Embed Size (px)
Citation preview
} }7 E Y L Ü L 2 0 1 2
SAYFA 11
EKO-MAGAZİN
HAFTALIK İsmailŞen
KARİKATÜRLERDEKİ TARİH
1875 – 1966 yılları arasındayaşamış, otomotiv
endüstrisinin öncülerinden veGeneral Motors’da uzun yıllar
CEO olarak çalışmış yönetici…
Bazen çocuklar ve gençlerle konuşurkenbirden idrak ediyorum, doğduğum çağ değişmiş.Yaşadığım çağ doğduğum çağ değil. “Çağ”derken “açılıp kapanan çağ”danbahsediyorum. Yeni Çağ, YakınÇağ, Modern Çağ gibi…
Rahmetli Turgut Özal’ın1980’lerde sık sık tekrarladığı“Türkiye’ye çağ atlatıyoruz”sözündeki “çağ” bile budeğişimi tam olarakanlatamıyor. Çok dahaderin bir değişimyaşadığımız…
Bizim kuşağınyarım yüzyıl bileolmayan tanıklığısırasında Türkiye, tarihboyunca çeşitli coğrafyalarda birkaç bin yılsüren değişimi yaşadı. Anadolu’da herhangibir küçük şehir, kasaba ya da köyde çocukluğugeçen orta yaşlılar tam bir tarım toplumunatanıklık ettiler. Randevuların da ödemelerin de
neredeyse yıllık olarak planlandığı birdönemdi. “Harman sonu görüşürüz” ya da“helalleşiriz” sözlerini sık sık duyardık. Tüm
ekonomi tarımsal faaliyetlere göreşekillenmişti. Köylü harman sonrası para
harcamaya başladığında esnafın yüzügüler, doğayla birlikte sadece
ekonomik yaşam değil, sosyal hayatda canlanırdı. Hemen bütün
düğünler bu nedenle bahar ve yazaylarında yapılırdı. Dayanıklı
tüketim malları, tarım üretimaraçları, giyim kuşam ve
“eğlence” ihtiyacınınkarşılandığı panayır budönemde kasaba kasaba
gezerdi. Zaman yavaş akar,kimse acele etmezdi.
Sonra 1980’li yılların ikinci yarısındanitibaren köylülerin harman sonunu gözleyenbirkaç esnaf ufak tefek üretim yapmayabaşladı. Dönemin hükümetinin avantajlıkredilerinin bir kısmı boşa gitmedi ve
Anadolu’nun birçok köşesinde sanayi tesislerifilizlenmeye başladı. Bu tesisleri küçük amahedefleri büyük kuruluşların bir kısmı ihracatyapmayı bile başardı. “Biz gözümüzdebüyütüyormuşuz, aslında ihracat basitmiş”dedikten sonra daha da hızlandılar. 1990’lar vesonrasında bir çeşit sanayi toplumu olmayolundaydık. Zaman hızlanmış, panayırlarhükmünü yitirmiş, köylü uluslararası rekabetintehdidini hissetmeye başlamıştı.
Son yıllarda ise özellikle bilgisayar ve iletişimteknolojilerinde yaşanan gelişmeler dünyayıolağanüstü küçültüp, sınırları şeffaflaştırdı.Aslında bugün, hem tarım hem sanayi hem debilgi toplumunu aynı zaman dilimi içindeyaşıyoruz.
Her birini yaşayan bölge ve bireyler var. Her üçünü yaşayan bölge ve bireyler de var. Her sabah köydeki evinden çıkıp fabrikaya
çalışmaya giden, ama aynı zamanda 10dönümlük tarlasına buğday ekmeyi ve internettesörf yapmayı da ihmal etmeyen birey hangiçağda yaşıyor sizce?
Alfred P. Sloan
2 Ağustos 1339 – 2 Ağustos 1923 Akbaba Dergisi
BULMACAHaz›rlayan
Nalan M. ALAKENTile ti sim@so rus hop.com
SOLDAN SAğA: 1- Ekonomisi muz, ananas,kakao, kahve ve pirinçüretimine dayanan,Wikileaks kurucusu JulianAssange’ın talep ettiğisiyasi sığınma hakkınıkabul etmesiyle gündemdeolan Güney Amerikaülkesi… (Tersi) AvrupaGüvenlik ve İşbirliğiKonferansı’nın kısa adı…2- Kredi işlemlerinin kısa,orta ve uzun vadeliolmasına, kredi tiplerine vesermaye piyasası, parapiyasası gibi piyasabiçimlerine bağlıfarklılıklardan oluşan vepara sahibinin üretimdenaldığı pay oranı… (Tersi)İsimden sıfat türeten ek…3- Uzun süre saklanabilenyiyeceklerin genel adı…Adını bir geyik türündenalan porselen yemek takımıüreticisi… 4- İlaç, merhem…Birine, ölen bir yakınındankalan mal mülk, para veyaservet; miras… 5- Uzaklıkanlatan bir söz… ÜlkerGıda’nın süt markası… Metalparanın resimli yüzü… 6-İstanbul ManifaturacılarÇarşısı’nın kısa adı…İzlanda’nın internet kodu… 7-Renkleri sarı ve lacivert olan birspor kulübümüzü simgeleyenharfler… Bir mülk kaça satınalınmışsa o mülke o para ilesahip olma… 8- Bir konuüzerine olan… Nestle’ningranül kahve markası… 9-Ortak bir amacı veya işigerçekleştirmek için bir arayagelmiş kurumların veya kişilerinoluşturduğu birlik… GüneyAfrika Cumhuriyeti’nin plakaişareti… 1967 yılında VehbiKoç’un önderliğinde kurulanTürk Eğitim Vakfı’nın kısa adı…10- Kalay elementininsimgesi… Finlandiya’nıninternet harfleri… (Tersi)İridyum elementinin simgesi…11- Mağara… Tantalelementinin simgesi… Birborcun belli zamanlarda
ödenmesi gerekli olanparçalarından her biri… 12-Başrolünü Şener Şen’inoynadığı,Türkiye’de feodalizminçöküşünü konu alan 1985tarihli film… Namibya’nıninternet kodu.
YUKARIDAN AşAğIYA:1- Yabancı ülkelerin nakitbiçimindeki para birimi… 2-Maliyet fiyatıyla satış fiyatıarasındaki fark… Eşya taşımaişleri yapan kurum veyaortaklık… Çıplak resim… 3-Bir ülkeye girmek veya birülkeden çıkmak için yetkilimakamlardan alınması gerekliizin… İstanbul GiyimSanayi’nin 1969’dan berikullandığı erkek giyimmarkası… 4- En çok, en üstderece… Olay veyanesnelerin düzenli bir biçimdebirbirini takip ederekgelişmesi… 5- Ticaretmallarını saklamak içinrıhtımda yapılan büyükdepo… Ekonomisi pirinç, çayve konserve üretimi ileoyuncak imalatına dayanan
bir Asya ülkesi… Utanma,utanç duyma… 6-Müstahkem mevki…Fabrikası İzmir’de bulunan,simgesi şaha kalkmış at olanbisiklet, motosiklet vetekerlekli sandalye üreticisi…7- Bir noktanın denizyüzeyinden olan yüksekliği,irtifa… Paketlenmiş piliçmarkalarından biri… 8-Bilmecelere konu olan bir kışmeyvesi… Dalgası, devresi vemesajı vardır… İplikten kafesbiçiminde yapılmış örgü… 9-Elmas, zümrüt gibi değerlitaşların tartısında kullanılanölçü birimi… Monako’nuninternet kodu… Yapma,etme… 10- Arama KurtarmaDerneği anlamındakikısaltma… Satrançta bir taş…11- Sakıza kıvamını artırmakiçin katılan, kauçuk cinsindenbir madde… Övme, takdir,beğenme gibi duygularıbelirtmek için söylenen söz…12- Az tavlı, yarı yaş yarı kuruolan toprak… Adını birmüzikalden alan nevresimmarkası.
BULMACANIN ÇÖZÜMÜ 9. SAYFADA
O BİR İşADAMI
Mayıs 1871’de Belçika’dadoğdu. Babası İngiliz annesiBelçikalı’ydı. Dönemin yasalarınagöre İngiliz vatandaşı sayıldı. 19.yüzyıl sonlarında aile Amerika’yagöçtü. George Washington’ınmesleği 1900 ABD NüfusSayımında “mucit” olarakkaydedildi. Washington busıralarda havagazı fitili üreten birşirket sahibiydi. Daha sonra ampulteknolojisinin gelişmesiyle işleribozulmaya başladı. 1907 yılındayeni arayışlara girdi veGuetamala’da çiftçilik yapmayabaşladı. Bu arada hazır kahveyleilgili bilgi edindi.
Bir yıl sonra New York’a döndüve kahve üretimine başladı. Japonasıllı ABD’li kimyager SatoriKato’nun geliştirdiği hazır kahvetekniğini kelimenin gerçekanlamıyla “ticarileştirdi” veböylece yaygınlaştırdı. ÖzellikleBirinci Dünya Savaşı sırasındaAmerikan Ordusu tarafındankullanılan G. Washington CoffeeRefining Company kahvesi, hazırkahvenin iyice yaygınlaşmasınısağladı.
1930’lu yıllarda da çeşitli radyoprogramlarına sponsor olan şirket,hazır kahvenin modern hayatınvazgeçilmezleri arasına girmesineneden oldu. George Washingtonhayatı boyunca çeşitli alanlarda 25civarında patent aldı. Gaz lambası,kamera ve gıda konularındakipatentlerinin çoğunu da üretimdekullandı. Şirketi 1943 yılındaAmerican Home Productstarafından satın alındıktan sonraemekli oldu. Üç yıl sonra 1946yılında da öldü.
Ayn› ça€da üç ça€…
TARİHTE BU HAFTA
”
Eski adetlerden…
George Constant Louis Washington
Amerikalıların çok fazla şeyesahip olduğu için her şeyden bu
kadar kolay vazgeçebildiğisöylenir. Bence her şeyden bukadar kolay vazgeçebildiğimiziçin bu kadar şeye sahibiz. Eskiolan şeyi daha iyi hizmet verenbir şeyle değiştirmek için her
zaman hazır olmalısınız.”
7 Eylül1813 yılındabugün ABD için“Sam Amca”takma adı yerelbir gazetede ilk defa kullanıldı.1923 yılında bugün, mürettipleringrevi dolayısıyla İkdam, Akşam,İleri, Tercüman-ı Hakikat, Tevhid-i Efkar, Tanin, Vatan ve Vakitgazeteleri bir araya gelerek‘Müşterek’ adlı bir gazeteyayınlanmaya başladı. Gazeteninyayın hayatı iki hafta sürecekti. 8 Eylül1930 yılında bugün ofislerdeişlerin organizasyonunda büyükçığır açacak bir icadın satışınabaşlandı. 3M şirketinin icadı şeffafyapışkan bant kısa süredeyayılacak ve ofislerdeki hayatıdeğiştirecekti.
1970 yılındabugün,mutfaklardakihayatıdeğiştirecekmikro dalgafırının mucidi
1894 doğumlu ABD’li mühendisPercy Spencer öldü.
9 Eylül1922yılındabugün, 30AğustosZaferisonrası Türk orduları İzmir’egirdi. İzmir’in Kurtuluşu.1923 yılında bugün, Halk FırkasıGazi Mustafa Kemal önderliğindekuruldu.1933 yılında bugün, bir süre sonraİzmir Enternasyonal Fuarı halinegelecek ‘9 Eylül Panayırı’ açıldı.
10 Eylül1920 yılındabugün, TürkiyeKomünist PartisiMustafa SuphitarafındanBakü’de kuruldu.1987 yılında
bugün, Macaristan’ın sınırıaçmasıyla, binlerce Doğu Almanvatandaşı komünist ülkelerindenayrılmaya başladı. 11 Eylül2001yılındabugün,tarihin en
büyük terör eylemlerinden biriNew York’ta gerçekleşti. Resmiaçıklamaya göre 2.976 kişi öldü,6.291 kişi de yaralandı. 11 EylülAfganistan’ın ve bir süre sonra daIrak’ın işgal yolunu açacaktı. Buterör eyleminin bir özelliği dehakkında üretilen komploteorilerinin çokluğudur. 12 Eylül1980 yılında bugün,tam olarak emirkomuta zinciri içinde12 Eylül Darbesigerçekleştirildi.Darbecilerin hazırlattığı Anayasa1982 yılında yüzde 92 gibi bir oranlakabul edildi. Bu Anayasa 2010yılında aynı gün gerçekleşenanayasa değişikliği referandumu ileönemli oranda değişti.13 Eylül1647 yılındabugün, İtalyanmatematikçi vefizikçiEvangelistaTorricellibarometreyi icatederek, yağmurla ilgili öngörüleriromatizmalıların tekelinden çıkardı.
Hazır kahveninbabası
Uyku tıbbıUyku, boşa geçen zaman, yaşamın
kesintiye uğraması değil; fizyolojik vezihinsel olarak her gün yenilenmemizdeönemli, yaşamımızın üçte birinikapsayan bir fonksiyondur.
Her üç kişiden biri yaşamının birdöneminde uyku problemiyaşamaktadır.
Modern çağ ile artan uykurahatsızlıkları ‘uyku tıbbı’nıgeliştirmiştir. Amerikan Uyku TıbbıAkademisi’nin (American Academy ofSleep Medicine) oluşturduğu uykubozuklukları sınıflaması 84 farklı uykuhastalığını içermektedir. Uyku tıbbı,geniş bir hastalık yelpazesine sahipolması nedeniyle nöroloji, göğüshastalıkları, psikiyatri, KBB, içhastalıkları (kardiyoloji,gastroenteroloji, endokrinoloji, geriatri)ve pediatri başta olmak üzere birçokbilim dalları ile birlikte multidisiplinerbir yaklaşımdır.
DÜZENLİ UYKUSağlıklı bir yaşam için sağlıklı uyku
şarttır.Dinlenmemiş uyanma,Gece sık uyanma,Tekrar uykuya dalmada güçlük
yaşıyorsanız!
MELATONİNSALGILANMASIMelatonin epifizden salgılanan ışığa
duyarlı bir hormondur. Temel görevivücudun biyolojik saatini korumaktır.Aynı zamanda kansere karşı koruyucu(görme özürlülerde kanser vakalarınınaz görülmesi bunu desteklemektedir),yaşlanmayı geciktiricidir. Karanlıkmelatonin üretimini tetikler. Bunun içinerken yatıp erken kalkmalı, karanlıkortamda uyumalıyız.
Günümüzdeuyku hijyeni■ Her sabah aynı saatte
kalkın.■ Öğleden sonra çay,
kahve, çikolata gibiuyarıcıları almayın.
■ Yatak odasındaçalışmayın.
■ Uyumadan 1 saat öncegünlük aktiviteyi bitirin.
■ Uykulu hissetmedenyatağa girmeyin.
■ Uyku öncesimeditasyon, ılık banyo,birkaç dakika okuma,ılık süt rahatlatıcıdır.
■ Yatak odanız sessiz,karanlık ve hafifsoğuk olmalı.
■ Akşam yemeğini geçsaatlere bırakmayın.
■ Gündüz uykuları 1saati geçmesin, saat15.00’dan sonrauyumayın.
■ Uyku ilaçlarını doktorkontrolü dışındakullanmayın, alkollebirlikte almayın.
■ Uyku saatine yakınsaatlerde nikotin vealkol kullanmayın.
■ Akşam saatlerinde ağırspor yapmayın.
■ Endişelerinizi güniçinde çözmeyeçalışın, uykunuzukaçırmanıza izinvermeyin.Bu yöntemlerle
uyku kaliteniziartıramıyorsanızprofesyonel yardımalmalı, bir uzmanabaşvurmalısınız.
- Kağıdınız nereden?- Darülfünundan…- Şahadetnamenizi sormadım, tavsiyenameniz nereden?
SAğLIKLI YAş[email protected]ÜBÜ
Dr. Meral Seyman
İSTATİSTİKLER, uykubozukluğu tanısı koyulmuşve tedavi görmemişhastaların, normalden 4 ila 6kat daha fazla trafik ve işkazalarına sebep olduğunugösteriyor. Uykubozukluları, sosyalyaşantımızı ciddi şekildeetkiler; unutkanlık, dikkatitoplayamama iş hayatında
başarısızlığa neden olur. İşverimi ve yaşam kalitesinide düşüren uykuproblemleri bir halk sağlığısorunu olarak kabuledilmektedir.
Gece boyunca horlama,nefes kesilmesi boşanmaoranını yükseltiyor!
Obezite, diabet vedepresyon riskiniz artıyor.
İş kazalarını 6 kat artırıyor
Mitolojide Uyku TanrısıHYPNOS, Gece’nin oğludur.
Yorgun insanların alnına sihirlideğneği ile dokunarak,
kanatları ile yelpazeleyerekveya uyku verici sihirli madde
dökerek uyku verir.
Sayfa11_Sayfa 10.qxd 06.09.2012 23:14 Page 1
