/r&m -Glgeler Ordusu[Engin Trkgeldi-------------------------------------------------------------------------------------L.---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------,A i f kitap f. ykwww.altkitap.comj yk _______________________Glgeler OrdusuEngin Trkgeldialtkitap - yk 3Glgeler OrdusuEngin TrkgeldiMart 2003Yayna Hazrlayan: Yekta Kopan Dzelti: Yekta Kopan Tasarm: Faruk Ulay Tasarm Uygulama: Murat Glsoy 2003 altkitap ve Engin TrkgeldiYaptn tm yayn haklar sakldr. Tantm iin yaplacak ksa alntlar dnda yayncnn iaz.www.altkitap.com editor@altkitap.comYazar HakkndaEngin Trkgeldi 1980 ylnda Kayseri'de dodu. Halen .. Cerrahpaa Tp Fakltesinde renim 2001 ylndan beri altzine.nefte dzenli olarak yazyor. almalar ayrca Hayalet Gem/'de yed.nsz - Yekta KopanYeni Corafyalarn HaritasYekta KopanMtevaz bir kitaplm vardr. Yllar iinde eklenen portatif raflar, iki sralar sra yadizmeler, ek birimlerle geniletmelere ramen ok dzenli olduunu da syleyemeyeceim. Yine de istediim kitab, gzm kapal bile olsa birka saniye iinde buluveririm. (in kts bunue... Yola k nedenim basitti: Ya bir gece elektrik kesintisi srasnda ve evde aydnlatc ey bulamadm bir anda falanca kitab okumak istersem... Aradm gzm kapal ve karanlkdm.) Kitaplmn bu 'kendi halindelii', okumakla ya da nesne olarak kitaplarla mesafeli ilikisi olan kimilerinin o alldk soruyu sormasna engel olmaz yine de: "Bunlarn hepsini okudun mu?" nceleri muzipe "Hepsinin sadece ilk on sayfasn okudum," derdim. Sonra Enis Batur'un bu soruya verdii cevab sahiplenmeye altm: "Hayr tabii, bunlar okuduklarmn ksm." Yam ilerledike daha kesin bir zm bulmaya karar verdim. Bu soruyu soracaklarla pegrmyorum artk.Yine de bu sorunun hakl ve can actc bir yan vardr; belki de srf bu yzden ara sra kendokumadm kitaplarn listesini sorarm. Yzm kzarverir. (Okumadklarmn utancnn okudukla silik kalaca yllara daha ok var herhalde. Belki de bu hi gereklemeyecek; gerek okumaolculuu da bu deil mi zaten?) Ulysses kenarndan kesinden hayatma girdi de Finnegans Wake ile merhabamz bile yok. Tournier ile ok ge tantm; tamamlayabilmek iin yol almam laz Ge tantm bir dier isim Refik Halit Karay'd; aln size bir itiraf. Bu liste uzayp gidmayaym... Saysal ortamda rnler veren bir dergi karmaya balamamzla, okunmayanlar listese bir liste daha eklemek zorunda kaldm: Tanmadklarn listesi. te bu listenin kabarkl anlamyla canm acd. Bizler iin yeni olan bu ortamn olanaklar dorultusunda yeni yazma vokuma biimlerinin stne younlamam salayan, farkl retimlerin yazda nasl bir karlk sordurtan metinler, bir yandan da yeni bir renme srecinensz - Yekta Kopangirmemi salamt. Bir de ne greyim; zellikle geen yzyln ikinci yarsnda neler neler y'culardan haberim vard ama kapsaml almalarn grmek beni byledi. Max Saporta'nn altmd, sayfalar farkl hikyeler oluturulabilecek ekilde yerinden karlabilen kitabn grarm. Nanni Balestrini'nin ilk bilgisayarlarla giritii bir dizi msradan farkl iirler oluturma deneyini kim yaamak istemez? Raymond Quenau kendi buluu olan bir algoritma sayesinde snrl sayda bir dizi msradan milyarlarca iir oluturmay amalarken nasl bir 'yuma' peinde kouyordu acaba? Tanmadklarn listesi yznden, oktan kefedilmi corafyalala da olsa, yeniden kefetmeye altm hissine kapldm zaman zaman. Ne var ki, saysal dere rn veren yazarlarn, bunda da hesaplaacak bir ey olmadn hissetmesi uzun srmedi. Kee olsa bir corafyaya kendi kelimelerinizle yeniden adm atmann bys bambaka bir ey deilir?Engin Trkgeldi, saysal dergi yolculuumuzda farkl anlatm, kurgu, dil denemelerini gerekletiren yazlaryla uzun sredir okurla buluuyor. Metinlerinin iinde bazen bir gazete haberine, bazen bir denemeye gz krparak; gerektiinde eski bir dil ve kurgu, gerektiinde bilin ak tekniini kullanarak bir zenginlik yakalamaya altn sylyor. "Glgeler Or ortamndaki (altzine.net) almalarndan oluan bir kitap btn. Yaz haritasndaki farkl arasnda zgrce yolculuk edecek ve kendi bayran dikmek isteyecek kadar cesur metinler bunlar. Dolaysyla biz okurlar iin, kendi okuma yolculuklarmza karken yanmza almamz gerehizatn da listesini fsltyla kopya veren metinler. Bu kitap btnne gelene kadar, nternrtamnn dinamikleri iinde okunan bu metinler, imdi kendisini yeniden dourup bir baka okumaya kap ayor. "Glgeler Ordusu", ok deil birka yl nce fiziksel yaynclk ve saysalnda yaptmz bir syleide bir yazarn "nternet'teki yazlarn edebiyata zarar vereceindenor musunuz?" eklindeki khne ve akas pek de anlamlandramadm sorusuna da Umberto Eco'd alntyla cevap vermem gerektiini hatrlatyor: "Kltr tarihinde hibir ey bir dierini bamde ldrmez; bir ey bir dierini derinden deitirir."Fiziksel kitaplm kadar tevazu sahibi bir baka kitaplm artk: Saysal bir kitaplk. Zama bu kitaplkta da listelerim olacak. Ama Engin Trkgeldi'nin "Glgeler Ordusu" kitab okuyamadklarm, hele hele tanmadklarn listelerinde yer almayacak olduu iin ok mutluyum. gerek kitapsever yeni corafyalarn haritasn reddeder ki?Anneme,Babama,Ablama,Aabeyime.indekiler1-Tanrlarn Makinalar 32-sm(ail)in Be Hali 103-_______________ 154-Cesetler Kitabndan Bir Sayfa 195-Anahtarlk 266-Marifet 317-geceden kalANlar 368-Be Kapl Hikaye 389-lm Kapy ki Kere alar 4110-Med-Cezir 4611-De(i)mek 5012-Her An Sarho 5613-Glgeler Ordusu 5814-Nedimeler 62 15-Pandora'nn Az veya Kahkaha zerine 7116-Mehtap Palas 73Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiTANRILARIN MAKNALARI 1"Geree benzersiz bir bak asndan bakmak, deliliin doruk noktasn oluturur. Olgular arlikilere kkten farkl bir bak asdr bu.""Deli, uygarln anti-kahraman olacaktr. Standartlama ve totalitarizmin her yere ve her eye nfuz etmesine ramen hala deli olmay baarabilenler, gerekten ok gl ve esiz bireyle'Deli' szcn hafife almamal, nk bu ayrcalk pek az insana verilebilir. Beraberinde oetiren bir ayrcalktr bu."Gndz Vassaf, 20. Yzyl Delileri Artk zgr Deiller, Cehenneme vg CehennemBeynim darack kafatasma kvrla kvrla ancak syordu. Bir makinann pistonlar gibi glettn, hapsolduu kemikten duvarlar zorladn hissedebiliyordum. Dar kmaya alyorarasnda sizin nceden hazrlanm admlarnz atarken, ve ezberlenmi kelimelerinizi savururua, yorgun kemiklerim daha fazla dayanamayacaklard. Byk bir grltyle patlayacakt kafam,e evet, beyin grisine, hayal mavisine, fikir karasna, ve kan krmzsna bulanacakt her yer. Fakat kafamda tekrar tekrar kurup mutlulukla seyrettiim bu sahne asla gereklemedi, nk kanlmaz son beni bulmadan nce ben Cenneti buldum.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiCehennemdeki son gnmde, urunda ok allm ama en sonunda kazanlm bir zaferin gurur v aalkl bir yokutan yukar yrdm hatrlyorum. Bir yldr uzun bir sredir urayordmay baarmtm. Bir anda oluvermiti. Odaya girdiimde biriydim ben, ktmda baka biri. bi, snrsz ve dizginlenmemi olarak, btn irenlii ve btn bysyle, en zengin haliyle um dnyay. Akamstyd, gne batmak zereydi, inanlmaz bir scak vard, ve akl hastas bemle bulumaya gidiyordum.Olduka sradan bir gn gibi balamt oysa. Allageldik sabah vizitemden sonra odama kapanterapilerin kaytlarn dinlemitim. Tehis veya tedavi iin deil, sadece o deli, zgr kelimi iime ekmenin mutluluu iin. Bir buuk yl nce psikiyatriye olan inancm kaybetmitim. Br edasyla normali ve anormali, iyiyi ve kty ayrmak bana artk doru gelmiyordu. Bizden da fazlasn grebilen ve daha fazlasn hissedebilenleri aalk kompleksimiz ve kskanlm; onlar ilalarla uyuturup o esiz alglama ve dnme yeteneklerini kreltme; kendimiz gibisradan ve basit, ngrlebilir makinalara dntrme abasndan baka bir ey deildi psikiyadaha fazla bu "sindirim"in paras olmak istemiyordum. lk bata ii brakmay dndm, ama sarmdan vazgetim. Eer iten ayrlsaydm, bir bakas, inanl biri alacakt yerimi. Fakat da benim gibi bir ajan "hastalar iin her eyi kolaylatrrd. Daha da nemlisi, eer ayrlsaylardan uzak kalacaktm. Oysa sabah vizitelerine ve terapilere devam ettike, onlarn o kanatl kelimelerini iime ektike, aralarnda gezinip dokunduka onlara, belki ucundan kyan bana da bular hastalklar diye umut ediyordum. Sonuta her eye eskisi gibi devam ettim, ama bambaka amalarla. Yaptm tek deiiklik ilalar kesmek oldu. Bu uygulamam ilk bati yarattysa da nemli bir aratrma yaptma dair aklamalarm ve meslektalarm arasndakisayesinde ortalk ksa srede duruldu.Saat tam ikide Bahemire hastann kayt odasna alndn, terapiye hazr olduunu bildirdi.ksm balyordu. nancm yitirdiimden beri terapi seanslarndan ok daha byk birGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldizevk alyordum. Sanrm artk onlar deitirmek iin deil de anlamak iin dinlediimden.lk seansm nekrofil bir morg grevlisiyleydi. kincisi de Tayfur Drtin adnda bir psikotikle. Drtin, gndzleri Hacakir Sabunlar blge bayiliini yapyormu, geceleriyse gizli bir liderliini. Baarsz bir intihar giriimi sonucu getirilmiti klinie. Terapi boyunca bir yandan elindeki kimyasal yankla ve yanandaki kurun yarasyla oynad, bir yandan da ldrdarkadandan ve ak olduu lm yzl Melek adl bir kzdan bahsedip durdu.Son terapim ise kendisine BC-33 diyen bir izofrenleydi. Eskiden otomobil retiminde kullanlan robotlar reten robotlar reten bir fabrikada retim Band Sorumlusuymu. Arkadaa mekanik paralar monte etmeye almas veya onlarla sanki makinalarm gibi konumas, kende ok nceleri verilmi "tuhaf" payesinin yanna birka yldz daha eklenmesine neden olmu sace. Fakat bir gn aniden kendini retim bandnn zerine atmas ve beyninin bir kaynak robotunca alp iine ip yerletirilmesinden iiler tarafndan son anda kurtarlmas barda taO gnden beri, yldan uzun bir sredir, Umutsuz Vakalar Kouu'nda umutsuzca yatyordu.Akas BC-33 benim en sevdiim, en saydm, hatta kendime rnek aldm hastamd. Dnyay arecede hayrandm. Sanki montaj hattnda bir karklk olmutu da, baka bir modele ait kocamabir kafa onun zayf bedenine monte edilmiti. Onu her grdmde bunu dnrdm. Zorlukla, anola yalpalayarak tayabildii kel kafasyla kapda grndnde; tutuk, mekanik admlarla masandalyenin ucuna rahatsz bir biimde oturup o gzelim elleriyle oynadnda; ve monoton ama kararl ses tonuyla konumaya baladnda her zamanki gibi heyecanlandm.Konumasna Kutsal Ford'u selamlayarak balad yine, motorlardan ve transformatrlerden bahsetti, "Doktor" dedi, "bizden yana olduunuzu biliyorum, fabrikada kalite kontrolden gemeyen rnleri tamir eden teknisyenlere benziyorsunuz, bizler defolu mallarz, bunu biliyorum; insanlar tanrlarn makinalardr, beyaz siyah ve sar modelleri vardr, erkek ve kadn, uzun boylu ve ksa boyluGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldimodelleri vardr, siz hi rn katalogunu grdnz m, ben de grmedim; deliler de tanrlarn alardr, defolu, bozuk makinalar; siz de bizi tamir etmeye alyorsunuz Doktor, sa olun, beni de tamir edin Doktor; pek bir eyim yok, bir iki cipimi deitirseniz, dililerimi bir gzel yalayp cvatalarm sktrsanz yeterli olur sanrm; ben tanrlarn retim hatasas, ben akl hastasym, ama deliler deli olduklarn bilemezler deil mi doktor; size bu bilgileri mutlaka yklemilerdir fabrikadan kmadan nce, fakat siz de aslnda kendini psikiyatrist sanan bir delisinizdir belki, ya da kendini deli sanan bir psikiyatrist, fark etmez; sizi bilemem ama ben kesinlikle deliyim, bunu biliyorum, deliler deli olduklarn kabul etmezler, demek ki ben deli deilim" dedi, ksa devre yapan cihazlar gibi czrdad bir sre, sonra da hibir ey olmam gibi elektronik devreleri, silikon ciplerve sper-iletkenleri anlatarak devam etti. Kelimeler makinal tfekten karcasna frlyorlardan; delici, souk ve cansz. Bir makina gibi, doru telaffuzla ama duygusuzca, tonlamadan, hissetmeden konuuyordu."Tanrlarn Makinalan" diye devam etti, "Tanrlarn Makinalar en sonunda Makinalarn Tanrlaroldular, kendi cennetlerini ve kendi cehennemlerini yarattlar. Metal kanatlar takp cennete utular, her ey daha iyi ve daha kolayd, onlar sayesinde yaayabiliyorlard; cvata aalarnn serin glgelerinde yan gelip yattlar, otomatik hurilerin titanyum ellerinden rulman dolmas yediler, radyatr arabyla sarho oldular. Fakat onlar cennete uuran ayn mallerin arlyla yerin dibine de girdiler, makinalarn scanda, makinalarn yakc buharkokulu cehennemleri yaadlar; kendi kullarna kul oldular, yarattklar makinalarn boucu tutularnda nefessiz kaldlar, dililerin arasna skp alminyum lklar attlar, mekanik ettiler hepsini; cehennem nedir Doktor, cehennem nedir, cehennem ite budur; nerededir cehennem, cehennem yerin altndadr, peki neden btn makina daireleri bodrum katndadr Doktor, imdi anlyor musun, her ey ok ak aslnda, tanrlarn makinalar, makinalarn netin metal kanatl melekleri, ve cehennemin buhar ve ya kusan zebanileri." dedi ve benzini bitmi bir araba gibi birden duruverdi. Ayaa kalkt, ayn tutuk ve mekanik admlarla kapya yrd, dar kt.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiBen ylece oturdum. Kelimelerin beynimin duvarlarna arparken yaptklar yanky dinledim bir sre. Dayanlmaz bir scak vard. Sonra kayt cihazndaki "stop" dmesine bastm, ayaa kalkatm, ve bambaka bir dnyada tutuk ve mekanik admlarla yrmeye baladm. Bahekimin ve Ba odalarnn nnden getim, Misafirler ve mitsiz Vakalar Koularnda ar admlarla yrdm,armaklklar geride braktm, parkn iinden devam ettim, yokulardan indim, yokulardan ktnunda saat kulesiyle elektronik eya dkkan arasnda bir yerde sevgilimle bulutum. Beni grr grmez btn sevgililerin otomatie balanmasna yapt gibi dudaklarma yapt. Fide dolanp duruyor, olmayan bir eyi umutsuzca aryordu. Azma motor ya tad geldi.Bundan sonras bozuk bir kasetten seyredilen kt bir video filmi gibi: kimi zaman hzlanan, kimi zaman yavalayan; anlalamayacak kadar bozulmu; bazen sesin, bazen grntnn, baz de her ikisinin birden kaybolduu kopuk ve anlamsz karelerden oluan berbat bir film.pme Makinasn btn gcmle ittikten sonra (Dmt. Krlm mdr acaba?) alevler iindden ktm, amaszca dolatm hatrlyorum. "lk Makinalar: 12.-15. Yzyl Mekanik in nin nnde byk bir kalabalk toplanmt. Ondan daha da byk bir kalabalk Yaprak Sarma Makifetlerini sergileyen bir iportacnn etrafndayd.Sonraki sahne benzincideki lokantada. Parlak klar altnda kzarm derileri gzm alan tave zerinde ya damlalarnn ldad etleri mideye indiren Yeme Makinalarn izlerken neden lerde mutlaka bir lokanta olduunu merak ettiimi anmsyorum. Otomobillerimizin depolar dolarken bizler midelerimizi iiriyorduk, ya da bizim midelerimiz dolarken otomobiller depolarn iiriyorlard. Bilemiyordum. Kasadaki boya sarn kza hesab derken hangislduunu sormay dndm, ama yapmadm. Bana cevap veremezdi. Sadece para almaya, para st vee, "yi gnler, yine bekleriz!" demeye, ve srtmaya programlanmt nk.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiNeden orada olduumu hatrlayamadm bir bakkalda kutsal bir emanet gibi yksee konulmu telizyonu ok net olarak hatrlyorum. "Off, u paslara bak. Makina gibi oynuyor bizimkiler valla!" diyordu Sat Makinas ekrana bylenmiesine bakarken. Benim btn grebildiimse ai eritler ve yanp snen siyah beyaz noktalard.Caddenin kalabalna karm, yrmeye alrken anmsyorum kendimi; Devasa Yeme ve Satn dan geerken; koca gzl, aptallam Televizyon Seyretme Makinalarn, ve iri kulakl ama klefonla Konuma Makinalarn geride brakrken; durmak bilmeyen Gevezelik Makinalarnn, irkiKahkaha Makinalarnn, ve yap yap Seks Makinalarnn aralarndan syrlp kendimi bir sineen gryorum. "SABAHA KADAR SREKL MATNE" diye bas bas ve erkek erkek baryordu mavi-krmar. Salon tketilmi ehvet ve l sperm kokuyordu. Ortasndan girdiim ilk film inancn yitibir papazn erotik maceralarn anlatyordu. kincisi, 2054 ylnda dnyay ele geirmeye alra direnen insanln bir yandan savarken dier yandan sevimesi hakkndayd. Finalinde bir n bir makinayla seviiyordu, yok hayr sevimiyordu, dpedz dzyordu. nc filmden aklm ise uykuyla uyanklk arasnda duyduum u replik: "Eer lmden korkuyorsan, ve [yaama] tutya alyorsan, eytanlarn senden yaamn skp aldklarn grrsn. Ama eer [lmle] bareni dnyadan kurtaran meleklerdir."3Sabah, salonu temizleyen Bilet Otomatnn drtmesiyle mi yoksa elektrikli sprgenin uultusuyla m uyandm bilemiyorum. Dar ktmda gne gzm ald. Daha sabahn krnde dayanl Niye yaptklarn bilmeden saa sola kouturan Makinalaryla doluydu sokaklar. Kablolar, erindeki VValkman'lerin pilleriyle alan Mzik Makinalarnn kulaklarndan girip beyinlerine saplanyordu.Sonra, hi beklenmedik bir anda bulutlar kaplad g, ve ok iddetli bir saanak balad. Heayor, altna snacak bir saak aryordu. Sadece o saatte sokakta ne aradn bilmediimtnda durmu, su birikintilerindeki fuel-oilGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldigkkuaklaryla oynuyordu. Bakr rengi salar, lm yz, kan krmz dudaklar, ve elbisedeneyen kyafetiyle bu dnyann dndan bir melek. Bir apartmann nc katndaki pencere grl byk ve eski bir modeli kafasn kartp "Canaaan! abuk ieri gel kzm!" diye bard, "te tam o srada, ben sokan ortasnda dikilmi bu sahneyi seyrederken, v8 silindirli, 4941 cc motor hacimli, 6600/440 (d/d/HP) maksimum gce, 3800/500 (d/d/Nm) maksimum torka sahip, 6 manuel vitesli, arkadan ekili, maksimum hz 248 km/saat olan, 100 km hza 4.7 saniyede ulaabilen, 4400x1830x1317 cm boyutlarnda, 1585 kilo arlnda, 73 litrelik benzin deposuna ve 2505 mm aks mesafesine sahip, 100 km'de 14.5 litre kurunsuz sper benzin yakan, full aksesuarl, metal alamdan yaplma alev krmzs bir eytan beni Cehennemdertard.Cennetu anda bir hastanenin yedinci katnda yatyorum. Beyazlar iinde, penceresinden gkyz ve bulutlarn gzktn tahmin ettiim serin ve ferah bir odada. Btn "sistemlerim iflas etmi dBir makina benim yerime szyor ve artyor kanm; daha nce makinalarca sindirilmi besinlerir baka makina tarafndan sindirim sistemime kontroll ve kademeli olarak boaltlyor; mekanik bir pompa damarlarmda kann dolamasn salyor; ve solunum cihaz soluk alp veriyor b yerime. Makinasal hayat. Cennet nedir?mays 20001. The Smashing Pumpkins'in ubat 2000 kl albm "MACHINA/ The Machines of God"a ouselam.2. "Torn nside Machines of Light", Vasily Kafanov3. "Jacob's Ladder" filminden.10AL1 SMAN BE HALyaln hali"Sade Kahve".Bir kahve iin ne gzel bir isim diye dnerek ieri giriyorum. En dip masa bo. Oturuyorum. Kahve hakikaten de sade: ahap demeler, ceviz masa ve sandalyeler, bordo-krmz duvarlar, birka siyah beyaz fotoraf... Ufak tefek, gen bir kz yanayor:-Ne alrdnz beyefendi? Kulak kesilmi, bekliyor. Yeni balam herhalde, acemi. Okuyor olmal. -Sade kahve ltfen.Glmsyor. Gayri ihtiyari karlk veriyorum. Korkarak fark ediyorum: Kiisel felaketlerle ne kadar da apallamm. aydr isizim. Mumula suratl patronum, ok bilmi yazarlar ve uyduruk yazlar...Hepsi kirer hayal artk benim iin. ok memnunum. Sadece istediim zaman, istediim iin (Kahvem geliyor. "Teekkr ederim.". Hmm, nefis.) okuyorum. Ne byk mutluluk!Fakat pek de fazla olmayan birikimlerim neredeyse tamamen eridi. Tkenmek zere. Geen gn hesapladm: byle devam edersem tam on gn sonra be parasz kalacam. Dip yakn. Seflle tutulur bir hal ald bile: bozlam pantolonum ve koltukalt bir para sklm gri gmlerum gnlerdir; jiletim krelmi, kirli sakalla i aryorum. Sonum kt. O zaman ne yapyorum b k krk sallama ayn bile bilmem ka milyon, offf, diyorum ya, kiiselGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldi11felaketlerle ne kadarda apallam , nasl da aptallamm!fkeyle doluyorum, sinirleniyorum birdenbire. Kalkyorum. Birka banknot brakyorum yarm kalm kahvemle beraber. Telalym, elim ayam dolanyor. Garson kz akn.Tam dar frlamak, kurtulmak zereyken mavi apkal sarn bir kzla arpyorum. Bakyoir yz. Gzleri tpk Sema... Neden ayrldk ki? Belki de--Dikkat etsene be adam!zr dileyip nemli iler kovalayan adamlar gibi hzl hzl yryorum.-e haliBizim Baer'e baklrsa ok ho bir yermi bu "Devekuu". Beenirsem Sema'yla da gelirim belkimdilik fena gzkmyor. Kk, sevimli bir yer. Scak. Garson kz da saygl, mterinin dibin yerli yersiz. Sessiz ve tenha stelik. Tam istediim gibi. Rahata konuabilir, alabilirim ona. Gzel. Gelelim buraya.-Affedersiniz, az nce sipari alrken unutmuum. Acaba stl kahvenizle beraber kurabiye veya kek ister miydiniz? -Kakaolu kek varsa alaym.Beklerken duvarlara aslm fotoraflara bakyorum. Mutluluuma/umutlarma inat aresizlik szar kafeye. zellikle de u kapya yakn aslm olan.Hay Allah! u mavi apkal sarn kz ona bakyorum zannetti galiba. Kt kt baklar frla benim bama gelir byle eyler zaten. imdi de o bana bakyor mu diye bakarken yakalanacamBen en iyisi masama, mesela u ekerlie younlaaym, gzm filan kaymasn yanllkla.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi12Amma da gecikti servis. Bir stl kahve ve bir dilim kek. Ne kadar da basit halbuki. Yoksa gelmesem mi Sema'yla buraya? Servise baksana. Yok canm, daha iyi. Bol bol vaktimiz olur bylece.Saat de bire geliyor. Bizim huysuz patron sylenmeye balar az sonra "Nereye takld bu hergele yine?" diye. Yarm saat daha oyalanaym, yle giderim ofise. Gzlerim aryor zaten, bir o kargack burgack el yazsna bak, bir monitre. Bir eye benzeseler bari. Hah, kahvemle kekim geldi. Kek bir harika, hmm. Beklediime dedi valla. Sema'ya da tavsiye ederim geldiimiz zaman, mutlaka baylr bu keke.Aptalca bir iyimserlik doluyor iime. Hayat gzel diye dnyorum.-i haliHmla dalyorum ieri. Fazla sert bir giri yapm olacam ki herkes kafasn kaldrp "Kimbilmez?!" der gibi dikiyor baklarn. Aldrmyorum. Bir de sizinle uraamam imdi. Oturacak bakyorum. Cam kenar en gzeli. Gelip geenleri seyredersem, bir nehir gibi akp giden/srklenen kalabal izlersem, biraz durulur, sakinleir belki ruhum.Garson kz bir tavan gibi rkerek ne ieceimi soruyor. Pek elimsiz. Ne kadar da soluk teni. -ay, diyorum, tavan kan olsun.Scak ay ve tanmadm insanlarn beni kapsamayan telan gzlemek rahatlatyor beni. Ne Seolmadk eyler iin yaptmz tartmalar ("Bir kez olsun dnceli davransan olmaz m?" / "Tili de ok abuk biter oldu u aralar." / "Beraberken bile ilgilenmiyorsun artk benimle." / "Hayr o mavi deil yeil." / "Seninle tartmak, anlamak mmkn deil!"), ne de iyerinarmakark, i daraltan ortam ("Dn gelen yazlar ne yaptn?" "Ben bilmiyorum. Yaln ilgil o meseleyle." "Yaln senin aldn sylyor." "O iin benimle alakas yok ki!" / "Fazla mes Benim ok nemli bir randevum var bu akam, imkansz." "KalmanGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldi13gerekiyor smail, dergiyi yetitiremiyoruz yoksa." "Ta iki hafta nce sylemitim patron "I9'u akam kalamam' diye, hatrlamyor musun? Yeim kalsn bu sefer." "Yeim'i gnderdim bileSen yapacaksn. Yoksa-") huzurumu karabiliyor artk. Hatta u mavi apkal sarn kzn birralksz viyaklamas bile rahatsz etmiyor beni.Nasl da kararsz u skntl ruhum, diye dnyorum, bir ykselip bir alalyor durmak bilmgibi. Garson kz arp bir ay daha sylyorum. Az sonra, hesab deyip yarm saattir seyreal sokaklarn bir paras olacam.-de haliDarda yamur yayor. Anszn bastran saanakta snacak bir yer bulmu olmann slak ve glmsyor kafedeki herkes. Yanaklar al al. Srlsklam paltolar ve cansiperane emsiyeler bir kenarda kendi hallerinde kuruyorlar. Btn masalar dolu. Garson kz koturup duruyor. Dingin bir ses dolayor masalarn zerinde: "Come Rain or Come Shine..."Arkamda oturan mavi apkal sarn kz elindeki makinayla oynuyor. Klik! Sonunda ekti.-Artk bunun iindesin! diyor. Glyorlar.Ihlamur iiyorum ben. Kkken hastalandmda yapard annem. zlemiim. imde tatl m tatlnlanyor hayalimde. Dnyorum: eride olmak ne kadar da gzel. Ama nedense her gn biraz daa hissediyorum.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi14-den haliDardan pek matah gzkmese de gzel bir yermi. Zaten bkmtm artk srekli ayn mekanlar Tekrarlanan yzler,anlamszlaan szler. Hakldr belki de, ksa bir ara iyi gelebilir. Yeni szler ve yeni yzle Yaanmamlklar biriktirip tekrar birleebilir, mutlu olabiliriz. Tpk eskiden olduu gibi. Neler diyorum ben? Deiimden, yenilikten bahsederken... Gemiin yapkan andan kurtulamy bir trl. Buradan balayabilirim mesela. Bundan byle srekli uradm yerlerden uzak durarCappucino'dan vazgeip Espresso ierek(byk bir kararllkla garson kzdan "varsa bir Espresso" rica ediyorum. zgvenimden o da etkilenmi olacak ki "Hemen bakyorum beyefendi!" diyerek ieri kouyor.). Yeni bir hobi, bir ura edinebilirim. Fotoraflk olabilir. rencilberi istediim bir ey. Ayrca u ya da bu nedenle yllardr bir trl okuyamadm kitaplar vp demiken, u mavi apkal sarn kz geldiimden beri kitap okuyor. Iktan m bilmiyorum, lk, huzur fkryor sanki. Gidip konuam--Efendim, kusura bakmayn, makina bozulmu. Espresso veremiyoruz maalesef. Cappucino ikram etsek, messesemizden? -Tabii, diyorum hayal krklyla, neden olmasn.Ben sessizce Cappucino'mu ierken mavi apkal sarn kz kalkyor yerinden. Gidiyor. Biraz sra ben de kacam buradan. Eski tandklarla birka tek atmak iyi gelir belki.nisan 2001 fotoraflar: A.Smirnov15I.lene doru ev kapsnn tkrtsyla uyandm. Gelmiti.________ _________________. Ge saatlerekadar mitsizce gelmesini beklediimi, iki dakikada bir "ulalamayan" telefonunu srarla aradm hatrlayana kadar geen birka saniye iin, neden burada, salondaki bordo kanepede tefona sarlarak uyuduumu zmeye altm._______. Bu srada ieri girmiti bile.salar _______________. zerindeki-"Neredeydin?" diye ktm serte.-"Demek yle?!"Byle bir cevap beklemiyordum, hazrlkszdm. Sustum. Benden ok kendine syler gibi: "Belki de hi geri dnmemeliydim." dedi sessizce.Yatak odasnn kapsnn kapandn duydum. ________________ken, "Uyuyacak. Uyuyave her eydzelecek." diye dndm.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi16Uyku kalesiydi O'nun.Birsabah "Korkun bir rya grdm dn gece!" demiti kahvaltda. "Anlatsana, ne grdn?" diye soraysa sanki en mahrem srrna gz dikmiim gibi "Yok artk, o kadar da deil." diyerek sert sert bakmt bana.___________________________asla.___________________________. Skntlarn kutynden birhavanda iyice dvp rya tozu haline getirdii, sonra hepsini havayasavurduu tatl bir sihir.________________________________, kimbilir.lkesi. Asla yoktu._. Belki de ihtiyacKozasyd uyku. Metamorfoza urad, var ile yok aras bir mekan. _________ bir sabah bunaltalarndan uyandnda, kendinidev bir kelebee dnm olarak buldu..."Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi ''Ertesi sabah, benken, uarakyanma geldi. Daha yeni kalkmt."Gnaydn canm!" dedi glckler saarak.Sanki btn o tartmalar, krc szler ve dtmz durumlar tatsz bir rya, O'nun hayalleisiymi gibi davranyordu. Her ey yolundayd; gne parlak, hayat gzeldi, ve biz, ikimiz, harikaydk. in ac yan, buna yrekten inanyordu da.Birden, gerekle badamayacak kadar abuk bir el hareketiyle sabahlnn cebinden drde katlr kat paras kard.-"Bak bu sabah ne yazdm! Yeni hikayemin balangc:_.' Nasl?"-"Gzel," dedim. "Gerekten ok gzel. Ama u ___________________________' ksm biraz mulak olmu, nedemek istediin tam anlalmyor bence."-"Keskin olmaya baylyorsun deil mi?" diye sordu ac acglerek. "Keli olmaya. ___________________________________.Yazdklarnda bile bu byle. Her eyi ak ak gstermek zorundasn.1 8Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi oOkuruna gvenmiyor musun yoksa?______________________. Hereyi gzlerine gzlerine sokmana gerek yok. Brak, baz eyleri de kendileri bulsunlar. Bylesi, iki taraf iin de daha zevkli deil mi sence?__________________________. Bouna m paralanyor bir sr yazar'Pasif kalmayan, yapta kendinden bir eyler katan, esere katlanokurlar istiyoruz!' diye. _________________________bir kez olsun?"-"Peki dedim." Glmsedim. "Senin iin yaparm. Neden olmasn?"kasm 2001 resimler: Salvador Dali19CESETLER KTABI'NDAN BR SAYFA"Now I am naked,Nothing but an animal."Billy Corgan, Bullet with Butterfly WingsBuz kesmi mor cesetlerin arasndaym yine. Byk bir evrak dolabn andran soutucunun metali przsz, parlak ve souk; kard ses ise o kadar derin ve skc ki, artk duymuyorum biDevlet Malzeme Ofisi sandalyesinde oturmu, nmdeki ilkel Devlet Malzeme Ofisi masasndaki iziklerde anlaml bir figr grmeye alyorum. Floresanlar oday steril ve l bir k. Btn bunlarn arasnda olmaktan ok memnunum, hatta bundan byk bir mutluluk duyduumu dahsyleyebilirim. Zaten 7 yldr burada olmam baka trl aklayamam.Acil olarak paraya ihtiya duyduum bir dnemde baladm burada almaya. lk bata geici bik gryordum (sanrm kimsenin morgda almak gibi bir ideali yoktur) fakat zamanla gayet uygun alma koullarna sahip olduunu ve bana ne kadar byk bir zevk verdiini fark ettim. Bun ie giriiminden 1 yl sonra biten szlememi uzattm. Anlamtm: Morg almak iin ideal Maa byle bir i iin olduka dolgun, zellikle de btn yaptmn cesetleri soutucuya yerlcudan kartmak, ve giri-k katlarn yazmak olduu dnlrse. Bunlar yapmak ok az zn de olmadndan okumaya, yazmaya, ya da aylaklk yapmaya bol bol vakit kalyor. Mesai saatleri de tam istediim gibi: 16-24. Fakat morgdaki iimi bu kadar ok sevmemin asl nedeniyse bambaka: Cesetler Kitab.lk balarda bir aylan rkekliiyle cesetlerle sadece mecbur kaldmda temas kuruyor, onlaikimi asgari dzeyde tutmak iin aba harcyordum. Benim tek bama altm kat sadece cintiharlara ve pheli lmlere ayrlmt. Bir gn gazetelerin benim soutucuya koyduum cesetlayeleriyle dolu olduunu fark ettim. Zamanla beni bir merak sard. Piyasadaki byk kk btzeteleri alr oldum. Hepsini satr atlamadan, pr dikkatGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldiokuyordum. Kimi felaketler btn gazetelerin nc sayfalarndan eski bir vesikalk veya ylle ekilmi mutlu bir evlilik fotoraf eliinde kaderci bir dille bas bas duyurulurken, kimi zavall lmlerde bir mankenin bacaklar ve yeni belediye binasnn al arasna zar zor nmay beklerdi. Neredeyse her zaman bir olay birden ok ekilde anlatlrd. Bir gazetedeki bilgiler dierindekiyle asla uyumaz, her gazete olaya kendinden bir eyler katmay adeta bir kiilik meselesi haline getirirdi. Bylece bir olay tekrar tekrar fakat her defasnda bir ncekinden birazck daha deiik olarak gerekleirdi. Mesaimin neredeyse tamam bbirinden farkl hikayelerle dolu gazeteleri okuyarak ve cesetleri inceleyerek geiyordu. Aylar getike ve merakm ilerledike, alma tarzm ve yntemlerimi daha da gelitiriyArtk profesyonelce alyorum. Gn boyunca gazeteleri ett ediyorum, ilgilendiim haberleri siyorum. Fakat gazeteler ounlukla yetersiz kalyor. Bu yzden Adli Tp Sekreterlii'nde albir tandmdan, le yemeine karlk, benim morguma giren btn cesetlerin otopsi raporlarerini alyorum. Gecelerimi ise btnyle cesetleri incelemeye ayryorum. Notlar tutuyor, yasak olduu halde fotoraflarn ekiyorum. En sonundaysa btn bunlar bir albmde topluyorum. bir ceset iin ayr bir blm. En baa adn soyadn, yan ve dier resmi bilgileri yazyoasyla o ceset hakkndaki gazete kuprlerini, fotoraflar, notlar ve lm raporunu koyuyorumlbme.Cesetler Kitab iin yaptm her eyden byk bir zevk alyorum, ama doruyu sylemek gerekir beni hepsinden daha ok heyecanlandryor: cesetleri incelemek. Cesetler, lm nedenlerine ve bulunma vakitlerine gre mor ile beyaz arasnda deiik tonlarda olurlar. Yine bulunma vakitlerine gre deiik sertliktedirler. Bazlarnn intihar ettikleri silah ellerinden zorlukla delil olarak "skldkten" sonra bile, bo elleri hala kabzay tutar gibidir, beyaz tenleriyle pantomimcilere benzerler. Tek farklar beyinlerinin havaya umu olmasdr. Mosmor, imi cesetler gelir bazen, devasa bez bebekleri hatrlatrlar. O kadar yumuaklardr ki parman bastrdnda bileine kadar ete gmleceini sanr insan. Birounun vcudu iyle doludur. Darp izleri genellikle geni akGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldimorlar ve kk koyu morlar olarak iki tiptir. Vcuttaki konumlar ve sklklaryla zaman zamak ilgin desenler olutururlar. Yara izleri ise o kadar eitlidir ki, insan lmenin ka yolu olduunu merak eder. Bir de "komularn daireden gelen kt kokular zerine polisi aramasyla" bulunmu cesetler vardr. Et yava yava btnln kaybetmeye, paralanmaya balamtr. r ki insan dokunmaya korkar, sanki en ufak bir dokunula bir anda btn ceset dalacak ve geriye hibir ey kalmayacakm gibi.Fakat btn cesetlerin istisnasz ortak bir zellikleri vardr: fal ta gibi ak, telala kaa bakan gzler. Herkesin zannettiinin aksine hibir lnn gzleri kapal deildir, ve hibire huzurlu ne de dehetli bir ifade vardr. Sadece aknlk ve tela. aknln nedeni lmd an, cesedin yzne kaznmtr. Tela ise lmden bir sre sonra yerleir yze. Bu, plak olar gnden beri giyiniktirler hep. Btn o parlak kumalar sanki kendi derileriymi gibi davranmlardr, giysilerinin altnda hibir ey yokmu gibi. Fakat artk iine gizlenebileceklerfetleri ve gerei kelimeden bir perdenin ardna saklayabilecekleri hikayeleri yoktur. imdi ldrler, bir morgda mor ve kat ve plak olarak yatyorlardr, ve ellerinden hibir ez. mrleri boyunca her gn giyinerek ve konuarak saklamaya altklar gerek nlenemez biortadadr: sadece et ve kemikten birer hayvandrlar.te bu yzden ilk incelememe ceset hakknda hibir aratrma yapmadan balarm. Bir hayvan iim. kinci ve son incelememi de, onun hakkndaki btn gazete haberlerini okuduktan, TV haberlerini seyrettikten, ve Adli Tp raporunu aldktan sonra yaparm. Ve o, kitaba bir le olarak deil, bir ceset olarak girer.Bu ii delirtircesine zevkli klan, beni neredeyse tahrik eden de budur ite: btn bedenlerin kanlmaz bir ekilde rlplak nmde yatmalar, ve yllardr sakladklar her eyi gveya kim olduklarna karar veren tek ve stn varlk olmam.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiN..14 Kasm 1974, Eskiehir- 18 Ocak 2000, stanbul Baba ad: Osman Ana ad: Melek Medeni Hali: Bekar DinkslamNfusa Kaytl Olduu l: Eskiehir le: Kesenler Mahalle/ky: Viranba Cilt no: 038/07 Aile 213 Sra no: 33MPTELA FAHENN HAZN SONU:Cihangir'de tek bana Kebud sokakta oturan N..(26) geen akam evinde ldrld. Bir arkadalanmas zerine eve yedek anahtarla giren ev sahibi ve komular, N..'nn korkun vaziyetteki cesediyle karlatlar. Gen kzn nce yksek dozda uyuturucu verilerek ldrld, ardnun 4 e paraya ayrld bildirildi. Polis, katil veya katillerin bu paralarn ilkini hibiyapmadan elbisesiyle olduu gibi braktklarn; ikinci parann sadece elbisesini kardklarerisini yzdklerini; drdncy ise i organlarna kadar paraladklarn aklad. Her cesedm birer not ilitirildii bildirildi, fakat ierikleri hakknda bilgi verilmedi.N..'nn mankenlik yaptn syleyen komular "Evine gelen giden eksik olmazd. Apartmanda hkayetiydi. Pavyonlarda altn grmler. Sonunun byle olaca belliydi." dediler. N..'s olduunu ve hatta fahielik yaptn ekleyen komular, geceyi Beyolu le Emniyet Mdrlek geirdiler.Gazetemize zel bir aklama yapan komiser Hdr Yacolu "Kadn ve uyuturucu ticareti yapanlk evrelerde byle olaylar sk sk rastlyoruz. Bir tr i hesaplama olabilir. Birbirleriniizliyorlar." dedi.MODELN ESRARENGZ LM:Bir ihbar zerine Cihangir'de Cerraholu Apartman 3. kattaki daireye giren polisler N..'nn cesedini buldular. 4 ayr blgeye ayrlm cesedin bir ksmnn dokunulmadan brakldla soyulduu, derisinin yzld, ve kaslarnn paralandn bildiren yetkililer, bir an naladlar. Dairede birtakm mstehcen notlara rastland.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiKomularn ifadelerini alan, evde zenle ipucu arayan polisler, bir sonraki admlarnn gen k akraba ve arkadalaryla grmek olduunu sylediler. Szan haberler, phelerin gen kzn yan fotoraf sevgilisi zerinde younlat dorultusunda.23 yandaki N..'nn modellik yapt, zellikle de M.S.. Gzel Sanatlar Akademi'sinde ve bam ve fotoraflarn stdyolarnda plak poz verdii renildi. Ceset, gerekli incelemelerin Adli Tp Kurumu'na gnderildi.TALHSZ GEN KIZ HUNHARCA LDRLD:Hayatn modellik yaparak kazanan N..(26) dn akam saatlerinde Cihangir'deki evinde hunharca ldrld. Olay, apartman sakinlerinin meraklanmas zerine polise haber verilmesiyle ortaya kt. Eve giren emniyet kuvvetleri, vahi bir cinayete kurban giden N..'nn cesedi karsnda dehete dtler. Bahtsz gen kzn diri diri drde ayrlp, derisinin katman katmairildi. Ayrca, cesedin her bir parasnn yanna evdeki daktiloyla "plak? Hangisi?" ve "(NU(DE)AD)" yazlm birer not brakld renildi.Acl haber zerine olay mahalline koan arkadalar N..'nn hayat dolu bir kz olduunu, evlayalleri kurduunu yal gzlerle anlattlar. Olay derinlemesine aratran yetkililer, masum n kzn katillerinin mutlaka bulunacan, byle bir vahetin kimsenin yanna kalmayacan aFOTORAFLAR:Fotoraf 1: stten tm vcut, n taraf Fotoraf 2: Soldan profil Fotoraf 3: Sadan profil Fotf 4: Yan evrilmi, arkadanNOTLAR:Bembeyaz, neredeyse mermer gibi bir teni var. Derinin altndaki mavi damarlar byleyici bir grnme sahip. Fakat bu gz alc ten maalesef yalnzca derinin yzlmemi yarsnda gBaz gazetelerin yazdnn aksine ceset 4 paraya ayrlmam. HalaGlgeler Ordusu - Engin Trkgelditek para. Sadece keskin bir aletle, biri gbek delii hizasndan geen yatay bir izgi, ve dieri vcudun tam orta hattndan geen alndan cinsel organa uzanan dikey bir izgi ile 4 blgeye ayrlm(paraya deil).Ve en garibi, kzn gzlerinde kesinlikle tela yok. Byle bir durumla ilk defa karlayorumden? Neden?ADL TIP RAPORU:3 ubat 2000 Belge No: 3644619 Ocak 2000 tarihinde krsmze incelenmek zere gnderilmi olan 14 Kasm 1974, Eskiehir dou Murat kz N..'ye ait rapordur:lmn intravenz olarak, byk ihtimalle maktlenin istemi dnda verilen ar dozda eroin rekletii tespit edildi. Bunun dnda bir uyuturucu madde gemii bulunamad. Bouma, dirzor kullanlma izine rastlanmad. Bir nc ahsa ait organik materyal tespit edilemedi. Maknin olay srasnda bilincinin ak olduu tahmin ediliyor. ldrldkten sonra yksek olaslk veya benzeri bir aparatla kesildii belirlendi. nsizyon ve deri yzme ileminin byk bir ustalkla neredeyse mkemmel olarak yaplmas, katil veya katillerin salk bilimlerinden birinde deneyimli olduunu dndryor. lmn saat 0 ile 3 arasnda gerekletii belirlendi.Cerrahpaa Tp Fakltesi Adli Tp ve Kriminoloji Anabilim Dal Bakanl.**********nsanlar nasl kelimeleri giyip plak etlerini saklyorlarsa, ehir de kalabalklar toplar cdelerinde ve meydanlarnda, ve kendini gizler. Gndzleri ynlarla ylesine doludur ki sokaklar, yere baknca kaldrm gremez insan. Aceleyle kouturan pantolonlar, etekler ve ayakkabar vardr sadece. Akam ise, iinden evine dnm ve yine dar kmaya hazrlanan biri gibi,erini deitirir ehir.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiGece elbisesi daha k ve "ak"tr. Geceyars soyunmaya balar yavaa. nce gece kyafetiniden. Saat 1-2 gibi ehrin yalnzca erojen blgelerinde dolar insanlar. Birka saat sonra buralar da boalr, ve ehir en sonunda rlplaktr. Zaten ben de 16-24 vardiyasn zellikl setim. ehri i amarlaryla kald andan itibaren dikizleyebilmek iin.Mesaimin bitmesine ve benim mavi yamurluumu giyip ehrin bedenini kefetmeme az kald. Ama nce halletmem gereken bir i var. N..'y Adli Tp'la ii bittii ve yarn gmlecei iinki soutucuya transfer etmem gerekiyor. N..'y soutucudan karyorum. O sihirli bembeyaz tenini seyrediyorum hayranlkla. Onu aa kata indiriyorum. Bir babann koltukta uyuyakalan biricik kzn yatana yatrd gibi, N..'y soutucuya yerletiriyorum. Ona son kez dokun kaplyor.Yukar kyorum tekrar. Toparlanyorum. Saat geceyarsn gsterdiinde srtmda mavi yamurlaltnda Cesetler Kitab, ve dudaklarmda souk bir pckle striptiz yapan ehrin yar plak a brakyorum kendimi.nisan 200026ANAHTARLIKev anahtarHer akam anahtar kilide sokup evirdiimde kan "Klik!" sesiyle birlikte btn gn iimde n huzursuz sularn sakinletiini, skntl dalgalarn durulduunu, fkeli frtnalarn dindim.Ben paltomu asarken, mutfaktan kan karm "Merhaba canm. Gnn nasl geti?" diyerek bir purur dudama. Kk kzm koa koa yanmza gelir, kucama atlar. Cebimden kardm gofre, "Gofreti imdi yemiyoruz, deil mi Sinem?" diye tatl tatl uyarr karm onu, "Sofraya oturacaz birazdan.". Hepimiz mutlulukla glmseyip birbirimize bakarz. imden dnrm: Akaonda seyrettiimiz aile filmlerinin hangisindendi bu sahne?Yarm saat-krk be dakika sonra sofraya otururuz. Ana haber blteni eliinde orbamz kakad geen milletvekilinin ne kadar yzsz ve adi bir herif olduundan, paparazzilere yakalanan arkcnn yeni albmnn baarsndan konuuruz. Yok eer televizyonda ilgin bir ey yo hayatlarmzdan alr. Karmn 'ne oldum budalas' mdrnn o gnk vukuatlarndan mesela, uvadaki retmeninin ne kadar iyi, ne kadar 'hanm' bir kz olduundan. Yemein sonuna doru, Sinem'in yars olduu gibi duran taban gsterip "Hi yemek yemiyor babas..." diye yaknrn de yzm karma, szlerim kzma dnk "Ama yemezse byyp gen kz olamaz ki!" diye yumuaYemek ertesi karm sofray toplarken ben Sinemle oynarm. Sonra, haftann drt gn, televizyonunun karsndaki koltua dizilip varsa bir film, yoksa bir dizi, o da yoksa bir magazin program seyrederiz hepGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldi lLIberaber. Ama eer gnlerden arambaysa sinemaya, cumaysa arkadalarn evine, pazarsa annemlere gideriz. Haftada bir akam darda yer, iki gece Sinem yattktan sonra (genelde sal ve cumartesi) sevimek iin odamza ekiliriz.Ve ben, haftann her gecesi yumuak yatan sol yarsnda uykuya dalmak zereyken sorarm: Benkar konulmaz bir kararllkla iine eken bu tatl scaklk uyku mu, yoksa alkanlklarn vuzurun dipsiz batakl m?araba anahtarOtoyolun kenarnda kl, devasa bir reklam panosu. Okuyorum: "OTOMOBL ZGRLKTR!"Sonra, kilometrelerce uzayp giden, bir trl akmak bilmeyen trafikte skp kalm aralara,da skp kalm insanlara taklyor gzm. Drt tekerlekli hcresinde, teslimiyetle oturuyorDayanamyorum.Birdenbire kornaya basmaya balyorum. Elimi kaldrmakszn. Dakikalarca.Ne bakyorsunuz, asl deli olan sizlersiniz!Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldiyazlk ev anahtarKarmla aramzn ok kt olduu bir dnemdi. Durmadan tartyor, yok yere kavga ediyorduk. Er dakika gerilim doluydu. Bitmek bilmeyen bir sinir harbine dnmt yaam.Srf bu ikenceyi ekmemek iin iim olmad halde ge saatlere kadar yazhanede kalyordum. mi geceler eve dnmyor; ya bekleme odasndaki mavi kanepeye kvrlyor, ya da sabaha kadar barlarda, sokaklarda srtyordum.Yazhanede vakit ldrdm akamlarn birinde (cuma olmal), alt kattaki avukatlk brosunda emeli kz geldi yine. Zaten gerekli gereksiz, ounlukla laf olsun diye, sk sk urard."Bu saatte ak grnce bir bakaym dedim..." diye fsldad.Btn hafta sonunu ehir dndaki yazlkta geirdik.te sevgili karcm, senedir tatilimizi yazlkta geirmemek iin trl bahaneler uyduru tatil yapmay, o evin anahtarn grmek bile iimi daraltmaya yetiyor. Sivri metal dileriyle yreimi skyor, tyor, kanatyor bu ba belas anahtar.Hem biliyor musun, dilerinin arasna skm pimanlk ve sululukla, anahtarlmdaki en aGlgeler Ordusu - Engin TrkgeldiYazhanemin o ar demir kapsn, anahtar tur sola dndrerek ve (kilidin dili yuvasna t) kapy hafife yukar kaldrp kendime doru ekerek ayorum. Bu yntem kapyla aramdaki girola sanki.Paltomu asp antam masaya koyduktan sonra ilk iim diafondan ayc Apo'ya bir duble ay sylek oluyor. ay beklerken deri bro koltuuma gmlyor, arkaya yaslanp gzlerimi dinlendiriy. Tam yle ksa ama derin bir uykuya dalarken-"Gnaydn zgr Bey!" diye grltyle ieri dal"Gnaydn.""Valla bu gidile yaknda benden bile nce geleceksin ie ha." diyerek laubali laubali srtyor. Cevap vermiyorum. Yz verince astar ister bunlar. Tepene karlar. Mesafeni koruyacaksn. ekmeceden iki krmz pul karp uzatyorum. Birey demeden gidiyor.Saate bakyorum. 6:42. Herif hakl. Sabahn krnde, herkes scack yatanda tatl ryalar gm var benim bu souk broda? "Kendi iimi kurunca ne mesaiye yetime, izin derdim olur; ne de byle eek gibi almak zorunda kalrm..." diye hayal kuran ben deil miydim? Al sana ndi iin! Karga bokunu yemeden yazhanedesin; yllardr doru drst tatile ktn yok; ve hnden daha ok, daha sk alyorsun.(Ama demedi mi? Kiradan kp kendi evimizde oturmak, araba alp dolmulardaki iti kaka sormek, tatillerde evde pineklemek yerine yazla kamak... Hepsi kendi iimi kurduktan sonra gereklemedi mi?ler de fena deil u sralar. Sabahlar biraz daha erken gelip, akamlar biraz daha ge kaha iyi bir semte tayabilirim yazhaneyi, fiyakal bir i merkezine mesela. Sonra da ikinci bir yazlk -bu sefer gneyden-, veya karma bir araba belki.)Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiGazetelere gz atarken kedeki frndan aldm poaalar attryorum. Tam nl televizyonyle yapt Paris kaama haberini okurken, sa bacamda bir rahatszlk hissediyorum. Hafifma hissi. Gzm satrlardan ayrmadan ("... nehri kylarnda el ele dolaarak ak tazeledile elimi cebime atyorum. Anahtarlkm. Cebimden alp masaya koyarken kan ngrt kulam tum. Anahtarla bakyorum:8 numaral minyatr siyah bilardo topu, prangalarn ucundaki iri glleleri hatrlatyor bana. Arlatryor beni, kap gitmemi engelliyor. Siyah topu anahtarlara balayan zinciri incelince, kurtulma umudumu iyiden iyiye yitiriyorum.En sonunda anahtarlara kayyor baklarm. Anlyorum: Btn anahtarlar kendi hcrelerime almays 200131MARFET"Btn marifet, btn sr nefes alp vermeye devam etmekte...2" diye fsldad kulama, "Dura. Dnmeden. Birer birer. Derin derin."Anlam veremiyordum dediklerine. Salonu dolduran kalabala gidiyordu aklm. Az nce perdeyi aralayp bakmtm onlara. Bir deri bir kalm aslanlarn "korkun" gsterisini izliyorlarten gzleriyle aydnlanyordu sahne. Kr edici k. Katil gzler. Koltuklarna sinmiler. Avlen, pusuya yatm hayvanlar. Bekliyorlar. Beni.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi32"Korkuyorsun. Yksekten veya hayatna mal olabilecek bir perendeden deil. Seyircilerden. Bu doal. Korkacaksn. Devam da gelecek: Yukarda, seyircilerin seni mahkum ettikleri lm sessizlii kulaklarn trmalayacak; davullara inen her tokmak kalbinde patlayacak adeta. Beklentileriyle ipleri, halkalar iyice yalam olacaklar; her ey bir anda elinden kayverecekmi gibi gelecek sana, telalanacaksn. zerine yapan her ift gzn var gcylebacaklarna aslp seni aaya, yere ektiini hissedeceksin.Ama sen onlara aldrma. Sanki bu her akamst yaptmz provalardan biriymi, tribnler Komiun Bonjon ve Bak Kz Valentine'i saymazsak bomu da; biz de az sonra iimizi bitirip Kara Nehri'ne yzmeye gidecekmiiz gibi hayal et. Rahatla."Aslanlarn gsterisi bitmi olmalyd ki kuvvetli bir alkla ykld ortalk. Arada "Yuh'lar lar dolat tek tk, "Srada ne var?"lar, "Byk olann dilerini grdn m?"ler turlad bir sufak ufak "Fiskoslar yuvarlanmaya balad az kenarlarnda. Birbirlerine arpa arpa birletir, birletike de gibi byyverdiler. Koca, beyaz bir grlt kaplad adr.O, her eye ramen konumaya devam ediyordu ama, kulama fsldad kelimeler kalabaln saltnda birer birer ezilip paralanyordu. Tannmayacak hale gelen cesetler. Kafam karmakarkt. Ya beceremezsem? Tannmayacak hale gelen ceset.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi33"Bu numara zerinde aylardr, yzlerce defa almamzn tek amac seni rahatlatmakt. Hatrl mi, daha ikinci ayn 3sonunda hazrdn sen aslnda. O gnden beri yalnzca cilalyoruz biz 'eri'yi- Dengeyi parlatyor, estetii gz kamatracak hale sokuyoruz. Ben perdenin arkasnda, sen ise sahnede."Vakit neredeyse tamamd. Fakat ben hala bir trl dikkatimi toplayamyordum. Kafam karmakarkt. lkin seyirciler kmt zihnimin sahnesine. Sonra dn akam grdm tatl rya vlentine?) belirmiti. Srasyla o kzn bana tutunmam iin uzatt ylana, ylandan da mzik atacam burguya zplayveren dncelerim, zarif bir saltoyla sirkimizin medar- iftihar Sl Jumbo'ya sarlm; gsterimin |sonunda yapacam mthi manevray skalar gibi yapp alt yaden drp krdm beyaz tabaa son anda tutunmu; ve oradan da bir cambazhane ustas ve lekknda anlatlagelen eski ve hznl bir hikayenin nnde seyircileri selamlamt.Kafam tam anlamyla bir panayr yerine dnmt. Byle nemli ve anlalmas g szckleri dakikay semiti ki sanki! Yine de dinliyor gibi yapyordum. Anlarm gibi.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi34IV."ok altk. Baarabiliriz. Ama unutma: Baarmak zorunda da deiliz. Eninde sonunda sadece b 'Gsteri' bu. Her eyi unut, sil kafandan. Hibir eyin nemi yok. Beenilmezsek, beceremezsek baka bir yere gidebiliriz. Baka yerler de var dnyada. Baka yaamlar. Gsteri bittiinde herkes ekip gider. Biz ise burada kalrz. te bu yzden ocuum, btn marifet nefes alp devam etmekte..."Tam azm am, O'na aylardan beri nedense ilk defa o an, son saniyede aklma taklan soruyuoracaktm ki, sahnedeki Silindir apkal Adam beni anons etmeye balad:"Bayanlar ve baylar!!! imdi de hepinizin uzun zamandr byk bir merak ve heyecanla bekledii..."Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi35V.Grmediim eller beni kolumdan ekitirdi, kimin elleriydi bunlar, "Sran geldi ufaklk!" diyerek sahneye frlatt, kimin kelimeleri, kafam karmakarkt, sahne klarysa ok parlak, kadar, hibir ey gremiyordum, gzler, kimin gzleri, bilemiyordum, sadece aptalca srtp aardan beri defalarca yaptm hareketleri yapyordum bir kez daha. Fena balamamtm sanrm,anm yava yava scak spotlar altnda eriyor, yerini gevek bir rehavete ve rahatla brakyKorktuum gibi deildi buras. Sakinlemitim. Huzur, tatl bir scaklk olmu yaylyordu iiu mutlulukla sardn duyuyordum.En tehlikeli numaralarn ardndan daha tehlikeli dierlerini sralyordum. Pe pee. Zorlanmadan. Dengem mkemmeldi; koordinasyonum hi olmad kadar iyi, zamanlamamsa kusursuzdu, mthi bir gsteri kartyordum, ama yine de ters giden bir eyler vard, hissediyordum, eksik olan bir ey vard, her eyi berbat eden bir ey, btn Gsteri'yi, ne olabilirdi ki, bile-Nefes alamyordum. Kan, tatl bir scaklk olmu yaylyordu etrafmda; bedenimi mutlulukla sayuyordum.temmuz 20011-"In the Circus" Moilliet 2-"The trick is to keep breathing" Garbage "Btn marifet/numara nefes alp vermeye devam etmek."3- "Seated Circus Performer and Boy" Picasso4- "Acrobat on a Bal!" Picasso 5-"Acrobat" Chagall6- "Fall of the Angel" Chagall36geceden kalANlareldivengiderken unutmusun onlar, sehpada, birbirlerinin zerine kapanm bir ift mavi el. bacak bacak stne attnda sen de tpk byle yerletirmez misin ellerini dizkapann birazck yuzamanla, senin o uzun, biimli parmaklarnn eklini alm, onlar gibi hafif kvrk bekler olmr eldivenin parmaklar, yavaa, ekinerek dokunuyorum mavi parmaklara: korktuum gibi, ileri bo, yoklar aslnda, senin gibi.kadehyerde, kanepenin yannda l bir arap kadehi yatyor, en ince en zayf yerinden, boynundan krlm, iindeki birka yudum krmz arap dklm halya, ar ar can vermi olmal: kalnca krk cam parmam kesiyor, kanm kanna karyor.MASKaratartmamzn ortasnda, hibir ey demeden banyoya giderdin bazen, sahne klar yznde parondtenini tazeler, canlandrdn karaktere en uygun yz izmek ve taknmak iin makyaj ant malzemeleri kullanrdn.ama dn gece MASKaran unutmusun lavabonun yannda, bundan byle hep biraz eksik olmayacak m yzn?yankgiderken kanepenin sar demesi zerinde kahverengi-siyah bir leke brakmsn: sigarandan dr kor/kl parasnn at bir yara.her zamanki gibi, farknda olmadan.oyGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldi 'kltablasizmaritler, kltablasnda kendi klleri iinde huzursuzca yatyorlar, duman ve kl olup kendi kendini bitiren sigaralardan geriye sadece bu irkin, ekilsiz izmaritler kalm.ne kadar da abuk tketiyor her ey kendini.dikkatle baknca fark ediyorum: sigara cesetlerinin arasnda ruj lekeli bir izmarit, kl tablasnn tam ortasna kanl bir bayrak gibi dikilmi, zaferini ilan ediyor.ubat 200138BE KAPILI HKAYEI.Kapy amadan nce neyle karlamay bekliyordum, bilemiyorum. O saatte, orada ne yaptm gibi. Halbuki neyi ne zaman yapacan ok nceden planlayan, her hareketinin olas sonularnsaplayan biriyimdir. Bir tr mesleki deformasyon. Fakat dediim gibi, benim konumumda olan mantkl bir insanin almayaca bir riski alm, ayaklarmn (ve kalbimin) beni diledikri yere gtrmelerine izin vermitim.Bata, binann sessiz boluunda duyduum tek ses lsn arm kalbimin grltsyd. Son iittim. Bir adam ve bir kadn. Attm her admda sesler perde perde ykseliyordu. Byk bira olduunu bile bile kapya yaklatm. En byk hatam ise kapy amakt.Kapnn bu tarafndaym. Yllardr. Kendi isteimle kapanmtm bu karanlk eve. Kararm kesini: "eri"de kalacak ve d dnyann pisliine bulamayacaktm. evremdekiler ise durumumu gebuhran olarak gryorlard. "Genlik ite, merak etmeyin yaknda kendiliinden vazgeer, ad elikanl..." Saylar pek de fazla olmayan dostlarm geliyorlard arada bir; benimle konumak, beni ikna etmek iin. Zili defalarca alyorlar, hibir tepkiyle karlamaynca aresizce dnyorlard. Hibir zaman unutamadm ziyaretler ise O'nunkilerdi. Kapy amayacam en becek kadar iyi tanyordu beni. O yzden zili bir kez olsun almaz, paspasn stne oturup konumaya balard. Aklna ne gelirse. Saatlerce. Ben ise sesimi karmaz, sadece dinlerdim. Bazen btn umutsuzluuna ramen benden bir cevap, bir tepki beklediini sezerdim, ya da anszn kapy amam. Ben de yanp tutuurdumGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldisesimi duyurmak, dahas kapy ap O'na dokunmak iin. Ama dedim ya, inatl kahramanlk sar gentim o zamanlar. Susardm. O'nun zayf ve narin bedeninden kan hkrklarn nasl olualn tahta kapy paralarcasna geebildiine bugn bile aarm.Bir sre sonra kimse kapm almaz, apartmana uramaz oldu. O bile. O zaman ben de beklemeye, beklerken de gemiten gelen birka tandk ayak sesini veya gsz bir kolun asansr kapkla atn duymak iin apartman dinlemeye baladm. Tpk bir doktorun hastasnn gsn, n de apartmann i seslerine kulak kabarttm: Asansrn katlar arasndaki hareketi, kapsnn anmas, d kapnn otomatii, her komunun ayr ayr seebildiim ayak sesleri (2.katta otura ocuk merdivenleri ifter ifter kar; 12 numarann sakini ise birer birer atar admlarn aeridir), zillerini al tarzlar ( 7 numaradaki askeri mhendis zili iki kez ksa ksa alar;arsnn a doktor ise her zaman anahtarn kullanr), kaplar kilitleme usulleri ( kimisir aylna yazlna giderken, kimisi de bakkala bile gitmeden nce 7 kilit vurur)... Tm bu sleri ve sahiplerini btn kalbimle biliyorum. Oysa duymay beklediim sesler d kapnn ok e.Be alt yl nce, inad brakp birka kez sokaa kmay, insanlarn arasna karmay denedzaman talam admlarmla kaldrmlarda yrmeye kalksam, caddeler beni gerisin geri apartmakustular; insan ynlar grnmez elleriyle beni ite kaka evime sokup, kapy zerime skca iler. Eskiden ben onlar ieri almazdm, imdiyse onlar beni dar kartmyorlar. Ben de kadboyun eip tekrar apartman dinlemeye, arada vakit bulduka da ksa (pek de baarl olduklarddia edemeyeceim) hikayeler yazmaya baladm.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiAkamst, tam alma masama, bir trl sonulandramadm bir hikayemin bana oturmutum kaatte ite olmas gerekirdi) hi huyu olmad halde sessiz ama abuk admlarla merdivenlerdenndiini duydum.Kilitli OdaIV.Kapdan ieri girdiinde, kendini kaplar birbirine alan 5 hikayenin iinde buluverdi.V.Bir SS Subay, ok ekici bir Yahudi kadnla savatan nce balayan, ama savan patlak vermes ardndan bir trl sonlandramad tutkulu bir ak yaamaktadr. Haftann belirli gnlerinde saatlerde kadnn sakland evin kapsn kendini tantacak ekilde alar (tak-tak-boluk-ta-tak). Bunun bir baskn veya arama olmadn, gelenin sevgilisi SS Subay olduunu anlayan kadn da kapy aar. Subay, bir gn, kadnn evine her zamankinden birka saat erken gelir. Dlitli deildir. eri girer. Yatak odasnn kapsn aralar. Kadn, subayn birliinden bir doevimektedir. Subay fark etmezler. Subay akndr. Sessizce kapy kapatr ve birliine dneBirka gn sonra, istihbarat merkezine Yahudi kadnn sakland evi ihbar eden bir telefon gelir. SS subay, kumandasndaki 5 askerle birlikte, ihbar deerlendirmek zere grevlendirilir. Kapnn nne geldiklerinde Subay elini havaya kaldrr ve dnr: Acaba kapy ykarcasadnn saklanmasna/kamasna imkan tanmal ve kadnla birlikte kendini de mi kurtarmal yokslnzca ikisinin bildii parolay kullanp, kendi geleceini de mahvetmek pahasna, kadndan alabilecei en byk intikam m almaldr?austos 200241LM KAPIYI K KERE ALARHer zaman yaptm gibi zile bastm, iimden otuza kadar saydm, aan olmaynca postac kapye alar dsturuyla zile tekrar-bu sefer biraz uzunca- bastm, ve bir kez daha otuza kadar saymaya baladm. Tam on te kar dairenin kaps ald. Ellisini gemi, koca memeli, e koca eneli bir kadn (hani u hayata televizyondan ve gzetleme deliinden bakan; kendi evi kadar apartman boluunda da yaayan dedikoduculardan biri) "Bouna alma kapy postac rde. Adamcaz geen hafta vefat etti." dedi kaln sesiyle. ardm. "Kendisine bir mektup va," diye geveledim "acaba sizde bu mektubu iletebileceim bir yaknnn adresi filan var m?". Sanki yllardr bu frsat bekliyormu gibi heyecan ve gizli bir sevinle atld: "Ah knerede! aramba kalkm cenazesi de kimsecikler yokmu. ki hayrsz kz vard Almanya'da, yaradklar var ne de sorduklar. Ahbaplarnn topu oktan gmler teki tarafa. Tek bana yAma tam bir beyefendiydi, eski stanbul beyefendilerinden...". Elimdeki kefen beyaz zarf her saniye biraz daha arlayordu. Ne yapacam bilemiyordum.. Ynetmelie gre, bilen mektubun iletilebilecei nc bir ahs/kurum mevcut deilse, mektup il merkez postanesie 6(alt) ay suretle saklanr; bu zaman zarfnda herhangi bir hak iddias/talep olmad takdirde mektup almadan yrtlarak kat fabrikasna gnderilecek yn iindeki yerini resmi oladense, imdiye kadar giren hibir zarfn tek para olarak kamad o tozlu odaya gndermek iordum bu boynu bkk mektubu. Koca ve hzl eneli kadna sessizce iyi gnler diledikten sonra merdivenlerden aa inmeye baladm. kinci katta mektubu ceketimin i cebine soktum. Zemine vardmda kadnn kaln sesi apartman boluunda yanklanyordu hala: "...bir gn olsun kirlekle, tsz bir pantolonla dolatn grmedim rahmetlinin...".Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiMasaya oturdum. Zarf elime aldm. Kayseri'den inasi Yazc gndermiti. Dokuz gn nce. Dzg bir el yazsyla yazlmt adres. inasi Bey de rahmetli Hulki Bey yalarnda bir beyefendi gerekti. Zarfn zerindeki yal baparmak izine baklrsa Kayseri'deki memur le saatlerindle alyordu. Atatrk, bu alkan vatan evladnn parmak izini sa st keden, pulun zeriurur ve takdir dolu bir bakla seyretmekteydi.(Bir mektup, daha amadan, zarfndan okunmaya balanr. Zarfn rengi, ekli, gnderildii yer,derenin el yazs... Mesela asker mektuplar genellikle uzun olduklar ve birka fotorafla birlikte yollandklar iin kalndr; zerlerindeki harfler bir askerden beklenmeyecek derecede danktr, afak yaklatka hizaya girmeyi renirler; ve tabii ki askeri bir postanedenlmilerdir. Gemie kyasla saylar azalm olsa da, faturalar ve ekstreler arasnda tek tk uplar tadmz da olur. Bunlar hemen her zaman renkli bir zarfa koyulur; az adeta zamklaatlan zarfn zerine adres abuk bir yazyla iziktirilmitir; gnderenin ise ne ad ne de ad vardr; tecrbeli bir postac zarfa postanede sinen kf, yolda yapan toz kokularnn arasn pembe mektup kadndan szlen parfm kokusunu seebilir. Bir anlamda, postaclarn btn meatmadan nce okuduklar sylenebilir.).Zarfn kenar dikkatle yrttm. Drde katlanm beyaz sayfalar ap okumaya koyuldum. inasi hterem Hulki Bey," diye balayan sayfalk mektubunda dizindeki kirelenmeden dert yanyor, dnya tatls torununun trl yaramazlklarn hikaye ediyor, hamarat gelininin bir kaa kni sdrd leziz mantlar zevcesinden gizli nasl yediini heyecanla anlatyor, ardndan dyefendi'ye kzlarndan bir haber gelip gelmediini, belindeki arlarn geip gemediini soruendisini srarla Kayseri'ye davet ediyordu. Salcakla kalsnd.Mektubu bir kez daha dikkatle okudum. enesi dk komunun anlattklarndan, az nce okuduklaan, ve tabii ki en ok da hayal gcmden yararlanarak merhum Hulki Bey'in nasl biri olduunu dndm, hayatnn nasl olabileceini hayal ettim.. Birka saniyelik tereddtten sonran beyaz bir kat kardm, mavi mrekkepli dolma kalemimi elime aldm, yazmaya baladm:Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi"Muhterem inasi Bey,Samimi mektubunuzu okumak bendenizi pek mesut etti. stanbul'da hibir yaknmn kalmadn, la da maalesef shhatli bir biimde haberleemediimi gz nne alrsanz, mektuplarnzn benbir teselli ve sevin memba olduklarn ok daha iyi idrak edersiniz..."*******ki yln sonunda tam otuz lnn sesi olmutum. Ne zaman henz vefat etmi birinin evine mkapda kalsam, hemen apartmannn dedikoducusunu veya kapcsn bulur, bildikleri bir yakn olmadn sorar, eer yoksa PTT'nin uygulamas olduunu syleyerek merhumun kimlii, ii, u arasnda da gndelik yaam hakknda bilgi alrdm. Ufak bir kada aldm notlar bir cebimddier cebimde akam zor ederdim. Masamn bana getiimde yaptm ilk i mektubu dikkatlicee mektuptan rendiklerimle notlarm birletirip gnderen ve alc hakknda edindiim tm billlikle bu i iin ayrdm kaln bir deftere ilemek olurdu. Ardndan, rahmetlinin yaamn d. Ona bir yz, bir kyafet giydirirdim zihnimde. nce evin iinde biraz dolatrr, sonra bir masaya oturtup eline kat kalem verirdim. lk mektubu pek uzun tutmamasn, yazarken de olabildiince yuvarlak ifadeler kullanmasn ("Benim durumum bildiin gibi.", "Deien pek bir ey yok.") rica ederdim. Mektubun ortalarnda, geenlerde elinde ba gsteren bir sinir skmas zerine doktorunun bundan byle o elini kullanmaktan mmkn olduunca kanmasn teartk dier eliyle yazmaya balad iin de el yazsnn biraz deitiini syletirdim. Doktocek bir ey deil." dediini de eklemeyi unutmazdm. Son paragrafta ise evinin depremde hasar grdnn tespit edildiini, bu nedenle yeni bir eve tandn belirtip, yeni adresi kendi adresimi yazdrtrdm.Zamanla, yaztka, kalemi onun elinden alr, ve ben yazmaya balardm. ler biraz skc hamerhumun dsel hayatnda nemli bir deiikliin vakti gelmi demekti. Mesela Hulki Bey'in knedenle Almanya'dan kesin dn yapm, gz yalar iinde babasnn ayana kapanarak kendisimiti. Sabri Bey de ayn nedenle asil bir hanm olan dul komusu SemraGlgeler Ordusu - Engin TrkgeldiHanmla yakndan ilgilenir olmutu(Bu arada Sabri Bey 16, Semra Hanm 22 numaral llerim). Tabii ki yazdklarm unutmamak, iin ucunu karp elikiye dmemek iin yazdm ve aldmyasn dosyalamay adet edinmitim.Btn bunlar yalanmaya balayan bedenime inanlmaz bir enerji vermiti. Eskiden monoton bulduum iime drt elle sarlr olmutum. Hibiriyle aramn iyi olmad mesai arkadalarm bile, birinin "Krkndan sonra ak oldu galiba." dediini duydum arkamdan. Bir bakas da "Bu suratsz m ak olacak! Yalnzlk bana vurmu bence." diye fsldamaya ihtiya duymadan cevap a yalnzlktan hi bu kadar uzak olmamtm.*******Yorucu bir i gnnn sonunda posta kutumda mektup birden bulmak beni iyice keyiflendirmiti. Ben de masamn bana gemeden nce kendimi gzel bir yemekle dllendirmitim. Fakat yemekaz ar gelmi olmal ki, mektuplar okumak zere odama ekildiimde karnmda tarif edemediimahatszlk hissetmeye balamtm. lk nce Manisal Cemal Bey'in askerlik arkada Demir Bey' elenceli mektubu okudum. Banu Hanm'n yatl lise yllarndaki en iyi dostu Nee Hanm'a g mektup ise her zamankinden daha dokunaklyd (kocasyla aras iyice bozulmu kadncazn. Bar kadndan pheleniyormu. Ne akl versem acaba?).Mavi bir zarfta gnderilen nc mektubu elime alr almaz bir gariplik olduunu hissettim. Keyfim kat. n yz krmz ve otoriter harflerle "Alc Bulunamad" diye damgalanmt. Sert annda ise laubali bir el yazs pimi kelle gibi srtyordu: "Aabey, iki gndr kapn alsun. alyorsun herhalde. Ben mektubunu buraya brakyorum. Artk bir ara postaneye gelip aldna dair imza atarsn. Ellerinden perim. Postac Kamil.". Yeenim Kamil'in ne zaman adam olaca meselesini bo verip alcnn adn grmek iin zarfn arkasn evirdim: Faniye Melek.k duraksamadan sonra Faniye Melek'in listemdeki on nc l olduunu aknlkla hatrladm.ren ksmnda kendi adm ve adresimi grnce yaadm. Bu pis bir aka myd, yoksa bu mektubu g gndermi miydim? Zarftaki damgaya ve imzaya baklrsa evet, bu mektubu sekiz gnGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldince aa sokaktaki postaneden taahhtl olarak postaya bizzat vermitim, ve alc Faniye Meldresinde bulunamad iin bana iade edilmiti.Titreyen ellerle zarf atm.(Fasulye gaz yapm olmalyd, midemdeki rahatszlk gittike art Allagelmi hal hatr sorma talyla balyordu mektup. kinci paragrafta ise geenlerde so hafif bir arnn baladn, doktorun sinir skmas tehisi koyarak elimi mmkn olduunc anlatyordum uzun uzun. Paragrafn sonunda, bu mektubu sa elimle yazdm iin el yazmn hemankinden biraz farkl olduunu belirtiyordum. (O srada sol kolumda hafif bir uyuma hissettim.). Mektubun devamnda, ne olduunu aklamadm yeni bir hobi sayesinde hayatmn oldenklendiini, yeni dostlar edindiimi, en sonunda mutsuzluk ve yalnzlktan kurtulduumu mjdeliyordum. Faniye'ye neler yaptn, tand yeni mahalledeki hayatn nasl olduunu sordueye yakn gsmdeki o dayanlmaz skmay hissetmeseydim, eminim ki son paragrafta bir haftagn ierisinde onunkine yakn, yeni bir eve tanacam haber verecektim.mays 2002Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi46MED-CEZRMed-ocukken ne kadar da uzun gelirdi evden kyya giden yol. Sabrsz ve kk admlarm ne kadakadar hzl atarsam ataym asla istediim kadar abuk varamazdm sahile. Bir top gibi abuk ak ve seke seke koar, kyya vardmda ise nefes nefese olurdum her zaman. Sahil, btn ocukgibi benim iin de deniz ve oyun demekti her eyden nce. Ay Yogi desenli mavi simidimle iskeleden tekrar tekrar usanmadan atlardm denize. Arada bir yzdm de olurdu tabii. Dipten kum karan komu ocuunu kskanarak izler, Ay Yogi'ye ne dndm hissettirmemeye z yzeceim gnlerin hayalini kurardm. Sonra kumdan kaleler, barajlar demekti sahil. Kumdan kentlerin inaatlarnda bedenim yorulur, gnete srtm yanard. Belli aralklarla annem kadar gereksiz olduunu dndm beyaz bir sv srerdi her yerime. Oysa ben gnei ok sevne zarar olabilirdi ki. Neden bilmezdim ama, tuzdan da korumaya alrd beni annem. Eve gitmeden nce o buz gibi suyun altna sokup du aldrrd bana illa. Oysa akamlar btn aile ada oturmu sohbet ederken, konu politikaya veya spora kaydnda ve benim canm iyiden iyiye sklmaya baladnda en byk elencem kollarmdaki ve bacaklarmdaki tuzlar yalamak, vdeki derileri soymakt (Kendi kendimize soyabileceimiz blgeler bittiinde, kardeimle birbirimizin srtn soyardk. "Tpk belgesellerdeki maymunlar gibi oldunuz!" derdi annem.). lden o kadar uzak, oGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldikadar ocuktum ki soyulan derimin yerine yenisinin sonsuza kadar geleceine, her eyin her zaman tekrar eski haline geleceine inanrdm.*******Evimiz o kadar bykt ki... Yayla gibi bir veranda, geni bir yemek odas, iki de yatak odas vard. (Yllar sonra, bu eve bir yetikin olarak dndmde odalar o kadar ufak, veranda kadar dar gelmiti ki, kendimi "Gulliver Cceler lkesinde" kitabndaymm gibi hissetmitim.Odalar arasnda bir oraya bir buraya amaszca kouturmak kardeimle benim en byk elencelezden biriydi. Ev, koca bir dnyayd bizim iin. Balta girmemi Afrika ormanlar, Vahi Bat, hatta uzay... Hepsi elenceli birer oyun. Yemek odasnda astronotuluk oynardk (Dedem "Astronot deil, kozmonot olun evladm." derdi her seferinde. Ben de kardeime kibrit kutularndan yaplma telsizimle hemen bildirirdim: "Yeni bir yaam formuyla karlatm Apollo 33! Sanrm bizimle iletiim kurmaya alyor. Tamam.") Veranda da ise Kzlderilicilik oynardk. Masay siper olarak kullanlr, yoldan geen kovboylara hayali oklarla saldrrdk. Sava bas olarak srdmz salalarla bazen stmz kirletir, "ok kt yaralandm Gaml Bayku, flukbenizlilerden intikamm mutlaka al!" diye inlerdik. Annemizin (Kabilenin bycsnn) azarise bu ar yaral kzlderiliyi ayaa kaldrp koarak saklanacak bir ke aramaya yeterli i.Bir keye sinip byynce her eyin ne kadar farkl olacan dnrdm sessizce.48-CezirNe kadar da uzun geliyor artk evden kyya giden u yol. Gsz ve yal admlarm ne kadar hzl atamyor, asla eskisi kadar abuk varamyorum sahile. Bir kan gibi ar ar ve salnrliyor, kyya vardmda ise nefes nefese oluyorum her zaman. Sahil, btn yallar gibi beni de dinlence ve arkadalar demek her eyden nce. Sedef kakmal bastonumu iskemleye asp birka arkadala birlikte glge bir masada tekrar tekrar usanmadan piti oynarm. Arada bir yrdm de olur tabii. Yanmda frtna gibi koarak geen komu ocuunu kskanarak izler, stonuma daha az yklenmeye alarak, bastonsuz yrdm genlik gnlerimin tatl hatralarn kum kr, gne banyosu demektir sahil. Kuma gmlen bacaklarmdaki romatizma hafifler, gneemiklerim snr. Belli aralklarla kzm ne kadar gereksiz olduunu dndm beyaz bir hap Oysa gne ve kum bana yeter, bir fabrikada retilen beyaz bir tozun kime ne yarar olabilir ki. Neden bilmem, tuzdan da korumaya alr beni kzm. Bana piirdii yemekleri tuzsuz par illa. Oysa akamlar btn aile verandada oturmu sohbet ederken, konu mankenlere ve dedikodulara kaydnda ve herkes benim varlm iyiden iyiye unuttuunda en byk elencem k hayal ettiim aya bakmak, ve tuzlu fstk yemektir ( Kendime aldm fstklar bittiinde kayderim bana gizli stokundan verir. Bu durum ortaya ktndaysa "Tpk yaramaz ocuklar gibi ounuz!" der kzm.). lme o kadar yakn, o kadar ihtiyarm ki zevk duyduum, beni mutlu eden her eyi her frsatta yapmam gerektiine, nk her eyi son kez yapyor olduuma inanrm.Evimiz artk o kadar byk geliyor ki... Tuvaletle yatak odam arasnda, verandayla yemek odas arasnda dalar var sanki. ( Bazen kendimi torunlarma okuduum Gulliver Devler lkesinde"ymiim gibiGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldihissederim. Bazen de, delicesine kotuum ama yerimde saydm kabuslardaki gibi.) Bir odadan dierine gemek benimle yat olan kaynbiraderim ve benim iin en byk ikencelerden birv koca bir dnya bizim iin. Okyanuslar, boazlar, ktalar... Hepsi almas gereken birer engel. (Yemek odas yarmadasndan geerken bilgisayar oynayan torunlarma "Bizim ocukluumuzun en byk elencesi topala oynamakt" deyince uzaylymm gibi bakyorlar yzme.) Fakat yineorun mesafelerden ok gnlk ileri yapmak. Gazeteyi daha yakndan, daha ok kla okumak zorym artk; ykanmak tehlikeli bir macera; yemek yemekse bir zevkten ok azami dikkatle yaplmas gereken bir i. Kzmn "mehur" salal kftesini yerken torunlarmn oyunlarn seyala damlatrsam kaynbiraderime "ok kt stm kirlettim Birader. Oradan tuzu veriver de, ysin bari." diye fsldarm. Kzmn azar ise yemein tadn karp her lokmay bana zehir etr keye sinip genken her eyin ne kadar farkl olduunu dnrm sessizce.temmuz 200250DE()MEK Hayalet ve GlgeKoca bir dokunutan ibaretti btn dnya. Baka hibir hissin olmad karanlk ama scak bir bir yandan yaylan huzur. Varlkla yokluk arasnda bir an. Yaratl. epeevre hissettiim tar temas.Sonra kanlar akt, k geldi, ve o en gzel temas sona erdi.Doum: en byk yrtl.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi51HayaletBir hayalet gibi dolard sokaklarda. Kimse grmezdi onu. Kimse dokunmazd. inden geip gidlerdi insanlar. Sanki o orada deilmi gibi. Yokmu gibi.Sk sk en youn hatlarda, en skk otobslere binerdi Hayalet. Srf onlara temas etmek iinerlere, malara bunun iin gider, kalabalk caddeleri bunun iin arnlard. Btn o et ynedilmeden ve istenmeden bile olsa dokunulmak ve dokunmak iin."Kk mutluluk anlarmd bunlar benim. Kk varolularm. Bir an iin temas ederlerdi bana, lurdum. Ksack varolu anlarmn arasndaysa bir hayalet gibi gezinirdim.""Bir hayalet gibi dolayordum O'nun peinde. Gzelim elleriyle beni O yaratacakt. Dokunacakt ve olacaktm. Sonsuza kadar. Suya bir batp bir kan kazazede gibi varlkla yokluk arasnda gidip gelen bana narin ama gl elini uzatacak, ve beni kurtaracakt." Tpk Michelangelo'nun "Yaratl"ndaki gibi. Kudretli elini aaya doru uzatan Tanr, o ele dokunmak zer varoluun eiindeki insan. Glge'yle ilk karlama: hafta nce bir lokantada gz gze geerkesten ayr bir duruu vard Glge'nin. Tkman ve konuan ve tkman kalabalktan farkl. Bu dndan. Glge, daha nce hi kimsenin bakmad gibi bakmt Hayalet'e, hi kimsenin grmea Hayalet yle hayal-et'miti), ve Hayalet daha nce hi olmad kadar olduunu hissetmiti. emasyla byle hissediyorsam..."Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi52Bir hayalet gibi dolayordu Glge'nin peinde. Sabahtan akama dek. Hissetmeye alyordu O'Uygun zaman kolluyordu. Yaratl aceleye gelmez.Glge'ye en ok yaklat an: sinemada hemen arkasndaki koltukta oturmu, simsiyah salarndan leylak kokusunu iine ekerken. "Annem de byle kokard, hatrlyorum."Harekete gemeye karar verdii gn, 13 Ocak, Glge'nin her len sandviini yemeye geldii, pa o cra kesindeki bankta oturuyordu. O'nu bekliyordu. Dokunacakt Glge'ye. Varolacakt. Ayr kaldklarndaysa Hayalet'i dnecekti Glge. Hayalet yine varolacakt."Dnlyorum, yleyse varm."Glge"Bir glge olmak isterdim ben. 'eylerin zerinden kayp geebilmeyi isterdim. Dikkat ekmeyen bir karalt olsaydm keke. Glge. nsanlar beni grseler ama dokunamasalard."Temasa dayanamayanlardand Glge. Herkesin biraz kmseyerek "hasta bunlar" gzyle bakt, otobse binemeyenlerden, kalabalk yerlere gidemeyenlerdendi. te deilse evinde otururdu ou zaman. Olur da dar kacak olsa en tenha saatleri, en bo mekanlar seerdi. "Dokunmamak ucumdan btn bedenime yaylan korkun bir tiksinti hissi".Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiSteril floresanlar altnda huzur dolu plastik dokunular. letiim kurmak iin insanlara deil tulara temas ederdi. Tam kendime gre bir ada domutu. Yaad yer konusundaysa o kaeildi: apur upur pmeye baylan, herkesin her frsatta birbirine dokunduu bir Akdeniz l"Kuzeylerde bir yerlerde douramaz miydin beni Anne?""Bir glge olmay isterdim ben. Varlkla yokluk arasnda skp kalm olmay isterdim. Bir gdm o iren elleri hissetmezdim zerimde. Uyuyordum. Dokuz yanda bir kz ne grrse ryasnde onu gryordum. Daha nce de sevip okamt beni ayn eller, ama hayr, baka trl bir doYakc bir dokunu. Dedike kanatan eller. Sesimi karmadm".le yemei iin dar ktnda Hayalet'i gremeyince ard. Biraz yrd. Hala yok. helen adam ortalkta grnmyordu. Utanga birine benziyordu Hayalet, baklar sinikti. stiyoama cesareti yoktu. Bembeyaz, soluk bir teni vard. Takip ediyordu Glge'yi. "Manyan teki." Ama bir zarar dokunmamt. "Bana dokunmaya kalkmad ya." Gzler kimseye zarar vermez. "Skld benden herhalde." Glge bir yandan da merak ediyordu aslnda. Kim. Niye."Aman neyse, kurtuldum."Hayalet'i her len oturduu bankta kendisini beklerken bulunca ard Glge. Byk gzleri d Soluk pembe dudaklar bir eyler sylemek ister gibi rpndlar bir sre, sonra sakinletileir ey demeden, ekinerek Hayalet'in yanna oturdu. Ne yapacan bilemiyordu. Niye dnp gitmiini bilemiyordu.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi54HayaletElini titreyerek uzatt. Gnlerdir hayalini kurduu ince uzun parmaklara daha demi dememiti ki, Glge elini hzla geri ekti. Yzn buruturarak, korku ve tiksintiyle bakt Hayalet'e.ayalet: Zar zor grlebilen, kk ama mide bulandrc bir bcek."Sahte Tanrlar lm hak ederler."GlgeSouk ban boynunun ince derisini percesine yrttn hissetti nce; sonra etini okayaralarn efkatle kestiini duydu. Ah, o tatl elik dokunu."Daha nce hi kimse byle dokunmamt bana."Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiHayaletBa Glge'nin boynuna dayarken "Samet," demiti "benim adm Samet." Glge bunu duyunca gliydi, yoksa Hayalet'e mi yle gelmiti?Bankn kenarnda, cesedin yannda oturmu polisleri bekliyordu. Varlyla yle bir dolduruyor ki boluu, eskiden onu fark etmeden iinden geip giden insanlar imdi yanna yaklaamyor, aktan merak ve korkuyla seyrediyorlard Hayalet'i."Kalbim hala hzla atyordu. Terler boanyordu her yerimden. Btn dnya beynimin iine girmeiin gzlerime gzlerime akyordu sanki. Alglaym keskinlemiti. Tatl, lk bir his vardn." Canl olduunu hissetti mutlulukla.Bir polis memuru Hayalet'in ellerini arkadan kelepelerken, bir dieri Glge'nin zerini gazete katlaryla rtyordu. Boy boy cinayet haberlerinin yannda kk bir haber iliti gfik canavar yolda yrrken yakalad. nl psikiyatrist youn bakmda..."Hayalet'i polis arabasna ite kaka bindirirlerken gen bir memur yanndaki byklya "zerinden kimlii kt amirim. Ad Canan'm." dedi. Hayalet glmsedi."Bazen Tanrlar da kurban olurlar."ocak 2001HER AN SARHO56Kanm arap gibi, her an bilinsizim*, her an sarho. Kendimde deilim, ama askerlerden ke bucak kaarak yaptmz gizli toplantlarda herkese kendileri olmalar gerektiini tekrar tekr tlyorum. Titrek mum klarnn kararsz glgelerine saklanp korkarak dinliyorlar beni. Anlattklarmdan korkuyorlar, sylediklerimden ve sylemediklerimden. Szlerimi duymaktan ve bir tekini bile karmaktan, doruyu sylyor olmamdan ve sahtekarn teki kmamdan korkuyoar. Askerlerden korkuyorlar. Dinliyorlar. Ben konumaya devam ediyorum, onlara olanlar ve olacaklar anlatyorum, olmayanlar ve olmayacaklar. Falta gibi alan gzlerinin ar bulutlar hatrlatyor bana.Kanm arap gibi, her an bilinsizim. Beynim uyumu adeta, karncalar dolayor kafamda, ayakesleri yanklanyor kafatasmn duvarlarnda. Dncelerim ikinin etkisiyle bir geceliine dou eski dmanlar gibi kol kola girmiler, bir yandan birbirlerine bunca yl neden yaam zehir ettiklerini sorarken, bir yandan da yalpalayarak bir saa bir sola arpyorlar. arptka da birbirlerine daha da skGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldi "sarlyorlar. yiyle kt birbirine giriyor kafamda, siyahla beyaz. Beyin zaten gri deil midir...Kanm arap gibi, her an bilinsizim. Yamur bile ayltmaya yetmiyor beni, imekler akyor gin karanlnda, toprak kokusu var her tarafta, kan kokusu geliyor burnuma uzaklardan. Zeytin aalar arasndan zikzaklar izerek yryorum. 24 ayak sesi duyuyorum peimden gelen,enim ayak izlerime basarak yryorlar. Askerler peimizde nk, on adam aryorlar, oysa bipimiz bir olduk artk, ayn yolda ayn admlar atyoruz, tek. Bir gn ben olmayacam nlerin ayak izlerim olacak diye dnyorum.Kanm arap gibi, her an bilinsizim, her an sarho. Bedenim gittike arlayor, ellerim kurrer dala, ayaklarm birer kleye dnyor; yeryzne ivilenmiim adeta. te yandan gerek duygusu kaplyor iimi, ty gibi hissediyorum kendimi, utum uacam sanki. Gzlerimdeki bulutr yukar ekiyorlar, ellerim, ayaklarmsa yeryzne balyorlar beni. ki dnya arasnda yrt Her yer arap krmzsna bulanyor.temmuz 2002* "Blood is like wine/ Unconcious all the time..." Gavin Rosdale, Machine HeadResim: Pablo Picasso, Crucifixion58GLGELER ORDUSUI.Hibir zellii olmayan, sradan bir i gn gibi balayp sradan bir i gn gibi devam edenHerkesinki kadar skc iimden km, herkesinki kadar skc evime gitmek zere dier herke istasyonda bekliyordum. Gazete okuyordum. Meraktan filan deil, sadece vakit geirmek iin. Birounun yapt gibi beklerken etrafa baknmay sevmezdim ben, ilgimi ekmezdi di. Baktn her yerde bir benzerimi grmenin neresi elencelidir ki...Siyaset ve ekonomi haberlerini sabah yolda bitirmitim, cinayet-tecavz-intihar haberlerini len arasnda okumutum, spor haberleri de dn yoluna kalmt. Tam srtnda toplarr file tarken resmi ekilmi bir forvet oyuncusunun hafta sonu oynayaca ma iin "gol sziini okumu, "Cennet vatanmz en ksa zamanda ziyaret etmeyi arzulayan koca memeli yar pkz sayfas"na gemitim ki, bir anda gzlerim karard sanki; izgiler, renkler kayboldu anszellerim, kollarm, gvdem hepsi birer karaltya dnt. Yere der gibi oldum. Korkuyla sam bakndm. stasyon, demiryoluna komu evler, peronda bekleen insanlar, kedeki bfe, her er zamanki olduklar gibi renkli, net ve boyutluydu. Ben ise silik bir glgeye dnmtm.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi59Daha olanlar kavrayamam, akn akn ve korka korka bir kendime bir dnyaya bakyordum kin geldi, kaplarn at; ve insanlar zerime basa basa, zerimden yryerek vagonlara doluturen akam gneinde parlayan raylarn zerinde kayarak uzaklat. stasyonda bir tek ben kalmGlge olmak, ilk bata olduka elenceliydi. Ufak tefek sorunlara ramen (Srekli ayaklar altnda olmaya ok gemeden altm. Yiyip imeyi zlememek ise mmkn deildi.) hayatmdan memnlardan kaldrmlardan hoplaya hoplaya yrmek, duvarlarda ilerlemek, ykseklere srayp tekraaa atlamak yorucu ama zevkliydi. lenleri ksa ve iman, akamstleriyse sirkteki tahta bambazlar gibi ipince ve upuzun olmak; her yzey ve kta baka birine dnmek kelimelerle antlamayacak tecrbeler. Bir glge olarak en sevdiim ey ise suda yrmekti. Tyden bile hafifdmlarla suyun zerinde gezinmenin tad baka hibir eyde yoktu.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi60Fakat yle bir gn geldi ki, oynaya oynaya en sevdii oyuncandan sklan bir ocuk misali, bunlardan bkmaya baladm. Suda yrmek bile iimden gelmez olmutu. Elimi uzatp da kimseye dunamamak iimi actyordu artk. Herkes stmden geip gidiyordu, herkesin stnden akp gidiy anmayan ta, slatmayan su; kimseyi fark etmeden, kimse fark etmeden. ki dnya arasnda slm bir ruh gibi ac ekiyordum. Ne tam anlamyla oradaydm, ne de deildim.Boazda dalgn dalgn yrdm bir gn aklma geliverdi: eer ben bedeni olmayan bir glgeyselerde de glgesi olmayan bir beden olmalyd. stasyondaki o gn ben bir glgeye dntme g bir bedene dnm olabilirdi.Glgesiz bir bedenin kendini en rahat geceleri hissedeceini dnerek onu gne battktan son aramaya koyuldum. ehrin en karanlk sokaklarn, en kuytu kelerini bir bir aradm. Yoktu.Belki o da ac iindedir ve beni aryordur diye onu gndzleri aramaya koyuldum. ehrin en aydnlk meydanlarn, en ltl mekanlar bir bir aradm. Yoktu.Kimi zaman glgesiz bir bedene rastlardm. kimiz de heyecan ve umutla taban tabana verir, birbirimize ait olmadmz grnce hibir ey demeden yolumuza devam ederdik.Benim gibi glgelere rastladm da olurdu. Birbirimize benzer hikyelerimizi anlatr, inanla iyi anslar dilerdik. Fakat yoluma kanSeptik Zamanlar - Seluk Grkanglgelerden biri hepsinden farklyd: "Her kilidin bir anahtar yoktur." dedi, "Bunu anladnda sen de bize katlacaksn.". Sabaha kar ehir dnda bir tepeye gtrd beni. afakce, binlerce glgenin yorgun ve yenik admlarla ehirden kmaya baladn grdm.Glgeler ordusu geri ekiliyordu. "Akama doru tekrar saldrya geeceiz." dedi, "Gne battir kez daha igal etmi olacaz.".Bedenlerinin eksikliini derin birer yara gibi ilerinde tayan binlerce kiilik glgeler ordusu dinlenmek zere kent dndaki maaralarna gidiyordu. Uzakta, ehir merkezinde, glgelenin eksikliini derin birer yara gibi ilerinde tayan binlerce kiilik bedenler ordusu da ilerine.eyll 2002NEDMELER I.VECH62LAS MENINAS (NEDMELER) VelazquezSemada en kk bir bulutun bile szlmedii, gneli, lk; uzun lakrdnn ksas hkm srmgre fevkalade bir havayd. Mstakbel zevcem Keriman Hanm ile yalnn bahesinde -oturmu; biyandan ertesi gn tertip edilecek dnmzden bahsediyor, bir yandan da ifal Boaz havasnediyorduk. Biraz ileride Bahevan Osman Efendi gllerle megul olma bahanesiyle gz hapsinde tutuyordu bizi (Bunu, kuvvetle ihtimal, genlerin izdivalarndan evvel birbirlerini grp tanmasn tasdik edecek kadar medeni, lakin bu ii ba baa yapmalarna msaade etm kadar da geri kafal bir zat olan Keriman'n babas Korfal Ahmet Paa emretmiti ona.).-"Bandoyu uraya, akasyalarn yanna yerletiririz. Davetliler de yle oturur. Arada kalan u mesafede de arzu edenler vals yapabilirler. Bir de..." diye hararetle konuuyordu Keriman Hanm. Ben ise uzak diyarlarda, hayal alemlerindeydim o esnada. Keriman Hanm'n on gn evvel Paris'ten dn iin gelen hemiresi Nurhayat' dnyordum.Nurhayat Paris'te edebiyat tahsili gryordu. Pek akll, pek gzeldi. Frenk usul kesilmi sapsar salar, buz mavisi gzler insann akln bandan alyordu. Ablas Keriman ne kadar incyoksun, maddiyata dkn ve kendini beenmise, Nurhayat da bir o kadar zarif, hisli ve alakgnllyd. Avrupa grm medeni bir gen hanm olarak bir hayli kltrlyd. Mzikten, resimii ki edebiyattan pek iyi anlyordu. Benim ressam olduumu iitince heyecanla naslda byyvermiti o harikulade gzleri-Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi ao-Vecihi Bey, siz beni dinlemiyor musunuz yoksa?-Rica ederim Keriman Hanm, o nasl lakrd yle! Teessf ederim. Ltfen devam ediniz.Ve Keriman Hanm zevkle Caddebostan'daki yazlk kklerini anlatmaya koyuldu tekrar.*******Yamurlu bir gecede, olduka ge bir vakitte dnmt Paris'ten Nurhayat. Tesadfe bakn ki, be ayn gece, hava muhalefeti mnasebetiyle evime gidememi, Ahmet Paa'nn da srarl telkinleri neticesinde geceyi kkte geirmeye mecbur kalmtm. Nurhayat'n varlndan ve geleceindsiz olan ben, uykudan uyanm helaya gitmek iin merdivenlerden iniyordum ki O'nu grdm. zerinde benzerlerini o gne dek sadece ecnebi mecmularda grdm bir kyafet vard. Buz mavisi gzleriyle bana smscak bir bak att, glmsedi, sonra hibir ey demeden yanmdan geip gy birka saniye iinde olup bitmiti. Bir sre merdivenin banda yle kalakaldm. Afallamtn geip giden bu insan st gzellik gerek miydi, yoksa uyku sersemi dimamn rn bir hayaGerei renmem pek uzun srmedi. Ertesi sabah kahvalt sofrasnda tantrldk Nurhayat'la.a ithafen sarf ettii lakrdlar beni bir miktar mahcup etti ise de, ona kzmak mmkn deildi. lerleyen gnlerde, onun latifelerinin beni kzdrmaktan/mahcup etmekten ok elendirdiini itiraf etmeliyim.Tahmin edeceiniz gibi, pek iyi anlayorduk Nurhayat'la. Vaktimin ounu, ne yapp edip, Keriman Hanm'dan ok onunla geiriyordum. O bana Paris'i, oradaki Bohem hayat, son dnemdeki gzde sanatkarlar anlatyordu; ben de O'na stanbul'daki -iin dorusu pek snk bulduum-'at hayatndan bahsediyor, kendi almalarm ve dncelerimi naklediyordum. Nurhayat'la berken vaktin nasl akp gittiini idrak edemiyor, kendimi mutluluk deryasnda kaybolmu bir kaptan gibi hissediyordum adeta. Keriman Hanm ile geirdiim her dakika ise uzadka uzuyor, beni Nurhayat'tan ayran strap dolu bir asra dnyordu. Kendime bir trl itiraf edemede, zevcem olacak kadnn hemiresine ak olmutum.Glgeler Ordusu - Engin TrkgeldiNurhayat'n da bana kar ayn hisleri beslediine inanyordum. Baklar, hareketleri, manal bu inancm doruluyordu. Lakin ikimizde, her ne kadar ac ve strap verse de, hislerimizi bastrmak mecburiyetini hissediyorduk. Akmz, sessizce itiimiz bir ant ile, belki de ebediyete kadar saklayacamz bir srd.*******Dnden 3 gn nce, Ahmet Paa bir aile tablosu yapmam iin yine srar ediyordu (kendisinin ir ocuk kadar srarc olduunu sanrm artk anlamsnzdr.). Kendisine, san'at anlaym gblo yapmamn mmkn olmadn, ancak ve ancak kendimi arzu ettiim usulde ifade etmeme msaaderlerse byle bir ie girieceimi syledim. Kabul etti. Ortaky'de, mdavimi olduum ve gvenbir dkkandan gerekli malzemeleri tedarik ettikten sonra kke dndm, ve at katna ltfedip vermelerini rica ettim. Herkes gelmiti: Korfal Ahmet Paa ve zevcesi Nzhet Hanm, Keriman, Nurhayat, ikiz hizmetkarlar Aliye ve Rukiye, Nzhet Hanm'n yeeni kk Perihan, ve hatta beki kpei Jean. Ahmet Paa'nn biraderi Orhan Bey de bizi uzaktan seyreylemekteydi. izmeye baladm.Taslak bittikten sonra artk onlara ihtiyacmn kalmadn, resmi bundan sonra kendim tamamlayacam, dnden nce hazr olacan syledim. Kaskat durmaktan bir hayli can sklm olbu haberi sevinle karlad. Ben de, at katnn yalnzlnda almaya koyuldum. Elimde f.ki gn iki gece altm. Bittiinde tabloya iftiharla baktm. Her ey tam arzuladm gibi o kadar yaptm en fevkalade tabloydu. Acaba onlar ne dnecekti? zellikle de nereden geldii bilemediim bir cesaretle Keriman' iman ve ask suratl bir cceye evirmem, gelinlii dehayat'a giydirip nedimeleri onun etrafnda pervane etmem hususunda.Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi65Keriman Hanm tam kklerini sayp bitirmi, sra dkkanlara gelmiti ki, at katndan keskinin bir lk geldi. Aliye'ydi. "Hanm'm! Nurhayat Hanm'm!" diye tekrar tekrar, var gcyldu. Keriman yerinden frlayp yalya doru kotu. Ben kprdamadm. Yal gzlerle Boaz' seyvam ettim. Biliyordum ki Nurhayat'n gzel ve cansz bedeni at katnda yatmaktayd. Bilmedi ey ise, bileklerini kesmeden nce sessiz itirafmn anlalmamas iin tablodaki yzlerin hei krmzya boyad idi.I.DEL 1OLMS MENINAS (NEDMELER) Salvador Dalialma masamda oturmu, uzun ve zorlu bir problemin zerinde alyordum. Yine ayn yerde tamamtm. ok sinirlenmitim. Tam nmdeki kad pe atp bir kez daha deneyecektim ki, annende 168. kez "Koca adam oldun, yan dayand 35'e... Btn gn ban kitaptan kattan kaldra artk senin de yle mnasip bir kzla evlenmen, yuva kurman gerek. oluk ocua karman georun torba sahibi olmadan bu dnyadan gersem bil ki gzm ak giderim..." diye o bitmek bilmeyen, farkl isimlerle ama benzer kiilerle dolu monologlarndan birine daha balad. "Bizim Hayriye'nin eltisinin bir yeeni varm. Gzel mi gzel, hanm m hanm bir kzm. '23'nya gzyle everelim u kz' diyormu anas babas. Bak gryorsun millet benim kadar sabrl , Hayriye de gel gidip grelim u kz dedi, geen gn uzaktan yle bir baktm. Konuya komuyedir ne deildir diye sordum. Vallahi tam sana gre Birol'um. Sen de tamam dersen, yapalm u ii. u yal anacn..."Glgeler Ordusu - Engin Trkgeldi"Tamam!" dedim sinirli sinirli, "Tamam, kabul ediyorum. Naslsa hi vazgemeyeceksin.Sen de kurtul ben de kurtulaym artk. imdi brak da u probleme dneyim."Eer bu szleri bam hesaplardan kaldrp syleseydim, ahi gitmi vahi kalm kadnn havalailirdim. Ama umurumda deildi.*******Hibir ey umurumda deildi dorusu. Ne annemin bana mnasip grd kzlarla ilgileniyordum, evliliin hayr ve nimetleriyle. niversiteden tandm bir arkada iin- o imdi doent- pror, teoriler, varsaymlar zerinde alyordum. Mezun olduktan sonra ben de iki- sene kadar ersitede kalmtm. Geleceimin parlak olduunu, on yla kalmadan profesr bile olabileceimi ordu evremdeki herkes. Fakat niversitede ayakta kalmak iin dnmekten ok ayak oyunlarndasta olmam gerektii hakknda tek bir sz bile sylememiti kimse. Sonu olarak, kendimi drt sene sekiz ay sonra kapnn nnde buldum. O gnden sonra, btn almalarm arkadama -cziererek, onun yl gibi ksa bir srede doent olmasn saladm. Kullanldm biliyordum a gibi konularda hrsn krntsna bile sahip olmadm iin bu durum beni hi mi hi rahatszSevdiim ii yaparken para kazanmak bana yetiyordu da artyordu bile.Matematik hayatm olmutu. Sadece masa bandayken deil, yolda yrrken, ay demlerken, annem emekli maa iin kuyrukta beklerken, yemek yerken, rya grrken, hatta konuurken bile beynimin bir kesinin matematikle uratn korkarak fark ediyordum. Kafamda rakamlar bir orayair buraya koturuyor, formller cirit atyordu. Artlar eksiler birbirine giriyor, fonksiyonlar g gsterisi yapyor, bilmem kanc dereceden denklemler agzl yamac ordular gib bir ucundan saldrya balayp dierine kadar yka dke ilerliyorlard. Kare kkler beynimin nliklerine kk salmlard sanki, onlar skp atmak mmkn deildi.Annemi kayglandran da bu halimdi sanrm. Uykumda beni sayklarken yakalamt birka kez. Sta beni kendi kendime konuurken grenler kafay yediime hkmetmilerdi bile. Mahallede benden "Deli Birol" diye bahsettiklerini duymutum. Annem de belkiGlgeler Ordusu - Engin Trkgeldibana biraz eki dzen verir, herkes gibi bir hayat srmemi salar umuduyla, beni iyi aile terbiyesi grm bir kzla evlendirmek iin rpnp duruyordu. (Aslnda annem, ben on yl tenin matematik blmn birincilikle bitirdiim gnden beri beni birilerinin birileriyle evlendirmeyi hayatnn amac haline getirmiti. Beynimi ykamak istercesine her gn evliliin nimetlerinden -"Hayatta bir bana kalmak kadar feci bir ey yok olum!"- ve hayrlarndan -"Hem bir karn, birka tane ocuun olsa btn gn u sama sapan ekillere gmlmekten de kurtuki!"- bahsediyor, eten dosttan methini duyduu kz kurularn "inceleme"ye ve "aratrma"ya gidiyordu.) Ben teoriler arasnda kendimi kaybettike, o da almalarna hz veriyordu. Ve san, en sonunda aradn bulmutu.*******Heyecandan yerimde duramyordum. Hayr, tabii ki annemin drt kolla hazrlklarna balad deildi nedeni; yzyllar nce bir problem atlmt ortaya, fakat gelmi gemi hibir matematamamt, zm uruna onlarca mr tketilmi, onlarca deha delirmiti ki, merak kadar korku yreklere, fakat artk beni yalnzca heyecanlandryordu, nk aklma yepyeni bir fikir gelmbeni zme ok yaklatran bir fikir, herkesin gz nnde duran ama kimsenin grmedii, bir dince de "Bunu nasl da daha nce dnemedim!?" dedirtecek bir fikir. Yalnz henz hazr dei birka ufak ayrnt istediim sonuca ulamam engelleyip duruyordu, sandm kadar basit deiliba, "Hazrlklar sandmdan da uzun srecek Birol'um! Olsun, yle tatl bir tela ki bu!" ddu annem bana ay koyarken, "Evet anne," diye cevaplyordum "yle tatl bir tela ki! Yine de bir an nce bitsin istiyorum, bakalm ne diyecekler, beenecekler mi?", "On yl sabrettin, biraz daha sabret olum. Beenirler herhalde, o kadar hazrlk yapyoruz.". Cevap vermeden aym kartryorum, ayla birlikte aklm da karyor, ngr ngr ngr, sandkadar yaknm ki, elimi uzatsam dokunacam sanki, ama bir trl olmuyor, ryada koup da bir ilerleyememek gibi bir ey bu, kor