doracaku 2004

faqe e fundit.qxd

DORACAKU

Pr prgatitjen e provimit t

JURISPODENCES

MANUAL FOR BAR EXAM

KIEAI

Instituti i Kosovs pr Integrime Euro Atlantike

Prishtin

2004

E drejta administrative

A - PROCEDURA ADMINISTRATIVE

LAZIM SALIHU

I - VLEFSHMRIA E LIGJIT

1. Nocioni, qllimi dhe rndsia e procedurs administrative

Me dispozita (ligje, dekretligje, rregullore, vendime etj.) rregullohen shum sjellje t personave

fizik dhe juridik n shoqri. Q t zbatohen kto dispozita sht e nevojshme procedura

prkatse, ndrsa dispozitat t cilat e prmbajn at procedur i quajm formalo-juridike apo dis-

pozita procedurale, ndrkaq dispozitat n t cilat sht e rregulluar prmbajtja e vet marrd-

hnies juridike, q sht lnd e procedurs, i quajm dispozita materialo-juridike.

Edhe pse kto dy lloje t dispozitave (formalo-juridike dhe materialo-juridike) dallohen,

prapseprap, ato n praktik zbatohen bashkrisht. Pr t vendosur pr t drejtn apo detyrimin

e caktuar t qytetarit ose t personave t tjer, si pr shembull pr t drejtn e ndrtimit t

ndrtess banesore, pagimin e tatimit etj., duhet zbatuar dispozita materialo-juridike, q prmban

kushtet sipas t cilave vendoset pr t drejtn, prkatsisht detyrimin e caktuar. E tr kjo proce-

dur e organeve t administrats zhvillohet n procedurn administrative.

Me qllim t zbatimit t drejt t dispozitave t tilla materiale, jan prcaktuar rregullat e proce-

durs administrative, t cilave organet e administrats u prmbahen. Kjo do t thot se dispozitat

e procedurs administrative shrbejn pr realizimin e dispozitave materialo-juridike, ngase zbati-

mi i dispozits materialo-juridike nuk mund t bhet vetvetiu, por ather kur organi zhvillon

procedurn dhe n baz t procedurs t zhvilluar, me vendim konfirmon se a kan qen t

plotsuara kushtet pr fitimin e ndonj t drejte, prkatsisht pr prcaktimin e ndonj detyrimi t

prmbajtur n dispozitat materialo-juridike.

Duke u nisur nga fushat e caktuara t s drejts, procedurat ndahen n: gjyqsore (civile, penale

etj.), kundravajtse dhe administrative.

Kshtu, rendi dhe sistemi juridik i Kosovs prbhet prej legjislacionit t ri (t UNMIK-ut dhe t

Institucioneve t Prkohshme t Vetqeverisjes t Kosovs), por edhe prej legjislacionit t vjetr

(t miratuar n periudhn e ish-Jugosllavis socialiste, si ligje federative, republikane dhe krahi-

nore, si dhe aktet nnligjore), q kan qen n fuqi m datn 22 mars 1989, e t cilat me rregul-

loret e UNMIK-ut nr. 1999/24 dhe 2000/59 konsiderohen ligje t zbatueshme deri n

zvendsimin e tyre me aktet normative juridike t reja.

Procedura administrative prmbahet n Ligjin pr Procedurn e Prgjithshme Administrative

(Gazeta zyrtare e RSFJ-s, nr. 47/86), i cili, gjithashtu, sipas rregullores s UNMIK-ut nr.

1999/24 dhe 2000/59 Pr ligjin n fuqi n Kosov, konsiderohet ligj n fuqi, q do t thot se

kto rregulla t prgjithshme dhe rregullat e procedurs s veant pr disa fusha t administrats,

579

DORACAKU PR PRGATITJEN E PROVIMIT T JURISPRUDENCS

deri n miratimin e legjislacionit t ri, do ti zbatojn n punn e tyre edhe institucionet e reja t

prkohshme t vetqeverisjes (lokale dhe qendrore) n Kosov.

Kshtu, procedurn administrative e prbjn rregullat juridike, me t cilat rregullohet veprimi i

detyrueshm i organeve t administrats kur n shtjet administrative, drejtprdrejt n zbatimin e

dispozitave materiale, vendosin pr t drejtat dhe detyrimet e personave fizik apo juridik. Me

rregullat e ksaj procedure rregullohen: kompetenca, veprimet procesuale, t drejtat dhe detyrat e

personave q marrin pjes n procedur, forma dhe prmbajtja e akteve me t cilat vendoset pr

t drejtn apo detyrimin e ndokujt, mjetet e rregullta dhe t jashtzakonshme juridike kundr

akteve t tilla dhe ekzekutimi i tyre.

2. Nocioni shtje administrative

Para se t flasim pr detyrimin pr t vepruar sipas Ligjit pr Procedurn e Prgjithshme

Administrative (m tej: Ligji), sht e nevojshme t sqarohet kuptimi i shtjes administrative.

Sipas ligjit n fjal (paragrafi 1 i nenit 1) procedura administrative zbatohet n shtjet administra-

tive kur vendoset pr t drejtat, detyrimet apo interesat e individve, t personit juridik ose t

pals tjetr.

Shtrohet pyetja se kuptojm me shprehjen shtje administrative? Ksaj pyetjeje Ligji nuk i

jep prgjigje t prer, andaj n praktik prdoret nocioni i aktit administrativ, i cili sht dhn n

Ligjin pr Kontestet Administrative (paragrafi 2 i nenit 6). Ligji pr Kontestet Administrative, si

akt administrativ e quan at akt q sht nxjerr nga nj organ i administrats n ndonj shtje

administrative dhe me t cilin vendoset mbi ndonj t drejt apo detyrim t nj individi, t nj

personi juridik ose t nj pale tjetr t caktuar. Nga kjo rrjedh se t gjitha punt administrative, t

cilat i kryejn organet e administrats, nuk jan edhe shtje administrative.

Prandaj, pr t qen nj pun administrative shtje administrative n kuptim t ktij ligji, duhet ti

ket tri cilsi:

1) t jet nxjerr nga organi i administrats,

2) t jet nxjerr n nj shtje t caktuar administrative, prkatsisht n nj situat juridike,

3) q me t vendoset pr nj t drejt a detyrim t caktuar t nj pale t caktuar.

Prve shtjeve administrative, organet e administrats kryejn edhe shum pun t tjera admin-

istrative, n mesin e t cilave dallohet grupi i madh i punve, t cilat zakonisht quhen veprime

administrative, t cilat dallohen nga shtjet administrative.

Me veprime administrative nnkuptohet mbajtja e evidencave t ndryshme (kadastrale, civile, tati-

more etj.) dhe lshimi i certifikatave dhe dokumenteve t tjera (ekstrakte nga librat am t t lin-

durve, t t kurorzuarve, t t vdekurve, ekstrakte pr gjendjen e pronsis s toks etj.).

Veprimet administrative, n shumicn e rasteve, kryhen pavarsisht nga vullneti i disa personave.

Kur kemi t bjm me dhnien e certifikatave t ndryshme dhe t dokumenteve t tjera n baz

t evidencs publike apo pas zhvillimit t procedurs, si dhe me mbajtjen e evidencave t

ndryshme, personi i caktuar nuk fiton t drejta, prkatsisht detyrime. Ky sht dallimi qensor

ndrmjet shtjeve administrative dhe t veprimeve administrative. Kshtu, p.sh., me veprime

administrative, palve u japim dokumente t

580


ndryshme, t cilat u shrbejn pr t argumentuar fakte n shtjet administrative, sepse n baz

t shikimit n evidencn prkatse apo n baz t paraqitjes s ekstraktit nga ajo evidenc, pala

dshmon ekzistimin ose mosekzistimin e ndonj argumenti t rndsishm pr vendimmarrje n

nj shtje t caktuar administrative.

II - PARIMET THEMELORE T PROCEDURS ADMINISTRATIVE

1. Nocioni dhe rndsia e parimeve themelore

Pr zbatimin e drejt t procedurs administrative sht qensore t kuptuarit e rndsis s

parimeve themelore t saja, sepse sht detyr e t gjitha organeve t administrats dhe t institu-

cioneve t tjera, kur zgjidhin shtje administrative, q, n zbatimin e normave materialo-juridike

dhe t dispozitave prkatse t procedurs administrative, t cilat rregullojn disa shtje proce-

suale, t nisen nga parimet themelore t procedurs administrative.

Njohja e parimeve themelore t procedurs administrative mundson zbatimin e drejt t dispozi-

tave materialo-juridike dhe formalo-juridike. Ato duhet t jen baz dhe orientim pr interpre-

timin dhe zbatimin e disa dispozitave t procedurs administrative.

2. Parimet themelore t procedurs administrative

Ligji prmban dymbdhjet parime themelore: 1) parimi i ligjshmris, 2) parimi i mbrojtjes s t

drejtave t qytetarve dhe mbrojtja e interesit publik, 3) parimi i efektivitetit, 4) parimi i vrtetsis

materiale, 5) parimi i dgjimit t palve, 6) parimi i muarjes s provave, 7) parimi i pavarsis n

marrjen e vendimeve, 8) parimi i s drejts s ankimit, 9) parimi i forms s prer t vendimit,

10) parimi i ekonomizimit t procedurs, 11) parimi pr detyrimin e ofrimit t ndihms pals s

painformuar dhe 12) parimi i prdorimit t gjuhve dhe t alfabeteve.

2.1 Parimi i ligjshmris

Parimi i ligjshmris (s bashku me kushtetutshmrin) n shoqri shpreh iden e sundimit t s

drejts, me nnshtrimin e t gjith individve, organeve, institucioneve dhe organizatave ndaj

normave juridike.

Parimi i ligjshmris, edhe n Kosov, paraqet parimin themelor t sistemit t saj juridik n trsi,

pra edhe t procedurs administrative.

N kuptimin m t gjer, ligjshmria konceptohet si harmonizim i t gjitha akteve materiale dhe

juridike me ligjin (apo me ndonj dispozit tjetr), si aktin m t lart. Dallohet ligjshmria for-

male (harmonizimi me ligjin n pikpamje t forms t akteve juridike) dhe ligjshmria materi-

ale (harmonizimi me ligjin n pikpamje t prmbajtjes s akteve).

Parimi i lgjshmris sht parimi m kryesor i procedurs administrative dhe ai qndron n

detyrimin q t gjitha organet e administrats, q veprojn n shtjet administrative, t vendosin

n baz t ligjit dhe t dispozitave t tjera t organeve shtetrore (paragrafi 1, neni 4).

581


Parimi i ligjshmris n procedurn administrative sigurohet me an t ankimit dhe t padis n

procedurn administrativeo - gjyqsor, si dhe me mjetet e jashtzakonshme juridike. Kshtu,

instrumentet pr mbrojtjen e ktij parimi jan ankimi n procedurn administrative dhe padia n

procedurn administrativeo-gjyqsor. Vetm prjashtimisht, me rregullore t UNMIK-ut apo me

ligj, n rastet e caktuara, prkatsisht n shtje t caktuara administrative, mund t prjashtohet

ankimi, prkatsisht kontesti administrativ.

Rastet e paligjshmris, kryesisht, renditen n pes grupe - shkelje: 1) jokompetenca, 2) shkelja e

dispozitave t procedurs, 3) shkelja e s drejts materiale, 4) vrtetimi i gabuar apo jo i plot i

gjendjes faktike dhe 5) paligjshmria n qllim apo kuptim t aktit.

Vendosja jokompetente, n veanti kur sht fjala pr kompetencn lndore, shpie n prvetsim

t autorizimeve t huaja. Dispozitat pr kompetencn jan t natyrs imperative, andaj mosprfill-

ja e tyre e bn veprimin e organit jo t ligjshm.

Shkelja e dispozitave pr procedurn mund ti prkas forms s aktit apo dispozits e cila rregul-

lon procedurn.

Shkelja e s drejts materiale (ligjit) ekziston kur n shtjen konkrete administrative nuk jan

zbatuar dispozitat e s drejts materiale, t cilat sht dashur ti zbatoj apo kur dispozitat e tilla

nuk jan zbatuar drejt.

Vrtetimi jo i plot apo i gabuar i gjendjes faktike ekziston, si edhe n procedurat e tjera, kur t

gjitha faktet vendimtare (relevante) nuk jan vrtetuar n mnyr t drejt, prkatsisht kur nuk

jan vrtetuar. Vrtetim jo i plot i gjendjes faktike ekziston kur pr kt flasin faktet apo provat e

reja. Ky sht rasti edhe kur nga faktet e vrtetuara sht dhn konkluzion i gabuar.

Kemi t bjm me joligjshmra n qllim dhe n kuptim kur akti sht dhn me qllim t real-

izimit t qllimit tjetr jasht asaj q del nga ligji.

2.2 Parimi i mbrojtjes s t drejtave t qytetarve dhe mbrojtja e interesit publik

Ky parim sht i prmbajtur n nenin 5 t ktij ligji dhe ka t bj me detyrn e organeve q, me

rastin e zhvillimit t procedurs dhe t marrjes s vendimit n shtje administrative, palve tu

bjn t mundur q sa m leht t mbrojn dhe t realizojn t drejtat e tyre, t mos jet n dm

t t drejtave t personave t tjer dhe as n kundrshtim me interesat publike t prcaktuar me

ligj.

Edhe pse pr realizimin e t drejtave t veta kujdeset vet pala, roli i organit q zhvillon proce-

durn nuk sht pasiv n t. Kshtu, ai ka pr detyr q t kujdeset q pala ti realizoj t drejtat e

veta n mnyrn m t leht dhe t shpejt, por t mos jet n dm t personave t tjer dhe as

n kundrshtim me interesat publike. Interesin publik organi e mon n kuadr t dispozitave

materiale, t prmbajtura n ligje dhe rregullore t UNMIK-ut, dhe n dispozita t tjera, me t

cilat sht prcaktuar ai (pr shembull: siguria, rendi dhe qetsia, siguria e njerzve dhe e pasuris,

mbrojtja e shndetit, respektimi i kushteve n fushn e ndrtimit, ruajtja e mjedisit jetsor, mbro-

jtja e prmendoreve kulturore dhe historike etj.).

582


2.3 Parimi i efektivitetit

Ky parim obligon organet e administrats dhe institucionet e tjera q shtjet administrative ti

zgjidhin me sukses dhe shpejt. Parimi i efektivitetit nuk duhet shikuar ndaras nga parimet e tjera

t procedurs administrative.

Me zbatimin e ktij parimi nuk mund t lihet pasdore rndsia e parimeve t tjera (p.sh. parimi i

ligjshmris dhe i vrtetsis materiale). Ky parim, bashk me parimin e ekonomizimit (neni 13),

n radh t par duhet t shprehet n veprimin racional dhe ekonomik t organit n procedurn

administrative.

2.4 Parimi i vrtetsis materiale

Parimi i vrtetsis materiale prbhet n detyrimin e organit q t vrtetoj gjendjen e drejt t

shtjes. E kundrta e ksaj sht parimi i s vrtets formale, i cili realizohet me shtjellimin e

disa provave (pranimi, deklarata e dshmitarve) pa synim pr t kuptuar t vrtetn reale.

Ky parim n Ligj prmendet q n nenin 7, n t cilin theksohet qysh n fillim se t gjitha fak-

tet duhet t vrtetohen e t cilat jan me rndsi pr marrjen e vendimit t ligjshm dhe t drejt,

duke u shtjelluar n dispozitat e tjera, si, p.sh.:

- detyrimi q, para marrjes s vendimit, kan pr tu vrtetuar n mnyr t sakt t gjitha faktet

dhe rrethanat, t cilat jan me rndsi pr t br t qart shtjen dhe mbi t cilat duhet t bazo-

het vendimi (neni 135, paragrafi 1);

- personi zyrtar, i cili e udhheq procedurn, vendos se a duhet apo jo ta argumentoj ndonj

fakt, varsisht nga ndikimi i tij n zgjidhjen e shtjes. Sipas llojit, natyrs s faktit, personi zyr-

tar cakton se cilat prova do ti shtjelloj (shikimi i dokumenteve, dgjimi i dshmitarve,

ekspertve, shikimi n vendngjarje, marrja e deklaratave nga palt etj. (neni 160 ,paragrafi 1);

- sht i lejuar argumentimi se edhe dokumentet publike jan jo t vrteta apo jan t hartuar n

mnyr t pasakt (neni 164, paragrafi 2);

- personi zyrtar, i cili udhheq procedurn, mundet, gjat tr procedurs ,t plotsoj gjendjen

faktike dhe t shtjelloj prova edhe pr ato fakte t cilat nuk jan paraqitur m hert apo ende nuk

jan prcaktuar. Gjithashtu, personi zyrtar, sipas detyrs zyrtare, do t urdhroj shtjellim t do

prove, nse gjen se kjo sht e nevojshme pr t sqaruar shtjen (neni 136, paragraft 1 dhe 2);

- organi kompetent merr vendim pr shtjen q sht objekt i procedurs n mbshtetje t fak-

teve t vrtetuara n procedur (neni 202, paragrafi 1).

Shkelja e ktij parimi veanrisht qndron n at se n procedurn administrative nuk prcakto-

hen t gjitha faktet vendimtare pr zgjidhje t drejt lidhur me shtjen konkrete administrative.

Kjo shihet si n mosshtjellimin e t gjitha provave t nevojshme, ashtu edhe n rangimin e tyre

(p.sh. kqyrja n vend, si mjet provues, shfrytzohet n mnyr t pamjaftueshme; miratohen

mendime dhe plqime t organeve t tjera pa prqasjen e tyre me elementet e tjera t situats

konkrete juridike; personi zyrtar nuk sht konsekuent n shtjellimin dhe n arsyetimin e provave;

nuk ekzaminohen sa duhet provat sipas detyrs

583


zyrtare etj.).

Si shmangie nga ky parim Ligji ka parashikuar dy raste, n t cilat organi mund ta zgjidh nj

situat konkrete juridike drejtprdrejt me procedur t shkurtr (neni 141, paragraft 2 dhe 4).

N rastin e par parashikohet mundsia e e zgjidhjes s shtjes me dispozit n baz t fakteve

apo rrethanave, t cilat nuk jan argumentuar ose kur provat vetm n mnyr direkte prcakto-

hen, kshtu q faktet apo rrethanat duken si t vrteta, ndrsa nga t gjitha rrethanat del se krke-

sa e pals do t zgjidhet pozitivisht, prkatsisht do t pranohet. N rastin e dyt kemi t bjm

me ndrmarrjen, n interesin publik, t masave t ngutshme, t cilat nuk mund t shtyhen, ndr-

sa faktet n t cilat vendimi duhet t bazohet jan t argumentuara apo, t paktn, ka mundsi a

ka t ngjar t argumentohen.

2.5 Parimi i dgjimit t palve

Parimi i dgjimit t palve shihet n detyrn e organit q zhvillon procedurn q, para dhnies s

vendimit, ta njoh paln me t gjitha faktet dhe rrethanat q jan me rndsi pr dhnien e

vendimit, n mnyr q pala t mund t deklarohet pr ato fakte dhe rrethana.

Vetm me ligj apo me rregullore t UNMIK-ut mund t parashikohet mundsia e dhnies s

vendimit pa deklarimin paraprak t pals (neni 8, paragrafi 2). Respektimi i ktij parimi merret n

konsiderim prej fillimit t procedurs administrative e deri n prfundimin e tij. Ai nuk kufizohet

vetm n dgjimin e pals mbi objektin e zhvillimit t procedurs, por prfshin edhe t drejtn e

pals q t deklarohet pr materialin e prgjithshm t provave dhe t situats juridike. Q kt

pala t mund ta realizoj, dhe q me koh t prgatitet, sht e nevojshme q me koh t thirret

n seanc, duke u shnuar lnda pr t ciln thirret, si dhe veprimet q do t ekzaminohen.

Parimi i dgjimit t palve konkretizohet n shum nene t ktij ligji, si p.sh.: n nenin 135, para-

grafi 1 (tu bhet i mundur palve realizimi dhe mbrojtja e t drejtave dhe e interesave t tyre jur-

dike para dhnies s vendimit); n nenin 140 (sht detyr e personit zyrtar ta paralajmroj paln

pr t drejtat e saj n procedur dhe ti tregoj pr pasojat juridike t veprimeve ose pengesave q

nxjerr ajo n procedur); n nenin 143 (e drejta e pals pr t marr pjes n procedurn ekza-

minues dhe pr realizimin e piksynimit t procedurs t jap t dhna t nevojshme dhe t

mbroj t drejtat e veta dhe interesat e mbrojtura me ligj; e drejta e pals pr rrzimin e saktsis

s pretendimeve dhe q pr at qllim i plotson dhe shpjegon pohimet e saja, edhe pas seancs

me goj t mbajtur me detyrimin e vnies n dukje t shkaqeve, pr t cilat nuk e ka br kt n

seanc.

Pr t gjitha kto kujdeset personi zyrtar, nprmjet t cilit pala realizon t drejtat e tij, si pjes-

marrs n procedur. Veanrisht sht parashikuar q organi kompetent nuk do t jap vendim

para se ti ofroj pals mundsi q t deklarohet pr faktet dhe rrethanat mbi t cilat duhet t

bazohet vendimi. N nenin 152 sht parashikuar detyrimi i lnies s kohs s mjaftueshme pr

tu prgatitur palt e thirrura pr shqyrtim dhe pr t ardhur n koh dhe pa shpenzime t

jashtzakonshme. Sipas rregullit, ai afat sht tet dit. N nenin 153 sht rregulluar detyrimi i

dhnies pr kqyrje t planeve, shkresave ose t lndve t tjera personave t thirrur para mbajtjes

s seancs.

584


Shmangia nga parimi i dgjimit t pals sht parashikuar edhe n vet ligjin. Kjo del nga dispozi-

ta e nenit 141, paragraft 2 dhe 4, n t cilt sht shtjelluar zgjidhja e shtjes administative n

procedurn e shkurtr ekzaminuese. Dgjimi i veant i pals nuk nevojitet kur organi vendos n

procedurn e shkurtr ekzaminuese mbi bazn e t dhnave zyrtare q ka organi apo kur kemi t

bjm me ndrmarrjen e masave n interesin publik, q nuk mund t shtyhen, ndrsa faktet mbi

t cilat duhet t bazohet vendimi jan t vrtetuara apo jan br t besueshme. Pos ksaj, me dis-

pozit mund t parashikohet q shtja e caktuar administrative t mund t vendoset n proce-

durn e shkurtr ekzaminuese mbi bazn e fakteve apo t rrethanave q nuk jan provuar plot-

sisht apo me prova vrtetohen vetm n mnyr indirekte, kshtu q faktet apo rrethanat jan

br t besueshme. N kto raste vetm mund t plotsohet krkesa e pals.

Shkelja e ktij parimi shprehet n pamundsin e pals q t deklarohet pr faktet dhe rrethanat

q jan me rndsi pr dhnien e vendimit, n veanti n fazn e realizimit t disa mjeteve

provuese (kqyrja n vend, dgjimi i dshmitarit, ekspertit etj.). Ky sht shkak pr anulimin e

vendimeve t shkalls s par. Pos ksaj, n rastin kur pala ka mundsi t deklarohet pr faktet

dhe rrethanat relevante, kjo konstatohet n shkres, sepse pala, shpesh, nuk do t deklarohet pr

ndonj fakt, q nuk del nga shkresat, edhe pse sht dashur t bhet kjo.

2.6 Parimi i muarjes s provave

Parimi i muarjes s provave qndron n autorizimin e personit zyrtar q, sipas bindjes s lir, t

vendos se cilat fakte do ti marr si t provuara.

Ky parim prfshin disa grupe autorizimesh pr prsonin zyrtar i cili kryeson procedurn:

* t caktoj se cilat dshmi duhen apo nuk duhen provuar, varsisht nga ndikimi i tyre i mund-

shm n zgjidhjen e shtjes;

* q vet t bj przgjedhjen e mjeteve provuese, duke iu dhn, sipas rrethanave konkrete,

rndsi m t madhe apo m t vogl;

* q pavarsisht, sipas bindjes s vet, ti konsideroj t provuara apo jo t provuara faktet e vean-

ta.

do fakt mund t provohet me t gjitha mjetet provuese. Si mjet provues mund t prdoret do

gj q sht e prshtatshme pr vrtetmin e gjendjes s shtjes dhe q i prgjigjet rastit konkret,

si jan: dokumentet, dshmitart, deklaratat e palve, ekspertt, kqyrja n vendngjarje etj.

Ato fakte nuk mund ti vrojtoj t izoluara, por sht i detyruar t vlersoj n mnyr t ndorz-

jegjshme e t kujdesshme t do prove ve e ve dhe t t gjtha provave s bashku, si dhe n baz

t rezultatit t tr procedurs (neni 9). Kshtu, personi zyrtar nuk sht i detyruar q t pranoj

si prov t plot deklaratn e dshmitarit, t ekspertit dhe t pranoj si prov dokumentin privat,

certifikatn e lshuar sipas nenit 172 t ktij Ligji apo deklaratn e pals etj. Mirpo, organi sht i

detyruar q t pranoj dokumentin publik si prov, derisa ai apo personi i interesuar n proce-

durn prkats vrteton t kundrtn.

Nga ky parim nuk mund t konkludohet se personi zyrtar sht arbitrar n rastin e vlersimit t

provave t caktuara, sepse sht i detyruar q n arsyetim t vendimit ti vr n dukje shkaqet q

kan qen vendimtare n vlersimin e provave (neni 209). Kjo sht nj nga t metat e shpeshta

n vendimet, sepse, rndom, arsyetimi nuk

585


prmban vlersimin e kujdesshm t do prove t veant, si dhe lidhshmrin e tyre t ndrsjell.

Gabimi i dyt, i cili n vlersimin e provave bhet shpesh, sht pranimi i certifikatave t

ndryshme q lshohen sipas nenit 172 t ligjit, si dokumente publike, edhe pse ato nuk jan t

tilla. Fuqia e tyre juridike sht shum m e dobt sesa e dokumenteve publike. Nj situat t

ngjashme kemi edhe te deklaratat e ndryshme q palt apo pjesmarrsit e tjer n procedur i

japin para organeve t tjera dhe jo para organit q e zhvillon procedurn.

2.7 Parimi i pavarsis n marrjen e vendimeve

Sipas ktij parimi, personi i autorizuar i organit kompetent pr zhvillimin e procedurs n mnyr

t pavarur prcakton faktet dhe rrethanat, e n baz t fakteve dhe rethanave t vrtetuara zbaton

dispozitat n rastin konkret (neni 10, paragrafi 2). Zbatimi i parimit t pavarsis n zgjidhjen e

shtjes administrarive prjashton marrjen e udhzimeve konkrete pr at se si do t zgjidhet

shtja konkrete administrative, si dhe n rastin kur eprori e ka kaluar t drejtn e dhnies s

vendimit te personi zyrtar.

Kufijt e pavarsis n marrjen e vendimeve jan t caktuara me rregullore t UNMIK-ut, me ligj

dhe me dispozita t tjera. Pavarsia n zgjidhjen e shtjes sht n lidhje t ngusht me parimin e

vlersimit t lir t provave, sepse mbi personin zyrtar duhet t ndikoj vetm gjendja faktike e

vrtetuar me zbatimin e drejt t dispozitave.

Andaj, veprimi i organit nuk do t ishte n pajtim me kt parim, kur ky, n rastin konkret

(prve nse kjo nuk sht urdhruar me ligj), para zgjidhjes s shtjes administrative i sht

drejtuar pr mendim, orientim apo udhzim cilitdo organ qoft. Veprimi i till on n

mospavarsin e organeve, q do t thot se, n fakt, shtjen administrative nuk e zgjidh organi

prkats, por nj organ tjetr. Kjo ka pasoja negative pr prgjegjsin e organeve n fushn e

veprimit administrativ.

2.8 Parimi i s drejts s ankimit

Ankimi sht mjet juridik i parashikuar n do sistem juridik demokratik. Me shfrytzimin e s

drejts s ankimit mundsohet ngritja e mekanizmit t kontrollit (prkatsisht rishqyrtimit) t

vendimit, me t ciln paraqitsi i ankimit nuk sht i knaqur, prandaj krkon mnjanimin apo

ndryshimin n dobi t tij.

Ky parim prfshihet n nenin 11 t Ligjit dhe qndron n t drejtn e pals pr ankim kundr

vendimit t dhn n shkall t pare, nse me t nuk sht i knaqur. E drejta e ankimit mund t

kufizohet vetm me ligj, madje vetm ather kur pr shtjen n fjal sht sigurar, n ndonj

mnyr tjetr, mbrojtja e t drejtave dhe e ligjshmris (p.sh. n gjykat). Pos ksaj, ankimi nuk

mund t bhet kundr organit t shkalls s par, nse nuk ka organ t shkalls s dyt, prve

kur kjo sht parashikuar me ligj, prkatsisht tani edhe me rregullore t UNMIK-ut. N qoft se

kundr vendimit t nj organi t till lejohet ankimi, me ligjin me t cilin lejohet ankimi parashiko-

het edhe organi q do t vendos n baz t ankimit.

Q ankimi t mund t bhet, sht e nevojshme t ekzistoj vendimi i shkalls s par, nse nuk

sht fjala pr heshtje t administrats, kur

586


vendimi nuk sht dhn n afatin e parashikuar, andaj pala mund t bj ankim njsoj sikurse

krkesa e tij t jet refuzuar.

Pr shkak se, sipas parimit t kompetencs, procedura administrative sht dyshkallsh, pala nuk

ka t drejt ankimi ndaj vendimit t marr mbi ankimin, por, sipas kushteve t parashikuara me

ligj, vetm mund t zhvilloj kontest administrativ.

2.9 Parimi i plotfuqishmris s vendimit

Parimi i plotfuqishmris s vendimit sht i prmbajtur n nenin 12 t Ligjit, sipas t cilit i plot-

fuqishm sht ai vendim kundr t cilit nuk mund t bhet ankim dhe as t ngrihet kontesti

administrativ (vendimi i forms s prer) e me t cilin pala ka fituar t drejta t caktuara, prkat-

sisht me t cilin pals i jan caktuar disa detyrime. Q t dyja kto kushte duhet t plotsohen

(mosmundsia q t bhet ankim dhe ngritja e kontestit administrativ). Q vendimi t jet i plot-

fuqishm edhe n aspektin material, sht e nevojshme q, pos plotsimit t kushteve pr plot-

fuqishmrin formale, t prmbushet edhe nj kusht plotsues, i cili ka t bj me krijimin,

prmes aktit administrativ, t ndonj t drejte, prkatsisht detyrimi pr paln.

Pasoj e plotfuqishmris materiale qndron n pamundsin e organit q e ka dhn vendimin e

plotfuqishm q prsri ti hyj zgjidhjes s tij jasht rasteve t anulimit, prishjes apo t

ndryshimit, q jan parashikuar me ligj. Kshtu, plotfuqishmria materiale e lidh (detyron) vet

organin q ka dhn nj vendim t till, ndrsa plotfuqishmria formale e lidh (detyron) paln

(p.sh., skadimi i afatit pr ankim apo padi).

2.10 Parimi i ekonomizimit t procedurs

Sipas nenit 13 t Ligjit, procedura duhet t zhvillohet shpejt dhe me shpenzime sa m t vogla

dhe duke humbur sa m pak koh pr paln dhe pr personat e tjer q marrin pjes n proce-

dur, por n mnyr q t grumbullohet do gj q nevojitet pr vrtetimin e drejt t gjendjes

faktike dhe pr dhnien e vendimit t ligjshm dhe t drejt. Zbatimi i ktij parimi nuk bn t

jet n dm t realizimit t qllimit t procedurs, n veanti jo n dm t parimit t vrtetsis

materiale.

N parimin e ekonomizimit jan t prmbajtura dy parime: parimi i shpejtsis dhe parimi i kur-

simit. Parimi i shpejtsis, n nj mnyr, sht prfshihet nga parimi i efiktivitetit (neni 6), andaj,

pr kt arsye, parimi i ekonomizmit kryesisht shpie n parimin e kursimit, prkatsisht n

krkesn q procedura t zhvillohet me shpenzime sa m t vogla dhe duke humbur sa m pak

koh, si pr paln, ashtu edhe pr personat e tjer, duke prfshir n kt rreth edhe personin zyr-

tar, si dhe organin n trsi.

Shprehja e ktij parimi nuk mund t jet e njjt n t gjith lmenjt administrativ, prkatsisht

n t gjitha lndt administrative dhe as n t gjitha fazat e procedurs. Shikuar n trsi, ky parim

duhet t jet i pranishm n tr procedurn administrative, sepse me zbatimin e tij m leht

dhe m shpejt dhe me m pak shpenzime arrihet deri te qllimi i procedurs administrative.

587


2.11 Parimi pr detyrimin e ofrimit t ndihms pr paln e painformuar

Ky parim, i prmbajtur n nenin 14 t Ligjit, qndron n detyrimin e organit q zhvillon proce-

durn q t kujdeset q padituria dhe mosinformimi i pals dhe i personave t tjer, q marrin

pjes n procedur, t mos jen n dm t t drejtave q u takojn me ligj atyre. Qllimi i ktij

parimi sht q pala, me rastin e realizimit t t drejtave q i takojn me ligj, t mos psoj ndon-

j dm pr shkak t mosinformimit dhe t padituris lidhur me t drejtat sipas procedurs admin-

istrative.

Detyrimi i ofrimit t ndihmspr paln e painformuar nuk ka t bj vetm n udhzimin e pals

n pikpamje t normave procedurale, por edhe n pikpamje t dispozitave materiale. Gjithashtu,

personi zyrtar q zhvillon procedurn sht i detyruar ti udhzoj edhe personat e tjer, e jo

vetm paln (p.sh. udhzimi i dshmitarit se cilave pyetje mund t mos u prgjigjet - neni 178,

paragrafi 2; udhzimi i dshmitarit, ekspertit apo t interpretit pr t drejtn e shpenzimeve,

prkatsisht shprblimit - 118 paragrafi 2 etj.).

Zbatimi i ktij parimi nuk mund t jet i plot, n qoft se veprimin e prgjithshm nuk ia prsh-

tat atij dhe parimeve t tjera. Pa organizim dhe pajisje t mir t zyrave pranuese, t zyrave t ven-

dit dhe t zyrave pritse e t ndihms juridike, si dhe t radhitjes adekuate t orarit t puns, nuk

mund tu ndihmohet pjesmarrsve n procedurn administrative.

2.12 Parimi i prdorimit t gjuhve dhe t alfabeteve

Ky parim sht i prmbajtur n nenin 15 t Ligjit n fjal dhe me t palve dhe pjesmarrsve t

tjer n procedur u garantohet e drejta q t prdorin gjuhn e vet.

N qoft se procedura nuk zhvillohet n gjuhn e pals, organi ka pr detyr ti bj t mundur

ndjekjen e zhvillimit t procedurs n gjuhn e vet. N t vrtet, organi ka pr detyr q ta udh-

zoj paln, prkatsisht pjesmarrsin tjetr, pr prdorimin e gjuhs n procedur, kurse n pro-

cesverbal do t shnohet se pala, prkatsisht pjesmarrsi tjetr, sht udhzuar pr kt t drejt

dhe do t theksohet shnohet daklarata e tij lidhur me udhzimin e dhn. Sipas ktij parimi, palt

dhe pjesmarrsit e tjer n procedur, q nuk jan qytetar t Kosovs dhe nuk zotrojn gjuhn

n t ciln zhvillohet procedura, kan t drejt ta ndjekin zhvillimin e procedurs me an t inter-

pretit (prkthyesit).

2.13 Prdorimi i shprehjes organ

Sipas ktij Ligji (neni 16), me shprehjen organ q zhvillon, prkatsisht q vendos n shtjet

administrative jan kuptuar organet shtetrore dhe organizatat e bashksit vetqeverisse, n

qoft se me kt ligj nuk sht caktuar ndryshe.

Duke pasur parasysh dispozitat e reja t UNMIK-ut, tani me fjaln organ nnkuptohen institu-

cionet e prkohshme t vetqeverisjes (qendrore dhe lokale) n Kosov, andaj prdorimi i fjals

organ n kt tekst, n t vrtet, ka t bj me institucionet e reja t prkohshme t vetqev-

erisjes n Kosov.

588


III KOMPETENCA, NDIHMA JURIDIKE DHE PERSONI ZYRTAR

1. Kompetenca n procedurn administrative

1.1 Nocioni dhe rndsia e kompetencs

Kompetenc sht autorizim i organeve pr zgjidhje t shtjeve t cakuara juridike.

Organet e administrats dhe organizatat e institucionet e tjera q ushtrojn autorizime publike

kryejn pun t shumta dhe t ndryshme administrative (vendimmarrja administrative, veprimet

administrative etj.). T gjitha kto organe nuk mund t jen t autorizuara q ti zgjidhin t gjitha

shtjet administrative nga lmenjt e ndryshm administrativ dhe nuk mund t vendosin pr t

njjtn shtje n shkall t par dhe n shkall t dyt. Andaj, sht e nevojshme renditja e sht-

jeve administrative sipas lmenjve ( t financave, t planifikimit hapsinor, t gjendjes civile etj.),

pr t cilat edhe themelohen organet e administrats.

Me themelimin e organeve t administrats prnj lm apo pr lmenj t caktuar, prcaktohet

paraprakisht e drejta dhe detyra e organit t caktuar t administrats pr zgjidhjen e shtjeve t

caktuara administrative t fushs s administrats pr t ciln sht themeluar. Vetm organi kom-

petent sht i autorizuar t vendos pr shtjen e caktuar dhe ai nuk mund t refuzoj zgjidhjen

e saj. Prandaj, do organ sht i detyruar q gjat tr procedurs t kujdeset sipas detyrs

zyrtare, pr kompetencn e vet. Kompetenca nuk mund t ndryshohet me marrveshje t palve

apo me marrveshje t organeve dhe t palve.

Mosrespektimi i dispozitave mbi kompetencn n procedurn administrative bn q n proce-

durn me rastin e ankess s ushtruar edhe n procedurn e anulimit t vendimit sipas s drejts

s mbikqyrjes si dhe n procedurn e shpalljes t pavlefshm t vendimit, n veanti tu kushto-

het kujdes atyre dispozitave dhe, varsisht nga respektimi i tyre, t vendoset pr epilogun e

vendimit t shkalls s par.

1.2 Llojet e kompetencs

Varsisht nga kriteret q shrbejn pr radhitjen e shtjeve t ndryshme administrative, dallohen

tri lloje t kompetencave: 1) kompetenca lndore, 2) kompetenca toksore dhe 3) kompetenca

funksionale.

Kompetenca lndore sht e drejta dhe detyra e nj organi q shtjet e caktuara administrative ti

zgjidh n procedurn administrative, sepse kjo del nga kriteret, baz e piknisjes s t cilave

sht natyra e lnds s shtjes administrative pr t ciln bhet fjal.

Kompetenca lndore caktohet me dispozita materiale, me t cilat rrregullohet shtja prkatse.

Sipas nenit 17 t ktij Ligji, kompetenca lndore pr vendimmarrje n procedurn administrative

caktohet me dispozitat me t cilat rregullohet nj lm i caktuar administrativ apo caktohet kom-

petenca e organeve t caktuara. Kshtu, pr shembull, dispozitat pr mbrojtjen n pun, marrd-

hniet e puns e caktojn kompetencn e inspektoratit t puns, ndrsa dispozitat pr urbanizmin

caktojn kompetencn e inspektoratit urbanistik. Kt kompetenc, deri diku, e caktojn edhe dis-

pozitat e veanta mbi organizimin e organeve.

589


Pr kufizimin e kompetencs lndore ndrmjet organeve t administrates, ligji ka prcaktuar rreg-

ullin se pr zgjidhjen e shtjeve administrative n shkall t par jan kompetent organet komu-

nale t administrats, nse me ligj nuk sht caktuar kompetenca e organeve t tjera.

Kompetenca toksore caktohet sipas territorit, prkatsisht rajonit t veprimit t organit. Kjo

kompetenc shnon rajonin, n t cilin organet e veanta mund t kryejn pun nga kompetenca

e tyre lndore. N caktimin e kompetencs toksore sht vendimtar momenti territorial e jo lloji,

prkatsisht natyra e puns. Kompetencn territoriale e kan t gjitha organet. Kompetenca tok-

sore caktohet me dispozitat pr ndarjen territoriale dhe me dispozita pr organizmin e organeve

t caktuara.

Pr caktimin e kompetencs toksore Ligji v vetm rregullat plotsuese, t cilat zbatohen n

qoft se nuk ka nj dispozit tjetr t caktuar dhe t cila e prjashtojn njra- tjetrn. Ato rregulla

prfshijn:

- shtjet q kan t bjn me paluajtshmrit (tok, ndrtesat etj.), pr t cilat kompetenca

toksore caktohet sipas vendit ku gjendet sendi, p.sh. lejen pr ndrtim e lshon organi komunal

pr ndrtimtari i komuns, n territorin e s cils gjendet toka, si dhe lokacioni pr ndrtim;

- shtjet q kan t bjn me zhvillimin e procedurs lidhur me veprimtarin e ndonj organi -

sipas vendit t selis s tyre;

- shtjet q kan t bjn me zhvillimin e veprimeve apo t veprimtaris profesionale, e cila kry-

het apo ka pr tu kryer n nj vend t caktuar, sipas selis s veprimit, prkatsisht vendit ku kry-

het veprimtaria;

- shtjet tjera sipas vendbanimit t pals, prkatsisht sipas vendit t vendqndrimit t tij;

- n qoft se kompetenca toksore nuk mund t caktohet sipas asnjrit kriter t prmendur,

ather ajo caktohet sipas vendit ku sht paraqitur shkaku pr zhvillimin e procedurs. Ky rreg-

ull, n t vrtet, ka karakter plotsues n krahasim me kriteret e tjera.

Kompetenca funksionale mund t konsiderohet si nj nnlloj i kompetencs lndore, sepse ndih-

mon q saktsisht t prcaktohet se cilit organ, q ka kompetenc lndore, i sht vn n kom-

petenc zgjidhja e nj shtjeje konkrete administrative. Kjo veanrisht ka t bj me rastet, t

cilat nuk jan t rralla, kur n disa ligje nuk sht caktuar organi q do t ishte kompetent pr

zgjidhje t shtjeve administrative n nj lm konkret administrativ, p.sh n fushn e ndrtim-

taris, financs etj., por n ligje vetm shnohet se kt e bn organi kompetent n komun,

prkatsisht organi i administrats komunale kompetent pr ato shtje. N kto raste ndihmo-

jn dispozitat organizative (rregulloret pr organizmin e adminstrats s UNMIK-ut, Rregullorja

pr Degn Ekzekutive, Rregullorja pr Organizimin e Vetqeverisjes n Komuna, statutet e

komunave dhe aktet etjera komunale pr organizimin e administrats komunale), nga t cilat

mund t shihen si funksionet q i kryejn kto organe, ashtu edhe fushat administrative n t cilat

kryhen ato funksione. Kto dispozita prcaktojn edhe shtjen se cili organ konkretisht do t

jet pr zgjidhje t shtjeve administrative n disa fusha t jets shoqrore, prkatsisht n to

theksohet emrtimi i sakt i organit dhe

590


fushveprimi i tyre.

Ky lloj i caktimit t kompetencs quhet kompetenc negative, sepse asaj i referohemii kur, nga

dispozita si dhe nga natyra e lnds, nuk mund t konkludohet se cili organ ka kompetenc ln-

dore pr zgjidhjen e nj shtjeje t caktuar administrative. N qoft se nuk ka organ t caktuar

pr at shtje administrative dhe ai nuk mund t caktohet sipas natyrs s shtjes administrative,

ather, sipas rregullit mbi kompetencn negative, n shkall t par kompetent sht organi

komunal i administrats pr pun t prgjithshme, ndrsa n nivel t Autoritetit Qendror organi

pr shtje t judikaturs dhe administrats.

1.3 T prcaktuarit e kompetencs

Nga kuptimi i prgjithshm i kompetencs rrjedh se kompetenca sht e drejt dhe detyr e nj

organi pr t zgjidhur shtje t caktuara administrative. Sikurse q shtja e themelimit, orga-

nizmit dhe e mnyrs s puns s organeve rregullohet me dispozita, gjithashtu edhe kompetenca

pr do shtje administrative duhet t jet e caktuar paraprakisht me dispozita.

Kompetenca lndore n procedurn administrative caktohet me dispozita, m s shpeshti, me

ligjet t cilat rregullojn nj lm t caktua administrativ ose tr fushn administrative. Me fjal

t tjera, kompetenca lndore e disa organeve rregullohet me dispozitat materiale t nj ose m

tepr fushave t caktuara administrative.

Rregullimi i shtjeve t kompetencs lndore nuk sht e nevojshme t jetobjekt shtjellimi

vetm n dispozitat materiale, por ajo mund t rregullohet edhe me dispozitat e disa llojeve t

organeve, por edhe me dispozitat organizative. Si shembull pr kt mund t shrbejn rregulloret

e UNMIK-ut pri Organizimin e Organeve dhe Zyrave t Pavarura, pr Degn Ekzekutive dhe

Rregullorja pr Vetqeverisjen e Komunave n Kosov, si dhe statutet e komunave dhe rregul-

loret lokale t komuns q kan t bjn me organizimin e organeve komunale t administrats,

n t cilat jan t numruara dhe t definuara t gjitha funksionet e organeve t Autoritetit

Qendror, t organeve t institucioneve t prkohshme vetqeverisse dhe t pushtetit lokal dhe

prcaktohet fushveprimi i tyre nga i cili del edhe kompetenca e do organi t veant.

Si u theksua, kompetenca toksore caktohet me dispozitat pr ndarjen politiko-territoriale t

komunave dhe me dispozitat pr punn e disa organeve. Zakonisht, kompetenca toksore e

organeve prputhet me territorin q prfshin komuna, e cila i ka themeluar ato (organet e

komuns kan kompetenc toksore n kuadr t rajonit t komuns, t cilat kuvendi i komuns i

ka obliguar). Pr kt arsye organet e administrats duhet t kujdesen pr kufijt e komuns, e cila

i ka themeluar ato.

Me qllim t respektimit t dispozitave pr kompetencn, do organi t administrats i sht ln

detyrimi q, sipas detyrs zyrtare dhe gjat tr procedurs, t kujdeset pr kompetencn e tij ln-

dore dhe toksore. N qoft se konstaton se nuk sht kompetent pr nj shtje t caktuar

administrative, organi sht i detyruar q parashtresn e pals tia dorzoj, pa shtyrje, organit

kompetent dhe pr at ta informoj paln. Nse nuk mund t konstatoj se cili organ sht kom-

petent, do t nxjerr konkluzion pr hedhjen posht t parashtress pr shkak t jokompetencs

dhe do tia dorzoj pals at.

591


1.4 Kompetenca e presupozuar (presumptive)

Kompetenca lndore pr zgjidhje n procedurn administrative caktohet me dispozitat me t cilat

rregullohet fusha e caktuar administrative apo caktohet kompetenca e disa organeve. Ky Ligj

prmban disa rregulla mbi caktimin e kompetencs lndore, q zbatohen n rastin kur nuk mund

konkludohet me baz pr dispozitat e nj fushe t caktuar administrative apo pr dispozitat q

kan t bjn me kompetencn e disa organeve, kur nuk mund t konstatohet me saktsi se cili

organ sht kompetent pr shtjen konkrete administrative. Andaj, nj kompetenc e till e cak-

tuar quhet kompetenca e presupozuar (presumptive), sepse n kt mnyr caktohet vetm

ather kur nga dispozitat materiale dhe t tjera nuk mund t prcaktohet kompetenca e organit

t caktuar.

Si rregull themelore pr prcaktimin e kompetencs lndore Ligji parashikon se pr zgjidhjen e

shtjeve administrative n shkalln e par sht kompetent organi komunal i administrats, nse

zgjidhja e atyre shtjeve nuk sht n kompetenc t organeve t Autoritetit Qendror.

Sipas rregulls pr kompetencn negative, n rast se nga dispozitat nuk mund t caktohet kompe-

tenca lndore e organit pr zgjidhjen e shtjeve t caktuara administrative dhe kjo nuk mund t

prcaktohet as sipas natyrs s shtjes, ather, pr nj shtje t till administrative sht kom-

petent organi komunal i administrats pr pun t prgjithshme.

Pos rregullave pr caktimin e kompetencs lndore, Ligji prmban edhe rregulla pr caktimin e

kompetencs toksore, t cilat jan shtjelluar s bashku me shqyrtimin e asaj kompetence.

1.5 Kufizimi hapsinor i kompetencs

Kompetenca lndore e organit pr zgjidhjen e shtjeve t caktuara administrative, si dhe pr kry-

erjen e veprimeve t tjera zyrtare sht e kufizuar n kufijt e rajonit t saj. Prjashtimisht, n

qoft se ekziston rreziku i shtyrjes, ndrsa veprimi zyrtar duhet kryer jasht kufijve t rajonit t

organit, organi mund ta kryej veprimin edhe jasht kufirit t rajonit t vet, pr ka sht i detyru-

ar q menjher ta informoj organin, n rajonin e t cilit ka ndrmarr at veprim.

Veprimet zyrtare n ndrtesa apo n objekte e tjera n posedim t institucioneve ushtarake bhen

pas paralajmrimit paraprak t prgjegjsit t ndrtess, prkatsisht t objektit dhe pas mar-

rveshjes me t.

Kryerja e veprimeve zyrtare n rajonin eksteritorial (ndrtesat e zyrave t shteteve, konsullatave,

prfaqsive t organizatave ndrkombtare etj.) bhet me ndrmjetsimin e organeve t

Autoritetit Qendror (t UNMIK-ut).

1.6 Kalimi (delegimi) dhe marrja (substitucioni) e kompetencs

Dispozitat pr kompetencn jan t natyrs detyruese (ius cogens) dhe duhet t respektohen si

nga organet q zhvillojn procedurn administrative, ashtu edhe nga t gjith pjesmarrsit e

tjer n procedur. N mnyr t theksuar sht vn n dukje se asnj organ nuk mund t

marr shtjen e caktuar administrative nga kompetenca e organit tjetr dhe vet ta zgjidh at,

prve n rastet kur kjo sht parashikuar me

592


rregullore t UNMIK-ut apo me ligj dhe sipas kushteve t prcaktuara me at rregullore apo me

at ligj. N qoft se me rregullore t UNMIK-ut apo me ligj sht parashikuar se nj shtje t

caktuar duhet ta marr ndonj organ tjetr, ather e kemi rastin e marrjes (substituimit) t kom-

petencs nga nj organ n dobi t organit tjetr. P.sh., nse organi komunal i administrats nuk

do ti zbatoj ligjet dhe dispozitat e tjera, organi i Autoritetit Qendror, kompetent pr sigurimin e

zbatimit t tyre, sht i detyruar q drejtprdrejt apo nprmjet organit tjetr t autorizuar ti

zbatoj ato dispozita dhe akte t prgjithshme. N Ligj kjo shtje sht shtjelluar te heshtja e

administrats, kur organi i shkalls s dyt mundet ta zgjidh vet shtjen n vend t organit t

shkalls s par, sepse ky nuk e ka dhn vendimin brenda afatit t parashikuar.

Edhe kalimi (delegimi) e kompetencs nga njri organ te tjetri sht i lejuar vetm n baz t

autorizimit decidiv ligjor apo me rregullore t UNMIK-ut. N baz t Ligjit, organi kompetent

pr vendimmarrje mundet, n kushte t caktuara, ta lut organin tjetr q, n vend t tij t ndr-

marr disa veprime. Kjo n Ligj sht shtjelluar si ndihm juridike, pr ka u b fjal m sipr.

1.7 Konflikti i kompetencave

Edhe pse kompetenca e organeve pr vendimmarrje n procedurn administrative sht e rreg-

ulluar me shum dispozita (ligje dhe rregullore t UNMIK-ut pr disa fusha t administrats, me

dispozita pr ndarjen politiko- territoriale, me dispozita pr organizimin e disa organeve etj.)

prapseprap, n praktik ndodh q m tepr organe konsiderojn se jan kompetent pr zgjid-

hjen e nj shtjeje administrative apo q asnj organ nuk dshiron ta pranoj kompetencn

pr zgjidhjen e nj shtjeje konkrete administrative. Kto jan rastet q flasin pr lindjen e kon-

fliktit t kompetencave.

N t drejtn administrative konflikt i kompetencasve ndahet n konflikt pozitiv dhe negativ t

kompetencave. Konflikt pozitiv kompetencash kemi ather kur dy apo m shum organe

shpallen kompetent pr zgjidhje t nj shtjeje t njjt administrative. Konflikt negativ kompe-

tencash kemi n situatn kur dy apo m tepr organe refuzojn t vendosin pr nj shtje t cak-

tuar administrative.

Ngritja (hapja, nisja, inicimi) e procedurs pr zgjidhjen e konfliktit t kompetencave mund t

bhet me iniciativn e organit dhe n baz t propozimit t pals s interesuar. Duke pasur

parasysh rregulln se do organ, sipas detyrs zyrtare, kujdeset pr kompetencn e vet lndore

dhe toksore, rrjedh edhe detyrimi i organit q, posa t konstatoj jokompetencn e vet, t krko-

j konfirmimin e organit t caktuar pr zgjidhjen e konfliktit t kompetencave.

Propozimin pr zgjidhjen e konfliktit t kompetencave e paraqet organi q ka vendosur i fundit

pr kompetencn e vet. Kjo ka t bj edhe me konfliktin negativ dhe pozitiv t kompetencave.

Kur sht fjala pr konfliktin pozitiv t kompetencave, ather organi, i cili i fundit e shpall veten

kompetent krahas organit q tanim sht duke vendosur pr shtjen e caktuar administrative,

paraqet propozim pr zgjidhjen e konfliktit t kompetencave. Propozimin pr zgjidhjen e konflik-

tit negativ t kompetencave e paraqet organi t cilit i sht dorzuar lnda nga organi q sht

shpallur jokompetent pr at shtje administrative.

Prve organeve, propozimin pr zgjidhjen e

593


konfliktit t kompetencave mund ta paraqes edhe pala.

Edhe te rastet rastet e konfliktit t kompetencave, organi sht i detyruar q n territorin e vet ti

kryej ato veprime q nuk bn t shtyhen.

2. Ndihma juridike

Ndihma juridike qndron n ndrmarrjen e disa veprimeve procedurale nga ana e organit q nuk

zhvillon procedur, por i ndrmerr ato n baz t lutjes s organit kompetent. Organi i lutur (i

porositur), n kuadr t ndihms juridike, nuk mund ta vrtetoj gjendjen faktike n vend t

organit kompetent pr zhvillimin e procedurs.

Ndihma juridike kufizohet n kryerjen e disa veprimeve (kqyrja n vend, dgjimi i dshmitarve,

ekspertiza, dorzimi i shkresave zyrtare etj.), q kan t bjn me faktet dhe rrethanat e nevo-

jshme n procedur.

Sipas rregullit, do organ kryen veprime zyrtare brenda kufijve t territorit t vet.

Organi i administrats, vetm prjashtimisht, mund t kryej nj veprim juridik edhe jasht terri-

torit t vet, me kusht q t ekzistoj rreziku i shtyrjes dhe pr kt duhet ta informoj organin e

administrats, n territorin e s cils ka ndrmarr at veprim. N qoft se nuk ka kushte pr

kryerjen e nj veprim t till, i cili duhet kryer jasht territorit t organit t administrats q zhvil-

lon procedurn, ather shfrytzohen rregullat pr ndihmn juridike. Kryerja e disa veprimeve t

procedurs nga ndonj organ, sipas lutjes (porosis) s organit q zhvillon procedurn adminis-

trative, paraqet dhnie t ndihms juridike n kuptim t Ligjit.

T krkuarit e obligueshm t ndihms juridike e kemi n rastin kur, pr kryerjen e disa

veprimeve n procedurn administrative, q duhet t ndrmerren jasht territorit t organit

kompetent q zhvillon procedurn, ky organ i drejtohet me lutje (porosi) organit t administrats,

n territorin e t cilit ka pr tu ndrmarr veprimi. Rasti i dyt i dhnies s ndihms juridike sht

t krkimi jo i detyruar, sepse organi kompetent pr zgjidhjen e shtjes administrative mundet

q, me qllim t kryerjes m t t leht dhe m t shpejt t veprimit apo shmangies s shpenz-

imeve t panevojshme, kryerjen e disa veprimeve n procedur tia besoj organit tjetr prkats

t autorizuar pr ndrmarrjen e veprimit t till. N rastin e dyt, n zbatimin e ndihms juridike

duhet q, si kritere, t shrbejn arsyet e ekonomizimit dhe t racionalitetit, ndrkaq rasti i par

sht pasoj q del nga zbatimi i detyrueshm i dispozitave mbi kompetencn.

Prve dhnies s ndihms juridike ndrmjet organeve, ndihm juridike n procedurn adminis-

trative jan t detyruar ti japin njri- tjetrit edhe organet dhe subjektet e tjera, t cilat kan

autorizimin publik pr vendimmarrje n shtje administrative.

Prjashtimisht, organet mund t krkojn nga gjykatat q tua dorzojn dokumentet q u nevo-

jiten pr zhvillimin e procedurs administrative. N qoft se me kt gj nuk pengohet vet pro-

cedura gjyqsor, gjykatat kan pr detyr t veprojn n baz t ksaj krkese. Gjykata mund t

caktoj afatin, n t cilin duhet ti kthehen dokumentet.

Dhnien e ndihms juridike organeve t huaja ligji e rregullon n veanti. Si edhe pr marrdhni-

et e tjera ndrmjet shteteve, edhe lidhur me shtjet e dhnies s ndihms juridike vlejn dispozi-

tat e traktateve ndrkombtare.

594


Me an tndihms juridike organet duhet q, m leht dhe m shpejt, t zbatojn veprime t

nevojshme n procedurn administrative, pa marr parasysh si dhe ku ato veprime duhet t kry-

hen. Ky sht shkaku q dhnia e ndihms juridike sht detyrim i organeve. Me qllim t sjelljes

m me prgjegjsi ndaj ktij detyrimi, me ligj sht caktuar edhe afati prej 30 ditshbrenda t cilit

organi i lutur sht i detyruar t veproj sipas lutjes brenda kufijve t territorit t vet dhe

fushveprimin e vet.

3. Personi zyrtar

3.1 Nocioni person zyrtar

Eprori i organit, n pikpamje t veprimeve n procedurn administrative, ka t gjitha autorizimet

q i prkasin atij organi. Kur eprori i organit, si person fizik, udhheq procedurn dhe zgjidh

shtje administrative. Ai punon n emr t organit.

N ligj nocioni person zyrtar prdoret n dy kuptime. N kuptimin e par, ky nocion prfshin

eprorin e organit dhe personin zyrtar q sht i autorizuar t ndrmarr veprime n procedurn

administrative para dhnies s vendimit. Kuptimi i dyt sht m i ngusht, sepse, sipas tij, per-

soni zyrtar sht puntori profesional (nnpunsi civil) i organit t administrats t cilit eprori i

organit t administrats i ka dhn autorizime pr ndrmarrjen e veprimeve n procedurn

administrative deri n dhnien e vendimit. Edhe pse n kuptimin e gjer edhe eprori i organit

sht person zyrtar (sepse sipas pozits s tij n do koh mund ti ndrmarr t gjitha veprimet

n procedurn administrative, pr t cilat jan t autorizuar punonjsit e organit t administrats

t cilt i udhheq), megjithat, nocionin person juridik n kt Ligj do ta prdorim n kupti-

min e ngusht, madje kryesisht pr arsyen q t bhet dallimi mes punonjsve profesional t

organeve t administrats dhe t eprorit t organit.

Pas procedurat t zhvilluar dhe vrtetimit t gjendjes faktike, vendimin n shtjen administrative

e merr organi kompetent vendimmarrs, prkatsisht n t shumtn e rasteve kt e bn eprori i

cili udhheq organin e administrats. Varsisht nga vllimi dhe rndsia e punve dhe nga orga-

nizimi i brendshm, eprori i organit ka t drejt ta autorizoj nj person tjetr zyrtar t organit

q e drejton q t vendos n shtje administrative nga llojet e caktuara t punve. N kt

autorizim sht i prmbajtur edhe autorizimi pr zhvillimin e procedurs q i paraprin zgjidhjes s

shtjes administrative, prkatsisht dhnies s vendimit (neni 35).

Prve t drejtave t eprorit, i cili udhheq organin, q t jap autorizim pr zgjidhje t shtjeve

administrative, prkatsisht pr dhnie t vendimit, Ligji mundson ti jepet autorizim edhe

ndonj persont tjetr profesional t organit, t cilin e drejton eprori, pr t ndrmarr veprime n

procedur para dhnies s vendimit. N rast se n kt autorizim nuk ka kufizime pr veprime t

caktuara, ather personi i autorizuar ka t drejt t@i kryej t gjitha veprimet n procedurn

administrative, prve dhnies s vendimit dhe t konkluzioneve t tilla, me t cila bhet i

pamundur zhvillimi i mtejm i procedurs.

3.2 Prjashtimi i personit zyrtar

Zhvillimi objektiv dhe i paanshm i procedurs

595


administrative krkon nga personi zyrtar, i cili zhvillon procedurn, si dhe nga personat e autor-

izuar pr zgjidhjen e shtjeve t caktuara administrative, plotsimin e prezumimeve t

msiprme. Gjithashtu Ligji, prve q krkon q personi zyrtar i autorizuar t ndrmarr

veprime n procedur para dhnies s vendimit, ai duhet t jet edhe profesional ( me ligj sht

prcaktuar q pr pun n zgjidhjen e shtjeve t thjeshta administrative puntori duhet t ket

kualifikimin e mesm prkats shkollor, ndrsa pr pun n zgjidhjen e shtjeve t ndrlikuara

administrative - kualifikimin prkats universitar), si dhe duhet t jet edhe i paanshm dhe objek-

tiv.

Shkaqet pr vnien n dyshim t paansis s personit t caktuar zyrtar n shtje konkrete

administrative mund t jen t shumta. Ato mund t shfaqen si n raport me shtjen e caktuar

administrative, ashtu edhe n raport me personin zyrtar dhe disa pjesmarrs n procedur, n

veanti n raport me paln, si pjesmarrse m e interesuar n procedur. Pr shkak t mundsis

s ndikimit mbi objektivitetin dhe paansin e personit zyrtar, ekzistojn arsye q prjashtojn

kt nga zgjidhja e shtjeve konkrete administrative, t cilat ligji i klasifikon n dy grupe. Grupi i

par i arsyeve i prket prjashtimit t detyrueshm (obligues) t personit zyrtar, ndrsa i dyti ka t

bj me mundsin jo t obligueshme (fakultative) t prjashtimit.

N rastin e par, prjashtimi i personit zyrtar (prjashtimi i detyrueshm), pa marr parasysh se a

sht i autorizuar t vendos apo t kryej vetm disa veprime ose t gjitha veprimet n proce-

dur, pos dhnies s vendimit, Ligji parashikon katr raste:

1) n qoft se n lndn pr t ciln zhvillohet procedura sht pal, i autorizuar bashk me

paln, prkatsisht bashkobligues, dshmitar, ekspert, i autorizuar ose prfaqsues ligjor i pals;

2) n qoft se me paln, me prfaqsuesin ose me t autorizuarin e pals sht n gjini gjaku n

vij t drejt, kurse n vij ansore deri n shkall t katrt prfundimisht, bashkshort ose n

gjini krushqie deri n shkall t dyt prfundimisht, edhe ather kur martesa t ket pushuar;

3) n qoft se me paln, prfaqsuesin ose t autorizuarin e pals sht n marrdhnie t krye-

familjarit, birsuesit, t birsuarit ose t kujdestarit dhe

4) n qoft se n procedurn e shkalls s par ka marr pjes n zhvillimin e procedurs ose n

dhnien e vendimit.

Pr arsye t lidhjes s veant personale t personit zyrtar me lndn konkrete administrative, q

del nga rastet e theksuara, n t gjitha kto raste parashikohet prjashtimi i detyrueshm i personit

zyrtar. Ather, ndrpritet procedura dhe prjashtimin lajmrohet organi kompetent vendimmar-

rs.

N rastin e dyt prjashtimi (prjashtimi fakultativ) mund t bhet n qoft se ekzistojn

rrethanat, t cilat mund ta vn n dyshim paansin e personit zyrtar. Ligji nuk cakton se cilat

jan ato rrethana t tjera, t cilat munden, por jo patjetr, t shkaktojn prjashtimin e personit

zyrtar. N kto rrethana mund t radhiten mosdurimi personal i personit zyrtar me paln, kon-

fliketet e tyre t ndryshme, kontestet etj.

596


Sipas Ligjit, n t vrtet, sht evidente se prjashtimi ka t bj me personin q sht i autor-

izuar tjap vendim (eprori i organit, personi i autorizuar zyrtar pr zgjidhjen e shtjeve admin-

istrative nga nj lloj i caktuar i punve etj.), si dhe pr personat zyrtar, t cilt jan t autorizuar

t kryejn disa veprime n procedur. Prve ktyre personave zyrtar, dispozitat e Ligjit pr pr-

jashtimin n mnyr fakultative zbatohen prshtatshmrisht edhe ndaj procesmbajtsit.

Procedura n rastin e prjashtimit mbi bazn e ekzistimit t shkaqeve t detyrueshme duhet t

zhvillohet pas lajmrimit t personit zyrtar pr ekzistimin e tyre. Personi zyrtar, q do t duhej t

vendostelidhur me shtjen e caktuar administrative ose t kryente ndonj veprim n procedur,

sapo t ket msuar pr ekzistimin e ndonjrit nga shkaqet e prjashtimit, ka pr detyr ta ndr-

pres do pun t mtejshme n lnd dhe prprjashtimin ta njoftoj organin kompetent

vendimmarrs. N qoft se personi zyrtar konsideron se ekzistojn rrethana t tjera, q e prligjin

prjashtimin e tij, ai do ta njoftoj pr kt t njjtin organ, duke mos e ndrprer punn.

Prjashtimin e personit zyrtar mund ta krkoj edhe pala dhe kjo pr shkaqet e theksuara t pr-

jashtimit, si dhe kur ekzistojn rrethana t tjera q vn n dyshim paansin e tij. N krkesn e

vet pala duhet ti vr n dukje rrethanat pr t cilat konsideron se ekziston ndonjri nga shkaqet

e prjashtimit. Personi zyrtar, prjashtimin e t cilit e ka krkuar pala pr cilindo shkak t pr-

mendur n kt Ligj, nuk mundet t ushtroj, deri n nxjerrjen e konkluzionit mbi kt krkes,

asnj veprim procedural, prve atyre q nuk mund t shtyhen.

Organi kompetent vendimmarrs nxjerr konkluzion pr prjashtimin. N konkluzionin pr pr-

jashtim do t caktohet personi zyrtar q do t vendos, prkatsisht do t ushtroj veprime t

veanta procedurale lidhur me lndn, n t ciln sht caktuar prjashtimi. Kundr konkluzionit

me t cilin caktohet prjashtimi nuk lejohet ankim. Kjo do t thot se ankesa lejohet kundr kon-

kluzionit me t ciln sht refuzuar krkesa e pals pr prjashtim t personit zyrtar.

IV - PALT DHE PRFAQSIMI I TYRE N PROCEDURN ADMINISTRATIVE

1. N prgjithsi pr pjesmarrsit n procedurn administrative

N procedurn administrative pjesmarrs kryesor jan organi dhe pala. Grupi i dyt i pjesmar-

rsve (dshmitart, ekspertt, interprett etj.), mund t paraqiten n procedurn administrative

dhe kjo varet nga natyra dhe lloji i shtjes administrative q sht objekt i procedurs administra-

tive. Proces administrativ nuk ka, n qoft se nuk e zhvillon organi. Me rregullat pr prcaktimin

e kompetencs lndore dhe toksore caktohet se cili organ sht kompetent pr vendimmarrje

lidhur me t drejtat, detyrat apo interesat e individve, t personave juridik ose ndonj pale

tjetr.

Edhe pse n Ligj, n shum vende, theksohet se procedurn administrative e zhvillon organi, at

n t vrtet e udhheq personi zyrtar i organit, ndrsa n emr t organit vendim merr eprori i

organit ose personi zyrtar t cilin ai e ka autorizuar pr zgjidhjen e shtjeve administrative nga

nj lloj i caktuar i punve.

597


Rrethi i pjesmarrsve t tjer varet nga lloji i procedurs q zhvillohet n shtjen e caktuar

administrative. Sipas rregullit, n procedurn e shkurtr ekzaminuese merr pjes vetm pala,

prve organit kompetent, i cili udhheq procedurn, ndrsa rrethi i gjer i pjesmarrsve, kur

zbatohet procedura e veant ekzaminuese. N procedurn e veant ekzaminuese, sipas rregullit,

marrin pjes m shum pal, dshmitar, ekspert dhe persona t tjer, sepse mbahen seanca,

bhen kqyrje n vend dhe kryhen veprime t tjera t nevojshme procedurale.

2. Pala

2.1 Nocioni pal

sht shum vshtir t prkufizohet nocioni i pals n procedurn administrative, pr shkak t

shumllojshmris s zgjidhjeve administrative n raport me nocionin e pals n procdurat e tjera.

Pr shkak t ksaj vshtirsie, Ligji, n prgjithsi, cakton se pal sht personi me krkesn e t

cilit ngrihet procedura ose kundr t cilit zhvillohet procedura, apo i cili, pr mbrojtjen e t drej-

tave t veta ose t interesave t veta juridike, ka t drejt t marr pjes n procedur (neni 49).

Nga kuptimi kshtu i prcaktuar, palt n procedurn administrative radhiten n tri grupe

themelore:

a) pala aktive - personi sipas krkess s t cilit sht ngritur procedura, prkatsisht personi i cili

nga organi administrativ krkon realizimin e nj t drejte t caktuar;

b) pala pasive - sht personi kundr t cilit zhvillohet procedura, prkatsisht t cilit i prcakto-

het detyrimi i caktuar;

c) pala e rastit - sht personi i cili me qllim t mbrojtjes s t drejtave t veta apo t interesave

juridike ka t drejt t marr pjes n procedurn administrative.

N pikpamje t numrit t palve dhe pozits s tyre, procedura administrative njeh paln n

shtjet njpalshe, n t cilat merr pjes vetm nj pal apo m tepr pal (persona) n pozit t

njjt. N qoft se n procedurn administrative paraqiten m shum pal me interesa t

kundrta, prkatsisht nga pozita t ndryshme, ather sht fjala pr shtje kontradiktore dhe

shumpalshe.

N rastet kur n emr t organit t pushtetit (lokal apo qendror) paraqiten organe t veanta, rn-

dom n shtje kontradiktore kundrejt disa personave, ather t gjitha kto organe (prokurori

publik, avokati publik dhe organet e tjera t pushtetit lokal dhe qendror) kan, brenda kufijve t

autorizimeve ligjore, t drejta dhe detyrime t pals (paragrafi 1 i nenit 52).

N procedurn administrative pal mund t jet do person fizik dhe juridik.

Pal n procedurn administrative mund t jen edhe organet e pushtetit (lokal dhe qendror),

njsia afariste e organizats, qendra e banimit, grupi i personave e t tjer, q nuk kan cilsin e

personit fizik, me kusht q t jen titullar t t drejtave dhe t detyrimeve pr t cilat vendoset n

procedurn administrative. Organizata sindikale, gjithashtu, mund t jet pal, n qoft se proce-

dura administrative shtrihet n ndonj t drejt

598


apo interes juridik t puntorve t ndrmarrjes.

Organizatat shoqrore dhe shoqatat e qytetarve, t cilat, sipas aktit t prgjithshm, kan pr

detyr t mbrojn t drejtat dhe interesat e caktuara t antarve t tyre, me plqimin e antarve

t vet, n emr t tyre mund t parashtrojn krkes q ka t bj me t drejta dhe interesa t tilla,

si dhe t hyjn n procedurn e ngritur me t gjitha t drejtat e pals (neni 51).

2.2 Cilsit e prgjithshme dhe t veanta t pals

Q nj pal e caktuar t mund t marr pjes plotsisht n procedurn administrative dhe q n

at procedur t paraqitet dhe t veproj si pal, duhet ti plotsoj kto kushte:

a) t ket aftsi pr t qen pal (aftsia e pals);

b) t ket aftsin e kryerjes s pavarur t veprimeve (aftsia procedurale) dhe

c) t ekzistoj lidhja e caktuar e atij personi me shtjen konkrete administrative - me lndn e

procedurs (legjitimiteti i pals).

Kjo do t thot se pozitn e pals n procedurn administrative q zhvillohet lidhur me nj

shtje administrative mund ta ket vetm ai person q i plotson t tria kushtet bashkrisht

(kumulativisht) e jo n mnyr alternative, prkatsisht nj nga kushtet e prmendura.

Meqense ekzistimi i pals dhe i aftsis procedurale prcaktohet sipas kritereve t prgjithshme,

kto aftsi mund t prfshihen n kuadr t cilsive t prgjithshme t pals.

Prcaktimi i legjitimitetit t pals sht nj shtje mjaft e vshtir dhe varet nga ekzistimi i

raportit t theksuar ndrmjet personit t caktuar dhe shtjes konkrete administrative, pr t ciln

vendoset n procedur. Kjo sht nj cilsi e veant e pals q duhet t prcaktohet n do pro-

cedur konkrete administrative dhe sht e lidhur pr personin e caktuar dhe pr lndn e caktuar

administrative. Kjo cilsi e pals nuk mund t prcaktohet doher paraprakisht, kurse ndonjher

as gjat procedurs, por vetm pas prfundimit t saj. Edhe po t ekzistoj dyshimi ndaj

legjitimitetit t pals, nj personi t till duhet ti mundsohet pjesmarrja n procedur, ndrsa

gjat procedurs hulumtohen dhe prcaktohen kushtet pr ekzistimin e tij.

2.3 Aftsia e pals

Aftsia e pals n procedurn administrative i prgjigjet aftsis juridike, q nnkupton aftsin

q personi i caktuar mund t jet barts i t drejtave dhe detyrave t veta. Kjo aftsi e

prgjithshme juridike, parimisht, sht e barabart pr tr fushn juridike, n veanti pr t

drejtn civile dhe administrative.

Aftsin e prgjithshme juridike, po kshtu edhe aftsin e pals n procedurn administrative,

e kan t gjith personat fizik dhe juridik. Kjo do t thot se kjo aftsi fitohet q nga lindja e

vet personit fizik, prkatsisht q nga themelimi i personit juridik dhe regjistrimi i tij n organin

kompetent apo n gjykat. N disa raste t pro-

599


cedurs administrative krkohet aftsia e veant juridike, andaj, edhe pse persona t caktuar kan

aftsi t prgjithshme juridike, ata nuk mund t jen pal n procedurn administrative, sepse

nuk kan aftsin e veant juridike pr at lloj lndah (p.sh. shtetasit e huaj nuk mund t jen

pal n shtje t caktuara administrative).

Gjithashtu, n procedurn administrative mund t paraqiten palt t cilat nuk e kan cilsin e

personit juridik. Kshtu, pal mund t jen edhe organet e pushtetit (lokal dhe qendror), njsia

afariste, grupi i personave etj., t cilt nuk e kan cilsin e personit juridik. Gjithashtu, pal n

procedurn administrative mund t jet edhe organizata sindikale, n qoft se procedura admin-

istrative shtrihet n ndonj t drejt apo interes juridik t puntorve n ndrmarrje.

Me t gjitha t drejtat e pals, n procedurn administrative mund t paraqiten edhe organizatat

e bashksit dhe shoqatat e qytetarve, t cilat, sipas akteve t prgjithshme juridike, kan pr

detyr t mbrojn t drejtat dhe interesat e caktuara t antarve t vet, kshtu q, me plqimin e

antarit t vet dhe n emr t tij, mund t parashtrojn krkesa q kan t bjn me t drejta dhe

interesa t tilla, si dhe t hyjn n procedurn e ngritur me t gjitha t drejtat e pals.

T drejta dhe detyra t pals kan prokurori publik, avokati publik dhe organet e tjera t pushtetit

lokal dhe qendror n rastet kur jan t autorizuar q n procedurn administrative t prfaqso-

jn interesat shoqrore. Vllimi i t drejtave dhe detyrave varet nga vllimi i autorizimeve t pr-

caktuara me ligj.

2.4 Aftsia (Zotsia) procedurale

Derisa n Ligj prcaktohet rregulla q pal n procedurn administrative mund t jet do per-

son fizik dhe juridik, ndrsa sipas kushteve t caktuara edhe subjektet e tjera (neni 50-52), aftsia

e plot procedurale varet nga mundsia q vet pala t kryej veprime n procedurn administra-

tive (paragrafi 1 i nenit 53).

N t vrtet, aftsia procedurale doher paraplqen edhe ekzistimin e aftsis juridike, prkat-

sisht t aftsis s pals. Nuk mundet dikush t jet procesualisht i aft e q, njkohsisht, n

prgjithsi, t mos mund t jet pal n procedurn administrative. sht e mundshme t kemi

nj situat t kundrt, ngase ndonj person mund t ket aftsin e pals, por t mos ket edhe

aftsin procedurale. Kjo do t thot se nj person i till sht pal n procedur, por pr shkak

t ekzistimit t disa shkaqeve, ai nuk mund ti kryej vet veprime n procedurn administrative.

Kta jan persona t cilt ende nuk jan madhor (nuk kan mbushur moshn 18 vje, kur fito-

het aftsia e plot afariste procedurale), si dhe personat t cilve u sht marr aftsia afariste

(zotsia pr t vepruar) (p.sh. personat mentalisht t smur). Personat e till jan pal n proce-

dur, por n vend t tyre, veprimet administrative i ndrmarrin prfaqsuesit, t cilt jan t

ndryshm dhe do t shtjellohen n veanti.

2.5 Legjitimiteti i pals

N do lnd konkrete administrative organi q zhvillon procedurn sht i detyruar t hulumto-

j, pos ekzistimit t kushteve pr aftsin e pals dhe aftsin procedurale t palve n procedur,

edhe far sht raporti i palve apo i pals ndaj lnds procedurale. Ajo marrdhnie e nj per-

soni, qoft ai fizik a juridik, ndaj lnds s person-

600


it, nga e cila dalin disa t drejta apo interesa juridike, prkatsisht ekzistimi ose mundsia e ekzis-

timit t ndonj t drejte apo detyrimi, i atribuohet legjitimitetit t pals.

N procedurn administrative askush nuk mund t marr pjes pa autorizim n lndn e huaj,

sepse doher hulumtohet se far sht raporti i nj personi ndaj lnds s procedurs, prkat-

sisht ekzistimi i legjitimitetit t pals. N qoft se, n vend t pals, lajmrohet nj person tjetr,

ather sht fjala pr prfaqsuesin ligjor apo sipas autorizimit t veant. N t vrtet, n qoft

se nuk sht fjala pr prfaqsuesin, ndrsa nuk mund t vrtetohet ekzistimi i interesit juridik,

personit t till nuk do ti lejohet pjesmarrja n procedurn administrative.

Derisa ekzistimi i aftsis s pals dhe aftsis procedurale prcaktohet sipas kritereve objektive

m par t njohura, ekzistimi i legjitimitetit t pals varet nga interesi juridik i nj personi. Ai

interes duhet t jet i vrtet dhe mund t qndroj n t drejtn e pals q t krkoj ngritjen e

procedurs (dhnia e lejes s ndrtimit, t letrnjoftimit etj.), kur sht fjala pr legjitimitetin aktiv

apo sht fjala pr procedurn q sht ngritur sipas detyrs zyrtare, n t ciln prcaktohen

detyrimet pr personin e caktuar (prcaktimi i detyrimeve t ndryshme tatimore etj.). N kt rast,

pala ka tjetr pozit dhe nuk sht aktive si n procedurn q zhvillohet lidhur me krkesn e saj,

kshtu q, pr kt arsye ky legjitimitet quhet legjitimitet pasiv i pals.

Organi q zhvillon procedurn sht i detyruar q, sipas detyrs zyrtare, t kujdeset nse personi

q paraqitet si pal gjat tr procedurs, a mund t jet pal dhe nse paln e prfaqson ose jo

prfaqsuesi ligjor. N qoft se gjat procedurs pala vdes, organi mund ta pezulloj ose ta vazh-

doj procedurn dhe kt do ta vlersoj varsisht nga karakteri i shtjes administrative, q sht

objekti i procedurs. N qoft se organi vlerson se, sipas karakterit t shtjes ,procedura nuk

mund t vazhdohet, ather do ta pezulloj procedurn me konkluzion, kundr t cilit lejohet

ankim i veant.

3. Prfaqsimi i pals n procedurn administrative

Si kemi par, pal n procedur sht edhe personi q nuk mund t kryej veprime procedurale

dhe kjo sht pala e paaft procedurale. Pr paln e till, nse sht fjala pr person fizik,

veprimet procedurale i ndrmarrin, i propozojn dhe n to marrin pjes prfaqsuesit e tyre

ligjor. N emr t personave juridik, n procedur marrin pjes prfaqsuesit e tyre ligjor ose

prfaqsuesit e autorizuar. Ky ligj njeh edhe prfaqsuesin e pals me aftsi procedurale, i cili

mund t jet edhe ky pal, me kusht q pr at t marr autorizim nga pala, prandaj edhe quhet i

autorizuar vullnetar. N rastet e caktuara paraqitet edhe prfaqsuesi i prkohshm dhe prfaq-

suesi i prbashkt.

T gjith prfaqsuesit dhe t autorizuarit n procedurn administrative jan persona fizik me

aftsi veprimi, t cilt kryejn veprime procedurale n procedur, por jo n emr t vet dhe n

llogari t palve t cilat i prfaqsojn.

N procedurn administrative dallohen kto lloje t prfaqsimit:

1) prfaqsuesit ligjor ose t nevojshm t personave me paaftsi procedurale dhe t personave

juridik;

2) i autorizuari;

601


3) prfaqsuesi i prkohshm dhe

4) prfaqsuesi i prbashkt.

3.1 Prfaqsuesi ligjor

Prfaqsuesit ligjor veprojn pr personat q nuk kan aftsi procedurale dhe pr personat

juridik. Prfaqsuesi ligjor pr paln e paaft n aspektin procedural caktohet n baz t ligjit apo

aktit t organit kompetent t dhn n baz t ligjit. N rolin e prfaqsuesve ligjor t personave

fizik, m s shpeshti, lajmrohen n procedurat t ndryshme dhe, po ashtu ,n procedurn

administrative, prindrit e fmijve t mitur. Ky prfaqsim ligjor mund t pushoj para arritjes s

moshs madhore te rastet e lidhjes s kurors apo t marrjes s t drejtave prindrore, ndrsa

mund t vazhdohet nse sht hequr kujdesi prindror mbi fmijt.

N qoft se bhet shkurorzimi apo anulimi i martess, gjykata vendos se cilit prej prindrve do

tia besoj fmijt pr ruajtje dhe edukim, kshtu q n kt mnyr sht vendosur edhe shtja e

prfaqsimit t fmijve.

Fmijve t mitur, t cilt nuk jan nn kujdesin prindror, organi kompetent i pushtetit lokal pr

punt e kujdestaris, cakton kujdestarin. Ky organ u cakton kujdestarin edhe personave madhor,

t cilt jan privuar trsisht apo pjesrisht nga aftsia afariste (pr t vepruar). Kujdestart e cak-

tuar jan prfaqsues ligjor n procedurn administrative.

Personat juridik n procedurn administrative i prfaqsojn prfaqsuesit e tyre ligjor,

prkatsisht prfaqsuesit. N qoft se prfaqsuesi, prkatsisht prfaqsuesi ligjor i personit

juridik nuk sht caktuar me ligj apo me akt t organit kompetent t pushtetit, t dhn n baz t

ligjit, prfaqsuesi, prkatsisht prfaqsuesi ligjor, caktohet me akt t prgjithshm normativ t

personit juridik. Ndrmarrjet, si persona juridik m t shumt, i prfaqson dhe i paraqet organi

i vetm afarist (drejtori etj.), prkatsisht kryetari i organit kolegjial afarist, n qoft se me statut

apo me nj akt tjetr normativ t ndrmarrjes nuk sht caktuar ndryshe.

Prve ktyre personave, prfaqsimin e ndrmarrjeve mund ta kryej edhe nj apo m shum

puntor me autorizime dhe prgjegjsi t veanta t ndrmarrjes.

Organi kompetent i kryen veprimet n procedur nprmjet prfaqsuesit t caktuar me ligj.

Avokatia publike prfaqson organet e pushtetit n pikpamje t t drejtave t tyre pasurore dhe

t interesave n procedurn administrative, si dhe n procedurat e tjera. N raste t tjera, pr-

faqsimin e organeve e bjn eprort e organeve, prkatsisht personat e caktuar me dispozitat

pr themelimin dhe organizmin e organeve.

3.3 I autorizuari

Pala, pra edhe prfaqsuesi i saj ligjor, kan t drejt t caktojn t autorizuarin q do ta prfaq-

soj n procedur. I autorizuari nuk mundet, n vend t pals, t kryej vetm ato veprime lidhur

me t cilat sht e nevojshme q vet pala t jap deklarata. Gjithashtu, vetm pala mund t jap

deklarata edhe n rastet e tjera krahas t autorizuarit, qoft me vetiniciativ, qoft me krkes e t

organit i cili zhvillon procedurn.

602


Pala e pranishme, kur i autorizuari i saj jep deklarata me goj, mundet ti ndryshoj apo ti revoko-

j ato menjher dhnies s tyre. N qoft se n deklaratat (me shkrim apo me goj) ndrmjet

pals dhe t autorizuarit t saj ka mospajtime pr disa fakte, organi, duke zbatuar parimin e

vlersimit t lir t provave (parimi i bindjes s lir), pas vlersimit t ndorzjegjshm dhe me

kujdes t provave n veanti dhe t gjithave s bashku, i merr si t vrtetuara faktet dhe

deklaratat q jan n pajtim me nj vlersim t till.

I autorizuar mund t jet do person qi ka aftsi t plot afariste (?), prve personave t cilt

merren me pseudoavokati (personat t cilt me kompensim, pa autorizim, japin ndihm juridike t

fardo lloji). N qoft se paraqitet n rolin e t autorizuarit, personit q merret me pseudoshkre-

sori, organi, sipas detyrs zyrtare, do tia ndaloj prfaqsimin e mtejshm dhe pr kt men-

jherdo ta njoftoj paln. Kundr konkluzionit mbi ndalimin e prfaqsimit mund t ushtrohet

ankes e veant, e cila nuk e shtyn ekzekutimin e konkluzionit. Edhe avokatt jan t autorizuar

t pals, por n procedurn administrative prfaqsimi i tyre nuk sht i detyruar si n procedu-

rat e tjera.

Autorizimi pr prfaqsim mund t jepet me shkrim dhe me goj n procedur verbal. Pr autor-

izimin me goj bhet shnimi n lnd. Autorizimi mund t jepet pr tr procedurn (i plot)

apo vetm pr disa veprime (i pjesshm - paraqitja e krkess pr ngritjen e procedurs, paraqitja

e ankess, prfaqsimi n nj seanc etj.). Edhe njri edhe tjetri autorizim mund t kufizohen n

koh.

Prmbajtja, vllimi dhe shtjet e tjera lidhur me vlefshmrin e autorizimit, vlersohen sipas

parimeve t procedurs civile, nse kto shtje nuk jan t rregulluara me ligj. Pr dhnien e

autorizimit nj avokati sht e mjaftueshme q pala apo prfaqsuesi i saj t nnshkruaj autoriz-

imin.

Kur autorizimi i jepet personit q nuk sht avokat, sht e nevojshme prania e dy dshmitarve,

t cilt do t nnshkruajn n autorizim. N qoft se autorizimi jepet n form dokumenti privat,

dhe dyshohet ndaj rregullsis s tij, mund t krkohet t paraqitet autorizimi i vrtetuar.

Me vdekjen e pals, humbjen e aftsis s saj procedurale apo ndrrimin e prfaqsuesit ligjor,

autorizimi nuk pushon. Pasardhsi juridik (trashigimtari) i pals, prkatsisht prfaqsuesi i ri

ligjor i tij, mund ta revokoj autorizimin e mparshm.

Personi zyrtar i cili zhvillon procedurn apo kryen disa veprime n procedur mund t lejoj, pr-

jashtimisht, q n emr t pals, si t autorizuar t tij, t kryejn nj veprim t caktuar pa autoriz-

im antart e familjes s tij, personat n marrdhnie pune me t apo eprort e pals, n qoft se

fjala sht pr persona t njohur dhe nse nuk ka dyshim pr ekzistimin dhe vllimin e autorizim-

it. N qoft se personat e till paraqesin krkes pr ngritjen e procedurs apo gjat procedurs

japin deklarata n kundrshtim me deklaratn e mhershme t pals, nga ai do t krkohet q,

brenda afatit t caktuar t paraqes autorizimin n mnyr plotsuese.

3.4 Prfaqsuesi i prkohshm

Organi i cili zhvillon procedurn do ti caktoj pals prfaqsuesin e prkohshm, n qoft se kt

e krkon ngutsia e lnds dhe nse procedura

603


duhet t zhvillohet patjetr, n kto raste:

- N qoft se pala e paaft nga ana procedurale nuk ka prfaqsuesin e vet ligjor ose ndonj

veprim duhet t ndrmerret kundr personit vendqndrimi i t cilit sht i panjohur, e i cili

nuk ka t autorizuar t vetin. N kt rast organi menjher do ta informoj pr kt organin e

kujdestaris, ndrsa kur prfaqsuesi i prkohshm i caktohet personit vendqndrimi i t cilit

sht i panjohur, ai do ta shpall konkluzionin n mnyrn e zakonshme (afishimi n tabeln e

shpalljeve etj.);

- N qoft se ndrmarrja, organizata apo institucioni nuk e ka prfaqsuesin ligjor, prfaq-

suesin dhe as t autorizuarin. Prfaqsuesi i prkohshm pr kta persona caktohet, si rregull,

nga radha e personave zyrtar t tyre dhe pr kt, madje pa shtyrje, lajmrohet ndrmarrja,

prkatsisht organizata dhe institucioni;

- Kur duhet t kryhet veprimi q nuk mund t shtyhet, kurse pala, prkatsisht i autorizuari apo

prfaqsuesi i saj nuk mund t thirren n kohn e duhur. Pr kt gj pala, i autorizuari ose

prfaqsuesi do t njoftohen menjher.

Personi i caktuar ka pr detyr ta marr prsipr prfaqsimin, kurse prfaqsimin mund ta refu-

zoj vetm pr shkaqet q jan parashikuar me dispozita t veanta. Prfaqsuesi i prkohshm

merr pjes vetm n procedurn pr t cilin sht i caktuar shprehimisht dhe pikrisht gjersa t

mos paraqitet prfaqsuesi ligjor ose prfaqsuesi, prkatsisht vet pala ose i autorizuari i saj.

3.5 Prfaqsuesi i prbashkt

Prfaqsuesi i prbashkt, si lloj i prfaqsuesit, paraqitet kur n procedurn administrative

ndeshemi me bashksi procedurale. Procedura e bashksis n procedurn administrative gjen

zbatim kur dy ose m tepr pal, n t njjtn lnd, paraqiten bashkrisht, n qoft se me dis-

pozit t veant nuk sht caktuar ndryshe. N raste t tilla palt kan pr detyr t theksojn se

cila prej tyre do t paraqitet si prfaqsuese e tyre e prbashkt, n qoft se nuk kan vendosur t

caktojn t autorizuar t prbashkt.

Organi q zhvillon procedurn ka t drejt q tu caktoj me konkluzion palve q n procedur

marrin pjes me krkesa identike t deklarojn brenda afatit t caktuar se cila prej tyre do ti pr-

faqsoj, apo t emrojn t autorizuarin e prbashkt, me kusht q kt t mos e ndaloj dis-

pozita e veant juridike. N qoft se palt nuk veprojn sipas nj konkluzioni t till, kt mund

ta caktoj vet organi q zhvillon procedurn, me rast prfaqsuesi, prkatsisht i autorizuari i

prbashkt, e mban kt status gjithnj gjersa palt t mos e caktojn tjetrin. Kundr nj kon-

kluzioni t till palt kan t drejt ankimi t veant, por ankimi nuk e shtyn ekzekutimin.

Edhe n rastin e caktimit t prfaqsuesit t prbashkt, prkatsisht t autorizuarit t prbashkt,

secila pal rezervon t drejtn t paraqitet si pal n procedur, t jap deklarat dhe t bj n

mnyr t pavarur ankime si dhe t shfrytzoj mjete t tjera juridike.

3.6 Ndihmsi profesionist

Ligji parashikon institucionin e ndihmsit profe-

604


sionist, t cilin nuk e njeh as procedura penale, as ajo civile, por as procedurat e tjera.

Ndihmsi profesionist nuk sht i autorizuar dhe prfaqsues i pals, por sht person profesion-

ist, i cili pals i jep vetm ndihm profesionale n form t dhnies s kshillave dhe njoftimeve.

Nga nj person i till krkohet t ket dije profesionale lidhur me lndn n procedur.

Nga pozita e ndihmsit profesionist shihet se ai vepron pran pals e jo n vend t saj, prkat-

sisht ai person nuk mund ta prfaqsoj paln.

Organi q zhvillon procedurn do t lejoj, pr shtjet pr t cilat krkohet dije profesionale lid-

hur me lndn e procedurs, q pala t sjell personin profesionist, ndihmsin profesionist, i cili

do ti jap njoftime dhe kshilla, me kusht q t jet i aft pr t vepruar dhe q t mos merret

me pseudoavokati. Shpenzimet e puns s ndihmsit profesionist i heq, sipas rregullit, vet pala

pran t cilit sht personi i till, i cili ka vepruar me thirrje t saj.

VII - KOMUNIKIMI I ORGANEVE DHE I PALVE

1. Parashtresat

1.1 Nocioni dhe llojet e parashtresave

Parashtresa sht nj nga format e komunikimit t palve dhe t pjesmarrsve t tjer me

organet, si dhe arsye pr komunikim t organeve me palt dhe me pjesmarrsit e tjer n proce-

durn administrative. N baz t ktij Ligji, me fjaln parashtres nnkuptojm krkesat, formula-

rt q shfrytzohen pr prpunimin automatik t t dhnave, propozimet, fletparaqitjet, lutjet,

ankimet, kundrshtimet dhe komunikimet e tjera, me t cilat individt ose personat juridik,

prkatsisht ndrmarrjet u drejtohen organeve (paragrafi 1 i nenit 64).

1.2 Prmbajtja dhe forma e parashtress

do parashtres duhet t jet e kuptueshme dhe t prmbaj do gj q nevojitet, q t mund t

veprohet sipas saj. Ajo duhet t prmbaj sidomos:

* emrtimin e organit t cilit i dorzohet;

* objektin me t cilin ka t bj;

* krkesn, prkatsisht propozimin;

* kush sht prfaqsuesi ose i autorizuar, n qoft se ky ekziston dhe

* emrin dhe mbiemrin si dhe vendqndrimin (adresn) e paraqitsit t prfaqsuesit ose t autor-

izuarit.

Sipas rregullit, parashtresn e nnshkruan vet

605


paraqitsi. Prjashtimisht, parashtresn mund ta nnshkruaj n vend t paraqitsit bashkshorti i

tij, njri prej prindrve t tij, i biri ose e bija, ose avokati, i cili sipas autorizimit t pals e ka pr-

piluar parashtresn. T gjith kta persona e kan pr detyr ta nnshkruajn n parashtres emrin

e vet dhe ta vn adresn e vet.

Konsiderohet e rregullt parashtresa q sht prpiluar n kuptim t rregullave t parashtruara,.

Kur parashtress i mungojn disa nga elementet e parashikuara n pikpamje t prmbajtjes ose

forms, ather kemi t bjm me parashtres jo t rregullt. Varsisht nga natyra e elementeve q

i mungojn parashtress, sht parashikuar edhe veprimi prkats i organeve me parashtresat e

tilla, t cilat do t shtjellohen n veanti.

1.3 Dorzimi dhe pranimi i parashtresave

Parashtresat, si rregull, dorzohen drejtprdrejt ose dorzohen me shkrim me an t posts ose

komunikohen me goj n procesverbal dhe, n qoft se nuk sht parashikuar ndryshe, mund t

deklarohen edhe telegrafisht. Komunikimet e shkurtra dhe t ngutshme mund t jepen edhe

nprmjet telefonit, n qoft se kt e lejon karakteri i shtjes.

sht rregull q parashtresat ti dorzohen organit kompetent pr pranimin e tyre. Mirpo, gjith-

mon kto nuk jan ato organe q jan kompetent edhe pr zgjidhjen e tyre, gj q varet nga dis-

pozita organizative e organeve. Kshtu, p.sh., n disa komuna parashtresat pr t gjitha organet e

administrats i pranojn shrbimet pr pun t prbashkta t atyre organeve, zyrat e pranimit ose

shrbimet e tjera t ngjashme.

Gjithashtu, sht rregull se parashtresat mund t dorzohen do dit pune, gjat orarit t puns.

Pr parashtresat me goj, q nuk jan t lidhura me afat ose q nuk jan t ngutshme, mund t

caktohet q t dorzohen n ort e caktuara gjat orarit t puns. Koha pr dorzimin e

parashtresave t tilla shpallet nga secili organ n lokalet e tij n nj vend t dukshm.

Organi kompetent pr pranimin e parashtresave, prkatsisht t komunikimit gojor ka pr detyr

ta pranoj parashtresn q i dorzohet, prkatsisht ta marr n procesverbal komunikimin gojor.

Personi zyrtar q e pranon parashtresn ka pr detyr q edhe, pas krkess me goj t paraqitsit,

tia konfirmoj pranimin e parashtress (paragrafi 2 i nenit 66). Mnyra e dhnies s vrtetimit

sht e rregulluar me nenin 5 t udhzimit Pr zbatimin e dekretligjit t puns s zyrs, sipas t

cilit vrtetimi i lshohet n shenjn e vuls katrore t pranimit, n t ciln shnohet data e

dorzimit, numri n t cilin evidencohet akti, shtojcat eventuale dhe vlera e takss.

N pikpamje t veprimit me parashtresa, pr zgjidhjen e t cilave nuk sht kompetent organi t

cilit i dorzohen, prkatsisht i dorzohen, duhen dalluar dy situata.

Situata e par paraqitet kur organi drejtprdrejt i pranon parashtresat nga palt, qoft parashtresat

me shkrim, qoft ato q diktohen si deklarata n procesverbal (neni 66, paragrafi 3). N kt rast

personi zyrtar ka pr detyr ta paralajmroj paraqitsin se ai nuk sht kompetent pr pranimin

e parashtress me shkrim dhe ta drejtoj te organi kompetent i pranim-dorzimit. N qoft se

paraqitsi, megjithkt, krkon q parashtresa e tij t pranohet, personi zyrtar ka pr detyr ta

pranoj nj parashtres t till, por organi do t nxjerr konkluzion, me t cilin do t refuzoj

parashtresn pr shkak t moskompetencs, pa

606


marr parasysh q e di se cili organ sht kompetent pr pranimin e parashtress, prkatsisht

nuk ia dorzon parashtresn e pranuar organit kompetent.

Situata e dyt ka t bj me parashtresat q i pranon organi jokompetent me an t posts (neni

66, paragrafi 4). Kur padyshim dihet se cili organ sht kompetent, ai do tia dorzoj

parashtresn pa vones organit kompetent, prkatsisht gjykats dhe pr kt do ta njoftoj paln.

N qoft se organi q e ka marr parashtresn nuk mund t konstatoj se cili organ sht kompe-

tent pr ta shqyrtuar parashtresn, ai do t jap pa vones konkluzionin me t cilin do ta refuzoj

parashtresn pr shkak t jokompetencs dhe konkluzionin do tia dorzoj pals menjher.

Kundr konkluzionit pr refuzimin e parashtress lejohet ankim i veant.

Kshtu, n rastin kur pala insiston pr pranimin e parashtress nga organi jokompetent, me

gjith paralajmrimin e personit zyrtar, rrjedh konkluzioni pr refuzimin e parashtress pr shkak

t jokompetencs, edhe pse organit i sht e njohur se cili organ sht kompetent pr pranimin e

parashtress, gj q, n njfar mnyre, paraqet nj lloj sanksioni, sepse pala humb koh dhe bie

n situatn q prsri ta dorzoj parashtresn, por tani organit kompetent apo t paraqes

ankim kund konkluzionit me t cilin sht refuzuar pranimi i parashtress.

1.4 Mnjanimi i t metave n parashtres

Parashtresa mund t prmbaj t meta t ndryshme si n pikpamje t forms, ashtu edhe lidhur

me prmbajtjen. T metat q nuk pengojn veprimin n baz t parashtress, q e bjn t

pakuptueshme ose jo t plot at

Documents

doracaku 2004