En de dader is... een kiwi

1e graad secundair onderwijs

wiskunde • aardrijkskunde • biologie • techniek

En de dader is... een kiwi

Het educatief pakket ‘TOP SECRET’ is een actie binnen het actieplan Wetenschapscommunicatie, een initiatief van de Vlaamse Overheid. Het educatief pakket ‘TOP SECRET’ werd gerealiseerd door Technopolis®, het Vlaamse doe-centrum voor wetenschap en technologie in Mechelen.

Met Technopolis® brengt F.T.I vzw in opdracht van de Vlaamse Regering wetenschap en technologie dichter bij de mens.

Voor meer informatie over het actieplan Wetenschapscommunicatie: www.ewi-vlaanderen.be/actieplan

Wees altijd voorzichtig! Technopolis® kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor gebeurlijke schade of ongevallen tijdens het uitvoeren van de experimenten.

Flanders Technology International vzw-2010- alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gere-produceerd zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestem-ming van de uitgever.

Verantwoordelijke uitgever: Erik Jacquemyn, Technologielaan, 2800 Mechelen.

3

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>Voo

rwoo

rd

VoorwoordKruip in de huid van een spion en ontdek hoe je een misdadiger kan ontmaskeren door vingerafdrukken te nemen of door de levenscyclus van fruitvliegjes te bestuderen. Aan de hand van dit educatief pakket ontdek je zelf hoe wetenschap en technologie op verbazingwekkende wijze toegepast worden in de spionagewereld.

Dit educatief pakket is bedoeld voor de eerste graad van het secundair onderwijs. Het laat toe om op een speelse manier, met laagdrempelige proefjes en doe-opdrachten een aantal wetenschappelijke en technolo-gische onderwerpen op een leuke manier in de klas te behandelen. Leerkrachten vinden in elke bundel een heleboel handige lestips en heel wat achtergrondinformatie. Achteraan elk hoofdstuk staat een overzicht van de eindtermen die dat hoofdstuk mee kan helpen realiseren (geldig vanaf september 2010).

Naast dit deel Identificeren, dat zich specifiek op de les biologie (natuurwetenschappen) richt, bestaat het pakket nog uit de onderdelen Cryptografie, Lokaliseren en Beveiligen voor de vakken wiskunde, aardrijks-kunde en techniek.

Met behulp van het educatief pakket ‘TOP SECRET’, wordt het leven en werk van een spion ontmaskerd. De leerlingen worden ondergedompeld in de wereld van de spionage en contraspionage. Met behulp van deze vier bundels uit het educatieve pakket, kruipen de ze zelf in de huid van een echte spion.

We wensen jou en je leerlingen veel spionageplezier!

4

INHOUD

Voorwoord 3

1. Wiskunde1.1. Cryptografie 2. Aardrijkskunde2.1. Het noorden kwijt 2.2. Een uitweg in je hoofd 3. Biologie 53.1. En de dader is … een kiwi 6 Doe het zelf 6 Leerkrachtenfiche 73.2. Wanneer is de moord gepleegd? 8 Doe het zelf 8 Leerkrachtenfiche 93.3. Verraden door je vingers 10 Doe het zelf 10 Leerkrachtenfiche 113.4. De laatste slok 12 Doe het zelf 12 Leerkrachtenfiche 133.5. Wie is er hier geweest? 14 Doe het zelf 14 Leerkrachtenfiche 15

4. Technologische opvoeding4.1. Op heterdaad betrapt4.2. Leerkrachtenfiche

5

>3. Biologie - Identificeren

6

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.1.

En d

e da

der i

s … e

en k

iwi

x 1 kiwi x water x zoutx koffielepelx mixerx koffiefilter

x maatcilinderx afwasmiddelx ethanol (70 procent,

te koop bij de drogist)x microgolfx houten stokje

>>3.1. En de dader is … een kiwi

Doe het zelf!DNA van een kiwi opzuiveren

Waar is dat goed voor?

Op de plaats van de moord zijn enkele haartjes en huidschilfers gevonden. Die kunnen de politie helpen om de dader te vinden. In elke cel zit namelijk een kern die DNA (desoxyribonucleic acid of desoxyribo-nucleïnezuur) bevat. En elk organisme heeft in zijn cellen zijn eigen, specifieke DNA. In dat DNA bevinden zich de erfelijke eigenschappen van het organisme, bijvoorbeeld de kleur van je ogen. Uiteraard is het niet de bedoeling dat we het haar of de nagels van verdachte medemensen onderzoeken. We beperken ons hier tot het onderzoeken van kiwi-DNA (dat o.a. bepaalt welke kleur het vruchtvlees heeft).

Handen uit de mouwen

materiaal:

werkwijze:

x verwijder de schil van de kiwi en snijd hem in kleine stukjes;

x voeg de stukjes kiwi samen met 100 ml water, een halve koffielepel zout en drie druppeltjes afwasmiddel. Mix het mengsel gedurende 10 tot 15 seconden;

x verwarm het mengsel in de microgolf gedurende 30 seconden op 850 watt;

x filter vervolgens het geheel door een koffiefilter en vang het sap op in een maatcilinder;

x haal nu pas de ijskoude ethanol uit de diepvriezer en voeg die heel voorzichtig toe. Zorg ervoor dat de ethanol voorzichtig langs de kant loopt en dat het volume in je maatcilinder verdubbelt;

x na enkele seconden vormt zich op de scheidings-lijn tussen het sap en de alcohol een witte snot-achtige stof. Draai voorzichtig met een houten stokje door dat snot en wind het op ... het DNA van de kiwi!

7

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.1.

En d

e da

der i

s … e

en k

iwi

Didactische tips

x Als voorbereiding op de les kun je de leerlingen in boeken of op het internet laten opzoeken waar-voor de afkorting DNA staat en wat DNA juist is. Eventueel kun je hen ook een tekening van de structuur laten opzoeken.

x Je kunt de proef ook uitvoeren met een banaan, een aardbei of een ui: je bekomt hetzelfde resul-taat!

x Je kunt je fruit ook stukmaken met mortier en stamper, meestal voorhanden in elk lab.x Je kunt het mengsel ook verwarmen in een warm-

waterbad van 60°C gedurende 10 à 15 minuten. Verwarm hiervoor water in een bekerglas en houd de temperatuur goed in de gaten met een ther-mometer.

x Om de alcohol (in dit geval ethanol) ijskoud te maken, zet je de fles alcohol de avond voordien in het diepvriesvak.

x Je moet na het (rustig!) toevoegen van de alcohol nog even geduld hebben, want het uitvlokken ver-loopt niet altijd even snel.

x Het DNA verder onderzoeken met een microscoop heeft niet veel zin omdat een klasmicroscoop niet sterk genoeg is om de DNA-structuur zichtbaar te maken.

Achtergrondinformatie

x Verklaring van de proef: Het afwasmiddel opent de celmembranen.

Daardoor komt de celinhoud in de vloeistof terecht. Zo komen DNA, eiwitten en celwandresten met elkaar in contact. Het DNA en de eiwitten los-sen niet op in alcohol en vlokken dan uit tot een zichtbaar slijmerig netwerk van fijne draden. De wolk die gevormd wordt in de alcohollaag (boven-

ste laag) bestaat dus niet alleen uit DNA. Deze wolk bevat ook een beetje eiwitten die aan het DNA gebonden zijn.

x Als je het DNA uit de celkern achter elkaar zou leg-gen, dan zou je een draad van twee meter krijgen. Een celkern is daarvoor te klein, daarom zijn de draden opgewonden rond eiwitbolletjes. Op die manier ontstaat de structuur die we chromatine-draad noemen en die je hebt waargenomen tijdens het experiment.

Doelstellingen

Eindtermen natuurwetenschappenDe leerlingen kunnen

4 de cel als bouwsteen van een organisme herken-nen en haar structuur op lichtmicroscopisch niveau herkennen;

21 onder begeleiding, bij een onderzoeksvraag gege-vens verzamelen en volgens een voorgeschreven werkwijze een experiment, een meting of een terreinwaarneming uitvoeren.

Leerkrachtenfiche

8

x bokaalx overrijpe banaanx nylonkous

x elastiek x vergrootglas

volwassen insect(imago)

eilarve

larve

larvepop

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.2.

Wan

neer

is d

e m

oord

gep

leeg

d?

>>3.2.Wanneer is de moord gepleegd?

Doe het zelf!Het leven van een fruitvlieg


In een steegje is een lijk gevonden. Op het lijk zijn lar-ven van een bromvlieg aangetroffen. Een entomoloog (insectenkundige) zal de levenscyclus van een vlieg onderzoeken en kan zo ontdekken hoeveel dagen geleden die persoon vermoord werd.


materiaal:

werkwijze:

x Leg stukjes overrijpe banaan midden op de bodem van de bokaal;

x zet je bokaal in de buurt van een vuilnisbak buiten of bij een open compostbak;

x wanneer de geur van de rottende banaan een tiental fruitvliegjes in de bokaal heeft gelokt, sluit je de bokaal af met een stuk nylonkous, dat je over de bokaal klemt met een elastiek;

x laat na een paar dagen de vliegen terug uit de fles en sluit ze opnieuw af. De fruitvliegjes zullen ondertussen de eerste eitjes hebben gelegd;

x bekijk nu de levenscyclus van de vliegjes, vanaf het eitje. Gebruik een vergrootglas, want ze zijn heel klein. Zorg wel voor voldoende voedsel. Denk eraan dat fruitvliegjes leven van rottend fruit en niet van rottend vlees.

let op!

Voor dit experiment gebruiken we geen bromvliegen, maar fruitvliegen. Die zijn wel verwant met de bromvliegen en zijn bovendien gemakkelijker te kweken.

9

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.2.

Wan

neer

is d

e m

oord

gep

leeg

d?

Didactische tips

x Laat de leerlingen informatie opzoeken over het beroep entomoloog als voorbereiding op de les.

x Het vangen van fruitvliegjes gebeurt best op een warme, zonnige dag omdat fruitvliegjes zicH Het best voortplan-ten bij temperaturen van ca. 24–26 °c. Dus ook bij het volgen van de levenscyclus plaats je de bokaal best op een warme plaats.

x Fruitvliegjes voeden zich in de natuur met rotten-de en gistende zoete vruchten maar ook bier, azijn en bepaalde schimmelproducten staan op hun menu. Je kunt dus ook fruitvliegjes vangen met andere zoete vruchten dan een banaan.

x Je kunt het experiment ook kaderen bij de volko-men en onvolkomen gedaanteverwisseling van insecten. De levenscyclus van het fruitvliegje kun je vergelijken met een vlinder. Die levenscyclus is bij de leerlingen meestal beter gekend.

x Laat de leerlingen een verslag of waarnemingsta-bel maken van de levenscyclus van het fruitvliegje. Je kunt hierbij een tekening van elke fase van de volkomen gedaanteverwisseling laten maken.

Levenscyclus van de fruitvlieg


x De levenscyclus van de fruitvlieg bestaat uit vier stadia: 1. het ei, 2. de larve, 3. de pop, 4. het imago. (= volkomen gedaanteverwisseling). Die cyclus gaat supersnel: na een paar dagen kruipen de lar-ven al uit de eitjes. Ze lijken op piepkleine worm-pjes. Na ongeveer een week bewegen de larven niet meer en zijn ze een pop geworden. Vijf dagen later komen de volwassen vliegen uit de pop. Normaal gezien duurt de cyclus, van ei naar vol-wassen vlieg, dus ongeveer twee weken. De duur van de cyclus hangt echter af van de insectensoort, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Zet je de bokaal bijvoorbeeld in een koude omgeving, dan zul je zien dat alles veel trager gaat.

x Binnen een uur raakt een lijk, mits gunstig gele-gen, flink bevolkt met blauwe en groene brom-vliegen. Op een lijk kunnen eitjes, larven (zie foto) of poppen van insecten gevonden worden. Door ze verder te kweken, kunnen de entomologen de duur achterhalen van de cyclus en inschatten hoe lang geleden de eitjes gelegd werden. Dat gebeurt al snel na het overlijden. Zo kan het tijdstip van de moord, heel belangrijk in een moordonderzoek, bepaald worden.

Doelstellingen


7 in een concreet voorbeeld van een biotoop aan-tonen dat organismen een levensgemeenschap vormen waarin voedselrelaties voorkomen;

8 in concrete voorbeelden aantonen dat de omge-ving het voorkomen van levende wezens beïn-vloedt en omgekeerd.

Leerkrachtenfiche

Fase 1: ei tekeningwaarneming na

… dagen

Fase 2: larve tekeningwaarneming na

… dagen

Fase 3: pop tekeningwaarneming na

… dagen

Fase 4: imago tekeningwaarneming na

… dagen

x potloodx kladpapier

x wit papierx brede plakband

10

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.3.

Ver

rade

n do

or je

vin

gers

Doe het zelf!vingerafdrukken herkennen

>>3.3.Verraden door je vingers


Op de plaats van het misdrijf heeft een politieagent verschillende vingerafdrukken gevonden. Als die vin-gerafdrukken kunnen worden geïdentificeerd, wordt de dader misschien gevonden.


materiaal:

werkwijze:

x Kleur een stukje kladpapier grijs met een zacht potlood. Ga er enkele keren over om een dikke gra-fietlaag te bekomen;

x druk je vinger in het ingekleurde vlak;x kleef vervolgens een plakbandstuk op je vinger; x als je de plakband verwijdert, staat je vingeraf-

druk op de kleefstrook. Je kunt die bevestigen op een wit blad papier;

x elke klasgenoot bevestigt een vingerafdruk op dat-zelfde witte blad en schrijft zijn naam onder zijn vingerafdruk;

x ten slotte maak je een tweede afdruk van diezelf-de vinger en kleef je die op een andere wit blad zonder naam. Dat laatste blad geef je aan je leer-kracht;

x je leerkracht geeft je een willekeurige vingeraf-druk en jij gaat op zoek van wie de vingerafdruk is. Vind je de dader?

11

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.3.

Ver

rade

n do

or je

vin

gers

BOOG KRING BOOG ANDERELijnen in een boog, ze

komen van onderen, draaien en komen weer terug

Lijnen die in een complete cirkel gaan. Hierbij maken

ze een mooi rondje.

Lijnen die horizontaal lopen. De lijnen gaan in het cen-

trum naar omhoog.

Meest voorkomend Gemiddeld voorkomend Zeldzaam Zeer zeldzaam65% mensen 30% mensen 4% mensen 1% mensen

Didactische tips

x Als voorbereiding op de les kun je de leerlingen laten opzoeken wat dactyloscopie is of hoe je een vingerafdruk kunt onderzoeken.

x Je kunt verschillende bladen laten maken met de vingerafdruk van alle leerlingen. Zo kunnen ze in kleinere groepjes de dader zoeken.

x Laat de leerlingen hun besluit argumenteren. Waarom is hij of zij de dader? Laat hen de resulta-ten voorstellen voor de klas.


x Verklaring van de proef: In de huid van je vingers bevinden zich lijnvormi-

ge verhoudingen, de zogenaamde papillairlijnen. Daarin bevinden zich kleine poriën. Het zweet ver-laat het lichaam via die poriën en dat zweet wordt afgezet op voorwerpen die worden aangeraakt. Het lijnenpatroon is voor iedereen uniek en onver-anderlijk. Identificatie gebeurt door kenmerken in het patroon te vergelijken met de gevonde vinger-afdruk. Meestal wordt er ook gekeken naar andere details in de afdrukken zoals poriën en lijnranden.

x Vingerafdrukken worden verdeeld in groepen: x Dactyloscopie is de techniek waarbij vingerafdruk-

ken zichtbaar worden gemaakt, geclassificeerd en

geïdentificeerd. De techniek is heel belangrijk voor het vinden van bewijsmateriaal in een misdaad-onderzoek. Veel misdadigers dragen handschoe-nen zodat ze geen vingerafdrukken nalaten op de plaats van de misdaad. Maar als ze dat niet doen, dan kan de politie de misdadiger gemakkelijker opsporen. Europa heeft een eigen databank met vingerafdrukken, Eurodac.

In Amerika heeft de FBI een databank met maar liefst 250 miljoen afdrukken.

x Vingerafdrukken worden ook vaak toegepast als identificatiemiddel ter beveiliging van gebouwen of computers. Alleen mensen met de juiste afdruk krijgen dan toegang tot het gebouw of de pc.

Doelstellingen

Eindtermen natuurwetenschappen De leerlingen kunnen

24 onder begeleiding resultaten uit een expe-riment, een meting of een terreinstudie weer-geven. Dit kan gebeuren in woorden, in tabel of grafiek, door aan te duiden op een figuur of door te schetsen. De leerlingen gebruiken daarbij de correcte namen en symbolen;

26 gehanteerde wetenschappelijke concepten verbinden met dagelijkse waarnemingen, con-crete toepassingen of maatschappelijke evoluties.

Leerkrachtenfiche

12

x glas met vloeistofx universeelindicator (papier)x onderzoeksblad

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.4.

De

laat

ste

slok

>>3.4.De laatste slok

Doe het zelf!Wat heeft het slachtoffer

het laatst gedronken?Waar is dat goed voor?

Naast het lijk vonden de inspecteurs een leeg glas dat waarschijnlijk samen met het lijk op de grond was gevallen. Wat heeft het slachtoffer het laatst gedronken? Kan dat drankje de oorzaak zijn van het overlijden?


materiaal:

werkwijze:

Test je vloeistof met universeelindicator(papier). Welke vloeistof bevond zich in het glas? Gebruik onderstaande tekening om uit te vissen welke vloei-stof zich in het glas bevond.

13

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.4.

De

laat

ste

slok

pH Naam vloeistof

Vloeistof 1

Vloeistof 2

Vloeistof 3

Didactische tips

x Als voorbereiding op de les kun je de leerlingen informatie laten opzoeken over pH, pH-schaal en indicatoren.

x Verdeel de klas in groepjes. Geef elk groepje leer-lingen een genummerd bekerglas met een andere vloeistof in. Voeg desnoods voedingskleurstof toe (te koop in elke supermarkt) zodat ze de vloeistof nog niet herkennen aan de kleur. Via een door-schuifsysteem onderzoeken ze verschillende vloei-stoffen en wordt de pH-schaal meerdere keren bekeken en bestudeerd. Ten slotte geef je een nabespreking over de verschillende vloeistoffen.

x Je kunt de leerlingen ook een waarnemingsfiche meegeven waarop ze het antwoord schrijven. Zo heeft u als leerkracht een evaluatiemogelijkheid bij het experiment.

x Je kunt de pH of zuurtegraad ook meten met een pH-meter om tot een preciezer resultaat te komen.

x Test op voorhand de pH van de gekozen oplossin-gen om zelf over de juiste oplossing te beschikken.


- Verklaring van de proef:Een pH-indicator of universeelindicator is een chemi-sche stof die van kleur verandert door de zuurtegraad van de te onderzoeken stof. Er bestaan verschillende soorten indicatoren om allerlei stoffen aan te tonen. Uit de lessen biologie ken je waarschijnlijk clinistix om glucose aan te duiden of albustix voor proteïnen.- Rodekool is ook een goede indicator om de zuurte-graad aan te tonen. Rodekoolsap kleurt rood bij een zuur en groen bij een basische stof zoals ammoniak. Men voegt trouwens vaak azijn toe aan rodekool om het een mooie rode kleur te geven.

Doelstellingen


24 onder begeleiding resultaten uit een experiment, een meting of een terreinstudie weer¬geven. Dit kan gebeuren in woorden, in tabel of grafiek, door aan te duiden op een figuur of door te schetsen. De leerlingen gebruiken daarbij de correcte namen en symbolen.

Leerkrachtenfiche

14

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET >

3. B

iolo

gie

>>

3.5.

Wie

is e

r hie

r gew

eest

?

x doos met sporenx determineertabellenx loep

x pincetx plastic handschoenen

>>3.5.Wie is er hier geweest?

Doe het zelf!Een voetafdruk onderzoeken


Als een lijk is gevonden, gaan de inspecteurs koorts-achtig op zoek naar sporen. Als je die sporen nadien ergens terugvindt, bijvoorbeeld op de onderkant van een schoen, kun je bepalen of de eigenaar van die schoen op de plaats van de misdaad is geweest.


materiaal:

werkwijze:

x Doe handschoenen aan zodat je de eventuele spo-ren niet aantast;

x bekijk de inhoud van je doos om te weten welke sporen zijn teruggevonden op de onderkant van de schoen;

x neem je pincet en vergrootglas bij de hand en onderzoek de verschillende sporen;

x determineer de sporen met behulp van je determi-neertabellen;

x neem een besluit. Is deze persoon op de plaats van het misdrijf geweest?

15

doos 1 doos 2 doos 3

- schoen- zand- schelpje- zoutminnende

plant of stukje weekdier ...

- schoen- humus- stukje blad van

een berk- zaad van een

berk

- schoen- humus- stukje varen- naald van een

den of spar

Tec

hnop

olis

® • T

OP

SECR

ET

>3. B

iolo

gie

>>

3.5.

Wie

is e

r hie

r gew

eest

?

1 a naalden lang en per 2 of 5 x 3b naalden afzonderlijk x 2

2 a naalden slap, plat en glanzend x TAxUSb naalden stijf x 5

3 a naalden in bundels van 2 x 4b naalden in bundels van vijf,

blauwgroen, zacht en slankx WEyMOUTHDEN

4 a naalden ± 6 cm lang, bochtig x GROVE DENb naalden ± 12 cm lang, recht x CORSICAANSE DEN

5 a naalden afgeplat x 6b naalden niet afgeplat x FIJNSPAR

6 a naalden in 1 vlak x ZILVERSPARb naalden 2-4 cm, afgeronde punt en aan

de onderkant witte strepenx DOUGLASSPAR

c naalden kort (0,6 - 1,3 cm) met stompe punt; onderzijde wit

x HEMLOCKSPAR

d naalden 1,5 - 2 cm, lang, stijf en met ingesneden topje

x NORDMANNSPAR

Didactische tips

x Geef als leerkracht eerst een beschrijving van de plaats van het misdrijf.

Bijvoorbeeld: ‘Het slachtoffer is teruggevonden in een loofbos. In de onmiddellijke omgeving ston-den een berk, een linde en een kastanjeboom.’

x Stel als leerkracht verschillende onderzoeksdozen samen. Je kunt hier zelf variaties in aanbrengen aan de hand van de determineertabellen die je ter beschikking hebt.

Bijvoorbeeld:

x Na het determineren kun je een klasgesprek hou-den. Welke sporen zaten in je doos? Waar is deze persoon geweest? Hoe kun je dat weten?

x Voorbeeld van een determineertabel voor naalden:


- Verschillende sporen zoals haar, textielvezels, zaden kunnen speurders vaak op het goede spoor zetten. Zo kunnen ze bewijzen dat mensen elkaar hebben aangeraakt of op een bepaalde plaats zijn geweest. Ze verzamelen sporen met kleefstrookjes, pincetten enzovoort.- De eerste politiemensen die op de plaats van de misdaad aankomen, moeten die plaats bewaken en afzetten. Alles gebeurt volgens een strikte procedure zodat alle sporen bewaard blijven tot de technische dienst ter plaatse is. De technische rechercheurs onderzoeken de plaats heel nauwkeurig om eventu-eel achtergebleven sporen te vinden en te verzame-len. De kleinste fout kan al nefast zijn voor de meestal tere sporen. Al het bewijsmateriaal wordt apart ver-pakt en afgesloten zodat de sporen intact blijven.

Doelstellingen

Eindtermen natuurwetenschappen De leerlingen kunnen

21 onder begeleiding, bij een onderzoeksvraag gege-vens verzamelen en volgens een voorgeschreven werkwijze een experiment, een meting of een terreinwaarneming uitvoeren;

23 onder begeleiding, verzamelde en beschikbare data hanteren, om te classificeren of om te deter-mineren of om een besluit te formuleren;

Leerkrachtenfiche

Met dank aan:x Liesbeth Van Goethem : tekst x Corbis Belgium : foto’s p.1, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 15 x NASA : tekening p. 8

Technopolis®, waar experimenteren fun is!Fietsen op een kabel op 5 meter hoogte? Zelf een vliegtuig aan de grond zetten? In een superzeepbel staan? Een dutje doen op een spijkerbed? … Je kunt het zo gek niet bedenken of je beleeft het in Technopolis®, het Vlaamse doe-centrum voor wetenschap en technologie.

Technopolis® is geen gewoon museum, maar een doe-centrum, waar je je uitleeft in meer dan 280 experimenten. Kinderen tussen 4 en 8 jaar kunnen zich uitleven in het Kinder-doe-centrum, waar 90 bijkomende interactieve opstel-lingen werden aangebracht op kindermaat en aangepast aan hun leefwereld. En in de Doe-tuin kun je zelfs in open-lucht experimenteren. Je mag hier overal je neus insteken: je voelt, probeert en experimenteert zelf. Zo begrijp je de dingen beter en sneller en leer je op een toffe en spannende manier iets bij over wetenschap en technologie. Je zult merken dat weten-schap allesbehalve saai is!

Spannende shows en toffe demo’s maken je bezoek aan Technopolis® extra leuk. Edutainers, Technopolis® medewerkers, laten je tijdens zo’n show of demo op een leuke manier kennismaken met wetenschap. Zo kun je bijvoorbeeld je haren rechtop laten zetten aan de Van de Graaff-generator. Niet met gel of haarlak maar … met elek-triciteit! Regelmatig staan er nieuwe shows en demo’s op het programma.

Technopolis® trekt er ook regelmatig op uit! Kinderhappenings, beurzen, evenementen voor het grote publiek ... Afhankelijk van het soort evenement, zijn we aanwezig met een stand, een wetenschappelijke doe-hoek, opstellingen met experimenten, de TechnoVelo® of de wetenschapstruck MysteriX® .

Voor scholen heeft Technopolis® een uitgebreid educatief aanbod. Educatieve pakketten en werkboekjes, educatieve parcours, wetenschapstheater, een wetenschapstruck … Leerkrachten uit zowel het basis- als het secundair onderwijs gebruiken het educatief materiaal van Technopolis® om de wetenschappelijke of technologische lessen aantrekkelijker te maken. Op www.technopolis.be vind je gratis downloadbaar educatief materiaal en meer informatie over het educatieve aanbod van Technopolis®.

Wil je nog meer experimenteren? Neem dan een kijkje op www.experimenteer.be. Je vindt er heel wat leuke proefjes die je thuis of in de klas zelf kunt doen.

Meer info? Surf: www.technopolis.be of bel: 015 / 34 20 00.

Technopolis®, Technologielaan, 2800 Mechelen

Documents

En de dader is... een kiwi