ELEKTROPRIVREDA CRNE GORE A.D., NIKŠIĆ - scmn.mescmn.me/fajlovi/EPCG201012R.pdf · EPCG je do nedavno imala u svom sastavu i funkcionalnu jedinicu za prenos električne energije

ELEKTROPRIVREDA CRNE GORE A.D., NIKŠIĆ FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI ZA GODINU ZAVRŠENU 31. DECEMBRA 2010. I IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA

ELEKTROPRIVREDA CRNE GORE A.D., NIKŠIĆ Finansijski izvještaji za godinu završenu 31. decembra 2010. godine

SADRŢAJ Opšte informacije 1 Izvještaj revizora 2 Bilans uspjeha 3 Bilans stanja 4 Izvještaj o tokovima gotovine 5 Izvještaj o promjenama na kapitalu 6 Napomene uz Finansijske izvještaje 1. Opšte informacije 7 2. Pregled značajnih računovodostvenih politika 8 3. Upravljanje finansijskim rizikom 22 4. Ključne računovodstvene procjene i prosuĎivanja 25 5. Informacije o segmentima 27 6. Nematerijalna ulaganja 27 7. Nekretnine, postrojenja i oprema 28 8. Dugoročni finansijski plasmani 30 9. Ostala dugoročna finansijska sredstva 33 10. Finansijski instrumenti po kategorijama 33 11. Zalihe 35 12. Potraživanja po osnovu prodaje 35 13. Kratkoročni finansijski plasmani 36 14. Gotovina i gotovinski ekvivalenti 37 15. Poslovanje koje se obustavlja 37 16. Kapital i rezerve 38 17. Dugoročna rezervisanja 39 18. Krediti 41 19. Odloženi prihodi 44 20. Kratkoročne finansijske obaveze 45 21. Kratkoročne obaveze iz poslovanja 45 22. Obaveze za poreze i doprinose 45 23. Odložena poreska sredstva i obaveze 48 24. Poslovni prihodi 48 25. Ostali poslovni prihodi 48 26. Sirovine i utrošeni materijali 48 27. Troškovi primanja zaposlenih 49 28. Ostali poslovni rashodi 49 29. Finansijski prihodi/rashodi, Neto 49 30. Porez na dobit 50 31. Zarada po akciji 50 32. Potencijalne obaveze 51 33. Poreski rizici 51 34. Transakcije sa povezanim pravnim licima 51 35. DogaĎaji nakon datuma bilansa stanja 53


1

OPŠTE INFORMACIJE Odbor Direktora SrĎan Kovačević, predsjednik Miodrag Čanovic, član Giuliano Zuccoli, član Boris Bušković, član Mauro Miglio, član Renato Ravanelli, član Nikola Martinović, član Sjedište kompanije Vuka Karadzica 2 81400 Nikšić Montenegro Banke Crnogorska komercijalna banka Hipotekarna Banka A.D. Podgorica NLB Montenegro banka Prva banka Crne Gore (Nikšićka Banka) Revizor PricewaterhouseCoopers d.o.o. Rimski trg 50 81000 Podgorica Montenegro


2

IZVJESTAJ REVIZORA


3

BILANS USPJEHA

Napomena 2010 2009

POSLOVNI PRIHODI

Prihod 24 293,159,886 299,814,169

Ostali poslovni dobici 25 7,987,995 2,894,661

301,147,881 302,708,830

Prihod od aktiviranja učinaka i robe 1,762,223 2,820,748

POSLOVNI RASHODI

Troškovi sirovina i potrošnog materijala 26 (129,516,108) (120,325,618) Troškovi primanja zaposlenih 27 (54,041,027) (52,794,219)

Amortizacija

(37,482,190)

(38,101,755)

Ostali poslovni rashodi 28

(74,520,599)

(89,557,136)

(295,559,924) (300,778,728)

DOBIT IZ POSLOVANJA 7,350,180 4,750,851 Finansijski prihodi

29 12,086,342 3,880,197

Finansijski rashodi 29 (3,648,124) (1,945,617)

Finanisjski prihodi/(rashodi), neto 29 8,438,218 1,934,580

DOBIT PRE OPOREZIVANJA 15,788,398 6,685,431

Porez na dobit 30 709,117 (459,550)

DOBIT ZA GODINU IZ REDOVNOG POSLOVANJA

16,497,515 6,225,881

NETO GUBITAK POSLOVANJA KOJE SE OBUSTAVLJA (2,083,613)

DOBIT ZA GODINU 16,497,515 4,142,268 OSNOVNE I RAZREĐENE ZARADE PO AKCIJI

IZ REDOVNOG POSLOVANJA 31 0.1316 0.0533 IZ POSLOVANJA KOJE SE OBUSTAVLJA 31 (0.0178)

Ostali rezultat - -

Ukupni ostali rezultat za period 16,497,515 4,142,268

Napomene od strane 7 do 53 su sastavni dio ovih finansijskih izvještaja.


4

BILANS STANJA

IMOVINA Napomena 2010 2009

STALNA IMOVINA

Nematerijalna ulaganja 6 1,388,965 1,511,053 Nekretnine, postrojenja i oprema 7 836,534,102 826,357,617 Ostala dugoročna finansijska sredstva 9 3,263,804 3,462,306 Dugoročni finansijski plasmani 8 29,789,183 9,218,043 UKUPNO STALNA IMOVINA 870,976,054 840,549,019

OBRTNA IMOVINA

Zalihe 11 20,453,758 17,473,451 Kupci i druga potraživanja 12 96,990,374 88,192,507 Kratkorični finansijski plasmani 13 46,824,886 91,000,000 Gotovina i gotovinski ekvivalenti 14 52,263,545 4,452,485 UKUPNO OBRTNA IMOVINA 216,532,563 201,118,443

UKUPNO IMOVINA 1,087,508,617 1,041,667,462

KAPITAL I OBAVEZE

KAPITAL I REZERVE

Obične akcije 16 958,666,061 958,666,061

Emisiona premija 16 8,613,641 8,613,641

Revalorizaciona rezerva 16 186,744,218 NerasporeĎena dobit 16 (228,456,803) (72,620,874) UKUPNO KAPITAL 925,567,117 894,658,828

DUGOROĈNE OBAVEZE

Krediti 16 40,658,662 31,131,641 Odložene poreske obaveze 23 29,798,631 18,182,371 Dugoročna rezervisanja 17 24,629,361 17,318,580

Odloženi prihod 19 7,837,882 6,253,442

UKUPNO DUGOROĈNE OBAVEZE 102,924,536

72,886,034 KRATKOROĈNE OBAVEZE

Dobavljači i druge obaveze 21 44,988,707 53,025,354 Tekuće dospeće dugoročnih rezervisanja 17 1,606,527 1,489,061 Kratkoročne finansijske obaveze 20 3,915,600 9,005,559 Tekuće dospeće dugoročnih kredita 18 4,463,517 2,658,379 Obaveze za poreze i doprinose 22 4,042,613 7,944,247

UKUPNO KRATKOROĈNE

OBAVEZE

59,016,964

74,122,600

UKUPNO OBAVEZE 161,941,500 147,008,634

UKUPNO KAPITAL I OBAVEZE 1,087,508,617 1,041,667,462


5

IZVJEŠTAJ O TOKOVIMA GOTOVINE U periodu od 1. januara do 31. decembra 2010. godine

2010 2009

Tokovi gotovine iz poslovnih aktivnosti

Dobitak prije oporezivanja 15,788,398 4,601,819

Korekcije:

Amortizacija 37,482,190 39,538,100

Finansijski rashod, neto (9,628,150) 919,830

Ukidanje dugoročnih rezervisanja (5,481,567)

Povećanje dugoročnih rezervisanja 2,843,297 12,740,803 ObezvreĎenje vrednosti investicija 4,820,837 -

(Pozitivne)/Negativne kursne razlike iz poslovnih aktivnosti 1,189,932 (863,391) (Dobitak) / Gubitak od prodaje nekretnina, postrojenja i opreme 204,012 (66,157)

Promene in working capital:

(Povećanje)/Smanjenje kupaca i drugih potraživanja (7,772,562) (408,154)

(Povećanje )/Smanjenje zaliha (2,980,307) 3,867,235

Povećanje/(Smanjenje) odloženog prihoda 1,584,440 737,007

Povećanje/(Smanjenje) kratkoročnih obaveza iz poslovanja (15,808,570) (18,198,061)

Povećanje/(Smanjenje) obaveza po osnovu poreza i doprinosa (3,901,634) (10,956,048)

Priliv gotovine iz poslovnih aktivnosti 18,340,316 31,912,983

Plaćena kamata (1,357,775) (1,926,479)

Plaćeni porez na dobit - -

Neto gotovina iz poslovnih aktivnosti 16,982,541 29,986,504

Tokovi gotovine iz aktivnosti investiranja

Nabavka nekretnina, postrojenja i opreme (24,023,035) (48,378,762)

Nabavka nematerijalnih sredstava (59,713) (84,439)

Priliv od prodaje nekretnina, postrojenja i opreme 88,314 66,157

(Povećanje)/Smanjenje kratkoročnih ulaganja 44,175,114 (88,462,747)

Povećanje datih zajmova (7,329,510) -

Primljenje kamate 11,735,149 -

Kupovina finansijskih sredstava koja se drže do dospjeća - 1,753,735

Neto gotovina iz aktivnosti finansiranja 24,586,319 (135,106,056)

Tokovi gotovine iz aktivnosti finansiranja

Priliv od emisije običnih akcija - 96,241,798

Priliv od kredita 14,062,622 24,324,765

Otplata kredita (7,820,422) (14,460,389)

Neto gotovina iz aktivnosti finansiranja 6,242,200 106,106,174

Neto (smanjenje)/povećanje gotovine i gotovinskih ekvivalenata 47,811,060 986,622

Gotovina i gotovinski ekvivalenti na poĉetku perioda 4,452,485 3,465,863

Gotovina i gotovinski ekvivalenti na kraju perioda 52,263,545 4,452,485


6

IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU U periodu od 1. januara do 31. decembra 2010. godine

Akcijski Emisiona Revalorizacione Akumulirani

kapital premija rezerve gubitak Ukupno Stanje na dan 31. decembra 2008. 991,884,419 - (79,584,842) 912,299,577 Izdvajanje preduzeća Prenos a.d. (120,846,515) 2,821,700 (118,024,815) Povećanje kapitala 87,628,157 8,613,641 96,241,798 Dobit tekuće godine - 4,142,268 4,142,268

Na dan 31. decembra 2009. 958,666,061 8,613,641 -

(72,620,874)

894,658,828

Akcijski Emisiona Revalorizacione Akumulirani

kapital premija rezerve gubitak Ukupno Stanje na dan 1. januara 2010. 958,666,061 8,613,641 (72,620,874) 894,658,828 Korekcija prethodne godine (Napomena 2.2) - 186,744,218 (172,333,444)) 14,410,774 Dobit tekuće godine -

16,497,515

16,497,515

Na dan 31. decembra 2010. 958,666,061 8,613,641 186,744,218

(228,456,803)

925,567,117


7

1. Opšte informacije

Elektroprivreda Crne Gore A.D. Nikšić (u daljem tekstu ‘‘EPCG‘‘ ili ―Preduzeće‖) je vertikalno integrisano preduzeće čija su djelatnost proizvodnja električne energije, distribucija električne energije i snabdijevanje elekrčnom energijom u Republici Crnoj Gori. Osim pomenutog, Preduzeće se bavi izgradnjom i održavanjem elektroenergetskih objekata, projektovanjem i nadzorom, kao i drugim djelatnostima propisanim Statutom EPCG. Elektroenergetska djelatnost EPCG je regulisana Zakonom o energetici Republike Crne Gore dok nadzor nad istom vrši Regulatorna agencija Crne Gore. EPCG u svom sastavu ima tri funkcionalne (Proizvodnja, Distribucija, i Snadbjevanje) i dvije organizacione jedinice (Direkcija Preduzeća i Elektrogradnja). EPCG je do nedavno imala u svom sastavu i funkcionalnu jedinicu za prenos električne energije koja se u aprilu 2009. godine izdvojila i postala samostalno pravno lice. EPCG raspolaže kapacitetima za proizvodnju električne energije ukupne bruto instalisane snage 894 MW, od čega se 676 MW (76%) odnosi na hidroelektrane ―Perućica‖, ―Piva‖ i ostalih pet malih Hidroelektrana, a 218 MW (24%) na termoelektranu ―Pljevlja‖. Preduzeće EPCG je osnovano 12. februara 1999. godine u skladu sa Odlukom Vlade RCG o programu svojinske transformacije i restrukturiranja javnog elektroprivrednog preduzeća. Shodno pomenutoj odluci, kapital Preduzeća u iznosu od EUR 991,884,419 podijeljen je na 113,887,961 akcija sa pravom glasa. Vlada RCG u čijem je vlasništvu bilo 70% Preduzeća zadržala je kontrolu nad Preduzećem dok je preostalih 30% pripalo graĎanima Republike Crne Gore i institucionalnim akcionarima. U toku 2009. godine izvršena je dokapitalizacija Preduzeća u iznosu od EUR 87,628,158 na osnovu Ugovora o prodaji dijela akcija zaključenog izmeĎu Vlade Republike Crne Gore i kompanije A2A S.p.A. dana 3. speptembra 2009. godine, čime je Preduzeće promijenilo vlasničku strukturu koju sada čine: Vlada Crne Gore sa učešćem od 55%, kompanija A2A S.p.A. sa učešćem od 43.7% i manjinski akcionari sa učešćem od 1.3%. Preduzeće je registrovano u Centralnom registru Privrednog suda u Podgorici kao akcionarsko društvo (Reg. br. 4-0000330/31) dana 22. decembra 2010. godine. Organi Preduzeća su:

• Skupština akcionara • Odbor direktora • Izvršni direktor • Sekretar Preduzeća

Na dan 31. Decembra 2010, Preduzeće je zapošljavalo 3,008 radnika (2009: 2,992 radnika). Sjedište Preduzeća je u ul. Vuka Karadžića 2, Nikšić, Crna Gora Akcije Preduzeća se kotiraju na obje crnogorske berze – NEX Montenegro i Montenegro berza. Ovi finansijski izvještaji odobreni su od strane Odbora direktora dana 27. maj 2011. godine.


8

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika

Osnovne računovodstvene politike primijenjene za sastavljanje ovih finansijskih izveštaja navedene su u daljem tekstu. Ove politike su konzistentno primijenjene na sve prikazane godine, osim ako nije drugačije naznačeno. 2.1 Osnova za sastavljanje finansijskih izveštaja Finansijski izvještajisu sastavljeni prema konceptu istorijskih troškova modifikovanom za revalorizaciju nekretnina, postrojenja i opreme i finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju.

Preduzeće je sastavilo ove finansijske izvještaje u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Republike Crne Gore koji zahtijevada finansijski izvještajibudu pripremljeni u skladu sa svim MSFI i IFRIC tumačenjima, kao i propisima izdatim od strane Ministarstva finansija Republike Crne Gore. Imajući u vidu razlike izmeĎu ove dvije regulative, ovi finansijski izvještajiodstupaju od MSFI u sledećem:

1. Korekcije prethodnih godina se nijesu odrazile na finansijske izvještaje za 2010. godinu, već su evidentirane kao korekcije početnog stanja nerasporeĎene dobiti u finansijskim izvještajima za 2010. godinu. /Vidi napomenu 2.2./

2. Preduzeće nije sastavilo konsolidovane finansijske izvještaje koji uključuju finansijske izvještaje zavisnih preduzeća Elektroprivreda Crne Gore d.o.o, Beograd (u stopostotnom vlasništvu Preduzeća) i Zeta Energy d.o.o., Danilovgrad (u većinskom vlasništvu Preduzeća-51%) s obzirom da se, u skladu sa odredbama Zakona o računovodstvu i reviziji Republike Crne Gore, konsolidovani finansijski izvještaji za tekuću godinu podnose do kraja juna naredne godine. Ova ulaganja se računovodstveno obuhvataju na bazi troška. Prema MeĎunarodnim standardima finansijskog izveštavanja, pojedinačni finansijski izvještaji. Preduzeća koje ima zavisna/pridružena preduzeća su dozvoljeni samo ukoliko su konsolidovani finansijski izvještajipripremljeni i izdati u isto vreme.

Sastavljanje finansijskih izveštaja u skladu sa MSFI zahtijeva primenu izvjesnih ključnih računovodstvenih procjena. Ono, takoĎe, zahtijeva da Rukovodstvo koristi svoje prosuĎivanje u primjeni računovodstvenih politika Preduzeća. Oblasti koje zahtijevau prosuĎivanje većeg stepena ili veće složenosti, odnosno oblasti u kojima pretpostavke i procene imaju materijalni značaj za finansijske izvještaje objelodanjeni su u napomeni 4.

2.1.1 Promene raĉunovodstvenih politika i objelodanjivanjima

(a) Novi i dopunjeni standardi usvojeni od strane Preduzeća

Preduzeće je usvojilo revidiran MRS 24, „Objelodanjivanja povezanih strana― od 1. Januara 2010. godine. MRS 24 (Revidiran), ‗Objelodanjivanje povezanih strana‘, objavljen je u novembru 2009. godine. Ovaj standard ima prevagu nad standardom MRS 24, ‗Objelodanjivanje povezanih strana‘ koji je objavljen 2003. godine. Primjena revidiranog standarda MRS 24 obavezna je za obračunske periode koji počinju na dan ili nakon 1. januara 2011. godine. Ranija primjenacelog ili dela ovog standarda je dopuštena. MeĎutim, standard još uvijek nije dobio saglasnost EU. Revidirani standard pojašnjava i pojednostavljuje definiciju povezane strane i uklanja zahtjev za detaljnim objelodanjivanjem svih transakcija izmeĎu preduzeća sa učešćem državnog kapitala i Vladom Republike Crne Gore, odnosno drugim preduzećima sa učešćem državnog kapitala. Kada otpočne primenu revidiranog standarda, Preduzeće i matično preduzeće biće u obavezi da objelodane svaku transakciju izmeĎu svojih zavisnih i povezanih preduzeća.

(b) Novi i dopunjeni standardi i tumačenja čija je primjena po prvi put obavezna za godišnje periode koji

počinju na dan 1. januara 2010. godine, ali koji trenutno nijesu relevantni za poslovanje Preduzeća (premda mogu uticati na računovodstveno obuhvatanje budućih poslovnih promjena i događaja) IFRIC 17, _‗Raspodjela nemonetarnih sredstava vlasnicima’ (važeći za periode koji počinju na dan ili nakon 1. jula 2009. godine). Tumačenje je objavljeno u novembru 2008. godine. Ovo tumačenje pruža smiernice u pogledu računovodstvenog obuhvatanja aranžmana kojima pravno lice raspodeljuje nemonetarna sredstva akcionarima u vidu raspodele rezervi ili raspodele dividendi. MSFI 5 je takoĎe revidiran i zahtijeva da se sredstva klasifikuju kao sredstva namijenjena raspodeli samo kada su ona raspoloživa za raspodelu u stanju u kome se nalaze i kada je raspodjela vrlo vjerovatna.


9

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) IFRIC 18, ‗Prenos sredstava (imovine) sa kupaca’, važeći za prenose sredstava primljene na dan ili nakon 1. jula 2009. godine. Ovo tumačenje pojašnjava zahteve MSFI u pogledu računovodstvenog obuhvatanja aranžmana kojima pravno lice prima od kupca stavku nekretnine, postrojenja i opreme koju je zatim u obavezi da koristi ili za potrebe povezivanja kupca u mrežu ili za potrebe kontinuirane nabavke sredstava ili usluga (npr. nabavka električne energije, gasa ili vode). U pojedinim slučajevima, pravno lice prima od kupca gotovinu koju je zatim u obavezi da koristi isključivo za potrebe sticanja odnosno izgradnje stavke nekretnina, postrojenja i opreme, u cilju povezivanja kupca u mrežu ili za potrebe kontinuirane nabavke sredstava ili usluga (ili i jednog i drugog).

IFRIC 9, ‗IAS 39, Ponovna procjena ugrađenih derivata i MRS 39 Finansijski instrumenti: Priznavanje i mjerenje‘, stupa na snagu 1. jula 2009. godine. Ova dopuna IFRIC 9 zahtijevada pravno lice procijeni da li je ugraĎeni derivat sadržan u ugovoru potrebno odvojiti iz osnovnog ugovora prilikom reklasifikacije hibridnog finansijskog sredstva iz kategorije sredstava po fer vrijednosti čiji se efekti promjena u fer vrijednostima iskazuju u bilansu uspjeha. Ovu procjenu treba vršiti na osnovu uslova koji su postojali na kasniji od datuma kada je entitet prvi put postao ugovorna strana i datuma svake izmjene koja materijalno značajno mijenja ugovorne tokove gotovine. U slučaju da pravno lice nije u mogućnosti da izvrši procjenu, hibridni instrument mora u cjelosti ostati klasifikovan kao sredstvo po fer vrijrdnosti čiji se is efekti promjena u fer vrijednostima iskazuju u bilansu uspjeha.

IFRIC 16, ‗Zaštita od rizika neto ulaganja u strano poslovanje’ važeći od 1. jula 2009. godine. Ova dopuna navodi da prilikom zaštite od rizika neto ulaganja u strano poslovanje svako preduzeće odnosno sva preduzeća unutar grupe, uključujući i strano poslovanje, imaju pravo na dozvoljene instrumente zaštite od rizika pod uslovom da su zadovoljeni zahtjevi MRS 39 u pogledu oznaka, dokumentacije i efikasnosti zaštite od rizika neto ulaganja. Konkretno, grupa je dužna da jasno dokumentuje strategiju zaštite od rizika zbog mogućnosti postojanja različitih oznaka na različitim nivoima unutar grupe.

MRS 38 (Dopuna), ‗Nematerijalna sredstva, važeći od 1. januara 2010. godine. Dopuna daje pojašnjenje smjernica za odmjeravanje fer vrijednosti nematerijalnog ulaganja stečenog u okviru poslovne kombinacije i dopušta grupisanje nematerijalnih ulaganja u jedno sredstvo ako sredstva iz iste grupe imaju sličan vijek upotrebe.

MRS 1 (Dopuna), Prikazivanje finansijskih izvještaja’. Dopuna pojašnjava da potencijalno izmirivanje obaveze izdavanjem sopstvenih akcija nije relevantno za njeno klasifikovanje kao kratkoročne odnosno dugoročne. Dopuna definicije tekuće obaveze dozvoljava da obaveza bude klasifikovana kao dugoročna (pod uslovom da pravno lice ima bezuslovno pravo na odlaganje izmirenja obaveze prenosom gotovine ili drugih sredstava 12 mjeseci po isteku obračunskog perioda) bez obzira na činjenicu što se u bilo kom trenutku od pravnog lica može tražiti izmirenje obaveze izdavanjem akcija.

MRS 36 (Dopuna) ‗Umanjenje vrijrdnosti sredstava’, važeći od 1. januara 2010. godine. Dopuna pojašnjava da segment poslovanja, kako ga definiše stav 5 iz MSFI 8, ‗Segmenti poslovanja ‘ predstavlja najveću jedinicu koja generiše gotovinu (odnosno grupu jedinica) na koju se raspodeljuje goodwill za potrebe testiranja umanjenja vrijrdnosti (tj. prije grupisanja segmenata sa sličnim ekonomskim karakteristikama).

MSFI 2 (Dopuna), Transakcije plaćanja akcijama Grupe gotovinom ‗,važeći od 1. januara 2010. godine. Osim toga što uključuje IFRIC 8, Delokrug MSFI 2 i IFRIC 11, ‗MSFI 2— ―Transakcije akcijama Grupe i otkupljenim sopstvenim akcijama’, izmjene i dopune se odnose na smjernice IFRIC 11 sa ciljem da se razmotri pitanje klasifikacije aranžmana grupe koji nijesu bili obuhvaćeni tumačenjem.

MSFI 5 (Dopuna), ‗Stalna sredstva koja se drže radi prodaje i poslovanja koja se obustavljaju. Dopuna pojašnjava da MSFI 5 navodi objelodanjivanja koja se zahtijevazju za stalna sredstva (grupe za otuĎenje) klasifikovana kao sredstva koja se drže radi prodaje odnosno poslovanja koja se obustavljaju. Dopuna takoĎe pojašnjava da su opšti zahtjevi MRS 1 još uvijek važeći, konkretno stav 15 (postizanje realnog i objektivnog prikazivanja) i stav 125 MRS 1 (izvori za procenu neizvesnosti).


10

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak)

(c) Novi standardi, dopune i tumačenja koji su objavljeni ali nijesu stupili na snagu za finansijsku godinu koja počinje na dan 1. januara 2010. godine i koji nijesu ranije usvojeni MSFI 9, ‗Finansijski instrumenti‘, objavljen u novembru 2009. godine. Ovaj standard predstavlja prvi korak ka zamjeni MRS 39, ‘Finansijski instrumenti – priznavanje i mjerenje‘. MSFI 9 uvodi nove zahteve u pogledu klasifikacije i merenja finansijskih sredstava i verovatno će uticati na računovodstveno obuhvatanje finansijskih sredstava Preduzeća. Primjenaovog standarda nije obavezna do 1. januara 2013. godine, s time što je njegovo ranije usvajanje dopušteno. MeĎutim, standard još uvijek nije dobio saglasnost EU. Preduzeće tek treba da proceni pun efekat MSFI 9. Ipak, prvi podaci ukazuju na to da bi MSFI 9 mogao uticati na računovodstveno obuhvatanje dužničkih finansijskih instrumenata Preduzeća raspoloživih za prodaju, budući da MSFI 9 dopušta priznavanje dobitaka i gubitaka u fer vrijrdnostima u Izveštaju o ukupnom ostalom finansijskom rezultatu samo ukoliko se isti odnose na učešća u kapitalu koja se ne drže radi trgovanja. Shodno pomenutom, dobici i gubici u fer vrijrdnostima po osnovu dužničkih instrumenata raspoloživih za prodaju moraju se priznati direktno u bilansu uspjehaU tekućem izveštajnom periodu Preduzeće nije priznalo pomenute gubitke u Izveštaju o ukupnom ostalom finansijskom rezultatu. Dopuna MRS 32 pod nazivom ‘Klasifikacija prava preče kupovine akcija iz novih emisija ‘ objavljena je u oktobru 2009. godine. Ova dopuna je primenjiva na godišnje periode koji počinju na dan ili nakon 1. februara 2010. godine. Ranije usvajanje dopune je dopušteno. Dopuna se bavi pitanjem računovodstvenog obuhvatanja prava na kupovinu akcija iz novih emisija denominovanih u valuti koja nije funkcionalna valuta emitenta pod uslovom da su odreĎeni uslovi ispunjeni. Pomenuta prava na akcije sada se klasifikuju u okviru kapitala, bez obzira na valutu u kojoj je cijena izvršenja (odnosno cijena po kojoj će se opcija realizovati) iskazana. U ranijim periodima pomenuta prava morala su da budu računovodstveno obuhvaćena kao izvedene finansijske obaveze. Dopuna se primjenjuje retroaktivno u skladu sa MRS 8, ‘Računovodstvene politike, promjene računovodstvenih procjena i greške‘. Preduzeće će početi da primjenjuje dopunu standarda od 1. januara 2011. godine.

Tumačenje IFRIC 19, ‗Gašenje finansijskih obaveza instrumentima kapitala‘, važeće je od 1. jula 2010. godine. Tumačenje pojašnjava računovodstveni postupak preduzeća u situaciji kada preduzeće ponovo ugovara sa povjeriocem uslove izmirenja finansijske obaveze i kada pregovori rezultiraju emitovanjem akcija koje poverilac prima, čime preduzeće izmiruje svoju finansijsku obavezu delom ili u cjelosti (zamena duga za kapital). Tumačenje zahtijevapriznavanje dobitka ili gubitka u bilansu uspjeha, koji se odmerava kao razlika izmeĎu knjigovodstvene vrijrdnosti finansijske obaveze i fer vrijrdnosti emitovanih instrumenata kapitala. Ako fer vrijrdnost emitovanih instrumenata kapitala ne može pouzdano da se odmjeri, instrumenti kapitala se odmjeravaju tako da odraze fer vrijrdnost ugašene obaveze. Preduzeće će početi da primjenjuje tumačenje od 1. januara 2011. godine, odnosno po njegovom odobrenju od strane EU.

Dopuna IFRIC 14 pod nazivom ‗Avansna plaćanja minimalnih zahtjevafinansiranja‘ (dopune Tumačenja IFRIC 14). Ovom dopunom ispravljen je jedan nenamjeravani efekat tumačenja IFRIC 14, ‗MRS 19 – Ograničenje definisanih naknada, minimalni zahtjevi finansiranja i njihovo uzajamno delovanje‘. Bez pomenutim izmjena i dopuna, pravnim licima nije dopušteno priznavanje nekih dobrovoljnih avansnih plaćanja za potrebe minimalnih zahtjevafinansiranja u okviru stavke sredstva. Kada je IFRIC 14 objavljen pomenuto nije bila namjera, tako da je ovom dopunom ovaj nenamjeravani efekat korigovan. Izmjene i dopune su važeće za godišnje periode koji počinju na dan 1. januara 2011. godine. Ranija primjena izmjena i dopuna je dopuštena. Izmjene i dopune primenjuju se retroaktivno na najraniji uporedni period. Preduzeće će početi da primjenjuje izmjene i dopune u finansijskim izvještajima za period koji počinje na dan 1. januara 2011. godine.1

1 Detaljna lista standarda i tumačenja izdatih 1. januara 2010. koji stupaju na snagu za godišnje periode koji počinju nakon 1.

januara2010. je navedena na kraju ovog dokumenta (Prilog I).


11

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) 2.2 Uporedni podaci Preduzeće je izmijenilo početno stanje nerasporeĎene dobiti za 2010. godinu, da bi odrazilo korekcije izvršene po osnovu Izveštaja revizora za 2009. godinu i utvrĎenih a nekorigovanih razlika, kao što slijedi:

Napome

na Kapital

Neto kapital prikazan u bilansu stanja sa stanjem na dan 31. decembra 2009. 894,658,828 Revalorizacija nekretnina, postrojenja i opreme 7 26,823,828 Revalorizacija stambenih kredita 9 (6,368,151) Revalorizacija sredstava plasiranih u preduzeće Zeta Energy d.o.o. 7, 8 5,700,594 Odloženi poreski efekat revalorizacije nekretnina, postrojenja i opreme 24 (12,325,377) Korekcija priznavanja prihoda 1,036,185 Ostale korekcije (463,305)

Neto kapital nakon korekcija sa stanjem na dan 1. januara 2010. 909,069,602


12

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) Efekat preračuna radi korekcije gore navedenih razlika je bio kao što slijedi:

2009

Revalorizacija NPO –

Umanjenje vrijrdnosti

Prenos sredstava

plasiranih u preduzeće

Zeta Energy d.o.o.

Odloženi poreski

efekat revalorizac

ije NPO

Revalorizacija stambenih

kredita i prepoznavanje

primanja zaposlenih

Korekcija priznavanja

prihoda Ostale

korekcije

2009 (kao što je u

izveštaju) (preraĉunato)

Revalorizacija NPO –

Preostali iznos

Nekretnine, postrojenja i oprema 826,357,617 (176,250,134)

203,073,962

5,700,594

858,882,039

Odložena poreska obaveza

20,816,233

(12,325,377

)

23,141,610

Ostala dugoročna finansijska sredstva

3,462,306

(803,002)

2,659,304

Kupci idruga potraživanja

88,181,627

1,036,185

89,217,812

Dugoročna rezervisanja

(3,510,946)

Dobavljači i druge obaveze

(53,520,649) (2,054,203) (456,305)

(56,031,157)

Neto sredstva

894,658,828 (176,250,134)

203,073,962

5,700,594

(12,325,37

7)

(6,368,151) 1,036,185 (456,305)

909,069,602


13

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) 2.3 Izveštavanje o segmentima O poslovnim segmentima izvještava se na način koji je konzistentan sa internim izveštavanjem za potrebe glavnog donosioca poslovnih odluka. Kao glavni donosilac poslovnih odluka odgovoran za raspodjelu resursa i procjenu rezultata poslovanja poslovnih segmenata identifikovan je Odbor direktora koji donosi strateške odluke.

2.4 Preraĉunavanje stranih valuta (a) Funkcionalna i valuta prikazivanja Stavke uključene u finansijske izvještaje Preduzeća odmjeravaju se korišćenjem valute primarnog privrednog okruženja u kome Preduzeće posluje(―funkcionalna valuta‖). Finansijski izvještajii Preduzeća pripremljeni su u valuti Euro koja predstavlja fukcionalnu i valutu prikazivanja Preduzeća. (b) Transakcije i stanja Transakcije u stranoj valuti se preračunavaju u funkcionalnu valutu primjenom deviznih kurseva važećih na dan transakcije. Pozitivne i negativne kursne razlike nastale iz izmirenja takvih transakcija i iz preračuna monetarnih sredstava i obaveza izraženih u stranim valutama na kraju godine, priznaju se u bilansu uspjeha. Pozitivne i negativne kursne razlike koje nastaju po osnovu kredita i gotovine i gotovinskih ekvivalenata prikazuju se u bilansu uspjeha u okviru pozicije „Finansijski prihodi / rashodi―. 2.5 Nematerijalna sredstva

a) Computer software licences

Stečene licence računarskih softvera kapitalizuju se u iznosu troškova nastalih u sticanju i stavljanju u upotrebu odnosnog softvera. Ovi troškovi se amortizuju tokom njihovog procenjenog vijeka upotrebe od deset godina.

b) Računarski softver

Izdaci vezani za razvoj ili održavanje kompjuterskih softverskih programa priznaju se kao trošak u periodu u kome nastanu. Troškovi razvoja direktno povezani sa dizajniranjem projekta i testiranjem prepoznatljivih i unikatnih softverskih proizvoda koje kontroliše Preduzeće i koji će vjerovatno generisati ekonomsku korist veću od troškova duže od godinu dana, priznaju se kao nematerijalna ulaganja ukoliko su ispunjeni kriterijumi navedeni u paragrafu 2.5 a) gore.

Direktno pripisivi troškovi kapitalisani kao o diosoftverskog proizvoda obuvataju trošak radne snage pri izradi softvera i odgovarajući dio pripadajućih režijskih troškova.

Ostali troškovi razvoja koji ne ispunjavaju navedene kriterijume priznaju se kao trošak u periodu u kome nastanu. Izdaci za razvoj koji su prvobitno priznati kao troškovi ne mogu se priznati kao sredstvo u narednom periodu.

2.6 Nekretnine, postrojenja i oprema

Nekretnine, postrojenja i oprema se iskazuju po fer vrijednosti, zasnovanoj na periodičnim, najmanje trogodišnjim, procjenama vrijednosti koje vrše nezavisni procijenitelji, umanjenoj za kasniju amortizaciju. Akumulirana ispravka vrijednosti na dan procjene se eliminiše na teret bruto knjigovodstvene vrijednosti sredstva i neotpisana vrijednost se svodi na iznos revalorizovane (procijenjene) vrijednosti.

Povećanje knjigovodstvene vrijednosti nekretnina, postrojenja i opreme po osnovu revalorizacije iskazuje se u okviru kapitala na računu revalorizacione rezerve. Smanjenja knjigovodstvene vrijednosti kojima se umanjuju prethodna povećanja vrijednosti istih sredstava terete direktno revalorizacione rezerve; sva ostala smanjenja terete bilans uspjeha.


14

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) Naknadni troškovi se uključuju u nabavnu vrijednost sredstva ili se priznaju kao posebno sredstvo, u zavisnosti od toga šta je primjenljivo, samo kada postoji vjerovatnoća da će Preduzeće u budućnosti imati ekonomsku korist od tog sredstva i ako se njegova vrijednost može pouzdano utvrditi. Knjigovodstvena vrijednost zamijenjenog sredstva se isknjižava. Svi drugi troškovi tekućeg održavanja terete bilans uspjeha perioda u kome su nastali.

Zemljište se ne amortizuje. Amortizacija drugih sredstava se obračunava primjenom proporcionalne metode kako bi se rasporedila njihova nabavna ili revalorizovana vrijednost do njihove rezidualne vrijednosti tokom njihovog procijenjenog vijeka trajanja, kao što slijedi:

Vijek Stopa

GraĎevinski dio hidroelektrana 30 - 100 1,00 - 3,33

GraĎevinski dio termoelektrane 30 - 80 1,25 -3,33

GraĎevinski dio distribucija (TS) 20 - 80 1,25 - 5,00

Poslovne zgrade 50 - 80 1,25 - 2,00

Oprema hidroelektrana 20 - 60 1,67 - 5,00

Oprema termoelektrane 12 - 36 2,78 - 8,33

Oprema za distribuciju 10 - 36 2,78 - 10,00

Vozila 6 - 10 10,00 - 16,67

Kancelarijska i ostala oprema 5 - 10 10,00 - 20,00

Rezidualna vrijednost i korisni vijek upotrebe sredstva se revidiraju, i po potrebi koriguju, na datum svakog bilansa stanja.

Knjigovodstvena vrijednost sredstva svodi se odmah na njegovu nadoknadivu vrijednost ukoliko je knjigovodstvena vrijednost veća od njegove procijenjene nadoknadive vrijednosti (napomena 2.7).

Dobici i gubici po osnovu otuĎenja sredstva utvrĎuju se kao razlika izmeĎu novčanog priliva i knjigovodstvene vrijednosti i iskazuju se u bilansu uspjeha u okviru ―Ostalih prihoda/(rashoda)― (Napomene 25 i 28). Kada se revalorizovana sredstva prodaju, iznosi uključeni u ostale rezerve se prenose u nerasporeĎenu dobit (Napomena 16).

2.7 Umanjenje vrijednosti nefinansijskih sredstava

Sredstva sa neograničenim korisnim vijekom upotrebe ne podležu amortizaciji i testiraju se na umanjenje vrijednosti jednom godišnje. Za sredstva koja podležu amortizaciji testiranje na umanjenje njihove vrijednosti vrši se kada dogaĎaji ili izmijenjene okolnosti ukažu da knjigovodstvena vrijednost možda neće biti nadoknadiva. Gubitak zbog umanjenja vrijednosti se priznaje u visini iznosa za koji je knjigovodstvena vrijednost sredstva veća od njegove nadoknadive vrijednosti. Nadoknadiva vrijednost je vrijednost veća od fer vrijednosti sredstva umanjene za troškove prodaje i vrijednosti u upotrebi. Za svrhu procene umanjenja vrijednosti, sredstva se grupišu na najnižim nivoima na kojima mogu da se utvrde odvojeni prepoznatljivi novčani tokovi (jedinice koje generišu gotovinu). Nefinansijska sredstva, osim goodwill-a, kod kojih je došlo do umanjenja vrijednosti se revidiraju na svaki izvještajni period zbog mogućeg ukidanja efekata umanjenja vrijednosti.


15


2.8 Dugoroĉna finansijska sredstva

2.8.1 Klasifikacija

Preduzeće klasifikuje svoja finansijska sredstva u sledeće kategorije:, zajmovi i potraživanja, finansijska sredstva raspoloživa za prodaju koja se drže do roka dospjeća. Klasifikacija zavisi od svrhe za koju su finansijska sredstva pribavljena. Rukovodstvo vrši klasifikaciju svojih finansijskih plasmana u momentu inicijalnog priznavanja.

a) Zajmovi i potraživanja

Zajmovi i potraživanja predstavljaju nederivatna finansijska sredstva sa fiksnim ili utvrdivim rokovima plaćanja koja se ne kotiraju ni na jednom aktivnom tržištu. Uključuju se u tekuća sredstva, osim ukoliko su im rokovi dospijeća duži od 12 mjeseci nakon datuma bilansa stanja. U tom slučaju se klasifikuju kao dugoročna sredstva. U bilansu stanja Preduzeća zajmovi i potraživanja obuhvataju ―potraživanja od prodaje i druga potraživanja― (napomena 12), ―gotovinu i gotovinske ekvivalente― (napomena 14) i ―kratkoročne finansijske plasmane― (napomena 13).

b) Ulaganja u zavisna preduzeća Zavisna preduzeća su sva preduzeća nad kojima Preduzeće ima pravo da sprovodi finansijske i poslovne politike uglavnom na osnovu posedovanja više od jedne polovine glasačkog prava.

c) Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju predstavljaju nederivativna sredstva koja su svrstana u ovu kategoriju ili nijesu klasifikovana ni u jednu drugu kategoriju. Uključuju se u dugoročna sredstva, osim ukoliko rukovodstvo ima nameru da ulaganja otuĎi u roku od 12 mjeseci od datuma bilansa stanja.

d) Finansijska sredstva koja se drže do dospjeća

Finansijska sredstva koja se drže do dospjeća su nederivatna finansijska sredstva sa fiksnim ili utvrdivim rokovima plaćanja i fiksnim rokovima dospjeća, koja rukovodstvo ima namjeru i mogućnost da drži do dospjeća. U slučaju da Društvo odluči da proda značajan dio finansijskih sredstava koja se drže do dospjeća, cijela kategorija će biti reklasifikovana kao raspoloživa za prodaju. Finansijska sredstva koja se drže do dospjeća klasifikuju se kao dugoročna sredstva, osim ako su rokovi dospjeća kraći od 12 mjeseci od datuma bilansa stanja; tada se klasifikuju kao kratkoročna sredstva.

2.8.2 Priznavanje i mjerenje

Redovna kupovina i prodaja finansijskih sredstava se priznaje na datum trgovanja – datum kada se Preduzeće obavezalo da će kupiti ili prodati finansijsko sredstvo. Finansijska sredstva se inicijalno priznaju po fer vrijednosti uvećanoj za transakcione troškove. Finansijska sredstva se ne priznaju po isteku prava na novčani priliv od finansijskog sredstva ili ako je to pravo prenijeto i preduzeće je u suštini prenijelo sve rizike i koristi od vlasništva nad sredstvima. Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju se nakon inicijalnog priznavanja iskazuju po fer vrijednosti. Zajmovi i potraživanja i ulaganja koja se drže do dospijeća se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti korišćenjem metode efektivne kamatne stope. Promjene u fer vrijednosti monetarnih hartija od vrijednosti izraženih u stranoj valuti koje su klasifikovane kao raspoložive za prodaju se iskazuju ili kao kursne razlike po osnovu promjena u amortizovanim vrijednostima hartije od vijednosti ili kao ostale promjene u knjigovodstvenoj vrijednosti hartije od vrijednosti. Kursne razlike na monetarnim hartijama od vijednosti se priznaju u bilansu uspjeha, a kursne razlike na nemonetarnim hartijama od vrijednosti se iskazuju u okviru kapitala. Promene u fer vrijednosti monetarnih i nemonetarnih hartija od vrijednosti koje su klasifikovane kao raspoložive za prodaju priznaju se u kapitalu. Ulaganja u zavisna preduzeća se računovodstveno obuhvataju po nabavnoj vrijrdnosti umanjenoj za troškove obezvreĎenja. Nabavna vrijednost se koriguje kako bi odrazila promene u naknadama nastale od potencijalnih izmjena naknada. Nabavna vrijednost takoĎe uključuje direktno pripisive troškove ulaganja. Ostale investicije u kapital pridruženih pravnih lica su vrednovane po nabavnoj vrijednosti umanjenoj za obezvreĎenje vrednosti.


16

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) Kada su hartije od vrijednosti klasifikovane kao hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju ili kada su obezvrijeĎene, kumulirane korekcije fer vrijednosti priznate u kapitalu uključuju se u bilans uspjeha kao „dobici ili gubici od ulaganja u hartije od vrijednosti―. Kamata na hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju obračunata metodom efektivne kamatne stope priznaje se u bilansu uspjeha kao deo ostalih prihoda. Dividende na hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju se priznaju u bilansu uspjeha kao dio „ostalih prihoda― kada se utvrdi pravo Preduzeća na naplatu. Fer vrijednost hartija od vrijednosti koje se kotiraju na berzi zasniva se na tekućim cijenama ponude. Ukoliko tržište nekog finansijskog sredstva nije aktivno (i za hartije od vrijednosti koje se ne kotiraju), Preduzeće utvrĎuje fer vrijednost tehnikama procjene. To uključuje primjenu nedavnih transakcija izmeĎu nezavisnih stranaka, pozivanje na druge instrumente koji su suštinski isti, analizu diskontovanih novčanih tokova i opciju modela formiranja cijena maksimalnim korišćenjem informacija sa tržišta, a uz što je manje moguće oslanjanje na informacije karakteristične za samo preduzeće. 2.8.3 “Prebijanje” finansijskih instrumenata Finansijska sredstva i obaveze se ―prebijaju‖ i iskazuju u neto iznosu u bilansu stanja kada postoji zakonski osnov da se ―prebiju‖ priznati iznosi i namjera da se obaveze poravnaju na neto osnovi, ili da se istovremeno realizuju sredstva i izmire obaveze. 2.8.4 Umanjenje vrijednosti finansijskih sredstava (a) Sredstva koja se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti Na svaki datum bilansa stanja Preduzeće procjenjuje da li postoji objektivan dokaz da je umanjena vrijednost nekog finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava. Finansijsko sredstvo ili grupa finansijskih sredstava je obezvrijeĎeno i gubici po osnovu obezvrjeĎivanja nastaju samo ako postoji objektivan dokaz oobezvrijeĎivanju kao rezultat jednog ili više dogaĎaja koji su nastali nakon početnog priznavanja sredstava (―nastanak gubitka‖) i kada taj nastanak gubitka (odnosno nastanci gubitaka) utiče na procjenjene buduće novčane tokove finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava koji mogu biti pouzdano procijenjeni.

Kriterijumi koje Preduzeće koristi da odredi da li postoji objektivan dokaz o gubitku usled umanjenja vrijednosti uključuju: • Značajne finansijske teškoće emitenta ili dužnika; • Kršenje ugovora, kao što je kašnjenje u plaćanju ili neplaćanje kamate ili glavnice;


17

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) • Preduzeće, iz ekonomskih ili pravnih razloga koji se odnose na finansijske teškoće zajmoprimca, odobri zajmoprimcu garancije/povlastice koje inače ne bi odobrilo;

• Vjerovatnoća stečaja ili druge finansijske reorganizacije dužnika;

• Nestanak aktivnog finansijskog tržišta za to finansijsko sredstvo zbog finansijskih poteškoća; ili dostupni podaci koji ukazuju da postoji mjerljivo smanjenje u predviĎenim budućim tokovima gotovine iz portfelja finansijskih sredstava nakon njihovog inicijalnog priznavanja, iako se pomenuto smanjenje još uvijek ne može povezati sa pojedinačnim finansijskim sredstvima iz portfelja, uključujući:

(i) Nepovoljna promjena kreditne sposobnosti dužnika; i (ii) Nacionalne ili lokalne ekonomske prilike koje su uzajamno povezane sa kašnjenjem u naplati

potraživanja iz portfelja.

Preduzeće prvo procjenjuje da li postoji objektivan dokaz o obezvrijeĎivanju.

Iznos gubitka se odmjerava kao razlika izmeĎu knjigovodstvene vrijednosti sredstva i sadašnje vrijednost i procijenjenih budućih tokova gotovine (isključujući buduće kreditne gubitke koji nijesu nastali) diskontovanih po prvobitnoj efektivnoj kamatnoj stopi za to finansijsko sredstvo. Iznos knjigovodstvene vrijednosti sredstva se umanjuje i iznos gubitka se priznaje u bilansu uspjeha. Ako kredit ili ulaganje koje se drži do dospjeća ima varijabilnu kamatnu stopu, diskontna stopa za odmjeravanje svakog gubitka zbog umanjenja vrijednosti je trenutna kamatna stopa utvrĎena ugovorom. Preduzeće može da odmjerava umanjenje vrijednosti na osnovu fer vrijednosti finansijskog instrumenta korišćenjem tržišnih cijena koje su dostupne javnosti.

Ako se u narednom periodu iznos gubitka zbog umanjenja vrijednosti smanji i to smanjenje se može objektivno pripisati nekom dogaĎaju nastalom nakon priznavanja obezvrijeĎenjaa (npr. poboljšanju kreditne sposobnosti dužnika), ukidanje prethodno priznatog gubitka po osnovu umanjenja vrijednosti priznaje se u bilansu uspjeha.

(b) Sredstva klasifikovana kao raspoloživa za prodaju

Na kraju svakog izvještajnog perioda Preduzeće procjenjuje da li postoji objektivan dokaz da je umanjena vrijednost nekog finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava. Za procjenu umanjenja vrijednosti dužničkih hartija od vrijednosti Preduzeće koristi kriterijume navedene u tački (a) gore. U slučaju vlasničkih hartija od vrijednosti klasifikovanih kao raspoložive za prodaju, značajan ili prolongiran pad fer vrijednosti ispod njihove nabavne vrijednosti smatra se indikatorom da je došlo do umanjenja njihove vrijednosti. Ukoliko postoji bilo koji od tih dokaza za finansijska sredstva raspoloživa za prodaju, kumulirani gubitak – utvrĎen kao razlika izmeĎu troškova sticanja i tekuće fer vrijednosti, umanjene za bilo kakav gubitak zbog umanjenja vrijednosti finansijskog sredstva koji je prethodno priznat u bilansu uspjeha – prenosi se sa kapitala i priznaje u bilansu uspjeha. Gubici zbog umanjenja vrijednosti vlasničkih instrumenata priznati u bilansu uspjeha ne mogu se ukinuti kroz bilans uspjeha. Ako se u narednom periodu fer vrijednosti dužničkih hartija od vrijednosti klasifikovanih kao raspoložive za prodaju poveća i to povećanje se može objektivno pripisati nekom dogaĎaju nastalom nakon priznavanja gubitka po osnovu umanjenja vrijednosti u bilansu uspjeha, gubitak po osnovu umanjenja vrijednosti se ukida u bilansu uspjeha.

Testiranje potraživanja od kupaca na umanjenje vrijednosti je opisano u napomeni 2.10. 2.9 Zalihe

Zalihe se sastoje od sirovina i rezervnih djlova i iskazuju se po nižoj od cijene koštanja i neto prodajne vrijednosti. Cijena koštanja se utvrĎuje primenom metode ponderisanog prosečnog troška. Neto prodajna vrijednost je procijenjena prodajna cijena u uobičajenom toku poslovanja, umanjena za pripadajuće varijabilne troškove prodaje.


18

2. Pregled znaĉajnih raĉunovodstvenih politika (nastavak) 2.10 Potraţivanja od kupaca

Potraživanja od kupaca su iznosi koje duguju kupci za prodatu robu ili izvršene usluge u okviru redovnog ciklusa poslovanja. Ukoliko se očekuje da potraživanja budu naplaćena u roku od godinu dana ili kraćem (ili u okviru redovnog ciklusa poslovanja ako je duži), potraživanja od kupaca se klasifikuju kao kratkoročna. U suprotnom, potraživanja od kupaca se iskazuju kao dugoročna. Potraživanja od kupaca se inicijalno priznaju po fer vrijednosti, a naknadno se odmjeravaju po amortizovanoj vrijednosti, primenom metode efektivne kamatne stope, umanjene za rezervisanja po osnovu umanjenja vrijednosti. Rezervisanje za umanjenje vrijednosti potraživanja se utvrĎuje kada postoji objektivan dokaz da Preduzeće neće biti u mogućnosti da naplati sve iznose koje potražuje u skladu sa prvobitnim uslovima. Značajne finansijske poteškoće kupca, verovatnoća da će kupac biti likvidiran ili finansijski reorganizovan, propust ili kašnjenje u izvršenju plaćanja (više od 180 dana od datuma izdavanje fakture) se smatraju indikatorima da je vrijednost potraživanja umanjena. Iznos rezervisanja predstavlja razliku izmeĎu knjigovodstvene vrijednosti potraživanja i sadašnje vrijednosti očekivanih budućih novčanih tokova diskontovanih prvobitnom efektivnom kamatnom stopom. Knjigovodstvena vrijednost potraživanja umanjuje se preko ispravke vrijednosti, a iznos umanjenja se priznaje u bilansu uspjeha u okviru pozicije „ostali poslovni rashodi― (napomena 28). Kada je potraživanje nenaplativo, otpisuje se na teret ispravke vrijednosti potraživanja. Naknadna naplata iznosa koji je prethodno bio otpisan, iskazuje se u bilansu uspjeha u okviru „ostalih poslovnih dobitaka― (napomena 25).

2.11 Gotovina i gotovinski ekvivalenti

Gotovina i gotovinski ekvivalenti obuhvataju: novac u blagajni, depozite po viĎenju kod banaka, druga kratkoročna visoko likvidna ulaganja sa prvobitnim rokom dospjeća do tri mjeseca ili kraće i prekoračenja po tekućem računu. Prekoračenja po tekućem računu uključena su u obaveze po kreditima u okviru tekućih obaveza, u bilansu stanja.

2.12 Akcijski kapital

Obične akcije su klasifikovane kao kapital. Dodatni eksterni troškovi koji se direktno pripisuju emisiji novih akcija ili opcija prikazuju se u kapitalu kao odbitak od priliva, bez poreza.

2.13 Rezervisanja

Rezervisanja za obnavljanje i očuvanje životne sredine, i odštetne zahteve se priznaju: kada Preduzeće ima postojeću zakonsku ili ugovornu obavezu koja je rezultat prošlih dogaĎaja; kada je u većoj mjeri verovatnije nego što to nije da će podmirenje obaveze iziskivati odliv sredstava; kada se može pouzdano procijeniti iznos obaveze. Rezervisanje po osnovu restrukturiranja obuhvata ugovornu kaznu za slučaj raskida ugovora o zakupu i isplatu naknada zaposlenima po osnovu prestanka radnog odnosa. Rezervisanja se ne priznaju za buduće poslovne gubitke.

Kada postoji odreĎeni broj sličnih obaveza, vjerovatnoća da će podmirenje obaveza iziskivati odliv sredstava se utvrĎuje na nivou tih kategorija kao cjeline. Rezervisanje se priznaje čak i onda kada je ta verovatnoća, u odnosu na bilo koju od obaveza u istoj kategoriji, mala. Rezervisanje se odmjerava po sadašnjoj vrijednosti izdatka potrebnog za izmirenje obaveze, primjenom diskontne stope prije poreza koja odražava tekuću tržišnu procjenu vrijednosti za novac i rizike povezane sa obavezom. Povećanje rezervisanja zbog isteka vremena se iskazuje kao trošak kamate.


19


2.14 Obaveze po kreditima

Obaveze po kreditima se inicijalno priznaju po fer vrijednosti priliva, bez nastalih transakcionih troškova. U narednim periodima obaveze po kreditima se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti; sve razlike izmeĎu ostvarenog priliva (umanjenog za transakcione troškove) i iznosa otplata, priznaju se u bilansu uspjeha u periodu korišćenja kredita primjenom metode efektivne kamatne stope.

Naknade plaćene pri pribavljanju kredita priznaju se kao transakcioni troškovi do iznosa za koji je vjerovatno da će dio ili cio kredit biti povučen. U tom slučaju, naknada se razgraničava do konačnog povlačenja kredita. U slučaju da ne postoji dokaz da je djelimično ili ukupno povlačenje kredita vjerovatno, naknada se kapitalizuje kao avans za likvidnost i amortizuje se u toku perioda na koji se kredit odnosi.

Obaveze po kreditima se klasifikuju kao tekuće, osim ukoliko Preduzeće nema bezuslovno pravo da odloži izmirenje obaveza za najmanje 12 mjeseci nakon datuma bilansa stanja.

2.15 Obaveze prema dobavljaĉima

Obaveze prema dobavljačima su obaveze plaćanja dobavljaču za preuzetu robu ili primljene usluge u redovnom toku poslovanja. Obaveze prema dobavljačima se klasifikuju kao tekuće ukoliko dospevaju za plaćanje u roku od 1 godine ili kraćem (odnosno u okviru redovnog ciklusa poslovanja ukoliko je duži). U suprotnom, ove obaveze se iskazuju kao dugoročne. Obaveze prema dobavljačima se inicijalno iskazuju po fer vrijednosti, a naknadno se odmjeravaju prema amortizovanoj vrijednosti korišćenjem metoda efektivne kamatne stope.

2.16 Tekući i odloţeni porez na dobit

Troškovi poreza za period uključuju tekući i odloženi porez. Poreska obaveza se priznaje u bilansu uspjeha, izuzev iznosa koji se odnosi na stavke direktno priznate u kapitalu, u kom slučaju se i poreska obaveza priznaje u kapitalu.

Tekući porez na dobit se obračunava na datum bilansa stanja na osnovu važeće zakonske poreske regulative Republike Crne Gore gde preduzeće posluje i ostvaruje oporezivu dobit. Rukovodstvo periodično vrši procjenu stavki sadržanih u poreskoj prijavi sa stanovišta okolnosti u kojima primenjiva poreska regulativa podliježe tumačenju, i vrši rezervisanje, ako je primjereno, na osnovu iznosa za koje se očekuje da će biti plaćen poreskim organima.

Odloženi porez na dobit se priznaje korišćenjem metode obaveza, za privremene razlike koje nastanu izmeĎu poreske osnovice sredstava i obaveza i njihovih knjigovodstvenih iznosa u finansijskim izvještajima. MeĎutim, ukoliko odloženi porez na dobit, pod uslovom da nije računovodstveno obuhvaćen, proistekne iz inicijalnog priznavanja sredstva ili obaveze u nekoj drugoj transakciji osim poslovne kombinacije koja u trenutku transakcije ne utiče ni na računovodstvenu ni na oporezivu dobit ili gubitak, tada se on računovodstveno ne obuhvata. Odloženi porez na dobit se odmjerava prema poreskim stopama (i zakonu) koje su na snazi do datuma bilansa stanja i za koje se očekuje da će biti primjenjene u periodu u kome će se odložena poreska sredstva realizovati ili odložene poreske obaveze izmiriti.

Odloženo poresko sredstvo se priznaje samo do iznosa za koji je vjerovatno da će buduća dobit za oporezivanje biti raspoloživa i da će se privremene razlike izmiriti na teret te dobiti.

Odložena poreska sredstva i obaveze se „prebijaju― kada postoji zakonski osnov da se „prebiju― tekuća poreska sredstva sa tekućim poreskim obavezama i kada se odložena poreska sredstva i obaveze odnose na porez na dobit koji propisuje isti poreski organ jednom ili većem broju poreskih obveznika onda kada postoji namera da se računi izmire na neto osnovi.


20


2.17 Primanja zaposlenih

a) Obaveze za penzije

Preduzeće ima plan definisanih doprinosa za penzije. Preduzeće izdvaja doprinose u društvene penzione fondove na obaveznoj osnovi. Kada su doprinosi uplaćeni, Preduzeće nema dalju obavezu plaćanja doprinosa. Doprinosi se priznaju kao troškovi primanja zaposlenih onda kada dospiju za plaćanje. Doprinosi se priznaju kao troškovi primanja zaposlenih na dan dospjjeća. Više plaćeni doprinosi se priznaju kao sredstvo u iznosu koji je moguće refundirati ili u iznosu za koji se smanjuje buduće plaćanje obaveza.

b) Obaveze po osnovu otpremnina i jubilarnih nagrada

U skladu sa Pojedinačnim kolektivnim ugovorom o radu, Preduzeće je obavezno da zaposlenima, pri odlasku u penziju isplati otpremnine u visini sest mjesečnih plata koju bi ostvario za mjesec koji prethodi mjesecu u kojem se isplaćuje otpremnina, s tim što tako isplaćena otpremnina ne može biti niža od sest prosečnih zarada po zaposlenom isplaćenih kod Poslodavca, za mjesec koji prethodi mjesecu u kome se vrši isplata otpremnine. Pored toga, Preduzeće isplaćuje i jubilarne nagrade. Broj mjesečnih zarada za jubilarne nagrade odreĎuju se na osnovu broja godina koje je zaposleni proveo u Preduzeću, što je prikazano u sledećoj tabeli:

Broj godina radnog staţa u preduzeću Broj zaposlenih kojima se isplaćuje minimalna cijena rada

u Preduzeću

10 2

20 4 30 6

Osim pomenutog, Preduzeće obezbjeĎujestambene kredite za zaposlene po uslovima povoljnijim od tržišnih, a njihov inicijalni otpis zavisi od broja godina koje je zaposleni proveo u Preduzeću.

Pravo na ove naknade je obično uslovljeno ostajanjem zaposlenog lica u službi do starosne granice odreĎene za penzionisanje i do ostvarenja minimalnog radnog staža. Očekivani troškovi za pomenute naknade se akumuliraju tokom perioda trajanja zaposlenja. Definisana penziona obaveza se procenjuje na godišnjem nivou od strane nezavisnih, kvalifikovanih, aktuara, primenom metode projektovane kreditne jedinice. Sadašnja vrijednost obaveze po osnovu definisanih primanja utvrĎuje se diskontovanjem očekivanih budućih gotovinskih isplata primenom kamatnih stopa visokokvalitetnih obveznica preduzeća koje su iskazane u valuti u kojoj će obaveze za penzije biti plaćene i koje imaju rok dospjeća koji približno odgovara rokovima dospjeća obaveze za penzije. Aktuarski dobici i gubici koji proističu iz iskustvenih korekcija i promjena u aktuarskim pretpostavkama koje prevazilaze 10% sadasnje vrijednosti obaveza za definisane beneficije ili 10% fer vrijednosti imovine vezane za plan definisanih beneficija obračunavaju se na teret ili u korist prihoda tokom očekivanog prosečnog preostalog radnog vijeka zaposlenih.

c) Otpremnine Otpremnine se isplaćuju pri raskidu radnog odnosa pre datuma redovnog penzionisanja, ili kada zaposleni prihvati sporazumni raskid radnog odnosa kao višak radne snage u zamenu za otpremninu. Preduzeće priznaje otpremninu pri raskidu radnog odnosa kada je evidentno obavezno da: ili raskine radni odnos sa zaposlenim, u skladu sa usvojenim planom, bez mogućnosti odustajanja; ili da obezbijedi otpremninu za prestanak radnog odnosa kao rezultat ponude u nameri da se podstakne dobrovoljni raskid radnog odnosa u cilju smanjenja broja zaposlenih. Otpremnine koje dospijevaju u razdoblju dužem od 12 mjeseci nakon datuma bilansa stanja svode se na sadašnju vrijednost.


21


2.18 Priznavanje prihoda

Prihod uključuje fer vrijednost primljenog iznosa ili potraživanja po osnovu prodaje roba i usluga u toku normalnog poslovanja Preduzeća. Prihod se iskazuje bez PDV-a, rabata i popusta.

Preduzeće priznaje prihod kada se iznos prihoda može pouzdano izmjeriti, kada je verovatno da će u budućnosti Preduzeće imati ekonomske koristi i kada su ispunjeni posebni kriterijumi za svaku od aktivnosti Preduzeća kao što je u daljem tekstu opisano. Iznos prihoda se ne smatra pouzdano mjerljivim sve dok se ne riješe sve potencijalne obaveze koje mogu nastati u vezi sa prodajom. Svoje procene Preduzeće zasniva na rezultatima iz prethodnog poslovanja, uzimajući u obzir tip kupca, vrstu transakcije i specifičnosti svakog posla.

a) Prihod od prodaje električne energije

Prihod od prodate električne energije se priznaje kada Preduzeće isporuči električnu energiju kupcu, čak i onda kada isporučena energija još uvijek nije fakturisana. Prihod od prodaje električne energije kupcima u Crnoj Gori zavisi od cijena električne energije utvrĎenih od strane Regulatorne agencije za energetiku Crne Gore, dok se prihod od prodaje električne energije kupcima u inostranstvu zasniva na posebnim ugovorima zaključenim sa kupcima, zavisno od tržišta. b) Prihod od prodaje usluga Preduzeće se bavi izgradnjom i održavanjem elektroenergetskih objekata. Pomenute usluge se pružaju po osnovu ugovora o uslugama sa fiksnom nakadom koji se zaključuje na period do godinu dana. Prihod od ugovora o uslugama sa fiksnom naknadom priznaje se u periodu kada je usluga izvršena, korišćenjem proporcionalne metode tokom trajanja ugovora. c) Prihod od kamata

Prihod od kamata se priznaje na vremenski proporcionalnoj osnovi primjenom metode efektivne kamatne stope. U slučaju umanjenja vrijednosti potraživanja, Preduzeće umanjuje knjigovodstvenu vrijednost potraživanja do nadoknadivog iznosa, koji predstavlja procenjeni budući novčani tok diskontovan po prvobitnoj efektivnoj kamatnoj stopi finansijskog instrumenta, i nastavlja da prikazuje promene diskonta kao prihod od kamate. Prihod od kamate na zajmove čija je vrijednost umanjena utvrĎuje se primenom metode prvobitne efektivne kamatne stope.

2.19 Subvencije

Subvencije od države se priznaju po fer vrijednosti kada postoji razumno uvjerenje da će subvencija biti dobijena i da će Preduzeće ispuniti postavljene uslove.

Državne subvencije koje se odnose na troškove se razgraničavaju i priznaju u bilansu uspjeha tokom perioda koji je potreban da se upare sa troškovima koje kompenzuju.

Subvencije koje se odnose na kupovinu nekretnina, postrojenja i opreme se uključuju u ostale dugoročne obaveze i priznaju se u bilansu uspjeha primenom proporcionalne metode tokom očekivanog vijeka upotrebe odnosnih sredstava.


22


2.20 Troškovi pozajmljivanja Troškovi pozajmljivanja koji se mogu neposredno pripisati sticanju, izgradnji ili proizvodnji sredstva kojem je obavezno potreban značajan vremenski period da bi bilo spremno za svoju nameravanu upotrebu ili prodaju (sredstvo koje se kvalifikuje) kapitalizuju se kao deo nabavne cijene tog sredstva ukoliko datum početka kapitalizacije pada na dan ili nakon 1. januara 2009. godine. Kapitalizacija troškova pozajmljivanja nastavlja se do dana kada su sredstva spremna za svoju nameravanu upotrebu ili prodaju. Preduzeće kapitalizuje troškove pozajmljivanja koji bi bili izbegnuti da nije bio učinjen izdatak za sredstvo koje se kvalifikuje. Kapitalizovani troškovi pozajmljivanja izračunavaju se na osnovu prosečnog troška Preduzeća koji se odnosi na finansiranje (ponderisani prosek troškova pozajmljivanja se primjenjuje na troškove po osnovu nabavke sredstva koje se kvalifikuje), osim u meri u kojoj su sredstva pozajmljena isključivo za potrebe sticanja sredstva koje se kvalifikuje. Kada do toga doĎe, stvarni troškovi pozajmljivanja, umanjeni za svaki prihod od investiranja po osnovu privremenog investiranja tih pozajmljivanja, kapitalizuju se. 3 Upravljanje finansijskim rizikom

3.1 Faktori finansijskog rizika

Poslovanje Preduzeća je izloženo različitim finansijskim rizicima: tržišni rizik (koji obuhvata valutni rizik, rizik kamatne stope, rizik tokova gotovine i rizik cijena), kreditni rizik, rizik likvidnosti i rizik tokova gotovine. Upravljanje rizicima u Preduzeću je usmjereno na nastojanje da se u situaciji nepredvidivosti finansijskih tržišta potencijalni negativni uticaji na finansijsko poslovanje Preduzeća svedu na minimum.

Upravljanje rizicima obavlja Finansijska služba Preduzeća u sklopu politika odobrenih od strane Upravnog odbora.

(a) Tržišni rizik

(i) Rizik promene kursa stranih valuta Preduzeće uglavnom posluje na domaćem tržištu, ali je izloženo riziku promene kursa stranih valuta, prvenstveno USD i RSD. Preduzeće je izloženo riziku promene kursa stranih valuta uglavnom po osnovu dugoročnih/kratkoročnih finansijskih obaveza. Knjigovodstvena vrijednost novčanih sredstava, finansijske imovine i obaveza Preduzeća denominiranih u stranoj valuti na dan izveštavanja je kako slijedi:

Finansijske obaveze

31. decembar 2010. 31. decembar 2009.

SDR 4,904,133 4,134,873

RSD 7,482,566 5,229,210 USD 2,823,372 3,117,584

Rukovodstvo Preduzeća nije ustanovilo politiku za upravljanje rizikom od promjena kursa stranih valuta u odnosu na njegovu funkcionalnu valutu. Preduzeće je izloženo valutnom riziku u slučaju promene kursa američkog dolara (USD) i srpskog dinara (RSD). U sledećoj tabeli je prikazana analiza efekata promene kursa evra u iznosu na povećanje ili smanjenje vrijrdnosti evra za 10% u odnosu na USD i RSD. Analiza se vrši za obaveze po kreditima denominovane u USD i obaveze prema dobavljacima denominovane u RSD i predstavlja usklaĎenje njihove vrijednosti na kraju perioda za promenu kursa od 10%. Pozitivan iznos niže ukazuje na povećanje dobiti kada evro u odnosu na relevantnu valutu slabi za 10%. Za 10% jačanja evra u odnosu na relevantnu valutu, efekat bi bio isti, ali u negativnom iznosu.

Efekti promene kursa USD Efekti promene kursa RSD

31. decembar

2010.

31. decembar

2009. 31. decembar

2010.

31. decembar

2009. Dobit ili gubitak 282,337 311,758 748,257 522,921


23

3. Upravljanje finansijskim rizikom (nastavak) (ii) Rizik promjena cijena

Preduzeće nije izloženo značajnijem riziku od promjena cijena vlasničkih hartija od vrijednosti obzirom da Preduzeće nema značajnih ulaganja klasifikovanih u bilansu stanja kao sredstva raspoloživa za prodaju, ili kao finansijska sredstva po fer vrijednosti čiji se efekti promjena u fer vrijednosti iskazuju u bilansu uspjeha. Preduzeće uglavnom ulaže u hartije od vrijednosti pravnih lica kojima se ne trguje na berzi. Preduzeće je u značajnoj mjeri izloženo promjenema u cijeni električne energije. Jednom godišnje Preduzeće podnosi zahtjev za odobrenje regulatorno odobrenog prihoda za djelatnosti proizvodnje, distribucije i snabdijevanja energijom. Regulatorni prihod se utvrĎuje na osnovu: elektroenergetskog bilansa za regulatorni period, ostvarenih i planiranih troškova i prihoda podijeljenih po funkcionalnim cjelinama, kao i na osnovu odobrenog povrata na investicije. Kao jedan od ključnih troškova koji priznaje Regulatorna agencija za energetiku je trošak uvoza električne energije. Ostvarenje tog troška može značajno odstupati od odobrenog, što zavisi od hidrologije, trendova rasta cijena električne energije na tržištu, od ostvarenja bilansa potrošnje (u prvom redu direktnih potrošača), kao i odobrenog koncepta nabavke nedostajućih količina (godišnje, kvartalno, mjesečno...). Budući da je osnovna djelatnost Preduzeća proizvodnja električne energije, Preduzeće je izloženo riziku promene cijena dvijeju vrsta berzanskih proizvoda: cijena uglja, koja utiče na nabavnu vrijednost električne energije koja se proizvede u termoelektrani, i tržišna cijena električne energije koja utiče na buduće prilive gotovine od prodaje električne energije. Cijenu uglja utvrĎuje Regulatorna agencija Crne Gore, pa stoga proizvodna cijena električne energije u velikoj meri zavisi of Vlade Crne Gore. S druge strane, Preduzeće upravlja proizvodnjom električne energije tako da se, u meri u kojoj je to moguće, zaštiti od rizika promene tržišne cene električne energije.

(iii) Gotovinski tok i rizik kamatne stope

Preduzeće je izloženo raznim rizicima koji, kroz efekte promjena visine tržišnih kamatnih stopa, deluju na njegov finansijski položaj i tokove gotovine. Preduzeće ima značajnu kamatonosnu imovinu, zbog čega su novčani tokovi iz poslovanja i prihodi Preduzeća u velikoj meri nezavisni u odnosu na promene tržišnih kamatnih stopa. Preduzeće povremeno vrši poreĎenje kamatnih stopa na crnogorskom bankarskom tržištu na osnovu čega donosi odluke o svojim oročenim depozitima. Rizik Preduzeća od promjena fer vrijednosti kamatnih stopa proističe prvenstveno iz obaveza po osnovu primljenih dugoročnih kredita od banaka i finansijskih institucija. Krediti primljeni po promenljivim kamatnim stopama izlažu Preduzeće kamatnom riziku tokova gotovine, dok krediti primljeni po fiksnim kamatnim stopama izlažu Preduzeće riziku promene fer vrijednosti kamatnih stopa. Na dan 31. decembra 2010. godine, najveći deo obaveza po kreditima bio je sa varijabilnom kamatnom stopom, koja je vezana za Euribor i Libor (Napomena 18). Preduzeće vrši analizu izoženosti riziku od promene kamatnih stopa na dinamičkoj osnovi uzimajući u obzir alternativne izvore finansiranja i refinansiranja, prije svega za dugoročne obaveze, jer one predstavljaju najznačajniju kamatonosnu poziciju. Preduzeće još uvijek ne vrši svop promjenljive za fiksnu kamatnu stopu ili obrnuto, ali preduzima odgovarajuće mjere radi obezbjeĎenjakredita od banaka pod povoljnijim uslovima.

(b) Kreditni rizik

Upravljanje kreditnim rizikom uspostavljeno je na nivou Preduzeća. Kreditni rizik nastaje kod gotovine i gotovinskih ekvivalenata, depozita u bankama i finansijskim institucijama, potraživanja od pravnih i fizičkih lica, uključujući neizmirena potraživanja i preuzete obaveze. Preduzeće posluje sa renomiranim bankama i finansijskim institucijama u Crnoj Gori.

U cilju obezvrijeĎivanja naplate potraživanja, EPCG u kontinuitetu primjenjuje prinudne mjere naplate, a to su isključenje neurednih platiša i utuženje.


24

3. Upravljanje finansijskim rizikom (nastavak)

(c) Rizik likvidnosti

Oprezno upravljanje rizikom likvidnosti podrazumeva održavanje dovoljnog iznosa gotovine i hartija od vrijrdnosti kojima se trguje, kao i objezbjeĎenje adekvatnih izvora finansiranja preko odgovarajućeg iznosa kreditnih obaveza i mogućnost da se izravna pozicija na tržištu. Zbog dinamične prirode poslovanja Preduzeća, finansijska služba teži da održi fleksibilnost finansiranja držanjem na raspolaganju utvrĎenih kreditnih linija.

Projekcija ukupnih tokova gotovine vrši se na nivou Preduzeća. Služba finansija prati kontinuirano likvidnost Preduzeća kako bi objezbedila dovoljno gotovine za potrebe poslovanja.

Višak gotovine iznad nivoa potrebnog za upravljanje obrtnim kapitalom polaže se kao višak gotovine na kamatonosne tekuće račune, oročene depozite, novčane tržišne depozite i hartije od vrijednosti kojima se trguje, uz odabir instrumenata sa odgovarajućim rokom dospjeća, ili onih koji objezbeĎuju dovoljnu likvidnost, kako bi se zadržalo dovoljno prostora za korišćenje neiskorišćenih kreditnih linija, kako je to definisano gore navedenim projektovanjem. Preduzeće je na dan izveštavanja imalo novčana sredstva u iznosu od EUR 52,263,545 (2009: EUR 4,452,485) za koja se očekuje da će brzo generisati priliv gotovine za potrebe upravljanja rizikom likvidnosti. U tabeli niže analizirane su nederivatne finansijske obaveze Preduzeća i neto izmirene izvedene finansijske obaveze koje su grupisane prema datumu dospjeća na osnovu perioda preostalog do ugovornog datuma dospjeća, a na datum bilansa stanja. Preduzece nema derivatne finansijske obaveze. Iznosi iskazani u tabeli niže predstavljaju ugovorne nediskontovane tokove gotovine.

Uporedni podaci su korigovani u skladu sa izmjenama i dopunama MSFI 7 koje se odnose na objelodanjivanje rizika likvidnosti.

Iznosi prikazani u tabeli predstavljaju ugovorne nediskontovane novčane tokove. Iznosi koji dospevaju na naplatu u roku od 12 mjeseci jednaka su njihovim knjigovodstvenim iznosima, budući da efekat diskontovanja nije materijalno značajan.

Na dan 31. decembra 2010. godine Do 1

godine Od 1 do 2

godine Od 2 do 5

godine Preko 5 godine

Obaveze po kreditima (bez obaveza po osnovu finansijskog lizinga) 8,379,117 3,958,557 11,280,632 25,419,473

Obaveze prema dobavljačima i druge obaveze 44,988,707

Na dan 31. decembra 2009. godine Do 1

godine Od 1 do 2

godine Od 2 do 5

godine Preko 5 godine

Obaveze po kreditima (bez obaveza po osnovu finansijskog lizinga) 11,663,936 3,881,120 6,395,839 20,854,684

Obaveze prema dobavljačima i druge obaveze 53,025,354

3.2 Upravljanje rizikom kapitala

Cilj upravljanja kapitalom je da Preduzeće zadrži sposobnost da nastavi da posluje u neograničenom periodu u predvidljivoj budućnosti, kako bi akcionarima zbijedilo povraćaj (profit), a ostalim interesnim stranama koristi, i da bi očuvalo optimalnu strukturu kapitala sa ciljem da smanji troškove kapitala.

Da bi očuvalo odnosno korigovalo strukturu kapitala, Preduzeće može da izvrši korekciju isplata dividendi akcionarima, vrati kapital akcionarima, izda nove akcije, ili, pak, može da proda sredstva kako bi smanjila dugovanje.

Preduzeće, kao i ostala preduzeća koja posluju unutar iste djelatnosti, prati kapital na osnovu koeficijenta zaduženosti. Ovaj koeficijent se izračunava iz odnosa neto dugovanja Preduzeća i njegovog ukupnog kapitala. Neto dugovanje se dobija kada se ukupni krediti (uključujući kratkoročne i dugoročne, kao što je prikazano u bilansu stanja) umanje za gotovinu i gotovinske ekvivalente. Ukupni kapital se dobija kada se na kapital, iskazan u bilansu stanja, doda neto dugovanje.


25

3. Upravljanje finansijskim rizikom (nastavak) Koeficijent zaduženosti Preduzeća na dan 31. decembra 2010. i 2009. godine bio je kao što slijedi:

2010 2009

Obaveze po kreditima – ukupno (napomene 18 i 20) 49,037,779 42,795,579

Minus: gotovina i gotovinski ekvivalenti (napomena 14) (52,263,545) (4,452,485)

Neto dugovanja (3,225,766) 38,343,094

Sopstveni kapital 925,567,117 894,658,828

Kapital – ukupno 922,341,351 933,001,922 Gearing ratio - 4,11%

Pad koeficijenta zaduženosti u 2010. nastao je prvenstveno zbog povećane naplate potraživanja od direktnih kupaca, što je rezultiralo poboljšanjem pozicije likvidnosti Preduzeća. 3.3 Procjena fer vrijednosti

Fer vrijednost finansijskih instrumenata kojima se trguje na aktivnom tržištu (kao što su hartije od vrijednosti kojima se trguje i hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju) zasniva se na kotiranim tržišnim cijenama na dan bilansa stanja. Kotirana tržišna cijena koja se koristi za finansijska sredstva Preduzeća predstavlja tekuću cijenu ponude.

Fer vrijednost finansijskih instrumenata kojima se ne trguje na aktivnom tržištu ili se ne trguje u znacajnom iznosu utvrĎuje se različitim tehnikama procjene. Preduzeće primjenjuje različite metode i utvrĎuje pretpostavke koje se zasnivaju na tržišnim uslovima koji postoje na datum bilansa stanja. Procijenjene diskontovane vrijrdnosti novčanih tokova, koriste se za odreĎivanje fer vrijednosti preostalih finansijskih instrumenata. Pretpostavlja se da knjigovodstvena vrijednost, umanjena za gubitke zbog umanjenja vrijednosti potraživanja i obaveza, približno odražava njihovu fer vrijednost. Fer vrijednost finansijskih obaveza za potrebe objelodanjivanja procjenjuje se diskontovanjem budućih ugovornih novčanih tokova prema trenutnoj tržišnoj kamatnoj stopi koja je Preduzeću na raspolaganju za potrebe sličnih finansijskih instrumenata.

4 Kljuĉne raĉunovodstvene procjene i prosuĊivanja

Računovodstvene procjene i prosuĎivanja se kontinuirano vrednuju i zasnivaju se na istorijskom iskustvu i drugim faktorima, uključujući očekivanja budućih dogaĎaja za koje se vjeruje da će u datim okolnostima biti razumna.

4.1 Kljuĉne raĉunovodstvene procjene i pretpostavke

Preduzeće pravi procjene i pretpostavke koje se odnose na budućnost. Rezultirajuće računovodstvene procjene će, po definiciji, rijetko biti jednake ostvarenim rezultatima. O procjenama i pretpostavkama koje sadrže rizik da će prouzrokovati materijalno značajne korekcije knjigovodstvenih vrijrdnosti sredstava i obaveza u toku naredne finansijske godine biće riječi u daljem tekstu.

a) Korisni vijek upotrebe nekretnina, postrojenja i opreme

Preduzeće utvrĎuje procijenjeni vijek upotrebe i sa njim povezanu stopu otpisa za svoje NPO. Rukovodstvo će uvećati trošak otpisa tamo gde se vijek trajanja sredstva promijeni u odnosu na prethodno procijenjeni, ili će otpisati tehnički zastarela ili nestrateška sredstva koja su napuštena ili prodata. Ovo je trajna politika Preduzeća.

b) Porez na dobit

Preduzeće podleže obavezi plaćanja poreza na dobit. Preduzeće priznaje obavezu za očekivane efekte pitanja proizašlih iz revizije, na osnovu procjene da li će doći do dodatnog plaćanja poreza. Ukoliko se konačan ishod efekata tih pitanja na porez na dobit bude razlikovao od prvobitno knjiženih iznosa, razlika će se odraziti na tekući i odloženi porez na dobit i na rezervisanje za odložena poreska sredstva i obaveze u periodu u kom se razlika utvrdi.


26

4. Kljuĉne raĉunovodstvene procjene i pretpostavke (nastavak)

c) Obaveze za penzije

Sadašnja vrijednost obaveza za penzije zavisi od brojnih faktora koji se odreĎuju na aktuarskoj osnovi korišćenjem brojnih pretpostavki. Pretpostavke korišćene prilikom odreĎivanja neto troškova (prihoda) za penzije uključuju diskontnu stopu. Bilo koje promene u ovim pretpostavakama uticaće na knjigovodstvenu vrijednost obaveza za penzije. Preduzeće odreĎuje odgovarajuću diskontnu stopu na kraju svake godine. To je kamatna stopa koja treba da bude primijenjena prilikom odreĎivanja sadašnje vrijednosti očekivanih budućih gotovinskih isplata za koje se očekuje da će biti potrebne u cilju izmirenja obaveza za penzije. Prilikom odreĎivanja odgovarajuće diskontne stope, preduzeće uzima u razmatranje kamatne stope visokokvalitetnih obveznica preduzeća koje su iskazane u valuti u kojoj će obaveze za penzije biti plaćene i koje imaju rok dospijeća koji približno odgovara rokovima dospijeća obaveze za penzije.

Ostale ključne pretpostavke koje se odnose na obaveze za penzije dijelom se zasnivaju na tekućim tržišnim uslovima. Dodatne informacije su objelodanjene u napomeni 18.

d) Umanjenje vrijednosti finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju Preduzeće se rukovodi smjernicama MRS 39 da odredi kada je vrijednost finansijskih sredstava raspoloživih za prodaju umanjena. Ovo odreĎivanje zahtijeva značajno prosuĎivanje. Prilikom prosuĎivanja Preduzeće, meĎu ostalim faktorima, procjenjuje: trajanje i obim do kojeg je fer vrijednost ulaganja manja od nabavne vrijednosti ulaganja; finansijsko stanje primaoca ulaganja i izgledi za okončanje posla u skoroj budućnosti, uključujući faktore kao što su učinak industrije i sektora, promjeene u tehnologiji i tokove gotovine iz poslovanja i finansiranja.

e) Finansijska kriza

Tekuća globalna kriza likvidnosti u svijetu koja je počela sredinom 2007. godine je, izmeĎu ostalog, rezultirala smanjenjem nivoa ulaganja na tržištu kapitala, smanjenjem likvidnosti bankarskog sektora i u nekim slučajevima višim meĎubankarskim kamatnim stopama i velikim kolebanjima na tržištu hartija od vrijednosti. Neizvjesnost na globalnim finansijskim tržištima je takoĎe dovela do propadanja banaka kao i potrebe pružanja pomoći ugroženim banakama u Sjedinjenim Američkim Državama, Zapadnoj Evropi, Rusiji i drugim djelovima svijeta. Nije moguće sa preciznošću predviĎeti obim poca finansijske krize niti je moguće u potpunosti preduzeti mere zaštite od njih.

Rukovodstvo nije u mogućnosti da pouzdano procijeni efekte bilo kog daljeg pogoršanja likvidnosti finansijskih tržišta i povećane nestabilnosti valuta i tržišta i kapitala na finansijski položaj Preduzeća. Rukovodstvo vjeruje da preduzima sve neophodne mjere kako bi podržalo opstanak i razvoj poslovanja Preduzeća u tekućim okolnostima.

Uticaj na likvidnost:

Uticaj na klijente/zajmoprimce

Dužnici (ili zajmoprimci) Preduzeća mogu doći u situaciju smanjene likvidnosti što počno može uticati na njihovu sposobnost da otplaćuju pozajmljene iznose. Pogoršanje uslova poslovanja dužnika (ili zajmoprimca) takoĎe može uticati na planirane tokove gotovine kao i na procjenu umanjenja vrijednosti finansijskih i nefinansijskih sredstava. U mjeri u kojoj su informacije bile dostupne, rukovodstvo je pravilno iskazalo revidirane procjene očekivanih budućih tokova gotovine u proceni umanjenja vrijednosti.

Fer vrijednost finansijskih sredstava i obaveza (osim finansijskih sredstava i obaveza na koje direktno utiĉe nemogućnost duţnika da otplaćuju kredite (npr. hartije od vrijednosti obezbijeĊene imovinom) za koje se zahtijeva posebno objelodanjivanje:

Fer vrijednost hartija od vrijednosti koje se kotiraju na aktivnim tržištima zasniva se na tekućim kupovnim cijenama ponude (finansijska sredstva) ili prodajnim cijenama (finansijske obaveze). Ukoliko za odreĎeni finansijski instrument ne postoji aktivno tržište, Preduzeće utvrĎuje fer vrijednost tehnikama procjene. To uključuje primjenu nedavnih transakcija izmeĎu nezavisnih stranaka, analizu diskontovanih novčanih tokova, opciju modela formiranja cijena i druge tehnike procjene koje koriste učesnici na tržištu. Modeli procjene vrijednosti odražavaju tekuće tržišne uslove važeće na dan vrednovanja koji ne moraju biti tipični tržišni uslovi važeći bilo prije ili nakon datuma vrednovanja. Na datum bilansa stanja rukovodstvo je izvršilo pregled svojih modela procjene da bi se uvjerilo da oni na odgovarajući način odražavaju tekuće tržišne uslove, uključujući relativnu likvidnost tržišta i razliku u prinosu hartija od vrijednosti različitog kreditnog kvaliteta.


27

5. Informacije o segmentima Rukovodstvo Preduzeća je definisalo segmente poslovanja na osnovu izvještaja o poslovanju koji se koriste za donošenje strateških odluka. Na dan 31. decembra 2010. godine, poslovne aktivnosti Preduzeća su organizovane u okviru jednog segmenta – proizvodnja, distribucija i snabdijevanje električnom energijom.

Poslovanje Preduzeca odvija se u okviru Republike Crne Gore.

6. Nematerijalna ulaganja

u EUR

Nematerijalna

ulaganja Stanje na dan 1. januara 2009. Nabavna vrijednost 1,855,541 Kumulirani otpis vrijednosti - Neotpisana vrijednost 1,855,541

Godina završena na dan 31. decembra 2009. Početno stanje neotpisane vrijednosti 1,855,541 Povećanja 84,439 Otpis (21,447) Izdvajanje Prenosa AD (407,480) Neotpisana vrijednost na dan 31. decembra 2009. 1,511,053

Na dan 31. decembra 2009. Nabavna vrijednost 1,511,053 Kumulirani otpis vrijednosti - Neotpisana vrijednost 1,511,053

Godina završena na dan 31. decembra 2010. Početno stanje neotpisane vrijednosti 1,511,053 Revalorizacija – korekcija prethodne godine (53,813) Korekcija neotpisane vrijednosti 1,457,240 Povećanja 59,713 Otpis (127,988) Neotpisana vrijednost na dan 31. decembra 2010. 1,388,965

Na dan 31. decembra 2010. Nabavna vrijednost 1,516,953 Kumulirani otpis vrijednosti i umanjenje vrijednosti (127,988) Neotpisana vrijednost 1,388,965

Većina nematerijalnih ulaganja u iznosu od EUR 1,158,942 odnosi se na uvoĎenje novog informacionog sistema.


28

7. Nekretnine, postrojenja i oprema

Zemljište

GraĊevinski

objekti

Postrojenja, oprema i

ostala NPO

Sredstva u pripremi i

dati avansi

Ukupno

Nabavna vrijednost

Na dan 1. januara 2009. 249,955,829 525,901,452 1,076,747,983 36,534,635 1,889,139,899

Nabavke u toku godine 99,889 247,873 3,210,821 44,904,618 48,463,201 Aktiviranje sredstava u pripremi - 6,625,746 15,360,878 (21,986,624) - Rezervisanje za rekultivaciju deponije pepela i šljake - 9,163,000 - - 9,163,000

Izdvajanje Prenosa AD (14,300,943) (34,171,131) (224,787,215) (6,074,578) (279,333,867)

Smanjenja - - (19,253,470) (3,463,327) (22,716,797)

Na dan 31. decembra 2009. 235,754,775 507,766,940 851,278,997 49,914,724 1,644,715,436

Ispravka vrijednosti

Na dan 1. januara 2009. - 249,237,244 703,949,975 254,077 953,441,296

Amortizacija - 14,069,074 24,011,235 - 38,080,308

Amortizacija za Prenos AD 648,498 787,847 1,436,345

Izdvajanje Prenosa AD - (14,900,505) (142,806,170) - (157,706,675)

Smanjenja - - (16,639,378) (254,077) (16,893,455)

Na dan 31. decembra 2009. - 249,054,310 569,303,509 - 818,357,819

Neotpisana vrijednost Na dan 31. decembra 2009. 235,754,775 258,712,630 281,975,488 49,914,724 826,357,617

Na dan 31. decembra 2008. 249,955,829 276,664,208 372,798,008 36,280,558 935,698,603

Zemljište

GraĊevinski

objekti

Postrojenja, oprema i

ostala NPO

Sredstva u pripremi i

dati avansi

Ukupno Nabavna vrijednost Na dan 31. decembra 2009. 235,754,775 507,766,940 851,278,997 49,914,724 1,644,715,436 Revalorizacija (82,043,680) 42,638,531 134,191,489 (3,426,763) 91,359,577 Na dan 1. januara 2010. 153,711,095 550,405,471 985,470,486 46,487,961 1,736,075,013 Nabavke u toku godine 1,787 630,553 23,390,695 24,023,035 Aktiviranje sredstava u pripremi 8,588,434 1,913,041 36,089,804 (46,591,279) - Obaveze za povlačenje sredstava (Rekultivacija deponije) (5,330,000) (5,330,000) Prenos sredstava na Zeta Energy d.o.o. (4,057,239) (5,616,630)

(9,673,869)

Smanjenja (40) (2,061,703) (21,262) (2,083,005) Na dan 31. decembra 2010. 162,299,489 542,933,060 1,014,512,510 23,266,115 1,743,011,174

Ispravka vrijednosti Na dan 31. decembra 2009. - 249,054,310 569,303,509 818,357,819 Revalorizacija (4,513,624) 69,049,373 64,535,749 Na dan 1. januara 2010. 244,540,686 638,352,882 882,893,568 Amortizacija - 6,987,986 30,366,216 37,354,202 Obaveza povlačenja sredstava (rekultivacija deponije) (4,757,000) 4,757,000 Prenos sredstava na Zeta Energy d.o.o. (2,800,988) (4,333,716) (7,134,704) Smanjenja - (1,878,994) (1,878,994) Na dan 31. decembra 2010. - 243,970,684 662,506,388 906,477,072

Neotpisana vrijednost Na dan 31. decembra 2010. 162,299,489 298,962,376 352,006,122 23,266,115 836,534,102

Na dan 31. decembra 2009. 235,754,775 258,712,630 281,975,488 49,914,724 826,357,617


29


30

7. Nekretnine, postrojenja i oprema (nastavak) GraĎevinski objekti, postrojenja i oprema Preduzeća su procijenjeni na dan 1. januara 2010. godine od strane nezavisnih procjenitelja. Procjena je izvršena primenom metode zamenske vrijednosti zbog toga što su sredstva koja se koriste specifična za poslovanje Preduzeća i njihova upotreba u druge svrhe bi zahtijevala značajna ulaganja. Tržišni pristup je korišćen tamo gde su bile dostupne uporedne cene, ali samo kao referentne vrijednosti odnosno factor promene vrijednosti izvedene primenom troškovne metode. Procjena zemljišta izvršena je primenom tržišne metode. Pozitivan efekat revalorizacije, umanjen za odloženi porez, knjižen je u korist revalorizacionih rezervi u iznosu od EUR 186,861,092. Negativan efekat revalorizacije u iznosu od EUR 176,250,134 knj ižen je na teret nerasporeĎene dobiti kao korekcija prethodnog perioda. U 2010. godini Preduzeće je dalo doprinos (osnovnom kapitalu) u naturi novoformiranom zavisnom preduzeću, Zeta Energy d.o.o. (napomena 8). Kao rezultat, Preduzeće je prenelo nekretn ine, postrojenja i opremu u iznosu od EUR 8,239,759 na dugorčne investicije (napomena 8). Efekat revalorizacije po osnovu ovih sredstava u iznosu od EUR 5,700,594knjižen je u korist nerasporeĎene dobiti. Rezervisanje po osnovu obaveze povlačenja sredstava odnosi se na rekultivaciju deponije za potrebe termoelektrane Pljevlja. U 2010. godini došlo je do promjene u procjeni rezrevisanja, što je rezultiralo prihodom od EUR 4,757,000 koji je priznat u bilansu uspjeha (napomena 25) i smanjenjem rezervisanja za obnavljanje i očuvanje životne sredine u iznosu od EUR 5,330,000 (napomena 17). U skladu sa revidiranim MRS 23 – Troškovi pozajmljivanja, Preduzeće je u 2010. godini izvršilo kapitalizaciju troškova pozajmljivanja koji se pripisuju izgradnji kvalifikovanog sredstva, kao deo njegove nabavne vrijrdnosti u iznosu od EUR 690,417. Da bi se utvrdilo da li u EPCG ili u njenoj jedinici koja generiše gotovinu postoji gubitak zbog umanjenja vrijednosti, raĎen je test zvrijeĎenja imovine. Test je pokazao da na dan 31. decembra 2010. godine ne postoji osnova za umanjenje vrijednosti u knjigama EPCG, shodno MRS 36.

. Ključne pretpostavke korišćene za obračun upotrebne vrijednosti imovine: Stopa rasta 4% (2009 – 1%) Diskontna stopa 10.3% (2009- 6.32%) EPCG nema stavljenih hipoteka na svoju imovinu po osnovu obezvrijedjena plaćanja bilo koje obaveze. Preduzeće ne poseduje nekretnine kupljene po osnovu finansijskog lizinga. U 2010. godini Preduzeće je usaglasilo vlasničke listove sa podacima iz Registra osnovnih sredstava. Shodno pomenutom, rukovodstvo je utvrdilo da pojedina dokumenta o vlasništvu i dalje nedostaju. MeĎutim, Preduzeće je oduvijek koristilo relevantne podatke iz odeljka Nekretnine, postrojenja i oprema evidentirane u Registru osnovnih sredstava i kontrolisalo prilive Preduzeća. Osim pomenutog, u skladu sa kupoprodajnim ugovorom zaključenim dana 3. seprembra 2009. godine izmeĎu Vlade Republike Crne Gore i kompanije A2A S.p.A., Vlada Crne Gore je položila garancije da je na dan zaključenja kupoprodajnog ugovora sva imovina uključena u finansijske izvještaje EPCG bila u vlasništvu Preduzeća. Shodno pomenutom, rukovodstvo stoji na stanovištu da Preduzeće poseduje sva sredstva evidentirana u Registru osnovnih sredstava i ulaže značajne napore u cilju pribavljanja potrebne dokumentacije o vlasništvu.


31

8. Dugoroĉna finansijska sredstva

2010 2009 Krediti trećim licima 17,329,510 - Učešća u kapitalu zavisnih pravnih lica 8,450,438 210,679 Učešća u kapitalu drugih pravnih lica i druga finansijska sredstva raspoloživa za prodaju 10,112,057 10,260,158 Rezervisanja u vrijednosti kapitala zavisnih i drugih pravnih lica (6,111,629) (1,284,885) 29,780,376 9,185,952 Hartije od vrijrdnosti koje se drže do dospjeća 8,807 32,091

29,789,183 9,218,043

8.1 Krediti trećim licima

Na osnovu saglasnosti Odbora direktora, Preduzeće je na dan 31. marta 2010. godine izvršilo konverziju sredstava oročenih u Prvoj banci a.d. u subordinirani zajam. Zajam je obezbijeĎen po sledećim uslovima: - Kamata od 10% na godišnjem nivou. - Rok dospjjeća od najmanje pet godina od dana isplate zajma; otplata zajma moguća je prije navedenog

datuma samo ukoliko se iznos zajma konvertuje u akcijski kapital, ili isplati dug povjeriocima, i to isključivo uz odobrenje Centralne banke Crne Gore odnosno ukoliko otplata zajma ne utiče na koeficijent adekvatnosti kapitala banke.

- Banka ni na koji način ne garantuje otplatu zajma. - U slučaju da banka ode pod stečaj, zajam će biti vraćen Preduzeću tek nakon izmirenja obaveza prema

drugim povjeriocima. - Zajam se može upotrebiti za izmirenje obaveza prema povjeriocima samo ukoliko banka ode pod stečaj.

2010 2009 Subordinirani kredit Prvoj Banci a.d. 10,000,000 - Krediti preduzeću Prenos a.d. 7,329,510 -

17,329,510 -


32

8. Dugoroĉna finansijska sredstva (nastavak) Krediti odobreni preduzeću Prenos a.d. predstavljaju dio kredita koje je Preduzeće uzelo od meĎunarodnih finansijskih institucija EIB i KfW prije izdvajanja preduzeća Prenos AD u aprilu 2009. godine. Ti krediti su upotrebljeni za nabavku opreme za potrebe preduzeća Prenos AD. Kada se preduzeće Prenos izdvojilo, pomenuti krediti su podijeljeni i iskazani u finansijskim izvještajima EPCG i Prenosa već prema namjeni. MeĎutim, zajmodavci (EIB i KfW) i dalje smatraju EPCG jedinim dužnikom nadležnim za celokupan iznos kredita. Shodno pomenutom, Preduzeće je u 2010. godini zaključilo ugovor o zajmu sa preduzećem Prenos AD koji se odnosi na njegov deo kredita. Finansijski izvještaji za 2010. godinu su adekvatno korigovani, tako da je ukupna obaveza prema EIB i KfW od EUR 17,750,096 evidentirana u okviru dugoročnih kredita (napomena 18), a Preduzeće je knjižilo dugoročno rezervisanje u iznosu od EUR 7,329,510. Pomenuti krediti su računovodstveno obuhvaćeni u neto iznosu u finansijskim izvještajima za 2009. godinu.

8.2 Uĉešća u kapitalu

a) Učešća u kapitalu zavisnih pravnih lica

2010 2009 U udelima 8,450,438 210,679 Minus: ispravka vrijednosti (175,679) (175,679) 8,274,759 35,000

Učešća u kapitalu zavisnih pravnih lica odnose se na akcije/udele u sledećim preduzećima:

Naziv preduzeća

2010 Uĉešće % Zemlja

osnivanja Zavisna: Zeta Energy doo, Danilovgrad Hotel Montel Glava Zete d.o.o., Nikšić

8,239,759 175,679

80.47% 50%

Crna Gora Crna Gora

Elektroprivreda Crne Gore d.o.o., Beograd 35,000 100% Srbija 8,450,438 Minus: ispravka vrijrdnosti (175,679) 8,274,759 Promene na računu: 2010 2009 Poĉetno stanje: Nabavna vrijednost 210,679 210,679 Poĉetno stanje: Ispravka vrijednosti (175,679) (175,679) Povećanja 8,239,759 - Na kraju godine 8,274,759 35,000

U toku 2010. godine, Preduzeće je u saradnji sa kompanijom Nord-Trondelag Elektristetsverk Holding AS osnovalo zavisno preduzeće Zeta Energy d.o.o., Danilovgrad. Ovo preduzeća će se baviti proizvodnjom električne energije iz obnovljivih izvora energije. U osnivačkom kapitalu preduzeća Zeta Energy d.o.o, hidroelektrana Glava Zete, EPCG je učestvovala sa EUR 8,239,759 što čini 80.47% zajedničkog vlasništva. Kompanija Nord-Trondelag Elektristetsverk Holding AS će učestvovati sa EUR 7,716,631, što predstavlja 19.53% zajedničkog vlasništva. Ukupni osnivački kapital preduzeća „Zeta Energy― d.o.o iznosi EUR 16,156,390.

b) Učešća u kapitalu ostalih pravnih lica i druge hartije od vrijrdnosti raspoložive za prodaju:

2010 2009 U akcijama 9,240,979 9,239,427 U udelima 871,078 1,020,731 Minus: ispravka vrijrdnosti (5,935,950) (1,109,206) 4,176,107 9,150,952


33

8. Dugoroĉna finansijska sredstva (nastavak) Učešća u kapitalu ostalih pravnih lica i druge hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju odnose se na:

Naziv Preduzeća 2010 Uĉešće % Zemlja

osnivanja Prva Banka a.d. 8,533,008 18.25 Crna Gora Rekreaturs BEOGRAD 870,520 1.68 Srbija IMO Metalac Nikšić 187,575 1.755 Crna Gora Novi Prvoborac a.d.Herceg Novi 144,060 1.7979 Crna Gora Invest banka Montenegro a.d. Podgorica 211,675 3.4045 Crna Gora Ostalo 165,219 Ukupno 10,112,057 Minus: ispravka vrijrdnosti (5,935,950) 4,176,107

Učešća u kapitalu ostalih pravnih lica i druge hartije od vrijednosti raspoložive za prodaju obuhvataju:

2010 2009 Hartije od vrijednosti koje se kotiraju na berzi 8,997,413 8,995,861 Hartije od vrijednosti koje se ne kotiraju na berzi 243,566 243,566

Promene na učešću u kapitalu ostalih pravnih lica i drugim hartijama od vrijednosti raspoložive za prodaju: 2010 2009 Pocetno stanje 9,150,952 9,412,174 Smanjenje u toku godine Revalorizacija Obezvredjivanje

(149,653) 1,553

(4,826,745)

(49,547) - -

Izdvajanje za Prenos AD (211,675) Na dan 31.decembra 4,176,107 9,150,952

Sva finansijska sredstva raspoloživa za prodaju su izražena u EUR.

8.3 Finansijska sredstva koja se drţe do dospjeća

2010 2009 Hartije od vrijrdnosti koje kotiraju na berzi: Obveznice fonda PIO 8,808 32,091 Promjene na finansijskim sredstvima koja se drže do dospijeća mogu se prikazati na sledeći način:

2010 2009 Na poĉetku godine 32,091 1,785,826

Povećanja 3,783,751

Smanjenje (23,283) (5,537,486) Na kraju godine 8,808 32,091

U 2010. i 2009. godini nije bilo dobitaka ili gubitaka po osnovu otuĎenja finansijskih sredstava koja se drže do dospieća, budući da su sva finansijska sredstva otuĎena na dan dospjeća.

Finansijska sredstva koja se drže do dospjeća izražena su u EUR.


34

9. Ostala dugoroĉna finansijska sredstva

2010 2009

Dugoročni krediti zaposlenima 3,263,804 3,462,306 Ukupno 3,263,804 3,462,306

Na osnovu Pravilnika o rješavanju stambenih potreba zaposlenih, vrši se raspodjela sredstava za stambenu izgradnju i to:

o po osnovu kupovine, odnosno izgradnje stana ili porodične stambene zgrade, o po osnovu poboljšanja uslova stanovanja.

Kreditna obaveza zaposlenih (po osnovu sredstava koja se dodjeljuju po osnovu kupovine, odnosno izgradnje stana ili porodične stambene zgrade) utvrĎuje se tako što se za svaku godinu radnog staža kreditna obaveza umanjuje za 3,4%, s tim da kreditna obaveza ne može biti manja od 25% ukupnog iznosa sredstava dobijenih po osnovu kredita. Kredit se dodjeljuje sa rokom otplate od 20 godina i kamatnom stopom od 1,5% godišnje na preostali iznos kred. Zaposleni koji ponudi isplatu ukupnog iznosa doĎeljenog kredita u roku od 1 godine, ima pravo na dodatni popust od 20% i oslobaĎa se od obaveza plaćanja kamata. Kredit za poboljšanje uslova stanovanja dodjeljuje se sa rokom otplate od 10 godina i kamatnom stopom od 1,5% godišnje.

Navedeni popusti se evidentiraju u bilansu uspjeha na poziciji troškova stambenog doprinosa.

10. Finansijski instrumenti po kategorijama Računovodstvene politike koje se odnose na finansijske instrumente primijenjene su na stavke prikazane u tabeli niže:

Zajmovi i

potraţivanja

HOV koje se drţe do

dospjeća

Uĉešća u kapitalu pravnih lica i

druge hartije od vrijednosti

raspoloţive za prodaju Ukupno

Sredstva

Na dan 31. decembra 2009.

Dugoročna finansijska sredstva 3,462,306 32,091 9,185,952 12,680,349 Potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja izuzev potraživanja za avanse1 78,655,172 - - 78,655,172 Kratkoročni finansijski plasmani 91,000,000 - - 91,000,000 Gotovina i gotovinski ekvivalenti 4,452,485 - - 4,452,485

Ukupno 177,569,963 32,091 9,185,952 186,788,006

1 Potraživanja za avanse se izuzimaju iz stavke Potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja s obzirom da se pomenuta analiza

zahteva samo za finansijske instrumente.


35

10. Finansijski instrumenti po kategorijama (nastavak)

Ostale finansijske

obaveze Ukupno

Obaveze


Obaveze po kreditima 33,790,020 33,790,020 Obaveze prema dobavljačima i druge obaveze izuzev zakonskih (statutarnih) obaveza1 61,464,896 61,464,896

Ukupno 95,254,916 95,254,916

Zajmovi i

potraţivanja

HOV koje se drţe do

dospjeća

Uĉešća u kapitalu

pravnih lica i druge hartije od

vrijednosti raspoloţive za

prodaju Ukupno

Sredstva


Dugoročna finansijska sredstva 20,593,314 8,808 12,450,866 33,052,987 Potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja izuzev potraživanja za avanse2

96,489,536 - - 96,489,536

Kratkoročni finansijski plasmani 46,824,886 - - 46,824,886 Gotovina i gotovinski ekvivalenti

52,263,545 - - 52,263,545

Ukupno 216,171,281 8,808 12,450,866 228,630,954

Ostale finansijske

obaveze Ukupno

Obaveze


Obaveze po kreditima

45,122,179 45,122,179 Obaveze prema dobavljačima i druge obaveze (isključujući zakonske (statutarne) obaveze 84,596,887 84,596,887

Ukupno 129,719,066 129,719,066

1 Statutorne obaveze su izuzete iz stavke Obaveze iz poslovanja s obzirom da se pomenuta analiza zahteva samo za finansijske

instrumente. 3 Potraživanja za avanse se izuzimaju iz stavke Potraživanja po osnovu prodaje i druga potraživanja s obzirom da se pomenuta analiza

zahtijeva samo za finansijske instrumente.


36

11. Zalihe

2010 2009

Materijal 13,455,339 11,556,014

Rezervni djelovi 6,511,287 5,471,568

Alat i inventar 350,857 305,098

Ostale zalihe 136,275 140,771 Ukupno zalihe – neto 20,453,758 17,473,451

Nabavna vrijednost zaliha koja se priznaje kao trošak i koja je uključena je u troškove poslovanja iznosi EUR 55,030,898 (2009: EUR 32,150,329). Povećanje ovih troškova u odnosu na 2009. godinu rezultat je činjenice da Termoelektrana Pljevlja usled rekonstrukcije nije radila veći dio 2009. godine te su samim tim troškovi uglja u 2009. godini bili manji. 12. Potraţivanja po osnovu prodaje i druga potraţivanja

2010 2009

Potraživanja po osnovu datih avansa 1,818,966 10,768,112

Ispravka vrijednosti (1,318,128) (1,230,777)

Neto potraţivanja po osnovu datih avansa 500,838 9,537,335

Potraživanja od distributivnih potrošača:

- kupci za električnu energiju – domaćinstva 108,466,120 90,965,971

- kupci za električnu energiju – ostali potrošači 52,515,019 52,857,616

- neovlašćena potrošnja 12,349,231 11,062,349

173,330,370 154,885,936

Potraživanja od direktnih potrošača 37,345,557 27,535,963

Ostala potraživanja od kupaca 1,614,345 1,296,464

Potraţivanja od kupaca, bruto 212,290,272 183,718,363

Ispravka vrijednosti potraživanja od kupaca (120,813,312) (109,279,972)

Neto potraţivanja od kupaca 91,476,960 74,438,391

Potraživanja po osnovu konkretnih poslova 5,357,086 4,664,840

Rezervisanja za potraživanja po osnovu konkretnih poslova (430,739) (458,939)

Ostala aktivna vremenska ograničenja 971,424 896,011

Rezervisanja za ostala aktivna vremenska razgraničenja (885,195) (885,131)

Ostala potraţivanja, neto 5,012,576 4,216,781

Ukupno potraţivanja po osnovu prodaje i druga potraţivanja 96,990,374 88,192, 507

Potraživanja po osnovu datih avansa na dan 31. Decembra 2009. godine se uglavnom odnose na avanse plaćenje povezanoj strani, Rudniku Uglja, za snabdijevanje ugljem. 31. decembra 2010. potraživanjima u iznosu od EUR 51,181,320 (2009: EUR 41,328,323) je prekoračen rok dospijeća ali im nije umanjena vrijrdnost. Na dan 31. decembra 2010. godine, potraživanja po osnovu prodaje u iznosu od EUR 91,476,960 (2009: EUR 74,438,391) u potpunosti su naplativa.


37

12. Potraţivanja po osnovu prodaje i druga potraţivanja (nastavak) Starosna struktura potraživanja od kupaca bila je kao što slijedi:

Na dan 31. decembra 2010, godine potraživanja po osnovu prodaje u iznosu od EUR 120,813,312 (2009: EUR 109,279,972) bila su obezvrijeĎenai za njih je izvršeno rezervisanje. Knjigovodstvena vrijrdnost potraživanja po osnovu prodaje i drugih potraživanja grupe iskazana je u EUR. Promene na računu rezervisanja po osnovu umanjenja vrijrdnosti potraživanja su:

2010 2009

Na dan 1. januara 109,279,972 68,674,955

Rezervisanja za obezvrijeĎenje potraživanja (napomena 28) 21,217,204 41,227,542

Potraživanja otpisana u toku godine kao nenaplativa (422,056) (415,667)

Ukidanje neiskorišćenog rezervisanja (napomena 25) (9,261,808) (206,858)

Na dan 31. decembra 120,813,312 109,279,972

Formiranje i ukidanje rezervisanja za gubitke zbog umanjenja vrijednosti potraživanja iskazuje se u okviru ‘ostalih poslovnih rashoda/ostalih poslovnih dobitaka‘ u Bilansu uspjeha (napomene 26 i 29). Iznosi knjiženi na teret ispravke vrijrdnosti otpisuju se kada se ne očekuje da će biti naplaćeni.

U okviru pozicije potraživanja od prodaje i druga obezvrijeĎena su takoĎe potraživanja po osnovu datih avansa u iznosu od EUR 1,318,128 (2009: EUR 1,230,777) kao i potraživanja od zaposlenih u iznosu od EUR 430,739 (2009: EUR 430,739). Preduzeće je izvršilo ispravku vrijednosti po osnovu datih avansa za avanse starije od jedne godine. 13. Kratkoroĉni finansijski plasmani

2010 2009

Kratkoročni krediti 1,024,499 1,024,499

Kratkoročni plasmani 46,824,886 91,000,000

Minus: Ispravka vrijrdnosti (1,024,499) (1,024,499)

46,824,886 91,000,000

Kratkoročni plasmani predstavljaju depozite kod Prve banke a.d. Podgorica u iznosu od EUR 45,000,000 sa periodom dospijeća od pet mjeseci i prosječnom kamatnom stopom od 6% (2009: 6.7%) kao i iznos od 1,824,886 uplaćen za akcije Prve Banke. Zbog činjenice da je postupak dokapitalizacije Prve banke u toku, iznos uplaćen na ime akcija trenutno je deponovan na računu Prve banke. Svi kratkoročni depoziti su izraženi u EUR.

2010 2009

Do 3 meseca 57,413,662 51,752,278

3 do 6 mjeseci 18,648,054 18,288,358

Preko 6 mjeseci 136,228,556 113,677,727

212,290,272 183,718,363


38

14. Gotovina i gotovinski ekvivalenti

2010 2009

Gotovina u banci 52,259,889 4,442,219

Gotovina u blagajni 3,656 10,266

52,263,545 4,452,485

Računi kod banaka donose kamatu po stopi od 1% do 2% na godišnjem nivou. Ukupan iznos kratkoročnih depozita sa rokom dospjeća do tri meseca iznosi EUR 41,900,000. 15. Poslovanje koje se obustavlja

Tokom aprila 2009.godine Funkcionalna jedinica Prenos se odvojila od Preduzeca. Usled toga, aktivnosti Prenosa predstavljaju poslovanje koje se obustavlja. Analiza poslovanja koje se obustavlja prikazano je u tabeli ispod.

POSLOVNI PRIHODI

Prihod

Ostali poslovni dobici 1,272,615

1,272,615

POSLOVNI RASHODI

Troskovi sirovina i potrosnog materijala (84,665)

Troskovi primanja zaposlenih (1,308,767)

Amortizacija (1,436,345)

Ostali poslovni rashodi (526,466)

(3,356,242)

GUBITAK IZ POSLOVANJA (2,083,627)

Finansijski prihodi 15

Finansijski rashodi

Finansijski prihodi/(rashodi), neto 15

GUBITAK PRE OPOREZIVANJA (2,083,613)


39

16. Kapital i rezerve

Akcijski kapital

Rezerve po osnovu

emisione premije

NerasporeĊena dobit (gubitak)

Revalorizacione rezerve

Ukupno

Na dan 1. januara 2009. 991,884,419 - (79,584,842) 912,299,577 Prenos AD (120,846,515) - 2,821,700 (118,024,815) Korekcija početnog stanja 87,628,157 8,613,641 - 96,241,798 Dobit za godinu - - 4,142,268 4,142,268 Na dan 31. decembra 2009. 958,666,061 8,613,641 (72,620,874) - 894,658,828

Na dan 1. januara 2010. 958,666,061 8,613,641 (72,620,874) 894,658,828

Korekcija prethodne godine - (172,333,444)

186,744,218 14,410,774 Dobit za godinu 16,497,515 16,497,515 Na dan 31. decembra 2010. 958,666,061 8,613,641 (228,456,803) 186,744,218 925,567,117

16.1 Akcijski kapital

Struktura akcijskog kapitala kompanije i akcionara na dan 31. decembra 2010. godine je kao što slijedi:

Broj akcija Procjenat vlasništa

31. decembar 2010.

Fizička lica 1,525,843 1.21% 11,669,952 Pravna lica 94,475 0.08% 722,564 A2A 54,785,075 43.70% 419,007,211 Država Crna Gora 68,939,925 55.00% 527,266,334 Ukupno 125,345,318 100% 958,666,061

Ukupan odobreni broj običnih akcija iznosi 125,345,318 (2009: 125,345,318) po nominalnoj vrijednosti od EUR 7.6482 po akciji (2009: EUR 7.6482 po akciji). Sve emitovane akcije su u potpunosti plaćene. Dana 30. septembra 2009. godine sve promjene u kapitalu su evidentirane kod Centralne depozitarne agencije koja je na taj dan potvrdila sledeću strukturu kapitala:

Procenat vlasništa Država Crna Gora 55.0000% A2A 43.7073%

Fizička lica 1.2173% Ostala pravna lica 0.0745%

100.00%


40

16. Kapital i rezerve (nastavak)

16.2 Rezerve

Emisiona premija je nastala kao rezultat razlike izmeĎu nominalne vrijednosti akcija, i vrijednosti po kojoj su akcije prodate. Nominalna vrijednost akcije je EUR 7.6482, dok je prodajna vrijednost bila EUR 8.4000. Broj emitovanih akcija je 11,457,357. Promene na računu rezervi po osnovu emisione premije su bile kao što slijedi:

Emisiona premija Ukupno Na dan 1. januara 2009. - - Na dan 31. decembra 2009.

Na dan 1. januara 2010. - - Korekcija prethodne godine – revalorizacija NPO 203,073,962 203,073,962 Korekcija prethodne godine – efekat odloţenog poreza (napomena 23) (16,212,870) (16,212,870) Korekcija prethodne godine – otuĊenje NPO 116,874 116,874 At 31 December 2010 186,744,218 186,744,218

16.3 NerasporeĊena dobit

Promene na računu nerasporeĎene dobiti su bile kao što slijedi:

17. Dugoroĉna rezervisanja Promene na računima rezervisanja su kao što slijedi:

Obnavljanje

prirodnih bogatstava

Naknade za druge beneficije

zaposlenima

Rezervisanja za sudske

sporove

Ostalo Ukupno

Na dan 1. januara 2009. - 4,339,651 1,231,892 - 5,571,543

Izdvajanje Prenosa AD (418,678) (289,783) (708,461) Ukinuto / iskorišćeno u toku godine - - (135,050)

(135,050)

Dodatna rezervisanja 9,163,000 3,369,751 1,546,858 14,079,609 Na dan 31. decembra 2009. 9,163,000 7,290,724 2,353,917

- 18,807,641

Na dan 1. januara 2010. 9,163,000 7,290,724 2,353,917 - 19,801,407

Korekcija prethodne godine 3,510,946 3,510,946 Ukinuto / iskorišćeno u toku godine (5,330,000)

- -(724,567)

(6,056,567)

Dodatna rezervisanja 514,803

2,071,389

257,105 2,843,297 Reklasifikacija sa obaveza 7,128,571 7,128,571

Na dan 31. decembra 2010. 3,833,000 11,316,473 10,829,310

257,105 26,235,888

2010 2009 Stanje 1. Januara (72,620,874) (79,584,842) Korekcija početnog stanja (172,333,444) - Dobit za godinu 16,497,515 4,142,268 Izdvajanje Prenosa AD - 2,821,700 Stanje 31. decembra (228,456,803) (72,620,874)


41

17. Dugoroĉna rezervisanja (nastavak)

Struktura ukupnih rezervisanja:

2010 2009

Dugoročna rezervisanja 24,629,361 17,318,580

Kratkoročna rezervisanja 1,606,527 1,489,061

26,235,888 18,807,641

(a) Obnavljanje prirodnih bogatstava

Termoelektrana Pljevlja koristi deponiju za odlaganje pepela i šljake. Rezervisanje je priznato za sadašnju vrijednost troškova za rekultivaciju deponije. Preduzeće planira da iskoristi ovu deponiju do 2013. godine. Procijenjeni iznos troška je EUR 15.000.000, što nakon diskontovanja iznosi EUR 9.163.000 – ovaj iznos je uključen u dugoročna rezervisanja i kapitalizovan kao osnovno sredstvo na dan 31. decembar 2009. godine. U toku 2010. godine Preduzeće je izmijenilo procenu budućih troškova i ulaganja, što je rezultiralo ukidanjem rezervisanja za obnavljanje i rashodom nekretnina, postrojenja i opreme u iznosu od EUR 5,330,000 (napomena 7). Osim toga, Preduzeće je knjižilo akumuliranu amortizaciju priznatu u prošlogodišnjim finansijskim izvještajima u iznosu od EUR 4,757,000 na teret ostalih poslovnih prihoda (napomene 7 i 25). (b) Primanja zaposlenih

Naknade zaposlenima:

2010 2009

Otpremnine 7,170,185 6,668,881

Naknade zaposlenima po osnovu otpisa stambenih kredita 3,510,946 -

Jubilarne nagrade 635,342 621,843

11,316,473 7,290,724

Promjena rezervisanja za primanja zaposlenih tokom godine: Obaveze ze

penzije Jubilarne

nagrade Naknade

zaposlenima po osnovu

otpisa stambenih

kredita

Ukupno

Na dan 1. januara 2010. 6,668,881 621,843 7,290,724

Korekcija prethodne godine 3,510,946 3,510,946

Troškovi kamata 425,475 39,673 465,148

Stečena primanja 75,829 (26,174) 49,655

At 31 December 2010 7,170,185 635,342 3,510,946 11,316,473

Iznosi priznati u Bilansu uspjeha: 2010 2009

Tekući troškovi zarada i naknada 495,293 2,267,148

Troškovi kamata 465,148 390,568

Neto aktuarski dobici/(gubici) priznati u toku godine 49,656 (201,938)

Ukupno, uključeno u troškove zarada 1,010,097 2,455,778


42

17. Dugoroĉna rezervisanja (nastavak) Osnovne aktuarske pretpostavke koje su korišćene:

2010 2009 Diskontna stopa 6,125% 6,38% Buduća povećanja zarada 1,5% Inflacija od 2% na godišnjem nivou Fluktuacija zaposlenih/smrtnost/oboljevanje

3% Smrtnost na bazi tablica smrtnosti od 1980-1982

Varijable fluktuacije: 1% za godine 1-5

1,5% za godine 6-10 1,8% za godine 11-15 2% za godine 16-20

2,5% od 20 godina na dalje Izmjene starosne granice za penzionisanje

Starosna granica za muškarce 65 godina,a za

žene 60 godina

Starosna granica za muškarce 65 godina,a za žene 60 godina

(c) Sudski sporovi

Prikazani iznosi obuhvataju rezervisanja za odreĎene sudske sporove koje su protiv Preduzeća pokrenuli klijenti. Rezervisanje je priznato u bilansu uspjeha u okviru ostalih poslovnih rashoda. Po mišljenju direktora, nakon odgovarajućih pravnih konsultacija, ishod tih sudskih sporova neće dovesti do značajnijih gubitaka preko iznosa za koje je izvršeno rezervisanje na dan 31. decembra 2010. godine. 18. Krediti

2010 2009

Dugoročni krediti u zemlji 3,843,936 1,390,409

Dugoročni krediti u inostranstvu 41,278,243 32,399,611

45,122,179 33,790,020

Ukupno dugoroĉni krediti (4,463,517)

(2,658,379)

Ukupno 40,658,662 31,131,641

Dospeće dugoročnih kredita:

2010 2009

Od 1 do 2 godine 3,958,557 3,934,350

Od 2 do 5 godina 11,280,632 6,342,606

Preko 5 godina 25,419,473 20,854,684

40,658,662 31,131,640

Knjigovodstvena vrijrdnost kredita Preduzeća izražena je u sledećim valutama:

2010 2009

RSD 0 51,812

USD 2,823,372 3,117,584

SDR 4,904,133 4,134,873

EUR 37,394,674 26,485,751


43

18. Krediti (nastavak)

Do 6 mjeseci

6-12 mjeseci 1-5 godina

Preko 5 godina Ukupno


Jugobanka u stečaju 8,636

8,635

34,541

-

51,812

Ministarstvo finansija Ruske federacije 389,698

389,698 2,338,188

- 3,117,584

IDA World bank

1,033,808 3,101,065 4,134,873

Prva banka CG 17,978 17,979 71,915

- 107,872

NLB

1,354,452

3,645,548

- 5,000,000

KfW 199,000 199,000 1,406,932 9,159,224 10,964,156

Evropska investiciona banka 36,652 36,652

531,043 1,362,917 1,967,264

Natexis Banques Populaires

-

- 1,214,981 7,231,478

8,446,459

Ukupno krediti 651,964 2,006,416 10,276,956 20,854,684 33,790,020

Do 6 mjeseci

6-12 mjeseci 1-5 godina

Preko 5 godina Ukupno


Jugobanka u stečaju - -

-

-

-

Ministarstvo finansija Ruske federacije 470,562 470,562

1,882,248

- 2,823,372

IDA World bank - - 1,542,212

3,361,921 4,904,133

Prva banka CG - -

-

-

-

NLB 1,248,134 1,248,134 1,347,668

-

3,843,936

KfW 199,000 199,000 5,514,946 9,943,189 15,856,135

Evropska investiciona banka 66,381

66,381

531,043 1,230,157 1,893,962

Natexis Banques Populaires - - 2,028,491

6,442,640 8,471,131

KfW (kredit za Prenos AD) - 93,251 784,133 767,137 1,644,521

EIB (kredit za Prenos AD) 201,056 201,056

1,608,448

3,674,429

5,684,989

Ukupno krediti 2,185,133 2,278,384 15,239,189 25,419,473 45,122,179

Kredit Ruske vlade, na dan 31. decembra 2010. godine iznosio je EUR 2,823,372, korišćen je za rekonstrukciju kotla, sistema odstranjivanja pepela i šljake i modernizaciju opreme energetskog bloka TE „Pljevlja―.


44


Kao sredstvo obezbijeĎenja redovnog izmirenja ovih obaveza data je garancija Vlade CG i garancija Nikšićke banke. Cjelokupni iznos kredita je odobren Vladi SRJ, a dio u inicijalnom iznosu od USD 10.669.307 Vlada SRJ je prenijela na Vladu CG. Kredit od International Development Association – World Bank (IDA – World Bank), koji je na dan 31. decembra 2010. godine iznosio EUR 4,406,321, korišćen je za hitnu stabilizaciju snabdijevanja električnom energijom. Odobren je 20. decembra 2002. godine – Ugovor br.3708-0-ME. Rok dospjeća je 1. maj 2022. godine. Kredit je beskamatan, a kao sredstvoobezbijeĎenja redovnog izmirenja obaveza data je garancija Vlade CG. Ugovor je sačinjen na iznos od SDR 3.8 miliona. Novi kredit od IDA – World Bank, koji je na dan 31. decembra 2010. godine iznosio EUR 497,811, korišćen je za hitnu stabilizaciju HPP Perućica. Rok dospjeća je 15. maj 2027. godine. Kredit je beskamatan, a kao sredstvo obezbijeĎenja redovnog izmirenja obaveza data je garancija Vlade CG. Ugovor je sačinjen na iznos od SDR 760 hiljada. Kredit od Evropske investicione banke (EIB) koji je na dan 31. decembra 2010. godine iznosio EUR 7,578,950, korišćen je za rekonstrukciju energetskog sektora i rasporeĎen na: FC Proizvodnja (HE „Piva‖ i HE „Perućica‖) i FC Prenos koji se izdvojio iz EPCG AD Nikšić, pa je isknjižen dio ovog kredita koji se odnosio na na tu funkcionalnu cjelinu. Odobren je u avgustu 2002. godine i isplaćen u 3 tranše. Prva tranša dospijeva 30. aprila 2024. godine, a dobijena je po fiksnoj kamati od 4,62 %; druga tranša dospijeva 30. aprila 2025. godine, a dobijena je po fiksnoj kamatnoj stopi 3,949 %; treća tranša dospijeva za plaćanje 31. oktobra 2025. godine, a dobijena je po fiksnoj kamatoj stopi 4,503 %. Kao sredstvoobezbijeĎenja redovnog izmirenja obaveza data je garancija Vlade CG. Deo tih kredita koji je na dan 31. decembra iznosio EUR 5,684,989 upotrebljen je za nabavku opreme za preduzeće Prenos. Kada se aprila 2009. godine preduzeće Prenos izdvojilo iz EPCG, pomenuti krediti su podijeljeni i iskazani u finansijskim izvještajma EPCG i Prenosa već prema nameni. MeĎutim, EIB i dalje smatra EPCG jedinim dužnikom nadležnim za celokupan iznos kredita. U praksi, EPCG naplaćuje od Prenosa proporcionalni iznos obaveze po kreditima, a zatim ceo iznos dospelih obaveza uplaćuje EIB. Kredit od KfW koji je na dan 31. decembra 2010. godine iznosio EUR 1,672,832 korišćen je za rekonstrukciju HE ―Perućica‖, a dobijen je 18. decembra 2003. godine – Ugovor broj 10-00-15044. Kredit dospijeva 30. oktobra 2015. godine po kamatnoj stopi euribor od šest mjeseci + 2,5% godišnje, a plaća se u polugodišnjim anuitetima. Kao sredstvoobezbijeĎenja redovnog izmirenja obaveza data je garancija Vlade CG. Ugovor je sačinjen na iznos od EUR 3.58 miliona. Kredit od KfW koji je na dan 31. decembra 2010. godine iznosio EUR 9,692,150 odnosi se na Ugovor o finansiranju zaključen izmeĎu German Development Bank – KfW i EPCG u iznosu od EUR 15 miliona. Namijenjen je za projekat zamjene filtera u TE „Pljevlja‖ i proširenje TS Ribarevina i TS Podgorica 5. Kredit će koristiti u iznosu od EUR 10 million TE Pljevlja, dok će iznos od EUR 5 miliona biti iskorišćen od strane FC Prenos i FC Distribucija u odnosu koji će biti precizno definisan. Kao sredstvo obetbijeĎenja kredita dato je 16 mjenica i 20 mjeničnih ovlašćenja. Kada se aprila 2009. godine preduzeće Prenos izdvojilo iz EPCG, pomenuti krediti su podijeljeni i iskazani u finansijskim izvještajima EPCG i Prenosa već prema nameni. MeĎutim, KfW i dalje smatra EPCG jedinim dužnikom nadležnim za celokupan iznos kredita. U praksi, EPCG naplaćuje od Prenosa proporcionalni iznos obaveze po kreditima, a zatim ceo iznos dospjelih obaveza uplaćuje KfW. Iznos koji se odnosi na AD Prenos je EUR 152,511. Kredit od KfW koji je na dan 31. decembra 2010. godine iznosio EUR 2,883,265 odnosi se na Ugovor o finansiranju zaključen izmeĎu German Development Bank – KfW i EPCG u iznosu od EUR 16 miliona. Namijenjen je za projekat rekonstrukcije/modernizacije HE Piva, a kao sredstvo obezbijeĎenja redovnog izmirenja obaveza data je garancija Vlade CG kao i 20 mjenica i 20 mjeničnih ovlašćenja. Kredit od KfW koji je na dan 31. decembra 2010. godine iznosio EUR 3,252,410 odnosi se na Ugovor o finansiranju zaključen izmeĎu German Development Bank – KfW i EPCG u iznosu od EUR 5.4 miliona. Namijenjen je za projekat remonta distributivne mreže. Odobren je 20. jula 2007. godine. Kredit će koristiti Prenos AD i FC Distribucija u odnosu koji će biti precizno definisan. MeĎutim, KfW i dalje smatra EPCG jedinim dužnikom nadležnim za ccjelokupaniznos kredita. U praksi, EPCG naplaćuje od Prenosa proporcionalni iznos obaveze po kreditima, a zatim ceo iznos dospelih obaveza uplaćuje KfW. Iznos koji se odnosi na AD Prenos je EUR 1,492,010. Kredit od banke Natexis Banques Popularies iz Francuske, koji na dan 31. decembra 2010. godine iznosi EUR 8,471,131, ima rok dospjeća 31. decembar 2024. godine a plaća se u kvartalnim anuitetima. Odobren je za potrebe rehabilitacije i rekonstrukcije elektro-mreže i iznosio je EUR 8.479 miliona.


45


Kredit NLB koji je na dan 31. decembra 2010. iznosio EUR 3,843,936 miliona obezbijeĎen je sa 12 mjenica, 28 mjeničnih ovlašćenja, 36 ovlašćenja za naplatu i 46 ranbursnih ovlašćenja. Preduzeće ima sledeće neiskorišćene kreditne linije:

2010 2009

Varijabilna kamatna stopa

- sa rokom isteka do 1 godine

- sa rokom isteka preko 1 godine 20,889,344 20,814,243

Fiksna kamatna stopa

- sa rokom isteka preko 1 godine 391,786 1,159,588

21,281,130 21,973,831

Od ukupno EUR 20,889,344 na ime promenljivih kamatnih stopa, iznos od EUR 5,635,579 se odnosi na kredit odobren od strane KfW preduzeću Prenos a.d. (napomena 8.1). Kreditne linije koje ističu u toku jedne godine su godišnje kreditne linije koje podležu revidiranju na različite datume u toku 2010. godine. Ostale kreditne linije su ugovorene sa ciljem da pomognu predloženo proširenje aktivnosti Preduzeća u ostvarivanju strateških projekata za investicije. Fer vrijednost kratkoročnih kredita jednaka je njihovoj knjigovodstvenoj vrijednosti jer uticaj diskontovanja nije materijalno značajan. 19. Odloţeni prihodi

2010 2009

Odloženi prihodi po osnovu donacija 7,837,882 6,253,442 Ukupno odloţeni prihodi po osnovu donacija 7,837,882 6,253,442

Iznos od EUR 7,837,882 odnosi se na odloženi prihod po osnovu primljenih donacija, i to: FC Proizvodnja – EUR 3,816,121 i FC Distribucija – EUR 4,086,355. Vlada Crne Gore je odobrila otpis dijela sredstava (u iznosu od EUR 5.000.000) definisanim kreditnim Ugovorom o prenosu sredstava i odgovornosti za realizaciju Projekta za rekonstrukciju HE „Perućica― br. 02-4699 od 18.decembra 2003. godine sklopljenom izmeĎu RCG, koje je zastupalo Ministarstvo finansija, i EPCG. Iz navedene donacije plaćana je nabavka opreme od Voith Siemens Hydropower i konsultantske usluge Fichtner.

U skladu sa Memorandumom o razumijevanju od 20. januara 2006. godine, projekt br. 20.60159 za potrebe EPCG, FC Distribucija Podgorica – Elektrodistribucija Kotor izvršena je donacija opreme u vrijednosti EUR 451,422. Navedena oprema je namijenjena za izgradnju sledećih objekata:

- 35/10 kV Dobrota - Kablovski vod 10 kV Muo - Prčanj - Stoliv - TS 10/04 kV "SUP" - Muo - TS 10/04 kV "Plagenti - Dobrota - TS 10/04 kV "Bank" - Ben (Tabačina)

Sva donirana oprema je aktivirana u toku 2010. godine. Za iznos godišnje amortizacije uknjiženih osnovnih sredstava umanjen je odloženi prihod na račun tekućeg prihoda, tako da nema efekta na neto prihod.


46

20. Kratkoroĉne finansijske obaveze

2010 2010 Kratkoročni krediti 3,915,600 9,005,559 3,915,600 9,005,559

Kredit of Ruske federacije – Klirinški dug u iznosu od EUR 3,915,600 (USD 5,200,000) na dan 31. decembra 2010. godine (31. decembar 2009. – EUR 3,661,993) odnosi se na finansijski aranžman zaključen izmeĎu Vlade RCG i Ruske federacije. Uslovi otplate biće naknadno definisani. Preduzeće je klasifikovalo ovaj kredit kao kratkoročan jer može da bude otplaćen na zahtev. 21. Kratkoroĉne obaveze iz poslovanja

2010 2009

Obaveze po osnovu primljenih avansa 1,392,394 2,168,593

Obaveze prema dobavljačima povezanim stranama 4,256,979 123,838

Obaveze prema dobavljačima u zemlji 11,624,886 9,953,807

Obaveze prema dobavljačima u inostranstvu 22,188,038 30,167,309

Obaveze za neto zarade 2,194,933 2,356,109

Obaveze za carine 109,799 1,279,331

Obaveze ze gradsko graĎevinsko zemljište 63,561 67,520

Obaveze za lokalne komunalne takse 259,781 327,693

Obaveze za neiskorišćen odmor 1,828,184 993,766

Ostale obaveze iz poslovanja 1,070,152 5,587,388

Ukupno 44,988,707 53,025,354

Sve obaveze prema dobavljačima su iskazane u EUR.

22. Obaveze za poreze i doprinose 2010 2009

PDV 1,194,440 3,171,693

Porez na dobit 476,586 792,144

Obaveze za doprinose na zarade 2,344,240 3,366,735

Ostale obaveze za poreze i doprinose 27,347 613,675

Ukupno 4,042,613 7,944,247


47

23. Odloţena poreska sredstva i obaveze Odložena poreska sredstva i obaveze se ―prebijaju‖ kada postoji zakonski osnov da se ―prebiju‖ tekuća poreska sredstva i obaveze i kada se odložena poreska sredstva i obaveze odnose na poreze na dobit uvedene od strane istog poreskog organa bilo entitetu koji podleže obavezi plaćanja poreza ili različitim entitetima koji podležu obavezi plaćanja poreza onda kada postoji namjera da se obaveze poravnaju na neto osnovi. „Prebijeni― iznosi su prikazani u tabeli niže:

2010 2009

Odložena poreska sredstva:

- Nadoknadiva u roku dužem od 12 mjeseci 2,633,862 2,633,862

- Nadoknadiva u roku od 12 mjeseci Odložene poreske obaveze: - Nadoknadive u roku dužem od 12 mjeseci 32,432,493 20,816,233 - Nadoknadive u roku od 12 mjeseci

Odloţena poreska sredstva/obaveze (neto) 29,798,631 18,182,371

Bruto promene na računu odloženog poreza na dobit :

2010 2009

Na dan 1. januara 18,182,371 17,722,821

Na teret bilansa uspjeha (709,117) 459,550

Porez na teret revalorizacione rezerve 16,212,875

Porez u korist nerasporeĎene dobiti (3,887,493) -

Na dan 31. decembra 29,798,631 18,182,371

Porez knjižen direktno na teret kapitala je rezultat revalorizacije Nekretnina, postrojenja i opreme izvršene na dan 01. januar 2010. godine, kao korekcija prethodne godine. Preduzeće je knjižilo iznos od EUR 16,212,870 na teret revalorizacionih rezervi i iznos od EUR 3,887,492 u korist nerasporeĎene dobiti, u neto iznosu od EUR 12,325,377. Promjene na računu odložena poreska sredstva i obaveze u toku godine, bez uzimanja u obzir „prebijanja― salda u okviru iste poreske jurisdikcije, bile su kao što slijedi:

Odloţene poreske obaveze:

Ubrzana poreska

amortizacija Dobici na fer

vrijednosti

Konverti-bilna

obveznice Ostalo Ukupno

Stanje 1. januara 2009. 20,356,683 20,356,683 Na teret /(u korist) bilansa uspjeha 459,550 459,550 Stanje na dan 31. decembra 2009. 20,816,233 20,816,233 Na teret /(u korist) bilansa uspjeha (709,117) (709,117) Na teret revalorizacione rezerve – korekcija prethodne godine 16,212,870 16,212,870 Na teret nerasporeĎene dobiti – korekcija prethodne godine (3,887,498) (3,887,498) Stanje na dan 31. decembra 2010. 32,432,493 32,432,493


48

23. Odloţena poreska sredstva i obaveze (nastavak)

Odloţena poreska sredstva:

Obaveze po osnovu

otpremnina Rezervisanje

Gubici po osnovu

zvreĊenja Poreski

gubici Ostalo Ukupno Stanje 1. januara 2009.

12,648,724 12,648,724 Na teret bilansa uspjeha

2,633,862 2,633,862

Na teret nerasporeĎene dobiti – korekcija prethodne godine

(12,648,724) (12,648,724) Stanje na dan 31. decembra 2009.

2,633,862 2,633,862 Stanje na dan 31. decembra 2010. 2,633,862 2,633,862

Odloženo poresko sredstvo se priznaje za pokriće prenijetih poreskih gubitaka u iznosu u kojem je vjerovatno da će se odnosna poreska olakšica ostvariti kroz buduće oporezive dobiti.

Odložena poreska sredstva koja su povezana sa poreskim gubicima i koja se mogu koristiti u narednih 5 godina, nijesu priznata zbog neizvjesnosti vezanih za pitanje da li će na raspolaganju biti dovoljno dobiti da apsorbuje akumulirane gubitke. Poreski gubici ističu u rokovima prikazanim u u tabeli niže:

Godina porijekla Godina isteka 31.12.2010. 31.12.2009.

2005 2010 - 65,980,343

2006 2011 60,536,659 60,536,659

2007 2012 42,673,444 42,673,444

2008 2013 51,159,511 51,159,511

2009 2014 9,933,377 9,933,377

UKUPNO 164,302,991 230,283,334


49

24. Poslovni prihodi

2010 2009

Prihodi od prodaje električne energije - Elektroprivreda Srbije 58,308,647 45,068,895

Prihodi od prodaje električne energije – Domaćinstva i drugi potrošači 154,356,446 192,008,830

Prihodi od prodaje električne energije – Direkni potrošači 54,917,477 45,876,930

Prihodi od prodaje električne energije – Izvoz 17,614,353 7,378,551

Prihodi za pokriće gubitaka u prenosnoj mreži 4,959,529 4,888,370

Prihodi po osnovu neovlašćene potrošnje u 2010. godini 2,164,048 2,953,861

Prihodi od prodaje usluga 652,280 1,389,265

Ostali prihodi 187,106 249,467

Ukupno 293,159,886 299,814,169

Prihodi od prodaje električne energije Elektroprivredi Srbije (EPS) proizilazi na osnovu Ugovora o dugoročnoj poslovno-tehničkoj saradnji koji je Preduzeće zaključilo sa EPS 1991. godine. Ugovor je zaključen za potrebe rešavanja pitanja prenosa električne energije izmeĎu Srbije i Crne Gore koje su postale nezavisne države. Ugovor je na snazi 25 godina, odnosno do 2016. godine ali rukovodstvo ima nameru da ga produži. Ugovorom je regulisana distribucija električne energije proizvedene u hidroelektrani ―Piva‖ izmeĎu EPCG i EPS. EPCG snabdeva EPS električnom energijom kada je najveće opterećenje, dok EPS snabdeva EPCG električnom energijom tokom cele godine. Ovaj ugovor se ažurira na godišnjooj osnovi, odreĎujući godišnji nivo i cene električne energije koja će biti isporučena / razmenjena izmeĎu dvije strane. Razmena električne energije se u finansijskim izvještajima priznaje kao redovni prihod i trošak prodaje. HPP Piva je u vlasništvu EPCG koja je odgovorna za njeno redovno održavanje, dok je EPS odgovorna za rad hidroelektrane tako što isporučuje količinu električne energije koja se proizvede u hidroelektrani na dnevnoj osnovi. EPCG donosi sve strateške odluke u pogledu ulaganja u osnovna sredstva i finansiranja, i snosi sve rizike u slučaju više sile, štete i drugim slučajevima. Osim pomenutog, EPCG samostalno upravlja hidroelektranom. EPCG i EPS ne vrše meĎusobno potraživanje naknada za pomenute usluge. 25. Ostali poslovni prihodi

2010 2009

Ukidanje rezervisanja za rekultivaciju deponije 4,757,000 -

Ukidanje rezervisanja za sporove 724,567 363,136

Prihod od subvencija 590,484 546,484

Prihod od osiguranja od šteta 239,914 445,201

Prihod od usluga izgradnje 1,007,744 1,382,960

Ostali prihodi iz poslovanja 668,286 156,880

Ukupno 7,987,995 2,894,661

26. Sirovine i utrošeni materijali 2010 2009

Nabavna vrijednost uvezene električne energije 28,276,710 46,460,662

Nabavna vrijednost električne energije Elektroprivreda Srbije 46,208,499 41,799,292

Troškovi hemikalija za TE „Pljevlja‖ 175,586 106,340

Troškovi mazuta za TE „Pljevlja‖ 1,430,614 1,205,215

Troškovi uglja za TE „Pljevlja‖ 44,461,919 21,025,695

Rezervni djelovi za održavanje sredstava rada 7,370,118 8,339,957

Ostali rezervni djelovi 1,592,662 1,288,457

Ukupno 129,516,108 120,325,68


50

27. Troškovi primanja zaposlenih

2010 2009

Zarade i naknade zarada 26,488,975 25,755,806

Porezi i doprinosi 20,734,702 16,935,476

Naknada za korišćenje godišnjeg odmora-regres 924,638 846,318

Naknade zaposlenima za zimnicu 921,993 862,858

Otpremnine za penzije 369,113 3,451,609

Naknada za prevoz zaposlenih 1,118,089 1,095,120

Naknada za topli obrok 1,722,009 1,713,224

Troškovi dnevnica na službenom putu 431,312 527,222 Troškovi stambenog kredita (na osnovu radnog staža) - 592,434

Troškovi pomoći zaposlenima i članovima porodica 117,879 145,571

Ostali lični rashodi 1,212,317 868,580

Ukupno 54,041,027 52,794,219

28. Ostali poslovni rashodi

2010 2009

Troškovi usluga preduzeća Prenos a.d. 23,511,465 14,147,110

Troškovi održavanja 7,786,032 10,907,020

ObezvreĎenje vrednosti investicija 4,820,837 -

Porez na imovinu 3,374,775 3,229,359

Porezi i doprinosi 5,338,569 5,993,896

Rezervisanja za potraživanja 11,955,396 41,020,684

Rezervisanja za sporove 2,071,389 1,546,858

Premije osiguranja 1,252,462 1,664,470

Donacije 1,269,909 739,349

Troškovi usluga savetovanja i pravnih usluga 4,175,490 1,252,309

Poštanske usluge – dostavljanje faktura 999,469 939,408

Ostale pošanske usluge 853,602 913,853

Transportni troškovi 569,212 408,501

Različite naknade 3,200,680 3,500,274

Ostali poslovni rashodi 3,341,32 3,294,045

Ukupno 74,520,599 89,557,136

29. Finansijski prihodi/rashodi, neto

2010 2009 Finansijski prihodi iz odnosa sa povezanim stranama 277,434 935,582 Prihodi kamata 11,457,715 2,048,551 Pozitivne kursne razlike 340,330 882,528 Ostali finansijski prihodi 10,863 13,536

Ukupno finansijski prihodi 12,086,342 3,880,197

Finansijski rashodi – from other related parties 3,215 2,695 Rashod kamata 1,924,909 1,923,784 Negativne kursne razlike 1,530,262 19,138 Ostali finansijski rashodi 189,738

Ukupno finansijski rashodi 3,648,124 1,945,617

Finansijski prihodi/rashodi, Neto 8,438,218 1,934,580


51

30. Porez na dobit

2010 2009

Tekući porez

Tekući porez na dobit za godinu - -

Tekući porez ukupno - -

Odloţeni porez (napomena 30)

Nastanak i ukidanje privremenih razlika 709,117 (459,550)

Odloţeni porez ukupno 709,117 (459,550)

Trošak poreza na dobit 709,117 (459,550)

Porez na dobit Preduzeća pre oporezivanja se razlikuje od teorijskog iznosa koji bi nastao primenom prosečne ponderisane poreske stope i bio bi kao što slijedi:

2010 2009

Dobit pre oporezivanja

15,788,398 4,601,818

Porez obračunat po propisanoj poreskoj stopi – 9% (1,420,956) (414,164)

Efekat oporezivanja na:

Troškovi koji ne mogu da se odbiju u poreske svrhe 1,944,409

Poreski gubici za koje nijesu priznata odložena poreska sredstva 185,664 (45,386)

Trošak poreza 709,117 (459,550)

Prosečna ponderisana poreska stopa bila je 9% (2009: 9%).

31. Zarada po akciji

Osnovna zarada po akciji

Osnovna zarada po akciji izračunava se tako što se dobit/(gubitak) koji pripada akcionarima Preduzeća (matičnog pravnog lica) podeli ponderisanim prosečnim brojem običnih akcija u opticaju u toku godine. 2010 2009

Dobitak koji pripada akcionarima iz kontinuiranog poslovanja

16,497,515 6,225,881 Dobitak koji pripada akcionarima na bazi prestanka poslovanja - (2,083,613) Ponderisani prosečni broj običnih akcija u opticaju 125,345,318 116,783,777

Osnovna zarada po akciji (EUR po akciji) iz kontinuiranog poslovanja 0,1316 0,533

Osnovna zarada po akciji (EUR po akciji)na bazi prestanka poslovanja - 0,0178


52

32. Potencijalne obaveze Protiv Preduzeća se vodi više sudskih i upravnih sporova čija ukupna vrijednost na dan 31. decembra 2009. godine iznosi EUR 21,172,463 (ne uključujući efekte zateznih kamata). Preduzeće je na dan bilansa izvršilo procjenu potencijalnih obaveza i po osnovu iste je izvršilo rezervisanje u svojim finansijskim izvještajima u iznosu od EUR 10,829,310 (napomena 17) Ne predviĎa se da će bilo kakve materijalno značajne obaveze proizaći iz potencijalnih obaveza, osim onih za koje je izvršeno rezervisanje. Preduzeće ima potencijalne obaveze za bankarske i druge garancije i ostala pitanja proizašla iz redovnog poslovanja. U redovnom toku poslovanja Preduzeće je izdalo garancije trećim licima u iznosu od EUR 11,897,138 (2009: EUR 5,624,084) Preduzeće ima obaveze vezane za zaštitu životne sredine. Preduzeće je iskazalo rezervsanje za troškove koji će nastati u vezi sa rekultivacijom deponije termoelektrane Pljevlja (napomena 17). MeĎutim, regulativa o zaštiti životne sredine u Republici Crnoj Gori uvodi dodatne propise. U narednom periodu mogu nastati obaveze kao rezultat promene zakonske regulative.

33. Poreski rizici

Rukovodstvo je procijenilo, na osnovu svog tumačenja poreske regulative, da je vjerovatno da odreĎene poreske pozicije Preduzeća neće biti usvojene, ako ih budu provjeravali nadležni poreski organi. U skladu sa tim, Preduzeće je kreiralo rezervisanje za neprijavljene poreze i odgovarajuće kazne i kamate.

34. Transakcije sa povezanim pravnim licima

Sledeće transakcije su obavljene sa povezanim pravnim licima:

2010 2009

(a) Prodaja

Prodaja električne energije - Elektroprivreda Crne Gore doo, Beograd 800,496 135,743

- Montel doo, Nikšić - -

- Prva Banka Crne Gore AD, Podgorica 179,253 105,341

- Rudnik uglja Pljevlja - -

Prihod od kamata na depozite

- Prva Banka Crne Gore AD, Podgorica 4,823,698 935,597

5,803,447 1,176,681

Preduzeće ne vrši fakturisanje električne energije isporučene preduzeću Montel doo, Nikšić Montel doo, Nikšić, budući da količine nijesu materijalno značajne. Prodaja električne energije drugim povezanim pravnim licima vrši se pod istim uslovima kao i sa stranama koje nijesu povezane.

2010 2009

(b) robe i usluga

Nabavkarobei usluga - Elektroprivreda Crne Gore doo, Beograd 81,020 4,974

- Montel doo, Nikšić 141,501 191,253

- Rudnik uglja Nikšić 44,461,919 21,025,695

Rashod po osnovu kamata na kredite

- Prva Banka Crne Gore AD, Podgorica 1.070 2,695

44,685,510 21,224,617

Nabavka robe vrši se po cijenama koje važe za nepovezana pravna lica.


53

34. Transakcije sa povezanim pravnim licima (nastavak)

Stanja na kraju godine proizašla iz prodaje/nabavke robe ili usluga

2010 2009

(a) Potraživanja po osnovu prodaje električne energije

Prodaje električne energije - Elektroprivreda Crne Gore doo, Beograd 123,748 78,820

- Montel doo, Nikšić - -

- Prva Banka Crne Gore AD, Podgorica 15,082 10,371

- Rudnik ugllja Pljevlja 9,698 205,922

Plaćeni avansi

- Rudnik ugllja Pljevlja - 8,684,688

Kratkoročna ulaganja, dati krediti i gotovina i gotovinski ekvivalenti

- Prva Banka Crne Gore AD, Podgorica 80,320,751 84,420,869

80,469,279 93,400,670

2010 2009

(a) Obaveze

Nabavka rrobei usluga - Elektroprivreda Crne Gore doo, Beograd - -

- Montel doo, Nikšić 4,707 15,966

- Rudnik uglja Pljevlja 4,252,272 -

Krediti

- Prva Banka Crne Gore AD, Podgorica - 107,872

4,256,979 123,838

Potraživanja od povezanih pravnih lica uglavnom potiču iz transakcija prodaje i dospevaju na naplatu u roku od 30 dana od datuma prodaje. Potraživanja o svojoj prirodi nijesu oobezbijeĎenazbeĎena i nemaju kamatu. Obaveze prema povezanim pravnim licima uglavnom potiču iz transakcija nabavke i dospevaju na naplatu u roku od 30 dana od datuma kupovine. Nije vršeno rezervisanje za potraživanja od povezanih pravnih lica (2008: 0). (d) Naknade ključnom rukovodstvu Ključno rukovodstvo čine izvršni direktor, finansijski direktor, direktor Službe za kadrove, direktori funkcionalnih i organizacionih jedinica i članovi Upravnog odbora. Naknade plaćene ili plative ključnom rukovodstvu po osnovu usluga zaposlenog lica prikazane su u tabeli koja slijedi:

2010 2009

Zarade i ostala kratkoročna primanja zaposlenih 260,642 383,674

(e) Krediti povezanim pravnim licima

2010 2009

Krediti direktorima I kljuĉnom rukovodstvu Preduzeća (stambeni krediti): Stanje na dan 1. januara 34,218 38,741 Krediti odobreni u toku godine 13,238 Otplate u toku godine (2,173) (17,761) Stanje na dan 31. decembra 32,045 34,218


54

34. Transakcije sa povezanim pravnim licima (nastavak) Krediti odobreni direktorima i rukovodstvu dati su pod sledećim uslovima:

Ime direktora Iznos

kredita Rok otplate Kamatna

stopa % 2010 Mrkić Mrka- OU Head-Ooffice 5,352 20 godina 1,5% Radulović Ranko-OU Elektrogradnja 12,829 35 godina - Kilibarda Mirko- FU Production 8,260 20 godina - Gojković Sreten-FU Supply 3,950 10 godina - Bušković Boris- Member of the Board of Directors 1,654 10 godina - 2009 Mrkić Mrka- OU Head-Ooffice 5,664 20 godina 1,5% Radulović Ranko-OU Elektrogradnja 13,238 35 godina - Kilibarda Mirko- FU Production 8,743 20 godina - Gojković Sreten-FU Supply 4,573 10 godina - Bušković Boris- Member of the Board of Directors 2,000 10 godina - Stambeni krediti odobreni direktorima u toku godine obezbijeĎenibeĎeni su hipotekama.

U toku 2010 i 2009. godine nije bilo potrebe za rezervisanjem po osnovu kredita odobrenih direktorima i drugim saradnicima. 35. DogaĊaji nakon datuma bilansa stanja Nakon 31. Decembra uslijedili su sledeći dogaĎaji: Preduzeće je objavilo program stimulisanja dobrovoljnog prekida radnog odnosa u februaru 2011. godine. Plan za smanjenje broja zaposlenih definisan je postojećim sporazumom izmeĎu kompanije A2A i Vlade RCG (socijalni program) koji definiše iznos naknade po zaposlenom za dobrovoljni prekid radnog odnosa od najmanje 24 neto plate zaposlenog lica (s time što iznos ne može biti veći od EUR 20 hiljada, odnosno EUR 18,5 hiljada i EUR 17 hiljada za 1,,2, i 3. godinu). Preduzeće je uložilo EUR 3m u postupku dokapitalizacije Prve Banke a.d. i time povećalo svoj trenutni udeo.

U martu 2011. godine, Regulatorna agencija je objavila odluku o odobrenju regulatornog prihoda za 2011. godinu. Na osnovu pomenute odluke, tarifa za 2011. godinu biće veća 3% za potrošače u kategoriji domaćinstava, a manja za 25-30% za potrošače u kategoriji malih i srednjih preduzeća.

Documents

ELEKTROPRIVREDA CRNE GORE A.D., NIKŠIĆ - scmn.mescmn.me/fajlovi/EPCG201012R.pdf · EPCG je do nedavno imala u svom sastavu i funkcionalnu jedinicu za prenos električne energije