1

Z tekimetodykaZaczarowane zuchy

Skarbiec inspiracji

Drużynowemu pod rozwagę

Drużynowemu pod rozwagę

Skarbiec inspiracji

Z teki metodyka

Dobry start w rok zuchowy

Dobry start w rok zuchowy

Współpraca z rodzicami

Obietnica Zuchowa

Zaczarowane zuchy

2

Wstępniak

3

Bardzo lubię wrzesień. Nie tylko dla-tego, bo zaczyna się moja ukochana pora roku i sezon na kasztany (<3). Wrzesień to czas, kiedy rozkwitają na nowo nasze gromady zuchowe i zaczyna się po prostu dziać! Jesień to czas pierwszych naborów i zbió-rek oraz przygotowań do zapoznania zuchów z Prawem Zucha. Okres, gdzie gromady ruszają z kopyta i zaczyna się prawdziwe, zuchowe działanie. Kiedy byłam drużynową gromady zuchowej, pierwszy miesiąc szkoły był dla mnie zawsze najbardziej stresującym okre-sem. Ostatnie poprawki do planu rocz-nego, rozpoczęcie roku harcerskiego w hufcu, pierwsza wizyta u dyrektorki szkoły, w której działała moja gromada - generowało to mnóstwo nerwów, a dodać do tego trzeba jeszcze pierw-szą ponaborową zbiórkę. Myślę, że w tych emocjach nie jestem od-osobniona i podobnie odczuwa to większość z drużynowych.

We wrześniowych wyzwaniach zawsze ratowało mnie kilka rzeczy. Po pierw-sze namiestnik. Dobry namiestnik (czy członek KH ds. programu) to nie tylko kompendium wiedzy i odpowiedzi na każde pytanie drużynowego. To także źródło niejednej inspiracji i wsparcie. Nie bójcie się prosić ich o pomoc! Po drugie poradnictwo. W internecie (choćby na stronie cbp.zhp.pl) znaj-dziecie bardzo dużo pomysłów na zbiórki i wskazówek, jak zabrać się do akcji naborowych, planowania itp. I w tym momencie nie mogę nie pole-cić Zuchowych Wieści. Polecić z czystym sercem, bo ten numer dotyczy właśnie trudnej sztuki początków wznawiania działania gro-mady we wrześniu! :)

W numerze znajdziecie nieco inspiracji

na to, jak poradzić sobie z powrotem do rzeczywistości po słonecznych i pełnych wrażeń wakacjach. Na ła-mach „Zuchowych Wieści” poruszyli-śmy więc tematy zbiórek pierwszego miesiąca, współpracy z rodzicami, a nawet pracy nad wizerunkiem gro-mady. Trochę stron poświęciliśmy tak-że na jesienne inspiracje. Tym razem na tapet wzięte zostały obietnica zu-cha i akcje naborowe. Bardzo ważnym tekstem jest ten dotyczący gawędy w gromadzie i mocy słowa mówione-go. Zajrzyjcie do niego koniecznie! A w Hydeparku znajdziecie kilka przy-datnych wskazówek i niesamowite rysunki obrazujące trudne powro-ty powakacyjne. W imieniu zespołu redakcyjnego gorąco zapraszam do lektury!

hm. Magdalena Turbasa

hm. Magdalena TurbasaSzefowa Zespołu Zuchowego Wydziału Wspar-cia Metodycznego GK ZHP, członkini ZKK Hufca Łódź-Górna. Z wykształcenia pedagog. Przez 6 lat drużynowa GZ „Promyczaki”.

4

Wieścize związku Zlot ZHP za nami

W sierpniu zakończyło się jedno z naj-ważniejszych wydarzeń tego lata - Zlot Związku Harcerstwa Polskiego w Gdań-sku. Był to zlot niezwykły pod wieloma względami.

Po pierwsze zlot był częścią jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę Nie-podległości oraz 100-lecia Związku Harcerstwa Polskiego. Po drugie, podczas zlotu na terenie Wyspy Sobieszewskiej spotkało się ponad 14 000 uczestników: zuchów, harcerek, harcerzy, instruktorów, wolon-tariuszy, mieszkańców wyspy i gości z całej Polski. Po trzecie, zlot dał możliwość realizacji służby w każdej metodyce. Uczestni-cy zlotu przepracowali społecznie 36 000 roboczogodzin w ramach modułu Służba. Miejsca, które odwiedzili i te, w których pomagali to: Malbork, Wdzydze Kiszewskie, Szymbark, Sztutowo, Straszyn, Kolbudy, Bielkowo, Garcz, Węsiory, Owidz, Tczew, Pruszcz Gdański. Wykonali m.in.: 250 legowisk dla psów, które zostały przekazane do Schroniska OTOZ w Tczewie, 40 budek lęgowych

dla sikorek oraz 15 ławek z palet, które zostaną na Wyspie Sobieszewskiej. W ra-mach akcji krwiodawstwa oddali niemal 60 litrów krwi, która trafiła do Regional-nego Centrum Krwiodawstwa i Krwio-lecznictwa w Gdańsku.Źródło: zhp.pl

5

6

Konferencja metodyczna „Wyzwania”

Wydział Wsparcia Metodycznego GK ZHP zaprasza instruktorów wspierają-cych pracę drużynowych na konferen-cję metodyczną “Wyzwania”. Podczas konferencji instruktorzy pochylą się nad rolą drużynowego i umacnia-niem jej, a także specyfiką tej funkcji w danej metodyce. Ponadto podniesio-ny zostanie temat wychowawczej roli służby odpowiadającej na potrzeby otaczającego świata.

Na konferencję zapraszamy instruktorów i instruktorki wspierających pracę druży-nowych, w szczególności:namiestników/namiestniczki i członków/członkinie rad namiestnictw, komendantów i komendantki szczepów, komendy hufców,członków i członkinie chorągwianych referatów metodycznych. Termin: 29 września 2018 r.Miejsce: WarszawaKoszt: 20 zł (nr konta zostanie podany drogą mailową po zgłoszeniu)Zgłoszenia: do 19 września przez formu-larz on-line

Zapraszamy do dołączenia do wydarze-nia na portalu facebook.Źródło: zhp.pl

Zostańcie gromadą niepodległości

ZHP zaprasza do szczególnego uczcze-nia obu setnych rocznic, tj. odzyskania niepodległości przez Polskę oraz stulecia Związku Harcerstwa Polskiego, które przypadają na rok 2018. Związek Harcer-stwa Polskiego przygotował z tej okazji wiele różnych przedsięwzięć, a jednym z nich jest propozycja „Drużyna Niepod-ległości”. Zainspiruje ona do realizacji w gromadzie programu, który rozbudzi ciekawość otaczającego świata, umocni postawy patriotyczne, podniesie świado-mość obywatelską oraz uświadomi po-trzebę pielęgnowania pamięci o boha-terach walczących o wolną, niepodległą Ojczyznę i umocni szacunek do symboli i tradycji narodowych.Dzięki realizacji propozycji zuchy posze-rzą wiedzę dotyczącą historii odzyska-nia niepodległości przez Polskę, historii Związku Harcerstwa Polskiego, a także twórczo zaangażują się w życie Waszej społeczności lokalnej oraz naszej orga-nizacji. Jednak przede wszystkim będzie to radosne świętowanie setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę oraz stulecia istnienia Związku Harcer-stwa Polskiego.

Propozycja programowa dostępna jest już w Centralnym Banku Pomysłów. Źródło: zhp.pl

7

Warsztaty z gier dydaktycznych

aWydział Inspiracji i Poradnictwa Głów-nej Kwatery ZHP zaprasza na warsztaty dla kierowników i wychowawców pla-cówek wypoczynku posiadających OKK z gier dydaktycznych. Warsztaty odbędą się w Warszawie w dniach 12-14 paź-dziernika 2018 roku.

Podczas warsztatów zostaną zaprezen-towane najnowsze gry dydaktyczne wydane przez ZHP. Jedną z nich będzie już wszystkim znana gra „Podaj dalej”, w której gracze wcielają się w rolę członków komendy obozu i muszą za-planować sprawną ewakuację uczestni-ków wypoczynku, a następnie ją prze-prowadzić. Grę można już teraz pobrać z Centralnego Banku Pomysłów.Szczegółowe informacje oraz link do ankiety zgłoszeniowej można uzyskać pisząc na mail: inspiracje@zhp.pl. Zgło-szenia tylko do 30 września 2018 r. Źródło: zhp.pl

KALENDARZ HARCERSKI 2018/2019 Po raz kolejny na stronie związku zna-leźć możecie kalendarz imprez har-cerskich — dowiecie się z niego, jakie przedsięwzięcia czekają na Was w roku harcerskim 2018/2019.W kalendarzu imprez harcerskich na rok harcerski 2018/2019 w łatwy spo-sób znajdziecie imprezy harcerskie orga-nizowane zarówno przez środowiska z całej Polski, jak i chorągwie czy Główną Kwaterę ZHP. Kalendarz zawiera informacje o termi-nach i miejscach rajdów, zlotów, naj-ważniejszych akcji czy festiwali i przeglądów piosenki harcerskiej. Szeroki zakres tematyczny wydarzeń gwarantuje, że każdy znajdzie tam coś interesującego!Źródło: zhp.pl

hm. Magdalena TurbasaSzefowa Zespołu Zuchowego Wydziału Wspar-cia Metodycznego GK ZHP, członkini ZKK Hufca Łódź-Górna. Z wykształcenia pedagog. Przez 6 lat drużynowa GZ „Promyczaki”.

8

Czujnik na...Dobry start w rok zuchowy

Rozpoczynamy nowy rok zuchowy - pełen możliwości i nowych wyzwań. Jeśli zastanawiasz się, co należy zrobić przed wielkim startem, ten artykuł jest idealny dla Ciebie !

Każdy nowy rok szkolny jest wyzwa-niem nie tylko dla uczniów i nauczycieli, ale także dla drużynowych. Naszym zadaniem jest, przede wszystkim, ana-liza potrzeb zuchów przychodzących na zbiórki. Nie ma idealnej recepty, jak powinien wyglądać program jednostki. Należy jednak pamiętać, że sam pro-gram, to nie wszystko. Ważne, aby nasza propozycja była jedyna i niepowtarzalna. Aby wybijała się na tle innych, konku-rencyjnych, zajęć pozalekcyjnych w naszej okolicy. Oto kilka wskazówek : PO PIERWSZE – ANALIZA. Przeanalizujcie potrzeby, zainteresowa-nia i umiejętności, jakie posiadają zuchy w Waszej jednostce. Dzięki temu łatwiej będzie wybrać sprawności do realizacji w zbliżającym się roku.

PO DRUGIE – DOSTĘPNOŚĆ. Ustalając terminy zbiórek, weźcie pod uwagę nie tylko swój czas, ale także plan lekcji swoich zuchów oraz to, w jakich godzinach odbywają się „konkurencyj-ne” zajęcia w szkole. Ważne, by rodzice z dziećmi nie musieli wybierać między zbiórką a np. karate. PO TRZECIE – SAMOROZWÓJ. Zastanówcie się, w gronie kadry, nad swoim rozwojem - może warto otwo-rzyć kolejną próbę na stopień? Może wybrać się na kurs lub warsztaty? Praca w jednostce na pewno da Wam szansę na szybsze osiągnięcie sukcesu. Pa-miętajcie, że poszerzając swoją wiedzę rozwijacie nie tylko siebie, ale i swoich podopiecznych ! PO CZWARTE – ATRAKCYJNOŚĆ OFERTY.

Wasze zbiórki to tylko jedne z wielu zajęć, spośród których rodzice wybio-rą najlepsze Aby wybrali właśnie Was,

9

musicie ich zapewnić, że ich dziecko nie będzie się z wami nudzić! Dlatego wasze działania muszą być widoczne i same w sobie muszą zachęcać do wzięcia w nich udziału. Możecie np. sprawdzić, jakie nietypowe święta wy-padają w dni Waszych zbiórek. To może być bardzo dobrą inspiracją na ciekawą formę (np. 10 listopada – “Dzień Jeża”).

PO PIĄTE – PRACA Z KADRĄ. Napiszcie plan pracy wspólnie. Tak, aby każdy mógł się wypowiedzieć. Na pew-no wśród przybocznych macie kandyda-ta na przyszłego drużynowego – wodza. Dajcie mu szansę uczyć się w praktyce.

PO SZÓSTE – UMIEJĘTNE PLANOWANIE PRACY.

Tworząc plan pracy weźcie pod uwa-gę wszystkie imprezy szczepu, hufca, chorągwi, ale również szkolne, czy takie, które odbywają się w waszym mieście, czy dzielnicy. Może wśród nich znajdą się takie, w których wasze zuchy będą chciały wziąć udział. Zaplanujcie wszyst-ko tak, aby wystarczyło Wam czasu na wszystko. PO SIÓDME – MOC! Nie zapomnijcie o naładowaniu swoje-go harcerskiego POWERA – to od Nas dzieci czerpią inspiracje na działanie!Drodzy drużynowi zuchowi ! Mam nadzieję, że ten rok harcerski przyniesie każdemu z Nas nowe doświadczenia, wiedzę, inspirację i siłę do działania na następne lata w naszej wspaniałej or-ganizacji. Pamiętajcie, że na waszych barkach spoczywa największa odpowie-dzialność – to wy wprowadzacie naj-młodszych w harcerski świat i to od was zależy, jak w przyszłości ten świat będzie przez nich odbierany. Niech zarówno

w tym roku, jak i w kolejnych latach pra-cy z zuchami, przyświeca Wam wszyst-kim mój ulubiony harcerski cytat: „Kiedy zobaczysz iskrę w oczach zucha, dokona wszelkich starań, by nie zgasła i stała się wędrowniczą watrą.”. Powodzenia i do zobaczenia na harcerskim szlaku!

pwd. Sylwia TwardowskaDrużynowa Gromady Zuchowej ,,Wiel-ki Błękit’’ dzialajacej przy Hufcu ZHP Łódź Górna

10

Nowy rok nowe wyzwania

Drużyno- wemu pod rozwagę

Gdy nadchodzi nowy rok zuchowy, każ-dy z nas snuje plany jak będzie on wy-glądał, jakie nowe cykle sprawnościowe uda nam się przeprowadzić, gdzie poje-dziemy na zimowisko, a gdzie na obóz. Nowy rok to zawsze doskonała okazja do postanowień, czemu by więc nowe-go roku zuchowego nie uznać za okazję do postanawiania sobie kilku wyzwań? Pozostaje tylko pytanie co to może być, wiadomo że każdy z nas wchodzi w nie-go z większym lub mniejszym doświad-czeniem i możliwościami, ale przecież zawsze można coś ciekawego wymyślić. Zapytacie, dlaczego postanawianie sobie jakieś wyzwania jest ważne, ja myślę że jest to pewnego rodzaju dążenie do doskonałości, a chyba właśnie o to cho-dzi w harcerstwie. Chciałabym jednak zainspirować was do przemyślenia tego tematu. Zacznij od siebie

Drogi druhu drużynowy/droga druhno drużynowa ideałów niestety nie ma i im wcześniej sobie zdamy z tego sprawę tym lepiej. Każdy z nas ma większe lub mniejsze wady, które nam przeszkadzają w pracy, może warto wraz z nadejściem września postarać się je wyeliminowaćA ? Przecież spóźnienie się na zbiórkę nie jest profesjonalne, a niedopracowanie zbiórki skutkuje niezadowoleniem na-szych zuchów. Oczywiście nie od razu Rzym zbudowano, warto skupić się na jednej wadzie i starać się z nią walczyć, myślę że satysfakcja po osiągnięciu po-zytywnego rezultatu będzie duża. Ko-lejnym ważnym elementem w naszym harcerskim życiu jest kształcenie i samorozwój. Jeśli nie masz przeszkole-nia metodycznego- zrób go, a może nie posiadasz jeszcze stopnia instruktorskie-go lub twoja próba leży w stosie papie-rów- zabierz się za to. Ciężko jest praco-

11

wać bez odpowiedniego przeszkolenia, oprócz tego gwarantuje Ci, że twoja gromada zacznie funkcjonować na dużo lepszym poziomie, a i na brak nowych zuchów nie będziesz mógł narzekać. Może się zdarzyć tak, że osiągnąłeś już szczyt drabiny stopni instruktorskich i harcerskich, jak również masz wszystkie niezbędne kursy, to wspaniała wiado-mość nie oznacza ona jednak że można już przestać się dokształcać, wystarczy poszukać ciekawych kursów, które wca-le nie muszą być harcerskie, przecież podnoszenie swoich kwalifikacji i umie-jętności powinno być naturalną rzeczą dla instruktora, która zawarta jest zresztą w Zobowiązaniu Instruktorskim. Nie ma więc co zwlekać, tylko czas zabrać się do pracy. Innym pomysłem na wrze-śniowe wyzwanie może być znalezienie sobie pola służby poza gromadą, warto mieć odskocznie od zuchowego świata. Może w twoim hufcu poszukują kogoś takiego jak Ty, a może masz już pomysł na siebie, tylko brakuje Ci motywacji i odwagi ? Im szybciej znajdziesz jedno i drugie, tym szybciej zaczniesz korzy-stać jeszcze bardziej z tego co daje har-cerstwo. Czasami wystarczy tylko popa-trzeć, zapytać, przeczytać a pole służby znajdzie się samo. Pora więc skończyć z wymówkami i wymyślić choć jedno wyzwanie na ten nowy rok. Czas na przybocznych Kiedy już wymyśliłeś postanowienie i zacząłeś wcielać je w życie, to tak na-prawdę wykonałeś już połowę pracy dotyczącą stawiania wyzwań swoim przybocznym. Pamiętaj przykład idzie z góry, a twoi przyboczni patrzą na Ciebie. Warto, więc w tym nowym roku zadbać również o ich przeszkolenie, czy stopnie. Wychowujesz w końcu swojego następcę, więc od ich poziomu wiedzy i umiejętności zależy dalsze powodze-

nie gromady. Motywuj ich i pomagaj im, stawiaj takie wyzwanie, które naprawdę coś zmieni lub poprawi. Możliwości jest dużo i to Ty wiesz co będzie dla nich najlepszym postanowieniem, pamiętaj żeby podsumować ich pracę i nagrodzić za jej rezultaty. Natomiast jeśli jesteś przybocznym to wybierz dla siebie coś co naprawdę Cię zmieni, jeśli chcesz podnieść poziom swojej wiedzy to pojedź na kurs, a jeśli chcesz robić atrakcyjniejsze rzeczy dla zuchów, to naucz się nowego pląsu, poszukaj w internecie ciekawej majster-ki, znajdź ciekawe miejsce na wycieczkę, zaproponuj interesujący cykl spraw-nościowy. Sam wiesz najlepiej czego potrzebuje twoja gromada i twój druży-nowy, pamiętaj on też potrzebuje two-jego wsparcia i doceni twoje starania. To postanowienie nie musi być od razu jakąś wielką rzeczą, wystarczy, że Ty będziesz zadowolony z jego rezultatów, na wielkie rzeczy składają się te drobne, dołóż więc swoją cegiełkę. A co z gromadą? Myślę, że stawianie wyzwań gromadzie, pośrednio wiąże się w stawianiu wy-zwań samemu sobie jako drużynowe-mu, czy przybocznym. Prawdopodobnie większość z was ma wyznaczone cele na każdy rok i praktykuje to już od lat. Co można jednak uznać za wyzwanie na nowy rok? Z całą pewnością uatrak-cyjnianie cyklów sprawnościowych, dlaczego by nie zaprosić na zbiórkę stra-żaka, który opowie zuchom coś o swojej pracy, przy okazji zdobywania spraw-ności Strażak, a może zabierzemy zu-chy do oczyszczalni ścieków w ramach zdobywania sprawności Ekoludek. Każdy nasz pomysł, który sprawi że zbiórki będą ciekawsze, będzie dobrym pomy-słem, bo przecież najbardziej nam zależy na uśmiechu naszych zuchów. Twoja

12

13

gromada nie pracuje systemem szóst-kowym lub jego praca pozostawia wiele do życzenia- czas najwyższy to zmienić, przecież system małych grup to podsta-wa, zapytaj, przeczytaj, zobacz i działaj. A może w twojej gromadzie słabo idzie zuchom zdobywanie sprawności indy-widualnych lub gwiazdek zuchowych ? Kolejna okazja na dobre wyzwanie, które poprawi pracę twojej gromady. W twoim hufcu organizowane są różne przed-sięwzięcia, a Twoja gromada nie bierze w nich udziału? Koniecznie musisz to zmienić, a może masz ochotę na nowy rajd, festiwal piosenki czy inną tego typu imprezę, w której nigdy nie brałeś udzia-łu- zabierz tam swoją gromadę, być może będziesz tam wracał już co roku, a twoje zuchy nie będą mogły się do-czekać tego przedsięwzięcia. Może twoja gromada ma słaby kontakt z rodzi-cami zuchów- dlaczego by nie zorgani-zować wspólnego wyjazdu, rodzice zo-baczą „z czym to się je”, a i wiele korzyści z dobrze zaplanowanego wyjazdu może wyniknąć. Krucho z finansową kwestią, dlaczego nie zorganizować akcji zarob-kowej, ale takiej z prawdziwego zda-rzenia. Warto mieć kilka celów, a skupić się najbardziej na tych, które widocznie nam ciążą w codziennej pracy. Chciałoby się jakoś błyskotliwe podsu-mować to wszystko, ale jedyne słowo które przychodzi mi do głowy to powo-dzenia, a więc do pracy i powodzenia!

pwd.Małgorzata Kolasa HODrużynowa 29 ŚGZ „Leśni Tropiciele”. Instruktorka Hufca ZHP Świdnica. Prywatnie studentka Tech-nologii Chemicznej na Politechnice Wrocławskiej

14

Współpraca z rodzicami

Drużyno- wemu pod rozwagę

Artykuł mojego autorstwa pierwotnie ukazał się w numerze Czuwaj! wrzesień 2014. Od tamtej pory uważam, że nie tylko nie stracił aktualności, ale szcze-gólnie dla początkujących drużynowych i ich gromad Rodzic to najważniejszy partner. Zapraszam do lektury!

Drodzy czytelnicy, a w szczególności instruktorzy zuchowi!Kto według was jest najważniejszy w gromadzie? Kadra, zuchy, a może szkol-na sprzątaczka? Według mnie najważ-niejsi są rodzice. Nie ma nic lepszego niż opiekunowie zuchów, którzy są przekonani o wspaniałym wpływie harcerstwa nawychowanie ich dzieci. To rodzice zuchów są najważniejszymi sojusznikami w bieżącej pracy gromady. Niezależnie od tego, czy dopierozaczynamy pracę, czy nasza jednostka już okrzepła, rodzice przydają sięi powinniśmy korzystać z tak wspaniałej

formy pomocy na każdym kroku

Rodzic - zuchowej potęgi klucz!

Moja przygoda z harcerstwem zaczę-ła się w 1996r.. Przez trzy lata pełniłem funkcję przybocznego, a od 11 jestem drużynowym. W tym czasie napraw-dę sporo się nauczyłem i przeszedłem swoistą szkołę życia. .Przejmując groma-dę, miałem tylko 4 zuchów, negatywnie nastawioną dyrekcję szkoły, możliwość prowadzenia zbiórek w sali lekcyjnej i... nic więcej. Dziś gromada liczy 55 zu-chów, mamy własną zuchówkę, sporo

15

sprzętu, żadnych kłopotów finansowych, a dzieci same, bez specjalnego nabo-ru, przechodzą do gromady. Co więcej, dyrekcja szkoły chwali się gromadę zuchową podczas naboru do szkoły. Nie osiągnęlibyśmy tego, gdyby nie rodzice zuchów i ich pomoc. Ale jak zaktywi-zować ludzi, którzy zwykle pojawiają się tylko na chwilę, aby zapisać dziecko do harcerstwa, a potem aby odebrać je ze zbiórki? Trzeba pamiętać, że naszym najważniejszym zadaniem jest zorga-nizować zuchom ciekawe zbiórki, na które będą chciały przychodzić. Widząc zapał i radość swoich pociech, rodzice na pewno będą skłonni do pomocy. Aby rodzice wiedzieli, czym żyje gromada, co robią dzieci na zbiórkach, jakie macie plany, warto zapewnić im łatwy i przej-rzysty dostęp do informacji. Uważam, że przede wszystkim powinniśmy zacząć od stworzenia strony internetowej. Jest to temat na osobny artykuł, ale postaram się napisać o najważniejszych sprawach. Oficjalna strona gromady mówi najwię-cej o nas samych. Czy informacje są aktualne i umieszczane na bieżąco? Czy piszemy po polsku, czy z błędami? Czy styl pisania, czcionka i kolor tekstu jest profesjonalny? Czy kadra na zdjęciach to ludzie odpowiedzialni, w mundurach, czy wycięte sylwetki z większych zdjęć w dziwnych pozach? To na stronie gro-mady powinny pojawiać się informacje o aktualnościach, akcjach zarobkowych, wydarzeniach, relacje ze zbiórek, wy-jazdów i obozów. Wtedy rodzice mogą się przekonać, jak fajna i przydatna dla zuchów jest nasza praca. Zaręczam, że im więcej ciekawych treści na stronie, tym mniej pytań i zawracania głowy kadrze gromady. W mojej gromadzie na kolonii są trzy telefony do kontaktu z rodzicami podczas ciszy poobiedniej. Za to na stronie zamieszczamy codziennie relację z obozowego dnia. Nie ma nic lepszego dla mamy, niż zdjęcie dziecka

z kotletem na widelcu:) Jednak trzeba bardzo uważać. Dwa razy przeczytajcie tekst i obejrzyjcie zdjęcie lub film, zanim je wrzucicie do sieci. Może się okazać, że przypadkiem na zdjęciach czy filmie znajduje się coś niestosownego lub mało odpowiedzialnego. Rodzice po-trafią zwrócić uwagę, że zuch nie miał czapki na zdjęciu z zimowiska,że po-ruszamy się po złej stronie drogi lub że napis zespołu rockowego na koszulce przybocznego jest kontrowersyjny. Po-myślcie, co rodzice powiedzieliby, gdyby stali obok was.

Wrzesień.

Ile trwa pierwsza rozmowa z rodzicem nowego zucha? Tylko chwilkę. Więc jak przekazać ideę harcerstwa? Jak streścić w kilku słowach taki ogrom informacji? Przecież nawet najlepszą zbiórkę czy wyjazd zuch po powrocie określi „było fajnie”. Skąd rodzic ma wiedzieć, czy mą-drze bawimy się i wychowujemy zuchy w gromadzie? Jest na to rada. Wystarczy wydać w formie elektronicznej „Poradnik dla nowego rodzica”, w którym zawrze-my wszystkie przydatne informacje – od opisania ZHP, sposobu organizacjipracy gromady, przez mundur, na zu-chowym słowniczku kończąc. Na koń-cu umieśćmy zgodę na uczestnictwo w zbiórkach. Jest to sprytny sposób na leniwych, aby przebrnęli przez tekst. :) Najlepszą rekrutacją będzie nabór od-bywający się przez pocztę pantoflową. Zadowolona mama opowie swoim koleżankom o gromadzie, a jej dziec-ko z dumą i zaangażowaniem pokaże zdobyte sprawności i mundur. Jest to najlepszy sposób, aby zyskać nowych członków. Ten system naprawdę działa! Jednak pamiętajcie, że nie od razu Rzym zbudowano i taki sukces w gromadzie buduje się latami.

16

Październik.

Ile razy w roku organizować spotkania z rodzicami? Moim zdaniem dwa to wy-starczająca liczba. Pierwsze warto zrobić po kilku zbiórkach, gdy zuchy powiedzą już swoim opiekunom, czy podoba im się gromadzie. Spotkanie najlepiej zor-ganizować przy okazji zbiórki. Rodzice zobaczą wtedy, jak bawią się ich lato-rośle. Potem możemy opowiedzieć o pracy gromady, planowanych wyciecz-kach czy zimowisku, a także o bieżących potrzebach, zaprezentować siebie jako drużynowego. Może boisz się takiego spotkania? Wiadomo, że nie każdy jest dobrym mówcą. Wtedy w tle możesz puścić pokaz slajdów ze zdjęciami uśmiechniętych zuchów. To skutecznie odwróci uwagę od drobnych przestojów czy potknięćjęzykowych. Możesz zaprosić komen-danta szczepu czy hufca, który opo-wie o harcerstwie. Choćbyśmy mówili półtorej godziny, dobrze, jeżeli rodzice będą w stanie powtórzyć trzy kwestie ze spotkania. Najważniejsze, żeby wyszli z przeświadczeniem, że powierzają swoje dzieci w profesjonalne i odpowiedzialne ręce. Jeżeli możemy, odwołajmy się do poprzednich lat, obozów czy opinii za-dowolonych rodziców. Spotkanie dobrze jest podsumować.Poproś, aby rodzice napisali anonimowo pozytywne rzeczy zaobserwowane w gromadzie oraz, jeżeli takie są, również negatywne – i zostawili kartki na ławkach. Czasami zda-rza się, że rodzic nie powie nam czegoś wprost, a z takiej pisemnej oceny do-wiemy się, co możemy w naszej pracy poprawić. Lista rzeczy potrzebnych gro-madzie. Warto na początku roku szkol-nego zastanowić się, co potrzebne nam będzie do realizacji programu. Najlepiej stworzyć taką listę w systemie on-line, tak aby każdy mógł na bieżąco mieć do niej podgląd. Będzie się zdarzać, że

rodzice będą zadawać pytania na temat pomocy. Zamiast wsparcia finansowego lepszym pomysłem będzie zorganizo-wanie przydatnych w pracy gromady rzeczy i materiałów. To rodzic zdecydu-je, czy wesprze gromadę poprzez zakup radia za 50 zł czy tunelu Klanzy za 300 zł. Osoby zaproszone na urodziny gro-mady też będą chciałyby nam sprawić jakiś prezent. Warto odesłać je wtedy do naszej listy. Pamiętajmy, iż rodzice zu-chów dysponują bardzo zróżnicowanym potencjałem – reprezentują różne za-wody i możliwości, mają rodzinę, znajo-mych, pracują w różnych miejscach.

Listopad.

Obietnica zuchowa. Zróbmy z tego naprawdę ciekawe wydarzenie. Niech odbędzie się w ciekawym miejscu i atmosferze, niech każdy zuch przyj-dzie z rodzicami lub opiekunami, niech razem uczestniczą w przygotowanych konkurencjach i świetnie się bawią. W mojej gromadzie składanie obietnicy zuchowej odbywa się po odbyciu sze-ściu prób, wśród pochodni, poprzez pasowanie obrzędowym mieczem. To jedna z nielicznych okazji, kiedy rodzice mogą zobaczyć organizację harcerską i jej obrzędowość. Warto kupić i wrę-czyć rodzicom znaczki typu przypinki z napisem: „Jestem dumnym rodzicem zucha” i zachęcać do noszenia ich przy okazji wydarzeń z udziałem rodziców w gromadzie. Klub Super Rodzica. Oczy-wiste jest, że jedni rodzice będą bardziej interesowali się pracą gromady, a inni mniej. Sztuką jest wyłuskać tych, na których pomoc możemy liczyć. Gdy za-czynają się wyjazdy, trzeba coś zawieźć, przywieźć, załatwić. Sami za wiele nie zrobimy. Z drugiej strony ciężko prosić o pomoc w ciemno. Dlatego warto zrobić tabelkę pomocy. Rodzice sami mogą wpisywać się na liście on-line, deklarując

17

18

swoją pomoc jako kierowca, wycho-wawca lub opiekun podczas wycieczki. U nas w gromadzie rodzice jeżdżą jako wychowawcy na obozy, angażują się przy transporcie zuchów czy przy orga-nizacji festynów. Pomagają także pod-czasakcji zarobkowych oraz uczestniczą w bieżących wydarzeniach.

Grudzień.

Wigilia gromady to jedno z nielicznych wydarzeń, kiedy rodzice mogą być razem z nami. Przygotujmy się do niej w sposób szczególny. Przy choince, w blasku Betlejemskiego Światła Pokoju spędźmy razem niezapomniany wieczór, złóżmy sobie życzenia i obdarujmywłasnoręcznie przygotowanymi prezen-tami. Warto w te przygotowania włączyć rodziców. Stwórzmy listę on-line, tak aby każdy z rodziców mógł wpisać, w czym może pomóc.

Styczeń

To dobry czas, aby rozwinąć akcję zwią-zaną z jednym procentem podatku przekazywanym na rzecz gromady. Moja gromada rokrocznie zyskuje z tego ty-tułu około 5000 zł. Jest to zasługa tylko i wyłącznie rodziców. Co ciekawe, na tę kwotę złożyło się 51 wpłat w wysoko-ści od 1 do 2500 zł. Wydrukujmy małe karteczki z danymi i rozdajmy je wśród rodziców. Oprócz tego dobrze, aby informacja o 1% była dostępna cały rok na naszej stronie. Inna opcja wsparcia gromady to pomoc rodziców podczas innych akcji zarobkowych. Możemy po uprzednim zgłoszeniu, zgodnie z prze-pisami, zorganizować sprzedaż cegiełek na rzecz gromady (w tym roku wpływy w wysokości 2000 zł). W mojej groma-dzie co roku organizujemy też licytację rzeczy niepotrzebnych. Każdy przy-

nosi co mu zalega w szafach i innych miejscach, a zuchy i rodzice przynoszą drobne pieniądze. Cała licytacja ma raczej charakter zabawy czy nauki eko-nomicznej niż zarobkowy, ale po takiej akcji zawsze zostaje kilkaset złotych na koncie gromady.

Luty.

Zdarza się, że rodzice zuchów zapro-ponują nam jakąś formę sponsoringu. Przed takim działaniem dobrze jest zawsze skonsultować plany z komendą hufca. Przykładowo: cukierniamoże nam podarować ciastka z okazji urodzin gromady w zamian za sprzą-tanie szlaków turystycznych. Leśnicy mogą przygotować dla zuchów jakieś atrakcje.Innym przykładem może być firma szy-jąca naszywki – skusi się na 50% rabat w zamian za umieszczenie ich banera na stronie naszej gromady. Inną formą będzie artykuł sponsorowany lub nagra-nie piosenki z nazwą firmy w tle. Zawsze można zaprosić do współpracy media, wysyłając notki dziennikarskie z wyda-rzeniami gromady czy wspomnieć w nich o darczyńcach. Pomysłów i działań jest bez liku. Wszystkie powyższe i jesz-cze więcej miałomiejsce w mojej gromadzie.

Marzec

Jest okresem informowania o kolonii lub obozie. W tym czasie powinno odbyć się kolejne spotkanie z rodzicami, na którym opowiemy o obozie. Powinniśmy to zro-bić rzetelnie i odpowiedzialnie. Zacznij-my od opieki lekarskiej, ratownika, kadry, uprawnień, doświadczenia. Nic tak nie uspokoi pierwszorocznych panikujących mam zuchów jak to, że na obóz jako kadra jedzie mama.

19

20

21

Czerwiec.

Honorowy Przyjaciel Gromady. Kto nie lubi być nagradzany i doceniany? Dlate-go my też doceniajmy ludzi, którzy nam pomagają. Czy pamiętacie o woźnym, który zawsze otwiera wam zuchówkę, o pani sprzątaczce, która po was sprząta? Może szef ośrodka wypoczynkowego zawiózł was o drugiej w nocy z dziec-kiem do szpitala, a sponsor przekazał ja-kieś dobra na rzecz gromady? Warto też pamiętać o przybocznych i w końcu o rodzicach, którzy poświęcają swój czas, aby wam pomóc. Wszystkim za wszyst-ko dziękujemy.

Lipiec.

Najwięcej wejść na stronę gromady od-notowuje się w trakcie wyjazdu. Rodzice chcą zobaczyć zdjęcia z kolonii oraz dowiedzieć się, co się wydarzyło. W tym momencie warto poprosić opiekunów o wypełnienie ankiety on-line. Można tam zadać pytania o ocenę gromady, każde-go z przybocznych, o oddanie 1 % – jed-nym słowem o wszystko, oco warto zapytać, a normalnie nie ma na to czasu. Wtedy może się okazać, że rodzice potrzebują ławek, aby móc poczekać na swoje dzieci lub potrzebują większej szatni dla zuchów. Elementy, które zawarłem w powyższym artykule, nie są prawdąjedyną i słuszną. Możecie mieć inne zda-nie w poruszanych przeze mnie kwe-stiach. Może u was niektóre elementy się nie sprawdziły? Może macie o wiele lepsze pomysły? Może chcielibyście się dowiedzieć czegoś więcej lub macie jakieś pytanie? Piszcieśmiało! Rozmawiajmy!

hm. Michał Działowski HROd 11 lat Drużynowy 23 Świdnickiej Gromady Zuchowej „Leśne Duszki”. Gromada wygrała Tur-niej Gromad w 2015r. i 2016r. Członek komendy hufca ZHP Świdnica ds. gromad zuchowych. Szczęśliwy małżonek żony Karoliny oraz tato Wiktora.

22

Odpowiedni wizerunek, czyli szkopuł tkwi w szczegółach.

Drużyno- wemu pod rozwagę

Wyobraźcie sobie taką scenę. Jest lato, dosyć ciepło, ale nie upalnie. Gdańska Starówka. Siedzisz sobie nad latte przy leniwie płynącej Motławie, a Twój wzrok z nudów prześlizguje się po kolorowym i różnorodnym tłumie. Wtem nagle, w od-dali, widzisz idącą zorganizowaną grupę. Jeszcze nie wiesz, kto to jest, ale widzisz kolor dominujący - błękit. Z przodu idzie Szef Grupy - widać to od razu, gdyż to on pokazuje czołówce grupy którę-dy iść i wydaje ciche polecenia kadrze. Po chwili widzisz, że z przodu kolumny ktoś niesie coś bardzo niecodziennego i dziwnego. Co to może być? Kiedy grupa zbliża się do Ciebie - już widzisz - no tak! To totem! Harcerze! I to jacy ! Ale te dzieci takie małe w tych mundurach...acha! To zuchy! Zresztą już możesz przeczytać na ich znaku “gromada zu-

chowa”. Wtedy nagle zauważasz wiele istotnych szczegółów: grupa idzie karnie i w ciszy. Dzieci, choć małe, nie rozbie-gają się na wszystkie strony, jak robią to zwykle ich rówieśnicy. Każdy z nich ma taką samą czapeczkę i takie same getry. Na sobie mają mundury, ale noszą je pod kamizelkami odblaskowymi również w kolorze błękitnym. Wokół kolumny rozstawiona kadra - czujnie obserwuje zuchy i jednocześnie spogląda dookoła, wyszukując rozpędzonych rowerów czy samochodów. Od razu widać, że ta gru-pa dba o bezpieczeństwo. No i jeszcze z daleka widoczne apteczki. Oczywiście noszone przez same zuchy, które wi-dać czują się przez to najważniejsze na świecie i jakby gotowe w każdej chwili nieść pomoc każdemu potrzebującemu. Kiedy już żałujesz, że ten niecodzien-

23

ny widok zbyt szybko zniknie z Twoich oczu, grupa zatrzymuje się na prośbę przewodnika. Tutaj, po doświadczeniach z podobnymi grupami, wiesz co się wy-darzy. Ale tym razem jesteś w błędzie! Na ciche słowo drużynowego i prosty gest, wszystkie zuchy ustawiają się pół-kolu. Te nieporadne, od razu są ustawia-ne przez starsze zuchy. Nie ma jazgotu, krzyku czy przekomarzań. Wszystkie zuchy słuchają z zaciekawieniem prze-wodnika. Gdy ktoś ma pytanie - zgłasza się. No, no ! Niezłe te zuchy! Chyba war-to powiedzieć o nich mojej przyjaciółce Zosi, która nie wie, co zrobić z czasem pozalekcyjnym dla swojego syna.

I tak to właśnie wygląda, drodzy druży-nowi i przyboczni! Powyższy scenariusz to prawdziwa sytuacja. Muszę Wam przyznać, iż zarówno w Gdańsku, Helu czy Sopocie, podczas kolonii gromady, co chwila podchodzili do nas przechod-nie “zagadać”, zrobić sobie zdjęcie lub zapytać o sposób na “zostanie harce-rzem”. Sam nasz widok wzbudzał sporo pozytywnych emocji i bardzo ciepłych komentarzy. A mogliśmy spacerować bez totemu, nawet chust, a ewentualnie w jakiś harcerskich koszulkach. Wtedy nawet nikt nie zauważyłby, że przecho-dzi obok niego jakaś harcerska grupa !

Nieco przydługi wstęp znalazł się w tym tekście nie bez powodu. Warto i trze-ba stawiać na odpowiedni wizerunek. Zanim zagłębicie się w tekst, musicie pa-miętać, iż wizerunek - jego jakość oraz składniki - buduje się latami. Warto, aby postawić sobie za cel, aby z roku na rok być coraz lepszym w kwestii budowania wizerunku.

Ten tekst nie będzie tylko o mundurach i tradycyjnej obrzędowości gromady. Te elementy są niezwykle istotne. Jednak w dzisiejszym, nowoczesnym świecie,

24

trzeba ten wizerunek (w ramach na-szych możliwości i środków) rozwinąć nieco na dalsze płaszczyzny.

Zatem totem gromady. Tak naprawdę po co on jest? Może macie już własny totem, albo gromada “nie dorobiła” się jeszcze swojego znaku? Jak wszystko w wizerunku, totem powinien być “czytel-ny”. Totem to znak. Znak, dzięki któremy będziemy rozpoznawalni. W każdym aspekcie, szczególnie w gromadzie, trze-ba uważać, aby nie stał się infantylnym ozdobnikiem. Zatem dopasujcie totem do nazwy gromady i wybierzcie sobie znak gromady. Dobrze, aby na totemie znalazła się nazwa Waszego miasta, nazwa gromady oraz rodzaj jednostki. Dzięki temu, sporo osób zobaczy Waszą nazwę i ją sobie zapamięta. W taki spo-sób, dzięki obecności na wydarzeniach w Waszym mieście, przyszła rekrutacja do gromady “będzie się robić sama”. Przez znak mam tu na myśli logo, które będziecie wykorzystywać na wszystkim, co dotyczy gromady. Od czapeczek przez papeterie, a na wyszywanych po-larach kończąc. Znajdźcie zaprzyjaźnio-ną firmę, która wykona Wam projekt to-temu. Projekt, po uzgodnieniu z hufcem i naniesieniu ewentualnych poprawek, zostanie przeniesiony na super wyglą-dający “kawałek materiału”, który zuchy będą nosić z dumą.

Przejrzyj zdjęcia swojej gromady i spójrz na nie krytycznym okiem. Spójrz na nie jak postronny obserwator. Czy Twoje zuchy wyglądają dumnie i porządnie, czy uroczo? Czy dalej noszą stare mun-dury i berety “z antenką”? Na rynku jest cała gama kolorów czapek z daszkiem, które po naszyciu nazwy gromady będą świetnym uzupełnieniem umunduro-wania. Umundurowanie można “roz-szerzyć” o super naszywkę gromady, tłoczony suwak z filcu z logiem groma-

dy, własną sprawność czy inne tego typu elementy. Czy każdy ma spodnie z innego sklepu oraz zakątka planety? Czy co drugi zuch ma wyciągnięty mun-dur ze spodni, a on sam wygląda jak “chodzące nieszczęście”? Uwierzcie mi, że wcale nie przesadzam. Na każdym większym obozie, zlocie czy wydarzeniu widzę gromady i zuchy, które wpisują się w powyższy obraz. Poważne trak-towanie w wychowaniu dzieci trzeba zacząć, oczywiście, od siebie. Jeżeli masz problem z umundurowaniem, zrób akcję zarobkową lub konkurs polegający np. na zbieraniu naklejek za wzorowe umundurowanie. Uświadom Rodziców, dlaczego noszenie munduru w odpo-wiednim stanie, to jeden ze składników wychowania w naszej organizacji.

Co dalej składa się na wizerunek gro-mady? Mundury i totem mamy już za sobą. Każda gromada ma mniej lub bardziej rozwiniętą obrzędowość. W każdej gromady jest najczęściej jeden kolor dominujący. W mojej, jest to błękit. Warto zainwestować w, między innymi, plecaki. Takie o pojemności 10L, które w popularnej “sieciówce” sklepów sporto-wych, można kupić w różnych kolorach i w dobrej cenie. Kup raz plecaki dla całej gromady i wypożyczaj je. Dzięki temu, zuchy nie będą nosić plecaków nie wia-domo skąd, a Ty zyskasz świetny, jed-nolity element wyposażenia. Na pewno każdy hufiec ma zaprzyjaźnioną firmę, wykonującą hafty. Na plecakach wyszyj logo i nazwę gromady. Co roku możesz zorganizować grupowe zamówienie na polary gromady. Taki polar przyda się dziecku nie tylko w gromadzie, a jego identyfikacja wizualna (logo i nazwa ZHP oraz gromady) będzie dobrze wyglądała.

W tym samym sklepie sportowym można kupić też dziecięce kurtki prze-ciwdeszczowe które, kupione w jednym

25

26

kolorze, już same w sobie będą świetnie wyglądać w grupie, a wzbogacone o na-druk nazwy gromady czy logo świetnie będą spełniać swoją wizerunkową rolę. Takie kurtki również możesz kupić raz i wypożyczać je na np. rajdy, gdzie raz na jakiś czas pogoda przekona Was do ich użycia.

W internecie nie brakuje firm sprzedają-cych dziecięce kamizelki odblaskowe z nadrukiem. Takie kamizelki można rów-nież kupić jednorazowo i wypożyczać, kiedy idziecie na rajd czy wycieczkę. Kamizelki takie warto kupić ze specjalne-go, przewiewnego materiału,a dostępna kolorystyka na pewno wpisze się świet-nie w wizerunek gromady. Taką kamizel-kę z nadrukiem można kupić już w cenie około 15zł za sztukę. Jest też sposób, aby być widocznym na-wet zimową porą. Możesz kupić tkaninę polarową na metry i pociąć na szaliki dla Twoich zuchów. Zaprzyjaźniona firma może też na nich wyszyć logo i nazwę gromady. Do tego możesz dokupić czapki zimowe polarowe lub z wełny z pomponem. Zaręczam Ci, iż idąc na zimowym rajdzie czy zimowisku bę-dziecie świetnie wyglądać. Takie czapki możesz trzymać w pudełku i rozdawać na konkretny wyjazd, których zimową porą nie jest tak dużo.

Pamiętaj, iż nie musisz mieć tych wszystkich powyższych rzeczy. Jed-nak warto co roku zainwestować w taki element wyposażenia, który sprawi, że będziecie rozpoznawalni. Po kilku latach Wasz wizerunek naprawdę zapadnie w umysłach mieszkańców i osób postron-nych, a Twoje zuchy, biorąc udział w wydarzeniach miejskich jako grupa, albo przemieszczając się lub będąc w prze-strzeni miejskiej jako pojedyncze osoby, będą wzbudzać w osobach je mijanych pełne podziwu uśmiechy oraz pozytyw-

nie wpływać na Wasz wizerunek. Taki system “rozpoznawalności” naprawdę działa! Szczególnie w mniejszych mia-stach czy miejscowościach.

Myślę,że mamy już omówione możli-we warianty tego, co zuchy mogą no-sić, aby dobrze się prezentować. Teraz spójrzmy na elementy, które mogą znajdować się w gromadzie lub jej oto-czeniu i wpływać bardzo pozytywnie na wizerunek gromady. To, jak mówisz do zuchów publicznie, jak się zachowujesz i jak wygląda otoczenie gromady, mówi o Twojej gromadzie i o Tobie. Mając wolne środki, możesz zainwestować w elementy identyfikacji wizualnej. Można wydrukować banery z nazwą gromady lub zakupić do tego wbijane słupki. Taki baner świetnie się sprawdzi jako ozdoba obozu, ale uświetni też uroczystości czy wydarzenia gromady w plenerze. Świet-nie sprawdzają się tak zwane windery czyli flagi plażowe. Można je wbijać na specjalnych stojakach lub wkładać w podstawy ustawione na twarde po-wierzchnie. Takie flagi bardzo dobrze wyglądają jako brama do “zuchówki” w dniu pierwszej zbiórki lub jako tło do obietnicy czy zdjęć. Dobrze wyglądają też banery typu X. Czyli prostokątny ba-ner rozpinamy na łatwo rozkładającym się stojaku. My mamy dwa - jeden pre-zentujący gromadę, który na co dzień stoi w szkolnym korytarzu oraz drugi, typu “ścianka”, który zawiera powtarzają-ce się logo zuchów, gromady oraz ZHP. Jest to bardzo fajne tło do robienia zdjęć czy nagrywania filmów z zuchami. Ba-nery spełniają bardzo dobrze rolę infor-macyjną i reprezentacyjną nawet, kiedy Was nie ma w pobliżu.

Kolejnym elementem w funkcjonowaniu gromady są tak zwane gadżety, które sprawiają, iż nasze działania lepiej wy-glądają. Zastanów się, czy dajesz zu-

27

28

chom sprawności “z ręki” lub z woreczka. Czy nie lepiej by wyglądało, gdybyś je wręczał na poduszce z mchu (do kupie-nia w sklepach lub zrobienia samemu) ?.Podobnie wygląda sytuacja z pieniędz-mi. Czy przyjmując pieniądze od rodzi-ców za składki czy inne rzeczy, chowasz je do kieszeni,do jakiegoś woreczka albo co gorsza - swojego portfela? Taki spo-sób nie wygląda profesjonalnie i budzi różne skojarzenia. Za niewielkie pienią-dze można kupić metalową kasetkę i tam trzymać pieniądze gromady. Czy rozkaz, który czytasz znajduje się w zeszycie z jakiejś bajki, albo przypadko-wym kawałku papieru? I znów, za nie-wielkie pieniądze, można kupić skórzany notatnik z papieru czerpanego, którego same uroczyste otwieranie może być jakimś tajemniczym obrzędem i przykuć uwagę zuchów. Jako gromada “produkujesz” też doku-menty. Powinieneś wyrobić sobie też nawyk noszenia przy sobie kilku wizytó-wek. Nie masz ich? Więc jak najszybciej skorzystaj z logotypów ZHP i stwórz własną wizytówkę! Wydrukowana na papierze technicznym z podstawowymi informacjami, a na odwrocie - na przy-kład z misją ZHP -bardzo dobrze wpłynie na Twój wizerunek. Będziesz brał udział w zuchami w jakiś wydarzeniach. Wte-dy będą do Ciebie podchodzić rodzice będą pytali, jak to zrobić, aby zapisać dziecko do ZHP. Rodzice na pierwszej zbiórce też poproszą o kontakt do Cie-bie. Nie pisz numeru telefonu lub adresu email na kawałku kartki. Jest to, po pro-stu, nieprofesjonalne. Podobnie wygląda sytuacja z samym adresem email. Lepiej brzmi : jan.kowalski@poczta.zhp.pl czy gwiezdny.jednorozec@wp.pl ?

Zrób sobie też wzór elektroniczny pisma, podziękowania itd. Dzięki temu,kiedy zuch będzie potrzebował zaświadcze-nie do szkoły, będziesz chciał wysłać

komuś podziękowanie lub wniosek - masz już “gotowca” !. Wtedy szybciej Ci pójdzie wykonanie takiego zadania. Warto też wyrobić sobie, w porozumie-niu z komendą hufca, pieczęć gromady oraz pieczęć z logiem gromady. Pismo z takimi pieczątkami wygląda o wiele lepiej. Warto zastanowić się też, na jakim papierze drukujesz. Elegancki papier czerpany z zatopionymi płatkami kwia-tów, nitkami itd. można kupić już za 1,5zł za arkusz A4. Moje zaświadczenia dla zuchów do szkoły, wydrukowane są właśnie na takim papierze, a opieczęto-wane lakową pieczęcią wraz z niebieską tasiemką. Potem, różnymi kanałami, dochodzą do mnie informacje, iż są one pokazywane z rąk do rąk wszystkim na-uczycielom.

Nie wiesz, czym jest pieczęć lakowa? Lak to taki twardy wosk, który rozgrzany nad płomieniem tworzy kroplę na pa-pierze, na której możesz odcisnąć logo swojej gromady, poprzez przyciśnięcie metalowego wzoru. W internecie do-stępne są sklepy, które wyrabiają meta-lowe pieczęcie lakowe. Koszt takiej to do 200zł, ale dyplomy zaświadczenia i inne będą naprawdę ładnie wyglądać.

Szczególną uwagę powinieneś zwrócić na to, jak organizujesz obrzędy i wyda-rzenia, które odbywają się w gromadzie. Piszę tu szczególnie o tych, w których biorą udział rodzice czy osoby trzecie. Obietnica, Wigilia Gromady, wspólna wycieczka. Kilka odpowiednich słów, odpowiednia oprawa w banery, flagi, pochodnie, obrzędy lub miecz do pa-sowania zuchów przy składaniu obiet-nicy zuchowej. Takie wydarzenie, przy odpowiedniej organizacji i dodatkach, na długo zapadnie w pamięć zarówno zuchom, jak i rodzicom.

Wszystkie powyższe elementy, gadżety

29

30

31

i rzeczy to tak naprawdę dodatki. Uwa-żam, iż najważniejsze w tym wszystkiem jest odpowiednie podejście i sposób myślenia. Staraj się wyrobić w sobie taki sposób patrzenia na czynności i działa-nia, w jaki spojrzałby na nie postronny obserwator. Nauczy się patrzeć na tło i otoczenie. Wtedy zobaczysz, że właśnie zamieściłeś zdjęcie na stronie groma-dy, które pokazuje Was w niekorzystnej sytuacji lub kontekście. Rodzice bardzo dokładnie obserwują zdjęcia, które za-mieszczasz. Lepiej przejrzeć zdjęcia “na spokojnie” , aby nie okazało się, że zrobi-łeś zdjęcie dziecku na ściance wspinacz-kowej, ale bez kasku lub też jak zuch trzyma wielki karabin na kulki. Może też się zdarzyć, że zrobiłeś zdjęcie zuchom na tle tabliczki “Uwaga! Przebywanie w tym miejscu jest zagrożeniem życia”. Albo podczas wakacyjnej akcji udzielisz wywiadu, a tłem będzie np. bar piwny. Te wszystkie, i jeszcze więcej, wizerun-kowych wpadek zaliczyłem sam lub wi-działem osobiście. Dlatego pamiętaj, że każdy ma prawo do popełniania błędów, ale naszym obowiązkiem jest wciąż się uczyć i starać być coraz lepszymi druży-nowymi i przybocznymi.

hm. Michał Działowski HROd 11 lat Drużynowy 23 Świdnickiej Gromady Zuchowej „Leśne Duszki”. Gromada wygrała Tur-niej Gromad w 2015r. i 2016r. Członek komendy hufca ZHP Świdnica ds. gromad zuchowych. Szczęśliwy małżonek żony Karoliny oraz tato Wiktora.

32

Dlaczego warto założyć Gromadę Zuchową - dlaczego założyłam ją Ja?

Drużyno- wemu pod rozwagę

Sam nagłówek może wielu z was zra-zić, pomyślicie sobie bowiem, że chcę tym nakłonić większą liczbę osób do zakładania gromad. Jednak pisząc to nie mam tego na myśli, aczkolwiek moje szczere zdanie jest takie, że każda dru-żyna harcerska powinna mieć działającą obok siebie Gromadę Zuchową, ale do tego wrócę później apropo wymieniania korzyści płynących z założenia gromady.

Jak każdy z Was wie zuchy to najmłodsi członkowie naszej organizacji. Nie każdy harcerz był zuchem jednak to od nas drużynowych, czy też przybocznych zależy czy każdy zuch będzie kiedyś harcerzem. To od tego jak pokierujemy wyobraźnia tego małego dziecka i tego

jak przedstawimy mu nasz mały świat zależy czy kiedyś i w jego sercu zapłonie harcerska watra i czy będzie chciał kro-czyć tą drogą, którą mu wskażemy jako właściwą.

Zanim jednak zacznę wymieniać wszystkie korzyści płynące z istnienia gromad zuchowych i ich prowadzenia, chciałabym się z Wami podzielić bardzo skróconą wersja historii, dzięki której uświadomiłam sobie jak ważne są małe dzieci i jak bardzo chce je chronić, da-wać im przykład. Uczyć i wspierać.

Otóż będąc mała 11-letnia dziewczynką mama wysłała mnie na kolonie. Był to mój pierwszy wyjazd nad Polskie mo-

33

rze więc byłam bardzo podekscytowa-na - nawet faktem dziewięciogodzinna podróży. Jednak w połowie trasy moją upragnioną podróż przerwało zderzenie naszego autobusu z tirem. Była to drob-na kolizja, podczas której nikomu poza wyrwanymi drzwiami z autobusu, nic się nie stało. Mimo to musieliśmy czekać, aż przyjadą służby ratunkowe. Począt-kowo każdy myślał, że przyjedzie tylko policja - jednak było zupełnie inaczej. Na miejsce naszego "wypadku " przy-jechały 4 radiowozy, dwa zastępy stra-ży pożarnej, dwie karetki i śmigłowiec ratunkowy. Jako mała dziewczynka nie bardzo rozumiałam co się dzieje, i to zaprzątało mi cały czas głowę, kiedy stałam w kolejce do jednego z sanita-riuszy, którzy sprawdzali czy nic nam nie jest. Kiedy nadeszła moja kolej oglę-dzin, od razu zapytałam miłego Pana ze śmigłowca, dlaczego przyjechało tu tylu ludzi, przecież nic się takiego nie sta-ło. Wtedy ten przemiły Pan spojrzał na mnie z uśmiechem i powiedział: „Ponie-waż jesteście dziećmi - co oznacza, że dla nas dorosłych jesteście najważniej-sze. Osobę, która przyjmowała zgłosze-nie o waszym wypadku nie interesowało to, że nikomu nic się nie stało, tak jak każdy z nas tu obecnych, chciał mieć pewność, że nawet włos Wam z głowy nie spadł, albo że nikt z was się za bar-dzo nie przestraszył. Dlatego tu jesteśmy - bo Wy jako dzieci jesteście ważniejsze nawet od prezydenta".

To właśnie ta rozmowa z przemiłym Panem ratownikiem uświadomiła mi jak ważne są dzieci, że są przyszłością, o którą trzeba dbać.

Dlatego wracając do głównego tematu, musimy zadać sobie pytanie, czym i kim są dzieci? Są małymi bezbronny-mi i całkowicie zależnymi od dorosłych istotami. Są przyszłością i inwestycja. Są

nadzieja na to, że może kiedyś któreś z tych właśnie dzieci - zuchów w jakimś stopniu przyczyni się do zmiany świata. Może któreś z nich zostanie słynnym wynalazcą, Noblistą albo Naczelnikiem ZHP? Każdy rodzic stara się wychowy-wać swoje dziecko jak najlepiej, a my jako drużynowi czy też instruktorzy staramy się dołożyć do tego swoją ce-giełkę, która w jakiś sposób wpłynie na kształtowanie tego młodego człowieka. Jednak rozwój i kształtowanie wartości zaczynają się już w wieku 4/5 lat, kiedy to dzieci zaczynają szukać wzorców w postaciach z bajek lub wśród ulubionej Pani z przedszkola, a w przypadku zu-chów wśród druhen i druhów. Założenie gromady bądź jej prowadzenie równa się z uczestniczeniem we właśnie tym kształtowaniu i dawaniu wzorców. Ist-nienie gromady i uczenie zuchów dają większą nadzieję na pozyskanie nowych harcerzy, wszystko zależy od drużyno-wych i tego w jaki sposób zaszczepią w zuchach miłość do tego co robimy i im pokazujemy. Dlatego swoich harcerzy warto też nauczyć, aby i oni starali się imponować zuchom, żeby i one chciały być kiedyś takie jak oni, a nawet lepsi. Innym dobrym powodem założenia, gromady zuchowej jest fakt, że w gro-madach nie pracujecie tylko z dziećmi, ale przede wszystkim też z ich rodzica-mi, którzy chcą we wszystkim uczestni-czyć. Niestety ciężko jest czasem zaan-gażować w coś albo po prostu nawiązać dobrą i trwałą współpracę z rodzicami, w szczególności jak jest się młodym drużynowym. Dlatego od tego są gro-mady, gdzie podczas pobytu dziecka drużynowy ściśle pracuje z rodzicami tych dzieci dzięki czemu potem są oni tego nauczeni i w momencie przej-ścia ich dziecka do drużyny chcą też tam działać. Interesują się tym i są też wsparciem. Jeszcze jakieś powody, dla-czego warto?

34

35

Odkąd ja ją prowadzę zarejestrowałam zmiany u siebie, dla tych dzieci staram się być coraz lepsza. To one dają mo-tywację by pracować nad sobą, aby być dla nich dobrym przykładem. Na zbiórkach to my zazwyczaj przeka-zujemy im jakąś wiedzę, a mimo to one też nas uczą wielu rzeczy np. śmiania się i czerpania radości z niczego. Uczą nas cierpliwości, pokonywania nowych wy-zwań, które zazwyczaj one nam stawiają chociażby w postaci trudnych pytań. Co zbiórkę i każdy biwak przypominają co to jest beztroska i dobra zabawa.

Tak naprawdę dzieci są przyszłością całego świata i to od nas zależy w jaki sposób będą one kiedyś postępować w zależności od tego co im przekażemy, w okresie, kiedy powinny dostawać tylko dobry przykład. To właśnie prowadząc gromadę ma się wpływ na to czy zu-chy dostaną dobry wzorzec i czy będą chciały iść jego śladem za następnym drużynowym. Więc jeśli macie druży-nę harcerską, ale nie zasila jej gromada zuchowa, to zastanówcie się, bo może macie gdzieś obok siebie harcerkę lub harcerza, który lubi pracować z małymi dziećmi i nadawałby się do roli Zuchmi-strza. A może Ty sam lub sama, myślicie nad tym, ale się boicie? Brak Wam mo-tywacji bądź poczucia, czy dacie radę? Spokojnie, ja też się bałam, jednak zuchy nauczyły mnie wszystkiego, co powin-nam wiedzieć. Więc do dzieła, nie ma na co czekać, bo drużyna bez groma-dy działającej obok, tak naprawdę traci mnóstwo zabawy i świetnie spędzonego czasu z dziećmi, które pozwalają spoj-rzeć na świat z zupełnie innej perspek-tywy.

"Bądź sobą – szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny, zanim dzie-ciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków. "

Janusz Korczak

Pwd. Marieta MatuszakDrużynowa 102 GZ „Świetliki”

36

Zuchmistrznumeru+35

Nie będę ukrywał, iż już od jakiegoś czasu dojrzewała we mnie chęć napisa-nia czegoś o instruktorach +35. Póki co mam wrażenie, że ten istotny czynnik w rozwoju kadry ZHP nie doczekał się artykułów czy szerszej prasy. Być może wywiad oraz moja notka będzie dla kilku osób zalążkiem pomysłu na jakieś dzia-łania w swoich środowiskach. W mojej sytuacji to nie raczej ja sam szukałem instruktorów +35, ale oni zna-leźli mnie. Dzisiaj nie wyobrażam sobie współprowadzenia naszej gromady zu-chowej bez Renaty, która właśnie będzie bohaterką poniższego wywiadu.

Kadra +35 może być świetną pomocą i odciążeniem dla młodszych drużyno-wych. Tak samo przyda się drużynowym z dłuższym stażem na funkcji, którym trudniej będzie łączyć harcerstwo z ważnymi życiowymi etapami i wyda-rzeniami. Taka osoba możemy być też najwłaściwszym wyborem kiedy przyj-dzie Ci przekazać funkcję drużynowe-go. Zobacz, iż wtedy nie przekazujesz tak odpowiedzialnej funkcji nastoletniej przybocznej, ale osobie z doświadcze-

niem życiowym oraz poukładanym życiem zawodowym, rodzinnym i spo-łecznym, ale więc osobie ze stabilną sytuacją życiową co może przełożyć się na lepsze i dłuższe prowadzenie gro-mady zuchowej. Kadra +35 to nie tylko Ci, którzy formalnie wrócą do organi-zacji. To też osoby, które sporadycznie w miarę swoich możliwości czasowych będą nam pomagać jako opiekun na wycieczce, pomoc w załatwianiu spraw czy logistyce. Rodzic czy opiekun może pomóc w przygotowaniu uroczystości, przewiezieniu sprzętu, upieczeniu tortu czy załatwieniu dofinansowania. Jed-nak w tym wszystkim kluczowe są takie osoby, które będa nam pomagać czy nas zastępować na dłużej. Ja miałem to szczęście, iż osoba taka zdecydowała się po okresie bardzo dobrej współpracy zostać moją przyboczną. I Wy nie ustawajcie w szukaniu takich osób. Wśród rodziców Waszych zuchów na pewno jest kilka osób, które chciałby robić coś ciekawego i fajnego w swoim życiu poza pracą, rodziną i spotkaniami ze znajomymi. Część z nich na pewno kiedyś była w harcerstwie i chętnie by

37

38

do tego wróciła. Zaproście takie osoby jako pomoc podczas wycieczki czy raj-du. W trakcie takiego wydarzenia będzie-cie mieli możliwość porozmawiania i zaproponowania współpracy. Po jakimś czasie przyjdzie czas na sformalizowa-nie takiej relacji i powrotu takiej osoby w szeregi ZHP. Wcale nie musicie każdej takiej osoby trzymać w swojej jednost-ce. Jednak bardzo ważne jest, abyście potrafili dostrzec chęć pomocy u osób z Waszego otoczenia i potrafili takie oso-by odpowiednio skierować. Być może zdecydujesz, aby taka osoba udała się do hufca lub będzie lepiej, gdy trafi na sympatyczne osoby w otwartym kręgu instruktorskim. Decyzja zależy od Ciebie, ale najważniejsze jest, aby takie osoby znajdywać i po zmotywowaniu skiero-wać do odpowiedniej grupy. Dla mnie obecność doświadczonej ży-ciowo osoby jest gwarantem wysokiego poziomu zaufania rodziców, również w momencie kiedy ja jako drużynowy nie mogę być za każdym razem z gro-madą podczas naszych wydarzeń. Taka osoba jest bardzo przydatna i w wielu kwestiach ma o wiele większe doświad-czenie ode mnie i dzięki temu możemy lepiej podejmować ważne decyzje oraz planować. Dziś nie wyobrażam sobie, iż wydarzenia mogły się potoczyć inaczej. Zapraszam do wywiadu!

M: Droga Renato! Na początek może proszę przedstaw się wszystkim i sko-ro mówimy o wieku to niestety będę Ci też musiał zadać to pytanie:) R: No tak takie trudne pytania zawsze padają, jestem rocznik 1974 czyli dobrze licząc 44 to magiczna cyfra mojego wie-ku. Jestem nauczycielem z zawodu. M: Jak wyglądała Twoja przygoda harcerska i kiedy znalazła ona swoją

przerwę na kilka lat? R: moja przygoda harcerska to gromada zuchowa w klasie 3, piękny fartuszek i berecik, tak właśnie działała gromad w mojej szkole podstawowej. Pochodzę z przemysłowego miasta na Śląsku z Czechowic - Dziedzic, tam się urodzi-łam, skończyłam Szkołę Podstawową Nr 5 i to właśnie w niej jak w każdej szkole w tym czasie działało harcerstwo. W klasie czwartej krótko byłam w drużynie harcerskiej, niestety pochody pierw-szomajowe oraz otoczka sprawiła, że tak przestałam się w to bawić bo ocze-kiwano zaangażowania które dla mnie jako dziecka było dziwne, nie żebym coś rozumiała właśnie nie miałam pojęcia o co im chodzi. I gdy kończyła się pio-senka, podchody i zabawa, a zaczynało być poważnie ja przestałam przychodzić na zbiórki. Totalnie nie rozumiałam co chodzi. Później w czasach Liceum wstąpiłam do Drużyny Starszoharcerskiej 1ŚDHS „Wa-chlarz” i to z nią związałam się na kilka lat, do czasu gdy studia daleko od miasta rodzinnego, potem rodzina i praca, prze-rwały mój czas z ZHP. M: Choć ja wiem, ale opowiedz na-szym czytelnikom jak to się stało, iż wróciłaś w szeregi ZHP? R: To dość ciekawa historia. Jestem mamą czwórki dzieci i gdy dwójka starszych mocno zaangażowała się w drużynie harcerskiej, moja średnai córka miał 6 lat. Każdy wyjazd, biwak starszego rodzeństwa był dla niej czasem bycia w domu z najmłodszą malutką siostrą i marudzeniem „BO JA ZNOWU MUSZĘ SIĘ BAWIĆ Z TĄ HANKĄ A WY SOBIE JEDZIECIE!” Starsi rzekli zapisz się do zuchów też będziesz miała super!No i rozpoczęła się zabawa w zbiórki, sprawności, rajdy i biwaki. Aż na spotka-

39

niu przed zimowiskiem druh Drużynowy poprosił by ktoś z rodziców pomógł jako opiekun, jeśli posiada czas i uprawnienia.Jestem nauczycielem moje kwalifikacje były oczywiste.Myślałam, myślałam no i pojechałam do Karpacza 5 lat temu i potem na obóz i następne zimowisko i znów obóz, rajd, cały czas jako rodzic do pomocy.

M: Kiedy zdecydowałaś się bardziej sformalizować swoją więź z ZHP , czyli od Rodzica - pomocnika to przybocz-nej? R: To był taki proces i impuls może coś więcej, może mogę coś dać groma-dzie nowego, zaczęłam przychodzić na zbiórki by pomóc młodszej kadrze jako osoba pełnoletnia.Potem uczyłam piosenek na festiwal i grałam na gitarze.Aż nastąpił taki dzień gdy moje dzie-ci zapytały - a na Festiwalu to tak bez munduru wystąpisz ?No i kupiłam mundur i przyjemnością włożyłam zuchowe spodenki i tak zosta-ło wciągnęło mnie...Chyba dobrze układała się współpraca gdyż.....Zielony sznur ozdobił mój mun-dur. Otworzyłam kiedyś zaniechaną próbę instruktorską, pojechałam na kurs przewodnikowski.Pomagam w pracy Hufca w różnych imprezach organizowanych i wspoma-ganych przez nich.

M: Czy przez to, iż pracujesz zawodo-wo jako nauczycielka nie męczy Cię praca dodatkowo jako kadra w groma-dzie zuchowej? Może praca z dziećmi w szkole, a z zuchami przebiega ina-czej? R: Pracuję już kilka lat w szkole pod-stawowej, praca z dziećmi w szkole w innym wieku i na innej płaszczyźnie to

zupełnie inne doświadczenia. Zuchy to otwarte i ufne dzieciaki z milio-nem pytań, ciekawe świata i chętne do zabawy. W trakcie wyjaz-dów i zbiórek można wiele się również od nich nauczyć. Cały rok pracy scala dzieci, uczy świetnej współpracy i wielu pożytecznych rzeczy jak samodzielność, akceptacja innych oraz otwartość na świat wokoło. Pozwa-la mi to zobaczyć weselszą część mojej pracy w szczerymi i uśmiechniętym sze-ścio czy siedmiolatku. Właściwie uczymy się nawzajem od siebie. Wiele pomy-słów i zabaw oraz form pracy przenoszę na grunt zawodowy. Wzbogaca to mój warsztat i rozwija mnie.

M: Czym dla Ciebie jest praca jako wychowawca w gromadzie zuchowej? Jak na Twoją pasję patrzy rodzina, przyjaciele współpracownicy ze szko-ły?

R: W mojej pracy traktują moją pracę jako wolontariusza jak coś ogromnie dziwnego, bez wynagrodzenia? Spędzić urlop pracując z dziećmi, w sobotę i nie-dzielę w tygodniu bez kasy? To nie jest pomysł, który spotyka uznanie w gronie pedagogicznym!Moja rodzina to mąż którego poznałam w harcerstwie, z którym spędziłam wiele fantastycznych chwil wraz z naszą dru-żyną. Który akceptuje moje zaangażo-wanie. Czasem nawet mówi, że ma nas wszystkich z głowy. Ale gdy potrzeba to wspomaga gromadę i drużyny harcer-skie w których są nasze dzieci.Moje dzieci które wyrosły i wyrasta-ją w harcerstwie, pozytywnie reagują na moją pasję. Staram się być dla nich przykładem. Pracują w gromadzie zu-chowej, wyrastają na młodych instruk-torów lub bawią się drużynie czy gro-madzie. To nasz sposób na spędzenie części wolnego czasu i jest nam z tym

40

świetnie. Możemy też spędzić go razem w harcerstwie. M: Jako rodzic, ale też osoba z życio-wym doświadczeniem jak widzisz ruch ZHP i stan gromad, z którymi się spo-tkałaś? Uważasz, iż tendencja bardzo młodej kadry wychowawczej jest do-bra, czy raczej powinno się iść w stro-nę wychowawców w wieku starszym? R: W trakcie tych kilku lat poznałam wie-lu fantastycznych młodych ludzi, są oni częścią dobrych zapaleńców, zaangażo-wanych jak mało kto obecnie. Ich posta-wa to coś odstającego od przeciętnego nastolatka. Trudno oceniać globalnie. Młodzi ludzie świetnie pracują prowadzą gromady, drużyny, są obowiązkowi od-powiedzialni mimo 16 czy 17 lat. Jestem pod wrażeniem wielu z tych poznanych osób. Dają dzieciakom wiele z siebie, stają się wzorem dla nich. Pokazują we-selszy świat taki realny z prawdziwymi wydarzeniami i kolegami nie z ekranu. Są i tacy którzy wykruszają się po dro-dze. Powody są różne ale często dorośli wokół nich zabijają ten młodzieńczy zapał. M: Co uważasz o grupie ludzi +35, któ-rzy kiedyś będąc harcerzami lub nie, aktualnie wracają różnymi drogami do naszej organizacji i szukają swojego miejsca służby?

R: W czasie wyjazdów poznałam kilka osób tzw.+35, i zobaczyłam że osoby wcześniej nie będące w ZHP mają inne spojrzenie, trudno im się wciągnąć. Jeden wyjazd to wszystko, później już nie jadą. Zasady i sposób pracy jest dla nich czymś innym niezrozumiałym często. Oczekują wczasów lub kolonii w konwencji popularnej, często mówią o braku wolnego czasu u dzieciaków zbyt dużym rygorze lub nie potrafią pozwolić

dzieciom na samodzielność w codzien-nych czynnościach. Łatwiej jest dawnemu harcerzowi odna-leźć się. Osoby, które wracają lub angażują się bez doświadczenia w ZHP mają również dobry wpływ na bezpieczeństwo dzieci i opiekę nad nimi roztaczaną. Doświad-czona mama może wspomóc każdego młodego drużynowego, ma doświad-czenie z chorobami, potrafi zobaczyć wiele rzeczy okiem czujnego i wpraw-nego opiekuna. Potrafi wspomóc radą w problemach wychowawczych. Co dla młodego człowieka nie jest oczywiste i łatwe. Ułatwia też kontakt z rodzicami dzieciaków i wzbudza zaufanie,że dziec-ko jest pod czujną opieką. M: Jakich rad udzieliłabyś osobą +35, którzy chcieliby ponownie włożyć mundur i stać się częścią ZHP? R: Moja rada trzeba się nie bać i odwa-żyć a przygoda czekaA co możesz powiedzieć komendą huf-ców, szczepów lub osobom odpowie-dzialnym za nabór takich osób? Którymi drogami i sposobami najlepiej dotrzeć do takich osób?Nabór to dziwne słowo, to powinno wynikać z potrzeby w danej gromadzie czy drużynie, trzeba otworzyć się na ro-dziców nie bać ich, można zdobyć wielu sojuszników do pomocy a może ktoś zostanie...To chyba nie jest możliwe do regulowa-nia z poziomu hufca, może szczep lecz chyba nie da się zrobić castingu, trzeba rozmawiać, namawiać, zachęcać i znać rodziców którzy powierzają dzieci pod opiekę. M: Powoli zbliżamy się do końca wy-wiadu. Powiedz nam jakie masz plany na przyszłość zarówno w ZHP jak i w życiu prywatnym?

41

R: Moje plany? Mam ich dużo! Jak za-wsze! Takie najbliższe to zamknięcie próby instruktorskiej, przygotowania do tego by rok zuchowy był ciekawy, po-mysł na zimowisko.Chciałabym też mieć czas na kształcenie się, kurs i szkolenie.W życiu prywatnym pragnę rozwijać swoje pasje, czyli przede wszystkim ję-zyk hiszpański i kontynuacja studiów na 2 roku, doskonalenie gry na ukulele.i Dalekie podróże ale to już marzenia....

Bardzo dziękuję za wywiad!

hm. Michał Działowski HROd 11 lat Drużynowy 23 Świdnickiej Gromady Zuchowej „Leśne Duszki”. Gromada wygrała Tur-niej Gromad w 2015r. i 2016r. Członek komendy hufca ZHP Świdnica ds. gromad zuchowych. Szczęśliwy małżonek żony Karoliny oraz tato Wiktora.

42

SkarbiecinspiracjiObietnica Zuchowa

Obietnica zuchowa to najważniejszy moment dla zucha podczas okresu kiedy należy do gromady, dlatego też warto by ten moment zapamiętał jak najdłużej i mógł do niego z przyjemnością wra-cać. Zbiórka z obietnicą zuchową jest również podsumowaniem cyklu zbiórek pierwszego miesiąca, dlatego też na niej zuchy muszą przypomnieć sobie pra-wo zucha, warto aby było to zrobione poprzez zabawę. Do każdego punktu prawa można wybrać jedną z poniżej przedstawionych zabaw, ćwiczeń lub majsterek – wybierając te, które będą pasować do naszych zuchów oraz wa-runków lokalowych.

Zuch kocha Boga i Polskę

robienie kotylionów (szczególnie warto kiedy obietnica jest w okolicy 11 listo-pada) układanie z rozsypanki wierszyka „Kto Ty jesteś?” Zuch jest dzielny

rysowanie tego czego boją się zuchy i późniejsza rozmowa o tymdegustacja podejrzanej masy – war-

to wybrać rzecz, która jest z wyglądu dziwna i obrzydzająca, ale tak naprawdę smakuję bardzo dobrze, świetnie spra-wują się tu dżemy o nietypowym wy-glądzie, które koniec końców są słodkie, przed zabawą trzeba się upewnić, czy któryś z zuchów nie ma uczulenia na jakiś składnik z degustowanego produktułapanie żaby – do wiadra należy nalać 4/5 wody, następnie wrzucić do wody liście i trawę, tak aby unosiły się na wo-dzie i zasłaniały dno oraz tworzyły dość grubą warstwę, na dole wiadra należy umieścić jedno lub dwa jajka obrane ze skorupki, które swoją śliskością będą symulować żabę skok z wysokości – zuchy pojedynczo wchodzą do harcówki z zawiązanymi oczami, stają na desce, którą do góry podnoszą dwie osoby, trzecia osoba asekuruję zucha trzymając go za rękę, następnie przez powolne unoszenie deski oraz to że osoba asekurująca kuca cały czas mówiąc do zucha, ma on wrażenie że jest coraz wyżej, gdy zuch myśli, że jest „wysoko”, można zapro-ponować mu skok, gdzie tak naprawdę deska jest 10-15 cm nad ziemią

43

woda i ogień – wszystkim zuchom sie-dzącym w kręgu należy zawiązać oczy, a następnie z zaskoczenia pokropić ich wodą, kolejnie należy poprosić zuchy, aby wyciągnęły ręce przed siebie dłońmi do dołu, wtedy również niespodziewa-nie, ale ostrożnie przejechać pod ich rękami zapaloną świeczką

gaszenie świeczki – do zapalonej małej świeczki podchodzi zuch, który ma-cza sobie dwa palce w misce z wodą, następnie umieszcza te dwa palce po przeciwnych stronach knotu świeczki i energicznym ruchem jednocześnie do-ciska oba palce do knotu świeczki, tym samym gasząc ją, później może jeszcze raz zanurzyć palce w wodzie

Zuch mówi prawdę

zabawa „lampa nos” – osoba prowadzą-ca zabawę mówi nos/lampa i zuchy na to pokazują palcem, kto zrobi źle odpa-da, na kolejnym etapie można utrudnić odwracając znaczenie, czyli na hasło nos zuchy pokazują lampę, a na hasło lampa pokazują nosprawda/fałsz – zuchy stoją w szeregu przez całą harcówkę, z jednej strony wisi kartka z napisem „prawda”, a z dru-giej „fałsz”, następnie drużynowy czyta zdania twierdzące, a zuchy przez prze-mieszczenie się na jedną stronę określa-ją czy to jest prawda czy fałsz

teatrzyk zuchowy – zuchy w krótkiej scence przedstawiają scenkę jak mówią rodzicom o złej oceniewypalanie kłamliwych języków – każdy z zuchów bierze i w miarę możliwości zjada plasterek cytryny, przed zabawą trzeba się upewnić, czy któryś z zuchów nie ma uczulenia na cytrynę - cytrusy

44

a następnie mówi nagłos co to jest i się sprawdza poprzez wyciągnięcie (musi być tyle przedmiotów co zuchów) albo zaczyna rysować na swojej kartce to co wyczuł, a gdy wszyscy skończą rysować drużynowy prezentuje rzeczy z worka (rysunki będą się powtarzać)

Na zbiórce z obietnicą warto również aby zuchy przypomniały sobie sym-bolikę znaczka zucha, albo dopiero ją poznały. Można to zrobić na kilka sposo-bów:

• zuchy układają znaczek zucha z puzzli, a następnie mówią nagłos co poszczególna część symbolizuję,• zuchy kolorują znaczek zucha, we-dług karteczek w odpowiednich kolo-rach ze znaczeniem poszczególnych elementów,• drużynowy pyta co poszczególne rzeczy oznaczają, a zuchy odpowiadają. • Podczas zbiórki z obietnicą warto tak-że, aby zuchy przypomniały sobie parę rzeczy związanych z gromadą:numer i nazwa gromady: okrzyk gromady, pio-senka gromady, totem gromady• do jakiego hufca i organizacji należy gromada Jeżeli na przeprowadzenie zbiórki z obietnicą nie mamy dużo czasu, można wszystkie powyższe informację przypo-mnieć w postaci szybkiego quizu. Zuchy pracując w szóstkach na głos pro-szą o numer pytania, drużynowy czyta je, a one odpowiadają, za poprawne odpowiedzi można przyznawać punkty i następnie nagrodzić szóstkę z najwięk-szą liczbą poprawnych odpowiedzi.• Ile mamy szóstek w gromadzie?• Jak brzmi 5 punkt Prawa Zucha?• Co jest totemem gromady?• Jak brzmi 1 punkt Prawa Zucha?• Co symbolizuję słońce na znaczku

Zuch pamięta o swoich obowiązkach kalambury z różnymi obowiązkami domowymi

teatrzyk zuchowy – zuchy w krótkiej scence przedstawiają scenkę o swoich obowiązkach domowych

Wszystkim jest z zuchem dobrze

zabawa „słoneczko” – zuchy podają sobie po kręgu np.: maskotkę słoneczka, każdy opowiada: „Moje słoneczko jest…”, następnie przekazuję maskotkę kolejnej osobie i jeżeli powie „proszę” to druży-nowy stwierdza, że słoneczko tej osoby jest dobre, jeżeli nie powie „proszę” to drużynowy stwierdza, że słoneczko tej osoby jest złe, zabawa trwa do momen-tu, aż większość zuchów załapię sche-mat zabawy, warto po okręgu rozmie-ścić przybocznych, którzy wiedzą o co chodzi i podczas swojej kolejki zaakcen-tują słowo „proszę”

miłe słowa – na plecach każdego zucha trzeba przyczepić karteczkę, następnie wszystkie zuchy z długopisami chodzą po harcówce i piszą komu chcą miłe słowo o nim na jego plecach, na koniec zabawy każdy może przeczytać swoją karteczkę

Zuch stara się być coraz lepszy

rysowanie np. domu, kwiatka, słoneczka przeciwną ręką do normalnie używanej przez zuchapowtarzanie trudnych rymowanek tzw. łamańców językowych

magiczny worek – do worka wrzucamy różnorakie drobne przedmioty, każdy zuch podchodzi do worka i wybiera jeden przedmiot z niego, ale nie wycią-ga tego przedmiotu tylko go obmacuję,

45

zucha?• Jak brzmi 6 punkt Prawa Zucha?• Co symbolizuję niebo na znaczku zucha?• Jaki numer ma nasza gromada?• Jak brzmi 2 punkt Prawa Zucha?• Jak brzmi 4 punkt Prawa Zucha?• Co symbolizuję orzeł na znaczku zucha?• Wymień imiona przybocznych w gromadzie.• Jak brzmi 3 punkt Prawa Zucha?• Podaj pełną nazwę gromady.• Co symbolizuję napis „Zuch” na znaczku zucha?

Gdy zuchy przypomniały sobie prawo zucha, symbolikę znaczka zucha, oraz podstawowe informację o gromadzie przychodzi kulminacyjny moment – obietnica. Warto zadbać, aby wydarzenie samo w sobie miało klimat, np. poprzez zgaszenie światła lub inną rzecz związa-ną z obrzędowością gromady. Na pod-łodze po okręgu rozstawiamy 6 świe-czek – każda do jednego punktu prawa zucha. Na środek kręgu świeczek można umieścić plakietkę, chustę gromady lub totem gromady oraz znaczki zucha (tyle ile jest zuchów składających obietnicę). Następnie drużynowy albo przyboczny zapala każdą świeczkę po kolei, a zuchy na głos mówią prawo zucha. Gdy obiet-nicę składa 6 lub mniej zuchów można się pokusić aby świeczki zapalały zuchy, które zaraz złożą obietnicę, będzie to dla nich dodatkowe przeżycie. W tym miejscu należy przypomnieć starszym zuchom moment, kiedy one składały swoją obietnicę i że było to dla nich wielkie przeżycie i na pewno nie chcia-łyby, aby wtedy ktoś przeszkadzał im w tym uroczystym obrzędzie, więc aby one teraz też nie przeszkadzały innym zuchom.

W końcu nadchodzi przez wszystkich

bardzo oczekiwany moment, czyli złożenie przez nowe zuchy obietnicy zuchowej. Drużynowy prosi wszystkie zuchy składające obietnicę o podniesio-ne prawej ręki z dwoma palcami skiero-wanymi na ogień. Następnie powtarzają za drużynowym (który musi być instruk-torem lub w obecności innego instruk-tora) słowa obietnicy: „Obiecuję być dobrym zuchem, zawsze przestrzegać Prawa Zucha”. Wtedy drużynowy może dopowiedzieć: „Od tego momentu jeste-ście pełnoprawnymi członkami Związku Harcerstwa Polskiego”. Następnie zuchy mogą opuścić palce, a drużynowy za-czyna wręczać znaczki zucha. Oczywi-ście cały obrzęd można przeprowadzać po kolei każdym z zuchem w obecności reszty gromady.

W tym wyjątkowym dniu warto pamię-tać o paru rzeczach, które pozwoli za-chować ten dzień w pamięci na dłużej, np.:• wspólne zdjęcie• odciski palców do kroniki gromady• drobne pamiątkowe upominki dla zu-chów, które złożyły obietnicę zuchową

pwd. Mikołaj Zawiślak HO6 letni drużynowy 2 Rzeszowskiej Gromady Zuchowej (RwGZ) „Leśne Bractwo”, obecnie jej opiekun, a także szef Zespołu Promocji i Infor-macji (ZPI) Hufca ZHP Rzesów

46

Po przeczytaniu artykułu Michała wie-cie już jak dbać o wizerunek gromady. Na co dzień jestem graficzką i właśnie aspekt wizualny interesuje mnie naj-bardziej. Przygotowałam dla Was kilka wskazówek dot. tworzenia grafiki. Wie-rzę, że pomogą Wam one w tworzeniu materiałów graficznych i załączników, nie tylko na zbiórki. Wykorzystajcie tę wiedzę przygotowując prezentacje do szkoły lub pisząc CV!

Czytelny tekst oraz prosty i jasny komu-nikat to podstawa sukcesu. Nie ważne, czy piszemy informację o biwaku, instrukcję do gry terenowej czy ulotkę na nabór powinniśmy zadbać o to, by informacje, które chcemy przekazać były zrozumiałe i przejrzyste. Pisząc tekst stosujemy krótkie zdania lub ich rów-noważniki, a najważniejsze informacje wyróżniamy.

Co zrobić, żeby tekst był czytelny?

• Dzielimy go na krótsze partie, akapity.• Wyrównujemy tekst do lewej, nie środkujemy go.• Wybieramy czytelny krój pisma, pasujący do okazji.• Wybieramy jedną metodę wyróżnie-nia najważniejszej informacji np. tylko pogrubiamy lub tylko podkre-ślamy. Zastosowanie kilku metod jedno-cześnie sprawia, że tekst staje się nieczy-telny.• Tekst umieszczamy na jednolitym tle Zerknijcie na przykłady znajdujące się na sąsiedniej stronie i sami oceńcie, który tekst bardziej cztelny.

SkarbiecinspiracjiJak nas widzą, tak nas...

47

Na wycieczkę należy zabrać ze sobą: ciepły sweter i kurtkę przeciwdesz-czową, długie spodnie, wygodne buty, jedzenie i picie na dwa posiłki, legitymację szkolną i zgodę rodzica. Wyjazd w sobotę, 1 września o godzi-nie 9:00, spotykamy się na szkolnym parkingu. Powrót około godziny 18.

Na wycieczkę należy zabrać ze sobą:• ciepły sweter • kurtkę przeciwdeszczową, • długie spodnie, • wygodne buty, • jedzenie i picie na dwa posiłki,• legitymację szkolną • zgodę rodzica.

Wyjazd: w sobotę, 1 września o godzinie 9:00, spotykamy się na szkolnym parkingu. Powrót: około godziny 18.

48

To są ogólne zasady edycji tekstu. Nas jednak obowiązują dodatkowe zasady wynikające z Identyfikacji Wizualnej ZHP. We wszystkich projektach graficznych stosujemy czcionkę z rodziny Museo i umieszczamy Identyfikator ZHP

Katalog Identyfikacji Wizualnej ZHP, ele-menty identyfikacji i szablony projektów graficznych znajdziecie tu: repozytorium.zhp.pl

W przypadku, gdy przygotowujemy sty-lizowane załączniki na zbiórkę, rajd lub grę fabularną możemy pozwolić sobie na większe szaleństwo ;) Dobrze przygo-towany projekt pomoże stworzyć Wam niesamowity klimat wydarzenia. Uwierz-cie mi, warto poświęcić na to chwilę. Zwykle wystarczy dobre zdjęcie lub fajna grafika i ciekawa czcionka. Gdzie ich szukać?

Czcionki:https://fonts.google.com/https://www.fontsquirrel.com/

Pamiętajcie, by sprawdzić, czy dana czcionka ma polskie znaki. W przeciw-nym razie zostaną one zastąpione inną czcionką, co wygląda delikatnie mówiąc nie najlepiej. Jeśli nie czujecie się na si-łach, by przeczesywać powyższe strony po prostu wpiszcie w wyszukiwarce ha-sło „darmowe fonty z polskimi znakami” i przejrzyjcie przygotowane zestawienia.

Zdjęcia ZHPhttps://zhp.filecamp.com/ Zdjęciahttps://pixabay.com/pl/https://www.pexels.com/ Zdjęć z tych stron używam w Zucho-wych Wieściach.

Grafikihttps://www.freepik.com/

Tych grafik używam do tworzenia kart sprawności indywidualnych w Zucho-wych Wieściach.

Ikonkihttps://www.flaticon.com/

Korzystając z powyższych stron macie pewność, że zdjęcia i grafiki będą miały dobrą jakość i można ich używać we własnych projektach.

Wszystko, co napisałam wyżej dla więk-szości z Was brzmi bardzo profesjonalnie i nieprawdopodobnie, ale istnieją dar-mowe narzędzia, które pomogą Wam tworzyć projekty graficznie nie gorsze, niż te przygotowane w Photoshopie przez profesjonalistę.

49

Canvahttps://www.canva.com/

Proste narzędzie, które pomoże Wam przygotować projekty graficzne np. plakat, wykresy, wpisy na Facebooka, okładki magazynów, wizytówki, etykie-ty, menu, zaproszenia, CV. Strona jest intuicyjna, a efekty naprawdę wspniałe. Zobaczcie, co udało mi się dla Was przy-gotować. (Grafiki na kolejnej stronie)

Photoshop, darmowa, uproszczona wersjahttps://www.photoshop.com/tool-s?wf=editor

Programy dla tych, którzy o grafice wie-dzą nieco więcej.

Inkscapehttps://inkscape.org/en/

Darmowy program do tworzenia i edy-towania grafiki wektorowej.Jeśli drukarnia, w której chcecie wy-drukować plakietki dla Waszej gromady poprosiła Was o pliki wektorowe, właśnie w tym programie możecie przygotować projekt. Potem zapiszcie go w wersji pdf lub eps i gotowe!

50

51

52

53

Znacie już przepis na udane grafiki. Co pięknego stworzycie dla Waszych zuchów? Wesołe zaproszenie na pierw-szą w tym roku zuchową zbiórkę, niesa-mowitą kartę sprawności indywidualnej, wspaniałą pamiątkę złożenia Obietnicy Zuchowej, czy…?

phm. Marta PaluszyńskaPrzez lata drużynowa i namiestniczka zuchowa hufca ZHP Toruń, obecnie instruktorka Zespołu Zuchowego Wydziału Wsparcia Metodycznego GK ZHP. Zawodowo - grafik.

54

SkarbiecinspiracjiPomysły na akcje naborową

Wrzesień to czas akcji naborowych. Sądzę, że wielu z nas ma już utarte schematy i wypróbowane pomysły, ale co jeśli planujemy naszą pierwszą akcję naborową, albo chcemy coś uatrakcyj-nić. Tu z pomocą przychodzimy my i prezentujemy wam kilka pomysłów na akcje rekrutacyjne. Nie będą to gotowe scenariusze, a podpowiedzi, którymi mamy nadzieję się zainspirujecie. Plakaty, ulotki Ważne, żeby zawsze coś po sobie zosta-wić, w tej kwestii doskonale sprawdzają się ulotki i plakaty. Oczywiście muszą one być zrobione w estetycznie i tak aby nie dało się przejść obok nich bez zain-teresowania. Pamiętaj, że dla pierwszo-klasisty duża ilość tekstu będzie trudna do przeczytania i sprawi że nie będzie on nim zainteresowany. Zarówno plakat jak i ulotki muszą zawierać podstawowe informacje takie jak: nazwa gromady, miejsce i czas zbiórki, numer telefonu do drużynowego. Ulotki warto wręczyć każdemu dziecku, niezależnie od formy naboru na jaką się zdecydujemy. Nie chcę się tutaj rozpisywać na temat pla-

katów, ponieważ obszerny artykuł wraz z pomysłem został przedstawiony w poprzednim jesiennym numerze. Zabawa Przychodzimy na jednej z lekcji do da-nej klasy lub gromadzimy kilka klas np. na Sali gimnastycznej. Ten pomysł jest jedynym z najpopularniejszych, a jego dobra realizacje, daje wspaniałe efekty. Pamiętaj, że przy tej formie naboru, bę-dziesz potrzebował kilku osób do pomo-cy. Co można wykorzystać przy takim naborze? Pląsy, wielkoformatową szybką grę planszową z wykorzystanie atrakcyj-nych pionków (sprawdzi się dla dzieci trochę starszych), lina, konkurencje spor-towe, chusta klanzy. Z mojego doświad-czenia wiem, że jedną z rzeczy, która przyciąga dzieci są balony, z których wykonuje się różne zwierzaki czy inne rzeczy. Możesz pokazać im jak zrobić miecz czy żyrafę, a później tylko pomóc w wykonaniu takiej rzeczy. Z jednej stro-ny sprawia to dzieciakom wiele radości, a z drugiej zabierają taki balon do domu, więc zostawiasz coś po sobie. Na koniec takiego naboru, warto rozdać dzieciom

55

ulotki, które pokażą w domu rodzicom. Pamiętaj, że zachęcenie dziecka jest tyl-ko połową sukcesu, jeszcze zostaje jego rodzic, któremu też musisz zaimpono-wać. Zwróć więc uwagę jaka ulotka trafi w jego ręce. Wykorzystaj swoje zuchy Jakkolwiek dziwnie by to nie brzmiało, jest to jeden lepszych pomysłów, bo kto będzie lepszą wizytówką twojej groma-dy jak nie prawdziwe zuchy ? Zabierz je na akcję, niech zaprezentują się w mun-durach, niech pokażą ile wspaniałych sprawności zdobyły. Mogą Ci również pomóc, przecież doskonale znają plą-sy, potrafią rozdawać ulotki czy mogą pomóc Ci w przeprowadzeniu prostej zabawy. Oczywiście nie opieraj całej akcji tylko o swoje zuchy, one mają ją jedynie uatrakcyjnić Nabór z fabuła Zaplanuj, w jakiej fabule chcesz zrobić nabór, najlepiej jeśli będzie ona wpro-wadzeniem do cyklu sprawnościowego, który rozpoczniesz na pierwszej zbiór-ce po naborze Jak to może wyglądać ? Chcesz zostać policjantem, musisz zdać najpierw egzamin do szkoły policyjnej, jeśli go ukończysz dostaniesz certyfikat, który pozwoli Ci kontynuować szkolenie już na zbiórce, papa smerf rozdaje spe-cjalne przepustki do świata smerfów, ci którzy przejdą specjalną próbę indiańską zostaną przyjęci do szczepu indiańskie-go. Praktycznie do każdego cyklu jeste-śmy wstanie wymyślić fabułę, a taka for-ma naboru może być dobrą motywacją do przyjścia na zbiórkę nowego zucha Wydarzenie szkolne Jeżeli mamy dobry kontakt z dyrekcją szkoły, ciekawym pomysłem może być zorganizowanie jednego z wydarzeń w szkole np. Andrzejek itp. Lub zaan-

56

wać czym zajmuje się gromada i co to takiego w ogóle jest, dlaczego warto by dziecko należało do ZHP, przecież w dzisiejszych czasach mamy niestety dużą konkurencję, jeżeli chodzi o zaję-cia pozalekcyjne. Warto pamiętać, że w dużej mierze to od rodzica zależy, czy nowy zuch pojawi się na zbiórce, w końcu to on go na tą zbiórkę przypro-wadzi. Dobre pierwsze wrażenie robi się tylko raz, a umiejętne zaprezentowanie sprawi, że nasza gromada powiększy się o kilka nowych zuchów.

Podsumowując, akcja naborowa jest ważnym elementem całego roku zu-chowego, od jej dobrego zaplanowania, a jeszcze lepszego przeprowadzenia zależy to jak nasza gromada będzie wy-glądała przez dalszą część roku. Pamię-tajmy, że każde nasze przedsięwzięcie musimy ustalić z dyrekcja. Niestety nie ma złotej recepty na idealną akcję rekru-tacyjną, ważne jest jednak aby dobrze się do niej przygotować i przemyśleć co naszym zdaniem będzie najbardziej atrakcyjne dla naszych przyszłych zu-chów.

gażowania się w jakieś przedsięwzięcie organizowane przez szkołę. Z jednej strony umocnimy swoją pokażemy się z dobrej strony gronu szkolnemu, a z dru-giej przyciągniemy kilka nowych osób do gromady. Poczta pantoflowa Gromady, które działają już jakiś czas nie mogą narzekać na brak zuchów, wieści o dobrej gromadzie rozchodzą się bły-skawicznie, a nabór robi się praktycznie sam, bo co roku przychodzi kilka no-wych osób. Warto o tym pamiętać. Ale przecież naszym wysłannikom dobrych wiadomości można pomóc, tutaj znowu mogą przydać się nasze zuchy. Może-my przecież przeprowadzić konkurs na przyprowadzenie jak największej ilości kolegów i koleżanek do gromady, albo wyjść z propozycją organizacji zbiórki na którą przyjdzie zuch wraz z najlepszym przyjacielem. Ta forma sprawdzi się, jeżeli chcemy tylko trochę wzmocnić nasze szeregi gromady o kilka nowych zuchów. Tajemniczość To jest naczelna zasada każdej akcji naborowej, nie zdradzaj wszystkiego, nie wyjmuj wszystkich asów z rękawa, zostaw coś na zbiórki po naborze, za-intryguj przyszłe zuchy, spraw że będą chciały same się przekonać jak wspania-le jest na zbiórce. Tutaj można wykorzy-stać tajemnicze listy, które przeczytam im ich wychowawca, tajemnicze plakaty, karteczki (oczywiście po uzgodnieniu z dyrekcją szkoły), sposobów na wprowa-dzenie nutki tajemniczości jest wiele. Zebranie z rodzicami Jeżeli dyrekcja się zgodzi, warto pokazać się również na zebraniu z rodzicami w klasach, w których nabór przeprowa-dziliśmy. Przedstawić się, zaprezento-

pwd.Małgorzata Kolasa HODrużynowa 29 ŚGZ „Leśni Tropiciele”. Instruktorka Hufca ZHP Świdnica. Prywatnie studentka Tech-nologii Chemicznej na Politechnice Wrocławskiej

57

58

Piosenka

Żegnajcie mury miast, my wypływamy śladem gwiazd. Załóż mundur, chwyć za ster, ocean wzywa nas! Bo ja jestem marynarzem statku moich marzeń Południowych wód, Południowych wód*. Bo ja jestem marynarzem i jeszcze wam pokażę Jaki ze mnie zuch, jaki ze mnie zuch!

Statek to nasz dom i nie straszny jest nam sztormI byle w żagle wiatru dość, na falach noś nas noś!Ref. Bo ja jesem marynarzem (…)Bosmana słychać głos, weź się w garść i wytrzyj… nosBo przecież mapę skarbu masz – to uśmiechnięta twarz!

GCDGeCDGGCDGCDGCDGCD

Marynarz

*„południowych wód” można dowolnie zamienić na swoją własną nazwę wód, u nas piosenka była pisana na obozie hufca ZHP Kielce Południe, stąd akurat takie wody

Słowa i melodia: Marta Ziętal Harcerski Szczep Buki, Hufiec ZHP Kielce Południe

pwd. Marta Ziętal, drużynowa 34 Kieleckiej Gromady Zuchowej „Strażnicy Żywiołów” w latach 2008-2012, instruktorka Harcerskiego Szczepu Buki (Hufiec Kielce Południe). Prywatnie fizjoterapeutka, pra-cuje w klubie sportowym oraz w szkole podsta-wowej w Islandii.

59

60

SprawnośćindywidualnaBajarz

1. Wiem, jaka jest różnica między bajką a legendą. Opowiedziałęm kolegom dwie bajki i jedną legendę.2. Wykonałem ilustracje do swojej ulubionej bajki.3. Przeczytałem kilka baśni Andersena i dowolną książkę jednego z polskich autorów:4. Marii Kownackiej, Marii Konopnickiej, Hanny Januszewskiej, Jana Brzechwy.5. Słuchałem nagrania bajki.6. Zbieram książki i czasopisma z bajkami i legendami.7. Brałem udział w konkursie bajarzy lub gawędziarzy.8. Wykonałem krótką inscenizację bajkową, byłem narratorem w teatrzyku zuchowym.9. Zrobiłem zakładki do książek z motywami ulubionych bajek. 10. Napisałem bajkę.UwagiZuch „bajarz” chętnie czyta i opowiada bajki. Zadania „bajarza” (opowiadanie bajki)najłatwiej wykorzystać przy takich sprawnościach zdobywanych zespołowo, jak „PanKleks” czy „fantasta”. Znajomością legend „bajarze” mogą się popisać przy zdobywaniuw gromadzie sprawności „wszędobylskiego”, „znawcy regionu”, „Słowianina/Słowianki”,„krasnoludka” , „przyjaciel Muminka” itp. Zuchy zdobywające tę sprawność na koloniimogą opowiadać bajki na dobranoc.Zuch, który lubi czytać, może następnie zdobywać sprawność „przyjaciela książki”,a zuch, który chętnie rysuje − sprawność „plastyka

pwd.Małgorzata Kolasa HODrużynowa 29 ŚGZ „Leśni Tropiciele”. Instruktorka Hufca ZHP Świdnica. Prywatnie studentka Tech-nologii Chemicznej na Politechnice Wrocławskiej

61

Bajarz

1. Mam swoją ulubioną bajkę, wykonam do niej ilustracje.

Podpis druha lub druhny:

62

Bajarz

3. Opowiedziałem lub przeczytałem swoją ulubioną bajkę młodszemu rodzeństwu ub kolegom.

4. Wykonałem zakładkę do książki.

Podpis druha lub druhny:

Tytuł bajki: Podpis druha lub druhny:

Podpis druha lub druhny:

2. Wiem co to jest legenda, a co to jest bajka. Napisałem co je charakteryzuje

Legenda to: Bajka to:

63

Bajarz

Mam swoją ulubioną bajkę, wykonam do niej ilustracje. Znam jej autora

Podpis druha lub druhny:

64

Bajarz

2. Wiem co to jest legenda, a co to jest bajka. Napisałem co je charakteryzuje podałem pod jednym tytule bajki i legendy.

Legenda to: Bajka to:

Podpis druha lub druhny:

Tytuł bajki: Podpis druha lub druhny:

3. Przeczytałem kilka baśni Andersena jedną dowolną książkę jednego z polskich auto-rów: Marii Konopnickiej, Marii Kownackiej, Hanny Januszewskiej, Jana Brzechwy.

4. Wykonałem zakładkę do książki, podarowałem ją komuś bliskiemu.

5. Wymyśliłem krótką inscenizację bajkową, którą zaprezentowałem wraz ze swoją szóstką na zbiórce.

Podpis druha lub druhny:

Data premiery: Podpis druha lub druhny:

65

Bajarz

Mam swoją ulubioną bajkę, wykonam do niej ilustracje. Znam jej autora

Podpis druha lub druhny:

66

Bajarz

2. Wykonałem plakat zachęcający zuchy do czytania bajek, zaprezentowałem go zuchom na zbiórce.

Podpis druha lub druhny:

3. Przeczytałem kilka baśni Andersena dwie dowolne książki jednego z polskich autorów: Marii Konopnickiej, Marii Kownackiej, Hanny Januszewskiej, Jana Brzechwy

Tytuł bajki:

Data:

Podpis druha lub druhny:

Podpis druha lub druhny:

4. Zorganizowałem konkurs w gromadzie na najładniejszą zakładkę.

5. Wiem co to jest legenda, a co to jest bajka. Napisałem co je charakteryzuje podałem pod jednym tytule bajki i legendy, zaprezentowałem jedną z ich zuchom na zbiórce

Legenda to: Bajka to:

Podpis druha lub druhny:

67

Podpis druha lub druhny:

Bajarz

6. Napisałem swoją bajkę, wykonałem do niej ilustracje i przeczytałem ją zuchom na zbiórce.

Tytuł bajki: O czym opowiada:

68

Z tekimetodykaZaczarowane zuchy

Świat dzieli się na tych, którzy w ma-gię wierzą lub nie. Wielu z Was pewnie uwielbia świat magii i czarodziejstwa. Wbrew pozorom wcale nie trzeba być czarodziejem, żeby skutecznie rzucać zaklęcia. Od wieków słowa mogą znie-chęcać lub oczarować ludzi, z którymi rozmawiamy. W dawnych czasach sztu-ka retoryki była ogromnie szanowana. Język mówiony był niezwykle warto-ściowym środkiem przekazu. Nie było tylu innych krzykliwych bodźców takich jak telewizja, Internet czy komunikatory. W dzisiejszych czasach zadania reto-ryki przejęły takie dziedziny jak logika, psychologia czy etyka. Jednak nam nikt nie broni, żeby sztukę wywijania języka doskonalić jak dawni mistrzowie słowa.

Za wikipedia: Retoryka sztuka budowania artystycz-nej, perswazyjnej wypowiedzi ustnej lub pisemnej, nauka o niej, refleksja teoretyczna, jak również wiedza o ko-munikacji słownej, obrazowej i zacho-wawczej pomiędzy autorem wypowie-dzi a jej odbiorcami. W starożytności

retoryka była nie tylko specjalną dzie-dziną nauki i sztuki, ale także ideałem życiowym, a nawet filarem kultury. W średniowieczu została jednym z pod-stawowych przedmiotów szkolnych, wykładanych w ramach sztuk wy-zwolonych. Do XIX wieku, w kulturze europejskiej, uważano ją za niezbędny element wykształcenia

Kto z nas nie pamięta takich chwil, kiedy włosy stawały dęba, a serce stawało w miejscu, ponieważ słuchaliśmy cie-kawej książki lub opowiadania. Naszym zuchom również należą się takie emo-cje. Dlaczego zatem gawęda tak często jest zastępowana lub po prostu pomija-na przez drużynowych? Cóż powodów może być kilka: brak nam odwagi, nie umiemy się odpowiednio przygotować, zuchy nie potrafią skupić się na słucha-niu opowiadania etc. Niezależnie od tego jaka jest Wasza odpowiedź pa-miętajcie, że nic nie przychodzi od razu łatwo. Sztukę mówienia trzeba ćwiczyć, sztukę słuchania również. Jeśli wpro-wadzicie do swoich zbiórek regularne gawędy, odpowiednio dozując emocje

69

zuchy pokochają te momenty i będą Wam wdzięczne do końca życia za przy-gody, które dzięki nim przeżyły. A Wy będziecie w stanie poznać lepiej potrze-by Wasze zuchy i to co lubią.

Gawęda to…

opowieść, pełna emocji barwnych opisów, mówiąca o ciekawych ludziach wydarzeniach, które uruchamiają wy-obraźnię naszych podopiecznych. Warto, żeby gawęda była bliska zuchom, tak aby mogły utożsamiać się z jej bohate-rami, a nie być tylko biernymi widzami. Gawęda często jest wstępem do dal-szych wydarzeń zbiórki, wprowadze-niem do cyklu sprawnościowego lub omówieniem ważnego gromadowego problemu.

Dlaczego nie należy rezygnować z opowiadania zuchom różnych historii?

Wspólne słuchanie i przeżywanie wyda-rzeń z gawędy umacnia więzi w gro-madzie. Sprawia, że dzieci ćwiczą swoją koncentrację w spokoju i skupieniu. Opowiadając kontaktujemy się bezpo-średnio z dzieckiem, jesteśmy z nimi tu i teraz. Potwierdzamy nasze zaangażowa-nie i obecność interakcją podczas opo-wiadania.

Dobra gawęda

• porywa lub petryfikuje tłum• wprowadza lub uzupełnia zbiórkę• jest oszczędna w słowach, nie ma wodolejstwa• dozuje emocje i wprowadza efekt tajemniczości (nie ma spojlerów ;) )• jest dość krótka (5-10min)

Żeby gawęda była skuteczna powinni-śmy się do niej odpowiednio przygo-tować. Musimy wiedzieć jaki chcemy

uzyskać cel i co w danej chwili zacieka-wi naszych słuchaczy. Gawędziarz musi wiedzieć co chce przekazać i mówić jasnym, zrozumiałym językiem. Opo-wiadając nie można się zastanawiać i zacinać, musisz znać historię i wiedzieć co powiedzieć. Należy złapać kontakt z widzem, to oznacza, że nie strzelamy jak karabin maszynowy, mówimy wolno z odpowiednią intonacją, tak aby można było zrozumieć każde słowo. Używamy gestów i pracujemy nad mimiką twarzy. Słuchacz musi czuć, że to co mówimy jest prawdziwe i ważne. Żeby zaczaro-wać nasze zuchy musimy być naprawdę dobrymi aktorami. Nie mniej istotne jest to, żeby gromada siedziała wygodnie w czasie słuchania gawędy. Wprawdzie je-śli będzie to bardzo ciekawe opowiada-nie to zuchy będą go słuchały nawet na jednej nodze, ale nie o to nam u chodzi. Słuchacze muszą być mocno skupieni więc powinni czuć się dobrze. W czasie opowiadania musi uważnie obserwować zuchy. Angażować te których uwaga się rozprasza i wciągać je z powrotem do historii. Musimy również wyczuć, kiedy temat jest przegadany i należy zastoso-wać jakiś trik gawędziarski, aby uwaga wróciła.

Rodzaje gawęd

• Klasyczna – dobre opowiadanie pod-czas zbiórki.• Sytuacyjna – przeplatana elementa-mi ruchowymi lub zadaniami np. kiedy zuchy muszą podskoczyć, przebiec lub narysować coś zgodnie z tym co opo-wiada drużynowy.• Scenariusz/konferansjerka – ciągnie się przez całą zbiórkę i jest jej spoiwem. Opowiadający niczym konferansjer pro-wadzi od jednego elementu zbiórki do następnego.• Rozmowa – aktywnie włącza słucha-czy do opowiadania. Mogę oni decydo-

70

wać do się dalej stanie lub wypowiadać swoje zdanie na tematy poruszane w trakcie opowiadania.• Wspólne opowiadanie – pobudza myślenie przyczynowo skutkowe. Zuchy dopowiadają dalszy ciąg historii rozpo-czętej przez drużynowego.• Obrzęd – ma podniosły ważny cha-rakter i odpowiednią oprawę. Opowiada-my ją przy okazji ważnych wydarzeń z życia gromady.• Wykład – przekazanie krótkiej rzeczo-wej informacji lub instrukcji. Nie należy jej stosować zbyt często.• Opowiadanie gościa – miła alterna-tywa dla kadry gromady. Ważne, żeby ustalić wcześniej co zaproszona osoba ma mówić.

Jak można urozmaicić opowiadanie gawęd?

• fragmentem książki lub filmu,• pracą plastyczną wykonywaną w trakcie opowiadania (np. historia z origami),• muzyką,• wierszem,• reprodukcją dzieła sztuki,• zdjęciami, slajdami, prezentacją,• grą planszową,• kostkami do opowiadania (story cubes).

Triki gawędziarza

• Małe karteczki z głównymi hasłami dotyczącymi opowiadania. Bardzo przy-datny gadżet gawędziarza. Piszemy na nich kluczowe kwestie z opowiadania. Kiedy skończymy opowiadać jakiś wątek przekładamy karteczkę na koniec.• Przyboczny tik tak – czasami w czasie opowiadania tracimy panowanie nad czasem, wtedy ważny jest pomocnik Wz zegarkiem. Umówcie się na znak, którym wskazuje Ci, że twój czas się

kończy.• Odpowiednie ustawienie – jeśli jest was więcej na zbiórce siedźcie pomię-dzy zuchami. Zwłaszcza tymi, które po-trzebują pomocy przy słuchaniu ;) waż-ne jest również, żeby opowiadający miał kontakt wzrokowy z resztą kadry, wtedy zawsze można dyskretnie poprosić ko-goś o pomoc albo się komunikować.• Ruch – jeżeli nasze zuchy dopie-ro muszą nauczyć się słuchania warto wpleść do opowiadania ruch. Kiedy bo-hater idzie my również, kiedy skacze my również, kiedy śpi udajemy że śpi.

Opowiadajmy zuchom bajki i gawędy to wspaniała forma spędzania czasu. Zu-chy nie oceniają naszych umiejętności retorycznych, nie ma się co bać, że jakaś gawęda nam nie wyjdzie. Zuchy doce-nią nasze starania, a im więcej będziemy opowiadać to tym lepiej będziemy to robić.

Zuchy ogromnie lubią gawędy – opo-wiadania. Można nawet powiedzieć, że czasami przepadają za niemi. Trze-ba tylko dobrze i ciekawie opowiadać. Aleksander Kamiński, Książka Wodza Zuchów

Katarzyna HordziejewiczWieloletnia drużynowa drużyny zuchowej, namiestniczka i komendantka szczepu.Zwolenniczka edukacji alternatywnej, pedagog Montessori, dyrektor żłobka i przed-szkola działającego według tej metody.

71

temat gawędy

cel gawędy

spisanie teści

tempo

obserwowanie słuchaczy

miminka

intonacja

czas

72

Hydepark

Autorka rysunków : Harcerski Szkicownik (dh. Agata)

73

74

Copyright © 2018

Główna Kwatera ZHPul. Marii Konopnickiej 600-491 Warszawawww.zhp.pl

Redakcja:hm. Magdalena Turbasahm. Michał Działowski HRpwd. Marieta Matuszakpwd. Sylwia Twardowskapwd.Małgorzata Kolasa HOKatarzyna Hordziejewiczpwd. Marta Ziętal phm. Marta Paluszyńska pwd. Mikołaj Zawiślak HO

Opracowanie graficzne:phm. Marta Paluszyńska

Fotografie i grafiki:archiwum 23 ŚGZ Leśne Duszkiarchiwum 29 ŚGZ Leśni TropicielePiotr RodzochMarek Szulikowski