Ekologiczne zakupy! – Zmiana na lepsze dzięki GPPec.europa.eu/environment/gpp/pdf/toolkit/gpp...Europejskie organy władzy publicznej wydająco roku ponad 1,8 bln EUR na towary

Ekologiczne zakupy! – Zmiana na lepsze dzięki GPP

WprowadzenieWprowadzenie

Komisja EuropejskaKomisja Europejska

Zestaw narzZestaw narzęędzi szkoleniowych w zakresie dzi szkoleniowych w zakresie zielonych zamzielonych zamóówiewieńń publicznych (GPP)publicznych (GPP)

Zestaw narzędzi szkoleniowych Komisji Europejskiej w zakresie GPP • Wprowadzenie 2

► Przewiduje się wzrost średnich temperatur do 2100 r. o 2–4°C, co spowoduje:– podnoszenie się poziomu morza, zagrażające regionom

przybrzeżnym na całym świecie– obniżenie wydajności produkcji rolnej, zwłaszcza

w krajach rozwijających się

Ogromne moOgromne możżliwoliwośścici GPPGPP

Zmiany klimatuZmiany klimatu

– rozprzestrzenianie się chorób, m.in. malarii i żółtej febry

– utratę różnorodności biologicznej i zagrożenie wyginięcia 20–50% gatunków lądowych

– nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych


► Najważniejsza przyczyna: spalanie paliw kopalnych w celach energetycznych – wytwarzanie energii elektrycznej, transport, ogrzewanie, działalnośćprzemysłowa = 80% łącznych emisji CO2


Zmiany klimatuZmiany klimatu (c(cdd.).)


Jak GPP mogą pomóc?► Efektywność energetyczna:

– Poprawa charakterystyki energetycznej nowych i remontowanych budynków

– Kupowanie energooszczędnego sprzętu biurowego(komputery, drukarki, kopiarki itp.)

– Kupowanie wydajniejszych energetycznie samochodów do taborów transportu publicznego


Zmiany klimatuZmiany klimatu (c(cdd.).)

► Promowanie odnawialnych źródeł energii:– Kupowanie zielonej energii elektrycznej– Używanie paliw alternatywnych do celów transportu publicznego i w

taborach samochodowych


► W latach 1997–2004 nawet 60% mieszkańców miast w UE było narażonych na oddziaływanie nadmiernych ilości cząstek stałych, dwutlenku azotu lub ozonu, co było przyczynąlicznych problemów zdrowotnych


Zanieczyszczenie powietrza i wodyZanieczyszczenie powietrza i wody

► Niemal 90% obszaru UE jest dotknięte eutrofizacją (nadmiarem składników odżywczych w systemach wodnych), co prowadzi do ograniczenia różnorodności biologicznej i niekorzystnie wpływa na spożycie


► Najważniejsza przyczyna zanieczyszczenia powietrza w miastach: emisje z pojazdów

► Najważniejsza przyczyna eutrofizacji: działalność rolnicza, nieoczyszczone ścieki komunalne


Zanieczyszczenie powietrza i wody Zanieczyszczenie powietrza i wody (c(cdd.).)


Jak GPP mogą pomóc?► Zmniejszanie zanieczyszczenia powietrza w miastach:

– kupowanie autobusów i samochodów o niskich emisjach cząstek i tlenków azotu

► Ograniczenie eutrofizacji, spowodowanej niewłaściwymi praktykami rolnymi: – kupowanie żywności wyprodukowanej w sposób zrównoważony,

np. pochodzącej z ekologicznej lub zintegrowanej hodowli/ upraw


Zanieczyszczenie powietrza i wody Zanieczyszczenie powietrza i wody (c(cdd.).)


► Każdego roku na całym świecie znika 13 mln ha lasów (obszar trzykrotnie większy od powierzchni Danii) – w dużej części pozyskiwanie z nich drewna jest nielegalne


WylesianieWylesianie

– zmniejszanie światowej zdolności do pochłaniania CO2

– utrata siedlisk stwarza zagrożenie wyginięcia ogromnej liczby gatunków roślin i zwierząt


Jak GPP mogą pomóc?► Nabywanie drewna/ produktów

drewnianych pochodzących wyłącznie z legalnych źródeł

► Zwiększenie udziału procentowego drewna pochodzącego z lasów, w których prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna


WylesianieWylesianie (c(cdd.).)


Inne obszary, w których GPP mogą być pomocne – przykłady► Oszczędzanie zasobów naturalnych:

– kupowanie produktów wykonanych przy użyciu materiałów pochodzących z recyklingu

– ograniczanie zużycia papieru dzięki zakupowi drukarek z funkcjądwustronnego wydruku; promowanie wykorzystywania urządzeńwielofunkcyjnych

► Zdrowe warunki pracy dla personelu, uczniów, pacjentów szpitali itp.:– używanie nietoksycznych środków czyszczących– podawanie w stołówkach zdrowej żywności– zakaz wykorzystywania substancji szkodliwych w trakcie prac

budowlanych i remontowych



► Zielone zamówienia publiczne (GPP) = procedury uwzględniające aspekty środowiskowe w procesie udzielania zamówień

► GPP to mądre udzielanie zamówień, gdyż oznacza poprawę efektywności zamówień publicznych przy jednoczesnym wykorzystywaniu potencjału rynku zamówień publicznych do wypracowania korzyści dla środowiska na szczeblu lokalnym i ogólnoświatowym.

Definicja Definicja GPPGPP


GPP ………mają ogromne możliwości……są mądrym rozwiązaniem……pomagają realizować cele polityki lokalnej……pobudzają innowacje……są popularne……wybiegają w przyszłość……są możliwe!

Po co wprowadzaPo co wprowadzaćć GPP?GPP?


► Europejskie organy władzy publicznej wydają co roku ponad 1,8 bln EUR na towary i usługi (14%–16% PKB)

► Ukierunkowanie tej siły nabywczej na zakup bardziej ekologicznych produktów i usług może:– zapewnić olbrzymie, bezpośrednie korzyści dla środowiska– pomóc w zachęcaniu rynku do zakupu bardziej

ekologicznych produktów i usług– stanowić przykład dla konsumentów biznesowych i

prywatnych

GPPGPP…… majmająą ogromne moogromne możżliwoliwośścici


► Energia elektryczna wyprodukowana ze źródełodnawialnych– Gdyby wszystkie instytucje publiczne w Europie

kupowały zieloną energię elektryczną, można byłoby wypełnić 18% zobowiązań z Kioto.

► Energochłonność i redukcja emisji CO2

– Instytucje publiczne w UE zakupują co roku 2,8 mln komputerów (12% rynku)


– Gdyby udało się zachęcić rynek europejski do produkowania nieco bardziej energooszczędnych komputerów, można by zapobiec emisjom ponad 8 mln ton CO2, co jest równe emisjom powodowanym przez niemal milion osób

Źródło: Projekt RELIEF - www.iclei-europe.org/relief (zob.: strona notatek)

http://www.iclei-europe.org/relief


► Rolnictwo ekologiczne– Kupując zdrową żywność, instytucje publiczne mogłyby

zrekompensować skutki eutrofizacji, która dotyczy ponad 3,5 mln osób

– Kupowanie produktów ekologicznych zapewnia olbrzymiąredukcję emisji gazów cieplarnianych, równą emisjom powodowanym przez 600 000 osób, w przypadku samej żywności w sektorze publicznym.


Źródło: Projekt RELIEF – www.iclei-europe.org/relief

http://www.iclei-europe.org/relief


► GPP nie oznacza większych wydatków:– Rachunek kosztów cyklu życia (LCC): Kluczowe

znaczenie dla rozpatrywania kosztów produktu/usługi przez cały okres użytkowania, takich jak cena zakupu, koszty użytkowania i konserwacji, koszty utylizacji

– Efektywne udzielanie zamówień: GPP oznaczajązaspokojenie potrzeb przy jak najefektywniejszym wykorzystaniu zasobów – trzeba rozważyć, jakie zakupy są naprawdę niezbędne

– Przykład: Miasto Tybinga (Tübingen) w Niemczech zaoszczędziło 30 000 EUR rocznie dzięki scentralizowaniu udzielania zamówień na środki czyszczące i usługi sprzątania oraz używaniu innowacyjnych produktów.

GPPGPP…… ssąą mmąądrym rozwidrym rozwiąązaniemzaniem


► Realizacja lokalnych celów w zakresie ochrony środowiska i zdrowia:– Na większość lokalnych problemów środowiskowych i

zdrowotnych wpływ wywierają produkty, które kupujemy, oraz sposób, w jaki świadczone są usługi – GPP stanowią efektywne narzędzie do rozwiązywania tych problemów u źródła.

GPPGPP…… pomagajpomagająą realizowarealizowaćć cele polityki lokalnejcele polityki lokalnej

– Przykład: W centrum Frankfurtu nad Menem 54% emisji NOx było wytwarzane przez autobusy, odpowiadające za jedynie 4% natężenia ruchu. Władze lokalne organizują obecnie przetargi na autobusy o bardzo niskich emisjach zanieczyszczeń, co istotnie wpływa na poprawę jakości lokalnego powietrza


► Pobudzanie innowacji:– Rynek produktów ekologicznych powiększa się szybko na

całym świecie. – Stworzenie rynku na tego rodzaju produkty pomaga

europejskim dostawcom w wypracowaniu innowacyjnych koncepcji oraz sprzyja poprawie międzynarodowej konkurencyjności przemysłu europejskiego, krajowego i lokalnego

– Zarówno w Japonii, jak i w USA, władze krajowe wprowadziły przepisy ukierunkowane na wspieranie kreatywności w przemyśle oraz wypracowywanie przewagi konkurencyjnej na szczeblu międzynarodowym dzięki obowiązkowym zamówieniom publicznym na produkty przyjazne dla środowiska

GPPGPP…… pobudza innowacjepobudza innowacje


► Pobudzanie innowacji (cd.):– Przykład: W Maidstone (Wlk. Brytania), w następstwie

intensywnego, otwartego dialogu z podmiotami działającymi na rynku, złożono ofertę na usługi sprzątania o niskim stopniu oddziaływania na środowisko, z zakazem stosowania szeregu niebezpiecznych chemikaliów, bez dodatkowych kosztów.

GPPGPP…… pobudza innowacjepobudza innowacje

– Przedsiębiorstwo, którego oferta została wybrana, przekształciło się w przyjazną dla środowiska firmęsprzątającą. Obecnie większośćpozostałych zamówień realizowana zgodnie z tą koncepcją.


► Poprawa wizerunku publicznego:– 85% obywateli UE jest zdania, że decydenci powinni

uznać środowisko za kwestię równie istotną jak polityka społeczna i ekonomiczna

– wprowadzenie polityki uwzględniającej GPP to bardzo skuteczny sposób, w jaki instytucje mogą wykazać siędeterminacją w dążeniu do zrównoważonego rozwoju

GPPGPP…… ssąą popularnepopularne

– dając przykład, instytucje publiczne mogą również zachęcać spółki sektora prywatnego oraz ogół społeczeństwa do zmiany swoich nawyków konsumpcyjnych


► Przygotowania w zakresie przyszłego prawodawstwa:– Przepisy dotyczące ochrony środowiska na obszarze

UE staje się coraz bardziej rygorystyczne:• obowiązkowe normy w zakresie wielkości emisji

pojazdów• normy efektywności energetycznej dla budynków i

produktów wykorzystujących energię• ograniczenie stosowania szkodliwych substancji

– GPP mogą pomóc, udostępniając „teren doświadczalny”, na którym dostawcy mogą poprawićekologiczność swoich produktów, zanim normy zacznąobowiązywać wszystkie podmioty

GPPGPP…… wybiegajwybiegająą w przyszw przyszłłoośćść


► GPP są proste do wprowadzenia:

– Dostępność pomocnych wytycznych – obecny zestaw narzędzi zawiera jasne wytyczne dotyczące wprowadzenia GPP

– Brak barier prawnych – ramy prawne dotyczące GPP zostały już wyjaśnione (zob. Moduł 2 narzędzi szkoleniowych KE w zakresie GPP)

– Wiele sukcesów – pozytywne przykłady praktyczne z różnych państw europejskich

GPPGPP…… ssąą momożżliweliwe!!

http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/toolkit/module2_legal_framework_for_gpp.ppt






GPP GPP w praktycew praktyce

Amaroussion/Kalithea, Amaroussion/Kalithea, GrecjaGrecja– Zakupiono, wspólnie z kilkoma innymi

instytucjami, papier pochodzący z recyklingu. Koszt papieru pochodzącego z recyklingu jest niższy niż koszt powszechnie używanego papieru

ZurychZurych,, Szwajcaria– zakupiono 2 166 energooszczędnych komputerów - w

czasie ich użytkowania zapobiegnie się emisji 127 114kg CO2

– zastosowano kryteria dotyczące efektywności energetycznej i ekologiczności materiałów budowlanych w przeliczeniu na powierzchnię 45 081 m2, w odniesieniu do zamówień na kwotę 175,1 mln EUR

– zakupiono zdrową żywność na kwotę 390 000 EUR(5,6% łącznego budżetu)


Fryburg (Fryburg (FreiburgFreiburg)),, NiemcyNiemcy– Departament Szkolnictwa i Edukacji

wprowadził 4-letni leasing na kopiarki klasy A, bez kosztów konserwacji. W 75 szkołach płaci się jedynie za liczbę wykonanych kopii. Koszt usługi uległ zmniejszeniu o 50%.

Dobra praktykaDobra praktyka

RzRząądy federalne Niemiec i Austriidy federalne Niemiec i Austrii– Zarówno niemieckie Ministerstwo Środowiska, jak i austriackie

Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa, Środowiska i Gospodarki Wodnej, zakupują obecnie 100% zielonej energii elektrycznej


Kolding,Kolding, DDaniaania– Wprowadzono zmiany w niemal 100% polityki

przetargowej aby uwzględnić aspekty środowiskowe. Całkowity budżet zamówień uległzmniejszeniu o 10%.

Barcelona,Barcelona, HiszpaniaHiszpania– W ramach świadczenia wszystkich usług

sprzątania w Barcelonie (o wartości 16,2 mln EUR) wykorzystuje się nietoksyczne produkty

Dobra praktykaDobra praktyka


GPP ………mają ogromne możliwości……są mądrym rozwiązaniem……pomagają realizować cele polityki lokalnej……pobudzają innowacje……są popularne……wybiegają w przyszłość……są możliwe!

Dlatego zacznijcie juDlatego zacznijcie jużż terazteraz!!

Po co rozpoczynaPo co rozpoczynaćć stosowanie stosowanie GPP GPP JUJUŻŻ TERAZTERAZ??


Dalsze informacje

►Kompletny zestaw narzędzi szkoleniowych w zakresie GPP dostępny jest na stronie:

► http://ec.europa.eu/environment/gpp/toolkit_en.htmZestaw narzędzi opracowany dla Komisji Europejskiej przez ICLEI – Local Governments for Sustainability, 2008 r.

Właściciel, Wydawca: Komisja Europejska, DG ds. Środowiska - G2, B-1049, Bruksela

Wyłączenie odpowiedzialności: Komisja Europejska uchyla się od wszelkiej odpowiedzialności i nie przyjmuje żadnych zobowiązań w związku z informacjami przedstawionymi w niniejszym dokumencie.

Zgody na publikację udzielili: Renee Brautigam (slajd nr 7), Peter Defranceschi (nr 12, 19), Mark Hidson (15), gmina Kolding (nr 25) oraz StockXchng: BSK (nr 2), Claudia Meyer (nr 3), Jim Frech (nr 4), Ramzi Hashisho (nr 5), Terence O'Brien (nr 6), Peter Hellebrand (nr 8), Kimberlee Kessler Design (nr 9), Stefanie L. (nr 14), Sarah T. (nr 17), Sanja Gjenero (nr 20), Daniel Furger (nr 23), Vangelis Thomaidis (nr 23), Taylor Hart (nr 24), Nina Briski (nr 25)

http://ec.europa.eu/environment/gpp/toolkit_en.htm

Documents

Ekologiczne zakupy! – Zmiana na lepsze dzięki GPPec.europa.eu/environment/gpp/pdf/toolkit/gpp...Europejskie organy władzy publicznej wydająco roku ponad 1,8 bln EUR na towary