pranimin e shteteve të Dokumentacioni EvropianSi funksionon Unioni EvropianUdhërrëfyes për institucionet e UEUnioni EvropianKy botim është publikuar në të gjitha gjuhët zyrtare të Unionit Evropian: gjuhën daneze,hollandeze, angleze, finlandeze, frenge, gjermane, greke, italiane, portugeze, spanjolledhe suedeze, dhe në gjuhën çeke, estone, hungareze, lituaneze, letone, maltishte, polake,sllovake dhe sllovene.Komisioni EvropianDrejtoria e përgjithshme për shtyp dhe komunikimPublikimeB-1049 BrukselDoracaku është kompletuar në qershor, 2003Kopertina : Parlamenti EvropianTë dhënat e katalogimit janë të shënuara në fund të këtij botimi.Luksemburg: Zyra e botimeve zyrtare të Komuniteteve Evropiane, 2003ISBN 92-894-7521-8© Komunitetet Evropiane, 2003Reprodukimi është i autorizuar.Botuar në i RJ të Maqedonisë.1Si funksionon Unioni EvropianUdhërrëfyes për institucionet e UE2Si funksionon Unioni EvropianPërmbajtjaPrezantimi i Unionit Evropian 3Traktatet dhe vendimmarrja 5Parlamenti Evropian: zëri i popullit 10Këshilli i Unionit Evropian: zëri i shteteve-anëtare 14Komisioni Evropian: avancimi i interesit të përbashkët 20Gjykata e Drejtësisë: mbështetja e ligjit 25Gjykata Evropiane e Revizorëve:shpenzimi i arsyeshëm dhe dobiprurës 28Banka Qendrore Evropiane: menaxhimi me euron 30

Komiteti Ekonomik dhe Social Evropian:zëri i shoqërisë civile 32Komiteti i Rajoneve: zëri i qeverisë lokale 34Banka Evropiane për Investime: financimi i projekteve të UE 36Ombudsmani evropian: shqyrtimi i ankesave tuaja 38Agjencionet 40Drejtë ardhmërisë 463Vetëm për gjysmë shekulli, Unioni Evropian (UE) ka arritur rezultatetë jashtëzakonshme. Ka siguruar paqe mes shteteve të veta anëtare dheprosperitet për qytetarët e vet. Ka krijuar valutë të vetme evropiane (euron)dhe treg unik pa kufij, ku mallërat, njerëzit, shërbimet dhe kapitali lëvizinlirshëm. Prej në gjashtë shtete, UE u rrit në pesëmbëdhjetë shtete dhepërgatitet të pranojë edhe dymbëdhjetë të tjera. U bë forcë kryesore tregëtaredhe lider botëror në sferat, siç janë mbrojtja e mjedisit jetësor dhe ndihma tëcilën e ndan për zhvillim.Suksesi i UE është rezultat i natyrës së tij unike dhe mënyrës se si funksionon.UE nuk është federatë si Shtetet e Bashkuara, por as nuk është thjeshtë njëorganizatë për bashkëpunim mes qeverive, siç janë Kombet e Bashkuara. Shtetetqë përbëjnë UE ( shtetet-anëtare ) mbesin shtete të pavarura sovrane, porato tërheqin sovranitetin e tyre për të pasur dhe përfituar forcë dhe influencëbotërore, të cilën asnjëra nga këto shtete nuk do ta kishte individualisht.Tërheqja e sovranitetit, në praktikë nënkupton se shtetet-anëtare ua përcjellindisa nga ingerencat e tyre vendimmarrëse institucioneve evropiane që ato vet ikanë formuar, ashtu që vendimet për çështje specifike të interesit të përbashkëtmund të merren në mënyrë demokratike në nivel evropian.Tre institucionet kryesore vendmim-marrëse janë:Parlamenti Evropian, që përfaqëson qytetarët e UE dhe që në mënyrëdirekte zgjidhet nga ata;Këshilli i Unionit Evropian, që përfaqëson shtetet anëtare;Komisioni Evropian, që ka për qëllim të mbështesë interesin e Unionit sitërësi.Prezantimi i Unionit Evropian4Si funksionon Unioni EvropianKy trekëndësh institucional miraton politikat dhe ligjet (direktivat, rregullat

dhe vendimet) që zbatohen në tërë UE.Rregullat dhe procedurat që institucionet duhet t i ndjekin, janë të parapara nëtraktatet themeluese, të cilat janë pranuar dhe nënshkruar nga kryetarët dhekryeministrat e shtetetve-anëtare, dhe janë ratifikuar nga parlamentet e tyre.Në parim, Komisioni është ai që propozon ligje të reja të UE, por Parlamentidhe Këshilli janë ata që i miratojnë këto ligje.Gjykata e Drejtësisë mbështet funksionimin e ligjit evropian, ndërsa Gjykatae Revizorëve kontrollon financimin e aktiviteteve të Unionit.Pesë organe tjera kompletojnë sistemin:Komiteti Ekonomik dhe Social përfaqëson shoqërinë qytetare dhe dy anëte industrisë;Komiteti i Rajoneve përfaqëson autoritetet rajonale dhe lokale;Banka Qendrore Evropiane është përgjegjëse për politikën monetareevropiane;Banka Evropiane e Investimeve financon projektet evropiane tëinvestimit;Ombudsmani Evropian mbron qytetarët dhe organizatat e UE ngakeqadministrimi.Poashtu, janë formuar agjencione të specializuara që kryejnë detyra tëcaktuara teknike, shkencore ose menaxhuese.Ky doracak jep pasqyrë përmbledhëse për punën e të gjitha institucioneve dheagjencioneve dhe mënyrën e organizimit të tyre. Qëllimi është të sigurohetudhërrëfyes i dobishëm për sistemin aktual të vendim-marrjes në UE.5UNIONI EVROPIANSfera eBashkësisë(pjesa më emadhe e sferavetë përbashkëtapolitike)Politika epërbashkête punëve tëjashtme dhesigurisëBashkëpunimii policisë dhe

gjyqësisëTRAKTATEUnioni Evropian është themeluar në bazë të traktateve. Tre shtyllate tij paraqesin sferat e ndryshme politike me sisteme të ndryshme tëvendim-marrjes.Tre nga këto traktate krijuan tre KomunitetetEvropiane , respektivisht sisteme të vendimmarrjessë përbashkët për thëngjillin, çelikun,energjinë nukleare dhe për sektorët tjerë kryesorëtë ekonomive të shteteve-anëtare. Institucionete Komunitetit, të formuara për tëmenaxhuar me këto sisteme, u bashkuan nëvitin 1967, që rezultoi me një Komision dhenjë Këshill.BEE, përveç rolit të saj ekonomik,gradualisht moripërsipër një numër të madhtë përgjegjësive, përfshirëpolitikën sociale, të mjedisitdhe atë rajonale. Pasiqë më nuk ishte vetëmbashkësi ekonomike, traktatii katërt (i Mastrihtit) eriemëroi këtë bashkësi,thjeshtë si Union Evropian(UE).Traktati i Mastrihtit gjithashtupromovoi forma të rejabashkëpunimi mes qeverivetë shteteve-anëtare, përshembull për mbrojtjen dhenë sferën e drejtësisë dheTraktatet dhe vendim-marrjaUE u themelua në katër traktate:Traktati themelues i Bashkësisë Evropiane për Thëngjill dhe Çelik (BEThÇ), që unënshkruamë 18 prill, 1951 në Paris, hyri në fuqi më 23 korrik, 1952, kurse duke filluar nga 23korriku,

2002, nuk vlen më;Traktati themelues i Bashkësisë Ekonomike Evropiane (BEE), që u nënshkrua më 25mars,1957 në Romë dhe hyri në fuqi më 1 janar, 1958;Traktati themelues i Bashkësisë Evropiane për Energji Bërthamore (Euratom), që unënshkrua në Romë, së bashku me Traktatin për BEE. Këto dy traktate njihen edhe siTraktatete Romës . Kur shfrytëzohet termi Traktati i Romës , mendohet vetëm në Traktatin eBEE;Traktati për Unionin Evropian (EU), që u nënshkrua në Mastriht më 7 shkurt, 1992 dhehyri nëfuqi më 1 nëntor, 1993.çështjeve të brendshme . Duke ia shtuar këtëbashkëpunim ndërqeveritar sistemit ekzistuestë Bashkësisë , Traktati i Mastrihtit krijoi njëstrukturë të re me tre shtylla , që paraqet njështyllë politike dhe ekonomike. Ky ështëUnioni Evropian (UE).6Si funksionon Unioni EvropianTraktatet janë themel për çdo gjë që bënUnioni Evropian. Çdo herë kur traktatet duhettë shqyrtohen dhe ndryshohen, kjo bëhet nëkonferencë të veçantë të qeverive nacionaletë UE ( konferencë ndërqeveritare ose KNQ).Traktatet kanë pësuar ndryshime çdo herë kurnë Union janë pranuar shtete të reja anëtare.Përveç kësaj, gati çdo dhjetëvjetësh, traktatetjanë ndryshuar për të reformuar institucionete UE dhe për t u dhënë atyre sfera të rejapërgjegjësie.Akti Unik Evropian u nënshkrua në shkurttë vitit 1986 dhe hyri në fuqi më 1 korrik,1987. Ndryshoi Traktatin e BEE dhe hapirrugën për formimin e tregut unik.

Traktati i Amsterdamit u nënshkrua më 2tetor, 1997 dhe hyri në fuqi më 1 maj, 1999.Bëri ndryshime që kishin të bëjnë me UE dhetraktatet e KE, duke atribuar numra në nenete Traktatit të UE (në vend të shkronjave, qëkishin deri atëherë).Traktati i Nicës, i nënshkruar më 26 shkurt,2001, hyri në fuqi më 1 shkurt, 2003. Edheky traktat ndryshoi traktatet e tjera, dukei dhënë orientim sistemit institucional tëUE, ashtu që të vazhdojë të funksionojë nëmënyrë efektive pas valës së re të pranimittë shteteve-anëtare në vitin 2004.Vendim-marrja në nivel të Unionit Evropianpërfshin institucione të ndryshme evropiane,në veçanti:Komisionin Evropian,Parlamentin Evropian,Këshillin e Unionit Evropian.Idetë me të cilat erdhi deri te Unioni Evropian, për herë të parë u bënë publike më 9 majte vitit 1950, në fjalimine Robert Shumanit (Ministri francez i punëve të jashtme). Prandaj 9 maji çdo vjetfestohet si Dita e Evropës.7Komisioni Evropian propozon legjislation të ri,por Këshilli dhe Parlamenti janë institucionetqë i miratojnë ligjet. Institucionet tjeragjithashtu kanë role në sfera të caktuara,siç do të përshkruhet më detajisht në këtëbroshurë.Rregullat dhe procedurat për procesin e vendim-marjes në UE janë të parapara në traktatetthemeluese. Çdo ligj evropian bazohet në nentë caktuar të traktatit, që llogaritet si bazëligjore e legjislacionit.Ka tre procedura kryesore për të dekretuarligjet e reja të UE:me konsultim;

me pëlqim;me bashkëvendim.Dallimi kryesor mes tyre është mënyra sesi komunikon Parlamenti me Këshillin. Meprocedurën konsultative, Parlamenti vetëmjep mendimin e tij; me procedurën përbashkëvendim, Parlamenti vërtet ndan ingerencatme Këshillin. Kur propozohet ligj i ri,Komisioni Evropian duhet të vendosë se cilënprocedurë ta shfrytëzojë. Vendimi, në parim,do të varet nga baza ligjore e propozimit. Mefjalë tjera, do të varet nga neni i traktatit nëtë cilin bazohet.Më hollësisht, këto janë tre procedurat:1. KonsultimiMe procedurën konsultuese, Komisioni ia dërgonpropozimin e tij Këshillit dhe Parlamentit,por është Këshilli ai, i cili oficialisht konsultonParlamentin dhe organet tjera, siç janëKomiteti Ekonomik dhe Social, dhe Komiteti iRajoneve, mendimet e të cilëve paraqesin pjesëintegrale të procesit vendim-marrës të UE.Tre Këshillet : cili është cili?Shumë lehtë krijohet konfuzitet për atë se cilat janë të gjitha këto organe evropiane,sidomos kurorganet e ndryshme kanë emra shumë të ngjashëm, siç është rasti me këto tre këshille .Këshilli EvropianKy këshill përbëhet nga kryetarët e shteteve dhe qeverive (kryeministrat) të të gjithashteteve tëUE, plus Kryetari i Komisionit Evropian. Në parim, Këshilli Evropian takohet katër herënë vjet përt u dakorduar për politikën e përgjithshme të UE dhe për të shqyrtuar progresin e arritur.Ky organparaqet organ të nivelit më të lartë për përpilimin dhe hartimin e politikave të Unionit

Evropiandhe ky është shkaku që mbledhjet e këtij këshilli shpesh quhen samite .Këshilli i Unionit EvropianKy institucion, më parë i njohur si Këshilli i Ministrave, përbëhet nga ministrat qeveritarënga të gjithashtetet e UE. Këshilli takohet rregullisht për të marrë vendime dhe për të miratuar ligjetevropiane.Përshkrimi i plotë për punën dhe funksionimin e tij është dhënë më poshtë në këtëdoracak.Këshilli i EvropësKy nuk është aspak institucion i UE. Është një organizatë ndërqeveritare që, mes tjerash,ka përqëllim t i mbrojë të drejtat e njeriut, të promovojë diversitetin kulturor evropian dhe tëluftojëproblemet sociale, siç janë paragjykimet racore dhe jotolerancën. Këshilli u formua nëvitin 1949dhe një nga arritjet e tij të para ishte që të hartojë Konventën Evropiane për të Drejtat eNjeriut.Për t ua bërë të mundur qytetarëve që t i gëzojnë të drejtat e tyre të parapara me këtëKonventë,Këshilli formoi Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Këshilli i Evropës tani ka 44shteteanëtare,përfshirë pesëmbëdhjetë shtete të Unionit Evropian. Selia e tij është në Palais del Europe, në Strazburg (Francë).8Si funksionon Unioni EvropianNë disa raste, konsultimi është i detyrueshëmsepse baza ligjore e kërkon këtë dhe propoziminuk mund të bëhet ligj, përveç nëse Parlamentinuk jep mendim të volitshëm përkrahës.

Në raste të tjera, konsultimi është opcionaldhe Komisioni thjesht do të sugjerojë seKëshilli duhet të konsultojë Parlamentin.Në të gjitha rastet, Parlamenti mund:të aprovojë propozimin e Komisionit,të refuzojë atë osetë kërkojë amandamente.Nëse Parlamenti kërkon amandamente shtesë,Komisioni do t i marrë parasysh të gjitha ndërrimetqë i rekomandon Parlamenti. Nëse pranonndonjë nga këto sugjerime, do t i dërgojëParlamentit një propozim të ndryshuar.Këshilli shqyrton propozimin e ndryshuar dhe emiraton ashtu siç është, e ndryshon edhe mëtepër ose e refuzon atë. Sidoqoftë, nëseKëshilli vendos ta refuzojë propozimin eKomisionit, ky vendim duhet të jetë unanim.Këto janë sferat që i mbulon procedura konsultative:Bashkëpunimin e policisë dhe gjyqësisë nëçështjet penale;Revizionin e traktateve;Diskriminimin në bazë të gjinisë, races oseorigjinës etnike, religjionit apo bindjevepolitike, të aftësive të kufizuara, moshësapo orientimit seksual;Shtetësinë e UE;Bujqësinë;Vizat, azilin, emigracionin dhe çështje tjera,që kanë të bëjnë me lëvizjen e lirë të personave;Transportin (ku ekziston mundësia që të ketëndikim të madh në rajone të caktuara);Rregullat e konkurrencës;Aranzhimet tatimore;Politikën ekonomike;Bashkëpunimin plotësues , respektivishtrregullat që i lejojnë një grupi të shteteveanëtaretë punojnë bashkë në një sferë tëcaktuar, edhe pse shtetet tjera anëtare nukkanë dëshirë të bashkohen.Në disa sfera, siç është tatimimi, vendimi i

Këshillit duhet të jetë unanim.2. PëlqimiProcedura e pëlqimit nënkupton se Këshilliduhet të sigurojë pëlqimin e Parlamentit Evropianpara se të merren vendime të caktuara qëkanë rëndësi të madhe.Kjo procedure është e njëjtë si në rastin e konsultimit,përveç që Parlamenti nuk mund tëndryshojë propozimin: ose duhet ta pranojëose ta refuzojë atë. Pranimi ( pëlqimi ) kërkonmazhorancën absolute në votim.Sferat që mbulon procedura e pëlqimit janë, siçvijojnë:detyra të caktuara të Bankës Qendrore Evropiane;ndryshimin e statuteve të Sistemit Evropiantë Bankave Qendrore / Bankës Qendrore Evropiane;fondet strukturale dhe fondet kohezive;njësimin e procedurave elektorale për ParlamentinEvropian;marrëveshjet e caktuara ndërkombëtare;reja anëtare.3. BashkëvendimiNë procedurën e bashkëvendimit, Parlamentidhe këshilli kanë ingerenca të njëjta legjislative.Komisioni ua dërgon propozimet e veta tëdyja institucioneve. Këto shqyrtojnë dhe diskutojnëpropozimet dy herë rradhazi. Nëse nukmund të pajtohen në lidhje me këto propozime,çështja paraqitet para komitetit për pajtim ,të përbërë nga numër i njëjtë përfaqësuesish tëKëshillit dhe Parlamentit. Përfaqësuesit eKomisionit poashtu marrin pjesë në mbledhjete komitetit dhe në diskutime. Kur komiteti arrinmarrëveshje, atëherë teksti i akorduar final,i dërgohet Parlamentit dhe Këshillit për shqyrtimtë sërishëm, në mënyrë që përfundimisht taaprovojnë atë propozim si ligj.Më hollësisht, procedura është e paraqitur nëkëtë diagram:9

Akti ligjor miratohet.Me mazhorancë absolute, Parlamentirefuzon qëndrimin e përbashkët tëKëshillit. Akti ligjor nuk miratohet.Parlamenti aprovon qëndrimin epërbashkët ose nuk ndërmerr asgjë. Me mazhorancë absolute, Parlamentipropozon amandamente.Parlamenti shqyrton qëndrimin epërbashkët të Këshillit.Parlamenti aprovon propozimin.Këshilli mund ta miratojë aktin ligjorKëshilli i aprovon të gjithaamandamentet dhe miraton aktinligjorKëshilli i aprovon të gjithaamandamentet e Parlamentit.Akti është miratuar.Komiteti i Pajtimit arrin marrëveshje.Parlamenti dhe Këshilli, i pari me shumicëabsolute, ndërsa i dyti me shumicë tëkualifikuar, miratojnë aktin ligjor. Nëse njëringa këto institucione nuk e aprovon aktinligjor, ai akt nuk miratohet.Komiteti i pajtimit nuk arrinmarrëveshje. Ligji nuk miratohet.Opinioni i Komisionit.Opinioni i Parlamentit: Komisioni ndryshon propoziminKëshilli nuk aprovon të gjitha amandamentet e Parlamentit.Kryetari i Këshillit, së bashku me Kryetarin e Parlamentit, mbledhKomitetin e Pajtimit. Komisioni merr pjesë në këto seanca.Këshilli, me mazhorancë tëkualifikuar, formon qëndrim tëpërbashkët. Komisioni jep komunikatëpër qëndrimin e përbashkëtKomisioni i jep propozimin e vet Parlamentit Evropian dhe KëshillitKëto janë sferat që mbulon procedura ebashkëvendimit:mosdiskriminimi në bazë nacionale;e drejta për të lëvizur dhe për banim;lëvizja e lirë e punëtorëve;

sigurimi social për punëtorët emigrantë;e drejta për krijim;transporti;tregu i brendshëm;punësimi;bashkëpunimi i doganave;lufta kundër përjashtimit social;mundësitë e njëjta dhe trajtimi i njëjtë;implementimi i vendimeve lidhur me FondinSocial Evropian;edukimi;trajnimi profesional;kultura;shëndetësia;mbrojtja e konsumatorëve;rrjetet transevropiane;implementimi i vendimeve lidhur me FondinEvropian për Zhvillim Rajonal;hulumtimet;mjedisi;transparenca;parandalimi i manipulimeve dhe luftimi ityre;statistika;formimi i një organi këshilldhënës përmbrojtje të të dhënave.10Si funksionon Unioni EvropianDeputetët e Parlamentit Evropian nuk ulen në blloqet nacionale, por në grupe politikembarëevropiane që bashkojnë të gjitha partitë kryesore politike, të cilat funksionojnë nështetetanëtaretë UE-së.Numri i ulëseve për grup politik, duke filluar nga 1 prilli, 2003Shkurtesa Numri iGrupi politik origjinale ulësevePartia Popullore Evropiane (Demokratët Kristianë) EPP-ED 232dhe Demokratët EvropianëPartia e Socialistëve Evropianë PES 175

Partia e Liberalëve, Demokratëve dhe Reformistëve Evropianë ELDR 52E Majta Evropiane e bashkuar/ e Majta e Gjelbër Nordike EUL/NGL 49Të Gjelbërtit/Aleanca e Lirë Evropiane Greens/EFA 44Unioni për Evropën e Popujve UEN 23Evropa e Demokracive dhe Diversiteteve EDD 18Të pavarur NA 31Gjithsej 624Fillimet e Parlamentit datojnë që nga vitet e 50-ta dhe traktatet themeluese. Që nga viti1979,deputetët kanë qënë drejtpërdrejtë të zgjedhur nga qytetarët që ata i përfaqësojnë.Zgjedhjet parlamentare mbahen çdo pesë vjet dhe çdo qytetar i UE, i cili është regjistruarsivotues, ka të drejtë vote. Domethënë Parlamenti shpreh vullnetin demokratik të 374milionëqytetarëve të Unionit dhe përfaqëson interesin e tyre gjatë bisedave dhe bashkëpunimitmeinstitucionet tjera të UE.Parlamenti Evropian:zëri i popullitRoli: Krah legjislativ i UE, i zgjedhur në mënyrëtë drejtpërdrejtë.Zgjedhjet e ardhshme: Qershor 2004Mbledhjet: Seancat plenare mujore në Strazburg,mbledhjet e komiteteve dhe seancat e tjeraplotësuese në BrukselAdresa: Plateau du Kirchberg, B.P. 1601,L-2929 Luksemburg.Telefoni: (+352) 4300-1Faqja e internetit: www.europarl.eu.intFaktet kyç11Numri i ulëseve për shtet(radhitje alfabetike sipas emrit të shtetit nëgjuhën e vet)1999 2004 2007

-04 -07 -09Belgjika 25 24 24Bullgaria - - 18Qiproja - 6 6Republika Çeke - 24 24Danimarka 16 14 14Gjermania 99 99 99Greqia 25 24 24Spanja 64 54 54Estonia - 6 6Franca 87 78 78Hungaria - 24 24Irlanda 15 13 13Italia 87 78 78Letonia - 9 9Lituania - 13 13Luksemburgu 6 6 6Malta - 5 5Holanda 31 27 27Austria 21 18 18Polonia - 54 54Portugalia 25 24 24Rumunia - - 36Sllovakia - 14 14Sllovenia - 7 7Finlanda 16 14 14Suedia 22 19 19Mbretëria e Bashkuar 87 78 78Gjithsej (maks.) 626 732 786Në vitin 2002, Pat Koks u zgjodh Kryetari Parlamentit Evropian.Ku është i vendosur Parlamenti?Parlamenti Evropian funksionon në Francë,Belgjikë dhe në Luksemburg.Seancat plenare mujore, ku marrin pjesëtë gjithë deputetët e zgjedhur, mbahen nëStrazburg (Francë), në selinë e Parlamentit.Mbledhjet e komiteteve parlamentare dhe çdoseancë plenare plotësuese mbahet në Bruksel(Belgjikë), ndërsa Luksemburgu është qendra e

zyrave administrative ( Sekretariati i përgjithshëm ).Çka bën Parlamenti?Parlamenti ka tre role kryesore:1. Së bashku me Këshillin ndan të drejtën evënies së ligjit në fuqi. Fakti se bëhet fjalëpër organ që zgjidhet në mënyrë të drejtpërdrejtë,garanton legjitimitetin demokratik tëligjit evropian.2. Kryen mbikqyrje demokratike mbi tëgjitha institucionet e UE dhe në veçanti tëKomisionit. Ka të drejtë të miratojë apo tërefuzojë emërimet e komisionerëve, si dhe t ijapë vërejtje gjithë Komisionit.3. Së bashku me Këshillin ndan mandatinpër buxhetin e UE dhe rrjedhimisht mundtë ndikojë në shpenzimet e UE. Në fund tëprocedurës, miraton ose refuzon buxhetin nëtërësi.Këto tre role hollësisht përshkruhen mëposhtë.1. E drejta ligjvënëseProcedura më e rëndomtë për miratimin e njëtërësie të ligjeve të UE është bashkëvendimi(lexo më lartë: Traktatet dhe vendim-marrja).Kjo procedurë e vë Parlamentin Evropian dheKëshillin në një pozitë të barabartë dhe ligjetqë miratohen me këtë procedurë janë akte tëpërbashkëta të Këshillit dhe të Parlamentit.Kjo procedurë gjen zbatim në shumë sfera.12Si funksionon Unioni EvropianParlamenti duhet të konsultohet edhe për propozimetjera, ndërsa miratimi i tij kërkohet përvendime të caktuara me rëndësi politike dheinstitucionale.Parlamenti poashtu parashtron nevojën përlegjislacion të ri, duke analizuar programin vjetorpunues të Komisionit, duke marrë parasyshligje të reja që do të ishin të përshtatshme dheduke kërkuar propozimet e Komisionit.

2. Mbikqyrja demokratikeParlamenti kryen mbikqyrje demokratike mbiinstitucionet tjera evropiane. Këtë e bën nëdisa mënyra.Së pari, kur zgjidhet Komision i ri, Parlamentiinterviston të gjithë anëtarët e rinj potencialëdhe Kryetarin e Komisionit (të propozuar ngashtetet-anëtare). Ata nuk mund të emërohenpa miratimin e Parlamentit.Së dyti, Komisioni politikisht i jep llogariParlamentit, dhe ky i fundit mund të miratojëmocionin e mosbesimit , duke kërkuardorëheqje nga gjithë Komisioni.Parlamenti poashtu, rregullisht kryen kontrollduke analizuar raportet e dërguara ngaKomisioni (raporti i përgjithshëm, raportetpër implementimin e buxhetit, zbatimi i ligjit,etj.). Për më tepër, parlamentarët rregullisht iparashtrojnë Komisionit pyetje me shkrim dheme gojë.Anëtarët e Komisionit marrin pjesë në seancatplenare të Parlamentit dhe mbledhjet ekomiteteve parlamentare, duke u kujdesur përdialog të vazhdueshëm mes dy institucioneve.Parlamenti poashtu mbikqyr punën e Këshillit.Parlamentarët rregullisht i parashtrojnëKëshillit pyetje me verbale dhe me shkrim. Nëkëto seanca plenare merr pjesë edhe Kryetarii Këshillit, duke u inkuadruar në debatet erëndësishme.Në sfera të caktuara, Parlamenti bashkëpunonngushtë me Këshillin, siç është sfera epolitikës së përbashkët të jashtme dhe tësigurisë. Gjithashtu ka edhe bashkëpunimgjyqësor, dhe në çështje të caktuara tëinteresit të përbashkët, siç është çështja eazilit dhe politika e migracionit dhe masat përluftë kundër drogës, manipulimeve dhe krimitndërkombëtar. Kryesia e Këshillit rregullishtinformon Parlamentin për të gjitha këto

çështje.Parlamenti poashtu mund të kryejë kontrolldemokratik duke shqyrtuar peticionet eqytetarëve dhe duke formuar komisione tëpërkohshme hetuese.Së fundi, Parlamenti parashtron çështje tëshumta në çdo samit të UE (mbledhjet eKëshillit Evropian). Në hapjen e çdo samiti,Kryetari i Parlamentit është i ftuar t i paraqesëqëndrimet dhe brengat e Parlamentit përçështje të cilat janë në agjendën e KëshillitEvropian.3. Mandati i përcaktimit të buxhetitBuxheti vjetor i UE vendoset bashkërishtnga Parlamenti dhe Këshilli i Unionit Evropian(lexo më poshtë). Parlamenti debaton përkëtë, në dy shqyrtime të njëpasnjëshme dhenuk hyn në fuqi deri sa nuk nënshkruhet ngaKryetari i Parlamentit.Komiteti Parlamentar për Kontroll Buxhetormbikqyr shpenzimin e buxhetit dhe çdo vitParlamenti vendos nëse duhet apo nuk duhettë aprovojë raportin e dorëzuar nga Komisioni,për mënyrën e shfrytëzimit të buxhetit gjatëvitit të kaluar fiskal. Ky proces miratimi,teknikisht është i njohur si vërtetim dheaprovim i pagesave .13Si është e organizuarpuna e Parlamentit?Puna e Parlamentit ndahet në dy faza kryesore:Përgatitja për seancat plenare. Kjo bëhetnga parlamentarët në komitetet e ndryshmeparlamentare, të cilët janë specializuar përsfera të caktuara të aktivitetit të UE. Çështjetpër debatim gjithashtu shqyrtohen ngagrupet politike.Seanca plenare. Seancat plenare, në tëcilat marrin pjesë të gjithë parlamentarët,mbahen në Strazburg (një javë në muaj) dhe

ndonjëherë në Bruksel (dy ditë). Në këtoseanca, Parlamenti analizon legjislacionin epropozuar dhe voton për amandamente, paramiratimit të tekstit si tërësi.Pikat e tjera të agjendës mund të përfshijnëkomunikime ose pyetje të Këshillit oseKomisionit, për atë se çka ndodh në UnioninEvropian ose më gjerë.Përfaqësuesit e zgjedhur në mënyrë të drejtpërdrejtë nga qytetarët e UE, takohen nëStrazburg për të debatuardhe për të votuar legjislacionin e tërë Evropës, i cili i përfshin të gjithë.14Si funksionon Unioni EvropianRoli: Krah legjislativ i UE, që përfaqëson shtetetanëtareAnëtarë: Nga një ministër prej çdo shteti të UEKryesia: Zëvendësim çdo gjashtë muaj.Mbledhjet: në Bruksel (Belgjikë), përveç në prill,qershor dhe tetor, kur mbledhjet mbahen nëLuksemburg.Adresa: Rue de la Loi 175 Wetstraat, B-1048 BrukselTelefoni: (+32-2) 285 61 11Faqja e internetit: ue.eu.intKëshilli është organi kryesor vendim-marrës iUE. Ashtu si edhe Parlamenti Evropian, Këshilliu formua me traktatet themeluese në vitet e50-ta. Ky këshill përfaqëson shtetet-anëtaredhe në mbledhjet e tij merr pjesë nga njëministër prej çdo qeverie nacionale të UE.Pjesëmarrja e ministrave në mbledhje të caktuara,varet nga fakti se çfarë diskutohet nëagjendë. Nëse, për shembull, Këshilli do tëdiskutojë çështje për mjedisin, në mbledhje dotë marrin pjesë ministrat e mjedisit nga çdoshtet i UE dhe ky këshill do të quhet Këshilli iMjedisit .Marrëdhëniet e UE me botën i udhëheqKëshilli për Çështje të Përgjithshme dhe Marrëdhënietë Jashtme . Por, ky Këshill poashtuka përgjegjësi më të gjërë për çështjet e

përgjithshme, kështu që në mbledhjet e tijmerr pjesë ministër apo sekretar shteti qëzgjedh çdo qeveri.Në përgjithësi ka nëntë konfiguracione tëndryshme të Këshillit:Këshilli për çështje të përgjithshme dhemarrëdhënie të jashtmeKëshilli për çështje ekonomike dhe financiare(ECOFIN)Këshilli për drejtësi dhe çështje të brendshmeKëshilli për punësim, çështje të politikëssociale, shëndetësisë dhe konsumatorëveKëshilli për konkurrencë (tregu i brendshëm,industria dhe hulumtime)Këshilli për transport, telekomunikim dheenergjiKëshilli për bujqësi dhe peshkatariKëshilli i mjedisitKëshilli për arsim, rini dhe kulturëPa marrë parasysh këto konfigurime, Këshillimbetet një institucion i vetëm.Çdo ministër në Këshill përfaqëson qeverinë evet. Me fjalë tjera, nënshkrimi i ministritnënkupton miratim nga e tërë qeveria, të cilëne përfaqëson ministri. Për më tepër, çdoministër në Këshill i përgjigjet parlamentit tëvet nacional dhe qytetarëve që i përfaqëson aiparlament. Kjo mundëson legjitimitet demokratiktë vendimeve të Këshillit.Çka bën Këshilli?Këshilli ka gjashtë përgjegjësi kyçe:1. Të miratojë ligjet evropiane. Në shumësfera, Këshilli këtë e bën së bashku meParlamentin Evropian.Këshilli i Unionit Evropian:zëri i shteteve-anëtareFaktet kyç152. Të koordinojë politikën ekonomike tështeteve-anëtare.

3. Të realizojë marrëveshje ndërkombëtare mesUE dhe një ose më shumë shteteve ose organizatavendër0.5kombëtare.4. Të aprovojë buxhetin e UE, së bashku me ParlamentinEvropian.5. Të zhvillojë politikën e përbashkët për punë tëjashtme dhe politikën e sigurisë të UE (përhollësi, lexo më poshtë), duke u bazuar nëparimet udhëzuese të Këshillit Evropian.6. Të koordinojë bashkëpunimin mes gjykatavenacionale dhe forcave policore lidhur meçështjet penale (lexo më poshtë Drejtësia dhepunët e brendshme ).Pjesa më e madhe e këtyre përgjegjësive kanë tëbëjnë me sferat ku shtetet-anëtare kanë vendosurta tërheqin sovranitetin e tyre, dhe i japin institucionevetë UE autorizime dhe ingerenca vendimmarrëse.Kjo sferë paraqet shtyllën e parë tëUnionit Evropian.Mirëpo, dy përgjegjësitë e fundit kanë të bëjnëme sferat nga të cilat shtetet-anëtare nuk kanëhequr dorë nga vendim-marrja, por thjesht vetëmpunojnë së bashku. Kjo quhet bashkëpunimndërqeveritar dhe përfshin shtyllën e dytë dhetë tretë të Unionit Evropian (politika e përbashkëte për punë të jashtme dhe politika e sigurisë, sidhe bashkëpunimi policor e gjyqësor për çështjetpenale).Puna e Këshillit, më hollësisht përshkruhet mëposhtë.1. LegjislacioniNumri më i madh i ligjeve miratohet bashkërishtnga Këshilli dhe Parlamenti (lexo më lartë: Traktatetdhe vendim-marrja).Është rregull, që Këshilli të veprojë vetëm mepropozim të Komisionit, i cili ka përgjegjësi për tësiguruar zbatimin e tërësishëm të ligjeve, pasi qëato të miratohen.2. Koordinimi i politikave ekonomike tështeteve-anëtare

Shtetet e UE kanë vendosur të kenë politikë tëpërbashkët ekonomike, që bazohet në bashkëpunimtë ngushtë mes politikave të tyre nacionaleekonomike. Ky bashkëpunim realizohet ngaministrat e ekonomisë dhe financave, që sëbashku formojnë Këshillin për çështje ekonomikedhe financiare (ECOFIN).3. Realizimi i marrëveshjeve ndërkombëtareÇdo vjet, Këshilli realizon (respektivisht,zyrtarisht nënshkruan) një numër të marrëveshjevemes Unionit Evropian dhe shteteve tjera, si dheme organizata ndërkombëtare. Këto marrëveshjejanë të sferave të ndryshme, siç janë tregëtia,bashkëpunimi dhe zhvillimi ose kanë të bëjnë meçështje të caktuara, siç janë tekstili, peshkataria,shkenca dhe teknologjitë, transporti etj.Ministrat nga të gjitha shtetet e UE takohen në Këshill për bashkëvendimin lidhurme politikën dhe legjislacionin e UE16Si funksionon Unioni EvropianRouters / Danilo KrstanovicKëshilli poashtu mund të arrijë marrëveshjemes shteteve-anëtare të UE, në sferën etatimimit, ligjit për ndërmarrje ose mbrojtjenkonsulare. Marrëveshjet ndonjëherë kanë tëbëjnë edhe me bashkëpunimin në sferën edrejtësisë dhe çështjeve të brendshme (lexomë poshtë).4. Miratimi i buxhetit të UEBuxheti vjetor i UE miratohet bashkërisht ngaKëshilli dhe Parlamenti Evropian. Nëse dy institucionetnuk pajtohen, rregullat parashikojnëqë Këshilli të marrë vendimin përfundimtarpër shpenzimet e detyrueshme (kryesishtshpenzimet bujqësore dhe shpenzime që janërezultat i marrëveshjeve ndërkombëtare meshtetet tjera), ndërsa Parlamenti ka fjalën efundit për shpenzimet e padetyrueshme dhenë miratimin përfundimtar të buxhetit.

5. Politika e përbashkët e punëve tëjashtme dhe e sigurisëShtetet-anëtare angazhohen për të zhvilluarpolitikë të përbashkët të punëve të jashtmedhe të sigurisë. Por politika e jashtme, siguriadhe mbrojtja, janë çështje për të cilat shtetetanëtaretë UE kanë kontroll të pavarur. Këtoshtete nuk kanë tërhequr sovranitetin e tyrenacional në këto sfera, ashtu që Parlamentidhe Komisioni Evropian këtu kanë vetëm roltë kufizuar. Sidoqoftë, shtetet e UE mund tëpërfitojnë shumë duke punuar së bashku nëkëto çështje dhe Këshilli është forumi kryesorku ndodh ky bashkëpunim ndërqeveritar .Për të mundësuar që UE t u përgjigjet nëmënyrë më efikase krizave ndërkombëtare,Këshilli Evropian (në samitin e Helsinkit nëdhjetor të vitit 1999) vendosi që UE të formojëForca për Intervenim të Shpejtë , të përbëranga personeli ushtarak prej 60.000 persona, qëmund të vendosen aty ku ka nevojë, brendagjashtëdhjetë ditësh dhe të jenë të inkuadruarnë operacion së paku një vjet.Në janar të vitit 2003, Misioni policor i Unionit Evropian filloi operacionet në Bosnjë dheHercegovinë, dukemarrë përsipër aspektet civile të menaxhimit të krizës nga paqeruajtësit e Kombeve tëBashkuara. Ky lloj aksionivendoset dhe koordinohet nga Këshilli i Unionit Evropian.17Kjo nuk do të jetë armatë evropiane . Ushtarakëtdo të mbeten anëtarë të forcave nacionaletë armatosura dhe nën komandën nacionale,e roli i tyre do të jetë i kufizuar në kryerje tëdetyrave humanitare, shpëtimit, paqeruajtjesdhe detyra tjera të menaxhimit të krizave.Për të siguruar kontroll politik dhe menaxhimstrategjik në një krizë, Këshilli Evropian (Nicë,dhjetor 2000) vendosi të formojë struktura të

reja permanente politike dhe ushtarake brendaKëshillit të Unionit Evropian. Këto struktura tëreja janë:Komiteti politik dhe i sigurisëKomiteti ushtarak i Unionit Evropian dheStafi ushtarak i Unionit Evropian, që përbëhetnga ekspertë ushtarakë, të cilëtshtetet-anëtare i kanë transferuar në Sekretariatine Këshillit.Stafi ushtarak i UE është nën udhëheqjen ushtaraketë Komitetit ushtarak të UE, të cilin kye ndihmon.Në vitin 2002, u formuan dy agjencione qëkanë për detyrë të kryejnë obligime të caktuarateknike dhe shkencore për politikën e përbashkëttë punëve të jashtme dhe të sigurisë.Këto janë:Instituti Evropian për studime të sigurisë(www.iss-eu.org), me seli në Paris, Francë;Qendra satelitore e Unionit Evropian(www.eusc.org), me seli në Torejon de Ardoz,në Spanjë.6. Drejtësia dhe punët e brendshmeDroga, terrorizmi, manipulimet ndërkombëtare,trafiku me njerëz dhe eksploatimiseksual i fëmijëve janë probleme që brengosinqytetarët evropianë. Këto aktivitete kriminelejanë tejkufitare dhe vetëm një bashkëpunim igjithmbarshëm mes shteteve, mund të ballafaqohetme këto probleme në mënyrë efikase.Nëse Evropa do ta bëjë këtë dhe u jep të gjithëqytetarëve të saj akses të barabartë në drejtësinëcivile të UE, atëherë gjykatat nacionale,forcat policore, doganierët dhe shërbimet eemigracionit të të gjitha shteteve të UE duhettë punojnë së bashku.Për shembull, ata duhet të sigurojnë se:vendimi i gjykatës në një shtet të UE për njërast divorci apo kujdes fëmije, do të pranohetnë të gjitha shtetet tjera të UE;

kufijtë e jashtëm të UE patrullohen nëmënyrë efektive;doganierët dhe policia shkëmbejnë informatapër lëvizjen e trafikantëve të dyshimtëtë drogës ose trafikantëve me njerëz;kërkuesit e azilit kanë trajtim të njëjtë kudonë UE, për të parandaluar të ashtuquajturënblerje azili .Këto çështje, bashkarisht të njohura si Drejtësiadhe punët e brendshme , shqyrtohen ngaministrat e drejtësisë dhe ministrat e punëvetë brendshme, që së bashku veprojnë si Këshillii drejtësisë dhe punëve të brendshme.18Si funksionon Unioni EvropianSi është e organizuarpuna e Këshillit?Komiteti i përfaqësuesëve të përhershëmKOREPER-iNë Bruksel, çdo shtet-anëtar i UE, ka ekip( reprezentacion ), që përfaqëson dhe mbroninteresat e veta nacionale në nivel të UE. Udhëheqësii çdo ekipi përfaqësues është kryesi idetyrës së ambasadorit të shtetit të vet nëUE.Këta ambasadorë (të quajtur përfaqësues permanentë )takohen çdo javë në mbledhjet eKomitetit të përfaqësuesëve të përhershëm(KOREPER). Roli i këtij komiteti është të përgatisëpunën e Këshillit, me përjashtim tëçështjeve të bujqësisë, të cilat i mbulonKomiteti special për bujqësi. KPP asistohet nganjë numër grupesh punuese, të përbëra ngazyrtarë të administratave nacionale.Kryesia e KëshillitKryesia e Këshillit ndërrohet çdo gjashtë muaj,në bazë të parimit për rrotacion të udhëheqjes.Me fjalë të tjera, të gjitha shtetet e UE marrinpërsipër agjendën e Këshillit dhe kryesojnë tëgjitha mbledhjet në periudhë gjashtë mujore,

duke paraqitur vendimet legjislative dhe politike,dhe duke ndërmjetësuar kompromise messhteteve-anëtare.Rrotacioni për vitet 2003-2006 është si vijon:2003 Gjysma e parë e vitit: GreqiaGjysma e dytë e vitit: Italia2004 Gjysma e parë e vitit: IrlandaGjysma e dytë e vitit: Holanda2005 Gjysma e parë e vitit: LuksemburguGjysma e dytë e vitit: Mbretëria e Bashkuar2006 Gjysma e parë e vitit: AustriaGjysma e dytë e vitit: FinlandaNëse, për shembull, Këshilli i mjedisit duhet tëtakohet gjatë gjysmës së dytë të vitit 2006, aitakim do të kryesohet nga ministri finlandez imjedisit, sepse Finlanda atë periudhë kohorekryeson me Këshillin.Sekretariati i përgjithshëmKryesinë e ndihmon Sekretariati i përgjithshëm,i cili përgatit dhe siguron funksionim tëpandërprerë të Këshillit dhe punës së tij në tëgjitha nivelet.Në vitin 1999, zoti Havier Solana u emëruaSekretar Gjeneral i Këshillit. Ai është edhePërfaqësues i Lartë i Politikës së përbashkët tëpunëve të jashtme dhe të sigurisë, duke ndihmuarkështu Këshillin të hartojë dhe implementojëvendime politike. Në emër të Këshillit,ai poashtu ndërmjetëson në dialogje politikemes shteteve që nuk janë anëtare të UE.Sekretarin Gjeneral e ndihmon zëvendësSekretari Gjeneral, i cili është përgjegjës përmenaxhim dhe udhëheqje të Sekretariatit tëpërgjithshëm.Havier Solana, shefi i politikës së jashtme të UE,vepron për Evropën në skenën botërore19Sa vota ka çdo shtet?Në Këshill vendimet merren me votim. Sa mëi madh të jetë numri i banorëve të një shteti,

aq më shumë vota ka ai shtet në Këshill. Por,numri nuk është edhe aq proporcional: kynumër është në favor të shteteve me numër mëtë vogël të banorëve.Deri më 1 maj, 2004, numri i votave që ka çdoshtet është si vijon:Gjermania, Franca, Italia,Mbretëria e Bashkuar 10Spanja 8Belgjika, Greqia, Hollanda, Portugalia 5Austria, Suedia 4Danimarka, Irlanda, Finlanda 3Luksemburgu 2Gjithsej 87Nga 1 maji, 2004 (kur shtetet e reja anëtaredo t i bashkohen UE) deri më 31 tetor të këtijviti, ka rregulla tranzicionale për ndryshim tënumrit ekzistues të votave.Nga 1 nëntori, 2004, numri i votave që do taketë çdo shtet (përfshirë edhe shtetet e rejaanëtare) do të jetë si vijon:Gjermania, Franca, Italiadhe Mbretëria e Bashkuar 29Spanja dhe Polonia 27Hollanda 13Belgjika, Republika Çeke, Greqia,Hungaria dhe Portugalia 12Austria dhe Suedia 10Danimarka, Irlanda, Lituania,Sllovakia dhe Finlanda 7Qiproja, Estonia, Letonia,Luksemburgu dhe Sllovenia 4Malta 3Gjithsej 321Votimi i mazhorancëssë kualifikuarProcedura më e zakonshme e votimit në Këshillështë votimi i mazhorancës së kualifikuar .Kjo nënkupton se për t u miratuar një propozim,duhet të mbështetet nga një numër i

caktuar i votave. (Hollësitë janë të shënuaramë poshtë.)Mirëpo, në disa sfera më të ndjeshme, siç janëpolitika e përbashkët e punëve të jashtmedhe e sigurisë, tatimimi, çështjet e azilit dheemigrimit, vendimet e Këshillit duhet të jenëunanime. Me fjalë të tjera, në këto sfera çdoshtet-anëtar ka të drejtën e vetos.Që tani, mes 15 shteteve është rëndë të arrihetmarrëveshja; në një union të zgjëruarme 27 ose më shumë shtete, kjo gjë do tëjetë gati e pamundur. Nëse vazhdon të funksionojënë bazë të rregullave aktuale, UE do tëparalizohet, në pamundësi për të reaguar dhepër të vepruar në shumë sfera të rëndësishme.Traktati i Nicës ka ndryshuar rregullat, dukei mundësuar Këshillit të vendosë me mazhorancëne kualifikuar të votave në shumë sfera,ku më parë kërkohej unanimitet.Deri më 1 maj, 2004, numri minimal i votaveqë kërkohet për të arritur mazhorancën ekualifikuar, është 62 nga gjithsej 87 (respektivisht71.3%). Në periudhë gjashtë mujore,duke filluar nga 1 maji, 2004, kur shtetet ereja anëtare do t i bashkohen UE, zbatohenrregullat tranzicionale.Nga 1 nëntori, 2004, mazhoranca e kualifikuardo të arrihet:nëse shumica e shteteve-anëtare (në disaraste mazhorancë nga dy të tretat) miratojnë,dheNëse minimum 232 vota janë në favor, qëparaqet 72,3% të numrit të përgjithshëm tëvotave (përgjithësisht numri i njëjtë si nësistemin e mëparshëm)Shtetet-anëtare mund të kërkojnë gjithashtukonfimimin se votat pro, paraqesin së paku62% të popullatës së përgjithshme të Unionit.Nëse kjo përqindje nuk arrihet, vendimi nuk dotë miratohet.

20Si funksionon Unioni EvropianRoli: Krah ekzekutiv i UE dhe iniciator i propozimevelegjislative.Anëtarë: 20: nga dy përfaqësues të Francës, Gjermanisë,Italisë, Spanjës dhe Mbretërisë së Bashkuar; nganjë prërfaqësues prej shteteve tjera anëtare.Mandati: Pesë vite (1999-2004, 2004-2009)Adresa: Rue de la Loi 200 Wetstraat, B-1049 BrukselTelefoni: (+32-2) 299 11 11Internet faqja: europa.eu.int/commKomisioni është institucion i pavarur politikisht,që përfaqëson dhe mbështet interesat eUE. Ky komision paraqet forcën lëvizëse brendasistemit institucional të UE: propozon ligje,rregulla dhe programe akcioni, si dhe ështëpërgjegjës për implementim të vendimeve tëParlamentit dhe Këshillit.Ashtu si edhe Parlamenti dhe Këshilli, KomisioniEvropian u formua në vitet e pesëdhjetatë shekullit të kaluar me traktatet themeluesetë UE.Kush është Komisioni?Termi Komision përdoret në dy kuptime. Sëpari, i referohet Anëtarëve të Komisionit , respektivishtekipit të përbërë nga njëzet burradhe gra, të emëruar nga shtetet-anëtare dhenga Parlamenti, për të udhëhequr institucionindhe për të marrë vendime. Së dyti, termiKomision i referohet vet institucionit dhepersonelit të tij.Joformalisht, Anëtarët e Komisionit janë tënjohur si komisionerë . Të gjithë ata i kanëmbajtur pozitat e veta politike në shtetet etyre. Shumica prej tyre kanë qenë ministraqeverie, por si Anëtarë të Komisionit ataobligohen të veprojnë në interes të Unionitdhe jo të pranojnë instrukcione dhe urdhëranga qeveritë nacionale.Çdo pesë vjet zgjedhet Komision i ri, brenda

gjashtë muajsh pas zgjedhjeve për ParlamentinEvropian. Procedura është siç vijon:Qeveritë e shteteve-anëtare pajtohen sëbashku për atë se kush të jetë kryetar i ri iKomisionit.Kryetari i emëruar i Komisionit, në biseda meqeveritë e shteteve-anëtare zgjedh nëntëmbëdhjetëanëtarët tjerë të Komisionit.Pastaj Parlamenti i ri interviston të gjithënjëzet anëtarët e rij dhe jep mendimin e vetpër gjithë kolegjiumin . Nëse miratohenpropozimet, Komisioni i ri mund zyrtarishttë fillojë me punë janarin e ardhshëm.Mandati i tashëm i Komisionit zgjat deri më 31tetor, 2004. Kryetar i Komisionit është RomanoProdi.Komisioni politikisht i jep llogari Parlamentit,që ka fuqinë ta shpërndajë atë duke miratuarmocion dënimi. Komisioni merr pjesë në tëgjitha mbledhjet e Parlamentit, ku duhet tëqartësojë dhe arsyetojë vendimet e veta.Poashtu rregullisht u përgjigjet pyetjeve meshkrim dhe atyre verbale, të parashtruara ngapërfaqësuesit parlamentarë.Komisioni Evropian:avancim i interesit të përbashkëtFaktet kyç21Punën e përditshme të Komisionit, e realizojnëzyrtarët e vet administrativë, ekspertët,përkthyesit dhe sekretarët. Ekzistojnë rreth24.000 nëpunës të këtillë evropianë. Kjo mundtë duket shumë, por në fakt është më pak senumri i të punësuarve në shumicën e këshillevetë qyteteve në Evropë.Këta persona nuk janë burokratë të paftyrë,por qytetarë ordinerë nga çdo shtet i UE, tëzgjedhur me anë të intervistave konkurruese,dhe të cilët punojnë së bashku për të ndërtuarnjë union të fuqishëm dhe të suksesshëm

evropian. Zyrtarët e Komisionit, ashtu si edhepersoneli i institucioneve tjera të UE, rekrutohenpërmes Zyrës Evropiane për zgjedhje tëpersonelit: europa.eu.int/epso.Ku e ka selinë Komisioni?Selia e Komisionit është në Bruksel (Belgjikë),por gjithashtu ka zyra në Luksemburg, përfaqësinë të gjitha shtetet e UE dhe delegacione nëshumë qytete botërore.Çka bën Komisioni?Komisioni Evropian ka katër role kryesore:1. t i propozojë ligje Parlamentit dhe Këshillit;2. të menaxhojë dhe implementojë politikatdhe buxhetin e UE;3. të zbatojë ligjin evropian (së bashku meGjykatën e Drejtësisë);4. të përfaqësojë Unionin Evropian në skenënndërkombëtare, për shembull duke negociuarmarrëveshje mes UE dhe shteteve tëtjera.Si President i Komisionit, Romano Prodi është i gatshëm për dialog për të sqaruar çkaështë dheçka bën institucioni i tij dhe është i gatshëm të dëgjojë mendimet e qytetarëve të UE.22Si funksionon Unioni Evropian1. Propozimi i legjislacionit të riTraktati parasheh se Komisioni ka të drejtën einiciativës . Me fjalë të tjera, Komisioni ështëpërgjegjës për të përpiluar propozimet e legjislacionittë ri evropian, që i prezantohet Parlamentitdhe Këshillit. Këto propozime duhet t imbrojnë interesat e Unionit dhe qytetarëve tëtij, por jo interesat e vendeve apo industrivetë caktuara.Para se të japë ndonjë propozim, Komisioniduhet të jetë i vetëdijshëm për situatat dheproblemet e reja në Evropë dhe duhet tëmarrë parasysh nëse legjislacioni evropian

është mënyra më e mirë për t u ballafaquarme ato. Mu për këtë shkak, Komisioni ështënë kontakt të vazhdueshëm me grupe të ndryshmeinteresi dhe dy organe këshilldhënëseKomiteti Ekonomik dhe Social (i përbërënga përfaqësues të punëdhënësve dhe sindikateve)dhe Komiteti i Rajoneve (i përbërënga përfaqësuesit e autoriteteve lokale dherajonale). Komisioni poashtu kërkon mendimnga parlamentet dhe qeveritë nacionale.Komisioni do të propozojë veprim në nivel tëUE vetëm nëse mendon se problemi nuk mundtë zgjidhet në mënyrë më efektive në nivel nacional,rajonal apo lokal. Ky parim i ballafaqimitme çështje të ndryshme të nivelit më tëulët, quhet edhe parimi i subvencionimit .Mirëpo, nëse Komisioni konkludon se nevojitetlegjislacion i ri i UE, atëherë ai hartonnjë propozim që beson se do t i përgjigjetproblemit në mënyrë më efektive dhe që dotë kënaqë numrin më të madh të interesave.Për t i pasur detajet e sakta teknike, Komisionikonsulton ekspertë që përbëjnë komitetet dhegrupet e tij të ndryshme punuese.2. Implementimi i politikave dhe buxhetittë UESi organ ekzekutiv i Unionit Evropian, Komisioniështë përgjegjës për menaxhimin dheimplementimin e buxhetit të UE, si dhe të politikavedhe programeve, të miratuara nga Parlamentidhe Këshilli. Punën më të madhe dheshpenzimet tani i bëjnë autoritetet nacionaledhe lokale, por Komisioni është përgjegjës përmbikqyrje.Një shembull nga politika aktivisht e menaxhuarnga Komisioni, është politika e konkurrencës:Komisioni monitoron kartelet dhekorporatat, dhe siguron se shtetet e UE nuk dotë ndihmojnë industritë e veta në atë mënyrëqë të shkatërrojnë konkurrencën.

Shembuj të programeve të UE që menaxhohennga Komisioni, janë programet Interreg dheURBAN (formim i partneriteteve tejkufitaremes rajoneve dhe ndihmë në rigjenerimin evendeve urbane, që ndodhen në situatë tëkeqe) e deri te programi Erasmus, programmbarëevropian për këmbim të studentëve.Komisioni menaxhon buxhetin nën mbikqyrjetë vazhdueshme të Gjykatës së Revizorëve. Tëdyja institucionet kanë për qëllim të sigurojnëadministrimin e mirë financiar. Vetëm atëherëkur Parlamenti Evropian është i kënaqur meraportin vjetor të Gjykatës së Revizorëve, i lejonKomisionit të implementojë buxhetin.3. Zbatimi i ligjit evropianKomisioni vepron si roje e Traktateve .Kjo domethënë se Komisioni, së bashku meGjykatën e Drejtësisë, është përgjegjës për tësiguruar zbatimin e saktë të ligjit evropian, nëtë gjitha shtetet-anëtare.Nëse vërtetohet se ndonjë shtet i UE nukzbaton ndonjë ligj evropian dhe në këtëmënyrë nuk i plotëson obligimet e veta ligjore,Komisioni ndërmerr hapa për ta zgjidhur këtësituatë.23Së pari inicon një proces ligjor, të quajturprocedura e kundravajtjes . Me këtë, qeverisëi dërgohet një letër zyrtare, ku shpjegohet sepse Komisioni mendon që ai shtet shkel ligjin eUE, njëkohësisht duke dhënë afat që shteti t idërgojë Komisionit përgjigje të hollësishme.Nëse kjo procedurë dështon në zgjidhjen esituatës, atëherë Komisioni duhet ta përcjellëçështjen në Gjykatën e Drejtësisë, e cila kaforcën e ndarjes së dënimeve. Vendimet eGjykatës vlejnë për të gjitha shtetet-anëtaredhe institucionet e UE.4. Përfaqësimi i UE në skenën ndërkombëtareKomisioni Evropian është zëdhënës dhe avokat

i rëndësishëm i Unionit Evropian në skenënndërkombëtare. Ai u mundëson 15 shteteveanëtareqë në forumet ndërkombëtare, siçështë Organizata Tregëtare Botërore, të flasindhe të prezantohen me një zë .Komisioni gjithashtu ka përgjegjësi për të negociuarmarrëveshje ndërkombëtare, në emërtë UE. Një shembull i këtillë është MarrëveshjaKotonu, që përcakton rregullat e një ndihme tërëndësishme dhe partneriteti tregëtar mes UEdhe shteteve në zhvillim të Afrikës, në Karibetdhe në Pacifik.Si është e organizuar puna eKomisionit?Nga Kryetari i Komisionit varet se cili komisionerdo të jetë përgjegjës për lëmi të caktuaradhe a duhet që këto përgjegjësi t i jepen dikujttjetër gjatë mandatit të Komisionit. Kryetari,me lejen e Komisionit, poashtu ka të drejtë tëkërkojë dorëheqjen e komisionerit.Ekipi i 20 komisionerëve (i njohur edhe siKolegjium ) takohet një herë në javë, zakonishtditëve të mërkura, në Bruksel. Çdopikë në agjendë, prezantohet nga komisioneripërgjegjës për lëminë e caktuar, kurse Kolegjiumimerr vendim kolektiv për atë.Personeli i Komisionit është i organizuar në36 departamente, të njohura si Drejtori tëpërgjithshme , dhe në shërbime (siç ështëShërbimi juridik dhe Shërbimi për përkthime).Çdo drejtori është përgjegjëse për sfera tëcaktuara dhe udhëhiqet nga Drejtori gjeneral, icili i jep llogari njërit nga komisionerët.Drejtoritë në fakt, hartojnë propozimet legjislativetë Komisionit, por këto propozime bëhenzyrtare vetëm kur miratohen nga Kolegjiuminë mbledhjet e tij javore. Procedura ështëpërafërsisht si vijon.Të supozojmë se Komisioni, për shembull,sheh nevojë për legjislacion të ri të UE për

parandalim të ndotjes së lumenjve të Evropës.Drejtoria e përgjithshme e mjedisit do të përgatisënjë propozim, të bazuar në konsultimetme industrinë dhe fermerët evropianë, meministritë e mjedisit në shtetet-anëtare dheme organizatat për ruajtjen e ambientit.Unioni Evropian është donatori udhëheqës botërornë ndihmat për zhvillim, duke përfshirë edhendihmën për arsim dhe ndërtim të shkollave.24Si funksionon Unioni EvropianPas kësaj, legjislacioni i propozuar do të diskutohetme të gjitha departamentet relevantetë Komisionit dhe do të pësojë ndryshimenëse kjo është e domosdoshme. Pastaj do tëkontrollohet nga Shërbimi juridik dhe ngakabinetet e komisionerëve (personeli politikbrenda zyrave të komisionerëve).Pasi që të jetë plotësisht i përfunduar, Sekretarigjeneral do ta përfshijë propozimin nëagjendën e mbledhjes së ardhshme të Komisionit.Në këtë takim, komisioneri i mjedisitdo t u shpjegojë kolegëve të vet shkakun epropozimit të këtij legjislacioni, dhe paskësaj hapët diskutimi. Nëse ka marrëveshje,Kolegjiumi do të miratojë propozimin dhedokumenti do t i dërgohet Këshillit dhe ParlamentitEvropian për shqyrtim.Nëse komisionerët nuk pajtohen, Presidenti dotë kërkojë që ata të votojnë propozimin. Nëse11 ose më tepër nga 20 komisionerët votonpro, propozimi do të miratohet. Rrjedhimisht,propozimi do të ketë përkrahje pa rezervë ngatë gjithë anëtarët e Komisionit.Dimensioni i ardhshëm i KomisionitShtetet-anëtare me numër më të madhbanorësh, çdo herë kanë pasur nga dy komisionerëkurse shtetet e tjera komisioner ngashtetet e tjera të UE. Mirëpo, nëse pas zgjërimittë UE mbetet po ky sistem, Komisioni do të

zgjerohet shumë dhe nuk do të mund të jetëefektiv. Së shpejti, më 1 maj të vitit 2004, dotë ketë dhjetë komisionerë të rinj (dhe numri ipërgjithshëm do të mbrrijë në 30), kur UE do t ibashkohen 10 shtete të reja anëtare.Kështu, nga data kur fillon mandati i Komisionit2004-2009 (1 nëntor, 2004), çdo shtetdo të ketë vetëm nga një komisioner. KurUnioni do të ketë 27 shtete-anëtare, Këshilli,me vendim unanim do ta përcaktojë dhe fiksojënumrin maksimal të komisionerëve. Duhettë ketë më pak se 27 dhe nacionaliteti i tyredo të përcaktohet me sistem rrotacioni, i cilipa dyshim do të jetë korrekt dhe i barabartëpër të gjitha shtetet.Anëtarët e Komisionit Evropian janë nga të gjitha shtetet e UE por janë të pavarur ngaqeveritë nacionale.Ata takohen një herë në javë për të diskutuar politikën e UE dhe për të propozuarlegjislacion të ri.25Roli: Të sjellë aktgjykime ligjore për rastet qëparaqiten para GjykatësGjykata e Drejtësisë: Një gjykatës nga çdo shtet i UE;tetë avokatë të përgjithshëmGjykata e shkallës së parë: Një gjykatës nga çdo shtet i UEMandati: Anëtarët e dy gjykatave zgjidhenpër mandat gjashtëvjeçar,me mundësi për rizgjedhjeAdresa: Plateau du Kirchberg, L-2925 LuksemburgTelefoni: (+352) 4303-1Faqja e internetit: curia.eu.intGjykata e Drejtësisë të Komuniteteve Evropiane(të cilës shpesh i referohen thjeshtë si Gjykata )u formua në bazë të Traktatit Evropian përThëngjill dhe Çelik në vitin 1952. Detyra e tijështë të sigurojë se legjislacioni i UE (teknikishti njohur si e drejta e komunitetit ) interpretohetdhe zbatohet në mënyrë të njëjtë në

çdo shtet-anëtar. Me fjalë të tjera, ai duhettë sigurojë se ligji do të jetë çdoherë identikpër të gjitha palët dhe në të gjitha rrethanat.Gjykata ka fuqinë dhe të drejtën e zgjidhjes sëkontesteve ligjore mes shteteve-anëtare, institucioneve,bizneseve dhe individëve të UE.Gjykata përbëhet nga një gjykatës prej çdoshteti-anëtar, kështu që të përfaqësohen tëgjitha sistemet nacionale ligjore. Edhe paszgjërimit, sërish do të ketë nga një gjykatësprej shteteve-anëtare, por për shkak të efikasitetit,Gjykata do formojë Odën e Lartë ,të përbërë nga vetëm 13 gjykatës, në vend qënë seancat plenare të marrin pjesë të gjithëgjykatësit.Gjykata asistohet nga tetë avokatë-gjeneralë .Roli i tyre është të prezantojnë opinionetë arsyeshme për rastet që i shqyrton Gjykata.Këta duhet ta bëjnë këtë publikisht dhe nëmënyrë të paanshme.Gjykatësit dhe avokatët-gjeneralë janë anëtarëtë mëparshëm të gjykatave më të larta nacionaleose avokatë shumë kompetentë, të cilëvemund t u besohet për paanshmërinë dhe objektivitetine tyre. Ata janë emëruar me vendimtë përbashkët të qeverive të shteteve-anëtare.Çdo njëri emërohet për mandat gjashtëvjeçar,pas së cilit ata mund të rizgjidhen një ose dyherë për periudhë trevjeçare.Për t i ndihmuar Gjykatës së Drejtësisë nëshqyrtimin e rasteve të shumta dhe për t uofruar qytetarëve mbrojtje më të mirë ligjore,në vitin 1989 u formua Gjykata e Shkallës sëParë. Kjo gjykatë (që është pjesë përbërëse eGjykatës së Drejtësisë) është përgjegjëse përmiratimin e vendimeve për raste të veçanta,sidomos për rastet e paraqitura nga inidividëtdhe rastet që kanë të bëjnë me konkurrencënjokorrekte mes bizneseve.Gjykata e Drejtësisë dhe Gjykata e Shkallës së

Parë kanë kryetarët e vet, të zgjedhur nga kolegëte tyre gjykatës, për të shërbyer mandatintrevjeçar.Gjykata e Drejtësisë:mbështetja e ligjitFaktet kyç26Si funksionon Unioni EvropianÇka bën Gjykata?Gjykata sjell aktgjykime lidhur me rastet qëi dorëzohen për shqyrtim. Katër llojet më tëshpeshta të rasteve janë:1. kërkesat për vendime preliminare;2. proceset gjyqësore për dështimin e përmbushjessë obligimeve;3. proceset gjyqësore për anulim;4. proceset gjyqësore për dështim veprimi.Të gjitha janë hollësisht të përshkruara nëvijim.1. Vendimi preliminarGjykatat në çdo shtet të UE janë përgjegjësepër të siguruar se ligji i UE zbatohet në mënyrëadekuate. Por ekziston rreziku që gjykatat nështete të ndryshme, ta interpretojnë ligjin eUE në mënyra të ndryshme.Për të parandaluar këtë, ekziston procedurapreliminare e vendimit . Kjo do të thotë qënëse gjykata nacionale është e pasigurtë në interpretiminapo validitetin e ndonjë ligji të UE,ajo mundet, e ndonjëherë edhe duhet, të konsultohetme Gjykatën e Drejtësisë. Kjo këshillëjepet në formë të vendimit preliminar .2. Proceset gjyqësore për dështimin epërmbushjes së obligimeveKomisioni mund të inicojë këto procesegjyqësore nëse ka arsye që të besojë se njështet-anëtar dështon t i përmbushë obligimete parapara me të drejtën e UE. Këto procesegjithashtu mund të iniciohen nga ndonjështet-anëtar.

Në të dyja rastet, Gjykata heton pohimet dhejep gjykimin e vet. Nëse vërtetohet se ështëfajtor, shteti i akuzuar anëtar duhet menjëherët i përmirësojë veprimet dhe t i përmbushëobligimet.Gjykata e Drejtësisë garanton trajtimin e barabartë të të gjithëve në suaza të të drejtës sëUE.Të gjitha shtetet e UE kanë nga një gjykatës që i përfaqëson.273. Proceset gjyqësore për anulimNëse ndonjëri nga shtetet-anëtare, Këshilli,Komisioni apo (në rrethana të caktuara) Parlamenti,mendon se ndonjë ligj i caktuar është ikundërligjshëm, atëherë secila nga këto institucionemund të kërkojë nga Gjykata anulimine këtij ligji.Këto procese për anulim munden poashtu tëinicohen nga individët, të cilët duan që Gjykatatë anulojë ndonjë ligj të caktuar, sepse nëmënyrë të drejtpërdrejtë ndikon dhe ka efekttë kundërt tek ata individë.Nëse Gjykata vërteton, se ligji në fjalë nuk kaqënë i miratuar në mënyrë korrekte ose nukbazohet në mënyrë korrekte në traktatet evropiane,mund ta shpallë atë ligj të pavlevshëm.4. Proceset gjyqësore për dështim veprimiTraktati ka parashikuar që Parlamenti Evropian,Këshilli dhe Komisioni të marrin vendime tëcaktuara nën rrethana të caktuara. Nëse këtadështojnë ta bëjnë këtë, shtetet-anëtare,institucionet tjera të Komunitetit dhe (nërrethana të caktuara) individët ose kompanitë,mund të paraqesin ankesë në Gjykatë, për tëregjistruar zyrtarisht këtë shkelje.Si është e organizuar puna eGjykatës?Rastet së pari regjistrohen dhe pas kësaj, përtë gjitha rastet emërohen gjykatës të caktuardhe avokatë-gjeneralë.

Procedura që pason përbëhet nga dy faza:së pari është faza me shkrim, e pastaj fazaverbale.Në fazën e parë, të gjitha palët e involvuaraparaqesin deklarata me shkrim dhe gjykatësii emëruar në këtë rast përpilon një raport kurezymon këto deklarata dhe të kaluarën ligjoretë këtij rasti. Nga ky raport, avokati-gjeneral,i emëruar për këtë rast, jep konkluzat e veta.Në kontekst të këtyre konkluzave, gjykatësi jeppropozim-vendimin, që u dorëzohet anëtarëvetë tjerë të Gjykatës për shqyrtim.Mandej pason faza e dytë hetimi publik. Nëparim, kjo ndodh para tërë Gjykatës (në seancatplenare ), por hetimi poashtu mund tëbëhet edhe në odat e larta me nga tre ose pesëgjykatës, varësisht nga rëndësia apo kompleksitetii rastit. Gjatë hetimit, avokatët e palëveparaqesin rastin para gjykatësve dhe para avokatit-gjeneral, të cilët mund t u parashtrojnëpyetje avokatëve që përfaqësojnë klientët.Pastaj, avokati-gjeneral jep konkluzat e veta,dhe pas kësaj gjykatësit shqyrtojnë çështjendhe shpallin aktgjykimet e tyre.Vendimet e Gjykatës vendosen nga mazhorancadhe shpallen në përfundim tëhetimit publik. Ndryshimet në pikëpamje nukshprehen.28Si funksionon Unioni EvropianRoli: Përfaqëson shoqërinë e organizuar civileAnëtarë: Momentalisht 222, maksimum 350.Mandati: anëtarët emërohen për afat gjashtëvjeçar,me mundësi për rizgjedhjeAdresa: 12 rue Alcide de Gasperi, L-1615 LuksemburgTelefoni: (+352) 4398-1Faqja e internetit: www.eca.eu.intGjykata Evropiane e Revizorëve:shpenzimi i arsyeshëm dhedobiprurës

Faktet kyçGjykata e Revizorëve kontrollon nëse të gjithatë hyrat e Unionit dhe të gjitha shpenzimet etij janë kryer në mënyrë ligjore dhe të rregullt.Kjo gjykatë, gjithashtu kontrollon nëse buxhetii UE është administruar në mënyrë korrekte.Gjykata e Revizorëve u themelua në vitin1977.Gjykata ka nga një anëtar prej çdo shtetianëtar të UE, që emërohet nga Këshilli përmandat gjashtëvjeçar, me mundësi për rizgjedhje.Edhe pas zgjërimit, kjo gjykatë do të vazhdojëtë ketë nga një anëtar prej çdo shteti tëUE, por, për hir të efikasitetit, Gjykata mund tëformojë oda (me nga vetëm disa anëtarë),për të miratuar lloje të caktuara të raporteveose mendimeve.Të gjithë anëtarët e Gjykatës në vendet e tyrekanë punuar për institucione revizioni ose janëpersona të kualifikuar për këtë punë. Këta janëzgjedhur për kompetencën dhe pavarësinë qëkanë. Gjykatësit punojnë vetëm për Gjykatën.Anëtarët zgjedhin njërin prej grupit dhe eemërojnë Kryetar, me mandat trevjeçar.Çka bën Gjykata?Roli kryesor i Gjykatës është të kontrollojënëse buxheti i UE është implementuar nëmënyrë korrekte, me fjalë të tjera, të sigurojëse të ardhurat dhe shpenzimet e UE janë ligjoredhe të ndershme, si dhe të sigurojë administrimkorrekt financiar. Puna e kësajgjykate, ndihmon të garantojë se sistemi i UEoperon në mënyrë efikase dhe transparente.Për të kryer detyrën që ka, Gjykata heton dokumentacionine çdo organizate të UE, që ka tëhyra apo shpenzime. Po të ketë nevojë, Gjykatakryen kontroll në vendin e ngjarjes, pra brendanë organizatë. Informatat e siguruara shkruhennë raporte, që i tërheqin vëmendjenKomisionit dhe shteteve-anëtare për problemet

eventuale.Për ta kryer punën e vet sa më mirë, Gjykata eRevizorëve duhet të jetë e pavarur nga institucionettjera, por njëkohësisht të jetë në kontakttë vazhdueshëm me ato.Një nga detyrat e saj kyçe është t u ndihmojëautoriteteve buxhetore (Parlamentit Evropiandhe Këshillit), duke ua prezentuar atyre çdo vitnjë raport për vitin e kaluar financiar. Komentetqë i bën në këtë raport vjetor,29luajnë rol të rëndësishëm që Parlamenti të mundtë sjellë vendimin se Komisioni mund të administrojëme buxhetin. Nëse janë të kënaqur,Gjykata e Revizorëve, Këshillit dhe Parlamentitgjithashtu u dërgon edhe dokumentet konfirmueseqë paratë e taksapaguesëve evropianë,janë shfrytëzuar në mënyrë adekuate.Përfundimisht, Gjykata e Revizorëve jepmendimin e vet para miratimit të rregullorevefinanciare të UE. Gjykata, në çdo kohë mundtë komentojë çështjet e caktuara ose mund tëjapë mendim, nëse kjo kërkohet nga ndonjëinstitucion i UE.Si është e organizuar puna eGjykatës?Gjykata e Revizorëve punon në mënyrë tëpavarur dhe është e lirë të vendosë si t i organizojëaktivitetet e veta të revizionit. Kjovendos për atë se kur t i prezentojë obzervimete veta dhe çfarë publiciteti t u japë raportevedhe opinioneve të veta.Ka përafërsisht 550 të punësuar të kualifikuar,prej të cilëve rreth 250 janë revizorë. Revizorëtjanë të ndarë në grupe revizioni . Ata hartojnëpropozim-raporte, për të cilat merr vendimGjykata.Revizorët shpesh inspektojnë institucionettjera të UE, shtetet-anëtare dhe shtetet qëpranojnë ndihma nga UE. Vërtetë, edhe pse

puna e Gjykatës ka të bëjë me paratë për tëcilat është përgjegjës Komisioni, 90% e këtyretë hyrave dhe shpenzimeve menaxhohen ngaautoritetet nacionale.Gjykata e Revizorëve nuk ka forcë zbatueseligjore. Nëse revizorët zbulojnë manipulimose parregullsi, ata e përcjellin informatën samë shpejtë që mundet në organet përgjegjësetë UE, që ato të reagojnë dhe t i ndërmarrinmasat e duhura.Një pikë e rëndësishme në buxhetin e UE, është ndihma për bujqësinë në mjedis miqësor,i cili i trajton mirëkafshët dhe prodhon ushqim të shëndetshëm. Revizorët kontrollojnë nëse këto para, sidhe paratë e tjera tëbuxhetit, shpenzohen në mënyrë të duhur.30Si funksionon Unioni EvropianRoli: Të menaxhojë me euron dhepolitikën monetare të UEAnëtarë: Këshilli Drejtues 18, Këshilli i Përgjithshëm 17,Bordi Ekzekutiv 6.Adresa: Kaiserstrasse 29, D-60311 FrankfurtTelefoni: (49) 69 13 440Faqja e internetit: www.ecb.intDymbëdhjetë, nga pesëmbëdhjetë anëtarëte UE tani kanë një valutë të njëjtë euron.Banknotat dhe monedhat e hekurta të eurosjanë në qarkullim nga 1 janari, 2002.Banka Qendrore Evropiane u formua në vitin1998, me Traktatin e Unionit Evropian, përtë promovuar dhe menaxhuar këtë valutë tëre, duke kryer operacione këmbimi të paravedhe duke siguruar funksionim të rrjedhshëmtë sistemeve të pagesës. BQE poashtu ështëpërgjegjëse për formësimin dhe implementimine politikës ekonomike dhe monetare të UE.Për ta realizuar detyrën e vet sa më denjësisht,BQE punon me Sistemin Evropian të Bankave

Qendrore, që përfshin të gjitha 15 shtetetanëtaretë UE. Sidoqoftë, vetëm 12 nga këtoshtete, deri më tani, kanë vënë euron nëqarkullim. Së bashku, këto 12 shtete formojnëtë ashtuquajturën euro hapësirë , ndërsabankat e tyre qendrore, së bashku me BankënQendrore Evropiane, paraqesin atë që njihet siEurosistem .BQE punon në mënyrë të pavarur. As BQE,bankat qendrore nacionale të Eurosistemit, eas ndonjë anëtar i organeve të tyre vendimmarrëse,nuk mund të kërkojë ose të pranojëudhëzime nga ndonjë organ tjetër. Institucionete UE dhe qeveritë e shteteve-anëtare duhettë respektojnë këtë parim dhe nuk duhet tëpërpiqen të ndikojnë mbi BQE ose mbi bankatqendrore nacionale.BQE, bashkëpunon ngushtë me bankat qendrorenacionale, përgatit dhe implementonvendimet që sjellin organet vendim-marrëse tëEurosistemit: Këshilli Udhëheqës, Bordi Ekzekutivdhe Këshilli i Përgjithshëm.Çka bën banka?Një nga detyrat kryesore të BQE është të kujdesetpër stabilitetin e çmimeve të eurohapësirës, duke ruajtur kështu fuqinë blerësetë euros.Kjo nënkupton mbajtjen e inflacionit nënkontroll strikt: BQE ka për qëllim të sigurojë serritja vjetore e çmimeve nuk tejkalon 2%. BQErealizon këtë në dy mënyra:Së pari, duke kontrolluar sasinë e të hollavenë qarkullim. Nëse sasia e të hollavenë qarkullim është më e madhe se oferta emallërave dhe shërbimeve, kjo do të rezultojëme inflacion.Banka Qendrore Evropiane:menaxhimi me euronFaktet kyç31

Së dyti, duke monitoruar trendet e çmimevedhe duke vlerësuar rrezikun që paraqesinato trende për stabilitetin e çmimeve nëeuro hapësirën.Kontrolli i sasisë së të hollave mes tjerashpërfshin vendosje të një shkalle kamatorenë tërë euro hapësirën. Ky është ndoshtaaktiviteti më i njohur i bankës.Si është e organizuar puna ebankës?Puna e Bankës Qendrore Evropiane organizohetpërmes organeve vijuese vendim-marrëse:Bordi EkzekutivKy bord përbëhet nga Drejtori i BQE, zëvendësDrejtori dhe nga katër anëtarë tjerë, të gjithëtë emëruar me pajtim të kryetarëve apokryeministrave të shteteve-anëtare të eurohapësirës. Anëtarët e Bordit Ekzekutiv janë tëemëruar për një mandat tetëvjeçar, pa mundësipër rizgjedhje.Bordi Ekzekutiv është përgjegjës për implementimine politikës monetare, siç është eparaparë nga Këshilli Drejtues (lexo më poshtë)dhe për dhënien e udhëzimeve bankave qendrorenacionale. Poashtu organizon mbledhjete Këshillit Drejtues dhe është përgjegjës përorganizimin e përditshëm të BQE.Këshilli DrejtuesKëshilli Drejtues është organi më i lartëvendim-marrës i Bankës Qendrore Evropiane.Përbëhet nga gjashtë anëtarët e BorditEkzekutiv dhe nga guvernatorët e 12 bankaveqendrore të euro hapësirës. Kryesohet ngaDrejtori i BQE. Misioni i tij primar është tëdefinojë politikën monetare të euro hapësirësdhe, në veçanti, të përcaktojë shkallët fikse tëkamatave, të cilat duhet të merren parasyshnga bankat komerciale, kur marrin të holla ngabanka qendrore.Këshilli i Përgjithshëm

Këshilli i Përgjithshëm është organi i tretëvendim-marrës i BQE. Ky këshill përbëhetnga Drejtori dhe zëvendës Drejtori i BQE dheguvernatorët e të gjitha 15 shteteve-anëtaretë UE. Këshilli i Përgjithshëm kontribuon nëaspektin këshillues dhe koordinues të BQE,si dhe ndihmon në përgatitjen e zgjërimit tëardhshëm të euro hapësirës.Uim Dusenberg u emërua President i BQE në vitin1998. Detyra kryesore e bankës është mbajtja einflacionit nën kontroll.32Si funksionon Unioni EvropianRoli: Përfaqëson shoqërinë e organizuarcivileAnëtarë: Momentalisht 222, maksimum 350.Mandati: Katër vjetMbledhjet: Bruksel, mujore.Adresa: 2 rue Ravenstein, B-1000 BrukselTelefoni: (+32-2) 546 90 11Faqja e internetit: www.esc.eu.intPunësimi në Evropë është ndikuar shumë nga politikat e UE. Me anë të Komitetitekonomik dhe social,punëdhënësit dhe unionet tregëtare kanë fjalën e tyre në këto politika.Ky komitet u formua në vitin 1957 me Traktatine Romës. Komiteti ekonomik dhe socialevropian është një organ këshilldhënës që ipërfaqëson punëdhënësit, sindikatet, fermerët,konsumatorët dhe grupet tjera të interesit, qëbashkërisht paraqesin shoqërinë e organizuarcivile . Këshilli i prezenton opinionet e tyredhe i mbron interesat e tyre para Komisionit,Këshillit dhe Parlamentit Evropian.Sipas kësaj, Këshilli ekonomik dhe social evropian,paraqet urën lidhëse mes Unionit dheqytetarëve të tij, duke promovuar një shoqërimë aktive, më përfshirëse dhe rrjedhimisht,shoqëri më demokratike në Evropë.Ky komitet është pjesë integrale e procesit

vendim-marrës të UE: duhet të konsultohetpara se të sillen vendime për çështje ekonomikedhe sociale. Me vetiniciativë, poashtuKomiteti Ekonomik dhe SocialEvropian: zëri i shoqërisë civileFaktet kyç33mund të japë opinione për çështje të tjera që ikonsideron të rëndësishme.Deri sa të bashkohen shtetet e reja anëtare,KES do të ketë 222 anëtarë, numër që përafërsishtreflekton numrin e banorëve të shtetevetë UE. Në vijim është shënuar numri i përfaqësuesëvetë shteteve:Gjermania, Franca, Italiadhe Mbretëria e Bashkuar 24Spanja 21Belgjika, Greqia, Holanda,Austria, Portugalia dhe Suedia 12Danimarka, Irlanda dhe Finlanda 9Luksemburgu 6Gjithsej 222Numri i përfaqësuesëve të këtyre shteteve nukdo të ndryshojë pas zgjërimit, por përfaqësuesitnga shtetet e reja anëtare do t i bashkohenKomitetit. Ky do të jetë numri i përfaqësuesëvepër çdo anëtar të ri:Polonia 21Rumunia 15Bullgaria, Republika Çeke dhe Hungaria 12Lituania dhe Sllovakia 9Estonia, Letonia dhe Sllovenia 7Qiproja 6Malta 5Sipas kësaj, Komiteti do të ketë gjithsej 344anëtarë.Anëtarët emërohen nga qeveritë e shteteveanëtaretë UE, por ata janë politikisht të pavarur.Ata zgjidhen me mandat katërvjeçar, memundësi për rizgjedhje.

Komiteti takohet në Asamblenë Plenare dhediskutimet e tij përgatiten nga gjashtë nënkomitete,të njohura si departamente ; çdokomitet përfshin lëmi të caktuar. Komitetizgjedh kryetarin dhe dy nënkryetarë, me mandatdyvjeçar.Çka bën KES?Komiteti Ekonomik dhe Social ka tre rolekryesore:të këshillojë Këshillin, Komisionin dhe ParlamentinEvropian, ose me kërkesë të tyreose me vetiniciativë të Komitetit;të inkurajojë shoqërinë civile që të përfshihetmë shumë në përpilimin e ligjeve dhe nëprocesin e vendimmarrjes të UE;të mbështesë dhe nxisë rolin e shoqërisë civilenë shtetet që nuk janë anëtare të UEdhe të ndihmojë për të formuar strukturakëshilldhënëse.Kush janë anëtarë të KES?Kryesisht duke punuar në shtetet e tyre,anëtarët e Komitetit formojnë tre grupe që ipërfaqësojnë punëdhënësit, të punësuarit dheinteresat e ndryshme ekonomike dhe sociale.Grupi i Punëdhënësve ka anëtarë prej sektoritprivat e publik të industrisë, bizneseve të voglae të mesme, odave ekonomike, tregëtisëme shumicë dhe pakicë, bankave dhe sigurimeve,transportit dhe bujqësisë.Grupi i të Punësuarve përfaqëson të gjithakategoritë e të punësuarve, nga punëtorëtfizikë deri te ata ekzekutivë. Anëtarët e këtijgrupi vijnë nga organizatat sindikaliste nacionale.Grupi i tretë përfaqëson numër të madh të interesave:OJQ, asociacionet e fermerëve, biznesete vogla, zejet dhe profesionet, kooperativatdhe asociacionet joprofitabile, organizatate konsumatorëve dhe ato të mjedisit,shoqatat shkencore dhe akademike, si dheasociacionet që përfaqësojnë familjen, gratë,

personat e hendikepuar, etj.34Si funksionon Unioni EvropianRoli: Përfaqëson autoritetetrajonale dhe lokaleAnëtarë: Momentalisht 222, maksimum 350.Mandati: Katër vjetMbledhjet: Bruksel, pesë mbledhje plenare në vjetAdresa: 79 rue Belliard, B-1040 BrukselTelefoni: (+32-2) 282 22 11Faqja e internetit: www.cor.eu.intKomiteti i Rajoneve:zëri i qeverisë lokaleKomiteti i Rajoneve, i formuar në vitin 1994me Traktatin e Unionit Evropian (Mastriht),është një organ këshilldhënës, i përbërë ngapërfaqësues të autoriteteve rajonale dhe lokaleevropiane. Ky komitet mundëson që këtoautoritete të kenë ndikim në përcaktimin epolitikave të Unionit Evropian dhe mundësonrespektimin e identitetit dhe veçorive rajonaledhe lokale.Komiteti duhet të konsultohet për çështje qëkanë të bëjnë me qeverinë lokale dhe rajonale,sic janë politikat rajonale, mjedisi, arsimimidhe transporti.Deri në anëtarësimin e plotë të anëtarëve tërinj, Komiteti do të ketë 222 anëtarë. Numripër çdo shtet-anëtar, përafërsisht reflektonnumrin e banorëve të po atij shteti dhe ështësi vijon:Gjermania, Franca, Italiadhe Mbretëria e Bashkuar 24Spanja 21Belgjika, Greqia, Holanda,Austria, Portugalia dhe Suedia 12Danimarka, Irlanda dhe Finlanda 9Luksemburgu 6Gjithsej 222Numri i përfaqësuesëve nga këto vende, nuk do

të ndryshojë pas zgjërimit, por përfaqësuesitnga shtetet e reja anëtare do t i bashkohenKomitetit. Ky është numri i përfaqësuesëve tështeteve të reja anëtare:Polonia 21Rumunia 15Bullgaria, Republika Çeke dhe Hungaria 12Lituania dhe Sllovakia 9Estonia, Letonia dhe Sllovenia 7Qiproja 6Malta 5Sipas kësaj, Komiteti do të ketë gjithsej 344anëtarë.Anëtarët e Komisionit janë politikanë të zgjedhurkomunalë apo rajonalë, të cilët përfaqësojnënjë tërësi që realizon aktivitete qeveritarelokale dhe rajonale në Unionin Evropian. Atamund të jenë kryetarë rajonalë, parlamentarërajonalë, këshilltarë të qytetit, prefektë tëqyteteve të mëdha, etj.Ata emërohen nga qeveritë e shteteve-anëtaretë UE, por funksionojnë në pavarësi të plotëpolitike. Këshilli i Unionit Evropian i zgjedhata për mandat katërvjeçar, me mundësi përrizgjedhje. Në bazë të Traktatit të Nicës,Faktet kyç35ata duhet të kenë mandat nga autoritetet qëata i përfaqësojnë ose duhet t u japin politikishtllogari këtyre autoriteteve.Komiteti i Rajoneve zgjedh Kryetar ngaanëtarët e tij, me mandat dyvjeçar.Çka bën Komiteti?Roli i Komitetit të Rajoneve është që mendimetdhe propozimet lokale e rajonale t iinkuadrojë në legjislacionin e UE. Këtë e bënduke shprehur mendime lidhur me propozimete Komisionit.Komisioni dhe Këshilli duhet ta konsultojnëKomitetin e Rajoneve për çështjet me relevancë

për autoritetet lokale dhe rajonale, por këtëmund ta bëjnë atëherë kur duan vet ato,ndërsa Komiteti mund të miratojë propozimeme vetiniciativë dhe t i prezentojë ato paraKomisionit, Këshillit dhe Parlamentit.Si është e organizuar puna eKomitetit?Çdo vjet Komiteti i Rajoneve mban pesë mbledhjeplenare, gjatë së cilave definohen politikate përgjithshme dhe miratohen propozimet.Anëtarët e Komitetit janë të emëruar nëkomisione speciale, puna e të cilave është qët i organizojnë mbledhjet plenare. Ekzistojnëgjashtë komisione:Komisioni për politikë kohezive territoriale(COTER);Komisioni për politikë ekonomike dhe sociale(ECOS);Komisioni për mbështetje zhvillimit (DEVE);Komisioni për arsim dhe kulturë (EDUC);Komisioni për çështje kushtetuese dhe qeverisjeevropiane (CONST);Komisioni për marrëdhënie të jashtme (RELEX).Me anë të Komitetit të Rajoneve, prefektët dhekëshilltarët e qyteteve nga tërë Evropa kanë fjalëne tyre në aksionin e UE, i cili ndikon në rajonetsiç janë projektet për përmirësimin e transportit,komunikimit dhe rrjetit energjetik.36Si funksionon Unioni EvropianRoli: Financon projektet e UEAnëtarë: Shtetet anëtareBordi i Drejtorëve 25Komiteti Menaxhues 8Adresa: 100 Boulevard Konrad Adenauer,L-2950 LuksemburgTelefoni: (352) 4379-1Faqja e internetit: www.eib.eu.intBanka Evropiane e Investimeve:financimi i projekteve të UE

Banka Evropiane e Investimeve u formua nëvitin 1958 me Traktatin e Romës. Kjo bankëndihmon që të arrihen synimet e Unionit, dukefinancuar projekte të caktuara investimi.Projektet e zgjedhura janë projekte qëpromovojnë integrimin evropian, zhvillimin ebalancuar, kohezionin ekonomik dhe social, sidhe ekonominë e bazuar në njohuri inovative.Çka bën banka?Misioni i BEI është që të investojë në projekte,të cilat promovojnë synimet e Unionit Evropian.Është joprofitabile dhe nuk merr para ngakursimet ose nga xhirollogaritë momentale.Kjo bankë nuk shfrytëzon asnjë fond ngabuxheti i UE. Banka evropiane e investimevefinancohet me hua nga tregjet financiare dhenga aksionarët e bankës shtetet-anëtare tëUnionit Evropian. Ata bashkërisht marrin pjesënë kapitalin e bankës; kontributi i çdo shtetireflekton pjesëmarrjen ekonomike në Union.Kjo mbështetje nga shtetet-anëtare i jepBankës Evropiane të Investimeve rangiminmë të lartë të mundshëm për kreditim (AAA)në tregjet e parave, ku rrjedhimisht mundtë tërhiqen shuma të mëdha të kapitalit mekushte shumë konkurrente. Kjo i mundësonbankës të investojë në projekte me interespublik, të cilat ndryshe nuk do të mund t imerrnin paratë ose do të duhej t i huazonin mekushte shumë të pavolitshme.Projektet në të cilat investon banka, zgjidhenme kujdes sipas kritereve në vijim:këto duhet të kontribuojnë për realizimine qëllimeve të UE, siç janë përpjekjet përt i bërë industritë dhe bizneset e voglaevropiane më konkurruese; krijimi i rrjetittransevropian (transporti, telekomunikcionidhe energjia); përkrahja e sektorit tëteknologjisë informatike; mbrojtja e mjedisitnatyror dhe urban; përmirësimi i shërbimeve

shëndetësore dhe arsimore;nga këto projekte kryesisht duhet të kenëdobi rajonet më të pazhvilluara;ato duhet të ndihmojnë në tërheqjen eburimeve tjera financiare.Këto kritere zbatohen për aktivitetet brendadhe jashtë Unionit Evropian. Përafërsisht90% të aktiviteteve të BEI ndodhin brendaUnionit Evropian, por një pjesë e rëndësishmee fondeve është e dedikuar për anëtarët eardhshëm.Faktet kyç37EurekaslideBEI poashtu përkrah zhvillimin në shtetet eMediteranit, në Afrikë, Karibe dhe në Pacifik,si dhe projektet në Amerikën Latine dhe nëAzi.Së fundi, BEI është aksionare më e madhe nëFondin Evropian të Investimeve. Ky fond u formuanë vitin 1994, për të financuar ndërmarrjete vogla dhe të mesme (NVM).Si është e organizuar puna ebankës?Banka në mënyrë të drejtpërdrejtë bashkëpunonme projekte të mëdha (së paku 25 milioneuro), ndërsa për projektet më të vogla (NVMose autoritetet lokale) punon me rreth 180banka dhe ndërmjetësues specialistë financiarënë Evropë.BEI është institucion autonom. Vendimet përhuazim i sjell vetëm në bazë të meritave të çdoprojekti dhe në bazë të mundësive që ofrojnëtregjet financiare. Çdo vjet prezanton raportpër të gjitha aktivitetet e veta.Banka bashkëpunon me institucionet e UE. Përshembull, përfaqësuesit e saj mund të marrinpjesë në komitete të Parlamentit Evropian, eDrejtori i BEI mund të marrë pjesë në mbledhjete Këshillit.

Vendimet e bankës i sjellin organet në vazhdim:Bordi i Guvernatorëve përbëhet nga ministrat(zakonisht ministrat e financave) prejtë gjitha shteteve-anëtare. Ky bord definonpolitikën e përgjithshme të bankës përhuazime, aprovon bilancin dhe raportin vjetor,autorizon bankën të financojë projektejashtë UE dhe vendos për rritjen e kapitalit.Bordi i Drejtorëve, i kryesuar nga Drejtori iBankës, përbëhet nga 24 anëtarë të emëruarnga shtetet-anëtare dhe një nga KomisioniEvropian. Aprovon operacionet huazuese, sidhe siguron menaxhimin adekuat të BEI.Komiteti Menaxhues është organ plotësishtekzekutiv i kësaj banke. Menaxhon aktivitetete përditshme të BEI.BEI financon një varg projekte, përfshirë këtu linket e reja rrugore dhe hekurudhore, përtë përmirësuar rrjetetevropiane të transportit.38Si funksionon Unioni EvropianRoli: Të zbulojë keqadministriminMandati: Pesë vjet, me mundësi për rizgjedhjeAdresa: 1 avenue du Président Robert Schuman,B.P. 403, F-67001 StrazburgTelefoni: (33) 3 88 17 23 13Faqja e internetit: www.euro-ombudsman.eu.intZ. Nikiforos Diamandurosmori postin eOmbudsmanit në prill tëvitit 2003.Ombudsmani Evropian:shqyrtimi i ankesave tuajaFunksioni i Ombudsmanit Evropian u formuame Traktatin e Unionit Evropian (Mastriht,1992). Ombudsmani vepron si ndërmjetësuesmes qytetarëve dhe autoriteteve të UE. Ai katë drejtë t i pranojë dhe t i shqyrtojë ankesate qytetarëve, bizneseve dhe institucioneve të

UE, si dhe nga ata që banojnë ose që legalishtqëndrojnë në ndonjë shtet të UE.Ombudsmani zgjidhet nga Parlamenti Evropianme mandat pesëvjeçar, me mundësi për t uzgjedhur përsëri, që korrespondon me mandatinlegjislativ të Parlamentit.Çfarë bën Ombudsmani?Ombudsmani ndihmon zbulimin ekeqadministrimit në institucionet evropianedhe në organet tjera të UE. Keqadministrimdo të thotë administrim i dobët ose i dështuar.Me fjalë të tjera, keqadministrimi ekziston kurndonjë institucion i UE dështon të bëjë diçkaqë është dashur ta bëjë ose nëse e bën këtë nëmënyrë të gabuar, apo nëse bën diçka që nukështë dashur ta bëjë.Shembuj të keqadministrimit janë:jokorrektësia,diskriminimi,keqpërdorimi i pozitës,mungesa e informatave ose refuzimi përtë informuar,vonesat e panevojshme,procedurat e gabuara.Faktet kyç39Ombudsmani mund t u japë rekomandime institucionevetë UE dhe mund t i përcjellë njëçështje Parlamentit Evropian, që ai t i ndërmarrëmasat e nevojshme politike.Ombudsmani funksionon plotësisht në mënyrëtë pavarur dhe në mënyrë të paanshme. Ai nukkërkon dhe as nuk pranon instrukcione ngaasnjë qeveri apo organizatë. Për më tepër,gjatë mandatit të tij, ai mund të mos kryejëasnjë aktivitet tjetër profesional, me pagesëapo pa pagesë.Si të ankoheni te Ombudsmani?Nëse jetoni në Unionin Evropian (osepërfaqësoni institucion apo biznes që gjendet

në UE) dhe nëse mendoni se keni qenë viktimëe keqadministrimit nga ndonjë institucion apoorgan i UE, puna e parë që duhet ta bëni ështëtë kontaktoni me atë institucion apo organpërmes kanaleve të zakonta administrative dhetë mundoheni që të zgjidhni problemin.Nëse kjo qasje dështon, mund të ankoheni teOmbudsmani Evropian.Ankesën te Ombudsmani duhet patjetër ta bënibrenda dy vitesh nga dita kur keni kuptuar sendodh keqadministrimi. Ju duhet të deklaroniqartë se kush jeni dhe pse ankoheni, edhe psemund të kërkoni që ankesa të mbetet efshehtë. Nëse është e nevojshme, Ombudsmanimund t u këshillojë që t i drejtoheni ndonjëinstitucioni tjetër.Ombudsmani nuk do t i shqyrtojë ankesat tuajanëse pohimet shqyrtohen ose janë shqyrtuarmë parë në ndonjë gjykatë.Vizitoni faqen e internetit të Ombudsmanit,për të parë se si përgatitet ankesa që do t iadrejtoni Ombudsmanit.Si është e organizuar puna e Ombudsmanit?Ombudsmani shqyrton raste me vetiniciativëose në bazë të ankesave që dorëzohen.Institucionet dhe organet e UE janë të obliguarat i sigurojnë Ombudsmanit çdo lloj informateqë ai kërkon ose t i mundësojnë atijqasje në dokumentet e të dhënave relevante.Ata mund të refuzojnë ta bëjnë këtë vetëmnëse duan t i mbajnë të dhënat e tyre tëfshehta.Nëse Ombudsmani zbulon ndonjë rast të keqadministrimit,ai informon institucioninpërgjegjës dhe jep rekomandime. Institucionipërkatës ka tre muaj afat për të dhënë mendimine vet të detajuar për çështjen në fjalë.Ombudsmani pastaj ia dorëzon raportin ParlamentitEvropian dhe institucionit përkatës. Aipoashtu njofton ankuesin me rezultatin nga

hetimi.Çdo vit, Ombudsmani i dorëzon ParlamentitEvropian raport për të gjitha rastet e shqyrtuara.40Si funksionon Unioni EvropianQendra Evropiane përzhvillimin e trajnimitprofesionalE formuar në vitin 1975, Qendra Evropiane përzhvillimin e trajnimit profesional ka selinë nëSelanik, Greqi.Detyra e saj është që të analizojë dhe tësigurojë informatat për arsimin profesionaldhe për sistemet e trajnimit, politikat,hulumtimet dhe praktikën e trajnimit. Kjondihmon specialistët në tërë Unionin Evropianqë të zhvillojnë dhe përmirësojnë arsimin dhetrajnimin profesional në Evropë.Kjo qendër ka gjithashtu edhe faqe interaktivetë internetit të quajtur Fshati Evropian përTrajnim : www.trainingvillage.grPër më shumë informata, vizito:www.cedefop.eu.intFondacioni Evropian përpërmirësimin e jetesës dhekushteve të punësI formuar në vitin 1975, Fondacioni Evropianpër përmirësim të jetesës dhe kushteve tëpunës (EUROFOUND) ka selinë e tij në Dablin,Irlandë.Detyra e këtij fondacioni është që:të këshillojë përpiluesit e politikave socialedhe të punës;të vlerësojë dhe analizojë kushtet e jetesësdhe punës;të raportojë për zhvillimet dhe trendet;të kontribuojë për përmirësimin e kualitetittë jetesës.Për më shumë informata, vizito:www.eurofound.eu.int

Agjencioni nuk është institucion i UE: është organ i formuar nga UE për të kryer njëdetyrë tëcaktuar teknike, shkencore ose menaxheriale.Institucionet e UE (Parlamenti, Këshilli, Komisioni, etj.) u formuan në bazë të traktateveevropiane,ndërsa agjencionet nuk janë paraparë me këto traktate. Këto agjencione janë formuar nëbazë të një ligji të veçantë, që përcakton detyrën e agjencionit të caktuar. Jo të gjithaquhenzyrtarisht agjencione . Ato mund të jenë qendra, institute, fondacione, zyra oseorganizata.Momentalisht ekzistojnë 19 agjencione. Dy nga këto, Instituti Evropian për Studime tëSigurisëdhe Qendra Satelitore e Unionit Evropian, u formuan me Politikën e Përbashkët tëJashtme dhe tëSigurisë (lexo më lartë kapitullin për Këshillin e Unionit Evropian). Dy agjencionet tjera,Europolidhe Euroxhast-i, luajnë rol të rëndësishëm në bashkëpunimin e shtetevë të UE në sferënDrejtësisëdhe punëve të Brendshme. Ato janë të përshkruara më poshtë.15 agjencionet tjera kryejnë detyra të parapara në shtyllën e parë të UE, tëashtuquajturatçështje të Komunitetit . Lexo më poshtë për përshkrim të shkurtë të çdo agjencioni.Agjencionet41Agjencioni Evropian iMjedisitAgjencioni Evropian i Mjedisit u formua nëvitin 1990. Selia e tij gjendet në Kopenhagë,Danimarkë.Detyra e këtij agjencioni është të mbledhë dhedistribuojë informata për gjendjen dhe trendet

e mjedisit në Evropë. Ky këshill është i hapurpër vendet që nuk janë anëtare të UE: Islanda,Lihtenshtajni dhe Norvegjia kanë qenë anëtarëqë nga fillimi. Agjencioni aktivisht bashkëpunonme organet për ruajtjen e mjedisit jetësordhe me organizatat ndërkombëtare.Për më shumë informata, vizito:www.eea.eu.intFondacioni Evropian përTrajnimI formuar në vitin 1990, Fondacioni Evropianpër Trajnim (ETF) gjendet në Torino të Italisë.FET ndihmon në përmirësimin e trajnimitprofesional në mbi 40 shtete që nuk janëanëtare të UE. Këtu përfshihen shtetetkandidate dhe shtetet në rajonet fqinje, siçjanë Afrika Veriore, Lindja e Mesme, Ballkanidhe ish Bashkimi Sovjetik.Këtyre shteteve, Fondacioni u ofron njohuri,ekspertizë dhe përvoja në trajnimin e njerëzvepër vendet e reja të punës dhe në zhvillimin eprogrameve afatgjate të arsimit.Për më shumë informata, vizito:www.etf.eu.intQendra mbikqyrëse Evropianepër drogë dhe varësinga drogaE formuar në vitin 1993, Qendra mbikqyrëseEvropiane për drogë dhe varësi nga droga(EMCDDA) gjendet në Lisbonë, Portugali.Detyra e kësaj qendre është të mbledhë dhe tëdistribuojë informata objektive, të besueshmedhe krahasuese për drogën dhe varësinë ngadroga në Evropë. Është në partneritet mevendet që nuk janë anëtare të UE, si dheme organet ndërkombëtare, siç janë: ProgramiNdërkombëtar për Kontroll të Drogës iKombeve të Bashkuara, Organizata Botëroree Shëndetësisë, Grupi Popidu i Këshillit tëEvropës, Organizata Botërore e Doganave,

Policia Ndërkombëtare (Interpoli) dhe PoliciaEvropiane (Europoli).Për më shumë informata, vizito:www.emcdda.orgAgjencioni Evropian përkontroll të prodhimevemjekësoreI formuar në vitin 1993, Agjencioni Evropianpër kontrollin e prodhimeve mjekësore (EMEA)është vendosur në Londër, Britani e Madhe.Agjencioni ndihmon për mbrojtje të shëndetitnë Evropë dhe promovon atë, duke kontrolluarprodhimet mjekësore për njerëz dhe atoveterinare. Ky agjencion merr parasysh dheshfrytëzon ekspertizat shkencore nga të gjithashtetet e UE.Disa lloje të prodhimeve mjekësore që derivojnënga bioteknologjia, mund të shitennë Unionin Evropian vetëm pas ekzaminimevetë kujdesshme nga EMEA. Nëse ky agjencionzbulon se një prodhim është i sigurtë dhe mekualitet të lartë, Komisioni Evropian mund talejojë shitjen e tij në gjitha shtetet e UE. Personatqë duan të ofrojnë në treg prodhime tëreja mjekësore, poashtu mund të aplikojnë përkëtë lloj autorizimi.42Si funksionon Unioni EvropianProdhimet mjekësore tradicionale autorizohenindividualisht nga çdo shtet i UE. EMEA ndihmonfunksionimin e një sistemi të njohjes reciproketë këtyre autorizimeve nacionale.Për më shumë informata, vizito:www.emea.eu.intZyra për harmonizimin nëtregun e brendshëm (brendetdhe disenjot tregëtare)E formuar në vitin 1994, Zyra e harmonizimitnë tregun e brendshëm është e vendosur nëAlikante, në Spanjë.

Detyra e saj është të zbatojë procedurat eregjistrimit për brendet dhe disenjot eKomunitetit.Sistemi i brendeve të Komunitetit thjeshtësonjetën dhe zvogëlon shpenzimet e bizneseveevropiane. Një prodhues që dëshiron tambrojë shenjën e vet në Evropë, më nuk kanevojë të regjistrojë simbol identik në çdoshtet të UE. Përmes të kësaj zyre, ai tani mundtë aplikojë për shenjë unike, që i jep të drejtënt u ndalojë firmave tjera të përdorin shenjaidentike apo të ngjashme në tërë UE.Për më shumë informata, vizito: oami.eu.intAgjencioni Evropian për siguridhe shëndet në punëI formuar në vitin 1994, Agjencioni Evropianpër siguri dhe shëndet në punë ka selinë nëBilbao të Spanjës.Asnjë shtet nuk mund të trajtojë ashtu siduhet çështjet e sigurisë dhe shëndetin nëpunë, me të cilat sot ballafaqohet Evropa. Përkëtë arsye u formua ky agjencion, që të mbledhënjohuri sa më të gjëra dhe informata tëbollshme për këto çështje, veçanërisht përmasat preventive.Përveç që zhvillon rrjet të përgjithshëm të vebfaqeve për sigurinë dhe shëndetin, Agjencionipoashtu drejton një program aktiv publicistik,duke publikuar gjithçka, duke filluar prej raportevespecialiste informuese deri te materialetqë përdoren për fushata që kanë të bëjnëme këto çështje.Agjencionin e udhëheq Bordi Administrativ, nëtë cilin janë përfaqësuar sindikatet, organizatate punëdhënësve, qeveritë nacionale dheKomisioni Evropian.Për më shumë informata, vizito:europe.osha.eu.intZyra për objektet industrialeZyra për objektet industriale gjendet në

Angers, në Francë. Kjo zyrë është formuar nëvitin 1994.Detyra e saj është të administrojë sistemin e tëdrejtave mbi objektet një formë e të drejtavetë pronës industriale që ka të bëjë me objektetprodhuese.CPVO, ashtu si edhe Zyra për harmonizim nëtregun e brendshëm, akordon të drejta përmbrojtje të pronës industriale për objekte tëndryshme. Këto të drejta janë valide për periudhë25 ose 30 vjeçare.Për më shumë informata, vizito:www.cpvo.eu.int43Qendra për përkthimeE formuar në vitin 1994, Qendra për përkthimeka selinë në Luksemburg.Qendra, e cila vetëfinancohet, u formua për tëpërmbushur nevojat për përkthim të agjencionevetjera të decentralizuara të UE. Në bazëtë marrëveshjes vullnetare për bashkëpunim,poashtu kryen shërbime përkthimi për institucionete UE dhe organeve tjera që poashtukanë shërbimet e tyre për përkthim.Për më shumë informata, vizito:www.cdt.eu.intAgjencioni Evropian përRindërtimAgjencioni Evropian për Rindërtim u formua nëvitin 1999. Selia e tij është në Selanik, Greqi,por ka qendra operative edhe në Beograd,Prishtinë, Podgoricë dhe Shkup.Detyra e tij është të menaxhojë programetkryesore të UE që sigurojnë ndihmë përrindërtim të shteteve të rajonit të Ballkanit, tëcilat u dëmtuan shumë nga luftrat e fundit.AER i jep llogari Këshillit Evropian dheParlamentit Evropian, ndërsa Bordi Drejtues itij është i përbërë nga Komisioni Evropian dhepërfaqësues nga të gjitha shtetet-anëtare të

UE. Ky agjencion menaxhon një programndihmash, në vlerë prej 1.6 miliardë euro nëvit.Për më tepër informata, vizito:www.ear.eu.intQendra monitoruese Evropianembi racizmin dhe ksenofobinëQendra monitoruese Evropiane mbi racizmindhe ksenofobinë, ndodhet në Vienë, nëAustri. Është themeluar në vitin 1997.Detyra kryesore e Qendrës është që për UE dheshtetet-anëtare të saj të sigurojë informataobjektive, të besueshme dhe krahasuese përracizmin, ksenofobinë dhe antisemitizmin nëEvropë, si dhe të hartojë dhe përgatisëstrategji mbarëevropiane për t u ballafaquarme këto probleme.Kjo qendër studion shtrirjen dhe zhvillimin eracizmit dhe ksenofobisë, si dhe i analizonshkaqet, pasojat dhe efektet e tyre. Poashtunxjerr në pah dhe jep shembuj të integrimit tëemigrantëve dhe minoriteteve etnike e religjioze.Bërthama e funksionimit të qendrës është rrjetiinformativ Evropian për racizëm dhe ksenofobi(RAXEN). Përbëhet nga 15 Qendra NacionaleFokusimi (nga një për çdo shtetanëtar)që mbledhin, krahasojnë dheshpërndajnë informata për racizmin dhe ksenofobinënë vendet e tyre.Për më shumë informata, vizito:www.eumc.eu.int44Si funksionon Unioni EvropianOrganizata Evropiane përsigurinë e ushqimitOrganizata Evropiane për sigurinë e ushqimitfilloi të veprojë në vitin 2002. Përkohësishtështë e vendosur në Bruksel, Belgjikë.Përgjegjësia e saj primare është të sigurojëkëshillim të pavarur shkencor për të gjitha

çështjet që kanë të bëjnë me sigurinë eushqimit. Organizata vlerëson rrezikun përrrjetin ushqimor dhe kryen vlerësime shkencoretë gjërave të ndryshme, që mund të ndikojë nësigurinë e ushqimit në Evropë.Aktiviteti i organizatës përfshin tërë procesinprodhues ushqimorkushtimisht thënë, prejfermës deri te piruni . Me fjalë të tjera, kjoorganizatë përfshin sferat nga prodhimi primar(përfshirë sigurinë e ushqimit për kafshë) derite sigurimi i ushqimeve për konsumatorët. Kjoorganizatë mbledh informata nga mbarë bota,duke ndjekur vazhdimisht zhvillimet e rejashkencore. Zbulimet e saj i ndan jo vetëm meekspertët dhe vendim-marrësit, por edhe mepublikun e gjërë.Për më shumë informata, vizito:www.efsa.eu.intAgjencioni Evropian përsiguri detareAgjencioni Evropian për Siguri Detare u formuanë vitin 2002. Qëllimi i tij është të ndihmojënë përmirësimin e sistemit të sigurisë detaretë UE, duke zvogëluar rrezikun nga aksidentetdetare, ndotjen nga anijet dhe zhdukjen enjerëzve në det.Ky agjencion siguron këshillim teknik dheshkencor për të ndihmuar përmirësimine legjislacionit të UE për sigurinë detaredhe ndotjen nga anijet. Poashtu ndihmonKomisionin të mbikqyrë punën e UE dheshteteve kandidate, si dhe i këshillon qeveritëe tyre.Mes detyrave të ndryshme që ka, agjencioni përsiguri detare do të zhvillojë një metodologji tëpërbashkët për të gjitha shtetet e UE për tëhetuar aksidentet detare, si dhe do të krijojësistem informativ mbarëevropian për trafikuntransportues detar.

Për më shumë informata, vizito:europa.eu.int/agencies/emsaAgjencioni Evropian përsiguri aviacioniAgjencioni Evropian për siguri aviacioni uformua në vitin 2002.Detyra e tij është t i ndihmojë UE-së tëzhvillojë ligje dhe rregulla për sigurinë ajroredhe t i ndihmojë Komisionit të verifikojë se arespektohen rregullat e UE. Agjencioni poashtudo të sigurojë ndihmë teknike për organizatatndërkombëtare, përgjegjëse për sigurinë eaviacionit civil dhe mbrojtjen e ambientit.Ky agjencion do t u ndihmojë autoriteteveaeronautike të vendeve që nuk janë anëtaretë UE.Agjencioni ka të drejtë të kryejë detyratë caktuara ekzekutive, siç është dhëniae çertifikatave për prodhime aeronautike.Akcionet e përbashkëta janë më efektive seakcionet individuale nga shtetet-anëtare.Për më shumë informata, vizito:europa.eu.int/agencies/easa45EuropoliEuropoli, Zyra e Policisë Evropiane, u formuanë vitin 1992 për të siguruar informata për kriminnë Evropë. Selia e kësaj zyre është në Hagtë Holandës. Personelin e kësaj zyre e përbëjnëpërfaqësues të agjencioneve nacionale, të cilate zbatojnë ligjin (policia, doganat, shërbimete migracionit, etj.).Qëllimi i Europolit është t u ndihmojë shteteveanëtaretë UE të bashkëpunojnë më ngushtëdhe në mënyrë më efektive parandalimin dheluftimin e krimit të organizuar ndërkombëtar,në veçanti kundër:tregëtisë me drogërrjetit të migracionitkontrabandës së automjeteve

trafikimit me njerëz, përfshirë pornografinëme fëmijëfalsifikimit të parave dhe mënyrave tjera tëpagesëstrafikimit me substanca radioaktive dhenukleareterrorizmitEuropoli mbështet shtetet-anëtare:duke lehtësuar procesin e shkëmbimit tëinformatave me agjencionet nacionale përzbatim të ligjit;duke siguruar analiza operative;duke prodhuar raporte dhe analiza për krimin;duke siguruar ekspertizë dhe mbështetjeteknike për hetimet dhe operacionet.Një nga detyrat e Europolit është të krijojë dhemirëmbajë një sistem të kompjuterizuar, ku dotë regjistrohen dhe analizohen të dhënat, nëtë cilat mund të ketë akses të vazhdueshëm.Një Bord i Përbashkët Mbikqyrës, i përbërënga dy ekspertë për mbrojtje të të dhënaveprej çdo shteti-anëtar, mbikqyr përmbajtjendhe shfrytëzimin e të gjitha të dhënave qëposedon Europoli.Europoli i jep llogari Këshillit të Drejtësisë dhepunëve të brendshme, respektivisht ministrat ee të gjitha shteteve të UE. Bordin Menaxhues tëEuropolit e përbëjnë përfaqësues të shteteveanëtare,nga një prej të gjitha vendeve.Për më shumë informata, vizito:www.europol.eu.intEuroxhastiEuroxhasti u formua në vitin 2002 për t i nxiturautoritetet e drejtësisë të shteteve të UE tëpunojnë së bashku në luftën kundër krimit,përfshirë këtu krimin kompjuterik, rastet efalsifikimit dhe korrupcionit, larjen e paravedhe krimin ndaj mjedisit. Për shembull, ndihmae tij konsiston në atë që ndihmon këmbimmë të lehtë të informatave mes autoriteteve

nacionale, siguron asistencë ligjore reciprokedhe i ekstradon personat e kërkuar. Selia epërkohshme është në Hagë, në Hollandë.Euroxhasti përbëhet nga një prokuror, gjykatësose zyrtar policor, të deleguar nga çdo shtetanëtar.Ata formojnë Kolegjiumin (respektivishtbordi menaxhues) të organizatës dhe përKryetar zgjedhin një nga anëtarët e tyre, përmandat trevjeçar. Kolegjiumi ndihmohet ngasekretariati dhe nga personeli i zyrtarëve të UEdhe nga ekspertë të deleguar nacionalë.Pasi që puna e tij përfshin ruajtje informatashpër kriminelë të dyshuar, Euroxhasti ka Zyrtarpër mbrojtje të të dhënave, puna e të cilitështë që të sigurojë se të dhënat e regjistruarajanë të mbrojtura në mënyrë të duhur dhe seato shfrytëzohen në pajtim me ligjin. Ju kenitë drejtë të dini se çfarë informatash ka Euroxhastipër ju, nëse ka të tilla, dhe të kërkonipërmirësim apo fshirje nëse ato informata janëtë pasakta apo jokomplete.Për më shumë informata, vizito:www.eurojust.eu.int46Si funksionon Unioni EvropianDrejt ardhmërisëSistemi vendim-marrës i UE ka evoluuar gjatëkëtij gjysëmshekulli që lamë pas. Por, ky sistemfillimisht ishte i paraparë për bashkësi prejvetëm gjashtë shteteve. Pasi që UE përgatitetpër rritje të anëtarësisë prej 15 në ndoshta27, sistemi i tij vendimmarrës ka nevojë përndryshim dhe modernizim, në mënyrë që t i ikëparalizimit. Traktati i Nicës tani më ka bërëdisa ndryshime në këtë drejtim.Por poashtu duhet të parashtrohen pyetje mëthelbësore për të ardhmen e UE. Për shembull:Cilat janë qëllimet dhe objektivat e Unionittë zgjeruar? (Me fjalë tjera, çfarë duan tëarrinë shtetet-anëtare së bashku në të ardhmen?)

Çfarë regjime të përbashkëta do të duhenpër t i realizuar ato objektiva?Çfarë duhet të vendoset në nivel evropiandhe çfarë duhet t u lihet autoriteteveshtetërore apo rajonale?Çfarë roli duhet të kenë parlamentet nacionalenë procesin e vendimmarjes në UE?Shkurtimisht, kush është përgjegjës dhe përcilat sfera, si dhe, si duhet të sillen vendimetdemokratike në një union prej 27 shteteveapo më shumë shteteve me gjysëm miliardëbanorë?Për të debatuar këto çështje dhe disa tjera, nëvitin 2002 u formua një Kuvend, të përbërë ngapërfaqësues të të gjitha shteteve-anëtare dheshteteve kandidate, si dhe institucionet e UE.Nëse ju duhen më shumë informata për Kuvendinpër Ardhmërinë e Evropës, vizitoni:european-convention.eu.intPër të marrë pjesë në diskutim të drejtpërdrejtënë Internet për të ardhmen e Evropës,vizito: europa.eu.int/futurum/forumKuvendi do të pasohet nga një KonferencëNdërqeveritare, të paraparë për vitin 2004.Në përfundimin e kësaj konference, kryetarëtdhe kryeministrat e UE kanë për qëllim tënënshkruajnë një traktat të ri dhe të thjeshtësuarpër UE. Qëllimi është që të qartësohet seçfarë paraqet Unioni Evropian dhe nga shkon,cili është drejtimi që ka zgjedhur ky union.Traktati poashtu do të përcaktojë rregullat,politikat dhe regjimet e reja për vendimmarrjemë efikase.Institucionet evropiane tani më kanë zbatuarreforma të mëdha të brendshme për të qenëmë efikasë, më të hapur dhe më përgjegjës.Ata janë shumë të vetëdijshëm se UE ekzistonpër t u shërbyer qytetarëve të vet dhe mundtë ketë sukses vetëm nëse qytetarët kuptojnësistemin e tyre dhe janë plotësisht të përfshirë

në proceset e tij vendimmarrëse. UE i zgjeruarsigurisht se do të ketë nevojë për institucionetë reformuara që mund të veprojnë dhe reagojnëshpejtë dhe në mënyrë efikase, për t i përballuarsfidat e mëdha të shekullit XXI.Në ballafaqim me ardhmërinë, UE duhet tëvendosë ku do të shkojë dhe si do të arrijë atje.Popujt e vet, sidomos të rinjtë, duhet të jenë mëafër të involvuar në këto vendime.47Vetëm për gjysëm shekulli, Unioni Evropian (UE) ka arritur rezultate tëjashtëzakonshme. Kasiguruar paqe mes shteteve-anëtare të tij dhe prosperitet për qytetarët e vet. Ka krijuar njëvalutëtë vetme evropiane (euron) dhe treg unik pa kufij, ku mallrat, njerëzit, shërbimet dhekapitalilëvizin lirisht. UE prej gjashtë u rrit në pesëmbëdhjetë shtete dhe përgatitet të pranojëedhedymbëdhjetë të tjera. U bë forcë kryesore tregëtare dhe lider botëror në sfera siç ështëmbrojtjae ambientit jetësor dhe ndihmës që jep për zhvillim.Suksesi i UE është rezultat i mënyrës se si ky union fuksionon metodës së tij unike tëinterakcionit mes institucioneve, siç janë Parlamenti Evropian, Këshilli i KomisionitEvropian, tëpërkrahura nga një numër agjencionesh dhe organe tjera.Kjo broshurë jep pasqyrë përmbledhëse për atë se çfarë bëjnë institucionet, agjencionetoseorganet dhe si janë ato të organizuara. Qëllimi është të sigurohet një udhërrëfyes idobishëm përsistemin vendim-marrës të UE.Komisioni EvropianSi funksionon Unioni Evropian

Udhërrëfyes për institucionet e UESeria e Dokumentacionit EvropianLuksemburg: Zyra e botimeve zyrtare të Komuniteteve Evropiane2003 46 faqe 16.2 x 22.9 cmISBN 92-894-7521-848Si funksionon Unioni EvropianPËRFAQËSITË E KOMISIONITEVROPIANPërfaqësia në Irlandë18 Dawson Street, Dublin 2Tel: (353-1) 662 51 13Fax: (353-1) 634 11 12Internet: www.euireland.ieE-mail: eu-ie-info-request@cec.eu.intPërfaqësia në Britaninë e MadheJean Monnet House8 Storey s Gate, London, SW1P 3ATTel: (44-20) 79 73 19 92Fax: (44-20) 79 73 19 00/10Internet: www.cec.org.ukPërfaqësia në Uels2 Caspian Point, Caspian Way, Cardiff CF10 4QQTel: (44-29) 20 89 50 20Fax: (44-29) 20 89 50 35Internet: www.cec.org.ukPërfaqësia në Skotlandë9 Lava Street, Edinburgh EH2 4PHTel: (44-131) 225 20 58Fax: (44-131) 226 41 05Internet: www.cec.org.ukPërfaqësia në Irlandën VerioreWindsor House9/15 Bedford Street, elfast BT2 7EGTel: (44-28) 90 24 07 08Fax: (44-28) 90 24 82 41Internet: www.cec.org.ukQendrat informative në SHBA2300 M Street, NW 3rd FloorWashington DC 20037

Tel: (202) 862 95 00Fax: (202) 429 17 66305 East 47th Street3 Dag Nammarskjold PlazaNew York, NY 10017Tel: (212) 371 38 04Fax: (212) 688 10 13Internet: www.eurunion.orgZYRAT E PARLAMENTITEVROPIANZyra në IrlandëEuropean Union House43 Molesworth Street, Dublin 2Tel: (353-1) 605 79 00Fax: (353-1) 605 79 99Internet: www.europarl.ieE-mail: epdublin@europarl.eu.intZyra në Britaninë e Madhe2, Queen Anne s Gate, London SW1H 9AATel: (44-20) 72 27 43 00Fax: (44-20) 72 27 43 02Internet: www.euroaprl.org.ukE-mail: eplondon@europarl.eu.intZyra në SkotlandëThe Tun, 4 Jackson s EntryHolyrood Road, Edinburgh EH8 8 OJTel: (44-131) 557 78 66Fax: (44-131) 557 49 77Internet: www.europarl.org.ukE-mail: epedinburgh@europarl.eu.intInformata të tjera për Unionin EvropianInformatat në të gjitha gjuhët zyrtare të Unionit Evropian gjinden në Internet.Këto mund të gjinden me anë të serverit Europa (http://europa.eu.int)EVROPA DIREKT është shërbim telefonik pa pagesë, i cili ju ofron përgjigje në pyetjettuaja, lidhur me UnioninEvropian dhe qasje në informatat që kanë të bëjnë me të drejtat tuaja si qytetarë të UE-së:00 800 6 7 8 9 10 11Jashtë Unionit Evropian: (32-2) 299 96 96

Informatat dhe botimet për Unionin Evropian në gjuhën angleze mund t i merrni nga:Përfaqësitë dhe zyrat e Komisionit dhe Parlamentit Evropian ekzistojnë në të gjithashtetet e Unionit Evropian. KomisioniEvropian gjithashtu ka delegacione edhe në vende tjera të botës.Shtetet anëtare të Unionit EvropianShtetet e reja anëtare që duhet të bashkohen në vitin 2004Shtetet kandidateUnioni EvropianSituata: pranverë 20031 16 NA-41-01-010-EN- C ISSN 1022-8233ALISBN 92-894-7521-8Vetëm për gjysëm shekulli, UnioniEvropian (UE) ka arritur rezultate tëjashtëzakonshme. Ka siguruar paqe messhteteve-anëtare të tij dhe prosperitetpër qytetarët e vet. Ka krijuar një valutëtë vetme evropiane (euron) dhe tregunik pa kufij, ku mallrat, njerëzit,shërbimet dhe kapitali lëvizin lirisht.UE prej gjashtë u rrit në pesëmbëdhjetështete dhe përgatitet të pranojë edhedymbëdhjetë të tjera. U bë forcë kryesoretregëtare dhe lider botëror në sferasiç është mbrojtja e ambientit jetësordhe ndihmës që jep për zhvillim.Suksesi i UE është rezultat i mënyrës sesi ky union fuksionon metodës së tij unike të interakcionit mes institucioneve,siç janë Parlamenti Evropian, Këshilli i Komisionit Evropian,të përkrahura nga një numër agjencionesh dhe organe tjera.Kjo broshurë jep pasqyrë përmbledhëse për atë se çfarë bëjnë institucionet,agjencionet ose organet dhe si janë ato të organizuara. Qëllimiështë të sigurohet një udhërrëfyes i dobishëm për sistemin vendim-marrëstë UE.This document was created with Win2PDF available at http://www.daneprairie.com.The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only.