DR. Maximus Ongkili diberi penerangan mengenai operasi Loji Pepandu Bioplastik oleh Dr. Zainal Abidin Mohd. Yusof di Shah A1ambaru-baru ini sambi! diperhatikan oleh Prof Dr. Mohd Ali Hassan (tengah) dan pegawai-pegawai SIRIM.

Bioplastil{ jalanpenyelesaian?

-1- - - - - - - - - - - - -

I Mukadimah- - I

I LAPORAN khas Siri 2 iniI membincangkan mengenai usaha II industri dan penyelidik: menghasilkan bioplastik atauI plastik mudah urai yang bolehI dimanfaatkan oleh pengguna.

Namun, ada halangan ke arahI itu kerana penghasilan bioplasitk I: memerlukan kos yang tinggi. Jika :I minggu lepas wartawan LAUPAI JUNUS membincangkan pendapa II dua pihak berkepentinganI mengenai baik buruk plastik,: apakah bioplastik boleh menjadiI jalan tengah?

PENGGUNAANbioplastik boleh

dijadikan sebagai jalan tengahbagi 'mendamaikan' merekayang menyokong dan

menentang penggunaan plastik.pembangunan Loji Pepandu

Bioplastik oleh Sirim Berhad (Sirim) di, Shah Alam tahun

lalu bolehdianggappelengkap kepadausaha agensiberkenaanmemajukanindustri

bersepadu.Ini dinyatakan

oleh Pre sid en dan Ketua PegawaiEksekutifnya, Dr. Zainal Abidin Mohd.Yusof bahawa ia merupakansebahagian daripada usahamembangun bidang keusahawanberasaskan teknologi.

Loji yang terletak di Jalan ,Beremban Shah Alam itu merupakansatu daripada tiga satelit inkubatoryang dimiliki agensi terbabit selain lojipepandu kosmetik dan juga lojipepandu serarnik.

Lebih daripada itu kata Dr. ZainalAbidin, usaha tersebutmenterjemahkan tiga objektif Sirimdalam menghasilkan produk mesraalam melalui kerjasama denganbahagian pengkomersialanuntuk mengenal pastiproduk-produk yang "

berpotensi dikomersialkan.Objektif kedua ialah mengadakan

kerjasama untuk pembangunan projekpenyelidikan dan ketiga kemampuankejuruteraan tempatan dalammembangunkan loji pepandu.

"Loji pepandu ini dibangunkandengan kos RM3 juta sedangkananggaran kos sebenarnya padakapasiti yang Ip.ta lancarkan di siniialah RM30 juta," ujar beliau.

Beliau yang ditemui selepaspelancaran Loji Pandu BioplastikPHA (polyhydroxyalkanoate)

automatik sepenuhnya di Shah Alamyang disempurnakan Menteri Sains,Teknologi dan Inovasi (MOSTI), DatukSeri Dr. Maximus J. Ongkili.. Pembangunan loji berkenaanmerupakan sebahagian daripada'projek penghasilan bioplastikmenggunakan teknologi fermentasisisa sawit menerusi ProgramTechnofund MOSTI bernilaikeseluruhan RM21.4 juta.

Projek berkenaan yang pertama didunia menghasilkan plastik mudahurai daripada minyak sawit dan bahanbliangan sawit.

LOJI Pepandu Bioplastikdi Shah Alam Selangor.

+amIS,atuk

I{emampuan tel{nologi jadi penentu

,PENGLIBATAN DR. Mohd Ali Hassan dalam penyelidikan mengenai POME telahbermula sejak sekian lama yang mendorong beliau memanfaatkannya untukmenghasilkan bioplastik. '

I"'.;;;.. Kos bi~plastik berasaskan minyak sawit jauhWI' lebih rendah berbanding produk sedia adaketika ini. Sebagai contoh bioplastik dari Brazilberl!~ga sekurang-kurangnya RM28 seldlogramberbanding penggunaan sawit yang hanyamencecah RM6 atau RM7 seldlogram

menjelaskan, proses membuatnyamerupakan hasil daripada teknologimanusia dan tidak ada teknologimenguraikannya inanakala apabiladicampak ke tanah, tiada bakteria jugamampu menguraikannya.

Beliau berkata, penyelidikannyamelibatkan pengguna,an bahanbuangan sisa kilang sawit (POME)yang dijadikan bahan as as untukmenghasilkan bioplastik denganmemanfaatkan sejenis bakteria.

"Kami hasilkan produk bioplastikyang sarna ciri-cirinya tetapi lebih baik

, daripada segi kualiti," ujarnya.Dr. Mohd Ali yang juga Dekan

Fakulti Bioteknologi dan BiomolekulUPM berkata, usaha mempromosipenggunaan bioplastik di ~langanmasyarakat adalah wajar.

"Kita berhadapan dengan masalahkos (menghasilkan) bioplastik, kitatidak menghadapi masalah untukmenghasilkan produk," ujar beliau.

Dr. Mohd. Ali berkata, kos untukmenghasilkan satu kilogram bioplastikmudah urai lima kali lebih til).ggiberbanding menghasilkan plastikberasaskan hidrokarbon pada kuantitiyang sarna. '

Pada masa sarna, industri yangmenghasilkan bioplastik ketika ini tidakmenggunakan sepenuhnya komponenmudili urai kerana kos milial,sebaliknya meletakkan komposisi kira15 hingga 20 peratus siliaja.

Untuk mengeluarkan bioplastikkira-kira 30 hingga 50 peratusmelibatkan harga bahan mentah.

Faktor ketiga yang tidak kurangpentingnya ialah penghasilanbioplastik melibatkan penggunaanteknologi tinggi.

hanya mencecah RM6 atau RM7- sekilogram," ujarnya.

Sementara itu seorangsaintis Universiti PutraMalaysia, menggunakanbahan sisa kilang kelapa

, saW-it(POME) untukmenghasilkan plastikmudah urai dalampersekitaran.

Penyelidik terbabit,Prof. Dr. Mohd Ali Hassanmemberitahu, beliausudah 20 tahun terlibatdalampenyelidjkanplastik, bermaknakajiannya telah dibuat

DR. MOHO All HASSAN awal sebelum industriketika ini baharumenunjukkan minat.

"Masa dulu saya tidak terfikir pun(berkenaan plastik) tetapi

, penyelidikan terse but telahdipatenkan dan diterbitkan dalampenerbitan atau tesis," ujarnya ketikaditemui di pejabatnya di Serdang.'

Bagaimanapun kata beliau, orangramai perlu diberi penjelasanmengenai perbezaan, bioplastikdengan bioplastik mesra alam atauyang terurai dalam keadaan semulajadi.

lni kerana terdapat bioplastik yangdihasilkan daripada sumber biologitetapi tidak semestinya ia mesra alamatau mudah terurai padapersekitaran.

Oleh itu katanya, tidak semuabioplastik yang mudah urai melainkansumbernya ialah biomas atau bahanbuangan pertanian.

Ditanya mengapa plastik biasasukar untuk mengurai, Dr Mohd Ali

PENGGUNAANbioplastik pada masaakan d.atang bukan sahaja akanmeningkat malah beberapa tahunkebelakangan ini, banyak bidang telahmemanfaatkan plastik mesra alamtersebut.

Menteri Sains, Teknologi danlnovasi (MOST!) , Datuk Seri Dr.Maximus Ongkili dalam ucapanpelancaran Loji Pandu Bioplastik PHAdi Shah Alam berkata, bioplastik kinidigunakan secara meluas dalam

> pembungkusan makanan, hortikultur,perubatan, permainan kanak -kanak,dan industri tekstil.

Malah katanya, dengan kesediaanbioplastik sebagai b~han simpanan, iaakan menggalakkan lebih banyakpenyelidikan aplikasi inovasi padamasa ak;m datang.

"Bioplastik berpotensi untukmengurangkan penggunaanpetroleum untuk plastik antara 15 dan20 peratus menjelang 2025," ujarnya.

Ketika ini katanya, pemain utamabioplastik di peringkat global ialahAmerika Syarikat dan China, denganpengeluaran antara 1,000-dan140,000 tan.

Dalam pada itu beliaumemberitahu, senario peringkat globalmenunjukkan kurang tiga peratusbahan buangan plastik kimia yangdigunakan sekarang dikitar semula,keluli (35 peratus) kertas (30 peratus)dan kaca sebanyak 18 peratus dikitarsemula.

lndustri bioplastik global, menurutOngkili menunjukkan peningkatanpada kadar antara lapan dan 10peratus.

Katanya, dalam industri plastiksecara umum, pasaran bioplastikialah pada kadar antara 10 dan 15peratus dan dijangkameningkat kepada antara25 dan 30 peratusmenjelang 2020.

Nilai pasaran pulamencatatkan angka'RM3bilion pada 2007 dcr" '/dijangka meningka,tib~ 'kepada RM30 bilioriJ !•. ~',~: M,V'menJelang 2020. '

Pada rriasa sarna kataOngkili, jumlah syarikatyang menceburkan diridalam industri tersebutbertambah yang manajumlahnya ketika inimelebihi 500 syarikat,terlibat dalam industribioplastik dan dijangka meningkatkepada 5,000 menjelang 2020. ,

Mengenai loji tersebut beliauberkata, kerajaan menyokong penuhpembangunan lanjutan untuk .meningkatkan kapasiti pengeluaranbagi meningkat!<an skala prapengkomersialan.

Kemampuan loji berkenaan dengankapasiti lima tan setahun perluditingkatkan kepada 1,000 tansetahun untuk mencapai matlamattersebut. '

Malaysia kata beliau bertuah keranamempunyai industri sawit yang bolehmenyokong pembangunan bidangbioplastik di negara ini.

"Kos bioplastik berasaskan minyaksawit jauh lebih rendah berbandingproduk sedia ada ketika ini. Sebagaicontoh bioplastik qari Brazil berhargasekurang-kurangnya RM28 sekilogramberbanding penggunaan sawit yang

iINFO,·"~""

·f

Ringkasan projek

• penyelidikan melibatkanperkongsian pintar antaraSirim Berhad, Universiti SainMalaysia (USM) , UniversitiPutra Malaysia (UPM) danInstitut TeknologiMassachusetts (MIT).

• penyelidik terbabit ialahmasing-masing diketuai olehProf Dr. Sudesh Kumar (USM),Prof. Dr. Mohd. Ali Hassan(UPM) manakala Prof.Anthony Sinskey dan ProfRha Cho Kyun dari MIT.

• Kejayaan loji pepandudisokong oleh projek awalmenerusi TumpuanPenyelidikan Dalam BidangKeutamaan (IRPA) yangdimulakan pada 2006.

• Dengan teknologi pengklonangen biosintesis PHA oleh MIT,yang dibahagikan kepada duafasa

• Sirim menerajui fasa pertamame lib atkan proses biosintesisPHA dan mengawasipenyelidikan danpembangunan sertamenentukan penggunaanbahan serta pembangunanaplikasi prod uk manakalaketiga-tiga universiti terbabitmenjalankan penyelidikan.

• Fasa kedua melibatkanProgram Technofund untukmeningkatkan prosesoptimum terpilih untukmeningkatkan kapasitipengeluaran danpembangunan prosespembuatan bersepadu.

• Bahan mentah melibatkanminyak isirung kelapa sawit(CPKO) dan bahan buangansisa kilang (POME).

• UPM menukarkan POMEkepada asid organik yangmelalui proses fermentasimenghasilkan PHBV (bahanas as bioplastik).

• Loji bioplastik direka bentukdan dibina menggunakankepakaran tempatan pada2009 menggunakan konsepself constructed asset (SCA)dan mengguna perisianCADworx, Ceaser, PV elitedan AutoCAd.

• Beberapa paten telahdifaiikan berkaitan teknologitersebut iaitu Proses RawatanHasil Buangan Kilang danPenukaran POME kepadaPlastik Mudah urai, KaedahPemulihan dan IntraselularPHA, Kaedah Pengekstrakandan Penulenan BioplastikPHA dan Penemuan BakteriaMenghasilkan HA daripadaPOME.