Upload
sarinee-achavanuntakul
View
8.516
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
เศรษฐศาสตรในชวตประจาวน
สฤณ อาชวานนทกลFringer | คนชายขอบ
http://www.fringer.org/โรงเรยนวดสทธวราราม, 29 มกราคม 2551
งานนเผยแพรภายใตลขสทธ Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa) โดยผสรางอนญาตใหทาซา แจกจาย แสดง และสรางงานดดแปลงจากสวนใดสวนหนงของงานนไดโดยเสร แตเฉพาะในกรณทใหเครดตผสราง ไมนาไปใชในทางการคา และเผยแพรงานดดแปลงภายใตลขสทธเดยวกนนเทานน
หวขอชวนคย
1. เศรษฐศาสตรคออะไร?2. กจกรรมทางเศรษฐกจ3. เรองของเงน4. เรองของสนคา5. วธวทยาของเศรษฐศาสตร
เศรษฐศาสตรคออะไร?
“โจทยใหญ” ของเศรษฐศาสตร
• มนษยมความตองการไมสนสด
• แตทรพยากรมจากด– ทดน &ทรพยากรธรรมชาต– แรงงาน– ทน
• ควรใชและจดสรรทรพยากรอยางไร?
• เรามทางเลอกอะไรบาง?
สมมตฐานของเศรษฐศาสตร
• คนเปน “สตวเศรษฐกจ” ?
• คน “มเหตมผล”?
• ถาสมมตฐานเหลานไมเปนจรง
ทฤษฎทางเศรษฐศาสตรกอาจ
อธบาย “โลกแหงความจรง” ไมได
คาถามใหญของเศรษฐศาสตร• ระบอบเศรษฐกจควรผลตสนคาและบรการประเภทใดบาง? – เนนการผลตในภาคเกษตร หรออตสาหกรรม หรอบรการ? หรอควรเนนกจกรรมดานกฬา การพกผอน หรอทอยอาศย?
• ระบอบเศรษฐกจควรผลตสนคาและบรการอยางไร? – ใชแรงงานเปนหลก, ทดนเปนหลก, หรอทนเปนหลก? ทาอยางไรใหเกดประสทธภาพ?
• ใครควรไดใชสนคาและบรการทผลต? – แบงใหทกคนไดเทาๆ กน? ใหคนรวยไดมากกวา? ใหคนทางานหนกไดมากกวา?
Stock vs. Flow
• Positive Statements:
– สามารถพสจนวาเปนจรงหรอเทจได ดวยการเชคขอมลหรอคนควาวจยเพมเตม
• Normative Statements:
– เปน “ความเหน” หรอ “ความรสกสวนตว” ทพสจนวาเปนจรงหรอเทจไมไดดวยการคนควาวจย
Positive & normative economics
ความรจากงานคนควาวจยลาสดศาสตรอนๆ กาลงชวยขยบขยาย “พรมแดนความร” ของเศรษฐศาสตร เทากบแปลง Normative เปน Positive economics เชน happiness economics,behaviorial economics, environmental economics
0
1
2
3
4
5
6
0 1 2 3 4 5 6
Quantity
Price
“นกเศรษฐศาสตรพดอะไรกได”?
“นกเศรษฐศาสตรพดอะไรกได”?
0
1
2
3
4
5
6
0 1 2 3 4 5 6
Quantity
Price
S0
S1
S2
D0
“นกเศรษฐศาสตรพดอะไรกได”?
0
1
2
3
4
5
6
0 1 2 3 4 5 6
Quantity
Price
D0
D1
D2
S0
กจกรรมทางเศรษฐกจ
บรโภคหรอลงทน?
บรโภคหรอลงทน?
บรโภคหรอลงทน?
บรโภคหรอลงทน?
เรองของเงน
ทาไมเวลา = เงน?
• เงน 100 บาทในมอวนน มคามากกวาเงน 100 บาททจะไดในปหนา เพราะเราสามารถนา 100 บาทวนนไปใชจาย (บรโภค) หรอลงทน เชน ฝากธนาคาร
• ถาดอกเบยเงนฝาก = 5% ตอป เราจะมเงนในธนาคารเทาไรในหนงป? สองป?
• เราไมไดเพยงดอกเบยบนเงนตนกอนแรกเทานน แตยงได “ดอกเบยบนดอกเบย” อกดวย = “ดอกเบยทบตน”
• “กฎ 72” = 72 / ดอกเบยตอป = จานวนปคราวๆ ทเงนจะเพมเปนสองเทา
• สตรในการหา “มลคาอนาคต” :
Time Value of Money (TVM)
ทาไมเงนจงสญเสยมลคาตามเวลา?
เงนเฟอ• เงนเฟอ หมายถงภาวะทกาลงซอของผบรโภคลดลง จากการทผบรโภคตองการสนคาและบรการในปรมาณมากกวาปรมาณทผผลตจะผลตมาวางขายทนตอความตองการ (ลกษณะของระบอบเศรษฐกจทกาลงเตบโต)
• ถาเราซออะไรไดดวยเงน 100 บาทในปน ปหนาเราอาจตองใชเงนมากกวาเดมในการซอของสงเดยวกน
• เงนเฟอทาใหของมราคาแพงขนเรอยๆ
• ดงนน จะรวาเรา “รวยขน” หรอ “จนลง” จรง จงดแตรายไดในกระเปาทเพมขนหรอลดลงไมได ตองเทยบกบอตราเงนเฟอกอน
กฎของเกรแชม (Gresham’s Law)
เรองของสนคา
ทาไมกาแฟสตารบคสถงมหลายราคา?...
...และทาไมสตารบคสถง “ซอน” สนคา?• ไมม “SHORT”
(ขนาดเลกสด) ในเมน แตลกคาสามารถสงได!
• สตารบคสอางวา เมนไมมเนอทพอใหใส แตเหตผลทแทจรงคออะไร?
• การ “ซอน” สนคาเปนประโยชนตอผบรโภคอยางไร?
เมอผซอรขอมลนอยกวาผขาย
“Lemon Car”
ราคา (บาท)
จานวนทตองการ
Price Elasticity of Demand
D
5
100
รายไดของผขาย
Price Elasticity of Demand
ราคา (บาท)
จานวนทตองการ
Price Elasticity of Demand
10
D
5
5
6
ราคา (บาท)
จานวนทตองการ
D
10
5 20
7
Price Elasticity of Demand
จานวนทตองการ
ราคา (บาท)
Income Elasticity of Demand
Income Elasticity of Demand
วธวทยาของเศรษฐศาสตร(economic methodology)
O
สงบนเทงคาใชจายในการบรโภค
(บาท
)
รายไดตอเดอน (บาท)
อาหาร
เศรษฐศาสตรเลาเรองดวยแผนภาพ
เศรษฐศาสตรเลาเรองดวย Time Series
0
2,000
4,000
6,000
8,000
2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 25480%
20%
40%
60%
80%
GDP ของไทย การสงออกเปนรอยละของ GDP
ผลตภณฑมวลรวมในประเทศและอตราการสงออกของไทย
ทมา: กระทรวงพาณชย, ธนาคารแหงประเทศไทย
พนลานบาท
อตราสวนกใช “เลาเรอง” ได
050
100150200250300350400450500
สหรฐ
อเมร
กา
ญปน
องก
ฤษ
ฟน
แลน
ด
อนโด
นเซ
ย
มาเล
เซย
ฟลป
ปนส
สงคโ
ปร
ไทย
เกาห
ลใต
ฮองก
ง
จน
อนเด
ย
อตราสวนการใชเชอเพลงตอรายไดตอหว ป 2548(จานวนตนหรอเทยบเทา ตอรายได 1 USD)
ทมา: British Petroleum Statistical Review of World Energy 2006, World Bank
ขอมล cross-section “เลาเรอง” ดกวาสดสวนหนตอรายไดของครวเรอนไทย แบงตามชนรายได
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
2000 2004 Poly. (2000) Poly. (2004)
ชนรายไดของครวเรอน (percentile)
ทมา: สานกงานสถตแหงชาต
fig
0
25
50
75
100
0 10 000 20 000 30 000 40 000 50 000 60 000
scale ของกราฟ มผลทางจตวทยาการบรโภคอาหารตอป (ตอคน)
ปรมาณทซอตอป (กโลกรม
)
รายไดของผบรโภคตอป (บาท)
รายไดของรายไดของผบรโภคผบรโภค ((บาทบาท))
ปรมาณทซอปรมาณทซอตอปตอป ((กโลกรมกโลกรม))
05,000
10,00015,00020,000
10254570
100
fig
0
100
200
300
400
0 5000 10 000 15 000 20 000
scale ของกราฟ มผลทางจตวทยา (ตอ)
การบรโภคอาหารตอป (ตอคน)
ปรมาณทซอตอป (กโลกรม
)
รายไดของผบรโภคตอป (บาท)
รายไดของรายไดของผบรโภคผบรโภค ((บาทบาท))
ปรมาณทซอปรมาณทซอตอปตอป ((กโลกรมกโลกรม))
05,000
10,00015,00020,000
10254570
100
fig
อตราการวางงาน
(%)
Unemployment
1989 1991 1992
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3-10
-5
0
5
10
15
เมอไหรท “ขาวด” เปนขาวดจรงๆ?
1990
fig
อตราการเปลยนแป
ลงของอตราการวางงาน (%
)
Unemployment
Rate of changein unemployment
1989 1990 1991 1992
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3-10
-5
0
5
10
15อตราการวางงาน
(%)
เมอไหรท “ขาวด” เปนขาวดจรงๆ? (ตอ)
มลคา = ปรมาณ x ราคา• การ “แยกสวน” ตวเลขตางๆ ออกเปนองคประกอบ จะทาใหเราเขาใจไดดขนวา ใคร
ไดหรอเสยประโยชนจากตวเลขทสงขนหรอลดลง• ยกตวอยางมลคาการสงออกขาวเปรยบเทยบ 2545 เทยบกบ 2548:
• จะเหนไดวามลคาสงออกขาวทเพมขนนนเกดจากราคาขายทสงขนเปนสวนใหญ (93%) มาจากปรมาณเพมขนเปนสวนนอย (7%)
• เมอเทยบตวเลขนกบราคาทรฐบาลรบซอขาวเปลอก จะพบวาคนทไดประโยชนสวนใหญจากมาตรการนคอพอคาคนกลาง ไมใชเกษตรกร
0
20
40
60
80
100
2545 2548
70
9323พนลานบาท
สวนตางทเกดจากราคาขาว
สวนตางทเกดจากปรมาณขาว
มลคาสงออกขาว สวนตางมลคาสงออก
93%
ทมา: กรมสงเสรมการสงออก
7%