Embed Size (px)
Citation preview
KLINIČKA ELEKTROKARDIOGRAFIJA
Žarko Mavrić
LITERATURA
• Braunwald E i sur. Harrison’s Principles of Internal Medicine. McGraw Hill: New York, 2001.
• Zipes D i sur. Braunwald's Heart Disease: A textbook of cardiovascular medicine. Elsevier Saunders: Philadelphia, 2005.
• Barić Lj i sur. Elektrokardiografija u praksi. Lek: Zagreb, 2003.
• Goldschlager N, Goldman MJ. Principles of clinical electrocardiography. Appleton&Lange: Norwalk/San Mateo, 1989.
Elektrokardiografija
• EKG morfologija
– Analiza oblika (amplitude, širine, izgleda) EKG signala
• Aritmologija
– Analiza ritma (frekvencije, pravilnosti, mjesta nastanka) impulsa
• EKG krivulja je grafički prikaz električnih potencijala koji nastaju tijekom rada srca
Elektro-ionske promjene tijekom depolarizacije i repolarizacije
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Srčani generator
Električno polje srca
Potencijali na površini tijela
Registracija EKG-a
Interpretacija EKG-a
Slijed aktivacije
Faktori transmisije
Kablovi, pojačalo, pisač
Dijagnostički kriteriji
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Komponente EKG sustava
Elektrokardiografski odvodi
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Bipolarni ekstremitetni i prekordijalni odvodi
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Unipolarni ekstremitetni odvodi
Prekordijalni odvodi i dopunski torakalni odvodi
Dipol i električno polje
• Veličina potencijala registrirana u pojedinim
točkama polja ovisi o:
– veličini potencijala u izvoru
– udaljenosti od izvora
– odnosu mjernog instrumenta prema osi dipola
Ep = m · cos α
r 2
A = H cos α
• α = 0o cos α = 1 A = H • α = 90o cos α = 0 A = 0
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Projekcije vektora na osi odvoda
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Osi ekstremitetnih i prekordijalnih odvoda
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Heksaksijalni referentni sustav
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Komponente normalne EKG krivulje
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Normalan EKG
• Frekvencija = 300
Broj kvadrata od 0,2 sec između
susjednih QRS kompleksa*
• 300 – 150 – 100 – 75 – 60 – 50
• Broj QRS kompleksa u 6 sec x 10
Određivanje frekvencije srca • Normalna 60 (50) - 100 min-1
• Bradikardija < 60 (50) min-1
• Tahikardija > 100 min-1
*Pri standardnoj brzini papira od 25 mm/sec, 5 velikih kvadrata=1sec.
Srčani vektori
Izolirano mišićno vlakno: depolarizacija
Izolirano mišićno vlakno: repolarizacija
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Slijed aktivacije ventrikula
Slijed depolarizacije ventrikula
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Sekvencijalni vektori depolarizacije ventrikula
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Vektokardiogram u frontalnoj ravnini
Električna os srca
A = H cos α
• α = 0o cos α = 1 A = H • α = 90o cos α = 0 A = 0
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Projekcije vektora na osi odvoda
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Izračunavanje srednje električne osi
Električna os srca
60o
Električna os srca
0o
Električna os srca
45o
Električna os srca
105o
Električna os srca
135o
Električna os srca
-45o
Artefakti
Zamjena elektroda (desna-lijeva ruka)
Dekstrokardija
Artefakti: micanje ekstremiteta (lijeva noga)
Tremor
Tremor (psudoundulacija atrija)
Tremor (parkinsonizam) (desna ruka)
Artefakti od pomaka elektrode
Rijetki artefakti (vs pomak elektroda)
Zamjena prekordijalnih elektroda (V1=V6)
Normalne varijante
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Juvenilni obrazac i rana repolarizacija
Juvenilni obrazac
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Rana repolarizacija
Rana repolarizacija
Normalna varijanta? Perikarditis?
Interpretacija EKG-a
• Osjetljivost i specifičnost EKG promjena
• Serijsko praćenje EKG promjena
• Usporedba s ranijim EKG nalazom u istog pacijenta
• Sistematski pristup interpretaciji:
– identifikacija pacijenta (ime i prezime)
– datum registracije
– baždarenje
– ritam
– električna os
– morfološke promjene (P, PR, QRS, ST, T, U)
– QT interval
Abnormalnosti atrija
Povećanje (abnormalnost) desnog i lijevog atrija
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Depolarizacija atrija
Abnormalnost lijevog atrija Hipertrofija desnog ventrikula
Abnormalnost lijevog atrija
Abnormalnost lijevog atrija Blok desne grane
Infarkt prednje stjenke Hipertrofija lijevog ventrikula
Abnormalnost desnog atrija
Abnormalnost desnog atrija Hipertrofija desnog ventrikula
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Biatrijalna abnormalnost
Hipertrofija ventrikula
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Hipertrofija lijevog ventrikula
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Hipertrofija lijevog ventrikula (volumno opterećenje)
A: Hipertrofija LV – tlačno opterećenje (aortalna stenoza) B: Hipertrofija LV – volumno opterećenje (aortalna regurgitacija)
Hipertrofija lijevog ventrikula: dijagnostički kriteriji
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Hipertrofija desnog ventrikula Biatrijalna abnormalnost
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Hipertrofija desnog ventrikula
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Emfizem pluća
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Akutno opterećenje desnog ventrikula (akutno plućno srce)
Hipertrofija desnog ventrikula: dijagnostički kriteriji
Dominantan R u V1 (R, Rs, rSR’)
Smetnje intraventrikularnog provođenja
Provodni sustav srca
Intraventrikularni provodni sustav
Blok desne grane i blok lijeve grane
Blok desne grane
Blok lijeve grane
Blok desne grane i blok lijeve grane
Lijevi prednji i lijevi stražnji fascikularni blok
Lijevi prednji fascikularni blok
Lijevi prednji fascikularni blok
A: Lijevi prednji fascikularni blok B: S1S2S3
Devijacija električne osi ulijevo u infarktu miokarda donje stjenke
Lijevi stražnji fascikularni blok
Lijevi stražnji fascikularni blok
+ blok desne grane
Lijevi stražnji fascikularni blok
+ blok desne grane i AV blok Io
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Downloaded from: Heart Disease (on 17 January 2006 07:56 PM)
© 2005 Elsevier
Aberantno intraventrikularno provođenje (Ashmanov fenomen)
Ventrikularna preekscitacija
Ventrikularna preekscitacija
• Tip WPW (Wolff-Parkinson-White):
– Akcesorni atrio-ventrikularni put (Kent)
• Tip LGL (Lown-Ganong-Levine):
– Akcesorni atrio-Hisov put
– Ubrzano provođenje kroz AV spoj
• Tip Mahaim:
– Akcesorni put između AV čvora i miokarda desnog ventrikula (nodo-ventrikularni put)
– Akcesorni put između AV čvora i desne grane (nodo-fascikularni put)
Preekscitacija: Kentov akcesorni put (WPW)
Preekscitacija
Preekscitacija po tipu WPW
Preekscitacija po tipu WPW
Preekscitacija po tipu WPW (intermitentna)
Ishemija, lezija i infarkt miokarda
Ishemija – lezija – infarkt
Promjene akcijskog potencijala u akutnoj ishemiji
- niži potencijal membrane u mirovanju
- manja amplituda AP
- skraćeno trajanja AP (patološka rana repolarizacija)
- manja brzine faze 0 AP
Patofiziologija ST elevacije
Subendokardijalna i transmuralna (epikardijalna) lezija
Subendokardijalna i transmuralna (epikardijalna) ishemija
Kronična ishemija produljuje trajanje AP (faza 3 – T val)
Negativni T valovi: diferencijalna dijagnoza
Negativni T valovi: ishemija
Negativni T valovi: ishemija
Negativni T valovi: ishemija
Hiperakutna faza infarkta miokarda prednje stjenke
Akutni infarkt miokarda: ST elevacija i prominentni T valovi
Infarkt miokarda: hiperakutne promjene
Infarkt miokarda: hiperakutne promjene
Infarkt miokarda: hiperakutne promjene
Infarkt miokarda: hiperakutne promjene
Evolucija infarkta miokarda prednje i donje stjenke
Infarkt miokarda donje i stražnje stjenke
Infarkt miokarda donje, stražnje i lateralne stjenke
Angina pektoris Prinzmetal
Pseudonormalizacija T valova u akutnoj ishemiji
Akutni infarkt miokarda donje stjenke lijeve klijetke i miokarda desne klijetke
Akutni infarkt miokarda donje stjenke lijeve klijetke i miokarda desne klijetke*
* V1 – V6 = V1R – V6R
Akutni infarkt miokarda
Akutni infarkt miokarda
Akutni infarkt miokarda
Akutni infarkt miokarda
Akutni infarkt miokarda
Infarkt miokarda: evolucija
Infarkt miokarda: evolucija
Akutni infarkt miokarda prednje stjenke uz blok desne grane
Akutni infarkt miokarda donje stjenke uz blok lijeve grane
Infarkt miokarda anteroseptalne stjenke uz blok lijeve grane
Infarkt miokarda prednje stjenke uz blok lijeve grane
Akutni infarkt miokarda donje i lateralne stjenke uz elektrostimulaciju desne klijetke
Različite elektrokardiografske abnormalnosti
Perikarditis
Perikarditis
Perikarditis
Perikarditis
Učinak digitalisa
Hipo- i hiperkalcemija
Hipokalcemija
Hiperkalcemija
Hiper- i hipokalemija
K 8,6 mEq/L
K 5,8 mEq/L
K 1,5 mEq/L
K 3,7mEq/L
Hiperkalemija
Hiperkalemija
Hiperkalemija
Hipokalemija
Hipokalemija
Hipotermija
Totalni električni alternans (P-QRS-T)
Perikardijalni izljev s tamponadom
Produženi QT interval
Produženi QT interval
Prominentni, široki, negativni T valovi
•Intrakranijalno (subarahnoidalno) krvarenje
Negativni T valovi: diferencijalna dijagnoza
Prominentni, široki, negativni T valovi
