Upload
haduong
View
269
Download
7
Embed Size (px)
Citation preview
ii
ii
i
PËRMBAJTJA
Hyrje................................................................................................. 1
1- REGJISTRIMI I BIZNESIT ........................ 3
A duhet të regjistrohem? ................................................................. 3
Pse është e nevojshme/e rëndësishme për t’u regjistruar? ............ 3
Sa kushton për t’u regjistruar? ......................................................... 3
Çfarë dokumente më nevojiten për t’u regjistruar si biznes? .......... 3
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si Biznes Individual
dhe Ortakëri e Përgjithshme? .......................................................... 3
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si Shoqëri Komandite
(Sh.K.M)? ......................................................................................... 3
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si Shoqëri me
Përgjegjësi të Kufizuar (ShPK)? ...................................................... 3
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si Shoqëri Aksionare
(Sh. A)? ............................................................................................ 4
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si Kompani e huaj -
Dega në Kosovë? ............................................................................ 4
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si Koperativë
Bujqësore? ....................................................................................... 4
Ku bëhet regjistrimi i biznesit? ......................................................... 4
A është i mundur regjistrimi i biznesit on-line? ................................ 4
A është ATK agjencion që merret me regjistrimin e biznesit? ......... 4
Çka ndodh nëse duhet të regjistrohem dhe nuk jam i regjistruar? .. 4
Çfarë janë ndëshkimet për mos-regjistrim? ..................................... 5
Çka është Numri Fiskal? ................................................................. 5
A duhet të marrë Numër Fiskal? ...................................................... 5
Si të pajisem me Numër Fiskal si biznes? ....................................... 5
Si të pajisem me Numër Fiskal si person Fizik (individ)? ................ 5
Sa kushton për t’u pajisur me Numër Fiskal? .................................. 5
A duhet të regjistrohem së pari në ATK apo në ARBK? ................. 5
Cilët persona nuk kërkohet të regjistrohen në ARBK, por kërkohet
të pajisen me Çertifikatë Fiskale?.................................................... 5
Çfarë dokumente nevojiten për t’u pajisur me Çertifikatë Fiskale
derisa nuk kërkohet të regjistrohem si biznes në ARBK? ............... 5
A mund ta marrë Numrin Fiskal prej ueb faqes së ATK-së? .......... 6
Një person tjetër po e përdorë numrin tim fiskal, çfarë duhet të
bëjë? ................................................................................................ 6
A mund ta ndryshoj llojin e biznesit nga individual në ShPK,
Ortakëri, apo e kundërta? ................................................................ 6
Ku mund të pajisem me Numër Fiskal si person jo-rezident? ......... 7
Si është procedura rreth ndërrimit të adresës? ............................... 7
Pse më duhet të ç ‘regjistrohem? .................................................... 8
2- Ç’REGJISTRIMI I BIZNESIT ......................... 8
Si të ç ‘regjistrohem? ....................................................................... 8
Ku duhet të parashtrohet kërkesa për ç‘regjistrim të biznesit? ....... 8
Si është procedura për mbyllje të biznesit? ..................................... 8
Cilat janë implikimet nëse nuk ç ‘regjistrohem? .............................. 8
A mund të ç ‘regjistrohem on-line? .................................................. 9
A do të pranoj ndonjë dokument që dëshmon se unë zyrtarisht jam
i ç ‘regjistruar?.................................................................................. 9
Nëse unë kam aplikuar për të marrë një vërtetim për mbyllje të
biznesit dhe nuk kam pranuar ndonjë përgjigje nga ATK, si duhet
të veproj? ......................................................................................... 9
A mundem ende të zhvilloj biznesin edhe nëse jam i ç ‘regjistruar?
......................................................................................................... 9
Cilat janë dokumentet që më nevojiten për të marrë një vërtetim
tatimor nga ATK për mbyllje të biznesit? ......................................... 9
Ku duhet të deklarojë detyrimet tatimore? ..................................... 10
3- DEKLARIMI ................................................. 10
Ku mund të udhëzohem dhe të gjej ndihmë për deklarim? ........... 10
Cilat janë afatet për deklarimin e tatimeve? .................................. 10
Ku mund t’i marrë formularët për të deklaruar, detyrimet e mia? .. 10
Unë nuk e kam dorëzuar deklaratën në kohë-çka duhet të bëjë? . 10
Çka ndodh nëse nuk e dorëzojë deklaratën që është dashur ta
deklaroj? ........................................................................................ 11
Cili është ndëshkimi për deklarimin me vonesë? .......................... 11
Ku mund t’i marrë formularët për deklarim që është dashur ti
deklarojë në vitin e kaluar? ............................................................ 11
Sa kohë duhet t’i mbajë kopjet e deklaratave që veç i kam
dorëzuar? ....................................................................................... 11
Si t’i deklarojë deklaratat e korrigjuara/të plotësuara? .................. 11
Për sa kohë më duhet ta deklarojë deklaratën e
korrigjuar/ndryshuar? ..................................................................... 11
A duhet të deklaroj tremujorin kur nuk kam asnjë transaksion? ... 11
Si deklarohet kur një individ i ka dy biznese? ................................ 11
A ofron ATK ndonjë udhëzim se si të deklarohen tatimet? ........... 11
A mundet ATK të rekomandojë një kontabilist/ekonomist/avokat që
mund të më ndihmoj për tatimet e mia? ........................................ 11
A mund të kërkojë asistencë nga ATK në përmbushjen e
tatimeve? ....................................................................................... 12
Unë kam pasur një thirrje prej Qendrës së Thirrjes nga ATK që
tregon se nuk e kanë pranuar deklaratën që e kam deklaruar para
disa kohësh, çka duhet të bëjë? .................................................... 12
Nuk kam biznes, por si mund t`i lajmëroj të hyrat e mia të
realizuara kohë pas kohe me projekte të ndryshme? .................... 12
Çka është EDI? .............................................................................. 13
4- DEKLARIMI ELEKTRONIK ......................... 13
Si të regjistrohemi për EDI? ........................................................... 13
Si merret fjalëkalimi? ..................................................................... 13
Periudhat nuk shihen në EDI? ....................................................... 13
Cilat shërbime mund të merren përmes EDI-t? ............................. 13
Cilat tatime mund t’i deklarojmë përmes EDI-t? ............................ 13
ii
Cilat korrigjime të tatimeve mund t’i bëjmë në EDI? ..................... 13
A mund të bëhet deklarimi me zero, përmes Sistemit Elektronik
EDI? ............................................................................................... 14
A dorëzohet raporti tremujor i pensioneve përmes EDI-T? ........... 14
Cila është procedura për të deklaruar në mënyrë elektronike? .... 14
A munden të gjithë formularët të deklarohen në mënyrë
elektronike? ................................................................................... 14
A më duhet ndonjë pajisje speciale ose fjalëkalim për të deklaruar
në mënyrë elektronike? ................................................................. 14
Pse duhet të deklarojë në mënyrë elektronike? ............................ 14
Cilat janë përparësitë e deklarimit elektronik? ............................... 14
Cili është motivimi për mua që të deklarojë në mënyrë elektronike?
....................................................................................................... 15
A kushton diçka për të deklaruar në mënyrë elektronike? ............ 15
Çfarë asistence ofron ATK-ja për të më ndihmuar që të mësojë se
si të deklarojë në mënyrë elektronike? .......................................... 15
Unë nuk kam kompjuter, mirëpo, do të doja të deklarojë në mënyrë
elektronike, a ka ATK kompjuter që do të mund ta përdorja për
këtë qëllim? .................................................................................... 15
Si të sigurohem se informatat e mia financiare janë të sigurta nëse
deklarojë në mënyrë elektronike?.................................................. 15
Sa është i sigurt (mbrojtur) përdorimi i Sistemit EDI? ................... 15
A mund të dorëzojë deklaratën tatimore, ndërsa obligimin ta paguaj
më vonë? ....................................................................................... 16
A është e mundur të ndryshohet/korrigjohet deklarata e dorëzuar
në mënyrë elektronike? ................................................................. 16
Si të bëhet deklarimi shtesë përmes Sistemit Elektronik EDI? ..... 16
Si do të reflektojë deklarata korrigjuese? ...................................... 16
Si mund ta di se deklaratat e mia janë pranuar, nëse unë i
deklarojë ato në mënyrë elektronike? ........................................... 16
Unë e kam një kontabilist/ekonomist/avokat që i deklaron tatimet e
mia. Çfarë informatash duhet me ju dhënë atyre që të kenë
mundësi që t’i deklarojnë tatimet e mia në mënyrë elektronike? .. 16
Nëse deklarojë në mënyrë elektronike, a mund t’i paguaj tatimet e
mia gjithashtu në mënyrë elektronike? .......................................... 16
A mund të përdorë kartelën e debisë/kredisë për të paguar tatimet
e deklaruara në mënyrë elektronike? ............................................ 17
Nëse e provoj deklarimin elektronik dhe nuk më pëlqen, a mund të
vazhdoj me deklarimin manual? ................................................... 17
A është “bandvidth” problem për deklarimin elektronik? ............... 17
A mund ta përdori telefonin/modemin për të deklaruar në mënyrë
elektronike? ................................................................................... 17
Çka duhet të bëjë nëse kam deklaruar në mënyrë elektronike dhe
mandej e kam zbuluar se kam harruar disa informata ose kam
vënë diçka gabimisht? ................................................................... 17
A duhet të deklarojë edhe nëse brenda një periudhe tatimore nuk
kam zhvilluar aktivitet?................................................................... 17
A mund t’a kërkoj qasjen, që nga shtëpia të kontrolloj gjendjen
time të pagesës së tatimeve? ........................................................ 17
A mund ta përdori listën e njëjtë të punëtorëve të dërguar në
muajin paraprak, nëse nuk ka ndryshime për të punësuarit? ....... 17
A është e nevojshme të dorëzohet deklarata për barazim vjetor për
pagat e të punësuarve? ................................................................. 17
Nëse ka ndonjë gabim në emrin e të punësuarit a përcillen
shënimet në EDI? .......................................................................... 17
Pse në EDI, nuk mund të zgjedh periudhën e deklarimit për Tatim
në Paga dhe Kontribute Pensionale për punëtor? ........................ 18
Gjatë regjistrimit në EDI kërkohet UNIREF-i i fundit dhe unë jam
një biznes i ri, i cili nuk kam shkarkuar asnjëherë formular tatimor.
Çfarë të vendosi në këtë rubrikë? .................................................. 18
Probleme me regjistrimin në EDI, nuk kemi fjalëkalim. Çfarë duhet
bërë? .............................................................................................. 18
Pse nuk kemi qasje në periudhën e deklarimit për WM-CM tek
EDI? ............................................................................................... 18
Si të shkarkojmë deklaratën nga EDI për ta ruajt si dëshmi një
kopje? ............................................................................................ 18
Nëse një i punësuar nga i njëjti biznes ka dy paga dhe ushtron dy
pozita në një kompani si të veprohet tek listë pagesa? ................ 18
Çka është TVSh-ja ? ...................................................................... 19
5- TATIMI MBI VLERËN E SHTUAR .............. 19
Si vjelët TVSh-ja? .......................................................................... 19
Cila është norma standarde e TVSh-së? ...................................... 19
Kush është i obliguar të deklarojë për TVSh? ............................... 19
Kur duhet të deklaroj për TVSh? ................................................... 19
Kur duhet të ngarkoj TVSh-në? ..................................................... 19
Si dhe kur duhet të regjistrohem për Çertifikatë të TVSh-së? ...... 19
Unë deri më tani në 12 muajt e fundit kam një qarkullim prej
49000€, mirëpo, me një furnizim të fundit që kam 5000€ arrij limitin
për TVSh. A duhet të tatoj tërë vlerën prej 5000€ për TVSh apo si?
....................................................................................................... 19
Çfarë leje na nevojitet në Doganë nga ATK për të importuar një
mall ? ............................................................................................. 19
Kur duhet të aplikohet për tu paisur me çertifikatë për
Eksport/Import?.............................................................................. 20
Cilat dokumente nevojiten për t’u pajisur me çertifikatë
export/import dhe çertifikatë të TVSh-së? ..................................... 20
Kur lind e drejta dhe cila është mënyra për të zbritur TVSh-në? . 20
Nuk e kam njohur me kohë TVSh-në e zbritshme. Deri kur kami të
drejtë të njoh TVSh-në e zbritshme? ............................................. 20
Cilat janë procedurat për Rimbursim të TVSh-së? ........................ 20
Unë kam kreditim në llogarinë time të TVSh-së. A mund ta
transferojë këtë për të paguar tatimet tjera?.................................. 20
Çka nëse kam ngarkuar TVSh-në, para se të jem regjistruar për
TVSh? ............................................................................................ 21
Furnizuesi nuk më lëshon kupon / faturë për TVSh-në e paguar. A
paraqet kjo problem? ..................................................................... 21
Nëse një mall importohet nga Amerika nga një biznes i Kosovës
dhe është i destinuar për Turqi a ka nevojë të hyjë në Kosovë
njëherë apo mundemi ta dërgojmë direkt në Turqi? ...................... 21
iii
Qarkullimi në biznesin tim, në 12 muajt e fundit ka rënë nën
50,000€. A mund të ç’regjistrohem nga TVSh?............................. 21
Unë dua që të mbylli biznesin tim. A duhet të ç ‘regjistrohem edhe
nga TVSh? ..................................................................................... 21
A duhet të njoftohet ATK-ja lidhur me transferin e biznesit? ......... 21
Cilat janë informatat që duhet poseduar lidhur me transferin e
biznesit? ......................................................................................... 21
Cili është momenti i lindjes së detyrimit për TVSh? ...................... 21
Ne si kompani jemi kontraktor të Komisionit Evropian dhe
dëshirojmë të importojmë disa mallra/pajisje që lidhen me këtë
projekt. Çfarë dokumenti na nevojitet për t’i prezantuar Doganës se
ne jemi të liruar nga TVSh, me qëllim që të mos na ngarkojë TVSh-
në në import? ................................................................................. 22
Me qarkullimin e bërë në 12 muajt e fundit është tejkaluar pragu
prej 50,000€ dhe kam aplikuar për t’u regjistruar në TVSh, mirëpo,
posedoj një sasi të madhe të stoqeve për të cilat deri më tani është
paguar TVSh. A ekziston mundësia e njohjes së TVSh-së së
paguar në blerje për mallrat të cilat i kam në stok? ....................... 22
A ekziston ndonjë kusht për të njohur TVSh në stoqe me rastin e
regjistrimit për TVSh? .................................................................... 22
Nga shkaku i njohjes së TVSh-së së zbritshme nga stoqet që
posedoja me rastin e regjistrimit në TVSh, jam në kreditim, a mund
të kërkojë rimbursim të TVSh-së për këtë? ................................... 22
Çfarë duhet të përmbajë një faturë tatimore?................................ 22
Kur duhet të lëshohet një notë debiti apo një notë krediti? ........... 23
Çfarë duhet të përmbajë një notë debiti apo notë krediti? ............ 23
Me rastin e importimit të pajisjeve, a ekziston mundësia e shtyrjes
së afatit për pagesë të TVSh-së? .................................................. 23
Ku duhet të drejtohem për të marrë një aprovim për shtyrje të
TVSh-së? ....................................................................................... 23
Për sa kohë jam i obliguar që të mbajë dhe ruaj dokumentacionin?
....................................................................................................... 23
Biznesi në vitin 2012 ka pasur importe dhe më 31.12.2012 ka bërë
regjistrimin e mallit. Më 01.02.2013 vullnetarisht është paraqitur si
deklarues i TVSh-së. Pyetja është, Si duhet të plotësohet
deklarata e TVSh-së për këtë muaj dhe si të trajtohet ky stok? .... 24
Si blerës i rregullt, furnitori një herë në muaj më furnizon me mall
për të cilin nuk më obligon të paguaj, pra mallin pranoj gratis. Si
trajtohet ky mall i cili e ngarkon shitjen për efekt të TVSh-së?...... 24
Biznesi i cili është i regjistruar si exportues i mallrave, a është i
obliguar që të dorëzojë deklaratë të TVSh-së? ............................. 24
Gjatë importit dogana rrit bazën doganore të mallit të importuar. Si
duhet të evidentohet në librin e blerjes me çmim të faturës apo
sipas doganës, pra, sipas DUD-it? ................................................ 24
A duhet Bankat që të aplikojnë TVSh në shitje për asetet e veta /
Mjetet Themelore dhe për Asetet e Hipotekuara apo të marra Peng
? ..................................................................................................... 24
Jemi agjencion turistik, kemi shpenzime vendore, si, karburant,
telefon si dhe shpenzime tjera me TVSh. A pranohet komplet
shpenzimi dhe kreditimi i TVSh-së brenda vendit dhe jashtë vendit
? ..................................................................................................... 24
Sigurimet e jetës a janë të përjashtuara nga TVSh? ..................... 24
Jemi Kompani e Sigurimit e regjistruar si SH.A. Qarkullimi i
kompanisë në 12 muajt e fundit është mbi 50.000€. A duhet të
aplikoj për t’u regjistruar për TVSh? .............................................. 24
Kush është objekt i Tatimit në të Ardhura Personale? .................. 25
6- TATIMI NË TË ARDHURA PERSONALE ... 25
Cilët janë tatimpaguesit për Tatimin në të Ardhurat Personale? .. 25
Çka përfshihet te të Ardhurat Bruto? ............................................. 25
Cilat janë të Ardhurat nga Aktivitetet Afariste? .............................. 25
Cilat janë të Ardhurat nga Paga? .................................................. 25
Cilat janë të Ardhurat e Përjashtuara? .......................................... 25
Kur dhe si duhet të mbahet tatimi në burim? ................................. 25
Punëdhënësi im nuk më ka përfshirë në listëpagesa mujore. A
mundem që unë vetë të deklarojë dhe paguaj tatimin në paga dhe
Kontributin Pensional? ................................................................... 26
Si realizohet pagesa e Tatimit për Veprimtaritë Afariste? ............. 26
Çka përfshihet në Shpenzimet Afariste të Lejueshme? ............... 26
Cilët janë tatimpaguesit që duhet të dorzojnë Deklaratën Vjetore?
....................................................................................................... 26
Unë jam një biznes individual i ri, a mundem që në fillim të
zhvillimit të afarizmit të regjistrohem vullnetarisht për të deklaruar
në të ardhura reale? ...................................................................... 26
Cilat janë shpenzimet të cilat nuk pranohen sipas Ligjit për TAP? 27
Humbja, a duhet të bartet aq sa ka qenë apo të shpërndahet në
mënyrë të barabartë për disa vite? ................................................ 27
Ortakët a duhet në mënyrë automatike të regjistrohen në të
Ardhura reale ku secili pronar duhet të dorëzojë deklaratën PD? . 27
Në vitin e kaluar biznesi im ka rezultuar me humbje. Si duhet të
dorëzoj këstet paradhënie ne këtë vit? .......................................... 27
A janë të zbritshme: ....................................................................... 27
Provizioni banker ................................................................ 27
Shpenzimet për mirëmbajtje bankare ................................ 27
Një person fizik që jep me qira një Biznesi Individual, cili duhet të
mbajë në burim tatimin në Qira (Qiradhënësi apo Qiramarrësi)? . 27
Cilat janë obligimet e një biznesi individual lidhur me mbajtjen e
tatimit në burim për jo rezidentët? ................................................. 27
Përveç se duhet deklaruar sipas parashikimit, a mund të
deklarohet vlera reale e të ardhurave dhe shpenzimeve? ........... 28
Cila është baza për llogaritjen e zhvlerësimit? .............................. 28
Sa është përqindja e zhvlerësimit? ................................................ 28
Si kategorizohen asetet për çështje zhvlerësimi? ......................... 28
Si të bëhet përmirësimi i Formulari i Caktimit të Punëdhënësit
Kryesor (FCPK), meqenëse është shkruar gabimisht data e fillimit
të punësimit të punëtorit? .............................................................. 28
Si blerës i rregullt, furnitori një herë në muaj më furnizon me mall
për të cilin nuk më obligon të paguaj, pra mallin pranoj gratis. Si
trajtohet ky mall i cili e ngarkon shitjen për efekt të KMSh-së dhe
TAP? .............................................................................................. 28
Çka do të thotë Korporatë?........................................................... 29
iv
7- TATIMI NË TË ARDHURA TË
KORPORATAVE ............................................. 29
Cilët janë tatimpaguesit për Tatim në të Ardhura të Korporatave?29
Kush është objekt i Tatimit në të Ardhura të Korporatave? ........... 29
Cila është norma e Tatimit në të Ardhura të Korporatave? ........... 29
Cilat janë format e korporatave me qëllim të deklarimit të obligimit
tatimor? .......................................................................................... 29
Cila është mënyra e deklarimit për Tatim në të Ardhura të
Korporatave? ................................................................................. 29
Cilat janë obligimet e një personi juridik lidhur me mbajtjen e tatimit
në burim për jo rezidentët? ............................................................ 29
Cilat janë obligimet e një personi juridik lidhur me mbajtjen e
tatimit në burim për rezidentët dhe jo rezidentët lidhur me qiratë,
të drejtën pronësore dhe interesat?............................................... 29
Një Korporatë e Vogël, a mund të deklarojë detyrimet tatimore në
baza reale? .................................................................................... 30
Unë jam një Korporatë e vogël e re, a mundem që në fillim të
zhvillimit të afarizmit të regjistrohem vullnetarisht për të deklaruar
në të ardhura reale? ...................................................................... 30
Cilat janë të Ardhurat që lirohen nga Tatimi në të Ardhura të
Korporatave? ................................................................................. 30
Cilat janë shpenzimet e pa lejueshme në TAK?............................ 30
Cilat janë shpenzimet e lejueshme në TAK? ................................. 31
Si trajtohen shpenzimet e reprezentacionit në TAK? .................... 31
Si të shkarkohet formulari për TAK?.............................................. 31
Kur mund të njihet borxhi i keq? .................................................... 31
Cila është baza për llogaritjen e zhvlerësimit? .............................. 32
Sa është përqindja e zhvlerësimit?................................................ 32
Si kategorizohen asetet për çështje zhvlerësimi? ......................... 32
Çka konsiderohet fitim kapital? ...................................................... 32
Çka konsiderohet humbje kapitale? .............................................. 32
Cilat janë afatet kohore për deklarim të Tatimit në Korporata? ..... 32
Çka do të thotë Njësi e Përhershme? ........................................... 33
Shoqatat e të Hendikepuarve a janë të obliguar të dorëzojnë
deklaratën tatimore vjetore? .......................................................... 33
Humbja, a duhet të bartet aq sa ka qenë apo të shpërndahet në
mënyrë të barabartë për disa vite? ................................................ 33
Në vitin e kaluar biznesi im ka rezultuar me humbje. Si duhet të
dorëzoj këstet paradhenie ne këtë vit? .......................................... 33
Një Person juridik që jep me qira një personi tjetër juridik, cili duhet
të mbajë në burim tatimin në Qira (Qiradhënësi apo Qiramarrësi) ?
....................................................................................................... 33
A janë të zbritshme: Provizioni bankar dhe Shpenzimet për
mirëmbajtje bankare? .................................................................... 33
Përveç se duhet deklaruar sipas parashikimit, a mund të
deklarohet vlera reale e të ardhurave dhe shpenzimeve ? .......... 33
Cilat janë obligimet e mia si tatimpagues? .................................... 34
8- PAGESA E TATIMEVE ............................... 34
Cilat libra dhe regjistrime duhet t’i mbajë një biznes me qarkullim
vjetor bruto deri në 50,000€? ......................................................... 34
Cilat libra dhe regjistrime duhet t’i mbajë një biznes me qarkullim
vjetor bruto mbi 50,000€? .............................................................. 34
Si mund të paguaj detyrimet tatimore? .......................................... 35
Cilët formularë përdoren për të deklaruar detyrimin tatimor? ........ 35
Si ta marrë fletë pagesën? ............................................................. 35
A duhet ti deklarojë tatimet edhe nëse në momentin e deklarimit
nuk mund të bëjë pagesën? .......................................................... 35
A kam mundësi që të paguaj tatimet me këste? ........................... 35
Sa është ndëshkimi dhe interesi nëse nuk i deklaroj tatimet dhe po
ashtu nuk paguaj tatimet në kohë? ................................................ 35
Sa është ndëshkimi dhe interesi nëse deklaroj, por nuk i paguaj
tatimet në kohë? ............................................................................ 36
Çka duhet të bëjë nëse paguaj vetëm një pjesë të detyrimit
tatimor? .......................................................................................... 36
A mund t’i paguaj on-line tatimet e mia? ....................................... 36
A mund ti paguaj tatimet përmes telefonit? ................................... 36
Unë nuk mund t’i paguaj menjëherë obligimet tatimore, cilat janë
opsionet e mia?.............................................................................. 36
Si mund të parashtrojë kërkesën për pagesën e borxhit me këste?
....................................................................................................... 36
Çfarë veprimesh mund të ndërmerr ATK nëse nuk mund t’i paguaj
tatimet? .......................................................................................... 36
Unë gabimisht kam paguar më shumë tatim. Çka duhet të bëjë për
të rimbursuar shumën e paguar tepër? ......................................... 36
Si mund të bëhet bartja e pagesave tëpër, në ndonjë obligim
tatimor të pashlyer? ....................................................................... 37
Unë e kam humbur dëshminë e pagesës për tatimet që i kam
paguar. Si mund ta marrë një kopje? ............................................ 37
Çfarë dëshmie më jep banka kur unë i paguaj tatimet? ................ 37
A lejohet ndonjë zbritje e sanksioneve? ........................................ 37
Një i punësuar i ATK-së më ka thënë se unë mundem vetëm atij ti
paguaj borxhet e tatimit të kaluar. A është kjo në rregull? ............ 37
Ku duhet tё bёhet kërkesa për regjistrim tё pajisjes fiskale? ........ 38
9- ARKAT FISKALE ........................................ 38
Ku duhet tё bёhet kёrkesa pёr ç’regjistrim dhe ndryshim tё Pajisjes
Fiskale? .......................................................................................... 38
Ku duhet tё blihet pajisja fiskale? ................................................. 38
Sa është çmimi për të blerë njё pajisje fiskale? ........................... 38
Kush e bënë instalimin e pajisjes fiskale? ................................... 38
Kush e bënë emërimin e teknikëve që instalojnë dhe riparojnë
pajisjet fiskale?............................................................................... 38
Cilat janë proceduarat e emërimit të teknikëve të autorizuar që
instalojnë dhe riparojnë pajisjet elektronike fiskale? ..................... 38
Cilat Dokumente kërkohen nga tatimpaguesi për fiskalizimi? .... 38
A kanë të drejtë tatimpaguesit të bëjnë ndryshime në pajisje
fiskale? ........................................................................................... 38
v
Cilat janё procedurat pёr tё pauzuar njё pajisje fiskale? ............... 39
Si bëhet de-aktivizimi (pasivizimi) i Paisjes Elektronike Fiskale (pef-
it)? .................................................................................................. 39
A mund ta transferojmë Pajisjen Elektronike Fiskale (shesim) tek
njё biznes tjetёr? ............................................................................ 39
A mund tё bёhemi tregtar tё autorizuar, pёr shitjen e Pef-ave?.... 39
Ku duhet tё dorёzohet kёrkesa pёr t’u bёrё tregtar i autorizuar? .. 39
Sa është afati kohor për shqyrtim të kërkesës pёr t’u bёrë
Operator i licencuar? ..................................................................... 39
A ka tё drejtё tatimpaguesi tё kёrkoj dëmshpërblim, nё rast se ka
vërejtur se pajisja e tij nuk i plotёson specifikacionet teknike dhe
funksionale sipas ligjit? .................................................................. 39
A janё tё obliguar operatorёt pёrveç Pef-ave tё na furnizojnё
edhe me ndonjё material shtesё? ................................................. 40
Kur duhet të bëhet kontrolli teknik dhe abonimi për pajisjet fiskale?
....................................................................................................... 40
Sa zgjatë procedura e kontrollit të rregullt teknik të pajisjes fiskale?
....................................................................................................... 40
Pas pagesës së faturës pёr pajisje fiskale, sa ёshtё afati pёr
instalim tё kёsaj pajisjeje? ............................................................. 40
Sa është çmimi i kontrollimit të rregullt vjetor dhe abonimit vjetor
për pajisje fiskale? ......................................................................... 40
Ku duhet tё bёhet instalimi dhe testimi i pajisjes? ........................ 40
Pёrveç pagesёs me kesh, a na mundëson pajisja formë tjetër të
pagesës? ....................................................................................... 40
Kur duhet tё mbyllet Z - raporti ditor? ............................................ 40
Kur duhet të raportohet në ATK raporti periodik mujor? ............... 40
Nё rast se nuk e mbylli raportin ditor, si duhet tё veprohet? ......... 40
Raportet ditore dhe ato pёriodike a duhet tё regjistrohen nё Librat
e Kontabilitetit? .............................................................................. 40
Nё cilat raste tatimpaguesit detyrohen tё pajisen dhe tё pёrdorin
arkёn fiskale? ................................................................................. 40
Kur duhet tё lëshohet kuponi fiskal?.............................................. 40
Sa ёshtё ndëshkimi pёr tatimpaguesin, pёr mos fiskalizim tё
paisjes? .......................................................................................... 41
A duhet kompanitë publike dhe komunale, tё pajisen me arka
fiskale? ........................................................................................... 41
A duhet tё jenё tё pajisura tё gjitha bizneset me arka fiskale? ..... 41
Si duhet tё veprohet me bizneset, pajisjet e tё cilave nuk dërgojnё
tё dhёna? ....................................................................................... 41
A duhet të pajiset me arkë fiskale OJQ-ja e cila në kuadër të
aktivitetit të saj të përfitimit publik do të shiste bileta për një
shfaqje? ......................................................................................... 41
Si bёhet kthimi i mallrave dhe a kemi tё drejtё të kthejmë ato? .... 41
Si bëhet evidentimi i mallit të kthyer dhe cilat dokumente duhet t’i
përdorim? ....................................................................................... 41
Nёse gjatë përdorimit të Arkës Fiskale ndodh ndonjë gabim pa
dashje, si tё veprohet? .................................................................. 41
Çfarё pajisje fiskale duhet tё pёrdorim pёr kompanitё e derivateve
tё naftёs dhe ku blehen ato? ......................................................... 41
Nё rast tё prishjes sё pajisjes apo periudhës së servisimit, si duhet
të veproj tatimpaguesi? .................................................................. 42
Ku duhet t’i vulosim kuponat jo fiskal dhe si tё mbajmё evidencё
pёr kёtё periudhё? ......................................................................... 42
Me rastin e pranimit të avancit, a duhet të lëshohet kuponi fiskal
dhe si duhet të veprohet me rastin e lëshimit të faturës? .............. 42
Kush mund të bëjë ankesë? .......................................................... 43
10- ANKESAT ................................................. 43
Si ta bëjë një ankesë? ................................................................... 43
Ku mund të shkruaj që të dërgojë një ankesë? ............................. 43
Sa kam kohë për të dorëzuar një ankesë? .................................... 43
Mua më ka kaluar afati prej 30 ditëve për të bërë një ankesë. A
mund ta bëjë atë edhe pas skadimit të afatit ligjor? ...................... 43
Kam bërë një Ankesë në ATK, mirëpo, tani jam bindur se ATK ka
pasur të drejtë në vlersimin e bërë. A ekziston mundësia e
tërheqjes së ankesës time? ........................................................... 44
Cilat janë provat e dorëzimit të një ankese?.................................. 44
Sa zgjatë për të marrë rezultatin e një ankese? ............................ 44
A mund të kundërshtojë vendimin e Departamentit të Ankesave? 44
Nëse ankesa ime është e pa suksesshme, a ka ndonjë shkallë
tjetër për shqyrtim? ........................................................................ 44
Çka është barra tatimore? ............................................................. 45
11- MBLEDHJA E DETYRUESHME ............... 45
Çka është urdhër-vjelja? ................................................................ 45
Nëse kam qenë në marrëveshje dhe nuk ju kam përmbajtur asaj, si
mund ta ri programoj atë sërish, dhe cilat janë pasojat? ............... 45
Si aplikohen pagesat në borxhet delikuente p.sh. interes,
ndëshkime, bazë? .......................................................................... 45
Sa janë kamatat për vonesa? ........................................................ 45
Unë kam ndërprerë veprimtarinë e biznesit dhe kam borxh(e), unë
mund të paguaj vetëm një përqindje të shumës totale të borxhit. Si
të veproj? ....................................................................................... 46
Unë kam borxh tatimor dhe shuma e borxhit përfshinë ndëshkimet
dhe interesin. A mund të falen këto dhe nëse po, si mund ta
kërkojë këtë?.................................................................................. 46
Cilat janë rrethanat kur ndëshkimet dhe/ose interesi mund të falen?
....................................................................................................... 46
Unë mendoj se kam borxh tatimor, mirëpo, nuk jam shumë i sigurt,
a mund të shikoni se a kam borxh? ............................................... 47
12- RAPORTIMI I BLERJEVE MBI 500€ ........ 48
Kush duhet të dorëzojë Raportin e Blerjeve mbi 500€? ................ 48
Cili është afati për dorëzimin e Raportit të Blerjeve mbi 500€? .... 48
Nëse nuk e dorëzoj Raportin e Blerjeve mbi 500€, a aplikohet
ndonjë ndëshkim nga ATK?........................................................... 48
Nëse nuk i kam dorëzuar Raportin e Blerjeve mbi 500€ për tri vite,
sa është ndëshkimi që mund të vej ATK për mua? ....................... 48
vi
Çka duhet të përfshijë Raporti i Blerjeve mbi 500? ....................... 48
Në Raportin e Blerjeve mbi 500€, a duhet përfshirë edhe importet?
....................................................................................................... 48
Blerja e shërbimeve nga jashtë vendi, a duhet të përfshihet në
Raportin e Blerjeve mbi 500€? ...................................................... 48
Çka nënkupton shuma mbi 500€? ................................................. 48
Cila është periudha tatimore që duhet të përfshijë Raporti i Blerjeve
mbi 500€? ...................................................................................... 48
Si bëhet Raportimi i Blerjeve mbi 500€? ....................................... 48
Ku mund të marrë mostrën (formën) për Raportimin e Blerjeve mbi
500€? ............................................................................................. 49
Jam kontabilist dhe kryej shërbime të kontabilitetit për disa
biznese. A lejohet dorëzimi i raportit mbi 500€ për disa biznese
prej një adrese (E-maili)? ............................................................ 49
Raportin e Blerjeve mbi 500€ a mundem ta dërgojë fizikisht në
ATK? .............................................................................................. 49
Raportin e Blerjeve mbi 500€ a mundem ta dërgojë përmes
Postës? .......................................................................................... 49
13- TË TJERA ................................................. 50
A ka të drejtë Inspektori tatimor të marrë dokumentacionin pa na
lënë kurrfarë dëshmie? .................................................................. 50
Pse inspektori tatimor gjatë inspektimit në biznes, në fund të vizitës
nuk len një kopje të raportit? ......................................................... 50
Si është e mundur që inspektori tatimor t’i sugjerojë kompanisë që
të rritë qarkullimin? ........................................................................ 50
Unë e di dikë që mendojë se po mashtron në tatimet e tij. A mund
t’i raportojë ata në mënyrë anonime? ............................................ 50
Unë kam informata se një i punësuar i ATK-së po kërkon ryshfet,
çka duhet të bëjë? ......................................................................... 50
A ka dikush në ATK që mund të më ndihmoj që të më përgatit
tatimet e mia? ................................................................................ 50
Gjendjen e stoqeve a obligohemi ta kemi çdo moment, apo
detyrohemi ta kemi me daten 31 Dhjetor të çdo viti? .................... 50
Nëse biznesi bën korrigjim të deklaratës tatimore, sipas ligjit të
ATK-së, a ndëshkohet biznesi nga ana e inspektorit tatimor? ...... 51
Unë jam profesionalist tatimor (kontabilist, avokat, ekonomist) a
mundet qendra për thirrje që të hulumtoj ligjin tatimor për mua dhe
të më jap një shpjegim me shkrim? ............................................... 51
A mund të kërkojë përgjigje me shkrim nga Qendra e Thirrjeve? . 51
A mund ta dërgojë me e-mail një pyetje në ATK? ......................... 51
A mund të më dërgoni ndonjë doracak që shpjegon tatimet dhe si
të veprojë? ..................................................................................... 51
Çka duhet të bëjë që të marr një shpjegim individual? ................. 51
A ofron ATK seminare edukative për tatimpaguesit që të mësojnë
për deklarimin dhe pagesën e tatimeve? ...................................... 51
A mund të shpërblehem me % në bazë të vlerës totale të
kuponëve fiskal të mbledhur nga tatimpaguesit (në rolin e agjentit)?
....................................................................................................... 51
Kush është Drejtor i Përgjithshëm dhe cili është numri i atij/asaj i
telefonit? ........................................................................................ 51
Dëshiroj që të bisedoj me menaxherin e juaj të Qendrës së
Thirrjeve? ....................................................................................... 52
Unë do të jem për pak kohë jashtë shtetit. A duhet ndonjë vërtetim
tatimor në mënyrë që të shkoj? Nëse po, çka më duhet të bëjë që
ta marrë dhe sa kohë zgjat? .......................................................... 52
Cilat janë dokumentet që më nevojiten për të marrë një Vërtetim
Tatimor nga ATK që më nevojitet për aplikim në tender? ............. 52
Cilat janë dokumentet që më nevojiten për të marr një Vërtetim
Tatimor nga ATK që më nevojitet për vizë? .................................. 52
Kontabilisti im ka shkuar dhe ka marrë me vete të gjitha librat dhe
shënimet, a mundet ATK të më ndihmojë që t’i kthej ato? ............ 53
1
Hyrje
Zhvillimet e përgjithshme në
Administratën Tatimore të Kosovës janë
përqendruar në krijimin e një ambienti më të
favorshëm për tatimpaguesit, me ç ‘rast janë
shënuar suksese të vazhdueshme, sidomos në
përmbushjen vullnetare të obligimeve tatimore.
Doracaku - Pyetje & Përgjigje, është
hartuar me qëllim të realizimit të Misionit të
ATK-së, “të shtohet në maksimum
përmbushja vullnetare e obligimeve, duke i
dhënë përqendrim të plotë legjislacionit
tatimor, të ofrojmë shërbime profesionale,
transparente dhe efektive për komunitetin e
tatimpaguesve në mënyrë që ata të kuptojnë
obligimet e tyre të pagesës së tatimeve; dhe
të sigurojmë zbatim të drejtë dhe të
njëllojshëm si dhe fuqizimin e ligjeve
tatimore me qëllim që të mblidhen të hyra
për buxhetin e Kosovës në një mënyrë
efikase dhe me kosto të ultë”. Respektimi i
ligjeve tatimore është përgjegjësi esenciale
qytetare.
Që tatimpaguesit të kenë mundësi më
të mëdha për një informim më të shpejt dhe
profesional, në ATK janë zhvilluar në
vazhdimësi kanale të reja të komunikimit dhe
janë krijuar vegla të cilat shfrytëzohen nga
tatimpaguesit, përfshirë mënyrën e deklarimit
dhe pagesës së obligimeve tatimore. Ky
dokument, në radhë të parë është krijuar për
zyrtarët e Shërbimit të Tatimpaguesve, në
mënyrë të veçantë të Qendrës së Thirrjeve, të
cilët zhvillojnë kontaktin telefonik me
tatimpaguesit. I njëjti është në shfrytëzim të
përgjithshëm për zyrtarët e ATK-së, po edhe
për tatimpaguesit, përmes ueb faqes zyrtare të
ATK-së.
Versioni i parë përfshinë trembëdhjetë
kapituj, duke ndjek ciklin e përmbushjes
tatimore që karakterizohet me Regjistrimin e
tatimpaguesve si hap të parë drejtë të bërit
biznes, Dokumentimit të transaksioneve
afariste, Deklarimit të obligimeve tatimore dhe
hapi i fund në këtë cikël, Pagesa e obligimeve
tatimore.
Ky doracak, ofron përgjigje të shkurtra
për kërkesat ligjore dhe procedurat që duhet të
ndiqen nga tatimpaguesit, për realizimin e të
drejtave dhe obligimeve të tyre.
Vërejtje: Ky Doracak nuk e ka karakterin e
Vendimit shpjegues, andaj si i tillë nuk mund të
përdoret në procedura të ankesave kundër
ndonjë vendimi zyrtar të ATK-së apo në ndonjë
procedurë tjetër të ankimimit (kontestimor).
Administrata Tatimore e Kosovës
Departamenti i Shërbimit dhe Edukimit të
Tatimpaguesve
2
3
A duhet të regjistrohem?
Çdo person i cili i nënshtrohet çfarëdo lloj tatimi të
administruar nga Administrata Tatimore obligohet të
regjistrohet në ATK dhe të marrë një Numër Fiskal
para se të angazhohet në ndonjë veprimtari
ekonomike.
Për më tepër Neni 11 – Ligji Nr. 03/L-222.
Pse është e nevojshme/e rëndësishme për t’u
regjistruar?
Mision i ATK-së është trajtimi i drejtë dhe i
barabartë i të gjithë tatimpaguesve, kështu që ju
duke përmbushur të gjitha detyrimet tatimore të
parapara me legjislacionin tatimor, do të kontribuoni
direkt në financimin e programeve qeveritare siç
janë: ofrimi i shërbimeve publike, arsimim me
standarde të larta, mirëqenie shëndetësore dhe
sociale, mbrojtje ligjore dhe siguri, si dhe
infrastrukturë të përgjithshme për një mirëqenie më
të mirë ekonomike dhe shoqërore.
Sa kushton për t’u regjistruar?
Regjistrimi është PA PAGESË.
Çfarë dokumente më nevojiten për t’u
regjistruar si biznes?
Duhet plotësuar formularin për regjistrim, i cili mund
të sigurohet në dy mënyra:
a) Në çdo qendër të ARBK-së; ose
b) mund të shkarkohet nga ueb faqja zyrtare
e ARBK-së, www.arbk.org
Udhëzimet për plotësimin e këtij formulari gjenden
në çdo qendër të ARBK-së, ndërsa dokumentet
shtesë varen nga zgjedhja e statusit tuaj.
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si
Biznes Individual dhe Ortakëri e Përgjithshme?
1) Plotësimi i formularit “B”, 2) Dokument identifikimi (letërnjoftim,
pasaportë), 3) Pëlqimin e agjentit të regjistruar në bazë të
nenit 27.1 pika d) e Ligjit Nr. 02/L – 123, 4) Për ortakëri të përgjithshme marrëveshjen
e ortakëve të përgjithshëm në bazë të nenit 29 të Ligjit Nr. 02/L – 123.
Afati për kryerjen e regjistrimit të biznesit individual
dhe ortakërisë së përgjithshme në ARBK është 1
ditë.
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si
Shoqëri Komandite (Sh.K.M)?
1) Plotësimi i formularit “Ao”, 2) Marrëveshja e shoqërisë në bazë të Nenit
31.1 të Ligjit Nr. 02/L – 123, 3) Statuti, 4) Dokument identifikimi (letërnjoftim,
pasaportë) kopje letërnjoftimi/pasaportë të pronarëve, personave të autorizuar të përfshirë në biznes,
5) Pëlqimin e agjentit të regjistruar në bazë të nenit 31.2 të Ligjit Nr. 02/L – 123.
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si
Shoqëri me Përgjegjësi të Kufizuar (ShPK)?
1) Plotësimi i formularit “Ao”, 2) Marrëveshja e shoqërisë në bazë të Nenit
86 të Ligjit Nr. 02/L – 123, 3) Statuti në bazë të nenit 33 të Ligjit Nr. 02/L
– 123, 4) Dokument identifikimi (letërnjoftim,
pasaportë) kopje letërnjoftimi/pasaportë të pronarëve, personave të autorizuar të përfshirë në biznes,
5) Pëlqimin e agjentit të regjistruar në bazë të nenit 33.2 të Ligjit Nr. 02/L – 123.
1
2
3
4
6
7
5
1- REGJISTRIMI I BIZNESIT 1
4
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si
Shoqëri Aksionare (Sh. A)?
1) Plotësimi i formularit “Ao”, 2) Statuti në bazë të Nenit 35.1 të Ligjit Nr.
02/L – 123, 3) Marrëveshjen apo Rregulloren e
Shoqërisë sipas Nenit 138 të Ligjit Nr. 02/L – 123,
4) Pëlqimin e agjentit të regjistruar në bazë të nenit 35.3 te Ligjit Nr. 02/L – 123,
5) Dokument identifikimi (letërnjoftim, pasaportë) kopje letërnjoftimi/pasaportë të pronarëve, personave të autorizuar të përfshirë në biznes.
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si
Kompani e huaj - Dega në Kosovë?
1) Plotësimi i formularit ”Ao”, 2) Vendimi për hapjen e Kompanisë së huaj , 3) Vendimin për emërimin e Drejtorit
(pasaporta kopje) dhe Agjentit të regjistruar(letërnjoftimi kopje),
4) Vendimi nga gjykata e shtetit përkatës që biznesi ekziston(I noteruar),
5) Çertifikata e biznesit (origjinal apo kopje e noteruar, jo më e vjetër se tre muaj nga data e lëshimit dhe nëse nuk është në gjuhën shqipe, serbe apo angleze, të përkthehet në njërën nga këto tri gjuhë dhe përkthimi të jetë i noteruar) i cili do të hap përfaqësinë në Kosovë ,
6) Fotokopje e pasaportës së pronarit dhe drejtorit të Kompanisë së huaj ,
7) Fotokopje e statutit të kompanisë së huaj , 8) Pëlqimin e Agjentit te Regjistruar në bazë
të nenit 23 të Ligjit Nr. 02/L – 123.
Vërejtje: Nëse pronari i biznesit nuk është prezent kur dorëzohen dokumentet, atëherë aplikuesi mund t’i dorëzoj dokumentet me autorizim dhe një kopje letërnjoftimi.
Cilat dokumente kërkohen për t’u regjistruar si
Koperativë Bujqësore?
1) Plotësimi i formularit “Ko”, 2) Marrëveshja e Shoqërisë, 3) Statuti, 4) Vendimi për emërimin e drejtorit,
5) Dokument identifikimi (letërnjoftim, pasaportë) kopje të letërnjoftimit / pasaportës së anëtarëve, personave të autorizuar të përfshirë në biznes,
6) Pëlqimin e agjentit të regjistruar në bazë të nenit 23 të Ligjit Nr. 02/L – 123.
Ku bëhet regjistrimi i biznesit?
Regjistrimi kryhet në një vend të vetëm, pra në
qendrat ONE-STOP SHOP, pranë çdo qendre
Komunale, me ç ‘rast në të njëjtin vend merret
Çertifikata e Numrit të Regjistrimit të Biznesit si dhe
Numri Fiskal. Gjithashtu, nëse dëshironi të
regjistroheni edhe për TVSh, si Importues /
Eksportues apo edhe Deklarues Vullnetar i TVSh-
së, ketë mund ta bëni direkt në qendrën ONE-
STOP SHOP në momentin e regjistrimit.
A është i mundur regjistrimi i biznesit on-line?
Jo, ende nuk është mundësuar regjistrimi on-line.
A është ATK agjencion që merret me
regjistrimin e biznesit?
Jo, ATK nuk është agjension që merret me
regjistrimin e bizneseve. Regjistrimi i biznesit bëhet
në Agjensionin për Regjistrimin e Bizneseve
(ARBK), pran Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë,
më konkretisht në qendrat One – Stop – Shop
pranë çdo Kuvendi Komunal, ndërsa informatat mbi
regjistrimin e biznesit barten në mënyrë on-line në
ATK, e cila ju gjeneron një Numër Fiskal dhe me
këtë numër, ju obligoheni të deklaroni dhe të
paguani tatimet sipas Ligjit.
Çka ndodh nëse duhet të regjistrohem dhe nuk
jam i regjistruar?
Për qëllime tatimore, ATK do t’ju pajisë me Numër
Fiskal, do të njoftojë ARBK-në lidhur me zhvillimin e
veprimtarisë tuaj, si dhe do t’i nënshtroheni një
ndëshkimi administrativ në shumë prej pesëqind
(500) euro.
8
9
10
11
14
13
12
1
5
Çfarë janë ndëshkimet për mos-regjistrim?
Çdo person i cili kryen një veprimtari ekonomike pa
u pajisur me Çertifikatë Fiskale nga ATK, do t’i
nënshtrohet një ndëshkimi administrativ në shumë
prej pesëqind (500) euro.
Për më tepër Neni 50 – Ligji Nr. 03/L-222
Çka është Numri Fiskal?
Numri Fiskal, është numër identifikues i
tatimpaguesit që përdoret nga ATK për qellim të
Administrimit të Sistemit Tatimor. Numri Fiskal
është numër prej 8 shifrash, plus një shifër
verifikuese, zakonisht i përzgjedhur duke përdorë
një algoritëm që ofron siguri ndaj numrave
mashtrues dhe dyfishimit të numrave.
A duhet të marrë Numër Fiskal?
Çdo person i cili i nënshtrohet ndonjë lloj tatimi të
administruar nga ATK , duhet të aplikojë dhe të
pajiset me numër fiskal, përpara fillimit të ndonjë
veprimtarie ekonomike.
Për më tepër Neni 11 - Ligji Nr. 03/L- 222
Si të pajisem me Numër Fiskal si biznes?
Me Numër Fiskal mund të pajiseni në qendrën One
Stop Shop, në momentin e aplikimit për regjistrim të
biznesit, ku në të njëjtën Çertifikatë do të keni
Numrin e Regjistrimit të Biznesit si dhe Numrin
Fiskal. Ndërsa, nëse jeni biznes i regjistruar më
herët në Agjensionin për Regjistrimin e Bizneseve
(ARBK) dhe nuk jeni pajisur ende me Numër
Fiskal, aplikimin do ta bëni në ATK në Zyrën
përkatëse Regjionale të Shërbimit të
Tatimpaguesve.
Si të pajisem me Numër Fiskal si person Fizik
(individ)?
Me Numër Fiskal mund të pajiseni në ATK në Zyrën
Regjionale përkatëse të Shërbimit dhe Edukimit të
Tatimpaguesve.
Sa kushton për t’u pajisur me Numër Fiskal?
Aplikim dhe pajisja me Çertifikatë të Numrit Fiskal
është pa pagesë.
A duhet të regjistrohem së pari në ATK apo në
ARBK?
Numri Fiskal dhe Numri i Regjistrimit të Biznesit,
merren njëkohësisht në qendrat ONE-STOP-SHOP,
të cilat ndodhen pran çdo Komune. Me rastin e
aplikimit për regjistrim do të pajiseni me numër të
regjistrimit të biznesit, si dhe me numër fiskal.
Cilët persona nuk kërkohet të regjistrohen në
ARBK, por kërkohet të pajisen me Çertifikatë
Fiskale?
1. Personat Fizik (të cilët kërkohet të
deklarojnë dhe të paguajn tatimin, kur
punëdhënësi nuk kërkohet të mbajë
tatimin në burim);
2. Qiradhënësit (individual);
3. OJQ-të
4. Kontraktorët e huaj që financohen nga
institucionet ndërkombëtare dhe të cilët
nuk zhvillojnë aktivitet tjetër përveç
projektit gjegjës;
5. Organizatat Buxhetore (niveli Qendror dhe
Lokal);
Për më tepër Neni 9 i Udhëzimit Administrativ Nr.
15/2010
Çfarë dokumente nevojiten për t’u pajisur me
Çertifikatë Fiskale derisa nuk kërkohet të
regjistrohem si biznes në ARBK?
Personat Fizik:
1. Formulari “Aplikim për Numër Fiskal” të
cilin mund ta siguroni në dy mënyra:
a) pranë çdo qendre të Shërbimit të
Tatimpaguesve; ose
b) mund ta shkarkoni nga ueb faqja
zyrtare e ATK-së.
2. Letërnjoftimi (kopje)
16
17
15
18
19
21
22
23
1 20
6
3. Kontrata e punës (kopje)
4. Llogaria bankare (kopje)
Qiradhënësit (individual):
1. Formulari “Aplikim për Numër Fiskal” të
cilin mund ta siguroni në dy mënyra:
a) pranë çdo qendre të Shërbimit të
Tatimpaguesve; ose
b) mund ta shkarkoni nga ueb faqja
zyrtare e ATK-së (www.atk-ks.org).
2. Letërnjoftimi (kopje)
3. Kontrata e qirasë (kopje)
4. Llogaria bankare (kopje)
OJQ-të:
1. Formulari “Aplikim për Numër Fiskal” të
cilin mund ta siguroni në dy mënyra:
a) pranë çdo qendre të Shërbimit të
Tatimpaguesve; ose
b) mund ta shkarkoni nga ueb faqja
zyrtare e ATK-së.
2. Letërnjoftimi (kopje)
3. Kontrata e punës (kopje)
4. Llogaria bankare (kopje)
Kontraktorët e huaj që financohen nga
institucionet ndërkombëtare dhe të cilët nuk
zhvillojnë aktivitet tjetër përveç projektit
gjegjës:
1. Formulari “Aplikim për Numër Fiskal” të
cilin mund ta siguroni në dy mënyra:
a) pranë çdo qendre të Shërbimit të
Tatimpaguesve; ose
b) mund ta shkarkoni nga ueb faqja
zyrtare e ATK-së.
2. Letërnjoftimi (kopje)
3. Kontrata e projektit (kopje)
4. Llogaria bankare në Kosovë (kopje)
5. Dëshmi mbi adresën e vendndodhjes në
Kosovë / Kontratën e qirasë (kopje)
Vërejtje: Nëse kontraktori i huaj nuk krijon
vendndodhje në Kosovë, duhet të angazhon
një përfaqësues fiskal, i cili duhet të jetë
rezident në Kosovë.
Organizatat Buxhetore (niveli Qendror dhe
Lokal):
1. Formulari “Aplikim për Numër Fiskal” të
cilin mund ta siguroni në dy mënyra:
a) pranë çdo qendre të Shërbimit të
Tatimpaguesve; ose
b) mund ta shkarkoni nga ueb faqja
zyrtare e ATK-së.
2. Letërnjoftimi i personit të autorizuar (kopje)
A mund ta marrë Numrin Fiskal prej ueb faqes
së ATK-së?
JO, pajisja me numër fiskal nuk mund të bëhet
përmes ueb faqes së ATK-së.
Një person tjetër po e përdorë numrin tim fiskal,
çfarë duhet të bëjë?
Në rast se Numri juaj Fiskal është duke u përdorur
nga ndonjë person tjetër, ju duhet të njoftoni ATK-
në, si:
në linjën e bashkëpunimit pa pagesë
përmes telefonit 0800-80-800;
në njërën nga Zyrat Regjionale të ATK-së;
në Zyrën Qendrore të ATK-së.
A mund ta ndryshoj llojin e biznesit nga
individual në ShPK, Ortakëri, apo e kundërta?
Ndryshimi i formës së biznesit nuk mundet të behët
në mënyrë të drejtpërdrejtë, mirëpo, çdo ndryshim
në formën e biznesit (si p.sh. Ndërmarrje Afariste
Personale në ShPK; ShPK në Shoqëri Aksionare;
Ortakëri e Përgjithshme në Ortakëri të Kufizuar;
Ortakëri në Korporatë; çdo entitet juridik në
Ndërmarrje Afariste Personale; dhe çdo ndryshim
tjetër i ngjashëm në formën e biznesit) do të
rezultojë në lëshimin e numrit të ri fiskal për
biznesin. Kur një biznes propozon ndryshimin e
formës së vet të pronësisë, biznesi i ri duhet të
aplikojë për një numër të ri fiskal , ndërsa biznesi i
vjetër duhet të kërkojë ç ‘regjistrimin. Nëse biznesi i
ri do të jetë tatimpagues i TVSh-së, po ashtu duhet
të regjistrohet që të bëhet tatimpagues i TVSh-së
dhe të marrë Certifikatën e TVSh-së . Pra, kur një
24
25
26
1
7
biznes propozon ndryshimin e formës së vet të
pronësisë, biznesi i ri duhet të aplikojë për një
numër të ri fiskal, ndërsa biznesi i vjetër duhet të
bëjë kërkesë për ç ‘regjistrim, sipas procedurave të
parapara në Legjislacionin Tatimor.
Per më tepër, paragrafi 6 i Nenit 11 të Ligjit Nr.
03/L-222-Për Administratën Tatimore dhe
Procedurat, si dhe paragrafi 6 i Nenit 11 të
Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010.
Ku mund të pajisem me Numër Fiskal si person
jo-rezident?
Pajisja me Numër Fiskal për një jo-rezident, bëhet
në Zyrën përkatëse Regjionale të Shërbimit të
Tatimpaguesve.
Si është procedura rreth ndërrimit të adresës?
Për të bërë ndryshimin e adresës së biznesit, duhet
te njoftohet ATK-ja, pra kërkesa e tillë bëhet në
Zyrën Regjionale të Shërbimit të Tatimpaguesve të
cilës edhe i përket biznesi. Plotësohet një
aplikacion për Numër Fiskal në të cilin definohen të
dhënat e sakta. Pasi të bëhet një modifikim i tillë i të
dhënave, njoftohet edhe Agjensioni për Regjistrimin
e Bizneseve (ARBK).
27
28
1
8
Pse më duhet të ç ‘regjistrohem?
Nëse ju nuk jeni duke zhvilluar aktivitet ekonomik
dhe njëkohësisht nuk dëshironi të vazhdoni me
zhvillim të aktivitetit me këtë biznes, kërkohet që të
ç ‘regjistroheni.
Per më tepër, Neni 12 i Ligjit Nr. 03/L-222 - për
Administratën Tatimore dhe Procedurat, si dhe Neni
12 i Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010.
Si të ç ‘regjistrohem?
Në raste kur vendosni të mbyllni biznesin tuaj,
duhet të parashtroni kërkesë për ç ‘regjistrim të
biznesit, në Zyrën përkatëse Regjionale të ATK-së.
ATK brenda 60 ditëve do të shqyrtojë kërkesën tuaj
dhe nëse ju plotësoni të gjitha kushtet e parapara
me Ligj, do t’ju pajisë me një vërtetim tatimor për
ç‘regjistrim të biznesit. Vërtetimin e tillë do ta
dërgoni në ARBK, ku edhe atje do të bëni ç
’regjistrimin e biznesit. Në rast se nuk plotësoni
kushtet e parapara me Ligj, ATK do t’ju njoftoj me
shkrim brenda 60 ditësh se nuk i plotësoni kushtet
për ç ‘regjistrim.
Ku duhet të parashtrohet kërkesa për
ç‘regjistrim të biznesit?
Ju duhet të drejtoheni në Zyrën përkatëse
Regjionale të Shërbimit të Tatimpaguesve pran
Administratës Tatimore të Kosovës.
Si është procedura për mbyllje të biznesit?
Nëse tatimpaguesi vendos të mbyllë veprimtarinë,
duhet të njoftoj ATK-në me shkrim, njoftim ky i cili
duhet të përfshijë:
Emri dhe adresa e tatimpaguesit;
Numrin Fiskal të tatimpaguesit;
Numrin personal të pronarit, nëse është
ndërmarrje afariste personale;
Shumën e borxhit tatimor të mbetur, nëse
ka;
Një deklaratë se biznesi pushon dhe një
kërkesë për të ç ‘regjistruar biznesin në
përputhje me dispozitat e aplikueshme
ligjore;
Datën e pritur për pushimin e veprimtarisë
afariste;
Kopjen e vendimit të organit drejtues (nëse
është Shoqëri Aksionare apo Shoqëri me
Përgjegjësi të Kufizuar), i cili autorizon
ndërprerjen e veprimtarisë të nënshkruar
nga zyrtarët e autorizuar;
Kopjen e marrëveshjes së ortakërisë (nëse
është Ortakëri, shoqëri e personave apo
konsorcium) e nënshkruar nga të gjithë
ortakët, anëtarët e shoqërisë së
personave, apo anëtarët e konsorciumit, e
cila pasqyron marrëveshjen për të
ndërprerë aktivitetin afarist të ortakërisë,
shoqërisë së personave, apo konsorciumit.
Kopjen e bilancit të gjendjes përmbyllëse
të paraparë dhe pasqyrat tjera që lidhen
me të; dhe
Një autorizim nga tatimpaguesi për të
dorëzuar dokumentet e tilla.
Për më tepër, neni 12 i Udhëzimit Administrativ Nr.
15/2010
Cilat janë implikimet nëse nuk ç ‘regjistrohem?
ATK-ja, ka të drejtë të ç ‘regjistroj nga regjistri i saj
aktiv çdo tatimpagues kur provohet se ai për
çfarëdo arsye, në vitin e fundit fiskal nuk ka
ushtruar veprimtari. Në ketë rast, tatimpaguesi do të
vihet në një regjistër të veçantë si tatimpagues jo-
aktiv dhe ATK do ta njoftoj ARBK-në në lidhje me
këtë.
Lidhur me tatimpaguesit e publikuar si jo-aktiv, ATK
nuk do të njeh ndonjë transaksion të shpenzimeve,
përfshirë kreditimin e TVSh-së nëse aplikohet në
lidhje me këto biznese dhe atë që nga data e
publikimit.
Për më tepër, Neni 12 i Ligjit Nr.03/L-222 dhe Neni
16 i Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010.
2- Ç’REGJISTRIMI I BIZNESIT 2 1
2
3
4
5
9
A mund të ç ‘regjistrohem on-line?
Jo, nuk ekziston një mundësi për ç ‘regjistrim të
biznesit , on-line.
A do të pranoj ndonjë dokument që dëshmon se
unë zyrtarisht jam i ç ‘regjistruar?
Nëse plotësoni kushtet e parapara me Ligj lidhur
me ç ‘regjistrimin e biznesit, ATK do t’ju pajisë me
një vërtetim tatimor i cili dëshmon se ju nuk keni
ndonjë obligim të pashlyer dhe plotësoni kushtet
për ç ‘regjistrim të biznesit. Vërtetimi i tillë duhet të
dërgohet në ARBK, ku aty do të merrni edhe
dokumentin që biznesi juaj është ç ‘regjistruar.
Për më tepër paragrafi 2 i Nenit 12 të Udhëzimit
Administrativ Nr.15/2010.
Nëse unë kam aplikuar për të marrë një vërtetim
për mbyllje të biznesit dhe nuk kam pranuar
ndonjë përgjigje nga ATK, si duhet të veproj?
Nëse kërkesa e juaj nga ATK nuk është shqyrtuar
brenda afatit ligjor, pra brenda periudhës 60 ditore
dhe ju nuk keni pranuar kurrfarë përgjigje çoftë
pozitive apo negative, ju do të konsideroheni se
keni plotësuar kushtet për ç ‘regjistrimin e biznesit
tuaj. Në këtë rast duhet të vizitoni zyrën përkatëse
të shërbimit të tatimpaguesve dhe të kërkoni
vërtetimin për mbylljen e biznesit tuaj.
A mundem ende të zhvilloj biznesin edhe nëse
jam i ç ‘regjistruar?
Jo, nuk lejohet të zhvilloni aktivitet ekonomik pa
qenë i regjistruar. Në të kundërtën do t’i
nënshtroheni ndëshkimeve administrative të
parapara me Ligj.
Cilat janë dokumentet që më nevojiten për të
marrë një vërtetim tatimor nga ATK për mbyllje
të biznesit?
Dokumentacioni i nevojshëm për vërtetim tatimor
për mbyllje të biznesit:
1. Kërkesa (merret në Zyrën Regjionale të
Shërbimit apo ueb faqe të ATK-së dhe
plotësohet);
2. Kopja e Çertifikatës Fiskale;
3. Kopja e letërnjoftimit të
pronarit/menaxherit apo kopja e autorizimit
nga pronari/menaxheri nëse vjen
përfaqësuesi;
4. Gjendja e përgjithshme merret në sportel
të shërbimit;
5. Kopjet e deklaratave të pa procesuara dhe
kopjet e letërkujtesave, marrëveshjeve për
pagesë me këste (nëse tatimpaguesi ka
obligime të pashlyera).
Vërejtje: Nëse kërkesa e tatimpaguesit
është aprovuar dhe lëshohet vërtetimi
tatimor për mbyllje të biznesit, vërtetimi i
tillë mund të merret (tërhiqet) vetëm atëherë
kur tatimpaguesi dorëzon (kthen):
Çertifikatën origjinale të Numrit
Fiskal;
Çertifikatën origjinale të TVSh-së
6
7
8
9
10
2
10
Ku duhet të deklarojë detyrimet tatimore?
Secili person që i nënshtrohet çdo lloj tatimi është i
obliguar që të dorëzoj në ATK ose tek agjenti i saj
(Bankë Komerciale) një deklaratë të plotësuar
sipas kërkesave të Ligjit për Administratën
Tatimore dhe Procedurat.
Për më tepër, neni 17 i Ligjit Nr.03/L-222 për
Administratën Tatimore dhe Procedurat.
Ku mund të udhëzohem dhe të gjej ndihmë për
deklarim?
Administrata Tatimore e Kosovës, ka zyrat e saja
regjionale, ku secili tatimpagues mund të marrë
informatat e sakta lidhur me deklarimin dhe
pagesën e tatimeve. Po ashtu, në ueb-faqen e
ATK-së www.atk-ks.org, mund të gjeni informata si
Ligje, Udhëzime, Shpjegime Publike, Materiale
Informuese, etj. të cilat do t’ju ndihmojnë në
deklarimin dhe pagesën e tatimeve.
Cilat janë afatet për deklarimin e tatimeve?
Secila deklarate e ka afatin për dorëzim, si:
Pasqyra e tatimit mbi qiranë dhe pasurinë
e patrupëzuar, IR, prej 1 deri 15 të çdo
tremujori;
Pagesa tremujore e tatimit dhe
kontributeve për bizneset e mëdha
individuale, IL, prej 1 deri 15 të çdo
tremujori;
Pasqyra tremujore e tatimit dhe
kontributeve për bizneset e vogla
individuale, IS, prej 1 deri 15 të çdo
tremujori;
Pasqyra e mbajtjes në burim dhe pagimit
të tatimit, WM, prej 1 deri 15 të çdo muaji
Pasqyra mujore e mbajtjes në burim dhe
pagesës së tatimit në interes, dividend, të
drejtat pronësore, qira, fitore në lotari dhe
lojëra të fatit, WR, prej 1 deri 15 të çdo
muaji;
Pasqyra tremujore e pagesës paradhënie
për korporatat e vogla, QS, prej 1 deri 15
të çdo tremujori;
Pasqyra tremujore e pagesës paradhënie
për korporatat e mëdha, QL, prej 1 deri 15
të çdo tremujori;
Deklarata e tatimit në të Ardhurat e
Korporatave, CD, prej 1 Janar deri 31
Mars;
Formular deklarimi e pagese për TVSh,
TV, prej 1 deri 20 të çdo muaji;
Formular i Deklarimit vjetor dhe pagesën
për tatimin mbi të Ardhurat Personale, PD,
prej 1 Janar deri 31 Mars;
Pasqyra e kontributeve për pension dhe
formulari I pagesës, CM, prej 1 deri 15 të
çdo muaji;
Kërkesë për Rimbursim dhe Rikthim/Kthim
të TVSh-së, KRR, prej 1 deri 20 të çdo
muaji apo tremujori;
Deklarata e Tatimit në të Ardhurat nga
ortakëria, DO, prej 1 Janar deri 31 Mars;
Formulari i caktimit të punëdhënësit
kryesor, FCKP, brenda 15 ditëve;
Autorizimi për informata tatimore, AIT, për
çdo kërkesë;
Ku mund t’i marrë formularët për të deklaruar,
detyrimet e mia?
Deklarimi i tatimeve bëhet në dy mënyra:
On-line përmes sistemit EDI, dhe atë për:
TVSh, Tatim në Paga dhe Kontribute
Pensionale;
Për tatimet tjera, deklaratat mund t’i gjeni
në ueb faqen e ATK-së në linkun “shkarko
deklaratë elektronike”.
Unë nuk e kam dorëzuar deklaratën në kohë-çka
duhet të bëjë?
Edhe pse nuk keni dorëzuar deklaratën në kohë,
nga ju kërkohet që të deklaroni dhe të paguani
tatimin. Pra, duhet ta dorëzoni deklaratën për
periudhën përkatëse dhe llojin përkatës të tatimit.
3- DEKLARIMI 3 1
2
3
4
5
11
Çka ndodh nëse nuk e dorëzojë deklaratën që
është dashur ta deklaroj?
Do të ndëshkoheni në bazë të nenit 51 të ligjit
03/L-222 për mos deklarim dhe mos pagesë.
Cili është ndëshkimi për deklarimin me vonesë?
Për mos deklarim me kohë, do t’i nënshtroheni
ndëshkimit prej:
5% të tatimit të papaguar për secilin muaj
apo pjesë të muajit deri në maksimum
25%;
Nëse edhe brenda periudhës prej pesë
muajve nuk keni bërë deklarimin, atëherë
do të aplikohet ndëshkimi prej 1% deri në
periudhën prej dymbëdhjetë muajve;
Interesi do të jetë i llogaritur nga periudha
kur është dashtë të deklaroni dhe atë deri
në periudhën e fundit kur edhe bëhet
pagesa e tërësishme e detyrimit tatimor.
Ku mund t’i marrë formularët për deklarim që
është dashur ti deklarojë në vitin e kaluar?
Të gjithë formularët që keni pas për obligim t’i
deklaroni, mund t’i shkarkoni në ueb faqen e ATK-
së, te linku shkarko deklaratë elektronike.
Sa kohë duhet t’i mbajë kopjet e deklaratave që
veç i kam dorëzuar?
Të gjitha dokumentet duhet t’i ruani deri në
periudhën 6 vjeçare, duke filluar nga periudha kur
dokumentet e tilla janë konsideruar të mbyllura.
Si t’i deklarojë deklaratat e korrigjuara/të
plotësuara?
Ato deklarime që janë bërë përmes EDI-t,
korrigjimin duhet ta bëni përmes EDI-t , ndërsa ato
që i keni bëre në mënyrë manuale, korrigjimin duhet
ta bëni në mënyrën e njëjtë duke shenjëzuar në
deklaratë katrorin korrigjim.
Për sa kohë më duhet ta deklarojë deklaratën e
korrigjuar/ndryshuar?
Korrigjimi i formularëve tatimor, është i mundur deri
në periudhën prej 6 viteve. Nëse për periudhat e
tilla, është filluar apo edhe përfunduar ndonjë hetim
tatimor (kontroll), atëherë nuk mund të bëni
korrigjime për ato periudha.
A duhet të deklaroj tremujorin kur nuk kam
asnjë transaksion?
PO, obligoheni të deklaroni me qëllim që të mos
përfshiheni në listën e bizneseve si mos deklarues.
Si deklarohet kur një individ i ka dy biznese?
Individi duhet të jetë i pajisur me Numër Fiskal, në
të cilin Numër janë të përfshira të gjitha bizneset e
tij dhe pa marrë parasysh se sa biznese ka, atëherë
i tërë qarkullimi i të gjithave duhet të jetë i
inkorporuar në Numrin Fiskal të tij. Pastaj me anë të
aplikimit të normave tatimore të parapara me Ligj
dhe statusin e biznesit, do të përcaktohej obligimi
tatimor për pagesë.
A ofron ATK ndonjë udhëzim se si të
deklarohen tatimet?
PO, udhëzimet i gjeni në ueb faqe të ATK-së, si
Udhëzimi për ATK, TVSh, TAP, TAK, Udhëzuesi
për EDI, etj.
A mundet ATK të rekomandojë një
kontabilist/ekonomist/avokat që mund të më
ndihmoj për tatimet e mia?
JO, ATK-ja nuk e bënë përzgjedhjen e kontabilistit
/ekonomistit apo avokatit. Këtë zgjidhje, duhet ta
bëni ju vet.
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
3
12
A mund të kërkojë asistencë nga ATK në
përmbushjen e tatimeve?
PO, ATK ofron të gjitha shërbimet e kërkuara nga
ana e biznesit me qëllim të përmbushjes vullnetare
të tatimeve.
Unë kam pasur një thirrje prej Qendrës së
Thirrjes nga ATK që tregon se nuk e kanë
pranuar deklaratën që e kam deklaruar para disa
kohësh, çka duhet të bëjë?
Dëshminë e deklaratës, për të cilën ju ka kontaktuar
Qendra e Thirrjeve, mund ta dërgoni, si:
Në adresën elektronike të Qendrës së
Thirrjeve [email protected],
Përmes nr. të faksit +381 38 200 255 62,
Në Zyrën përkatëse Regjionale të
Shërbimit të Tatimpaguesve.
Nuk kam biznes, por si mund t`i lajmëroj të
hyrat e mia të realizuara kohë pas kohe me
projekte të ndryshme?
Ju së pari obligoheni që të regjistroheni si biznes, të
pajiseni me Numër Fiskal nga ATK, ku më pas do
t’ju mundësohej deklarimi i të hyrave tuaja dhe
pagesa e tatimit duke u bazuar në statusin tuaj dhe
duke aplikuar normat tatimore të përcaktuara me
Ligjin përkatës tatimor.
16
17
18
3
13
Çka është EDI?
• EDI – shkurtesë e fjalës Deklarim
Elektronik
• EDI është një mënyrë moderne, e shpejtë
dhe e thjeshtë për të deklaruar tatimin.
• Ky sistem u lejon të krijoni një llogari on-
line me ATK-në, ku ju mund të plotësoni,
deklaroni, paguani, si dhe të kontrolloni
historinë tuaj tatimore.
Si të regjistrohemi për EDI?
Duke u kyçur në faqen zyrtare të internetit të ATK-
së në adresën: www.atk-ks.org, në anën e majtë të
ekranit, gjendet linku “Shërbimet elektronike”,
klikoni mbi “EDI-Deklarimi Elektronik” që është e
para në listë. Në ekran do të shfaqet dritarja që
kërkon për t’u qasur në këtë sistem. Ju duhet të
shtypni butonin Regjistrohu, ku më pas do t’ju
shfaqet dritarja e cila kërkon për të plotësuar të
dhënat dhe të pranoni kushtet e kontratës për
përdorimin e sistemit elektronik. Pasi të keni
plotësuar të gjitha, atëherë shtypni butonin
Regjistrohu, ku sistemi do t’ju sugjeroj që të prisni
dhe nëse më parë janë plotësuar të dhënat e sakta,
atëherë do t’ju njoftojë se tashmë jeni regjistruar
dhe fjalëkalimin do ta merrni në adresën tuaj
elektronike të cilën e keni përzgjedhur gjatë
regjistrimit.
Për më tepër klikoni këtu për t’u lidhur me
Udhëzimin për përdorimin e Sistemit Elektronik EDI,
http://www.atk-ks.org/ëp-
content/uploads/2012/10/ManualiEDI.pdf
Si merret fjalëkalimi?
Për të përdorur Sistemin Elektronik EDI, ATK do t’ju
dërgojë fjalëkalimin në adresën elektronike të cilën
e keni dhënë gjatë regjistrimit në Sistemin EDI. Pra,
pasi të hapni atë adresë, ju do të keni mundësinë e
marrjes së fjalëkalimit. Fjalëkalimi duhet të përdoret
në atë mënyrë edhe siç është dërguar nga ATK.
Pra, ky fjalëkalim është i kombinuar me shkronja
dhe numra, kështu që siç janë dërguar me shkronja
të mëdha apo të vogla, ashtu edhe duhet të
përdoret. Pasi të kyçeni në sistem, aty mund të
gjeni edhe opsionin i cili mundëson ndryshimin e
fjalëkalimit dhe ju keni mundësinë e vendosjes së
një fjalëkalimi sipas dëshirës tuaj.
Periudhat nuk shihen në EDI?
Nëse ju nuk keni llogari të hapura për llojin e tatimit
të cilin e mundëson Sistemi Elektronik EDI, ju duhet
të orientoheni në Zyrën përkatëse Regjionale të
ATK-së dhe aty në Zyrën e Shërbimit do t’ju hapen
llogaritë tatimore, ku më pas, pas aktivizimit të tyre,
ju do të keni mundësinë e deklarimit dhe pagesës
së tatimit për ato periudha.
Cilat shërbime mund të merren përmes EDI-t?
Sistemi EDI, tashmë mundëson ofrimin e këtyre
shërbimeve:
• Deklarimi dhe pagesa e TVSh-së
• Deklarimi dhe pagesa e Tatimit në Paga
• Deklarimi dhe pagesa e Kontributeve
Pensionale
• Qasja në historinë e deklarimeve
• Shtypja e fletëpagesës
• Ndryshimi i profilit dhe fjalëkalimit
• Caktimi i profesionistit tatimor / kontabilisti
• Kontrollimi i historisë dhe bilancit tatimor
• Kërkesa për ndihmë.
Cilat tatime mund t’i deklarojmë përmes EDI-t?
Përmes Sistemit Elektronik EDI, mundësohet:
• Deklarimi dhe pagesa e TVSH-së
• Deklarimi dhe pagesa e Tatimit në Paga
• Deklarimi dhe pagesa e Kontributeve
Pensionale.
Cilat korrigjime të tatimeve mund t’i bëjmë në
EDI?
Për të gjitha tatimet që mundësohen të deklarohen
përmes EDI-t, mund të bëhet edhe korrigjimi i tyre.
Pra, korrigjimet mund të bëhen, për:
• Tatimin mbi Vlerën e Shtuar - TVSh
4- DEKLARIMI ELEKTRONIK 4 1
2
3
4
5
6
7
14
• Tatimin në Paga
• Kontribute Pensionale
A mund të bëhet deklarimi me zero, përmes
Sistemit Elektronik EDI?
PO, ekziston mundësia edhe e deklarimit me zero.
Për Tatimin në Paga dhe Kontribute
Pensionale, ju duhet vetëm të klikoni mbi
një katror të vogël i cili gjendet në dritaren
tek lista e të punësuarve, nën kutinë ku
është Numri Fiskal.
Për TVSh, duhet të plotësoni Deklaratën
me Zero dhe të shtypni butonin Deklaro.
A dorëzohet raporti tremujor i pensioneve
përmes EDI-T?
JO, Sistemi Elektronik EDI merr shumë
informacione në mënyrë elektronike, kështu që me
përdorimin e tij, më nuk keni nevojë të dorëzoni
raportin tremujor për Kontribute Pensionale. Trusti i
Kursimeve Pensionale të Kosovës, përmes këtij
sistemi merr të gjitha informatat mbi deklarimin dhe
pagesën e Kontributeve Pensionale.
Cila është procedura për të deklaruar në mënyrë
elektronike?
Për të deklaruar në mënyrë elektronike, ju së pari
duhet të regjistroheni në Sistemin Elektronik EDI, të
pajiseni me një Fjalëkalim të gjeneruar nga ATK, i
cili më pas do t’ju mundësojë kyçje në këtë sistem.
Për më tepër klikoni këtu për t’u lidhur me
Udhëzimin për përdorimin e Sistemit Elektronik EDI,
http://www.atk-ks.org/wp-
content/uploads/2012/10/ManualiEDI.pdf
A munden të gjithë formularët të deklarohen në
mënyrë elektronike?
Sistemi Elektronik EDI, deri më tani mundëson
deklarimin dhe pagesën, vetëm për:
• Tatimin mbi Vlerën e Shtuar - TV
• Tatimin në Paga - WM
• Kontribute Pensionale - CM
Pra, vetëm këta formular mund ti deklaroni përmes
EDI-t.
A më duhet ndonjë pajisje speciale ose
fjalëkalim për të deklaruar në mënyrë
elektronike?
Për të deklaruar në mënyrë elektronike, e tëra që ju
nevojitet është që të keni kompjuter, të keni qasje
në internet dhe të keni fjalëkalimin nga ATK për ta
përdorur Sistemin Elektronik EDI. Fjalëkalimin për
të përdorur Sistemin Elektronik EDI, ATK-ja do t’ju
dërgojë në adresën elektronike të cilën e keni
dhënë gjatë regjistrimit në Sistemin EDI. Pra, pasi
të hapni atë adresë, ju do të keni mundësinë e
marrjes së fjalëkalimit. Fjalëkalimi duhet të përdoret
në atë mënyrë edhe siç është dërguar nga ATK.
Pra, ky fjalëkalim është i kombinuar me shkronja
dhe numra, kështu që siç janë dërguar me shkronja
të mëdha apo të vogla, ashtu edhe duhet të
përdoret. Pasi të kyçeni në sistem, aty mund të
gjeni edhe opsionin i cili mundëson ndryshimin e
fjalëkalimi dhe ju keni mundësinë e vendosjes së
një fjalëkalimi sipas dëshirës tuaj.
Pse duhet të deklarojë në mënyrë elektronike?
EDI është një mënyrë moderne, e shpejtë dhe e
thjeshtë për të deklaruar tatimin. Ky sistem u lejon
të krijoni një llogari on-line me ATK-në, ku ju mund
të plotësoni dhe deklaroni deklaratat tatimore si dhe
të kontrolloni historinë tuaj tatimore. Duke bërë
reforma në deklarimin dhe pagesën e Tatimeve,
tani e vetmja mundësi e deklarimit dhe pagesës së
tatimeve për TVSh, Tatim në Paga dhe Kontribute
Pensionale, është përmes sistemit EDI. Pra nuk
ekziston mundësi tjetër e pagesë së tatimeve të
lartcekura. Ndërsa, llojet e tjera të tatimeve do të
deklarohen dhe paguhen në formën manuale duke
shkarkuar formularë nga ueb-faqja e ATK-së .
Cilat janë përparësitë e deklarimit elektronik?
Përparësitë e Sistemit Elektronik - EDI, janë:
8
9
10
11
12
13
14
4
15
• Reduktim i dokumenteve
• Reduktim i raporteve periodike
• Kursim i kohës dhe kostos
• Deklarim i tatimeve në çdo kohë – 24 orë
në ditë
• Pagesa on-line në çdo kohë – 24 orë në
ditë
• Reduktim i vizitave të shumta në zyrat e
ATK-së
• Dorëzim i menjëhershëm, i besueshëm
dhe i sigurt
• Procesim i shpejtë dhe i saktë i
deklaratave
• Qasje në historinë e deklarimeve
• Kontrollim i historisë dhe bilancit tatimor,
etj.
Cili është motivimi për mua që të deklarojë në
mënyrë elektronike?
Ky sistem u lejon të krijoni një llogari on-line me
ATK-në, ku ju mund të plotësoni dhe dorëzoni
deklaratat tatimore si dhe të kontrolloni historinë
tuaj tatimore. Pra, këtë sistem mund ta përdorni nga
kudo që gjendeni dhe të merrni informata për
gjendjen tuaj tatimore pa e vizituar fare
Administratën Tatimore të Kosovës.
A kushton diçka për të deklaruar në mënyrë
elektronike?
Të gjitha shërbimet që ofrohen përmes Sistemit
Elektronik –EDI, janë shërbime pa pagesë.
Çfarë asistence ofron ATK-ja për të më
ndihmuar që të mësojë se si të deklarojë në
mënyrë elektronike?
Lidhur me përdorimin e Sistemi Elektronik EDI, ju
mund të kërkoni ndihmë direkt nga stafi i ATK-së në
Zyrën Regjionale të ATK-së, të cilës i përkitni. Aty
do t’ju ofrohet ndihma, si për t’u regjistruar e po
ashtu edhe në tërësi për ta përdorur Sistemin
Elektronik EDI. Gjithashtu, nëse veç jeni regjistruar
ne Sistemin EDI, për të marrë ndihmë, ju mund të
klikoni në menynë “Ndihmë” dhe të zgjidhni llojin e
ndihmës që ju kërkoni. Në këtë meny ofrohen
përgjigje për pyetje të shpeshta në lidhje me EDI-n,
udhëzime e doracak për të plotësuar formularët
tatimor. Për vështirësitë dhe problemet që i hasni,
mjafton të shkruani në adresën [email protected],
duke elaboruar problemin tuaj dhe ATK shumë
shpejt do t’ju ofrojë zgjidhjen për atë çështje.
Unë nuk kam kompjuter, mirëpo, do të doja të
deklarojë në mënyrë elektronike, a ka ATK
kompjuter që do të mund ta përdorja për këtë
qëllim?
PO, nëse ju nuk posedoni kompjuter, atëherë
mjafton që ju të vizitoni Zyrën regjionale përkatëse
të Shërbimit të Tatimpaguesve pranë ATK-së dhe
aty do t’ju ofrohet ndihma si për t’u regjistruar e po
ashtu edhe në tërësi për të deklaruar apo për ta
përdorur Sistemin Elektronik EDI.
Si të sigurohem se informatat e mia financiare
janë të sigurta nëse deklarojë në mënyrë
elektronike?
Informacioni që futet në sistemin EDI është i njëjtë
me atë të dërguar në mënyrën manuale fizike, por
niveli i sigurisë është shumë më i lartë, kjo për
arsye se ekzistojnë rregulla të qarta dhe të prera
për sa i përket procedurave të hyrjes në serverin ku
ai ndodhet. Të gjitha të dhënat janë të koduara
duke përdorur SSL teknologjinë si dhe të gjitha
veprimet që kryhen, lënë gjurmë dhe mund të
kontrollohen në çdo kohë. I gjithë informacioni që
ndodhet në sistem, ruhet në një kopje të dytë për
çdo rast.
Sa është i sigurt (mbrojtur) përdorimi i Sistemit
EDI?
Të gjitha veprimet që kryhen përmes EDI-t, janë të
mbrojtura në bazë të standardeve ndërkombëtare,
si dhe në përputhje me Statutin e Tatimpaguesit të
Kosovës, i cili i jep çdo tatimpaguesi të drejtën për
privatësinë dhe konfidencialitetin e informatave të tij
/ saj tatimore.
15
16
17
18
19
20
4
16
A mund të dorëzojë deklaratën tatimore, ndërsa
obligimin ta paguaj më vonë?
PO, ju mund të deklaroni, ndërsa pagesën mund ta
bëni më vonë. Me deklarimin në këtë mënyrë, ju do
të përfitoni nga mos aplikimi i ndëshkimit
administrativ për mos deklarim në kohë, ndërsa për
mos pagesë do të aplikohen kamatat dhe interesi i
paraparë me Ligj.
A është e mundur të ndryshohet/korrigjohet
deklarata e dorëzuar në mënyrë elektronike?
PO, për të gjitha tatimet që mundësohen të
deklarohen përmes EDI-t, mund të bëhet edhe
ndryshimi / korrigjimi i tyre. Pra, korrigjimet mund të
bëhen, për:
• Tatimin mbi Vlerën e Shtuar - TVSH
• Tatimin në Paga
• Kontribute Pensionale
Si të bëhet deklarimi shtesë përmes Sistemit
Elektronik EDI?
Sistemi Elektronik EDI nuk ofron mundësinë e
deklarimit shtesë. Ofron mundësinë vetëm të
deklarimit dhe të korrigjimit. Pra, nëse ju keni për të
bërë deklaratë shtesë, ju duhet të zgjidhni opsionin
Korrigjim dhe të plotësoni deklaratën në tërësi me
të dhëna të sakta, ku kjo deklaratë do të korrigjoj në
tërësi deklaratën tuaj të më parme.
Si do të reflektojë deklarata korrigjuese?
Deklarata e juaj korrigjuese do të reflektojë me
obligim shtesë ose me tepricë pagese. Në rastin e
parë, deklarata e korrigjuar do t’ju gjenerojë
fletëpagesën me obligim shtesë për pagesë, ku nga
ju kërkohet të paguani vetëm diferencën nga
pagesa e mëparme për të njëjtën periudhë tatimore,
ndërsa në rastin e dytë deklarata korrigjuese do t’ju
gjenerojë fletëpagesën ku konstatohet se keni
paguar më tepër. Kjo do të reflektojë në gjendjen
tuaj dhe ju do të jeni në parapagim. Pagesën tepër
mund ta bartni në obligime tjera eventuale, apo
mund ta bartni në shlyerjen e obligimit për periudhat
e ardhshme tatimore ose mund ta kërkoni për t’ju
kthyer.
Si mund ta di se deklaratat e mia janë pranuar,
nëse unë i deklarojë ato në mënyrë elektronike?
Pasi të keni përfunduar deklarimin, juve do t’ju
paraqitet mesazhi: “Deklarimi juaj u krye në
mënyrë të suksesshme”. Gjithashtu, ju mund të
bëni verifikimin e deklaratës tuaj në Historinë tuaj
që është link i veçantë në Sistemin EDI.
Unë e kam një kontabilist/ekonomist/avokat që i
deklaron tatimet e mia. Çfarë informatash duhet
me ju dhënë atyre që të kenë mundësi që t’i
deklarojnë tatimet e mia në mënyrë elektronike?
Në Sistemin Elektronik EDI, ekziston mundësia e
përcaktimit të personit të autorizuar, i cili mund të
përdorë këtë sistem në emrin tuaj. Për të
mundësuar një gjë të tillë, ju duhet të klikoni mbi
menynë “Profili juaj” dhe të zgjidhni butonin “Cakto
personin e autorizuar për deklarim”. Këtu shkruani
të dhënat e personit të autorizuar. Po ashtu, ju
mund të njoftoni personin e autorizuar me
fjalëkalimin për përdorimin e Sistemit EDI dhe më
pas ai do të ketë mundësinë e qasjes dhe
përdorimit të këtij sistemi.
Nëse deklarojë në mënyrë elektronike, a mund
t’i paguaj tatimet e mia gjithashtu në mënyrë
elektronike?
PO, Sistemi Elektronik EDI mundëson edhe
pagesën e tatimeve në mënyrë elektronike. Pagesa
e tillë mund të bëhet vetëm në ato Banka
Komerciale, të cilat e ofrojnë një shërbim të tillë.
Pasi të kyçeni në Sistemin EDI, tek menyja
Deklarimi i tatimeve, klikoni mbi linkun pagesa on-
line e tatimeve, ku me pas do t’ju hapet dritarja, ku
mund të përzgjidhni bankën në të cilën dëshironi të
bëni pagesën on-line të tatimeve nëpërmes E-
Banking.
21
22
23
24
25
26
27
4
17
A mund të përdorë kartelën e debisë/kredisë për
të paguar tatimet e deklaruara në mënyrë
elektronike?
PO, për të përdorë sistemin e pagesës në mënyrë
elektronike, pra nëpërmes E-Banking, ju së pari
duhet të keni mundësinë nga Banka që mund të
shfrytëzoni mënyrën e pagesës on-line.
Nëse e provoj deklarimin elektronik dhe nuk më
pëlqen, a mund të vazhdoj me deklarimin
manual?
JO, për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, Tatimin në
Paga dhe Kontributet Pensionale, e vetmja formë e
deklarimit dhe pagesës, është përmes Sistemit EDI.
Pra nuk mund të deklaroni dhe paguani përmes
formës manuale. Ndërsa, deklarimin dhe pagesën e
tatimeve tjera, të cilat nuk mundësohen përmes
EDI-t, duhet t’i bëni në formën manuale.
A është “bandvidth” problem për deklarimin
elektronik?
Jo, nuk paraqet problem.
A mund ta përdori telefonin/modemin për të
deklaruar në mënyrë elektronike?
Jo për momentin nuk mundësohet një gjë e tillë.
Çka duhet të bëjë nëse kam deklaruar në
mënyrë elektronike dhe mandej e kam zbuluar
se kam harruar disa informata ose kam vënë
diçka gabimisht?
Sistemi Elektronik EDI, mundëson edhe korrigjimin
e deklaratave të dorëzuara, kështu që ju duhet të
bëni korrigjimin e deklaratës tuaj për atë periudhë
dhe të deklaroni me të dhëna komplete dhe të
sakta.
A duhet të deklarojë edhe nëse brenda një
periudhe tatimore nuk kam zhvilluar aktivitet?
PO, duhet të bëni deklarim me zero, për arsye që
të mos figuroni në listën e mos deklaruesve.
A mund t’a kërkoj qasjen, që nga shtëpia të
kontrolloj gjendjen time të pagesës së
tatimeve?
Sistemin Elektronik EDI mund ta përdorni nga kudo
që ndodheni. Edhe nëse keni autorizuar dikë tjetër
të deklaroj për biznesin tuaj, ju do të mund të
kontrolloni bilancin tuaj tatimor 24 orë në ditë, 7 ditë
në javë e 365 ditë në vit. Për të bërë këtë, juve ju
mjafton të keni fjalëkalimin nga ATK dhe Numrin
Fiskal të biznesit tuaj.
A mund ta përdori listën e njëjtë të punëtorëve
të dërguar në muajin paraprak, nëse nuk ka
ndryshime për të punësuarit?
PO, listën e të punësuarve, mund ta ruani në
kompjuterin tuaj dhe nëse nuk ka pësuar ndonjë
ndryshim nga periudha e kaluar, ju mund ta
ngarkoni në periudhën vijuese. Nëse posedon
ndonjë ndryshim, atëherë ju bëni ndryshimet në
listë dhe më pas ngarkojeni në periudhën tatimore.
A është e nevojshme të dorëzohet deklarata për
barazim vjetor për pagat e të punësuarve?
JO, Sistemi Elektronik EDI merrë shumë
informacione në mënyrë elektronike, kështu që me
përdorimin e tij, nga viti 2013 e tutje më nuk keni
nevojë të dorëzoni formularin WA mbi barazimin
vjetor të pagave, kjo informatë do të merret direkt
nga të dhënat në mënyrë elektronike.
Nëse ka ndonjë gabim në emrin e të punësuarit
a përcillen shënimet në EDI?
Nëse keni gabime në emrin e të punësuarve,
sistemi EDI do t’ju njoftojë se të dhënat në listë
pagesë nuk korrespondojnë me të dhënat në ATK
për personin përkatës, kështu që ju mund të bëni
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
4
18
modifikimin aty për aty, apo edhe të anuloni atë dhe
të ktheheni të bëni modifikimin në listë pagesën
tuaj.
Pse në EDI, nuk mund të zgjedh periudhën e
deklarimit për Tatim në Paga dhe Kontribute
Pensionale për punëtor?
Nëse nuk posedoni llogari të hapura në ATK për atë
lloj tatimi dhe Kontribut Pensional, nuk do të keni
mundësinë e zgjedhjes së periudhës tatimore. Për
këtë duhet të orientoheni në Zyrën përkatëse
Regjionale të Shërbimit të Tatimpaguesve. Aty do
t’ju hapen llogaritë tatimore dhe më pas do të keni
mundësinë e zgjedhjes së periudhës dhe deklarimit
për atë periudhë tatimore. Po ashtu, nëse dëshironi
të deklaroni para afatit të deklarimit, nuk do të keni
mundësinë e zgjedhjes së asaj periudhe deri në tri
apo katër ditë para se të fillojë afati i deklarimit.
P.sh . për periudhën shkurt, afati i deklarimit është
nga 01 Mars dhe deri më 15 Mars, kështu që
periudha tatimore për këtë mund të jetë e hapur
vetëm nga data 26 Shkurt e jo më heret.
Gjatë regjistrimit në EDI kërkohet UNIREF-i i
fundit dhe unë jam një biznes i ri, i cili nuk kam
shkarkuar asnjëherë formular tatimor. Çfarë të
vendosi në këtë rubrikë?
Me numrin fiskal tuajin që posedoni, duhet të
shkarkoni një deklaratë elektronike nga ueb-faqja e
ATK-së, nga e cila do të merrni UNIREF-in (sqarim:
UNIREF –i është numri identifikues që gjendet në
anën e djathtë të deklaratës tatimore) dhe atë duhet
ta vendosni në kutinë e cila kërkohet me rastin e
regjistrimit në EDI dhe më pas do të vazhdoni me
hapat të cilët ju kërkon sistemi për t’u regjistruar.
Probleme me regjistrimin në EDI, nuk kemi
fjalëkalim. Çfarë duhet bërë?
Fillimisht, duhet të regjistroheni në Sistemin EDI
dhe më pas ATK do t’ju gjenerojë Fjalëkalimin i cili
do t’ju mundësojë të përdorni këtë Sistem.
Pse nuk kemi qasje në periudhën e deklarimit
për WM-CM tek EDI?
Nëse nuk posedoni llogari të hapura në ATK për atë
lloj tatimi dhe Kontribut Pensional, nuk do të keni
mundësinë e zgjedhjes së periudhës tatimore. Për
këtë duhet të orientoheni në Zyrën Regjionale të
Shërbimit të Tatimpaguesve, të cilës i përkitni si
biznes. Aty do t’ju hapen llogaritë tatimore dhe më
pas do të keni mundësinë e zgjedhjes së periudhës
dhe deklarimit për atë periudhë tatimore. Po ashtu,
nëse dëshironi të deklaroni para afatit të deklarimit,
nuk do të keni mundësinë e zgjedhjes së asaj
periudhe deri në tri apo katër ditë para se të fillojë
afati i deklarimit. P.sh . për periudhën shkurt afati i
deklarimit është nga 01 Mars dhe deri më 15 Mars,
kështu që periudha tatimore për këtë mund të jetë e
hapur vetëm nga data 26 Shkurt e jo më herët.
Si të shkarkojmë deklaratën nga EDI për ta ruajt
si dëshmi një kopje?
Pasi që të deklaroni, mund të ruani deklaratën duke
zgjedhe opsionin “PDF” dhe kliko tek linku “export”
dhe e printoni deklaratën tuaj.
Nëse një i punësuar nga i njëjti biznes ka dy
paga dhe ushtron dy pozita në një kompani si
të veprohet tek listë pagesa?
Për këtë të punësuar nga kompania jepet vetëm një
pagë e cila duhet të deklarohet në listë pagesë
mujore, pavarësisht se sa pozita ushtron në atë
kompani.
38
39
40
41
42
43
4
19
Çka është TVSh-ja ?
Tatimi mbi Vlerën e Shtuar – TVSh, është tatim mbi
konsumin (qarkullimin e mallrave dhe shërbimeve).
Llogaritet sipas normës së aplikueshme, ngarkohet
në fazat e ndryshme të prodhimit, shpërndarjes dhe
ciklit jetësor të tregtisë së mallrave dhe shërbimeve,
dhe në fund i ngarkohet konsumatorit, kështu që si i
tillë është tatim indirekt.
Si vjelët TVSh-ja?
TVSh është një tatim që vjelët përmes vetë
deklarimit nga personat e tatueshëm (personat të
cilët janë të regjistruar në TVSh). Me rastin e
faturimit, TVSh-ja e cila u ngarkohet
konsumatorëve, vjelet nga Personi i tatueshëm dhe
derdhet në Buxhetin e Kosovës.
Cila është norma standarde e TVSh-së?
Norma standarde e TVSh-së është 16%.
Kush është i obliguar të deklarojë për TVSh?
Secili person i cili në mënyrë të pavarur zhvillon
aktivitet ekonomik në Kosovë dhe kur qarkullimi
total në 12 muajt e fundit tejkalon pragun prej 50
000€, personat që dëshirojnë vullnetarisht të
regjistrohen në TVSh dhe personat jo-rezident në
Kosovë, pavarësisht pragut duhet të regjistrohen
për Çertifikatë të TVSh-së, pra bëhen persona të
tatueshëm dhe duhet të deklarojnë atë në baza
mujore.
Kur duhet të deklaroj për TVSh?
Deklarimi dhe pagesa e TVSh-së, bëhet më së voni
deri me datën 20 të muajit paraprak, p.sh deklarata
e muajit Prill bëhet më së voni deri me datën 20
Maj, të po të njëjtit vit. Në rastet kur data 20 është
ditë feste apo ditë vikendi, merret parasysh dita e
ardhshme e punës.
Kur duhet të ngarkoj TVSh-në?
Në të gjitha furnizimet e bëra për konsumatorët tuaj
e që janë furnizime të tatueshme, duhet të ngarkoni
TVSh-në.
Si dhe kur duhet të regjistrohem për Çertifikatë
të TVSh-së?
Nëse qarkullimi total në 12 muajt e fundit tejkalon
pragun prej 50,000€, ju duhet të plotësoni
formularin për t’u regjistruar për çertifikatë të TVSh-
së, i cili gjendet në ueb-faqe të ATK-së, si dhe të
paraqitni në zyrën tuaj regjionale të ATK-së dhe të
sillni me vete një kopje të dokumenteve për
regjistrim të biznesit, Çertifikatën e Numrit Fiskal
dhe dokumentin identifikues zyrtar me fotografi
(pasaportë, letërnjoftim, etj). Me këtë rast ATK do ta
shqyrtojë kërkesën tuaj dhe në momentin kur
kërkesa juaj aprovohet, ATK do t’ua lëshojë
Çertifikatën e Regjistrimit të TVSh-së, e cila
përmban emrin, numrin tuaj fiskal dhe numrin unik
të regjistrimit për TVSh, si dhe adresën ku zhvilloni
aktivitetin e biznesit.
Unë deri më tani në 12 muajt e fundit kam një
qarkullim prej 49000€, mirëpo, me një furnizim
të fundit që kam 5000€ arrij limitin për TVSh. A
duhet të tatoj tërë vlerën prej 5000€ për TVSh
apo si?
Nëse ju në 12 muajt e fundit keni qarkullim prej
49,000 € dhe njëherit keni kryer furnizimin e fundit
në vlerë prej 5,000 €, pjesa e tatueshme e furnizimit
të fundit do të jetë vetëm vlera që ka tejkaluar
furnizimet e përgjithshme prej 50,000 €, që në këtë
rast është shuma 4,000 €.
Çfarë leje na nevojitet në Doganë nga ATK për
të importuar një mall ?
Për të bërë importimin e një malli, ju së pari duhet
të jeni të pajisur me një Çertifikatë Import/Eksporti
nga ATK.
5- TATIMI MBI VLERËN E SHTUAR 5 1
2
3
4
5
6
7
8
9
20
Kur duhet të aplikohet për tu paisur me
çertifikatë për Eksport/Import?
Nëse ju jeni të përfshirë në aktivitete ekonomike,
nuk jeni të regjistruar për TVSH dhe dëshironi të
zhvilloni aktivitete eksporti apo importit, jeni të
obliguar që para se të filloni të zhvilloni këto
aktivitete të kërkoni çertifikatën për këtë aktivitet në
ATK.
Cilat dokumente nevojiten për t’u pajisur me
çertifikatë export/import dhe çertifikatë të TVSh-
së?
Dokumentet e nevojshme, janë:
Kërkesa për t’u regjistruar për Çertifikatë
të importit/eksportit
Kopje e Numrit të Regjistrimit të Biznesit
Kopja e Çertifikatës fiskale
Kopje e dokumentit identifikues zyrtar me
fotografi (letërnjoftim, pasaportë, etj.)
Nëse nuk jeni vetë pronari, dokumentin
origjinal mbi autorizimin e personit.
Kur lind e drejta dhe cila është mënyra për të
zbritur TVSh-në?
E drejta për te zbritur TVSh-në lindë në kohën kur
TVSh bëhet e ngarkueshme. Ju, mund të zbritni
nga obligimet tuaja të TVSh-së, TVSh-në e paguar
në lidhje me blerjet e mallrave dhe shërbimeve. Ju
bëni zbritjen duke zbritur nga shuma totale e TVSh-
së, për një periudhë të caktuar tatimore, shumën
totale të TVSh-së së zbritshme. E drejta për të
zbritur TVSh-në e zbritshme ju takon nëse ato
blerje i përdorni apo synoni t’i përdorni për furnizime
të tatueshme dhe furnizime të liruara me të drejtën
e zbritjes së TVSh-së së zbritshme.
Nuk e kam njohur me kohë TVSh-në e
zbritshme. Deri kur kami të drejtë të njoh TVSh-
në e zbritshme?
Nëse nuk keni zbritur TVSh-në e e zbritshme në
periudhën tatimore kur ndodh ngjarja, ju mund të
zbritni këtë shumë të TVSh-së së zbritshme në çdo
kohë pas kësaj periudhe tatimore, mirëpo, jo më
vonë se në periudhën e fundit tatimore të vitit
kalendarik, pas vitit kur ka ndodhur ngjarja dhe për
këtë zbritje me vonesë duhet të njoftoni Menaxherin
e Zyrës përkatëse Regjionale.
Cilat janë procedurat për Rimbursim të TVSh-
së?
Për kërkesat e rimbursimit të TVSh-së, duhet të
zbatohen procedurat si në vijim:
Të jeni në balancë kreditore në secilën
periudhë tatimore për tremujorë;
Në fund të secilit tremujor shuma e
kreditimit të TVSh-së, duhet të tejkalojë
vlerën prej 5,000€;
Përveç kësaj rregulle për eksporte, mund
të kërkohet rimbursimi pas çdo periudhe
tatimore, mirëpo, kërkohet që
transaksionet e eksportit të pasqyrojnë së
paku 25% të transaksioneve totale me të
drejtën e zbritjes së TVSh-së së
zbritshme;
Të keni të deklaruara të gjitha deklaratat e
TVSh-së, si dhe llojeve të tjera të tatimeve
për të gjitha periudhat e kaluara. Për
eksporte duhet të përmbushen edhe të
gjitha dispozitat e aplikueshme doganore.
Përveç procedurave të lartshënuara,
kërkesa për rimbursim në periudha mujore
mund të bëhet edhe nga kontraktuesit e
Komisionit Evropian dhe USAID,
pavarësisht shumës së kreditimit.
Unë kam kreditim në llogarinë time të TVSh-së.
A mund ta transferojë këtë për të paguar tatimet
tjera?
JO, nga balanca kreditore e TVSh-së nuk mund të
kërkoni transferin e mjeteve për shlyerjen e
obligimeve pa bërë kërkesë për Rimbursim të
TVSh-së. Së pari duhet të parashtroni kërkesën për
Rimbursim të TVSh-së dhe nga ajo shumë të
kërkoni transfer në obligimet tatimore të pashlyera,
pavarësisht se në cilin lloj tatimi. Pasi që të
shqyrtohet kërkesa juaj dhe të bëhet verifikimi i
kreditimit nga ana e ATK-së, nga shuma e aprovuar
10
11
12
13
14
15
5
21
së pari do t’u mbulohen obligimet e pashlyera dhe
më pas pjesa e mbetur mund t’u transferohet në
llogarinë tuaj.
Çka nëse kam ngarkuar TVSh-në, para se të jem
regjistruar për TVSh?
Nëse ju keni ngarkuar TVSh në faturat tuaja, para
se të jeni regjistruar në TVSh, ju do t’i nënshtroheni
obligimit të TVSh-së mbi ato shitje si dhe ATK do të
aplikojë ndëshkime administrative prej 15% apo
25% varësisht nga vlera e shitjeve.
Për më tepër neni 58 i Ligjit Nr.03/L-222.
Furnizuesi nuk më lëshon kupon / faturë për
TVSh-në e paguar. A paraqet kjo problem?
Furnizuesi juaj nëse është person i tatueshëm i
regjistruar për TVSh, është i obliguar gjithsesi që
t’ju pajisë me kupon apo faturë në të cilën figuron
edhe TVSh-ja. Nëse edhe ju jeni person i
tatueshëm i regjistruar për TVSh edhe pse mund të
keni paguar në emër të TVSh-së për blerjen tuaj,
nuk do të keni mundësinë e zbritjes së TVSh-së së
zbritshme sepse nuk posedoni faturë. Gjithashtu,
nëse nuk posedoni faturë për mallin e blerë, do të
konsiderohet se posedoni mallra pa origjinë, dhe në
rast të verifikimit të tyre do të aplikohen ndëshkimet
administrative të parapara me Ligj.
Nëse një mall importohet nga Amerika nga një
biznes i Kosovës dhe është i destinuar për Turqi
a ka nevojë të hyjë në Kosovë njëherë apo
mundemi ta dërgojmë direkt në Turqi?
Po, mundet direkt malli të dërgohet nga Amerika
për në Turqi, pa hyrë fare në Kosovë. Kjo nuk do të
ketë implikime për TVSh.
Qarkullimi në biznesin tim, në 12 muajt e fundit
ka rënë nën 50,000€. A mund të ç’regjistrohem
nga TVSh?
Nëse furnizimet totale gjatë 12 muajve të fundit nuk
arrijnë shumën prej 50,000 €, atëherë ju mund të
kërkoni nga ATK që të anulojë regjistrimin tuaj për
qëllime të TVSh-së, mirëpo, ç ‘regjistrimi hyn në
fuqi 12 muaj pas datës së paraqitjes së kërkesës,
kështu që nga ju kërkohet të deklaroni edhe për 12
muajt vijues nga data e kërkesës për ç ‘regjistrim.
Unë dua që të mbylli biznesin tim. A duhet të ç
‘regjistrohem edhe nga TVSh?
Ç ‘regjistrimin nga TVSh jeni të obliguar ta kërkoni
edhe në rast të mbylljes së biznesit tuaj. Për këtë ju
duhet ta njoftoni ATK-në 15 ditë nga momenti i
mbylljes dhe ç ‘regjistrimi hyn në fuqi duke filluar
prej datës së kërkesës tuaj.
A duhet të njoftohet ATK-ja lidhur me transferin
e biznesit?
PO, transferuesi dhe ai që pranon transferin, duhet
të njoftojnë ATK-në për qëllimin e tyre së paku
tridhjetë (30) ditë para se të ndodhë transferi.
Cilat janë informatat që duhet poseduar lidhur
me transferin e biznesit?
Informatat e nevojshme lidhur me transferin e
biznesit, janë:
Duhet të lajmërohet ATK-ja 30 ditë para se të ndodh transferi.
Informatat lidhur me transferuesin dhe transfermarrësin.
Kontrata në lidhje me kushtet e transferit. Përshkrimi dhe vlera e pasurisë e cila
transferohet. Vendndodhja e pasurisë, etj.
Cili është momenti i lindjes së detyrimit për
TVSh?
Momenti i lindjes së detyrimit për të ngarkuar TVSh-
në është momenti kur ndodh furnizimi i mallit apo
shërbimit. TVSh bëhet e ngarkueshme varësisht se
cili nga tri momentet ndodh i pari:
1. Furnizim i mallit apo shërbimit,
2. Lëshimi i faturës në lidhje me furnizimin e
mallit apo shërbimit, ose
16
17
18
19
20
21
22
23
5
22
3. Pranimi i pagesës në avancë / paradhënie,
para se të ketë ndodh furnizimi i mallit apo
shërbimit.
Ne si kompani jemi kontraktor të Komisionit
Evropian dhe dëshirojmë të importojmë disa
mallra/pajisje që lidhen me këtë projekt. Çfarë
dokumenti na nevojitet për t’i prezantuar
Doganës se ne jemi të liruar nga TVSh, me
qëllim që të mos na ngarkojë TVSh-në në
import?
Derisa ju jeni kontraktor i Komisionit Evropian, nga
ju kërkohet që pranë ATK-së të parashtroni një
kërkesë për lirim nga TVSh me rastin e importimit të
atyre mallrave/pajisjeve. Kërkesa e tillë bëhet në
Zyrën Qendrore të ATK-së, më konkretisht në
Divizionin e Shërbimit dhe Edukimit të
Tatimpaguesve, ku së bashku me kërkesën duhet
të dorëzohet edhe “Urdhër blerja për lirim nga
TVSh”, e cila do t’ju konfirmohet nga ATK dhe më
pas si të tillë do ta prezantoni në Doganë dhe do të
mund të bëni importin pa ju ngarkuar TVSh.
Me qarkullimin e bërë në 12 muajt e fundit është
tejkaluar pragu prej 50,000€ dhe kam aplikuar
për t’u regjistruar në TVSh, mirëpo, posedoj një
sasi të madhe të stoqeve për të cilat deri më tani
është paguar TVSh. A ekziston mundësia e
njohjes së TVSh-së së paguar në blerje për
mallrat të cilat i kam në stok?
Kur një person bëhet person i tatueshëm qoftë me
kalimin e pragut apo qoftë i regjistruar si vullnetarë,
ky person i tatueshëm ka të drejtë që në periudhën
e parë tatimore kur bëhet person i tatueshëm i
regjistruar, të njohë TVSH-në e zbritshme për të
gjitha mallrat që ka në stoqet e tij në ditën para se
regjistrimi të jetë i vlefshëm, nëse këto mallra do të
dedikohen për furnizime të tatueshme.
A ekziston ndonjë kusht për të njohur TVSh në
stoqe me rastin e regjistrimit për TVSh?
Kushtet që duhet të plotësohen për të ushtruar të
drejtën e njohjes së TVSh-së në stoqe, janë si në
vijim:
• Mallrat në stoqe do të shfrytëzohen për
kryerjen e furnizimeve që e kanë të drejtën
e zbritjes;
• Personi i tatueshëm duhet të disponojë
listën e stoqeve të specifikuar në sasi dhe
me datën e regjistrimit të stoqeve në ditën
para se të jetë bërë person i tatueshëm;
• Duhet që të ketë faturë me TVSh për
blerjen e atyre mallrave;
• Duhet të ofrojë evidencë për regjistrimet
siç është e paraparë me Legjislacion
tatimor.
Nga shkaku i njohjes së TVSh-së së zbritshme
nga stoqet që posedoja me rastin e regjistrimit
në TVSh, jam në kreditim, a mund të kërkojë
rimbursim të TVSh-së për këtë?
JO, kreditimi i cili është rezultat i njohjes së TVSh-
së së zbritshme në momentin e Regjistrimit për
TVSh, nuk mund të rimbursohet.
Për më tepër Neni 42 Ligji nr. 03/L-146
Çfarë duhet të përmbajë një faturë tatimore?
Një faturë e lëshuar nga personi i tatueshëm për
personin e tatueshëm, duhet të përmbajë:
Datën e lëshimit;
Numrin e faturës (rendor);
Numrin Fiskal dhe numrin e TVSh-së së
shitësit;
Numrin Fiskal dhe numrin e TVSh-së së
blerësit;
Emrin e biznesit dhe adresën e plotë të
shitësit;
Emrin e biznesit dhe adresën e plotë të
blerësit;
Përshkrimin e mallit / shërbimit;
Sasinë e mallit;
24
25
26
27
28
5
23
Vlerën e shitjes së mallrave / shërbimeve
pa TVSh;
Normën e aplikuar të TVSh-së;
Shumën totale për pagesë duke përfshirë
TVSh-në;
Konfirmimin e dorëzuesit të mallit /
shërbimit;
Konfirmimin e pranuesit të mallit/shërbimit;
Kur duhet të lëshohet një notë debiti apo një
notë krediti?
Kur shuma e tatueshme dhe TVSh në faturën
tatimore duhet të korrigjohet, furnizuesi duhet të
lëshoj një notë debiti apo një notë krediti dhe duhet
të trajtoj atë notë sikur të ishte faturë tatimore.
Notë debiti lëshohet kur shuma e TVSh-
së së ngarkuar në faturën tatimore ose në
dokumentin që shërben si faturë është më
e ulët se obligimi real i TVSh-së për atë
furnizim të tatueshëm.
Notë krediti lëshohet kur shuma e TVSH-
së së ngarkuar në faturën tatimore ose në
dokumentin që shërben si faturë, e
tejkalon obligimin real të TVSH-së për atë
furnizim të tatueshëm.
Çfarë duhet të përmbajë një notë debiti apo notë
krediti?
Notë debiti dhe notë krediti duhet së paku të
përmbajnë informatat si në vijim:
Datën e lëshimit;
Numrin rendor;
Referencën në faturën origjinale;
Identifikimin e furnizuesit dhe të blerësit
emrin, adresën dhe numrat e tyre fiskal,
dhe nëse është e aplikueshme, numrat e
tyre të regjistrimit të TVSH-së;
Arsyen e korrigjimit, dhe
Shumën e tatueshme të korrigjuar dhe
TVSH-në e korrigjuar.
Me rastin e importimit të pajisjeve, a ekziston
mundësia e shtyrjes së afatit për pagesë të
TVSh-së?
PO, shtyrja e afatit të TVSh-së në Mjetet Kryesore
do të lejohet për bizneset, në importin e makinerisë
dhe pajisjeve. Makineria dhe pajisjet mund të jenë
të reja apo të përdorura dhe do të shfrytëzohen për
prodhimin e mallrave dhe shërbimeve tjera.
Obligimi i TVSh-së për shkak të importimit, mund të
shtyhet për një periudhë maksimale prej 6 muajsh.
Ku duhet të drejtohem për të marrë një aprovim
për shtyrje të TVSh-së?
Më qëllim të përfitimit nga shtyrja e TVSh-së,
biznesi do të kërkojë nga Administrata Tatimore
duke dorëzuar një aplikacion të cilin do ta shkarkoni
nga ueb-faqja e ATK-së. Aplikacioni së bashku me
dokumentet në vijim duhet të dorëzohet në Zyrën
Qendrore të ATK-së, drejtuar Komisionit për Shtyrje
të TVSh-së. Aplikacioni duhet të jetë i shoqëruar
me:
kopjen e planit të biznesit,
kopjen e kontratës me shitësin e
makinerisë apo pajisjes,
xhirollogarinë për të mbuluar pjesën e
TVSh-së (garancionin bankar),
një plan të uzinës apo fabrikës,
lejen e ndërtimit të dhënë nga agjencitë e
autorizuara.
Administrata Tatimore do të shqyrtojë kërkesën tuaj
dhe do t’u aprovoj shtyrje të afatit nëse keni
përmbushur kushtet e besueshmërisë.
Për sa kohë jam i obliguar që të mbajë dhe ruaj
dokumentacionin?
Personi i tatueshëm duhet të mbajë dhe ruaj
dokumentacionin, si:
Librat e kërkuara me Ligj për periudhën së
paku 6 vite e cila fillon pas vitit në të cilin
janë mbyllur ato libra.
Regjistrimet dhe dokumentet tjera (si
fatura, kuponë, etj.) për periudhën më së
paku prej 6 viteve e cila fillon pas vitit në
29
30
31
32
33
5
24
të cilin ka lindur detyrimi, zbritja apo
rregullimi për TVSh.
Biznesi në vitin 2012 ka pasur importe dhe më
31.12.2012 ka bërë regjistrimin e mallit. Më
01.02.2013 vullnetarisht është paraqitur si
deklarues i TVSh-së. Pyetja është, Si duhet të
plotësohet deklarata e TVSh-së për këtë muaj
dhe si të trajtohet ky stok?
Kur një person bëhet person i tatueshëm qoftë me
kalimin e pragut apo qoftë i regjistruar si vullnetarë,
ky person i tatueshëm ka të drejtë që në periudhën
e parë tatimore kur bëhet person i tatueshëm i
regjistruar, të njohë TVSh-në e zbritshme për të
gjitha mallrat që ka në stoqet e tij në ditën para se
regjistrimi të jetë i vlefshëm.
Pra, në periudhën Shkurt/2013 kur ju jeni bërë
person i tatueshëm për TVSh, keni të drejtë të njihni
TVSh-në e paguar në mallrat që keni në stok një
ditë para se regjistrimi i juaj për TVSh të jetë i
vlefshëm (31.01.2012). Për këtë TVSh nuk keni të
drejtë rimbursimi.
Si blerës i rregullt, furnitori një herë në muaj më
furnizon me mall për të cilin nuk më obligon të
paguaj, pra mallin pranoj gratis. Si trajtohet ky
mall i cili e ngarkon shitjen për efekt të TVSh-
së?
Për mallin e pranuar në formë të tillë, nuk keni
TVSh të zbritshme pasi që e njëjta nuk ju është
ngarkuar, por me rastin e shitjes duhet të ngarkoni
TVSh.
Biznesi i cili është i regjistruar si exportues i
mallrave, a është i obliguar që të dorëzojë
deklaratë të TVSh-së?
JO, bizneset të cilat posedojnë Çertifikatë të TVSh-
së si Import/Eksport, nuk kërkohet të deklarojnë për
TVSh.
Gjatë importit dogana rrit bazën doganore të
mallit të importuar. Si duhet të evidentohet në
librin e blerjes me çmim të faturës apo sipas
doganës, pra, sipas DUD-it?
Derisa Dogana ka bërë një vlerësim për mallin tuaj,
atëherë bazë për të regjistruar në librat tuaja për
TVSh, është DUD-i Doganor.
A duhet Bankat që të aplikojnë TVSh në shitje
për asetet e veta / Mjetet Themelore dhe për
Asetet e Hipotekuara apo të marra Peng ?
Nëse asetet e bankës për të cilat nuk ka njohur TVSh të zbritshme, do ti shiten një Personi të tatueshëm i cili ofron furnizime të përjashtuara (sipas nenit 27 dhe 28 të Ligjit Nr. 03/L-146 për TVSh), duhet t’i faturohen pa TVSh, ndërsa nëse asetet e tilla i shiten një Personi të tatueshëm i cili ofron furnizime të tatueshme, duhet t’i faturohen me TVSh. Për asetet e hipotekuara dhe të marra peng, duhet
të faturohen me TVSh.
Jemi agjencion turistik, kemi shpenzime
vendore, si, karburant, telefon si dhe shpenzime
tjera me TVSh. A pranohet komplet shpenzimi
dhe kreditimi i TVSh-së brenda vendit dhe
jashtë vendit ?
Për blerjet e tilla të cilat i bëni brenda vendit, keni të
drejtën e njohjes së TVSh-së së zbritshme, ndërsa
për blerjet jashtë vendit edhe nëse keni paguar
TVSh, nuk do të keni të drejtën e zbritjes së asaj
TVSh-je, mirëpo, ajo blerje do të shkoj direkt si
shpenzim.
Sigurimet e jetës a janë të përjashtuara nga
TVSh?
Sigurimet e jetës konsiderohen të jenë sikurse
transaksione financiare dhe janë të përjashtuara
nga TVSh.
Jemi Kompani e Sigurimit e regjistruar si SH.A.
Qarkullimi i kompanisë në 12 muajt e fundit
është mbi 50.000€. A duhet të aplikoj për t’u
regjistruar për TVSh?
Po, jeni të obliguar të regjistroheni për TVSh.
34
35
36
37
38
39
40
41
5
25
Kush është objekt i Tatimit në të Ardhura
Personale?
Objekt i tatimit për tatimpaguesin rezident janë të
ardhurat e tatueshme nga burimi i të ardhurave nga
Kosova dhe burimi i të ardhurave jashtë Kosovës.
Objekt i tatimit për tatimpaguesin jo rezident janë
të ardhurat e tatueshme nga të ardhurat që e kanë
burimin në Kosovë.
Cilët janë tatimpaguesit për Tatimin në të
Ardhurat Personale?
Tatimpagues për Tatimin në të Ardhurat Personale
janë: personat fizik, rezident dhe jo rezident,
Ndërmarrja Personale Afariste, Ortakëritë dhe
Shoqëritë të cilat pranojnë dhe krijojnë të ardhura
bruto.
Çka përfshihet te të Ardhurat Bruto?
Të ardhurat Bruto nënkuptojnë të gjitha të ardhurat
që janë pranuar vërtetë apo në mënyrë konstruktive
nga burimet vijuese: të ardhurat nga afarizmi,
pagat, qiratë, përdorimi i pasurisë së paprekshme,
interesi që rezulton nga shitja e pasurisë kapitale, të
ardhurat zëvendësuese, fitimet kapitale, që
rezultojnë nga një rritje apo ulje në vlerën e
aksioneve, fitimet kapitale, Fitoret në Lojërat e Fatit,
si dhe Pensionet e paguara nga një punëdhënës i
përparshëm.
Cilat janë të Ardhurat nga Aktivitetet Afariste?
Të ardhurat bruto nga veprimtaritë afariste
nënkuptojnë pranimet bruto të gjeneruara nga një
person apo entitet, përveç personave juridik për
qëllime të këtij ligji, të angazhuar në veprimtari të
tilla. Në të Ardhurat nga aktivitetet afariste
përfshihen: të ardhurat nga qiratë, të ardhurat nga
pasuria e paprekshme, të ardhurat nga interesi, si
dhe të ardhurat tjera përfshirë dhuratat.
Cilat janë të Ardhurat nga Paga?
Në të ardhurat Bruto nga Pagat përfshihen: Rrogat
e paguara nga punëdhënësi për punëtorin,
bonuset, provizionet dhe format tjera të
kompensimit për punëtorin, të ardhurat e fituara nga
puna e përkohshme, premitë e sigurimit
shëndetësor dhe të jetës, falja e huas së punonjësit
ose e obligimit të punëdhënësit, pagesa e
shpenzimeve personale të punonjësit nga
punëdhënësi, etj.
Cilat janë të Ardhurat e Përjashtuara?
Nga tatimi në të ardhurat personale, përjashtohen
të ardhurat në vijim: Rrogat e pranuara nga
përfaqësuesit e huaj diplomatik e konsular dhe
personeli i jashtëm i Ambasadave apo Zyrave të
Ndërlidhjes së shteteve të huaja në Kosovë, siç
është përcaktuar në legjislacionin e aplikueshëm
mbi vendosjen dhe funksionimin e zyrave
ndërlidhëse dhe shërbimeve diplomatike në
Kosovë; Rrogat e pranuara nga përfaqësuesit e
jashtëm, zyrtarët e jashtëm dhe punonjësit e
jashtëm të organizatave ndërkombëtare qeveritare
dhe organizatave joqeveritare ndërkombëtare që
janë regjistruar në përputhje me legjislacionin në
fuqi në Kosovë dhe kanë marrë dhe mbajtur
statusin e përfitimit publik sipas legjislacionit të tillë;
Gjithashtu, janë të përjashtuara rrogat e pranuara
nga agjencionet donatore, të kontraktorëve të tyre
apo të fondacioneve që realizojnë, si dhe rrogat e
marra nga personeli i jashtëm i KFOR-it, PCN,
EULEX-i, etj.
Kur dhe si duhet të mbahet tatimi në burim?
Secili punëdhënës është përgjegjës të mbaj në
burim tatimin nga pagat e tatueshme të paguara
punëtorëve të tij gjatë çdo periudhe të listë pagesës
për të cilën pagat janë paguar.
Punëdhënësi, i cili është përzgjedhur si
punëdhënës kryesor i të punësuarit, mban në burim
një shumë sipas shkallëve tatimore për secilën
periudhë tatimore;
Punëdhënësi i cili nuk është punëdhënës kryesor i
të punësuarit, mban në burim një shumë të
6- TATIMI NË TË ARDHURA PERSONALE 6
1
2
3
4
5
6
7
26
barabartë me dhjetë për qind (10%) të pagave për
secilën periudhë tatimore.
Pensionet e paguara i nënshtrohen mbajtjes së
tatimit në burim nga paguesi i pensioneve sipas
shkallëve të parapara. Gjithashtu mbajtja në burim
bëhet edhe në pagesa të caktuara për jo rezidentët.
Punëdhënësi im nuk më ka përfshirë në
listëpagesa mujore. A mundem që unë vetë të
deklarojë dhe paguaj tatimin në paga dhe
Kontributin Pensional?
Derisa ju jeni të punësuar dhe keni vërtetuar se për
ju nuk është mbajtur tatimi në burim nga
punëdhënësi juaj, i cili është i obliguar që t’ju pajisë
me çertifikatë të Tatimit të Mbajtur në Burim,
mjafton që për këtë të njoftoni Administratën
Tatimore të Kosovës me informata se nga cila
periudhë jeni në marrëdhënie pune me këtë
punëdhënës dhe sa është paga neto që ju keni
marrë. Por, në rast se punëdhënësi juaj nuk ka për
obligim për të mbajtur tatimin në burim, atëherë ju
obligoheni që vet ta deklaroni dhe ta paguani
tatimin sipas ligjit.
Për më tepër, paragrafi 6 i Nenit 18 të Ligjit Nr.
03/L-222.
Si realizohet pagesa e Tatimit për Veprimtaritë
Afariste?
Secili tatimpagues i cili realizon apo akruon të
ardhura nga veprimtaritë afariste, paguan tatimin
çdo tre muaj në një llogari të caktuar nga
Administrata Tatimore, në një bankë të licencuar
nga BQK, jo më vonë se pesëmbëdhjetë (15) ditë
pas përfundimit të çdo tremujori kalendarik (15 Prill,
15 korrik, 15 tetor, 15 Janar)
Tatimpaguesi i cili ka të ardhura vjetore bruto prej
50.000 euro e më tepër dhe tatimpaguesi që
zgjedhë vullnetarisht të deklarojë në baza reale,
përveç kësteve tremujore, duhet që më së largu
deri me 31 Mars të vitit vijues të dorëzojnë
deklaratën vjetore për Tatimin në të Ardhurat
Personale.
Çka përfshihet në Shpenzimet Afariste të
Lejueshme?
Për bizneset, të cilat deklarojnë në baza reale apo
ato që kanë zgjedhur vullnetarisht të deklarojnë në
baza reale, lejohen si zbritje nga të ardhurat e
përgjithshme të krijuara nga pasuria e paprekshme,
qiratë apo aktivitetet afariste, shpenzimet e paguara
ose të shkaktuara gjatë periudhës tatimore që janë
tërësisht, vetëm dhe drejtpërdrejtë të lidhura me
aktivitetet e tilla që gjenerojnë te ardhura, përfshirë
primet për sigurim shëndetësor, të paguara në
interes të punëtorit dhe ato të varuara që duhet të
përfshihen në polisën e të punësuarit.
Cilët janë tatimpaguesit që duhet të dorzojnë
Deklaratën Vjetore?
Tatimpaguesit me të ardhura mbi 50.000 euro dhe
ata të cilët zgjedhin të deklarojnë në baza reale,
kërkohet që të dorëzojnë deklaratën vjetore më së
voni deri me 31 Mars të vitit vijues. Tatimpaguesit e
tillë që kërkohet të dorëzojnë deklarata vjetore, janë
të obliguar që këtë ta bëjnë edhe në tri periudha
tjera pasuese dhe vetëm atëherë (pas tre viteve)
nëse qarkullimi i tyre zbret nën 50.000 euro në vit,
deri me 1 Mars të vitit aktual, duhet të bëjnë
kërkesë pranë ATK-së, për t’u larguar nga kjo
mënyrë e deklarimit. Tatimpaguesit që realizojnë të
hyra vetëm nga një burim (përjashtuar të ardhurat e
afarizmit) nuk janë të obliguar të dorëzojnë
deklaratën vjetore, përveç nëse këta tatimpagues
zgjedhin vullnetarisht të deklarojnë në baza reale.
Unë jam një biznes individual i ri, a mundem që
në fillim të zhvillimit të afarizmit të regjistrohem
vullnetarisht për të deklaruar në të ardhura
reale?
Për bizneset të cilat tatohen në baza reale apo ato
që kanë zgjedhur vullnetarisht të tatohen në baza
reale, lejohen si zbritje nga të ardhurat e
përgjithshme të krijuara nga pasuria e paprekshme,
qiratë apo aktivitetet afariste, shpenzimet e paguara
apo të shkaktuara gjatë periudhës tatimore që janë
tërësisht, vetëm dhe drejtpërdrejtë të lidhura me
aktivitetet e tilla që gjenerojnë të ardhura, përfshirë
8
9
10
11
12
6
27
primet e sigurimit shëndetësor, të paguara në
interes të punëtorit dhe ato të varura që duhet të
përfshihen në polisën e të punësuarit.
Në dispozitat e përgjithshme përfshihen:
Shpenzimet e reprezentacionit;
Shpenzimet e borxhit te keq;
Shpenzimet afariste të udhëtimit;
Pagesat për personat e lidhur;
Zhvlerësimi i bagëtive;
Riparimet dhe përmirësimet;
Amortizimi;
Shpenzimet kërkimore dhe zhvillimore;
Humbjet tatimore;
Shpenzimet e qirasë;
Zbritjet e lejuara për kontribute bamirëse;
Shpenzimet edukative / arsimore dhe
trajnuese, etj.
Cilat janë shpenzimet të cilat nuk pranohen
sipas Ligjit për TAP?
Shpenzimet të cilat nuk janë të pranueshme sipas
Ligjit për të Ardhura personale, janë:
• Çmimi i përvetësimit apo përmirësimit të
tokës
• Ndëshkimet, gjobat, shpenzimet dhe
interesi lidhur me to
• Tatimi në të ardhura
• Shpenzimet personale, familjare apo të
jetesës
• Humbja nga shitja apo këmbimi i aseteve
në mes të personave të lidhur përveç nëse
çmimi shitës është në përputhje me vlerën
e hapur të tregut.
• Çfarëdo shpenzimi tjetër i pa
dokumentuar.
Humbja, a duhet të bartet aq sa ka qenë apo të
shpërndahet në mënyrë të barabartë për disa
vite?
Humbja duhet të bartet aq sa mbetet nga viti i
kaluar, por maksimumi I bartjes së humbjes është 7
vite, kështu që nëse bëni bartje të humbjes më
tepër se 7 vite, nuk do të jetë e njohur nga ATK.
Ortakët a duhet në mënyrë automatike të
regjistrohen në të Ardhura reale ku secili pronar
duhet të dorëzojë deklaratën PD?
Secili ortak është i obliguar të deklarojë si Biznes i
Madh Individual apo Korporatë e madhe, duke
deklaruar këste paradhënie dhe deklaratë vjetore
pa marrë parasysh qarkullimin e tyre.
Në vitin e kaluar biznesi im ka rezultuar me
humbje. Si duhet të dorëzoj këstet paradhënie
ne këtë vit?
Kur biznesi në vitin paraprak ka rezultuar me
humbje, atëherë në vitin pasues duhet të deklarojë
këste paradhënie, sikurse të jetë viti i parë i
afarizmit të tij, pra duke zgjedhur opsionin e
Parashikimit të të ardhurave dhe shpenzimeve.
A janë të zbritshme:
Provizioni banker
Shpenzimet për mirëmbajtje bankare
PO, që të dyja janë shpenzime të zbritshme për
biznesin.
Një person fizik që jep me qira një Biznesi
Individual, cili duhet të mbajë në burim tatimin
në Qira (Qiradhënësi apo Qiramarrësi)?
Në këtë rast, obligues për të paguar Tatimin në Qira
është Qiradhënësi, pra ai i cili pranon të ardhura.
Pra, në raste të tilla nuk kërkohet mbajtja e tatimit
në burim.
Cilat janë obligimet e një biznesi individual
lidhur me mbajtjen e tatimit në burim për jo
rezidentët?
Bizneset individuale obligohen për mbajtje të tatimit
në burim prej 5%, për jo-rezidentët nëse:
• Të ardhurat bruto të një jo-rezidenti si një
zbavitës, artist, këngëtar dhe sportist të
krijuara nga aktivitet e tij me qëndrim fizik
në Kosovë, janë më të mëdha se 1000 €
brenda periudhës tatimore.
13
14
15
16
17
18
19
6
28
• Të ardhurat bruto të një jo-rezidenti nga
shërbimet tjera (përveç atyre zbavitëse,
artistike, këngëtar dhe sportive) të krijuara
nga aktivitet e tij me qëndrim fizik në
Kosovë, janë më të mëdha se 5000 €
brenda periudhës tatimore.
Përveç se duhet deklaruar sipas parashikimit, a
mund të deklarohet vlera reale e të ardhurave
dhe shpenzimeve?
JO, këstet paradhënie duhet të bëhen duke
zgjedhur njërën nga opsionet:
1. Parashikimi i të ardhurave dhe
Shpenzimeve
2. 110% në raport me vitin e kaluar.
Cila është baza për llogaritjen e zhvlerësimit?
Bazë për përllogaritje të zhvlerësimit janë kostot e
blerjes apo prodhimit duke përfshirë edhe të gjitha
kostot e drejtpërdrejta të cilat janë të domosdoshme
për të vënë një aset në gjendje gatishmërie për
shfrytëzim.
Sa është përqindja e zhvlerësimit?
Shuma e lejuar si zbritje për zhvlerësim në
periudhën tatimore përcaktohet duke aplikuar
përqindjet e mëposhtme në mënyrë individuale të
pronës së prekshme individuale sipas metodës
lineare në fund të periudhës tatimore sipas
kategorisë së cilës i përkasin asetet:
Kategoria 1: pesë për qind (5%);
Kategoria 2: njëzet për qind (20%) dhe
Kategoria 3: dhjetë për qind (10%).
Si kategorizohen asetet për çështje
zhvlerësimi?
E gjithë prona e prekshme e tatimpaguesit që i
nënshtrohet zhvlerësimit, caktohet në njërën prej
kategorive vijuese:
Kategoria 1: Ndërtesat dhe strukturat tjera
ndërtimore;
Kategoria 2: Automobilat dhe kamionët e
lehtë, mjetet e rënda për transport, pajisjet
për bartje të dheut, buldozerët, gërmuesit
e dheut dhe mjetet tjera të rënda,
kompjuterët, pjesët shtesë për kompjuterë
dhe pajisjet tjera për përpunimin e të
dhënave, mobilet dhe pajisjet për zyra,
instrumentet, gjërat e ndryshme dhe
pajisjet tjera shtesë; dhe bagëtitë te
shfrytëzuara për prodhim ose për
mbarështim;
Kategoria 3: Uzinat dhe makineria;
inventari i hekurudhës dhe lokomotivat që
shfrytëzohen për transportin hekurudhor;
aeroplanët; anijet dhe bimët shumë
vjeçare dhe shkurret e shfrytëzuara për
vreshtari ose për prodhimin e frutave si
p.sh. mollët, dardha, arrat, boronicat dhe
te tjera; dhe të gjitha asetet e trupëzuara
që nuk janë përfshirë në kategorinë 1 apo
Kategorinë 2.
Si të bëhet përmirësimi i Formulari i Caktimit të
Punëdhënësit Kryesor (FCPK), meqenëse është
shkruar gabimisht data e fillimit të punësimit të
punëtorit?
Përmirësimi i formularit të Caktimit të Punëdhënësit
Kryesor, bëhet duke shkarkuar një formë të re nga
ueb-faqja e ATK-së, të cilën duhet ta plotësoni me
të dhënat e sakta, p.sh. datën e fillimit të punësimit
dhe ta dërgoni në Zyrën përkatëse Regjionale të
ATK-së.
Si blerës i rregullt, furnitori një herë në muaj më
furnizon me mall për të cilin nuk më obligon të
paguaj, pra mallin pranoj gratis. Si trajtohet ky
mall i cili e ngarkon shitjen për efekt të KMSh-së
dhe TAP?
Për mallin e pranuar në formë të tillë, me rastin e
shitjes:
Nuk keni fare KMSH
Do të konsiderohen të hyra të pastërta për
TAP.
20
21
22
23
24
25
6
29
Çka do të thotë Korporatë?
Korporatë do të thotë një person juridik, i cili ka një
identitet që është i ndarë dhe dallon nga anëtarët,
pronarët dhe aksionarët. Një shoqëri tregtare,
kapitali i së cilës është i ndarë në numër të
specifikuar të aksioneve të së njëjtës vlerë
nominale.
Cilët janë tatimpaguesit për Tatim në të Ardhura
të Korporatave?
Tatimpagues për Tatimin në të Ardhurat të
Korporatave janë
• Një korporatë apo ndonjë ndërmarrje tjetër
afariste që ka statusin e personit juridik
• OJQ-të
• Një shoqëri tregtare me pronësi shoqërore
apo publike
• Njësia e përhershme, si dhe çdo
organizatë tjetër që e ka statusin e
personit juridik.
Kush është objekt i Tatimit në të Ardhura të
Korporatave?
Objekt i tatimit për tatimpaguesin rezident janë të
ardhurat e tatueshme nga burimet e të ardhurave
në Kosovë dhe burimit të ardhurave të jashtme.
Objekt i tatimit për tatimpaguesin jo rezident janë të
ardhurat e tatueshme nga burimi i të ardhurave
brenda Kosovës.
Cila është norma e Tatimit në të Ardhura të
Korporatave?
Norma e Tatimit në të Ardhura të Korporatave është
10%.
Cilat janë format e korporatave me qëllim të
deklarimit të obligimit tatimor?
Për qëllime të deklarimit, kemi:
Korporatë e vogël
Korporatë e madhe
Cila është mënyra e deklarimit për Tatim në të
Ardhura të Korporatave?
Korporata e vogël - deklaron katër këste tremujore
brenda vitit. Deklarimi bëhet sipas qarkullimit bruto
për tremujor dhe është tatim përfundimtar.
Norma tatimore:
3% nga të ardhurat bruto me veprimtari
tregtare, jo më pak se 37.5€ për tremujor
9% nga të ardhurat bruto me veprimtari
shërbyese, jo më pak se 37.5€ për
tremujor.
Korporata e madhe dhe ajo e cila vullnetarisht ka
zgjedhur të tatohet në baza reale - deklaron katër
këste paradhënie brenda vitit dhe deklaratën
përfundimtare për barazim.
Norma tatimore: 10% e fitimit neto
Cilat janë obligimet e një personi juridik lidhur
me mbajtjen e tatimit në burim për jo
rezidentët?
Personat juridik obligohen për mbajtje të tatimit në
burim prej 5%, për jo-rezidentët nëse:
• Të ardhurat bruto të një jo-rezidenti si një
zbavitës, artist, këngëtar dhe sportist të
krijuara nga aktivitet e tij me qëndrim fizik
në Kosovë, janë më të mëdha se 1000 €
brenda periudhës tatimore.
• Të ardhurat bruto të një jo-rezidenti nga
shërbimet tjera (përveç atyre zbavitëse,
artistike, këngëtar dhe sportive) të krijuara
nga aktivitet e tij me qëndrim fizik në
Kosovë, janë më të mëdha se 5000 €
brenda periudhës tatimore.
Cilat janë obligimet e një personi juridik lidhur
me mbajtjen e tatimit në burim për rezidentët
dhe jo rezidentët lidhur me qiratë, të drejtën
pronësore dhe interesat?
Personat juridik obligohen që me rastin e pagesës
së qirasë, të drejtës pronësore dhe interesit, të
mbajnë tatimin në burim në shkallë prej:
9% për pagesën në emër të qirasë
7- TATIMI NË TË ARDHURA TË KORPORATAVE 7 1
2
3
4
5
6
7
8
30
10% për pagesën në emër të të drejtës
pronësore dhe interesit.
Një Korporatë e Vogël, a mund të deklarojë
detyrimet tatimore në baza reale?
PO, një Korporatë e Vogël mund të zgjedhë që të
deklarojë në baza reale nëse dorëzon një pasqyrë
(kërkesë) në ATK deri më 1 Mars të periudhës
aktuale.
Unë jam një Korporatë e vogël e re, a mundem
që në fillim të zhvillimit të afarizmit të
regjistrohem vullnetarisht për të deklaruar në të
ardhura reale?
Bizneset e reja të cilat regjistrohen pas datës 1
Mars, mund të tatohen në baza reale, nëse
aplikojnë për tatuarje në baza reale brenda
periudhave, si në vijim:
1. Biznesi i ri, i regjistruar gjatë periudhës
TM/1, mund të tatohet në baza reale, nëse
aplikon për të zgjedhur tatuarjen në baza
reale, deri me 1 Prill, pra para se të fillojë
afati i deklarimit për periudhën tatimore
TM1.
2. Biznesi i ri, i regjistruar gjatë periudhës
TM/2, mund të tatohet në baza reale, nëse
aplikon për të zgjedhur tatuarjen në baza
reale, deri me 1 Korrik, pra para se të
fillojë afati i deklarimit për periudhën
tatimore TM2.
3. Biznesi i ri, i regjistruar gjatë periudhës
TM/3, mund të tatohet në baza reale, nëse
aplikon për të zgjedhur tatuarjen në baza
reale, deri me 1 Tetor, pra para se të fillojë
afati i deklarimit për periudhën tatimore
TM3.
Biznesi i ri, i regjistruar gjatë periudhës TM/4, mund
të tatohet në baza reale, nëse aplikon për të
zgjedhur tatuarjen në baza reale, deri me 1 Janar,
pra para se të fillojë afati i deklarimit për periudhën
tatimore TM4.
Cilat janë të Ardhurat që lirohen nga Tatimi në
të Ardhura të Korporatave?
Nga Tatimi ne të Ardhura të Korporatave, janë të
liruara:
Të ardhurat e OJQ-ve qe kanë Statusin e
Përfituesit Publik.
Të ardhurat e Bankës Qendrore
Dividenta
Interesi nga instrumentet financiare
Të ardhurat e gjeneruara nga religjionet
fetare
Të ardhurat e kontraktorëve primar ose
nën-kontraktorëve, përveç personave
vendor, që janë krijuar nga kontratat për
furnizimin e mallrave dhe shërbimeve të
Kombeve të Bashkuara (duke përfshirë
UNMIK-un), agjencitë e specializuara të
Kombeve të Bashkuara, KFOR-it dhe
Agjencinë Ndërkombëtare për Energji
Bërthamore me kusht që ata drejtpërdrejt
të jenë të angazhuar në projekte dhe
programe të organizatave të cekura më
lartë.
Të ardhurat e kontraktorëve primar ose
nën-kontraktorëve, përveç personave
vendor, që janë krijuar nga kontratat me
qeveritë e huaja, organet e tyre dhe
Agjencionet, Bashkimin Evropian,
Agjencionet e Specializuara të Bashkimit
Evropian, Bankës Botërore, Fondit
Monetar Ndërkombëtar dhe organizatat
ndërkombëtare ndërqeveritare për
furnizimin e mallrave dhe shërbimeve në
mbështetje të projekteve dhe programeve
për Kosovën.
Cilat janë shpenzimet e pa lejueshme në TAK?
Shpenzimet të cilat nuk janë të lejueshme sipas
Ligjit për të Ardhura të Korporatave, janë:
• Çmimi i përvetësimit apo përmirësimit të
tokës
• Ndëshkimet, gjobat, shpenzimet dhe
interesi lidhur me to
• Tatimi në të ardhura
9
10
11
12
7
31
• Shpenzimet personale, familjare apo të
jetesës
• Humbja nga shitja apo këmbimi i aseteve
në mes të personave të lidhur, përveç
nëse çmimi shitës është në përputhje me
vlerën e hapur të tregut
• Kontributet pensionale mbi shumën
maksimale të lejuar nga ligji mbi pensionet
në Kosovë
• Çfarëdo shpenzimi tjetër i pa
dokumentuar.
Cilat janë shpenzimet e lejueshme në TAK?
Për bizneset të cilat tatohen në baza reale apo ato
që kanë zgjedhur vullnetarisht të tatohen në baza
reale, lejohen si zbritje nga të ardhurat e
përgjithshme :
Zbritjet për shpenzimet nga qiraja, të
tanishme apo 10% të qirasë bruto
Zbritjet për kontributet pensionale
Zbritjet për shpenzimet të lidhen me të
ardhurat mbi shfrytëzimin e pronës së
patrupëzuar
Zbritjet për kontributet bamirëse
Humbja e bartur
Zhvlerësimi
Amortizimi
Lejim i veçantë për asete të reja
Zbritjet e tjera të lejuara- siç është borxhi i keq,
shpenzimet e reprezentacionit, kërkimi dhe
zhvillimit, etj.
Si trajtohen shpenzimet e reprezentacionit në
TAK?
Shpenzimet e ndodhura të reprezentacionit do të
jenë të kufizuara në 50% të shumës së faturuar për
zbavitje afariste. Shuma maksimale e shpenzimeve
të reprezentacionit nuk do të tejkalojë 2% të të
ardhurave bruto vjetore.
Si të shkarkohet formulari për TAK?
Shko në faqen e internetit www.atk-ks.org dhe
klikoni mbi pjesën Shkarko deklaratë elektronike
në anën e majtë të navigimit. Shkruani Numrin
Fiskla të Korporatës tuaj. Emri i saj duhet të shfaqet
automatikisht. Nëse jo, sigurohuni që keni shkruar
Numrin Fiskal të saktë. Zgjidhni formularin, zgjidhni
periudhën tatimore dhe merrni deklaratën.
Kur mund të njihet borxhi i keq?
Pjesa e llogarive të arkëtueshme të tatimpaguesve
e cila vihet në dyshim për pagesë mund të kalojë në
borxh të keq pasi që ti ketë plotësuar disa kushte,
gjegjësisht të jenë marrë të gjithë hapat e
nevojshëm ligjor për arkëtimin e tyre.
Kushtet janë me sa vijon:
Shuma më herët është përfshirë në të ardhura;
Borxhi është fshirë (ç’regjistruar) në librat e
tatimpaguesit si i padobishëm;
Nuk ka kontest mbi vlefshmërinë juridike të
borxhit;
Borxhit i kanë kaluar së paku 6 muaj nga afati;
dhe
Ka evidencë të mjaftueshme se janë bërë
përpjekje substanciale për të vjelë borxhin,
përfshirë çdo veprim te aplikueshëm për
mbledhjen e borxhit sikurse janë:
o tatimpaguesi ka thyer (balancuar) çdo
borxh të pakontestueshëm kundrejt borxhit
të keq;
o korrespodenca dhe kontaktet në përpjekje
për të vjelë borxhin;
o veprimi juridik ka qenë i pasuksesshëm,
apo veprimi juridik është konsideruar si
joekonomik për arsye të dokumentuara,
ose
o Kërkesa është dorëzuar mbi mjetet e
falimentimit / likuidimit, nëse është e
aplikueshme, dhe shuma që do të merret
është përcaktuar në mënyrë të arsyeshme
nga administratori / përmbaruesi. Deri në
shkallën sa janë marrë nga falimentimi,
janë aplikuar në borxhin e pashlyer.
13
14
15
16
7
32
Zbritjet e borxhit të keq janë të kufizuara në pjesën
e pambuluar të borxhit. Çdo borxh i keq i zbritur si
një shpenzim dhe pastaj është mbledhë, do të
përfshihet në të ardhurat në kohën e mbledhjes.
Nuk do të lejohet asnjë zbritje e borxhit të keq për
borxhet ndërmjet palëve te lidhura.
Cila është baza për llogaritjen e zhvlerësimit?
Bazë për përllogaritje të zhvlerësimit janë kostot e
blerjes apo prodhimit duke përfshirë edhe të gjitha
kostot e drejtpërdrejta të cilat janë të domosdoshme
për të vënë një aset në gjendje gatishmërie për
shfrytëzim.
Sa është përqindja e zhvlerësimit?
Shuma e lejuar si zbritje për zhvlerësim në
periudhën tatimore përcaktohet duke aplikuar
përqindjet e mëposhtme në mënyrë individuale të
pronës së prekshme individuale sipas metodës
lineare në fund të periudhës tatimore sipas
kategorisë së cilës i përkasin asetet:
Kategoria 1: pesë për qind (5%);
Kategoria 2: njëzet për qind (20%) dhe
Kategoria 3: dhjetë për qind (10%).
Si kategorizohen asetet për çështje
zhvlerësimi?
E gjithë prona e prekshme e tatimpaguesit që i
nënshtrohet zhvlerësimit, caktohet në njërën prej
kategorive vijuese:
Kategoria 1: Ndërtesat dhe strukturat tjera
ndërtimore;
Kategoria 2: Automobilat dhe kamionët e
lehtë, mjetet e rënda për transport, pajisjet
për bartje të dheut, buldozerët, gërmuesit
e dheut dhe mjetet tjera të rënda,
kompjuterët, pjesët shtesë për kompjuterë
dhe pajisjet tjera për përpunimin e të
dhënave, mobilet dhe pajisjet për zyra,
instrumentet, gjërat e ndryshme dhe
pajisjet tjera shtesë; dhe bagëtitë te
shfrytëzuara për prodhim ose për
mbarështim;
Kategoria 3: Uzinat dhe makineria;
inventari i hekurudhës dhe lokomotivat që
shfrytëzohen për transportin hekurudhor;
aeroplanët; anijet dhe bimët shumë
vjeçare dhe shkurret e shfrytëzuara për
vreshtari ose për prodhimin e frutave si
p.sh. mollët, dardhat, arrat, boronicat dhe
të tjera; dhe të gjitha asetet e trupëzuara
që nuk janë përfshirë në kategorinë 1 apo
Kategorinë 2.
Çka konsiderohet fitim kapital?
Fitimet kapitale janë të ardhura, të cilat
tatimpaguesi i realizon përmes shitjes së pasurive
kapitale, duke përfshirë pasurinë e patundshme dhe
letrat me vlerë. E ardhura e cila realizohet
nënkupton dallimin pozitiv në mes të të hyrave nga
shitja e pasurisë kapitale sipas çmimit të shitjes dhe
vlerës neto në libra. Ndërsa, me rastin e shitjes së
aseteve nga llogaria grupore, nuk njihet fitim
kapital.
Çka konsiderohet humbje kapitale?
Humbjet kapitale janë humbjet, të cilat tatimpaguesi
i pëson përmes shitjes së pasurisë apo letrave me
vlerë. Humbja e cila realizohet nënkupton dallimin
negativ nga shitja e pasurisë kapitale sipas çmimit
të shitjes dhe vlerës neto në libra rritur me
shpenzimet e përmirësimeve eventuale dhe e
zvogëluar për pjesën e zhvlerësimit. Ndërsa, në
rastin e shitjes së aseteve nga llogaria grupore, nuk
njihet humbje kapitale.
Cilat janë afatet kohore për deklarim të Tatimit
në Korporata?
Afatet e pagesës së kësteve paradhënie janë deri
në çdo 15 të muajit vijues pas çdo tremujori. Afati
për dorëzimin e deklaratës vjetore për Tatim në të
Ardhura të Korporatave është deri më 31 Mars të
vitit pasues të periudhës tatimore.
17
18
19
20
21
22
7
33
Çka do të thotë Njësi e Përhershme?
Njësia e përhershme do të thotë vend i caktuar i
veprimtarisë afariste nëpërmes të cilit veprimtaria
afariste e personit jo rezident zhvillohet tërësisht
apo pjesërisht në Kosovë.
Njësia e përhershme përfshin:
1. Çdo vend të menaxhmentit;
2. Çdo degë;
3. Çdo zyrë;
4. Çdo fabrikë;
5. Çdo punëtori;
6. Çdo minierë dhe
7. Çdo burim i naftës dhe gazit, gurore ose
vend tjetër i shfrytëzimit të burimeve
natyrore, etj.
Shoqatat e të Hendikepuarve a janë të obliguar
të dorëzojnë deklaratën tatimore vjetore?
PO, sepse kjo shoqatë është e regjistruar si OJQ
dhe konsiderohet Person Juridik.
Humbja, a duhet të bartet aq sa ka qenë apo të
shpërndahet në mënyrë të barabartë për disa
vite?
Humbja duhet të bartet aq sa mbetet nga viti i
kaluar, por maksimumi i bartjes së humbjes është 7
vite, kështu që nëse bëni bartje të humbjes më
tepër se 7 vite, nuk do të jetë e njohur nga ATK.
Në vitin e kaluar biznesi im ka rezultuar me
humbje. Si duhet të dorëzoj këstet paradhenie
ne këtë vit?
Kur biznesi në vitin paraprak ka rezultuar me
humbje, atëherë në vitin pasues duhet të deklarojë
këste paradhënie, sikurse të jetë viti i parë i
afarizmit të tij, pra duke zgjedhur opsionin e
Parashikimit të të ardhurave dhe shpenzimeve.
Një Person juridik që jep me qira një personi
tjetër juridik, cili duhet të mbajë në burim
tatimin në Qira (Qiradhënësi apo Qiramarrësi) ?
Në raste të tilla obligohet Qiramarrësi që të mbajë
Tatimin në Burim në Qira.
A janë të zbritshme: Provizioni bankar dhe
Shpenzimet për mirëmbajtje bankare?
PO, që të dyja janë shpenzime të zbritshme për
biznesin.
Përveç se duhet deklaruar sipas parashikimit, a
mund të deklarohet vlera reale e të ardhurave
dhe shpenzimeve ?
Këstet paradhënie duhet të bëhen duke zgjedhur
njërën nga opsionet:
1. Parashikimi I të ardhurave dhe
Shpenzimeve
2. 110% në raport me vitin e kaluar.
23
24
25
26
27
28
29
7
34
Cilat janë obligimet e mia si tatimpagues?
Çdo biznes (person) që merret me aktivitet
ekonomik është i obliguar të mbajë librat dhe
regjistrimet kontabël, ashtu siç është përcaktuar me
ligj.
Mbajtja e librave dhe regjistrimeve reale nga
personat që merren me aktivitete ekonomike
nxjerrin edhe detyrimet e çdo biznesi për të paguar
tatimet. Për të paguar tatimet së pari duhet të dini
se cilin tatim keni për detyrim të paguani, siç janë:
TAP,TAK TVSh, tatime të mbajtura ne burim, etj.
Pra, duhet të siguroheni për llojin e tatimit dhe
pastaj të ndjekni procedurat për të bërë pagesën e
cila mund të bëhet përmes Deklarimit Elektronik
ose përmes shkarkimit të deklaratave nga ueb-faqja
e ATK-së.
Për më tepër neni 13 i Ligjit Nr.03/L-222 për
Administratën Tatimore dhe Procedurat dhe neni 17
i Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010.
Cilat libra dhe regjistrime duhet t’i mbajë një
biznes me qarkullim vjetor bruto deri në
50,000€?
Librat dhe regjistrimet minimale që duhet mbajtur
nga bizneset me qarkullim vjetor bruto deri në
50,000€ apo më pak janë:
1. Libri i Blerjes, në të cilin duhet të
regjistrohen të gjitha blerjet dhe deklaratat;
2. Libri i Shitjeve, në të cilin duhet të
regjistrohen të gjitha shitjet dhe deklaratat;
3. Libri i Arkës, që lidhet me librin e shitjeve
dhe librin e blerjeve, ashtu që të gjitha
hyrjet dhe daljet në arkë të jenë regjistruar;
4. Raportet bankare, përfshirë regjistrimet e
depozitave dhe tërheqjeve;
5. Kopjet e dokumenteve mbështetëse për
hyrjet në libra, duhet të mbeten dhe
shoqërohen me librin e pranueshëm.
6. Regjistrimi i Mallit duhet të mbahet së
bashku me regjistrimet tjera të mallit të
pranishëm të marra gjatë vitit.
7. Libri i të punësuarve në të cilin do të
regjistrohen të punësuarit, nëse ka të tillë.
8. Nga biznesi duhet të bëhet një regjistrim
vjetor i mallit, sikurse është përshkruar në
Nenin 18 të Udhëzimit Administrativ Nr.
15/2010 dhe ai regjistrim i mallit duhet të
mbahet së bashku me regjistrimet tjera të
mallrave të pranishme të marra gjatë vitit.
Cilat libra dhe regjistrime duhet t’i mbajë një
biznes me qarkullim vjetor bruto mbi 50,000€?
Librat dhe regjistrimet minimale që duhet mbajtur
nga bizneset me qarkullim vjetor bruto mbi 50,000€
janë:
1. Librin e Blerjeve, në të cilin regjistrohen të
gjitha blerjet dhe kthimet;
2. Libri i Shitjeve, në të cilin regjistrohen të
gjitha shitjet dhe kthimet;
3. Libri i Parasë së Gatshme, në të cilin do të
regjistrohen të gjitha hyrjet dhe daljet e
arkës;
4. Llogaria kryesore, nëse aplikohet, që
përfshinë bilancin hapës, shtimet në
kapital, shpenzimet që duhet kapitalizuar,
shkallën e zhvlerësimit, shumën e
zhvlerësimit, shitjet dhe bilancin mbyllës;
5. Raportet bankare, përfshirë regjistrimet e
depozitave dhe tërheqjeve;
6. Pasqyrat financiare dhe bilancet e
gjendjes siç kërkohet për vendosjen e
pikës filluese për përgatitjen e deklaratave
vjetore të tatimit në të ardhurat dhe
llogaritjen e obligimit tatimor vjetor.
7. Kopjet e dokumenteve mbështetëse për
shënimet në librin përkatës, duhet të
shoqërohen me librin e zbatueshëm.
8. Përveç kësaj, duhet të bëhet një regjistrim
i mallit nga biznesi, sikurse është
përshkruar në Nenin 18 të Udhëzimit
Administrativ Nr. 15/2010 dhe ai regjistrim
i mallit duhet të mbahet së bashku me
regjistrimet tjera të mallit të pranishëm të
marra gjatë vitit.
9. Libri i të punësuarve në të cilin do të
regjistrohen të punësuarit, nëse ka të tillë.
10. Duhet të mbahen kopjet e kontratave dhe
korrespodencave tjera përkatëse të
biznesit.
8- PAGESA E TATIMEVE 8 1
2
3
35
Si mund të paguaj detyrimet tatimore?
Tatimet mund të paguhen në njërën nga bankat apo
institucionet financiare të licencuara nga Banka
Qendrore e Kosovës, si:
Në formë fizike
Përmes E-Banking-ut
Cilët formularë përdoren për të deklaruar
detyrimin tatimor?
Formularët që përdoren për pagesë të tatimit, janë:
IR - Pasqyra e tatimit mbi qiranë dhe
pasurinë e patrupëzuar,
IL - Pagesa tremujore e tatimit dhe
kontributeve për bizneset e mëdha
individuale,
IS - Pasqyra tremujore e tatimit dhe
kontributeve për bizneset e vogla
individuale,
WM - Pasqyra e mbajtjes në burim dhe
pagimit të tatimit,
WR - Pasqyra mujore e mbajtjes në burim
dhe pagesës së tatimit në interes, divident,
të drejtat pronësore, qira, fitore në lotari
dhe lojëra të fatit,
QS - Pasqyra tremujore e pagesës
paradhënie për korporatat e vogla,
QL - Pasqyra tremujore e pagesës
paradhënie për korporatat e mëdha,
CD - Deklarata e tatimit në të Ardhurat e
Korporatave,
TV - Formular deklarimi e pagese për
TVSh,
PD - Formular i Deklarimit vjetor dhe
pagesën për tatimin mbi të Ardhurat
Personale,
CM - Pasqyra e kontributeve për pension
dhe formulari I pagesës,
DO - Deklarata e Tatimit në të Ardhurat
nga ortakëria,
Si ta marrë fletë pagesën?
Nëse jeni duke deklaruar tatimin përmes Sistemit
Elektronik EDI, atëherë me rastin e shtypjes së
butonit Deklaro, juve do t’ju mundësohet të merrni
fletëpagesën, përmes së cilës bëhet edhe pagesa e
tatimit. Ndërsa, nëse jeni duke deklaruar përmes
sistemit manual duke shkarkuar formularin nga ueb-
faqja e ATK-së, atëherë pagesa e tatimit bëhet me
anë të atij formulari dhe nuk ka nevojë për ndonjë
fletëpagesë tjetër.
A duhet ti deklarojë tatimet edhe nëse në
momentin e deklarimit nuk mund të bëjë
pagesën?
PO, me qëllim që të përfitoni nga mos aplikimi i
ndëshkimit prej 5% për mosdorëzim të deklaratës
tatimore, edhe pse nuk do të mundeni për
momentin të paguani atë, do të jetë në favorin tuaj
për të deklaruar.
A kam mundësi që të paguaj tatimet me këste?
Deklarimi i tatimeve duhet të bëhet brenda afatit të
përcaktuar ligjor për çdo lloj tatimi.
Nëse pagesa e tyre nuk bëhet apo bëhet pjesërisht,
për pjesën e papaguar do të aplikohen ndëshkime
dhe interesa.
Sa është ndëshkimi dhe interesi nëse nuk i
deklaroj tatimet dhe po ashtu nuk paguaj tatimet
në kohë?
Nëse nuk e keni dorëzuar brenda afatit deklaratën
tatimore, atëherë së pari do të aplikohet një
ndëshkim prej 5% për mosdorëzim të deklaratës në
maksimum 25% (për 5 muaj) dhe nëse pagesa e
tatimit ende nuk është bërë, atëherë pasi të
ndërprehet aplikimi i ndëshkimit prej 5%, pra pas
pesë muajve, do të aplikohet ndëshkimi prej 1% për
mos pagesë të tatimit, ndërsa interesi prej 1.25%
në muaj do të aplikohet që nga dita e parë e
skadimit të afatit të deklarimit e deri në momentin e
kryerjes së obligimit tatimor.
4
5
6
7
8
9
8
36
Sa është ndëshkimi dhe interesi nëse deklaroj,
por nuk i paguaj tatimet në kohë?
Nëse deklarohen detyrimet tatimore dhe nëse ato
nuk paguhen, ju do të ndëshkoheni me 1% për mos
pagesë të tatimit në kohë, në maksimum për 12
muaj dhe me 1.25% interes të vlerës së detyrimit
tatimor deri në përmbushjen totale të obligimit
tatimor.
Çka duhet të bëjë nëse paguaj vetëm një pjesë
të detyrimit tatimor?
Nëse paguani vetëm një pjesë të detyrimit tuaj
tatimor ju duhet të keni parasysh se ende keni
obligime ndaj ATK-së dhe duhet të bëni pagesat
tjera. Për pjesën e pa shlyer të obligimit tatimor do
të vazhdojnë të aplikohen ndëshkimet si:
1% për mos pagesë të tatimit në kohë dhe
1.25%.interes.
A mund t’i paguaj on-line tatimet e mia?
PO, për tatimet e deklaruara në mënyrë elektronike
përmes Sistemit EDI, disa nga bankat komerciale
mundësojnë pagesën on-line përmes E-Banking.
A mund ti paguaj tatimet përmes telefonit?
Nëse ju keni deklaruar përmes sistemit EDI dhe
keni qasje në internet në celularin tuaj, keni edhe
mundësinë e kryerjes së pagesës përmes E-
Banking në bankat të cilat e mundësojnë këtë formë
të pagesës.
Unë nuk mund t’i paguaj menjëherë obligimet
tatimore, cilat janë opsionet e mia?
Deklarimi i plotë i detyrimeve tatimore është shumë
me rendësi, por nuk do të thotë se ju nuk keni të
drejtë të bëni edhe vetëm një pjesë të detyrimit
tatimor. Ju, mund të paguani aq sa edhe keni
mundësinë, por duhet ta dini se për pjesën tjetër të
mbetur të obligimit tatimor do të vazhdojnë të
aplikohen ndëshkimet si:
1% për mos pagesë të tatimit në kohë dhe
1.25%.interes.
Gjithashtu, ekziston edhe mundësia e pagesës së
borxheve me këste, por për këtë ju, duhet të
parashtroni një kërkesë për arritje të marrëveshjes
së pagesës me këste dhe pasi të shqyrtohet
kërkesa juaj, nëse aprovohet mund të bëni pagesat
me këste, siç janë definuar nga shqyrtuesi i
kërkesës tuaj.
Si mund të parashtrojë kërkesën për pagesën e
borxhit me këste?
Kërkesën për pagesën e borxhit me këste, duhet ta
shkarkoni përmes ueb-faqes së ATK-së (www.atk-
ks.org) duke klikuar në linkun “Shkarko deklaratë
elektronike” dhe pasi ta plotësoni duhet ta dorëzoni
në Zyrën përkatëse Regjionale të ATK-së.
Çfarë veprimesh mund të ndërmerr ATK nëse
nuk mund t’i paguaj tatimet?
Në rast të mos pagesës së detyrimeve tatimore nga
ana e tatimpaguesit, Administrata Tatimore e
Kosovës do të ndërmerr të gjitha masat qe janë të
parapara me legjislacionin tatimor, pra do të kaloni
në procedurat e Mbledhjes së Detyrueshme.
Unë gabimisht kam paguar më shumë tatim.
Çka duhet të bëjë për të rimbursuar shumën e
paguar tepër?
Për pagesat e paguara më tepër të detyrimeve
tatimore, ju mund të bëni kërkesë për bartjen e asaj
teprice nëse keni obligime të pa paguara në tatime
tjera, apo edhe mund të bëni kërkesë për kthim të
mjeteve.
Kërkesën për kthimin e mjeteve duhet ta shkarkoni
përmes ueb-faqes së ATK-së (www.atk-ks.org)
duke klikuar në linkun “Shkarko deklaratë
elektronike” dhe pasi ta plotësoni duhet ta dorëzoni
në Zyrën përkatëse Regjionale të ATK-së.
10
11
12
13
14
17
16
15
8
37
Si mund të bëhet bartja e pagesave tëpër, në
ndonjë obligim tatimor të pashlyer?
Bartja e pagesave tepër, në ndonjë obligim tatimor
të pashlyer, bëhet përmes plotësimit të kërkesës
për transfer Debi-Kredi. Kërkesën për Debi-Kredi
mund ta shkarkoni përmes ueb-faqes së ATK-së
(www.atk-ks.org) dhe pasi ta plotësoni duhet ta
dorëzoni në Zyrën përkatëse Regjionale të ATK-së,
apo edhe mund ta merrni direkt në zyrën përkatëse
Regjionale. Kërkesa e tillë shqyrtohet nga ATK dhe
nëse ju plotësoni kushtet për transfer të tillë,
atëherë do të bëhet bartja e mjeteve në periudhat
ku ekzistojnë borxhet e pashlyera.
Unë e kam humbur dëshminë e pagesës për
tatimet që i kam paguar. Si mund ta marrë një
kopje?
Në rast se ju keni bërë pagesën e tatimit, mirëpo,
keni humbur dëshminë e pagesë së detyrimit
tatimor, ju mund të kërkoni dëshminë në Zyrën
përkatëse Regjionale të Shërbimit të
Tatimpaguesve, duke ju drejtuar me një kërkesë të
tillë dhe ATK do të kujdeset që t’ju sigurojë një
kopje të deklaratës tuaj të paguar.
Çfarë dëshmie më jep banka kur unë i paguaj
tatimet?
Banka duhet t’ju jap dëshminë e pagesës që ju keni
bërë atë pagesë. Nëse keni për të paguar një tatim
të cilin e keni deklaruar përmes Sistemit Elektronik
EDI, banka duhet t’ju jap një kopje të fletëpagesës
tuaj të plotësuar në pjesën e bankës nga zyrtari në
bankë, e cila edhe e dëshmon shumën e paguar
me atë fletëpagesë, ndërsa nëse keni për të
paguar një tatim të cilin e keni deklaruar përmes
shkarkimit të formularëve, banka duhet t’ju jap një
kopje të formularit tuaj të plotësuar në pjesën e
bankës nga zyrtari në bankë, e cila edhe e
dëshmon shumën e paguar me atë formular si dhe
fletëpagesën e bashkangjitur.
A lejohet ndonjë zbritje e sanksioneve?
Nëse mos pagesa e tatimit dëshmohet se me të
vërtetë ju keni pasur arsye, atëherë ju mund të bëni
kërkesë për zbritje të sanksioneve, por jo të
interesit të kalkuluar. Kërkesa e tillë dorëzohet në
zyrën përkatëse Regjionale të ATK-së.
Për më tepër neni 62 i Ligjit Nr. 03/L-222
Një i punësuar i ATK-së më ka thënë se unë
mundem vetëm atij ti paguaj borxhet e tatimit të
kaluar. A është kjo në rregull?
Pagesa e detyrimit tatimor bëhet vetëm në bankat
komerciale apo institucionet tjera që janë të
licencuara nga Banka Qendrore e Kosovës, e jo tek
zyrtarët tatimor. Rastin e tillë, mund ta lajmëroni
menjëherë në Administratën Tatimore, në nr. 0800-
80-800, apo shkruani në adresën zyrtare
18
19
20
21
22
8
38
Ku duhet tё bёhet kërkesa për regjistrim tё
pajisjes fiskale?
Kërkesa për regjistrim tё pajisjes fiskale, duhet tё
bëhet te njëri nga Operatorët e Licencuar për
furnizimin me Pajisje Fiskale
Ku duhet tё bёhet kёrkesa pёr ç’regjistrim dhe
ndryshim tё Pajisjes Fiskale?
Së pari kërkesa duhet të bëhet në ATK ,pasi të jenë
kryer të gjitha procedurat e kërkuara sipas Nenit 12
të Udhëzimit Administrativ Nr.15/2010,
tatimpaguesit i lëshohet një konfirmim me shkrim të
cilin duhet ta dërgoj tek Operatori i licencuar ku
është blerë pajisja dhe pastaj të kryhen ç’regjistrimi/
ndryshimi.
Ku duhet tё blihet pajisja fiskale?
Pajisja apo njëra nga pajisjet (me elementet e saj),
mund të blihet tek njeri nga operatorët e licencuar:
Gekos me numër telefoni: 038/553-688
Dukagjini me numër telefoni: 038/603-232
Printec me numër telefoni: 038/248-428
Sa është çmimi për të blerë njё pajisje fiskale?
Çmimi për të blerë një pajisje fiskale varet nga lloji i
pajisjes. Çmimi më i ulët për një pajisje është 480€.
Kush e bënë instalimin e pajisjes fiskale?
Instalimin e pajisjes e bëjnë vetëm teknikët e
autorizuar, instalimi bëhet në pikën e shitjes së
tatimpaguesit pasi të jenë përfunduar procedurat e
duhura për instalim.
Kush e bënë emërimin e teknikëve që instalojnë
dhe riparojnë pajisjet fiskale?
Tregtari i autorizuar, emëron teknikët që instalojnë
dhe riparojnë pajisjet elektronike fiskale, për të cilat
është i licencuar të shesë.
Cilat janë proceduarat e emërimit të teknikëve
të autorizuar që instalojnë dhe riparojnë pajisjet
elektronike fiskale?
Tregtari i autorizuar, emëron teknikët që
instalojnë dhe riparojnë pajisjet
elektronike fiskale;
Komisioni shqyrton të dhënat e dorëzuara,
nga tregtari i autorizuar. Komisioni mund
të kërkojë sqarime të nevojshme, para
lëshimit ose refuzimit të autorizimit, për
teknikët që do të instalojnë ose riparojnë
pajisjet elektronike fiskale. Më tej,
Komisioni autorizon teknikun e emëruar
nga tregtari i autorizuar;
Pas aprovimit të teknikut, komisioni do të
kërkojë nga ATK, që të sigurojë kartelë
identifikuese me fotografi e cila identifikon
këtë individ, si teknik për instalim apo
riparim, ose për të dyja nëse kjo është e
nevojshme. Tekniku, pajiset me numrin
unik identifikues i cili do të krahasohet me
numrin identifikues personal të atij/asaj në
bazën e të dhënave të mbajtur nga ATK.
Teknikët e autorizuar për instalim dhe riparim duhet
të ri-autorizohen çdo vit.
Cilat Dokumente kërkohen nga tatimpaguesi
për fiskalizimi?
Çertifikata fiskale,
Çertifikata e biznesit,
Nëse tatimpaguesi është deklarues i TVSh-së,
nevojitet edhe certifikata e TVSh-së.
A kanë të drejtë tatimpaguesit të bëjnë
ndryshime në pajisje fiskale?
Asnjë ndryshim në shfrytëzimin e pajisjes fiskale
nuk mund të bëhet pa aprovim nga Administrata
Tatimore e Kosovës.
9- ARKAT FISKALE 9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
39
Cilat janё procedurat pёr tё pauzuar njё pajisje
fiskale?
Biznesi, në mënyrë që të trajtohet ”pasiv” nga ATK,
kërkohet të ndjekë procedurat vijuese:
Të bëjë një njoftim (kërkesë nga
tatimpaguesi) pranë Zyrës përkatëse të
Shërbimit dhe Edukimit të
Tatimpagueseve;
Kërkesa vuloset nga personeli i zyrës së
shërbimit të Tatimpaguesve;
Një kopje i jepet tatimpaguesit, ndërsa
kopja tjetër (nga personeli i shërbimit)
dorëzohet te operacionet (Kontrolli dhe
Mbledhja e Detyruar) për të vazhduar
procedurat e mëtutjeshme;
Dorëzimi i deklaratave tatimore, në afatet
përkatëse, duke deklaruar qarkullimin
zero;
Para se të riaktivizohet biznesi,
tatimpaguesi duhet të njoftoj ATK-në dhe
operatorin përkatës dhe pastaj të vazhdoj
procedurat normale të raportimit përmes
Pajisjes Elektronike Fiskale.
Si bëhet de-aktivizimi (pasivizimi) i Paisjes
Elektronike Fiskale (pef-it)?
Procedurat e pasivizimit të biznesit, janë të
ndërlidhura edhe me tjetërsimin e Pajisjes
Elektronike Fiskale, por ju duhet ti referoheni Nenit
13 të Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010, për të
zhvilluar më tutje procedurat e kërkuara nga ATK-
ja.
A mund ta transferojmë Pajisjen Elektronike
Fiskale (shesim) tek njё biznes tjetёr?
Shitja apo blerja e Pajisjes Elektronike Fiskale
konsiderohet transaksion i rëndomtë dhe i lirë i bërë
me vullnetin e palëve kontraktuese.
Procedurat e transferit të Pajisjes Elektronike
Fiskale, gjithmonë janë të ndërlidhura me
procedurat që duhet t’i ndjekë tatimpaguesi lidhur
me biznesin e tij në ATK. Pra, së pari biznesi duhet
të ndjek procedurat e mbylljes së biznesit pastaj
mund t’ia shesë apo transferojë pajisjen tek ndonjë
tatimpagues tjetër. Për këtë merre aprovim nga
ATK dhe pastaj kompania e licencuar për Arka
Fiskale bën modifikimin e të dhënave të regjistrimit
të Arkës Fiskale.
A mund tё bёhemi tregtar tё autorizuar, pёr
shitjen e Pef-ave?
Po, çdo prodhues, importues ose montues i Pef-
ave, mund të kërkoj të bëhet tregtar i autorizuar i
Pef-eve, për një a më shumë modele specifike
brenda afateve të publikuara nga Komisioni para
shitjes së Pef-ave në Kosovë.
Ku duhet tё dorёzohet kёrkesa pёr t’u bёrё
tregtar i autorizuar?
Kërkesën për t’u bërë tregtar i autorizuar duhet ta
dorëzoni pranë zyrës së prokurimit në Ministrin e
Financave, duke ju referuar paragrafit 10 (1-6) të
Nenit 21 të Udhëzimit Administrativ Nr.15/2010.
Sa është afati kohor për shqyrtim të kërkesës
pёr t’u bёrë Operator i licencuar?
Komisioni brenda 60 ditësh nga data e pranimit të
kërkesave dhe informatave, përcakton aprovimin
apo refuzimin për dhënien apo jo të licencës për
kërkuesin.
A ka tё drejtё tatimpaguesi tё kёrkoj
dëmshpërblim, nё rast se ka vërejtur se pajisja e
tij nuk i plotёson specifikacionet teknike dhe
funksionale sipas ligjit?
PO, shitësi i pajisjes duhet të ofrojë dëmshpërblim,
në rast se pajisja e shitur dhe e instaluar është
gjetur se nuk plotëson specifikacionet teknike dhe
funksionale, të përcaktuar në aktet në fuqi në kohën
e instalimit.
10
11
12
16
15
14
13
9
40
A janё tё obliguar operatorёt pёrveç Pef-ave tё
na furnizojnё edhe me ndonjё material shtesё?
Përveç pajisjes fiskale operatorët janë të obliguar
të ju furnizojnë edhe me doracak për përdorim dhe
servisim.
Kur duhet të bëhet kontrolli teknik dhe abonimi
për pajisjet fiskale?
Pronari i pajisjes fiskale është i obliguar që çdo vit
të bëjë kontrollimin teknik dhe abonimin për
pajisjen fiskale.
Sa zgjatë procedura e kontrollit të rregullt teknik
të pajisjes fiskale?
Procedura për kontrollim teknik të pajisjes është e
obligueshme të përfundoj brenda 48 orëve.
Pas pagesës së faturës pёr pajisje fiskale, sa
ёshtё afati pёr instalim tё kёsaj pajisjeje?
Faza e instalimit dhe e testimit duhet të zgjatë
maksimum 15 ditë pas pagesës së faturës.
Sa është çmimi i kontrollimit të rregullt vjetor
dhe abonimit vjetor për pajisje fiskale?
Çmimi pёr kontrollimin e rregullt vjetor dhe abonim
vjetor kushton në total 99 € me TVSh.
Ku duhet tё bёhet instalimi dhe testimi i
pajisjes?
Instalimi dhe testimi i pajisjes bёhet nё selinё e
shitjes sё Tatimpaguesit.
Pёrveç pagesёs me kesh, a na mundëson
pajisja formë tjetër të pagesës?
Po, përpos kesh-it pajisja ju mundëson edhe
pagesën përmes kartelave bankare.
Kur duhet tё mbyllet Z - raporti ditor?
Z-raportin jeni të obliguar ta nxjerri çdo ditë në fund
të orarit të punës.
Kur duhet të raportohet në ATK raporti periodik
mujor?
Raporti periodik mujor për muajin e kryer bёhet
deri me datën 10 të muajit vijues për muajin
paraprak.
Nё rast se nuk e mbylli raportin ditor, si duhet tё
veprohet?
Mbyllja e raportit ditor duhet të bëhet çdo ditë në
fund të orarit të punës. Nëse nuk e keni mbyllë,
atëherë jeni të obliguar që në ditën e nesërme së
bashku me raportin e ndodhur të ditës, ta mbyllni
edhe Z-raportin e pa mbyllur të ditës së kaluar.
Raportet ditore dhe ato pёriodike a duhet tё
regjistrohen nё Librat e Kontabilitetit?
Çdo raport ditor apo periodik nga pajisjet fiskale ,
duhet tё regjistrohet si shitje nё Librin e Shitjes.
Nё cilat raste tatimpaguesit detyrohen tё pajisen
dhe tё pёrdorin arkёn fiskale?
Tatimpaguesit të cilët bëjnë transakcione me para
të gatshme dhe kur nuk kërkohet të lëshohet faturë,
janë të obliguar të pajisen me pajisje fiskale.
Kur duhet tё lëshohet kuponi fiskal?
Pas kryerjes sё njё transakcioni, ku ёshtё
përjashtuar lёshuarja e Faturës ёshtё e
obligueshme nga pajisja fiskale nё pikёn e shitjes tё
lёshohet kuponi fiskal.
17
7
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
9
41
Sa ёshtё ndëshkimi pёr tatimpaguesin, pёr mos
fiskalizim tё paisjes?
Ndëshkimi për mos pajisje me pajisje fiskale është
1000 €.
A duhet kompanitë publike dhe komunale, tё
pajisen me arka fiskale?
Edhe Kompanitë Publike dhe Komunale, nëse kanë
të bëjnë me transaksione me para të gatshme,
duhen të pajisen me Arkë Fiskale.
A duhet tё jenё tё pajisura tё gjitha bizneset me
arka fiskale?
Të gjitha bizneset që kanë transaksione me para të
gatshme dhe kur nuk lëshojnë faturë, janë të
obliguara të pajisen dhe të përdorin arkën fiskale.
Si duhet tё veprohet me bizneset, pajisjet e tё
cilave nuk dërgojnё tё dhёna?
Çdo tatimpagues nga Pef-i është i detyruar të
transmetojë të dhënat në serverin e ATK-së, në të
kundërtën ndëshkohet me ndëshkim administrativ,
varësisht nga qarkullimi i biznesit.
Për më tepër paragrafi 2 i Nenit 53 të Ligjit 03/L-
222.
A duhet të pajiset me arkë fiskale OJQ-ja e cila
në kuadër të aktivitetit të saj të përfitimit publik
do të shiste bileta për një shfaqje?
PO, edhe OJQ-ja nëse nё kuadër tё aktivitetit tё
saj bënë transaksione me para të gatshme, është e
obliguar të pajiset dhe të përdorë Arkën Fiskale.
Si bёhet kthimi i mallrave dhe a kemi tё drejtё të
kthejmë ato?
Malli i blerë nёse përmban tё meta mund tё
kthehet dhe tё këmbehet me tё njejtin mall, por me
çmim tё njejtë. Si kusht ёshtë qё blerёsi duhet tё
posedoj me vete “kuponin origjinal”. Mallrat qё
kthehen duhet tё evidentohen nga shitësit nё njё
formё, përmbajtjen e sё cilës e parashikon ATK-ja
dhe evidentohen nё libёr tё veçantë. Në zyrat
regjionale të ATK-së apo në Zyrën Qendrore,
tatimpaguesit mund të kërkojnë formularin për
kthimin e mallit, ndërsa në mënyrë elektronike kjo
rregullohet sipas programeve që i kanë të instaluara
vetë tatimpaguesit dhe pastaj evidentohen në librin
e kthimeve.
Si bëhet evidentimi i mallit të kthyer dhe cilat
dokumente duhet t’i përdorim?
Çdo mall i kthyer nga konsumatori duhet tё
evidentohet nga shitësi si mall i kthyer dhe të
regjistrohet në librin e kthimeve. Në zyrat regjionale
të ATK-së apo në Zyrën Qendrore, tatimpaguesit
mund të kërkojnë formularin për kthimin e mallit,
ndërsa në mënyrë elektronike kjo rregullohet sipas
programeve që i kanë të instaluara vetë
tatimpaguesit dhe pastaj evidentohen në librin e
kthimeve.
Nёse gjatë përdorimit të Arkës Fiskale ndodh
ndonjë gabim pa dashje, si tё veprohet?
Në rast të ndonjë gabimi gjatë operimit me pajisje
fiskale apo për shkak të ndërprerjes së energjisë
elektrike, ju duhet që këtë problem ta paraqitni në
zyrën përkatëse regjionale të ATK-së. Aty do të
merrni sqarimet e duhura për të vazhduar më tutje,
mirëpo, me vete duhet të sjellni kuponin fiskal ne
origjinal, në të cilin ka ndodhur gabimi.
Çfarё pajisje fiskale duhet tё pёrdorim pёr
kompanitё e derivateve tё naftёs dhe ku blehen
ato?
Pajisjet fiskale të derivateve të naftës janë speciale
dhe e kanë moton pa ”kupon fiskal nuk ka derivat”.
Deri më tani janë çertifikuar dy operatorë për
shitjen e këtyre pajisjeve (Gekos dhe Printec).
30
31
32
33
34
35
36
37
38
9
42
Nё rast tё prishjes sё pajisjes apo periudhës së
servisimit, si duhet të veproj tatimpaguesi?
Në rast të prishjes së përkohshme të pajisjes fiskale
tatimpaguesi është i obliguar të lajmëroj zyrën
përkatëse regjionale tatimore, po ashtu edhe
operatorin e licencuar, ku është blerë pajisja për
eliminimin e defektit apo servisimin e pajisjes.
Ku duhet t’i vulosim kuponat jo fiskal dhe si tё
mbajmё evidencё pёr kёtё periudhё?
Kuponët jo fiskal duhet tё vulosen në zyrën
përkatëse të shërbimit të tatimpaguesve. Çdo
transaksion me para të gatshme evidentohet në
këta kupona dhe në fund të ditës evidentohen në
librin e shitjes.
Me rastin e pranimit të avancit, a duhet të
lëshohet kuponi fiskal dhe si duhet të veprohet
me rastin e lëshimit të faturës?
Pasi nuk keni furnizim të mallit/ofrim të shërbimit ju
sugjerojmë të shtypni Kuponin Fiskal në momentin
kur ju kryeni furnizimin/ose ofroni shërbimin, e jo në
momentin kur e pranoni pagesën e avancit. Kur të
shtypni kuponin fiskal i’a bashkëngjitni edhe pro-
faturën e pranimit të avancit.
39
40
41
9
43
Kush mund të bëjë ankesë?
Një person i cili kundërshton vlerësimin e tatimeve
ose përcaktimin zyrtar të ATK, mund të paraqesë
ankesë në Departamentin e Ankesave për të ri-
shqyrtuar përcaktimin zyrtar.
Pra, një ankesë mund të dorëzohet nga çdo person
i cili mendon se është dëmtuar nga një vendim me
shkrim të ATK-së dhe i cili e konteston atë duke u
bazuar në ndonjërën apo shumicën e rasteve si:
kur janë bërë shkelje procedurale;
kur dokumenti i nxjerr ka gabime faktike ose
ligjore, pa marrë parasysh se a paraqitet
gabimi në dokument apo jo;
kur nuk ka dëshmi ose materiale tjera që
justifikojnë vlerësimin në rastet e vlerësimit të
personit të tretë;
kur dokumenti tatimor është në kundërshtim
me ligjin.
Si ta bëjë një ankesë?
Për të qenë në pajtim me ligjin, një ankesë për një
njoftim të vlerësimit apo vendim zyrtar duhet të
dorëzohet me shkrim dhe të përmbajë arsyet dhe
dokumentet në të cilat tatimpaguesi e bazon
ankesën. Ankesa duhet të përmbajë:
Emrin, adresën dhe numrin fiskal të
tatimpaguesit;
Një përshkrim të çështjes për të cilën
është bërë ankesa (njoftimin e vlerësimit
duke përfshirë datën e njoftimit, datën e
pranimit të njoftimit, periudhën tatimore,
shumën e tatimit për të cilën është bërë
ankesa);
Vlerësimi apo pjesa e vlerësimit për të
cilën po ankohet;
Bazat ligjore për ankesë;
Përshkrim i arsyeve pse njoftimi apo
vendimi zyrtar është konsideruar të jetë i
pasaktë apo i parregullt, duke u përfshirë
baza ligjore për moskorrektësinë apo
parregullsinë;
Nënshkrimi i tatimpaguesit, personit të emëruar
nga tatimpaguesi, apo përfaqësuesit të autorizuar
të tatimpaguesit.
Ku mund të shkruaj që të dërgojë një ankesë?
Një ankesë mund të dorëzohet në disa mënyra të
pranueshme me ligj:
Me dorë (drejtpërdrejt në Departamentin e
Ankesave apo përmes Zyrës regjionale që ka
lëshuar vlerësimin);
Me postë, faks apo ndërlidhje.
Sa kam kohë për të dorëzuar një ankesë?
Një ankesë kundër njoftimit të vlerësimit apo
vendimeve tjera zyrtare nga ATK, duhet dorëzuar
brenda 30 ditëve pas lëshimit të dokumentit të
vlerësimit. Ankesa duhet të dorëzohet në
Departamentin e Ankesave të ATK-së, përveç
vlerësimeve në rast rreziku kundër të cilave
tatimpaguesi ka të drejtë të bëjë ankesë
drejtpërdrejt në Divizionin Fiskal të Departamentit
Administrativ të Gjykatës Themelore të Prishtinës.
Mua më ka kaluar afati prej 30 ditëve për të bërë
një ankesë. A mund ta bëjë atë edhe pas
skadimit të afatit ligjor?
Ankesa me vonesë i referohet një ankese të
dorëzuar jashtë afatit të caktuar me ligj. Të vihet re
që një ankesë e dërguar me postë para kalimit të
afatit të caktuar me ligj por të pranuar pas afatit nga
ATK, plotëson kushtet për pranim.
Ligji autorizon Departamentin e Ankesave të lejoj
pranimin e ankesave me vonesë nëse:
Ka pasur justifikim të arsyeshëm për vonimin e
ankesës;
Ankesa është dorëzuar pa vonim të
paarsyeshëm pas kalimit të afatit (p.sh. është
dorëzuar menjëherë pas përfundimit të
rrethanave penguese).
Sipas ligjit afati 30 ditorë për t’u ankuar kundër
vendimeve zyrtare të lëshuara nga ATK, mund të
zgjatet nëse gjatë kësaj periudhe kanë ekzistuar
rrethanat e arsyeshme të cilat e kanë penguar
personin në respektimin e afatit ligjor e të cilat
rrethana janë jashtë kontrollit të tatimpaguesit ose
10- ANKESAT 10 1
2
3
4
5
44
janë të atilla që nëse nuk lejohet rivendosje e afatit
do të rezultonin me padrejtësi ndaj personit.
Për tu kualifikuar për zgjatje të afatit, tatimpaguesi
duhet të dorëzojë një kërkesë me shkrim në
Departamentin e Ankesave e cila përshkruan
rrethanat të cilat kanë pamundësuar dorëzimin e
ankesës me kohë apo të përshkruaj padrejtësinë që
do të pasonte nëse ankesa nuk do të pranohej.
Kërkesa me shkrim duhet të ketë të bashkangjitur
dokumentet që provojnë rrethanat e përshkruara
nga tatimpaguesi, për t;u shqyrtuar nga
Departamenti i Ankesave.
Kam bërë një Ankesë në ATK, mirëpo, tani jam
bindur se ATK ka pasur të drejtë në vlersimin e
bërë. A ekziston mundësia e tërheqjes së
ankesës time?
Pas dorëzimit të ankesës, ankuesi mund të shprehë
dëshirë për ta tërhequr atë (pjesërisht apo
plotësisht). Tërheqja duhet të bëhet përmes një
deklarate me shkrim. Nëse ankuesi ka njoftuar
gojarisht që dëshiron ta tërheqë ankesën, atij duhet
t’i kërkohet një konfirmim me shkrim.
Departamenti i Ankesave duhet të lëshoj një
vendim të përfundimit të procesit administrativ pas
tërheqjes së ankesës dhe ta njoftojë ankuesin.
Ankesa do të referohet si e vendosur dhe rasti i
ankesës është mbyllur.
Cilat janë provat e dorëzimit të një ankese?
Provë e dorëzimit të ankesës, janë:
Data e vulës postare në zarf (nëse është
dërguar me postë);
Data e vulës zyrtare në fletën-kthyese;
(nëse është dërguar me postë regjistruese);
apo
Data e faturës së transportimit (nëse është
dërguar me ndërlidhës).
Me faks, data e pranimit të faksit nga ATK.
Sa zgjatë për të marrë rezultatin e një ankese?
Vendimi zyrtar nga Departamenti i Ankesave bëhet
në formë të shkruar dhe do t’i dorëzohet
tatimpaguesit brenda 60 ditëve pas datës së
ankesës. Nëse Departamenti i Ankesave nuk ka
lëshuar vendim brenda afatit, tatimpaguesi mund të
ankohet për vlerësimin apo vendime tjera zyrtare
drejtpërdrejt në Divizionin Fiskal të Departamentit
Administrativ të Gjykatës Themelore të Prishtinës.
Departamenti i Ankesave mund të bënë suspendim
të rastit per rishqyrtim për 45 ditë deri në një raport
shtesë nga regjioni përkatës.
Për më tepër Neni 77.4 i Ligjit Nr. 03/L-222 për
Administratën Tatimore dhe Procedurat
A mund të kundërshtojë vendimin e
Departamentit të Ankesave?
Një tatimpagues i cili nuk e pranon vendimin e
Departamentit të Ankesave mund të ankohet në
Divizionin Fiskal të Departamentit Administrativ të
Gjykatës Themelore të Prishtinës. Afati brenda të
cilit duhet të dorëzohet ankesa tek gjykata
kompetente duhet të jetë tridhjetë (30) ditë nga data
e pranimit të vendimit të Departamentit të
Ankesave.
Nëse ankesa ime është e pa suksesshme, a ka
ndonjë shkallë tjetër për shqyrtim?
Nëse ankesa juaj është e pasuksesshme, pra nuk
është në favorin tuaj, ju mund të ankoheni në
Divizionin Fiskal të Departamentit Administrativ të
Gjykatës Themelore të Prishtinës. Afati brenda të
cilit duhet të dorëzohet ankesa tek gjykata
kompetente duhet të jetë tridhjetë (30) ditë nga data
e pranimit të vendimit të Sektorit të Ankesave.
6
7
8
9
10
10
45
Çka është barra tatimore?
Barra Tatimore është një dokument zyrtar publik
nën legjislacionin tatimor të zbatueshëm në
Kosovë. Ky dokument do të mbroj të drejtën e
Administratës Tatimore për pagesat e borxheve me
prioritet të posaçëm.
Për më tepër neni 33 i Ligjit Nr.03/L-222 dhe neni
32 i Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010.
Çka është urdhër-vjelja?
Urdhër-Vjelja është një dokument legal në
legjislacionin tatimor të zbatueshëm në Kosovë.
Procedurat e masës për marrje pasurie të
detyrimeve tatimore fillojnë vetëm pas, ndaj
tatimpaguesit i cili nuk ka paguar borxhet dhe janë
ndërmarr të gjitha masat dhe janë respektuar
procedurat e njoftimit të cekur në Ligjin për
Administratën Tatimore.
Për më tepër neni 33 i Ligjit nr.03/L-222 dhe neni
32 i Udhëzimit Administrativ 15/2010.
Nëse kam qenë në marrëveshje dhe nuk ju kam
përmbajtur asaj, si mund ta ri programoj atë
sërish, dhe cilat janë pasojat?
Nëse tatimpaguesi dështon në një marrëveshje me
këste, interesi do të rivendoset në mënyrë
retroaktive deri me datën kur është nënshkruar
marrëveshja. Nëse një tatimpagues dështon në një
marrëveshje me këste dhe dëshiron të ri-vendosë
një marrëveshje tjetër me këste, marrëveshja me
këste pasuese nuk do të përfshijë heqjen e
interesit. Interesi do të vazhdoj të rrjedhë në çdo
marrëveshje me këste pasuese për kohëzgjatjen e
marrëveshjes.
Për më tepër paragrafi 7 i nenit 28 të ligjit Nr.03/L-
222.
Si aplikohen pagesat në borxhet delikuente
p.sh. interes, ndëshkime, bazë?
Në qoftë se çfarëdo lloj shume e ndonjë tatimi e
administruar nga ATK sipas legjislacionit të
zbatueshëm në Kosovë nuk është paguar deri në
datën e fundit të përcaktuar për pagesë,
tatimpaguesi do jetë i detyruar të paguajë interes.
Çdo interes i detyrueshëm për pagim dhe i
pagueshëm mund të mblidhet në të njëjtën mënyrë
dhe me të njëjtat masa detyruese sikurse tatimi mbi
të cilin është bazuar - Urdhër-Pagesat.
Kur një person kërkohet të dorëzojë një deklaratë
tatimore sipas legjislacionit të aplikueshëm në
Republikën e Kosovës, nuk e dorëzon këtë deri në
datën e kërkuar, personi i tillë do t’i nënshtrohet një
ndëshkimi administrativ prej pesë përqind (5%) të
tatimit të papaguar për secilin muaj apo pjesë të
muajit për të cilin është vonuar, me një ndëshkim
maksimal administrativ për pagesë prej njëzetepesë
përqind (25%) të obligimit tatimor.
Nëse edhe pas 5 muajve nuk bëhet pagesa,
atëherë edhe për 12 muaj të tjerë do të vazhdohet
me aplikimin e ndëshkimit prej 1%.
Për më tepër Neni 28 i Ligjit Nr. 03/L-222 dhe Neni
51 i Ligjit Nr. 03/L-222
Sa janë kamatat për vonesa?
Në qoftë se çfarëdo lloj shume e ndonjë tatimi e
administruar nga ATK sipas legjislacionit të
zbatueshëm në Kosovë nuk është paguar deri në
datën e fundit të përcaktuar për pagesë,
tatimpaguesi do jetë i detyruar të paguajë interes në
shkallë prej 1.25%.
Kur një person kërkohet të dorëzojë një deklaratë
tatimore sipas legjislacionit të aplikueshëm në
Republikën e Kosovës, nuk e dorëzon këtë deri në
datën e kërkuar, personi i tillë do t’i nënshtrohet një
ndëshkimi administrativ prej pesë përqind (5%) të
tatimit të papaguar për secilin muaj apo pjesë të
muajit për të cilin është vonuar, me një ndëshkim
maksimal administrativ për pagesë prej njëzetepesë
përqind (25%) të obligimit tatimor.
Kur një person kërkohet të paguajë një tatim sipas
legjislacionit të aplikueshëm në Republikën e
Kosovës, nuk paguan tërë apo një pjesë të tatimit të
tillë deri në datën e kërkuar, personi i tillë do t’i
11- MBLEDHJA E DETYRUESHME 11 1
2
3
4
5
46
nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej një
përqind (1%) të obligimit tatimor për secilin muaj
apo pjesë të muajit për të cilën ajo pagesë është
vonuar, deri në maksimum dymbëdhjetë (12) muaj.
Pra ndëshkimet për vonesa në deklarim dhe
pagesë, janë:
Interesi – 1.25%
Ndëshkim për mos deklarim – 5%
(maksimum 25%)
Ndëshkim për mos pagesë – 1%
(maksimum 12%)
Unë kam ndërprerë veprimtarinë e biznesit dhe
kam borxh(e), unë mund të paguaj vetëm një
përqindje të shumës totale të borxhit. Si të
veproj?
Tatimpaguesit kanë të drejtë të kërkojnë të
ç’regjistrohen vetëm pasi të kenë paguar të gjitha
detyrimet tatimore dhe pasi të kenë paraqitur
bilancin e mbylljes.
Ç’regjistrimi nga regjistri aktiv nuk i eliminon
detyrimet tatimore. Në rastet e tilla, ATK-ja duhet të
sigurojë mbledhjen e tatimit në pajtueshmëri me të
gjitha mjetet relevante të mbledhjes që mund të
zbatohen te tatimpaguesi sipas legjislacionit në fuqi
për tatimet. Përjashtimisht, në rastet kur
tatimpaguesit paraqesin në ATK, kërkesë për
pagesë të tatimit me marrëveshje me këste, interesi
nuk do të rrjedh nga muaji që pason muajin në të
cilin marrëveshja është vendosur derisa është
respektuar tërësisht.
Për më tepër neni 12 i Ligjit Nr. 03/L-222.
Unë kam borxh tatimor dhe shuma e borxhit
përfshinë ndëshkimet dhe interesin. A mund të
falen këto dhe nëse po, si mund ta kërkojë këtë?
Interesi nuk falet vetëm mund të ndalet atëherë kur:
Jeni në marrëveshje të rregullt për pagesë
të borxhit me këste;
Nuk e prishni marrëveshjen për pagesë;
Gjatë marrëveshjes nuk krijoni borxhe të
reja dhe
Keni deklarime të rregullta.
Ndëshkimet mund të falen nëse plotësohen kushtet
e parapara me legjislacion si dhe mund të falen me
vendim të veçantë nga Qeveria. Për faljen e
ndëshkimeve duhet t’i drejtoheni Zyrës përkatëse
Regjionale dhe pasi të shqyrtohet kërkesa e juaj
nga Regjioni përkatës, atëherë do të kalojë tek
Avokati i Tatimpaguesve pranë Zyrës Qendrore të
Administratës Tatimore të Kosovës.
Cilat janë rrethanat kur ndëshkimet dhe/ose
interesi mund të falen?
Në rastin kur tatimpaguesi i cili
vullnetarisht informon ATK për detyrimin e
tij, përpara se së pari të jetë njoftuar për
një inspektim tatimor të mundshëm nga
ATK, i cili do të mund të zbulohej nga ATK,
sanksioni maksimal financiar i mundshëm
do të jetë njëzetepesë përqind (25%) i
sanksionit që do të zbatohej përndryshe.
Në rastin kur tatimpaguesi informon
vullnetarisht ATK-në pasi tatimpaguesi së
pari njoftohet lidhur me një inspektim
tatimor të mundshëm, por përpara se ATK
të fillojë këtë inspektim, sanksioni
maksimal financiar do të jetë në masën
pesëdhjetë përqind (50%) të sanksionit që
do zbatohej përndryshe.
Aty ku tatimpaguesi me detyrim tatimor të
pashlyer hyn në marrëveshje me shkrim
për të paguar tatimin e pashlyer me dy ose
më tepër këste; i përmbush kushtet e
marrëveshjes me shkrim; dhe i kryen në
kohë të gjitha detyrimet e tjera tatimore
gjatë kohës së asaj marrëveshjeje;
sanksioni financiar që do të zbatoheshin
përndryshe në lidhje me dorëzimin dhe
pagesën e vonuar sipas do të zbriten në
masën dy përqind (2%) të detyrimit tatimor
dhe interesi i përcaktuar do të mbetet i
pagueshëm, përveç nëse aplikohen
dispozitat tjera të parapara me ligj.
7
6 8
11
47
Nëse personi obligues për ndonjë tatim
dëshmon shkaqe të arsyeshme, besim të
mirë, vështirësi të madhe ose arsye të
tjera të cilat do të ngritin efektivitetin e
ATK-së, ATK-ja mund të zvogëlojë ose
heq çdo ndëshkim të vlerësuar, apo
propozuar, në baza sipas rastit.
Drejtori i Përgjithshëm, apo i(të)
deleguari(t) e tij/saj shqyrton kërkesat për
uljen e ndëshkimeve dhe merr vendim
bazuar në rishqyrtimin e fakteve dhe
rrethanave.
Për më tepër Neni 62 i Ligjit Nr. 03/L-222
Unë mendoj se kam borxh tatimor, mirëpo, nuk
jam shumë i sigurt, a mund të shikoni se a kam
borxh?
Është e drejt e çdo tatimpaguesi të jetë i njoftuar
për gjendjen e vet tatimore, nga zyrtarët përgjegjës.
Për gjendjen tatimore mund të informoheni për
çdo ditë duke vizituar Zyrën përkatëse Regjionale të
Shërbimit të Tatimpaguesve.
9
11
48
Kush duhet të dorëzojë Raportin e Blerjeve mbi
500€?
Raportin e Blerjeve mbi 500€, duhet ta dorëzojnë:
• Të gjithë personat e përfshirë në afarizëm
të cilët tatohen në bazë të të hyrave reale;
• Qeveria dhe Komunat e Republikës së
Kosovës;
• OJQ-të, Institucionet Publike dhe
Organizatat e ngjashme;
Universitetet, Spitalet dhe Institucionet e ngjashme
publike apo private, etj.
Cili është afati për dorëzimin e Raportit të
Blerjeve mbi 500€?
Afati për dorëzimin e raportit të blerjeve mbi 500
euro është nga 1 janar deri 31 Mars të vitit vijues.
Nëse nuk e dorëzoj Raportin e Blerjeve mbi
500€, a aplikohet ndonjë ndëshkim nga ATK?
Secili entitet, përveç entitetit qeveritar apo komunal,
nga i cili kërkohet të dorëzojë deklaratat informuese
dhe nuk dorëzon atë, do ti nënshtrohet ndëshkimit
prej 500 €.
Nëse nuk i kam dorëzuar Raportin e Blerjeve
mbi 500€ për tri vite, sa është ndëshkimi që
mund të vej ATK për mua?
Nëse një tatimpagues është i obliguar të japë vetëm
një pasqyrë informatash, ndëshkimi i vetëm që do
të aplikohet është 500€ ndëshkim për mos-dorëzim
të një raporti informativ. Nëse një tatimpagues
kërkohet të dorëzojë dy apo më shumë pasqyra
informatash, ndëshkimi do të jetë 500€, plus nga
125€ për mos-dorëzim të deklaratës së dytë, tretë,
apo më shumë.
Çka duhet të përfshijë Raporti i Blerjeve mbi
500?
Raporti duhet të përfshijë të gjitha mallrat dhe
shërbimet e blera nga çdo person tjetër i
tatueshëm.
Në Raportin e Blerjeve mbi 500€, a duhet
përfshirë edhe importet?
Jo, në Raportin e Blerjeve mbi 500€, nuk kërkohet
të përfshihen të dhënat nga importi, sepse këto
informata ATK i merr drejtpërdrejtë nga Dogana e
Kosovës.
Blerja e shërbimeve nga jashtë vendi, a duhet të
përfshihet në Raportin e Blerjeve mbi 500€?
Po, në Raportin e Blerjeve mbi 500€, kërkohet të
përfshihen të dhënat nga blerja e shërbimeve jashtë
vendit, kur edhe është kërkuar të aplikohet
ngarkesa e kundërt, pra atëherë kur me rastin e
blerjes së shërbimeve, vendi i furnizimit të
shërbimit, është konsideruar të jetë Kosova.
Çka nënkupton shuma mbi 500€?
Shuma mbi 500€ nënkupton jo një transaksion të
vetëm apo një konsideratë të vetme, por totalin e
transaksioneve apo të konsideratave të bëra
brenda një periudhe tatimore.
Cila është periudha tatimore që duhet të
përfshijë Raporti i Blerjeve mbi 500€?
Periudhë tatimore nënkupton vitin kalendarik që
fillon me 1 Janar dhe përfundon me 31 Dhjetor.
Si bëhet Raportimi i Blerjeve mbi 500€?
Raportimi i Blerjeve mbi 500€, bëhet duke u kyqur
në ueb-faqe të ATK-së, në anën e majtë duke
klikuar mbi linkun Raportimi i Blerjeve mbi 500€, ku
së pari duhet të regjistroheni, të merrni fjalëkalimin
nga ATK dhe më pas të keni mundësinë e
përdorimit për të dërguar Raportin e tillë.
Për më tutje klikoni këtu për t’u lidhur me linkun e
raportimit: http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
12- RAPORTIMI I BLERJEVE MBI 500€ 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
49
Ku mund të marrë mostrën (formën) për
Raportimin e Blerjeve mbi 500€?
Mostrën (formën) për Raportimin e Blerjeve mbi
500€ do ta merrni direkt nga ueb-faqja e ATK-së,
në linkun Raportimi i blerjeve mbi 500€.
Për më tutje klikoni këtu për t’u lidhur me linkun e
raportimit:http://blerjet.atk-ks.org/blerjet/sq-
AL/Home/DoënloadTemplate
Jam kontabilist dhe kryej shërbime të
kontabilitetit për disa biznese. A lejohet
dorëzimi i raportit mbi 500€ për disa biznese
prej një adrese (E-maili)?
Derisa ju jeni të regjistruar në sistemin për
Raportimin e Blerjeve mbi 500€ dhe posedoni një
adresë elektronike për të bërë një raportim per një
biznes, nuk do të keni mundësinë e përdorimit të të
njëjtës adresë edhe për raportime të tilla për ndonjë
biznes tjetër.
Raportin e Blerjeve mbi 500€ a mundem ta
dërgojë fizikisht në ATK?
Për të dërguar Raportin e Blerjeve mbi 500€, e
vetmja mënyrë e dërgimit është përmes ueb-faqes
së ATK-së, ku ju fillimisht duhet të regjistroheni, të
merrni një fjalëkalim nga ATK dhe më pas të keni
mundësinë e dërgimit të raportit tuaj.
Për më tutje klikoni këtu për t’u lidhur me linkun e
raportimit: http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
Raportin e Blerjeve mbi 500€ a mundem ta
dërgojë përmes Postës?
Për të dërguar Raportin e Blerjeve mbi 500€, e
vetmja mënyrë e dërgimit është përmes ueb-faqes
së ATK-së, ku ju fillimisht duhet të regjistroheni, të
merrni një fjalëkalim nga ATK dhe më pas të keni
mundësinë e dërgimit të raportit tuaj.
Për më tutje klikoni këtu për t’u lidhur me linkun e
raportimit: http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
11
12
13
14
12
50
A ka të drejtë Inspektori tatimor të marrë
dokumentacionin pa na lënë kurrfarë dëshmie?
Inspektori tatimor, është i obliguar që me rastin e
marrjes së dokumentacionit origjinal në biznesin
tuaj, t’ju pajisë me një kopje të dokumentit “Revers
për dokumentacionin e marrur”, ndërsa edhe me
rastin e kthimit të atij dokumentacioni, prapë
kërkohet t’ju pajisë me një kopje të dokumentit
“Revers për dokumentacionin e kthyer”. Nëse
nga ana e biznesit, dokumentacioni i jepet zyrtarit si
kopje dhe zyrtari tatimor nuk ka për obligim për ta
kthyer tek biznesi, nuk kërkohet kopje e Reversit as
per marrje dhe as per kthim të dokumentacionit.
Pse inspektori tatimor gjatë inspektimit në
biznes, në fund të vizitës nuk len një kopje të
raportit?
Sipas legjislacionit në fuqi, nuk kërkohet që
inspektori tatimor me rastin e vizitës, t’ju pajisë me
një kopje të raportit. Ju, si biznes mund ta
nënshkruani raportin e inspektorit, i cili kërkohet të
përgatitet gjatë vizitës në biznes.
Si është e mundur që inspektori tatimor t’i
sugjerojë kompanisë që të rritë qarkullimin?
Nëse inspektori tatimor ka analizuar dosjen tuaj dhe
dokumentacionin tuaj, për çka edhe ka konstatuar
se nuk është deklaruar qarkullimi real, mund t’i
sugjerojë biznesit që ai vet të rritë qarkullimin dhe të
bëjë deklarim real. Në të kundërtën biznesi i tillë do
të jetë i përzgjedhur për t’iu nënshtruar kontrollit
tatimor.
Unë e di dikë që mendojë se po mashtron në
tatimet e tij. A mund t’i raportojë ata në mënyrë
anonime?
Po, ju do të kontribuoni në mbledhjen e tatimeve
nëse rastin e tillë e lajmëroni në ATK. Të gjitha
informatat e tilla që pranon ATK, do të jenë
konfidenciale. Ju mund të lajmëroni në linjën pa
pagesë, në tel. 0800-80-800 apo edhe të shkruani
në adresën: [email protected].
Gjithashtu, mund të dërgoni edhe një njoftim duke e
vendosur në kutinë e vërejtjeve apo sugjerimeve, e
cila gjendet në çdo Zyrë Regjionale të ATK-së e po
ashtu edhe në Zyrën Qendrore të ATK-së.
Unë kam informata se një i punësuar i ATK-së
po kërkon ryshfet, çka duhet të bëjë?
Ju duhet që menjëherë rastin e tillë ta lajmëroni në
ATK. Të gjitha informatat e tilla që pranon ATK, do
të jenë konfidenciale. Ju mund të lajmëroni në linjën
pa pagesë, në tel. 0800-80-800 apo edhe të
shkruani në adresën: standardet.profesionale@atk-
ks.org. Gjithashtu, mund të dërgoni edhe një njoftim
duke e vendosur në kutinë e vërejtjeve apo
sugjerimeve, e cila gjendet në çdo Zyrë Regjionale
të ATK-së, e po ashtu edhe në Zyrën Qendrore të
ATK-së.
A ka dikush në ATK që mund të më ndihmoj që
të më përgatit tatimet e mia?
Zyra e Shërbimit dhe Edukimit të Tatimpaguesve
mund t’ju ndihmojë në deklarimin e tatimeve,
mirëpo, asnjë i punësuar i ATK-së nuk ka të drejtë
në udhëheqjen dhe mbajtjen e dokumentacionit
tuaj. Pra nëse ju keni mbajtur dokumentacionin dhe
vetëm keni nevojë për ndihmë për deklarim të
tatimit, mund të drejtoheni në Zyrën përkatëse
Regjionale të Shërbimit të Tatimpaguesve.
Gjendjen e stoqeve a obligohemi ta kemi çdo
moment, apo detyrohemi ta kemi me daten 31
Dhjetor të çdo viti?
Regjistrimi i stoqeve është obligativ me Ligj, që të
jetë i përgatitur deri me datën 10 Janar dhe të jetë
në dispozicion për verifikim nga inspektori tatimor.
Mirëpo, në raste tjera kur inspektori tatimor e shef
të arsyeshme për një verifikim momental, atëherë
jeni të obliguar që edhe në momente të caktuara të
nxjerrni stokun momental për ta verifikuar.
13- TË TJERA 13
1
2
3
4
5
6
7
51
Nëse biznesi bën korrigjim të deklaratës
tatimore, sipas ligjit të ATK-së, a ndëshkohet
biznesi nga ana e inspektorit tatimor?
Vetëm pse keni bërë korrigjim të deklaratës
tatimore, nuk mund të aplikohet ndëshkim nga
inspektori tatimor, sepse korrigjimin e deklaratave
tatimore e lejon vet ligji. Mirëpo, edhe pse keni bërë
korrigjimin e deklaratës tatimore, nëse nuk keni
bërë përsëri deklarim të saktë, atëherë, mund t’i
nënshtroheni ndëshkimit sipas ligjit.
Unë jam profesionalist tatimor (kontabilist,
avokat, ekonomist) a mundet qendra për thirrje
që të hulumtoj ligjin tatimor për mua dhe të më
jap një shpjegim me shkrim?
Qendra e Thirrjeve nuk mund t’ju ofrojë shpjegime
individuale. Për të marrë një shpjegim individual, ju
duhet të drejtoheni në Zyrën e Shërbimit dhe
Edukimit të Tatimpaguesve.
A mund të kërkojë përgjigje me shkrim nga
Qendra e Thirrjeve?
Qendra e Thirrjeve nuk mund t’ju ofrojë përgjigje
me shkrim. Për të marrë një përgjigje me shkrim, ju
duhet të drejtoheni në Zyrën e Shërbimit dhe
Edukimit të Tatimpaguesve.
A mund ta dërgojë me e-mail një pyetje në ATK?
Po, pyetjet tuaja mund t’i dërgoni në njërën nga
adresat e poshtëshënuara:
Pyetjet më të shpeshta (në ueb faqe të ATK-së)
A mund të më dërgoni ndonjë doracak që
shpjegon tatimet dhe si të veprojë?
Në ueb-faqën e ATK-së www.atk-ks.org, mund të
shkarkoni Ligjet, Udhëzimet, Shpjegimet Publike,
Materialet informuese, si dhe broshura të ndryshme
që do të mund t’ju ndihmonin lidhur me tatimet dhe
procedurat tatimore.
Çka duhet të bëjë që të marr një shpjegim
individual?
Duhet të parashtroni kërkesë me shkrim, ashtu siç
parashihet në Nenin 10 të Ligjit për Administratën
Tatimore dhe Procedurat, si dhe në Nenin 8 të
Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010.
Për më tepër Neni 10 i Ligjit Nr. 03/L-222 për
Administratën Tatimore dhe Procedurat, si dhe në
Neni 8 i Udhëzimit Administrativ Nr. 15/2010.
A ofron ATK seminare edukative për
tatimpaguesit që të mësojnë për deklarimin dhe
pagesën e tatimeve?
Administrata Tatimore e Kosovës, me qëllim të
lehtësimit të procedurave dhe ofrimit të shërbimeve
më të mira për tatimpaguesit dhe për të gjithë
shërbyesit civil, vazhdimisht mban seminare me
tatimpagues. Njoftimi për mbajtjen e ndonjë
seminari gjithnjë publikohet nga Administrata
Tatimore, si në Media, ueb-faqe të ATK-se e po
ashtu ju dërgohet tatimpaguesve edhe në adresa
elektronike, atyre për të cilët ATK posedon adresa
elektronike.
A mund të shpërblehem me % në bazë të vlerës
totale të kuponëve fiskal të mbledhur nga
tatimpaguesit (në rolin e agjentit)?
JO, një gjë e tillë nuk është e paraparë me Ligjet e
zbatueshme në Kosovë. Mirëpo, nëse ju ofroni
kuponë jo-fiskal në kutit që posedon ATK në çdo
Zyre Regjionale e po ashtu edhe në Zyrën
Qendrore, do të kontribuoni në mbledhjen e
tatimeve.
Kush është Drejtor i Përgjithshëm dhe cili është
numri i atij/asaj i telefonit?
Drejtor i Përgjithshëm i Administratës Tatimore
është X...X... dhe numri i tij i telefonit është +381 38
200 250 01.
8
9
10
11
12
13
14
15
16
13
52
Dëshiroj që të bisedoj me menaxherin e juaj të
Qendrës së Thirrjeve?
Menaxherin e Qendrës së Thirrjeve mund ta
kontaktoni në numrin e telefonit: +381 38 200 255
63.
Unë do të jem për pak kohë jashtë shtetit. A
duhet ndonjë vërtetim tatimor në mënyrë që të
shkoj? Nëse po, çka më duhet të bëjë që ta
marrë dhe sa kohë zgjat?
Nëse juve ju kërkohet një dokument për të shkuar
jashtë shtetit, p.sh. Për të aplikuar për ndonjë vizë,
apo qëllime tjera, ATK mund t’ju pajisë me një
vërtetim tatimor i cili do të tregojë gjendjen tuaj në
ATK.
Nëse ju jeni person fizik, Vërtetimin Tatimor mund
ta merrni direkt nga ueb-faqja e ATK-së (www.atk-
ks.org) duke u regjistruar përmes linkut Vërtetimi
Tatimor, ndërsa nëse ju jeni biznes qoftë individual
apo juridik kërkesën për një vërtetim të tillë duhet ta
bëni në Zyrën përkatëse Regjionale të Shërbimit të
Tatimpaguesve.
Cilat janë dokumentet që më nevojiten për të
marrë një Vërtetim Tatimor nga ATK që më
nevojitet për aplikim në tender?
Dokumentacioni i nevojshëm për t’u pajisur me
Vërtetim Tatimor për tender, është:
Kërkesa (merret në Zyrën Regjionale të
Shërbimit të Tatimpaguesve apo ueb faqe
të ATK-së dhe të plotësohet);
Kopja e Çertifikatës Fiskale;
Kopja e letërnjoftimit të pronarit /
menaxherit apo kopja e autorizimit nga
pronari / menaxheri nëse jeni përfaqësuesi
i biznesit;
Gjendja e përgjithshme merret në sportel
të shërbimit;
Kopjet e deklaratave të pa procesuara dhe
kopjet e letërkujtesave, marrëveshjeve për
pagesë me këste (nëse keni obligime të
pashlyera);
Vërejtje: Vërtetimin mund ta merrni edhe nëse keni
obligime, mirëpo, në vërtetim shënohet se
tatimpaguesi ka obligime të pashlyera.
Cilat janë dokumentet që më nevojiten për të
marr një Vërtetim Tatimor nga ATK që më
nevojitet për vizë?
Nëse ju jeni person fizik, Vërtetimin Tatimor mund
ta merrni direkt nga ueb-faqja e ATK-së (www.atk-
ks.org) duke u regjistruar përmes linkut Vërtetimi
Tatimor, ndërsa nëse ju jeni biznes qoftë individual
apo juridik kërkesën për një vërtetim të tillë duhet ta
bëni në Zyrën përkatëse Regjionale të Shërbimit të
Tatimpaguesve.
Nëse Vërtetimin e tillë nuk mund ta merrni përmes
ueb-faqes së ATK-së, atëherë dokumentacioni i
nevojshëm për tu pajisur me Vërtetim tatimor për
biznesin për vizë, është:
Kërkesa (merret në Zyrën Regjionale të
Shërbimit të Tatimpaguesve apo ueb faqe
të ATK-së dhe plotësohet);
Kopja e Çertifikatës Fiskale;
Kopja e letërnjoftimit të pronarit /
menaxherit apo kopja e autorizimit nga
pronari / menaxheri nëse jeni përfaqësuesi
i biznesit;
Gjendja e përgjithshme merret në sportel
të shërbimit;
Kopjet e deklaratave të pa procesuara dhe
kopjet e letërkujtesave, marrëveshjeve për
pagesë me këste (nëse keni obligime të
pashlyera).
Vërejtje: Vërtetimin mund ta merrni edhe nëse keni
obligime, mirëpo, në vërtetim shënohet se
tatimpaguesi ka obligime të pashlyera.
Ndërsa, dokumentacioni i nevojshëm për tu pajisur
me Vërtetim tatimor për punëtorin për vizë, është:
Letërnjoftimi i punëtorit (kopje në të dy
anët);
Formulari i Caktimit të Punëdhënësit
Kryesor (kopje);
Kontrata e punës (kopje).
17
18
19
20
13
53
Kontabilisti im ka shkuar dhe ka marrë me vete
të gjitha librat dhe shënimet, a mundet ATK të
më ndihmojë që t’i kthej ato?
ATK nuk mund t’ju ndihmoj për t’ju kthyer
dokumentacionin nga ish kontabilisti juaj. Ju duhet
të orientoheni tek Organet e dedikuara për çështje
të tilla, si p.sh. Gjykata, etj.
21
13
GRUPI PUNUES
Sakip Imeri Drejtor i Departamentit të Shërbimit dhe Edukimit të Tatimpaguesve Sami Salihu Menaxher i Shërbimit dhe Edukimit të Tatimpaguesve
Isen Lipovica
Drejtor për Politika dhe Procedura
Ajtene Shabani
Udhëheqëse Sektori për Vendime Shpjeguese në DSHET
Emira Shatri
Menaxhere e Qendrës së Thirrjeve
Nazime Çoçaj
Udhëheqëse e Shërbimit – QSHT – Prishtinë
Hasime Shabanaj
Këshilltare për TVSh – DSHET
Isuf Zeqiraj
Këshilltar për TVSh – DSHET
Minire Luta
Këshilltare për TAK – DK
Magbule Shala
Këshilltare për TAP – DK
Havë Ademi
Këshilltare për TAP – DSHET
Yllka Emini
Zyrtare për Edukim – DSHET
Rexhep Krasniqi Web Dizajner
Grupi punues është ndihmuar edhe nga Departamente tjera në kuadër të Administratës Tatimore të Kosovës.
ii
i
SADRŽAJ
Uvod................................................................................................. 1
1-REGISTROVANJE BIZNISA ........................ 3
Da li treba da se registrujem ? ........................................................ 3
Zašto je potrebno / značajno registrovanje ? .................................. 3
Koliko košta registrovanje? .............................................................. 3
Koje dokumente su potrebne za registrovanje biznisa ? ................. 3
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao Individualni Biznis i
Opšte Partnerstvo? .......................................................................... 3
Koje dokumente su potrebne za registrovanje kao Komanditno
Društvo (K.M.D)? ............................................................................. 3
Koje dokumente su potrebne za registrovanje kao Društvo
Ogranićene Odgovornosti (DOO)? .................................................. 3
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao Akcionarsko Društvo
( A.D.)?............................................................................................. 3
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao Strana Kompanija –
Jedinica na Kosovu?........................................................................ 4
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao Poljoprivredna
Zadruga? ......................................................................................... 4
Gde se registruje biznis? ................................................................. 4
Da li je moguće registracija biznisa on-line? ................................... 4
Da li je PAK agencija koja se bavi registracijom biznisa ? ............. 4
Šta se dešava ako treba da se registrujem i nisam registrovan? ... 4
Kakve su kazne za ne -registrovanje? ............................................ 4
Šta je Fiskalan Broj? ........................................................................ 5
Da li treba da uzimam Fiskalan Broj ? ............................................. 5
Kako opremiti Fiskalnim Brojem kao biznis ? .................................. 5
Kako da se opremim Fiskalnim Brojem kao Fizičko lice
(pojedinac)? ..................................................................................... 5
Koliko košta opremanje Fiskalnim Brojem Sa? ............................... 5
Da li prvo treba da se registrujem u PAK ili u ARBK? ..................... 5
Koja lica ne treba registrovati u ARBK, ali treba opremati Fiskalnim
Sertifikatom? .................................................................................... 5
Koji dokumenti su potrebni za opremanje Fiskalnim Sertifikatom
dok se ne traži registrovanje kao biznis u ARBK?........................... 5
Da li mogu uzimati Fiskalan Broj iz ueb stranice PAK-a? ............... 6
Jedno drugo lice koristi moj fiskalan broj, šta treba da radim ? ...... 6
Da li mogu promeniti vrstu biznisa od individualnog u DOO,
Partnerstva, ili obrnuto? ................................................................... 6
Gde mogu opremiti Fiskalnim Brojem kao ne –rezidentno lice? ..... 7
Kakav je postupak za promenu adrese? ......................................... 7
Zašto treba da se ispisujem ? .......................................................... 8
2- ISPISIVANJE BIZNISA ................................. 8
Kako da se ispisujem? ..................................................................... 8
Gde se podnese zahtev za ispisivanje biznisa? .............................. 8
Koji je postupak za zatvaranje biznisa? ........................................... 8
Koje su implikacije ako se ne ispisujem? ........................................ 8
Da li mogu ispisivati on-line? ........................................................... 8
Da li primam neki dokument kao dokaz da sam službeno ispisan? 9
Ako sam ja aplicirao za uzimanje jedne potvrde za zatvaranje
biznisa i nisam dobio neki odgovor od PAK, šta treba da radim? ... 9
Da li mogu još da razvijam biznis i ako sam ispisan? ..................... 9
Koji su dokumenti potrebne za dobijanje poreske potvrde od PAK
za zatvaranje biznisa? ..................................................................... 9
Gde treba da deklarišem poreske obaveze? ................................. 10
3- DEKLARISANJE ......................................... 10
Gde mogu da nadjem uputstva i pomoć za deklarisanje?............. 10
Koji su rokovi deklarisanje poreza? ............................................... 10
Gde mogu da uzimam obrasce za deklarisanje mojih obaveza? .. 10
Ja nisam na vreme podneo deklaraciju, štab treba da radim? ...... 10
Šta se dešava ako ne podnesem deklaraciju koju je trebalo
deklarisati? ..................................................................................... 10
Koja je kazna za deklarisanje sa zakašnjenjem? .......................... 11
Gde mogu uzimati obrasce za deklarisanje što je trebalo deklarisati
prošle godine? ............................................................................... 11
Koliko dugo treba da zadržim kopije deklaracija koje sam podneo ?
....................................................................................................... 11
Kako deklarisati ispravljene/popunjene deklaracije? ..................... 11
Za koliko vreme treba deklarisati ispravljenu /promenjenu
deklaraciju? .................................................................................... 11
Da li treba deklarisati tromesećje kada nemam nijednu transakciju?
....................................................................................................... 11
Kako se deklariše kada pojedinac ima dva biznisa? ..................... 11
Da li PAK pruža neko uputstvo kako se deklarišu porezi? ............ 11
Da li može PAK uputiti jednog računovodju/ekonomista/advokata
da me pomogne za moje poreze? ................................................. 11
Mogu da tražim asistenciju od PAK za uplatu poreza poreza? .... 11
Ja sam imao jedan poziv od Pozivnog Centra PAK što znaći da
nisu priznali deklaraciju koju sam deklarisao pre izvesnog
vremena, šta treba da radim? ........................................................ 11
Nemam biznis, ali kako da deklarišem moje ostvarene prihode s
vremene na vreme preko raznih projekata? .................................. 12
Šta je EDI? ..................................................................................... 13
4- ELEKTRONSKO DEKLARISANJE ............ 13
Kako da se registrujete za EDI? .................................................... 13
Kako se uzima pasword? ............................................................... 13
Periodi ne vide u EDI? ................................................................... 13
Koje usluge mogu dobiti preko EDI-a? ......................................... 13
Koje poreze možete deklarisati preko EDI-a? ............................... 13
Koje poreske ispravke možemo izvršiti u EDI? ............................. 13
ii
Da li može da se izvrši deklarisanje sa nula, preko Elektronskog
Sistema EDI? ................................................................................. 13
Da li se podnese tromesećni izveštaj penzija preko EDI-a? ......... 14
Koji je postupak deklarisanje na elektronski način? ..................... 14
Da li mogu svi obrasci deklarisati na elektronski način? ............... 14
Da li mi je potrebno neka specijalna oprema ili pasword za
deklarisanje na elektronski način?................................................. 14
Zašto treba deklarisati na elektronski naćin? ................................ 14
Koje su prednosti elektronskog deklarisanja? ............................... 14
Koja je moja motivacija deklarisati na elektronski način? ............. 15
Da li košta neto za deklarisanje na elektronski način? .................. 15
Kakvu asistenciju pruža PAK da pomogne na ućenju kako se
deklariše na elektronski način? ..................................................... 15
Ja nemam kompjuter, medjutim, želim deklarisati na elektronski
naćin. Da li ima PAK kompjuter što bi mogao koristit za taj cilj? ... 15
Kako biti siguran da su mi finansiske informacije sigurne ako
deklarišem na elektronski način? .................................................. 15
Koliko je siguran (zaštićen) korišćenje Sistema EDI? ................. 15
Da li mogu podnositi poresku deklaraciju, a porez uplatim kasnije?
....................................................................................................... 15
Da li je moguće izmena/ispravka deklaracije podnošena na
elektronski način? .......................................................................... 15
Kako se radi dodatno deklarisanje preko Sistema EDI? ............... 16
Kako će reflektirati ispravljena deklaracija? .................................. 16
Kako mogu da znam da su moje deklaracije primljene, ako one ja
deklarišem na elektronski način? .................................................. 16
Ja imam jednog računovodju/ ekonomista/ advokata koji deklariše
moje poreze. Kakve informacije mogu dati njima da bi mogli
deklarisati moje poreze na elektronski način? ............................... 16
Ako deklarišem na elektronski naćin, da li mogu platiti moje poreze
na elektronski naćin? ..................................................................... 16
Da li mogu koristit karticu dugovanja /potraživanja za uplatu
deklarisanih poreza na elektronski naćin? .................................... 16
Ako probam elektronsko deklarisanje i ne svidja mi se, da li mogu
nastaviti sa manuelnim deklarisanjem? ......................................... 16
Da li je “bandvidth” problem za elektronsko deklarisanje? ............ 16
Mogu da koristim telefon/modemu za deklarisanje na elektronski
naćin? ............................................................................................ 16
Šta treba da radim ako sam deklarisao na elektronski naćin i nakon
toga sam otkrio da sam zaboravio neke informacije ili sam stavio
nešto pogrešno? ............................................................................ 17
Da li treba da deklarišem i ako jednog poreskog perioda nisam
razvijao aktivnost? ......................................................................... 17
Da li mogu tražiti pristup, da od kuće kontrolišem moje stanje
uplati poreza? ................................................................................ 17
Da li mogu koristit isti spisak radnika dostavljen predhodnog
meseca, ako nema promene za zaposlene? ................................. 17
Da li je potrebno dostavljanje deklaracije za godišnje uravnanje za
plate zaposlenih? ........................................................................... 17
Nëse kAAko ima neke greške u ime zaposlenog da li prate podatke
u EDI? ........................................................................................... 17
Zašto u EDI, ne mogu da izaberem period deklarisanja za Porez u
Plate i Penzione Doprinose za radnike? ........................................ 17
U toku registracije u EDI traži se poslednji UNIREF-a i jam sam
jedan novi biznis, i nisam izvadio nijedan poreski obrazac. Šta da
postavim u ovoj rubrici ? ................................................................ 17
Problemi registrovanjem u EDI, nemam pasword. Šta treba raditi ?
....................................................................................................... 18
Zašto nemam pristup u period deklarisanja za WM-CM kod EDI?
....................................................................................................... 18
Kako izvaditi deklaraciju od EDI radi čuvanje jedne kopije kao
dokaz? ........................................................................................... 18
Ako jedan zaposleni iz istog biznisa ima dve plate i obavlja dva
položaja u jednoj kompaniji šta da se radi kod platnog spiska? .... 18
Šta je PDV ? .................................................................................. 19
5- POREZ NA DODANU VREDNOST ............. 19
Kako se ubira PDV ? ..................................................................... 19
Koja je standardna stopa PDV -a? ................................................ 19
Ko je obavezan deklarisati za PDV? ............................................. 19
Kada treba deklarisati za PDV? ..................................................... 19
Kada treba zadužiti PDV-u? ......................................................... 19
Kako i kada treba da se registrujem za sertifikat PDV-a? ............. 19
Ja, do sada u poslednje 12 meseci imam promet od 49000€,
Poslednjem mesecu iznos od 5000€ postižem limit za PDV. Da li
treba oporezivati celokupan iznos od 5000€ za PDV ili kako ? .... 19
Kakva dozvola je potrebna u Carini od PAK za uvoz jedne robe ?
....................................................................................................... 19
Kada treba aplicirati za opremanje sa Sertifikatom za Izvoz/Uvoz?
....................................................................................................... 19
Koje dokumente su potrebne za opremanje certifikata izvoz/voz i
sertifikat PDV-a? ............................................................................ 20
Kada nastaje pravo i koji je način za umanjenje PDV -a? ............. 20
Nisam priznao na vreme umanjeni PDV. Do kada imam pravo
priznavati umanjeni PDV? ............................................................. 20
Koje su procedure za Rimbursiju PDV-a? .................................... 20
Ja imam kreditiranje u moj račun PDV-a. Da li mogu da izvršim
transfer za uplatu drugih poreza? .................................................. 20
Šta ako sam zadužio PDV, pre nego što sam registrovan za PDV ?
....................................................................................................... 20
Snabdevać ne izdaje kupon / fakturu za uplaćeni PDV. Da li to
prestavlja problem ? ...................................................................... 21
Ako jedna roba vozi iz Amerike od jednog biznisa Kosova i
namenjeno za Tursku da li je potrebno da udje na Kosovu ili
direktno dostavlja se u Tursku? ..................................................... 21
Promet u mojem biznisu, u poslednje 12 meseci pao ispod
50,000€. Da li mogu ipisati od PDV? ............................................. 21
Ja želim da zatvaram moj biznis. Da li treba ispisivati i od PDV ?
....................................................................................................... 21
iii
Da li treba obaveštavati PAK -a u vezi transfera biznisa ? .......... 21
Ko je su informacije sa kojima treba raspolagati u vezi transfera
biznisa? .......................................................................................... 21
Koji je momenat nastajanje obaveze za PDV? ............................. 21
Mi kao kompanija smo ugovaraći Evropske Komisije i želimo
uvoziti neku robu /opremu povezano sa ovim projektom. Koja
dokumente treba prikazati u Carinu da smo oslobodjeni od PDV,
da nas ne zadužuju PDV-om u uvoz ? ......................................... 21
Prometom u poslednje 12 meseci predjen prag od 50,000€ i
aplicirao sam za registrovanje u PDV, medjutim, raspolažem
znatnom kolićinom zalihe za koje do sada uplaćeno PDV. Da li
postoji mogučnost priznavanje uplaćenog PDV –a u nabavkama za
robu koja je u zalihe? ..................................................................... 22
Da li postoji neki uslov za priznavanje PDV u zalihe prilikom
registrovanje za PDV? ................................................................... 22
Zbog priznavanje umanjenog PDV -a od zaliha prilikom
registrovanje u PDV, u kreditiranju sam, da li mogu tražiti
rimbursiju PDV –a za ovo? ............................................................ 22
Šta treba da sadrži jedna poreska faktura? ................................... 22
Nota dugovanja ili nota potraživanja? ........................................... 22
Šta treba da sadrži jedna nota dugovanja ili nota potraživanja? ... 22
Prilikom uvoza opreme, da li postoji mogučnost produžetka roka za
uplatu PDV -a? .............................................................................. 23
Kada treba da budem obavešten da je usvojen produžavanje PDV
-a? .................................................................................................. 23
Kolikoi sam obavezan da zadržim i čuvam dokumentaciju? ......... 23
Biznis, u 2012 godini imao uvoze i 31.12.2012 vršio popis robe.
Dana 01.02.2013 dobrovoljno opredelen kao deklarisani PDV -a.
Pitanje je, kako treba popunjavati deklaracija PDV-a za ovaj
mesec i kako se tretira ova zaliha? ............................................... 23
Kao redovni kupac, snabdevać jednom mesečno snabdeva robom
za koju ne obavezuje da platim, dakle robu primam gratis . Kako
se tretira ova roba koja zadužuje prodaju za efekat PDV-a? ........ 23
Biznis registrovan kao izvoznik robe, da li je obavezan da podnese
deklaraciju PDV-a? ........................................................................ 23
U toku uvoza, carina povečava carinsku osnovu uvezene robe.
Kako treba evidentirati u nabavnu knjigu , sa cenom fakture ili
prema carini, dakle prema DUD-u? ............................................... 23
Da li Banke treba da apliciraju za PDV u prodaju svojih aseta /
Osnovna Srestva i za Asete u Hipoteci ili pod Zalogom? ............. 24
Mi smo turistička agencija, imamo unutrašnje troškove, kao,
gorivo, telefon kao i druge troškove sa PDV. Da li se priznaje
komplet trošak i kreditiranje PDV -a unutar i van zemlje? ............ 24
Osiguranja života, da li su iskljućena od PDV? ............................. 24
Mi smo Osiguravajuća Kompanija registrovana kao A.D.truar si
SH.A. Qarkullimi i kompanisë në 12 muajt e fundit është mbi
50.000€. A duhet të aplikoj për t’u regjistruar për TVSh? ............. 24
Ko je objekat Poreza na Lićna Primanja? ..................................... 25
6- POREZ NA LIĆNA PRIMANJA .................. 25
Koji su poreski obveznici Poreza na Lićna Primanja? ................... 25
Šta spada u Bruto Prihode? .......................................................... 25
Koji su Prihodi iz Poslovne Delatnosti? ......................................... 25
Koji su bruto prihodi od Plata ? ..................................................... 25
Koje su Isključeni Prihodi? ............................................................. 25
Kada i kako se zadržava porez u izvor? ........................................ 25
Moj Poslodavac nije me obuhvatio u mesećni platni spisak. Da li
mogu ja sam da deklarišem i uplatim porez u plate i Penzione
Doprinose? ..................................................................................... 25
Kako se izvrši uplata Poreza za Poslovne Delatnosti? ................. 26
Šta se uključuje u Priznate Poslovne Troškove? .......................... 26
Koje su poreski obveznici što treba da podnese Godišnju
Deklaraciju? ................................................................................... 26
Ja sam nov individualni biznis, dali mogu još u početku razvijanje
poslovanja dobrovoljno registrujem za deklarisanje u realne
prihode? ......................................................................................... 26
Koje su troškovi koja se ne priznaju prema Zakonu za PLP ? ...... 26
Gubitak, da li treba prenositi onoliko koliko je bio ili da se raspodeli
podjednako za nekoliko godina? ................................................... 27
Partneri automatski treba registrovati i Realne prihode gde svaki
partner treba da podnese deklaraciju PD? .................................... 27
Prošle godine moj biznis radio sa gubitkom . Kako treba podneti
rate akontaciuje u ovoj godini? ...................................................... 27
Da li su umanjene: ......................................................................... 27
Bankarska provizija ............................................................ 27
Troškovi za bankarsko održavanje ..................................... 27
Jedno fiziko lice koja daje pod kirijom jednom Individualnom
Biznisu, koji treba zadržati u izvor poreza na Kiriju (Najmodavac ili
Zakupac)? ...................................................................................... 27
Koje su obaveze jednog individualnog biznisa vezano sa
zadržavanjem poreza u izvor za ne rezidente? ............................. 27
Pored deklarisanje prema predvidjanju, da li može deklarsati
realna vrednost prihoda i troškova ? ............................................. 27
Koja je osnova za obraćunavanje amortizacije? ........................... 27
Koliko je stopa amortizacije? ......................................................... 27
Kako se kategorišu aseti za pitanje amortizacije? ......................... 28
Kako se izvrši ispravka Obrazaca Odredjivanje Glavnog
Poslodavca (OOGP), pošto je pogrešno napisan datum početka
zaposlenja zaposlenog? ............................................................... 28
Kao redovan kupac , snabdevać jednom mesećno snabdeva
robom za koju ne obavezuje da uplatim, dakle robu primam gratis.
Kako se tretira ova roba koja zadužuje za efekt KPR i PLP?........ 28
Šta je Korporacija? ........................................................................ 29
7- POREZ NA PRIHOD KORPORACIJA ........ 29
Koje su poreski obveznici Poreza na Prihod Korporacija? ............ 29
Ko je objekat Poreza na Prihod Korporacija? ............................... 29
Koja je stopa Poreza na Prihod Korporacija? ................................ 29
Koji su oblici korporacija za deklarisanje poreske obaveze? ........ 29
Cila është mënyra e deklarimit për Tatim në të Ardhura të
Korporatave? ................................................................................. 29
iv
Koje su obaveze jednog pravnog lica u vezi zadržavanje poreza u
izvor za ne rezidente?.................................................................... 29
Koje su obaveze jednog pravnog lice u vezi zadržavanje poreza u
izvor za rezidente i ne rezidente u vezi kirije, imovinsko pravo i
interesa? ........................................................................................ 29
Jedna mala Korporacija, da li može deklarisati poreske obaveze u
realnim osnovama? ....................................................................... 30
Ja sam nova Mala Korporacija, da li mogu u početku razvoja
poslovne delatnosti da se registrujem dobrovoljno po realnim
prihodima? ..................................................................................... 30
Koji su prihodi oslobodjeni Poreza na Prihod Korporacija? .......... 30
Koje su nepriznati troškovi u PPK? .............................................. 30
Koji su priznati troškovi u PPK? ..................................................... 31
Kako se tretiraju troškovi reprezentacije u PPK? .......................... 31
Kako da se izvadi obrazac za PPK?.............................................. 31
Kada može priznati loš dug? ......................................................... 31
Koja je osnova za obračunavanje smanjenje vrednosti ? ............. 31
Koliko je stopa smanjenje vrednosti? ............................................ 31
Kako se kategorizoju aseti za pitanje smanjenje
vrednosti(amortizacija)? ................................................................ 32
Šta se smatra kapitalni dobitak?.................................................... 32
Šta se smatra kapitalni gubitak?.................................................... 32
Koji su vremenski rokovi za deklarisanje Poreza na Prihod
Korporacija? ................................................................................... 32
Šta znaći Stalna Jedinica? ............................................................ 32
Udruženje Hendikepiranih, da li su obavezni dostavljati godišnju
poresku deklaraciju? ...................................................................... 32
Gubitak , da li treba prenositi onoliko koliko je bio ili raspodeli
podjednako za nekoliko godina? ................................................... 33
U prošlu godinu moj biznis rezultirao gubitkom. Kako treba podneti
rate akontacija u ovoj godini? ........................................................ 33
Jedno pravno lice koji daje pod kirijom jednom pravnom licu, koji
treba zadržati u izvor poreza u Kiriju (Zajmodavca ili Zakupaca ) ?
....................................................................................................... 33
Da li su umanjene : bankarska provizija i Troškovi bankarskih
održavanja? ................................................................................... 33
Pored deklarisanja pema predvidjanjima, da li može deklarisati
realna vrednost prihoda i troškova ? ............................................ 33
Koje su moje obaveze kao poreski obveznik ? ............................. 34
8- UPLATA POREZA ...................................... 34
Koje knjige i dokumentaciju treba da vodi jedan biznis sa bruto
godišnjim prihodom do 50,000€? .................................................. 34
Koje knjige i dokumentaciju treba da vodi jedan biznis sa bruto
godišnjim prihodom više od 50,000€? .......................................... 34
Kako mogu platiti poreske obaveze? ............................................ 35
Koji obrasci upotrebljavaju za deklarisanje poreskih obaveza? .... 35
Kako dobiti uplatnicu ? .................................................................. 35
Da li treba deklarisati poreze i ako u trenutku deklarisanja ne mogu
izvršiti uplatu? ................................................................................ 35
Da li mogu da uplatim porez u rate? .............................................. 35
Koliko je kazna i interes ako ne deklarišem poreze a takodje ne
uplačujem poreze na vreme? ........................................................ 35
Koliko je kazna i kamata ako deklarišem, ali ne uplatim poreze na
vreme? ........................................................................................... 35
Šta treba da radim ako uplatim samo jedan deo poreske obaveze?
....................................................................................................... 36
Da li mogu da uplatim moje poreze on-line ? ................................ 36
Da li mogu da uplatim poreze telefonom? ..................................... 36
Ja ne mogu odmah da uplatim moje poreske obaveze, koje su
moje opcije? ................................................................................... 36
Kako možete da podnesite zahtev za uplatu poreza u rate? ........ 36
Koje mere može peduzimati PAK ako ne mogu da uplatim
poreze? .......................................................................................... 36
Ja pogrešno sam uplatio više poreza. Šta treba da radim da
izvršim rimbursiju više uplačenog iznosa? .................................... 36
Kako može prenositi više uplata, u nekoj neuplaćenoj poreskoj
obavezi? ......................................................................................... 36
Ja sam izgubio dokaz uplate za poreze koje sam uplatio. Kako
mogu dobiti jednu kopije? .............................................................. 37
Kakav dokaz daje banka kada ja uplatim poreze? ........................ 37
Da li se priznaje neko umanjenje sankcija?................................... 37
Jedan zaposleni PAK-a rekao mi je da ja samo njega mogu platiti
bivšeg preza. Da li je to u redu? ................................................... 37
Kada treba podneti zahtev za registrovanje fiskalne opreme ? .... 38
9- FISKALNE BLAGAJNE .............................. 38
Gde treba da se podnese zahtev za ispisivanje i zamenu Fiskalne
Opreme? ........................................................................................ 38
Gde treba kupiti fiskalnu opremu ? ................................................ 38
Koliko je cena da se kupi jedna fiskalna oprema? ........................ 38
Ko instalira fiskalnu opremu?......................................................... 38
Ko imenjuje tehničare koje instaliraju i popravljaju fiskalnu opremu?
....................................................................................................... 38
Koji su postupci imenovanja ovlašćenih tehničara koje instaliraju i
popravljaju fiskalne elektronske opreme? ..................................... 38
Koje dokumenti se traže od poreskog obveznika za fiskalizaciju? 38
Da li poreski obveznici imaju pravo da izvrše promene u fiskalnu
opremu? ......................................................................................... 38
Koji su postupci privremenog porekida jedne fiskalne opreme? ... 39
Kako se vrši de-aktivizacija (pasivizacija) Fiskalne Elektronske
Opreme (feo-a)? ........................................................................... 39
Da li možemo da izvršimo transfer Fiskalne Elektronske Opreme
(prodajemo) kod nekog drugog biznisa ? ..................................... 39
Da li možemo biti ovlašćeni trgovci, za prodaju FEO -ve? ............ 39
Gde treba da se podnese zahtev da postane ovlašćeni trgovac?39
v
Koji je vremenski rok za razmatranje zahteva da postane
Licencirani Operator? .................................................................... 39
Dali, poreski bveznik, ima pravo tražiti oštećenje, ako uoćio da
njegova prema ne ispunjava tehnićke i funkcionalne specifićnosti
po zakonu? .................................................................................... 39
Da li su operatori obavezni , pored FEO-va snabdeva i nekog
dodatnog materjala? ...................................................................... 40
Kada treba da izvrši tehnićka kontrola i pretplata za fiskalnu
blagajnu? ....................................................................................... 40
Kolik traje postupak redovne tehnićke kontrole fiskalne opreme ?40
Nakon uplate fakture za fiskalnu opremu, koji je rok za instaliranje
ove opreme? .................................................................................. 40
Koliko je cena godišnje redovne kontrole i godišnje pretplate za
fiskalnu opremu? ........................................................................... 40
Gde se izvrši instaliranje i testiranje opreme? ............................... 40
Pored plate u keš , da li je moguće neki drugi naćin uplate? ....... 40
Kada treba zatvarati Z – dnevni izveštaj? .................................... 40
Kada treba izveštavati u PAK mesećni periodićni izveštaj? .......... 40
Ako ne zakljućite dnevni izveštaj, šta da se radi? ......................... 40
Dnevni izveštaji i one periodićne da li treba registrovati u Knjigama
Računovodstva? ............................................................................ 40
U kojim slučajevima poreski obveznici moraju opremiti i koriste
fiskalnu blagajnu ? ......................................................................... 40
Kada treba izdati fiskalni kupon? ................................................... 40
Koliko je kazna za poreskog obveznika, za ne fiskalizovanje
opreme ? ........................................................................................ 41
Da li treba javne i komunalne kompanije, opremati fiskalnim
blagajnima? ................................................................................... 41
Da li treba biti opremljene svi biznesi fiskalnim blagajnima? ........ 41
Kako treba postupiti sa biznisima, ćije opreme ne prenose
podatke? ........................................................................................ 41
Da li treba opremiti fiskalnom blagajnom NVO koja u okviru
njegove aktivnosti javnog dobita prodaje karte za jednun priredbu
? ..................................................................................................... 41
Kako se vrši povračaj robe i da li imamo pravo da one vraćamo? 41
Kako se vrši evidentiranje povratne robe i koje dokumenti treba
upotrebiti? ...................................................................................... 41
Ako u toku upotrebe Fiskalne Blagajne, ne namerno dešava neka
greška, šta da se radi? .................................................................. 41
Kakva fiskalna oprema treba da koristimo za kompanije naftnih
derivata i gde se one nabavljaju? .................................................. 41
U slučaju kvara opreme ili perioda servisiranja, šta treba da radi
poreski obveznik? .......................................................................... 41
Gde treba zapečatiti ne fiskalne kupone i kako voditi evidencoju za
ovaj period? ................................................................................... 42
Prilikom prijema avansa, da li treba izdati fiskalni kupon i šta treba
da se radi prilikom izdavanje fakture? ........................................... 42
Ko može da podnese žalbu ? ........................................................ 43
10- ŽALBE ...................................................... 43
Kako se podnese žalba? ............................................................... 43
Gdo mogu da pišem da podnesem jednu žalbu? .......................... 43
Koliko imam vemena za podnošenje jedne žalbe? ....................... 43
Mene mi je istekao rok od 30 dana da podnesem žalbu . Da li
mogu da podnesem žalbu i posle isteka zakonskog roka? ........... 43
Podneo sam žalbu u PAK,medjutim, sada sam ubedio da PAK
imao pravo na izvršenu procenu. Da li postoji mogučnost
povućenje žalbe? ........................................................................... 44
Koji su dokazi podnošenje jedne žalbe? ....................................... 44
Koliko traje uzimanje rezultata jedne žalbe? ................................ 44
Da li mogu da osporavam oluku Departamenta za Žalbe? ........... 44
Ako je moja žalba neuspešna, da li ima neki drugi stepen za
razmatranje? .................................................................................. 44
Šta je poreska zaloga? .................................................................. 45
11- PRINUDNA UPLATA ................................ 45
Šta je nalog - ubiranje? .................................................................. 45
Ako sam ušao u sporazum i nisam poštovao onu, kako mogu da
ponovo reprogramiram, i koje su posledice? ................................. 45
Kako se primenjuju uplate delikuentnih dugova n.pr.interesa,
kazne, osnovu ? ............................................................................. 45
Koliko su kamate za zakašnjenja ? ............................................... 45
Ja sam prestao biznisku delatnost i ima dug (ove), ja mogu da
platim samo neki procent totalnog iznosa duga. Šta da radim? .... 46
Ja imam poreski dug i iznos duga uključuje kaznu i kamatu. Da li
mogu one da se oproštaju i ako da, kako mogu da to tražim? ...... 46
Koje su okolnosti kada kazne i /ili interes mogu da se poklone? . 46
Ja mislim da mimam poreski dug, ali nisam siguran, možete da
vidite koliko dugujem? ................................................................... 47
12- IZVEŠTAVANJE NABAVKI VIŠE OD 500€
48
Ko treba podnositi Izveštaj Nabavki više od 500€? ....................... 48
Koji je rok za podnošenje Izveštaja Nabavki više od 500€?.......... 48
Ako ne podnosim Izveštaj Nabavki više od 500€, da li se
primenjuje neka kazna od PAK? ................................................... 48
Ako nisam podneo Izveštaj Nabavki više od 500€ za tri godine,
koliko je kazna što može PAK postavi za mene? ......................... 48
Šta treba da obuhvata Izveštaj nabavki više od 500? ................... 48
U Izveštaju Nabavki više od 500€, da li treba obuhvatiti i uvoze? 48
Nabavka usluga izvan zemlje, da li treba da se obuhvate u
Izveštaju nabavki više od 500€? .................................................... 48
Šta znaći iznos više od 500€? ....................................................... 48
Koji je poreski period koju treba da obuhvati Izveštaj Nabavki više
od 500€? ........................................................................................ 48
Kako se uradi Izvrštaj Nabavki više od 500€? ............................... 48
Gde mogu dobiti primerak (obrazac) za Izveštavanje nabavki više
od 500€? ........................................................................................ 49
vi
Ja sam računovodja i dajem usluge računovodstva za nekoliko
biznisa. Da li se dozvoljava podnošenje izveštaja više od 500€ za
nekoliko biznisa iz jedne adrese (E-maila)? .................................. 49
Izveštaja nabavki više od 500€, da li mogu da fizički podnesem u
PAK? .............................................................................................. 49
Da li mogu Izveštaja Nabavki više od 500€ dostaviti preko Pošte?
....................................................................................................... 49
13- OSTALE .................................................... 50
Da li poreski inspektor ima pravo da uzima dokumentaciju a da ne
izda nijedan dokaz? ....................................................................... 50
Zašto poreski inspektor u toku kontrole u biznisu, na kraju posete
ne stavlja jedan primerak izveštaja?.............................................. 50
Kako je moguće da poreski inspektor upučuje kompaniji da
povečava promet? ......................................................................... 50
Ja znam nekoga koji izvrši prevaru u svojim porezima. Da li mogu
da prijavljujem njih anonimno ? .................................................... 50
Imam informacije da jedan zaposleni PAK-a traži mito, šta treba da
radim? ............................................................................................ 50
Da li ima nekoga u PAK da me pomogne na pripremanju mojih
poreza? .......................................................................................... 50
Da li stanje zaliha obavezno da imamo u svakom trenutku, ili
obavezni smo da imamo datuma 31 decembara svake godine? .. 50
Ako biznis izvrši ispravku poreske deklaracije, prema Zakonu
PAK-a, da li se kažnjava biznis od strane poreskog inspektora?.. 51
Ja sam poreski stručnjak (računovodja, advokat, ekonomista), da li
može Pozivni Centar da istražuje poreski zakon za mene i da mi
da pismeni odgovor? ..................................................................... 51
Da li mogu tražiti pismeni odgovor od Pozivnog Centra? ............. 51
Da li mogu dostavljati e-mailom jedno pitanje u PAK? ................. 51
Da li možete da mi dostavite neki priručnik koji objašnjava poreze i
šta da radim? ................................................................................. 51
Šta treba da radim da bi dobio jedno individualno objašnjenje? ... 51
Da li PAK organizuje edukacione seminare za poreske obveznike
radi obučavanje za deklarisanje i uplate poreza? ......................... 51
Da li mogu biti nagradjivan u % na osnovu totalne procene
fiskalnih procent prikupljene od poreskog obveznika (u ulozi
agenta )? ........................................................................................ 51
Ko je Generalni Direktor i koji je njen broj telefona? ..................... 51
Želim da razgovaram sa vašim menadžerom Pozivnog Centra?.. 52
Ja za kratko vreme biću van zemlje. Da li je potreban neka
poreska potvrda da bi izašao? Ako da, šta treba da radim da
dobijem i koliko to traje? ................................................................ 52
Koji dokumenti su potrebni za dobijanje poreske potvrde od PAK
koji mi treba za učestvovanje u tender? ....................................... 52
Koji su dokumenti koje su mi potrebni za uzimanje poreske potvrde
od PAK što mi treba za vizu? ........................................................ 52
Moj računovodja otišao i sa sobom nosio sve knjige i
dokumentaciju, da li može PAK da me pomogne da te vratim?... 52
1
Uvod
Opšta kretanja u Poresku
Administraciju Kosova su koncentrisane na
stvaranju jednog ambijenta povoljnog za
poreske obveznike, i u tom pravcu postignuti
neprekidni rezultati, naroćito u dobrovojlnoj
uplati poreskih obaveza.
Priručnik - Pitanja &Odgovori,
sastavljen je sa ciljen ostvarivanja Misije PAK-
a, “da se maksimalno povečava dobrovoljna
uplata obaveza, primenjivanjem u
potpunosti poreskog zakonodavstva,
pružanjem strućnih usluga, transparentne i
efektivne za komunitet poreskih obveznika,
da bi oni shvate svoje obaveze uplate
poreza; i da obezbede pravo i jednolićno
primenjivanje kao i osnaženje poreskih
zakona zadi ubiranje prihoda za budžet
Kosova na efikasan naćin i sa što nižim
kostom”. Sprovodjenje poreskih zakona je
suštinska gradjanska odgovornost.
Da bi poreski obveznici imali veće
mogučnosti za brzo i strućno obaveštenje, u
PAK, stalno su razvijeni novi kanali
komuniciranja i stvorena su nova srestva koja
se koriste od poreskih obveznika, uključujući
naćin deklarisanja i uplate poreskih obeveza.
Ovaj dokument, u prvom redu je sastavljen za
službenike Usluga Poreskih Obveznika,
posebno za Pozivni Centar, koji telefonom
kontaktiraju sa poreskim obveznicima. Isti je na
opštem korišćenju za službenike PAK-a, pa i za
poreske obveznike, preko službene ueb
stranice PAK-a.
Prva verzija obuhvata trinajst poglavlja,
prateći cikluse poreske uplate što se
karakteriše Registrovanjem poreskih
obveznika kao prvi korak u pravcu bavljenjem
biznisom, Dokazivanjem poslovnih
transakcija, Deklarisanju poreskih obaveza i
poslednji korak ovog ciklusa, Uplata poreskih
obaveza.
Ovaj priručnik, daje kratke odgovore na
zakonske zahteve i procedure koja treba
primenjivati od poreskih obveznika, radi
ostvarivanju njihovih prava i obaveza.
Napomena: Ovaj Priručnik, nema karakter
Objašnjavajuće Odluke, prema tome kao
takav ne može da se koristi u procedurama
žalbe protiv neke službene odluke PAK-a ili
neke druge procedure žalenja (spora).
Poreska Administracija Kosova
Odeljenje Usluga i Edukacije Poreskih
Obveznika
2
3
Da li treba da se registrujem ?
Svako lice koja podleže bilo koje vrste poreza
administrirano od Poreske Administrije obavezan je
da se registruje u PAK i uzima jedan Fiskalan Broj,
pre nego što se angažuje u ekonomiku aktivnost.
Više u Članu 11 – Zakon Br. 03/L-222.
Zašto je potrebno / značajno registrovanje ?
Misija PAK-a je pravedno i podjednako tretiranje
svih poreskih obveznika, tako da vi uplatom svih
poreskih obaveza predvidjene poreskom
zakonodavstvu, direktno doprinesete na
finansiranju vladine programe kao što su: pružanje
javnih usluga, najveće standarde obrazovanja,
zdravstveno i socijalno osiguranje, zakonsku zaštitu
i sigurnost, kao i opštu strukturu za ekonomski i
društveni razvoj.
Koliko košta registrovanje?
Registrovanje je BEZ PLATNO.
Koje dokumente su potrebne za registrovanje
biznisa ?
Treba popunjavati obrazac za registrovanje, koji
može da se obezbedu na dva načina:
a) U svakom centru ARBK-a; ili
b) Može da se izvadi iz ueb službene stranice
ARBK-a, www.arbk.org
Uputstva za popunjavanje ovog obrasca nalaze se
u svakom centru ARBK-a, dok dodatni dokumenti
zavise od izbora vašeg statusa.
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao
Individualni Biznis i Opšte Partnerstvo?
1) Popunjavanje obrazaca “B”, 2) Dokument identifikacije (lična karta,
pasoš), 3) Saglasnost agenta na osnovu člana 27.1
taćka d) Zakona Br. 02/L – 123, 4) Za opšte partnerstvo sporazum opštih
partnera na osnovu člana 29 Zakona Br. 02/L – 123.
Rok za registrovanje individualnog biznisa i opšteg
partnerstva u ARBK je 1 dan.
Koje dokumente su potrebne za registrovanje
kao Komanditno Društvo (K.M.D)?
1) Popunjavanje obrazaca “Ao”, 2) Sporazum društva na osnovu Člana 31.1
Zakona Br. 02/L – 123, 3) Statut, 4) Dokument identifikacije (lična karta,
pasoš),kopije vlasnika , ovlašćenih lica ukljućene u biznis,
5) Saglasnost agenta registrovan na osnovu Člana 31.2 Zakona Br. 02/L – 123.
Koje dokumente su potrebne za registrovanje
kao Društvo Ogranićene Odgovornosti (DOO)?
1) Popunjavanje obrazaca “Ao”, 2) Sporazum društva na osnovu Člana 86
Zakona Br. 02/L – 123, 3) Statut, na osnovu člana 33 Zakona Br.
02/L – 123, 4) Dokument identifikacije (lična karta,
pasoš),kopije vlasnika , ovlašćenih lica ukljućene u biznis,
5) Saglasnost agenta registrovan na osnovu Člana 33.2 Zakona Br. 02/L – 123.
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao
Akcionarsko Društvo ( A.D.)?
1) Popunjavanje obrazaca “Ao”,
1
2
3
4
6
7
8
5
1-REGISTROVANJE BIZNISA 1
4
2) Statut, na osnovu člana 35.1 Zakona Br. 02/L – 123,
3) Sporazum ili Pravilnik Društva prema Članu 138 Zakon Br. 02/L – 123,
4) Saglasnost agenta registrovan na osnovu Člana 35.3 Zakona Br. 02/L – 123.
5) Dokument identifikacije (lična karta, pasoš),kopije vlasnika , ovlašćenih lica ukljućene u biznis.
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao
Strana Kompanija – Jedinica na Kosovu?
1) Popunjavanje obrazaca “Ao”, 2) Odluka za otvaranje Strane kompanije, 3) Odluka za imenovanje Direktora (kopije
pasoša) i registrovanog Agenta (kopije lične karte),
4) Odluka od suda odgovarajuće države da biznis postoji ( noterizovan),
5) Sertifikat biznisa (original ili noterizovani kopije, ne starija od tri meseca od dana izdavanja i ako nije na albanskom, srpskom ili engleskom jeziku da prevede u jednu od ovih tri jezika i prevodjenje da bude notor) da otvara pretstavništvo na Kosovu,
6) Fotokopije pasoša vlasnika i direktora strane Kompanije,
7) Fotokopije statuta strane kompanije , 8) Saglasnost agenta registrovan na osnovu
Člana 23 Zakona Br. 02/L – 123.
Napomena: Ako vlasnik biznisa nije prisutan kada se predaju dokumenti tada aplikant može predati dokumente sa ovlašćenjem i kopije lićne karte.
Koji dokumenti se traže za registrovanje kao
Poljoprivredna Zadruga?
1) Popunjavanje obrazaca “Ao”, 2) Sporazum Društva, 3) Statut, 4) Odluka za imenovanje direktora, 5) Dokument identifikacije (lična karta,
pasoš),kopije vlasnika , ovlašćenih lica ukljućene u biznis.
6) Saglasnost agenta registrovan na osnovu člana 23 Zakona Br. 02/L – 123.
Gde se registruje biznis?
Registracija se obavlja u jedinom mestu, dakle u
centrima ONE-STOP SHOP, pri svakom
opštinskom centru, i u istom mestu uzima se
Sertifikat Broja Registrovanje Biznisa kao i
Fiskalan Broj. Takodje ako želite da se registrujete i
za PDV, kao Uvoznik/Izvoznik ili i Dobrovoljni
Deklarisani PDV-a to možete uraditi direktno u
centru ONE-STOP SHOP u trenutku registrovanja.
Da li je moguće registracija biznisa on-line?
Ne, još nije omogućeno registracija on-line.
Da li je PAK agencija koja se bavi registracijom
biznisa ?
Ne, PAK nije agencija koja se bavi registracijom
biznisa. Biznis se registruje u Agenciju za
Registrovanje Biznisa (ARBK), u Ministarstvu
Trgovine i Industrije, konkretnije u centrima One –
Stop – Shop u svakoj Skupštinu Opštine, a
informacije o registrovanje biznisa prenose se on-
line u PAK, koje vas generišu jedan Fiskalan Broj i
ovim brojem, vi obavezujete da deklarišete i platite
poreze po Zakonu.
Šta se dešava ako treba da se registrujem i
nisam registrovan?
Za poreske ciljeve, PAK će vas opremiti jednim
Fiskalnim Brojem, obaveštavaće ARBK-u u vezi
razvoja vaše delatnosti, i podležete jednoj
administrativnoj kazni u iznosu od petsto (500)
euro.
Kakve su kazne za ne -registrovanje?
Svako lice koja razvija neku ekonomiku aktivnost
bez opremanje sa Fiskalnim Sertifikatom od PAK,
podleže administrativnoj kazni u iznosu od petsto
(500) euro.
Više u Članu 50 – Zakon Br. 03/L-222
9
10
15
14
13
12
10
1 11
5
Šta je Fiskalan Broj?
Fiskalan Broj, je identifikacioni broj poreskog
obveznika koji se upotrebljava od PAK radi
Administriranje Poreskog Sistema. Fiskalan broj je
broj od 8 cifara, plus jedna verifikaciona cifra,
obićno izabrana, koristeči jedan algoritam koji pruža
sigurnost prema prevarenih brojeva i udvostrućenje
brojeva.
Da li treba da uzimam Fiskalan Broj ?
Svako lice koja podleže nekoj vrsti poreza
administran od PAK, treba aplicirati i opremi
fiskalnim brojem, pre poćetka neke ekonomske
aktivnosti.
Više Član 11 - Zakon Br. 03/L- 222
Kako opremiti Fiskalnim Brojem kao biznis ?
Fiskalnim Brojem možete opremiti u centar One
Stop Shop, u trenutku apliciranje za registrovanje
biznisa, gde u isti Sertifikat imaćete Broj
Registrovanje Biznisa kao i Fiskalan Broj. Dok, ako
ste biznis registrovan ranije u Agenciju za
Registrovanje Biznisa (ARBK) i niste još opremili
Fiskalnim Brojem, treba aplicirati u PAK u
regionalnu Kancelariju Uskuga Poreskih Obveznika
kojoj pripadate.
Kako da se opremim Fiskalnim Brojem kao
Fizičko lice (pojedinac)?
Fiskalnim Brojem možete opremiti u PAK u
odgovarajućoj Regionalnoj Kancelariji za Usluge i
Edukaciji Poreskih Obveznika.
Koliko košta opremanje Fiskalnim Brojem Sa?
Apliciranje i opremanje Sertifikatom Fiskalnog Broja
je bezplatno.
Da li prvo treba da se registrujem u PAK ili u
ARBK?
Fiskalan Broj i Broj Registracije Biznisa, uzimaju se
istovremeno u centrima ONE-STOP-SHOP, koje
se nalaze u svakoj opštini. Prilikom aplikacije za
registrovanje bićete opremljeni sa brojem
registracije biznisa kao i fiskalnim brojem.
Koja lica ne treba registrovati u ARBK, ali treba
opremati Fiskalnim Sertifikatom?
1. Fiziča lica (koje treba deklarisati i uplate
porez, kada poslodavac ne traži da
zadržava porez u izvor);
2. Zajmodavac (individualan);
3. NVO-e
4. Strani ugovaraći koje se finansiraju od
medjunarodnih institucija i koje ne razvijaju
drugu aktivnost osim odgovarajučeg
projekta;
5. Budžetske Organizacije (Centralni i
Lokalni nivo);
Za više Član 9 Administrativnog Uputstva br.
15/2010
Koji dokumenti su potrebni za opremanje
Fiskalnim Sertifikatom dok se ne traži
registrovanje kao biznis u ARBK?
Fizička lica
1. Obrazac “Aplikacija za Fiskalan Broj ”
koga možete obezbediti na dva načina:
a) u svakom centru za Usluge Poreskih
Obveznika; ili
b) možete izvaditi iz ueb službene stranice
PAK-a.
2. Lićna karta (kopije)
3. Radni ugovor (kopije)
4. Bankarski račun (kopije)
Zajmodavac (individualni);
1. Obrazac “Aplikacija za Fiskalan Broj ”
koga možete obezbediti na dva načina:
2. a) u svakom centru za Usluge Poreskih
Obveznika; ili
16
17
18
19
21
22
23
1
20
6
b) možete izvaditi iz ueb službene
stranice PAK-a.
(www.atk-ks.org).
3. Lićna karta (kopije)
4. Bankarsk račun (kopije)
5. Ugovor kirije (kopije)
NVO-e
1. Obrazac “Aplikacija za Fiskalan Broj ”
koga možete obezbediti na dva načina:
a) u svakom centru za Usluge Poreskih
Obveznika; ili
b) možete izvaditi iz ueb službene stranice
PAK-a.
2. Lićna karta (kopije)
3. Radni ugovor (kopije)
4. Bankarski račun (kopije)
Strani ugovaraći koje se finansiraju od
medjunarodnih institucija i koja ne razvijaju
drugu aktivnost osim odgovarajučeg projekta:
1. Obrazac “Aplikacija za Fiskalan Broj ”
koga možete obezbediti na dva načina:
a) u svakom centru za Usluge Poreskih
Obveznika; ili
b) možete izvaditi iz ueb službene stranice
PAK-a.
2. Lićna karta (kopije)
3. Ugovor projekta (kopije)
4. Bankarski računa na Kosovu (kopije)
5. Dokaz adrese sedišta na Kosovu / Ugovor
kirije (kopije)
Napomena: Ako strani ugovarać nema sedište
na Kosovu, treba da angažuje jednog fiskalnog
prestavnika, koji treba biti rezidentan na
Kosovu.
Budžetska Organizacija (Centralni i Lokalni
nivo):
1. Obrazac “Aplikacija za Fiskalan Broj ”
koga možete obezbediti na dva načina:
a) u svakom centru za Usluge Poreskih
Obveznika; ili
b) možete izvaditi iz ueb službene stranice
PAK-a.
2. Lična karta ovlaščenog lica (kopije)
Da li mogu uzimati Fiskalan Broj iz ueb stranice
PAK-a?
NE, fiskalnim brojem ne može opremati preko ueb
stranicu PAK-a.
Jedno drugo lice koristi moj fiskalan broj, šta
treba da radim ?
Ako vaš Fiskalan Broj, koristi se od nekog drugog
lica, vi treba obaveštavati PAK -a, kao:
U liniju saradnje bezplatno preko telefona
0800-80-800,
U nekoj od Regionalnih Kancelarija PAK-a
U Opštoj Upravi PAK-a.
Da li mogu promeniti vrstu biznisa od
individualnog u DOO, Partnerstva, ili obrnuto?
Promena oblika biznisa ne može izvršiti
neposredno, medjutim, svaka promena u obliku
biznisa (kao n.pr. Individualno Poslovno
Preduzeće u DOO; DOO u Akcionarsko Društvo ;
Opšte Partnerstvo u Ograničeno Partnerstvo;
Partnerstvo u Korporaciju; svaki pravni entitet u
Individualno Poslovno Preduzeće; i svaka druga
slična promena u obliku biznisa) rezultiraće
izdavanjem novog fiskalnog broja za biznis. Kada
jedan biznis predlaže promenu svog oblika
vlasništva, nov biznis treba aplicirati za nov fiskalni
broj, a stari biznis treba tražiti ispisivanje. Ako nov
biznis postane poreski obveznik PDV -a, takodje
treba registrovati da postane poreski obveznik PDV
–a i uzima Sertifikat PDV-a . Dakle, kada jedan
biznis predlaže svoje promene oblika vlasništva,
nov biznis treba aplicirati za nov fiskalan broj, dok
stari biznis treba podneti zahtev za ispisivanje,
shodno postupcima Poreskog Zakonodavstva.
26
1
24
25
7
Za više, stav 6 Člana 11 Zakona Br. 03/L-222- Za
Poresku Administraciju i Postupcima, kao i stav 6
Člana 11 Administrativnog Uputstva Br. 15/2010
Gde mogu opremiti Fiskalnim Brojem kao ne –
rezidentno lice?
Opremanje Fiskalnim Brojem za jednog ne-
rezidenta, radi se u Odgovarajučpj Regionalnoj
Kancelariji za Usluge Poreskim Obveznicima.
Kakav je postupak za promenu adrese?
Za promenu adrese biznisa, treba obaveštavati
PAK-a, dakle takav zahtev dostavlja se u
Regionalnoj Kancelariji za Usluge Poreskim
Obveznicima kojoj i pripada biznis. Popunjava se
jedna aplikacija za Fiskalan Broj u kome definiraju
taćni podaci. Nakon takve modifikacije podataka,
obaveštava i Agencija za Registrovanje Biznisa
(ARBK).
27
28
1
8
Zašto treba da se ispisujem ?
Ako vi ne razvijate ekonomsku aktivnost i ujedno ne
želite da nastavite razvojem ekonomske aktivnosti
sa ovim biznisom, treba da se ispisuješ.
Za više, Član 12 Zakona Br. 03/L-222- za Poresku
Administraciju i Postupcima, kao i Član 12
Administrativnog Uputstva br. 15/2010.
Kako da se ispisujem?
Kada adlučujete da zatvorite vaš biznis, treba da
podnesite zahtev za Ispisivanje biznisa, u
odgovarajućoj Regionalnoj Kancelariji PAK-a. PAK
u roku 60 dana razmatrati vaš zahtev i ako vi
ispunjavate sve uslove predvidjene zakonom,
bićete opremljeni jednom poreskom potvrdom za
Ispisivanje Biznisa. Takvu potvrdu dostavićete u
ARBK i tamo izvršićete ispisivanje biznisa. Ako ne
ispunjavate uslove predvidjene zakonom, PAK
obavestiće vas u roku od 60 dana da ne
ispunjavate uslove za ispisivanje.
Gde se podnese zahtev za ispisivanje biznisa?
Vi treba obratiti u odgovarajučoj Regionalnoj
Kancelariji za Usluge Poreskim Obveznicima
Poreske Administracije Kosova.
Koji je postupak za zatvaranje biznisa?
Ako poreski obveznik odlućio da zatvara aktivnost,
treba pismeno da obaveštava PAK-a, koja treba da
sadrži :
Ime i adresa poreskog obveznika;
Fiskalan Broj poreskog obveznika;
Lični broj vlasnika, ako je individualno
poslovno preduzeće;
Ostatak poreskog duga, ako ima;
Jedna deklaracija da biznis prestane i
jedan zahtev za ispisivanje biznisa u
skladu sa važećim primenjenim zakonskim
odredbama.
Očekivani datum prestanka poslovne
delatnosti;
Kopije odluke upravnog odbora (ako je
Akcionarsko Društvo ili Društvo
Ogranićene Odgovornosti), koji ovlašćuje
prekid delatnosti potpisan od ovlašćenih
službenika.
Kopije sporazuma partnerstva (ako je
Partnerstvo, udruženje lica ili konzocijum)
potpisana od svih partnera, članove
udruženje lica, ili planove konzorcijuma,
koja prestavlja sporazum za prekid
poslovne delatnosti partnerstva, udruženje
lica, ili konzorcijuma.
Kopije predvidjenog zaključnog stanja
bilansa i drugi pregledi povezano za to; i
Jedno ovlašćenje za podnošenje takve
dokumentacije.
Za više, član 12 Administrativnog Uputstva Br.
15/2010
Koje su implikacije ako se ne ispisujem?
PAK, ima pravo ispisivati iz svog aktivnog registra
svakog poreskog obveznika kada sazna da iz bilo
kojih razloga, u poslednoj fiskalnoj godini nije
razvijao aktivnost. U ovom slučaju, poreski
obveznik stavlja se u jedan poseban spisak kao ne
–aktivan poreski obveznik i PAK obaveštava ARBK-
a oko toga.
U vezi poreskih obveznika objavljeni kao ne-aktivni,
PAK ne priznaje neku transakciju troškova,
uključujući i kreditiranje PDV-a, ako se primenjuje u
vezi ovih biznisa i to od datuma objavljivanja.
Za više, Član 12 Zakona Br.03/L-222 i Člana 16
Administrativnog Uputstva Br. 15/2010.
Da li mogu ispisivati on-line?
Ne, ne postoji mogučnost ispisivanje biznisa, on-
line.
2- ISPISIVANJE BIZNISA 2 1
2
3
4
5
6
9
Da li primam neki dokument kao dokaz da sam
službeno ispisan?
Ako ispunjavate uslove predvidjene Zakonom oko
ispisivanje biznisa, PAK prema jednom poreskom
potvrdom koji dokazuje da vi nemate neku
neuplaćenu poresku obavezu i ispunjavate uslove
za ispisivanje. Takva potvrda treba dostavljati u
ARBK, gde ćete dobiti i dokument da je vaš biznis
ispisan.
Za više stav 2 Člana 12 Administrativnog Uputstva
Br.15/2010.
Ako sam ja aplicirao za uzimanje jedne potvrde
za zatvaranje biznisa i nisam dobio neki
odgovor od PAK, šta treba da radim?
Ako vaš zahtev od PAK nije razmatran u
zakonskom roku, dakle u roku od 60 dana i vi niste
dobili nikakav odgovor bilo pozitivno ili negativno, vi
treba da se tretirate da ste ispunjavali uslove za
ispisivanje vašeg biznisa. U ovom slučaju, treba
posetiti odgovarajuču kancelariju za usluge
poreskim obveznicima i da tražite potvrdu za
zatvaranje vašeg biznisa.
Da li mogu još da razvijam biznis i ako sam
ispisan?
Ne, ne dozvoljava se razvijanje ekonomske
aktivnosti ako niste registrovani. U protivnom,
podležete administrativnoj kazni predvidjena
zakonom.
Koji su dokumenti potrebne za dobijanje
poreske potvrde od PAK za zatvaranje biznisa?
Potrebna dokumentacija za poresku potvrdu za
zatvaranje biznisa:
1. Zahtev (uzima se u Regionalnoj Kancelariji
Usluga ili ueb stranicu PAK-a i popunjava
se)
2. Kopije Fiskalnog Sertifikata
3. Kopije lične karte vlasnika /menadžera ili
kopije ovlašćenja od vlasnika /menadžera
ako dolazi prestavnik .
4. Opšte stanje uzima se u šalteru službe
5. Kopije procesiranih deklaracija i kopije
potsetnićkih pisama, spozauim uplata u
rate (ako poreski obveznik ima
neuplaćenih obaveza)
Napomena: Ako je zahtev poreskog
obveznika usvojen i izdaje se poreska
potvrda za zatvaranje biznisa, takva potvrda
uzima se samo tada kada poreski obveznik
predaje (vraća):
Original Sertifikat Fiskalnog Broja
Original Sertifikat PDV-a
7
8
9
10
2
10
Gde treba da deklarišem poreske obaveze?
Svako lice koja podleže nekoj vrsti poreza
obavezan je podneti u PAK ili njenog agenta
(Komercialnu Banku) popunjenu deklaraciju shodno
Zakonu za Poresku Administraciju i Postupcima.
Za više vidi 17 Zakona Br.03/L-222 za Poresku
Administraciju i Postupcima.
Gde mogu da nadjem uputstva i pomoć za
deklarisanje?
Poreska Administracija Kosova ima svoje
Regionalne Kancelarije, gde svaki poreski obveznik
može dobiti tačne informacije oko deklarisanja i
uplate poreza. Takodje, u ueb- stranicu PAK-a
www.atk-ks.org, možete naći informacije kao
Zakone, Uputstva, javna Objašnjenja, Informacione
materiale, itd. koja vas pomognu u deklarisanju i
uplatu poreza.
Koji su rokovi deklarisanje poreza?
Svaka deklaracija ima svoj rok za dostavljanje, kao:
Pregled poreza na kiriju i neopredmećene
imovine, IR, od 1 do 15 svakog
tromesećja.
Tromesećni pregled poreza i doprinosa za
velike individualne biznese, IL, 1 do 15
svakog tromesećja
Tromesećni pregled poreza i doprinosa za
male individualne biznese, IS, 1 do 15
svakog tromesećja
Pregled zadržavanje u izvor i uplate
poreza, WM, 1 do 15 svakog meseca
Mesečni pregled zadržavanje u izvor i
plate poreza u interes, dividendu,
imovinska prava, kiriju, lutriske premije i
igramana na sreču, WR, 1 do 15 svakog
meseca
Tromesećni pregled plate akontacije za
male korporacije, QS, 1 do 15 svako
tromesećje
Tromesećni pregled plate akontacije za
velike korporacije, QL, 1 do 15 svako
tromesećje
Deklaracija Poreza na Prihod Korporacija,
CD, od 1 januara do 31 marta
Obrazac deklarisanje plate za PDV, TV, od
1 do 20 svakog meseca
Obrazac godišnje deklarisanja i plate
Poreza na Lićna Primanja, PD, od 1
januara do 31 marta
Pregled doprinosa za penziju i obrazac
plate, CM, od 1 do 15 svakog meseca
Zahtev za Rimbursiju i Ponovni
Rimbursiju /Povračaj PDV-a, KRR, od 1
do 20 svakog meseca i tromesećja
Deklaracija Poreza na Prihod od
Partnerstva, DO, od 1 januara do 31
marta
Obrazac odredjivanje glavnog poslodavca,
, FCKP, u roku 15 dana
Ovlašćenje za poreske informacije, AIT, za
svaki zahtev
Gde mogu da uzimam obrasce za deklarisanje
mojih obaveza?
Poresko deklarisanje se vrši na dva načina:
On-line preko sistema EDI, i to za:
PDV, Porez u Plate i Penzione Doprinose
Za druge poreze, deklaracije možete nači
u stranicu PAK-a linku “izvadi elektroniku
deklaraciju ”.
Ja nisam na vreme podneo deklaraciju, štab
treba da radim?
I ako niste podneli deklaraciju na vreme, od vas se
traži deklarisati i uplatite porez. Dakle, treba podneti
deklaraciju za odgovarajući period i odgovarajuču
vrstu poreza.
Šta se dešava ako ne podnesem deklaraciju
koju je trebalo deklarisati?
Bićete kažnjeni shodno članu 51 Zakona 03/L-222
za ne deklarisanje i ne uplate.
3- DEKLARISANJE 3 1
2
3 4
6
5
11
Koja je kazna za deklarisanje sa zakašnjenjem?
Za ne deklarisanje na vreme, podležete kazni od:
5% neuplačenog poreza za svaki mesec
ili deo meseca do maksimuma 25%.
Ako unutar perioda od pet meseci niste
deklarisali, tada primenjuje se kazna od
1% do perioda od 12 meseci.
Interes se obračunava od perioda kada je
trebalo deklarisati i to do zadnjeg perioda
kada se izvrši uplata celokupne poreske
obaveze.
Gde mogu uzimati obrasce za deklarisanje što
je trebalo deklarisati prošle godine?
Svi obrasci za koje bili obavezni deklarisati, možete
izvaditi u ueb strancu PAK-a, kod linka izvadi
elektronsku deklaraciju.
Koliko dugo treba da zadržim kopije deklaracija
koje sam podneo ?
Sve dokumente treba da čuvate do perioda od 6
godina, počev od perioda kada takvi dokumenti
smatrane zajljučnim.
Kako deklarisati ispravljene/popunjene
deklaracije?
One deklaracije koja su preko EDI-a, ispravku
treba izvršiti preko EDI- a , do one izvršene na
manuelan način, ispravku treba izvršiti na isti naćin
označenjem u kvadatić deklaracije ispravka.
Za koliko vreme treba deklarisati ispravljenu
/promenjenu deklaraciju?
Ispravka poreskih obrazaca, moguče je do perioda
od 6 godina. Ako za takve periode, počelo ili
završeno neka poreska istraga (kontrola), tada ne
možete izvršiti ispravke za te periode.
Da li treba deklarisati tromesećje kada nemam
nijednu transakciju?
DA, obavezni ste deklarisati da ne budete uključeni
u listu biznisa kao ne deklarisani.
Kako se deklariše kada pojedinac ima dva
biznisa?
Pojedinac treba da je opremljen Fiskalnim Brojem,
u kome su obuhvaćeni svi njegovi biznesi i bez
obzira koliko biznisa ima, tada celokupan promet
svih treba da su inkorporirani u njegov Fiskalan
Broj. Onda preko primenjivanje poreskih stopa
predvidjene Zakonom i statuta biznisa, utvrdjuje
poresku obavezu za uplatu.
Da li PAK pruža neko uputstvo kako se
deklarišu porezi?
DA, uputstva možete naći u ueb stranicu PAK-a,
kao Uputstvo za PAK, PDV, PLP, PPK, Uputstvo za
EDI, itd.
Da li može PAK uputiti jednog
računovodju/ekonomista/advokata da me
pomogne za moje poreze?
NE, PAK ne izabere računovodju /ekonomista ili
advokata. To treba sami da izaberete.
Mogu da tražim asistenciju od PAK za uplatu
poreza poreza?
DA, PAK pruža sve tražene usluge od strane
biznisa radi dobrovoljne uplate poreza.
Ja sam imao jedan poziv od Pozivnog Centra
PAK što znaći da nisu priznali deklaraciju koju
sam deklarisao pre izvesnog vremena, šta treba
da radim?
Dokaz deklaracije, za koju vas kontakturao Pozivni
Centar, možete dostaviti:
7
8
9
10
12
13
14
15
16
17
3
11
12
U elektronskoj adresi Pozivnog Centra
Preko faksa br. +381 38 200 255 62,
U odgovarajućoj Regionalnoj Kancelariji za
Usluge Poreskim Obveznicima
Nemam biznis, ali kako da deklarišem moje
ostvarene prihode s vremene na vreme preko
raznih projekata?
Vi, prvo obavezni ste da se registrujete kao biznis,
opremite Fiskalnim Brojem od PAK, gde kasnije
možete deklarisati vaše prihode i uplatite poreza
zasnivajući se u vašem statusu i primenjivanjem
poreskih stopa utvrdjene odgovarajućim poreskim
Zakonom.
18
3
13
Šta je EDI?
• EDI – skraćenica reči Elektronsko
Deklarisanje
• EDI je moderan način, brz i jednostavan
za deklarisanje poreza.
• Ovaj sistem omogučuje stvaranje jednog
obračuna on-line u PAK-u, gde vi možete
popuniti, deklarišete, platite, kao i
kontrolisati vašu poresku istoriju.
Kako da se registrujete za EDI?
Uključenjem u službenu stranicu interneta PAK-a u
adresi: www.atk-ks.org, sleve strane ekrana, nalazi
se link “Elektronske Usluge”, klikujte nad “EDI-
Elektronsko Deklarisanje ” koja je prva u listu. U
ekran pojavljuje prozor koja traži pristup u ovaj
sistem. Vi treba pritisnuti buton Registruj se, gde
kasnije pojavljuje prozor koja traži popunjavanje
podataka i prihvatite uslove ugovora za korišćenje
elektronskog sistema. Kada sve popunite, tada
pritisnite buton Registruj se, gde sistem vas
sugerira da čekate i ako ranije ste popunjvali tačne
podatke, tada vas obaveštava da ste registrovani i
pasword dobićete u vašoj elektronskoj adresi koji
ste izabrali u toku registracije.
Za više klikujte ovde za povezivanje sa Uputstvom
za upotrebu Elektronskog Sistema
EDI,http://www.atk-ks.org/ëp-
content/uploads/2012/10/ManualiEDI.pdf
Kako se uzima pasword?
Pasword za upotrebu Elektronskog Sistema EDI,
PAK šalje u elektronsku adresu koju nste dali u toku
registrovanje u Sistemu EDI. Dakle, nakon
otvaranje te adrese, vi možete dobiti pasword.
Paswort treba da se upotrebi onako kako je
dostavljen od PAK. Dakle, ovaj pasword je
kombinovanje slovima i brojevima, tako da kako su
dostavljene mali ili velikim slovima, tako treba
upotrebiti. Nakon uključivanje u sistem, tamo
nadjete i opciju koji omogučuje promenu pasworda i
vi možete postaviti jednog pasworda po vašoj želji.
Periodi ne vide u EDI?
Ako vi nemate otvoreni račun za vrstu poreza koga
omogučuje Elektronski Sistem EDI, vi treba da se
obratite u Regionalnoj Kancelariju PAK-a kojoj
pripadate i tamo u Kancelariju za Usluge otvaraju
vas poreski raćuni, i nakon toga, posle njihovih
aktiviranja, vi možete deklarisati i platite poreze za
te periode.
Koje usluge mogu dobiti preko EDI-a?
Sistem EDI, sada već pruža sledeće usluge:
• Deklarisanje i uplata PDV-a
• Deklarisanje i uplata Poreza u Plate
• Deklarisanje i uplata Penzionih Doprinosa
• Pristup u istoriju deklarisanja
• Štampanje uplatnica
• Promena profila i pasworda
• Odredjivanje poreskog stručnjaka /
računovodja
• Kontrola istorije i poreskog bilansa
• Zahtev za pomoć
Koje poreze možete deklarisati preko EDI-a?
Preko Elektronskog Sistema EDI, omogučuje:
• Deklarisanje i uplata PDV-a
• Deklarisanje i uplata Poreza u Plate
• Deklarisanje i uplata Penzionih Doprinosa
Koje poreske ispravke možemo izvršiti u EDI?
Za sve poreze koja omogučuju deklarisati preko
EDI-a, mogu i izvršiti njihove ispravke. Dakle,
ispravke mogu da se izvrše, za:
• Porez na Dodanu Vrednost - PDV
• Porez u Plate
• Penzione Doprinose
Da li može da se izvrši deklarisanje sa nula,
preko Elektronskog Sistema EDI?
DA, postoji mogučnost i deklarisanje sa nula.
4- ELEKTRONSKO DEKLARISANJE 4 1
2
3
4
5
6
7
8
14
Za Porez u Plate i Penzione Doprinose, vi
samo treba da klikujete nad jednim malim
kvadratićom koji se nalazi u prozor kod
spisaka zaposlenih , ispod kutije gde je
Fiskalan Broj.
Za PDV, treba da popunjavate Deklaraciju
sa Nula i pritisnite buton Deklariši.
Da li se podnese tromesećni izveštaj penzija
preko EDI-a?
NE, Elektronski Sistem EDI uzima mnoge
informacija na elektronski naćin, tako da njihovom
upotrebom, više ne morate da podnesete
tromesećni pregled Penzionish Doprinosa. Trust
Penzioninih Štednji Kosova, preko ovog sistema
uzima sve informacije za deklarisanje i plate
Penzionih Doprinosa.
Koji je postupak deklarisanje na elektronski
način?
Za deklarisanje na elektronski način, vi prvo treba
da se registrujete u Elektronski Sistem EDI,
opremite jednim paswordom generisan od PAK, koji
kasnije vas omogućuje uključuje u ovaj sistem.
Za više klikujte ode radi povezivanje sa Uputstvom
za korišćenje Elektronskog Sistema EDI,
http://www.atk-ks.org/wp-
content/uploads/2012/10/ManualiEDI.pdf
Da li mogu svi obrasci deklarisati na elektronski
način?
Elektronski Sistem EDI, do sada omogučuje
deklarisanje i uplatu, samo za:
• Porez na Dodanu Vrednost - TV
• Porez u Plate - WM
• Penzione Doprinose - CM
Dakle, samo ove obrasce možete deklarisati preko
EDI-a.
Da li mi je potrebno neka specijalna oprema ili
pasword za deklarisanje na elektronski način?
Za deklarisanje na elektronski način, sve što vam je
potrebno je da imate kompjuter, da imate pristup u
internet i da imate pasword od PAK radi korišćenje
Elektronskog Sistema EDI. Pasword za korišćenje
Elektronskog Sistema EDI, PAK dostavlja u
elektronskoj adresi koju ste dali prilikom
regostrovanje u Sistem EDI. Dakle, posle otvaranje
te adrese, vi imate mogučnosti uzimanje pasworda.
Pasword treba da se koristi onako kako je
dostavljen od PAK. Ovaj pasword je kombinacija
slovima i rećima, , tako da onako kako su
dostavljena velikim ili malim slovima, onako i treba
upotrebiti. Nakon ukljućenje u sitem, tako možete
naći i opciju, koji omogučuje promenu pasworga i vi
možete promeniti pasworda po vašoj želi.
Zašto treba deklarisati na elektronski naćin?
EDI je moderan način, brz i jednostavan za
deklarisanje poreza. Ovaj sistem omogučuje
stvaranje jednog računa on-line sa PAK-om, gde vi
možete popunjavati i deklarišete poreske
deklaracije i kontrolišite vašu poresku istoriju. Ućiniti
reforme u deklarisanju i uplati poreza, sada jedina
mogučnost deklarisanja i uplati poreza za PDV,
Poreza u Plate i Penzione Doprinose, je preko
Sistema EDI. Dakle, ne postoji druga mogučnost
uplate gore navedenih poreza. A, druge vrste
poreza deklarišu i uplačuju na manuelan naćin
izvadjenjem obrazaca iz ueb-stranice PAK-a .
Koje su prednosti elektronskog deklarisanja?
Prednosti Elektronskog Sistema - EDI, su:
• Redukcija dokumenata
• Redukcija periodićnih izveštaja
• Štednja vremena i kostoa
• Deklarisanje poreza u svako doba – 24
časa dnevno
• Uplata on-line u svako doba – 24 časa
dnevno
• Redukcija mnogih poseta u kancelarijama
PAK-a
• Brzo podnošenje, povereno i sigurno
9
10
11
12
13
14
4
15
• Brzo i tačno procesiranje deklaracija
• Pristup u istoriju deklarisanja
• Kontrola istorije i poreskog bilansa, itd.
Koja je moja motivacija deklarisati na
elektronski način?
Ovaj sistem omogućava da imate jedan račun on-
line sa PAK-om, gde vi možete popunjavati i
podnosite poreske deklaracije i kontrolišete vašu
poresku istoriju. Dakle, ovog sistema možete
upotrebiti iz svakog mesta gde ste i dobijete
informacije za vašu poresku stanju bez posećivanja
Poreske Administracije Kosova.
Da li košta neto za deklarisanje na elektronski
način?
Sve usluge pružene preko Elektronskog Sistema–
EDI, su bezplatno.
Kakvu asistenciju pruža PAK da pomogne na
ućenju kako se deklariše na elektronski način?
U vezi upotrebe Elektronskog Sistema EDI, vi
direktno možete tražiti pomoč stafa PAK -a u
Regionalnoj Kancelariji PAK-a, kojoj pripadate.
Tamo dobićete pomoč za registrovanje i za
upotrebu Elektronskog Sistema EDI. Takodje, ako
ste već registrovani u Sistem EDI, za dobijanje
pomoći, klikujte u meny “Pomoč” i izaberite vrstu
pomoći koju tražite. U ovaj meny daju odgovori za
mnoga pitanja u vezi EDI-a, uputstva i prirućnike za
popunjavanje poreskih obrazaca. Za poteškoće i
probleme u kojima naidjete, dovoljno je da pišite u
adresu [email protected] uz objašnjenje vašeg
problema i PAK veoma brzo pruža rešenje za to
pitanje.
Ja nemam kompjuter, medjutim, želim
deklarisati na elektronski naćin. Da li ima PAK
kompjuter što bi mogao koristit za taj cilj?
DA, ako vi nemate kompjuter, tada dovoljno je da
posetite odgovarajuču Regionalnu Kancelariju
Usluge Poreskim Obveznicima PAK -a i tamo
dobićete pomoć za registrovanje i u celosti za
deklarisanje ili upotrebu Elektronskog Sistema EDI.
Kako biti siguran da su mi finansiske
informacije sigurne ako deklarišem na
elektronski način?
Informacija koja se udje u Sistemu EDI je ista sa
onom dostavljena na fizićki manuelan način, ali nivo
sigurnosti daleko je veći, jer postoje jasna i striktna
pravila oko postupaka ulaska u server gde se on
nalazi. Svi podaci su kodirani korišćenjem
tehnologiju SSL i sve aktivnosti koja se obavljaju,
ostavljaju tragove i mogu kontrolisati svakog
trenuaka. Cela informacija koja se nalazi u sistem,
čuva se drugi primerak za svaki slučaj.
Koliko je siguran (zaštićen) korišćenje Sistema
EDI?
Sve aktivnosti koja se izvršavaju preko sistema
EDI-a, zaštićene su medjunarodnim standardima
kao i u skladu sa Statuta Poreskih Obveznika
Kosova, koje daju svakom poreskom obvezniku
pravo na privatnost i konfidencialnost njihovim
poreskim informacijama.
Da li mogu podnositi poresku deklaraciju, a
porez uplatim kasnije?
DA, vi možete deklarisati, dok uplatu izvršiti kasnije.
Deklarisanjem na takav naćin, vi izbegavate
admnistrativnoj kazni za ne deklarisanje na vreme,
a za neuplatu primenjuju se kamate i interes
predvidjene Zakonom.
Da li je moguće izmena/ispravka deklaracije
podnošena na elektronski način?
DA, za sve poreze za koja se omogučuje
deklarisanje preko EDI-a, može da se izmeni, dakle
njohove ispravke. Ispravke mogu da se izvrše, za:
• Poreza na Dodanu Vrednost - PDV
• Poreza u Plate
• Penzione Doprinose
15
16
17
18
19
20
21
22
4
4
16
Kako se radi dodatno deklarisanje preko
Sistema EDI?
Elektronski Sistem EDI – ne daje mogučnost
dodatnog deklarisanja. Pruža samo mogučnost
deklarisanja i ispravke. Dakle, ako vi imate da
obavljate dodatnu deklarisanje, vi treba izaberiti
opciju Ispravka, i popunjavate deklaraciju u celosti
tačnim podacima, gde ova deklaracija ispravlja u
celosti vašu predhodnu deklaraciju.
Kako će reflektirati ispravljena deklaracija?
Vaša ispravljena deklaracija reflektirati dodatnom
obavezom ili višak uplate. Kod prvog slučaja,
ispravljena deklaracija generiše uplatnicu za
dodatnu obavezu za uplatu, gde od vas oćekuje
uplata samo razliku od predhodne plate za isti
poreski period, dok kod drugog slučaja ispravljena
deklaracija generiše uplatnicu gde konstatuje da ste
uplatili više. To reflektira u vašem stanju i vi bićete
u pretplatu. Više uplaćenje možete prenositi u
druge eventualne obaveze ili prenositi na uplatu
obaveza za sledeće poreske periode ili tražite da
vas vračaju.
Kako mogu da znam da su moje deklaracije
primljene, ako one ja deklarišem na elektronski
način?
Posle završetka deklarisnja, vama se prijavljuje
poruka: “Vaše deklarisanje završen je uspešno”.
Takodje, vi možete proveriti vašu deklaraciju u vašu
Istoriju koji poseban link u Sistemu EDI.
Ja imam jednog računovodju/ ekonomista/
advokata koji deklariše moje poreze. Kakve
informacije mogu dati njima da bi mogli
deklarisati moje poreze na elektronski način?
U Elektronskom Sistemu EDI, postoji mogučnost
odredjivanje ovlašćenog lica, koji može koristit ovog
sistema u vaše ime. Da se to omogučuje, vi treba
da klikujete u meny “Vaš profil” i izaberete buton
“Odredi ovlašćenog lice za deklarisanje”. Ovde
pišite podatke ovlašćenog lice. Takodje, vi možete
obaveštavati ovlašćeno lice sa paswordom za
korišćenje Sistema EDI i kasnije imaće mogućnost
pristupa i korišćenje ovog sistema.
Ako deklarišem na elektronski naćin, da li mogu
platiti moje poreze na elektronski naćin?
DA, Elektronski Sistem EDI omogučuje uplatu
poreza na elektronski način. Takva uplata mogu
izvršiti samo u one Komercijalne Banke koja daju
takvu uslugu. Ćim ukljućite u Sistem EDI, kod
menya Deklarisanje poreza, klikujte u linku uplata
poreza on-line , gde kasnije otvara se prozor gde
možete izaberete banku u kojoj želite da izvršite
uplatu poreza on-line preko E-Banking.
Da li mogu koristit karticu dugovanja
/potraživanja za uplatu deklarisanih poreza na
elektronski naćin?
DA, za upotrebu sistema uplate na elektronski
naćin, dakle, preko E-Banking, vi treba da imate
mogučnost od Banke koristiti način uplate on-line.
Ako probam elektronsko deklarisanje i ne svidja
mi se, da li mogu nastaviti sa manuelnim
deklarisanjem?
NE, za Porez na Dodanu Vrednost, Porez u Plate i
Penzione Doprinose, jedini način deklarisanje i
uplate, je preko Sistema EDI. Dakle, ne možete
deklarisati i platite manuelno. Dok, za deklarisanje i
uplati drugih poreza, koje ne omogučuju preko EDI-
a, izvrši se manuelno deklarisanje.
Da li je “bandvidth” problem za elektronsko
deklarisanje?
Ne, ne prestavlja problem.
Mogu da koristim telefon/modemu za
deklarisanje na elektronski naćin?
Ne, za sada to se ne omogučuje.
23
24
25
26
27
28
29
30
31
4
17
Šta treba da radim ako sam deklarisao na
elektronski naćin i nakon toga sam otkrio da
sam zaboravio neke informacije ili sam stavio
nešto pogrešno?
Elektronski Sistem EDI, omogučuje i ispravku
podnošenih deklaracija, tako da vi treba da izvršite
ispravku vaše deklaracije za taj period i deklarišite
sa tačnim i kompletnim podacima.
Da li treba da deklarišem i ako jednog poreskog
perioda nisam razvijao aktivnost?
DA, treba deklarisati sa nula, da ne bi figurirao u
spisak ne deklarisanih.
Da li mogu tražiti pristup, da od kuće
kontrolišem moje stanje uplati poreza?
Elektronskog Sistema EDI možete kiristiti iz bilo
kojeg mesta gde se nalazite. I ako ste ovlastili
nekog drugog da deklariše za vaš biznis, vi možete
kontrolisati vašeg poreskog bilansa 24 časova
dnevno, 7 dana nedeljno 365 dana godišnje. Da to
uradite, dovoljno je imati pasword od PAK i Fiskalan
Broj vašeg biznisa.
Da li mogu koristit isti spisak radnika dostavljen
predhodnog meseca, ako nema promene za
zaposlene?
DA, spisak zaposlenih, možete čuvati u vašem
kompjuteru i ako nema neke promene iz
predhodnog perioda, vi možete upotrebiti u
sledećem periodu. Ako ima neke promene, tada vi
izvršite promene u spisak i nakon toga zadužujete
poreski period.
Da li je potrebno dostavljanje deklaracije za
godišnje uravnanje za plate zaposlenih?
NE, Elektronski Sistem EDI uzima mnoge
informacije na elektronski način, tako njihovim
korišćenjem, od 2013 godine i dalje više nemate
potrebu da podnesite obrazac WA za godišnje
uravnanje plata. Ova informacija direktno se dobija
od podataka na elektronski način.
Nëse kAAko ima neke greške u ime zaposlenog
da li prate podatke u EDI?
Nëse kAko imate greške u ime zaposlenih, sistem
EDI obaveštava vas da podaci u platni spisak ne
korespondiraju sa podacima u PAK za
odgovarajuće lice, tako da vi možete izvršiti
modifikaciju u trenutnu ili da anulirate ono i vračate
i izvršiti modifikaciju vašeg platnog spiska.
Zašto u EDI, ne mogu da izaberem period
deklarisanja za Porez u Plate i Penzione
Doprinose za radnike?
Ako nemate otvorene račune u PAK za tu vrstu
poreza i Poreskog Doprinosa, nemate mogučnosti
izabera poreskog perioda. Za to treba da se obratite
u odgovarajučoj Regionalnoj Kancelariji Usluge za
Poreske obveznike. Tamo če vas otvarati poreske
račuće i posle toga imaćete mogučnost izabera
perioda i deklarisanje za taj poreski period.
Takodje, ako želite deklarisati pre roka deklarisanja,
nećete imati mogučnost izabera tog poreskog
perioda do tri ili četiri dana pre nego što poćinje rok
deklarisanja. N.pr . za period februar, rok
deklarisanja je od 01 Marta i do 15 Mart, tako da
poreski period za to može biti otvorena od datuma
26 februara a ne ranije.
U toku registracije u EDI traži se poslednji
UNIREF-a i jam sam jedan novi biznis, i nisam
izvadio nijedan poreski obrazac. Šta da
postavim u ovoj rubrici ?
Sa vašim fiskalnim brojem koga raspolažete, treba
da izvadite jednu elektroniku deklaraciju od ueb-
stranice PAK-a, od koje uzimaćete UNIREF-a
(objašnjenje: UNIREF – je identifikacioni broj koji se
nalazi s desne strane poreske deklaracije ) i to
treba postaviti u kutiju koja se traži prilikom
registrovanje u EDI i kasnije nastavićete koracima
koje traži sistem radi registrovanje.
32
37
38
39
41
4
33
34
35
36
18
Problemi registrovanjem u EDI, nemam
pasword. Šta treba raditi ?
Prvo, treba registrovati u Sistem EDI i kasnije PAK
generiša vaš pasword koji vas omogučuje
korišćenje ovog Sistema.
Zašto nemam pristup u period deklarisanja za
WM-CM kod EDI?
Ako ne raspolažete otvorene račune u PAK za tu
vrstu poreza i Penzione Doprinose, nemate
mogučnosti izabera poreskog perioda. Za to treba
da se obratite u odgovarajučoj Regionalnoj
Kancelariji Usluge za Poreske obveznike. Tamo če
vas otvarati poreske račune i posle toga imaćete
mogučnost izabera perioda i deklarisanje za taj
poreski period. Takodje, ako želite deklarisati pre
roka deklarisanja, nećete imati mogučnost izabera
tog poreskog perioda do tri ili četiri dana pre nego
što poćinje rok deklarisanja. N.pr . za period
februar, rok deklarisanja je od 01 Marta do 15 Mart,
tako da poreski period za to može biti otvorena od
datuma 26 februara a ne ranije.
.
Kako izvaditi deklaraciju od EDI radi čuvanje
jedne kopije kao dokaz?
Nakon deklarisanje močete čuvati deklaraciju
izaberom opcije “PDF” i klikuj kod linka “izvoz” i
printujte vašu deklaraciju.
Ako jedan zaposleni iz istog biznisa ima dve
plate i obavlja dva položaja u jednoj kompaniji
šta da se radi kod platnog spiska?
Za ovog zaposlenog od kompanije daje samo jedna
plata koja treba deklarisati u mesećni platni spisak,
bez obzira koliko položaja ima u toj kompaniji.
40
41
42
43
19
Šta je PDV ?
Porez na Dodanu Vrednost – PDV, je porez za
potrošnju (promet robe i usluga). Obračunava
prema primenjenoj stopi, zadužuje u raznim fazama
proizvodnje, raspodele i životnog ciklusa trgovine
robe i usluga, i na kraju zadujuje se potrošać, tako
da je indirektan porez.
Kako se ubira PDV ?
PDV je jedan porez koji se ubira preko samog
deklarisanja od oporezivih lica (lica koje su
registrovani u PDV). Prilikom fakturisanja, PDV koja
se zadužuje potrošaćima, ubira se od oporezivog
lica i deponira u Budžet Kosova.
Koja je standardna stopa PDV -a?
Standardna stopa PDV-a je 16%.
Ko je obavezan deklarisati za PDV?
Svako lice koji nezavisno razvija ekonomiku
aktivnost na Kosovu i celokupni promet u poslednja
12 meseci predje prag od 50 000€, lica koja žele
dobrovoljno regisrovati u PDV i ne-rezidenta lica na
Kosovu, nezavisno od praga treba registrovati za
Sertifikat PDV –a, dakle postatu oporeziva lica i
treba deklarisati svakog meseca.
Kada treba deklarisati za PDV?
Deklarisanje i uplata PDV-a, podnese se najdalje
do datuma 20 predhodnog meseca n.pr. deklaracija
meseca April podnese se najkasnije do datuma 20
Maja, iste godine. U slučajevima kada datum 20 je
praznićni dan ili vikend, računa se sledeći radni
dan.
Kada treba zadužiti PDV-u?
U svim snabdevanjima za strane potrošaće a koja
su oporeziva snabdevanja, treba da se zadužuje
PDV.
Kako i kada treba da se registrujem za sertifikat
PDV-a?
Ako totalan promet u poslednje 12 meseci predje
prag od 50,000€, vi treba popuniti obrazac za
registrovanje za sertifikat PDV -a, koji se nalazi u
ueb-stranicu PAK-a kao i da se prijavite u vašoj
regionalnoj kancelariji PAK-a i sa sobom ponesite
kopije dokumenata za registrovanje biznisa,
Sertifikat Fiskalnog Broja i službeni identifikacioni
dokument sa slikom (pasoš, ličnu kartu, itd.). Tom
prilikom, PAK razmatraće vaš zahtev i u trenutku
kada vaš zahtev usvaja, PAK uzdaje Sertifikat
Registracije PDV-a, koja nosi ime, vaš fiskalan broj
i unikalan broj registracije za PDV, kao i adresu gde
razvijate aktivnost biznisa.
Ja, do sada u poslednje 12 meseci imam promet
od 49000€, Poslednjem mesecu iznos od 5000€
postižem limit za PDV. Da li treba oporezivati
celokupan iznos od 5000€ za PDV ili kako ?
Ako vi u poslednje 12 meseci, imate promet od
49,000 € poslednjem mesecu u vrednosti od 5,000
€, deo zadnjeg oporezivog snabdevanja biće samo
vrednost koja prešla opšta snabdevaanja od 50,000
€, što u ovom slučaju je iznos od 4,000 €.
Kakva dozvola je potrebna u Carini od PAK za
uvoz jedne robe ?
Za uvoz jedne robe, vi prvo treba biti opremljeni
jednim Sertifikatom Uvoz /Izvoz od PAK.
Kada treba aplicirati za opremanje sa
Sertifikatom za Izvoz/Uvoz?
Ako ste vi ukljućeni u ekonomsku aktivnost, niste
registrovani za PDV a želite da se bavite aktivnosti
izvoza i uvoza, obavezni ste da pre nego što
počinjete ove aktivnosti u PAK tražite sertifikat za
ovu aktivnost.
5- POREZ NA DODANU VREDNOST 5 1
2
3
4
5
7
8
9
10
6
20
Koje dokumente su potrebne za opremanje
certifikata izvoz/voz i sertifikat PDV-a?
Potrebni dokumenti su :
Zahtev zab registrovanje za Sertifikat
uvozt/izvozt
Kopije Broja Registrovanje Biznisa
Kopije Fiskalnog Sertifikata
Kopije službenog identifikacionog
dokumenta sa slikom (lična karta, pasoš,
itd.)
Ako niste sam vlasnik, dokument u
originalu o ovlašćenju lice.
Kada nastaje pravo i koji je način za umanjenje
PDV -a?
Pravo za umanjenje PDV-a nastaje u vreme kada
PDV postane zadužena. Vi možete umanjiti od
vaših obaveza PDV-a, uplačeni PDV u vezi
nabavke robe i usluga. Vi izvršite umanjenje
smanjenjem od totalnog iznosa PDV -a, za
odredjeni poreski period, totalan iznos umanjenog
PDV -a. Imate pravo za umanjenje umanjenog PDV
-a ako te nabavke upotrebiti ili nameravate
upotrebiti za oporeziva snabdevanja i oslobodjena
snabdevanja sa pravom umanjenja umanjenog
PDV -a.
Nisam priznao na vreme umanjeni PDV. Do
kada imam pravo priznavati umanjeni PDV?
Ako niste umanjili umanjeni PDV u poreskom
periodu kada se dogadjaj dešavao, vi možete
umanjiti ovaj iznos umanjenog PDV-a u svako doba
ovog poreskog perioda, medjutim, ne kasnije od
poslednjeg poreskog perioda kalendarske godine,
posle godine kada dogadjaj dešavalo i za to
smanjenje sa zakašnjenjem treba obaveštavati
Menadjera odgovarajuće Regionalne Kancelarije.
Koje su procedure za Rimbursiju PDV-a?
Za zahteve rimbursije PDV -a, treba primenjivati
sledeći postupci:
Da ste u kreditoj balansi za svaki poreski
period za tromesećje;
Na kraju svakog tromesečja, iznos
kreditiranja PDV-a, treba da predje
vrednost od 5,000€;
Pored ove odredbe za izvoz, može da se
traži rimbursija posle svakog poreskog
perioda, medjutim, traži se da transakcije
izvoza prikazuju najmanje 25% totalnih
transakcija sa pravom umanjenja
umanjenog PDV -a;
Da ste deklarisali sve poreske deklaracije
PDV-a, i drugih vrsta poreza za sve
prethodne periode. Za izvoze treba
ispunjavati i sve primenjene carinske
odredbe.
Pored gore navedenih postupaka, zahtev
za rimbursiju u mesečnim periodima može
da se izvrše i od ugovaraćima Evropske
Komisije i USAID, nezavisno od iznosa
kreditiranja.
Ja imam kreditiranje u moj račun PDV-a. Da li
mogu da izvršim transfer za uplatu drugih
poreza?
NE, iz kreditne balanse PDV-a ne možete tražiti
transfer srestava za uplatu obaveza bez
podnošenje zahteva za Rimbursiju PDV-a. Prvo,
treba podneti zahtev za Rimbursiju PDV-a i iz tog
iznosa tražite transfer u neuplaćene poreske
obaveze, bez obzira o kojoj vrsti poreza. Nakon
razmatranje vašeg zahteva i izvrši provera
kreditiranje od strane PAK -a, iz usvojenog iznosa,
prvo treba platiti neuplaćene obaveze i posle toga
ostali deo može da se transferiše u vaš račun.
Šta ako sam zadužio PDV, pre nego što sam
registrovan za PDV ?
Ako ste vi zadužili PDV u vašim fakturama, pre
nego što ste registrovani u PDV, vi podležete
obavezi PDV -a u tim prodajama kao i PAK
primenjuje administrativne kazne od 15% ili 25%
zavisno od vrednosti prodaja.
Za više vidi Član 58 Zakona Br.03/L-222
11
12
13
14
15
16
5
21
Snabdevać ne izdaje kupon / fakturu za uplaćeni
PDV. Da li to prestavlja problem ?
Vaš snabdevać, ako je oporezivo lice registrovan u
PDV, svakako je obavezan da vas opremi kuponom
ili fakturom u koji stoji i PDV. Ako ste i vi oporezivo
lice registrovan za PDV i ako ste mogli platiti u ime
PDV –a za vašu nabavku, nemate mogučnosti
smanjenje umanjenog PDV -a jer nemate fakturu.
Takodje, ako nemate fakturu za nabavljenu robu,
smatra se da imate robu bez poreklo, u slušaju
provere primenjuje administrativna kazna
predvidjena Zakonom.
Ako jedna roba vozi iz Amerike od jednog
biznisa Kosova i namenjeno za Tursku da li je
potrebno da udje na Kosovu ili direktno
dostavlja se u Tursku?
Da, roba može direktno dostavljati iz Amerike u
Tursku, bez ulaska na Kosovu. To nema implikacije
za PDV.
Promet u mojem biznisu, u poslednje 12 meseci
pao ispod 50,000€. Da li mogu ipisati od PDV?
Ako totalna snabddevanja u poslednje 12 meseci
ne stižu iznos od 50,000 €, tada vi možete tražiti od
PAK da anulira vaše regisrovanje za ciljeve PDV -a,
medjutim, ispisivanje stupa na snagu 12 meseci
posle datuma podnošenje zahteva, tako da od vas
se traži deklarisanje i za još 12 sledećih meseci od
datuma zahteva za ispisivanje.
Ja želim da zatvaram moj biznis. Da li treba
ispisivati i od PDV ?
Ispisivanje od PDV obavezni ste da tražite i u
slučaju zatvaranje vašeg biznisa. Za to treba
obaveštavati PAK -a u roku od 15 dana od trenuaka
stupanje na snagu zatvaranje i ispisivanje od
datuma podnošenje vašeg zahteva.
Da li treba obaveštavati PAK -a u vezi transfera
biznisa ?
DA, transferista i onaj ko prima transfer, treba da
obaveštavaju PAK –a za njihove ciljeve najmanje
trideset (30) dana pre nego što se dešava transfer.
Ko je su informacije sa kojima treba raspolagati
u vezi transfera biznisa?
Potrebne informacije u vezi transfera biznisa , su:
Treba da se obaveštava PAK 30 dana pre nego što se dešava transfer.
Informacije u vezi transferista i primalaca transfera.
Ugovor o uslovima transfera. Opis i vrednost imovine koja se
transferiše. Mesto gde se nalazi imovina , itd.
Koji je momenat nastajanje obaveze za PDV?
Momenat nastajanje obaveze za zaduženje PDV -a
je momenat kada se dešava snabdevanje robe ili
usluge. PDV postane zaduženo u zavisnosti koji od
tri slučaja prvo dešava:
1. Snabdevanje robe ili usluga,
2. Izdavanje fakture u vezi snabdevanje robe
ili usluga, ili
3. Primanje uplate akontacije, pre nego što
se dešava snabdevanje robe ili usluge.
Mi kao kompanija smo ugovaraći Evropske
Komisije i želimo uvoziti neku robu /opremu
povezano sa ovim projektom. Koja dokumente
treba prikazati u Carinu da smo oslobodjeni od
PDV, da nas ne zadužuju PDV-om u uvoz ?
Pošto ste vi ugovarać Evropske Komisije, od vas se
traži da u PAK podnesete zahtev za oslobadjanje
od PDV prilikom uvoza te robe /opreme. Takav
zahtev se podnese u Upravi PAK -a, konkretno u
Diviziji Usluge i Edukacije Poreskih Obveznika, gde
zajdeno sa zahtevom treba da se podnese i “Nalog
nabavke uz oslobadjanje od PDV”, koja se
potvrdjuje od PAK i kao takvu kasnije prikazujete
carini i možete uvoziti bez zaduženje PDV.
17
18
19
20
21
22
23
24
5
5
22
Prometom u poslednje 12 meseci predjen prag
od 50,000€ i aplicirao sam za registrovanje u
PDV, medjutim, raspolažem znatnom kolićinom
zalihe za koje do sada uplaćeno PDV. Da li
postoji mogučnost priznavanje uplaćenog PDV
–a u nabavkama za robu koja je u zalihe?
Kada jedno lice postane oporezivo lice bilo
predjenjem praga bilo dobrovoljno registrovan, ovo
oporevizo lice ima pravo da u prvom poreskom
periodu kada postane registrovano oporezivo lice,
priznaje umanjeni PDV za celokupnu robu koje ima
u svoje zalihe dana kada registracija bude važeća,
ako ova roba namenjena za oporezive nabavke.
Da li postoji neki uslov za priznavanje PDV u
zalihe prilikom registrovanje za PDV?
Uslovi koje treba popunjavati za pravo priznavanje
PDV –a u zalihe, su sledeći :
• Robe u zalihe treba da se koriste za
snabdevanja koja imaju pravo umanjenje;
• Oporezivo lice treba raspolagati spisak
zaliha specificirane u kolićini i datuma
registrolvanje zaliha dan pre nego što
postane oporezivo lice;
• Treba da ima fakturu sa PDV za nabvaku
te robe;
• Treba pružati evidenciju za registrovanja
kako se predvidja Poreskim
Zakonodavstvom.
Zbog priznavanje umanjenog PDV -a od zaliha
prilikom registrovanje u PDV, u kreditiranju
sam, da li mogu tražiti rimbursiju PDV –a za
ovo?
NE, kreditiranje kao rezultat priznavanje umanjenog
PDV –a u trenutku Registracije za PDV, ne može
rimbursirati .
Za više Član 42 Zakona br. 03/L-146
Šta treba da sadrži jedna poreska faktura?
Jedna faktura izdavana od oporezivog lice za
oporezivo lice, treba da sadrži:
Datum izdavanja
Broj fakture (redni)
Fiskalan Broj i broj PDV-a prodavca
Fiskalan Broj i broj PDV –a kupca
Ime biznisa i puna adresa prodavca
Ime biznisa i puna adresa kupca
Opis robe / usluge
Kolićina robe
Vrednost prodate robe / usluga bez PDV
Primenjena stopa PDV -a
Totalan iznos za uplatu uključujući PDV-u
Potvrdjivanje dostavljaća robe/usluge
Potvrdjivanje primalaca robe /usluge
Nota dugovanja ili nota potraživanja?
Kada oporezivi iznos i PDV u poreskoj fakturi treba
ispravljati, isporućilac treba izdati notu dugovanja ili
notu potraživanja i treba tu notu tretirati kao da je
poreska faktura.
Nota dugovanja izdaje se kada iznos
zaduženog PDV -a u poreskoj fakturi ili
dokumentu koji služi kao faktura je manja
nego realna obaveza PDV -a za to
oporezivo snabdevanje.
Nota potraživanja izdaje se kada iznos
zaduženog PDV -a u poreskoj fakturi ili
dokumentu koji služi kao faktura je veča
nego realna obaveza PDV -a za to
oporezivo snabdevanje.
Šta treba da sadrži jedna nota dugovanja ili nota
potraživanja?
Nota dugovanja i nota potraživanja treba da sadrže
najmanje sledeće informacije:
Datum izdavanje;
Redni broj ;
Referensu u originalnoj fakturi;
Identifikaciju snabdevaća i kupca, ime,
adresu i njihove Fiskalne Brojeve, i ako su
primenjene, njihove brojeve registracije u
PDV -a;
Razlog ispravke, i
25
26
27
29
30
5
28
23
Oporeziv ispravljenog iznosa i ispravljenog
PDV-a.
Prilikom uvoza opreme, da li postoji mogučnost
produžetka roka za uplatu PDV -a?
DA, produženje roka PDV-a u Osnovna Srestva
priznaje se za biznise, za uvoz mašinerije i opreme.
Mašinerija i oprema može biti nova ili upotrebljena i
koristiće za proizvodnju robe ili drugih usluga.
Obaveza PDV-a zbog uvoza može produžiti
maksimalno za period od 6 meseci.
Kada treba da budem obavešten da je usvojen
produžavanje PDV -a?
Radi dobita od produžavanje PDV-a, biznis tražiće
od Poreske Administracije, podnošenjem jedne
aplikacije, koga čete izvaditi iz ueb- stranice PAK-
a. Aplikacija zajedno sa dokumentima u nastavku
treba podnositi u Glavnoj Upravi PAK-a, upravo
Komisiji za Produžavanje PDV-a. Aplikaciji treba
priložiti:
kopije plana biznisa,
kopije ugovora sa prodavcem mašinerije
ili opreme,
žiroračun radi pokrivanje deo PDV -a
(bankarska garancija),
jedan plan pogona ili fabrike,
Gradjevinska dozvola data od ovlašćenih
agencija.
Poreska Administracija razmatrati vaš zahtev i
usvajati produženje roka ako ste ispunili uslove
poverenstva.
Kolikoi sam obavezan da zadržim i čuvam
dokumentaciju?
Oporezivo lice treba da zadrži i čuva
dokumentaciju, kao:
Knjige tražene po Zakonu za period od
najmanje 6 godina koja poćinje posle
godine kada su te knjige zakljućene.
Registracije i drugi dokumenti (kao
fakture, kupone, itd.) za period najmanje
od 6 godina posle godine kada je nastala
obaveza, umanjenje ili sredjivanje za
PDV.
Biznis, u 2012 godini imao uvoze i 31.12.2012
vršio popis robe. Dana 01.02.2013 dobrovoljno
opredelen kao deklarisani PDV -a. Pitanje je,
kako treba popunjavati deklaracija PDV-a za
ovaj mesec i kako se tretira ova zaliha?
Kada jedno lice postane oporezivo lice, bilo
predjenog praga bilo dobrovoljno registrovan, ovo
oporezivo lice ima pravo da u prvom poreskom
periodu kada postane registrovano oporezivo lice,
priznaje umanjeni PDV za celokupnu robu koju ima
u njegove zalihe dana pre nego što registracija
bude važeća.
Dakle, u periodu februar/2013 kada vi postali
oporezivo lice za PDV, imate pravo priznati
uplačeni PDV u robu koju imate u zalihe jedan dan
pre nego što vaše registrovanje za PDV bude
punovažno (31.01.2012). Za ovaj PDV nemate
pravo rimbursije.
Kao redovni kupac, snabdevać jednom
mesečno snabdeva robom za koju ne obavezuje
da platim, dakle robu primam gratis . Kako se
tretira ova roba koja zadužuje prodaju za efekat
PDV-a?
Za robu primljena na takav naćin, nemate umanjeni
PDV pošto ista nije zaduženo, ali prilikom prodaje
treba zadužiti PDV.
Biznis registrovan kao izvoznik robe, da li je
obavezan da podnese deklaraciju PDV-a?
NE, biznisi koja raspolagaju Sertifikat PDV –a kao
Uvoz/Izvoz, ne mora da deklariše za PDV .
U toku uvoza, carina povečava carinsku osnovu
uvezene robe. Kako treba evidentirati u
nabavnu knjigu , sa cenom fakture ili prema
carini, dakle prema DUD-u?
Dok je Carina izvršio jednu procenu za vašu robu,
tada osnova za registrovanje u vašim knjigama za
PDV, je Carinski DUD.
31
32
33
34
35
36
5
24
Da li Banke treba da apliciraju za PDV u prodaju
svojih aseta / Osnovna Srestva i za Asete u
Hipoteci ili pod Zalogom?
Ako aseti banke za koja nije priznat umanjeni PDV, prodaju jednom oporezivom licu koji pruža isključena snabdevanja (prema članu 27 i 28 Zakona Br.03/L-146 za PDV), treba fakturisati bez PDV, ali ako takvi aseti prodaju jednom Oporezivom licu koji pruža oporeziva snabdevanja, treba fakturisati sa PDV. Za asete u hipoteci i pod zalogom, treba fakturisati
sa PDV.
Mi smo turistička agencija, imamo unutrašnje
troškove, kao, gorivo, telefon kao i druge
troškove sa PDV. Da li se priznaje komplet
trošak i kreditiranje PDV -a unutar i van zemlje?
Za takve nabavke unutar zemlje, imate pravo
priznavanje umanjenog PDV-a, dok za nabavke van
zemlje i ako ste uplatili PDV, nemate pravo
umanjenje tog PDV -a, medjutim, ta nabavka
direktno ide kao trošak.
Osiguranja života, da li su iskljućena od PDV?
Osiguranja života tretiraju da su kao finansiske
transakcije i iskljućena su PDV.
Mi smo Osiguravajuća Kompanija registrovana
kao A.D.truar si SH.A. Qarkullimi i kompanisë në
12 muajt e fundit është mbi 50.000€. A duhet të
aplikoj për t’u regjistruar për TVSh?
Da, obavezni ste registrovati za PDV.
38
39
40
41
5
25
Ko je objekat Poreza na Lićna Primanja?
Objekat poreza za poreskog obveznika rezidentan
su oporezivi prihodi od izvoza sa Kosova i izvora
prihoda van Kosova. Objekat oporezivanja za ne
rezidentnog poreskog obveznika su oporezivi
prihodi izvorom sa Kosova.
Koji su poreski obveznici Poreza na Lićna
Primanja?
Poreski obveznik za Porez na Lična Primanja su:
fizićko lice, rezidentan i ne rezidentan, Individualno
Poslovno Preduzeće, Partnerstva i Društva koja
primaju i stvaraju bruto prihode.
Šta spada u Bruto Prihode?
Bruto prihodi znaće svi prihodi koja zaista primljena
ili na konstruktivan način iz sledećih izvora: prihodi
iz poslovanja, plate, kirije, korišćenje
neopredmećene imovine, interesa kao rezultat
prodaje kapitalne imovine, zamenjujućih prihoda,
kapitalnih dobitaka, Dobitke u Igrama na Sreču i
uplačenim Penzijama od jednog predhodnog
poslodavca.
Koji su Prihodi iz Poslovne Delatnosti?
Bruto prihodi iz poslovne delatnosti znaće bruti
prijemi generisana od lice ili entiteta, osim pravna
lica za ciljeve ovog zakona, angažovana u delatnost
uključenjem: prihoda od kirije, prihodi od
neopredmećene imovine, prihodi od interesa, kao i
drugi prihodi uključujući poklone.
Koji su bruto prihodi od Plata ?
U Bruto Prihode od Plata spadaju : Plate uplaćene
od poslodavca za radnika, bonusi, provizije i drugi
oblici kompenzacije za radnika, prihodi zaradjeni od
privremenog rada, premije zdravstvenog osiguranje
i osiguranje života, oproštaj zajma radnika ili
obaveze poslodavca, uplata lićnih troškova radnika
od poslodavca, itd.
Koje su Isključeni Prihodi?
Od Poreza na Lična Primanja, isključuju se sledeći
prihodi: Plate stranih diplomatskih i konzularnih
prestavnika i strano osoblje Ambasada i
medjuveznih kancelaria stranih zemalja na Kosovu,
kako je to utvrdjeno važećem zakonodavstvu za
postavljanje i funkcionisanje medjuveznih
kancelarija diplomatskih službi na Kosovu; Plate
primljene od stranih prestavnika, strani službenici i
strani radnici medjunarodnih vladinih i ne vladinih
organizacija koja su registrovana u skladu za
važečim zakonodavstvu na Kosovu i primili i
zadržavali status javnog dobitka na osnovu tog
zakonodavstva; Takodje, iskljućene su i primljene
plate agencija donatora, njihovih ugovaraća ili
fondacija koja realizoju, kao i primljene plate
stranog osoblja KFOR-a, PCN, EULEX-a, itd.
Kada i kako se zadržava porez u izvor?
Svaki poslodavac je odgovoran da zadržava porez
u izvor od oporezivih plata uplaćene njegovim
radnicima u toku svakog perioda platnog spiska za
koju su uplaćene plate.
Poslodavac, koji je izabran kao glavni poslodavac
zaposlenog, zadržava u izvor iznos prema
poreskim stopoma za svaki poreski period;
Poslodavac, koji nije glasni poslodavac zaposlenog,
zadržava u izvor jedan iznos podjednak deset posto
(10%) plata za svaki poreski period.
Uplaćene Penzije podležu zadržavanje poreza u
izvor od uplačivaća penzija prema predvidjenim
stopama. Takodje, zadržavanje u izvoru primenjuje
se i u odredjenim uplatama za ne rezidente.
Moj Poslodavac nije me obuhvatio u mesećni
platni spisak. Da li mogu ja sam da deklarišem i
uplatim porez u plate i Penzione Doprinose?
Dok ste vi zaposleni i proverili da za vas nije
zadržan porez u izvor od vašeg poslodavca, koji je
obavezan da vas opremi Sertifikatom Poreza
Zadržan u Izvor, dovoljno je da za to obaveštavate
Poresku Administraciju Kosova informacijama od
kojeg perioda ste u radnom odnosu kod ovog
poslodavca i koliko je neto plata koju ste dobili. Ali,
6- POREZ NA LIĆNA PRIMANJA 6 1
2
3
4
5
6
7
8
26
ako vaš poslodavac nema obavezu zadržavanje
poreza u izvor, tada vi se ne obaveezujete da sami
deklarišete i platite poreza po Zakonu.
Za više , stav 6 Člana 18 Zakona Br. 03/L-222.
Kako se izvrši uplata Poreza za Poslovne
Delatnosti?
Svaki poreski obveznik koji ostvaruje prihode od
poslovnih delatnosti, uplati porez u svako tri
meseca u jedan raćun odredjen od Poreske
Administracije, u jednu licenciranu banku od CBK,
ne kasnije od petnajst (15) dana nakon završetka
kalendarskog tromesećja (15 april, 15 juli, 15
oktombar, 15 januar).
Poreski obveznik sa bruto godišnjim prihodima od
50.000 euro i više i poreski obveznik koji
dobrovoljno opredeli deklarisati u realnoj osnovi,
osim tromesećnih rata, treba najkasnije do 31
Marta podnese godišnju deklaraciju za Porez na
Lična Primanja.
Šta se uključuje u Priznate Poslovne Troškove?
Za biznise, koje deklarišu u realnu osnovu ili one
koje su dobrovoljno deklarišu u realnu osnovu,
priznaju se kao umanjenje od opštih prihoda
ostvarene od neopredmećene imovine, kiriju ili
poslovne delatnosti, uplaćene troškove ili stvorene
u toku poreskog perioda koja su u celosti, sama i
neposredno povezane sa takvim aktivnostima koja
generišu prihode, uključujući premije zdravstvenog
osiguranja, uplaćene u interes radnika i one zavisne
koja se uključuju u polisu zaposlenog.
Koje su poreski obveznici što treba da podnese
Godišnju Deklaraciju?
Poreski Obveznici sa prihodima više od 50.000
euro i oni koje biroju da deklarišu u realnu osnovu,
treba da podnesu godišnju deklaraciju najkasnije do
31 Marta naredne godine. Takvi Poreski obveznici
koje treba da podnesu godišnju deklaraciju,
obavezni su do urade i za naredne tri periode i
samo tada (posle tri godine) njihov promet pada
ispod 50.000 euro godišnje, do 1 Marta aktuelne
godine, treba da podnese zahtev u PAK, radi
udaljavanje od tog načina deklarisanja. Poreski
obveznici koje ostvaruju prihode samo od jednog
izvora (isključujući prihodi poslovanja ) nemaju
obavezu da podnesu godišnju deklaraciju, izuzev
ako ovi poreski obveznici deklarišu u realne
osnove.
Ja sam nov individualni biznis, dali mogu još u
početku razvijanje poslovanja dobrovoljno
registrujem za deklarisanje u realne prihode?
Za biznese koje se oporezuju u realne prihode ili
one koje dobrovoljno su opredelile za oporezivanje
u realne prihode, priznaju kao umanjenja od opštih
prihoda ostvarenih od neopredmećene imovine,
kirije ili poslovne delatnosti, uplaćene troškove ili
nastanjene u toku poreskog perioda koja su u
celosti, samo ili neposredno povezane sa takvim
aktivnostima koje generišu prihode, uključujući
premije zdravstvenog osiguranja, uplaćene u korist
radnika i one zavisne koje obuhvataju u polisu
zaposlenog.
U opšte odredbe obuhvataju se:
Troškovi reprezentacije;
Troškovi lošeg duga;
Poslovni troškovi poslovanja;
Uplate za povezana lica;
Smanjene vrednosti(amorizacija) stoke ;
Popravke i poboljšanja ;
Amortizacija;
Troškovi istraživanja i razvoja;
Poreski gubici;
Troškovi kirije;
Priznata umanjena za dobrotvorne
doprinose;
Edukacioni / obrazovni troškovi i
obučavanja, itd.
Koje su troškovi koja se ne priznaju prema
Zakonu za PLP ?
Troškovi koje se ne priznaju prema zakonu za
Porez na Lićna Primanja, su:
• Cena usvajanja i poboljšanje zemljište
9
10
11
12
13
6
6
27
• kazne, globe, troškovi i interes u vezi sa
njima
• Porez u prihode
• Lični, porodićni troškovi i troškovi života
• Gubitak od prodaje ili razmena aseta
izmedju povezana lica osim ako prodajna
cena je u skladu sa otvorenoj tržišnoj
ceni.
• Svaki drugi trošak ne dokazivan.
Gubitak, da li treba prenositi onoliko koliko je
bio ili da se raspodeli podjednako za nekoliko
godina?
Gubitak treba da se prenese onoliko koliko je ostala
iz prošle godine, ali maksimum prenosa gubitka je 7
godina, tako da ako prenosite gubitak više od 7
godina, neće biti priznato od PAK.
Partneri automatski treba registrovati i Realne
prihode gde svaki partner treba da podnese
deklaraciju PD?
Svaki partner obavezan je da deklariše kao Veliki
Individualni Biznis ili Velika Korporacija
deklarisanjem akontacione rate i godišnju
deklaraciju bez obzira na njihov promet.
Prošle godine moj biznis radio sa gubitkom .
Kako treba podneti rate akontaciuje u ovoj
godini?
Kada biznis u prethodnoj godini radi sa gubitkom,
tada u narednoj godini treba deklarisati rate
akontacije, kao da je prva godina njegovog
poslovanja, dakle biranjem opcije Predvidjanja
prihoda i troškova.
Da li su umanjene:
Bankarska provizija
Troškovi za bankarsko održavanje
DA, obe su umanjeni troškovi za biznis.
Jedno fiziko lice koja daje pod kirijom jednom
Individualnom Biznisu, koji treba zadržati u
izvor poreza na Kiriju (Najmodavac ili Zakupac)?
U ovom slučaju, obveznik za uplatu Poreza u Kiriju
je Najmodavac, dakle onaj koji prima prihode. ne
traži se zadržavanje poreza u izvor . Dakle, u tim
slučajevnë ne traži se zadržavanje poreza u izvor.
Koje su obaveze jednog individualnog biznisa
vezano sa zadržavanjem poreza u izvor za ne
rezidente?
Individualni biznisi obavezni su za zadržavanje
poreza u izvor od 5%, za ne rezidente, ako:
• Bruto prihodi za jednog ne rezidenta kao
zabavljaća, glumaca, pevaća i sportista
stvarana od nvjegove aktivnosti sa fizičkim
nastavnjenjem na Kosovu, su veća od
1000 € unutar poreskog perioda.
• Bruto prihodi jednog ne – rezidenta od
drugih usluga (osim onih zabavnih,
umetničkih, pevača ili sportske) stvorene
od njegove aktivnosti sa fizičkim
nastanjenjem na Kosovu, su veča od
5000 € unutar poreskog perioda.
Pored deklarisanje prema predvidjanju, da li
može deklarsati realna vrednost prihoda i
troškova ?
NE, akontacione rate mogu deklarisati biranjem
jednu od opcija:
1. Predvidjanje prihoda i troškova
2. 110% u odnosu na prošlu godinu.
Koja je osnova za obraćunavanje amortizacije?
Osnova za obračunavanje amortizacije su nabavna
cena ili cena proizvodnje uključujući i sve
neposredne cene koja su neophodna da se jedan
aset stavlja u stanju za koriščenje.
Koliko je stopa amortizacije?
Priznati iznos za umenjenje za amortizaciju u
14
15
16
17
18
19
20
21
22
6
28
poreskom periodu utvrdjuje primenjivanjem dolje
navedene stope na individualan način individualne
opredmećene imovine prema linearnoj metodi na
kraju poreskog perioda prema kategoriji kojoj
pripadaju aseti:
Kategorija 1: pet posto (5%);
Kategorija 2: dvadeset posto (20%) i
Kategorija 3: deset posto (10%).
Kako se kategorišu aseti za pitanje
amortizacije?
Celokupna predmećena imovina poreskog
obveznika koja podleže amortizaciji, odredjuje u
jednu od sledećih kategorija:
Kategorija 1: Zgrade i druge gradjevinske
strukture;
Kategorija 2: Automobili i laki kamioni,
teška transportna srestva, oprema za
prenos zemljište, buldožeri, kopači
zemljišta i druga teška srestva, kompjuteri,
dodatni delovi za kompjutere i druga
oprema za obradu podataka, nameštaj i
oprema za kancelarije, instrumenti, razne
stvari i druge dodatne opreme; i stoka
korižćena za proizvodnju ili oplodjivanje;
Kategorija 3: Pogoni i mašinerija; inventar
železnice i lokomotive koja se koriste za
železnićki transport; avijoni; brodovi i
višegodišnje bilke i bilike korižćene za
vinograde ili za proizvodnju plodova kao
n.pr. jabuke, kruške, oraha, boronice itd.; i
svi predmećeni aseti koja nisu
obuhvaćena u Kategoriju 1 ili Kategoriju 2.
Kako se izvrši ispravka Obrazaca Odredjivanje
Glavnog Poslodavca (OOGP), pošto je pogrešno
napisan datum početka zaposlenja
zaposlenog?
Ispravka Obrazaca Odredjivanje Glavnog
Poslodavca, izvadjenjem jednog novog obrasca iz
ueb-stranice PAK-a, koju treba popunjavati sa
tačnim podacima, n.pr. datum početka
zapošljavanja i dostavite u Regionalnoj Kancelariji
PAK-a, kojoj pripadate.
Kao redovan kupac , snabdevać jednom
mesećno snabdeva robom za koju ne obavezuje
da uplatim, dakle robu primam gratis. Kako se
tretira ova roba koja zadužuje za efekt KPR i
PLP?
Za robu primljena na takav naćin , prilikom prodaje:
Nemate uopšte KPR
Do të konsiderohen të hyra të pastërta për
TAP.
23
24
25
29
Šta je Korporacija?
Korporacija znaći jedno pravno lice, koji ima jedan
identitet koji je odvojen i razlikuje od planove,
vlasnike i aksionarima. Jedno trgovaćko društvo, čiji
kapital je odvojen u specificirani broj akcija iste
nominalne vrednosti.
Koje su poreski obveznici Poreza na Prihod
Korporacija?
Poreski obveznik za Porez na Prihod Korporacija
su:
• Jedna Korporacija ili drugo poslovno
preduzeće koji ima pravni status
• NVO -e
• Jedno trgovačko društvo društvene ili
javnog vlasništva
• Stalna Jedinica kao i svaka druga
organizacija koja ima status pravnog lica.
Ko je objekat Poreza na Prihod Korporacija?
Objekat poreza za rezidentnog poreskog obveznika
su oporezivi prihodi iz izvora prihoda na Kosovu i
izvora stranih prihoda.
Objekat poreza za poreskog obveznika su oporezivi
prihodi iz izvora prihoda unutar Kosova.
Koja je stopa Poreza na Prihod Korporacija?
Stopa Poreza na Prihod Korporacija je 10%.
Koji su oblici korporacija za deklarisanje
poreske obaveze?
Za ciljeve amortizacije, imamo:
Mala Korporacija
Velika Korporacija
Cila është mënyra e deklarimit për Tatim në të
Ardhura të Korporatave?
M ala Korporacija - deklariše četri tzromesećne
rate u toku godine. Deklarisanje se vrši prema bruto
prometu za tromesećje i zadnji je porez .
Poreska Stopa:
3% iz bruto prihoda u trgovinskim
delatnostima, ne manje od 37.5€ za
tromesećje
9% iz bruto prihoda uslužne delatnosti, ne
manje od 37.5€ za tromesećje.
Velika Korporacija i ona koja dobrovoljno opredelila
da se oporezuje po realnim osnovama - deklariše
četiri rate akontacije u toku godine i zadnju
garanciju za uravnanje.
Poreska stopa :10% neto dobita
Koje su obaveze jednog pravnog lica u vezi
zadržavanje poreza u izvor za ne rezidente?
Pravna lica obavezni su za zadržavanje u izvor od
5%, za ne-rezidente, ako:
• Bruto prihodi jednog rezidenta kao
zabavljać, glumac, pevać, i sportista
stvarana od njegove aktivnosti fizićki
nastanjen na Kosovu, su veča od 1000 € u
toku poreskog perioda.
• Bruto prihodi jednog ne rezidenta od
ostalih delatnosti (osim zabave,
umetnićke, pevaća i sportske) stvarana od
njegove aktivnosti fizićki nastanjen na
Kosovu, su veča od 5000 € u toku
poreskog perioda.
Koje su obaveze jednog pravnog lice u vezi
zadržavanje poreza u izvor za rezidente i ne
rezidente u vezi kirije, imovinsko pravo i
interesa?
Pravna lica obavezni su da prilikom uplate kirije,
imovinskog prava i interesa, zadrže poreza u izvor
po sledećim stopoma:
9% za uplatu u ime kirije
7- POREZ NA PRIHOD KORPORACIJA 7 1
2
3
4
5
6
7
8
30
10% za uplatu u ime imovinskog prava i
interesa.
Jedna mala Korporacija, da li može deklarisati
poreske obaveze u realnim osnovama?
DA, jedna mala Korporacija može birati da deklariše
u realnim osnovama ako podnese jedan pregled
(zahtev) u PAK od 1 Marta aktelnog perioda.
Ja sam nova Mala Korporacija, da li mogu u
početku razvoja poslovne delatnosti da se
registrujem dobrovoljno po realnim prihodima?
Novi biznesi koje se registruju posle 1 Marta, mogu
oporezivati u realnim osnovama, ako apliciraju u
realnim osnovama unutar perioda, kao u nastavku :
1. Nov biznis, registrovan u toku perioda
TM/1, može oporezivati u realne osnove,
ako aplicira za oporezivanje u realne
osnove, do 1 Aprila, dakle pre nego što
poćinje rok deklarisanja za poreski period
TM1.
2. Nov biznis, registrovan u toku perioda
TM/2, može oporezivati u realne osnove,
ako aplicira za oporezivanje u realne
osnove, do 1 Jula, dakle pre nego što
poćinje rok deklarisanja za poreski period
TM2.
3. Nov biznis, registrovan u toku perioda
TM/3, može oporezivati u realne osnove,
ako aplicira za oporezivanje u realne
osnove, do 1 Oktombara, dakle pre nego
što poćinje rok deklarisanja za poreski
period TM3.
4. Nov biznis, registrovan u toku perioda
TM/4, može oporezivati u realne osnove,
ako aplicira za oporezivanje u realne
osnove, do 1 Januara, dakle pre nego što
poćinje rok deklarisanja za poreski period
TM4.
Koji su prihodi oslobodjeni Poreza na Prihod
Korporacija?
Od Poreza na Prihod Korporacija, oslobodjena su:
Prihodi NVO-e koje nose status Javnog
Dobita.
Prihodi Centralne banke
Dividenta
Interes od fikansiskih instrumenata
Prihodi generisana od verskih zajednica
Prihodi glavnih ugovaraća ili
podugovaraćima, osim unutrašnja lica,
stvarana od ugovorima za snabdevanje
robe i usluga Ujedninjenih Nacija
(uključujući i UNMIK-a), specijalizovane
agencije Ujedinjenih Nacija, KFOR-a i
Medjunarodne Agencije za Nuklearnu
Energiju, pod uslovom da oni budu
direktno uključeni u projektima i
programima gore navedenih organizacija.
Prihodi glavnih ugovaraća i podugovaraća,
osim unutrašnja lica, stvarana od
ugovorima sa stranim vladama, njihove
organe i Agencije, Evropske Zajednice,
Specijalizovane Agencije Evropske
zajednice, Svetske banke, Medjunarodnog
Monettarnog Fonda i medjunarodne
medjuvladine organizacije za snabdevanje
robom i uslugama za poržavanje projekata
i programe za Kosovo.
Koje su nepriznati troškovi u PPK?
Nepriznati troškovi prema Zakonu Poreza na Prihod
Korporacija, su:
• Cena prisvajanja i poboljšanje zemljište
• Kazne, globe, troškovi i interes vezano sa
njima
• Porez u prihode
• Lićni, porodićni i troškovi života
• Gubitak od prodaje i razmenu aseta
izmedju povezabnih lica, osim ako je
prodajna cena u skladu sa otvorenom
tržišnom cenom
• Penzioni Doprinosi više od maksimalnog
iznosa priznata zakonom o penzijama na
Kosovu
9
10
11
12
7
31
• Bilo koji drugi trošak ne argumentovan.
Koji su priznati troškovi u PPK?
Za biznese koja se oporezuju u realnim osnovama
ili oni koje su dobrovoljno opredelili da se oporezuju
u realnim osnovama, priznaju kao umanjenje od
opštih prihoda:
Umanjenja za troškove od kirije, sadašnje
ili 10% bruto kirije
Umanjenja za pensione doprinose
Umanjenja za troškove koja se povezuju
sa prihodima za korišćenje
neopredmećene imovine
Umanjenja za dobrotvorne doprinose
Prenošeni gubitak
Smanjenje vrednosti
Amortizacija
Posebno priznanje za nove asete
Druga priznata umanjenja – kao što je loš
dug, troškovi reprezentacije, istraživanje i
razvoj, itd.
Kako se tretiraju troškovi reprezentacije u PPK?
Troškovi reprezentacije su ogranićena na 50%
fakturisanog iznosa za poslovnu zabavu.
Maksimalan iznos troškova reprezentacije ne treba
da predju 2% bruto godišnjeg prihoda.
Kako da se izvadi obrazac za PPK?
Idi u stranicu interneta www.atk-ks.org i klikuj u deo
Izvadi elektroniku deklaraciju s leve strane
navigacije. Pišite Fiskalan Broj vaše Korporacije.
Njogovo ime treba automatski da se pojavljuje. Ako
ne, proverite da li ste napisali tačan Fiskalan Broj.
Izaberite obrazac, izaberite poreski period i uzmite
deklaraciju.
Kada može priznati loš dug?
Deo uplativih računa poreskih obveznika koja se
osporava za uplatu može preći u loš dug posle
popunjavanje nekih uslova, odnosno posle
preduzimanje svih potrebnih zakonskih koraka za
njihova ubiranja.
Uslovi su sledeći:
Iznos pre je obuhvaćen u prihode;
Dug je ispisan u knjigama poreskog obveznika
kao nekoristan;
Nema spora oko pravne vrednosti duga;
Za Dug istekao rok najmanje 6 meseci ; i
Postoji evidencija da su preduzete suštinske
mere za ubiranje duga, uključujući i primenjene
aktivnosti plate duga kao što su:
o Poreski obveznik balansirao svakog
neospornog duga u odnosu na loš dug;
o Dopisivanja i kontakti u naporima da se
uplati dug;
o Pravna aktivnost bio neuspešan, ili pravna
aktivnost procenjenja kao neekonomićno
potvrdjenim razlozima, ili
o Zahtev je podnošen u srestvima
bankrotiranja/ likvidacije, ako je
primenjena, i iznos koji se prima
opravdano utvrdjena od administratora /
izvršilaca. Do nivoa koliko su uzete od
bankrotiranja, primenjene u ne uplaćenog
duga.
Zbritjet Lošeg duga ogranićena su u nepokriveni
deo duga. Svaki loš dug umanjen kao trošak i
nakon toga je ubiran, uključiće u prihode u vreme
ubiranja.
Ne priznaje se nijedno umanjenje lošeg duga za
dugove povezanih lica.
Koja je osnova za obračunavanje smanjenje
vrednosti ?
Osnova za obračunavanje smanjenje vrednosti su
kosto nabavke ili proizvodnje uključujući i sve
neposredne kostoa koja su neophodna za
postavljanje jednog aseta u stanju spremnosti za
korišćenje.
Koliko je stopa smanjenje vrednosti?
Priznati vrednost kao umanjenje za smanjenje
13
14
15
16
17
18
7
32
vrednosti u poreskom periodu utvrdjuje
pimenjivanjem dolje navedenih stopa pojedinačno
individualne predmećene imovine prema linearnoj
metodi na kraju poreskog perioda prema kategoriji
kojoj pripadaju aseti:
Kategorija 1: pet posto (5%);
Kategorija 2: dvadeset posto (20%) i
Kategorija 3: deset posto (10%).
Kako se kategorizoju aseti za pitanje smanjenje
vrednosti(amortizacija)?
Celokupna predmećena imovina poreskog
obveznika koja podleže amortizacije,
odredjuje se u neku od sledećih kategorija:
Kategorija 1: Zgrade i druge gradjevinske
strukture;
Kategorija 2: Automobili i laki kamioni,
teška transportna srestva, oprema za
prenos zemljište, buldožeri, kopači
zemljišta i druga teška srestva, kompjuteri,
dodatni delovi za kompjutere i druga
oprema za obradu podataka, nameštaj i
oprema za kancelarije, instrumenti, razne
stvari i druge dodatne opreme; i stoka
korižćena za proizvodnju ili oplodjivanje;
Kategorija 3: Pogoni i mašinerija; inventar
železnice i lokomotive koja se koriste za
železnićki transport; avijoni; brodovi i
višegodišnje bilke i bilke korižćene za
vinograde ili za proizvodnju plodova kao
n.pr. jabuke, kruške, oraha, boronice itd.; i
svi predmećeni aseti koja nisu
obuhvaćena u Kategoriju 1 ili Kategoriju 2.
Šta se smatra kapitalni dobitak?
Kapitalni dobitci su prihodi, koje poreski obveznik
zaradi preko prodaje kapitalne imovine, uključujući
nepokretnu imovinu i vrednosne papire. Ostvareni
prihod znaći pozitivnu razliku izmedju od prodaje
kapitalne imovine prema neto prodajne vrednosti u
knjige. A, prilikom prodaje aseta od grupnog
računa, ne priznaje se kapitalni gubitak.
Šta se smatra kapitalni gubitak?
Kapitalni gubitci su gubitci, koja poreski obvezunik
gubi preko prodaje imovine ili vrednostnih papira.
Gubitak koja se ostvaruje naći negativnu razliku od
prodaje kapitalne imovine prema prodajnoj ceni i
neto vrednosti u knjige povečano sa troškovima
eventualnih poboljšanja i smanjeno za deo
amortizacije. A, prilikom prodaje aseta od grupnog
računa, ne priznaje se kapitalni gubitak.
Koji su vremenski rokovi za deklarisanje Poreza
na Prihod Korporacija?
Rokovi za uplatu rate akontacija svakog 15 –tog
narednog meseca posle svakog tromesečja. Rok za
podnošenje godišnje deklaracije za Porez u Prihod
Korporacija je do 31 Marta naredne godine
poreskog perioda.
Šta znaći Stalna Jedinica?
Stalna Jedinica znaći odredjeno mesto poslovne
delatnosti preko kojeg poslovna delatnost ne
rezidentnog lica razvija u celosti ili delimićno na
Kosovu.
Stalna jedinica ubuhvata:
1. Svako mesto menadjiranja;
2. Svako odeljenje;
3. Svaka kancelarija ;
4. Svaka fabrika ;
5. Svaka radionica ;
6. Svaki rudnik i
7. Svaki izvor nafte i gasa, kamenoloma ili
drugo mesto korišćenja prirodnih
bogatstva, itd.
Udruženje Hendikepiranih, da li su obavezni
dostavljati godišnju poresku deklaraciju?
NE, jer ovo udruženje je registrovano kao NVO i
smatra se Pravno Lice.
19
20
21
23
24
7
22
33
Gubitak , da li treba prenositi onoliko koliko je
bio ili raspodeli podjednako za nekoliko
godina?
Gubitak treba da se prenosi onoliko koliko je ostao
iz prošle godine, ali maksimalan prenos gubitka je 7
godina, tako da ako izvršite prenos gubitka više od
7 godina, neće biti priznato od PAK.
U prošlu godinu moj biznis rezultirao gubitkom.
Kako treba podneti rate akontacija u ovoj
godini?
Kada biznis u prethodnoj godini rezultirao gubicima,
tada u narednoj godini treba deklarisati rate
akontacija, kao da je prva godina njegovog
poslovanja, dakle izaberom opcije Predvidjanja
prihoda i troškova.
Jedno pravno lice koji daje pod kirijom jednom
pravnom licu, koji treba zadržati u izvor poreza
u Kiriju (Zajmodavca ili Zakupaca ) ?
U tim slučajevima obavezuje se zakupac da zadrži
Porez u Izvor na Kiriju.
Da li su umanjene : bankarska provizija i
Troškovi bankarskih održavanja?
Da, oboje su umanjeni troškovi za biznisa.
Pored deklarisanja pema predvidjanjima, da li
može deklarisati realna vrednost prihoda i
troškova ?
Rate akontacije treba izvršiti izaberom jednog od
opcija:
1. Predvidjanje prihoda i troškova
2. 110% u odnosu na prošlu godinu.
25
26
27
28
29
7
34
Koje su moje obaveze kao poreski obveznik ?
Svaki biznis (lice) koja se bavi ekonomike aktivnosti
obavezan je da vodi knjige i dokumentaciju
računovodstva onako kako je zakonom utvrdjeno.
Vodjenje knjiga realne dokumentacije od lica koja
se bave ekonomskim aktivnostima nastaju i
obaveze svakog biznisa za uplatu poreze. Za uplatu
poreze, prvo treba da znate kojeg poreza ste
obavezni da platite, kao što su: PLP, PPK, PDV,
poreze zadržan u izvor, itd. Dakle, treba osigurati o
vrsti poreza i posle toga pratite postuake za uplatu,
koja može izvršiti preko Elektronskog Deklarisanja
ili preko izvadjenje deklaracije od ueb-stranice PAK-
a.
Za više Član 13 Zakona Br.03/L-222 za Poresku
Administraciju i Postupcima i Člana 17 i
Administrativnog Uputstva Br. 15/2010.
Koje knjige i dokumentaciju treba da vodi jedan
biznis sa bruto godišnjim prihodom do 50,000€?
Minimalne knjige i dokumentacija koja treba da se
vodi od biznisa sa godišnjim bruto prihodom do
50,000€ ili manje:
1. Nabavna knjiga, u kojoj treba registrovati
sve nabavke i deklaracije;
2. Prodajna knjiga, u kojoj treba registrovati
sve prodaje i deklaracije;
3. Knjiga Blagajne, koja se povezuje sa
knjigom prodaja i knjigom nabavki tako da
svi ulasci i izlasci u blagajnu budu
registrovane;
4. Bankarski računi, uključujući
dokumentaciju depozita i
(uzimanje)vadjenja;
5. Kopije podržavajuće dokumentacije za
uvod u knjige, treba da ostaju i priložene
odgovarajućoj knjizi.
6. Registrovanje Robe treba da se vodi
zajedno drugom dokumentacijom prisutne
robe primljene u toku godine.
7. Knjiga zaposlenih u kome registrovaće
zaposleni, ako ima takve.
8. Od biznisa treba da se izvrši jedan godišnji
popis robe, kako se to opisuje u Član 18
Administrativnog Uputstva i taj popis robe
treba da se vode zajedno sa drugom
dokumentacijom prisutne robe primljene u
toku godine.
Koje knjige i dokumentaciju treba da vodi jedan
biznis sa bruto godišnjim prihodom više od
50,000€?
Minimalne knjige i dokumentaciju koju treba voditi
od biznisa sa bruto godišnjim prometom više od
50,000€, su:
1. Nabavna knjiga, u koju treba registrovati
sve nabavke i povračaje;
2. Prodajna knjiga, u kojoj treba registrovati
sve prodaje i povračaje ;
3. Knjiga gotovog novca, u kojoj se registruje
svi ulasci i izlasci blagajne;
4. Glavni račun, ako se primenjuje, koja
obuhvata otvoreni bilans, dodatak kapitala,
troškovi koje treba kapitalizovati, stopu
amortizacije, iznos amortizacije, prodaje i
zaključni bilans;
5. Bankarski izveštaji, uključujući
dokumentaciju depozita i vadjenja;
6. Finansiski pregledi i bilansi stanja koja se
traže za postavljanje poćetne tačke za
pripremanje poreskih godišnjih deklaracija
na prihode i obračunavanje godišnje
poreske obaveze.
7. Kopije podržavajuće dokumentacije za
podatke u odgovarajućoj knjizi, treba da se
prate primenjenom knjigom.
8. Pored toga, treba da se uradi jedna
registracija robe od biznisa, kako je
regulisano u Članu 18 Administrativnog
Uputstva i ta registracija robe treba da se
vodi zajedno sa drugom dokumentacijom
prisutne robe primljena u toku godine.
9. Knjiga zaposlenih u kome registrovaće
zaposleni, ako ima takve.
10. Treba da se vode kopije ugovori i
odgovarajuča druga dopisivanja biznisa.
8- UPLATA POREZA 8 1
2
3 3
35
Kako mogu platiti poreske obaveze?
Porezi mogu platiti u jednu od banaka ili finansiskih
institucija licencirana od Centralne banke Kosova,
kao:
U fizičkom obliku
Preko EBanking-a
Koji obrasci upotrebljavaju za deklarisanje
poreskih obaveza?
Obrasci koje se upotrebljavaju za uplatu poreza, su:
IR – Pregled poreza za kiriju i
nepredmećene imovine,
IL – Tromesećna uplata poreza i
doprinosa za velike individualne biznese,
IS – Tromesećni pregled poreza i
doprinosa za male individualne biznese,
WM – Pregled zadržavanje u izvor i plate
poreza,
WR – Mesećni pregled zadržavanje u izvor
i plate poreza u interes, dividendu,
imovinska prava kiriju, lutriske premije i
igramana na sreču,
QS – Tromesećni pregled plate akontacije
za male korporacije,
QL – Tromesećni pregled akontacije za
velike korporacije,
CD – Deklaracija Poreza na Prihod
Korporacija,
TV – Obrazac deklaracije plate za PDV,
PD – Obrazac Godišnje deklarisanje i
plate Poreza na Lićna Primanja,
CM – Pregled doprinosa za penziju i
obrazac plate,
DO – Deklaracija Poreza u Prihoda
Prihode od partnerstva.
Kako dobiti uplatnicu ?
Ako deklarišete poreza preko Elektronskog Sistema
EDI, tada pritiskom u buton Deklarši, vama
omogučuje da uzimate uplatnicu, preko koje izvrši
uplata poreza. Ali, ako deklarišete preko manuelnog
sistema izvadjenjem obrazaca od ueb-stranice
PAK-a, tada uplata poreza radi se preko tog
obrasca i nema potrebe za neke druge uplatnice .
Da li treba deklarisati poreze i ako u trenutku
deklarisanja ne mogu izvršiti uplatu?
DA, sa ciljem da imate koristi od ne primenjivanje
kazne od 5% za ne podnošenje poreske
deklaracije, i ako trenutno ne možete platiti, u vašu
korist je deklatrisanje.
Da li mogu da uplatim porez u rate?
Deklarisanje poreza treba da se izvrši u roku
utvrdjen zakonoM za svaku vrstu poreza.
Ako njihova uplata ne izvrši ili izvrši se samo
delimićno, za neuplaćeni deo primenjuju se kazne i
interes.
Koliko je kazna i interes ako ne deklarišem
poreze a takodje ne uplačujem poreze na
vreme?
Ako niste na vreme podnosili poresku deklaraciju,
tada prvo se primenjuje kazna od 5%, za ne
podnošenje deklaracije, u maksimumu od 25% (za
5 meseci) i ako uplata poreza još nije izvršena, tada
nakon prestanka kazne od 5%, dakle posle 5
meseci, primeniće kazna od 1% za neuplatu
poreza, i kamata od 1.25% mesećno primenjuje se
od prog dana isteka roka deklarisanja do trenuaka
ispunjavanje poreske obaveze.
Koliko je kazna i kamata ako deklarišem, ali ne
uplatim poreze na vreme?
Ako deklarišu poreske obaveze i one ne uplate, vi
ćete kazniti sa 1% za neuplatu poreza na vreme,
maksimalno za 12 meseci i sa 1.25% interesa
vrednosti poreske obaveze do celokupne uplate
poreske obaveze.
4
5
6
7
8
9
10
8
36
Šta treba da radim ako uplatim samo jedan deo
poreske obaveze?
Ako platite samo jedan deo vaše poreske obaveze
vi treba da znate da i dalje imate obaveze prema
PAK-u i treba da izvršite druge uplate. Za
neuplaćeni deo poreske obaveze nastavljaju
primenjivaje kazni kao:
1% za neuplaćenje poreza na vreme i
1.25%.interes.
Da li mogu da uplatim moje poreze on-line ?
DA, za deklarisane poreze na elektronski način
preko Sistema EDI, neke od komercijalnih banaka
omogučuju uplatu on-line preko E-Banking.
Da li mogu da uplatim poreze telefonom?
Ako ste deklarisali preko Sistema EDI i imate
pristup u internet u vašem celularu, imate
mogučnost plate preko EBanking u bankama koja
omogučuju ovaj naćin uplate.
Ja ne mogu odmah da uplatim moje poreske
obaveze, koje su moje opcije?
Potpuno deklarisanje poreskih obaveza je veoma
značajno, ali to ne znaći da vi nemate pravo da
uplatite samo jedan deo poreske obaveze. Vi
možete da platite koliko vi imate mogučnosti, ali
treba da znate da za drugi deo ostatka poreske
obaveze nastaviće primenjivanje kazni kao
1% za ne uplaćenje poreza na vreme i
1.25%.interes.
Takodje, postoji mogučnist uplate poreza u rate, ali
za to vi treba podneti zahtev za sporazum uplate u
rate i nakon razmatranje vašeg zahteva, ako se
usvaja, možete platiti u rate kako je definisano od
razmatrača vašega zahteva .
Kako možete da podnesite zahtev za uplatu
poreza u rate?
Zahtev za uplatu duga u rate, treba izvaditi preko
ueb-stranice PAK-a (www.atk-ks.org) klikanjem u
linku “Izvadi elektroniku deklaraciju ” i nakon
popunjavanja treba da podnesete u odgovarajućoj
Regionalnoj kancelariji PAK-a.
Koje mere može peduzimati PAK ako ne mogu
da uplatim poreze?
U slučaju ne plate poreskih obaveza od strane
poreskog obveznika, Poreska Administracija
Kosova preduzimaće sve mere predvidjene
poreskom zakonodavstvom, dakle prelaskom u
Prinudnoj Uplati.
Ja pogrešno sam uplatio više poreza. Šta treba
da radim da izvršim rimbursiju više uplačenog
iznosa?
Za uplate uplaćene više poreskih obaveza vi
možete podneti zahtev za prenos tog viška ako
imate neuplaćene obaveze u drugim porezima ili i
možete podneti zahtev za povračaj srestava.
Zahtev za povračaj srestava treba izvaditi iz ueb-
stranice PAK-a (www.atk-ks.org) klikanjem u linku
“Izvadi elektroniku deklaraciju” i nakon
popunjavanje treba podneti u odgovarajućoj
Regionalnoj Kancelariji PAK-a.
Kako može prenositi više uplata, u nekoj
neuplaćenoj poreskoj obavezi?
Prenos više uplate, u nekoj neuplaćenoj poreskoj
obavezi, izvrši se preko popunjavanju zahteva za
transfer Dugovanje - Potraživanje. Zahtev za
Dugovanje – Potraživanje možete izvaditi preko
ueb-stranice PAK-a (www.atk-ks.org) i nakon
popunjavanje treba dostaviti u odgovarajučoj
Regionalnoj Kancelariji PAK-a, ili možete direktno
primiti u odgovarajučoj Regionalnoj Kancelariji.
Takav zahtev razmatra se od PAK i ako vi
ispunjavate uslove za takav transfer, tada izvrši
11
12
13
14
17
16
15
18
8
37
transfer srestava u periodima gde postoje
neuplaćeni dugovi.
Ja sam izgubio dokaz uplate za poreze koje
sam uplatio. Kako mogu dobiti jednu kopije?
Ako ste vi izvršili uplatu poreza, medjutim, izgubili
dokaz uplate poreske obaveze, vi možete tražiti
dokaz u odgovarajučoj Regionalnoj Kancelariji
Usluga Poreskuh Obveznika obračanjem jednim
zahtevom i PAK obezbediće jednu kopije vaše
uplaćene deklaracije.
Kakav dokaz daje banka kada ja uplatim
poreze?
Banka treba da vam da dokaz uplate da ste vi
izvršili uplatu. Ako treba da platite jedan porez koga
ste deklarisali preko elektronskog sistema EDI,
banka treba da vam da jedan kopije vaše
popunjene uplatnice u deo banke od službenika
banke, koja dokazuje uplaćeni iznos sa tom
uplatnicom, ali ako treba da platite porez koga ste
deklarisali preko izvadjenje obrazaca, banka treba
da vam da jednu kopije vašeg popunjenog obrasca
u deo banke od službenika banke, koja i dokazuje
uplaćeni iznos tim obrascem kao i priloženu
uplatnicu.
Da li se priznaje neko umanjenje sankcija?
Ako ne uplata poreza dokazuje da vi zaista imali
razloga, tada vi možete podneti zahtev za
umanjenje sankcija, ali ne i kalkulisanog interesa.
Takav zahtev podnosi se u odgovarajućoj
regionalnoj kancelariji PAK-a.
Za više Član 62 Zakona Br. 03/L-222
Jedan zaposleni PAK-a rekao mi je da ja samo
njega mogu platiti bivšeg preza. Da li je to u
redu?
Uplata poreske obaveze izvrši se samo u
komercijalne banke ili druge finansiske institucije
koja su licencirane od Centralne Banke Kosova, a
ne kod poreskog službenika. Takav slućaj možete
prijaviti odmah u Poreskoj Administraciji, u br. 0800-
80-800, ili u službenoj adresi
19
20
21
22
8
38
Kada treba podneti zahtev za registrovanje
fiskalne opreme ?
Zahtev za registraciju fiskalne opreme treba podneti
kod jednog od Licenciranih Operatora za
snabdevanje sa Fiskalnom Opremom
Gde treba da se podnese zahtev za ispisivanje i
zamenu Fiskalne Opreme?
Prvo, zahtev treba da se podnese u PAK, nakon
završetka svih postupaka shodno članu 12
Administrativnog Uputstva Br. 15/2010. Poreskom
obvezniku uzdaje se pismeno potvrdjivanje koga
treba dostaviti kod licenciranog Operatora gde je
oprema kupljena i posle toga izvrši se ispisivanje /
zamena
Gde treba kupiti fiskalnu opremu ?
Oprema ili jedna od prema (sa svojim elementima ),
može kupiti kod jednog od licenciranih operatora:
Gekos sa brojem telefona 038/553-688
Dukadjini sa brojem telefona 038/603-232
Printek sa brojem telefona 038/248-428
Koliko je cena da se kupi jedna fiskalna
oprema?
Cena da se kupi jedna fiskalna oprema zavisi od
vrste opreme. Najniža cena za jednu opremu je
480€.
Ko instalira fiskalnu opremu?
Instaliranje opreme izvrše samo ovlaščeni tehnićari.
Oprema instalira se u prodajnu tačku poreskog
obveznika po završetku potrebnih postupaka za
instaliranje.
Ko imenjuje tehničare koje instaliraju i
popravljaju fiskalnu opremu?
Ovlašćeni trgovac, imenjuje tehničare koje
instaliraju i popravljaju fiskalne elektronske opreme,
za koje je licenciran da prodaje.
Koji su postupci imenovanja ovlašćenih
tehničara koje instaliraju i popravljaju fiskalne
elektronske opreme?
Ovlašćeni trgovac, imanjuje tehničare koja
instaliraju i popravljaju fiskalne elektronske
opreme
Komisija razmatra dostavljene podatke, od
ovlašćenog trgovca. Komisija može tražiti
potrebna objašnjenja, pre izdavanje ili
odbijanje ovlašćenje, za tehnićare koje
instaliraju ili popravljaju fiskalne
elektronske opreme. Dalje, Komisija
ovlašćuje imenovanog tehnićaja od
ovlašćenog trgovca.
Nakon usvajanje tehničara, Komisija
tražiće od PAK, da obezbedi
identifikacionu karticu sa slikom koja
identifikuje to lice, kao tehničara za
instaliranje i popravku, ili za obe ako je to
potrebno. Tehničar, opreme sa
originalnim identifikacionim brojem koji se
uporedjuje sa njegovim identifikacionim
lićnim brojem u bazi podataka zadržane u
PAK.
Ovlašćeni tehničari za instaliranje i popravku treba
da se ponovo ovlaščuju svake godine.
Koje dokumenti se traže od poreskog obveznika
za fiskalizaciju?
Fiskalni Sertifikat,
Sertifikat biznisa,
Ako je poreski obveznik deklarisani PDV-a,
potreban je i Sertifikat PDV-a.
Da li poreski obveznici imaju pravo da izvrše
promene u fiskalnu opremu?
Nijedna promena na korišćenju fiskalne opreme ne
može da se uradi bez odobrenje Poreske
Admijnistracije Kosova.
9- FISKALNE BLAGAJNE 9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
39
Koji su postupci privremenog porekida jedne
fiskalne opreme?
Biznis, da bi tretirao ”pasivan” od PAK, treba
primenjivatiu sledeće postupke:
Da obaveštava (zahtev od poreskog
obveznika) u odgovarajućoj Kancelariji
Usluga za Edukaciju Poreskih Obveznika.
Zahtev se zapečaćuje od službenika
Kancelarije za usluge Poreskim
Obveznicima.
Jedno kopije daje se poreskom obvezniku,
dok drugi kopije (od osoblje službe)
dostavlja u operacijama(Kontrola i
Prinudna Uplata) radi nastavka daljih
postupaka.
Podnošenje poreske deklaracije, u
odgovarajućim rokovima, deklarisanjem
nula prometa.
Pre nego što se ponovo aktivira biznis,
poreski obveznik treba da obaveštava
PAK -a i odgovarajučeg operatora i nakon
toga nastavi sa redovnim procedurama
izveštavanja preko Fiskalne Elektronske
Opreme.
Kako se vrši de-aktivizacija (pasivizacija)
Fiskalne Elektronske Opreme (feo-a)?
Postupci pasivizacije biznisa, povezano je i sa
otudjivanjem Fiskalne Elektronske Opreme, ali vi
treba referisati Članu 13 Administrativnog Uputstva
br. 15/2010, radi daljih postupaka tražena od PAK -
a.
Da li možemo da izvršimo transfer Fiskalne
Elektronske Opreme (prodajemo) kod nekog
drugog biznisa ?
Prodaja i nabavka Fiskalne Elektronske Opreme
smatra se kao redovna i slobodna transakcija
izvršena uz saglasnost ugovaraćkih strana.
Postupci transfera Fiskalne Elektronske Opreme
uvek su povezani sa postupcima koje treba da prati
poreski obveznik oko svog biznisa u PAK. Dakle,
prvo biznis treba da prati postupke zatvaranje
biznisa i nakon toga može da prodaje ili izvrši
transfer opreme kod nekog drugog poreskog
obveznika. Da to treba da dobije odobrenje od PAK
i posle licencirana kompanija za Fiskalne Blagajne
izvrši modifikaciju podataka registracije Fiskalne
Blagajne.
Da li možemo biti ovlašćeni trgovci, za prodaju
FEO -ve?
Da, svaki proizvodjać, uvoznik ili montažer FEO -
va, može da traži da postane ovlašćeni trgovac
FEO -va, za jedan ili više specifićnih modela unutar
objavljenih rokova od Komisije pre prodaje FEO -
va, na Kosovu.
Gde treba da se podnese zahtev da postane
ovlašćeni trgovac?
Da postane ovlašćeni trgovac treba podneti u
Kancelariju nabavke Ministartstva Finansija, shodno
članu 10 (1-6) Člana 21 Administrativnog Uputstva
br. 15/2010.
Koji je vremenski rok za razmatranje zahteva da
postane Licencirani Operator?
Komisija, u roku od 60 dana od dana prijema
zahteva i informacija, odlučuje oko usvajanje ili
odbijanje o davanju ili ne licence za tražioca.
Dali, poreski bveznik, ima pravo tražiti
oštećenje, ako uoćio da njegova prema ne
ispunjava tehnićke i funkcionalne specifićnosti
po zakonu?
DA, prodavac opreme treba pružati oštećenje, ako
je konstatovano da prodata oprema ne ispunjava
tehnićke i funkcionalne specifićnosti, utvrdjena u
važećim aktima za vreme instaliranja.
10
11
12
16
15
14
13
9
40
Da li su operatori obavezni , pored FEO-va
snabdeva i nekog dodatnog materjala?
Pored fiskalne opreme, operatori su obavezni da
vas snabdevaju i priručnikom za koriščenje i
servisiranje.
Kada treba da izvrši tehnićka kontrola i
pretplata za fiskalnu blagajnu?
Vlasnik fiskalne blagajne je obavezan da svake
godine izvrši tehničku kontrolu i pretplatu za
fiskalnu opremu.
Kolik traje postupak redovne tehnićke kontrole
fiskalne opreme ?
Postupak tehnićke kontrole obavezno treba da se
završi za 48 časova.
Nakon uplate fakture za fiskalnu opremu, koji je
rok za instaliranje ove opreme?
Faza instaliranja i testiranja treba da traje
maksimalno 15 dana nakon uplate fakture.
Koliko je cena godišnje redovne kontrole i
godišnje pretplate za fiskalnu opremu?
Cena za godišnju redovnu kontrolu i godišnju
pretplatu u totalu košta 99 € sa PDV.
Gde se izvrši instaliranje i testiranje opreme?
Instaliranje i testiranje opreme izvrši se u prodajno
sedište Poreskog Obveznika.
Pored plate u keš , da li je moguće neki drugi
naćin uplate?
Da, pored keša oprema može da se uplati i
bankarskom karticom.
Kada treba zatvarati Z – dnevni izveštaj?
Z- izveštaja obavezni ste da izvadite svaki dan na
kraju radnog vremena.
Kada treba izveštavati u PAK mesećni
periodićni izveštaj?
Mesećni priodićni izveštaj za završnog meseca
treba završiti do 10 narednog meseca za predhodni
mesec.
Ako ne zakljućite dnevni izveštaj, šta da se
radi?
Zaključak dnevnog izveštaja, obavlja se svaki dan
na kraju radnog vremena. Ako niste zakljućili, onda
ste obavezni da sutrašnji dan zajedno sa
dešavanim dnevnim izveštajem, zakljućite i Z-
izveštaj bez zakljućenja iz prehodnog dana.
Dnevni izveštaji i one periodićne da li treba
registrovati u Knjigama Računovodstva?
Svaki dnevni izveštaj iz fiskalne opreme, treba
registrovati kao prodaja u Prodajnu Knjigu.
U kojim slučajevima poreski obveznici moraju
opremiti i koriste fiskalnu blagajnu ?
Poreski obveznici koje imaju transakcije gotovim
novcem i kada se ne traži izdavanje fakture,
obavezni su opremanje fiskalnom opremom.
Kada treba izdati fiskalni kupon?
Posle završetka jedne transakcije, kada je
iskljućenje izdavanje jedne fakture, obavezno je iz
fiskalne opreme u prodajnu tačku, izdati fiskalni
kupon.
17
7
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
9
41
Koliko je kazna za poreskog obveznika, za ne
fiskalizovanje opreme ?
Kazna za ne opremanje fiskalnom opremom je
1000 €.
Da li treba javne i komunalne kompanije,
opremati fiskalnim blagajnima?
I Javne Komunalne Kompanije, ako imaju
transakcije gotovim novcem, treba opremiti
Fiskalnom Blagajnom.
Da li treba biti opremljene svi biznesi fiskalnim
blagajnima?
Svi biznesi koje imaju transakcije gotovim novcem i
ne izdaju fakture, obavezni su da se opreme i
koriste fiskalnu blagajnu.
Kako treba postupiti sa biznisima, ćije opreme
ne prenose podatke?
Svaki poreski obveznik od FEO –a obavezan je da
prenosi podatke u server PAK-a, inaće kažnjava
se administrativnom kaznom, zavisno od prometa
biznisa.
Za više vidi stav 2 Člana 53 Zakona 03/L-222.
Da li treba opremiti fiskalnom blagajnom NVO
koja u okviru njegove aktivnosti javnog dobita
prodaje karte za jednun priredbu ?
DA, i NVO u okviru svoje aktivnosti ima transakcije
gotovim novcem, obavezna je oprematinimkoristi
Fiskalnu Blagajnu.
Kako se vrši povračaj robe i da li imamo pravo
da one vraćamo?
Nabavljena roba, ako ima oštećenja može da se
vrati i razmeni istom robom, ali istom cenom. Kao
uslov je da kupac nosi sa sobom “originalan kupon”.
Roba koja se vraća treba da se evidentira od
prodavca na neki naćin, ćiju sadržinu predvidja
PAK i evidentiraju u posebnu knjigu. U regionalnim
kancelarijama PAK-a ili u Opštoj Upravi, poreski
obveznici mogu tražiti obrazac za vraćanje robe, a
elektronski to se reguliše prema programima, koje
instaliraju sami poreskim obveznici i posle
evidentiraju u knjigu povračaja.
Kako se vrši evidentiranje povratne robe i koje
dokumenti treba upotrebiti?
Svaka roba vraćena od potrošaća treba da se
evidentira od prodavca kao vraćena roba i registruje
u knjigu vračanja. U regionalnim kancelarijama
PAK-a ili Opštoj Upravi, poreski obveznivi mogu
tražiti obrazac za vraćanje robe, a elektronski to se
reguliše prema programima, koje instaliraju sami
poreski obveznici i posle evidentiraju u knjigu
povračaja.
Ako u toku upotrebe Fiskalne Blagajne, ne
namerno dešava neka greška, šta da se radi?
U slučaju neke greške u toku rada fiskalne opreme
ili usled prekida elektrićne energjie, vi treba takav
problem prijaviti u odgovarajućoj regionalnoj
kancelariji PAK-a.Tamo dobićete potrebna
objašnjenja kako dalje nastaviti, medjutim, sa
sodom treba da nosite fiskalni kupon u originalu, na
kome dešavala greška.
Kakva fiskalna oprema treba da koristimo za
kompanije naftnih derivata i gde se one
nabavljaju?
Fiskalne opreme naftnih derivata su specijalne i
imaju moto bez ”fiskalnog kupona nema”. Do sada
sertifikovani dva operatora za prodaju ovih oprema
(Gekos i Printek).
U slučaju kvara opreme ili perioda servisiranja,
šta treba da radi poreski obveznik?
U slučaju privremenog kvara fiskalne opreme,
poreski obveznik je obavezan da obaveštava
odgovarajuću regionalnu poresku deklaraciju,
takodje i licenciranog operatora gde je oprema
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
9
42
kupljena radi eleminisanje kvara ili servisiranje
opreme.
Gde treba zapečatiti ne fiskalne kupone i kako
voditi evidencoju za ovaj period?
Ne fiskalne kupone treba zapećatit u odgovarajućoj
kancelariji usluge poreskih obveznika. Svaka
transakcija gotovim novcem evidentira u ovim
kuponima i krajem dana evidentiraju u prodajnu
knjigu.
Prilikom prijema avansa, da li treba izdati
fiskalni kupon i šta treba da se radi prilikom
izdavanje fakture?
Pošto nemamo snabdevanje robe/davanje usluge
upućujemo vas da štampate Fiskalni Kupon u
trenutku kada vi izvršite snabdevanje ili dajete
usluge, a ne u trenutku kada primate uplatu avansa.
Kada štampate fiskalni kupon, priložite i pro fakturu
prijema avansa.
40
41
9
43
Ko može da podnese žalbu ?
Jedno lice koji osporava procenu poreza ili
službenu procenu PAK, može podneti žalbu u
Departamentu za Žalbe radi ponovnog razmatranja
službene procene.
Dakle, jedna žalba može da se podnese od svakog
lica koji smatra da je oštećen od jedne pismene
odluke PAK-a i koji to osporava zasnivanjem u
jednu ili većinu slučajeva kao:
kada su izvršete postupaćni prekršaji
Kada donošeni dokument ima faktićke ili
zakonske greške, nezavosno da li greška
prikazuje u dokument ili ne;
Kada nema dokaza ili druge materijale koja
potvrdjuju procenu u slućaju procene trečeg
lica;
Kada poreski dokument je suprot zakonu.
Kako se podnese žalba?
Da bude u skladu sa zakonom, jedna žalba za
obaveštenje procene ili službenu oluku treba da se
podnese pismeno i nosi razloge i dokumente u
kojima poreski obveznik zasniva odluku. Žalba
treba da sadrži:
Ime, adresu i fiskalan broj poreskog
obveznika;
Jedan opis pitanje za koju je podneta
žalba (obaveštenje procene uključujući
datum obaveštenja, datum primanje
obaveštenje, poreski period, iznos poreza
za koga je podneta žalba);
Procena ili deo procene za koju se žali;
Zakonske osnove za žalbu;
Opis razloga zašto obaveštenje ili
službena odluka smatrana da je netačna ili
nepravilna, uključujući i zakonsku osnovu
za nekorektnost i nepravilnost;
Potpis poreskog obveznika, imenovanog
lica od poreskog obveznika, ili ovlašćenog
lica poreskog obveznika
Gdo mogu da pišem da podnesem jednu žalbu?
Jedna žalba može podneti na više načina priznate
zakonom:
Rukom(neposredno u Departamentu za Žalbe
ili preko Regionalne Kancelaarije koja je izdala
procenu);
Poštom, faksom ili medjuveze.
Koliko imam vemena za podnošenje jedne
žalbe?
Jedna žalba protiv obaveštenje procene ili drugih
službenih odluka od PAK, treba da se podnese u
roku od 30 dana nakon izdavanje dokumenta
procene. Žalba treba da se podnese u
Departamentu za Žalbe PAK-a, osim procene u
slučaju opasnosti protiv kojih poreski obveznik ima
pravo žalbe neposredno u Fiskalnoj Diviziji
Administrativnog Departamenta Osnovnog Suda u
Prištinu.
Mene mi je istekao rok od 30 dana da podnesem
žalbu . Da li mogu da podnesem žalbu i posle
isteka zakonskog roka?
Žalba sa zakašnjenjem referiše jednoj žalbi
podnošena van zakonskog roka. Da se zna, jedna
žalba podnošena poštom pre isteka utvrdjenog
zakonskog roka, ali primljena posle odredjenog
roka od PAK, ispunjava uslove za prijem.
Zakon ovlašćuje Departament za Žalbe da primi
žalbe sa zakašnjenjem :
Ako ima opravdanih razloga za zakašnjenje
žalbe
Žalba je podneta bez neopravdanog
zakašnjenja nakon isteka roka (n.pr. podneta
odmah posle završetka smetanih okolnosti)
Po Zakonu, rok od 30 dana za žalbu protiv
službenih odluka izdate od PAK, može da se
produžava ako u toku ovog perioda vladale
opravdani razlozi koja su smetali lice za poštovanje
zakonskog roka a koja su van kontrole poreskog
10- ŽALBE 10 1
2
3
4
5
44
obveznika ili su takve što ako ne daje novi rok
rezultzira u nepravdu prema licu.
Radi kvalifikovanje za produženje roka, poreski
obveznik treba da podnese pismeni zahtev u
Departamentu za Žalbe gde se opisuju okolnosti
koja su onemogućili podnošenje žalbe na vreme ili
opisuje nepravednosti koje nastale ako se žalba ne
bi bila primljena.
Pismenom zahtevu treba priložiti dokumente koja
potvrdjuju okolnosti od poreskog obveznika, za
razmatranje od Departamenta za Žalbe.
Podneo sam žalbu u PAK,medjutim, sada sam
ubedio da PAK imao pravo na izvršenu procenu.
Da li postoji mogučnost povućenje žalbe?
Posle podnošenje žalbe, žalilac može da izrazi želju
da to povuće (delimićno ili potpuno). Povućenje se
radi preko jedne pismene deklaracije. Ako žalilac
usmeno obavestio da želi povući žalbu, od njega
treba da se traži jedno pismeno potvrdjenje.
Departament za Žalbe treba da donosi jednu odluku
završetka administrativnog procesa nakon
povućenje žalbe i obaveštava žalilaca. Žalba
smatra kao rešena i slučaj žalbe se zatvara.
Koji su dokazi podnošenje jedne žalbe?
Dokazi podnošenje žalbe, su:
Datum poštanskog pečata u koverat (ako je
dostavljena poštom);
Datum službenog pećata u reversu
(ako je dostavljena registratorskom poštom); ili
Datum fakture transporta (ako je dostavljena
prenosnikom)
Faksom, datum prijema faksa od PAK
Koliko traje uzimanje rezultata jedne žalbe?
Službena odluka od Departamenta za Žalbe donosi
se pismeno i dostavlja se poreskom obvezniku u
roku od 60 dana posle dana žalbe. Ako
Departament za Žalbe nije doneo odluku u roku,
poreski obveznik može da se žali za procenu ili
druge službene odluke neposredno u Fiskalnoj
Diviziji Administrativnog Departamenta Osnovnog
Suda u Prištinu. Departament za Žalbe može da
suspenduje slučaj za razmatranje za 45 dana do
dodatnog izveštaja iz odgovarajučeg regiona.
Za više član 77.4 zakona Br.03/L-222 za Poresku
Administraciju i Postupcima
Da li mogu da osporavam oluku Departamenta
za Žalbe?
Jedan poreski obveznik koji ne priznaje odluku
Departamenta za Žalbe može da se žali u Fiskalnu
Diviziju Administrativnog Departamenta Osnovog
Suda u Prištinu. Rok da se podnese žalba u
nadležnom sudu treba da je trideset (30) dana od
dana prijema odluke Departamenta za Žalbe.
Ako je moja žalba neuspešna, da li ima neki
drugi stepen za razmatranje?
Ako je vaša žalba neuspešna, dakle nije u vaš
korist, vi možete da se žalite u Fiskalnoj Diviziji
Administrativnog Departamenta Osnovnog Suda u
Prištinu. Rok da se podnese žalba u nadležnom
sudu treba da je trideset (30) dana od dana prijema
odluke Sektora za Žalbe .
6
7
8
9
10
10
45
Šta je poreska zaloga?
Poreska Zaloga je jedan javni službeni dokument
pod primenjenom poreskom zakonodavstvu
Kosova. Ovaj dokument čuva pravo Poreske
Administracije za uplatu dugova sa posebnim
prioritetima.
Za više član 33 Zakona br. .03/L-222 i člana 32
Administrativnog Uputstva 15/2010.
Šta je nalog - ubiranje?
Nalog – Ubiranje je jedan legalni dokument u
primenjenom poreskom zakonodavstvu Kosova.
Postupci mere oduzimanje imovine poreskih
obaveza počinju samo posle, protiv poreskog
obveznika koji nije uplatio dugove i preduzete sve
mere i poštovane postupci obaveštenja predvidjene
u Zakonu za Poresku Administraciju.
Za više član 33 Zakona br. .03/L-222 i člana 32
Administrativnog Uputstva 15/2010.
Ako sam ušao u sporazum i nisam poštovao
onu, kako mogu da ponovo reprogramiram, i
koje su posledice?
Ako poreski obveznik promaši u jedan sporaum u
rate, interes se zadužuje retroaktivno do datuma
kada je sporazum potpisan. Ako jedan poreski
obveznik, promaši u jedan sporaum u rate, i želi
ponovo i želi ponovo da udje u drugi sporazum u
rate, sporazum u naredne rate ne uključuje
skidanje interesa. Interes teče u svaki nardeni
sporazum u rate za trajanje sporazuma.
Za više vidi stav 7 Člana 28 Zakona br.03/L-222.
Kako se primenjuju uplate delikuentnih dugova
n.pr.interesa, kazne, osnovu ?
Ako bilo koji iznos nekog poreza administriran od
PAK prema primenjenog zakonodavstna na Kosovu
nije uplaćen do zadnjeg datuma utvrdjena za
uplatu, poreski obveznik biće primoran da plati
interes.
Svaki interes obavezan da se uplati i uplativ može
ubirati na isti način i istim prinudnim merama kao i
porez u kome je zasnivan Nalog – Uplate.
Kada jedno lice treba da podnese jednu poresku
deklaraciju prema primenjenom zakonodavstvu u
Republiku Kosova, ne podnese do traženog
datuma, to lice podleže administrativnoj kazni od
pet posto (5%) ne uplaćenog poreza za svaki
mesec ili deo meseca za koga je zakasnio,
maksimalnom administrativbnom kaznom za uplatu
od dvadeset posto (25%) poreske obaveze.
Ako i posle 5 meseci ne izvrši se uplata, tada za još
12 meseci nastaviće primenjivanje kazne od 1%.
Za više član 28 Zakona br. .03/L-222 i člana 51
Administrativnog Uputstva 15/2010.
Koliko su kamate za zakašnjenja ?
Ako bilo koji iznos poreza administriran od PAK,
prema primenjenom zakonodavstvu na Kosovu, nije
uplaćen do zadnjeg datuma utvrdjivan za uplatu,
poreski obveznik je obavezan da uplati interes po
stopi od 1.25%.
Kada od jednog lice traži podnošenje jedne poreske
deklaracije, prema primenjenom zakonodavstvu na
Kosovu, ne dostavlja do zadnjeg datuma utvrdjivan
za uplatu, to lice podleže administrativnoj kazni od
pet posto (5%) neuplaćenog poreza za svaki mesec
ili deo meseca za koga se zakasnio, sa
maksimalnom administrativnom kaznom za uplatu
od dvadesetpet posto (25%) poreske obaveze.
Kada od jednog lice traži uplata jednog poreza,
prema primenjenom zakonodavstvu na Kosovu, ne
uplati celokupan ili deo poreza do utvrdjenog
datuma, to lice podleže administrativnoj kazni od
jedan posto (1%) poreske obaveze za svaki mesec
ili deo meseca za koju je uplata zakasnila, do
maksimuma dvanajst (12%) meseci .
Dakle, kazne za zakašnjenja u deklarisanju i plate,
su:
Interes – 1.25%
11- PRINUDNA UPLATA 11 1
2
3
4
5
46
Kazna za nedeklarisanje – 5%
(maksimalno 25%)
Kazna za ne uplatu – 1% (maksimalno
12%)
Ja sam prestao biznisku delatnost i ima dug
(ove), ja mogu da platim samo neki procent
totalnog iznosa duga. Šta da radim?
Poreski obveznici imaju pravo da traže ispisivanje
samo nakon plate svih poreskih obaveza i
prikazivanje zaključnog bilansa.
Ispisivanje od aktivnog spiska ne iskljućuje poreske
obaveze. U takvim slučajevima, PAK treba da ubira
porez u skladu sa svim relevantnim merama
ubiranja koja mogu primenjivati kod poreskog
obveznika prema važećom poreskom
zakonodavstvu. Izuzev,u slučajevima kada poreski
obveznici podnose u PAK, zahtev za uplatu poreza
sporazumom u rate, interes ne teće od meseca koji
predhodi mesecu u kome je sporazum zakljućen i
ona u potpunosti poštovana
Za više član 12 Zakona Br. 03/L-222
Ja imam poreski dug i iznos duga uključuje
kaznu i kamatu. Da li mogu one da se oproštaju
i ako da, kako mogu da to tražim?
Kamata ne može oprostiti samo može da se
prestane kada:
Ste u redovnom sporazumu uplate duga u
rate
Ne otkazivate sporazum za uplatu
U toku sporazuma ne stvarate nove
dugove i
Imate redovna deklarisanja
Kazna može oprostiti ako ipunjavate uslove
utvrdjene zakonom ili posebnom odlukom Vlade.
Za oproštaj kazni treba obratiti odgovarajućoj
Regionalnoj Kancelariji i nakon razmatranje vašeg
zahteva od odgovarajučeg Regiona, tada predje
kod Advokata Poreskih Obveznika Glavne Uprave
Poreske Administracije Kosova.
Koje su okolnosti kada kazne i /ili interes mogu
da se poklone?
U slućaju kada poreski obveznik koji
dobrovoljno obaveštava PAK za njegovu
obavezu, pre nego što bude obavešten
za neku moguću poresku kontrolu od PAK,
koja bi mogla da se otkrije od PAK,
maksimalna finansiska sankcija biće
dvadeset pet posto (25%) sankcije koja bi
inaće primenjivala. U slučaju kada poreski
obveznik dobrovoljno obaveštava PAK-a
nakon što se poreski obveznik prvo bude
obavešten u vezi jedne moguče poreske
kontrole, ali pre nego što PAK počinje
kontrolu, maksimanlna finansiska sankcija
biće u iznosu od pedesetposto (50%)
sankcije koja bi inaće primenjivala.
Tamo gde poreski obveznik sa
neuplaćenom poreskom obavezom udje u
pismeni sporazum radi uplate u dve ili
više rata; ispunjava uslove pismenog
sporazuma; i završava na vreme sve
druge poreske obaveze u toku tog
sporazuma; finansiska sankcija koja bi
inaće primenjivala u vezi podnošenje i
uplate sa zakašnjenjem umanjuje se u
izniosu od dva posto (2%) poreske
obaveze i utvrdjenog interesa ostaće
uplativ, osim ako se primenjuju druge
odredbe predvidjene zakonom.
Ako lice obavezan za neki porez dokazuje
opravdane razloge, dobro razumevanje,
velike poteškoće ili druge razloge koja
povećavaju efektivnost PAK-a, PAK može
da smanji ili ukida svaku procenjenu , ili
predloženu kaznu, po osnovama slučaja.
Generalni Direktor, ili njegov delegirani(e)
razmatra zahteve za smanjenje kazni i
donosi odluku na osnovu razmatranja
činjenica i okolnosti.
Za više Član 62 Zakona Br. 03/L-222
7
6
8
11
11
47
Ja mislim da mimam poreski dug, ali nisam
siguran, možete da vidite koliko dugujem?
Pravo je svakog poreskog obveznika da bude
obavešten za svoje poresko stanje, od odgovornih
službenika. Za poresko stanje možete da se
obaveštavate svakog dana posetom odgovarajuće
Regionalne Kancelarije za Usluge Poreskim
Obveznicima.
9
11
48
Ko treba podnositi Izveštaj Nabavki više od
500€?
Izveštaj nabavki više od 500€, treba da podnese:
• Lica ukljućena u poslovanje koje se
oporezuju u realne prihode
• Vlada i opštine Republike Kosova
• NVO-e, Javne Institucije i slične
organizacije
• Universiteti, Bolnice i slićne javne ili
privatne institucije, itd.
Koji je rok za podnošenje Izveštaja Nabavki više
od 500€?
Rok za podnošenje izveštaja nabavki više od 500
euro je 1 januar do 31 Mart naredne godine.
Ako ne podnosim Izveštaj Nabavki više od 500€,
da li se primenjuje neka kazna od PAK?
Svaki entitet, osim vladinoig ili opštinskog entiteta,
od koga se traži podnošenje informacione
deklaracije i to ne podnosi, , podleže kazni od 500
€.
Ako nisam podneo Izveštaj Nabavki više od
500€ za tri godine, koliko je kazna što može
PAK postavi za mene?
Ako jedan poreski obveznik obavezan je dati samo
jedan pregled informacija, jedina kazna koja može
primenjivati je 500€ kazna za ne podnošenje jednog
informativnog izveštaja. Ako jedan poreski obveznik
treba da podnese dve ili više informacionih
pregleda, kazna biće 500€, plus po 125€ za
nepodnošenje druge deklaracije, treće ili više.
Šta treba da obuhvata Izveštaj nabavki više od
500?
Izvrštaj treba da obuhvati svu robu i nabavljene
usluge od svakog drugog oporezivog lice.
U Izveštaju Nabavki više od 500€, da li treba
obuhvatiti i uvoze?
Ne, u Izveštaju Nabavki više od 500€, ne traži se
da se obuhvate podaci od uvoza, jer ove
informacije PAK dobija neposredno od Carine
Kosova.
Nabavka usluga izvan zemlje, da li treba da se
obuhvate u Izveštaju nabavki više od 500€?
Da, u Izveštaju Nabavki više od 500€, traži se da
se obuhvate podaci o nabavki usluga van zemlje,
kada je i traženo primenjivanje suprotnog
zaduženja, dakle, tada kada prilikom nabavke
usluga, mesto snabdevanje usluge, smatrano da je
Kosovo.
Šta znaći iznos više od 500€?
Iznos više od 500€ znaći ne samo jedna transakcija
ili jedina konsideracija, nego total transakcija i
izvršenih konsideracija unutar poreskog perioda.
Koji je poreski period koju treba da obuhvati
Izveštaj Nabavki više od 500€?
Poreski period znaći kalendariku godinu koja
poćinje 1 januara i završava 31 decembara.
Kako se uradi Izvrštaj Nabavki više od 500€?
Izveštaj Nabavki više od 500€, uradi se ukljućenjem
u ueb-stranicu PAK-a,s leve strane klikanjem u
linku Izveštaj Nabavki više od 500€, gde prvo treba
da se registrujete, uzimate pasword od PAK i
kasnije možete upotrebiti za dostavljanje takvog
Izveštaja.
Za dalje klikirajte ove radi povezivanje sa linkom
izveštavanja:http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
12- IZVEŠTAVANJE NABAVKI VIŠE OD 500€ 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
49
Gde mogu dobiti primerak (obrazac) za
Izveštavanje nabavki više od 500€?
Primerak (obrazac) za Izveštavanje Nabavki više od
500€ dobićete neposredno od ueb-stranice PAK-a,
u linku Izveštavanje Nabavki više od 500€.
Za više klikujte ode radi povezivanje sa linkom
izveštavanja:http://blerjet.atk-ks.org/blerjet/sq-
AL/Home/DoënloadTemplate
Ja sam računovodja i dajem usluge
računovodstva za nekoliko biznisa. Da li se
dozvoljava podnošenje izveštaja više od 500€ za
nekoliko biznisa iz jedne adrese (E-maila)?
Dok ste vi registrovani u Sistemu za Izveštavanju
Nabavki više od 500€ i raspolažete elektronsku
adresu za izveštavanje za jedan biznis, nećete imati
mogučnost korišćenje iste adrese i za takvih
izveštavanja za neki drugi biznis.
Izveštaja nabavki više od 500€, da li mogu da
fizički podnesem u PAK?
Za podnošenje Izveštaja nabavki više od 500€,
jedini način dostavljanja je preko ueb- stranice
PAK-a, gde prvo treba da se registrujete, uzimate
pasword od PAK i nakon toga imaćete mogučnosti
dostavljanje vašeg izveštaja.
Za dalje klikujte ovde radi povezivanje sa linkom
izveštavanja:http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
Da li mogu Izveštaja Nabavki više od 500€
dostaviti preko Pošte?
Za dostavljanje Izveštaja Nabavki više od 500€,
jedini način dostavljanja je preko ueb- stranice
PAK-a, gde prvo treba da se registrujete, uzimate
pasword od PAK i nakon toga imaćete mogučnosti
dostavljanje vašeg izveštaja.
Za dalje klikujte ovde radi povezivanje sa linkom
izveštavanja:http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
11
12
13
14
12
50
Da li poreski inspektor ima pravo da uzima
dokumentaciju a da ne izda nijedan dokaz?
Poreski inspektor, je obavezan da prilikom uzimanje
dokumentacije u originalu u vašem biznisu, da vas
opremi jednim kopijem dokumenta “Revers za
uzimanu dokumentaciju”, a i prilikom vraćanje te
dokumentacije, ponovo treba opremiti jednim
kopijem dokumenta “Revers za vraćenu
dokumentaciju”. Ako od biznisa, dokumentacija
daje službeniku kao kopije i poreski službenik nema
obavezu da vrati kod biznisa, nema potrebe za
kopije Reversa ni za uzimanje ni za povratak
dokumentacije.
Zašto poreski inspektor u toku kontrole u
biznisu, na kraju posete ne stavlja jedan
primerak izveštaja?
Prema važećem zakonodavstvu, ne traži se da
poreski inspektor prilikom posete, opremi jednim
primerkom izveštaja. Vi kao biznis možete potpisati
izveštaj, koji treba da se priremi u toku posete
biznisa.
Kako je moguće da poreski inspektor upučuje
kompaniji da povečava promet?
Ako poreski inspektor analizirao vaš dosje i vašu
dokumentaciju, što je konstovao da niste deklarisali
realan promet, može da upučuje biznisa da on sam
povećava promet i izvrši realno deklarisanje. U
protivnom takav biznis biće izabran da podleže
poreskoj kontroli.
Ja znam nekoga koji izvrši prevaru u svojim
porezima. Da li mogu da prijavljujem njih
anonimno ?
Da, vi doprinesete na ubiranje poreza ako takav
slučaj prijavljujete u PAK. Sve takve informacije
koje prima PAK, biće konfidencijalne. Vi možete
prijaviti u liniju bezplatno, u tel. 0800-80-800 ili
pišite u adresu: standardet.profesinonale@atk-
ks.org. Takodje, vi možete dostavljati i jedno
obaveštenje dostavljati u kutiju napomena ili
sugeriranja, koja se nalazi u svakoj Regionalnoj
Kancelariji PAK-a kao i u Opštoj Upravi PAK-a.
Imam informacije da jedan zaposleni PAK-a traži
mito, šta treba da radim?
Vi treba odmah slučaj prijaviti u PAK. Sve takve
informacije koje prima PAK, su konfidencionalne. Vi
možete prijaviti u liniju bezplatno, u tel. 0800-80-
800 ili pišite u adresu:
[email protected]. Takodje, vi
možete dostavljati i jedno obaveštenje dostavljati u
kutiju napomena ili sugeriranja, koja se nalazi u
svakoj Regionalnoj Kancelariji PAK-a kao i u Opštoj
Upravi PAK-a.
Da li ima nekoga u PAK da me pomogne na
pripremanju mojih poreza?
Kancelarija Usluga i Edukacije Poreskih Obveznika
može da vas pomogne na deklarisanju poreza,
medjutim, nijedan zaposleni u PAK nema pravo na
rukovodjenju i vodjenje vaše dokumentacije. Dakle,
ako ste vi vodili dokumentaciju i potrebno je samo
pomoć za deklarisanje poreza, možete da se
obratite u odgovarajućoj Regionalnoj Kancelariji u
Službi Poreskih Obveznika.
Da li stanje zaliha obavezno da imamo u
svakom trenutku, ili obavezni smo da imamo
datuma 31 decembara svake godine?
Registracija zaliha je obavezna po Zakonu, da bude
priprelmljena do datuma 10 januara i bude na
raspolaganju radi provere od poreskog obveznika.
Medjutim, u drugim slučajevima kada poreski
inspektor smatra potrebnim za momentalnu
proveru, tada obavezni ste i u odredjenim
slučajevima prikazujete momentalnu zalihu radi
provere.
13- OSTALE 13
1
2
3
4
5
6
7
51
Ako biznis izvrši ispravku poreske deklaracije,
prema Zakonu PAK-a, da li se kažnjava biznis
od strane poreskog inspektora?
Samo zato što ste izvršili ispravku poreske
deklaracije, ne može primenjivati kazna od
poreskog inspektora, jer ispravku poreske
deklaracije dozvoljava sam zakon. Medjutim, i ako
ste izvršili ispravku poreske deklaracije i ponovo
niste dali taćnu deklaraciju, tada, podležete kazni
po zakonu.
Ja sam poreski stručnjak (računovodja,
advokat, ekonomista), da li može Pozivni Centar
da istražuje poreski zakon za mene i da mi da
pismeni odgovor?
Pozivni Centar ne može da vam da individualna
objašnjenja. Za dobijanje individualnog objašnjenja
vi treba da se obratite u kancelariju Usluga i
Edukacije Poreskih Obveznika.
Da li mogu tražiti pismeni odgovor od Pozivnog
Centra?
Pozivni Centar ne može da vam pruža pismeni
odgovor. Za dobijanje pismenog odgovora vi treba
da se obratite u Kancelariju Usluga i Edukacije
Poreskih Obveznika.
Da li mogu dostavljati e-mailom jedno pitanje u
PAK?
Da, vaša pitanja možete dostaviti u jednu od dolje
navedenih adresa:
Najčešća pitanja (u ueb stranicu PAK-a)
Da li možete da mi dostavite neki priručnik koji
objašnjava poreze i šta da radim?
U ueb- stranicu PAK-a www.atk-ks.org, možete
izvaditi Zakone, Uputstva, Javna Objašnjenja,
Informacione materjale, kao i razne priručnike koje
mogu da vas pomognu u vezi poreza i poreskih
postupaka.
Šta treba da radim da bi dobio jedno
individualno objašnjenje?
Treba da podnesete pismeni zahtev, s hodno članu
10 Zakona za Poresku Administraciju i Postupcima,
kao i člana 8 Administrativnog Uputstva Br.
15/2010.
Za više Član 10 Zakona Br.03/L-222 za Poresku
Administraciju i Postupcima, kao i Člana 8
Administrativnog Uputstva Br. 15/2010.
Da li PAK organizuje edukacione seminare za
poreske obveznike radi obučavanje za
deklarisanje i uplate poreza?
Poreska Administracija Kosova, radi olakšanje
postuaka i pružanje što boljih usluga za poreske
obveznike i za sve civiljne službenike, stalno
održava seminare za poreske obveznike.
Obaveštenje za održavanje nekog seminara uvek
se objavljuje od Poreske Administracije, kao u
Medije , ueb-stranicu PAK-a a takodje dostavlja se i
poreskim obveznicima i u elektronskim adresama,
onima za koje PAK raspolaže elektronske adrese.
Da li mogu biti nagradjivan u % na osnovu
totalne procene fiskalnih procent prikupljene od
poreskog obveznika (u ulozi agenta )?
NE, tako nešto ne predvidja primenjenim Zakonima
na Kosovo. Medjutim, ako vi pružate ne fiskalne
kupone u kutijama što raspolaže PAK u svaku
Regionalnu Kancelariju a takodjei u Opštoj Upravi,
doprinosite na ubiranju poreza.
Ko je Generalni Direktor i koji je njen broj
telefona?
Generalni Direktor Poreske Administracije Kosova
je X...X... i broj njegovog telefona je +381 38 200
250 01.
8
9
10
11
12
13
14
15
16
13
52
Želim da razgovaram sa vašim menadžerom
Pozivnog Centra?
Menadžera Pozivnog Centra možete kontaktirati na
broj telefona: +381 38 200 255 63.
Ja za kratko vreme biću van zemlje. Da li je
potreban neka poreska potvrda da bi izašao?
Ako da, šta treba da radim da dobijem i koliko to
traje?
Ako vama treba neki dokument da putujete van
zemlje, n.pr. za apliciranje za neku vizu, ili za druge
ciljeve, PAK može da vas opremi poreskom
potvrdom koja prikazuje vaše stanje u PAK.
Ako ste fizićko lice, Poresku Potvrdu možete dobiti
direktno iz ueb-stranice PAK-a (www.atk-ks.org)
registrovanjem preko linka Poreska Potvrda, ali ako
ste individualni ili pravni biznis zahtev za takvu
potvrdu treba da podnesete u odgovarajučoj
Regionalnoj Kancelariji Usluga Poreskih Obveznika.
Koji dokumenti su potrebni za dobijanje
poreske potvrde od PAK koji mi treba za
učestvovanje u tender?
Potebna dokumentacija za opremanje Poreskom
Potvrdom za tender, je:
Zahtev (uzima se u Regionalnu
Kancelariju Usluge Poreskih Obveznika ili
ueb stranicu PAK-a i popunjava se )
Kopija Fiskalnog Sertifikata
Kopija lične karte vlasnika / menadžera ili
kopije ovlašćenja vlasnika / menadžera
ako ste prestavnik biznisa
Opšte stanje uzima u šalteru službe
Kopije neprocesiranih deklaracija i kopije
potsetnićkih pisma, sporazume za uplatu u
rate (ako imate neuplaćene obaveze)
Napomena : Potvrdu možete uzimati i ako imate
neuplaćene obaveze, medjutim, u potvrdu piše da
poreski obveznik ima neuplaćene obaveze.
Koji su dokumenti koje su mi potrebni za
uzimanje poreske potvrde od PAK što mi treba
za vizu?
Ako ste vi fizičko lice, Poresku Potvrdu možete
uzimati direktno od ueb- stranice PAK-a (www.atk-
ks.org) registrovanjem preko linka Poreska
Potvrda, ali ako ste biznis bilo individualan ili pravni
zahtev za takvu potvrdu treba da tražite u
odgovarajučoj Regionalnoj Kancelariji za Usluge
Poreskim Obveznicima.
Ako takva Potvrda ne može uzimati preko ueb-
stranice PAK-a, tada potrebna dokumentacija za
opremanje Poreskom Potvrdom za biznis za vizu,
je :
Zahtev (uzima u Regionalnoj Kancelariji za
Usluge Poreskim Obveznicima ili ueb
stranicu PAK-a i popunjava se)
Kopija Fiskalnog Sertifikata
Kopija lićne karte vlasnika / menadžera i
ovlašćenje od vlasnika / menadžera ako
ste prestavnik biznisa
Opšte stanje uzima se u šalteru službe
Kopije neprocesiranih deklaracija i kopije
potsetnićkih piskama, sporaume za uplate
u rate (ako imate neuplaćenih obaveza)
Napomena : Potvrdu možete uzimati i ako imate
obaveze, medjutim, u potvrdu piše da poreski
obveznik ima neuplaćene obaveze.
A potrebna dokumentacija za opremanje Poreskom
Potvdom za radnika za vizu, je:
Lična karta radnika (kopije na obe strane )
Obrazac Odredjivanje Glavnog
Poslodavca (kopije)
Radni ugovor (kopije)
Moj računovodja otišao i sa sobom nosio sve
knjige i dokumentaciju, da li može PAK da me
pomogne da te vratim?
PAK ne može da vam pomogne da vratite
dokumentaciju od bivšeg vašeg računovodja. Vi
treba da se obratite ovlašćenim organima za takva
pitanja, kao n.pr.Sudove, itd.
17
18
19
20
21
13
13
RADNA GRUPA
Sakip Imeri Direktor Departamenta Usluge i Edukacije Poreskih Obveznika Sami Salihu Menadžer Usluge i Edukacije Poreskih Obveznika
Isen Lipovica
Direktor za Politike i Procedura
Ajtene Shabani
Upravljačica Sektora za Objašnjavajuće Odluke u DUEP
Emira Shatri
Menadžerica Pozivnog Centra
Nazime Çoçaj
Upravljačica Usluge – CUP – Priština
Hasime Shabanaj
Savetnica za PDV – DUEP
Isuf Zeqiraj
Savetnik za PDV – DUEP
Minire Luta
Savetnica za PPK – DK
Magbule Shala
Savetnica za PLP – DK
Havë Ademi
Savetnica za PLP – DUEP
Yllka Emini
Službenica za Edukaciju – DUEP
Rexhep Krasniqi Web Dizajner
Radna grupa je pomognuta i od drugih departamenata u okviru Poreske Administracije Kosova.
i
CONTENT
Introduction ...................................................................................... 1
1-BUSINESS REGISTRATION ......................... 3
Do I need to register? ...................................................................... 3
Why is it necessary / important to register? ................................... 3
How much does it cost to register? ................................................ 3
What documents do I need, to register as a business? ................. 3
What documents are required to be registered as Individual
Business and General Partnerships? .............................................. 3
What documents are required in order to be registered as
Partnership (Sh.K.M)? ..................................................................... 3
What documents are required in order to be registered as Limited
Liability Company (LLC)? ................................................................ 3
What documents are required in order to be registered as Joint
Stock Company (J.S.C)? ................................................................. 3
What documents are required to be registered as Foreign
Company – Branch in Kosovo? ....................................................... 4
What documents are required to be registered as Agriculture
Cooperative? ................................................................................... 4
Where to register the business? ...................................................... 4
Can I register the business on-line? ................................................ 4
Is it TAK the agency that handles business registration? ............... 4
What happens if I need to register and I am not registered? .......... 4
What are the penalties for non-registration? ................................... 4
What is Fiscal Number? .................................................................. 5
Do I need to obtain the Fiscal Number? .......................................... 5
How to obtain a fiscal number as business? ................................... 5
How can I be equipped with Fiscal Number as natural person
(individual)? ..................................................................................... 5
How much does it cost to obtain the Fiscal Number? ..................... 5
Do I need to register first to TAK or KBRA? .................................... 5
What persons are not required to register in KBRA, but are
required to obtain a Fiscal Certificate? ............................................ 5
What documents are required to obtain a Fiscal Certificate while
I`m not required to be registered as a business in KBRA? ............. 5
Can I obtain the Fiscal Number at the TAK website? ..................... 6
Another person is using my Fiscal Number, what to do? ................ 6
Can I change the type of business from Individual to LLC,
Partnership, or vice versa? .............................................................. 6
Where can I be equipped with fiscal number as non-resident
person? ............................................................................................ 7
How is the procedure for changing the address? ............................ 7
Why do I need to deregister? .......................................................... 8
2- BUSINESS DEREGISTRATION ................... 8
How to deregister?........................................................................... 8
When to submit the request for business deregistration? ............... 8
How is the procedure for closure of business? .............................. 8
What are the implications if don’t deregister?.................................. 8
Can I deregister on-line? ................................................................. 8
Will I receive any document that proves that I am officially
deregistered? ................................................................................... 9
If I have applied to obtain verification for business closure, and I
have not received any response from TAK, how should I act? ....... 9
Can I still develop business even if I am deregistered? .................. 9
Which are the documents I need to provide in order to obtain tax
verification from TAK regarding business closing? ......................... 9
Where should I declare tax liabilities? .......................................... 10
3- DECLARATION ........................................... 10
Where can I be guided and receive help for declaration? ............ 10
What is the deadline for the tax declaration? ............................... 10
Where can I take the application form for declaring my liabilities? 10
I have not submitted a declaration in time-what to do? ................. 10
What happens if you do not submit the declaration that I had to
declare? ......................................................................................... 11
What is the penalty for late declaration? ...................................... 11
Where can I get the declaration forms that I had to declare last
year? .............................................................................................. 11
How long should you keep copies of declarations that I have
already submitted? ........................................................................ 11
How to declare corrected/completed declarations? ..................... 11
For how long should I declare the corrected/changed declaration?
....................................................................................................... 11
Should I declare the quarter in which I had no transactions?........ 11
How to declare when an individual has two businesses? ............. 11
Does TAK provide any instructions on how to declare taxes? ...... 11
Can TAK recommend an accountant/ economist/ lawyer who can
assist me with my taxes? ............................................................... 11
Can I seek assistance from TAK in fulfilling my tax obligations? .. 11
I have received a call from TAK Call Centre telling me that TAK
has not received the declaration that I have declared a long time
ago, what should I do? ................................................................... 12
I don’t have a business, but how can I declare my incomes that I
gained time to time from various projects? .................................... 12
What is EDI? .................................................................................. 13
4- ELECTRONIC FILING ................................. 13
How to register for EDI? ................................................................ 13
How to obtain password? .............................................................. 13
Periods are not seen in EDI? ......................................................... 13
What services can be obtained through EDI? ............................... 13
What taxes can be declared through EDI? .................................... 13
What tax corrections can be made in EDI? ................................... 13
ii
Can the declaration be zero, through the EDI Electronic System?
....................................................................................................... 14
Shall the pension quarterly report be submitted via EDI? ............. 14
What is the procedure to declare electronically?........................... 14
Can all the forms be declared electronically?................................ 14
Do I need any special equipment or password to declare
electronically? ................................................................................ 14
Why should I declare electronically? ............................................. 14
What are the advantages of electronic filling?............................... 14
What is my motivation to declare electronically?........................... 15
Does it cost anything to declare electronically? ............................ 15
What kind of assistance does TAK provide to help me learn how to
declare electronically? ................................................................... 15
I don`t have a computer, however, I would like to declare
electronically, does TAK have computers that I could use for this
purpose? ........................................................................................ 15
How to make sure that my financial information are safe if I declare
electronically? ................................................................................ 15
How safe (protected) is the use of the EDI system? ..................... 15
Can I submit the tax declaration, and pay the obligations later? .. 15
Is it possible to change/correct the declaration submitted
electronically? ................................................................................ 15
How to conduct the additional declaration through the Electronic
System EDI? .................................................................................. 15
How will the corrective declaration reflect? ................................... 16
How do I know that my declaration is accepted, if I declare them
electronically? ................................................................................ 16
I have an accountant/economist/lawyer who declares my taxes.
What information should i provide them with so they can declare
my taxes electronically? ................................................................ 16
If I declare electronically, can I also pay my taxes electronically? 16
Can I use the debit/credit card to pay the taxes declared
electronically? ................................................................................ 16
If I try out the electronic declaration and I don’t like it, can I
continue with manual declaration? ................................................ 16
Is “bandwidth” problem for electronic declaration?........................ 16
Can I use the telephone / modem to declare electronically? ........ 16
What should I do if I have declared electronically and then I
discovered that I have forgotten some information or that I have
written something wrong? .............................................................. 17
Should I declare even if within a tax period I haven’t developed any
activity? .......................................................................................... 17
Can I use the same list of employees sent in the previous month, if
there is no change for the employees? ......................................... 17
If there is a mistake in the name of the employee is the mistake
forwarded to the EDI notes? .......................................................... 17
Why in the EDI I cannot choose the period of declaration for Tax
on salary and pension contribution for employees? ...................... 17
During the registration in EDI is required the UNIREF, and I’m a
new business and have never downloaded a tax form. What should
I place into this section? ................................................................ 17
Problems with registering in EDI, I don’t have the password? What
should I do? ................................................................................... 18
Why don’t we have access to the declaration period WM-CM in
EDI? ............................................................................................... 18
How to download the declaration from EDI to save it as an
evidence copy? .............................................................................. 18
If an employee, in the same company, has two salaries and has
two positions in the company, how to proceed in the payment list ?
....................................................................................................... 18
What is VAT? ................................................................................. 19
5- VALUE ADDED TAX ................................... 19
How VAT is collected? ................................................................... 19
What is the standard rate of VAT? ................................................ 19
Who is obliged to declare VAT? .................................................... 19
When should I declare VAT? ......................................................... 19
When VAT should be charged? ..................................................... 19
How and when you should register for VAT certificate? ................ 19
This far, in the last 12 months, I have a turnover of 49,000€,
however, with a last supply made I reach the limit of 5,000€ for
VAT. Do I need to tax the entire value of 5,000€ for VAT or how
should I proceed? .......................................................................... 19
What permission we need from TAK at Customs to import a good?
....................................................................................................... 19
When should you apply to be equipped with a certificate for
export/import? ................................................................................ 20
What documents are needed to obtain an export/import certificate
and the VAT certificate? ................................................................ 20
When is the right borne and which is the way to deduct VAT? ..... 20
I didn’t recognize the deductible VAT on time. Until when do I have
the right to the deductible VAT? .................................................... 20
Which are the procedures for VAT refunding? .............................. 20
I have credit in my VAT account. Can I transfer it to pay other
taxes? ............................................................................................ 20
What if I have charged VAT, before I registered for VAT? ............ 21
The supplier does not issue a coupon /invoice for paid VAT. Is this
a problem? ..................................................................................... 21
If goods are imported from America by a Kosovo business and is
destined for Turkey, does it have to enter Kosovo or can we send it
directly for Turkey? ........................................................................ 21
Turnover in my business in the last 12 months has fallen under
50,000 €. Can I deregister from VAT? ........................................... 21
I want to close my business. Should I deregister from VAT? ........ 21
Should I notify TAK in regard to the transfer of business? ............ 21
What information should we have in regard to the transfer of the
business? ....................................................................................... 21
Which is the moment of commencement of VAT liability? ............ 21
iii
We, as a company, are contractors of the European Commission
and we want to import some goods/equipments regarding to this
project. What documents do we need in order to present to the
Customs that we are exempt from VAT, so that we`re not charged
with VAT on import? ...................................................................... 22
With the turnover realized in the last 12 months I have exceeded
the threshold of 50,000€ and I have applied to register in VAT,
however, I possess a large amount of stocks for which until now
VAT has been paid. Is there the possibility of recognizing the paid
VAT in purchase for the goods I have in mu stock? ...................... 22
Is there any condition to recognize VAT on stocks when registering
for VAT? ......................................................................................... 22
Due to recognizing the deductible VAT from stocks I possessed
when registering in VAT I’m in crediting, can I request a VAT
refund for this? ............................................................................... 22
What should a tax invoice contain? ............................................... 22
When should a debit note or a credit note be issued? .................. 23
What should a debit note or credit note contain? .......................... 23
In the occasion of importing equipment, does the possibility of
deferment for payment of VAT exist? ............................................ 23
Where do I have to go to obtain an approval for deferment of VAT?
....................................................................................................... 23
How long am I obligated to keep and preserve the documentation?
....................................................................................................... 23
The business in 2012 had imports and on 31.12.2012 has
conducted the registering of the goods. On 01.02.2013 voluntarily
presented as a VAT declarer. The question is how should VAT
declaration for this month be filled and how should this stock be
treated? .......................................................................................... 23
Being a regular buyer, the supplier once a month supplies me with
goods for which I don’t have to pay, I receive the goods for free.
How these goods, which charge the sale and effecting VAT, are
treated? .......................................................................................... 24
Is a business registered as an exporter of goods, obligated to
submit a VAT declaration? ............................................................ 24
During the import, the customs increases the custom base of
imported goods. How should it be registered in the book of
purchase, with the price of the invoice or according to the customs
i.e. according to DUD?................................................................... 24
Should banks apply VAT in the sale of their assets/Capital Goods
and for mortgage or collateral assets? .......................................... 24
We are a touristic agency; we have local expenses, such as, fuel,
telephone and other VAT expenses. Are the expenses and
crediting completely accepted inside the country and outside the
country? ......................................................................................... 24
Are life insurances exempt from VAT? .......................................... 24
We are an Insurance Company registered as SH.A. The company
turnover in the last 12 months is over 50.000€. Should we apply to
register for VAT? ............................................................................ 24
Who is subject to Personal Income Tax? ...................................... 25
6- PERSONAL INCOME TAX ......................... 25
Which are taxpayers of Personal Income Tax?............................. 25
What is included in Gross Income? ............................................... 25
Which are the Incomes from Business Activities? ......................... 25
Which are Incomes from Wages? ................................................. 25
Which are Exempted Incomes? ..................................................... 25
When and how should Withhold Tax? ........................................... 25
My employer has not included me in the monthly payment list. Can
I myself declare and pay the Personal Income Tax and Pension
Contribution?.................................................................................. 26
How is the payment of Tax for Business Activities completed? .... 26
What is included in Allowable Business Expenses? .................... 26
Which are the taxpayers that have to submit their Annual
Declaration? ................................................................................... 26
I`m a new individual business, can I register voluntarily to declare
in real income at the beginning of my business developing? ........ 26
Which are the costs that are not accepted according to the law on
PIT? ............................................................................................... 27
Loss, should it be transferred as it is or should it be evenly
distributed for several years?......................................................... 27
Should partners register automatically in Real Income where each
owner should deliver the PD declaration? ..................................... 27
Last year my business resulted in a loss. How should i submit my
advance instalments this year? ..................................................... 27
Are the following deductible? ......................................................... 27
Bank Provision.................................................................... 27
Bank maintenance costs .................................................... 27
A natural person who rents an individual business, which should
withhold tax on rent (The owner or the renter)? ............................ 27
Which are the obligations of an individual business related to
Withhold Tax for non-residents? .................................................... 27
Except that we have to declare according to anticipation, can the
real value of income and expenses be declared? ......................... 27
What is the basis for calculating depreciation? ............................ 27
What is the percentage of depreciation? ....................................... 28
How are assets categorized for depreciation? .............................. 28
How to conduct the improvement of the Principal Employment
Designation Forms (PEDF), since the date of employment
commencement is misspelled?...................................................... 28
Being a regular buyer, the supplier once a month supplies me with
goods for which I don’t have to pay, I receive the goods for free.
How are these goods, which charge the sale effecting PIT and
CGS, treated? ................................................................................ 28
What does Corporate mean?......................................................... 29
7- TAX ON CORPORATE INCOME ................ 29
Which are taxpayers for Tax on Corporate Income? ..................... 29
Who is subject to Tax on Corporate Income? ............................... 29
What is the rate of Tax on Corporate Income?.............................. 29
What are the forms of the corporate for declaring tax obligation? 29
What is the manner of declaring the Tax on Corporate Income? .. 29
iv
What are the obligations of a legal entity regarding to Withhold Tax
for non-residents? .......................................................................... 29
What are the obligation of a legal person regarding to Withholding
Tax for residents and non-residents regarding rents, property rights
and interests? ................................................................................ 29
Can a Small Corporation, declare tax liabilities in real bases? ..... 30
I`m a new Small Corporation, can I voluntarily register at the
beginning of business development to declare the real income? . 30
Which are the Incomes which are exempt from Tax on Corporate
Income? ......................................................................................... 30
Which are non-allowable expenses in CIT? .................................. 30
Which are allowed expenses in CIT? ............................................ 30
How are representations expenses treated? ................................. 31
How to download the form for CIT? ............................................... 31
When can the bad debt be recognized? ........................................ 31
What is the basis for calculating depreciation? ............................. 31
What is the percentage of depreciation? ....................................... 31
How are assets categorized for depreciation issues? ................... 32
What is considered capital gain? ................................................... 32
What is considered capital loss? ................................................... 32
Which are the deadlines for declaration of Tax on Corporate? ..... 32
What does Permanent Unit mean? ............................................... 32
Are Handicapped associations obligated to submit annual tax
declaration? ................................................................................... 32
The loss, should it be transferred as it is or evenly distributed for
several years? ............................................................................... 32
Last year my business resulted in loss. How should I submit my
advance instalments this year? ..................................................... 33
A legal person who rents to another legal person, which should
withhold tax on rent (The owner or the renter)? ............................ 33
Are the following deductible: Bank Provision and Costs for Bank
maintenance? ................................................................................ 33
Except that it has to be declared according to anticipation, can the
real value of income and expenses be declared? ......................... 33
What are my obligations as a tax payer? ...................................... 34
8- TAX PAYMENTS ........................................ 34
What books and records must be kept by a business with a gross
annual turnover up to 50,000€?..................................................... 34
Which books and records should be kept by a business with a
yearly gross turnover above 50,000€? .......................................... 34
How can I pay Tax liabilities? ........................................................ 35
What forms are used to declare tax liability? ................................. 35
How to obtain the payment sheet? ................................................ 35
Should I declare tax even if at the moment of declaring I can’t
make the payment? ....................................................................... 35
Is it possible for me to pay tax with instalments? .......................... 35
What is the interest and penalty if I don’t declare and also pay
taxes on time?................................................................................ 35
What is the penalty if I declare, but don’t pay taxes on due time? 35
What should I do if I pay only a part of tax liability? ...................... 36
Can I pay my taxes online? ........................................................... 36
Can I pay taxes through telephone ................................................ 36
I can’t pay my tax liabilities now, what are my options? ................ 36
How can I submit a request for payment of debt with instalments?
....................................................................................................... 36
What actions can TAK take if I don’t pay the taxes? ..................... 36
I have mistakenly paid more tax. What do I have to do to reimburse
overpaid amount? .......................................................................... 36
How to transfer the overpaid payments to some other unpaid tax?
....................................................................................................... 36
I have lost the evidence of the payment for the taxes I have paid.
How can I get a copy? ................................................................... 37
What evidence does the bank provide to me when I pay taxes? .. 37
Is there allowed any lowering of the sanctions? ............................ 37
One TAK employee has told me that I can pay the debts of the
previous tax only to him. Is this all right? ....................................... 37
Where should be done the request for registration of fiscal device?
....................................................................................................... 38
9- FISCAL CASH REGISTERS ....................... 38
The application for registration of fiscal device must be done at the
one of the licensed operators for supply with Fiscal Equipment ... 38
Where should be done the request for registration of fiscal device?
....................................................................................................... 38
Where the fiscal device should be bought? ................................... 38
What is the price for buying a fiscal device? ................................. 38
Who does the installation of the fiscal device? .............................. 38
Who does the appointment of the technicians that do the
installation and repair the fiscal devices? ...................................... 38
What are the procedures for appointment of authorized technicians
who install and repair electronic fiscal equipment? ....................... 38
What documents are required from taxpayer for fiscalization? ..... 38
Do the taxpayers have right to make changes in the fiscal
equipment? .................................................................................... 39
What are the procedures to pause a fiscal device? ...................... 39
How do you de-activatie (make passive) Fiscal Electronic
equipment (EFP)? .......................................................................... 39
Can you transfer Electronic Fiscal Device (sell) to the other
bussiness? ..................................................................................... 39
Can we become authorised seller for selling of EFP’s? ................ 39
Where the request for becoming an authorised dealer should be
submitted? ..................................................................................... 39
What is the timeline for review of the application to become a
licensed operator? ......................................................................... 39
v
Has the taxpayer right to request for compensation in case he has
noticed that his equipment doesn’t fulfil technical and functional
requirements according to the law?............................................... 40
Are the operators required in addition to EEP to supply us with
another additional material? .......................................................... 40
When should the technical control and subscription for fiscal
equipment be made? ..................................................................... 40
How long does the procedure of the regular technical control of
fiscal equipment last? .................................................................... 40
After paying the bill for the fiscal equipment what is the timeline for
installation of this equipment? ....................................................... 40
How much is the price of regular annual control and annual
subscription for fiscal equipments? ............................................... 40
Where should the installation and testing of the equipment take
place? ............................................................................................ 40
In addition to the cash payment, does the device provide any other
option of payment? ........................................................................ 40
When should the Z-report be closed? ........................................... 40
When should the quarter periodic report to TAK be reported? ..... 40
In case I don’t finish the daily report, how should I act? ................ 40
Should the daily and periodical reports be registered to the
accounting books? ......................................................................... 40
In which cases are the taxpayers required to be equipped and use
fiscal cash registered? ................................................................... 40
When should the fiscal coupon be issued? ................................... 41
What is the penalty for the taxpayer, for non fiscalization of the
equipment? .................................................................................... 41
Should the public and municipal companies be equipped with fiscal
cash registers? .............................................................................. 41
Should all businesses be equipped with fiscal cash registers?..... 41
How should it be acted with businesses whose equipment does not
sent data? ...................................................................................... 41
Should the NGO-s be equipped with fiscal cash registers who
within its activity of the public profit would sell tickets for a show? 41
How is done the return of goods and do we have the right to return
them? ............................................................................................. 41
How is the recording of returned goods done and which documents
we should use? .............................................................................. 41
If during use of fiscal cash register happens any unwilling mistake,
how should be acted? .................................................................... 41
What fiscal device should we use for the companies of fuel
derivates and where are they purchased? .................................... 41
In case of any error of the equipment or servicing period how
should the taxpayer act? ............................................................... 42
Where should we stamp fiscal coupons and how to keep evidence
for this period? ............................................................................... 42
Upon receipt of the advance, should the fiscal coupon be issued
and how should we proceed with issuing the invoice? .................. 42
Who can make an Appeal? ........................................................... 43
10- APPEALS ................................................. 43
How to make an appeal? ............................................................... 43
Where can I write to send an appeal? ........................................... 43
How long do I have to submit an appeal? ..................................... 43
The 30 days deadline to make an appeal has past. Can I submit an
appeal after the legal deadline? .................................................... 43
I made an appeal to TAK, however, now I am convinced that TAK
was right in the assessment. Is there a possibility of withdrawing
my appeal? .................................................................................... 44
Which are the evidences of a submitted complaint? ..................... 44
How long to get the result of an appeal? ....................................... 44
Can I object the decision of the Appeals Department? ................. 44
If my appeal is unsuccessful, is there any other instance for
review? ........................................................................................... 44
What is tax burden? ....................................................................... 45
11- ENFORCED COLLECTION ...................... 45
What is collection order? ............................................................... 45
If I had an agreement and I didn’t comply to it how can I reprogram
it again and what are the consequences? ..................................... 45
How are the payments applied in delinquent debts e.g. interest,
debt penalty, base etc? .................................................................. 45
What is the interest for delays in payment?................................... 45
I have ceased the business activity and I have debts, I can pay
only a percentage of the total amount of the debt. What should I
do? ................................................................................................. 46
I have tax debt and debt amount includes penalties and interest.
Can they be forgiven and if so, how do I ask for this?................... 46
What are the circumstances and or/interest may be forgiven? ..... 46
I believe I have a tax debt, but I’m not sure, can you check if I have
a debt? ........................................................................................... 47
12- REPORTING OF PURCHASES ABOVE
500€ 48
Who should submit the Report of Purchase over 500€? ............... 48
What is the deadline for submitting the Report of Purchase over
500€? ............................................................................................. 48
If I don’t submit the Report of Purchase over 500€, is any penalty
applied by the TAK? ...................................................................... 48
If I haven’t submitted the Report of purchase over 500 € for three
years what is the penalty that TAK can issue to me? .................... 48
What should report on purchase above 500 include? ................... 48
In the reports of purchases above 500, should imports be included
too? ................................................................................................ 48
Purchases of goods from abroad, should they be included in the
Report of Purchase above 500 € ? ................................................ 48
What does the amount over 500€ mean? ..................................... 48
What is the tax period that the Report of Purchase over 500€
should include? .............................................................................. 48
How is the Report on purchases over 500€ made? ...................... 48
vi
Where can I get the sample (form) for Reporting of Purchases
above 500€? .................................................................................. 49
I am an accountant and I do accounting services for several
businesses. Is submitting of a report over 500 € allowed for several
businesses from one email address? ............................................ 49
Can I sent physically the report of Purchases above 500 € to the
TAK? .............................................................................................. 49
Can I send the Report of Purchases above 500€ through mail? .. 49
13- OTHER ...................................................... 50
Has the tax inspector the right to take documentation without
leaving us any evidence? .............................................................. 50
Why doesn’t the tax inspector during the inspection in business,
leave a copy of the report at the end of the visit?.......................... 50
How is it possible that the tax inspector suggests to the company's
to increase of the turnover? ........................................................... 50
I know someone who is cheating on his taxes. Can I report them
anonymously? ................................................................................ 50
I have information that a TAK employee is asking for bribe, what
should I do? ................................................................................... 50
Can anyone in TAK help me to prepare my taxes? ...................... 50
The stock situation, are we obligated to have it at every moment, or
we are obligated to have it by 31 December of each year? .......... 50
If the business makes correction of tax declaration, according to
the law on TAK is the business sanctioned by the tax inspector? 50
I am a tax expert (accountant, lawyer, and economist) can call
centre make a research on the tax law for me and give me a
written explanation? ....................................................................... 51
Can I request a written response from the Call Centre? ............... 51
Can I send by email a question to TAK? ....................................... 51
Can you send me any manual that explains the taxes and how to
operate? ......................................................................................... 51
What should I do to get an individual explanation? ....................... 51
Does TAK offer educational seminars for tax payers in order to
learn for declaration and tax payment? ......................................... 51
Can I be rewarded with % based of total value of fiscal receipts
collected from taxpayers (in the role of agent)? ............................ 51
No, this is not stipulated by applicable laws in Kosovo. However, if
you provide non-fiscal receipts in boxes that TAK possesses at
each Regional Office as well as the Central Office, you will
contribute to the collection of taxes ............................................... 51
Who is Director General and what is his/her phone number? ....... 51
I would like to talk to your Call Centre Manager? .......................... 51
I will be shortly outside the country. Do I need any Tax Verification
in order to go? If yes, what do I need to obtain it and how long
does it take? .................................................................................. 52
What are the documents that I need in order to get tax verification
from TAK that is needed to apply on a tender? ............................. 52
What are the documents that I need to get tax verification from
TAK which I need for Visa? ........................................................... 52
My accountant left and took all books and records with him; can
TAK help me to recover it? ............................................................ 52
1
Introduction
General developments in Kosovo Tax
Administration are focused on creating a more
favourable environment to taxpayers, on which
occasion are marked continued successes,
especially in the voluntary compliance of tax
liabilities.
Manual - Questions & Answers, it has
been developed with the purpose of TAK
mission implementation, "To maximize
voluntary compliance of tax liabilities,
giving full concentration to the tax
legislation, to provide professional,
transparent and effective services to the
taxpayers community so that they
understand their obligations to tax
payment, and to ensure compliance with
fair and uniform as well enforcement of tax
laws in order to collect revenues for the
budget of Kosovo in an efficient manner
and with low costs". Respecting the tax laws
is essential civic responsibility.
In order that taxpayers have greater
opportunities for quick and professional,
information, in the TAK have been consistently
developed new channels of communication and
are created tools that are used by the taxpayer,
including declaration manner and payment of
tax liabilities. This document is primarily
created for Taxpayer Service officials, in
particular the Call Centre, who conducts
telephone contact with taxpayers. The same is
in general use for TAK officials, but also for
taxpayers, through the official website of TAK.
The first version includes thirteen
chapters following tax compliance cycle
characterized by Tax Payers Registration as
the first proper step of doing business,
Documentation of business transactions,
Declaration of tax liabilities of the end last step
in this cycle, Payment of Tax Liabilities
This manual provides brief answers to
legal requirements and procedures to be
followed by taxpayers, for the realization of
their rights and obligations.
Note: This manual doesn`t have the character
of an Explanatory Decision, so as such cannot
be used in any proceedings to appeal against
any decision of TAK officials or any other
appeal procedure (contested).
Tax Administration of Kosovo
Department for Taxpayers Education and
Services
2
3
Do I need to register?
Any person who is subject to any tax administered
by the Tax Administration is obliged to register with
the TAK and to obtain a Fiscal Number before
engaging in any economic activity.
For more, Article 11 - Law No. 03/L-222.
Why is it necessary / important to register?
TAK mission`s is a fair and equal treatment to all
taxpayers, thus, by settling all tax obligations
prescribed by tax legislation, you will directly
contribute to the financing of government programs
such as: provision of public services, education with
high standards, health and social welfare, legal
protection and security, as well as general
infrastructure for a better economic and social
prosperity.
How much does it cost to register?
Registration is FREE.
What documents do I need, to register as a
business?
You should complete the registration form, which
can be obtained in two ways:
a) At any KBRA centre, or:
b) It can be downloaded from the KBRA
official website, www.arbk.org
Instructions for completing this form can be found at
every BRKA centre, while additional documents
depending from your selection of memorandum of
association.
What documents are required to be registered
as Individual Business and General
Partnerships?
1) Completion of the application form “B”, 2) Identification document (ID, passport), 3) Consent of the registered agent under
Article 27.1 point d) of Law no.02 / L - 123, 4) For general partnership, the agreement of
general partnership based on Article 29 of Law no. 02 / L - 123.
The deadline for registration of individual business and general partnership at KBRA is 1 day.
What documents are required in order to be
registered as Partnership (Sh.K.M)?
1) Completion of the application form “Ao”, 2) The agreement of the organization based
on the Article 31.1 of the Law No. 02/L – 123,
3) The Statute, 4) Identification documents (ID, passport)
copies of owners, authorized persons involved in the business,
5) Consent of the registered agent under Article 31.2 of Law No. 02 / L - 123.
What documents are required in order to be
registered as Limited Liability Company (LLC)?
1) Completion of the application form “Ao”, 2) The agreement of the organization based
on the Article 86 of the Law No. 02/L – 123,
3) The Statute based on the Article 33 of the Law No. 02/L – 123,
4) Copy of owners identification documents (ID, passport), authorized persons involved in the business,
5) Consent of the registered agent based on Article 33.2 of the Law No. 02/L – 123.
What documents are required in order to be
registered as Joint Stock Company (J.S.C)?
1) Completing application form “Ao”,
1
2
3
4
6
7
8
5
1-BUSINESS REGISTRATION 1
4
2) The Statute based on Article 35.1 of the Law No.02/L – 123,
3) Memorandum or the Rules of Association pursuant to the Article 138 of the Law No.02/L – 123,
4) Consent of the registered agent under Article 35.3 of the Law No. 02/L – 123,
5) Copy of owners identification documents (ID, passport), authorized persons involved in the business.
What documents are required to be registered
as Foreign Company – Branch in Kosovo?
1) Completion of the application form ”Ao”, 2) Decision for opening of foreign company, 3) Decision for appointment of the Director
(copy of Passport) and the registered Agent (copy of ID)),
4) Court decision of the respective country that the business exists (notarized),
5) Business certificate (original or notarized copies, not older than three months from the date of issuance, and if not in Albanian, Serbian or English, to be translated in one of these three languages, and the translation must be notarized) that it is opening the representation in Kosovo,
6) Copy of Passports of the owner and of the director of the Foreign Company,
7) Copy of the Statute of the foreign company,
8) Consent of the registered agent based on Article 23 of Law No.02/L-123.
Warning: If the owner of the business is not present when the documents are submitted, then the applicant may submit the documents with authorization and copy of ID.
What documents are required to be registered
as Agriculture Cooperative?
1) Completion of the application form “Ko”, 2) Agreement of the organization, 3) The Statute, 4) Decision for the appointment of the
director,
5) Copies of members Identification documents (ID, passport), authorized persons involved in the business,
6) Consent of the registered agent based on Article 23 of Law No.02/L-123.
Where to register the business?
Registration is carried out in a single place, thus at
ONE-STOP SHOP, thus at any municipal centre, at
the same place can be obtained the Business
Registration Number Certificate as well Fiscal
Number Certificate. Also, if you would like to be
registered to VAT, as Importer/Exporter or VAT
Voluntary Declarer, you perform this directly at
ONE-STOP SHOP at the registration moment.
Can I register the business on-line?
No, on-line registration is not enabled.
Is it TAK the agency that handles business
registration?
No, TAK is not the agency that deals with business
registration. Registration of business is done at the
Kosovo Business Registration Agency (KBRA),
within the Ministry of Trade and Industry, more
specifically in One - Stop - Shop centres at each
Municipal Assembly, and business registration
information are transferred to TAK in on-line
manner, which generate you a fiscal number and
with this number you are obliged to declare and pay
taxes according to Law.
What happens if I need to register and I am not
registered?
For tax purposes, TAK will equip you with Fiscal
Number, will notify KBRA regarding the
development of your business, and you will be
subject to an administrative fine in the amount of
five hundred (500) Euros.
What are the penalties for non-registration?
Any person who performs an activity without being
provided with a Fiscal Certificate or without being
registered with TAK, under criteria defined in Article
9
10
11
15
14
13
12
1
5
11 of this law shall be liable to a penalty up to five
hundred (500) Euros.
For more, see Article 50 – Law No. 03/L-222
What is Fiscal Number?
Fiscal number is the taxpayer identification number
used by TAK for the purpose of Administering the
Tax System. Fiscal Number is the number of 8
digits, plus a checking digit, randomly selected
using an algorithm that provides security against
fraudulent numbers and doubling the numbers.
Do I need to obtain the Fiscal Number?
Any person subject to any kind of tax administered
by the TAK shall register with the TAK and obtain a
fiscal number before engaging in any economic
activity.
For more, Article 11 - Law No. 03/L- 222
How to obtain a fiscal number as business?
You can obtain a Fiscal Number at the One Stop
Shop centre at the time of application for
registration of the business, where in the same
certificate you will have Business Registration
Number and Fiscal Number. While, if you are an
earlier registered business in the Kosovo Business
Registration Agency (KBRA) and are not yet
equipped with fiscal number, you have to submit the
application in TAK Regional Office for Taxpayers
Service that you belonged to.
How can I be equipped with Fiscal Number as
natural person (individual)?
You may be equipped with Fiscal Number at TAK
Regional Office of Taxpayer Service and Education.
How much does it cost to obtain the Fiscal
Number?
Application and equipping with the Fiscal Number
Certificate is free of charge.
Do I need to register first to TAK or KBRA?
Fiscal number and Business Registration Number
are obtained at the same time at the ONE-STOP-
SHOP centres, which are found at every
municipality. In case of application for registration
you will be equipped with Business Registration
Number and Fiscal Number.
What persons are not required to register in
KBRA, but are required to obtain a Fiscal
Certificate?
1. Natural persons (who are required to
declare and pay tax, when the employer is
not required to withhold tax);
2. Landlords (individual);
3. NGO`s
4. Foreign contractors financed by
international institutions and who do not
carry out activities other than the
respective project;
5. Budget organizations (Central and Local
level);
For more, Section 9 of the Administrative Instruction
No.15/2010
What documents are required to obtain a Fiscal
Certificate while I`m not required to be
registered as a business in KBRA?
Natural Persons
1. Application form “Application for Fiscal
Number” which you can ensure in two
ways:
a) at any Taxpayers Service Centres; or
b) download from the TAK official website
2. ID (Copy)
3. Labour contract (copy)
16
17
18
19
21
22
23
1
20
6
4. Bank Account (copy)
Landlords (individual);
1. Application form “Application for Fiscal
Number” which you can ensure in two
ways:
a) at any Taxpayers Service Centres; or
b) download from the TAK official website
(www.atk-ks.org)
2. ID (copy)
3. Rent contract (copy)
4. Bank Account (copy)
NGO`s
Natural Persons
1. Application form “Application for Fiscal
Number” which you can ensure in two
ways:
a) at any Taxpayers Service Centres; or
b) download from the TAK official website
2. ID (Copy)
3. Work contract (copy)
4. Bank Account (copy)
Foreign contractors financed by international
institutions and who do not carry out activities
other than the respective project:
1. Application form “Application for Fiscal
Number” which you can ensure in two
ways:
a) at any Taxpayers Service Centres; or
b) download from the TAK official website
2. ID (copy)
3. Project contract (copy)
4. Bank Account in Kosovo (copy)
5. Proof of address locations in Kosovo / Lease
Contract (copy)
Warning: If a foreign contractor does not
establish locations in Kosovo must engage a
fiscal representative, who must be resident in
Kosovo.
Budget Organizations (Central and Local level):
1. Application form “Application for Fiscal
Number” which you can ensure in two
ways:
a) at any Taxpayers Service Centres; or
b) download from the TAK official website.
2. ID of the authorised person (copy)
Can I obtain the Fiscal Number at the TAK
website?
NO, equipping with Fiscal Number cannot be
carried through TAK website.
Another person is using my Fiscal Number,
what to do?
In case that your Fiscal Number is being used by
another person, you have to notify TAK through:
Cooperation hotline 0800-80-800,
At one of the TAK Regional Offices
At TAK Central Office.
Can I change the type of business from
Individual to LLC, Partnership, or vice versa?
Any change of the form of business cannot be done
directly, however, any change in the form of
business (for example: Individual business to LLC;
LLC to Joint Stock Company; General Partnership to
Partnership; Partnership to Corporate; and any other
similar change in the form of business) will result
with issuing of a new Fiscal Number for the
business. When a business proposes change of its
ownership form, new business is required to apply
for new Fiscal Number, while old business will have
to apply for deregistration. New business will be
subject to VAT, also have to be registered in order
to be VAT taxpayer and to obtain VAT certificate.
Thus, when a business proposes the change of its
form of new business is required to apply for new
Fiscal Number, while old business will have to apply
for deregistration, according to the procedures
foreseen by the Tax legislation.
Furthermore, Paragraph 6 of the Article 11 of the
Law No. 03/L-222- on Tax Administration and
Procedures, as well Paragraph 6 of the Section 11
of the Administrative Instruction No. 15/2010
24
26
1
1
25
7
Where can I be equipped with fiscal number as
non-resident person?
Equipping with Fiscal Number for a non-resident
person is done at respective Regional Office for
Taxpayers Service.
How is the procedure for changing the address?
In order to change the address of the business you
must notify TAK, therefore, such request is made at
the Regional Office of Taxpayer Service which the
business belongs to. Fill an application for Fiscal
Number in which is defined the correct data. Once
such a data modification is done, it will be notified
also the Kosovo Business Registration Agency
(KBRA).
27
28
1
8
Why do I need to deregister?
If you are not developing economic activity, and at
the same time you do not want to continue with the
development of this business activity, deregistration
is required.
For more, Article 12 of the Law No. 03/L-222 – on
Tax Administration and Procedures, as well the
Section 12 of the Administrative Instruction
No.15/2010.
How to deregister?
In case you decide to close your business, you
must file a request for deregistration of business to
the respective TAK Regional Office. TAK within 60
days will review your application and if you meet all
the requirements foreseen by the law, will provide
you with tax verification for business deregistration.
Such verification shall be sent to KBRA, also in that
agency you will perform business deregistration. In
case that you don’t meet the law requirements, TAK
will notify you in writing within 60 days that you
don’t meet the conditions for deregistration.
When to submit the request for business
deregistration?
You should contact the appropriate Regional Office
of Taxpayer Service next to Tax Administration.
How is the procedure for closure of business?
If the taxpayer decides to close the business, must
notify the TAK in written, which notice must contain:
Name and last name and the address of
the taxpayer;
Taxpayer Fiscal Number;
Personal number of the owner, if the
business is individual business;
The amount of the remaining tax debt, if
any;
A statement that business is ceased and a
request for deregistration, in compliance
with legal applicable provisions.
Excepted date for business ceasing;
Copy of the decision of management body
(if Joint Stock Company, or Limited
Liability Company), which authorizes the
cessation of the business signed by the
authorised officials.
Copy of Memorandum of Partnership (if
Partnership, joint stock company or
consortium) signed by all partners,
members of the consortium, which reflects
the agreement to cease the partnership
business activity, joint stock company or
consortium.
Copy of foreseen final balance sheet and
other related financial statements; and
One authorization by the taxpayer for
submission of such documents.
For more, Section 12 of the Administrative
Instruction No. 15/2010
What are the implications if don’t deregister?
TAK has the right to deregister from its active
register any taxpayer when proven that he/she has
not carried out activity during the last fiscal year. In
this case, the taxpayers will be placed in a special
register of inactive taxpayers, at which time TAK will
inform the Business Registration Agency.
Regarding published taxpayers as inactive, TAK will
not recognize any expense transactions, including
payment of VAT if applicable regarding these
businesses and the date of publication.
For more, Article 12 of the Law No.03/L-222 and
Section 16 of the Administrative Instruction
No.15/2010.
Can I deregister on-line?
No, there is no on-line opportunity for business
deregistration.
2- BUSINESS DEREGISTRATION 2 1
2
3
4
5
6
9
Will I receive any document that proves that I
am officially deregistered?
If you meet requirements foreseen by law regarding
business deregistration, TAK will provide you with a
tax verification which proves that you do not have
any unsettled obligations and meet the
requirements for the business deregistration. Such
verification must be sent to the KBRA, where there
will also get the document that your business is
deregistered.
For more, Paragraph 2 of the Section 12 of the
Administrative Instruction No. 15/2010
If I have applied to obtain verification for
business closure, and I have not received any
response from TAK, how should I act?
If your application has not been reviewed by TAK
within the legal deadline, so within the 60 day
period and you have not received any response
either positive or negative, you will be considered to
have fulfilled the requirements for your business
deregistration. In this case you should visit the
respective office of taxpayer service and seek for
business closing verification.
Can I still develop business even if I am
deregistered?
No, it is not allowed to develop economic activity
without being registered. Otherwise you will receive
administrative penalties as provided by law.
Which are the documents I need to provide in
order to obtain tax verification from TAK
regarding business closing?
Required documentation for tax verification
regarding business closure:
1. Request (it can be taken at Regional
Office for Service or download at TAK
website and you have to fill it)
2. Copy of Fiscal Certificate
3. Copy of the owners/manager ID or copy of
the authorization from the owner/manager
if represent by the representative.
4. General state it can be taken at the
Service counter
5. Copies of unprocessed statements and
copies of remind letters, memorandums for
payment with instalments (if the taxpayer
have unsettled debts)
Remark: If the request of the taxpayer is
approved and the tax verification regarding
business deregistration is issued, such
verification can be taken (withdrawn) only
when taxpayer submits (returns):
Original certificate of the Fiscal
Number
Original certificate of VAT
7
8
9
10
2
10
Where should I declare tax liabilities?
Each person subject to any type of tax is obliged to
submit to TAK or its agent (Commercial Bank) a
completed tax declaration as required with the Law
on Tax Administration and Procedures.
For more, Article 17 of the Law No.03/L-222 on Tax
Administration and Procedures.
Where can I be guided and receive help for
declaration?
Tax Administration of Kosovo has its Regional
Offices, where each tax can receive proper
information regarding tax declaration and tax
payment. Also, you can find information at TAK
website www.atk-ks.org such as: Laws, public
explanations, Informing materials, etc, which will
assist you in tax declaration and its tax payments.
What is the deadline for the tax declaration?
Each declaration has its submission deadline, such
as:
Tax on rent and intangible property
statement, IR, from 1 to 15 of each
quarter.
Quarterly tax and contribution payment for
large individual businesses, IL, from 1 to
15 of each quarter.
Quarterly tax and contribution payment for
small Individual business, IS, from 1 to 15
of each quarter
Statement of tax withholding and
remittance, WM, from 1 to 15 of each
month
Monthly statement of withholding tax and
payment of interest, dividends, royalties,
rental, lottery winnings and gambling, WR,
from 1 to 15 of each month.
Quarterly advance payment statement for
large corporations, QS, from 1 to 15 of
each quarter
Quarterly advance payment statement for
small corporations, QL, from 1 to 15 of
each quarter
Corporate Income Tax Declaration, CD,
From 1 January to 31 March
VAT payment declaration form, TV, from 1
to 20 of each month
Annual declaration and payment form for
personal income tax, PD, from 1 January
to 31 March
Statement of pension contributions and
payment form, CM, from 1 to 15 of each
month
Request for reimbursement and
refund/return of VAT, KRR, from 1 to 20 of
each month or each quarter
Partnership income statement, DO, from 1
January to 31 March
Principal Employer Designation form,
FCKP, within 15 days
Authorization on Tax information, AIT, for
every request
Where can I take the application form for
declaring my liabilities?
Tax declaration can be done in two ways:
Through the E-filing online system, and
for:
VAT, Income Tax and Pension
Contributions
Regarding other taxes, declarations you
can find at TAK website – in the link
“download tax forms”.
I have not submitted a declaration in time-what
to do?
Even though you have not submitted a declaration
in time, you are required to declare and pay tax. So,
must submit a statement for the relevant period or
type of tax.
3- DECLARATION 3 1
2
3 4
5
11
What happens if you do not submit the
declaration that I had to declare?
You will be punished pursuant to the Article 51 of
the Law No. 03/L-222 for non declaration and non
payment.
What is the penalty for late declaration?
For not filing on time will be subject to punishment
from:
5% of the unpaid tax for each month or
part of a month to a maximum of 25%.
If, within a period of five months have not
made the declaration, then there will be
penalty of 1% until the period of twelve
months.
Interest will be calculated from the period
when you were supposed to declare and
until the last period when the full payment
of taxes is done.
Where can I get the declaration forms that I had
to declare last year?
All forms that you are obligated to declare can be
downloaded on the website of ATK, at the
download electronic declaration link.
How long should you keep copies of
declarations that I have already submitted?
All documents should be saved until the period of 6
years starting from the time when such documents
are considered closed.
How to declare corrected/completed
declarations?
Those declarations are made by EDI; correction
should be done through EDI, while those which you
have done manually, correcting need to be done in
the same way by checking the correction box.
For how long should I declare the
corrected/changed declaration?
Correction of tax forms is possible until the period of
6 years. If for such periods have begun or
completed any tax investigation (control), then you
cannot make such corrections for those periods.
Should I declare the quarter in which I had no
transactions?
YES, you are obliged to declare in order not to be
placed into a non-declaring businesses list.
How to declare when an individual has two
businesses?
The individual must be equipped with fiscal number
in which number are included all of its businesses
and no matter how many businesses it has, then
the whole turnover of all must be incorporated in its
Fiscal Number. Then by applying the tax rates set
by the law and business statute, will be determined
its tax liability for payment.
Does TAK provide any instructions on how to
declare taxes?
YES, you can find instructions at the TAK website,
as Instruction for TAK, VAT, PIT, CIT, Instruction on
E-filing, etc.
Can TAK recommend an accountant/
economist/ lawyer who can assist me with my
taxes?
NO, TAK does not make the selection of the
Accountant/Economist or lawyer. You have to make
that selection on your own.
Can I seek assistance from TAK in fulfilling my
tax obligations?
YES, TAK provides all required services from the
businesses aiming at voluntary fulfilment of the tax
obligations.
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
3
12
I have received a call from TAK Call Centre
telling me that TAK has not received the
declaration that I have declared a long time ago,
what should I do?
The proof of the declaration for which you have
been contacted by the Call Centre, you can send,
at:
Electronic address of the Call Centre
Through fax +381 38 200 255 62,
In hand at respective Regional Office for
Taxpayers service.
I don’t have a business, but how can I declare
my incomes that I gained time to time from
various projects?
Initially you must register as a business, to obtain a
fiscal number from TAK, which will then enable you
to declare your income and tax payment based on
your statute and by applying the tax rates set by the
relevant tax Law.
17
18
3
13
What is EDI?
• EDI – acronym for Electronic declaring
(E-filing)
• EDI is a modern, fast and simple way for
declaring the tax.
• This system enables you to open an on-
line account with TAK, where you can fill,
declare, pay and as well check your tax
background.
How to register for EDI?
By login into the official TAK website: www.atk-
ks.org, on the left hand of your monitor you can find
the link “Electronic services”, click on “E-filing” that
is the first one in the list. The pop-up window will
appear that asks you to access into this system.
You have to click on the button Register,
afterwards it will appear the window that will request
from you to complete data and to accept the terms
of contract for use of electronic system. After you
filled all of them, then click on the button Register,
when the system will suggest you to wait, and if
given proper data, than it will inform that you are
registered and the password it has been sent to
your given email during your registration.
For more click here to link with the Guide for using
Electronic System EDI, http://www.atk-ks.org/ëp-
content/uploads/2012/10/ManualiEDI.pdf
How to obtain password?
Password to use TAK`s EDI System, will be send to
your email address that you provided during
registration on EDI System. So, when you open that
address, you will have access to passwords. The
password must be used in such a way as sent by
the TAK. So, this password is combined with letters
and numbers, so it has to be written as it was send
to you with upper and lower case letters (original).
Once you log into the system, there may be the
option that allows changing the password and you
have the option of setting a password according to
your wish.
Periods are not seen in EDI?
If you do not have an account open for the type of
tax which enables EDI Electronic System, you
should be guided to the regional office of TAK to
which you belong and within Service Office you will
provided with tax accounts, where then, after their
activation, you will have the option of filing and
payment of tax for those periods.
What services can be obtained through EDI?
EDI system now enables the delivery of these
services:
• VAT payment and declaration
• Wage tax declaration and payment
• Pension Contribution declaration and
payment
• Access to the declaration background
• Printing the payment slip
• Change of profile and password
• Determining tax professional / accountant
• Checking of tax balance and the
background
• Request for help
What taxes can be declared through EDI?
Through Electronic System EDI, is enabled:
• Declaring and paying the VAT
• Declaring and paying Tax on Wages
• Declaring and paying Pension
Contributions
What tax corrections can be made in EDI?
For all taxes that are enabled to be declared
through EDI, you can also correct them. So
corrections can be made, for:
• Value Added Tax- VAT
• Tax on Wages
• Pension Contributions
4- ELECTRONIC FILING 4 1
2
3
4
5
6
7
14
Can the declaration be zero, through the EDI
Electronic System?
YES, there is also the possibility of declaring zero.
On the Tax on Wages and Pension
Contribution, you have to click on the small
box which can be found at the window at
the list of employees, below the box where
is situated the Fiscal number.
On VAT, you have to complete the
declaration with zero and press button
Declare.
Shall the pension quarterly report be submitted
via EDI?
NO, EDI Electronic System receives more
information electronically, so using it you no longer
need to submit the quarterly report for Pension
Contributions. Kosovo Pension Savings Trust,
through this system takes all the information on the
declaration and payment of Pension Contributions.
What is the procedure to declare electronically?
To declare electronically, you must first register in
the Electronic System EDI, to receive a password
generated by TAK, which will then allow you to
connect to the system.
For more click here to link with Manual on Guide on
Using EDI Electronic system, http://www.atk-
ks.org/wp-content/uploads/2012/10/ManualiEDI.pdf
Can all the forms be declared electronically?
EDI Electronic System, so far enables declaration
and payment, only for:
• Value Added Tax- TV
• Tax on Wages - WM
• Pension Contributions - CM
Thus, only these forms you can declare
electronically.
Do I need any special equipment or password to
declare electronically?
To declare electronically, all you need is to have a
computer, have access to the Internet and the
password provided by TAK for use of EDI Electronic
System. The password to use the EDI System, TAK
will send it your email address that you provided
during registration on the EDI System. So, when
you open that address, you will have access to
passwords. The password must be used in such a
way as sent by the TAK. So, this password is
combined with letters and numbers, so it has to be
written as it was send to you with upper and lower
case letters (original). Once you log into the system,
there you may find the option that allows changing
the password and you have the option of setting a
password according to your wish.
Why should I declare electronically?
EDI is a modern, fast and simple way to declare
tax. This system allows creating an online account
with TAK, where you can fill and declare tax
declarations and check your tax background. By
reforming the declaration and payment of Taxes,
now the only option regarding declaration and
payment of VAT, Tax on Wages and Pension
Contribution is through the EDI system. So there is
no other option of payment of the above mentioned
taxes. While other types of taxes will be declared
and paid manually by downloading the form from
the TAK`s website.
What are the advantages of electronic filling?
Advantages of Electronic filling - EDI, are:
• Reduction of documents
• Reduction of periodic reports
• Saving time and cost
• Declaration of taxes at any time - 24h a
day
• On-line payment at any time - 24h a day
• Reduction of many visits at TAK offices
• Immediate, reliable and safe submission
• Fast and accurate processing of
declarations
8
9
10
11
12
13
14
4
15
• Access to declaration background
• Checking the tax background and balance,
etc.
What is my motivation to declare electronically?
This system allows creating an online TAK
account, where you can fill and submit tax
declaration and control your tax history. So you can
use this system from anywhere you are and get
information on your tax situation without visiting the
Tax Administration of Kosovo at all.
Does it cost anything to declare electronically?
All services which are provided through the
Electronic System - EDI, are free of charge.
What kind of assistance does TAK provide to
help me learn how to declare electronically?
Regarding to the use of the Electronic System EDI,
you can request help directly from the TAK staff in
the Regional Offices of TAK to which you pertain.
There you will be provided with help to register and
also in general to use the Electronic System EDI.
Also, if you are already registered in the EDI
system, to receive help, you can click in the "Help"
menu and select the type of help you require. In this
menu are provided answers for frequently asked
question regarding to the electronic system- EDI,
instructions and guidelines to fill the tax forms. For
difficulties and problems you encounter, write to
[email protected] by elaborating your problem and
TAK will soon provide solutions for that issue.
I don`t have a computer, however, I would like
to declare electronically, does TAK have
computers that I could use for this purpose?
YES, if you don’t own a computer, than it is enough
that you visit the appropriate Regional Office of
Taxpayers Service in TAK and there you will be
provided with the help to register as well as entirely
declare or use the Electronic System EDI.
How to make sure that my financial information
are safe if I declare electronically?
The information which is entered in the EDI system
is similar to the one send in manually, but the safety
level is very high, this because there are clear and
strict rules regarding the entering procedures to the
server where it information are located. All data are
encrypted using SSL technology and all actions
which are conducted, leave a trace and can be
checked at any time. All the information that is in
the system is stored in a second copy just in case.
How safe (protected) is the use of the EDI
system?
All actions which are performed through EDI are
protected based in international standards and in
accordance with the Statute of the Taxpayers in
Kosovo, which gives to every taxpayer the right for
privacy and confidentiality of his/her tax information.
Can I submit the tax declaration, and pay the
obligations later?
YES, you can declare it and then and pay later.
With declaration in this way, you will benefit by not
undergoing any administrative penalty for not filing
on time, while for not payment will be applied
interests foreseen with law.
Is it possible to change/correct the declaration
submitted electronically?
YES, all taxes which are enabled to be declared
through EDI can be changed, i.e. can be corrected.
Correction can be conducted for the following taxes:
• Value Added Tax – VAT
• Tax on Wages
• Pension Contributions
How to conduct the additional declaration
through the Electronic System EDI?
Electronic System EDI does not provide the
possibility of additional declaration. It only provides
15
16
17
19
20
21
22
23
4
18
4
16
the possibility if declaration and correction. So if you
have made an additional declaration, you must
choose the Correction option and fill the declaration
entirely with the correct data, where this declaration
will correct your previous declaration entirely.
How will the corrective declaration reflect?
Your corrective declaration will reflect with
additional obligation or redundancy payment. In the
first case, the corrected declaration will generate
the voucher with additional obligation for payment,
where from you is required to pay only the
difference from the previous payment from the
same tax period, while in the second case the
correction declaration will generate the voucher
where it is concluded that you have paid more. This
will affect your situation and you will be in
subscription. You can transfer the exceeding
payment to other possible obligation or you can
transfer it for paying obligation in future tax periods
or you can ask for a refund.
How do I know that my declaration is accepted,
if I declare them electronically?
Once you have completed declaration, the
message: "Your declaration was successful” will
appear. Also you can verify your declaration in your
History which is a particular link in the EDI system.
I have an accountant/economist/lawyer who
declares my taxes. What information should i
provide them with so they can declare my taxes
electronically?
In the Electronic System EDI, exists the opportunity
of determining the authorized person, which can
use this system on your behalf. To enable it, you
must click on the menu “Your Profile" and chose the
button "Assign authorized person to declare". Write
here the information of the authorized person. Also
you can notify the authorized person with the
password for using the EDI system and then he/she
will be able to access and use this system.
If I declare electronically, can I also pay my
taxes electronically?
YES, the Electronic System EDI enables the
payment of taxes electronically. Such payment can
be done only in Commercial Banks which provide
such service. Once you log in the EDI System, in
the Tax Declaration menu, click on the link online
tax payment, which will open a window where you
can select the bank in which you want to do the
online tax payment through E-banking.
Can I use the debit/credit card to pay the taxes
declared electronically?
YES, to use the system of electronic payment, i.e.
through e-banking, you must first have the option
from the Bank that you may use the method of on-
line payment.
If I try out the electronic declaration and I don’t
like it, can I continue with manual declaration?
NO, on Value Added Tax, Tax on Wages and
Pension Contribution, the only form of declaration
and payment is through the E-filing system. So you
cannot declare and pay through the manual form.
As for declaration and payment of other taxes,
which are not made through EDI, you have to do
them manually
Is “bandwidth” problem for electronic
declaration?
No, it is not a problem.
Can I use the telephone / modem to declare
electronically?
No, at the moment such thing is not possible.
24
25
26
28
29
30
31
27
4
17
What should I do if I have declared
electronically and then I discovered that I have
forgotten some information or that I have
written something wrong?
Electronic System EDI enables the correction of
submitted declarations, this way you will have to
correct your declaration for that period and to
declare the complete and accurate data.
Should I declare even if within a tax period I
haven’t developed any activity?
YES, you should declare zero, in order not to
appear in the list of non-filers.
Can I request access, so I can check the
situation of my tax payment?
Yes you can use the EDI system from anywhere
you are. Even if you have authorized someone else
to declare for your business, you will be able to
control your tax balance 24 hours per day, 7 days
per week 365 days per year. In order to do so, it’s
sufficient to have the password from TAK and the
Fiscal number of your business.
Can I use the same list of employees sent in the
previous month, if there is no change for the
employees?
YES, you can save the employees list into your
computer and if there was no change from the
previous period you can charge it to the following
period. If there is any change, than you can make
the changes into the list and then charge it to the
tax period.
Is it necessary to submit the annual wage tax
reconciliation statement?
No, the Electronic System EDI receives a lot of
information electronically, so with using it, from
2013 and onwards you no longer need to submit
the WA form on annual wage reconciliation, this
information will be taken directly from the electronic
data.
If there is a mistake in the name of the employee
is the mistake forwarded to the EDI notes?
If you have errors in the names of the employees,
the EDI system will notify you that the data in the
list do not correspond with the data in TAK on the
respective person, this way you can make
modification on the spot or cancel it and return and
make modifications to your payment list.
Why in the EDI I cannot choose the period of
declaration for Tax on salary and pension
contribution for employees?
If you don’t have an open account in TAK for that
type of tax and Pension Contribution, you will not
have the possibility of choosing the tax period. For
this reason you need to address the appropriate
Regional Office of Taxpayers Services. There they
will open your tax accounts and then you will have
the possibility of choosing your period and
declaration for that period. Also, if you want to
declare before the declaration period, you will not
have the possibility of choosing that period until
three or four days before the declaration period.
E.g. for the February period, the declaration period
is from 01 March until 15 March, so the tax period
can be opened from 26 February and not earlier.
During the registration in EDI is required the
UNIREF, and I’m a new business and have never
downloaded a tax form. What should I place into
this section?
With the fiscal number which you posses, you
should download an electronic statement from the
TAK web page from which you will get the UNIREF
(explanation: UNIREF is the identification number
which is located in the right side of the tax
administration) and you should place it in the box
which requested on registration in EDI and then
continue with the steeps that the system requires.
32
33
34
35
36
37
38
39
4
18
Problems with registering in EDI, I don’t have
the password? What should I do?
First you should register in the EDI system and then
TAK will generate a password which will enable you
to use this system.
Why don’t we have access to the declaration
period WM-CM in EDI?
If you don’t have an account in TAK for that type of
tax and Pension Contribution, you will not have the
option of choosing the tax period. For this you will
need to address to the Regional Taxpayers service
centre to which you pertain as a business. There
your account will be opened and then you will have
the option of choosing the period and declaration
for that tax period. Also if you want to declare
before the declaration time you will not have the
option of choosing that period until three or four
days before the declaration period starts. For
example, for the February period the declaration
period is from 01 March to 15 March, this way the
tax period for this period can only be opened from
26 of February and no earlier.
How to download the declaration from EDI to
save it as an evidence copy?
After you are finished declaring, you can save your
declaration by choosing the options "PDF" and click
in the link "report" and print your declaration.
If an employee, in the same company, has two
salaries and has two positions in the company,
how to proceed in the payment list ?
For this employee, by the company is given only
one salary which should be declared in the monthly
payment list, regardless to how many positions
he/she exercises in that company
40
41
42
43
4
19
What is VAT?
Value Added Tax- VAT is the tax on consumption
(turnover of goods and services). It is calculated
according to the applicable rate, it is charged in
various stages of production, distribution and life
cycle of trade’s goods and services, and at the end
it is charged to the consumer, thus as such is
indirect tax.
How VAT is collected?
VAT is a tax that is collected through self-
declaration of taxable persons (persons who are
registered for VAT). Upon invoicing, VAT charged
to the consumers, is collected from the taxable
person and transferred into Kosovo`s Budget.
What is the standard rate of VAT?
Standard rate of VAT is 16%.
Who is obliged to declare VAT?
Each person who conducts independently any
economic activity in Kosovo and who’s total
turnover in the last 12 months exceeds the
threshold of 50,000€, persons which voluntarily
want to register for VAT and non-resident persons
in Kosovo, regardless of the threshold they should
be registered for VAT Certificate, thus they become
taxable persons and must declare it on a monthly
basis.
When should I declare VAT?
The declaration and payment of VAT, is conducted
no later than 20th of the previous month, e.g. April
declaration is made at the latest on 20th May of the
same Certificate for e year. In cases where the date
20th is a holiday or weekend, next working day
would be considered.
When VAT should be charged?
VAT should be charged at all supplies made to your
customers that are taxable supplies.
How and when you should register for VAT
certificate?
If the total turnover in the last 12 months exceeds
the threshold of 50,000€, you should fill in the form
to register to register for VAT certificate, which is on
the TAK website as well as to submit it at your
regional TAK office and bring with you a copy of
business registration documents, Certificate of
Fiscal number and official identification document
with photo (passport, ID card, etc.). On this
occasion, TAK will review your application and by
the moment your application is approved, TAK will
issue the VAT’s Registration Certificate, which
includes your name, your unique fiscal VAT
registration number, as well as address where you
are developing business activity.
This far, in the last 12 months, I have a turnover
of 49,000€, however, with a last supply made I
reach the limit of 5,000€ for VAT. Do I need to
tax the entire value of 5,000€ for VAT or how
should I proceed?
If you have for 12 months a turnover of 49,000€ and
concurrently you made last supply in the amount of
5,000€, the taxable portion of the final supply will be
solely the value that exceeded the overall supply of
50,000 €, which in this occasion is the amount of
4,000€.
What permission we need from TAK at Customs
to import a good?
Firstly you must be provided with an Import/Export
Certificate by TAK in order to conduct importation of
a product.
5- VALUE ADDED TAX 5 1
2
3
4
5
6
7
8
9
20
When should you apply to be equipped with a
certificate for export/import?
If you are involved in economic activities, and you
are not registered for VAT and you want to develop
exporting or importing activities, you are obligated
that before starting to develop these activities to
request the certificate for this activity at TAK.
What documents are needed to obtain an
export/import certificate and the VAT
certificate?
Necessary documents are:
The request to be registered for
export/import Certificate
A copy of the Business Registration
Number
A copy of the Fiscal Certificate
A copy of the Official Identification
Document with photo (ID, passport etc)
If you are not the owner, the original
documentation on the authorization of the
person.
When is the right borne and which is the way to
deduct VAT?
The right to deduct VAT is born in the time when
VAT becomes chargeable. You can deduct it from
your VAT obligation. VAT paid in regard to
purchases of goods and services. You conduct the
deduction by deducting from the total amount of
VAT, for a certain tax period, in the total amount of
deductible VAT. The right to deduct the deductible
VAT belongs to you if you use or intend to use
those purchases for taxable supply and supplies
exempt with the right of deduction of the deductible
VAT.
I didn’t recognize the deductible VAT on time.
Until when do I have the right to the deductible
VAT?
If you haven’t deducted the deductible VAT in the
tax period when it has happened, you can deduct
this amount of deductible VAT at any time after this
tax period, however no longer than the last period
of the calendar year, after the year when the event
has happened and for this late deduction you must
notify the appropriate Regional Office Manager.
Which are the procedures for VAT refunding?
For VAT refund claims need to be applied the
following procedures:
To be in credit balance in each tax period
for each quarter;
At the end of each quarter the VAT
crediting amount must exceed the amount
of 5,000 €;
Except this rule for export, refund may be
required after every tax period, however, it
is required that the export transactions to
reflect at least 25 % of the total
transactions with the right of deducting the
deductible VAT;
To have declared all VAT declarations,
and other types of taxes for all periods. For
exports must be completed all applicable
custom provisions.
Except the above mentioned procedures,
the request for refunding tax periods can
be done from the European Commission
and USAID contractors, regardless the
amount of crediting.
I have credit in my VAT account. Can I transfer it
to pay other taxes?
NO, from the credit balance of VAT you cannot
request the transfer of means for paying liabilities
without submitting a request for VAT refunding.
First you must submit a request for VAT refunding
and from that amount to request a transfer to the
outstanding tax obligation, regardless to the type of
the tax. After your request is reviewed and the
crediting from TAK is conducted, from the approved
amount first will be covered the outstanding
obligations and then the remaining part will be
transferred into your account.
10
11
12
13
14
15
5
21
What if I have charged VAT, before I registered
for VAT?
If you have charged VAT into your invoices, before
you have registered VAT, you will be submitted to
VAT obligations on those sales and TAK will apply
administrative penalties of 15 or 25 % depending
from the amount of sales.
Furthermore Article 58 of the Law No.03/L-222
The supplier does not issue a coupon /invoice
for paid VAT. Is this a problem?
If your supplier is a taxable person registered for
VAT, is obligated to provide you a coupon or
invoice in which VAT appears. If you are a taxable
person registered for VAT although you may have
paid VAT for your purchase, you will not have the
option of deducting the deductible VAT because
you don’t own an invoice. Also, if you don’t have a
receipt for the purchased goods, it will be
considered that you possess goods without origin,
and in case of their verification administrative
penalties foreseen by the Law will be applied
If goods are imported from America by a
Kosovo business and is destined for Turkey,
does it have to enter Kosovo or can we send it
directly for Turkey?
Yes, the goods can be sent directly from America
to Turkey without entering in Kosovo. This will not
have implication for VAT.
Turnover in my business in the last 12 months
has fallen under 50,000 €. Can I deregister from
VAT?
If the total supplies during the last 12 months do not
reach the amount of 50,000 €, than you can request
from TAK to cancel your registration for VAT
purposes, however, deregistration enters into force
12 month after the date of submitting the request,
so you will be required to declare for another 12
following months from the date of the request for
deregistration.
I want to close my business. Should I deregister
from VAT?
You are obligated to require deregistration from
VAT in case of closure of your business. For this
you will need to notify TAK, 15 days from the
moment of closing and deregistration enters into
power starting from the date of your request.
Should I notify TAK in regard to the transfer of
business?
YES, the transferor and the one that is receiving the
transfer should notify TAK for their purpose at least
thirty (30) days prior to the transfer.
What information should we have in regard to
the transfer of the business?
Necessary information’s required regarding the
transfer of business are:
TAK should be notified 30 days prior to the transfer.
Information regarding the transferor and the transfer receiver.
Contract in regard to the transfer conditions.
Description and the value of assets transferred.
Location of property, etc.
Which is the moment of commencement of VAT
liability?
The moment of liability commencement to charge
VAT is the moment when supplying of VAT or
service occurs. VAT becomes chargeable,
depending on which of the three moments happens
first:
1. Supply of goods or services,
2. The issuance of the invoice in relation to
the supply of goods or services, or
3. Receipt of the payment in advance/
advance payment, prior to the supply of
the goods or services.
16
17
18
19
20
21
22
23
26
5
5
22
We, as a company, are contractors of the
European Commission and we want to import
some goods/equipments regarding to this
project. What documents do we need in order to
present to the Customs that we are exempt from
VAT, so that we`re not charged with VAT on
import?
While you are contractors of the European
Commission, you are requested to submit a claim to
TAK for exemption from VAT upon the importation
of those goods/equipments. Such request is made
in the Central Office of TAK, more concretely in the
Division of Taxpayers Service and Education,
where together with request should be submitted
the “"Purchase order for VAT exemption" which will
be confirmed from TAK and then as such you will
present it to the Customs and will be to import
without being charged with VAT.
With the turnover realized in the last 12 months
I have exceeded the threshold of 50,000€ and I
have applied to register in VAT, however, I
possess a large amount of stocks for which
until now VAT has been paid. Is there the
possibility of recognizing the paid VAT in
purchase for the goods I have in mu stock?
When a person becomes a taxable person either by
exceeding the threshold or by registering
voluntarily, this taxable person has the right that in
the first tax period when it becomes a registered
taxable person, to recognize the deductible VAT for
all goods in his stocks in the day before registration
becomes valid, if these goods are dedicated for
taxable supplies.
Is there any condition to recognize VAT on
stocks when registering for VAT?
The conditions which should be fulfilled to exercise
the right of recognizing the VAT on stocks are as
follows:
• Goods in stocks will be utilized for
supplying which have the right of
deduction;
• Taxable person should possess the list of
stocks specified in amount and with the
registration date of stocks in the day
before becoming a taxable person;
• Should have a receipt with VAT for the
purchasing of those goods;
• Must provide evidence for registration as it
is foreseen with the Tax Legislation.
Due to recognizing the deductible VAT from
stocks I possessed when registering in VAT I’m
in crediting, can I request a VAT refund for this?
NO, crediting which is a result of recognizing the
deductible VAT at the moment of registration for
VAT cannot be refunded.
For more, Article 42 Law No. 03/L-146
What should a tax invoice contain?
An invoice issued from the taxable person to a
taxable person should contain:
Date of Issuance
The Invoice`s number (serial)
The Fiscal number and the VAT number of
the seller
The Fiscal number and the VAT number of
the buyer
Name of the business and the full address
of the seller
Name of the business and the full address
of the buyer
Description of good/service
Amount of goods
The value of sale of goods/services
without VAT
The rate of VAT applied
The total amount for payment including
VAT
Confirmation of the submitter of
goods/services
Confirmation of the receiver of
goods/services
24
25
27
28
26
5
23
When should a debit note or a credit note be
issued?
When the taxable amount and the VAT in the tax
invoice have to be corrected, the supplier has to
issue a debit note or a credit note and has to treat
that note as a tax invoice.
Debit note is issued when the amount of
VAT charged in the tax invoice or in the
document serving as an invoice is lower
than the actual VAT liability for that taxable
supply.
Credit note is issued when the amount of
VAT charged in the tax invoice or in the
document serving as an invoice, exceeds
the actual obligation of VAT for that
taxable supply.
What should a debit note or credit note contain?
A debit note and a credit note should at least
contain the following information:
Date of issuance;
Ordinal number;
Reference to the original invoice;
Identification of the supplier and the
buyer, name, address and their fiscal
number, and if applicable, their VAT
registration number;
Reason for correction, and
Corrected taxable amount and corrected
VAT.
In the occasion of importing equipment, does
the possibility of deferment for payment of VAT
exist?
YES, the deferment of VAT in the Capital Goods
will be allowed for businesses, in importing
machinery and equipments. The machinery and
equipments may be new or used and will be utilized
for production of other goods and services.
VAT liability due to importation may be postponed
for a maximum period of 6 months.
Where do I have to go to obtain an approval for
deferment of VAT?
With the purpose of benefiting from VAT deferment,
the business will request from the Tax
Administration, by submitting an application, which
you will download from the TAK webpage. The
application together with the following documents
should be submitted in the Central Office of TAK,
directed to the Commission for Deferment of VAT.
The application should be accompanied with:
Copy of the business plan,
Copy of the contract with the seller of
machinery or equipment,
Account to cover the VAT part (Bank
guarantee),
A plan of the plant or factory,
Building permits issued by authorized
agencies.
Tax Administration will review your request and will
approve a deferment if you have fulfilled the
credibility requirements.
How long am I obligated to keep and preserve
the documentation?
The taxable person should keep and preserve the
documentation, as:
Books required by Law for a period of at
least 6 years which starts after the year in
which those books are closed.
Records and other documents (as an
invoice, coupons etc) for the period of at
least 6 years, which starts after the year in
which the VAT liability, deduction or
adjusting has commenced.
The business in 2012 had imports and on
31.12.2012 has conducted the registering of the
goods. On 01.02.2013 voluntarily presented as a
VAT declarer. The question is how should VAT
declaration for this month be filled and how
should this stock be treated?
When a person becomes a taxable person, either
by exceeding the threshold or either registered as a
volunteer, this taxable person has the right that in
the first tax period, when it becomes a registered
30
33
34
5
29 32
31
31
24
taxable person, to know the deductible VAT for all
goods in his stocks in the day before its registration
becomes valid.
In the period of February/2013 when you have
become a VAT taxable person, you have the right
to know the VAT paid on the goods you have in
your stock one day before your VAT registration is
valid (31.01.2012). For this VAT you have no
reimbursement right.
Being a regular buyer, the supplier once a
month supplies me with goods for which I don’t
have to pay, I receive the goods for free. How
these goods, which charge the sale and
effecting VAT, are treated?
For goods received as such, you have no
deductable VAT since the same has not been
charged, but on the occasion of sale you should
charge VAT.
Is a business registered as an exporter of
goods, obligated to submit a VAT declaration?
NO, businesses which possess the VAT Certificate
as Importer/Exporter are not required to declare
VAT.
During the import, the customs increases the
custom base of imported goods. How should it
be registered in the book of purchase, with the
price of the invoice or according to the customs
i.e. according to DUD?
If the Customs has conducted an evaluation of your
merchandise, than the base for registering VAT in
your books, is the Customs DUD.
Should banks apply VAT in the sale of their
assets/Capital Goods and for mortgage or
collateral assets?
If bank assets for which is not known the deductible VAT, are sold to a taxable person which provides exempt supplies (according to article 27 and 28 of the Law No. 03/L-146 on VAT) must be invoiced without VAT, while if such assets are sold to a taxable person which provides taxable supplies should be charged with VAT.
Assets mortgaged and pledged, should be charged
with VAT.
We are a touristic agency; we have local
expenses, such as, fuel, telephone and other
VAT expenses. Are the expenses and crediting
completely accepted inside the country and
outside the country?
For purchases which you have made in the country,
you have the right of recognizing the deductible
VAT, while for purchases outside the country even
if you have paid VAT, you are not entitled to
deduction of VAT, however, that purchase will go
directly as an expense.
Are life insurances exempt from VAT?
Life insurance is considered to be financial
transactions and is exempt from VAT.
We are an Insurance Company registered as
SH.A. The company turnover in the last 12
months is over 50.000€. Should we apply to
register for VAT?
Yes, you are obligated to register for VAT.
35
36
37
38
39
40
41
5
25
Who is subject to Personal Income Tax?
Object of taxation for resident taxpayers are the
taxable income from the source of income in
Kosovo and source of income outside Kosovo.
Subject of taxation for non-resident taxpayers are
the taxable income from income sourced in Kosovo.
Which are taxpayers of Personal Income Tax?
Taxpayers for Personal Income Tax are: physical
persons, resident and non-resident, Personal
Business Enterprises, Partnerships and Enterprises
which receive and generate gross income.
What is included in Gross Income?
Gross income means all incomes which have been
really or constructively received from the following
sources: revenues from business, salaries, rents,
use of intangible property, interest resulting from
the sale of capital foods, substitute income, capital
gaining’s which results from an increase or
decrease the amount of shares, capital gaining’s,
Gaining in the game of chance as well as Pensions
paid from a former employer.
Which are the Incomes from Business
Activities?
Gross income from business activities means the
gross receipts generated from a person or entity,
except legal persons for the purpose of this law,
engaged in such activities. Incomes from business
activities includes, income from rent, income from
intangible property, income from interest and other
incomes including gifts.
Which are Incomes from Wages?
In the gross income from wages are included:
Wages paid from the employer to the employee,
bonuses, commissions and other forms of
compensation for the employee, income earned
from temporary work, premiums, health and life
insurance, remission of the employee loan or
employers obligation, payment of personal
expenses of the employee from the employer, etc.
Which are Exempted Incomes?
From the personal income tax, are exempt the
following income: Wages received from foreign
diplomatic and consular representatives and the
foreign personnel of Embassies or Liaison Offices
of foreign countries in Kosovo, as it is determined in
the applicable legislation on the establishment and
function of liaison offices and diplomatic services in
Kosovo; Wages received from foreign
representatives, foreign officials and foreign
employees of international governmental
organization and international non-governmental
organizations which are registered in compliance
with the applicable legislation in Kosovo and have
obtained and maintained the status of public
benefiting under such legislation.; Also, are exempt
the wages received from donor agencies, their
contractors or the foundations they implement, as
well as the wages from the foreign personnel of
KFOR, ICR, EULEX etc.
When and how should Withhold Tax?
Every employer is responsible for Withholding Tax
from taxable wages paid to its employees during
every period of the pay list for which the wages
have been paid.
The employer, which is selected as the principal
employer of the employee, withholds an amount
based on the tax rates for each tax period;
The employer which is not the principal employer of
the employee withholds an amount equal to ten
percent (10%) of the wage for each tax period.
Pensions paid are subjected to withhold tax from
the pension provider according to foreseen rates.
Also withholding is done in certain payments for
non-residents.
6- PERSONAL INCOME TAX 6 1
2
3
4
5
6
7
26
My employer has not included me in the
monthly payment list. Can I myself declare and
pay the Personal Income Tax and Pension
Contribution?
As long as you are employed and have proven that
tax withholding has not been done by your
employer, which is obligated to provide you with a
Tax Withholding certificate, provided that you notify
the Tax Administration of Kosovo with information
that from which period you are in a working relation
with this employer and what is the net salary that
you have been receiving. However, in case that
your employer has no obligation to withhold tax,
than you yourself are obligated to declare and pay
the tax based on the law.
For more, paragraph 6 of Article 18 of Law No.
03/L-222.
How is the payment of Tax for Business
Activities completed?
Each taxpayer which realizes or accrues income
from business activities, pays taxes every three
months into an account determined from the Tax
Administration, in a bank licensed by the CBK, no
later than fifteen (15) days after conclusion of each
quarter (15 April, 15 July, 15 October, 15 January)
Taxpayer which has gross annual income of 50,000
Euro or more and the taxpayer which voluntarily
chooses to declare in realistic basis, except quarter
instalments, should no later than March 31st of the
following year, submit the annual declaration on
Personal Tax Income.
What is included in Allowable Business
Expenses?
For businesses, which declare in realistic basis or
those that have voluntarily chosen to declare in
realistic basis, are allowed, as deduction from the
general income created from intangible property,
rents or business activities, expenses paid or
caused during the tax period which are entirely,
only and directly related to such activities which
generate income, including premiums and health
insurance, paid in interest of the employer and
those depended which need to be included in the
employees policy.
Which are the taxpayers that have to submit
their Annual Declaration?
Taxpayers with the incomes over 50.000 euro and
the ones that chose to declare in realistic basis, are
required to submit the annual declaration no later
than March 31 of the following year. Such taxpayers
which are required to submit annual declarations,
are obligated to do so in three subsequent periods
and only then (after three years) if their turnover
falls below 50,000 Euros per year, by 1st March of
the current year, must apply to TAK, to quit this
way of declaring. Taxpayers which are generating
income only from one source (excluding the
business income) are not obligated to submit the
annual declaration, except if these taxpayers
voluntarily chose to declare in realistic basis
I`m a new individual business, can I register
voluntarily to declare in real income at the
beginning of my business developing?
For businesses which are taxable in real base or
those that have voluntarily chosen to be taxed in
real bases, are allowed deductions in general
income generated from intangible property, rents or
business activities, paid expenses or caused during
the tax period which are completely, only and
directly related with such activities which generate
income, including health insurance premiums, paid
in interest of the employer and those dependent
which need to be included in the employer's policy.
In general provisions are included:
Representation costs;
Bad debt expense;
Business Travel Expenses;
Payments to related persons;
Depreciation of livestock;
Repairs and improvements;
Amortization;
Research and development costs;;
Tax losses;
Rental costs;
8
9
11
12
10
6
27
Allowed deduction for charitable
contributions;
Education and training expenses etc.
Which are the costs that are not accepted
according to the law on PIT?
Expenses which are not accepted according to the
law on Personal Income Tax are:
• Price of land acquisition or improvement
• Penalties, fines, and interest expense
related thereto
• Personal Income Tax
• Personal, family or living expenses
• Loss from the sale or exchange of assets
between related persons unless the sale
price is in line with the open market value.
• Any other not documented expenses.
Loss, should it be transferred as it is or should
it be evenly distributed for several years?
The loss should be transferred as it remains from
the last year, but the maximum of loss transfer is 7
years, thus if you do loss transfer for more than 7
years, they will not be recognized from TAK
Should partners register automatically in Real
Income where each owner should deliver the PD
declaration?
Each partner is obligated to declare as Large
Personal Income or Large Corporation by declaring
advance instalments and annual declaration
regardless of their turnover.
Last year my business resulted in a loss. How
should i submit my advance instalments this
year?
When the business in the previous year has
resulted in a loss, than in the following year should
declare advance instalments, as if it is the first year
of the business, thus choosing the option of
Anticipating Income and Expenses.
Are the following deductible?
Bank Provision
Bank maintenance costs
YES, both are deductible business expenses.
A natural person who rents an individual
business, which should withhold tax on rent
(The owner or the renter)?
In this case, liable to pay the Tax on Rent is the
owner, i.e. the one that receives the income. So, in
such cases is now requested to withhold tax.
Which are the obligations of an individual
business related to Withhold Tax for non-
residents?
Individual businesses are obligated for Withholding
Tax of 5 %, for non-residents if:
• The gross income of a non-residents as an
entertainer, artist, singer and athlete is
created from its activities with its physical
stay in Kosovo, are larger than 1000 € in
the tax period.
• Gross income of a non-resident from other
services (except entertainment, artistic,
sports and vocals) generated by its activity
with its physical staying in Kosovo, are
larger than 5,000 € in the tax period.
Except that we have to declare according to
anticipation, can the real value of income and
expenses be declared?
NO, advance instalments should be made by
choosing one of the following options:
1. Prediction of income and expenses
2. 110% in report to previous year
What is the basis for calculating depreciation?
Base for the calculation of depreciation are the
costs of purchasing or production by including all
direct costs which are necessary to put an asset on
standby for use.
13
14
17
18
19
20
21
15
16
6
28
What is the percentage of depreciation?
The amount allowed as a deduction for tax
depreciation in the tax period is determined by
individually applying the following percentages of
the individual tangible property according to the
linear method at the end of the tax period according
to the category to which the assets pertain:
Category 1: five percent (5%);
Category 2: twenty percent (20%) and
Category 3: ten percent (10%).
How are assets categorized for depreciation?
The entire tangible property of the taxpayer which is
subjected to depreciation is assigned to one of the
following categories:
Category 1: Buildings and other
construction structures;
Category 2: Automobiles and light trucks,
heavy transport vehicles, soil transfer
equipment, bulldozers, scrapers and other
heavy vehicles, computers, additional
parts for computers and other devices for
data processing, furniture and office
equipment, instruments, sundries and
other accessories, and livestock used for
production or breeding;
Category 3: Plant and machinery, railway
inventory and locomotives used for railway
transportation; airplanes; ships and
perennial plants and shrubs used for
vineyards or for the production of fruit
such as apples, pears, walnuts,
blueberries, etc, and all other tangible
assets which are not included in Category
1 or Category 2.
How to conduct the improvement of the
Principal Employment Designation Forms
(PEDF), since the date of employment
commencement is misspelled?
Improvement of Principal Employer Designation
form is done by downloading a new form from TAK
webpage which you need to fill with the accurate
data e.g. the date of employment commencement
and sent it to the TAK Regional Office to which you
pertain.
Being a regular buyer, the supplier once a
month supplies me with goods for which I don’t
have to pay, I receive the goods for free. How
are these goods, which charge the sale
effecting PIT and CGS, treated?
For goods received as such, in case of sale:
You have no CGS
Will be considered as clear income for PIT.
22
23
24
6
25
29
What does Corporate mean?
Corporate means a legal person, which has an
identity which is separated and distinct from the
members, owners and shareholders. A commercial
company, whose capital is divided into a specified
number of shares of the same nominal amount,.
Which are taxpayers for Tax on Corporate
Income?
Taxpayers for Tax on Corporate Income are:
• A corporation or other business
organization that has the status of a legal
person;
• NGOs;
• A publicly or socially owned business organization;
• The permanent Unit and any other organization which has the status of a legal person.
Who is subject to Tax on Corporate Income?
Object of taxation for resident taxpayers are taxable
income from income resources of Kosovo and
foreign income source.
The object of taxation for non-resident taxpayers is
the taxable income from the source of income in
Kosovo.
What is the rate of Tax on Corporate Income?
Rate of Tax on Corporate Income is 10 %.
What are the forms of the corporate for
declaring tax obligation?
For declaration purposes, we have:
Small corporation
Large corporation
What is the manner of declaring the Tax on
Corporate Income?
Small Corporation – declares four quarterly
instalments during the year. Declaration is
conducted based on gross turnover for the quarter
and is the final taxation.
Tax Rates:
3% of the gross income in commercial
activities, no less than 37.5 € for quarter
9% from the gross income in service
activities, no less than 37.5 € for quarter
Large Corporation is the one which voluntarily has
chosen to be taxed in real bases - declares four
advance instalments within the year and the final
declaration for equalization.
Tax Rate: 10% of net gaining
What are the obligations of a legal entity
regarding to Withhold Tax for non-residents?
Legal persons are obligate to 5% of Withhold Tax,
for non-residents if:
• Gross income of a non-resident
entertainer, artist, singer and athlete,
created by its activity with its physical
staying in Kosovo, are larger than 1000€
within the tax period.
• Gross income of a non-resident from other
services beside (entertaining, artistic,
singing and sports activities) generated
from its activity with its physical staying in
Kosovo, are larger than 5000 € within the
tax period.
What are the obligation of a legal person
regarding to Withholding Tax for residents and
non-residents regarding rents, property rights
and interests?
Legal Persons are obligated that upon payment of
the rent, the property right and interest, to Withhold
Tax in a rate of:
9% for payment regarding rent
7- TAX ON CORPORATE INCOME 7 1
2
3
4
5
6
7
8
30
10% for payment regarding the property
rights and interest
Can a Small Corporation, declare tax liabilities
in real bases?
YES, a Small Corporation can choose to declare in
real bases if it submits a statement (request) to TAK
by 1st of March of the current period.
I`m a new Small Corporation, can I voluntarily
register at the beginning of business
development to declare the real income?
New businesses which are registered after 1st of
March can be taxed in real bases, if they apply for
taxing in real bases within periods, as follows:
1. The new business, registered during the
Q1 period, can be taxed in real bases, if
they apply to choose taxation in real
bases, until April 1st, i.e. before starting
the declaration deadline for the Q/1 tax
period.
2. The new business, registered during the
Q/2, can be taxed in real bases, if it
applies to choose taxation in real bases,
until 1st of July, i.e. before the declaration
deadline for the Q2 tax period stars.
3. The new business, registered during Q/3
can be taxed in real bases, if it applies to
choose taxation in real bases, until
October 1st, i.e. before the deadline for
declaration for the Q3 tax period starts.
The new business, registered during Q/4 can be
taxed in real bases, if it applies to choose taxation
in real bases, until 1st of January, i.e. before the
deadline for declaration for the Q3 tax period starts.
Which are the Incomes which are exempt from
Tax on Corporate Income?
From Tax on Corporate Income, are exempt:
NGO`s income which have the status of
the Public Beneficiary.
Central Bank revenues
Dividends
Interest from financial instruments
Income generated from religions
Primary contractors or sub-contractors
income, except local population, which are
generated from the United Nations
contracts for supplying with goods and
services (including UNMIK), specialized
agencies of the United Nations, KFOR and
the International Atomic Energy Agency
under the conditions that they are directly
engaged in projects and programs of the
organizations mentioned above.
Primary contractors or sub-contractors
income, except local population, which are
generated from contracts with foreign
government, their bodies and agencies,
European Union, Specialized Agency of
the European Union, World Bank,
International Monetary Fund and
International Intergovernmental
organizations for supplying of goods and
services in support of projects and
programs for Kosovo.
Which are non-allowable expenses in CIT?
Expenses which are not allowed according to the
Law on Corporate Income are:
• Cost of land acquisition or improvement
• Penalties, fines, expenses and interest
related thereto.
• Income Tax
• Personal, family or living expenses
• Loss from sale or exchange of assets
between related persons, except if the
selling price is in accordance with the
value of the open market
• Pension contribution on maximum amount
allowed from the law on pension in Kosovo
• Any other undocumented expenses.
Which are allowed expenses in CIT?
For businesses which are taxed in real bases or
those that have chosen voluntarily to be taxed in
real bases, are allowed as deductions from general
income:
9
10
11
12
13
7
31
Deductions for rental expenses, current or
10% of the gross rent.
Deduction for pension contributions
Deductions for expenses related to income
on the use of intangible property
Deductions for charitable contributions
Loss of carrying
Depreciation
Amortization
Special allowing for new assets
Other deductions allowed, as bad debt,
representation expenses, research and
development, etc.
How are representations expenses treated?
Expenses incurred of the representation will be
limited in 50% of the amount invoiced for business
entertainment. The maximum amount of
representation expenses will not exceed 2% of the
annual gross income.
How to download the form for CIT?
Go to the internet page www.atk-ks.org and click on
the part Download Tax Form in the left part of the
navigation. Write the Fiscal Number of your
Corporate. Its name should appear automatically. If
not, make sure you have written the Fiscal Number
accurately. Chose the form, chose the tax period
and get the declaration
When can the bad debt be recognized?
The part of taxpayers receivable accounts whose
payments are doubted can pass to bad debt after
they have meet certain criteria’s, respectively after
all necessary legal steps been taken for their
collection.
The conditions are as follows:
Amount previously included in income
The debt has been deleted (de-registered) in
the taxpayers books as worthless
There is no dispute on the legal validity of the
debt
The debt has passed at least 6 months from
the deadline; and
There is sufficient evidences that substantial
efforts were made to collect the debt, including
every applicable action for collection of the
debt such as:
o the taxpayer has broken (balanced) every
undisputed debt against the bad debt;
o correspondence and contacts in attempt to
collect the debt
o the legal action was unsuccessful, or the
legal actions is considered as
uneconomical for documented reasons, or
o The request is submitted on
bankruptcy/liquidation, if applicable, and
the amount that will be taken is determined
in a reasonable manner from the
administrator/executor. Until taken from
bankruptcy, they have been applied to the
outstanding debt.
The deduction of the bad debt has been restricted
in the uncovered part of the debt. Any bad debt
deducted as an expense which than has been
collected, will be included in the income at the time
of collection.
There will be no deduction of the bad debts for
debts between related parties.
What is the basis for calculating depreciation?
The basis for the calculation of depreciation are
purchasing or production cost including all direct
costs that are necessary to put an asset on standby
for use.
What is the percentage of depreciation?
The amount allowed as a deduction for tax
depreciation in the tax period is determined by
individually applying the following percentages of
the individual tangible property according to the
linear method at the end of the tax period according
to the category to which the assets pertain:
14
17
18
7
7
15
16
32
Category 1: five percent (5%);
Category 2: twenty percent (20%) and
Category 3: ten percent (10%).
How are assets categorized for depreciation
issues?
The entire tangible property of the taxpayer which
undergoes depreciation is appointed to one of the
following categories:
Category 1: Buildings and other
construction structures;
Category 2: Automobiles and light trucks,
heavy transport vehicles, soil transfer
equipment, bulldozers, scrapers and other
heavy vehicles, computers, additional
parts for computers and other devices for
data processing, furniture and office
equipment, instruments, sundries and
other accessories, and livestock used for
production or breeding
Category 3: Plant and machinery, railway
inventory and locomotives used for railway
transportation; airplanes; ships and
perennial plants and shrubs used for
vineyards or for the production of fruit
such as apples, pears, walnuts,
blueberries, etc., and all other tangible
assets which are not included in Category
1 or Category 2.
What is considered capital gain?
Capital gains are incomes, which the taxpayer
implements through the sale of capital assets,
including real estates and securities. The income
which is implemented implies the positive difference
between revenues from the sale of capital assets
according to the sale price and to the net amount in
books. While in case of selling the assets from
group accounts, no capital gaining is recognized.
What is considered capital loss?
Capital losses are losses which the taxpayer suffers
through selling of assets or securities. The loss
which is implemented implies the positive difference
from the sale of capital assets according to the
selling price and the net amount in books increased
by the potential improvement expenses and
reduced for the depreciation value. While in case of
selling assets from the group account, no capital
loss is recognized.
Which are the deadlines for declaration of Tax
on Corporate?
The deadlines of advance instalment payment are
up to the 15th of every following month after each
quarter. The deadline for submitting the annual
declaration on the Corporate Income Tax is by
March 31 of the following year of the tax period.
What does Permanent Unit mean?
The permanent unit means a determined place of
business activity through which the business activity
of the non-resident person is developed entirely or
partly in Kosovo.
Permanent Unit includes:
1. Any place of management;
2. Each branch;
3. Each office;
4. Each factory;
5. Each workshop;
6. Each mine and
7. Any source of oil and gas, quarry or other
place of exploitation of natural resources,
etc.
Are Handicapped associations obligated to
submit annual tax declaration?
Yes, because this association is registered as an
NGO and is considered a legal person.
The loss, should it be transferred as it is or
evenly distributed for several years?
The loss should be transferred as it remains from
the last year, but the maximum of loss transfer is 7
19
20
22
23
24
25
7
21
7
33
years, thus if you do loss transfer for more than 7
years, they will not be recognized from TAK.
Last year my business resulted in loss. How
should I submit my advance instalments this
year?
When business in the previous year has resulted in
loss, than in the following year should declare
advance instalments, as if it is the first year of the
business, thus choosing the option of Anticipating
Income and Expenses
A legal person who rents to another legal
person, which should withhold tax on rent (The
owner or the renter)?
In this case, the owner is obligated to retain
Withholding Tax in Rent
Are the following deductible: Bank Provision
and Costs for Bank maintenance?
YES, both are deductible business expenses.
Except that it has to be declared according to
anticipation, can the real value of income and
expenses be declared?
Advance instalments should be made by choosing
one of the following options:
1. Prediction of income and expenses
2. 110% in report to previous year.
26
29
27
28
34
What are my obligations as a tax payer?
Any business (person) that deals with economic
activity is required to maintain accounting books
and records as provided by law.
Keeping books and real records from the persons
involved in economic activities derive obligations of
any business to pay taxes. To pay taxes first you
need to know which taxes are you obliged to pay,
such as PIT, CIT VAT, withheld, etc. So you have to
be sure for type of the tax and then follow the
procedures for making payments which may be
made through the Electronic Declaration or through
downloading the statements from the TAK web
page.
For more Article 13 of the Law No.03/L-222 on the
Tax Administration and Procedures and Article 17
of the Administrative Instruction No. 15/2010.
What books and records must be kept by a
business with a gross annual turnover up to
50,000€?
Books and minimum records that must be kept for
businesses with a gross annual turnover of up to
50,000€ or less are:
1. Book of Purchase in which should be
registered all purchases and declarations;
2. Book of sale in which should be registered
all sales and statements;
3. Book of cash register which is related to
book of purchase and book of sale so all
ins and outs are registered in the cash
register;
4. Bank reports, including registrations of
deposits and withdraws;
5. Copies of the supporting documents for
entries in the books have to remain and
accompany with acceptable book.
6. Registration of Goods must be kept
together with other registrations of the
present goods during the year.
7. Book of the employees, where employees
will be recorded, if there are any.
8. Business must make an annual
registration of goods, as prescribed in the
article 18 of the Administrative Instruction
and that registration of goods must be kept
together with other registration of present
goods received during the year.
Which books and records should be kept by a
business with a yearly gross turnover above
50,000€?
Books and minimal registrations that should be kept
by a business with yearly gross turnover above
50,000€ are:
1. Book of purchase, where all purchases
and returns are registered;
2. Book of sale in which are registered all
sales and return;
3. Cash book, where will be registered all
inflows and outflows of the cash register;
4. The main account, if applicable , which
includes opening balance, additions to
capital, expenditures that should be
capitalised, depreciation rate, depreciation
amount, sale and closing balance;
5. Financial statements and balance sheets
as required for the setting of the beginning
point for preparation of the yearly
statements of tax on incomes and
calculation of the yearly tax liabilities.
6. Copies of the supporting documents for
notes in the relevant book must be
accompanied by the applicable book.
7. In addition, there should be a registration
of goods from the business as described in
Article 18 of this Administrative Instruction
and this record of goods should be kept
together with other registrations of the
present goods taken during the year. .
8. Book of the employees, where employees
will be recorded, if there are any.
9. Copies of the contract and other relevant
correspondences of the business must be
kept.
8- TAX PAYMENTS 8 1
2
3
35
How can I pay Tax liabilities?
Taxes can be paid in one of the banks or financial
institutions licensed by the Central Bank of Kosovo
such as:
In a physical form
Through E-Banking
What forms are used to declare tax liability?
Forms used for tax payment, are:
IR – Tax Statement on rent and intangible
property ,
IL - Quarterly tax and contribution payment
for large individual businesses,
IS - Quarterly tax and contribution
payment for small Individual business,
WM - Statement of tax withholding and
remittance,
WR - Monthly statement of withholding tax
and payment of interest, dividends,
royalties, rental, lottery winnings and
gambling,
QS - Quarterly advance payment
statement for large corporations,
QL - Quarterly advance payment
statement for small corporations,
CD – Tax Declaration on the Corporate
income ,
TV – Declaration form and payment for
VAT h,
PD – Form of yearly Declaration and
payment on the personal income ,
CM – The statement of pension
contributions and form of payment
DO – Declaration of the Tax on the
incomes from partnership,
How to obtain the payment sheet?
If you are declaring tax through Electronic system
EDI, then when you press the button Declare, you
will be able obtain the payment sheet, through
which the payment of the tax is done. While if you
are declaring through manual system by
downloading the form from the TAK web page then
the payment of the tax is done through that form
and there is no need for any other payment sheet.
Should I declare tax even if at the moment of
declaring I can’t make the payment?
Yes, in order to take advantage of not applying the
5% penalty for failure to submit a tax declaration,
even if you cannot pay for the time it would be in
your favour to declare.
Is it possible for me to pay tax with
instalments?
Declaration of the tax must be done within the
prescribed legal timeline for any type of tax.
If their payment is not done or is partially done,
sanctions and interests will be applied for the
unpaid part.
What is the interest and penalty if I don’t declare
and also pay taxes on time?
If you have not filed tax statement within the
deadline, first will be applied a 5% penalty for failure
to submit a declaration to the maximum 25% (for 5
months) and if the tax payment is not made yet,
then the application is terminated after penalty of
5%, i.e. after five months, there will be penalties of
1% for non-payment of tax and interest of 1.25%
per month will apply from the first day of the
expiration of the filing deadline until the moment of
tax obligation compliance..
What is the penalty if I declare, but don’t pay
taxes on due time?
If tax liabilities are declared and if they are not paid,
you will be penalized by 1% for non-payment of tax
on time, to a maximum of 12 months and 1.25%
interest of the value of tax liability to total tax
obligation compliance.
4
5
6
7
8
9
10
8
36
What should I do if I pay only a part of tax
liability?
If you pay only a portion of your tax liability you
should keep in mind that you still have obligations
to TAK and you should make other payments. For
part of the unpaid tax obligations will continue to
apply penalties as:
1% for non payment of the tax on time
1.25%. Interest.
Can I pay my taxes online?
YES, for electronically tax declarations through EDI
system, some of the commercial banks enable
online payment through E-Banking.
Can I pay taxes through telephone
If you have declared through EDI system and have
internet access on your cell phone, you have also
the option for paying through E-Banking in the
banks that enable this form of payment.
I can’t pay my tax liabilities now, what are my
options?
Full disclosure tax is very important, but that does
not mean you do not have the right to pay only part
of the tax liabilities. You can pay as much as you
can, but you should know that for the remainder of
your tax will continue to apply penalties as
1% for non payment of the tax on time
1.25% interest
Also there is possibility of paying debts by
instalments but for this you have to submit a
request for achieving agreement for payment by
instalments and after your request is reviewed you
can make payments with instalments as defined by
the reviewer of your request.
How can I submit a request for payment of debt
with instalments?
The request for payment of debts with instalments,
you should download it through the TAK web page
(www.atk-ks.org) by clicking at the link “Download
electronic declaration” and after you fulfil that you
have to submit it to the relevant Regional TAK.
What actions can TAK take if I don’t pay the
taxes?
In case of non-payment of taxes by the taxpayers,
the Tax Administration will take all measures that
are intended by tax legislation, so you will switch to
the enforced collection procedures.
I have mistakenly paid more tax. What do I have
to do to reimburse overpaid amount?
For overpaid payments of tax liabilities you can
apply for the transfer of that surplus if you have
unpaid obligations in other taxes or may claim for
refund
The request for return of the funds you have to
download through TAK webpage (www.atk-ks.org)
by clicking at the link “Download electronic
declaration” and after you fulfil that you have to
submit it to the relevant Regional TAK.
How to transfer the overpaid payments to some
other unpaid tax?
Transfer of overpaid payments to any unpaid tax
obligation, is made by filling the demand for debit-
credit transfer. Request for Debit-Credit may be
downloaded via the web-site of TAK (www.atk-
ks.org) and after you fill it it should be submitted to
the respective Regional Office of TAK, or you can
get it directly from the Regional Office. Such
application is reviewed by TAK and if you meet the
conditions for such transfer, then the transfer will be
made in periods where there are unpaid debts.
11
12
13
14
17
16
15
18
8
37
I have lost the evidence of the payment for the
taxes I have paid. How can I get a copy?
In case you have done payment of the tax but you
have lost the payment sheet, you can request for
the evidence at the relevant Regional Office of the
Taxpayer Service by directing to TAK with such
request and TAK will supply a copy of your paid
declaration.
What evidence does the bank provide to me
when I pay taxes?
The bank must give you the evidence of the
payment which you have made. If you are paying a
tax which you have declared through EDI electronic
system, bank should give you a copy of your
payment sheet which proves the amount paid in
that payment sheet while if you have to pay a tax
that you have declared through downloading of
forms the bank should give you a copy of your filled
form in the part of the bank by the bank officer
which also proves the paid amount with that form
and attached payment sheet.
Is there allowed any lowering of the sanctions?
If non-payment of tax is proved to be reasonable,
then you can apply for a rebate of sanctions, but not
the interest calculated. Such application is
submitted to the appropriate Regional Office of
TAK.
For more article 62 of the Law No. 03/L-222
One TAK employee has told me that I can pay
the debts of the previous tax only to him. Is this
all right?
Payment of tax liability is only made at the
commercial banks or other institutions that are
licensed by the Central Bank of Kosovo, and not to
tax officials. In such case, you can immediately
inform the Tax Administration, the No. 0800-80-800,
or write to official address:
19
20
8
21
22
38
Where should be done the request for
registration of fiscal device?
The application for registration of fiscal device must
be done at the one of the licensed operators for
supply with Fiscal Equipment
Where should be done the request for
registration of fiscal device?
First an application should be made to TAK, after
having performed all the procedures required by
Article 12 of the Administrative Instruction
No.15/2010, to the taxpayer is issued a written
confirmation that it has to sent it to a licensed
operator where the device was purchased and then
to carry out the de-registration/change.
Where the fiscal device should be bought?
The device or one of the devices (with its elements)
can be bought at one of the licensed operators:
Gekos with phone number 038/553-688
Dukagjini with phone number 038/603-
232
Printek with phone number 038/248-428
What is the price for buying a fiscal device?
The price to buy a fiscal device depends on the
type of the equipment. The lowest price for a device
is 480€.
Who does the installation of the fiscal device?
Installation of the device is only done by the
authorised technicians, and installation is done at
the taxpayers’ point of sale after the appropriate
procedures for installation have been completed.
Who does the appointment of the technicians
that do the installation and repair the fiscal
devices?
The authorised dealer appoints technicians that
install and repair electronic fiscal equipments for
which he is licensed to sell.
What are the procedures for appointment of
authorized technicians who install and repair
electronic fiscal equipment?
Authorised dealer appoints technicians to
install and repair electronic fiscal
equipment.
The Commission examines the information
submitted by the authorized dealer. The
Commission may seek needed clarification
before issuance or denial of authorization
for technicians to install or repair electronic
fiscal equipment fiscal. Further, the
Commission will authorize the appointed
technician from the authorized dealer.
After approval of the technician, the
Commission will require from TAK to
provide picture identification card that
identifies the individual, as a technician for
installation or repair, or both if necessary.
Technician, equipped with the unique
identification number which will be
compared with the personal identification
number to him / her in the database
maintained by TAK.
Authorized technicians for installation and repair
should be re-authorized annually.
What documents are required from taxpayer for
fiscalization?
Fiscal certificate ,
Business certificate,
If the taxpayer is a VAT declarer, VAT certificate is
also needed.
9- FISCAL CASH REGISTERS 9
1
2
3
4
5
6
7
8
39
Do the taxpayers have right to make changes in
the fiscal equipment?
No change in the use of fiscal device can be done
without the approval of the Tax Administration.
What are the procedures to pause a fiscal
device?
Business, in order to be considered "passive" by
TAK, is required to pursue the following procedures:
To make an announcement (request by
the taxpayer) to the relevant Office of
Taxpayer Service and Education.
The application is stamped by the staff of
the tax payers service.
A copy is given to the taxpayer, while the
other copy (service personnel) is
submitted to operations (Control and
Enforced Collection) to proceed further
procedures.
The filing of tax declarations, the relevant
terms, stating zero flow.
Before the business is reactivated, the
taxpayer must notify the Tax
Administration and the relevant operator
and then proceed through the normal
procedures of reporting through Fiscal
Electronic Device.
How do you de-activatie (make passive) Fiscal
Electronic equipment (EFP)?
Procedures for making a bussines passive are also
associated with the disposal of Fiscal Electronic
Device, but you should refer to Article 13 of the
Administrative Instruction No. 15/2010, to further
develop the procedures required by TAK.
Can you transfer Electronic Fiscal Device (sell)
to the other bussiness?
Selling or Buying Electronic Fiscal Device is
considered normal and free Transaction and
conducted with the will of the Contracting Parties.
Procedures for transfer of Fiscal Electronic Device
have always been associated with procedures to
follow to the taxpayer associated with its business
in TAK. So, first the business should follow
business closure procedures then sell or transfer
the device to any other taxpayer. For this it is
needed the approval from TAK and then the
licensed company on Fiscal cash registers makes
modification of registration data to the Fiscal
register.
Can we become authorised seller for selling of
EFP’s?
Yes, every manufacturer, importer or assembler of
EFP-s, may seek to become an authorized dealer
of EFP-s, for one or more specific models within the
terms of sale published by the Commission before
selling in Kosovo.
Where the request for becoming an authorised
dealer should be submitted?
Application to become an authorized dealer should
be submitted to the procurement office in the
Ministry of Finance, referring to paragraph 10 (1-6)
of Article 21 of the Administrative Instruction
nr.15/2010.
What is the timeline for review of the application
to become a licensed operator?
The commission within 60 days from the date of
receipt of applications and data determines the
approval or refusal to grant or not the license to the
applicant.
9
10
11
12
15
9
13
14
9
40
Has the taxpayer right to request for
compensation in case he has noticed that his
equipment doesn’t fulfil technical and functional
requirements according to the law?
Yes, the seller of the equipment must offer
compensation in case sold and installed equipment
is found not to fulfil technical and functional
specifications determined by the laws in force at
time of installation.
Are the operators required in addition to EEP to
supply us with another additional material?
Apart from fiscal devices, operators are obliged to
supply you with a manual for use and servicing.
When should the technical control and
subscription for fiscal equipment be made?
The owner of the fiscal device is obliged every year
to make technical control and subscription for the
fiscal equipment.
How long does the procedure of the regular
technical control of fiscal equipment last?
The procedure for technical inspection of the
equipment is mandatory to finish within 48 hours.
After paying the bill for the fiscal equipment
what is the timeline for installation of this
equipment?
Installation and testing phase should last maximum
15 days after payment of the bill.
How much is the price of regular annual control
and annual subscription for fiscal equipments?
The price for regular annual control and annual
subscription is in total 99 € with VAT.
Where should the installation and testing of the
equipment take place?
Installation and testing of the equipment is done at
the taxpayers’ headquarters.
In addition to the cash payment, does the
device provide any other option of payment?
Yes, except cash the equipment enables you the
payment through bank credit cards. .
When should the Z-report be closed?
You are obliged to issue Z-report every day at the
end of the working schedule.
When should the quarter periodic report to TAK
be reported?
Monthly periodic report for the finished month is
done on the 10th of the current month for the
previous one.
In case I don’t finish the daily report, how
should I act?
The closure of the daily report must be done every
day at the end of the working hours. If you haven’t
closed it then you are obliged that on the next day
together with current day report to close also the Z-
report of the previous day.
Should the daily and periodical reports be
registered to the accounting books?
Every daily or periodically report of the fiscal device,
should be registered as a sale in the Sale Book.
In which cases are the taxpayers required to be
equipped and use fiscal cash registered?
Taxpayers who do transactions with cash and when
not required to issue a bill is obliged to be equipped
with fiscal equipments.
16
7
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
9
9
41
When should the fiscal coupon be issued?
After carrying out a transaction where the issuing of
the Bill is exempt from the fiscal equipment at the
point of sale should be issued a fiscal coupon.
What is the penalty for the taxpayer, for non
fiscalization of the equipment?
The penalty for the non equipment with fiscal
equipment is 1000 €.
Should the public and municipal companies be
equipped with fiscal cash registers?
Public and Municipal companies if they are dealing
with transactions of cash flows should be equipped
with Fiscal registers.
Should all businesses be equipped with fiscal
cash registers?
All businesses that have transactions with cash
flows when they don’t issue bills are obliged to be
equipped and use fiscal registers.
How should it be acted with businesses whose
equipment does not sent data?
Each taxpayer from EFP-is obliged to broadcast
data to the TAK server otherwise hell be penalised
with administrative penalty, depending on the
business turnover.
For more paragraph 3 of the article 53 of the Law
03/L-222
Should the NGO-s be equipped with fiscal cash
registers who within its activity of the public
profit would sell tickets for a show?
Yes, if NGO within its activity makes transactions
with cash it is obliged to be equipped and use fiscal
cash register.
How is done the return of goods and do we
have the right to return them?
If the purchased goods contain defects, they may
be returned and exchanged for the same goods, but
with the same price. A a condition should be that
the buyer should possess with him the original
coupon. Goods returned must be recorded from
sellers in a form, whose content is provided by TAK
and recorded in the special book. In the Regional
offices or TAK Central Office, the taxpayers may
request the form to return the goods, while
electronically this is regulated by programs that
taxpayers have installed itself and then are
recorded in the book of returns.
How is the recording of returned goods done
and which documents we should use?
Any goods returned by the customer shall be
evidenced by the seller as goods returned and
registered in the returns. In the Regional offices or
TAK Central Office, the taxpayers may request the
form to return the goods, while in electronically
manner this is regulated by programs that
taxpayers have installed itself and then they are
recorded in the books.
If during use of fiscal cash register happens any
unwilling mistake, how should be acted?
In case of any error in operating the fiscal
equipment or due to power outages, you must
submit the problem to the appropriate regional
office of TAK. It will take the necessary clarifications
to proceed further, however, you should bring along
the original fiscal receipt, in which the error
occurred.
What fiscal device should we use for the
companies of fuel derivates and where are they
purchased?
The fiscal equipment of derivates is special and has
the motto “no derivates without fiscal coupon”. So
far have been certified two operators for selling of
these equipments (Gekos and Printek).
30
31
32
33
35
36
37
9
9 29
38
38
34
42
In case of any error of the equipment or
servicing period how should the taxpayer act?
In case of temporary breakdown of fiscal device the
taxpayer is obliged to notify the appropriate regional
tax office, as well as the licensed operator where
the device was purchased to eliminate the defect or
do servicing of equipment.
Where should we stamp fiscal coupons and
how to keep evidence for this period?
Non-fiscal receipts should be sealed in the
appropriate office of taxpayer service. Any Cash
Transaction is evidenced in these vouchers at the
end of the day and recorded into the book of sales.
Upon receipt of the advance, should the fiscal
coupon be issued and how should we proceed
with issuing the invoice?
Since there is no supply/offering of goods we
suggest you print Fiscal coupon at the moment
when you do the supply/or offering of the service
and not in the moment when you accept the
advance. When you print the fiscal coupon you
attach to it the invoice of accepting the advance.
39
40
41
9
43
Who can make an Appeal?
A person, who opposes the evaluation of tax or the
official decision of TAK, can make an appeal in the
Appeal Department to review the official decision
So, an appeal can be submitted from any person
who believes that he is aggrieved by a written
decision of TAK and which contests it based on one
or most of the cases such as:
when there are procedural violations
when the document issued has factual or
legal errors, regardless to whether the
error appears in the document or not;
When there is no prove or other materials
justifying the evaluation in cases of
evaluating a third person
When the tax document is against the law.
How to make an appeal?
In order to comply with the law, an appeal for
notifying the evaluation or an official decision
should be submitted on writing and contain all the
reasons and documents in which the taxpayer
bases the appeal. The appeal should contain the
following:
Name, address and taxpayer`s fiscal
number;
A description of the matter for which the
appeal is made (notice of evaluation
including the date of notice, the date of
receiving, the tax period, the amount of tax
for which the appeal has been made)
Evaluation or other part of the evaluation
on which it is appealed;
Legal base for appealing;
Description of reasons to why the notice or
the official decision is considered to be
incorrect or irregular, including the legal
basis for unfairness or irregularities.
The signature of the taxpayer, the person assigned
from the taxpayer, or the authorized representative
from the taxpayers.
Where can I write to send an appeal?
An appeal can be submitted in certain ways
accepted by the law:
On hand (directly to the Appeals Department or
through the Regional office which has issued
the evaluation;
By mail, fax or courier
How long do I have to submit an appeal?
An appeal against the evaluation notice or other
official decision from TAK should be submitted
within 30 days after issuing the evaluation
document. The appeal should be submitted to the
Department of Appeals in TAK, except evaluation in
cases of risk on which the taxpayer has the right to
submit the appeal directly to the Fiscal Division of
the Administrative Department of the District Court
in Prishtina.
The 30 days deadline to make an appeal has
past. Can I submit an appeal after the legal
deadline?
The late appeal is referred to an appeal submitted
outside the deadline foreseen by law. Notice that an
appeal sent by mail before the deadline set by law
but received after the deadline from TAK, fulfils the
admission terms.
The Law authorizes the Appeals Department to
allow the admission of late appeals if:
There was a reasonable justification for the
delay of the appeal
The appeal was submitted without
unreasonable delays (e.g. the appeal is
submitted immediately after the termination of
obstructive circumstances)
According to the law the 30 day deadline for
appealing against official decisions issued from
TAK, can be extended if during this period existed
reasonable circumstances which have prevented
the person in respecting the legal deadline and
which circumstances are out of the control of the
10- APPEALS 10 1
2
3
5
4
44
taxpayer or are such that if reinstatement of the
deadline is not allow than it would result with
injustice to the person.
To qualify for extension of deadline the taxpayer
must submit a written appeal to the Appeals
Department which describes the circumstances
which have prevented the submission of the appeal
on time or to describe the injustice which would
follow if the appeal is not to be accepted.
The written request must have attached documents
which prove the circumstances described from the
taxpayer, for reviewing from the Appeals
Department.
I made an appeal to TAK, however, now I am
convinced that TAK was right in the
assessment. Is there a possibility of
withdrawing my appeal?
After submitting the appeal, the appellant may wish
to withdraw the appeal (partially or completely).
Withdrawing must be done through a written
declaration. If the appellant has verbally informed
that he/she wants to withdraw the appeal, a written
confirmation should be required.
The appeals department should issue a decision of
completion of the administrative process after the
withdrawal of the appeal and notify the appellant.
The appeal will be referred as decided and the
appeal case will be closed.
Which are the evidences of a submitted
complaint?
Prove of the submission of the appeal are:
Date of the postal stamp on the envelop (if it is
sent by mail);
Date of the official stamp on the return-sheet
(if sent by registering mail ); or
Date of the transport receipt (if sent by a
courier)
By fax, the date of the fax received from TAK
How long to get the result of an appeal?
The official decision from the Appeals Department
is made in written and will be sent to the taxpayer
within 60 days from the date of the appeal. If the
Department of Appeals has not issued a decision
within the deadline the taxpayer may complain on
the evaluation or other official decisions directly to
the Fiscal Division of the Administrative Department
in the District Court in Prishtina. The Appeals
department can suspend the case for
reconsideration for 45 days until an additional report
from the relevant region.
For more, Article 77.4 of the Law No. 03/L-222 on
Tax Administration and Procedures
Can I object the decision of the Appeals
Department?
A taxpayer who does not accept the decision the
Appeals Department can complain to the Fiscal
Division of the Administrative Department of the
District Court in Prishtine. The deadline within which
an appeal should be submitted to the relevant court
should be thirty (30) days from the day of receiving
the decision of the Appeals department.
If my appeal is unsuccessful, is there any other
instance for review?
If your appeals was unsuccessful, i.e. is not in your
favour, you may appeal to the Fiscal Division of the
Administrative Department of the District Court in
Prishtina. The deadline within which an appeal
should be submitted to the relevant court is thirty
(30) days from the date of receiving the decision of
the Appeals Department
6
7
8
9
10
10
45
What is tax burden?
Tax burden is a public official document under the
applicable tax legislation in Kosovo. This document
will protect the right of the Tax Administration for
the payments of the debts with special priority.
For more see Article 33 of the Law No.03/L-222 and
Article 32 of the Administrative instruction 15/2010.
What is collection order?
Collection order is a legal document in the
applicable tax legislation of Kosovo. Procedures of
the measure for taking of assets for tax liabilities
start only after the taxpayer didn’t pay debts and all
the measures were taken and procedures of
notification mentioned in the law on Tax
Administration were respected.
For more Article 33 of the Law No.03/L-222 and
Article 32 of the Administrative Instruction,
If I had an agreement and I didn’t comply to it
how can I reprogram it again and what are the
consequences?
If a taxpayer fails to an instalments agreement,
interest will be reinstated retroactively to the date
the agreement was signed. If a taxpayer fails in an
instalment agreement and wants to re-establish
another agreement with instalments, next
instalment agreement will not include the removal of
interest. Interest will continue to flow into each
subsequent instalment agreement for the duration
of the agreement.
For more paragraph 7 of the Article 28 of the
Law No .03/L-222
How are the payments applied in delinquent
debts e.g. interest, debt penalty, base etc?
If any type of the amount of any tax administered by
TAK under legislation applicable in Kosovo is not
paid until the last date prescribed for payment, the
taxpayer will be required to pay interest.
Any obligatory interest for payment may be
collected in the same manner and with the same
coercive measures as the tax on which it is based -
Order of Payments.
When a person required to file a tax return under
applicable legislation in Kosovo, does not do so by
the due date, such person shall be liable to an
administrative penalty of five percent (5%) of the
unpaid tax for each month or part of a month that is
late, to a maximum administrative penalty fee of
twenty-five percent (25%) of tax.
If after 5 months payment is not made, then for the
next 12 months will continue to apply the penalty of
1%.
For more Article 28 of the Law no.03/L-222 and
Article 51 of the law and article No. 51 of Law Nr.
03/L-222
What is the interest for delays in payment?
If any amount of any tax administered by TAK
under legislation applicable in Kosovo is not paid by
the last date prescribed for payment, the taxpayer
will be required to pay interest at the rate of 1.25%.
When a person is required to file a tax return under
applicable legislation in the Republic of Kosovo,
and doesn’t submit it to the date, such person shall
be liable to an administrative penalty of five percent
(5%) of the unpaid tax for each month or part of a
month that is late, to a maximum administrative
penalty fee of twenty-five percent (25%) of tax
liability.
When a person is required to pay tax under the
applicable legislation in Kosovo, does not pay all or
a portion of such tax by the due date, such person
shall be liable to a penalty of one percent (1%) of
the tax due for each month or part of a month that
the payment is late, up to a maximum of twelve (12)
months.
Therefore penalties for the delays in declaration
and payment are:
Interest – 1.25%
11- ENFORCED COLLECTION 11 1
2
3
4
5
46
Penalty for non declaration – 5%
(maximum 25%)
Penalty for non payment – 1% (maximum
12%)
I have ceased the business activity and I have
debts, I can pay only a percentage of the total
amount of the debt. What should I do?
Taxpayers have the right to ask to cancel
registration only after paying all taxes and after
submitting the closing balance.
De-registration from the active registry does not
eliminate tax liabilities. In such cases, TAK shall
ensure the collection of taxes in accordance with all
relevant means of collection that may apply to a
taxpayer under applicable tax legislation. Except in
cases when taxpayers submit TAK claim for
payment of tax by instalment agreements, interest
will accrue from the month following the month in
which the agreement is placed until it is fully
respected.
For more, Article 12 of the Law No: 03/L-222
I have tax debt and debt amount includes
penalties and interest. Can they be forgiven and
if so, how do I ask for this?
Interest cannot be waived, only stopped when:
• You are in regular arrangement for payment of the
debt in instalments
• You are not breaking the deal for payment
• During the agreement you do not create new debt
and
• Have regular declarations
The penalty can be forgiven if the conditions set
forth by legislation are fulfilled and can be forgiven
by a special decision of the Government. For
remission of penalties you should contact the
appropriate Regional Office and after considering
your application from the relevant region, then this
will pass to the Taxpayer Advocate at the Central
Office of Tax Administration.
What are the circumstances and or/interest may
be forgiven?
In case where a taxpayer who voluntarily
informs TAK on his obligation before first
being notified of a tax inspection by TAK,
which can be detected by ATK, the
maximum financial penalty shall be twenty-
five percent (25%) of fines which would
otherwise apply. If a taxpayer voluntarily
informs TAK when the taxpayer is first
notified of a tax investigation, but before
TAK begins this inspection, the maximum
financial penalty shall be fifty percent
(50%) of the sanction to be applied
otherwise.
Where a taxpayer with an unpaid tax
liability enters into a written agreement to
pay the unpaid tax by two or more
instalments; fulfils the conditions of the
written agreement, and finishes in time all
other tax liabilities during the course of that
agreement; financial sanction that would
otherwise apply in relation to the delivery
and delayed payment accordingly will be
deducted for two percent (2%) of the tax
liability and interest incurred will remain
payable unless the other provisions set
forth by law are used.
If any person liable to tax proves good
cause, good faith, undue hardship or other
reasons that will enhance the
effectiveness of TAK,TAK may reduce or
waive any penalty assessed, or proposed,
in appropriate basis.
Director General or its delegated person/s
reviews the requests for lowering the
penalty and takes decision based on the
review of the facts and circumstances. .
For more, Article 62 of the Law No. 03/L-222
7
6
8
11
11
47
I believe I have a tax debt, but I’m not sure, can
you check if I have a debt?
It’s the right of each taxpayer to be informed about
his tax status, from the responsible officials. On
your tax status you can get informed every day by
Visiting Regional Taxpayer Service.
9
11
48
Who should submit the Report of Purchase over
500€?
Report Purchases over € 500, must submit:
• All persons involved in business, who are
taxed on the basis of real income
• Government and Municipalities of the
Republic of Kosovo
• NGOs, public institutions and similar
organizations
Universities, hospitals and other public or private
institutions, etc
What is the deadline for submitting the Report
of Purchase over 500€?
The deadline for submitting the report of purchase
over 500 Euros is from 1st January to 31 March of
the current year.
If I don’t submit the Report of Purchase over
500€, is any penalty applied by the TAK?
Each entity, except for government or municipal
ones, who is required to submit statements and
information and doesn’t submit it, will be subject to
a penalty of 500 €.
If I haven’t submitted the Report of purchase
over 500 € for three years what is the penalty
that TAK can issue to me?
If a taxpayer is required to provide only astatement
of information, whereas the only penalty that will be
applied is 500 € penalty for non-submission of an
informative report. If a taxpayer is required to
submit two or more statements of information, the
penalty will be 500€ plus 125€ for non-submission
of the second, third, or more declarations.
What should report on purchase above 500
include?
The report shall include all goods and services
purchased by any taxable person.
In the reports of purchases above 500, should
imports be included too?
No, in the Purchases Report over 500€ are not
required to be included in the import, because this
information TAK receives directly from Kosovo
Customs.
Purchases of goods from abroad, should they
be included in the Report of Purchase above
500 € ?
Yes, in the Report on Purchases over 500€, it
required to include data on purchases outside the
country when it has been required to apply the
reverse charge ,so when during purchase of goods
the place of the service supply is considered to be
Kosovo.
What does the amount over 500€ mean?
Amount over 500€ means not a single transaction
or a single consideration but the total of the
transactions or considerations made during a tax
period.
What is the tax period that the Report of
Purchase over 500€ should include?
Tax period means the calendar year beginning on
January 1 and ends on December 31.
How is the Report on purchases over 500€
made?
Reporting of Purchases over 500€, is done by
connecting to the TAK web page , in the left side by
clicking on the link Report of Purchases over 500 €,
where first we need to register , take password from
TAK and after have the possibility of sending such
report.
For more, click here for connection to connect with
reporting link: http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
12- REPORTING OF PURCHASES ABOVE 500€ 12
1
2
3
4
5
6
8
9
10
7
49
Where can I get the sample (form) for Reporting
of Purchases above 500€?
The sample (form) for Reporting Purchases above
500€ you can download it directly from the TAK
web page in the link Reporting purchases over 500
€.
For more click here for connection with reporting
linkt:http://blerjet.atk-ks.org/blerjet/sq-
AL/Home/DownloadTemplate
I am an accountant and I do accounting
services for several businesses. Is submitting
of a report over 500 € allowed for several
businesses from one email address?
If you are registered in the System for Reporting
purchases over 500€ and you possess an
electronic address for completing a report for a
business, you will not be able to use the same
address for other such reporting’s for any other
business.
Can I sent physically the report of Purchases
above 500 € to the TAK?
To send Report of Purchases over 500€, the only
way of sending it is through the website of TAK,
where you first have to sign up, get a password
from TAK and then have the option of sending your
report.
For more, click here for connection to connect with
reporting link: http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
Can I send the Report of Purchases above 500€
through mail?
To send Report of Purchases over 500€, the only
way of sending it is through the website of TAK,
where you first have to sign up, get a password
from TAK and then have the option of sending your
report.
For more, click here for connection to connect with
reporting link: http://blerjet.atk-ks.org/blerjet
11
12
13
14
12
50
Has the tax inspector the right to take
documentation without leaving us any
evidence?
The tax inspector is obliged upon receipt of original
documentation at your business to equip you with a
copy of the document “Reverse for the taken
documentation”, whereas also upon the return of
the documentation it is again required to equip you
with a copy of the document “Reverse for the
returned documentation”. If from the business
side the documentation is given to the official as a
copy than the tax officer doesn’t have an obligation
to return to the business, a copy of the Reverse is
not required for taking or returning the
documentation.
Why doesn’t the tax inspector during the
inspection in business, leave a copy of the
report at the end of the visit?
According to the applicable legislation, the tax
inspector is not required that during a visit to
provide you with a copy of the report. You as a
business can sign the copy of the report which is
required to be prepared during the visit in the
business.
How is it possible that the tax inspector
suggests to the company's to increase of the
turnover?
If the tax inspector has reviewed your file and
docymentation, for which has suggested to increase
the turnover and make a real statement. Otherwise
such business will be selected to undergo a tax
audit.
I know someone who is cheating on his taxes.
Can I report them anonymously?
Yes, you will contribute to the collection of taxes if
you inform TAK on such case. All such information
accepted by TAK will be confidential. You can call
on free charge line, tel. 0800-80-800 or write to:
[email protected]. You can also
send a notice by placing it in the remarks or
suggestions box, which is located in each Regional
Office of Tax Administration as well as in the
Central TAK.
I have information that a TAK employee is
asking for bribe, what should I do?
You should immediately notify such case in TAK. All
such information accepted by TAK will be
confidential. You can call on free charge line, tel.
0800-80-800 or write to:
[email protected]. You can also
send a notice by placing it in the remarks or
suggestions box, which is located in each Regional
Office of Tax Administration as well as in the
Central TAK
Can anyone in TAK help me to prepare my
taxes?
Taxpayer Service and Education Office can help in
the tax declaration, however, no employee of TAK
has any right to manage and keep your
documentation. So if you have kept records and
you only need to declare the tax assistance, you
can contact the appropriate Regional Office of
Taxpayer Service.
The stock situation, are we obligated to have it
at every moment, or we are obligated to have it
by 31 December of each year?
Registration of stocks is mandatory by Law to be
prepared until the date 10 of January and to be
available for verification from the tax inspector. But
in other cases when tax inspector sees it as
reasonable for a moment verification, then you are
obliged that in the certain moments to bring the
present stocks for verification.
If the business makes correction of tax
declaration, according to the law on TAK is the
business sanctioned by the tax inspector?
Only because you have made a tax declaration
correction, can not be applied a penalty by the tax
13- OTHER 13
1
2
3
4
5
6
7
8
13
51
inspector, since the correction of the tax declaration
is allowed by law. However, even if you have made
correction to the tax declaration and you did not
make an accurate declaration again, then, you may
be exposed to penalty according to law.
I am a tax expert (accountant, lawyer, and
economist) can call centre make a research on
the tax law for me and give me a written
explanation?
Call Centre cannot provide individual explanations.
To get an individual explanation you should contact
the Taxpayer Service and Education Office.
Can I request a written response from the Call
Centre?
Call Centre cannot provide you a written response.
To receive a written response you should contact
the Taxpayer Service and Education Office.
Can I send by email a question to TAK?
Yes, you can send your question at one of the down
listed addresses:
Most frequent questions (at TAK web page)
Can you send me any manual that explains the
taxes and how to operate?
At TAK’s web page www.atk-ks.org, you can
download Laws, Guides, Public Explanations,
Information Materials, and various brochures that
could be of your help in regard to taxation and tax
procedures.
What should I do to get an individual
explanation?
You have to submit a written request, pursuant to
the article 10 of the Law on Tax Administration and
procedures and Article 8 of the Administrative
Instruction No. 15/2010.
For more, Article 10 of the Law No. 03/L-222 on
Tax Administration and procedures and article 8 of
the Administrative Instruction No. 15/2010.
Does TAK offer educational seminars for tax
payers in order to learn for declaration and tax
payment?
Kosovo Tax Administration, in order to facilitate the
procedures and providing better services for
taxpayers and for all civil servants, is constantly
holding seminars with taxpayers. Notice of holding
a seminar is always published by the Tax
Administration, as in the media, the web-site of TAK
and also it is sent to taxpayers in email addresses,
for those that TAK has the email address.
Can I be rewarded with % based of total value of
fiscal receipts collected from taxpayers (in the
role of agent)?
No, this is not stipulated by applicable laws in
Kosovo. However, if you provide non-fiscal receipts
in boxes that TAK possesses at each Regional
Office as well as the Central Office, you will
contribute to the collection of taxes
Who is Director General and what is his/her
phone number?
Tax Administration Director General is X...X... and
his phone number is +381 38 200 250 01.
I would like to talk to your Call Centre Manager?
You can contact the Manager of the Call Centre at
the phone number: +381 38 200 255 63.
9
10
11
12
14
15
16
17
20
13
13
52
I will be shortly outside the country. Do I need
any Tax Verification in order to go? If yes, what
do I need to obtain it and how long does it take?
If you are required for a document for going abroad
for example: to apply for a visa, or other, TAK can
provide you a tax verification which will indicate
your status at TAK.
If you are a natural person, you can download the
Tax Verification directly from the TAK web page
(www.atk-ks.org) by registering through the link
TAX Verification, while if you are a business
whether individual or entity you can make such
requests in the relevant Regional Office of the
Taxpayer Services.
What are the documents that I need in order to
get tax verification from TAK that is needed to
apply on a tender?
Documentation required to obtain tax verification for
tender is:
• Request (which is taken in the Regional Office of
Taxpayer Service or TAK's web page which should
be filled)
• Copy of Fiscal Certificate
• A copy of ID of the owner / manager or a copy of
the authorization from the owner / manager if you
are a representative of the business
• The overall situation can be obtained at the
counter service
• Copies of a processed statements and copies of
paper reminders, arrangements for payment by
instalments (if you have unpaid obligations)
Notice: you can take tax verification even if you
have obligations, but in the verification is noted that
the taxpayer has unpaid liabilities.
What are the documents that I need to get tax
verification from TAK which I need for Visa?
If you are a natural person, you can download the
Tax Verification directly from the TAK web page
(www.atk-ks.org) by registering through the link
TAX Verification, while if you are a business
whether individual or entity you can make such
request to the relevant Regional Office of the
Taxpayer Services.
If you cannot take such verification though TAK web
page, the necessary documentation required to be
equipped with Tax verification for a business in
order to get visa is:
Request (which is taken in the Regional
Office of Taxpayer Service or TAK's web
page which should be filled)
Copy of Fiscal Certificate
A copy of ID of the owner / manager or a
copy of the authorization from the owner /
manager if you are a representative of the
business
The overall situation can be obtained at
the counter service
Copies of a processed statement and
copies of paper reminders, arrangements
for payment by instalments (if you have
unpaid obligations)
Notice: you can take tax verification even if you
have obligations, but in the verification is noted that
the taxpayer has unpaid liabilities.
Whereas the necessary documentation for the
worker to be equipped with TAX Verification is:
ID of the employee (copy in the both sides)
The form of Principal Employer
Designation (copy)
Work contract (copy)
My accountant left and took all books and
records with him; can TAK help me to recover
it?
TAK cannot help you to retrieve back
documentation from your former accountant. You
have to address the bodies dedicated for such
issues, for example Court.
18
19
21
13
20
WORKING GROUP
Sakip Imeri Director of the Department for Taxpayers Education and Services Sami Salihu Manager of the Taxpayers Education and Services
Isen Lipovica
Director for Policies and Procedures
Ajtene Shabani
Head of Sector for Explanatory Decisions in DTES
Emira Shatri
Call Centre Manager
Nazime Çoçaj
Head of Service– CTS– Pristine
Hasime Shabanaj
VAT Adviser – DTES
Isuf Zeqiraj
VAT Adviser – DTES
Minire Luta
CIT Adviser – CS
Magbule Shala
PIT Adviser – CS
Havë Ademi
PIT Adviser – DTES
Yllka Emini
Education Officer – DTES
Rexhep Krasniqi Web Designer
The working group was assisted by other departments within the Tax Administration of Kosovo.