Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Mens
Kleine ingrepen, mooie gevolgen!
Eindverslag Social Design project Leerdam
Hoe een positieve, praktische duw in de rug leidt tot hernieuwde levensmoed
en maatschappelijke participatie
- 2 -
Voorwoord
Voor u ligt het eindeverslag van het project: “Kleine ingrepen, mooie gevolgen” uitgevoerd door
MensFrame in Leerdam. De financiële middelen voor de uitvoering van dit project zijn verstrekt
door stichting DOEN in het kader van Social Design.
Wij beschrijven in dit eindverslag:
De ontstaansgeschiedenis en het idee achter dit initiatief.
De samenwerking met de betrokken deelnemers, maatschappelijke organisaties en bedrijven.
De “Social Design” werkwijze binnen de 5 deelnemende huishoudens en de aanzet tot een
integrale “handen uit de mouwen” aanpak. Tot welk (mogelijk) vervolg deze “interventie” kan
leiden bij de betrokken deelnemers. We besluiten met aanbevelingen voor Leerdam.
Wij kijken met gepaste trots, plezier en voldoening terug op de geboekte resultaten.
Hierbij waren de inzet, beleving en de feedback van de betrokken deelnemers van doorslag-
gevend belang. Daarnaast hebben we op de juiste momenten, de juiste (plezierige) samenwer-
king met maatschappelijk partners en bedrijven ondervonden.
Wilma Tangel
Lilian Hoogendoorn
Peter Tangel
MensFrame
- 3 -
Inhoudsopgave
Voorwoord 2
Inhoudsopgave 3
1. Vooraf 4
1.1. Duwtje in de rug! 4
2. Voorgeschiedenis 5
2.1. Landelijk experiment Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting 5
3.Filosofie 7
3.1. Uitgaan van de kracht van de huishoudens 6
4. Projectbeschrijving 8
4.1. Belangrijke stappen binnen het project 8
4.2. Partners 10
5. Aanpak 13
5.1. Stap voor stap op de goede weg 13
6. Uitkomsten 14
6.1. Elk huishouden een eigen unieke vraag en uitkomst 14
7.Conclusie 46
8.Colofon 47
- 4 -
Veel mensen die rond het bijstandsniveau leven, hebben moeite om de
touwtjes aan elkaar te knopen. Door de lastige economische situatie van
deze huishoudens ontbreekt niet zelden de veerkracht om bijkomende
problemen het hoofd te bieden. Verslechtering van de fysieke omgeving
(zoals het interieur en de tuin) kan leiden tot onrust en spanning op het
sociale en emotionele vlak. Met het aanreiken van een impuls in deze
zelfde fysieke omgeving kan niet alleen rust en ontspanning worden ge-
creëerd op sociaal en emotioneel vlak, maar ook een brug worden gesla-
gen naar een actievere maatschappelijk participatie.
Vanuit deze visie zijn wij in Leerdam het project: “Kleine ingrepen, mooie
gevolgen” gestart. Met financiële ondersteuning van stichting DOEN
heeft MensFrame in samenwerking met de gemeente Leerdam een
projectplan opgesteld. Naast de participatie van de gemeente Leerdam,
is het initiatief actief ondersteund door diverse maatschappelijk partners,
waaronder het Leerdams Kunstenaars Collectief, RIVAS (maatschappelijk
werk; met beperkte deelname), klussendienst Yulius (Geestelijke Gezond-
heidszorg) en Dienstwerk Rivierenland. Daarnaast hebben diverse spon-
sors een bijdrage geleverd. Met deze bijdragen kon bij vijf huishoudens
een positieve impuls worden aangereikt.
Het belangrijkste doel van dit initiatief voor de deelnemers is om het ver-
trouwen in zichzelf, in anderen, in (maatschappelijke) organisaties en in
het deelnemen aan het maatschappelijk verkeer te laten toenemen.
1. Vooraf1.1. Duwtje in de rug!
“Kleine ingrepen,
mooie gevolgen”
- 5 -
2. Voorgeschiedenis2.1. Landelijk experiment Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting
In 2008 is Delft het toneel voor het project “Recycle Art: afval is een ont-
werpfout”. Met als deelprojecten: Educatie voor de bovenbouw van een
aantal basisscholen, een symposium met internationale kunstenaars, een
tentoonstelling en het boek “Recycle Art: rubbish a defect of design”.
Kernpartners binnen dit project waren World Art Delft, Technische Univer-
siteit Delft, diverse basisscholen, stichting Stunt en MensFrame. De combi-
natie van beeldende kunst en thema’s als hergebruik en duurzaamheid
leiden tot een grote positieve betrokkenheid van de deelnemers.
Stichting Stunt en MensFrame broedden gedurende dit project voort op
het idee om mensen op of onder het bijstandsniveau snel en adequaat te
helpen bij het opknappen van hun huis, onder meer door het inzetten van
kringloopartikelen. Van het een kwam heel snel het ander. Bij de Woning-
bouwcorporaties Woonbron en Vidomes sprak het perspectief:
“in de wijk, achter de voordeur”, sterk tot de verbeelding, vanuit het idee
de afstand tussen de organisatie en de klant te kunnen verkleinen. Betrok-
ken basisschool De Horizon verklaarde dat er voor hun leerlingen alleen
een kansrijke leer – en leefomgeving zou kunnen ontstaan, als er sprake
zou zijn van een hechte leefgemeenschap in en rondom de school. Het
Kringloopbedrijf voelde zich eveneens door het idee aangesproken en
sloot zich bijna vanzelfsprekend aan.
Het Delftse idee werd eveneens omarmd door de Stuurgroep Experimen-
ten Volkshuisvesting, die het idee uitriep tot een landelijk experiment, pas-
send binnen het programma: “Keer de verloedering”.
“in de wijk, achter de voordeur”
- 6 -
Woningbouwcorporatie Woonbron was vanaf de start zowel financieel, als op andere vlakken de
belangrijkste partner. Zo heeft ze ‘meester Kees’ van basisschool De Horizon gevraagd een aantal
uren per week bij hen in dienst te komen, om het experiment te verduurzamen en in te passen bin-
nen de reguliere werkzaamheden van Woonbron. Dit initiatief wordt heden ten dage met succes
gecontinueerd. Enkele tientallen huishoudens zijn inmiddels door Woonbron in samenwerking met
maatschappelijk partners ondersteund.
Na afronding van het eerste experiment heeft MensFrame zich teruggetrokken uit het Delftse ini-
tiatief, om in het voorjaar van 2012 een soortgelijk project te starten in Leerdam met financiële
ondersteuning van stichting Doen.
Enkele succesfactoren in Delft waren onder meer de praktische aanpak, de praktisch,
positieve insteek en de inzet van sleutelfiguren, zoals “Meester Kees”. Verrassend genoeg bleken
ook kunstenaars een belangrijke rol van betekenis te spelen. In Leerdam was voor kunstenaars een
belangrijke rol weg gelegd bij het Social Design project: “Kleine ingrepen, mooie gevolgen!”
- 7 -
3. Filosofie3.1. Uitgaan van de kracht van de huishoudens
Zelfredzaamheid
Een relatief kleine interventie in de woonsituatie kan een goede stimulans zijn voor de bewoners
om hun zelfredzaamheid te vergroten. Zij krijgen een kans om hun energie in andere zaken te
steken dan in overleven, om een frisse start te maken en eventuele achterstanden in te halen.
Zelfwerkzaamheid
De deelnemers moeten - naar vermogen - (ook) zelf de handen uit de mouwen steken.
Vrijwilligheid
Deelnemers doen mee op vrijwillige basis.
Herstel van vertrouwen
Door de praktische, positieve aanpak van ‘doe – gerichte’ mensen van ‘buiten – af’ kan bij de
deelnemers het (soms) verdwenen vertrouwen in coaching of begeleiding van hulpverleners wor-
den hersteld en/of kunnen latente zorg – en hulpbehoeften, of de behoefte aan maatschappe-
lijke participatie weer worden vertaald in concrete vragen met een passende aanpak in de directe
leefomgeving.
- 8 -
4. Projectbeschrijving4.1. Belangrijkste stappen binnen het project
Eigen Kracht
Bij dit project waren vijf huishoudens in Leerdam betrokken, die op of onder de armoedegrens
leven en praktische ondersteuning konden gebruiken.
Basisprincipes
Het project in Leerdam stoelt op enkele basisprincipes, dit zijn:
• De realiteit van dat moment in het huishouden is het vertrekpunt
• Respect voor de eigen opvattingen van de deelnemers
• Betrokkenheid van maatschappelijke organisaties en sponsors
• Vlotte aanpak en snel zichtbaar resultaat
• Een vrolijke noot door toegepaste kunst
Budget
Er werd gewerkt met een maximum budget van € 2.500,00 per huishouden voor bijvoorbeeld de
aanschaf van materialen, gereedschap, behang, het kopen van kringloopmeubelen, de inzet
van klussendiensten en kunstenaars, de logistieke planning en projectcoördinatie. Dit relatief klei-
ne budget was werkbaar door de lage tarieven van de deelnemende organisaties en de spon-
tane bijdragen van sponsors. MensFrame heeft twee parttime medewerkers ingezet; tegen een
sociaal uurtarief. Dankzij de gehanteerde uurtarieven en de sponsorgelden kon het project binnen
het beschikbaar gestelde budget worden afgerond.
- 9 -
Looptijd van het project
Er was per huishouden sprake van een gemiddelde looptijd van 6 maanden, vanaf het 1ste con-
tact tot en met de overdracht na afloop naar de WMO – consulent van de gemeente Leerdam.
Werkorganisatie en aansturing
Er was sprake van een eenvoudige werkorganisatie. De gemeente Leerdam (insteek: WMO) heeft
de huishoudens geselecteerd (soms na overleg met RIVAS). De gemeente heeft de geselecteerde
huishoudens benaderd. Deze huishoudens werden, na instemming met deelname, door Mens-
Frame bezocht. Tijdens deze eerste ontmoeting werden wensen en mogelijkheden geïnventari-
seerd, waarna de bevindingen werden vertaald naar een concreet stappenplan inclusief de in te
zetten middelen, betrokken instanties en/of bedrijven. De uitwerking van het plan startte gemid-
deld één tot drie weken na de eerste kennismaking.
- 10 -
4.2. Partners
Organisatie
Gemeente Leerdam
Het voorstellen van- en contact leggen met de deelnemende huishoudens
Regelmatig overleg tussen de medewerkers van MensFrame en de zorgconsulent.
Overleg met- en participatie in het project door zorgconsulent, beleidsmedewerker, wethouder,
en beleidsmedewerker cultuur o.a. bij:
Het leggen van de eerste mozaïeksteen op de Social Sofa (zie persbericht +foto’s)
Deelname aan de muziekmiddag van een van de deelnemers.
Het brengen van een huisbezoek aan een van de deelnemers om het eindresultaat te bezichti-
gen en een voorzichtige blik te werpen op de toekomst.
Het mogelijk maken van een samenwerking met het Leerdams Kunstenaars Collectief.
De voortgang van het projectRivas
RIVAS (MW) heeft een van de huishoudens aan MensFrame voorgedragen. Voorts was er:
E-mailcontact over de voortgang van het project.
Een korte samenwerking bij de introductie van een deelnemer in de vorm van deelname aan
het intakegesprek en het zoeken naar meubilair.
- 11 -
Organisatie
LeerdamsKunstenaarsCollectief
Het Leerdams Kunstenaars Collectief heeft een actieve bijdrage geleverd in de uitvoering van
het project in:
Het voordragen van geschikte kunstenaars voor de uitvoering van het project. Twee enthousi-
aste kunstenaars hebben samen met enkele deelnemende huishoudens een kunstwerk gereali-
seerd, waarbij er maximale aandacht is besteed aan actieve participatie van de deelnemer.
Het verzorgen van fotoreportages van de werkzaamheden/activiteiten met deelnemende huis-
houdens. De foto’s zijn belangeloos ter beschikking gesteld.
Het leggen van contact met de lokale pers en het zorg dragen voor publicatie van de activitei-
ten rond het project.
Het plaatsen van een artikel in het digitale KUNSTstof magazine over het project.
Klussendienst Yulius
De klussendienst van Yulius - een werkervaringsproject voor (ex) psychiatrisch patiënten - heeft:
Een tuin ontdaan van onkruid en een bloemenperk aangelegd. De muren van een huiskamer
geschilderd. Een balkonvloer gerepareerd en verbeterd.
Voor één huishouden is gebruik gemaakt van Dienstwerk Rivierenland. Zij hebben diverse klus-
sen verzorgd in een huishouden, waaronder het ophangen van planken, het aanbrengen van
tussenwanden in een kast enz.
- 12 -
Organisatie
Dienstwerk Rivierenland
Voor één huishouden is gebruik gemaakt van Dienstwerk Rivierenland. Zij hebben diverse klus-
sen verzorgd in een huishouden, waaronder het ophangen van planken, het aanbrengen van
tussenwanden in een kast enz.
Sponsors
• Hyde Sails Nederland schonk een Social Sofa aan speeltuin het Kikkertje, inclusief alle
materialen, uitvoering, een workshop en deels de kosten van het transport.
• Van der Garde tuinmeubelen gaf een speciale korting op tuinstoelen.
• Plantenbak.com gaf een korting op plantenbakken
• Bakker Bart, de Backinette en de HEMA schonken taarten voor de afsluitende muzikale
middag.
• Diverse Leerdammers schonken tegeltjes voor een kinderactiviteit rond de Social Sofa
• Een particulier bood belangeloos een tv meubel aan
• Een Accordeoniste heeft belangeloos opgetreden
• Bestuursleden van speeltuin het Kikkertje hielpen mee tijdens de opening van de Social
Sofa, verzorgden koffie en thee, het plaatsen van een tent en van audioapparatuur
• Verzorgingshuis EMMA stelde in ruil voor een muzikale middag voor hun bewoners,
een grote ruimte beschikbaar inclusief koffie/ thee en personele diensten.
• De Lettersmederij (woordkunstenaar MensFrame), zamelde met het maken van gedich-
ten een sponsorbedrag in dat volledig ten goede kwam aan de werkzaamheden bij
een van de deelnemende huishoudens.
- 13 -
5. Aanpak5.1. Stap voor stap op de goede weg
Stap 1 de selectie
De vijf huishoudens zijn geselecteerd door de WMO consulente van de gemeente Leerdam; soms
in samenspraak met RIVAS.
Stap 2 De werving
Vier geselecteerde huishoudens zijn benaderd door de gemeente Leerdam, een huishouden is
benaderd door RIVAS. De huishoudens werden door gemeente en RIVAS geïnformeerd over het
doel, de werkwijze en de inhoud van het project.
Stap 3 De wensen in kaart gebracht
MensFrame bezoekt de deelnemers thuis, geeft nadere informatie over de inhoud van het project
en de uitvoerende projectleiders, inventariseert wensen, problemen en mogelijkheden en maakt
een vervolgafspraak over het verdere verloop.
Stap 4 Het Plan
MensFrame inventariseert de werkzaamheden, bekijkt door wie de werkzaamheden kunnen wor-
den uitgevoerd, wanneer en welke rol de deelnemers kunnen vervullen.
Stap 5 De afspraak
De deelnemers en de ingeschakelde maatschappelijk partners maken praktische afspraken over
de uitvoeringswerkzaamheden.
Stap 6 De uitvoering
Samen aan het werk!
Stap7Deafronding
MensFrame benadert de deelnemende organisaties om ze te bedanken en te belonen voor hun
bijdrage en vraagt hen naar hun ervaringen.
MensFrame benadert de deelnemers nog 1 x via een persoonlijk huisbezoek om de tevredenheid
te peilen en te vernemen of er sprake is van een wending ten goede.
- 14 -
6. Uitkomsten6.1. Elk huishouden een eigen unieke vraag en uitkomst
Huishouden 1. Heavy Metal
Gezinsleden
Man
(Inkomens -) situatie
WAO: werkloos in verband met gezondheidsproblemen, flat / huurwoning waar een aantal jaren
geen onderhoud meer is gepleegd
Speerpunten
Versterken zelfvertrouwen en stimuleren maatschappelijke participatie door het :
Verder ordenen van huis en haard (familie en Maatschappelijk Werk hebben hier al een begin
mee gemaakt)
Ordenen van de administratie (Maatschappelijk Werk is hier al mee bezig)
Uitbreiden van de dagbesteding, (nu 1 x per week bij een kringloopbedrijf)
Het aanbrengen van een vrolijke noot in huis
Belemmerende factoren
Gezondheid
Bevorderende factoren
Betrokken familie, grote bereidheid tot meewerken
Wapenfeiten
Huishouden 1
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
1. CD kastje Zelf uitgezocht en opge-
haald met MensFrame
Zelf cd’s gesorteerd en inge-
richt
2. Ordners Wat is nodig en welke zijn
gewenst
Papieren gesorteerd en ord-
ners ingericht
3. Materialen om muur te reini-
gen en gaatjes te vullen
Mee naar winkel om ma-
terialen aan te schaffen en
meedenken wat nodig is
Zelf muren leeggehaald en
gaatjes e.d. gedicht
- 15 -
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
4. Muren schilderen; metallic
grijs, speciale muurverf, door
klussendienst uitgevoerd
Zelf uitgekozen Muren e.d. vrij gemaakt om te
kunnen verven
5. Muurschildering door
kunstenares
Zelf meegedacht over de
schildering. Meegewerkt in
het atelier
Voorzieningen om te schilderen
geschapen
6. Meerder malen contact
tot en met de daadwer-
kelijke uitvoering
7. Gitaarsnaren gekregen
deze aangebracht
8. Foto’s gemaakt i.s.m. Leer-
dams Kunstenaars Collectief
Hoe moet het huis toon-
baar op de foto
Huis aan kant gemaakt voor
de foto’s
9. Gestimuleerd zelf verder te
gaan in huis
Zelf veranderingen aange-
bracht in woning: andere eet-
tafel, stoelen vervangen, bank-
je er uit, andere hanglamp, nu
nog op zoek naar een driezits-
bankje
10. Huisbezoek van Mensframe
en gemeente zorgconsu
lent om huis te bezichtigen
en verder te denken
Aanbieden van thee / koffie
11. Eindfeest met muziek
Krijgen van gedicht
Aanwezig
12. Uitnodiging opening kunst
vierdaagse
Aanwezig
- 16 -
Plannen.
Betrokken maatschappelijk partners.
• Zorgconsulente gemeente Leerdam
• Hulp van Maatschappelijk Werk (RIVAS)
• Klussendienst Yulius
• Kunstenares
• Foto’s Leerdams Kunstenaars Collectief
Houding ten opzichte van MensFrame en maatschappelijk partners.
Open, welwillend, betrokken, geeft zelf duidelijk grenzen aan.
Dit betreft eenpersoonshuishouden. Man alleen, werkloos in verband met gezondheidsproblemen.
Bekend bij zorgconsulent. Flat/huurwoning waar sedert jaren geen onderhoud aan is gepleegd.
Voor Mensframe met de man in contact kwam, was er als eerste stap al veel opgeruimd in het
huis met behulp van familie en maatschappelijk werk. Voorts moet de administratie worden geor-
dend(al in handen van de hulp, via het Maatschappelijk Werk). Dagbesteding van 1x per week
een vrijwilligersbaan bij het kringloop bedrijf zou kunnen worden uitgebreid met een andere zinvol-
le tijdsbesteding.
- 17 -
Stap 1. De zorgconsulent heeft gevraagd of meneer wil meedoen aan het project. Verteld wordt
dat het een Social Design project is, waar er aan de inrichting kan worden gewerkt met een kunst-
zinnige/ creatieve knipoog. Tevens dat meneer geacht wordt mee te doen/denken.
Stap 2. Mensframe komt op bezoek en wordt geïntroduceerd door de hulp die via het maat-
schappelijk werk meneer 1x per week bezoekt. Gezamenlijk wordt er gekeken naar mogelijke
“kunstgrepen” in de woning. MensFrame geeft aan wat kan qua inzet en budget.
We beperken ons tot de woonkamer. Meneer krijgt bedenktijd.
Stap 3. Meneer wil graag verder met Mensframe en heeft zelf leuke ideeën over het verbeteren
van de woonkamer. De muren zijn vergeeld door achterstallig onderhoud en langdurig roken. De
wens is hier zilvermetallic muurverf op te doen. Daarnaast is er de wens een wandschildering te
krijgen op een van muren van een heavy metal drumstel, een zangeres en twee gitaren.
Omdat er veel losse cd’s en papieren in de woning liggen bieden we aan samen op zoek te gaan
naar een betaalbare cd kast via Marktplaats en zilvergrijze ordners om de financiële administratie
in op te bergen.
Stap 4. DOEN.
Meneer gaat mee naar Karwei om materialen te kopen waarmee hij zelf de muren kan reinigen
en gaatjes kan dichten. Ook neemt hij het op zich om de muren vrij te maken van boekenplanken
en schilderijtjes e.d. Een cd kastje wordt snel gevonden op Marktplaats in de directe omgeving
van Leerdam. Meneer gaat mee om de kast te halen en ruimt hem keurig in. Verder vervangt me-
neer zelf tafelstoelen, een lamp, een tafel, doet nog meer spullen weg en gaat op zoek naar een
passend driezitsbankje. Met de kunstenaar die de wandschildering maakt zoekt hij samen uit
hoe het er precies uit moet gaan zien. Hij bezoekt het atelier van de kunstenaar om het idee te
verfijnen. De klussendienst verft de muren. De ordners komen vol met papieren en staan in de kast.
Meneer heeft uiteindelijk nog gitaarsnaren ontvangen en probeert weer wat gitaar te
gaan spelen.
Stap 5. Nazorg.
Meneer was aanwezig op de muzikale afsluiting van het project. De foto’s van de muurschildering
worden opgenomen in het jubileumboek van de kunstenares. Meneer is trots op het eindresultaat
en blijft zoeken naar bijpassende meubels voor zijn woonkamer. De zorgconsulent pakt het traject
weer met hem op.
- 18 -
Huishouden 2 “De Heer is mijn Herder”
Gezinsleden
vrouw
(Inkomens -) situatie
Bijstand: arbeidsongeschikt, huurwoning met sterk verwaarloosde tuin
Speerpunten
Versterken acceptatie omgeving, scheppen van overzicht en rust en stimuleren maatschappelij-
ke participatie door het :
Praktisch ordenen en inrichten van de tuin
Scheppen van een stilte plekje in de tuin
Belemmerende factoren
Chronisch psychiatrische problematiek
Bevorderende factoren
Groot vertrouwen in begeleidende instanties
Wapenfeiten
Huishouden 2
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
1. Onkruidvrij maken tuin Meedenken over inrichting
tuin
Vriend van mevrouw helpt met
verwijderen
2. Aanleggen bloemperkje Meedenken over grootte
en inhoud perkje
Doen van inkopen en planten
in de tuin poten
3. Tuinbord met tekst door
kunstenares, meerdere
malen contact
Kiezen van kleur en beeld
schildering en tekst
Meewerken aan ontwerp en
schilderen in atelier van kunste-
naar
4. Stimuleren vervolg geven aan
creatieve werkzaamheden
Nadenken over
dagbesteding
Concrete plannen voor deel-
name dagbesteding bij Yulius
in nabije toekomst
- 19 -
Lastig
Er zijn belemmerende omgevingsfactoren die de uitvoering en het resultaat van het plan negatief
kunnen beïnvloeden.
Betrokken maatschappelijk partners
• Persoonlijk begeleidster Yulius
• Klussenteam Yulius
• Woningstichting Kleurrijk Wonen
• Kunstenaar uit de groep Leerdams Kunstenaars Collectief
• Woordkunstenaar MensFrame
Houding t.o.v. MensFrame en partners
Ontvankelijk, welwillend en betrokken.
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
5. Schilderen tuinhek
en waspalen
Kiezen en kopen
materialen
Schuren en schilderen
waspalen en tuinhek
6. Aanvraag tuinafscheiding bij
corporatie, bezoek gebracht
Samen aangevraagd en
papieren ingevuld
Mee geweest
7. Feestelijke afsluiting overhan-
digen tuinbord, gedicht
Bezoek ontvangen Koffie/ thee verzorgd, mensen
uitgenodigd (helaas afwezig)
8. Foto’s maken met Leer-
dams Kunstenaars Collectief
Bij kunstenaar in atelier Poseert met glans en gevoel
voor decorum
9. Bijhouden van bloemperkje Verzorgen tuin
10. Uitnodigen eindfeest Niet aanwezig
- 20 -
Stap 1.
Mevrouw heeft via een betrokkene van gemeente Leerdam het voorstel gekregen deel te
nemen aan het project. Haar is verteld onder welke voorwaarden er wordt gewerkt en welk doel
wordt beoogd.
Stap 2
Mevrouw wordt bezocht door MensFrame en haar persoonlijk begeleidster van Yulius. Gezamenlijk
bekijken we haar tuin, mevrouw uit haar wensen en wij bespreken mogelijkheden.
In de tuin ontbreekt vooral orde en overzicht. Er ontbreekt een afscheiding met de naaste buren,
er is een overmaat aan onkruid en er zijn geen bloemen of planten. Mevrouw uit in haar wensen
de behoefte aan overzicht (beheersbaarheid) en aan privacy. (een meditatief plekje in de tuin
waar ze zich kan terug trekken). In het gesprek met MensFrame kiest mevrouw voor een stilteplekje
waarin haar geloof tot uitdrukking kan komen.
Stap 3.
Er wordt onderzocht wat praktisch, creatief en financieel haalbaar in het verbeteren van de tuin.
MensFrame neemt de plannen persoonlijk door met mevrouw, die akkoord gaat met het voorstel
om:
• Het onkruid te laten verwijderen.
• De bestaande tuinafscheiding te repareren.
• Het plaatsen van een schutting aan te vragen bij Kleurrijk Wonen.
• Een klein bloemperk aan te leggen.
• Het tuinhek en de waspalen te schilderen.
• Een stilteplek te maken met een schildering, waarop de tekst “De Heer is mijn Herder”
wordt verwerkt.
- 21 -
Stap 4.
De klussendienst van Yulius maakt de tuin onkruidvrij, repareert de bestaande tuinafscheiding en
legt een bloemperk aan m.b.v. betontegels en tuinaarde. Mevrouw doet samen met MensFrame
inkopen voor het schilderen van haar tuinhek en waspalen. Het tuinhek en de waspalen worden
samen met Mensframe gereinigd, geschuurd en geschilderd. Mevrouw bezoekt samen met Mens-
Frame Kleurrijk Wonen voor het aanvragen van een schutting. Deze schutting kan mevrouw huren
per strekkende meter. Bespreekt samen met MensFrame en een beeldend kunstenaar de moge-
lijkheden voor een schilderij. Mevrouw bezoekt het atelier van de kunstenaar en werkt mee aan
haar schilderij.
Stap 5.
Mevrouw bezoekt samen met MensFrame een tuincentrum voor de aanschaf van planten en richt
haar bloemperk in.
Stap 6.
Het schilderij wordt overhandigd en in de tuin bevestigd door de kunstenaar. Het project wordt af-
gesloten met een gedicht van de woordkunstenaar van MensFrame. Mevrouw uit zich enthousiast
over het schilderen en heeft besloten weer deel te nemen aan de creatieve dagbesteding van
Yulius. Een mogelijkheid zou januari 2013 zijn. In de weken volgend op het project, blijkt dat me-
vrouw haar tuin goed onderhoudt en laat ze zich er lovend over uit. Mevrouw is uitgenodigd voor
de muzikale afsluiting van het project in verzorgingshuis Emma. Helaas was zij niet aanwezig.
Stap 7.
Mevrouw heeft en houdt vooralsnog blijvende begeleiding van Yulius. MensFrame heeft de vaste
begeleidster van mevrouw schriftelijk op de hoogte gesteld van de resultaten, de plannen van
mevrouw en de ontwikkelingen die zich tijdens het proces voordeden in de relatie van mevrouw.
Mevrouw blijkt (enkele weken na afronding van het project) in staat tot het bijhouden van haar
tuin en uit zich lovend over de interventie. De vriend van mevrouw blijkt bij haar ingetrokken te zijn,
wat reden tot zorg is.
- 22 -
“De Heer is mijn Herder”
- 23 -
- 24 -
Huishouden 3 “De buurtmoeder”
Gezinsleden
Alleenstaande gescheiden vrouw met volwassen kinderen, oma van drie kleinkinderen.
Inkomenssituatie
Bijstandsuitkering.
Speerpunten
Een hart onder de riem steken, versterken eigenwaarde, eren van haar waarde voor de omge-
ving.
Belemmerende factoren
Een grote persoonlijke moeite met aandacht krijgen en “cadeaus” ontvangen.
Een neiging tot zelfontkenning en wegcijferen.
Bevorderende factoren
Een creatieve geest, overlevingsdrang en veel goodwill van- en een sterke binding met haar
sociale omgeving.
Wapenfeiten
Huishouden 3
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
1. Social Sofa voor speeltuin het
Kikkertje
Wens van mevrouw voor
de speeltuin
Meegedacht over
ontwerp en plaats van
de sofa
Contact met de gemeente
over plaats. Contact met be-
stuur speeltuin
2. Plaatsen Social Sofa met fees
telijke opening met
wethouder / toespraken /
gedichten
Meegedacht over hoe en
wat van de opening
Bestuursleden gemobiliseerd ,
tent verzorgd, geluid en koffie/
thee
- 25 -
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
3. Voor eerdere versie Social Sofa
persberichten verzorgd voor
verkrijgen tegels
Locatie gezocht voor
opslag tegels
Tegels opgehaald, activiteit
gepland met kinderen voor
gebruik
4. Kunstenares maakt ontwerp
voor Social Sofa
Meedenken over ontwerp Voorbeelden aandragen
5. Contact met gemeente over
voorwaarden voor het plaat-
sen van de Social Sof
Meedenken Contact met de gemeente
over andere bankjes in de
speeltuin
Contact met bestuur speeltuin
Zoeken naar een locatie om
de sofa te mozaïeken. Orga-
niseren van deelnemers die
deelnemen aan mozaïeken
6. Workshop volgen Social Sofa Meedenken en doen Meedenken en doen Deelne-
mers mobiliseren. Contacten
onderhouden
7. Definitieve plaatsing
Social Sofa
Meedenken Bespreken met dienst openba-
re werken en mee uitvoeren
8. Uitnodigen eindfeest Aanwezig Aanwezig
9. Ontvangen gedicht Aanwezig Aanwezig
- 26 -
Lastig
Door de uitgesproken op haar omgeving gerichte houding bestaat de kans dat mevrouw de ener-
gie, die het realiseren van Social Sofa haar op zou moeten leveren, teloor gaat in het “trekken van
de kar” gedurende het proces van uitwerken (mozaïeken).
Betrokken maatschappelijk partners
• MensFrame
• Kunstenaarscollectief Leerdam
• Wethouder Leerdam
• Dienst openbare werken Leerdam
• Social Sofa
• Hyde Sails Nederland
Houding t.o.v. MensFrame en partners
Loyaal, betrokken, actief, hartelijk, kordaat.
Stap 1.
Mevrouw is bezocht door een betrokkene van de gemeente Leerdam, uitgenodigd om deel te
nemen aan het project. Mevrouw stemt in met het maken van een afspraak met MensFrame,
heeft uitgesproken ideeën over haar wensen en legt deze voor.
Stap 2.
Mevrouw wordt bezocht door MensFrame. Ze vertelt haar pijnlijke en complexe levensverhaal,
(ziekte, verlating, financiële achteruitgang) wat ze belangrijk vindt, hoe ze haar tijd besteedt en
wat haar rol is in- en voor de buurt. Mevrouw wenst geen duwtje in de rug voor zichzelf, maar voor
haar hele wijk. Ze is bestuurslid van de wijkspeeltuin en zou graag een bankje willen plaatsen in
deze speeltuin als symbool van ontmoeten en samenzijn. Dit bankje zou een mozaïekbankje moe-
ten zijn, wat ze met buurtgenoten zou willen mozaïeken.
- 27 -
Stap 3.
Met mevrouw wordt afgesproken de mogelijkheden voor het realiseren van haar wens te on-
derzoeken. Er wordt een vrijwilliger gevonden die het ontwerp en vervaardigen van het bankje
op zich wil nemen. Er wordt een ontwerp voor het bankje gemaakt. Mevrouw gaat akkoord met
het ontwerp. Mevrouw kiest een ontwerp voor het mozaïek (het logo van de speeltuin), er wordt
besproken welke materialen er nodig zijn en wat er nodig is om dit te verkrijgen. Er wordt een da-
tum afgesproken waarop het bankje zal worden geplaatst en ceremonieel in gebruik zal worden
genomen met een “eerste steenlegging”. MensFrame nodigt de betrokken wethouder uit voor
het verrichten van de eerste steenlegging en nodigt tevens overige betrokken medewerkers van
gemeente Leerdam uit.
Stap 4.
MensFrame start via lokale media een campagne voor het verzamelen van tegels voor het bank-
je. Mevrouw benadert gemeente Leerdam voor een locatie waar het mozaïeken plaats kan vin-
den en haalt samen met buurtbewoners aangeboden tegels op.
Stap 5.
Het oorspronkelijke plan van het bankontwerp blijkt technisch onmogelijk. Het procedé blijkt onvol-
doende weersbestendig en onvoldoende veilig in gebruik (mogelijk letsel bij bezeren aan tegels).
De vrijwilliger biedt aan via zijn bedrijf een “Social Sofa” te schenken, een te mozaïeken bank,
ontworpen voor sociale doeleinden met een werkwijze waarin het versterken van sociale cohesie
speerpunt is. Mevrouw gaat akkoord met het wijzigen van het plan, de vastgestelde datum voor
de “doop” blijft gehandhaafd. MensFrame vindt een beeldend kunstenares die op basis van het
logo van de speeltuin, een ontwerp voor de bank maakt.
- 28 -
Stap 6.
Op 16 oktober 2012 vindt de eerste steenlegging van de bank plaats in de speeltuin te Leerdam
door de wethouder i.s.m. de sponsor van de bank. Mevrouw heeft hier toe contact gehad met
SocialSofavoorhetbesprekenvanhetafleveren,methetbestuurvandespeeltuinvoorhetplaat-
senvaneentent,eengeluidsinstallatieenhetverzorgenvankoffieenthee.Mevrouwkrijgttevens
door de kunstenares het ontwerp voor de bank aangeleverd en gaat - met instemming van het
speeltuinbestuur - akkoord met het ontwerp. Met mevrouw wordt afgesproken dat zij het verdere
overlegmetSocialSofa(hetplannenvanhetvervoervandebank,hetbesprekenvaneenwork-
shopMozaïeken)voert,waarbijzewordtondersteunddoorMensFramewaarnodig.Lokalemedia,
opdehoogtegestelddoorMensFrameenhetLeerdamsKunstenaarsCollectief-leggendege-
beurtenisvastinwoordenbeeld.HetLeerdamsKunstenaarsCollectieflevertbeeldmateriaalaan
bij MensFrame en plaatsen een artikel met foto in hun digitale tijdschrift.
Stap7.
Mevrouw vindt i.s.m. buurtbewoners een locatie waar de bank zal worden ge-mozaïekt.
De bank wordt door Social Sofa naar deze werkplaats vervoerd. Mevrouw stelt met de organisatie
van Social Sofa een datum vast voor de workshop. Deze vindt plaats op 2 februari 2013 onder aan-
wezigheid van de betrokken wethouder en MensFrame.
Stap 8.
De te verwachten positieve impuls voor mevrouw zal zich moeten uitwijzen in de komende maan-
den. Mevrouw is uiterst voortvarend in de organisatie van nevenactiviteiten voor kinderen in de
speeltuin rond de Social Sofa en lijkt gestaag te wennen aan haar rol als beschermvrouwe van de
bank. Tijdens het bijwonen van de workshop van Social Sofa door MensFrame wordt gezien dat
mevrouw zich met enige trots over de bank ontfermt.
- 29 -
- 30 -
SOCIALSOFA
Soms kan een ogenschijnlijk eenvoudige wens tot grote gevolgen leiden.
De wens van een huishouden uit Leerdam om het aangeboden duwtje in de rug met de buurt
te mogen delen was zo’n wens: een ontmoetingsbankje voor de buurtspeeltuin. Van beton bij-
voorbeeld en het zou leuk zijn om dit te mozaïeken. Er diende zich spontaan een vrijwilliger aan
die het bankje kosteloos wilde ontwerpen en plaatsen, er werd een campagne gestart voor het
verzamelen van tegels en er werd een datum vastgesteld om de “geboorte” van het bankje
feestelijk te vieren. Van gemeente ambtenaren en de lokale pers tot aan ruimhartige tegel ver-
strekkers raakte Leerdam gestaag betrokken bij “het bankje” voor speeltuin het Kikkertje, tot het
project dreigde te stranden op praktische bezwaren: het ontwerp bleek onvoldoende toegerust
op weer en wind. Sommige bedrijven handelen echter in weer in wind, niet met bankjes maar met
de verkoop van zeilen. Toen de eigenaar van Hyde Sails Nederland hoorde van het Leerdammer
bankje, besloot hij spontaan een Social Sofa aan de speeltuin te schenken. Omdat, zoals hij zei
“je de winst, of de hulp die je krijgt door moet geven, zodat het zich kan vermenigvuldigen”.
De zeilen voor zijn bedrijf worden tegen lage kosten, maar onder goede arbeidsomstandigheden
gemaakt in de Filippijnen. “Zijn” medewerkers in de Filippijnen hebben een vaste baan waardoor
ze hun families kunnen verzorgen, hij heeft een inkomen uit de verkoop van de zeilen en als hij dit
ook doorgeeft, kan er een nog grotere groep van profiteren. Zo is het gegaan: van een betrokken
deelneemster, een Mens Frame medewerker en een welwillende vrijwilliger, werd het bankje een
project van een zeilenleverancier, een buurtvereniging, een plaatselijke kunstkring, de gemeente
en in het bijzonder: van een wijk die op 11 mei aanstaande de officiële plaatsing viert van een
Social Sofa in de buurtspeeltuin na vier maanden vol vuur mozaïeken in – jawel – weer en wind!
- 31 -
- 32 -
Huishouden 4 “Het klankbord”
Gezinsleden
Mevrouw, echtgenoot, twee kinderen, kleinkinderen
Inkomenssituatie
WAO
Speerpunten
Bieden van positieve “energiebron” in langdurig proces van mantelzorg en het erkennen van
grote betrokkenheid in wijk en buurtwerk met een duwtje in de rug.
Belemmerende factoren
De zorg voor een terminaal zieke echtgenoot.
Bevorderende factoren
Een gezonde nieuwsgierigheid naar nieuwe mensen en ervaringen. Lidmaatschap zangkoor.
- 33 -
Wapenfeiten
Huishouden 4
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
1. Aanbieden van diverse
mogelijkheden
Meedenken over mogelijk-
heden
Initiatief aandragen en in het
gesprek een ommezwaai kun-
nen maken van denken voor
anderen, naar denken over
haar eigen behoeftes
2. Opknappen balkon door
klussendienst: Houten vloer,
speciale stoelen i.v.m. zieke
echtgenoot, plantenbakken
Meedenken over vorm en
inhoud
Praktisch denken vanuit
zorgbehoefte en beperkingen
echtgenoot
Actief zoeken naar en kiezen
van oplossingen
3. Eerste wens: Muurschildering
op muur van supermarkt
Meedenken over realisatie Overleg gevoerd met eige-
naar/gemeente over haal-
baarheid
4. Aangeboden huisconcert.
Omgezet in muzikale middag
voor alle deelnemers aan
project
Meegedacht over inhoud Aanwezig
Dankwoord gesproken
5. Foto’s door kunstenaars-
collectief
6. Gedicht voor aan de muur
balkon
Meedenken Keuze gemaakt met man en
kinderen
7. Gedicht ontvangen
tijdens eindfeest
8. Gedicht balkon bevestigen Aanwezig In overleg met MensFrame
datum vastgesteld
- 34 -
Lastig
Echtgenoot van mevrouw is terminaal ziek. Eind december 2012 overleden. Afronding project is
hierdoor i.o.m. mevrouw uitgesteld tot april 2013.
Betrokken maatschappelijke partners
• Gemeente Leerdam
• Klussendienst Yulius
• Leerdams Kunstenaars Collectief
• Van der Garde Tuinmeubelen
• Balkonbakken.nl
• Bakker Bart
• HEMA
• Backinette
• van der Leede hout
• Accordeoniste
• Lettersmederij
• Huize Emma, verzorgingshuis Leerdam
Houding t.o.v. MensFrame en partners
Ontvankelijk, betrokken, dankbaar.
- 35 -
Stap 1.
De zorgconsulente van gemeente Leerdam heeft de mogelijkheid om gebruik te maken van het
project bij mevrouw geïntroduceerd. Na instemming – waarbij mevrouw al uitgesproken ideeën
opperde – heeft MensFrame een afspraak gemaakt met mevrouw voor een kennismaking.
Het idee van mevrouw – het maken van een schildering op de blinde muur van een tegenover
haar flat gelegen supermarkt om het uitzicht voor de flatbewoners op te vrolijken – bleek praktisch
niet uitvoerbaar. Bij verder doorvragen uitte mevrouw de wens om haar grauwe balkon op te
fleuren en te voorzien van een goede stoel zodat ze met haar echtgenoot nog eens buiten zou
kunnen zitten. In overleg met MensFrame wil zij ook heel graag een persoonlijk gedicht aan de
balkonmuur.
Het aanbod voor een klein huisconcert door een klassiek gitariste wordt mevrouw aangegrepen
om een muzikaal feest te opperen voor alle deelnemers aan het project.
Stap 2.
In overleg met de klussendienst van Yulius en een houtleverancier in Leerdam wordt tegen een
gereduceerde prijs een nieuwe vloer op het balkon gemaakt. Mevrouw maakt samen met Mens-
Frame een keuze voor passende stoelen en plantenbakken. Een tuinmeubelleverancier en bal-
konbakkenleverancier bieden stoelen en plantenbakken aan met een forse korting. Met Mens-
Frame wordt de inhoud van een gedicht besproken. Samen met haar gezin kiest mevrouw een
gedicht uit voor het balkon.
Stap 3
In overleg met mevrouw, die op dat moment kampt met een sterke verslechtering in de gezond-
heid van haar echtgenoot, neemt MensFrame de organisatie van de muzikale middag op zich.
Mevrouw stemt in met hete voorstel om deze middag ook te benutten voor het officieel afsluiten
van het project in Leerdam. Het in de wijk gelegen verzorgingshuis Emma wordt benaderd met de
vraag of de muzikale middag daar mag plaatsvinden. Het verzorgingshuis gaat akkoord. Mens-
Frame verzorgt voor alle bewoners een muzikale middag met muziek van vroeger, huize Emma
levert de ruimte, ondersteunend personeel, koffie en thee.
- 36 -
MensFrame vindt in Leerdam drie sponsors die taarten leveren voor deze middag.
Alle medewerkers en deelnemers worden bedankt met een persoonlijk woord en een gedicht.
De klassiek gitariste van MensFrame verzorgt samen met een (belangeloos optredende) accor-
deoniste een uitgebreid muziekoptreden. De middag wordt – naast de bewoners van het verzor-
gingshuis – bijgewoond door de zorgconsulente van gemeente Leerdam, de wethouder, de bij het
project betrokken kunstenaars, drie van de vijf deelnemers, klussendienst Yulius en het Leerdams
Kunstenaars Collectief met fotograaf.
Stap 4.
Mevrouw sluit het feest af met een persoonlijk dankwoord en bedankt MensFrame.
Mevrouw heeft haar “duw in de rug” als een hartverwarmend en ondersteunend gebaar
ervaren in haar complexe leefsituatie.
- 37 -
BALKON
Als ik van binnen naar buiten gavraagt de lente of ik goed heb geslapen
zingt de zomer zacht een wiegeliedwaait de herfst alle zorgen uit mijn hoofdgeeft de winter frisse moed voor morgen
Mijn balkon...Het hele jaar een bron van leven
Lilian Hoogendoorn
- 38 -
Huishouden 5 “ Hotel M”
Gezinsleden
Alleenstaande moeder, (op diverse terreinen actief bezig ten behoeve van de samenleving), vier
kinderen, één pleegkind, in de leeftijd van 3 tot 17 jaar, allen inwonend
Inkomenssituatie
Bijstandsgerechtigd
Speerpunten
Rust en overzicht realiseren in gezin/huishouden, zelfrespect versterken
Belemmerende factoren
Geringe zelfbegrenzing, twee kinderen met bijzondere zorgbehoefte, financiële beperkingen
Bevorderende factoren
Sterke motivatie, veerkracht, betrokken vrienden
Wapenfeiten
Huishouden 5
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
1. Verhaal en gedicht aangebo
den over situatie, positief naar
de eigen kracht
Meedenken over eigen
situatie en bepalen wat
het belangrijkste is
Zelf aan de slag met belang-
rijkste wens
2. Geven van een uitvoerig
stappenplan en plan van
aanpak
3. Opknappen van overloop
boven met planken aan de
muur en in de kast, vast ma
ken van losse stukken muur
e.d. door klussendienst
Meedenken over de be-
langrijkste items
Opruimen van overloop boven
en uitruimen kasten
Veel dingen wegdoen samen
met vriendin
- 39 -
Mensframe Meedenken / doen Zelf werkzaamheid
4. Aanbieden van schema hoe
op te ruimen en kasten in te
richten, ordening aanbrengen
Meedenken Uitvoeren, na zelf keuze ge-
maakt te hebben
5. Kratten aanschaffen om
spullen in op te bergen
Meedenken wat het meest
praktisch is
Zelf aanschaffen en inruimen
6. Aanbieden van ondersteuning
in het meekrijgen van de ge
zinsleden in het verhaal
Meedenken Uitvoeren naar eigen idee
7. Planborden aanschaffen Meedenken in ontwerp
samen met dochter
Keuze maken
8. Ophangen planborden en
ondersteunen in hoe het te
gebruiken
Hoe het planbord gaat
worden gebruikt
Keuzes maken
Dochter maakt foto’s voor
magneten op planbord
9. Foto’s voor planbord Wie wordt gefotografeerd Zelf bepalen en uitvoeren
10. Na alle werkzaamheden
kijken wat stand van zaken
is en aanbod hoe de ingezette
weg verder door te zetten
Meedenken Zelf uitvoeren
11. (nog te voeren) gesprek met
deskundige op het terrein van
werk
12. Uitnodigen eindfeest Niet aanwezig op eindfeest
wegens gezinsomstandighe-
den
- 40 -
Lastig
Onzekerheid en onrust t.a.v. begeleiding gezin en inkomen i.v.m. naderend moment van sollicita-
tieplicht.
Betrokken maatschappelijk partners
• Zorgconsulente gemeente Leerdam
• MensFrame
• Klussendienst Dienstwerk Rivierenland
Houding t.o.v. MensFrame en partners
Ontvankelijk, welwillend, coöperatief, Veerkrachtig en zelfredzaam
Stap 1.
Mevrouw is voorgedragen door de zorgconsulente van gemeente Leerdam en stemt in met deel-
name. Er volgt een kennismaking met MensFrame waarin haar wensen worden geïnventariseerd.
Kernbehoefte van mevrouw is orde en overzicht scheppen in huis en opvoeding. Dit geeft rust in
haar hoofd en komt het functioneren van de kinderen ten goede. De organisatie en planning
van de gezinsactiviteiten vereisen aandacht. Mevrouw toont een adequaat inzicht in oorzaak en
gevolg van haar problemen.
Stap 2.
MensFrame maakt een concreet werkplan in de vorm van een verhaal en gedicht waarin de pa-
tronen van mevrouw, de ontstane situatie en mogelijke oplossingen in kaart zijn gebracht.
In het plan is een stappenplan opgenomen voor het ordenen van het huis en het participe-
ren in de huishouding /omgaan met afspraken vanuit een heldere structuur van de kinderen.
(planbord) Mevrouw stemt in met het plan, dat in grote lijnen bestaat uit sorteren (wat mag gaan,
wat moet blijven), ruimte scheppen, opknappen (van muren/kasten) en opruimen.
- 41 -
Stap 3
Mevrouw houdt met een vriendin een enorme opruiming. Sommige spullen gaan mee naar de
voedselbank, zodat een ander er weer iets aan heeft.
Mevrouw ontwerpt i.s.m. dochter een planbord, schaft de benodigde materialen aan en geeft
het vorm. Dienstwerk Rivierenland verzorgt diverse klussen waaronder planken ophangen.
MensFrame maakt een opzet voor het ordenen en opbergen in huis. Mevrouw kiest de uiteindelijke
werkvorm. Samen met MensFrame bedenkt mevrouw een overlegvorm voor gezinsbijeenkomsten
voor het bespreken van de dagelijkse gang van zaken en het maken van afspraken in de omgang
met verplichtingen uit en thuis.
Stap 4.
De activiteiten bij mevrouw zijn nog niet afgerond. Het bereikte resultaat tot dusver geeft echter
alle reden tot tevredenheid. Naast de huishoudelijke interventie, vindt er nog een gesprek plaats
met MensFrame over te nemen stappen naar werk en inkomsten in de nabije toekomst.
- 42 -
Wat blijft na het duwtje in de rug...
Huishouden 1 Heavy Metal
“Wat ik heb dat heeft niemand, dat is uniek”, zegt de deelnemer
wijzend naar zijn muurschildering. “Ik voel me blijer, interieur is nu
meer zoals ik het zelf wil, passend bij wat ik wil. Ik heb zelf be-
dacht wat ik op de muur wil en hoe ik het verder wil inrichten. Dat
is wel leuk, mijn eigen ideeën. Openstaan voor wat de ander denkt
vind ik ook belangrijk.” Met kunstenaar heeft hij zijn eigen ideeën
doorgevoerd. Bijvoorbeeld ervoor gezorgd dat de zangeres van
de schildering toch een mond kreeg ondanks dat de kunstenares
dat niets vond.
Huishouden 2 De heer is mijn herder
“Ik ben zo blij met mijn tuin, de kleuren zijn zo mooi”, vertelt de deel-
neemster enthousiast nog voor ik mijn jas heb uitgetrokken. “En het
was zo leuk om bij D. te schilderen, in januari wil ik weer beginnen
met schilderen bij Y”. Mevrouw is oprecht blij met onze samenwer-
king. Ondanks haar soms falende geheugen, stond ze bij iedere
afspraak klaar bij de voordeur en was ze keer op keer verrast dat
ze zomaar “in de bloemetjes” werd gezet, letterlijk en figuurlijk. En
dat wij haar wensen serieus namen. En de richting die ze aangaf.
Ze heeft hierdoor haar stem ontdekt” het feit dat ze iets te zeggen
en iets te vinden heeft.
“Wat ik heb dat heeft niemand”
“Ik ben zo blij met mijn tuin”
- 43 -
Een kleine impressie uit de evaluatiegesprekken met de deelnemers
De buurtmoeder
“11 mei wordt de bank geïnstalleerd” vertelt mevrouw niet zon-
der trots. “Hij is nu helemaal klaar”. Zonder er een fysieke status
aan toe te mogen kennen, zouden we kunnen zeggen dat me-
vrouw de afgelopen maanden door haar eigen glazen plafond
is gebroken. Ze had als betrokken vrijwilliger in de wijk al een ge-
waardeerde status, maar de toekenning van de Social Sofa, de
professionele begeleiding hierbij van de stichting Social Sofa en de
werkzaamheden die kwamen kijken bij het mozaïeken en plaat-
sen van de bank, hebben haar contacten met buurtbewoners
en gemeente medewerkers naar een professioneler plan getild
en verstevigd. In Leerdam kan “men” niet meer om deze deel-
neemster heen. “We gaan ook nog wat met de kinders doen”,
vervolgt ze. “De bank is meer iets voor de groten, maar met de
kinders kunnen we wat anders doen, ik heb tegeltjes genoeg”.
Glasstad Leerdam krijgt er een mozaïekwijk bij...
“Glasstad Leerdam krijgt er een mozaïekwijk bij”
- 44 -
Het klankbord
“Ik ben jullie zo dankbaar”, zegt de deelneemster met tranen in de ogen. “Hij (haar terminaal zie-
ke echtgenoot) kon uiteindelijk alleen nog in ‘jullie’ stoelen zitten”. Het leven van mevrouw stond
vooral in het teken van geven en incasseren. De grootste verdienste in “de duw” voor haar is het
besef dat ze iets voor zichzelf kon kiezen en volledig de regie over de uitvoering kon houden. Met
glans speelde ze haar rol als gastvrouw tijdens de muzikale middag. Naast een gerespecteerd
vrijwilliger voor de wijk en een goede mantelzorger voor haar ernstige zieke partner zijn, kan ze
zichzelf nu waarde toekennen en voor zichzelf opkomen. Dit heeft haar veerkracht gegeven om
zich ook in de toekomst (als prille weduwe) in te kunnen zetten voor haar omgeving.
“Ik ben jullie zo dankbaar”
- 45 -
Hotel M
Belangrijkste is dat de deelneemster het mooiste van het project vindt dat wij haar zelf hebben
laten bedenken wat belangrijk is voor haar en haar gezin. Zij zal het een ander zeker aanraden
om mee te doen. “Leuk om te ontdekken wat je wilt. Iedereen verdient op zijn tijd zoiets. Het is een
stap in de richting van een gestructureerder leven, waar ik mijn eigen ideeën in kwijt kan. Het werkt
niet als het opgelegd wordt door een ander. Ik vond de samenwerking met MensFrame en de
klussendienst leuk en ook het creatieve deel zoals het gedicht.” “Met opruimen ben ik sneller klaar.
Het was goed om veel spullen weg te doen. Ik heb zelf allerlei creatieve ideeën zoals het gaan
werken met kleuren handdoeken: voor ieder kind een kleur. Zo kun je direct zien wie er niet goed
met zijn spullen omgaat.” Haalt af en toe een mandje met spullen tevoorschijn en ruimt verder op.
Het is een proces want het is nog lang niet klaar. Wel weet zij hoe ze het wil aanpakken, zoals het
inruimen van de kasten, verder opruimen van de kinderkamers etc.
“Leuk om te ontdekken wat je wilt”
- 46 -
7. Conclusie
Mensframe trof een grote veerkracht aan bij de deelnemende huishoudens.
Deelnemers toonden zich in het algemeen ontvankelijk, enthousiast, coöperatief en oplossings-
gericht. De praktische, creatieve aanpak, waarin de directe leefomgeving centraal stond, leek
deelnemers te sterken in hun eigenwaarde en het vermogen te kiezen. De positieve inzet van de
zorgconsulent van de gemeente, het Leerdams Kunstenaars Collectief en de kunstenaars, de klus-
sendienst, de deelnemers zelf, de grote bereidwilligheid van bedrijven en organisaties in het geven
van financiële steun hebben hier zeker toe bijgedragen. Terugkijkend kan de conclusie worden
getrokken dat het initiëren van dit project niet alleen uitnodigt tot het verbeteren van persoonlijke
levensomstandigheden, maar dat de grote mate van samenwerking tussen en met verschillende
organisaties, leidt tot een sterker besef van maatschappelijk cohesie; van er toe doen voor en met
elkaar.
Terugkijkend kan de conclusie worden getrokken dat:
• het project uitnodigt tot het verbeteren van persoonlijke levensomstandigheden en het verster-
ken van maatschappelijke participatie
• deelnemers zich gehoord en gezien voelden in het respecteren van hun wensen en gedach-
ten bij de uitvoering
• de grote mate van samenwerking tussen en met verschillende organisaties leidt tot een sterker
besef van maatschappelijke cohesie: van er toe doen voor en met elkaar
• enkele deelnemende huishoudens bij het betrekken van hun persoonlijke levensomstandighe-
den ook de straat, buurt, wijk of andere mensen daartoe rekenden. Deelnemers verworden zo
zelf tot smeerolie sociale cohesie voor de straat, buurt en wijk
- 47 -
8. Colofon
Tekst:
Wilma Tangel,
Lilian Hoogendoorn,
Peter Tangel
Fotografie:
Antony Swiderski
Vormgeving:
1.618 Graphics
www.mensframe.nl
Mens