EDİTÖRDEN

Dergimizin konusunu, 2017 değerlendirmesi ve 2018 yılı öncelikli yatırımları olarak seçtik.

2017 ekonomisi, sağlam temeller üzerinde olduğunu gösterdi.

Zira çevremizde ve ülkemizde zaman zaman yaşanan tüm sıkıntılara rağmen büyüyen ekonomiler liginde üst sıraya yerleştik.

Türkiye, hedefleri doğrultusunda gerekli adımları atan istikrarlı yürüyüşüne devam ediyor. Devletimiz, özel sektöre destek veriyor, biz de özel sektör olarak yatırım yaparak, istihdam ederek daha önemlisi kayıtlı ekonomide kalarak görevlerimizi yerine getiriyoruz.

İnşaat sektörü olarak yatırımlarımızla büyümeye destek veriyoruz.

Enerjiden, ulaştırmaya, tarımsal altyapıya 2017 yılında çok büyük eserler inşa ettik. 2018 yılında yatırımların seyrini İnşaat Sanayi Dergimiz için Bakanlarımız anlattılar.

Sektörümüzün temsilcileri yılı değerlendirip beklentilerini paylaştılar.

Ekim ayında gerçekleştirdiğimiz Geleneksel Toplantımızın onur konuğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Jülide Sarıeroğlu, çalışma hayatının öncelikli konularını anlattı.

Bakan Sarıeroğlu, mesleki yeterlilik belgeli işçiler ile bir araya geldi.

2018 yılında, iş uyuşmazlıklarında, arabuluculuk zorunlu hale geliyor. İş hayatının taraflarını bekleyen uygulamaları anlatmak amacıyla konunun uzmanları Çözüm Arama Konferansımızda sunumlar gerçekleştirdiler.

Yüksek Fen Kurulu - İNTES Konferansında- Kurulu üyeleri sektörümüze yönelik uygulamalarını anlattı, kamu ihale uzmanları, akademisyenler de bilgilendirici sunumlar yaptı.

Bir şehir bir insan bölümüne mavi ve yeşilin her tonunu barındıran, doğanın cömert davrandığı şehrimiz Trabzon’u Yol-İş Genel Eğitim Sekreteri Ahmet Kılıç’ın dilinden aktarıyoruz.

Bir duayenimizi kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşıyoruz. Fernas İnşaat A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Necat Nasıroğlu, ülkemize çok büyük hizmetler veren naif kişiliğiyle unutulmaz bir büyümüz olarak anılacak.

Çalışmalarımıza bir sonraki sayımızda yine sektörün önemli bir alanını değerlendirerek devam edeceğiz…

Sağlıcakla kalınız…

Sevgili okurlar;

4 İnşaat,

Ekonomiye Değer Katıyor

BAŞYAZI

Celal KoloğluYönetim Kurulu Başkanı

162018 Türkiye’nin Dönüm

Noktası Olacak

DOSYA

Ahmet ArslanTürkiye Cumhuriyeti Ulaştırma,

Denizcilik ve Haberleşme Bakanı

12Halkımızla El Ele, Daha Güçlü Bir

Türkiye

DOSYA

Prof. Dr. Veysel EroğluTürkiye Cumhuriyeti

Orman ve Su İşleri Bakanı

İNTES İşveren Sendikası Adına SahibiCelal KOLOĞLU

Sorumlu MüdürH. Necati ERSOY

Yayına HazırlayanlarDemet SOMUNOĞLU

Yönetim Yeri4. Cadde 719. Sk. No: 3, Yıldız, Çankaya, AnkaraT: 0312 441 43 50 (pbx), F: 0312 441 36 43intes@intes.org.tr / www.intes.org.tr

‘’İnşaat Sanayii Dergisi® 556 Sayılı KHK Uyarınca Türk Patent Enstitüsü Tarafından Tescile Bağlanmıştır’’

İNTES Kuruluş Tarihi5 Şubat 1964

Sendikamız Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu üyesidir.

İnşaat Sanayii Dergisi Ocak-Şubat 2004 tarihinden itibaren hakemli dergidir.

İNTES İnşaat Sanayii Dergisi’nin adı da dahil olmak üzere tamamı üzerindeki telif hakları İNTES’e aittir.

Dergide yayınlanan yazılar yazarlarının kişisel görüşü olup hiçbir şekilde İNTES tüzel kişiliğinin görüşü olarak mütalaa edilemez.

Dergide yayınlanan yazıların her hakkı saklı olup, İNTES’ten yazılı izin alınarak ve kaynak gösterilmek suretiyle kullanılabilir.

ISSN: 1303-8028Yayın Türü: Yerel Süreli Yayın,Ücretsizdir. İki ayda bir yayımlanır.Abonelerine ücretsiz olarak gönderilir.

YapımReta Reklamcılık ve Tanıtım Ltd. Şti.Ziyaurrahman Cd. 285. Sk. No: 26/19Çankaya, Ankarawww.reta.com.tr

BasımDesen Ofset San. ve Tic. A.Ş.Birlik Mh. 448. Cd. 476. Sk. No: 2Çankaya, Ankarawww.desenofset.com.tr

Basım Tarihi ve Yeri5 Şubat 2018 / ANKARA

YÜZALTMIŞDÖRT

DOSYA Ülke Ekonomisinin Gücü: İnşaat6

DOSYA Türkiye’nin Refahına Uzanıyoruzİsmail KartalTürkiye Cumhuriyeti Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürü

20

DOSYA Projelerimiz Türkiye’ye Güç KatacakErol ÇıtakUlaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü

24

DOSYA 2017 Yılında Hedeflerimize UlaştıkErgün TuranTürkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkan

28

DOSYA Sektör, Özel Sektör ve Altyapı Yatırımlarıyla BüyüdüRuhi YamanerIC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi

30

DOSYA 2018 Büyüme Yılı OlacakMetin SancakFolkart Yapı A.Ş. Genel Müdürü

34

DOSYA İnşaat Kalkınma ve Yatırım AracıdırTarkan KulakKulak İnş. Tic. ve San. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü

38

56

66

74

Geleneksel Toplantı Düzenlendi

İş Mahkemeleri Kanunu ile Getirilen Yeni Düzenlemeler

Konferansı

Yüksek Fen Kurulu-İNTES Konferansı

TOPLANTI

TOPLANTI

TOPLANTI

86Yeşil ile Mavinin Kardeş Kenti:

Ahmet KılıçYol-İş Genel Eğitim Sekreteri

102Kamu İhale Kanunu Değerlendirildi

HABERLER

106İstihdam Şampiyonları İçin Ödül Töreni

HABERLER

DOSYA 2018 Yılı Programı, Müteahhitler İçin Umut VericiOnur ÇetincevizOnur Taahhüt A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

42 KÜLTÜR SANAT AJANDASI96

DOSYA İnşaat Sektörü Büyümeye Devam EdecekKazım TürkerTürkerler Holding Yönetim Kurulu Başkanı

46 HABERLER Yapım Sektöründeki Müteahhitlerin Yeterlik Kriterleri Belirleniyor100

DOSYA Türkiye Önemli Yatırımlara İmza AtıyorMüfit ErenYıldızlar İnşaat A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

48 HABERLEREn Değerli Yatırım, Geleceğe Yapılandır112

DOSYA 2017 Yılı Ekonomisi ve 2018 Yılı Yatırım ÖncelikleriProf. Dr. Nevzat SaygılıoğluAtılım Üniversitesi İşletme Fakültesi

52 HABERLER Kolin’den Eğitime Katkı114

TOPLANTI Yüksek Danışma Kurulu Toplantısı82

DUAYENE VEDANecat Nasıroğlu1940-2018

116

HUKUK Kamu İhalelerinde “Tahkim” Yolu Açıldı Ali Rıza Yücelİnşaat Mühendisi & Avukat

90 YENİ YAYINİş Güvencesi ve Uygulaması118

SUMMARY119

DOSYA Konut Sektöründe BeklentilerErhan BoysanoğluMesa Mesken Yönetim Kurulu Başkanı

40ETKİNLİK İzmir Yeni Bir Sanat Mekânı Kazandı:Kazım Türker Sanat Galerisi

94

Trabzon

BİR ŞEHİR BİR İNSAN

4 İnşaat Sanayii

İnşaat sektörü, yarattığı katma değer ve istihdam ile ülke ekonomisinin taşıyıcı gücüdür. Hükümetimizin sektörümüze sahip çıkan destek ve yaklaşımları inşaat sanayicileri olarak bizleri daima daha iyiyi başarma yönünde yüreklendirmektedir.

Kalkınma hedefleri doğrultusunda kararlılıkla ilerlemeye devam eden Türkiye, yaşanan olumsuzluklara rağmen 2017’de büyüme performansı açısından olumlu bir tablo ortaya koydu. Ülkemiz, yılın ilk dokuz ayında %7,4 oranında güçlü büyüme trendini sürdürdü. Bu verilerle dünya ekonomik büyüme liginde üst sıraya yerleştik.

Hükümetimizin uyguladığı teşvik programları, krediye erişimi kolaylaştıran ve iç talebi destekleyen kararlar, üretim ve istihdama yönelik teşvikler ekonomideki büyümeyi destekleyen unsurlar oldu.

Türkiye’nin ekonomik açıdan lokomotif sektörü olan inşaat sektörü, 2017 yılında da bu misyonu başarıyla sürdürdü, ilk dokuz ayda %10,2 oranında büyüyerek ekonomik büyümede çok önemli bir rol üstlendi.

Sektör olarak 2017 yılında hızımızı kesmeden üretmeye devam ettik. Altyapı ve üstyapı alanında dev projeleri tamamladık, yollar inşa ettik, enerji santrallerini hizmete soktuk, içme

suyu projelerini tamamladık. Üstyapıda modern yapılar inşa ettik. Ülkemizin geleceğini inşa eden yatırımlara hayat verdik.

Bu yatırımlarla sektörümüz, üçüncü çeyrek verilerine göre 2012 yılından bu yana en yüksek büyüme performansını göstererek genel ekonomik performansın üzerinde %18,7 oranında büyüdü.

Sürdürülebilir büyüme için de öncelikle ekonomimizin yapısal sorunlarının çözümü gerekmektedir. Bu sorunların başında; enflasyon oranlarının yüksek olması, faiz oranlarının yüksekliği ve cari açığın artması, döviz kurlarının dalgalı seyri gelmektedir. Ekonominin bu hassas dengeleri yatırım öngörülerini kısıtlamaktadır.

Kamu yatırımlarında bir öncelik sıralaması yapılması, sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınma için kritik öneme sahiptir. Böylece işlerin daha hızlı tamamlanması sağlanarak Türkiye’de çok sayıdaki ihale disipline edilmiş olacak ve ekonomimiz kazanacaktır.

İnşaat, Ekonomiye Değer Katıyor

BAŞYAZI

Celal KoloğluYönetim Kurulu Başkanı

5İnşaat Sanayii

2017 yılı sonunda, Hükümetimizin değerli üyeleri bütçe sunumlarını yaptılar ve hazırlanan 2018 Bütçe Kanunu Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylandı.

Hükümetimizin yapısal reformları ve yatırımları teşvik edici politikaları sürdürmesi durumunda, kamu altyapı yatırımlarının ve özel sektör projelerinin yansımalarıyla inşaat sektöründeki büyüme eğiliminin devam edeceğini öngörüyoruz.

Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere Hükümetimizin sektörümüze olumlu yaklaşımları, azmimizi artırıyor.

İnşaat sektörü olarak 2018 yılında

yatırımlarımızı sürdürecek, daha kaliteli, yenilikçi, insan odaklı eserler inşa edeceğiz. Ülkemize değer katmaya devam edeceğiz.

İNTES olarak daha güçlü bir inşaat sektörü hedefi ışığında, sektör sorunlarının her platformda aktarılmasında ve çözüm arayışlarında etkin olacağız. Güçlü, tarafsız, sektörümüzün ve ülkemizin çıkarlarını gözeterek hizmet veren bir kurum olma misyonumuzu hizmet alanlarımızı geliştirerek ve çeşitlendirerek sürdüreceğiz.

2018 yılı umut dolu bir yıl olarak başlıyor. Böyle devam etmesini temenni ediyoruz.

Sares Rüzgar Enerji Santralı-Çanakkale, Gama İnşaat A.Ş.

İnşaat sektöründe altyapı ve üstyapı alanında gerçekleştirilen yatırımlar 2017 yılı genel ekonomik büyümesinde etkili oldu.

6 İnşaat Sanayii

Ülke Ekonomisinin Gücü: İnşaat2017 yılında jeopolitik riskler, dış siyasetteki dengeler ve ülkemiz üzerinde oynanmaya çalışılan oyunlara rağmen Türkiye güçlü büyüme yapısını sürdürmeyi başardı.

Hükümetimizin para ve maliye politikalarında ortaya koyduğu tedbirler, ekonomide yeni teşvik unsurlarının hayata geçirilmesi, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve iş gücü piyasasındaki reform, büyümede belirleyici unsurlar oldu.

Büyümenin dağılımında ihracat ve yatırım artışına dayalı nispeten

dengeli bir büyüme performansı gözlenmesi, ekonominin dinamiklerinin sürdürülebilir olması açısından önem arz etmektedir. Zira önemli olan büyümenin sağlam bir temel üzerine oturmasıdır.

Günümüzün güçlü ekonomisinde inşaat sektörü önemli bir rol üstlenmiştir. Bunun nedeni, sektörün istihdam potansiyeli ve direkt veya dolaylı olarak harekete geçirdiği yüzlerce sektörü etkilemesidir. Sektörün temel faaliyet alanlarından en küçük bir yapı işinden büyük

barajlara, projenin başlangıcından bitimine kadar ekonomi sürekli harekete geçmektedir. Örneğin, sulama yatırımları için ayrılan ödeneklerden daha fazla gelir elde edilmektedir. Yapılan yollar ile ulaşım maliyetleri düşmekte, enerji tasarrufu sağlanabilmektedir. Proje bitiminde ise çevresine kattığı faydalarla katma değer yaratmaya devam etmektedir.

Türkiye ekonomisi, hükümetimizin attığı adımların etkisiyle üçüncü çeyrekte büyümesini sürdürdü, üçüncü çeyrekte %11,1, ilk üç çeyrek

DOSYAİstanbul Yeni Havalimanı İnşaatı, İGA Havalimanları İşlt.

7İnşaat Sanayii

ortalamasında ise %7,37 büyüyerek oldukça başarılı bir performans sergiledi. İlk dokuz ayda %10,2 oranında büyüyen inşaat sektörü, bu büyümede çok önemli bir rol üstlendi. Sektörümüz, üçüncü çeyrek verilerine göre %18,7 ile 2012 yılından bu yana en yüksek büyüme performansını gösterdi.

Sektörel gelişmeler

Türkiye genelinde inşa edilen havalimanları, köprüler ve bağlantı yolları projeleri, otoyolların bölünmüş yolların miktar ve kalitesinin artırılması, hızlı tren projeleri, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızı geliştirecek enerji santralleri, nükleer enerji santralleri, doğal gaz boru hatları depolama tesisleri, sulanabilir arazilerimizi su ile buluşturan projeler, konut projeleri, şehir hastaneleri, spor tesisleri, eğitim kampüsleri, sosyal tesisler gibi projelerin ekonomimize

TEM Edirne, Karaağaç Bağlantı Yolu, Ilgaz İnşaat A.Ş.

8 İnşaat Sanayii

kazandırılması için inşaat sektörü yoğun bir çaba harcadı.

İşte bu çabanın ürünleri olarak Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve bağlantı yolları hayata geçirildi, Konya Ovası Projesi kapsamındaki Mavi Tünel’de çalışmalar tamamlandı. Gerçekleştirilen ulaştırma projeleri ile özellikle dünyanın en kalabalık ve en büyük şehri İstanbul’un trafiğine önemli çözümler üretilerek vatandaşlar için hem zaman hem de enerji tasarrufu sağlandı.

Üçüncü havalimanı, İstanbul’un içme suyunun sigortası Melen Barajı, elektrik enerjisi üretiminden ekonomiye yılda 1,5 milyar TL katkı sağlayacak Ilısu Barajı gibi büyük projeler 2018 yılında hizmete girmeyi bekliyor.

Çanakkale Boğazı Asma Köprüsü, şehir hastaneleri, sosyal konut projeleri ülke genelinde bir bir hayata geçirilmekte, bölgesel gelişim projeleri ile tüm bölgelerin kalkındırılması adına çalışmalar hızla sürmektedir.

Bu projelerin tamamlanması ile konut projeleri, otel, ofis, hastane, sanayi tesisleri, alışveriş tesisleri gibi projelerin de gelişmesi söz konusu olacaktır.

Konut sektörü ekonomide ağırlığını korudu

Konut sektöründe tüm gelir gruplarına yönelik kamu ve özel sektör projeleri inşa edilmektedir. Projelerde, temel odak noktası insan olan akıllı kentleri inşa ediyoruz. Konutlarımızı güvenli, konforlu, çevreci hale getiriyoruz.

Konut yatırımlarının artmasında ulaştırma, enerji gibi altyapı alanındaki yatırımların ülke genelinde yaygınlaşarak yeni yerleşim yerlerinin gelişmesinin etkisi de bulunmaktadır.

Enerjide kendine yeten bir ülke olmak için yatırımlara devam ediyoruz

Geleceğin en önemli yatırımı olan enerjide, yerli ve yenilenebilir enerji

potansiyelini verimlilikle kullanacağı yatırımları hayata geçirerek enerji arz güvenliğini sağlıyoruz. Enerji sektörü, yatırımların devam ettiği ve kendisini sürekli yenileyen ve geliştiren bir sektör olmaya devam etmektedir. Rüzgâr, güneş, nükleer gibi önemli büyük enerji projelerinde yatırımlar hız kesmeden sürüyor.

2018 yılı öngörüleri

2017 yılı inşaat sektörü yatırımlarının devam ettiği, dolayıyla ekonomik büyümenin sürdürdüğü bir yıl idi. Orta Vadeli Mali Planda önümüzdeki üç yıl süresince ekonomik büyümenin %6 bandında olması beklenmektedir. Bu büyüme hedeflerine ulaşılması hatta üstüne geçilmesi beklenmektedir.

2018 yılında, ekonominin kırılgan dengelerinin iyileştirilmesi adına, yapısal tedbirlerin alınması önem arz etmektedir. Ekonominin öncelikli sorunları arasında, yüksek enflasyon oranları gelmektedir. Enflasyon oranları maalesef sadece bireysel düzeydeki alım gücünü etkilememekte, yatırımlar için de baskı oluşturmaktadır. Cari açık, ekonomideki dengeleri olumsuz etkileyebilmektedir. Faiz oranlarının yüksek seyri, finansman olanaklarını daraltmaktadır.

Bu dar boğazdan çıkabilmek ve sürdürülebilir büyümenin sağlanması amacıyla kamu altyapı yatırımlarının geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Zira ülkemizde yaşam kalitesinin yükseltilmesi, rekabet gücümüzün artırılması gerekli sosyal ve fiziki altyapının geliştirilmesi, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması için ekonomik ve sosyal altyapıyı geliştirecek nitelikteki yatırımlara ağırlık verildi.

2018 yılı kamu yatırım programı da yine öncelikli kalkınmayı destekleyecek şekilde modellendi. Yatırımlar, özel sektörün yenilikçi ve üretken yatırımlarını ve ticareti destekleyecek nitelikteki altyapı alanlarına yönlendirilmesine devam

edilecektir. 2018 yılı toplam kamu yatırımlarının sektörel dağılımında ulaştırma, yine ağırlıklı bir paya sahiptir.

Yatırımların zamanında tamamlanması için özellikle kamu yatırımlarında bir öncelik sıralaması yapılmasına ihtiyaç olduğu bir gerçektir. 2018 yılı programları da bu yönde tasarlanmaktadır. Böylece işlerin hızla yapılması sağlanarak Türkiye’de çok sayıdaki ihale disipline edilmiş olacak ve ekonomimiz kazanacaktır.

2018 yılında sektörümüzü bekleyen öncelikli konulara da değinmekte fayda görmekteyiz. Zira bu konular, inşaat sektörü yatırımlarını doğrudan etkileyecektir.

Son dönemde sektörümüzün karşılaştığı önemli sorun boru, demir, bitüm gibi sektörlerdeki temel girdilerin fiyatlarındaki artıştır. Aslında kamu kuruluşlarımız da bunun için bir çözüm bulmaya çalışmaktadırlar. Enflasyon rakamlarının üzerinde fiyat artışlarının meydana gelmesi, inşaat sektöründe büyük sıkıntılara sebep olmaktadır. Bu nedenle inşaat sektöründe ana girdilerin ağırlıklı ortalaması ile fiyat farkının düzenlenmesinde son derece yarar vardır.

Her bir firmamız milli servetimizdir. Bu firmaların işlerini sürdürememesi, yıllarca emek vermiş köklü ve deneyim sahibi firmalarımızın sektörden uzaklaşması demektir.

Ülkesi için üreten, çalışan ve başarısı ülke sınırlarını aşarak yurt dışında da büyük projelere adını yazdıran müteahhitlerimiz varken ülke içinde mesleğin itibarını zedeleyen kişi ve firmalar önemli bir sorun teşkil etmektedir. Ülkemizde ne yazık ki müteahhit mesleğini seçebilmek adına herhangi bir sınırlama yoktur. İnşaat müteahhitliğinin kriterlerinin tam olarak tanımlanmamış olması, bu işi yapmak isteyenlerde yeterlilik, lisans gibi belirleyici unsurların aranmaması, isteyen hemen herkesin sektöre girebileceği bir iş alanı haline dönüştürmüştür.

9İnşaat Sanayii

Sektöre girişte bir sınırlama olmaması, işini gerektirdiği şartlara göre yapmayan müteahhitlerin varlık göstermesine neden olmuştur. Bu durum hem sektörde imaj kaybına hem de kamu kaynaklarının israfına yol açmaktadır. Projeler doğru üretilmeli ve ehil firmalar tarafından inşa edilmelidir. İnşaat sektörünün tamamen bir mühendislik sektörü olduğu kabul edilerek sektörde yer alan bütün unsurların mühendisliğin temel kurallarına uygun hareket etmesi sağlanmalıdır.

Bugün ülkemizde kentlerimizi yeniden inşa edilirken bu kentlerin işin ehli firmalarca üstlenilmesi büyük önem arz etmektedir.

2018 yılı, modern kentleşme yılı olmalı

Kentsel dönüşümde amaç, şehirlerimizin kimliklerini kaybetmesine izin vermeden

vatandaşları modern, güvenilir, sağlam konutlara kavuşturmak olmalıdır. Şehirleri dönüştürürken tek tip, estetikten yoksun yapılar yerine şehrin tarihi ve kültürel dokusuna uygun yapılar inşa edilmelidir.

Şehirlerimizi inşa ederken şehir altyapısı hizmetleri de şehrin ihtiyaçlarına uygun olarak üretilmelidir. Kentsel planlama ve altyapı yatırımlarının kopukluğu kaynakların verimli kullanılmasını engellemektedir. İçme suyu tesislerinden, kanalizasyon sistemlerine, şehir içi ulaşım sistemlerinin çeşitliliği ve birbirine entegre olması, haberleşme ağının hızlı ve kesintisiz sürdürülebilirliğinin sağlanması büyük önem arz etmektedir.

Ulaştırmada demiryollarına ağırlık vermeliyiz

Ulaştırmada özellikle karayolu ağına çok büyük yatırımlar yapıldı.

Ege Rafinerisi (Star) Projesi, Saha Hazırlık, İyileştirme ve İnşaat İşleri, Yenigün İnşaat A.Ş.

Türkiye’de şehirlerimiz yeniden inşa edilirken kimliklerini kaybetmeden modern yapılar üretmeli, altyapı hizmetlerini de şehrin ihtiyaçlarına uygun inşa etmeliyiz.

10 İnşaat Sanayii

Türkiye’nin tüm illerine yaygın, son derece gelişmiş bir karayolu ağı var. Bundan sonra ulaştırmada demiryolu yatırımlarına ağırlık verilmelidir. Demiryolu ağını daha da genişletip demiryolu hatlarını çift hatta çıkarıp elektrikli sisteme dönülmesi gerekmektedir.

Dünyanın birçok sanayileşmiş ülkesi, demiryolunu geliştirmiştir. Ülkemizde son dönemde ciddi yatırım atağı vardır ama yeterli değildir. Demiryolu ağlarının kurulması, limanlara ulaşmak için de çok önemlidir. Hükümetimiz bu konuda yatırımlara tüm hızıyla devam etmektedir.

Yerli, milli ve yenilenebilir enerji kaynakları

Enerji sektörü daima Türkiye’nin önemli yatırım alanlarından biri olmalıdır. Bugün ülkemizin en önemli problemlerinden birinin, ekonomide cari açık olduğundan söz edilmektedir.

Enerjide dışa bağımlılık cari açığımızı artırmaktadır. Öyleyse daha fazla yerli ve milli kaynaklarımıza yönelmeli, ARGE çalışmalarını artırmalıyız.

Yerli enerji kaynaklarımızdan enerji yatırımı yapmak, gelecekten ödünç aldığımız bu dünyaya bırakacağımız en güzel mirastır.

Sektör olarak istihdama odaklanmalıyız

2018 yılında daha fazla istihdama odaklanmalıyız. Yerli kaynaklarımızla, inşaat sektörü yatırımlarıyla istihdamı artırmalıyız. Daha adaletli gelir dağılımını temin etmeliyiz. Kayıtlı istihdama önem vermeliyiz.

İnşaat sektörü ekonomideki üstlenmiş olduğu lokomotif görevini istihdam katkısı ile de sağlamaktadır. Türk müteahhitleri, yurt dışında üstlendiği işlerde çalışırken Türk mühendisi, Türk işçisi, Türk mimarı ile çalışmayı

Ulaştırma yatırımları 2018 yılında da bütçeden önemli pay alacaktır.Artık sektörde demiryollarına daha fazla ağırlık vermeliyiz. Enerji sektörü ise daima Türkiye için kritik bir yatırım alanı olup yerli, milli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık vermeliyiz.

Awash-Kombolcha-HaraGebaya Demiryolu, Yapı Merkezi İnşaat A.Ş.

11İnşaat Sanayii

tercih etmektedirler. Bugüne kadar çok sayıda işçiyi istihdam etme fırsatı bulduk. Ancak yurt dışı müteahhitlik hizmetleri son dönemde bu fonksiyonunu yitirmiş, şirketlerimizin istihdam ettiği Türk işçi sayısı süratle düşmüştür. Bu düşüşün ana nedeni, Türk mahkemelerinin işçiler tarafından açılan haksız tazminat davalarını müteahhitlik şirketleri aleyhine karara bağlamaları ve yüksek oranlı sosyal güvenlik prim yükleridir.

Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde, yurt dışından dönen işçilerin açtıkları davalar, istihdamda ciddi sorun yaratmaktadır. Büyük çoğunluğu aleyhimize sonuçlanan bu davalar nedeniyle çok büyük bedel ödeyen firmalarımız bulunmaktadır. Artık

firmalarımız neredeyse yurt dışına giderken tümüyle yabancı işçi, yabancı mühendisle çalışmayı tercih etmektedirler. Bizim elemanlarımızın yerini Pakistanlı, Hindistanlı mühendislerin, mimarların almasından endişe duymaktayız.

İNTES olarak bu konuda resmî kurumlar nezdinde çalışmalarımız sürmektedir. Önemli gelişmeler de kaydedilmektedir. Kanun’da zaman aşımı süresine ilişkin düzenlemeler de yapıldı. Borçlar Hukuku’nda kıdem tazminatı yönünden 10 yıllık genel zaman aşımı süresi, yeni düzenleme ile 5 yıl olarak uygulanmaktadır. Zaman aşımı süresinin kısalması, işçinin alacağına kısa vadede ulaşması, işverenin de önünü

görebilmesi açısından önemli bir gelişmedir. Ancak yeterli değildir. Bilgi çağında 5 yıl çok uzun bir süredir.

Bugün Türkiye’de işsizlik oranlarının %10’lar seviyesinde olması önemli ve göz ardı edemeyeceğimiz bir problemdir. Bu nedenle işsizlikle mücadele tüm tarafların duyarlılığı ile çözülecek bir olgudur. İnşaat sektörü, istihdam sağlama görevini omuzlarında taşıyan bir sektör olmaya devam edecektir. Sektör olarak kalite ile inşa edeceğimiz yapılarda nitelikli personel için Türkiye’nin kalkınmasına destek verme görevimizi 2018 yılında da sürdüreceğiz. Türkiye, güçlü ve sağlam bir ülke olarak yoluna ilerleyecektir. Ülkemiz için başarı dolu bir yıl olmasını umut ediyoruz.

Ilısu Barajı ve HES, Cengiz İnşaat A.Ş., Nurol İnşaat A.Ş.

12 İnşaat Sanayii

Türkiye, her koşulda zorlukların üstesinden gelmeyi başaran, ekonomik krizlere, vatan hainlerine, darbecilere inat istikrarlı bir şekilde kalkınmasını sürdüren aktif bir yapıya sahiptir. Yatırımlarıyla dosta güven verip düşmanı kıskandıran ülkemiz, 2016’da darbe girişimine rağmen hemen akabinde %5’e yakın küçülen ekonomimizle yılın sonunda toplam %3,2 büyümeyi başarmıştır.

2017 yılının ilk yarısında, yüzde %5’in üzerinde büyüme ile Çin ve Hindistan’dan sonra üçüncü sırada yer alıyoruz. Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yakaladığı büyüme oranıyla Avrupa ülkelerinin çoğunu geride bıraktı. Avrupa Birliği ülkelerinin

yılın ikinci çeyreğindeki büyüme ortalaması %2,4 olarak gerçekleşirken Türkiye, aynı dönemde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,1 ile bu oranın 2 katından fazla büyüdü.

Devletin nihai tüketim harcamaları %9,4; gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise %2,2 arttı. Mal ve hizmet ihracatı, 2017 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak %10,6; ithalatı ise %0,8 arttı.

Türkiye ekonomisi geçen yıl son çeyrekte %3,5; 2016’nın tamamında %2,9 ile beklentilerin üzerinde bir büyüme performansı kaydetmişti. Bu yıl sonunda %6-7 oranında bir büyüme rakamı elde edeceğimizi öngörüyorum.

Prof. Dr. Veysel EroğluTürkiye Cumhuriyeti

Orman ve Su İşleri Bakanı

Halkımızla El Ele,Daha Güçlü Bir Türkiye

DOSYA

1999-2003 yılları arasında DSİ tarafından sadece 9 tesis hizmete açılmışken 15 yıllık iktidarımız döneminde 7.200 tesisi tamamlayarak aziz milletimizin hizmetine sunduk.

13İnşaat Sanayii

Piyasa sistemi, kendi iç dinamikleri tarafından yürütülse de piyasanın ileriye yönelik hareketinin yönü derin biçimde dış faktörler tarafından etkilenir. Bununla birlikte piyasa güçleri de dış faktörleri etkiler, toplumsal yapıyı çözer, siyasal ilişkileri değiştirir ve bilimsel-teknolojik gelişimi canlandırır. Türkiye’de yatırımlar artıyor, çarklar dönüyor. O bakımdan birbirini bu denli etkileyen dişlilerin herhangi birinde meydana gelen zarar ise çarkın işleyişinde aksaklığa sebep olur.

Halka hizmet aşkıyla yatırımlarda hız kesmiyoruz

Bakanlığımız, 62.800 personeli ve 20,8 milyar TL’lik 2018 yılı yatırım bütçesi ile ülkemizin en önemli yatırımcı bakanlıklarından birisidir.

Bakanlık olarak son 15 yılda 156 milyar TL’lik büyük bir yatırım gerçekleştirdik.

Su yatırımlarında, Cumhuriyet tarihimizin rekorunu kırdık. AK Parti Hükümetinden önceki 1999-2003 yılları arasında, DSİ tarafından, sadece 9 tesis hizmete açılmışken 15 yıllık iktidarımız döneminde 7.200 tesisi tamamlayarak aziz milletimizin hizmetine sunduk. Şimdi de 270 metre gövde yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek, dünyanın ise 3. yüksek barajı olacak Yusufeli Barajı’nı Çoruh Nehri üzerinde inşa ediyoruz. Ayrıca gövde hacmi bakımdan Atatürk Barajı’ndan sonra ikinci, enerji bakımından dördüncü sırada yer alan Ilısu Barajı inşaatında sona geldik, 2018 yılında tamamlayacağız.

2003 yılında 26 milyar kilovatsaat olan hidroelektrik enerji üretimimizi, bugün 94,5 milyar kilovatsaat yükselttik.

Deriner Barajı ve HES, Erg İnşaat A.Ş.

14 İnşaat Sanayii

81 vilayetimiz için İçme Suyu Eylem Planları hazırladık. Böylece şehirlerimizin 2040, 2050 ve hatta 2071 yıllarını planladık. İşletmeye aldığımız 193 adet içme suyu projesi ile 42 milyon vatandaşımıza içme suyu temin ettik.

Asrın projesi, “KKTC Su Temin Projesi” ile 107 kilometre uzunluğundaki isale hattı ile yavru vatana yılda 75 milyon metreküp su iletiyoruz.

Hidroelektrik enerji üretiminde destan yazdık. 2003 yılında 26 milyar kilovatsaat olan hidroelektrik enerji üretimimizi, bugün 94,5 milyar kilovatsaate yükselttik. Üretilen hidroelektrik enerjisi ile ülkemiz, her yıl 11 milyar TL doğal gaz ithalatından tasarruf etmektedir. 2019 yılı hedefimiz, potansiyelimizin 127 milyar kilovatsaatini devreye almaktır.

85 milyon dekar sulanabilir zirai arazilerimizin %77’sini sulamaya açtık. 1000 Günde 1001 Gölet ve Bent tamamladık. 3,2 milyar TL’ye mal olan proje ile 1,7 milyon dekar arazide sulama ve taşkın koruma faydası sağlanmıştır. Şimdi de gurur kaynağı ikinci GÖL-SU Projesi’ni başlattık. 2019 yılı sonuna kadar 1071 adet daha gölet yapacağız.

Ülkemiz, dünyada orman varlığını artıran nadir ülkelerden birisi olmuştur. Son 15 yılda orman varlığımızı 1,5 milyon hektar artırdık. 3 milyar 820 milyon fidanı toprakla buluşturduk. Sene sonunda bu sayıyı 4 milyara yükselteceğiz. Toplam orman alanımızı ülke alanının %28,6’sına çıkardık. 2019 yılı sonuna kadar bu oranı %29’a çıkaracağız.

Bölge ve il ayırımı gözetmeksizin hizmetlerimizi sürdürüyoruz. Bu anlayışla 10 adet Bölgesel Gelişim

Projelerini başlattık. (GAP, KOP, DAP, DOKAP, TRAGEP, EGEGEP, BAKGEP, AKDENİZGEP, ORTA ANADOLU GEP, MARMARAGEP) Bu projelerimize hızla devam ediyoruz. Bu projelerle 2019 yılına kadar 232 milyar 980 milyon TL’lik yatırım yapacağız.

2019 yılı sonuna kadar, Bölgesel Gelişim Projeleri çerçevesinde tamamlayacağımız 15.460 dev eser ile bölgelerimizi adeta şaha kaldıracağız.

Yatırımlardaki önceliğimiz, halkımız için halka hizmet prensibiyle çalışmak. Temel kriterlerimizi oluşturan bu prensip doğrultusunda bize yakışan, sahip olduğumuz kaynakların en doğru ve verimli şekilde kullanılmasıdır.

Türkiye, sağlam ve güçlü şekilde kalkınma yoluna devam etmek için gerekli azim ve kararlılığa sahiptir. Türkiye şu an dünyanın 17’nci ekonomisi ancak daha da yükselmemesi için bir sebep yok. Asıl hedefimiz, ilk 10’a girmek, onun için bize düşen Sayın Cumhurbaşkanımızın gösterdiği hedefler doğrultusunda çok daha fazla çalışmaktır.

İnşaat sektörü kalkınmanın temel taşlarından biridir

İnşaat, ekonominin çarkını döndüren en güçlü dişlilerden biri olarak önemi herkesçe kabul edilen sektörlerimizdendir. Müteahhitlik sektörümüzün proje üstlendiği ülke sayısının 100’ü aşması, Türk inşaat sektörünün geldiği noktanın en önemli emaresidir.

Dünyanın en zor coğrafyalarında, en zorlu projelerinde, gelişmiş ülke firmalarının dahi girmekten çekindiği işlerde, Türk inşaat sektörü, uzmanlığı ve cesur girişimciliği ile adından söz ettirmektedir.

Dünyanın en zor coğrafyalarında, en zorlu projelerinde, gelişmiş ülke firmalarının dahi girmekten çekindiği işlerde, Türk inşaat sektörü, uzmanlığı ve cesur girişimciliği ile adından söz ettirmektedir.

15İnşaat Sanayii

Dünyanın hangi prestij projesini getirirseniz getirin Türk müteahhit ve mühendislerinin başaramayacağı bir proje yoktur. Dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firmasından 43’ü Türk firmasıdır. Türkiye’nin müteahhit hizmetlerinde firma sayısı bakımından Çin’in ardından dünyada ikinci sırada olmasının haklı gururunu duyuyorum.

Başarısı takdire şayan olan inşaat sektörümüz; çok çalışmanın, işe başlanılan ilk günkü heyecanı kaybetmeden gayret sarf etmenin, engeller karşısında yılmamanın mükâfatını almaktadır. Sektörümüze düşen

görev ise bu doğrultuda aynı istek ve özveriyle çalışmaya devam etmektir.

Hedeflerimiz büyük. Fakat bizim en büyük hedefimiz, ilelebet halkımıza hizmettir. İnşaat sektörümüzün saygın temsilcilerini bir araya getiren İNTES’e sağladığı faydalı bilgilerden dolayı teşekkür ediyor ve halka hizmet yolunda beraber çalışmaya devam etme arzumu bir kez daha tekrarlamak istiyorum.

Daha güçlü ve daha gelişmiş bir Türkiye’yi birlikte oluşturmak temennisiyle…

2019 yılı sonuna kadar Bölgesel Gelişim Projeleri çerçevesinde tamamlayacağımız 15.460 dev eser ile bölgelerimizi âdeta şaha kaldıracağız.

Yukarı Kaleköy Barajı ve HES, Özaltın İnşaat A.Ş.

16 İnşaat Sanayii

Türkiye ekonomisi, 15 Temmuz hain darbe girişimi ve terör saldırılarından ticaret ve turizmdeki daralma nedeniyle 2016 yılı içerisinde olumsuz etkilemişti. Ancak aldığımız tedbirlerin yanı sıra hiçbir yatırımı

ötelememe yönünde aldığımız kararlar neticesinde ekonomimiz 2016 yılında hızla toparlandı ve 2017’ye güçlü girdi.

Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Avrasya Tüneli gibi dünyanın

en büyük projeleri bu dönemde hizmete girdi. Kendi çapında dünyanın sayılı projelerinden biri olan Çamlıca Kulesi’nin temeli atıldı. İstanbul Yeni Havalimanı inşaatı şu anda %73 seviyesini geçti. Avrupa’nın

Ahmet ArslanTürkiye Cumhuriyeti

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı

2018 Türkiye’ninDönüm Noktası Olacak

DOSYA

Ordu Giresun Havaalanı, Cengiz-İçtaş İş Ortaklığı

17İnşaat Sanayii

birinci, dünyanın ikinci en uzun tüneli olacak Ovit Tüneli’nde delme işlemleri tamamlandı. Karadeniz’in ticaret merkezi olacak Filyos Limanı’nın temeli atıldı.

Ilgaz 15 Temmuz İstiklal Tüneli hizmete verildi. 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli’nin derin sondaj çalışmaları başladı. Kıtaları aşan projelerimizden biri olan 1915 Çanakkale Köprüsü’nün temeli atıldı. Ülkemizin deniz üzerine ikinci havalimanı olacak Rize Artvin Havalimanı’nın temeli atıldı. Ülkemizi dünyanın ticaret merkezi yapacak en önemli projelerinden biri olan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi hizmete verildi ve yük taşımaya

başladı. Bu dev projenin önemli bir tamamlayıcısı olacak Kars Lojistik Merkezi’nin temeli de atıldı.

Yaptığımız bu yatırımlar, ülkemize olan güveni artırdı ve ticaret ve yatırımda yaşanan durgunluk kısa sürede ortadan kalktı. Bu sayede 2017 yılının ilk yarısında da %5,1 oranında güçlü bir büyüme kaydettik. Bu büyüme performansı ile Türkiye, G20 ülkeleri arasında Çin ve Hindistan’dan sonra en hızlı büyüyen üçüncü ülke oldu. Bu yıl içerisinde de yatırımlar ve sanayi üretiminden kaynaklı büyümeyi sürdürdük. 2017 yılının sonunda da toplam büyümenin %7,5’i bulmasını beklemekteyiz.

Son 15 yılda büyük bir dönüşüm sergileyen havayolları sektörümüzü, 2018 yılında da dev yatırımlarla geliştirmeye ve büyütmeye devam edeceğiz.

Yavuz Sultan Selim Köprüsü, IC İçtaş A.Ş.

18 İnşaat Sanayii

2018 yılında da ülkemiz için belirlediğimiz 2023 yılı hedeflerine ulaşmak için yaptığımız yatırımlara devam edeceğiz. Karayollarında şu an mevcut olan bölünmüş ve otoyol çalışmalarına devam edeceğimiz gibi 433 km uzunluğundaki İstanbul-Bursa-İzmir otoyolunun 184 km’lik kesimini tamamladık, 2018’de 77 km’lik kesimi trafiğe açacağız. Böylece 261 km’lik bölümü trafiğe açılmış olacak. 405 km uzunluğundaki Kuzey Marmara Otoyolu projesinde Yavuz Sultan Selim Köprüsü dahil Odayeri-Kurtköy kesimini tamamlayıp trafiğe açtık.

Kınalı-Odayeri ve Kurtköy–Akyazı kesimlerinin çalışmalarına yoğun bir şekilde devam ediyoruz. 2018 yılında, 125 km’lik kesimi trafiğe açacağız. Aydın-Denizli-Burdur Otoyolunun Aydın-Denizli Kesimi, Mersin (Çeşmeli)-Erdemli-Silifke-

Taşucu Otoyolu ile Ankara-Kırıkkale-Delice Otoyolunun 119 km’lik kesiminin ihalelerini yaparak yapım çalışmalarına başlayacağız.

Ovit ve İzmir-Manisa yolundaki Sabuncubeli Tüneli’ni de açacağız. Ayrıca 2018 yılında, 1915 Çanakkale Köprüsü’nün tam modelinin rüzgar testlerini de tamamlamış olacağız. Kanal İstanbul ve 3 Katlı Tünel projesi gibi dev yatırımlarımıza devam edeceğiz.

Demiryollarında yüksek hızlı tren ağını genişletmiş, hızlı tren koridorları oluşturmuş, mevcut yollarını yenilemiş, üretim merkezlerinin ve organize sanayi bölgelerinin demiryollarıyla limanlara bağlandığı, yerli bir demiryolu endüstrisi oluşturmuş, milli yüksek hızlı trenini kendisi üreten, lojistik merkezlerle ülkesinin rekabet kabiliyetini

Bu yıl, telekomünikasyon ve bilişim sektöründe de her yıl olduğu gibi gelişmeye devam edeceğiz. E-Devlet Kapısı kullanıcı sayısının 2018 yılında 40 milyona ulaşmasını hedefliyoruz.

1915 Çanakkale Köprüsü, Dealim - Limak İnşaat A.Ş. - SK - Yapı Merkezi İnşaat A.Ş.

19İnşaat Sanayii

güçlendiren, İpek Demiryolunun merkez ülkesi konumuna gelen Türkiye hedefimiz için 2018 yılı önemli bir dönüm noktası olacak.

Son 15 yılda büyük bir dönüşüm sergileyen havayolları sektörümüzü, 2018 yılında da dev yatırımlarla geliştirmeye ve büyütmeye devam edeceğiz. Bugün 55 aktif havalimanımız var ve dünya yolcu sırlamasında ilk 8 arasına girdik. Avrupa’da ise ilk üçteyiz. 2018 yılında havayolu ile seyahat eden yolcu sayısının 205 milyona ulaşmasını hedefliyoruz. Bu yılın sonunda ise 195 milyona ulaşmasını bekliyoruz. İstanbul Yeni Havalimanının 90 milyon yolcuya hizmet verecek ilk etabını 29 Ekim 2018 tarihinde açacağız. Rize-Artvin Havalimanının yapımına devam ederken Karaman, Yozgat, Bayburt-Gümüşhane ve Tokat yeni havalimanlarının yapım çalışmalarına başlayacağız.

Bu yıl, telekomünikasyon ve bilişim sektöründe de her yıl olduğu gibi gelişmeye devam edeceğiz. E-Devlet Kapısı kullanıcı sayısının 2018 yılında 40 milyona ulaşmasını hedefliyoruz. Elektronik olarak verilen hizmetlerin tamamını, e-Devlet üzerinden verilir hale getireceğiz. 1.799 yerleşim yerine 4.5G geniş bant internet kurulumlarına başladık ve 2018 yılı içerisinde tamamlayacağız. 1.472 yeni yerleşim yerini de mobil kapsama altına almak ve buralarda yaşayan yaklaşık 240 bin vatandaşımıza 4.5G geniş bant internet hizmeti sunmak için kurulumlara devam edeceğiz. 369 metre yüksekliğindeki Küçük Çamlıca TV-Radyo Kulesini 2018’de tamamlayacağız. Dünya Posta Birliği (UPU) CEO Forumunu, 2018 yılında ülkemizde düzenleyeceğiz.

Ülkemizin uydu haberleşme kapasitesini artırma ve yörünge haklarımızı korumaya yönelik, sözleşmesini Kasım 2017’de imzaladığımız Türksat 5A ve 5B Uydularının üretimine devam edeceğiz. Ülkemizin 2023 yılında dünyanın ilk on büyük ekonomisi içerisinde olma hedefine uygun olarak Türkiye Uzay Ajansı’nı da 2018 yılında kuracağız.

Denizlerimizde Türk Bayrağına geçmeyi avantajlı hale getirdik. Böylece 5 bin 300 teknenin Türk Bayrağına geçişini sağladık. Geçiş devam ediyor, 2018 yılında 6 bin sayısına ulaşacağız. Karadeniz’de önemli bir ihtiyacı giderecek olan Filyos Limanı inşaatına devam edeceğiz. Tekirdağ’da Ulusal Deniz Emniyeti ve Acil Müdahale Merkezi’nin inşaatını tamamladık, 2018 yılında faaliyete geçireceğiz.

20 İnşaat Sanayii

Avrupa’yı Kafkaslara, Orta Doğu’ya ve Orta Asya’ya bağlayan köprü konumundaki ülkemizde, karayolu ulaşımına yapılan yatırımlar ve sektörün gelişimi, iki binli yıllarda hız kazanan düzenli büyüme çizgisine ve yurt içi ile yurt dışı ticaret hacminin artmasına önemli katkılar yapmış, hizmete sunulan yatırımlar büyümenin katalizörü olmuştur.

Karayolları Genel Müdürlüğü olarak Türkiye’nin refaha uzanan yollarını inşa etmenin bilinci ile çalışmalarımızı şevkle sürdürüyor, bir yılı daha ülkemize dünya çapında mega projeler, yollar, köprüler, tüneller kazandırarak tamamlıyor ve önümüzdeki yılları da bu doğrultuda planlıyoruz.

Bu kapsamda gerçekleştirdiğimiz çalışmalarımız arasında; batıdan

doğuya, kuzeyden güneye kesintisiz ulaşım imkânının sağlanması, limanlarımızın daha teknik ve verimli kullanılmasını amaçlayan karayolu ulaşımının tesis edilmesi, bölünmüş yol ağının genişletilmesi, tüm yollarımızın tüneller, köprüler ve diğer sanat yapılarıyla rahatlatılması başta olmak üzere pek çok önemli başlık yer almaktadır.

Genel Müdürlüğümüzün yatırım programında proje bedeli 184,1 milyar TL olan 1460 adet proje bulunmakta olup, söz konusu projelere bugüne kadar 95,8 milyar TL harcanmıştır. Son 5 yılda karayolu yatırım çalışmaları (yatırım nitelikli cariler dahil) için 2017 yılı fiyatlarıyla yıllık ortalama 20,2 milyar TL harcama yapılmıştır.

İsmail KartalTürkiye Cumhuriyeti Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Karayolları Genel Müdürü

Türkiye’ninRefahına Uzanıyoruz

DOSYA

Bölünmüş yol projeleriyle yolların fiziki ve geometrik standartları yükseltilerek seyahat süreleri kısaltılmakta ve yol kullanıcılarının seyahat konforu artırılmaktadır.

21İnşaat Sanayii

Bölünmüş yol projeleriyle mevcut kapasite yetersizlikleri iyileştirilmekte, taşıt işletme giderlerinden sağlanan tasarrufla ekonomiye katkı sağlanmakta, yolların fiziki ve geometrik standartları yükseltilerek seyahat süreleri kısaltılmakta ve yol kullanıcılarının seyahat konforu artırılmaktadır.

2017 yılında yapılan 820 km ile birlikte 2003 yılından bugüne kadar 19.916 km bölünmüş yol tamamlanmış ve toplam bölünmüş yol uzunluğu 26.017 km’ye ulaştırılmıştır. Bölünmüş yol yapılmadan önce iki yönlü olarak trafiğe hizmet veren yollarda ağır vasıtaların çok yavaş seyretmesi nedeniyle otomobillerin sollama fırsatı bulamadığı kesimlerde risk alarak hatalı sollama yapmaları sonucu ölümlü ve yaralanmalı kazalar olmaktaydı. Ancak bölünmüş yolların yapılmasıyla birlikte otomobillerin yaptığı

riskli sollama ortadan kalkmış, seyahat hızında süreklilik ve rahatlama sağlanarak yollarımızdaki seyahat konforu artmıştır.

Yollarımızın işletme performansının artırılması sonucu sağlanan kesintisiz trafik akışıyla iş gücü ve akaryakıt tasarrufundan yıllık 17 milyar 270 milyon TL ekonomik fayda sağlanmıştır.

İlk adımı 1980’li yıllarda atılan otoyol yapım çalışmalarına son 15 yılda bin km’ye yakın otoyol ağının eklenmesiyle toplam otoyol uzunluğu 2.657 km’ye ulaşmıştır. Bunun 2.290 km’si milli bütçe ile 367 km’si ise Yap-İşlet-Devret (YİD) finansman modeli ile yapılmış olup otoyol ağımız, devam eden yapım çalışmaları ile hızla büyümektedir.

Toplam uzunluğu 433 km olan İstanbul-Bursa-İzmir Otoyolu’nun 6,5 km’lik

Kemalpaşa Bağlantı Yolu, 78 km’lik Gebze-Gemlik-Bursa Kesimi, 20 km’lik Kemalpaşa-İzmir Kesimi ve Osmangazi Köprüsü açılmıştır. Ayrıca, Bursa-Susurluk, Susurluk-Balıkesir, Balıkesir-Manisa ve Manisa-Kemalpaşa Ayrımı arasında yer alan muhtelif kesimlerde 115 km’lik Otoyol Bitümlü Sıcak Karışım (Binder) seviyesinde tamamlanarak 219 km’ye ulaşılmıştır. 

Bir diğer projemiz Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün de dâhil olduğu Kuzey Marmara Otoyolu, 405 km uzunluğunda olup, projenin 148 km’lik Odayeri-Paşaköy Kesimi açılmış, 88 km’lik Kınalı-Odayeri ve 169 km’lik Kurtköy-Akyazı kesimlerinde çalışmalar devam etmektedir.

2023 m ile dünyanın orta açıklığı en uzun asma köprüsü olacak Çanakkale Köprüsü’nü de bünyesinde taşıyan ve

Nissibi Köprüsü Gülsan İnşaat A.Ş.

22 İnşaat Sanayii

İstanbul’u Çanakkale üzerinden Kuzey Ege’ye bağlayacak Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu, Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu ve Ankara-Niğde Otoyolu’nda çalışmalarımız devam etmektedir.

Geride bıraktığımız 2017 yılı içerisinde ayrıca, 1.055 km tek platformlu yolun onarım ve yenilemesi yapılmış, 2.371 km Bitümlü Sıcak Karışım kaplamalı yolun ve 11.186 km sathi kaplamalı yolun yapım ve onarımı tamamlanmıştır.

2017 yılında 33 km’lik 301 adet köprü, 87 km’lik 42 adet tünel yapılmıştır.

Karayolları olarak 2018 çalışma takvimimizde, önceki dönemde başlattığımız projelerimizi tamamlamayı ve yeni yatırımları da başlatmayı planlıyoruz.

2018 yılında 615 km bölünmüş yol, 630 km tek yol, 1.475 km yeni Bitümlü Sıcak Karışım (BSK) kaplamalı yol, 750 km mevcut BSK’lı yol onarım ve yenilemesi, 11.950 km sathi kaplamalı yol ile 47 km’lik 23 adet tünel ve 38 km’lik 91 adet köprünün yapımı gerçekleştirilecektir.

Proje bazında değerlendirecek olursak;

•2018 yılında İstanbul-Bursa-İzmir Otoyolu’nda, 50 km’lik Kemalpaşa Kavşağı-Saruhanlı Kavşağı kesimi ile 27 km’lik Balıkesir Batı Kavşağı-Balıkesir Kuzey Kavşağı kesimi olmak üzere toplam 77 km’lik kesim trafiğe açılacak, 2019 yılında da proje tamamlanacaktır.

•Kuzey Marmara Otoyolu’nun 2. ve 3. kesimini teşkil eden Kınalı-Odayeri ile Kurtköy-Akyazı kesimlerinde çalışmalar devam etmekte olup 125 km’lik kesimi 2018 yılı içerisinde trafiğe açılacaktır. Kalan kesimin

ise 2019 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir.

•Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu projesi kapsamında 1915 Çanakkale Köprüsü’nün de yer aldığı 101 km’lik Malkara-Gelibolu-1915 Çanakkale Köprüsü ve Çanakkale bağlantısının yapımı devam etmektedir.

• 2017 yılı içerisinde başladığımız 76 km’lik Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu ile İzmir’i Çandarlı Limanı’na bağlayan çalışmalarımız bu yıl da devam edecek.

•330 km’lik Ankara-Niğde Otoyolu ile Ankara’yı; Aksaray, Nevşehir ve Niğde üzerinden Akdeniz ve Güneydoğu bölgesine bağlıyoruz.

•Ankara-Samsun Otoyolu Projesi’nin Ankara-Kırıkkale-Delice Otoyolu ve Kırıkkale Çevreyolu kesiminin ihalesine 2018 yılında YİD modeli ile çıkacağız.

•Mersin-Erdemli-Taşucu Otoyolu ile Aydın-Denizli Otoyolu’nun YPK Kararları onaylanmış olup, 2018 yılında ihaleleri planlanmaktadır.

2018 yılı içerisinde özellikle Kuzey-Güney aksında yer alan bazı önemli tünelleri hizmete açacağız.

•Rize-Erzurum yolu üzerindeki Türkiye’nin ve Avrupa’nın birinci, dünyanın ise ikinci en uzun çift tüplü karayolu tüneli olan Ovit Tüneli ile birlikte Kırık ve Dallıkavak Tünellerinin de tamamlanmasıyla güzergâh 41,2 kilometre kısalacak, Karadeniz limanları Doğu, Güneydoğu ve Akdeniz’e bağlanacak.

•İzmir-Manisa yolundaki Sabuncubeli Tüneli bu yıl içerisinde hizmete sunulacak.

•Giresun ilindeki Eğribel Tüneli (2x5,9 km) çift tüp tünel ve 1,8 km bağlantı yolu da 2018 yılında

Kesintisiz ulaşım imkânının sağlanması, limanlarımızın daha teknik ve verimli kullanılmasını amaçlayan karayolu ulaşımının tesis edilmesi, bölünmüş yol ağının genişletilmesi, tüm yollarımızın tüneller, köprüler ve diğer sanat yapılarıyla rahatlatılması için çalışıyoruz.

23İnşaat Sanayii

tamamlanacak olup güzergâh 6,5 km kısalacak ve mevcut yola göre 25 dakika kazanılacaktır.

•Cankurtaran Tüneli tamamlanmış olup proje bünyesindeki köprü ve viyadük (2x120 m uzunluğunda Dengeli Konsol Subaşı Viyadüğü,2x75 m Cicial köprüsü, 2x27 m Zalona-1 Köprüsü, 25 m Zalona-2 Köprüsü) çalışmalarının da tamamlanmasıyla trafiğe açılacaktır. Tünel ve köprülerin tamamlanmasıyla Artvin-Hopa yolu 12 km kısalacaktır.

•Van – Hakkâri Yolu’ndaki Güzeldere Tüneli’nin 2018 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir.

•Yapımını 2017’de başlattığımız dünyanın ikinci, Avrupa’nın en uzun tüneli olacak Zigana Tüneli’nde bu yıl da çalışmaya devam edilecektir.

•Mevcut haliyle 446 km olan Mersin-Antalya arasındaki

Akdeniz Sahil Yolu’nda da çalışmalarımız devam ediyor. Yeni projede yer alan tünel ve köprülerle 42 km kısalma sağlanarak yol 404 km’ye düşmekte olup 358 km’lik kesim tamamlanmıştır. Akdeniz Sahil Yolu kapsamında 39,8 km uzunluğunda 34 adet tünel ile 6,1 km uzunluğunda 17 adet viyadük, 3,9 km uzunluğunda 65 adet köprü ve 5,8 km uzunluğunda 19 adet köprülü kavşak bulunmaktadır. Projenin 2020 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir.

•Elâzığ – Malatya Devlet Yolu üzerinde yer alan Kömürhan Köprüsü, Doğu Anadolu Bölgesi ile Orta Anadolu ve Akdeniz Bölgelerini birbirine bağlayan yollar üzerinde stratejik bir konuma sahiptir. Proje bünyesinde; 660 m uzunluğunda, 24 m genişliğinde Gergin Eğik Askılı Kablolu Kömürhan

Köprüsü, 2 x 2,4 km Çift Tüp Tünel ve 2,1 km Bağlantı Yolları bulunmaktadır. Projenin 2018 yılında tamamlanmasıyla güzergâh yaklaşık 1 km kısalacaktır.

•Son 15 yılda toplam 1.282 km uzunluğunda çevre yolu yapılmış olup bunun tamamına yakını bölünmüş yol standardındadır. Son yıllarda farklı seviyeli kavşaklarla geçilen çevre yollarında 1.213 km’de çalışılırken 863 km’lik kesimde çalışmalarımız planlama aşamasındadır.

Karayolları camiası olarak bugüne kadar gösterdiğimiz gayret ve özveriyle birçok prestijli projeye imza atarken önümüzdeki süreçte de kamuya hizmet etmek, ülkemizi modern karayolu altyapısına kavuşturmak, ufkumuzu açan mega projelerle hedeflerimizi gerçekleştirmek için çalışmaya devam edeceğiz.

Bursa Çevre Yolu Yalova Ayrımı Turanköy Köprülü Kavşağı Kesimi, Bursa - Göçay İnşaat A.Ş.

24 İnşaat Sanayii

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) olarak temel felsefemiz yaptığımız; raylı sistem, havayolu, liman ve ulaştırma altyapı yatırımları ile toplumumuzun yaşam kalitesini yükseltmek, ülkemizin sosyal ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlamaktır. Bu amaç ve hedeflerle Bakanlığımız çatısı altında, ülkemizin önemli vizyon projelerini yürütmekten dolayı büyük bir onur duyduğumuzu da ifade etmek isterim.

Günümüzde gelişen teknoloji ve değişen şartlarla birlikte yolculuk ve taşımacılık süreleri günlerle değil, saatler ve hatta dakikalarla ölçülür hale geldi. Ulaşım imkânlarındaki gelişmişlik seviyesi; ülkenin ekonomik, politik ve sosyal anlamda var olabilmesinin en önemli mihenk taşlarından birisini oluşturarak zaman ve maliyet tasarrufu sağlamaktadır.

Ulaşım olanaklarının gelişmesiyle birlikte ulaşım yolları, ekonomik ve

ticari faaliyetlerin en etkin kullanımı durumuna gelmiştir. Ülkemiz bu değişim ve gelişimi fark ederek, özellikle son 15 yılda, deyim yerindeyse çağ atlayarak yüzlerce yıllık projelerin hayata geçirilmesini sağlamıştır. Bakanlığımız çatısı altında önemli projeler yürüten Genel Müdürlüğümüz, bu minvalde birçok önemli projeye imza atmaktadır.

Demir ipek yolu hayata geçti

2017 yılının Ekim ayında hizmete açılan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu projesi ile Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile Pekin ve Londra arasında kesintisiz demiryolu bağlantısının en önemli bölümü tamamlanarak yolcu ve yük taşımacılığı anlamında ülkemize önemli bir ekonomik katkı sağlanmıştır. İlk aşamada 1 milyon yolcu ve 6,5 milyon ton yük, 2035 yılı sonunda ise 3 milyon yolcu ve 17 milyon ton yük taşıma kapasitesi

Erol ÇıtakUlaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Altyapı Yatırımları Genel Müdürü

Projelerimiz Türkiye’ye Güç Katacak

DOSYA

Bakanlığımız bünyesinde gerçekleşen projelerle son 15 yılda, deyim yerindeyse, çağ atlayarak yüzlerce yıllık projelerin hayata geçirilmesi sağlanmıştır.

25İnşaat Sanayii

hedeflenen ve orta koridorda bulunan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu projesi ayrıca kuzey ve güney koridorlarına göre 30-45 gün daha avantaj sağlamaktadır. Bu proje sayesinde demiryolu hattı üzerindeki birçok ülke, ürünlerini Türkiye üzerinden daha kısa sürede Avrupa pazarına ulaştırma imkânı elde edecek ve ilerleyen yıllarda bu projenin ülkemiz için ne kadar önemli olduğu net bir şekilde ortaya çıkacaktır.

Dünyanın ilk üç katlı tüneli

Bunun yanında, Türkiye’nin en kalabalık şehri İstanbul’un trafiğine önemli katkı sağlayacak, medeniyetler beşiği olan İstanbul’umuzun gerdanlığı dünyanın ilk üç katlı tüneli, Genel Müdürlüğümüz tarafından hayata geçirilecektir. Karayolu ve metro ulaşımını ortaklaşa sağlaması bakımından büyük önem arz eden bu proje ile Boğazı iki defa geçmek yerine karayolu ve raylı sistem bağlantıları ile bir defada geçerek binlerce metre tünel yapım maliyetinden

ve süresinden tasarruf edilmiş olunacaktır. 15 Temmuz Şehitler (Boğaziçi) Köprüsü aksının ihtiyacı olan metro tüneli ile FSM Köprüsü aksının ihtiyaç duyduğu karayolu tünelini birleştiren ve tek tünel ile boğaz geçişini sağlayan projenin boğaz geçişi 6500 metre, tünel çapı ise 16,8 metredir.

Projenin karayolu kesimi, Anadolu Yakası’nda yer alan Çamlık Kavşağı’ndan başlayarak Avrupa Yakası’nda yer alan Hasdal Kavşağı’na bağlanacaktır. Proje ile her iki yönde 2’şer şeritli ve 16.150 metre uzunluğunda karayolu geçişi olacak. 11 İstasyonda 10 metro istasyonuna entegre olacak 3 Katlı Tünel’in Metro Sistemi ise Söğütlüçeşme (Marmaray)-İncirli (Bakırköy) arasında E5 aksında yer alacaktır. Boğaz geçişi sağlayan 31 kilometre uzunluğunda ve 14 istasyonluk bir metro ağı ile birlikte dünyanın en kalabalık metropollerinden olan İstanbul’un trafiğine nefes aldıracaktır. 3 katlı

tünel projesinin 2018 yılı içerisinde Yap-İşlet- Devret (YİD) modeli ile ihale edilmesi planlanmaktadır.

İstanbul Boğazı’nın alternatifi, Kanal İstanbul olacak

Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın asrın projesi olarak ifade ettiği Kanal İstanbul Projesi de Genel Müdürlüğümüz bünyesinde çalışılan en saygın projelerdendir.

Dünyanın ve ülkemizin merak ettiği Kanal İstanbul Projesi ile İstanbul’da insan hayatını ve İstanbul Boğazı’nın tarihsel dokusunu korumak, tehlikeli madde taşıyan tankerlerden dolayı olası bir çevre felaketini önlemek, İstanbul Boğazı’nın trafik yükünü hafifletmek, yeni bir uluslararası su yolu ulaştırma koridoru oluşturmak ve ülkemizin ekonomik büyümesine katkı sağlaması amaçlanmaktadır.

Yoğun mesai harcadığımız Kanal İstanbul Projesi’nin mühendislik projeleri ile ilgili kamu, özel sektör ve üniversitelerden uzman hocalarımızla sürekli olarak koordineli bir şekilde

Avrasya Tuneli, Yapı Merkezi-SK

26 İnşaat Sanayii

çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu bağlamda, dünyada Kanal İstanbul Projesi’ne benzeyen projeleri mercek altına alarak tek tek inceledik. Şu anda projeyle ilgili 5 farklı güzergâhta çalışmalarımız sürüyor. Etüt Proje ve Danışmanlık hizmetleri kapsamında devam eden bu çalışmaların tamamlanmasına müteakip Kanal İstanbul’un yapım ihalesi çalışmalarına başlanılacaktır.

Denize inşa edilen ikinci havalimanı

2015 yılında hizmete giren ve Avrupa’nın deniz dolgusuyla yapılan ilk havalimanı olan Ordu-Giresun Havalimanından sonra yine aynı yöntemle inşa edilen Rize-Artvin Havalimanı da Genel Müdürlüğümüzün büyük ve önemli projeleri arasında yer alıyor. 2020 yılında hizmete girmesi planlanan havalimanını yıllık bazda 3 milyon yolcunun kullanması bekleniyor. Her yüz kilometreye bir havaalanı stratejisi çerçevesinde Bayburt-Gümüşhane, Yozgat ve Karaman illerine ait havalimanı projelerinin yapımına 2018 yılı içerisinde başlanacaktır.

Kemalpaşa Lojistik Merkezi İzmir’e ve Ege’ye güç katacak

Türkiye’de ilk defa uluslararası standartlara uygun olarak tasarlanan ve kuru liman (karayolu, demiryolu bağlantısı olan lojistik alanlar) özelliği gösteren lojistik merkez de Genel Müdürlüğümüz tarafından yapılmaktadır. Bilindiği üzere Almanya, Japonya, Fransa, İtalya, Güney Kore gibi gelişmiş ülkeler, taşımacılık maliyetini azaltmak için lojistik faaliyetlerin geliştirilmesine yıllar öncesinden başlamışlardır. Türkiye’nin de son yıllarda lojistik sektörü ile ilgili yatırımları gittikçe artmaktadır. Öyle ki 10. Kalkınma Planında ilk defa Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Programı konulmuş, lojistik sektörünün ekonomide daha fazla yer alması amaçlanmıştır.

Genel Müdürlüğümüz tarafından yapımı devam eden Kemalpaşa Lojistik Merkezi ile ülkemizin özellikle Ege Bölgesi üreticilerinin taşımacılık maliyetini düşürülerek

uluslararası piyasalarda rekabet etme şansını artıracak demiryolu-karayolu entegrasyonu sağlanacaktır. Ege’de bulunan limanlarımızın geri sahasını besleyecek olan bu lojistik merkez ile Ege Bölgesi’nin üretim alanlarını ve organize sanayi bölgelerinin demiryolu başta olmak üzere diğer ulaşım modlarıyla optimum düzeyde entegre edilmesi hedeflenmektedir.

Bölgede yapılacak demiryolu bağlantısı ise Kemalpaşa, Turgutlu, Manisa, Torbalı, Aydın, Denizli’deki organize sanayi bölgelerinin yüklerinin aktarma merkezi olacaktır. Böylece sanayicinin ve ihracatçının ürünlerini en hızlı ve ekonomik şekilde nihai noktaya ulaştırması hedeflenmektedir.

Körfez Geçişi İzmir’e nefes aldıracak

Genel Müdürlüğümüzün önemli projelerinden birisi de İzmir Körfez Geçişi ve Bağlantıları (Otoyol ve Raylı Sistem) Projesidir. Proje, İzmir’in kent içi trafiğine önemli katkı sağlayacak ve aynı zamanda şehrin siluetini güzelleştirecektir. İzmir’in marka değerini yükseltecek bu proje ile iki nokta arasındaki mevcut 55 kilometrelik mesafe 12 kilometreye inecek. Ayrıca, proje kapsamı içerisinde tasarlanan 16 kilometre uzunluğundaki raylı sistemle toplu taşıma ağının önemli bir parçası tamamlanmış olacaktır.

Filyos Limanı ile Karadeniz ticareti canlanacak

Fiyos Limanı da ülkemizin en önemli limanlarından birisi olacaktır. 100 yılı aşkın süredir hayal edilen yaklaşık yıllık 25 milyon ton karma yük kapasiteli Filyos Limanı’nın inşa edilmesi ile birlikte ithalat ve ihracata yönelik ulaşım imkânları artırılacak ve liman ulusal demiryolu ve karayoluna bağlanarak ülkemizin birçok bölgesine taşımacılık yapılacaktır.

Böylece Karadeniz’deki yük potansiyelinin önemli bir kısmı bu limanda elleçlenerek ülkemizin Kuzey- Güney aksında önemli bir koridor olmasını sağlayacak kapının inşaatı tamamlanmış olacaktır. Ulaştırma

2017 yılının Ekim ayında hizmete açılan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi ile Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile Pekin ve Londra arasında kesintisiz demiryolu bağlantısının en önemli bölümü tamamlanarak yolcu ve yük taşımacılığı anlamında ülkemize önemli bir ekonomik katkı sağlanmıştır.

27İnşaat Sanayii

altyapı projelerini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmek hem Karadeniz Bölgesine hem de ülkemize katkı sağlayacaktır.

Marmaray ve Avrasya projelerimiz tarihe adını yazdırdı

Öte yandan geçtiğimiz yıllarda ülkemizin yüzünü ağartan ve dünyanın gıpta ile seyrettiği Marmaray ve Avrasya Projeleri, Genel Müdürlüğümüz tarafından hayata geçirilmiş olup insanlarımız bu hizmetlerden yararlanmaya devam etmektedir. İstanbul’un Avrupa ve Asya yakalarındaki demiryolu hatlarını İstanbul Boğazı’nın 60 metre altından

geçen bir tüp tünelle birleştiren ve iki kıta arasını 4 dakikaya indiren Marmaray ile bugüne kadar 238 milyon yolcu, büyük bir güven ve konforla Asya ile Avrupa kıtaları arasını sadece dört dakikada geçti.

Bu projeler, ülkemizin gurur projeleri olarak tarihteki yerini almıştır. Dahası, boğaz gibi sert akıntıların olduğu bir su yolunun altından geçen dünyadaki en derin karayolu tüp geçidi ( Avrasya) projesini 20 Aralık 2016 tarihinde hizmete açarak İstanbul’umuza kazandırdık. Projemiz, Dubai’de ‘İnşaat Metodolojisi’ ödülü aldı. Asya ve Avrupa yakalarını, deniz tabanının

altından geçen bir karayolu tüneli ile birbirine bağlayan İstanbul’da araç trafiğinin yoğun olduğu Kazlıçeşme-Göztepe hattında hizmet veren ve toplamda 14,6 kilometrelik bir güzergâhı kapsayan Avrasya Tüneli ile İstanbullular yılda 52 milyon saat zaman kazanmaktadır.

Bakanlığımız çatısı altında Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki tüm raylı sistem, havayolu, liman ve ulaştırma altyapı yatırımları, toplumun refah seviyesini ve insanımızın yaşam kalitesini artırmak maksadıyla titiz, kurumsal ve profesyonel bir şekilde yürütülmektedir.

Marmaray Projesi, Gama İnşaat A.Ş. - Nurol İnşaat A.Ş.

28 İnşaat Sanayii

TOKİ, 2017 yılını başarılı, verimli ve etkin bir şekilde kapatmıştır. Belirlediğimiz hedeflere ulaşmış durumdayız. 2017 yılında yaklaşık 14 milyarlık yeni ihale gerçekleştirdik, 15 milyarlık da sektöre kaynak aktardık. Bunun 12,5 milyarı hak ediş ödemesidir. 2016 yılına göre %49 oranında finansal bir büyüme gerçekleştirdik. Bunlar çok büyük rakamlardır. Bilindiği üzere kamu kuruluşu olmamıza rağmen genel bütçeden de pay almıyor, kendi kaynağımızı kendimiz üretiyor ve sektörü canlı tutuyoruz.

TOKİ, günde 25 saat çalışıyor. Ülkemizin her bölgesinde varız; sınır duvarı yapımından tutunuz da stadyum, okul, hastane ve sanayi sitesi yapımına kadar birçok alanda faaliyet gösteriyoruz. Şu anda 500’e yakın aktif şantiyemiz vardır. Buna rağmen dinamik yapımızı asla bozmuyoruz, hantal bir organizasyon yapısına bürünmüyoruz ve temel görevimiz olan sosyal konut yapımına

da daima öncelik veriyoruz. 2016 yılında 65 bin konut ihale etmiştik, 2017 yılında da yine yaklaşık 60 bin yeni konutu ihale ettik. Bunun dışında sosyal donatılar ve kamu kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu hizmet binalarının yapımını da sürdürüyoruz. Bu konularda Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Sayın Başbakanımızın büyük destekleri vardır.

TOKİ yatırımlarının ülkemizde sağladığı katkılar

Biz teknik bir idare olmamıza rağmen tamamen sosyal ve toplumsal bir alana hitap ediyoruz. Kendimizi de “dost eli” kuruluşu olarak görüyoruz. Barınmak, özellikle de nitelikli ve sağlıklı ortamlarda yaşamak, bugün dünyanın savaştan sonra en önemli problemidir. Yaklaşık 1 milyarın üstünde insan köhne ve sağlıksız ortamlarda yaşamaktadır, 65 milyon insan göç durumundadır ve sağlıklı bir barınağı yoktur. Dolayısıyla TOKİ, ülkemizde çok önemli, hayırlı bir görevi

Ergün TuranTürkiye Cumhuriyeti Başbakanlık

Toplu Konut İdaresi Başkanı

2017 Yılında Hedeflerimize Ulaştık

DOSYA

Bugün itibariyle 500’e yakın şantiyemizde dinamik yapımızı koruyor, sosyal konut yapımına da daima öncelik veriyoruz.

29İnşaat Sanayii

üstlenmiştir. TOKİ’nin yapmış olduğu konutlarda bugün yaklaşık 3 milyonun üstünde insan oturmaktadır.

Aynı zamanda, yaptığı faaliyetlerle de dünyada örnek bir kuruluş olarak görülmektedir. Mesela, uluslararası bir kuruluşun Türkiye’de 1638 kişi ile yüz yüze yaptığı bir araştırmada TOKİ en başarılı kamu kuruluşu seçilmiştir.

TOKİ’nin 2018 ve uzun vadeli politikaları

Gayri Safi Milli Hasılanın içinde gayrimenkul, inşaat ve konut

sektörünün önemli bir payı vardır. Hem konut satışları hem de konut yatırımları açısından, bütün uluslararası baskılara rağmen, 2017 yılı başarılı geçmiştir. Sektör gittikçe büyümektedir. En önemlisi de ülkemizde kendisini en çabuk geliştiren sektörlerin başında gelmektedir.

TOKİ olarak hedeflerimiz bellidir. Nitelikli sosyal konut üretmeye devam edeceğiz. Bu, birinci önceliğimizdir. Kentsel dönüşüme ağırlık vereceğiz. Yerel yönetimlerle birlikte özellikle afet alanlarında kentsel dönüşüm projeleri geliştireceğiz. Gaziantep, Urfa, Denizli gibi birçok şehrimizde büyük projeler yürütüyoruz. Terör örgütlerinin yakıp yıktığı alanlarda yaklaşık 24 bin 500 konutu bitirip teslim edeceğiz. Yeni ihalelerimiz sürecektir; 2018 yılında yine 60 bin konut rakamını hedeflemiş durumdayız. 2023 yılı hedefimiz de toplamda 1 milyon 200 bin konut rakamına ulaşmaktır. Bunun için vitesi düşürmeyeceğiz. 2017 yılı sonu

itibariyle yaklaşık 817 bin konut rakamına ulaştık.

Diğer yandan hedefimiz sadece nicelik değildir. Asıl mücadelemiz, daha nitelikli sosyal konut üretmektir. Bunun için birçok tedbir almış durumdayız. Kaliteyi ön plana çıkardık; malzeme seçimi ve işçilik kalitesi en çok dikkat ettiğimiz hususların başında gelmektedir. Kendimizin oturmayacağı evi vatandaşımıza sunamayız.

Ayrıca mahalle kültürü kavramını esas alan ve yatay mimariyi uygulayan yerel motiflere öncelik veren bir duruma geçtik. Bu konularda örnek projeleri yarışmalarla geliştiriyoruz. Karadeniz’deki yaylalarımızın korunmasına yönelik projeler üzerinde çalışıyoruz. Bunlardan biri ve ilki Ayder Yaylası projesidir. Burada geniş katılımlı arama konferansı düzenledik, her fikri dinliyoruz, değerlendiriyoruz. Ayrıca ocak ayı içinde uzmanların biraya geleceği bir çalıştay düzenleyeceğiz.

Mahalle kültürü kavramını esas alan ve yatay mimariyi uygulayan yerel motiflere öncelik veren bir duruma geçtik.

Kuzey Ankara Rekreasyon Alanı

30 İnşaat Sanayii

2016 yılında açılışı yapılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve bağlantı yolları, Osmangazi Köprüsü, Avrasya Tüneli gibi önemli projeler, önümüzdeki dönemde açılması planlanan Üçüncü Havalimanı, Çanakkale Köprüsü, İzmir Çandarlı Otoyolu gibi çok önemli büyük ölçekli altyapı yatırım projelerinin tümü devam etmektedir; ayrıca, entegre sağlık kampüsleri ve hastane projeleri, kamu-özel ortaklığı modeli ile hayata geçirilmektedir.

Önümüzdeki dönemde de altyapı yatırımlarının Kanal İstanbul Projesi, liman, hızlı tren, metro ve otoyol projeleri ile sürmesi beklenmekte; ayrıca kentsel dönüşüm süreci devam etmektedir.

Sektörün son dönemde kaydettiği büyümede, özel sektör yatırımlarının yanı sıra büyük ölçekli altyapı projelerinin de etkili olduğu izlenmiştir.

Sektöre ilişkin öngörüler

Küresel finansman koşullarının zorlaştığı ve risklerin arttığı bu dönemde, kamu-özel sektör ortaklığı projelerinde finansman riskleri öne çıkmakta, TL’de son dönemde oluşan hızlı değer kaybından en fazla olumsuz etkilenecek sektörler içinde de borçluluğu yüksek olan enerji, turizm ve inşaat sektörlerinin bulunduğu, ekonomistlerce dile getirilmektedir.

2018’de, kamu bütçelerinde kısıntı ve özel sektörde KGF desteğinin kesilmesi ile sektör büyümesinin yavaşlaması beklenmektedir.

Bu bağlamda, Türkiye ekonomisinin yeni büyüme-üretim-finansman modelinin oluşturulması, yerli ve yabancı yatırımcılar ile finans kuruluşları nezdinde güvenin

Ruhi YamanerIC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Yönetim Kurulu Üyesi

Sektör, Özel Sektör ve Altyapı Yatırımlarıyla Büyüdü

DOSYA

Kur riski ve kredi veren finans kuruluşlarının kur riskine karşı alacaklarını garanti etme uygulamaları (hedging), otoyollardan geçiş ücretlerinin sene başı kuru ile sabitlenmesi, yatırımcı için ciddi finansman kayıpları oluşturmaktadır.

31İnşaat Sanayii

yeniden tesis edilmesi hem altyapı yatırımlarının sürekliliği hem de uluslararası finansman boyutu açısından kritik önem taşımaktadır.

Yatırım kararlarımızı etkileyen faktörler

2018 yılında sürdürülebilir büyüme için engel olduğu düşünülen konuları şöyle özetleyebiliriz;

Kamu İhale Kanunu mevzuatı; ekonomik yönden verimli, rekabet gücü yüksek, topluma ve çevreye duyarlı,

adil, şeffaf ve sürdürülebilir bir yatırım ortamının yaratılmasını hedefleyecek şekilde baştan yazılmalı ve Kamu İhale Kurumu’nun yetki ve sorumlulukları yeniden düzenlenmelidir.

Kamu-Özel Sektör İş Birliği (PPP) modelinin etkin bir şekilde uygulanması sağlanmalı ve bunun için gerekli yasal altyapı hazırlanmalıdır.

Büyük altyapı projeleri fizibilite, çevresel etki ve finansman boyutları ile

Küresel finansman koşullarının zorlaştığı ve risklerin arttığı bu dönemde, kamu-özel sektör ortaklığı projelerinde finansman riskleri öne çıkmaktadır.

St. Petersburg, Yüksek Hızlı Batı Çevreyolu (WHSD) Projesi

32 İnşaat Sanayii

Yatırım ödenekleri, kamu kuruluşları tarafından, her yıl başında yatırım programına uygun şekilde gerçekçi olarak belirlenmeli ayrıca projenin, yatırımcı ve finansörlere görünümünü zorlaştırmayacak ve işin belirsizliklerini azaltan bir unsur olarak öne çıkması sağlanmalıdır.

Bomonti Uluslarası Kongre Merkezi

33İnşaat Sanayii

birlikte değerlendirilmeli ve bir makro eylem planı dahilinde ihale edilmelidir.

Yatırım ödenekleri, kamu kuruluşları tarafından, her yıl başında yatırım programına uygun şekilde gerçekçi olarak belirlenmeli ayrıca projenin, yatırımcı ve finansörlere görünümünü zorlaştırmayacak ve işin belirsizliklerini azaltan bir unsur olarak öne çıkması sağlanmalıdır.

Yurt dışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik hizmetlerinin geliştirilmesi için yeni bir teşvik sistemi oluşturulmalıdır. Yurt dışında yapılan işlerin kapsamları genişletilmeli ve kredi şartları hafifletilmelidir.

Kefalet Bonosu sistemi, büyük ölçekli kamu altyapı projeleri için hayata geçirilmelidir.

Yapı müteahhidi tanımı belirlenmeli, teknik ve finansal kapasitesi yeterli olmayan ve ayıplı iş yapan firmaların sektörden ayıklanmasına olanak sağlayacak yasal zemin hazırlanmalıdır.

2018 yılı yatırım hedeflerimiz

Grubumuz, 2018 yılında yurt içi ve yurt dışında müteahhitlik hizmetlerine devam edecektir. 

Bu arada; kur riski ve kredi veren finans kuruluşlarının kur riskine karşı alacaklarını garanti etme uygulamaları (hedging), otoyollardan geçiş ücretlerinin sene başı kuru ile sabitlenmesi, yatırımcı için ciddi finansman kayıpları oluşturmaktadır.

Özellikle YİD modeli ile yapımı devam eden, edecek olan ve işletmeye açılmış olan mega altyapı projelerindeki kayıplar, yatırımcı için ciddi zorluklar oluşturmaktadır.

Yeni yatırımlar, işletmede olanlar için bu husus incelenerek yatırımcının zararları oynak kur ortamında telafi edilmelidir ki özel sektörün risk alma kapasitesine göre yurt içinde yeni yatırımların önü açılabilsin.

Pulkova Uluslararası Havalimanı

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

34 İnşaat Sanayii

İnşaat sektörünün bu yılı, olumlu sonuçlarla kapattığını düşünüyoruz. 2017 yılında verilen teşvikler, sektörümüz tarafından olumlu karşılandı. Yabancılara vatandaşlık hakkı verilmesi, KDV oranlarının %8’e indirilmesi, tapu harcının 30 Eylül 2017’ye kadar geçerli olmak üzere binde 20’den binde 15’e düşürülmesi konut satışlarını olumlu yönde etkiledi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun verileri ışığında sektörü değerlendirmek faydalı olacaktır. Belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarının 2017 yılı ilk 9 ayının bir önceki yılla karşılaştırmasına bakalım. Buna göre, bina sayısı %32, yüz ölçümü %52,2, değeri %82,6, daire sayısı %57 oranında arttı. Bu artışta, 1 Ekim 2017 tarihinde değişen İmar Yasası nedeniyle önceki imar durumlarını içeren ruhsatların alınması için gösterilen talep etkili oldu.

Bunun yanı sıra bina inşaatı maliyetleri de artış gösterdi. Bina İnşaatı Maliyet Endeksi, Temmuz–Ağustos–Eylül aylarını kapsayan, 2017 yılı üçüncü çeyreğinde, toplamda bir önceki çeyreğe göre %4,8, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %22,1 ve 4 çeyrek ortalamalarına göre %17,1 arttı. Bu artışta, işçilik ve malzeme fiyatlarındaki yükselişler de rol oynadı.

Konut satış rakamlarına da değinmemiz faydalı olacaktır. TÜİK verilerine göre; Türkiye genelinde 2017 yılının ilk 10 ayında bir milyon 153 bin 610 konut satılmış gözüküyor. Bu konutlardan neredeyse yarısı, 533 bin 683 adeti, ilk defa satılan konutlardan oluşuyor. Son iki ayı da ekleyince geçen yılki bir milyon 341 bin rakamını görebileceğimizi hatta geçeceğimize inanıyorum.

Tüm bu veriler ışığında, sektörümüzün hareketli bir yıl geçirdiğini ifade edebiliriz. Döviz kurlarındaki

Metin SancakFolkart Yapı A.Ş. Genel Müdürü

2018 Büyüme Yılı Olacak

DOSYA

İnşaat sektörünün 2017 yılını, pozitif bir manzarayla kapattığını vurgulayabiliriz.

35İnşaat Sanayii

dalgalanmalar sektörümüzü etkiledi ancak sektörümüz bu dalgalanmalara hazırlıklıydı. Faizlerin yüksek seviyede olması, konut sektöründe zaman zaman durgunluğa neden olsa da hareketlilik devam etti. Buna rağmen inşaat sektörünün bu yılı, pozitif bir manzarayla kapattığını vurgulayabiliriz.

Sektörü bekleyen gelişmeler

Sektör açısından sağlıklı, nitelikli bir arz-talep dengesinin gelişmesi gerekiyor. Bu nedenle, sektörün tüm oyuncularının, doğru bir strateji ile konumlanmasını çok önemsiyoruz. Kentsel dönüşüm projeleri, çok bütünlüklü bir anlayış ile ele alınmalı çünkü bu alan, sektörün gelişimi açısından büyük önem taşıyor.

Kentsel dönüşümün tüm aktörleriyle iş birliği içinde, bütünlüklü bir planın önemine inanıyoruz. Önümüzdeki dönemde sektörümüz, gerçek

anlamda kentsel dönüşüm amaçlı doğru konumlanırsa çok iyi sonuçlar elde edilecektir. Bu yolda güvenilir adımlar ile ilerleyenler uzun vadeli kazanacaktır. Ayrıca sektörün yeni açılımları için yeni kamu yatırımları da değer taşıyor. Açıklanan Orta Vadeli Programa göre, 2018 yılında toplam 141 milyar lira yatırım harcaması yapılması planlanıyor. Kamu yatırımlarının sektörümüz açısından da çok önemli olduğuna inanıyoruz.

Sektörümüz, Türkiye ekonomisi açısından çok stratejik bir önem taşıyor. Biz işini iyi yapanlar, kendisini sürekli yenileyenler için bu sektörde yolun çok açık olduğunu ve 2018 yılının genel olarak bir büyüme yılı olacağını öngörüyoruz. Ayrıca inşaat sektörü, artık yeni bir sıçrama yapabilmek için gelişen teknolojiden hiç kopmadan, özellikle çevre dostu özelliğini hızla geliştirmeli.

İnşaat sektörü, artık yeni bir sıçrama yapabilmek için gelişen teknolojiden hiç kopmadan, özellikle çevre dostu özelliğini hızla geliştirmelidir.

Folkart Life Bornova

36 İnşaat Sanayii

Yatırım kararlarımızı etkileyen unsurlar

Bizler bürokrasinin azalmasını istiyoruz. Ne kadar yalın bir yapıya kavuşursak, o kadar iyi olacaktır. Hem inşaat öncesinde hem de inşaat bittikten sonraki aşamalar için yalın adımlar atılması faydalı olacaktır.

En önemli noktalardan birisi ise 1 Ekim 2017 tarihi itibariyle yürürlüğe giren yeni İmar Yönetmeliği… 30 Eylül tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan bilgilere göre yeni İmar Yönetmeliği, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde birçok değişiklik öngörüyor. Yeni yönetmeliğin inşaat sektöründe nasıl uygulanacağı önemli bir konu. Uygulamaların şekillenmesi için hem sektörün hem de ilgili birimlerin karşılıklı olarak yoğun mesai harcaması gerekecek.

Kısaca yeni imar yönetmeliğinin uygulama esasları noktasında hızlı adımlar atılması gerekiyor. Atılacak hızlı adımlar sonrasında sektör, hazırladığı veya hazırlık aşamasında olduğu projelerini yönetmeliğe göre şekillendirecektir.

2018 yılı yatırım hedeflerimiz

Bize gelince, bu yılı yine çok iyi sonuçlandırdık. Folkart olarak bu önemli kulvarda yatırımlarını İzmir’de yoğunlaştırmış, sektöründe liderlik ve öncülük yapan bir yapı şirketiyiz. İzmir’de doğan, şehre çok değer veren, geleceğini burada planlayan bir şirketiz. Hatta önümüzdeki 5 yılın sonunda, bu şehirden yola çıkarak inşaat sektöründe birinci sıraya oturmayı hedefliyoruz. 2017 yılında toplamda 13 projeyi bir arada yürüttük. Geçtiğimiz aylarda Folkart

2018 yılı, kentsel dönüşümde ciddi adımlar attığımız bir yıl olacak.

Folkart Life Bornova

37İnşaat Sanayii

Life Bornova ve Folkart Blu Çeşme’yi teslim ettik. Şu anda İzmir’de 11 projeyi bir arada yürütme başarısı gösteriyoruz. Teslim ettiklerimiz dahil, 13 projenin bugünkü toplam yatırım değeri (1 milyar 210 milyon dolar) yani 4 milyar 598 milyon Türk lirasıdır.

Folkart, geçen seneye göre %35 oranında bir büyüme gösterdi. Sektörle karşılaştırma yaptığımızda bu, çok olumlu bir rakam. Önümüzdeki yıl bu büyümeyi istikrarlı şekilde sürdüreceğiz. Şu an projelerimizde 1500 kişi çalışıyor. Bu sayıda önümüzdeki aylarda, projelerin konumuna göre, çok ciddi artış olacak.

Önümüzdeki yıl için bizim açımızdan yine çok önemli projeler var. En önemlisi, İzmir’de Basmane Çukuru olarak bilinen alanda yürüttüğümüz proje. Projenin mimari aşaması

sonuçlanmak üzere. İzmir’de sanat eseri niteliğinde, dünyada konuşulacak simge bir yapı gerçekleştireceğiz. Çok büyük bir proje. Kent açısından bakıldığında, İzmir’in kalbinde 20 yıldır süren olumsuz bir algıyı ortadan kaldıracağız. Yatırım değeri, 400 milyon dolar.

Bizim için 2018 yılı, bu projede en önemli adımları attığımız yıl olacak. Bu yıl, yine en önemli işlerimiz arasında olan Şaraphane’de gerçekleştireceğimiz yeni proje var. Şu anda mimari proje çalışmaları sürüyor. Yine 2018’de teslimini gerçekleştireceğimiz projeler olacak. Aynı anda yürüttüğümüz 11 proje arasında yer almayan, İzmir ve Çeşme’de ön çalışmasını yürüttüğümüz, sürpriz, etkileyici işlerimiz var. Kendimizi yenileyip geliştirerek heyecanla yeni proje

peşinde koşuyoruz. Yeni yılda büyümemiz istikrarlı şekilde sürecek.

2017 yılımız bir yandan gelecek için kentsel dönüşüm alanında çalışarak geçti. Makro bir yerden bakarak hazırlık yaptık. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin İzmir Karabağlar Uzundere’de açtığı kentsel dönüşüm ihalesini kazanarak bu alana ciddi bir adım attık. Uzundere’deki kentsel dönüşüm projesine, ilk projemiz olduğu için, ‘kurumsal sosyal sorumluluk projesi’ olarak baktık. Uzundere’de Liva Home projemizde en iddialı konutları yapıyoruz. Liva Home konutlarımızı 2018 yılında teslim etmeyi hedefliyoruz. Şirketimizin ana hedeflerinden biri, kentsel dönüşüme stratejik ve planlama açısından bütüncül bir mantıkla yaklaşarak ciddi adımlar atmak. Yani 2018 yılı, kentsel dönüşümde ciddi adımlar attığımız bir yıl da olacak.

Folkart Blu Çeşme

38 İnşaat Sanayii

İnşaat sektörü ülkemizde olduğu gibi gelişmekte olan birçok ülkenin ekonomisine yön veren en önemli sektörlerin başında gelmektedir. İnşaat sektörünün gelişme hızı; sadece ülke ekonomisiyle orantılı olarak ilerlemekle kalmayıp dünya ekonomisi ölçeğinde de büyük bir kalkınma ve yatırım aracıdır. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, 2017 yılının özellikle ilk çeyreğinde uygulanmaya devam eden konut satışına teşvik, tapu harcı indirimleri ve hükümetimizin desteği ile hem inşaat sektörü hem de bünyesinde barındırdığı alt sektörlerde yadsınamaz ilerleme kaydedilmiştir. Ülkemizin nüfus yapısı, coğrafi konumundan ötürü aldığı göçler ve son dönemlerde artan kentsel dönüşüm projeleri önümüzdeki yıllarda da potansiyel talep artışının süreklilik arz edeceği yönünde izlenim vermektedir. Başka sektörlerdeki yatırım imkanı zorlukları ve yatırımın geri dönüş süreleri düşünüldüğünde, diğer yatırım araçlarına nazaran gayrimenkul sektörü giderek daha cezbedici hale gelmektedir. Diğer yatırım araçlarının karlılık ivmesi değişkenlik gösterirken gayrimenkul yatırımları her zaman artan bir ivme ve genişleyen iş sahası olarak karşımıza

çıkmaktadır. Bu durum, sektörde uzman olmayan yeni oluşumlu veyahutta faaliyet alanı başka olan firmaların da sektörümüze atılmasına sebep olmuştur. Sektör tecrübesi olmayan firmaların da bu paydaya dahil olmasıyla fiyatlandırma standardı zaten oluşturulmayan gayrimenkul satışlarındaki tutarsızlığı belirgin hale getirmiştir.

Türkiye İstatistik Kurumu Aralık 2017 verilerine göre; konut satışlarında 2017 yılında bir önceki yıla göre %5,1 artış gösterildiği kaydedilmiştir. Bir yandan konut satışlarındaki rağbet devamlılık arz ederken; diğer yandan işçilik ve inşaat malzemesi maliyetlerindeki artış önümüzdeki dönemde kamu ve özel sektöre hizmet eden müteahhitleri ve konut alıcılarını etkisi altına alacaktır. İnşaat sektörünün ekonomiye ciddi yön vermesi sonucu oluşan farkındalık ile birlikte, talep yoğunluğuna cevap verecek yeterli imarlı arsa alanı mevcudiyeti sağlanamaması da çözüm getirilemeyen sorunlar arasındadır.

2018 yılı yatırım hedeflerimiz

Türk inşaat ve enerji sektörünün, yaşam standart ve ihtiyaçlarına

Tarkan KulakKulak İnş. Tic. ve San. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü

İnşaat Kalkınma ve Yatırım Aracıdır

DOSYA

2017 yılının özellikle ilk çeyreğinde uygulanmaya devam eden konut satışına teşvik, tapu harcı indirimleri ve hükümetimizin desteği ile hem inşaat sektörü hem de bünyesinde barındırdığı alt sektörlerde yadsınamaz ilerleme kaydedilmiştir.

39İnşaat Sanayii

karşı girmiş olduğu dönüşüm süreci günümüzde; her iki sektörün de en önemli faaliyet alanlarından birisi haline gelmesine sebep olmuştur. Sadece ülkemizde değil Dünyada da en önemli yatırım ve kalkınma aracı olan bu sektörlerin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bu değişim sürecine ayak uydurabilmek birden fazla iştirakin gerekliliğini mecburi kılmaktadır. Bu sebeple Kulak İnşaat A.Ş’ nin iştiraki Akşar Nazar Enerji Üretim A.Ş., 2013 yılından bu yana faaliyetine devam ettiği Bitlis ili, Hizan ilçesi, Sutopu Deresi üzerinde kurulan Akşar Regülatörü ve Nazar HES projesini 2018 yılının ocak ayında tamamlamıştır. Ülkemizin sahip olduğu artan dinamik nüfus yapısı, ekonomik büyümesi ve hızlı şehirleşme politikası enerji kaynakları tüketimine olan talebin artarak ilerlemesine vesile iken ülkemizin potansiyel enerji kaynaklarından yararlanılmaması halinde enerji sektöründe dışa bağımlılık kaçınılmazdır. Bu sebeple, milli enerji kaynakları rezervlerinden daha çok faydalanılması, uzun vadede yenilenebilir enerji kaynakları açısından sahip olduğu yerel pazarı sayesinde ülkemizin enerji temini ve fiyatları üzerindeki kontrolümüzü arttırdığı gibi dışa bağımlılığımızı da en aza indirgeyecektir. Amacımız, Bitlis il merkezi güneydoğusunda, Van Gölü'nün güneyinde yer alan Hizan İlçesine bağlı Akşar Belediyesi sınırları içerisindeki Sutopu Deresi üzerinde

kurulan Akşar Regülatörü ve Nazar HES projemizin, sahip olduğu 30.80 MW kurulu gücüyle yıllık ortalama 94,304 GWh enerji üreterek, başta Doğu Anadolu Bölgemiz ve ülkemize faydalı olmasının sağlanmasıdır.

2018 yılında enerji sektörü alanındaki faaliyetlerimizin yanı sıra; Adana’da 140 konut, Tarsus’ta 456 konut ve iş yeri inşası, konut projeleri dışında ise İzmir Bayraklı Entegre Sağlık Kampüsü projesi 225.600 m² kapalı alan ile Kocaeli Entegre Sağlık Kampüsü Projelerimizi devam ettirmek önceliklerimiz arasındadır.

Yatırım kararlarımızı etkileyen unsurlar

Yapım işleri kamu ihalelerinin; birçok alt sektörü içinde barındıran inşaat sektörü ile ilişikli olduğu değerlendirildiğinde; ülke ekonomisi ve seyrinde etken rol oynadığı herkesçe bilinen istatistiksel olarak ta teyit edilen bir olgudur. Bu süreçte inşaatın her alanında edindiğimiz tecrübelerle hazırlandığımız ihalelerde, öngörülen süre zarfında, talep edilen kalite eşiği değişkenlerini sabitleyecek en uygun taahhüdü vermek ve özel sektördeki titizliğimizi kamuya da faydalı olmak gayesiyle devam ettirmekteyiz. Nitekim bu süreçte karşılaştığımız aksaklıklardan yola çıkarak, uygulamada teklif verme ve işin tamamlanma sürelerinin iş hacmi ile doğru orantılı tutulması gerektiği kanaatindeyiz. Ayrıca,

çoğu zaman yeterli teknik ve idari doküman sağlanamadığından, tüm istekliler için sağlıklı teklif verilmesi de zorlaşmaktadır. Yapım işlerinin, kuşkusuz en önemli öğelerinden olan Kamu Kurum ve Kuruluşlarının, yapım işini yürüttükleri biriminin yeterli teknik donanıma sahip nitelik ve nicelik uzmandan oluşması gerektiği de üzerinde durulması gereken bir diğer konudur.

Sektörümüzün bir diğer önem arz eden kısmı; 6306 sayılı Yasa ile getirilen kentsel dönüşüm ve uygulamalarıdır. Kentsel dönüşüm, günümüz teknolojisi ve yasalarına uygunluk taşımayan, sağlıklı yaşam standartlarının altında kalarak bölgesi ve çevresine fiziksel ve sosyal yönden zarar veren yapılaşmanın, çevreye zarar vermeden iyileştirilerek ekonomik ve sosyal hayata oryantasyonunun sağlanması gibi birçok ana ögeyi içinde barındıran toplumsal bir değişim hareketini ifade etmektedir. Yasa ile önü açılan kentsel dönüşüm ile maksat; yenileme ve değişim sürecinde oluşturulacak yeni altyapı, ulaşım sistemleri ve yaşam alanlarının ilerleyen dönemlerde tekrar dönüşüme gereksinim duyulmayacak şekilde projelendirilmesidir. Sektörün ise hedeflerine ulaşabilmesi için yeni revizyonlar ile süreçlerin kısalması, ödenek esnekliği ve muafiyetlerin yeniden düzenlenmesi ve mağduriyet oluşumunu en aza indirgemeye yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Akşar Regülatörü ve Nazar HES Projesi

40 İnşaat Sanayii

2017 yılı, dünya ölçeğinde başta Ortadoğu-Amerika-Rusya ve Amerika-Kuzey Kore gerginliği, Katar ve Arap ülkeleri arasındaki anlaşmazlıklar olmak üzere yüklü ve yüksek risk taşıyan bir gündemin oluşturduğu siyasi ve ekonomik endişeler ile yaşandı.

Ortadoğu’daki belirsizlik ve kargaşa, Türkiye’yi de aynı şekilde etkiledi. Ayrıca, AB, Almanya ve Amerika ile ilişkilerdeki olumsuzluklar ilave sorunları da beraberinde getirdi. İç siyasetteki gergin hava ile birlikte ekonomik dengeler ve göstergelerde (döviz kuru, enflasyon, cari açık vs.) bozulmalar gözlendi. Ancak bütün bunlara rağmen büyük ölçekli altyapı projeleri, kamu yatırımları, kentsel dönüşüm ve şubat ayında yürürlüğe giren KDV indirimi, damga vergisi indirimi, alım-satım vergisindeki indirim gibi ciddi tedbirlerle inşaat sektöründe sınırlı da olsa bir canlanma

sağlandı. Bu hareketlilik, diğer iş dallarından çok sayıda oyuncunun sektörümüze katılmasına sebep olmuştur. Bu da önümüzdeki süreçte, konut sektöründe ciddi sıkıntılara sebep olacaktır. 2017 yılı toplam konut satışlarında, TÜİK verilerine göre, yaklaşık 1.400.000 adetlik bir satış rakamına ulaşılması bekleniyor. Tabii, bu satış rakamının yarısından çoğunun ikinci el satışları olduğunu ve yeni satışlardaki, her yıl küçülmekte olan “konut başına düşen alanın” payını gözardı etmemek gerekiyor.

2018, yüksek döviz kuru ve enflasyonun inşaat maliyetleri üzerindeki baskısını artıracağı bir yıl olacaktır. Sonuçta, kaçınılmaz şekilde konut maliyetleri yükselecektir. Ayrıca, yüksek enflasyon ve döviz kuru sonucu kredi faizlerindeki tırmanış, konut kredi talebini baskılayacağı gibi yatırımcı ve üreticilerin finansman maliyetlerine ek bir yük oluşturacaktır.

Erhan BoysanoğluMesa Mesken Yönetim Kurulu Başkanı

Konut Sektöründe Beklentiler

DOSYA

Büyük ölçekli altyapı projeleri, kamu yatırımları, kentsel dönüşüm ve şubat ayında yürürlüğe giren KDV indirimi, damga vergisi indirimi, alım-satım vergisindeki indirim gibi ciddi tedbirlerle inşaat sektöründe sınırlı da olsa bir canlanma sağlandı.

41İnşaat Sanayii

Hızlı nüfus artışının ve kalitesiz yapı stokunun yarattığı yüksek konut talebinin karşılanması ve konuta erişimin sağlanması için bu sektördeki maliyetleri aşağı çekecek devlet teşvik ve vergi politikalarına ihtiyaç vardır. Eylül ayında sona erdirilen vergi indirimlerinin devamı, sektördeki KDV oranlarının gözden geçirilmesi ve Ekim 2017’de yayınlanan yeni planlı alanlar imar yönetmeliğinin bazı maddelerinin yeniden değerlendirilmesi faydalı olacaktır. Bunun yanında, kentsel dönüşüm projelerinin rant elde etme unsuru olmaktan çıkarılıp gerçek anlamda deprem güvenliğine yönelik, aynı zamanda fiziki ve sosyal altyapının iyileştirilmesi amacına uygun tedbirlerin alınması için bir fırsat olarak düşünülmesi gerekir.

2017, MESA Grubu açısından, mevcut projelerin devamı yanında yeni yatırım projelerine hazırlık ve bazılarının yapımına başladığımız yıl oldu.

Özellikle İstanbul’da Halkalı Tema İstanbul ve Yeşilyaka Projelerinin 2. Etabı, Çubuklu Beykoz’da 2 ayrı konut projesi, Maltepe’de biri karma kullanım, diğeri konut olmak üzere 2 proje ve yine Kozyatağı’nda karma kullanım fonksiyonlu bir proje bu yatırımlar içinde öne çıktı. Antalya’nın merkezi bir noktasında yer alan projemizin proje hazırlıkları sürüyor. Bodrum Demirbükü projemizde ise yeni yılın ilk ayında inşaata başlamak üzere hazırlıklarımız tamamlandı. Ankara’da başlayan ve toptan satışını gerçekleştirdiğimiz Göksu yerleşim projemiz ve devam etmekte olan Parkmozaik projelerimiz de büyüklükleri açısından sözü edilmeye değer. Yıl içinde bitirdiğimiz Koza 66 projemiz ise aldığı uluslararası ödüller ve yapı kalitesi ile diğer projelerden farklı bir yerde konumlandı.

2018 yılının iyi günler getirmesi dileklerimle.

Hızlı nüfus artışının ve kalitesiz yapı stokunun yarattığı yüksek konut talebinin karşılanması ve konuta erişimin sağlanması için bu sektördeki maliyetleri aşağı çekecek devlet teşvik ve vergi politikalarına ihtiyaç vardır.

Tema İstanbul

42 İnşaat Sanayii

Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’na göre Dünya Ekonomisi 2017 yılında %3,6 büyüme göstermiş olup 2016 yılındaki %3,3’lük büyümeyi geçmiştir. Türkiye ekonomisinin ise 4. çeyrek ile birlikte 2017 yılında yaklaşık %7-7,5 bandında büyüme kaydetmiş olacağı öngörülmüş; kredi genişlemesi, vergi indirimleri, prim ertelemesi, makro ihtiyati tedbirlerin esnetilmesi kullanılan araçlar arasında yer almıştır. Bilindiği gibi inşaat sektörü, kendisine bağlı onlarca alt sektöre yapılan üretim ve sağladığı istihdamla tüm dünya ekonomilerinin lokomotif sektörlerinden birisidir.

Biz, Onur Grup olarak yurt içinde ve yurt dışında müteahhitlik hizmetleri vermekteyiz. Ülkemizde hükümetimiz her geçen sene sektörümüze daha fazla yatırım yapmaktadır. Örneğin 2017 yılındaki kamu yatırımları bir önceki seneye nazaran yaklaşık %17 seviyesinde artış göstermiş ve cari fiyatlarla 125 milyar TL bandına

dayanmıştır. Bunun en büyük göstergesi açılışı yapılan ve yapımı devam etmekte olan büyük ölçekli altyapı yatırım projeleridir. Halen çalışmaya devam ettiğimiz yurt dışı ülkelerdeki gelişmelere ise kısaca değinecek olursak;

Ukrayna, son yıllarda, mevcut yapısal sorunlarının yanı sıra hem askeri hem de jeopolitik sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Ukrayna’nın Rusya ile ticari ve ekonomik ilişkilerde geldiği noktada ise ağırlıklı olarak Rus pazarına üretim yapan birçok ağır sanayi tesisinin sıkıntılar yaşamasına neden olmuş ve ülke ekonomisi bundan ciddi zarar görmüştür. Ayrıca bu gelişmeler yerel para biriminin Amerikan Doları’na karşı değer kaybına neden olmuş ve dolayısı ile malzeme fiyatlarında artışa sebebiyet vermiştir.

Körfez ülkelerinde ise petrol fiyatlarının düşük seyretmesi ekonomiyi negatif etkilemiş, bunun

Onur ÇetincevizOnur Taahhüt A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

2018 Yılı Programı, Müteahhitler İçin Umut Verici

DOSYA

Ülkemizde hükümetimiz, her geçen sene sektörümüze daha fazla yatırım yapmaktadır.

43İnşaat Sanayii

yanında birtakım iç karışıklıklar da ekonomi dengelerini alt üst etmiştir. Bu gelişmelerin inşaat sektörüne etkisi de doğal olarak büyük olmuştur. En belirgin örnekler, Körfez ülkelerindeki vergi ve enerji/yakıt fiyatlarındaki ciddi artışlar ve oluşan kaynak sıkıntısı dolayısı ile proje sayılarının azalması ve ödemelerin gecikmesidir.

2018 yılında sektörümüzü bekleyen gelişmeler

Türkiye 2018 yılı programında, grubumuzun ağırlıklı olarak çalıştığı “Ulaştırma Sektörü”nün toplam kamu yatırımlarına oranı geçen yıla göre %0,2 artarak %34,9 mertebesine ulaşması, kamu yatırımlarının ise yaklaşık %14 seviyesinde artış gösterip cari fiyatlarla 140 milyar TL bandını aşması ülkemiz için sevindirici, biz müteahhitler için umut verici bir hedeftir. Bu sayede sektörümüz daha fazla istihdam yaratabilecektir.

Ukrayna ekonomisi ise devam eden sorunlarına rağmen geride bıraktığımız 2017 yılında iyileşme belirtileri göstermiştir. Nitekim, Ukrayna Merkez Bankası’na göre, 2017 yılında ekonomi yaklaşık %2,3 büyümüş olup 2018 yılında ise %3’ün üzerinde büyümesi beklenmektedir. İç talepte de belli bir canlılık gözlenmektedir. Bu durum yabancı yatırımcıların ülke ile ilgisini kesmeyip Ukrayna’yı güvenli görmeye devam etmelerinde önemli bir unsur olacaktır.

Körfez ülkelerinde ise 2018 yılında, artan petrol fiyatları ile ekonominin daha da canlanacağını ve beklenen seviyelere yaklaşacağını düşünmekteyim.

Yatırım kararlarımızı etkileyen unsurlar

Kamu İhale Kanunu, yatırım kararlarımızı etkileyen önemli ve önde gelen etkenlerden biridir. KİK hakkındaki konularımızı özetlemek gerekir ise;

İhale edilen “İş”in “Yaklaşık Maliyeti”nin gizliliği ve bu değerin Sınır Değer Tespiti hesabında girdi olarak kullanılmasının amaca tam hizmet etmediği kanaatindeyim.

Ankara Çevre Otoyolu; Yol Yapım ve Onarım Projesi

44 İnşaat Sanayii

“Yaklaşık Maliyet”in ihale günü değil, ihale dökümanları arasında ihale öncesi yayımlanması, şeffaflığı ve olası yanlışlıkların ihaleden önce itiraz ile düzeltilebilmesini sağlayacaktır.

Yine “Sınır Değer Tespiti” hesabı ile ilgili olarak, ihaleye katılmaya yeterliliği olmayan firmaların tekliflerinin de hesaba dahil edilmesinin doğru olmadığını düşünüyorum.

Diğer bir konu ise “Benzer İş” uygulaması olup “Benzer İş”in sadece parasal tutarının değil “İş”in açık şekilde tanımlanması, miktarının ve özelliğinin de yazılması daha ayrıştırıcı olacaktır.

KİK ile ilgili diğer bir konu ise “Fiyat Farkı” uygulamasıdır. Bu uygulamanın amacı, aslen hem idareyi hem de yüklenicileri fiyat artış risklerine karşı korumaktır.

Fiyat farkı verilip verilmeyeceğinin ve ne şekilde verileceğinin takdiri idarelere bırakılmış olduğundan farklı uygulamalar gözlemlenmekte ve konu tam olarak amacına hizmet edememektedir. Hesaplamaların fiyat değişim endeksleri ve sabit ağırlık katsayıları belirlenerek yapılması gerekirken bazı idarelerin bu katsayıları belirlemediğini ve ÜFE endekslerinin baz alındığı endeksle fiyat farkı hesabı yapmaları, müteahhitleri olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Örnek olarak, bitümün tonu Kasım 2016 itibari ile 852 TL iken Kasım 2017 itibari ile %70’lik bir artış ile 1.447 TL olmuştur. Buna karşın ÜFE’deki artış %17 mertebesinde kalmıştır. Fiyat Farkı uygulamasındaki diğer bir konu ise hesaplamadaki “B Katsayısı” olup, katsayının 0,90 olarak belirlenmiş olmasından ötürü fiyatlara %10

Sektörümüzü yakından ilgilendiren Kamu İhale Kanunu mevzuatında, ihale edilen işin “Yaklaşık Maliyeti”nin gizliliğinin ve bu değerin Sınır Değer Tespiti hesabında girdi olarak kullanılmasının amaca tam hizmet etmediği kanaatindeyim.

Ukrayna, Kiev-Chop Devlet Yolu (M-06); Yol Yapım, Bakım ve Onarım Projesi

45İnşaat Sanayii

tenzilat uygulanmasıdır. Reel fiyat artışlarını zaten karşılayamayan fiyat farkına bir de tenzilat eklenmesi, müteahhitleri daha da sıkıntıya sokabilir.

Sonuç itibari ile bu mevzuatın yeniden revize edilmesi ve bunu yaparken müteahhitlerin talep ve önerilerinden de faydalanılması gerekmekte olup bu şekilde yapılacak yeni düzenleme sayesinde, biz müteahhitler, daha cesur adımlar ile daha büyük yatırımlar yapabiliriz.

Diğer taraftan yatırımları daha da artırabilmek için, başka mevzuatlarda da çeşitli iyileştirmeler yapılabilir. Bunlara örnek olarak; ÇED raporlarında yaşanan gecikme ve/veya raporun çıkmaması sorunları bir takım tedbirler ile önlenebilir, kamu kurumlarındaki işlerin hızlandırılması için evrak işlemleri azaltılıp aynı evrak ile birkaç kurumda iş görebilirlik sağlanabilir, vergilerini düzenli ödeyen şirketlere düzenli vergi indirimi uygulanabilir, SGK primleri aşağı indirilebilir, belli bir sayı üstü işçi çalıştıran inşaat şirketlerine maddi destek sağlanıp çalıştırdığı ekstra işçi sayısı başına veya yüzdesine göre teşvik amaçlı

indirimler uygulanabilir, %22’ye çıkarılan kurumlar vergisi tekrar %20’ye indirilebilir, diğer sektörlerde yapıldığı gibi inşaat sektöründe de KDV indirimi yapılabilir. Bu düzenlemeler sektörde fiyat indirimi etkisi yaratacak ve dolaylı olarak istihdamda artış elde edilecektir.

2018 yılı yatırım hedeflerimiz

Onur Grup olarak 2018 yılında, yurt içi ve yurt dışındaki çalışmalarımıza devam edip ciromuzu 2016-2017 yılları arasında gerçekleştirdiğimiz artıştan daha üste çıkartmayı hedeflemekteyiz. Birim maliyet yapısında sağlayacağımız ölçek ekonomisi avantajını da bu yolla artırıp karlılığımızı ve rekabet gücümüzü daha da artıracağız. Özellikle yurt dışı işlerimizde güçlü ortaklıklar kurup rekabet avantajımızı artırmayı ve riskimizi azaltmayı hedeflemekteyiz.

Diğer taraftan Firmamızın yurt dışında ülkemizi temsil ettiğinin bilincinde olup kalite ve özveri ile çalıştığımız ülkeler ve Türkiye arasında daha kapsamlı ikili iş birliği mekanizmalarının oluşturulması beklentisi içerisindeyiz.

Yatırımları artırmak ve kamu kurumlarındaki işlerin hızlandırılması için kırtasiye işlemleri azaltılıp aynı evrak ile birkaç kurumda iş görebilirlik sağlanabilir.

Ankara-Gerede Anadolu Otoyolu; Kazan Bağlantı Kavşağı Yapım Projesi

46 İnşaat Sanayii

Sektöre ilişkin yatırım fırsatları ve finansman riskleri birlikte değerlendirildiğinde, inşaat sektöründeki büyümenin önümüzdeki dönemde genel ekonomik performansın üzerinde seyretmeyi sürdürmesi beklenmektedir.

Yatırım kararlarımızı etkileyen unsurlar

Önümüzdeki dönemde de kamu yatırımları ile kentsel dönüşüm sürecinin inşaat sektöründe büyüme ivmesini desteklemeye devam edeceği öngörülmektedir. Diğer yandan, yüksek finansman gereksinimi bulunan altyapı projelerinin seyri açısından piyasa koşulları önem taşımakta; küresel likidite koşullarında önümüzdeki dönem için öngörülen daralmalar, jeopolitik risklerde artış eğilimi, döviz kurlarının yüksek seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üzerindeki risk unsurlarını artırmaktadır.

2018 yılı yatırım hedeflerimiz

Türkerler Holding’in son 20 yılda ulaştığı inşaat hacmi, 5 milyon metrekareyi aştı. Türkerler’in halen devam eden projelerinin toplam yatırım bedeli, 6 milyar dolardır. 2018’de büyüme ivmesini hiç kaybetmeden kararlı adımlarla çalışmaya devam edeceğiz.

Yenilenebilir enerjide Türkiye’nin en büyük yatırımcısı olma hedefimiz çerçevesinde, geçtiğimiz yıl, 1 milyar dolarlık Rüzgâr Enerjisi YEKA ihalesini kazanmanın büyük mutluluğunu yaşadık. Bu kapsamda açılacak yeni YEKA ihalelerinde de hep olacağız. Ankara, İzmir ve Kocaeli’ndeki şehir hastaneleri projelerimizin inşaatları büyük oranda tamamlanacak. Öte yandan gayrimenkul geliştirme işlerimizde iki büyük projemizi tamamlıyoruz.

2018’de Ankara ve İstanbul yepyeni bir cazibe merkezinin keyfini yaşayacak.

Kazım TürkerTürkerler Holding Yönetim Kurulu Başkanı

İnşaat Sektörü BüyümeyeDevam Edecek

DOSYA

Küresel likidite koşullarında önümüzdeki dönem için öngörülen daralmalar, jeopolitik risklerde artış eğilimi, döviz kurlarının yüksek seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üzerindeki risk unsurlarını artırmaktadır.

47İnşaat Sanayii

Çiftçi Towers, İstanbul’un yeni simgelerinden biri olacak. Mahall Bomonti İzmir projemizin yapımı 2018’de de devam edecek. Yapımı tamamlanan ve yaşamın başladığı rezidans, ofis ve alışveriş alanlarından oluşan Mahall Ankara projemiz, hiç şüphesiz başkentin gözdesi olacak. Hiç zaman kaybetmeden Ankara’ya bir proje daha hediye etmeye hazırlanıyoruz.

Sayın Cumhurbaşkanımızın başlattığı istihdam seferberliğinin lideri olmayı başardık. 14 bin 500 olan personel sayısını, istihdam

seferberliği kapsamında, 2017’de 22 bine çıkardık. Türkerler olarak istihdama katkımız 2017 yılı ile sınırlı kalmayacak. 2018 yılında enerji yatırımlarımızda çalışmak üzere 550, YEKA ihalesi kapsamında 1225, inşaat projelerimizde 775, sağlık yatırımlarımızda 9 bin 255 ve VEDAŞ-VEPSAŞ’ta 50 olmak üzere toplam 11 bin 855 yeni istihdam sağlamayı hedefliyoruz. 2019’da bitmesi planlanan Ankara, İzmir ve Kocaeli’ndeki 3 şehir hastane projemiz ve diğer yatırımlarımız devreye girdiğinde yaklaşık 20 bin yeni istihdam sağlanacak.

Yenilenebilir enerjide Türkiye’nin en büyük yatırımcısı olma hedefimiz çerçevesinde, geçtiğimiz yıl, 1 milyar dolarlık Rüzgâr Enerjisi YEKA ihalesini kazanmanın büyük mutluluğunu yaşadık.

Mahall Ankara

48 İnşaat Sanayii

İnşaat sektörü, pek çok alt sektöre destek sağlayan ve istihdam yaratma kapasitesi ile ülkenin ekonomik büyümesinde önemli rol oynayan sektörlerin başında gelmektedir. Ekonomik büyümenin hızla arttığı dönemlerde diğer sektörlerden daha hızlı büyüyen bir sektördür. 

GSYH içinde önemli bir payı bulunan inşaat sektörü; kentsel dönüşüm, konut projeleri, sağlık yerleşkeleri, hastane projeleri, 3. Havalimanı ve Çanakkale Köprüsü gibi büyük ölçekli projelerle hareketliliğini korumaktadır. Türkiye, mega projeler ve şehir hastaneleri alanında, Kamu-Özel İş Birliği (PPP) modeliyle önemli yatırımlara imza atmaktadır.

2017 yılında yurt içi piyasalarda ekonomik canlanmayı artırmak amacıyla inşaat sektöründe yatırımları teşvik eden uygulamalar olmuştur. Konut projelerinde Emlak Konut’un yaptığı kampanya, vergi düzenlemeleri

ve Kredi Garanti Fonu ile piyasaya sunulan 250 milyar TL kaynak sektörde, canlanmaya sebep olmuştur.

İnşaat sektörü, ENR (Engineering News-Record) listesinde ilk 3 sırada yer alarak yurt dışındaki gücünü de kanıtlamıştır.

Türkiye’nin önemli bir pazara sahip olduğu yurt dışı müteahhitlik projelerinde, Rusya ile yaşanan kriz sebebiyle Rusya inşaat pazarı daralmış ve burada faaliyet gösteren firmaların gelirleri de azalmıştır. Irak’ta faaliyet gösteren inşaat firmaları da bu ülkede ve bölgede yaşanan siyasi gelişmelerden etkilenmiştir. Özellikle Suriye’de devam eden terör olaylarının sona ermesi ile yeniden yapılanma sürecinde Türk inşaat sektörü, bölgede çok önemli roller üstlenebilecektir. Irak içindeki siyasi istikrarın sağlanması da yurt dışı inşaat sektörüne yeniden hız kazandıracaktır.

Müfit ErenYıldızlar İnşaat A.Ş.

Yönetim Kurulu Başkanı

Türkiye Önemli Yatırımlara İmza Atıyor

DOSYA

Ülke genelinde 6 milyon konutun yeniden inşasını içeren kentsel dönüşümün, 2018 yılında ve sonrasında inşaat sektörüne hareket kazandıracağını öngörüyoruz.

49İnşaat Sanayii

Mersin 7500 Seyircili Spor Salonu İnşaatı

Van 300 Yataklı Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ile 200 Yataklı Kardiyovasküler Cerrahi Hastanesi İnşaatı

50 İnşaat Sanayii

İnşaat sektörünün 2017 yılında istihdama destek oranı artmıştır. İstihdam teşvik uygulamaları da bu gelişmede en önemli etken olmuştur.

Global krizin aşılması için bir süredir uygulanan parasal genişlemenin daralmaya dönmesi ve Amerika’da FED’in faiz oranlarını artırma beklentisi, jeopolitik risklerin artması, döviz kurlarının dalgalı seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üzerindeki risk unsurlarını artırmaktadır.

2017 yılında başlayan ve 2018 yılında devam etmesi beklenen düşük büyüme hızı, sektörü etkileyebilecektir. Döviz kurlarındaki artış, sektörün girdi maliyetlerini artırdığı için büyüme ve satışta yavaşlama beklemekteyiz. Bu etkinin azalmasında kamu yatırımlarının artması, kentsel dönüşüm projelerine önem verilmesi ve yabancıların konut talebi önemli katkı sağlayacaktır.

Ülke genelinde 6 milyon konutun yeniden inşasını içeren kentsel dönüşümün, 2018 yılında ve sonrasında inşaat sektörüne hareket kazandıracağını öngörüyoruz. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un uygulama yönetmeliği 2016 yılında yayınlanmış olup

2018’de ekonomiyi canlandırmak amacıyla devletin, kamu harcamalarını artıracağını beklemekteyiz. Bu bağlamda, altyapı projeleri de önemini korumaya devam edecektir.

Ankara İli Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Hizmet Binası İnşaatı

51İnşaat Sanayii

bu konuda uygulamada yaşanan eksikliklerin büyük kısmı giderilmiştir. Kentsel dönüşüm uygulamalarının yaygınlaşmasıyla süreç içerisinde ortaya çıkabilecek sorunların çözümü için hızlı ve sağlıklı kararlar alınması ve bunun için gerekli olan yasal düzenlemelerin acil olarak uygulamaya konulması sektörün önünü açacaktır.

KDV mevzuatı, pek çok sektörde olduğu gibi inşaat sektörüne de ilave maliyetler getirmektedir. Bu konuda yapılan düzenleme ile indirimli orana tabi konut teslimlerinden doğan KDV iadelerinin, yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle talep edilmesi kaydıyla nakden yapılması imkânı getirilmiştir. Ancak benzer şekilde kurumlara kentsel dönüşüm sürecinde taahhüt hizmeti

veren firmalar, iade için izleyen yılı beklemektedir. Bu durum, firmalara uzun süreli KDV finansman yükü getirmektedir. Bu konuda yapılacak mevzuat düzenlemeleri, sektörde faaliyet gösteren firmaların etkinliğini artıracaktır.

2018’de ekonomiyi canlandırmak amacıyla devletin, kamu harcamalarını artıracağını beklemekteyiz. Bu bağlamda altyapı projeleri de önemini korumaya devam edecektir.

Yıldızlar Grup, yurt içi ve yurt dışındaki yatırım fırsatlarını takip etmekte olup devam eden büyük ölçekli üstyapı ve altyapı projelerine yenilerini ekleyerek büyümeyi hedeflemektedir. Enerji sektöründeki mevcut yatırımlarına ilave olarak rüzgâr enerjisi başta olmak üzere sektördeki diğer yatırım fırsatlarını da takip etmektedir.

Yıldızlar Grup, yurt içi ve yurt dışındaki yatırım fırsatlarını takip etmekte olup devam eden büyük ölçekli üstyapı ve altyapı projelerine yenilerini ekleyerek büyümeyi hedeflemektedir.

Diyarbakır 33000 Seyirci Kapasiteli Stadyum İnşaatı

52 İnşaat Sanayii

2017 yılını geride bırakırken kimi makroekonomik göstergelerde bozulmanın ve kimilerinde de iyileşmenin olduğunu görüyoruz. Tabi bu bozulma veya iyileşmeyi “baz yılı” olarak 2016’ya göre değerlendiriyoruz. Ancak 2015 yılının sonlarında Rus pilotun öldürülmesiyle başlayan ve 15 Temmuz darbe girişimiyle zirve yapan 2016 yılı gelişmeleri nedeniyle 2016 yılının kötü olduğunu ve baz etkisiyle 2017 yılına olumlu yansıdığını biliyoruz.

DÜNYA gazetesine yazdığımız haftalık bir yazımızda da belirttiğimiz gibi 2018 yılından itibaren artık “baz etkisi” yerine “faz etkisi” olsun istiyoruz.

Dolayısıyla 2017 yılında aşağıdaki göstergelerde bozulma oldu:

• Enflasyon veya hayat pahalılığı oranı çift haneli olarak sonuçlandı, hayat pahalılığında dünyada 5. ve gelişmekte olan ülke sıralamasında da 5. olduk.

• İşsizlik de aynı şekilde alınan tüm tedbirlere ve uygulanan desteklere rağmen devam etti, sadece genç işsizlik oranında düşüş yaşandı.

• Kamu kesimi dengesi (bütçe) olumsuz sonuç verdi, 2017 yılı bütçesi neredeyse 60 milyar liranın üzerinde açıkla kapanır hale geldi.

• Bütçe açıklarına bağlı olarak kamu kesiminin borç stoku yükselmeye başladı.

• Aynı şekilde özel sektör dış borçları da arttı.

• İhracattaki performansa rağmen dış ticaret açığı 77 milyar dolar oldu.

• Her türlü ikazlara ve hatta tehditlere rağmen banka mevduat ve kredi faizleri tepe yaptı.

Buna karşın 2017 yılında yaşanan iyileşme konuları da şunlar oldu:

Prof. Dr. Nevzat SaygılıoğluAtılım Üniversitesi İşletme Fakültesi

2017 Yılı Ekonomisi ve2018 Yılı Yatırım Öncelikleri

DOSYA

2017 yılında altyapıda kamu yatırımları hız kesmedi. Özellikle KGM, DSİ, TCDD, Ulaştırma Bakanlığı gibi yatırımcı kamu kuruluşları bütçeden pay alma rekorlarını sürdürdü.

53İnşaat Sanayii

• Yıl sonu büyüme oranının (yine baz etkisiyle) %6-7 aralığında gerçekleşeceği anlaşıldı, özellikle 2017 yılının üçüncü çeyreğinde %11,1 ile rekor kırıldı,

• Aynı şekilde ihracat da uzun yıllardan sonra eski seviyelerini bularak 157 milyar dolara ulaştı.

• Konut yatırımları çeşitli desteklere bağlı olarak artışını sürdürdü ve yılın sonunda çok ciddi konut stokları oluştu.

• 2016 yılında yaşanan ağır kriz sonrası 2017 yılında turizm sektörü toparladı, eski seviyesine gelmemekle beraber eski turist profili oluşmaya başladı.

Konuyu şimdi de “inşaat sektörü” açısından irdelemeye çalışalım.

Malum, inşaat sektörü “altyapı” (yol, köprü, baraj, tünel gibi) ve “üstyapı” (konut, iş yeri, AVM gibi) olarak ayrışıyor.

2017 yılında, altyapıda kamu yatırımları hız kesmedi. Özellikle KGM, DSİ, TCDD, Ulaştırma Bakanlığı gibi yatırımcı kamu kuruluşları bütçeden pay alma rekorlarını sürdürdü.

Üstyapı yatırımlarında ise özellikle konut ve iş yeri yatırımları ön planda yer aldı. Konut yatırımları ile ilgili olarak; devletin verdiği bazı destekler, bankaların sürdürdüğü ucuz faizli konut kredileri, hızlanarak artan kentsel dönüşüm projeleri, geçici süreli tapu harcı gibi vergi indirimleri, çeşitli SGK destekleri çok etkili oldu. Dolayısıyla 2017 yılında üstyapı yatırımları arttı. Şimdi de 2018 yılına çok ciddi konut stokuyla girilmek zorunda kalındı.

2018 yılında sektörün beklentileri…

Hemen söyleyelim ki 2018 yılı, sektör için 2017 yılı kadar başarılı geçecek gibi görünmüyor. Bu tahminimizi doğru çıkaracak gelişmeler şunlar:

• Her şeyden önce kamu yatırımları aynı hızla devam etmeyecek zira 2018 yılı bütçesi kısıtları devreye girecek.

Sektörün en ciddi mevzuat sorunlarından birisi olarak İhale Kanunu’nda daha kalıcı düzenlemelere gitmek gerekiyor.

Borçka Barajı ve HES, Yüksel İnşaat A.Ş.

54 İnşaat Sanayii

• Ekonomideki duraksama ve hatta küçülme nedeniyle talep genişlemesi olmayacak.

• Azalan tüketici iştahı, düşük büyüme oranı, tüketicinin geleceğe yönelik olumsuz beklentileri özellikle konut talebini olumsuz etkileyecek.

• Aynı şekilde kurlara ve enflasyona bağlı olarak inşaat girdi maliyetlerindeki aşırı yükselme de inşaat fiyatlarını yükseltecek ve dolayısıyla talebi düşürecek.

• Genel faiz oranlarındaki artışa bağlı olarak yükselen konut faizleri nedeniyle de talep daralacak.

• Bir yandan da özellikle konut stokuna yapılan ilaveler, yani sürekli olarak yeni konut ve iş yerlerinin ve hatta AVM’lerin devreye girmesi nedeniyle mevcut talep yapısı bu arz artışını karşılayamayacak. Ne yazık ki konut stoklarındaki artış da devam edecek.

Sözün özü; 2018 yılı inşaat sektörü için sıkıntılı olacak gibi görünüyor.

İnşaat sektöründeki mevzuat sorunları…

Aslında mevzuat sorunlarının büyük bir kısmı, tüm iş dünyasını yakından ilgilendiren ve genelde de ortak nitelikli olan sorunlar.

• Örneğin, vergi düzenlemeleri başlı başına bir mevzuat sorunu ve hemen tüm iş dünyasını ilgilendiriyor. Vergi kanunlarında sıkça yapılan yeniden yapılandırma ve açıkçası vergi affı düzenlemeleri kayıtlı ve kurumsal işletmelere çok zarar veriyor.

• KDV iade uygulamalarında yaşanan uzun süreli gecikmelerin temelini, ilgili mevzuat yetersizliği veya sıkıntısı oluşturuyor.

• Sektördeki kayıt dışılık gerçeği biliniyor. Bu kayıt dışılığı bir “sonuç” olarak görüp esasında söz konusu sonucu yaratan nedenleri ortadan kaldırmak gerekiyor. Yani “sineklerle mücadele yerine bataklığı kurutma” yaklaşımı üzerinde durulması zorunluluk taşıyor.

• Aynı şekilde sosyal güvenlik ile ilgili olarak bilinen mali yükler de bir başka genel mevzuat sorununu oluşturuyor. Bu yükleri azaltma yönündeki geçici ve konjonktürde iyileştirme çabaları da yetersiz kalıyor ve hatta haksız rekabet yaratıyor.

• Yurt dışı inşaat işlerinde özellikle sosyal güvenlik mevzuatında yaşanan uluslararası sorunlar da ciddi bir sıkıntı kaynağını ortaya koyuyor.

• Finansmana erişim ve maliyet sorunu da mevzuat yönüyle devam ediyor.

Yukarıda sıralanan sorunlar, tüm sektörleri ilgilendirmiyor mu? Gerçekten de örneğin, mevcut bu vergi ve sosyal güvenlik yükleriyle dünyada küresel oyuncu olmak mümkün mü?

Sektör ile ilgili mevzuat sorunlarının başında da mevcut ihale kanununun uygulama ve değişiklik konuları geliyor. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu ile birlikte 2000’li

Ataköy İleri Biyolojik Arıtma Tesisisi, Kalyon İnşaat A.Ş.

55İnşaat Sanayii

yılların başında yenilenen ve bağımsız düzenleyici kuruma da sahip olan ihale mevzuatında çok sık ve keyfi değişiklikler ciddi rekabet eşitsizliği yaratıyor. Bir kanunda çok kısa sürede yapılan 100’ün üzerinde madde değişikliği ve muafiyetler dolayısıyla İhale Kanunu artık uygulanamaz hale gelmiş bulunuyor.

Dolayısıyla galiba sektörün en ciddi mevzuat sorunlarından birisi olarak İhale Kanunu’nda daha kalıcı düzenlemelere gitmek gerekiyor.

2018 yılı yatırım iklimine uygun mu?...

2018 yılına, dünya geneli ve Türkiye özeli açısından bakmak gerekiyor.

Dünya genelinden bakınca çok aydınlık bir tablo görünmüyor. Şöyle ki:

• Dünyada bazı merkez güç niteliğine sahip ülkelerin hamleleri çok kuşku yaratıyor. Adeta karşılıklı düello davetleri yapılıyor.

• Orta Doğu’da ve şimdi de İran gibi sınır komşularımızda yıllardan beri devam eden iç çatışmalar ve tartışmalar, Türkiye’ye bir risk faktörü olarak yansıyor.

• Aynı şekilde siyaset ile öne çıkan İslam dünyasındaki gelişmeler de kaygıyla izleniyor.

• ABD refleksi ile başlayan ve pek çok ülkeye yansıyan dış ticaretteki korumacı önlemler, bu sıkıntıların üzerine tuz biber ekiyor.

Türkiye özeline gelince… Tablo çok da iç açıcı değil. Neden derseniz?...

• Türkiye’nin gündemini uzun süreden beri ne yazık ki ekonomi oluşturmadığı…

• İç politik çekişmeler, çeşitli boyutlardaki terör sorunları devam ettiği…

• Demokrasi ve hukuk devleti uygulamalarında kısıntılar yaşandığı…

• Yükselen faizler yatırım cazibesini kaybettirdiği…

• Tüketici güven endeksi düşüşünü sürdürdüğü…

• Döviz kurlarındaki oynaklık devam ettiği…

• 2018 bütçesinin yatırım bütçesi niteliği zayıf olduğu…

için tablo iç açıcı değil, diyoruz.

Son söz…

Peki bu tablo karşısında sektör olarak ne yapmalıyız? Elimizi kolumuzu bağlayıp ağlamalı mıyız? Elbette cevabımız “Hayır” olacak.

İnşaat sektörü firmaları, 2018 yılını onarım ve gözden geçirme fırsatı olarak değerlendirmeli. Sektör, günümüzün gerçeği ve vazgeçilmezi “risk yönetimi” konusuna odaklanmalı. İnşaat şirketlerimiz, deyim yerindeyse mutfağa girip fiziki, hukuki, mali, ticari ve benzeri riskleri yönetmenin yollarını araştırmalı.

56 İnşaat Sanayii

Geleneksel Toplantı Düzenlendi

TOPLANTI

İNTES’in 22 Kasım 2017 Salı günü Ankara’da JW Marriott Otel’de düzenlenen geleneksel toplantısının onur konuğu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu oldu.

Kayıtlı ve Nitelikli İstihdam konulu geleneksel toplantı, Türkiye YOL-İŞ Sendikası ev sahipliğinde düzenlendi. Toplantıya kamu sektöründen üst düzey bürokratlar, İNTES üyesi firmaların temsilcileri, sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri, özel sektör temsilcileri ve akademisyenler katıldı.

Toplantı, Başkan Koloğlu’nun açış konuşmasıyla başladı. Koloğlu, çalışma hayatındaki gelişmeleri değerlendirirken kayıt dışı istihdam

konusundaki görüş ve önerilerini açıkladı.

Yatırımların sürmesinin istihdam için çok önemli olduğunu ifade eden Koloğlu, Türkiye’nin, Avrupa’da yıllık istihdam yaratma kapasitesinde ilk sıralarda yer almasında, inşaat sektörünün payı olduğunu ifade etti.

İnşaat sektöründe yapılan yatırımlarla son 10 yıldır istihdam kapasitesinin arttığını, müteahhitlerin yurt içinde ve yurt dışında büyük eserler, büyük projeler gerçekleştirdiklerini söyledi. Yurt dışında Türk işçi istihdamının ise arzulanan seviyeye bir türlü gelemediğini belirten Koloğlu, şunları kaydetti:

“Çünkü yurt dışında işçi çalıştırmanın maliyeti yüksek. Sosyal güvenlik primleri yüksek. İşçilerimizin tüm haklarını almalarına rağmen sürekli davalar açması da işin cabası olmaktadır. Bu davaların büyük çoğunluğu işverenlerin aleyhine sonuçlanmaktadır. Bu durum, Türk vatandaşlarının yurt dışında ve yurt içinde de istihdamını engellemektedir. İş mahkemelerimiz, dava yükü en ağır mahkemelerdir. Meclisimiz, bu sorunun çözümüne yönelik somut bir adım atmıştır. 25 Ekim 2017 tarihinde, İş Mahkemeleri Kanun Tasarısı Meclisten geçmiş ve kanunlaşmıştır. Bu Kanun’la arabuluculuk sistemi, 01.01.2018 tarihinden

İNTES’in Kayıtlı ve Nitelikli İstihdam konulu Geleneksel Toplantısının onur konuğu ve konuşmacısı olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu davet edildi.

57İnşaat Sanayii

itibaren zorunlu hâle getirilmiş ve bundan sonra arabuluculuk sistemi olmadan mahkemeye gidilmeyeceği belirtilmiştir. Tabii arabuluculuk sisteminin de iş hukuku uyuşmazlıklarında ne gibi yenilikler getireceğini, neler yaşayacağımızı, sonuçlandığında yaşayıp hep birlikte göreceğiz. Firmalarımız, yurt dışına götürdükleri Türk işçilerle İŞKUR nezdinde sözleşme imzalamaktadırlar. Bu sözleşmelerde esas olan çalışanın, çalıştığı ülke hukukuna göre hak ve menfaatlerin düzenlenmesidir. Yakın zamanda yurt dışına götürülen Türk işçilerimizin yanı sıra, Türk mühendislerin, mimarların ve teknik elemanların da yerini, eğitimi yüksek olan ülkelerden Pakistanlı, Hindistanlı mühendislerin, mimarların almasından endişe duymaktayız. Bu konu da Türk işçi istihdamı kadar önemlidir. Zira bizimle çalışan Türk mühendisler ve mimarlar sonra o

ülkelerde kendi şirketlerini kurup yeni Türk firmaları oluşturarak sektöre katkı vermektedirler. Gelişen yeni Türk firmaları ise ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır.

Kayıtlı çalışmanın, çalışanların en doğal hakkı olduğunu belirten Koloğlu, Bakanlığın İş Teftiş Kurulu’nun çağdaş bir yaklaşımla denetimlerini; eğitim, uyarı ve en son ceza mantığıyla yürütmekte olduğuna vurgu yaptı.

Kayıt dışıyla mücadele için sendikal örgütlenmenin büyük önem arz etmekte olduğunu ifade eden Koloğlu, işçi sendikalarının sadece ücret ve pazarlık sendikacılığı yerine, eğitim, sosyal diyalog ve iş yerinin korunması anlayışına geçmesi gerektiğini söyleyerek YOL-İŞ Sendikası gibi sendikaların toplu iş sözleşmelerinde artık mesleki eğitim ve iş sağlığı

Koloğlu: “Kayıtlı çalışma, çalışanların en doğal hakkı olup kayıt dışılıkla mücadelede sendikal örgütlenme büyük önem arz etmektedir.”

58 İnşaat Sanayii

güvenliği eğitimlerinin yer almasının önemine değindi.

Koloğlu, kayıtlı istihdamın aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliğini uygun ortamda çalışma anlamını da taşıdığını aktararak bu konuda paydaşlarla ortak çalışma kültürünün oluşmasının önemine değindi.

Tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde, mesleki yeterlilik belgeli işçi çalıştırılması zorunluluğunun iş sağlığı ve güvenliğine uygun bir zemin hazırlayacağını aktaran Koloğlu, şunları söyledi: “İNTES olarak ülkemizde mesleki yeterlilik sisteminin kurulması ve işletilmesine yönelik çok önemli faaliyetleri hayata geçirdik. Mesleki Yeterlilik Kurumumuzla yaptığımız çalışmalar sonucunda, 45 ulusal meslek standardını ve 26 ulusal yeterliliği yürürlüğe koyarak çalışma hayatına kazandırmışızdır. Türkiye MYM aracılığıyla yapmış olduğumuz mesleki

yeterlilik sınavları sonucunda, 19 meslekte yaklaşık 12 bin kişiye mesleki yeterlilik belgeleri verilmiştir. İnşaat sektöründe verilen belgelerin %14’ünü TÜRKİYE MYM olarak biz başarmış bulunuyoruz.”

Türkiye MYM’den belge alan işçilerin de davetli olduğu toplantıda Başkan Koloğlu, kendilerine hitaben şu sözleri aktardı: “Değerli işçi kardeşim, sizlerin inşa ettiği yapıların güveni ve kaliteyi temsil ettiğini bilmenizi istiyorum. Mesleki yeterlilik belgesi ile istihdam piyasasında öncelikli personel olarak yeriniz hazırdır. Bu anlayışınız için sizlere teşekkür ediyoruz.”

Geleneksel Toplantının ev sahipliğini üstlenen YOL-İŞ Sendikası’nın Genel Başkanı Ramazan Ağar da bir konuşma gerçekleştirdi.

Ağar sözlerine, İNTES ve YOL-İŞ Sendikası’nın geliştirdiği sosyal diyalogun tüm sendikalara örnek olması dileğiyle başladı.

Ağar, “Taşeron işçilerin sendikalara üye olmaları hem iş sağlığı ve güvenliği açısından hem de sendikalı çalışma düzeni açısından önemlidir. Sendikalı çalışma düzeni, çalışma barışı ve huzuruna katkı sağlar.”

59İnşaat Sanayii

Başkan Ramazan Ağar da en temel sorunlarının iş kazaları olduğunu ifade etti. Geçen yıl iş kazası sonucu hayatını kaybeden işçilerin dörtte birinin inşaat iş kolunda olduğunu söyleyen Ağar, 2023 hedefine yürüyen Türkiye’nin bu olumsuz tabloyu mutlaka değiştirmesi gerektiğini anlattı.

Ağar, İNTES’in inşaat sektörünün gelişmesine ivme kazandırdığı kadar, işçi-işveren ilişkileri açısından da örnek bir kuruluş olduğunu ifade ederken İNTES Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezi’nin çalışmalarından da övgüyle bahsetti.

Taşeron işçiliği ile ilgili de değerlendirmelerde bulunan Ağar, görüşlerini şu sözlerle ifade etti: “Karayollarında kadroya geçen 10 bine yakın taşeron işçisinin sevincini birlikte yaşadık. Bu sevincin yaşanmasında Bakanlığımızın ve Hükümetimizin önemli bir katkısının olduğunu huzurunuzda ifade etmek istiyorum. Sayın Bakanımızın işçi-işveren meselelerini yakından bilen bir çevreden olması, çalışma hayatının içinden gelmesi, hepimiz ve iş dünyası için önemli bir imkân ve fırsat sunmaktadır. Nitekim yakın zamanda taşeron işçilik konusunda yaptıkları açıklamada, talepleri, beklentileri maksimum seviyede karşılamak için gayret gösterdiklerini, taşeron yapıyı kaldırma yönünde çalışmaları olduğunu ifade etmektedirler. Size inanıyoruz; tüm taşeron işçilerin kadrolarına kavuşma sevincini de en kısa sürede birlikte yaşayacağımıza inanıyor ve umutla bekliyoruz.

Ağar, özel sektör inşaat iş yerlerinde de iş üstlenmiş taşeron firmaların işçilerinin sendikaya üye olmaları gerektiğini, taşeron işçilerin sendikalara üye olmalarının hem iş sağlığı ve güvenliği açısından hem de sendikalı çalışma düzeni açısından önemli olduğunu söylerken sendikalı çalışma düzeninde çalışma barışı ve huzurun sağlandığına da vurgu yaptı.

İnşaat sektöründe çalışan üç milyona yakın işçi olduğunu belirten Ağar, inşaat sektörünün istihdamdaki

60 İnşaat Sanayii

payının giderek artmasının, ülkemizin yapısal hâle dönüşen işsizlik sorununun çözümünde büyük umut oluşturacağına dair görüşlerini paylaştı ve sözlerine, “Bu özellikleri ve katkıları nedeniyle inşaat sanayi daha güçlü desteği, üretim ve istihdam teşvikini fazlasıyla hak etmektedir.” ifadesiyle devam etti.

Ağar sözlerini, şu ifadelerle tamamladı: “Sendikam ve TÜRK-İŞ topluluğu olarak ülkemizin meseleleri söz konusu olduğunda bugüne kadar hep millî bir duruş sergiledik. Son dönemdeki bölgesel ve uluslararası nifaklara karşı da birliğimiz, bütünlüğümüz ve demokrasimiz için yine tek vücut olacağımızdan hiç kimsenin kuşkusu olmamalıdır.”

Toplantıda son olarak Geleneksel Toplantının onur konuğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, katılımcılara hitap etmek üzere kürsüye davet edildi.

Bakan Sarıeroğlu sözlerine, işçi ve işveren örgütlerini temsil eden Başkanların konuşmalarındaki ortak mesajların ülkemizde hem sendikacılığın hem de çalışma hayatının geldiği aşama anlamında çok kıymetli olduğunu ifade ederek başladı.

İNTES’in elli üç yıldır çalışma hayatı açısından birçok ilke imza atan, otuz üç yıldır geleneksel toplantılarını düzenleyen bir kurum olmasının kurumsal kapasitesini gösterdiğini ve İNTES’in, sektörün daha fazla gelişmesi, daha fazla istihdam yaratması, daha fazla büyümesiyle ilgili gayret gösteren bir kurum olduğunu ifade ederek, “ İNTES’in çalışma hayatımıza kazandırmış oldukları ilkler olarak geçmişten bu yana yine işçi-işveren birlikteliğiyle ilgili örnek çalışmaları, mesleki yeterlilikle ilgili sektördeki ilk belgelendirme merkezini açan kuruluş olması gibi konularla çalışma hayatına katkıları için teşekkür ediyorum. İnşallah İNTES ve YOL-İŞ ailesinin çalışma hayatımıza katkıları bundan sonra da aynı azimle ve inançla devam eder.”

Bakan Sarıeroğlu, 15 yıldır Türkiye’nin büyük bir değişim ve dönüşüm

61İnşaat Sanayii

gerçekleştirdiğini belirtti. Türkiye’nin, bu değişim ve dönüşüm sürecinde ciddi büyüme performansı göstererek dünyanın parlayan yıldızı haline geldiğine dikkati çeken Sarıeroğlu, ülkenin birçok zorlu aşamadan geçmesine rağmen yoluna inançla, azimle ve kararlılıkla devam ettiğini dile getirdi ve bu yolda, çalışma hayatımızın aktörleriyle hep birlikte çalışarak ilerlendiğini aktardı.

Sarıeroğlu, Türkiye ile inşaat sektörünün büyümesinin paralel olduğuna ilişkin görüşlerini şu sözlerle ifade etti: “İnşaat sektörü, büyümemizde dinamo etkisi yapmaktadır. Türkiye’nin büyümesi demek, inşaat sektörünün büyümesi demek, inşaat sektörünün büyümesi demek de Türkiye’nin büyümesi anlamına gelir bir hâle gelmiş durumdadır. Bu anlamda, sektörümüzün bütün paydaşlarının, bu büyüme azminin devam etmesi için yanlarında olmaya devam edeceğiz.

Çalışanlarımızın hak ve menfaatlerinin aynı oranda geliştirilmesi için gayretlerimizi inşallah sürdüreceğiz.”

Türkiye’nin 15 Temmuz 2016’da ağır bir darbe girişimiyle karşı karşıya kaldığını anımsatan Sarıeroğlu, sonrasında ülke ekonomisine yönelik girişimler olduğunu ve son günlerde de döviz kurlarında hareketlilik yaşandığını dile getirdi. Sarıeroğlu, iş dünyasından aldıkları güçle tüm bu süreçlere karşı direnç gösterdiklerini anlattı.

Bakan Sarıeroğlu, Türkiye’nin terör örgütleriyle mücadelesini de sürdürdüğünü belirterek, “Tüm bu süreçlerde her alanda ortaya koyduğumuz performans gerçekten bir başarı hikayesi ama maalesef bu kadar zorlu süreçleri atlattıktan sonra artan şekilde çalışma hayatında yaşanan başarı hikayesinin gölgelenmeye çalışıldığına üzülerek şahitlik ettiğimi ifade etmek istiyorum.” dedi.

Bakan Sarıeroğlu, “Türkiye’nin büyümesi demek, inşaat sektörünün büyümesi demek, inşaat sektörünün büyümesi demek de Türkiye’nin büyümesi anlamına gelmektedir.”

62 İnşaat Sanayii

63İnşaat Sanayii

64 İnşaat Sanayii

Sarıeroğlu, işsizlik rakamlarının Türkiye’nin en önemli konusu durumunda bulunduğunu ve azalan bir işsizlik oranının söz konusu olduğunu ifade etti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileriyle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) istatistiklerinin uyumlu olduğunu dile getiren Sarıeroğlu, iş gücüne katılım ve istihdam oranlarında yükselme, işsizlik oranında ise azalma olduğunu belirtti.

Bakan Sarıeroğlu, Orta Vadeli Program’da, 10. Kalkınma Planı’nda da işsizlik ve istihdamla ilgili çok güçlü hedefler ortaya konulduğunu ve bunun için Bakanlık olarak gece gündüz çalışıldığını, yeni stratejiler, yeni uygulamalar, neler yapabiliriz ile ilgili büyük bir gayret içerisinde olduklarına vurgu yaptı.

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından başlatılan Millî İstihdam Seferberliğinin ülkemizin gayretli, azimli iş dünyası temsilcileri sayesinde büyük bir başarı sağladığına açıklama getiren Bakan

Sarıeroğlu, “ Ben huzurlarınızda bu alkışlanacak başarı için işverenlerimize teşekkür etmek istiyorum ve inşallah önümüzdeki dönemde de aynı performansı beklediğimizi, bu performansları daha da ileriye götürmek için bizlerin de yeni modeller, yeni uygulamalar konusunda arayış içinde olduğumuzu ifade etmek istiyorum.” dedi.

Her şeyin yolunda olduğunu yineleyen Sarıeroğlu, “İnşallah daha da yoluna sokacağız. Daha da iyi oranlarla istihdamda performansları hep birlikte, iş dünyamızın temsilcileriyle birlikte gerçekleştireceğiz.” diye konuştu.

Sarıeroğlu, Türkiye’nin G20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen üçüncü ülke olduğunu, Avrupa Birliği içinde de son 10 yılda en güçlü istihdam artışını sağlayan ülke konumunda bulunduğunu ifade etti.

”6,5 milyonluk bir istihdam artışımız var. Neredeyse bir Avrupa Birliği üyesi ülkenin nüfusu kadar. Bunun 3 milyonu kadınlardan oluşuyor. Kadınların iş gücü piyasasına girişinde artışımız var. Her yıl 700 bin, 800 bin

yeni iş gücü iş piyasamıza giriyor. Hem bunu absorbe edecek rakamları gerçekleştiriyoruz hem de 6,5 milyonluk bir istihdam performansına ulaşıyoruz. Bunların hepsi ülkemizin başarı hikâyeleridir.” diye konuştu ve inşaat sektörünün bu rakamlarda önemli rol üstlendiğini açıkladı.

İNTES’in Geleneksel Toplantısı vesilesiyle istihdam oranlarını en fazla sağlayan işverenlerle bir arada olduklarını ifade eden bakan Sarıeroğlu, bu işverenlerin kayıtlı ve nitelikli istihdama önem verdiklerini belirterek, “Sizlerin büyük fedakârlıklarla bu süreçleri yürüttüğünüzü çok iyi biliyoruz. İnşallah bunu daha da kolaylaştırıcı şekilde çalışmalarla yanınızda olmaya devam edeceğiz.” dedi.

Bakan Sarıeroğlu, 2018 senesine ilişkin yeni teşvik uygulamaları olacağını, bazı teşviklerin bu sene sonu itibarıyla süresinin dolacağını ancak daha etkili, daha tercih edilebilir teşvik uygulamalarıyla iş dünyasının yanında olacaklarına açıklama getirdi.

65İnşaat Sanayii

Sektörün nitelikli iş gücüne ihtiyaç duyduğunu bildiğini ifade eden Bakan Sarıeroğlu, Başkan Koloğlu’nun da kedisine yaptıkları ziyarette projelerde nitelikli eleman bulma konusunda bazı zorluklar olduğunu ifade ettiklerini paylaşarak, bu zorlukları aşma konusunda bazı kolaylaştırıcı adımları olduğunu açıkladı. Bu kapsamda, iş gücü talebi ve arzının eşleştirilmesinin önemine değinen Bakan Sarıeroğlu, “İşverenlerimizin ihtiyaç duyduğu nitelikte iş gücü oluşturma konusunda, daha fazla gayret sarf etmemiz gerekiyor.” diye konuştu.

Bakan Sarıeroğlu, mesleki eğitim kurumlarının niteliklerini artırmayı hedeflediklerini ve mesleki eğitim kurslarını özel sektör iş birliğiyle gerçekleştirmek istediklerini ve eğitimlerin daha amaca uygun, sektörün ihtiyaçlarını karşılama konusunda daha verimli sonuçlar almaya yönelik dizayn edilmesi konusunda çalışmaları olduğunu söyledi.

Kayıtlı çalışma konusuna da değinen Bakan Sarıeroğlu, kayıt dışı çalışan kesimlerin, kayıtlı çalışan kesimler açısından rekabet gücünü nasıl

olumsuz etkilediğini söyleyerek İş Teftiş Kurulu bünyesinde denetim faaliyetlerinin sürdüğüne açıklama getirdi.

Bursa’da yaşanan iş kazasını anımsatan Bakan Sarıeroğlu, iş kazalarında hem can kayıplarının olduğunu hem de işverenlerin çok zor durumda kaldığını belirterek bu durumların yaşanmaması için gerekli çalışmaları yapacaklarını bildirdi.

Mesleki yeterlilik sistemi çalışmalarına da değinen Bakan Sarıeroğlu, inşaat sektöründeki ilk belgelendirme kuruluşunun İNTES tarafından kurulduğunu ve İNTES’in öncülük yaptığı bu alanda 65 belge verme konusunda yetkilendirildiğini söyledi.

Sarıeroğlu, “Güçlü hedefleri olan, güçlü potansiyeli olan bir ülkeyiz. Önümüzde daha güçlü hedeflerimiz var, Orta Vadeli Programımızı da açıkladık. Ülkemizin daha güçlü seviyelere gelmesi için hep birlikte çalışmaya devam edeceğiz.” dedi.

Geleneksel toplantı sonunda Bakan Sarıeroğlu ve YOL-İŞ Genel Başkanı Ramazan Ağar adına İNTES Hatıra Ormanında adlarına dikilen fidanlara ilişkin sertifikalar takdim edildi.

TÜRKİYE MYM’nin mesleki yeterlik sınavlarına girerek belge alan bazı işçilerin de Mesleki Yeterlilik Belgelerine ilişkin başarılarını simgelemek adına adlarına İNTES Hatıra Ormanında fidan dikildi. Fidanları simgeleyen sertifikalar, işçilere Bakan Sarıeroğlu tarafından takdim edildi. Çalışanların mesleki yeterlilik belgelendirilmesi için işçilerine destek veren işveren temsilcilerine de sertifika sunuldu. Bu kapsamda; İGA Havalimanları İşletmesi’nden Demet Gürsoy, Kolin İnşaat A.Ş’den Aykut Kandal, Melikgazi Belgelendirme Eğitim ve İş Bulma Merkezi’nden Abdullah Gülbahar, Rönesans Holding’den Raşit Koca, YDA İnşaat A.Ş.’den Yakup Candan belgelerini aldılar. TÜRKİYE MYM’den mesleki yeterlilik belgeli işçilere de Bakan Sarıeroğlu tarafından sertifikaları takdim edildi. İş Sağlığı ve Güvenliği Elemanı Burhan Çelik, İskele Kurulum Elemanı Bayram Bal, Ahşap Kalıpçı Erol Kök, İskele Kurulum Elemanı Rasim Yüksel, Betonarme Demircisi Şahin Çam, Ahşap Kalıpçı Halil Sağır, İnşaat Boyacısı Abbas HarmanbaşıGeleneksel Toplantıya davet edilen işçiler oldu.

66 İnşaat Sanayii

İş Mahkemeleri Kanunu ile GetirilenYeni Düzenlemeler Konferansı

TOPLANTI

İNTES’in “İş Mahkemeleri Kanunu ile Getirilen Yeni Düzenlemeler” konulu Çözüm Arama Konferansı 17 Kasım 2017 tarihinde, İstanbul’da, Tekfen İnşaat’ın ev sahipliğinde Tekfen Tower’da gerçekleşti.

Toplantıya Yargıtay mensupları, hakimler, avukatlar, mali müşavirler, İNTES üyesi firmaların yöneticileri, hukuk ve ihale birimi uzmanları, özel sektör temsilcileri ve hukuk uzmanları katıldı.

Toplantının açış konuşması, İNTES Yönetim Kurulu Üyesi Barış Haşemoğlu tarafından gerçekleştirildi.

Haşemoğlu, İş Mahkemeleri Kanunu ile getirilen yeni düzenlemelerin çalışma hayatına etkilerine ilişkin görüşlerini aktardı.

Yeni düzenlemeleri işçi ve işveren arasındaki çalışma barışını güçlendiren, çalışma hayatı için önemli ve yeni bir dönemin başlangıcı olarak nitelendiren Haşemoğlu, İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı ile arabuluculuğun uyuşmazlıklarda ilk başvuru kanalı ve sistemin uzlaşma kültürüne dayalı olacağını vurgulayarak, “Arabuluculuğun ruhu, herkesin kazanabileceği bir sistem üzerine inşa edilmiştir.” dedi.

Çok uzun yıllar süren davaların tüm taraflar için önemli bir sorun olarak kalmayıp aynı zamanda iş mahkemelerinin yükünü de ağırlaştırdığını ancak mahkemelerde yıllarca çözülemeyen sorunların arabuluculuk kurumu sayesinde daha kısa sürede çözüme kavuşacağını, dünyada yıllardır uygulanan sistemin ülkemizde zorunlu olmadan 2013 yılından beri uygulandığını ve bunların başarılı örnekleri olduğunu aktardı.

İnşaat sektörünün de iş uyuşmazlıklarından dolayı sorunları olduğunu ifade eden Haşemoğlu, özellikle Türk işçilerinin yurt içinde ve

01 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe girecek İş Mahkemeleri Kanunu’na yönelik düzenlemeleri değerlendirmek üzere İstanbul’da Çözüm Arama Konferansı düzenlendi.

67İnşaat Sanayii

yurt dışında çalışırken ve çalıştıktan sonra da tüm haklarını almalarına rağmen geriye dönük davalar ile haksız taleplerde bulunduğunu ve bu davaların işçi lehine yorum ilkesi gereği her koşulda kaybedildiğini aktararak yurt dışı işlerde, seneler önce tamamlanmış bir iş için bile illiyet bağı kurularak işverenlerin otuz yıl, kırk yıl geriye dönük davalar ve tazminatlarla muhatap olmak durumunda kaldıklarını ifade etti.

Kanun’da zaman aşımı süresine ilişkin düzenlemeler de yapıldığını ifade eden Haşemoğlu, Borçlar Hukuku’nda kıdem tazminatı yönünden on yıllık genel zaman aşımı süresinin yeni düzenlemeyle beş yıl olarak uygulanacağını, bunun olumlu ancak günümüzün bilgi çağında beş yılın da çok uzun bir süre olduğunu ifade etti.

Haşemoğlu’nun açış konuşmasının ardından Konferansın oturum

başkanlığını Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Üyesi Sayın Bektaş Kar’ın yürüttüğü panel bölümüne geçildi.

Panelde Ankara Bölge Adliyesi Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi Başkanı Şahin Çil ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı Profesör Doktor Levent Akın konuşmacı olarak davet edildiler.

Panel bölümü, Kar’ın sunumuyla başladı. Kar, son dönemde İş Hukuku alanında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren kanunlardan söz etti.

Kar, sözlerine, 25.10.2017 tarihinden itibaren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiğini ve Kanun’un, sadece usul hükümlerini değil, maddi hukuk kurallarına ilişkin düzenlemeleri de içermekte olduğunu ifade ederek başladı.

Haşemoğlu: “Mahkemelerde yıllarca çözülemeyen sorunlar, arabuluculuk kurumu sistemi sayesinde daha kısa sürede çözüme kavuşacaktır.”

68 İnşaat Sanayii

Kar, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda “Hizmet Sözleşmelerine Tabi İşçiler” ile işveren veya işveren vekilleri arasında; iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuk uyuşmazlıklarına bakacağını ve burada değişen en önemli maddenin daha önce genel mahkemelerin yetkili olduğu 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hizmet akdine ilişkin hükümlerinden doğan uyuşmazlıklarda, artık 25.10.2017 tarihinden sonra iş mahkemelerinin görevli kılınacağını belirtti.

4857 sayılı Yasa’nın 4. maddesinde belirtilen istisnalar, aktif sporcular, esnaf, tarım ve orman işinde 50 ve daha az çalışan işçilerle ilgili; keza ev hizmetinde çalışanla ilgili uyuşmazlıklar da daha önce 25.10.2017 tarihine kadar açılan davalarda genel mahkemelerin görevli olduğunu, Deniz İş Kanunu’nda Türk bayrağı taşımayan ancak deniz taşıma işinde çalışan gemilerle ilgili uyuşmazlıkların da yine genel mahkemelerde ya da deniz ihtisas mahkemesinde görüldüğünü ancak 25.10.2017 tarihinden itibaren bu tür uyuşmazlıkların da iş mahkemesinde görüleceği bilgisini verdi.

İş sözleşmesinden kaynaklanan her türlü uyuşmazlığın artık iş mahkemesinin görevleri arasında olduğunu, idari para cezalarına itirazlar ve 5510 sayılı Kanun’un geçici 4. maddesi kapsamında uyuşmazlıklar hariç olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türkiye İş Kurumunun taraf olduğu iş ve sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıkların yine iş mahkemesinde görüleceğini belirten Kar, ancak alt işveren ilişkisinde asıl işverenin alt işverene rücu davalarının genel mahkemelerde görülmeye devam edileceği bilgisini verdi.

Yetkiyle ilgili düzenleme konusuna da değinen Kar, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nda yerleşim yeri veya işin yapıldığı yer mahkemelerinin yetkili olduğunu bunlara ilave olarak işlemin yapıldığı yer mahkemesi de yetkili kılındığı bilgisini aktardı ve davalı birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinin yetkili

69İnşaat Sanayii

olmasının yasal hüküm olduğunu ifade etti.

İş kazasından doğan tazminat davalarında, iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesinin de yetkili kılındığını, zarar gören davacı veya kişi ölmüşse mirasçıları da zarar gördüğü için herhangi bir mirasçının da kendi yerleşim yerindeki iş mahkemesinde dava açabileceğini belirtti.

Kar, arabuluculukta 18. maddede getirilen en önemli değişikliklerden birinin, feshin geçersizliği ve işe iade

konusunda tarafların anlaşması hâlinde, öncelikle işe başlama tarihi, 3. fıkrada düzenlenen yani dört aya kadar boşta geçen ücret ve diğer haklar, işçinin işe başlatılmaması hâlinde de dört ve sekiz ay arasındaki sürede tazminatın parasal miktarını belirlemek zorunda olduğunu aktardı ve arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşması halinde, infaz edilebilmesi açısından tutanağın sonuç kısmının açık ve infazda tereddüde yer vermeyecek şekilde yazılması ayrıca mahkemelerin hüküm fıkrasına benzer şekil içermesi gerektiğini vurguladı.

Feshin geçersizliği ve işe iadeye ilişkin konuyu ise Bektaş Kar, şu ifadelerle açıkladı: “Geçerlilik koşullarını, dava açma süresini, işe başlatmama tazminatının miktarını, boşta geçen süre için tazminat üst sınırını belirleyen hükümler, emredici hükümlerdir. Kural olarak 6325 sayılı Kanun’a göre, tarafların üzerinde tasarruf edemeyecekleri bir uyuşmazlıktır. Ancak yürürlüğe giren ve İş Kanunu’nun iş güvencesi hükümlerini değiştiren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu bunu bertaraf etmiş, arabuluculuk faaliyetinde uyuşmazlığın çözümünde tarafların

70 İnşaat Sanayii

burada tasarrufta bulunacaklarını öngörmüştür. Arabuluculuk Kanunu, genel kanundur. İş Kanunu ile özel olarak düzenleme getirildiğinden, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmediği sürece bu özel hükümler dikkate alınacaktır.

Maddi hukuka ilişkin en önemli düzenlemenin, zaman aşımı düzenlemesini getiren 15. madde olduğunu belirten Kar, Kanun’da zaman aşımı düzenlemesine ilişkin olarak iş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun –Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunu, Borçlar Kanunu vb.- yıllık ücretli izin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesindeki eşit işlem borcuna aykırılıktan dolayı ayrımcılık tazminatının beş yıllık zaman aşımına tabi tutulmuş olduğunu belirtti.

Kar, son olarak iş sözleşmesi sona erdikten sonra iş müfettişine yapılan şikâyet üzerine, iş müfettişinin herhangi bir rapor veya o yönde bir düzenleme yapamayacağı hususunu hatırlattı.

Konferansta, Kar’ın ardından Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Levent Akın söz aldı.

Prof. Akın, konuşmasına arabuluculuk sistemine ilişkin istatistiki başarılardan söz ederek başladı ve arabuluculuk sisteminin taraflara getireceği hususlardan bahsetti.

Prof. Dr. Levent Akın, çok sayıda iş davası yaşandığını ve bu davaların uzun zaman aldığını belirterek işverenin işçilere haklarının vermesi gerekliliğinin bir teamül olduğunu, arabulucuya giderken amacının işçiye daha az tazminat ödemek olmaması gerektiğini ve işvereni burada kazançlı çıkaracak unsurun bir/ bir buçuk yıl sürecek dava sürecinin kısalacağını, bu süreçte ödenen harçlar, vekâlet ücretleri masraflarının ortadan kalkacağını aktararak, “ Davayı adamın hakkını

71İnşaat Sanayii

vererek çıkaracaksınız, mutlu da olacaksınız. Bu bağlamda, bence, kilit nokta burası. Yani arabulucuya gitmek için eğer bir maddi motivasyon arıyorsa işverenler, o işçinin alacağından eksilme olarak görülmemesi gerekiyor. Onun dava sırasında sebep olacağı yeni masraflar, yeni faiz alacaklarından kurtulma olarak görmesi gerektiğini düşünüyorum. Öyle bakılırsa bunun daha mantıklı bir seyre girebileceğini düşünüyorum.” sözleriyle ifade etti.

Kanun’un temel ilkelerinden birisinin, tarafların eşitliği olduğunu belirten Prof. Dr. Akın, karşı tarafın hak ettiğini alacağını belirterek arabulucuların, işin objektif süreçte yürümesi için var olduğunu ifade etti.

Sistemin bir diğer önemli ilkesinin gizlilik olduğuna açıklama getiren Prof. Dr. Akın, bu esasının sağlayacağı avantajın adliyelerde işveren, işçi olarak haklarınızı savunmaya çalışırlarken karşı tarafa koz

vermemeye çabaladığınızı oysaki arabulucunun hakim-hakem gibi vasfı olmadığı için uzlaşma adına her şeyin anlatılabildiğini, anlatılanların da gizli kalması zorunluluğu olduğunu ifade etti ve sözlerine sadece arabulucunun değil, olayla ilgili uzman görüşlerine başvurulduğu takdirde bu statüdeki kişilerin de gizlilik ilkesine bağlı kalması gerektiğini ve ibra edilen belgelerin de aynı şekilde gizlilik ilkesine tabi olduğunu hatta hakime de sunulamadığını ifade etti.

Arabuluculuğa tarafların bizzat, avukatlarıyla, temsilcileriyle veya yetkilendirdikleri kişiler ile katılabilmelerine imkan tanındığını aktaran Prof. Dr. Akın, arabuluculukta iki tane icra edilebilirlik imkânı olduğunu ve arabuluculuk anlaşması yapıldıktan sonra eğer taraf vekilleri yoksa veya bir vekil varsa, rahatlıkla bunu sulh hukuk mahkemesine gönderip icra edebilecek şerh alınabildiğini, sulh hukuk mahkemesinin burada dosyanın içeriğine giremediğini, sadece

Kar: “İş sözleşmesinden kaynaklanan her türlü uyuşmazlık artık iş mahkemesinin görevleri arasına girecek.”

72 İnşaat Sanayii

uyuşmazlık konusunun arabulucuya uygun bir konu mu diye bakıldığını aktardı.

Prof. Akın, arabuluculuk sisteminin tümünün üç ay sürebileceğini, en fazla altı aya kadar uzayabileceğini söyledi.

Yeni nesil için arabuluculuk sisteminin daha uygun olacağını ifade eden Prof. Akın, geçmişte ülkemizde uzlaşma kültürünün çok yaygın olmadığını yaşadığı tecrübelerle örneklendirerek yeni neslin uzlaşma kültürüne çok daha yakın olduğuna dair gözlemlerini dile getirdi.

Prof. Akın, sistemin maliyetinin de oldukça düşük olduğunu belirterek, “Sizden ricam, arabuluculukla ilgili özellikle işveren vekilleri, avukatları; muhakkak gönüllü olarak arabuluculuk sistemini denemenizi isterim. En azından görmenizi isterim. Gittiğiniz kişinin bir dinlenmesini isterim.”

Toplantıda sözü son olarak Ankara Bölge Adliyesi Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi Başkanı Şahin Çil aldı.

Çil, konuşmasında, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun genel hükümlerine değindi. 1 Ocak 2018’de arabuluculuğun iş uyuşmazlıkları alanlarında zorunlu olacağını belirtti.

Çil, arabuluculuğun zorunlu olduğu hallerden işe iade davalarına ilişkin şu açıklamalarda bulundu: İşe iade davaları öncesinde, dava şartı olarak zorunlu arabuluculuk öngören 11. madde de 1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe girecektir. Maddenin değişiklik öngördüğü 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20. maddesinde, işe iade davalarının ilk derece mahkemesince iki ay içinde sonuçlandırılacağı ve Yargıtay tarafından bir ay içinde kesin olarak karar verileceği düzenlenmektedir. Yapılan değişiklikle

Prof. Akın: “Yeni neslin uzlaşma kültürüne daha yatkın olması dolayısıyla arabuluculuğun son derece uygun bir sistem olduğunu düşünüyorum.”

73İnşaat Sanayii

ilk derece ve kanun yolu incelemesi için öngörülen ay ile ifade edilen süreler kaldırılmış ve ‘ivedilikle’ karar verileceği hükmü getirilmiştir. Değişiklik henüz yürürlüğe girmediği için uygulamada pratik bir faydası olmasa da ilk derece için iki aylık ve Yargıtay için bir aylık sürede karar verme yükümlüğü devam etmektedir.

Çil, Kanun’un 12. maddesi ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesinde yapılan değişiklikle 1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe gireceğini, mahkeme tarafından işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süreye ait ücret ve diğer hakların dava tarihindeki ücreti esas alınarak miktar olarak belirlenmesine de aynı tarihten başlanacağını ve böylece 1 Ocak 2018 tarihine kadar ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemelerinde boşta geçen süreye ait haklar ve işe başlatmama tazminatı miktar olarak değil, ödenmesi gereken ay olarak belirlenmeye ve tespit niteliğinde hükümler kurmaya devam edeceğini aktardı.

1 Ocak 2018 tarihinden sonra ise ilk derece mahkemeleri tarafından verilen

kararlarda, işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücreti ile diğer hakların miktar olarak gösterilmesi gerektiğini belirten Çil, “Hesaplamada, dava tarihindeki ücret rakamları esas alınır. Bu noktada, yasa koyucu, fesih tarihi ile dava tarihi arasında bir tercih yapmak durumunda kalmış ve işçi lehine olabilecek dava tarihi esas alınmıştır.” dedi.

Yeni düzenleme ile boşta geçen süre ücretinin hesap yönteminin değiştirilmesi, feshi izleyen ilk dört ay ücreti yerine dava tarihindeki tek bir ücret rakamı üzerinden hesaplanması, sözü edilen alacağa tazminat niteliğini kazandırmayacağına dair açıklama getiren Çil, yasal düzenleme ile işe iade davasında diğer talepler için de tespit hükmü yerine tahsil hükmü kurulması öngörülerek, tek bir ücretin esas alınması ile hesaplama kolaylığı sağlanması istendiğini belirtti.

7036 sayılı Kanun ile İş Kanunu’na eklenen geçici madde ile kıdem, ihbar, kötü niyet, eşit davranma borcu için zaman aşımı süresinin 5 yıl olarak uygulanacağını hatırlatarak

bu hükmün 25 Ekim 2017 tarihinden sonraki fesihler için geçerli olacağını ve daha önceki fesihler bakımından önceki zaman aşımı sürelerinin 10 yıl olarak uygulanmaya devam edeceğinin altını çizdi.

Çil, konuya ilişkin verdiği bilgilerde, zaman aşımı sürelerini değiştiren hükmün bir başka özelliğinin de 4857 sayılı Kanun’a eklenmiş olmasına rağmen ‘hangi kanuna tabi olursa olsun’ ibaresine yer vermesi sebebiyle Basın İş Kanunu ile Deniz İş Kanunu kapsamındaki çalışanların izin alacağı ile metinde geçen tazminat talepleri bakımından da zaman aşımı sürelerinin değişmiş olduğunu belirtti.

Çil, iş ilişkisinden kaynaklanan ve kanuna veya bireysel yahut toplu iş sözleşmesine dayanan alacak veya tazminat taleplerinde de arabulucuya başvurma zorunluluğu getirildiği hususunu da anlattı.

Panel, katılımcıların panelistlere yönelttikleri sorularla devam etti. Panelistlere İNTES Hatıra Ormanında dikilen fidanlara ilişkin sertifikalar takdim edildi.

74 İnşaat Sanayii

Yüksek Fen Kurulu-İNTES Konferansı

TOPLANTI

Özkan: “İNTES gibi birçok sivil toplum kuruluşu Yüksek Fen Kurulunun tavsiye niteliğindeki kararlarının da bağlayıcı olması için yasal düzenleme yapılmasını istemektedir.”

Yüksek Fen Kurulu-İNTES Konferansı, 12 Aralık 2017 Salı günü Ankara Sheraton Otel’de düzenlendi. Açış konuşmalarını İNTES Yönetim Kurulu Başkan Vekili Deha Emral ve Yüksek Fen Kurulu Başkanı Mehmet Özkan’ın yaptığı konferansta Yüksek Fen Kurulu üyeleri, Kurul kararları çerçevesinde ihalelerde yatırımcı idareler ile yüklenicileri arasında sözleşme uygulamalarından kaynaklanan sorunları değerlendirdiler.

Emral konuşmasında, Yüksek Fen Kurulu’nun yüz yıllık bir tecrübeye sahip olması nedeniyle sözleşme uygulamalarında uyuşmazlık çözüm kurulu olarak görev almasının, ihale sürecine hız kazandıracağını vurguladı.

Kamu İhale Kanunu kapsamında sözleşme tarafları arasındaki uyuşmazlıklarda mahkemeye ya da tahkim yoluna gidilmekte olduğunu

belirten Emral, FDIC sözleşmelerinde, bu uyuşmazlıklarda ancak üçüncü aşamada tahkime gidildiğini, ilk aşamada Uyuşmazlıklar Çözüm Kurulu, ikinci aşamada ise sulh yoluyla çözümün yer almakta olduğunu, Kamu İhale Yasası’na tabi olarak ihale edilen işlerin sözleşme uyuşmazlıklarında birinci ve ikinci aşamanın yer almaması nedeniyle eksik kalan bu iki aşamanın yerinin doldurulması gerektiğine ilişkin görüşlerini açıkladı.

Emral, bu hususun yargının iş yükünü azaltacağını, aynı zamanda usul ekonomisi yönünden de önemli olduğunu, uyuşmazlık çözümü gibi ilk aşamada başvurulacak bir kurula gereksinim olduğunu ifade etti ve “Yüksek Fen Kurulu bünyesinde oluşturulacak bir uzman heyetinin Uyuşmazlık Çözüm Kurulu görevini layığıyla yapacağından kuşku yoktur. Yüksek Fen Kuruluna bağımsız, özerk

Yüksek Fen Kurulu ve İNTES’in düzenlediği konferansta Yüksek Fen Kurulu üyeleri, akademisyenler ve Kamu İhale Kurumu uzmanı tarafından sunumlar gerçekleştirildi.

75İnşaat Sanayii

bir yapı kazandırılarak Uyuşmazlık Çözüm Kurulu görevini üstlenmesi gerektiği kanaatindeyiz.” sözlerini kaydetti.

Yüksek Fen Kurulunun önemli görevlerinden birisinin, her yıl yayınlanan inşaat tesisat iş kalemlerine ait birim fiyatlar olduğunu söyleyen Emral, bu önemli çalışmanın daha kapsamlı bir şekilde piyasadaki reel fiyatlarla uyumlu olması ve gerçek değerleri yansıtması adına geliştirilmesinde fayda olacağının altını çizdi.

Emral, sektör sorunlarının çözümünün, kamu yatırım programlarında belirtilen öncelikli yatırımların zamanında ve kaliteli olarak geliştirilmesini sağlayacağını belirtti ve sözlerini, “Sektör olarak ekonomisi daha güçlü bir ülke için sorumluluklarımızı üstlenmeye hazırız.” ifadesiyle noktaladı.

Açış konuşmalarını yapmak üzere kürsüye davet edilen YFK Başkanı Mehmet Özkan, İNTES’in sektör sorunlarına dikkat çekmek adına önemli toplantılar düzenlediğini söyleyerek sözlerine başladı.

Özkan, YFK’nın çalışmalarından söz ederken şu sözleri kaydetti: “Bilindiği üzere, kamuyla ilgili yatırımlar ihale yoluyla yapılmakta, ihale yoluyla yapıldığı için de olayın bir tarafında kamu, bir tarafında da yüklenici bulunmaktadır. Dolayısıyla yapılan yatırımların büyüklüğünü dikkate aldığımızda, bu alanın, bir kuruluş tarafından disipline edilmesinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple kamu yatırımlarının gerçekleşmesine yönelik yapılacak ihaleler ile ihale sonrası sözleşmeye bağlanan işlerin hedeflenen sürede ikmal edilebilmesi için tarafların eşitlik ilkesini ön planda tutan, değişen dünya şartlarına

duyarlı, rekabetçi, uygulanabilir ve şeffaf bir kanun ve mevzuatının hazırlanıp yürürlüğe konulması büyük önem arz etmektedir.”

Özkan, Yüksek Fen Kurulunun, sözleşmenin uygulanması sırasında meydana gelen yeni birim fiyat tespitine yönelik anlaşmazlıklarda, mevzuatın verdiği yetkiyle, tarafları bağlayıcı şekilde karar verilmesinde görev almakta ve sözleşmenin uygulanması sırasında taraflar arasında meydana gelen anlaşmazlıklar konusunda, taraflara yol gösterici tavsiye niteliğinde görüş ve kararlar vererek kamu adına bir çeşit ombudsmanlık veya arabuluculuk görevini yerine getirmekte olduğundan söz etti.

İNTES gibi birçok sivil toplum kuruluşunun da Yüksek Fen Kurulunun tavsiye niteliğindeki kararlarının bağlayıcı olması için yasal düzenleme

76 İnşaat Sanayii

Emral: “Yüksek Fen Kurulu bünyesinde oluşturulacak bir uzman heyetin Uyuşmazlık Çözüm Kurulu görevini layığıyla yapacağından kuşku yoktur. Yüksek Fen Kuruluna bağımsız, özerk bir yapı kazandırılarak Uyuşmazlık Çözüm Kurulu görevini üstlenmesi gerektiği kanaatindeyiz.”

yapmasını istediğini belirten Özkan, YFK’nın sözleşme sonrası uygulama anlaşmazlıkları hususlarındaki görevi dışında, teknik şartname, yapı yaklaşık birim maliyeti ve proje artış katsayılarını tespit etme görevlerinin bulunduğu gibi kamu denetimi ve maliyet hesaplamasında kullanılmak üzere her yıl güncelleyerek yıllık birim fiyat kitabı yayınlama görevi de bulunduğunu aktardı.

Özkan, Yüksek Fen Kuruluna yapılan başvuruların hangi hususları içerdiğini ve uygulama alanında sözleşme sonrası yaşanan anlaşmazlıkların neler olduğu konusundaki anlaşmazlıkları şu şekilde gruplandırdı:

•İhale öncesi idarece hazırlanan uygulama projesinin, isteklilerin tam ve eksiksiz olarak teklif vermelerine uygun nitelikte olmadığından dolayı, uygulama sürecinde meydana gelen anlaşmazlıklar.

•İdarelerin KİK mevzuatına ve tip sözleşmelere uygun olmayan genelge başlığı adı altında uygulamaya yönelik birtakım mevzuat hazırlamalarından kaynaklanan anlaşmazlıklar.

•İş yeri tesliminde idareden kaynaklanan gecikmeler nedeniyle işin, iş bitim tarihinde revizeler oluşmakta ve bu durumda çalışılmayan günler, ötelenen süre, yıllara sari olmayan durum, ödenek durumu, revize iş programı, fiyat farkı gibi konularda idareler ile yükleniciler arasında meydana gelen anlaşmazlıklar.

•Uygulama sürecinde idarelerce projelerin yükleniciye geç teslim edildiği, proje değişikliği gerektiren durumlarda bu değişikliği yaparak veya yapım koşullarını belirleyerek yükleniciye yapım talimatı verilmesi gerekirken, “Sen yap sonra bakarız” talimatının geliştiği, bu hususlardan kaynaklı ilave süre verilmesi ve yapımından vazgeçilen iş kalemleri ile sonradan yapımına karar verilen iş kalemlerine yeni fiyat tespit edilmesinde yaşanan aksaklıklar.

•İş programının yükleniciler veya idarelerce düzenlenmemesi, hatalı

düzenlenmesi ya da iş programının geç hazırlanması veya hiç hazırlanmaması ile teknik personel bildiriminin geç verilmesi durumunda ne tür bir işlem yapılacağına dair kanun, sözleşme ve eklerinde herhangi bir düzenleme mevcut olmadığından yaşanan aksaklıklar.

•İhale yapılmadan önce, idarelerin ihale sonrası işin öngörüldüğü sözleşme uygulama sürecinin öngörülen şekilde gerçekleşmemesi hâlinde sözleşmedeki – örneğin, fiyat farkı gibi- ihale öncesi idarelerin tercihine bırakılan ve uygulama sürecine göre hatalı olarak tevcih edilen hükümlerin taraflardan birinin mağduriyetine neden olması hususunun yarattığı anlaşmazlıklar.

Özkan, sözlerini şu ifadelerle noktaladı: “Hiç kuşkusuz, bu alanı disipline etmek için yürürlüğe konulan mevzuat, en mükemmeli olsa dahi yine de taraflar arasında anlaşmazlık olasıdır. Ancak Yüksek Fen Kuruluna gelen görüş ve talepler doğrultusunda anlaşmazlık konularının bizde yarattığı intiba, aktardığım anlaşmazlık konularıyla ilgili kanun ve mevzuatının ilgili maddelerinde gerekli açık ve net düzenlemelerin yapılması gerektiği yönündedir.”

Açış konuşmalarının ardından, iki oturumda gerçekleşen Panel bölümü, Avukat-İnşaat Mühendisi Ali Rıza Yücel tarafından yönetildi.

Panelin birinci oturumunda, YFK Üyesi Levent Tüzen, Sözleşmede Bulunmayan İşlerin Fiyatının Tespiti, İş Artış ve Eksilişi; Yüksek Fen Kurulu Üyesi Hüseyin Çelik, Eserin Teslimi, Geçici ve Kesin Kabul ve Kesin Hesap; Kamu İhale Kurumu Hukuk İşleri Daire Başkanı İbrahim Baylan, Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Uygulamaları konusunda sunumlar yaptılar.

Sözleşmede Bulunmayan İşlerin Fiyatının Tespiti, İş Artış hususlarına açıklama getiren Tüzün, yapım işlerinde proje ve imalatların çok sık değişmesinin iş artışı-azalışı hesabının yapılması sonucunu ortaya çıkardığını aktardı ve söz konusu değişikliklerin nedenlerinin, projelerdeki hata ve eksikliklere bağlı olabildiği gibi işler

77İnşaat Sanayii

devam ederken imalat, malzeme kollarında ortaya çıkan teknolojik gelişmelere de bağlı olabildiğini açıkladı.

Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, proje değişikliklerine bağlı olarak ilk projede yer almayan bir kısım ilave işlerin yapılmasının, bir kısım imalatların yapımından vazgeçilmesi ve ilk projede yer alan iş kalemlerinin miktarlarında artış olması sonuçlarının da ortaya çıkabildiğini ifade eden Tüzün, bu durumda, artan veya azalan imalatlar için yeni birim fiyat yapılmasının gündeme geldiğini söyledi.

Tüzün, idarelerin yetkilerine ilişkin düzenleme ve değişikliklerden söz ederken ihaleye esas uygulama projelerinde değişiklik yapılmasında idarenin yetkisinin sınırsız olmadığından, ihaleye esas projede değişiklik yapılmaksızın işin tamamlanmasının fiilen imkânsız olması ve bu değişikliğin de ihale öncesinde öngörülmez olması hususunun proje değişikliklerinde dikkate alınması gerektiğini açıkladı.

İş artışıyla ilgili diğer bir şartın, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 21. maddesinde belirtilen sınırlar içerisinde kalması gerektiğini ifade eden Tüzün, iş artışının projede öngörülmeyen nedenlere dayalı olarak ortaya çıkması gerektiğini söyledi ve ilave işlerin aynı sözleşme kapsamında

78 İnşaat Sanayii

aynı yükleniciye yaptırılabilmesi için gerekli olan koşulların neler olduğunu ayrıntılı olarak anlattı.

Tüzün, rayiçlere ilişkin açıklamalarda da bulundu ve rayiçler belirlenirken mümkün olan tahkik ve karşılaştırmaların yapılması ve kamu menfaati de gözetilerek en uygun olanların seçilmesi gerektiğini, uygulanan rayiçlerin neden tercih edildiğini açık ve detaylı olarak gerekçeleriyle birlikte ortaya konulmasının önemli olduğunu, yeni birim fiyatın analiz ve rayiç belirleme safhasında yapı denetim görevlilerinin ve yüklenicinin birlikte çalışmasının önemine değindi.

Eserin Teslimi, Geçici ve Kesin Kabul ve Kesin Hesap konulu sunumunu yapmak üzere YFK Üyesi Hüseyin Çelik söz aldı.

Çelik, eserin teslimine ilişkin olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesinde işin teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları hususunda özel bir düzenlemeye yer verilmediğini, bu konuda yapılacak uygulamalara yönelik; kesin hak ediş raporu ve hesap kesilmesi, geçici kabul, kesin kabul, kesin hesap, kesin teminatlar, teminat süresi, teminat süresindeki bakım ve giderler, kesin teminatların iadesi ile sözleşmenin feshi ve tasfiye işlemlerine ilişkin düzenlemeler yapıldığından söz etti.

Geçici kabul konusunda 4735’teki hükümlerden bahsederek Tip Sözleşme Tasarısı’nda atıf yapılan Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 41. maddesinde yer verilen geçici kabul işlemlerine ait hükümlerin de geçici kabul işlemlerinin idarelerce kurulacak komisyonlar tarafından gerçekleştirileceğinin belirtilmekte olduğunu, ayrıca 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 7. maddesinde denetim, muayene ve kabul işlemleri hükümlerine yer verildiğini söyledi.

Çelik, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin kesin hak ediş raporu ve hesap kesilmesi başlıklı 40’ıncı maddesinde, birim fiyat, anahtar teslimi götürü bedel ve karma esaslı sözleşmelerde uygulanacak kesin hesap esaslarına değindi.

79İnşaat Sanayii

Kesin kabulle ilgili uygulamada sıkıntıların YFK’ya çok gelmediğini belirten Çelik, ancak kesin hesapların yapılması, teminatların iadesi gibi hususlarda zaman zaman sorular geldiğini söyledi.

Kesin Teminat ve İade Şartları, Teminat Süreleri, Kesin Hesap Kesintisi ve Kesin Hesap Teminatı, Kesin Hesap Fazlasının Ödenmesi, Çelik’in sunumunda açıklama getirdiği hususlar oldu.

Kamu İhale Kurumu Hukuk İşleri Dairesi Başkanı İbrahim Baylan ise Kamu İhale Sözleşmeleri Uygulamaları konulu sunumunu gerçekleştirdi.

İbrahim Baylan, sözleşme uygulamalarına ilişkin olarak kamu kurumları ve özel sektör tarafından kuruma gelen görüşler çerçevesinde yaşan sorunları genel çerçevede değerlendirmeye alarak son olarak Sayıştay denetimine konu olan hususlara sunumunda yer verdi.

Baylan, ihale süreci kadar daha önemli olan bir başka konunun, sözleşme

yönetim süreci olduğunu açıkladı. İdare ve yüklenicinin sözleşmeden beklentilerini karşılayabilmeleri için iyi bir sözleşme yönetimine ihtiyaç duyduklarının açık olduğunu ifade eden Baylan, iyi bir sözleşme yönetimi için ise öncelikle imzalanan sözleşmelerin ve sözleşme eklerinin iki tarafın hak ve yükümlülüklerini dengelemesi, fiyat değişim mekanizmalarını içermesi ve ortaya çıkması muhtemel sorunlara çözüm üretecek şekilde tasarlanmış olmasının önem arz etmekte olduğuna vurgu yaptı.

4734 sayılı Kanun’un getirdiği en önemli değerin, idarelerin tam ve eksiksiz doküman ile ihaleye çıkması, ödeneğin zamanında temin edilmesi, isteklilerin bu dokümana ilan süresi içerisinde bakması, incelemesi, varsa eksik ve hataları 4734 sayılı Yasa’nın 29. maddesine göre idareye iletmesi ve ihale süreci içerisinde teklif almadan önce bu eksik ve hatalar giderildikten sonra teklif alınması ve o aşamada bu sorunların çözülmesinin

hedeflendiğini belirten Baylan, “Ancak gelinen noktada görüyoruz ki Kanun’un getirdiği bu hedef yeteri kadar uygulanmamakta, İhale sürecinde çözülmesi gereken sorunlar sözleşme sürecine ötelenmekte, bu da sözleşmelerin uygulanması aşamasında daha derin sorunlarla karşılaşmamıza neden olduğunu göstermektedir.” dedi.

Baylan, Kamu İhale Kurumunun yaptığı düzenlemelerin sorunlara yol açtığı eleştirilerine karşılık şu ifadeleri kullandı: “Kurum olarak düzenleme yaparken hep göz önünde tuttuğumuz nokta, olabildiğince herkes için genel ortak kurallarla çözmek, idarelerin hareket alanlarını kısıtlamamak ve en önemlisi, sözleşme imzalandıktan sonra tarafların hareket alanlarına müdahil olmamak… Çünkü sözleşme dediğimizde, ihale süreci kadar net ve kesin süreçlerden bahsetmiyoruz, pek çok farklı risklerle karşılaştığımız bir alan. Burada da tarafların genel hukuk kurallarına yani 4734, 4735 ve ikincil mevzuata aykırı olmamak koşuluyla

80 İnşaat Sanayii

kendi çözümlerini üretmelerine imkân tanıyacak düzenlemeler yapmak istiyoruz. Bu nedenle yapacağımız düzenlemelerde de bugüne kadar yaptığımız düzenlemelerde de bunu gözetmeye çalışıyoruz.”

İkinci bölümde, Yüksek Fen Kurulu Üyesi Hayrettin Yılmaz, Süre Uzatımı Ödeneği Aktarması, Fiyat Farkı, Hak Edişin Geç Ödenmesi Nedeniyle Süre Uzatımı Verilmesi; Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ferhat Canbolat, Kamu İhale Sözleşmelerinde Cezai Şart ve Uygulaması; Aşırı Fiyat Artışları Sebebiyle Kamu İhale Sözleşmelerinin Uyarlanması ve Feshi konusunda ise Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seçkin Topuz sunumlarını gerçekleştirdi.

Yüksek Fen Kurulu Üyesi Hayrettin Yılmaz, Eserin Teslimi Geçici ve Kesin Kabul ve Kesin Hesap konularına değinerek ilave işlerin yapılması söz konusu olduğunda; süre uzatımı belirlenirken gerekli sürenin yalnız sözleşme süresi ve bedelinden hareketle hesaplanmasının her zaman doğru sonuç vermediğini, bu itibarla süre uzatımını ilgilendiren sözleşme kapsamındaki imalatlar ile ilave işlere ait imalatların; teknik ve standartlarına uygun olarak asgari

yapılabilirlik süreleri ile kullanılacak malzemenin temininde siparişe veya diğer unsurlara bağlı olarak özel bir süre gerektiriyorsa bununla ilgili sürelerin de süre uzatımının belirlenmesi sırasında göz önünde bulundurulması gerektiğini belirtti.

Doğal afetler, kanuni grev, genel salgın hastalık, gerektiğinde Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek benzeri diğer hâllerin mücbir sebep nedeniyle süre uzatımı verilebilecek haller olduğunu ifade eden Yılmaz, mücbir sebep olarak kabul edilecek durumun yüklenicinin kusurundan kaynaklanmamış olması, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemesi, mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından belgelendirilmesinin zorunlu olduğu bilgisini aktardı.

Yılmaz, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olduğu hâllerde, ilave işin gerektirdiği ek sürenin yükleniciye verileceğini ifade etti ve mücbir sebepleri ve/veya idarenin sebep olduğu hâllerden dolayı işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana

gelmesi hâlinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatımı verilebileceği bilgisini verdi.

Doç. Dr. Ferhat Canbolat, Kamu İhale Sözleşmelerinde Cezai Şart ve Uygulaması konusu kapsamında, genel olarak inşaat sözleşmesini, cezai şartı ve kamu ihale inşaat sözleşmelerinde cezai şart konularına açıklama getirdi.

Canbolat, eser sözleşmeleri esasında herhangi bir şekle tabi olmadığını, Kamu İhale Kanunu’na tabi bir sözleşme yapılıyorsa bunun resmî şekilde yapılması gerektiğini belirterek tarafların hakları ve borçları hakkında bilgi verdi.

Ceza koşuluna ilişkin olarak borçlunun alacaklıya karşı mevcut bir borcu hiç ifa etmemesi, zamanında ifa etmemesi hâlinde ödemeyi üstlendiği ekonomik bir değer olarak karşımıza çıkmakta olduğunu aktaran Canbolat, kamu ihale inşaat sözleşmelerinde bu değerin para olarak kararlaştırıldığını söyledi.

Canbolat, cezai şartın türlerini kapsamlı şekilde anlatırken kamu ihale inşaat sözleşmelerinde karşılaşılan cezai şart türünün ekseriyetle ifaya eklenen cezai

81İnşaat Sanayii

şart olduğunu, Yapım İşleri Genel Şartnamesinde ve tip sözleşmelerde de bu şekilde bir cezai şart türü görülmekte olduğu bilgisini verdi.

Cezai şartın talep edilebilmesi için gerçekleşmesi gerekli olan şartlar, cezai şart ile zarar arasındaki ilişki, kamu ihale mevzuatına tabi inşaat sözleşmelerinde cezai şartın nasıl uygulanacağı Canbolat’ın değindiği konular oldu.

Canbolat, kamu ihale inşaat sözleşmeleri bakımından önem taşıyan bir noktaya özellikle işaret ederken, “Burada borcun ne olduğunun belirlenmesi büyük önem taşıyacaktır. Dolayısıyla hangi borca aykırılık hâlleri için cezai şart öngörüldüğünün tespit edilmesinde büyük önem vardır.” dedi.

Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seçkin Topuz, Aşırı Fiyat Artışları Sebebiyle Kamu İhale Sözleşmelerinin Uyarlanması ve Feshi konusundaki sunumunu gerçekleştirdi.

Topuz, sözleşme yapıldığı zaman, idare ile yüklenici arasında, çoğunlukla anahtar teslimi

götürü bedel üzerinden sözleşme akdedilmekte olduğunu böyle bir durumda yüklenicinin sözleşmenin yapılmasıyla alakalı tüm riskleri yani sonradan ortaya çıkacak her türlü riski üstlendiğini, her türlü maliyet artışını da üstlenmiş olduğunu ifade ederek, “Yani bunların tamamının rizikosu kime aittir? Yükleniciye aittir.” dedi.

Malzeme fiyatlarında, tedarik masraflarında aşırı miktarda fiyat artışları gerçekleştiği dönemlerde kararnameler çıktığını bu kararnamelerde sözleşmenin imzalanmasından sonra aşırı fiyat artışları sebebiyle yükleniciye ek fiyat ödemesinin fiyat farkı kararnameleriyle düzenlediğini ancak bugün için müteahhitlerin benzer beklentileri olmasına rağmen henüz gerçekleşmiş olmadığını ifade etti.

Böyle bir kararnamenin çıkmaması hâlinde sözleşmeyle alakalı uyarlama, yasa koyucunun uyarlaması, yargısal uyarlamalar yapılabileceğinden söz eden Topuz, aşırı ifa güçlüğü durumunda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda sözleşmenin

uyarlanmasının şartlarının düzenlendiği ve sözleşmenin uyarlanması için ortada geçerli bir sözleşme olması ve anahtar teslimi götürü bedel üzerinden kararlaştırılan bir sözleşme olması gerektiğini belirtti. Ayrıca Kamu İhale Sözleşmesi Kanunu’nun 10. maddesinde belirtilen mücbir sebeplerle de sözleşmenin feshi ya da süre verilebileceğini açıkladı.

Sözleşmenin uyarlanması bakımından yani sözleşmeye olumsuz etki etmesinde yüklenicinin bir kusurunun olmaması gerektiğini ifade ederken şu örnekle sözlerini destekledi: “Diyelim ki fiyat artışları gerçekleşmeden önce zamanında malzemeleri alıp bir köşeye koyma imkânı varken, bunu yapmamış ise işi geciktirmiş ise bu müteahhidin, yüklenicinin kusuru olacaktır. Dolayısıyla bu hükümler çerçevesinde sözleşme uyarlanması imkânı olmayacaktır.”

Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiler veren Prof. Dr. Topuz’un açıklamalarının ardından soru cevap bölümüyle konferans son buldu.

82 İnşaat Sanayii

İNTES üyesi firmalarının temsilcilerinden oluşan Yüksek Danışma Kurulu Başkanlığına, 26’ıncı Genel Kurul döneminde Yüksek Danışma Kurulu Başkanı ve Enka İnşaat A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Tara seçildi. Başkan Vekillikleri ise Mesa Mesken Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, DİA

Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Çeçen, Tekfen İnşaat A.Ş. Genel Müdürü Levent Kafkaslı ve Gülermak İnşaat A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Güleryüz olarak İNTES Yönetim Kurulu tarafından belirlendi.

Toplantı, öncelikle Yönetim Kurulu Başkanı Celal Koloğlu’nun açış konuşmasıyla başladı. Başkan Koloğlu toplantıda, 2017 yılı değerlendirmelerini ve 2018 yılı beklentilerini aktardı.

İNTES üyelerinin etkinliklere katılmalarının önemli olduğunu ve

özellikle Yüksek Danışma Kurulu toplantılarını çok önemsediğini belirten Koloğlu, katılımcılara bu nedenle teşekkür ederek sözlerine başladı.

Koloğlu, 2017 yılında Yönetim Kurulu olarak yoğun bir dönem geçirdiklerinden söz ederek yapılan çalışmaları anlattı.

65. Hükümet Bakanlarına, Kamu İhale Kurumu, Yargıtay, yatırımcı idari kuruluşlara ziyaretler düzenlendiğini belirten Koloğlu, yapılan girişimler

Yüksek Danışma Kurulu Toplantısı

TOPLANTI

Koloğlu: “Üyelerimizin etkinliklere katılımını önemsiyoruz.”

İNTES Yüksek Danışma Kurulu’nun toplantısı, 21 Kasım 2017 tarihinde gerçekleşti.

83İnşaat Sanayii

sonucunda sorunların çözümüne yönelik olumlu adımların da atıldığını görmekte olduğunun altını çizdi.

Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde işçi çalıştırma konusunda özveriyle uğraş verdiğini ve bu konuda Kanun’da zaman aşımı maddesine ilişkin sürelerde indirim olmasının önemli bir gelişme olduğunu kaydetti.

Kamu İhale Kanunu konusunda da sektörün sorunları yönünde adımlar atıldığını ancak yeterli olmadığını ve daha fazla düzenlemelerin yapılması gerektiğine ilişkin görüşlerini açıkladı.

Koloğlu, 2018 yılı beklentilerinin jeopolitik risklere göre devam edeceğini, önümüzdeki yıl savunma alanına büyük kaynak ayrılacağını ama her şeye rağmen güçlü bir inşaat sektörü olarak ülkemize hizmet edeceklerine inandıklarından söz etti.

84 İnşaat Sanayii

2018 yılı programında, yatırım ödeneklerine daha çok yer verilmesi önemine işaret eden Koloğlu, ülkemizde 2018 yılında çevresel etkilerin az yaşandığı istikrarlı bir yıl olması temennilerini paylaştı.

Koloğlu konuşmasında, Türkiye Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezinin faaliyetlerine de değindi.

Başkan Celal Koloğlu’nun ardından Yüksek Danışma Kurulu Başkanı Sinan Tara, açış konuşması yaptı.

Sinan Tara, İNTES Yönetim Kuruluna, kendisini göreve seçtikleri için teşekkür ederek sözlerine başladı ve İNTES’in ileride odaklanması gerektiği çalışmalara ilişkin önerilerini dile getirdi.

Tara’nın değindiği birinci konu, Türkiye’de müteahhitlik mesleğinin imajının yükseltilmesi hususu oldu. Müteahhitlerimizin hem yurt içinde

hem de dünyanın her köşesinde en zor şartlarda ve en zor işleri; en kaliteli bir şekilde, en yüksek standartta, her yerde başarılı olarak ve hiçbir yerde ciddi bir sorun olmadan bitirdiklerini aktardı. Ama tüm bunlara rağmen Türkiye’de müteahhitlik sektörünün çok da yüksek bir imajı olmadığına vurgu yapan Tara, sözlerine örneklerle devam ederek; 3. Boğaz Köprüsü’ne ait otoyollar gibi yolların yüksek kalite ile inşa edildiğini söylerken, ancak halkın mutlu olmadığını, halkımızın yaşadığı şehirlerin altyapısının, yolların, sokakların, kaldırımların çoğu yerde üçüncü dünya ülkelerini andırdığını ve bunu yapan müteahhitlerin, mühendislerin, mimarların müteahhitlerin imajını düşürdüğünü belirtti.

Tara’nın değindiği diğer bir husus ise yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde işçi istihdamı oldu.

Tara: “Yurt dışında, müteahhitler tarafından, artık genel olarak Türk işçisi yerine Hintli, Pakistanlı işçi çalıştırılmaktadır. Hızlı bir şekilde mühendis kadroları da yabancılaşmakta hatta yakında yönetim kadroları da yabancılaşacaktır.”

85İnşaat Sanayii

Müteahhitler tarafından artık genel olarak Türk işçisi yerine Hintli, Pakistanlı işçi çalıştırıldığını, hızlı bir şekilde mühendis kadrolarının da yabancılaştığını hatta yakında yönetim kadrolarının da yabancılaşmaya başlayacağını müteahhitlik sektörü için önemli bir tehlike olarak gördüğünü ifade den Tara, “Yönetim kadroları yabancılaştıktan sonra o işi Türk şirketi olarak devam ettirmek gittikçe zorlaşacaktır.” sözlerini kaydetti.

Bu olumsuz gelişmelerin en önemli nedenlerinden birisinin, Türkiye’de avukatların da teşvikiyle açılan işçi davaları olduğundan söz eden Tara, yurt dışına işçi gönderilirken işçi ve işverenin İŞKUR’un hazırladığı matbu sözleşmelerin imzalandığını ancak burada açılan davalarda mahkemelerin bu sözleşmeleri yok saydığını söyledi.

Konuya ilişkin İNTES Yönetimin büyük gayret içinde olduğunu aktaran Tara, bazı ilerlemeler de kaydedildiğini, daha önemli ilerlemeler de olacağını düşündüğünü açıkladı.

Açılış bölümünden sonra İNTES’in 2017 yılında gerçekleştirdiği mevzuat çalışmalarını, toplantıları, yayınları ve hayata geçirilen projeleri anlatan sunum yapıldı.

Programın üçüncü bölümünde, Yüksek Danışma Kurulu Üyelerinin gündeme ilişkin görüşleri alındı.

Kurul üyeleri; son dönemde fiyat farkı artışları, Kamu İhale Kanunu, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerindeki işçilik sorunları, müteahhitlik sektörünün imaj sorunu ve yatırım ödeneklerinin tahsisi konularında değerlendirmeler yaptılar.

İNTES Yönetim Kurulu Başkan Vekili Deha Emral, Kamu İhale Mevzuatına

ilişkin eleştirileri değerlendirirken yurt dışından bir şirketin Türkiye’ye gelip yüzde 51 ortak olarak yeni bir tüzel kişilikle ihalelere girmesi konusuna değindi. Bu durumla mücadele için KİK, Dışişleri, Adalet Bakanlığı ve idarelerin dahil olduğu bir toplantı yapıldığını, Adalet Bakanlığı’nın ülkeler arasındaki Apostil Anlaşması’na göre bu belgenin doğru addedildiğini, idarelerin ve KİK’in de Apostilleri doğru kabul etmek zorunda olduklarını söyledi.

Deha Emral, teminat mektubu ve teklifleri geçerli olduktan sonra bütün her şeyin ortalamayı değiştirmemesi gerektiğine ilişkin Kurumlar nezdinde görüşlerini paylaştığını açıkladı.

Toplantı sonunda, İNTES üyelerinin beklentileri çerçevesinde 2018 yılı çalışma planına ilişkin hedefler aktarıldı.

86 İnşaat Sanayii

Yeşil ile Mavinin Kardeş Kenti: Trabzon

BİR ŞEHİR BİR İNSAN

Trabzon eşsiz doğal kaynaklarıyla dünyanın en güzel kentlerinden birisidir. memleketiniz olduğu için Trabzon’un siz de farklı bir yer olduğunu düşünüyoruz. Sizin kaleminizden Trabzon’un doğal güzelliklerini anlatabilir misiniz?

Trabzon’umuz; ülkemizin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde tarihi, kültürel ve doğal güzellikleriyle, Karadeniz’in mavisi ve yaylarıyla bitki örtüsünün yeşilinin kucaklaştığı yerde yer almaktadır. Trabzon, yılın dört mevsiminde yeşil bitki örtüsüyle kaplıdır. Yeşil bitki örtüsünün yeşilin her tonunu içinde barındırdığını söylemek mümkün. Bana göre Trabzon sadece doğal güzellikleriyle değil, tarih, kültür, doğal varlıkları, yaylaları, akarsuları, gelenek ve

Trabzon, doğanın tüm güzelliklerini kendinde barındıran şehir. Çok çeşitli flora ve faunaları, zengin ormanları, sıra sıra uzanan dağları, krater gölleri, ırmakları, coşkun dereleri ve tarihi zenginlikleriyle nadide bir kent. Trabzon’u her ziyaret eden

kendisini ayrı bir atmosferde hisseder. Yaşamak, görmek ve solumak lazım bu güzel şehri. Bir coşkudur Trabzon. Yemekleriyle, tarihiyle, ticaretiyle zengindir. Özeldir, Trabzon insanı. Fıkralardaki gibi iyimserlik ve hoşgörü Trabzon insanın karakteridir. İşte

Trabzon’un bu güzel ve özel insanlarından YOL-İŞ Sendikası Genel Eğitim Sekreteri Ahmet Kılıç, şehrini anlattı. Bir şehir bir insan serimize Trabzon’la devam ediyoruz.

Ahmet KılıçYol-İş Genel Eğitim Sekreteri

87İnşaat Sanayii

görenekleri, yöresel el sanatları ve yemekleriyle de benzersiz bir kentimizdir.

Trabzon insanının karakteristik özelliklerini anlatabilir misiniz?

Trabzon insanı; merttir, yiğittir, asla haksızlığa gelemez. Öte yandan Karadeniz gibi Trabzon insanı da inatçıdır, asabidir. Trabzon insanına bu inatçı, asabi ve hırçınlık özelliğini veren bölgenin tabiat şartlarıdır hiç kuşkusuz. Aynı tabiat şartlarıdır ki Trabzon insanını çevik ve bir o kadar da uyanık yapar. Trabzon, ünlü kabadayılarıyla da tanınan bir kentimizdir. Kabadayılarımız hasmını arkadan vurmaz, hasmının yanında kadın varsa hasmına zarar vermez. Trabzon insanı; Temel’dir, Fadime’dir, fıkralardaki kahramanlardır aynı zamanda. Dikkat edilirse, Temel’li fıkralarda asla karamsarlık yoktur. Tam tersine iyimserlik ve hoşgörü kültürü vardır. Hazırcevaplık vardır. Kadınlı erkekli el ele tutuşup horon tepen de Trabzon ve Karadeniz insanıdır.

Trabzon, sizin için en çok nesiyle meşhurdur?

Trabzon; turizmi, tarihi, doğası, siyasetçileri, edebiyatçıları, gazetecileri, kabadayıları, sendikacıları, horonu, oyunları, yayla şenlikleri, kütüphaneleri, kaleleri, camileri, kiliseleri, yemekleri ve daha birçok şeyiyle meşhurdur. Trabzon, Fatih Sultan Mehmet’in fethettiği, Yavuz Sultan Selim’in şehzade iken valilik yaptığı, Kanuni Sultan Süleyman’ın doğup büyüdüğü bir kentimizdir. Ancak benim kentim Trabzon, bu saydıklarımdan daha fazlasıdır: Örneğin, Osmanlı’nın 1729’da ilk matbaayı kurmasından 136 yıl sonra Trabzon’da Matbaa-i Vilayet-i Trabzon 1865 yılında kurulmuştur. Bu Anadolu’da bir ilktir. Bu tarihten dört yıl sonra Trabzon

gazetesi yayın hayatına başlamıştır. Millî Mücadele ateşinin yakıldığı ilk merkezlerden biri de Trabzon’dur ki bu mücadele Erzurum Kongresi’nin toplanmasına öncülük yapmıştır. Futbol takımıyla, üniversitesiyle, edebiyatın-sanatın değişik alanlarında yetiştirdiği değerleriyle, seçkin devlet adamlarıyla da önemli bir kenttir Trabzon. Saraçhane, Hatuniye, Halkevi, Muallimler gibi pek çok kütüphanesi vardır Trabzon’un. Oyunları da meşhurdur: Horon, Kız Horonu, Sürmene Sallaması, Bıçak Oyunu gibi. Her yıl mayıs ile eylül ayları arasında pek çok yayla şenliği yapılır Trabzon’da. Sokakta, yaylada, salonda sonsuzcasına oynanan horonlar bitmek bilmeyen bir coşkuyu ifade eder. Kemençenin sesi insanların kalbini ısıtır.

Sizce Trabzon’a gelen yerli ve yabancı turistler öncelikle nereleri ziyaret etmelidir?

Trabzon’da ziyaret edilmesi gereken yerleri saymakla bitiremem. Atatürk Köşkü’nden başlayıp müzelere, oradan Uzungöl’e doğru gidebiliriz. Ayasofya Müzesi gidilmesi gereken ilk yerlerden biridir. Memişoğlu ve Nemlizade konakları var sonra. Ortahisar Fatih Camii, Yeni Cuma Camii ve İskender Paşa Camii, mutlaka gezilmeli. St. Anna Kilisesi ve St. John Kilisesi de öyle. Cephanelik, Bedestan, Sümela Manastırı, Vazelon Manastırı, Gregoris Peristera Manastırı, Kaymaklı ve Kızlar Manastırı da gezilmeli. Boztepe, Ganita ve Faroz Trabzon’un simgelerindendir. Deniziyle, yaylalarıyla bir tür açık hava müzesi olan Trabzon’un hemen her yeri gezilebilir, bence.

Deniziyle,yaylalarıyla bir tür açık hava müzesiolan Trabzon’un hemen her yerigezilebilir.

88 İnşaat Sanayii

Biraz da Trabzon’un yemeklerinden söz edebilir misiniz?

Trabzon’un yemeklerinden söz ederken kentin yeme içme kültüründe hamsinin özel yerine vurgu yapmak isterim: Hamsinin ızgarası da kızartması da, buğulaması da çok güzeldir. Hamsili pilavdan vazgeçmek mümkün mü? Elbette, hayır. Hamsi kuşu, hamsili pide… hamsili yemekleri uzatabiliriz. Kaygana, kuymak ve lahana sadece Trabzon’un değil, neredeyse tüm Karadeniz’in vazgeçemediği yemeklerdendir. Yine de Doğu Karadeniz mutfağında ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Mısır sarması, etli lahana sarması, pazı, laz böreği, turşu kavurması, fasulye, yufka tatlısı, zumur ve höşmeli Trabzon yemeklerine örnek olarak verilebilir.

Dünya değiştikçe kentlerde yaşam da farklılaşıyor, bu anlamda Trabzon’un özlem duyduğunuz değerleri var mıdır?

60’lı, 70li yıllarda, hatta 80’li yıllara kadar, Trabzon’da halk gazinoları

Uzungöl

89İnşaat Sanayii

vardı. Bu halk gazinolarında Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği icra edilirdi. O yıllarda halkımız çoluk çocuk, ailecek gazinolara giderdi. Kimse kimseye müdahale etmez, kimse kimseyi ayıplamaz, kimse bir başkasının yaşam tarzına karışmazdı. Sinemalarımız vardı, hem yazlık hem de kışlık sinemalar. Şimdi artık ne halk gazinoları var ne de sinemalar, tiyatrolar. Sinemaları ve aileleri AVM’lere hapsettik. Gerçekten hem dünya hem de ülkemiz değişti, farklılaştı, tüketim toplumu olup çıktık. Dostlukla samimiyeti, hoşgörüyle ortak yaşam kültürümüzü, dayanışma

ve paylaşma gibi eski değerlerimizi her geçen gün bir bir kaybediyoruz. Ben geçmiş yılların dostluğunu, samimiyetini, en çok da sözünü ettiğim eski değerlerimizi özlüyorum.

Kentinizin paylaşmak istediğiniz sorunları varsa, anlatabilir misiniz?

Ekonomik gelişme insanlara daha iyi bir hayat sağlamak içindir ancak bu sağlıklı bir çevreyle daha doğrusu çevre yönetimi ve kültürüyle mümkündür. Suları, toprağı, denizi ve bitki örtüsü zarar görmüş ya da zarar görmekte olan bir kentte sadece insanlara değil, tüm canlılara

daha iyi bir hayat sağlamak ne yazık ki mümkün olamamaktadır. Bu çerçeveden bakıldığında Trabzon’a yeterince iyi bakmadığımız örneğin, su kaynaklarımıza, denizimize birtakım projelerle zarar verdiğimiz, böylece aslında geleceğimizi de tehlikeye attığımız söylenebilir. Bu sorun sadece Trabzon’un da sorunu değildir, git gide tüm ülkenin, hatta dünyanın sorunudur, diyebiliriz. Merkezine insanın -geniş anlamıyla doğanın- alındığı ve korunduğu bir çevre politikasına her zamankinden daha çok ihtiyaç var.

Sümela Manastırı

90 İnşaat Sanayii

Kamu İhalelerinde “Tahkim” Yolu Açıldı

HUKUK

Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin “Anlaşmazlıkların Çözümü” başlıklı 31’inci maddesindeki dip not, 30.12.2017 tarih ve 30286 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiş bulunmaktadır.

Esasen bu yeni düzenleme ile yalnızca Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde değil, bunun yanı sıra Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde ve Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde de değişiklik yapılmaktadır.

Konumuz olan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde değişiklik sonrası yapılan yeni düzenleme aşağıdaki şekildedir;

(Değişik: 30/12/2017-30286/m R.G./2. Md., Yürürlük:19/01/2018) Sözleşmenin yürütülmesi aşamasında taraflar arasında doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü için idare,

Türk Mahkemeleri ya da tahkim yolundan birini tercih eder.

(1) Türk Mahkemelerinin tercih edilmesi halinde madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:

“31.1. Bu sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlığın çözümünde ................(İdarenin bulunduğu yer mahkemesi yazılacaktır) mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.”

(2) Tahkim yolunun tercih edilmesi halinde, 31.1 maddesine yer verilecek ayrıca 31.2 maddesinde yer alan (a) veya (b) seçeneklerinden biri İdare tarafından tercih edilerek madde metni bu çerçevede düzenlenecektir:

“31.1. 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun 2’nci maddesinin 1’inci fıkrasının 1 nolu bendinde sayılan hallerin dışındaki tüm durumlarda;

31.1.1. Sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlık (sözleşme hükümlerine göre idarenin re’ sen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu

haller hariç) İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları uyarınca nihai olarak tahkim yoluyla çözümlenecektir. Tahkim yeri ……….….…..(İdarenin bulunduğu yer veya İstanbul yazılacaktır)’tır. Tahkim dili Türkçedir. Tahkim heyeti, 3 hakemden oluşur. Uyuşmazlığın esasına Türk hukuku uygulanır.

31.1.2. İdare veya yüklenici tarafından tahkime başvurulmuş olması halinde, yüklenici işlere devam etmek ve işin yürütülmesi ile ilgili İdarece alınacak kararlara uymak zorundadır.”

“31.2. 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununun 2’nci maddesinin 1’inci fıkrasının1 nolu bendinde belirtilen hallerin varlığı halinde;”

a. İdare tarafından uyuşmazlığın İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları uyarınca çözülmesinin öngörülmesi halinde aşağıdaki metne yer verilecektir:

“31.2.1. Sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlık (sözleşme

Ali Rıza Yücelİnşaat Mühendisi & Avukat

91İnşaat Sanayii

hükümlerine göre idarenin re’ sen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu haller hariç) İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları uyarınca nihai olarak tahkim yoluyla çözümlenecektir. Tahkim yeri, ..................... (İdarenin bulunduğu yer veya İstanbul yazılacaktır). Tahkim dili …………..…’dir. Tahkim heyeti, 3 hakemden oluşur. Uyuşmazlığın esasına ……………… (uygulanması istenilen ülke hukuku belirtilecektir) hukuku uygulanır.

31.2.2. İdare veya yüklenici tarafından tahkime başvurulmuş olması halinde, yüklenici işlere devam etmek ve işin yürütülmesi ile ilgili İdarece alınacak kararlara uymak zorundadır.

b. İdare tarafından uyuşmazlığın milletlerarası tahkim yoluyla 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu hükümlerine göre çözülmesinin öngörülmesi halinde aşağıdaki metne yer verilecektir:

“31.2.1. Sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlık (sözleşme hükümlerine göre idarenin re’ sen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu haller hariç olmak

üzere) 21.06.2001 tarih ve 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu hükümlerine göre çözülecektir.

31.2.2. Tahkim heyeti üç hakemden oluşur. Taraflardan her biri birer hakem seçer ve bu iki hakem de otuz gün içinde üçüncü hakemi belirler. Taraflardan biri, diğer tarafın noter vasıtasıyla gönderdiği bu yoldaki talebin kendisine ulaşmasından itibaren otuz gün içinde hakemini seçmez veya tarafların seçtiği iki hakem seçilmelerinden sonraki otuz gün içinde üçüncü hakemi belirleyemezler ise gerek ikinci hakem gerekse üçüncü hakem, taraflardan birinin talebi üzerine ………..  (İdarenin bulunduğu yer yazılacaktır) Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından seçilir. Üçüncü hakem, başkan olarak görev yapar.

31.2.3. Uyuşmazlığın esasına ilişkin maddi hukuk kuralları……..……(uygulanması istenilen ülke hukuku belirtilecektir) hukukuna tabi olacaktır. Tahkim dili …………. ’dir. Tahkim yeri................................. (İdarenin bulunduğu yer veya İstanbul yazılacaktır)’dir. 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’nda tahkimle ilgili mahkeme tarafından

Sözleşmenin yürütülmesi sırasında taraflar arasında doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü için idare, Türk Mahkemelerini ya da tahkim yolundan birini tercih edebilecektir.

92 İnşaat Sanayii

yapılacağı belirtilen işlerde yetkili mahkeme …………….. (İdarenin bulunduğu yer yazılacaktır) Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

31.2.4. İdare veya yüklenici tarafından tahkime başvurulmuş olması halinde, yüklenici işlere devam etmek ve işin yürütülmesi ile ilgili İdarece alınacak kararlara uymak zorundadır.”

İdarenin “tahkim” yolunu tercih etmesi halinde;

1. Uyuşmazlık “yabancılık “ unsuru taşıyorsa, İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları veya 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu hükümlerinden biri seçilerek çözüm yoluna gidilecektir.

2. Uyuşmazlık “yabancılık” unsuru taşımıyorsa, İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları uyarınca çözümlenecektir.

Metinden de görüleceği üzere, sözleşmenin yürütülmesi sırasında taraflar arasında doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü için idare, Türk Mahkemelerini ya da tahkim yolundan birini tercih edebilecektir.

İdarenin “tahkim” yolunu tercih etmesi halinde;

1. Uyuşmazlık “yabancılık “ unsuru taşıyorsa, İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları veya 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu hükümlerinden biri seçilerek çözüm yoluna gidilecektir.

2. Uyuşmazlık “yabancılık” unsuru taşımıyorsa, İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları uyarınca çözümlenecektir.

Sözü edilen 4686 sayılı Kanun’un “ Yabancılık unsuru “ başlıklı 2’nci maddesinin (1)’inci fıkrasında şöyle denilmektedir:

“Aşağıdaki hallerden herhangi birinin varlığı, uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığını gösterir ve bu durumda tahkim, milletlerarası nitelik kazanır.” denilmektedir.

(1) no’lu bentte ise (ki bizi bu ilgilendirmektedir);

“Tahkim anlaşmasının taraflarının yerleşim yeri veya olağan oturma yerinin ya da iş yerlerinin ayrı devletlerde bulunması” denilmektedir.

Böylece bu yeni düzenleme ile kamu ihalelerinde tahkim yolu açılmış olmaktadır.

Önemli bir nokta; yeni düzenleme 19 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe girecektir. Esasen, kamu ihalelerinde tahkim yolunu açan bu düzenlemenin startı, 19 Kasım 2016 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi ile verilmişti. Anılan genelde şöyle denilmektedir;

Genelge- 2016/25

“Yabancılık unsuru taşıyanlar da dahil olmak üzere uyuşmazlıkların tahkim veya alternatif uyuşmazlık yöntemleriyle çözümünü sağlamak üzere 20.11.2014 tarihli ve 6570 sayılı Kanun’la kurulan İstanbul Tahkim Merkezi ( ISTAC ), fiilen faaliyette olup ulusal ve uluslararası davaları çözümlemektedir. ISTAC, kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere tüm taraflara tahkim uygulamaları hakkında eğitim ve rehberlik hizmeti de sunmaktadır.

Modern tahkim ve arabuluculuk kuralları gözetilerek hazırlanan ISTAC Tahkim ve Arabuluculuk Kuralları, 26.10.2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Uyuşmazlıkların uzman kişilerce etkin şekilde, tarafsız, esnek ve gizlilik içerisinde çözümlenmesi amacıyla milletlerarası standartlarda hizmete imkân tanıyan bu kurallar çerçevesinde, davaların kısa sürede ve az masrafla sonuçlandırılması mümkündür.

Kamu, kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere, tüm taraflara yargılama hizmeti sunan ISTAC tahkim kuralları çerçevesinde verilen hakem kararları, nihai kararlar olup temyiz yoluna başvurulmaksızın, mahkeme kararları gibi icra edilme özelliğini haizdir. Bu tahkim yolundan faydalanabilmek için tarafların arsında doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların ISTAC tahkim kuralları uyarınca çözümleneceği hakkında anlaşmaları

İstanbul Tahkim Merkezi, Milli ve Milletlerarası Tahkim Divanları ile Sekretaryadan oluşmaktadır. Tahkim Divanları, tahkim yargılamasının en etkin şekilde sürdürülebilmesini temin etmektedir.

93İnşaat Sanayii

ve şartnamelerinde bu yönde bir ibareye yer vermeleri yeterlidir.

Bu çerçevede; zaman ve para tasarrufu sağlanması ve uyuşmazlıkların etkin, tarafsız, esnek ve gizli bir

biçimde milletlerarası standartlarda çözümlenmesi amacıyla: kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu ulusal ve uluslararası sözleşmelerin söz konusu tahkim yolunun değerlendirilmesi

suretiyle akdedilmesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.

İstanbul Tahkim Merkezi, 6570 sayılı İstanbul Tahkim Merkezi Kanunu ile kurulmuştur.Anılan Kanun, 01.01.2015 tarihinden itibaren yürürlüktedir.

Binali YıldırımTürkiye Cumhuriyeti Başbakanı

İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC), gerek Türkiye’deki gerekse yurt dışındaki ticari aktörler arasındaki uyuşmazlıkların çözümlenmesi için tahkim ve arabuluculuk hizmeti sunan, bağımsız, tarafsız ve özerk bir kurumdur. İstanbul Tahkim Merkezi, herhangi bir üyelik şartı aramaksızın uyuşmazlık çözümü konusunda tüm taraflara hizmet vermektedir.

Modern tahkim ve arabuluculuk kuralları gözetilerek hazırlanan İstanbul Tahkim Merkezi Tahkim ve Arabuluculuk Kuralları, 26 Ekim 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Çağdaş ve yenilikçi düzenlemeler barındıran kurallar, tahkim ve arabuluculuk süreçlerinin güncel ihtiyaçlarına cevap verecek niteliktedir. Tahkim Kuralları,

Seri Tahkim, Acil Durum Hakemi ve ad hoc tahkimlerde hakem atanmasına ilişkin modern düzenlemeler barındırmaktadır. İstanbul Tahkim Merkezi hakem kararları nihai ve bağlayıcı olup dünyanın her yerinde icra edilme gücüne sahiptir.

İstanbul Tahkim Merkezi, Milli ve Milletlerarası Tahkim Divanları ile Sekretaryadan oluşmaktadır. Tahkim Divanları, tahkim yargılamasının en etkin şekilde sürdürülebilmesini temin etmektedir. Milletlerarası Tahkim Divanı, çoğunluğu yabancı, dünya çapında üne sahip prestijli hukukçulardan oluşmaktadır. İstanbul Tahkim Merkezi Sekretaryası ise kurallarda belirtilen görevleri yerine getirmenin yanı sıra taraflar, taraf

vekilleri, hakemler ve yargılamaya katılan diğer kişilerin yargılama ile ilgili her türlü sorusuna cevap vermeye hazırdır.

Uyuşmazlıkların uzman kişilerce en etkin şekilde, tarafsız, esnek ve gizlilik içerisinde çözümlenmesi amacıyla milletlerarası standartlarda hizmet sunan İstanbul Tahkim Merkezi Kuralları uyarınca davaların, devlet mahkemelerine kıyasla çok daha kısa sürede ve çok daha az masrafla sonuçlandırılması mümkündür.

İstanbul Tahkim Merkezi, Türkiye’nin köprü konumunda olduğu Avrupa, Asya, Orta Doğu ve Afrika arasındaki büyüyen ticaret açısından milletlerarası standartlarda alternatifi olmayan bir yargılama hizmeti sunmaktadır.

1 Bu metin ISTAC’ın kendi sitesinden alınmıştır.

ISTAC Hakkında1

94 İnşaat Sanayii

İzmir, Türkiye iş hayatının etkili gruplarından Türkerler Holding ve köklü eğitim kurumlarından Dokuz Eylül Üniversitesi’nin ortak çalışmalarıyla yeni bir sanat mekanına kavuştu. Türkerler Holding’in gayrimenkul geliştirme projesi Mahall Bomonti İzmir ve Güzel Sanatlar Fakültesi aracılığıyla hayata geçirilen

“Kazım Türker Sanat Galerisi” düzenlenen törenle açıldı.

Dokuz Eylül Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Erdal Çelik ve Türkerler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Türker’in ev sahipliği yaptığı törene İzmir’in iş ve sanat dünyasından önemli isimler katıldı. Galeri, Hayri Esmer’in “Boşluk ve

Sınır” başlıklı resim sergisiyle ilk kez sanatseverlere kapılarını açtı.

Açılış kurdelasını kesen Kazım Türker, “İzmir’e güzel bir kültür ve sanat mekanı daha kazandırmanın heyecanını ve mutluluğunu yaşıyoruz” dedi. Türker şöyle konuştu: “Her fırsatta söylüyorum. İzmir’le özel bir bağımız var. İzmir’e son yıllarda peş

İzmir Yeni Bir Sanat Mekânı Kazandı: Kazım Türker Sanat Galerisi

ETKİNLİK

Türkiye ekonomisinin güçlü gruplarından Türkerler Holding ve Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi iş birliğiyle, İzmir sanat dünyası yeni

bir mekân kazandı. Türkerler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Türker: “İzmir kültür ve sanat hayatına hizmet etmenin heyecanını yaşıyoruz” dedi.

95İnşaat Sanayii

peşe enerji, sağlık ve gayrimenkulde ciddi boyutta yatırımlar yapıyoruz. İzmir’de şu anda en çok üzerine titrediğimiz projemiz Mahall Bomonti İzmir… Projemize başladığımız ilk günden bu yana kültür-sanat ve sporda onlarca sosyal sorumluluk projesi gerçekleştirdik. Son olarak elbirliğiyle hayata geçirdiğimiz bu mekânda, sanatı hayatının bir parçası haline getirmek isteyen

insanlarımıza, birbirinden farklı ve zengin içerikler sunulacağından hiç şüphe duymuyorum. Bu fırsatı bize verdiği için Değerli Rektörümüze, Sayın Dekanımıza ve emeği geçenlere bir kere daha teşekkür ediyorum. Kazım Türker Sanat Galerisi’nin öğrencilerimize, öğretim üyelerimize, İzmirlilere ve ülkemize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.”

Kazım Türker: “Bu mekânda, sanatı hayatının bir parçası haline getirmek isteyen insanlarımıza, birbirinden farklı ve zengin içerikler sunulacağından hiç şüphe duymuyorum.”

96 İnşaat Sanayii

Leonardo Da Vinci Expo: Dahi İstanbul’da

14. !f İstanbul Uluslararası Bağımsız Filmler Festivali

KÜLTÜR SANAT AJANDASI

Dünyanın en büyük ve en kapsamlı Leonardo Da Vinci sergisi, ‘Leonardo Da Vinci Expo: Dahi İstanbul’da’ ziyaretçilerini bekliyor.

UNIQ İstanbul, Rönesans döneminin en büyük dâhisini keşfetmeye davet ediyor. Leonardo Da Vinci’ye adanmış en önemli sergi olarak tasarlanan uluslararası bu sergi, prömiyerini yaptığı Brugge’ün (Belçika) ardından dünya turuna İstanbul’da başladı.

Da Vinci’nin orijinal eskizlerinden yola çıkılarak oluşturulan 100 icadını, en ünlü tablolarının röprodüksiyonlarını, el yazması ve çizimlerinin eşsiz kopyalarının da dahil olduğu 200’e yakın eserle birlikte aynı dönemde yaşamış Michelange, Rafaello ve Albrecht Dürer orijinal gravürlerini sanatseverlerle buluşturacak olan ‘Leonardo Da Vinci Expo: Dahi İstanbul’da’ sergisini, UNIQ Müze’de 7 Nisan 2018’e kadar ziyaret edebilirsiniz.

14. !f İstanbul Uluslararası Bağımsız Filmler Festivali, 12-22 Şubat 2014 tarihlerinde İstanbul’da, 26 Şubat-1 Mart 2014 tarihlerinde ise Ankara ve İzmir’de gerçekleşecek.

!f İstanbul bağımsız sinemanın en iyilerini, yılın çok konuşulan ve bol ödüllü filmlerini sinemaseverlerle buluştururken, !f music partileriyle İstanbul’un eğlence hayatına alternatif olacak.

Kültür - sanat faaliyetleri kentlere kimlik kazandıran ögelerdir. Kent yaşamının karmaşası, zorlukları içinde akıp giden zaman müzikle, tiyatroyla, dansla değer kazanıyor, yaşanan anların tadı çıkıyor. Kentli olmanın ayrıcalığını yaşatıyor. Kentlerimizden

kültür sanat haberlerinden seçtiklerimizi İnşaat Sanayi okurlarımız için derledik.

97İnşaat Sanayii

Karanlıkta Diyalog

TROYA, 9 Şubat’ta Ankara Congresium Salonu’nda

“Sıra dışı bir deneyim için 60 dakikanızı ‘Karanlıkta Diyalog Sergisi’ne ayırın, hayatınızın deneyimini yaşayın.”

Dünya üzerinde 135 kentte 8 milyondan fazla insanın deneyimlediği “Karanlıkta Diyalog Sergisi”, ziyaretçilerini Turkcell Diyalog Müzesi’nde ağırlamaya devam ediyor.

Karanlıkta Diyalog Deneyimsel Sergisi, sizi hiç görmediğiniz bir İstanbul’la tanıştıracak. Görme dışındaki tüm duyularınızı yeniden keşfedecek, hayatta neler kaçırdığınızı fark edeceksiniz.

Karanlıkta Diyalog Sergisi; sizi parkta dolaşmak, bir caddede karşıdan

Hitit Kralı Tuthalia’dan, Akhileus’a, Büyük İskender’den Roma İmparatoru Sezar’a, Pers Kralı Kserkses’den Bizans Kralı Konstantinus’a, Fatih Sultan Mehmet’ten Mustafa Kemal Atatürk’e kadar çağlar aşan dünya liderlerinin düşlerini süsleyen ışıklı şehir… TROYA…

Anadolu Ateşi Dans Topluluğu, TROYA efsanesine yeniden hayat veriyor. Sanat tarihinin bu ölümsüz eseri ile “3000 yıllık mistik bir düş” hayat buluyor… Troya yıkıntılarından yükselen çığlığı, anayurdundan bütün insanlığa duyurmak… Troya’da zaman, Troya’da mekan, Troya’da aşk… Yitik bir mitin gölgesinde sürdürülen hummalı bir çalışma, görmezden gelinen tarihe karşı müzikal bir başkaldırı.

Genel sanat yönetmenliğini Mustafa Erdoğan’ın yaptığı TROYA, “Büyük Ankara Gösterisi” 9 Şubat akşamı, 200 dansçı ile 400 m2 sahnede 800 m2 görüntü sistemi kullanılarak Ankara Congresium’da gerçekleştirilecek.

karşıya geçmek gibi günlük hayat deneyimlerine sokacak ama tümüyle karanlıkta. Duyularınızı uyandırarak ve farkındalığınızı derinleştirerek.

Görme engelli rehberler, dokunarak, koklayarak ve duyarak yeni ve farklı bir biçimde görmenizi sağlayacak ve sizi unutulmaz bir yolculuğa çıkartacak.

98 İnşaat Sanayii

Notre Dame Müzikali Ankara’da

Şefika Kutluer’den “Tango Goes Symphony”

Quasimodo; çirkinliğiyle alay eden halkın içine karışmaktan hiç hoşlanmayan, insanların söylediklerini bir alay veya lanet saymaya başlayan, insanlara duyduğu kini her gün büyüyen biridir. Bir gün Esmeralda ile tanışır ve ona âşık olur.

Victor Hugo’nun ölümsüz eseri; “Notre Dame - Quasimodo Musical” Kumbara Görsel Sanatlar tarafından Türkiye’de ilk defa seyirci karşısına çıkıyor.

Notre Dame, çirkin ve kambur kilise zangocu Quasimodo ile Fransa’nın ruhani ve dini lideri Claude Frollo’nun semtte yaşayan çingene Kızı Esmeralda’ya olan aşklarını, zangoç ile papazın ruhlarında oluşan ikilemleri ve tepkileri romantik yaklaşımla ele alan ve danslarıyla göz dolduran Türk oyuncuların yer aldığı Türkçe bir müzikal.

Notre Dame Müzikali, 24 ve 27 Ocak tarihlerinde MEB Şura Salonu’nda sahnelenecek.

Dünyaca ünlü flüt sanatçımız Şefika Kutluer, 5 Şubat 2018 Pazartesi akşamı “Tango Goes Symhony” konserinde başkentli sanatseverlerle buluşacak.

Kutluer, konserde dünya piyasasındaki en sevilen CD’lerinden olan ve birçok ünlü Tango melodisinin klasik tarzda seslendirildiği Tango Goes Symphony’deki eserleri seslendirecek.

Angora Senfoni Orkestrası eşliğinde verilecek konserin şefi tango aranjelerini de yapmış olan Peter Breiner olacak. New York’dan gelecek Breiner şefliğin yanı sıra konserde piyano da çalacak.

Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek konserde Astor Piazzola, Rodriguez ve Canaro gibi ünlü bestecilerin Libertango, Milonga ve Adios Nonino gibi klasikleşen tangoları seslendirilecek.

99İnşaat Sanayii

TEDxAnkara ilham verecek

Sevgililer Günü’nde birbirinden renkli etkinlikler

Her birimizin içinde bir “SEN” hayali vardır. Kimimiz için “SEN” hayali; bir bulutun üstünden düşmeyi beklerken gerçekleşir kimimiz için ise masmavi gökyüzünde yağmur bulutlarını beklerken…

Dünya çapında şimdiye kadar 4 milyarın üzerinde izlenme rakamına ulaşan TED konferanslarının lisansıyla Ankara’da gerçekleşecek olan TEDxAnkara, “Dream of You” teması etrafında birbirinden değerli konuşmacıları bir araya getirecek.

“Technology”, “Entertainment” ve “Design” sözcüklerinin baş

14 Şubat Sevgililer Günü’nde başkent birbirinden renkli etkinliklere ev sahipliği yapacak.

Türk pop müziğinin başarılı kadın vokallerinden Sıla Gencoğlu, “ON’dan Kalan Şarkılar” adlı konseriyle 14 Şubat’ta Congresium’da sahne alacak. Sıla, kendi şarkılarının yanı sıra geçmişten bugüne heybesinde biriktirdiği efsane şarkılarla sevenlerine yine unutulmaz bir gece yaşatacak.

Türk pop müziğinin duayenlerinden Erol Evgin ise 14 Şubat’ta MEB Şura sahnesinde müzikseverlerle buluşacak. Erol Evgin, konserinde ölümsüz eserlerinin yanı sıra pop müziğin sevilen klasiklerini de seslendirecek.

Dört neslin birlikte şarkılar söyleyeceği konserde sanatçıya, özel orkestrası eşlik edecek.

Benzersiz enerjisi ve muhteşem aşk şarkılarıyla Selami Şahin, sevgililer gününde Winner İncek sahnesinde sevenleriyle buluşacak.

Genco Erkal’ın “Yaşamaya Dair” adlı gösterisi, Sevgililer Günü’nde farklı bir etkinliğe katılmak isteyenler için bir alternatif olabilir. Genco Erkal’ın Nazım Hikmet tutkusunun yeni ürünü olan, piyano ve viyolonsel eşliğinde oynanacak oyunda, başta farklı bestecilerin Nazım şarkıları da seslendirilecek.

Ağırlıklı olarak Nazım Hikmet’in Bursa Cezaevi’ndeki yaşamını, eşi Piraye Hanım’a olan tutkusunu anlatan oyun, daha sonra sürgün yılları ve vatan hasretine odaklanarak destansı yaşamından izlenimlerle noktalanıyor. Gösteri, 14 Şubat’ta ODTÜ Kemal Kurdaş Salonu’nda.

harflerinden oluşan TED, “Paylaşmaya Değer Fikirler” sloganıyla yola çıkan ve kâr amacı gütmeyen bir küresel konferanslar serisidir. 1984 yılından günümüze uzanan konferanslar serisinin asıl amacı, farklı alanlardaki ileri derecede bilgi sahibi kişilerin konuşmalarıyla bilgi alışverişine zemin oluşturmaktır.

Ankara’nın en büyük TEDx konferansı olma özelliğini taşıyan TEDxAnkara, 10 Mart 2018 tarihinde Congresium’da gerçekleştirilecek.

100 İnşaat Sanayii

Türk Standartları Enstitüsü- TSE ve Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası –İNTES, 21 Aralık 2017 tarihinde Yapım Müteahhitlik İşletmelerinin Yeterlilik Kriterlerinin Belirlenmesi ve Belgelendirilmesi amacıyla iş birliği protokolü imzaladı.

Protokol, müteahhitlik sektöründe yeni bir dönemin başlangıcı olacak.

Konuya ilişkin Başkan Koloğlu şu açıklamalarda bulundu:

Sektörde kontrolsüz büyümenin önüne geçmenin zamanı gelmiştir. Zira

bugüne kadar gerekli kriterlerde iş üstlenmeyen yani işini layıkıyla inşa etmeyen müteahhitlerin yapılarında çok sayıda can ve mal kayıpları yaşandı. Ülkemiz tarihinde yaşanan büyük depremler, standartlara uygun yapılar üretmenin ne kadar önemli olduğunu göstermiştir.

Müteahhitler, mühendislik ve mimarlık eseri olan yaşam alanlarını inşa eden hayatın önemli aktörleridir. Dolayısıyla her isteyen bu sektöre girememelidir.

Yapım Sektöründeki Müteahhitlerin Yeterlik Kriterleri Belirleniyor

HABERLER

Yapılar daha kaliteli, bilinçli ve doğru uygulamalar ile inşa edilecektir. Müteahhitlik sektöründe TSE güvencesiyle şeffaf, güvenilir, tarafsız bir sistem hayat bulacaktır.

İNTES ve TSE, mesleki tecrübelerinden aldıkları güçle bir araya gelerek müteahhitlik mesleğinin kriterlerini belirliyorlar.

101İnşaat Sanayii

İnsan hayatıyla doğrudan bağlantılı olan bu meslek grubunun sektöre girişinin mutlaka kriterlerinin belirlenmesi gerekmektedir.

Müteahhitlik sektörümüz ekonomik kalkınmamamızın temel gücüdür. Sektörümüzde işini layıkıyla yapan firmalarımız bulunmaktadır. Bu firmalarımız finansman gücü sağlam, teknoloji ve yenilikçi, nitelikli iş gücü ile çalışma kriterlerine sahip olarak dünya standartlarında iş üstlenmektedir. Dolayısıyla bu firmalarımızı diğer firmalardan ayırabilmenin yolu yapım müteahhitlerinin kriterlerinin belirlenmesidir.

İNTES ve TSE, alanlarında yarım asırdan fazla Türkiye’ye hizmet veren kurumlardır. İNTES ve TSE, mesleki tecrübelerinden aldıkları güçle bir araya gelerek müteahhitlik mesleğinin kriterlerini belirliyorlar. Bu alanda İNTES tarafından, konusunda yetkin kişilerce bir çalışma grubu kurulacaktır. Kriterin yayımlanması ile birlikte belgelendirme süreci başlayacak. Bu belgelendirme süreci elbette sıkı denetimlere tabi olacak. Yani sadece hak edenin belge alabildiği bir süreç tesis edilecektir.

Yapılar daha kaliteli, bilinçli ve doğru uygulamalar ile inşa edilecektir. Yanlış uygulamalardan kaynaklı hata riskleri azalarak müteahhitlik sektöründe TSE güvencesiyle şeffaf, güvenilir, tarafsız bir sistem hayat bulacaktır.

İNTES ve TSE’nin yürüttü bu çalışmanın -başta inşaat sektörü paydaşlarına olmak üzere- tüm kurum ve kuruluşlara ve ülkemize faydalı bir hizmet olacağını umuyoruz.

Başkan Koloğlu: “Sektöre girişin kriterleri mutlaka belirlenmeli.”

102 İnşaat Sanayii

TOBB ve Kamu İhale Kurumu iş birliğinde, 4-5 Aralık 2017 tarihlerinde, Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uygulamalarının değerlendirilmesi amacıyla Ankara’da TOBB Konferans Salonu’nda sempozyum düzenlendi. Konferansa kamu ve özel sektör temsilcileri ile iş dünyasının temsilcileri katıldı.

Sempozyumun açış konuşması, Türkiye Odalar Borsalar Birliği Başkanlık Divanı Üyesi Faik Yavuz ve Kamu İhale Kurumu Başkanı Hamdi Güleç tarafından gerçekleştirildi.

TOBB Başkanlık Divanı Üyesi Yavuz konuşmasında, kamu ihalelerindeki beklentilerinin, kamu kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması ve bunu yaparken işi hakkıyla yapan özel sektörün öne çıkması ve bu mekanizmanın özel sektörün gelişimine de katkı sağlaması şeklinde olması gerektiğine vurgu yaparak, “Yani bütün süreç her kesim için kazan-kazan-kazan projesine dönüşmeli.” sözlerini kaydetti.

Ülke olarak kamu ihalelerinde geçmişten bugüne önemli mesafe

Kamu İhale Kanunu Değerlendirildi

HABERLER

Emral: “Malzeme fiyatlarında öngörülemeyen artışlar nedeniyle sektör mensupları sorunlar yaşamaktadır.”

Kamu İhale Kanunu ile ilgili farklı kesimlerden uzmanların katılımıyla gerçekleşen sempozyuma; İNTES’ten Yönetim Kurulu Başkan Vekili Deha Emral, Yönetim Kurulu Üyesi Merdan Hürmeydan, Genel Sekreter H. Necati

Ersoy katıldı. Toplantıda yapılan sunumlar, İNTES-TMB-ASMÜD tarafından ortak görüşler çerçevesinde aktarıldı.

103İnşaat Sanayii

kat edildiğini aktaran Yavuz, “Gerek mevzuat gerekse teknik altyapı bakımından büyük bir tecrübe kazandık. Bu süreç dinamik bir süreçtir. Bazen mevzuatı hazırlıyoruz, sahada öngörülmeyen gelişmeler oluyor, buna göre de revize etmek gerekiyor. Zaman değişiyor, teknolojiler değişiyor, buna ayak uydurmamız lazım diye düşünüyoruz.” dedi.

İşlerin hakkıyla yapabilecek olana teslim edilmesini isteyen Yavuz şunları söyledi: “Bizim öncelikle şu tek tip şartname işinden kurtulmamız lazım. En basiti, yapılacak iş aynı olabilir. Ama Akdeniz kıyısında yapılacak bina ile 9 ay kışın olduğu bir bölgede yapılacak binanın ne maliyeti ne standardı ne de yapım süresi aynı olmuyor.  Elbette şartname farklılaşıyor ama bakıyorsunuz pek çoğu, copy-paste alınmış konulmuş. Burada her işin şartnamesinin titizlikle sıfırdan oluşturulması lazım. Bunu sağlamadığımız zaman sorunları bitiremeyiz. Bizim çok önem verdiğimiz konulardan biri de yerli üretime fiyat avantajı. Biz bu işin peşini yıllarca kovaladık. Yıllarca bunu istedik. İstemimizin sebebi de basit, Yerli sanayiyi geliştirmek. Bu çok önemli bir araç, dünyanın en büyük ekonomileri de bunu uyguluyor, sonuçlarını alıyorlar. Dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ve Çin uyguluyor mesela.

Sağ olsun Sayın Cumhurbaşkanımızın desteği ile bunun kanunu çıktı.

Sonuçlarını da hemen görmeye başladık. Kamu ihalelerinde yerli alım oranı, tutar olarak %10 seviyesinden, 2017 ilk 6 ay itibari ile %40’ın üzerine çıktı.

Sempozyumda açış konuşması gerçekleştiren Başkan Hamdi Güleç, sözlerine, kamu ihale sisteminin daha etkin bir yapıya kavuşturulmasına yönelik adımların atıldığını, kamu ihale mevzuatının geliştirilmesi ve uygulamanın yönlendirilmesi misyonunu yüklenen Kurumun, bu işlevleri şeffaf çalışma ilkelerinin gereği olarak tüm paydaşlarla etkin bir şekilde görüş alışverişinde bulunarak yerine getirdiğini belirterek başladı.

Sempozyuma ilişkin bilgiler veren Güleç, yaklaşık maliyetin gizliliği, tüzel kişinin ortağına ait iş deneyim belgesini kullanımında ortağa ilişkin ilave kriter getirilmesi, yapım işlerinde benzer iş grupları tebliği ve benzer işe uygun tutarların ayrıştırılması ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ve sınır değer tespiti gibi konu başlıklarını masaya yatıracaklarını anlattı.

Kamu İhale Kurumu’nun milli gelirin %6,7’si kadar büyüklüğünde bir iktisadi etkiye sahip olduğunu açıklayan Güleç, kamu ihale mevzuatlarının geliştirilmesi için tüm kurumlarla istişare halinde olduklarını söyledi. Hamdi Güleç, sözleşmelerin uygulanması aşamasının en az ihale aşaması kadar önemli olduğunun altını çizdi.

Güleç, yaklaşık maliyetin gizliliğine ilişkin kurala yönelik uygulamanın 4734 sayılı Kanun’un getirdiği önemli yeniliklerden birisi olduğunu ve getirilen bu önemli değişiklikle isteklilerin yaklaşık maliyetten habersiz olarak gerçekçi teklif vermelerini, kamunun da piyasa fiyatının üzerinde alım yapmamasının sağlanmak istendiğini söyledi. Yaklaşık maliyetin gizliliğinin tam anlamıyla sağlanamıyor olmasına yönelik eleştiriler olduğunu aktaran Güleç, konuyla ilgili sempozyumda taraflarca aktarılacak görüşlerin önemli olacağına vurgu yaptı.

Açış konuşmalarının ardından Kamu İhale Kurul Üyesi Köksal Sarınca’nın

yönettiği Yaklaşık Maliyetin Gizliliği konulu sempozyuma geçildi. İNTES Yönetim Kurulu Üyesi Merdan Hürmeydan’ın konuşmacı olarak yer aldığı sempozyumda Karayolları Genel Müdürlüğü Program İzleme Daire Başkanı İlhan Aytekin, Millî Eğitim Bakanlığı İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı Makine Mühendisi Mehmet Kuloğlu sunumlarını gerçekleştirdiler.

Yaklaşık maliyetler konusunda sunum gerçekleştiren Hürmeydan, ihalelerin daha sağlıklı yapılması ve hızla sonuçlanmasını teminen görüşlerin İNTES, TMB ve ASMÜD adına yansıtıldığını söyledi.

Tüm tarafların özel-kamu adına ortak hedefi, doğru firmaya makul fiyatla en kaliteli işi yaptırmak ve yapmak olduğunu belirten Hürmeydan, ihalelerde en önemli unsurlardan birinin yaklaşık maliyetin tespiti olduğunu, sistemin buna göre bütçelendirildiğini ve ihalelerin doğru fiyata ihale edilip edilmediğinin kontrol edileceğini söyleyerek, “Geldiğimiz noktada yaklaşık maliyetin bu amaçlara hizmet ettiğini söylemek mümkün değildir. Bilinen bir ifade vardır: ‘Bir kelimeye

Hürmeydan: “Herkesin bildiği ama kanunen yasak olan, bir türlü gerçek durumu yansıtmayan yaklaşık maliyeti artık doğru dürüst tespit ederek serbest bırakmanın zamanı gelmiştir.”

104 İnşaat Sanayii

bin anlam yüklemek’ Bu ifadedeki anlam gibi biz de sistemimizde yaklaşık maliyete boyunu aşan, amacını aşan anlamlar yüklemişiz. Ayrıca, onu bir de açıklanamaz şekilde yasaklamışız. Aslında herkesin bildiği ama kanunen yasak olan, bir türlü gerçek durumu yansıtmayan yaklaşık maliyeti artık doğru dürüst tespit ederek serbest bırakmanın zamanı gelmiştir. Belki de yeni sisteme, mali kontrolü serbest bırakmak denilmelidir. Adli kontrol kavramını ceza hukukundaki anlamından ziyade,

mali kontrole yani gerçek fiyatlara dönüştürmeliyiz.” sözlerini kaydetti.

Bir yandan gerçek fiyatlarla her ihaleye göre özel ve sorgulanması analizleri ile desteklenecek yaklaşık maliyet sistemi ile ihale sonuçlarını gerçeğe en yakın şekilde oluşturabileceğini belirten Hürmeydan, yaklaşık maliyete ilişkin yapılması gerekli olan düzenlemelere ilişkin önerilerini aktardı.

Oturum Başkanlığını Kamu İhale Kurumu Hukuk Danışmanı Erdem

Bafra’nın yönettiği, Tüzel Kişinin Ortağına Ait İş Deneyim Belgesinin Kullanımında Ortağa İlişkin İlave Kriter Getirilmesi Konulu sempozyumda konuşan İNTES Genel Sekreteri H. Necati Ersoy’un konuşmacı olduğu panelde ise KGM Genel Müdür Yardımcısı Kamuran Yazıcı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satın Alma Daire Başkanlığı İhale İşleri Müdürü Ahmet Altay, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje İnşaat Daire Başkan Yardımcısı Doğangün Çiflik de sunumlarını gerçekleştirdiler.

105İnşaat Sanayii

Ersoy, konuşmasında düşük teklifler, itiraz, yargı aşaması nedeniyle uzayan ihaleler, haksız rekabetler ve bunlara bağlı olarak ortaya çıkan sıkıntıların ihalelerdeki temel sorun olduğunu, bu nedenle yıllarca sektöre emek vermiş bugün hepimizin yararlandığı eserleri üretmiş köklü kuruluşlarımızın iş alamaz, proje üretmez duruma geldiğini belirterek, “Kamu ya da özel sektörde hizmet veren mühendis ve mimarlarımız bizim ülke olarak gerçek milli servetimizdir. Onların verdikleri teknik katkılar elbette ödüllendirmeli ve teknik altyapısı güçlü yeni firmaların oluşmasına katkı sağlamalıyız.” dedi.

Geçmişte 2886 sayılı Devlet ihale Kanunu ve müteahhitlik karnesi ile düzenlendiğini ve karneye çok eleştiri getirildiğinden söz eden Ersoy, konuya ilişkin şu sözleri kaydetti: “Eleştirdiğimiz ve değişsin dediğimiz bu sistem yerine gelen sistemle kağıtların havada uçuştuğu, işi yapan müteahhide, proje müdürünün ya da işini yapan bürokratın rakip olduğu günlere geldik.”

Ersoy, kamu veya özel sektörde hizmet yapmış mühendis ve mimarların deneyimlerini kullanarak belge alması gerektiğini, böylece mühendislik, mimarlık bilim altyapısı olan yeni, düzgün firmalar oluşacağını söyledi. “Yoksa al sana belge, ver bana ciro deyip bir günde yeni şirket kurup bizim 30/40 yıllık şirketlerimize rakip olmaları insaf ölçüsünün dışındadır.

Diyoruz ki belgeler, müteahhidin belge toplamını geçmesin ve belgesini veren bu dostlarımız bizim gibi mali ve teknik olarak sorumlu olsunlar.” dedi.

İNTES, ASMÜD ve TMB adına hazırlanan görüşleri açıklayan Ersoy, bir yapım işinden elde edilen denetleme ve yönetme belgelerinin toplam miktarının, asıl yüklenicinin alacağı iş deneyim belgesi toplamını geçmemesi gerektiği hususuna ayrıntılı açıklama getirdi.

Oturum Başkanı ve Kamu İhale Kurumu Hukuk Hizmetleri Dairesi Başkanı İbrahim Baylan’ın gerçekleştirdiği Yapım İşlerinde Sözleşme Uygulamaları ve Genel Şartnamenin Değerlendirilmesi konulu panelde, İNTES Yönetim Kurulu Başkan Vekili Deha Emral konuşma yaptı. Panelde; Sayıştay Başkanlığı Uzman Denetçi Grup Başkanı Rüstem Çödek, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje İnşaat Daire Başkanı Yardımcısı Ömer Faruk Akbulut, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İklimlendirme Meclis Üyesi Gürkan Arı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Uygulama Şube Müdürü Kazım Baybur sunumlarını gerçekleştirdi.

Emral, malzeme fiyatlarında öngörülemeyen artışlar nedeniyle sektör mensuplarının yaşadığı sorunlara değindi. Sözleşmesinde yer alan fiyat farkları da kolay olsun da ne olursa olsun bakış açısıyla TEFE/TÜFE karışımından yapılmakta olduğunu belirten Emral, ödenek olmadığında ve süre uzatımı verildiğinde ortaya çıkan genel giderler ve öngörülemeyen

diğer maliyetlerin önemli sorun teşkil ettiğine açıklama getirdi.

“Hem anahtar teslimi götürü bedel ve hem de teklif birim fiyat olmak üzere tüm sözleşmelerin ekleri arasında Yapım İşleri Genel Şartnamesinin uygulanmakta olduğunu belirten Emral, konuya ilişkin şu açıklamaları yaptı: “Sözleşme eki ihale dokümanları arasında yer alan ve delil sözleşmesi niteliğini taşıyan Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan düzenlemelerde, anahtar teslimi götürü bedel sözleşmenin uygulanması ve/veya teklif birim sözleşmenin uygulanmasını zorlaştıran, sözleşmenin tarafları arasında uyuşmazlıklara yol açan ve aynı zamanda sözleşmenin uygulanması sürecinde taraflar arasında ortaya çıkan sorunları çözemeyen düzenlemeler bulunduğundan, bu hususların ortadan kaldırılması adına Yapım İşleri Genel Şartnamesi her iki sözleşme türü için ayrı ayrı düzenlenmelidir. Bu düzenlemenin yapılması için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nda ve ikincil mevzuatlarında bir değişiklik yapılmasına ihtiyaç bulunmamaktadır.”

Emral, İhale Dokümanlarında Fiyat Farkı Verilmesinin ve Ağırlık Katsayıları Belirlenmesinin Zorunlu Hale Getirilmesi, Karşılıklı Anlaşma Yolu İle Sözleşmenin Tasfiyesine İmkân Tanınması, Genel Giderlerin Karşılanması konularında, İNTES-TMB-ASMÜD tarafından ortak hazırlanan görüşleri aktardı.

106 İnşaat Sanayii

Milli istihdam seferberliği kapsamında Ocak 2017’den bu yana istihdamlarını en fazla artıran iller, sektörler ve firmalar Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen törenle ödüllerini aldılar.

Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, Sivil Toplum Örgütlerinin Yöneticileri, özel sektör temsilcileri ve kamu sektörü bürokratları katıldılar.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kültür ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen İstihdam Şurası’nda yaptığı konuşmada, şubat ayında başlattıkları istihdam seferberliğine katılan iş dünyasına şükranlarını sundu.

Erdoğan, seferberlik kapsamında, 2017 yılından şu ana kadar 1,5 milyon kişiye ilave istihdam sağlanmasının

İstihdam Şampiyonları İçin Ödül Töreni

HABERLER

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: “2017 yılından şu ana kadar 1,5 milyon kişiye ilave istihdam sağlanmak Türkiye için bir rekordur.”

İstihdamlarını en fazla artıran iller, sektörler ve firmalar Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen törenle ödüllerini aldılar.

107İnşaat Sanayii

Türkiye için bir rekor olduğuna işaret ederek, “Türkiye’nin geleceği ile ilgili kriz tellallığı yapanlara vereceğimiz en güzel cevap işte bu tür gelişmelerdir. Ülkemizin üçüncü çeyrekte yüzde 11,1 oranında büyümesine dudak bükenlerin elde ettiğimiz 1,5 milyon kişilik ilave istihdamı takdir etmelerini elbette beklemiyoruz. Sadece gölge etmesinler, ayağımıza bağ olmasınlar, vaktimizi boşa harcamasınlar yeter, başka ihsan istemeyiz. Biz milletimizle, iş dünyamızla, esnafımızla, sanatkarımızla, çalışanlarımızla el ele verir Allah’ın izniyle önümüzdeki tüm engelleri aşarak hedeflerimize ulaşırız.” diye konuştu.

Hedefe ulaşmanın yolu üretmekten geçiyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin “Muasır medeniyet seviyesinin üzerine çıkmak.” olarak ifade ettikleri ve 2023 projeleriyle somutlaştırdıkları bir hedefi bulunduğuna vurgu yaparak, şunları söyledi:

 “Bu hedefe ulaşmanın yolu üretmekten, özellikle de yenilenmekten, her alanda kendimizi geliştirmekten geçiyor. Ülkemizin bu yılın ilk üç çeyreğinde elde ettiği ortalama %7,4’lük büyüme oranı hamdolsun hedeflerimiz doğrultusunda ilerlediğimizi gösteriyor. İnşallah yıl sonunda da bu düzeyde bir oranı tutturacağımıza inanıyorum.”

Teşviklerin istihdamın artmasında ve sürekli hale gelmesindeki öneminin farkında olduklarını, bu nedenle de mevcut 11 istihdam teşvikini sürdüreceklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Burada özellikle benim tüm girişimcilerimizden, iş adamlarımızdan özellikle şahsım ve milletim adına yeni bir ricam olacak. Çünkü bu istihdam seferberliğini herhalde sürekli devletten bekleyecek olursak, bu ciddi bir yanılgı olur. Ama yaklaşık 1,5 milyon üyesi olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, herhalde 1,5’un üzerinde değildir, değil mi? 1,5 milyon üyesi olan Odalar

108 İnşaat Sanayii

ve Borsalar Birliği’nden yıl başında, bütün üyelerimizin artı bir istihdam sağlamasını istemiştik, şimdi büyüme oranımız ikiye katladığına göre, eğer biz artı iki istihdam sağlayacak olursak bu, ülkemizin büyüme oranını daha da yayacak ve bu ülkeyi kıskananları da çıldırtacaktır.”

İş adamlarına, “Buna var mıyız?” diye soran Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:

“Yani her müessesemiz ikişer kişi istihdam edecek olursa, artı olarak söylüyorum, demek ki 11,1’i biz yükseltmeye devam ederiz. Bu neyi getiriyor biliyor musunuz, bu halkımın işverenlere olan muhabbetini, sevgisini de artıracaktır ve bu devlet-millet kaynaşmasını daha da artıracaktır. Bu ülkede işvereniyle, işçisiyle ayrı bir muhabbeti de artıracaktır ve benim bugün sizlerden

bu sözü almış olmam ekranları başında bizleri izleyen vatandaşlarımı da inanıyorum ki coşturdu. Hele hele taşeronluk konusunun ortadan kalktığı bir dönemde böyle bir adımı atıyor olmamız, bambaşka bir heyecan ve coşku getirecektir.”

Başbakan Binali Yıldırım

Başbakan Binali Yıldırım ise konuşmasında, “Yılın üçüncü çeyreğinin büyüme rakamı %11,1. Dünyada bir rekor. Çin’i de Hindistan’ı da geride bırakarak Türkiye, listenin başına yerleşti. Türkiye’ye yakışan da budur. Aynı şekilde ihracatta da rekora gidiyoruz. Yıllık bazda aralık ayında 155,5 milyar dolarlık ihracatı yakaladık. Yıl sonu itibariyle de bütün dönemlerin rekoruna ulaşmayı hedefliyoruz.” ifadesini kullandı.

Yıldırım, bu yılın başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan Binali Yıldırım: “Türkiye, genç ve dinamik nüfusa sahip. Genç nüfusumuza yeni iş ve aş imkanları hazırlamamız lazım.”

109İnşaat Sanayii

ve hükümetin çağrısı üzerine, iş aleminin de etkin katılımıyla düzenlenen Ekonomi Şurası’nda istihdam seferberliği başlattıklarını, bu çerçevede Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) üyelerini, en az 1 ilave istihdam sağlamaya davet ettiğini anımsattı.

“Önemli teşvik kararları aldık”

Bugün de buna benzer bir çağrının, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla, gerçekleşeceğini belirten Yıldırım, şöyle devam etti:

“Bu sefer artık 1 olmaz, daha fazla olacak. Onun kararını burada Cumhurbaşkanımız verecek. Türkiye, genç ve dinamik nüfusa sahip. Genç nüfusumuza yeni iş ve aş

imkanları hazırlamamız lazım. Son 1 yıl içinde bu istihdam seferberliği başlatıldığı andan itibaren 1,5 milyon vatandaşımıza yeni iş, aş bulduk, imkân sağladık. Hükümet olarak bu seferberlikte sizin yükünüzü hafifletmek için önemli teşvik kararları aldık. Teşvik ve tedbirleri hayata geçirdik. Sonuçta muhteşem bir toplumsal dayanışma ortaya çıktı. Asgari ücret desteğinden vergi istisnasına, borçların ertelenmesinden iş kurma ve ilave istihdam desteklerine kadar reform niteliğinde birçok kararı hemen o toplantı sonrası hayata geçirdik.”

Yıldırım, TOBB’un “Bu iş olur” sloganıyla sahaya indiğini, bütün

oda ve borsa başkanlarının elini taşın altına koyduğunu, esnafla, çalışanla bir araya geldiklerini, aynı şekilde 81 ilde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ve ekibinin bu çalışmaları titiz bir şekilde sürdürdüğünü bildirdi. 1 yıl geçmeden 1,5 milyon yeni istihdam oluşturulduğunu belirten Yıldırım, “1,5 milyon istihdam demek, 1,5 milyon ailenin mutluluğu demektir. İşte bu güzel ve anlamlı törende, istihdamda artış sağlayan illerimizi, firmalarımızı ödüllendiriyoruz. Buradan genç, kadın ve engelli istihdamında duyarlılık gösteren firmalara ülkemiz ve milletimiz adına şükranlarımızı sunuyorum. TOBB’un şeref listesine giren iş adamlarını tebrik ediyorum.” dedi.

110 İnşaat Sanayii

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu da “Son 10 yılda toplam 7 milyon 167 bin kişiye istihdam sağladık. Bu, nereden bakarsanız bakın, büyük bir başarı hikayesi, Türkiye’nin başarı hikayesidir.” ifadesini kullandı.

Sarıeroğlu, İstihdam Şurası’nın sonuçlarının ülkeye, millete ve çalışma hayatına yeni bir soluk ve heyecan getirmesini dileyerek, zor süreçlerden geçen Türkiye’nin her zamankinden daha güçlü, daha üretken olmak zorunda olduğunu vurguladı.

Milli İstihdam Seferberliğinin, Türkiye’nin içeride ve dışarıda tarihi bir mücadeleyi yürüttüğü ve olumsuzluklar karşısında umutsuzluğa düşmesinin istendiği bir dönemde başlatıldığına dikkati çeken Sarıeroğlu, şöyle devam etti:

“Biz umutsuzluğa düşmedik. Aksine Sayın Cumhurbaşkanımız ‘yeniden kolları sıva günü’ dedi ve Milli İstihdam Seferberliğini ilan ettik. Hamdolsun bu seferberlik kapsamında bu yılın dokuz ayında yaklaşık 1,5 milyon kişiye istihdam sağladık. Milli İstihdam Seferberliği çağrısını yaparak

iş dünyamızı harekete geçiren ve oluşturduğu sinerjiyle güçlü sonuçlar almamıza imkân sağlayan Sayın Cumhurbaşkanımıza ve yaklaşık bir yıldır sürdürdüğümüz bu seferberlikteki tüm çalışmalarımıza destek olan iş dünyasına şükranlarımı ifade etmek istiyorum.“

TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu

Ödül töreninde konuşan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, oda ve borsa camiası olarak Türkiye’nin geleceğine yatırım yapmaya devam ettiklerini belirterek, ’’İş dünyası olarak ülkemize ve

111İnşaat Sanayii

kendimize artık daha fazla güveniyoruz, cesaretle adım atıyoruz.” dedi.

Hisarcıklıoğlu, TOBB olarak istihdam konusunda, “Bu iş olur” sloganıyla ulusal bir kampanya başlattıklarını hatırlatarak bu seferberliğin milyonlarca insana iş ve aş sağladığını bildirdi.

Hisarcıklıoğlu, küresel finansal kriz sonrası 2010-2017 döneminde Türkiye ekonomisinin kesintisiz 7 yıl büyüdüğüne ve söz konusu dönemde ortalama büyüme oranının %7 olduğuna işaret ederek 6 milyon 600 bin kişiye de yeni istihdam sağladıklarını söyledi.

Mesleki Eğitim ve Beceri Geliştirme İş Birliği Protokolü

Programda, Milli İstihdam Seferberliği kapsamında, en fazla istihdam sağlayan şirket ve illere ödülleri

verildi. Firma başına istihdamını en fazla artıran iller Ardahan, Bayburt, Bingöl, Tunceli ve Muş olurken, Türkiye genelinde istihdamını en fazla artıran iller İstanbul, Antalya, Ankara, İzmir ve Muğla olarak sıralandı.

İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş., KMO Anadolu Otoyol İşletmeleri A.Ş. ve BİM Birleşik Mağazaları A.Ş. ise Türkiye genelinde istihdamını en fazla artıran şirketler olarak ödüllendirildi.

İnşaat sektöründe ise İNTES üyesi İGA Havalimanları A.Ş., KMO Anadolu Otoyol İşletmesi A.Ş., Avrupa Otoyolu Yatırım ve İşletmesi A.Ş. en çok istidamı artıran firmalar olarak seçildiler.

Şirket temsilcilerine ödüllerini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım takdim etti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu “Türkiye’nin her zamankinden daha güçlü, daha üretken olmak zorundadır.”

112 İnşaat Sanayii

Onur Grup ailesi; üzerinde yetiştiğimiz topraklarda, geleceğimiz olan gençlere ve minik yavrularımıza küçük de olsa bir fayda sağlayabilmek adına, atalarımızı da anmak üzere, Ordu Üniversitesi içerisinde bir Kütüphane ve Okul Öncesi Eğitim Merkezi yapımına katkıda bulundu.

Gerçekleştirmiş olduğu hizmete ilişkin bilgi veren iş adamı Onur Çetinceviz, şu sözleri kaydetti: “Bir iş adamı ve yatırımcı olmak, sadece sektöründe taahhüt ettiği işleri zamanında ve kaliteli olarak tamamlamaktan ibaret değildir. Ötesinde, çevreye ve

içerisinden yükseldiği topluma ne gibi katkılarda bulunabileceğini, hatta daha ne katkılarda bulunabileceğini de değerlendirmektir. Toplumun özellikle geleceği şekillendirecek olan dinamiklerine dokunmak, onların bizim geleceğimizi ileriye taşıması için katkıda bulunmak, aslında bir bakıma kendimizi de geleceğe taşımak demektir. İster büyük miktarda ister karınca kararınca olsun, fark etmez, bu dokunuş biraz da biz geleceğin bir parçasıyız. Tabi geleceğe yönelik bu dokunuşlar, geçmişte bizi gelecek olarak gören ve yetiştiren köklerimizi de unutmadan olmalıdır.”

Onur Taahhüt tarafından inşa edilerek 15 Aralık 2017 tarihinde açılışı gerçekleştirilen bu tesislerden Emin Çetinceviz Merkez Kütüphanesi, toplam inşaat alanı 3070 m² olup iki kat olarak yükselen bir yapıdır.

Kütüphanenin zemin katında, güncel süreli yayınlar salonu birlikte tasarlandığı kafe mekanı ile yer almaktadır. Doğal taş kaplamanın ahşabın sıcaklığı ile birleştiği salon, açık raf sistemli kitaplıklar ile düzenlenmiştir. Bireysel çalışma odalarının da bulunduğu dijital kütüphane ortamı, ayrıca Workstation

En Değerli Yatırım,Geleceğe Yapılandır

HABERLER

Onur Taahhüt, inşaat sektöründe kaliteli işlere imza atmanın yanında sosyal sorumluluklarını da yerine getirerek gelecek nesillerimizin eğitimlerine destek oldu.

113İnşaat Sanayii

çalışma adaları ile öğrencilerin grup çalışmalarına da imkan sağlamaktadır. Kullanım amacı göz önünde bulundurularak disiplinler tarafından titizlikle projelendirilmiş yazma eserleri mahalli, arşiv ve sistem odaları, tasnif odası, ciltleme odası, çıktı alma odası ve kırtasiye bölümleri zemin katın diğer alanlarıdır.

İkinci katta ise toplamda 765 m² alana sahip, 100’ü aşkın öğrencinin aynı anda çalışmasına olanak sunan 2 adet konulu kitap salonu ile kütüphane çalışanları ve eğitimciler için tasarlanmış ofisler yer almaktadır.

Düriye Çetinceviz Okul Öncesi Eğitim Merkezi ise toplamda 1590 m² inşaat alanına sahip bir bina olarak inşa edilmiştir. Çocukların hem bedensel hem zihinsel eğitim ve gelişimlerini hedef belirlenen eğitim merkezinde, okul öncesinde her yaş grubundan çocuğumuzun ihtiyaçlarına cevap oluşturabilmek adına; grup ve dinlenme odaları ile bu odalara bağlanan gözlem alanları, çok amaçlı salon, müzik ve drama odası, bale ve spor salonu, oyun salonu ve çocuklara özel yemekhane bulunmaktadır. Standartlara göre planlanmasına önem ve özen gösterilen mekanlarda, çocuklar için düşünülmüş özel kaplama malzemeleri ve tasarımlar tercih edilmiştir.

Çocukların keşfetme, daha yaratıcı ve iş birliği içerisinde çalışması, açık havada özgürce oynayabilmesi için yaklaşık 240 m² açık oyun alanı ve doğal ışıklandırma yapılanmaları binaya kazandırılmıştır. Eğitimciler ve çalışanlar için tasarlanan idari odalar, revir, bireysel görüşme odası, teknik hacim birimleri ise konumlandırılan diğer alanlar olmuştur.

Onur Grup’a, ülkemiz geleceğine katkıda bulunacak bu iki eğitim merkezini kazandırdıkları için teşekkür ediyoruz.

114 İnşaat Sanayii

Kolin İnşaat A.Ş. üstlendiği işlerle ülkemizin önde gelen inşaat firmalarından birisidir. Kolin, inşaat dışında enerji, turizm, ticaret, maden, çimento, endüstri gibi alanlarda da yatırımlarıyla ülkemize değer katmaktadır. Kolin’in sahip bulunduğu sosyal sorumluluk bilinci, kurumsal kültürünün temel taşlarından birisi olup, bu alanda bugüne kadar kültürel hayatın ve eğitim altyapısının güçlendirilmesi için her türlü maddi ve manevi desteği sağlamak için çalışmıştır. Bu kapsamda son olarak eğitim alanında bir projeyi daha hizmete soktu.

Kolin İnşaat Manisa’nın Kırkağaç ilçesine Nezihe Koloğlu İlkokulu’nu yaptırdı. İlkokulun tüm masrafları Kolin tarafından karşılanarak, 19 Ocak 2018 tarihinde öğrencilerin hizmetine sunuldu.

1100 metrekare alana oturan bina, 4 bin 400 metrekare kapalı alan, 200 metrekare sığınağı ve bahçesiyle birlikte yaklaşık 5 bin metrekarelik alan üzerine kuruldu.

İçerisinde 24 derslik 2 fen laboratuvarı, müzik odası, resim dersliği, yemekhane, sığınak, 2 adet ana sınıfı, basketbol sahası ve voleybol sahası

bulunan okulun yapımı iki yıl için de tamamlanarak eğitim hayatına kazandırıldı.

2017-2018 Eğitim-Öğretim yılının 2. döneminde yeni okullarında eğitim görecek olan 200 öğrenci, karne heyecanını yeni okullarında yaşadılar.

Okulun açılış törenine Kırkağaç Kaymakamı Cengizhan Yılmaz da katıldı. Kaymakan Yılmaz öğrencilere karnelerini verirken “2017-2018 Eğitim Öğretim yılında eğitim görecek olan çocuklarımıza ve tüm velilerimize yeni okulumuz hayırlı uğurlu olsun” dedi.

Kolin’den Eğitime Katkı

HABERLER

Kurumsal sosyal sorumluluk projeleriyle de ülkemize önemli hizmetler veren Kolin, son olarak Manisa’da ilkokul yapımını üstlendi.

115İnşaat Sanayii

Fotoğraf: Hakan Demir –İHA

116 İnşaat Sanayii

Sektörümüzün duayenlerinden Necat Nasıroğlu aramızdan ayrıldı. Necat Nasıroğlu çalışkan, azimli, dürüst bir iş adamıydı. Nazikti, çalışanlarına karşı daima hassas ve duyarlıydı. Şirketini adım adım büyüttü. Daha fazla yatırım, daha fazla istihdam gayesiyle bu ülkeye hizmet etti. Sadece yatırımları ile değil, sosyal sorumluluklarını da yerine getirerek her yıl binlerce öğrenciye verdiği burslarla hayatlarına dokundu, geleceklerine ışık verdi. Necat Nasıroğlu, iş dünyasının da çok sevilen isimlerindendi. Memleketi Batman’a da vefasını göstermiş, yatırımlarıyla binlerce kişiyi istihdam etmişti. Batman’da başlayan ve bugün dünyanın dört bir köşesine yayılan yatırımlarıyla iş yaşamında çıktığı basamakları kendi dilinden şöyle anlatmıştı:

“Hayat hikâyem, 1940 yılında, o zamanlar 30 hanelik olan Batman Kayabağı (Basoruk) köyünde başlar. Köyümüzde okul olmadığından, İlkokulu dayımların yanında, Sinan Nahiyesi İlkokulu’nda

DUAYENE VEDA

Necat Nasıroğlu 1940-2018

İNTES üyesi Fernas Şirketler Grubu’nun kurucusu, sektörümüzün değerli temsilcisi Necat Nasıroğlu vefat etti, derin üzüntüsünü tüm camiamızla paylaşıyoruz. Nasıroğlu’nun ailesine, dostlarına ve meslektaşlarına sabır ve

başsağlığı diliyoruz

117İnşaat Sanayii

okudum. İlkokuldan sonra, devam etmek istememe rağmen, o zamanın koşulları ve ekonomik zorluklar nedeniyle okuyamadım.Okuldan ayrıldıktan sonra, çiftçilik yaparak çalışma hayatına başladım. 1952 yılında, ailem ilk traktörünü aldı ve ben kullanmaya başladım. Bu köyümüzün de ilk traktörü idi. Askerliğimi bitirip köye dönünce kamyon aldım. Şoförlüğünü kendim yapıp çalıştırdım. Bu kamyon, TPAO ve Karayolları gibi kuruluşlardan taahhüt işleri almama vesile oldu. Kazandığım paraları biriktirerek iş makineleri almaya başladım ve 1982 yılında Fernas Şirketini kurdum.

Fernas Şirketler Topluluğu’nun Yönetim Kurulu Başkanlığını yürütüyorum, herkesten az uyuyup, herkesten fazla çalışıyorum.

Topluma, insanlığa karşı derin bir sorumluluk duyuyorum. Bu sorumluluğun yanında tüm şirketlerimiz kurumsal sosyal sorumluluk anlayışına sahiptir. Necat Nasıroğlu Vakfı, bu sorumluluklara öncülük etmekte ve büyütüp geliştirmektedir.

Tüm çocuklarımın eğitimine çok önem verdim. Her biri farklı mesleklerde üniversiteden mezun oldu. Eğitimini bitiren her çocuğum kendi alanında

şirketin bir bölümünde görev aldı.

Ben, çocuklarım ve iş arkadaşlarımın ortak enerjisi, Fernas’ı bu günkü konumuna taşımıştır.

Necat Nasıroğlu bize başarmanın tanımını şöyle ifade ediyordu:

“İyi yoldayız. Biz de başarmaya başladık. Şimdi toplam kalite zamanıdır. Yani fikirde, ifadede, uygulamada kalite. Bunun için sadece duyguda değil, düşünce, söz ve pratikte, insanımızın kalitesini artırmalıyız.”

Merhuma Allah’tan rahmet, kederli ailesine sabır ve başsağlığı diliyoruz.

118 İnşaat Sanayii

İş Güvencesi ve Uygulaması

YENİ YAYIN

Yetkin Bilimsel Yayınları - 2017525 Sayfa

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ve 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu (Arabuluculuk) Kapsamında Yenilenmiş İş Güvencesi ve Uygulaması adlı eserin 3. Baskısı Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Üyesi Bektaş Kar tarafından kaleme alındı.

İş hukuku arşivlerine kazandırılan bu önemli eser için Bektaş Kar 32 yıllık hukuk alanındaki tecrübelerini yansıtarak ortaya güncel gelişmeleri yansıtan faydalı bir kaynak koydu.

Eser, geniş kapsamı ile tüm iş dünyasının ilgiyle takip edeceği temel

başvuru kaynağı niteliğindedir. İlk baskısı 2009 yılında hazırlanan bu eserin ikinci baskısı 2011, üçüncü baskısı 2017 yılında gerçekleşti. İş güvencesine ilişkin uyuşmazlıkların artması, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun yayımlanması, 25 Ekim 2017 tarihinde İş Mahkemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesi nedeniyle yeni uygulamaların hayata geçmesi kitabın yenilenmiş baskısının hukuk dünyasının hizmetine sunulması ihtiyacını doğurdu..

İş Güvencesi kavramı, kapsamı, fesih konularında ayrıntılı bilgiler, iş güvencesi yargılama hukuku konularına yer verilen kitapta emsal kararlara ilişkin ilgili emsal ve güncel kararlar, açıklamalar içeriğinde dipnotlarla gösterildi. Kitabın hukukçulara, arabuluculara, insan kaynaklarına ilişkin birimlerde çalışan ve konuya ilgi duyan tüm profesyonellere faydalı olacağını umuyoruz.

119İnşaat Sanayii

Açıklamalı ve İçtihatlı İnşaat Hukuku Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve İlgili

Mevzuat

YENİ YAYIN

1208 Sayfa

Açıklamalı ve İçtihatlı İnşaat Hukuku Yapım İşleri Genel Şartnamesi adlı eser Yargıtay 15. Hukuk Dairesi Üyesi Recep Yalçın ve İnşaat Mühendisi Avukat Ali Rıza Yücel tarafından kaleme alındı.

Bilindiği üzere “Yapım İşleri Genel Şartnamesi” yapım sözleşmelerinin uygulama sürecindeki en büyük başvuru kaynağıdır. Bu konumu nedeniyle de ihale dokümanı öncelik sıralamasında birinci sırada yer almaktadır. Esasen, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’ ne verilen bu statü ihale mevzuatının doğası gereğidir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun yürürlüğü döneminde geçerli olan “Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi”, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile yerini “Yapım İşleri Genel Şartnamesi ”ne bırakmıştır. Yani temeli “Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi”dir. O nedenle inşaat dünyasına yabancı değildir. Nitekim ele alınan konular Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi ile hemen hemen aynıdır. Bir diğer deyişle, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin yeni ihale yasasının ışığında daha da olgunlaşmış halidir.

İhale mevzuatındaki değişiklikler; gerek uygulamada yaşanan sorunlar ve gerekse daha çağdaş bir mevzuata olan gereksinimden doğduğu için Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin de buna paralel olarak yeniden tanzimi hususu bir zorunluluk olmuştur.

Dikkat edilmesi gereken husus; Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin düzenlenmesinde ve yorumunda eski alışkanlıkların devam ettirilmemesi ve 4735 sayılı Yasa’nın ruhuna uygun olarak konuların ele alınmasıdır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun ve onun ikincil mevzuatının lafzi ve ruhu ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nu ve onların ikincil mevzuatını yorumlamak doğru değildir ve yanılgıya düşürür.

Bir örnek verecek olursak; Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nde düzenlenen “İş miktarında Artma veya Eksilme” ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde düzenlenen “ İlave İşler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” birbirinden temelden farklıdır. BİGŞ’de iş artışı verilebilmesi için işin bitirilmesi koşulu yer almamasına karşın YİGŞ’de iş artışı verilebilmesinin gerek şartı işin bitirilmesidir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre sözleşmeye bağlanan yapım işlerinin yürütülmesinde uygulanacak genel esasları belirleyen “ Yapım İşleri Genel Şartnamesi” kaynaklı ne yazık ki uygulamada pek çok sorun yaşanmaktadır. Bu sorunlar sadece şartnameye aykırılıktan doğmamakta ve aynı zamanda şartnamenin yanlarca farklı yorum ve düşüncelerinden de doğmaktadır. Bu da tarafların Yargıya başvurmasına neden olmaktadır.

O nedenle uygulamada yaşanan bu sorunların aza indirilmesi amacıyla bir kaynağa gereksinim duyulduğu kanısıyla bu kitap hazırlanmıştır. Kitabın kapsamında maddelerin detaylı açıklanmasının yanı sıra dört yüze yakın Yargıtay kararı ve yüze yakın Yüksek Fen Kurulu Görüş ve Kararı yer almaktadır. Bu kitap hazırlanırken sözü edilen kararlar teker teker incelenmiş ve yazarların görüşleri ile örtüşmeyen karar ve görüşlere de özellikle yer verilmek suretiyle okuyucuya yorum farkını analiz edebilmesi olanağı sağlanmıştır.

120 İnşaat Sanayii

Ministry of Forestry and Water Affairs is one of the most important investor ministries of our country with its 62.800 personnel and 20,8 billion TL of investment budget for the year 2018.

The Ministry has made a huge investment of 156 billion TL in the last 15 years. When only 9 facilities were put in service between 1999 and 2003, DSİ (General Directorate of State Hydraulic Works) has completed 7.200 facilities in the last 15 years. Currently, Yusufeli Dam which is Turkey’s highest and the world’s third with its 270 meters of body height, is under construction. In addition,

the construction of Ilısu Dam, which ranks the second in Turkey in terms of body volume after Atatürk Dam and fourth in terms of energy, will also be completed in 2018.

Drinking Water Action Plans have been prepared for 81 cities. Consequently, the cities were planned and prepared for the years 2040, 2050 and even 2071. With the execution of 193 drinking water projects, drinking water has been provided for 42 million citizens.

While energy production by hydropower was 26 billion kilowatts in 2003, today, it has increased up to 94,5 billion kilowatts. The 2019 target

is to deploy 127 billion kilowatts of the hydropower potential.

77% of our 85 million decares irrigable agricultural land has been opened to irrigation. We completed 1001 Ponds and Weirs in 1000 days. With this project which costed 3.2 billion TL, irrigation and flood protection benefits for 1.7 million square meters of land has been provided. In the last 15 years, forest assets have been increased by 1.5 million hectares. By the end of 2019, 15.460 projects will be completed within the framework of Regional Development Projects, and contribution to the development of the regions will have been made.

Prof. Dr. Veysel EROĞLU: Minister of Forestry and Water Affairs

SUMMARY

121İnşaat Sanayii

There have been significant developments in the transportation sector. The biggest projects of the world such as Yavuz Sultan Selim Bridge and Eurasia Tunnel were put in service during this period. The foundation of the Çamlıca Tower which is one of the few projects in the world, was laid. The drilling operations of the Ovit Tunnel were also completed, which will be Europe’s first and the world’s second longest tunnel.

The foundations of the 1915 Dardanelles Bridge, which is one of the trans-continental projects, and also the Rize Artvin Airport, which will be our country’s second airport on the sea, were laid. The Baku-Tbilisi-

Kars Railway Project, which is one of the most important projects that will make our country the world’s commercial center, was put in service and started to carry freight.

In terms of Highways, the already initiated divided road and motorway constructions will be continued in 2018. With regard to railways, high-speed railway network has been expanded, fast train corridors have been established, existing railways have been renewed, and a local railway industry has been founded through which production centers and organized industrial zones were connected to the ports by railways.

The airways sector will continue to grow with huge investments also in

2018. With our 55 active airports, we rank among the first 8 in the world in terms of passenger rate, and the first 3 in Europe. The Istanbul New Airport which is still under construction will be serving 90 million passengers.

In 2018, the telecommunications and IT sector will continue to improve. All of the services provided electronically will become available through e-Government. The 4.5G broadband internet installations started at 1.799 settlements and will be completed in 2018.

4.5G broadband internet service will be offered to 240 thousand citizens. Turkey Space Agency will also be founded in the year 2018.

Ahmet ARSLAN: Minister of Transport, Maritime Affairs and Communication

122 İnşaat Sanayii

TOKI has closed 2017 successfully, profitably and efficiently and has achieved its goals. In 2017, it executed approximately 14 billion new tenders. As of the end of 2017, it reached a number of around 817 thousand housings. TOKI is situated in every region of the country. Currently it has nearly 500 active working sites. It gives priority to social housing constructions. 65 thousand new houses in 2016, and about 60 thousand new houses in 2017 were tendered. Furthermore, the constructions of social facilities and service buildings required by public institutions also continue. Today, around 3 million people reside in housings built by TOKI.

Within the Gross Domestic Product, the real estate, construction and housing sectors have a significant share. Despite all the foreign constraints, the year 2017 was a success both in terms of housing sales as well as housing investments. Day by day, the sector is growing progressively.

The primary objective of TOKI is to continue to produce qualified social housing. TOKI will also give weight to urban transformation. Together with local governments, it will develop urban transformation projects especially in disaster areas. It currently carries out big projects in Gaziantep, Urfa, Denizli and many other cities. It will finalize and deliver around 24

thousand 500 housing in regions exposed to damage by terrorist organizations. For the year 2018, 60 thousand housing units are aimed to be completed by TOKI. And the target for 2023 is to reach a total of 1 million 200 thousand houses.

In the course of accomplishing these goals; producing higher quality social housing, selection of quality material and ensuring qualified workmanship are among the most important issues that TOKI pays attention to.

In addition, local patterns applying horizontal architecture has become a priority concept for TOKI, the sample projects of which are being developed through competitions.

Ergün Turan: President of the Housing Development Administration of Turkey

All investments concerning railway systems, airways, ports and transportation infrastructures carried out by the General Directorate of Infrastructure Investments aim to increase the quality of lives and welfare of the society.

Under this scope; with the Baku-Tbilisi-Kars Railway Project put into service in October 2017, the most central part of the continuous railway connection between Beijing and London through Turkey, Georgia, Azerbaijan and Central Asian Turkish Republics has been completed, and a significant economic contribution to our country has been provided in terms of passenger and freight transportation.

The Great Istanbul Tunnel project, the world’s first three-storey tunnel which

will make a substantial contribution to the traffic of Istanbul, will be finalized. This project, which is of great importance in terms of providing highway and metro transportation simultaneously, will enable passage through the Bosphorus easily and at once with the highway and railway system connections.

With the Canal İstanbul project, it is aimed to alleviate the traffic load of the İstanbul Bosphorus and create a new international waterway transportation corridor.

Ordu-Giresun Airport, which has been put into service in 2015, is the first airport built by sea embankment in Europe. Logistics centers featuring logistics areas, designed in accordance

with international standards, which have road and railway connections are also made for the first time in Turkey.

İzmir Gulf Transit and Connections Project, which is one of the most important projects realized by the General Directorate, will have a major contribution to the urban traffic of İzmir.

With the completion of Filyos Port having approximately 25 million tons of break bulk cargo capacity per year, transportation opportunities for imports and exports will be increased. Furthermore, with the connection of the Port to national railways and highways, inland transportation to many regions of our country will also be made available.

Erol Çıtak: Infrastructure Investments General Manager

123İnşaat Sanayii

The honorary guest of the traditional meeting of INTES held on November 22, 2017 was the Minister of Labor and Social Security Jülide Sarıeroğlu. The meeting themed Registered and Qualified Employment was hosted by Turkish YOL-İŞ Union.

At the meeting, President Koloğlu made assessments on the developments in working life. He explained his views and suggestions on unregistered employment. Koloğlu underlined that the continuation of the investments was crucial in terms of employment. He indicated that the construction sector played a significant role in Turkey’s ranking near the top in the annual employment creation capacity in Europe. Stating that unionization was of great importance in fighting against unregistered economy,

Koloğlu emphasized the importance of vocational education as well as occupational health and safety training in collective bargaining agreements. Koloğlu further noted that registered employment also meant working in healthy and safe work places.

Indicating that the unemployment figures were declining, Sarıeroğlu explained that very effective goals for unemployment and employment were being set also under the Medium Term Program and the 10th Development Plan.

Sarıeroğlu further conveyed that during the last 10 years Turkey has been the country having maintained the strongest employment growth among the European Union countries with the 6.5 million increase in employment. She also noted that there has been significant increase

in women’s participation in the labor market and that every year 700 to 800 thousand people were entering in the labor market.

Minister Sarieroğlu also gave explanations on the new incentive practices foreseen for 2018.

Stating that they knew that the sector required qualified workforce, Sarıeroğlu communicated that they were aiming to increase the quality of vocational education institutions and that they were conducting studies in order for the trainings to be designed in a way to give more efficient results in meeting the needs of the sector.

Referring also to the vocational qualification system studies, Sarıeroğlu highlighted that İNTES has been the pioneer in this field having established the first certification institution in the construction sector.

Traditional Meeting

124 İnşaat Sanayii

Solution Seeking Conference themed “New Regulations introduced by the Labor Law” was held on November 17, 2017.

The opening speech of the meeting was made by the Member of İNTES Board of Directors Barış Haşemoğlu. Haşemoğlu conveyed his views on the effects of the new regulations introduced by the Labor Courts Law, on working life.

Describing the new regulations as a starting point for an innovative and important period in working life which would strengthen the labor peace between workers and employers,

Haşemoğlu emphasized that, with the Draft Law of Labor Courts, mediation would be the first remedy in disputes and the system would be based on reconciliation. He also stated that mediation was built on win-win basis.

Haşemoğlu highlighted that the problems which could not be solved in courts for years would be solved in a much shorter time by means of mediation.

Haşemoğlu indicated that regulations on period of limitation was also made under the Law. He stated that the ten-year general period of limitation in terms of severance

pay would be applied as five years with the new regulation under the Law of Obligations, further noting that although this was a positive development, five years was still a very long time.

The session leader of the conference was the Member of the 9th Civil Chamber of the Supreme Court of Appeals Mr. Bektaş Kar. During the panel, Head of the 7th Civil Chamber of Ankara Regional Court of Justice Şahin Çil, and Professor Doctor Levent Akin, Head of Department of Labor and Social Security Law of Ankara University Faculty of Law, made presentations.

New Regulations introduced by the Labor Law Conference

İNTES - Supreme Council of Science (YFK) Conference was held in Ankara on December 12, 2017. The opening speeches were made by the Vice President of the Board of İNTES Deha Emral and the President of the Supreme Council of Science Mehmet Özkan. At the conference, Members of the Supreme Council of Science made assessments on the problems arising from contractual proceedings between the investor administrations and their contractors, within the framework of the decisions of the Board.

In his speech, Deha Emral emphasized that the Supreme Council of Science to be assigned as a dispute resolution

board regarding the contractual proceedings would accelerate the tender process.

Emral communicated that one of the important functions of the Supreme Council of Science was to set the unit prices for the items of construction installation works. He further underlined that it would be very useful to improve this function more comprehensively.

President of the Supreme Council of Science conveyed as follows: “Public investments are made through tenders. Considering the size of the investments being made, this field

must be disciplined. For this reason, in order to be able to finalize the tenders to be made for the realization of the public investments, as well as to conclude the contracted works within due time, a competitive, applicable and transparent law and legislation giving priority to the principle of equality of the parties, must be prepared and put into effect”.

Özkan further noted that many non-governmental organizations such as İNTES should make legal arrangements for the advisory decisions of the Supreme Council of Science to be binding.

İNTES - Supreme Council of Science Conference