Dostoyevski - Netoçka Nezvanova (Serpil Demirci, Öteki Yayınları)

8/9/2019 Dostoyevski - Netoçka Nezvanova (Serpil Demirci, Öteki Yayınları)

http://slidepdf.com/reader/full/dostoyevski-netocka-nezvanova-serpil-demirci-oeteki-yayinlari 1/185

dostoyevski

NETOÇKA

NEZVANOVA



ÖtekiAN

YapımÖTK JANS

Kapa TasarAY AIAN

RdakörSVAL ZKUT

Bask v CilÖTK ATAASI

Birinci Bas99

İkinci Bası99

Üçüncü BasımTZ 999

Dördüncü BasımO004

YÖNT YKonur Sokak 2/5Kızıay/ANARA

: 032 48 67 88Fax 02 48 66 57

SN 9--



F vç sesk

NETOÇKAEZVANOVA

ürkçesierpil DEMİRCİ





İRİNİ ÖÜ

mı hiç hlmıyum. ii yımdy ölmAm yi vli; sv vldiği hl u vlili y cl idi Üvy m i mzisydi. Ç i liç iym sm di yzılmıı Tıdığım lğdı vip isd Çculuğumu il yılld zimd ç çli isi ldu u d uusuz im m ymmı ildi.D iyi mz içi siz iz d söz dyim. Alclım yl ç sl u çli dı vyı su l l mzisy d öğdim.

Üvy m d imvdu. Ç zi i dm zisizidi i öyd ğmuu. zu yıll dlıp dudus, u zi dmı ssıd çlm içi i l vy yl i i mzisyi ğluydu Azi sii hyıls içid ç v yi ösid mziğ uuyl ğlıl iiyi i il zisii dı çmığı h



DSYS

svaya il imdiği söylirdi. Ama ir , yurddai aplcalarda irid ç sr vrcğii azlrdöğrdiği l ir maisi dilm içi, aid iraç haal ir ziy çmaya arar vrmii Kdisii d hm hm m lirii harcadğ say ir rsras vard . Üvy a-am i u rsrada la çalyrdu.

Yirmi ii yaday ç arip ir adamla am. Ayöld disii özl ir rsra ama adam ir

yayrdu K, rsray ö idar iği içi alya asllrsra ii i am Aslda i yaramaz adamiriydi Kvuluuu ardda am ir sal dm öy myhalri idiyr srli sarh ziyr haa azd diliyrdu. Çvrd u i amaya öll hiç ims yu.Üvy aam u adamla aradal my alam Hrsiddiği ör u aradal lduça arip v alalmaz ir aradal. Ç vy aam u adam isiyl huy d-

ğiirdiğii hiç ims r dmmii Haa öc u alya ilaradal msii yasalaya arazi sahii il sralar larörmzli lmy alam ir sr sra aszöld. ir saah öyllr u su dii yalardai irhd uldular. Yapla ararmada yi masda öldğ alalm Kiisl yalara öz ula la vy aam hr yii disi miras aldğ ösr alaruldu. Adam di l yazsyla, ölm halid hr yii Ei

mva rağ lir ir yazm irasda ir iulma umuduu hiç aymdiği içi özl saladğ siyah irfra v lduça srada örül ir ma vard. ir srsra, Ku rsras a maisi, lid paruuarazi sahii yazdğ ir mupla raya çaa d mirasaims iiraz mmii K muuda, da alya rağ ma disi samas içi Eimvu ia msiirica diyrdu. Ç K ma di rsras içi ç



syrdu. Üç rul örm h p ç rlr s z-z ds ypms ç fmvu çğrm. mvy r l my rdddyrdu. Sud K ördğfy ç uyu r mr lduğuu u drmy çlmdğ v mv öyl dc u slğd v c-hll ğd yrrllmy çl ldğ uusu plm llcğ söyld. u yzd d rz sh ms çylvrd

Arz sh d hm vy m çğr .d u m vrm smyrsu? dy srdu S yrmyr. Üsl ç rul vrc. u d y pr.Dh zls lm pll lur K s drmyfl d çlmyr.

mv d rzsyl K sl mycğ m ğrpru ödrrs u mrlr uycğ söyld. Kmdlğd smyc m ğr ld zrl lrs p-

ru yu ğc.u yl fmv rz sh hsss lrdr dumu luyrdu. Ç rz sh hp mzsylrsl dvrms rğ y ldğ usud övrdHr y ösd lr rç y sçlrd v ğr rsrs sdc Ku rsrsd dh s lml l-myp y zmd sv y d Prsurd hrhr rsr dr yys u lr sysd lmuu

Pl, dd rz sh. "O hld K m smyymdğ ç uu ypm smdğ v u spsmmy d ylz s rr vrmy h lduğuusöylycğm. Tmm m? Am s r y srm syrumu m ypcs? S l çlyrsu sl u dp y crmyrsu. ç rul vrp u s lymrç u u dl dğrl lduğuu ms hm l dmzy



D

Emov güdü.Hayır endim. nu size de satamam ama eğer erederse-niz ..

Bırak şimdi. Biirsin ki seni ne zorarım ne de baskı yaparım diye bağırdı Arazi sibi bir anda kendini kaybetmişti,ünkü bu konuşma Kont'un müzisyenerinin birinin önündegerekeşmişti. Bu adam taas oayına tanık omaka arazi sahibinin orkestrasındaki müzisyenerin konumarı hakkında hi

de hoş omayan sonuar ıkarabiirdi.Hemen def o git buradan seni nankör yaratık! ir daha da

gözüm görmesin seni Doğru dürüst amayı bie beceremediğino karnetine bakaım bensiz ne yapabieceksin Seni besedimgiydirdim, ayık verdim! Burada beyefndier ibi yaşıyordunsanatı gibi bütün bunaın deeri biemedin Def o git! Ar-tık varığına beni dah faza sinirendirme!

Arazi sahibi kendisini sinirendiren herkesi yanından kovardı.

Çünkü kendi öfkesinden kendisi bie korkardı ve dünyada hibirşey uğruna sanatı dediği müzisyenerine karşı bu deni sertomayı istemezdi.

Böyece satış omadı bir ay kada sonra Kontun baş ke-mancısı birdenbire korkun bir soruna neden oana dek oay kapanmış gibi görünüyordu. Bu adam bir gün kendiiğinden üveybabam haında şikyette buundu ve onu tayanın öümündensormu omaka suadı Mirasına konabime hırsıya üvey ba

baın onu ödürdüğünü iddia etti. Vasiyetin baskı atında yazımış oduğu konusunda ısrar etti ve bunu kanıtayacak tanıkarbuacağını söyedi. Ne üvey babamın tarafını tutan Kont ve arazisahibinin rica ve yavarmaarı ne de yapıan diğer şeyer onu buiddiasından vazgeiremedi. Ceset üzerinde yapıan bütün tıbbiinceemeerin büyük bir özene yürütümüş oduğu hatıraıdıve suad buunan kişinin beki de bu değeri enstrmanakendisinin sahip mamasından doğan kişise kin ve haya kı



ğ oucu a aaşma yapaa haeee geçiği ileiüdü. Faa emac iddialada vazgeçmiyo hal oldu-ğua beyi aama ahoşua deği zehilemedeayaladğa yemile ediyodu Bu edee iici bi ice-eme aebide buludu. İddiala il başa ço ciddi göüyodu ve uşuuz heme haeee geçidi. Eimov uuladve aaba hapihaeie göüüdü Büü aaba ha ilgiii çee duuşma başlad. Ço da çabu bii ve müziyei

yala ifde vediği uçamaya ouçlad. Ha eiği cezayaçapd ama yie de iddiada vazgeçmedi ve hal olduğuouuda diei. E ouda ada hiç a olmadğ, ümbula edii uyduduğuu, ahmile ve vaayma oucuda böye bi şey yaağ abu ei İici aaşmaouçap Efimvu uçuzuğu eme aaaa ada zava İaya zehieme yöemiye omaa bie başa biyöeme öldülmüş oduğu iddiada eiile a oldu

ğuu öyedi Buua biie daha ceza amamayamadabidebie beyi hummaa uuaa deidi ve hapihae eviide öldü

Aazi ahibi bu oayda ço aice haee ei Üvey babamiçi eide geei yap oa ai edi oğuymuş gibi davad. Biaç ez ou hapihaede ziyae edee eei ei paavedi, igaa içiğii f edice oa e iyi puoada geidiTemize çğda üm oeaya bi gü ail veidi; a �zi a

hibi Efimov olay üm oeay ilgiedie bi şey aagödü çüü o müziyeleii iyi davaşa yeeeleide ço değie bie ay deecede adi ededi.

Aada bi yl geçmişi Bi gü ülü bi Faz emacaabaya geldiği ve gimede öce biaç oe vemeye i-yeediği öyleii yayld Aazi ahibi de heme ou ediaaziie çeebimei yoa düşümeye başlad. Çabalabaşayla ouçlad. Faz gelmeye öz vedi Ama bu ziyae

9



DSYS

çn tüm hazrklar tamamanp hmn hmn bütün yaltbidirildiktn ka bir ür onra oaylar birdnbir dğişti.

Bir abah Efmov'un ortadan kaybolduğu v nry gitiğinikimnin bilmdiği öylntii ortakta doaşt Bir araştrmabaşlatld ama hiçbir iz bulnamad. Klatiz orktrann durumu çok kötü olacakt Sonra anzn Efimov'un kayboluşununüçüncü günü, arazi ahibi FraQzdan davti kibiri bir şkildrddttiğini bidirn bir mktup ald Mktupta bundan onra

kndi orktra olan bylr ilişkilrind daha dikkatli olacağn, dğrlrini takdir tmktn aciz bir adamn kontrolü altndaki grçk ytnklri görmnin ttik duyarlğn dldiğini ima youya blirtiyor, Ruyada ratadğ n iyi kmanc vgrçk bir anatç olan Efimovun, öydiklrinin doğruluğunukantlamak için iyi bir ök olduğunu yazyordu.

Bu mktup, arai ahibini şaşkna çvirdi Rzil olmuştu. Bu doğru olabiir miydi şu Efimov uğruna başn drd

oktuğu v büyük bir şat götrdiği ayn Efimov, şimdifndiinin, fkrin ayg duyduğu Avrupal bir anatçya buyalanlar anlatmşt? Ayrca mktup bir başka yöndn d şaşrtcyd Dmk Efimov adc ytnkli bir anatç dğilayn zamanda da bu ytnkri önmnmyip başka bir altiçalmaya zorlanan bir kmancyd. Tüm bunlardan tkilnn araziahibi allacl kaabaya gidip Franzla konuşmak için harland Tam bu rada Konttan bir davt mktubu ald. Mktupta

hr şyi bildiğini Franz'n v Efimovun yannda olduğunuyazyordu Kütahğ v iftira Kont'u öylin şaşkna çvirmişti ki Efimovu alkoymaya karar vrmişti. Sonuç olarak araziahibinin d oraya glmini rica diyor, Eimovun anlattklarKontu da işin için karştrdğ için, ortada bir an önc çözülmi grkn bir problm olduğunu öylüyordu

Arazi ahibi Kontu görmk için drhal yola çkt v ka üronra Franzla tanşt. Üvy babam hakknda bildiği hr şyi

0



anaı ve Eimov'un gereken eenek oduğunun akına begemedğn am erne emrnde aışırken ıradan br kaeoduğundan daha zanı kanıamadığını eeneker göz ardıedmş br kemancı oduğunu k ke duduğunu öed. Arıca Emov'un kendn gereken bakı aında heğ zamanarııp gme özgürüğüne ahp bağımız br adam oduğunu daeked. Franız haree düşmüşü. Emov'u ağırdıar. vebabam kbre kendn avundu orarını küaha anadı veFranıza anaığı şeern doğru oduğu konuunda ırar e.Tüm bunar Kon'u nanımaacak derecede nrendrd. Üvebabama hbr şe aramaan aancının br oduğunu ve enağır cezaa hak eğn öed

Heecananmaın ekeanarı, z gae anıdım eveeernce anıdım" de anı verd üve babam, "aenzdeöüme mahkm edmeme ramak kamış Ek müzennzAexe Nkorovch' aehde dava amak n kmn kışkır

ığın borm!"u korkun uamaar Kon'u ıgın br öee bürüdü.Kendn güüke konro edebd. O ırada br ş n Konuzaree geen rem br memur üm bunarın br onuca uaşmadan kapanmaına zn veremeeceğn öed. Emovunrkn özernn gareze kaı iraa ve ekeemee dönüşüğünü ekeerek onu derha uukamak n ag br avıra zned. Franız büük br kızgınık adee böene rez br

nankörüğü br ürü anaamadığını öed. unun üzerneüve babam cnaeen argıanmanın ve haa cezaandırımanın be bu adamın araznde br orkera üe oarak aşaıpakrk ekmeken ok daha oacağnı öed. u özernhemen ardından anındak adamın eşğnde uuku oarakodadan ıkarıdı. Ere gün kaabaa göürüeceğ ehddeuzak odaardan brne kend. Gece arıına doğr uukununkapıı aıdı, araz ahb er grd. Üzernde geceğ ve er



DSYS

ikeri, elde de br feer vard ii kemire kuşkularda dolay uyuyamamş kalkmaya mecbur olmuştu. Efimov da uyuyamamşt Feeri yere koyu skt de karşsdak sa-dalyeye öküvere zyaretise hayrete bakt.

Egor, ded, baa ede bu hakszlğ yat?Emov yat vermedi. Arazi sahib itelik ve gari br hüzü

ifdes vere ses touyla sorsu tekrar ett.Tar blir," ded üvey babam souda ümitszlik idesiyle.

"İmdeki şeytaa uymuş olmalym. Buu yamaya be iteşey edir bilmyorm... Ama seie yaşamaya devam edemem,bua dayaamam . Ruhumu br şeyta ele gerdi..

Egor! dye söze başlad araz sahibi. Evime dö her şeyiuutu se bağşlarm Dle, se bem der müzisyemolursu, herkeste ok ara as ...

Hayr edm lte daha azla kouşmay. Artk bemi orada hayat yok! Be şeyta ele gerd, sze söyledim

Kaacak olursam evz yakablirim. Zama zama korku brümtszliğe yek düşüyor ve keşke hi doğmasaydm dyorm.Şu ada da artk yatklarmda sorumu olamaz durmdayme ys be yalz brak edim. Bütü bular mdekşeytaa arkadaş oduğumuzda başad .. "

Km? dye sordu araz sahibi."Köek gb öle o kahrolas talya."Saa almay o mu öğrett Egorushşka?""Evet! Evet bei mahvetmek i gerekede fzlas öğ-

rett. Keşke ou h tamasaydm""Gerekte br kema ustas myd Egoruşhka?Yo kedsi ek o kadar y değildi ama yi br öğretmed.

Be kedi kedme almay öğredm. O sadece baa brkaşeyi gösterd Keşke ellerm krsayd da öğremeseydim. Şuada e istedğm bimyorm. Sz şmd Egoruşhka e st



OÇ O

yosun sana he ey veeblm dyelsz Ama ek kelmesöyleyemem Çünkü ne sedğm ble blmyoum endmHay yne söylüyoum sz ben aha baksanz daha y ola-cak Geçeken ben uzun ylla oalkan uzak uacak b eyleyapablm sze bu da he eyn sonu olu.

Ksa b sesszlken sona Eo dye söze baad aazsahb sen böyle bakamam. Atk benm çn çalmak se-myosan özüsün sana hçb ey zola yapamam Ama

sen böyle bakamam. Bana b ey çal Eo kemannla b eyçal. Tan akna b eyle çal. Sana ememyoum anlyomusun sen zolamyoum yalnzca özümde yalala yalva-youm. Ah Tan akna Eouhka Fansz çn çaldğn pa-çay çal. Benm çn bunu yap . İkmz de naçyz. Benm de bnadm va Eouhka. Sen çok y anlyoum ama sen de benmduyulam anlamaya çalmalsn. Fansz'a çaldğn paçaybana çalmazsan ölüüm Ama bunu çen eleek yapmalsn.

Pekl amam öyleyse ded Efmov Sze hçb ey çal-mayacağma kend kendme yemn emm huzuunuzda aslaçalmayackm endm Ama kalbm yumuuyo Sze b ey-le çalacağm ama bu lk ve son olacak Bundn sona da bnuble ble vesenz benden hçb ey dnleyemeyeceksnz

Bunun üzene kemann ald ve Rus akla üzene kendçelemelen çalmaya balad B bunlan keman çn yapğen üzel çelemele olduğunu ve b daha asla böylesne y

duyaak çalmadğn söylem B müzk paçasn dnlekenhep duyulaan aaz sahb bu kez ağlamaya balad. Konsebnce ayağa kalk üç bn uble çkap üvey babama ved veAtk dledğn yee deblsn Eo. Sen sebes bakyo-um. Konla ben konuu he ey halledem. Ama unu da blk b daha bbmz ömeyeceğz Önünde en b yol uza-nyo b kez daha kalaacak olusak bu kmze de ac veecek Elveda yo du baz. Yola koyulmadan önce sana b öğü

3



D

vemek isiyom Sakın ikinin hayaına gimesine izin veme,alış elinden geldiğince alış ve kendini beğenmişlik yapma!Seninle bi babanın oğluyla konuşuğu gibi konuşuyorm. Yinesöylüyom, kendine dikka e, alış ve şişeleden uzak du.Deleini ki emin ol pek ok det ıkacakı ikide boğmaya bibaşlasan, aık he şey bimiş demeki. He şeyini şeyanakapıısın ve ıpkı alyan akadaşın gibi kendini endeğin dibinde bulusun. Şimdi elveda Du Bi dakika öpüşelim."

Bibileiyle kucaklaşıla, sona üvey babam özgülüğünedoğ yüüdü.Özgülüğün adını alı almaz ü bin bleyi en yakın kasa

bada saıp savudu; köü ünü olan iğen bi kabadayı eesininiine düşmüşü En sonunda kendini meeliksiz, yalnız ve hibişekilde pa kazanamayacak b halde buldu Taşalı bi seyaaşikeiyle bağlanılı bi sefl okesaya ilk ve belki de ek kemancı olaak kaılmak zornda kaldı. Kuşkusuz bu onun ola

bildiğince abuk Peesbuga gideek oada eğiim göme ve iyibi iş bulup sanasal yeenekleini am olaak gelişiebilme niyei iin hi uygun değildi. Bu okesayla bilkeyken aya onaok asız geldi Şikein idaecisiyle aışıp ayıldı Bundansona cesaeini amamen kaybei. Gunu fzlasıyla incisede bazı umusuz giişimlede bulunmaya kaa vedi. Aazi sa-hibine iinde bulunduğu köü dumu anlaan bi mekup yazıppaa isedi. Faka mektup olduka kibili bi ifdeyle yazıldığı

iin yanı alamadı Sona eka yazdı ama bu kez yalakı bi dilkullanaak aazi sahibine geek velinimei ve yüce bi sana uz-manı olaak hiap ei, yine kendisine paa göndemesini isediSonunda bi yanı aldı Aazi sahibi ona yüz ble ile uşağı a-afından yazılmış ve kendisin icalaıyla aık daha fzla a-hasız ememesini iseyen kısa bi no gödemişi Üvey baba-mın niyei paayı alı almaz bi an önce Peesbuga gimeküzee yola koyulmak ama üm bolaını ödediken sona yol

4



cuu n yeence paas amadğn gödü. B e daha başa oesasna amaya mecbu ad. Ama yne şeeanaşamaynca nde hep önünde sonunda b gün Peesbug'agdebme umudu beseyee b yeden öene süe gemeyebaşad. Kamaaş ve sef yaşans sonucu yeeneğnaybeğ ousu bdenbe nde büyüdüğünde a y gemş be. B sabah daecsn yüüsü bap ve needeyse yoada denee Peesbug'a gme üee yoa oyudu.

Peesbug cvanda b yeede b avan aasna endn a.Amanyadan henü gemş oan ve endne b yaşam umayaaşan B e e oada aşaş. Ksa süede aadaş odua; bugün be B. o aadaşğ den duyguaa hayo.İs de gene bene umua ve öeme vad. Bununabeabe B. daha genğnn bahandayd ve şmdye ada oa sn ve de yaşamş hepsnden öe am anamya bAmand ve uusuna uaşma n büyü b ame ssem

b şede aba göseyodu eeneğnn san am oaabyo ve uaşab başann deecesn önceden ahmn edebyodu. Dğe aafan aadaş Efmov se ouuna gemşyogun ve bnd; üm sabn hacamş sadece günü emeğn aanma uğna b aşa yaosundan ya da oesasndan dğene geee yaşama ounda adğ a y sesehaya onun sağğn ve uvven üemş Bu oun yaşam bmnden vagep Peesbuga vaabme n yee

paay bme younda oağanüsü aağ onu cesaeendmş Ama ya gee o beağn aybemşoan bu en geen aş onuma ses, a yanca buanve odua bes b f omuşu. Peesbug a vadğ andabnsce haee emeye başad, sadece bu yocuuğu süeoaa düşünme ve haya eme gb es ve and b aşanğ südüüyo ama ne yapabeceğ onusunda hb yüümüyodu. u ana ada coşusu ba oa hasa ve



DOO

gaipti, sanki yanzca kendisini adatıyo, eneisinin, gücünün,esas ihamnn ve ateşinin tamamen tükenmediğine kendisiniikna etmeye aba gösteiyod Bu sevin kizei, odka se-inkan ve sistemi oan B.yi ok etkiedi, kö etti ve üvey babama geeceğin büyük müzik dehası oaak tapmaya başad.Akadaşı iin başka bi geece düşünemiyod ama gözeiningeeği gömesi ok zn sümedi Bütün tezcanğnn sab-sızğının, ateşi aceesinin ve boş yee hacanmış yeteneğinin,

anandaki biinsiz ümitten başka bi şey omadğını bütünakığıya gödü B yeteneğin daha başından bei pek de biözeiği yokt, büyük bi köüğü, boş bi kibii, zamansız bikendini beğenmişiği ve dehası konusnda düşei ve antezieivad. Ama, diyod B, akadaşmn gaip yaadşnaşaşmamak eimde değidi. Gözeimin önünde, azasya zo-anmş bi az ie gizi bi güsüzük aasnda ye aan ümitsizve ateşi bi yaışma geekeşiyodu. Bebat geen yedi y

boyunca sanatımız iin geek oan şeyi nası gözden kaıd-ğn ak edemeyecek kada şöhet hayaeine kendini kapt-mştı, en teme özeikei bie ntyod. Bu aada h dü-zensiz oan zihninde geeceğe ait ok büyük pana kyoduSadece biinci sınıf bi deha, dünyanın bi nmaaı kemancısoaak tanınmayı istemeke kamıyo asında zaten kendini öyegöryodutüm bnan da ötesinde kontrpan hakkında hiişey bimemesine ağmen besteci omayı haya ediyod. Beni

ası hayete düşüen şey, diye devam etti B ., "tüm güsüzüğüve müzik tekniği konsundaki tamamen yetesiz bigisi ie buadam dein ve aık hatta bazaı igüdüse bie diyebii bisanat anayışına sahipti. Sanat konusnda öye dein dyguaıve takdii vadı ki; eğe zihninde kendisini yanıtmış ve nomabi eeştimen ve sempatizan omaktan öteye gidemeyecek ye-teneğini abatmşsa buna şaşmamak geeki. Bazen aba ve o

Bir bşka melodye akompnman olark eklenen melod.

6



OÇ O •.

duka basit diiyle öyle esas gerekerde söz ediyordu ki hay-rette dilim tutuuyor ve hayatda hibir şey okumamş ya daeitim almamş bir adam bular kedi kedie buup kar-mas iaamyordum Kedi gelişimim ve verdiği öğüter iioa miettarm. Baa geice be geleceğim kousuda kedimi oduka emi hissediyordum. Saatm tutkuyla seviyordum ama mesek hayata giriştiğimde baz şeyeri baa bahşedimediğii ve bu alada basit bir işi olmakta daha zlas

bekememek gerektiğii biliyordum. Fakat akör bir köe gibidavramadğm ii de kedime gurr duyuyordum. Baa veri-leeri hibir zama uutmadm aksie ahip olduklarma yetimeyi bildim ve eğer aşma tarzm ve tekiğimi doğrluğukousuda övgü amşsam buu bitmez tükemez aşmalar-ma yeteekerimi ereye kadar kulaabieceğimi iyi bimemekedime bağğma kibir kedii beğemişik ve buardoğa soucu ola tembeğe karş sürkli mücadele vermemeboruyum

B. de öceeri kediside üstü oa arkadaşa öğüt ver-meyi deedi ama sadece ou kzdrma kousuda başarl oabidi. Araara soğukluk girdi. Ksa süre sora B. Eimovuzamaa igisiziğe acya ve sktya yeik düştüğüü rk ettimücadele coşkusu gitgide daha da azayor yerii kasvetlivahşi ve bualml bir ruh haie brakyordu Sora Eimovkema ihma etmeye başad baze hatalarca a eii bile

sürmüyoru. Her türü kötü alşkağa hza yeik düşerekrhsal bir ökütüü eşiğie geldi Arazi sahibii uyardabuluduğu şey tam oarak gerekeşmişti kiye başad Bdehşet iide seyrediyor ikii oa hibir yarar omayacağöğütlüyordu ama ou kamakta da ok korkuyordu Eimovyavaş yavaş tam bir kiik olmaya başlamşt B.i parasylageimekte hi ekimiyordu üstelik de saki bye yapmak

ı nsan güdü ve elemern çtenlğn e lğn aacılkla kötüleen k



D

iin her hakka sahipmiş gibi avranyoru Tam bu sraa para

sz kalar. B öze ersler vererek ve icare aamlarnn, Almanarn, enizcilerin özel gece parilerine, ok omasa a birşeyler öeyen her yere ser vererek geinmelerini sağlamayaaşyoru. Efimov arkaşnn urumuna alrmyor, onakarş kibiri bir avr taknr ve uzun süre onunla hi konuşmuyoru. Hele B. bir gün so erece nazik bir ie, yeeneğininkörememesi iin ara sra kemann eine almasnn hi e fenabir şey olmayacağn hatrlatnca, Efimov ok sinirleni ve izöküp yavarsaar bile bir aha kemanna ounmaya hi niyetiomağn söylei. Bir başka sefrine bir akşam partisi iinB.'nin kenisine eşlik eecek birisine ihtiyac olu ve Efmovaeklif eti ama bu avet onu aşr öfkeeniri Kenisinin birsokak agcs omağn, hibir zaman B.nin yaptğ gibi,yeteneğinin eğerini bilmekten aciz, kaba tüccarlara alacak kaar aamağn haykr. B yant olarak ek kelime bile etmei ama Efimov arkaaşnn sözlerini uzun uzun üşünüktensonra bu sözeri, Bnin parasyla geiniği ve kenisinin e parakazanmas gerektiği konusuna bir ima oarak eğerleniri B.akşam parien önünce Efimov onu alakkla sua veonunla bir akika aha kalamayacağn söye erekten e kigün hi ortalara görnmei ve üüncü gün sanki hibir şey omamş gibi kageli. Her şey eski haline önü

B.'nin Efimov'an ebeiyen ayrlarak bu korkun yaşayş

tarzna bir son verme niyetini gerekeşirmesini engelleyen şey,bu mahvomuş aama karş olan acma uygusunan başka oilk arkaaşlkar ve bağlklary. Sonuna ayrlar B.ninşans al. ok etkili birini buup parak bir konser verme başarsn göseri ana kaar zaten birinci snf bir müzisyenive gierek aran ünü ona iere gereken hak eiği başarykazanacağ yer olan opera evinin orkestrasna bir yer kazanr Efmov'an ayrrken ona biraz para veri ve yaşl göz

8



OÇ O

ere doğru yoa dönmes n yavardı. Şmd be B. onu güze

duyguara anıyor Efmov'a oan arkadaşığı onun genğüzernde dern zer bırakmıştı Mesek yaşamarına beraberbaşamışar ve araarında öye coşkuu br bağıık şekenmşt k Efmovun gar uyarı kabaığı ve dkbaşı tavırarıBy ona daa da yakınaştırmıştı B. bunu takdr edebyorduOnun nden geener okuyor, er şeyn nası sonuanacağınıönceden ok y byordu. Vedaaşırarken brbrerne sarııağadıar Efmov ok tasz br adam oduğunu tükendğn,

uzun zamandır bütün bunarın farkında oduğunu ama ancakşmd doğru dürüst anadığını ıkırıkar nde traf ett.

"Hbr yeteneğm yok" ded kü beyazı br renke. Bu B.yok duyuandırdı

"Dne Egor Petrovtc Kendne aksızık edyorsun Buümtszke yanızca kendn ara edersn Nerede senn cesa-retn? Sabrın nerede? Br bunaım anında yeteneğn omadığını

söyüyorsun bu doğr değ! Yeteneğn var, bunu senn müzğanayı değerendrmende görebyorum. Bütün yaşamının bu-nu kanıtadığını sana gösterebrm Bana gemş yıarını anatmışın, o zamanar be benzer ümtszkere kaımış odu-ğun aaık Sonra bana ok sözünü ettğn k öğretmenn sennndek müzk aşkını ortaya ıkarmış, yeteneğn oduğunusezmşt Bunu şmd oduğu gb o zamanar da güü ve baskııbr şekde ssetmştn Tek rk o günerde sana ne oduğunuanayamamandı Araz sabye yaşamayı daa aza sürdüremeyeceğn ark ettn ama yamak stedğnn ne oduğunu bemyordun Kısa süre sonra öğretmenn ömüş sen berszbr arzuya yanız bırakmış ve daa önems sana kendn anamayı öğretmemşt Braz daa tutkuu, değşk br yo zemengerektğn sezdn ve kaderne başka tür şeyern yazımış o-duğunu settn ama onara nası uaşabeceğn bmyordun.Perşanık yaşarken etrafındak er şeyden nefret etmeye baş

9



DOO

ladn. Ama o a ylı boşa harcamadn, çaşın düşündün,kendinin ve kuvveinin frkna vardın Şimdi sanatı ve sanaakiyeeneğini anlayabiiyorsun. Sabra ve cesarete ihtiyacn vardostum.. Benimkinden daha büyük bir başar seni bekliyorAslında benden yüz ka daha büyük bir sanatçsın sen Ah keşkebenim sabrım sende olsa Tpkı iyi yürekli arazi sahibinin dedediği gibi içkiyi brak ve çalş, hepsinden önce de yeni birbaşlangıç yap. Temelden başla. Sana bu kadar azap çekire

nedir? Yokuk mu? Yoksulluk mu? Ama gerçek bir sanatçıyabiçim veren kesinlikle işe bu yokluk ve yoksulluktur Bunlarbaşlangçta kaçnlazdr Bu gün seni kimse itemez anımakiçin uğraşmaz ama dünya böyledir. Bir süre bekleyince seni birkez keşfttiken sonra her şeyin ne kadar arkl olduğunu göreceksin Kskançlk, küçük önemsiz adiikler hepsinden köüsü deapallıklar herhangi bir skntdan daha büyük Lir yük olacaktrsana . Yetenek igi ve anlayş gerektirir ama çok küçücük bir üne

kavuştuğunda etrafn saracak pek çok kişi görene dek bekle.Büyük emekere, uykusuz geceer, açık ve zoruk çekeek edeeiklerine kibir ve küçümsemeye bakılacak. Geecekeki doslarn sana ne destek ne de cesaret verecekler. Senin iyi yöneriniasla söylemeyecekler Oh yo Senin her bir hatan bulup çkarmaktan hain bir zevk alacaklar. Sadece yanlşarınla ve hatalarna ilgileneceker Onar gökere çıkartacakar sanki amamenmükemmel olmak oasymş gibi. Görüyorsun sen çok kibiri

sin. Bazen iç gereği yokken kendini beğenmişik yapyorsun.ok küçük bir haa yapabiirsin ve sonra probem çkar, çünküonar çoğunluktalar ama sen yanzsn Sana işkence ederer Biriğne yastğına iğne batırr gibi seni incitirler Ben bie bunlaryaşamaya başladm. Fakat senin üzülmene gerek yok Tamamenmuhaç değisin; basit işlere başa. ok sabırszsın, bu senin birtür hasağın Daha basit olmaya çalış çok esraregizsn ve çokdüşünüyor beynine çok yükleniyorsun. Keimelere güçü ama

0





DSSİ

gömlğnn önü şarap lklryl bnklnmşt Syrk alarna ak düşmüştü.Nlr yapyorun? Buraya nal düştün?" dy ordu.

mo şaşkn hatta korkmuş görünüyordu yl arntl abuk abuk yantlar rd k, B. br dlyl konuştuğu zlnmnkapld. mo braz otka mdn konuşamadğn ama uzunzamandr myhand ona krd amadklarn tra tt Konuştuka hycanlanyordu. rahatlatc harktlr yapmaya

alşt ama yapmack l harktr adc kütahlk yüzyllk aşklk tk brakyordu. B n bunlar acnacak harktlrd, korkularnn doğru ktğn ark tt. n d otkamarlad. moun yüzün mnnttarlk d gld nrdy lnmtnn llrn öpk n yalaracakt Ymkyrlrkn B. bu acnacak haldk adamn lndğn büyük brşaşknlk nd öğrnd Daha da şaşrtc olan bütün mutuzluğunun acnn kaynağnn kar olmayd Bu llk

onun ytnğn tamamn öldürmüştü"Nal oldu bu?" dy ordu B.Kmanma lm ürmyl k yl oldu dotum" dd

mo. O br köylü, br aş ğtm görmmş kaba br yaratkant olun Kaga tmktn başka br şy yapmyoruz "

yly ndn lndn onunla?"arşlaştğmzda alktan ölmk üzrydm Onuna yak

laşk bn rubl ard. Bu yüzdn d llğ balklama atladmBana şkt Boynuma atlad. Onu km zorlad? Parann hpyycğ cğ harcand kardşm Ydk. tnğm glnc o da utu gtt!"

B, moun kndn hakl karmaya alştğn ark tt."Hr şy braktm Hr şy kaybttm, dy kld Ka

ür önc kman üzrn nrdy mükmmllğ rşmküzr olduğunu, hatta kaabann n y kmanclarndan br ol

22



OÇ O

duğu söylenen B'y le tamamen gölgede ırakalecek durumda olduğunu söylüyordu.Öyleyse prolem nedr? dye sordu B. "İy r ulmu

olmalydın"Değmez" dye eln salladı mov. "Br eylerden anlayan

rler yok mu? Sen ne lyorsun? Saçmalık! Hçr ey İteldğn u! Br alede dans havas tıngırdatmak. Senn n u.Doğru dürst r kemancı ne gördün ne de duydun Sennle ko

numann ne anlam var? Böyle devam et!" Bunu söylerkenmov yne el kol hareketler yapıyor sandalyesnde ler gersallanyordu. Sonra B'y evne davet ett ama o reddett adresnaldı ve ertes gün gelp onu göreceğne söz verd O ana kadartıka asa yem olan mov arkadana ou nctmek çn çaaharcayarak alaylı alayl akyordu. Ayrılırken B.nn pahalkürkünü kaptı ve alçak r hzmetkr g gymes çn tuttu. Dıarya çıkarlarken onu hancı ve korumalara akentn en üyükkemancs olarak tanıtt Kısacası tavrları çok tksndrcyd.

rtes gün B onu o zamanlar üyük r yoksulluk çnde yaadığmz tek odalı tavanarasında uldu. Ben dört yaındaydımve annem movla evlenel k yıl olmutu. utsuz r kadndskden müreye olarak çalımıtı y r eğtm almtı veçekc r kadındı Yalıca r devlet memur olan aamla evlenmt. Çünkü çok akrd akat kocasıyla sadece r yıl e

raer olald. Baam ardndan çok az mras rakarak andenöld ve o para da mrasçlar arasnda paylaıldı Anem elndemrastan kendsne düen çok az r mktar parayla ve enmler aına kaldı. Baklmas gereken küçük r çocukla artkmüreye olarak çalmas çok zordu. İte tam u durumdayken esadün movla tant ona gerçekten ık oldu Çokcokulu ve hayalperestt ve movda r çet deha gördüarlak r gelecekten krle söz edne kandı Br dhnn des

23



DOO

ekeyics ve daecsi omann göz ac ayai onun guuunuokşad ve onuna evend.

Bütün ümitei ve ayaei bi ay içinde ae kaşt ve acgeçeke yüz yüze kad. Büyük b oaska bn ubesi içinonuna evenmş oan Efimov, paa bitken sona akasna yasanp eeini kavuştudu ve sank baanesinden memnunmuşgb ekese eviğin yeteneğn ödüdüğünü avasz b odadaaçktan öen b aeye yüz yüze çaşamadğn, oamn iamyok eiğini ve böyesne köü b taszğin kadeinde yazoduğunu anat. Söyedikenin doğuuğuna kendisi de inanmş gbi göünüyodu ve bi başka savunma bçim buduğunaçok memnundu utsuz yok omuş b di, ktü kadenn veakenin suçunu yükeyebecek gzi bi sebep ayodu

Sanatç oma şansn çok uzun süe önce gei dönümez bbiçmde kaybetiği geçeğini kabu edeceğe benzemyodu

Bu kanya sanki kokunç b kbusa boğuşumuş gbi,

mücadee edyodu. Sonunda geçek onu ee geçiip, bi dakkağna gözei açdğnda kokudan çgna dönmüştü. Buncazamand ayatna anam veen şeye unumas onun içn koaydeğidi. Son ana kada be b ümt oduğuna nand Kuşkusu oduğu zamanada kendin çkiye ved. İçk onun acanyok edyo, saoş edci b ütsüye üzünüen boğuyodu. Oanada kasnn kendisi içn ne kada geek oduğunu fak eğin sanmyom. Annem onun çn can b baaneyd ve

doğusu üvey babam kendsni maveden kasn daa şndaotadan kadsayd e şeyin düzeeceği düşüncesinden asavazgeçmedi. Zava annemse onu iç anayamad. am b a

yapeest gib, geçekee k yüz yüze geişinde ykd Hçn

sini ve şe b kadn odu. Ona ziyet etmeken memnun oankocasya süeki aşyo, çaşmas konusunda devam oaak başnn etini yiyodu Ama üvey babamn köü köne ut-kua mankszğ ve dagnğ onu gdeek zaim ve duygu

2



O O

suz bir hae getirmişti. Karısı öene dek kemanına bir daha do

kunmayacağına yemin ederdi ve hatta u kararını ona zaim iraçık yürekiike söyerdi. Her şeye rağmen ödüğü güne kadaronu çok seven annem bu hayata daha fza dayanamadı. Kronikbir hastaığa yakaandı süreki bir acı ve işkence içinde yaşadı;bütün perişanığına ek oarak aienin akımını sağama endişeside tek başına onun omuzarındaydı. Evde yemek yapmaya başadı ve insanarın geip yemekerini aaiecekeri ir servisbaşattı. Ama Emov gizice onun parasını çaıyor ve annem de

müşterierinin taakarını boş oarak geri göndermek zorundakaıyordu. B. izi ziyarete gediğinde annem çamaşır yıkamakve eski giysieri onarmaka meşgudü Çatı katında öye günügününe yaşamaya çaışıyorduk

B. yoksuuğumuzdan çok etkiendi"Saçma sapan konuşuyorsun" dedi üvey babama. "Harcan

mış yeteneğin nerde O sana akıyor ya sen ne yapıyorsun"Hiçbir şey diye yanıtadı üvey aam.B. annemin bütün proemerini öğrendi. Kocası bütün ay-

yaşarı ve kühaneyi çeteerini eve dodurur sonra da evi ku-marhaneye çevirirdi.

B. eski arkadaşını ikna etmek için uzun bir süre çabaadı.Sonunda tavırarını düzetmek için hiçbir şey yapmayacaksa onayardım etmeye çaışmasının hiçir yararı omayacağını anattı.Kendisine artık hiç para vermeyeceğini çünkü bu paranın sadece

içki için harcanacağını açık açık söyedi. Kemana ir şey ça-masını istedi böyeike durumuna göre onun için neer yapıabieceğine akacaktı. Üvey babam kemanını amaya gidince B.gizice anneme para verdi ama annem amadı Ona daha önce hiçsadaka verimemiti! Sonra B. parayı zora bana verdi ve zavaıannem ağamaya aadı. Üvey baam einde kemanıya gedive içmeden çaamayacağını söyeyip hemen biraz votka istediVotka gedi Onu içti ve yumuşadı.

25



DOOE

Dsu lduğun iin sana kendi besei alacağ dedi veknsldan kan zu bir na deferi kard Bunarn hepsiniben yazd dedi deferi gösererek "Göryrsun ya dsusenin bale üzikerinden k frk"

B sessizce birka sayfa inceledi snra kendi geirdiği kiabaarak üvey babaa kendi beselerini bir kenara rakp nungeirdiklerinden bir eyler aasn isedi

Üvey baba bundan biraz rahasz ldu aa yeni veinieini

kaybee krkusuyla byun eğdi. Evlendiğinden beri eline kean aadğn söyleesine rağen B arkadann sn görüeerinden bu yana geie kaydeiğini fark ei. Zavall annein yüzünü görek büyük bir zevki Babaa bakyr ve yinenunla gurur duyuyrdu B de gereken enun ldu ve nabir i bulay aklna kydu Pek k bağans vard ve dğrudürüs davranaağna dair söz aldğ zava arkadan avsiyeederek narla heen eas kuraya baad Kendi parasyla

Evu dğr düs giydirdi Onu ie ala yekisine sahipbaz öneli kiilerle anrd Gerek uydu ki Efiv'un kabadaylğ b knuakan öe bir ey değidi ve arkadannönerierini yerine geireken k enundu B üvey babanansn kaybee krkusuyla dakavukluk yapp yaakanarakkendisinin gönünü aaya alasnn k can skc duğunu söylüyrdu Dğ yu buduğundan ein bir ekide Efiv ikyi bile brak Snunda iyar rkesrasnda bir görev

alay baard Frsaar iyi değerlendirdi ve bir ayk sk biraa ve gayre snucunda bir buuk y yapğ ebellikyüzünden kaybeiği her eye yeniden kavuu. Ark bundansnra görevlerini yerine geire knusunda k dürs ve iizlaya söz verdi Faka ailevi duruuuzda hibir gelie lad Üvey baba annee aandan bir kur bie veredibüün parasn edindiği yeni arkadaaryla yiyip ierek harcyrdu. Çğunukla iyar evresinden insanlara beraber u

26



OÇ O

yordu. Grever, koro soster ve üranar, yan baka deyme yetenek kere değ de yanında kendsn üstün hssedebeceğ kere. Onarn kendsne sayı stermeernsağıyordu hma edm br adam oduğunu büyük br yeteneğe sahp oduğunu ama karsının bu yeteneğn mahvettğnonarın kaaarına sokuyor ve sonuçta da orkestra enn müzkhakknda br ey bmedğn syüyordu Bütün orkestra üyeerne oynanan oyunarın seçmne ve hatta steren operaarın

bestecerne üüyordu Sonuçta yen br müzk teors er sürp etraındak herkes bktrdı Mesektaarıya orkestra eye tartıtı darecye kaba davrand ve hepsnn çnde en babeası en eçmsz, en e yaramaz oma ününü kazandı. Herkesonu çekmez buuyordu

Asında byesne değersz br adam byesne apta ve eyaramaz br sanatçı kbr vünmes ve çrkn hareketer okaytsız br müzsyen oması çok arpt

Sonunda B. e de tarttıar Emov çok çrkn dedkoduaruydurup onuna korkunç br trada buunmutu At ayıkuyduuk br çaımadan sonra sarhouk ve tembek bahanesye orkestradak nden kovudu. akat ondan kurtumak çokzor odu Kısa süre sonra esk püskü kıyater çnde yne ortayaçıktı Doğu dürst oan bütün ysern satmı ya da rehnevermt. Onu rmek steyp stemedkerne hç adırmaksıznesk arkadaarıya bo bo doamaya baadı Kn dou ded

koduar yaydı saçma sapan evezeker yapt, berbat durmundan yakındı ve ne kadar eytan karısı oduğunu ep bzzatkendernn rmeer çn hepsn eve davet ett

Kukusuz ten atmı esk br mesektaa br çk ısmaramaktan zevk aaben brkaç dneyc buurdu; zaten onar da onusaçma sapan konuturmaktan hoanırardı Üstek nükte veğne konuur, szerne baz dneycern hoanabeceğaay akaar katardı. Arkadaarı onu yapıacak daha y br

2



DOO

şey omadığında konuştuup eğeniebiecek bikaık yeinekoyaadı etesbuga geecek oan yeni bi kemancıdan szedeek onu kışkıtmaktan zevk aıadı. Bunu duyduğunda hepsuatı asııdı; hemen değişi ve geenin kim oduğunu, yetenekioup omadığını ğenmeye aışıdı. Daima ok kıskanıdıBence geek ve süeki deiiğinin başangıcı işte o zamanadı.Kendisinin etesbugun en iyi kemancısı oduğu konusundasasımaz bi inancı vadı ama ktü şans onu ahat bıakmamıştıve eşiti entikaa yüzünden yanış anaşımış, ggede bıakımıştı. Bu inanışa boş yee hayae kapııdı ünkü o kendi-eini aşağıanmış, incinmiş insanaın aasında gmekten bukonuda yüksek sese yakınmaktan zevk aan, k edimemişdehaaını büyük bi haza seyetmekte gizi bi güzeik buaninsanadan biiydi. etesbugdaki tüm kemancıaın isimeinibii ve ieinden biini bie akip oaak gmezdi . Bu taihsizdeiyi tanıyan sanat uzmanaı ve hevesiei sıf onun tepkieini

gebimek amacıya bu adamın yanında saygıdeğe kemancıahakkında konuşmaktan zevk aıyoadı. Onun ktü ve küstahaszeinden hoşanıyoa, hayai akipeini eeştiiken sye-diği zeki ve akııa şeyei sevyoadı Geneike onu anayamıyoadı ama günün müzik ünüeini byesine cesaete vehoş bi şekide başka hi kimsenin kaikatüize edemeyeceğinibiiyoadı. Aay ettiği müzisyene bie ondan biaz kokuyo-adı, ünkü iğnei nükteciiğin biiyoadı. Eeştiinin esas o-

duğu ekemeeindeki sadııaının ve yagıaının yeindeiğini kabu ediyoadı. Ve atık onu tiyato koidoaındasahne akasında gmeye aışmışadı. Gevie sanki ba-ğımsızmış ve ev hakından biiymiş gibi etafta zgüce doaş-masına izin veiyoadı. Bu duum sonunda hekes ondan tekasıkıana dek ki ü yı kada bye südü Sona oadan tamamenuzakaştııdı ve hayatının son iki yıında okyanusta bi daha higümeyecek oan bi baık gibi gzden kaybodu. Bununa be

28



OÇ O

raber B. ona biraç ez rastla at o aar acınaca bir halei i ine erhaeti neetine galip geli Ona sesleni aave baba enisini ölesine ç şrlş hissetiştii hiç uaş gibi avranıp ullanıla ullanıla esiişşapasnı gözlerine aar inirere geçip gitti Öneli bir tatilgnnn sabahna B esi araaşı Eiov'un tebriğe gelişoluğunu haber alı Dışar çt Sarhoş olan Eiov oraaölece urp b bir abartıla nereese erlere aar eğile

re reverans apıor ve uulaaca ar alça sesle ırılanp içeri girei reeioru. Sani Nasıl olur a beniarzular senin gibi öneli bir insanınile birleşebilir? Bizeuşaların eri aışır Biz olsa olsa seni selalaıp ortaltanabolabiliriz ior gibii Bu ola azlasla utanç vericiaptalca ve tisinricii. Bunan sonra bu seil naussuz veorunç aşaına bir son veren laete aar B onu bir ahagörei

Her şe garip bir şeile notalanı. Bu laet beni alnızca il çoculu anlara eğil btn aşaıa a eti etiştir İşte olanlar.. Aa önce nasl bir çoculu aşaığıbeni il anılara öt izler bıraan ve annein ölneneen olan işinin nasıl biri oluğunu anlatalı.

29



İKİNİ BÖLÜM

Duz ymd öc ym hç hrlmyrumd lmyrum m ym dr ydğm hçry d ç üçlü r rmm Sz uçu ymd r s hr y üü üü hç ssz sdü lmu y hrlylyum Grç çculuğumu l yl lrd d rç y hrlyl yum m ulrd rl r ösd r rsm öüd dmly üçü r lm s r düürms srd lldğ ör üç y hs ymm hslğm s

rsd m yğd u yd yr clruym ruç rüylrd c ssszlğd ödrlr çr frlrd rup r r rym y örülr ld rud rlp sl m uydrmy csr dmym rusuu m ç üyüdh lduğuu ldğm rüy ylr rdr dm fr rdğm d r d çc dr çu

30



OÇ O

br bçm gşmy başaım. Çocukça omayan pk çok

kr müca byorum Bnm çn hr şy açıktı oaya çabuk v koay anıyorum ayt y hatırayabğmuyguar canı v kötüür aman gçtkç büyüyn nmzzr bırakan bu uyguarı hr gün yaşamaya başamıştım Am yaşaığım günr tıpkı çocukuğum gb garp kavtbr rnk örtüüyü.

Şm ank rn br uykuan uyanmışım gb brnbrbnçnğm hyorm kuşkuuz o zamanar ğşm bu

n şaşırtıcı ğ. nm açak tavanı tozu v gnş broaa buum Duvarar kr br yş köş büyük br Ruobaı uyou pncrr okağa aha oğru karşı vnçatıına bakyru v uvararak çatakarı anırıyoru Pncr şğ yr öyn yükkt k pncry tırmanmak çnmaa v anay çktğm hatırıyorm Ev km omaığızamanar pncrnn knarına oturup ışarıyı yrtmy bayıırım Oa atı katı büyük br vn çatı katı ouğu çn ora

an kaabanın yarıını görbyorum Mobya oarak ç ışına çıkmış tozu br muşamba kanp kaıntıı bat byazbr maa k anay annmn yatağı çn br şyr oan brköş oabı hp br taraa oğru ğk uran br kono v yırtımış kğıt paravanan başka br şym yoktu.

aranıktı hatırıyorm. Hr şy karmakarışık br hayırçaar yırtık pırtık br tahta kr kırık br şş Tanrıbr aha nr nr. Annmn azaıya hycanı ouğunu v

ağaığını hatırıyorum Üvy babam üzrnn hç çıkarmaığı rngotuya köş oturuyoru Annm hr zamanknn aha çok nrnrn aayı tavrını takınmıştı. Sonra ırçaar kr havaa uçuşmaya başaı. özrmn yaşarboşanı bağırıyor br ona br ötkn koşuyorum orkunçbr pank çnym v onu kormak çn üvy babama ıkıcaarımıştım Nn böy üşünüğümü bmyorum ama an

31



D

nemn ona snlenmes çn hç seep olmadğ hssedyo-dum. Suçlu değld onun adna annemden af dlemek geekseyene cezalandılmak syodum Annemden müthş koka-dm hekes de öyle sanıdım Önce enm davanışma şaş-dı sona en kolumdan tuuğu g paavann akasna sükled Kolumu kayolaya çok kötü çapmışm ama kokumacmdan daha üyükü gıkm le çkmad. Annemn üvey a-ama en göseeek öfkel ve set şeklde konuştuğunu ha-tılıyoum şu andan aen üvey aamdan söz edeken "a-a" dyeceğm çünkü geçek aam olmadğn çok sonalaöğenmştm. Kavgala k saa kada südü teyeek ümunlan nasl sonuçlanacağın ütün gücümle tahmn etmeyeçalşyodum. Sonunda oalı yatışt ve annem çekp g.Sona aam en yanına çağıd öpü saçlamı okşad dzneouttu kendsne sıkca salmam sed Sanm u enm a-lemden lk yakınlık göşümdü Belk de u nedenle o andantaen he şey u denl ne hatılamaya aşladım. Baamkoumakla onun taafalığn kazandığmı fk ettm. Onun an-nemden nele çekğn lk kez şe o zaman anlamşım. Bu dü-şünce en günden güne daha çok ahatsz emeye aşladı.

O andan taen aama kaş çmde sonsuz sevg yük-seld faka u gap sevgyd çocukça olmayan duygu.Eğe çocuk çn unu söylemek yende ousa daha çok se-vecen annelk duygusuydu dyelm! Baamı hep öylesne

acınacak dayanlmaz acla çekmş ve ezlmş yaaık olaakgömüştüm k onu tutkuyla sevmemek esell etmemek onakaşı sevecen olmamak onun çn şeyle yapmamak üyükhaksızlk oludu Baamın dünyadak en çlel ve en mutsuz nsan olduğu fkne needen kapldığm hl anlamyoum. Banau zlenm veen neyd! B çocuk onun kşsel alhszlğnnasl anlayald k He şey kafamda şekl veeek kendme göe anlyodum. Bugün hl o zlenmle nasl edndğm

32



EOÇ E O

karayamıyorum Belki annem ana karşı iraz sert olduğu için

en de acı çeken ir yoldaşa sarılır gii aama sarılmıştımÇocukluk uykusundan ilk uyanışımı e yaşamla ilk tanış

mamı ylece anlatmış oldum Daha en aşında yüreğim yaralanmıştı Gelişimim akıl almaz e yorucu ir hızla aşladıArtık sadece olayları uzaktan seyretmekle kalmıyor, düşünüyor,neden arıyor gzlemler yapıyordum Fakat u yetenekler ylesine erken ir yaşta kullanıma girmişti ki zihnim doğru dürüstyorum yapamıyordu Bylelikle kendime gre yarattığım irdünyada yaşamaya aşlamıştım traımdaki her şey aamınana sık sık anlattığı e enim gerçek olarak değerlendirdiğimir peri masalına dnmüştü İçimde garip ir his doğdu Nasılolduğunu ilmeden garip ir aile ortamında yaşadığımı annee aamın tanışma ırsatı ulduğum diğer insanlara hiç enzemediklerini rk ettim Neden?" diye merak ederdim"Nedendiğer insanlar enim anne e aamdan arklılar grünüşleriyleile? Neden diğer insanların yüzlerinde gülücükler arken izimküçük kşemizde hiç kimse gülmüyor ya da hiçir mutlulukiadesi gstermiyor? Daha dokuz yaşımda ir çocukken eskipüskü kıyaetimi gizlemek için annemin eski ceketine sarınıpirkaç kuru parayla irkaç gram şeker çay ya da ekmek almayagiderken merdiende ya da sokakta karşılaşma ırsatı ulduğumirinin ana sylediği her kelimeyi incelememe hangi güç, hangizornluluk neden olurdu? Yine nasıl olduğunu ir türlü ilemi

yorm ama çatı katımızda itmek tükenmek ilmeyen, dayanılmaz ir hüzün haası olduğunu seziyordum Bir yanıt arıyordume ilmeceyi u şekilde çzmeme yardımcı olan kimdi ilemiyorm ama annemi suçluyordum onu, aamın ktü kaderi olarak gryordum Yine sylüyorm yle korkunç ir izleniminnasıl oluştuğu konusunda hiçir ikrim yok Baama ağlandıkça annemden neret ediyordum Bu düşünce hl eni üzerBaama olan u garip düşkünlüğüme elki irisinden de azla

33



DOO

katkda buanan br başka ay muştu. Br gün, akşam dkuz

suarında annem maya amam çn ben fırına gönderd. Babamevde yku. Ger dönerken ayam kaydı ve maya du kseyeberaber düştüm. Akıma k geen şey annemn gazab du,ayn zamanda da s kumda krkunç br ac hssetm ve yerdenkakamadım Ydan geçener erafma panmışı yaş brkadın kakmama yardm ett, yaramaz br çcuk da endekanahtarı kafma vuruverd. Snunda ayaa kakım. Kırıan kabn parçaarın payıp yapaaya yapaaya yuma devam et

m, tam srada brden babamı gördüm Bzm evn karşısndak görkem knaın önündek kaabaın çnde duruyrdu.Ev varık br aey att ve muazzam br şekde aydnatmışt Grşnde br sürü araba duruyr ve pencereerden caddeye müzk ses yayııyrdu. Babamın redngunun kuyruunayapışm, krk kabın parçaarın gösterp eve dönmeye krkuumu aayarak na anam. Ben kruyacaından emndm.Ama acaba nun ben annemden daha çk sevdn nereden ç

karyrdum? na krkusuzca yakaşabmemn sebeb neyd?Emden utup ben rahaamaya çaş ve snra kucana apbr şey göstermek stedn söyed. Yara kumdan tuttuuçn na hade canım yanıyrdu, hçbr şey görecek durmdadedm Ama nu nctmek krkusuya barmadım Sürekarak br şey görüp görmedm sryrdu. Ben de nu memnun edecek br yant vermek çn emden geen yapıyrdumKırmız perdeer gördüümü söyedm Ben caddenn karşısı

na, evn yaknna götürmek sted, snra brdenbre, neden bmem na sarp ben anneme göürmes çn yavararak aamaya başadım Hatırıyrum da zamanar babamn kşamaar ben çk üzüyrdu Ben sevmeern çk sedm k nsandan br ben sevp, sevecen davranrken der gözdaı vererek yanna yakaştırmayacak kadar krkutuyrdu Ama hernasısa annem pek de snrenmed, ben hemen yaırdı Kum

3



OÇ O

dk cnın gttkçe fzştnı ve unun onucund teşen-

dm htıyoum m mutuydum çünkü he şey y onuçnmşt ece oyunc kımzı pede ev düşümde gdümEte gün uyndıımd k kım geen şey kımız pede

ev odu Annem dış çık çkmz küçük penceeye tımnıpev eyetmeye şdm u ev uzunc üe mekımı çekmeye devm ett Akşmı okk ydnnıp, cmn kndk koyu kımız pedee kn kmızı gp ştıypdıınd onu eyetmey çok evedm üzem heyet

tın çekt gkem üek ok n kpıy getve he şey zıy gm çeked ştek güütü e kışkk, ın engenk mı, d yocuuk ypn üü ee kdn enm çocukuk hyemde ütünun k zgü hşm ve pe mı üyüü ytmıştı. tek m evn nünde kşışmmızdn onhe şey k kt h ve g çekc h dı. en comuşhy gücüm nnımz düşüncee ve vym ytmy

şmıştı. m ve nnem g k gp nn kte y-şyınc ye nom ve cyp çocuk omm pek de şşck şey om geek Kkteendek fkık hep dkktm çeked, en, nnem üek ok geekz yee te-şn evmzn et duumun cn kıı, hepmz geçn-denn ynz kend oduu geçen mn yüzüne vuu-du Neden nneme ydım etmedn, nçn evde yncg yşdını omdn dumzdı Annemn yedken

den çok z şey kvyyodum. mn ntç u keme zhnme pnmışt ve dh oduunu şşkınk -endm. Kı üede heketen fkı ve tek dm şeknde net ntç kvm şekenddm. üyük ok u fkmdemın dvnşnın oü vdı zmn üzemde ondeece güçü etk kn şey yemşt: Yokuuktnkutuup centmen ocım zmn geecek Annen dü

3



DSYS

ğüe be eie oğaağı. Bu keieleri bei e eli

korkuttuğuu hl hatıroru. Oula aı oaa kalaaaaaap oğuk aloa koşuş ve peerei eşiğie aaarak üzüü ellerie göüp hçkıra hıçkıra ağlaşt.Daha ora olaları tekrar üşüüe vahşi haal güüü eala babaı korkuç arzuua keii alştr.Uzu üre belirizliği kıt çekeezi bir kabuleeoluu eçelii. Ve bölee aı başlaığı Tar bilir ae ölüğü zaa baba bu efil çatı kat oaıakurtulup bei e aıa alarak başka bir ere gieeği fikrieıkı k arılı. a eree? Bua haal güü bile bir aıtbuaıoru Saee buluuğuuz eri hafızaı elveriğie parlak e lük ve görkeli şelerle üleei haal ettiğiihatroru. Yaka zegi olaakşz gibi gelioru baartk alşveriş içi çarşa göerileeekti. Bu işi herzaa çok ağr buluşuur çükü eve çıktığ aa kapkoşuuzu çoukarı ürekli olarak baa ataşrı özelliklee eğer üt a a ağ taşıora çok iirli oluru. Dökereçok pahaa öeeeğii biliri. Sora babaı güzel elbieler gieeğii ve uhteşe bir eve taşıaağıızı haal etti O aa kou kırz pereli büük ev ve babala oraagörükleri haal güüü ara koştu. O eve taşaakouza kaar utlu ve huzurlu bir aşa üreektik O aaora akşalar peeree şar bakp keii aha öe

hiç göreiği kaar şıklık ve zarafetle giiiş ziaretçiaka alştraa çalışarak gitgie arta bir erakla ihirlievi ielei. eelere gele ahekli üzik ağeleriihaal ett eler oluğuu tahi etee çalşarak perelerikarşa uçuşa gölgeleri eretti ve hep oraı ouzbir eğlee ve eet krallğ oluğua kei iar.orkuç oaza ve giek zorua oluğu eki pükülere iğrei Bir gü ae bei azarla ve peeree

36



OÇ O

aşağı mem söyled. O ada o eve bakmamda hoşlamadığıou düşümem stemedğ mutlu olacağımız düşücesdeeret ettğ ve bu kadarcık da olsa eellemeye çalıştığı hsse kapıldm ... Bütü akşam aem dkkatle ve kuşkuylaseyrettm.

Aem b sosuz acılar çekmş br kadı ç asıl böylezalm duyular besledm Yaşamı e del sei eçtğacak şmd aamaya başlyorum ve ou ezk varığı yüre

ğmde br sızıyla hatırıyorum. O zamalar ya çocukluğumukaralık acayp döemde odukça aorma ola elşm evresde ble kalbm merhamet ve üzütüyle sızlardı; korkuşaşkılık ve kuşku ruhumda ağır br yük oluştururdu. Vcdaazabı ve utacım çmde derek büyüdü. Aeme karı olaacımasız duyularmda dolayı kedm kötü ve zam hssettm.Baz edeerle brbrmzde uzaklaşmıştı; oa kşı seveceduyular besledğm hatırlayamıyorum. Buüs h kalbm

yaralaya bazı küçük aıar var. Br keresde şu ada baaalamsız ve braz da öemsz ele br şey ama e yazk k böyleaılar be üzer ve e ac şeklde zhmde yer eder br akşambabam evde yokke aem şeker ve çay almam ç be çarşıyaöderecekt. Parayı tekrar tekrar sayıyor kararsızlık çdekr değştryordu çükü harcayableceğ her br kuruşu hesaplaması erekyordu. Saır yarım saat para saymakla eçrd ama br türlü ş çde çıkamıyordu. Baze braz uyu

şukaşıyor açak mooto br sesle sayarak sürekl br şeylertekrarlyor sak kemeer kedlğde ağzıda dökülüyor-du. Dudakları ve yaaklar soudu eller ttrer ve yaız kalıpdüşüdüğü zamalar sürek kaasıı sallardı.

"Hayr kalsı" ded baa bakarak. "Yatsam y olacak se eders Uyku var mı Netoçka" Yat vermedm başımı kal-dırdı baa tatı tatlı ve şekate baktı Yüzü öye sıcak br aeülümsemesyle ışıldıyordu k kalbm hızla çarpmaya başla

3



DOO

şt. He de bn Netoçk deişti bundn beni evdiği onuunu çkrıordu u ii Annnın değişik bir biçii ol-rk kendii buluştu ve bn kın oduğunu hiettiği znrbu ii kullndığını biliordu. O kdr dugulnd ki onrılıp onunl berber ğlk için güçü bir rzu dudu Zvl kdın uzunc bir üre "Yvr Anett Netoçk" dietekrrlqrk ne ptığnn rkın bie vrdn eknik birşekide çlrıı okşuordu. Gözüden şlr boşnın

die çb hrcıordu. üük bir intl şlrın kını vedugurıı belli eteini engelliordu. Ne böei bir cıızlğn beni doğd oduğun ne de onun ertliğinin benion krş düşn ptğın innor. Hır b olnözel ve innılz evgi beni böle pıştı. zen köşedekitğıd oğuk örtüerin ltınd büzülüp uurken kendii grip hiederdi K bir üre önce birz dh küçükken nneintğnd uuduğu geceleri unktn pek o kdr kork

dığ nnee okurk gözlerii ıkıc uup tekrruun dek on ıkıc rıldğ günlerin nılr zihnidecnnrdı. Onu gizice evekten kendii dğı hlhiediordu. Pek çok çocuğun nor derecede duguuzoduğunu rk etti. Eğer biriini everlere diğererini eve-ee eğililidirler. İşte bende de böe oluştu.

zen çt ktızd htrc ölü eizliği ourdu. Annele bb kvg keerler ben de nlrınd ekii gibi hep

eiz düşüncei üzüntüü ve rülr leinde rttığı birdünd şrd. Onlrın berberlikerini erederken birbirlerile on iişkierini nlbiiordu. Arlrındki ini veürekli düşnlığn htız d ızp bir krgşık toeri rttığınn rkındd. Kuşkuuz bunlrn nedenlerinive onuçlrnı kvrbilecek durud değildi nck elidengeldiğince nbildiklerie etiniordu. Köşede unutuduğu uzun kş gecelerinde tlerce onlrı ereder bbın

38



OÇ O

yüzünü inceeyerek düşünceerini ahmin emeye çaşrdm.Bazen annem beni dehşee düşürürdü Saaerce odann içindedurmakszn bir aşağ bir yukar doaşp durrdu ykusuzukçekiği geceerde bie ayn şeyi yapard Sanki yanzmş gibikendi kendine mrdanarak koarn havada saayp göğsündekavuşurr ya da korkunç yprac bir ac ifadesiye eerini bükerek odada doanrd Bazen beki de onun için öze bir anamomayan gözyaşar yüzünden süzüürdü. Bazen de bayrd.

Kendisinin hiç önemsemediği ciddi bir hasağ vard.Bozmaya cesare edemediğim yanzğmn ve sessiziğimin

gigide daha da ağr gediğini haryorm. Süreki düşünerekhaya kurarak içimde geişen anaşmaz ve karank içeperyüzünden giziden giziye ac çekerek koskoca bir y geçirdim.Bir orman yarağ kadar vahşiydim. Sonunda babamn dikkainiçekim Beni çağrd ve neden süreki kendisine bakp durduğumu sordu. Ona yan verdiğimi haramyorm ama biraz dü

şündüken sonra bana afbeyi öğreeceğini ve böyeike okuyabieceğimi söyediğini iyi haryorum Sabrszka bunubekedim ve gece boyunca daha afabenin bie ne oduğunu bimediğim hade bunun hayaini kurdum Eresi gün babam gerçeken de bana öğremenik yapmaya başad. Benden bekenenin ne oduğunu çabucak kavrayarak hza öğreniyordum, çünkübunun onu memnun edeceğini biiyordum. Hayamn en muuanyd. Zekm övüp saçm okşayarak beni öpüğü zaman ne

redeyse sevinçen ağayacakm Babamn bana hayranğ giderek aryordu ve ben de onuna konuşmakan daha az çekinir omuşum. Geneike söyediği ek bir keimeyi bie anayamadğm hade bkmadan usanmadan konuşuyorduk. Faka ondanbiraz korkuyordum skdğm düşünmesinden korkuyordumve üm yapğm, her şeyi anyormuşum gibi davranmakAkşamar beraber ourmak aramzda bir aşkank haine gemişi. Hava kararmaya başadğnda, o eve geir gemez ik işim

39



DOO

okuma ktabıma anına gtmek ouordu. Ben karşısındakküük taburee oturtur dersten sonra da bana ktap okurdu Sa-dece onu sevndrebmek umudua hbr şe anaamadangüüp durrdum. Ben güerken görmek onu eğendrr ve dahada neşeendrrd Br gün dersten sonra bana br masa anattı.Duduğum k masadı. Büüenmş gb oturdum. Büük brheecana masaı dnedm ve kendm br başka dünanın ndebudum asa bttğnde kendmden gemştm Ben bu den

etkeen şe masaın kends değd gereke kurguu brbrnekarıştırmış kendme br ökü aratmştım. Sürek oarak koukrmzı perde ev düşünüordum ve her nasısa babamhkedek br karakter oarak ortaa ıkıordu nedenn Tanrıbr bek de hke o okuduğu nd. Orada annem de vardıbabama km br neree gtmemz engeemee aışıorduBen de nanıma hüaarma ve benm en ıgın en oanaksızhaaere dou oarak hkede er aıordum. Bütün bunar

zhnmde o kadar karışık br ha adı k kısa süre nde tam brkaosa dönüştü. Br anda arg eteneğm zaman kavramını tamamen trdm ve gerek snd nerede oduğumun be ar-kında oduğumu sanmorum Geeceğn bze neer hazıradğıbabamın neer bekedğ bu tavan arasndan kurtuduktan sonraben neree götüreceğ hakkında onuna konuşmaa can atordum Tüm bunarn oacağndan emndm ama nası ve ne şekde başaracağı konusunda h fkrm oktu. Sadece endşe

enerek kendme acı ektrordum. Bazen geneke de akşamarı babamın her an kordora ıkmamı gösteren br harekete gözşaret apacağını hssederdm. Kendm hep ktabımı ve tekresmm ok ok esk zamanardan ber erevesz oarak duvarda ası duran ve benm anmıza amaa karar verdğm pe-rşan hadek taşbaskıs resmm aarak annemn anından sürünerek geerken haa ederdm. Sonra brkte kaacak ve annem br daha h görmeecektk r gün annem evde okken

0



Ç V V

babamn genekle kten sonra oduğu gb y br anın yakaladım ve yanına gm, konuyu benm özenle düşünümüşplanıma doğru yönendrerek konuşmaya başladım. Söyeyeceğm şeye dkkan ekebmek umuduyla reyerek ona sarıldımve güldürmey başardm, sonra da ağznı aramaya başladmNereye ve ne zaman gdecekk Yanımıza ne almalydık Naslyaşayacaktık Ve krmızı perdel evde m oturacaktk

"Ne ev Ne krmızı perdes Neden söz edyorsun sen Neer

samalyorsun küük budalam benmHer zamanknden daa da ürkek br tonla annem öldüğünde

arık bu tavan arasında yaşamamza gerek kalmayacağnı, benzengn ve mutu olableceğmz br yere göüreceğn aklamayabaşadım Bütn bunları bana söz verdğn atrlattım. Onu knaetmeye alışırkn aslında bunları söyledğne ya da söyedğnenandığma kendm kna etmeye alşyordum.

"nnen ölünce m Ne zaman ölecek dye ekrarlad Şaş

kınlıka bana bakp kaln gr kaşlarını at ve yüz des değş Sen neden söz edyorsu zavalı budaa .. " Sonra benazarlamaya başlad pta br ocuk olduğumu, br şeye aklımın ermedğn uzun uzun anlatı. Tüm söyedklern tam olarak atırlamıyorm ama ok üzüldüğümü byorm

Ne söyedklernn ek kelmesn anladım, ne de aşır ökeve ümtszlk anında anneme söyledğ şeylere kuak msar

oduğumu ve bunlar üzernde düşündüğümü blmnn ona nekadar acı verdğn değerlendrebldm. O anda nde er ne kadar öe ve dek duygular vrdıysa da bu söyledklermn onuşoka uğratğı kesnd Bana gelnce, onu bu denl kızdıran şeynne olduğunu bldğm alde yne de ayal krıklığına uğradmncndm ve ağlamaya başladm Sank bz bekleyen şeyler öylesne önemlyd k benm gb budala br ocuk konuşmaya vedüşünmeye cesaret ememelyd. Üselk bunu emen anlaya



D

masam a garip bir şekie anneme haksızık ettiğimi hissettim.Korkuya eziim kabime kötü bir kuşku üştü Acı ektiğimie ağaığımı görnce kouya gözyaşarımı siip ağamamamiin yaararak beni tesei etmeye aıştı. Uzunca bir süre ses-sizce oturuk Kaşarını attı bir şey üşünüyormuş gibi görnüyoru; tekrar benime konuşmaya başaı ama ne kaarabaaıysam a söyeiği her şey buanık kaı Bazı cümeeren e keimeeren anaığım kaarıya bana kenisinin bü

yük bir sanatı ouğunu, kimsenin onu anamaığını e okyeteneki ouğunu aıkamaya aışıyoru Anayıp anamaığımı sorup tatmin eici bir yant aıtan sonra yeteneki keimesini bana tekrarattığını hatrıyorm Sonra güü. Sanırımsonuna kenisi iin ok önemi oan bir oayan bana söz etmesionu eğenirmişti Kar Fyooroiin geişiye konuşmamızkesii Oanarı hemen unutmuş e onu gösterip işte bir gramyeteneği omayan Kar Fyooroi karşınıza eyince kahka

hayı basmıştım.Şu Kar Fyooroi ok igin bir insanı Hayatımın bu ö-

nemine öye az insan tanımıştım ki onu koay koay unutamazım Bugün bie h gözümün önüneir. Meyer aına birAmanı. Amanya'a oğmuş Petersburg Bae Topuuğunakatıabime umuuya Rusyaya gemek iin Amanyaan ayrımıştı. Fakat ok kötü bir ansıyı e bae topuuğua iş buamaı. Sonuna tiyatro topuuğuna figüran oarak işe başaı

Çeşiti konuşmasız roere oynaı. Bazen kaabaık bir askertopuuğuna bayrağı tutan asker ouyor e iğereriye beraberkraımız iin canımız a! iye bağırıyoru. Dünyaa roüneKar Fyooroiten aha tutkuya bağı hibir aktör yotu. Hayatının en büyük taihsiziği e üzüntüsü baeye girememiş omasıyı. İkisi e tiyatroa aıştıkarı zaman arkaaş omuşarı. O zamanan beri e başarısız ansı onu hi unutmamıştı. Birbirerini sık sık görrer şanssızıkarına e tanınmamış

2



O O

omaana acnad. Aman dünyadaki en duya ve kibaadamd Babama sunduğu dosuk tutkuu ve çkaszd. Babamn ona özeike bi bağğ omadğn sadece daha iyi biakadaş omadğ için ona kaandğn düşünüdüm. Üsteikbaamn öye bi aymc tutumu vad ki bae sanatn bi sanatoaak gömeyip zava adam ağatd. ayf bidiği için hepona dokunu, taihsiz Ka Fyodooviç heyecananp savunmayageçince ona güedi Ona Nübeg üppesi diyen B.'den son

aa onun hakknda çok şey duydum. İkisi içeeken tannmamş omaa konusunda taihsizikeine szanp duamş.Bu tü oaya ben e hatyoum. Bidenbie ağamaya başadm, nedenini bimiyom. Hep annem evde yokken oudu.Aman ondan çok kokad biisi geene kada hep koidodadurp bekedi ve annemin evde oduğunu öğenince hza aşa-ğya kaçad Daima yannda Amanca şiie getiidi Onayüksek sese bize okuken çok heyecanand Sona bizim için

ona Rusçaya çevii, eka okudu. Bu babam çok eğeni-idi, beni de gözümden yaş geene dek güdüdü. Bi kee-sinde Rusça bi şey bumuşad, bu ona öyesine heyecanandmşt ki he kaşaştkanda onu beabe okuad.Ünü bi Rus yazan nazm haindeki iyao eseiydi Açşdizeeini atk needeyse ezbeemiştim ya sona kaşmaçksa bie zouk çekmeden hatayabiidim Ese Gennaoa yada Giaccobi ad büyük bi essamn taihsizikeini anayodu.

Ressam bi sayfada Kimse beni tanmyo deken bi başkasayfda Ben ünüyüm diyo b sayfada Hiç yeeneğim yokdiye yaknken bikaç sat sona Ben yetenekiyim diye övünüyodu. Ese çok ack bi şekide biiyodu Çok kötü bioyundu ama iki okuyucuyu masum ve tajik bi biçimde etkie-mişti çünkü başo kaakeinde kendieine güçü bi benzeikbumuşad Bazen Ka Fyodooviç o kada heyecanand kisandayesinden fa, odann kaş köşesine koşa kendisini

43





OÇ O

Ark kedm daha fazla uamazdım e kahkahay palar-

dm. Babam da baa kaılırd Souda kede güldüğümüzüalaya Karl Fyodoroç öede kpkırmızı olur e gözleryala dolardı Komk br heyea aıya eyle babama "eçok köü br arkadaı" dyerek orada kedm köü hememe ede olurdu Daha ora br daha ala ger gelmemeyeyemler ederek apkaıı kapğ gb kaçardı Faka bu ürarımalar hçbr zama uzu ürmezd brkaç gü ora oda-mıza gelr e ülü oyuu ekrar okumaya balardı. Ye gözüdeyalarla e büü afığıyla ked halkı e al yazıı araıdabr yargıya armamız ked ddye almamz e gerçekdoları olarak oula alay emememz ç bze yalarırdı.

Br gü aem be alere yolladı Bozuk paraları elmdeıkı k uarak gelrke merdelerde babama raladım Ougörüe duygularmı aklayamadm e güldüm; be öpmek çeğle elmdek parayı frk e Söz emey uuuğum br ey

ar Ou fadelere öylee almım k daha br bakıa eküçük arzuuu alayablyordum O üzgü olduğuda be dekederde ölüyordum. çok aı ıka ey parazlıkÇükü paraı yokke alıkalık hale gerdğ çk çem-yordu erdelerde oula bu eklde karlaıa garp breyler olduğuu aladım Çlel gözlerle erafa bakııyorduhaa öe be fark emem ama elmde parldaya paralargörüe brde uadı arardı parayı almak ç el uzaı ama

heme ger çek. Br ç çelk yaadığı çok açık Soudaekrar ked korol e e baa yukar çıkmamı öyled.Ked de yolua deam e ora brdebre durdu e baaeled

"Dle Neoçka ded. "O paray baa er Saa ger ereeğm olaz mı? Babaya ereek değl m? Se küçük y brkzı Neoçka değl m?

4



DOO

Böye olacağnı biiyordum faka ilk epkim annemin gaza

bının korkusundandı Ürkekliğim ve her şeyden öe abam vekendim iin hisseiğim igüdüse uan ona parayı vermemi engeedi. Bunu abucak rk ei ve hemen ekedi. Hayr amaamam kalsın..

Hayr hayır baba al kaybeiğimi komşunun ocuklarınaldğını söyerim

Güze iyi öyleyse en senin akllı bir kız olduğunu biiyordum zaen dedi dudakarı ireyerek parayı ellerinde his

semenin verdiği zevki gizemeden bana gülümsedi Sen iyi birocuksun. Benim meleğimsin Ver öpeyim einiEimi uup öpmeye alış ama ben abucak ekim. Acı

mayla dou olmama rağmen uancımdan bunu basırdım. Panikiinde hoşa ka bie demeden onu orada bırakıp yukarı koşum.Odaya girdiğimde yanakarm yanıyor kalbim daha önce hissemediğim garip br duyguyla arpyordu Buna rağmen annemebüyük bir cesarele parayı kara düşürdüğümü ve bulamadığım

söyledim En azndan dayak yemeyi bekiyordum ama hibir şeyomad. Annem üzünüden kahrodu ok fakirdik. Bana bağırmaya başlad sonra fkrini değişirdi beni azarlamakan vazgei ne kadar dikkasiz ve beceriksiz bir kız olduğumu parasna karşı bu denli kayısız olduğuma göre onu hi sevmediğimisöylemeye başlad Onun bu yorumu eni dayakan daha fzlaincii Ama annem beni iyi anıyordu. aman zaman anormal birmanıkszlığa kadar uaşan duyarllığım rk emişi; beni

sevgisizlikle sulamann üzerimde derin bir eki rakacağnı vegeecek daha dikkali olmam sağayacağnı iyi biliyordu.Akşamüsü babamın eve gemesi gereken saae her zamanki

gibi onu beklemek iin aşağ indim. Bu sefr berba bir rh haliiindeydim. Vicdan azabı ekmee neden olan bir şeyler yüzünden duyguarm karmakarışkı Babam gelince sevinenılgına döndüm; kendimi daha iyi hissememe yardımc olaca

6



Ç

n sanyordu. Biraz seviniydi aa beni görünce heen

üzünüü ve şaşkın bir hava aknd. Beni bir köşeye eki vekapıza doru bakarak geirdii keki cebinden karı ve banafsıya bir daha asa para aaaı ya da anneden sakaaa ünkü bunun ok köü ve uan verici bir şey oduunusöyedi. Şu anda paraya ok ihiyac oduunu aa adı parayıbana geri vereceini böyeike de annee buduuu söyeye-bieceii anaı. Anneden para aann ok ua verici o-duunu ve böye bir şeyi yapayı bir daha düşünee ge-

rekiini ekraradı. Eer onun dedikerini yaparsa bana yinekek aacaına söz verdi. Sonunda hasa ve zavaı oduu hadebize baka annee aca gerekiini ekedi. Onu dehşe iin-de diniyordu büün vücudu iriyor gözerie yaşar dou-yordu. Öyesine şaşkına dönüşü ki ne ek bir keie ediyorne de bir sani kıprdayabiiyordu. Bana aaaa ve an-nee bunardan söz eeei söyediken sonra odaya girdi.Kendisinin de skış oduunu frk ei. Panie kapış-

ı. Akşa boyunca ona bakaya y da yanına gieye cesareedeedi. O da beni gözerie bakakan kanyordu. An-nese her zaanki gibi odayı arşnayarak ve kendi kendineırıdanarak rüyada geziyordu. Sanrı bunaı geiriyor vekendini ok köü hissediyordu. İ sknıarı aeşenee ne-den odu ve o gece uyuyaad. Korkun kbusar gördü.Artık bunara dayanaaz hae geince acı ac aaaya başadı. Hıkırıkarıa uyanan anne bana sesenerek ne oduunu

sordu. Ona yanı vereceie daha yüksek sese aaaya başadı. Sonra bir u yakı ve yanıa gedi. Köü bir rüya gördüüü düşünerek beni yaşıraya aış.

Ah seni küük budaa! dedi. "Bu yaşa h ryaara aı-yorsun. Yeer haydi aaa. Sus!

Beni öp ve gidip onun yanına yaaı söyedi. Aa bunuiseedi. Ona sarıkan ok korkuyordu. Kabide ina



DOTOE

nımaz br keder vardı ve ona her şey anlatmk tyordum. Az

kal ylüyordum k babamın uyarıını hatıradım"Ah Netoçka, en uklık," ded ve ben yatağa yatırarak pe

lernye arıp armaladı Çünkü ttryor ve ateşten ayıklıyordum "Sen de benm gb hatalıklının br olacakın, ded kederl keder bana bakarak Ona dayanamıyordum başımı çevrp gzlerm kapadım. Naıl uykuya dadığımı hatırlamıyorumUzun üre uyukayarak ve annemn nnnlern dnleyerek yattımDaha nce hayatımda hç byene büyük br acı ve şkenceçekmemşt

rte abah kendm daha y hetm Onu evndreceğümdyle br ncek gün oanlardan hç z etmekzn babamlakonuştum. Sürekl urat aıyordu. Ama kıa üre çnde neşeyerne geld. Kaygıız tavırlarımdak çocukuluk ve canlılık onada geçt Çok geçmeden annem evden çıktı ve baba kendndaha azla tutamadı. Aynı anda hem gülme hem ağlama nbetne

grene dek ben ptü Sonra çok y ve akıllı br kız olduğum çnbana çok zel ve güzel br şey gtermek tedğn yled. Yeleğnn düğmelern çzdü ve boynunda yah br p parçaındaaılı duran anahtarı aldı. Sank bekledğ mutluluğu ararcaınaerarengz br şeklde gzern çne baktı. Sonra anahtarlaandığı açtı ve daha nce hç grmedğm br kutu çıkardı Kutuyu büyük br dkkatle aldı ve yüzünün değştğn ark ettmzlernden gülümeme lnd yüzünde cdd ve zar kazanmş br ade vardı Anahtarla gzeml kutuyu açtı ve benm çnoldukça yabancı olan garp şekll br nene çıkardı Dkkatle vedern br aygıyla ellernde tutarak bunun kend kemanı olduğunu yled Cdd br e tonuya daha çok şey yled ama benadece bldğm kelmeler anlayabldm Sanatçı ve br dh olduğunu, br gün zengn br müzyen olacağını anlatıyordu Yanaklarımdan yaşlar üzülüyordu Çok duygulanmıştım Kemanını ptü ve pmem çn bana uzattı. Onu daha dkkatl ncee

8



Ç VV

mek sedğm görünce ben annemn yaağına göürdü ve ke

manı elme verd. Faka kıracağımdan korkuğunu anadım. Kemanı elme aldım ve zayıf br ses çıkan ellere dokundum.

Müzk" dedm babama bakarak.Eve, eve müzk" dye ekrarladı neşeyle ellern ovuşu

rarak. Sen akıllı br çocuksun y br çocuksun"Faka övgüsüne ve memnunyene rağmen kemanı çn en

dşelyd. Ben de braz ürkmüşüm ve hemen ger verdm. Dk

kae kuusuna yerleşrd, klled ve sandığa koydu. Yne başımı okşadı y akıllı ve usu br çocuk olduğum zaman banayne gösereceğne söz verd Böylelkle keman karşılıkl esehane ged. Babam lk kez o gece dışarı çıkarken dün söyledkern unumamamı söyled.

Tavan arasındak odamızda gelşmm bu şeklde gerçekeşyordu. Aşkım belk de ukum demek daha doğr olacak çünkübr kelme babam çn hsseğm ezc ve keder duygularımı

amamen fade emek çn yeerl olu mu bemyorm anormalbr kaygıya dönüşmüşü. Tek br gerçek zevkm vardı o da babaı düşünmek ve düşemek. Tek br gerçek arzum vardı oda onu memnun edecek br şeyer yapabmek. Sırf onu br sanye önce göreblmek ümdye kaç kereler soğuka reyp morararak merdvenlerde gelmesn beklemşm. Ben en ufak brokşayışında sevnçen çılgına dönüyordum. Aynı anda zamanzaman zavallı anneme karşı nala soğuk olduğum çn çok üzü

lüyordum ve bazen ona bakıkça acıdan yüreğm parçalanıyordu.Bmez ükenmez düşmanlıklarına kayısız kalamıyordum veksnn arasında kaıyordum. Brnn ya da dğernn arafınıumak zorunda kaıyor ve ya kaçık adamı deseklyordum.Bana öyesne küçük düşmüş ve çlel geyordu k haya gücümü uyandırıyordu. Faka km blr? Belk de görünüşünün uhaflığı ya da annemden daha anormal ve mahzun olması; çocukça davranışar yapması ya da ondan daha az korkuğum ve

49



DOO

annemden daa az ayg duyduum çn ona balanmştm Br

bakma benm düzeymde aylrd. Yavaş yavaş ondan daaütün olmaya başladmı etm ona ükmedyordum vebana tyac vardı. Onun çn ne denl gerekl olduumu farkederek çen çe gurr duyuyor vünüyordum. Hatta zaman zaman onunla oynuyordum Bu garp düşkünlüün br anda aşkadnüştüünü kabul edyorm ... Faka bunun kıa ürme kadermde varmış Kıa br üre onra annem ve babamı kaybem.Hl gzümün nünden gtmeyen korkunç br laketle yaşam

ları nokalandı. Şmd bunun naıl olduuna gelel.

0





DOO

ve yeteneğnn ölçüünü öğreneblmek çn lk kşn lurduBu kşnn etrfınd ınlyn lkış e bbmı ht eder, nck kemncının çlışınd br ht bulmyı bşrdıktn nrknleşeblrd Artık bundn nr krn yymk çn elndengelen yprdı Zvllı kçık, bütün dünyd ylnız br müzikdhi lduğun gerçekten innıdı ve kuşkuuz bu kş de kendyd S kdr eçkn br müziyenin geleceğ knuundkhberler, üzerde yıkıcı br etk bırktı Ayc şunu d öylemeden geçemeyeceğim, geçen n yıl byunc Peterburg S kdr yetenekl ln tek br müzyen görmemşti ve bu nedenlebbmın brnc ınıf Avrup ntçıı knuund herhngi brblg yktu

S'nn zyretinden lk öz edlşnde bbmın tiytr kulinde görünmeye bşlycğını öylemişlerdi Çk üzüldüğürtdydı S ve vereceğ knerle lgil endşel ruşturmrypıyrdu Br üre rtlrd görünmediğ için brden rty

çıkışı merk uyndırmıştı Bell k nu kışkırtmk çn brilern meydn kumuştu "şte evgl Egr Petrviç, bldğn blemüziğinden frklı öyle br müzk dnleyecekn k ne kdr bşyşdığını nlyckın" Bu şğılm krşıınd rrdığınıöylüyrlrdı Çılgın br gülümemeyle; "öreceğz Her prlyn ltın değldr S dece Prte bulunmuş Frnızlr üzerne ttremş blrler m Frnızlrı hepnz brnz demış

Etrfındk herke gülmeye bşlmış Zvllı dm kırılmışm kendne hkm lup bu knud öyleyecek zl br şeylmdığını, erte günü beklemeer gerektğn, zmn herşeyin rty çıkcğını eklemş

B bn, kşmütü ünlü br ntever ln ve engn brnt evgne ve blgne hp Pren Xe rtldığını nlttıKnuk kemncıdn knuşrk yürürlerken cddenn köşendedurup br dkknın vtrnnde ılı ş dkktle nceleyen b

52



OÇ O

bamı görmüler. Ate büyük harlerle S.' vereceğ koser

yazılıymı.Babamı göstererek, Şu adamı görüyor musu dem B.Km o dem Pres.Ou taırsıız, mov. Sze brkaç kere oda söz etm

tm. Sz de oa br keresde yardım etmtzHa gar adam dem Pres. Oda çok sö ett

Çok büyüleyc olduğuu duyuyor Ou dlemek sterdm

Bua değmez dem B. Çok sıkıcıdır. Sz blmem amabe ou çok dokuaklı bulurm. Hayatı korkuç br trajed. Oaçte çe acıyorm. Ne kadar yaba olursa olsu, ou çüzülmekte kedm alamıyorum. Sz lgç br adam olduğuusöylüyorsuuz Pres, belk bu doğr ama sada çok acıacakbr zlem bırakıyor. celkle del kc olarak üç eydesuçlu. Karısıı ve kızıı ayı zamada da keds yaamı mahvett. Ou taırım. Yatğıı rkıa varsa üzütüde

ölürdü ve e kötüsü de sekz yıl kadar vcdaıyla sava verdkesora buu rk edeblmes.

Fakr m demtvet. Ama bugülerde akrlğ ou mutluluğu ç bahae

sağlıyor. Şmd ou egelleye ey sadece akrk olduğua,eğer zeg ve sorularda uzak olsaydı, çok bo zamaı olsaydıhemz ou saatçı olarak kabul edeceğmze herkes adırablyor. Karısıı b rbles ou ayaklar üzerde durmasıı sağlayableceğ kre kaıldı. Hayalerest ve ar gbdavradı Üstelk de so sekz yl boyuca he e yatı blyormusuz Fakrlğe karsı sebe olduğuu dda ett amakeds hçbr ey yamada öylece oturdu ve çalımad. ğerou karısıda yoksu etmeye kalkarsaız yaaya e sel yaratık olurdu. Kemaıa dokumayalı yllar oldu. Nede blyor musuuz Çükü her dokuduğuda br hç olduğuu, hçbr

53



DOOE

ie yaramaığını anat konuuna ıfır ouğunu anamak zorna kalıyor a onan Fakat imi ouğu gibi kemanını birkenara koyuğu zaman bunun oğr omaığına air küçük eola bir ümit taıyabiliyor. O bir hayalperet Bir gün birenbireihiri bir çubuk hareketiyle ünyanın en ünlü kiii olaağınıülüyor "Aut Caear aut nihil"1 iye bir parolaı ar SankiSezar olmak öyle kolay bir eymi gibi Şöhrete uamı Fakatbu tür uygular bir anatçının aktiiteinin ana kaynağı olura o

zaman o kii anatçı olamaz. ünkü anat içgüüünü kaybetmi emektir Sanatı emenin neeni anat olmalıır getiriğiöüller eğil Öte yanan S. bunun tam terine yayını eline alığına müzikten baka bir ey üünmez Kemanınan onrapara üçünü olarak a öhret geir. Ana bu konua a keniinipek üzmez Bu zaallı aamı u ana uğratıran neir biliyormuunuz?" iye ürürmü B. fimou kateerek "S.'nin mikeniinen yoka keniinin mi S'en ütün oluğu ekline

akı amaz e ounaklı bir problemle aklını bozmu Dünyanınen önemi müziyeni oluğuna inanmı Ona bir müzik ehaıolmaığını kanıtlayaak oluranız beyninen urulmua önüporaıkta ölüereektir nanın gerçek temellere ayanan e bütün hayat aaığı belli bir ikiren azgeçmei çok korkunçbir ey olmalı Ne olura olun öneleri gerçek bir amaı arı."

"S'yi inleyine ne hal alaağını görmek iterim" emi

Pren X."et" emi B üüneli Ama ka üree üzeleektir

Deliliği gerçekleren aha güçlü oluğunan hemen bir aunmamekanizmaı gelitireektir.

"Öyle mi üünüyorun? " iye karılık ermi Pren ert birtaırla.

a ezar ya da hç. (a hep ya hç)

5



NÇK NV NV

Ta o srada keder babaa a aa buuar Oargrede aarda geç gdoru aa ou durdurukouak ste S ksere ge geeeeğ soru aba kats br ses toua bedğ, u ada herhag br kosere a da ge geç br rtde çok dhae er oduğuu se uua berabe e de bukouu dee aa bo brkaç saat ou oadğ aaak ç bekees gerektğ eğer arsa geebeeğ eke Sora aeee e Prese e br bak kukuu br

adee gse e akas kadrarak sea er aeesoduğuu se e r.

Öek g baba kag oduğuu aat Ou ee e oduğuda ek e değd aa ts br ruh hade oduğuu rk ett O ada hasta oa e ataktakakaaa ae be duruu set aba srek brçer br dar doa durordu Sabah tatroda brkaç eskarkada ou gree ged Tatroda ardğda ber ar

odoroç harç kse ou gree geedğ ç bu durbe artt Sora ede br a taa ar odoroçsouk souğa çer grd Dkkate oar ordu. Sak baba dek karkk e kagda be soruuuu gb ordu e koutukar aaak stordu S ad k ke o aa duutu Sora S grebe e ao be rbee a oaağ aad aba eer saaarak u aba dehaar S de dah oak ere hç ad sa

duua eteeker bdğ hes ahud oduğuue Rus aras ede odukar çk Rusar t sadekere saçakara eke de rasar e erdkereere aaakar sedğ hatror eteekskees taordu Sora koukar baba era br hadebrk gtter aba her edese Se sredğ gre ou eeedr tekrar ge grek ç asaa gd aad e ksek sese S ad heeed

55



DOSOSİ

Sona düşünce b şekde andayede ouan baba e

anda üeek doan ona bakaak ed k "ence o da KaFyodoovç b aa beceeeyecek"

aba ank kokuya kak ve aş eden ka Teneek bana bağ şakan kağ b kaya doğ . Sonabdenbe döndü ve ben kodoa çağd, öeye başad, çokzek b çocuk oduğuu, onu eçeken üzek edğe nanadğn ve benden büyük b yk yaa edğn öyedaa bunun ne oduğunu açkayodu. Onu dneek bana acveyodu a özenn ve evecenğnn a oadğnbyodu ve buna bende n bozucu b ek yaayodu.Onun çn endşeeneye başaş.

e ün koneden b ün önce akşa yeeğnde babaçok köü öünüyodu Odukça değşş, üek bana ve annee bak duuyodu. Sonunda annee konuşaya başaynca şaşkna döndü şaşkna döndü çünkü annee nad

en konuşudu. Yeeken ona da bene eneye başad bahane buu, bkaç dakkada b ben kodoa çağyodu. Sank öüeken kokuyouş b eana baknbaş okşuyo, ne kada y ve aak b çocuk oduğuu,benden eyeceğ şey yaacak kada onu evdğden enoduğunu öyüyodu. Ak kaya başaş enonuncu kez kodoa çağana kada ne ou bğn anayaad Sn, n ea baknaak annen eçen ün eve

edğ y beş ubey neeye koyduğunu b bedğodu u ouyu duyunca kokudan donakad aa a o ada edveneden b e ed ve baba kokaak ben kenaa kaç. Akşaa doğu ükü ükü ve endşe b hadedöndü ana aada b n bakşa aaak andayede ezceouyodu. Kokudan nş ve öze ondan kaçyodu. n onunda büün ün yaaka yaan anne ben çağd,bkaç kuuş ve baz çay ve şeke aa öyed. z evde

56



O O

çok seyek olaak çay içedik annem, bizim duumumuzdaki

insanla için lüks sayılan şeylee ancak hasta ya da ateşi olduğuzamanlada kyp da paa hacadı Paayı alp dşa çıktım,koşmaya başladm, izenmekten kokuyodum. Koktuğum başma gedi Babam yoda bana yetişti ve beni medivenein dibine doğu götüdü.

"Netoçka," diye başladı sesi titeyeek "benim küçük sevgilim Dinle o paay bana ve yaın. "

"Baba Baba" diye bağdm dizleimin üstüne çöküp yalva

aak, "baba, yapamam Omaz. Annemin çaya ihtiyac va. Ondan çaamam, bunu yapamam. Başka zaman .. "

"Yani istemiyo musun? İstemiyo musun?" diye fsldadöeye. "Demek ki beni sevmiyosun? Pekl Şimdi seni bıakıp gidiyoum Annenle ka. Gidiyoum ve seni tek ediyoum.Beni duyuyo musun? Seni kötü kz, beni duyuyo musun?"

"Yo baba" diye bağıdım kokuyla "Paayı al Şimdi ne yapacağım?" dedim elleimi ovuştuup ceketinin uçan çekiştieek, "annem ağlayacak ve yine beni azalayacak."

Böye dieneceğimi düşünmediği açktı ama sonunda paayıaldı. ıçkııkamdan ve sızlanmaaımdan usanmış bi haldebeni medivenlede bıakp aceleyle gitti. Yukaı çktım, odamızın kapısına gelince cesaetimi yitidim içeiye gimeye cesaet edemedim Kendimi asi ve yaalı hissetim. Babamn annemin ödüğünü gömek istediğini ik söyediği zaman yaptğmgibi eleime yüzümü kapataak penceeye çıktım. Bi tü uyuşukuk içindeydim, oaya iyice yeleşip titeyeek bekliyomediveneden gelecek sesi dinliyodum. Sonunda biinin hzaçktığın duydum Oydu yüüyüşünü tandım.

"Oada msn?" diye sodu fsltıyla Ona koştum. A. Atıksenin baban değilim. Beni duyuyo musun? Senin baban omakistemiyoum. Anneni benden daha çok seviyosun Öyeyse gitona Atk seninle hiçbi ilgimin kamasın istemiyoum"

5



DOO

Bunu söyerken beni kenara itti ve tekrar aaı indi. Gözm

de yalarla arkasından kotum"Baba canım babacıım. Dediklern yapacaım" dye a-

ladım "Seni annemden daha ok sevyorum. Parayı ger a!"Ama ben duymadı. Ortadan kayboldu. Btn gece kendmi okköt hissetim ve ateten ttredm. Annemn sesenp br eyersöylediini hatırlıyorm ama bilncm yerinde deld. Hbrey görecek ya da duyacak durmda deldim Sonunda krigeirdm ılık ılıa alamaya baadım. Annem korkmutuve ne yapacaını blemyordu Beni alıp yataına yatırdı. Hernasılsa nası olduunu hatırlamıyorum kollarıboynunda tirtr ttreyerek uyuyakamıım Btn gece böyle geti rtesi sa-bah ok ge uyandım ve annemin odada olmadıını gördm.Gnn o saatnde erin hallemek n sık sık dıarı ıkardıYabancı bir babamı görmeye ged yksek sesle konuuyorardı. iyaret gdene kadar zor durdum. Yalnız kaldıımızdababama kotum hıkırarak öncek gn olanlarda dolayı benbaıaması in yalvardım.

Sert br eklde "eskisi gibi akıı bir kız oacak mısın?" diyesordu

"Olacaım bab olacaım" dye yanıt verdim "Annemnparasını nerede sakadıını söyleyeceim O kk kutuya koyuyor dn orada o kutunun ndeyd"

"Nerede? O kutu nerede?" dye baırdı sandalyesnde zıpla

yarak "Nerede duryor?""Şimd kiltlidir baba" dedim "aten parası da yok Bira

bekle baba bozuklukları getrene kadar bekle.""On be ruble bulmaıyım Netoka anıyor musun? Yanızca

on be rble! Benm iin onu al Yarın ger getrirm. Sana ekerfındık aacaım .. br de bebek alırım Yarın vet cic br ocuk oursan sana eker getrirm"

58





DOO

pır kıpırdı Yemeie dokumadı bile. Saki bir şey ii kuş

kuları armış gibi sadalyeside hop oturup hop kalkıyordu ira ii bir yere gideekmiş gibi şapkasıı kapıyor sora bir-debire garip garip dalıyor kedi kedie mırıldaıp baa bakarak saki parayı heme istiyormuş gibi göz kırpıyordu irazsiirliydi ükü daha parayı alamamıştı Aem bile tuha taırlarıı ark etmiş hayretler iide oa baıyordu Kedimiölüme mahkm edilmiş gibi issediyordum Yemek bittiidebir köşeye büzüldüm e aemi bei arşıya alışerişe gö

dermesii beklerke gee her saiyeyi sürekli titreyerek say-dım Hayaımda buda daha aı erii dakikalar yaşamamışım Asla uumayaaım Yaşadıım duyguları Tarı bilir!Hayatıızda büü yaşam süreiizde daha azla bilialtıızlabaş başa kldııız alar ardır Çok kötü bir şey aptıımıhissetim Üstelik bei bu işi yapmam ii ilk kışkırttıı zamabuu yapmaı ok kötü olduuu söyleye yie kedisiydiKedisi de korkmuş e yalış bir şey ypııı alamıştı

Kuşkusuz ok ok ·küük yaşlardayke azlasıyla iyi e köüdeeyimler girmiş beim yaradılışımdaki bir ouu kadırmaı e kadar zor olduuu alamış olmalıydı. eim saumasız oukluumu kurba edip deişke düşüelerimi karışırma riskii göze alarak sürekli güah işlemeye teşik e-mesii edei am bir ümitsizliki buu kuşkusuz alıyordumVe şimdi köşemde büzülmüş oururke kedi dileimle yapmaya zae karar erdiim bir şey ii baa ede ödüller aat

ettiii merak ediyordum Yei meraklar özlemler e kuşkularzihimi doldurup düşüelerimi zorluyordu Sora birdebireaemi düşümeye başladım So kuruşları da elide gidiekim bilir e kadar üzüleeki. Souda aem yorgulukta ükemiş bir halde işii bitirie bei aırdı. Yaıa gittiimdetir ir iriyordum. Çekmeede biraz para ıkaıp baa erdi."Gi Netoka Ama Tarı aşkıa lü paraı üstüü eksikalma e kaybeme dedi

60



O O

Yavaran br adeye babama bakım ama o sabrszıkla elern ovuşturrken sadece başn saayıp cesare verrcesnegülümsed Saa altıyı vurdu konser yedde başlayacakı Budakkaarı yaşamak ona da ok zor gelyordu

Merdvenlerde durup onu bekedm Öyesne heyecan vesarsılmışt k h gzlemeye ble kalkışmadan hemen arkamdandşarı frladı Parayı ona verdm Merdven karanlktı yüzünüdoğru dürüst göremyordum ama paray benden alrken tred

ğn hssedeblyordum Sersememş br halde orada akıpkaldm Şapkasn germem n ben yukar göndermeye kalkınca kendme geldm

Ben koryacağnı düşünerek, "Baba sen benmle gelmyormusun" dedm kırgın br sesle.

"Hayır, sen yanız gtsen daha y olur, tamam mı Yo dureke" dye bağrdı anden br şey haırlayarak. "Br dakkabeke Sana hemen güzel br şey getreceğm Ama önce gdp

şapkamı getr" Sank soğuk br el kalbm sıkştrmışt. Çğlkatarak onu ttm ve yukar koşum. daya grdğmde yzümdebüyük br korku des vard, anneme paray aldrdğm söylesem kesnlkle nanrd Ama k anda hbr şey söyeyemedm. Acdan kvranarak kendm annemn yaağna atp ellermyüzüme kapatım r dakka sonra kapı gcırtyla aıldı ve babam eknerek er grd Şapkasn amaya gelmşt

r şeyler olduğundan kuşkulanan annem, "para nede"

dye bağırdı "Para nerede Söyle bana, söyle" "Ben yataktanadğı gb odann ortasna dkt

Gözerm yerde orada sesszce duruyordum Bana ne olduğunu ya da ne yaptkarn pek anayamyordum

Şapkasını alan babama anden dönüp "para nerede" dyebağrd tekrar "Ne yapn paray Ah, dmek onu sana verd.Sen vcdansz yaratık Katl Başmn beas nu da m mah

61



DOO

vetnek styorsun? O aha ocuk Hayır Hayır O parayla br

yere gemezsn"aşla göz arasına kapıy kltle ve anahtarı alı."onuş Her şey anlat" e bana heyecanan güükle

uyulur br sese "Anat her şey onuş konuş yoksa sengebertrm." Ben sorguarken ellerm tutmuş sıkıyoru. O anasusmaya ve babama lgl tek kelme etmemeye yemn ettmGözlerm kalırıp babama son kez ürkerek baktım. Çektğmezyete ve acya ayanable n bana gü verecek br şaretya a söz beklyorum .. Ama Tanrı Acımasız ve tehtkrbr tavıra ses ıkaraan emrett. Sank o anan sonra artkaha zla korkmama olanak varmş gb Boğaz üğümlenmşt. Soluk alamıyorum üşüp bayımışım... Öncek günouğu gb snr krz germşm.

ap vurunca kenme gelm. Annem kapıyı atığınaşaşknlık ne bze bakan ve müzsyen ovu soran uşakkılğna br aa göü. Üvey baba kenn tantt. Uşakona br zar ver ve kensn şu ana Prens X le beraber olanB.'nn gönerğn söyle. Zaın ne Snn konser n bravetye varı.

ensn zavallı müzsyen ovu görmek n özel olarakgönermş br uşak olarak tanıtan bu aamın görkem ünorması nek görüntüsü annemn üzerne müthş br etk yarattı. Annemen söz eerken zavallı kaının babamı hl sev

ğn söylemştm Şm sekz yıllık btmez tükenmez br seğe ve acya rağmen yüreğ yne aynı kalmıştı. Onu h seveblyoru m blr. . belk e o ana babamın kaenekbüyük eğşklğ gözüne cananırmışt. Uack br umutşığı le onu etkyoru... belk o a ılgn kocasnın sarsılmazkenne güvennen br para etkenmşt. Aslına bu kennegüven onu etklemese mucze oluru ünkü zay br kaınıPrens Xn vermş oluğu önem kocası n bn br plan yapma

62



OÇ O

ına neden oldu. Kocaıyla barışaya hayatını ahvetein

bile baışlaaya hatta on uunu kend ocuunu kurban edşni ble görezlkten geleye hazırdı Yenilenen coşku veüt patlaaıyla işlenen uu yokulluk başıboşluk ndegeen hayatının ve inde bulunduu duruun onucunda ortayaıkan br korkaklık eylei olarak ntelendrdi. O anda her şeybaışlaaya ve perişan kocaına acıaya el göterecekkadar düşüncezce hareket ediyordu

Baba telaş nde koşuşturaya başlaıştı; Pren Xn veBnn lglernden o da ok etklenişti. Annee dönüp birşeyler fııldadı ve anne odadan ıktı İk dakka onra elndebozuk paralarla ger döndü. Baba bu haber getrene br güüşruble verd ve da kbar bir elala gtti Anne yine odadanıkıp bir ütüyle eldi. Kocaının en y redingotunu getrip ütüleeye başladı Beyaz patika br kravatı boynuna kend eliyletaktı. Kravat tyatro orketraında işe grdi zaan dklenoktan yıpranış yah frakla beraber hbr kullanıla şanıoladan gardırobun br köşeinde duruyordu. azırlıını taaladıktan onra şapkaını aldı ve ta kapıdan ıkak üzereyken br bardak u tedi; aparıydı, nalaşarak andalyeyeoturdu. Ona uyu ben verd; annen kalbne yine br düşanlık duyguu giriş olalı k lk coşkuu kaladı

Baba gitti yalnız kaldık. Köşeye büzülüp uzun br üreezce anne eyretti Onu daha önce h bu denl heyecanlıgöreşti. Dudakları ttryordu, olgun yüzü brden parladıArada br tü vücudu arılıyordu. onunda acıı batırılışhıkırıklar yakınalar ve eryatlar halnde dışarı döküldü.

Her şeyn uluu beni ben Ben korkun br kadını!ded kend kendine. "Ona ne olacak? Ben ölünce ona ne olacak?"Bu düşünceden ürküş gibi odanın ortaında hareketiz duruyordu "Netoka, ocuu! ded eliden tutup ararak öperken. "Şu anda bile en olaı gerekt kadar eteez baka

63



DOO

maz v kuyamazkn bn gdnc sana km bakacak Ah bnanlıy musun Anlysun dğl m Sana söyldklm unutma Ntçka. Bunla hp hatıla.

atılayacağm ann hatılayacağım ddm llm k-ntlyp yalvaaak. Sank bndn ayılma düşüncsndn kkmuş gb bn uzun sü kucaklad. Kalbm çapıydu.

Ann ann ddm hıçkaak Ndn ... ndn babamsvmysun ıçkııkla sözlm btmm ngllydu.

Göğsündn b hııltı gld v şddtl b acıyla dann çndb aşağ b yukaı yüümy başladı.Zavllı zavalı çcuğum! Nasl büyüdüğünü hç fk

dmd. şy bly h şy anlıy! Tanım! Ona kazandıdğımız fkl bak n öğz! V yn ümtszlkçnd lln vuştup bana dğu gld v çılgın b svggöstsyl gözündn yaşla akmaya başlad Bn öptü v özüdld. ç böyls b ac gömmştm... Snunda btkn b

hald uyuyakaldı. B saat sna kalktığnda h ygundu banauyumamı söyld Köşm gdp battanyy saındım amauyuyamadım. Glcğn düşünmktn bl kktuğum haldyn d sabısızlıkla bkldğm babam v zavallı annm çnndşlnydum. Yaım saat kada sna annm lnd bmumla uyuyup uyumadığım gömy gld Bana baktktansna ssszc dlaba gdp kndn b badak şaap dlduduOnu çt v babamın gç glcğ gcl yaptığı gb mumu

söndümdn v kapıyı kltlmdn yatt.Yaı blnçz acıkta yatydum ama gözüm uyku gm-ydu Gözümü kapat kapatmaz kkunç b üya l ttykuyanıydum Gttkç daha da pşan luydum. Çığlık atmak stydum ama ssm çıkmıydu Snunda gcnn gç bsaatnd kapının açıldığnı duydum. Kaç saat gçmşt hatla-mıyum ama gözlm açtğmda babamı gödüm Rng sap-sayd. Düşüncl dalmş b hald kapının yanndak san

6



OÇ O

dayede ouruyordu. Br öüm sesszği odayı dodurmuşu.Trek mum ışığı vranemze kasve br aydınık veryordu.Uzun süre babamı seyrem H kıırdamıyordu. Başı öne

eğk drseker dzernde aynı harekesz ozsyonda duruyordu.Brkaç kez sesenmey denedm ama yaamadım H uyuşukuk çndeydm. Sonra brden anandı Kafasını kadırdı vesandayeden kakı. Sank bazı kararar aıyormuş gb br süreodanın orasında durdu. Sonra çabuak annemn yaağına doğru

g uyuyu uyumadığından emn omak çn dned sonra kemanını sakadığı sandığa doğru g Kd açı syah kuuyuçıkarı erafına bakınarak masanın üzerne koydu Daha önehç görmedğm kaçamak bakışara eraf bakıyordu

Kemanını çıkarırken kaıyı kemek çn durdu. Sonra açıkdoabı fark ederek oray g Bardağı ve şarabı görüne brazdoduru ç. Ardından üçünü kez kemanı adı ama üçünü kezyerne bırakı annemn yaağına g Korkudan donmuş br

hade oanarı zyordum.Uzuna br süre bekey dned sonra yrganı yüzüne dekkadırarak yüzünü eerye yokamaya başadı Ürerdm. Başıneredeyse annemnkne değeek Son def doğruduğunda sararmış korkunç yüzünde reyen br güümsem berd Sesszve dkkae yorganı çek harekesz yaan kadını örü başınıve ayağını kaaı.. Anayamadığım br korkuya remeyebaşadım. Annem çn korkuyordum dern uykusu ben ürkü

müşü ve yorganın aındak harekesz koarının ve baakarının keskn haarına güçüke bakım Korkunç br düşünekafamda şmşek gb çakı.

Hazırıkarını amamayan babam ekrar doaba gd kaanşarabı da çmeye başadı Masaya yürürken vüudu ryorduYüzü sasarıydı Tekrar kemanını adı Arık endeknn ne oduğunu bmyordum ama bu ke çok köü ve korkunç br şeyoaağını bekyordum . Yayın k dokunuşuya ürerdm Ba

6



D

am amaya aşamış. Ses sasıa sasa kıyodu sanki işey haıamaya aışyomuş gii aniden duryodu. Sonundaüzünüü ve ac i iadeye yayın indiip yaağa doğr gaipgaip ak o aaa doğru gii .. apığ ek i haekei iekaımadım. Taş kesimiş gii onu iziyodum.

Biden aucak e yodamıya i şeye aamaya aşadı veyine aynı kokun düşünce iimde şimşek gii akı Anneminneden mşı mışı uyuduğunu meak ediyodum. Nası ouyodu

da yüzüne dokunuduğunda uyanmıyodu? Sona aam ua-idiği üm giysiei opamaya aşadı Annemin peeini kendiedingounu opdöşamnı haa yaaken kadğım giysieimi ie adı. Onu örecek şekide üzeinde i yığn yapı. Bacağın dahi kıpıdamadan amamen haekesiz yayodu

Mş mışı uyuyoduBaam işini iidiken sona aha i souk amışa enzi

yodu Bu sefe onu engeeyen kimse yoku ama yine de i

şeyden ahasz ouyodu. aakan mümkün oduğunca kaınmaya aşaak mum şığnda yüzü kapıya dönük dudu. Ke-manını ad misiz i ava yayı haeke eidi Müzikaşadı

Ama una müzik denemezdi .. e şeyi aık ve ne oaakhaııyoum; dikkaimi eken he şeyi aşından sonuna kadahaıayaiiyorm. ayı u daha sonaa duyduğum müik-ee de enzemiyodu Buna keman noaa deği odamızda ik

kez ınayan ea i sesi a enim düşünceeim yanış veıgncaydı ya da ank oduğum şeye duyguamı kaş-mş omaydı ki izenimeim kokun ve ac veiciydi ama in-emee ve insan ığka duyduğumdan kesinike emindim.eeden am i aesizik akıyodu ve sonunda üün unankokun i ığık i işkence ümisiziken doğan peişankoduğu ifadesini aşıyan son ea noa odada nadğında a-k daha faza dayanamadm emeye aşadm ve gözeim

66



OÇ O

en yaşlar boşan Acı br çılıkla babama koşu eline sarılım Baırı ve kemanını bırakı

Afllamış bir ale bir an ylece uru sonra gzleri arlaıve oaa fırıl fırıl olanı Br şey arıyora benziyoru; anienkemanını katı kafamın üzerine sallaı ben bir an içine lürebliri.

Baba iye baırım. BabaSesimi uyunca yarak gibi tirei ve birkaç aın geri çekil

iO emek sensin Her şey bitmemiş aa emek Yani sen

l benmlesin iye baırı Beni omuzlarına kaar avayakalırı.

Baba iye baırım yine Tanrı aşkına beni byle korutma orkuyorum A Çılıklarım onu ekilei; beni yavaşça yere inir ve sanki bir şey atırlamaya çalışıyormş

gibi bir süre konuşmaan bana bakı.orkuan eliye nmüş bir ale Baba eim bana ylebakma Baba Buraan gielim Çabuk gelim

vet ay kaçalım zamanı geli Hay Neoçka çabukçabuk Sanki yaması gereken şeyi ancak atırlayabilmiş gibiaceleyle atılı. trafına bakını ve annemin menilini yeregrünce al cebine koyu Arınan annemin şakasnı agrü onu a alı sanki uzun br yolculua azırlanıyormuşgibi gerekebilecek er şey toluyoru. Aceleyle gyinim sonrayolculuk içn gerekli oluunu üşünüüm er şeyi alım

Her şey azır mı iye soru babam Her şey azır mıAcele et çabuk

Aceleyle boçamı olaım başıma bir eşar balaım.Tam çıkmak üzereyi k anien uvara asılı olan resm almamgerekiin üşüüm Babam a bunu kabul et

6



DOO

Ben acee eeye zorayarak "Şd sessz o" ded sıtıy-a. Res yüksekte asııydı Br sandaye getrdk üzerne brtabure koyup tırandık Uzun süren br çabadan sonra res ndrdk Sonunda yocuuğuuz çn her ey hazırdı dentuttu ta çıkak üzereyken brdenbre ben durdurdu. Yapayunuttuğu br ey var gb uzun süre ann kadı Sonundane oduğunu buua benzyordu Annen yastığın atındakanahtar araaya baadı. Sonra doabın çekeceern aceeye

atüst ett ve kutuda buduğu paraya ger ged"te a bunu" dye sdadı. "Kaybete sakın unuta"Önce paayı ee verd sonra er adı ve koynua sıkıtırdıüü arayı tende hssednce ürperdğn hatırıyoru Sanır o anda paranın n deek oduğunu anadı Br kez dahahazırdık aa yne ben anden durdurdu

"Netoçka" ded sank güç topuyoru gb "Ben küçü-ğü br ey unuttu Ne?. Bze br ey azı Hatıraya-

ıyoru ... vet evet taa hatıradı e buraya Netoçka"

Ben konanın buunduğu köeye götürüp dz çöke sted

"Dua et çocuğu Dua et Kendn daha y hssedeceksn vet gerçekten sana y geecek" dye ısıdadı konayı gösteryor ve bana arp garp bakıyordu "Dua et" ded yavaran br ses

tonuyaDz çöküp eer kavuturdu Her yanıı kapayan brkorku ve ütszke doutu Yava yava yere çöküp brkaç dakka öü gb durdu Bütün duygu ve düünceer du-ada yoğunatırdı aa korkuya yenk dütü. Acıdan bknbr hade kaktı. Artık onuna gtek be steyordu On-dan korkuyordu ve oduğu yerde kaak styordu Sonrabrdenbre bana kence eden br düünce kaada berd "Ba

68





DOO

mşt Sef odamızdan ayrımıştık Fakat bekledğm bu muydu

düşedğm bu muydu? O anda her şeyden çok bana ezyet edenşey annemn düşüncesyd Neden onu yanız bıraktığımızımerak edyordum Nçn onun ücudunu gereksz br nesne gbterk etmştk? en özellkle üzen şeyn bu oduğunu hatırıyorm

aba dye söze başladım Annem çn endşelermn yü-künü artık kaldıramıyordum aba!

Ne ar? ed asık suratlaAnnem neden orada bıraktık baba? Neden onu terk ettk?dye sordum gözümden yaşlar boşanırken aba tekrar eedönem Yanına brn götürelm

Eet eet dye bağırdı r rkmeye yernden fırladısank bütün probemerne brdenbre br çözüm bulmuştuEet Netoçka yararı yok Annene ger dönmesn orada üşü-yor! Ona dön Netoçka gt! aranlık değ orada mum ar

korkma Ona brn götür sonra da bana dön Yalnız gt en senburada beklerm br yere gtmem

Hemen yola koyuldum ama daha kaldırıma gemeden kalbme br şey saplandı etrafına baktım e babamın ters yönedoğr büyük br hıza koştuğunu gördüm ben br anda terkedlmş oarak yapayalnız bırakıp kaçıyordu! Aazı çıktığıkadar bağırdım panğe kapılmış r halde ona yetşmek çnarkasından koştum enm nefsm kesmşt ama o hl hızakoşuyordu sonra gözden kayboldu Yerde şapkasını buldum;kaçarken düşürmüş olmaıydı Onu alıp koşmaya deam ettmNees aamıyordum bacaklarım kopacaktı ana tarf edlemezbr şeyler omuştu unun rüya oduğunu düşünüyordum rü-yaarıma benzeyen br duygu yaşadım rnden kaçıyordumbacaklarım bana uyamıyordu peşmden gelen tam bana yet-şrken baygın br halde yere yığııyordum albm şddet br

0





D

artık neer gzedğn frk eşt. Son aatern yaşarken

kendnn br h oduğunu anaanı ağayan oağanütü bryeteneğ dneş ve tü hayatını kahretşt. Utanın keanından on nota yükerken anatın tü gze ona görnüşve onuza kadar gen güü ve doğru oan gerek yetenek onuarışt. Sank bütün bunar hayatı boyunca gze anaşaz şkenceere ona yük ouştu; bütün bunar ona korkuyakatğ kendn br yaana koruaya aıştığ ryaarndaezyet etşt Önceden ezş oduğu a karşı karşıya ge-

ekten korktuğu şeyer, o ana kadar ışığı ışık karanğı ka-ranık oarak kabu etey reddeden gözernn önüne bütünıpakğıya erşt. Gerek, gözernn dayanabeceğndenağırdı, geşte oanar onu bekeyen şeyer k kez göreonu yıdırı arpışa döndürüştü Bütün hayatı boyuncakorku ve ttreyşe bekedğ oay brdenbre ouştu Kafandahep br bata aı kaıştı. Bütün hayat boyunca her an o batanın düşüp kendn yaraayacağı korkuuya şkence ekt ...

Sonunda düştü Darbe ödürcydü Kendne yazıış yazgdan kurtuaya aıştı fakat kaabeceğ br yer yoktu Sonüd de yok ouş, on bahane de ortadan kakştı. nuyıarca engeeyen, yaşaaına an oan ve öüünü kenddrş oarak gördüğü kadın artık öüştü. Sonunda yanızkaştı artık onu engeeyecek h ke yoktu Nhayet kurtuuştu Son kez, kvrandıran br acya tarafız br eeştrengb cddyete ve acıaızca kendn yargaaya aıtı aa

zayıfaış yayı yeteneğnn on üzk kırıntarnı güükeıkarabd... n yıdır onu bekeyen dek brdenbre ve onuza dek onu yıktı

2



DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yaaş yaaş eski sağlğa kauştu aa ayağa kalkabildiği günlerde bile beyni hl serse gibiydi e bana ne lduğunu uzun süre anlayaad Düş gördüğüü düşündüğüanlar ldu bütün bu lanlarn gerekten bir rüyaya dönüşesinik istediği hatrlyru Geeleri yatarken hep birdenbireuyanp kendii anne e babala sefil taan arazda bulaağ üit ederdi Snunda duruu daha da belirginleşti;taaen yalnz lduğuu e yabanlarla yaşadğ giderekanlad. Snra ilk kez kendii öksü hissetti

Etraf ereleyen yeni şeylere büyük bir sabrszlklabakaya başlad Öne her şey he yaban he de şahanegöründü beni şaşrtt: Yeni yüzler yeni deler prenslere yaraşr knağn dalar .. Her şey bir resi gibi hl gözüünönünde. Geniş taanl, lüks aa bir kadar da ask suratl ekasetli bir knak. Öyle ki uzun salnlarda yluu bulaktankrktuğuu e hep kayblaakş duygusuna kapldğ

3



DEV

toum. D tmmen eşmemştm ve düşünceem

de bu son deece svet eve müemme b uum nde svet ve nt Ds nmdğm b meno genüeğmde gtgde güenodu. B esmn nnın özeneoumuş b şömnenn d ben gözetep outm nou sten snmış gb görnen b eeln önündeme ddm. Od duudum ve son d neden duduğumu, ne stedğm ne düşündüğümü unutudum ter endme gedğmde de bm ıgnc pd ve odm

Ben st ten odm geene snd ben şı dotodn bş en o eteen br d vd. Odu şı vebz ğbş m fdee o nz b dmdı ve bn büüb sevecene bd. Heesten o onun üzünü sevedm.Onun onuşm döt göze bee m nı zmnd d odım. Dm umutsuz gönüdü sett ve z onuşudu dudınd pe güümseme bets omzd. Bu dm ben bu-up evne geten Pens X'd. İeşmee bşdğm zmn z-ete seeeşt Son zetnde bn şee ve esm o-cu tb getd. Son ben öpüp utsdı ve d neşe o-mm sted. Ynd benm şmd ızı Kt'nn Mosovdn döneceğn benm de b dşm ocğını söeee ben tttı. Yş Fnsz müebbee ve bn bnddı benme g tmt ved ve gtt Ü t d onugömedm.

Pens evnde tm b sessz nde şıodu. Penses evnbüüe b odsınd otuo ve o d bzen ocsnı tcgömüodu Sonı ev ndn msenn onun nd pe fz onuşmdığn f ettm Sn o evde şmomuş gb dvnıodı Heesn on şı sgıs vesevgs vdı m ne de gp b dm gözüe bodKends de eesten ı tu b dm oduğunu bu edogb göünüodu. Bu üzden de dğe nsn etşme g

4



Ç

meken knyordu. D sonr onu uzun uzdy ve yrn

ntcğmBir s n eyz keen mşr gideriemez ir me-

rk inceedim eyz yk yün ir eise giydirdier. Srm rdr ve şğy Prensesin ynn götürdüer. Odygirdiğimde ş kesimişim. D önce i öye ir zenginikve itişm görmemiştim. Am u izenimim geiciydi. Prensesin d yknn geirimemi emrettiğini duyunc srrdm.Bn u duyguyu neyin verdiğini Tnr iir m d eni giy-drirerken ie ir eşit ie iin zrndğm issine kp-mştm Doğrusu evremdeki er şeye krş güvensizik duy-rk yeni yşmm şmştm Fkt Prenses n krş okinceydi ve eni öptü On irz merk kyordum. Kendimeik gediğim zmn gördüğüm yn sevecen kdnd Fk einiöperken yine epeden ğ iredim. Sorurn yn verecekgücü kendimde umyordum. Benim iin önceden zrdkrn düşündüğüm ir tureyi gösterip ourmm söyediPrensesin eni ğrn sp sevmekten ve nnemin yerini -mktn şk ir şey istemediğini ndm. Fk u şnsmdeğerendireiecek durmd değidim. Onu ekieyeiecekiir şey ypmdm. Bn ok güze resimi ir kip verdi veon kmm söyedi. Kendisi ir mekup yzyor ve er se-rinde kemini ir kenr rkp ekrr enime konuşuyorduBirz unmş ve şşrmş oduğum iin mntk iir şeysöyeyemiyordum. Kderin gizemi ir ro oyndğ ym i-rz oğndş igin irz nşmz ve tt zmn zmnnteziere dou ir meodrm oduğu de en ord ok srdn sinmiş ve t pt ir ocuk gii duryordum Prensesien ok skn d işte u son özeiğimdi ve ks süre iinde en-den yorudu. Kuşkusuz unun sormusu endim. St iki ie ürsnd konukr gemeye şdr ve Prenses n krş yinenzik ve sevecen dvrnmy şd. Benim kkmd on





OÇ O

geçre tarzı gözden uzakta r olyanın arkaına ya da rköşeye aklanıp tü olanları hatlayarak gözüde anlandıraktı. Aa garp olan r şey varı. Sank alele geçrdğen on olayı unutuştu. Sadee zhnde r toğra kal-ıştı Onu çok y hatırlıyordu: ee, kean aa. Onunçn parayı naıl aldığıı hatırlıyordu aa ütün u olanlarıyorlayaıyordu. Kal ağırlaşıştı annen ölü ede-nnn yanında dua ettğ an gözüde anlandığı zaan ırtıda oğuk r terlee heyordu her taraı zangır zangır ttryor, ne tıkanıyor ve kal gü gü çarparken aır çığlıkla korku çnde köşeen ırlıyordu. ununla r-lkte en yalnız ıraktıkları konuunda yanılıyordu çünküyakından zlenekteyd. renn erler har harne yernegetrlyordu. Taaen özgür ırakıla, hçr konuda kııt-lanaa aa r an le gözen uzak tutulaa konuundatalatlar verşt. v halkından rnn ık ık ulunduğuodaya r göz attığını ve onra hçr şey öyleeden çıkıp gttğn ark edordu. u dkkat en şaşırtıyor ve raz da hu-zuruz edyor, unu neden yaptıklarını anlayaıyordu. elrlr aaç çn gözetlenyordu ve onraan ank ana r şeyyapak tyorlardı. erhang r uruda aklanak çn ken-de r yer aradığıı hatırlıyoru. Merdvenlern yanındakende r yer uldu enş erer r yerd, halıyla kaplanış, ççekler ve güzel vazolarla ülenşt. ldvenler veeeyaz kravatlar takan parlak kıyatl, uzun oylu k adaorada eze oturyordu. Şaşkına döndü. eden orada rrlerne akaktan aşka hçr şey yapadan eze otur-duklarını anlayaadı.

u yalnız olaşalardan gtgde zevk alaya aşlaıştı.Aya üt kattak odalara gtekten kaçınaın r ee dahavarı. ren'n güçlükle hareket eden yaşlı teyze üt katta yaşıyordu u kan zhnde kekn r etk yaratıştı. ç tar



D

ışmasız evin en önemi kişisiydi. Herkes ona karşı resmi birnezakee davranıyor o ok gurru ve kendine güveni Prensesbie afanın iki günü yukarı ıkıp kişise bir ziyarette buunu-yordu. Geneike sabaarı giderdi ve resmi konuşmaarı yaşıkadının mırı mırı dua edip espi ekmesiye zorunu oarakböünürdü. Teyze sandayeden kakığı zaman ziyare bitmişourdu Kadın Prensesin dudakarından öper böyeike de görüşme sona ererdi. Eskiden Prensesin kocasının teyzesini ergün ziyaret etmesi zornuydu ama sonraarı yaşı kadının arzusuya bu kura biraz afeierek iki güne indirimiş ve kaanbeş günde Prenses sadece atır sormak iin uğramak zorundabırakımıştı Yaşı kadın geneike bir keşiş ayaı sürüyorduEvi değidi ouz beş yaşında ekidiği manastırda raibe omadan on yedi yı geirmişi. Sonra oradan ayrımış ve yıardırsağığı bozuk oan du kız kardeşi Kontes . ie beraber Mos-kova'ya taşınmıştı. Orada yirm yıı aşkın bir süredir küs odu

ğu bekr kardeşi Prens X ie barışmıştı Ama yaşı kadınarınkavga etmeden bir gün bie geirmedikeri binerce kere ayrımanın eşiğine gedikeri ama sıkıntıya ve yaşıığın zayıfığınakarşı birbirerine itiyaarı oduğu düşüncesiye ayrıamadıkarı söyeniyordu. Fakat i de oş omayan aya tarzarına veMoskovadaki odaarında üküm süren sıkıntıarına rağmen bütün şeir bu ü keşişi süreki ziyaret etmeyi bir görev oarakgörüyorardı. Onara soyuuğun ve eenekerin koryucuarı

asaetin yaşayan kaınıarı gözüye bakııyordu. Kones L. ardında ok güze anıar bırakan arika bir kadındı. Peersburgdan gedikeri zaman insanar onarı ziyaret emek iin birbireriye yarışıyorardı. Bir kez osun onarın everine kabuediener arık er yere kabu ediiyorardı. Ama Kones ödü vekardeşer ayrıdıar Büyük oan Prenses i ocuğu omayanKonesin mirasından payını aaak Moskovada kadı öbür kar-deş de yeğeni Prens X ie Peersburga yereşti Öte yandan

8



Pensin iki ocuğu Katya ie Aexande büyükanneleini avutmak ve yalnı hayatında onu oyaamak iin Moskovada kaldıla.Çocukaına tutkuya düşkün oan Penses ise tüm matem süesiboyunca onladan ayı kamaya kaşı ıkamadı Bu aada ben oevde yaşamaya başadığım sıada Pensesin tüm ev halkı hmatemdeydi.

Yaşı Penses daima kımaı ve koaı yakası oan siyah düyün elbisee giye ve sanki düşkünle evinden gelmiş gibi biilenim veidi Asla tespihsi doaşma ayinlee katılı oututa hani ve so kişile iyaetine gelie kutsal kitapaoku ve tamamen bi ahibe gibi yaşadı Yukaıdaki sessilikkokuntu. On beş yaşındaki bi kı kada eki olan Penses'inhabei omadan bi kapının gıcıdaması bie olası değidi Basitbi gıcıdama oması ihtimainde bile hemen sebebini öğenmesiiin biini göndeidi Hekes fısıltıya konuşuyo pamakucunda yüyodu. avaı Fansı kadın bile sonunda ok sevdiği yüksek topuklu ayakkabıaını giymekten vageiildi.

Yüksek topukla kaldııdı. Benim gidişimden iki hafta sonayaşlı Penses kim oduğumu neye benediğimi evine nasıl gediğimi aaştımaya başadı. Solaına süatle ve itinayla yanıtveildi. Sona Fansı müebbiyeye ikinci bi habeci göndeidive Penses'in neden beni gömediği souldu. Bu ani bikmaşaya neden oldu. Salaımı taamaya aten he amanok temi olan eleimi ve yüümü yıkamaya başladıla nasıliei gieceğimi seam veeceğimi neşeli ve naik olacağımı

nası konuşacağımı bana göstedile kısacası beni ok tediginettile Sona da biim o taaftan bi habeci göndeidi ve hanı-mefndinin küük öksüü gömek isteyip istemediği soldu.Yanıt olumsudu ama etesi gün ayin sonası iin andevu alındı.Bütün gece uyumadım. Sonadan bütün gece yaşı Pensesi iyaet etmek ve bi şey iin ondan öü dilemek konusunda sa-yıkadığımı söyedie Sonunda iyaet saatim gedi attı. eigiince dev bi koltukta otuan sogun yaşı kadını gödüm.

9



DOO

Baa başıyla selam ved ve daa yakıda celeyeblmek çngözlüle takt Bede hç hoşanmadğın hatııyoum.Yaba olduğum doğu düüst selam vemey ve e öpmey bmedğm kousuda youmla yaptı. B sü sou sodu ama bengüçlükle yaıt veyodum Anebabamda konu açılnca daağlamaya başladım Yaşl kad benm duyguaımı göstemeşeklmde hç memnu omad ama ye de be sakleştmee çalşt ve Taya güvemem öğütled. Soa da e so e

zama klseye gttm sodu. Bu souyu pek anlayamadığımıve eğtmmn önemsememş olduğunu ak edce dehşetedüştü eç Penses çağıttı Çıkan tatışma sonucunda gelecek paza günü klseye götüülmem geektğ kousuda kblğne valdı. O zamaa kada Peses bem ç dua edeceğe söz ved ama ked deymyle çok zavalı b göütü vedğm ç be oadan uzaklaştımalaı söyled. Buda gapb şey yoktu, başka tülü olamazdım k. Beden hç hoşa

madığı çok akt ay gü çok güültü yaptığmı ve koşuştumlamın evn e yenden duyulduğunu söylemek ç b habec gönded. Bütün günü hç kpdamadan geçmem yaşlkadn acak haya olabld Aynı mesajı etes gü de admTam ican kıdığm andayd. Fasız müebbye ve bütühzmetkla çaeszlk çndeydle heme uzakada b odayagöndedm. Heps de be büyük b dehşet çde zlyolad.

Olay asl souçladı hatıamıyoum ama aşağı kattan ka

çıp yaız kalaak büyük odalada e azdan kmsey ahatsızetmedğmden em b şeklde dolaşmay şte bu sebeple sevyodum.

B gü saolaın bde yüzümü elemn aasına gömeeksaatlece öyle otuduğumu hatılıyoum Süekl düşünüyodumama olguaşmamş kaam sel ğm üstesde gelemyo vegtgde üyük b kede ve üzüntüye gömülüyodum. Bdebetepemde yumuşak b ses duydum; Ne oldu zavallı çocuğum?"

80



OÇ O

amı adırdım; bu Prei Yznde derin bir evi vemerame idei vardı. Ona öyeine aıı ve ezi bamışım ioyu mavi özerinden yaşar zyordu.

"Zavaı ç özm!" dedi afamı oşayara"Yo yo öz deiim, ayır!" dedim iniiye içimdei er

şey abarıp era yayııyordu Yerimd am eine ııayapışıp öpm ve özyaşama eini ıaara yavaran bir eonuya "Yo yo öz deiim ayır " diye eraradım

"Yavrum Neyin var enin zavaı anım Neoça?""nnem nerede annem nerede?" diye ıçırara aadım.

rı perişanıımı daa za izeyemiyordum çareiziiçinde yanında diz çöm. "nnem nerede benim anım an-nem nerede o?"

"aışa beni zavaı çouum O zavaı çm anaonu aıraım... en ne yapım Ge e benime Neoça ebenime." eni eimden uup yavaşça odadan çıardı. Son de

ree duyuanmışı. n onua daa öne iç örmediim birodaya edi •

uraı ionaara douydu. Loşu ve ambaar para ışıaraçıyor bu ışıar aın apamaı ionaarın açarına da yan-ıyordu. zizeerin yzeri pırııı aideerinden bei beirizörnyordu. uradai er şey dier odaardan öyeine rıizemi ve aveiydi i eiendim ve deşee dşm, abioruya dodu. Pren beni Meryemana ionaının önnde dizçörd endii de yanımda diz çö . . .

"ua e çouum dua e imiz de yavarmaıyız" dedi yu-muşa ve ıı bir ee. ma ben dua edemedim. zimiş aarmşm abamın on ee annemin eedinin yanında öy-edii özeri aıradım ve inir rizi eçirdim Yaaara dş-m ve iini aaanmamda neredeye öyordum Oay şöyeodu.

8



DOO

r aba anıdı br m aıma çaındı. Yaaımın ya-

nında dran ev aından br S . 'nn adını andı. rden rperdm;anıarım dalalandı yaşadıarım ryalarım ve şeneereezdm. Km br aç ıınıı aa boyna ayıayara yaım Gee eç aae yandıımda oda aranlıı mm ön-mş ve ep yanımda oran zmeç de yo. Sonra zaanmz e dydm ra ıra mz amamen eyord; onraan yaaşıyormş b erar yeyord. Naı br dyyaapıdıımı ya da aa beynmde brdenbre ne r br şey o-dn aıramıyorum ama yaaan aım. G neredenbdm bmyorum ama maem ıyaer yp odanın çndee yordamıya yrdm. Yanda ve onn yanında odaardame yo. Sonnda ordora çıım. Seer de berneşyord. ordorun oraından aşaıda by odaara me çn e andıım merdvenler vardı. Merdvener ışıandırımışı ve aşaıda nanar dolaşıp dryoradı. Görn-meden n aa eçebeem br an yaaayana adar bröşede aandım. Mz e aondan eyord ve br ronşma eer dyyordm. San bnere nan opanışı.Saonn ordora açıan apıı ırmızı adeden perdeereenmş. Onlardan brn adırıp nn araında drdm.albm öyle ızı çarpıyord çe ayaa druyordm.Yne de braç daa başardım . . . man Tanrım O ep rmeyeorm oaman ave oda bnere mmla pırı pırıldı.San özlerm paraııya ör od. Parm o ava ııbr rzr b yzme eyord. Mlyonara nan oraya brayaoşşruyord epnn de yzer m ve neşeyd. Ka-dınar paaı ve ze ebeer ymş baıım er yerdezeven parıdayan özer ördm. yenmş b oraıadruyordm. San bn bnları daa öne br ryada örmşbydm... Tavanaraında oş ye penere odamızıışııı oa !ambaarıya aşaıda addey ırmızı perdel

82



O O

pencereerye çarşıda ev , ön apıda araba aabalıını e

pnp omurdanan al aları rly pencerenn araındauçuşan öleler, u zaan een aff mz aırladım . . . İşeburada de o cenne! Znmde br dşnce paradı Zavaıbabamla me edm yer buraıydı... rı o br rya deld . . ve bn bunları daa önce ryaarımda, ayallermdeörmşm Haalıın eyle ayal cm yce coşmuşuevnçen alıyordum abamı aradım Orada olduundanemndm, albm şmdden çarpmaya başlamışı.. Gçe

olu aıyordum . Mz eld br uulu vardı ve onra odanın br öşenden mırılılar yeld. Tanıdı brn bumaçn parıldayan yzere aceeye öz ezdryordum rdenbrealonda olaan br eyecan avaı e Ye br plarmun zernde duran zayıf ve uzun boyu yaşlı br adam ördm. bedenyle er yöne doru elam verren olu yz myordu lnde br eman vardı. San ere nen uu-yormuş b dern br ez odanın er yanına yayıldı nözer beleyş çnde yaşlı adama dmş emanını a-dırdı ve yayıyla ellere doundu. Mz başladı, albme brbıaın aplandıını em. Sonuz br ele ve nefmelere dnledm ualarıma anıdı br e eyordu. Sanbu meloder daa önce duymuşum. r çeş ezyd . . . albmde orunç ve rc br şeyn ez vardı. Mz daada yed ızlandı, e canlılaşı r mzl ızlanışı brmaem boş yere ounmuş br dua, aabalıa yanılanan veznyle azaan br ncelmeyd. Gde yelen anıdı br eçmde onuşuyordu ama albm nanma emyordu cınln enelleme çn dşlerm eneledm ve dşmemeçn perdeye ımıı uundum. ra ıra özlerm apaıyor,onra aynı mz dnedm o on ece orunç daaardauyanacaım br rya olduunu dşnere erar açıp eraf baıyordum Gözer açara çm raalamaya çaışıyor, end

83



DOO

şeye aabalıa baıyordum Hayır, bunlar rlı nanlarfrı yzlerd. San ep benm b br şey beyorlar epbre aı çey orlardı. orunç çıl ılar ve rularına şeneeden nlere baırma yorlardı Faa nler ve çılıardaa da uzayara daa eder daa znl br al aıyordu.Sonunda on orunç çılı opu ve çm parçalandı .. rı çuşu you. ynııydı aynı çılıı bunu aırıyordum daaöne br başa yerde bunu duymuşum abm delp eç.

"aba babam" znmden an br dşne eç "burada oburada şe bu o, ben çaırıyor. u onun emanı"

aabaıan br rl op br aış ufnı odayı arı.endm daa fzla uamadım ve perdeler erye çep alonadaldım. "aba baba enn Nereden" dye baırdım en-dmden eçmş br alde. Uzun boyu yaşlı adama naıl uaşa-bdm blemyorum enara çelp bana yol açmışlardı . n brçılı endm ona aım. abamı ualadıım anıyor-

dum .. rden avrayıp avaya aldıran uzun eml eller ör-dm. ara özler an ben aeşeryle yama yorlarmışb bana baıyorlardı Yaşlı adama baım "Hayr bu babamdel bu a" dşne znmde çaı r r çılınlı benardı ve anden e br reme alnde aaa ufanı modada yanılandı. lnm aybemşm.

8



BEŞİNCİ BÖLÜM

Hğın kn e onunu döneyd. Gözer çğd üzere doğru eğş br çouk yüzüye krşen yşrıd br kzd. k reke e on doğruuzk odu. Onu gördüğü ndn bren br önez gbbr uuuk duyguu benğ kpd. Sf e zbegöz kşr güzeke kde br yüzü gözünüzde n-ndrn T önünüzde durn br şşknk kprdyz e gedğnz, zeken redğnz br. rğ on bknz zn erdğ ynnzdn geçğ çn Tnry nneduyduğunuz br yüz. u yüz Prenn Mokodn dönen kzyy . Hrekee güüed zen duyr on nreri br oşkuy zd.

üçük Prene z erde dokor konuşn bbn eend.

"Tnry şükür Tnry şükür" ded Pren e urkenüzü çen br neşeye prdyordu. ergn br çbukuk

85



DOOI

"ço uuyu ço uluyu" diye dea ei. "Ve bu beniızı aya. rı bir aradaşın odu. Çabua iyileş Neoça.Yaraaz ız, beni nasıl da oruun"

Ço çabu iyileşi. iraç n sonra alıp ezineyebaşladı aya er saba daia seyen dudalarıyla beniöreye eirdi y bir eyeana onun ziyareerini beerdi onu öpe için sabırsızlı duyardı! Faa yaraaz ızbiraç daiadan faza alazdı çn areesiz duraıyordu.

Sreli areeli ola oşa aayıp zıplaa, ein içindearışılı yaraa onun için bi ereilii. Onunla i arşı-laşıı anda bana ço sı eleeyeeini çn benileouranın orunç sııı bir şey olduunu aa beni içinzdnden eeden duraadıını e erar iyileşii zaan ço iyi anlaşaaıızdan ein olduunu söyledi. Her sa-ba söyledii il şey "pel arı iyileşin i?" ouyordu.

Faa solun e zayıfı Mazun yzde zorai bir

lsee beirir ibi oduu zaanar ç Prenses eensuraını asar, aasını salayıp ayaarını sıınıyla yere ururdu.

"Sana iyileşeni söyeedi i? Öyeyse? Sanırı sanayiyee eriyorlar?

"Ço az" diye yanı erdi re bir edayla. Çn beni eporuuyordu.

Her şeyden öe beni seesini ço isiyordu. Onun önnde

yapıı e söyledii er şeyden ço edirin oluyordu. Zi-yaeleri beni iide daa da seindiriyordu O benile beraberen özlerii ondan aaıyodu idine de durduu yereöz diip byleniş ibi baıyordu. Onu aya eeyebaşlaışı. Uyanı oduu zaanlar onuna yapııızuzun onuşaar uyduruyordu. Onun aradaşı oaaı, errl oyunlar oynayaa, azarlandııızda birlie alayaaı.ısaası sani birbiriize şıışız ibi ayal ediyordu.

86



O O

Oabdne çabu yeşmem ve öed b o amamonuunda braz endşeydm.

azen aya oşara ep "daa yeşmedn m? H erzaman adar zayıfın" dye baırdıı zamanar an uçuy-muşum b zyordum. Faa br eede yeşememem onunçn aı amaz br durumdu ve bana açı br şede darımayabaşamışı.

ana br n "pe, eer eren bun ana braz e e-

reym er yeren ıa rede şşmanarın," ded. Onu erarörebme oaııına evnere "o eve braz er" dedm.Saıımı ormaya ed zamanar ç Prene arşım

da andayede ourur ve ara özerye ben neemeye baş-ardı. enme aradaşı urduu andan baren af br şaş-ınıa ben epeden ıaa neyordu Faa aramızdaobe öneşmş onuna onuşmayı özedm ade varıı ve an avır deş özm orumuşu

aya uzun ezermden brnn ardından "Neden buadar ezn?" ded.

"aban ne yapıyor?" dye ordum. ramızda br onuşmabaşaaa mey buduumdan emndm.

"Hç baba y un br yerne fnan ave çm a enaç ane çn?"

"r"

ne ez."u n Faa ben ıırmaya çaışı? ""öpe m?"ve. Hç örmedn m?""Gördm.""Öyeye neden oruyorun?" Prene'e ne yanı vereem

bemedm çn yne ben ayreer çnde eyremeye başadı

8



DOOİ

"Evet? eninle nşmaya gelmemden hşlanyr msn?"Taii, h em de ç Daha s gel. "eni grmeye gelmemin neşelenmeni salayacan syle-

diler Ama ça l, ça iyileş Bgün sana e getireceim . .Neden he yle sessizsin?

şte.He düşünüyrsn sanyrm "Evet. Ç düşünürüm"Benim ç nş az düşündüümü sylerler. Çenesi dü-

şü lma gerçeten adar tü mü?Hayr nşman hşma gidiyr.Hmmm . . Bir de Madam etarda sraym. O her şeyi ilir.

Ne düşünüyrsn?eni düşünüyrum, diye yant verdim, sa ir aradan

snra.

B seni mtl m ediyr?"Evet""Deme i enden hşlanyrsn?EvetAma en henüz senden e hşlanmyrm Ç zayfsn.

ana ş ei getireyim Pel şimdili hşça al Çaren eni en Prenses rtaltan ir anda aylverdi

Aşam yemeinden snra gerçeten de ei getirdi Çgn giisevinçten r r gülere içeri girdi çünü ana yasa lanyiyeceler getirmişti

Hesini ye . . . daha ç ye, enim eim. Hiçirini yemedim.Hşça al. Arasndan aaaldm

Başa ir gün alşlmad ir saatte eni grmeye geldiKara leleri darmadant. Yanalar rmzyd, gzleri

88



O O

arıyrd; da eli ir saatten zladır rada rada şş-

tr drdn gsteriyrd."Badmintn1 ynayaiiyr msn? diye ard. Nees ne

eseydi terar gidecemiş gii acele acele nşyrd.Hayr dedim eet diyemediim için erat ir drmday-

dımNe mi şeysin Pel ça iyi leş. Ben sana retirim.

adece n srmaya gelmiştim. Madam etard ile ynamaya

gidiyrm. Hşça al. Beni eliyrlarnnda iyileşi alaildim ama hl zay e narindim İle en nemli düşüncem Katyadan art ayrılamayacamd.Ona lan düşünlüüm arş nlmazdı Gzlerimi ndanalamyrdm. O da na ç şaşryrd. B yeni dygyayanara rtalılarda yle ir dlaşyrdm i n ar etmemesine lana yt. l aşlarda n sn derece gari ldHatrıyrm da ir eresinde eraer yn ynaren llarm

ynna dlay n meten endimi alamamştm. Bendenendini rtar elimden ttt e sani n incitmişim gii sratasara Ne yaıyrsn? Niye eni üyrsn?" diye srd

Yanlş ir şey yamşm gii tanmştm. Onn ani sr-sna yle şaşıdm i yant ile eremedim Prenses ararsızşaşnlnn ir elirtisi lara mzlarn silti hareetnn ir alşanlı haline gelmişti e aln ddaların üzere aasnda ir şeyer çeiriyrmş ya da yeni ir lmacay

çzmeye çalşyrmş gii aneenin şesine tr znsüre gzlerini ana dii at. B da endini güç drmda hissettii zamanlar alışanl lara yatı ir hareetti. Banagelince, tür ani e esin deişimlere alışmam ç zr ld

Önceleri endimi sçladm e gariliin üyü lçüde endeldn düşündüm. Aslında dryd da ama yine de neden

üy oplarla ve küçük raketlere korta oynanan tense bener br oyun

89



DOO

Katya ie aşından ei akadaşık kamadıımzı i tüüanlayamıyodm. B aşaszık eni çok üzüyod Ondangelecek he ani keime ve kşk akış için aayaileceimihissediyodm. Kedeim günden güne dei saatten saate atı-yod Çünkü Katya ile he şey ylesine çak deişiyodki.Bikaç gün içinde enden somaya aşadnı ak ettim hatta soklk neete dnüşüyod. B kzın yatı he şey sa-dece ani ve set deil insan koaylka onn açk ve sa kaakte-inin kaa tavılanda geçek ve soyl i zaafetin olmadında syleyeiidi Önce eni tanmamakla sona da küçümsemekle işe aşlamıştı. Tüm nlaın da hiçi oyn oynayamamdan iei geldiine inanıyom. Penses etafta neşeyle sıçay oynamay çok seviyod; güçlü can ve çevikti ama entam tesiydim. Hastaımdan doayı hl zayıftm sessiz vedüşünceliydim. Oyn oynamaktan hoşanmyodm. Aslındaen Katya'y cezeden he tüü zellikten tamamen yoksndm.Tüm nlan dışnda hehangi iinin cann sıkyo odmdygsna dayanamyodm Kendimi skc hissetmeye aşla-dm ve zellikleim azalken hatalaımı düzeltecek ya da ıaktıım zayf etkilei geliştiecek gücü kayettim. Ksacasümitsiz i drmdaydm ama Katya n anayailecek hadedeildi. Hatta ncelei eni koktyod; ikaç saat admintonoynamay etmekte aşasz i mücadele vedikten sonayine i aşka hy ana şaşkınlk içinde akt. Ve sona ca

nım skkn i halde gzümde yaşlala dren o eni ve kendidyganı anlamay aşaamadan ikaç dakika dein deindüşündü ona katıı katımayacaım ie somadan flaykedi aşna oynamaya gitti. Belki de günlece enimle konş-mayacakt. B haeketine şaş kadm onn küçümsemesinedaha fazla dayanamadm. Yeni yanzlıım ana needeyse dahanceki kada acı geldi Yine mahzn ve dagın i hal almayaaşlamştım. Bi kez daha kaim kaa düşünceee aaştı

90



O O

Bizim akmımızla ilgilenen Madam Letard ilişkimizdekideişiklii anlad. Benim zraki yalnızlıım fark eder etmezhemen Prensese gitti ve enimle geçinmedii için n azarad.Prenses srat ası mz silkerek enimle yaailecei hiçir şeylmadın, yn ynamay ilmediimi, daima ir şeyler dü-şündüümü Mskvadan gelecek lan erkek kardeşi aşhayeklediini gelince daha mtl lacan syledi.

Madam Letard yanttan tatmin mad ve Katyaya daha

iyileşmediim halde eni yalnz ıraktn enim kendisi ka-dar neşeli ve hareketli lamayaca hatırlatarak aslnda nnhayat dl ldn ve yle lmann da ktü ir şey lmadın laf arasnda syledi. Ayrca üç gün nce kein neredeysen ısracanı ve yüzden nasıl azar işittiini hatrlatt. nraKatyay yanma gnderi ir an nce arşmasn istedi.

Katya sanki Madam Letardn azarlamalarnda akla ygnir şeyler var m diye araştrma yayrmş gii dikkatle n

dinledi alnda çevirdii çemerini ir kenara rakarak çkciddi ir havayla yanıma geldi "Oynamak ister misin? diyesrd Hayr" dedim. Madam Letardın azarlamalarndan snra hem Katya hem de kendim için krktm

Ne yamak istersin zaman?"Brada tracam. Etrafta kşnca yrlyrm ama ne

lr ana darlma Katya çünkü seni çk seviyrm."anki ütün lanlardan snra artk sçlanamayacandan

eminmiş gii sakin ve ar ir edayla Peki yleyse. Ben dekendim ynarm dedi Hşça kal. ana küsmedim."

Ayaa kalk elimi zattm ve "güle güle dedim.Belki seni memi istersin? diye srd iraz düşündükten

snra Büyük ir laslkla aramzda geçen sn sahneyi hatrlay laildiince çak ve cana yak ir şekilde enden krtlmak için elinden geldii kadar sevimli lmaya çalşyrd.

9



DOO

Nasl istersen" dedim zayıf ir ümitle Ç iddi ir tavrlave gülümsemeden ana dru geli eni tü Bylelile zrunlllarn yerine getirmiş gnderildii zavall üçü zla a-rşma için endisinden istenilenden zlasn yamatanmemnn ve eyifle şara gitti Ç geçmeden yrgn düşünesi tüenene adar evin her yannda çllar ve ahahalaryanland snra dinleni yeniden güç azanma için endinianeeye att Bütün gee şyla eni seyredi drd Büyü

ir laslla ç gari iri ldm düşünüyrd Benimle irşey nşma hamdai az şlarna açl getirmistediini düşünüyrdm ama ilmem neden anda endinittt

Katya genellile saahları ders alyrd Mada Letard naFransza retiyrd Öreniminde dililgisinin inelenmesi veLa Fntaineden seçilen masallarn nmas vard Katyayaders lara fazla ir şey verilmiyrd çünü n günde ii saat

ita aşnda trmaya ina eme zaten yeterine zr ir iştiBaasnn rias annesinin srar zerine yle ir şeyi istemeyestemeye al etmişti ve na da yyrd çünü sz vermişti Knlar laya ve çaa avrayamyrd at rada ile üçü zellileri vard ir şeyi anlayamad zamanhemen endi aşna araştrmaya aşlıyrd, çünü ir şeyinendisine açlanmasn üçültüü lyrd Bazen çzemedii ir rlemle günlere raşt zamanlar lyr irisininyardm lmadan yant lamazsa ç sinirleniyrd Yrgnltan ittiinde sn çare lara aln arştran sr için Ma-dam Letarddan yardm istiyrd B drum her şey için ge-çerliydi. Pe elli etmese de aslnda ç düşünüyrd Aynzamanda da yaşna gre iraz saftı Bazen tamamen atala s-rular sraren azen de verdii yantlar sn deree ine irzey ve al gsteriyrd

92



O O

Nihaye iaz alıaiee aa iyileine Maam Lea

igileimi snaı. Oyailiimi ama yazmamın zayı -n gne e ana i an ne Fansza emesi geei-ine aa vei Bna iiazm y. Bi saah enimi ayaile i saa en m. aya gün aa anlayısızve algın i Maam Lea ne yaaaın ilemei. Öeyanan en emenimi memnn eme aasıya üm Fanszalaesini i a enmeyi aaım Desin snnaMaam Lea aya'ya aa sinilenmii

Ona a" ei eni gseee "hasa i il esineie senen n a aha iyiyi. anmy msn?" aya isüe üünü ve Maam Leaın azalanın lnanılaasna mzı l Hehangi i aaısızlı hayalı ızgnl ya a yaamazl yaaen aalanm l-mann an aısna aslna he ma anan ımızı l yanıy. Şimi e gzyalanı z y hi ssamıy ve sani ineme isiym gii ana aıy.

Ne ln hemen anam Zaallı ız zasyla g veamamen enii. Maam Lea'n yannan ayıına müeiyenin na syeileinen ay enim sanmamamgeeii nsna n ina emeye alıaa üzünüsünü a-ma iseim. ma aya sani eni ymam gii sessizy

Bi saa aa sna elime i iala aa en iaha enime asla nmayaan üünee y ve

üzüüym Tam saa iei gii ana yla aıansna he zaman gii i aneeye ve yaım saa -yna eni i i eaya seyei nna a aha zaayanamaım na mealı i aı am.

"Dans emeyi iliy msn? iye s ayaHayı ilmiym."Ben iliym"

93



DOOİ

Bir sessizli ld

Piyan çalailiyr msn?Hayr n d a eceremiyrmBen çalarm. Ama ç zr ir i. Yan veremedimMadam Leard senin enden daha zei ldn sylediMadam Leard sana dargn diye yan erdimence aam da üser mi?Bilmiyrm, dedim.Yine sessizli Prenses üçü ayan sarszlla yere v

ryrdrf enden daha zei ldn çin enimle dalga m geçi

yrsn? dedi snnda, can snsn allenereOh hayr hayr diye ardm al llarm na dla

yara nra irden Madam Leardn sesini dyd. n e

daiadr nmamz dinliyr ve izi inceliyrd.Bra sylemeyi yle ir eyi düünmeye ile anmal-

sn Kendinden an Prenses! dedi Zavall ir çc sanyr ve dans edi iyan çalmala vünüyrsn. Ay! Prenseher eyi anlaacam. Prensesin yanalar gün am gii arldad e adar çirin ir ey. rnlarnla n ryrsnOnn ailesi airdi ve nn için remen amadlar. O endiana çal çünü iyi ve dürüs ir ali var Daima avga

eme yerine n sevmelisin. an! an O ir süz; imsesiy Yanda endinin Prenses ld ama nn lmadylavünecesin Şimdi syledilerimi düünü avrlarn düzel-men için seni yalnz rayrm

Prenses n yala ii gün düündü! İi gün yncaahahas ve çllar dylmad. Geceleri yannca nn y-snda ile Madam Leard ile arn dyailiyrdm

9





DOO

"Omay ğrettiler."Oycalrn var myd?""Hayr.""Ke yer miydi?""Hayr.""Kaç daz vard?""Bir""B ir da m?""Evet.""Ya şalar?""şağmz yt. ""İşleri im yayrd ei?""Alşverişi en yaardm"Prensesin srlar gitgide ac verici lyrd. Bütü anlar,

yalnzlğm ve Presesin ianmazlğ zate anamata laalime zalim ir dare indiriyrd. Heyecandan titriyr vegzyaşlarm ttyrdm

"Bizimle yaşamtan mem ms?"esimi çarmyrdm."Güzel eliselerin var myd?""Evet.""Eliseni grdüm ana gsterdiler."

"Neden ana nlar sryrsn?" dedim yeni inanlmazdygyla titreyere sadalyeden frladm."Neden ana nlarsryrsn?" diye terarladm ede zarara. "Neden eimle alay ediyrs?" Prenses irden elendi ve sandalyesinde frlad ama emen endne im ld.

"einle alay etmiyrm" dedi. " adece ae ve aan -ir ldlarn dğr l lmadğn ğrenme istedim."

96



O O

Neden nlar mera ediyrsun? diye bardm yüretengelen bir acyla alayara Neden bana bu eilde sruyrsun?Onlar sana ne yatlar Katya? Katya ç armt ve nesyleceini bilemedi. am anda Prens içer girdi

Neyin var Netça? diye srdu beni gzyalar içinde g-rünce Neyin var? diye terarlad yüzü arla rmz lanKatyaya bir ba Ne handa nuuyrdunuz? Tartyrmuydunuz? . Netça siz iiniz ne handa nuuyrdunuz?Yant veremez bir halde Prensin elini atm gibi gzyalariçinde braara tüm

Katya dru syle! Burada neler luyr?Zaten Katya yalan sylemeyi beceremezdi Anne ve baba

syla beraber yaad zaman ne adar çirin bir elbise giydiinigrdüümü syledim

Onu sana im gsterdi? Kim cesaret etti?Ben endim grdüm dedi Katya azimle

İyi yleyse Bilirim yalan sylemezsin Evet baa?Snra alamaya balad ve neden annebabasyla alay etti

imi srdu.Deme nlarla alay ediyrdun?Asnda nlarla alay etmiyrdu ama gerçe niyeti buydu Ba

ndan beri bunu far etmitim. Yant vermemesi suçu abulettii anlamna geliyrdu

Derhal ndan zür dile dedi Prens beni gsterere Ktgibi bembeyaz lan Prenses rdamad.Eve? dedi Prens.İstemiyrm istemiyrm! diye bard. zleri arlyr

ve ayalarn yere vuryrdu. Ondan zür dileme istemiyrmbaba Onu sevmiyrm ve ar nunla daha fazla beraber yaama istemiyrm Bütün gnü alayara geçirmesi benim suçumdeil . İstemiyrm istemiyrum

9



DOSOS

"Bniml l " ddi Prns o lindn tt çalşma odasnatürdü "Ntoça yar ç Ona dor oş Katya içinyalvarma istdim ama Prns mrini srt ir şild trarladn d orda donmş ir ald lü ii yarya çtm.Odamza irdiimd annin üzrin yldm v am l-lrim mdüm arszlla Katya'nn dnmsini lrndaialar sayyordm yalarna aanma istdim. Niaytldi ama yanmdan çi şd otrd. Gzlri şişmiş ya-nalar alamatan zarmşt. Niytimdn vazçtim Kory-la on syrdiyor rdayamyordm

Kndimi sçlama için limdn lni yatm rçtn nim atam old onsnda ndimi ina tmyi dndimBinlrc d Katyaya itm istdim nasl ti strciniilmdiim için inlrc d trddüt ttim Byllil iinciün d çti. aat iinci ün aşama dor Katyann nşsiyrin ldi v odann içind çmrini çvirmy aşlad. Bnnla rar da zn sürmdi v şsin dndü. Tamyatma zaman anidn ana dndü ir adm att ir şy syl-m için azn açt ama irdnir rd dnü yatt. Ertsiün d yl çti Madam Lotard Katya il iilnmy aş-lad Ona ndn adar yaz oldn asta ol olmadnsord. Katya yant vrmdi Eta anara ton aryordama Madam Lotarda arasn dnr dnmz rmz oldv alamaya aşlad. Hmn odadan rlad ylc zyaşla-rn rmyctim onnda r şy itti Tartşmamzdantam üç ün sonra irdn odaya ldi çinnlil ana ya-laşt "Baam sndn zür dilmm rtiini sylüyor Bniaşlar msn?" ddi. Hycandan nsim silmiş, ollarmona zattm.

"Evt vt taii" ddim."Baam sni mmi istdi. Bana ir ücü vrir misin"

Yant olara onn llrini my aşladm v zyaşlar için

98



EOA EAOA

d ratm Katyaya atmda daha nc hiç grmdiim irşy grdüm Dudalar v çnsi titriyrdu, gzlri yaşlydama sa sür içind ndişsini yndi v irdn dudalarnda irgülümsm lirdi

Gidi aama sni tüümü v zür dildiimi sylycim, ddi yumuşa ir dayla, sani ndi ndin nuşuyrdu Onu üç gündür grmdim; istdiini yaana adar dasna gitmmi yasalad, diy ldi. Bunu sylditn snra

sani aasnn nu nasl arşlayacandan mn dilmiş gidüşüncli v ür aşa indiBir saat snra Falstafn havlamalarn izlyn r ahaha

v arma ssi alt atta yanland adndan düşü rlan irşylrn v yrd uçuşan italarn gürültüsü duyuldu Bir zdaha çmrin dada dndüünü duyunca Katyann aaylaarasnn düldiini anladm v alm svinçl çarmaya aşlad

ma nim yanma glmiyr v nuşma zrunda almatan il açnyrdu. sin n d nun mran uyandraca r durumdaydm Bni rahatlla inclyilci ryrd turuyr v gitgid artan ir mrala syrdiyrdu Hrzamanindn daha da saf grünüyrdu. Ksacas vd hrsin üzrin titryi şmarttlar u nazl v inatç z, ni grcin hiç ummad yrlrd arşsna çtmda şaşryrdu ma içgüdüsl lara da lsa nu h dru yla yn

lndirn şatli v yüc ir ali vard Hayran lduu aasnn üzrind üyü ir tisi vard nnsi nu çlgn gii svi-yrdu ama na arş ç srtti Katya inatç, gururlu v güçlüaratrini ndan miras almşt. Faat annsi na ir çşit manvi gaddarla varan arislr yayrdu Prnssin lduçagari ir çcu ytiştirm anlayş vard Katyann üyütülüşü,şmartlma il acmasz ir srtliin gari ir lşimiydi Birgün izin vriln ir şy grç ildirilmsizin ir aşa gün

99



DOSTOYVSK

sndu Bu d Ktnn t n zşt Ft b u h dh sn g Ön nun nns bbs n şn t db duud duğunn sz t B bs n şsnd ğd ç üüst s hsz t ndn nns n t tsd susun günsz sguszn t Bunun bb ttğnnçtn d sttn gdu sf b s gtğ çn b Bunu d n çğ Kt

hsz t dn Ktnn nnsn ndğn nbun ğn nun snsuz sgsnn tn fnd duğunu s n zn ş but uşn busg Ktnn snun d undğ b nj udu z bu ntj çbu snnn üçü z hhngb sğdu

bn n duğunu ndu çd hş bu n şd hndn huzusuz uştu

Bunn d ç htt b çndu dsbtş Kss şu nd s üz duğu şçn bn bğşn Kt ş t bu şt bütün nşçş gç b ş gç n ş nd Bu nu güğü nd bsn ç günüşü b çutfnn tü dugun tt tt ştuğu nd bş ş ç gü hçb dugusu ü ğ hş n şnşt ç ş nnd t çu s

d bdu nun s güzğ nş b ş şt bu çşdn bş üz nd h ş hş b uut h b gğ üjddu nz bn dğhs nu su hnd St üç üüüşün çtğz zn nzdn gçn sd nu gb çnşşn ç nd duu bu şns zn sndn utu ün nnd Mutu çn dğuşu utu btğ zn buu B bn çn

100





DOO

ta n düşmanln ynlmk çn mümkün olan h şy d-nd. Evd onun ooisn v gücünü tanmayan ona oyunmyn v svmyn olalcn düşünmk l smyodu. Bzzat knds Falsafn hakkndan gmy akna koydu. Hks hükmmk v mtmk syodu. Nas oludu daFalstaf oyun mzd? Bununa lkt naç uldog ona oyun my dddyodu.

B gün ymktn sona alt kattak gnş salonda kmz otu-uyoduk. Buldog salonun otasnda uzanmş şklm ya-yodu. İş o an Katya'nn onu ynmy kafasna koyduu and.Hmn oyunu ak amaklann ucunda ona dou yaklaşsvml hakl aaak tatl sözll ssnd Faka daha onayakaşamadan kokunç dşln gösd v Pnss dudu. Ban çn ona az daha yaklaş okşama k unu sah olanKatyann annsndn aşka kmsnn yamasna zn vmz-d v şndn gmsn salmaya nytlnd. Fastaf kafas kzasa onu smak hatt açalamak çn hç ddümzd. B ay kada güçlüydü. Kokmuş v mak çndayann haktn zlyodum. Faka konuda kaa v-d zaman onu vazgçmk çok zodu. Fasta n ksn dş-nn göünüsü l onu ngllmy ymmş Ona dktolaak yaklaşamnn oanakszln gön Pnss kaasz-la düşü düşmannn afnda doaşmaya aşlad. Fasafkdamad Katya çm daaaak knc gşmd u-lundu. ona üçüncü k afnda doand ama Falsa n g-lmz olaak dndd alana gd anda yn dşlingösd. Pnss ayaklan y vuu sn v düşüncl hald kany otudu.

On dakka sona yn an ulaak hmn odadan çkt v avuç dolusu kuay l döndü Başka dyşl taktk d-ştmşt Faka Fastaff k d tok olduu çn una adşl md. Ona a kuayy dönü d akmad l

02



Pee aaı ya ıa yaşı ama b ez ön-ceide daa by bi epi adı aa başıı adııp dişeii öedi ve bi ııı ie aeeedi Pee iideıpmzı od abiyeei bi aa ıaıp ea yeieod.

y bi iie oyo ayaaıı aıya vruyo yana-a baımı ibi yaıyo ve öeden özden yaş aıyod.ide baa baca a beynie çad. yaa ıadı ve aa bi adıma dodou vaşi öpee yrd

ez aaa ç bi şaşın eii yaa. şma-ıı naı eçmeine izin vedi ve aya biaç adım öeieedien oa b apa ız pi bi ama ie eamad. ayabi an için dd oa aaııa ieedi. odan iiyo-dm O b dei eyecaı ömemişim. Gözei zae veby bi başaı edaıya paıdıyod. Haia bi abo çizi-yod Öei öpei edi baışaı öde pıdamada

ceaee dyo dişeiin oç de om-yod öpe yeie od ve ıı aıda onç bi ıııyedi. O bi anda paampaça edebiidi aa Penemeşem bi aeee çc eii on ına oyp aipbi ava ç ez oşadı. öpe bi a için aaz öd. e eiei adı. Soa bide aeeedi. ı a ayaaı-ı zeide dorud eindi ve by oaıa da zamannço çoca acmanı demeyeceine aa veee aiain odadan çp ii. Pee edimiş aazide ua ye-ii ad ve zaede baş dömş evimiş bi edaya baaaip aip baı ı ibi bembeyaz eidiimi a edicemedi ma bide yaaaı ö ibi beyazaşı ve ç beaaepeye ada idip yaı bayı bi ade çövedi .

aya'ya oa deice aşm da ı aımyod. Onn adıao dei by bi o yaşadım o nden ona aı endimeim oamıyodm. ş ie aap oyodm iece ee

03



DOTO

kll bynun dl snn gldi kku bn

ngl ldu yn gösi için ndn kçy dndiğii hlyu Bi ksind bklndik bi nd sklndğ dy gidi Alüs luşu klbi yl öylsinçpydu ki bş döny bşlş Sn küçük şy-n bunu fk işi ki iki gün şşknk içind dlş Aks süd bu duu lş Sssizlik içind çky d iği ksk bi y gçi Eğ dyi yindys duygu sbn innlz güüyl şkilndi. işiiği büyükbi çk kpsisin shipi ylnz kiz nlnd niduylk bliili y çk lns gkn bi şy Büün bu zn byun y il bibiiiz y düzindn fzl kli dik bz şyldn yş yşny bşldğ kdy bunun sbbi unuknlğ y dbn kyszlğ dğil snki zd bi sf kyy söziş gibi bilk bndn kçnsyd Bn glin kgli uyuyy gün byun d kkşk duuuuMd ddn gizlyi bşydu yy lnşk nllik dsindydi Bi ksind ndilldnbiini bşk bi sf d sçn bğlk için kulndğ bikudlsini gizl i lş g byun nl öp gözyşl sidi Bşlngç nun kyszlğ bni inii hkd fk sn h şy bulnklş duygul kl bisbp buld Böyllikl yni duygul yş yş skiini bsd üyl üpii gçişiin hl hszdii güünü kybi yni bi yşl y dğişidi.

lyu d bzn glyin uyn pklnuund ykn klk Pnssin ynn gid g lbzn lş şğnd sl d duup nu uyukn syddiBzn d yğn uup n dğu ğilk sk nfsini yüzüd hissddi kudn iyk sssiz ygndngöünn lini sçn uzln küçük ykln öpdi

0



OK VOV

Bütü bir bc ö hpsie ldm içi Kt' itide

dh düşüceli bir hl ldı rk etmiştim. Neşesii bilekbetmee bşlmışt Be tüm ü bc hiç ses çkrmd drr be de ilm ürültüler çkrrd Öfkeli e hırç lm bşlmşt, sk sk kırr e siirleir htt m m b krş cmsc drrd B irü sı ski iredirirmşm ibi kşm emeide m trm reddedir d kld srrpsldm ç ii bildii hlde, hiç beklemedik bir d idip

esii örür e 6ütü üü l eçirird Be detçt e pcm şşrck hle elee kdr stlercebei seredird Be de d terk etmee cesret edemedeöce krp brır sr srrrdm Dh öce hstld hiç ö�mediim hlde iki kere teşlediide kd Sr bir sbh öel hrlklr ·pldı. Öel istei üerieküçük Preses, hstld dc şşkılkt sçlr bel esii lt kttki diresie tşıd Kt esi

kııı beim sk srtm üüde hstld düşüerekbede çk rhtsı lrd Bii çk dh öce rmış lms erekirdi fkt eellikle her şede kedisie b eem be de çk sert lbile Presle bir dii trtşm ktlmk rd klc ı bilerek b bir süre içi ertelemiştiPresi çk ii tırd

Presesi idişile ltüst lmştm, kc üü büük birklp krkl içide çirmiştim Büük işkece çekir eKt' eetii sebebi içi kf rrdm Klbimüütü e öele prmprçdı, hkslk ds rl klbimde itide ükselird Kedi kedime bir tür tr eliştirmiştim. Gülük ürüüşümü srsıd krşlştmd her mkide frkl, öle ciddi bktım ki şşk dödüKşks sürekli böle rkl lmrdm e srd itidedh çk üülürdm Her mkide dh üçsü e

05





"Bynn tmmişsin," ddi, küçük amaıya çıakynma nazikç dknd "Tamam ak da saayım" Eşa-m çzü kndi yntmiy aakn hiç itia tmdim.Yksa sk aaaksn," ddi mzi i güümsmy, skaa gzini kıyd.

Çgn giiydim N ana n d Katya'ya n dn an-ayaimişt im Fakat Tanya şükü ki yüyüşümüz kısa südü.Biaz daha süs kş n skak tasnda mktn kndimiaamayaaktm. Yin d ykaıya çktıımız zaman mznagizi i üük kndmayı dim Bn k di haçtitdi ama tk kim i tmdi. Akşam n giydii at kataknkaı an Pnssin yanına gtüdü. Fakat g viniçind kknç i haktiik vad.

Katya i sini kizi gçidi annsi d kkdan çıgnadndü Dkt gdi ama n syyini imdi H şyKatyanın yaşndaki çk hastaıkaına aand ama nk y düşünmüydm aah gayt anı nşi v ina-nımaz dd saıkı i güntüy ykaı gdi. Ama çkkaisiydi.

Ön saah yna Madam Ltadı dinmyi ddtti.na gidi yaşı Pnss'i gmyi akına kyd. H zaman-kinin tsin üyük ynindn nt dn gnik nnaanaşamayan v gmk i istmyn yaşı kadın kz nnziyatin izin vmişti H şy iyi aşad i saat kada ym

içind gçinmyi aşadıa. H şydn n küçük yaamazütün sça gütüü yna v vdii ahatszık için züdimy kaa vmişti Yaşı Pnss gzünd yaşaa naışad Fakat sna şytan kz çk ii gitti. İd yamayanad yaamazka da tyzsin anatmay v nadanişmanık dydn symyi akna kymşt. Da güşüyaşı kadn çk mmnnd. Tüm vin gzdsi v t haingmiş, kaisiy annsini i ktmayı aşaan Katya

0



DOSOYSKİ

üzrin kznığı zr nun gururunu kşıştı V bl

küçük Prnss n Prnss'in lbissin bir ·zirtçi krtı iğnlm snr Flst ı tğın ltın sklm rınngzlüklrini kır bütün kitlrını lı nnsinin Frnsızrmnlrı il ğiştir rr ün rçlrı sç şlıkının lrin bir st kğıt skl s nitlniğiniitir tti ıssı hr bir uzilik bir nkinn h ktüü şlı kın snun knini kbtti üzü kırızın bz ğru rnk ğiştiri Snun t h zl

mi ıkırrk rn kçtı Prnss tnın nnsiniçğırtkt hiç kit kbti Ol büüü nn gzünşlrl hst ln tı bğışlsı çin tz birkçst kr lrı şlı kın n nu inli rttirtsi gün n rılğını biliri tnın nnsi kızıiilştiktn snr n z rğin sz rin birz uuşı nk bl şlı kının ksini bstırbili Bununlbirlikt t ii bir şkil zrlnı lt kt nnsinin

nın gtürülüFkt mktn snr rz kçtı Alt ktt izlrinin

üzrin klrkn mrin bşluğun n rstlı ıı çış Flst ı çğrıru Drhl krkunç bir intikınlnını tığınn kuşkulnı tığı ksinlikl buuşlı Prnss'in Flsttn h zılı bir üşnı ktu k kimsl st ğili kimsi szi hrkstn uzktgururlu zlsıl kibirlii iç kimsi smiği hlhrkstn sgılı bir rnış bkliru hrks bunun rkını nı zmn nn krkurlrı Fkt şlıPrnssin birn gliş il hr ş ğişişti Flst krkunç bir şkil şğılnıştı çünkü ukrı kt çıksı ksinlikl sklnıştı Bu nu günirişti bütün bir htbun ukrki küçük çıkn mrinlrin ğınkikıı sürkli tırlı uruştu Bununl brbr kıs sü

08



OK O

d u sügünün ndnn thn tt l z günü shslsy gd gtz hly hly yşl dn slddüsün öğn zl ntndn dn z utdl. Ogündn sn Flstn yuy çs snll yslnd Pnss şğ ndğ znld d uz dy sügünl gdyd Bu şl lgln çn h ztl tutuluştu. Ft öç duygusuyl dlu yt üç z dh yu tçy şd Mdnln tsn gldğnd yşl Pnssn yt dsn uln d tü dl dl g dlştOnu hç şy duduzd Şns s s d ldudu O d hztl gl nu şğy lyn dnn önünd dl gi uludu. unç öğn ytğ u zytl ssnd yşl Pnss sn nu çlyuş gçğl tydu h sfnd d udn hstlnydu B-ç yğnn ültt d htt snd dh dl gd y Flstn y d ndsnn dn ylcğn l-dd Ft tynn nns ötn yly ul td.

Pnss n sy ç fzl düşünlüğü ytu nun çnFlstff çculndn sn dünyd hstn dh dğ1 yd unun ndn d d lt yl önc gün yüüyüştn dönn Pnss ynnd hst s hüznlü göünüşlü ül sydn gln üçü uldg ysu gtşt Pns öğn hytn utşt üçü s öylt çn hldyd Pnss nun hçd ğl

hld tutulsnd s tt Pns tz td. yl snl Pnsn yzl llsndyn tynn dşSşh nhn düştü Pnss çğl çğlğ ğydu l ln gln şy ğlunun dndn suy tlt. Büyü ölü thlsndn utld. yn znd d ğlu güçlü nt tfndn hzl süülny sdc suyun yüzyndgysl göünüydu Çuc yğ çözdül utls ucz lct Bdn cn ö ğuln

109



DOO

çocuun tam önne atlayp dileiyle çocuu yakalad za

kazanm bi tavla kyya kada yzd. Penses slak, çamuluköpee salp onu öpt. O zamanla alelade ve sadan bi isimolan "iska" adn tayan alstaf bakas taafndan öpl-mekten neet ediyodu enses'in öpcne ve kucaklamasnaonun omuzunu saak kalk vedi Penses hayatnn geikalan döneminde bu yaann acsn çekti ama minnettalsonsuzdu alsta evn içinde yaamaya balad fçaland y-kand oymal gm bi tasma takld. Pensesin otuma oda-snda haika bi ay postu kilim zeine otutuldu ve çok geçme-den Penses yeni bi sald kokusu olmakszn onu okayabilihale geldi öpee "iska" adnn veilmi olduunu duyuncadehete dt ve hemen olabildiince eski bi baka isim aa-maya balad. akat "ecto" ve "Ceebus" gibi isimle de çokallmt. B i ev köpei için daha uygun bi isim geekiyodu.Sonunda Pens iskann akl almaz obuluunu da dneekalstaf adn önedi. Bu önei seve seve kabul edildi ve bu isim

buldogun ad oldu. alstaf çok usluydu. Geçek bi ngiliz gibisessiz ve ask suatlyd kktlmazsa kimseye saldmazd.Sadece ay postundan yaplm kilimine hekesin sayg duyma-sn, kendisine de nezaketli davanlmasn istedi.

Aa sa kendi haklana tecavz eden dmannn ezelidmannn cezalandlmadn hatldkça alstaf bi kinnöbeti tutad Bu yzden de st kata çkan medivenlein aya-na gizlice gidedi. He zamanki gibi kapy kapal gönceyaknlada bi yee saklanaak uzan biinin bilmeyeek kapyaçk bakmasn kuazca bekledi Bazen bu intikam doluhayvan ikiç gn oada yataak bekledi ama kapnn izlenmesiiçin kesin emile veilmiti ve onun yuka çkmay en son ba-adndan bu yana ç ay geçmiti

"alstaf alstaff" diye bad atya kapy açaken me-divenleden onu el iaeti ve tal sözlele çayodu. Bu kez

0



O O

aının adıını gen asa aşıya atama iin azıan-

dı. ma aya'nın aıanın gee ması anaszd yüzden de aaına inanamyd. Tii ada azd a-ınn diasize amış dn eemiş gii yaaaeneeye d gii ve güü eneeini evaza dayayaaaşıdai inay seyetmeye aşadı ısaas yüüyüşe ıt-ında i ii daiaına d mş inaan mimai yaı-sını ineeyen i adam gii davanyd. B aada atı imt iinde eeen ai ıza aryd. adee ann

adına ada aımş ması dei aı dave edimesi veyaıya geimeden ünü amas iin yavaıması neüyü şaşn ve ıgn i sevinti Zevten y dişeinigsteee i gii za azanmış i edaya ve azgına y-a adı Cşs yesine üyüü i anın üzeinde -nan i andaye tes dnü ii mee teye yvaand. endiside gii . Madam Lead dan a ama zamana ada yasa aıya vamş n eneeiye vaşie ay

may ve yd. Yanıt aa iedei yaşı adından d a i ya gedi. Büyü i düşman süüsü dt iyandan gemeye aşamşı. Tüm ev a üs ata aşınmıştı.asa, n astta enesine staıa taan aıztadr enesi emente a i ade savaş aanndan süüenee gei eidi ve i iin nda aşa aa gtüüdü.

Yaşı Prensese i ei gndeidi.B dmda ayann annesinin aışama ya da meamet

gsterme gii i niyei y ama imi ezaandıaaı? Bieede tamn eti ve aşaı aya'ya dndü Evet yd!aya saad dan tieyee dryd Zavaı şey anaada yaamazınn geieeeini i düşünmemişi şa izmeadan iine ya da masm iine evieiidiama atya geei syemeye azdı.

"Bnn sms sen msin? diye sd Penses sete



DOSOS

Ktnn gibi srrdğn grünc, bn n dğru çpsin bir idl lstf ur bn gndrdi zl,ddi Prnssin uğursuz bşlr rşsnd csrti -bdu

Md Ltrd n czlndrsn sğln ddiPrnss d tr tti Kt' bt Srsiş bir hd durur llr sr, srrş z r brdu

Prnsin çculrn t cz bş bir d ptt

Birç st bunc turulc bir ş n dd lnrdu t bir çcu istği dşnd r zr gndrilip zgrğndn sun brldğnd bu cz ç ğr girduKt r rdşi nrl lr ii st ptlrduSuçuun ğrlğ gz nn lnnc bni cz drt sttiKç Prnssi dşnrdu Bir zfr zndğ bilirdu t drt st l grn rdn çrdğ zn st sbh rş drtt lr şl glişti

Bni ptldn snr Md Ltrd znn Msdn dndğn birdn hstlnp nu gr istdi-ğini ğrnşti Md Ltrd bni unutup hn gitiştiBiz bn hiztçi d b lsll bni srbst brldğ dşnşt Kt is nnsi çğrş st n birdr ndisi tur zrlşt Yur çtğnd b-ni tğd ldğ grnc ç şşrşt iztçinu gidiriş trşt Prnssin bni srs için

ndi ndnlr rd zn drt st srsi grtiğinibidiği için ddz stnn ni gtircği dşncsil -tp bişti t st d bni unutuştu bunun sl ndni d bni ndi bş giinir ld Bc gcihpist gçir tr diişt

Sbh rş drtt birinin p urduğunu ç içinzrldğn dudu Yrd rp uuuştu Unnc t-ş bğr bşld rstn nc Ktnn çnln

2



TOK E O

ssn dd sn Md td ş ln st h nnd ld gözünd şll Md tdbn lln l nttğ n özü dld ğl bnntld ğtn ttd l d ttn l szld Kt d t dz dönüşndn tğ tşt gttğd d d öl göünü-d Bütün g bn blşt sn stdn l-ş dött nşt Büü b güültü tş g

glş ln Md td dd bütün hztlndş sn d bn tşt bh d tü hl öğnd Pnss bl bn st dnldğn söld Pns gln n l z öl gödbh nd tlş nd gld

fdsnz d bşld Md td dön zbd n ş snz? ll b ğ ns l b dnşb! Bbl tn bbl! Vhşt! hst b -ğ bölsn hl dl üü z nl b dlnz bşn bütün g d b ! b nöldübld Onn gşn bl snz? B hşt n-snl dş sz sölü d Böl b z nsl -lbl? B n fd? Böl n b ş düşünbl?

ll Md td gözlnd şl şşnl nd

bütün lnl nlt lşt Kz gldğ n bn nslnttğn ğ b dnl zn süş lsd b znn d ötü b ş ldğn Jn Jqs Rssnn dböl b şdn söz ttğn söld

Jn Jqs Rss Md Jn Jqs bn sölz Jn Jqs tşt nsnd b ttdğl bn söl h Jn Jqs nd ln bl t tt Jn Jqs b ştnd Md!

3



DOO

"Jn Jqus Russu J Jqus bi n PnsPns Siz nl sölüsunuz" d Ld çk ölnii O kib bi kdnd in ösind kl kl k-lzd. k illndn biin lf sölk Cill dRinnin gölglin bil dkunk Vlii ğlkJn Jqus n dk bb dk . . . An bbi Gözli ll dluu. Zllı kdn öl lüs luu kidn nğ iidu. " söldiğinizin knd dğilsiniz

Pn s " ddi snund ndn çlgn gibidiPns kndini ld özü dildi Sn n glibüük bi snlikl öü bni kus gii.

"Pu 1 Pns " ddi d d kndisi d üzülüü.Sn iiz çl mssnd uduk küçük Pnssçk dlgnd Ak mğin gidn ön üzü kkmızı dudklnd bi gülüsl n gli önüd duduuzldn uu snki bi dn unıu gibi ll

"Pkl dün bni zm üslndin. Ykn sn gidinlm ı" T nd bi nzdn gçi Pnssn dn uzklı.

Aküsü mkn s ğ kki büük d l lgiik Küçük Pnss sn d üzgündü güçlükl sluk l-du. B ns çk sinçlidi d iç ldğ kdmuludu

"T nmk is isin" di sdu "Bkl. " Bni dnnkösind dududu kndisi uzkl u ğn bi-kç dm gi gidi bn bk kzd kndini kn llil üzünü öü On dğu üdü bni ddn çk-ğm düündü

"Gi çk nd kl" ddi. "Bi dkik içind düzlii." Kkz ğlkl bi sul kndn fld

1 avalı



O O

kollarıı boa doladı Yaakları al ddakları kiraz gibidolg bkllri karkt Yz gözlrii ddaklarbo llrii dli öp baladı çkra hçkra ağlord a sıka sarldı z arlkta sora kaa ikik gibi siçl birbiriiz sarıldık ata kalbi öl hzlatıord ki b bil dabiliord

ata a odada çağrıorlard Artk asii aıagit zaadı h Ntoçka Ah aka b g! Ykar

çkıp bi bkl Bi sgil aaça harartl so kzöpp Nastaı çağrsa d Yid dirili bir öl gibikar çkp kdii kap attı kafaı astğa göpsiçt ağlaaa baladı albi öl hzl çarpord kigöğs patlaaak sad G olaa kadar asl daadbilioru Soda saat o biri rd atağıa gittiPrss o ikid gldi oda öbr da baa glsdi aahiçbir söldi Nasta saki kast apıor gibioalaa oalaa o gidiriord

Çabk çabk Nasta! di hordad ataNi ar Prss Ykara koarak çıktı hrhald kalbi

çok hız çarporh Tarı Nasta kadar sıkıs Çabk al t bi

raz ddi ata sktla kçk aağıı r rarakAh a ddi Nasta aakkabıs çkardkta sora

ata kçk aağ öpt

E soda g hazrlklar taalat Prss atağaatırld Nasta gitti fırlaıp aa gl Prssisiç çğlıklarıla karlad

Gl braa gl d bil at ddi bi atakta çkrkir sai sora o atağdadı irbiriizi sabrszlıklakaklıordk ata öpklril rds bi boğord

Glri bi asıl öptğ hatrloru! ddi gliikgibi kzararak

5



DOSOYEVSKİ

h ldu, d fsldd. K gözünd şll l,sn uzun znd su. zn bşld bl usun

znBb sndn özü dl sölş, hn sn bbn

sunuşu Oh bn üü, üüü ösüzü! Bn öüü uun un ll uzdu

n nd h gülü h d ldu.h K! Söl ndn bu d bld . . böl . . . A d dd

Ü d d sssz bbz uldŞd dnl Bn hd n düşünüdun d s

du Pnss.Ah! P ş K! G gündüz sül düşünü

duUulnd d sldun. Sn dudu Öl B d ldn duduBund şşl b ş ! dn bu d bldnAln b . Bdn gl ngl l

u. Sn ş s.

ndnÇünü bn öüü İl l snn bndn dh lduunu bldu Sn bb d sn bndn dh sdu. A bb b nsnd

Oh , ! dd Pns düşünün gözl şş b d, dd K dd b nd O h öld

n . . A h , sn sndn özü dl zund ld nds l. b bun d snlnd

6



NETOÇKA NZV NO

Et nld ğl stdğn nlşt

Sus bl üçü budl sn ndn d ğln bbsn ! dd Kt ll ğz t Dnl sn çtn s std sn bdn sndn nt ttğ hssttsndn ğndu ğndu

ndnSn zdu dnn bldu Sn snn bn

sz şğn f dn sn çt stdOnu l b hlğn s z d düşünü

Oh Kt n dd Kt l V sn b dh snnl

hç nuş std lstf şş htl usun

Oh t Ç sudunş slşt! dd Pnss şç Bunu n

t bl usun

Çünü sn bn sddun n lus lsun zundd Sn uttu dğl Bn çn dn

Öls tu Bunu f tt lstff üüü dn ç snd

ü n! O tttn sn l t n!Pnss ül zn tutuldu Sn bdn tşl bşn

ld dtl bn bt zşl uzun lnd ntnl b ttşdu

Sn bu d s ndn ln nd un b sluüçü ş s sçln zlnl ğln tl b bbsn Oh bn üçü süzü Kt n üz ğlbn üü ğuun tuttu nl bç dl şdüştü Ç duulnşt

117



DOSOYSKİ

Sr s sv bşlğ z üşüü r,

hr sl ruş v uş b ş r güzl r r! svç srsl

ş lb h l ç l b . . ş l . . s ç

uş?B lr s?Tb , hr ş lr hr ş ul.P b ll l ? url

l Uls Grürsu hr ş blru. Gülü v zr

Pl, üşüü Şuu brz h üz. Bz r u hç svr ru üşüürü S hr z usl v ssszs B l luğu

u üşüğ rr S ç zs ç h ç ğl ?Oh, l brz uş ç zs, üs l v z

l Öl ğuu b r Br rs sbh u sç svğ l Büü g s rü grüşü vg şğ ş u s l ğ srğ O sv sru hr s

ru üşüü. rs g uur ş gç ggb u grs ç gçrş gr Oh v v uur rs ğ zlr. uz rlrz ğl ç!

b sv sru"üü S sl s h sv ! V bu

h z Ou b r svbs, ls s

8





DOSTOSi

"eçk he geli yd yls üeyi seiyr

s? irbiriizi eriz Sr lüe byle üzgü dr.ede he szs? lyck s?"Ee s her eyi lc. A d üzgü l

deili, çk eeliyi"Yklr beikiler gibi krz lck İllh yr

lz . . Uyk r ı eçk?"yr."

"yleyse kl ."irkç s ky de ei Kdz ekld Tr bilir ce Preses gelecekle ilgili llr lsr d ki drlrd sz ei bs düydki her-kese h bede bile dh çk sediii syledi. İkiiz deMd erd geçreke çk iyi ld e e k bir isld sd y fikirdeydik. Eresi gü e dh srkigü eler ybileceiizde kk e gelecek yiri yl içi

her eyi lldk Ky sl yz gerekiie krrerdi ir gü b eirler erecek be by eeceki eresi gü be eir ereceki d blr kesilile by ee-ceki. Sr sryl eirler ereceki e eer ikiizde biriyy reddederse rd r dr düzelecekik.Kscs ikiiz de ssz ll isiyrdk Sd k yrg düüük e gzleriiz ky bld.Ky yc ld içi beile dlg geçi ilk yy

ld Sbh y d yd çbck bir üede srkise gelede hee y geri ddü.üü gü byc seiçe e yczı rdk. Sü

rekli sklyr herkese kçyr e her eyi eside de bir-biriizle karılk kçıyrdk. Sd hylay blad Kay lıklrda çk ekiledi -lya baladı.

2



"Ah si aramaz öü ş d bütü bları baa daha

öc alamad? Saa arşı azi lr si öl sr-dim i Saai clar saa rca ca acr md?"Hm d ası l larda rardm""Ah caaarlar ilir ms Na bir rsid sata

bir c dö başa br c görmüştüm. ar Falstaf ıalı dşarı ıacaım ları trar görürsm öl bir döcim i " Gözlri öfl arladı

zama bir da girs öüşür aalamata r

irilird irbirimzi bli yüz r ömüşüzdür güböl gi rtsi gü d Si ölcimi düşüürdmMllta slm silird Faat b mtll zsürmd

Madam tard aa'ı hr hartii as bildirzdadı izi ü güdür izlird b zama bca blg i lamış Sda ataı asi gdi gözldi hrş alaı imiz d lgı gbi görüürd s ü güdür

birbirimizd arılamırd sürli birbirimzi öür dllgibi gülür alır ba şrd öl bir ş dahaöc h lmadıı i alama gld blmird amaPrss'i sii rizi girdii saırd s lara brbirimz daha az görmmizi ii lacaıa iard

Uz zamadr b d b düşüürdm di atladPrss " üü, thaf ösüzü br gü rblm lacabilirdm aıda söllr gmişi r Gr

r aa üzrid büü bir tisi ar aa sdii mi sölürd? "almaaca adar "Prss öd rmız ld ızı üzüd bi ıs

amaa başlamşı." gari ddi Öclr birbirlrid aır gibi

dilr Tarı bilir a ba mmdm ösüz adar

121



DOSOSİ

kçk olura olu ou içi araimiz yok ua katlyor

muu? Trbiyii uyları v alaki dğrlrii byk ola-lkla aid almştr Pr oda buluyor alamyorum ilr kz ou yal okla drmyi rdim

adam Loard bi avumaya kalkşt ama Pr biziayrmaya karar vrmişi bil Hm Kayay çağtt Katyalir lmz d oa lk pazara kadar yai kokoa bir a-a birbirimizi rmyğimizi yldilr

bular akşam ç bir aatt ğrdim v dş

dşm Katyay dşdm, ayrlmamza dayaabilğiiamyordum O ataladm, zty v aya yikdştm Saba Pr lip klağma art vrii şylr -ldad Pr d lid li yapmşt ama iş yaramamştPr krii dğişirmdi Gidrk daa da mitizliğ kaplyor ztmd oluk almakta çlk çkiyordum

Üç abada aya baa Katyada bir o irdi Karak burak bir yazyd "Si çok viyorum u-

rada aml oturuyorum v rkli kaçp aa kavuşmayollar dşyorum Sz vriyorum kaçaağm, ak ağla-ma i kadar vdiğii yaz i ryalarmdakuaklyorum Korkuç a çkiyorum toçka Saa şkrdriyorum Hoşça kal

d ay şkild otua yat vrdim v bt limd Katya ou ağlayarak çirdim adam Lotardrdiği şa bi dişldirdi Akşam Pr idip ğr

Kayay rmzm ç kz atalaaağm v Prlkouşmuş olduğua pişma olduğuu yldiğii ğrdimayaya Katyay ordum Ağlamadğ ama apar olduğuuyldi

Saba atya kulağma "Eklalar çalşma odaai Sağdaki mrdivlri kulla diy ldad ird yi birumula krar aladm aşağ koşum v çalşma

122



asnn kasn açtm Katya aa ykt Ama sna bi e

baktm akaman sal eyeana öt Kakaa ve özyaa- i ana beni bak sina ibi babasnn kağna vemzana tman Ama enesini kaybei kaneeye tAkasnan Pens e t Sevinçle bağy

"O baba! Sen ne iyi bi insansn ! ""Sizi kçk yaamazla! e l size? nas bi akaa-

lk? e biçim bi sevi?""Y baba sen anlamazsn " ibiimizin kllana atlkKatyay aa yaknan ineeyine ç n içine zayf

lam lğn fak ettim Kçk yznen fkan anlkslm benzi saamt beni kaa z ki ağlamayaalam Snna astya kaya v Katyay özleik-leinin e aakann bi iaetiyi Katya öl ibi saa

"Yete çkla" ei Pens "He n blz Şimi i-in Tan sizi ksn" Gönmzen yanmt ama

veiği söz ttama Ayn ee kçk Saann astalanğve ölmek zee lğ abei eli Penses etesi n itmeyekaa vei He ey kaa ani l ki Katya ile veaatğmana kaa içbi eyin fakna eğiim Penses b veaamalaan ek lanmy ama Pens sa etmiti Katya çkzn e yatğm bilmeen samak için aeleyle at kataktm Kann önne aaba bekliy Katya beni öüömez çğlk att ve bayl On ömek için ktm Annesi

ayltmaya çaly Snna teka kenine eli ve yinebana sal"Hça kal etçka!" ei çabak yzne ai bi ifa-

eyle ya mseyeek "ana ama i eyim yk Hastafalan eğilim i ay içine öneeğim i aa aylmayaa-ğz"

"Yete" ei Penses sakin sakin "Atk ielim"

23





EOK E O

hafa ziyar gidrdi ma gülrd Pr abla ziya-r mi içi Kayay gdrmy pk güllü dğildi. Byüzd d Pr gizlic gürüyrd Kaya i aba ara-da çk büyük frkllklar ardı ama ablaa hayradı.lxadra Mikhaia yirmi iki yaşda bir kadıd; akiazik gi dlyd Faka gizi bir hüzü gizmli bir kdrgüz zllikri üzri bir rlik glgi rüyr gibiydi. Srik ağrbaşlk bir çcğki kadar mlk gibi hzrl yü-

züy hiç bağdaşmyrd. Oa bakıca dri bir mpai hi-my hiç kim lamazd O ilk grdüğümd aparydı -rm ldğ yliyrd r şyd lii ğii çkmiş rdy üzi bir yaşam ürüyrd kdi id dbaşka bir yrd yal faliylr ilgi dyard. O zamalar ç-cğ yk Madam Lard grmy gldiğid bi giylpüğüü harlyr. ayf kdiid ldkça büyük biradam a şlik diyrd da kmac B. idi Bi grüc

gzlrid yaş gldi. xadra Mikhaila baa arılarakkdiiyl glip kız gibi birlik kalmak iyip imdiğimird. Yüzü bakca Kaya ablaıı adm gğümüzklamaa d la bir brklmayla a arıldı Sakibir kz daha birii küçük küz ddiğii dyar gibiydim.Sra lxadra Mikhaila Pr gl bir mkp grdi. Mkpa baa hiap d birkaç ar ard krk hçkırklarmı barmaya çalşyrdm Pr bim içi iyi di-

lkrii yr ki kzı da mmi iiyrd Kaya dabir iki ar klyip şimdilik aid ayrılamayacağıı y-lüyrd

V bylc akşam başka bir aily yi ialarıyla başka bir girdim. Bir kz daha bim içi dğrli ldğ ai ldğm hiiği hr şyd ayrlmşm. Tamamyrulmşm zihil bir acı çkiyrdm.. Şimdi yihikym başlyr.

25



ALTINCI ÖLÜ

Yni hayaım sanki kill yaıymm gibi sakin hzlyd Yni asiliml skiz yı ldan zla yaadım mb s iind d pk yl pai ya da ymk ildiğini ds akabalala planı yapıldığını haılamıyum aman zaman ziya gln iki isisna kii ail ds lan mzisyn gnllikl i iin lxanda ikhailnanın kcasını g-my gln insanla dıında kims glmzdi

lxanda ikhailnanın kcası damlı iiyl smi

gll ilgilni k nadin b zaman blabilidi ldğnda da bn ailsi ssyal h ayaı aasında i laak bl-di Gz adı dmycği nmli bağlanıla sık sık plmiind gnmsini gkiiyd i y dinbilm knsn-da sınısız ks ldğ ddikdlaı k yaygındı Fakazlasıyla nmli bi pzisyn ld dip h yd baaı ansblabiln ciddi bi iadamı nn aıkn plmn b ddi-kdlaa inanmaması zd ksin insanla na kaısına asla

126



O O

geedikei i evg geiedi. Aeanda Mikhaiovnaaaıya inzivada yaşyod aka ndan enn günü-yod. Nazik doaı ünzevi haya için yaaış giiydi.

Bana üün kaiye aıyd ve kendi kızyşı gii eviyod. Kayadan ayıd için h gzeide yaş kaideızıya kendii veinieiin anaç kcana üyük i heveea O zaandan ona ona dyd evgi hiç ekiedi. Oeni için i anne i akadaş i kadeşi. Beni dünya

oyd ve geçiii geişiiyod. Üeik kadeinin ık k yüzünde adayan akin aak güücüken zgü havandanodkça akin ve dgn yaşandan ik akşa anaieceikada vici oadıını ezişi. Büyüken he günonn yaşa hkkında kaiin yavaş yavaş ve acıya ezdiiyeni şeye eniyod. B hüzünü kaenenin yanı aona oan düşkünüü günden güne ayod.

Zai ve nazik i yaıı vadı. Onn eak hz yüzüne

akınca ai yaadışnı aacak endişeein odn hayaeek çok zod. Hehangi iini evedii düşünüeezdi;neee egeen oan ehae kainde en nei yei yo-d. aka çok a yakın akadaşı vadı ve a i yanızık içindeyaşıyod . . . Doşan haa ve dyaıyd. anki üyaaındaie dygaın eniyo giiydi. Baen en neşei anaındadahi anki iincini ahaz eden i şeyin acı een anı andenhnda aeveniyoş gii gzei anyod; anki i

şey onn n gzüyo ve ahveek için ekiyod.Ne kada hz ve aha oa üiizie de o kadayakınaşıyo ani i eankoinin gnüüne ve ini çkünüünün gzyaşana üünüyod. B ekiz yı üeince h-z ek i ay haıaıyo Koca ona çok düşkün gü-nüyo o da kocanı aacaına eviyod. aka ik akşaanki aaaında konşayan i şey va gii gnüyod.Yaşaaında i giz vadı; ndan he kşk dyd

2



OSOYESI

Axr ikhilo koc şlçt k-tli ir izlim rkt Çocukluğum şkill u izlimiir h l uutmm Dş örüüş olrk uzu oylu zyft kş üyük yşil özlüklri rk kt iziyor iiyi oğuk ukuu kry öz ohtlriil z kouşuru i ki ir çok kc uluyoru Nyrm yym hiç ii ötrmiyoru u yüz üçümüz lo çy içtiğimiz zmr kimi h huzuruz

hirim Gizic Axr ikhio'y kc ytğhr hrktt trüt iyor ouğuu örmkt üzütü u-yrm Eğr koc hr zmki h rt kk oluğuu frk r ri rrr öyiği öz ir rtlikuyr y hir irir t tğ kzrr Ko-cy irliktliğii kc uuğuu hitmiştim m örü-üş klr ouz ir kik il yşymz r ihtiyc- hr kimi hr tr kii oğütü yş işşrtmşt; ki ou mutlu ck ir yol uy ütü kliyl itiyor fkt u şrmk içi hiç ümit olmğ iliyoru Yüzü uck ir ülümm küçük ir şfktözü ir oylm lir ki ulr ürkk ümitiz ir şk şç lrymş ii mutlu oluyoru Koc ğr irhtymş ii ou hr itği ciiyt ğiiyoru Çyor çlşm o öm öc cm ou ir kşkr lii kr O ittikt or Axr khiotmm ğişiri ohti h şi our h özürc hrkt ri u rğm kocy hr krşlşm o-r ou tmm r ir kty ürüüyoru öyiği hrözü ğrlirrk trr tkrr öz çiriyoru öü ou oğru uyu uymğ orm çok lşlmştPyotr Alxroiç'i öylmk itiği u muyu? özlrişk ir lm ryor iiyi Tkrr ki üii kz-m koc kii mmu ouğu işlckir şy omğ ik ol tm ir t yoru or yi

128



EOA E A OA

evee eei ve mul oluyoru. Glmeye balıyor bei

pyor ve bir aae fza bir re iyao çayoru aa çouez mululuu a ryor ve bire alamaya balyoruz ve oruuu fr eiim zama a ai uyulmaa oruyormu ibi fıılıyla zyalarıı bir alamıolmaıı oça mulu ouu ou içi eieemei ereiz ou ouua beri raalamaya çalııyoru Koaıı youa bire iirleii o aı oluuu öremeye çaıı zamaar oluyoru e yapııı reme

içi biriii öeriyor hizmerlara aları ee azıraıı ereye ieeii raaız mı eeli mi ru mu ol-uu e yleiii v ormaya baıyoru İleri ve i ar-aaar haıa oua oumaya eare eemiyoruKoaı bir oua rii oru ya a bir ey öyleii zamareçe ve ai ou öeiymi ibi eie veiz ili-yoru Eer olur a oaı ou bir iabı iiii ya a herai bir eyii vere ço mem ouyoru u ou ururlu

v aa mulu eiyor ibi ryoru aa ço eyre e olaii ç çoa birii oamaya alıı zamaar eviçe çııa öyoru Yze ee ifei eliyor ve bazeoaıa ço fzla l öeriyor. Öei oa hiçeare amaa biraz oruyla ve ararız bir e ouyla yeibeeleii mzi parçaıı iemeii ya a yei bir iap içifiri ylemeii öeree ar eur olabiliyoru aze o ou eiemi bir yazı bir ya a ii ayıı ouaı

ieyee aar ileri iebiliyor. Ara ıra oaı ımarı birçoua ler ibi alçalle ere bu ieleri bybir yeie yerie eiriyor bu aıı yiirmei iye arip

bir evei rmaı oruuu aıyoru ee bilmem aa bumemeye b varlıımla arıyım by alayaua ve aralarıai eiizlie içeriyorum Çouu merma ve zamaz er eleirilermle oarı zemiyor eime im olup iç eimi çıarmıyorum aze e ai

19



krkun ve kaınımaz bir eyi isemeen haramı ibi aı

rıp kaığını fark eiyrum casının kmseyen mse-mesi kaybuyr akıarını z krkmu karısının zerineye merhamete sabitiyru ki bu beni rktyru O bakıarbana evrimi sayı buna ayanamayacağımı imi anıy-rum u urumara Aexanra ikhaivnanın yznen mnee siinir mzi resitai a a kuma kesiiyru irensararıyr kenine hkim up ses ıkarmıyru Arkasınankt ve i kararıcı bir an baıyru bu akikaar snsuza ek

sreek ibi eiyru insana u urumu bzan kcası uyru Rahatsızığını ve eniesini bastırmaya aıarak sanaye-sinen kakar kasvei bir sessizik iine ieri eri birka kezyrr karısının eini sıkar beirin bir sıkıntıya i ekip karısını rahatatmak iseiğini seren birka uarsız keime sy-eiken snra aan ıkarı Aexanra ikhaivna a yazya ker ya a uzayıp ien krkun bir meankiye b-rnr Akamarı karısınan ayrıırken sanki cukmu ibi

nne ha ıkarıp nu kutsarı arısı kutsamayı bir seam veminnettarıka kabu eeriu eve eiriğim sekiz yık sre iine Aexanra ik

haivnanın iki kez arip br ha akınığını hatırıyrumHer zamanki kenini aama ve kcasına hayranığın yeriniaan sinir ve fke yumuak yzne yansrı azen kca bir saatkaar fırtına panırı kcas a aha a sessizeir her zamankinen aha sert ve smurtkan bir ha aırı Snuna za

vaı kaının yaraı kabi artık aha faza ayanamazı Önceeree uraksayarak imaar ve acı bekeyiere zntenatayan bir ses nuya knumaya baarı snra sanki keerine ayanamıyrmu ibi fke siem yakınma ve misizikpataması ur aea sinir krizi eiriri casıın nası bir sa-bıra ayanığını nası bir seviye eğiip nu rahaamaya aıtığını eerini pp hata nuna beraber ağaığını rmekaıacak eyi snra kenini paramı rnr vicanı

30



harekee eçerdi ve kendini uçu çıkarırdı. ocaının zyaş

arı onu perişan ederdi. Sonra umuuzuka eerini ovuşuurreki aran hıçkırıkara kocaının ayakarına kapanır; ken-diini bağışamaı için yavarmaarı epey uzun rer ve beki deayarca iniriiği ve kocaının varığında rkekiği devam eder-di. u kınama ve iemerden hiçbir şey anayamazdım Bu ibidurumarda hemen beni odadan dışarı nderirerdi. Faka ır-arını benden amamen akayamazardı. Seyrederdim frkederdim bazı şeyeri ezerdim ve başından beri m oanarın

aında bir izem yaığı konuunda beiriz bir kuşku içimdeykeirdi; m bu ani e ve paamaarı adece inirden oamazdı; kocaının daima aık uraı omaının bei bir nedeniomaıydı; onun zavaı haa karıına oan iğnei eveceniğininbir nedeni omaıydı. adının kocaı karşıındaki bu bimeyenrkekiğinin ve kocaına ermeye ceare edemediği kn vearip aşkın bir nedeni omaıydı.

Faka bu r rner çok eyrek ve yaşam çok monoon

oduğu için ben onu iyi zemeyecek kadar yakın oduğumiçin hıza bydğm ve eişiğim için her ne kadar biinçaıbie oa beni bu zemerden uzkaşıracak bazı şeyer iç mdeuyandığı için onunda erafımdaki inanara deere ve hayaaaışım Kuşkuuz zaman zaman Anna Mikhaiovnaya bakı-ğımda merak emeken kendimi aamıyordum ama henz kuş-kuarım bir onuca uaşmamş. Onu çok eviyordum hznneayı duyuyor ve merakı ığıma narin kabini incimeken kor-

kuyordum O beni çok iyi anıyor ve dşknğm için bana ıkık eşekkr ediyordu! azen iimi frk ederek zyaşarınınarkaından bana meyip kendi ağamakı haiye daa e-çiyordu onra çok muu ve memnun oduğunu herkein kendi-ine karşı çok nazik oduğunu anıdığı herkein ona çok dşknoduğunu kendii erçeken bu kadar muu bu kadar neşeiy-ken Pyor Aeandroviçin kendii ve zihin ağığı için bu kadarendişeenmeine zdğn anamaya başıyordu .

131



DOOYEK

S bi ö i bi ullk sgil kuklıu ki kbi s, ğ i is, kş bisgil ku

Yz htı hfız hiç siii t sitikti, iliki slguuğu gziğii st zibsii tıu.z tış, g, sih sçl uuşk bkşll gz bi ztk çizk kı kski ii bi ççuştuuu , çuksu çk i gözi z z ölsi sik kkik stu ki h h,h ugu tls, h lk ş hz kkusu kşsusız göüu. Fkt bz utlu sktsz lklb iş bkş k k, ugu ski uu Gökz k i gözi ö çk sgi sklk,sil , sgi ht ist h ş ö bk bisti ıu ki is tl bu ğiu lğ ki bu sk sk luu k bi kz,hz hz sluk lı, gözli l fşk Gitgiz şfktt, gitgi t iğ gçiş, z ölsisgiii ki bu hlii tul ökbilk içi bi ss öü f bilii.

Bu ki ik g itib bi lz lğkbul tkt u luğuu fk tişti zl bit çuğu , iki lk bi i Fkt b u kzgibii, bil ki çukl s kçk bi lık

tz. Eğitii sl bi şkul sşt! Bşgçt k tş ki M t u skglkt kii l sl h şi öl ll çşu ki bibiiizi luk B ökisi öğtlik t bi k çk ş çlşu, suçt b sğlğı çk kisi ti, hs f bi sb göstiu Ölibşszğı l h kııklğ uğ s

32



Z

glp geçik ve ekrr bşn bşldk İlk bşrszlklrnrmen Alexndr Mikhilvn hl Mdm erdn sisemine esrele krş çkrdu Bk bir iddiele rşrlrd m eni öremenim her siseme krşd ve ilerledkçedru bir önem bulmz benim kfm gereksiz bilglerledldurmnn rr lmd knusund srr ei çnk bşreeneklerimi ii nlm ii nieimi nlndrbilmee bld ve hkld snund m bir zfr kznd Dh bşndnrml öremenöreni ilişkisi mmen rdn kk İki

rkdş gibi çşrduk Bzen snki ben Alendr Mikhi-lvn çkrmdn kuzlkl öremenlik prdumArmzd sk sk rşmlr çkrdu Ben hkllm knlm çlşrken serleşirdum m Alexndr Mkhlvnbeni hisseirmeden dru önelirdu Snr rdmzdruu bulun rşm brdu Benim rrm serhrrk göserdii çb dşnerek bir kuzlk rr vesdee kllrm bnun dlp n srlmkl klrdum

Benim hsssieime şşrr ve dugulnrdu Geçmişimeilgi gösermee bşlr her şei benim zmdn dumk isir ben nlkç d benimle berber ddleşr ve dhd umuşurdu ddileşirdu çnk musuz çukluumnd hem merhme h€m de sg dugusu undrrdu Benim iirflrmdn snr uzun uzun knuşm dlrduk vebenim geçmişmi bn öle bir çklrdu ki her şei ekrrşmş kdr lur eni pek çk şe de örenirdum M-

dm erd benim gözşlrm görne bu r knuşmlrnçk ddi lduunu dşnerek ugun bulmurdu Bense mersn dşnrdum çnk bu r "derslerden" snr snkişmmd hiç lihsizlik lmmş gibi kendimi gmsz vemulu hissedirdum Üselik Alexndr Mikhilvn kendinibn gnden gne dh çk sevdirdii için fzlsl minnerdm Mdm erd şimdie kdr içimde bir frn önesgib frknd lmdn klnn şelerin şimdi şp uum

133



Yİ

azandn bimiyrdu. Çu abimin paramparça duundan azıardan dlayı in çiindn, alarn ay-naın anayamadan drlndiindn abrizdi.

Gün bb danda araara baardı Onu uyandırıpyıar, giydirir dyurur v ynardı, nuurmaya çaırdEn nunda bbi bıraıp çamaya ururdu. Uzun uzunçardk ama drlr ç garipi. İçind r y urdu amaiçbir y n didi. Ourdu iir alıvriind buunurdu.iab bir nara yar aarin na gçiini anayamadanmüzi gçrdi amar andra iailvna'nn aradaı an glir v adam arda brabr ana üçüçvrmizd ad duyduarımzdan bidiimiz adarıyla yaam grçr idar, gçmi g nuunda uzun vai numaar yapr, gyarıarına adar ururdu. Elim-dn gdiin dinr, dirlrinin uunu paylar, gülr vduyguanırdm. abam v çukuumun il yıarn ayrın-arıya i zaman örndim. u arada büyüyrdum. nim

için landra iailvnadan örndilrimin yanında içalan yr örndiim örmnr uuldu. Craya örmniml arialardan irri v ırmalar ararırn nrdy ör aaım. andra iaivna il brabrn pç üyi gzdiimiz, aria manzaralar gördüümüz büyüüv aanüü aalr yaadmz yuuara çardı! Şv-imiz öyl güçüydü i iaplar bil ymzdi d ynirini al-ma zrunda ard. Enmr byamar v aralarında aan

irlrin binr yüzr, nar aind nüularına adar r yiam lara bilmin dayanara ürdürdüü üünü duyguunaramn bn raya örmnin örmnli yapabil a-dydim. Tari örmnim düznli bir maa ödniyrdu ama gidr gimz andra iaivna v bn ndi yönmimizlari çalımaya baıyrdu. iaparmz limiz aıyrdu vyapıımız i bazn öylin dayrdu i g gç aaradar uyrdu ya da andra iaivna uyrdu çünü

3



göevıı e ypıyo. eii i okloki k cok ieei. Ski kıiziiz gii eyeclıyok. kz o yzıı o-l ok ı ıki ı ıkıyok. Ayıc Ae- Mikiov öye zekiyi ki oylı lıke kiokğ eye geeke ı gei gii göyo. k ok eyecıp gece yıı ol klızelki g geleii i ock ve yeği yık ol ikı, yı yk ozıık! ei yı zlğ iiyo. O kık ze zıyl celii l lığıı ııyo D olk yy y kkı ok ey öğeii.

Niye o e ı. Ae Mikiov-'ı ğığı giike köleiyo Gieek i ol, e-lkoli ve iizik öeei cii i l lıı. oc-ıı ziyelei ıkıı, geip ol o yie ekii gii i koz ve z e ık lı ve k-

vei O ii ok eieleiyo. Çock-k ıkıyo ve yei izeie, gözee, ilgie, kk- iie ekilleiyo. Aieyi ei okız eeye ıı. Polei lığıı ığı z ol A ze e oulı öz ykigiizliğe, ygzlğ ıkııy yo ve e-kı zlıyo Zl ve iz ık ii ey ypyız klıp ek iiycı iei. öe ilele

ilikeyke yığı öee eğil, i yıl oyc ykl öceki öee eziyo ei yığıy fezie iie kyo vi i yık liegeee ek kk köeeki peceee ıı kk kk p yle kğ o i yıllık öe Tek fk,ii, ıız ol, k öfkelee, iieilieye yei epkile oı fliye ve eyec özleyı Aık öce olğ gii ek i koy koe

35



OSOS

olamoum. Alexaa Mikailova gitgie bee uzakla-ou. Bu ata ou akaa olabilmek pek olas eğili . Ço-cuk olmağm ale öle çok so soo, öle bi üzüe bakoum ki gözleii ee iiiou Bula çok gaip alaOu gözlei al gömee aaamou ve baze oa bakmak bile bei ağlatou. ollam ola, skca almBaa e at veebilii ki? Oa ük oluğumu isseeim.Fakat baka zamala ki bula üzülü ve zo ala sai bisevgi aomu, azlğa aa fzla aaamomu gibiumutsuzca ve çlgca sala o oluu. Belki ou alap bea-be ac çektiğimi isseiou Fakat bua ağme aamza bigizem oluğu açkt ve bu öemlee oa uzak uaagaet eiou. Oula beabe olma ugu bulmuoum,aca müzik aiç atk bizi bi aaa getie çok az e va.Fakat oktou müziği asaklamt. Ya kitapla? Bu biaz aazou, çükü beimle e okuacağ bilemiou lk saaaötee geçemiouk e öemsiz paagaf ve e kelimei

akasa sakl bi alam aou. kimiz e imal a a samimisobetlee kaçouk.

te tam o aa bu azg, e gaip ve e olağaüstü bi ekile ama üe gibi iç beklemee aatm eğitiiBütü ikkatim kalbim, ziim uum asz büük oğulukve aaete ei, beklemeik bi aeketliliğe oğ öeliiç ak bile vamaa baka bi üaa götüülüoum

Gei<öecek, etaf bakacak a a kimi eğitiecek za

mam oktu Çökmek üzee oluğumu isettiğim ale aalmaz istek kokuma aa güçlüü Gözleimi kapatp içüümee evam eioum. Soa uzu bi süe üzeimeük ola ve büük bi istek ve çaesizlikle kaçma olla aağm geçekte saptm te olala.

Yemek oasa a açla üç kap va Bii saloa,bii çocuk oasa ve beim oama, bii e kütüpaee. ü

13





D

m çk Pyo Alxovç' ii kll olylıil oluğu çi ı i ı v kil ulu-uğu oy iç mzi.

yk i l okumy lım; k ç ki-l mm lmıım. yi özlmlm ukulmy ymliğimi ulk çli v zm ö -limi oluğu uzuuzluk lğimi f l -z y i y i çıkı yolu ulmuu. H yçok zlı olmuu v y kğim u ı çokmmuum. ı içi uum v zim öyl yl-mi v yl m öyl mkıll lmii ki o zmk çvly yyı uumu yim. içok iiğim z ylii kuuğum yi i ymıiğ imi i. Sk ilimy yol ım m ööz kmıı v çki i çı yl i mz içikilği ök kl i yuk klm. Ö kil okuuğum yl umul ukulu içl

ç uu l ylı ğm u lğ ymk kim vmı . Elim lv ilk k lk lokuyoum m k i izlyou. O k fkı v-ığım v yığım y öyl il öyl ç k ç köv çk çk yzı çkmzi Çouku çm çlğmv çmim kouyou. i çmi yımıyl o iliçi Al okuuğum yf k çok ö-l o olyl ymm k lyou; ukul

yly iml lılmmı içml ml ym iyı Şu uuuk v çkluzklk ylmi okuuğum ki yıki kulı yı v uu öyoum m v özim u kuu lmk içi ım. Skiii k çim i ö uyılmıım u i k klmi ımkı kvıyou. H klmkmi ii h çl v okuuğum i

38



O O

al ç v yyl tky azak yaa vöyl lk ç özl y. uula aaa ö öyğ aya aıızlığıı yalıa a yalaıa u kaa uu çğ akılaak olua k kouua çl olaak uzuuzuu yz ak aa ö k k alaa yapı-ı a oluğu ç a vğl ulua talhzğ a zıtık v yk lvl utu çz t a oktaı oluy pa v ç ol oyaığı yal yaı yt-y lçz kaa v. O zaak h ha öy youyo

·

Çv oyutlaya yaaıı yaaıı -k kokoa ç yı

u yaa ııı. Haa ç yılı oua u-a koka kp kğ l you. u ç

yı yaaıkaı aa çok yakıı u zl öyl you k oua a k ol-uğu ö ğl ç yaı alaaıa kokuyou.vk k öyl zva opua oyutaa vaatıa kapaıılık ç yaıyou k kz ç ç ya zva kö lk zoa kaıyoukaa a öyl outu. u ç yıl oyua aıak ç yğ h y k kaıtı. İç kaaıı oo

ouk k you ğ k ıa v z yaaa kaptıaı olayı u öylaı çk k u uz v at ç kaçak ç ly v lk yola apağ k avoaya öt yo aa Loa çok yalaıtı zaa oaıa ouuyou k çouk çok kçkt ç ğ. Alxaa khaova ç aha çok kokaya alaıtı. kz v z

139



OOKI

haat gözlerm öe sö goru. Sağlğ gbegötleşoru, soua m esmş gb göroru. Alaamağ amlaamaz, gzeml oa al almaz gelğ halelaetlemş aşam almaz br cefas olara abulleğ br şe ou bualor, ezoru Soua bu oru ertou haata str hata al aral e melaol br başatarafa erl. zellle gözleğm br şe be o etle.Baa öle geloru be be o bee aha a uzalaşmşt le baa ola lgszlğ sabrsz br rahaszlğa

öşmşt. Baz zamalar bee ere ettğ zlm eroru ou egelleğm hss alorum. Söleğm g-b, ble ble oa amaa başlam arater aallğbe e etle. Bu l bouca m aşalarm belleğme, ralarma, umutlarma, şcelerme, tutuluzelerme şel ala her şe atla eme salamam sebeb buu. Brbrmze baz şeler br ez salamaa başlaca a g ge ou aha o seğme ağm hale br

aha alaşama. Baa e aar bağl oluğuu, albseg hazeler bem asl harcağ, baa aelama söz soua aar ere getrğ hatrlaa göz-lerme aş gelor e hz baze uzu br sre ouoalağ a br gere sre bouca be amame uuu

ru bu böle olua be e lgm eme başa br şeeöelmee alşrm. alc aşgm alaşre msebuu hatrlamşa bezemoru. Faat şa a oluğu, etra-

fa olalara lg gösterğ zamalara Alexara Mhaloabem eşel görr eecala be oama ağrr, erslerm e uğraşlarm haa be eeere aeta s-aa soar gb soru ağmura uar, glerce bee arlmaz. Yaşmla şm e gelecete gelşmmle lglmtlerm e arzularm ousua ahmler rtr Bmezemez br seg e hatta bell br sagla baa arm etmee alşr. Faat o aa aar bemle h lglemeğ

140



ou çblrıı çı v buluru Öi bu b o lı

yşıy olu bir g ouuuu or içi özi v o ii yşıi bir ız içi uygu ol çocuç ip-lrı öi gçiş oluuu öric birz oruypılı Ou uygulrıı i iyor v il yriyoru

Sor ii bi i v glişiii iiyçlrıırcii ly çlışı. Sou bir bşlgıç ypyrr vri: Sir Wlr Scoı roı Iv Ho bir -

blirivri ço öclri, z ç r ouuu bir i-p il öc ür bir uul pilrii icli v orrölçü Sou gy iyi rı vrıı rızi ıııor ybolu buu o zl lyı. Roı biirii z bu ço u olu. Ou öiboyuc ypıı r gözl grç, r izli oyui glişii ou gözü ço büyüü. o iuu i yrılııız bir o vr içi rr iiil

ilgilyi li, bu ou li ili Kı riçi rr yı rş olızı glly r biziyırı İl lı rizi il ço uzu bulı cli buyi; yi ybcılşlr ırlr gvizlilr bli y ülr bşlı

u zlr bil orolüz şı lr yşı. -rbr our rız gzl öz lışvrişlri oluru y bi-rz üzi çlışırı Kı r içi iizi uuur özgürcouşuru, bz öyl özgür oluru i or rızlıuyrı. lr oluuu r r birbiriiz uşu v -r olu uuuzlu içi brı. İiiz ço iiiizl öi giy cr iiiz bir iiyıırı girişi

ir ş lcrlı öci Alxr Miilovıour oı li bir ip yl uruyoru O piyo

141



DI

u ada ok sdii İalya opalada i ma almaya

alııyodu. Ayaı zl yi ldiid mzikl o kadaylmi calamıım ki yumuak i ssl kkdi kdim mlodiyi ııdamaya aladım. ısa siid kdimd im ayaa kalkıp piyaou yaa i-im. Saki uu kliyomu ii Alada Mikhailoa söylk h oayı hassasiyl izlyk lik i. Ssimil ok aımı öyodu. aha öc ou yaıdahi akı söylmmiim dm d öyl i yim oldu-

uu ilmiyodum İkimiz d kilmiik ssim iik yksldi Alada Mikhailoaı h liid hissiimmmu hayalııyla aa daa yk i ji uku ka-zaıyodum. Şakıyı öyl l calı söyldim ki ylaa akıp mmulukla limi sıkı.

"Aa haika i ssi a ddi. Ama Ta! asıloldu da daha öc fak dmdim?

" d yi fak im" diy yaıladım si ılı

ii."Taı si kosu im sili alı ocuu. u hdiy

ii Taıya k. im ili . . Oh ama Taım ama Taım!"

u klmdik olayla ssmlmii öyl i cokumululuk duyuyodu ki aa söylycii ya da asıl iö yadıacaıı ilmiyodu. u daha öc d yaadıımızkaılıklı duyulama yakılık alaıda iiydi. i saasoa halkı saki i fsial kuluyodu. Hm aıldı lmsii klk im ii daha aia i akamzik paas kfik ayaya aladım. u kz siidiiyodum ilk izlimi mahmk ismiyodum ama kısa s-d ssim ldi csa kazadı dim il ssimic aıdım u ikici dyimd kukula sil idi dadıyı aıı. ual olaak yapmayı hayal il dmyci

142



bi eyi yapaak çaıma odasından kocasın çağacak kada

cesaetendi Pyot Aexandovç abei ad nezakete benikutadı ve ak desei amam konusunda ik sa eden o oduAexanda Mikhaiovna minnettaktan eziiyodu. anki onuniçin inanımaz bi ey yapımt. Hemen koup kocasnn einiöpt. onunda B gedi. Ya adam çok sevinçiydi Bana çokdknd. Geçmiten ve babamdn söz ededi . Onun önnde ikiya da ç kez ak söyediğimde ciddi bi tavıa sabısız veatta biaz da gizemi bi edaya iyi bi sesim ve byk oasıka

da yeteneğim oduğunu ve eğitimememin söz konusu bie o-madğını söyedi İyice dndkten sona Aexanda Mikhaiovna ie ikisi baangıçta beni bu deni övmenin pek doğu omadığı konusunda aynı fikideydie. Bibieine baktkaınbeceiksizce iaetetikeini göebiiyodum. Teka aksöyedim ve kendieini tuttukanı k ettim sona benim ha-tamı bumakta gçk çektie gece boyunca buna gdm. Fakatbunu daa za sdmedie. B bi kez daa memnuniyetini

göstedi. Bana dkn oduğu konusunda iç kukum yoktu.Btn geceyi sıcak ve dostça konuaak geçidik Baz nakcı ve mzisyenein hikyeeini anatt sanatçı cokususaygı ve sevecenike konuuyodu . onuma aasnda babamında adı geçti. ona bana çocukuğuma ayıaı bei akandaçok az ey duyduğum Pens X ve aiesine geçtie. AexandaMikhaiovna ona hakknda pek bi ey bimiyodu. B. Moskovaya çok sık gittiği için en çok onun abei ouyodu. ohbeti-

miz gizemi ve aıtıcı bi a adı Pens X akkında pek an-ayamadğm bi iki ey söyendi. Aexanda Mikaiovnayaatyadan söz etti. Fakat B. onun akknda öze bi ey söye-medi asnda o konuda konumaya pek gön gönmyoduBuna çok adım. atya'y iç unutmamtım Ona b-yk bi sevgi duyuyodum ama bi paça bie değimi oabieceğine inanamyodum. Aymamızn etkisi aamzda içbiietiim omadan geçidiğimiz yan saysı yetitiime ve

3



DOO

aaeleimiz aandai fa diaimden am e eeağmen, bana göe aa beni ala e emezdi O hl benimiimde a gibidi, özeile e ee duğumuz, hi alma-dğmz üalamda haaeimde, fnezileidei maceaa-mda endimi uduğum he mann ahaman laa haaedidum e aadam Penim aa iin de hiede bie buludum e man, biin ediğim azaladan uanmadan ödün aa ualadğm ii bölümden luudu

Snunda aile ulu, benim iin bi öğeen aalamaaaa edi B en ii e en ünü lann önedi e eei günİalan D geldi Beni dinledien na aada B ile fii bi-liği ağladla D diğ öğecileile alabileceğim eimingeimei iin bi aana laca zengin anaa, eabe eama an buabileceğim delee almamn aalacağ nuunda a ei lexanda Mihailna buna azldu e na hafada ü gün abah eizde hizmeladan biieliğinde neauaa gimee baadm

Şimdi geiimimde ani bi gei ağlaan, üzeimde büübi ei aaan gai bi ala bağan uacağm On amagidiğimde anla eemediğim daanlaz bunac bi uu-uluğa eni düüm Büün fanezieim e culam aza-d ene i eiliğinden haalleim üendi e il genli aeimğu bi ilgiizlile e değiidi aa edileimin be-gendiei eimden bile ğudum e alaaa b edim

ibi e beni alaamdu İgiizliğim exanda Mi-hailnaa bile gei e bunun iin endimi uum ünübunun fndadm İlgiiziğm idi ahin edilemez bihüzün e gözalala aaland Bi ez daha alnzlğ ahale geldim Bu gai dönemde özel bi la alğmn dein-lileini a e ölü ainliğini gee bi fnaa dönüüdüalbim ac bi eide aaand İe lana



YEDNC BÖÜ

Küüphn giim bu hiç unumdğm bir ndr SirWlr Scon S onnWll dl md kdr okum-dğm k omnn ldm. Snki bir önzimi gib iddliblirz bir cnn klbimi zlğn hrlorum. Ağlmkiordum Od, ükk pnclrdn üzülüp prk zmin dün b güin ğik klrl prlordu Orlk kndbiiik odlrd bir cnllk oku. Por Alxndroç d dğildi Alxndr ikhilon d h ordu AğlordumKibn ikinci bölümünü çp gözümün önünd uçun bğlnz klim ruplrnd bir nlm bulm çlrk lrmçz bir kild krrdm Kib rgl çrk fl bkordum. Fzll oruln zihinl ruhl nklrin,bilincin prlk lil nidn prlddğ nlr olur Bu nlrdglcğin öncdn zilmil zf dün kiinin khinc birgörü olur Ym ği büün rlğnz doldurur prl prlumulr blki d bou boun gizmli glcği çğrr büün

5



DOSOYESKİ

srlrl srg v frtnlrl it bdr. O gün

bn d bl bir n t.itb t snr glğii ğrn için trr rstglçtğ htrr Ft çtğ zn l zsl zl drd tl bir ğt bld. ğt dr düzli vrut i llr n b itbn rsn n ntllld Büü bir rl fii inl bldis hitbn zlt v SO b hrflril izlnt lgi ii tn çt itbn ssnn znl sl

sn ndn ln ğd l çt tlr rn v rt B d ğdn bir znlr tr trr n çtli bir gibi sln ldğn gstrirdu Mür- sl v viliti B t llr, llr n zlt Gzü hn çrvrn birç li lbiintl çrsn ndn ld Mh bir hld sni rtl için sbbi vr gibi tb lid viri çvirdi Tsdüfn n ğ ttt Evt Bz strlr gz

lr düü v ğd llr r r bz lilrinsilinsin ndn lt. Bnlr in gzlrd? S-nnd bltn bitin bir hld il snn rsn d rttn nfsi sildi. Snr itlğ ilitldinhtr rin d Mtb ln ltn sl d t ilitli tb bndn snn drd lbi l hzl vururd i lilr v hrflrgzriin nünd ç dns dirlrd. Ön hibir nlt Mt bir srrn çğ çrl dnltlsd ldr çr dndü çünü tbn zldğiii tnrd Mtb l ht ttiğii bil ird dglr bn hüdird lxndr Mihilvnzlt. Mtb ldğ gibi br trğ vv tbn içriğini r tti zn bir sür thinlr v vrn lr ldn çd O ndn itbrn htrç rç ld ürği brld bir nd tdirgin ld,

146



OA AOA

mkpk llr çmd cnlnmış Ark glck knsn

d mnlrd blnblrdmSnc krknç ln br d mkbd Okrkn snkr şm kbmşm rülrm, mlrm bndnsnsz dk lnmş bş br rlkn bşk çbr ş klmmış gb klbm kslmş Mkb zn kmd? Ondnsnr şmı nsl dğşmş? Mkp l mlr l grçklr rd k br nlışl k lmzd Am n znd lçk gzmlr rd k nsn mnlr çnd kblblrd

Bn pk nlmzdm büün mlrl mkbn nlım bçm krlmş k klbn lşksn rnlrl r çkrırd Dglr zrn düşünclr büün çplklığıl rddı çk ğnd d nc d sldğm gb çk ş nlrd ş mkp lms klmsn mmın zırum

"Ben ala unutmayacağn ylemştn Buna nanyumAtk bundan nak yaşamm enn zlene dayanacak Ay

lmalyz Aylk aatmz geld att Bunu uzun üe blydum canm hüzünlü meleğm güzelm geeğ ancak şmdanlayablyum Tüm blktelğmzde ben evdğn üe byunca evdamz yüzünden kalbm hep hüzünlend ve zlad amaşmd te nan te nanma m ahat Bunu yaşamayamahkm edlmş lduğumuzu başndan be blydum Kadebu Alexand Mkhalvna ennle DENK lmadğmz ylememe zn ve bunu hep hettm dama Ben ana layk değ

lm kaybettğm mutluluğun uunu yalnz ekmelym Sanatlamadan nce neydm Syleene Tanm k yl get ve şuana kada bunun blncnde ble değlmşm bu gün e ben nal vebldğn anlayamyum Bütün bunla nal ldu nalbaşlad blmyum Senn yannda ben neydm Sana laykmydm Ne ütünlüğüm ne becelem vad Sen tanyaakada kaba ve dan bydm utm hep ak ve mahzundu

47



DOOYİ

Başka taz b yaşam n hevem yktu b kez lun düşün

medm amadm hatta amak ble temedm mdek heşey klmşt ve dünyada hb şey benm günlük şlemdendaha neml değld Tek kaygm yanda ama na ble lgzkalydum emşte k k nce baz hayallem vadaptal gb bu hayallee kapldm akat dnemden bugüne kzaman get Sakn ve üzücü b yalnzlk nde yaşamaya başladm Kalbm dndun ğuğu hedemedm Yüeğm canllğn kaybett üneşn teka palamayacağna nanydum

kenlkle buna ka vemştm bundan da pek yaknmydumÇünkü bunun değşmez lduğunu blydum Ylua lk ktğnda gzlene bakmaya ceaet edemedm enn nünde benb hzmetkdm Sana yaklaştğm zaman b tteme ya dakalbmde z lmuydu Yüeğmde hb heyecan lmamştakndm Tetemz b uhun lmana ağmen benm uhumennkyle bağdaşmakta zanydu Ben bell belz hettğn blyum nnn yeüzüne dağttğ gün şkla a

dece güzel b eğ değl dbnde büyüyen tla da tp aydnlat O gece uhumun denlklen aan zledenn hatly muun eemlemş bzulmuş dlmuştumbunu bly muun yle ezlmştm yle halzdm k en anlayamamştm! Sana bunu h ylemedm H haben ykBen bulduğunda gemştek ben değldm Eğe knuşablmşlaydm knuşmaya ceaetm layd ana bunla k ncele ta ededm Fakat em kamadm ve şmd ana bunla nal b adam tek ettğn bl dye anlatyum Önceleana ne gzle bakmştm bly muun Şehvet kanmda zehgb akaak duygu ve düşüncelem kşktak yangn gbben tükett Sank ahştum mecnundum Senn a evecenaşkna ana denk ve evgne layk b gb değl de anlamz veacmazca kaşlk vedm Sen lduğun gb kabullenmedmSana ben kend düzeyne kamak teyen b değl de KENDiSiNi BENiM DÜZEYiME iNDiREN BRi gb yaklaştm

148



TOÇK NZ OV

"BENiM DÜZEYiME iNDiREN" sözünün ne anlama geldğnve senn neynden kuşku duyduğumu blyor musun? Ama hayırtaarımla sen aşağılamayacağım; sana sadece tek br şeysöyleyeceğm ben yanlış anladın! Asla, asla senn düzeyneçıkamadım. Yanına ble yaklaşmadan sınırsız aşkını ancakuzaktan seyredeblrdm. Senn uyandırdığın tutku aşk değldaşktan korkuyordum sen sevmeye cesaret edemezdm Aşkkarşılık almak ve eştlk gerektrr ben bunların hçbrne layıkdeğldm . . Sana nasıl br sevg vereblrdm! Ah! Bunu sana nasıl söyleyeblrm, kendm sana nasıl anlatablrm? Oh! ilkheyecanımın yatışmasını olayları daha net görüşümü kalabalıklardan arınmış saf duygulardan başka hçb şey kalmayışınıhatırlıyor musun? ilk duygum şaşkınlık karışıklık ve korkudanbryd -hatırlıyor musun ? brden hıçkırarak ayaklarına kapanmıştı. Şaşkınlık ve korku çnde gözünde yaşlarla banasürekl kendm nasıl hssettğm soruyordun. Hatırlıyor musun ? Hçbr şey söylememşt sana yanıt veremedm fakat yü

reğm parçalanmıştı mutluluğum ben ezyordu dayanılmadıve hıçkırıklarım çmde br şeyler fısı ldıyor gbyd: "Bunlarneden oluyor? Bunu nasıl hak ettm? Böyle br mutluluğu akedecek ne yaptım? Kardeşm kardeşm! Oh! Kaç kereler enblemezsn kaç kereler elbsen gzlce öptüm gzlce çünkü sana layık olaadığımı blyordum; böyle zamanlarda çok wrnefes alıyordum kalbm sank tamamen duracakış gb yavaşyavaş atıyordu. Eln tuttuğumda sapsarıydım ve ttryordu.

Ruhunun tezlğyle ben şaşırttın Ah yüreğmde brken ade edlmey bekleyen her şey anlatamıyorum! Vefalı ve şeatlsevgnn bana yük ve ezyet olduğunu fark ettn m? Ben öptüğünde bu br kez oldu ve asla unutamıyorum gözlermn önündebr ss perdes oluştu ve kalbm duracak gb oldu Neden o andaayaklarının dbne düşüp ölmedm? Hep stedğn halde sanaancak şmd sen dye htap edeblyorum. Söylemeye çalıştıklarımı anlıyor musun? Sana HER ŞEYi anlatmak styorum. Şu

149



DOSOYEVSKİ

kadarı söyleyeceğm Blyorum ben çok sevdn, ben br kızınerkek kardeşn sevdğ gb sevdn; kend esernmş gb sevdn,çünk yüreğ yenden canlandıran sndn uyuklayan znmuyandırı kalb alı br ümle doldurdun Ama ben sanakardeşm dyemed, cesare edemed, çünkü ben senn kardeşn oamazdı çünkü bz denk değldk çünkü ben senn düşündüğün gb değldm!

Faka görüyorsun l kendm akkda yazıyoru Şd

ble, bu korkulu acı amda ble ben akkımda endşelendğnden en olduğum alde yne de sadece kend düşünüyorum Benm çn endşelenme ca ! Kend gözüde nasıl küçükdüşüğüü keşke blseydn! Her şey oraya çıkı o, ne skandaloldu! Ben yüzümden dışlanacaksın Sen or görü alay edecekler çünkü onların gözünde çok alçağım! Senn dengn olamamak ben suçum! Keşke başka br olsaydı, keşke gözlernde br değerm olsaydı, onlarda braz saygı uyandırblsey

d, o zaan sen bağışlayablrlerd! Aa ben ady, değerszm, anlasızı ve hçbr şey anlasız olak kadar köü değldr Onlar k oluyor da bunu yaıyorlar Onların yüzündenuusuzluğa düşüm, e güçsüz oldu Şu anda çnde olduğuduruu blyor musun Kende gülüyor ve bana aklılarış gb gelyor, çünkü en anlasızı ve ğrenç bry kende krşı ble sseker bunlar yüzüden, vücudumdanüm alışkanlıklarımdan berba uylarıdan nefre edyoru

e em Kabalığıı bağışla! Bana er şey söylemey öğreensensn Ben sen1 ahva sebe oldu sa1a öe ve küçüsee gerd, çünkü sana layık değld.

Ben üzen, sürekl başıma vuran ve yaralı kalb zerleyenşe bu düşünce: Bende bulduğunu sandığın adamı sevdğn kansındayı Aldayorsun Ben ncen şkence eden ve eğeraklımı kaybeezse bana ölesye şkence edecek olan şe budüşünce

150



E şy oty kn otkt bşm kou bşn ünkü bun kum gb küük üşüüüp kn güm b m knmn utnp nn mn n üüntü uyuum knmnt ym nn yn n kp otn kybomym On bunu tyo bu by om k bu Bnok şy k yn şm htn ütp h şyg m B y gp bbm tnmk ounyk

tk tk kşşn k ymy Bu n mn okN ok Oh y nm tk n kşşSn n bum Sn bn bn n n tnyBütün bnm nn ou Nn nn b by ou Nn yyou Bn k nmyoum ytm kybmy gümn kbm kmy onu yşmy t Ah b h n gmym üşünmk

Amn nm N b güütü kop Şm nn n

kokuyoum Kon tm hbm on kş günh şmk m pk uu ymy şy byob güyo h şy nyo Bşnn b h şy pktSn khn unu o n unk n kş nb g yg Bn gn o nn kutn okOn koşup n pmk tm gkmn hmn gtmm y şy pnn Snn n hpy ttştn yüyo hk n kş Düşkünüü y

n onu knyo Amn Tnm Snn hkkn n yüyo Bmyo ANLAIORR ANA ETENEKLER/ OK Z gm ün bnm yptm gb n on t Snn ok bnn b şy p gtüü

Çgn gbym n ymn kn m Dün ykn n n ym Güyoun y h şy unuttum Bngn gbym n youn Bu gyş n bn ty y kokm k

1



DSYSİ

Sana ölemek tedm e daha a Oh keke öalaım u mektua döküldükle enn ellene de dökülele B ke daha aakaına kapanmak Keşke nla ennduulaının ne kada üe lduunu lele Fakat kölekalple k e uu dlu ömüla e ömeeekleGöle HiÇBiR Y öme Kend tandatlaına öe ledünada he şe unu kanıtlaa da enn maum lduunananmaaakla Sen taşlaaakla Aaa öne km ataa

Teeddüt le etmele nlee taş atala Bu ş naıl apaaklaını ldkle çn eaetle haeket edeekle n dataşlaın maum lduunu ölep uçu ütleneekle Keşkenlaa he şe açık aık anlatmak mümkün ladı öleeöüp duup anlaalle e nanıladı Ama nla kada han del md umutuluk çndeken nla hakılkedum Sen anlaaakla he şee amen çlenden en anladı le Kan

leda eleda Sana teşekkü etmeeemSnua dek eleda S O O k ıı ki ol l z i

se ı. Şıı ve kok. Geçek ç yılı yı-ı si yl lkesii osı ei sizlele yklıEleie yk i sı eke kok, sı ııyı . A sı ? yııı il-miyorum O ei içi yei i y lıyo ii

ıe. yı içie isı kiise ilikileiev ı iseeye iseeye k ve kei içioy ıı. ei ii i yc sl çıl- y ieilii? Ol e eieiii? ei iei ksı sı y icie sıl eveye-i ol e e e eleie z eiiyeceii ki syeyeii sessiz kzı ol kl eeyi eeeez ve lii eyi sosz ek

152



alimde aayamazdım. nnda ne aiirdi? Ne yamaıy-dım? tei dğm şey neydi? Hl anı ve arışı anrar zinimi ddrd ve aimde yü lştrd. Kayl-dğm iettim

nra, izenimerin daa nce yaşadıarımdan rı ve ga-ri ldğ ir aşa dnemin aşadığını atırıym, aniiçimde azı şeyer çzülmüştü ve ei üzüner yüreğimdençımış yeni ir şeyer yereşmişti evinem mi üzülem mi

iemediğim ir şeyler Kendimi, şimdiye adar zrl veain an ir yaşamı, evi, temei ter edi, zn ve iinmeyenir yclğa çıaren etraa n ez aan, düşünceli düşünceligeçmişe eveda diyere üzülen, ei de n eeyen ert vedüşmanca geece için endişelere d iri gii iettim.

nnda irden ıçırara ağlamaya aşadım ve aimiçılgın gzyaşlarından rtardım, iriii grme, dyma, ı-ıca arıma zrndaydım Atı yanız alamazdım dğr

Aleandra iailvna'ya ş ütün aşam nnla adım.Yalnızdı, na iyan çamamaını yedim ve itediği adeşarı ylemeyi reddettim Düşünceerimi içir şeye yğnaştıramıyrdm; er şey ana imnız geiyrd imiz deağıyrd enim için rtğn ve raatlamam, adarüzülmemem için ina etmeye çalıştığını atırıym. Deşetiçinde eni eyretti, endime dğr düt aamadığımnnda ırar etti. nnda ndan aydığımda itin ve da-

gındım Adeta ayılayara ıtmalı ir alde yattım.ünetimi terar azanı drmm daa iyi değerlendire-

ilir ir ae gelene de iraç gün geçti. arada Aleandraiailvna ve en iimiz de tam ir yalnızı içinde yaşıyr-d. Pytr Aleandrviç evde yt. ş için va'ya git-mişti, üç ata gelmeyeceti zn ir üre madığı adeAleandra iaivna tam ir aramarlığa düşmüştü. Daaain ldğnda ile endiini daına aatı enim varlığım

53



Dİ

an ahasız oluğu zamanla oluyou Ayıca en e yalnızlığıisiyoum Zihnim sekli als oluyou ve cii i sini e-inliği alınayım esemlemi i haleyim azen uzun ise eziici ağlanısı kesilmi ncelele oluyoumona iisinin izlice enimle ala eiğini hayal emeyealaım anki iime zihnimi kaııan ve zehileyen ieyle va iiyi He an önme oaya ıkıveen huzu ve-meyen ezici hayalleen kaı yolu ulamıyoum essizce

ou ouna sp ien özveiyi ve misizce kalanılan uzunacılaı nm Uğna özveie uunulan kiinin u öz-veiyi kmseiği ve alay eiği hissine kapılım Ds iininnahlaının ağılanığını öm ve kalim paalanı Aynızamana kenimi kukulaan kuamak iseim; kenime lanele yağııp nee eim nk n inanlaım aha okönsezi iiyi ikileimi kenime ile kanılayamıyoum

Zihnime he eyi yenien özen eiim O son vea

ığlıklaını OA A OAYA o aamı nm ukelimelein acı veen anlamını özmeye alıım Vea mekuunaki aesizlik iesi eni ok uyulanıı "en anlam-sızın iiyim seimin iin uanıyom " u ne emeki? Onlakimi? een zlyolaı? Onlaa ikence ekien neyi?eyi kayemilei? yk i aayla kenimi sakinleimeye alııken anlamı hl kaanlık ve akıl almaz olan mek-uu einlik iine eka okuum aka mekup elimen

ve kalim iie ulu u um i ekile özl-meliyi ama i ıkı yolu ulamıyoum koku iineyim!

i n oskova'an önen Pyo Alexanovi'i eienaaa avluya lyle eliğine eeken hasalanım Alexana ikhailovna nee ığlığıyla kocasını kaılamak iinuaak ii ama en oacıka onakalım Ani heyecanına a-ıığımı haılıyoum enimi konol eemeyip oama ko-um ien neen u kaa elalanığımı anlayamaım ama

154



i krkuuu Çyrk s sr ğrld v Prs X'ir kup vrdilr Pyr Alxdrvii skv'd ir-diği ir y sld uruyrdu ldığ kdrıyl irsür izil klk Prs X'i vkiliydi v uzu sürdir PyrAlxdrvi'i idr iği z öli il sllriyl ililk ii Pur'dyd Prs' l kuu vrdi v Prss'i d yzk isdiğii s kdr kuuhzr lğ söyldiğii sud li ldiğii l.

Yzsı ksilikl hiir yrrı ldğ, ükü kuphr yi lı iksz lduğuu, z kğdhrdğ, iririiz yzd ö yi rkdlız rkiğii ilsii ri i r, k -d krr örüğiiz kusud i idrsih i Y ydi sırsz srulr yı l-rk rk ir ulu ksi lduğuu ükü üü iliykd Prsur' lğii söyldi. u hr k svi

di d ku, kpıy kilildi v Prs'i kuuurk iki özü iki ğly ldı. kup y-kd kdisi v yy krr örği söz vriyr, yğid dly i üü kliyl kuluyrdu ğlyğısöz vrdiği lk ii rı v iyi dilklrii ödriyrdukurk ğlyrdu, dylz ir üzüüyl krı sviözylr krku vriyrdu, lduğuu lyyrdu.

irk ü i. Öd Pyr Alxdrvi'i skrriiürsu l d ydki dd kuğuuz hr sh vsk sk d lri slr kdr lııyrdu Pyr Al-xdrvi d u ydiyl dy kpıyrdu. ir ü Al-xdr ikhilv ks lı ds idip izily iip iyğii sr isdi Çlı dsıd hikis ldğı örü Pyr Alxdrvi'i ks sürdri döğii urk u kldi Duvrd ir prrsi sılydı. Prry kı krkud irdiğii hrlyru v

55



DY

aayaağ bi ycaa ikat icy baaOa yst asy v a aaa si aa iyi gö-bi ii bi saay ip z uaaöz gibic bi y ba isiyu Pt bii apa y gözi aa gözi aha öc hi göi gibi gi baa a p gözi aasa saa

Çcuğua bi gaip aaaz bi öyagya uisaaa baa t i aa ii bu öyag

ğa gb göy Haya gc caa ib pi gözi a ii bi aaaaav sgaya baa ayu aaaaya a-yu gb gi v b göz yz va; ay ğ tahi i a b uyağ gzisvci aayayu ay bi ğ att v ta aaaaa bi t yu Etaa bat v Py xavii ö up baa batğ gö Sa za

za Saay aağ aaaa yapysu iy su st bi ss Nbuaas

N ya vcğii bii ii paayp -xaa iaiva sa vi N ya viğiibiiyu aa as ağ a atayru aaxaa ihava yaa giği bği yataa tut bi Taii aa gcği söy-

iSi yi va Nta i pzs ai ba!

Nyi vaiiyu cy gi iy yaaPyt xavi saa söyi iy söz si -

i bi haat vi Ta aa Pyt xavi'i ayak

ssi y v b aa t İ saat by bi

16





"Alda r d a, az öc kpkrmızıyd" dd ird

Alxadra ikailova"ur ddm dirk oa doru p yz akarak avall

özlrim akamadı aki uçluymu ii özlrii yr idiryor v aff ir krmızlk oluk yaaklarıa yayılyordu Eliuup öpm Alxadra kalova af ir vç öriylaa akı

"Bu kö uyuz ir çocuk olduum çi özr dilrm"ddim amim r fadyl, "ama rçk aayım Brak idym olur aa kızma"

"Hpimiz çocuuz" dd alçaköll ir lmmyl"Alıda çocuum m d d kö çok daa kö irçocuk" dy fıldadı kulaıma İy clr Çauk yil AmaTarı akıa aa km "

"d kyim?" diy ordum Bu af irafa kilmi-im

"d m?" diy krarlad Çok aırmıı "d? aılolduumu öryoru oçka aa öyldm? İyi clr!Bd daa zk . v d r çocuka rim"

Hayd yr ark, ddim uyulamım v öyly-cm ilmiyordum Ou ir kz aa öpm v aclyl oda-da çkım

Kdimi korkuç z v muuz im Buu yaı ıaçok dikkaz olduumu v aıl davraacaımı ilmdim

drk kdim kzyordum Kçk dmm alamak-lydm Şddl r ualım içd yam aa uyaıca ilkdcm öck c am r ayal v iklrmizömii aararak irrmiz iç yaramız ir kuruu oldu-uydu ular crizlmz v olayları dı ör-lr ömmm alıkalımz yzddi B ka-aa u mkupayd i pra diyordu v ayal cmfzlayla yorlmuu lck arık içr y dmmy

58



kara vemşm. Oaanü aatka üm roemerm

çzmüş ve kaam ayn aaka ygayaeceme kendmnandmıştm akneşm ve odkça neşe ayeşak dererme aşadm. aa avaı aş armı amamengeçd. Dee gderkenk aa yüüyüşen çok evyodmaa dokzda e can oan günük koşşrmaya aşayankaaadan geçmek ye oşt k He en canı ve kaaakcaddeeden geçerdk. anat yaşamımn ye çevreerde aş-amaı memnn edcyd Deerz ama canı günük yaşam e

yaşamdan k adm ede ence anata ç g omayannanara azına kada do üyük evn üçüncü katnda enekeyen ana arandak ztk ana zevk veryord. Yodangeçen nr günüşü koşşan nana komn atndamüzk kaı a en ana eşk eden ve nçzce ne düşün-düünü merak etm yaşı Nataya; yarı İtayan yaı Franzgar r adam oan ve zaman zaman geçekten çok ateş akatdaa çok da gç ve vaa retmenm ütün nar en çok

eend güdürür ve şaşıtıd Üek ark r ma vettkya müz evyodm avaya kaeer nşa ede arka geecek çzer ve eve dnerken kend ntezeme kendmdengeçerdm ında aae oynca mydm. O gün aaonda deten eve dneken yoda ye r an yaşadm Her şeynmştm, m mt aya rdm atyor Fakarden ykar çıkarken aşmdan aşaı kaynar ar dküdü-üü etm Teemde o anda merdveneden aşa nen

Pyotr exandrovçn en dydm. Ben aran az dygyene yond ncek gün yaşadkarımn aaı en yekeye dodrş k edrgnm gzeyemedm Haçeaşm edm ama üyük oaka yüzüm o anda en eevemş omaı k rden dd ayrete akı. Haeketern g-rünce kıkımız odm ve ykaıya koşm rkamdan şeyer mırdan yona devam e. üt omştm ve aa-mak tyordm nee odn anayamyordm aa o

59



DOO

yc keime eiim i o vemek moiliice k kmk ii l i vı kıcımıilmiyom. Dh kılı omk ii iece kez kei keimeyemi eim ve iece kee e ymk zo okımıkok ei . Ale Mkhilov koc e-e eiyom yı zm kei vılım ii emzm B eki heyec ei h eiyo kool-m kyeiyom. Hekee hz oyo h

om oyo Ale Mikhiovyı ile grmeye gimiyom. O gei. Bei gce eeeye ckı.Öye mıım ki yy kc keim i le kokm. Ae- Mikhiov kk i ockmm gii zerime eile-ek i eime o.

Fk ilgii ve evecelii ei h eri ei Okmk ye cı veio ki o ei yz ıkmıyeim Beim ii ok eieli i hle gii o e-

liim k gzylrı ve ieie . Akm okeimi hiyi hieim . .İyi hieim k o gimeyi kım koymm. Ayk-

r kı kyeii mek vermeye ekiim cılı kklmı he eyi ii emeye o ii klimeevee oz evgiyle o lmy o oc kolm klimi o ık o iie kı o y-y ei ımz ygl gmei geekiii yemeye

k vemiim. Tım Kii ilecei o kii oili-miim gii hieiyom k eki kr h kei-leii ve keimeleimi ekiii h geiii. He ek ei eiiz ve g e o cıı lım e ve k-ım kıı oy eme ihimlii ke klim -kee kyo . . Zvlı evgiim eim zvlı evgiimki ghk ei Ayk k ke ıyeyecekim. Ale ygm klımı ilee ıkmı

0



O O

ana n oluunu ilmyorum ama knm oparlar oparlamaz klnmik ir olay ilk irşimmi nllyip ikimizi flakn kurar Dş çinym. Yaral kali krarumula kaarr my? Er söylmş olsam onu ölürlrm

akn nlr olu: Tam çalşma oasna rkn k oa ka-ar uzana ancak lmşm ki Pyor lxanrovç yan kapanirp n frk mn önüm yoluna vam i. O a onu

örmy yoru. Kpramaan urum öyl r ana kar-şlaşmak isylcm son kişyi Gr önmk sm amamrakm ni nll

rk akka aynann önün rp saçn üzl annr mloiyi mrlanmas n çok şaşr Çocukluuma aikaranlk v uzak r ara znm canla O ana issimarp ycan açklayalmk içn o aray anlaacam. uvk yaşammn lk ylna n çok rn ir k rakanr olay. Önmi ancak şm şu ana lrnlşi al uaama uyuum srarniz nn kaynan frk m! Daaönc söz m o ülr u aman raasz oluyor-um. Somurkan sinrl avasnn p kasvli v umusuz olansura ifasnin üzrimk askl ksin anlam; lxanrakalovna'nn çay masasna irlk arcamz saalrnsonra nasl musuz oluunu o kasvl v unalc sanlrank olma alsizlin üşüü zamanlar ikiüç saa kam

parçalayan o korkunç sfll söylim r krsn ras-lan olarak ayn şim oluu ayn oaa ayn saa k-mz lxanra kalovnay örmy irkn ona rasla-mşm Onunla yalnz karşlaşmakan çocukça ir çknnlkuymuş sank yanlş r şy yapmşm i ni fark mmsçn ua rk köşy zlnmşm Sonra şm oluu aynann önün urmuşu ns ll lrsz r uyuyla -rmşm Sank ana makya yapyor lmş. Hr nys

6





liyo inili ve eyan okuyan i azlkla e yapacağgöek iiyou. İei geleyeceğien eini ve hakly- u o geleen ya aa önceyi Alexana ikhailovnayk i aknlk iie uzun e aa ak aa enipeleii ne oluğu konuuaki oula ounay Onaöyleyeei; nei keiliyou Sonua i iei iineoluğuu ak ei ve erakla ana oğr geli Keni gelince elleini uup öpeye ala Ancak oa ona nele

oluğunu göeili eğe kocayla kalaa olayunun onucu i elake olacak. Öl e eka iili giiona ak

Pyo Alexanovi iei gii. Ona kaaak i ak .Görn aaza hii ey geei izleii veiou,yani he zaanki gii e ve kaveliyi Faka oluk yüü vehaie eyien uaklanan heyecann glkle aklğnahin ei Alexana ikhailovnay oğuk i avla e

lla ve ek kelie eeen yeine ouu. Çay icannalke eli iei i palaa ekliyou ve nz i ko-kuya kapl. Giek iei aa kocan göünce ruh hali eeğien Alexaa ikhailovnay ek eeei. O a elayönceen ezeiliyou. O kaa kokuyla ekleiği ey onua olu.

Dein i eizliğin oana gözleii kal, PyoAlexanoviin gözlkleinin iek ana önğnü gö.

u o kaa ekleeiki ki ikili, az kaln ağack vegözleii ka. Alexana ikhailovna heyeca kei. eyi ve? een kzayou? Pyo Alexaoviine ei nla.

Hii ey öyleyeei; kali güyou ve ekkelie ya veeiyou.

ii kzayo? ee ekli kzayo? iye ou Ale-xaa ikhailovnaya hiap eeek kaaca eni göeiyou

13



DOOYKI

Ök luk alamrum. lxara ikhailaa alara bir bakş attm. B i ala luk aaklar kzar ."tta" i baa, a hi bklmiğim ii bir l

"aa git Bir akika ii glğim gi birlikt girğiz."

"aa bir ru rum! Bi uu mu uma m?"tr lxari ii üklti kar öliklriiumamş görürk araa giri. B iml karşlaşa

kzarru? Yat r ! ""Çükü bi luğu gibi u a utarru," i l

xara ikhaila üzütülü kk bir l Şaşklk iia baktm. özlrii bklmik şiti bir a ii zihimikarştr.

"i utarr muum?" i tr lxari blirgibir ö ii "B utaru? Yai b utamaa luğumu mu alatmaa alşru? Utaaak la

bim ğil, öl ğil mi?"Duguuz iğli bir alala öl bu özlr bim ii

kaar akt ki krkula bağr lxara ikhailaakştum Şaşklk a, uta krku aar kil üzükuuru. Yalarma iail llrimi ktlrk trlxari baktm Çk ilri gittiğii fark tmiş bziru fakat klimlri kmaa b la öfk hüz haiflmmişti. Buula brabr bim siz alarşm fark i

uta Bim tarm aralaraki rr luğuu blğimi klimlri alam tamam alağm aka blli tmişti

"tta aa git" i tkrarla lxara ikhailaaağa kalkark aki fakat ii bir l tr lxaril kuşmak itirum . " Görüüşt akii ama bu aklik bi hrhagi bir haa aha fazla krkuttu aki iklrii umamş gibi kramaa tururum . . O aa

164



O O

klindn çnlri yzndn kyilmk için limdn lnçyı trdim. Bnc n rktimi n d ykrışımı nlmışt .

"Grdn m mtmzl ! " ddi ytr Alxndriç limi ttpkrıın trirkn.

Amn Tnrım! Ş nd yrl lmcl rünşl yzd rdğm yl ir çrizliği d nc iç rmmiştimO ni ddn dışrı çıkrırkn dnp tkrr yzn ktım.

Sn ir kz ikiin d ktım. Alxndr Mikiln iki liylıkc şını ttrk dirklrini şminy dymış dryrdTnrım dynılmz ir işkncyi ifd diyrd ytr Al-xndriçin lini ttp rrtl ıktım.

"Tnrı şkın Tnrı şkın! diy ğrdm kırık ir l."On dknm!

"Krkm krkm" ddi rip rip n krk. "Bir şyyk. Sdc inir zklğ ydi it."

Odmd kndimi knpy ttım yzm llrim mdmÜç t kdr yl kldım tm ir cnnm zı çktim.Snnd d fzl dynmdm Alxndr Mikilnyidip idmycğimi rdrdm Mdm trd ynıtı tirdi. ytr Alxndriç ldırının çtiğini krklck içir şylmdığın kt Alxndr Mikiln'nn izliğ -zr itiycı ldğn yldi. S ç kdr ytmdım dşnclr içind ir şğı ir ykrı dlştım Drmm r

zmnkindn d krışıktı fkt r nıl kndimi kin i-diyrdm lki d rktn çk çl ldğm itti-ğimdn rti n için ırzlnrk yttım

Fkt rti n Alxndr Mikilnd nlşılmz irğklk frk tmk ni şşrttı zd Öncki n kcıylyşdığ ny tnık ldktn nr niml krşılşmnınf il kli için cı rici ldğn dşndm. Çck yrtğın ni kırdığını ittiği tliiz ly için tnıp

16



OSOYS

özü dleyecek b dmda ldu bl ydm ama kısa seçde acemce de edle dek b çe sıkıı e ahasızlık fk em. Baze sk e k b da kuuy bazede söyledklede özel b alam a gb göüüydu Sabaa kaı çk azk ld sak aslıda kalbde hssemedb selke ahasız lm gbyd eal e azk kalbdeked ked elem. Sda dek laak e pblemlduuu baa söylemek sed b ey lup lmadııı s-

dm A suma baz aımıı ama kcama palak gözle kaldııp alı b gülümsemeyle baa bakaak "hçb eyNeçka. Faka böyle bde suca be aıı Böyle ade sdu ç . a k Ama dle . baa geçe söyle çcuum: Bu eklde ade sgulama yapma ç ada b eym a?"

"Hayı" dedm palak gözlee bakaak"Güzel e b y! B güzel yaıı ç saa asıl me-

aım blemezs caım Hçb köü ey ç sede kkula-madım . . . hayı asla. Böyle b düüce ç kedm affedem-yum Ama dle . saa çcuk gözüyle bakım aık yedyaıdası. Hasa e bakılmaya mhaç b çck gb ldum ked gözüle göd. Kalbmde yeece seg lduhalde saa d düüs b ae lamıyum Şmd lduu gbedeyle kece çekysa kkusuz kabaha se delbem B su ç e se eme alıke saa e babama e

dm sözle uamadıım ç be baıla B süed bedes aıyum ."Ou öpüm e alamaya baladım."Oh eekkü edem. . . he ey ç eekkü edem" dedm

gözyalaımla elle ıslaıydm. "Bemle böyle kumakalbm kııysu. Bem ç b aede azlasıı yapı.Taı zaallı ek edlm b çck ç yapıklaıızda dlayıse e Pes kusu.

166



s Noa ss aa saıl amam sıı saı l ! iliyo ms . . d blmm ama baa so saıldığıa iaamıyom

Hayı hayı ddim o gib hııaa Hayı b ola-maz Ml olaası . . Öd o g va ia baa, mlolaağız.

Tl bi b ada o svdiği i d-im. Aı yaıımda o aadaım yo hpsi bi i-

l""im s ? im?aa isala vadı Noa s blmiyos. Hps bi

bıaıla Hayall gbi yava yava yo oldla. Hayaımboya hp olaı bldm ddm. Taı olala ols. aNoa sobaa gldi yaıda a yağaa. İl ala babb ölğm ama pima dğilm Elvda.

Yz sol v zayıı; h bi yaağıı zid ımızıbi ğsz l paıldıyod ddalaı yo v ayaıyod

Piyaoya gi bia a vd lld bi ad opv z aosz b oada ılayaa aybold.

"Dyyo ms Noa, dyyo ms? ddi. aiaid oa ilham vm gibi piyaoy gösyod. " lopma oasıa ada gild daha zla dayaamayıp yo ol-

d. s asıl hzl b ld azalıp aybodğ dyyoms? Gll oyod ssiz hsal bi aı yzyasıdı v gözli yaala dold

"Haydi Noa y aım. Çolaı gi. Çolaı i aldım Olaı syd dilmi gö-

yod b saa soa olaı gödd. öl olaı yzs bıamayaası dğl mi N

oa? diy ısıldadı bii dyabilğd oaa

6





EÇA E A A

tç rt bi yız br m şm mut gri gGcsi dği m? Gcğim söz rdim m gittiğim dmmudum Dh fz dymm

sgiim zl sgiim Mzr tür uşurd birit götürüyrsu?" diy bğrdm di dim hçrr tmy csrt dmdiği hgi yi prbm bii zhiryip s işc diyr? rm Bu ssuz cyşimdi ç iyi yrum Umut şğ my bu hyt hiçbiristği my bu ür ş! V şimdi bi şimdi öüm ytğd c bii iiy bör suçu gibi hfif bir mrt ufc bir ymd buumt bi rtu yi bir hüzü hydr ict dr tsim du byu ğdi

şm dru crt Oru Msd g dm yğud yrrp ütüphy gittim itpğ çr xdr Mihiy yüs ss um içihfif ömsiz bir şy rmy bşdm Ou sti düşücrd uz tutm istiyrdum Uzu sür dg dlg

itpr btm rryrdu cm sts rttBir z dh dimi y itb y syfsd budumŞimdi bi güd bri içimd hiç çmy si hytmdğt mtubu görbiiyrdum Mtupti sr bi uztbi sğu biimy gizmi düşmc bir düyygötürmüştü şimdi bi uştyrdu B ct mrdiyrdum Kdimi mi gi hisstiğim öş bş ct Gçiğimi ruy sf prt ruh bi tr dcti

rid r rd? Gçmiş iişi düşücr içid ybdum y zmd d bi thdt d bşuğu görmy çşyrdum O si şimdi yid yşyrmuşum gibi htrym hfzm öysi dri zmşt

Mtubu ç itb rimd tutuyrdum yüzüm gözşry smşt Bird ruy iridim td bir ssduymuştum y zmd mtubu imd çidiğii hissttim c bir çğ tp bşm drdm Pytr xdriç

169



DYI

nümd drurd Bn lmdan avrap sa ttt Sal mtb ş a dr adrp satrar çzm çaş-t Bardm, mtb na vrmtns lüm razdm afrazanmş ülüüündn mtbn çrn anlama başard-n rdüm Pan apldm

Br an snra hr ş z lara n aptm bmdnmtb lndn aptm r ş dar çab mşt ntrar nasl çrdm fr d zamanm lmad fat

bndn r ama üzr ldn rün bsmn rsajnasştrp üçdrt adm r ttmBr daa adar ssszl çnd brbrmz bat

rdan trrdm Sapsard mav ddaar fdn ttrrd Snnda sssz bzd

"Ytr" dd handan zaıfamş br ss "r lanmam stmzsn hrhad Mtb ndndn r vr"

şt anda drp düşündüm v ndm haart ramş

hssttm Kaba vahşln arşı üsünü tanç v zn-la dldm Yanaarmdan aşlar süzüldü andanttrrdm v br sür t lm b dmdm

"Bn ddn m" dd bana dru braç adm aaşr-n

"Bn anz bra, bn alnz bra!" d bardm ndanaaşrn "avranşn ç alçaça v şrfsz Km -dn ntrsn Bra bn "

" B da n dm lr sart bnml b şd nşrsn On bana vr, sana mrdrum " Banadru br adm daha att aat bana zrmd br aran rdü trddüt tt

"Ç üz " dd r br tavra san br arar amşt amandn üç ttrd "amana hr ş rtaa çaa aman " Etrafna bat "Sn Sn ütüphan m stas d da b tap açtn Anahtar nrdn aldn"

10



"aa yaı vermeyeeğim," eim "eie ouamamBra bei . bıra bei " aıya oğru giim

"Oh, hayr," ei bei oluma uara "Böye giemezsi."

Te elime emee oumu elie urarım ve yie a-ya oğru giim

"yi öyleyse. Ama evime sevgiere meu amaa iziveremem . . . "

Çıgıa bağrm ve oruya oa baım "Ve b u yze . .. ""Yeer!" iye bağrım. "e asl se buu baa ası

söylersi? Ama Tarm ama Tarm ! . ""e? e? Bei e mi ei eeesi?"ararmı ve umusuzula ou bir hale oa baım Ara-

mızai sae, alaym aa bir gaar ereesie uaGözlerim ar aa za uzamamas ii yavar Eğer biraa yamayaa olursa bu zorbağı bağıamaya azrm.Diale baa ba ve belirgi bir ele urasaı

"Bei zorlama" iye sıaım oru iie."Hayır, buu iyz öğremeiyim," ei soua,

aa sora. "B aı bei bir sre ururuğuuiiraf eiyorum," iye eei gari bir glmsemeye, "ama eyaz i gereer oraa eubuu il elimeerii ouya-

biim Bir a meubu Tersii söyeyemezsi . Hayır Bu iriaa si Bir a ere eiğim gereği, yalza iğer m-emmel ielilerie bir yeisii, yai yaa söyeme yeeeğiie elemem gereiğii aar ve bu yze erar söylyo-rum "

O ouua yz ie gigie eğiiyoru arar, uaar gerili ve seğirmeye baaı, so eimeeri gllesöyleyebili Hava ararıyoru. Bir aı aağlayabile bir

171





O O

"O so Dh ü o etle koyo" e PyotAlexoç koltğ çökeek O sk slmy em ettm

"Tm! B e?" ye bğ Alex Mklokokç b sktyl. "S e pes b kokm e ğl-yo Aett e ol söyle "

"Hy be söyleyeym" e Pyot Alexoç be oğgeleek be kolm ttp Alex Mkhlo k

ltmy çlt "O " e be o ots kt"Se s elk yp b k öüe yglmk styom ütf skle e ot" ye ekle e Alex Mk-hloy koltğ ottt "B üüü çklmy ypmkbe üüyo m tk kçlm

"Am Tm ! Nele olyo?" e Alex Mkhlobüyü b sktyl b b b e kos bkt. Kötü lyğ hsseeek ellem otm Atk omehmet beklemyom

"Kss " Pyot Alexoç em ett "b yglmstyom Se m eese b se kps se m üe olğ gb es k . . Fkt sl söyleyeeğm blemyom yüüm kyo Kss o sp b slygeçt be yes b setlkle sçl Htt be b yessetlğe te b bk yg olğ m ett Se l-myom eesçlml ks mmk e k-mmk ele eğl O byke çk çk komyom .sl se "

"Oh b ypm! Böyle syleme!" ye bğ AlexMkho tçt yyo e ltüst olmt. "Hy ob e ktm Heps bem sçm bem fkm! Atkkk fl ymyom Be bğl be bğl Hst-ym be ffetmels o b ey söyleme ypm . . Aett"e b oğ gelke "Aet heme o çk çbkçbk ! Şk ypyo heps bem sçm b yes b k . . "

173



DKI

Asld i od sd, ddi Pyor AlxdroviAc uşulr iidi d yüzü rş u isfszsözlri cmszc söyldi

Alxdr ihilov ir ğl oprp spsr sildisdlyd ds ld, y ülül duriliyordu.

Si Tr ffsi di soud zyf ir ssl S di ğşl No i im hmd, hsym.

u isfszl umzl oru, diy ğrdmSoud hr şyi lmşm. Krs öüd d iöülm isdiğii r öriliyordum. "or örlmy ildğmzsi, s

A! diy ğrd Alxdr ihilov oruyllimi uuyordu

srl u msrl ş hiir şy dğil! ddi

Pyor Alxdrovi llmz ir c iid iz doğr li-yordu S söylüyorm, u m ir msrl diy dvmi, ici ir ülümsmyl rs yordu V üü usmllrl ldl ş ssi i ösrr dvmi Si mi drim iz u ür oulr ouşm or-myz. iri u oulrd ouşmy şldğd ullr-mz yp zc v icick dr sf dğiliz Birz dordor si v li d ouşuğum ii ğşly m

u rli mfdi, siz u hm vrlrdmmu musuuz?Am Trm Si yi vr? N söyldiğii rd

ms? ddi Alxdr ihilov uyuşmuş v orud yrölü iiydi.

ğrm lüf , diyr Pyor Alxdrovi iirl sözüüsi. oşlmyorm. u o yğ v si ir ou. Sou vrlr soruyorm. iliyor musu? .



zleii iiesie izi veedi ve koluda uuuii ou zola ileiye do süükledi

i dakika daa ese ok e olailidi"Oa ekupa sz ee" diye fısıdadı aucak "Ou

ldüeceksi aa ifia eek oa ifia eek deeki O ei kii olaaz ükü e he eyi iliyo alıyousu e eyi" Vahi i eakla aa akı Şaıııyüzüe ka üdü

"e eyi iliyo, he eyi " diye ekaladı l kukuiideydi Dudaklaıda i so iiyodu aa e ce dav-adı

kek ve edieli i akılık iide ize aka Alexadaikailovaya deek yüksek sesle ve aceleyle "ak e ol-du " dedi "epsi ei suu o d yıldı ikiizi dekadııyodu Küüphaei aahaıı aldı ve d yıldıiede izlice kiap okuyodu yo Alexadovi ei elide

olaası eeke i kiaı okuke yakaladı ei ii edi-elediide de uu üyük i ehlikeyi ii üyüü "yo Alexadovi'i dudaklaıdaki alaylı ülüseeyi fakedeek aceleyle ekledi "aa e kedii aklı ıkaaya a-lııyo aae suluyu Ayııı ok üyükü ve ikee su ileyice yapııı size iiaf eeye uadı epsiu Aaızda eele uydu "

"e kada da zekisi" diye fısıldadı yaıda dua yoAlexadovi

Alexada ikailova ei dikkale diledi faka yüzüdeelii i üvesizlik ifadesi adı üekli i aa i koca-sıa akıp duyodu i sessizlik oldu Gülükle soluk alıyo-du oa aıı eip yüzüü elleii aasıa sakladı syle-dii e kelieyi lüp iiyo iiydi ouda kafasıı kal-dıdı ve diek aa akı

5



DOTOE

"Ntoka, ocuğum yalan söylmycğn blyoum, dd"Hps bu mu?"Et ps bu , " ddm.Hps bu muydu? dy sodu kocasna"Et," dd byk b abayla, "ps ! Şöyl b gdmS öz m Ntoka?

"Et" tddt tmdn yant dmFakat Pyot lxando' bakmadan dmdm antmduyunca gld. zm yanyodu kdm zaall lxandaMkaonann gözndn kamad znd ka konulmazacl b bak ad

t," dd kdl. Sana nanyom nanmaktan bakaam yok "

Bnc bu taf ytl," dd Pyot lxando "t duy-

dunuz Snc n dnmlym?"lxanda Mkalona yant md San gtgd dayanlmaz oluyodu

"an btn ktapla nclycğm. Pyot lxando dam tt "Oada baka nl a blmyom ama."

Hang ktab okuyodu?" dy sodu lxanda Mkalona.

"Hang ktap m? ant dd bana dönk. "Sn

y bndn daa y aklyosun," dd gzl b ğnlmylHycanlanmtm tk klm dmdm. lxanda Mkalona kzad gözln y ndd Uzun b aa oldu. Pyotlxando odada snl snl gznyodu.

anzda n gt blmyoum dy söz balad lxandaMkalona sonunda kly söylkn tddt dyodu"ma ğ ps buysa," dy dam tt, ssn özl b anlammy alyo kocasnn aatsz dc baklandan ka

6



O O

yor hs bysa öylys zlz v tszlğ kalaz sb var alaor hrkst aha sly yalz b v b a b ok zyor O ğtgrk ö vr b hsab vrly Bbağlaal o slayaa slaaaly a otaa bkaar zlk var? Thlk gt Oa bak y va ttgtg aha yarak koyor araa br koasa aratrabaklar atyor Oa bak yatğ y hrhag br iz brakt

oa? Çoğ svgl kz tayor olablr y?Kalb saf v asl olğ b gzl kk kafa b k oğr k ba oka brak tarafsz brzk yalaa orka br va olğ blyor y?Ytr artk a! r y tal! Kksz bz rahatsz baka br y var; blk br alk gölgs bz br a kala B svgyl v ylkl yok l lr-z br kara brakal Blk baz ylr brbrz sak

lak v b byk sls a b Tar blyor ya bazkklar olt v blar sz gzl B slshasta zhr aa artk brbrz alğza gör kz b aftlsz k k asla kklağylr öyl byk br gah ğl "

B söylrk yaaklar kzar v kaza koasa bak srl srl yat bkl Pyotr lxarov o -lrk aklara alay br gls blr Oaa ola

ay kst llr arkasa ktl kars ö r oaklğ syryor hatta ba zvk alyora bzyorO baklar alta lxara khalova' hyaartt Pyotr lxarov sak aha fzlas bklyor gbbr sr r Soa b rahatsz orta yak alay brgls böl

"Zavall ka s zlyor a brssl rtk glyor Srryğ br tavr stl



DOO

Ne siyou e yaıama oua bıama bee yeuua yaama ya a a eemei o esi uuaıyee oaya ıama syou. Söele oa laca bey omaıı mas yaaıyosu aa bece oa mey-vee vemi o ala boucu apla ouua soa bie alı oluuu söyyosu; asıa bua soumlususes . . . Söyeme seie bula e m bulaaılae baa bi eyi e ima eiyosu em uulaı

mı ve eeeimi baa b uyguya ayaııı yo gbisi. Haa buu e söyle l afm emeaı aı ouma isiyorum ba salaa sece bu isala geelle ci se rs e g ve Tabl i baa e ele yaııyosu ea söylyorumbaısaaa bu e eee apılı Ta bli a eiel se ve gaaca göse ve ou e uulaa vebasılala gee. D am olaa söyeie bula my aamyoum . lf söm esme. Hmayei iyi aı-youm: O a bulaı ileyebii eps yc eei eaeyoum Aaıyosu. Ama ee bei ayalei aamıolaa gömeye aıı blmyoum. Ta bil bei apayee oymaa ev alyosuu. e bu ıa olacayaa em bu ye öevleim ble bi isa oluumousua emi olablsii amef. ei bala amaaa öce e em gibi su ama suu ga ama gaoacaı: Ayıp e, bayaı Se buu e aa ycele

ycel Ama yee yee aı bu ieliei aa fla uyma semyorum!

Aleaa ialova ayou . "Pe bıa a acsbe eeym ei soua ıa aasa b ucaa. "uulam ua veci oabil se beme alay ee-blsi . ama se avaı ocuum se ee b bu sula-maaı ileme oua aıyosu? Ve be e se savua-myoum! ouamıyorum Taım! Sessi aamam Daa

78



aza dayanamıyom eyendi Davanı ınız iç de akııcadei diye ııdadım eyecanını yaıımaya çaıı

yo acı iemeinin kocaının aını aımaından kokyo-dm. Hl onn için kokdan itiyodm.

K müün en kadın diye aıdı Hiçi ey imiyoiçi ey gmüyon

Bi üe dd

Çeki onn yanından dedi ana ve eleimi AleandaMikailovna'nın elleinden ayıdı. Kama doknmana izinvemeyeceim on kieiyon enin vaıın ona i akaetti. Ama. . ama konmam geekiken eve atken enimaya zolayan nedi? diye aıdı ayaını yee vaak.Konacaım He eyi yeyeceim. Ne idiiniz akkındaiçi ikim yok anımendi ana neye gzdaı vemeye ça-ııını da imiyom ilmek de iemiyom Faka n

dine dedi kaıına itaen yalnızca dine . diye aıdım iei aıaak. Diini ek keime

yemeDinleEn ka ey adınaNe adına anımendi? diye zümü kei çak ve eki-

eyici i akıla. Ne adına? . . Ben ana yeyeyim ıından

geen i mek einden adım İe evimizde na dnüyoenin nn diinde na oyo Fak edemediiniz vegemediiniz ey ie

Güçüke ayaa kakaidim Aeanda Mikailovna kıgii emeyaz od

Omaz dedi güçüke dyan i eeO mek gdüm anımendi; eindeydi İlk aıaı

okdm yanı ıyo oamam mek ıından geiyod ona

9



DY

ou elime kap imi oa, u oğru hiç kuku ok. Eğerhl kuku vara oa ak, hiç kuku olağ örecekieoçka ie ağr Alexara Mikhailova aa oğru

koarak. Ah har koua Bilmioru e . al OhTarm Tarm z ellerie ömp hçkrmaa ala .

Ama har olamaz ie ağr ekrar aloru Bi-liorum .. e oluğuu iliorum ei irek kocaa akarake . . e . olaaz . . . e ei karmoru. er ei al,

hiçir e aklama. O ir haa ap. Eve ir haa ap eğil miGörğ aka ir ei, ör ör eğil mi Eve kör.ee aa aha öce öleme eoçka çocuğum, eimkzm

Ya ver, a ver heme Por Alexaroviç'i eiiepeme uum. Ya ver Elie ör m örmeimmi

Eve eim heecaa olukuz ir haleğa m elioruEve ie alamim oEve eve, eve eim e apğm iliorum rf u

aca ir o vermek içi her orua eve ie a verior-um

Ou uu Eve imi e ioru İa aa çok a ve

ii ielii ie eklei ka elii uarak İa aa,haa haal c araığ her ee alama. İe ii eçkz . . . e oluğuu ör ukular e kaar eriz ol-uğuu aa öermek ieim uu çok öce rk eim eiöz öe makeii rğme çok memuum. Ouei aa kollaa eim evime izie a maaaörmek hiç e ho eğil ei örmezliğie e kzorum. Buze, rf u ze ou izliorum. Beim ilim ei ik

80



OKA ZVAOV A

tii çkti v Tr bilir kuşkulr kpl Fkt şii rşy pçık bütü kşkulr ilii v yr ıfi bivii trk iyoruuz iy özüü tlı b ör

Ytr! i Alxr ikilov lyi orulrk ütü bulr iyor öyl b billy t! Şii izi yrglk itiyou Att çocuugl b lii vr iz hpiiz gührlrz! i lklıbir l v ylc koc bkrk ii uztl l ihti

ycı yotr ki? lii vr Att vgili çocu iyi y ygr ili Vrll bi icitzi çüü b gükr

Hfi! iy br Pyotr Alxroviç şşklkiçi Hi kiiz gli ! Uutyı ki

Hiçbir şyi uutuyoru lf k brk bitiryi Ou li bir ktup görü htt oku bil Sviibiri gliii öylüyor o buu kbl iyor Fkt bu

ou uçlu oluuu ktlr ı? O bu şkil vrv krıı gözü öü o küçük üşüri klı çıkrr ?Evt byfi krı gözlrii öü oly iyic üşüüü? ıl olu grçkt biliyor u?

Öyly ypc tk şy koşp o özür ilk İtii b u? iy bırı Pyotr Alxoviç Artk iilyck br kl ! Söylilrii bir üşü Söylik-lrii frk ı? yi v kii vuuuu biliyor u

u? A b r şyi çok iyi biliyoru Hiçbir şy görüyoru gururu v öfk gl olyor vuuu şyi öyly çlştılrı görbiliyoruGü vuuyoru Fkt o blki bir çocuk kr foluu hiç üşüü ü? E üşü göürü Hyır gü vuyoru Er tti c çıklyyı Evt r vli olyı oly v görvlrii uuty o z k vriri Görüyoru şrtl kouş

181



OTOYKİ

ou Bunu gö lp b k. Vsl ki kğnlş olduğunu bldn bu kubu ld dnslğkplds on ol gösk ks bulds Blki dsuçlu bn çünkü onun iç dünsl ilglnd Bu lkkup udu Blki d öd sn d di kuşkulnlonun gül hup duguln şğld. kup hkkndki l sölnl onun hllini kilisn Onu küçük düşüüp işkn iğnd dn kp n sölğini

blk li suçlln kbul iğ nd üünd bn dh ön şu nd göbildğ sui kd sfhup nuslu pl gödin i E -lilk gddlk Ak s nou Sn sl fği Asl

"B bn d bğd o slk B n gün bn dd" Aknn önünd d çökü

"ni ğ bn onun fnd ols sölnl onu ko-

kuk blin uhunu kp klbinin huuunu bok ll k gçk suçlu olduğun inndkn Tn Onu dn ko klkşn Kil böl dnlblo usun Eğ onu dn kok olusn bni d bbkouş olusun k Bni duuo usunu bnd"Göli pld din b iç gçid şl hn douk nok-sn ulş

"E bu kd hnfd d bğd Po Al-

xndoç sound "Ak ! Plonk dugul d bi şolduğunu bliou günü blou hnnd duuo usunu günü Fk böl ll pullu ldl bgünh dn Bunu nlou Bu gösişli gün-h bi son n! Eğ suçlu hssdiosn b günhl şldi-ğnn fkndsn bunu sn bn hlk dğl ik k sosn ... k bn sölk fl b ş kl-o bu nin nnd gçklşkl h

182



yp. ç yıl öii iimi y yrımılrm . . "Alxr Miilvy bm. yıp ıı u,

iç l ir ıyl çriz, şili bir rıyl özlri yrıplıyı. ir i h ç ylp lbiliri.

"O Tr şı, bir r l ı D zlıöylm " iy brp Pyr Alxrviçi ylr p-m v imi l vriimi r mim Am rı ç çi.

y bir çılı lfmı i v zvll by hl yryılı.

"r şy bii ölr" im. "Uşlr çır rrı ! Çlşm i bliyrm. il şmm r r şyi lım . . . . "

"Nyi? Nyi?"r.

Alxr Mihilv'ı bylı ii r. v l iyi. Dr miiz bşı llıyr. İi r Pyr Alxrviçi çlşm iim ry z lmişi, ir şı bir yr lşıyr-. Şşırmş v prı ilmişi, y r ılryiyr. O iç böyl örmmişim.

" öylm iiyru?" i r v i bir l."ir şy mi öylyi?"

"ş lim p m b. rlyr m?"Ev.""Al iş. "Mb l v ş . Dil yriyrm. ir

ç i r yi imzy li Yz yr örm.

"Pl b ir?" iy r yr ş ilmişi.

183





". . .Annemden söz ederken, zavallıkad babamı h/6 sevdiğinisöylemiştim. Sekiz yllk bitmez

tükenmez sefille ve acıya rağmenyüreği ay kalmıştı Onu hl

sevebiliyordu Kim bilir, belki de oanda babam beklenterinin

gerçekleştiğini, gözündecanlandırmıştı Ufacık bir umut

ışığı bile onu heyecanlandyordu

Documents

Dostoyevski - Netoçka Nezvanova (Serpil Demirci, Öteki Yayınları)