Cyan magenta yellow black

Çmimi 30 Lekë Viti IX - Nr. 252(2774) E mërkurë, 23-10-2019 www.shqiptarja.com

EkskluzivE

sorEca: pEr tE mposhtur krimin nE shqipEri

duhEt t’i goditEt pasuriaAmbasadori i BE Luigi Soreca, flet për herë të parë pas vendimit të së premtes, kur, për shkak të vetos franceze nuk u hapën negociatat. Gjatë një interviste për Report TV, Soreca thotë se është e domosdoshme që Shqipëria të vazhdoje detyrat e saj të shtëpisë

nga Carlo Bollino

Kur s’na shpëtoi Freddie Mercury, do të na shpëtojnë telenovelat turke?

vijon në faqen 13

kur në fillim të viteve ‘90 studentë e të rinj, në diskon e atëhershme

nëntokësore “Albania” , kërcenin nën ritmin e magjisë së “Living on my own” apo të “Show must go on” të “jashtëtokësorëve” Queen, jo të gjithë shijonin muzikën sublime.

“rruga për në BE EndE E hapur, vazhdoni të Bëni dEtyrat tuaja”

“prioritarE zBatimi i rEkomandimEvE të osBE-odhir për rEformën zgjEdhorE”

“koha të dënohEn politikanët që shkElin ligjin dhE gjyqtarë që s’kalojnë vEttingun!”

raportE të ‘manipuluara’ të kE-së për shqipërinë?! sorEca rrëzon opozitën

► faqE 2-5

► faqE 9 ► faqE 6

rEzoluta lista E zEzE

parlamEnti Evropian: shtyrja E nEgociatavE dEstaBilizon rajonin

nga llalla tE dako E doshi, shBa: rastE tE tjEra po vijnE!

Zbardhet rezoluta që Parlamenti Europian do të votojë të enjte lidhur me veton që Franca vendosi për procesin e hapjes së negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut

Ambasada e SHBA në Tiranë paralajmëron përfshirjen në listën e zezë të funksionarëve të tjerë shtetërorë

E k s p o z i t a“ F j o n g o j a r o z ë ”

Piktorja Xheneta Kadillari në kërkim të dritës dhe diellit

Ermonela Jaho, grave: Ngrini zërin, nxirrni anën tuaj më të mirë

nga Agim Janina ► faqE 16

nga Valeria Dedaj ► faqE 14

mBështEtja

projEktligji

zyrtari i lartë sHBa: përkushtim i palëkundur për spak e BkH

Kush përdor qese plastike do gjobitet deri në 1 milion e gjysmë lekë

► faqE 7

► faqE 13

Nga qershori i 2020 parashikohen dënime si për kompanitë prodhuese e shitëse ashtu edhe për qytetarët e thjeshtë

2 E mërkurë, 23 TETOR 2019www.shqiptarja.com

Ecuria e Shqipërisë dhe e Maqedonisë së Veriut duhet të mbetet një përparë-si për të gjithë, pavarësisht shtyrjes së hapjes së negociatave, dhe rëndësia që kanë të dy vendet për Brukselin

është dëshmuar edhe nga koha, e cila iu është kushtuar atyre gjatë mbledhjes së Këshillit Evropian, kur ishin në axhendë edhe tema të tjera shumë të rëndësishme, duke filluar nga Brexit-i, por është e domosdoshme që Shqipëria të vazhdoje detyrat e saj të shtëpisë. Kështu tha ambasadori i Bashkimit Evropian në Shqipëri, Luigi Soreca, gjatë një interviste ekskluzive dhënë gazetarit Carlo Bollino për Report TV. Soreca flet për herë të parë pas vendimit të së premtes, kur, për shkak të vetos franceze, u shty ndoshta për në muajin maj 2020 hapja e negociatave.

Soreca foli për hapat e ardhshme që duhet të ndërmarrë Shqipëria, duke filluar nga reforma elektorale, e kërkuar edhe nga Bundestag-u gjerman. Kryeministri Edi Rama ka deklaru-ar se brenda dhjetorit do të miratohet faza e parë e reformës elektorale sipas sugjerimeve të OSBE-ODIHR. Në këtë fazë të pare, Rama nuk e konsideron të domosdoshme praninë e opozitës ekstraparlamentare, sepse thotë që kërkesat janë të shkruara.

Soreca shtoi më pas se BE nuk do të drejtojë një tryezë negociatash mes mazhorancës dhe opozitës për të realizuar reformën elektorale siç kërkon Partia Demokratike e Lulzim Bashës dhe kërkon që të mos ketë asnjë parakusht për dialogun.

Gjatë intervistës, ambasadori Luigi Soreca shpjegoi se lufta kundër korrupsionit, si dhe kundër krimit të organizuar, natyrisht kërkon impenjimin e magjistraturës dhe të SPAK-ut, por duhet të ketë edhe pjesëmarrjen e qyte-tarëve. Ndërsa, lidhur me problemin se nuk fuksionojnë Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata e Lartë pasi gjyqtarët përjashtohen nga vetting-u, ambasadori u shpreh i bindur se pikërisht kjo konfirmon se vetting-u ishte i domosdoshëm.

Soreca foli gjithashtu edhe për problemin e mediave dhe të paketës anti-shpifje të paraqitur nga qeveria. Ambasadori tha se qeveria ka tre-guar se ka pranuar vetëm disa nga objeksionet e paraqitura nga komuniteti ndërkombëtar, ndërkohë që pika të tjera të projektligjit ende duhet të korrigjohen. Sipas Bashkimit Evropian, zgjidhja për fake news-et duhet të realizohet me vetërregullimin e shtypit dhe jo me imponime qeveritare.

Ambasadori Soreca, mirëmbrëma! Falemind-erit që keni ardhur në Report TV! Kjo është intervista e parë pas vendimeve të famshme, me të cilat Bashkimi Evropian ka refuzuar përkohësisht hapjen e negociatave. Pra, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut nuk ia dolën që t’u hapen negociatat. Kjo është

një humbje për Shqipërinë dhe nëse është një humbje, kush e ka përgjegjësinë?

Së pari, më lejoni t’ju falënderoj që më keni ftuar dhe është kënaqësi që të jem këtu me ju sot. Unë mendoj që është e rëndësishme të themi që Këshilli Evropian ka diskutuar gjerë e gjatë të premten e shkuar deri në orën 3 të mëngjesit dhe, siç e dini, vendimi për çeljen e negociatave është vendim i cili merret me rregullat e unanimitetit. Kjo do të thotë që të gjitha shtetet anëtare duhet të jenë njëzëri dakord për këtë gjë dhe fatkeqësisht nuk ishte ky rasti, por pati një shumicë dërrmuese të shteteve anëtare, të cilat ranë dakord me të dy vendet që të çeleshin negociatat, por nuk u gjet konsensusi dhe fatkeqësisht u mor një vendim tjetër.

Komisioni Evropian e ka thënë tashmë në të shkuarën që Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut kanë arritur një ecuri apo progres të mjaftueshëm për çeljen e negociatave, por vendimi nuk ishte unanim. Na vjen shumë keq për këtë neve, si Bashkim Evropian. Dhe më lejoni të them që në nivel personal edhe unë jam i zhgënjyer. Jam i zhgënjyer për arsye sepse kam punuar shumë, kam punuar fort për Shqipërinë, jo vetëm në të shkuarën, si p.sh. për liberalizimin e vizave dhe jam krenar që kam pasur mundësinë që ky hap i rëndësishëm të arrihej dhe të përfundoja edhe unë punën time në këtë aspekt. Por tani jemi në një moment të rëndësishëm, në një fazë të rëndësishme dhe më lejoni që me pak fjalë të shpjegoj pra, që kemi pasur liderët, udhëheqësit evropianë që kanë diskutuar për rreth 5 orë, në një ditë kur agjenda e tyre ishte plot me çështje të rëndë-sishme, si p.sh. Brexit-i, apo ndry-shimet klimatike. Pra, për 5 orë ata kanë diskutuar çështjen e zgjerimit dhe çeljen e negociatave me Shqipërinë dhe me Maqedoninë e Veriut. Dhe kjo tregon qartë se sa e rëndësishme është kjo çështje për BE-në dhe nat-yrisht, edhe për këto dy

shtete, të cilat janë shtete shumë të rëndësishme për BE-në dhe do të vazhdojnë të jenë të tilla.

Tani pikëpyetja është kjo: çfarë do të ndodhë më pas? Dhe besoj që kjo është edhe një pyetje që ju do të ma bëni. Pra, çfarë do të vijë më pas? Besoj që puna duhet të vazhdojë. Në rast se nuk do të kishte pasur fare vendim të premten në darkë, gjithsesi Shqipëria do të duhet të kishte vazhduar punën e saj, detyrat e shtëpisë, të themi. Dhe kështu duhet të vazhdojë. Natyrisht pra që jemi të zhgënjyer dhe unë dua që të shpreh solidaritetin tim me qytetarët e Shqipërisë. Unë e di që për qytetarët e Shqipërisë e ardhmja evropiane është shumë e rëndësishme. Por më lejoni të them që për ne, për Bashkimin Evropian dhe për mua personalisht, kjo është përparësi dhe ne duhet të vazhdojmë të punojmë pareshtur që kjo e ardhme në BE të vazhdojë të qëndrojë e gjallë e të arrihet sa më shpejt që të jetë e mundur.

Opozita thotë se raportet teknike të Komi-sionit Evropian zbukurojnë realitetin, ndërkohë që niveli politik i perfaqesura nga Këshilli Ev-ropian pastaj rrëzon propozimin e Komisionit. Pra, vërtet raportin tuaj teknik e keni përdorur për të zbukuruar realitetin mbi gjendjen reale në Shqipëri?

Procesi që çon në miratimin e raporteve vjetore të Komisionit Evropian është shumë i gjatë. Zakonisht miratohet p.sh., në muajin maj të një viti të caktuar, por puna fillon që në nëntorin e vitit pararendës. Dhe fillon këtu në Tiranë me punën e përbashkët apo kolektive që bëhet si nga qeveria, e cila i jep delegacionit të Bashkimit Evropian kontributet e veta, nga shoqëria civile që bën të njëjtën gjë dhe nga shtetet anëtare në Tiranë. Dhe më pas ky

raport dërgohet në Bruksel, ku organizohet edhe një raund i dytë i konsultimeve me

të gjitha këto palë të interesuara apo aktorë. Pra, është një proces i gjatë, në të cilin janë të përfshirë shumë aktorë dhe më pas Komisioni Evropian merr vendimin e vet për raportin.

Unë e kuptoj që udhëheqësit poli-tikë, në mënyrë të pavitueshme, kanë leximin e tyre politik të një raporti që

është shumë i gjatë, që është shumë teknik në disa pjesë të vetat dhe ud-

hëheqësit duhet të shikojnë pra, këndin politik të këtij raporti. Ashtu siç e pamë

edhe të enjten, udhëheqësit nuk i panë hollësitë, detajet e raportit, por

patën diskutime shumë politike për vlerën politike të çeljes së

negociatave me Shqipërinë dhe me Maqedoninë e Veriut,

si edhe për rolin më të madh e më të gjerë që ka politika e zgjerim-it brenda për brenda Bashkimit Evropian. Pra, ka dy nivele. Ndaj

është e rëndësishme që niveli politik të

marrë përgjegjësitë politike të vendimit.

Pra ju e gjykkoni raportin tuaj teknik objektiv dhe jo subjektiv, siç mendon politika.

Sigurisht.

Presidenti francez Emanuel Makron nën-vizoi numrin e lartë të azilkërkuesve si një nga arsyet e mungesës së hapjes së negociatave për Shqipërinë. Në të vërtetë, numri i azilkërkuesve shqiptarë në Francë, në vitin 2018, tregon një rënie prej 25% në krahasim me një vit më parë dhe në total përbën një përqindje shumë të vogël në krahasim me numrin total të emigrantëve. Ky rast më kujton kërkesën e pezullimit të liberalizimit të vizave nga ana e parlamentit holandez, që pastaj sipas Komisionit, nuk ishte bazuar në elementët e mjaftueshëm. Pra, sipas jush, ekziston një paragjykim politik i disa vendeve kundrejt Shqipërisë dhe nga çfarë lind, sipas jush?

Për sa i përjet çështjes së azilkërkuesve në Bashkimin Evropian dhe ju përmendët Francën, një element këtu është shumë i rëndësishëm. Në vitin 2018, pra ka pasur një rënie prej 27% të kërkesave për azil në Francë në krahasim me vitin e mëparshëm 2017. Por në fillim të këtij viti, në gjysmën e parë të këtij viti, në krahasim me gjysmën e parë të vitit 2018, ka pasur një rritje të vogël të shifrave. Kjo do të thotë që fenomeni duhet të mbahet në kontroll, të shikohet dhe duhet të ketë një bashkëpunim të plotë ndërmjet autoriteteve shqiptare dhe atyre franceze. Dhe në fakt, është hartuar një plan veprimi ndërmjet të dy vendeve, i cili parashikon shkëmbimin e informacionit dhe shkëmbimin e oficerëve të kontaktit, si edhe një marrëveshje ripranimi që është shumë efikase, që do të thotë që të gjithë qytetarët shqiptarë, të cilëve nuk u jepet azil në Francë, të kthehen në Shqipëri menjëherë. Pra pyetja këtu është: çfarë do të bëhet më vonë? Sepse shifrat, edhe pse janë nën kontroll, numrat gjithsesi janë të rëndësishëm. Ne kemi pasur përvojë edhe me vende të tjera, me ato vende ku ka pasur një plan të tillë dhe që është trajtuar ky problem. Natyrisht që ka praktika të mira. Së pari Gjermania, para disa vitesh, e ka përshtatur legjislacionin e vet kombëtar në mënyrë që të bënte të mundur që një qytetar nga një vend kandidat, të quhej që vinte nga një vend i sigurt origjine. Po ashtu ka pasur edhe marrëveshje shumë të mira ripranimi, por edhe kanale emigrimi për kategori të caktuara qytetarësh. Pra është shumë e rëndësishme që kjo çështje të trajtohet. Ne, si Bashkim Evropian, u kemi kërkuar ngaherë autoriteteve shqiptare që të qëndrojnë në bashkëpunim të plotë me autoritetet franceze në këtë

Soreca: Në fund të vitit do të jenë gati Gjykata e Lartë,

Kushtetuesja dhe SPAKAmbasadori i Bashkimit Evropian në Shqipëri, Luigi Soreca, flet

për herë të parë pas vendimit të së premtes, kur, për shkak të vetos franceze, u shty ndoshta për në muajin maj 2020 hapja e

negociatave. Gjatë një interviste ekskluzive dhënë gazetarit Carlo Bollino për Report TV, Soreca thotë se është e domosdoshme që

Shqipëria të vazhdoje detyrat e saj të shtëpisë

EKSKluziVE NE REPORTTV

Carlo BollinoTirane

3www.shqiptarja.com

E mërkurë, 23 TETOR 2019

rast, por edhe me çfarëdolloj tjetër shtet anëtar dhe vazhdojmë të japim

mbështetjen tonë. Ndërsa për pyetjen që bëtë në lidhje me

paragjykimet, nuk jam dakord. Nuk ka paragjy-kim të asnjë lloji për sa i përket Shqipërisë apo për sa u përket shqiptarëve. Pra ky nuk është kriter, sipas të cilit do të vlerësohen shqiptarët për çeljen e negociatave. As p.sh. feja, besimi apo etnia. Ajo që është e rëndësishme për mendimin tim dhe është e kundërta, është që autoritetet shqiptare duhet të jenë më pro aktive me diplomacinë e tyre publike në shtetet anëtare, duke prezantuar në këtë formë historitë e suksesit të migracionit, të migrimit të qyte-tarëve shqiptarë, të cilët p.sh. janë kthyer në Shqipëri pas migrimit dhe kanë sjellë me vete ato aftësi që ata kanë mësuar jashtë vendit, për ta përmirësuar shtetin e tyre.

Më lejoni të them që unë jam shumë i përf-shirë në Shqipëri për të promovuar turizmin, për arsye se turizmi do ta ndihmojë Shqipërinë shumë që të njihet nga të huajt. Dhe ky është një mjet, një instrument vërtet i rëndësishëm dhe ne po investojmë 42 milionë euro gjatë tre viteve në vijim, së bashku me autoritetet shqiptare për ta njohur Shqipërinë. Kështu që natyrisht nuk flas për paragjykime.

Përveç rasteve konkrete si në Francë ose në disa vende të tjera, ekziston akoma kjo emerg-jenca për azilkërkues shqiptarë apo fenomeni, tendenca është në rënie, të paktën në krahasim me këto vitet e fundit kur fenomeni ishte në rritje të shqetësueshme.

Po të shohim shifrat, ne nuk po flasim për ndonjë emergjencë, por duhet ta vëmë veten në situatën e vendit pritës. Në atë vend ku arrijnë këta azilkërkues (këtu nuk bëhet fjalë vetëm për Shqipërinë, por edhe për vende të tjera, madjee në të gjithë rajonin e fqinjësisë së mirë në Evropë), migrimi është i natyrshëm. Është një fenomen i natyrshëm dhe ai do të vazhdojë. Natyrisht që duhet të rregullohet. Kjo gjë po ndodh dhe ne, natyrisht që do të vazhdojmë ta kontrollojmë këtë gjë dhe t’i ndihmojmë vendet e ndryshme dhe në këtë rast Shqipërinë, që shifrat të jenë në rënie.

Kryeministri italian Konte deklaroi se italia do ta ripropozojë çështjen për hapjen e nego-ciatave në Këshillin e ardhshëm për çështje të përgjithshme, i parashikuar në nëntor. Cili do të jetë rasti tjetër, sipas jush, për ta ridiskutuar konkretisht hapjen e negociatave?

Mendoj që është shumë e rëndësishme kjo gjë, pra ajo që bëri kryeministri Konte sepse kjo ka të bëjë edhe me vazhdimësinë e punës.

Nuk pati vendim pra të enjten në darkë ose të premten në mëngjes. Pra ishte një e premte e vështirë, të paktën për ne dhe për qytetarët shqiptarë, për të gjithë në fakt. Por kjo është vazhdimësia e punës dhe ky mesazh është shumë i rëndësishëm. Dhe për këtë arsye, nga të dyja palët puna duhet të vazhdojë. E thasshë më parë këtë për autoritetet shqiptare, por e njëjta gjë vlen edhe për Bashkimin Evropian. Pra, përfundimet e Këshillit përmendën majin e vitit 2020, për Samitin e Ballkanit Perëndimor në Zagreb, me presidencën kroate të Këshillit, e cila meqë ra fjala, është një element shumë i rëndësishëm që kemi një vend nga rajoni dhe në fakt është shteti anëtar më i ri i Bashkimit Evropian, i cili do të jetë në krye të Këshillit Evropian dhe do të organizojë këtë samit. Pra ne shpresojmë që kjo çështje do të dalë edhe më herët, pasi përgatitja e diskutimeve, siç e kemi parë, pra këto diskutime që janë të vështira, është e rëndësishme që sa më shpejt që të fillojë Këshilli t’i fillojë diskutimet, aq më mirë do të jetë.

Komisioni Evropian në fakt ka filluar tashmë punën dhe po punon për këtë çështje dhe i gjithë Bashkimi Evropian, për t’u siguruar që kjo agjendë dhe kjo pikë të qëndrojë në rendin e ditës së punës së BE-së dhe të jetë pjesë e punës së BE-së përpara majit 2020 dhe kjo dosje të rikthehet në tryezë.

Pra, para majit të vitit 2020 nuk do të presim asnjë përgjigje të re nga Bashkimi Evropian?

Mendoj që përfundimet flasin përpara majit të vitit 2020, kështu që ne presim që puna të vazhdojë për udhërrëfyesin, i cili do të na çojë te maji i vitit 2020. Dhe është Këshilli i BE-së dhe brenda punës së Këshillit ne jemi të gatshëm që të ndihmojmë Këshillin që të ecë përpara drejt Zagrebit.

Ekziston sipas jush një paragjykim fetar në Evropë ndaj vendeve me shumicë myslimane, siç është formalisht edhe Shqipëria?

Ashtu siç e thashë edhe më parë, nuk ka një paragjykim të tillë, nuk ekziston një lloj i tillë paragjykimi dhe nuk duhet të ketë një gjë të tillë, pasi respekti për të drejtat e njeriut është një vlerë, njëkusht i panegociueshëm për anëtarësimin në BE dhe ne hedhim poshtë çfarëdo lloj nocioni që do të kishte të bënte me përkatësinë etnike apo atë fetare. Dhe, siç e thashë edhe më parë, duhet bërë punë në mënyrë që Shqipëria të bëhet më e njohur te qytetarët e BE-së. U bë një vit që unë jam në Shqipëri, tashmë, dhe në fakt më kanë ardhur shumë miq deri tani në Shqipëri, gjatë një viti, dhe mund t’ju them që janë befasuar

nga Shqipëria, në mënyrë pozitive, natyrisht. Kjo tregon shumë, tregon shumë për nevojën që ekziston për të treguar se cila është vërtet Shqipëria, çfarë po bën Shqipëria, por edhe çfarë duhet të bëjë për të arritur standardet e BE-së.

Turqi është refuzuar hapur nga Bashkimi Evropian dhe e dimë tashmë se çfarë po ndodh: vendi është larguar në mënyrë të rrezikshme nga sferat e demokracive të mëdha evropiane. Mund të ndodhë, sipas jush, rreziku që këto refuzime të vazhdueshme ndaj Shqipërisë mund të provokojnë dhe iluzione edhe në opinionin publik shqiptar dhe një largim të tij nga vendet evropiane dhe një afrim, p.sh. me Rusinë apo edhe me Kinën, siç është përmendur në këto orët e fundit.

Më lejoni të jem i qartë për këtë gjë. Re-zultati më i keq i vendimit të javës së shkuar është fakti, do të ishte pra, në rast se qytetarët shqiptarë do të humbnin këtë këndvështrim drejt BE-së. BE-ja vazhdon të jetë plotësisht e angazhuar dhe e përkushtuar që Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut të vazhdojnë të jenë pjesë e politikës së zgjerimit. Dhe politika e zgjerimit është e mishëruar në nenin 49 të Traktatit. Dhe nuk ka për t’u zhdukur as nga Traktati dhe është pjesë e politikës së brendshme dhe të jashtme të Bashkimit Evropian. dhe kjo gjë nuk do të rreshtë kurrë dhe ka për të vazhduar, ndaj qytetarët shqiptarë dëshiroj t’i risiguroj që integrimi i Shqipërisë në BE dhe ndoshta ribashkimi i Shqipërisë me familjen evropiane është pjesë e agjendës së BE-së. Dhe ne do të bëjmë gjithçka që është e nevojshme, dhe unë personalisht këtu në Tiranë, që çdo qytetar shqiptar jo vetëm ta dijë këtë gjë, por edhe ta ndiejë që Bashkimin Evropian Shqipëria e ka afër, e ka në krah dhe që kjo gjë do të vazhdojë derisa Shqipëria të bëhet shtet anëtar.

Kjo historia e negociatave po, negociatave jo, duket pragu i një martese kur një nga bash-këshortët është gati që të martohet me çdo kusht dhe tjetri e shtyn vazhdimisht. A nuk është e vërtetë që në realitet adoptimi i standardeve evropiane nga ana e vendeve kandidate, i shërben edhe vendeve të Bashkimit Evropian?

Sigurisht, sigurisht. Pra, ribashkimi i Shqipërisë me familjen evropiane është në interesin e përbashkët, si të Shqipërisë ashtu edhe të Bashkimit Evropian. dhe kjo është përsëritur ngaherë nga udhëheqësit evropianë, që anëtarësimi i Shqipërisë në BE është në interes, në fakt, edhe të Bashkimit Evropian, jo vetëm për arsye ekonomike, por edhe për arsye të stabilitetit, të sigurisë, por edhe për arsye gjeopolitike. Shqipëria i përket Bashkimit Evropian, i përket familjes evropiane dhe duhet të hyjë në shtëpinë e BE-së sa më shpejt që të jetë e mundur, pasi kjo gjë do të sjellë më shumë stabilitet, më shumë siguri, më shumë begati ekonomike, jo vetëm për Shqipërinë por edhe për BE-në. Shqipëria është pjesë jo vetëm gjeografikisht, por edhe historikisht e Evropës dhe duhet të bëhet shtet anëtar i BE-së, tani.

Tani, shpresa për të hapur negociatat, siç

pamë, çoi në një çtensionim të lehtë të klimës së rënduar politike shqiptare. Sipas jush, rrezikon që për shkak të largimit të një afati të qartë për negociatat, tensioni politik të rindizet tani në Shqipëri?

Ekziston një rrezik, por unë mendoj që me-sazhi ynë duhet të jetë që puna të vazhdojë. Siç e thashë edhe më parë, ka pasur detyra shtëpie për të bërë përpara të premtes dhe ka ende detyra shtëpie për të bërë, gjëra që janë identifikuar fare qartë në përfundimet e Këshillit të BE-së që në vitin 2018 dhe që mbeten detyrat e shtëpisë që duhet të bëjë Shqipëria.

Unë i kam mirëpritur deklaratat që janë bërë, jo vetëm nga kryeministri, por edhe nga udhëheqësi i opozitës, zoti Lulzim Basha, menjëherë pas mosvendimit të së premtes, pikërisht që fjalët u përqendruan te detyrat e shtëpisë. Pra, ka shumë për të bërë. Ekziston nevoja për bashkim kombëtar nga të gjitha palët. Të gjitha palët duhet që të kenë parasysh objektivin primar, parësor të Shqipërisë, i cili është pra, anëtarësimi në BE duke iu përgjigjur kështu kërkesës së vetë qytetarëve shqiptarë. Dhe besoj që të gjithë biem dakord dhe jam i kënaqur që shoh që të dyja palët, të dy kahet politike kanë rikonfirmuar përkushtimin e tyre ndaj integrimit në BE dhe besoj që këto fjalë tashmë do të përkthehen në vepra, në një plan veprimi për të gjitha ato gjëra që duhen arritur, që duhen kryer për të kaluar te rendez-vous-ja e radhës në maj.

Në fakt të dyja palët, edhe shumica edhe opozita i kanë përmendur këto kushtet e famshme të Bundestagut. Tani, mund të na ndihmoni ta kuptojmë pak më mirë këtë his-tori? Opozita pretendon që janë nëntë kushte. Shumica thotë që në realitet, parakushte janë vetëm dy, për të hapur negociatat, ndërsa shtatë të tjerat janë të mëparshme dhe duhet të realizohen vetëm për të hapur kapitullin ____, pra kur negociatat në fakt janë hapur. Cila është e vërteta dhe këto kushte vlejnë akoma për Shqipërinë apo jo?

Në fakt kam folur për këtë edhe më parë, por me kënaqësi do të riflas për të. Vendimi i Bundestagut gjerman identifikon një proces dhe unë e di që ndoshta për ata që nuk e njohin mirë makinerinë e BE-së, ndoshta është e vështirë për ta kuptuar qartë këtë gjë. Por, pasi merr vendim Këshilli i BE-së për çeljen e negociatave, ky është një vendim unilateral, njëpalësh pra, dhe më pas, i jepet mandati Komisionit ose është detyra e Komisionit për ta çuar në kuadrin e negociatave apo udhër-rëfyesin. Që të dyja palët, Shqipëria nga njëra anë dhe Bashkimi Evropian nga ana tjetër, do të duhet që të miratojnë konferencën e parë ndërqeveritare. Pra, për herë të parë, ata ulen së bashku dhe sipas vendimit të Bundestagut, dy kushte duheshin përmbushur përpara se Shqipëria dhe BE-ja të mund të uleshin së bashku në këtë konferencë ndërqeveritare. Dhe këto dy kushte ishin: zbatimi i rekomandimeve

EKSKluziVE NE REPORTTV

“Rruga për europë ende e hapur, vazhdoni bëni detyrat tuaja”

“Prioritare zbatimi i rekomandimeve të Osbe-Odhir për reformën zgjedhore dhe

funksionimi I Gjykatës Kushtetuese e të Lartë”

vijon në faqen 4-5

4 E mërkurë, 23 TETOR 2019www.shqiptarja.com

të OSBE-ODIHR-it dhe funksionimi i Gjykatës Kushtetuese dhe i Gjykatës së Lartë.

Pas çeljes së negociatave në konferencën ndërqeveritare, që është edhe konferenca e parë për anëtarësimin, ka edhe një periudhë tjetër gjatë së cilës, të dyja palët duhet të për-gatiten për çeljen e kapitujve ose të krerëve të ndryshëm. Dhe në këtë periudhë, pas çeljes së negociatave, sipas vendimit të Bundestagut, Shqipëria do të duhej që të përmbushte edhe shtatë kushte të tjera dhe nuk është se do t’i përmend të gjitha sepse tashmë të gjithë i dinë. Pra, ka dy lloje kushtesh: dy kushte përpara konferencës së parë ndërqeveritare dhe shtatë kushte pas konferencës së parë ndërqeveritare dhe përpara hapjes së krerëve apo kapitujve të caktuar, siç i quajmë. Unë mendoj që ky është një udhërrëfyes mjaft pozitiv, pasi është në përputhje me ato gjëra që ka kërkuar Bash-kimi Evropian. dhe Gjermania e ka bërë këtë gjë mjaft të qartë, pra shumë të qartë dhe ne e kemi mirëpritur vendimin e Bundestagut si mënyrën pozitive për të ecur përpara, në mënyrë që Shqipëria të vazhdojë të ecë në rrugëtimin e saj drejt BE-së, por duke identifikuar detyrat e shtëpisë. Dhe për këtë arsye ne mbështesim plotësisht çfarëdo lloj pune që do të bëhet për përmbushjen e këtyre kushteve për vendimin e Bundestagut dhe çfarë ka kërkuar Bashkimi Evropian.

Kryeministri Edi Rama ka deklaruar se dëshiron të plotësojë kërkesën e Bundestagut duke filluar nga reforma elektorale, por duke premtuar se brenda dhjetorit do të miratohet faza e parë e reformës elektorale, sipas sugjeri-meve të OSBE-ODiHR-it. Në këtë fazë të parë z. Rama nuk e konsideron të domosdoshme, siç tha ai, praninë e opozitës jashtëparlamentare, pra të Partisë Demokratike dhe të lëvizjes Socialiste për integrim, sepse, siç thotë ai, kërkesat janë të shkruara dhe të qarta. Ju si e gjykoni idenë e kryeministrit për ta ndarë reformën zgjedhore në dy faza: faza e parë tani dhe faza e dytë pastaj, më vonë.

Do t’i rikthehem përgjigjes së mëparshme. E thashë qartë që Bashkimi Evropian ose për-fundimet e Këshillit të BE-së, të vitit 2018, si edhe vendimi i Bundestagut kanë identifikuar zbatimin e rekomandimeve të OSBE-ODIHR-it si hapi që duhet të ndërmerret. Dhe kjo është e rëndësishme për t’u bërë e qartë, pasi Bashkimi Evropian, por mendoj që edhe Gjermania, nuk mund të zgjedhë për Shqipërinë se cilin, p.sh., sistem zgjedhor dëshiron Shqipëria që të për-dorë në të ardhmen. Kështu që, sido që të jetë rasti, ne nuk mund të vëmë si zgjedhje p.sh., se çfarë sistemi zgjedhor do të zgjedhë Shqipëria ose aktorët politikë në Shqipëri. Kështu që për ne, ajo që është urgjente dhe e domosdoshme, është vënia në zbatim i rekomandimeve të OS-BE-ODIHR-it, siç është thënë në përfundimet e Këshillit të BE-së, në vitin 2018. Në rast se në Shqipëri vendoset që të hyhet në diskutime për një sistem të ardhshëm, këtë e kanë në dorë natyrisht partitë politike shqiptare. Ne e kuptojmë që ka disa limite të caktuara, disa kufij, p.sh. kohorë, sepse OSBE-ODIHR-i flet për një vit përpara zgjedhjeve të ardhshme për ndryshimin e sistemeve zgjedhore, në përgjithësi në parlamentet e veta, por ne e kuptojmë edhe vullnetin politik të atyre anëtarëve që do të donin të shikonin një sistem tjetër zgjedhor. Por, edhe një herë, më duhet ta them që ky nuk është kusht në vetvete që të jetë vënë nga komuniteti ndërkombëtar.

Bashkimi Evropian është gati për të kryesu-ar një tryezë për negociatat për reformën zgjedhore, duke ndërmjetësuar midis pozitës dhe opozitës, siç e kërkon Partia Demokratike veçanërisht z. lulzim Basha?

Mendoj që e kam lexuar me shumë kujdes dhe i kam dëgjuar me shumë kujdes deklaratat

që janë bërë nga të dyja palët dhe shoh që ka një vullnet të ri për të diskutuar, për të biseduar, për t’u ulur në tryezë dhe për të diskutuar reformën zgjedhore për arsye të ndryshme, por që ky është natyrisht një hap i rëndësishëm dhe pozitiv për të ecur përpara. Ne jemi të mendimit që kjo nuk është në dorën e komunitetit ndërkombëtar dhe natyrisht aspak në atë të BE-së, që të jemi në krye të një tryeze të rrumbullakët, p.sh., për sistem zgjedhor. Por ne mund të mbështesim financiarisht dhe teknikisht të dyja palët, duke dhënë asistencë teknike, por edhe mbështetje politike dhe jemi më se të gatshëm ta bëjmë këtë gjë, por që të jemi në një tryezë për të moderuar ose për të ndërmjetësuar siç është thënë në fakt edhe nga kolegë të tjerë të komunitetit ndërkombëtar, kjo duhet të jetë prerogativë e autoriteteve shqiptare.

Që të gjithë flasin në fakt për nevojë për dialog, por faktikisht asnjë aktor ndërkombëtar dhe asnjë vend deri tani nuk është ofruar për të bërë një ndërmjetësim konkret mes qeverisë dhe opozitës jashtëparlamentare, gjatë kësaj kohe të gjatë të krizës që ka ndodhur, në ndry-shim me të kaluarën kur palët ndërkombëtare ishin shumë aktive në organizimin e tryezave të përbashkëta.

Pra kjo pyetje se përse nuk e merr rolin e ndërmjetësuesit komuniteti ndërkombëtar, unë do të thosha që për ata që e njohin çështjen e ndërmjetësimit, e dinë që kur fillon një proces të mundshëm ndërmjetësimi është e vështirë kur ka parakushte për këtë gjë dhe e kemi parë p.sh. në të shkuarën që janë vënë disa parakushte në fillim të një thirrjeje të mundshme për dialog, që do të thotë që çfarëdo lloji që do të luhet nga komuniteti ndërkombëtar, do të duhet të ndodhë në një mjedis, në një ambient ku nuk ka parakushte sepse është shumë e vështirë të diskutosh ndërmjetësimin kur ka parakushte. Dhe thirrja që bëjmë ne edhe një herë, është për të gjitha palët politike që të ngrihen mbi këtë qasje të parakushteve, të ulen së bashku. Ka detyra shtëpie të cilat duhen kryer, duhen përmbushur dhe unë i kam mirëpritur, e them edhe një herë, deklaratat e udhëheqësve politikë të të dyja palëve. Dhe ne do të vazhdojmë që t’i inkurajojmë të gjithë që të ngrihen mbi ndasitë dhe të angazhohen në një dialog konstruktiv, duke pasur parasysh pikën tjetër të takimit në maj 2020.

Në mes të kërkesave të Bundestagut është edhe inkriminimi i gjykatave dhe i prokurorëve që nuk kanë kaluar Vetting-un dhe inkriminimi i përgjegjësve të shitblerjes së votave. Por nuk është kjo një kontradiktë? Pse nga njëra anë duhet të reformohet drejtësia për të mbajtur larg politikën nga drejtësia dhe nga ana tjetër, komuniteti ndërkombëtar i kërkon llogari poli-tikës shqiptare për punën në drejtësi? Është normal apo është kontradiktor ky si qëndrim?

Mënyra se si e shoh unë deklaratën e Bun-destagut, e shoh si një stimul për Gjyqësorin jo për anën politike, pra një mbështetje politike për ta motivuar Gjyqësorin ose për t’i motivuar ata magjistratë, të cilët kanë tashmë fuqinë, pushtetin, mandatin që të fillojnë hetime. Pra nuk duhet të jetë në nivel politik kjo gjë, që t’u jepet urdhër magjistratëve që të fillojnë një veprim të caktuar. Ata e kanë këtë mandat dhe duhet ta ndiejnë mbështetjen e komunitetit ndërkombëtar, që tashmë ka ardhur koha që të fillohen hetime, ndjekje penale dhe më pas të arrihet në dënime në gjykata kundër atyre zyrtarëve të nivelit të lartë, përfshirë edhe kundër politikanëve që kanë shkelur ligjin dhe, më lejoni të them, edhe kundër vetë atyre magjistratëve, anëtarëve të Gjyqësorit, që janë hequr nga Vetting-u për mungesë integriteti. Pra duhet të ketë hetime edhe aty dhe për këtë arsye, unë e shoh deklaratën e Bundestagut si kundrejt Gjyqësorit dhe jo politikanëve, jo për politikanët që do të ndërhyjnë në Gjyqësor, por që Gjyqësori të kuptojë që, me mbështetjen jo vetëm të Bundestagut por edhe të të gjithë

komunitetit ndërkombëtar, ta marrë në dorë këtë sfidë e të fillojë hetime kundër politikanëve më të lartë ose zyrtarëve më të lartë.

Me sa duket, për herë të parë fokusohet një aspekt i ri. Hapja e negociatave dhe plotësimi i kushteve të Bashkimit Evropian nuk është vetëm një detyrë për palët politike, por edhe për pjesën që nuk është politike, si në rastin konkret për drejtësinë. Pra, kujt i takon plotësimi i kushteve, realisht? Na takon të gjithë neve, apo jo?

Në fakt unë këtë e kam thënë që nga dita e parë që kam arritur në Shqipëri. Pra, integri-mi në Bashkimin Evropian është një detyrë e të gjithë shoqërisë, që nga qeveria, Kuvendi, Presidenti i Republikës, Gjyqësori, media, sektori privat, shoqëria civile, vetë qytetarët, të gjithë. Pra, ekziston nevoja për të kuptuar këtë gjë, që vetëm në rast se të gjitha palët, të gjitha këto grupe në shoqëri do të punojnë së bashku, atëherë do të arrihet ky objektiv. Të shikojmë p.sh., luftën kundër korrupsionit. Lufta kundër korrupsionit nuk mund të kryhet vetëm nga Gjyqësori. Gjyqësori i vetëm nuk mund ta kryejë këtë gjë, pasi është detyrë e çdo qytetari, e çdo institucioni, e çdo gazetari madje, e çdo përfaqësuesi të shoqërisë civile të kuptojë që vetëm duke i vënë në pah këto gjëra, do të kthehet besimi i qytetarëve tek institucionet. Vetëm duke luftuar pra korrupsionin do të ndodhë kjo gjë.

i kujt është faji, sipas jush, që në Shqipëri

nuk kemi ende një Gjykatë Kushtetuese dhe një Gjykatë të lartë? Është një efekt i padëshiruar i reformës në drejtësi, apo është faji i anëtarëve të korruptuar të gjykatave qe u shakrkua nga vetingui apo është faji i institucioneve shqiptare që kanë vonuar përtej çdo limiti procedurat e emërimit? Dhe keni ndonjë parashikim për kohën e formimit të këtyre dy institucioneve, të cilat janë pjesë e kushteve të Bashkimit Evropian, ose më mirë të themi, të Bundestagut?

Fakti që Gjykata Kushtetuese ka vetëm dy anëtarë tani, dhe ka pasur zhvillime me emërim-in e gjyqtarit të dytë në Gjykatën Kushtetuese, dhe kjo ndodhi javën e shkuar, kjo nuk është se ka të bëjë me Vetting-un, por për arsye se gjyqtarët nuk e kanë kaluar Vetting-un dhe në shumicën dërrmuese të rasteve për arsye se ata nuk mundeshin të justifikonin pasurinë e tyre. Kjo, për mendimin tim, është një kon-firmim i drejtpërdrejtë i nevojës që ekzistonte për Vetting-un dhe sigurisht që Vetting-u, pra vlerësimi i gjyqtarëve dhe i prokurorëve, është një proces që i hedh sytë drejt së ardhmes, i cili ka ndikim te Gjyqësori, por edhe te menaxhimi i drejtësisë në jetën e përditshme. Dhe është e rëndësishme që institucionet e Gjyqësorit të përshpejtojnë punën e tyre në mënyrë që të tejkalohet ky moment i rikompozimit, pra i ripërbërjes së gjykatave dhe të kalojmë pra në atë moment, që të shikohen pastaj ato çështje që janë ende të mbartura nga gjykatat, dosja. Ndërsa për sa i përket aspektit kohë, ne natyrisht e ndjekim punën

EKSKluziVE NE REPORTTV

vijon nga faqja 2-3

VettiNGu Fakti që Gjykata Kushtetuese ka vetëm dy anëtarë tani është një konfirmim i drejtpërdrejtë i nevojës që ekzistonte për Vetting-un

“Koha të dënohen politikanët që shkelin ligjin dhe gjyqtarë që s’kalojnë Vettingun!”

Ambasadori i BE-së: Luftë pasurisë së krimit! Strukturë në Shqipëri për hetimet financiare’

5www.shqiptarja.com

E mërkurë, 23 TETOR 2019

e këshillave, të Këshillit të Lartë të Gjyqësorit dhe të atij të Prokurorisë, dhe e kuptojmë që po arrijmë shumë

afër mundësisë që Këshilli i Lartë i Prokurorisë të ketë kandidatë që të kenë kaluar plotësisht Vetting-un për të lançuar SPAK-un, që kemi 8, dhe që në momentin që do të kenë 10 anëtarë ata, kjo është e mundur. Me sa kemi kuptuar kjo do të ndodhë deri përpara fundit të vitit. Gjykata Kushtetuese pas emërimit të dytë, kemi pra edhe vakanca të tjera të cilat mund të mbushen deri në mes të muajit nëntor, në saje të dispozitave të Kushtetutës që lejojnë një periudhë kohore prej 30 ditësh në rast se nuk do të ketë vendim dhe kjo bën që Gjykata Kushtetuese të funksionojë pothuajse në të gjitha funksionet e saj deri në fund të vitit. Me ç’kemi kuptuar për Gjykatën e Lartë, Këshilli i Lartë Gjyqësor do të ketë mundësi që të vlerësojë grupin e parë të gjyqtarëve, që do të bëjë pastaj që të funksionojë edhe Gjykata. Dhe sërish kjo deri në fund të këtij viti ose në fillim të vitit që vjen. Pra, po arrijmë atë nivel i cili do të bëjë të mundur funksionimin e gjykatave dhe këtë po kërkon Bashkimi Evropian, këtë po kërkon edhe Bundestagu dhe është e rëndësishme që kjo të ndodhë në mënyrë paralele me vazhdimësinë e punës në Bashkimin Evropian për Samitin e Zagrebit në maj.

Bashkimi Evropian, vendet anëtare të Bash-kimit Evropian, Bundestagu, por edhe opinioni publik shqiptar kërkojnë me këmbëngulje rezu-ltatin e luftës kundër korrupsionit dhe kundër krimit të organizuar. Tani ju besoni vërtet se do të mjaftojë krijimi i SPAK-ut për të zgjidhur problemin kaq të rëndë të korrupsionit e të krimit të organizuar, apo çfarë duhet tjetër për të arritur një fitore?

Natyrisht që krijimi i SPAK-ut do të jetë një hap shumë i rëndësishëm përpara. SPAK-u është kthyer në pikë reference për arsye sepse do të ketë prokurorë që do të kenë kaluar procesin e Vetting-ut, rivlerësimet, kështu që është një proces që deri diku është edhe i dhimbshëm në reformën në drejtësi. Do të kishim iluzione në rast se do të mendonim që SPAK-u në vetvete dhe i vetëm, do të sillte të gjitha rezultatet e duhura që do të duheshin në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, por do të duhen rezultate nga i gjithë Gjyqësori për të ndryshuar mendësinë dhe për të filluar goditjen e krimit të organizuar në rajone, në vende të caktuara, në nivel kombëtar dhe në bashkëpunimet ndërkombëtare, si edhe për luftën kundër korrupsionit. Dhe unë e kam thënë këtë gjë edhe në të shkuarën. Arsyeja se përse krimi i organizuar ekziston është që të arrijë të ketë fitime dhe në rast se nuk goditen fitimet që ka krijuar, pra asetet që ka krijuar

krimi i organizuar, me anën e disa instrument-eve ligjore por edhe masave parandaluese, të cilat mund të përfshijnë edhe masa të reja, mendoj se pa këto nuk do të ketë zhvillime afatgjata, të qëndrueshme dhe ecuri apo pro-gres në luftën kundër këtyre dy fenomeneve. Pra po, SPAK-u është i rëndësishëm. Pra po, SPAK-u do të japë motivimin e duhur në të gjitha nivelet e Gjyqësorit. Dhe masat e reja janë të rëndësishme. Edhe këto masa, edhe Ministria e Brendshme duhet të vazhdojë në një historik të qartë të këtyre arritjeve, Policia e Shtetit, Prokuroria, çdo prokuror madje, të gjithë duhet të punojnë për ta arritur këtë gjë.

Në mos gaboj, keni një projekt të Bashkimit Evropian bashkë me disa vende anëtare, për të trajnuar forca policore për hetimet financiare.

Po, sigurisht që po. Në mënyrë absolute kjo është pjesë e mbështetjes sonë, pra jo vetëm në aspektin financiar, por edhe me anën e asistencës teknike, jo vetëm për Ministrinë e Drejtësisë por edhe për Ministrinë e Brendshme. E kam thënë në fakt në shumë raste në të shkuarën, që për Bashkimin Evropian është shumë e rëndësishme kjo çështje dhe prandaj vë fonde dhe i bën ato të disponueshme. Por është e rëndësishme edhe që të ketë bash-këpunim dypalësh, me anën e oficerëve të kon-taktit dhe me ata oficerë kontakti dhe me ata ekspertë që janë në ministri. Dhe më lejoni të them që jam shumë krenar që Shqipëria është vendi i parë, përveç SHBA-së, ku kemi një zyrë të Europolit në botë. Pra Europoli ka një oficer kontakti që prej muajit maj, i cili bashkëpunon me Policinë e Shtetit të Republikës së Shqipërisë për ta ndihmuar atë për të bashkëpunuar në nivel ndërkombëtar së bashu me oficerët e kontaktit të shteteve anëtare. Pra mbështetje e plotë teknike, financiare, por edhe politike për vazhdimin e këtyre përpjekjeve.

Ju keni përmendur median si një nga aktorët që duhet të jetë protago-niste edhe në plotësimin e standardeve. Qeveria ka përgatitur një paketë an-tishpifje, që shkaktoi shumë kritika. Objektivi i atyre masave është që të kufizojë fenomenin e fake news në web, i cili në Shqipëri në fakt nuk ka asnjë rregull. lufta kundër fake news është edhe një çështje e ngritur në të gjitha demokracitë moderne. Tani, ju çfarë shpëtoni nga ajo paketë dhe çfarë mendoni se duhet korrigjuar nga ana e qeverisë?

Ju falënderoj shumë për këtë pyetje, sepse liria e medias është një vlerë shumë e rëndësishme në Bashkimin Evropian. dhe ne kemi parë disa sulme që janë bërë kundër gaze-tarëve, jo vetëm sulme fizike, por edhe verbale. Dhe çdo lloj retorike kundër gazetarëve është e papranueshme dhe këtë gjë dua ta them qartë që prej fillimit të përgjigjes që po jap. Ndërsa për sa i përket ligjit, pra kësaj

pakete të ligjit për median, ne kemi ndërhyrë tashmë dy herë te qeveria për këtë çështje. Një herë, vitin e shkuar, kur ne bëmë një kontroll të përputhshmërisë së projektligjit me direk-tivën e BE-së dhe në veçantë me atë direktivë që ka të bëjë me aspektin online dhe, së dyti, përputhshmëria me konventat e BE-së për lirinë e shprehjes së fjalës. Dhe ajo që kemi kuptuar është që teksti është në përputhje me pjesën e parë, por ama kemi shqetësime për pjesën e dytë, për lirinë e fjalës. Dhe ia kemi thënë këtë qeverisë, e kemi shprehur edhe në komunitetin e medias, pasi është e rëndësishme që ky ko-munitet të jetë i përfshirë, të konsultohet për këtë ligj dhe cilat janë shqetësimet tona. Dhe në fakt, shqetësimi është që rregullimi i lirisë së fjalës dhe i shprehjes të mund të bëhet, mund të tejkalohet pra kjo gjë. Ne në Bashkimin Evro-pian kemi qasjen e vetërregullimit,

p.sh. fake news dhe ke-qinformimi. Fake

news është gjë e keqe, keqin-formimi është gjë e keqe jo vetëm për gazetarët , por edhe për shoqërinë në përgjithësi. Por në Bash-

kimin Evropi-an kjo rregullo-

het me anën e vetërreg-

ullimit o n -

line nga vetë media. Prandaj është e rëndë-sishme që media të jetë e përfshirë dhe të shpjegohet ndikimi që ka fake news te vetë pavarësia e tyre.

Ekziston në Shqipëri edhe një problem i transparencës për financimet në media dhe këtu nuk i referohem vetëm medieve online, por veçanërisht medieve televizive. Çfarë duhet të bëhet në Shqipëri në këta sektorë, sipas jush?

Në raportin e Komisionit Evropian ne e kemi identifikuar gjithnjë këtë çështje si çështje kyçe. Pronësia e medieve, financimi i medieve dhe reklamat publike. Pra, financimi i medieve është i rëndësishëm dhe në veçanti në këtë moment, për të siguruar pavarësinë e medieve dhe, ashtu siç e thatë edhe ju, në këtë moment në veçanti, kur shikojmë këtë shumëfishim të fake news-it dhe influencën potenciale të shteteve të treta. Do të vazhdojmë të themi atë që kemi thënë edhe në të shkuarën. Së pari, për pronësinë e medieve, për atë kufizim për operatorët kombëtarë, kjo duhet të jetë në përputhje me standardet ndërkombëtare. Për sa u përket reklamave publike edhe kjo duhet të jetë në përputhje me praktikat ndërkombëtare për të siguruar transparencën, e po ashtu edhe për vetërregullimin për mediet online. Ne për këtë gjë, besojmë që duhet t’u besojmë medieve që do të vetërregullohen duke shmangur një vetërregullim tejet të rreptë.

zoti ambasador, prej më se një viti ju jetoni në Shqipëri. A keni një opinion tuajin për jetën këtu dhe cili është mesazhi juaj për shqiptarët, jo vetëm për politikanët, por për opinionin publik shqiptar?

Është e vërtetë ajo që thatë, që kam pak më shumë se një vit që jetoj në Tiranë, por unë kam vizituar vende të ndryshme të Shqipërisë, pavarësisht se jetoj në Tiranë. Ky ka qenë një

objektiv i imi shumë i rëndësishëm për të njohur shqiptarët dhe prandaj takohem me qytetarët shqiptarë kudo që shkoj. Pra, kam takuar njerëz që kanë një zemër shumë të madhe, njerëz të ngrohtë që kanë një inteligjencë shumë të madhe. Kam takuar studentë shqiptarë, të rinj shqiptarë që më kanë befasuar, më kanë gëzuar me potencialin e tyre. Dhe kjo është edhe gjëja më e rëndësishme për mua. Pra ne duhet të bëjmë të pamundurën që brezi i ri dhe më të rinjtë në Shqipëri, në një vend ku 30% e popullsisë është nën moshën 30 vjeç, dhe 25% është nën moshën 20 vjeç, që këta të rinj të mos humbin këndvështrimin e tyre për të ardhmen, por të kenë besim te vendi i tyre, të kenë besim te Shqipëria, por të kenë besim edhe te BE-ja. Dhe kjo është arsye sepse sot, pas një momenti të vështirë që patëm javën e shkuar,

mesazhi im për qytetarët shqiptarë është që ata të vazhdojnë të kenë besim

te perspektiva, tek e ardhmja evropiane. Mos hiqni dorë. Puna do të vazhdojë dhe unë jam besimplotë që në rast se kjo lloj ecurie dhe progresi vazhdon, përparimi të ecë në Shqipëri, një ditë, më shpejt se sa vonë, ky këndvështrim dhe kjo perspektivë, kjo e ardhme do të bëhet realitet. Dhe ky është edhe objektivi i të gjithë punës sime në Shqipëri. Shumë faleminderit!

EKSKluziVE NE REPORTTV

Fake News, “Mediat të vetërregullohen, të mos

‘presin’ nga qeveria”Soreca flet si shqiptar: Kam takuar njerëz me zemër

të madhe! E ardhmja europiane, objektivi im

6 E mërkurë, 23 TETOR 2019www.shqiptarja.comliSTA E zEzË

Nga Llalla te Dako e Doshi, SHBA: Raste të tjera po vijnë!Ambasada e SHBA në Tiranë paralajmëron përfshirjen në listën

e zezë të funksionarëve të tjerë që kanë përvetësuar para publike, kanë ndërhyrë në procese gjyqësore dhe zgjedhore

Pas ish-kryetarit të bashkisë së Durrësit Vangjush Dako, ish-kryeprokurorit Adriatik Llalla dhe

deputetit Tom Doshi zyrtarë të tjerë të lartë shqiptarë pritet që të shpallen non grata nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ambasada e SHBA në Tiranë ka publikuar një mesazh të shkurtër, por të qartë, në faqen zyrtare, duke deklaruar se lufta kundër ko-rrupsionit është prioritet i saj në Shqipëri. Ambasada thotë se gjithsej janë 14 shqiptarë të shpallur ‘non grata’, por nuk i publikon emrat e tyre, ndërsa thekson se raste të tjera po vijnë. SHBA paralajmëron duke u shprehur se zyrtarët e tanishëm dhe të kaluar të korruptuar dhe anëtarët e familjeve të tyre rrezikojnë që të humbin privilegjin për të hyrë në SHBA në të ardhmen. “Qeveria e Shteteve të Bash-kuara është e përkushtuar në luftën kundër korrupsionit dhe respektimin e sundimit të ligjit në mbarë botën. Lufta kundër korrupsionit është prioritet i punës së Ambasadës së Shteteve të Bashkuara në Tiranë. Këtë javë, ne do të shpjegojmë përcaktimet publike për kor-rupsion madhor sipas Nenit 7031(c) të legjislacionit të Shteteve të Bashkuara. Kur Shtetet e Bashkuara mësojnë se një zyrtar qeveritar i huaj është përfshirë në korrupsion madhor, Sekretari i Shtetit ka autoritetin të shpallë individët dhe anëtarët e familjes së tij/saj të afërt si të skualifikuar përgjith-

Zëvendësambasadori amerikan në detyrë Dan-iel Koski u shpreh dje se forcimi i demokracisë

shqiptare është përparësi e qeverisë amerikane. “Forcimi i demokracisë së Shqipërisë është një për-parësi e qeverisë amerikane. Qeveria amerikane po e ndjek këtë qëllim përmes programeve tona, projekteve të zhvillimit dhe mbështetjen për ditën kombëtare të aktivizmit. Një shoqëri civile e fortë shërben si një roje për institucionet përgjegjëse. Kjo mund të sjellë ndryshime të rëndësishme. Avokimi i suksesshëm kërkon vendosmëri edhe kur dështimi duket i sigurt. Ju nxis të merrni përsipër këtë angazhim dhe të punonin për të bërë zërin tuaj të dëgjohet. Ambasada e SHBA është këtu për t’ju ndihmuar që të ngrini zërin” tha ai në një aktivitet të zhvilluar në Sheshin “Skënderbej” për Ditën Kombëtare të Aktivizmit.

SHBA: Do të forcojmë demokracinë shqiptare

Koski

monë për të hyrë në Shtetet e Bashkuara. Disa zyrtarë të korruptuar shqiptarë dhe anëtarët e familjeve të tyre janë skualifikuar përgjith-monë për të hyrë në SHBA. Është një ndëshkim i rëndë vetëm për zyrtarët më të korruptuar kudo në botë”, thuhet në mesazh.

KRiteRet PëR t’u SHPALLuR NoN GRAtA

Por si e vendos SHBA-së

rastin kur një zyrtar shpallet ‘non grata’? “1. Të kërkuar-it, pranuarit apo dhënien e parave, dhuratave, apo përfitimeve të tjera personale në shkëmbim të favoreve, të ofruara për shkak të postit. 2. Përvetësimin e fondeve publike. 3. Ndërhyrjen në procese gjyqësore, zgjedhore apo procese të tjera publike. Sekretari i shtetit mund ta përcaktojë individin dhe anëtarët e familjes në mënyrë

publike apo private. Sekretari i shtetit ka përcaktuar pub-likisht rreth 100 persona në të gjithë botën, 14 prej të cilëve janë shqiptarë. Raste të tjera po vijnë. SHBA do t’iu hapin dyert zyrtarëve publikë me etikë, ndershmëri dhe përgjegjësi. Zyrtarët e tanishëm dhe të kaluar të korruptuar dhe anëtarët e familjeve të tyre rrezikojnë që të humbin privilegjin për të hyrë në SHBA në të ardhmen”, mbyllet mesazhi i ambasadës së SHBA-së. SHBA është mbështetësja e fortë e zbatimit të reformës në drejtësi në Shqipëri. Përfaqësuesit e Shteteve të Bashkuara të Amerikës ka pesë vite që luftojnë me segmente të caktuara të poli-tikës shqiptare, të drejtësisë dhe krimit, për zbatimin e reformës në drejtësi.

Pas ish-kryetarit të bashkisë së Durrësit Vangjush Dako, ish-kryeprokurorit Adriatik Llalla dhe deputetit Tom Doshi zyrtarë të tjerë të lartë shqiptarë pritet që të shpallen non grata nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Paralajmërimi

“Raste të tjera po vijnë. SHBA do t’iu hapin dyert zyrtarëve publikë me etikë, ndershmëri dhe përgjegjësi. Zyrtarët e tanishëm dhe të kaluar të korruptuar dhe anëtarët e familjeve të tyre rrezikojnë që të humbin privilegjin për të hyrë në SHBA në të ardhmen”.

Ambasada

Zyrtari amerikan kërkon ‘llogari’ për SPAK-un, Ibrahimi: Formula e re 8+2Tirane

Takimi

Zv.Ndihmës sekretari i Shtetit në SHBA, Jorgan K. Andrews i

shoqëruar nga e ngarkuara me punë e Amerikës në Shqipëri, Leyla Moses- Ones dhe dy ekspertë të misionit të OPDAT, Julie Craven dhe Michelle Lakomy zhvilluan një takim me kryetarin e KLP-së, Gent Ibrahimi në prokurorinë e Përg-jithshme me fokus Reformën në Drejtë-si. Gent Ibrahimi i ka njohur zyrtarët amerikanë me ngritjen e institucioneve të reja të drejtësisë në Shqipëri, por edhe formulën e re si mund të vendoset më shpejt në funskion

SPAK-u. Në mungesë të 10 prokurorëve, Ibrahimi tha se po shikohet mundësia që dy vendet të plotësohen me prokurorë të komanduar, por që e kanë kaluar Vetingun. “Në 10 muaj KLP ka ngritur

infrastrukturën ligjore solide për ngritjen e SPAK. Këshilli është në hapat e fundit për dy procese të rëndë-sishme: zgjedhjen e prokurorit të përg-jithshëm dhe ngritjen e SPAK. Këshilli po

shikon hapësirat ligjore për ngritjen e SPAK-ut me 8 prokurorë tashmë të vetuar dhe 2 prokurorë të komanduar nga lista e kandidatëve të kualifikuar për

SPAK të cilët kanë kaluar Vetingu me vendim të formës së prerë. Mbështetja e ambasadës amerikane dhe misionit të asistencës së OPDAT gjatë këtyre proceseve, garant për profesionalizmin dhe integritetin e tyre” tha ai. Ndërkohë që Andrews ka shprehur mbështetjen e plotë të SHBA-së për zbatimin e reformës në drejtësi. Ai tha se është i ndërgjegjshëm për presionet ndaj prokurorëve por shtoi se do të mbrojnë SPAK-un. “SHBA do të vazhdojë të mbështetëse zbatimin e reformës në drejtësi në Shqipëri. Do t’ju ofrojmë asistencën tonë gjatë punës tuaj. Jemi te ndërgjegjshëm për presionin me te cilin përballet KLP dhe jemi te vendosur t’ju ofrojmë mbështetjen tonë për mbrojtjen

e prokurorëve të SPAK. Keni ngritur një bazë ligjore të fortë për institucionet e reja të drejtësisë, e aftë të mbajë larg korrupsionin dhe presionin e politikes mbi këto struktura. Duhet ndryshuar mentaliteti për të luftuar korrupsionin dhe krimin të organizuar në vend sepse tani do të keni instrumentet e duhura”, tha ai. Jorgan K. Andrews është caktuar në Byronë Ndërkombëtare të Narko-tikeve dhe Çështjeve të Zbatimit të Ligjit ku mbikëqyr programet e kësaj byroje në Evropë, Azi, duke përfshire edhe Af-ganistanin dhe Pakistanin. Pikërisht për ngritjen e SPAK-ut u zhvillua një debat i fortë dje në mbledhjen e KLP-së që zgjati vetëm 3 minuta. Sipas ligjit parashikohet që funksionimi i SPAK nuk duhet të jenë

më pak se 10 prokurorë, por deri më tani janë 8 prokurorë që kanë kaluar Vetingun me vendim të formës së prerë. Tre prej prokurorëve garues nuk kanë dalë ende në Vetting, e ndërsa për disa të tjerë pritet vendimi i Kolegjit të Posaçëm të Apelimit, për të pasur një vendim përfundimtar nëse do të kalojnë ose jo procesin e Vettingut. Ndërkohë, që dje Ibrahimi tha se po shikohet mundësi që dy vendet të plotësohen nga prokurorë të komanduar që kanë kaluar Vetingun. Më të përfolur janë Dritan Prençi dhe Vladimir Mara. Edhe këta dy prokurorë ishin garues për të qenë pjesë e SPAK, por pas pikëzimit nuk mundën të ishin në listën përfundimtare të 15 emrave që do të kalojnë në Prokurorisë e Posaçme.

7www.shqiptarja.com

E mërkurë, 23 TETOR 2019

Zv.Ndihmës Sekretari amer-ikan për Çështje të Narko-tikëve dhe Ligjzbatimit Jorgan Andrews, u shpreh se përkushtimi i Shteteve

të Bashkuara për të mbështetur ngritjen e strukturave të reja që do të luftojnë korrupsionin dhe krimin e organizuar, si SPAK dhe Byroja e Hetimit, mbetet i palëkundur. Këto komente ai i bëri për Zërin e Amerikës, gjatë vizitës zyrtare që po zhvillon në Tiranë. Z. Andrews thotë ndër të tjera se zbatimi i masave antikorrupsion do të forconte dhe rolin e agjencive ligjzbatuese në luftën kundër krimit të organizuar dhe trafiqeve të drogës, pjesë të rëndësishme të së cilës ai sheh dhe reformimin e sistemit të burgjeve. Zv.Ndihmës Sekretari amerikan për Çështje të Narkotikëve dhe Ligjzbati-mit tha se pavarësisht nëse arreston,

heton dhe dënon një anëtar të krimit të organizuar, ai person mund të shkojë në burg dhe prapë ta drejtojë sipërmarrjen kriminale nga burgu, nëse nuk reformohen burgjet. Sipas tij, sistemi i burgjeve është pjesë kyçe e përpjekjes për reforma në sistemin e drejtësisë.

-z. Andrews, faleminderit për mundësinë. Cili është qëllimi i vizitës tuaj në Shqipëri?

Shumë faleminderit. Është kënaqë-si të jem me ju sot. Përfaqësoj një byro të Departamentit të Shtetit të SHBA – Byronë për Çështjet Ndërkombëtare të Narkotikëve dhe Ligjzbatimit. Jemi përgjegjës për zbatimin e ndihmës civile në fushën e sigurisë, zbatimit të ligjit dhe sektorin e drejtësisë në vendet anembanë botës. Jemi në 90 vende. Jemi krenarë që jemi partnerë me

Shqipërinë dhe me policinë e sektorin e drejtësisë të Shqipërisë teksa ata ndërmarrin reforma për të përmirësuar cilësinë dhe sasinë e drejtësisë që iu ofrojnë qytetarëve të Shqipërisë.

-Në raportin e DASH për strateg-jinë e luftës ndërkombëtare kundër narkotikëve theksohet se Shqipëria është gjithnjë e më shumë, një vend tranzit për kokainën dhe heroinën, pse ka ardhur kjo?

Ka një numër arsyesh. Mendoj se mënyrat në të cilën drogat prodhohen dhe trafikohen kudo në botë po ndrys-hojnë. Mendoj se ka pasur përhapje jo vetëm të tipeve të drogave, me gjithë këto drogat sintetike, por që me glo-balizimin e logjistikës, korridoreve dhe rrjeteve, ka pasur edhe një përhapje të rrugëve të trafikimit. Pra, grupet kriminale ndërkombëtare kanë më shumë mundësi për të prodhuar dhe lëvizur drogat kudo në botë. Për pasojë, nuk duhet të habitemi që organizatat kriminale ndërkombëtare, përfshi ato në Shqipëri, po shfrytëzojnë këto mjete në botën e globalizuar.

-Në raport thuhet se korrupsioni i përhapur e kufizon efektivitetin e përg-jithshëm të luftës kundër narkotikëve. Si i vlerësoni përpjekjet e autoriteteve shqiptare në luftën kundër krimit të organizuar, drogës apo dhe pastrimin e parave dhe çfarë prisni më shumë?

Po ndalem së pari tek komenti juaj për korrupsionin. Dëshiroj ta filloj duke thënë se jemi të gjithë qenie njerëzore. Nuk ka rëndësi se nga vjen, nëse jepet mundësia, një përqindje e caktuar e njerëzve do të zgjedhin të jenë të korruptuar. Nëse nuk kemi institucione të forta, të afta dhe të besueshme që krijojnë shtysat e duhura për sjellje të ndershme dhe shkurajojnë sjelljen e pandershme. Një nga gjërat ku punojmë me ho-mologët tanë në Shqipëri, teksa ata ndërmarrin nisma të ndryshme an-ti-korrupsion, është se përpiqemi t’i ndihmojmë për të ngritur institucio-net që do të shkurajojnë korrupsionin tek njerëzit. Sepse në pikëpamjen tonë, korrupsioni është ai që minon çdo gjë në shoqëri. Pavarësisht nëse përpiqesh të krijosh një mjedis të mirë biznesi, të nxisësh investim nga kompani të huaja, të cilat do krijojnë vende pune për shqiptarët, apo nëse përpiqesh të qeverisësh dhe ofrosh shërbime për qytetarët – të gjitha këto gjëra minohen nga korrupsioni. Kor-rupsioni imponon kosto dhe në botën e globalizuar ku jetojmë, vendet tona nuk mund të jenë konkurruese nëse jemi të korruptuar. Nuk konkurrojmë dot për biznes, nuk konkurrojmë dot për mundësi, nëse paguajmë çmim ek-stra për shkak të korrupsionit. Kështu, homologët tanë shqiptarë në sektorin e drejtësisë, në polici dhe tjetërkund po shohin masa të ndryshme anti-korrup-sion. Realizimi i kësaj do t’i bëjë më të fortë kundër organizatave kriminale ndërkombëtare për të ulur përmasat e trafikimit njerëzor, trafikut të drogës,

dhe të tjera veprimtari kriminale. Pra të gjitha këto janë pjesë e krijimit të një sistemi më të mirë, më të fortë, më të aftë drejtësie.

-Reforma në Drejtësi parashikon dhe ngritjes e strukturave të posaçme për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, si dhe një njësi të posaçme hetimore e ngjashme me FBi-në amerikane, cilat janë pritshmëritë tuaja për këto dy organe të reja që pritet të ngrihen, cila do të jetë mbështetja konkrete që do të ofrohet nga SHBA?

Qeveria e Shteteve të Bashkuara, përfshi zyrën që unë përfaqësoj, si dhe partnerët tanë në Departamentin e Drejtësisë mbështesin fort përpjekjet shqiptare për të ngritur këto struktura të reja anti-korrupsion. Kemi punuar fort për të ndihmuar Shqipërinë që të krijojë procesin e përzgjedhjes, për të siguruar që personat që vijnë në këto struktura të jenë kontrolluar (vetuar), dhe sillen si duhet pasi bëhen pjesë e atyre strukturave. Ideja është që pasi këto struktura të jenë themeluar dhe ngritur me personat e duhur, ata të mund të ndihmojnë institucionet shqiptare të bëhen më të forta, më trans-parente dhe të ofrojnë shërbime më të mira dhe drejtësi për qytetarët. Pra, përkushtimi ynë është i palëkundur. Do të vazhdojmë t’i mbështesim këto organizata. Por gjithnjë e më shumë, me kalimin e kohës, me përparimet që Shqipëria do të bëjë, do të kërkohet gjithnjë e më pak ndihmë sapo këto institucione të ngrihen dhe të fillojnë të funksionojnë mirë.

-Së fundmi u njoftua për një mbështetje prej 920 mijë dollarësh amerikanë për përmirësimin e sistemit të burgjeve në Shqipëri, konkretisht, çfarë synohet përmes kësaj mbështet-jeje?

Më vjen mirë që më pyetët për këtë. Jemi në proces hartimi të një program të lidhur me sistemin e burgjeve. Si një person që ka qenë i përfshirë në pro-gramet tona të ndihmës për sistemet e burgjeve në vende të tjera, e njoh mirë këtë lloj pune. Në përgjithësi, kur përf-shihemi në punën me burgjet, kjo është pjesë e një përpjekjeje më të madhe për të reformuar të gjithë sistemin. Qeveria e Shqipërisë ka nivel të lartë vullneti politik të investuar në reformimin e të gjithë sistemit. Kemi vënë re në vende të tjera se nëse reformohet policia, kjo nuk mjafton nëse gjykatat dhe burgjet nuk reformohen. Nëse reformohet policia, prokurorët dhe gjykatat, por nuk ke bërë gjë me burgjet, pavarësisht nëse arreston, heton dhe dënon një anëtar të krimit të organizuar, ai person mund të shkojë në burg dhe prapë ta drejtojë sipërmarrjen kriminale nga burgu. Pra, sistemi i burgjeve është pjesë kyç e përpjekjes për reforma në sistemin e drejtësisë dhe interesi ynë është që të ndërtojmë një program që ndihmon për të siguruar që qeveria në fakt t’i kontrollojë burgjet dhe të sigurohet që të burgosurit nuk vazhdojnë të drejtojnë sipërmarrjet e tyre kriminale nga burgu.

liSTA E zEzË

Detajet

JoRGAN ANDRewS“Qeveria e Shteteve të Bashkuara, përfshi zyrën që unë përfaqësoj, si dhe partnerët tanë në Departamentin e Drejtësisë mbështesin fort përpjekjet shqiptare për të ngritur këto struktura të reja anti-korrupsion”.

BuRGJet “Nëse reformohet policia, prokurorët dhe gjykatat, por nuk ke bërë gjë me burgjet, pavarësisht nëse arreston, heton dhe dënon një anëtar të krimit të organizuar, ai person mund të shkojë në burg dhe prapë ta drejtojë sipërmarrjen kriminale nga burgu”.

Zyrtari i DASH: Përkushtim i palëkundur për SPAK e BKH

Zv.Ndihmës Sekretari amerikan për Çështje të Narkotikëve dhe Ligjzbatimit Jorgan Andrews: Sistemi i burgjeve është pjesë kyçe e përpjekjes për reforma në sistemin e drejtësisë

8 E mërkurë, 23 TETOR 2019www.shqiptarja.comDREJTËSiA E RE

Pengesat e fundit për 7 institucionet e drejtësisë, konstituimi në 2020

Presidenti Ilir Meta ka botuar listën me emrat e 6 kandidatëve për plotësimin e vendit vakant gjyqtar

në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë të krijuar për shkak të përfundimit përpara kohe të mandatit të ish-gjyqtarit, Besnik Imeraj. Kandidatët janë; Dedë Kasneci, Envi Hicka, Prelë Martini, Shaqir Hasanaj, Vasil Bendo dhe Vjosa Bodo Mujo. Herën e parë procesi dështoi, pasi ishin dy kandidatë (nga tre që duhet sipas ligjit) duke bërë që të rishpallet vendi vakant dhe tashmë janë 6 emra që kanë kan-diduar për emrin e dytë në Gjykatën Kushtetuese. Tani i takon KED-së që të vendosë. Pak ditë më parë Meta dekretoi emrin e parë, Besnik Muçi si anëtar të Gjykatës Kushtetuese.

Presidenti Meta shpall listën me 6 kandidatë

Kushtetuesja

Çfarë po i pengon dhe kur do të funksionojnë të gjitha institucionet e drejtësisë, në 3 vite vetëm 4 organe funksionale

iNStitucioNet e DReJtëSiSë të PAPLotëSuARA

1.Inspektoriati i Lartë i Drejtësisë

2. Prokuroria e Posaçme

3. Byroja Kombëtare e Hetimit

4. Gjykata e Posaçme

5. Gjykata Kushtetuese

6. Gjykata Lartë

iNStitucioNet e DReJtëSiSë të KoNStAtuARA

1. Këshilli i Lartë Gjyqësor

2. Këshilli i Lartë i Prokurorisë

3.Këshilli i Emërimeve në Drejtësi

4. Shkolla e Magjistraturës

Tre vjet pas ndryshimeve Kushtetuese, ku u projektua arkitektura e drejtësisë së re, pasuar me miratimin e 7 ligjeve kryesore, sot vetëm

katër organe të sistemit të ri funk-sionojnë. Konkretisht funksionojnë Këshilli i Lartë Gjyqësor dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë, të konsideruara si dy qeveritë e gjyqësorit, si dhe Këshilli i Emërimeve në Drejtësi dhe Shkolla e Magjistraturës. Ndërkaq, Inspekto-riati i Lartë i Drejtësisë, Prokuroria e Posaçme, Byroja Kombëtare e Hetimit, Gjykata e Posaçme, Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata Lartë janë jashtë funksionit. Konstituimi i tyre pritet të finalizohet gjatë vitit 2020, katër vite pas miratimit të reformës në drejtësi. Në fund të vitit 2019 dhe në fillim të vitit 2020 pritet të zgjidh-jet edhe kryeprokurori me mandat 7-vjeçar.

iNSPeKtoRiAti i LARtë i DReJtëSiSë

Inspektori i Lartë i Drejtësisë është autoriteti shtetëror përgjegjës për verifikimin e ankesave, hetimin e shkeljeve disiplinore dhe për fillimin e procedurës disiplinore ndaj gjyqtarëve dhe prokurorëve. Aktualisht, Këshilli i Emërimeve në Drejtësi ka shpallur 8 kandidatë, të cilët po i nënshtrohen procedurës së vlerësimit, pikëzimit dhe të renditjes. Ata janë Klodian Rado, Joana Asimi (Sorraj), Lindita Troja, Sokol Stojani, Artur Malaj, Artur Metani, Eris Hysi dhe Marsida Xhaferllari. Verifikimi ka nisur në muajin shtator dhe sipas ligjit mund të zgjasë dy muaj, që do të thotë deri në nëntor 2019. Lista do t’i përcillet Kuvendit. Nëse Kuvendi nuk arrin shumicën e kërkuar për asnjë prej kandidatëve brenda tridhjetë ditëve nga paraqitja e propozimeve, kandida-ti i renditur i pari në listë konsiderohet i emëruar. Pra, zgjedhja e Inspektori i Lartë i Drejtësisë do të finalizohet

deri në fund të vitit 2019 dhe fillim të vitit 2020.

GJyKAtA KuSHtetueSe Pengesat kryesore për mungesën

e finalizimit të plotësimit të vendeve vakante në Gjykatën Kushtetuese ka të bëjë më humbjen e një viti kohë, pasi nga 9 anëtarë të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi në vitin në , 8 u shkarkuan nga Vetingu. Ata janë Rovena Gashi, Bashkim Dede, Artan Broci, Altina Xhoxhaj, Shkëlzen Seli-mi, Gentian Trenova, Fatos Qato dhe Ahmet Jangulli. Rrëzimi i KED të 2018 nga Vetingu pamundësoi procesin e miratimit të paketës nënligjore dhe nisjen e procesit të përzgjedhjes së kandidatëve për anëtarë të Kus-htetueses. Më tej, pengesat kanë të bëjnë me ‘djegien’ nga Vetingut të disa kandidatë për në Kushtetuese, mungesën e kandidatëve dhe përplas-jet mes Kuvendit dhe Presidencës.

Aktualisht, KED ka dërguar tre lista, dy në Presidencë dhe një në Kuvend, për tre nga gjashtë vende vakante. Ndërkaq, proceduat për zgjedhjen e 3 anëtarëve të Kushtetueses nga Gjykata e Lartë janë bllokuar pasi nuk ka pasur interes nga kandidatë, ndërsa tashmë Gjykata e Lartë nuk funksionon.

GJyKAtA e LARtë Gjykata e Lartë mund të jetë

funksionale brenda vitit 2020. Në shtator të këtij viti, Këshilli i Lartë Gjyqësor ka miratuar 8 kandidatë për gjyqtarë, që garojnë për tre vende në Gjykatën e Lartë. 14 kandidatë të tjerë u skualifikuan për mosplotësim të kritereve për atë detyrë. Pas verifikimit dhe renditjes, KLGJ do t’ia përcjellë listën Presidentit Ilir Meta. Ky i fundit, brenda 10 ditëve nga data e marrjes së vendimit të Këshillit të Lartë Gjyqësor, emëron gjyqtarin e Gjykatës së Lartë, me përjashtim të rasteve kur Pkon-staton se kandi-dati nuk plotë-son kriteret e kualifikimit. Dekreti i Pres-identit të Re-publikës për mosemërimin e kandidatit humbet fuqinë kur kundër tij votojnë shumica e anëtarëve të Këshillit të Lartë Gjyqësor. Tre anëtarët e parë pritet që të emërohen brenda vitit, ndërsa anëtarët e tjetër gjatë vitit që vjen.

PRoKuRoRiA e PoSAçme Këshilli i Lartë i Prokurorisë

ka shpallur 15 kandidatë, të cilët plotësojnë kriteret për prokuror në Prokurorinë e Posaçme, e cila duhet të ketë jo më pak se sa 10 anëtarë. Por, nga 15 kandidatë, vetëm 8 kanë kaluar Vetingun me vendime të

formës së prerë. Që të nisë konstitu-imi i Prokurorisë së Posaçme duhen që të paktën 10 kandidatë të jenë konfirmuar përfundimisht në detyrë nga organet e Vetingut. Sipas të gjitha gjasave, Proku-roria e Posaçme do të jetë funksionale brenda vitit 2019.

ByRoJA KomBëtARe e Hetimit

Ngritja e Prokurorisë së Posaçme është përcak-tuese për të nisur procedurat për themelimin e Byrosë Kombëtare të Hetimit. Një komision për-

bërë nga Drejtuesi i Proku-rorisë së Posaçme dhe dy

prokurorë të posaçëm me më shumë vite

eksperiencë pune si prokuror, re-

komandojnë një kandidat për drejtor t ë B y r o s ë Kombëtare të Hetimit. Pas emërimit,

drejtori i Byrosë së Hetimit do të

hartojë një rreg-ullore për procesin e

rekrutimit të hetuesve të Byrosë së Hetimit, bazuar në

kriteret e përgjithshme dhe specifike të parashikuara në ligjin për SPAK-un.

GJyKAtA e PoSAçme Dy gjykatat speciale të shkallës së

parë dhe apelit, për gjykimin e veprave penale të korrupsionit dhe krimit të organizuar, po ngihen paralelisht me Prokurorinë e Posaçme. Ngritja e SPAK shënon edhe finalizimin e reformës në drejtësi pas pesë vitesh rezistencë, pengesa, grindje, aku-

za, përpjekje për ta sabotuar dhe angazhim nga SHBA-BE. Këshil-li i Lartë Gjyqësor, tre ditë para mbylljes së vitit 2018, ka vendosur

nisjen e procedurave për formimin e dy gjykatave

speciale. 22 gjyqtarë pranë gjykatave të

shkallës së parë dhe të apelit për Krimet e Rën-da kanë dhënë pëlqimin për të shërbyer në Gjykatën e Posaçme apo siç njihet ndry-

she Gjykatën Speciale. Penge-

sa për finalizimin e Gjykatës së Posaçme

është se jo të gjithë kan-didatët kanë kaluar Vetingun

si dhe mungesa e funksionimit të Prokurorisë së Posaçme, pasi kjo gjykatë shqyrton dosjet që vijnë nga Prokuroria e Posaçme.

KRyePRoKuRoRiNjë padi në gjykatë e avokatit

Lulzim Alushaj kundër vendimit të Këshillit të Lartë të Prokurorisë, i cili e ka përjashtuar nga lista e kandidatëve për kryeprokuror, ka bllokuar garën për zgjedhjen e kreu të organit qen-dror të akuzës në Shqipëri. Që procesi të zhvillohet duhet të ketë të paktën një vendim të apelit që të konfirmojë vendimin e KLP-së ose t’i japë të drejtë kandidatit Alushaj për të vijuar garën. Pas përfundimit të këtij procesi, KLP do të rendisë kandidatët sipas meritave, duke ia përcjellë Kuvendit. Prokurori i Përgjithshëm zgjidhet me tre të pestat e anëtarëve të Kuvendit, mes tre kandidatëve të propozuar nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë, për një mandat 7-vjeçar dhe pa të drejtë riemërimi. Nëse Kuvendi nuk zgjedh Prokurorin e Përgjithshëm brenda 30 ditëve nga paraqitja e propozimeve, kandidati i renditur i pari nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë shpallet i emëruar.

Adriatik Doçi Tirane

KonstituimiKonstituimi i tyre pritet të finalizohet gjatë vitit 2020, katër vite pas miratimit të

reformës në drejtësi. Në fund të vitit 2019 dhe në fillim të vitit 2020 pritet të zgjidhjet

edhe kryeprokurori me mandat 7-vjeçar.

FunksionojnëFunksionojnë Këshilli i

Lartë Gjyqësor dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë, të konsideruara si dy

qeveritë e gjyqësorit, si dhe Këshilli i Emërimeve në Drejtësi dhe Shkolla e

Magjistraturës.

9www.shqiptarja.com

E mërkurë, 23 TETOR 2019

NeGociAtAt / Vijon dEBATi në diSTAnCë mES RAmëS dhE BAShëS

Rama citon Juncker: Gabim historik! Basha: DështoveKryeministri Rama ka vijuar

‘debatin’ në distancë me kreun e opozitës, Lulzim Basha, për sa u përket hapjes së nego-ciatave. Mëngjesin e djeshëm kryeministri ka zgjedhur që të citojë Presidenti i Komisionit Eu-ropian, Jean Claude Juncker për t’iu përgjigjur akuzave të Bashës. Sipas Bashës Vendimi për të mos hapur Negociatat është dështimi i qeverisë Shqiptare, ndërsa sipas Juncker në të vërtetë ka ndodhur krejt e kundërta. Juncker shpre-het se “Refuzimi i Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut është një gabim historik. Nëse duam të respektohemi, duhet të mbajmë premtimin”. Gjithashtu edhe citimi i presidentes së KE-së, Ur-sula von der Leyen është risjellë

në vëmendje nga kryeministri Edi Rama, në kundërpërgjigje të deklaratave së kryedemokratit Lulzim Basha për mos hapjen e negociatave. “Ndjej keqardhje të thellë për këtë vendim, sepse besoj se këto vende kanë bërë përpjekje të konsiderueshme, për t’u afruar në BE dhe kjo është arsyeja pse është shumë e rëndësishme t’u jepet atyre sinjali i tyre”, thuhet në citimin e kryeministrit Rama. Ndërkaq, Basha i është përgjigjur Ramës me 4 thënie të kancelares Gjer-mane, Angela Merkel, Presiden-tit Francez Emmanuel Macron , kryeministrin holandez, Mark Rutte si dhe ministres së Punëve të Jashtme Tyttie Tuppurainen. Sipas Bashës, Rama po bën lojëra

për tu fshehur pas propagandës. Ndër të tjera Basha shkruan se Rama dështoi të na afrojë me Evropën. “Me gjithë lojërat e Ramës për t;u fshehur pas prop-agandës, të gjithë e shohin me sy të vërtetën. Ai dështoi të na afrojë me Evropën, siç dështoi të përmirësojë ekonominë dhe të luftojë korrupsionin. Shqipëria e meriton hapjen e negociatave. Shqiptarët meritojnë më të mirën. Për fat të keq ka një njeri që e pengon këtë rrugë. Evropa e refuzoi, tani është koha ta re-fuzojnë shqiptarët”, tha Basha. Dy ditë më parë Basha, citoi Zaevin me deklaratë për zgjedhje të parakohshme në Maqedoninë e Veriut, duke kërkuar të njëjtën gjë edhe në vendin tonë. “Or-

ganizimi i zgjedhjeve të drejta të parakohshme, zgjedhje, ku ju, qytetarët, do të sillni vendim dhe vërtet për rrugën në të cilën do të vazhdojë vendi ynë”, citoi Basha Zaev-in. Por, nuk ka mundur as replika e Kryeministrit Rama, i cili po përmes deklaratave të Zaevit i ka kthyer përgjigje Bashës, duke e akuzuar këtë të fundit se ka folur kundër vendit të tij në takime më të huajt. “Unë si Zoran Zaev nuk isha në opozitë para 100 vitesh, por para 21 muajsh dhe kur ishim në opozitës asnjëherë nuk lejuam që të japim përshtypje para in-stitucioneve evropiane se jemi kundër fillimit të bisedimeve të vendit tonë me BE-në”, citimi i Zaevit nga Kryeministri Rama.

REzOluTA

Parlamenti evropian: Shtyrja e negociatave destabilizon rajoninZbardhet rezoluta që Parlamenti Europian do të votojë të enjte lidhur me veton që Franca vendosi për procesin e hapjes së negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut

Detajet

tAKimi Ndërsa negociatat u shtynë, Shqipëria dhe Maqedonia vijojnë procesin screening, teksa në Bruksel është zhvilluar dje takimi shpjegues për kapitullin 6 “Legjislacioni Tregtar”,

DoNALD tuSK“Sipas mendimit tim, ky ishte një gabim, të cilin ua kam thënë udhëheqësve (dhe unë kam qenë pak më i drejtpërdrejtë atëherë). Tani mund të shpresoj vetëm se liderët nxjerrin përfundimet e duhura, kur diskutojnë procesin e pranimit përpara samitit të Zagrebit në maj të vitit 2020”.

Zbardhet rezoluta që Parlamenti Europi-an do të votojë të en-jte lidhur me veton që Franca vendosi

për procesin e hapjes së ne-gociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Në rezo-lutën që pritet të votohet këtë të enjte thuhet se Komisioni Europian ka rekomanduar hapjen e negociatave për këto dy vende dhe se bllokimi i këtij procesi do të sjellë dest-abilitet në të gjithë rajonin. Rezoluta përmend reformat që kanë ndërmarrë të dy vendet, si reforma në drejtësi në Shqipëri dhe marrëveshja e Prespës mes Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut. “Duhet pasur parasysh përparimi në reformën gjyqësore në Shqipëri, e cila përcakton kushtet për të përmirësuar pavarësinë, përg-jegjshmërinë, profesionalizmin dhe efikasitetin e institucio-net gjyqësore të vendit dhe rrisin besimin e njerëzve në organet gjyqësore. Marrëve-shja e Prespës e 17 qershorit 2018 për zgjidhjen e dallimeve dhe krijimin e një partneriteti strategjik midis ish Republikës Jugosllave të Maqedonia dhe Greqia është një marrëveshje historike që përfaqëson një model për stabilitetin dhe pajtimi në të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor, i cili ka përmirësuar frymën e mar-rëdhënieve të fqinjësisë së mirë dhe bashkëpunimit rajonal dhe duhet t’i hapë rrugën për integ-rimin evropian të Maqedonisë së Veriut”, thuhet në rezolutë. Pas një samiti dy ditor, liderët e Bashkimit Europian nuk

Në kushtet kur opozita jashtë parlamentit ka vendo-sur përballë platformën me pesë pika dhe opozita

në parlament si kusht ndryshimin e sistemit, shumica socialiste shprehet qartë se Reforma Zgjedhore sipas rekomandimeve të OSBE-së do të miratohet brenda dhjetorit. PS-ja nuk i ka votat e mjaftueshme për ta votuar e vetme Reformën Zgjedhore, por deputeti i PS-së, Musa Ulqini i ftuar në Report Tv u shpreh i bindur se kjo reformë do të miratohet dhe se votat janë në parlament. Ai tha se në radhët e deputetëve të opozitës së re në Kuvend ka të përgjegjshëm që do të votojnë reformën sipas kërkesës së Bundestagut për të qenë gati para samitit të Zagrebit në maj 2020.

Musa Ulqini: I kemi votat për Reformën Zgjedhore!

Në Report Tv

ish-Ministri i Punëve të Jashtme greke, Nikos Kotzias ka thënë se presidenti francez Macron do të jetë i

vetmi përgjegjës për çdo zhvillim të pakëndshëm në rajonin e Ballkanit, pas refuzimit të çeljes së negoci-atave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. “Pas vetos së Macron, një është përfundimi i marrëveshjes së qeverisë Prespa-s: Ai e minon atë dhe më pas ci-ton rezultate negative të minimit të vet si justifikim, prandaj do të jetë përgjegjës për çdo zhvillim të pakëndshëm në rajon”, shkruan Kotzias në Tuitter.

“Macron përgjegjës për çdo zhvillim të pakëndshëm”

Nikos Kotzias:

dhe zv. Ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme, Sokol Dedja. Sipas njoftimit, në këtë takim u shpreh angazhimi për të vazhduar progresin e refor-mave në fushën e legjislacionit për shoqëritë tregtare, auditimit ligjor dhe raportimit finan-ciar në dobi të bizneseve dhe transparencës, në funksion të zhvillimit ekonomik. Në për-fundim të takimit, delegacionet e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut u përshëndetën edhe nga Drejtoresha për Ballkanin Perëndimor në Komisionin Europian, Genoveva Ruiz Cala-vera, e cila shprehu mbështetjen e plotë të Komisionit Europian për Shqipërinë dhe Maqedoninë. “Në momente të vështira familjet bëhen bashkë dhe për ne ju jeni pjesë e familjes”, tha Calavera, e cila është edhe drejtuese e Oper-

acionit Ndërkombëtar të Moni-torimit të zbatimit të Reformës në Drejtësi në Shqipëri. Procesi ‘screening’ është një analizë e hollësishme e kuadrit ligjor shqiptar në tërësi dhe ecurisë së përafrimit të legjislacionit, si një ndër hapat që vendi po hedh për hapjen e negociatave për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

miNiStRi GJeRmAN Ministri Federal i Ekono-

misë Peter Altmaier ka kritikuar hapur vendimin për të mos hapur negociatat me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Poli-tikani i CDU tha se ishte shumë i zhgënjyer nga rezultati i samitit të BE. “Ishte në interesin tonë që ne të lidhim Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë me BE dhe të njohim përpjekjet e

tyre të mëdha për demokraci dhe stabilitet, dhe se bisedimet e pranimit duhet të fillojnë shumë shpejt”, tha ndër të tjera Altmaier. Një ditë më parë, ai deklaroi se “Po, unë jam i zh-gënjyer nga rezultati i samitit të BE-së. Ishte në interesin tonë që të lidhim Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë me BE dhe të njohim përpjekjet e tyre të mëdha për demokraci dhe stabilitet. Bisedimet e pranimit duhet të fillojnë së shpejti”.

arritën të marrin një vendim për hapjen e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut me Francën që vuri veton, teksa kundër Shqipërisë u pozicionuan edhe Holan-da me Danimarkën. Macron argumentoi qëndrimin e tij se progresi i Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut nuk mjafton dhe se më parë duhet reformim i brendshëm i BE-së.

SHeFJA e oNm: Në momeNte të VëSHtiRA FAmiLJet BëHeN BASHKë

Ndërsa negociatat u shtynë, Shqipëria dhe Maqedonia vijo-jnë procesin screening, teksa në Bruksel është zhvilluar dje takimi shpjegues për kapitullin 6 “Legjislacioni Tregtar”, ku delegacioni shqiptar u kryesua nga zv. Ministri i Financave dhe Ekonomisë, Elton Haxhi

10 E mërkurë 23 tetor 2019www.shqiptarja.comBuxheti i Shtetit

9-mujori, vijon rënia e TVSH-së, +34%

tatim mbi të ardhurat

Ecuria E rEalizimiT Të zëraVE kryESorë buxHETorë për pEriudHën

janar-SHTaTor 2019 (në miliardë lEkë)Zëri buxhetor Viti 2018 Viti 2019 Ndryshimi

TOTALI TE ARDHURAVE 329,2 343,6 4,4%Tatimi mbi Vlerën e Shtuar 105,3 100,7 -4,4%

Tatimi mbi Fitimin 24,4 27,2 11,5%Akcizat 33,3 34,9 4,8%

Tatimi mbi të Ardhurat Personale 27,9 37,4 34,1%Taksa Nacionale dhe të tjera 28,9 26,4 -7,6%

Taksa Doganore 4,6 4,8 4,4%Të ardhura nga Pushteti Vendor 15,6 19 31,8%

Taksë mbi Pasurinë 4,2 4,2 =Taksa Lokale 11,1 14,5 30,6%

Sigurimi Shoqëror 59,2 62,6 5,8%Sigurimi Shëndetësor 9,2 9,7 5,4%

Fondi i kompensimit të pronarëve 1 0,8 -20%TOTALI I SHPENZIMEVE 326 345,9 6,1%

Interesat 23,4 25,4 8,6%Shpenzim për kompensim pronarësh 1,8 1,7 -5,5%

Shpenzime për Buxhetin Vendor 38,2 42,3 10,7%Pagesa e Papunësisë 0,3 0,4 33,3%Ndihma Ekonomike 14,4 15,3 6,3%

Kompensim për ish-të përndjekurit politikë 0,2 1 5 herëBonusi i lindjeve 0 1,7

Investime 44,5 41,4 -7% DEFIÇITI -2,3 3,1 2,4 herë

Investimet ulen 7% nga një vit më parë, rriten 8.6% interesat e borxhit

Genc KondiTirane

Administrata f iskale shqiptare ka arritur të sigurojë mbi 110 mil-ionë euro të ardhura më shumë në periudhën

janar-shtator të këtij viti, krahasuar me vitin e mëparshëm, duke rritur kështu 4.4 për qind hyrjet në arkën e shtetit. Megjithatë, shifra mbetet poshtë planifikimit të bërë për 9-mujorin, ndërkohë që ende nuk po rregullohet performanca e disa taksave kryesore dhe investimeve publike.

Të ardHuraTSipas siatistikave zyrtare, të

publikuara nga ministria e Finan-

Po rriten gjithnjë me shpejtësi interesat e borxhit publik, për të cilat gjatë kësaj periudhe janë paguar 25.4 miliardë lekë (207 milionë euro), kurse një vit më parë shifra ishte 23.4 miliardë. Rritja 12-mujore është kështu në masën 8.6 për qind

Detyrimet

Si rezultat i kësaj performance, diferenca mes shpenzimeve dhe të ardhurave është kthyer në favor të të parave, me një deficit ne masën 2.3 miliardë lekë. Kjo shifër, në të kundërt, ishte pozitive në 9-mujorin e vitit të kaluar, me një suficit prej 3.1 miliardë lekësh

Deficiti

Personat e interesuar mund te paraqiten ne adresen Lagjja Nr.3, Rruga “Andon Xoxe”, Pogradec ose të kontaktojnë ;

Cel:0682223020, e-mail: shoqeria616a@gmail.com

SHpalljE ankandiShoqëria Përmbarimore “616/A”shpk shpall ankandin e parë për shitjen e pasurisë së paluajteshme: 1-Truall me sip.299.1 m2 sëbashku me ndërtesën 4- katëshe, me sip157.7m2 kati përdhe, me sip 175.8m2 kati i parë dhe i dytë dhe me sip97.8m2 kati i tretë, me numër pasurie 12/184, vol.34, fq.43, zk.8523, në pronësi të debitorit hipotekues Sabri Dane Mehalla ndodhur në elbasan, në shumën 21.422.400 (njëzetenjëmilionekatërqindenjëzetëdymijëekatërqind ) lekë

AnkAndi zhvillohet diten e merkure ne dt.13.11.2019

Personat e interesuar mund te paraqiten ne adresen Lagjja Nr.3, Rruga “Andon Xoxe”, Pogradec ose të kontaktojnë ;

Cel:0682223020, e-mail: shoqeria616a@gmail.com

SHpalljE ankandiShoqeria Permbarimore “616/A”shpk shpall ankandin e pare per shitjen e pasurise paluajteshme:

2-Truall me sip.300m2 sëbashku me ndërtesën 3- katëshe, me sip 135.5m2 kati përdhe, me sip 146.7m2 kati i parë dhe i dyte, numër pasurie 12/188,vol.34,fq.44, zk.8523, në pronësi të debitorit hipotekues Servet Dane Mehalla,ndodhur në elbasan, në shumën 17.576.800 (shtatëmbedhjetëmilionepesëqindeshtatëdhjetegjashtëmijëetetëqind) lekë

AnkAndi zhvillohet diten e hene ne dt.18.11.2019

jore janar-shtator 2019 kanë qenë 6.1 për qind më të larta se një vit më parë. Por mbeten gjithnjë më të ulta se një vit më parë shpenzimet që bëhen për investime publike: minus 7 për qind. Ndërkohë, rriten gjithnjë me shpejtësi interesat e borxhit publik, për të cilat gjatë kësaj periudhe janë paguar 25.4 miliardë lekë (207 milionë euro), kurse një vit më parë shifra ishte 23.4 miliardë. Rritja 12-mujore është kështu në masën 8.6 për qind.

Në rritje rezultojnë shpenzimet e pushtetit qendror në favor të bashkive, që janë 10.7 për qind më të larta, ato për ish-të përndjekurit politikë (5 herë më shumë), por edhe për ndihmën ekonomike në dobi të shtresave në nevojë (+6.3%) dhe për të papunët (+33.3%).

Kompensim për ish-pronarët është paguar 5.5 për qind më pak se vjet, ndërkohë që bonusi për të porsalindurit llogaritet në 1.7 mil-

iardë lekë. Ky shpenzim i fundit nuk figuron në vitin e kaluar.

dEficiTi buxHETorSi rezultat i kësaj performance,

diferenca mes shpenzimeve dhe të ardhurave është kthyer në favor të të parave, me një deficit ne masën 2.3 miliardë lekë. Kjo shifër, në të kundërt, ishte pozitive në 9-mujorin e vitit të kaluar, me një suficit prej 3.1 miliardë lekësh.

Duke folur pak ditë më parë para mediave për rezultatet e ak-sionit anti-informalitet drejtorja e përgjithshme e Tatimeve Delina Ibrahimaj tha se pasojat e tij do të duan edhe një muaj që të shihen më mirë, ndërkohë që kanë ndikuar negativisht tek ulja e TVSH-së pa-kësimi i ndjeshëm i punimeve për ndërtimin e gazsjellësit TAP, si dhe sektori hidroenergjetik apo situata e krijuar nga zgjedhjet vendore të 30 qershorit.

cave dhe Ekonomisë, nga tatimi mbi vlerën e shtuar (TVSH) janë grumbulluar 100.7 miliardë lekë, nga 105.3 miliardë lekë, që u arkëtuan një vit më parë në të njejtën peri-udhë të vitit. Kjo shënon një rënie në masën 4.4 për qind, duke vijuar një rënie që ka nisur muaj më parë dhe të cilën autoritetet e fushës e shpjegojnë kryesisht me rënien e prodhimit të energjisë elektrike prej thatësirës së tejzgjatur, si dhe për shkak të rënies së vlerës së euros. Nga ana tjetër, me përjashtim të taksave nacionale, që kanë shënuar një rënie në masën 7.6 për qind, të gjitha taksat e tatimet e tjera mbeten në terren pozitiv. Me 34.1 rritje, kryesojnë arkëtimet nga tatimi mbi të ardhurat personale, të cilat nga 27.9 miliardë lekë një vit më parë, më 2019 llogariten në 37.4 miliardë

lekë. Po kështu, ka vijuar perfor-mancën pozitive edhe tatimi mbi fitimin e ndërmarrjeve, që shënon një rritje në masën 11.5 për qind.

Me një rritje në masën 30.6 për qind në taksat lokale, totali i të ardhurave nga pushteti vendor ka kaluar nga 15.6 miliardë lekë, në 19 miliardë: +31.8 për qind.

Akcizat regjistrojnë 4.4 për qind rritje, ndërkohë që pozitivisht kanë ecur edhe kontributet sociale, me 5.8 për qind rritje në ato për sigurimet shoqërore dhe 5.4 për qind në sig-urimet shëndetësore. Kurse fonde në dispozicion të kompensimit t ëish-pronarëve janë mbledhur 20 për qind më pak se një vit më parë.

SHpEnzimETNë total, zërat e shpenzimeve

buxhetore në periudhën nëntëmu-

borxhi i përgjithshëm publik ka arritur në një shifër të barabartë me 63.32 për qind të Prodhimit të Brend-

shëm Bruto të vendit në fund të shtatorit të këtiji viti. Këtë e referon ministria e Financave dhe Ekonomisë në buletinin e rregullt tremujor të shërbimit të borxhit. Shifra totale e borxhit është tani gati 1 trilion e 110 mil-iardë lekë, ekuivalenti i më shumë se 9 miliardë eurove, duke u rritur nga 1 trilion e 107 miliardë lekë, që ishte në fund të vitit të kaluar. Por, duke qenë se edhe Prodhimi i Brendshëm Bruto është rritur, ministria e llogarit në ulje raportin e kësaj shifre ndaj PBB-së. Në përputhje me një angazhim të hershëm të qeverisë, borxhi publik ka ardhur në ulje që pas vitit 2015, kur, si pasojë e de-tyrimeve të mëdha të prapambetura, ai arriti në nivelin maksimal prej 72.67 përqindësh, që ishte edhe “rekordi” negativ në këtë fushë. Ndërkohë, në vitin 2017 shifra arriti në 70% dhe vitin e kaluar ishte 67.16%.

Borxhi publik kalon 9mld €, por ulet

në 63.32% të PBB-së

Financat

11www.shqiptarja.com

E mërkurë 23 tetor 2019PAMJet e PLANeVe

Historiku i dy porteve qëdo të ndërtohen me koncension

Ja biznesmenët që qëndrojnë pas PPP për një periudhë 35-vjeçare të ndërtimit të proteve të Sarandës e Kepit të Rodonit

pronari i një biznesi në Tiranë, ka hapur një gropë në lulishten e

përbashkët të një pallati duke futur nën dhe një depozitë gazi 1 mijë litra. Rasti është denoncuar nga banorët e pallatit pranë Maternitetit të ri në kryeqytet, në platformën online të bashkëqeverisjes, shqiperiaqedu-am.al. Në takimin e përjavshëm në kryeministri, në prezencë të kreut të qeverisë Edi Rama, rastin e prezan-toi një nga banorët që mori hapin ta denoncojnë rastin në platformë, duke marrë zgjidhje brenda ditës, ku me ndërhyrjen e institucioneve,

depozita u hoq nga lulishtja ku ishte groposur. Shqiptarja.com mëson se depozita është hequr para 4 ditësh. “Jemi gati 400 banorë në pallatit dhe një biznes poshtë pallatit, në ambientin e përbashkët lulishte hapi natën një gropë me ekskavator dhe futi një depozitë gati njëmijë litra. Me banorët kontaktuam personin që kishte vënë depozitën, por nuk na u përgjigj fare. Komunikova me platformën për bashkëqeverisjen. Automatikisht më ka marrë në telefon koordinatori i Ministrisë së Brendshme dhe në mënyrë urgjente

kanë ardhur punonjësit e policisë së Komisariatit nr.4. Kanë ardhur edhe përfaqësues nga Ministria e Energ-jetikës, Inspektorati i Pajisjeve me Presion, nga zjarrfikësit dhe Policia Bashkiake. Është hequr depozita në mënyrë rekord, brenda një ditë e gjysmë. Në emër të banorëve fal-enderoj Kryeministrin, se të gjithë banorët ishim skeptikë. Shumë banorët më thonin mos e ndërmerr këtë punë se nuk ia del dot dhe unë jam i surprizuar nga kjo ngjarje dhe banorët janë surprizuar. Tani jemi të qetë.”, tha banori Sadedin

Bilaj. “Shumë respekte. Natyrisht që janë përgjithësisht mosbesues ata që ndërmarrin këtë hap, por e mira këtij hapi është se nuk ka asnjë kosto, nuk kërkon asnjë mundim, thjesht një hyrje në faqen e platformës online, 2-3 minuta për të plotësuar gjithë ankesën, në rastin kur ankesa ka ardhur me dokumentacion bashkëngjitur dhe koha e shkurtër tregon nëse kjo është funksionale apo jo dhe në fakt është funksionale, siç edhe ju e dëshmoni.”, tha kryeministri Edi Rama.

Tiranë / Hiqet pas denoncimit në platformën online të basHkëqeverisjes

Depozitë gazi 1 mijë litra groposur poshtë pallatit me 400 banorë

partia Demokratike ka de-noncuar këtë të martë dy

tendera sipas saj korruptive për dhëniën me koncension të dy porteve turistike jahtesh, pranë Kepit të Rodonit dhe në Sarandë. Në një deklaratë për mediat nga selia blu, drejtori i kabinetit, Dorian Teliti, tha se Roland Ziu, një nga aksionerët e dy kompanive që fituan ten-derin për port turistik jahtesh pranë Kepit të Rodonit, si bash-kim operatorësh, pa kundër-shtarë në garë, është trafikant

ndërkombëtar droge. “Kepin e Rodonit ia ka dhënë për 35 vjet Roland Ziut, i njohur nga mediat si trafikant ndërkom-bëtar droge. Prej vitesh ky trafikant është lidhur ngushtë me pushtetin e Edi Ramës. Para pak kohe, Erion Veliaj i dha atij koncesionin e terminalit jugor të transportit. Në këtë koncesion trafikanti i drogës i shndërruar në biznesmen pranë qeverisë, është bashkë me kompaninë R&T, e Renis Tërshanës”, tha Teliti.

Ndërkohë, sa i përket ten-derit për portin në Sarandë dhënë për 30 vjet me koncen-sion kompanive Kastrati dhe Dulaku, PD thotë se fillimisht ky port i ishte dhënë me qira për 20 vjet kompanisë së biznes-menit Artan Dulaku, dhe nuk dihet sesi qiraja u kthye në koncension mes tij dhe biznes-menit të Kastrati Group, që PD e përmend si oligarkun më të ngushtë të kryeministrit Rama. “Koncesioni i Portit të Sarandës i është dhënë për 30 vjet dyshes

Kastrati-Dulaku. Kastrati është oligarku më i ngushtë i Edi Ramës, që ka marrë koncesion 400 milionë euro të Rrugës së Kombit, furnizon ekskluzivisht prej 6 vjetësh me karburant qeverinë dhe ka përfituar leje ndërtimi në zonat e gjëlbërta të Tiranës. Porti i Sarandës i ishte dhënë më qira për 20 vjet kompanisë së biznesmenit Artan Dulaku dhe nuk dihet sesi qiraja u kthye në koncesionin Dulaku-Kastrati”, tha shefi i kabinetit të PD-së.

rEagimi për porTET në kEpin E rodoniT dHE Sarandë

PD: Rama tendera korruptivë trafikantit të drogës dhe dyshes Kastrati-Dulaku

Dy porte të rëndë-sishme turistike pritet të ndërtohen në Shqipëri, njëri në qytetin e Sarandës,

aktualisht në një port ekzistues në administrim shtetëror, dhe një port i ri pranë Kepit të Rodo-nit, të dy me koncension përmes partneritetit Publik-Privat, për një periudhë 35-vjeçare. Porti turistik dhe i shërbimeve “Ma-rina Limion”, do të ndërtohet në lagjen numër 4 në Sarandë, që aktualisht është në administrim të shtetit për anijet e peshkimit, jahte dhe riparimin e mjeteve të ujit. Kjo është një foto ak-tuale e Portit, ku tashmë kanë fituar tenderin për ndërtimin e “Marina Limion” bashkimi i Përkohshëm i Shoqërive “Kas-trati” sh.a të biznesmenit Shefqet Kastrati dhe “Edil – AL – IT” sh.p.k.të biznesmenit Artan Dulaku, me vlerë investimi prej 1,374,984,000 Lekë, pa TVSH. Shpallja e fituesit është bërë në buletinin e Agjencisë së Prokurorimit Publik, ditën e djeshme. Në fund të prillit 2018, qeveria i kaloi me qira portin e Limionit kompanisë “Concord Investment”, të biznesmenit Du-laku kundrejt vlerës simbolike prej 1 euro për 20 vjet, me një investim në dy faza me një total prej 3.8 milionë euro. Por në atë kohë, ministri i Ekonomisë dhe Financave, Arben Ahmetaj më korrik 2018 e pezulloi kon-censionin. Shkak u bë ankesa e agjencive turistike se koncen-sionari ‘Concord Investment’ vendosi një taksë 6 cent për çdo litër karburant që do të ngarko-hej në jahte. Sot, me një tjetër kompani, dhe në bashkëpunim me Shefqet Kastratin, biznes-meni Artan Dulaku e rimerr me koncension portin e Limionit për 35 vite. “Marina Rodon” është projektuar të ndërtohet në vijën bregdetare jugore të Gjirit të Drinit, rreth 7 km larg Kepit te Rodonit. Fitues të tenderit në një garë pa konkurrentë, u shpall bashkimi i operatorëve “Praslin Investment” sh.p.k dhe “R&T” sh.p.k, me aksionerë Roland Ziun dhe Renis Tersha-na. Kohëzgjatja e kontratës së koncesionit/PPP është 35 vjet, ndërsa dy operatorët e shpallur fitues, në një garë që nuk pati konkurrentë, janë angazhuar sipas dokumenteve që të inves-tojnë 883 milionë lekë pa TVSH për këtë port. Këto janë foto të

vendndodhjes së portit në vijë ajrore, ndërsa kompanitë do të paraqesin planin e tyre konkret brenda 60 ditëve nga shpallja e tenderit. “Porti i jahteve “Marina Rodon” është parashikuar të ndërtohet në bregun lindor të Adriatikut të Jugut, në Gjirin e

Rodonit i cili bën pjesë ne Gjirin e Drinit si njësia fiziografike me e madhe e bregdetit shqiptar. Përgjatë vijës bregdetare të kësaj njësie, rreth 83 km e gjatë, që kufizohet në veri me Kepin Mendre (Ulqin) dhe ne jug me Kepin e Rodonit, ndodhen edhe

grykëderdhjet e lumenjve Drin i Lezhës, Mat e Ishem si dhe lagunat e Vilunit, Kune-Vainit e Patogut. Pozicioni i propozuar ka thellësi të favorshme për stre-himin e mjeteve lundruese me zhytje deri 5,5 metra. Porti do të ndërtohet krejtësisht i mbrojtur

nga erërat dhe deti, duke krijuar një mbrojtje me anë të ndërtimit të dallgëpritëseve përkatëse dhe duke zbatuar standarde e norma me të cilat ndërtohen dhe shfry-tëzohen aktualisht portet në Evropë dhe në vende të tjera të zhvilluara. Vendi i përzgjedhur

kërkon ndërtimin e infrastruk-turës përkatëse për zhvillimin e aktivitetit, ku përfshihet lidhja me rrjetin ekzistues rrugor me një gjatësi rreth 1,5 km, rrjeti furnizimit me energji elektrike, ujë, kanalizime”, shpjegon Min-istria e Infrastrukturëse.

12 E mërkurë 23 tetor 2019www.shqiptarja.com

opEn call for ExprESSion of inTErEST

1. Brief background of the programmeThe action “eU support Waste water management and treatment services” (eUSWaM) aims at implementing the second component of “iPa 2016 - Support to Water Management” sector programme, which seeks to enhance the implementation of the national Water reform and the progress of albania towards eU water legislation requirements. The specific objective of the EUSWAM Action is to reduce pollution in Adriatic coastal water via strengthened capac-ities and operation and maintenance of waste water infrastructure along the coast and in particular in selected mu-nicipalities that have benefited from EU support for the development of their waste water management infrastructure.The action activities will be implemented by GIZ in synergy with the implementation of the BMZ financed intervention called “Consumer-oriented and performance-related water supply and sanitation in albania” in short CPWS which started in October 2017 for a duration of 3 years. The action addresses the targeted result as follows:

- The strengthening of the capacity of the new National Agency for Water Supply, Waste Water and Solid Waste (AKUM) with a focus on the waste water sub-sector in line with its recently approved enhanced mandate and policies;

2. Purpose of the call for expression of interest and application procedure This open call for expression of interest is intended to invite companies, consultants (trainers) specialised in training service provisions to express their interest to be part of the future trainings to be organised for the staff of aKUM. Companies or individuals are requested to specify topics of the trainings they can provide and corresponding docu-ments that proves (certificate).

3. Required skills and experience- at least 7 years of experience of work as training provider;- Having valid license (only for firms) or proving document as trainer for individuals;- Lecturers with at least 7 years working experience in high education entities, subjects lectured related to

subjects of training; - Experts on subjects which hold a scientific degree minimum required Doctor of Science, and have at least 7

years working experiences;- For companies/individual consultants being registered at QKr/QKB with active current status and have

NUIS/NIPT Certificate;- Having high qualified trainers in different fields (for companies);- a proven track record of success (at least three completed similar assignments).

4. Documents to be provided Each application, not more than 4 pages, shall include the following information:1. Brief Company profile, CV (for individuals);2. Number of trainers including CV of the trainers (for companies), topics of the trainings;3. In case of individuals, Certificate for training provision and topic of the trainings that covers;4. Any additional information considered important by the company, individual (e.g. publications or references).

all legal entities, individuals interested in application process should ask for an application form to the address: giz-albanien@giz.de The due date for submitting the application is 11 November 2019. after the due date for submitting the application, the process of short listing will follow. The submitted applications will be evaluated, and only short-listed candidates will be invited in the future to answer to the bid for providing training services.

for the establishment of a pool of national companies, Individual Consultant (Trainers) to conduct training services for the staff of National Agency for Water Supply, Wastewater and Waste Infrastructure (AKUM)

The project, co-funded by the European Union and the German Federal Ministryfor Economic Cooperation and Development is implemented by Deutsche Gesellschaft

für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH

Report Tv zbardh të plotë vendimin e Gjykatës së Lezhës që me kërkesë të Prokurorisë liroi

nga qelia Endrit Vejsiun, vël-lanë e moderatores Alketa Ve-jsiu, i arrestua një vit më parë me 3 kg kanabis si dhe 4 mina me telekomandë në bagazhin e makinës. Nga bashkimi i dy veprave penale që rëndojnë mbi Vejsiun, “Prodhimin dhe shitja e narkotikeve”, si dhe “Mbajtja pa leje dhe prodhimi i armëve, armëve shpërthyese dhe municionit”, organi i akuzës kërkoi dënimin me 5 vite burg, që me gjykim të shkurtuar shkon në 3.4 vite heqje lirie. Po ashtu, Prokuroria e Lezhës i kërkoi Gjykatës së këtij rrethi që të pezullojë dënimin me burg për të pandehurin Endrit Vejsiun, duke e çuar në Shërbim Prove për një periudhë kohore prej 5 vitesh, dhe gjatë kësaj kohe të mos kryejë asnjë vepër tjetër penale, të mos përdorë armë, si dhe të mos shoqërohet me persona të dënuar.

Ndërkohë, në vendimin e Gjykatës së Lezhës, që mban

DoKuMeNti

prokuroria ndryshoi akuzën për t’i ulur dënimin vëllait të alketa Vejsiut

Zbardhet vendimi për lirimin e Endrit Vejsiut që u kap me 4 mina me telekomand

dhe u dënua me vetëm 5 vite shërbim prove

zbardhet vrasja në Dukagjin. Një ditë pas ekzekutimit

të 55-vjeçarit Lazër Arraj është arrestuar si i dyshuar kryesor Marash Arraj 26-vjeç, kushëriri i parë i viktimës, djali i xhaxhait, banues në fshatin Shtoj i Ri. Autori është arrestuar në zonën e Shoshit. Sipas policisë ngjarja ka ndodhur për konflikte të

mëparshme mes familjeve, ndërsa i riu do të akuzohet për vrasje dhe armëmbajtje. Arraj u vra me armë zjarri në fshatin Palaj në zonën e thellë të Shoshit në qarkun e Shkod-rës në Malësinë e Dukagjinit. 55-vjeçari jetonte në Shkodër, ndërsa kishte shkuar në fshat për të marr zahiretë e dimrit, por duket se dicka ka shkuar

keq me djalin e xhaxhait, që e vrau. Lazer Arraj u gjet i vrarë në rrugë, ndërsa ishin nipërit e tij që jetojnë në fshat të parët që e panë. Pjetrushi, siç njihej, ka qenë duke u kthyer për në Shkodër, ku edhe banonte. Mbrëmjen e djeshme fshati u blindua nga forca të shumta policie. Report Tv siguroi foton e viktimës Lazër Arraj.

kapET auTori

Vrasja në Dukagjin, 55-vjeçariu ekzekutua nga djali i xhaxhait

Shpallen të pafajshëm Armir Grima, Nelson Hysa e Fabiol Rexhepiështë shpallur i pafajshëm nga

Gjykata e shkallës së Parë në Shkodër, Armir Grima. Ish-tra-jneri i Kambëtares për Femra dhe ish-portieri i Vllaznisë u arrestua së bashku me grupin e Bajrajve në Shkodër. Po kështu janë liruar nga çdo masë edhe boksieri Nelson Hysa si dhe ish-portier i Besëlidhjes, Fabiol Rexhepi. Gazetari i Report Tv, Ergys Kavaja bën të ditur se çështja për ta është pushuar pasi nuk janë vërtetuar akuzat. Grima, Hysa dhe Rexhepi aku-zoheshin për trukim ndeshjesh për të cilën qëndruan për disa kohë në burg dhe më pas nën masën detyrim paraqitje e arrest shtëpie. Për sa i përket Grimës masa e sigurisë për të u lehtësua

më parë nga arrest me burg në arrest shtëpie ndërsa më pas në detyrim paraqitje. Ai nuk është një emër i panjohur, ndonëse jo i lidhur më parë me ngjarje krim-inale. Ai ka qenë portier i ekipit të futbollit të Vllaznisë në vitet 1998-2001, kohë kur ky ekip është shpallur kampion. Grima ka qenë edhe drejtor teknik i skuadrës, ndërsa ka mbajtur herë pas here edhe pozicionin e trajnerit në momentet kur Vllaznia ka pasur probleme. Ai dha dorëheqjen nga pozicioni që mbante për shkak të angazhimit me kombëtaren e futbollit të femrave. Ndërkohë ndaj tij nuk është vërtetuar asnjë akuzë që e lidhte atë me grupin kriminal, apo me trukimin e ndeshjeve.

SHkodër / U arrestUan si pjesë e grUpit bajri

Këta tre persona u arrestuan në kuadër të operacionit “Volvo 4”, si anëtarë të grupit Bajri, të dyshuar se ishte përfshirë në trukimin e ndeshjes së Katego-risë së Parë mes Vllaznisë B dhe skuadrës së Tërbunit të Pukës. Në kuadër “Oaz” u arrestuan 11 persona.

Lezhës njoftoi zyrtarisht se minat me telekomandë Vejsiut iu sekuestruan në bagazhin e makinës, e jo në banesën e tij. Në Kodin Penal, në nenin 278 për prodhimin dhe mbajtjen pa leje të armëve luftarake dhe të municionit, në pikën shtatë thuhet: Mbajtja e armëve, i bombave apo minave, ose lëndëve plasëse në automjete apo në çdo mjet tjetër të mo-torizuar, në mjedise publike ose në mjedise të hapura për publikun, pa lejen e organeve kompetente shtetërore, dëno-het me burgim nga shtatë deri në pesëmbëdhjetë vjet. Në këtë pikë rikujtojmë se është pikërisht kjo vepër penale që akuzohet Vejsiu, pasi minat me telekomandë i janë gjetur në automjet dhe në ambiente publike. Ndërkaq, në dosjen e Prokurorisë thuhet se “për shkak të njohjeve shoqërore që Vejsiu ka në rrethin e Lezhës me të cilët bashkëpunon në ushtrimin e aktivitetit të tij kriminal, ka kërkuar blerës për të shitur lëndën narkotike si dhe një sasi lënde plasëse të cilën do ta trafikonte nëpërmjet portit të Shëngjinit drejt shtetit Italian.

datën 15 Tetor të këtij viti, vërehet se Gjykata ka dhënë një dënim më të ashpër seç ka kërkuar Prokuroria e Lezhës, duke e dënuar Vejsiun me 6 vite burg, e që me uljen e 1/3, dënimi shkon në 4 vite heqje lirie. Në vendimin e arsyetuar të Gjykatës, thuhet se duke qenë se Endrit Vejsiu ishte i padënuar më parë, Gjykata me kërkesën e Prokurorisë kërkoi pezullimin e dënimit, duke e kaluar nga burgimi në shërbimin e provës. Skandali me drejtësinë thellohet edhe më tej, kur për këtë çështje, Prokuroria ka ndryshuar edhe një nga veprat penale.

Fillimisht, pas arrestimit të Vejsiut, policia i referoi materialet me akuzën e “Trafi-kimit të lëndëve plasëse”,

vepër penale kjo e ndryshuar tashmë në atë të “Mbajtja pa leje dhe prodhimi i armëve, armëve shpërthyese dhe mu-

nicionit”, e parashikuar nga neni 278/5 i Kodit Penal. Në këtë nen thuhet se: Mbajtja e armëve në banesë, pa le-

jen e organeve kompetente shtetërore, dënohet me bur-gim nga një deri në pesë vjet. Një vit më parë, policia e

13www.shqiptarja.com

E mërkurë 23 tetor 2019

opEn call for TEndErprEQualificaTion

1. GENERAL CONDITIONS

1.1. Requester: Deutsche Gesellschaft für internationale Zusammenarbeit GmbH (GiZ), Office Tirana, Rr. Skenderbej, No. 21/1

1.2. Profile: The Programme “Customer Oriented Drinking Water and Sanitation Services” is implemented by the Deutsche Gesellschaft für internationale Zusammenarbeit GmbH (GiZ) on behalf of the German Federal Ministry of economic Cooperation and Development (BMZ). The objective of the programme is to support the partners at central and local level in the implementation of the water sector reforms. at local level the programme supports three partner municipalities and their water utilities in the improvement of drinking water and sanitation services, especially performance orientation, accountability and in customer orientation.

1.3. Subject: The GIZ Office Tirana invites qualified companies to express their interest in providing services on Updated or Development new Businesses Plans for Six Coastal Water Utilities: Shkodra WU; Lezha WU; Durresi WU; Kavaja WU; Vlora WU; Saranda WU.

1.4. Eligibility: Participation is open to all eligible national consulting companies (participating either individually or in a grouping — consortium — of tenderers) which are effectively established in albania.The consultant must prove that they are legally registered and allowed to pursue the professional activity necessary to carry out the work subject to this request for proposal. Furthermore, the consultant must prove similar experience in the field.

all legal entities interested in application process should ask for an application form to the address: giz-albanien@giz.de

2. The due date for submitting the application is 30 October 2019. The documents should be submitted in a sealed envelope, marked “Application for prequalification: CPWS-C2- Updated or New Business Plans for 6 Water Utilities”, addressed to:

German Development Cooperation Office (GIZ), Office in Tirana,Skanderbeg Street, No. 21/1

Tirane

After the due date for submitting the application, the process of prequalification will follow.

The submitted applications will be evaluated, and only prequalified candidates will be invited to answer to the bid.

Me sytë të mbyllur, disa, vërtetë përqëndroheshin të shijonin ëndrrën pa kufi ku të projekton vetëm arti i bukur, ndërsa të tjerë shqetësoheshin nëse Freddie Mercury ishte apo jo gay, apo pse vishej e lyhej si grua. Sa shpërthente “Queen”, disa ngrinin e tërhiqeshin në errësirën e kolltukëve, të tjerë kërcenin me Universin.

Kapërcyem edhe vitet 2000 dhe gjendja pak ka ndrysh-uar: Njerëzit ende ndahen në ata që admirojnë një këngë me vlerë, një punë të mirë, një art të bukur, me ata që përqëndrohen te... (ndjesë)

projEkTligji

Kush përdor qese plastike do të gjobitet deri në 1 mln e gjysmë lekënga qershori i 2020 para-

shikohen dënime si për kompanitë prodhuese e shitëse ashtu edhe për qytetarët e thjeshtë Duke filluar nga datat 1 qershor 2020, çdo person që hedh në treg, prodhon apo fut në Shqipëri qese plastike do të dënohet me gjobë nga 1 000 000 (një milion) deri në 1 500 000 (një milion e pesëqind mijë) lekë. Ndërsa përdoruesit pritet të gjobiten nga 30 000 (tridhjetë mijë) deri në 100 000 (një qind mijë) lekë. Qeveria shqiptare ka hedhur për konsultim disa amendime në ligjin “Për disa shtesa në ligjin nr. 10463, datë 22.09.2011 “Për menaxhimin e integruar të mbetjeve”, të ndryshuar” që parashikon shtrëngime administrative për importuesit, prodhuesit e mad-he edhe përdoruesit e qeseve plastike. Projektligji synon nx-jerrjen që subjektet që merren me prodhimin dhe tregtimin e qeseve plastike në vendin tonë të ndalojnë aktivitetin e tyre para shkurtit të vitit të ardhshëm, duke lënë një afat 4-mujor deri në zbatimin e ligjit për gjobitjen e këtyre subjekteve.

pjESë nga projEkTligjiÇdo person, që hedh në

treg, prodhon, importon, apo fut në territorin e Republikës së Shqipërisë qese plastike mbajtëse, qese të lehta plastike mbajtëse, qese shumë të lehta plastike mbajtëse, si dhe qese

Kapërcyem edhe vitet 2000 dhe gjendja pak ka ndryshuar: Njerëzit ende ndahen në ata që

admirojnë një këngë me vlerë, një punë të mirë, një art të bukur, me ata që përqëndrohen te...

(ndjesë) prapanica e atyre që e kanë realizuar.

Kur s’na shpëtoi Freddie Mercury, do të na shpëtojnë telenovelat turke?

prapanica e atyre që e kanë realizuar. Pa kuptuar, i japin rëndësi asaj duke e kthyer në piedestal të mendimeve dhe shqetësimeve të tyre, në vend që të shfrytëzojnë bukurinë dhe talentin me vlerë univer-sale që pak njerëz kanë fatin ta shprehin. E në këtë moment, lind moda, magjepsja nga muzika tallava, personazhet tallava e telenovelat turke. Këto “produkte të larta” të përqëndrojnë te pjesë të tjera të trupit, në vend të mendjes, zemrës dhe shpirtit.

Fokusimi te gishti që tregon, më shumë se te Hëna, është një defekt që na persekuton në vite të viteve duke na lënë ne të mbeturve brenda kufijve më

provincialë seç ishte dikur Ti-rana e izoluar. Përqendrimi për të gjykuar shijen, punën, men-dimin e dikujt na impenjon, na merr më shumë energji se për të ngritur, për të përmirësuar e për të mbrojtur tonën. Duket se edhe disa të rinj bien në këtë grackë, dhe, me çilrtësinë që i karakterizon, i sheh shpesh të shajnë zgjedhjet e shokëve sesa të tregojnë e mbrojnë atë që mendojnë dhe bëjnë vetë. E duke u marrë me jetën e punën e të tjerëve, pak kohë mbetet për të ndërtuar një punë të bukur për veten.

Dikush thotë se ky shfok-usim është një strategji e shpikur dhe e kthyer në pro-fesion nga një lloj politike dhe

propagande brenda vendit. Do të presim të vdesin këta “strategë”, apo do të vendosim të shohim më në fund Hënën? Kur nuk shpëtuam në kohën e Freddie Mercury-t, sa shpresa kemi në kohën e tallavasë dhe telenovelave turke?

Kapërcyem edhe vitet 2000 dhe gjendja pak ka ndryshuar: Njerëzit ende ndahen në ata që admirojnë një këngë me vlerë, një punë të mirë, një art të bukur, me ata që përqëndro-hen te... (ndjesë) prapanica e atyre që e kanë realizuar.

plastike mbajtëse të oxo-de-gradueshme apo oxo-biodegra-dueshme, sipas përcaktimit të pikës 3 të nenit 29, të këtij ligji, dënohet me gjobë, në vlerën nga 1 000 000 (një milion) deri në 1 500 000 (një milion e pesëqind mijë) lekë.” “25/2. Çdo person që përdor në territorin e Republikës së Shqipërisë qese plastike mbajtëse, qese të lehta plastike mbajtëse, qese shumë të lehta plastike mbajtëse, si dhe qese plastike mbajtëse të oxo-degradueshme apo oxo-bi-odegradueshme, sipas përcak-timit të pikës 3 të nenit 29, të këtij ligji, dënohet me gjobë, në vlerën nga 30 000 (tridh-jetë mijë) deri në 100 000 (një qind mijë) lekë.” Subjektet të cilat para hyrjes në fuqi të këtij ligji, prodhojnë, importojnë, apo hedhin në treg, në territorin e Republikës së Shqipërisë qese plastike mbajtëse, qese të lehta

plastike mbajtëse, qese shumë të lehta plastike mbajtëse, si dhe qese plastike mbajtëse të oxo-degradueshme apo oxo-bi-odegradueshme, sipas përcakti-mit të pikës 3 të nenit 29 të këtij ligji, ndalojnë ushtrimin e këtyre veprimtarive brenda datës 1 Shkurt 2020. Subjektet të cilat fusin apo përdorin në territorin e Republikës së Shqipërisë qese plastike mbajtëse, qese të lehta plastike mbajtëse, qese shumë të lehta plastike mbajtëse, si dhe qese plastike mbajtëse të oxo-degradueshme apo oxo-bi-odegradueshme, sipas përcak-timit të pikës 3 të nenit 29 të këtij ligji, ndalojnë ushtrimin e këtyre veprimtarive brenda datës 1 Qershor 2020. Ngar-kohet Këshilli i Ministrave që brenda 1 muaji nga hyrja në fuqi e këtij ligji të nxjerr aktin nënligjor në zbatim të pikës 3, të nenit 29 të këtij Ligji.

(Vijon nga faqja 1)

14 E mërkurë 23 tetor 2019www.shqiptarja.com

Sopranoja Ermonela Jaho rikthehet pas suksesit në skenat më të mira ndërkombëtare

në Shqipëri. Kësaj here, artistja shqiptare vjen si Ambasadore Nderi në koncertin për bamirësi në kuadër të “Fjongos rozë”, që ka në fokus mbështetjen e grave me kancer gjiri

i nxitur nga ngjarjet tronditëse të periudhës 1955-1959 në Qipro

shkrimtari Jorgos Filipou Pieridhi në të gjallë të tij shkroi librin “Te-tralogjia e kohëve”, që përkthehet për herë të parë në gjuhën shqipe. Përkthyesi i veprës letrare në gjuhën shqipe është Kristo Pulla,teksa na thotë se ky autor është ndër më të mëdhenjtë në Qipro na rrëfen edhe se dëshira e tregimtarit qipriot asokohe ka qenë që të përshkruante zhvillimet e periudhe

“Në këtë libër më bëri shumë përshtypje aftësia e shkrimtarit për të zhbiriluar thellë brenda shpirtit.

Ka një gjuhë të rrjedhshme, të pasur se përdor idiomat edhe veçantitë e dialektit qipriot, për të cilat jam konsultuar me njerëz që dinë diale-ktin qipriot, me shkrimtarë të tjerë”, shprehet përkthyesi Kristo Pulla.

Për shkrimtarin Ylljet Aliçka au-tori grek sjell jetën e vendit përmes rutinës së periferisë.

“Është mjeshtër i jetës së përditshme, duket si shkrimtar naiv, por është ironik që përdor metaforën si simbol të fuqishëm. Merret me jetën e zakonshme të përditshme, e njeh kulturën e një vendi nëpërmjet rutinës së

periferisë. Në tregimet e tij vjen se si popujt ngjiten më shumë në nivelet e jetës periferike, sesa në nivelet politike”, shprehet Aliçka.

Botuesja Irena Toçi teksa shpre-het se është hera e parë, që ky autor botohet në gjuhën shqipe, e konsid-eron atë si një ndër tregimtarët më të mëdhenj të 100 viteve të fundit

“Ky autor mbahet si një nga au-torët më të mëdhenj të 100 viteve të fundit të letërsisë greke që shkruhet në Qipro. Ngjarjet historike janë në sfond, por mbi të gjitha janë ngjarjet njerëzore, që secili nga ne i takon përditë, por edhe që hanë diskutim

“FJoNGoJA rozë”

Ermonela Jaho, grave: Ngrini zërin, nxirrni anën tuaj më të mire!

Valeria DedajTirane

Fjalët për të përshkuar emocionet e mëdha, që përjeton në këtë rikthim në shtëpinë e saj, sopranoja shqiptare Ermonela Jaho

kësaj here e ka të vështirë që t’i gjejë lehtësisht. Jo vetëm, sepse këtu janë rrënjët e saj, por sepse, kauza që këtë mbrëmje do ta ngjitë në skenën e Qendrës Kulturore Ortodokse përkrahë artisteve Elda Laro, Vikena Kamenica, Enada Hoxha dhe Paula Jaho është e fortë. Er-monela Jaho vjen në këtë kauzë, si grua, si motër edhe si shoqe për të dhënë kontributin e saj, por edhe për të dhënë një mesazh për mbarë shoqërinë tonë, që kushdo mund të bëjë gjëra humane në Shqipëri.

“ K u r k t h e h e s h n ë shtëpinë tënde ndihesh shumë e emocionuar. Është një energji e veçantë, që unë nuk gjej dot fjalët për ta përshkruar. Është bosh-llëku i madh që të mungon, jo për të ngritur flamurin e patriotizmit, por sepse janë rrënjët e tua. Sidomos kur vjen për një kauzë, jo vetëm si artiste, por si grua, motër edhe shoqe do të jap kontributin tim, ndihem qenie humane më e mirë, artiste më e mirë, edhe në një farë mënyre është një mesazh që mund t’i jepet brezit të ri,që gjërat pozitive ndodhin edhe në Shqipërinë tonë me halle”, rrëfen sopranoja Ermonale Jaho.

Prej dy vitesh Ermonela Jaho është ambasadore nderi e YWCA, shoqatë joqeveritare, që ka në fokus ndërgjegjësimin e grave mbi kancerin e gjirit. Kësaj here Jaho

bëjmë”, thotë Jaho.Drejtoresha e YWCA, Dona

Godaj, teksa rrëfen 11 vite ekspe-riencë të shoqatës që ajo drejton, ndalet edhe tek dëshira, që pas këtij koncerti të hapet një fond, që do të ketë në qendër shërbimet falas për gratë edhe familjarët e tyre

“YWCA në 11 vite ka në fokusin kryesor ndërgjegjësimin e grave për diagnostifikim të kancerit të gjirit. Përvoja na ka treguar se këto gra kalojnë një periudhë shumë traumatike kur diagnostifikohen. Nisur nga kjo nevojë ne menduam

që të organizojmë këtë koncert bamirësie, që të ngremë një fond fill-estar për hapjen e një qendre që do të ofrojë shërbime falas për gratë edhe familjarët e tyre, psiko-sociale edhe lig-jore”, shprehet Godaj.

Sopranoja lirike Er-monela Jaho ka një me-sazh për të gjitha gratë shqiptare, të cilat duhet të punojnë çdo ditë për të mos u injoruar nga shoqëria.

“Edhe në tunelin më të errët është e rëndë-sishme që të ngrini zërin. Ngrini zërin, sepse nëse të dëgjojnë do vijë një moment që nuk do të injorojnë më. Nxirrni anën tuaj më të mirë, me sfida, tregoni anën tuaj pozitive, sepse do vijë momenti që nuk do t’ju injorojnë më. Ky është

edhe mesazh. Kur shihni diçka që nuk është e drejtë, ngrijeni zërin. Ky është detyrim human, nëse nuk vlerësojmë edhe duam njëri-tjetrin ne do të zh-dukemi si komb”, përfundon Jaho.

Fitimet e koncertit, që u mbajt mbrëmë në orën 19:00 te salla e Katedrales Ortodokse në kryeqytet, do të shkojnë për të mbështetur gratë me kancer gjiri.

ka zgjedhur për të ngjitur në skenë, artistet më në zë të cilat dinë të jetësojnë çdo ditë forcën e gruas me artin e tyre.

“Ndihem e nderuar që jam pjesë e këtij rrugëtimi, duke kapur dorë për dore gratë shqiptare për të bërë diç-ka. Është një pikë ujë në oqean. Por nëse kjo pikë ujë është e mbushur me dashuri edhe vullnet arrin që të çajë

edhe një gurë. Urojë që të jetë një gurë i vogël, që të ndërtohet diçka e madhe. Mendoj se duhet të japim ne shembullin tonë edhe duke e bërë në mënyrë konkrete është ndryshe. Mendoj se kjo nisëm mund të ndi-hmojë, të tërheq vëmendjen për më shumë ndërgjegjësim, për ta njohur këtë sëmundje, që gratë diagnosti-fikohen më të, mos të ndihen në faj

apo ta përjetojnë si ndjenjë turpi”, thotë Jaho, e cila sjell në kujtesë dy mikeshat e saj, që kanë humbur jetën nga kjo sëmundjeje.

Sipas Jahos, nuk duhet të jemi pjesë e kësaj kauze, vetëm kur prekemi emocionalisht.

“ Të gjithë duhet që të japim kontributin tonë. Fjala e fundit do të mbetet vazhdimësia që ne do

libri

“Tetralogjia e kohëve” shkrimtarit qipriott Jorgos Pieridhit botohet shqip

edhe për shoqërinë shqiptare”, thoët Toçi.

Shkrimtari Jorgos Filipou Pieri-dhi (1904-1999) lindi në Qipro.

Për shumë vjet ka jetuar në Egjipt. Veprat e tij janë përkthyer në disa gjuhë, si në rusisht suedisht, anglisht edhe në gjuhën kineze.

15www.shqiptarja.com

E mërkurë, 23 TETOR 2019

Paradë

Departamenti i Marketingut: Patricia CostantinescuCel: +355696060419 - marketing@shqiptarja.com

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë Tiranë. E mail: shqiptarja.com@hotmail.com Website: www.shqiptarja.com Mobile: +355696060421 Shtypur në shtypshkronjën: KLASS shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë

Alba MAlltezi Drejtore e Përgjithshme e Free anD Fair meDia grouP ; Aurel PePA kryErEdaktor Patricia CostAntinesCu adMinistratorE E PërgjithshME ; Admirina Peçi kryErEdaktorE E “rilindasi” layout dEsign : Altin AliAj, shPërndarja: spiro Meshini cEl: +355696088847

Fjalëkryqi pa skemëDuHeT Të nxini 36 KuTi

Përgjigje

8 16 6 8 5 6 2 6 4 2 7 3 2

12 5 8 5 11 4 11 3 12 4 6 4

3 14 13 5 11 4 9 5 6 3 2 7

14 11 5 6 5 13 5 9 4 7 3 2

16 6 4 2 5 6 3 2 17 3 5

3 6 4 2 4 4 5 9 4 I 5 8

2 2 5 3 7 4 14 2 18 5 R 14 4

14 4 2 3 2 4 4 4 4 4 7M 3 6

5 2 3 2 5 7 5 8 5 A 2 4

16 5 2 5 2 7 5 3 5 4 5 5

5 14 2 18 6 4 8 2 3 2 6

7 4 9 4 2 5 14 2 3 2 16 3 7

I krIptografuarFjalekëryqi

shkronja e njëjtë për numër të njëjtë

Gjate kësaj dite do keni shume dyshime për te dashurin e zemrës tuaj dhe nuk do e lini dot veten te lire për t’u dashuruar ashtu si e ndieni. Beqaret nga ana tjetër do jene me te favorizuar dhe do arrijnë te gjejnë një person mjaft te përshtatshëm. Ne planin financiar vërtet do mundoheni pak, por do arrini me ne fund ta stabilizoni situatën. Për ju asgjë nuk do jete e pamundur.

Gjate kësaj dite do merreni vesh pre mrekulli me atë qe keni ne krah dhe nuk do keni asnjë ankese. Toleranca do jete ajo qe do ju ndihmoje te ruani një marrëdhënie te kënaqshme. Beqaret nuk do i rezistojnë dot tundimit dhe mund te hidhen ne krahët e personin qe do i joshe pa u menduar gjate. Ne planin financiar mund t’iu dalin disa probleme te vogla, por jo me pasoja te renda.

Dite shume e turbullt ka për te qene kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje. Nuk do i pranoni aspak gabimet e bëra dhe debatet qe mund te lindin do jene te forta. Beqaret nuk do jene realiste dhe do kërkojnë gjera te pamundura. Edhe sot ata do mbeten te vetmuar. Ne planin financiar do jete Jupiteri ai qe do ndikoje me shume nga te gjithë dhe do sjelle përmirësime te vazhdueshme.

Pasion apo tension për te dashuruarit? Gjate kësaj dite gjithçka mund te ndodhe sepse Marsi dhe Jupiteri do ndikojnë njëkohësisht. Përgatituni për emocione shume te forta si pozitive ashtu edhe negative. Për beqaret do jete një ditët vërtet shume e veçante. Sektori i financave do jete tejet dinamik dhe do arrini t’i shlyeni pa frike edhe shpenzimet me te nevojshme.

Nëse jeni ne një lidhje sot keni për te pasur me te vërtetë një dite shume te bukur. Çdo moment do jete i ngrohte dhe debatet thuajse do mungojnë plotësisht. Beqaret do dashurohen koke e këmbë me një person dhe do bëjnë edhe sakrifica qe te fillojnë menjëherë një lidhje me te. Për te ardhurat duhet te tregoheni te matur e te kujdesshëm sepse çdo gabim i bere sot mund te sjelle probleme te mëdha nesër.

Ne tërësi jeta juaj ne çift nuk do jete e keqe. Pranë partnerin do ndiheni edhe me mire se me pare, por ne disa momente mundet te mërziteni për shkak se ai nuk do ua shprehe shume ndjenjat. Beqaret duhet te kenë me tepër besim tek vetja ne mënyrë qe ta bëjnë për vete atë qe pëlqejnë. Ne planin financiar do mbizotërojë gjithë kohës ekuilibri dhe nuk do ndiheni keq.

Nëse keni një lidhje as mos mendoni për te flirtuar me një person sepse do keni probleme shume te mëdha me partnerin. Nëse jeni mërzitur pranë tij dhe doni te provoni diçka tjetër, me mire ndahuni fillimisht. Beqaret do jene mjaft joshës dhe do marrin plot propozime interesante. Financat do jene goxha te mira dhe deri ne fund te ditës mund te përmirësohen akoma me shume.

Dite e mbushur me gëzim te madh ka për te qene kjo e sotmja për te dashuruarit. Do jeni te dy palët te arsyeshëm dhe do bëni gjithçka qe marrëdhënia me partnerin te ece ne rrugën e duhur. Beqaret kane kohe qe ëndërrojnë një partner ideal dhe sot dëshirat e tyre mund te realizohen. Gjendja e financave ka për te qene gjithë kohës e mire nëse vazhdoni t’i menaxhoni me maturi te ardhurat.

Te dashuruarit do kenë një dite te ngrohte dhe perfektë për te folur për gjithçka qe i ka shqetësuar deri me sot. Beqaret do jene shume energjike dhe te gatshëm për te bere gjithçka qe ta ndryshojnë statusin e tyre. Pasditja dhe mbrëmja do jene shume me te veçanta. Ne planin financiar asgjë nuk do jete e thjeshte kështu qe duhet te bëni te pamundurën qe ta ndryshoni sa me pare situatën.

Venusi do pozicionohet shume mire ne jetën tuaj ne çift gjate kësaj dite, por edhe ju duhet te bëni te gjitha përpjekjet qe marrëdhënia ne çift te përmirësohet me shume. Mos prisni gjithmonë nga te tjerët. Beqaret ka mundësi te afrohen me disa persona qe sapo janë divorcuar dhe nuk do e kenë rrugëtimin shume te lehte. Ne planin financiar te gjitha përpjekjet qe keni bere kohet e fundit do japin rezultate shume te mira.

Nëse doni qe marrëdhënia juaj me partnerin te jete sa me e mire, sot duhet te shfrytëzoni çdo moment për t’i shprehur ndjenjat. Ne këtë mënyrë do mund t’i kaloni shume lehtësisht edhe disa vështirësi qe iu kishin dale. Beqaret do ndihen me te lire për te dale me disa persona te rinj dhe do ndihen mjaft mire. Ne planin financiar mos shpresoni me kot ta përmirësoni sa hap e mbyll sytë gjendjen. Beni edhe pak durim.

Nëse keni një lidhje dhe ndiheni te lumtur, përfitoni sot për te bere ndonjë surprizë te madhe, Marsi do jete ne anën tuaj dhe do ju ndihmoje për gjithçka. Ne mbrëmje mund te surprizoheni edhe nga partneri. Edhe për beqaret gjerat mund te marrin një kthese shume me te rëndësishme. Financat nuk do jene te këqija, megjithatë para se te shpenzoni reflektoni disa here.

DashI DemI

bInjaket

luanI

peshorja

shIgjetarI

ujorI

gaforrja

VIrgjeresha

akrepI

brIcjapI

peshqIt

fjalËkryqesh

PëRgjigje e fjALëKRyqiT PA SKeMëhorIZontal1. inicialet e Gide. -Chagall piktor. -Komuniteti ku flitet gjermanishtja e Pennsylvanias2. ishin kryengritësit që donin të përmbysnin carin. -skuadër greke3. janë melodrama. -ente Kombëtare humanitare. -Është planeti i kuq4. u thye nga narsesi. -Kështu janë rastet... që duken sheshit.5. Del nga zjarri. -Qe perandor romak.6. Plaku i Dritëro Agollit. -Merren për mostra. -të fundit në takim7. i famshëm ai i sizifit. -Cardin stilist. -Magnani që qe aktore8. ente Kombëtare Mjedisi. -Muzika e eminem. -i ka të ndryshme trari.9. Giambattista, piktor i famshëm italian. -Mund të jetë fotografik.10. ishte zona e ferrit ku ishin

dënuar tradhtarët e vendit. -Mbreti i elfëve. 11. Qendër kurimi -ishin 12 ato të herkulit. 12. janë bakteriet. -janë ngashërimet.

VertIkal1. një element me simbol n. -Fitohet nga çiklisti.2. Koracata e ejsenstejn.3. Mund të jenë taksa.4. janë produkte bujqësore. -Është për të qepur.5. Ai i el Cid ishte Babieca. -Është ai që shpotit.6. hari spiune. -një thirrje në telefon.7. inicialet e Banderas. -Massimo, aktor italian.8. tregohet në... konfesional. -Pak arbitraritet.9. Kishin vetëm një sy. -Diftong në dietë.10. Këngëtare kolumbiane. -inicialet e Munch.11. Mbyllin flatrat. -Këndohet nga umberto tozzi. -harrsi aktor.

12. Mbyllin punime. -Magritte që qe piktor. -janë vrimëzat në lëkurë.13. janë felinët e shtëpisë. -Albert i vaksinës kunër poliomielitit.14. tartari pianiste.

Fjalëkryqi sportIv Përgjigje e

fjalëkryqit sPortiv

horIZontal1. Mbyllin një takim.5. Kush nuk ka.... nuk i ecën.8. Gjysmë milion.10. eshtë i madh ndërmjet skuadrave në një derby.15. ishte teuta kur ishte në... binarë.17. Diftong në dietë.18. janë armë precizioni.19. Klub sportiv.22. janë gjërat e mërzitshme.

23. Villa në kampionatin anglez.26. emri i tyson.28. Beton pa kufij30. Dybala te juventus.31. sastre aktore.32. ekstreme guximi33. eshtë lojtari i under 21.34. një pjesë për aktor35. Mbyllin një tender.38. Mbrojtësi në foto.44. Bomberi në foto.

VertIkale1. Mbyllin një takim.2. skuadra e Djallit kuqezi.3. Michael regjisor.4. ullmann aktore5. santa në new Mexico.6. eshtë baba.7. Me break në tenis.9. i paharruari Boriçi.10. eshtë automë.11. Më mirë se kurrë.12. Ai dhe ajo13. Pak literaturë

14. eshtë detyrim që paguhet.16. Winslet aktore.18. një sigël që tremb boksierin.20. një pjesë e studimeve21. zoff, ish-portier.22. një qendër.23. hapin pa kufij.24. Mbyllin një simbol.25. në krye të notarëve.26. josa trainer.27. emri i Marubit.29. Fundi i një filmi.32. lemond, ish-kampion i çiklizmit35. ente lokale Rubik.36. Beson pa kufij37. lee regjisor38. Kufizojnë ambiente39. ekstreme në xhami.40. Dy asa.41. Duken në krye.42. Fillojnë reformën.43. i keni në dorë

PlotËsoni VenDet Bosh nË MËnyRË QË çDo RResht e KolonË tË KetË nuMRAt nGA 1 9

su D oku

Përgjigje

-Prishin motin.15. Është memece pa kufij -Është muri i aneksit.16. sergej, poet i famshëm. -Fillojnë torturën.17. një sport me zbritje të lirë. -një sukses i famshëm i john lennon

16 E mërkurë 23 tetor 2019www.shqiptarja.com

Xheneta Kadillari, piktorja në kërkimtë dritës dhe diellit

Në Galerinë e Artit Shkodër këto ditë u hap ekspozita e piktores Xheneta Kadillari. Në të jënë paraqitur peizazhe, portrete, kompozime, nudo. Vjen si një mozaik i bukur shumëngjyrësh në një vijëmësi krijuese me punime të kohëve të fundit.

Agim Janina Tirane

Në Galerinë e Artit Shkodër këto ditë u hap ekspozita e piktores Xheneta Kadil-lari. Në të janë paraqitur peizazhe, portrete, kom-

pozime, nudo. Vjen si një mozaik i bukur shumëngjyrësh në një vijëmësi krijuese me punime të kohëve të fundit. Janë peizazhe, natyra të qeta, portrete, kompozime e nudo, të ndërfutura e lidhur harmonikisht, përfaqësim i njëmendtë, një ekspozitë e plotë.

Artisti me vendlindjen dhe kulturës e saj ka një lidhje të dyfishtë jetësore dhe emocionale. Është magja, ku lindin, thurren e marin jetë ëndrrat. Është frymëmarrja shoqëruese, shtresim i përhershëm, i cili zbrazet më pas në veprat që krijon.

E tillë është Xheneta një shkodrane e lirë, e kulturuar, pak rebele në artin e saj, që frymën e vendlindjes e përcjell nëpërmjet artit që krijon. Simbioza ndërthurëse, si veçori formimi, nga se Shkodra është në zanafillë të theme-leve të ngrehinës së Arteve Pamore Shqiptare, duke u shquar si një trevë me frymëzim piktorik

Emra të mëdhenj të Artit Pamor si Kol Idromeno, Ndoc Martini, Andrea Kushi, Zef Kolombi, Simon Rrota, Vladimir Jani, Danish Jukniu etj janë ata që krijuan ashtin piktorik shqiptar. Veçohet Jukniu, jo thjesht si një nga përfaqësuesit më në zë, por edhe se është mësuesi i Xhenetës, piktor e mësues i përkorë, personalitet i mirë-filltë, nga i cili ajo ka marrë shumë, duke i zhvilluar më tej prirjet e saj artistike e duke zenë vend të merituar në Pikturën Shqiptare.

Me kohë artistja e ka krijuar pro-filin artistik. Në shtator të vitit 2010 merr çmimin “Pelod” nga Qendra e Artit “DEA”, çmimin e dytë në konursin Ndërkombëtar “Vang-jush Mio”, Medalje të Argentë” në konkursin e Aademisë Europiane të Artve në Genblaux të Belgjikës, Medaljen “Naim Frashëri”, akorduar Nga Presidiumi i Kuvendit Popullor, medaljen e Bronxtë në Bienalen e pik-torëve të Mesdheut në Aleksandri të Egjiptit. Ka bërë 14 ekspozita vetiake dhe shumtë të tilla me bashkautorë brenda dhe jashtë vendit. Në Galerinë Kombëtare Tiranë kanë zenë vend dy punime shumë vlerësuese, “Vjeshtë në Lëpushë” Vermosh dhe Peisazh i Bjeshkëve të Nemura”. Kjo veprimtari është shoqëruar me shumë shkrime vlerësuese në gazeta në vend e jashtë.

Piktura është ngjyrë. Forca shpre-hëse e saj shprehet me të, gjithë ajo mbresë dhe këndvështrim në gjetjen, mënyra se si piktorja na tregon botën në një mënyrë të veçantë, ç’ka përbën stilin vetiak. Është e brendshme dhe domethënëse e shpirtit të artistit.

rrymës foviste, dmth ku ngjyrat janë të forta dhe me ritëm plot dritë. Kjo vjen nga përthyerja e mjedisit ku është rritur dhe e karakterit të saj të fortë e kërkues për t’ia arritur qëllimit, duke e çuar e mbyllur punën deri aty ku ajo kërkon. Ekspozita është dëshmi e saj.

Ajo i largohet gamës akademike, duke kërkuar jo thjesht qetësinë koloristike, por tingëllimet e tyre. Kolori është ritmik, befasues e plot të papritura interpretuese, i ngjeshur dhe i shqetësuar, sa vështirë të besosh së është krijuar nga dora e brishtë e një femre. Ky është karakter kolor-istik që Xhenetae mbart nga tabloja në tablo, shprehje e personalitetit të saj, formimit artistik, reflektime të pëerthyerjeve të mjedisit ku është formuar.

Duke u endur nga një tablo në tjetrën shikuesi, jo vetëm përjeton çastin kur piktorja ka venë e përhapur me penel e brushë ngjyrat në to, por mbi të gjitha na shpalos një realitet piktorik, në atë shndrrim nga fakti real, në atë artistik, një vështrim ndryshe, i gëzueshëm, ku optimizmi i përhershëm është kryefjala e kom-pozimeve, duke na detyruar ta shohim realitetin qoftë peizazh, portret apo kompozim, me sytë e autores, ndry-she nga sa jemi mësuar ta shohim në përditshmërinë tonë.

Artisti ka një kohë e një ritëm tjetër nga përditshmëria e jetës së zakonshme. Ngrin çastin në telajo për t’i dhënë përjetësinë. Mënyra si e bën jep vlerën e artistit. Xheneta di ta bëjë mirë profesionalisht dhe me lëng, nga se punimet nuk janë thjesht pas-qyrime, interpretime pas një procesi përzgjedhje të kujdesshme vëzhgimi, thithjeje, përpunimi dhe derdhjeje në cohën e kanavacës. Ora artistike e Xhenetës është vetiake e jetësore.

Gjeografia e punimeve ka një shtrirje të gjërë, nis nga Shkodra e rrethinat për të përhapur në krahina te ndryshme të vendit e në trevat shqiptare jashtë terri-torit administrativ të Shtetit Shqiptar, si në Kosovë, Mal të Zi e Çamëri, për të kaluar në ngulmimet shqiptare në Itali e qytete të tjera europiane, ku ajo ka ngritur kavaletin.

Është në moshën më vitale të krijimit, të forcës mendore dhe të thellësisë së mendimit. Ka vite, që e ka krijuar profilin artistik dhe e ka lenë gjurmën e saj në art.

Besnike e pikturës figurative nuk u end në eksperimentime, rriti mjeshtërinë artistike, duke qëmtuar me kujdes jetën dhe duke e shndrruar atë në art. Për një artist nuk ka një fund dhe një kufi, ashtu si tabloja nuk ka një penel të fundit. Artisti çlirohet nga një ver për të nisur një të re. Arti kërkon pafundësinë dhe pafundësia është qëllimi i tij. Xheneta shkon drejt tij gjithnjë e më e sigurtë, më e vendosur, sepse piktura është jeta e dashuria saj, për të është e shënjuar dhe me të emri i saj ka marrë kuptim.

Xheneta është koloriste. Të rrallë janë ata piktorë që meritojnë një titull të tillë. Tek piktorja kjo shpërfaqet së brendshmi, vjen nga ajo pasuri e madhe, që ka Shkodra si kryeqendër e hershme kulture, ku mblidhen, përthyhen e qendërzohen rrjedha të ndryshme, në shtresime të hershme, lidhur e gërshetuar me natyrën e njeriun, ku mali i le vendin bjeshkës, fusha liqenit, bora shiut, ndërthuren tipe e karaktere, nga tiparet e ashpra të burrave malsorë në hijeshinë e femrave.

Të gjitha këto janë një pasuri e madhe, me të cilat Xheneta është ndeshur në fëmijërinë e hershme, mbresa që piktorja pas përthithjes, i përpunon mirë në paletë, ku merr jetë fryma koloristike, për t’i derdhur mjeshtërisht më pas nëpër tablotë e shumta. Si një vëzhguese e mprehtë e natyrës, e zbërthimit të saj artistik ajo i ka të mbrujtura brenda vetes.

Ndonëse të forta me përkime fo-viste, rregjistri koloristik çuditërisht vjen i ngrohtë, harmonik dhe i zbutur. Njolla koloristike merr një peshë të veçantë në shumimin e tyre, mbartin drejtpeshimin e tablove. Nuk kërkohet thjesht materializimi, por ngulmohet

në gjendjen drejt dekorativitetit dhe shprehjes së optimizmit për jetën, natyrës, njeriut.

Janë tablo të lexueshme, pene-li pikon lëng në krijime në gjetje mbresëlenëse, pasqyrime në kapjen e domethënies, tipikes dhe vërtetësisë, sepse piktorja krijon atë që ndjen dhe jo thjesht atë që sheh, në mbushje jetësore.

Arti është shpirti i artistit. Xheneta na thotë, shikojeni botën, natyrën me sytë e mi, se ka dhe një tjetër ndrys-he, e njëmendë, e bukur, e qendisur me ngjyra larushe, e gëzuar. Tablotë përcjellin emocione hamngjitëse në zbërthime koloristike.

Edhe vizatimi është koloristik, ndërtuar drejtpërdrejt me penel dhe i perceptuar mirë në tonalitete. Janë peisazhe të shqetësuara, plot nerv.

Kjo veçori të vendlindjes shprehet herë e dukshme dhe herë e fshehur lehtazi, edhe atëhere kur ajo pikturon peizazhe nga treva të tjera brenda e jashtë vendit. Është stofi i saj kolor-istik, një stof i bukur e mbresëlenës.

Si piktore e pleinerit, ajo pikturon drejtpërdrejt në natyrë, ku kërkon dritën dhe diellin me larminë e madhe koloristike, volumet e dritë hijes, te-

jdukshmërinë e thellësinë e horizontit në ndërtime plane të njëpasnjëshme. Por ajo që e shqetëson artisten është fryma që duhet të krijojë, ndjesinë e bukur të interpretimit me dokor-ativitet. Plazmimi i koloreve ka një rittëm të bukur ballafaques. Tablotë janë ndërtuar me plane të shtrirë e të ndarë duke filluar nga baza e telajos dhe penelatë pas penelate shkojnë në një ngritje për mbushjen kapjen e kapjen e plotësisë drejt pafundësisë qiellore, aty ku horizonti puqet dhe mbyll kuadrot si element i frymës së përgjithshme me raporte të dal-lueshme në perspektiva jetësore, të derdhura mjeshtërisht.

Në tablo bie më sy rregjistri i gjërë koloristik, ku penelatat e hedhura nuk kërkojnë qetësinë dhe ngrohtësinë e butë. Ato tingëllojnë e lodrojnë në ballafaqime, kontraste, të verdhat indiane rrinë pranë të kaftave tere di siena, blu marinë shoqëron por-tokallitë, violeti pritet nga e bardha kobalt apo e jeshilta bashkëbisedon me të kuqen.

Plazmimi dhe njolla koloristike vjen në ritëm të bukur. Nuk ka shtrirje tonale të gjërë, por të fortë lokale, shprehet në befasi shpërthyese pranë

EkspozitA