis saerTo da gansxvavebul nawilebs.

,,Zveli’’ = pale

,,Sua’’ = mezo liTi = ,,qva ‘’

,,axali’’ = neo

,,spilenZi’’ = eneo

imis Sesamowmeblad, daimaxsovres Tu ara axali terminebi,

maswavlebeli ambobs qarTul sityvebs (Zveli, Sua, axali,

spilenZi + qva), moswavleebi daWril muyaoze dawerili

Sesabamisi laTinuri sityvebiT (pale, mezo, neo, eneo + liTi)

adgenen periodebis saxelwodebebs.

dro _ 10 wuTi,

organizeba _ muSaoba mTel jgufTan,

resursebi: muyao laTinuri sityvebiT.

aqtivoba 2. maswavlebeli jgufebs sTavazobs cxrils,

romelSic unda Caweron TiToeuli periodis

gaswvriv dasawyisi da misi xangrZlivoba, e.w.

qronologiuri CarCo.

mag: paleoliTi _ adamianis gaCenidan 12 aTaswleuli (12.000)..

Page 174: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

174

dro – 10 wuTi,

organizeba _ jgufuri,

resursi _ cxrilis qseroaslebi.

aqtivoba 3. moswavleebi individualurad kiTxuloben masalas

saxelmZRvanelodan periodebis Sesaxeb.

dro _ 10 wT., organizeba _ individualuri, resursi _

saxelmZRvanelo.

aqtivoba 4. maswavlebeli jgufebSi arigebs cxrilebs.

TiToeuli jgufi avsebs monacemebs qarTulad

erTi periodisaTvis. Semdeg xdeba TiToeuli

jgufis mier am masalis warmodgena.

periodi dro (TariRi) ra mniSvnelovani

movlena ukavSirdeba

am dros

dro _ 15 wuTi;

organizeba _ jgufuri;

resursebi: saxelmZRvanelo, cxrilebi.

saSinao davaleba:

1. gakveTilze Seswavlili sityvebis, terminebisa da

frazebis gamoyenebiT Seadginon periodizaciis amsaxveli

Sedgenili sruli cxrili qarTul enaze.

Page 175: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

175

2. moamzadon qarTulad prezentacia TiToeuli periodis

Sesaxeb.

Sefaseba:

Sefasdeba:

Seswavlili terminebisa da frazebis

adekvaturi gamoyeneba;

informaciis klasificireba;

jgufuri muSaobis Cvevebi;

prezentaciis unari.

Page 176: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

176

VI klasi

(Cveni saqarTvelo)

Tema: stumarmaspinZloba.

saxelmZRvanelo: Cveni saqarTvelo, logospresi, 2010w.

sagnobrivi standartis Sesabamisi Sedegebi:

o moswavle iyenebs da qmnis informaciis

gadmocemis sxvadasxva saSualebebs (cxrili,

grafiki, foto, sqema, Canaxati);

o moswavle adarebs sxvadasxva sazogadoebebs

maTTvis damaxasiaTebeli niSan-Tvisebebisa da

wesebis mixedviT;

o axasiaTebs saqarTvelos mosaxleobis

kulturaTa msgavseba-gansxvavebebis

gamovlinebebs da ganixilavs Sesabamis

mizezebs.

sagnobrivi miznebi:

moswavle ecnoba stumarmaspinZlobis tradiciebs

saqarTvelos ramdenime kuTxeSi, afxazeTis magaliTze.

moswavle adarebs sakuTar mSobliur kuTxeSi arsebul

stumarmaspinZlobis tradicias saqarTvelos sxva

kuTxeebisas.

Page 177: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

177

moswavle informaciis gadmocemis sxvadasxva saSualebis

gamoyenebiT warmoadgens stumarmaspinZlobis tradicias

mSobliur kuTxeSi.

sagnobrivi mizani: moswavleebi gaecnobian stumarmaspinZlobis

tradicias afxazeTSi da saqarTvelos sxva ramdenime kuTxeSi.

Seadareben sakuTari mSobliuri kuTxis tradicias da

Sedarebis safuZvelze ipovian msgavsebebs.

enobrivi mizani: moswavle Seiswavlis saqarTvelos kuTxeebis

qarTul saxelwodebebs, stumris dasaxvedrad gamosayenebel

qarTul frazebs, ganwyobis gamomxatvel sityvebsa da

zedsarTav saxelebs; SeZlebs qarTulad isaubros

stumarTmoyvareobis tradiciis Sesaxeb da Seadarebs sakuTar

erovnulsa da qarTul tradiciebs.

nacnobi cnebebi - saxli, ojaxi, sufra, wesi,

stumari,saqarTvelos kuTxeebis saxelebi.

Sesaswavli cnebebi - maspinZeli, WiSkari, ”stumari RvTisaa”,

pativiscema, uxucesi, saCuqari.

dro - 45 wuTi

resursebi - maswavlebeli - dafa, carci. saqarTvelos

ruka. moswavleebi - saxelmZRvanelo (moswavlis wigni),

rveuli, kalmistari. saweri furclebi.

Page 178: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

178

aqtivobebi

aqtivoba 1:

maswavlebeli moswavleebs acnobs gakveTilis Temasa da

mizans, wers dafaze sakvanZo sityvebs: ”stumari RvTisaa”.

maswavlebeli uxsnis moswavleebs, rom saqarTvelo

stumarmaspinZlobiT ganTqmuli qveyanaa. igi eubneba qarTul

enaSi arsebul gamoTqmas, romelic dafazea dawerili da

igives umeorebs mSobliur enaze, an moyavs imave Sinaarsis

moswavleebis mSobliur enaSi damkvidrebuli gamoTqma.

gonebrivi ieriSis meSveobiT moswavleebisgan Seityobs da

dafaze Camowers, Tu ras niSnavs, raSi vlindeba maTTvis es

gamoTqma.

amis Semdeg igi uxsnis stumarmaspinZlobis

saqarTvelosaTvis damaxasiaTebel ZiriTad niSnebs:

o gulTbili miReba da ganwyoba

o pativiscemis gamoxatva

o guluxvoba

o erTnairi pativiscema sruliad ucxo da nacnobi

adamianebisadmi

maswavlebels mohyavs pativiscemis gamoxatvis niSnebi

svaneTsa da xevSi, aseve Tanaswori guluxvobis gamoxatuleba

samegrelosa da aWaraSi.

imavdroulad, maswavlebeli saqarTvelos rukaze aCvenebs

moswavleebs Sesabamis kuTxeebs.

Page 179: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

179

bolos maswavlebeli sTxovs moswavleebs, daasaxelon

stumrisadmi pativiscemis gamoxatvis niSnebi, rac maT unaxavT

sakuTar ojaxSi an dasaxlebaSi?

ramdenime moswavlis Tvisobrivad gansxvavebul pasuxs igi

wers dafaze.

aqtivoba 1 fasdeba ganmaviTarebeli komentarebiT.

dro: eTmoba 10 wuTi

aqtivoba 2

maswavlebeli sTxovs moswavleebs individualurad

waikiTxon saxelmZRvaneloSi afxazeTSi stumarmaspinZlobis

aRmweri teqsti.

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, waikiTxon cnoba 2

da pasuxi gascen iqve mocemul kiTxvas.

swori pasuxi maswavleblisTvis: b).

Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gaixsenon wina

aqtivobis dros wakiTxuli teqsti da moifiqron argumenti

Semdeg sakiTxze:

• rogor fiqrobT, ratom iyo gaTvaliswinebuli stumris

wili ojaxuri sadilis an vaxSmis dros?

moswavleebma am SekiTxvas SeiZleba sxvadasxvanairad

upasuxon. mTavaria maTi pasuxi iyos argumentirebuli.

Semdeg maswavlebeli sTxovs moswavleebs

saxelmZRvaneloSi mocemul Semajamebeli 1, 2 da 3 davalebis

Sesrulebas.

swori pasuxi maswavleblisTvis:

sav. 1 g). sav. 2 b).

Page 180: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

180

aqtivoba 2 fasdeba ganmsazRvreli SefasebiT.

dro: eTmoba 10 wuTi

aqtivoba 3

maswavlebeli sTxovs moswavleebs wakiTxuli teqstidan

(afxazeTis Sesaxeb) amoiweron iseTi niSan-Tvisebebi, rac maTi

azriT, zustad imeorebs maT saojaxo tradicias.

Semdeg maswavlebeli aerTianebs moswavleebs mcire

jgufebSi (4-5 moswavle) da sTxovs sakuTari individualuri

daskvnebis erToblivi Sejerebis safuZvelze Camoayalibon

mSobliuri mxarisa da afxazuri tradiciis msgavsebebi.

moswavleebi jgufebidan gamoyofen TiTo moswavles,

romlebic warmoadgenen namuSevars da daskvnebs Camoweren

dafaze.

maswavlebeli ajamebs moswavleTa dakvirvebebs. im

SemTxvevaSi, Tu bavSvebs gamorCaT romelime niSandoblivi

msgavsi tradicia, maswavlebeli Seaxsenebs. amis safuZvelze

akeTebs daskvnas, rom saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi

SesaZloa odnav gansxvavdeba stumarmaspinZlobis

gamoxatuleba, magram qveyanaSi am tradicias ZiriTadad

msagvsi, erTnairi safuZvlebi aqvs.

aqtivoba 3 - s fasdeba Semdegnairad: maswavlebeli

akeTebs komentarebs: kargia, dasazustebelia da a. S.

dro: eTmoba 20 wuTi

Page 181: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

181

aqtivoba 4

maswavlebeli saSinao davalebad aZlevs Semdeg samuSaos:

werilobiT aRweron mSobliur kuTxeSi, dasaxlebaSi an

ojaxSi arsebuli stumarspinZlobis tradicia, risTvisac

jobs ojaxis wevrebs an sxva ufrosebs gamokiTxon amis

Sesaxeb.

Page 182: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

182

danarTi

rekomendebuli funqciuri frazebi sxvadasxva

sagnis maswavleblebisTvis

1. misalmeba da socialuri kontaqti

_ dila mSvidobisa!

_ gamajobaT! rogor brZandebiT?

_ gamarjobaT, bavSvebo! dasxediT!

_ gamajobaT! daviwyoT muSaoba!

_ mogesalmebiT! daikaveT Tqveni adgilebi!

2. moswavlis gamokiTxva, misi gamoZaxebis gziT

_ ... (moswavlis saxeli), modi, geTayva, mogviyevi ... !

_ ... (moswavlis saxeli), gTxov, gamodi dafasTan!

_ ... (moswavlis saxeli), SegiZlia ganmarto / Camoayalibo / daa-

saxelo / dawero / gvaCveno ... ?

_ ... (moswavlis saxeli), gTxov, ganmarte / Camoayalibe / daasax-

ele / CamoTvale / dawere / gvaCvene ... !

3. movaleobebis gadanawileba

_ msurvelebi xom ar arian?

_ mWirdeba damxmare, romelic... .

_ romel Tqvengans surs?

_ aris vinme, vinc mzad iqneboda... ?

_ Tu arc erTs ar surs, maSin gTxov Sen, ... (moswavlis saxeli),

moitane / gaarkvie... !

_ me gavanawileb movaleobebs.

Page 183: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

183

_ kargi, ... (moswavlis saxeli), gTxov moitane...! xolo Sen, ...

(moswavlis saxeli), unda gawmindo dafa!

_ Semdeg kviraSi ... (moswavlis saxeli) da ... (moswavlis saxeli)

Seasruleben Semdeg movaleobebs: ...

_ Semdeg kviraSi morigeebi iqnebian ... (moswavlis saxeli) da ...

(moswavlis saxeli).

_ ... (moswavlis saxeli), gTxov, daarige furclebi / gawminde da-

fa / moitane wignebi / daalage klasi / gaaRe fanjara!

_ ... (moswavlis saxeli), Sen iqnebi TamaSis wamyvani / xelmZRva-

neli!

4. gancxadebebi

_ dRes viwyeb axal Temas ... -is Sesaxeb.

_ gakveTilis bolos Catardeba testi / Tavisufal Temaze ... .

_ axla gagacnobT sakontrolo samuSaos Sedegebs.

_ Semdeg gakveTilze muzeumSi mivdivarT eqskursiaze.

_ xval mokle gakveTili iqneba, radganac skolaSi Tojinebis

Teatris speqtakli / sportuli Sejibri / maswavlebelTa kreba

tardeba.

_ momaval kviraSi / Semdeg gakveTilze sakontrolo weraa.

_ paraskevs, 18 saaTze mSobelTa krebaa.

_ yuradReba! gakveTilebis cxrili Seicvala!

_ am gakveTilis Semdeg ... .

5. saSinao davalebebis akreba

_ gadaSaleT Tqveni rveulebi.

_ saSinao davaleba yvelam ukve dawera / Seasrula / gaakeTa /

gaigo / SeZlo dasruleba.

Page 184: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

184

6. wina gakveTilis Temis gameoreba

_ gasul / wina gakveTilze Cven vsaubrobdiT / davwereT ... .

_ gavimeoroT mTavari cnebebi!

_ gaixseneT cnebebi, romelic ganvixileT ... !

_ ra darCa TqvenTvis gaugebari wina gakveTilze axsnili

masalidan?

_ gavixsenoT ramdenime faqti / TariRi / cneba / wesi / mizezebi /

warmoqnis mizezebi!

_ daasaxeleT wina gakveTilze naswavli terminebi!

_ CamoayalibeT ...!

_ gadaSaleT wignebi da gaimeoreT ...!

7. axali Temis wardgena

_ am kviraSi ganvagrZob saubars ...-is Sesaxeb.

_ dRes gavecnobiT ... .

_ daviwyoT ... Temis ganxilva / Seswavla.

_ dRes SevavsebT ... -is Sesaxeb Semajamebel cxrils.

_ aseTi problemis gadawyvetas SevecdebiT: ... .

_ Tqven ras fiqrobT, ra aris ... ?

_ dRes wina gakveTilze dawyebul Temis ... Sesaxeb gavagrZelebT

musaobas / saubars.

8. Temis, konkretuli detalebis ganmarteba:

8.1. SekiTxvebi

Txovna, gamoTqvan azri:

_ ras fiqrob am sakiTxze / Temaze / mosazrebaze?

_ ra azri / warmodgena gaqvs am sakiTxze?

_ ras fiqrob ...-ze?

Page 185: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

185

_ eTanxmebi am mosazrebas / gamonaTqvams?

_ safuZvlianad geCveneba es Tu ara?

_ Sen ra mosazreba gaqvs?

_ eTanxmebi amas?

_ Sen rogor geCveneba?

SekiTxvebi faqtebis Sesaxeb:

_ romelia udidesi ... ?

_ ra aris umTavresi ... ?

_ rodis daiwyo / dasrulda ... ?

_ sad mdebareobs ... ?

_ ra simaRlisaa... ?

_ romel jgufs miekuTvneba ... ?

_ sad gaemgzavra ... ?

_ ramden xans iarseba ... ?

_ ra iyo ... ?

Txovna, ganmarton:

_ es rogor xdeba?

_ Seni sityvebiT agvixseni!

_ ra aris am moqmedebis mizezebi / Sedegebi?

_ risTvis iqneboda es sasargeblo ... ?

_ ratom moxda ... ?

_ rogor gaxda ... ?

Txovna, daamtkicon:

_ SegiZlia ganmarto amwuTas naTqvami?

_ SegiZlia daamtkico Seni mosazreba / gamonaTqvami?

_ SegiZlia raime dokumentis / avtoritetuli avtoris citireba?

_ es mosazreba safuZvlianad geCveneba?

ras fiqroben danarCenebi?

Page 186: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

186

daskvnis gakeTebis Txovna

_ gTxov, miTxari ra aris am TavSi / naSromSi ZiriTadi /

mniSvnelovani?

_ ra iyo am Tavis / naSromis mTavari azri?

_ gTxov, am Tavis / naSromis / Temis Sesaxeb Sesaxeb mokle

Sinaarsi dawere!

_ rogor ggonia, ra iyo umniSvnelovanesi TariRebi / movlenebi /

adgilebi am ... ?

8.2. plakatebis da sxva vizualuri masalis

gamoyeneba

_ plakatze gamosaxulia / naCvenebia ... .

_ dRevandel gakveTilze gamoviyenebT plakats / sqemas / films,

raTa vnaxoT ... .

_ ras adasturebs es eqsperimenti / es savarjiSoebi...?

_ wignSi mocemuli naxatebi / gamosaxulebebi / cxrilebi

gvaZlevs informacias ... .

_ rukaze / wignSi / cxrilSi / koleqciaSi / cxrilSi SegiZliaT

ixiloT ... .

_ ra saintereso faqtebi / movlenebi naxeT am ... ?

8.3. terminologia

_ gavimeoroT aTvisebuli terminebi!

_ amoiwere terminebi teqstidan! ganmarte isini!

_ ipove teqstSi terminis aseTi ganmarteba: ... !

_ es sityva ... TargmanSi niSnavs ... .

_ es termini rveulSi CaviniSnoT!

Page 187: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

187

8.4. mniSvnelobis, Targmanis Sesaxeb SekiTxvebi

_ ra aris am sityvis mniSvneloba / cnebis definicia?

_ es cneba Seni sityvebiT ganmarte!

_ rogor iTargmneba es ... enaze?

_ rogor iTqmis es ... enaze?

8.5. kiTxva

_ waikiTxe teqsti wignis ... gverdze!

_ ra aris teqstis mTavari azri / dedaazri?

_ waikiTxe teqsti da dawere gegma / mokle Sinaarsi!

_ ipove teqstSi aseT kiTxvebze pasuxebi: ... !

8.6. Temebis dakavSireba axali Temis axsnis dros

movlenebis Tanmimdevroba

_ pirvel rigSi, ... , Semdeg ... .

_ daviwyoT imiT, rom ... .

_ upirveles yovlisa ... .

_ Tavidan ... .

_ daaxloebiT 2000 wels ... .

_ maSin ... da Semdeg ... .

_ ese igi ... amis Sedegad ... .

_ am drois ganmavlobaSi ... .

_ da bolos ... .

_ dasasrul ... .

movlenebis mniSvneloba:

_ yvelaze mniSvnelovani, rac unda gavigoT, aris ... .

_ mTavari problema is iyo, rom ... .

_ kidev ufro mniSvnelovani is iyo, rom ... .

_ gasaocari is iyo, rom ... .

Page 188: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

188

azris gamoTqma:

_ Cemi azriT, ... .

_ me vfiqrob, rom ... .

_ me mimaCnia, rom ... .

_ me vityodi, rom ... .

_ SesaZlebelia, ise iyos, rom ... ?

_ SesaZlebelia, rom ... .

_ me maqvs eWvi, rom ... .

_ me vgrZnob, rom ... .

_ veWvob, rom ... .

_ oficialuri azri aris - ... .

SeTavazeba:

_ me maqvs SemoTavazeba ... .

_ SegviZlia ... .

_ iqneb SegviZlia ... ?

_ erTi xerxi, romlis daxmarebiTac SegviZlia situaciis gaum-

jobeseba, aris ... .

_ ar SegviZlia ... ?

_ iqneb mogvesinja ... .

_ Tqvens adgilze me movsinjavdi ... .

_ adre Cven yovelTvis ... .

_ tradiciuli midgoma aseTia: ... .

_ ase moviqceT: ... .

_ xom ar ajobebda, rom ... ?

raime TemaSi CaRrmaveba:

_ aqve ... .

_ kidev ... .

_ kidev ufro ... .

Page 189: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

189

_ aq gviCndeba SekiTxva ... .

_ Tumca, ZiriTadi azri isaa, rom ... .

_ am faqtma SeiZleba aseT sakiTxze dagva-

fiqros: ... .

_ mindoda Tqveni yuradReba kidev erTi aspeqtisTvis /

garemoebisTvis / faqtisTvis / sakiTxisTvis mimeqcia.

_ ara mxolod es, aramed aseT ... .

_ garda imisa, rom ... .

_ aqve davZendi, rom ... .

mizezebis ganmarteba:

_ es im mizezebis gamo moxda: ... .

_ amitomac ... .

_ am mizeziT ... .

_ imasTan dakavSirebiT ... .

_ amis gamo ... .

_ ase ... .

_ amis Sedegad ... .

_ Sesabamisad ... .

_ amgvarad ... .

_ es aris imis mizezi, rom ... .

winaswar gansazRvruli situaciebi, winapirobebi:

Tu ase moxdeba, maSin ... .

roca ase xdeba, Cveulebriv ... .

rogorc ki es moxdeba, SegviZlia davelodoT ... .

Tu rodesme aseTi situaciis mowmeni gaxdebiT, yuradRebiT daak-

virdiT, rom ... .

nu eliT, rom ... , sanam, upirveles yovlisa, ar iqneba ... .

Page 190: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

190

analizi:

es aris ...-is magaliTi.

es adasturebs, rom ... .

es gavfiqrebinebs, rom ... .

es SeiZleba niSnavdes, rom ... .

es SeiZleba iyos ... SemTxveva. es amtkicebs, rom ... .

amis interpretireba SeiZleba, rogorc ... .

moswavlis naTqvamis gameoreba:

_ axla Sen ambob, rom ... .

_ sxva sityvebiT vityodi, ... .

_ Tu sworad gagige, gindoda geTqva, rom ... .

_ Seni naTqvamis gameorebiT ... .

_ Sen migaCnia, rom ... .

wina naTqvamSi Sesworebebis Setana:

_ amiT mindoda meTqva, rom ... .

_ amis safuZvelze vfiqrob, rom ... .

_ vcdilob giTxraT, rom ... .

_ imaves vityvi sxva sityvebiT: ... .

roca mimzidvelad gamoiyureba:

_ gamoiyureba ise, TiTqos ... , magram sinamdvileSi ... .

_ erTi SexedviT SesaZloa ase mogeCvenebaT ... , magram, faqtobri-

vad ... .

upiratesoba:

_ me mirCevnia, rom ... .

_ me ufro momwons, roca Tqven ... .

Page 191: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

191

eWvis gamoTqma:

_ eg SesaZlebelia, magram ... .

_ eg simarTlea, magram Tu dafiqrebulxar, rom ... .

_ geTanxmebi, magram gaiTvaliswine, rom ... .

_ eg kargi azria, erTaderTi ... .

_ ki, oRond gaxsovdes, rom ... .

_ eg SesaZlebelia, magram Tu gaiTvaliswine is faqti, rom ... .

sakiTxis sxva aspeqtze yuradRebis gadatana:

_ SesaZlebelia, magram ... .

_ ar dagaviwydes, rom ... .

_ rasac Sen ambob, marTalia, Tumca ... .

_ me mainc mgonia, rom ... .

ganmartebis Txovna:

_ SegiZlia ganmarto, rogor ... ?

_ gTxov gangvimarte Seni pasuxi / azri!

_ SegiZlia ganmarto, ratom airCie es pasuxi?

_ gTxov, gaSale Seni pasuxi!

_ es imas niSnavs, Sen fiqrob, rom ... ?

ganzogadeba:

_ saerTod ... .

_ zogadad Tu ganvixileT ... .

_ zogadad saubrisas ... .

_ Cveulebriv ... .

_ rogorc yovelTvis ... .

_ tipobrivia is, rom ... .

Page 192: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

192

8.9. codnis Semowmeba da gasameorebeli kiTxvebi

_ yvelaferi gaigeT?

_ SekiTxvebi xom ar gaqvT?

_ ... wakiTxvis / mosmenis / yurebis Semdeg gaugebari xom ar aris

rame?

_ ras niSnavs es termini / cneba / warmodgena?

_ gTxovT, Tqveni sityvebiT gadmosceT!

_ am TavSi / naSromSi / TemaSi romelia sami mTavari nawili?

_ ra iyo amis naklovaneba / gamomwvevi mizezebi / safuZveli?

_ rogori Sedegebi gamoiwvia arCevnebma / skandalma / gamoyofam /

gaerTianebam?

_ rogori gamoxmaureba / Sedegebi mohyva am movlenebs?

9. miTiTebebi samuSaos organizebis Sesaxeb

jgufuri samuSao

_ dRes Cven jgufebSi / wyvilebSi vmuSaobT!

_ daiyaviT patara jgufebad 3-dan 5-mde adamiani jgufSi!

_ danarCens wyvilebSi muSaobiT SevasrulebT!

_ davaleba jgufSi waikiTxeT!

_ dawereT ... , ris Sesaxebac SeTanxmdiT!

_ dainawileT movaleobebi jgufSi!

_ 15 wuTis Semdeg unda moyveT Tqveni samuSaos / miRwevebis Se-

saxeb.

_ jgufidan erTi adamiani gamoyaviT / airCieT jgufSi erTi ada-

miani, romelic Tqvens azrs gagvacnobs da erTi - romelic infor-

macias Caiwers!

Page 193: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

193

miTiTebebi jgufSi diskusiis dros

_ pirvel rigSi, daiyaviT jgufebad!

_ pirvel jgufs eqneba Tema ... , meore jgufs eqneba ... da mesame

jgufs eqneba ... .

_ airCieT erTi, vinc ilaparakebs da erTi adamiani, vinc yvela-

fers Caiwers!

_ TiToeulma moswavlem unda moamzados moTxroba Tavisi idee-

bis / faqtebis da maTi CarTviT / maT gaacnos danarCenebi.

_ gTxov, Cvenc gagvacani Seni azri!

_ Sen ra azris xar?

_ Sen rogor fiqrob?

_ mogviyevi!

_ Seadare Seni mosazreba jgufis mosazrebas!

_ isaubre da sakiTxi ganixile Seni jgufis wevrebTan!

_ daasabuTe Seni mosazreba magaliTebis / konkretuli faqtebis

daxmarebiT!

_ roca Tqvens jgufebSi yvelani mzad iqnebiT, mogviyveT, Tu ra

gaakeTeT, Cven yuradRebiT mogismenT.

_ Seni referati / aRmoCena yvelas gagvacani!

_ daakonkrete Seni ideebi!

_ sxvebsac SesTavaze azri gamoTqvan da SekiTxvebi dasvan!

TamaSebi rolebis ganawilebiT

_ dRe rolebSi TamaSi monawileobas miiReben ... .

_ gTxovT, gadiT da derefanSi daicadeT!

_ rolebis CamonaTvali waikiTxeT!

_ TamaSi wamyvani iqneba ... .

_ airCieT da gainawileT rolebi Tqvens jgufSi!

_ mayureblebo, daaxasiaTeT msaxiobebi!

Page 194: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

194

individualuri davalebebi

_ amjerad individualurad vmuSaobT!

_ yuradRebiT waikiTxe davaleba!

_ damoukideblad Seavse / Seasrule ... !

_ ipove ... / Seadare ... / daadgine ... / daaskveni ... / gvanaxe ... /

daamtkice, rom ... / ipove ... / Camoayalibe ... / daajgufe ... / aRniSne ...

/ moniSne ... / gamoikvlie ... / demonstrireba gaakeTe ... / aRwere ... !

_ Sens gankargulebaSi 10 wuTia.

_ SeTxze ambavi am sityvebis gamoyenebiT!

_ waSale zedmeti sityvebi!

_ gamoiyene cxrili / ruka / atlasi / sayrdeni sityvebi!

_ ipove / moZebne saxelmZRvaneloSi / ... gverdze / rukaze ... !

_ daajgufe ... warmoSobis / zomis / simaRlis / mniSvnelovnebis

mixedviT!

_ Seadare sididis / farTis mixedviT!

_ mocemuli gegmis mixedviT aRwere ... !

_ Seadgine ... sqema!

_ gaarkvie ... wyoba / funqciebi!

sakontrolo samuSaoebi da gamocdebi

_ airCieT / moniSneT swori pasuxi!

_ gadaxazeT araswori debuleba / sityvebi!

_ teqstis wakiTxvis Semdeg upasuxeT kiTxvebs da SeavseT

tabula!

_ wereT fanqriT / pastiT!

_ am davalebis Sesrulebis dros ar SeiZleba koreqtoris /

leqsikonis / saxelmZRvanelos gamoyeneba.

_ moifiqreT da uwodeT gamosaxulebas saxeli!

_ ganmarteT am sityvaTa mniSvneloba!

Page 195: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

195

saSinao davalebebi

_ gadaSaleT dRiurebi da CaiwereT ... !

_ Semdegi kviris ganmavlobaSi dawereT Tema ... Sesaxeb!

_ dawereT moTxrobis / statiis / Tavis gegma!

_ gaxazeT mTavari!

_ saxlSi unda iswavloT ... Tavis mexuTedan meSvide gverdamde.

10. aTvisebuli Temis mokle Sinaarsi

_ dRes Tqven gaigeT ... .

_ dRevandeli Temis umTavresi nawili iyo ... .

_ axla Tamamad SegviZlia ganvacxadoT, rom ... .

_ warmodgena SeviqmeniT ... Sesaxeb.

_ mokled rom vTqvaT, ... .

_ yovelive naTqvamis gaTvaliswinebiT, ... .

_ adre naswavlis gameorebis Sedegad, ... .

11. klasis gakontroleba

_ gTxovT yuradRebas!

_ nu laparakobT!

_ imuSaveT damoukideblad!

_ gTxovT, nu xmaurobT!

_ wynarad isxediT!

_ imuSaveT odnav Cumad!

_ iyaviT yuradRebiT!

_ usafrTxoebis wesebi daicaviT!

_ nu uSli sxvebs!

12. Sefaseba

_ gmadlobT samuSaosTvis!

_ Zalian kargi namuSevaria.

_ dRes kargi Sedegebi gvqonda!

Page 196: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

196

_ es Sen / Tqven Zalian kargad / kargad gamogivida / gamogividaT!

_ mSvenieria! brwyinvalea! sakmaod kargia!

_ brwyinvale naSromia!

_ mSvenieri azria!

_ kargi pasuxia!

_ Tqveni naSromebi Sinaarsiani da sainteresoa.

_ yvelaferi SevZeliT, rac gvqonda dagegmili.

_ dRes Tqven kargad imuSaveT!

_ ratom ar aris yvela piroba Sesrulebuli?

_ rogor moxda, rom ar aris ... ?

_ Tqven zedapirulad imuSaveT.

_ ratom ar gadaamowmeT faqtebi?

_ es saerTod ar Seexeba am Temas.

_ ase Tu imuSaveT, Sors ver wavalT.

_ am naSroms azri saerTod ar aqvs.

_ darwmunebuli var ukeT SegeZlo.

_ SemdgomSi meti yuradReba miaqcie ... .

_ Sengan ukeTes / ufro moculobiT pasuxs velodi.

_ unda Seecado da kidev ukeTesi gamova.

_ ise, ara uSavs, magram dagaviwyda dagewera / gagexaza /

gamogeTvala / dagemtkica ... .

13. dasasruli

_ raime SekiTxvebi xom ar gaqvT?

_ yvelaferi gasagebia?

_ Semdeg gakveTilze gavagrZelebT.

_ momeciT dRiurebi, niSnebs CagiwerT!

_ Semdeg gakveTilze moitaneT ... .

_ yvelaze kargi Sedegebi dRes ... hqondaT.

_ gaxsovdeT, rom xval unda wamoiRoT ... !

_ ar dagaviwydeT, rom xval gakveTili 09:45 -ze daiwyeba!

Page 197: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

197

14. damSvidobeba

_ momaval Sexvedramde!

_ SevxvdebiT Semdeg gakveTilze!

_ warmatebiT!

_ gmadlobT, dReisTvis sul es aris.

_ Tavisuflebi xarT.

_ gmadlobT yuradRebisTvis.

_ kargad iyaviT, Semdeg Sexvedramde!

Page 198: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

198

gamoyenebuli literatura:

zurab baRaSvili, marika oZeli, komunikaciuri kompetenciis ganvi-Tareba (2006).

kolin beikeri, bilingvizmisa da bilingvuri ganaTlebis

safuZvlebi. ,,samoqalaqo integraciisa da

erovnebaTSorisi urTierTobebis centris’’ 2010 wlis

qarTuli versiis gamocema.

bilingvuri ganaTleba, samagido wigni maswavleblebisTvis; Tbilisi,

2009.

kaxa gabunia, enisa da sagnobrivi Sinaarsis integrirebuli swav-

lebis Taviseburebebi bilingvur klasSi; bilingvuri

ganaTleba, # 1, 2010. nino doborjginiZe, maia inasariZe, mosmenisa da zepirmetyvelebis

unaris ganviTareba (2006). maia inasariZe, maia naWyebia, qarTuli enisa da literaturis swav-

lebis Tanamedrove meTodebi; Tbilisi, 2006.

meTodikuri miTiTebani qarTulis, rogorc meore enis swavlebis

procesSi (maswavlebelTa gzamkvlevi); Tbilisi, 2007.

multilingvuri ganaTlebis programis debuleba, 2010, saqarTvelos

ganaTlebisa da mecnierebis saministro.

saqarTvelos erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centri,

erovnuli saswavlo gegma; http://www.ncac.ge/index.php?m=854 Salva tabataZe, maia inasariZe, qeTevan CaCxiani, Wabuki qiria

interkulturuli ganaTlebis praqtikuli

saxelmZRvanelo maswavleblebisTvis; Tbilisi, 2010. Wabuki qiria, maia meliqiZe, leqsikaze muSaobis meTodika meore enis

swavlebisas (2006). nino SaraSeniZe, Secdomebis analizi da maTze muSaoba enis

aTvisebis procesSi; bilingvuri ganaTleba, # 3, 2010. maia inasariZe, nino doborjginiZe, kiTxvis unar-CvevaTa ganviTareba

(2006). maia meliqiZe, Wabuki qiria, qarTuli enis gramatikis swavleba

(2006). marika oZeli, zurab baRaSvili, komunikaciuri kompetenciis ganvi-

Tareba (2006). Tamar jayeli, marine xuciSvili, meore enis swavleba dawyebiT

skolaSi (2006). Tamar jayeli, marine xuciSvili, weris unar-CvevaTa ganviTareba

(2006).

Page 199: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

199

English Language Arts, A Curriculum Guide for the Middle Level (Grades 6-9) Saskat-chewan Education

English Language Arts 6-9: A Bibliography for the Middle Level Tibinská, Eva, Teória a prax jazykového vzdelávania v oblasti materinského jazyka na

základných školách na Slovensku. - In: Studia Academica Slovaca. 30. Prednášky XXXVII. letného seminára slovenského jazyka a kultúry. Red. J. Mlacek. Bratislava, Stimul - Centrum informatiky a vzdelávania FF UK 2001, s. 315 - 328.

Tibinská, Eva, Základné zásady didaktiky a metodiky vyučovania slovenčiny ako cudzieho jazyka. In: Studia Academica Slovaca 34. Prednášky XLI. letného seminára slovenského jazyka a kultúry.Ed. J.Mlacek, M. Voj-tech. Bratislava, Stimul - Centrum informatiky a vzdelávania FF UK 2005, s. 165 -173.

Čvrtníčková, D. a kol.: Cieľové požiadavky na hodinách SJaL Metodická príručka prináša nové chápanie problematiky výučby SJaL

Čvrtníčková, D. a kol.: Klasifikácia slohových prác Anotácia: Súbor žiackych slohových prác niektorých žánrov a ich klasifikácia. Dagmar Čtvrtníčková

ŠPECIALIZAČNÉ INOVAČNÉ ŠTÚDIUM,Názov projektu: Inovácia obsahu a metód vyučovania SjaL

Ministerstvo školstva Slovenskej republiky, UČEBNÉ PLÁNY PRE 1. AŽ 9. ROČNÍK ZÁKLADNÝCH ŠKÔL, Schválilo Ministerstvo školstva Slovenskej republiky , 2003

Brasee, E.N. & Capelluti, J. Dissolving boundaries: Toward an integrative curriculum. Columbus,1995

Jacobs, H.H. Mapping the big picture: Integrating curriculum and assessment, Alexandria, 1997

Martinello, M.L. & Cook, G.E. Interdisciplinary inquiry in teaching and learning. New York: Merrill, 1994

Page 200: enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi. DACKEBITI... · enisa da sagnis integrirebuli swavleba dawyebiT skolaSi ... mesame TavSi gavecnobiT gakveTilis dagegmvis zogad

200